Book Title: Dhanyadhara Shashwat Saurabh Part 01
Author(s): Nandlal B Devluk
Publisher: Arihant Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005126/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanyadharA : zAdhata saurama bhAga-1 zrI vijayavallabha sAdhanA kendra, jetapurA jilA pAlI (rAja.) meM nirmANAdhIna vizva kA sarvaprathama zrI yaMtrAkAramaya caturmukha jinamahAprasAda Jain Ed LOHOO 0,000,00 satpreraka kalyANaka tIrthoddhAraka, zAsanadivAkara, zAMtidUta gacchAdhipati AcArya bhagavaMta zrImad vijayanityAnaMdasUrIzvarajI ma.sA. vorg Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina zve. mU. bAIo mATe zrI zArNajaya * pAnA nA parovihAra chaE ' : nizrA : pUjyapAda 271 dIkSA dAnezvarI AcArya zrI guNaratnasUrIzvarajI .sA. attara pAraNa - praveza saM. 2065, mAgasara vada amAsa tA. 27-12-2008, zanivAra covihAra chaThTha sAta yAtrA poSa suda ekama ane bIja tA. 28 ane 29 Dise. ravi-soma : mArgadarzana : 'pravacana prabhAvaka pU. paMnyAsa zrI razmiratnavijayajI ma.sA. pAraNuM tathA viziSTa bahumAna poSa suda trIja tA. 30-12-2008, maMgaLavAra 'pUjyazrInI nizrAmAM aitihAsika prasaMgo nagna sUcana isa grantha ke abhyAsa kA kArya | me zrI jIrAvAlA tIrthamAM rekorDa rU5 3200 ArAdhakonI caitrI oLI. pUrNa hote hI niyata samayAvadhi meM * suratamAM samUha 28 dIkSA, pAlItANAmAM 38 dIkSA, kula 271 dIkSAo. zIghra vApasa karane kI kRpA kareM. | te 45 cha'ripAlaka yAtrA saMgho, 36 upadhAno. jisase anya vAcakagaNa isakA zrI mAlagAMva-pAlItANA, nAralAi-zaMkhezvara, pAlItANA-giranAra, upayoga kara sakeM. | pAvApurI-rANakapura, pIMDavADA-zaMkhezvara, maMDAra-pAlItANAnA aitihAsika saMgho. be zrI siddhavaDa ghaTIpAgathI 2200 ArAdhakonI bhavya navvANuM yAtrA. % zrI zaMkhezvara tIrthamAM 1700 ArAdhakonuM prabhAvaka upadhAna. be samUha rAtribhojana baMdha abhiyAnano vizvavyApI zaMkhanAda. | * zrI jIrAvalA tIrthamAM sAmUhika mArgadarzana, zrI varamANa-mUMgajAlA-sAtasaNa-jesalamera jaina bhavana, rAjakoTa AnaMdanagara-revA-amadAvAdamAM tIrthoddhAra-zrI pAvApurI jIva maitrIdhAma -saMghavI bherUtAraka dhAmavirATa abhinava mahAvIra dhAma (sumerapura) - zrI zaMkhezvara sukhadhAma, posAliyA ane navIna tIrtha nirmANamAM mArgadarzana. | For Private & Personal use only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapA, jaina saMgha, ghATakopara (pUrva) muMbaI AyojIta mahAtIrthanI vizALa sakhyAmA1 karIne sItayAtro zAstrIya pramANa aImuttA kevalIkRta zrI zatruMjaya laghukalpa chaTheNaM bhatteNaM, apANaeNaM tu satta jattAIM 1 jo kuNaI setteje, taIyabhave lahaI so mukaM II II18in e :: bhAvArtha : : pANI vinAno (covihAra) chaThTha sAthe sAta vakhata je puNyAtmA (E. zatruMjaya mahAtIrthanI yAtrA kare che te trIjA bhave mokSa prApta kare che. te : Ayojaka : zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina zve.mU.pU. tapAgaccha jaina saMgha, _jayA lakSmI ArAdhanA bhavana, manubhAi pI. vaidha mArga, ghATakopara (pUrva), muMbaI-400 077 : vyavasthApaka : zrI vardhamAna saMskAra dhAma (vaiyAvacca dhAma) : saMyojaka : zrI prakAzabhAI ke. saMghavI (siroDIvALA) | Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intemational Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 1 + (c) 1 dhanya dhazaH karI zAzvatra zazaong bhAga-1 | Tet (prabhAvaka pratibhAono kIrtikaLaza) - saMpAdaka : naMdalAla bI. devaluka QUAVIVAVAVAS Jain Education Intemational Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dhAH zAzvata saurabha bhAga-1 graMtha saMpAdaka : naMdalAla bI. devaluka graMtha prakAzaka ane praitasthAna : zrI arihaMta prakAzana "paghAlaya'', 2239-bI, 1 hIlaDrAIva, porTa kolonI pAchaLa, vAghAvADI roDa, sarakITa hAusa pAse, bhAvanagara-364002 karI lIdhI che graMtha AyojanamAM mukhya sahayogI bhAmAzAnuM biruda pAmelA dAnavIra zreSThIvarya zrI dIpacaMdabhAI esa. gArDa-muMbaI jemanI udAratAthI bhAratabharamAM seMkaDo saMsthAo prasthApita, navapallavita ane pravRttimAna banI che. * graMtha kiMmata - rUA. 450/ TAIpa seTIMga: arihaMta komyuTara grAphiksa jaina vidyArthI gRha kampAunDa sonagaDha (ji. bhAvanagara) mudrakaH mRti ophaseTa sonagaDha-36450 phonaH(02836) 244081 graMtha prakAzana : okTobara 2008 graMtha uparanuM AvaraNa citra pArasa komyuTara grAphIksa, 107, royala kompaleksa, hajUra pAyagA roDa, bhAvanagara, mo.9825505487 rekhAcitronA ArTisTa : savajI chAyA dhanezvarI zerI, mukhya maMdira sAme, dvArakA - 361335 ji. jAmanagara, phona : 234244 0 graMtha ughaDatA sauprathama daravAjo : zrI navakAradhAma cerITebala TrasTa, amadAvAda. Jain Education Intemational Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanyadharA H zAzvata saurabha an@ducation International SINC bhAga-1 SUPERTA saujanya :-zrI dIpacaMdabhAI esa. gADI parivAra, muMbaI www.jalnellbein Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrI Atma-vallabha-samudra-indradinna sadgurubhyo namaH // AtmArAma guNAgAraM, vallabhaM lokvllbhN| samudra modadAtAraM, indradinnaM namAmyahaM / / grantha mukhapRSTha saujanya: zrI Atma-vallabha-samudra phAuNDezana | mu.po. jaitapurA-306119, nezanala hAIve-14, rAnI sTezana, jilA-pAlI (rAja.) phona : 02932-262876 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrI Atma-vallabha-samudra-indradina sadgurubhyo namaH // :: gratha preraka:: zAsanadivAkara, kalyANaka tIrthoddhAraka, zAMntidUta gacchAdhipati jainAcArya zrImad vijaya nityAnandasUrIzvara ma.sA. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || zrI Atma-vallabha-samudra-indradinna sadgurubhyo namaH // :: AzIrvacana :: vijaya nityAnanda sUri jinazAsana ke vipula vaibhava ko veperI, cennaI granthAruDha karane kA mahAna bhagIratha kArya di. : 1-10-2008 atyaMta anumodanIya tathA abhinandanIya hai| aneka viSayoM, viziSTa vibhUtioM tathA zAsana prabhAvakoM kI zAzvata saurabha se isa grantha kA pratyeka pRSTha mahaka rahA hai| Ane vAle aneka yugoM taka tathA aneka pIDhiyoM ke lie preraNA kA prakAza bikhairane vAlA yaha adbhuta-advitIya grantha sujJa sampAdaka mahodaya kI kar3I mahenata, lagana tathA niSThA kA pariNAma hai| | yaha grantha apane uddezya ko prApta karane meM avazya saphala hogA aisA mujhe dRDha vizvAsa hai| | prakAzana kI saphalatA hetu hArdika zubhakAmanAe~ tathA shubhaashiirvaad| -vijaya nityAnanda sUri Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 viSayAnukramaNikA A - 24 - - 25 - 0 prastAvanA AMdha pU. paM. zrI razmiratnavijayajI ma.sA.---- prAstavika Do. kumArapALa desAI----- purovacana naMdalAla bI. devaluka anumodanA pU. munizrI jayadarzanavijayajI ma.sA. ------- vibhAga-1 - 'aEURta gaNavabhava sthAna 0 tamo siddhANa : siddhAMto jIvatabodha pU.A. zrI pradyumnasUrijI ma.sA. saMyamamAM sadAne mATe AnaMda che --43) (namo te nizadiza re prANI -------- 65 (baMdha samaya citta cetiye ----------- 79 sakala munisara kAussagnadhyAne---- 44 | e mahApuruSane praNAma ------------ 65 vaira nahI vairAgya jAgyo ---------- 79 ahitanI nivRti ApaNo manoratha 45 jAko rAkhe sAMIyA ---------------- 67 jIvana UMcuM banAvavAnA rastA ---- 80 zAlibhadra mahArAja ---------------- 47 adbhuta cAritranA svAmi --------- 68 jJAnI jANe marma--------- saMbhAvanAnuM svAgata ho ------------51 mokSanI gADI cUkI gayelo jIva -- 70 subhASitas-- AvI UMDI vairAgyadazAne praNAma -22 aba mohe darisaNa dIje ---------- 5. vIravijayajI kRta meghane vaMdana ho -------------------- 53 AMbAnA vana jevA thajo---------- pUjAnI eka paMkti -------------- tAMbu bane che sonu----------------- 55 juo dUta Avyo ------------------ veNa kADhyuM te nA laTavuM ----------- dhanya loka, dhanya veLA ------------- 57 ArtadhyAna na zobhe ---------------- dharmanuM sAdhana ---------- dhanya saurASTra dharaNI --------------- be sUrivaronuM subhaga milana ------ AntaragAMTha chuTyAnI veLA -------- udgAtA vicakSaNasUrIzvarajI ------ 59 gurukRpAthI saghaLuM bane ------------- kathAne kAMIka kahevuM che----------- vANIvAcaka jasataNI --------------- 61 eka adbhu ta vAta --------------- dharmanI paribhASA --------- AvA che aNagAra amArA------- 63 ughADA daravAjAthI uddhAra --------- vihAra jaMgama pAThazALA che ------- A che aNagAra amArA --------- gurubhakti -- --- 38 che ja Te 2 1 6 s 0 zruta saMpadA anekonuM AdAna-pradAna pU. A. zrI pUrNacandrasUrijI ma.sA. jagatanA sarvajJAnanI jananI -------90 zrutagaMgAno arkhalita pravAha ------ 90 zAsananI sthApanA ane saMcAlana - 90 zrutarakSA mATe vAcanAo ---------- 91 jaina zAsananuM sAhitya ------------- maharSionI sAhityasevA ---------- Jain Education Intemational Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharA: zrutathI saMgha-saMghathI zruta ----------- 93 zruta-sarjana : eka jhalaka --------- 93 zrutapravAhanA saMvardhana...... ---------- 93 zramaNopAsakonI zruta-bhakita ------- 95 l l lt zrutasAdhanAnI jhAMkhI ---------------- 95 zruta-surakSAno upAya zruta-lekhana- 96 vidyAnuM deDha saMskaraNa--------------- 96 | zruta samupAlakone vaMdanA ----------- 97 'zruta-maMdiramAMthI preraNA ----------- 98 | RNasmRti------------------------- 100 0 aho jaina darzana pU. paM. zrI razimaratnavijayajI ma.sA. ( vidvAnonAM maMtavyo -------------- 102 vedapurANomAM jainadharma ------------ 110 bhagavAna RSabhadeva : saMskRtinA Adi purUSa------ jainetara vidvAnonA maMtavyo ------ 113 21mI sadI jainonI ------------- 115 1 11 0i viharamAna vaMdu jita vIza pU. munizrI jayadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI) | (mahAvideha kSetranA vIza viharamAna -- 121 ) * udghATana.... muktidvAranuM pU. pravartaka munizrI harIzabhadravijayajI ma.sA. 0 jinadarzananA zratadharo pU. munizrI cadazanavijayajI ma.sA. (nemipremI) mAnavaMtA zrutasarjako 11 gaNadharo 129 Arya jaMbUsvAmI ----------------- 129 AcArya zaabhavasUrijI --------- 130 AcArya bhadrabAhusvAmIjI ------- 130 AcArya sthUlibhadrasUrijI -------- 130 A. pAMDilAcArya (skaMdilasUri) - 13) devardhvigaNi kSamAzramaNa ----------- 131 AcArya jinabhadragaNi ----------- 131 AcArya susthitasUrijI----------- 131 AcArya pAdaliptasUrijI -------- 131 AcArya siddhasena divAkarajI ---- 132 AcArya AryarakSitasUrijI ------- 132 AcArya umAsvAtijI------------ AcArya haribhadrasUrijI ---------- 132 AcArya malavAdIsUrijI -------- 133 AcArya skaMdilasUrijI ----------- 133 rAjarSi dharmadAsagaNi tathA anya kRtadharo -------------------- 133 kalikAla sarvajJa hemacandrasUrijI - 134 Gi 0 AtmAnubhUtinA jaina jayotirdharo pU. munizrI jayadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI) | (prabhuvIranA agIyAra gaNadharo -- 135 (Arya mahAgirijI -------------- 136 A. ratnaprabhasUrijI ------------- 135 AcArya duSyagaNi ---------------- 136 A. yakSadevasUrijI --------------- 135 A. jinabhadragaNi kSamAzramaNa -- 136 maMtrI abhayakumAra ---------------- 135 muni avantisukumAra ------------- 136, A. yazobhadrasUrijI ------------- 136 AcArya priyagraMthasUrijI --------- 137 A. bhadrabAhusvAmijI ----------- 136 AcArya rUdradevasUrijI ----------- 137 cAra AtmalakSI munirAjo ------ 136 Arya zramaNasiMhasUrijI ---------- 137 A. siddhasenadivAkarasUrijI ----- 137 AcArya bhadraguptasUrijI --------- 137 Arya vajasvAmijI -------------- 137 A. samajobhadrasUrijI ----------- 138 navAMgI vRtikAra abhayadevasUrijI138 A. AnaMdavimalasUrijI --------138 rAjarSi dharmadAsagaNI mahattara---- 138 Jain Education Intemational Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sarabha bhAga-1 AcArya haribhadrasUrijI ---------- 138 vaTezvara kSamAzramaNa --------------- 138 AcArya zIlabhadrasUrijI --------- 138 AcArya dharmaghoSasUrijI ---------- 139 AcArya vimalacaMdrasUrijI -------- 139 AcArya siddharSi ------------------ 139 0 jinadarzatatA prakhara dArzaniko -DAM. raseza jamInadAra A. malavAdIsUri -------------- 142) A. siddhasena divAkarasUri ------ 143 A. siddharSisUri --- 144 A. merUtuMgasUrijI Adi ------- 145 0 Agama sAhityano tattvabodha -zrI siddhArtha narahari bhaTTa Agama sAhitya ------------------- 152) pannavaNA (prajJApanA) ------------ 159 jaina upAMgasAhitya --------------- 156 | sUryaprajJapti ane candraprajJapti ---- 159 upAMgo aupapAtika upAMga ------ 157 || jambudvIpa prajJapti ---------------- 160 rAjapraznIya upAMga--------------- 157 nirayAvalikA ---- jIvAjIvAbhigama ----------------- 158 kapUvaDisiyA (kalpAvataMsikA) --- 161 puSkiyA (puSpikA) --------------- 161 puSkacUliyA (puSpacUliyA) ------- 161 upAMgonuM mahattva -- da 1 |* RESEARCH IN RELIGION V. G. Nair -> vibhAga-2 mAla bhavana 7pa * zrI zatruMjaya tIrthanA puNyaprabhAvaka bhakto -pU. munizrI pUrNacandravijayajI ma.sA. dama rAjAno saMgha-------------- 17po (A. zrI vijayadevasUrijI ma.nI manoharakIrtisAgarasUrijI ma.sA.nI pAMca pAMDavono saMgha -------------- 175 nizrAmAM saMgha ------- --------- 184] nizrAmAM saMgha --------------------- 188 dazaratha rAjAno saMdha ------------- 175 sAbaramatIthI zrI zatruMjayano saMgha 185 | rAjanagarathI zatruMjayano saMgha----- 188 guNarAja zrAvakano saMgha ---------- amadAvAdathI zrI rAdhanapurathI siddhAcalajIno saMgha -188 siddhagirijIno saMgha -- ------- 186 vastupAla-tejapAlano saMgha ------- 176 A. zrI sUryodayasAgarasUrIzvarajI A. zrI vijayacaMdrodayasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM saMgha ---------- 188 samrATa caMdragupta rAjAno saMgha --- 177 ma.sA.nI nizrAmAM saMgha--------- 187 A. zrI azokasAgarasUrijI anupamAdevInuM ujamaNuM ---------- 178 A. zrI vijayakuMdakuMdasUrijInI ma.sA.nI nizrAmAM saMgha ---------- 188 pAvana girirAjanI garimA ------ 179 nizrAmAM saMgha ------ ---------- 187 varatejathI pAlitANA saMgha ------- 188 vartamAna samayanA A. zrI vijayasUryodayasUrijInI A. zrI nItisUrijI ma.sA.nI prabhAvaka yAtrAsaMgho nizrAmAM saMgha --------------------- 187 nizrAmAM nIkaLelA saMgho---------- 189 pU. AcAryazrI subodhasAgarasUrIzvarajI zAsanasamrATazrInI nizrAmAM saMgho 182 pU. AcAryazrI maMgalaprabhasUrIzvarajI ma.sA. tathA pU. A. zrI ma.sA.nI nizrAmAM saMgha ---------- 189 Jain Education Intemational Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH (A.zrI vijaya arihaMtasiddhasUrijI ) ma.sA.nI nizrAmAM saMdha ---------- 189 A. zrI vijayahemaprabhasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM saMgha ---------- 189! DehalAvALA samudAyanI nizrAmAM zrI siddhAcalajI mahAtIrthanA saMgha ane 99 yAtrA ------- -------- 189 A.zrI vijaya mohanasUrijI ma.sA.nA saMghonI saMkSipta noMdha------------- 190 A.zrI vijayalabdhisUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM saMgha -- ------- 191 kalakattAthI zrI siddhagiriyAtrA saMgha ----------- ----- 191 A. deva zrI premasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM saMgha ---------- 192 A. zrI rAmacandrasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM saMgha ---------- 192 A. zrI vijayaprabhAkarasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM saMgha ---------- 192 hAlArathI giranAra yAtrA saMgha ---- 193) amadAvAdathI zrI zaMkhezvara tIrthano yAtrA saMgha -------------------------- 193] pU. A. zrI bhuvanabhAnusUri samudAyanA nIkaLelA yAtrA saMgho -- 193 A.zrI guNaratnasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM yAtrAsaMgho --------------- 194 surendranagarathI zrI zatruMjaya saMgha - 198 paM.zrI caMdrazekharavijayajI ma.sA.nI nizrAmAM saMgha --------------------- 1985 bhAvanagarathI zrI zatruMjaya saMgha -- 198 A.devazrI kulacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnI nizrAmAM saMgha------- 198 A.zrI rAjendrasUrIzvarajI ma.sA.nI ( nizrAmAM saMgha ------- -- 198) tavAvanagarathI zatruMjaya saMgha : --- 198 A.zrI jinendrasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM saMgha --------------------- 199 jyotirvid A.zrI labdhisUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM saMgha ---------- 200 A.zrI premasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM saMgha --------------------- 200 A.zrI vijayajayaMtasenasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM saMgha ---------- 200 keTalAka benamUna 99 yAtrA saMghonI hArdika anumodanA --------------- 200 giranArajInI 99 yAtrA -------- 202 A.zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI zubha nizrAmAM saMgha ---- 202 samAdhimaraNatA prAptakartAo pU. munizrI jayadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI) ujjainanA zreSThI mANekacaMda ----- 204 (zeTha zAMtidAsa -------------------- 206o (bhAvasAra vikramasiMha ------------- 208 motIzA zeTha--- ------------------ 204 jagar3azAha ------------------------- 206 bharatabhAI bI. pArekha maMtrI udayana ---------------------- 204 muluMDavAsI mAvajIbhAI---------- 206 sunaMdAbahena zAha----------------- 208 vastupALa-tejapALa --------------- 204 ratilAla jIvaNabhAI ------------ 206 mULacaMdabhAI vI. desAI --------- 208 zrIyaka muni ---------------------- 205 anopacaMda zeTha ------------------- 207 mInAkSIbahena lodariyA---------- 208 vimala maMtrI ---------------------- zrAvaka meghajIbhAI ------------- bAbubhAI phakIracaMda-------------- 209 maMtrIzvara AprabhaTTa --------- caMpakabhAI bhaNasAlI ------------ lakSmIkAMta amRtalAla zAha ------ 209 dedAzAha, pethaDazA, jhAMjhaNazeTha--- 205 zrAddharana vIracaMdabhAI ----------- kaMcanabahena zAMtilAla zAha------ 209 jAvaDa zeTha ane jayamatI ------- 205 manubhAI zAha-------------------- 207 caMpakabena dhIrajalAla dozI ------ 209 sAdhvI pAhinI -- zreSThI rajanIbhAI devaDI --------- 208 2 206 0 viziSTa brahmacaryavratadhArIo 1 -pU. jyadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI) --- 212). # 215 jaMbUkumAra--- AcArya zaabhavasUrijI --------- AcArya bhadrabAhusvAmI ---------- AcArya sthUlibhadrasUrijI -------- 213 yakSA, yakSadinAdi sAta baheno - 213) avanti sukumAra ----------------- 213 AcArya kAlakasUrijI ------------ Arya khapUTAcArya ----------------- 214 AcArya pAdaliptasUrijI -------- 214 Arya vajasvAmI ----------------- AcArya mAnadevasUrijI ---------- 215 AcArya malavAdisUrijI -------- 215 - 14 # Jain Education Intemational Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 hr 217 je khy AcArya mAnadevasUrijI (bIjA) 216o AcArya bappabhaTTasUrijI --------- 217 AcArya udyotanasUrijI ---------- 2 16 AcArya jIvadevasUrijI ---------- AcArya mAnatuMgasUrijI ---------- 216 AcArya vijayasenasUrijI ------- 217 AcArya abhayadevasUrijI -------- 216 AcArya yazobhadrasUrijI --------- 218 ( kRSNarSi------ khimaRSi------------------------- 218 (AcArya vIrasUrijI --- vijayazeTha-viyAzeThANI -------- maMtrI vimalazA -------- dedAzAha ane pethaDazA ----------- 219 prabhu neminAthajInI paraMparA ----- 219 je hy hy 0i jaina zAsananA muhUrta jayotiviMda jyotiSAcArya pU. gaNivaryazrI vIrabhadrasAgarajI ma.sA. zrutakevalI bhadrabAhu svAmI ------ 222 sumati harSa gaNivarya--------------- 225 A. naMdanasUrIzvarajI ma. tathA A. AryasuhastisUrijI --------- 2 23 munizrI mAnacaMdrajI--------------- 225 A. azokacaMdrasUrijI ma. ------- 228 AcArya haribhadrasUri------------- A. udayaprabhasUrijI ------------ A. guNasAgarasUrijI ma.------- 229 24 vidyAga-3 jena ilA ane sAhitya : lithiSTa na -------- 250 # # 245 248 0i pazcima bhAratanAM jainamaMdironI sthApatyakalA ane mahattva -guNavaMta baravALiyA ( viSaya paricaya ------------------- 235) ( zAMtinAtha maMdira------------------ 24ze (neminAtha maMdira ------------------ 249) zilpasauMdaryakalAnuM pArzvanAtha maMdira ------------------ 247 jesalamera -- yatra tatra sarvatra darzana ------------ 235 neminAtha maMdira ------------------ 248 jaina maMdiro ---------------------- 250 zilpa --------- -------- 240 tAraMgA 248 saMbhavanAtha maMdira------ dhAtu pratimA ------- 243 ajitanAtha maMdira ---------------- 248 lodravAnuM maMdira ------- osiyA ----------- saMbhavanAtha maMdira ----------------- rANakapura --- ---------------------- 251 zilpakAmanuM varNana --------------- 245 RSabhadeva maMdira ----------------- 248 pAlitANA-zatruMjaya -------------- 251 ghANerAva mahAvIra maMdira -------- 246 mAunTa AbunAM maMdiro --- ----- 248 AdinAthanuM caumukha maMdira ------ 252 zAMtinAtha maMdira-jhAlarA pATaNa 247 vimala vasahI-AdinAtha maMdira 249 naMdIzvara dvIpa, AdIzvara maMdira, kuMbhAriyA -------- ------ 247 giranAra --- 249 bAlAbhAI maMdira, motIzA maMdi2.252 mahAvIra maMdira ------------------ 247 0i jaitamUrti vidhAtanA pariprekSyamAM tIrthakaronuM kalAvidhAtA -DaoN. Ara. TI. sAvaliyA jaina pratimAonI prAcInatA ane covIsa tIrthakaronuM pratimAvidhAna ( saMbhavanAtha ---------------------- 257 lakSaNo -------- ----------- 254 AdinAtha-RSabhadeva ------------- 256 abhinaMdananAtha --- -- 258 ( jaina pratimAnAM lakSaNo ----------- 255) ajitanAtha ----------------------- 25) sumatinAtha ------------------------ 258) Jain Education Intemational Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH 0 -- 258) 260 che 58 -- 259 0 260 padmaprabha -------- supArzvanAtha ------ caMdraprabha --------- suvidhinAtha ----- zItalanAtha ----- zreyAMsanAtha----- vAsupUjya -- vimalanAtha -------- anaMtanAtha------ dharmanAtha--------- zAMtinAtha --------- kuMthunAtha aranAtha mallinAtha ---------- 259 259 260 munisuvrata ----------- ------ 26 1 ) naminAtha -------- neminAtha ----------- pArzvanAtha------------- mahAvIra svAmI ------------------ 263 jaina pratimAjImAM abhinava kalAvidhAna 260 259 ----- 260 ----------- 259 26) - --- 2 3 ---nalinAkSa paDyA 266 @ ra @ je V @ je V @ . ja V # V 0i jainonI sAMskRtika saMpatti prAstAvika---------- ( jaina jJAnabhaMDAro ----------------- jaina darzana --------- jaina prAkRta sAhitya -------------- vizvavyavasthA --------------------- 296 || jaina saMskRta sAhitya ---------- jaDa ane cetana ------------------ | jaina citrakaLA -------- ----------- karmano siddhAMta ane mokSa ------- 267 bhItticitro----------------------- 273 mokSaprAptinA mArga--------------- 267 tADapatrIya hastapratonAM laghucitro - 274 samyakatva---------- ----------- 268 sacitra kASThapaTTikA --------------- 275 syAdvAda athavA anekAntavAda --- 268 kAgaLanI hastapratonAM laghucitro -- 275 jaina parvo ------------- 268] sacitra vijJaptipatro -------------- 275 jaina dhArmika sAhitya------------- 269 sacitra vastrapaTo ------------------ 275 aMgapraviSTa Agama graMtho -------- jaina sthApatyakaLA ----------------- aMgabAhya Agama-graMtho ----- --- 270) { imAratI maMdiro------------------ 278 # V sUpa ---- ------------ 285 kASThamaMdiro jaina zilpakaLA ------------------- mUrtio ane bhAskaryo----------- virATa prastarapratimAo--------- jinapratimA ----------- ----------- dhAtupratimAo ----------- samavasaraNa --------- --------- 289 mAnastaMbha -------- ---------- 289 AyAgapaTTa ----- 290 jaina abhilekho ------------------ 290 delavADAnuM anupama daSya --------- 292 # V # , jaita abhilekhonuM aitihAsika vizleSaNa pUrva ane uttaramAM dharmano prasAra 295 (zaMkhezvaranuM jUnuM pArzvanAtha maMdira 302 pazcimamAM jaina dharmano prasAra --- 296 sarasapuranuM pArzvanAtha maMdira ----- 302 giranAra paranA zilAlekha ------- 297 zAMtinAtha poLanuM derAsara Abu paranI prazasti------------- 297 (citra naM. 2 thI 7) ------------ 303 kherALuno zilAlekha -------------- 298 zAMtinAtha poLanuM derAsara kherALuno zilAlekha -------------- 299 (citra naM. 2) -------- zatruMjaya paranA zilAlekha -------- 299 zAMtinAtha poLanuM derAsara (citra naM. 3 - 4) -------------- 3 khaMbhAtanA zilAlekho ------------- 300 zAMtinAtha poLanuM derAsara citArI bajAra jinAlaya (citra naM. 6) ------- -------- 306 prazasti ------- ----------- 300 zAMtinAtha poLanuM derAsara pATaNanuM vADI pArzvanAthanuM maMdira 301 ( (citra naM. 7) -------------------- 306) -DaoN. bhAratIbahena zelata zAMtinAtha poLanuM derAsara (citra naM. 5) -------------------- 306 zAmaLAnI poLamAM pArzvanAtha maMdirano zilAlekha : (citra naM. 8)------ 307 vAdhaNa poLanuM derAsara zilAlekha 307 sUrionI paTTAvalI -------------- 308 haThIsiMha derAsaranA zilAlekha : (citra naM. 10-11) ------------ 308 zAmaLAnI poLamAM zilAlekha : (citra naM. 8) -------------------- 309 vAghaNa poLanuM ajitanAtha derAsara : ( (citra naM. 9) zilAlekha--------- 310 Jain Education Intemational Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 (haThIsiMha derAsaranA zilAlekha : ) ( kacchanA abhilekho --------------- 313) (tIrthayAtrAnA ullekho ------------- 315 (citra naM. 10) ------------------ 311 dakSiNa bhAratamAM jaina dharma ------ 31 3| saMdarbha graMthasUci----------------- haThIsiMha derAsaranA zilAlekha : zravaNa belgolanA jaina zilAlekha 313 (citra naM. 11) ------------------ 31 2) 6 gujarAtI sAhityamAM jaina sAhityasvAmIonuM pradAna -kokilA siddhArtha bhaTTa - gujarAtanAM hastalikhita graMthAlayo -Ara TI. sAvaliyA gujarAtanA hastalikhita ( amadAvAdanA hastaprata bhaMDAro --- 339 AkhyAno ane citra------------- 342 graMthabhaMDAro ------------------------ 335 bho. je. hastaprata saMgraha ---------339 vaDodarAno prAcya vidyAmaMdira pATaNanA hastalikhita graMthabhaMDAro 336 lA. da. bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira hastaprata saMgraha -------------------342 khaMbhAtanA jJAnabhaMDAro------------ 338) hastaprata saMgraha ------------------- 340) | chANInA jaina graMthabhaMDAro -------- 343, L0 gujarAtanA madhyakAlIna itihAsatA saMskRta stroto -bhAratIbahena zelata madhyakAlIna itihAsa | mughalakAla ------------------------ 346 pAdaTIpa -------- -------- 351 saMskRta sroto --------------------- 346J | marAThA kAla ---------------------- 349 0 hastalikhita prationI lipio --bhAratIbahena zelata brAhmI lipimAM navakAra ---------- 354 judA judA kALanAM saMketacihno --- 357) graMtha lipi ---------- ----------- 359 haDappIya sabhyatA ----------------- 354 | vartamAna prAdezika lipio ------ 358 tamila lipi --------------------- 3pa9 kharoSThI lipi -------------------- 355 jaina nAgarI lipi --------------- malayAlama lipi ----------------- 3pa9 brAhmI lipi ---------------------- 355 gujarAtI lipi ------------------- 358 tululipi --------- ---- 360 mauryakAlIna brAhmI lipi --------- 355 telugu lipi ---------------------- 359 judAjudA kALanI brAhmI lipi vartamAna prAdezika kanaDa lipi ---------------------- 359 lipinA mULAkSara ---- lipio ----------- ------------- 356 - mathurA nagarI : itihAsa, sAhitya ane sthApatyanA pariprekSyamAM --pU. paM. zrI bhuvanasuMdaravijayajI ma.sA., pU.paM. guNasuMdaravijayajI ma.sA. mathurA eka nagarI --------------- 365) mathurAsaMgha-pariSad --------------- 366 mithurAno kaMkAlI TIlo ane jaina dharmanI mathurA ane sthApanA nikSepo ---- 365 sthApatyanI dRSTie mathurA ------- 366| | ati prAcInatA ------------------ 374 mAthurI vAcanA ------------------- 365 gujarAtanA sAMskRtika vikAsamAM jainonuM pradAta, -Do. mugaTalAla bAvIsI zikSaNa kSetre ---------------------- 378) (pAMjarApoLo ane smazAnagRho -- 379) (nagaragRho, nATyagRho raMgabhavano 379 graMthAlaya ane vAcanAlaya -------- 378 | | dharmazALAo ane anAthAzramo - 379 samApana : ------ ------- 379 Arogya -------------------------- 378 | (parabo, annakSetro, udyAno ------ 379 , Jain Education Intemational Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH - vibhAga-4 : ' himanI vIsamI sadI : viziSTa 'vibhUtiona catridarzana 0i jinazAsana taukAnA samartha sukAnIo saMpAdaka paM. zrI maNivijayajI dAdA ----- 383) (A.zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI ma.387) (A.zrI vijayadharmasUrijI ma. ---- 390) pU. zrI buddhivijayajI ma. ------- 384 pU. upA. zrI vIravijayajI ----- 388 munipravara zrI jhaverasAgarajI ma. 391 pU. zrI mUlacaMdajI mahArAja ----- 385 A.zrI vijayakamalasUrijI ma. -- 389 A. zrI premasUrijI ma. --------- 393 pU. munizrI vRddhivijayajI ma. --- 386) A.zrI vijayadAnasUrIzvarajI ma. 390 jaina zAsanatA parama prabhAvaka hitaciMtako ( A. vijayavallabhasUrijI ma. --- 395) (A. dharmasUrIzvarajI ma.---------- 403 A. vijayanemisUrijI ma. ------ 396 A. vijayarAmasUrIzvarajI ma. -- 406 A. vijayanItisUrijI ma.------ 398 A. vijayapremasUrIzvarajI ma. --- 407 A. vijayakezarasUrijI ma. ----- 400 A. vijayasuzIlasUrIzvarajI ma. 409 A. vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI ma.400 A. guNasAgarasUrIzvarajI ma.--- 409 A. bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. --402] | A. subodhasAgarasUrIzvarajI ma. 411] - saMpAdaka A. vijayaazokaratnasUrijI ma. 413 A. vijayajayaghoSasUrijI ma. -- 414 A. hemaprabhasUrIzvarajI ma. ----- 415 A. guNodayasAgarasUrijI ma. --417 A. kailAsasAgarasUrijI ma. ---- 419 A. hemabhUSaNasUrijI ma. -------420 0i zramaNa saMghatI prabuddha pratibhAo muka - saMpAdaka A. vijayaharSasUrijI ma. -------423) (A. cidAnaMdasAgarasUrijI ma. -- 427). [ A. naMdivardhanasAgarasUrijI ma. - 430 A. vijaya mahendrasUrijI ma. ---- 424 | A. raivatasAgarasUrijI ma. ------ 428 A. vijayavIrazekharasUrijI ma.-431 A. vijayakalyANasUrijI ma. --- 424 | A. yazobhadrasAgarasUrijI ma. --429 A. vijayavAriSeNasUrijI ma.-- 433 A. vijayamaMgaLaprabhasUrijI ma. 425 A. vijayabhuvanaratnasUrijI ma. 429 A. mahAsenasUrijI ma. --------- 434 A. hemasAgarasUrijI ma. -------427 | bhAratabhUSaNa mahApuruSo - saMpAdaka munizrI mohanalAlajI ma. ------- 435 upA. zrI dharmasAgarajI ma. ------ 436| paM. zrI abhayasAgarajI ma. ----- 437. A. vijayayazodevasUrijI ma.--- 439 A. kIrticaMdrasUrijI ma. --------- 440 | A. padmasAgarasUrijI ma. ------- 441 A. vijayaabhayadevasUrijI ma. 442 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 - 11 0i zAzasarjaka sArasvato - saMpAdaka A. vijayapuNyAnaMdasUrijI ma. - 454 A. vijaya hemacaMdrasUrijI ma. --- 455 ( A. AnaMdasAgarasUrijI ma. ---- 44po (A. vijayabhadrakarasUrijI ma. --- 450) A. buddhisAgarasUrIzvarajI ma. -- 448| A. vijayaamRtasUrijI ma. ---- 451 A. vijayalabdhisUrijI ma.----- 449) (A. vijayadharmadhuraMdharasUrijI ma. 453) 0i sUrimaMtra sahitanA sAdhaka sUrivaro - saMpAdaka A. vijayalakSmaNasUrijI ma. --- 457 (A. kalyANasAgarasUrijI ma. --- 463 A. devendrasAgarasUrijI ma. -----458 A. zreyAMsaprabhasUrijI ma.sA.--- 465 A. vijayavikramasUrijI ma. ---- 460 A. labdhisUrijI ma.sA. -------- 466 A. vijayacaMdrodayasUrijI ma. --- 461 A. vijayaazokacaMdrasUrijI ma. 468 A. jayazekharasUrijI ma.sA. ---- 469 A. vijayarAjayazasUrijI ma. --400 gA,caMdrAnanaHINTRYphUrinI ma. --- 471 - saMpAdaka 0 zAsanadIpaka prajJApuruSo A. vijayodayasUrijI ma. ------473 A. mANikayasAgarasUrijI ma.--474 A. kIrtisAgarasUrijI ma. ------ 475 A. vijayanaMdanasUrijI ma. ----- 476 A. vijayalAvaNyasUrijI ma. - 477 A. vijayakasUrasUrijI ma.-----477 A. vijayabhuvanatilakasUrijI ma.478). | A. vijayavibudhaprabhasUrijI ma. 479 A. jinakAMtisAgarasUrijI ma. - 480) A. vijayamahodayasUrijI ma.- 481 | A. vijayaOMkArasUrijI ma. ---- 481 A. kailAsasAgarasUrijI ma. sA. 482 A. vijayaarihaMtasiddhasUrijI ma.483 A. vijayaaruNaprabhasUrijI ma. 485 A. kundakundasUrijI ma. --------- 485 A. kalyANasAgarasUrijI ma. --- 486, A. vijayajinottamasUrIzvajI ma.487 tejataraNa tapodhato - saMpAdaka A. vijayasiddhisUrijI ma. ----- 489o (A. caMdrasAgarasUrijI ma. ------- 493o (A. vijayaprabhAkarasUrijI ma. -- 495 A. vijayabhakitasUrijI ma. ----400 A. vijayajitendrasUrijI ma. --- 494 | | A. vijayaguNayazasUrijI ma. --- 497 A. vijayamukitacaMdrasUrijI ma. -492 0 sadInA samayajJa saMtaro - saMpAdaka paM. dharmavijayajI gaNivarya (A. vijayadevasUrijI ma. -------505). mA. nityodrayaHITRphUrinI ma. 511 (DahelAvALA) --------------------- 501 A. vijayavinayacaMdrasUrijI ma. -507 A. vijayanaracaMdrasUrijI ma.---- 512 mA. ranA rasUrinI ma. --- 502| A. vijayaaraviMdasUrijI ma. --508 A. vijayakalpajayasUrijI ma. --513 A. vijayavijJAnasUrijI ma. --- 103 A. vijayacaMdrodayasUrijI ma. --- 508 A. siMhasenasUrijI ma. --------- 514 A. vijayamanoharasUrijI ma.--- 505) [ A. vijayajayakuMjarasUrijI ma. - 510 0 dharmakArcapravartaka puNya puruSo * saMpAdaka A. vijayasurendrasUrijI ma. ---- 515) (A. vijayasubodhasUrijI ma. ---- 517) (A. vijayasamudrasUrijI ma. ----- 519) A. vijaya meruprabhasUrijI ma.--- 516 A. vijayajinendrasUrijI ma. --- 518) A. vijayadradinnasUrijI ma.-- 520 Jain Education Intemational Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 dhanya dharA: A. caMdrazekharasAgarasUrijI ma. - 540 A. varabodhisUrijI ------------- 541 A. ratnazekharasUrijI ma. ------- 541 A. harSasAgarasUrijI ma. -------542 A. jagacaMdrasUrijI ma. (DahelAvALA) ----------------545 A. pradIpacaMdrasUrijI ma.-------- 545 - saMpAdaka A. vijayajagacaMdrasUrijI ma.-- 521 (A. vijayamahAyazasUrijI ma. --pa31) A. vijayasthUlabhadrasUrijI ma.-- 523/ A. vijayaratnacaMdrasUrijI ma. --- 532 A. vijayamahAbalasUrijI ma.-- 525 A. guNazIlasUrijI ma. -------- A. vijayapuNyapAlasUrijI ma. - 526 A. vijayacaMdrayazasUrijI ma. --- 34 A. naradevasAgarasUrijI ma. ---- 527 A. ratnAkarasUrijI ma. --------- 536 A. zrI amarasenasUrijI ma.--- 528 A. vijayaratnazekharasUrijI ma.- 536 A. ratnabhUSaNasUrijI ma.------- 529] A. vijayanityAnaMdasUrIzvajI ma.537 (A. vijayahemaprabhasUrijI ma.--- 530) (A. vinayasena sUrijI ma. ------ 539, 0i samakAlIna zAstraprabhAvako A. vijayadarzanasUrijI ma. ----- 547 A. vijayarAjendrasUrijI ma. --- 559 A. vijayaamRtasUrijI ma. ---- 548 A. vijayaguNaratnasUrijI ma. -- 560 A. haMsasAgarasUrijI ma. ------- 549 A. vijayapUrNacaMdrasUrijI ma. --- 562 A. kaMcanasAgarasUrijI ma. ----- 250 A. vijayamukitaprabhasUrijI ma. 164 A. sUryodayasAgarasUrijI ma. ---551 A. yazovijayasUrijI ma. ------ 565 A. vijayayazobhadrasUrijI ma. -- 552 A. zreyAMsacandrasUrijI ma. --- - 566 A. narendrasAgarasUrijI ma. ----- 553 A. vijayavIrasenasUrijI ma. --- 567 A. dolatasAgarasUrijI ma. ----- 554 A. vijayapradyumnasUrijI ma. ---- pa67 A. kuMdakuMdasUrijI ma. ----------- 556 A. azokasAgarasUrijI ma. ---- 569 A. manoharakIrtisAgarasUrijI ma. 557 A. jinacaMdrasAgarasUrijI ma. A. hemacaMdrasAgarasUrijI ma. ---571 A. kIrtiyazasUrijI ma.--------- 573 A. vijayahemaratnasUrijI ma.--- 576 A. somacaMdrasUrijI ma. ---------577 A. kalAprabhasAgarasUrijI ma. --pa78 A. municaMdrasUrijI ma. --------- 580 A. kalpayazasUrijI ma. --------- 581 A. amitayazasUri ma. --------- 583 A. abhayazekharasUrijI ma.----- 583 0 adhyAtmamArganA sAdhatAliSTha cAritradhAro - saMpAdaka (A. jayAnaMdasUrijI ma. --------- 585(A. kIrtisenasUrijI ma. --------- 588 | A. vijayaAnaMdaghanasUrijI ma. 585|| A. kamalaratnasUrijI ma. ------- 589 A. kanakazekharasUrijI ma. sA. 587) A. darzanaratnasUrijI ma. -------- 589) A. ajitaratnasUrijI ma. ------ 591 vAgaDa samAvatA karNadhAro 5. paM. mukitacandravijayajI, pU. paM. manicandravijayajI pUjya dAdAzrI padmavijayajI ma. 195) (A. vijayakanakasUrijI ma. ----- 597. (A. kaMcanavijayajI -------------- 599 pUjya dAdAzrI jItavijayajI ma. 195|| A. vijayadevendrasUrijI ma. -----598 A. vijayakalApUrNasUrijI ma. -- 599 pUjya munizrI hIravijayajI ma. 196) pa. pU. AcAryAdi sAdhu-bhagavaMtone atatAH vadatA pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. A. rAjatilakasUrijI ma.------- 601) ( A. arihaMtasiddhasUrijI ma. ---- 603) (A. vijayarAmacaMdrasUrijI ma.--- 605 A. vijayahimAMzusUrijI ma. --- 602 || A. kalApUrNasUrijI ma. --------- 604 | | A. guNasAgarasUrijI ma. ------- 605 A. vijayakumudacaMdrasUrijI ma. -- 603) 1 A. vidyAsAgarajI ma. ---------- 604) 1 A. guNodayasAgarasUrijI ma. -- 606 ) Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 13 A. kalAprabhasAgarasUrijI ma. -- 606 A. vi. bhuvanabhAnusUrijI ma. - 606 A. subodhasAgarasUrijI ma. ----- 607 A. vijaya rucakacaMdrasUrijI ma. 607 A. navaratnasAgarasUrijI ma. --- 607 ( A. vijaya vasaMtasUrijI ma.---- 608) (munizrI dharmaratnasAgarajI ma. ---- 609) pU. munizrI jaMbUvijayajI ma. --- 608 munizrI nayaprabhalAlacaMdrajI ma.. ------------------ 608 naMdIvardhana sAgarajI ma. ---------- 609 munizrI sudharmasAgarajI ma. ------ 609 eka ja samudAyanI yuvA pratibodhaka | munizrI udayaratnasAgarajI ma. -- 609) padastha tripuTI ------- 610 |0 zAsanaprabhAvaka zaNagAra rato - saMpAdaka ( A. vijayazAMticaMdrasUrijI ma. 613 (A. somasuMdarasUrijI ma. ------- 619) A. vijayasomacaMdrasUrijI ma. -- 614 A. pradyumnavimalasUrijI ma. ---- 620 A. vijayadharmajitasUrijI ma. -- 616 | A. caMdrakIrtisAgarasUrijI ma. - 620| A. zAMtivimalasUrijI ma. ----- 617 pU. munizrI vIravijayajI ma. --- 621 A. bhAnucaMdrasUrijI ma.--------- 622 A. hemacaMdrasUrijI ma. ---------- 0 ratnatrayItA rAhadArIo - saMpAdaka pU. paM. bhadraMkaravijayajI ma. ----- 625 pU. gaNizrI kavindrasAgarajI ma. 637) pU. munizrI amarendrasAgarajI ma.627 pU.gaNizrI vIrabhadrasAgarajI ma.- 637 pU. munizrI jitendravijayajI ma. 628 pU. munizrI nItisAgarajI ma. --- 638 pU. paM.zrI vajasenavijayajI ma.- 629 pU. upA. maNiprabhasAgarajI ma. - 638 pU. munizrI mahAsenavijayajI ma. 630 pU. paM. zrI ratnasenavijayajI ma. 639 pU. paM.zrI bhadrazIla vijayajI ma. 631 pU. paM.zrI razmiratnavijayajI ma. 640 pU. paM. kulazIla vijayajI ma. -- 633] pU. munizrI harSazIlavijayajI ma. 642 pU. paM. zrI udayakIrtisAgara ma.- 634 | pU. paM. zrI prazAMtavallabhavi. ma. 644 pU. paM.zrI ajitazekharavi. ma. -- 635 pU. munizrI nirvedacaMdravi. ma. ---- 645 pU. gaNizrI mahodayasAgarajI ma. 635) pU. munizrI saMvegacaMdravi. ma. ---- 646 pU. munizrI gautamavijaya ma.---- 646 paM. zrI rAjayaza vijayajI ma. -- 647 pU. munizrI hitapUrNavijayajI ma. 649 pU. paM. zrI raviratna vi. ma.---- 649 pU. gaNivaryazrI jagatadarzanavi. ma.- 651 A.zrI prabhAkarasUri ma.nAM ziSyaratnonI tapasyAnI anumodanA --- 65ra 'sarvodaya stavanA' ---------------- 653 hA, jo pala paNa zAsananA tejasvI nakSatro zramaNIratno Do. kavina zAha arvAcInakALanAM zAsanaprabhAvaka sthAnaka sAdhvIjIno sAdhvIratno - mitAkSarI noMdha -- 658 mitAkSarI paricaya ----------- pU. sA. zrI raMjanazrIjI ma. ----- 659 caitanyadevIjI ma. ----------------- 661 pU. sA. zrI khAMtizrIjI ma. ----- 659 pU sAdhvIjI bhagavaMtone anaMtazaH pU. sA. zrI dayAzrIjI ma. ------ 660 vaMdanA -------- -------- 62 pU. sA. zrI prabhAzrIjI ma. ----- 660| pU. sA. zrI caturazrIjI ma. ----- 665 pU. sA. zrI tilakazrIjI ma. ---- 660|| pU. sA. zrI hemazrIjI ma.------- 666 pU. sA. zrI pravINAzrIjI ma. --- 660|| pU. sA. zrI haMsazrIjI ma.------- 668 pU. sA. zrI nemazrIjI ma.------- 661 pU. sA. zrI rohitAzrIjI ma. --- 669 pU. sA. zrI rohiNAzrIjI ma. -- 669 pU. sAdhvIjI nirmamAzrIjI ma. -- 670 pU. sA. zrI pAyazAzrIjI ma.-- 672 sA. zrI puNyarekhAzrIjI ma. - 673 sA. zrI upazAMtazrIjI ma. -- 675 pU. sA. zrI arpitaguNAzrIjI ma.676 pU. sA. zrI tattvayazAzrIjI ma. - 677 `r `r Jain Education Intemational Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na ) dhanya dharA: > vibhAga-58 'vaividhya sa2bha 0iprAcIna jinAlayonA jirNoddhArako -muni zrI ratnatraya vijayajI ma.sA. giranAra tIrthano itihAsa ------- 682 (pethaDamaMtrIe jinAlaya-jinapratimA jIrAvalA pArzvanAthanI prAptino giranAra tIrthanAM uddhArA --------- 682 mATe Apela yogadAna ----------- 686 itihAsa ---------- ----------- 691 tejapAla sonI ------------------- devagirinA jinAlaya------------- 687 eka camatkAra ane pArzvanAtha vardhamAnasiMha-pAsiMha ----------- dharaNAzAha poravAla ------------- 687 pratimAnI prApti ------------------ 692 dhoLakAnAM jinAlayo ------------- zrI rANakapura --------------------- 688 jIrAvalA tIrthamAM thayelAM mahAna ajayarAjA ----------------------- jinAlaya-jinabiMba pratye bhakitapUrvaka cAturmAso ------------------------ 692 jIrAvalA tIrthamAM prAcIna kALamAM dravya kharcanAra zrAvako------------ 690 Abu upara jinavara juhAra ---- 685 jagajayavaMta ati prAcIna zrI vimalamaMtrIno rAjAzAhI ThATha --- 685 Avela saMgho --------------------- 693 jIrAvalA tIrtha ------------------- 691| bhadrezvaratIrthanA 16 jIrNoddhAro -- 694 = VVVV = = 6 AjutA jainamaMdironA zilAlekhomAM ullekhita rAjavIo ane maMtrIo prA. bipinacaMdra ra. trivedI AbunA jainamaMdironA zilAlekhomAM ) (AbunA jainamaMdironA zilAlekhomAM | ullekhita rAjavIo ------------- 697) { ullekhita amAtyo/maMtrIo--- 706 aSTApawAtI AchI oLakhANa pU. munizrI jayadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI) zrI aSTApadajI-eka zakayatA --- 712) navakAra camatkAra anubhavakartAo pU. munizrI jayadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI) , ( A.zrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. - 715) (pU. sA.zrI caMdraprabhAzrIjI -------- 717(devacaMdabhAI ane temacaMdabhAI - 719) A.zrI arihaMtasiddhasUrIzvarajI - 716 DaoN. surezabhAI jhaverI------------ 717 pUnAnAM zrAvikA samatAbahena --- 719 vividha navakAra ArAdhako ------ 716 narendrabhAI rAmajI naMdu ---------- 717 dinezabhAI paTela --------------- 719 pU.paM. bhadrezvaravijayajI ma. ------ 716 saMgItakAra zrI jayaMtabhAI rAhI - 717 padamazIbhAI khImajI cheDA ----- 719 pU.A. hemaratnasUrijI ma. ------- 716 tArAcaMdabhAI zAha --------------- 718 damayaMtIbahena premacaMda kApaDiyA - 719 pU. gaNi mahodayasAgara ma. ----- 716 gulAbacaMdabhAI zeTha-------------- muluMDavAsIoe anubhavela prastuta lekhanA lekhakanA zAha vIracaMda mohanalAla ------- 718 navakAra prabhAva ------------------- 720 AtmAnubhavo --------------------- 716 vAMdarInuM manaparivartana------------ 718 navakAramaMtranA jApa karatAM dhyAna pU.sA.zrI bhavyaguNAzrIjI ma. -- 716 rajapUta lAlubhAI ---------------- 718 rAkhavAnI bAbato :- --------- 720 pU.sA.zrI vinayaprabhAzrIjI ma. -- 717 | praphulabhAI ema. zAha ---------- 718| jApa karavAnI samajaNa : ------ 720 (pU. sA.zrI nemazrIjI ------------- 717) panAlAlajI rAThoDa ------------- 718) - Jain Education Intemational Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 janmathI nahIM kintu karmathI savAyA jaita ArAdhaka-ratnotI sakSipta jhalaka vanamAlIdAsabhAI bhAvasAra lAlubhA mAjI vAghelA rAmasaMgabhAI lIMbaDa jayaMtilAlabhAI vIrANI ---- --------- 721 72 2 723 -723 --------- bAlakRSNa caMpakalAla nAyaka baLavaMta ThAkura - 755 dilIpabhAI ramaNIkalAla ThAkura 55 - 755 756 756 jayaMta rAhI AsutoSa vyAsa sva. vinodacaMdra ena. nAyaka 21mI sadInA keTalAka viziSTa anumodatIya ArAdhanA saMgItakSetre jaitonuM pradAna saMgItanuM mAdhyama - 744 DhALono upayoga : 'dezI' rAgasaMgIta ane jainasamAja 746 747 745 zuM saMgIta mATe judI bhASA che?744 dezInI paraMparAnuM rakSaNa - 745 jainonuM pradAnajaina ane anya dezInA abhyAsanuM rAsAo tathA chaMdo dvArA saMgIta 745 mahattva - 745 rAgamAM nibaddha jaina dezIo rAgono upayoga : sAcA rAga kayA ane kevA : ---748 -748 746 caita saMgItakAro: AMgI racatAtA tajajJoH cakSu-TIkAtA klAvido navInacaMdra ramaNikalAla bhojaka prAstAvika 751 sva. hIrAlAla devIdAsa ThAkora - 751 sva. gajAnana devIdAsa ThAkura - 752 sva. ramaNikalAla ke. bhojaka ---- 752 sva. aMbAlAla khoDIdAsa bhojaka753 sva. dAmodaradAsa ke. bhojaka ---- 753 sva. manubhAI harilAla bhojaka - 753 sva. ramaNalAla zivalAla nAyaka 754 sva. camanalAla kasturacaMda bhojaka754 aMbAlAla hiralAla bhojaka ----- 754 vAsudevabhAI dhanasukharAma nAyaka 754 vastIlAla viThThaladAsa bhojaka---- 754 - 755 ----- pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. takSmaNabhAI vALaMda ribhAI nArI saMjayabhAI DAhyAlAla sonI 724 puruSottamabhAI kAlidAsa pArekha 726 - 725 ArAdhakonI viziSTa ArAdhanAne --725 bhUziH vaMdanA pro. kezubhAI DI. paramAra 726 koTinA ArAdhaka ratna zrAvaka-zrAvikAonI --------- pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. jayadevabhAI bI. bhojaka mabhAI dAmodaradAsa bhojaka-pa - 757 - 758. 758 mehula dilIpabhAI ThAkura lalitakumAra dAodaradAsa mojaka 7pa7 nIrava-nikuMja ThAkura enDa pArTI 757 DAhyAlAla kAMtilAla bhojaka ----- 757 mUkezabhAI ke. nAyaka -- 758 vendrabhAI ke. nAyaka manojabhAI ke. nAyaka pradIpabhAI aMbAlAla ThAkura rAjeza guNavaMtalAla bhojaka -- 758 hasamukhalAla ramaNikalAla ThAkura 758 pramodakumAra ramaNikalAla bhojaka 758 sva. bharata ThAkura enDa pArTI --- 759 parezakumAra vI. nAyaka vijayakumAra DAhyAlAla bhojaka-759 zetruMjaya mahAtIrthanA saMgItakAro - 759 lepa, opa, cakSu-TIkA vagerenA to ----- -------- ----------- ---- - 758 ---- 760 jaina citrakaLAnA kasabIo/ aMgaracanAnA kasabIo bhAvanagaranA jaina saMgItakAro azoka paramANaMdadAsa zAha ku. hIrala azokabhAI zAha dIpeza azvinabhAI kAmadAra bhAvi vikramabhAI zAda kamaleza kAMtilAla zAha 762 miteza hasamukharAya zAha caMdrakAnta vardhamAna zAha bhAvanagaranA jaina vidhikAro-kriyAdhArako dhanavaMtabhAI sI. zAha jasavaMtarAya sI. pArekha 759 vijayabhAI pratAparAya mahetA manISakumAra rasikalAla mahetA -- 763 jaina saMgItakAro pUjana-vidhikAro 762 762 763 763 765 15 ---- -------- ------ 727 --- 760 761 761 76 1 76 1 76 1 76 1 762 762 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 sadvicAra pravRttinA praNetAo dIpacaMdabhAI savarAmAI gADI cha rAjendrabhAI dalAla zivubhAI lAThiyA 774 777 ratilAla sAvacaMda dakSiNa bhAratanuM garvIluM mahAjata : samAja ane zAsata mobhIo ravilAla lavajIbhAI pArekha 786 788 lakSmIcaMdajI koThArI kapUracaMdajI bhIlocA vorA 790 surendrabhAI sI. zAha 'guru' -- 71 zAntAbahena khImarAjajI -- 792 -------- sva. madhubahena sI. zAha - 793 sva. saMghavI jazarAjajI khumAjI 793 sva. kasturabena jazarAjajI suMdarabahena ghevaracaMda ------ rukimabirenuM mizrImalajI ----- -------- ----- PS26. bhaMvarIdevI ghevaracaMdajI surANA--794 kusumabahena bAbubhAI suMdarabahena naimidAsa medA ----- 794 794 795 796 dAmajI jAdavajI cheDAmaNibAI kAMtiyAma sAhe lIlAvatIbahena jhaverIlAla daMDa -- 397 durgAbAI caMpAlAlajI bAphanA --- 798 DaoN. narapata solaMkI 798 mANekacaMdajI betAlA - 799 zeTha anupacaMda malukacaMda amRtalAla mohanalAla zAha kAMtilAla nagInadAsa zAha kAntilAla laheracaMda zAha kizorabhAI DI. roka zorabhAI pI. koraDiyA * 794 dharmaniSTha puNya pratibhAo 793 ------ 833 834 835 839 842 843 sva. bharatabhAI ema. koThArI---778 sva. mohanalAla je. koThArI uttamacaMdajI dugaDa 800 pro. pratApabhAI ToliyA 801 802 802 804 laheracaMda keMsarAja khuzAlacaMda dhanajI dharamazI cImanabhAI jamanAdAsa hakANI - 803 jayaMtIlAla nAgaradAsa zAha dalapatalAla gulAbacaMdabhAI zAha 807 dIpakabhAI hiMmatalAla surANA -- 808 nAgaradAsa kuMvarajIbhAI zAha 809 sva. nemidAsabhAI jI. bhedA 808 manaharabhAI zivalAla pArekha -- 8 10 mANekalAla ratanazI pArekha 812 sva. ratilAla vI. saMghavI 813 815 815 sva. saubhAgyacaMda sI. salota --- 814 zrIkAnta esa. mahetA DaoN. sI. bAlakriSnana maMjulAbahena hIrAlAla mahetA --- 816 DaoN. nehA vakhAriyA 'oNesisa', beMglora 816 816 ----- ------- -amIbahena ke. zAha / praviNakumAra mAnacaMdalAla zAha ------- 266 kumArapALa vi. zAha ciraMjavo! 844 candrakAnta mULacaMda zAha 848 caMpakalAla giradharalAla vorA----850 caMpakalAla DI. khokhara 780 850 ghasukhalAla caMpakalAla vorA --- 850 jayaMtIlAla ratanacaMda zAha 851 ------- mANekalAla ke. zAha je. ke. saMghavI - kumArapALa desAI dhanya dharAH - saMpAdaka -780 - 781 782 824 prA. ke. jI. bAlakanda svAmI --- 817 pravINabhAI lAlabhAI zAha 818 dUdamalajI saratAnamalajI bAlara 819 saMghavI caMpAlAlajI meramalajI 19 vasaMtabhAI oTamalajI vedamuthA - 819 azokabhAI jazarAjajI saMghavI - 820 cImanamalajI DuMgAjI (Ahora) - 821 tejarAjajI kughaDa (AhIra) ----- 823 devakumAra ke. jainazAMtilAlajI nAgorI (AhIra) - 825 sva. kuMdanamalajI sI. gaDhiyA 96 surezabhAI sI. zAhauttamacaMda devIcaMdajI bhaMDArI -828 dinezabhAI caMdrakAMtabhAI hakANI 928 susmitAbahena zAha saMtarASTra gAdiyA (Aaura)----830 tejarAja nAgorI (Ahora) 831 pArasamasa copaDA (sahora) suzilAbahena pArekha 826 829 -831 832 ---- - saMpAdaka jagajIvana mAvajIbhAI kapAsI -852 choTAlAla maNilAla zeTha pravINacaMdra phUlacaMda zAha 852 853 -------- bApAlAla manasukhalAla zAha 854 sva. maNilAla narasIdAsa dozI 855 vaiNIcaMda suracaMda zAhe 856 ---- ----------- Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 jetapurano zeTha parivAra ---------- 857 jinazAsananAM ratno! ------------- 857 zaileSabhAI koThArI --------------- 858 hiMmatabhAI koThArI--------------- 858 DaoN. surezabhAI ThAkoralAla mahetA858 harakhacaMda vIracaMdabhAI gAMdhI ---- 859 sva. zivalAlabhAI dIpacaMda zAha 861 | pannAlAla bhIkhAcaMda zAha ------- 862 amRtalAla ratilAla ------------- harezabhAI pI. zAha ------------- kAMtibhAI maNilAla jhaverI ----- 864 kirITabhAI pI. zAha ------------ 865 kIrtibhAI popaTalAla mepANI --- 866 caMpakalAla eca. bhaNazAlI------ 867 praphullabhAI ke. zAha --- (DaoN. manaharabhAI sI. zAha ------ 867 suzrAvaka mohanabhAI ------------- rasikalAla naricANiyA---------- 869 zeTha devacaMdabhAI taLazIbhAI ---- 830 dharmAtmA naMdalAla devacaMda zeTha --- 871 durlabhajI karazanajI zeTha------ 87ra harilAla hemacaMda mahetA------876) 0 zAsanatA paramAryarasika kAryakaro H dAnavIro S @ che sva. anaMtarAya hIrAcaMda --------- 879) (cunIbhAI lakSmIcaMda -------------- 895 kasturacaMda jetasIbhAI saMghavI ---- 879 jayaMtIlAla vI. zAha ------------ 896 popaTalAla tArAcaMda mepANI ----- 881| rAvabahAdura zrI jIvatalAla zeTha zrI anaMtarAya giradharalAla paratApazIbhAI ------------------- 898 jIvaNalAla zAha (jasaparAvALA) 882 dIpacaMda jaina --------------------- 899 kAntilAla sukhalAla zAha ------- 883 navInacaMdra choTAlAla zeTha -------- 900 sva. kAMtilAla bhIkhAlAla zAha - 884 pratApabhAI bhogIlAla zAha ----- 900 kAntilAla cUnIlAla zeTha -------- 885 popaTalAla dhArazIbhAI ---------- 901 kAMtilAla bAlacaMda pArekha ------- 886 bheramalajI hukamacaMdajI bAphanA- 904 kAMtilAla somacaMda gAMdhI --------887 bhogIlAla laheracaMda ------------- 901 kizorabhAI zAha----------------- 888 manubhAI dalasukhabhAI jhaverI --- 905 kezavalAla mohanalAla zAha ----- 889 mahendrabhAI maNilAla zAha ----- 906 sva. khumacaMda ratanacaMda zAha ----- 891 sva. devacaMda haThIcaMda mahetA ----- 908 caMdulAla bhAIcaMda zAha ---------- 891 dhIrajalAla TokarazI kApaDiyA --- 909 cinubhAI hiMmatalAla zAha ------ 892 pravINacaMdra bAbubhAI zAha ------009 cimanalAla khImacaMda mahetA ----- 893 maNilAla becaradAsa zAha------- 910 caMpakalAla TI. khokhara ----------- 894 sva. mANekalAla savANI --------- 910 vAsA cimanalAla premacaMdabhAI -- 894 DaoN. ramaNalAla sI. zAha -------- 912 | sI. ena. saMghavI ---------------- 895) ratilAla monajIbhAI ------------ 912 jJAna, dhyAna, tapamAM zAsata zaNagAra zrAvikArano - saMpAdaka sva. ratilAla paramANaMda zeTha----913 rAjendrabhAI kuMdanalAla jhaverI --- 913 zazikAntabhAI ratilAlabhAI ---- 914 rAvalamala jaina "maNi' ----------- 915 zAntilAla kapUracaMda mahetA------ zAha surezabhAI kAntilAla ----- somAbhAI maNilAla------------- haragoviMdabhAI vI. zAha -------- 920 hasamukharAya vanamALIdAsa mahetA 922 jazavaMta cimanalAla zAha --------922 mohanalAla becaradAsa mahetA----- 923 zazikAMtabhAI mohanalAla mahetA 923 khImacaMda chaganalAla zAha -------- 9924 ratilAla durlabhadAsa dozI -------924 narendrakumAra dhArazIbhAI mahetA -925 suzIlAbena Ara. vakhArIA ---925 cinubhAI vADIlAla vorA ------- 926 vinodacaMdra bAbulAla zAha ------ 926 joTANI parivAra ------------928 - - saMpAdaka zrAvikA harakuMvarabahena ----------- 937 vorA mAnakuMvarabahena talakacaMda -- 938 sva. madhurIbahena cimanalAla zeTha938 puSpAbahena cimanalAla zAha ---- 939 maMjulAbahena manubhAI zAha ----- 940 prabhAkuMvarabahena naMdalAla zeTha ---- 940 manaharabahena kIrITabhAI zAha -- 941 nirmaLAbahena ratilAla zeTha ------ 942 padmAvatIbahena manubhAI jhaverI - 942 hIrAlakSmIbena navanItalAla zAha 943 saMghamAtA zatAyuSI kaMcanabA ----- 943 | jIvIbahena------------------------ 944 Jain Education Intemational Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH prastAvanA koinI enI 6 * * * *, KES pU. pravacanaprabhAvaka paMnyAsazrI razmiratnavijayajI ma.sA. itihAsanA pRSTho suvarNathI maDhavAnuM kAma bhArate karyuM che. dharma ane saMskRtithI dhabakatuM bhArata enA pUrNa yauvanakALamAM hatuM tyAre vizvane enA pradAnanI noMdha levI paDI che. sabhyatAnA pATha vizve bhArata pAsethI zikhyA che, evuM kahevAmAM saheja paNa atizyokti nathI. mATe to bhAratane vizvanA dharmaguruono ilkAba maLelo. bhale enuM na pramANa na maLe paNa Dagale ne pagale vizva sAhitya enI cADI khAya che. bhAratanA kramika itihAsalekhanamAM sahuthI moTI duvidhA aneka videzIonA AkramaNoe AkramaNoe mAtra jIvanapaddhatine ja prabhAvita na karI..saMskRtinA amUlya vArasAsamA zAstrAgAro, maMdiro, zilpo ane sthApatyone paNa asara karela. caMdrAvatI, padmAvatInA avazeSo enA bolatA pUrAvA che. jyAM 444 jina maMdiro ane 999 zivamaMdiro hatA tyAM Aje mAtra jyAM tyAM patharAyelA ArasanA TukaDAo najare paDe che. haDappA ane mohana-jo-daDo kALa kvalita thaI gayA. mathurAnA kaMkAlI TIlA jevA to aneka khaMDaharo itihAsanA mUka sAkSI che. vidharmIoe jaina zAstro bALyA che. devardhvigaNi kSamAzramaNe racela eka karoDa graMtho, A. haribhadrasUrijI racita 1444 graMtho are, haju hamaNAM ja traNaso-sADA traNaso varSa pUrve thayela mahAmahopAdhyAya yazovijayajI racita anekAneka graMthomAMthI mAtra 100 lagabhaga graMtho maLe che. bAkI badhu bhasmIbhUta! Jain Education Intemational Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 Aje bhautikavAda, vijJAna ane rAjakAraNa e bhogavilAsamAM ja jiMdagInI itizrI manAve che. AtmavAda ane adhyAtmavAda to jANe bhUtakALanI vAto thaI gaI che. anAtmavAdanA jherI pavane mAtra ne mAtra bhautika sAdhanonA sarjana, saMvardhana ane vivardhanamAM ja jIvanI sukhazAMti ane AbAdI che, enI sAva khoTI ane pAyAvihoNI vAta garIbathI tavaMgara, bALakathI vRddha darekanA magajamAM ThAMsI ThAMsIne bharI dIdhI che. sAcI vAta koNa samajAvaze? mAM saMskRtinA cIraharaNa karavA hajAro duryodhano ane du:zAsano nIkaLI paDyA che, koNa rokaze? satsAhitya mAnavajAtano sAco zilpI che. Aje evA sAhityano ja dukALa che. pustakAlayomAM rahelA lAkho pustako mAtra artha ane kAmanI AgamAM peTrola nAMkhavAnuM kAma karI rahyAM che. anAdinI duvRttionA viSa vRkSone sIMcavAnuM kAma DAhyo mANasa kema karato haze? A lAkha rUpiyAno savAla che. Aje sAhitya puSkaLa pramANamAM chapAya che. keTalAya pustako to vaMcAtA paNa nathI ane sIdhA ja pastI bhegA thAya che. samAjanI yuvApeDhIne dizA ApavAne badale ghaNuM sAhitya to mAtra mohanA cenacALAvALuM galagaliyA karAvanAruM chapAya che. A arthapradhAna ane kAmapradhAna sAhitya to paDatAne pATu mAranAruM che. jeno govAla TekarA para enA pazu TekarA para ane jeno govAla khADAmAM enI gAyo khADAmAM-AjanA pariprekSyamAM kahI zakAya je pustakano lekhaka saMskArI enuM sAhitya saMskArI. ko'ka apavAdone bAda karatAM A niyama sArvatrika che. amRta pInAranA oDakAra amRtanA ja Ave. kuvAmAM hoya to havADAmAM Ave. sAhitya to lekhakano mAnasa putra kahevAya. cittoDanAM paMDita haribhadramAMthI AcArya haribhadra banela. temanA banne bhANeja ziSyo haMsa ane paramahaMsa bauddhadarzana bhaNavA gayA. buddhi prAgalabhyathI sAMbhaLatA jAya ane khaMDana karatA jAya. ekadA pAnA UDIne gayA...be pAnA bauddhasAdhuonA hAthamAM AvI gayA. banne krUratAnA bhoga banyA. ahiMsAnA upAsaka AcArya haribhadra 1444 bauddha sAdhuone kaDAImAM taLavA tatpara banyA. gurue agnizarmA ane guNasenanI vaira paraMparAne batAvatA zloka lakhIne mokalyA. vAMcatAM krodha zAMta thayo. AcArya bhagavaMta atyaMta udvegamAM rahevA lAgyA tyAre zAsanadevIe pragaTa thaIne ekaja vAta karI. garadeva! have ApanA puNyamAM ziSya nathI. mATe nAzavaMta ziSyone bhUlI jaI avinAzI ziSyone taiyAra karo. eTale? satsAhityanuM nirmANa karo. ziSya to pAMca pacIsa ke pacAsa vadhIne 100 varSanA haze sAhityanI Ayu hajAra ne hajAro varasa haze. Aje emanuM sAhitya sAdhakone dIvAdAMDInI garaja sAre che. A emanA mAnasaputro che. dhanyadharAH zAzvata saurabha bhAga-1mAM jaina dharma zA mATe? Ano javAba "aho jainadarzanamAM vAMcakone maLI ja raheze. jainadharma e vizvadharma banavAnI lAyakAta dharAve che, evuM Aje sarvamAnya satya banavA mAMDyuM che. bhUtakALamAM jainadharmano pracAra sAro evo hato. bhAratanA rAjA-mahArAjA-cakravartIo ane moTAbhAge prajAjano jainadharmanuM pAlana karatAM hatA. mATe jainonI vastI karoDonI hatI. Aje 50 lAkha lagabhaga ja rahI che. enuM kAraNa? Aje jainadharma eka samAja vizeSano dharma che evI mAnyatA ghara karI gaI che. Jain Education Intermational Jain Education Intemational Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 jyAre dharma to vizALa AkAza che. paMkhImAtrane emAM uDavAno adhikAra che. dharma to nadInuM kalakala vahetuM nirmala jaLa che. je darekanI tarasa chIpAve che. dharma to vaDalAno vizALa vRkSa che je pathamAM thAkelAonuM vizrAmasthaLa che. dhanya dha1rA maLatI sAmagrInA AdhAre eTaluM to cokkasa kahI zakAya ke bhagavAna mahAvIrathI samrATa saMprati ane mahAmeghavAhana kaliMgAdhipati khAravela cakravartInA samayamAM jainadharma soLekaLAe vikaselo hato. e vakhate jainadharma rASTradharma kahevAto hato. ane bhAratanA pratyeka prAMtamAM jainadharmano te samayamAM khUba khUba prasAra hato. eTaluM ja nahIM bhArata bahAranA pradezomAM paNa jainadharmano jhaMDo pharakato hato. samrATa zreNika (biMbasAra)e pazcimanA pradezomAM khAnagI mANaso mokalI jainadharmano pracAra karAvyo. Aja kAraNe anAryadezanA AikapuranA rAjakumAra ArdakakumAre bhagavAna mahAvIranA caraNakamaLomAM bhAgavatI jainadIkSA aMgIkAra karI. magadhAdhipati zreNika putra koNika, udAyana A badhA jaina hatA. zreNika rAjA to prabhu mahAvIrano evo parama bhakta hato ke AvatI cauvIsImAM prathama tIrthaMkara padmanAbha banaze, evI bhakti emaNe karelI. tyArabAda navanaMdo AvyA e'ya jaina hatA. zakaDAla Adi enA buddhimAna maMtrIzvaro paNa jaina hatA. apamAnita thaI naMdavaMzanA utthApananI pratijJA karanAra cANakya paNa jaina brAhmaNa hato. cANakyano jyAre janma thayo tyAre enA pitA caNake jainamunine dIkaro batalAvyo. dAMtavALo bALaka joIne munithI bolI javAyuM 'A rAjA banaze' caNake kahyuM gurudeva! be miniTa UbhA raho. aMdara jaI vicAre caDhyo 'rAjezvarI so narakezvarI' mAro dIkaro durgatimAM jAya e mane kema pALave? enA dAMta sANasIthI ghasI kADhyA. gurudeve kahyuM ke have e rAjA nahIM paNa chAyA rAjA banaze. maurya caMdragupta paNa cANakyanA prabhAve jaina banyo. bRhatkalpabhASyamAM pauSadhamAM rahela caMdragupta rAjAnA soLa svapnAonI carcA karavAmAM Avela che. caMdragupta putra biMbasAra putra azoka samrATa putra kRNAla putra samrATa saMpratino itihAsa to ghaNo ja romAMcaka che. AcArya susthitasUri mahArAja pAse bhojananA arthI bhikSuke dIkSA lIdhI. mAtra eka ja divasanuM dIkSApAlana....prabhAva evo jabaradasta ke marIne kRNAlano putra thayo. eka mahinAnI uMmare saMpUrNa bhAratanuM sAmrAjya maLyuM. jainadharma pratye kRtajJabhAve saMpratirAjAe savA karoDa jinapratimAo bharAvI ane savAlAkha jinamaMdiro banAvyA. A samrATe potAnA mANaso mokalI anAryadezomAM paNa jainadharmano joradAra pracAra karAvyo. mATe ja tyAM khodakAma karatAM evA padArtho nIkaLI rahyA che jenAthI tyAM jainadharmano pracAra hato ema sAbita thAya che. ASTriyA prAMtamAM haMgerI zaheramAM bhagavAna mahAvIranI akhaMDa mUrti maLI che. amerikAmAM tAmramaya siddhacakranA gaTA ane maMgoliyA prAMtamAM aneka jainamaMdironA sAvazeSo upalabdha thayA che. AphrikAmAM jainAcAryanI adhyakSatAmAM zatruMjaya giranAra Adi tIrthonI racanA thaI tyAre tyAM jainadharmano sAro prabhAva paDelo. Aja rIte tibbatamAM jarUra paDye jainAcAryazrIe jaI zAstrArtha karI jaina zAsanano jhaMDo pharakAvyo. orissAnA bhuvanezvara najIka AvelI khaMDigiranI hAthIguphA upara isvI pUrve 200 varasa upara kaliMgAdhipati mahAmeghavAna jaina rAjA khAravele guphAonA daravAjA upara potAnI AtmakathA lakhAvI che tenA prAraMbhamAM jainadharmano sarvazreSTha navakAra mahAmaMtra lakhAvyo che. "namo arihaMtANaM'' Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 jaina dharmanI adabhUtatA enA trikAlAbAdhita siddhAMtone AbhArI che. ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya, aparigraha A pAMca mahAvrato sAdhuo pALe....zrAvako Aja pAMca vrato aNurUpe pALe. AcAramAM ahiMsA, vicAramAM anekAMtavAda-syAdvAda ane vyavahAramAM karmavAda A jIvana jIvavAnI eka uttama zailI mAnavamAtrane jainadharme bheTa dharI che. ahiMsAne to vizvavyApI pratisAda maLI ja gayo che. jainadharmanA A ane AvA prakAranA anekavidha pAsAonA kAraNe zAzvata saurabhe prathama bhAgamAM jainadharmanI suvAsa phelAvavAnuM munAsiba mAnyuM che. jaina dharmanA tattvo upara apAra zraddhA dharAvanArA sAhityapremI zrI naMdalAlabhAI devalukane ame chellA keTalAya varSothI oLakhIe chIe. janmanA jaina na hovA chatAM karmaNA jaina evA A mahAnubhAvanA haiyAmAM eka dhagaza meM ramatI joI. mAre jainadharmanI mahAnatAne ghera ghera pahoMcADavI che. basa A eka khevanAnA sathavAre teo sAhityanA pravAse nIkaLI paDyA ane eka pachI eka mahAkAya graMtho pragaTa karatAM gayA. pAMca-pacIza pAnAnI pustikA paNa chApavI hoya to keTakeTalIya mathAmaNo ne paLojaNomAMthI pasAra thavuM paDe jANe abhimanyunA sAta koThA na hoya! sarvaprathama viSaya pasaMdagI, tene anurUpa meTara, prinTIMga, prapharIDiMga, arthavyavasthA, yogya vyaktinA hAthamAM pahoMcADavI Adi ghaNA ghaNA kAryo rahetA hoya che ane sauthI moTI vAta vAcakono pratibhAva! e jo sAnukULa hoya to e sAhityayAtrA AgaLa cAle nahIMtara acchA acchA rUstamo thAkI jatAM hoya che. . naMdalAlabhAI ekalA hAthe A badhuM karatAM karatAM A saurabha prasAramALA taiyAra thaI che. jinazAsananI sevAnI emanI bhAvanAnI kharekhara anumodanA karavAnuM mana thaI jAya che. A prathama bhAgamAM Apela guNavAnonI guNagarimAne pIchANI guNavAna banAze to A prayatna lekhe gaNAze. "dhanya dharAH zAzvata saurabha bhAga-1' graMthanA mukhya vibhAgo ane enA dvArA AvarI levAyelA aneka viSayo tarapha eka najara karIzuM to khyAla Avaze ke jaina zAsananA keTakeTalA viSayo AmAM AvarI levAyA che. ahaMta guNavaibhava darzanamAM namo siddhANaM : siddhono jIvana bodha, zrutasaMpadA : anekonuM AdAnapradAna, aho jainadarzanam, viharamAna vaMdu jiMna vIza, ahaMtoe konA mATe muktidvAra kholI ApyA? jainadarzananA zratadharo, AtmAnubhUtinA jena jyortidharo, jinadarzananA prakhara dArzaniko, Agama sAhityano tattvabodha, Research in Religion! vibhAganA nAma anusAra AmAM arihaMta paramAtmAnA svabhAva ane prabhAvanuM aciMtyarUpa jovA maLaze. cAvI nAnI hoya paNa khajAno pAra vinAno hoya. cAvI tijorI jeTalI na hoya paNa mAla nAnI cAvIne adhIna hoya che. A vibhAga evI cAvIono jhUmakho che. mAMgalika bhaktidarzana vibhAgamAM zatruMjaya girirAjanA puNyaprabhAvaka bhakto, samAdhimaraNanA prAptakartAo, viziSTa brahmacaryavratadhArIo, jinadarzananA muhUrta jyotirvido. AkhuM vizva tIrthakaronI stuti kare, stavanA kare, prazaMsA kare ane tIrthakaro je girirAjanI be moDhe prazaMsA kare. "koI aneru jaga nahIM, e tIratha tole, ema zrImukha hari AgaLa, zrI sImaMdhara bole mahAvidehamAM vicaratA bhagavAna sImaMdharasvAmI paNa jenA vakhANa kare evuM mahAna tIratha bhAratabhUmine are! garavI gurjara Jain Education Intemational Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH dharAnI puNyabhUmi saurASTrane maLela che, e kAMI nAnusUnuM puNya nathI, e girirAjanA prabhAvako, anaMtabhavomAM durlabha evA samAdhimaraNanA prAptakartAono paricaya..... e vrata jagamAM dIvo mere pyAre brahmacArIone vaMdana karI indrasabhAmAM bese. indrone paNa pUjya evA brahmacArIone dhanya ho! brahmacarya to aDadhI dIkSA kahevAya...Adi viSayo... sAhityakalA : viziSTadarzana vibhAgamAM pazcima bhAratanA jainamaMdironI addabhUta sthApatyakalA DokAze....to jaina mUrti vidhAnanA pariprekSyamAM jaina tIrthakaronI AgavI vizeSatAo....jenonI vaMdanIya sAMskRtika saMpatti....prAcIna jaina abhilekhonuM aitihAsika vizleSaNa dvArA samucita mUlyAMkana, gujarAtanA khUNe-khAMcare rahelA ane hastalikhitamAM sacavAyela sAhitya vArasAno paricaya, saMgItanA mArge bhaktiyoganI ArAdhanA karatA ane karAvatA sAdhako...AMgIracanA ane lepacakSunA kalAvido...gujarAtanA madhyakAlIna saMskRta sroto...prAcIna lIpIno paricaya...mUrtipUjAnA pramANa rajU karato mathurAnagarIno itihAsa ane Dagale ne pagale gujarAtanA sAMskRtika vikAsamAM jaino dvArA apAtA pradAnanuM saphaLa sarasa nirUpaNa kharekhara dhanyadharAnI saurabha che ane tana-manane tarabatara kare che. | vikramanI vIsamI sadI : viziSTa vibhUtionuM catri darzana vibhAgamAM vasamI kahI zakAya evI vIsamI sadImAM paNa dhanyadharAnI zAzvata saurabha zodhI zodhIne A vibhAgamAM ekatrita karavAmAM AvI che. jinazAsana naukAnA samartha sukAnIo, zAstrasarjaka sArasvato, sadInA samayajJa ratno, sUrimaMtra sahitanA sAdhaka sUrivaro, zAsana dIpaka prajJApuruSo, tejakiraNa tapodhano, dharmapravartaka puNya puruSo, samakAlIna zAstra prabhAvako dharmatIrthanI ArAdhanA, prabhAvanA ane rakSAne karatAM A tamAma pUjyone nAstiko paNa namI paDe to Astiko name, emAM navAI zI? | vaividhya saurabhadarzana vibhAgamAM vividha viSayo lIdhA che. anumodanA karatAM haiyuM bhInuM bhInuM thaI jAya tevA prasaMgo lIdhA che. jainazAsananI eka UMcI praNAlikA che karaNa, karAvaNa ne anumodana sarikhA phaLa nipajAyo. sAcUkalA haiye anumodanA karatAM jANe puNyano meru AkAzane AMbato jaze. guNadRSTi keLavavA mATe ane hoya tene puSTa karavA mATe A graMtha suMdara AlaMbana puruM pADe che. upA. yazovijayajI smRtigraMthanI prastAvanAmAM be vedanA vyakta karAI che. je hakIkata hovAthI ahIM uddhata karIe. prasaMgopAta eka AMtara vedanA jaNAvuM ke AjanA vidvAno ane zikSitavarga paradezI vidvAnonA nAma ane kAma jeTaluM jANe che, teTaluM A bhUminA mahApuruSonA nAma ane kAmane jANatA nathI. A eka kamanasIba zaramajanaka ghaTanA che. are! khuda gujarAtanA ja vidvAno potAnA ja ghara AMgaNe prakaTelI AvI ? vizva vibhatione kAmathI to pachI paNa nAmathI paNa jyAre na jANe, tyAre prAntIya vidvAnone to ApaNe zuM kahI zakIe. bIjI mahAduHkhanI vAta e che ke ApaNA vidvAno bIjA dharmo aMge sAruM jJAna dharAvatA hoya che, jyAre potAnA ja AMgaNe ja rahelA gujarAtI prajAnA utkarSamAM sarvottama ane ajoDa phALo ApanAra jainadharma aMge ane temanA sAdhupuruSo aMgenuM jJAna meLavavAmAM khUba khUba pAchaLa rahyA che. ane teonuM ghaNIvAra to Jain Education Intemational Jain. Education International Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 oramAyA putra jevuM ja valaNa jovAya che. hajAro varSathI jIvatA jainadharmanA jJAnanA abhAve gujarAtanA zikSaNajagatamAM cAlatA gujarAtI Adi bhASAnA pustakomAM ane anya sAhityamAM paNa jyAM jyAM bhagavAna mahAvIra ke jainadharma viSe lakhyuM che tyAM tyAM dama vinAnuM, chIcharuM lakhAyuM che ane keTalIka vAra to dharmanA marmanI samajaNanA abhAve khoTA vidhAno karIne jANe-ajANe khoTI hakIkato rajU thaI gaI che. A badhAnA kAraNonI samIkSAonuM A sthAna nathI, paraMtu vidvAnone mArI sAnurodha prArthanA che ke teo UMDA Utare ane lakhavA pahelA jaina vidvAnone batAvIne pachI mudrita kare, to abhAva thavA nahIM pAme. AzA rAkhIe ke have teo potAnI jJAnasAdhanAmAM jaina vidvAno, kavio, graMthakArone jarUra sthAna Apaze." kadAca vi.saM. 2013mAM lakhAyelI A vAtanA javAbamAM zrI naMdalAlabhAI devaluke janme jena na - hovA chatAM karmaNA pAkA jaina banI jaina sAhityanI vaNathaMbhI yAtrA AraMbhI. saddabhAvanAnI saMpatti laI ekavAra teo maLyA tyAre temaNe mane vinaMtI karI. gurudeva! mArI eka icchA che Apa "dhanyadharA zAzvata saurabha bhAga-1" joI lo to mane saMtoSa thaze. vihAra-pATha-pravacana-prasaMgonI javAbadArI hovA chatAM emanI sadbhAvanA joI 'hA' pADI. jema jema prapho joto gayo tema tema eka vAta haiyAmAM sthira thatI gaI. ghaNA loko "jainam jayati zAsanamu"nA jayanAdo bolI jAya che. jyAre ahIM enA DhagalAbaMdha purAvAo bhegA karavAnI jehamata uThAvavAmAM AvI che. je mAnava manane taMdurastI ane puSTine bakSe che. AdhyAtmika saurabhathI maghamaghatA sumana samI racanAonA satata vAMcanathI mAnava mana durvicArathI bace che ane AtmA zubha dhyAnamAM sthApita thAya che. puruSArtha mATe temane dhanyavAda Apavo ghaTe-Aja rIte teo bhaviSyamAM paNa jinazAsananI sevA karatA rahe tevI zubhecchA. jinAjJA viruddha kAMI paNa lakhyuM hoya to micchAmi dukkaDam tA. 17-8-2008 pUjyapAda, tapAgacchAcArya, aThavAlAInsa, lAlabaMgalo sUripremabhuvanabhAnujitendrasUrIzvarajI paTTadhara, aneka tIrthoddhAraka, 271 dIkSAdAnezvarI A.bha. zrI guNaratnasUrIzvarajI ma.sA.nA vineya paMnyAsa rasimaratnavijayajI ma.sA. surata ( ka Fii . Jain Education Intemational Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * === Oii prAptavika nn dharma, sAhitya ane saMskRtino virala jJAnayajJa zrI naMdalAlabhAI devaluka saMpAdita graMtho mArA mATe haMmezA AzcaryanuM kAraNa rahyA che. jena dharmanA judA judA viSayo para enA tajajJo pAse dIrgha lekho lakhAvIne teo pragaTa karatA rahyA che. A samayamAM AvA virATa graMtho pragaTa karavA e svayaM eka bhagIratha kArya che. vaLI emaNe AvA eka-be nahIM, paNa aneka graMtho prakAzita karyA che. ane varSothI ekAgratA ane ekaniSThAthI A pravRtti karatA rahyA che. Aje AvuM kArya karanArA bahu ochA sAhitya-saMzodhananA rasiko che ane emAM paNa jaina dharma viSe ATalA vizALa phalaka para kArya karanArA naMdalAlabhAIno joTo jaDavo muzkela che. padmazrI Do. kumArapALa desAI dhanya dharAH zAzvata saurabha'nA prathama bhAganA anekavidha viSayo AzcaryamAM _uDUbADI de tevA che. hastapratavighA, mUrtividhAna, abhilekho jevA viSayothI AraMbhIne AgamasAhityano tattvabodha, jainadarzananA dArzaniko viSenA lekhono AmAM samAveza thayo che. jenazAsananA sAdhakasUrivaro, prajJApuruSo, tapodhano, zAstra prabhAvako, ratnatrayInA ArAdhako, hitaciMtako ane sArasvato ema emaNe aneka vyApaka phlaka para jinazAsananuM kArya karanArAonI noMdha lIdhI che. vaLI prAcIna jinAlayonA jirNoddhArakothI mAMDIne 21mI sadInA ArAdhaka ratno. sudhInA lekho AmAM samAvyA che. A vipula lekhasAmagrI ja darzAve che ke emaNe keTalA judA judA viSayanI mAhitI. ekatrita karI che. A rIte jaina dharma vizenI atyaMta mUlyavAna evI sAmagrI rajU karIneM emaNe jaina dharma ane saMskRtinA saMvardhanamAM mUlyavAna yogadAna karyuM che. ramUjamAM ema kahevAya che ke Aje loko "vAMce che pAsabuka ane lakhe che cekabUka', e sivAya emanA jIvanamAM koI vAcana-lekhana hotuM nathI. Ave samaye kazAya vizeSa vaLataranI apekSA vinA eka pachI eka AvA virATa graMtho pragaTa karIne naMdalAlabhAIe (dharma, sAhitya ane saMskAranI keDI kaMDArI ApI che jenI itihAse noMdha levI ja paDe. emanA AvA prayatno emanI utkaTa dharmabhAvanAnA dhotaka che ane tethI ja "dhanya dharA: zAzvata saurabha' bhAga-1nA prAgaTya samaye emane anekazaH dhanyavAda ApatAM apAra AnaMda vyakta karuM chuM. (kumArapALa desAI). Jain Education Intemational Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :: yuvacana) [saMpAdaka-prakAzakanuM namra nivedana] 'dhanyadharA : zAzvata sarabha) naMdalAla bI. devaluka vizvamAM AjanuM vikasita manAtuM vijJAna brahmAMDanA ati vizALa gavAkSamAM to pahoMcyuM ja nathI. hamaNAM sudhI candranI vAto thatI hatI have maMgaLa maMgaLanI vAto saMbhaLAya che. paNa A brahmAMDamAM bhArata bhale pAMca cha AMgaLa jevaDuM ja nakazAmAM hoya bhAratano artha ja bhA = AtmavidyAnA divya prakAzamAM nirata rahetAM ahaMnto, siddho, AcAryo, upAdhyAyo, sAdhusAdhvIo 24 kalAka bolavAmAM, besavAmAM, AhAra levAmAM, cAlavAmAM, dehanI nAnI moTI badhI ja kriyAomAM ane vizeSa vANIvyavahAramAM, mananA bhAvajagatamAM paMcAstikAyane pIDA na thAya, koIno droha bhUlabhUlamAM ye na thaI jAya, pUrvabhavamAM AvuM banyuM hoya to tenuM prAyazcittapUrvaka upazamana zI rIte thAya enI satata khevanA ane kALajI rAkhanArA guNavaibhavI jaina samAjano sonerI sUrya A dharA upara yugothI jhaLakI rahyo che. A ahaMntonI parama pavitra bhUmi che. ahaMntanA ati suMdara tattvAbhigamika artho khuda tIrthakara bhagavaMtoe samajAvyA che. ahaM = pUjavAyogya, upAsavA yogya, anusaravA yogya-A badhA artho bhagavatIsUtramAM jovA maLe che. vaLI ahatuM eTale prANa, zarIra, indriyo, aMta:karaNa, AMtarakaSAyo badhA para dveSa rAkhyA vinA tene jItIne anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtacAritryanI upalabdhi karavI ane evA parama pade virAjavuM jenAthI vadhu jayeSTha, vadhu zreSTha kazuM nathI. hoI zake paNa nahIM. Jain Education Intemational Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH dhanyadharAnAM tejavalayo : ciraMjIvI suvAsa 'dharatIti gharA' je prANImAtrane potAnI godamAM dhAraNa kare te dharA. bhAratavarSanI bhomakA kharekhara dhanyadharA che, kAraNa ahIMnI sADApaccIza AryabhUminA kSetravistAramAM Aryo utpanna thayAM ane thaze. A AryakSetramAM dharmamArganI zAzvata saurabha prasarAvatA tIrthapatio dareka utsarpiNI-avatsarpiNIkALamAM 24-24nI saMkhyAmAM janmadhAraNa kare che, cAritrapUta maMgala jIvana jIve che ane nirvANa pAmI gayA pachI paNa jemanI prabhAvaka paraMparAmAM aneka ArAdhakoe prabhujInI AjJAone zirodhArya karI jainazAsanane jayavaMtuM ane jhaLahaLatuM rAkhyuM che. vikramanI zramaNa paraMparAne lAkha lAkha vaMdanAo | agIyAramI sadImAM pradyumnasUri, dhanaMjayasUri, goviMdAcArya, sUrAcArya, vAdItAlazAMtasUri, mahendrasUri, jinezvarasUri ane mahArAjA nAgArjuna ane bAramI sadImAM mAladhArI abhayadevasUri, maladhArI hemacandrasUri, kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya, AnaMdasUri, amaracaMdrasUri, jinadattasUri vageree zAsana prabhAvanAnuM gajabanuM kAma karyuM che. A punitapAvana dharmadhArAnI ciraMjIvI sugaMdhI to jUo! Aje paNa aneka ekAMtavAdI dharmonA ekAgrahathI mukta sarvadharmamAM guNAnurAga tathA syAdvAdathI potAnuM AgavuM sthAna pAmanAra jaganne koI dharma hoya to te che jainadharma ane zAzvata siddhAMtonI suvizuddha prarUpaNA karanAra jo kAMI hoya to te jainadarzana che. jenadarzana e mokSadarzana che. mokSa ja saunuM carama lakSya che. mokSa mATeno upAya yoga che. emAM jJAna, darzana ane cAritrya e ratnatrayI che. pUrvanA saMskAro ane bhavitavyatAnA yoge A ratnatrayInI ArAdhanA alaga rUpovALI bane che. koIne dhyAna, koIne japa, koIne tIvra tapa phAve che, ane A badhA sAdhanomAMthI chevaTe mukti ja carama dhyeya che. zuddha vaijJAnika koTInA tarka ane yuktinI sarANe caDhAvIne parakhAyelA satyAnveSaNanI gahana mImAMsA A jainadarzane ja ApI che, mATe ja kahevAyuM che ke eka sAro vicAra ke eka suMdara AcAra e badhuM ja kharekhara to tIrthakara devonuM prabhAva-aizvarya ja samajavuM. A dharmanuM svarUpa, enuM tattvajJAna, tenA AcAra vicAra, enA apratima siddhAMto koIne paNa apIla karyA vagara rahI zakatA nathI. A dharA upara jainonA AcAravicArano majabUta bAMdho koI khAsa vikRti vagara hajAro varSathI akabaMdha jaLavAI rahyo che, tenAM kAraNomAM A dharmanI sarvAga saMpUrNa doSarahita mAMDaNI jovA maLe che. jainazAsananI A apratima deNagI che. jema vanaspati-vRkSo jIva che tema pANI paNa jIva che A vAta jainonI mahAna dena che. A dharA viSe ema paNa kahevAya che ke vizvanA sAMskRtika utthAna mATe jyotirdharo yuge yuge avatAra dhAraNa kare che tyAre evA yugapuruSane sahAyarUpa thavA mATe satyaruSo AkarSaNathI ApoApa temanI pAse kheMcAIne Ave che. Jain Education Intemational Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 A dharAnA mahAprabhAvaka puNyabaLe evA guNanidhi mAnavaratno samaye samaye nIpajyAM che, jenA lIdhe A raudra avasarpiNI ArAmAM e parama dhanyatA ane prasannatA anubhavAya che. pRthvInI AratI utAre evI tIrthasamI pavitra vyaktio haju Aje paNa evuM jayeSTha ane zreSTha jIvana jIve che ke A dharA AvA tejapuMjathI prasanna-pulakita banIne devone paNa A dharatI para AvavA lAlAyita kare che. dharatInI sugaMdha emanA prANe prANe anuprANita thaI khuzabU phelAve che. mahAbhAratanA zAMtiparvamAM.e kALanA prabuddha prajJApuruSa pitAmaha bhISma yudhiSThirane je cosaTha guNo saMbhaLAvyA temAMnA becAra guNo paNa ApaNA jIvanamAM caritArtha bane to jIvana dhanya banI jAya. guNagrAhI samAjanI jIvanajyota carama tIrthakara devAdhideva bhagavAna mahAvIre AtmadarzananA pAyArUpe pAMca mahAvratonA samyapha paripAlana mATe vAraMvAra bhArapUrvaka AjJA karI che. A aNuvrato pALanArA ane AgaLa vadhI mahAvratone paLe paLe jIvanamAM jhIlanArA e jaina che. indriyo ane mana para vijaya meLavI saMyamabharyuM jIvana jIvanArA e jaina che. pratipaLe sAvadhAna rahI potAnA cittamAM rahelA kAma, krodha, lobha Adi AMtarU zatruo para vijaya meLave che e jaina che, je potAnA karmavipAkone harSa-zoka vinA bhogavatA bhogavatA, khapAvata khapAvatA, navA karmabaMdhano UbhA na kare ane samyakajJAna, samyakdarzana ane samyakracAritryanI ArAdhanA dvArA karma pudgalane jIva tarapha jatAM rokIne te dvArA nirjarA ane chevaTe temAM anaMtadarzana, anaMtajJAna ane anaMta cAritryanI saMprApti dvArA mokSapadane pAme te jaina che. je kevaLajJAnanI prAptinA mArga para pahoMcIne AtmAnA vAstavika virATa svarUpane nirakhIne temAM ja ramamANa rahe che te jaina che. jaina dharma guNagrAhI che. temAM paNa vyApakatA rahelI che. samyakajJAna, samyakdarzana ane samyaphacAritrya A traNa jainadharmanA pAyAmAM rahelA aNamola ratno che. tenAthI vibhUSita banI vAmana dekhAto mAnava virATa mahAmAnava banI zake tema che. AtmA paramAtmA banI zake che. guNonI pUjA karanArA A samAjanA guNagrAhI jIvonI jIvanayAtrA bahAra lAvI temanAM tapa, tyAga ane zIlanI jIvanajyota ajavALavAno amAro A bhaktinamra artha che. tapasvI tejapuMjonuM punita smaraNa amAre mana eka lahAvo che. A guNAnurAgIonI suvAsamAdhurI ja ApaNAM guNagAnano viSaya che. je A graMtharatnamAM kendrasthAne che. pUrvajoe vahAvelI A guNAnurAgI gaMgAnuM Acamana mokSamArganA sAdhakone dIrdhakALa sudhI bhAre moTuM baLa ane preraNA ApI raheze. AvA mAnavaratnonA dhULadhoyA banI kAMcanakaNIo vaNavI, samAja ane zAsana sAme dharavI, emanA punita caraNomAM samarpita thaIne besavuM. emanuM devatva abhivaMdanaM. emanA jyotirmA zraddhA sAthe be DagalAM hoMze hoMze mAMDavAM e amAro graMthasaMkalpa che. jJAna, darzana, cAritryanI bhavya ArAdhanAno jIvananI saMdhyAe Adarelo amAro A puruSArtha vartamAna AyuSyanI bacelI kSaNonuM bhaluM jIvyuM banI raho eTalI ja AzA apekSA che. amArA hAthe A eka adbhuta prasAdIrUpa kArya thayAno amane pUrNa saMtoSa che. vivATikAnuM praphullita puSpa puNyagaMdhA pRthvInI cetanAsabhara pAMgarelI saMskRtivela jevI A dhanyadharAmAM aneke Adarza ane unnata jIvananI preraNAnA pAna pIdhA che. atre sauMdarya ane sarasvatI. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharA: zrama ane zaurya, prajJA ane udAratAnuM, vyApAra ane vIratAnuM, kalA ane kalAdAronuM AbAda sarjana thayuM che. saMskRti, saMpatti, zauryakaLA ane zIladharmano ajoDa-abhuta samanvaya atre kharekhara anubhavAyo che. ratnonI khANa samI A vaMdanIya bhUmimAM evAM aneka mAnavapuSpo khIlyAM ane pAMgaryA-jemaNe jagatane vItarAgatAno rUDo mArga batAvI jainadharma saMskRtinI divyajyotane vizva prAMgaNamAM mahekatI rAkhavAmAM gajabanI mahenata karyAnuM itihAsa noMdhe che. jemanA umadA ane parimala gulAbI jIvanacaritronuM avalokana to kharekhara AtmAnI madhurI moja mANavA jevuM che. e mANyA pachI gajabanI cetanA anubhavAze evo A graMthasaMpAdakano jAta anubhava che. A dhanya dharAnA vIrapuruSo ane AtmAnAM rahasyone samajanArA prajJAvaMtonI yazasvI gAthAe jagata AkhAne preraNAnuM puSkaLa bhAthuM pUruM pADyuM che. A mahAmAnavoe potAnA tapatejanA kiraNo prasArI saMskRtinA sabaLa sattvane sauMdaryamaMDita karyuM che. AdhyAtmikatAnI cinagArI ApanArA e siddhapuruSoe jIvanabhara zIladharmanI sugaMdha prasarAvI samAjane UMcI bhUmikAe laI javAmAM bhAre puruSArtha karyAnuM jaNAya che. zAsananI dharmadhArAne haraghaDIe sajAga rAkhanArA A paeNjIbhUta puruSArthIonI kIrtigAthA jANavA-mANavA jevI che. dakSiNamAM siddhasena divAkara jevA ane haribhadrasUri jevA asAdhAraNa graMthakAro, kavi dhanapALa, zobhana jevA kavio aneka sAkSararatno jevA brAhmaNoe zAsananI zAna vadhArI che. A dharA upara jainoe vairAgyanI, zrutasaMpadAnI ane sAdhutAnI bahu moTI pratiSThA karI ane tethI ja dravya, sattA, kIrti ane mAnasanmAnanA kuMDALAthI bahAra rahIne jJAnanI ciraMtana jyotane kendrabiMdu mAnI tenA parighamAM ja potAnI sArasvata sevAne chellA zvAsa sudhI nibhAvanAro zraNa samudAya ane prabhuprerita zaktiono yathArtha viniyoga karanArAM zAsananA tejasvI nakSatronA serA-rAmarpaNathI saune vAkepha karavAno amAro A asAdhAraNa prayAsa che. pa.pU.A.zrI pUrNacaMdrasUrijI ma.sA.nI zrutajJAna saMbaMdhanI lekhamALAmAM A badhI vigato maLaze. A bhUmi upara jeo sImAcihna kArya karI gayA che, temanI smRti vizeSarUpe aMkita karavAnuM A bhagIratha Ayojana che. rAjAo ane maMtrIzvaronuM paNa bhAre moTuM yogadAna noMdhAyuM che. magadhano mahAna zreNika, vaizAlIno rAjA ceTaka, caMpAno rAjA dadhivAhana, kauzaMbIno rAjA zatAnIka, avaMtIno rAjA caMDapradyota ane licchavInA rAjAo naMdavaMzIya rAjAo, mauryavaMzI rAjAo vageree jainadharmane bhAre moTu baLa ApyuM che. vikramanI vIsamI sadImAM jaina saMskRtie je virATa chalAMga bharI temAM ApaNane A dharAnA magarUba mahAjano, mahAmedhAvIo, jIvadayAnA parama rakSako, sAcAM ghareNAM jevAM zIlasaMpano, bhalAbhoLA bhAvadharmIo, rUDA tapodharmIo, ciMtananA pAragAmIo, tattvAnveSaNanA sAcA motI lAvanArA saMbaddhapuruSo, vivecako ane vAcaspatio, AtmAnubhUtinA jaina jyotirdharo ane jJAnadharmI bahuzrutonuM katajJabhAve sadaiva smaraNa karavAno A maMgala graMthano upakrama rahyo che. tejasvI, saMyamI, guNavAna ane prabhAvaka pratibhAo ja A dharatInA khamatIdhara AtmAo che, mAnavajIvananA sAcA pathadarzako rahyAM che. samAjanI dIvAdAMDI che. A saune lAkha lAkha vaMdanAo. Jain Education Intemational Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 puNya prabhAvaka dharmabhUmio A pAvanakArI puNyabhUmionI puNyaprabhAvakatA to juo! jemanA darzana, vaMdanA ane sparzanAthI ApaNA mastaka jhUkI paDe che. tIrthakaronAM punita pagalAMthI pAvana banela zatruMjaya mahAgiri, jyAM RSabhadeva prabhu eka-be vAra nahIM paraMtu navvANuM pUrva vAra padhAryA che. magadhamAM, bihAramAM, baMgALa ane utkalanI bhUmie jainadharmano sonerI sUrya eka samaye caramasImAe pahoMcelo joyo che. tIrthakaromAM kalyANako pUrvanI puNyabhUmimAM vizeSa sAMpaDe che. tenA darzanathI mananI bhAvanAo hiloLe caDhe che. pAdaliptasUri, kAlakAcArya, AkAzamArge vicaranArA vajasvAmI, khapuTAcArya, dhanezvarasUri, mAnatuMgasUri, bappabhaTTasUri. AcArya zIlAMka vageree jaina zAsanane ghaNuM gaurava apAvyuM che. A jaina zramaNoe AtmakalyANanI sAthe janakalyANanI sAdhanA karatA rahyAM hatA. anaMta AtmAonI paNa A siddhabhUmi gaNAya che. A zatruMjaya girirAjanA soLa uddhAromAM A girirAjanA asaMkhya cha'rI pAlita saMgho nIkaLyA. seMkaDo maMdironI racanA, hajAro mUrtionI pratiSThA pravrayA prasaMgo, padapradAna Ayojano, sAdharmika vAtsalyo, abhayadAnanI udaghoSaNAo tathA A sarvee jagatamAM anekAntadarzananuM sAcuM gaurava ane garimA pratiSThita karela che. bhAratamAM ke bhAratanI bahAra jainonAM eka-eka tIrthamaMdiro ke upAzrayo prAcIna vibhavanA prabaLa purAvA che. Abu delavADAnA jaina derAsaro upara pharakatI dhajAo madhyakAlIna samayanA rAjavIo ane maMtrIonI gauravagAthAne tAjI kare che. prA. zrI bipinacaMdra trivedInI lekhamALAmAM A badhI vigato spaSTa rIte jovA maLaze. jaina itihAsane samRddha karanAra bihAranuM paTaNA juo, jenI sAthe sthUlibhadrajInI kathA saMkaLAyelI che. rAjA zreNikanI rAjadhAnI AjanuM rAjagRhI juo, aMtima kevaLI jaMbusvAmI, dhanA zAlibhadra ane sulasI zrAvikA A nagaramAM ja jamyAM. prasannacaMdra rAjarSine A nagaramAM ja kaivalyanI prApti thaI. hemacandrAcAryanuM pATaNa juo ke hIravijayasUrinuM pAlanapura juo, delavADA, kuMbhAriyA ane ArAsaNanAM maMdiro juo. prAcIna bhArata ke bharUcanI paMcatIrthI juo, jaina saMskRtine Toce laI janAra caudamI sadInuM kezariyAjI juo, cheka uttarathI dakSiNa ane pUrvathI pazcima samagra bhAratavarSa tIrthakaro ane sAdhu sAdhvIonI vihArabhUmine lIdhe AMkha bharI bharIne jovuM game tevuM e saghaLuM kharekhara darzanIya bhAse che. pAsvAmInI janmabhUmi kosaMbI, dhavalazeTha ahIMnA ja hatA. mRgAvatIjIne kevaLajJAna ahIM ja thayuM. anAthImuni ane vaiyAkaraNI kAtyAyananI A janmabhUmi, aDadanA bAkuLA vahorAvanAra caMdanabALAno prasaMga A dhanya bhUmi sAthe saMkaLAyelo. ayodhyAno itihAsa raghukuLa sAthe saMkaLAyelo. RSabhadevaprabhunI janmabhUmi dIkSA kevaLajJAna paNa atre ja thayuM. sumatinAtha ane anaMtanAtha bhagavAnanAM cAra cAra kalyANako ahIM ja thayAM. rAjA harizcaMdra paNa A nagaranA ja hatA. mallinAthanI janmabhUmi mithilA, munisuvratasvAmInI janmabhUmi vArANasI, caMdrAvatI, kAkandI, caMpApurI, hastinApura e badhI tIrthakaronI janmabhUmine lAkha lAkha vaMdanAo. rAjagRhI ke sametazikharajI ke pAvApurI ApaNA sAcA ghareNA jevA che. chellI sadImAM je je dharA upara tIrthasthAno UbhA thayAM ane vikasyAM kadaMbagiri, hastagiri, zaMkhezvarajI ke bhadrezvara e badhI ja puNyabhUmio kharekhara darzanIya bhAse che. Jain Education Intemational Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH dharmabhUmino preraka prabhAva mAnavInA vyaktitvanuM darzana tenA vatana parathI ja thAya che. dareka mahAna vyaktinI sAthe tenI janmabhUmi ke karmabhUminuM nAma avazya joDAyeluM hoya che. tema dareka bhUminI AgavI khAsiyata ke viziSTatA paNa hoya che. dareka bhUminA vAtavAraNano prabhAva te bhUmi para vihAra karatA jIvamAtra para paDe che. guru vaziSThanA AzramamAM vAgha ane siMha sAthe jo haraNAM ane sasalAM besI zakatAM hoya to te, te bhUminA preraka prabhAvane ja AbhArI gaNAya ne! je bhUmimAM saundarya ane sarasvatInuM AbAda sarjana thayuM che, je bhUminI godamAM janma levA devatAo paNa icche che, je bhUminI saMskRtinA pAyAmAM bhaktirasa ane mAdhurya bharyA bharyA che. je bhUminA hUMphALA khoLAmAM seMkaDo jinezvara biMbonA pavitra paramANu prasaryA che, jyAMnA zAsana-prabhAvaka ratnoe jagatanA cIkamAM eka anupama saurabha prasarAvI che, e tapobhUmino prabhAva to juo! jyAM Adarza dharmaguruoe AdhyAtmikatAnI divya jyotane deza ane duniyAmAM prasarAvI-relAvIne zAsananA gauravane ujALavAmAM bhArobhAra yazabhAgI banyA che. jIvamAtrane jyAMthI unnata jIvananI aneka navI ja kSitijo nIrakhavA maLI, jyAM eka-ekathI caDiyAtA kalApremI, dharmapremI, prajAvatsala rAjavIo thayA; jyAM dharma, saMskAra ane sarasvatInuM saMmilana thayuM, e saurASTra-gujarAtanI tIrthabhUminAM AMkha bharI-bharIne jovA game tevAM hajAro jinamaMdiro A baDabhAgI bhUmino ja pratApa samajavo ne? A patitapAvana zramaNa paraMparAmAM sadIe sadIe viziSTa pratibhAono prakAzapuMja relAyo, punita ane prAtaHsmaraNIya AtmAoe janma dhAraNa karI zAstroe prabodhelA tamarAhe pahocavA jyAM jyAM kaThina tapazcaryA karI hoya evI parama pAvaka pavitra bhUmine ApaNe tIrthasvarUpa jANIe-samajIe. prabhAvaka evI A bhUmi para paNa AchaDatI najara karIe. be hajAra varSa pahelAM siddha nAgArjuna, jemane AkAzagAminI vidyA hastagata hatI, e pAlitANAnA jaMgalamAM ja vihAra karatA hatA. soLamI sadImAM parama pUjya zrI AnaMdavimalasUrijI, sattaramI zatAbdImAM jagadguru tapasvI zrI hIravijayasUrijI tathA A. zrI vijayadevasUrijI, sattaramI-aDhAramI sadImAM jyortidhara upAdhyAya zrI yazovijayajI tathA diyoddhAraka paMnyAsa zrI satyavijayajI, prajJA puruSa AtmArAmajI mahArAja vagere ane vikramanI vIsamI sadImAM jainazAsananI sarvatomukhI prabhAvanA karanAra pUjya zrI nemisUrijI mahArAja tathA rAmacaMdrasUrijI ma., tathA jinazAsananI AdhArazIlA samAna Agamono uddhAra karanAra AgamoddhAraka pU. AnandasAgarasUri ma. yuvA zibirone cAlu karI lAkho yuvAnone dharmamArge avataraNa karanArA 108 oLInA tapasvI zrI bhuvanabhAnusUrijI ma. thayA evI A puNyabhUminuM rUpa kAMI anokhuM ja joyuM, anekone preraNA Apato jaina prajAno paropakArI svabhAva ane sahiSNutA paNa pratyakSa joyAM, anubhavyA. are! trevIsa tIrthakaro paNa jyAM AvI gayA e lokottara parama tAraka tIrthanA zraddhAsabhara hRdaye je subhAgI jIva jIvanamAM eka vAra ja darzana kare che te avazya divya darzana pAme che, ane jenA vaMdana-smaraNa mAtrathI apAra karmanirjarA thAya che, te tIrthAdhirAjezvara mahAtIrtha zatruMjaya mahAgiri-pAlitANA, jyAM bhagavAna RSabhadeva prabhu navANuM pUrvavAra AvyA hatA, jyAMthI anaMtA munioe mokSanI prApti karI; Jain Education Intemational Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 anaMta AtmAoe jyAMthI unnata jIvananI preraNA prApta karI anaMtanI yAtrAe prayANa karyuM. A tIrtha sAthe bAroTonI zahAdatano itihAsa paNa amara nAmanA meLavI gayo. saurASTranI A e ja bhUmi che, jyAM arihaMtadeva bhagavAna mahAvIrasvAmInI hayAtImAM ja temanA vaDIla baMdhu zrI naMdIvardhane nirmANa karelI kahevAya che te bhavya pratimAjInI pratiSThA mahuvAmAM karAyela che. (rAjasthAnanA 'nANA, diyANA, nAMdiyA jIvitasvAmI vAMdiyA' tyAM paNa jIvitasvAmI mahAvIraprabhu che.) zatruMjaya tIrthoddhAraka zrI jAvaDazA paNa mahuvAnA nararatna hatA. zrI siddhagirijI, zrI giranArajI ane zrI prabhAsa-pATaNa e traNeya tIrthadhAmomAM savA-karoDa sonaiyAnI kiMmatanA traNa ratno uchAmaNImAM bolIne tIrthamALa paheravAno aNamola lahAvo lenAra zreSThIratna jagaDuzA paNa mahuvA-saurASTranA ja panotA putra hatA. tIrthonA prAMgaNa samuM saurASTranuM aitihAsika zahera AjanuM jUnAgaDha, jyAM bALabrahmacArI, bAvIzamAM tIrthaMkara paramAtmA zrI neminAthanAM dIkSA, kevaLajJAna ane mokSa ema traNa kalyANako thayAM-ane Aje paNa eka evo dhvani satata saMbhaLAya che ke AgAmI covIzInA covIze tIrthaMkaro giranAra upara ja mokSa pAmavAnA che. kAmavijetA sthUlabhadrajI, sudarzana zeTha, vijaya zeTha ane jaMbUsvAmI jevA naiSThika brahmacaryanA dhAraka puruSo Adarza banyA to sItA, subhadrA ane damayaMtI jevI zIlavatI strIono itihAsa A bhUmine bhAre moTu gaurava apAvI gayo. A dharmabhUminuM ojasa to juo! parama pUjya zrI AtmArAmajI mahArAjanI preraNAthI cikAgomAM bharAyela vizvadharma pariSadamAM ane yuropanA anya dezomAM jainadharmanI mahattA prasthApita karanAra berisTara vIracaMda rAghavajI gAMdhI paNa A saurASTra-bhUminuM ja nararatna hatA. kadambagiri, jyAM gata covIzInA kadamba gaNadhara siddhipadane pAmyA; hastagiri, jyAM bharata mahArAjAno hAthI svargagati pAmyo; morabI pAsenuM vavANiyA, jyAM zrImad rAjacaMdra jevI tejasvI pratibhAnuM prAgaTya thayuM. AjanuM vallabhIpura, je maitraka rAjAonA samayamAM gujarAtanI rAjadhAnI gaNAtuM. tyAM vikrama saMvata 510mAM jaina siddhAMta graMtho ane Agamo pustakArUDha karavA zrI devardhigaNi kSamAzramaNa Adi sthavironI nizrAmAM je aitihAsika pariSada maLelI te A puNyabhUminA pratApe ja. ghoghAnA navakhaMDA pArzvanAtha, unAnA amIjarA pArzvanAtha ane delavADAnA ciMtAmaNi pArzvanAthanI camatkArika ghaTanAoe je bhUminI dharmajyotane divela pUruM pADyuM che; jaina sAhityanAM pRSTho para noMdhAyelI dhanADhya jaina yazogAthA jyAM kaMDarAyelI che, te sajjanamaMtrInI janmabhUmi gaNAtuM AjanuM vaMthalI (vanasthalI), zrAvikAratna javalabAInI ugra tapazcaryAo sAthe saMkaLAyeluM AjanuM mAMgaroLa; ArAdhanA ane jinabhaktie jinazAsanane bhAre moTI yazakalagI caDAvI che te saurASTranuM dharmapurI AjanuM dhamadhamatuM surendraganara, jyAMnA ArAdhya evA dArzanika dedIpyamAna jinamaMdiroe jainadharmanI tejakiraNAvalInuM sirekha citra khaDuM karI dIdhuM che te purANI nagarI vardhamAnapurI....AjanuM vaDhavANa. ardhasiddhagirisamAna jinamaMdiro jenA khoLe rahI janasamUhane AkarSI rahyA che tevuM zahera jAmanagara riddhi-siddhinAM smRticihno jevAM gujarAtanAM saMkhyAbaMdha derAsaro Aje paNa jaina-jainetarone aharnizapaNe preraNA ane bhaktirasanA pIyUSa pAI rahyAM che, je A bhUmino ja prabhAva mAnavo rahyo ne? A dharAnA prabaLa puNyabaLanI pratIta thAya che. 31 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH mATe "ko kahaS vaibhavI kalA saMskRtinuM naMdanavana AtmAnI malinatAne dhoI nAkhanArI taraNatAraNa A dharAne lAkha lAkha vaMdanA. jainonI sAMskRtika saMpattisvarUpa jaina zilAlekho, zilpa-sthApatyo ane pUrvajonI paraMparA pramANe zilpazAstrane Aja sudhI sAcavI vividha kalAkRtiyukta jinAlayo, jinabiMbo tathA jena ArTa gelerInI zobhA vadhAranAra somapurA parivAroe zilpakaLAnI prasarAvelI zAzvata soMdarya sugaMdha yugo sudhI avicaLa ane amara raheze. orissAnA guphAmaMdiro ane guphAgRho, samRddha kotaraNIvALA gomaTezvara, zravaNa belagoDA, beMgalora kevALo, mathurAnA prAcIna avazeSomAM suMdara rIte zaNagAralA toraNo ane AyAgapaTo e badhA mAtra avazeSo ja nahi paNa kalAlakSmIjInA jIvaMta dazyo che. mathurAnA kaMkAlI TIlAnuM pU. munizrIonuM saMzodhana dAda mAMgI bhe tevuM che. A dharA uparanA jinaprasAdonA sanmukhadarzano, zilponA manohara dazyo, jinezvaradevonI virATakAya pratimAo, maMdironA sohAmaNA pravezadvAro, prAcIna purAvazeSo, citrazailI, citrapaTTo, vAstukalAno anero vaibhava, arvAcIna dharmasthAnako, kalAkArIgarIthI zobhatA jinamaMdironA vividha aMgonA darzana vaMdanathI dharma paratvenI ApaNI zraddhAbhaktimAM vadhAro thAya che. A prakAzanagraMthamAM ja zilpasthApatyanA utkRSTa namUnA jovA maLaze. bhAratamAM ghaNI jagyAe jovA maLyuM che tema zilpamAM paNa pArzvanAthanI vilakSaNatA AgavI tarI Ave che. mahArASTranA zIrapuramAM, bhadrAvatI bhAMDakamAM, sikandrAbAdanI bAjumAM alIramAM, prasiddha kulapAkajI tIrthamAM, tAmIlanADamAM guDIvADA sTezana pAse e ja pradezamAM eka myujhIyamamAM ane ema aneka sthaLe ardha padmAsanavALI tathA kAyotsarga mudrAmAM eka ja tIrthaMkaranI ATalI moTI saMkhyAmAM pratimAjI bIjA koI tIrthakaranI jANamAM nathI. vizvanuM zreSTha darzana sanAtana satyanA AdhArabhUta A vizvadharmanuM biruda pAmelA jaina dharma mATe jainetara vidvAnonAM maMtavyo atre pIrasAyAM che. jenetaro A dharmane kyA bhAvathI jue che. anya dharmonI haroLamAM jaina dharma kyAM Ubho che enuM viziSTa vihaMgAvalokana A graMthamAM kendra sAthe che. pU. paM.zrI razmiratnavijayajI mahArAjazrIno A saMbaMdhI vistRta lekha kharekhara abhyAsanIya banyo che, prAcIna abhilekho saMbaMdhI paNa gujarAtanA labdhapratiSThita vidyAnA sAkSara zrI bhAratIbahena zelatanuM yogadAna noMdhapAtra banyuM che. hindustAnanA ane jagatabharanA tamAma dharmomAM jaina dharma ati prAcIna che evI udghoSaNAne pazcimanA vicArako ane sAkSaro vAraMvAra ane bhArobhAra svIkAratA rahyA che. vaidika ane AryasaMskRtino madhyAhna bhAratamAM Jain Education Intemational Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 jyAre tapI rahyo hato, tyAre paNa jainadarzana-ciMtana ghaNAM AgaLa nIkaLI gayAM hatAM. jainadharmanA be majabUta pAyA eka sAhitya ane bIjuM tIrtho, jainadharmanI imArata tenA upara ja TakI rahI che. jainonA jeTalo samRddha sAhitya vAraso koInI paNa pAse nathI. bhArata to Aryadeza hato ja AryonA A bhAratamAM eka samaye jenadharma pUrabahAra khIlyo hato. bhAratamAM to ati prAcIna kALathIja "sarvamaMgala mAMgalya, sarvakalyANa kAraNa;" "pradhAna sarva dhamaNAM, jena jayati zAsanama" evI pracaMDa siMhagarjanAnA Abha gajavatAM gaganabhedI paDachaMdAo deza-videzonI daze dizAmAM gAjatA rahyA che. ane yugo sudhI gAjatA raheze. jaina paraMparA to covIze tIrthakarone bhaktibhAvathI pUje che, paraMtu anya paraMparAomAM paNa RSabhadeva, nemanAtha, pArzvanAtha vagere nAmollekha maLe che. Rgvada, yajurveda vagere graMthomAM paNa RSabha, ariSTanemi vagere jaina tIrthakaronA ullekho maLe che. zrImad bhAgavatamAM to bhagavAna RSabhadevane AThamA avatAra tarIke svIkAryA che. A badhA jainadharmanI prAcInatAnA prabaLa purAvA che. jainadharma e koI cokkasa jAti ke saMpradAyano dharma nathI paNa jIvamAtrano e dharma che, samagra vizvano e dharma che. jaina saMskRtinA kAraNe ja Aje duniyA bhAratane zAkAhArI, tapasvI ane aparigrahI prajA tarIke oLakhe che. jana upara deva-gurunA svIkAranI be mAtrA lAge te jenA mATe to jainadharma e janadharma che ema kahI zakAya, pALe teno dharma. jainazAsananI bAgaDorane supere saMbhALanArA zrutasaMpanna sUrivaro sAthe zrutadharo, zrutAnurAgIo, asidhArAvratane pratikSaNa nibhAvanArA hRtopAsakonA A graMthamAM supere paricaya karAvyA che. jaina jyotirvido, dArzaniko, paMDito, pU. sAdhvI bhagavaMto, prAcIna hastapratonA sarjako, samAdhimaraNa prApta karanArA sAttvika gharadIvaDAo, vividha tIrthonA punaH pratiSThAkAro, nirmAtAo, cha'ripAlaka saMgha yAtrAonA saMghapatio, dharaderAsaronA ArAdhako, ardhamAgadhInA kAvyArAdhako, jinadarzane prerela mahAjana-zreSThI paraMparA jaina citrakalA vagere kalyANamitra banyA. bhUtakALanA e bhavyAtibhavya vArasAne aMtaranI anaMta vaMdanAo! A dhanya dharAnI maMgala dharmadhArA vizvazAMtinI virATa gaMgotrI banI zAzvata vahetI rahe, eka anokhI saurabha prasarAvatI rahe, aneka jIvone AtmakalyANano zAzvato mArga asmalita pravAharUpe arpatI rahe tevI zubhakAmanA ane maMgala zubhabhAvanA. A badhAnI dharA, A tIrthakara bhagavaMtone dhanya che ane dharAnI zAzvatI saurabha kSaNika nahIM zAzvatI cetanAne bhajanAranI, pAmanAranI che. prathama bhAga svabhAvika rIte ja jinadarzananA vividha abhigamo ane ArAdhanAne siddhAntapakSathI ane dRSTAntapakSathI samRddha banAvavAno prayatna karyo che. ahIM A vibhAgamAM viharamAna vIza tIrthakaronI vaMdanA, vyaktitva, temanAM parama prabodhaka caritrothI laIne jhaLahaLatA arihaMtanA ArAdhakonI mAMgaNI karI che. pU. munizrI jayadarzanavijayajI mahArAjazrIe A graMthamAMja aneka viSayo upara prakAza pADyo che. pUjyazrInI jJAnasaMpadA ajoDa che. temanI tejasvI kalame rajU thayelI ghaNI badhI sacoTa mAhitI ekIsAthe ja ApaNane sAMpaDe che. sUcita graMthamAM zAsananA jyotirvido lekhamAM vartamAna samayanA keTalAka prakhara jyotirvidonA paricayo saMjogovazAt mUkI zakAyA nathI jene have pachI anukULatAe jarUra nyAya ApazuM. khAsa karIne bhaktisUri samudAyanA jyotirvid AcArya zrI vijaya labdhisUrijI mahArAjanI jyotiSa vidyAmAM jJAnasaMpadA ajoDa hatI. Jain Education Intemational Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 jinadarzananA zrutadharo, dArzaniko, tapaHpuMjo, ardhamAgadhInAM zAstro-AgamonA prabhAvaka vRttikAro, bhASyakAro, kAvya-itihAsanAM pRSTho para jemaNe zabdAlaMkAraNo, arthAlaMkAro vaDe aneka vyaktitvone udbhAsita karyAM che tenI vigate vAto che. maMdiraracanAo, AgamonA suvarNanI zAhIthI maMDita citrovALA graMtha zobhAnI, mUrti vidhAnanI, AMgIracanAnA tajajJonI, cha'rI pALatA saMghanA saMghapationI, zAha sodAgaronI, mahAjana paraMparAnI evI avanavI surekha, vizvasta, atizayokti vinAnI lekhanasamRddhithI ghaNI vigato ApaNane A graMthamAM amRta snAna karAve che. viziSTa koTinA zrutadharo, zrutAnurAgIo tathA jainonI sAMskRtika saMpattirUpa jaina zIlAlekho, zilpasthApatyo, vividha tIrthonA nirmAtAo, jIvadayApremIo A sau ApaNA gauravarUpa che. dhanya dharA dhanyadharAmAM mAtra jainazAsananI ja yazagAthA gAIe to dharatInA zAzvatI saurabha phelAvatAM puSpoghAnonAM taruo, lattAo, kusumAcAro, yazagAnanA guMjArava karatAM Sa5do rahI jAya tenuM zuM? bhAga1 tathA bhAga-2 banne graMtho sAhityapremIo ane jJAnasiko mATe eka uttama najarANuM banI raheze temAM navAI nathI. kAraNa thayelI rajUAta kAlpanika nahi paNa vAstavika hovAthI ghaNI sArI rIte jainazAsananI prabhAvanA thaze e niHzaMka che. A banne vibhAgo koIne judA judA-anibaddha lAgavAnI zakyatA che, paNa bannenA mULamAM mAnava kendramAM che. mAnavathI UMcuM devakuLa paNa nathI. pAra vinAnI vikAsanI dizAo anAvRtta che. parama mahata, parama divya alaukika jinadarzana mAnavamAtranuM parama AzrayasthAna che paNa tyAM anekabhave anekavidha puruSArthanI sIDIe caDatAM pahoMcAya. kevaLajJAna ane parama sAdhutAnuM zikhara bhale najara samIpa dRzyamAna che paNa tenI yAtrA adanA mAnavIne mATe ghaNI ja muzkela che. jIvana mAtra roTIthI TakatuM nathI, e mATe sadguNonI sthApanA karavI anivArya banI rahe che. toja vyakti, kuTuMba, samAja ane rASTra TakI zake che. guNa prAptinI adamya jhaMkhanA ane paramArthIonA sevAkAryonI haMmezA anumodanA karatA thaIzuM tyAre ja ApaNA nayano jagatanA jIvomAM guNadarzana pAmI zakaze. jIvanayAtrAnA AtmasaMyamI pathikonuM yogadAna ciMtakoe A saMsArane moha, mamatA ane vAsanAnA magaramaccho jevA uttAla tAla taraMgovALo darzAvI saMyamazIla jIvana jIvavAno sadAgraha sevyo che ane tethI ja zraddhA, bhakti, prIti, sevA, samarpaNa jevA viziSTa guNonuM jyAM jyAM darzana thatuM rahyuM tenA avalokana sAthe vinayazIla pratibhAonA jIvanamaMthana dvArA je kAMI navanIta ApaNane sAMpaDaze te ja ApaNA jIvananuM dhAraka prerakabaLa banI rahevAnuM ane tethI ja tapa, tyAga ane samarpaNanI hakIkatono A rasathALa-viziSTa najarANuM janasamuha sudhI pahoMcADavAno A eka asAdhAraNa prayAsa che. jemanA AMgaNe sadAkALa mIThA snehajaLa ane amRtasama koparuM maLyuM che tevA vyavahArakuzaLa zreSThIonI maMgala jIvanayAtrAnI, bhAvadharmanI bhavyatAnI, tapadharmanI, dAnadharmanI, prajJAnI, utthAnanI, AtmasaMyamanI ema vividha stare kaMDArAyelI jIvanamAMDaNInuM supere darzana karAvavAno A eka zubha Azaya che. atre...ciMtananA pAragAmIo, dharmanA mahAmeghAvIo, tattvAnveSaNanA sAcAM motI.... lAvanArA Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 35 saMbaddhapuruSa, vAcaspatio, zIlAbodhi sAdhupuruSo, pU. zramaNIratno, mahArathIo, sAhityasarjako, kavio, dArzaniko, vivecakonI eka ujvaLa paraMparA rahI che. emaNe prajA jIvanane preraNAnA pIyuSa pAyA che, krAMtinA paMthe vALyA che, AdhyAtma mArge doryA che ane teo sAce ja mAnavajIvananA pathadarzako rahyA che. pUrvajoe vahAvelI A guNAnurAgI gaMgAnuM Acamana jijJAsu jagatane dIrghakALa sudhI bhAre moTuM baLa ApI raheze. A pacaraMgI pradeza aMge koIe sAcuM ja kahyuM che ke A dharatImAM je je AvIne vasyA teo vinamra thaIne rahyA ane tethI ja A dharA ekaso jAtinuM nirALuM saMgamatIrtha banyuM che. A dharAnA tIrthadhAmo ane gaganacuMbI maMdironA koI alaukika prabhAvathI aneka saMtomahaMto, RSio ane kavio AkarSAyA che. sevA samarpaNanI bhAvanAvALA evA ghaNAne A dharAnA vikAsamAM ullekhanIya pradAna noMdhAyuM che. jIvanamAM ekAda viziSTa kArya dvArA ujaLI lakira aMkita karI janArA paNa ghaNAM che. saMzodhana kSetre navI navI keDI kaMDArI janArA ane prabhuprerita zaktiono yathArtha viniyoga karanArA vyakti citro amITa chApa mukI janArA ghaNA che. saMkalpa ane puruSArtha karIne meLavelI dhanasaMpatti dharmamA vAparI sukRtyanI kamANI karI lenArA ane jIvana vyavahAromAM svastha, samadarzI rahenArA paNa ghaNAM che. svayaM bhalA, bhoLA, saraLa ane nikhAlasa evA dariyAvadilanA zAlibhadra sajjano paNa ghaNAM che. duSkALa ke bhukaMpa samaye mAnavasevAno yajJa AraMbhanArA, meDIkala kempo, rAhata rasoDA, zikSaNamAM sahAya karanArA gauravazALI parivAro paNa ghaNAM che. jainAcAryo ane zrAvaka, zreSThIoe paNa haiyAnA umaLakAthI ApaNane ghaNuM ja baLa ApyuM che. A projekTamAM sAgarAnaMdasUri samudAyanA pa.pU.A.zrI harSasAgarasUrIzvarajI ma. tathA jainasaMghanA TocanA agraNI zrI dIpacaMdabhAI gArDInuM pradAna noMdhapAtra che. dakSiNa bAratanA jaina agresaro zrI surendrabhAI sI. zAha gurujI' tathA rAjendrabhAI dalAlanI lAgaNI bhUlAya tema nathI. jaina paraMparAmAM jIvanazilpIo atre vaya, kakSA ke phalakane lakSamAM na rAkhatA je te vyaktinA kAryanI siddhine tenA uccattama Adarzone kendramAM rAkhIne temanA ujaLA vyaktitvanI jhAMkhI karAvavAno A eka nUtana abhigama che. samAja pAsethI ame je kAMI meLavyuM che te savAyu karIne RNamukta thavA ekamAtra samarpaNabhAvathI amAro A prayAsa eka navI ja kSitija dorIne puruSArthanI eka navI ja keDI kaMDAravAnuM ame sadbhAgya meLavyuM che teno vizeSa AnaMda che. ratnonI khANa samI A bhUmimAM vaiyaktika ane sAmAjika jIvanamAM jemanuM pradAna ghaNuM upakAraka che. tevI dharatInI dhULamAM dharabAyelI vibhUtionuM kRtajJabhAve vibhUtisava ajavALavAno amAro A bhaktinamra artha che. guNagrAhI jIvonI jIvanayAtrA bahAra lAvI emanA tapa-tyAga-zIlanI jIvanajyota samAja sAme dharavA ame kRtasaMkalpa chIe, A graMtharatna dvArA dharAnI vistRta pratibhAonuM smaraNa paNa amAre mana eka mUlyavAna lhAvo che. pratibhAsaMpanna vyaktionA jIvana kavananA vAMcana dvArA vizvamaMgalakArI jIvananI uSA ApaNA saunA jIvanamAM paNa kaMku pagalA kare eja mahecchA. Jain Education Intemational Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH samApana ane AbhAradarzana dIkSAdAnezvarI pa.pU.A.zrI guNaratnasUri ma.sA.nA ziSyaratna pU.paM.zrI razmiratnavijayajI mahArAjazrIe samaya kADhIne paNa A graMthanA prathama bhAganI moTAbhAganI lekhamALAonuM sAdyanta avalokana karyuM che ane tenA AdhAre ja pUjyazrIe A graMthanI suMdara prastAvanA noMdha lakhI ApI che. pUjyazrInA ame RNI chIe. pU. munizrI jayadarzanavijayajI tathA pU. pravartaka munirAjazrI harizabhadravijayajI ma.sAnA AbhArI chIe. bhAvajagatanA nAmAMkita prA. zrI janArdanabhAI dave jeoe upaniSado, mahAbhArata ane bhAgavata jevA vaidika darzana sAthe jainadarzana ane taMtromAM paNa pAraMgatatA meLavI che evA A svAdhyApremI maLavA jevA mANasa che. prasaMgopAta temanI hUMphathI ghaNI ja haLavAza anubhavAI che. nAmI anAmI seMkaDo dharmazraddhALuoe zubhecchAo vyakta karI che tenuM ja A pariNAma che. graMthanA chApakAma mATe satata ciMtA ane cIvaTa rAkhanAra zrI jJAnacaMdajI jaina ane temanA suputro nilayabhAI ane nilezabhAInI UMDI sahAnubhUti ane sahayogathI ja ame haLavA banI zakyA chIe temanA paNa AbhArI chIe. ame atre jainazAsananA vividha kSetranI pratibhAonA gauravane A virATa graMtha dvArA mahAvirATane jovAno, Apa saune amArA darzanamAM sahabhAgI banavAno satsaMkalpa laIne beThA chIe. mAtA sarasvatIjIe amArI abhilASA pUrNa karI che. amArA manogata bhAvone bhASAbaddha karI, Apa saunA caraNomAM zIza namAvI Apa saunA AzIrvAda jhaMkhIe chIe. graMthane vaividhyasabhara banAvavA jyAM jyAMthI mAhitI maLI che te sauno RNa svIkAra karatAM AnaMda thAya che aneka dAtAoe ane zreSThIoe ApelA sahayoga mATe ame saunA atyaMta RNI chIe. jAmanagaranA zrI mahendrabhAI DI. zeTha ane gujarAtanA sAhityaratna zrI kumArapALa desAI tathA bhAvanagaranA mahilA adhyApaka zrI praphullAbahena vorAnI lAgaNI kayAreya bhUlAya tema nathI. A graMtha taiyAra thavAmAM aneka hAthonI madada lIdhI che e sauno AbhAra mAnIe chIe. mArI uttarAvasthAmAM sArthaka kSaNono sadupayoga karI levAnI vicAraNAe ja A kAma jhaDapathI pUru thaI zakyuM che. A Ayojanane ghaNA moTA samuhanA AzIrvAda ane zubhecchA saMprApta thayA che e saune AbhAranA AsopAlavanathI zobhAvIe chIe. aneka saMsthAo ane vyaktioe graMthanA AgotarA grAhaka thavAmAM sahayoga Apyo che te saunA saujanyanI saharSa noMdha lIdhI che. graMthamAM pUrvakAlIna prabhAvakonA rekhAMkana citro dvArakAnA kalAvi zrI savajIbhAI chAyAnI premALa lAgaNIthI taiyAra karAvIne mukAyA che. A citro jaina zAsananA zaNagAra nAmanA pustikAmAMthI saMkalanakAra kusumabhAI esa. jhaverInI saMmatithI AIpepara uparanA raMgIna phoTogrApha uparathI lIdhA che. temanA paNa atyaMta AbhArI chIe. A graMtha prakAzanamAM jANe-ajANe paNa jainadharma, jaina paraMparA ke jinAjJA viruddha koI paNa jAtano ullekha thayo hoya, jarA sarakho anAdara ke aviveka thayo hoya to aMta:karaNapUrvaka kSamA mAMgIe chIe. sauno khUba khUba AbhAra. -naMdalAla devalukanA jaya jinendra Jain Education Intemational Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anamonA AANANcha vAMco, vicArajo ane vinimaya karajo zrI dAna-prema-bhuvanabhAnu-jayaghoSasUri-jayasoma vijayebhyo namaH jaina ane jainettara samAjane saMskArasabhara-suMdara ane sAMskRtika sAhityanA rasathALo pIrasanAra janme jainettara paNa kAryathI vaphAdAra jaina evA dhRtopAsaka zrI naMdalAlabhAI devalukanI lekhanI lekho lakhavA-saMgraha karavA avirata cAlatI rahI, jenA pariNAme Aje AdheDa vayamAM paNa temaNe "eke hajArAnA"nA nyAye jaina tathA hiMdu samAjane prastuta viziSTa graMtha "dhanyadharA zAzvata rabha' pradAna karyo che, je bhAvikALanI prajAne mATe eka Adarza graMtha banI raheze ema nirvivAda satya che. jyAM nAmanAnI kAmanA vagara niSThApUrvaka satkAryo thAya tyAM sArA kAmanI sAthe vyaktinuM nAma ane vyaktitva teno paDachAyo | banI cAle che. temAMya viziSTa pratibhAone savizeSa nyAya (muni jayadarzanavijayajI ma. Apavo, jinazAsananI sAhityika prabhAvanA jorazora karI devI te khAvAnA khela nathI. prasaMgocitta yAda Ave che ke jyAre suvizAla gacchAdhipati pa.pU. jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. tathA mArA navakArAdhaka gurudeva paM.pU. jayasoma vi.ma.sA.nI sAthe ame vi.saM. 2057nI cetra mAsanI oLImAM aneka mahAtmAo sAthe bhAvanagara dAdAsAhebajInA upAzrayamAM hatA tyAre ja amArA dAdAgurudeve badhAya sAdhu-sAdhvI bhagavaMto vacce zrI naMdalAlabhAI devalukanA nUtana prakAzano mATe lekhanI calAvavA ane temane zrutapAtheya pUruM pADI ApavA maMgaLakaLaza mArA mAthe ja DhoLyo hato, jene gurukRpA mAnI khAsa khAsa lekho racI sAhityakArazrIne sahayoga Apyo hato. Aje jyAre nUtana najarANuM prakAzita thAya che tyAre udAravAda ane udAtta syAdvAdI | bhagavAnano saMdeza jainetaro sudhI pahoMcADavA mahAmaMtra navakAranA 68 akSaronI saMkhyA dhyAnamAM laI phakta 68 nAnA-nAnA jaina-jainetara prasaMgone nUtana graMthamAM samAveza karavA vividha satya kathAnakono sahAro laI gurakapAthI racI ApyA che. (A lekhamALA dhanya dharAH zAzvata, Jain Education Intemational Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 saurabha bhAga-2mAM pragaTa thayela che.) jethI saMskArI vargane jarUra khyAlamAM AvI jaze ke koI paNa mAnavImAM nAno paNa viziSTa guNa dekhAya tenI anumodanA karatAM svayaMno AtmA ja sahajAnaMda dazA pAme che. dhanya dharAH khAsa to zrutasarjaka zrImAna naMdalAlabhAIne saMdeza ke jyAM sudhI zArIrika anukULatAo jaNAya, koI bIjItrIjI pratikULatAo na dekhAya tyAM sudhI sapharane AgaLane AgaLa dhapAvazo, kAraNa ke sarjakane potAnA kAryarasanI otaprotadazAmAM khyAla paNa nathI hoto ke svayaM samAjanI sAcI sevAmAM kevA nimitta banI gayA che. jyAM gulAba tyAM kAMTA rahevAnA, jyAM gAma tyAM ukaraDo paNa rahevAno, jyAM rasoDuM tyAM vAsaNa to khakhaDavAnA, chatAMya phakta 'su'nA pakSamAM rahenArane ""no sAmano nathI karavo paDato ke na to pratikAra karatA rahevAmAM potAnI zaktine veDaphavI paDatI. te ja kAraNa che atyAra sudhInA tamAma graMthomAM sAhityakAre sArI ane sAcI ghaTanAone sthAna ApI sanmAna svayaM meLavI lIdhuM che ane teja jIvananI saMdhyAe temanI jIvanamUDI rUpa che. zrutapremI varga zAMtithI anya lekhakonA paNa lekho ane bhAvo vAMce-vicAre-vinimaya kare ane niHsvArthabhAve sArA sAhityanA pracAramAM sahayoga pradAna kare tathA zAzvata saurabhanI sugaMdhIne prasArita thatI rahevA de, teTaluM ja mAtra pagaluM nUtana racanAnI sAcI kadaradAnI banI jaze. zrutadevatA sarasvatI-bhagavatIne paNa vaMdanA karazo ke jenI gupta sahAyakadazAthI ja AvA virATa graMthonA vizALa kAryo nirvighna pAra paDe che. astu. dhanya dharA: abhivAdana dhanya dharAH zAzvata saurabha bhAga-2'nuM prakAzana bhAga-1 pUrve ja thaI gayuM, te AnaMda AnaMdano viSaya kahevAya. bhAga-2mAM vividha pratibhAono paricaya te paNa phoTA tathA chAyAcitro sAthe karAvI lokomAM vividha jJAna-kSitijonA darzana mATe AmaMtraNa samAna daLadAra graMtharacanA thaI che, temAMya bIbhatsacitronI hariphAInI vismayatA vacce saMskRti ane saMskArasabhara keLavaNI vibhAgamAM je chabIo ane citro sAthenI prastuti che, te avagAhavA yogya che. graMtha dvArA puruSa pradhAna dharma chatAMya svasthAnanI maryAdAthI nArI-pratibhAone paNa prakAzamAM lAvavAno prayAsa graMthamAM jhaLakAya che. nisarganA parvatothI khaLakhaLa vahI rahelA jharaNAonuM mukhya kavarapeja dhanyadharAnA nAmane sArthaka karatuM citra che, ane aMtima kavarapeja dvArA punaH ekavAra sarasvatIlabdhaprasAda, kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryajIne zrutaracanAno zreya ApavA pAchaLa gaMbhIra uddezya chUpAyelo jhaLakAya che. bhAga-1 tathA bhAga-2ne sau vidvAno ane sAkSaro jarUra vadhAvaze tevI zubhApekSA. zrutadevatAya namo namaH --muni jayadarzana vijaya * pUjyazrInA ame RRNI chIe * dhanya dharAH zAzvata saurabha graMthanuM Ayojana AkAra laI rahyuM hatuM temAM zarUthI ja zrI sAgarAnaMdasUri samudAyanA sAhityarasika AcArya zrI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI amane ThIka ThIka sahayoga prApta thayo che. pUjyazrInA ame atyaMta RRNI chIe. vinamratAnI mUrtisamA A nUtana AcAryazrI zramaNasaMghanuM gauravazALI ratna che. pUjyazrIne lAkha lAkha vaMdanAo. -graMtha saMpAdaka Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ O vibhAga-1 arhata guNavaibhava darzana tamo siddhANaM : siddhoto jIvatabodha --pa.pU.A.zrI pradyumnasUrijI ma.sA. zruta saMpadA : anekonuM AdAna pradAna --pa.pU.A.zrI pUrNacandrasUrijI ma.sA. --pU.paM.zrI razmiratnavijayajI ma.sA. aho jaita darzanam ! viharamAta vaMdu jitavIza -pU. munizrI jayadarzanavijayajI ma.sA. pU. munizrI harizabhadravijayajI ma.sA. udghATana muktidvAranuM jaina darzananA zrutadharo --pU. munizrI jayadarzanavijayajI ma.sA. jinadarzananAM dArzaniko -Do. raseza jamInadAra Agama sAhityano tattvabodha --zrI siddhArtha narahari bhaTTa RESEARCH IN RELIGION By: V. G. Nair Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI 101, ArohI kaoNmpalekSa, gaNeza plAjhAnI bAjumAM, svastika cAra rastA, navaraMgapurA, amadAvAda-380 009. phona : (079) 66052727 www.navkardham.org amadAvAdathI pAlitANAnA mArga upara, bagodarA pAse nirmANAdhIna zrI navakAradhAma tIrthamAM dAtA ane sahayogI dAtA banavAno amUlya avasara raji. naM. I-18422 amadAvAda 2/5/08 navakAradhAma ceriTebala draDha khorajaDAbhI (u. gujarAta)nA vatanI (hAla amadAvAda) zeTha zrI vinodacaMdra bAbulAla zAha tathA temanAM dharmAnurAgI jIvanasaMginI zrImatI sarojabahenanA parivAra taraphathI 'zrI navakAradhAma caeNriTebala TrasTa'nA upakrame amadAvAdathI pAlitANAnA mArga upara, amadAvAdathI lagabhaga 60 ki.mI. dUra, bagodarA pAse traNaso vIghA jamIna upara nirmANAdhIna zrI navakAradhAma tIrthamAM Apa sahayogI banI zako che. 11 karoDa navakAra-lekhana abhiyAna : zrI navakAradhAma tIrthanA nirmANa prAraMbhe 11 karoDa navakAramaMtra-lekhana karAvavAno upakrama che. 11 karoDa zrI navakAra-AlekhananuM abhiyAna e kadAca vizvavikramarUpa ane aitihAsika ghaTanA ja haze. Apa A lekhanapothI meLavIne temAM navakAramaMtra-Alekhana karIne amArA utsAhane protsAhana Apazo tevI zraddhA che. ApanA mitro-svajanone preraNA Apazo. zrI navakAraghAma tIrtha-saMkulamAM samAviSTa saMbhavita vividya gauravasthAno jinAlaya * zrI navakAra-pIThikA * zrI navakAra svAdhyAyamaMdira ane myujhiyama sAdhu-sAdhvIjI mATenA alaga upAzrayo vaiyAvRtya-maMdira 1 N Shn Navkardham Charitable Trust - bhojanazALA " dharmazALA zrI jIvadayA maMdira ane gauzALA zrI jIvanasaMdhyA maMdira (gharaDAMghara) ArogyamaMdira (hospiTala) * chAtrAlaya ane zikSaNamaMdira = rUA. 1111nI IMTano amUlya lAbha levAno avasara zrI navakAradhAma tIrthanA nirmANamAM pratyeka jaina sahayogI banI zake tevuM tenuM Ayojana che. Arthika rIte sAmAnya ke madhyama varganA zradhdhALu jainonI bhAvanA ghaNI uMcI hoya che, chatAM tIrthanirmANa karavAnuM temanA mATe durlabha hoya che. A tIrthamAM aneka saMkulo taiyAra thaze ane te darekanA mukhya dAtAo to haze ja, paraMtu pratyeka jaina, zraddhALu zrAvaka-zrAvikA mAtra rUA. eka hajAra eka so agiyAra ApIne tIrthanirmANamAM eka iMTano lAbha lai zake che. jevI rIte tIrthaMkara paramAtmAnI nava aMge pUjA na karI zakavAnI sthitimAM, mAtra jamaNA paganA aMguThe pUjA karIne saMtuSTa thai zakAya che, e ja rIte samagra nUtana tIrthanuM nirmANa bhale na karI zakIe, paNa nirmANa pAmatA tIrthamAM ochAmAM ochI eka IMTa mUkavAno lAbha to laI ja zakIe. vaLI ochAmAM ochI anya eka vyaktine ya te aMge preraNA ApIne zubha kAryanI anumodanAno lAbha paNa laI ja zakIe. Apa rAkya teTalI vadhu IMTono puNyAnubaMdhI puNyano lAbha laI, zrI navakAradhAma tIrthanA nirmANane, vegavaMtu banAvazo tevI zraddhAsabhara prArthanA che. A aMge Apa amAro saMparka karI zako cho. Apa A tIrthanI mulAkAte paNa padhArI zako cho. hAlamAM tyAM bhojanazALA ane bhAtAnI suvidhA upalabdha che. caeNka-DrAphaTa 'zrI navakAradhAma caeNriTebala TrasTa'nA nAmano mokalavA vinaMtI che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrI saMbhavanAthAya namaH // // zrImad Atmavallabha - samudra-indradina sadgurubhyo namaH // mahAnagarI cennaI ke veperI meM aitihAsika cAturmAsa isa bAra mahAnagarI cennaI ke veperI kSetra meM paMjAbakesarI parama pUjya AcArya bhagavaMta zrImad vijaya vallabhasUrIzvarajI ma.sA. kI paramojvala pATa paramparA ke kramika paTTadhara zAsana divAkara zAMtidUta, gacchAdhipati AcArya bhagavaMta zrImad nityAnaMdasUrIzvarajI ma.sA Adi ThANA tathA paMjAba zeranI pramoda zrIjI ma. kI suziSyA sAdhyI prItiratnAzrIjI Adi ThANA3 sA cAturmAsa deva- -guru- dharma ke puNyaprabhAva se bhavyatA pUrvaka cala rahA hai| rAjasthAna se karIba 2200 kI.mI. kA ati ugra vihAra karake jaba se cennaI kI dharA para gurudeva pahuMce haiM tabhI se zAsana prabhAvanA ke anekavidha kAryo kI zrRMkhalA prAraMbha ho cukI hai| gurudevane sarvaprathama arihaMta vaikuTha ApArTamenTa meM zrI munisuvratasvAmI jinamaMdira kA bhUmipUjana-zilAnyAsa karavAyA to usake bilakula samIpa meM tamila bilDara ke dvArA banAe jA rahe lumbinI skevayara meM 19-19 maMjila kI imAratoMvAle apArTamenTa meM bhI jinamaMdira nirmANa kI bhAvanA tamila bilDara zrI nArAyaNana ravicaMdrana ke mana meM ho gaI / jinamaMdira ke bhUmizuddhi vidhAna se pUrva gurudeva ne sabhIko saparivAra mAMsAhAra tyAga kA saMkalpa dilavAyA aura tatapazcAt vahIM para zrI zAMtinAtha jinAlaya evaM zrI Atmavallabha jaina ArAdhanA bhavanakA bhUmipUjana evaM zilAnyAsa saMpanna huA / isa punIta kAryake lie unhoMne apanI 14 karor3a kI lAgata vAlI bhUmi saharSa samarpita kara dii| yahAM para kAyotsarga mudrA meM bhopAvara tIrtha ke adhipati zrI zAMtinAtha bhagavAna kI hubahu mudrAvAle aise vizAla bimba kI pratiSThA karavAI jaaegii| yaha mandira dakSiNa bhArata meM apane Apa meM advitIya hogA / pA~ca varSa pUrva gurudeva ne AyanAvarama kSetrameM zrI vAsupUjyasvAmI jinamaMdira nirmANa hetu bhUmipUjana - zilAnyAsa saMpanna karavAyA thA usakI aura zrIperumavadura meM zrI abhinaMdana svAmI jinamaMdira kI bhI aitihAsika aMjanazAlAkA tathA pratiSThA saMpanna krvaaii| zrI perumavudura meM guru Atma evaM guruvallabha kI pratimA bhI suMdara kalAtmaka dehAriyoM meM pratiSThita kI gii| yahI para zrI Atma-vallabha jaina ArAdhanA bhavana kA bhUmipUjana evaM zilAnyAsa bhI pratiSThA ke bAda saMpanna karavAyA / cennaI meM nirmANAdhIna aneka jinamaMdiroM ke avalokana ke pazcAt anukUlatAnusAra pratiThA karavAne ke AzvAsana bhI gurudeva ne die haiN| cennaI pravAsa ke daurAna aneka kSetroM kI AgrahabharI vinaMtiyoM ko svIkAra karake gurudeva ne sabhI ko lAbhAnvita karane kA prayAsa kiyA hai / zAsanapati bhagavAna zrI mahAvIrasvAmI ke janma kalyANaka kI zobhAyAtrA tathA virATa dharmasabhA bhI atyaMta bhavyatA ke sAtha saMpanna huI thii| jisameM rAjasthAna ke mahAmahima rAjyapAla zrI esa. ke. siMha tathA tAmilanADu pulisa mahAnirdezaka zrI ke. pI. jaina Adi prazAsanika logoM kI upasthiti rahI / janmASTamI ke dina cennaI se pulisa kamIznara zrI Ara. zekhara vizeSa rUpase pravacana zravaNa tathA AzIrvAda grahaNa karane ke lie pahuMce / sAdharmika parivAroM ke AvAsa ke lie mAdhAvarama kSetra meM sAdharmika AvAsa kaoNlonI kA bhavya udghATana saMkrAMti samAroha ke sAtha rakhA gayA / jisameM zrI Atma vallabha vidyAlaya nirmANa hetu 21 lAkha rupaye kI ghoSaNA huI / nirmANa kArya prAraMbha bhI ho cukA hai / pATana meM bhI sAdhu-sAdhvI bhagavaMta ke adhyayana hetu zrI Atma vallabha jaina jJAnazAlA ke zubhAraMbha hetu 15 lAkha rupaye kA Arthika sahayoga dilavAyA gayA / sampUrNa cennaI ke karIba 200 varSItapa ke tapasviyoM kA pAraNA mahotsava akSaya tRtIyA ko zrI kezaravADI tIrtha ke pAvana prAMgaNa meM bhavya rUpa se saMpanna huA jisameM karIba dasa hajAra logoM kI upasthiti thI cUle meM nUtana varSItapa prAraMbha karanevAle karIba 350 tapArAdhakoM ko varSItapa kI ArAdhanA kA zubhAraMbha karavAyA kumArI puSpA varaDiyA kI bhI aitihAsika paMcAdikSA mahotsavapUrvaka cUle meM hI saMpanna karavAI / Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgha-samAja tathA zAsana ke kAryoM kI atyaMta vyastatA ke bAvajUda isa bAra UrimaMtra kI prathama pIThikA kI 21 divasIya maunapUrvaka tapa sahita sAdhanA kA gurudeva ko avasara milaa| jisa dina sAdhanA kI pUrNAhUti thI usadina saMpUrNa samAja kI suvizAla upasthiti ke sAtha-sAtha pA~ca-pA~ca AcArya bhagavaMtoM aura sabhI gacchoM va samudAyoM ke sAdha sAdhvI bhagavaMtoM kI upasthiti kA bhI pAvana saMyoga upasthita huA / cennaI ke itihAsa meM prathama bAra aisA naz2ArA dekhane meM AyA / sakala zrI saMgha ke sAtha jaba lAbhArthI bhAgyavAna ne zrI padmAvatI devI mA~ ke samakSa zrIphala arpita kiyA to usameMse svataH hI jaladhArA phUTa paDI zrI kezaravADI tIrtha TrasTa ne zrI sarasvatI evaM zrI saMtikaraM mahApUjana yukta tridivasIya mahAmahotsava, I sAmUhika sAmAyika, saMghapUjana Adi anekavidha kAryakrama rakhe / prathama pIThikA kI sAdhanA kI susaMpannatA ke pazcAt gurudeva ne zrI caMdraprabha svAmI jUnA jaina maMdira meM zrI mANibhadravIra kI aitihAsika pratiSThA saMpanna karavAI / isa prakAra anekAneka Ayojana saMpanna karavAte hue gurudeva ke cAturmAsika praveza kA dina bhI najadIka A gayA / 14 julAI ko veperI meM cAturmAsika praveza evaM 16 julAI ko svarNotsava saMkrAti samAroha ke avasara para sabhI AcAryo, sAdhu-sAdhvI bhagavaMto kI upasthiti ke sAtha sAtha saMpUrNa deza ke kone kone se padhAre hue saikaDoM hI gaNamAnya atithioM kI vizAla upasthiti thI / pravezotsava kI bhavyatA nihArakara sabhI Azcaryacakita hoM rahe the / pravezotsava kI dharmasabhA meM zrI hastinApura tIrtha meM banane vAlI Adhunika sarvasuvidhAyukta 300 kamaroM vAlI dharmazAlA ke nAmakaraNa hetu do karoDa eka lAkha rupaye meM caDhAve kA Adeza diyA to zrI nAkoDA tIrtha meM cala rahI jJAnazAlA ke nAmakaraNa hetu eka karoDa ikyAvana lAkha rupaye kI rAzi tathA bhojanazAlA ke uparI haoNla ke lie 71 lAkha rupaye kI rAzi dekara bhAgyazAlI parivAroM ne lAbha liyA / hastinApura meM banane vAlI dharmazAlA ke nirmANa kI anya yojanAoM meM bhI turaMta karIba cAra karoDa rupaye ke vacana prApta ho ge| cAturmAsa ke zubhAraMbha para zrI gautamasvAmI mahApUjana sahita tridivasIya mahotsava zrIsaMgha meM rakhA gyaa| praveza vAle dina sAmUhika AyaMbila tapa kI maMgalakArI ArAdhanA rakhI gii| zrI saMgha meM zrI sammetazikhara mahAtapa kI sAmudAyika tapArAdhanA meM 370 ArAdhakoM ne juDakara 40 dinoM taka tapa japa-kriyA sahita khUba suMdara rIti se ArAdhanA saMpanna kii| zrI saMgha ne zrI sammetazikhara mahAtapa ke samasta tapasviyoM tathA saMpUrNa cennaI meM mAsakSamaNa athavA isase adhika kA tapa karane vAle samasta tapArAdhakoM ko tIrthAdhirAja zrI sammetazikhara mahAtIrtha evaM paMca tIthoM kI spezyala Trena ke dvArA yAtrA karavAne kA nizcaya kiyA huA hai| 10 janavarI ko saMgha prayANa kA maMgala murhata pradAna kiyA hai / pUjya gurudeva se dharmaratnaprakaraNa graMthapara AdhArita zrAvaka jIvana ke 21 guNoM para pravacana karane ke lie pratidina karIba 1500 se 2000 logoM kI upasthiti rahatI hai| pravacana evaM pratyeka Ayojana meM sabhI saMpradAyoM tathA gacchoM ke loga sammilita hote haiM / gurudeva ke svarNa janmotsava varSa ke upalakSa meM zrI saMgha veperI ne saMghapUjana, modaka vitaraNa, pAMjarApola meM ghAsadhArA meMTala haoNspiTala meM 1800 manorogiyoM ko bhojana vitaraNa tathA cAturmAsa paryanta anukampAdena ke rUpa meM anna vitaraNa ke kAryakrama kI vyavasthA kA sudaMra Ayojana kiyaa| isa upalakSyameM A~khoM ke niHzulka cekaapa tathA Aprezana kaimpa, poliyo kaimpa, DAyAbiTIja kaimpa Adi ke janakalyANArtha kAryakrama saMpanna hue / mAsakSamaNa ke ghara kI ArAdhanA kA zubhAraMbha sAmUhika ahama tapa dvArA kiyA gayA karIba 300 se bhI jyAdA aTTama hue| cAturmAsa prAraMbha se hI pratidina AyaMbila, kramika aTThAI, kramika pAsakSamaNa evaM kramika mAsakSamaNa bhI cala rahA hai / " , akhaMDa bAlabrahAcArI zrI neminAtha bhagavAna ke janmakalyANaka para jinamaMdira maM prAtaH maMtroccAra sahita 108 akhaMDa abhiSeka tathA zrI pArzvanAtha bhagavAna ke nirvANa kalyANaka dina para bhI 108 akhaMDa abhiSeka hue| mujaphpharanagara ke antarrASTrIya khyAtiprApta kalAkAra zrI DI. pI. kauzika ke dvArA prathamadina prabhu zrI neminAtha ke janmakalyANaka dUsare dina zrI neminAtha kI bArAta, pazuoM kA kUpa krandana, nema- rAjula kA mArmika saMvAda tathA prabhu kA dIkSA hetu prayANa, tIsare dina zrIpAla mayaNA suMdarI tathA cauthe dina zrI pArzvanAtha bhagavAna ke jIvana cAritra para AdhArita saMgIta nATya kalAyukta jIvanta maMcana ( nATikAeM) prastuta kie jinheM dekhane ke lie saMpUrNa cennaI ke logoM kI bar3I saMkhyA meM bhIr3a umaDatI rahI / prabhu zrI neminAtha ke dIkSA kalyANaka ke dina upasthita samasta janasamUha ne prANIjanya vastuoM, davAIyoM Adi kA tyAga kiyA / svataMtratA divasa tathA saMkrAti samAroha ke upalakSya meM tamilanADu ke mahAmahima rAjpAla zrI surajitasiMha baranAlA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SS! vizeSa rUpa se pravacana zravaNa karane hetu padhAre / tamilanADu ke cIpha sekreTrI ela. ke. tripAThI saMkrAti samAroha para pahuMce tathA aneka rAjanItika tathA prazAsanika adhikArI bhI vibhinna avasaroM para darzanArtha Ate rahe / svataMtratA divasa para vizvazAMti kI maMgalabhAvanA se sAmUhita AyaMbila tapa meM 550 AyaMbila hue| sammetazikhara mahAtIrtha kI bhAvayAtrA ke tIna ghaMTe taka cale kAryakrama meM sabhI ne tallInatApUrvaka AnaMda uThAyA / karIba DhAI hajAra logoM kI upasthiti saMpUrNa kAryakrama ke daurAna banI rahI / zrI sammetazikhara mahApUjana meM bhI pA~ca sau ArAdhakoM ne hajAroM kI upasthiti vAle vizAla maMDapa meM zrI sammetazikhara mahApUjanakA lAbha liyA / vaha dRzya sabhI ko bhakti meM abhibhUta kara dene vAlA thA / zrI sammetazikhara mahAtapa ke sabhI tapasviyoM kA pAraNA khUba bhavyatApUrvaka saMpanna karavAyA gayA aura sabhI kA sanmAna-bahumAna kiyA gayA / bAlakoM bAlikAoM tathA mAtAoM bahanoM meM saMskAroM kA bIjAropaNa evaM dhArmika kartavyoM ke pAlana ke lie preraNA denevAle bAla saMskAra zivira tathA mahilA saMskAra zivira kA Ayojana huA / karIba 700 bAlaka-bAlikAoM evaM karIba 500 bahanoM ne zivira meM bhAga liyA / devadarzana apArTamenTa meM rahane vAlI bahanoM kI dharmabAvanA dekhate hue zruta sAmAyika maMDala kI sthApanA kI gii| cennaI ke upakSetra tenApeTa sthita jinamaMdira meM zrI nAkoDA bhairava evaM zrI aMbikA devI kA pA~ca divasIya bhavya pratiSThA mahotsava saMpanna karavAyA / zrI sammetazikhara ke tapa anumodanArtha beMgalora se vizeza rUpa se padhAre jaina baMdhu maMDala ke sadasyoM dvArA rAtri bhakti bhAvanA kA behatarIna kAryakrama prastuta kiyA gayA / veperI yuvAvarga ko dharma tathA samAja sevA se jor3ane ke lie unheM saMgaThita kara zrI saMbhavanAtha jaina veperI maMDala kI sthApanA kI gaI / jisase yuvA varga ke kadama saMgha zAsana kI sevA tathA dharma ke kArya kI ora baDhane prAraMbha ho gae / maMDala ke dvArA bhagavAna mahAvIra svAmI ke jIvana caritra para AdhArita eminezana philma dikhAI gyii| dainika pravacana ke daurAna eka dina sAmUhika sAmAyika kA Ayojana kiyA gayA jisameM sabhI ne apanI apanI paranparA se sAmAyika ko svIkAra kara sAmAyika viSaya para zravaNa kiyA, aneka logoM ne pratidina sAmAyika karane kA saMkalpa grahaNa kiyA / zrI saMgha ke prAMgaNa meM vizvazAMti hetu zrI navakAra mahAmaMtra kA 6 ghaMTe taka saMgItamaya akhaMDa jApa rakhA gayA jisameM aneka maMDalo tathA ArAdhakoM ne bhAga liyA / parvAdhirAja paryuSaNa mahAparva kI ArAdhanA meM bAla-yuvA vRddha sabhI atyaMta utsAhita banakara jur3e hue the / tapasyA kI ghara ghara meM hor3a macI huI thii| nanheM nanheM bAlaka bAlikAoM ne bhI aTThAI Adi tapa khUba ullasita bhAva se saMpanna kiye / pAlanAjI ghara le jAne ke caDhAve kA 40 lAkha rupaye meM Adeza kiyA gayA / anya bhI caDhAvoM meM aneka kIrtimAna sthApita hue / sAMvatsarika pratikramaNa kI ArAdhanA ke pazcAt paMcamI ko sabhI tapasviyoM ke pAraNe tathA bahumAna saMpanna hue| isase pUrva dvArodghATana kA mAMgalika vidhAna bhI suMdara rUpa se saMpanna huA / paMcamI kI dopahara meM bAlamuni zrI mahendravijayajI ma.sA. ke 31 upavAsa kI ugra tapasyA ke anumodanArtha nagara sAMjhI kA Ayojana huA jisameM karIba 2000 mAtAoM kI suvizAla upasthiti rahI / rAtri 8 baje bAlamuni ke tapa anumodanArtha bhakti gIta saMdhyA kA saphala Ayojana susaMpanna huA / ___dinAMka 5 sitambara ko bAlamuni ke mAsakSamaNa ke pAraNe para tapa abhinaMdana samAroha meM cennaI me birAjita pA~coM AcArya bhagavaMta sahita tapAgaccha, kharataragaccha, sthAnakavAsI, tristutika sabhI gacchoM evaM samudAyoM ke sAdhu-sAdhvI bhagavaMta padhAre / vizAla zobhAyAtrA ke sAtha sabhI lAbhArthI parivAra ke nivAsa para pahuMce jahA~ para pagaliyA ke pazcAt bAlamuni ko pAraNA karAne ke lie lAbhArthI parivAra ne lAbha liyA / bAlamuni ke hI tapa anumodanArtha zrI saMgha ke tatvAvadhAna meM pAMjarApola meM pazuoM ko guDa-lApasI tathA ghAsa-cArA diyA gayA evaM meMTala haoNspiTala meM 1800 manorogiyoM ko bhojana karavAyA gayA / zrI jaina mahAsabhA cennaI ke dvArA sAmUhika kSamApanA kAryakrama Ayojita kiyA gayA jisameM zvetAmbara AcArya evaM muniyoM ke atirikta digaMbara AcArya evaM muni bhI sammilita hue / isa kAryakrama se jaina ekatA kI dizA meM acchA prabhAva pddaa| 6 sitambara ko tapasviyoM kA bhavya varaghoDA nikAlA gayA tathA 7 sitamtara ko caityaparipATI ke Ayojana meM pahalI Jain Education Intemational Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAra do hajAra logoM ne bhAga liyA aura sabhI ne jinamaMdiroM ke sAmUhika darzana vaMdana kie| puruSavAkkama zrI saMgha kI vinaMtI para muni zrI ravindra vijayajI ma.sA. tathA ayanAvarama zrI saMgha kI vinaMtI para muni zrI nijAnaMda vijayajI ma.sA. parvAdhirAja paryuSaNa kI ArAdhanA karavAne ke lie una kSetroM meM padhAre / leperI zrI saMgha me abhI bhI tapasyAoM kA krama jArI hai / aneka bhAgyavAnoM me kezaluMcana karavAkara zramaNajIvana ke luMcana pariSaha ko samatApUrvaka sahana kiyA / sahavartI muni zrI ravindravijayajI ma.sA. ne 24 vIM olI tathA muni zrI nijAnaMda vijayajI ma.sA. ne 11 vIM olI kI ArAdhanA saMpanna kI sAtha hI sAdhvI zrI prItiyazA zrIjI ma.sA. ke bIsa sthAnaka tapa kI tapArAdhanA bhI aMtima caraNa meM sukhazAtApUrvaka cala rahI hai / 16 sitambara ko rASTrIya stara para kSamApaNA saMkrAti kA Ayojana kiyA gayA jisameM dezabhara se aneka zrIsaMdhoM ke padAdhikArI tathA gurubhakta pahu~ce isa avasara para rAjasthAna sarakAra ke gRhamaMtrI zrI gulAbacaMda kaTAriyA tathA zrI rasikalAla mANekacaMda dhArIvAla vizeSa atithi ke rUpa meM pdhaare| cennaI ke goDavADa vAsiyoM kI mahAsabhA ke dvArA sAmUhika kSamApanA samAroha Ayojita kiyA gayA jisameM goDavADa bhavana ke nirmANa hetu preraNA dene para deDha karor3a kI rAzi ke vacana prApta ho ge| bihAra meM AI bAr3ha ke kAraNa barbAda ho cuke logoM kI madada hetu zrIsaMgha ko prerita kiyA aura karIba 55lAkha rupaye kA phaMDa ekatrita ho cukA hai| zrI saMgha veperI ke tattvAvadhAna meM kAryakartA svayaM vahA~ jAkara rAhata sAmagrI vitarita kreNge| prathama caraNa meM sAmagrI ke Traka tamilanADu hindu dharmAdA maMtrI zrI periya karuNApana ne harI jhaMDI dikhAkara ravAnA kiye| merI bhAvanAnusAra bhagavAna zrI mahAvIra svAmI kI kevalajJAna kalyANaka bhUmi RjuvAlikA nadI ke kinAre samavasaraNa kA nirmANa kArya prAraMbha ho cukA hai sAtha hI kalyANaka tIrthoM ke saMrakSaNa tathA vikAsa hetu cennaI meM zrI jinakalyAmaka tIrthoddhAra nyAsa kA bhI gaThana kiyA gayA hai| 18 se 25 sitambara taka paMjAbakesarI guruvallabha kI 54vIM pAvana puNyatithi evaM caturvidha saMgha meM susaMpanna anekavidha tapasyAoM ko anumodanArtha zrI arhada mahApUjana yukta paramAtmabhaktisvarUpa aSTAi kA mahAmahotsava zrI saMghane khUba bhAvollAsapUrvaka saMpanna kiyA / 21 sitambara ko cennaI mahAnagarI ke samasta 72 jinamaMdiroM ke eka sAtha 18 abhiSeka kA Ayojana, zAma ko kalaza yAtrA, maMdirajI meM mahApUjA, mahArAjA kumArapAla kA bhavya varaghoDA, mahAAratI, tathA 1008 dIpakoM se sAmUhika AratI aise bhavyatama Ayojana rakhe gae 24 sitaMbara ko kolakAtA se savA sau logoM kA saMgha cennaI yAtrA usa dina rAtrimeM eka zAma guru vallama ke nAma bhakti saMdhyA meM suprasiddha saMgItakAra zrI surendra baMgANI tathA 25 tArIkha ko vallabha daravAra meM antarASTrIya khyAti prApta saMgIta samrATa zrI rAjendra jaina bambaIvAle ne guru bhakti gItoM kI gaMgA pravAhita kara sabhI ko nirmala banAne kA satprayAsa kiyaa| 25 sitambara ko guruvallabha kI pAvana puNyatithi para cennaI meM virAjita guNAnuvAda sabhA tathA sakala zrI saMgha ke svAmI vAtsalya kA Ayojana kiyA gyaa| sabhA ke daurAna AcAryazrI kI preraNAse bhagavAna mahAvIra kI janmakalyANaka bhUmi kSatriyakuMDa laghavAr3a meM nirmita bhagavAna mahAvIra haoNspiTala ke lie bhI 15 lAkha rupaye kI rAzi kA ekatrIkaraNa huA / veperI zrI saMgha meM zrI saMbhavanAtha jinamaMdira tathA mahAvIra kaoNlonI sthita jinamaMdira meM zrI sImaMdhara svAmI bhagavAna evaM zrI mANibhadra deva tathA zrI padmAvatI devI kI aMjanazalAkA pratiSThA 23 navambara ko saMpanna karavAne kA muhUrta AcAryazrIne zrIsaMgha ko pradAna kara diyA hai| 27 sitambara se zrI kezaravADI tIrtha ke pavitra prAMgaNa meM 15 divasIya sUrImaMtra kI dvitIya pIchikA kI tapa japa maunapUrvaka sAdhanA prAraMbha karane hetu pUjya AcAryazrI vahA~ padhAra cuke haiN| mAdhAvarama meM bhI navanirmita zikharabaddha jinamaMdira kI aMjanazalAkA pratiSThA 30 navambara ko karavAne kA zubha muhUrta pradAna kara diyA hai| cAturmAsa pazcAt cennaI kI dhanyadharA para mahAmaMgalakArI upadhAna tapa karavAne kA nizcaya ho cukA hai / upadhAna kA prathama praveza 17 disambara, dvitIya 19 disambara tathA mokSamAlA 22 pharavarI ko hai anya aneka kAryakramoM ke sAtha sAtha cAturmAsa meM AnevAlI aneka pAvana tithiyoM tathA parvoM kI ArAdhanA bhI khUba suMdara rIti se saMpanna hogI / cennaI ke itihAsa meM aisA cAturmAsa aisA bhAvollAsa tathA aisI dharmakI adbhuta kaTara prathama bAra hI dekhane meM A rahI hai / Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo siddhANaM N siddhono jIvanabodha jIrA vagara navapada stutimAM siddhapada mATe gavAya che : "siddho sarve avyavahAra rAzimAMthI vyavahAra rAzimAM praveza pAme che. mugatipurInA gAmIne dhruva tArA." teno bhAvArtha ema te pachI ja tenI pragati paMcendriya manuSya ke saMyamI sAdhaka samajIe ke je jIvAtmAo corAsI lAkhanA sudhI zakya che. sAramAM siddha gati che, mATe ja sAdhanA bhavabhramaNathI sadAne mATe mukta thaI niraMjana nirAkAra che, sAdhano che ane sAdhyagatinA mokSa puruSArthabaLe jIva dazAmAM sthira thaI gayA, jeo ATheya karmathI vimukta siddhapadane pAmavA dharmArAdhanA kare che. thaI barAbara ATha karmonA pratipakSe ATha guNothI pUrNa siddhono jIvanabodha mokSamArganA sAdhako mATe khUba ja thaI zAzvata avyAbAdha sukhanA svAmI banI gayA tevA upayogI banI rahe te rIte sAdI - saraLa bhASAmAM siddha bhagavaMto jo ke jagata upara arihaMta paramAtmA jevo pUrvakAlIna prabhAvaka puruSonI gahana tAtvika vAto atre pratyakSa upakAra bhale nathI karatA, paNa chatAM ya samudramAM rajU thaI che.. bhamatA vahANa ke naukA mATe kinAre pahoMcavA sahAro bane zAsanasamrATa zrI nemisUri samudAyanA prakAMDa vidvAna che tema A siddho ja saMsArI jIvone saMsArathI pAra AcAryazrI pradyumnasUrijI mahArAja sAhebanI tejasvI utAravA AlaMbanarUpa thAya che ane te sAthe tathya e che kalame A lekhamALAnuM suMdara Alekhana thayuM che. pUjyazrIne ke eka jIva siddha thAya che te ja samaye eka jIva lAkha lAkha vaMdanAo. --saMpAdaka pUjya AcAryazrI pradyumnasUri mahArAjazrInA 'pAThasLA' patrikAmAnA ciMtanAtmaka lekhonA saMthamAMthI sAbhAra. Jain Education Intemational Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 pUjyazrInA jIvana - kavananI eka jhalaka jaina dharmanAM sAteya kSetronAM pAtaLAM paDelAM vaheNone punaH khaLakhaLa vahetAM jharaNAM rUpe parivartita karanAra ane vIsamI sadInA zAsana-prabhAvaka AcArya bhagavaMtomAM mUrdhanya samA AcAryazrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA samudAyamAM AcAryazrI vijayadevasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara AcAryazrI vijayahemacaMdrasUrIzvarajInA laghubaMdhu ane ziSya AcAryazrI vijayapradyumnasUrIzvarajI mahArAja potAnI vidvattA, zAstrAdhyayana ane prabhAvaka pravacanazaktinA yoge zukratArakanI jema camakI rahyA che. AcAryazrI vijayapradyumnasUrIzvarajI emanI saMyamasAdhanAmAM kyAMye kSati na Ave enI pUrNa kALajI rAkhavA sAthe, prAcIna hastapratonA saMzodhana-saMpAdananA vidvatkAryamAM, AgamavANIthI mAMDI pUrvasUrioe vahAvelI gItArthagaMgAne AtmasAta karavAmAM to pravRtta che ja, te uparAMta vividha bhASA-sAhityanA vAcana pratye utkaTa prIti dharAve che. kAvyamImAMsA, chaMdovidhAna, zilpa-sthApatya, mUrtividhAnathI mAMDI vanaspati, auSadha ane ArogyazAstranA vaividhyapUrNa viSayo paratve emanAM rasaruci ane jijJAsA tIvra ane niHsIma che. emanI vANImAM saMskRta-prAkRta sAhityanI suvAsa pho2e che, to Adhunika gujarAtI sAhitya sAtheno emano saMparka gujarAtInA ghaNA adhyApakoneya zaramAve evo che. suMdara kavitA ane suMdara gadyanA e cAhaka che. samAsacita kaThina varNaracanAvALA saMskRta zloko teo askhalita kaMThastha bolI zake che ane kahevAnuM mana thAya ke uccArazuddhi to emanI ja. AvA bahupratibha AcAryazrI vijayapradyumnasUrijIno janma saMvata 2003nA Aso vada 12nA roja jaMbusara pAse aNakhI gAme thayo. saMsArI nAma pravINakumAra. vasavATa sAbaramatImAM. Akhoye parivAra dharmanA utkaTa raMge raMgAyelo. eka ja kuTuMbanA pAMca sabhyonA dIkSA-aMgIkAra dvArA jaina zAsanane A parivAra samarpita thayo che. 13 varSanI vaye saM. 2017mAM mAgasara suda 5nA roja pravINakumAre surata khAte pU. A. meruvijayajI mahArAjanA varada haste bhAgavatI dIkSA grahaNa karI, ane potAnA vaDIlabaMdhu munirAja zrI hemacaMdravijayajInA ziSya muni pradyumnavijayajI banyA. muni pradyumnavijayajInAM saLaMga traNa cAturmAsa (saM. 2022 thI 2024) pU. A. zrI vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAjazrInI nizrAmAM thayAM. te daramiyAna vidvAna AcAryazrI dharmadhuraMdharasUrijInA nikaTa paricayamAM rahevAnuM thatAM teonA AcAravicAra ane jJAnasaMskArano UMDo prabhAva muni pradyumnavijayajI upara paDyo. prAraMbhamAM potAnA gurumahArAja temaja vaiyAkaraNa paMDita zrI baMsIdhara jhA ane te pachI darzanazAstranA prakAMDa vidvAna paMDita zrI durgAnAtha jhA pAse karelA abhyAsanA kAraNe koIpaNa viSayane sUkSmatAthI grahaNa karavAnI zakti tathA te viSaye spaSTatAthI vicAravAnI daSTi emane prApta thaI. saM. 2036mAM surendranagara mukAme gaNi padavI ane saM. 2036mAM jesiMgabhAInI vADI, amadAvAda khAte paMnyAsa padavIthI vibhUSita thayA. te pachI saM. 2052mAM jainanagara, amadAvAdane AMgaNe, paMcaparameSThinA tRtIya pada samuM AcArya pada emane pradAna thayuM. AcAryazrI vijayapradhumnasUrijInA vyaktitvamAM saraLatA, namratA ane pAradarzitA che. emanI prathama mulAkAta lenArane paNa emanA vyaktitvano bhAra lagIre jaNAto nathI. emanI mukhamudrAnI prasannatA ane namra hRdayanA mAdhuryanI chAlaka ApaNA kAntibhAI bI zAha haiyAne bhIMjavI jAya che. emanuM sAnnidhya sukhakara ane zAtAdAyaka banI rahe che. dhanya dharA -- Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 43 naMdI sayA saMjame saMyamamAMsadAne mATe AnaMda che AnaMdanI zodhano sukhada aMta lAvanAruM A vAkya che: naMdI Avato baMdha thayo. rAjAe pUchyuM : "zuM caMdana ghasavuM baMdha karyuM?" sayA saMjame --saMyamamAM AnaMda che. AnaMdanuM utpatti-sthaLa saMyama sevakoe kahyuM, "nA, nA, caMdana Utare ja che. juo A vATako che. vaLI prazna thaze ke A saMyama zuM che? eno uttara cheH cittamAM je bharAIne Avyo." vicAro, vikAro ane vRttio Uge che tenuM je samAjanA prabhAve to avAja kAM nathI Avato?" saMvaraNa te saMyama. vRttio vakare ane baheke tevAmAM to nakaruM " eka saubhAgya-kaMkaNa rAkhIne, bAkInAM aLagAM karyA che. " nukasAna che, duHkha che, ApadA che. aMdara UThatI vRttionuM damana "ema ! eka hoya to avAja Avato nathI !" nahIM paNa zamana...are ! zamana paNa nahIM, mAtra saMvaraNa karo ke Ama AvA sAdA vAkyathI rAjA jAgI gayA. padArtha sAthenuM tarata ja sukha nAmanA pradezanI zarUAta thAya che. tAdAbhya toDyuM ane avinazvara AtmA sAthenuM tAdAbhya joDyuM. padArtha sAthenuM tAdAbhya tUTe ke tarata ja vRttionuM saMvaraNa thavA A jAgRti kAyamanA levale UbhI thaI. eka che tyAM avAja nathI, lAge che. kolAhala nathI. A sudaDha nirNaya evo thayo ke AhAra upadhi to A mATe mane zrI namirAjAnI vAta ghaNI upayogI jaNAya che. chUTyAM ja chUTyuM, paNa yAvatu deha paNa aLago thayo. mamatA gaI. nAme namirAjA... zarIramAM dAhanI apAra vedanA...e dAha badhuM spaSTa thayuM. mAruM zuM? parAyu zuM ? aMdarathI UThatI vRttionuM zamAvavA thato caMdanano lepa...e lepa mATe ghasAtuM caMdana... nirIkSaNa-parIkSaNa barAbara thayuM. AhAra upadhi dehanI sAthe sukhada Azcarya to e ke e caMdananA lepa taiyAra karavA mATe joDAyelI vRttio mana sAthe coMTelI hatI, tene ukheDI nAkhI. rAjyAzrita mANaso nahIM paraMtu khuda rAjAnI rANIo e caMdanano UtaraDavI na paDI. ghasAro UtArI rahI che. mi saMgane artha: mane saMyamamAM AnaMda dekhADo. tananI vedanA sAthe rAjAnA mananI vedanA paNa evI tIvra hatI ApaNI vRtti para jo kAbU rahe to ghaNI sukhada kSaNo ApaNane ke jarA jeTalo avAja paNa gamato nathI. ahIM to badhI rANIonA maLatI rahe. manane kema keLavavuM te ja ApaNA mATe agharuM 'pepara' | banne hAthanAM kaMgano ghasArAnA layamAM raNakI rahyAM che. e che. chatAM : saubhAgyanAM cihana Aje durbhAgya sarajI rahyAM hatAM ! kaMganano e karata karata karataabhyAsa jana jaDamati hota sujaan| raNakAra rAjAthI khamAto na hato. e nyAye rojanA jIvanamAM Teva pADavAmAM Ave to du:zakyA kAryarata rANIo ane mahAlayanA sarve sevako rAjAnI AjJA pALavA Atura hatA. rAjAe sevakone kahyuM, "e avAja khamAto vRttine nAthavAnuM kAma bhale kaparuM che, paNa sAdhya bane tyAre nathI; baMdha karAvo. " paLavAramAM to badhI rANIoe eka ja AnaMdano anubhava thAya che. saubhAgyacihna rAkhI bAkInAM kaMkaNa dUra karyA. rAjAne kAne avAja Jain Education Intemational Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharA sattarabhedI pUjAno udbhava sakala munIsarakAusagmadhyAne... parama kRpALu paramAtmAnI bhakti jogAnujoga banyuM evuM ke te divase moDuM mATe devano bhava che, to paramAtmAnA thaI javAthI kuMbhAra enA vaizAkhanaMdano sAthe AjJApAlana mATe manuSyano bhava che. bahenanA ghare rokAI gayA! have saMkalpanuM sonuM manuSyabhavamAM paNa sAdhu thavuM kasoTIe caDyuM. dRDhatA e zuM cIja che esamakSa anivArya che, to ja AjJApAlana thaI thayuM. avicaLa saMkalpanuM svarUpa mananI pele zake. pAra pahoMcIne nIkhare che. samaya to vItato sAdhutAnI jIvAdorI che svAdhyAya. rahyo. svAdhyAyamAM prANa pUranAra dhyAna che. dhyAnAjJarikAnuM pariNAma e AvyuM ke dhyAnathI prApta thayelA samatArasanI zubhabhAvanI bharatI AvI, temAM prabhu kasoTI che kAyotsarga-sAdhanA. sAMbharyA. temanI bhAvapUjAnA vicAro AvyA. prAcIna ane arvAcIna sAdhako, A vicAro zabdamAM ane saMgItanA layamAM munivaro kAyotsargamAM niraMtara gati DhaLAvA lAgyA ! eka pachI eka kaMDikAo pragati sAdhatAM jovA maLe che. racAtI gaI. eka pUjA, bIjI pUjA ema AtmAnurUpa siddhino rAjamArga pUjAo racAtI gaI. paroDha thatAM to sattaramI A ja che. pUjA racAI gaI! jagadguru zrI hIravijayasUri mahArAjanI paraMparAnA suprasiddha | kuMbhAra vahelI savAre ghare Avyo tyAre enA sAgarItoe paNa upAdhyAyazrI sakalacandrajI mahArAjanA jIvanano prasaMga che. sAthe AvyAnI chaDI pokArI ane zrI sakalacandrajI mahArAje "namo gujarAtanA kapaDavaMja gAmamAM banelI A ghaTanA che. nityakrama pramANe, arihaMtANaMkahIne kAussagga hArmo, pUrNa karyo. rojanI sAdhanAnA bhAgarUpe, rAtri-pratikramaNa pachI niyama mujaba vaizAkhanaMdananA pratApe ApaNA sakala zrI saMghane 'sattarabhedI kAussagnadhyAnamAM mahArAjazrI beThA che. AvI ucca sAdhanAne pUjA' maLI, kaho ke pUjAsAhityanI gaMgotrI pragaTa thaI! "sakala AvA munivaro dravya-kSetra-kALa-bhAvathI sugaThita karatA hoya che. munIsara kAussagnadhyAne e adhikAra banAyo' A pUjAnA zabdo e mujaba emaNe eka ajaba saMkalpa karelo. upAzrayanI najIkamAM evA bhAvathI bhIMjAyelA hatA ke "pratigrAma, prati drazaM' dareka gAme eka kuMbhAranuM ghara hatuM. roja sAMja paDe pachI...vagaDAmAMthI mATI ane darekanagare parvAdhirAjanI ArAdhanAnA bhAgarUpe A sattarabhedI levA gayelA enA gardabharAjo pAchA phare. jevA ghare Ave eTale pUjA bhaNAvAya ja. are ! pratiSThAmahotsavamAM pratiSThA pachInA potAnI hAjarI purAvavA avAja kare, eTale ke bhUke ! sakalacandrajI divase A pUjA Aje paNa bhaNAvAya che. mahArAje saMkalpamAM nirNaya karyuM ke -" A kuMbhAranA vaizAkhanaMdano A rIte eka saMkalpamAM dRDha rahIne e munivare je karmanirjarA AvIne avAja kare tyAM sudhI kAussagnamAM rahIza." sAdhI teno mahAlAbha thayo ja gaNAya, sAthe zrI saMghane paNa kevo saMkalpa kevo sAdo? paNa nirNaya vaja jevo! moTo Adarza maLyo! kAyAnI bhUmikA parathI manano AtmAnI bhUmikA para praveza saMkalpathI calita na thavA mATe upAdhyAyazrI sakalacandrajI thayo. bahAranuM badhuM chUTatuM gayuM. Atma-ramaNatAno anahada AnaMda mahArAjano A prasaMga preraNAnuM parama pAtheya pUruM pADe che. ApaNA UbharAvA lAgyo. dhyAna sahaja thayuM. jevAne dharma-pratijJAmAM vadhune vadhu dRDha rahevA mATe AlaMbanarUpa ekAda prahara jAgRta mane noMdha lIdhI. kuMbhArane gherathI haja bane che. jANIto avAja nathI Avyo. roja to niyamita samaye somo bhAra | munirAjanI mera jevI nizcalatAne dhanya ho ! dhanya ho temanI ghare AvI jAya che. sAdhanAne ! Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 45 ahitanI nivRtti ApaNo manoratha ho che. vAta bahu jANItI che. vairAgyavAsita antaHkaraNa ane caMDakauzika" zabda sAMbhaLatAMveMta - tapathI prabhAvita zarIra vaDe sAdhanA hA, amane khabara che- ema ghaNA badhA barAbara cAlu che tyAM ja ahite AvIne kahI UThe! barAbara che. e jANItI hitane DahoLI nAkhyuM. ahitanuM vAta ja mAMDavI che ane emAMthI AcaraNa bheMsa jevuM che! bheMsa pANIne nIpajatA bodha sAthe kAma pADavuM che. bhALe tyAM enuM mana UchaLavA lAge ! kahe ? emAMthI kazuMka nakkara tAravavuM che, gAMThe bAMdhavuM che ne : bheMsa, bhAmaNa ne bhAjI, traNe pANIthI che. ApaNI mULabhUta samajaNanI mUDImAM umero 6 rAjI. bheMsa pANI pIvA jAya to kinAre UbhA rahIne karavo che. te pANI nahIM pIe. pahelAM to te sIdhI ja moTAM | janmathI brAhmaNavairAgyanA jagajanA. bhavanA saMskAravALo DagalAM bharatI pANInI aMdara jaze, dhubAka daIne badhuM pANI jIva, paropakAra to zvAsa ane prANamAM bhaLI gayelo guNa, koInuM DahoLaze. taLiye jAmelA kAdavane upara lAvaze. pachI pANI pIza ! duHkha dIThuM nathI ane te dUra karavA doDyo nathI ! paropakAranI AvI ahitanuM kAma paNa AvuM ja che. hitanI pravRtti karatAM sAvadhAna lAhyamAM to eNe kuTuMba gumAvyuM. patnI bALakone thayuM "gharanA ghaMTI na rahyA to ahitano uchALo AvI manane DahoLI nAkhe. hitanA cATe che ne upAdhyAyane ATo maLe che" Ama te kema cAle? eTale pariNAmane Thesa to pahoMcADe ja, vadhArAmAM pariNitIne paNa gharane sAMkaLa caDAvIne patnIe bALakone laIne piyaranI vATa pakaDI. kAbaracItarI karI mUke che. brAhmaNane thayuM: 'bhaluM thayuM ne bhAMgI jaMjALa, sukhe bhajazuM zrI vardhamAna bhAve niraMtara cAlatA tapa-saMyamanI sAdhanAmAM eka gopALa' koI sAdhumahArAjano samAgama thayo. hRdayamAM to sAdhutA vAra vipna AvyuM. mAsakSamaNanuM pAraNuM hatuM. comAsAnA divaso janmI cUkI hatI ja. tene TakAvavA bahAranI sAdhutA svIkArI lIdhI. hatA. zarIra durbaLa, AMkhamAM jhAMkhapa, cAla dhImI. gaucarI vahorIne sAdhunuM bhUSaNa tapa. are ! sAdhunuM jIvana ja tapa. mATe to kahevata pAchA pharI rahyA hatA. sAdhu-jIvanano AcAra evo hoya ke gaucarI paDI che : vahoravA be sAdhuoe sAthe javAnuM hoya. saMghATaka(sAthI) tarIke, | tapodhanA hi saadhvH| bALasAdhu hatA. varasAdane viramyA samaya to thayo hato, paNa dIkSAnA divasathI ja tapano yajJa maMDAyo. gAmaDAM gAmanA gArAvALA rastA kevA hoya? eka nAnI deDakI kUdatI kUdatI rastAnI eka bAjuthI bIjI bAjue jatI hatI. A saMcita karmane khapAvavAnuM amogha sAdhana tapa. AvatAM karmone vayovRddha tapasvI muninA komaLa caraNa nIce te AvI gaI. rokavAnuM sAdhana tapa. mAsakSamaNane pAraNe mAsakSamaNa(trIsa tapasvInA caraNa karatAM paNa e deDakInI kAyA vadhu komaLa hatI. te upavAsa) ! saMsArano moha to ghaTyo che ja, sAthe zarIrano moha cagadAI. kamajora AMkhane kAraNe pahelAM to te najare na caDI. sAthenA | paNa ghaTyo che. zarIrano moha jAya pachI ja aMdaranuM sAdhupaNuM pragaTe bALamunietarata dhyAna doryuMke deDakI cagadAI gaI. tapasvI munie che. gRhasthane dhanano moha ane sAdhune zarIrano moha utAravo jANe kAMI ja na banyuM hoya tema kahyuM : "kyAM che ! kAMI nathI!" muzkela hoya che, paraMtu ahIMyAM to e moharamata ramatamAM Utaryo che ! zarIra bhale sUkAya, kAna-AMkha bhale rIsAya; manamAM to mana avaLA vicAre caDyuM hatuM. AvA nAnA sAdhu mane kahI prasannatAno mahAsAgara pArAvAra ghUghave che. tapa cAlu che. tapamAM jAya? mAna khaMDita thayuM. manamAM bhale sakaLa jIva pratye dayAno | ja AtmAnuM hita che --e ja laganathI tapa cAle che. vairAgya to bhAva satata ramato hato. judAM judAM gharamAMthI gaucarI vahorIne ! mULathI hato ja. udayaratna mahArAje gAyuM cheH upAzraye AvyA. sAdhunI sAmAcArI mujaba, guru mahArAja pAse | gaucarInI AlocanA karavA lAgyA. je je gharamAMthI gaucarI vahorI "sAdhu ghaNo tapIyo hato, dharato mana vairAga" hoya, je je zerImAM gayA hoya te badhuM kramathI bolavA lAgyA. sAthI Jain Education Intemational Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 6 dhanya dharA bALamuni paNa A badhuM dhyAnathI sAMbhaLatA hatA. sAMbhaLavAnuM to A kathA, kathA svarUpe khUba ja jANItI che. ApaNe maMthana karI gurune ja hatuM. chatAM bAlyAvasthA sahaja je kutUhala che te dhyAnathI emAMnuM navanIta tAravavuM che. ApaNAmAM eno anuyoga karavo che. sAMbhaLe che. temAM pelI deDakI cagadAI gaI hatI te vAta na AvI! "zramaNa jIvanano sAra e upazama che" e vAkyamAM chupAyelAM marma bALamunie tarata yAda karAvyuM ke pelI deDakInI vAta rahI gaI. A ane mahattva A kathA dvArA jANavA maLe che. hitanI pravRtti khUba sAMbhaLatAM ja vRddha tapasvInA manano mAna kaSAya khaLabhaLI UThyo. karI hoya paraMtu emAM mAtra eka ahitanI pravRtti thaI jAya to tenuM krodha madade Avyo. viveka palAyana thaI gayo. dhutkArIne bALamunine jora keTaluM badhuM vadhI jAya che te AmAMthI samajAya che. kahyuM che evuM kyAM thayuM che? " pachI gaucarI vAparavA beThA. gaucarI jIvanabhara karelI hita pravRttithI utpanna thayeluM zubhatattva ema vAparyA pachI bapore svAdhyAya paNa karyo. ja UbhuM rahe che. tema ja ekAda thayelI ahitanI pravRttithI utpanna sAMje devasI pratikramaNanI veLA thaI. guru samakSa "icchAkAreNa thayeluM nukasAna paNa ema ja UbhuM rahe che. hitanI pravRttithI UpajelA saMdisaha bhagavan! devasIya AlouM ?' e Adeza mAMgIne puNya ane ahitanI pravRttithI upajelAM pApano cheda uDato nathI. divasabharamAM thayelA ane sevAyelA aticAro pragaTa karI rahyA hatA. (sivAya ke pApanI AlocanA karIne zuddha thayA hoIe.) upAzrayamAM AchuM aMdhAruM phelAvA lAgyuM hatuM. upAzrayanA jUnA e rIte jotAM hitanI pravRttinA prabhAva karatAM ahitanI makAnamAM ghaNA badhA thAMbhalA hatA. pravRttinuM jora vadhatuM jAya che. hita AcaratAM AcaratAM ahita na tapasvI mahArAja divasanA aticAro bolatA hatA tyAre sevAI jAya te mATe khUba sAvadha rahevuM jarUrI che. ahitanI pravRttinI bALamuni najIka rahIne sAMbhaLatA hatA. devasiya aticAro nivRtti pachI ja hitanI pravRtti karavI joIe ane te ja zobhe. bolAI rahyA ane temAM pelI deDakIvALI vAta na AvI. tarata hitanI pravRtti bhale pUrajozamAM vadhArI hoya paraMtu ahitanI pravRtti bALamuni bolyAH "pelI deDakI cagadAI hatI te to na bolyA!" nivArI na hoya to du:khanA dariyA rUpe bhavabhramaNa cAlu ne cAlu ja | ATaluM sAMbhaLatAM veMta, eka ja divasamAM Ama trIjIvAra A rahe che. svarUpe mAnabhaMga thavAthI, tapasvI muninA mana para krodha savAra eTale, suvihita ziromaNi AcArya mahArAja zrI thaI gayo. bALamuni para dveSa bhabhUkI UThyo. teo bALamunine haribhadrasUrijInuM TaMkazALI vacana sArthaka lAge che : mAravA doDyA. ahitanI preraNA jhilAI. tapahita che. krodha ahita A AtmAnuM Aja dina sudhInuM bhavabhramaNa cAlu che temAM che. krodhano vijaya thayo. pelA to bALasAdhu. caMcaLa ane capaLa hitanI pravRtti nathI karI te kAraNa nathI paNa ahitanI nivRtti nAnuM zarIra. jhaDapathI doDI gayA., pAchaLa A vayovRddha munidoDyA. nathI karI e kAraNa che. pakaDadAva ramatA hoya tema bALamunine pakaDavA jatAM vacamAM thAMbhalA mATe ahitanA tyAga pUrvaka hitanI pravRtti karIne, kupathyanA joDe jorathI mAthuM bhaTakAyuM. marma sthAne vAgyuM. krodhane kAraNe temanuM tyAga pachI auSadhasevana dvArA jema ArogyanI prApti thAya che tema; aMga aMga kAMpatuM hatuM. krodha tIvratAne kAraNe UMDo UtarI gayo hato. ane eka rIte vicArIe to ApaNane hitanI pravRtti karavAno koI paNa vRtti pahelAM saMskAra bane che, pachI svabhAva bane che jeTalo UmaLako che tenI sarakhAmaNImAM ahitanI nivRttimAM tevo ane svabhAva gADha banatAM te saMjJA bane che. Agraha ke UmaLako nathI. hitano rAga navo keLavavAno che. A tapasvI munino krodha have saMjJA banI emanA tana-mana-zvAsa- bhava AvA agharAM kAma karavA mATeno che e paNa samajI levuM jarUrI prANa sAthe vaNAI gayo. pakaDadAvamAM bALamuni to chaTakI gayA che. paNa tapasvI muninA prANa tIvra krodhanI sAthe paraloke prayANa karI hitakAraka pravRtti karIe, jarUra karIe; paNa ahitanI nivRtti gayA. pahelI karIe to ja tenA yathArtha lAbhane pAmIzuM. bhale hitanI A thayo caMDakauzika sarpanA pUrvabhavanA pUrvabhavano paNa pravRtti ochI thAya paraMtu ahitanI vRtti ane pravRtti ghaTADavI ja pUrvabhava. caMDakauzikanA bhavamAM je krodha, dravya-kSetra-kALa ane joIe. bhAvanI draSTie kabIravaDanI jema vistAra sAdhanAro banyo e dharmanI mosama samo cAturmAsano kALa hoya tyAre hitanI, krodhanuM vAvetara enA tapasvI muninA A bhavamAM thayeluM hatuM. tapanI, dAnanI ghaNI ghaNI vAto sAMbhaLavA maLaze. evI pravRttio Jain Education Intemational n Education International Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 jovA maLaze. e badhI karavI ja joIe. paNa te vakhate ahitanI je pravRttio che, jevI ke -- paraniMdA, IrSA, krodha, amitabhASitA, svArtha, saMkucitatA, rAtri bhojana vagere - e pahelAM dUra karavI che. tapa karIe paNa jo krodha karIe to tapanuM phaLa to dUra rahyuM, paNa krodha moTI honArata sarajI de che, mATe to kahevAmAM AvyuM che H "tapa karIe (paNa) samatA rAkha ghaTamAM. " davA na levAya to cAle; pathya khorAka na maLe e paNa cAle paNa, kupathyano tyAga na thAya te na cAle. kupathyanA sevanathI roga Ubho ja rahe che. tevuM A ahitanuM che. mATe ahitanI pravRttione apaLakhI tene tajavA kaTibaddha banIe. vizALa vaDalAnI zItaLa chAyAmAM gAyo, vAgoLatI beThI che. nAnAM vAcharaDAM paNa Amatema care che, phare che ane kUNuM-kUNuM ghAsa khAya che. carAvavA AvelA govALiyAo kaDiyALI DAMgalAkaDIo AghI mUkI phALiyAnuM phIMDaluM karI tenI upara mAthuM TekavI ADe paDakhe thayA che. vAcharaDA carAvavA AvelA gopa-bALako moI-dAMDiyAnI ramata rame che paNa, te mAMhyalo eka chokaro to e vaDalAnI pAsenI gADAvATanI saheja u52nI TekarIe caDI eka nAnA jAMbuDAnA jhADa nIce beTho che. enuM dhyAna ramatamAM nathI, paNa tenI AMkho, pAse UbhelA eka muni mahArAjanI mukhamudrAmAMthI nItaratA amInuM pAna kare che. dhyAna-lIna munirAja para A chokaro ovArI gayo che. emanA 52 anahada heta UbharAya che. hetanI bharatImAM tene bhAna nathI rahetuM ke huM je boluM chuM teno javAba maLe che ke nahIM ! te to potAnI jAte bolato ja jAya che. manamAM Ave tevuM bole che : anAsakta yogI zAlibhadramahArAjano jayahoyaho! "tamAruM ghara kyAM che? tame kyAM raho cho? tamArI mA kyAM che? tame kyAre jamo cho ? mAre ghare tame Avazo ? mArI mA tamane jamavAnuM Apaze. Avazone ?" kazA paNa javAbanI rAha joyA vinA chokarAno eka-taraphI sneha-AlApa Ama cAlu ja rahyo! 47 ahitanAM AvAM UMDAM mULane oLakhavAnuM ane tene dUra karavAnuM ApaNAM ekalAnuM gajuM nathI. tevA kAmamAM prabhunI kRpA jarUrI che. ApaNe parama kRpALu, paramapitA paramAtmAnA caraNomAM prArthanA karIeH "prabhu, kRpAsaratuM varasAvaje ahitathI prabhu, nitya nivArache; hita pathe mujane nita preraje, jIvana to muja dhanya banI jaze. " ApaNe hitanI pravRttinA manoratha ghaNA karyA, have ahitanI nivRttinA manorathamAM sthAna ApIe. A krama rojano banI gayo. baporanI veLAe bIjA badhA chokarAo, cAre tarapha verAyelA taDakAnI vacALe je je ghaTALA jhADano chAMyaDo hoya tyAM ramatA hoya tyAre, A chokaro - saMgama - kAussagadhyAnamAM lIna munirAjanA vikasita mukhAraviMdanA sauMdaryabharyA smita-madhunuM gaTaka gaTaMka pAna karato. divaso vItatAM, jotajotAMmAM mahino thayo. munirAjane mAsa khamaNa pUruM thayuM. pAraNuM Aje che. najIkanA nesamAM gaucarI mATe padhAryA. yogAnuyoga, Aje gAmamAM khIranA jamaNano occhava hato. ghara gharamAM khIra gaMdhAI hatI. zerI ane AMgaNAM khIranI mIThI soDamathI maghamaghatAM hatAM. badhA chokarAo, vADakI jevA vAsaNamAM thoDI-thoDI khI2 laIne, cokamAM AvIne, AMgaLAthI cAMTatA hatA. ekanuM joI, bIjAne mana thAya evuM hatuM. badhA bhAIbaMdhone Ama khIra khAtAM joIne, bALasulabha svabhAve, saMgamane paNa e khIra khAvA icchA thaI. ghera gayo to mA haju hamaNAM Aju-bAjunAM gha2kAma karIne AvI hatI. pitAnI gerahAjarI hatI. garIba gharamAM mA ane dIkaro be ja jaNa hatAM. sImamAM khetara na hatuM ke Dhora Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 dhanya dharA DhAMkhara paNa nahIM. tethI gujarAna calAvavA, mA gAmanAM kapaDAM-vAsaNa pAchI AvI. saMgama maraka-maraka khuza thato hato ane tAsakamAM karatI hatI, dIkaro vAcharaDAM carAvavA laI jato. thoDI vadhelI khIra AMgaLAthI cATI rahyo hato. mane thayuM : dIkaro saMgame mAne kahyuM : mAM, khIra khAvI che. " haju bhUkhyo lAge che. vadhelI badhI khIra enI tAsakamAM pIrasI dIdhI. sAMgo to kAMI bolato nathI. ene rUMve rUMve harakha UbharAya khIra to kyAMthI lAvuM, dIkarA ! loTanI rAbano mAMDa veta thAya che. thALamAMnI khIrane badale munirAjanuM pAnuM ja dekhAyA kare che ! che, tyAM khIra ? khIra mATe to ghaNuM joIe te kyAMthI lAvuM?" e ja munirAja padhArI gayA. sarasa thayuM sarasa thayuM -ema nA...mAre to khIra khAvI ja che. " vicAramALA cAlatI hatI; tyAM mA, gharanA naLiyAMmAMthI caLAIne dIkarAnI jIda pUrI thaI zakaze nahIM, evuM lAgatAM mAthI rovAI AvatAM cAMdaraNAM batAvI kahe che: gayuM. avAja saheja moTo thayo. ADozI-pADozI bhegAM thaI gayAM. "jo, sUraja to mAthe caDI Avyo. tArA bheruo to kyAranAya kahe : "alI, zuM thayuM che? bola, to upAya karIe. "mAe raDatAM gAmanI sImamAM vAcharaDAMne laI AgaLa nIkaLI gayA che. tuM ya raDatAM badhI vItaka-vAta kahI. "A sAMgo kyAreya paNa koI jIda jaladI khAIne pahoMcI jaje." karato nathI. Aje, khIra khAvAnI haTha laI beTho che; paNa tene khIra ' ema kahI mA to gaI. garama khIra moDhe mAMDI, peTamAM paDI, , kyAMthI khavaDAvuM?" paNa mana have khIramAM kyAM che? e to munirAjanI pAchaLa-pAchaLa | bhegI thayelI bAIo ekasAthe bolI: " are ! emAM zuM! huM cAlyuM che! "kyAre khIra khavAI, kyAre e Ubho thayo, lAkaDI laI dUdha ApIza." bIjI kahe : "huM cokhA ApIza. "trIjIe kahyuM: ghara bahAra nIkaLI doDavA lAgyo. tenuM bhAna-sAna na rahyuM. khIra "huM sAkara ApIza. " cothIe ghI ApavAnuM kahyuM: "basa, have to khAdhI tenI garamI, mAthe tapatA sUrajanI garamI, pANIno sosa chAnI rahe ! hajIye zAne raDe che?" ane doDavAno zrama - badhuM bheguM thayuM. vacce moTo khADo Avyo, A badhuM to tame Apazo, paNa huM khIra rAMdhIza zemAM? eno khyAleya na rahyo ne te emAM UMdhe mAthe paDyo. oho... ema che. cAlo tapelI ane tAsaka huM ApIza, pANInI tarasa to khUba lAgI hatI. 'pANI, pANI' ema bUma eka bAIe kahyuM ane rudana zAMta thayuM. badhI sAmagrI AvI ane pADa vIra pADe che, tyAM ja pelA munirAja aneka ghare gaucarI vahorI pAchA gharamAM khIra thavA lAgI, UkaLavA lAgI. kamoda ane gAyanA dUdhanI vaLI rahyA hatA, temanA kAne A avAja saMbhaLAyo. turta ja khADA mizra sugaMdhathI ghara bharAvA lAgyuM. sAMgAnI AMkhamAM paNa navI pAse AvyA. kahevA lAgyA : "pANI... pANI hamaNA Ave che. camaka AvI. "hAza ! have khIra khAvA maLaze." manamAM harakha A bolo 'namo arihaMtANaM, namo arihaMtANaM. " bA mAto nathI. taiyAra thayelI garama-garama khIra, tAMsaLImAM pIrasI zarIranI vedanA vacce paNa, saMgamanA manamAM prasannatA mA vaLI bIjAnAM ghara-kAma karavA bahAra gaI. chalakAvA lAgI. nirdoSa ane bhoLI, kALI-kALI AMkhamAM aMkAyelI evAmAM muni mahArAje " dharmalAbha "kahI gharamAM praveza karyo. muni mahArAjanI prazAMta chabI barAbara yAda AvatAM veMta : aho! sAMgAnI pAse AvIne UbhA rahyA. e to khIramAMthI nIkaLatI A to e ja munirAja che !jemanI sAthe prIti baMdhAI hatI. temanA varALa joI rahyo hato, 'dharmalAbha'no svara sAMbhaLI, eNe jenuM mukhanAM vacano maLyAM, eTale e pramANe bolavA lAgyo. mana UMce joyuM, to thayuM: "aho ! e ja munirAja che jemane roja roja vedanAmAMthI nIkaLIne namo arihaMtANuM e sAta akSaramAM ramavA kahyA karato. te ja padhAryA." lAgyuM. e ja pariNatimAM parabhavanA AyuSyano baMdha ane A bhavanA AyuSyano aMta Avyo. jIva parabhavamAM pahoMcI gayo! pulakita haiye, khIra bharelI tAsaka be hAthe UMcakI, munirAjanA hAthamAMnA pAtramAM ThalavavA lAgyo. enI zuddha, zubhra ane zubha rAjagRhI nagarI. gobhadrazeTha ane bhadrAmAtA. zAlinA kSetranuM bhAvadhArAne akhaMDa rAkhavA munirAja paNa 'nA'na bolI zakyA. uttama svapna ane pachI bALakano janma. e samayamAM jAtakanAM nAma pAtru AkhuM khIrathI bharAI gayuM. saMgamanuM mana bhAvathI bharAI gayuM ! pADavAmAM rAzino vicAra pradhAna na hato. svapnadarzanane ja kendramAM AtmA puNyathI bharAI gayo ! rAkhIne zAlibhadra nAma rAkhyuM. samagra parivAramAM AnaMdanI bharatI ja varte che. sarvatra puNya prakarSanAM darzana ja thatAM hatAM. ahIM paNa munirAja "dharmalAbha" kahI ghara bahAra padhAryA eTalAmAM mAM Jain Education Intemational Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 49 pelA janmanI jema pitAnI gerahAjarI thaI, paraMtu e zarIrathI hoya teTalI laI lo ! paNa...vepArI kahe : "soLa naMga hatAM te jaNAtA na hatA eTaluM ja. emanA astitvano parimala sarvatra badhAM ja bhadrAmAtAe lIdhAM. have nathI. " rAjAe kaheNa mokalyuM. prasarelo -anubhavAto hato. kevo te putraprema ! putranA puNya- tyAMthI paNa hAtha pAchA paDyA. "Apa maMgAvo ane nA kahevI paDe prAgabhArathI vistaryo ke dIkarAne pIvAnuM pANI paNa devalokamAMthI ! A to maravA jevuM gaNAya!" e ja vakhate soLa kaMbalanA batrIsa pUruM pADatA. pANInI vAta AvI hoya, to pachI khAvAnuM, paheravAnuM, bhAga karIne putravadhUone ApI dIdhA hatA. sAMbhaLIne rAjAne zaNagAra mATenAM ghareNAM-dAgInAnuM to pUchavuM ja zuM? eka zAlibhadra thayuM. AvI samRddhi, vaibhava che, to jovA javuM joIe. ane temanAM batrIsa patnI, eka ekane mATe traNa peTI, tetrIsa tarI magadhasamrATa sAme cAlIne gayA hoya tevA dAkhalA traNeka mAtra navvANuM. pUrI so ke nahIM ane aThThANuM ya nahIM ! vasatA to hatA che. temAM eka te A, bhadrAne tyAM javAno dAkhalo che. bhadrAe manuSyalokamAM paNa, comera chalakAtAM vaibhava ane aizvarya to pUrepUrAM AmaMtraNa pAThavyuM. rAjAne pUrA dora-damAma sAthe AvakAryA. rAjA devatAI ja ! Avo vaibhava to maLe, paNa sAthe ene jIravavAnI zreNika ane celaNA rANI sAthe che. eka-eka mALa caDe che ane zakti to joIe ne! kyAreka to dekheluM aizvarya paNa jIravAtuM nathI ! AMkha pahoLI thatI jAya che, mana ovArI jAya che. cAra mALathI ghaTanA bane che to UMDANa-vistArano aMdAja Ave che. eka upara na caDI zakAyuM. zAlibhadrane nIce bolAvavAnI pharaja paDI. ghaTanAnI kAMkarI taLAvamAM paDe che tethI te sIdhI taLiye jaIne besatI bolAvavA koNa jAya? e kAma to bhadrA zeThANI ja karI zake ! nathI. e pahelAM to tenAM aneka valayo, vartuLo racAya che ane kAMThA gayAM. veDhamImAM kAMkaro Ave tevuM lAgyuM! vaNajamAM zuM pUcho cho? sudhI te vistare che. ThIka lAge te bhUla karI, dAma cUkavI, vakhAre mukAvI do !bhadrA mUMjhAyAM. ratnakaMbalanA vepArI pAsethI soLa -kaMbala levAnI eka zuM kahevuM? AvuM na kahevuM paDe to sAruM, paNa have upAya nathI. kahe : sAdI ghaTanA. tenA paDaghA keTalA laMbAyA? magadhasamrATa zreNikanI "A rAya kariyANuM nathI. A rAyato rAjA zreNika che. magadha dezanA rAjagRhImAM to, anekAneka zrImaMta gRhastho vasatA hatA. paNa mAlika che. ApaNA svAmI che. teo AvyA che. cAlo ! thoDI vAra zAlibhadra evA zrImaMta gaNAyA ke tenI putravadhUo AvA mATe Avo! " ratnakaMbalane pagalUchaNiyArUpe vAparIne nirmAlyarUpe nikAla karatI | mana udAsa thaI gayuM ! puNya ochAM paDyAM? 'hoya, e asAdhAraNa ghaTanA hatI. rAjagRhImAM navvANuM peTInI pUrve sukRta navi kIdhAM, supAtre dAna navi dIdhAM, tene kAraNe re vAta jANItI nahIM hoya, ema lAge che.. hajI amAre mAthe nAtha che ! - cellaNArANIe zreNikarAjA pAse ratnakaMbalanI mAMgaNI karI, mana vinA AvyA. zreNika to zAlibhadranuM rUpa, sauMdarya ane paraMtu rAjAne e jarUrI lAgyuM nahIM. jarUrata ane icchA vacceno lAvaNya joI ja rahyA ! AvuM devatAI rUpa to samavasaraNanA devAmAM bheda je samaje che te sahaja rIte saMtoSI banI zake che. rANI, game paNa dIThuM nathI. deha manuSyano ane sauMdarya devatAI ! moM paranI tema to ye eka strI che. tenI najara jyAre zerI vALanArI bAI para 3 para rezamI kumAza ane rUpamAdhuryane cellaNA paNa apalaka netre nihALI paDI ane tenI oDhaNI ratnakaMbalanI joI, eTale khUba khinna thaI. rahyAM. AMkho coLavA lAgyAM. A zuM jouM chuM! AvuM netradIpaka deha dA tenA rANIpaNAmAM eka gobo paDyo. rAjAne kahevA lAgI: "tamArA sauMdarya ane lAvaNyabharapUra rUpa A pRthvIloka para jovA maLavuM I ane lAvAgyabhara5 rAjApaNAmAM dhULa paDI. juo to kharA ! tame mane nA kahI dIdhI daliA dohyaluM che. vahAla varasAvavA rAjA zreNike khoLe besAryA paNa kSaNamAM ane tamArI nagarInA vasAvAya AvuM moMghuM to zAlibhadranA mukha para motI jevAM prasvedavastra pahere che !" biMdu bAjhavA lAgyAM ! mAtA bhadrA kahe : rAjAne paNa lAgI AvyuM. vAtanA mULa "mANasano saMga sahI zakatA nathI; ahInuM sudhI javA jevuM lAgyuM. tapAsa karatAM jANavA pANI paNa pIdhuM nathI. Apa satvare rajA maLyuM ke A to zAlibhadra zreSThIne tyAMnA Apo." nirmAlyamAMthI sAMpaDI che ! hajI hamaNAM to e zAlibhadra uparanA mALe gayA. eka eka vepArI vecavA AvyA hatA tyAM A nirmAlyaya AnirmAlyaya che zreNi upara caDatA, caDatA ja gayA ! nIce kyAre banI gaI! to to bolAvo vepArIne pUcho ! rAjaJA, Jain Education Intemational Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 dhanya dharA ya na UtaryA. saMkalpa thaI gayo. AvuM Azrita jIvana na joIe. "bolavuM saheluM che. karavuM agharuM che. " AtmAnI svataMtratA para tarApa che. lokhaMDanI beDImAMthI to jhATake ema che? to AjathI ATheya patnIno tyAga !"svaramAM e chUTAya paNa A to sneha-rAganA sUtaranA tAMtaNAnAM baMdhana! haLave ja svasthatA. nathI Aveza ke Avegano kaMpa! kaMpavAno vAro have haLave, jALavIne aLagA karavA paDe. roja eka baMdhana aLaguM karavuM subhadrAno hato. ema vicAryuM ane zarU karyuM! bhadrAne AMcako lAgyo. manamAM aMdezo are, are ! bhAI to jAya che. A to pati paNa jaze! nA, hato ja ke Avo divasa eka vAra UgavAno che ja. cakamakanA pASANane pANImAM rAkho eTale evuM na mAnavuM ke te pANIne svIkArI nA, deva ! huM to upahAsa karatI hatI, nAtha ! evuM nA bolo! leze. tenI aMdarano agni to akabaMdha ja rahe che. gata bhavamAM dhannA kahe : "A to hAthInA dAMta. nIkaLyA te chellI paLoe "namo arihaMtANe" saMbhaLAvanAra pelA munivaranI nIkaLyA."dhanyakumAra mAthAnA lAMbA lAMbA kALA vALa vALIne chabI UMDe UMDe aMkita thaI hatI enuM kAma zarU thayuM hatuM. - zAlibhadrane bAraNe pahoMcyA. kamADanI sAMkaLa khakhaDAvI. kevA yogAnuyoga racAya che! eka bahena subhadrA. tenA svAmI bhAI ! gUmaDAno biyo kADhavo che to vilaMba zAne? vAyadA dhanyakumAra, padmarAgamaNinI khANamAM maNi ja pAke. kAca to gotyA zAne? cAla ! jaIne vIranA caraNamAM TharIne besIe. "zAlibhadra na jaDe. dhanyanA jANavAmAM AvyuM na hatuM. sthaLa samAcAronI Apa- to icchatA hatA ja. ekathI bhalA be ! AvA kaparA caDANamAM le rojiMdI na hatI e vakhatanI A vAta che. "bhAI eka eka sathavAro kyAM maLe ? bheranI sAthe ja bhagavAna pAse pahoMcyA. patnIne parihare che. devatAI RddhimAM anAsakti hatI, have te prabhue svIkAryA, bAMhya dharIne uddhAryA. tyAganA rUpamAM paripakava banI che. "-- AvuM jANIne, saMsAranA to jaga jItavA nIkaLI paDyA che. navAM navAM tapa Adare uthA Asu rUpa che. choDyuM enuM to smaraNa paNa nathI. UMcI-UMcI bhAvadhArAmAM dhasI AvI. snAnaveLAe ja dhanyakumAranA khabhe UnAM su niraMtara vadhe jAya che, temAM ja mahAle che. ekAvali tapa Adare che. paDyAM ! atyaMta saMvedanazIla dhannAnI AMkha upara jovA lAgI. - eka upavAsa pachI eka pAraNuM ema caDatA krame soLa sudhI subhadrAnA goLa goLa kALA AkhamAM AMsu tagataga che. acaraja pahoMcavAnuM ane e ja krame UtaravAnuM- soLa-paMdara-cauda-tera-bAra thayuM. zuM UNapa AvI haze? subhadrAnI AMkha bhInI paNa na thavI ema chelle eka upavAsa Ave. A rIte dehanI darakAra karyA vinA joIe; A to cUve che! "zuM che? zuM che?"- svaramAM vihvaLatAno tapomaya banyA che. bAhya tapa ane atyaMtara tapa - e ja jIvana kaMpa Avyo... banI gayuM che. je dehane ahIM pANI paNa aDatuM na hatuM e deha bhAI roja-roja eka tyaje che... gadgad svare kahevAyuM. AhAra-pANI bane che jyAM che ke munuM vAtsalya satata varasatuM rahe che. badhAM jUnAM karmo kharI rahyA che, enI dostI have nahIM nabhe. vAkya judA svarUpe pAchuM pharyuM : "A to kAyaranAM kAma ! A karmapaDaLa kharavAthI aMdaranI ujavaLatA vadhatI rahe che. aMdaranA zuM ?choDavuM to choDI jANavuM. dhIme dhIme baLatA IdhaNAmAMthI rasoI na thAya, are! tApaNuM paNa na thAya!" ughADathI ajavALuM-ajavALuM varatAya che. deha to karamAI gayo, vilakho paDI gayo. vilAyeluM mAM to kALuM ja hoya ne! Aje tapanuM pAraNuM hatuM. rAjagRhImAM AvavAnuM thayuM che. madhyAhna veLAe gaucarI jatI vakhate prabhu pAse anumati levA gayA. prabhue kahyuM : "Aje tame tamArA mAtAne hAthe vahorazo." tahatti."kahI, zAlibhadra mAtAnI zerI tarapha saMcaryA. bhadrAnI havelImAM to halacala macI che. upara-taLe doDadhAma che. Aje zAlibhadramuni padhAryA che. temane vAMdavA mATe javAnuM che. badhAne haiyAmAM umaMga mAto nathI. saMbhrama zuM kahevAya te jaNAya che. UmaLakAne utAvaLa joDe saMbaMdha che. deha karatAM mana to gatimAM AgaLa ja hoya ne ! Jain Education Intemational Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 51 zAlibhadramuni sAkSAt AMgaNe AvIne UbhA che, paNa koNa tAlAvelI thaI AvI. aNasaNanI anujJA mAMgI. prabhue ApI. kone bolAve ? koNa jue? jIbha bIje rokAI che. AMkha bIjuM ja dhannAjI sAthe vaibhAragiri upara zilApaTamAM aNasaNa svIkArIne zodhe che. zAlibhadranata netreUbhA che. "dharmalAbha"nA veNa jIbhathI siddhone zaraNe mana mUkI dIdhuM. dhyAnanuM anusaMdhAna tyAM ja sadhAI bahAra Ave che, paNa tyAM ja verAI jAya che. raNamAM paDelA varasAdano gayuM. dehabhAra gayo ! dehabhAna gayuM! relo kyAMya na dekhAya! zAlibhadra pAchA vaLe che. manamAM saheja ja , bhadramAtA parivAra sAthe ADaMbarapUrvaka vAMdavA AvyAM. saunI vikalpa Avyo. tyAM, rastAmAM gharaDA govAlaNIe lAbha devAnI , nA AMkha zAlibhadrane zodhavA lAgI. jANavA maLyuM ke aNasaNa svIkAryuM vinaMtI karI! tene haiye heta UbharAyAM ! chAtI bhIMjAI ! vahAlapa che ane vaibhAragiri jaI vahAlaya che ane vaibhAragiri para tapa karI rahyA che. kAphalo tyAM pahoMcyo ! phoravA lAgyuM. bhAva joI munivare lAbha Apyo. dahIM vahoryuM. te paraMtu zAlibhadramuni to "meru caLe to tenAM manaDAM na caLe' tevI hRdayanA chalakatA bhAva e bhAva-maMgaLamAM dahIMnuM dravya-za idhInagaranA maMgaLa bhaLyuM. bhAvapUrvaka ardhavanata banI, laLIlaLI, vAraMvAra praNAma karyA. prabhu pAse pAchA AvyA. manamAM prazna hato to pUchavuM na paDyuM ! prabhu vadyA : "tamane jeNe dahIM vahorAvyuM te tamArA mAtA emanI nirIkatAne sajaLa netre badhAM vaMdI rahyAM. hatA. tamAro navo janma che. teono e ja bhava che. " zabdoe ddhi to zAlibhadranI. tyAga zAlibhadranA tyAga jevo! vairAgya hRdayamAM jaIne AvaraNa dUra karyA. e bhava AMkha sAme Avyo. mAM paNa zAlibhadrano! tapa paNa zAlibhadranuM! joyAM! khIra joI ! munimahArAja joyA! dehano moha to gayo hato ja. have saMsAravAsano moha gayo! mULa svarUpane pAmavAnI AVAVAVAVAVANAVAV nI ho jI zI thI zI zI zI thI saMbhAvanAnuM svAgata ho! mAnava dehamAM jo jovA jaIe to tenAM rUpa-rasa-gaMdha ane sparzamAM kAMI bhalIvAra nathI. chatAM dareka dharmanA mukhya adhipati puraskartAoe A mAnavadehanA khUba vakhANa karyA che. enuM kAraNa che. ApaNo A manuSya janma ane manuSya zarIra anaMta zubha saMbhAvanAnuM dvAra gaNAya che. AtmAne karmanA vaLagaNamAMthI ane janmamaraNanA A vaLagADamAMthI mukta karavAnuM sAdhana mAnava deha ja che, A deha thakI ja e sAdhanA thaI zake che. mAnava sivAyanA anya jIvano vicAra karIe. pazunA dehamAM je cetanA che te ghaNI aNavikasita hoya che. pazunI cetanA zarIra ane indriyothI bhAgyeja upara uThelI hoya che. ko'ka pazumAM vikasita thayelI cetanA jANavA maLe te to apavAdarUpa hoya. manuSya ja yogI avasthAne pAmI zake che. paheluM dharmatattvane ujAgara karanAruM paribaLa (prAraMbhika guNo) pachI dharma=dayA-dAna-paropakAra-satya. pachI adhyAtma Ave. temAM nirlepabhAva-daSTikSobha-sAkSItva vagere bhAva Ave. te pachI AgaLa vadhatAM upAsanA Ave; te jene siddha thAya te yogI kahevAya. ApaNuM parama lakSya te A yoga che. (ayaM hi paramo yogo, yadyogenAtma drshnm|| e ja parama yoga che, je yoge AtmAnuM darzana thAya=anubhava thAya. AvA a-laukika mATe anukULa zarIra manuSyanuM zarIra che. tenuM svAgata karIe. tene samajIe. tenA upara prIti sthApana karIe te ja ! prathama pagathIyuM banI raho. For Private & Personal use only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 AvIUMDIzAnta vairAgyadazAne praNAma! vAta mAnyAmAM Ave ke na Ave; paNa mAnavAthI ApaNA aMdaranuM aMdhAruM thoDuM ulecAya evI vAta che. vAta bauddha sAdhunI che ane temAM rahelo vairAgya to preraNAnA paraba jevo che, jJAnIone to kharatA pAna pAsethI paNa zIkhavAnuM kahyuM che. mAtA-pitA bauddha dharmanA anuyAyI hatA. putrane paNa e saMskAra maLyA. sAdhuno samAgama satne jagAve che. aMdara paDeluM sat jAgyuM. sAdhutA gamI gaI. gamatuM meLavyA vinA manane ArAma nathI thato. sAdhu thayA. sAdhu thayA pachI sAdhutAnA pariNAma TakAvavA mATe sAdhutAthI bharyA-bharyA puruSonI vANI ja, vADa, khAtara ane vArinuM kAma kare che. tenI laganI lAgI ane divasa-rAta enA abhyAsamAM DUbelA rahyA. jyAM-jyAMthI je-je viSayanuM jJAna maLe, te badhuM meLavavA mAMDyA. pote je gAmamAMthI dIkSA lIdhI hatI tyAM moTo bauddha- vihAra hato. gAmanI alaga alaga vyaktioe emAM eka-eka oraDI bheTa karI hatI. emAM A sAdhu mahArAjanA pitAnuM paNa yogadAna mahattvanuM hatuM. temanI eka oraDI to hatI ja, uparAMta e vihAramAM AgaMtuka sAdhunI sevA-zuzruSA karavI e paNa temanuM nitya kartavya hatuM. pitA to sthitaprajJa kakSAnA puruSa hatA paraMtu mAtAne mamatA hatI. vihAranA vyavasthApaka adhyApakane mAtA haMmezA kahyA karatI ke "mArA dIkarA tamane maLe to kahejo : "bAra bAra varSa thayA, have eka vA2 to A tarapha AvIne amane darzana Apo. "adhyApake A vinaMtI manamAM rAkhI ane bahAragAma anya vihAra-sthAnomAM javAnuM thayuM ane e yuvAna bhikSu maLyA tyAre emane AmaMtraNa ApyuM. sAdhu kahe : "ApanI AjJA che to te tarapha AvavAnuM jarUra vicArIza." ane e samaya paNa Avyo. vicaratAM vicaratAM e sAdhu potAnA gAmanA vihArasthAnamAM gayA. yogAnuyoga emanA pitA hastakanI oraDImAM ja rahevAnuM thayuM. pitAe e oraDI kholI ApI ane A sAdhu e sthAnamAM barAbara eka mahino rahyA. bhikSA levA mATe potAnA ghare roja javAnuM banatuM, mAtAnA hAthe roja bhikSA svIkAratA ! eka mahinAnI dhanya dharA maryAdA pUrI thatAM pharI grAmAnugrAma vicaratAM AgaLa vadhyA. raste pelA adhyApaka pharI maLyA. adhyApake pUchyuM : "jaI AvyA? tyAM rahyA hatA ? tamArI mAtAnA ghare jatA hatA ? " badhA praznonA javAba hakAramAM maLyA. adhyApaka pAchA potAne gAma AvyA tyAre e yuvAna sAdhunAM mAtAne maLyA. mAtAe adhIrAIthI pUchyuM : "mAro dIkaro maLyo hato? ene kahejo ne, A tarapha Ave. ene joyA bahu varSo thayAM. 77 adhyApakane A sAMbhaLI hasavuM AvyuM. hasatAM joI mAtA jhaMkhavAyAM. adhyApaka kahe : "mAI ! tamAro dIkaro to ahIM AvIne rahI gayo. tamArI oraDImAM ja rahyo hato. roja-roja tamArA ghare bhikSA mATe paNa Avato hato. tame ene na oLakhyo ? " mAjI to A badhA zabdo sAMbhaLatI avAk thaI gayAM ! paga taLethI dharatI sarakatI lAgI ! kahe : " zuM bolo cho ? te ahIM eka mahino rahI gayo ? mAre tyAM roja Avato hato e zuM e ja hato? aho ! mane to aNasAra suddhAM na Avyo ! te to badhI rIte badalAI gayo.' mAjI tyAM UbhA rahIne dIkaro je dizAmAM hoI zake te dizAmAM be hAtha joDI, mAthuM namAvI bhAvathI praNAmI rahI. gadgad svare bolI : "dhanya che tenA vairAgyane ! jatanathI ucherI moTo karyo, enAthI ciraparicita hatAM chatAM eNe amane jarA jeTalo aNasAra paNa AvavA na dIdho ! Avo tIvra vairAgya, Avo sahaja vairAgya jemanA prabhAve maLyo tene paNa mArA karoDo praNAma !" ATaluM vAMcyA pachI paNa tamAre mAnavuM hoya to ja mAnajo. AvuM hoI zake tevuM svIkArazo, to ja A sAcuM mAnavA prerAzo. jo mAnazo to sAdhakanI aMtaraMga bhUmikAno khyAla tamane Ave, AvI zake ane to, kyAreka AdarzarUpe A vairAgya dazA tamArA cittamAM sthapAya: cittavRttinuM UrdhIkaraNa thaze. e ja to sAdhaka-jIvananuM dhyeya che. roja-roja e ghare javuM; chatAM netra-saMyama, vANI-saMyama Avo keLavavo e keTalI kaparI sAdhanA che! ApaNane zAlibhadra munivara yAda AvI jAya ! Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 pravenyAyA: prathama vije.. meghane vaMnAho ! sAme cAlIne karelA nAnA sukatanI tAkAta keTalI ? kyAM e have samagra saMsAra tenA vAstavika rUpamAM dekhAvA lAgyo hato. tiryaMcano bhava ane kyAM A, prabhu mahAvIrano sahaja saMparka jyAM mAtAne eka-eka muddAnA sacoTa uttara ApyA : sulabha che tevo rAjaputra meghakumArano bhava ! khare ! sukRta to saMsAra sohAmaNo lAge che te to kolasA uparano varakha che UrdhvagAmI maMtra che. sthaLa che magadha deza. e dezanI rAjagRhI nagarI.. tyAM sudhI ja. jevo varakha khasyo pachI tenuM svarUpa kevuM lAge che !' zreNika rAjA. dhAriNI devI. suputra megha. garbhanA pratApe mAtA "saMyama duHkha bharyo che te eka pUrvagraha bharelI mAnyatA che. dhAriNI devIne je svapna AvyuM hatuM te mujaba megha nAma pADavAmAM sukha ane duHkha sApekSa ja hoya che. uparathI dekhAtAM duHkhanI nIce AvyuM hatuM. kevuM chalochala sukha bharyuM che te to najaranuM dAna maLe pachI ja samajAya. yuvAna rAjaputra meghane AThapatnIo hatI. sukha-samRddhi bharyA he mAtA ! tame kaho cho ke svajanono sneha che. mane e to kaho rAjamahelamAM jIvanasaritA saraLa vahetI hatI.parisaramAM vizALa ke AyunI daSTie tame pahelAM jazo ke mAre pahelAM javAnuM thaze bagIcAo hatA. enA suzobhita latA maMDapomAM nAcagAna ane e jJAna konI pAse che ? eTale e sneha paNa keTalo baTakaNo vAjiMtranAda to satata cAlatA rahetA. manane tarabatara rAkhe tevAM pAMgaLo ane pokaLa che te anubhavavAno viSaya nathI paNa badhI pAMgaLo ane pokaLa che te sAdhanonI bharamAra hatI. AvA mAholamAM bIjuM kazuM zuM yAda Ave ! rIte samajAIcUkelI bAbata che. manuSyabhavanA A dehanI sArthakatA, paNa kahevatamAM kahenArAe kahyuM ja che ne ke: bhAgya chUpe nahIM sakaLajIvone abhayadAna ApavAmAM che eTale meM saMyamano nirdhAra bhabhUta lagAyo ! e mujaba, je nasIba hatuM tenA kAraNe zramaNa karyuM che , bhagavAna mahAvIra mahArAjAnAM darzana-vaMdanano yoga maLyo. vIranI mAtAne khAtrI thaI ke vairAgya che ane te jJAnagarbhita che. ThAlo vANI zravaNano saMyoga thayo. roja-roja e vANInuM sevana karavuM Ubharo nathI, mAtAe saMmati ApI. khUba gamyuM. evANInI vizeSatAone emanA vizALa munivRndomAM Ameya rAjaputranI dIkSA anekane bodhinI prApti karAvanAra ghaNA-ghaNA munivaro sAthe maLIne meghakumAra vAgoLatA hatA. prabhue bane. A to, magadhasamrATa zreNika rAjA, jeo nizcala samakitI varNavelI saMsAranI nirguNatAnuM, niHsAratAnuM varNana manamAM paDaghAtuM che. tenA putra, vaLI zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjA pAse pravajyA-dIkSA grahaNa kare te prasaMga to anekanA haiyAmAM saMveganA saMsAramAM cAre gatimAM, covIse daMDakamAM coryAsI lAkha dIpakane pragaTAvanAro banI rahyo. jIvAyonimAM ane cauda rAjalokamAM jIvo kevA-kevA prakAre prabhujInA varada kara jema-jema mastaka upara pharI rahyo hato. saMkalezavALA pariNAmathI karma bAMdhe che; bhogave che ane dharmanA tema-tema meghanA hRdaya-vINAnA tAra raNajhaNavA lAgyA. amRtano prabhAve kevI rIte te karmathI mukta thAya che...--A badhuM kAnamAraga saMcAra anubhavavA lAgyA. megha navo avatAra pAmyA. jIvananI thaIne haiyAsoMsaravuM UtarI gayuM. raMgarAganI duniyA have amArI dhanyatAno ahesAsa thayo. lAgI. zrutasthavira munivarane meghamuni prathama divasathI ja soMpAyA. mAtAne vAta karI. mAtAnuM mana bALakane paTAve tevA zabdo grahaNazikSA ane AsevanazikSAnI tAlIma zarU karavAmAM AvI. kahe che: "saMsAra to sukhathI bharelo che. saMyama to du:khanI khANa meghamuninI grahaNazakti atitIvra hatI. khUba ja jaladIthI teo che. vaLI tArA ane tArA svajanonA saMbaMdho to mIThA madhurA che. zikSaNa grahaNa kare che tevuM sthavira munivarone lAgyuM. tArI eka-eka patnI tArA mATe potAno jAna kurabAna karavA tatpara divasa to kyAMya pUro thayo tenI khabara na rahI. rAta paDI. che. AvI sukhabharI choLa choDIne -tarachoDIne javAnuM zAne vicAro pratikramaNa thayuM. saMthArAporisI bhaNAvAI. sAdhugaNanA vyavasthApaka cho ?" vRSabha munivare badhI vyavasthA karI, temAM meghanuM saMthArAnuM sthAna, kumAra meghe prabhuvANInuM aMjana karyuM hatuM tethI temanI najarane nUtana muni hoI TheTha bAraNAM pAse AvyuM. Ajano A anubhava hatuM: Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 dhanya dharA pahelIvArano ja hato. saMthAro thayo. sUtA, paNa nidrA? nidrA na Dara lAgato. ethI bacavA mATe tame jAta mahenatathI eka vizALa AvI !kyAMkathI avAja Avato hato. alaga-alagajUthamAM besI mAMDaluM banAvyuM. emAM eka paNa taNakhaluM na rahe te mATe traNa-traNa munio sUtravAcanA, arthavAcanA, pRcchanA, parAvartanArUpa mahine tame svaccha karatA. kALane karavuM ne dava lAgyo. bhayabhIta svAdhAya karatA hatA. bhale badhA dhImethI ja bolatA hatA paNa jema thayelAM vananAM badhAM ja pazu-prANIo tyAM tamAre Azare AvI gayA. rAta Thare tema avAja moTo lAgato. A avAjathI nidrA veraNa saMkaDAza to khUba paDI paraMtu tamArI udAratAe sahuno sukha-duHkhe banI. adhUrAmAM pUruMje munio laghuzaMkAe jAva-Ava kare te badhAnA samAveza thaI gayo. koI halI-calI zake teTalI paNa jagyA na rahI. paga, kAM to koNIe aDe, kAM pIThane aDe, kAM paga para 5De. vAraMvAra temAM tamArA eka pagane saheja khajavALavA eka paga UMco karyo. beThAM thaI javAtuM. mana vicAre to caDyuM paNa pachI AhaTTa dohaTTa khajavALIne jevo paga pAcho jamIna para mUkavA gayA tyAM paga taLe ciMtavavA lAgyuM; nabaLA vicAre caDyuM. are ! A e ja munivaro poco-poco sparza yo. vaLIne joyuM to paga mUkavAnI jagyAe che je mane pahelAM bolAvatA hatA, dharmacarcA karatA hatA ! Aje sasaluM hatuM !tArA manamAM zubha vicAra Avyo : bhale rahyuM ! hamaNAM jANe oLakhatAM ja nahoya tema, pagathI koNIe, pIThamAM ane pagamAM dava za - jaze pachI to paga nIce mUkI daIza. teo Thesa pahoMcADe che. manamAM paNa enI Thesa lAgI. huM to have atyAre tame zuM sahana karyuM che ! gayA bhavamAM te je sahana karyuM savAra paDe ke tarata prabhu mahAvIrane pUchI ghera cAlyo jaIza. te jANa ! aDhI divasa pachI dava zamyo. badhAM pazuo vanamAM doDI - rAta kyAre pUrI thAya ne savAra kyAre paDe ! upavAsa lAgyo gayAM. UMco rAkhelo paga nIce mUkavA gayo paNa jakaDAyelo paga hoya ane jema savAranI rAha jue tema meghe jematema rAta pUrI nIce na mUkI zakAyo. bhArekhama zarIra nIce paTakAyuM. bhUkhyo-tarasyo karI. vahelI savAre prabhu pAse hAjara thayA. tyAM paDyo chatAM tAruM mana na duHkhAyuM. ahIM mAtra eka rAtamAM tArA prabhu keTalA karuNAvaMta che ! kahone ke prabhunI karuNAnA koI zarIrane AvA parama tapasvI munivaronA caraNa aDyA ne mana kinArA ja nathI. prabhue meghane to nabaLI vAta kahevAno moko duHkhAyuM ? " ja na AvavA dIdho ! madhura avAje prabhu vadyA : megha ! zuM rAtre prabhujInI prazAMta vANI sAMbhaLI; jAtismaraNa jJAna thayuM. Ugha na AvI ? sAdhuonA paganI Thesa vAgI ? dhULa ane rajathI pUrvabhava samakSa dekhAyo ! e vANI para vizvAsa vadhyo. mana zarIra ane saMthAro bharAI gayo ? vatsa ! tame to uttama kuLanA lajjita thayuM. be hAtha joDI, lalATe lai jaine kahevA lAgyA : che. ATaluM sahana karavAmAM kaMTALI gayA ! gayA bhavamAM to tame "prabho ! Ape mahAupakAra karyo. mArA jIvanarathane unmArge jatAM keTa-keTaluM sahana karyuM hatuM ! A to manuSyabhava che. tyAre to tame aTakAvIne sAce raste vALyo. rAtabharano udvega laIne huM ApanI hAthI hatA. vanamAM vAraMvAra lAgatAM dAvAnaLathI tamane khUba ja pAse saMyamano tyAga karavAno vicAra laI Avyo hato. ApanI Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 55 karuNAe kamAla karI. saMyamatyAganI vAta to vilAI gaI, sAthe- thayuM, mana saMyama tyajI devA sudhI pahoMcyuM. A vikalpa Avyo sAthe dehanI mUcha tyAgavA mATe mana taiyAra thaI gayuM AvA pavitra e sAcuM paNa e kALA vAdaLamAM rUperI kora e hatI ke munivaronA caraNa vaDe, ke koInA paNa vaDe mArA zarIrane sparza prabhumApacchasya gRhamAsvAmi (prabhune pUchIne ghare jaIza) AvA thAya ke Thebe caDe, aMgade to paNa manamAM dudhyani nahIM karuM; kazI kAmamAM paNa prabhune vacce rAkhyA te teonI uttamatA. tethI teo darakAra nahIM karuM. Avo abhigraha Apo ! Aje ATalI bacyA. jIvananI bAjI hAravAnA kinAre pahoMcyAM hatA temAMthI kupA karo !" AkhI bAjI jItI gayA ! je dehane kAraNe saMyamamAM aprIti thaI prabhue prasannavadane paccakakhANa ApyAM. prabhunA upakArane hatI te dehane javosirAvyo. dehanI mamatAnuM visarjana karyuM. zarIrane vAgoLatAM vAgoLatAM meghamuni sthAne AvyA. cittavRttionuM vividha tapazcaryAmAM gALI dIdhuM. pApavRttio vikharAI gaI. mAtra gaMgAsnAna thayuM hatuM ! bAra varSano saMyama paryAya pALI anuttaramAM deva thayA. tyAMthI dIkSAnI pahelI ja rAtre thayelA anubhavathI manamAM tumula yuddha mahAvidehamAM jaI sakalakarmano kSaya karI mokSamAM virAjamAna thaze. ekasrInA veNetAMbubane che sonuM AkhA gharamAM Aje eka ja raMga cotarapha phelAyo che. AvelAM paNa bhavadattamuninA kAna A vAkya sAMbhaLavA kyAM taiyAra tamAma sagAM-snehI ane svajanonI jIbhamAM ja nahIM AMkhamAM paNa hatA ? hatA ! temanI AMkho to Atura najare bhavadevane zodhI rahI hatI. mAtra bhavadeva ja dekhAya che, sAthebIjuM nAma nAgilAnuM umerAyuM che, pUchI ja lIdhuM. "bhavadeva kyAM che? " paNa atyAre to Adarza daMpatInA nAmanI jema nAgilA bhavadevamAM gharanA svajanoe baMdha oraDAnA bAraNe TakorA dIdhA ane kahyuM samAI gaI che. ekazeSa thai gaI che tene zuM joIe chIe ! te zuM ke, "bhavadattamuni padhAryA che temane bolAve che !" kare che ! hajI gaI kAle ja lagna thayAM che. coLelI pIThInI haLadaranI nAgilAe ja kahyuM ke, "tame jai Avo." bhavadevanuM mana sugaMdha vAtAvaraNamAM maheke che. ghara to enuM e ja che paNa koIka , aradhI zaNagArelI nAgilAne emane ema mUkIne javA mATe mAnatuM navI vyaktinI hAjarIthI e paNa navuM navuM lAge che. na hatuM paNa nAgilAe haiyAdhAraNa ApI, "thoDIvAra mATe jai AvelA svajanono umaMga ane UmaLako AgiyAnI jema cAre Avo, huM ahIM ja beThI chuM." bAju UDAUDa karato dekhAya che. kacavAte mane, manane tyAM oraDAmAM mUkIne zarIrathI ja bahAra bhavadeva to kuLa ane dezanA rivAja mujaba baMdha oraDAmAM gayA, bhavadattamunine praNAma karyA. navavadhU nAgilAne zaNagArI rahyA che. yakSa kardama kastUrI gorocana bhavadattamunie bhavadevanA mukha sAme achaDatuM ja joI lIdhuM. aMbara jevAM sugaMdhI dravyonA drAvaNamAM morapIMchInA cheDA vaDe AjubAju gherAyelA ToLAne TALIne tarata ja dharanA pagathiyAM nAgilAnA kapola pradezamAM puSpavallarInuM citraNa cAlu hatuM. mukhe UtaravA lAgyA. temaNe bhavadevane pAtaruM ApI dIdhuM, evahelI zobhA to thaI rahI hatI paNa e phUlavelI cItaratAM cItaratAM ja Ave upAzrayanI vATa... ! bhavadevanI sAme joyA vinA vAta , nIce cibukanI vacALe je lAla tala hato te bhavadevane khUba gamato mAMDI dIdhI... svajano to zerI sudhI... thoDA najIkanA jana pAdara hato. tenA pharate goLa valaya racavAnuM manamAM govatA hatA. sudhI vaLAvavA AvyA. tyAM bahAranA varaMDAmAM kolAhala vadhyo. bhavadevanA moTAbhAi bhavadevato mana pelA oraDAmAM mUkIne AvyA hatA chatAM bhAI bhavadattamuni bahArathI vihAra karIne padhAryA hatA. sagA-snehInA mahArAje ApeluM pAtaruM teo na mAMge tyAM sudhI sAmethI kema hRdayano UmaLako mukharita thaI UThyo. apAya ! A sudAkSiNya guNathI hRdaya raMgAyeluM hatuM. mahArAja to "padhAro...padhAro..."evA AvakAranA avAja guMjavA lAgyA. e nadI, e AMbAvADiyuM,e jemAM poMka pADIne khAdhA hatA te ko'ka bolyuM paNa kharuM, badhA sagAM-svajana AvI gayAM hatAM. A galAnI vA khetaranI vAto yAda karAve che. bhavadeva to 'hA' pADavAnI jagyAe eka bAkI hatA te paNa AvI gayA. cAlo sAruM thayuM. 'nA' pADe che ane "nA" pADavAnI jara Ae 'hA' pADe che. Jain Education Intemational Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 dhanya dharA manamAM gaNatrI satata cAle che. gharanA pagathiyAM UtaratAM gAmamAM nAgilA rahe che. tenuM ghara kyAM AvyuM !" "tame mArI ApelA pAtrA vakhate zerIno vaLAMka e sImA hatI. AgaLa cAlyA pAchaLane pAchaLa cAlyA Avo, huM e bhaNI jAuM chuM." bhavadevane tyAre bhAgoLa sudhI manane vistAryuM. vaLI AgaLa vadhyA tyAre haiye TADhaka thai. hAza ! have e ghara maLaze e nAgilA paNa maLaze ! upAzraya sudhI laI jaze pachI to teo pAtra laI leze ane te pachI eka vaLAMka Avyo tyAM vaLIne eka khaDakI AvI. AgaLa e ja nAgilAnA zaNagAramAM ramamANa thaIza. manamAM nAgilAnA pANIhArIne pAchaLa muni ! jevA muni khaDakImAM peThA eTale kaNAzabharyA aMgopAMga rame che tene zaNagAravAnA oratA racAya pANIhArIe ghaDo oTale mUkIne khaDakI aMdarathI vAsI. che. lajjAthI zaramALa baneluM namaNuM mukha tene atipriya hatuM. bhavadevamuni jyAM UbhA hatA tyAM AvI muninI DhALe ja UbhA lajjAthI DhaLelAM netranAM popacAMnI surakhI tene TIkI TIkIne jovA ane bolyA, "huM ja nAgilA chuM, bolo zuM kAma che !' muni to jevI lAgatI hatI. nAgilAne paganA aMgUThAthI mAthAnI oDhaNI sudhI nIrakhI rahyA. atyAre e yAdamAM mana khovAyeluM hatuM. tyAM acAnaka pelI manamaMdiramAM virAjita nAgilAnI mUrti kyAM ane parama bhavadattamuni upAzrayamAM pesatAM moTe avAje "nisIhI nisIhI" tapasvinI mudrAmAM virAjatI nAgilA kyAM ! deha kAMtithI dIpato bolyA ane bhavadevano rAga tAMtaNo tUTyo. hato paNa mAMsa lohI nahivat hatAM. jyAM guru mahArAja pAse thaIne bhavadattamuni samavayaska bolavAnI zarUAta nAgilAe ja karI teNe munine oLakhatAM, munio beThA hatA tyAM pahoMcyA tyAre eka majAkiyA munivara muninA Azayane jANatAM vAra na lAgI. keTalIka strImAM sAmI bolyA, "juo, bhavadattamuni potAnA bhAine dIkSA ApavA laI vyaktine mApavAnI zakti kudarate dIdhI hoya che, tevI bheTa AvyA che ! " nAgilAne maLI hatI. te pAmI gaI. teNe kahyuM, "A kAyAmAM zuM bhavadattamunie pahelIvAra bhavadeva sAme joine pUchyuM, "kema, juo cho ? tame to saMsAra choDyo, ghara choDyuM, hajI mane vIsaryA dIkSA levI chene? " ATalA badhA munionI sAme mArA moTAbhAi nathI? je divase tame saMyama svIkAryo te jANyuM te divasathI meM khoTA paDe tevuM kema thavA devAya ! pelI sImA upAzraya sudhInI hatI. AyaMbila mAMDyAM che ! AjakAla karatAM bAra varSanI vasaMta vItI te bhavadattamuninA jIvana sudhI laMbAvI dIdhI ane 'hA' bhaNAI che. meM to manane vALI lIdhuM. paristhitino svIkAra karIne gaI ! e 'hA' kevI hatI te kone jovI hatI ! ahIM to 'hA' e mana : sthitine ghaDIne antarmukha banI rahI chuM." muhUrta !rAkha hAthamAM lIdhI, navakAra bhaNyo, loca karyo, dIkSA thaI Ama vArtAlApa cAlato hato tyAM ja khaDakInuM bAraNuM khakhaDyuM. gaI. saMyama pALe che, sAmAcArInuM pAlana thAya che. mAtra paccakkhANa eka yuvAna brAhmaNa putra dAkhala thayo. nAgilAnA gharane aDIne ja pAratI vakhate dazavaikAlikanI sattara gAthAnA pAThavakhate eka padamAM bIjuM ghara hatuM, tyAM bahAra oTalA pAse UbhA rahI potAnI mAne jado pATha bole che. mULamAM "na sA maheno vi ahaMdhitIse' evo bolAvIne kahe che ke, "eka moTI katharoTa Apo, huM suMdara khIranuM pATha che. bhavadevamuni kahe ke, ema khoTuM kema bolAya ! bhojana karIne Avyo chuM. tene okI kADhavI che, thoDI vadhu dakSiNA e nAgilA mArI che ane huM teno chuM ! evoja pATha pote roja maLe tema che. tene tyAM thoDuM jamIne pachI A khIra khAI laIza.' bole che. potAnA manamaMdiramAM padharAvelI nAgilAnI trikALa mA kAMI javAba Ape te pahelAM ja bhavadevamuni bolyA, "are AratI utArAya che. enA manamAM to oraDAmAM beThelI e ja markha ! A kevI vAta kare che, je vamI dIdhuM che te pharI khAvA icche. ardhazaNagArelI nAgilA che. eka divasa to e UgavAno ja hato. che ! " bAra varSe e divasa Ugyo. bhavadattamuni svargavAsI banyA. nAgilAe tarata taka jhaDapI lIdhI. munine kahe, "ene vameluM bhavadevamuni koIne kazuM kahevA paNa na rokAyA, sIdhAM ja na khavAya tema kaho cho to tame zuM karavA AvyA cho ? tame mane rASTraTanagaranA raste paDyA. pahoMcyA e gAmanA pAdaramAM ! zukana ekavAra vamI dIdhI ne have A hADa, cAma, mAMsanI pUtaLIne sArAM thayAM. panihArIoe gAmanA pAdaranA kUvethI pANInI gAgara meLavavA AvyA cho ?" bharI mAthe mUkI ghara bhaNI cAlatI hatI ! kyAreka traNa...kyAreka bhavadevamuni zaramiMdA banyA. vacano sasarA vAgyAM. aMdaranuM cAra... sarakhe sarakhI uMmaranI jatI hatI tyAM eka taruNI jevI | mana vIMdhAyuM. mananI badhI ja vicAralaherIo zAMta thaI gaI! mAthe ghaDo mUkI cAlavA lAgI tyAM ja bhavadevamunie pUchyuM, "A Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 57. nAgilA mana:parivartanane paLamAM pAmI gayAM. kahe ke, "tame bhavadeva munine kazuM ja bolavA jevuM na lAgyuM. enA jevA kevuM suMdara kAma karyuM che, have hINuM kAma karavAnA koDa thayA che ! ! bola A agAu bhavadevanA karNapaTa para AvyA hatA paNa tyAMthI mArAmAMthI mana kADhIne tarata pAchA vaLo, gurumahArAjanA caraNomAM ja pAchA pharyA hatA. jyAre A zabdo to sIdhA hRdayane ja sparyA mAthuM mUkIne badhA pApa AlovIne zuddha thaIne bAkInAM varSo saMyama ane temanI vRttio UrdhvamukhI banI, teo guru zaraNe jaI pALIne AtmAnuM kalyANa sAdho, tame to uttamakuLanA cho." saMyamI banyA ! dhanya loka, dhanya nagara, dhanya veLA kisa kare amara che siddharAja jayasiMha mALavAno vijaya madhyamavRtti: bAra hajAra zloka pramANa, karIne tAjA tAjA AvyA. tyAMthI aDhaLaka bRhadravRtti: aDhAra hajAra zloka pramANa, saMpatti to lAvyA, paNa sAthe rAjyano bRhannayAsa : coryAsI hajAra zloka pustaka-bhaMDAra paNa lAvyA. A sAhitya pramANa, uparAMta khajAnAmAM rAjAbhoja racita saMskRta vyAkaraNa uNAdi gaNa vivaraNa ane dhAtu, paNa hatuM. e joI jijJAsu rAjAne caTapaTI pArAyaNa. thaI. paMDitone pUchyuM : "ApaNe tyAM kayuM vi. saM. 1193mAM prAraMbha karI bIje vyAkaraNa bhaNAvavAmAM Ave che?" varSe, vi. saM. 1194mAM pUrNa thayuM. "kyAM to rAjA bhojanuM athavA savA lAkha zlokanI racanA A eka pANinInuM." javAba maLyo. varSamAM karI ! eTale to kalikAla sarvajJanA zuM ApaNe, ApaNAM gujarAtanuM koI upAzrayane "sarasvatInuM piyara" (bhAratI vyAkaraNa nathI zuM?" vismayathI rAjAe pitR mandirama) kahevAya che ! AvuM azakyA pUchyuM. lAgatuM kArya ATalA TUMkA samayamAM karyuM tethI vidvAna kopi kathaM deze vizve'pi gUjare / rAjA A apArthiva zaktithI khUba aMjAyo. sarve saMbhUya vidvAMso hemacandraM AvI siddhina joI zakanAra ghaNAM akaLAyAM. vylokyt|| sa34na-nayana-sudhArasa-aMjana, paNa durjano "nathI vidvAna koI zuM? samasta gujarAtamAM, to tyAM AMkha paNa na mAMDI zakyA jANe bharaNI nakSatramAM Avelo ekI sAthe badhAM netro TharyA zrI hemacandramAM." sUrya na hoya! bharI sabhAmAM rAjAe paDakAra kayA. ApaNA rAjyamAM che kAI paMDitonAM mAthAM dhUNavA lAgyAM, koI daivI zaktino A prabhAva vidvAna je AvuM vyAkaraNa racI zake! badhA vidvAno nata mastake cUpa che e nakkI rahyA, paNa aMdara aMdara masalata karI pachI eka avAje sahunA moDhe , kALa thaMbhI gayo. eka itihAsa racAyo. kArya emAM UMDuM eka nAma nIkaLyuM. zrI hemacandrAcArya muni ja A karI zake ! rAjAe kotarAI gayuM temanA tarapha daSTi karI, sarvajJa zrI hemacandrAcAryaA paDakAra jhIlyo! samaya vItato gayo tema tema e nAma vadhu ne vadhu UjaLuM thatuM pariNAme mAtra eka ja varSanI TUMkI avadhimAM pAMca aMga gayuM. sahitanuM vyAkaraNa racAyuM ! pATaNa nagarImAM Aje cArekora thanaganATa ane taravarATa ladhuvRtti: cha hajAra zloka pramANa, chavAyo che. vahelI savArathI nara-nArIo gharane, AMgaNAMne, Jain Education Intemational Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 dhanya dharA S mahollAne, zerI-cauTAne zaNagAravAmAM mazagUla che. pote paNa badhAM navAM navAM vastro ane alaMkArathI sajja thayAM che. jANe koI moTo tahevAra! core ne cauTe, cakale ne coke, bajAre ne gaMjamAM badhe loko lAMbA lAMbA hAtha karI eka ja vAta karatAM hatAM. mAnyAmAM na Ave evI vAta hatI. "are ! sAMbhaLyuM? nagaramAM Aje hAthI pharavAno che ! pATaNanI galIomAM hAthI na praveze evo kAyado che!" koIe kahyuM: "hRdayano UchaLato ullAsa kAyadAne gaNakArato nathI. Aja to samasta gujarAta gauravabhera mastaka unnata rAkhIne phare tevuM banyuM che!" | gujarAtanA eka sapUta, mUrdhanya vidvAne mAtra eka varSanA samayamAM potAnA sAdhu-jIvananI badhI AcAra-saMhitAnA pAlana karavA pUrvaka savA lAkha zloka pramANa navIna vyAkaraNa - paMcAMgI pUrvaka - racI ApyuM, tenI Aje sammAna-yAtrA che. hAthInI aMbADI upara te padharAvavAmAM Avaze ane samagra zaheranA mArgo para tene pheravavAmAM Avaze. nagaranAM hajAro nara-nArIo sameta sAdhu bhagavaMto paNa e yAtrAmAM joDAze. Ajano divasa dhanya banaze. itihAsamAM amara banaze. rAjA siddharAjapaNa A yAtrAmAM joDAyA. virala racanA karanAra AcArya zrI hemacandrasUri mahArAjA paNa joDAyA. abhuta dazya racAyuM. jyAM jyAMthI A granthanI svAgata-yAtrA pasAra thaI tyAMthI tene motIthI vadhAvyA, ovAraNAM lIdhA; enAM gIto gAyAM, vAjiMtranA madhura laya sAthe tAlabaddha rAsa lIdhA. evI dhAmadhUma thaI ke AkhuM nagara hiloLe caDyuM. | gujarAtamAM sArasvata yuganAM pagaraNa maMDAyAM. mA zAradAnuM siMhAsana sthapAyuM. rAjA siddharAje paNa vidyAnuM uttama ane aneruM sammAna karI aneka anya rAjyone rAha cIMdhyo. vidyA eto lAkheNuM varadAna che. vidyAnI devI koIkanA ja gaLAmAM varamALa Aropa che. evI subhaga paLa maLe tyAre tene vadhAvI levI joIe. vidyA to sadA sanmAna pAme che. dhana-saMpattithI paNa adakeruM bahumAna karavuM joIe. vidyA to dIvo che. vidyA vivekane pragaTAve che. dIpa jyotanI jema jIvanane UrdhvagAmI banAve che ane sadA unnata rahe che. ajaba zaktinA bhaMDAra samI A vidyA ane gujarAtamAM tenuM prathama sopAna sthApana karanAra zrI hemacandrAcArya ane zrI siddharAja jayasiMha bannene amara karatuM "zrI siddha hema zabdAnuzAsana" cirakALa jayavaMtuM varto !!! 000 paramAharta rAjA kumArapALe giranAra ane girirAja zatruMjayano cha'rI pALato saMgha pATaNathI kADhyo che. kalikAla sarvajJa vagere aneka AcArya bhagavaMtonI nizrA che. A vizALa sAjana-mAjana sAtheno saMgha prAmAnugrAma mukAma karato vallabhIpura nagaranI bahAra Avyo che. tyAM pAdaramAM IsALavo ane thApo nAmanA be pahADa UbhA che. Aje A be pahADa camAraDI gAmanA sImADAmAM A ja nAme oLakhAya che. tyAM ja A saMghano paDAva che. - hAthI, ghoDA, UMTa, ratha, gADAM sAthe hajAro bhAvanAzALI ane bhAgyavAna yAtrika varga sAthe zatAdhika sAdhu varga, vizALa sAdhvI vRnda; Ama samagra saMgha tathA sevaka varga badhAM ja tyAM rAtri rokANa karIne rahelAM che. vaLate divase vahelI savAre saMgha AgaLanA mukAme javA prayANa karavA taiyArI karI rahelo che. sUraja deva udayAcala parvata para UguM UguM thaI rahyA hatA. haju mazAlacIoe mazAlothI prakAza pAtharavAnuM cAlu rAkhyuM hatuM. te vakhate paramAharta zrI kumArapALa rAjA pUjya kalikAla sarvajJane vinaMtI karavA AvyA. kalikAla sarvajJane nizcala plAnAvasthAmAM joI rAjA bhAvavibhora banI gayA, temanA hRdayamAM pramodabhAvano UchALo Avyo. be moTA pahADonI vaccenI paTa-kuTImAM - taMbumAM -padamAsanamAM virAjita gurudeva prasanna mudrAthI dhyAna dharI rahyA hatA. A dazya joI kumArapALa rAjAnA hRdayamAM guru mahArAja pratyenA sadUbhAvanI saravANIe sarovaranuM rUpa dharI lIdhuM. kSaNavAra mauna UbhA rahI bhakti-namra banI namana karI rahyA. A subhaga paLa hatI. dazyanI hRdaya para aMkita thayelI AnaMdAnubhavanI sukhadamRtinI chApane ciraMjIvI banAvavA ApasanA banne pahADa para kramazaH eka pahADanI Toca para trilokanA nAtha paramAtmA zrI pArzvanAtha bhagavAnanuM maMdira ane bIjA pahADanI Toca para parama saubhAgyanA bhaMDAra zrI RSabhadeva bhagavAnanuM maMdira banAvavAno nirNaya karyo, ane e rIte maMdiro banI gayAM. varSo sudhI prabhu tyAM pUjAtA paNa rahyA. kALano krama che. kALanI thapATa A maMdirone lAgI. anya loko pratimAjInA mastakane potAnA ISTadeva mAnI pUjatA hatA. banne pahADa vacce atyAre moTo rasto ane khullI jagyA thaI gaI che.parivartana e A sRSTino aphara niyama che. tene AdhIna ghaNuM badalAyuM che. paraMtu A sthAna to aDaga che ! A bhUmimAM yogezvaranA dhyAna paramANu prasaryA tethI te jagyA Jain Education Intemational Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 . 'cArja' thaIche ane eTale ja ATalAM varSo pachI paNa tyAM zAntino anubhava thAya che. kalikAla sarvajJe ja eka sthaLe evuM lakhyuM che te zabdo A ghaTanAthI pavitra thayelI jagyA mATe paNa anurUpa che H " bhuve tasyai namo yasyAM tava pAdanakhAMzavaH / ciraM cUDAmaNiyante brUmahe kimataH param // " arthaH te bhUmine namaskAra ho jyAM ApanA caraNanakhanAM kiraNo lAMbA kALa sudhI mastakanA maNi-mahimAne dhAraNa kare che; AthI vadhAre zuM kahIe ! 000 akhilAInA pUrNa udgAtA vicakSaNa sUrIzvarajI vi. saM. 1198nI sAlanuM cAturmAsa kalikAlasarvajJa karNAvatImAM birAjamAna hatA. cAturmAsa pUrNa thatAM vi. saM. 1199nA kArtika sudi trIjanA divase siddharAja jayasiMha svargavAsI thayA. A samAcAra maLyA pachI have zuM bane che te mATe badhA eka kAne ane eka najare pATaNa tarapha mITa mAMDIne beThAM hatAM. ghaNI ghaNI vATAghATo ane maMtraNAone aMte, kArtika vada bIja, ravivAre bhRgazIrSa nakSatramAM kumArapALane rAjA tarIke udghoSita karavAmAM AvyA. eka aTakaLano aMta Avyo. pATaNa e gujarAtanI rAjadhAnI hatI e vidhAna to adhUruM lAge. pATaNa to samagra bhAratanI rAjadhAnI thavAnI taiyArImAM hatuM e vAkya satyanI vadhu najIka che! ane, vi. saM. 1199 mAgasara vada cotha - ravi-puSyamAM bhAre dabadabApUrvaka kumArapALano mahArAjA pade abhiSeka thayo. cakravartInI jema rAjA zobhI rahyA. rAjyanI surakSA, rAjyanA sImADAno vistAra, pADozI rAjAonI raMjADa - A badhI bAbato para dhyAna ApavAnuM goThavAtuM hatuM. A badhA samAcAra barAbara maLatAM rahe tevI jogavAI - goThavaNa thayelI ane tethI have pATaNa javuM joIe ema vicArIne pATaNa tarapha vihAra karyo. vihAra vakhate zukana sArA thayA, utsAha vadhyo. nirAbAdhapaNe pATaNa pahoMcyA. maMtrIzvara udayananA hRdayamAM samarpita bhakti ghUghavatI hatI. bAramA saikAnA prabhAvaka zrAvakonAM nAmanI yAdI karIe to pahelAM traNa nAma to maMtrIzvara udayana, bAhaDa ane AmaDanA ja lakhavAM paDe tevA A traNe pitA-putra hatA! bAhoza, nIDara, cANakya-buddhi ane samarpita rAjya-bhakta temaja zAsana bhakta hatA. maMtrIzvara udayana taraphathI sAmaiyuM ThAThathI thayuM. kalikAla 59 sarvajJa ziSya-parivAra sahita posALamAM virAjyA. kumArapALa paricayamAM to AvyA hatA. emanI pAchaLa jyAre mArAo paDyA hatA; jIva-sATosATanA khela khelIne eka gAmathI bIje gAma bhaTakatA hatA tyAre ja ekavAra khaMbhAtamAM, mArAothI bacavA, kalikAla je upAzrayamAM hatA tyAM ja, bAvarA ane vihvaLa thayelA, AvI caDyA. hRdaya dhadha thaI rahyuM hatuM. zrI hemacandrAcArye samayasUcakatA vAparI, temane tADa-patranA DhagalA pAchaLa chupAvI dIdhA hatA. mArAo tyAM AvyA to kharA paNa koI akaLa baLathI kumArapALa bacI gayA ! bahAra nIkaLyA tyAre sAva nirAza ane hatAza thayelA besI paDyA. kalikAlasarvajJe temanAmAM AzA ane hiMmatano saMcA2 thAya tevAM vacano kahyAM. e samaye maMtrIzvara udayana paNa tyAM AvI caDyA. temaNe paNa A AzAbharyAM veNa sAMbhaLyAM. pachI sarvajJe tADa-patrano eka TukaDo laI tenA para lakhI ApyuM ke tamane A divase rAjyagAdI maLaze. AvAM ja vacano lakhelo bIjo eka TukaDo udayana maMtrIne paNa Apyo. kumArapALa Avo bhAvi-saMketa jANI bhAvavibhora thaIUThyA ane sahasA bolyAH "he prabhu ! jo ApanuM kathana sAcuM paDaze to rAjya Apane ja samarpita karI ApanAM caraNa-kamaLanI sevA karIza. " kumArapALamAM kRtajJatA nAmano guNa UMcI kakSAe khIlelo hato. udayana maMtrIne eTale ja pUchyuM ke rAja-gAdIe beThAM pachI kumArapALe kyAreya pelI khaMbhAtavALI vAta yAda karI hatI ? maMtrIzvare kahyuM : "nA, e vAta bolyAM nathI. bAkI e rajhaLapATa samaye emane sahAyaka ghaNI vyaktione temaNe saMbhAryA hatA. Aliga kuMbhAra, vaNika-putra devala, bhImasiMha kheDUta, baTuka vora -e badhAne bolAvI bolAvIne ucca sanmAna karyAM che ! keTalAkane to aMga-rakSaka tarIke rAkhI lIdhA che. paNa Apane yAda karyA nathI. " sAmarthyasaMpanna vicakSaNa sUrIzvare maMtrIzvaranA vizALa lalATa 52 kSaNa pUratI najara nAkhI; emanI rajUAtanA kAraNamAM na gayA ane kAMIka ciMtana karI kahyuM : "tame ahIMthI jatAM kumArapALarAjAne mAruM nAma uccAryA vinA kahejo ke AjanI rAta teo rANInA mahelamAM zayana karavA na jAya. pachI kAle pUche tyAre ja nAma Apajo. "rAjA maMtrInI salAha mujaba rANInA mahelamAM na jatAM, potAnA sthAne ja sUtAM. savAre khabara paDI ke rAtre AkAzamAMthI vIjaLI paDI ane rANIno mahela bhasmIbhUta thaI gayo, rANI paNa khAkha thaI avasAna pAmyAM ! zoka ane harSa mizrita lAgaNIthI stabdha rAjA vihvaLa thaI vicAratAM rahyA ! kyAre maMtrIzvara Ave ane AvI sacoTa Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ so ApyuM?" dhanya dharA AgAhI karI mane bacAvanAra mahApuruSanuM nAma jANuM! paNa paramAharta (parama zrAvaka) banAvyA. vicakSaNa sAdhue maMtrIzvara AvyA tyAre adhIra rAjAe prazna karyo: yuktipUrvaka ane sahajatAthI dharma tarapha vALyA. sIdho upadeza kyAre "koNa che A anahada upakArI mahApuruSa jemaNe mane jIvatadAna ya Apyo nahIM ane tethI ja vadhu asara thaI! pATaNamAM sAmaiyu hatuM. kumArapALa AvyA. ghaNe samaye yogya avasara jANI maMtrIzvara ThapakAnA svaramAM have bolyA: gurumahArAjanAM darzana thayAM. emanAM vastra para sahaja daSTi paDI. "Apane emanI kyAM paDI ja che! sahune yAda karyA paNa Apa AvA jADAM ane barachaTa vastro? gurubhaktithI hRdayavalovAyuM. A bhAgya-vidhAtAne to sAva bhUlI gayA cho! "adhIrAIthI rAjA vyathita svare gurune pUchyuM. mahArAjazrIe kahyuM : bolyAM: eka zrAvaka, enI pAse hatuM e A vastra bhAvathI vahorAvyuM te "kaho, kahone !mane jaladI kaho, koNa e?" paheryuM che. AvA darIdra zrAvako hoya che enI rAjAne kalpanA paNa na "yAda karo. bhIDanA samayamAM bacAvanAra A sarvajJa-puruSe hatI ! guru mahArAjanA mukhethI zabdo saryA: khaMbhAtamAM Apane kahyuM hatuM ke Apa rAjA thazo !juo A sAbitI!" "tuma sarikhA zAsana thira thaMbha - ema kahI tADa-patrano TukaDo rAjA samakSa dharyo. zrAvaka du:khiyA eha acaMbha" (kavi RSabhadAsa) "hA, hA ! kyAM che, kyAM che e vicakSaNa divya pratibhA ?" A nAnakaDA saMvAdanuM phaLa e AvyuM ke AkhA pATaNanA samasta "teozrI ApaNAM nagaramAM ja birAjamAna che. " vyApArInuM 'dANa" mApha karavAmAM AvyuM. jakAta bharAvAnI ja nahIM ! rAjA bhAvavibhora thayA, zaramiMdA paNa thayA. rAjA kumArapALe rAjA sAdharmika bhakti kare te AvI rIte ja kare ne! kalikAla sarvajJane bahumAnapUrvaka AmaMtraNa ApI rAjyasabhAmAM A ja pramANe samagra rAjyamAM jIvadayApravartavA mATe "amAri' pravezotsava Ujavyo. mahAna upakAranA baLe rAjA sevaka banI rahyA. vAtAvaraNa saryuM. vAtavAtamAM paNa koI mAri' zabda paNa na sUrIzvarajIe kumArapALane dhIre dhIre Ahata (zrAvaka) ja nahIM vApare ! Avo divya, bhavya ane navya prabhAva sUrIzvarano hato! N zi | | | \ | _ | | da DAha koTa : E , ! karo S S ? kalikAla sarvajJanuM upAsya tattva AIjya hatuM, tenuM maMtra bIja ahaM che. tenI acinya zaktino anubhava teoe vAraMvAra karyo che. te maMtrabIjane ahIM brAhmI lipimAM mUkyuM che. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 zAzvata saurabha bhAga - 1 vANI vAcakajasataNI koInaye na adhUrI (zrata kevaLI upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjanI jIvanarekhA) gujarAta deza. mahesANA jillo. gAMbhU tIrtha. traNa rAta satata varasAda carasato rahyo. ghara bahAra paga na mUkAya. najIkamAM kanoDu vara(uttama) gAma. upavAsa upara upavAsa thayA. cotho divasa hato. A nAnako mane tyAM nArAyaNa ane saubhAgyadevI vase. temane be saMtAna. -- pUche che, mA ! tuM kema kAMI khAtI-pItI nathI ? eTaluMchokaruM samaje padamazI ane jasavaMta. evI bhASAmAM meM samajAvyuM ke peluM stotra sAdhvIjI mahArAja nAnuM gAma ane temAM jainonAM thoDAM ghara. sAdhuonAM vihAranuM saMbhaLAve pachI ja pANI levAya. varasAda raheto nathI. rUpeNa nadI gAma. traNaso uparAMta varasa pahelAnAM gujarAtanA A gAmaDAnI be kAMThe thaI che, eTale upavAsa karuM chuM. A chokaro kahe, mA ! mane vAta che. e bolatAM AvaDe che. mane thayuM ane badhuM kevI rIte yAda hoya? vi.saM.1689nI vAta che. kuNagera gAmamAM comAsuM rahIne chatAM ene rAjI rAkhavA meM kahyuM, bola, tane AvaDe to tuM bola. paMDita nayavijayajI gaNi Adi ThANA vihAramAM ja kanoDe padhAryA. ane e kaDakaDATapUrepUruM bhaktAmara stotra bolI gayo." A sAMbhaLI kanoDA gAmanA saubhAgyadevImAM dhArmikatA apAra ane zraddhA paNa gurudeve prasanna svare kahyuM: "zAsananuM ratna thaze." tIvra hatAM. guru mahArAjanI kRpApUrNa daSTi bALaka jasavaMta para paDI ane TharI. samajune to basa, izAro kAphI che. vRkSa upara jema eka phaLa paripakava hoya ane ene aDavA mAtrathI e tamArA hAthamAM AvI jAya tema jasavaMtanA lalATa paranI bhAgyapaMkti vAMcIne enI mAtA saubhAgyadevI pAse bALa jasavaMtanI mAgaNI karI. zraddhAbharI mAtAe saMmati paNa ApI ! mAtAnA harakhano koI pAra nahIM. khobA jevaDuM kanoDA gAma. thoDI vAramAM javAta phelAI gaI. saubhAgyadevIno putra dIkSA lya che. te veLA vijayadevasUrIzvarajI mahArAjanuM rAjya pravarte. teozrI aNahilapura pATaNamAM virAjamAna hatA. tyAM jaI cAritra grahaNa karyuM. gharamAM jasavaMtanI dIkSAnI vAta cAlI. gAmanAM lokonI avara-javara cAlu thaI gaI. badhuM vAtAvaraNa dIkSAnA raMge raMgAI gAmamAM sAdhu mahArAja padhAryA che te khabara paDatAM saubhAgyadevI gayuM. vAtAvaraNanI chAlaka padamazIne paNa lAgI. banne bhAIoe emanA nAnA putra jasavaMtane sAthe laIne vandanA karavA mATe upAzraye sAthe dIkSA lIdhI. AvyAM. sAdhu mahArAjane vandanA karI pachI gaucarI-pANI mATe nAnI vayamAM ja jJAna pratyeno khUba lagAva dekhAyo. vinaMtI karI. sAmAyika Ade bhaNyAjI zrI jasa guru mukha Apa, eka comAsA daramiyAna bharavarasAdanA divasomAM banelI eka sAkaradalamAMmiSTatAjI tima rahI mati zrata vyApa." vAta paNa gurudevane karI : zrI saMghamAM jatavijayajInI pratibhA alaga tarI AvavA roja savAre zrI bhaktAmara stotra sAMbhaLyA pachI ja pANI lAgI. samaju mANasonA dhyAnamAM paNa AvyuM ke: "A mahArAja vAparavuM evo mAre niyama hato. comAsAnA divaso hatA. ahIMthI judA che." najIkanA gAme javuM ane tyAM sAdhvIjI mahArAja pAse saMpUrNa emane guru mahArAja para apAra zraddhA, jJAna parano gADha bhaktAmara sAMbhaLuM. pachI ghare AvI paccakkhANa pAre. A mAro anurAga, je Apo te badhuM kaMThastha. kSayopazama paNa suMdara, dIkSA nityakrama. pachInAM daza varSamAM to karavA lAyaka badhuM ja aMke karI lIdhuM. A e comAsAmAM varasAdanI bhAre helI thaI. traNa divasa ane joI, zA dhanajI zrAe kAzI jaI abhyAsa karavAnI vAta mUkI. Jain Education Intemational Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharA 62 sAthe sAthe be hajAra dInAra sudhIno kharca ApavAnI taiyArI paNa batAvI. zubha muhUrta ane zubha zukane vi.saM.1703mAM kAzI tarapha -yANa karyuM. traNa varSa kAzI rokAyA. traNa varSanA aMte eka vAdI Avyo. baMgALI bhaTTAcAryanA kahevAthI zrI yazovijayajIe vAdI sAthe vAda karyo. evA akATya tarka karyA ane te vAdamAM vijayanI varamALa varyA. TI tyAMthI guru mahArAja sameta vi.saM.1710nuM comAsuM siddhapuramAM karyuM. tyAM "jJAnasAra' ane 'dravyaguNa paryAyanA rAsanI racanA thaI. zrI saMghane mahAna bheTamaLI. e pachI vi.saM.1718mAM AcAryazrI vijayaprabhasUri mahArAjanA varada haste upAdhyAya-pada pradAna thayuM. vi.saM.1722mAM surata comAsuM rahyA. tyAM agiyAra aMganI sajhAyanI racanA karI. vacce vacce saMskRtamAM dArzanika granthonI racanA cAlu ja hatI. A samayagALAmAM zrI AnaMdaghanajI mahArAja sAthenuM milana saMbhavI zake. vi.saM.1738nA varSamAM zrIpALarAjAnA rAsanI puravaNI ane anubhavajJAnanI prAptino ullekha emAM karyo. vi.saM.1743nuM comAsuM DabhoImAM karyuM ane tyAM aNasaNa AdarI devaloka pAmyA. Ama upAdhyAyajI mahArAjanA jIvananI moTI moTI thoDI vigato meLavI zakAI che. bIjuM koI sAdhana maLe to teozrInA jIvananI vadhu vigato maLe ane ApaNane apAra AnaMda thAya. kAzInI paMDitamaMDaLI DolI UThI ane eka jaina sAdhunI vidyAnI kadara thaI. nyAyAcArya ane nyAya-vizArada evI be padavInI navAjeza karI. baMgALI bhaTTAcArye kahyuM ke "tamAre vidyArthIonI sAthe besavAnI jarUra nathI." paMDita nayavijayajInA jANavAmAM AvyuM ke AgrAmAM paNa AvA paMDito che. jagadguru zrI hIravijayajI mahArAjathI bhAvita kSetra hatuM tethI tyAM padhAryA. cAra varSa sthiratA karI. tyAM aneka vidyArthIo maLyA. AgrAnA zrI saMghe ghaNI bhakti karI ane emane caraNe rUpiyA 700 dharI, jyAM vAparavA hoya tyAM vAparavAnI anumati ApI. teoe vidyArthIone jarUrI pustaka vagere sAmagrI apAvI. kAzI vagere pradezamAM kula sAta varSa vicarIne teozrI gujarAta tarapha padhAryA. tyAM banAsakAMThAmAM gobA gAmamAM paM.zrI RddhivimalajIne kriyoddhAra karAvavAno hato. teone samAcAra maLyA ke paMDita nayavijayajI sameta zrI yazovijayajI A tarapha Ave che. che. temanA sAnnidhyamAM kriyoddhAra karAva. pachI pATaNa AvyA ane tyAM vi.saM.1710mAM poSa mahine mAtra paMdara divasa mATe nayacakra grantha meLavyo. sAta munivaro sAthe besIne tenI nakala karI lIdhI. ( A nakala ApaNI pAse ela.DI.mAM sacavAI che.) Jain Education Intemational Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 AvA cheaNagAraamArA jenAM roma romathI tyAga ane saMyamanI vilase dhArA... vikrama saMvata 1994mAM pAlitANA - khuzAlabhavanamAM vAgaDavALA dIpavijayajI mahArAja Adi ThANA virAjamAna hatA. kaccha adhoInA zrAvaka guNazIbhAI tyAM AvyA hatA. sattara varSanI yuvAna vaya, paraMtu zarIra rogathI bhareluM ane jarjarita thaI gayeluM. vaidya - DaoNkTaroe to hAtha UMcA karI, ghaDI be ghaDInA mahemAna che ema kahI dIdheluM. hADakAMno mALo dekhAya, pAMsaLI paNa gaNI zakAya evuM guNazIbhAInuM zarIra. kahone ke lohI-mAMsa vinAnAM, cAmaDIthI maDhelAM hADakAM ! A latamAM guNazIbhAIne manamAM UgI AvyuM ke jo have javAnuM nakkI che to viratimAM javuM. "siddhagirimAM vAsa hajo" ema mAgaNI karavAmAM Ave che to pAlitANA javuM ane tyAM jaIne pauSadha vrata laIne, paccakkhANamAM rahIne AyuSya pUruM karavuM jethI sadgati to maLe ! sAdhu mahArAja pAse jaI, vaMdana karI kahyuM ke pauSadha levo che. emanI paga lathaDatI hAlata ane preta jevuM zarIra badhAM joI rahyA ! emanA moMmAMthI zabdo paNa mAMDa-mAMDa bahAra AvatA. A joI mahArAje nA pADI : bhAI, e sAhasa huM nA karuM. ghaDI-be ghaDImAM kaMI bane to ? koNa cho? kyAMthI Avo cho ? sAthe koNa che ? AvA praznonI jhaDI varasI. uttara devAnA hoza kyAM hatA ? vaLI bIjA sAdhu pAse gayA. vinaMtI karI. temaNe paNa nA pADI H AvA zarIre poso na uccarAvIe. samo pArakhI gayelA guNazIbhAI pAse bIjo koI rasto na hato. jAte poso levA vicAryuM ane lIdho. sAthe upavAsanuM paccakkhANa karyuM. hiMmata karI ke dhIme dhIme taLeTI sudhI pahoMcavuM. tyAM prANa jAya to sadgati maLe. Dagamaga cAle mAMDa-mAMDa calAyuM. paDatAM-AkhaDatAM taLeTI sudhI pahoMcyA. hAMpha caDI hatI.. poro khAdho, caityavaMdana karyuM. zarIrane ane manane paNa kaLa vaLI. yAtrikone girirAja para caDatAM-UtaratAM joyAM. manamAM thayuM, daza-bAra pagathiyAM caDAya pachI deha tyAM paDe to bhale paDe ! mana kaThaNa karyuM. eka eka pagathiyuM caDavA hiMmata karI. zI khabara zo jAdu thayo ! pavitra paramANuothI potAnI aMdara zaktino evo saMcAra thayo ke dhIre dhIre upara ne upara caDAvA lAgyuM. hiMgaLAja mAtAnA haDA sudhI pahoMcatAM to navuM joma, navI sphUrti, navo utsAha UbharAvA lAgyo. upavAsa karyo hato ja, chatAM eka jAtrA thaI pachI bIjI jAtrAnuM paNa joma AvyuM ! sAMja sudhImAM traNa jAtrA thaI ! Jain Education Intemational 3 nIce AvI paritRpta hRdaye pArAvAra zAtA anubhavI. paDilehaNa-pratikramaNa karI saMthAro karyo. bIjA divasanuM prabhAta saluNuM UgyuM ! pharI jAtrA karavAnA bhAva thayA ! pulakita hRdaye sAMja sudhImAM cAra jAtrA karI ! chaThTha thayo. be divasamAM sAta jAtrA thaI ! durbaLa dehe jANe navo avatAra dhAraNa karyo ! zrI bhaktAmara stotramAM gavAtA zabdo jIvaMta thayA : " zocyAM dazAmupagatA zcayutajIvitazA / martya bhavanti manana-tulya-paT: II prabhu pratyenI zraddhAno vijaya thayo. manane have pAMkho AvI. saMsAranI mAyAjALamAMthI chuTakAro meLavavA dIkSA levI evuM nakkI karyuM. dIkSA levAnI pAtratA pAmavA bhaNatara joIe. mahesANA jaI tyAMnI pAThazALAmAM bhaNyA ane vi. saM. 1998mAM dIkSA lIdhI. munizrI maMgaLavijayajI khAkhI mahArAjanA ziSya guNajJavijaya banyA. utkRSTa cAritrapAlanamAM ramamANa thayA. prabhu pratyenI apAra zraddhA, saMyama para asIma prema, guru pratyenI vaphAdArI, tapomArganuM satata ane sahaja sevana. prabhunA nAmano jApa to evo ke : "samaya samaya so vAra saMbhAruM tuja zuM laganI jora" ke "zvAsamAMhi so vAra saMbhAruM" jevI paMktiomAM chupAyeluM satya pragaTa thatuM dekhAya. prabhu sAthe tAdAtmya - abhedabhAva sadhAto gayo ane saMsAra sAthe bhedabhAva sadhAto gayo. prabhuzaraNe rahevAnI Teva paDI gaI. AThe jAmanuM yogakSema prabhue saMbhALI lIdhuM. zrI zatruMjaye navajIvana ApeluM. e tIrtha para athAga rAga ! chaThThuM karIne sAta jAtrA basopacIsa(225) vA2 karI ! "jAko rAkhe sAMIyA, mAra zake na koI" evuM emanA jIvanamAM banyuM. have jIvanamAM harSa-zoka paNa kyAM rahyA hatA ? vi. saM. 2054mAM sametazikharanA saMghamAM javA vihAra karatA hatA tyAre IDara pahelAM, hAi-ve upara pAchaLathI jIpagADI AvI, tenI pAchaLa lakjharI basa. jhaDapathI AvatA beu vAhana bhaTakAyA teno dhaDAko saMbhaLAyo.pachI zuM banyuM tenI kazI khabara na rahI. pote nIce cattApATa paDyA hatA ane uparathI basa pasAra thaI gaI, paNa AzcaryanuM Azcarya to e ke temano vALa paNa vAMko thayo na hato ! teone dhIre dhIre UbhA thatAM badhAMe joyA ! moM 52 zAMta AbhA chavAI rahI hatI. zraddhAnA dIvAno zAMta ane sthira ujAsa kevo hoya te jovA maLyuM. A zraddhApuruSanuM nAma AcArya zrI arihaMta siddhasUri mahArAja che. bhAvabharyA hradaye ane nata mastake, karabaddha thaIne vaMdanA karIe. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 dhanya dharA A che aNagAra amArA! vIra prabhunA saMghamAM eka ekathI caDiyAtAM ratnane joIe eTale, karavA roja gAmamAM jAya. emanA sAMnidhyamAM Ave tene prabhunI tana vikase ane mana ulase ! kevAM kevAM naravIra sAdhu mahArAjA, vANI saMbhaLAve, jhUMpaDInI bahAra besIne mIThI vANI laharAve. kevA kevA sattvazIla sAdhvIjIo ane saMsArI chatAM prabhu sAthe nitya ekAzana vrata, mevA, mIThAI ane vanaspatino to sadAne mananA tAMtaNe baMdhAyelAM zrAvaka-zrAvikAne joIne kavi priyakAMta mATe tyAga to hato ja, emAM vaLI pAMca vigaIno paNa tyAga ! maNiyAranI racanA smRtipaTa para jhabUkI jAya che. zramaNapradhAna vi.saM. 2055mAM eka vigaI khullI hatI teno paNa tyAga karyo.. caturvidha saMghanA raMga-beraMgI, sugaMdhane prasarAvatAM zramaNa-zramaNI- A samAcAra jevA phelAyA ke tarata zivagaMja-sumerapuranA zrAvaka-zrAvikA rUpI puSpone uddezIne anurUpa paMktio che : zrAvako tyAM pahoMcyA. roja eka zrAvaka upavAsanuM paccakkhANa le ! ekeya evuM phUla khIlyuM nahIM ke je mane ho nA gamyuM. munirAjane pahelAM to koI aNasAra na Avyo, paraMtu roja Ama jeTalAM joyAM mane to e badhAM evA jacyAM, thatuM joI cAreka divasa pachI pUchyuM. zrAvakoe kahyuM : "Apa A ke je nathI joyAM - thatuM kyAre have huM jou. " karo cho te anumodanIya che, paNa A dehasaMyamanI sAdhanAmAM Aje eka evA ja zramaNanI guNasuvAsane mANIe. munivaranuM sahAyaka che. nAma cheH yazohara vijayajI mahArAja. janma vi.saM. 1992 mahA munirAjanA svabhAvamAM saMvedanA to hatI ja, sAthe zrI saMgha vada 10, pAlaDI(jaDa) zivagaMja pAse. bhaNatara meTrika sudhInuM. pratye vAtsalya hatuM. AvA dharmarAgI zrAvakonuM mana paNa samajavuM pahelI dIkSA traNa thIyamAM vi.saM.2024mAM, pachI vi.saM.2032mAM joIe. temaNe mAna rAkhyuM. eka vigaI khullI karuM chuM ane annano cAra thoyamAM dIkSA. nAma rAkhyuM yugaratna vijayajI mahArAja, tyAga karuM chuM. e sAMbhaLIne badhA vimAsaNamAM mukAI gayAM. A bAra varSa AcArya zrI rAmacandrasUri mahArAja pAse rahyA. to Doka lAMbI thaI to pUMchaDuM TUMkuM thayuM ! saMyamajIvananI kaThoratAne uttarottara deha-indriya-manane jItIne pAMsaTha varSanI vaye paNa A badhAM tapa-tyAga sAthe 15-17 hasate moMDhe rahyA. vaLI parivartana yoga Avyo. vi.saM. 2048mAM kilomITaranA vihAra kare. kazI upAdhi nahIM. mANasa nahIM. phAnasa AcArya zrI nItisUri mahArAjanA samudAyanA zrI suzIla vijayajI nahIM, rAtre saMthArA porasI karIne zayana kare to paNa paga adhukaDA mahArAjanA ziSya indra vijayajI mahArAjanA ziSya thayA. rAkhIne ja, AvA kaThora jIvananI sAthe jJAnano prema paNa ghaNo ja. jagadguru zrI hIravijayajInuM saMyama ane upAdhyAya zrI akSaro to motInA dANA jevA, nAnA moTA, jevA joIe tevA yazovijayajI mahArAjanA apratima jJAna pratyenA anahada rAga - kADhe, saphAIdAra lakhe. uccAra ekadama zuddha pratikramaNa paDilehaNa tethI nAma rAkhyuM : cazohIravijayajI mahArAja. apramattapaNe kare. bhale guru badalyA, samudAya badalyo, nAma badalyuM, paNa veSa amAre teozrIne traNa-cAravAra maLavAnuM thayuM che. AzcaryanuM rAkhIne ja badhe gayA. Azcarya to e thayuM ke ATalA badhA tyAga vacce gaucarInuM zuM? utkRSTa tapa ke ucca tyAga paNa sahaja svIkAratA rahyA. gAmaDAgAmanA vihAramAM zuM maLe? to kahe ke, magaphaLI maLI jAya, vi.saM. 2018thI lIlotarIno saMpUrNa tyAga karyo. sAva ajANyA dUdha paNa maLe, cAle. eka vakhata dravya maLI jAya to pUratuM poSaNa pradezomAM vicaravAnuM, tyAMnI tamAma agavaDatAo premathI maLI rahe. prasannatAthI jIve ! prazamaratinI paMktio jIvatAM hoya mANavAnI ! evuM lAge : sukha ke duHkhanI saMvedanAo saheje jovAnI, anubhavavAnI "nijitamada-madanAnAM ane sahevAnI ema uttarottara zreSTha sAdhutAnI bhUmikA che. te mujaba vAkAyamanovikArarahitAnAmA" teo TheTha paMjAbamAM kapUrathalA-hariyANA pradezamAM vihAra - cAturmAsa atyAre teozrI AcAryazrI arihaMtasiddhasUri mahArAjanI karatA rahyA, are ! hamaNAM vi.saM.2055mAM bADamerathI aDhI AjJAmAM rahIne saMyama jIvananuM suMdara pAlana karI rahyA che. atyAre kilomITara dUra, pAkistAnanI sarahada pAse je galamAM eka A samayamAM paNa prabhujInA zAsanamAM uttama sAdhatAne varelA sAdhu kaMpaDImAM(najIkanuM gAma cauhaNa) cAturmAsa rahyA. prabhujInAM darzana che. temane ApaNA duNAnurAgabharyA vaMdana ho ! Jain Education Intemational Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 aMbaDa celA sAtaso jI namonamoteniza dizareprANI vibhUti svarUpa sAdhako prANanA saMkaTamAM paNa gRhitadharmane kevI rIte vaLagI rahetA hatA tenAM udAharaNo jema jema jANatA jaIe chIe tema tema ApaNuM manobaLa ddaDha bane che. AtmA nimittavAsI che. jevuM AlaMbana maLe tevuM jIvana bane che. jIvana ane mana e to paryAya che. manano svabhAva ane pANIno svabhAva sarakho che. jemAM jevuM mana bhaLe tevuM jIvana bane. ApaNA jIvananA UrdhvarohaNa mATe, pratijJApAlananA ekathI eka caDiyAtA prasaMgo upayogI bane che. eka evo prasaMga zramaNa bhagavAna mahAvIranA dharmanA upAsaka aMbaDa parivrAjakano che. aMbaDa parivrAjakane sAtaso celA hatA. e sAtaso ziSyo paNa amuka prakAranI pratijJAthI pratibaddha hatA. roja eka ja TaMka AhAra vAparatA; pAda-vihAra karatAM citta jaLa upayogamAM letA - e paNa adatta ! eTale ke koI Ape te ja levAya ! AvA niyamamAM te badhA aDola. jarA paNa khAMcA vinA pratijJA pALatA. unALAnA divaso hatA. baporano AhAra vAparI bIje gAma javA e sAtaso jaNA padayAtrA karI rahyA hatA. rasto bhUlyA. khUba cAlavA chatAM koI gAma na dekhAya ! mAthe dhoma tApa ! thAka lAgyo. tarasa paNa lAgI. keTalAka parivrAjako TekarI para caDyA. vIrajI bhAvasAra. pUrvabhavathI sAthe khAssuM jamA pAsuM lAvelA. AvyA ahIM, paNa AMkha to agama lokamAM maMDAyelI. muni mahArAja thobhaNavijayajI mahArAja nAmanA bheru maLI gayA ane sa2nAmuM meLavI lIdhuM. mAe lagnanI beDI pagamAM nAkhI hatI. paNa, ene gaNakAre e bIjA ! eto UpaDyA nAtamAM bhaLavA mATe. TheTha paMjAbanA kSetra joDe e leNuM nIkaLyuM. copaDe lakhelA lekha mithyA na thAya,paNa thoDo khAMco paDyo. e kALamAM paNa mADI pageruM zodhatAM paMjAba jaI caDyAM. be joyuM, to dUra-dUra pANInA vizALa pravAhavALI gaMgA jaNAI. badhA utAvaLe e gaMgA kinAre pahoMcyA. be kAMThe vahetAM nirmaLa nIra joI ja rahyA. svaccha retImAM besI jarA vizrAma karyo. sAme pANI che. paNa(vrata) paNa che ! vrata evuM ke koI Ape to pivAya ! yAcanA kare, koI sAmI vyakti anumati Ape to ja pANI pIvAya ! tApa vadhato hato. tema tarasano pAro paNa caDato hato. kyAMya dUrathI paNa koI AvatuM dekhAya ! TekarI para caDI bUmo pADI joI. bUmanA e zabdo AkAzamAM verAI gayA. vyartha ! jhaLahaLatA vairAgyanI mUrti samA e mahApuruSane zatazaH praNAma pa badhAe zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAnuM ane guru aMbaDa parivrAjakanuM zaraNuM laI aNasaNa svIkAryuM ! badhA tyAM ja kALadharma pAmyA ! jIvaleNa tarasanA saMjogomAM paNa koIe vratabhaMgano vicAra suddhAM na karyo. pratijJAmAM chUTachATano prastAva paNa na vicAryo. prANanA saMkaTamAM paNa pratijJApAlanano ajoDa prasaMga che. prANa to janmojanma maLaze, paNa AvuM nizcala dharmapAlana kyAM maLavAnuM che ? deha azAzvata che. dharma zAzvata che. deha asAra che, dharma sArarUpa che. azAzvata vaDe zAzvatane, asAravaDe sArane, anityavaDe nityane sAdhe che -te ja dharmI che. AvA aDaga pratijJApAlana karanArane lAkha lAkha vandana ! cAra sagAMne paNa sAthe laI gayAM hatAM. vIrajI bhAvasArane mAMDamAMDa samajAvyA ane ghare pAchA laI AvyA ! dIkarA pAse vacana lIdhuM : eka dIkaro thaI jAya, pachI tuM chUTo ! mAnuM veNa na uthApyuM. gharamAM AvIne rahyA to kharA paNa mana to paMjAbamAM mUkIne AvelA. divasa ne rAta, zvAse zvAse, basa e ja dhUna, eka ja lagana H kyAre chUTuM A kedakhAnAmAMthI. saMsAra mAMDIne beThelA. Amatema mADInAM kAma kare. eka divasa bapore mAe vIrajIne kahyuM : kadAca jarUra paDe to kAma Ave, mATe thoDuM ghI leto Ava ne ! tapelI ane pAvalI laI ghIvALAnI dukAne jaI vIrajI Ubho rahyo. gharAkI ghaNI hatI eTale Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 dhanya dharA dukAnadAre kahyuM ke khamA ! hamaNAM dauM chuM. tyAM to eka chokaro doDato gAvAnuM barAbara jAme ! tabalAnI paNa jhamaka Ave ! Avyo ane vIrajInI sAme joIne bolyo: "jhaTa jAo. tamAre ghera zuM karavuM? evI vimAsaNamAM hatA tyAM emanI najara pUjAmAM dIkaro Avyo che !" beThelA sAkaracaMda bhAvasAra nAmanA tera-cauda varSanA eka chokarA ! bolatAM ja vIrajIe tapelI ane pAvalI dukAnadArane para paDI. vIravijayajI mahArAje kahyuM : "sAkaracaMda, Ubho thA ! ApI. kahI dIdhuM : "ghI ghare pahoMcADI dejo ane pachI kahejo ke peTI zarU kara !" vIrajI paMjAba dIkSA levA gayo che !" sAkaracaMda to bAvo banI A sAMbhaLI rahyo; kahe : "bApajI ! - gharanA phaLiye DokAvA paNa na gayA. paga UpaDyA sIdhA meM peTIne kadI amasto paNa hAtha aDADyo nathI. sAregamanA sUranI bhAvanagara tarapha. sTezane pahoMcIne je gADha UpaDatI hatI, temAM ja kazI gatAgama nathI. "mahArAja kahe : "besa. tane AvaDaze. tuM besI gayA. athaDAtA-kUTAtA paMjAba pahoMcyA. aMbAlA zaheramAM gAI zakIza, vagADI zakIza."sAkaracaMde gurune praNAma karyA. supArzvanAtha prabhunA sAMnidhyamAM jIvane hAzakAro thayo ! tyAM paMjAbI mahArAje ene mAthe hAtha mUkayo. AzIrvAda ApyA. guruno kamaLasUri mahArAjanA caraNomAM jIvana samarpita karyuM. dIkSA laI caraNasparza karI, peTInuM abhivAdana karI cAkaracaMde saMgAtha Apyo ! vIrajI bhAvasAra maTI muni vIravijaya mahArAja banyA. e sAla peTIe sUra purAvyo. AMgaLIo pharavA lAgI, dezIo gavAtI hatI vikrama saMvata 1935 nI. gaI tema tema sUra nIkaLavA lAgyA ! pUjA bhaNAI. gAma AkhAmAM vairAgya jhaLahaLato hato. kSayopazama tIvra hato. kAvya-stavanonI vAta phelAI. pachI to sAkaracaMde varSo sudhI pUjAo bhaNAvI, ame saheje phuraNA thatI hatI. Ameya paMjAbamAM to gAnA-bajAnA jyAM paNa vikrama saMvata 201819mAM emane sAMbhaLyA che. barAbara ne tyAM cAlatAM ja hoya. munizrI vIravijayajIe e raMgamAM DhabathI rAga-rAgiNIthI pUjAo bhaNAvatA ! bhagavAnano raMga bheLavyo ane bhaktibhAvanAM aneka stavanonI A te vacana siddhi ja ne? manahara racanAo karI. pote janamyA to gujarAta-saurASTramAM paNa bolacAla hiMdImAM ja karatA rahyA. have sihora gAmamAM banelo prasaMga joIe, varateja pAsenuM munizrI vIravijayajI racita stavananI eka kaDI... gAma. tyAM vihAra karIne munizrI padhAryA hatA, upAzrayamAM "kyuM na ho sunAI sAMI, jaisA gunhA kyA kiyA ? birAjamAna hatA. upAzrayamAM popaTa nAmano eka mANasa kAma kare; auro kI sunAI ve, merI bArI nAhIM Ave; sAdhu bhagavaMtonI sevA kare. e dAja kADhato hato. tuma bina kauna merA, mujhe kyuM bhUlA diyA ! " kyuM 0 - vIravijayajI mahArAje enI sAme joI, ene bolAvavA bUma vividha rAga-rAgiNIthI zobhatI racanAo paNa hiMdImAM karI. pADI - "popaTa,' javAba na maLyo." emanAM racelAM stavano paMjAbamAM ane gujarAtamAM lokajIbhe caDyAM; bIjI bUma, trIjI bUma : "popaTa ! popaTa! " gavAtAM rahyAM. jANe prabhujInI sAthe vAto karatA hoya evA bhAva javAba kyAMthI maLe ? eka bhAI tyAM hAjara hatA. te kahe: emanI racanAomAM Ave ! "mahArAjajI A popaTa sAMbhaLato nathI. bolato ya nathI."e ene teo pUjAo, stavano khUba raMga-DhaMgathI ane bhAvathI gAtA. mahArAja samakSa laI AvyA. rasa ane ruci evI ke dila ekatAra thaI jatuM. vIravijayajI kahe : "bola ! popaTa bola ! " mahArAjazrInA jIvananI pavitratAnA kAraNe munizrIne vacanasiddhi prApta thaI A vacano jANe enA aMtarapaTane bhedI aMdara UtarI rahyAM hatAM ! hatI. AvA be prasaMga yAda karavA jevA che. eka varateja gAmamAM jJAnataMtuo jhaNajhaNI UThyA ! ene vAcA phUTI, janamano mUMgo popaTa banelo ane bIjo sihoramAM banelo. paMcAvana varSe bolato thayo ! munizrI vIravijayajI AvA vacanasiddha ane saMkalpasiddha hatA! munizrI varatejamAM birAjelA. tyAM zrI saMbhavanAtha bhagavAnanA vairAya, virati ane vacanazuddhino A camatkAra hato. derAsaramAM navvANuM prakArI pUjA bhaNAvavA gavaiyo bhAvanagarathI AvuM masta ane vairAgyamaya jIvana jIvI, teo 67 varSanI AvavAno hato, evAmAM mUzaLadhAra varasAda cAlu thaI gayo. gavaiyo vaye, vi.saM. 1975nI sAlamAM khaMbhAta mukAme kALadharma pAmyA. have samayasara nahIM AvI zake tevuM lAgyuM. pUjAnI badhI taiyArI thaI jhaLahaLatA vairAgyanI mUrti samA A mahApuruSane zatazaH gaI hatI. munizrI pote paNa AvIne beThA, pUjAo lalakAravI zarU praNAma. karI; paNa thayuM ke hAramoniyama upara sUra ApanAra koI hoya, to Ave Jain Education Intemational ducation International Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 jAko rAkhe sAMIyA... vAta nAnI che, paNa kyAreka ja banatI jovA maLe tevI che. kudarata svayaM jenuM rakhopuM kare tevuM vyaktitva pUjyazrInuM hatuM. eka urdU zera yAda Ave che : "phAnUsa bana ke jisakI hiphAjata havA kare| vo zamba kyoM bujhe jise rozana khUdA kare||" kudarata temane sAnukULa thaIne rahetI hatI te darzAvatA aneka prasaMgomAMthI be prasaMgo joIe. teo potAnuM jIvana anyane mATe jIvatA hatA e A prasaMgo parathI jaNAI Ave che. vi. saM. 1973nuM comAsuM sAdaDI (rANakapura-rAjasthAna)mAM vitAvyuM. cAturmAsa pachI, zivagaMjathI jesalamerano cha'rI pALato saMgha pUjyazrInI nizrAmAM nIkaLyo. nAkoDA tIrthanI AgaLa to badho raNa-pradeza. nAnAM nAnAM gAmo raste AvatAM. vAsaNA karIne eka nAnuM gAma AvyuM, tyAM saMghano mukAma hato. gAmamAMthI saMghane AvakAra maLyo nahIM, eTaluM ja nahIM, gAmavALAMo kahevA lAgyAM : "ahIM nahIM. bIje jAo. tame ATalA badhA amArA gAmanuM be mahinAnuM pANI eka ja be divasamAM haDapa karI jAo. pachI ame pANI vinA TaLavaLatA thaI jaIe. " vAta pUjyazrInA kAne AvI. temaNe gAmalokone kahevarAvyuM : "phikara zA mATe karo che. tame pANI vinAnA nahIM raho "emanI AvI haiyAdhAraNathI gAmalokone dharapata thaI. saMghe tyAM paDAva nAkhyo. badhAM yAtriko TharIne ThAma thayA. bapora sudhI to AkAza cokhkhuM ane koruM hatuM. vAdaLanAM koI nAma-nizAna na hatAM. evAmAM acAnaka tyAM vAdaLa caDI AvyA ane sAro evo carasAda paNa paDyo. gAmanuM taLAva bharAI gayuM. gAmanA loko doDIne AvyAM ane kahevA lAgyA : "bApajIne kaho, jeTaluM rahevuM hoya teTaluM ahIM rahe. " evo ja bIjo prasaMga vi. saM. 1989mAM banyo. 67 pUjyazrI amadAvAda hatA tyAre ArdrA nakSatra cAlI rahyuM hatuM. ArdranA chellA tera divasa bAkI hatA. comAsuM boTAdamAM nakkI thayuM hatuM. boTAda javA vihArane raste, koTha-guMdI thaIne pUjyazrI phedarA padhAryA. phedarAthI khaDoLa lAMbuM thAya. bhAlano pradeza sAva verAna. sAMje thoDo vihAra karI vacce saMthAro karI, vaLate bIje divase khaDoLa pahoMcavuM ema nakkI TharAvyuM. jyAM rAtrimukAma karyo tyAM koI gAma-sIma na hatAM eTale pAMca pIpaLA kahevAya evI jagyAe taMbU-rAvaTI nAkhIne sthAna UbhuM karAvyuM. sAthe sAta ThANA hatA. AjubAjunA kheDUtoe AvIne kahyuM ke "unALAnI garamInA divaso che eTale vIMchIno upadrava rahe che.saMbhALajo. " kacchI mI DI mI DI mI mahArAja sAhebe taMbU pharatI pALa karAvI. sAdhuone sUcanA karI ke rAtre mAtru karavA paNa A pALa oLaMgavI nahIM. te rAtre eka sAdhu mahArAja pramAdavaza bahAra gayA, pALa oLaMgI tyAM ja vIMchIe DaMkha dIdho. mahArAja sAhebe sahaja Thapako ApI, haLavethI premALa hAtha pheravI vIMchIno DaMkha utAryo. vahelI savAre haju to ghero aMdhakAra hato. thoDI vAre, hAthanI rekhAo mAMDa dekhAya eTaluM ajavALuM thatAM vihAranI taiyArI karavA kahyuM. sAthenA mANaso kahe, 2Atre varasAdanuM moTuM jhApaTuM AvyuM jaNAya che. haju paNa phara phara cAlu che. taMbU pharate pacAsa pacAsa DagalAM dUra varasAda ane taMbUmAM pANInuM eka paNa TIpuM nahIM ! taMbUnI aMdarano bhAga ekadama koro kaTa ! jonArane Azcarya thayuM. kudarata A rIte temanuM rakhopuM karatI hatI. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 dhanya dharA adUbhatacaritranAM svAminIno jaya ho! Aje to basa! eka pachI eka, Azcarya upajAvanArI vAto ja sthiravAsa rahelA, virAjamAna hatA. dAdAe vaMdanA karI. te rIte manamAM AvatI rahI che. Aje je vAta karavI che te vAtanA dastAvejI dIkarIe paNa vaMdanA karI. dIkarInA bhAgyanI saMketalipi joSI purAvA sAMpaDyA na hota to vAtane koI sAcI mAnata ja nahIM. mahArAjabhalenaUkelI zakyA, paraMtu munirAjapaLavAramAM dIkarInuM AvuM te hotuM haze?" evA udagAra sAMbhaLavA maLe. lalATa joIne e kaLI gayA ! paNa, mAno ke na mAno, A vAta sAcI che. dAdAne kahyuM : "tamArI A dIkarI asAdhAraNa kAma karavA A kALanA pravAha upara daSTipAta karatAM ema jaNAI Ave che ke pRthvIlokamAM avatarI che. ene prabhuzAsananA caraNe soMpI do !" AvI ghaTanA kyAreka ane kvacita ja bane. samayanA paTamAM zuM na dAdA saMskAramUrti hatA. AvA kAma mATe "nA" jevo zabda, bane teno uttara Apavo muzkela che. emanA mukhamAMthI kyAre paNa na Ave. "AyuSyanuM amRta vAta Ama banI che. vi.saM. 1268mAM khaMbhAta jevA gAmamAM sAdhutAche." - AsamajaNa hatI paNa vimAsaNa e thaI ke, bApajI koTyAdhipati zreSThInA dIkarAne tyAM dIkarI janmI che. jonArAM moMmAM ! satata sukhamAM UcharelI komaLa kusuma jevI A dIkarI kaThora saMyama AMgaLAM nAkhI jAya evI rUpa-rUpanA aMbAra jevI A dIkarI ! jIvana kevI rIte pALI zakaze? vaLI guruvacana paNa amogha hoya che ane rUpa karatAM anekagaNuM caDiyAtuM enuM bhAgya ! koI nakazAmAM na evI zraddhA paNa hatI. ghaDIka kamaLanA phUla jevI dIkarInA moM tarapha samAI zake evuM enuM bhAgya. joSI mahArAjane kuMDaLI banAvavA to jue, to ghaDIka guru mahArAjanA, tapa-tejathI dIpatA mukha-kamaLa ApI, paNa bhAgyanuM varNana karavAnuM emanuM gajuM na hatuM ! kuMDaLI tarapha jue ! chevaTe dharma pratyenI aDaga zraddhAno vijaya thayo. dorI enA phaLAdezamAM moTI pUrNAkRti cItarI jAtakanA pitAne parata putra, putravadhU tathA parivAra sAthe AvIne ATha varSanI dIkarI karI AvyA! pamAne vahorAvI dIkSA apAvI. bhAvollAsanI UchaLatI choLo goLa vIMTo kholI ne joyuM to pAnAM sAva korAM ! joSIne pUchayuM, vacce dIkSA thaI. te have padmazrI nAme oLakhAvA lAgyAM. Ama kema? "joSI mahArAja hAtha joDI kahe : "mArI kalamamAM e dIkSA pachI, bhAgye khIlavAnA badhA sImADA oLaMgI lIdhA. kauvata nathI ke tenuM bhAgya huM lakhI zakuM ! eka to, jevuM che te badhuM huM potAnA guru mahArAjanI sAthe te nAnA sAdhvI beThAM hoya to paNa vAMcI zakato nathI ane jeTaluM vAMcI zakuM chuM te kalama dvArA pragaTa karI AvelAM badhAM pahelAM A nAnA mahArAjane ja vaMdana kare ! are ! e zakuM tema nathI. huM A jAtakanA bAra bhuvananA grahonA vartamAnanI to ThIka, paNa temane joIne vagara upadeze dIkSA levA mATe zrAvikAnAM lipi ukelavAmAM lIna hato tyAre ja zabdoe AvI kAnamAM kahyuM - vRndanAM vRnda taiyAra thaI jAya. A bhAgyane zabdadehamAM pUravAnI amArI zakti nathI mATe, amane mAnazo !mAtra traNa varSanA dIkSAparyAyamAM teo sAtaso ziyAnAM kAgaLa para utArI zaramiMdA banAvazo nahIM - huM ema ja laI guNI banyAM ! sUri mahArAje temano pravartinI padane abhiSeka Avyo chuM." karyo. traNa-cAra varSa pachI mahattarA padathI alaMkRta karyA. sakaLa zrI vAta visAre paDI. dIkarI sonAne ghUghare ramatI, kamaLabharelA saMghamAM temanuM cAritra, saMyama AdarzarUpa gaNAvA lAgyuM. buddhinI vizALa sarovaramAM haMsa jema eka kamaLathI bIjA kamaLa para vicarato tejasvitA evI ke gUDhamAM gUDha tattvajJAnanA padArtha saraLatAthI, hoya, vilasato hoya tema, te kALanA khaMbhAtanA, sahaja heta prItathI hAthamAM rahelA AmaLAnI jema sAmAne samajAvatA hatAM. tapasyAmAM UbharAtAM svajanonA eka hAthamAMthI bIjA hAthamAM, hulAtIphalAtI uttarottara pragati sAdhatA rahetAM hatAM. dIkarI moTI thavA lAgI. mAtra aThThAvIsa varSanI vayeto A bhavamAM saMcita thayelAM utkaTa sukhanA divasone vItatAM vAra zI? dIkarInA dAdAno rojano puNya bhogavavA sagatimAM saMcarI gayAM. vaya ochI hoya ke vastI niyama -savAre prabhudarzana karI, guru mahArAjane vaMdanA karI ghera hoya paNa ajavALuM keTaluM patharAyuM te mahattvanuM che. sakaLa saMgha AvavuM. eka savAre dAdA darzane jatA hatA tyAre pautrI padmalakSmIe zokamagna banI gayo ! eka tejasvI tAralo pRthvIlokanI mulAkAta sAthe AvavA jIda karI. dAdAnI AMgaLI pakaDI dIkarI deva-darzana laIne teja lisoTo pAtharIne vidAya thayo. karI upAzrayamAM guru mahArAja pAse AvI. tyAM dharmamUrti mahArAja temanA samagra jIvana para draSTipAta karIe to badhI ghaTanA Jain Education Intemational Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 69 sAMbhaLatAM mAtra "adUbhuta" zabda ja mukhamAMthI sarI paDe. pravRtti ane niSkaSAya vRtti. A be lakSyamAM jJAna sAdhanA khUba te kALa evo hato ke guru mahArAjanI paNa pratimA bharAvAtI sahAyaka che. A kArya saraLatAthI thaI jAya. nahIM, koI yupradhAna puruSa mATe ja e vikalpa khullo raheto hato. ATalI vAta thaI eTale tarata jijJAsA thaI ! vAta to sarasa evA samaya daramiyAna eka sAdhvInI pratimAnI to kalpanA zI rIte che; AdarzabharI vAto che. zuM AjanA yugamAM A zakya che? AvA thaI zake? raLiyAmaNA praznano javAba paNa ApaNane raLiyAta kare evo maLyo. chatAM A mahattarA padmazrInuM utkRSTa puNya, alaukika prabhAva, harSa sAthe jaNAvavAnuM mana che : tethI vi.saM.1298mAM teonI pratimAnuM nirmANa karAvavAmAM AvyuM. uttamakuLa, saMskArI mAta-pitA, saMyamanI bhAvanA janmAve tevuM nitya darzanArthe ane upakArInA upakAranuM smaraNa thatuM rahe e vAtAvaraNa. pariNAme daza varSanI vaye ja dIkarIe dIkSA lIdhI. dIkSA AzayathI banAvelI emanI pratimA, kALanI pachaDATo vacce Aje vakhate ja eka zubha vicAra maLyo, paNa akhaMDa sacavAyelI rahI che. mAtara tIrthanA sumatinAtha tame dhAro to ekavIsahajAra gAthA karI zako.' A prabhunA vizALa jinAlayamAM A pratimA vidyamAna che. te vicArane bhAvasahita cittanI bhUmimAM vAvyo. samayejaya ho! jaya ho ! mahattarA pravartinI sAdhvIzrI samaye tene yogya khAtara-pANI maLatAM rahyAM. 'padmazrI mahArAjano jaya ho! jotajotAmAM A zubha saMkalpane aMkura phUTyA. vadhatA vadhatA te choDa banI, vRkSa ane dhIMguM vRkSa banyuM. mAtra saharSa jaNAvavAnuM ke..... aDhAra varSanA dIkSA paryAyamAM to ekavIsahajAra virala koTinA kahI zakAya tevA sAdhvIjIzrI gAthAno lakSyAMka siddha karI lIdho ! padmazrIjInI vAta pAThazALA - 36 mAM vAMcIne jJAna-sAdhanAnI yAtrA avirAma cAlatI rahI. AnaMda, ahobhAva ane Azcarya pragaTa karatAM ghaNAM mAtra navI navI gAthA karavAnI eTaluM ja nahIM, jeTalI patro AvyAM che. teoe bharapUra anumodanA karI che, gAthA thaI hoya te badhIne parAvartananA svAdhyAya dvArA paNa sAthe prazna paNa karyo ja che. A vAta jUnA vadhu ne vadhu draDha karIne tene AtmasAta banAvavAnI, jamAnAnI che, paNa vartamAnamAM kaMI AvuM vilakSaNa, tAjI rAkhavAnI ! AvuM karavAthI, A jJAnasAdhanA netradIpaka jovA maLe ke nahIM? mAtra bhUtakALanI samRddhi karavAthI dhIre dhIre anyoga siddha thAya che. kramazaH ja che? vartamAnano vaibhava che ke nahIM ? jJAnadazAnI prApti thAya che, arthAta jJAtAbhAva mArA manane paNa A prazna suMdara lAgyo. e pAmavAno A ja mArga che. draSTie cArekora najara pheravI to, prabhu saMghanA to, prabhu saMghanA sI ) ekavIsahajAra gAthAomAM pAMca pratikramaNa, udyAnamAM keTakeTalAM phUlo jovA maLyAM; koI raMgamAM, bhASya, karmagraMtha, AgamanI niyukti, prasiddha koI sugaMdhamAM, koI kadamAM to koI zobhAmAM kevAM indriyaparAjaya zataka, vairAgya zataka, kSetra samAsa, kevAM caDiyAtAM che, te joIne maeNvismaya anubhavyo. moTI saMgrahaNI vagere aneka graMthono samAveza thAya temAMthI hAla eka puSpanI suvAsa mANIe. che. dIkSA pachI, roja traNa ke pAMca jeTalI gAthI vAta Ama che :-- nAnI vayamAM dIkSA thAya to karavAmAM Ave to paNa eka dAyakAmAM A badhuM siddha jJAnanI sAdhanAnI kevI moja mANavA maLe ! evA dIkSitanA thaI zake. jIvanamAM ochAmAM ochI ekavIsa hajAra zloko-gAthA kaMThastha thavI e sAdhvIjI mahArAjanuM zubha nAma che hakAraguNAzrIjI. dIkSA joIe. AvI mAtabara mUDI hoya to jIvananA uttarakALamAM citana samaye vaya bAra varSanI hatI, hAla trIsa varSa AsapAsanI vaya che. ane anuprekSA mATe bharapUra sAmagrI maLe - maLI rahe. ArtadhyAnanA acalagacchanI paraMparAmAM che. A cAturmAsamAM teo kacchanA bidaDA kAdavathI eka paNa divasa citta kharaDAya nahIM. manamAM prabhujInA gAmamAM virAjamAna che. A vAta vartamAnakALanI che; atyAranI vacananI mastIno anubhava thayA kare. sauthI mahattvano lAbha to e che. ApaNI AsapAsanI ja che. preraNAnuM jharaNuM vahetuM che. khobo thAya ke javAnI sukhe sukhe pAra UtarI javAya. zrutajJAnanA baLathI bharIne emAMnuM amRta jaLa pI laIe. tarasa chIpAvI laIe. kAmAvegano tabakko oLaMgI javAya. vaLI AnAthI zramaNajIvananAM je be lakSya che, tene sAdhavAnuM sugama banI jAya! niSkalaMka ja. no korna Jain Education Intemational Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 ) dhanya dharA mokSanI sIdhI gADI cUkI gayelo jIva deha uparanI mUcha Utare che tyAre sAdhupaNuM pragaTe che. dhananI emaNe dIkSA paNa kevA saMjogamAM lIdhelI? jANe kenirveda zabda mUcha utAranArA zrAvaka kyAreka jovA maLe che tyAre pramoda thAya che mUrtimaMta thayo na hoya ! A bhava te eka kedakhAnuM che; temAMthI paNa dehanI mUcha UtarI gaI hoya tevI sAdhutAnAM darzana thAya tyAre nIkaLavA, kedI je rIte jhUre ane jhajhUme evI, saMsAramAM temanI pulakita thaI javAya che. sAdhvIjIzrI lakSmaNAzrIjInAM darzane e avasthA hatI ! samakitadaSTi aviratidhara hoya ane keTalAMka anubhava thayo. nikAcita cAritra mohanIya karma vedavAnA bAkI hoya te mATe ja lagabhaga 75 varSanI jaipha vaya; zarIra rogathI gherAyeluM, tethI saMsAra mAMDe e rIte temane saMsAra mAMDavo paDyo. mana mAne nahIM, sAdhvIjI saMpUrNa saMthArAvaza hatAM. temanI pAse zAtA pUchavA gayA. mana kacavAya. A badhAmAMthI chUTavA jhaMkhe. pUjya meghasUrijI ruNa zarIra asthizeSa thayuM hatuM, chatAM moM para teja hatuM. zarIramAM mahArAja pAse dIkSA na levAya tyAM sudhI AyaMbila karavAno puSkaLa dAha thato hato. moMmAM to jANe aMgArA bharyA hoya! peTamAM abhigraha hato. A tapa satata be varSa sudhI cAlyuM! eka dIkaro paNa lAdya baLatI hatI. jIvana TakAvavA mATe mAtra pravAhI laI hato te daza varSanI vayano thAya pachI ja dIkSA laI zakAya. zakatAM; dUdha, mosaMbIrasa ane pANI AvuM divasamAM traNa-cAra vAra mananI utkaTatA eTalI badhI ke,dhIraja kema dharI zake ! gharamAM levAtuM. laghuzaMkA thaI javAnA kAraNe sahavartI sAdhvIjIne kaSTa na ja veSa badalI lIdho ! bhAre ho-hA thaI. sAdhvI veSamAM ja gharamAM paDe mATe, pANI to mAtra eka-be camacI jeTaluM ja letAM! laghuzaMkA rAkhyAM ane pachI vidhi karAvI. vairAgya tIvra hato. ati mitabhASI thaI jAya to paNa khyAla na rahe eTale aMze zarIrano nIceno bhAga svabhAva, kazA para mohanuM to nAma nahIM. dehabhAvathI upara acetanavatu jaDa jevo thaI gayo hato. vaLI bIjAne kaSTa ApavuM indriyabhAva tenAthI upara, manobhAva ane tenAthI paNa upara paDe che te khyAlathI temane pArAvAra kSobha, du:kha ane pIDA thatI , AtmabhAvanuM sAmrAjya! jANe ke ekAda bhavamAM mukta thanAra jIva! hatI. buddhi AtmabhAvane AdhIna vartatI hatI. deha ane dehanA roga, A vaye, roja paccakhkhANa karatI/karAvatI vakhate rakajhaka thAya. pIDA - A badhAno to vicAra sudhdhAM pharakato na hato. niraMtara sAdhvIjI kahe ke "upavAsa karAvo, mAsakhamaNa karavuM che." jIvananI AtmAno ja vicAra 2mato rahe! zrI AnaMdaghanajInA zabdo ekamAtra abhilASA, emanI tIvratama jhaMkhanA, mAsakSamaNa AtamadhyAnI zramaNa kahevAya e zabda caritArtha thatA jovA maLe! karavAnI hatI. parivAramAM koIe A tapa kareluM nahIM tethI paNa ame maLyA te pachI paMdareka divase jANavA maLyuM ke teoe A manamAM tIvra bhAva hatA. vyAdhigrasta jarjarita dehamAMthI mukta thaIne navo nakora deha dhAraNa nAgaketunA pUrvabhavamAM, bALakane aThThama karavAnI tIvra bhAvanA karavA ahIMthI zrI sImaMdhara deva kane javA prayANa AdarI dIdhuM che. thaI hatI, e kathAnI yAda AvI jAya ! A pachInA bhAvamAM deha ane AtmA judA ja che -myAnamAM rahelI talavAranI jema lamaNAzrIjI sAdhvIjIne manuSya-jIvana maLe to janmatAveta . evaM yathArtha darzana tyAre thayuM hatuM. AtmA ja bolato hato. mAsakSamaNa zabda sAMbhaLatAM mAsakSamaNa kare to navAI nahIM eTaluM 86 AtmAnA bhAvomAM ramamANa vyaktinuM udAharaNa manamAM aMkita tIvra anusaMdhAna mAsakSamaNa sAthenuM baMdhAyeluM hoya tevuM lAge! thayuM. e savAra dhanya banI gaI! iza da ra ii ii kA : || |3 | | | ra Ta karI | | kamI . | | | DAkora rola karI koNa Jain Education Intemational Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 priya Atman, prema...prema...prema. cetana!aba mohe darisaNa dIje mAgasara suda 5 - 2062 dazA poravADa upAzraya, amadAvAda Aje saMyamajIvananAM pistAlIsamA varSe, vItelAM varSonuM vaLata2 jovA mana talase che, tenAM lekhAM-jokhAM karavA mana utsuka che. saMyamajIvana zenA mATe? saMyamajIvanathI zuM siddha karavuM che ? tAre ghara saMkamAM kathaM tehiM (artha : doSothI UbharAtA saMyama mATe upadezamAlAnA vacanamAM kahevAyuM che ke teoe gha2badalo ja karyo che) sArthaka karavuM che ke agha te saphalaM janmA bolI zakAya tevuM jIvavuM che ? prabhu mahAvIre saMyama jIvananI anivAryatA kayA prayojana mATe kahI che ! thoDIvAra te vicArI jo ! tArA svarUpa upara huM ovArI lauM chuM. Aje sAticAra saMyamanAM 45 varSa thayAM. te nimitte tArI sAthe thoDo samaya goThaDI karavI che. prabhue manuSyabhavanI sArthakatA varNavatAM kahyuM che : "dehathI AtmA judo che."A vacana zraddhAthI svIkAryA pachI te anubhavAya to A janma lekhe lAge. A anubhava AtmasAta karavAno zreSTha mArga pravajyA-dIkSAche. jIvanamAM sAdhutA pragaTe tyAre ja deha gauNa banI zake. te mATe jeTalAM sAdhakasAdhano che tene apanAvavAM. ane bAdhaka che tene sAvadhAnIpUrvaka tyajavAM. ghAtakane to dUranA dUra ja rAkhavA. dehAtmaviveka e eka ja sAdhya che, lakSya che. e siddha karavA tenAM sAdhana-upasAdhana lekhe je kAMI karavuM paDe te jJAna-darzana-cAritra tarIke gaNAtuM hoya te AdarapUrvaka sevavuM. dehabhAva bhAna e laukika che. AtmabhAva bhAna te lokottara Jain Education Intemational 71 che. A laukika sthiti to anAdinI che. mana, vacana ane karaNImAMthI tene tyajavAnI che, tene sthAne lokottara vacano, vicAro ane vartaNUMkane tAre cIvaTathI apanAvavAnAM che. A badhAMne tAruM tArA banAvavAnAM che. na anAdithI je dehAdhyAsa cittavRttimAM gADhapaNe vAyA che tene aLago karavAnuM lakSya eka kSaNa mATe paNa na vIsarAya te mATe, prabhu darzana vaMdana, tIrthayAtrA, sAmAcArInuM pAlana karavuM; enI puSTi mATe Agama graMthothI laI prakaraNa graMthonuM adhyayana karavuM; A badhAM sAdhanono upayoga dehabhAvane sthAne AtmabhAvanI sthApanA karavA mATe che. rojanI ghaTamALamAM para-padArtha pratyenI prIti mULagAmI banI gaI che tenAthI jIvane pAchA vALIne parama tattva pratyeno lagAva Ubho karavAno che. sthULathI sUkSma taraphanI gati ka2vAnI che. anityathI nitya tarapha najara noMdhavAnI che. anyathA A jIvana to evuM anitya che ke H "mArI hastI, mArI pAchaLa e rIte vIsarAI gaI, AMgaLI jaLamAMthI lIdhIne jagyA purAI gaI. " mAtra dazya jagatamAM gati-sthiti sImita thaI jAya che tene badalIne adazyamAM najara doDAvavAnI che; tAre tyAM sudhI pahoMcavAnuM che. divasamAM dasa vAra bolaje : "dehathI huM judo chuM. " ATaluM lakSyarUpe tArA manamAM kotarAI 2he to tuM A saMsAramAM visAmo zodhe paNa mukAma to na ja kare ! tAruM A lakSya uccatama che. A hetune tuM paLabhara paNa bhUlato nA ! prabhu mahAvIre kahyuM che ke : paLa ekano paNa pramAda na karate A arthamAM che. AtmavisaraNa e pramAda che. satata jAgRti te apramAda che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 deha che eTale dehabhAvamAM lInatA sahaja che. DhALa che. AtmabhAvanI satata smRti e caDhANa che. tAro janma e mATe ja thayo che. e sthAne tAre pahoMcavAnuM che. A kALamAM ghaNA sAdhaka e jagyAe pahoMcyA che. tAre mATe paNa e azakya nathI. manamAM e vRttine satata jAgRta rAkhIne jIvato jA, enuM raTaNa karato jA ! jo A lakSya na pakaDAyuM to goLa goLa pharavAnuM ja thAya che. ema na thAya te mATe tane huM kahuM chuM. have e bhUlanuM punarAvartana aTakAvI deje. A tapa che. pariNAma utkRSTa che. saMsAramAM upAdhi to pArAvAra che. Dagale ne pagale AvavAnI che, paraMtu ekavAra paNa deha ane AtmAnA bhedanI pratIti thaI to lAbha ja lAbha che. saMsAranI upAdhi tane sparzaze nahIM. enuM suphaLa e maLaze ke tane samAdhi aMke thaI jaze ! aMta samaya e to jIvanano saravALo che. samagra jIvana kevuM vItyuM che tenI pratIti aMtakALe thaze. lakSya prApta karavA mATetapa ane svAdhyAya ja mArga che evuM nathI. bIjA raste paNa samAdhi hAMsala thaI zakeche. bhaktinI tIvratA, zaraNagamananI tAlAvelI, ahaMnI zUnyatA -A badhAthI paNa dhyeya siddhi thAya che. tuM koI paNa eka rasto pasaMda kara ane e raste dhIrAM Daga bharavA mAMDa. tane sahAyaka paNa jarUra maLI raheze. gantavyane yAda rAkhIne koNa ?'no sAco javAba meLavI le. tAruM sadbhAgya che ke tane AvI vicAraNA karavAnuM gamyuM. tane prApti thaze ja evI AzA rAkhavI game che. dehathI vastra juduM che e to tuM anubhave che. dehathI AtmA paNa judo che evuM anubhavavA jevuM che. e ja karavA jevuM che. Aja sudhI te anubhava thayo nathI kemake tenA tarapha tAruM lakSya gayuM nathI, e dizAmAM pravAsa ane prayAsa Adaryo nathI. ekavAra samajAI jAya ke dehathI AtmA judo che pachI deha jarjarita thAya, rogothI gherAIjAya, pArAvAra pIDA thAya, pudgalanA svabhAva mujaba karamAI kALo paDe to paNa AtmA tenAthI judo che dhanya dharA e anubhavAze, piDAze nahIM, ribAze nahIM. AtmA sphaTika jevo nirmaLa, sat eTale ke satata vidyamAna, cit eTale jJAnamaya ane AnaMdamaya ! jJAnamaya eTale te jaDa nathI. AnaMdamaya eTale viSAda nathI. kyAre paNa olavAya ke Athame nahIM tevuM teja tAruM svarUpa che te anubhavAya to Adhi-vyAdhiupAdhinI pIDA rahe ja kyAMthI ? niraMtara sukhamAM AkAza jevA asIma cidAkAzamAM ja viharavAnuM jo tane gamatuM hoya to AtmAnI bahAranA pradezamAM bhaTakavAnuM baMdha kara aMdara jhAMkha. bahirmukhatA tyajIne antarmukha banI jA. aMdara teM kyAre paNa joyuM nathI, bahAra che tenAthI kaMI gaNuM suMdara aMdara che te jotAM AvaDI jAya to bahAranuM varavuM lAge, phikkuM lAge. vANI virame to anAhata nAda saMbhaLAya - vicAra virame to anaMtasamRddhinAM darzana thAya. udhAmA choDIne palAMThI vALIne kyAMka nirAMte ekAntane zaNagAravAnuM zarU karI de! tane hajI bahAranA TekAthI jIvavAnI Adata chUTI nathI, A tArI parAdhInatA che. aMdarano ko'ka Teko zodhI kADhI tenA sahAre jIvavAnuM zarU kara to svAdhInatA zuM cIja che tenI tane bhALa maLe. satata ne satata tuM bahAranI paristhitino Azraya le che tyAM sudhI tuM parAzrita che, tyAM sudhI tuM svAdhIna nathI. A jUnI AdatanI nAgacUDamAMthI nIkaLavuMtArA mATe kaparuM che paNa, koIkanA anubhavane jANI tene khapamAM laIne tuM tArI pAMkho phaphaDAva, UMce UDavA taiyAra thA. thoDo vakhata aNagamo lAge to sahI le. saMkalpa kara, dehanI pele pAranA pradezamAM ekavAra to laTAre nIkaLavuM ja che. jarUra bhagavAnanI sahAya maLaze. basa, Aje ATalI vAta tArI sAthe karIne haLavo thAuM chuM. ATalI vAta teM dhyAnapUrvaka sAMbhaLI tethI dhanyatA anubhavuM chuM. pharI kyAreka A bAbatamAM te je pragati sAdhI hoya tenA sukhada samAcAra Apaje. e ja Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 73 AMbAnA vana jevAthI thatA." chuM zvetAmbI nagarI. vana-vanothI gherAyelI nagarI. "A AMbAnA vana jevA thajo paNa A sAme nagarIno rAjA pradezI. jIvadaLa uttama. paNa game dekhAya che tevA kaMtherInA jhADa jevA na thatA. te kAraNe te nAstika-ziromaNi banI gayA hatA! vaLI ekavAra sArA banIe; pachI kharAba na parama-Astika thavAnA hatA te mATe to nahIM banyA hoya ne ! puvvaM ramaNijja bhUA, pacchA aramaNijja mA - zrIkezI gaNadhara mahArAja sAme cAlIne gayA ane temane bUjhavyA. pratibodha pamADyo. rAjAe jaga to AlaMbanathI bhareluM che. paDatAMnA ya Atma-tattvano hRdayathI ravIkAra karyo. te pachI potAnAM pApathI udAharaNo che ne caDatAMnA ya udAharaNo che. manamAM phaphaDATa vyApyo! pApathI bacavA 'AlocanA" lIdhI. chaThThane "UcAM AlaMbano levAM. supathamAM sat saMcaravuM' je joIe pAraNe chaThThanI tapasyA zarU karI dIdhI. te maLaze. jevA thavuM hoya tevA dAkhalA levA. sArA banI javuM rAjA pradezane dharmasammukha karavAnA hatA te kArya sArI rIte saheluM che sArA banI rahevuM agharuM che. ApaNe sArAM banIne sArA saMpanna thayuM eTale teozrIe vihAra karyo. rahevA jamyAM chIe." niyaMtavANIH zramaUT: (sAdhuo niyatavAsI nathI hotA). zrIkezI gaNadharanI vANI rAjA pradezanA manamAM chavAI gaI; rAjA pradezI vaLAvavA gayA. nagaranI hada pUrI thaI eTale dIvAdAMDI banI rahI. pradezIe hitazikSAnA be bolanI mAgaNI karI. vagaDAmAM UbhAM- mananuM nAva jevuM kharAbe caDavA jAya tevuM dIvAdAMDInA sahAre UbhAM ja zrIkezI gaNadhara mahArAje pharamAvyuM : vaLI mArge AvI jAya. prabhu-vANI to dIpa samAna che. barAbara pakaDI, enA para caDI jaIe to beDo pAra" che. juo dUta Avyo. savArano zAnta samaya hato. emanA pitA ane emanA paNa pitA-prapitA ema vaMza paraMparAthI, rAjA hamaNAM ja snAnAdi patAvIne AvyA hatA. rastA para mAthAmAM sapheda vALa Ave te pahelAM ja rAjya tyajIne yogano mArga paDato mahelano jharUkho hato. mAtra be ja jaNAM hatAM. rAjA hatA svIkAratA ! A paraMparA hatI ane che. priye ! udde patnatavAnuM ane rANI hatAM. rAjA bAjoTha para beThA hatAM ane rANI bAjumAM pi huM paLiyAM AvyAM chatAM gharamAM beTho chuM. basa, have e ja besI rAjAnA vALa savAratAM hatAM. bhAratamAM puruSo paNa lAMbA vALa yogI janone raste huM paNa prayANa karIza." rAkhatA evo varSo pahelAMno e samaya hato. evA gucchAdAra maMtrI, purohita, senApati ane anya javAbadAra vALamAM dhUpela sIMcatAM rANI ekAeka bolI UThyA : darabArIone bolAvyA. kahyuM : "yuvarAjane rAyasiMhAsana upara "tUta samAta: " sthApana karavAnuM muhUrta joI gho." maMtrIne paNa utsavanI taiyArI rAjA sahasA UMcA thaI jharUkhA bahAra rastA para jovA lAgyA. karavAnAM sUcano ApyAM... koI mANasa na dekhAtAM rANIne pUchavA lAgyA : "kyAM che dUta ? ..ane gaNatrInA samayamAM to yuvarAjano rAjyAbhiSeka kyAM che dUta ?" javAbamAM rANI mIThuM-mIThuM hasavA lAgyAM ! rAjAne karAvI, vananI vATe saMcarI gayA. dIkSA laIne tapomaya caTapaTI thaI ! jarA rahIne rANIe smita sAthe kahyuM ke, A ArAdhanAmAM DUbI gayA. AtmAne khoLavAmAM ane oLakhavAmAM yamarAjAno dUta - zveta vALa - AvI gayo! lIna banI gayA. | sAMbhaLatAM ja rAjAnA moMDhAnI ronaka badalAI gaI. mAM paDI e rAjA hatA somacandra, jeo prasannacandra rAjarSinA pitA gayuM. have duHkhI thavAno vAro rANIno hato ! evuM te zuM thayuM? thAya che. rAjA gaMbhIra svare bolyA : AvA rAjavI hatA ApaNe tyAM. "amArI samagra pitRparaMparAmAM AvuM banyuM nathI. mArA pitA, Jain Education Intemational Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 dhanya dharA ApaNane ArtadhyAna na zobhe tatra munirAja zrI ...... ...... Adi yogya ja AtmAne niraMtara jotA hoya to ja A sthiti Ave. anuvandanA - vandanA - sukhazAtA. nA deha taNI darakAra kare, agharA tapane AcaratAM. eka vicAra manamAM ghumarAya che te tamArI sAthe vaheMcuM chuM. e paMkti sAMbhaLelI kharI paNa jyAre temanI sAthe vAto mAMDI 4. AcArya zrI jitendrasari mahArAje chellA comAsAmAM surata tyAre teozrI kevA tapomaya che te jANyuM ane saMyama zabdano artha bhaTAra roDamAM evuM kahyuM hatuM ke, vadhu ne vadhu spaSTa rIte samajAyo. "mArA trepana varSanA dIkSA paryAyamAM trepana miniTa paNa A badhAM AtmabaLa sAdhaka paribaLonA saravALe prApta thAya ArtadhyAna thayuM nathI. " tema lAge che. trepana miniTa paNa ArtadhyAna nahIM.' vaLI kAraNa ApaNI vacce haratApharatAM sAdhunA A udgAra che, je ApaNA ke ArtadhyAnanA utpatti sthAnarUpa azubha cittavRttione ja kAbUmAM vartamAnanA zramaNonI AMkha ughADavA mATe pUratA che. laI lIdhI hoya to pachI upazama virodhI vRtti Uge ja kyAMthI ? - trepana varSa jeTalA vizALa jIvanapaTamAM zuM emane ArtadhyAna sAmAnya rIte ArtadhyAna iSTaviyoga ane aniSTa saMyogathI janme mATenAM nimitto nahIM maLyAM hoya ! che. temanI 84 varSanI AvaradAmAM ane trepana varSanA dIkSA paryAyamAM maLyAM ja haze ! to 35 varSa mevADamAM vItyA che. mevADamAM to gAmegAma terApaMthI tame to joyA paNa haze. ame to e mahAtmAne najIkathI joyA ane sthAnaka samudAya dvArA thayelA apAra saMgharSomAMthI temane pasAra. che, jANyA che. bharutArakanA prabhujInA aMjana-pratiSThA mahotsava thavAnuM banyuM che. khamaNora jevAM gAmomAM to cAturmAsa nakkI thayA prasaMge sAthe rahevAnuM thayuM hatuM tyAre najIkathI joyA. cAreka vAra pachI tyAMnA rahIzo taraphathI virodha Avyo. AvuM to ghaNAM gAmomAM maLavAnuM thayuM che. banyuM haze. amane rUbarUmAM be-traNa gAmonI vAta karI hatI. hiMmata sAva khAkhI mahArAja lAgyA. khapI paNa evA ja ! ane vizvAsa e be halesAMthI teoe jiMdagInI A nadIne pAra bherutArakamAM pUjya AcArya zrI yazovijayajI mahArAja tathA karI che. amArI vAcanA cAlatI hatI. e sAMbhaLavA mATe ghaNAM sAdhu- A divasomAM mAnasika paritApa to veThavo paDyo ja haze ! sAdhvIjI bhegAM thaI jatAM tyAre teozrI sAmethI AvIne besI AmAM eka sAthe bane paribaLo upasthita hatAM. iSTano viyoga jatA: kahe, " amane mevADamAM kyAM sAMbhaLavA maLavAnuM che ?"vaLI hato ane aniSTano saMyoga paNa hato chatAM ArtadhyAnanuM jyAM jyAM pUraka jaNAya tyAM be-cAra vAkya bolatA paNa kharA ! nAmanizAna nahIM. jJAnanA evA aThaMga gaSaka ke jyAMthI maLe tyAMthI meLave. khojI dehanI vedanAnA prasaMgo paNa ghaNIvAra banyA che. piMDavADAmAM kevA hoya ema koI pUche to udAharaNarUpe batAvI zakAya tevA khojI temane jIvaleNa kaoNlerA thaI Avyo hato, e divasomAM pANInI hatA. tarasa eTale pANInuM TIpuM paNa kyAMthI maLe ! TIpuM to TIpuM ! hiMdIno keTalAka zubha saMskArI teozrIe pUjya AcArya mahArAja zrI eka zera che ne ! premasUri mahArAjanA jhIlelA. pratikramaNa to UbhAM UbhAM ja kare ! yAro yaha soco to sahI ve kitane pyAse hoMge, are ! trIsa-pAMtrIsa kilomITarano vihAra karyo hoya to paNa sAMje zabanama kAM katarA bhI jinako dariyA sA lagatA hai// to pratikramaNamAM UbhA ja hoya ! (artha: dosta !juo to kharA teo kevA tarasyA haze kejhAkaLanA sAthenA sAdhu ema paNa kahe ke ame thAkIne adhamuA thaI biMdu paNa teone dariyA jevA lAge che !). gayA hoIe, bolavAnI hoMza na rahI hoya tyAre, teozrI UbhA ghANerAvamAM evA ja bimAra paDyA hatA. AvA mAnasika ane thAya amAre paNa UbhA thavuM paDe; kheMcAvuM ja paDe. zArIrika yAtanAbharyA prasaMgomAM jyAre jIva gayo ke jaze evI ApaNane thAya ke evI sthitimAM teo prasanna kema karIne rahetA hAlata thaI AvI haze tyAre zuM temane ArtadhyAna nahIM thayuM hoya ? haze ! eno javAba che : teozrInI daSTi dehane to oLaMgI gayelI nA, nahIM thayuM hoya. kAraNa ke temanuM anusaMdhAna dehabhAvane ja, sAthe sAthe mananI vRttione paNa pUrI vaza karI lIdhelI. sIdhA vIMdhIne manane oLaMgIne pele pAra jyAM tamAma vyAdhi ane Jain Education Intemational Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 zAzvata saurabha bhAga - 1 vikArothI mukta AtmA che, tenI sAthe hatuM. vItarAganA vacanonuM AnaMdamaya che je juduM ja che. tene tenI pIDA hotI nathI. je madhyama majabUta kavaca - bakhtara satata sAthe rahetuM je te nimitto to Ave che tene mATe saMsArabhAvanA. A saMsAramAM je paribhramaNa cAle che paNa te badhAM hada sudhI AvIne buThThAM banI jatAM. svAdhyAyanA raMgathI te karmanA prabhAve che. je karmano udaya pravarte che te javA mATe ja potAnA cittane satata bhInuM rAkhI e bakhtarathI sajja rahetA. che. je Ave che te jarUrI ekavAra javAnuM che, to nAhakanI hAyavoya emanI sAthenA sAthIdAronuM mana paNa evA bhAvothI satata bhAvita karIne navAM karma zA mATe bAMdhavAM ! ArtadhyAnathI navAM karma baMdhAya baneluM rahe te mATe teoe keTalAMka sUtro banAvI rAkhyAM hatAM. e che. mATe he jIva ! thoDo samaya zAntithI pasAra karI de. Ama sUtronA zabdonI prArano vicAra jevo cittamAM jhabUkI UThe ke tarata samaja keLavavAthI ArtadhyAnathI bacI javAya che. jeonI bhUmikA ja ArtadhyAna varALa thaIne UDI jAya ! sAva sAmAnya che te mATe sAvacULa bhAvanA che : azuci bhAvanA. e sUtro evAM coTadAra che ke ApaNA jIvanamAM paNa jyAre evicAra tAvane sahI levAmAM upayogI che. zarIra gaMdakInA gADavA AtmAnI nirmaLatAmAM bAdhaka ke ghAtaka paribaLo AMdhInI jema caDI jevuM che. zarIrano A svabhAva che, kAraNa ke te pudgala che. azucithI Ave tyAre upakAraka nIvaDe. cittamAM saMgharI rAkhavA jevAM A sUtro bhareluM che. game tevuM tene zaNagAro ke ene pavitra ane sugaMdhI che. citta jyAre bhautika sukhanI icchA ke AkAMkSA kare, e na maLe banAvavA lAkha prayatna karo to paNa e to evuM ja rahe che. emAM tyAre uga vyApe to 'rUhikam' tucham A bhavanuM badhuM to tuccha kAMI ne koI roga to rahevAnA ja, che - kSaNika che - kSullaka che e vicArano puravaTho cittamAM dAkhala Ama traNamAMthI koI paNa bhAvanA (vicAraNA)nuM AlaMbana thAya eTale udAsInatA rahI na zake. laIne manane ArtadhyAnathI mukta rAkhI zakIe. - parisaha sahevAno avasara hoya ane mana AnAkAnI kare ApaNe to AvA puruSanA jIvanaprasaMgonuM AlaMbana laIne tyAre 'sahana kare te sAdhu' A vicAra daDhatA pakaDe ke pratikULatAne cittanI pharate eka killo racavo che ane koI paNa upAya sahevAmAM mananI zAMti DahoLAtI hoya tyAre mana zAMta ane sthira ArtadhyAnane manamAM pravezavA devuM nathI. banI jAya. Aje ApaNe havethI evuM jIvana jIvavuM ke ApaNe jatAM Apasa ApasamAM jhagaDAnuM rUpa thAya, gRhastho AkarAM veNa pahelAM ekavAra evuM kahI zakIe ke ArtadhyAnanAM nimittono bolI jAya tyAre 'samAdhAnaM hi svarga" AvA vacanone raTavAthI khaDakalo hoya to paNa cittane saMkalezathI - ArtadhyAnathI aLaguM saMgharSano aMta AvI jAya. cittanI prasannatA je vicArathI DagumaguM rAkhyuM che. thaI hoya te vicAranI sAmI bAjuno vicAra jorazorathI rajU thAya pUjya AcArya zrI jitendrasUri mahArAja jitendriya to hatA ane pelo vicAra dabAI jAya ! paNa pelI kahevatamAM kahyuM che ne ArtadhyAnathI bacavA mATe jema jitendrasUri mahArAje nAnAM "- jagatu jita kena ! mano yunA nAnAM sUtro ApyAM tethI manane pajavatAM vicAro dUra thaI jAya che. (samagra jagatane jItyuM koNe ! jeNe manane jItyuM teNe.) tema tevI rIte jo anukULa Ave to te te paristhitine ane manaHsthitine manane vaza karyuM hatuM. sAnukULa banAvavA mATe prabhue batAvelI bhAvanA paNa rAmabANa ema yogIrAjanI adAthI teo zarIrane sAdhana mAnIne ghaNo upAya che, jemake ApaNane tAva Avyo. hAla to zarIra ane kasa kADhI lIdho. sAva bALavA jevuM niHsAra thaI gayuM pachI AtmAne eka mAnIne jIvIe chIe tethI zarIrI pIDAnA kAraNe tyajI dIdhuM ! mana azAnta banyuM. ArtadhyAna zarU thayuM. pIDAnA vicAro AvavA manane evuM jItyuM ke te mana AtmAnA vicArathI bharAyeluM rahyuM mAMDyA. Ave samaye traNa bhAvanA kAmiyAba nIvaDe che. jevuM ne AdhyAna pharakyuM ja nahIM. pelI be lITI yAda Ave che te lakhIne jIvadaLa. jIvadaLamAM traNa prakAranI bhUmikAvALA jIvo hoya che. kalamane virAma ApuM. utkRSTabhUmikA che to anyatva bhAvanA. zarIra AtmAthI juduM che. " gherI lIye kaMTaka cho gulAbane, pIDA che te zarIramAM che. AtmA to rogamukta, pIDAmukta, saMpUrNa na AMca Ave kazI ye suvAsane, " jo A karI ja zI karavI . eka rasa che | Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 be sUrivaronuM subhaga milana (AdhAra : vyi guccha saptama : ghaTanA satya - prazna pRcchA kAlpanika) pachI te uMdara paNa ravAnA thayo. vi.saM.1150 nI AsapAsamAM arhattA zrI saMghamAM uttama AcArasaMpanna AtmAonI zreNI hatI. saMkhyA ane sattva e banne daSTie tapAgaccha saMgha Toca para hato. te samaye AcAryazrI somatilakasUri mahArAja tapAgacchanA sukAnI hatA. sindra prakara nA racayitA AcAryazrI somaprabhasUri mahArAjanA teo guru mahArAja. A AcAryazrI somaprabhasUri mahArAje vyAkaraNa zAstrano abhyAsa kalikAla sarvajJa AcAryazrI hemacaMdrasUri mahArAjanA caraNomAM besIne karyo hato. teo A AcAryazrInA vyaktitvanA aMzothI prabhAvita thayA hatA tenuM varNana "dhumArapAta Divoddo" e nAmanAM caritragranthamAM karyuM che. A bAju kharatara gacchamAM AcAryazrI jinaprabhasUri mahArAja prabhAvaka ane vidvAna kavi hatA. roja eka stotranI racanA karyA pachI paccakkhANa pA2vAno niyama hato. ema roja roja racAtAM stotrano Dhagalo thaI gayo ! pote svayaM prabuddha hatA ane racanAo paNa prAsAdika ane pakSa-prauDha hatI. AvI mUlyavAna racanAono mANIgara maLe to ja tenI sArthakatA gaNAya, tethI e ciMtA rahetI hatI. e mATe devatAono Adeza meLavyoH "yapAgacchacirakALa jayavaMto vartavA che." e vacana mujaba tapAgacchanA ziramora AcArya mahArAjanI zodha calAvI. nAma maLyuM. maLavAno dRDha saMkalpa karyo ane te dizAmAM vihAra zarU karyo. Aje cArUpa tIrthathI DIsAne raste jaMgharAla gAma Ave che te gAma te veLAe samRddha hatuM. jaMgharAlamAM virAjamAna sUrijIne maLavA teozrI tyAM padhAryA. gAmamAM jyAM kharatara vasatI hatI tyAM sthiratA karI. e ja arasAmAM AcAryazrI somatilakasUri mahArAjavihAra karatAM karatAM jaMgharAla gAme padhAryA hatA. vandanA tathA sAtA pRcchA pachI sAmAnya kuzaLa prazna cAlu hatA. evAmAM eka sAdhu gocarI mATe javAnI jhoLI laIne AvyA e moTA AcArya mahArAjane batAvI ke hamaNAM ja koIka uMdare AvI A jhoLI kAtarI khAdhI che. te vakhate tyAM beThelA AcAryazrI jinaprabhasUri mahArAje mukha dvArA koI maMtrano pragaTa pATha karyo. te vakhate e parisaramAM hatA te badhA uMdara hAjara thaI gayA. sUrijIe kahyuM ke "A jhoLI jeNe kAtarI hoya te ahIM rahe ane bAkI badhA jAya !" sAMbhaLatAM veMta eka uMdara rahyo ane bAkI badhA ravAnA thaI gayA. sUrijIe e uMdarane samajAvI bujhAvyo. uMdare mAthuM jamIna sAthe TekavIne svIkAra karyo. have pharIthI nahIM thAya tevI saMjJA karI sUrijIe rajA ApI; dhanya dharA ghaNA samaye AvA gItArtha jJAnI sUrivara maLyA hatA tethI thoDA praznonI carcA karI. jinaprabhasUri mahArAja tapAgacchanI sAmAcArIthI paricita hatA. temaNe prazna zarU karyA : A kAlagrahaNanI vidhino marma vicAryo haze ? pATalI, sajjhAya paThavavA pAchaLano Azaya tamArA khyAlamAM haze. e badhI vidhimAM eka paNa sUtrano uccAra bIjI vAra thAya to AkhuM sUtra pharIthI bolavAnuM thAya, A badhI vidhimAM zuddhipUrvaka ja Agama granthano pATha karI zakAya. AmAM cittanI nirmaLatA, zuddhi ane ekAgratAno Agraha che. "nayarUM naLa nIva noni viyALo" e maMgala gAthAmAM jayagANaMdo padanyAsa pAchaLanuM prayojana khabara haze ja. pratikramaNamAM traNa gAthA ciMtavatI vakhate miDuM ane gutti padanI vacce mAvA pada sahetuka mukAyuM che teno hetu Ape vicAryo haze. Agama granthonuM avataraNa thayuM te samayanAM dikkAla svaccha ane prasannatA preraka hatA, tevA ja dikkAlamAM Agamagrantho dhArI zakAya. A bahumAna pachI joganI vidhi ane ekAMtamAM karavAnuM aucitya barAbara pALavAnuM hoya che. sAmAcArImAM paNa savAranA paDilehaNamAM sajjhAya karatI veLA khabhe kapaDo jarUrI gaNAyo ane tyAM to chelle sajjhAya e krama samajAya che paNa baporanA paDilehaNamAM sajjhAya to vacce Ave che ane tyAM khabhe kapaDo nathI mUkavAno tenI pAchaLanAM kAraNo vicArAyA haze. tapagacchanAM satata vikAsanI vAta samyag diSTa deva dvArA jANyAnI vAta karIne pote je stotronI racanA karI che te sAtaso stotra arpaNa karyAM. ApanA ziSyo -praziSyo AnuM samyag adhyayana-adhyApana karI-karAvIne jJAnanA bhAgI bane tevI zubhecchA pragaTa karI. AcAryazrI somatilakasUri mahArAja ane teonuM ziSyavRnda khUba khuza thayAM ane e stotramAMthI sa2La-sugama stotrone judA tAravIne bhaNavA lAgyA. bhegA thayelA zrAvakone anya anya gacchanA sUrivaro keTalA heta-premathI maLe che, tenA cihna rUpe bannenI AMkhamAM amI dekhAyA tethI teo paNa ghaNAM rAjI thayA. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 gurukRpAthI saghaLuMbane pUjyapAda vRddhicandrajI mahArAjane saMgrahaNIno vyAdhi ghara karI thoDI vAre guru mahArAja spaMDilabhUmie padhAryA tyAre rastAmAM gayo hato, tethI teo bhAvanagaramAM sthiravAsa hatA. munizrI tathA A ziSyane sUtelA joyA. kaMI bolyA nahIM. jyAre pAchA pharyA tyAre cAritravijayajI tathA anya ziSyo, rAta-divasa joyA vinA, kheDe paNa temaja sUtelA joyA. guru mahArAje temane pAse bolAvyA. pUchyuM page, sevAmAM rata hatA. ziSyasamudAyamAMnA eka, nava-dIkSita muni : "kema sUto che ? "dharmavijayajI bolyAH "Ape kahyuM eTale pothI dharmavijayajI to, potAnAM bhUkha-tarasa-UMgha badhuM bAjue mUkI, khIMTIe mUkIne sUI gayo!" ziSyanI saraLatA guru mahArAjane gurunA paDachAyAnI jema rahI, sevAkAryamAM magna rahetA. sparzI gaI. saraLatA ane vinaya e pAtratAnAM lakSaNa che. gura A muni dharmavijayajInI dIkSA vi. saM. 1943mAM thaI. temano mahArAje mAthe hAtha mUkI kahyuM : "ema na karAya. lAva pothI. jo huM kSayopazama ghaNo maMda, puSkaLa mahenata pachI paNa kazuM yAda na rahe. bolAvuM tema bola, AvaDI jaze." dIkSA vakhate to mAtra navakAra maMtranI mUDI hatI! abhyAsamAM khUba guru mahArAjanAM hRdayanAM kamADa khUlI gayAM. karuNAno dhodha ziSya mahenata kare chatAM, logassasUtra doDha mahinA pachI paNa yAda na rahe ! dharmavijayajIne bhIMjavI rahyo. guru mahArAja bolatA rahyA ane ziSyane 'rUvaM marU abhithuA' - ATaluM gokhe, to 'vihuyarayamalA' bhulAI AvaDatuM gayuM. jAya ! eka vAra pATha ApatI vakhate guru mahArAja vRddhicandrajI vinaya to hato ja. have vidyA paNa AvavA mAMDI. mahArAje A be lITI pacAsa vAra gokhAvI to paNa yAda na rahI. pachI khUba abhyAsa karI teozrI, kAzIvALA jainAcArya guru mahArAja kaMTALyA. kahe : "jA, pothI khIMTIe mUkIne suI jA. dA. dharmasUrIzvarajI mahArAja tarIke mazahUra banyA, aneka pAraMgata tuM bhaNI rahyo ! "dharmavijayajI UbhA thaI, potAnA Asane AvI, ti, vidvAnonA guru tarIke jANItA banyA. pothI sApaDA sAthe kapaDAmAM vIMTI, khIMTIe mUkIne Asana upara -- dhanya che guru AjJAnA jhIlanArane ! laMbAvI ne sUI gayA. ekaadUbhata vAta jyArathI vAta jANI che tyArathI manamAM AnaMda AnaMda chavAyo che. maLI (gADAnAM paiDAM pAse je kALI maLI vaLe enAthI raMgelA pAtrA) zuM AvuM banI zake ? AvuM banyuM to viratinI - prANa saMyamanI vALAM pAtro. e gocarI vAparIne emAM je paheluM pANI hoya te zakti keTalI badhI ! ApaNA saMyamapAlana dvArA paNa AvuM kyAre pI lIdhuM hoya (prathama sannitna pitti niyamena). pachInA bIjI banI zake ! AvA vicAro manamAM AvyA. trIjI vakhata pAtrA vasatInI bahAra jaI dhovAnA ane tenuM pANI vAta ema che ke eka mAtA-pitAnAM saMtAnamAM be dIkarIo. banne bahAra paDe. dIkarIne janmatAMveMta koI yaMtarI vaLagI hatI. banne dIkarIo pAtro dhovAnuM zaru karyuM ke tarata ja dAdAe pelI banne dIkarIone khAya nahIM, pIe nahIM, UMdhe nahIM ne raDa 2Da kare. mAtA-pitA kaMTALI pAtro nIce dharI dIdhI. jevuM e virativaMtanA pAtrAnuM pANI zarIrane aDyuM ke tarata ja e vyattarI ghUjIne zarIra choDIne bhAgI. dIkarIo e dIkarIonA dAdAne manamAM zuM ke baporanA samaye e bannene sAva nIrogI ne naravI banI gaI ! laIne bajAramAM jaIne eka oTale beThA. vacce rasto ane sAme virativaMtanA saMparkamAM AvelI vastumAM paNa upadrava zAMta karavAnI gharamAM sAdhu mahArAjanI vasati. bapora veLA, gocarI vAparIne kevI kudaratI zakti che ! saMyamano A prabhAva che. gayAM. TT TT :: vAratahAsa eka ja - kAra ja kApaNaortankAhAkAra rAja rAjabhA A mAsa Rairindi SS ja che S S R Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 ughADA daravAjAthI uddhAra thaI gayo rAta vItI rahI che. darabAragaDhanA paheregIre DaMkA vagADyA che...bAra..eka..be...gAma AkhuM jaMpI gayuM che. zAMti to evI patharAI gaI che ke gAmanA pAdaramAM vahetI nadInA pANInA khaLakhaLa pravAhano avAja, pelA tamarAMnA trama trama avAja sAthe bhaLIne madhura saMgIta pragaTAve che. badhebadhuM ja zAMta che paNa... ......eka gharanA oraDAmAM yuvAna putravadhU ane enI sAsunAM mana azAMta che. madharAte paNa emanI AMkhamAM nIMdaranuM nAmanizAna nathI. phATI AMkhe gharanA baMdha daravAjAne tAkI tAkIne AMkho paNa have thAkI. tyAM.. bahAra pagarava saMbhaLAyo. vahue dIvAnI vATa saMkorI. patideve bahAra phaLiyAmAM lathaDatA page bAraNe TakorA mAryA. jugAramAM badhuM hArI, thAkI have ghara yAda AvyuM hatuM. mana ane magaja ThekANe na hatAM. gharanI aMdarathI koIno saMcAra na sAMbhaLyo eTale have, daravAjAnI sAMkaLa khakhaDAvI. tyAM ja e dIkarAnI mAe - ciMtita putravadhUnI sAsue saMbhaLAvI dIdhuM : "Aje A kamADa nahIM khUle. je gharanA kamADa khUllA hoya tyAM rAtavAso karI leje. A daravAjA kAyamane mATe bhUlI jaje." gharano marada paNa vaTano kaTako hato. paLavAra mATe ja Ubho rahyo ane tarata ja kazuM bolyA vinA tyAMthI cAlI nIkaLyo. rophamAM ne rophamAM zerI galI vaTAvatAM eNe eka makAnanA daravAjA ughADA joyA. thAkeluM tana hatuM. gharamAMthI maLelA jA'kArAthI mana paNa Azaro zodhatuM hatuM. vi.saM.1652nA zrAvaNa mahinAnI vAta che. saurASTramAM AvelA UnA zaheramAMno gAma vacceno upAzraya. upAzrayanA aMdaranA oraDAmAM pUjyapAda AcArya mahArAja zrI hIravijayasUri mahArAja pAse sAdhu mahArAja pAtrA sAthe hAjara thayA. guru mahArAje anupAnanI nA pharamAvI; A davA-auSadha kaMI lAbha nathI karatA, to A zarIrane zA mATe have poSavuM ! "mAre koI auSadha levuM nathI." nahIMtara vaidyarAje ApelI davA sAkara-ghI sAthe roja sau prathama levAtI. thoDI vAra thaI. sAdhunA svAdhyAyano sumadhura ghoSa Avato baMdha thayo. sUrijIne becenI thaI AvI. svAdhyAya baMdha kema thayo ? vAtAvaraNamAM zoka taravaravA lAgyo. sAdhu mahArAja kahe ke "bALakonA raDavAno avAja Ave che, asajjhAya ughADA daravAjAvALuM e makAna, sAdhuono upAzraya hato. traNeka pagathiyAM caDIne upara joyuM. koI sAdhu mahArAja UbhA hatA, bIjA be sAdhu beThA hatA, haLavA svare pATha karI rahyA hatA. bIjA sAdhuo saMthArI rahyA hatA. vAtAvaraNa zAMta ane pavitra hatuM. tyAM be paLa UbhA rahevAthI paNa enuM mana zAMta thavA lAgyuM. DhaLatI rAtano aMdhakAra paNa snigdha ane sohAmaNo lAgyo. bAraNAM pAsenA oTalA para A bhAIe laMbAvyuM. upAzrayanA paMcamahAvratadhArI tapasvI sAdhuonA paramANunI mUka asara A bhAInA mana para thavA lAgI. thoDI thoDI vAre jhabakIne jAge, beThA thAya, cotarapha najara pherave, vaLI sUI jAya. eka sAdhunuM dhyAna gayuM. aDadhI rAte ahIM AvIne koI sUtuM lAge che. thAkyo vaTemArgu lAge che, paNa ghaDI sUe che, bese che, vaLI sUe che. zuM che ? najIka jaIne pUche che : "bhAI! kema UMgha nathI AvatI ?" "bhAI !-evA mIThAM saMbodhanathI ja mana bharAI AvyuM." mAMDIne vAta kahI. haiyuM haLavuM karyuM. tapasvI sAdhue saMsAranI asAratA samajAvI. tyAgamAM ja sukha che. saMsArano to A ja svabhAva che. gurubhakti dhanya dharA tapta mana para zItaLatAno chaMTakAva thayo. pratibodha thayo. sAdhunuM zaraNa maLyuM. dIkSA lIdhI. 'bhaluM thayuM bhAMgI jaMjALa '-evo ghATa thayo ! saMyamanA prabhAve teo samartha graMthakAra banyA. sidhdharSi mahArAja banyA. teoe racelo 'upamitibhavaprapaMca' kathA nAmano amara graMtha Aje paNa temanI digaMtavyApI kIrtigAthAnuM gAna karI rahyo che. thAya che." sUrijI kahe : "ema ! bALako AvuM kema raDe che ?" javAba maLyo : "kAraNake temanA mAtA stanapAna karAvatA nathI mATe." prazna thayo : "kema stanapAna karAvatA nathI ?" "bALako bhUkhyAM thayA che ane temanI mAtA dhavarAvatAM nathI." vaLI prazna thayo. eno javAba maLyo ke, "Ape davA levAnI baMdha karI tethI zrAvikA lADakIbAIe stanapAna baMdha karAvyuM che." sUrijI kahe, "evuM che ? mArA kAraNe bALako bhUkhyA rahe che ! lAvo lAvo, je anupAna lAvavuM hoya te lAvo. davA laIzuM" ane bALakonuM raDavAnuM baMdha thayuM. saMghamAM badhAMne harakha harakha thaI Avyo. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 baMdha samaya citta cetiye re udaye zo saMtApa salUNA unALAnA divaso hatA. sUrajanAM kiraNo na'tAM dekhAtA paNa lAvArasa pheMkAto hoya tevuM lAgatuM. baporanuM bhojana jematema pUruM karI naranArI badhAM ughAnano Azaro levA doDI jatAM. emAM dhanakumAra ane dhanavatI paNa hatAM. tAjAM tAjAM paraNelAM hatAM. UchaLatI yuvAnI hatI. AkarAM tApathI bacavA dhanakumAre eka latAmaMDapanI zItaLa sukhada chAyAmAM zarIra laMbAvyuM hatuM. dhanavatI paNa pAse ja beThAM hatAM. baLabaLato unALo ane baporanA eka vAgyAno dhoma dhakhato tApa. bagIcA bahAranA rastA para jatAM eka kRzakAya munirAjane cakkara AvyAM ane paDI gayA. dhanavatIe A joyuM ane dhanakumArane tvarita mokalyA. dhanakumAra ane anya eka yuvAne maLI bezuddha munirAjane sarakhI rIte bagIcAmAM lAvI suvarAvyA ane zItopacAra karI zuddhimAM ANyA. munirAjanA pagamAMthI kAMTA kheMcI kADhyA. lohI vahevA lAgyuM. vairAgyanAM kAraNo ke veranAM kAraNomAM taphAvata nathI hoto. taphAvata to, e kAraNone kayA kArya mATe khapAvavAM e dRSTimAM hoya che. []] ] | A paira nahIM vairAgya jAgyo! vAta che, gairika tApasa, rAjA ane kArtika zeThanI. kArtika zeThanuM mana arhathita mArganA marmathI rasAyeluM hatuM. pAriNAmika daSTi lAdhI hatI tethI gairika tApasanI tapasyAthI teo AkarSAyA nahIM. gairika tapa karato hato, paNa tenuM prayojana sAva uparanI sapATInuM hatuM. kArtika Ave ane mane pAraNuM karAve temAM ja tene tapanI phlazruti jaNAtI hatI. jIdabharI icchAno nazo kharAba che, te badhuM ja temAM homavA taiyAra hoya che. dhanakumAranA manamAM bhaktinI saravANI phUTI. hRdaya dravI gayuM. lohIluhANa pagamAM cIrA paDelAM joI dhanakumAre vinita svare pUchyuM : "A zuM ? paga kema karI dharatI para mukAya che ?" munirAje sahaja svare kahyuM : "A to vihArama saMbhavaH vihAra karIe to A badhuM thAya. kheda che te to A janmamaraNano che. e dUra thAya tenI ciMtA che." dhanakumAranA manamAM to munirAjanI nirvedavANI sAMbhaLIne ajavALAM patharAyAM. rAgadveSanI nibiDa graMthi bhedAI, samakita maLyuM. A dhanakumAra te neminAtha bhagavAnano jIva ane dhanavatI te rAjimatIno jIva. ApaNe karma udayamAM Ave tyAre raDIe chIe ane munivaro karmanA baMdha samaye ja raDe che ane cete che. muni mahArAjanI sevA samakita Ape che. 79 rAjAe AmaMtraNa ApyuM. tApase zarata karI H "pAraNuM kArtika zeTha karAve." rAjAe vAta svIkArI. rAjAnA kahevAthI kArtika zeTha AvyA. temaNe gairikane pAraNuM karAvyuM. managamatuM thayuM eTale gairike pota prakAzyuM. nAke AMgaLI mUkI. A kSaNe kArtike vicAryuM : "meM dIkSA na lIdhI tenuM pariNAma A parAbhava che." A saMketa che. saMketanI lipi vAMcI kArtike eka hajAra ATha puruSo sAthe, zrI munisuvratasvAmI prabhunA caraNomAM jIvana samarpaNa karyuM. bAra varSa cAritra pALI te saudharmendra thayA. jIvana ujjavaLa banAvyuM. saMsAra-rasika jIvane je vaira vadhAranAruM kAraNa bane tene AvA uttama AtmAe vairAgyanuM kAraNa banAvI dIdhuM. A samyak dRSTino prabhAva che. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharA jIvana UMcuM banAvavAnA rastA nindyo na ko'pi loke, pApiSTheSvapi bhvsthitishcntyaa| pUjyA guNagarimADhyA, dhAryA rAgo guNalave'pi // 1 // ninda nA AtamAM koI A jagaviSe, bhavasthiti bhAvavI pApIne paNa viSe; jeha guNavanta tene sadA pUjavA, rAga dharavo bhale hoya guNa jUjavA. 1 lokottara vyaktitva khIlavavA mATenA mAilasTona kahI zakAya tevA pUjyapAda upAdhyAyajI mahArAje 'adhyAtmasAra' nAmanA granthanA aMte mAtmanumavAdhikkAra snokka rU8:45mAM darzAvyA che. e rajUAta saMskRta bhASAmAM mAryA chaMdamAM che. tenuM gujarAtI amArA pUjyapAda guru mahArAje kareluM che. e yAda karIne pharI pharI A bhAvothI hRdayane bhAvita karavAnuM che. e badhA niyamo ApaNA jevA mATe saraLa nathI chatAM tenA vinA dhArmikatA ane dhArmika kriyAyoga zobhato nathI, eTale sau prathama te te guNa pratye ApaNe prIti dhAraNa karIe. prItiyoga pahelo che. vAta to jIvanane, aMtatogatvA AtmAne upayoganI che, upakAriNI che. 1. koI paNa jIvanI niMdA na karavI. koI pApImAM pApI jIva jovA maLe to paNa tenI niMdA nahIM karatAM saMsAranuM svarUpa ja AvuM che ema vicAravuM. 2. have niMdA nathI karavI. e doSanI upekSA keLavavI che to guNa to meLavavA che. te mATe pUjya che evA guNavaMta puruSo nI pUjA karavI. temanA pratye bhakti ane bahumAna dhAraNa karavuM eTaluM ja nahIM paNa kadAca e jIva chavastha che. ghAtikarma vaLagelAM che to je doSa dekhAI jAya tene DhAMkavA e paNa bhaktino ja eka prakAra che. 3. thoDo paNa rAga juo to tenA para rAga dhAraNa karo. ApaNe guNane prApta karavA ane doSa ochA karavA jamyA chIe. tethI guNa levA mATe to nAno guNa paNa jevo dekhAya te tarata ja tenA pratye, te guNa pratye rAga dhAraNa karavo. A badhI zIkha yogIpuruSone uddezIne hovA chatAM ApaNA jevA mokSecchAvALAne paNa upayogI che. Agama kathita bhAvono nizcaya karIne tene anusaravA mATe loka saMjJAno tyAga karIne aMtaraMga jIvanamAM zraddhA ane bahiraMga jIvanamAM nirNaya letAM vivekano upayoga rAkhIne jIvana jIvavuM joIe.. nizcityAgamatvaM tasmAdutsRjya lokasaMjJAM c| zraddhAvivekasAraM yatitavyaM yoginA nitym||2|| Agama tattvano nizcaya vaLI karI. lokasaMjJA tathA durathI pariharI; sAra zraddhA vive kAdi che jehamAM, yogIe yatna karavo sadA tehamAM, ra grAhyaM hitamapi bALAdAlApairdurjanasya na dvessm| tyaktavyA ca parAzA, pAzA iva saGagamA jheyAH // 3 // grahaNa karavA vacana hitakara bAlathI, teSa dharavo nahIM khala taNAM vAkyathI; rAkhavI nA kadI parataNI Azane, saMgamo jANavA pAza jima khAsa te. 3 stutyA 2 smayo na kArya: kopo'pi ca nindayA3 janaiH kRtyaa| sevya dharmAtrAstttvN jijJAsanIyaM ca // 4 // stati thakI koInI harSa navi ANavo, kopa paNa tima nindA thakI lAvavo; dhamanA jeha AcArya teha saravA, tattvanA jJAnanI karavI nita khevanA.4 Jain Education Intemational nal Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 81 zaucaM6 sthairyamadambho,17 18 vairAgyaM19 cAtmanigrahaH20 kaaryH|| dRzyA29 bhagavatadoSAzcintyaM 2'dehaadivairupym||5|| zaurya ne dhairya dharI, daMbhane tyajI karI, rAkhI vairAgya tima Atmanigraha karI, doSa saMsAra nA nita nita dekhavA, deha verUNya tima mana sadA bhAvavAM. 5 AvA hovA chatAM aMtaraMgavRttimAM saraLatA ne namratA evAM ja rAkhavAM ke bALake paNa hitakArI vAta karI hoya to te svIkAravI ane koIne ApaNAM vANI-vartana na gamyAM ane e durjanatAnA kAraNe game tema bole to tenA AlApathI dveSa dhAraNa na karavo ane ApaNA jIvananuM sUtra ja banI jAya ke "pArakI Aza sadA nirAza'. ATale pahoMcyA hoIe e je te mANaso maLe tyAre kyAre paNa temanI sAthe gappA mATeno saMgama game nahIM. koI AvIne ApaNI prazaMsA kare tethI abhimAna dhAraNa na karavuM. te ja rIte koI ApaNI niMdA kare tenI upara krodha na karavo. AMkhanI sAme dharmAcAryone rAkhavA ane manamAM traNe kALa Take tevuM tattva zuM che? evI tattvanI jijJAsA - gaveSaNA UbhI rAkhavI. mana, vacana ane kAyAthI pavitra rahevuM. caMcaLatAno tyAga karavo. sthiratA rAkhavI. daMbhanuM sevana na karavuM. jevAM hoIe tevAM ja dekhAvuM. vairAgya (je sthiti paristhiti sarjAya temAM rAjI rahevuM.) -ne keLavavo. AtmAno - manano nigraha karavo. manamAM je je icchA Upaje tene vaza na thavuM. saMsAramAM Asakti na thaI jAya te mATe saMsAranA doSonuM darzana karatAM rahevuM. saMsAranuM pratIka deha -zarIra che. temAM je virUpatA che tene azucibhAvanA dvArA, anitya bhAvanA dvArA vicAravI. bhakti mAtra bhagavad tattvamAM ja dhAraNa karavI. bahu lokonA saMparkamAM na AvavuM. bane teTaluM ekAnta sevavuM. samyakRtvamAM sthira rahevuM. pramAdane vaza na thavuM. pramAda paNa eka manovRtti che. e negeTiviTIne phelAve che. tene sthAna na ApavuM. AtmAnA bodhanI niSThA keLavavI. dharmanA kSetramAM kazuM ja mati-kalpanAthI kahevAnI 'nA' che. tethI pUrva RSinA granthone AgaLa karavA. vikalpono tyAga karavo. manane sphaTikanA jevuM nirmaLa rAkhavuM. AcaraNamAM vRddhajanone sAme rAkhavA. - traNe kALamAM Take te tattva che evuM tattva zuM che! zuM che! --tevI jijJAsA satata keLavavI. AtmA sAme najara rAkhIe to AnaMda AnaMda ja rahe. Avo jJAnavAnuM puruSano hitane kare tevo anubhavathI samajAya tevo hitazikSAno eka prakAra che. bhaktirbhagavati23 dhAryA, sevyo dezaH sadA 2*viviktshc| sthAtavyaM25 samyaktve, vizvasyo na prmaadripuH||6|| bhakita bhagavaMtamAM daDha mane dhAravI, deza ekAnta nita sevavo bhAvathI; sthira sadA rahevuM samyaktvamAM meru jima, pramAda ripano ne vizvAsa karavo tima. 4 27dhyeyAtmabodhaniSThA, sarvatraivAgamaH "purskaaryH| tyaktavyA: 26 zruvinyatA:, stheyaM vRddhAnuvRttyA c||7|| dayAvavI Atma taNI bodhaniSThA sadA, kArya karatAM savi Agama mAnavA; karavo kutsita vikalpo taNo tyAga vaLI, rahevuM sukha zAttimAM vRddhajana anusarI.7 sAkSArthi tattva, 3"ciduupaanndrmedurairbhaavym| hitakArI jJAnavatAmanubhavavedyaH prkaaro'ym||8|| karavuM Ima Atama tattva bha darzana, jJAna Ananda bharapUra thavuM saMtata; hitakara jJAnIne aMnu bhavavaidha A, prakAra Ape yazovijaya sukha saMpadA.8 samAdhI - DabhoI Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 dhanya dharA zAnI jANe marma syAdvAda dharmanI pariNati thayelI hoya te potAnI jIbhe nabaLuM na bole. jenAmAM syAdvAda rasAI gayo che, hADamAM UtarI gayo che te uttama ja hoya. uttama mukhe madhurI bhASA! kArya game te hoya zabdo to uttama ja pragaTa thAya. upAdhyAya zrI udayaratnajI mahArAje racelA rAsanI vAta laIe. teo zIghra kavi hatA ane temaNe aneka racanAo karI che, jemAM prabhujInI aSTaprakArI pUjAnA rAsanI racanA jANItI che. A racanAmAM AThe ATha pUjA utkRSTa rIte karanAranuM jIvanacaritradarzAvyuM che. rAsa eka rasALa racanA che. je je pUjako devaloke gayA, uttama gatine pAmyA teno ullekha karIne teno AnaMda pragaTa karyo che. A racanAmAM chelle AvatI phaLapUjAno samAveza nathI. phaLapUjA karanAra paralokamAM kyAM gayA teno ullekha mULa caritra granthamAM paNa nathI ane mahArAje paNa pote karelI rAsa racanAmAM paNa nathI karyo. kadAca evuM paNa banyuM hoya ke phaLapUjAnA pUjakanI sadgati napaNa thaI hoya! lakhanArane thayuM haze ke ApaNI kalame AvuM nabaLuM zA mATe lakhavuM? A jina zAsananI vizeSatA che. chatAM vAcakanA samAdhAna mATe eka yAdagAra duho jarUra lakhyo : "gati vicitra che karmanI, anekAMta jina dharma e mATe e vAtano jJAnI jANe marma." Ama lakhI pote e caritranI DhALane pUrNavirAma ApyuM. nabaLuM na lakhyuM. syAdvAdIne zobhe tevuM A pratipAdana ApaNe, sAmAnya vAtacIta karatI vakhate paNa yAda rAkhavA jevuM che. 7 . hi. A do A do vAta karI rahI . A lona subhASitam zatena pustake vidyA sahasreNa mukhodgtaa| lakSeNa janma paryantaM koTyA janmAntare khlu||1|| eka so vakhata gokho tyAM sudhI gAthA/blokaLyuM adhyayana pustakamAM ja rahe. hajAra vakhata gokho tyAre te gAthA/zloka ke adhyAya mukhamAM Ave. eka lAkha vAra teno pATha karo tyAre te AjIvana yAda rahe. ane karoDa vAra jo e gAthA zloka athavA adhyayanano pATha karo te parabhavamAM yAda Ave. zrI vajasvAmI mahArAje puMDarIkakaMDarIka adhyayanano karoDovAra pATha karyo hato to parabhavamAM 'dIkSA' zabda sAMbhaLatAM * veMta janmanA divase jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. Jain Education Intemational Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 paMDita vIravijayajI mahArAja kRta 99prakAranI pUjAnI ekapaMkti chellA so-baso varSamAM gujarAtI stavano-sajjhAyonI bhASA zailImAM bolanArAnA kAraNe parivartana AvyuM che. vAsaNane surakSita rAkhavA mATe tene cha-bAra mahine mAMjavAM jarUrI che tema A badhI gujarAtI racanAone mAMjavI paDe. nIce je paMktio lakhI che te mULabhUta rIte arthasauMdaryathI bharapUra zabdothI zobhatI racanAo che. kALakrame tenuM svarUpa apabhraMza thaI gayuM che. prathama paMkti Ama che : "deuM tasa mAnane hrasta sanmAnane tArare dila sAthe re je vyakti mane siddha girirAjanAM darzana karAve, vaMdana karAve, sparzanA karAve te vyaktine mAna ApuM. are ! hAthamAM paNa zakti pramANe paherAmaNI ApuM, kAraNa ke Aje prabhunA girirAjanAM darzana-vaMdana-sparzana karAvanAra evI vyakti kyAM che ? juo, "deuM tasa mAnane hasta sanmAnane" --A zabdo vAraMvAra bolAtAM enA uccAra kevA badalAI gayA ! ghauta samAna ne hasti sanmAna. eno artha karanAra paNa evA nIkaLyA. dhautano artha AkAza thAya che. hAthInI aMbADIe besADavAnuM sanmAna paNa huM ApuM. AvA artha paNa thavA lAgyA ! mULa svarUpanA khojanI laganI hoya te ja satyanI najIka pahoMcI jAya che. AvI ja sthiti bIjI paMktinI che. girirAja upara avAranavAra popaTa jovA maLe. popaTa mATe jUnI gujarAtImAM sUDA zabda che je saMskRtanA zuka parathI nIpajI Avyo che. e popaTane mitra rUpe kahIne saMbodhana kare che. ahIM 'sakharA' zabda che te be arthamAM pracalita che. sakhAnuM rUpa gaNIe to mitra artha thAya ane sakharAno bIjo artha suMdara paNa thAya. paMDita vIravijayajI mahArAja 99 prakAranI pUjAmAM "sakhare me sakharI koNa ! jagata kI mohinI, RSabha jiNaMda kI DimA jagata kI mohinI." -- duniyAmAM zreSTha koNa che ? e saMdarbhamAM sakhara zabdano artha suMdara thAya che, paNa (ApaNI paMkti) ahIM mitra che. dostInA dAve popaTane kahe che ke, "de tArI pAMkhaDIjI laLI laLI lAguM re pAya mohanagArAM ho rAja rUDAM mArAM sAMbhaLa sakharA sUDAM. artha : tArI pAMkho mane Apa jethI UDIne tyAM jaI AdIzvara dAdAne laLIne namaskAra karuM. tame joI zakazo ke mULa zuddha paMkti keTalAM sohAmaNAM artha vALI che. e racanA jaladI jaladI bolavAthI doItarA zabda thaI gayo, jeno koI artha ja na nIkaLe. 83 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 dhanya dharA pAMDavonI jIvanakathAnuM eka pAnuM veNa phAvyuM te, nAlavuM. nAla8vuM... "AzvinamAsarAkAyAM, koTiviMzatisaMyutAH / saMkalpanI nizcalatA e saphaLatAnI pUrva zarata che. pANDavAH paJca samprAptA, yatra nirvANasampadam / / " eka vAra manamAM je zubha vicAra pragaTa thayo ane te saMkalpa vAta jUnI thayelI lAgaze, paNa e ghaTanAnAM pAtro to nitya nUtana svarUpe nizcala banyo tyAre tene have koI calita na karI zake ! che. pAMDava zabda bhAratamAM AbAla-gopAla suprasiddha che. -- e na lAlaca ke na bhaya ke na bhUkha ke na du:kha ! pAMDavonI A vAta che. pAMceya pAMDavoe dIkSA lIdhI e pachIno A badhAMthI calita na thAya evuM paNa mana hoya che. prasaMga che. e kALe tapanuM mahattva sAmAnyajanathI viziSTajana sudhI dRDha saMkalpathI vibhUSita baneluM nizcala mana evI sapATI sara sahaja ja hatuM. temAMye, dIkSA grahaNa kare, sAdhu bane eTale to tapomaya kare che ke tyAM AvA koI paNa pralobhananI lahera paNa sparza karI jIvana jIve. zakatI nathI. tapodhana e to sAdhu-jIvanano paryAya che. pAMDava munioe aNasaNa karavAno nirdhAra karyo ! A pAMDava-munioe mAsakSamaNa tapa eTale ke eka mahinAnA zatruMjaya mahAtIrthano bAramo uddhAra pAMDavoe karAvyo hato upavAsa AdaryA. jeTha sudi sAtamathI A tapa AraMnyuM. gaNatrIe, eTale e tIrthabhUminuM AkarSaNa hatuM. sau cAlyA siddhAcalanI vATe ! aSADha suda sAtamanA divase pAraNuM Ave, vratasamApti thAya. vihAra anaMta siddha bhagavaMtonA dhyAnamAM rAta-divasa vItavA lAgyA. karatAM teo A divasa sudhImAM jUnAgaDha pahoMcyA. karmanAM baMdhana DhIlAM thavA lAgyAM, chUTatAM gayAM. siddhazilAnuM baporanI veLA hatI. pAraNA mATe gaucarI mATe javAnI vAta AkarSaNa vadhatuM gayuM. AvI tyAre jANa thaI ke zrI neminAtha paramAtmA giranAra para saMsArano ane pudagalano saMga chUTato gayo. krame krame karma kharatAM virAjamAna che. badhAne eka sAthe zubha vicAra Avyo : jI ahIM ja prabhu virAje che to AvatI kAle paramAtmAne vaMdana karIne pachI Aso sudi pUnama - zaradanI pUrNimAnI cAMdanI soLe kaLAe pAra karIza jA eTale e divase pAraNAM karI ane vAparavAnuM khIlI rahI hatI tyAre vIsa karoDa munivaro sAthe pAMDavo siddha thayo, mAMDI vALyuM. bIje divase giranAra pahADa caDavo zarU kare che tyAM ja buddha thayA, mukta thayA. samAcAra maLyA ke zrI neminAtha prabhu nirvANa pAmyA ! AtmAnI saMpattinA amara svAmI banyA. pratijJAnA pUrNaphaLane have to pAraNAno prazna ja na rahyo ! saMkalpa ema karyo hato ke pAmyA zrI neminAtha prabhune vaMdanA karIne pAraNuM karIzuM. teo nirvANa pAmyA. have to pratijJA nibhAvavI joIe. madhubiMdu ka0 kaka == = Jain Education Intemational Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 dharmanuM sAdhana antaHkaraNa jJAnI puruSe dharma ArAdhavAnA traNa prakAra batAvyA che : karaNaupakaraNa-ataHkaraNa. ne uttarottara vadhune vadhu sUkSma che. pahelo prakAra : karaNa. dharma ArAdhanAmAM zarIra e sAdhana che, zarIranI sapATIthI dharma thAya che. bIjo prakAra : upakaraNa, dharma karavA mATe joItAM sAdhana upakaraNa kahevAma. odho, muhapatti, ca2vaLo, kaTAsaNuM, navakAravALI, pujAnI thALI-vATakI vagere upakaraNa joIe. dharmakArya karavA A badhAnI jarUra paDe. trIjo prakAra : antaHkaraNa. pahelA be prakAra vaDe dharma thAya. ethI vizeSa ane sarvocca A prakAra che. kadAca karaNa ke upakaraNa vinA dharma thaI zake paNa antaHkaraNa to joIe ja tame vicAra karo. paMcAzaka zAstramAM je eka gharaDI DozInI kathA Ave che temAM A antaHkaraNa horA thatAM dharmano ja mahimA batAvyo che. bAkI karaNa ke upakaraNamAM kyama ko bhalIvAra hato ? atyaMta daridra DozImAnI pAkI uMmara, karacalIvALuM kuza zarIra 80 varSanI vaye potAnI AjIvikA mATe roja jAte jaMgalamAM jaI lAkaDAM kApI bhArA laI AvavA paDatA hatA ! AMkhanA dIvAnuM tela khUTavAmAM AvyuM hatuM eTale ke e akhama thavA AvI hatI. kAna paNa javuM javuM karatA hatA. paga to kyAranA ye rajA mAMgatA hatA, paNa badhuM ema ja nabhatuM hatuM. eka divasa e paraDAM mAi mATe sonerI divasa Ugyo. lAkaDAM levA jaMgalamAM javA dhare bahAra nIkaLIne jevAM te cokamAM AvyAM tyAre, mANasanAM ToLe ToLA eka dizAmAM jaladI jaladI jatAM jeyAM. mAe pUchyuM : "ATalA badhA mAsa Aje kAM 2 che. 199 koIke kahyuM : "gAma bahAra bhagavAna AvyA che. tyAM darzana mATe jAya che. " ATaluM sAbhaLI mAjInA manamAM zubha vicArano saMcAra thayo. BOOOOOOOOOOOOOOO00 [4] jhAjhA chIe ane te thayuM : "lAvane huM paNa Aje bhaganAnanAM darzane jAuM. "mAjIe jaMgalamAM javAne badale bhava-jaMgalano aMta lAvanAra bhagavAna tarapha DaguMmanuM cAle Daga mAMDyAM. vaLI manamAM thayuM : Ama AvA zarIre rUma javAya eTale nadI tarapha cAlyA. tyAM pANImAM hAtha-paga boLyA. nadI pAra karatAM bIjo vicAra jhabakyo : khAlI hAthe kema javAya? tyAM sAme nAgoDanA choDa para nAnAM nAnAM lAla phUla dekhAyAM, te laI lauM !'thoDAM phUla lIdhAM ane AgaLa vadhyAM, rastA para jevA AgaLa vadhavA jAya tyAM jANe kIDiyAruM UbharAyuM hoya teTaluM mAnnasa ! are, mANasa ja nahIM, pazuSTi paNa tyAM dhasamasatI dekhAI !JAmAM mAraga kema dhAze, nevI ciMtA manamAM ghoLAtI hatI. tyAMthI pasAra thatAM rAjAne paNa A mAjIne joI dayA AvI. pAsenA maMtrIne kahyuM ke sainikone sUcanA ApI ke mAjI kyAMka cagadAI na jAya. rAjA to AgaLa vadhyA, paNa manamAM A mA vasI gayAM. jevA teo prabhu pAse pahoMcyA tevo ja prazna pUchyo : "prazno che mAjA kyAM pahoMcyAM che "tyAM prabhu kahe H "A tamArI sAme eka che te " rAjA kahe : "A to deva che !" prabhu kahe : "e nA darzana karavAnI caDhatI bhAvadhArA sAthe AvI rahyAM hatAM, tyAM ja mANasanI bhIMsa thatAM cagadAI gayAM ane teonuM AyuSya pUrNa thayuM. emanA manamAM prabhunA darzananI tIvra bhAvanA hatI. hAlamAM nagoDanAM phUla hatA tethI devalokanuM AyuSya bAMdhyuM ane A tamArI sAme ja beThAM che. " hIna, dIna ane rika avasthAmAMthI kevA puNyazALI banI gayA ! AmAM karaNa ane upakaraNa tadana gauNa hatA. mAtra antaHkaraNathI temanuM kAma thayuM ! ApaNe paNa dharma sAdhavA mATe vadhumAM vadhu jora antaHkaraNa upa2 devAnuM che. manamAM ja prabhunuM sthApana karI temanI sAthe tadAkAra thavA prayAsa karavAnA che. tema karavAthI ja sAdhanA phaLavatI ane baLavatI banI raheze. 85 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharA AntaragAMTha chUTyAnI veLA... vartamAnamAM avaguNanA oraDA jevA jaNAtA jIvo paNa ekAda guNanuM kholI "namo riphaMtA ' bolIne ja AhAra-pANI levAM. AvI puSTa AlaMbana laIne, dRDhapaNe tene vaLagI rahIne, dehanI mamatAnA pratijJAnuM pAlana tame sukhethI karI zakazo." vaNakarane A salAha vaLagADane oLaMgI jaIne, kSaNika lAbhanA vaLagaNane tarachoDIne, jarI gaI. pratijJAnuM pAlana zarU thaI gayuM. apramattapaNe saheja paNa saDasaDATa UMce ne UMce caDatA hoya che. bhUlyA vinA lIdheluM sAduM vrata paLAya che. manamAM dRDhatA che, AnaMda AvuM jovA maLe tyAre, evuM lAge che ke koI paNa jIvanI paNa che. vartamAna viSama sthiti joIne tenI niMdA na karavI, paNa tenAmAM mahinAo ane varaso vItI gayAM; vRddhAvasthA paNa AvI. rahelI zreSTha saMbhAvanAnI kalpanAne jIvatI rAkhavI. niyama akhaMDitapaNe nirapavAda paLAya che, kyAMya kacAza nathI. juo to kharA ! vaNakaranI jAta ! ene divasa-rAta zuM karavAnuM? ekavAra rAtre rogano humalo thayo che, pANInI tIvra tarasa lAgI gAmanA chevADe nAnuM sarakhuM eka ghara, gharane oTale besI tANo che. pANI hAjara che, paNa niyama mujaba gAMTha choDavAnI che. gAMTha ane vANo vaNavAnA. chUTe to moMmAM pANI pese ! potAthI prayatna paNa thaI zake tema nathI. roja roja nAnAM-moTAM vastra mATe kApaDa vaNavAnuM cAle. bIjAnI madadathI paNa gAMTha na choDAya. e sthitimAM prANa chUTI gayA ! raste jatAM-AvatAM lokone kema cho ? bhalA cho !' ema divasa pratijJAno vijaya thayo ane pANIno parAjaya thayo. bahAranI gAMTha Akho pUchaparacha cAle. na bhedAI, paNa aMdaranI gAMTha - granthino bheda chUTI gayo. AtmA gAmanI bhAgoLethI ja sAdhumahArAja khetara bhaNI roja vaDIlaMkA kumanuSyamAMthI nIkaLIne sudevatvane pAmyo. nivAravA jatAM-AvatAM hoya te badhAne A vaNakara jue, manamAM tIrthAdhirAja zatruMjayanI rakSA-sevAnuM kArya karavAnI anokhI harakhAya. bolavAnI icchA thAya paNa kema karI bolAvuM ? evI taka maLI. kapardI yakSa banyA. AcArya mahArAja avaDhavamAM rahe. malakIne aTakI jAya ! ekavAra zubha saMyoga racAI zrIdharmaghoSasUrIzvarajI mahArAja pratye kSaNekSaNa kRtajJatAbhAvathI gayo. bagAsuM khAtA patAsuM moMmAM paDe evuM banyuM ! mahAprabhAvaka sabhara banIne vaMdanA karatA rahyA. e mahApuruSanA prabhAve A AcAryazrI dharmaghoSasUri mahArAja vaDanA jhADa nIce UbhA hatA, UMcAI maLI, emaNe darzAvelA najIvA dharmanA pratApe AvI sthiti vaNakaranA oTalAthI thoDe dUra. pahelAM AMkhathI ane pachI smitathI maLI. pratijJAnuM dRDhatApUrvaka pAlana sarva pranthithI mukta banAvyA kuzaLapraznanI Apa-le thaI. pachI paNa, pUchuM na pUchuMnI dvidhAmAM vinA na rahe. pratijJA bhale nAnI rahe, tenuM dRDha pAlana manobaLathI anAyAse - bhAvivAnanAre vA'inaMti napatAm | thAya. to AkAzane AMbe tevA AMbo phaLe. pratijJA-pAlananI A (bhAvikAryAnasAriNI vANI UchaLatI dIse) - sahaja pUchyuM "Ape vizeSatA che. te ApaNAmAM Ave to ApaNe paNa kasoTInI kaparI to bhagavAnano bhekha paheryo che to Apa to bhava tarI javAnA; paNa veLAe prabhukRpAthI acaLa rahIe, to dhArelI siddhinA svAmI banI amArA jevA to rakhaDI javAnA" AvA matalabanuM bolyA. zakIe. karuNAsAgara AcArya mahArAje kahyuM : "evuM nathI. dareka jIvone yaH pUrvaM tantuvAyaH kRtasukRtalavo pUrito duritaughaiH, potAnA AtmAnuM kalyANa thAya evA rastA che ja." AvAM pratyAkhyAnaprabhAvAdamaramRgadazAmAtitheyaM prapede / AzvAsanabharyA vacana sAMbhaLIne vaNakarane utsAha Avyo. sevA hevAkazALI prathamajinapadAbhbhojayostIrtharakSA - oTalethI UbhA thaI mahArAjanI pAse AvIne vinayAvanata mudrAmAM dakSaHzrIyakSarAjaH sa bhavatu bhavinAM vighnamardI kapardI / UbhA rahyA. mahArAje kRpA karI, bodha Apyo : "tame paNa dharma karI | mULa prAcIna zloka - stuti ane padyAnuvAda zako che." vaNakara kahe: tame to kahezo ke dArU, mAMsa tyajI do. amArA jIvanamAM e to zakya nathI. Apa evuM kaho, je mArAthI je pahelAM vastra vaNatAM vaNakara jIvane, pApamAM rAcatA'tA, sukhethI pALI zakAya." AcArya mahArAje jIvadaLanI kakSA joIne nAnuM eka, sAva nAnuM, aDaga mana vaDe, alpa satakRtya kIdhuM; kahyuM : "tame gaMThisahiya -nuM paccakkhANa karIne AtmAne karmathI pratyAkhyAna-prabhAve durita nija ghaTyu, tIrtha yakSatva pAmyA, haLavo banAvI zakazo. kapaDAnA cheDe gAMTha vALI rAkhavI. e gAMTha sevAmAM sajja evA nita, vighana haro he! kapardI amArA. Jain Education Intemational Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga - 1 kathAne kAMIka kahevuM che ke sAMbhaLIe vividha parvomAM kSamApanAparvanuM sthAna mokhare che. kSamApanAparva coMTI nathI ! e ghaTanA samayathI para che. e kathA ApaNane kAMIka Ave che ane cetanAne DhaMDhoLe che. mananA mahetAjIne kAme lagADe kahe che. e ema kahe che ke kalyANamalla ane sahagnamalane paraspara che. manamaMdiramAM bAjhelAM jALAM, paDelo kacaro, UDI UDIne AvelI vaira hatuM tevuM vaira guNasena ane agnizarmAne hatuM, chatAM banneno raja, coMTeluM kastara, badhuM vALIcoLIne sApha karavAmAM Ave che. itihAsa alaga kema racAyo? A ghaTanAmAM mahattvano vaLAMka jaI-jhApaTIne cokhkhuM karavAmAM Ave che ane e prasaMge kSamApanA lAvanAra tattva kayuM ? koNe A bhAga bhajavyo? kathA kahe che ke guru karavAnI - mAphI mAMgavAnI ane mAphI ApavAnI bhAvanA sateja mahArAjazrI dharmasAgarajI mahArAja vacce hatA tethI banneno vairathAya te mATe preraNA ApavAmAM Ave che. virodha zamI gayo; paraspara prema ane prItino vistAra thayo. AvA yAdagAra prasaMgo - satya prasaMgo preraNAnI khANa jevA che. jIvanavRkSane vAvAjhoDAthI bacAvavA mATe guru mahArAjanI vADa e kathAo, prasaMgo evAM to coTadAra hoya che ke sAMbhaLanArane joIe. vADa majabUta hoya to vRkSane vAvAjhoDA sAme jhUkavA majabUra uttejita kare. sAMbhaLanAra vaira-virodhane visArIne manane moTuM karIne na banavuM paDe. mAphI mAMgavA taiyAra thaI jAya che. ke bhale jIvanamAM rAga-dveSa Ave paNa tene sthAyI ke sthira banAvavA kSamApanA mATe ApaNA manane taiyAra kare tevA prasaMgo pracalita che. jevA nathI. A kAma guru mahArAjanI othathI sahelAIthI pAra evo eka prasaMga, sahasramala ane kalyANamallano khUba ja jANIto paDe che. che. meDatA zaheramAM banelI A ghaTanA bhale cAraso varSa pUrvenI che, ApaNe nagurA na banIe paraMtu guru mahArAjanA yoga-kSema.. paNa e evI sacoTa che ke e satya ghaTanAne kALanI raja kyAreya chatravALA banIe, to ghaNAM ahitakArI tattvothI UgarI jaIsi dharmanI paribhASAyAdarAkhavAno saraLa upAya bahu bhaNelA bhUle tyAre ekaDA-bagaDAnuM gaNita pharIthI zIkhIe. ' A sAduM aMkajJAna bhUlelAM bhaTakelAMne pharI saMskAranI sIDIe caDAvaze. . 1-- AtmA eka che. tene saMsAranuM paribhramaNa karAvanArA 2 -- rAga-dveSa be che. tenAthI mukti meLavavA mATe jIve 3-- jJAna-darzana-cAritra e traNenI ArAdhanA karavI joIe. te na thAya to chevaTe 4-- dAna, zIla, tapa, bhAva e cAra prakAranA dharmanI upAsanA karavI. dharma pAmavo che? to 5 -- paMca parameSThine hRdayamAM dhAraNa karavA joIe. te karyA pachI -- cha kAyanA jIvonI rakSAnuM kArya karavuM joIe. tenAthI 7 -- sAta bhayanuM nivAraNa thAya che, ane sAta kSetramAma prIti thaze. tene sudraDha karavA mATe -- aSTa pravacana mAtAno Adara karavo joIe. te mATe brahmacaryanI -- navanADo pALavI joIe. temAM zakti ochI paDe to 10 -- daza prakArano yatidharma Adaravo joIe. te na thAya to zrAvakanI 11-- paDimAne vahana karavI joIe. temAM zakti ochI paDe to 12-- bAra vratanI pAlanA karavI joIe. te vrata pAlana karatAM jIva samajIne 13-- te kAThiyAne tyAga karavAnA che ane aMte 14-- cauda guNasthAnakomAMthI pasAra thaI 15-- paMdara bhedamAMthI koI paNa eka bhede siddha thavAnuM che. A rIte, bALakane lakhatAM paNa na AvaDyuM hoya e uMmare dharmanI ArAdhanAno khyAla Ape evI pAribhASika saMjJAothI te vAkepha thaI zake che. Jain Education Intemational Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharA vihAraetojaMgamapAThazALA che! vihAra eTale cAlavuM. . rAtrinA samaye vaDanI nIce saMthAro karI rahelA AcArya paNa... mahArAje AkAzamAM joyuM. nakSatra ane candrano virala yoga thato vihAra eTale mAtra cAlavuM, eTaluM ja nathI. dekhAyo. khUba uttama muhUrta AvI rahyAnuM joyuM. sUripada jevA mahAna bArI-bAraNAM-bhIMta-vaMDI vinAnA, prakAzanA khullA caMdaravA padanA pradAna mATe atyaMta zubha muhUrta AvI rahyuM che ane e ja nIce cAlavAnuM maLe, e vihAra che. muhUrta sAdhI levA mATe sUri mahArAje yogya - yogya evA ziSyone | digU-digaMta sudhI vistarelI, A asIma vasudhA para cAlavAnuM jAgRta karyA. sUripada-pradAnanI vAta karI, taiyAra karyA. e zubhalagna hoya che. A vihAramAM cAre bAjuthI vahI AvatA zubha vicArone samaye surimaMtra pradAnanI uttama kriyA karI. jhIlavAnI taka sAMpaDe che. te jhilAya paNa che. pazu care che. pakSI A ghaTanA banI e vaDalo paNa Avo vizALa haze ne ! vicare che. ane, mANasa vicAre che. kudaratanA sAMnidhyamAM vicaratAM, A ghaTanA vikramanA dazamA saikAnI che. e vaDanA vRkSa nIce je vicAravAnuM pUrNapaNe sAMpaDe che, tyAre vedanI prArthanAno marma UghaDato munirAjone sUripada arpaNa karavAmAM AvyuM, te sUrivaronI ziSyalAge che. himAlayanI ko'ka nIrava guphAnA aMtarALe eka zubha vicAra paraMparA vaDagacchanA nAme jANItI thaI. A vizALa vaDalAnA pragaTyo. e tyAM ja na rahetAM, tarata cArekora phelAya che. ApaNe e avazeSo. atyAre paNa rAjasthAnamAM jIrAvAlAjI tIrtha jatAM - vicAra jhIlavA sa34 hoIe to, e vicAra ApaNo paNa banI jAya! varamANa tIrthathI kAcA raste jIrAvalAjI jatAM, gAmanI bahAranA bhAgamAM Ave che. saMskRta sAhityamAM eka ukti che : savaMfdhanuM jJAna vihAramAM raste AvatAM vRkSo joIne, AvI aitihAsika baparasavaMdhana smAratA eka saMbaMdhI jJAna thAya, to te jJAna vaDe ghaTanAnuM smaraNa thaI Ave che. ghaNIvAra rastAmAM saptaparNa vRkSa anya saMbaMdhI jJAnanuM smaraNa thAya che. Avo anubhava vihAramAM joI, manamAM thAya ke zrI ajitanAtha bhagavAnanuM kaivalya vRkSa keTaluM avara-navara thAya che - thayo che. suMdara lAge che ! ekavAra mahAvIrasvAmI bhagavAnanuM kaivalya vRkSa - ekavAra amadAvAdathI sarIsA taraphanA vihAramAM hatA. zAla vRkSa paNa jovA maLyuM hatuM. ogaNajathI AgaLa jatAM vacce daMtAlI gAma AvyuM. gAmanA amAro anubhava che : vihAra e cetavistAra sAdhavAnI pAdaramAM vizALa vaDa che. e vaDa pAse thoDI vAra thobhyA. tenI prakriyAno bhAga che. annamaya koza, prANamaya kozane oLaMgIne vaDavAIo jovA lAgyA. sAthe cAlavAmAM, prakRtimAM rasa dharAvatA manomaya koza - vijJAnamaya koza ane AnaMdamaya kozanA unnata zrAvako paNa hatA. eka bhAI bolyAM : "kevo vizALa vaDalo che!" zaMgo tarapha dorI jatI keDI che; cetanAnA udhvarohaNanA sopAnanI bIjA bhAIne A vaDa joIne vyAkhyAnamAM sAMbhaLelI vAta zreNI che. zramaNa jIvanamAM vihAra e to jaMgama pAThazALA yAda AvI. lAge che ! Avo vihAra je mANe, te ja jANe. A no bhadrAH kratavo yantu vizvataH / / . '' - 7 a-emI ane . .' : zubha ane aMdaC/ : : : : prApta thAraMbha (arvaka8er ) .:: prathama vicArI Jain Education Intemational Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 zruta saMpadAH anekonuM AdAna-pradAna siddhahastalekhaka pU. AcArya zrI pUrNacandrasUrizvarajI mahArAja jainadharmano vAraso ane vaibhava jAjaramAna che. bhautika rIte jainamaMdirono kaLAvaibhava anokho che. tema Adhibhautika rIte jaina tattvajJAnano bhaMDAra paNa adbhuta che ane e zAstronA pracAra-prasAranI ciraMtana gatividhio adbhuta che. koI paNa dharmanA saMsthApaka dvArA mAnavajIvanane upakAraka ane uddhAraka tarIke zAstrArzIo puravAra thatI hoya che, paNa te moTe bhAge e ja sthitimAM yathAvat rahelI hoya che. jyAre jainadharmanuM tattvajJAna, enAM vidhividhAna, enAM karmakAMDa, enAM sAdhanA-ArAdhanAnAM nItiniyamo 24 tIrthaMkaronA kALa daramyAna satata pravartamAna rahyAM che. emAM zrutajJAnaprAptinI eka paraMparAe ghaNo bhAga bhajavyo che, te che hastalikhita ArAdhanA. tIrthaMkara bhagavaMto zAsananI sthApanA kare che tyAre gaNadhara bhagavaMtone tripadInA rUpamAM jJAnano tejapuMja Ape che. e prakAzamAM gaNadhara bhagavaMto sUtronI racanA kare che. sUtrono arthabodha dezanA svarUpe maLe che. AcArya bhagavaMto ane upAdhyAya bhagavaMto dvArA A zrutajJAnano tejapuMja lokomAM prasare che. zrutasaMpadAne pAmIne pAmara jIva saMyama, tapa, mokSa, kevaLajJAnane pAme che, eTale kevaLajJAnanI sthiti pAmatAM pahelAM zrutajJAnanI prApti jarUrI banI rahe che, ATaluM badhuM zrutajJAnanuM mAhAtmya che. zrutanAM sarjana, saMvardhana ane saMrakSaNanI paNa AjanA kaparA kALamAM tAtI jarUra che, ane have pachI badhI rIte paDatA samayakALanA dhasamasatA pracaMDa pUramAM TakI rahevAnuM baLa paNa A zrutagaMgAmAMthI ja maLI raheze. A avirata jJAnArAdhanA cAturmAsika sthiratAthI satata vikasatI rahI che. anya suvidhAo nahotI, tyAre hAthe lakheluM sAhitya ja upalabdha thatuM. cAturmAsa eTale A jJAnayajJano samaya. zrutasAhityanAM arthaghaTano, vivaraNo, vistaraNono samaya. Aja sudhImAM aneka rIte suvarNAkSarothI mAMDIne vividha mudraNa mAdhyamo ane munio dvArA zrutasAhitya prasaratuM rahyuM che. prazAMtamUrti pU. AcAryadeva zrImad vijaya jayakuMjarasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna ane siddhahasta sAhityasarjaka pU. AcAryadeva zrImad vijayapUrNacandrasUrI rajI mahArAjanA saMyamanA 51mA varSamAM praveza nimitte teozrInA rASyaratna pravacana prabhAvaka pU. paMnyAsapravara zrI yugacandravijayajI gaNivaryanA mArgadarzana heThaLa zruta tarapha bhakti-prItinuM jAgaraNa abhiyAna hAtha dharAyuM. zruta sanmAnayAtrAnuM samagra muMbaIne AvarI letuM adbhuta Ayojana 2007mAM thavA pAmyuM. zrutasammAnanA mahotsavo paNa saMpanna thayA. 'kalyANa' sAmayikano zruta vizeSAMka samRddha rIte pragaTa thayo, temAMthI mahattvanAM tAraNo prastuta lekhana-saMkalanamAM rajU thAya che. pU.A. zrI pUrNacandrasUrijI mahArAjanI tejasvI kalame aneka graMthonuM sarjana thayuM che. jJAnasamRddha evA prajJAvaMta AcArya bhagavaMtane amArI lAkha lAkha vaMdanAo. ---saMpAdaka Jain Education Intemational 89 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 zruta e mAnarUpI hAthI mATe aMkuza che jagatanA sarvajJAnanI jananI zruta-adhiSThAtrI mAtA zAradA eTale ja sarasvatI. vaizAkha suda-10manA divya divase, aparAhna samaye, RRjuvAlikA nadInA kinAre, zAlavRkSanI zItaLa chAyAmAM, bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA kevaLajJAna' pAmyA. zukladhyAnanI ujjavaLa dhyAna-dhArAmAM cAre ya ghAtI karmono kSaya karIne vimala kevaLajJAnanA dhAraka paramAtmA svayaM paramatattvasvarUpa banI gayA. samavasaraNamAM virAjamAna himAlaya-sama dhavala e paramatattvamAMthI nIkaLatI parama zvetavarNasama samujjavala vANI te ja che mAtA sarasvatI. jene zAstro bIjA zabdomAM 'zrutagaMgA' athavA 'zrutadevatA' svarUpe saMbodhe che. vizvanA sarva saubhAgyanI sarjaka che A zrutagaMgAnI ArAdhanA. A mA zAradAnI sAdhanA. A sAdhanA eTale parama sukhanI keDIe pagaraNa. A ArAdhanA eTale jJAnAvaraNIya karmonuM vidAraNa. A upAsanA zrutatvajJAnanA zvetapuMjamaya sUrya karatAM vadhu tejasvI banIne AtmAne sphaTika samAna nirmaLa banAvIne karmanA kuTila kavacane chedIbhedIne zuddha-vizuddha svarUpa pragaTa kare che. zrutagaMgAno askhalita pravAha "jinamukha padmadraha thakI, pragaTI tripadI gaMga; muni mAhaNa jhIle sadA, artha pIye gRhIcaMga." --paMDita rUpavijayajI ma. "zrI jinezvara paramAtmAnA mukharUpI padmasarovaramAMthI tripadI rUpI zruta gaMgotrI pragaTI, jene munirUpI brAhmaNo haMmezAM svAdhyAya karIne jhIlI rahyA che ane gRhastho enA arthanuM pAna kare che.' dhanya dharAH apApApurInA mahasena vanamAM vIraprabhunA mukharUpI himAlayamAMthI pragaTa thayela tripadI rUpa zvetagaMgAnA pravAhamAM snAna karatAM bIjabuddhinA svAmI gautamAdi gaNadhara bhagavaMtoe 14 pUrvayukta vizAla dvAdazAMgI AgamanI racanA mAtra aMtarmuhUrtamAM karatAM vaizAkha suda 11nA pavitra dine dharmatIrtha jinazAsananI sthApanA thavA pAmI. zAsananI sthApanA ane saMcAlana zrutajJAnane AbhArI tIrthaMkarone janma ApanArI mAtA mAtra dehano janma ApavAmAM kAraNabhUta che, paNa tIrthaMkaratva tarIkeno janma ApanAra to vIzasthAnaka paikI 19muM 'zruta pada' ja kAraNabhUta che. trizalAdevIe zrI vardhamAna svAmInA dehane janma Apyo, paraMtu zrI vardhamAna svAmIne tIrthaMkara banAvanAra to 'zruta' che. bhagavAne sADAbAra varSanI ghora sAdhanA bAda kevaLajJAna prApta karyuM. kevaLajJAnI banelA prabhue samavasaraNamAM 'dezanA' pharamAvI. A dezanA ja zrutajJAna che. A zrutajJAnanA mAdhyame zAsananI sthApanA ane saMcAlana thAya che. kevaLajJAnIne paNa dharma pamADavA mATe zrutajJAnano sahAro levo paDe che. kevaLajJAnI paNa bIjAne dharmabodha zrutajJAna dvArA ja karAvI zake che. zrI tIrthaMkara devo kevaLajJAna pAmyA bAda roja 2 prahara dezanA Ape che. A zruta dharmano mahimA che. savAre prathama praharanI tIrthaMkara devonI dezanA pUrNa thayA bAda bIjA praharanI dezanA zrutajJAnI evA gaNadhara devo pharamAve che. kevaLajJAnInI parSadA paNa samavasaraNamAM hoya, paraMtu kevaLajJAnI dezanA na Ape. gaNadharo dezanA pharamAve. AnI parathI zrutajJAnano mahimA barAbara samajI zakAya che. zrutopAsaka maMtrIzvara pethaDazA Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 samaya paramAtmAnA nivaNathI 1000 varSa daramiyAna zrutarakSA mATe thayela vAcanAo sthaLa sAnidhya savizeSa 1. nepALa vi. saM. 160 zrI bhadrabAhusvAmIjI zrI dvAdazAMga zratanI saMkalanA-vAcanA 2. pATaliputra vi. saM. 160 zrI sthUlibhadrasvAmIjI 3. ujjainI vi. saM. 245 thI A. suhastisUrijI samrATa saMpratinI vinaMtIthI vi. saM. 291 AgamasaMrakSaNa vAcanA 4. kaliMgadeza vi. saM. 300 thI A. susthitasUrijI samrATa khAravelanI vinaMtIthI udaya parvata vi. saM. 303 A. supratibaddhasUrijI Agama vAcanA 5. dazapuranagara vi. saM. 192 A. AryarakSitasUrijI cAra anuyoga vibhAga vAcanA 6. mathurA vi. saM. 827 thI A. skaMdilasUrijI mAdhurI vAcanA tarIke prasiddha vi. saM. 840 7. vallabhIpura vi. saM. 827 thI A. nAgArjunasUrijI - Agama anuyoga vAcanA vi. saM. 840 8. vallabhIpura vi. saM. 980 zrI devardhvigaNi kSamAzramaNa Agama anuyoga vAcanA Jain Education Intemational Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 1. 2. 3. 4. 5. . 7. ... 9. granthanuM nAma 'tata sIalI' pada aSTazatArthI 'bhU bhAroddharaNo' pada ratnAkarAvatArikA gata padya kumAravihAraprazasti-87muM padya zrI siddhArtha narendra kAvya zatArthI kAvya 'namo arihaMtANaM' pada yAMgazAstra pra. 2, zloka-10mo banArthI vivaraNa 10. yogazAstra pra. 2 11. upadezamALA .gAthA-51mI 12. zrI vardhamAna jinakAvya 13. yogazAstra pra. 1, zloka-1 14. rAjAno dadate saukhyam' jaina zAsananuM anekArtha sAhitya keTalA artha? 800 100 100 116 25 100 110 100 100 100 100 (je grantha 'aSTalakSI' nAme prasiddha che) 15. saptasaMdhAna mahAkAvya 16. 'namo loe savvasAhUNaM'nuM 'savva' pada 17. yAzraya mahAkAvya 18. nAbheya nemi dvisaMdhAna mahAkAvya 19. yogazAstraH 'namo durvA2AgAdi' zloka 500 8 lAkha 7 39 2 2 006 kartA A. bappabhaTTIsUrijI kavi zrIpALa A. ratnaprabhasUrijI paM. vardhamAnagaNi A. somatilakasUrijI jinamANikasUrijI paM. harSakulagaNi paM. mAnasAgarajI A. somavimalasUrijI A. jayasuMdarasUrijI udayadharma muni zrI dAnasUri ziSya u. lAbhavijayajIgaNa maho. samayasuMdara gaNi maho. meghavijayajI gaNi A. devaratnasUrijI A. hemacaMdrasUrijI (kalikAlasarvajJa) A. hemacaMdrasUrijI (vaDagaccha) A. vijayasenasUrijI (akabaranA darabAramAM) AvA aneka graMtho jaina zAsanamAM vartamAnakALe paNa vidyamAna che. zrutadhara maharSionI sAhityasevA madhyayuga rAsAyuga banyo. lokanRtyanusAra hitakara pravRttino vaLAMka hoya e spaSTa che. rAsAyugamAM nyAyAcArya mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje nyAyanA ekaso ATha graMtho racyA che. zrI zrIpAla mahArAjanA rAsanA kartA maho. zrI vinayavijayajI mahArAja, adhyAtmaniSTha yogI puruSa zrI AnaMdaghanajI ma., temanI pachInA adhyAtmaniSTha yogI zrI cidAnaMdajI ma. Adi paNa suprasiddha che. jeoe lokahitArthe lokapriya bhASAmAM aneka rAsAo, stavano, pado racyAM che. maho. zrI yazovijayajI, zrI lakSmIvijayajI, zrI vinayavijayajI, zrI meghavijayajI, zrI mohanavijayajI, zrI rAmavijayajI, zrI padmavijayajI, zrI vIravijayajI Adie pUjAo, stavano vagere dvArA chalochala jala bharelI jJAnagaMgA vahevaDAvI che. e kALe jema sAhitya racAtuM tema lakhAtuM, aneka nakalo lakhAtI, bhaMDAronAM nirmANa thatAM ane zrutagaMgAnI rakSA thatI, keTalAya mahAtmAoe racanA ane lekhana kArya paNa jAte ja karyuM. --koTizaH namana ho maharSione...... dhanya dharAH Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sorabha bhAga-1 prAcIna advitIya kRtanidhi zrutathI saMgha-saMghathI zruta jaina zAsananI sthApanA thAya che "zruta'thI! jaina zAsana cAle che te paNa "zrutathI ja! jyAM sudhI "zrata' vidyamAna raheze, tyAM sudhI ja zAsananI vidyamAnatA raheze. A apekSAe kevaLajJAna karatAM paNa zrutajJAnanuM mahattva vadhAre che. "zruta' e zvAsa che. "zruta' e prANa che, "mRta' e sarvasva che. A "zrata' utpanna thayuM, prabhu vIranA mukhakamalamAMthI! A "zruta'ne grahaNa karyuM mahAmedhAvI gaNadhara bhagavaMtoe! A "zruta'ne dhAraNa karyuM zreSTha zratadhara pUrvajoe, vahana karyuM medhAvI mahAmunioe, saMrakSaNa karyuM hRtopAsaka zramaNo tathA zrAvakoe! zruta-sarjana : eka jhalaka racayitA racanA - prabhuvIranA 14000 ziSyo - 14000 pannA sUtra - zrI bhadrabAhusvAmIjI - aneka niryukti grantho tathA kalpasUtra - zrI malavAdIsUrijI - eka ja zloka upara 10,000 zloka pramANa 'dvAdazAra nayacakra' rUpe vivaraNa - zrI siddhasena divAkarasUrijI - dravyAnuyogamAM benamUna sanmatitakadi grantho - zrI AryarakSitasUrijI - samagra Agama zrutanuM cAra anuyogamAM vibhAjana - zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNa - vividha Agamo para bhASya grantho - zrI abhayadevasUrijI - nava aMga sUtra para TIkA - zrI jinadAsa mahattara - cUrNi grantho - zrI umAsvAtijI - tattvArthAdhigamasUtrAdi 500 grantho - zrI haribhadrasUrijI - 1444 grantho - zrI siddharSi gaNita - "mAnasazAstramAM paNa ajoDa upamiti bhavaprapaMcAdi grantho - zrI hemacandrasUrijI - siddhahema vyAkaraNAdi sADA traNa karoDa bloka pramANa grantho - upA. zrI yazovijayajI - bindusAra-zataka rahasya aMtavALA 100 grantho tathA nyAya viSayaka lakSAdhika zloko zrutapravAhanA saMvardhana kAje. saMprayAsa...... 25 je graMtha na bhaNe to zrAvakane aticAra lAge, tevA 'upadezamALA graMthanI racanA prabhunA haste dIkSita zrI dharmadAsagaNijIe karI. PS alpAyuH svaputra manakamuni mATe dazavaikAlikasUtranI racanA zrI svayaMbhavasUrijIe karI. 21 pU. AryarakSitasUrijI mahArAje Agama graMthonuM ja anuyogamAM vibhAgIkaraNa karyuM. vIra saM. 980, vikrama saM. 510 varSe vallabhIpuramAM zrI devardhvigaNi kSamAzramaNajI mahArAjA tathA 500 AcArya bhagavaMtoe sAthe maLIne zrutanuM sau prathamavAra granthasthIkaraNa karatAM 13 varSanI sthiratAmAM prAyaH 1 karoDa granthanI saMkalanA karI...... REggbIjawmahAkAvanAraviyatrIzrI maasNghkaalsNrikaamjhaadaa| MUMbhavapaDhI pryaagmaaynnaatkhmm| 'sAmi|i| ftfTamalivavA ankI assigvA zrI TaonA 42sotALo zaaaiaelmAMaaz2vA to kRtrivarItaiBRAIralItakRti zrIzramamaMghiyamivI nAgarIpadhuvA / kAzmIrI kAgaLa para Alekhita karAyela granthadarzana Jain Education Intemational Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 dhanya dharA: zrutasaMrakSaka zrI bappabhaTTa sUrijI ma. / zatruMjaya mAhAbhyAdi grantharacayitA pU. A. dhanezvarasUrijI mahArAjA..... 21 vi.saM. 500 varSe bIjA pUrvamAMthI uddhAra karI 'kammapayaDI grantha'nA racayitA A. zivazarmasUrijI mahArAjA...... vi.saM. 654 varSe vizeSAvazyaka bhASya, dhyAnazatakAdi graMthonA racayitA mahAbhASyakAra, AcAryazrI jinabhadragaNi kSamAzramaNajI mahArAjA...... 21 "bhaktAmara stotranA racayitA zrI mAnatuMgasUrijI mahArAjA.... / vi.saM. 757thI 829 varSe 1444 granthonA racayitA yAkinI mahattAsUnuM pU. AcArya zrI haribhadrasUrijI ma. 11 aMga upara vRttikAra pU. A. zIlAMkAcAryajI mahArAjA...... 4 "zrI upamiti bhavaprapaMca kathA' jevA ajoDa vairAgya granthanA racayitA zrI siddharSigaNijI...... 25 yamakayukta stuti racayitA zrI zobhanamunivara.... 5 navAMgI vRttikAra tarkapaMcAnana zrI abhayadevasUrijI mahArAjA..." 25 sarasvatI stotrAdi grantha racayitA zrI bappabhaTTa sUrijI mahArAjA.... 75 dharmaratna prakaraNa' graMthanA racayitA zrI zAMtisUrijI mahArAjA..... 25 siddhahemazabdAnuzAsanAdi sADAtraNa karoDa zloka pramANa sAhityasarjaka, kalikAla sarvajJa zrI hemacandrasUrIzvarajI mahArAjA..... 45 AgamAdi grantho para saraLa TIkA racayitA zrI malayagiri mahArAjA.....' !! bhavabhAvanAdi grantho para TIkA racanArA maladhArI zrI hemacandrasUrijI mahArAjA... 71 'sijUraprakaraNa' AdigranthonA racayitA A. zrI somaprabhasUrijI mahArAjA.... pravacanasAroddhArAdi granthakartA A. zrI nemicandrasUrijI mahArAjA..... th "AraMbhasiddhi' vagere granthanA racayitA pU.A. udayaprabhasUrijI mahArAjA..... 4 "syAdvAdamaMjarI Adi granthonA racayitA zrI malliSeNasUrijI mahArAjA..... 5 karmagrantha, bhASyAdi granthonA racayitA A. zrI devendrasUrijI mahArAjA.... >> 'saMbodha sittarI' Adi granthonA racayitA A. zrI ratnazekharasUrijI mahArAjA..... adhyAtmakalpadruma', "saMtika' Adi grantha racayitA sahasAvadhAnI pU.A. zrI munisuMdarasUrijI mahArAjA.... >> 'zrI zrAddhavidhi-AcArapradIpa' Adi granthakartA pU. A. zrI ratnazekharasUrijI mahArAjA..... "dharmaparIkSA' Adi granthakartA zrI jinamaMDana gaNijI mahArAjA... sADA traNa karoDa zlokanA sarjaka zrI hemacandrAcArya Jain Education Intemational Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 zruta e chaThThA ArAnA AkramaNone sthaMbhita karanAra amogha zastra che. zramaNopAsakonI zruta-bhakti OM vastupAla maMtrIe sAta karoDa dravya kharcI jJAnabhaMDAro banAvyA, sarva AgamonI ekeka prata sonAnI zAhIthI lakhAvI, bAkInI prato tADapatra ane kAgaLo para lakhAvI, temaja svahaste dharmAbhyudayAdi vividha granthonuM lekhana karyuM, je vartamAnakALe khaMbhAtamAM mojUda che. (prabhAvaka-caritra) vi.saM. 1472mAM A. zrI somasuMdarasUrijInA upadezathI khaMbhAtamAM rAma ane parvata nAmanA be bhAIoe agiyAra aMgo lahiyAo pAse lakhAvelAM. mathurA nagarImAM padmazAhe savAlAkha sonaiyA kharcI bhagavatI sUtrano mahAmahotsava karela ane 'goyamA' padanI upara 1-1 suvarNa mudrA mUkavApUrvaka pUjA karela. (pArzvanAtha paraMparAno itihAsa) kumArapAla rAjAe evo niyama karyo hato ke jyAM sudhI gurue racelA graMthone tADapatra upara na lakhAvuM, tyAM sudhI dahIMno tyAga. tethI 700 lahiyAone besADI Agamo- graMtho lakhAvavA mAMDyA. lakhatAM lakhatAM tADapatro khUTI gayA eTale rAjAe evo niyama karyo ke, jyAM sudhI tADapatro na maLe tyAM sudhI anna jalano tyAga, trIjA divase kSetradevatA prasanna thavAthI bagIcAmAM vRkSo tADapatrothI lacI UThyAM. vanapAlake vadhAmaNI ApatAM rAjAe pAraNuM karyu Jain Education Intemational ane jIvana daramiyAna kula 6,36,000 grantho lakhAvyA temaja siddhahema vyAkaraNanI 21 pratio lakhAvela ane AgamonI suvarNAkSarI 7-7 nakalo Alekhita karAvI. (upadeza taraMgiNI) tharAdanA AbhU saMghavIe eka karoDa sonAmahora kharcI 6,39,000 zloka pramANa graMthonuM lekhana karAvela. (upadeza taraMgiNI) 8. pethaDa maMtrIe sAta karoDa dravya kharcI traNa jJAnabhaMDAra banAvela ane bhagavatI sUtramAM AvatA 'goyama' pada dITha eka sonAmahora arpaNa karI jJAnakki karelI. jhAMjhaNazAhe 36,000 sonAmahora kharcI sonerI syAhIthI graMtho lakhAvela. (sukRta-sAgara) mAMDavagaDhanA saMgrAma sonIe bhagavatIsUtramAM AvatAM 'goyama' pada dITha eka sonAmahora, temanI patnIe aDadhI sonAmahora, putravadhUe pA (0 / ) sonAmahora mUkI jJAnabhakti karela. 36+18+9 = 63 kula 63,000 sonAmahorano sadyaya karyo ane te dravyathI sonerI syAhIthI AgamagraMtho lakhAvela. 95 (mAMDavagaDha kA itihAsa) bhaisA zeThe devaguptasUrinA comAsAmAM bhInamAlamAM savA lAkha dravya kharcI Agamamahotsava karela ane bhagavatI sUtranI vAcanAmAM 'goyama pada dITha eka sonAmahora mUkela. (pArzvanAtha paraMparAno itihAsa) zruta kaMThastha karavA dvArA mahApuruSoe karelI mrutasAdhanAnI jhAMkhI 1. A. durbalikA puSpamitra roja 700 zloka. 2. A. bappabhaTTI sUrijI ma. roja 100 zloka, 3. A. dharmaghoSa sUrijI ma. 4. A. munisuMdara sUrijI ma. 5. upAdhyAya yazovijayajI 6 ghaDImAM 500 zloka. 1000 judA judA svara sAMbhaLI pArakhI zakatA. bAlyavaye sAMbhaLIne bhaktAmara kaMThastha. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 dhanya dharA: zruta e saMghano prANa che...bANa che...zaraNa AdhAra che. 6. pU. jitavijayajI ma. 4 ghaDImAM 360 zloka 7. pU. AtmArAmajI ma. roja 300 zloka 8. A. rAmacandra sUrijI ma. 20 divasamAM 2000 gAthA pramANa "anuyogadvAra' graMtha kaMThastha. 9. kumArapALa mahArAjA 72 varSanI uMmare vyAkaraNanuM adhyayana, yogazAstra ane vItarAgasUtrano nitya svAdhyAya. 10. pethaDazAha maMtrI rAjadarabAra jatAM roja hAthInI aMbADI upara "upadezamALA Adi graMtho gokhatA. dara mahine gurumukhe pratikramaNanA sUtro saMbhaLAvIne koI azuddhi pravezI gaI hoya, to enI zuddhi karatA. roja ochAmAM ochI 1 navI gAthA kaMThastha karavAno emane niyama hato. 11. vastupALa mahAmaMtrI svayaM saMskRtamAM navasarjana karI mahAkAvyo racatA, kaMThastha karatA. zrata-surakSAno eka mAtra upAya zruta-lekhana tIrthakara bhagavaMto jevA samAdhAnakAra hoya ane gaNadhara bhagavaMto jevA praznakAra hoya, tyAre thoDIka paNa praznottarI thAya, to yuga-yuganA ajJAnanAM aMdhArAM ulecAI jatAM hoya che ane jJAnanI anasta dIvAdAMDI prakAzita banI jatI hoya che. 'bhayavaM! kiM tAM?" AvI jijJAsA punaH punaH traNavAra gaNadharonA mukhethI dhvanita thatAM tIrthakara devono javAba paNa traNavAra pratidhvanita thato hoya che : "upannaI vA, vigameI vA, dhuveI vA" A jAtanI TUMkI praznottarI dvAdazAMgI rU5 Agama-zrutanI janmadAtA banatI hoya che. AvuM zruta ghaTatuM ghaTatuM Aje 45 Agama rUpe vidyamAna che. Agamo zAstrarUpa hovA chatAM ene mATe vadhu sArthaka zabda che : zruta! Ano artha thAya sAMbhaLeluM. gurukulavAsamAM rahIne vinayapUrvaka gurusevA karatAM karatAM je jJAnavAraso Aja sudhI akhaMDita rahyo, enuM nAma ja zrutaAgama! zravaNanA mAdhyame akhaMDita rahelA e jJAnavArasAne zrI devardhvigaNi kSamAzramaNe tatkAlIna paristhiti mujaba lekhananA mAdhyame akhaMDita AgaLa vadhAravAno prayatna karyo, mukhyatve 45 AgamarUpe hastalikhita graMthono e vAraso Aje ThIkaThIka pramANamAM hRAsa pAmato ApaNA saMghanI mUDIrUpe sacavAyo che. aMte sAcavI rAkhIne yugayuga sudhI surakSita rAkhavAno upAya Aje vaijJAnika yuga gaNAto hovA chatAM eka ja hastalekhanano sAMgArIyamAM AlekhIta heddrgarI lipi rana - gama * * rAma kAjala.. na kerAyA . M . . che! vidhAnuM daDha saMskaraNa zatena pustake vidyA, sahasreNa mukhodgtaa| lakSeNa janmaparyaMtam, koTyA janmAntare khalu / / Jain Education Intemational Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sorabha bhAga-1 karAvyuM temaja svahaste saMzodhana ane zuddhikaraNa karyuM, evA vacanasiddha pU. AcAryadeva zrImad vijaya siddhisUrIzvarajI mahArAjA (bApajI mahArAja). - Agama vagere dharmagraMthonAM saMzodhana-saMpAdananA kAryamAM agrima siMhaphALo arpanAra "sAgarajI mahArAjanA hulAmaNA nAme prakhyAta pU. AcAryadeva zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI mahArAjA. * 'prata ane pratimA' koIpaNa saMyogomAM pAchAM na javA devAnI daDha Teka dharanArA zAsanasamrATa pU. AcAryadeva zrImad vijaya nemisUrIzvarajI mahArAjAe potAnA aneka ziSya zrata e rAjAdhirAjane paNa sUrirAjanA caraNomAM praziSyone vyAkaraNa-sAhitya-nyAya-kAvya-koSa AdimAM prakAMDa jhukAvanAra zakita che vidvAna banAvyA hatA ane suprasiddha lahiyA zrI kAnamalabhAI so vakhata sudhI bolo tyAM sudhI vidyA pustakamAM rahe, eka bhATI pAse 45 Agamo suvarNAkSare lakhAvyA hatA. hajAra vAra bolo to barAbara moDhe thaI jAya, lAkha vAra bolo : "abhidhAna rAjendra koSa'nuM sarjana-saMkalana karanArA to jiMdagInA cheDA sudhI sacavAya ane eka karoDa vAra bolo temaja anya aneka dharmagraMthonuM lekhana karAvanArA pU. AcAryadiva . janmAntaramAM-pachInA bhAvamAM paNa Ave. zrI rAjendra sUrIzvarajI mahArAjA. vartamAnakAlIna * varSo sudhI jesalameramAM sthira rahI suMdara akSaravALA lahiyAo pAse tyAMnAM hastalikhita bhaMDAranI tamAma pratonI eka zruta samupAlakone vaMdanA prati taiyAra karAvanArA kharataNachIya AcArya zrI - sthAnakavAsI saMpradAyamAM dIkSita banI 32 Agamone jinaharisAgara sUrIzvarajI mahArAjA. A saMgraha Aje kaMThastha karanArA ane vyAkaraNano abhyAsa karI mUrtipUjAnA pAlitANAmAM "jinahari vihAra'nA jJAnabhaMDAramAM surakSita che. satyano matano svIkAra karanArA pU. AcAryadeva zrImad ka vipula karmasAhityanuM sarjana karI-karAvIne 20mI vijayAnaMda sUrIzvarajI mahArAjA "pU. AtmArAmajI ma.' sadImAM ajoDa zrutabhaktino Adarza pUro pADanArA ja vikrama saMvata 1981 varSe surata nagare cAturmAsa siddhAMtamahodadhi pU. AcAryadeva zrImad vijaya prema daramyAna zAstra ane zrutanA saMrakSaNa mATe saMghane preraka mArgadarzana sUrIzvarajI mahArAjA. ApI lahiyAo dvArA aneka dharmagraMtho hastalikhita karAvanArA * prabhuvIranA mRta vArasAnA vaphAdAra vArasadAra, ja pU. AcAryadeva zrI vijaya kamalasUrIzvarajI jaAnA zvAsamAM zrutano dhabakAra hato ane vANImAM zrutano mahArAjA : vinAza pAmatA dharmagraMthone pharI lakhAvavA dvArA raNakAra hato evA pU. AcAryadeva zrImad vijaya rAmacandra cirakALa sudhI surakSita rAkhavA mATe "zrI kamala sUrIzvarajI sUrIzvarajI mahArAjA. pustakoddhAra phaMDa-surata' saMsthAnA saMcAlaka jhaverI parivArane - zrata pratyenI apAra bhaktithI zrutanA saMrakSaNa mATe preraNAnuM pIyUSapAna karAvanAra hatA pUjya AcAryadeva zrImad harahaMmeza aneka lahiyAone potAnI sAthe rAkhI aneka vijaya dAna sUrIzvarajI mahArAjA tathA pUjya AcAryadeva dharmagraMthone lakhAvanArA pU. munirAja zrI maMgala vijayajI zrImad vijaya labdhi sUrIzvarajI mahArAjA. mahArAja tathA temanA baMdhuvara pU. AcArya zrI meru sUrIzvarajI rAjanagare subAjI ravacaMda jecaMda vidyAzALAnI pavitra mahArAjA. bhUmi para varaso sudhI sthiratA karIne jAta dekharekha pUrvaka - hastalekhananI prAcIna paraMparAne punarjIvita karavAmAM lahiyAo pAse Agama vagere dharmagraMthonuM jeozrIe Alekhana Jain Education Intemational For Private & Personal Use only wow! Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 dhanya dharA: siMha phALo arpaNa karanArA AgamaprajJa pU. AcAryadeva zrImad vijaya mAnatuMga sUrIzvarajI mahArAjA. - aneka graMthonAM bhASAMtara-vivaraNa-saMpAdana vagere zrutasaMbaMdhI kAryomAM magnatA dharAvanArA pU. AcAryadeva zrImad vijaya rAjazekhara sUrIzvarajI mahArAjA. * prAcIna sAhityano punaruddhAra karavA mATe hastalikhita graMthonA lekhanAdimAM apAra rasaruci dharAvanArA pU. AyAdava zrI jinendra sUrIzvarajI mahArAjA. - kalA ane sAhityamAM anerI sUjhabUjha dharAvanArA jaina dharmanI aneka mAhitIone citramAM aMkita karanArA sAhitya-kalAratna pU. AcAryadeva zrImad vijaya yazodeva sUrIzvarajI mahArAjA. zruta jemano zvAsa che evuM zramaNavRMda ra vartamAnakALe prAcIna aneka hastapratonI saMkalanA aneka jJAnabhaMDArone suvyavasthita karavA, prAcIna graMthonA zuddhakarIne virATa jJAnabhaMDAra 'kobA'nA nirmANamAM mArgadarzaka pU. saMpAdana Adi mATe pracaMDa puruSArtha karanArA pU. munirAja zrI AyAdava zrI padmasAgara sUrIzvarajI mahArAjA. puNya vijayajI mahArAja. dharmagraMthonA punarlekhana temaja punarjIvana mATe varSothI - gAmaDAonI bhUmine potAnA cAturmAsanuM kendra sthAna jahemata uThAvanArA vairAgya dezanAdakSa pU. A. zrI hemacandra 1. banAvI Agama vagere dharma graMthonAM saMzodhana-saMpAdanamAM 80 sUrIzvarajI mahArAjA. varSanI jaipha vaye paNa aviratapaNe eka yuvAnane zaramAve tevo prAcIna hastalikhita pratonuM saMpAdana-saMrakSaNa karavA bhIkha puruSArtha karanArA pU. munipravara zrI jaMbUvijayajI mATe anekavidha bhoga ApanArA temaja prAcIna jJAnabhaMDAronI mahArAja. sUci taiyAra karanArA pU. munirAja zrI catura vijayajI zruta-maMdira'mAMthI preraNA pAmIe mahArAja temaja pU. munirAja zrI kAnti vijayajI mahArAja. - varSo pUrve pATaNa zaheranA hastalikhita prato dharAvatA mukhyatayA devardhvigaNi kSamAzramaNathI zarU thayelI graMthasthIkaraNanI paraMparAne puSTa karavArUpe aneka zramaNazreSThoe ghaNuM moTuM yogadAna ApyuM che. zrI haribhadrAcAryajI, zrI hemacandrAcAryajI, zrI yazovijayajI upAdhyAyajI jevA gItArtha mUrdhanya mahApuruSoe zrutanuM sarjana karyuM, to kumArapALa mahArAjA, vastupALa-tejapALa ne pethaDazAha vagere maMtrIzvaroe karoDo sonAmahorono savyaya karI aneka jJAnabhaMDAronAM nirmANa karyA hatAM. kumArapALa mahArAjAe to rAjabhavanamAM 700 lahiyAo besADIne niraMtara 'zruta'ne lakhavAnuM kArya karyuM hatuM. AvA ja eka itihAsanI punaH smRti karAvavA mATe muMbaI- prinsesa sTrITa vistAramAM Avela luhAracAlamAM DAyamaMDa bilDiMganA 3jA mALe 'zruta' lakhavA mATe eka lekhanazALAzrata e vAdIne nirvivAdI banAve che. RtamaMdirano prAraMbha siddhahastalekhaka sUrimaMtra prabhAvaka pU. Jain Education Intemational Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 99 sonAnI zuddha zAhI taiyAra karAvI ane Agamo lakhavAnuM kAma zarU karyuM. 45 Agama lakhAvavAno hAlanI tArIkhamAM 1 karoDathI vadhu kharca thAya tema che [sonAnA bhAva jema vadhaze tema bhAvamAMkharcamAM vadhAro thaze te judo]. eka ja puNyAtmAe A kAryamAM lAbha levAnI bhAvanA paNa vyakta karI che. dhanya che udAradila zrutapremI zrAvakone ke jeo potAnA nazvara dhanano moha utArI zAzvata jJAnadhana-zrutadhanane bacAvavA Avo bhoga Ape che. kharekhara dareka zrAvaka "manDa jiNANaM'nI sajhAyamAM darzAvelA zrAvakanAM 36 kartavyo paikI putyayatihaNa' kartavyane bajAvavAmAM svazakti anusAra bhoga Ape, toya prabhuzrI mahAvIradevanuM tamAma zruta surakSita thaI jAya ema che. zrAvakonuM dhyAna doravAnI dareka zramaNanI pharaja che. badhA ja zramaNo jo bulaMda avAje zrutarakSA'no nAda gajavI mUke to AjanA kALamAM 'zrutarakSA'nuM kArya saheje paNa agharuM nathI. darekanA manamAM prabhunA vacanasvarUpa zrutane bacAvavAnI bhAvanA jagADavAmAM Ave, to kaThinAti kaThina bhAsatuM A kArya sAva saraLa ane sahaja banI gayA vinA na rahe. uparokta "zratamaMdiranA sau koIe ekavAra to avazya rezamI vastra para kudaratI raMgathI citrAMkana tamadira 134-3, DAyamaMDa bilDiMga, pAThakavADI, luhAracAla, muMbaI-2 phona : 022 32526220 AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAjA tathA teozrInA prabhAvaka ziSyaratna zrutarakSA saMkalpazilpI hRdayasparzI pravacanakAra pU. paMnyAsapravarazrI yugacandra vijayajI gaNivarazrInA preraNA-mArgadarzanAnusAra pATaNanivAsI zrI bacubhAI popaTalAla zAha dvArA vi.saM. 2060 zrAvaNa suda 7 ravivAranA zubha divase aneka zreSThIvaryonI upasthitimAM thavA pAmyo hato. A lekhanazALA-zrutamaMdiramAM prAraMbhe to pAMca lahiyA besIne zruta lakhavAnuM kArya karatA hatA. dhIre dhIre zrutapremI varganA suMdara sAtha-sahakArathI lahiyAonI saMkhyAmAM vRddhi thavA lAgI. je Aje kula 200 lahiyAo sudhI pahoMcI javA pAmI che. chellAM 3 varSamAM kula 2500 graMtha uparAMta zrutanuM lekhana thavA pAmyuM che. emAM 100 kalpasUta bArasAsUtra [mULa] lakhAvIne muMbaI sthita dareka AcArya bhagavaMta Adi gurubhagavaMtone arpaNa karavAmAM Avela tathA TIkA sahita kalpasUtranI 50 nakala lakhAvIne gurubhagavaMtone arpaNa karela. A sivAya 100thI vadhu nakala navasmaraNa ane gautamasvAmI rAsanI prato lakhAvIne arpaNa karela. gata varSe mAravADa sthita eka suMdara samRddha prAcIna hastalikhita pratono bhaMDAra RtamaMdiranA saMcAlaka bacubhAIe kharIdI lIdho, jemAMthI aneka hastaprato durlabha prApta thaI che. zrutamaMdiranI eka vizeSa vAta dhyAna khece tevI che ke, chellAM keTalAMka varSothI jaina saMghamAM suvarNAkSare kalpasUtra lakhAvavAnI bhAvanA dharAvatA puNyAtmAo taiyAra thayA che, paraMtu kyAMka zAhInI khAmIthI, kyAMka vAstavika mUlya karatAM kaMIgaNA vadhu bhAva levAnA kAraNe suvarNAkSare Agamo vagere lakhAvI zakAtuM na hatuM. chellA varSamAM zrutamaMdire A aMge zubhaprayAsa karyo. prAcIna zelImAM tADa grantha A eka nahIM AvA to aneka grantha che. Jain Education Intemational Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 yugo sudhI jhaLahaLatA raheze zrutataNAM ajavALA dhanya dharAH RNasmRti * je mahApuruSo A zrutagaMgAnA sarjaka che. je mahApuruSo A zrutagaMgAnA dhAraka che. je mahApuruSo A zrutagaMgAnA ArAdhaka che. je mahApuruSo A zrutagaMgAnA upAsaka che. je mahApuruSo A zrutagaMgAnA saMrakSaka che. je mahApuruSo A zrutagaMgAnA sevaka che. * te mahApuruSonA anaMta upakAranI yatkiMcit paNa 'RNamukti' to asaMbhavita che, paNa temanI 'RNasmRti' to sadaiva aMtaranA Abhale Aditya-sUrya banIne avazya jhaLahaLatI raheze. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 101 aho jenadarzanam ! [A vizvadharma vize deza-videzanA jainetara vidvAna tattvajJAnIonAM maMtavyo. saMkalana : sUriguNaratnAntavAsI pravacana prabhAvaka paMnyAsa rasimaratnavijaya ma. jaina zAsane vizvanA itihAsamAM abhuta sthAna lIdhuM che. bhUtakALanA A dharmanA bhavyAtibhavya vArasAne ane tenI mahAnatAne kAraNe lAkho ane karoDo ajaina kuLamAM janmelAMoe paNa jainadharmano aMgIkAra karyo che. videzIone chellA traNacAra dAyakAmAM jJAnasaMzodhana ane tattvajJAnanuM gheluM lAgyuM che. pUrve jainAcAryoe lakhelA, vijJAnanA ghaNA graMtho temane khUba ja upayogI thaI paDyA che. vilAsa, vaibhava ane samRddhinA raMgarAgathI kaMTALIne A videzIo jaina-saMskAra ane saMskRtine samajavA-jANavA khUba ja mathAmaNa karI rahyAM che. vizvanA aneka ajaina vidvAnoe jaina dharmanA siddhAMtone potAnI buddhinI sarANe caDAvIne, tapAsIne spaSTa jaNAvyuM che ke A dharma sAce ja vizvadharma banavA yogya che. ( purANo ane vedomAM paNa jaina tIrthakarone uddezIne stutio ane maMtro vAMcavA maLe che. bhagavAna zreSabhadevane mokSamArganA sthApaka kahyA che. zrImad bhAgavatamAM to sAkSAt bhagavAna viSNunA prathama avatAra mAnyA che ane kevI suMdara bhASAmAM vaMdanA karI che te mATe juo : adhyAtma 18 zloka 9. Rgaveda, yajurveda vagere graMthomAM paNa RSabha, ariSTanemi vagere jaina tIrthakaronA ullekho maLe che. e badhA jainadharmanI prAcInatAnA prabaLa purAvA che. jaina dharma e koI cokkasa jAti ke saMpradAyano dharma nathI, paNa jIvamAtrano e dharma che. samagra vizvano e dharma che. bhartuhari nAmanA mahAna vairAgI rAjAe paNa potAnA sAcA sAdhya tarIke bhagavAna jinezvaranI ja stuti karI che. jhekoslAviyAnA dUta paraTolTe paNa jaina tIrthakaronI ghaNI badhI mahAnatAno svIkAra karIne jainonA bhavya svarUpano kharekharo citAra Apyo che. A dharmanA AcAra-vicArathI gujarAtanA AnaMdazaMkara dhruvathI mAMDIne paMDita rAmamizrajI rAmAnujAcArya ane gAMdhIjI-vinobAjI jevA paNa mugdha banyA hatA. are! ravIndranAtha TAgora ane bhAratanA prathama rASTrapati DaoN. rAjendrabAbu jevAoe vizvazAMti mATe jainadharmanA vicAranI udAratAne ja sauthI zreSTha mAnI che. jANItA sAhityakAra Do. hasamukha dozIe eka jagyAe yathArtha noMdhyuM che ke "samagra vizvasAhityano vIsamI sadIno pUrvArdha, jenI tarkazuddha vicAraNAthI ujvaLa thayo hato, IzvaranA astitvano niSedha karIne paNa jeNe vizvamAM pravartI rahelI koI agamya caitanya zaktino sadA puraskAra karyo hato, evA mahAna sAhityAcArya barnADa zoe sarvazaktimAnane prArthanA karatAM eka jagyAe lakhyuM che ke - "pharIne mAre janma dhAraNa karavAnuM bane to mane jaina banAvaje." atre A "aho jaina darzanam!' nAmanI lekhamALAmAM vizvanA keTalAka zreSTha ane vidvAna puruSonA jainadharmanAM vividha pAsAMo viSenA abhiprAyonuM suMdara saMkalana karyuM che, pU. zrI premabhuvanabhAnusUri samudAyanA dIkSAdAnezvarI A. zrI guNaratnasUrijI ma.sA.nA ziSyaratna pravacana prabhAvaka padarzananiSNAta pU.paM. zrI rasimaratnavijayajI ma. emanI vistRta jIvana paricayanoMdha A graMthamAM ja anyatra pragaTa thayela che. pUjyazrI duniyAnI ghaNI bhASAo jANe che. saMskRta ane aMgrejI bhASAmAM hajAronI medanIne DolAve che. A tapasvI saMtane vaMdanA. -saMpAdaka. Jain Education Intemational Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 dhanya dharA: [ 2 aho jainadarzanamAM vizvAdhama viSe deza-videzanA vidvAnonA maMtavyo vITI jainadarzana anAdi che. anaMta che. anaMtA tIrthakaro thaI gayA, anaMtA thaze, 20 viharamAna che. jenadarzananA siddhAMto sarvajJa prarUpelA che mATe akathya che, trikAlAbAdhita che. vizvanA vaijJAniko jaina dharmanI AgaLa natamastaka che. iMDoneziyAnI dharmasaMsadamAM eka aThavADiyA sudhI cAlela carcAnA niSkarSa rUpe eka vAta jAhera thayela "da mosTa sAiTiphika prekTikala enDa isTaMTa eplikebala rilijana ija jainIjama'. vizvamAM zreSThamAM zreSTha vaijJAnika, prayogasiddha ane tarata ja jIvanamAM utArI zakAya tevI vAto jainadharmamAM che, mATe kahI zakAya jainadharma vizva dharma che. ka bhAratano sarvaprathama zilAlekha orissAnA khaMDagirinI hAthIguphAmAM kaliMganareza cakravartI khAravela dvArA utkIrNa zrI navakAra mahAmaMtra che. prabhu mahAvIranA nirvANa pachI mAtra 75 varSomAM orissAmAM Thera Thera prabhuvIranI mUrtio besADavAmAM Avela. * "It is impossible to know the beginning of Jainism." "jaina darzananI zarUAta kyAre thaI kahevuM kaThina che." -purAtattvavid mejara janarala phalAMga * "jaina dharma anAdi che. bhagavAna mahAvIra svAmIe jainadharmano punaH prakAza karyo. hiMduomAM ahiMsA jainadharmane AbhArI che. [vaDodarA jaina konpharansamAM temaNe kaheluM ke jainadharma veda jeTalo ja prAcIna che.] -zrI lokamAnya tilaka 3-12-1894 'kesarI'. * Jainism prevailed even before Vardhaman (Mahaveer) or Parshwanath. The Yajurved mentions the names of three Tirthankaras Rishabh, Ajitnath and Aristnemi. bhagavAna mahAvIra ane pArzvanAthathI pahelAM paNa jaina dharmanuM astitva to hatuM ja. atyaMta prAcIna yajurvedamAM bhagavAna RSabhadeva, ajitanAtha ane ariSTa neminAthano ullekha che. teo AgaLa paNa lakhe che :- saMkalana :-sUriguNaratnAntavAsI paMnyAsa razmiratnavijaya There is nothing wonderful in my saying that Jainism was in existence long before Vedas were composed. mAruM A kahevuM bilakula atizayokti vagaranuM , jaina dharmanuM astitva vedonI racanA karatAM pahelAMnuM che. -rASTrapati Do. esa. rAdhAkRSNanuM pustaka "iDiyana philosophI'. From modern historical researches we come to know that long before Brahminism developed into Hindu Dharmaa Jainism was prevelent in this country. AjanA itihAsanAM Adhunika saMzodhanonAM AdhArabhUta vartuLo jaNAve che ke brAhmaNadharma hiMdudharmarUpe oLakhAvavA mAMDyo, enAM ghaNAM varSa pahelAMthI jainadharma bhAratamAM hato ja. -jaja zrI saMgaNakara, muMbaI hAIkorTa, - "mohana-jo-DAro, prAcIna zilAlekha, guphA ane aneka prAcIna avazeSothI khyAla Ave che ke jaina dharma sRSTinI zarUAtathI che. huM mAnuM chuM ke vedAMtadarzanathI paNa jaina dharma ghaNo ja prAcIna che. -pro. svAmI rAmamizrazAstrI, banArasa saMskRta koleja. - mohana-jo-DAro ane haDappAnA khodakAmamAM jinezvara' zabdano sabhAva vartAya che. mahora naM. 449, bauddha sAhityanA dhammapadamAM "vasamuM varaM vIra" RSabhadevathI mahAvIrasvAmIno svIkAra karyo che. gautamabuddha "tuM gharSa saMgha zaraNaM ma" je pracalita karyuM che, te jaina dharmamAM pracalita catuH zaraNanuM khulluM anukaraNa che. * --Do. prANanAtha vidhAlaMkAra, bhAratIya itihAsaza. * Jainism is completely different from Hinduism and independent of it. jaina dharma hiMdu dharmathI alaga svataMtra dharma ja che. (koIno bhAga ke koImAMthI nIkaLela nathI). cIpha jasTisa zrI kumArasvAmI, madrAsa hAIkorTa. Jain Education Intemational Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 Jainism is an original system, quite distinct and independent from all others and threfore it is of great importance for the study of philosophical thought and religion life in ancient India. jaina dharma potAnI pUrNa maulikatA sAthe saMpUrNa svataMtra dharma che. mATeno prAcIna bhAratanI dhArmika jIvanacaryA ane dArzanika dhArAo ne samajavA mATe AnuM atizaya mahattva che. prasiddha saMzodhanakAra DaoN. harmata jekobI (dharmonI aitihAsika pariSadamAM nibaMdha vAMcatAM). * Jainism is really neighthour Hinduism or Vedic Dharma. It contributes to the advancement of Indian culture and Indian Philosophy. Hindu's culture is a part of Indian culture and Jain and Buddhism culture are also Indian. jaina dharma hindu dharma ane vaidika dharmathI bhinna che. bhAratIya saMskRti ane bhAratIya darzananA vikAsamAM evuM noMdhapAtra yogadAna che hindu saMskRti paNa bhAratIya saMskRtinuM aMga che, tema jaina ane bauddhasaMskRti paNa bhAratIyasaMskRtinAM ja aMgo che. bhagavAna mahAvIra ahiMsA ke avatAra the unakI pavitratA ke saMsAra ko jIta liyA thA mahAvIra svAmI kA nAma yadi isa samaya kisI bhI siddhAnta ke lie pUjA jAtA hai to vaha 'ahiMsA' he pratyeka dharma kI uccatA isI bAta meM hai ki usa dharma meM ahiMsA tattvakI pradhAnatA ho ahiMsA tattvako yadi kisIne adhika vikasita kiyA hai to ve mahAvIra svAmI the / -svataMtra bhAratanA prathama vaDApradhAna zrI javAharalAla naheru Discovery of India'. * Jainism has contributed to the world the sublime doctrine of Ahimsa. No other religion has emphasized the importance of Ahimsa and carned it practice to the extent that Jainism has doe. Jainism deserves to become the universal religion because of its Ahimsa doctrine. jaina dharme viyAne sarvazreSTha ahiMsA siddhAMtanI bheTa dharI che. ahiMsA para jaina dharme jeTaluM jora ApyuM che, eTaluM anya dharme nathI ApyuM ane ahiMsAdharmanuM jeTaluM sUkSmatAthI pAlana jaina dharmamAM che, teTaluM bIjA dharmomAM pAlana bhAgye ja jovA maLe che. kharekhara, jainadharma vizvadharma banavAnI lAyakAta dharAve che. 103 maiM apane ko dhanya mAnatA hU~ ki mujhe bhagavAna mahAvIra kI janmabhUmi prAMta meM janma aura rahane kA saubhAgya milaa| ahiMsA jainoM kI vizeSa sampatti hai / jagata ke anya kisI bhI dharma meM ahiMsA siddhAnta kA itanA sUkSma pratipAdana itanI saphalatA se nahIM kiyAjitanA mahAvIra ne ahiMsA ke gUr3ha rahasya ko spaSTa kiyA hai| --svataMtra bhAratanA prathama rASTrapati DaoN. zrI rAjendra prasAda. * rASTrapitA mahAtmA gAMdhI, nobala pAritoSika vijetA rASTrakavi zrI ravIndranAtha TAgore paNa AvA ja udgAro vyakta karela. * mahAtmA gAMdhI, zrImatI iMdirA gAMdhI tathA zrImatI soniyA gAMdhIe to ahIM sudhI kahela mAtra huM ja kema? AkhuM rASTra jaina che, kAraNa ke badhAM ahiMsAne mAne che. - jaina dharma atyaMta uccakoTino che. enAM mukhya tattvo * vijJAnAdhArita che. jema jema padArthavijJAna AgaLa vadhatuM jaze, tema tema jaina dharmanA siddhAMto siddha karatuM jaze. George Bernard shaw in his conversation with Mr. Devdas Gandhi expressed his view that Jain teachings were appealing to him much that he wished to be born after death in a Jain family. Due to the influence of Jainism he was always taking pure food free from meat and liquor. iMglenDanA nATyakAra jyorja barnADa zoe mi. devadAsa gAMdhIne jaNAvela ke jaina dharmanA upadezoe emane bahu ja prabhAvita karela ke jethI teo maraNa pachI jainaparivAramAM janma levA icche che. jainadharmanA prabhAve ja temaNe mAMsAhAra ane zarAbathI mukta AhAragrahaNa karavAnuM zarU karela che. -iTAliyana vidvAna DaoN. TesITorI As a curious student, I began taking keen interest in Indian religions. I heard the voice of my conscience telling me that of all the religions, the one shown by Shri Mahavirswami is the best. I had heard that Jain religion is a religion which alone is capable of alleviating the suffering of all living beings. My belief in it became stronger and I arrived in India to study Jain philosophy. I was convinced that Mahavirswami's religion was not merely confined to scriptures or to its principles, but it manifested itself in its rituals and thought and action too. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 dhanya dharA: It shows the right path to those who seek mental peace and satisfaction. The essence of Jain religion is to cause minimum of suffering to others and to think of other's welfare to the maximum possible extent. I believe that the chief article of faith of this religion is to give up personal comforts and happiness and to think of others and this in itself is the hallmark of its superiority over other religions. This is what made me embrace Jain religion. - Ms. Charlotte Krauseaka (Subhadra Devi) A German Devotee. jijJAsuonI dRSTithI hiMdustAnanA dharmonA abhyAsamAM meM UMDo rasa levo zarU karyo. hindustAnanA badhA dharmomAM zrI mahAvIrasvAmIe prarUpelo dharma sarvotkRSTa hoya evo mArA aMtaranA UMDANamAMthI satata avAja AvyA kare che. jaina dharma eka evo dharma che ke je prANImAtrane A saMsAranA duHkhamAMthI mukta karavAnuM sAmarthya dharAve che ema meM sAMbhaLyuM hatuM. mArA e saMskAra dina-pratidina vadhu sabaLa banatA gayA ane e darzanano abhyAsa karavA huM bhAratavarSamAM AvI. ahIM AvyA pachI mane khAtarI thaI ke mahAvIra svAmIno dharma mAtra niyamomAM ke graMthomAM ja nahIM, paNa AcAra, vicAra ane vidhi vageremAM paNa teno mahimAM pratyakSapaNe pragaTelo joI zakAya che. AtmazAMti ane AtmasaMtoSa meLavavA mathanArAMo mATe jaina dharma eka dhorI mArga che. bIjAMone bane teTaluM ochuM duHkha ApavuM, bIjAonuM bane teTaluM kalyANa karavuM e ja jaina dharmano utkRSTa sAra hoya ema huM joI zakI chuM. potAnAM sukha ane sagavaDane tilAMjali ApI pArakAnI ciMtA karavAnuM AvuM spaSTa vidhAna e ja jaina dharmanI sarvopari utkRSTatA che ema huM mAnuM chuM. e utkRSTatAthI prerAIne ja meM jaina dharma aMgIkAra karyo. -jarmana viduSI misa zAUMTa kAujha | (urphe subhadrAdevI) The salient feature of Bhagwan Mahavira's preaching has been its emphasis on non-violence than any other religion. In the ancient history of the religion, non-violence was not only taught or explained but was practised. --Prof. M. Vietbidge (Chekoslovakia) bhagavAna mahAvIranA upadezanI mukhya vizeSatA e che ke temaNe duniyAnA bIjA koI siddhAMtanI apekSAe ahiMsA upara vadhu bhAra mUkyo che. jaina dharmanA ati prAcIna itihAsamAM ahiMsA mAtra zIkhavavAmAM ke samajAvavAmAM AvatI, paraMtu tene vyavahAramAM paNa mUkavAmAM AvatI hatI. -pro. ema. vieTabija (cekoslovekiyA) The suffering and helpless people of the world cried out for redemption and in response Bhagwan Mahavir showed the right path. It is difficult for those aspiring for peace and harmony in the world not to get attracted to the principles laid down by Bhagwan Mahavira. -Dr. Walter Shubbing (Germany) duniyAnAM duHkhI ane niHsahAya lokoe potAnA uddhAra mATe ArtanAda karyo, jenA javAbamAM bhagavAna mahAvIre jIvamAtranA uddhArano mArga dekhADyo. duniyAmAM saMpa ane zAMti icchanArAMonuM dhyAna bhagavAna mahAvIranA vizALa siddhAMto tarapha AkarSAyA vinA rahe ja nahIM. Do. voTara zubiMga (jarmanI) Bhagvan Mahavira was a divine being. He was a paragon among the practitioners of penance, greatest among the thinkers, a leader among the evolutionists of soul and a beacon light in all the branches of knowledge. On the strength of his severe penance, he presented everything before the masses in a positive way. Dr. Ernest Liey (Germany) bhagavAna mahAvIra divya puruSa hatA. teo tapasvIomAM Adarza, vicArakomAM mahAna, AtmavikAsamAM agresara ane darzanAdi jJAnamAM sarvasva hatA. teoe potAnA tapobaLa vaDe janasamUhanI samakSa e bAbatone racanAtmaka rUpe rajU karI hatI. -Do. arnesTalAya (jarmanI) Bhagwan Mahavira's name is synonymous with non-violence, absolute peace and liberation of soul. He was a great pious soul. bhagavAna mahAvIranuM nAma ahiMsA. parama zAMti ane mokSanA paryAyavAcI che. teo mahApavitra hatA. Dr. William H. Talwar (England) Jain Education Intemational Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 "The soul force of Bhagwan Mahavira is the most striking thing, psychologically speaking. His thinking is considered most significant and unique in history. --Dr. Felix Valthi (Hungary) manovijJAnanI dRSTie bhagavAna mahAvIranI vizeSatAomAM paNa sauthI vadhu dhyAna kheMce evI bAbata temanI adbhuta Atmazakti che. teonI ucca vicAradhArA itihAsamAM mahattvapUrNa ane viziSTa lekhAya. -Do. pheliksa vAlthI (haMgerI) Bhagwan Mahavira's principles of nonviolence and truth defeated the notions of materialism in the world. He is a super man of the highest order. --Smt. Joseph Meribaan Germany) magavAna mahAvIrasvAmIe ahiMsA ane satyanA siddhAMtathI jagatanAM bhautikavAdI khyAlo ane nItine parAjita karI dIdhI hatI. bhagavAna mahAvIra prathama koTinA mahAmAnavamahAna vijetA che. --zrImatI josepha merIbAna (jarmanI) One who is victorious on a battlefield is veer-brave, one who hunts a lion is veer-brave; but Mahavira is bravest among the brave for he conquered his soul. "je yuddhamAM jIte te vIra kahevAya, paNa je AtmAne jIte te mahAvIra kahevAya." -Shri Herder (Noted Germany Thinker) Mahavira's preaching are a proof that he had conquered his soul and they reflect the profound knowledge of a conqueror. prabhu mahAvIranA upadezo ja batAve che ke teo kharekhara AtmavijetA hatA. -Dr. Albarge Pajja (An Italian Scholary Bhagwan Mahavira practised celibacy to its extremes and showed the path of non-violence and truth through the ideals of sacrifice and devotion. bhagavAna mahAvIre brahmacaryanuM UMcAmAM UMcI kakSAnuM 105 pAlana karyuM ane jagatane satya ane ahiMsAno mArga AtmabalidAna ane samarpaNanA Adarzo sAthe batAvela. --Dr. Hurbart Waran (England) Bhagwan Mahavira was an incarnation of non-violence. He triumphed over the world. The principle for which he is worshipped is nonviolence. It was Mahavirswami who spread the message of non violence as no other person ever did. "prabhu mahAvIra to ahiMsAnA avatArI hatA. emaNe vizva upara sAco vijaya prApta karyo je siddhAMta mATe teo Aje pUjAya che. te ahiMsA che. ahiMsAno pracAra emaNe je rIte karyo evo koI bIjAe bhAgye ja karyo hato. maiM vizvAsa ke sAtha kaha sakatA hU~ ki mahAvIra svAmI kA nAma yadi kisI bhI siddhAnta ke lie vizeSa rUpa se pUjA jAtA hai to yaha ahiMsA hai| pratyeka dharma kI uccatA isI bAta meM hai ki usa dharma meM ahiMsA tattva kI pradhAnatA hai| ahiMsA tattva ko yadi kisI ne bhI adhika se adhika vikasita aura pratipAdita kiyA hai, to ve bhagavAna mahAvIra the| --mahAtmA gAMdhI Bhagwan Mahavira was a superman who had the well-being of all the living organisms at his heart bhagavAna mahAvIranA hRdayamAM sarva jIva pratye apAra karuNA hatI mATe ja sto teo mahAmAnava hatA. -Lala Lajpatrai Mahavirswami was the last of the 24 tirthankaras. It was he who brought Jain religion into limelight. Non-violence as a creed spread far and wide. Animal sacrifice in yagnas (Sacrifical fire) has stopped. Hindu religion and Brahmins have given up meat-eating and drinking; and this is due to the inflcence of Jain religion. prabhu mahAvIranA ahiMsAsiddhAMtanA pracAranA kAraNe ja yajJomAM hiMsA baMdha thaI ane brAhmaNoe khAnapAnamAM zuddhikaraNa karela. -Lokmanya Balgangadhar Tilak Bhagwan Mahavira's message is not for any particular community or sect but for the entire Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 world. He was a great tapasvi and propagated truth and Non-violence. bhagavAna mahAvIranA saMdezA mAtra eka dharma ke samAjavizeSa mATe nahotA. e to saMpUrNa vizva mATe hatA. teo mahAtapasvI hatA ane satya ane ahiMsAnA prarUpaka hatA. -Purashottamdas Tandon Bhagwan Mahavira propagated that religion cannot be practised by observing social customes but by following the path of truth and non-violence. There cannot be divisions among human beings. It is astonshing that Mahavira's preaching erased the distinctions and won over the entire country. mahAvIra svAmI ne vizva ko aisA saMdeza diyA ki dharma kevala sAmAjika rur3iyoM ke pAlana karane meM nahIM kintu satya dharma kA Azraya lene se milatA hai| dharma meM manuSya ke prati koI sthAyI bhedabhAva nahIM raha sktaa| kahate hue Azcarya hotA hai ki mahAvIra kI isa zikSA ne samAja ke hRdaya meM jar3a jamAkara baiThI huI bheda bhAvanA ko dUra kara sauhAdratA ke bIja aMkurita kara sAre vizva ko apanI ora AkarSita kara liyA / prabhu mahAvIre potAnA upadezonA kAraNe AkhA dezanuM dila jItI lIdhela. -Ravindranath Tagore Bhagwan Mahavira was Jina, a victor, though he had neither fought a war nor had won any country. He had conquered his own self by fighting against his own instincts. Bhagwan Mahavira is such an ideal before us who got rid of all the worldly and material attachments and became victor by discovering the path leading to enlightenment. This country, since his birth, has been founded on these ideals. prabhu mahAvIra jina hatA; vijetA hatA. emaNe eka paNa yuddha laDavuM nathI ke deza jItyA nathI chatAM emane Atmavijaya prApta karelo. A deza eja Adarzone varelo che. mahAvIra ko 'jina' arthAt vijetA kI upAdhi prApta hai / kintu kisI deza ko nahIM jiitaa| unhoMne vijaya prApta kI thI apane aMtaraMga para ve mahAvIra kahalAye, isa kAraNa nahIM ki unhoMne saMsAra ke kinhIM yuddha meM bhAga liyA ho| kintu unhoMne apanI dhanya dharAH AtmapravRttiyoM se yuddha kara una para vijaya prApta kI thii| dRr3hatA ke sAtha tapa, saMyama aura Atmazuddhi evaM jJAnopAsanA ke dvArA unhoMne manuSya jIvana meM hI devatva prApta kara liyA thA / ataH hama unakA janmotsava manA rahe haiM, usakA dhyeya vahI hai ki unake udAharaNa se dUsaroM ko bhI Atmavijaya ke ucca Adarza kI ora bar3hane kA mArda mila ske| jo sadA svAdhIna ho jAtA hai vahI 'arhata' hai vaha janmamaraNa tathA kAla ke vazIbhUta nahIM rhtaa| bhagavAna mahAvIra hamAre sanmukha eka aise hI Adarza puruSa ke rUpa meM upasthita hue / -Dr. Sarvapalli Radhakrishanan The message of Bhagwan Mahavira is not for any particular community or sect but for the entire world. If one follows his preaching, one can lead an ideal life. Peace and happiness will prevail in the world only when we choose to follow the path shown by him. prabhu mahAvIranA saMdezAo jIvanamAM apanAvavAthI jIvamAtrane sukha ane zAMti maLe che. bhagavAna mahAvIra kA ahiMsA, anekAMta kA sandeza kisI khAsa jAti yA phirake ke lie nahIM, balki samasta saMsAra ke lie hai agara janatA mahAvIra svAmI ke upadeza ke anusAra cale to vaha apane jIvana ko Adarza banAle saMsAra meM saccA sukha aura zAMti usI sUrata meM prApta ho sakatI hai, jabakI hama unake batAye mArga para caleM / -Chakravarti Rajgopalachari zramaNa bhagavAna mahAvIra ne Aja se ThAI hajAra varSa pUrva pIr3ita evaM pada dalita mAnavatAko satya, ahiMsA, zAnti evaM sadbhAvakA jo saMdeza diyA thA usakA kevala pracAra hI nahIM karanA hai, apitu unake upadezoM evaM AdarzoM ko apane jIvana meM DhAlane kI bhI AvazyakatA hai| rASTrapati DaoN. jAkira husaina tIrthakara mahAvIra kA sabase bar3A yogadAna unakA yaha saMdeza hai ki satya kI talAza karo aura isake lie ahiMsA kA mArga aphnaao| isI ahiMsA zastra se hamAre hI samaya meM mahAtmA gAMdhI ne mahAzaktizAlI briTiza sAmrAjya ko parAjita kiyaa| yadyapi unake vakta meM bhI loga ahiMsA zastra ke upAdeyatA para zaka karate rahe / deza meM bahuta tarakkI huI hai para isa unnati ke bAvajUda sabhI amIra Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 ol Puhalluin auld H 9, Heia H17 UR SPRUHY hato ane jemane tamAma indriyo upara vijaya prApta karelo te mahAvIra che. ---Kaka Kalelkar Bhagwan Mahavira rejuvenated the Jain religion and re-established its supremacy. His preachings led people back to Jainism, causing a wave non-violence and renunciation. A number of kings, men and women renounced the world and adopted the way of life of an ascetic. Not only Jain religion got rid of meat-eating but even Vedic religion too accepted the creed of non-violence and a majority of Hindu population turned to vegetarianism. bhagavAna mahAvIranA upadezoe ahiMsA ane dIkSAnI jabaradasta havA UbhI karela, jenA pratApe aneka rAjAoe ane strIpuruSoe saMsArano parityAga karI cAritradharma aMgIkAra karela. emanA ja pratApe hiMduo mAMsAhAra tyAgamAM daDha banyA. pia het feit Pesit sifat R BA BHI ko apanAne se hI zAMti milegii| rASTrapati zrI pharavaruddIna alI ahamada bhagavAna mahAvIra ke siddhAnta Aja bhI utane hI upayogI hai jaise pahale the| hame zAMti kevala manuSyoM meM hI nahIM balki prANI mAtra meM lAnI hai aura vaha zAMti sthApanA bhagavAna mahAvIra ke mUla maMtra ahiMsA aura aparigraha se hI saMbhava hai| maiM baccoM aura naI pIr3hI se apIla karatI hU~ ki vaha bhagavAna mahAvIra ke siddhAMtoM ko apane jIvana meM utaareN| Aja yuvaka-yuvatiyoM aura samasta dezavAsiyoM ka kartavya hai ki caritra nirmANa kI dizA meM hama jAgarUka hoN| jIvana meM saMyama apnaayeN| rASTrIya caritra nirmANa kI jimmedArI janatA aura sarakAra donoM kI hai| isameM hameM apane kartavyoM ko pahacAnanA hai aura usakA amala hI bhagavAna mahAvIra ke prati hamArI saccI zraddhAMjali atti pradhAnamaMtrI zrImatI indirA gAMdhI If the political leaders of the world follows the message of anekant preached by Bhagwan Mahavira 2600 year ago, then surely peace can be established in the world. It is a sin if we think one thing for ourselves and another for others. I believe that if people understand Mahavira, accept his point of view and propagate his ideals, then peace and harmony will prevail in the world. rAjanetAo ja prabhuvIranA anekAMtane svIkAre to AkhA vizvamAM zAMti thaI jAya. -National Poet Dinkarji What does the word Mahavira stand for? The one who destroys the evils, protects the world and premeates the universe is a Mahavira. Mahavira is he who is devoted to his mother, who abandons all wordly comforts, who has compassion for all living organisms and who has triumphed over all his senses. Mahavira is one who realises the ideals and virtues envisaged by the Aryan race. One who triumphs is a veer and one who triumphs over outer and inner selve is a Mahaveer. Veer means Arya, Mahaveer means Arihant. je pApono nAza kare, vizvanI rakSA kare e mahAvIra che. jeo mAtRbhakta hatA, jemaNe tamAma bhautika sukhanI --Kishorilal Mashruwala In my view the eternal value of Mahavira is that he attained the highest level of spiritually. He was reborn spiritually through his inner vision. Celibacy, truth, non-violence, selfconfidence and compassion for all were incarnated in him. He wedded those values of eternal religion of the world. | mArI dRSTie prabhu mahAvIre AtmAnI sarvoccadazAne prApta karI hatI. brahmacarya, satya, ahiMsA, AtmavizvAsa ane jIvamAtranI karuNAnA teo jANe avatArI hatA! -Dr. Vasudevsharan Agrawal Gujarat is heavily indebted to Jain religion. Jains have preserved the past of Gujarat. When Gujarati literature was in disarray, Jain munis kept the flame burning by preventing it from getting extinguished. The entire society, not only Gujarat, owes a great deal of debt to Jains. Buddhism and Jainism were the only two religions which propagated non-violence, loud and clear. Jain religion is the only religion today which is synonymous with compassion. Western poets like Tennyson had a vision : A time will come when swords will be hammered into ploughshares. The preachings of Jain munis may not have hammered Jain Education Intemational Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 dhanya dharAH swords into ploughshares, but certainly into upadeza Apyo hato e mahApuruSa te jainadharmanA mahAna pravartaka measuring rods. zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra che. You may legitimately be proud but there rests great responsibility on you. You have to do a vyakti ke rASTranA utthAna mATe temaNe je mArga batAvyo lot. You have not propagated Bhagwan Mahavira's te pUrNa satya ane sanAtana che. message in the entire country, it has not reached every nook and corner. Barring certain parts of -muni zrI jinavijayajI. India, the world at large is violent and non tame eka dRzya sAme rAkho ke-eka mahApuruSa UbhA che. vegetarian. Your triumphal march will remain incomplete, till you make the whole world non temanA deha para vastra nathI, temanuM aMtaHkaraNa dayAthI paripUrNa che, violent. asaMkhya jIvajaMtu temanA zarIra upara besI DaMkha mArI rahyAM che, saMpUrNa gujarAta kharekhara jainadharmane AbhArI che. jaina topaNa temane aMzamAtra krodha thato nathI. are! duHkhanI koI munioe naSTa thatAM sAhitya ane saMskRtine bacAvyAM che. mAtra vedanA nathI : AnuM nAma ja mahAvIra che. gujarAta ja nahIM, saMpUrNa bhArata jaina dharmane AbhArI che. mahAvIra banavuM e sAdhAraNa vAta nathI. Darapoka ane jainoe hajI ghaNuM karavAnuM bAkI che. prabhu mahAvIranA siddhAMto kamajora AdamI mahAvIra na banI zake. je vIra hoya te ja jyAM sudhI vizvanA khUNekhUNe na pahoMce, tyAM sudhI temaNe jaMpIne AgaLa vadhI mahAvIra thaI zake che. besavuM joIe nahIM. mahAvIrasvAmI ghaNA ja zAMta-svastha hatA. temanA cittane -Kavi Nanalal vyagratA sparzatI nahotI. bhagavAna mahAvIrasvAmI anAgrahI ahiMsAno sarvocca mApadaMDa hatA. teo kahetA ke vizvamAM bhinna-bhinna prakAranA jeTalA vartamAna samayamAM bhagavAna mahAvIrasvAmInuM nAma jo vicAro che, teno pratikAra karavAne badale temAM je satyano aMza koI paNa siddhAMta kAje vizeSa pUjAtuM hoya to te ahiMsA che. che tene grahaNa karavo joIe. bhagavAna mahAvIrasvAmIno A koI paNa dharmanI zreSThatA e vAtamAM che ke te dharmamAM ahiMsA- khUba vizALa vicAra che, jenAthI teo ahiMsAnI UMDAI sudhI tattvanI keTalI pradhAnatA che. AvA ahiMsAnA tattvane jo koIe pahoMcI zakyA. anya koI vyakti ATalI UMDAIe nathI vadhAremAM vadhAre vikasAvyuM hoya to te bhagavAna mahAvIra- pahoMcI. svAmIe. bhagavAna mahAvIrasvAmIe bhArata dezane je upadeza hajAro varSano saMyamI paNa jevo vairAgya rAkhI zake nahIM Apyo. tene bhArata deza kadI bhUlI zakaze nahIM. tevo vairAgya bhagavAna mahAvIrano hato. jyAM jyAM bhagavAna varte -vinobA bhAve. che, tyAM tyAM badhA prakAranA artha paNa varte che. teonI vANI udaya pramANe zAMtipUrvaka paramArtha hetuthI nIkaLe che. arthAt temanI jaina saMskRtinI nirbhayatA ane niHspRhatAe ekavAra vANI kalyANa arthe ja che. teone janmathI mati, zruta, avadhi ijipta, yunAna ane bebilonanA vicArako, vidvAno upara e traNa jJAna hatAM. te puruSanA guNagAna karatAM anaMtI nirjarA jAduI asara karI hatI ane pere nAmano eka tattvavettA kahe thAya che. jJAnInI vAta agamya che. jJAnI puruSanI kharI khUbI hI che ke, "mane kharuM tattvajJAna jaina sAdhuo pAsethI ja maLyuM che." e che ke temaNe anAdithI nahIM TaLelA evAM rAga-dveSa ane e zramaNa saMskRtinA pracAraka ane pravartaka bhagavAna ajJAnane chedI-bhedI nAkhyAM che. temane pacIsaso varSa thayAM chatAM mahAvIranI mUrti mArA aMtaramAM jaDAI gaI che. huM AMkha mIMcuM temanAM dayA Adi hAla varte che e temano anaMto upakAra che. chuM ne aMtaramAM bhagavAna mahAvIranI tejasvI pratimAnAM darzana -zrImad rAjacaMdra thAya che. -sAdhu TI. ela. vAsavANI. jemaNe parAdhIna jagatane zAzvata svAtaMtryano rAjamArga bharajuvAnImAM bharacaka vaibhava ane samRddhithI gharasaMsArano dekhADyo hato, satyanA jijJAsuone tenA sAkSAtkArano yathArtha - tyAga karI devo e moTI vAta che. e guNa vardhamAnakumAramAM siddhAMta batAvyo hato ane duHkhI duniyAne sAcA sukhano amogha hato, paNa jarA UMDA UtarIe to bhagavAna mahAvIranA hRdayamAM Jain Education Intemational ducation International Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 je Aga bhabhUkatI hatI tenI pAse e tyAga nAnI vastu banI jAya che. rAjapATa choDIne cAlI nIkaLavAnuM emane koI sabaLa kAraNa na hatuM, eTale ema mAnavuM paDe che ke rAjapATanA tyAga pAchaLa koI jabbara siddhAMtanuM baLa jarUra hovuM joIe. vIra puruSo gussAmAM AvIne koI kAma nathI karI nAkhatA. rAjapATano tyAga- karI nAkhavo e to sAmAnya vAta che, paNa e tyAga nibhAvI rAkhavo bahu muzkela che, to ja e tyAga nabhe vaLI, ahIM je siddhAMtanI vAta karI te kaMI ekadama adhdharathI TapakI paDato nathI. siddhAMta vikAsa mAge che. siddhAMta jIvanano eka bhAga banI javo joIe. tyAga pahelAnAM varSomAM bhagavAna mahAvIre keTakeTaluM manomaMthana karyuM haze? keTakeTalAMnI bhrAMtio bhAMgI haze? keTakeTalI nAnI-moTI muzkelIo veThI haze? ane e siddhAMtone poSavA keTaluM dhairya dAkhavyuM haze? tyAganA mArge pagalAM mAMDanAra mahAvIrane mArga sApha karatAM keTalI viTaMbaNA veThavI paDI haze? saunAM snehabaMdhano svIkAravAM, paNa vakhata Avye e baMdhanonI gAMTha DhIlI karIne cAlI nIkaLavuM e zuM jevI tevI tapasyA che? badhAM lUgaDAM paherIne pANImAM DUbakI mAro, paNa bahAra nIkaLo tyAre eka paNa lUgaDuM bhIMjAyeluM na hovuM joIe, enA jevI A vAta che. bhagavAna mahAvIre saMsArasAgaramAM DUbakI to mArI, paNa emaNe potAnA eke vastrane bhIMjAvA na dIdhuM : kore kapaDe e saMsAramAMthI cAlI nIkaLyA. -mahAtmA bhagavAnadInajI. zramaNa bhagavAna mahAvIre vicAra, vANI ane vartanathI vizvanA prANImAtranA kalyANa mATe ja potAnI amUlya jIvanayAtrA saMpanna karI hatI. A Adarza vibhUtine Aje ApaNe potAnA jIvananA AdhAra mATe, abhyudaya mATe ane abhyutthAna mATe yAda karavA anivArya che. je vAstavamAM ja prANImAtra mATe pUjanIya ane paramopakArI mahApuruSa hatA -svAmI RSabhadAsajI. bhagavAna mahAvIra eka agAdha samudra hatA, mAnavapremanI Urmio jorathI UchaLatI hatI ane mAtra mAnavInI ja zA mATe, saMsAranA prANImAtranI bhalAI mATe emaNe badhAMno tyAga karI dIdho hato. -mahAtmA zivavatalAlajI varmana. Jain Education Intemational 109 atyAra sudhI jaina dharmane jeTaluM jANI zakyo chuM. mAro vizvAsa dRDha thaI gayo che ke virodhI sajjana paNa jo jaina sAhityanuM manana kare to virodha karavAnuM choDI ja de. DaoN. gaMgAnAtha jhA ema.e., DI.lIT jaina dharmamAM manuSyanI unnati mATe sadAcArane vadhu mahattva apAyuM che. jainadharma adhika maulika, svataMtra ane suvyavasthita che. -DaoN. e. giranI huM mArA dezavAsIone jaNAvIza ke kevA uttama niyama ane UMcA vicAra jainadharma ane jainAcAryomAM che. jaina sAhitya bauddhasAhitya karatAM ghaNuM UMcuM che. jema jema huM jainadharma tathA tenA sAhityane samajuM chuM. tema tema huM tene vadhu ne vadhu pasaMda karato jAuM chuM. --DaoN. harTala, jarmanI navA dhArmika AMdolana calAvavAnI jarUrata nathI. kAraNa ke jainadharmamAM duHkhI duniyAnA hita mATe badhuM ja che. uparAMta aitihAsika AdhAra paNa che. jainadharme ja sarvaprathama ahiMsAno pracAra karyo. bIjA dharmoe ene tyAMthI lIdhuM. --pro. luI renADa, pI.eca.DI. perIsa mahAvIra svAmIe mAtra zabdo pUratuM nahIM, apituM racanAtmaka jIvanamAM eka mahAna AMdolana karyuM. te AMdolana navIna ane saMpUrNa jIvanamAM sukha pAmavA mATe navo srota hato. tene ja ApaNe dharma tarIke oLakhIe chIe. --zrImatI AIsa DeviDsa DI.lI. ema.e. The Jains have written great masterpieces only for the benefit of the world. ~Dr. Hurtel jo mAnavatAne bacAvavI hoya to mahAvIranA batAvela mArga sivAya bIjo koI rasto nathI. che. --bhAratIya rASTrapati DaoN. sarvapallI rAdhAkRSNan. ahiMsAnuM sauthI vadhu vivaraNa prabhu mahAvIre prastuta karyuM --rASTrapitA mahAtmA gAMdhI. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 AjanI sAyansanA sthApaka mahAvIra hatA. [kAraNa ke temanA siddhAMto pUrNa vaijJAnika hatA ane emanuM sAyansa koIne nukazAna na kare tevuM hatuM.] --risarca skolara mAdho AyArya. bauddhika ciMtanamAM jainadarzana sarvopari che. --dinakara mahAvIra svAmIe janmamaraNanI paraMparA para vijaya prApta karela hatI. emanI zikSA vizva mAnavanA kalyANa mATe hatI. --AcArya narendradeva vedapurANomAM jainadharmanA sAkSya prAcIna zrI RgvedamAM jaina tIrthaMkaronI stuti karAI che. " OM trailokyapratiSThitAnAM caturviMzatitIrthaMkarANAM RSabhAdivarddhamAnAntAnAM siddhANAM zaraNaM prapadye / " "trailokyamAM pratiSThita RSabhadevathI vardhamAna sudhI 24 tIrthaMkaronuM zaraNa svIkAruM chuM." prAcIna zrI yajurvedamAM lakhyuM che ke OM namo arhato RSabho OM RSabhaM pavitraM puruhutamadhyAM yajeSunagnaM paramamAha saMstutaM vAraM zatruMjayaMtaM pazurindramAhuritisvAhA / OM trAtAramindraM RSabhaM pavitraM amRtAramindraM have sugataM supArzvamindraM vezakramaM jitaM tad varddhamAna puruhutamindramiti svAhA / bhagavAna RSabhadeva ane varSamAnasvAmInI AmAM stuti karAI che. * bhAgavata purANa : vaiSNavo 24 avatAra mAne che, emAM AThamA IzvatAvatAra tarIke zrI RSabhadevane mAne che ane pAMcamA skaMdhamAM vistArathI jIvanacaritra bhAkhI jaNAvyuM ke RSabhadevanA putra bharatanA nAmathI A bhAratavarSa nAma paDyuM che. * yogavAsiSTha vairAgyaprakaraNamAM zrI vasiSTha RSijI zrI rAmacaMdrajIne kahe che ke nAhaM rAmo name vAJchA bhAveSu ca na me manaH / zAntamAsitumicchAmi svAtmanyeva jino yathA // jinezvara bhagavAna je rIte potAnA AtmAmAM lIna bane che, te ja rIte huM zAMta besavA mAMgu chuM. * nAgapurANamAM lakhyuM che ke JAAtijArAtuM.......che paramAM gatim / / arhatattvano jJAtA ja mokSaprApta kare che. arha eTale arihaMta ! jaina sAdhuonuM mahimAgAna karatAM tyAM ja lakhyuM che ke dhanya dharA dazabhirbhojitairviprairyatphalaM jAyate kRte / munimarhantabhaktasya tatphalaM jAyate kalau // kRtayugamAM daza brAhmaNone jamADavAmAM jeTaluM puNya thAya che, eTaluM puNya kaliyugamAM eka arihaMtabhakta jaina sAdhune dAna ApavAthI thAya che. * nagarapurANamAM lakhyuM che ke paJcAzadAdI kila mUlabhUmerdazordhvabhUmerapi vistAro 'sya uccatvamaSTaiva tu yojanAni mAnaM vadantIha jinezvarAdreH / / iti kRtayuge AdidevaH zrIRSabhastatsUnurbharatastatrAmnA bharatakhaNDamidaM pratItam / aSTApada ATha yojana UMco vagere mApavALA jinezvarAdinuM varNana karI jaNAvyuM ke mRtayugamAM Adideva zrI RSabhanA dIkarA bharatanA nAmathI A bharatakhaMDa jAhera thayuM. nAbheratho sa vRSabho marudevIsUnuryo vai yacAra samadRg muniyogacaryAM tasyArhatattvamRSayaH padamAmananti svacchaH / prazAMtakaraNaH samadRg sudhIzca / aSTamo marudevyAM tu nAbherjAtaH pramaH| darzayan vartma dhIrANAM sarvAzrama namaskRtiH / priyavrato nAma suto manoH svAyambhuvo / tasyAgnIndastato nAbhiH RSabhastatsutastathA / / tamAhurvAsudevAMzaM mokSadharmavidhitsayA / avatIrNaM sutazataM tasyAsIt brahmapAragam / tatraiva kulAdivIjaM sarveSAM prathamo vimalavAhanaH / marudevasya nAbhisya bharate kulasattamAH / "teSAM vai bharato jyeSTho vikhyAtavarSametad yannAmnA arhan zivo bhavo parazcaiva paramAtmA nArAyaNaparAyaNaH / bharatama bhUtam // ' viSNuH tathA JdhaH / zanA ekArthavAcakAH // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 jainaM bauddhaM tathA brAhmaM zaivaM kapilaM tathA / / nAstikaM darzanAnyAhuH SaDeva hi manaSiNaH // tatraiva - kulAdibIjaM sarveSAM prathama vimalavAhanaH // marudevazca nAbhizca bharate nasattamaH // bharatanA nAmathI bhAratavarSa nAma paDyuM. bhagavAna RSabhadeva : zramaNa ane brAhmaNa saMskRtinA Adi purUSa bhagavAna RSabhadevanuM vyaktitva ane kartRtva zabdAtIta che. laukika, lokottara, bhautika, AdhyAtmika, sAmAjika, rASTrIya, naitika ane dhArmika badhI dRSTithI jotAM RSabhadeva-AdinAthanuM jIvana divya ane bhavya che. teo mAnavasaMskRtinA Adi saMskartA ane nirmAtA che. bhAratadezanI mAnavasaMskRti para je mahApuruSono prabhAva paDyo che temAM bhagavAna RSabhadeva mukhya che. emanA vyaktitvanI asAdhAraNa ane abhUtapUrva chApa mAnavajIvana para ati gherI paDelI che. jaina ane jainettara sAhitya temanI gauravagAthAthI chalakAI rahyuM che. temanuM virATa vyaktitva saMpradAyavAdathI mukta che. teo mAnavatAnA kIrtistaMbha che. bhagavAna RSabhadevano samaya bhAratIya jJAta itihAsamAM nathI Avato. emanA astitvane siddha karavA mATe Agama ane Agametara prAcya prabaLa pramANabhUta che. jaina paraMparAnI dRSTie bhagavAna RSabhadeva vartamAna avasarpiNI kALanA trIjA ArAnA upasaMhAra kALamAM thayA. covIsamA tIrthaMkara bhagavAna mahAvIra ane RSabhadevanI vacce asaMkhya varSono gALo che. vaidika dRSTie RSabhadeva prathama satayuganA aMtamAM thayA che ane rAma ane kRSNanA avatAro pahelAM thayA che. (jinendra mata darpaNa bhAga-1) RSabhadeva dharma ane karmanA AdyanirmAtA hatA. tethI jaina sAhityamAM temanuM nAma AdinAtha lakhavAmAM AvyuM che. RSabhadeva prajAnA pAlaka hatA, tethI jinasena ane AcArya samantabhadre temanuM nAma 'prajApati' lakhyuM che. te uparAMta temanA kAzyapa, vidhAtA, vizvakarmA ane sraSTA vagere nAmo paNa prasiddha che. vidhAtA vizvakarmA ca, sraSTA caityAdinAbhiH prajAstaM vyAharanti sma, jagatAM patimacyutam mahApurANa-AcArya jinasena 16/267 bhagavAna RSabhadeva jaina saMskRtinI dRSTie prathama 111 tIrthaMkara che. zrImad bhAgavatanI dRSTie teo viSNunA avatAra che. zivapurANa anusAra RSabhadeva zivanA aThThAvIsa yogAvatAromAMthI AThamA yogAvatAra che. temaNe RSabhadevarUpe avatAra lIdho. prabhAsapurANamAM paNa evo ja ullekha che. DaoNkTara rAjakumAra jaina "vRSabhadeva tathA zivasaMbaMdhI prAcya mAnyatAo" lekhamAM veda, upaniSada, bhAgavata prabhRtta graMthonA sauthI vadhu pramANo ApIne siddha karavAno prayAsa karyo che ke RSabhadeva ane ziva baMne eka ja che. banne judA judA nathI. zramaNa ane brAhmaNa banne paraMparAnA AdipuruSa che. trIjA ArAnA traNa varSa sADA ATha mAsa bAkI rahyA hatA tyAre bhagavAna RSabhadeva sahasra zramaNonI sAthe aSTApada parvata para ArUDha thayA. tyAM paryAkasanamAM sthira rahI zukala dhyAna dvArA vedanIya karma, AyuSyakarma, nAmakarma ane gotrakarma naSTa karIne sadAne mATe akSara, ajara ane amara pada prApta karyuM. jaina paribhASAmAM Ane nirvANa athavA parinirvANa kahe che. zivapurANamAM aSTApada parvatanA sthAna para kailAsa parvatano ullekha karelo che. bhagavAna RSabhadevanI nirvANatithi jaMbUddIpa prajJapti, kalpasUtra, trizaSThizalAkA puruSa caritra pramANe mahAvada terasa che ane 'tiloyapaNatti' ane mahApurANa anusAra mahA vada caudasa che. vidvAnonuM maMtavya che ke te divase zramaNoe zivagati prApta bhagavAnanI smRtimAM upavAsa rAkhyo ane AkhI rAta dharma jAgaraNa karyuM. tethI A tithi zivarAtri nAmathI prasiddha thaI. 'ziva', 'mokSa', 'nirvANa' A badhA paryAyavAcI zabdo che. izana saMhitAmAM lakhyuM che ke mahAvada caudazanI mahArAtri koTi sUrya prabhobhana bhagavAna Adidevane zivagati prApta thaI ane ziva e liMgamAMthI pragaTa thayA. je nirvANa pahelAM Adideva kahevAtA hatA. teo have zivapada prApta thavAthI 'ziva' kahevAyA. RSabhadevanuM mahattva zramaNa paraMparAmAM ja nahIM paNa brAhmaNa paraMparAmAM paNa hatuM. temAM temane ArAdhya deva mAnIne mukta kaMTha- guNAnuvAda karatA hatA. suprasiddha vaidika sAhityanA vidvAna pro. virupAkSa ane AcArya vinobA bhAve jevA bahuzruta vicAraka Rgveda AdimAM RSabhadevanI stuti thaI hovAnuM mAne che. zrI rAmadhArIsiMha dinakara zrI RSabhadeva saMbaMdhI lakhe che, "mAhana jo daDo''nA khodakAmamAM purAvA maLe che ke jainonA Adi tIrthaMkara zrI RSabhadeva hatA. jemanI sAthe yoga ane vairAgyanI paraMparA evI rIte saMkaLAyelI che je kAlAttare zivanI sAthe samanvita thaI gaI. e dRSTie jotAM jaina vidvAno mAne che ke Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 RSabhadeva vedAklikhita hovAnI paNa veda pUrve thayA che. e vAta atizayoktibharI nathI. DaoN. jimmara lakhe che, "Aje prAgu-aitihAsika kALanA mahApuruSonA astitvane sAbita karavA mATenA sAdhano upalabdha nathI. eno artha evo nathI thato ke mahApuruSo thayA nathI. A avasarpiNI kALanA aMtakALamAM arthAt pASANakALa pUro thatAM ane kRSikALanA AraMbhamAM pahelAM tIrthaMkara RSabha thayA. jemaNe mAnavane sabhyatA zIkhavI, ane tyArabAda anya tIrthaMkaro thayA. jemanAmAMthI keTalAMkanA ullekha vedagraMthomAM prApta thAya che. eTale ke jaina dharma bhagavAna RSabhadevanA samayathI cAlyo Ave che. RgvedamAM bhagavAna RSabhane pUrvajJAnanA pratipAdaka ane duHkhonA nAza karanArA batAvatAM kahyuM che. a?pUrva vRSabho jayAyunimA araya zurudhaH santi pUrvIH divo na pAtA vithasya dhImi: kSetre rAjAnAmu pradivo dazAve. Rgveda-52-38. jevI rIte jala bharela megha varSAno srota gaNAya che je pRthvInI tarasane chIpAve che. e rIte pUrvI jJAnanA pratipAdaka vRSabha (RSabha) mahAna che. temanA zAsanamAM RSi paraMparAthI prApta pUrvanuM jJAna AtmAnA zatruo krodhAdine nAza karanArA che. banne saMsArI ane mukta AtmA potAnA AtmaguNo dvArA camake che eTale e rAjA che. pUrNa jJAnanA sAgara che ane Atmapatana nathI thavA detA. vaidika RSi bhakti bhAvanAthI vibhora thaI mahAprabhunI stuti karatAM kahe che, "he AtmadRSTa prabhu, parama sukha pAmavA mATe huM tArA zaraNamAM AvavA icchuM chuM. kAraNa ke tAro upadeza ane tArI vANI zaktizALI che. tene huM dhAraNa karuM chuM. he prabhu badhA mAnavo ane devomAM tame pUrvagata jJAnanA pratipAdaka cho.' "AtmA ja paramAtmA che' je appA so paramappA' A jaina darzanano mULa siddhAnta che. A siddhAntane RgvedanA zabdomAM bhagavAna zrI RSabhadeve A rIte pratipAdita karyo che. 'mana, vacana ane kAyA traNethI baddha (saMvata) vRSabhe poSaNA karI ke mahAdeva arthAt paramAtmA moMmAM nivAsa kare che." RRgveda 4/58/3 RRgvedanA medhAvI maharSie lakhyuM che, "RSabha svayaM Adi puruSa hatA jemaNe sauthI pahelAM mAnavarUpe devatva prApta karyuM hatuM. dhanya dharA tanmartyasya devatvasajAta magnaH Rgveda 31/17 atharvavedanA RSi mAnavone RSabhadevanuM AhavAna karavA preraNA kare che. "pApothI mukta pUjanIya devatAomAM sarvaprathama tathA bhavasAgaranA rUpane hRdayathI AhavAna karuM chuM. he baMdhuo tame AtmAnI zraddhA dvArA tenA Atmakhala ane tejane dhAraNa karo.' atharvaveda kArikA. 1424 kAraNa ke teo premanA rAjA che. temaNe evA saMghanI sthApanA karI che jemAM pazu paNa mAnava samAna mAnavAmAM Ave che. temane koI mArI zakatuM nathI. zrImad bhAgavatu 5/6/ pa69 A uparAMta karmapurANa, mArkaNDeya purANa, agnipurANa Adi vaidika granthomAM temanA jIvananI mahattvanI gAthAo lakhAI che. bauddha grantha 'Arya maMjuzrI mUlakalpa''mAM bhAratanA Adi samrATomAM nAbhiputra pamaputra bharatanI gaNanA karavAmAM AvI che. temaNe himAlaya para siddhi prApta karI hatI. (jaina dRSTie siddhi sthala aSTApada che. himAlaya nathI.) teo vrata pALavAmAM daDha hatA. te ja nirmAnya tIrthaMkara RSama jainonA Aptadeva hatA. prajApateH suto nAbhi tasyApi AgamucyatinAbhino RRSabhaputro thai siddhakarma dRDhavataH tasyApi maNiyo yAH siddhI hemaveta parokSamA bharataH putraH soDapi maMjatAna tadA jayetanigrantha tIrthaMkara Sabha ninya rUpiArya maMjuzrI mULakalpa bloka 360- 361-362 dhammapadamAM dhamane sarvazreSTha vIra kahyA che. usabhaM pavaraM vIra dhammapada-422 bhArata uparAMta bahAranA dezomAM paNa bhagavAna RSabhadevanA virATa vyaktitvane vividha rIte darzAvavAmAM AvyuM che. temaNe sau prathama kRSikalAnuM jJAna ApyuM tethI teo 'kRSi devatA' kahevAyA. Adhunika vidvAna temane "egrIkalcareja mAne che. dezanArUpI varSA karavAthI teo 'varSAnA deva' kahevAyA. kevalajJAnI hovAthI sUryadevanA rUpe mAnya che. A rIte bhagavAna RSabhadevanuM jIvana, vyaktitva ane kartRtva vizvanA karoDo mAnavo mATe kalyANarUpa, maMgalarUpa ane varadAnarUpa rahyuM che. teo zramaNa saMskRti ane brAhmaNa saMskRtinA AdipuruSa che. bhAratIya saMskRtinA ja nahIM, paNa mAnavasaMskRtinA teo Adya nirmAtA che. temanA virATa jIvana para dRSTi nAkhatA mAnavanuM mastaka garvathI UMcuM thAya che ane aMtarabhAva zraDhAthI jhukI jAya che. (tA. 8-947nA navayuka' sAmAyikamAMthI sAbhAra) Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 113 A vizvadharma viSe jenetara vidvAnonAM maMtavyo sAdhaka vinobA bhAve kahetA ke, "huM garvathI kahuM chuM ke huM paNa jaina chuM!" jainonuM sAhitya hajjAro graMthomAM emaNe jotA emane khuba Azcarya ane ahobhAva thato ke jainoe jIvananuM koI kSetra evuM nahi maLe, jenA upara jainoe kAMI lakhyuM na hoya. adhyayana, tattvajJAnathI laI saMgIta, vaidakazAstra, jyotiSazAstra sudhI koI viSaya nathI choDyo. jaina sAhitya vAMcavAno zokha meM bhara juvAnImAM zarU karyo. te mATe ardhamAgadhI zIkhyo teno koza meLavyo ane AcArAMga sUtra, uttarAdhyayana sUtra, samayasAra vagere jeTaluM zakya banyuM teTaluM badhuM joI lIdhuM. chatAM temanI sUjha ghaNI dAda mAMge tevI hatI. mArI (emanI) preraNAthI varNajI nAmanA koI ArAdhake jaina dharmasAra' nAmanuM eka pustaka prakAzita karyuM hatuM. je pustaka jainetara graMthonI jema mAnanIya banAvavAno A prayatna hato. jemake vaidika dharmano sAra gItAmAM sAtaso zlokomAM maLI gayo che, bauddhono dhammapada'mAM maLI gayo che, jene kAraNe aDhI hajAra varasa pachI e buddhanA dharma viSe loko jANI zake che, tema jainonoya eka graMtha hovo joIe. joke jaino mATe aneka graMtha ane aneka paMtha hovA chatAM zakya hatuM. kAraNa ke prAyaH jainomAM kadAca thoDA matabheda haze paNa manabheda nathI ane prakAMDa vidvAna, sAdhu bhagavaMto, AcArya bhagavaMto Aje thoDA hayAta che jejinazAsana mATe badhuM ja karI chUTe tevA che tethI zvetAmbara, digaMbara, terApaMthI ke sthAnakavAsI hoya badhAmAMthI ArAdhakavarga ane gItArtha AcAryAdi bheLA thaI carcA karI ane jainono eka uttama, sarvamAnya dharmasAra raju thAya to jainetara prajAmAM paNa ahiMsAdi guNo khIlavAmAM lokabhogya banI zake. pachI A jaina-dharmasAra' pustaka jainomAM paNa ahiMsAdi guNo khIlavavAmAM lokabhogya banI zake. pachI A "jaina-dharmasAra' pustaka jainomAM- ajaina vidvAnomAM mokalAvAyuM. vidvAno A sUcano mujaba temAM sudhArA-vadhArA karAyA pachI "jiNadharmo' pustaka prakAzita karyuM pachI tenA para carcA karavA mATe mArA AgrahathI eka saMgIti beThI, muni, AcArya ane bIjA vidvAna, zrAvaka maLIne lagabhaga 300 ArAdhakonI hAjarImAM vAraMvAra carcA karIne tenuM nAma badalyuM rUpa paNa badalyuM chevaTe sarvAnumate "zramaNa-sUktam'--jene ardhamAgadhImAM samaUIRpUra kahe che, taiyAra thayuM temAM kula 756 gAthAo che. hajAra-paMdaraso varasamAM eka anokhuM kArya vinobAjInAM prayatna ane nimitta mAtrathI sAkAra thayuM hatuM; temAM te prabhu mahAvIra svAmIjInI kRpA mAne che. vinobA bhAve potAnA zabdomAM kahe che ke, mArI najare to zrI mahAvIra svAmI "sarvadharma-samanvayAcArya che.' satyanuM eka-eka pAsu laIne loko sAme bhinna bhinna paMthanA rUpamAM eka-eka naya rajU karAya che. paraMtu pUrNa satya e badhA satyAMzo grahaNa karavAthI ja hAthamAM Ave che. jainonAM mukhya traNa siddhAMta manAya che-ahiMsA, anekAMtavAda ane aparigraha. AmAMthI ahiMsAno siddhAMta vyApaka che, uMDo che paNa teno ochAmAM ocho artha karavAmAM Ave, to te che, mAMsAhAra-mukti eTale ke mAMsa, mAchalI, IMDA na khAvA. kaMdamULo eTale batrIsa anaMtakAya ane bAvIza abhakSya vastuo na khAvI. ahiMsAmAM jenoe mAMsAhAra tyAganuM pAlana uttama karyuM che. AkhI duniyAne jainonI A eka bahu moTI deNa che. jainadharme ApaNane zikhavyuM che ke manuSyanI mAnavatA bIjA prANIonI rakSA karavAmAM che, emane ApaNo AhAra banAvavo e bilakula khoTuM che. sAmudAyika mAMsAhAra-tyAganuM sauthI vadhAre zreya jainone ja ApavuM paDe. emanAM pachI vaiSNava, brAhmaNa vagere te vicAra upADI lIdho. Aje A dezamAM karoDo loko mAMsAhArathI mukta che, ane jeo mAMsAhAra kare che, teo paNa tene sAro mAnIne nathI karatA. A jaina-vicArano vijaya che. Aje vijJAnapaNa mAMsAhAra-tyAganI jarUra upara bhAra mUke che. vijJAna kahe che ke AkhI duniyAne anAja pahoMcADavuM haze to mAMsAhAra choDavo paDaze. tenuM eka gaNita che. sAra eja che ke mAMsAhAra choDavo ja paDaze, toja AkhI duniyAnI bhUkha bhAMgaze Ano artha e thayo ke jainono A siddhAMta Aje have sarvamAnya thaI gayo. zrI mahAvIra svAmInI daSTi sarva darzanIomAM rahelA guNa tarapha ja hatI tethI teozrI "anekAntavAda', 'syAvAthI koI eka matano ja Agraha na rAkhatA. anekAntavAda e koI vAda nathI, eka oLakha che, eka dRSTi che. prANIonI ke sUkSma jIvonI paNa hiMsA na karavI, e barAbara ja che. paNa vicArono Agraha na rAkhavo. Agraha rAkhavAthI vadhu hirAo-kaSAyo bhaDake che. mATe ahiMsAnuM mULa pakaDavuM hoya, to madhyastha dRSTi, samanvayanI dRSTi Jain Education Intenational Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 dhanya dharAH rAkhavI joIe. zrI mahAvIra prabhunI paddhati prahAranI nahIM, sArA vicArIe ke Aje kyAMka jaino potAne hiMduothI alaga upahAranI che, premanI che. mAnavA lAgyA che. ahiMyA vivAdanI jarUra nathI ja, aparigraha e paNa jainadharmanI eka bahu moTI vizeSatA anekAntavAdanI syAvAdanI jarUra che. che, ema mAruM mAnavuM che. paraMtu A aparigrahano siddhAMta maitrIbhAvanuM pavitra jharaNuM....." vahevaDAvavAnI jarUra che. moTAbhAgamAM jainone sadhAyo nathI. je paramAtmAno AtmA AkhI mokSamAM javA mATe zrI AgamasUtronA jharaNArUpa 'navatattva'mAM duniyAmAM vitaraNa eTale mAtra devaduSya vastra khabhe rAkhI siddhonA paMdarabheda varNavyA che. mokSa prApti mATe koI paNa nirAsvabhAve vicaratA hatA. bhavijIvonAM AtmAnuM kalyANa jJAnIno puruSa-strI ke napuMsaka paNa asaMkhyAtA mATe yogomAMthI karAvatA hatA. temanI pratimA derAsaramAM sonAnAM, hIrAnAM ekAda yogane anusarIne Atmazreya sAdhI zake che. kyAreya dharmo zaNagArane kAraNe baMdukadAra sipAI rAkhavo paDe to te mATe paNa dharmomAM kyAreya laDAIo hotI nathI ane na thavI joIe ane daravAjA baMda rahetA hoya koI nirmaLa darzana paNa nA karI zakatA jo thAya to samajavuM ke kyAMka adharmanuM poSaNa thaI rahyuM hoya kAMto hoya to te jo pratyakSa paramAtmA hoya to temaNe gamaze kharuM? gaMdu rAjakAraNa ramAtuM hoya ane niraparAdhI jIvone-manuSyone te | svAdhyAyapremI zAstrIjI kahe che ke jaina samAja ja nahIM trAsadAyaka banatuM hoya che. ApaNe badhAye kyAM chIe tenuM ApaNe badhA moTAbhAge temanI aparigrahanI zIkhAmaNano amala AtmanirIkSaNa karavuM rahyuM! eka hiMdI bhAvagItamAM eka nathI karI zakyA. zrI mahAvIra svAmInuM dhyAna dharIne ApaNe badhA svAdhyAyapremI gAya che ke potAnI uchAvanI pUrti karIzuM. "kAle bAdala chAe hai saMskRti ke sara para, zrI mahAvIra svAmIjInAM zAsanakALamAM paNa puruSo yaha tuphA~ umaDakara AyA tere ghara para bALako ane strIo paNa dIkSA aMgIkAra karI zakatA hatA. eTale tana-mana-dhana se hojA tuM izvara kA upahAra vairAgyanI prApti mATe vaya karatA bhAvanI pradhAnatA aMkAI che. mArI dhI kA sUrane tU saM{IR Ir' bhikSAna e sarvazreSTha ana che. zrI mahAvIra svAmIne jainonA eka sAmAnya gaNAtI gAmaDAno kheDUta je svAdhyAyapremI AkharI, eTale ke A kALanA 24mAM tIrthakara mAnavAmAM Ave che te AvA bhAvagItonI racanA karIne jenI pAse AryasaMskRtinI che. emanA karatAM karatA lAkho-karoDo varSothI anAdikALathI benamUna khUmArI che te zAsanapremIone eka anokhI preraNA jenavicAro sRSTimAM hatAja. temAM bharatI oTa AvatI hatI. ApI rahyo che. temaja pUrvAcAryonI sajhAyo-stavano vizvanA zramaNa ane brAhmaNa saMskRti prAcInakALathI sAthe sAthe dazyamAna cogAnamAM madhura kaMThe guMjatA mAtra karavAthI nahi cAle te bhAvone thAya che. RgvadamAM bhagavAnanI prArthanAmAM eka jagyAe vaLI jhIlavA paDaze to zAsananI-ghaNI samasyAonA hala ApameLe kahyuM che. "ahaMna idaM dayase vizvamakhvam'-he ardhana! tame A nIkaLI jaze. tuccha duniyA upara dayA karo cho. AmAM "ahaMna' ane 'dayA' baMne vIra-paramAtmAnI 'savi jIva karuM zAsana rasInI' jainonAM priya zabdo che. mAruM mAnavuM che mane koI kadIneya bhAvanAne ApaNe pUrNa karavAnI dhagaza hoya to suvarNakALa cAlu oLakhavA mAge, to mane AnaMda ja thaze mAtra zarata eTalI ke che. nAnI-nAnI vAtomAM vartamAnamAM evA banAvo banatA hoya che. temAM hiMdutvano niSedha na thato hoya. je ajJAnIone durlabhabodhI banAve ane ArAdhaka AtmAonI sAra : 'hindu' zabdanI utpatti prAyaH veda-ke AgamomAM viTaMbanA, satata mAnahAni, tiraskAra thavAthI teo samyagdarzana jovAmAM AvI nathI. ApaNe samanvaya sAdhavA diMr dhAtu laI (zraddhA) gumAvI devAnI zakyatAo vadhatI jAya che. tethI Aje hiMsAthI jenuM haiyuM dubhAya che te badhA hindu tevo artha kADhIe to bhAvanA bhAvuM chuM ke, jainomAMja nahi paNa vizvamAM ahiMsaka koI matabheda-manabheda paNa na Ave. Aje vizvamAM zraddhALu varganuM eka anokhuM milana karAvIne temanuM gaurava karI AryasaMskRtinI rakSA A beja saMskRtio maLIne kAma kare to, temane eka parivAra bhAvanAmAM joDIe te mATe, tapovanamAMRSionI muniyonI bhAvanA ane moTA moTA RSiono elarTagrupanAM-samasta mahAjananAM hoya ke viniyoga parivAranAM, saMkalpa hato ke "kavinuM vizva mArya:' te bhAvanA te saMkalpane "surAja' grupanAM hoya ke DI.bI.TI.nAM yuvAnone eka chatrI ApaNe saphaLa banAvI zakIe tenA sakSama hovA chatAM ApaNe mArgadarzana maLe to asaMkhya AtmAone ApaNe mArgAnusArI Jain Education Intemational Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 banAvI temAMthI paMcaparameSThIpadanAM sabhyo paNa taiyAra thAya te mATe vizvanAM stare 'manuSyanuM gaurava dina' ujavavA 'Atma gaurava dina'nuM nAnuM jainonuM cAre phIrakAnuM mizana ane te pUrve gItArtha ane ArAdhakonuM saMmelana mAtra zAsananAM udayakALane lakSamAM rAkhIne karavAmAM Ave to yugapuruSa AtmAne sAme pagale ApaNane darzana ApavA-mArgadarzana ApavA AvavuM ja paDaze. samyagudarzana (zraddhA-bhakti), samyajJAna (nAnAmoTAonI pAThazALAo), samyag cAritra (pauSadhazALAo) eTale darzana-jJAna-cAritryarUpI gaMgA-yamunA-sarasvatInI nadIo vaheDAvavI paDaze. trikALa vaMdanArUpI trikALasaMdhyA gAme-gAmezahare-zahare jhUMpaDIthI laIne kalekTaranAM baMgalA sudhI A vicAradhArAne pahoMcADavI paDaze. teja kharo svAdhyAya che. tapa che kAraNa mokSarUpI prayAgatIrthanI prApti karavA jyAM traNe nadIono saMgama thAya che tevA jJAna-darzana-cAritrarUpI nadIonuM milana AtmAmAM thAya tyAre ja AtmA mokSano jijJAsu evo mumukSu banI zake che. dazapUrvadhara umAsvAtijI bhagavatta tattvArthasUtramAM svAdhyAyane parama tapa kahe che. je e mahAna AvyaMtara tapa paNa che. te paMcavidha svAdhyAya karavA ApyaMtara tapanA vikAsa mATe bAhyatapa paNa yathAzakti karavo paDe. eTale gItArtha-suguru pAse bhava AlocanA-prAyazcitta laIne te pALIne deva-guru-dharmano vinaya, sevA, paMcavidha svAdhyAya (vAMcanA-pRcchanA-parAvartanA-anuprekSA-dharmakathA) karIne, paMcamahAvratadhArI deva-gurunuM dhyAna dharIne kAyotsarga (kAyAnA kaSTo samabhAve karIne) AtmAne sajAvavAno che temATe yathAzakti bAhyatapa karavAja paDe. anazaNa (upavAsAdika), uNodarI (bhukha karatA ochuM vAparavuM), vRttisaMkSepa, kAyakleza, rasatyAga ane saMlInatAdinuM AcaraNa karavAnuM che. to riddhi-siddhi, samAdhi, sadgati ane paraMparAe paramagati pAmavA ApaNo AtmA sakSama banI zakaze. A sAra lakhatA kahevAnuM mana thAya che ke, bhAvi yuganirmANanI jimmedArI caturvidha saMghanA mAthe che, te nibhAvavAmAM mArgadarzaka yugapuruSanI jarUra che. ApaNA sahumAM yugupuruSanA darzananI AturatA vyApelI haze darekanA haiyAmAM temano vAsa thaze ane ajJAnarUpI aMdhakAranA vAdaLo dUra thaze. jyAM cArekora samyagdarzananA ajavALA patharAze. paramaguru zaraNaM mama | sadguru zaraNaM mama | padhAro yugapuruSa bharatakSetramAM eja jhaMkhatA munirAja pUrNacaMdravi. tava AjJA zaraNaM mama || pU.A.zrI jagazcaMdrasUrijIma.sA.nA tava vacanaM zaraNaM mama / ziSyaratna preraNAtIrtha-seTelAITa 115 21mI sadI jainonI amadAvAda --nAnI pAlakhIvALA mArI aMgata mAnyatA che ke AgAmI 21mI sadI itihAsamAM jainonI sadI tarIke gaNAze. huM dhAruM chuM ke jaina dharme anekAntavAda, ahiMsA ane aparigrahanAM je siddhAMto vizva samakSa mUkyA che tenA mahattvanI sAmAnya rIte badhAne jANakArI nathI. anekAntavAda zIkhave che ke koI ekano mata tamArAthI alaga hoya to te mata paNa sAco . hoI zake. A eka evo siddhAMta che ke je samaja, saMvAditA ane sahakAranI bhAvanAne pratiSThita kare che. bauddhika tAraNa para AvavA mATenA bahumukhI ane vyApaka matane te gaNanAmAM le che. jaina dharme Apelo A eka mahAna siddhAMta che. mane koI vakhata evo prazna thAya che ke jaina dharmanA A mULabhUta siddhAMtanuM ApaNI zALAo anemahAvidyAlayomAMzikSaNakemaapAtuMnathI ?joteneabhyAsakramamAM sthAna ApavAmAM Ave to eka suMdara ane sukhI navA vizvanuM ApaNe nirmANa karI zakIe. AjanA vizvanuM dhyAna je mahattvanA viSaya tarapha kendrita thayuM che te e che ke ApaNe vizvanA dhArmika dRSTikoNano kyAsa kADhavo joIe. dhArmika dRSTikoNano eTale samagra sRSTine eka akhaMDa astitva tarIke jovuM paNa Avo dRSTikoNa to bhagavAna mahAvIre AjathI 2500 varSa pUrve Apyo hato. AjanuM vizva je zIkhavI rahyuM che te to 2500 varSa pUrve jaina dharme Apelo pradhAna siddhAMta che. Azare 2500 varSothI jaino A siddhAMtathI suparicita che,jene bAkInI mAnavajAti atyAre zIkhI rahIche.I.sa. 1926nA gALAmAM janarala banne vizvanA dhArmika dRSTikoNa vize eka pustaka lakhyuM hatuM. paNa jaina dharmanuM to A sAratattva che. A sRSTinA tamAma jIvo, pachI te jIvaDAM hoya ke prANIo hoya ke manuSyo hoya; sahunI sAthe samAna dhoraNe ane samAna Adara sAthe vyavahAra karavo joIe. jaino mATe anekAntavAdano je mahAna siddhAMta rahyo che tene jo anusaravAmAM Ave to vizvanI aneka samasyAono ukela AvI zake. ahiMsAno siddhAMta jainadharmanuM moTuM yogadAna che. mane vicAra Ave che ke jaino kevA samRddha ciMtananA Asana para beThA che. AjanA vizvane je zIkhavavAnI jarUra che te to huM to bAlyakALathI ja zIkhIne AvyA che. [rajUAta H modIbhAI (zrI AtmAnaMdaprakAza julAI 2007)] Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manameM hI vaizagI : bharatezvara ESSIko I jApA-2 2 ja hi thI pAdarA : karaNa - Wja ALTS/PTI ratnamayamudrA jo mArA nazvara zarIranI zobhAmAM khAmI batADatI hoya to amara AtmAnI kiMmata zI? A alaMkAra ja na joIe. vITIno tyAga karatAM samyaka prakAre vicAratAM vicAratAM kSapakazreNImAM AruDha thaI zukaladhyAna pAmatAM sarvaghAtI karma kSaya thavAthI kevaLajJAna pAmyA. rekhAMkanaH savajI chAyA, dvArakA) nizcaladhamAM paramAhatI : sulazA zrAvikA ==== TE, LESS D= A "sulasa adhikAne dharmalAbha kahejo." bhagavAna mahAvIra aMbaDa parIvrAjake zrAvikAnI samakitanI parIkSA karI aMte prabhuvIrano saMdeza saMbhaLAvI zraddhAnI anumodanA karI, A bharatakhaMDamAM AvatI covIsIe nirmama nAmanA paMdaramAM tIrthaMkara thaI mokSapadane pAmaze sulasA. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA, Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 11. viharamAna vaMdu jina vIza 5. pU. jayadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI) dararoja savAranA rAIa pratikramaNa karatA sakalatIrthonI bhAvapUrvaka tIrthavaMdanA karatA zramaNopAsako ane zramaNo sakalatIrtha sUtra dvArA bole che, "viharamAna vaMduM jina vIza, siddha anaMta namuM nizadiza." te vaMdanA sArthaka tyAre bane jyAre jaMgama tIrtha evA sAdhu-sAdhvI bhagavaMtothI laI vartamAnamAM corAzI lAkha pUrvanA virATa Ayune dharAvatA, bharata ane airAvatakSetra choDI pAMca mahAvidehanA 32-32 vijayomAMthI 8-9-24 ane 25mAM vijayamAM vicaratA sImaMdhara, yugamaMdhara, bAhu, subAhu vagere 20 tIrthapationo Acho-Acho paNa paricaya maLe. pAMca. mahAvideha x 4 vijayo = 20 kSetromAM upakAranI helIo varasAvI rahelA L tamAma bhagavAna bharatakSetranI vartamAna covIzInA sattaramAM kuMthunAtha prabhunA nirvANa pachI ane aDhAramA aranAtha bhagavAnanA janma pUrve vaizAkha vada 10 (matAMtare caitra mAsa)nA janma pAmyA che. jemano dIkSA kalyANakano divasa che phAgaNa suda trIja ane kevaLajJAnanI tithi che caitra suda-3 (matAMtare 13). dIkSA ane kaivalya e beu kalyANako vIsamA munisuvratasvAmI tathA 21mA naminAtha bhagavAnanA vacalA gALAmAM thayA, jyAre virATa AyunA asaMkhya varaso vItAvI sAva nirogI kAyA sAthe nirvANa kalyANakane cheka AvatI covIzInA sAtamA tIrthapati udayaprabhunA nirvANa pachI tathA AThamA tIrthaMkara peDhAlanA janma pUrve sAdhaze. joke te tamAma paramAtmAo utkaTa bhogAvalI karmanA kAraNe 83 lAkha pUrva jevo kALa saMsArAvasthAmAM ja vItAvI gayA che. phakta AyuSyanA chellA eka lAkha pUrvanA vartamAnakALamAM mahAvidehanI cothA ArA jevI bhUmine pAvana karatA anekone mokSa mArga dekhADI rahyA che. Agama ane prakIrNaka graMthomAM to evA kathAnako paNa jovA maLe che ke sImaMdhara vagere bhagavAna pAse moDethI dIkSA lenAra ane atyAre to te ja bhagavAnanI pahelAM ja AyupUrNa karI kevaLI banI mokSe aneka jIvo pahoMcI gayA che, je kharekhara virala vArtAo kahI zakAya. badhAya tIrthakaro karatAM sImaMdharasvAmInI vArtAo vadhu vikhyAta che, kAraNa ke jenazAstro pramANe bIjano caMdramA jemAM cAra zAzvatI pratimAo che, te trIjanA divase gaganagamana karatAM sImaMdharasvAmInI pAse pahoMce che. ane aMdAjita mApazAstra pramANe bharatakSetrathI izAnadizA tarapha 19 kroDa, 31 lAkha ane 50 hajAra kilomITara jevo dIrdha pravAsa karyA pachI AThamI vijayanA jaMbudvIpamAM mahAvidehamAM paramAtmA sImaMdhara svAmInA darzana thaI zake, je bharatakSetranA mAnavIo mATe labdhi vagara pahoMcavuM azakya gaNAya che. chatAMya AhAraka kAyA baLe, devatAI sAnidhya baLe, zAsanadevIne mokalIne ke manovargaNAnA pudgalonA prakSepa dvArA tIrthakaronI samavasaraNa zobhA nIrakhavA ke vikaTa prazno pUchavA javA-AvavAnA prasaMgo noMdhAyA che, je hakIkatomAMthI savizeSa nikaTatama upakArI sImaMdharasvAmI sAthe saMkaLAyelA thoDA ghaNA prasaMgo A lekhamALAmAM jJAnapIpAsuo mATe pIrasAyA che, je khAsa viharamAna vIseya tIrthakaro vizenI zraddhAmAM jabbara umero karaze. temane sAkSI rAkhI atrethI ja bhAvArAdhanA karavA preraze. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 dhanya dharAH | nikhkhAMkita prasaMgo AgamagraMtho, jJAtAdharmakathA, prakIrNaka graMtho tathA triSaSTi zalAkA puruSa caritranA AdhAre jANavA, jemAM kAlpanika kathAone sthAna nathI apAyuM jethI saMzodhako vadhu zodha karI loka sudhI viharamAna vIsa tIrthakaronI vAtone vahetI karI zake che. prastuti pAmI rahela prasaMgo uparAMta paNa aneka ghaTanAo ullekhamAM laI zakAya, chatAMya phakta eka paricayarUpe nimnalikhita aitihAsika ghaTanAo noMdhamAM laI sau A lekha dvArA khAsa to sImaMdharasvAmIne bhAvavaMdanA pahoMcADe, tevI zubhakAmanA -saMpAdaka che. (1) zAsanaprabhAvaka vastupALanA nidhanathI jainAcArya chatAMya karmane sAMpanI kAMcaLI ke bALakanI kAnaTopInI jema coTeluM vardhamAnasUrijI viSAda pAmI gayA. jyAre teo ugra saMyama ane jaNAvyuM. mAvajIvanA paccakhANamAM doSo batAvI manAI karI. tapa prabhAve devagati pAmyA, tyAre avadhijJAnathI pUrvabhavanA teNe calAvelA navA abaddhika matanA virodhamAM saMdhe A. paricita vastupALa-tejapALa vize sIdhA ja prazno durbaLikApuSyamitranA sUcanathI aThThamano tapa karI zAsanadevI sImaMdharasvAmine karyA ne javAba hato vastupALa to mAnavabhava mAraphata javAba maMgAvyo, jethI sImaMdharasvAmInA maLela javAba pUro karI sIdhA ja mahAvidehanI puMDarIkiNImAM kurUcaMdra rAjA pramANe goSThAmAhilane bhUla sudhAravAnuM kahevA chatAMya teNe thayA che. saMyama leze devabhavane pAmI pharI navA janmamAM mokSe potAno haThAgraha na choDyo ane devIne jUThI batAvI jethI jaze. jyAre tejapALanI mukti cothA bhavamAM che. anupamA devI goSThAmAhilane saMghe amAnya jAhera karyo che. to bhAvadharmanA prabhAve AThamA varase ja dIkSita thaI navamAM (5) A. haribhadrasUrijInA paramamitra mahAtmA A. varase kevaLI banela che, ane A te sAdhvIbhagavaMtano caramabhava mAnadevasUrijI jyAre bimArI vagere cAra kAraNothI maLela be sUrimaMtronA pAThane visarI gayA hatA, tyAre vyathApUrvaka (2) kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryajIe zAsanadevI giranAratIrthe jaI 16 upavAsa karatAM prabhu neminAthanI mAraphata potAnA tathA bhakta kumArapALa rAjAnA keTalA bhava adhiSThAyikA aMbikA devIe khuzakhuza thaI beu sUrimaMtronA bAkI jANI lIdhuM che, jethI rAjA kumArapALa AvatI covIzInA pATha sImaMdharaprabhu pAsethI lAvIne A. mAnadevasUrijIne prathama tIrthaMkara padmanAbhanA agiyAramAM gaNadhara banI nikaTanA ApyAno ullekha jovA maLe che. te pachI teja sUrimaMtrane loko bhAvimAM bharatakSetrathI ja mokSe sIdhAvaze, jenA kAraNamAM aMbikAmaMtra paNa kahetA hatA ane A. mAnadevasUrijI upara temanAmAM rahela utkaTa jIvadayAprema hato. svayaM AcArya padmAvatI devI paNa tuSTa thayela hatI. bhagavaMtanA bhava kumArapALa rAjAthI vadhAre che, paNa mokSa nizcita (6) A. sthUlibhadranA samayakALamAM temanA bhrAtAmuni hovAthI bhavyAtmA tarIke devaloke bIrAjamAna che. zrIyaka jyAre bhaginIsAthvInA parANe karAvela upavAsathI (3) AryarakSitasUrijI tathA zyAmAcArya beu AcArya kALadharma pAmI devaloke cAlyA gayA, tyAre yakSA sAdhvI khUba kheda bhagavaMto mATe sImaMdharasvAmI prabhue saudharmendrane jaNAvela hatuM pAmI potAne doSita kahevA lAgyA. jemanI sAMtvanA mATe zrIsaMghe ke teo nigodagatinuM je varNana karI zake che, te kevaLI jevuM che, kAussagna karyo ne zAsanadevIne hAjara karI sAdhvI yakSAne sIdhA te hakIkata prabhu pAsethI jANI indra bharatakSetre AvI AcAryonI ja sImaMdharasvAmI sAthe vArtAlApa karAvI ApyuM. prabhu sImaMdhare sAthe mulAkAta karI parIkSA laI potAnA AgamanarUpe upAzrayano sAdhvIjIne nirdoSa jAhera karyA, balka temanI mahAvidehanI daravAjo ja badalAvI nAkhI devaloke pAchA vaLyA che tevI ghaTanA yAtrAnA smaraNamAM cAra adhyayano pradAna karyA jenA nAma che kathAnuyogamAM jovA maLe che. (1) bhAvanA, (2) vimukti, (3) ratikalpa ane (4) viviktacaryA. zrIsaMghe te adhyayano sAkSAt sAdhvI yakSA pAsethI (4) vIra saMvaMta 184mAM sAtamo nihnava goSThAmAhila zravaNa karI be adhyayano AcArAMgasUtranI cUlikArUpe ane thayo jene khyAla hato ke AThamA karmapravAda pUrva pramANe karma bIjA be adhyayano dazavaikAlikasUtranI cUlikArUpe goThavI jIvAtmA sAthe kSIranIra ane lohAgni jema haLImaLI jAya che, sAcavI lIdhA che. Jain Education Intemational Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 119 (7) idra mahArAjAe prabhu sImaMdharasvAmIne pUchela zreSTha puNyazALI rAjA dazarathane maLavA AvI te mahAbhiniSkramaNa tIrthanA javAbamAM bhagavAne bharatakSetranA zatruMjayane zAzvata tIrtha prasaMganI vyAkhyA karI te pachI teja rAjA dazaratha tathA rAjA tarIke varNavita karela ane jenA kAMkare kAMkare anaMta AtmAo janakane rAvaNa dvArA mokalAvAyela vibhISaNanA upadravanI siddhine pAmyA, kroDonI saMkhyAmAM pUnamanI tithio ke phAgaNa suda AgAhI karI cetavyA jethI beunI prANa rakSA thaI. pAchaLathI terasanA munirAjo mokSe gayAnuM jANI Aje paNa badhAya parvo rAma-sItAnA janma thayA che. ujavAya che, savAranA rAIya pratikramaNa pachI paNa zatruMjayanA AvI aneka ghaTanAo viharamAna sImaMdharaprabhunI sAkSI caityavaMdana ke comAsI caudasanA devavaMdana karAya che. zatruMjayanI svarUpa che. hAlamAM paNa muMbaI muluMDa nivAsI sva. mAvajIbhAI bhAvayAtrA, navANuM yAtrA ke cAturmAsayApana te sImaMdharasvAmInA (kacchI) rAtrinA Avela devIsaMketa mujabe 92 upavAsa karI vacanaprabhAve gaNAya che. mahAvideha kSetranI lezyAmAM ja divaMgata thayAnI hakIkato jANavA (8) sImaMdhara svAmIe jevuM narakanuM svarUpa jaNAvela tevuM maLe che. bharatakSetrathI sImaMdharasvAmInuM kSetra nikaTatama hovAthI te ja svarUpa saudharmendra kAlikAcAryajInA zrImukhe sAMbhaLyuM ane kahyuM ja prabhu vize vadhu mAhitIo jema atre bolAya che, tema anya ke pote sImaMdharaprabhunA samavasaraNamAM gayela hatA. kSetrathI anya viharamAna tIrthakaronI ghaTanAo kahevAtI hoya to | (9) pUrvabhavano mitra devatA kAmagajendra yuvarAjane Azcarya nathI. kAraNa ke uparokta ghaTanAo korI kalpanAo nahIM rAtorAta devatAI zaktithI sImaMdharasvAmInA darzanArthe laI gayo, paNa sAkSIbhUta prasaMgo che, je mATeno itihAsa hajI sudhI jyAM virATakAya naranArIo hatA, te vacce kAmagajendra to ranArIo hatA, te vacce kAmagajendra to sacavAyelo che. ThIMgujI jevo jaNAto hato. chatAMya teNe himmata rAkhI te vIzeya tIrthakaronA nAma, upakArI mAtA-pitA uparAMta paramAtmAne prazno karyA jenA sacoTa javAba meLavI jyAre dharmapatnIonA nAma vagere je-je upalabdha che te alagathI kAmagajendra pAcho mULa sthAne Avyo, savAre uThIne bharatakSetranA prastuta karyA che. bAkInI saMkSepita mAhitIo nikhkhAMkita jANavA prabhu mahAvIrane rAtanI ghaTanA satya che ke bhrama te pUchatAM jevI che. jema ke, vIrabhagavaMte sImaMdharasvAmInA darzana tathA mahAvidehanI yAtrA tamAma tIrthakaronI kAyA 500 dhanuSya UMcI, janmanakSatra satya jaNAvI, tethI eka ja bhavamAM be tIrthakaronA darzana uttarASADhA, janmarAzi dhana, kAyAno varNa suvarNa temano parivAra kAmagajendrane thayA che. pUrA 100-100 karoDa sAdhu tathA sAdhvIjIno ane temAMya (10) vAsudevakRSNanI patnI rUkSamaNInA navajAta kevaLIonI saMkhyA dasa lAkha che. vratadhArI zrAvaka ane saMtAnane koI devatA harI gayo tyAre tenI khabara meLavavA zrAvikAo 900-900 kroDa che. utkaTa bhogAvali karmanA nAradaRSi svayaM sImaMdharasvAmI pAse puMDarikINI nagarIe gayA kAraNe badhAya tIrthakaro lagnajIvana nirlepabhAve jIve che, paNa ane javAba paramAtmA pAsethI meLavI laI kAlasaMvara vidyAdharane jIvanAMte eka lAkha pUrvanuM AyuSya saMyamajIvana sAthe vItAve che. maLI bALaputra pradyumnane dekhI teja ghaTanA pAchA dvArikA AvI dIkSA pachInI chadmAvasthA phakta hajAra varasanI ane bAkInA rUkmaNine saMbhaLAvI ke tamArA putrane dhUmaketu nAmano vairI deva badhAya varaso paramAtmA AdinAthajInI jema cAritra jIvanamAM upADI gayo che paNa soLa varasa pachI teja rAjakumAra tamane vItAve che, kevaLajJAna thaI gayela hovAthI anekAtmAo upara pAcho maLI jaze, kAraNa ke pUrvabhavamAM ajJAnadazAthI tame upakAra varasAvI zake che. kautukathI kaMkuvarNA hAthe moralInA IMDA hAthamAM lIdhA, jethI te Aja bharatakSetramAM jyAre cotho Aro vartato hato tyAre lAla varmA thayA, moralIe soLa prahara sudhI te IDA sevyA nahIM, atrenA bIjA tIrthapati ajitanAtha prabhunA samayakALamAM varasAdathI raMga ghovAyo pachI sevyA. 16 praharanA 16 varasa viharamAna tIrthakaronI saMkhyA pAMceya mahAvidehanA 32 vijayomAM putrano viyoga thayo (AdhAra sajjAya) te karma udayamAM hovAthI 1-1 tIrthakara hovAthI 32 4 5 = 160 + 5 bharatakSetranA kaSTa AveluM che. + 5 airAvatakSetranA 1-1 tIrthakara maLI 170 hatI. jemAMthI (11) jyAre sImaMdhara paramAtmAe dIkSA lIdhI tyAre te 36 bhagavAnano varNa pILo + 50 zveta + 30 lAla + 38 kalyANakanA darzana nArade svayaM karyA tathA cheka mahAvidehathI nIlA ke 16 kALA varNavALA bhagavAna hatA. badhAyano parivAra Jain Education Intemational Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 dhanya dharAH te samaye 9 hajAra kroDa (90 abaja) sAdhuono ane temAM 9 kroDa kevaLajJAnIono hato. te badhAya tIrthakaronA nAma Aje paNa asaMkhya varaso pachI paNa upalabdha che. uparAMta mauna ekAdazInA jApamAM 150 kalyANakonI vAtamAM phakta bhArata ane airAvatakSetranA bhUta ane bhAvi sAthe vartamAna kALanA tIrthakaronA nAma Ave che, te jaNAve che ke mahAvideha kSetranI jema satata tIrthakaranI hAjarI na hovA chatAMya prasaMge-prasaMge kALa prabhAve covIza-covIza tIrthakaro avatAra le che, ane jagatkalyANa kare bAkI mahAvidehamAM harahaMmeza kSetraprabhAve mokSamArga cAlu ja rahevAthI cothA ArA jevo bhAvaprabhAva varte che. paNa tyAM covIzI nathI hotI, utkRSTA 170 tIrthakaronA nAma A lekhamALA sAthe nathI ApyA, kAraNa ke phakta vIsa viharamAna tIrthakaranI ja AchI vigato apAI che. bharatakSetranI mahAvidehanI pArthiva sapharamAM sAta mahAparvato + 7 kSetro + traNa mahAnadIo oLaMgavI paDe che. kalpAtIta devo to devavimAnamAM beThA-beThA ja bhagavAnane prazno pUchI samAdhAna meLavI le che, jemAM potAnI manazaktino upayoga kare che. hAlamAM paNa vIseya tIrthakara manovargaNAnA pudgalothI navagreveyaka tathA pAMca anuttaravAsI ahamindra devone praznonA samAdhAna ApI upakAra kare che. bhasmagrahanI AsurI asara utaryA pachI bharatakSetramAM sImaMdharasvAmInI bhAvabhakti bhAvapUjA tathA pratimA pUjano vadhyA che. lokonI dharmazraddhA draDha banI che, je kALaprabhAvane AbhArI che. aneka stavano, stutio, caityavaMdanonI racanA prabhunA nAme thavA pAmI che. tevA sImaMdhara svAmI jaMbudvIpanA 32 vijayomAMthI mahAvideha kSetranA AThamA vijayanA viharamAna bhagavAna che, atrenA jIvo mATe paNa karUNAbhAva saMpana tathA mahAupakArI che. tevA tamAma tIrthakarone bhAvabharI vaMdanA karI viSaya ane kaSAyano hAsa, temanI nikaTamAM janma, nAnI ume cAritraprApti ane teja kSetrathI kevaLajJAna meLavI mokSe javAnA manoratho sevanArA sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA Ajeya paNa che. bharatakSetranA AsanopakArI bhagavAna mahAvIradeva potAnA prathama nayasAranA bhavamAM samakita je pAmyA te pazcima mahAvidehamAM tema tresaTha uttama puruSonA jIvanakavana tapAsatA jovA maLaze ke koIka bhava bharatakSetramAM thayo to koIka airAvatamAM, kyAreka mahAvidehamAM paNa janma pAmyA. Ama cAreya gatinA corAzI lAkhanA bhavapherAmAM jIvAtmAe badhAya kSetronI sparzanA karI che, phakta tIrthakaronA sAnidhya sAthe zAsanaprApti ane samakitanI prApti ati durlabha gaNAya che. viharamAna vIsa tIrthakaronI bhakti paNa cAreya nikSepanAma, sthApanA, dravya ane bhAvathI karI ApaNe paNa ladhukarmI banIe evI zubhabhAvanA. noMdha :-viharamAna vIsa tIrthakaronI nAmAvali alagathI prastuta che. vadhu vigato saMzodhanano viSaya che, je mATe prayatna karanAra abhinaMdanane pAtra che. Jain Education Intemational Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intemational ja mahAvideha kSetranA vIza viharamAna ka vIzaviharamAna pitAnuM nAma mAtAnuM nAma patnInuM nAma lAMchana | vijaya nagarI zAzvata saurabha bhAga-1 | kSetra 2 - | sudarzana , che sudarzana 2 sujAta sUrya 1 1 | sUrya 1 | sImaMdhara zreyAMsa satyakI rUkSmaNI vRSabha |8 puSkalAvatI | puMDarikiNI jaMbudvIpa (pUrva mahAvideha) yugamaMdhara susaDha sutArA priyaMgamAM bakaro | 25 vaprA | vijyA | jaMbudvIpa (pazcima mahAvideha) sudarzana bAhu sugrIva | vijyA mohanA mRga |9 vaccha | sUsImA | jaMbudvIpa (pUrva mahAvideha) 4 | subAhu niSedha bhUgaMdA kipurIyA vAMdaro 24 salilAvatI| vitazokA | jaMbudvIpa (pazcima mahAvideha) | sudarzana devasena | devasenA jayasenA 8 puSkalAvatI | puMDarikiNI dhAtakI khaMDa pUrvArdha (pUrva mahA) vijaya svayaMprabha citrabhuvana sumaMgalA vIrasenA | 25 vaprA | vijyA | dhAtakI khaMDa purvArdha (pazcima mahA) | vijaya RSabhAnane kIrtirAjA vIrasenA jayavaMtI siMha 9 vaccha | susImA | dhAtakI khaMDa pUrvArdha (pUrva mahA) | vijaya 8 | anaMtavIrya megharAjA maMgalA vijayavartakI | bakaro | 24 salilAvatI| vitazokA | dhAtakI khaMDa pUrvArdha (pazcima mahA) | vijaya suraprabha nAgarAjA bhadrA nirmaLA 8 puSkalAvatI | puMDarikiNI | pazcima dhAtakI khaMDa (pUrva mahA) | acalamerU 10 vizALaprabha | vijaya vijyA naMdasenA caMdra | 25 vaprA vijyA | pazcima dhAtakI khaMDa (pazcima mahA) acalamerU 11 vajaMdhara svAmI | padmastha sarasvatI | vijyA vRSabha 9i vaccha susImA | pazcima dhAtakI khaMDa (pUrva mahA) | acalamerU caMdrAnana vAlmika padmAvatI | lIlAvatI vRSabha | 24 salilAvatI| vitazokA | pazcima dhAtakI khaMDa (pazcima mahA) acalamerU 13 caMdrabAhu devakara yazojjavala | suMdharA paghakamala 8 puSkalAvatI | puMDarikiNI pUrva puSTharArdha (pUrva mahA) | maMdara reNukA 14| bhUjaMgadeva kulasena yazojjavalA | bhadrAvatI | caMdra | 25 vaprA | vijayA | pUrva puSkarArdha (pazcima mahA) maMdara 15 Izvara mahAbala mahimAvatI | garvasenA paghakamala 9 vaccha | susImA | pUrva puSkarArdha (pUrva mahA) maMdara nemaprabha vIrasena senAdeva mohanAdevI | sUrya | 24 salilAvatI| vitazokA | pUrva puSkarArdha (pazcima mahA) vIrasena bhUmipAla | bhAnumatI rAjasenA | vRSabha |8 puSkalAvatI | puMDarikiNI | pazcima puSkarArdha (pUrva mahA) | vidhutkAlI mahAbhadra devasena | umAdevI sUryakAMtA | hAthI 25 vaprA | vijayA | pazcima puSkarArdha (pazcima mahA) | vidhutkAlI devasena | sarvAnubhUti | gaMgAdevI padmAvatI caMdra 19 vaccha | susImA | pazcima puSkarArdha (pUrva mahA) | vidhutmAlI ajitavIrya rAjapAla ratnamAlA | svastika | 24 salilAvatI| vitazokA | pazcima puSkarAI (pazcima mahA) | vidyumbhAlI|| maMdara | kananI 121 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aImuclu muni aNagAra T (UI or": mA! je tuM nathI jANatI te huM jANuM chuM" ema kahI aImuttA guru gautamasvAmI sAthe nIkaLI gayAM. eka divasa bALasvabhAve pAtrane pANImAM taratuM mUThI AnaMda, pAyA. paNa gItArtha gunA "pApa can'' : vacana sAMbhaLI tAva prAryAzcatta karatAM zubha dhArAe caDavA devaLI banI gayA aImuttA munirAja. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA, ajayakumAra | _ | _ | | | T-I T | U- sTa | | E - abhayakumAre rAjA zreNikanA DhaMDherAnA vacana anusAra aupatyAtikI buddhi dvArA maMtrI mudrA prApta karI ane eja rAjAnA krodhAvezathI bolAyelA kaTu vacana sAMbhaLI saMcama laI AtmakalyANa karyuM. jainazAsananI kIrtigAthAmAM temanuM moTuM pradAna che. rekhAMkana : savajI chAyA, dvAraka) Jain Education Intemational Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 udghATana..... muktikAranuM [ arhantoe konA mATe muktidvAra kholyAM? ] bhautika jagatane prakAzanAra sUrya haze paNa svajJAnabaLe traNeya lokamAM udyota karanAra arihaMta prabhu che. tIrthaMkara jemanuM bIjuM paryAyavAcI nAma che tevA ahaMtoe kone kone mATe muktidvAra kholI ApyAMnA badale prazna evo udbhave ke paramAtmAnI kRpA thaye koNa zivasukhanA svAmI na banI zake? pravartaka pU. munirAja zrI harIzabhadra vijayajI ma. 123 arihaMtaprabhu thakI ja caMDakauzika jevAM tiryaMco pragati pAmI devaloke jAya ke hiraNaigamiSI jevA devo paNa virakti pAmI devardhigaNi kSamAzramaNa bane athavA gautamAdi gaNadharo muktipurIne sAdhI jAya temAM Azcarya nathI, paNa nArakInA bhavamAM paNa jinazAsanathI bhAvita jIvo du:kho veThI nirNaya karI zakatA ho to tene arihaMta paramAtmAe prarUpela saddharmano ja prabhAva gaNAya. sAmAnya kevaLI paNa mokSe sidhAve paNa caturvidha zrIsaMghanI sthApanA karI, karoDo devonI sevA chatAMya arihaMta ahaMtonAM pAMceya kalyANakonI ArAdhanA paNa kalyANakArI rUpe pariName tevA karuNAnidhAna tIrthapatinI paramabhaktino pAyo kahevAya che. kavie kadAca teTalA mATe ja gAyuM lAge che ke "jinanI bhakti karatAM karatAM jina banI jazo.'' A lekhamALA rajU karanAra zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI ma.nA samudAyanA sAhityopAsaka pU. pravartaka munizrI harIzabhadravijayajI mahArAja dvArA saMkalita A lekhazreNIne zraddhA-bhaktithI vAMcazu to ApaNI dharmasAdhanAmAM jarUra pragati thaze ja. parIkSAo, pAThazALAo, zikSaka-zikSikAonAM adhyayana, opanabUka, parIkSA, buddhicaturAI vagere mAdhyama dvArA jainadarzananuM saraLa jJAna ApavAnI teonI prabaLa bhAvanA kharekhara prazaMsApAtra che. pUjyazrInI janmabhUmi murabADa, pitA zrI amRtalAlabhAI, mAtA rUkSmaNIbahena, bAra varSanI kumaLI vaye saM. 2005mAM mahA vada-5-murabADa mukAme saMyamano svIkAra karyo. temanA sAhityarasathALamAM ghaNAM ja sacitra prakAzano temaja tattvabodha parIkSAnAM pustako jagaprasiddha banyAM che. potAnA saMsArI parivAramAM 'dha bhAvanA vadhe te mATe pAlitANA tIrthamAM cAturmAsa ane kuMbhojagirimAM 99 yAtrA paNa karAvI hatI. udAtta dhyeyathI ghaNA jJAnanI sAdhanA kare che. teomAM eka A lekhamALAnA lekhaka pravartaka sAhityopAsaka pU. munirAja zrI harIzabhadravijayajI mahArAja, teozrInA guru sAhityabhUSaNa pU. munirAja zrI jitendravijayajI mahArAjazrIe bALasAhityanI dhUma macAvI hatI. zrI jaina tattvajJAna vidyApITha-pUnA nAmanI saMsthA 165 - 1948mAM sthApI tenA dvArA pAThazALAomAM arthajJAnano pracAra karyo hato. pU. munizrIe gurunI sAthe rahI bALasAhitya prakAzana pracArano yajJa mAMDyo. 60 varSanA saMyamIjIvanamAM arthanAM sacitra, suMdara, bALabodha prakAzano pragaTa karyAM, temAM 'karoLiyAnI jALa', 'mAro sohAmaNo dharma', Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 dhanya dharA: zrutasAgaranAM rahasyo bhA. 1-2' vagere pustako samAjamAM sArI jAgRti lAvyAM che. pustakone sacitra banAvI teoe sArI jJAnacAhanA meLavI che. pU. munizrI potAnAM mAtuzrI (sAdhvI zrI caMdrayazAzrIjI) sAthe saM. 2005mAM saMyamI thayA che. teozrInA najIka-dUranA saMsArI pa-6 saMbaMdhI paNa saMyamadharmanI uttama ArAdhanA karI dhanya banyA che. pUjya munizrI harIzabhadravijayajI ma.nI saMyamayAtrAmAM sAttvikatA ja relAya sAva nirmaLa, naryuM pAradarzaka jIvana jIvI batAvyuM che ane jIvatara jIvavAnI jaDIbuTTI paNa ApaNane batAvI che. pUjyazrIe darzana-jJAna-cAritranI ArAdhanAmAM zrIsaMghane AgaLa vadhavA preraNA ApI hatI. teonA upadezathI prabhAvaka zrI vAsupUjya bha.nuM derAsara tathA mahAprabhAvaka zrI mANibhadra yakSarAjanuM derAsara kAMdivalI (AnaMdanagara), potAnA pU. gurudevanI smRtimAM zrI jagavallabha pArzvanAtha derAsara kukarejA-bhAMDupa suprasiddhine pAmyAM che. pAThazALAnA vikAsa, abhyAsIone uttejana, sArAM pustakonA prakAzana mATe traNa TrasToe teonI bhAvanAne vega Apyo che. hajI bIjAM TrasTo AgaLa Ave ane zratagaMgAne gAmaDegAmaDe, ghera ghera pahoMcADe e ja abhyarthanA. - saMpAdaka T A jagakAraka che - - " karI Jain Education Intemational Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 #l) // 5 AvatI utsarpiNI kALano pahelo duHSama duHSama' nAmano kALa bharatakSetranAM AcAra-vicAra-vartana sudhAravA nimittarUpa thayo. lagabhaga pUro thavAnI taiyArI hatI tyAre AkAza vAdaLothI gherAyuM jyAM dharma nahoto tyAM dharmanA zrIgaNeza thayA. hiMsAmaya jIvanamAM hatuM. vAtAvaraNa DahoLAI gayuM hatuM. puSkarA nAmanA megha paDavAthI sudhAro thavA lAgyo. TUMkamAM, bIjA ArAnAM 21 hajAra varSa dharatInI uSNatA dUra thavA lAgI hatI. bIjo kSIra nAmano megha paNa lagabhaga pUrAM thayAM. sAta divasa paDavAthI saghaLI durgadha dUra thaI hatI. (thavA lAgI avasarpiNI kALanA chellA be ane utsarpiNI kALanA hatI). tyArapachI 7 divasa varasAda baMdha hovAthI pRthvImAM rahelI pahelA be kula-4 ArA pUrA thatAM dharmanuM, AtmakalyANanuM maMgaLa UNapo dUra thAya. trIjA dhRta nAmanA varasAdanA kAraNe pRthvImAM prabhAta UgavA mATe trIjA ArAnA 89 pakSa (3 varSa 85% snigdhatA pragaTe. cothA amRta nAmanA 7 divasanA varasAdanA mahinA)no samaya vyatIta thato hato. (kulakara-nI paddhati phaLa svarUpa 24 prakAranAM dhAnya-vanaspatinA aMkurA pragaTe. amalamAM AvavAnI hatI. sAta kulakara thayA pachI tIrthakara tyArabAda bIjI vakhata sAta divasa varasAda baMdha hoya ane paramAtmAnAM cyavana-janma Adi kalyANaka thavAnAM hatAM. je chello pAMcamo rasa nAmanA 7 divasa sudhInA varasAdanA kAraNe samaye tIrthaMkara paramAtmAnuM kevaLajJAna kalyANaka thaze. tyArapachI vanaspatimAM pAMce rasanI utpatti thAya. ja mokSamuktidvAranuM uddaghATana thaze. TUMkamAM, pAMca meghanA (5 x 7 = 35) ane be varasAda mokSa-muktidvAranuM udghATana yA mokSamArga mATenI jarUrI vagaranA 7 + chu = 14 divasa bhegA karatAM 35 + 14 = yogyatA kSetrAdinI sAnukULatA mATe thoDA niyamone joI laIe. 49 divasanA kAraNe pahelA ArAnA bhAva (svabhAva)ne sadaMtara 1. caturvidha saMghanI sthApanA pachI mokSamArga cAlu thAya. badalI nAkhyA. avasarpiNInA chellA ane utsarpiNInA pahelA (1 +. mahAvideha kSetra (sadAkALa) bharata airAvatakSetramAM trIjA ArAnA aMtamAM ane cotho Aro hoya tyAre. 1 = 2) ArAnAM 21000 + 21000 = 42000 varSamAM je azuddha, azobhanIya, asahya, anucita vAtAvaraNanuM nirmANa 3. jIvanuM bhavipaNuM hoya, samyaktanI prApti thaI hoya. thayela, jenA kAraNe hiMsAnuM tAMDava vRddhi pAmyuM hatuM, 4. dravyathI athavA bhAvathI samyagucAritranAM pariNAma jAgyAM samAjavyavasthA vikharAI gaI hatI, ucita khAdyapadArtho lagabhaga hoya. deva guru dharmanI uttamottama sAmagrI maLI hoya. lupta thaI gayA hatA te akalpanIya kALanA ArAonuM vAtAvaraNa jIvadaLa-haLukarmI, bhavabhIru, alpasaMsArI keLavAyuM hoya. varasAdanA kAraNe badalavA lAgyuM hatuM. arthAt jIvamAtrane rahevA-khAvA-jIvavA mATenI zobhanIya paristhiti nirmANa thavA 6. prAyaH Aryadeza, uttamakuLa, manuSya janmanI prApti thaI lAgI hatI. sadgati javA mATeno abhyadaya thavA lAgyo. jyA vRkSo-auSadhio-latAo-dhAnya-phaLAdino 7. ghAtI-aghAtI (AThe karma) karmano kSaya karavA puruSArtha karyo abhAva hato te sthaLe AzAnAM kiraNo baMdhAyAM. pRthvI, pANI, AkAza, vAyu, vanaspatinA svabhAvo badalavAnA kAraNe je jIvo 8. bAramuM guNasthAnaka oLaMgI lIdhuM hoya, taiyArI hoya) nadI-pahADonI bakholamAM chupAI beThA hatA te hiMsaka hatA te kSapakazreNI Arohana karI hoya. dhIme dhIme sAnukULa vAtAvaraNanA kAraNe bahAra gamanAgamana - 14 mArgaNA (62 bheda)mAMthI 10 dvArA siddhagati prApta karavA lAgyA. karavAnI yogyatA hoya. A rIte utsarpiNIkALano bIjo "duHSama' Aro hoya. hoya. Jain Education Intemational Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 dhanya dharA: 11. 15 prakAranA bhedamAMthI koIpaNa bhedathI AtmA siddhagati pAmavA mATe taiyAra hoya. kALacakra ArA ane mokSAbhilASInI thoDI vicAraNA karyA pachI mULa vAta mokSamArganA prarUpaka, uddaghATaka devAdhideva tIrthaMkara paramAtmAnI tarapha najara doDAvIe. tIrthaMkara paramAtmA pUrve jaNAvyuM tema koI mokSagAmI AtmAnI kRpAnA kAraNe vyavahArarAzimAM padhAre che. tyArapachI anekAneka janma-maraNa bAda chellethI trIjA bhave vIzasthAnaka tapanI utkRSTa rIte trividha ArAdhanA karI tIrthakara nAmakarmanI nikAcanA kare che. savi jIva karuM zAsana rasI nI 'bhAvadayA' romeromamAM prasarAvI-vikasAvI aMte e jIva pAyAnuM caNatara karI tIrthaMkara pada prApta karavAnI lAyakAta prApta kare che. | tIrthaMkaranA bhavamAM namuskurNa sUtramAM varNavela 35 guNadhAraka banI anaMtaguNanA svAmI thAya che. janmathI ja atizayavAna evA vItarAgI prabhu A lokamAM anaMtabaLanA svAmI kahevAya che. 18 doSathI rahita ane 12 guNathI yukta paramAtmA pahelA vajaRSabhanArA saMghayaNavAlA hoya che. janmathI traNa jJAnanA dhaNI dIkSA svIkAratAM cothA manaH paryavajJAnavAlA thAya che. dIkSA pachI chadmastha avasthAmAM upasarga sahI, dhyAna-tapa karI jJAnAvaraNIyAdi cAra ghAtI karmono kSaya karI saMpUrNa evA kevaLajJAna ane darzananA dhAraka bane che. A rIte nAma, sthApanA, dravya ane bhAva jinanI kakSAe e AtmA pahoMce che. apramattapaNe ATalo dIrdhakALa pUrNa thayA pachI vItarAgI prabhu samavasaraNamAM besI bAre parSadA AgaLa AtmakalyANa karAvanArI mokSamArga darzAvanArI dezanA-upadeza Ape che, je zravaNa karI tarata ja bhavi jIvo sarvavirati dharma aMgIkAra kare che. A rIte gaNadharapadanI ane caturvidha saMghanI karuNAlu prabhu sthApanA kare che. saMghanI sthApanA ke mokSamArganI prarUpaNA navA tIrthaMkara bha.nI apekSAe vyAvahArika rIte barAbara che. bAkI anaMtakALathI saMgha-mokSamArga-AtmAnI vAto dareka tIrthakara bhagavaMtonA zrImukhe sarva prathama thAya che ane A rIte paryAyAMtakatu bhUmi'nA niyame prabhunA kevaLajJAna pachI mokSamArga bharatakSetrane AzrayI zarU thAya ane "yugAMtakatu bhUmi'nA hisAbe tIrthapati bhagavAnanA nirvANa pachI amuka varSa sudhI bharatakSetramAM e cAlu rahe che (mahAvideha kSetramAM sadAkALa mokSamArga cAlu rahe che). devAdhideva jyAre bhAva jina tarIke samavasaraNamAM birAjI dharmadezanA Ape che tyAre bAre parSadA e vANI prabhu ApaNA mATe ja Ape che evA zuddhabhAve sAMbhaLe, jenA kAraNe manuSya to ThIka paNa tiryaMco-devo paNa e dezanA sAMbhaLI bhAvanA bhAve-saMkalpa kare ke kyAre durlabha evo manuSya bhava pAmI alpa kALamAM saMyamI thaI ghAtI karmano kSaya karI kevaLI thaI mokSamAM zAzvatA sukhano svAmI banIza. mokSamukti-siddhagati game te kaho teno paricaya namutyurNa sUtramAM vizeSaNa dvArA "siva-maya-marUa-mahaMtamakhiya-makhvAbAha-mapuNarAvitti" zabda dvArA paNa jJAnI puruSoe zabdAtIta hovA chatAM zabdamAM Apyo che. e jANIkaruNAnA sAgara prabhue je upakAranI dRSTie mokSamArgane je rIte jIvamAtra mATe kahyo che te ta_svarUpe samajI jIvana dhanya karIe e ja maMgaLa kAmanA. je manuSya-marUdevA mAtA bha. RSabhadevanA kevaLajJAna pachI kevaLI thaI mokSe gayAM. ja tiryaMca-naMdamaNiyArano jIva deDakAnA bhavamAM Ayu pUrNa karI deva thayo. di kaMbala-saMbala vAcharaDA maTI deva thaI bha.nI bhakti karI dhanya banyA. caMDakauzika sarpa krodha tyajI prabhu vIranA be zabdathI tarI gayA. di megharatha rAjAe jIvadayA pALavAmAM potAnI kAyA arpaNa karI. ahaMntoe kone mATe muktinAM dvAra ' kholyAM ? AtmAnA astitva mATe 1. Agama pramANa, 2. pratyakSa pramANa, 3. anumAna, 4. upamAna, 5. arthApatti ane 6. saMbhava pramANa jANavAlAyaka paDe che. eka rIte AtmA zAzvato che, jyAre mokSa e Adi anaMta sthiti vALo che. te ja rIte ahaMnto jyAre 4 ghAtI karmarahita thAya tyAre ja muktinAM dvAranI prarUpaNA-upadeza ApI dvAra khole che. Jain Education Intemational Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 127 navapadamAM arihaMta pada prathama jyAre siddhapada bIje jApa ahaMnto kevaLajJAna-darzananA svAmI thayA pachI muktinAM dvArane karavA navakAramaMtranI jema Ave che, chatAM jyAM sudhI eka AtmA darzAve che, khole che. bhavi jIvo upara parama upakAra kare che. siddhapadane pAme nahIM tyAM sudhI avyavahAra rAzimAM anaMtakALathI A kAranI jyAre ahaMnto prarUpaNA kare che tyAre pote athaDAto-kuTAto-duHkhI thato AtmA tyAMthI nIkaLI vyavahAra bhAvadayAthI otaprota thayelA hoya che. carmacakSu ane jJAnacakSu rAzimAM Ave nahIM. dvArA jIvonI paristhitine aMjalivat jANatA hoya che, eTaluM Ama-jIva avyavahArarAzimAMthI vyavahArarAzi Ave, ja nahIM paNa karuNAthI mokSanA arthI jIvone teonA hRdayamAM caturgatinuM bhramaNa, 84 lAkha yonimAM janmamaraNa, ATha karmanAM rahelI suSupta bhAvanAne jagADe che. sukha-duHkhanA anubhava (aDhI lIpamAM janma-maraNa) Adi Ama kahevuM paDaze ke cAragatinA jIvomAMthI mAtra alpa sthaLanI parikramA kare pachI ja mokSe jAya. A rIte marudevA mAtrAmAM tiryaMca (pazu-paMkhI)ne ane vadhumAM vadhu mAtrAmAM bhavi mAtAnuM mokSagamana ahIM zIdhra kahevAya. jIvone mATe ja mokSamArganAM dvAra anto khole che. eTale A "mokSa' zabdazravaNa paNa 58 lAkha yonimAM janma-maraNa saMsAramAM jeTalAM ya kALacakra thayAM ane thaze te vakhate bharatAdi karanAra jIvane bhAgyamAM nathI. A uparAMta deva-narakanA jIva kSetromAM ke mahAvidehAdi kSetromAM jyAre mokSagamana kSetrane sAMbhaLe to paNa vartamAna bhavamAM kAMI karI zakatA nathI. kadAca AzrayI khulluM hoya [kALAMtare bhAvimAM evA kALamAM A kyAre manuSya thAuM ne "mokSano mArga zodhuM evI bhAvanA bhAvI AtmA janma pAmI mokSa javAno hoya] tyAre AtmAne ahaMnto zake che. manuSyamAM paNa yugalika jIvone chaThThA ArAnA jIvo mokSanAM dvAra batADe, kholI Ape. mATe mokSe javAnuM zakya nathI. navatattva gAthA-49nA anusaMdhAnamAM eka nIcenI gAthA have rahyA tiryaMca jIva-e jIvomAM jAtismaraNAdi jJAna yAda Ave che. thAya, bhAgyodaya UdhaDe, sAnukULa saMyogo prApta thAya to kadAca "jaI AI hoI pRcchA, jiNANa mamnemi uttara taIyA mokSa'nA prabhue ahaMntoe kahelA darzAvelA mArge caDI jAya, Ikkalsa nigoyalsa, akhaMta bhAgIya siddhi gao. || paNa mokSe to na ja jAya. artha :-jyAre jyAre tIrthaMkara paramAtmAne jijJAsA TUMkamAM joIe to caturgatirUpa saMsAramAM mAtra bhavi evA bhAve pUchavAmAM Ave ke "he bhagavaMta ! atyAra sudhImAM samakitadhArI jIva mATe ja ahaMnto dvArA prarUpita mokSamArga keTalA jIvo mokSamAM gayA?" tyAre trikALajJAnI bha. javAba jANavA-samajavA-vicAravA-AcaravAno cAnsa che. cAritra eja Ape ke-"atyAra sudhImAM eka nigodano anaMtamo bhAga laI mokSe javAno adhikAra che. ja mokSa-mukti pAmyo che." TUMkamAM AtmA jema zAzvata che, tema ahaMnto-tIrthakaro 1. mahAgopa, 2. mahAmahANa, 3. dharma ke mokSamArga javA ke prApta karavA mATe zAzvata nathI. mokSane mahAnirdhAmaka ane 4. mahAsArthavAha jevA 4 guNothI vibhUSita prApta karavA sarvaprathama karmarahita thavuM paDe che. navAM karma na baMdhAya, kahevAya che. temAM barAbara vicAra karavAmAM Ave to naM. 1 baMdhAyelAM karma samatApUrvaka bhogavI levAya. AtmAnA je guNo ane 2 nA guNa mokSamArga darzAvanArA sArthavAhane govALiyA che te pUrNapaNe vikasAvavA trividha pravRtti karAvavI paDe, to tarIke kahyA che. kahevAnuM tAtparya e ja ke ahaMnto kevaLajJAna AtmA mokSane pAme. A rIte Adi mokSano eka jIvane darzananA dhaNI thayA pachI ja pote mokSa-muktimArge jAya ane AzrayI mATe prAraMbha thayo paNa tyAra pachI eno aMta nathI bIjA bhavijIvone javA mATe, AvavA mATe AhvAna kare. eTale mokSa 'sAdi ananta' che. namutyurNa sUtramAM tIrthaMkara-ahaMntanAM 36 vizeSaNo dvArA ahaMnto saMsArInI dayAjanaka paristhitine joyA-jANyA "dhammadayANa, dhammadesiyANa, dhammanAyagANe, dhammasArahANe, pachI svAbhAvika rIte dareka jIvanuM kalyANa thAya tevI parama dhammavara cAluraMta cakravaTTINuM tathA jiNANuM-jAvayANa, tinnANuM- pavitra zivamastunI bhAvanAthI dharmopadeza Ape che. e dezanA tArayANa, buddhANaM-bohayANuM, muttANuM-moagANe jevAM ke sAMbhaLI je AtmA mokSanA mArge pravAsa zarU kare che teono vizeSaNA guMthAyA-kahyAM che te dvArA paNa samajI zakAya che, ke- puruSArtha siddhine vare eja abhyarthanA. Jain Education Intemational Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = ! satI sItA prajAjano! huM jo ziyaLavaMtI hou to A agni mArA mATe pANI samAna thaze. mATe paMcadivya pragaTa karI nagarImAM praveza karIza. sItAnA zIlaprabhAve agninuM pANImAM parAvartana thayuM rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA satI subhadrA AMkhamAnuM taNakhaluM kADhatAM kalaMka lAgyuM jyAre kalaMkathI mukta thavA cALaNInI madadathI pANI kADhI caMpAnagarInA dvAra upara chAMTI ziyaLano mahimA vadhAryAM. subhadrAnI dRDha TekathI caMpAnagarInA traNa daravAjA sahajamAM ughaDI gayA. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 jinadarzananA zrutadharo jJAnapIpAsuone jinadarzananuM zrutajJAna Aja sudhI ekadhArUM upakAra karI rahyuM che. temAM lokasamAjamAM ane vizvanA prAMgaNamAM kevaLIkathita AgamonI jJAnagaMgAne ghaTa-ghaTa ane ghara-gharamAM sthira karI ciraMjIvI upakAra karavAnuM kArya kaSTo veThIne paNa je je zrutadharoe karyuM che teno Achero paricaya A lekhamALAmAM 'jinadarzananA zrutadharo' zIrSakathI ApavAmAM Avyo che. jethI ApaNI zrutabhakti kiMcita aMze paNa thAya tevI bhAvanA rAkhI che. zrutagaMgAnI vahetI dhArAne avirata rAkhanAra jJAnapremIo, jJAnasaMrakSako tathA jJAnapracArako ane ArAdhakone sarvaprathama abhivaMdana sAthe abhinaMdana. cAlo zrutadharonA mahAyugazramane vadhAvavA ati saMkSepamAM lakhAyela nimnAMkita muddAo vAMcIe-vAgoLIe. Avazyaka sUtra, vividha tIrthakalpa vagere graMthomAM prabhuvIranA agIyAra gaNadharonA preraka paricayo sAthe teonI labdhionuM rasamaya varNana kaMDArAyeluM che. A gaNadharonI nirmaLa nisvArtha jIvanasAdhanA, paragajU prakRti ane e yuganA daze dizAnA suvikhyAta mahApaMDito hatA. (1) mAnavaMtA zrutasarjako 11 gaNadharo magadha dezathI laI aDadhA kaikya deza sudhI satata vicaraNa karI samyaka jJAna ane dharmapracAra karanAra tathA sADIpacIsa AryabhUmimAM vicarI te te sthAnane zrutajJAnathI bhAvita-pAvita karanAra zAtanaMdana mahAvIra prabhune koTivaMdanA. vaizAkha suda 11nA zubhadine tIrthapati vIra bhagavAnanA zrImukhe phakta tripadI sAMbhaLI aMtarmuhUrtamAM ja dvAdazAMgInI racanA karI denAra tathA virATavizvane jJAnavAraso bheMTa dharanAra zrI indrabhUti, agnibhUti, vAyubhUti, vyaktasvAmI, sudharmAsvAmI, maMDita, apita, acalabhrAtA, metArya tathA prabhAsa svAmI nAmaka agIyAra gaNadharonA caraNakamaLamAM natamastaka bhAvavaMdanA, janme brAhmaNa, karme zramaNa tathA jIvanakavanathI vaizramaNa jevA, te badhAMya vidvAno gRhasthImAM 14 vidyAnA jJAtA hatA ane cAritraprApti pachI dvAdazAMgInA sarjaka, gaNipiTakanA dhAraka to banyA ja paNa ----5. 4. jayadarzanavijayajI ma.sA. 129 -saMpAdaka sAthe paMcamajJAna kaivalyane saMprApta karI eka eka mAsanA upavAsa karI vaibhAgiri parvatathI nirvANane sAdhanArA paNa thayA che. bharatakSetre vartamAna covIzInA aMtima kevalajJAnI- mokSagAmI AcArya zrI jaMbUsvAmIjI mahArAjA (2) Arya jaMbusvAmI Aja sudhI jemanI racela dvAdazAMgI jagata upara upakAra varasAvI rahI che, tevA dIrgha AyuSyamAna sudharmAsvAmInA ziSya rUpe phakta 16 varasanI umra ATha-ATha kroDAdhipatinI kanyAone tyAgI prabhuvIranA pravajyA paMthe saMcaranAra jaMbukumAra vIranirvANa pUrve 16 varase janmyA hatA. anya dasa gaNadharonA ziSyo sudharmAsvAmInI AjJAmAM AvI gayela hovAthI temanI dvAdazAMgI chinna thaI gaI hatI, jyAre Arya jaMbusvAmI to TUMka samayamAM ja sudharmAsvAmI pAse rahI zrutakevalI banI gayA ane vIsamA dIkSA paryAyamAM to kevalI paNa banI eMzI varasa sudhInuM AyubhogavI prabhavasvAmIne vAraso soMpI aMtima kevaLI svarUpe mokSe sIdhAvI gayA. AbAla brahmacArI AvA anupama zrutadharanA nirvANa sAthe ja mana:paryavajJAna, 52mAvadhijJAna, pulAkalabdhi, AhArakakAyalabdhi, kSapakazreNi, upazamazreNi, jinakalpa, parihAravizuddhi, sUkSmasaMparAya tathA yathAkhyAtacAritra, kaivalyajJAna ane mokSa ema daza uttama vastuo paNa viccheda pAmI gaI. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 dhanya dharAH samagra jainone sAmAnya ane sAdhvAcAra mATe AdarzarUpa te sAdhake mahAprANa dhyAna sAdhavA puruSArtha karela chatAMya saMghanA evA "daza vaikAlika satranA racayitA. vaidika darzananA atiAgrahathI dararojanI 7-7 vAcanAo pAMca-pAMcaso dhuraMdhara, hastarekhAnA prakhara jANakAra cauda pUrvanA sAdhuone ApI syulibhadra jevA dhAraNAkuzaLane paNa zrutadhara banAvI dIdhela hatA. kahevAya che ke teozrInA samayakALamAM bAra pAragAmI AcAryapravarazrI zayyabhavasUrijI mahArAjA varSIya duSkALa thavA chatAMya pATalIputramAM prathama AgamavAcanA (3) AcArya zayyabhavasUrijI thayela, jethI zrutanI paraMparA Aja sudhI akhaMDa cAlI che. | yajJastaMbhanI nIcethI nIkaLela zAMtinAtha prabhunI saumya caMdragupta maurya jevA samrATe paNa A. bhadrabAhu svAmInI nizrA pratimAjInA darzana mAtrathI brAhmaNa maTI jaina zramaNa banI janAra laI dharmabodha prApta karyo hato tevA jaina jyotirdhara 62 varasanI kriyAcusta zayyabhava zrutakevaLI banI gayA. AcArya padanI prApti ueN yugapradhAna pada pAmI 76 varasanI ume ujjainanI niTanA paNa temanI zrutasAdhanAmAM aMtarAyabhUta na banI zakI. potAnI pradezamAM anazana karI devaloke saMcaryA che. dIkSA pachI potAnA ja je bALaka manakano janma thayo hato tevA carama caturdaza pUrvadhara, kozapratibodhaka kAmavijetA nirdoSa bALane svayaMnI pitA tarIkenI sAcI oLakha paNa ApyA vagara mohadazAthI para banAvavA abhyAsa cAlu karAvI dIdho. (5) AcAryapravara zrImad zrutajJAnabaLe bALamuni manakanuM AyuSya phakta cha mAsanuM jANI yUlibhadrasUrijI mahArAjA tenA AtmahitArthe zrIdazavaikAlika sUtranI racanA karI ApI. kozA vezyAnA mohapAzathI chUTyA pachI brahmacaryavratanI vikALaveLAmAM paNa jeno abhyAsa karI zakAya che, tathA jenI sAdhanAnA baLe corAzI covIzI sudhI amaranAmanA pAmI sAthe be cUlikAo viharamAna sImaMdharasvAmIjIe ApelI janAra, A. bhadrabAhusvAmI pAsethI dasa pUrvanuM adhyayana artha joDAyelI che tathA je Agama dazavaikAlika pAcamA ArAnA aMta sAthe ane bAkInA cAra pUrvanuM adhyayana phakta sUtra sAthe prApta sudhI ekadhArUM nUtana dIkSitothI laI saMvegI saunuM hita karavAnuM karanAra banyA. zratadhara sAthe teozrI vaikriyalabdhi dhAraka paNa che tathA jenA upara bhadrabAhu svAmi, haribhadrasUrijI jevA banyA hatA. vIra saM. 160nI AsapAsa pATalIputramAM prathama diggajoe niryukti, TIkAo vagere racyAM che, tevuM A zruta cAre AgamavAcanA paNa temaNe ja karAvela. agIyAra aMgone surakSita phIrakAone paNa eka sarakhuM mAnya banela che. te dazavaikAlikanA karAvyA hatA. potAnI sAta baheno yakSA, lakSadinA vagere paNa zrutAdhAra A. zaabhavasUrijI 23 varasa yugapradhAna rahI 62mAM smaraNazaktimAM sarasvatInI kRpApAtra tathA viduSI hatI. potAnA varase devaloka pAmI gayA. jIvanamAM zrutasAdhanA jyAre pUrNa khIlI hatI tyAre comera jemanI pAse pUrvazruta jJAnano agAdha bhaMDAra hato te jJAnaprakAza pAtharI 99 varasanuM Ayu bhogavI vaibhAragiri Agama racanAkAra, niryukti nirmAtA, naimittika parvatathI paMdara divasanA upavAsa karI jyAre svargavAsa pAmyA, temanI pAchaLa cAra pUrvonuM jJAna, mahAprANa dhyAna, prabhAvaka puruSa samacaturaTyasaMsthAna ane vaja8Sabha nArAcasaMghayaNano viccheda (4) AcAryadeva zrImad thayo che. ' bhadrabAhusvAmIjI mahArAjA 108 varSanA vayovRddha, jJAnavRddha - caudapUrvono abhyAsa karI janAra, brAhmaNa chatAMya () zrI zAMDilAcArya (skaMdilasUri), zramaNazreSTha dhIra, gaMbhIra, daDhanizcayI tathA jainazAsanane kalpasUtra, vissaggaharaM stotra, Avazyaka niryukti jevI aneka niryuktio 'mahArAja, racI jJAnakhajAno bheTa dharanArA tathA prAkRta bhASAmAM bhadrabAhu A vI. saM. 820nI AsapAsamAM saurASTra ane nikaTanA saMhitA nAmano jyotiSagraMtha racanArA, nimitta zAstranA jJAtA kSetromAM jainonI sAme bauddhoe saMgharSa karela. bIjI tarapha bAra paNa hatA. piMDaniryukita, oghaniryukti vagere graMtho paNa varasano bhISaNa dukALa gherI vaLyo. trIjI tarapha bhAratamAM gupto teozrInI mahAracanA che. nepALa jevA pradezamAM jaI aMtarmukhI ane hUNo vacce bhayAnaka yuddha khelANuM AvI vikaTa paristhitimAM pAva8 vAgyA Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 jaina sAdhuone anyakSetro tarapha vihAra thayA, abhyAsanI paraMparA tUTavA lAgI, Agamano paNa viccheda thaI jAya tevo kALa AvI gayo, uparAMta zrutadharonI saMkhyA nahIMvat banI gaI. tevI viSama kaTokaTImAM vIra saM. 830thI 840 vacce A. skaMdilasUrijIe uttarApathanA tathA A. nAgArjune dakSiNapathanA mahAtmAone AmaMtrI anukrame mathurA ane vallabhImAM cothI AgamavAcanA to ApI ja, sAthe jinAgamone pustaka rUpe lakhyA hatA. beu AcArya bhagavaMto viziSTa zrutadhara hatA. pratyeka Agama Adi zAstrone sauprathama pustakArUDha banAvanArA nAgamanidhisaMrakSaka (7) AcAryazrI devarjiMgaNi kSamAzramaNa (zrI devavAcaka) AryavajasvAminI zramaNaparaMparAnA gaNanAyaka ane A. kAlikasUrijI (cothA) sAthe haLImaLIne vallabhIpuramAM pAMcamI AgamavAcanA karAvI hatI. vIra saMvata 980nI sAlamAM devardrigaNijIe khUba zrama laI anekone bhegA karI muni bhagavaMtonA sahAre 84 Agamo lakhyA-lakhAvyA. uparAMta caudapUrvomAMthI uddharela siddhaprAmRta, dharmaprajJapti vagere tathA pUrvadharoe racelA jyotiSaprAkRta, tattvArthasUtra vagere upara prakIrNaka graMtho lakhI kroDo zlokapramANa jaina sAhitya jagatane ApI dIdhuM che, smaraNazaktinI hAnine jANI Agamone prAkRtabhASAmAM pustakArUDha karavAno puruSArtha karanAra devardhigaNi kSamAzramaNa jainazrutanA viziSTa zrutadhara tarIke khyAta-prakhyAta che. Aje je 45 Agamo paNa upalabdha rahyA che teno pUro jaza temane jAya che. temanAthI jainasaMgha upakRta ja che. AgamoddhAraka ane prakhara bhAsyakAra'nA lADIlA nAmathI prasiddhi pAmelA bahuzruta parama gItArtha (8) AcAryazrI jinabhadragaNi kSamAzramaNa 104 varasanI umra sudhI jIvanArA, bRhatsaMgrahaNI, dhyAnazataka, nizIthabhASya vagere graMtho uparAMta, paramAtmA mahAvIrasvAminA jinAlayamAM vIrasaMvaMta 1076 ane vi.saM. 666mAM caitrasuda pUnamanA divase 4300 zlokapramANa vizeSAvazyaka-bhASyanI racanA karI zrutadharanI gaNanAmAM umero karanArA hatA. temanA mATe vidvAnoe mahAjJAnI, vistRta anuyogavALA, parazAstranipuNa, kSamAzramaNomAM AdarzasaMyamI vagere vizeSaNo ApyA che, tathA teozrI vikrama saMvaMtanI sAtamI sadImAM thaI Jain Education Intemational gayela samartha yugapradhAnAcAryanI upamAne paNa pAmelA che. sUrimaMtranA koTi jApathI 'koTikagaccha'ne pravartAvanArA, bIjI AgamavAcanAnA nizcAdAtA tathA zAsanaprabhAvaka kAryomAM agresara 131 (9) AcAryazrI susthitasUrijI mahArAjA senApati puSpamitre dharmAMdhatAmAM jaina ane bauddha zramaNonA ziraccheda karAvI, jinAlayonA dhvaMsa karAvI cAreya tarapha jyAre AtaMka phelAvelo tyAre svAdhyAya vagere sArA pramANamAM aMtarAyo pAmyA. A samaye kaliMgarAja bhikkurAya khAravele jainonI vahAre AvI puSyamitrane haTAvI paMjAba tarapha bhagADyo hato ane pachI A. susthitasUrijI ane A. supratibaddhasUrijInI adhyakSatAmAM kumAragiri upara 300 sthavirakalpI zramaNo, AryA poINI vagere 300 zramaNIo, 700 zrAvako ane purNamitrA vagere 700 zrAvikAonI hAjarImAM sammelana karI khAravele vAcanA dvArA 11 aMgo ane 10 pUrvenA pAThone vyavasthita Ane prabhuvIra nirvANa pachInI bIjI AgamavAcanA kahevAya che. karAvyA Pa jemanI pavitra smRtimAM zatruMjaya taLeTImAM vaselA nagaranuM nAma pAdaliptapura (pAlItANA) rakhAyuM. AkAzagAminI vidyAsaMpanna : taraMgavatI' nAmaka adbhuta prAkRta kathAnA racayitA (10) AcAryazrI pAdaliptasUrijI ma. jemanA gRhastha ziSya nAgArjune phakta paganI pAnIe lepa karI dararoja zatruMjaya, giranAra, aSTApada, sammeizakharajI tathA mathurAnI jAtrA karI pachI ja annapANI letA maMtrayogI pAdaliptasUrijInI yAdamAM pAlItANA nagarI vasAvI lIdhI che, tevA yogIpuruSa pAdaliptasUrijI bacapaNathI ja hoziyAra hatA. maMtravidyAnA jANanAra sAthe jJAnI puruSa hatA. nirvANakalikA, praznaprakAza, kALajJAna, jyotiSa karaMDakanI TIkA, taraMgalolA, vIrastuti vagere graMtho temanI racanA che. taraMgavatI nAmanI prAkRtakathAmALA paNa temaNe ja racI che. muDa rAjAe temanI vidvatAnI parIkSAo karI temane ja gurupade sthApyA hatA. A. bhagavaMta aMte zatruMjaye padhArI 32 upavAse kALadharma pAmI bIjA devaloke sIdhAvyA che. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 dhanya dharA: rAjA vikramAdityanI rAjasabhAnA samartha vidvAna ane vicAra karI zratadhara Arya rakSitasUrijIe dareka Agamone cAra rAjamAnya AdaraNIya guru, suvarNasiddhinI vidyA prApta anuyogamAM goThavI dIdhA. je che dravyAnuyoga, caraNa karanAra, kalyANa maMdira stotra'nA racayitA, mahAna karaNAnuyoga, gaNitAnuyoga tathA dharmakathAnuyoga. te ja paraMparA dArzanika, vAdajI, zrutakevalItulya, sarasvatI kaMThAbharaNa Aja sudhI che. chelle anazana karI vIra saM. pa97mAM dIrdhAyu bhogavI svargagamana karanArA thayA che. (11) AcAryazrI siddhasena divAkarajI jaina tattvonA saMgrAhaka, pAMcaso graMthonA racayitA. mahArAjA tattvAthadhigamagraMtha praNetA daza pUrvadhara jemanI vidvatAthI rAjA vikramAditya bodha pAmI gayo. (13) AcAryazrI umAsvAtijI mahArAjA jemanA guru vRddhavAdisUrijIe vRddhAvasthAmAM dIkSA laI upavAso karI sarasvatInI kRpA meLavela. vAdavijetA banela tathA bharUcamAM tattvArthasUtra, prazamarati, kSetrasamAsa, pUjAprakaraNa, sAMbelu phUlAvI dIdhela, tevA prabhAvaka gurunA ziSya siddhasenajI tattvArthabhASya, jambudvIpasamAsa, zrAvakaprajJapti vagere 500 kalyANamaMdira stotranA racayitA che. soLamI ane batrIsamI jeTalA navA graMtho jainasamAjanI sAme rajU karanAra zratadhara hatA, gAthA racatAM ja pArthaprabhunA pratimAjI pragaTa thayA ane anukrame zvetAMbara AcArya chatAMya digaMbarone paNa mAnya banyA hatA. sthira thayA hatA. nyAyanA graMthono prAraMbha karanAra siddhasenasUrijI . temAMya tattvArthasUtramAM to jIva ane jaDavijJAna sAthe ja hatA. nyAyAvatAra , sammatitarka, dvAnniza-AtrizikA, jananavidyAthI laI mokSasudhInI aneka vAto saMskRtamAM atyaMta nayAvatAra, gaMdhahati vivaraNa vagere temanI viziSTa racanAo laghu zloko dvArA rajU karI daI lokacAhanA meLavanAra thayA hatA. che. haribhadrasUrijIe paNa temane zrutakevaLI gaNAvyA che. vikrama pUrvadhara mATenA paryAyavAcI zabdo hatA divAkara, vAcaka, saMvaMtano prAraMbha AcArya bhagavaMtanI nizrAmAM thayo che, je Aja kSamAzramaNa ke vAdI vagere te pramANe umAsvAtijI zrutadhara to sudhI barobara cAle che. temanA gurudeve temanuM abhimAna hatA ja paNa sAthe 11 aMga ane pUrvano abhyAsa karI janAra choDAvavA ziSyanI pAlakhI upADI temanI bhUla kADhI Apela. pUrvadhara paNa hatA. mATe paNa kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryajIe AvA dhRtadhara jinazAsanamAM gurunuM prAyazcitta vyavasthita pAra temane samartha saMgrahakAranI upamA ApI che. prazamarati prakaraNa pADI mahAnatAne varelA aitihAsika mahAtmA che. upara to A haribhadrasurijInI TIkA paNa racANI che. vi.saM.nI cothI sadInA saMskRta ane prAkRta bhASAnA graMthakAra tathA jemanA dvArA cAra anuyogamAM vibhAjita Agamo jJAnI puruSane jainajagata navAje che. brAhmaNa kuLamAM janmI adyApiparyata pravartI rahyAM che evA yuga prabhAvaka zramaNadharmane zobhAvanAra eka yugapradhAnAcArya paikInA teo paNa (12) AcAryazrI AryarakSitasUrijI eka che. mahArAjA satyanA upAsaka, niSpakSa Alocaka, paramasahiSNu, temanA samayakALamAM pUrvadharonuM jJAna dhaTatAM dhaTatAM 9aaaa vedAdi cauda vidyAnA pAragAmI, ziSya saMpadAnA pUrvanuM rahyuM. janma brAhmaNa, abhyAsamAM khUba teja chatAMya phakta virahatyAgI, sAhityasarjana dvArA jJAna saspadAne prApta mAtAnA harSa mATe draSTivAda bhaNavA mATe jenI dIkSA lIdhI. karanArA tathA Agamo pachI racAyela sAhityamAM pAchaLathI pitA, mAtA, mAmA, kAkA ane bhAI phalyune paNa saMkhyA. guNavattA ane zailImAM sarvoparI ane ziramora cAritra apAvyuM. pote zrutajJAnabaLe 19mAM yugapradhAna banyA. yAkinImahattarAsUnuM aneka ziSyo banAvyA ane jJAnadAna ApI zrutadhara paNa (14) AcArya haribhadrasUrijI mahArAjA banAvyA. temAM Arya durbalikApuSyamitra, AryaphalyurakSita, viMdhyamuni, goSThAmAhila tathA labdhidhArI dhRtapuSyamitra ane jemanA nAmanA ullekha vagara kadAca zratadharonuM varNana vastrapuSyamitra prakhyAta che. mAtra goSThAmAhila kadAgrahathI sAtamo adhUruM rahe tevA diggaja cittoDanA brAhmaNa vidvAna paMDita nitava thayo che. bhAvikALanA maMda kSayopazamathI sAdhuono dIrdha haribhadra yAkinImahattarA sAthvInA nimitte pratibodha pAmyAne Jain Education Intemational Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 pAramezvarI dIkSA lIdhI. pAchaLathI sUripadane pAmyA pachI paNa be ziSyonA kALadharma nimitte bauddho sAthenA dveSabhAvathI bacI jaI gurue Apela prAyazcitta rUpe 1440 graMtho jIvanAMta sudhImAM lakhI nAkhyA. Agama, karmasAhitya, nyAya, anyadarzananI vAto vagere koI padArtho temanA graMthathI bahAra nathI rahyA tevA anupama chatAMya A. haribhadrasUrijI niSpakSa ane taTastha saMskRtaprAkRtabhASAnA khANa hatA. temaNe potAnI racanAmAM jaina ane jainettara aneka dArzanika graMthakAronA nAma rajU karyA che. A. siddharSi, A. udyotanasUrijI, A. jinezvarasUrijI, A. vAdidevasUrijI. A. devacaMdrasUrijI, A. malayagirijI, A. pradyumnasUrijI, ka.sa.A. hemacaMdrAcAryajI tathA upAdhyAya yazovijayajI jevA tattvavetAoe paNa potapotAnI racanAomAM A. haribhadrasUrijIne bhAvavaMdanA pAThavI che. svayaM gacchAdhipati pU. jayaghoSasUrIzvarajI ma.sAhebe paNa lekhakazrI (mane) samarAIccakahAgraMtha cAritrajIvanamAM sarvaprathama bhaNAvela, pachI ja upamitibhavaprapaMcakathA lIdhela hatI. A. haribhadrasUrijI lagabhaga vi.saM. 785nI sAlamAM devalokane pAmyA che. naya ane syAdvAdanA adbhuta jJAnapuMjathI prakAzita 'dvAdazAra nayacakra'nA racayitA (15) AcAryazrI mallavAdIsUrijI mahArAjA zrutadevI dvArA AMcakI levAyela nayacakra jevA nAmano graMtha pAcho meLavavA mallamunie karelI sarasvatInI ArAdhanA ane teNInI ja kRpAthI pAchaLathI maLela vAdazaktithI bauddhone harAvI dasa hajAra zloka pramANa nayacakra zAstra racanAra, uparAMta padmacaritra, sanmatitarkanI TIkA vagere aneka nUtana graMtho racyA che. tevI ja rIte prathama A. mAnadevasUrijI ke jemanI AcArya padavI vakhate saMgha upara svayaM lakSmI ane sarasvatI AvIne beThI hatI, tethI cAritranA patanano bhaya dUra karavA jemaNe chae vigaIno jIMdagIbhara mATe tyAga karI dIdhela tathA te pachI tapa, brahmacarya ane jJAnanA ajavALAthI AkarSAI jayA, vijyA, aparAjita tathA padmA nAmanI cAra zAsanadevIo jemanI pAse nitya vaMdana karavA AvatI hatI, jyAre mlecchonA vyaMtaronA kAraNe takSazilA nagarImAM mahAmArIno upadrava thayo tyAre cheka nADolamAM beThA beThA laghuzAMti ane tijayapahutta stotra racI ApI mahAmArI dUra karAvI che. rajapUtone pratibodhI vI.saM. 731mAM giranArathI anazana sAdhyuM. 133 cothI AgamavAcanA dvArA zrutajJAnane rakSita ane askhalita banAvanArA (16) AcAryazrI skaMdilasUrijI mahArAjA uttara mathurAnA brAhmaNamegharathanA suputra, chatAMya vairAgyathI dIkSA laI AcAryapada sudhI pahoMcyA che. vIra nirvANanI navamI sadImAM thayela hUNo ane guptonA khuMkhAra yuddha pachI jainAcArya mallavAdIjIe bauddhone harAvyA te pachI A. skaMdilasUrijIe mathurAmAM ane A. nAgArjunasUrijIe vallabhIpuramAM vizALa muni saMmelana karI cothI AgamavAcanA karAvI, jinAgamone graMthArUDha karAvyA che. Arya jaMbU tathA AryahimavaMte paNa pUro sahayoga Apyo. A. goviMda tathA A. mallavAdisUrijIe paNa cothI AgamavAcanA pachI smaraNazaktino hrAsa jANI jainAgamo pustakArUDha karAvyA jemAM temanA ziSya gaMdhahastie traNa pUrva jeTaluM jJAna graMthastha karyuM. jemAM mathurAnA zrAvaka polAke aMga, vivaraNo tathA bhASyo vagerene tADapatra upara lakhAvI ApI zrutabhaktino lAbha lIdho tathA AcArya svayaM mathurAmAM ja kALadharma pAmyA. upadezamAlA'nA racayitA (17) rAjarSi dharmadAsagaNi mahattara tathA anya zrutadharo paramAtmA mahAvIranA haste dIkSita avadhijJAnI dharmadAsagaNinI racanA upadezamALA Ajeya vidyamAna che. tema A. zivazarmasUrijI racita kammapaDi tathA pAMcamo karmagraMtha, A. caMdrarSi mahattara racita paMcasaMgraha vAcaka zrIsaMghadAsagaNI mahattara racita vasudevahiMDI, pUrvadhara A. vimalacaMdrasUrijI racita paumacariyuM ane hiravaMzacariyuM graMtha, A. udyotanasUrijInI prAkRta kuvalayamAlAthI laI A. mAnatuMgasUrijI racita bhaktAmara stotrapATha vagere racanAo Ajeya paNa te te jJAnIpuruSonI smRtisvarUpa zrutakhajAnA rUpe ApaNI pAse che. kahevAya che ke viziSTa pUrvadharo vi.saM. 190 sudhI thayA pachI phakta zrutadhara ja rahyA ane zrutadharo paNa mukhyatayA A. haribhadrasUrijInA svargagamana kALa vi.saM. 785 sudhI thayA, chatAMya pAchaLathI paNa viziSTa graMtho racanArA A. siddharSi jemaNe upamiti bhavaprapaMcakathA racI che tevA ja samartha hatA. A jinadAsagaNI mahattara A. vuTTavAI. A. vaTezvara vagere vagere tethI ja prastuta lekhamALAmAM A. hirabhadrasUrijI pachInA paNa amuka viziSTa Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 ' dhanya dharAH zAstrakAronA ullekha lIdhA che, jene jJAnapipAsu varga vAMcI racanAra A. muniratnasUrijI, nemicariyuM jevA aneka prAkRtasaprema vadhAve tevI zubhApekSA. saMskRta graMtha racanAra A. jayasiMhasUrijI, zatruMjaya mAhAbhyanI jJAnanA mahAsAgara, siddha sArasvata, gujarAtanA mahAna prauDha racanA karanAra A. dhanezvarasUrijI, prAkRtaprabaMdhomAM kAvyo banAvanAra A. jIvadevasUrijI, yatidinacaryAdi prastutakartA A. jyotirdhara, advitIya- abhuta savA lAkha zlokapramANa bhAvadevasUrijI, bhuvanasuMdarI kahAnA racanAra, A. "siddhahema vyAkaraNa'nA racayitA, rAjA siddharAja vijayasiMhasUrijI, A. mahezvarasUrijI racita nANa paMcamIkahA, jayasiMhanI jJAnopAsanA ane mahArAjA kumArapALanI vizeSAvazyaka-mahAbhASyanI saMskRta TIkAnA racanAra, saMskArapriyatAnA vidhAyaka piMDavizuddhinI vRtti banAvanAra A. yazodevasUrijI, (18) kalikAla sarvajJa zrI upadezaprasAdanA racayitA A. vijayalakSmI sUrijI, uparAMta aneka upAdhyAya, gaNivaryonI paNa racanAo vartamAna hemacandrasUrIzvarajI mahArAjA jJAnabhaMDAromAM draSTigocara thAya che. ekAkIvihArI gujarAta saMpUrNamAM dharmanI helI varasAvanAra, AnaMdaghanajInA paNa covIzI kAvyo prabhubhaktimAM gavAya che, sarasvatIkRpApAtra, sADAtraNa kroDa zloka pramANa saMskRta-prAkRta tema ja aneka prakAranA kAvyo, chaMdo, sajhAyo, stavano, rAso, racanAo karanAra, mahAmaMtra navakAranA bejoDa ArAdhaka aneka stotro, prazastio vagere sAhitya vipula pramANamAM Aje paNa guNasaMpana tathA suvizALa samudAyanA adhipati, rAjA jaLavAyeluM jovA maLe che. paNa jema jema kALa paDato thayo che, kumArapALanA pratibodhaka tathA aDhAra dezomAM amAri pravartaka tema tema pUrvakAlIna sAhitya racanA jevI racanAo jovA nathI evA gacchAcArya hemacaMdrAcAryajInA smaraNa vinA jJAnapravAhanI maLatI, kAraNamAM abhyAsuvarga paNa ocho thavA lAgyo che. vArtAo adhUrI rahe evI suMdara sAhityabheTa vizvanA kalyANa nikaTanA traNaso varasanA gALAmAM chellA upAdhyAya hetu ApI teozrIe sau upara zreSTha upakAra karyo che. zrutadharono yazovijayajI jevA samartha vidvAna ane sAhityasarjaka ochA ja kALa A. haribhadrasUrijI sudhI akhaMDa cAlyo, paNa te pachIya ke javalle ja jovA maLe che. chatAMya balIhArI che prabhuzAsananI viziSTa jJAnopAsaka mahAtmAomAM AcArya bhagavaMtanuM nAma ke Ajeya saMskRta-prAkRtanA pIDha abhyAsI, racanAzakti saMpanna mokhare che. kahevAya che temanA ja kAraNe Aje gujarAta sAkSara tathA bhaNAvanAra uparAMta saMzodhanakartAo upalabdha che. che ane temanA svargagamana pachI to ghaNo ja kALa utAra jJAnagItArtho ochA ja che, paNa jJAnapravAha to cAlu ja rahevAno caDhAvamAM vahI gayo. pachI ja nikaTanA bhUtakALamAM upAdhyAya kAraNa ke pUrvabhavanA jJAnasaMskArathI bhAvita jIvo janmavAnA, yazovijayajI ma.sA. tathA paMDita vinayavijayajI, kavirAja cAritra levAnA ane prabhuzAsanane zobhAvavA. prabhuzAsananA padravijayajI, jJAnavimalasUrijI vagere jJAnI puruSo aneka rIte aMte dazavaikAlika jevA phakta cAra AgamanA ja abhyAsI paNa jinazAsanane saMprApta thayA che. prastuta lekhamAM anya aneka jJAnI puruSamAM gaNAze. zratadharo, jJAnaprasArako ke zAsanaprabhAvakonA nAma nathI lakhI prAtaH lakhavAnuM ke zAsanamAM zrutadharo eTale phakta zAstrazakAyA, jemAM graMthanI maryAdA uparAMta viziSTa vigatono ullekha graMtha ke pustako lakhanArA ja na gaNI zakAya, badhe te pravRti vinA ja kAraNabhUta che. bAkI samaye samaye bahuratnA-vasuMdharAe paNa phakta pravacananA mAdhyame dhRtadhArAne vahetI rAkhanArA sAkSaro ApyA che ane Apaze chatAMya anya amuka graMthakAro, pravacanaprabhAvako paNa thayA che ane thavAnA. taMduparAMta viziSTa zratadharo, pUrvadharothI laI gaNadharonI ati saMkSipta mAhitI labdhisaMpana mahAtmAo paNa zratadharomAM lekhAya che, kAraNa nimnAMkita jANavI jema ke...... labdhio svAdhyAya ke tapa beu mAdhyame pragaTI zake che. navAMgI TIkAkAra A. abhayadevasUrijI, vAdamahArNava te prabhu zAsananA samyakajJAnane sarvadA vaMdanA karI graMtha racayitA tarkapaMcAnana abhayadevasUrijI, sarasvatInuM sAnidhya jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama karavo, saMprApta jJAna yogya meLavanAra A. bappabhaTTasUrijI, siddhasArasvatuM vyAkaraNa jIvone pradAna karavuM, lokone adharmathI vALI dharma tarapha joDavA racayitA A. devAnaMdasUrijI, kaviprabhAvaka A. pradyumnasUrijI, vagere abhigamo AdaraNIya che. nAnA A lekhanI pUrNAhUti godAvarIkAvyanA racanAkAra A. yazobhadrasUrijI, amacaritra sAthe sarve zratavidone bhAvabharI vaMdanA. Jain Education Intemational ducation International Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 AtmAnubhUtinA jaina jayotirdhaze 5. pU. jayadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI) sAdhanA-ArAdhanA karatAM Atmadarzana thavA, AtmAnubhUtinI sparzanA thavI ke pachI AtmasAkSAtkAranA prabhAve bhedajJAna utpanna thavuM te badhIya yogabhUmikA moTe bhAge savizuddha saMyamane AbhArI che. bAkI AraMbha-samAraMbha, rAga-dveSa ke viSayakaSAyanA saMsAramAM beThelA gRhasthone te anubhUtio durlabha che. AtmAnubhUti pragaTa thavI, TakavI, vairAgya thavo, saMyamaprApti thavI, guNaThANe pragati thavI, kSapakazreNi lAgavI, kaivalyajJAna utpanna thavuM vagere to caramabhavamAM ja zakya che, chatAMya vartamAnamAM paNa tevI ja AtmotthAnanI pagadaMDIe saMcaraNa karanArA je je mahAtmAo thayA temAMthI paricita amuka sAdhakonI jIvanasAdhanA alpAkSaramAM atre prastuta che, je phakta prabhu mahAvIra pachInA kALanA jIvaMta prasaMgo jANavA. kadAca aneka munibhagavaMtono ullekha jovA na maLe to te sthaLa-saMkoca tathA graMthamaryAdAnA kAraNe, bAkI tevA ja sAdhako-ArAdhakone bhAvabharI vaMdanA. prastuta che AtmanubhUtinA jaina-jyotirdharonI AchI-AchI mAhitI -saMpAdaka loko (1) prabhuvIranA agIyAra gaNadharo HbadhAya brAhmaNa maTI zramaNa banyA temAMya gautama gaNadhara to mana:paryavajJAnI banI gayA hatA. jemane dIkSAnuM dAna temane thAya kevaLajJAna tevI labdhivALA hatA. phakta tripadI suNI dvAdazAMgInI racanA karI nAkhavI te sAmAnya ghaTanA nathI. prazno paNa potA mATe nahIM paNa bALajIvonA bodha mATe pUchanArA, aMte prabhuvIranA nirvANa pachI ja kharI AtmasaMvedanA anubhavanArA teo kArataka suda 1nA sUryodaya samaye kevaLI banI gayA hatA. tamAma vidvAna paMDitonA praznonA samAdhAna prabhu pAse thaI jatAM je AtmajAgRti AvI, te AjIvana samarpaNamAM pariNamI. Ajeya paryuSaNAmAM temanA jIvanagIto gavAya che. (2) A. ratnaprabhasUrijI :-500 vidyAdharo sAthe cAritra A. svayaMprabhasUrijI pAse lenArA tathA vidyAdharapati ratnacUDamAMthI ratnaprabhasUri bananArA temanA samayamAM osiyA nagarInI sthApanA thaI che. koI paNa jaina na hatA tevA sthAnamAM osiyAmAM (upakezanagaramAM) 35 ThANA sAthe upavAsa upara upavAsa karI cAturmAsa karanArA temanA prabhAve osavAla vaMzanI sthApanA thaI, mAMsAhAriNI cAmuMDA devIe mAMsAhAra choDyo, eka lAkha eMsI hajAra jainettaro jaina 135 banI gayA, tevA labdhidhArI AcArya bhagavaMtanA hAthe thayelI vividha pratiSThAo vikhyAta che. aMtarmukhI svabhAvane kAraNe vividha zaktio pragaTI hatI. (3) A. yakSadevasUrijI H--kahevAya che ke temanA eka ziSya dvArA mANibhadra upara pAtrAnuM pANI paraThavI detAM yakSe kopAyamAna thaI temane pAgalapaNa Apela je AcArya yakSadevasUrijInA abhimaMtrita jaLathI dUra thaI jatAM ziSya svastha thayA ane yakSane pratibodhatAM AcArya bhagavaMtanuM potAnuM nAma paNa sArthaka thayuM. jANavA mujabe baMgALa pradeza tarapha vadhu vicaraNa thatAM tyAM jeo jaina banyA te badhAMya sarAka tarIke prasiddha thayA che. AcArya bhagavaMta saMyamI, tapasvI ane ArAdhakAtmA hatA tethI labdhio lAdhI hatI. (4) maMtrI abhayakumAra H--padAnusArI labdhinA svAmI teo cAreya buddhinA dhaNI chatAMya jyAre pitArAjA zreNika pratinuM rAjakartavya pUrUM thayuM jANyuM tyAre temanA krodhano lAbha uThAvI saMsAra tyAgI dIdho, prabhuvIrane jIvanasamarpaNa karI dIdhuM. potAnI saghaLIya medhAzakti AtmavikAsamAM gALI dIdhI, jethI temanI jeTalI ghaTanAo cAritra pUrvenI noMdhAI che, teno alpAMza paNa dIkSAjIvananA svIkAra pachI nathI jovA maLyo, Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 dhanya dharAH je temanI niHspRhitA, nisaMgatA ane nAmanAthI para rahevAnI dhyAnayogamAM ja svargavAsI banI gayA. kevI haze e sAdhanA che, suMdara saMyama pratApe caramAvatArI teo devaloke AtmalaganI, AtmasamarpaNa ane AtmagaveSaNAnI jhaMkhanA? sidhAvyA che. (8) Arya mahAgirijI -AcArya (5) AcArya cazobhadrasUrijI jyAre syulibhadrasUrijInA ziSya teo AtmadhyAnI yogI puruSa thayA brAhmaNomAM yajJa-AhUti ane pazubalidAnanI gaMdI prathAo che. sthavirakalpI guruvarya Arya suhastisUrijIne gacchanAyaka pada cAlu hatI, tyAre vidvAna brAhmaNa maTI jJAnI zramaNa banavA temaNe ApI pote viccheda pAmI gayela jinakalpanI tulanA karatA sAro A. zaabhavasUrijI pAse dIkSA lIdhI. zAMta, upazAMta ane evo samaya nagaranI bahAranA udyAno, vanapradezo ane ekAMta aMtarmukha valaNane kAraNe teo brAhmaNonI sabhAmAM paNa varcasva pradezomAM gALyo che. Atmadarzana hetu tuccha AhArAdinI bhikSA dharAvavA lAgyA. temanA guNono prabhAva evo pAkko ke letA hatA ane tevo AhAra na maLe to icchApUrvaka upavAsa hiMsAmArga baMdha thavA lAgyo. tuMgIyAna gotranA kriyAkAMDI brAhmaNa karatA hatA. rAjA saMpratinA rasoDA dvArA thaI rahelI bhikSA teo zrutakevaLI thaI devaloke gayA, te pUrve nAmanAnI kAmanA bhakti sAdhu-sAdhvIone kalpe tevI nirdoSa hatI, chatAMya Arya vagara jainazAsananA kAryo karI gayA mATe teo aitihAsika puruSa mahAgirijIe tene rAjapiMDa jAhera karI Arya suhastisUrijIne yugapradhAna chatAMya vadhAre jIvana prasaMgo maLatA nathI. paNa Thapako ApI tevA AhArapANI baMdha karAvela hatA, teo (6) A. bhadrabAhusvAmi -AtmAnubhUtinA pUrA 100 varasanI umare dazArNa dezanA gajapadatIrthamAM | svargavAsI thayA che. prakhara jyotirdhara temaNe cheka nepALa jevA videza pradezamAM jaI AtmasAdhanA mATe mahAprANa dhyAna prAraMbhela je bAra varasanI (9) AcArya duSyagaNi -madhurabhASA jemanI ghora sAdhanA hatI. bAramAM aMganA saMpUrNa jANakAra teo te jIlDA upara ramatI hatI, jemanA hAtha ane paganA taLiyAM samaye samartha zAstrajJAtA hatA. vAcanA zaktisaMpanna chatAMya komaLa lakSaNavALA hatA. kAyA paNa sukumAra hatI, chatAMya vANI AtmadhyAnI hovAthI ekAMtane vadhu pasaMda karatA hatA. jJAnanuM ojasvI ane sAthe sUtra karatAMya arthanA, padArtha vizleSaNanA ajIrNa thavAthI jyAre A. sthUlibhadrajIe siMhanuM rUpa laI jJAtA hatA, AtmaciMtana tathA anuprekSAo jemano mukhya viSaya potAnI bena sAdhvIone darzana ApyA, tarata teoe navuM hato tevA A. duSyagaNinA puNya prabhAve tathAkAlIna aneka zAnadAna baMdha karI dIdhuM. jJAnAcAranA dhaNI temane digaMbaro paNa jJAnIo paNa temanI sevA karatA hatA. mAnya kare che. ujjainanI nikaTathI anazanapUrvaka devaloka sAdhyo (10) A. jinabhadragaNi kSamAzramaNa -104 varasa sudhI jIvI yugapradhAna pada pAmanArA teo | (7) cAra AtmalakSI munirAjo -gurvAjJA AgamanA UMDA jJAtA chatAMya moTo bhAga zAstrasarjanamAM gALatA. laI ekAkI vicaraNa karI rahelA cAreya mahAtmAo rAjagRhinI dhyAna nAmanA agIyAramA atyaMtara tapathI vizeSa bhAvita temaNe kSetrabhUminA pahADI pradezamAM AtmadhyAnamAM samaya vItAvavA dhyAnazataka banAvyuM che jemAM AtmAnubhUtinA sacoTa upAya jovA lAgyA. phakta trIjA prahore nagaramAM AvI gocarI vahore pachI maLaze. A. haribhadrasUrijIe to dhyAnazataka upara TIkA banAvI cothA prahore dhyAnayogamAM pravezI jAya. ekadA bhara ziyALAnI temanA graMthanuM joradAra samarthana karyuM che. gaNadharavAdanuM vistArathI kAtila ThaMDImAM utAvaLe pAchA vaLatAM eka muni guphAnA daravAje varNana temanA abhirUcino viSaya hato. temanI upazAMta mudrA, pahoMcI gayA. bIjA udyAna sudhI, trIjA udyAnanI bahAra sudhI svAdhyAya rasikatA tathA AtmasaMlInatA guNothI loko temane ane cothA mahAtmA dhImI gativALA hatA teo phakata nagaranA jJAnI-dhyAnI kSamAzramaNa kahI bolAvatA hatA. Ajeya paNa pAdara sudhI ja mAMDa pahoMcyA ne abhigraha pramANe cotho prahora temanI aneka zAstraracanAo jema ke bRhasaMgrahaNI vagere cAlu thaI javAthI kAussagna karavA lAgyA. kaDakaDatI ThaMDIe upalabdha che. temane upasarga karI dIdho, jethI guphAdvAre pahoMcelA mahAtmA (11) muni avantisukumAra: nalinI gulma rAtrinA pahelA prahore, udyAnasthita bIjA prahore, udyAnanikaTa vimAnanuM varNana sAMbhaLI jAgI janAra 32 patnIonA anukULa munivaranA trIjA prahore ane nagaranikaTa munirAja cothA prahore Jain Education Intemational Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 saMsArane choDI pratikULa smazAnadhyAnane pasaMda karanArA avaMtisukumAre cAritra laI ochA samayamAM ziyAlaNa ane teNInA baccAmAM maraNAMta upasargane sahIne kAyAnI mAyA choDI pharI devaloka sAdhI lIdho, temAM temanI AtmaramaNatA tathA ucca dhyAnadazAnI anumodanA karAya che. svayaM temanA gurudeva Arya suhastisUrijIe temane temanI tevI yogyatA dekhI ekAkI vihAra mATe AjJA ApelI hatI, ane kALadharma pachI temanI patnIoe paNa temanI kSatavikSata kAyA dekhI vairAgya thatAM saMsAratyAga karI nAkhyo hato. (12) AcArya priyagraMthasUrijI H--jemanA dhyAna ane jJAnathI prasanna thayelI aMbikA devIe sAnidhya ApI brAhmaNo dvArA thaI rahela pazuhiMsAne aTakAvI, cAreya tarapha ahiMsAno AhlAda bajAvI dIdho hato, jemanI pAse maMtravidhAno hovAthI maMtravAdI prabhAvakAcArya gaNAyA che tevA priyagraMthasUrijInA kALamAM AcArya nAgasUrijI paNa prabhAvaka banyA hatA. camatkAra tyAM namaskAra te nyAye aneka loko temanI maMtrazaktithI AkarSAyelA hatA, paNa chatAMya vyaktigata bhakto pedA na karI AtmanirlepadazAno paricaya Apyo hato ane ajameranI nikaTanA samRddha nagara harSapurane kendramAM rAkhI cAreya tarapha ahiMsAvAda prasarAvI dIdho hato. (13) AcArya rUdradevasUrijI H--jeo yoniprAmRta zrutanA jJAtA hovAthI ziSyone mAchalAM upanna karavAnI vidyA jaNAvI paNa te bAjunI bhIMtathI koI mAchImAre grahaNa karI jyAre dukALanA samaye teno duSprayoga karI mAchalAonI hiMsAnA pApo karyA ane te ja vAta sUri mahAtmAnA dhyAnamAM AvI, tyAre tarata ja ratnotpattino prayoga zIkhavI te dhIvarane mAMsAhAranA pApathI mukta karyo hato. AcArya rUdradevasUrijI svayaM bAhya ADaMbarothI para ArAdhakAtmA hatA. kadAca tethI paNa temanI vadhu vigato itihAsamAM nahiM noMdhANI hoya tema jaNAya che. Ameya AtmalInatAthI ja labdhio pragaTe che, je hakIkata che. (14) AryazramaNasiMhasUrijI H--jemaNe vilAsanagaranA rAjA prajApatine jainadharmanA rAgI banAvavA pattharamAM soya bharAvI, amuka saMkrAMtimAM kheMcAvI AkhIya nagarI varasAdathI jaLabaMbAkAra karAvI dIdhela hatI, tevA pote pAchA AvA AzcaryomAM virAdhanAnA pApothI bhayabhIta hatA. tethI rAjA dvArA puchAyela praznonA ulaTasulaTa javAba 130 apAvIne rAjakathA, dezakathAthI mukta thaI gayelA, te pachI jyotiSazAstranA mahAnagraMtha racyA hatA, je Aje nAza pAmelA che. AvA jyotiSajJa chatAMya teo AcAra-vicArathI saMpanna adhyAtmanA rAgI hatA. (15) A. siddhasenadivAkarasUrijI :mahAmaMtra navakArane nAno karI nAkhavAnI vidvatAnA kAraNe bAra varasa guptaveze rahI moTA rAjAne pratibodhavAnuM pArAMcita prAyazcita vahana karyuM. vanavAsa, nirjanapradezAvAsa vageremAM AtmajAgRti khUba keLavI ane pachI kalyANamaMdira stotra dvArA dharaNendra devane prasanna karI avantipArzvanAtha prabhunI pratimA mahAdevanA maMdiramAMthI pragaTa karI dekhADatAM Ujjainano vikramAditya rAjA pratibodha pAmI gayela. pakko jaina banI jaI khUba zAsanaprabhAvanA karavA lAgyo tethI saMghe paNa temanA prAyazcitanA bAkInA pAMca varaso mApha karAvI sAtamA varase ja guptaveza choDAvyo hato. digaMbaroe paNa siddhasena divAkarasUrijInA aneka graMthono svIkAra karyo che. samartha zAstrakAra teo chatAMya lokaprazaMsAthI para AtmAnuzAsana dharAvatA vidvAna thaI gayA che, je bAbata pachInA AcAryo temane zrutakevaLI kahI navAje che. (16) AcArya bhadraguptasUrijI -: vajrasvAmi jevA samartha zAsanaprabhAvakanA jeo vidyAdAtA hatA, draSTivAda bhaNAvela tathA jeo vIra saMvaMta 133mAM 105 varasanI dIrdha umramAM kALadharma pAmI devaloke sIdhAvyA che evA AtmapariNata AcArya bhagavaMtane aMtima niryAmaNA Arya rakSitasUrijIe karAvI hatI. jIvananA aMte aNasaNapUrvaka dehatyAga te phakta AtmArthI jIvone ja sulabha bane che, je paMDita maraNa teo paNa varyA. (17) Arya vajrasvAmijI :--bacapaNathI ja herata pamADatA prasaMgo sarjanAra, purInA bauddha rAjAne pratibodha karanAra tathA jAvaDazeThanA mAraphata zatruMjayatIrthano jIrNoddhAra karAvanAra AcArya puMgave jyAre aMtakALa nikaTa hato tyAre dukALanA kAraNe paNa vidyApiMDathI AhAra laI jIvana TakAvavA karatAM AtmazreyArthe saparivAra aNasaNa pasaMda karyuM. temanI AtmalaganI ane niSThA joI eka bALamunie vajasvAmInI nA chatAMye aNasaNa karI, deha choDI dIdho. te pachI aneka mahAtmAo AtmAnubhUti sAthe dehadamana karI vajasvAminI sAthe devagati pAmI gayA. je sthAne svayaM zakrendre AvIne rathavaDe pradakSiNA ApI che. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 (18) A. samantabhadrasUrijI H--jyAre A. kRSNaRRSinA ziSya zivabhUtie guru taraphathI navapUrvathI adhika jJAna dharAvanAra mATe ja jinakalpa ne nagnavAda jaNAvAyo tyAre zivabhUti vastra-pAtra choDI digaMbarapathano praNetA banI gayo. jainasaMghamAM vIra saM. 609thI zvetAMbara ane digaMbara ema be mata paDI gayA. te samaye zrIsaMghanI ekatA jALavavA aneka AcAryoe prayatna karyA ane temAMya A. samantabhadrasUrijIe to zvetAMbara pakSane majabUta banAvavA nagnatAnA pakSe vanavAsa vadhAvI lIdho ane AtmasaMyama keLavI cAritranI ArAdhanA karavA lAgyA paNa saphaLatA dUra ja rahI ane digaMbara nAmano navo cIlo cAlu thaI gayo. vanavagaDAne yakSa maMdiromAM saMyamanirvAha karatA hovAthI teo thakI vanavAsI gacchano prAraMbha thayo che. (19) navAMgI vRtikAra abhayadevasUrijI --karmodaye jemane AkarI dehavyAdhi lAgu paDatA aNasaNa karI kAyAne vosarAvavAnI bhAvanA jAgI, tyAre zAsanadevIe temane pragaTa thaI tema na karavA sUcanA ApI je pachI to teo svastha thatA gayA ane AcAryabhagavaMte nava aMgo upara TIkAo racI. khaMbhAtanA staMbhanatIrthano jIrNoddhAra karAvyo. zAsanaprabhAvanAnA aneka kAryo saMpanna thayA tevA samartha chatAMya AtmalakSitAAtmajAgRti jIvananA aMta sudhI keLavI prasiddha zAstrakAra tarIke oLakhAyA che. (20) A. AnaMdavimalasUrijI H--paramAtmA mahAvIradevanI pATa paraMparAe thaI gayela jainAcArya jemanA thakI tapagaccharakSaka mANibhadravIranI utpatti thaI che. A. bhagavaMta tathA temanA nizrAvartI sAdhuonI dADhI tathA mUchanA thoDA-thoDA vALa temanA mukha dIpaka jyotamAM jovAnA bahAne nAstika mANekacaMda zeThe ujjaina nagarImAM bALI nAkhyA, chatAMya koI paNa sAdhuoe AtmadhyAna na choDyuM ke parIkSA karavA Avela AMgatukane Thapako paNa na Apyo. teno prabhAva evo paDyo ke zeTha mANekacaMda Astika thaI gayA. cheka AgrA jaI tyAM cAturmAsa rahI zatruMjayanuM mAhAtmya sAMbhaLI te kSetranI yAtrA karavAnA bhAvamAM lUMTArUnA nimitte prANa khoyA, paNa pU.A. bhagavaMtanA maMgaLa prabhAve devalokanA ekAvatArI iMdra banI gayA. A. AnaMdavimalasUrijIne yakSa mANibhadre paracA ApyA che, upAsanA karI che ane zAsanarakSAnA kola ApyA che. sUrijI paNa devaloka sAdhI gayA che. dhanya dharA: (21) rAjarSi dharmadAsagaNI mahattara H aneka vizeSaNothI yukta dharmadAsagaNI prabhuvIra pAse dIkSita to thayA ja paNa AtmalInatAnA prabhAve TUMka samayamAM avadhijJAnI banI gayA. potAnA ja putra raNasiMhane vairAgya utpanna karavA 544 gAthAnI upadezamAlA racI che, jenA padArtho ja mahattara mahAtmAnA AtmaaujasanA darzana karAve tevA che. AtamajJAna vagara tevI racanA durlabha che. kahevAya che ke upadezamAlAno abhyAsI anaMta saMsArI na hoya to dharmI to avazya bane ja. tevA ja AtmasaMzodhaka thaI gayA jinadAsagaNI mahattara jeo saMsArIpakSe dharmadAsagaNInA sALA ane saMyamapakSe gurubhAI thAya che. (22) AcArya haribhadrasUrijI :-jainettara vidvAno mATe paNa bahumAna dAkhavanArA tathA jinazAsanane potAnI AgavI prabhAthI 1440 graMtho meMTa dharanArA AjIvananA svAdhyAyasaMniSTha temanI yogaviSayaka kRtio AcAryapravaranI AtmAnubhUtinA darzana karAve che. A. mAnadevasUrijInA kaDavA veNane daMbhInA AkSepone paNa gaLI jaI temane ja parama mitra banAvI denAra teo keTalA nirabhimAnI banI gayA hatA te kalpanAno viSaya kahevAya. yAkinI mahattarAthI bodha pAmyA jethI potAne yAkinImahattarAsUnu tarIke oLakhAvI mArgadAtAno upakAra mAthe caDhAve, temanI AtmalaghutA ja kadAca AtmavaibhavanuM kAraNa banI haze. (23) vaTezvara kSamAzramaNa :--tapasvI chatAMya pravacanalabdhi saMpanna A. yakSadattagaNi kSamAzramaNanA teo ziSya hatA. vaTezvara temanA ja ziSya paNa AtmasauMdarya jANe mukha upara ja chalakAtu hoya tevA sauMdaryamUrti temanA darzanamAtrathI keTalAya durjano sajjana banI jatA hatA. anekonA mithyAtva dUra karI jainadharmamAM sthira karyA hatA. aMbarakoTa-umarakoTa tathA AkAzavapranagaramAM temanA ja upadezathI vizALa jinAlayanI sthApanA thaI hatI. AtmapariNati yukta temanA jIvanakavananI aneka vAto aprakAzita che, kAraNa ke potAnI nAmanAthI niHspRhI hatA. (24) AcArya zIlabhadrasUrijI :--dIkSA phakta 12 varasanI nAnI vaye lIdhI paNa prathama divasathI ja chae vigaIono tyAga karI devAthI temanI Atmazakti khUba Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 139 vikAsa pAmI. temanI AtmasamRddhi tathA vairAgyavAsitA dekhI potAnI AtmakathAne avadhArI upamitibhavaprapaMcakathA racI che, loko temane zAlibhadrasUri paNa kahevA lAgyA. Atmatattva je Ajeya bejoDa graMtha gaNAya che. temanA lakhANo ja temanI uparanA temanA pravacano kyAreya niSphaLa nathI gayA, tethI AtmasaMvedanA kahevA paryApta che. te kAlpanika kathAe temane sacoTa upadezaka tarIke oLakhAyA, paNa niHsaMga jIvananA amara banAvI dIdhA che. kAraNe ADaMbaro ke jhAkajhamALamAM nathI AvyA. temanA ja laghu vIra saM. 980 pachI smaraNazakti, saMghayaNabaLa tathA paTTadhara A. sarvadevasUrijI jyAre prabhuvIranA caityamAM bhAleja bahuzrutonI khUba ochAza kALaprabhAve thatAM dhyAnayogIo ghaTI mukAme pravacana pradAna karI rahyA hatA, tyAre devIe temanA gayA. ArAdhaka karatAM prabhAvako vadhu pUjAvA lAgyA tethI A. hAthanI rakSA vaja vaDe karI hatI. caMdrasUrijInI jema ke dhyAnI sUrijI vIrasUrijInI jema smazAne (25) A. dharmaghoSasUrijI tIvra jaI kAyotsarga karanArA ke nikaTanA kALamAM thaI gayela kSayopazamane kAraNe aMbikAdevI prasanna hatA. moTI umra sudhI AnaMdaghanajI jevA AtmAnaMdI mahAtmAonI saMkhyA nahIMvat che paNa cha ghaDImAM 500 navA zloko mukhapATha karavAnI zakti hatI. chatAMya Ajeya dhyAnayoganI prakriyA anya rItathI-bIjA-trIjA ajamera, nAgora, zAkaMbharInA rAjAo jemanAthI pratibodha pAmI nAmathI cAlu ja che. paNa temAM sAtvikatA ane tAtvikatAno hAsa gayA hatA, tevA samarthavAdI puruSe ajamera vagere sthAne uttama thayo che. bAkI to cothA ArAmAM dhyAna nAmanA agIyAramAM jinAlayo mATe preraNA Apela. sAro evo ziSya parivAra, atyaMtara tapathI ja Atmazuddhi pragaTatAM aneka mahAtmAone temAMya svayaM pAchA AcAryapade chatAMya potAnI AtmasanmukhatA idriyAtIta jJAna thatA hatA. uparokta nAnI lekhamALA tathA ArAdhanAmAM vikSepa na paDe, tathA koI paNa ziSyo vartamAnanA AtmArthI sAdhu-sAdhvI-zrAvaka zrAvikAone samarpita zithilAcArI na bane te mATe 16 zrAvakonI samiti banAvela che, jeo AtmaciMtanamAM parovAI para parivAdathIya para che. temanA svargagamana pUrve ja dharmaghoSagacchanI sthApanA thaI che, tathA kahevAtI zAsanaprabhAvanA karatAMya svanI sAdhanA-ArAdhanAmAM pAchaLathI surANAgacchanA nAme tenI paraMparA cAlI che. vizeSa rasa dharAvanArane AtmAnubhUti lAdhe che, te paNa niHspRhitA guNa thakI teo prakhyAta thayA che. Atmazuddhi dvArA tethI prabhAvanA karatAM ArAdhanA balavatI ane lavatI jANavI. (26) AcArya zrI vimalacaMdrasUrijI :- paramAtmA bhaktinA rANI ane teo ugravihArI hatA. anekavAra mathurA-zikharajI vagere tIrthonI jAtrAo karela. temAMya temanI AtmotthAna vAdazaktithI prabhAvita devIzaktie temane cittoDamAM suvarNasiddhi bakSI tyAre rAjA aTarAja ane gvAliyararAja mihirabhoja temanA upara ovArI gayela. dIrdha saMyama pALavA chatAMya paNa AtmazuddhinuM lakSya na cUkanAra temane aneka ziSyo thayA, chatAMya aMta samaye zatruMjaya tIrthe padhArI 100 varasanI uMmaeN anazanapUrvaka vi.saM. 980mAM devaloka sAdhyo hato. (27) AcArya siddharSi -jugArImAMthI aNagArI banI janAra te siddharSi nAme sAdhu thayA. vAraMvAra bauddhaguruonA paricayathI bauddha banavAnuM mana thayuM, tyAre buddhimAna tene geramArge jatA aTakAvavA gargarSie A. haribhadrasUrijInI racela lalitavistarA vaMcAvI. je kAraNe matibhrama dUra thatAM jaina sAdhupaNAmAM evA sthira thayA che ke 17, 2 3 manana H -BUILIP paER 6- pApaIT Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaLazAsana 2G : jazuhUmAla - he putra! tAre dIkSA ja jo levI hoya to evuM cAritra pALaje ke jethI bIjI mAtAnA kulIe tane janmavuM na paDe. - devakI mAtA. - ://ki .- - ka rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA - 1 - zika : h] Jkan -6 -- S jitazatru rAjA sAMbhaLo. te nAgadatta zrAvaka vratadhArI | ET che. corI karI nathI. | vasudeve vera levA tenI A upara ALa caDAvyuM che. che -AkAzavANI ne ke rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA Jain Education Intemational Intermational Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 141 jinadarzananA prakhara dArzaniko -Do. raseza jamInadAra dharmazAstro kahe che ke mAnavI A pRthvI paTe AMkho khole che tyArathI aneka prakAranA vismayothI gherAyelo rahe che. huM zuM chuM?" "A badhuM zuM che? 'A badhA vacce huM kyAM chuM?' "mArI AsapAsa A badhuM zuM che? yathA piMDe tathA brahmAMDe ane yathA brahmAMDe tathA piMDenI pratIti karato mAnavI piMDane paLavAra paNa visarI zakato nathI ane sarvavyApta brahmAMDane sarvathA pAmI zakato nathI. jyAre jyAre emAMnA aMzane oLakhavAno avasara Ave che tyAre parama Azcaryano anubhava kare che. evA anubhavane darzana kahe che ane ApaNAM zAstro AvA sAnaMdAzcaryanA aneka anubhavonA AnaMdanI akhaMDa laharIo che. A agamanigamanA rahasyono pAra pAmanAra dArzaniko che. jaina itihAsamAM evA asAdhAraNa guNa ane vyaktitvavALA ghaNA ApaNI najare paDe che jemanI sUkSma ciMtanazakti ane gaMbhIra dArzanika vicAradhArAe jaina zAsanane bhAre moTI samRddhi bakSI che eTaluM ja nahIM e sau AgamavANI pratye agAdha zraddhAzIla ane niSThAvAna hatA. A dArzaniko kharekhara to ArSadRSTA ja hatA. emaNe badhu AtmAnI zaktithI zodhyuM hatuM. tarka ane nirIkSaNa, ciMtana ane buddhi, jJAna ane satyanI khoja mATenI utkRSTa icchA e badhA kAraNone lIdhe e sau jJAnanAM uttuMga zikharo sara karI zakyA hatA. A mahAmeghAvIoe paMcamahAbhUtonI A rahasyamaya sRSTino ApaNane paricaya karAvyo che. A uparAMta saMskAranA nAme vidhividhAno ane nItiniyamanothI Adhi-vyAdhi-upAdhinA vividha tApomAMthI parama zAMtimaya samAdhinI sthiti sudhI laI jAya che. dArzaniko mAnavajIvananA sAcA pathapradarzako che. tenA zabdomAM karuNA ane karaNInI cetanA darzana thatAM. jIvanamAM sukha-zAMti ane AnaMdanI kSitijo vistAranArA A sau sAcA mArgadarzaka che. e na hota to A akaLa rahasyone pAmavAnI ApaNI zakti ane kSamatA keTalI hota e prazna che. dArzanikonuM darzana, sArasvatonI samajaNa ane bhASyakAronA vizleSaNothI ja ApaNe A samaSTinA avicaLa satyone pAmI zakIe chIe. zabda nAmano prakAza A rahasyone prakAzita na karato hota to A jagata kevA aMdhakAramAM aTavAyeluM hota tenI vidvAnoe kalpanA karelI che. mATe zabdabrahmano AbhAra mAnIe ke zabdanA prakAzathI A samaSTi ane sAmAnya jIvanI aneka dizAo ajavALIne A dArzanikoe ApaNane upakRta karyA che. manuSyanuM mAdhurya paNa A maharSioA jIvanamAMthI mANavA maLaze. jinadarzananA keTalAMka prakhara dArzanikono paricaya karAve che DaoN. ramezabhAI jamInadAra, jeo itihAsa ane saMskRtinA jJAtA che. amadAvAda ane gujarAtanuM teo gauravazALI ratna che. jaina sAhityamAM paNa temanuM ghaNuM moTuM pradAna che. -saMpAdaka Jain Education Intemational Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 dhanya dharAH sAhityasvAmI ane khyAta tattvajJa malavAdIsUri A jainAcArya kSetrapAlIna gujarAta (IsvIsana 23 thI 415 daramyAna pazcimI kSatrapothI vikhyAta zaka jAtinA rAjAoe saMpUrNa bhAratIkaraNa aMke karIne gujarAtanuM sarva prathama svataMtra rAjya sthApeluM)nA sahuthI pradhAna sAhityasvAmI ane khyAta tattvajJa hatA. malavAdInA jIvanavRttAMtane nirUpavA kAje mukhya AdhAra prabaMdho che, jemAM emanA jIvana aMge be vibhinna paraMparA ApaNane hAthavagI thAya che. AmAMnI eka paraMparA mujaba teo valabhInA maitraka rAjA zilAdityanI bahenanA putra hovAnuM jaNAya che. A paraMparA joke svIkArya nathI. bIjI paraMparAnusAra teo bharukacchanA jainAcArya jinAnaMdanI bahena durlabhadevInA bhANeja hatA. A kathA vadhu zraddheya jaNAya che. jainAcAryanA samayanirNaya bAbate koI pratyakSapramANa hAthavagAM nathI. emanA graMthomAM koI racanAvarSa noMdhAyeluM nathI. pariNAme emanA graMthamAM nirdiSTa pUrvAcAryonA samayanirdezathI, emanA graMtha dvAranava mAM jemano ullekha nathI evA anukAlIna tArkikonA samayanA saMdarbhamAM tathA jainaparaMparAnA anusaMdhAne malavAdInA samayane nizcita karavo rahyo. dvAranava mAM vAviyAvInA kartA bhartuhari, dinAga tathA siddhasena divAkarano nirdeza che. AthI, malavAdI kAM to A traNeyanA anukAlIna hoya, kAM to uttara samakAlIna. bhartuhari ane dinAga baMne samakAlIna che. bauddha paraMparAnusAra, vinayatoSa bhaTTAcArya, dinAgane IsvI 345 ane 425 vacce vidyamAna hovAnuM sUcave che. siddhasene dinAgano ullekha karyo che ane malavAdIe e baMneno nirdeza karyo che. A saMdarbhe malavAdI IsvInI cothI sadInAM chellAM be caraNa ane pAMcamI sadInA prathama caraNa daramyAna vidyamAna hoI zake. emanA graMthamAM jinabhadragaNi kSamAzramaNa (vi.saM. 666 = IsvI 609) ane udyotakara (IsvI pa7pa thI 625) ema baMneno ullekha nathI. A dRSTie malavAdI IsvInI sAtamI sadI pUrve arthAt chaThThI sadInA pUrvArdhamAM vidyamAna hovA joIe. malavAdInA graMtha vize TIkA lakhanAra siMhasUrinI TIkAmAM mULa graMthanA ghaNA aMza saMgRhIta nathI, eTale malavAdI ane siMhasUri vacce eka saikAthIye vadhAre aMtara hovuM joIe. siMhasUri jinabhadragaNinA samakAlIna hoI IzunI chaThThI sadInA uttarArdhamAM jIvita hoya. eTale malavAdIne ApaNe IsvInI pAMcamI sadInA uttarArdhamAM pravartamAna hovAnuM sUcavI zakIe. malavAdInA samayane nirNita karavA viSe uparyukta carcAnA saMdarbhamAM jaina paraMparAne cakAsavI jarUrI che. prabhAvakacaritakAre malavAdIne bauddho sAthe karelA vivAdanI miti vIra saMvata 884 athavA vikrama saMvata 414 eTale ke IsvI 357-58 nodhI che. A miti vizeSa svIkArya jaNAya che. tethI malavAdIsUri IsvInI cothI sadInAM chellA be-traNa caraNamAM vidyamAna hoI zake. jainaparaMparA mujaba malavAdIe zrutadevInA varadAnathI eka zloka mAtranA grahaNathI daza hajAra zloka pramANayukta nayatranI racanA karI, jene zvetAMbara ane digaMbara baMne phirakAnA graMthomAM eka sarakhuM sthAna prApta thayuM che. A graMtha te drazAnayA. A graMtha upalabdha nathI, paNa enA vize racAyelI TIkA upalabdha che. A TIkA siMhasUrie vikramanA sAtamA zatakamAM (vi.saM. 666thI 700nI samayAvadhimAM) saMpanna karI hatI. prastuta TIkAnA AdhAre vIsamI sadImAM mULagraMthanuM saMbhavita klevara taiyAra karavAnA vividha prayAsa thayA che. pariNAme mULagraMthano saMbhavita pATha upalabdha thaI zakyo che. jainadarzanazAstromAM A graMtha ananya sthAna dharAve che. graMthanAma mujaba nayarUpI cakramAM bAra ArA che. graMthakartAe eka niSNAta zilpInI jema A cakranI racanA karI che. graMthakArano uddeza e che ke A badhA ekAMtavAdI potAnA pUrvavAdIthI svayaMne zaktisaMpanna samaje che ane uttaravAdIonA astitvane svIkAratA nathI. taTastha vyakti cakrAMtargata pratyekavAdanI apekSita sabaLatA ke nirbaLatA samajI zake che. tethI malavAdIsUrie A badhA vAdane paMktibaddha karavAne badale ke kramAnusAra varNavavAne sthAne cakrabaddha karavAno uddeza rAkhyo che, kAraNa ke cakrane AraMbhAta na hovAthI, koI vAdano AraMbha ke koI vAdano aMta nirNita karavAno prazna udbhavato nathI. A paddhatimAM to khaMDana-maMDananAM cakra cAlyA ja kare che, pharyA ja kare che. pariNAme malavAdInA A graMthamAM badhA matanI tATasthapUrNa samIkSA karAI che. naya e svataH jaina maMtavya nathI, parantu je je jainetara maMtavya pracalita hatAM ene paNa Jain Education Intemational Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 143 nayanA rUpe saMgRhIta karyA che. nAnI AvI lAkSaNikatAne anevaganna philasUphInA agresara laIne malavAdIne ajoDa dArzanika tarIke khyAti saMprApta thaI siddhasena divAkara che. A daSTie malavAdIno A graMtha kevaLa jainadarzanano nahIM paNa sarvadarzanano sarvagrAhI saMgrahagraMtha che. A tattvajJanAM jIvana ane kavananI jANakArI vAste ApaNe jenaparaMparAno AdhAra levo paDe che; kema ke emanA vize malavAdIe A uparAMta paNamaya (varita) itihAsI jJApako upalabdha nathI. teo agraNI jaina tattvajJa ane nAmano 24000 zlokapramANayukta graMtha racyo hovAnuM ane vAnsa philasUphInA agresara puraskartA hatA. emanI kRtionA prabhAvakacaritakAre noMdhyuM che. durbhAgye A kRti mULarUpe lupta avalokanathI temanI spaSTabhASitA ane svataMtra vicAraka tarIkenI thaI che tema ja TIkArUpeya upalabdha nathI. parita eTale "jaina nIDara paNa nirdeza upAsanA abhivyakta thAya che. potAne rAmAyaNa' ema ApaNe jarUra kahI zakIe : pa = rAma ane abhipreta evA spaSTa vicAra vyakta karavAmAM ke koInIye zarama ritta = kathA eTale ke "rAmakathA'. jainomAM "rAmakathAnI rAkhatA na hatA, jeno pratyaya ApaNane jaina Agamone saMskRtamAM lokapriyatA vizeSa pracArita hoI rAmanI kIrtine nirUpatAM ane anudita karavAnA vicAra mAtrathI gupta veze rahevAnuM prAyazcita rAmAyaNanAM viSayavastu nirUpatAM Azare pacAseka pustaka hovAnuM karavAnI siddhasenanI tatparatAmAM dRSTigocara thAya che. AthI, noMdhAyuM che. evI adyApi mAnyatA rahelI ke jainAcArya ema kahI zakAya ke jaina paraMparAne custa rIte vaLagI rahenAra vimalasUrie sau prathama pa nAmanA rAmanI kathAne nirUpato jainAcArya paikInA teo na hatA. kathAgraMtha lakhIne jaina rAmAyaNanI sRSTi nirmita karI. lagabhaga badhA vidvAna A matane anusare che. A graMtharacanAno samaya emano samaya nirNita karavA sAru pratyakSa pramANa vIra-nirvANa pa30 hovAnuM jaNAvyuM che. chatAMya graMthamAMnI varya | upalabdha nathI, paraMtu temaNe racelI kRtio, jaina paraMparA ane sAmagrIne dhyAnamAM rAkhIne vidvAnoe A graMtha IsvInI pahelI nizcita samayavALA emanA anugAmI lekhakonA graMthomAM thayelA sadIthI pAMcamI sadI sudhInI samayAvadhi daramyAna nirmAyo hovA siddhasenanA nirdezathI emanA samayane jANI zakAya che. vizenI dalIlo abhivyakta karI che. vimalasUrie svayaM nirdiSTa haribhadranA (vikramano AThamo saiko) paMghavastumAM ane karelI miti mujaba A graMtha IzunI pahelI sadImAM lakhAyo enI TIkAmAM rasa ke sampati evo ullekha che, te sAthe enA hato. parantu A graMthanuM saMpAdana karanAra yAkobIe enI racanA racayitA divAkaranoya nirdeza che. jinadAsagaNi mahattaranI trIjI sadInA aMtamAM thaI hovAnuM sUcavyuM che. ghaNA badhA nizIthasUtra pUrNimAM paNa sanmati ane enA kartA tarIke siddhasena adhyetA emanA matane anusare che, parantu ke. Ara. caMdrAe vizenA traNa saMdarbha che. A lekhakanI eka kati naMtIsUtra pUrSino A graMthamAM nirdiSTa janajAtio, rAjyo, rAjanaitika ghaTanAo samaya zaka saMvata pa98 (IsvI 520)no che. prastuta be ityAdinuM vigate vizleSaNa karIne puravAra karyuM che ke ullekhathI spaSTa thAya che ke siddhasena vikramanA AThamA saikA pUrve vimalasUrie ullekhelI miti vIra-nirvANanI nahIM paNa vikrama koIka samaye vidyamAna hovA joIe. saMvatanI hovI joIe. tadanusAra emano pAvarita graMtha vi.saM. kamAvavarita mujaba siddhasena vRddhavAdInA ziSya hatA pa30 = IsvI 473mAM racAyo hovAnuM spaSTa thAya che. ane vRddhavAdI skaMdilAcAryanA ziSya hatA. skaMdilAcArya IsvInA malavAdI izunI cothI sadInAM chellAM be ke traNa cothA saikAnA prathama caraNamAM vidyamAna hatA ema mAtharI caraNamAM vidyamAna hoI zake evuM ApaNe agAu avalokyuM che. vAvanAnA samaya uparathI sUcita thAya che. eTale skaMdilanA ziSya AthI, emanuM pAvarita pustaka paNa cothI sadI daramyAna, khAsa vRddhavAdI ane vRddhavAdInA ziSya siddhasena skaMdilanA uttara karIne enA uttarArdhamAM koIka tabakke lakhAyuM hoya, eTale ke samakAlIna hovA joIe. kahevAnuM tAtparya e che ke siddhasena mallavAdIno graMtha nizcitapaNe vimalasUri pUrveno graMtha gaNI IsvIsananI cothI sadInA trIjA caraNamAM vidyamAna hovA zakAya. kahevAnuM tAtparya e che ke malavAdIsUrikRta parita joIe. graMtha jaina paraMparAmAM rAmakathAne nirUpato sau prathama graMtha hovAno mallavAdInA vaIRnayadra mAM siddhasenanA saMbhava sUcita thAya che. satiprajAno nirdeza che. temaNe siddhasenanA prastuta graMtha vize Jain Education Intemational Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 TIkA lakhI che. prabhAvakacaritakAra mallavAdIne vIranirvANa 884 ke vikrama saMvata 414 eTale IsvI 357 nI AsapAsa hayAta hovAnuM sUcave che. tadanusAra siddhasena kAM to mallavAdInA samakAlIna hoya ke pUrvasamakAlIna hoya. kahevAnuM tAtparya e ke siddhasena vIranirvANanA navamA saikAnAM prathama be caraNa daramyAna ke vikramanA cothA saikAnAM chellAM be caraNa daramyAna eTale ke IsvI 300nI AsapAsa vidyamAna hovAnuM zakya sUcita thAya che. A dRSTie teo gujarAtanA prathama svataMtra rAjakIyabhaugolika rAjyanA nirmAtA pazcimI kSatraponA zAsana daramyAna kAryarata hatA ema jarUra kahI zakAya. : emaNe traNa graMtho racyA hovAnI mAhitI che sanmativraraLa, vRtrIsIyo ane cAyAvatAra. A traNeya kRti vartamAne upalabdha che. sanmatiprajaLa nAmano siddhasenano graMtha dhyAnArha che. A graMtha prAkRtamAM che, parantu siddhasenanA saMskRtanAM adhyayananI asara emanI rajUAtamAM dRSTigocara thAya che. A graMtha padyamAM ane AryA chaMdamAM lakhAyo che. A kRtimAM 166 zloka traNa kAMDamAM prastuta che : pahelAmAM 54 zloka, bIjAmAM 43 ane trIjA kAMDamAM 69 zloka che. paMDita sukhalAlajI traNeya kAMDamAMnA varNita viSayanA AdhAre nayamImAMsA, jJAnamImAMsA ane jJeyamImAMsA jevAM nAma prayoje che. jainadarzanomAM tarkavijJAnanA prameyane sthira karavA siddhasene A graMtha racyo hovAnuM sUcavAya che. siddhasenano bIjo graMtha che vatrIsIo. batrIsI eTale batrIsa zlokanuM pramANa. A prakAranI racanAmAM kAM to eka saLaMga chaMda upayogamAM hoya che; kAM to AraMbha ane aMtamAM chaMdabheda hoya che, siddhasenanI upalabdha trIsInI saMkhyA 22nI che, jemAM chellI eTale ke 22mI batrIsI alaga racanA tarIke svIkArAI che, jenuM nAma che cAyAvatAra. dArzanika ane AlaMkArika pratibhAsaMpanna vidvAnane chAje evI prauDha ane saMskRta padyamAM racAyelI A bAvIseya batrIsIo che. nirUpaNanI dRSTie upalabdha batrIsIone traNa viSayavibhAgamAM vibhAjI zakAya : stutyAtmaka, samIkSAtmaka ane dArzanika. cAyAvatAra Ama alaga graMtha gaNAya che. enuM viziSTa mahattva hoI bAvIseya batrIsIomAM eno alaga nirdeza thayo che. muni jinavijayajI A graMthane saMskRta jaina sAhityamAM padyabaMdha evI Adi tarkaracanA gaNe che. jaina dRSTie pramANonuM nirUpaNa karavuM e A graMthano varNa viSaya che. zvetAMbara ke dhanya dharAH digaMbara saMpradAyamAM koI AcAryane A graMthanI vyAkhyAomAM mAtra zAbdika pheraphAra sivAya kazuM umeravApaNuM rahyuM nathI. [vadhu mAhitI mATe juo raseza jamInadAra kRta 'kSatrapakAlIna gujarAta itihAsa ane saMskRti'. lA.da. bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira, amadAvAda, 2006, prakaraNamaMdara; jemAM saMdarbhagraMthanI vigata ane vizeSa mAhitI nirdiSTa che.] samartha dArzanika siddharSisUri siddharSino janma zrImAlapura (bhinnamAla)mAM thayo hato. zrImAla emanuM gotranAma hatuM. teo dharmapAla rAjAnA maMtrI suprabhadevanA putra zubhaMkaranA putra hatA. emanA pitarAI bhAI (kAkA dattakanA putra) mAgha hatA jeo mahAkAvya 'zizupAlavadha'nA racayitA hatA. siddharSinI mAtAnuM nAma lakSmI hatuM ane emanI patnInuM nAma dhanyA. 'prabhAvakacaritra', 'purAtanaprabaMdhasaMgraha' jevA graMtha emanA vize nirdeza kare che. siddharSinA jIvanamAM udAratA, AjJAMkitapaNuM jevA guNa nihita hatA. saMjogovazAt jugAra ramavAnA baMdhANI hatA ane moDI rAte ghera AvatA. AthI enI patnI dhanyAne pratIkSAmAM rAtanA moDA sudhI jAgatAM rahevuM paDatuM hatuM. vahunI khinnatAnuM kAraNa sAsue pUchyuM tyAre dhanyAe potAnA patinI kuTevanI vAta jaNAvI. AthI bIjA divasathI vahune suvaDAvI rAtrIjAgaraNa mAtAe zarU karyuM. moDI rAte pAchA pharelA putrane mAtA lakSmIe jAkAro Apyo. nirUpAye siddharSine gRhatyAga karavo paDyo. mAtAe kaTAkSa karelo ke ughADAM dvAra maLe tyAM cAlyo jA' ! tadnusAra mArgamAM eka upAzrayanAM bAraNAM khullAM joyAM. siddharSi upAzrayamAM gayA ane vividha prakAranI mudrAmAM svAdhyAya ane dhyAnamAM rata munione joyA. munionI saumya mudrAnAM darzana mAtrathI siddharSinA jIvanamAM jabaradasta parivartana AvyuM. emaNe vicAryuM ke mAtAno prakopa mArA mATe upAEyI banI rahyo, ane jIvana-parivartanano sulAbha sulabha thayo. adhyavasAyamAM lIna siddharSie munione praNAma karyA. gurujanone potAno paricaya ApatAM kumArgano vRttAMta jaNAvyo ane kahyuM have dharmanuM zaraNa aMke karI ahIM rahevA icchuM chuM. gurujano vicakSaNa hatA. siddharSinA pazcAttApamAM emane jainazAsananA prabhAvaka zramaNanAM darzana thayAM. AthI, upadeza ApatAM gurujanoe siddharSine jaNAvyuM ke saMyama svIkAravuM paDaze, pAMca mahAvratonuM pAlana karavuM Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 145 paDaze, gocarIthI AhAraprApti karavI paDaze ane tapa-tyAga- dharmakathAnuyoga prakArano che, jemAM nyAya, darzana, Ayurveda, yukta kaThora jIvana jIvavuM paDaze. tyAre siddharSie zraddhAthI uttara dhAtuvidyA, jyotiSazAstra, sAmudrikavidyA, nimittazAstra, vyApAra, vALyo ke havethI saMyamayukta sAdhujIvana huM svIkAruM chuM ane mane yuddhanIti jevA vaividhyapUrva viSayonAM varNana che. A graMtha vikrama dIkSA Apo. tIvra dIkSAbhAvanA siddharSimAM abhivyakta thayelI saMvata 992mAM jeTha suda pAMcame pUrNa thayo hato. jainasaMghe joI gurae mAtApitAnI rajA meLavI levA sUcavyuM. siddhaSine A graMthane kAraNe 'siddhavyAkhyAtA'nI padavI ApI. saMjogavazAt zubhaMkara putrane zodhatAM upAzrayamAM AvI pahoMcyA prabhAvaka jainAcAryonI paraMparAmAM siddharSisUri prakAMDa ane putrane pAmI prasanna thayA. putre pitAne dIkSAbhAvanA jaNAvI. vidvAna, mahAna dArzanika, samartha vyAkhyAkAra ane medhAvI putrano deDhazraddha saMkalpa jANI pitA zubhaMkare saMmati darzAvI. AcArya hatA. saMskRta uparanuM bamanuM prabhutva dhyAnArha gaNAya. pitAnI anujJA prApta karI siddharSie AcArya garmarSinA haste dIkSA grahaNa karI ane durgAsvAminA ziSya banI munijIvanamAM mahAna maMtraprabhAvaka tathA mahAna dArzanika praveza karyo. durgAsvAmI brAhmaNakuLanA hatA. teo A. merUtuMgasUrijI ma.sA. Adi delamahattarAcArya, (jeo jyotiSavidyAnA ane nimittazAstranA pUjya zrI marumaMDala aMtargata nANI nagaranA hatA pitA samartha vidvAna hatA)nA ziSya hatA. siddharSie potAnI vaIrasiMha, mAtA nAladevI, vi.saM. 1403mAM janma. nAma guruparaMparAmAM lATa dezanA surAcAryano sarvaprathama ullekha karyo che, vastigakumAra jeo jaina itihAsamAM A. merUtuMgasUri nAme jeo delamahattarAcAryanA purogAmI hatA. prasiddha thayA. "acalagaccha digdarzana'nA lekhaka "zrI pArtha'bhAInA | muni siddharSie saMyamita jIvana ane sAdhanA sAthe mate acalagacchanA tamAma gacchAdhipatiomAM A. jainadharmagraMthonAM adhyayana karyA. gurunI pratIcchA hovA chatAM merUtuMgasUrijI ma.sA. prathama naMbare Ave che. pUjyazrIe siddharSi bauddhadarzananA abhyAsArthe bauddhAcArya pAse mahAbodhinagara sUrimaMtrakalpamAM zAsanadevI zrI caMdrezvarIe Apela maMtrano gayA. jo ke gurUAzA aMke karI ke bauddhadharma svIkAravAnI icchA ullekha karela che. thAya te pUrve gurune maLI javuM. bauddhadhyayana karatAM karatAM bauddhadharma pUjyazrIe paDradarzana samuccaya aparanAma padarzana svIkAravAnI icchA thaI, paNa guru-AjJAne dhyAnamAM rAkhI guru pAse javA taiyAra thayA tyAre bauddhAcAryuM paNa temanI pAse jainAcArya nirNaya, jemAM jena-bauddha-mImAMsA-sAMkhya-nyAya-vaizeSika ema jevuM ja vacana lIdhuM. pariNAme siddharSine gurudeva ane bauddhAcArya cha darzanonI A granthamAM saMkSipta tulanA karI granthakAre nirNaya vacce AvAgamananA cakramAM phasAvuM paDyuM. joke saravALe bauddhadharmI karyo che. A granthano ullekha saptatibhASya TIkAmAM hoIne te thavAnI icchA siddharSie abhivyakta karI tyAre gurudeve saMvata 1449 pahelAM racAyuM hovAnuM nirNita thAya che. A grantha lalitavistarA' graMtha ziSyane Apyo. graMthanA paThana mAtrathI vi.saM. 2038mAM prakAzita thayela che. viduSI susAdhvI zrI siddharSinAM jJAnacakSu khulI gayAM ane samajAyuM ke jainazAsana ane punyodayazrIjIe anuvAda karela che ane zrI Arya-japasadgurune choDIne javuM duSkara che. pazcAttApathI zuddha thaI kalyANakendra TrasTe prasiddha karela che. pUjyazrInA AvA 40 jeTalA jainazAsanamAM siddharSi sthira thayA ane samayAMtare AcAryapada granthonAM nAmo prApta thAya che. emAM 1pathI vadhAre grantho meLavyuM ane anazanapUrvaka bhinnamAla nagare aMtima zvAsa lIdhA. prakAzita thayA che. siddharSie upamitibhavaprapaMcakathA' nAmano graMtha lakhyo e ja rIte acalagaccha sthApaka AryarakSitasUrijI che. jaina sAhityano A uttama graMtha che. siddharSi cAvAda, mahArAjA sAheba tathA aneka lakSa kSatriya pratibodhaka zrI mImAMsA, vaizeSika, sAMkhya, bauddha vagere darzanonA jANakAra hatA. jayasiMhasUrijI mahArAjA sAheba va. AcArya bhagavaMto paNa upamitibhavaprapaMcakathAmAM AcArya siddharSie 6000 mahAdArzanika hatA, jemaNe jaina tarkavArtika-nyAyamaMjarI TIppaNa zlokapramANano samAveza karyo che. A graMthano mukhya uddeza saMsArI ityAdi grantho racyAnI noMdha maLe che, tathA kavicakra cakravartI jIva kaI rIte satyadharma pAmI urdhvagatine pAme che teno che. pU.A.bha. zrI jayazekharasUrizvarajI ma.sA.e paNa chaMdazekhara rUpakagraMtha vizvasAhityamAM anerI bhAta upasAve che. temAM bhASAnuM tathA nyAyamaMjarI va. dArzanika grantho lakhyA che. lAlitya, zailInI suMdaratA akhkhalita pravAha vahetI rahe che. graMtha (saMkalana-acalagacchIya munizrI sarvodayasAgarajI ma.) Jain Education Intemational Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udayana zArpa sthUlabhadrajInI sAta baheno sAcI kSamApanA tyAre zobhe jyAre huM baMdIvAna caMDapradyotanane baMdhanathI mukta karuM teja kSaNe rAjA udayane sahadharmI evA caMDapradyotanane baMdhanathI mukta karyAM. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA pATalIputra nagarImAM zakaTAla maMtrInI yakSA vi. sAta baheno buddhizALI hatI. eka divasa guru saMbhUtivijayajInI AjJA laI baheno sthulabhadramuni (bhAI)ne vaMdanA karavA gaI, paNa munie jJAnanuM pradarzana karavA siMhanuM rupa batAvyuM. pariNAme 4-pUrvanI AmanyA sahitanuM jJAna gurue na ApyuM. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 14 Agama sAhilyano lavabodha -zrI siddhArtha narahari bhaTTa jainadharmamAM zrutajJAnane ananya sthAna prApta thayuM che. zrutajJAnano nAza thAya, to jainadharmano nAza thAya ema manAyuM che. prabhu mahAvIra svAmInA upadezavacanone emanA prathama mukhya ziSyo ke je gaNadhara kahevAyA temaNe sUtrarUpe zabdomAM gUMthI lIdhA. enA AdhAre caudapUrvadhara vagere pUrvadharoe anya sUtra-graMtho racyA. A badhA AgamagraMtho kahevAyA. e graMtho upara pUrvadhara mahApuruSa zrI bhadrabAhu svAmIe niryuktio racI enA para bhASya, cUrNa ane saMskRta TIkAo racAI. ghaNA Agamono samayanA pravAhamAM vikaTa saMjogonA kAraNe nAza thayA pachI paNa hAla pistAlIsa Agamo upalabdha thAya pUrvanA pratibhAsaMpana, karuNAvaMta mahApuruSoe te te AgamapadArthono sahAro laI ziSya-praziSyavargamAM saraLatAthI samajAya e rIte AgamapadArthono pravAha cAlu rahe e mATe prakaraNagraMtho racyA. evA seMkaDo prakaraNagraMtho Aje upalabdha thAya che. e uparAMta kulako, caritro, kathAo, sAroddhAra graMtho vagerenI khUba vizALa hAramALA cAlI Ave che. Aje prAyaH dasa hajAra ke tethI vadhu graMtho-sAhitya jaina zrutajJAnane samRddha banAvatA upalabdha thAya che. aMgane saMlagna avayava upAMga kahevAya. e ja rIte zrI AcArAMga vagere aMga sAhityane saMlagna graMtha upAMga kahevAyA. upAMgonI racanA prAyaH cauda pUrvadhara mahApuruSo kare che. hAla AvA bAra upAMgo upalabdha che, jemake rAjapraznIya vagere. aMga zrutamAM pIrasAyelI bAbatomAMthI eka bhAgarUpa je mahattvanA viSayanA vizeSa vivecanarUpe alaga graMtha pUrvadhara mahAtmA race te upAMga kahevAya. upAMga sAhitya samAveza 45 AgamamAM thAya che ane emanuM mahattva aMgasAhitya jevuM ja gaNAyuM che. zramaNa bhagavAna mahAvIra paramAtmA temanA kevaLajJAnanA samaya daramyAna je upadeza ApatA hatA tene temanA gaNadharo-ziSyoe ardhamAgadhI bhASAmAM AgamarUpe sUtrabaddha karyo jene ApaNe dvAdazAMgI kahIe chIe. jaina paraMparA potAnA dharmazAstrane AgamanA nAme oLakhe che. A AgamagraMtho niryukti bhASya, tattvArthasUtra vagere zAstro maLIne karoDo zlokapramANa sAhitya prata rUpe hatuM. temAMnuM ghaNuM sAhitya kALakrame nAza thatAM ApaNane Aje je Agamo maLe che te AgamazAstro A mujaba che : agiyAra aMgasUtro, bAra upAMgasUtro, daza payanA sUtro, cha chedasUtro, cAra mULasUtro vagere. vizvanuM kalyANa karanAra A mUlyavAna saMpatti saMbaMdhe lekhane rajU kare che zrI siddhArthabhAI ena. bhaTTa. - vidvAna sarvatra pUjAya che e hakIkata che, tema e paNa hakIkata che ke vidvAna sarvanI pUjA kare che. mAnavajIvananuM nAnuMmoTuM koI kSetra ane varya nathI hotuM, kAraNa ke eka vAra 'tattva' sudhI pahoMcavAnI dRSTi-divyadRSTi prApta thaI jAya pachI koI pakSApakSIne sthAna rahetuM nathI, pachI te gRhastha hoya ke rAjyakSetra hoya ke dharmakSetra hoya. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 vidvAna ene potAnI AgavI dRSTithI mahAtmA mUlavato hoya che. gAMdhIjIe bhAratIya saMskRtinAM jIvanamUlyonAM karelAM arthaghaTano enAM jvalaMta udAharaNo che. mAnavajIvananAM ane parivartano satata gatizIla hoya che. yuge yuge navAM navAM arthaghaTanonI AvazyakatA rahe che, nahIMtara baMdhiyArapaNuM koIpaNa kSetrane kuMThita karI nAkhe. daze dizAomAMthI uttama vicAro prApta thAo-evI mAMga vedakALathI che. prA. siddhArtha bhaTTanAM lakhANomAM judA judA kSetramAM navI navI dizA khUlatI jovA maLe che. rAjyazAstranA anusnAtaka prA. bhaTTa vIsa varSa ha. kA. ArTsa koleja ane ATha varSa gujarAta yunivarsiTI anusnAtaka bhavanamAM adhyApakIya kArakirdI daramiyAna deza-videzanI rAjanIti vize, saradAra vallabhabhAI paTela vize ekAdhika graMtho ApI cUkyA che. ahIM jainadharmanA 'AgamasAhitya' para AgavA dRSTibiMduthI keTalAka muddAnI carcA karI che. yuge yuge vijJAna ane TeknolojInA vikAsanI vacce, badalAyelA mAnavajIvananI sAthesAthe, Adi graMthomAM paNa kevI kevI navA arthaghaTanonI zakyatA paDelI che te jovuM rasaprada thaI zakaze. --saMpAdaka. zrI dvAdazAMga puruSaH pAdayuga jaMdhoru gAtaduvagaM ca dIyabAhRtA / gIvAsiraMca puriso bArasa aMgAsa tavisi dvAdazAMgAni 1 zrI AcArogama 2 zrI sUtrakRtAMgama 3 zrI sthAnAMgam 4 bhI samavAyAMgama 5 zrI vyAkhyA prajJayanama jJAtA dharmakAM anupAtama karaNaga zrI Avazyakama zrI sUtra zrI mala zrI Agama puruSa dvAdazI pani rAti kI ma dhanya dharAH - rAmAyA poLama 1 zrI sUryapra 1 zrI nirayAvala kAMga BU zrI kalpaka aga zrIrAdhyayanAni navI jIvada da Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 149 ApaNe dharmano sAmAnya artha "dhu dhArayati iti dharma" kaMIka vyApaka rIte kahI zakAya ke zIla, tapa ane saMyama karIe chIe. pazcimanA jagatamAM teno artha pAse rAkhanAra, e to jaina dharmanA AdhArastaMbha che. e traNe dhoraNonuM svarUpa ekaThA rAkhanAra thAya che. ApaNe be bhinna jagatanA pramukha dharmo vyApaka che ane chatAM te tarapha laI jatI sarva vigato ApaNe vize dArzanika-tAttvika carcA karavI nathI. jagatanA vividha dharmo AgamasAhityamAM joI zakIe chIe. kevaLa indriyAsaktithI para racAelAM bhASyo ane te thakI je te dharmanI ke te saMdarbhamAM koI paNa mAnavasamAja cAlI zake nahIM. jaina dharme tapa parakaravAmAM Avela artha spaSTatAo paNa tapAsavI nathI ane tevAM athavA bIjA zabdomAM sajIvana para-vizeSa bhAra Apyo che. ' bhASyonI cakAsaNI karavAno hetu paNa nathI. sAva sAmAnya jo, AgamasAhityamAM jaina dharmane anusaranArAM ane tene nahIM arthamAM, iha lokamAM, jIvanane nItivAna banAve ane te thakI anusaranArAM mATe paNa apAyelAM dhoraNo vicAravAmAM Ave to unnata banAve eTalo ja artha ApaNe karIzuM. jIvananI kRtArthatA athaDAmaNa vinAnA sahiyArA jIvanamAM ja ane chatAM, vividha dharmonAM mULa sAhitya, tene saMlagna rahelI che te A sAhityamAM jovA maLe che. munizrI racAtuM bhASya ke TIkA prakAranuM sAhitya, sAmAnya janonA jIvanane dIparatnasAgarajIe 45-Agamone bRhat viSayAnusAra nItivAna banAvatuM je te dharma sAthe saMkaLAtuM sAhitya, je te samaye "AgamaviSaya-darzana' kramabaddha karIne e prAcIna Agama racAtuM kathAsAhitya ityAdine tapAsavAmAM Ave to je te sAhityanuM vizada darzana karAvyuM che. temaNe temanA graMthamAM | samAjanI paristhitino khyAla Ave che. te sAthe, je te samayanI zvetAmbara mUrtipUjaka jaina samudAye svIkArelAM pistAlIsa paristhiti anusAra, je te samayamAM nIti-AcAranAM dhoraNonI AgamonuM (11-aMga, 12-upAMga, 10-pannA, 6-cheda, AvazyakatA kema UbhI thaI te paNa samajAya che. bhale, Adhunika 4-mUla ane 2 cUlikAmAM) vargIkaraNa karyuM che. vargIkaraNa svayaM | arthamAM itihAsanI custatApradhAna arthaspaSTatA, bhUtakALanA je te - paryApta hoIne temAM vargIkRta vigatonuM digdarzana ke upacaraNa karyuM samAjanI je te sthiti vize spaSTatA jovA na maLe chatAM, dhArmika nathI-jo, tevuM temaNe karyuM hota to saMbhavataH graMthanuM che e karatAM ' sAhitya ane tene saMlagna sAhityanAM anya svarUpo, je te kada vadhI jAta. samAjanI paristhitinuM sUcana to kare ja che. chatAM, sAmAnyajanane samajAya tevI rIte temaNe karelA A muddAne tAttvika-zAstrIya carcAno viSaya na banAvIe vagAkaraNanA vigato zvetAmbara mUrtipUjaka jainasamAja mATe nahI, to paNa jina-jaina dharmanA uddabhava ane vikAsanA lAMbA patha paraMtu jemane vaiyaktika jIvanamAM ane anyo sAthe savyavahAra paranA vividha pradezonA samAjonI paristhitinuM darzana karI unnata samAjanuM nirmANa karavuM che temane mATe graMthamAM jainasAhityamAM jovA maLe ja che. jenakakSAsAhityanA vizALa ApavAmAM AvelI vigato ja paryApta che. pratyeka AgamanI sAgaranAM ApaNe darzana karIzuM tyAre eTaluM avazya kahIzuM : jhINAmAM jhINI vigatamAM javuM game ane chatAM zakya nathI te chatAM AgamasAhitya vizeSa pramANamAM tyAranA samAjanuM darzana karAve eka zabdaprayogano Avo khyAla laI laIe to AgamomAM je ja che. Agama sAhitya ane te saMdarbhamAM vizeSa karIne jaina dharma, dhoraNo vize vAto karavAmAM AvI che te samajavAmAM saraLa thaI | jIvana-niSedhaka nathI ja. balake, hatuM tenAthI jIvana vadhAre unnata paDaze. bhagavAna buddha ane mahAvIrasvAmInA samaye magadha (ane thAya, vaiyaktika ane sAmUhika jIvananA vyavahAranAM dhoraNono AjanA bihAra)mAM nigraMtha' zabda pracalita hato. sthULa arthamAM, vyApaka svIkAra thAya tenI jhINAmAM jhINI vigato temAM ApelI vastravihIna kahI zakAya ane nigraMthane pratIka tarIke levAmAM Ave che. samayanA lAMbA patha para AgamasAhitya vikasyuM tyAre te to graMthIo, baMdhana ane maryAdAmAM rAkhanArI Asaktio samayano samAja kevo hato ane e samAjanA naitika-vyavahAro mATenI mukti kahI zakAya. manuSyadeha, Asaktio ane karmonAM kAje kyAM ane kevAM dhoraNonI AvazyakatA hatI tenI talasparzI aneka AcaraNo ane aMtarAyathI vIMTaLAyelo che. te sarvane vigato Agama sAhityamAMthI sAMpaDI rahI che. koIpaNa nizcayAtmaka saMkalpathI dUra karatAM javuM ane maryAdAthI bharelA mAnavasamAja sarvamAnya ane sarvasvIkRta dhoraNo vinA TakI zake jagatanA chellA AvaraNa ke aMtarAyathI mukta thavuM eTale ja mokSa nahIM. e dhoraNonI AcArasaMhitA aMte je te dharma thakI pAmavo athavA jaina darzana anusAra kevaLa jJAna prApta karavuM. AviSkAra pAme che. ATalI sAdI samaja AgamonA gahana vicArone samajavA kAje | paryApta thaze. Jain Education Intemational Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 A Agamo pUrvabhavanI kakSAnuM sthAna, jAtismaraNa, karmabaMdhano kriyAleho, pRthvIkAya, saMyamazraddhA, saMyamamArga, ApakAya, hiMsA, agnikAyika jIvo, zabdAdi viSayecchA, vanaspatikAyika jIvo jevI bAbato AvI jAya che. to e ja AgamomAM saMsArI jIvo, trasakAyika hiMsA, vAkAyika hiMsA, Atma-samatva, vRddhAvasthA, Atmopadeza, hiMsAthI nivRtti, mRtyu ane ekalatA, bhogathI roga, saMpattimoha, strImoha, bhogecchA, kraya-vikraya niSedha, rAgadveSa, parigrahItva, jIvanavidvatA, sukhecchA, asaMyamI jIvana jevI dainika aihika vAto vize paNa vistArapUrvaka lakhavAmAM Ave che. jaina zAstromAM daihika kAryo thakI sarjAtI mAnavavyavahArone khoravI nAkhatI hiMsA, kAmecchA jevI bAbatono niSedha karavAmAM Ave che, to jIvananI kSaNabhaMguratA jevI ekalatA ane mRtyu vize vAta karavAmAM AvI che. zakya che, AgamonI racanA thaI rahI haze tyAre samAjamAM lokeSaNA, rAgadveSa, parigrahatva jevAM samAjamAM dUSaNo peThAM haze. jyAM mAnavadeha hoya tyAM zithilatAo Ave ja ane ajJAnIo temanI pArthiva jIvanavyavasthA rata hoI mokSa, ahiMsA jevI bAbato vIsarI gayA hoya, saMyama adRzya thayo hoya, ekatvanI bhAvanAno hrAsa thayo hoya, mAyAthI mana gherAyeluM hoya, mamatvanA haThAgraha AgaLa laukikasukhane prAdhAnya maLatuM jAya, dharmopadezathI prajA vimukha thatI jatI hoya, upekSAbhAvathI bhaya ane khedamukti thAya che, te vize ajJAna pravarte. Agamoe sArvajanika ane vaiyaktika jIvananAM aneka pAsAM vize ghaNo sAro prakAza pADyo che. jyAre vyakti anekacitta bane tyAre saMyamanA mArgethI vicalita thAya che. zarIrasukha ane bhoga jIvananuM mukhya lakSaNa bane che, hiMsA ane Asakti vadhatAM jAya che, parigraha vadhato jAya che ane samabhAva ane apramAdathI vimukta thatI vyakti saMyamayAtrAno tyAga kare che. tethI, rAgadveSa vadhe che, svatIrthika mAnyatAonuM sthAna anya tIrthika mAnyatAo le che, Atmanigraha ane satyasevananuM sthAna pramAda le che ane pariNAmataH zraddhA, AjJA, buddhi jevAMno lopa thAya che tyAre, tIrthaMkara jIvananA sAcA rAha paratve aMgulinirdeza kare che, dharmamAM dRDhatAno upadeza Ape che, laukeSaNAtyAga karavA kahe che, vairAgyanuM mUlya samajAve che ane dharmamAM pravRtta thavA upadeza Ape che, Adi che tyAM aMta che ane tethI tIrthaMkara mRtyu avazya che tevuM jaNAve che. ATalethI du:khano paNa AraMbha thAya dhanya dharAH che ane jIvanamAM anubhavAtAM du:kha, kleza ane krodhamUlaka bane che tevuM jJAnI tIrthaMkaro jaNAve che tyAre vI2sAdhakano sAco mArga kyo hoI zake te kevaLa jJAnI ja batAvI zake. tyAre, hiMsA, niSkarmadarzitA, karmabaMdhathI viramavAno sadupadeza Ape che. jaina bhAI-baheno vacce eka sAmAnya saMvAda sAMbhaLavA maLe che : karma bAMdhavAM!' pachI, teno artha mokSa prAptine aMtarAyarUpa karmabaMdhanaavasthA samajavI. mokSa ane karmarahitatAne sahasaMbaMdha che. dainika jIvanavyavahAra vaiyaktika ke vyakti vaccenAM karmanAM AdAnapradAna hoI na zake. chatAM, jinadharmopadeza aMtarAya-AvaraNarUpa karmabaMdhanane mokSano mArga kahyo nathI. jevI karmanI sthiti che tevI ja pramAdanI paNa sthiti che. pramAda paNa mokSaprAptine aMtarAyarUpa ja che ane chatAM jIva dharmAbhimukha banI zake che e zraddhA to rahelI ja che. jema karmabaMdhanarUpa che ane pramAda paNa karmabaMdhanarUpa che te ja rIte hiMsA paNa baMdhanarUpa che. jo jinadarzananA pAyAmAM kaMIka vaicArika-vyAvahArika tattva paDeluM hoya to te ahiMsAnuM ja che ane tethI sarva jIvonI e pharaja thaI paDe che ke teo hiMsA-ahiMsAnI, vizeSa karIne ahiMsAnI paribhASA samaje. karmabaMdhana, na karavA jevuM baMdhana tevuM ja mohanuM paNa baMdhana che. bhagavAna mahAvIre chellA vastrano paNa tyAga karyo hato. Asakti paNa baMdhana che ane tyAre AsaktithI gherAyelI vyakti zarIranI asAratA ke nazvaratAne jANatI nathI. jo A ja vAtano artha vistAra karavAmAM Ave to zarIranI asAratA ke nazvaratAthI ajJAnI mokSamArgathI paNa ajJAnI hoya che. dharmasAhityamAM prabodhelA upadezano saMjoga pramANe arthavistAra karavAmAM dharmanA mULa Adezo ke upadezothI vimukha thaI javAtuM nathI. jaina dharmopadeza mAnavadaurbalyane barAbara pArakhe che mATe manuSyanI sauthI moTI nirbaLatAne Asakti ane te thakI udbhavatI parigrahanI sthiti lekhI che tyAre, bodha tethI aTakato nathI. e to AgaLa vadhIne kahe che samatAmAM dharma juo ane Atmazakti keLavI karmano kSaya karo. saMyamane samajo, saMyamanA bheda samajo, zIlanI ArAdhanA karo, AMtarazatrune vaza karo, kopita avasthAno tyAga karo, sarva prakAranI AsaktithI mukta thAva, AjJA ane puruSArthane samajo. zakya che, saMsAratyAgathI parivAramAM kheda thAya te chatAM tenA tyAga mATe taiyAra raho ane kaSAyamuktatA keLavI saMyamI ane prazasta bhAva vadhAro. jagatanA moTAbhAganA dharmomAM aihika, pArthiva jIvana Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 151 vizenI vicAraNA che ane vaLI kyAreka janma-maraNanA pherAnA saMdarbhamAM gataloka ke AvanArA lokanI paNa vAta AvatI hoya che. Agamadarzana A prakAranA vicArathI cheka mukta nathI to, sAMsArika viTaMbaNAothI gherAyelA saMsArI jIvo saMsAramAM rahIne sajIvana vyatIta karI zake che ane cheka vItarAgInI sthitie pahoMce tyAre saMsAratyAga karavA chatAM saMsArane AdarzarUpa mArgadarzaka paNa bane che. jaina Agamo, A arthamAM munio-nigraMtho vize paNa vistArathI kahe che. sAdhunA vyavahAro. vrato, saMsAranI AsaktiothI mukti meLavavAnA vyavahArika-dhArmika-jJAnI mArgo, zarIra TakAvavA jarUrI alpatama jarUriyAto, tapa, asvAda ane anazananuM mahattva, dehakaSTathI mAMDIne AhAratyAga ane saMthArA suddhAM vize manosaMkalpa. saMsArajIvono sahaja sarva maryAdAono tyAga, AhAra ane vihAra vizenI cokkasatA, vihAra vizenAM dhoraNo, tapatnazIla-saMyama mATenI mAnasika taiyArI, zramaNo sAthenA vyavahAra, svadharma ane paradharma sAtheno paNa vyavahAra, jIvamAtra sAthenA vyavahAra, svIkArya hoya tevI nyUnatama cIjo ane tyAjya vizenI cetanA bhASAviveka, vivekI ane zuddha jIvanavyavahAra, pApanivRtti athavA pApakarmanivRtti vizeno Agraha, saMsarga niSedhanA dhoraNe, samyakatva ane saMyamapAlana, pApa-mAyAmohano niSedha-saMsArane samyaka karavAnA AthI vizeSa sArAM dhoraNo kyAM hoI zake? Agamoe saMsArI ane nigraMtho vacce bheda pADyA che. nigraMtha ke muni thavAno mArga Alekhyo che chatAM sarva saMsArIoe saMsAratyAga karavAnuM kahyuM nathI. saMsAramAM rahIne paNa manuSyanA manane jakaDanArI maryAdAothI mukta thavAnA mArgo A sAhitya darzAvyA che. janmathI mAMDIne jIvana vyatIta karavA jarUrI evAM tamAma karmo karatAM rahIne paNa samyaka ane zuddha jIvana jIvI zakAya che tevI AzAeza AgamasAhitya pUrI pADe che. jo jIvana pote baMdhana hoya to jIvananI sarva maryAdAothI manuSya gherAyelo che ane chatAM tevI manuSyasahaja sarva maryAdAo thakI mukta thavAnA syAdvAdane to Agama sAhitya AvarI ja le che. jo, manuSya kevaLa niyativAdamAM ja racyA-pacyo rahe to tenuM jIvana ihavAdI-lokavAdI-pArthivavAdI banI jAya. AyuSyane maryAdA che, asthiratA tenI sauthI moTI maryAdA che. tyAre anAsakta bhAve, manuSyasahaja sarva maryAdAo para nigraha lAvI zakAya che. je Avo nigraha-parityAga lAve te ja sAco nigraMtha tevo kaMIka artha ApaNe karI zakIe. jyAM, manuSya tenI maryAdAone jItI zakato nathI te jina banI zakato nathI, mokSAbhilASI thaI zakato nathI, teNe karelAM karmAnusAra te bhavabhramaNa karato rahe che, parivArajanonA mohanAM baMdhanomAM jakaDAyelo rahe che. dharmazravaNathI vegaLo thato jAya che ane ajJAnamAM DUbe che. je dhIra che te asaMyamI jIvana vyatIta karato nathI ane tethI tene jIvanano kyAreya pastAvo thato nathI, pariNAmataH sarva aMtarAyone dUra karato jAya che. jo Asakti ja badhAM manuSyasahaja baMdhananuM aneka kAraNomAMnuM mukhya kAraNa hoya to tenAthI pramAda ane hiMsA uddabhave che. tethI, dhIra ane saMyamIe kAcabAnI peThe pApakamone saMkoravAM joIe. naraka eTale ja ghora aMdhakAra, jIvanaparyata vedanA sahana karyA karavI. mATe saMbaMdha tyAga karavo, apratibaddha vihArI banavuM, anAsakta banIne rahevuM, uNodarIthI saMtoSa mAnavo, bhASA ane vyavahAramAM viveka rAkhavo, krodha ane AkrozathI jojana dUra rahevuM, kaSAyono tyAga karavo, prazaMsA ane pUjAthI dUra rahevuM, ekatvanI bhAvanA rAkhI dhanasaMcaya jevI parigrahI vRttino tyAga karavo, mithyASTine durgati mAnavI. anAsakti ane ahiMsA eTale zUnyavAda nathI. zUnyavAda chevaTe akriyAvAda paratve laI jAya che. sAco saMyamI ane AtmanigrahI kriyAvAdI che, karmakSaya kare che, dharmopadeza kare che, loka-mokSa-saMsAra-janmamaraNAdithI jJAta bane che, jIvamAtra para prema rAkhe che, saraLa vAvyavahAra kare che, sarvajIva paratvenA bhAvathI Atmazuddhi kare che ane te sAthe eTaluM paNa jANe che ke devagati mATe manuSyAvatAra jarUrI che, Avazyaka che. Agamoe IhalokanA mAnavasaMsAranI vAta kahI che te sAthe manuSyatara jIvonI paNa vAta kahI che. bhUlokanI vAta kahI che to aMtarikSa ane tenA padArthonI vAta paNa kahI che, meru parvatanI vAta kahI che to sUryamaMDalanI vAta paNa kahI che. to nakSatramaMDaLa, ihalokanI nadIo, vividha parvato, samayanA mApa samAM mahinA ane tenA bheda, trividha Rtuo, tithio, saMvatsara ane tenA peTA bhedo, vividha kuTo, aMtarikSa ane ihalokanI dizAsUcana mATenI dizAo, vRkSo-vanarAjiovano-IhalokanA vividha pradezane vize paNa vAta kahI che. je samaye AgamonI racanA thaI haze tyAre AjanAM vaijJAnika sAdhano kyAM hatAM? Aje, A badhAM sAdhano AvavAM chatAM mAnavajAta prakRtithI vimukha thatI jAya che e paNa satya che. AgamasAhityane jinadharmanA zAstra tarIke kSaNabhara vIsarI jaIe to paNa AjathI seMkaDo varSo pahelAM racAyelA A Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 dhanya dharA: GucvA yauguDyA ! ekaMvAsamA RENA ke A sIsa loko ja che jIurat sAhityamAM paDelA viSayavaividhyano svIkAra karIe. te sAthe e paNa svIkAra karIe ke samRddhinI dRSTie, sAdhana-upakaraNonI dRSTie Ajano yuga kadAca AgamasAhitya racAyuM tenI sarakhAmaNIe vipulatAne AMbI gayo che chatAM vyavahAro ane te sAthe bhASAmAM keTalo daridra banato jAya che! jo, doSa e sajIvananI zithilatAnuM dyotaka che to te vaiyaktika jIvanane khoravI nAkhe che te sAthe sAmUhika vyavahArosaMbaMdhone paNa dUSita kare che. mATe, jagatanA sarva dharmoe AvA vaiyaktika ane sAmUhika doSone cAritryazithilatA para niSedho mUkyA che. jaina dharmanA Agamo, AjathI aDhI hajAra varSa para A rIte vicAro mUkI gayA hoya to tenA be sUcitArtho che : eka, e sAhityanI mAnavajIvanane jovAnI ane samAjavyavasthAne goThavavAnI sUjha, ane be, e samaye pravartamAna samAjanuM paDatuM pratibiMba. jo, samAjamAM zithilatA AvI na hota ane badhuM ja supere cAlatuM hota to AgamasAhitye ATalA badhA UMDANathI manuSyanA svabhAva ane vaiyaktika ane sAmUhika vyavahAro-saMbaMdho vize ATalA vistArathI lakhavuM paDyuM na hota. samAjanA dhurINo, hitaciMtako ane jainadharmAnusAra tIrthakaro ane munizrIoe tyAranA samAjanI ciMtA karavI paDI eTaluM paNa Agama sAhityamAMthI svIkArIe. jo vaiyaktika jIvana kATakhUNe Ave to anyoe paNa potAnA jIvanane vyavasthita karI kATakhUNe lAvavuM paDe. Agama sAhityamAM jIvanano nakAra nathI, jIvanamAM rahelAM doSo-maryAdAono nakAra che, jIvanane zuSka banAvatAM AcaraNono upadeza nathI, balka vaiyaktika ane sAmUhika jIvanane unnata banAvavAnA Adezo che. manuSyanI aMgata jIvanamAM ane anyo sAthenA vyavahAronI sauthI moTI kasoTI zIla ane saMyamanI che. AgamasAhitya, e vize phoDa pADIne kahe che. je aDhI hajAra varSa pahelAM sAcuM hatuM te Aje paNa che ane AvanArA kALamAM eTaluM ja sAruM raheze. Agama sAhityane jIvana-sajIvana vitAvavAnAM dhoraNo tarIke lekhIe, jIvananA kAvya tarIke paNa lekhIe. AgamasAhitya jagatano koIpaNa samAja sAhitya vinAno hato nahIM ane che paNa nahIM. custa arthamAM jene bhASA kahIe chIe, vyAkaraNanA niyamothI baddhabhASA AvI na hatI ane kevaLa lokabolI para mAnavavyavahAro cAlatA hatA tyAre paNa koIne koI svarUpe sAhitya ke sAhityika prakAra to hato ja. hAlaraDuMne sametazikhara parvata para zrI pArzvanAthanuM nirvANa, mokSakalyANaka teramI zatAbdinA hastalikhita kalpasUtratA tADapatra uparathI sAhityanA prakAra tarIke bhale lekhavAmAM na AvatuM hoya to paNa temAM sAhityanAM lakSaNo to pahelAM ja che. hAlaraDAMthI mAMDIne mahAkAvyonI vacce sAhityanAM aneka svarUpo AvI ja jAya che. mAnavajIvana eTaluM badhuM zuSka banI gayuM nathI ane manoraMjanathI mAMDIne bodhAtmaka ke subhASito svarUpe mAnavaabhivyakti thAya ja che. ekaladokala ane rakhaDato-pharato manuSya paNa koIne koI ugAro kADhato ja hato ane e udgAromAMnA ghaNA geya paNa hatA. mAnavajAtanI utkrAMtimAM vividha prajAsamUhoe bhinna samaye vividha sAhityamAM abhivyaktio joI che--jayAre bhASA AvI na hatI tyAre mRtaparaMparA cAlatI hatI ane kALakrame e ja zruta abhivyaktine zabdanuM lekhita svarUpa paNa sAMpaDyuM. ATalI pUrvabhUmikA paryApta thaze. ahIM, bhASAnA ubhava ane vikAsa ane e vikAsanA pathamAM AvatAM sAhityanAM vividha svarUpone AlekhavAnuM prayojana nathI. jema, anya samAjomAM banyuM che tema ApaNA samAjamAM paNa banyuM che. tyAre, vividhatAothI bharelA ApaNA samAjamAM bhale kula vastImAM sarakhAmaNIe jaina samudAya eTalo moTo na hoya te chatAM e ja samudAye aDhaLaka sAhitya ApyuM che te ApaNe na bhUlIe. e ApaNI sAMskRtika virAsata che, ApaNo amUlya khajAno che. e khajAnAmAMthI ghaNuM badhuM adRzya thayuM che. lekhita svarUpa apAya te pahelAM ane kudaratI ApattionA samaye thatAM sthaLAMtarone kAraNe temAMnuM ghaNuM badhuM lupta thayuM che, te chatAM, je kaMI ApaNI pAse vArasAmAM cAlI AvyuM che te paNa aDhaLaka che. jaina lokaraMjaka kathAo, bodhakathAo je te samayanA samAjanA svarUpane vyakta kare che. te sAthe jainasAhityamAM AgamonuM sthAna viziSTa che. sadbhAgye e AgamomAMnA ghaNA jaLavAyelA che. Jain Education Intemational ducation Intomational Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 153 kAraNa ke valabhImAM trIjI pariSada maLI tyAre e zruta sAhityane kenana enDa komenTarIjha' bahAra pADyuM che to, e ja prakAzake lipibaddha karavAno nirNaya levAyo hato ane tene pariNAme Aje asIma kumAra ceTarjInA lakhANa "e kompiTensiva hisTarI opha ApaNI pAse e amUlya sAhitya upalabdha thayuM che. ApaNe jaina jainajhama'nA be bhAga bahAra pADyA che. vaLI, ApaNA sAhityanA itihAsamAM javuM nathI. ema karavAmAM viSayAMtara thaI gujarAtanA vidvAna nagInabhAI zAhe mULa mohanalAla mahetAnA javAno bhaya che. aMgrejI lakhANanuM gujarAtI bhASAMtara "jainadharma" paNa karyuM che ane cheka 1952mAM, vArANasI khAte, vAsudevazaraNa pragaTa thayuM che. te sAthe, e.ke. kApaDiyA, gopALadAsa jIvAbhAI agravAle, jaina sAhityanA itihAsanI vAta kahI hatI ane temAM jevAne yAda karavA paDe ane bhAratabharanA jaina jJAnabhaMDArone paNa temaNe jainavidyAnAM lakhANone zrI sohanalAla jaina dharmapracAraka yAda karavA paDe. A saMdarbhamAM asaMkhya vidvAnonAM nAmo yAda samiti mAraphate pragaTa karavAno anurodha karyo hato. enA Ave ane chatAM A lekhanI maryAdAmAM e sarvano ullekha karavo saMdarbhamAM, 1953mAM munizrI puNyavijayajInI nizrAmAM zakya paNa nathI. amadAvAdamAM e anurodhanA saMdarbhamAM vicAra karavA keTalAka ApaNe Agama sAhityane kendramAM rAkhIne vicAravuM che vidvAnonuM saMmelana maLyuM. e saMmelanamAM jainasAhityane pragaTa tyAre te saMdarbhamAM aDhaLaka prakAzano thayAM che. kevaLa, jaina karavAno nirNaya levAmAM Avyo ane tatasaMdarbhamAM eka sAhitya kA bRhad itihAsane ja dhyAnamAM rAkhavAmAM Ave to upasamiti banAvavAmAM AvI. becaradAsajI, dalasukhabhAI ane paNa jainasAhityanuM khaMDadarzana karI zakIzuM. vArANasInI A mohanalAla mahetA jevA vidvAno sAthe anya vidvAno-muni graMthazreNI vArANasImAM pragaTa thaI. tenA pahelA bhAganI puNyavijayajI, AcArya jinavijayajI, paMDita sukhalAlajI, prastAvanA paMDita dalasukhabhAIe lakhI che. paMcAvana pRSThonI e vAsudevazaraNa agravAla, pI. ela. vaidya, agaracaMda nAhaTA, prastAvanAmAM temaNe samagra graMthazreNInI yojanAthI mAMDIne bhogIlAla sAMDesarA, indacandra zAstrI, padmanAbha jaina, bAvAcaMda vaidikadharma ane jaina dharma, prAcIna yati-muni-zramaNa tIrthakaronI vIracaMda (jayabhikhkhuM), paramAnaMda kApaDiyA-paNa joDAyA. paraMparA, AgamonuM vargIkaraNa, aMga-upAMga, aMgabAhya sAhitya, temAM, becaradAsajInA putra bhASAzAstrI prabodha paMDita paNa hatA. chedasUtro, Agamaviccheda, bhagavAna mahAvIrano samaya, A sarvanA athAga prayatno thakI Azare cAreka hajAra zrutAvatAra jevI aneka bAbatone AvarI lIdhI che. to bAkInAM pRSThomAM ATha bhAgomAM ApaNane jaina sAhitya kA bRhad ATha prakaraNo ane traNa pariziSTo paMDita becaradAsajInAM lakhelAM itihAsa' (hindI bhASAmAM) sAMpaDyo che. prathama bhAga (aMga che. I.sa. 1306mAM AcArya jinaprabhanI nizrAmAM Agamone Agama), bIjo bhAga (aMgabAhya Agama), trIjo bhAga vyavasthita karavAnuM kAma thayuM enI vigatomAM jatA nathI. prophesara (AgamomAM vyAkhyAtmaka sAhitya), cotho bhAga (karmasAhitya va kApaDiyAe 'e hisTarI opha dha kanonikala liTarecara opha Agamika prakaraNa), pAMcamo bhAga (dArzanika va lAkSaNika jainAsa'mAM tenI vistRta carcA karI che. paM. dalasukhabhAIe "jaina sAhitya), chaThTho bhAga (kAvyasAhitya), sAtamo bhAga (tamila, sAhitya kA bRhad itihAsa'nA bhAga 1nI prastAvanAmAM kannaDa evaM marAThI jaina sAhitya) ane AThamo bhAga (apabhraMza upalabdha jaina Agama sAhityanuM vargIkaraNa ApyuM che. temAM temaNe jaina sAhitya)-A samagra graMthazreNI jainetaroe paNa manana zvetAmbaroe svIkArelAM agiyAra aMgo, bAra upAMgo, dasa karavA jevI che. e vize thoDIka vigata jatAM pahelAM anya prakIrNako, cha cheda sAhityasvarUpo, be cUlikAsUtro ane cAra keTalIka sAhityika kRtio vize paNa kahevuM ucita thaze. mUlasUtro darzAvyAM che. caukhambAe bahAra pADelI e graMthazreNI sAthe DaoN. jagadIzacandra temaNe karelA vargIkaraNamAM agiyAra aMgomAM AyAra jainanA lakhANa "prAkRta sAhitya kA itihAsane paNa yAda karavuM (AcAra), sUyagaDa (sUtrakRta), ThANA (sthAna), samavAya, joIe. moTAbhAganuM jaina sAhitya prAkRta (ke ardhamAgadhI)mAM vikhyAtapannati (vyAkhyAprajJapti), nAyAdhammakahAo (jJAtadharmahoI, teno vikAsapatha jANavo jarUrI che. munzI manoharalAla kathA), uvAsagadasAo (upAsadazA:), aMtagaDadasAo (antapablizarsa prAiveTa limiTeDe e ja lekhakanuM aMgrejInuM lakhANa kudazaH), anuttarovavAIyadasAo (anuttaraupapAdikadazA:), lAipha ina enaziyanTa inDiyA ejha DepiTTeDa ina dha jaina pahAvAgaraNAI (praznavyakaraNAti), vivA-suyaM (vipAkazrutam) Jain Education Intemational Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 dhanya dharAH ane dRSTivAda jaNAvyAM che. joke, daSTivAdano ullekha maLe che (Avazyaka) ane piDanijuti (piMDaniryukti). to, chatAM tenuM sAhitya maLatuM nathI ane tethI zvetAmbara saMpradAye sthAnakavAsI ane terApaMthI piMDaniryuktine svIkAratA nathI. kevaLa agiyAra Agamone svIkAryA che. zvetAmbaronA traNe pratyeka dhArmika vicArapravAhamAM samayanA vaheNa sAthe mULa saMpradAyo A svIkAre che. vicArane anusaratuM sAhitya umerAtuM jAya che. tevuM ja jyAM sudhI jainasAhityamAM upAMgone nisbata che tyAM sudhI jainasAhityamAM paNa banyuM che. eka samaye AgamonI saMkhyA bAra upAMgo svIkArAyAM che. uvavAIyaM (papAtika), paMcyAsI sudhI pahoMcI gaI hatI tyAre, terApaMthano saMpradAya rAIpaseNaIjja (rAja) athavA rAyavaseNiyaM (rAjapraznIyaM), temAMthI batrIsane mAnya kare che ane mUrtipUjaka zvetAMbara saMpradAya jIvAjIvAbhigama, paNavaNA (prajJApanA), sUyaskRtti upalabdha pistAlIsane ja mAnya kare che. jevuM terApaMthanuM che tevuM (sUryaprajJapti), jaMbudIvapaSNatti (jabUdvIpaprajJapti), ja sthAnakavAsI saMpradAyanuM paNa che. teo kevaLa batrIsa Agamone nirayAvalio (nirayAvalikA), kapavaDisiyAo ja mAne che. eka samaye, digaMbara saMpradAya, bAra aMga ane cauda (kalpAvataMsikA ), puphivaliyo (puSyikA:), puphacUlAo aMgabAhya (kula chavvIsa)ne mAnya karato hato. AgamonI saMkhyA (puSpacUlA:), ane vahidAsAo (vRSNidazA:)-jevAM bAra vadhatI gaI tenuM kAraNa kAlAntare gaNadharonA upadezo paNa upAMgo dalasukhabhAIe karelAM vargIkaraNamAM jovA maLe che. Agamono bhAga banI gayA hatA. temanA vargIkaraNamAM dalasukhabhAIe dasa prakIrNako jevuM anya dharmonA sAhitya vize kahI zakAya tevuM jaNAvyAM che-causaraNa (catu zaraNa), AripaccakakhANa jainasAhitya vize paNa kahI zakAya. zrutasAhitya jyAre lekhita (AturapratyAkhyAna), bhattaparinA (bhaktaparijJA), saMthAra prakAra bane che tyAre eka ja sAhityanA mULa kartA nizcita karI (saMstAra), taMDulaveyAliya (taMdulacArika), caMdavenjaya zakAtA nathI. vaLI, zrutasAhitya paNa paraMparAthI "mukhathI karNa' (candavedhyaka), deviMdaWya (devendrastava), gaNivijja prakAranuM hoya ane vizALa bhUmipradezamAM vasatA aneka (gaNividyA), mahApaccakakhANa (mahApratyAkhyAna) ane vIratyaya janasamudAyomAM e pracalita bane tyAre, kartA nizcita karI zakAya (vIrastava)no samAveza thAya che. A dasa prakIrNako nahIM to, mULa svarUpa ane temAM thatA rahelA umerA vacce paNa dalasukhabhAInA jaNAvyA pramANe kevaLa zvetAmbara mUrtipUjaka bheda pADI zakAto nathI. tethI, eTaluM kahI zakAya, AgamasaMpradAye mAnya karelA che. anya be saMpradAyo temane mAnya karatA sAhityano uddabhava kayAre ane kevI rIte thayo, kyAM thayo, konA nathI. chatAM, temanuM sAhitya mUlya to rahe ja che. thakI thayo-A badhuM nizcita kahI zakAya nahIM ane tevuM e prakAzanamAM dalasukhabhAIe cha cheda darzAvyA che- karavAnI jarUra paNa nathI. tyAre, je te sAhityamAM rahelI AyAdasA athavA dasA (AcAradazA), kapta (kalpa), vavahAra bodhasAmagrI mukhya che-kAlanirNaya ke kanirNaya nahIM evuM (vyavahAra), nisIha (nizItha), mahAnisIha (mahAnizItha) ane | svIkAravuM rahyuM. AgamonI racanA IsvIsana pUrvenI che. jIyakappa (jItakalpa). jema upara jaNAvelAM prakIrNako kevaLa aMte, zrutajJAna akSarabaddha bane che ane akSarabaddha zvetAmbara mUrtipUjaka saMpradAya svIkAre che te ja rIte zvetAmbaromAM lekhita rUpa dhAraNa kare che. RSibhASita sAhitya lokAdara ane traNe saMpradAyomAM sthAnakavAsI ane terApaMthI chellA be cheda lokasvIkAra pAme tyAre ane jyAre te ja sAhitya lipibaddha bane (nizItha ane mahAnizItha)ne svIkAratA nathI. jyAre, dharma tyAre samaya ane saMjoga pramANe ghaNAM parivartano AvI jAya saMgaThita thAya ane vividha saMpradAyo temAMthI udbhave tyAre e che. jyAre, ApaNe RSibhASita sAhitya vize vAta karatA ja dharmanAM badhAM ja zAstrone tenA badhA ja saMpradAyo svIkAratA hoIe tyAre, e graMthazreNImAM paMDita becaradAsajIe "jaina haze tevuM kahI zakAya nahIM. zruta'mAM jaNAvelA RSione jANavA joIe-kAraNa ke, aMgadalasukhabhAIe, temanA vargIkaraNamAM nandI ane upAMga ane te sAthe saMlagna anya dhArmika sAhitya koIne koI aNuyogadArA (anuyogadvArANi) ema be cUlikAsUtro ApyAM RSino ullekha kare ja che. paMDita becaradAsajIe RSibhASita che. temaNe, cAra mUlasUtro jaNAvyAM che--uttarajjayA sAhityanA saMdarbhamAM keTalAka RSionAM nAma darzAvyAM che(uttarAdhyAyA:), dasayAliya (dazavaitAlika), Avasmaya asita devala, aMgarisi-aMgirasa-bhAradvAja, mahAkazyapa, Jain Education Intemational Education Intemational Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 155 saMkhalipura (bhagavAna mahAvIrasvAmInA samaye thaI gayA), che-jainavicAra paraMparAnA pAyAnA A vicArane na bhUlIe. jaSNavakka-yAjJavakya, bAhuka, madhurAyaNa (mAthurAyaNa, Asakti ane parigraha thakI baMdhAtA manuSyane mukta karavAmAM ja soriyAyaNa, varisavakalaha, AriyAyaNa, gAthApatiputra, tasuNa, sAcuM kevaLajJAna raheluM che e vicAra jainaparaMparAmAM rahelo che. rAmaputta, harigiri, mAtaMga, vAyu, piMga mAhaNaparivAyA jainaparaMparAmAM, gaNadharoe sUtronI racanA karI che. eno brAhmaNaparivrAjaka, araNa mahAsAla, nArAyaNa, sAtiputra- e artha thayo ke je Agamo upalabdha che tenI racanA gaNadharoe zAkyaputra buddha, dIvAyaNa-dvaipAyana, soma, yama, varuNa ane karI che. tIrthakaronA upadezamAM sAmya hoya che te ja rIte vaizramaNa jaina graMthomAM ullekhAtA naSi-munionAM keTalAMka nAmo AgamomAM paNa sAmya che-jIvanane, aMtarAya vinAnuM karavAnA che. badhA ja RSi-munio jaina na hatA. jemake, bhagavAna AcAro che, dhoraNo che ane kaMIka vizeSa arthamAM niSedho che. mahAvIranA samaye temanA samakAlIna ane e ja pradezamAM Agamo, bhagavAna-praNita hoya paNa graMthastha gaNadharothI thayA bhagavAna buddha paNa thaI gayA hatA. hoI jenaparaMparA pramANe je Agamo racAyA che te sahAyaka graMtho paMDita becaradAsajIe e graMthazreNInA pahelA bhAgamAM, nathI, balba, mULa-aMga graMtho che. jo bhagavAne artha Apyo hoya sacelaka paraMparAmAM agiyAra aMgomAM pado ane have aprApya to gaNadharoe artha Apyo che ane tethI Agamono mULa artha evA bAramA aMga dRSTivAda pahelAMnAM cauda aMgonAM pado ApyAM zrutajJAnamAM rahelo che. jema anya dharmomAM thayuM che tevuM ja che. e ja rIte acelaka paraMparAnI paNa vigato ApI che. zakya jainadharmamAM paNa thayuM che-zruta paheluM Ave ane pachI zAstralekhana. che, hajAro ane lAkhonI saMkhyAmAM darzAvAtAM padonI saMkhyAnuM bhAratanAM dharmazAstro vize eka viziSTa mAnyatA rahelI che. zakya na paNa bane-kAraNa, ATalAM badhAM pado sacelaka ane eTale ke jo e jJAna anaMtakAlanuM hoya to tenA racayitA laukika acelaka paraMparAmAM hatAM tenuM koI pramANa maLatuM nathI. e sAMkhyika zabdonA lakhanAra manuSyo, matsya mAnavo hoI zake nahIM.-mATe, e anizcitatA chatAM eTaluM svIkAravuM rahyuM ke tamAma aMgonuM sAhitya zrata che. manuSyanuM kartRtva, tene zabdadeha ApavAmAM che. tethI, AvuM vipula pramANamAM haze. zruta sAhityamAM aneka prajAsamUhonI jJAna apauruSeya ane alaukika che. chatAM, mULa zAstranuM svarUpa e kAlAntare thatI umeraNInuM yogya mApa nIkaLI zake nahIM. ja rahe che ane temAM manuSya thakI navo umero thato rahe che. aMgazruta jaina paraMparAmAM AgamonI bhASA bhale ardhamAgadhI ane sAhityano sIdho saMbaMdha gaNadharo sAthe che ane aMgabAdhazrata vaiyAkaraNIonI dRSTie prAkRta hoya te chatAM zabda ke bhASAnuM sAhityano saMbaMdha sthaviro sAthe che evI jainamAnyatA svIkAravI mahattva e paraMparAmAM nathI. tyAre jainaparaMparAmAM zabda ke bhASAne rahI. jo jJAnano sarvasvIkRta artha mukti thato hoya to jaina sthAne bhAva para bhAra mUkavAmAM Avyo che. e ja paraMparA paraMparAmAM jJAnano artha nirvANa-kevaLajJAna thAya che. pramANe, bhASA bhAvane bAMdhI de che ane tethI cittazuddhi ke vItarAgadazAthI prApta thatI aMtima avasthA eTale ja kevaLajJAna AtmavikAsane avakAza raheto nathI. bhASA to kazAka tevo artha ApaNe karI zakIe. manobhAvane vyakta karavAnuM sAdhana che, saMjJA che. aMte, bhagavAna mahAvIre je upadeza Apyo tene zabdabaddha jainaparaMparAnuM pradhAna dhyeya kevaLajJAna-mokSa prApta karavAnuM che (athavA sUtrabaddha) karyo gaNadharoe, tyAre zabdabaddha ke sUtrabaddha ane te mATe cittazuddhi anivArya che--mATe, A paraMparAmAM karanAra mULa racanAkAra kahI zakAtA nathI. jenaparaMparAmAM, tyAga, tapa, saMyama para bhAra mUkavAmAM Avyo che. cittazuddhi tarapha Agama zabda vyApaka rIte svIkArAI gayo che. temanA upadezanI laI jatA mArga para bhAra ApIne aMgagraMthomAM viSaya-vaividhya saMkalanA 'dvAdazaaMgo'mAM thaI hatI. jo, jainetara brAhmaNo (ane paNa aneruM che. ihalokane sparzatI sarva bAbatonuM upavaraNa temAM vyApaka arthamAM hiMduo) mATe "vedo' mULa zAstro hatA ane tethI jovA maLe che ane chatAM, mokSaprApti ane kevaLajJAnane hAMsala tenA racayitA koI eka vyakti ke RSi na hatA tevuM ja karavA mATe jainaparaMparAmAM yajJa-yAgAdi, bhoga, Ahuti, 'Agamo' vize kahI zakAya. 'vedo' kyAre racAyA ane koNe kriyAkAMDo, jIvanane mULa lakSyathI vicalita karanArA sarva racyA e mukhya nathI. jJAnanA e Adi stroto che tevuM svIkArAtuM vyavahArono niSedha karavAmAM Avyo che. je mokSagAmI che te hoya to "Agamo' vize paNa tevuM che kahevuM paDe. jenaparaMparAnA vItarAgIe che tethI manuSyasahaja sarva nirbaLatAothI te mukta pAyAmAM 'Agamo' che. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 DAdarA gaNitA vittavara naag| kAlagatiai mAsamahAma dikhADala vi RNunAra ni disAsakhA samaya sama pAraka AsA hastalikhita sacitra jainagraMthato namUno teramI zatAbditA hastalikhita kalpasUtratA tADapatra uparathI (AmAM aSTamaMgaLa paikItA maMgaLo che.) jaina upAMgasAhitya bhAratanI vizALatA kevaLa bhaugolika nathI. bhAratanI vividhatA paNa kevaLa sAmAjika nathI ja. jainetara (hiMdu janasamudAya)nuM sAhitya jeTaluM prAcIna che ane vividhatAthI bharapUra che tevuM ja jainasAhityanuM kahI zakAya. jainetara sAhityamAM veda, upaniSada, smRtio, purANothI mAMDIne jene sAhityika racanAo kahI zakAya tevuM vizALa sAhitya racAyuM che. evuM ja bauddha sAhitya vize paNa kahI zakAya. ApaNA viSayanA saMdarbhamAM ApaNe jainetara sAhityanA ATalA ullekhathI vizeSa vigatamAM jatA nathI. eTaluM avazya kahIzuM, jagatabharanuM sAhitya eka samaye zrutasvarUpanuM hatuM. jyAre, lakhANabaddha karavAnI ghaNI badhI asuvidhAo hatI tyAre peDhIo ane saikAo sudhI tevuM sAhitya cAlatuM rahyuM. tADapatrIo-bhojapatro jevA para e lakhANabaddha thayuM na hatuM tyAre tevA zruta sAhityamAM vadhAro-ghaTADo thato rahe e svAbhAvika che ane, bhArata jevA vizALa bhUmipradezamAM prajAsamUho sthaLAMtaro karatA rahe tyAre tevuM sAhitya vividha bhASAomAM racAtuM jAya, temAM sthAnika khAsiyato umerAtI jAya, saMjogo badalAtA ke anubhUtio badalAtA tenA sAhityika ane apekSAtmaka svarUpamAM paNa parivartana AvatuM jAya. sAhitya e to vahetI nadInA jaLa jevuM che. e satata vahyA ja kare che. tyAre, tenA raciyatA koNa hatA, koNe zo pheraphAra karyo, kyA pradezo ane prajAsamUhomAM te pharatuM rahyuM, tenuM Adi svarUpa kevuM hatuM--jevI carcAo saMzodhana karanArAone avazya game. jyAM sudhI sAmAnyajanane nisbata che tyAM sudhI tevI carcAomAM temane rasa nathI hoto ane tethI tevI vitaMDAmAM paDavAnI jarUra paNa nathI. to, e sAthe e paNa umeravuM joIe dhanya dharA ke koIka sAhitya cirakALa sudhI TakeluM rahe che kAraNa ke AsthA e sAhityane TakAve che. tethI, evA sAhityane tarkanI eraNa para cakAsavAno AyAma karyA vinA evA sAhityanI alaukikatAno svIkAra karavo joIe ane e ja svarUpe evA sAhityane svIkAravuM joIe. zraddhA ane tarka-A baMnenI zAstrIya carcA karavI mithyA che. sAmAnyajana ene svIkAre che ane tethI te cirakALa paryaMta TakeluM rahe che. sAhitya ane itihAsa vaccenA saMbaMdhanI paNa carcA karavI nathI. je te samaye racAtuM sAhitya, samAjamAM pravartatI vAstavikatAothI bhinna hoI zake nahIM. tyAre, je te samaye racAyelA sAhitya thakI tavArIkhiyA itihAsanI khoja karavAno AyAma paNa na karIe. samagra jainasAhityamAM AgamonuM sthAna che tevuM ja sthAna aMgabAhya sAhityanuM paNa che. vArANasInI pArzvanAtha vidyAzrama zodha saMsthAna' nAmanI saMsthAe ATha bhAgamAM 'jaina sAhitya aa vRk tihAsa' prakAzana kareluM che. tenA bIjA bhAga 'aMvAgha Agama'nA lekhako DaoN. mohanalAla mahetA ane DaoN. jagadIzacandra jaina che. vArANasInI A graMthazreNI jaina ane jainetaro mATe eTalI ja upayogI che. tethI, e graMthazreNInA bIjA bhAgamAM aMgabAhya AgamasAhitya vize ApavAmAM AvelI vigatono khyAla paNa saMkSiptamAM ApavAno prayAsa A lekhamAM karavAmAM Avyo che. jo, aMga AgamonI racanA : mahAvIrasvAmInA gaNadharoe karI che to aMgabAhya sAhitya evAM upAMgonI racanA sthaviroe karI che ane chatAM, samayAnusAra AcAryoe e baMne prakArane joDavAno prayatna karyo che. A graMthanA baMne vidvAna lekhakoe aMgabAhya Agamone pAMca bhAgamAM vaheMcyA che-eka upAMga; be mUlasUtra; traNa chedasUtra; cAra cUlikAsUtra; ane pAMca prakIrNaka. upAMga sAhityamAM bAra graMthono samAveza karavAmAM Avyo che--aupapAtika, rAjapraznIya, jIvAjIvAbhigama, prajJApanA, sUryaprajJapti, jambudrIpaprajJapti,candraprajJapti, nirayAvalikA athavA kalpikA, kalpAvataMsikA, puSpikA, puSpacUlikA ane vRSNidazA. prAcIna sAhityane nisbata che tyAM sudhI tenI racanA vize cokkasakALa ke varSa athavA varSo nakkI karI zakAya nahIM. kAlakAcArya (zyAmArya)nA kahevA pramANe te sarvanI racanA vikrama saMvata pUrve 135thI 94 sudhImAM thaI haze. bIjo bhAga mUlasUtrono che. mUlasUtromAM cArano ja samAveza che-uttarAdhyayanasUtra, AvazyakasUtra, thAya Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 dazavaikAlikasUtra ane piMDaniryuktisUtra athavA oghaniryuktisUtra. mahAvIrasvAmIe koI graMthanI racanA karI na hatI. temanA jIvanakALa daramiyAna teo satata vihAra karatA rahyA ane upadeza ApatA rahyA. e upadezono saMgraha karavAnuM kAma temanA ziSyoe karyuM hatuM. A sUtrane mahAvIrasvAmInA aMtima upadeza tarIke paNa mAnavAmAM Ave che. jo, A sUtrane mahAvIrasvAmInA upadeza ke upadezonA saMgraha tarIke lekhavAmAM AvatuM hoya to te mahAvIrasvAmInA nirvANa pachInI kRti hoI zake. zramaNo (sAdhuo)nA AcaraNanI saMhitA eTale AvazyakasUtra. jainasAhityamAM zramaNa ane zrAvakanA AcaraNanAM dhoraNo ApavAmAM AvyAM che. trIjuM mULasUtra dazavaikAlika che. tenI racanA zayyabhava nAmanA brAhmaNe karI hatI ane temaNe jainadharma apanAvyo hato. cothuM sUtra piMDaniyukti athavA oghaniyukti che. A chellA sUtranI racanA vikrama saMvatanI pAMcamI ke chaThThI sadImAM thaI haze ane tenA racayitA AcArya bhadrabAhu (bIjA) hatA. chedasUtronI saMkhyA cha che-dazAzrutaskaMdha, bRhadakalpa, vyavahAra, nizItha, mahAnizItha ane jItakalpa athavA paMcakalpa. evuM mAnavAmAM Ave che ke dazAzrutaskandha, bRhadakalpa ane vyavahArasUtranI racanA bhadrabAhu pahelAe karI hatI. nizIthanA racayitA bhadrabAhu ke vizAkhagaNi hoI zake. mahAnizIthanA racanAkAra AcArya haribhadra mAnavAmAM Ave che. jItakalpasUtranI racanA AcArya jinabhadre karI hatI ane cUlikAsUtronA nandI ane anuyogadvAra che ane nandInA racayitA devavAcaka che ane anuyogasUtranA AryarakSita che. prakIrNomAM catuH zaraNa, AturapratyAkhyAna, mahApratyAkhyAna, bhaktaparIkSA, tandulavaicArika, saMstAraka, maraNacAra, gaNividyA, devendrastava ane maraNasamAdhi Ave che. temAM catuHsaraNa ane bhaktaparIkSAnI racanA vIrabhadragaNie karI hatI. anya prakIrNo koNe racyA te spaSTa nathI. upAMgo aupapAtika upAMga A pahelA upAMgamAM zarUAtanA pAThamAM campAnagarInuM adbhUta varNana che. aupapAtikano artha aupapAdika (uvavAIya) eTale ke utpanna thanAra thAya che. temAM campAnagarIno rAjA kuNika ane mahAvIrasvAmInI vAta Ave che. te samaye rAjAnA prAsAda, tenA koThAgAra ane AyudhAgAra, tenA adhikArIo, nagaranA zreSThI sameta nAgariko, hAthI-ghoDA-ratha, AbhUSaNo, rANIvAsa ane dAsa-dAsIo, dhajA-patAkA-chatra, zikSAvrato 15 (pAMca aNuvrato ane sAta zikSAvrato), nagaranA kArIgaro, rakSako, vAjiMtro, vividha prakAranA daMDa, mRtyunA prakAra, vidhavA strIo, vrato ane sAdhuo ane temanA prakAro, gaMgAtaravAsI vAnaprastha tApasonA prakAro, pravrujita zramaNo, brAhmaNa parivrAjako, kSatriya parivrAjako, amaMDa parivrAjaka ane tenA sAta ziSyonI vAta, botera jeTalI kaLAo, AjIvikonA prakAro, anya zramaNo, mata pravartako--A sarvanI rocaka vigato ApavAmAM AvI che. jhaDapathI badalAtA jatA jamAnAmAM ApaNI jIvanazailI, ApaNA sarva vyavahAro ane saMsthAo zikSaNavyavasthA ane te sAthe saMlagna kaLAo sameta aneka bAbato, ApaNA dainika jIvana sAthe saMkaLAtI sthULa bAbato jevI aneka bAbato paNa badalAtI javA mAMDI che ane have ApaNI vAtacItanI ane sAhityanI bhASAmAMthI paNa ghaNA badhA zabdaprayogo lupta thavA mAMDyA che tyAre kyAreka thobhavuM paDaze, pAchuM vaLIne jovuM paDaze, adRzya thatAM jatA bhASA-zabdaprayoga yAda karavA paDaze. sadIo pahelAMno samAja kevo hato teno khyAla AvA sAhitya thakI ja Ave 'bhagavadgomaMDala'mAM cosaTha kaLAono ullekha che. botera kaLAono ullekha che ke nahIM te jANatA nathI. vAtsyAyananA 'kAmasUtra'mAM cosaTha kaLAonuM varNana maLe che. e samayanA samAjamAM kaI bhASAo kayA pradezamAM bolAtI hatI te to A upAMgamAMthI ja jANavA maLe. badhA ja upAMgonA pUrNa pATha maLatA nathI ane jeTalA paNa maLe che te sarva thakI vItelA jamAnAnuM adbhuta citra ApaNane jANavA maLe che. rAjapraznIya upAMga jaina dhArmikasAhityamAM A 'rAyapIseNaIya' upAMga paNa mahattvanuM che. A upAMgamAM 217 sUtro che. A upAMgamAM be mahattvanA bhAga che. pahelA bhAgamAM sUryAbha deva ane mahAvIrasvAmInA meLApanA prasaMganuM varNana che. bIjA bhAgamAM kezIkumAra (bhagavAna pArzvanAthanA ziSya) ane zrAvastInA rAjA pradezI vaccenA saMvAdanI vAta vistRtarUpe jaNAvavAmAM AvI che. jema aupapAtika upAMgamAM AjanA bhAgalapura pAse AvelI te samayanI campAnagarInuM varNana jovA maLe che tema rAjapraznIya upAMgamAM amalakappA nAmanA nagaranuM varNana jovA maLe che. e nagarI samRddha hatI-kheDUto khetI karatA, cokhAnI khetI karatA, gAya-bheMsa-gheTAMbakarAM jevAM pAlatu pazuo rAkhatA, AnaMda mATe sAMDha ane kUkaDA vacce laDAInI ramata yojatA. bhraSTa Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 dhanya dharAH vyavahAro karanArA ane coralUTArAno abhAva hato. zramaNosAdhuo nizcita mane vihAra karatA, naTa-nartako-kalAkArokathAkAro-gAyako-vAjiMtro vagADanArA A nagarImAM vasatA. nagaramAM taLAvo hatAM, ArAma mATe udyAno hatAM, cAre tarapha vividha AyudhothI sajja saMtrIo rahetA ane nagaranuM rakSaNa karatA, hAthI jevAM mahAkAya pazu avara-javara karI zake tevA temAM mArgo hatA, bajAro hatA, temAM zilpIo-kArIgaro temanI * cIja-vastuo vecatA. te nagaramAM AmazAlavana nAmanuM eka caitya hatuM, temAM dhajA-patAkA rahetAM. caitya sugaMdhathI maheMkatuM rahetuM. temAM naTa-nartakI temanI kalA darzAvatAM ane bhakto potAnI manokAmanA pUrNa karavA pUjA karatAM. A nagarano rAjA kulIna hato ane rANI sarvAMgasuMdarI hatI. vizALa prAsAdamAM dAsa-dAsIo, vividha AbhUSaNo ane aneka prakAre baMne AnaMdathI jIvana pasAra karatAM hatAM ane mahAvIrasvAmI vihAra karatAM e nagaramAM AvI pahoMcyA. temanI sAthe ziSyamaMDaLa hatuM. nagarajano vaMdanA karavA mahAvIrasvAmI pAse gayA. e prasaMganuM adbhuta varNana A upAMgamAM ApavAmAM AvyuM che. e sAthe mahAvIrasvAmI ane sUryAbha nAmanA devanA milananI vAta ghaNI rocaka rIte ApavAmAM AvI che. bhagavAna mahAvIrane maLIne prasanna thayelA sUryAbhadeva deva-devIone suMdara prAsAda (vimAna) racavAnI AjJA kare che. e vimAnanuM je varNana, A upAMgamAM ApavAmAM AvyuM che tene rajU karatA zabdo paNa ApaNI vArtAlApa ane sAhityika bhASAmAM kyAMya jovA maLatA nathI. temAM AvelI vAdyonI sUcino abhyAsa karavAmAM Ave to ghaNAM vAdho Aje jovAM paNa maLatAM nathI. sUryAbhadeva, tyArabAda deva-devIone gIta-nRtya zarU karavA AjJA kare che. te sAthe, batrIsa prakAranI nATyavidhionI paNa vigato ApavAmAM AvI che. jemane nATyasAhityamAM rasa che temaNe A nATyavidhionI vigato avazya jANavI joIe. vaLI, sUryAbhadevanA vimAnanuM varNana paNa AvyuM che. A upAMgamAM batrIsa prakAranI nATyavidhio ApavAmAM AvI che-Aje bhASA ane nATyakalAnA kSetre abhyAsa karatA ke te saMdarbhamAM pravRttio-korsa karanArAM A vidhionAM nAma paNa jANe to sAruM. bharatanATyazAstranA abhyAsa mATe A upAMga jANavo mahattvano che, to temAM ApelAM vAdyonAM nAmo paNa Aje keTalAM jANatAM haze? upAMganA aMte rAjA paesInI kathA kahevAmAM AvI che. jIvAjIvAbhigama A trIjA upAMgamAM nava prakaraNo ane 272 sUtro che. pahelAM be prakaraNonI sarakhAmaNIe trIjuM prakaraNa moTuM che ane temAM sAgaro, e sAgaromAM AvelA TApuo ane sAthe sAthe devonAM varNano che. pahelA prakaraNamAM saMsArI jIvo ane tenA prakAro tathA upaprakAro, naraka ane narakanA prakAro, manuSya ane manuSyanA prakAro, devo ane devonA prakAronI vigato maLe che. bIjA prakaraNamAM saMsArI jIvanA traNa prakAro, mahilAo ane puruSonA prakAro jANavA maLe che. trIjA prakaraNamAM narakanI sAta pRthvIonuM varNana maLe che. soLa prakAranAM ratnono ullekha maLe che-"ratna, vaja, vaiDUrya, lohita, mastaragala, haMsagarbha, pulaka, saugandhika, jyotirasa, aMjana, aMjanapulaka, rajata, jAtarUpa, aMka, sphaTika ane ariSTa. zastronA ullekho paNa kevA-mugara, maruTi, karapatra (karavata), asi, zakti, hala, gadA, musala, caku, kuMta, tomara, zUla, sakUTa ane mIDipIla'. are maghanAM paNa nAma ApyAM che-"candraprabhA, maNizalAkA, varasIdhu, varavAruNI, phalaniryAstara, patraniryAstara, puSpaniryAstara, coyaniryAstara" ane te sAthe, "madhu, meraka, riSTha, dugdhajAti, prasannA, nellaka (athavA tallaka), zatAyu, khajUrasAra, mudrikAsAra (athavA drAkSAsava), kApizAyAna, supakva ane kSodarasa' pAtronAM nAmomAM paDatAM nathI. e samayanAM AbhUSaNo paNa kevAM hatAM-'hAra, ardhahAra, vaDhaNaga, mukuTa, kuMDala, vAyuraMga, hemAla, maNijAla, kanakajAla, sUtraka, ucipakaDaga, khuphaga, ekAvalI, kaMThasUtra, magariya, urastha, greveyaka, zroNisUtra, cUDAmaNi, kanakatilaka, phulla, siddhArthaka, karNAvAli, zazi, sUrya, vRSabha, cakra, talabhaMga, tuDaa, hatyimAlaga, valaNa, dInAramAlikA, candra-sUryamAlikA, harSaka, keyUra, valaya, prAlakSma, aMgulodhaka, kAMcI, mekhalA, payaraga, pAdajAla, ghaMTikA, kiMkINI, rayaNorujAla, nUpura, caraNamAlikA, kanakanikaramAlikA'. abhuta-Aje ApaNI bhASAmAM A nAmo paNa kyAM jaDe che? yAda karo premAnaMdanuM AkhyAna 'kuMvarabAInuM mAmeruM'-vaDasAsue kuMvarabAIne ApelI sUcI: vastro, miSTAna, nagaronA prakAro, rAjA, dAso, tahevAro, utsavo, naro, yAno, anarthanAM kAraNo, kalahanA prakAro, yuddhonAM nAma paNa kevAM ApyAM che. jyAre tabIbI sevAo AjanA jevI na hatI ane kevaLa Jain Education Intemational Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 159 nADI parIkSaNa ane zArIrika lakSaNothI rogo pArakhavAmAM saMyama, avadhi, pravicAraNA, vedanA, samughAtu'. badhAM ja AvatA hatA ane tadanurUpa auSadhakIya mAvajata karavAmAM upAMgomAM A upAMga sauthI vistRta che. prajJApanAnA prakAro, AvatI hatI tyAre te samayanA jJAna pramANe rogonAM nAmo paNa upaprakAro vigate ApavAmAM AvyA che. eka udAharaNa laIeH kevAM apAtA hatAM-'durbhuta, kularoga, grAmaroga, nagararoga, ekendriya saMsArI jIvaprajJApanAnA pAMca prakAro che - maMDalaroga, zirovedanA, akSivedanA, karNavedanA, nAsikAvedanA, "pRthvIkAyika, aSkAyika, tejaskAyika, vAyukAyika, daMtavedanA, nakhavedanA, kAru (khAMsI), zvAsa, jvara, dAha, kannU vanaspatikAyika' (khaNaja), khasara, koDha, arza, ajIrNa, bhagaMdara, indragraha, jema ajIva prajJApanA ane tenA prakAro-upaprakAro skandagraha, nAgagraha, bhUtagraha, udvega, ekahikA (ekAMtariyo ApyA che te ja rIte jIvaprajJApanAmAM eka bIvALI ane aneka jvara), kayATikA (be divasanA aMtare Avato javara), trAhikA, bIvALI vanaspationA prakAro ApyA che. jemake eka bIvALI caturthaka, hRdayazUla, mastakazUla, kukSizUla, yonizUla, mArI vanaspatimAM chelIMbu, kerI, jAMbu, kozAgra, zAla, aMkola devonA prakAro, dvIpa-samudromAM AvelA jambudvIpanuM varNana, (pIstAnuM vRkSa), pIlu, selu, salakI, mocakI, bakula, palAza, vanaspatio ane e jaMbUdvIpamAM Avelo vistAra vanakhaMDa. karaMja, putrajIvaka, ariSTa, vibhItaka (baheDA), hastika (haraDe), ane, e vanakhaMDa paNa kevo! temAM AvelAM bhavano ane bhilAvA, ubebharikA, kSIriNI, dhAtakI, priyAla, pUti nibaMkaraMja, temanA para 'chatra, palAkSa, ghaMTo, cAmaro, kamaLo ane temAM suhA, sIsama, asana, punAga, nAgavRkSa, zrIparNI, azoka ane AvelAM gRho 'Alighara, mAlighara, kadalIghara, latAghara, aneka bIvALI vanaspati che--'asthika, tiMduka, kapitthaka, acchaNaghara, prekSaNaghara, snAnaghara, prasAdhanaghara, latAghara, ambADaka, mAtuliMga (bijoruM), bilDa, AzrAtaka (AMbaLAM), garbhaghara, mohanaghara, zAlaghara, jAlaghara, kusumaghara, citraghara, phaNasa, dADama, azvattha (pIpaLo), udumbara, vaDa, nyagrodha, gandharvaghara, Adarzaghara." maMDapa to keTalA badhA- "jAtimaMDapa, nanTivRkSa, pIpala, satharI (zatAvarI), plekSa, kAkodumbarI, yUthikAmaMDapa, mallikAmaMDapa, navamAlikAmaMDapa, vAsaMtImaMDapa, kustumbarI (dhANA), devadAlI, tilaka, lakuca, chatraudha, zirISa, dadhivAsukA, surili, taMbolImaMDapa, mudrIkAmaMDapa, nAgalatAmaMDapa, saptaparNa, dadhiparNa, lodhra, dhava, caMdana, arjuna, nIpa, kuTaja, atimuktakalatAmaMDapa, aployamaMDapa, mAlukAmaMDapa, kadamba'. guccha, gulma, velAo, gAMThavALI vanaspati, ghAsa, zyAmalatAmaMDapa' ane temAM besavAnAM Asano paNa kevAM- valaya, harita jaLamAM pedA thatI dvindriya, trIndriya, caturindriya, haMsAsana, krauMcAsana, garuDAsana, unnata-Asana, praNataAsana, paMcendriya jIvanA prakAro temaja jalacara, sarisRpa, bhUjasRpa, dIrdhAsana, bhadrAsana, prakSAsana, makarAsana, vRSabhAsana, siMhAsana, nabhacara jIvonA prakAro; manuSyanA prakAro, sADApacIsa jeTalA padmAsana, dizAsvastikaAsana'. ane vijayadvAranA rocaka varNana dezo (ke pradezo)nAM nAmo, bhASAo, devo, sthAna pado mATe mULa pATha ja vAMcavo rahyo. alpabahuvapado, sthitipado, paryAyapado, vyutkAntipado, te uparAMta aneka viSayo para varNano che. chellAM cAra ucchavAsapado, saMjJApado, carAcaramapada, bhASApada, zarIrapada, prakaraNo jijJAsuoe joI levAM. jaina sAhityano abhyAsa karyA pariNAmapada, kaSAyapada, indriyapada, prayogapada, vezyApada, vinA bhAratIya sAhityanI samajaNa adhUrI rahe. kAyasthitipada, aMtakriyApada, karmaprakRtipada, karmavedapada, karmavedabaMdhapada, AhArapada, upayogapada, pazyatApada, saMjJIpada, 5navaNA (prajJApanA). saMyatapada, paricAraNApada, vedanIpada, samudhAtapada-A A cothA upAMgamAM kula 349 sUtro che. A sUtromAM upayogamAM zeno ullekha nathI e ja zodhavuM muzkela che. 36 jeTalA viSayone AvarI levAmAM AvyA che-pannavaNA sUryaprajJapti ane candraprajJapti (prajJApanA), sthAna, bahuvaktavya, sthiti, vizeSa vyakrAnti, ucchavAsa, saMjJA, yoni, carama, bhASA, zarIra, pariNAma, kaSAya, A pAMcamuM upAMga che. temAM 108 sUtro che. jyAre, indriya, prayoga, vezyA, kAyasthiti, samyakatva, antakriyA, Adhunika khagoLazAstra zodhAyuM na hatuM ke AkAza athavA avagAhanA-saMsthAna, kriyA, karma, karmabandhaka, karmavedaka, avakAza vize kutUhalathI vizeSa jANakArI hovAnI apekSA rAkhI vedabandhaka, vedavedaka, AhAra, upayoga, pazyatA-darzanatA, saMjJA, zakAya tema hoya ane jyAre AjanuM vikasita yuropa Jain Education Intemational Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 dhanya dharA: aMdhakArayugamAM hatuM tyAre sUryamaMDalamAM AvelA avakAzI padArtho, mahetA ane DaoN. jagadIzacandra jaina (pA 1-113)mAMthI sAbhAra e maMDalanI gatisaMkhyA, prakAzya kSetrano vistAra, prakAzanuM lIdhelAM che. e traNasvIkAra khUba Adara sAthe karuM chuM. avasthAna, prakAzasaMsthAna, udaya-saMsthiti, saMvatsaronAM svarUpa jambudvIpa prajJapti ane tenA Adi ane anta, sUrya-candra vagerenI sthiti-A sarvanuM varNana mahAvIrasvAmI ane gautama indrabhUti vaccenA A chaThTha upAMga che. A upAMganA mukhyatve be vibhAga saMvAdarUpe maLe che. samagra sUtrone keTalAka vibhAgomAM vaheMcI che ane pahelAmAM cAra ane bIjAmAM traNa upavibhAgo che. nAkhavAmAM AvyAM che ane pratyeka vibhAgamAM avakAza (AkAza) pahelA mukhya vibhAga (pUrvAdhamAM mithilA nagarInA rAjA ane temAM rahelA padArtho vize varNano maLe che. jitazatrunI vAta Ave che. A upAMganI dRSTie jambudvIpa divasa ane rAtri, be maMDalonA be sUryo, 30 muhUrtanuM eTale himAlaya parvatamALAno dakSiNano vistAra-bharatakSetra. e eka ardhamaMDala ane 60 muhUrtanuM pUrNa maMDala, baMne sUryonuM bhAratavarSa vize pUrvArdhamAM pahelA bIjAmAM kahevAmAM AvyuM che. kula pAMca vibhAgo athavA A lekhanI saraLatA mATe pahelA paribhramaNa, bhUmArga parathI thatAM e paribhramaNo, maMDalonA (pUrvArdhanA) pahelA upavibhAgamAM bhAratavarSanI vAta jaNAvavAmAM vistAra ane racanA, sUryonA udaya ane asta, sUrya-candrathI AvI che. prakAzita thatA pRthvI paranA pradezo, sUryonI legyAo, muhUrtasaMkhyA, nakSatro ane temanA yogo, candranI sthiti ane teno pUrvArdhanA bIjA upavibhAgamAM "kAla' (samayanA saMdarbhamAM kSaya, nakSatronAM muhUrtonAM nAma, temanA divasa ane rAtri, kALa')nA prakAra ApavAmAM AvyA che--avasarpiNI ane tithio ane temanI vacceno bheda, nakSatra-bhojana, nakSatronI utsarpiNI. aMgabAhya AgamamAM jaNAvyA pramANe avasarpiNInA sImAo, vividha saMvatsaro, Rtuo-jyAre paNa A sAhitya cha bheda che--suSamA-suSamA, suSamA, suSamA-duSyamAM, duSyamAracAyuM haze, pachI te pahelAM zruta svarUpanuM ane pachI lipibaddha suSamA, duSyamAM, duSyamA-duSyamAM ane e ja rIte utsarpiNInA hoya, tyAre ApaNA dezavAsIomAM vidvAno ane munivaro kevaLa che bheda che--duSyamAM-duSamAM, duSyamAM, duSyamA-suSamAM, pRthvI ja nahIM paraMtu pRthvI bahAranI sRSTi (AkAza)nI kevI - suSamA-duSyamAM, suSamA, suSamA-suSamAM. te sAthe, sUtra 18mAM kalpanA karatAM haze ane te paNa koI vaijJAnika sAdhana vinA ane gANitika kAla-gaNanA ApavAmAM AvI che (e ja, 93kevaLa anumAna ane gaNitathI ja! 94). yAda rahe, A upAMga jyAre paNa lipibaddha thayuM haze tyAre eka ja udAharaNa laIe : A AgamanA soLamAM yuropa aMdhakArayugamAM hatuM ane tyAM ke jagatanA koIpaNa pradezanA gaNitanA jJAnamAM "zUnya'no prayoga hajI thayo na hato ane adhyAyamAM nakSatronAM gotronAM nAma ApelAM che--"moggallANa romanA (te arthamAM grIsanA) gaNitamAM 'zUnya' eTale 'nathiMganesa' (abhijita), saMkhyAyaNa (zravaNa), agnabhAva (dhaniSTha), artha karavAmAM Avato hato. "zUnya' e to ApaNA dezanI zodha kaSNalAyana (zatabhiSaja), jotakaNiya (puvApoThavatA), che ane te araba jagata mAraphate yuropamAM gayuM hatuM tyAre, A dhaNaMjaya (uttarApoThavatA), pusmAyaNa (revatI), assAyaNa upAMgamAM je gANitika kAla-gaNanA ApavAmAM AvI che temAM (azvinI), bhaggavesa (bhariNI), agnivesa (kRtikA), gautama zUnya'no paNa upayoga thayo che (e ja, 93-94). ApaNe (rohiNI), bhAradAya (saMsthAna), lohiracAyaNa (Adra), vAsiSTha ahIM daMDanItinI lAMbI sUcimAM jatAM nathI. mAnavavyavahAronAM (punarvasu), umakkayaNa (puSya), maMDalUAyaNa (AzleSA), keTalAM svarUpo hoI zake teno khyAla A sUci parathI AvI zake. pimAyaNa (mahAnakSatra), gova@AyaNa (pUrvAphAlganI), kAzyapa A ja upAMgamAM RSabhadevasvAmInI vAta Ave che. (uttarAphAlganI), kosiya (hasta), dakliya (citrA), cAmaracchAyana (svAti), muMgAyaNa (vizAkhA), goladhvANa trIjA upavibhAgamAM cakravartI rAjA bharatanI vAta (anurAdhA), timicchAyaNa (jayeSThA), kaccAyaNa (mULa), jaNAvavAmAM AvI che to, A upAMgamAM rAjyAdhikArIo, vajiguyAyaNa (pUrvASADha), vagdhAvacca (uttarASADha)' -A kArIgaro, deza-dezAvaro ('siMhala, barbara, aMgaloka, prakaraNamAM ApelAM udAharaNo jaina sAhitya vA vRdaH tihAsa cilAyaloka, yavanadvIpa, Arabaka, romaka, alasaMDa, pimbara, (bhAga 2-aMgabAhya Agama : saMpAdako, lekhako DaoN. mohanalAla kAlamukha, jonara' jevA dezonI vigato jovA maLe che. yAda rahe, Jain Education Intemational ational Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 161 e samaye paNa ApaNA dezanA sAhasiko cheka roma sudhI jatA haze ane tethI A badhA dezo-pradezonA ullekho jovA maLe che. rAjA bharatanI vijayayAtrAo kevI nIkaLatI hatI ane temAM kevI dhajA-patAkA rakhAtI, "cakraratna, chatraratna, carmaratna, daMDarana, asiratna, maNiratna, kAkaNiratna jevAthI nidhionI racanA thatI (e ja, pA. 101) ane kevo mahArAjyAbhiSeka thato tenuM varNana Ave che. .. cothA upavibhAgamAM "kSudra himavatu" parvata ane temAMthI nIkaLatI gaMgA, siMdhu jevI nadIo, e parvatanuM varNana, temAM AvelA mahApadma nAmanA sarovaranuM varNana, anya parvatonAM varNano rocakarIte ApyAM che. A "kSudra himavata' parvata eTale himAlayanI parvatamALA ja haze. je nadIonA ullekho che te A parvatamALAmAMthI nIkaLe che. anya parvatonAM nAma have badalAI gayA haze ema mAnI zakAya. (himavana ane himAlaya judAM che.) pAMcamA upavibhAgamAM tIrthakaranA janma ane janmotsavanI vAta Ave che. chaThThA upavibhAgamAM jambudvIpane sAta kSetro ('bharata, airAvata, haimavata, hiraNyavata, hari, ramyaka, mahAvideha')mAM vaheMcAyeluM darzAvAyuM che ane A jambudvIpamAM traNa tIrtho ('mAgadha, varadAya, prabhAsa) AvyAno ullekha jovA maLe che. chellA (sAtamA) upavibhAgamAM pharI avakAzI padArtho (be sUryo, chappana nakSatro ane 176 mahAgraho) vize varNano che. temAM pAMca prakAranAM saMvatsaro, yogakAla, varSAkAlanA yogo, nakSatronA kSetra-vistAro, candra jevAM vimAnomAM vihAra karatAM devo-devIo, jyotiSakendro jevI aneka vAto A upAMganA A vibhAgamAM samAvavAmAM AvI che. nirayAvalikA A sAtamuM upAMga nirayAvalikA tarIke paNa jANItuM che. temAM pAMca upAMgono samAveza thAya che-"nirayAvaliyA (kappiyA-kalpikA), kapUvakkaliyA (kalpAvataMsikA), puphiyA (puSyikA), puphacUliyA (puSpacUliyA) ane vahinagadasA (vRSNidazA)'. AmAM rAjagRhanA rAjAnI vAta Ave che. rAjA zreNika, rANI naMdA ane rAjakumAra abhayakumAranI vAtanI vigata vAcake vAMcavI rahI. kapravarDisiyA (kalpAvataMsikA) AmAM dasa adhyayano che- "pauma, mahApauma, bhadra, subhadra, paumabhaTTa, paumasaNa, paumaguma, naliNi, ANaMda, naMdaNa'. AmAM rAjA kuNika, rANI padmAvatI ane rAjakumAra padmakumAranI vAta che. puSkriyA (puSpikA) dasa adhyayanonI vigato AmAM che-"caMda, sUra, sukka, bahuputtiya, pannabhaTTa, mANibhadra, datta, siva, bala ane calataDhiya'. vividha vArtAomAM somila nAmanA brAhmaNa, bhadra nAmanA sArthavAha vagerenI vArtAo che. puSkayUliyA (puSpacUliyA) A upAMgamAM dasa adhyayano che-'siri, hari, dhiti, kitti, buddhi, lacchI, ilAdevI, surAdevI, rasadevI ane gandhadevI'. uparAMta, niSaDha, mAni, vaha, vaha, pagatA, juttI, dasaraha, mahAdhar, sattadha, sayadhaNU' vize paNa carcA che. upAMgonuM mahattva prAcIna bhAratanA samAjane jANavo hoya to tyAre racAyelA sAhityanuM adhyayana anivArya bane. sAhitya kevaLa manotaraMga ke manokalpanA nathI. zakya che, temAM ghaNI badhI bAbatono, hAlanA deSTibiMduthI, svIkAra na thato hoya. AjanA badalAyelA saMjogo thakI e sAhitya ane temAM AlekhavAmAM AvatI bAbatonuM vizleSaNa kema thaI zake? jayAre, kevaLa kalpanA ke anubhUtine AdhAre samAja ane tene saMlagna bAbato vizenA jJAnane rajU karatuM koIka svarUpanuM sAhitya hoya tyAre Adhunika mApadaMDothI tene mApI na zakAya. e sAhitya thakI e samayanA samAjane samajavo paDe. jainasAhityano abhyAsa anivArya bane che. braha samAjamAM saMkhyAnI dRSTie jaina samAja pramANamAM nAno che ane chatAM e ja samAje adbhuta sAhitya ApyuM che. sadbhAgye, jainasamAje enA prAcIna sAhityika vArasAne sAcavI rAkhyo che. aMga ane aMgabAhya sAhitya sivAya vizALa jainasAhitya bhAratabharamAM vividha jJAnabhaMDAromAM sacavAyeluM paDeluM che. kalpI na zakAya e rIte Aje Adhunika vijJAna-TeknolojIno prabhAva samagra prajA para paDyo che tyAre ApaNo deza bahu jhaDapathI badalAI rahyo che. tethI, AvA prAcIna sAhityanuM mahattva anekagaNuM vadhI jAya che. e sA"inya samajIe ane te sAthe ApaNA jIvanane paNa samajIe. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vm aa sara CHHAYAGE bAhubalI rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA caMdanabALA mULA zeThANIe irSAthI caMdanAne du:kha ApyuM jyAre prabhu vIranuM pAMca mahinA ne 25 divasanI ugra tapasyAnuM pAraNuM aThThama tapa karI karAvyuM. caMdanAe aDadanA bAkaLA prabhune vahorAvyA sADAbAra karoDa sonaiyAnI vRSTi thaI. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA cAra cAra vakhata harAvyo chatAM bhAIne hajI saMtoSa thato nathI. have to..... .bAhubalI! kone tuM mAre che? pitAtulya bhAIne? kAMIka vicAra kara ane teja kSaNe bharatajInA caraNe rAjya dharI bAhubalI saMyamI thaI gayA. mokSamArgano puruSArthI yuddhabhUmimAM yoddho maTIne saMta banI gayo. krodhAgnine kSamAnA vArithI zItaLa banAvI dIdho. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 993 RESEARCH IN RELIGION RULE AND REFORM By : V. G. Nair This is short monograph on the life and After my continuous studies on the mission of Lord Rishabha who lived in India in origin and development of world culture, I was the days of noary antiquity is outcome of my convinced that Lord Rishabha was the First continued and dilligent studies on the history Religious Teacher, Ruler, Reformer as well as of world religions for more than thirty years. Law Marker in the history of mankind. This I have devoted the major part of my life brief monograph is only a gist on my to the study of religiond, philosophy and investigations and I wish to throw more light in culture. It had been the primary avocation of my my forthcoming volume which I intend to write life not only in my early days of education but on the life and mission of the First Saint, Seer, also in my professional carier in the field of Philosopher, Ruler, Law maker, Preacher, journalism and in my long tours in India and in Omniscient Religious Teacher and Guide of some of the neighboring countries beyong the Mankind whose sacred footprints are scattered seas. in different parts of the world, the vestiges of The greatest encouragement to my which could be seen even in these days of religious studies and understanding of world advancing materialism threatening to culture was my sojourn in Santiniketan submerge human culture and civilization. founded by the illustrious poet Rabindranath After my retirement from professional Tagore in West Bengal. Santiniketan widened activities, I intensified my religious and cultural by religious horizon and deepened my faith in studies and came to the conculsion that Lord the fundamental unity of world religions. Rishbha being the originator of human culture I was a research Fellow of Santiniketan and philosophy and the undisputed religious and joint Secretary of the Sino-Indian Cultural guide of mankind, I must seek some suitable Society founded by Poet Tagore for promoting ancient seat of Rishabha worship where | Indo-Asian culture and universal brotherhood. could devote the rest of my life for the practise During my stay in Santiniketan Ashram before of Yoga for myself-purification and spiritual Visva-Bharati was converted into a Chartered elevation. In the course of my travels in India University controlled by the Government of in search of ancient religious monuments, India. I served the Ashram as a staff member came to know that near Madras Red Hills lake and alsp pursued independant studies on is situated and ancient Rishabha temple religions, philosophy and literature. My literary celebrated for its antiquity and sancity and I works on Asian culture dealing with its various took refuge in that holy asylum for developing aspects exceed about twenty five books and self-contement, solace and peace. In my own my contributions to the press on cultural way, I am practising Atma Yoga and I may problems during the last twenty-five years confess that during my Sadhana in the sacred would be about 2000 articles. All these books Ashram of Adeswara. I derived much benefir and articles had one purpose in view and that on the path of my metaphysical progress, and was the promotions of international cultural what little flashes of wisdom I could acquired understanding, human brotherhood and worla with the sole and single aim of rendering peace. service for the promotion of universal welfare Jain Education Intemational Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 is being canalized for producing literary works under the auspices of the cultural institution the, Universal Welfare' union which was organized at the Adeeswara Bhavana with the blessings and cooperation on the late Yog Baffna Swami and some other ardent Sadhakas of the Ashram in order to reveal the universal truths proclaimed by tie first and foremost Omniscient Teacher Lord Rishabha rooted on the foundations of fraternity, Austerity and Non-sensuality. I need not reiterate here that the sanctified soil of the Adeswara Rishabha shrine has a natural and miraculous charm to inspire the aspirant to lead the life of a seeker of self-realisation. I may invite truth seekers or read my brochure entitled the Adesswara Temple of Polal in which I have presented the ancient history, the sancity and serenity of this holy shrine celebrated in Tamilnadu as a great centre of worship, devotion and medication during the early centuries of the Christian era. It is earnest desire that this monograph will be helpful to all truth seekers in understanding the reality of Religion, Rule and Reform originated by Bhagawan Rishabha in the dawn of world culture and civilization. BHAGAWAN RISHABHA Bhagawan Rishabha who is worshipped as the First Omniscient Teacher and the First Tirthankara by the followers of Jainism was born in the current cycle of Avasarpini, the descending era of time according to the holy scriptures, Ayodhya was his birth place Rishabha was born in Vasant Ashtami in the first month of autumn. His mother was Marudevi and father Nabhi Manu. According to literary and archeological evidence, it is claimed that Rishabha was the Father of Human Culture and Civilization. He is, therefor, called Adi Bhagawan Adinath, dhanya dharA: Adeshwara, Adidova and Adisjina The Hindus regard him as an incarnation of Mahavishnu. This fact is authenticated by Bhagawat Purana. Rishabha is also extolled in the Vedas as the Almighty God. There are devotional hyms in the Vedas as well as in some Puranas in adoration of Rishabha. In the Buddhist Scriptures also could be found references about Rishabha as the early Buddha. The author of TIRUKURAL, the Tamil Veda extols Rishabha as Adi Bhagawan, the first Lord and the first Omniscient Teacher of mankind in the Appendix the given authentic data to substantials these facts. When Rishabha was young, the people of 'Ayodhya requested Nabhi Manu to make him the rule of the country Accordingly, he was crowned as the first king of Ayodhya. The people became happy and obeyed him. In the days of Rishabha, there prevailed great ignorance among the people. They did not know how to till the land and grow food crops. In the earlier periods, their ancestors lived prosperousiy and happily. Most of the people lived in jungles and caves. They were simple, polite and modest. There was no social order among them. In the scriptures, these peope are called Yugliks. The life of these people in the early centuries of the AVASARPINI era was not so as compared to the life and social conditions prevalent in the centuries after the bitch of Rishabha. The advent of Rishabha ushered a new era of social progress,... intellectual awakening, learning and civilized ways of life in India. The reform of Rishabha for the amelioration of the people to raise them from innocent life to the cultured and civilized ways of living were vast and varied. They were related to civics, economics, polity and religion. Rishabha was the first Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 165 leader of the social and religions renaissance in India. He introduced various reforms for promoting the welfare of the people. The greatest problem was that of food which confronted the people in Ayodhya. He, therefore, invented the science of agriculture. He discovered the sugarcane plant. Because of his discovery of the sugarcane, his progenies came to be know as IKSWAKUS, the royal clan which played a prominent part in subsequent centuries. Almost all the illustrious kings of India mentioned in the Puranas and the epics including Sri Rama were IKSWAKUS Rishabha educated the people on arts, both higher and lesser, for promoting their welfare. He made script called brahmi. All the Askoan inscriptions found on pillars and rocks, and some of the inscriptions found in caves of South India and other parts of the country were inscribed in Bramhi. This script is considered as the root of all other scripts in India and European countries. The first vowel in the Brahmi has a spiritual significance. It is eternal and undecaying. It is the first sound which reverberates through the universe in all times and ages. It represents the absolute reality. Rishabha taught the people how to read, write and count numerals. He invented the system of making eathern pots for the purpose of cooking food. He instructed the people to build houses with wood and clay. Canals, wells and tanks were dug for providing water. Roads were laid out for regular traffic from one corner to another corner of the country. He taught the people civics and hygiene. He introduced village councils for the administration of rural areas and appointed headmen in each and every village to administer the law and promoted order among the people. He instilled in the hearts of the people the principles of social and religious duties and laws and exhorted them to observe those laws in their every day life. He preached the ethics of noviolence, compassion and mercy, charity and service for the amelioration of human and sub human sufferings. He taught the early man the duties of a house holder and his moral and religious responsibilities in life. Rishabha initiated the movement of religious preaching and educated the people in all subjects of secular and spiritual problems. It was the first and foermost movement for the cultura and regious regeneration of the people in the history of India. Rishabha advised the people to live in groups in villages and towns and instructed them the principles of polity and social life based on Ahimsa or Brotherhood. Thus Rishabha established and systametised social order and civilized ways of life among the people and they became contented, happy and prosperous. They began to lead a peaceful life promoting universal welfare. After ruling Ayodhya for many years as king and President guiding the people on the right way of life, and establishing Dharma, the enduring and glorious culture and civilization for the benefit of mankind. Rishabha resoled to renounce the home life to a homeless life asceticism in search of the ultimate reality. Self-illumination and self-realisation, the supreme goal of NIRVANA from all mundane sufferings. Having been born with the special mission of guiding the people on the right path of life to redeem them from all sufferings, Rishabha realised that his labors for the regeneration of the people to a higher standard of social and religious way of life were fulfilled and that the time has arrived for his renunciation of the home life, his detachment from all attachments and desires, the destruction of all his mental propendities, both good and bad, all his KARMAS, the atmos velling and abstracting the final liberation of his soul and that he should practise extreme penance and austerities in Jain Education Intemational Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. dhanya dharAH dense jungles far, far away from the crowd of people to reach the supreme state of omnisciance and final liberation. Rishabha called all his queens, sons and daughters, Ministers, Counsellors, relatives and friends to whom he expressed his desire to renounce the home life and embrace asceticism. Rishabha had one humdled sons and two daughters. His eldest son was Bharata and the daughters were Brahmi and Sundari. Because he taught the new script to his daughter Brahmi it came to be known as Brahmi. Bharata was enthroned as his successor after whom India came to be known as Bharatvarsha according to Indian scriptures. He made his other sons the rulers of other kingdoms and states. The people of Ayodhya assembled in large numbers paid their homage to their benefactor, friend, guide and philosopher, their king and PresidentPrajapati in gratitude for all the benevolent and meritorious works he has rendered in raising them from early life to enlightenment, intellectual freedom. Culture and civilized ways of life. Rishabha renounced the world and became an ascetic. He retired to the adjoining forest called Siddhartha for practising penance. The people thronged worship Rishabha and the place where they assembled was later known as Prayaga. It was near the confluence of the three sacred rivers Ganga, Yamuna and Saraswathi-which flowed not far away from Allahabad. Prayag is the most sacred spot of worship to the Hindus. They believed that a dip at the meeting place of the three rivers will wash all their sins. The Kumbhamela, the congregation of saints and sages, scholars and philosophers near Triveni in Allahabad was first initiated by King Bharata according to authentic evidence to commemorate the benign rule of Rishabha, his great renunciation of the world and also his attainment of Keval Mukthi. The Mangal Kalasa is the sacred symbol of Rishabha's holy cult of peace, contentment and prosperity authenticated by coin legends, archeological and literary evidence. Kumbha is a synonym for Mangal Kalasa as the most sacred symbol of worship. To the Hindus, the Purna Kumbha is the symbol of sancity, purity and serenity. It is my firm conviction that Kumbha Mela, the Congregation of Saints and Seers held at Prayage originated from the days of Emperor Bharata to commemorate the Nirvana Kalyanaka of Bhagawan Rishabha. Rishabha practised extreme penance for one year lost deedly in meditation and concentration of the mind. He stood erect in KAYOTSARGA posture and studied every phenomenon of the inner and outer world. He destroyed all his mental organs caring little for his body and also for his food to sustain his life. After practising extreme penance for one year he went to Hastinapur where king Sreyansa met Rishabha who paid him homage. His DARSHAN of Rishabha, made him to remember his previous life, the incident of offering DANA to a saint. He offered Rishabha, the first nourishment after his renunciation which was the sweet Juince of sugarcane. It was the third of the bright half in the month of Vasishaka that the world teacher broke his fast at Hastinapur. It was the first DANA offered to an ascetic who had undertaken a long fast for self-realisation. Akshaya Tritiya is considered as the most auspicious and the most ancient sacred festival to the people of India in view of the fact that Lord Rishabha was given Dana on that day and it is observed today to commemorate the Dana offered to Rishabha on the conclusion of his penance for one year. Sresyanskumar embraced asceticism under Rishabha and became his disciple. Moving from one place to another, Rishabha reached Udayan near Ayodhya called s Jain Education Intemational Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 16o Purimatala and seated under a banyan tree lost in deep meditation, he attained omniscienced reaching the supreme state of liberation or KEVAL MUKTHI. This memorable event in the religious annals of India took place of the 11th of the dark half of the month of Phalguna in the Uttarasadha constellation. Rishabha became the first omniscient teacher endowed with supreme wisdom and this memorable day in the annals of India ushered a new era of peace and prosperity among all classes of sentient life. People honoured Rishabha as a World Teacher. According to the holy sciptures, Indra, the Lord of the celestial world with his retinue of DEVAS descended on Kailsagiri to celebrate the event of Keval-Knan-Kailasgiri of Bhagwan Rishabha. Indra erected a beautiful SAMAVASARANA, a raised pavilion of Kailasgiri ornamented with gold, silver and precious gems for Rishbha to deliver his first sermon on DHARMA and with postrations and adorations at his feet Indra and the Devas escorted the World Teacher to Kailasgiri to adorn the Samavasarna and deliver his sermon on Dharma. The Lord responded to Indra's request and went to Kailas for rolling the DHARMA CHAKRA, the Wheel of Law and Righteousness for the first time in the history of the world during the descending cycle of AVASARPINI. Seated in the SAMAVASARANA. Rishabha imparted the message of deliverance from all sufferings not only to mankind, but also to the DEVAS and all other living beings. "So long thou shalt not refrain thyself from causing pains and troubles to they fellow creatures, thou shalt not refrain from causing pains and troubles to they fellow creatures, thou need not ever dream to be emancipated from the appalling dangers of the same." "Acquire perfect knowledge of the law. He who has entered the road to the destruction of Karmas, who controls his mind, speech and body, who has given up his possessions and relations and all under takings should walk about subduring senses." The SUTRAKRITANGA and the RISHABHA GITA contain the gist of Rishabhadeva's teachings on Dharma of Ahimsa. Rishabha made a tour of Aryan and non-Aryan countries and preached the Arhat Dharma to the people. The Lord founded the first Samgha consisting of monks and sent them to different parts of India for propagating the doctrines of Ahimsa and the right way of life for human liberation. The ARHAT DHARMA spread throughot, the four corner of India. The cultural and religious movement led by Rishabha captured the thoughts of the people and they accepted Rishabha as their teacher to lead them on the right way of life to attain emancipation from mundane sufferings. Long before the birth of Mahavira, the Arhat Dharma was prevalent throughout India and it was the predominating religious thoughts of the people. There is evidence to prove that the religion of Ahimsa was followed by the entire people of India in those remote days. Tamil scriptures state that SRUTA KEVALIN Bhadabhahu and Chandragupta Maurya who came to Karnataka-Mysore in the 4th century B.C. were welcomed by Jains of South India. Agasthya who came to Tamilnadu from Northern India was the pioneer Jaina missionary to preach the Arhat Dharma thousands and thousands of year after the Nirvana of Rishabha. Agashthya is believed top be the originator of the Tamil script. He composed a Tamil grammatical work entitled AGATHIYAM, but it is no more extant today. Agasthya settled down at Pothyar hill in Tinnevelly district in Tamilnadu. His chief disciple Tolkapiyar composed a literary work called TOLKAPIYAM in which are references to the doctrines of ARHAT DHARMA preached by Rishabha. Jain Education Intemational Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 dhanya dharAH Rishabha attained Nirvana on Kailas Giri. To commemorats his sacred memory. Bharata built a golden temple at Kailas and installed and image of Rishabha. Image of Rishabha. Image worship commenced from that day. There is much evidence in the scriptures to prove this fact. Image worship and devotional religion were prevalent in India long before the Aryans set their foot in the Gangas Valley. The MAHA PURANA and the TRISAHTI-SALAKA PURSHA CHARITRA have refered to the memorials for offering worship to Rishabha. KSHETRA PUJA and BHAKTHIMARG had been and ancient religious institution in India. There are also authentic references to image worship in the BHAGAVATI SUTRA, the UPASHAKDASANG SUTRA, and many other sacred scriptures. These facts prove the howry antiquity of image worship in India. There is authentic evidence to prove that it was the Phoenicians who spread the worship of Rishabha in Central Asia, Egypt and Greece. He was worshipped as "Bull God" in the features of a nude Yogi. The ancestors of Egyptians originally belonged to India. The Phoenicians and extensive cultura and trade relations with India in the prehistoric days. In foreign countries. Rishabha was called in different names like Resheb, Apollp, Tesheb, Ball, and the Bull God of the Mediterranean people. The Phoenicians worshipped Rishabha regarded as Appollo by the Greeks. Reshef has been identified as Rishabha, the son Nabhi and Marudevi, and Nabhi has been identified with the Chaldean God Nabhi and Maru Devi with Murri i Iru. Rishabhadeva of the Armenians was undoubtedly Rishabha, the First Thirthankara of the Jains. A city in Syria is known as Rishaba. In Society Armenal was a town called Techabani. The Babylonion city of Isbekzur seems to be a corrupt from of Rishabhapur. Besides the Phoenicians. Accadia, Sumeria and Mesopatomia had trade and cultural relations with the indus valley and they carried the Rishabha cult to their lands. There is much evidence to prove that maritime relations existed between Greece and India. According to Greek Writers, a saint of Taxasila called Kolynos of Kalyanaswami accompained Alaxendar to Greece and lived at Athen for a number of years. Kalyanaswami has been identified as a Jaina ascetic. He committed Sallekhana in Alhens. A bronze image of Reshef (Rishabha) of the 12th century B.C. was discovered at Alasia near Enkomi in Cyprus. An ancient Greek imag- of Appollo resembled Thirthankara Rishabha. The images of Rishabha were found at Malayasia, Boghaz Keui and also in the monument of Isbukjur as the chief deity of the Hittite pantheon. Excavations in Soviet Armenia at Karmir-Blur near Erivan on the site of the ancient Urartian city of Teshabani have underthed some images including one bronze statuete of Rishabha. Many other relics of Rishabha have been discoverd in some of the foreign countries, and illustrates articles on some of them have appeared in the Indian press. These countries adopted the doctrines of Jainism and also the Bramhi script. The Indus Valley script, the ancient script of the Hebrews of Palestine, the ancient heirohlyphics of Egypt, the ancient Chinese script and the Sumerian script closely respelled the Brahmi script. The preColumbian civilization of America had its origin in India. The four outstanding ancient cultures of the old European World prevalent in America, the Fuebic of the South West, the Aztec of the Valleys and the highlands of Mexico, the Maya culture of the Yucatan Peninsula of Mexico, and the Inca cultures of ancient Egypt, Mesapotomia and the Indus Valley of India. A Jaina Sutra in Chinese language was found by Prof. Nakamura of the Tokio Jain Education Intemational Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 169 University. It proves that Jainism was prevalent among the Chines several centuries ago. It is possible to adduce authentic evidence from Indian and European annals of religion to prove that the Arhat Dharma was once the predominating religion of mankind in different parts of the world. Om Namah Rishabhaya THE END Appendix Reference to Bhagavan Rishabha in the Vedas: A Mantra in the RIG VEDA is as follows Om Namo Arhato Rishabho Om Rishabha Pavitram Puruhute Madhvasam Yagneshu Nagnase Paramam Mahe Samsthyam Jayamatam Pashrindre Mauriti Swaha." SAMAVEDA Appadadi Meyaman Rodasi Imache Visve Bhuvcanani Mahmana yothena Nishta Rishabha Virajas". Another Vedic dedication to Rishabha is as follows: "Aruham Idam Dayase Visvamayam" Aranyakas : "Rishabha Eva Bhagavan Brahme Bhagavata Brahmane Swameva Chirananti Brahmana Taposcha Prapthaha Param Padesm." TA NamA NamA Rishabham Masamananam Sapatnanam Vishahibaninam Satrunam Dadhi Viorajagppitam Gavam" 101-21-26 Another Manra in the RIGVEDA states that Mahadeva is none other than Rishabhadeva. It is follows: 'Thruda Bandho Rishobhoravidhi Mahadeva Martyanavives". V. 58-3. A third RIG VEDIC Mantra states: **Majuvan Indra Rishabha Ranayapi Vaso Manushya Jadam Madaya Assetehava Jatarae Madhve Cormidhva Rajasi Pratipat Sutana". YAJUR VEDA, Chap. 19, Mantra 14 : O Arhan ! You are equipped with the arrow of Vastuswarupa, the law of teaching and he ornaments of the four infinite qualities. O Arhan ! you have attained reflected, O Arhan : You are protecting all the lives in this world O the destroyer of Kama (lust). There is no greater and stronger person equal to you". Another Mantra in the YA UR VEDA states. NamA UTTUTTO Jain Education Intemational Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AryamahAgiri - Aryasahastagiri - E 1 #i GA ka $ i % ( 11 Sii | gurudeva! mane oLakho cho? rAja! tane koNa na oLakhe? nA...nA...gurudeva! kauzAMbI nagarImAM bhikhArIne Ape saMyama ane bhojana Apela e huM raMka-garIba ApanI kRpAthI rAjavaibhava pAmyo paNa e ApanA caraNe dharavuM che. nA rAjana! ame sAdhu jIvanamAM deva guru-dharmanI bhakti karI dhanya banIe. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA manoramA he zAsana devatAo! mArA svAmInI upara khoTu kalaMka je lAgyuM che te jyAM sudhI dUra na thAya tyAM sudhI huM kAussagga upasarga dUra karavA karuM chuM. Apa satyane pragaTa karo. manoramA daDha satI-zraddhALu hatI. suvrata zeThanI upara abhayArANI dvArA apAyela kalaMka zAsana devatAoe zULInuM siMhAsana karI dUra karyuM. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA Jain Education Intemational Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 | |[]]> Jain Education Intemational vibhAga-2 mAlika ddhidarzana zatruMjaya girirAjatA puNyaprabhAvaka bhakto --pU.munizrI pUrNacandravijayajI ma.sA. samAdhimaraNatA prAptakartAo --pU. munizrI jayadarzanavijayajI ma.sA. viziSTa brahmacaryavratadhArIo --pU. munizrI jayadarzanavijayajI ma.sA. jinadarzananAM muhUrta jyotirvido --pU. gaNivaryazrI vIrabhadrasAgarajI ma.sA. [23] DYONDYG Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMbahumAra ane pradhuochumAra &ttgtkthi}}} Jin n i echachachachachachatrATa zrIkRSNanA putra-zAMba ane pradhumnakumAre bhagavAna nemanAtha pAse saMyama grahaNa karI bAra bhikSu pratimA ArAdhI guNaratna saMvatsara tapa karI zatruMjaya tIrtha upara mokSe padhAryA. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA brAhmI ane suMdarI bhAI! tame A zuM karo cho? mAnaabhimAna-hAthI che. manane manAvI lo. tame janmathI moTA cho nAnAbhAI saMyamathI moTA che. namI jazo to gamI jazo. kevaLajJAna tenA vinA nahIM thAya. janmathI moTA cho to ApanuM rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA Jain Education Intemational Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 zrI zatruMjya tIrthanA puNyaprabhAvaka bhakto --pU. munizrI pUrNacandravijayajI ma.sA. girivara darzana viralA pAve bhAratabharanAM prabhAvaka tIrthasthAno bhAratanI saMskRtinAM haMmezAM umadA preraNAbaLa banI rahyAM che. jainajagatanI prAcIna ajoDa jAhojalAlI ane apUrva AtmavaibhavanI pratIti karAvI rahyAM che A badhAM tIrthasthAno ja. anaMta yugothI aneka AtmAone bhava tAranArA zAzvata evA zrI zatruMjaya mahAgiri tIrthane AryAvartanAM saghaLAM tIrthomAM zreSTha mAnavAmAM Ave che, jenI 600 mITara UMcI parvatamALA upara 700 jeTalAM devivamAno jevAM maMdirothI DhaMkAyelI A devanagarI jaina-jainetara zraddhAvaMtonuM parama preraNAsthAna banI che. jenA kAMkare kAMkare anaMta AtmAo siddhipadane pAmyA che, jyAM jinezvara devAdhideva RSabhadeva prabhue navANuM pUrva paryaMta vicarIne maMgaladharmanA jayaghoSa ane DaMkAnizAna gajAvyAM che. zAzvata mahAmaMtra navakAra ane zAzvata girirAja siddhAcalajI, jenuM apara nAma zrI zatruMjaya mahAtIrtha Ajeya tenA ArAdhakone mATe adbhuta AkarSaNanuM kAraNa kahevAya che. prabhu mahAvIradevanA zAsanakALamAM prasaMge prasaMge je jirNoddhArako thayA, zramaNo ane zramaNopAsako thayAM temAM labdhidhArI vajasvAmIjI tathA jAvaDazA ane temanA dharmapatnInI jIvanakathA prakhyAta che. cha'rI pALatA saMgho laI AvanAra vastupALa-tejapALa ke motIzA zeThathI laI hAla sudhInA zreSThI zrI rajanIbhAI devaDInA jIvanaprasaMgo aitihAsika noMdha samAna che. savA somAnI TUMka ke UjamaphaInI TUMka vagere tIrthabhaktinAM pratIko samAna che. tIrtharakSaka karpadI yakSa ke zAsanadevI cakrezvarI prabhu AdinAthajIe karela pUrva navANuM yAtrAthI thayela vimalAcala girivaranA bhakta devI-devatAo kharAja, paNa A siddhatIrthanA dhyAnamAM apamRtyuM chatAMya amara mRtyune pAmI zeTha mANekacaMdamAMthI maNibhadravIra thaI janAra indranI paNa laganI ane bhakti saMdezo Ape che ke zAzvatA zatruMjaya zAzvatamuktisukhane devA sadAya sakSama che ane che ja. A avasarpiNikALamAM A tIrthanA sattara jeTalA uddhAro thayA, 13 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 dhanya dharA: jemAM aneka prabhAvaka sUrivaro, munivaro, sAdhuo ane bharata mahArAjAthI mAMDIne kumArapALa jevA dharmapremI rAjavIo, vastupALa jevA maMtrIo, itihAsa-prasiddha samarAzA, jAvaDazA, pethaDazA jevA mahAnubhAvo A prabhAvaka tIrthanA parama bhakto gaNAyA che. zrI zatruMjaya girirAjanA puNyaprabhAvaka bhakto.... zAzvata gaNAtA A girirAjanuM sthAna AsthALu jainonA hRdayamAM ajoDa ane ananya che. ArAdhaka ane upAsaka varge A girirAja sAthe tanmayatAno nAto judI judI rIte joDyo che. AcArya bhagavaMtoe mukta kaMThe A girirAjano uttama mahimA gAyo che. pUjya sAdhu- pa. manirAjazrI. sAdhvI bhagavaMtoe ahIM tapa-japa-dhyAna-sAdhanA karI siddhi hastagata karI che. zraddhALu zrImaMta parNacaMdravijayajI ma.sA. zrAddhavarge zatruMjayanA bhavya cha'rIpAlita saMgho, navANuM yAtrAo, cAturmAso yojyAM che. nava nirmANa ane jIrNoddhArathI A pAvana tIrthane jagamAM ananya sthAna apAvyuM che. lAkho jeno A tIrthanI navANuM, chaThTha karI sAta jAtrA vagere karyA che. bhakta kavioe stavano, stutio, thoyo, chaMda, cetyavaMdano racI tIrthanA muktakaMThe bhAre guNa gAyA che. bhaktonI agaNita zRMkhalA zrI AdinAtha bhagavAnanA kALe zrI puMDarIka gaNadhara ane bharata cakravartIthI AraMbhI Aja sudhI akhaMDa dhArAe cAlI Ave che. zatruMjayanA puNyavaMtA bhaktonI A paraMparAne lAkha lAkha vaMdanAothI namana karIe chIe. eja rIte charIpAlita saMghonA saMghapationA yogadAnanI paNa anumodanA karIe chIe. cha'rI pAlatA je nara jAya, pAtika bhUkko thAya" karmanI viSavelaDIne kApatI charI samAna cha'rI pALatAM pALatAM saMgha potAnA nagarathI zrI zatruMjaya sahita uttama tIrthonI yAtrA karavA jAya che. AmAM bhU chelle "rI' Ave evI cha bAbato pALavAnI hoya che. zraddhALu zrImaMta zrAvaka paramAtmabhakti vagere dharmakAryo kadI ekalavaTo nathI karato. potAnI sAthe bIjAM seMkaDone joDe che ema saMgha taiyAra thAya ne saMgha sAthe thatI bhakti vagere ananya ullAsano saMga umere che. emAM saMghabhakti paNa thAya che. sAmudAyika puNya paNa UbhAM thAya che. lakSmI sukRtanA mArge jaI sArthaka thAya che. jainetarone paNa aneka rIte sahAyaka thavAthI zAsanaprabhAvanA paNa thAya che. divaso sudhI prabhumilananA anerA talasATa pachI je divase tIrthamAM prabhumilana thAya che, te divase ananya AnaMdAnubhUti thAya che. AvA bhavyatama cha'rIpAlita saMghonA prathama saMghapati hatA bharata mahArAjA....pachI to evA dhanyatama saMghavIonI moTI paraMparA Aja sudhI cAlI Ave che. A saMghapationA haiye prabhubhakti che, gurubhakti che. saMghasAdharmika bhakti che, jIvadayA-anukaMpA che ne caMcaLa lakSmI puNyalakSmImAM parivartita karavAnI tIvra zubha bhAvanAo dharabAyelI che. A tIrthanI rakSA ane nirmANakSetre anekonuM yogadAna ApaNAM mastaka jhukAvI de tevuM che. kone kone yAda karavA? bhAvaDazA ke bhImA kuMDaliyAne, dharaNazA ke khemA dedarANIne, kAkaMdInA dhanA aNagArane ke jIraNa zeThane, motIzA zeThane ke hemAbhAIne, zeTha haThIsiMgane ke kasturabhAI lAlabhAIne? A saunuM bhAre moTuM yogadAna noMdhAyeluM che. A lekhamALA rajU karanAra DahelAvALA samudAyanA pU. munirAjazrI pUrNacandravijayajI pa. pU. A.zrI jagatacaMdrasUrijI ma. nA ziSyaratna banyA, jainadarzanano talasparzIya abhyAsa karyo, jJAnasaMpadA vadhArI lekhanazaktimAM AgaLa vadhI dIkSAkALathI prAraMbhAyelI tIvra saMzodhana jijJAsAvRttine lIdhe sAhityayAtrA AgaLa dhapAvI rahyA che. pUjyazrIne lAkha lAkha vaMdanA. "zrAvakavidhi saMgraha' ane 'nUtanavarSAbhinaMdana' e suMdara prakAzano pUjyazrIno ghaNo ja stutya prayAsa che. -saMpAdaka Jain Education Intemational Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 A tIrthanA sahuthI moTA sAdhaka-ArAdhaka ane sahuthI vadhu yAtrA karanAra paramAtmA AdinAtha bhagavAna pote hatA, je pUrva 99 vAra padhAryA ane 69,85,44,00,00,00,00 vAra samavasaryA hatA. "ekekuM DagaluM bhare zatruMjA samo je rikhava kahe bhava kroDanAM karma khapAve te......... mokSaprApti mATe asaMkhya yogo hovA chatAM anaMtA AtmAo anAdi kALathI zatruMjaya mahAtIrthanI paramapavitra pAvana dharA uparathI paramagatine pAmyA che. enA dhyAnamAtrathI samAdhimaraNane prApta karanArAM Aje paNa anaMtA AtmAo A tiAlokamAM che ane paraMparAe mokSa pAmanArAonI anaMtI jIvarAzinuM veiTiMga lisTa dharmasattA pAse mojUda che. paramAtmA AdinAtha prabhu paNa satata pUrva navvANuM vAra padhArI A prAyaH zAzvatatIrthathI pAvana thaI 'ApauM dhammo'thI vAsita potAnA ziSya puMDarIka gaNadharane pAMca karoDa temanAM ziSya parivArane paNa caitra suda pUnamanA mukti apAvI hatI. drAviDa vArikhillajInA vIza karoDa sainyamAMthI daza karoDa sainyane motanA mukhamAMthI bacAvI sAdhupada apAvI kArataka sudi pUnamanA mokSapada apAvanAra paNa Aja tIrtha che. Aso suda pUrNimAnA pAMca pAMDavo sAthe vIsa karoDa AtmAone mahAtmA banAvI siddhAtmA banAvanArI paNa Aja puNyadharA che. sau prathama bharata cakravartIno zatruMjayano saMgha nIkaLela, jemAM 32,000 mukuTabaddha rAjAo, 32,000 nATakiyAo, 84 lAkha vAjiMtro, 3 lAkha maMtrIo, 84 lAkha hAthIo, 5 lAkha dIvI dhAraNa karanArA, 84 lAkha ghoDAo, 16,000 yakSo, 84 lAkha ratho, 10 karoDa dhajAo, 1,28,000 vArAMganAo, 3 karoDa vyApArIo, 32 karoDa suthAro, savA karoDa bharatanA putro, karoDa sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto, 99 karoDa saMghapatio hatA. vikrama rAjAno saMgha 269 sonAnAM derAsara, 1,10, 09,000 baLadagADAM, 500 hAthIdAMtanAM derAsara, 18 lAkha ghoDAo, 500 caMdananAM derAsara, 76,000 hAthIo, 70 lAkha zrAvaka parivAra, 76,000 UMTo, 5000 AcAryo, 4 karoDa strIo paNa hatI. je rAjAnA nAmathI Aje paNa vikrama saMvata cAlu che, Avo ApaNo suvarNa itihAsa che zatruMjayanA bhaktono. have vicArIzuM pAMca pAMDavono vikrama.... 105 pAMca pAMDavono saMgha je kRSNanA mRtyuthI vairAgya pAmI susthita guru pAse saMyama laI 20 karoDa sAthe mokSa pAmyA, temaNe pUrve 300 sonAnAM jinAlaya, be karoDa zrAvako, 800 cAMdInAM jinAlaya, 800 AcAryo, 8000 sAdhuo, 50,000 hAthIo, 800 rAjAo, 8 lAkha ghoDAo, 1 karoDa zeThiyAo ane kSAyika samakatI je AvatI covIzInA bAramA tIrthaMkarano eTale zrI amama svAmIno AtmA thaze evA kRSNa mahArAjA paNa saMgha sAthe hatA. hajI Avo ja bIjo paNa eka saMgha emaNe kADhyAnI vAta Ave che temAM- 500 sonAnAM derAsaro, hajAro sAdhu-sAdhvIjIo, 1,700 lAkaDAnAM derAsara, 24 karoDa manuSyo, AMbaLA jevaDAM motIo vaDe zatruMjaya girirAjane thALo bharI-bharIne motIo vaDe vadhAvelo ane rAjAe potAnA parivAra sahita dareka pratimAjInI pUjA karI hatI (kuntIdevI paNa temanI sAthe mokSe gayAM. draupadI pa-mA devaloke) dazaratha rAjAno saMgha 700 sonAnAM jinAlaya, 800 saMghapatio, 4 hAthI dAMtanAM jinAlaya, 100 rAjAo, 5 karoDa manuSyo, dareka gAmamAM svAmIvAtsalya karAvatA hatA. have vApa se veTA savArpha' zrI rAmacaMdrajIno saMgha-500 sonAnAM derAsara, 19 karoDa pADAo (pANI mATe), 712 cAMdInAM derAsara, 10,000 hAthIo, 5012 lAkaDAnAM derAsara, 20 karoDa ghoDAo, 7 karoDa gADAMo, karoDa sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto Avo caturvidha saMgha. jyAre rAyaNavRkSanI pradakSiNA karI tyAre zrI rAmacaMdrajI sAthe ArAdhakoe hIrA-motIthI rAyaNavRkSane vadhAvela ane zrI rAmacaMdrajI saMyama grahaNa karyA pachI sAdhanA-ArAdhanA karI potAnA 3 karoDa ziSya parivAra sAthe mokSe sidhAvyA ane Adarza bhrAtRpremI evA bharatajI paNa 1000 sAthe mokSe gayA. (ahIMthI lavakuza-hanumAnajI Adi paNa mokSe gayA). vi.saM. 1468mAM nIkaLela guNarAja zrAvakano saMgha H 700 2tho, 800 UMTo, 500 ghoDAo, 400 pIttaLanAM ghaDAo,36,000 zayyApAlako, 500 pADAo, hajAro pAlakhIo, 2 lAkha manuSyo, pa.pU. somasuMdarasUri Adi Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 dhanya dharA: 100 AcArya bhagavaMtonI pAvana nizrAmAM saMgha AgaLa vadhI rahyo hato tyAM sopAraka nagaramAM 60,000 TaMka vAparI nagarajanone jinazAsananA rAgI banAvyAM hatAM. temaja pa.pU. munisuMdara vijayajI ma.sA.nA upAdhyAya padavImAM 20,000 sonaiyA kharcIne abhuta lAbha lIdho hato. (uparanAM badhAM ja diSTAnto zatruMjaya-kalpavRttinA AdhAre). jaina paraMparAnA itihAsamAM to saM. 1957mAM nIkaLela saMghavI hemarAjano saMgha, jemAM 1200 gADAM, 500 UMTa, 700 yAtriko, 500 hAthI, 500 ghoDAono samAveza hato temaja tharAdanA AbhU saMghavIno saMgha 700 lAkaDAMnAM derAsara, 47 baLado, 1510 ghoDAo, 14,000 gADAMo, 2200 UMTa, 100 rasoIyAo, 90 pAlakhIvALAo, 14 luhAra, 760 pANI mATe pADAo, 7 pANInI parabo, 1510 jinabiMbo, 300 pANInI pakhAlo, 100 taMboLI, 100 paMcakula, 260 dukAno, 1752 kAjunA bhArA vahana karanArAM, 36 AcAryobhagavaMtonI nizrAmAM saMghamALa vakhate badhAMne vastronI lahANI karI hatI. A saMghamAM Azare bAra karoDa sonAmahoro kharcIne lAbha lIdho hato. (sukRtasAgara temaja upadeza saptatikA graMthamAM Ano ullekha sarasa Apela che.) mAMDhavagaDhano rAjiyo nAme deva supAsa (zrI supArzvanAtha bha.)nI divyakRpAthI maMgalaprayANa karI-jhAMjhaNamaMtrI zrI zatruMjaya-giranAra tIrthano mahAsaMgha kADhe che, jemAM-12 lAkaDAnAM derAsara, 20 AcArya bhagavaMtonI divyanizrAmAM, bAra moTA saMghavIo sAthe aDhI lAkha zrAvaka-zrAvikAo, 12,000 gADAMo, 1200 UMTo, 2500 sainiko, 50,000 poThiyA (sAmAna mATe), 1000 ghoDesavAro ane tIrthapraveza vakhate 7. lAkha mANaso hatA. te vakhate lakSmaNajI nagarImAM 101 jinAlayo ane 2000 jainanAM ghara hatAM. jhAMjhaNa maMtrIno saMgha saM. 1340 mahA suda 5 nAM divase maMgalaprayANa karyuM hatuM, jemake jhAMjhaNa maMtrInA saMghabhaktinI viziSTatA.....A puNyaprabhAvaka bhakta zrI zatruMjaya girirAjanI ApaNAM dravya ane bhAvamAM prANa pUre tevI ati suMdara bhakti karI che. mahA dAnavIra emanAM pitA pethaDa ane dAdA dedAzAhanAM nAmane paNa jemaNe cAra cAMda lagAve tevI temanI bhaktine ApaNe jANIe. A maMtrI jyAre mAMDavagaDhathI aDhI lAkha yAtrIo sAthe saMgha laI zatruMjaya pahoMce che tyAre paramAtmA zrI AdinAtha prabhunI sonA-rUpAthI pUjA karyA pachI traNa karoDa sugaMdhI puSpo vaDe prabhunI puSpapUjA kare che. eja samaya daramyAna tharAdanA AbhU saMghavInA saMghanuM milana thAya che. be saMghonAM milanathI sarvatra AnaMda chavAyo tyAre banne saMghanAM svAmIvAtsalyano lAbha AbhU saMghavIne-yAtrikone yAcanA karIne jhAMjhaNa zAhe lIdho hato. bIjI navInatA e ke eka mUDApramANa paholI upara sonAnI pATathI bharelI nIce cAMdInA pATathI bharelI vacce rezamI vastravALI zatruMjayanA zikharathI giranAranA zikhara sudhI lAMbI dhajA bAMdhe che, je dhajAmAM 54 ghaDI suvarNa vAparyuM hatuM. A caDhatAM pariNAmonI dhArA cheka saMgha jyAre amadAvAda pahoMcyo hato tyAre rAjAnI anumati laIne samagra gujarAtanI paMdara lAkhanI vastIne bhojana karAve che. moTA moTA so maMDapo bAMdhe che. cha divase AkhuM gujarAta jame pachI paNa ghaNI mIThAI vadhavAthI rAjAne dekhADI Azcarya pamADe che. A saMgha sAbaramatImAM nadI kinAre gujarAtane jamADavAnI taiyArI mATe mahinA sudhI rokAya che. A maMtrIno saMgha jIrAvalI pahoMcyo tyAre maMtrIe cha maNa kapUrathI dhUpa-pUjA ane karoDa puSpathI puSpapUjA karela ane jIrAvalA pArzvanAtha bhagavAnanI upara sonAnA tArathI bharelo caMdaravo te samaye lAkha rUpiyAno hato. (AdhAra-sukRtasAgara). vastupAla-tejapAlano saMgha 24 ratha hAthIdAMtanA, 1100 digaMbara sAdhuone paNa AvakArI sAthe lIdhA hatA. 4500 sahejavALA, 408 UMTa, 4500 gADAM, 4,500 gAyako, 1100 vahela, 100 mAtra mIThAIo banAvavA mATe kaMdoIo, 500 pAlakhIo, 3300 cAraNo, 70) sukhAsana, 3800 bhATacAraNo, 200 sAdhuo, 1350 kuMbhAro, 7 lAkha dIvIdharA, 500 suthAro, 4,500 ratho, 1,800 pIttaLanI pAlakhIo, 700 AcArya bhagavaMtonI nizrAmAM maMgala saMghaprayANa karyuM hatuM. AgaLa pAchaLa maLI 3000 ghoDAo, 3000 hAthIo, 700 pADAo paNa hatA. (AdhAra-prabhAvaka caritra). mahAna dAnezvarI evA vastupAla-tejapAlanA 12T saMghano samaya :--6 prathama saMgha 1249mAM mAtApitAnI hAjarImAM. bIjo saMgha 1263mAM mAtapitAnA AtmazreyArthe karela. pachI je 12aa saMgho kADhyA te paNa. A baMdhubelaDInI zrI zatruMjaya tIrtha pratyenI apUrva bhakti eka bejoDa zAsana dain Education Intermational Jain Education Intemational Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 107 prabhAvanAnI dyotaka banI gaI. atta samaye vastupAlanI hatI. A saMgha jyAre dhaMdhukA pahoMcyo tyAre gharadITha thALI AMkhamAM saMyama grahaNa nA karI zakyA tenAM AMsu hatAM. sahita sonA-mahoranI lahANI karI hatI. girirAjane 1lo saMgha vi.saM. 1277mAM zatruMjayano-giranArano. paravALA tathA motIthI vadhAvyo hato. mULanAyaka paramAtmA zrI AdinAtha prabhune nava aMge nava lAkha kiMmatanAM ratno 2jo saMgha vi.saM. 1283mAM zatruMjayano. mukAyAM tathA suvarNamaya ekavIza dhajAo caDhAvI. A 3jo saMgha vi.saM. 1284mAM zatruMjayano. saMghanI tIrthamALAno lAbha jagaDuzAhe savA karoDa dravya pamo saMgha vi.saM. 1286mAM zatruMjayano. bolIne lIdho hato (AdhAra-kumArapALa ma.nAM rAsamAMthI). 6Tho saMgha vi.saM. 1287mAM zatruMjayano. 7mo saMgha vi.saM. 1289mAM zatruMjayano-giranArano. zrI vIraprabhunA nirvANa bAda prAyaH 700 varSa pachI thayelA A.bha. ratnaprabhasUrijI, jemaNe lAkho ajainone jaina 8mo saMgha vi.saM. 1290mAM zatruMjayano-giranArano. banAvyA hatA. 18000 upara brAhmaNone paNa ArAdhaka 9mo saMgha vi.saM. 1291mAM zatruMjayano-giranArano. banAvyA hatA evA zAsanaprabhAvaka A.bha.nI nizrAmAM upaladeva 10mo saMgha vi.saM. 1292mAM zatruMjayano-giranArano. rAjAe saMgha kADhelo, jemAM sonAcAMdInAM derAsara ane lAkha yAtriko hatA. jovAnuM e ke sAmAnya rAjAo paNa deva-guru11mo saMgha vi.saM. 1293mAM zatruMjayano-giranArano. dharma pratye ahobhAva keLavIne giririjanI sparzanA mATe sarvasva 12mo saMgha vi.saM. 1294mAM zatruMjayano-giranArano. samarpaNa karavA tatpara rahetA. jIvadayA pratipAlaka kumArapALa mahArAjA paNa kAMI caMdragupta rAjAnA saMghamAM 5 ochA gAMjyA jAya tema na hatA. ratnatrayInI utkRSTa jhaMkhanA lAkha yAtriko hatA. emanA jIvanamAM jhaLahaLatI hatI. niyamita vItarAgastotra Adino svAdhyAya karI jinapUjA pachI ja annapANI levAno gurukRpAthI AgalA bhavano eka bhikhArI, jeNe mAtra emano niyama hato. nitya ekAsaNuM karatA, jemAM pAMca vigaIno bhUkhanI vedanA zamAvavA mATe dIkSA lIdhI hatI ema kahI zakAya tyAga raheto. parastrI pratye manathI paNa jo vikArAdi jAge to tevAne paNa jyAre sugurunI prApti thatAM teja rAtrie kALadharma bIje divase upavAsa karI letA hatA. temaja jIvadayAdinA pAmavAnA avasare A jinazAsananA ahobhAvanA kAraNe bIjA puNyapratApe jemaNe AvatI covIzImAM prathama tIrthakara bhagavaMta zrI ja bhavamAM daza varSanI uMmare vijyAdazamInA divase padmanAbha svAmI pAse gaNadhara padanuM rijharvezana karAvI dIdhelA rAjyAbhiSeka thayelo. pachI sammati rAjA banI zAsanaA zrAddhavaryanuM samyagudarzana jhaLahaLatuM hatuM. tenA prabhAve te prabhAvanAno benamUna Adarza vizva sAme mUkyo che, jemAM savA ArAdhaka ane prabhAvaka bhakta tarIke ApaNAM jinazAsanamAM lAkha derAsaro, savAkaroDa jinabiMbo je Aje paNa tIrthakara paMkAyA hatA. A bhaktanI paNa prabhAvakatAne mANIe. bhagavaMtonA virahane pUrI rahyAM che. evA tIrthaMkara tulya 5000 4i 2800 derAsara, 11000 hAthIo paNa kevA? AcArya bhagavaMtonI nizrAmAM zrI saMgha maMgala prayANa karI zatruMjaya ratnajaDita aMbADI sahita, 5000 sAdhuo, 11 lAkha girirAjanI parikammA karavA pAMca lAkha yAtrika bhaktonI sAthe ghoDAo, 16 lAkha yAtriko, 50,000 ratha, dareka gAme 2080 derAsara laIne padhAryo hato te saMgha paNa jemaNe mANyo haze te dhanya che. (AdhAra-zrI pArzvanAtha paraMparAno iti.). ratnajaDita dhajA caDhAvatA. bharatezvara vRttimAM jaNAvyuM che ke A samrATa saMprati kumArapAlanA A cha'rIpAlaka saMghamAM vAbhaTTAdi 24 mahArAjAe AvA bhavyAtibhavya saMgha pachI paNa jinazAsanane maMtrIo hatA. nagarazeThano putra AbhaDadama je jyAM jyAM saMghano paDAva thato tyAM gharadITha sonaiyAnI lahANI karato. Arya-anArya dezomAM pahoMcADavA 8000 rAjAo temanI AvA ArAdhaka zrAvako ke jemaNe saMghamAM vividha AjJAmAM rahetA, 50,000 hAthIo, eka karoDa ghoDAo, 7 karoDa ratho, sonArUpAnA bhaMDAro, dararoja caityaparipATI ane vyavasthAo sAcavIne guptadAnanI gaMgotrI paNa vahAvI Jain Education Intemational Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 dhanya dharA: aSTaprakArI pUjA karatA, 200 upAzraya banAvelAM, 750 karI ane tapa pUrNa thayA pachI bhavya ujamaNuM karyuM. jemAM 25 dAnazALAo ane 36,000 jIrNoddhAra karAvelA, jemAM navA samavasaraNa, zrI zatruMjaya girirAjanI taLeTImAM 25 vADIo, derAsara karatAM ATha ghaNo lAbha maLe che. zrI garavA giranAranI taLeTImAM 16 vADIo, tejalapuramAM gurukRpAthI mAMDavagaDhanA pethaDamaMtrIne citrAvaLI prApta thaI. jinAlaya ane pauSadhazALA, sAdhunAM upakaraNonAM nAmavALAM jethI zatruMjaya-giranAra tIrthanA A ArAdhaka bhakta paNa vizALa eTale ke pAtro, jhoLI, dAMDA, dorI va. gAmo vasAvyAM. saMgha kADhI 84 jina maMdira banAvyAM hatAM. naMdIzvara tapanA ujamaNAmAM jyAM sudhI zatruMjayamAM temaja jesalameramAM vIra jarUzAha bhaNasAlIne citrAvalI naMdIzvaranuM jinAlaya na baMdhAya tyAM sudhI ekAsaNAM karelAM. jinAlaya pUrNa thayA pachI ja ekAsaNAM choDela ane tyAM "anupama prApta thaI tethI zatruMjayano ja saMgha kADhyo hato. nAgapuranA punaDa sarovara' banAvela. zrI Abu tIrthanI koNInA traNe paNa tene zeThane paNa dravya prApta thatAM zatruMjayano virATa saMgha kADhyo hato. kArIgarone ziyALAmAM ati ThaMDInA kAraNe pauSTika khorAka, vimalamaMtrInuM vimalavasahi A vimalAcalanI tApaNAM karAvI udAra dilathI korANInA rajanI bhArobhAra yAdagirimAM je zatruMjayAvatAra nAmathI oLakhAya che, jemAM A nANAM-rUpuM, sonuM Adi ApIne utkRSTa kArIgarI karAvI emane bhakta to dAnanI adbhuta gaMgA vahAvI che, je saM. 1813mAM paNa zraddhALu banAvyA hatA. gujarAtamAM rAjA bhImadevanA mukhyamaMtrI hatA, pachI saM. hiM saM. 1675 ane 1683mAM thayelA vardhamAna zAha, 1100mAM vimalavasahi jinamaMdiranuM nirmANa karyuM. A padhAzAhe zatruMjaya mahAtIrthanI 99 vAra saMgha sAthe yAtrA karI jinAlayanI pAchaLa 18 karoDa ne pa3 lAkhano kharca karI 14 hatI. (jaina tIrtha itihAsa). varSamAM banAvI vizvane A tIrtha eka ajAyabI svarUpe darzanArthe I saMghavI karmAzAhe karAvela zrI zatruMjayanA uddhAra vakhate dasa mUkyuM. A jinAlayanA kAma mATe dararoja 1500 kArIgara ane AcArya bhagavaMto hatA ane saue sarvAnumate TharAva karela ke A pa200 majUro kAma karatA. A jinAlayanI jagyA mATe 4 tIrtha 84 gacchonuM che. zilAlekha). karoDa 53 lAkha ne 60,000 rUpiyAno kharca thayela. jamIna levA mATe jamIna upara corasa sonAmahora pAtharI brAhmaNone izatruMjaya upara rahelI celaNa talAvaDInI najadIka ApI pachI A jagyA maLelI. vimala maMtrInA bhojana avasare devatAdhiSThita guphAmAM birAjamAna bharatacakrIe bharAvelI 84 zreSTha jAtrikaDhola vAgatAM ane prati pramANamAM 27 lAkha jinapratimAne namaskAra karavAthI ekAvatArI thavAya che. (zatruMjaya dravyano vyaya karatA. A maMtrIe 12 bAdazAhone jItIne 12 kalpavRtti). chatra grahaNa karelAM. kuMbhAriyAnA jinamaMdira mATe vimalamaMtrIe 8i bharata mahArAjAnA samayamAM-99,89,84,000 pAyA khodAvyA tyAre te pAyAne bharavA mATe sonA-rUpAnI saMghapatio thayA hatA. (prabaMdha paMcazatI). ITonI 700 sAMDho bharIne lAvela te badhI salATonA salAhathI Dija sagaracakrInA samayamAM-50,95,75,000 saMghapatio pAyAmAM dharabAvI dIdhI hatI. thayA hatA. A kuMbhAriyAmAM pUrve 360 jinamaMdiro hatAM. (AdhAra 4i vikramarAjAnA samayamAM-84,000 saMghapatio hatA. vimalaprabaMdhaka-abudAdi tIrtha guNamALA). A traNe rAjAonA samayamAM saMgho nIkaLatA. tethI asaMkhya bhaktonI bhakti khIlatI hatI. jinazAsanamAM anupamAdevInuM ujamaNuM ArAdhakonI kyAreya oTa na AvatI. vartamAna yugamAM thayelI parama zrAvikA jene zAstramAM AvA ja zrI zatruMjaya girirAjanA puNyaprabhAvaka paTadarzanIonI mAtA tarIkeno ullekha maLe che, jemaNe potAnAM bhaktoe maLIne vartamAnakALamAM A girirAja upara 3507 vAtsalya, vaiyAvacca Adi guNothI kahevAya che ke zrI mahAvideha bhavyAtibhavya jinamaMdiro baMdhAvyAM che, jemAM 27000thI adhika kSetramAM kevalI banIne vicAravAnuM saubhAgya prApta karI lIdhuM che, jinabiMbo hAla che jenA prabhAve prativarSe comAsAM, navvANuM temanI sukRta anumodanA karIe. yAtrAsaMgho, covihAra chaThTha karI sAta jAtrA karanArAM sArI saM. 1292mAM anupamAdevIe jJAnapaMcamInI ArAdhanA saMkhyAmAM jovA maLe che. Jain Education Intemational Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 109 pa.pU. gacchAdhipati arihaMta-siddhasUrizvarajI ma.sA. vaMdanA karavAthI vaMdanA thaI jAya che. (5) aSTApadI hayAta che, jemaNe chaThTha karIne sAta jAtrA traNaso upara karI hatI. sametazikharajI, pAvApurIjI, giranArajI, caMpApurIjI vagere dhanya che teozrInI zraddhAne, dhanya che emanA manobaLane, ghaNAMo tIrthanAM darzana-vaMdana karatAM zatagaNuM phaLa A tIrthanAM darzanatrIjA bhave mokSa meLavavAnI jhaMkhanAthI A tapa ane yAtrA karatA vaMdanathI maLe che. (6) atre pUjA karavAthI so gaNuM, pratimA hoya che, kAraNa ke tevo ullekha zatruMjaya laghukalpamAM jovA maLe sthApana karavAthI hajAragaNuM tathA tIrthanuM rakSaNa karavAthI che, paNa A pUjyazrIne AvatA bhave ja mokSe javAnI jhaMkhanA anaMtagaNuM phaLa prApta thAya che. (7) je atre pratimA bharAva che hoya tevuM anumAna thAya che. te avazya cakravartIpada pAme che. (8) atre eka tapanuM sogaNuM gaDha giranAra e zatruMjayanI pAMcamI TUMka gaNAya che. phaLa prApta thAya che ane chaThTha karIne sAta jAtrA kare to trIjA jyAMthI AvatI covIzInAM bharatakSetranAM padmanAbha Adi badhA bhave avazya mukti pAme che. (9) zatruMjayanI nadIe snAna tIrthakara bhagavaMto nirvANa pAmaze ane 23mA, 24mA tIrthaMkaranAM karanAra bhavyAtmA gaNAya che. (10) A tIrthanAM darzanathI samagra dIkSA tathA kevalajJAna kalyANaka paNa giranAramAM thaze. zrI dezenanI zuddhi thAya che. (sArAvalI payanA). neminAtha prabhunA paNa dIkSA kevala tathA nirvANa kalyANaka ahIM navA puNyaprabhAvaka bhakto banIne pAmavAno to mokSa ja thayAM che. zrI mahAvIra prabhue saudharmendrane giranAra tIrthano evuM praNIdhAna rAkhIe. nakara devalokanI keda che ja paNa te mahimA varNavyo hato ke koI covIzInA paNa (17thI 24) kadAca ekAvanArI banAvanArI hoya to ja sArI. nakara moTuM bhagavaMtanA dIkSA kevalajJAna tathA nirvANa traNa kalyANaka thayAM che. jokhama che. mATe namo riddhAnuM kahI siddha bhagavaMtonA paramANupuNyaprabhAvaka Ama rAjA bhaktano eka prasaMga che one sparzIe. e ja ApaNA mATe amRtAnuSThAna banI zakaze. ekavAra A.bha. bappabhaTTasUrie vyAkhyAnamAM giranAra tIrthano puMDarika gaNadhara-5 karoDa, draviDa-vArikhillajI mahimA varNavyo e vakhate A rAjAe abhigraha lIdho ke -10 karoDa, zAMba pradyumna-8 karoDa, pAMca pAMDavo nemanAtha prabhunAM darzana vinA bhojana karavuM nahIM. e rAjAnI -20 karoDa, nAradajI-91 lAkha, bharatamuni 5 karoDa, sAthe ja ghaNA sAdharmikoe darzana vinA bhojana na karavAno vAsudevanI patnI-35,000, ajitajinanA sAdhu abhigraha lIdho. tarata ja saMghanI taiyArI karI giranArano saMgha 10,000, vaidarbhI-4400, bAhubalIjInA putro-1008, kADhyo. e saMghamAM 1 lAkha subhaTa, 1 lAkha ghoDAo, 700 thAvastrAputra-1000, gaNadhara-1000, selanAcAryahAthIo, 20,000 UMTa, 3 lAkha pADA tathA 20 hajAra 500, rAma-bharata-3 karoDa, somayazA rAjA-13 karoDa, zrAvakono parivAra hato. kadamba gaNadhara-1 karoDa, ajitasena 17 karoDa sAthe zrI batrIsamAM divase giranAra pahoMcyA te vakhate giranAramAM sAgara ane cAra muni eka eka karoDa sAthe, AdityayazA 1 digaMbara-zvetAMbara vivAda caDhAvo rAkhyo. digambaro te tIrthane lAkha, damitArI-14,000 Adine namo zikA. svAdhIna karI tIrthamALA paherI pachI pAraNuM karyuM. kAMkare kAMkare siddhakyAM anaMtA- pAvana girirAjanI garimA A rahI benamUna bhaktonI vaNajhAra...... atimuktaka kevalIbhagavaMte nArada RSine girirAjano 8i bharatacakrIe zatruMjayanI taLeTImAM 22 yojananA mahimA A pramANe kahelo-- vistAravALAM pAMca karoDa gharo vasAvIne nagara banAvelAM temAM 25 lAkha jinAlayo, pAMca lAkha pauSadhazALA ane (1) anya tIrthamAM ugra tapasyAthI, brahmacaryathI je phaLa pAMca karoDa brAhmaNo zrAvako vasAvelA (puMDarika-caritra). prApta thAya che, te phaLa atre mAtra rahevAthI prApta thaI jAya che. (2) girirAja upara eka upavAsa karavAthI eka karoDa manuSyane | vIrarAjA zatruMjayano mahimA sAMbhaLI saMyama laI vIrasUri banyA, aMte 3 lAkha sAdhuo sAthe mokSe gayA. bhojana karAvavAnuM phaLa prApta thAya che. (3) traNe lokanAM tIrthanA darzana girirAjanI sparzanA mAtrathI thaI jAya che. (4) je *i eka vakhata ajitanAtha bha. A tirthe dezanA ApatA hatA sthAnomAM kevaLajJAnI tathA sAdhuo nirvANa pAmyA che te sthAnone te vakhate 3 lAkha sAdhuo mokSa pAmela. Jain Education Intemational Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 dhanya dharAH ja A tIrtha upara zAMtinAtha bha.nuM dhyAna dharatAM vajajaMpa have A siddhAcalathI maLatI siddhio prApta kema thAya ? nAmanA muni eka lAkha parivAra sAthe mokSe padhAryA che. 4 zatruMjaya parvatane joyA vinA zatruMjaye yAtrA jatAM saMghanuM zi" zAntinAtha bha.nA cAturmAsamAM 1,52,55,777 munivaro vAtsalya kare to karoDagaNuM puNya thAya (zrAddhavidhi). kevaLI banI mokSe gayela. anya sthAnamAM karoDa pUrva sudhI kriyA karatAM jeTaluM zubha phaLa SiF daMDavIrya rAjA saMgha laI A tIrthe Avela. te vakhate temanAM pAme teTaluM phaLa A tIrthamAM nirmalatAthI kare to saMghamAM rahelAM sAta karoDa zrAvaka-zrAvikAo A tIrthanAM aMtarmuhUrtamAM pAme. dhyAnamAM mokSa pAmelA. izatruMjaya tIrthamAM ratha mUkavAthI cakravartI thAya. kSa dhana nAmano maMtrI pa00 bhaTo sAthe zatruMjaye Avyo tyAre ja rAyaNavRkSanAM dareka pAMdaDAmAM, phaLamAM, thaDamAM, devavAsa che prathama 500 bhaTo kevalI banyA pachI maMtrIne kevalajJAna mATe paNa chedavAM nahIM ja. thayuM. iA vRkSane pUjavAthI tAva UtarI jAya. - pradyumna vagere sADAtraNa karoDa kumAro rAyaNavRkSane pradakSiNA ki be mitro, be bahenapaNI thatAM A vRkSanI sAkSI rAkhe to detAM kevalI banelA. sukhI thAya. zi bharata cakravartI pAMca karoDa, emano putra 1 lAkha ane - vRkSa nIce paDelI chAla, pAMdaDAMdinA yogya upayogathI to bAhubalIjIno putra 13 karoDa munivaro sAthe mokSe gayela. | duSTa rogo paNa nAza pAme che. 8i devalokamAMthI svayaMprabhadeve zatruMjaya upara A pramANe mokSa ja gItArtha gurabhagavaMta pAse zrI siddhAcalajInA sAkSIe pAmatAM sAdhuone joyelA. pahelA divase 1 lAkha bIjA bhava AlocanA karavI joIe. jo nA karI zakyA ho ane divase-1 karoDa, trIjA divase-5,000, cothA divase A pAvanatIrthamAM kyAreya rAtribhojana, kaMdamULabhakSaNa, sAte 105, pAMcamA divase-10, chaThThA divase-700, sAtamA mahAvyasanonA tyAgano niyama satvare laIne roja cha divase 728 sAdhuone mokSa pAmatAM joyelA. Avazyaka, pUjA, bAMdhI navakAravALI gaNavAnuM zarU karI IG neminAtha bha.nA ziSya gautama aNagAra eka mAsanuM deva-guru-dharma pratye ahobhAva rAkhI pAponA zuddhikaraNa aNasaNa karI A tIrthe mokSe gayela. mATe nIcenAM tapa karI zakAya che, jethI ApaNA AtmAnI phri devakInA cha putro, jAdavaputro, suvratazeTha, gaMDakamuni, zuddhi thaIne nirjarA ane saMvara vaDe ApaNe paNa paraMparAe selakamuni, aImuttAmuni A tIrthe mokSa pAmela. sukha-samRddhi-samAdhi-sagati ane mokSa paNa vahelA nami vidyAdharanI 6 ,trIo caitra vada-14nA divase mokSa thakI pAmI zakIzuM emAM be mata nathI. pAmelI. Lja sonAnI corI karI hoya to-caitrI pUnamano upavAsa karI 10 lAkha khecara bhakto--'puMDarIkacaritra'mAM eka vAta yAtrA karavAthI zuddha thAya. Ave che ke-bharata cakravartIe jIrNoddhAra karAvyA pachI 10 ;i vastranI corI karI hoya to-A tIrthe sAta AyaMbilathI lAkha khecaroe evo abhigraha karelo ke amo sarve sadA zuddha thAya. ahIM jinapUjA karIzuM. * kAMsA-tAMbA-pIttaLanI corI karI hoya to-sAta divasa ja devadatta jyAre puMDarIka gaNadharanA hAthe saMyama le che te purimaDha tapa karavAthI zuddha thAya. vakhate temanI sAthe 10,000 jaina zrAvako saMyama le che. 4 motI-paravALAnI corI karI hoya to-15 AyaMbilathI 4 somadeva rAjA 800 sevako ane 50 rAjAo sAthe zuddha thAya. caMdrasUrijI pAse saMyamI banI zatruMjaya upara mokSe gayela. Siii anna-jaLanI corI karI hoya to-supAtradAnathI zuddha thAya. ji A paramapavitra tIrthabhUminI sparzanA mAtrathI anya tIrthonI "i pazuonI corI karI hoya to-mULanAyaka paramAtmAnI yAtrA karatAM karoDagaNuM puNya thAya che. (upadeza-prAsAda). pUjAthI zuddha thAya. Jain Education Intemational Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 181 ja rAjabhaMDAramAMthI corI karI hoya to-kArtika mAsamAM sAta AyaMbilathI zuddha thAya. If sadhavA, vidhavA, sAdhvI sAthe asadAcAranA sevanathI ochAmAM ochuM cha mahinA sudhI tapa karAya. # bIjAnI vastu pote rAkhI mUke to-cha mAsa sAmAyikathI zuddha thAya. ja paNa A khAsa dhyAnamAM rAkhavuM ke anya kSetre bhUlathI thayelAM pAponI zuddhi A pAvana tIrthamAM thaI zake che paNa A pAvanatIrthamAM kareluM pApa to nikAcita-cIkaNuM bane che. mATe ja kahevAyuM che ke "anyakSetre kRtaM pApaM tIrthakSetre vinazyati, tIrthakSetre kRtaM pApaM vajralepo bhaviSyati / " tIrathanI AzAtanA nahIM karIe A stavanane khAsa badhAe artha sAthe samajavA jevuM ja che. 4i puNya prabhAvaka bhakta banyA pachI ApaNe A tIrthanA ArAdhaka-upAsaka-sAdhaka banatAM zuM lAbha thaze ? ja A tIrthanuM dhyAna karavAthI-1000 palyopamanA abhigraha karavAthI lAkha palyopamanAM ane A tIrtha tarapha jayaNApUrvaka cAlavAthI-eka sAgaropama jeTalAM karmo nAza pAme che. (zatruMjaya-kalpavRtti). 38 zrI zatruMjaya tIrthanI bhAvayAtrA ke zatruMjaya ladhukalpa artha sAthe smaravA mAtrathI ane A tIrthe navakArazI paNa karavA chatAM chaThThano (be upavAsano) lAbha thAya che. | porasI, purimaDha, ekAsaNuM, AyaMbila, upavAsa karavAthI anukrame 3, 4, 5, 15, 30 upavAsano lAbha maLe che. kri zrAvaka, dravya ane bhAvapUrvaka mAtra kapUrano dhUpa ke darzana ke pUjana kare toya 30 upavAsano lAbha meLave che. ja taLeTImAM eka pahora jAgaraNa karavAthI-cha mahinAnA upavAsano lAbha meLavI zakAya che. A tIrthano mahimA dareka jAtivALAMomAM vyApelo hato tethI ja hajAro saMgho, bhAvasAra, rAjaputoe, jaina, brAhmaNoe, kaNabIoe, leuAoe, kaMsArAoe, caMDAloe paNa kaDhAvelA che. tenuM vistRta varNana prabaMdha paMcazatI graMthamAM jovA maLe che, jemAM nIcI jAtivALA saMghapatio-bhakto mAtra taLeTInI pradakSiNA ke sAdhanA karIne pAvana thaI pAchA pharatA hatA, eTalo badho viveka hato, sadbhAva hato. Aje paheraveza, abhakSya khANIpINI, azlIlatAe A tIrthane abhaDAvA dIdhuM che ke te turaMta baMdha ke kanTrola karanArAo paNa anaMtI puNyarAzi ekaThI karI zakaze. A tIrthAdhirAjane anaMtazaH vaMdanA......! dazya 1 ayodhyA zaheramAM nAbhirAjA ane marudevI, ya 2 16 maMgaLa svapro, daya 3 svapronuM arthaghaTana, dasya 4 marudevI ane 56 devI kumArikAo (dikumArikAo) Jain Education Intemational Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 dhanya dharAH - siddhAcala zaNagAra zaherone ja joDatA hatA. e samayamAM eka gAmathI bIje gAma javuM paNa bahu bhAre kaThina kAma gaNAtuM hatuM. tevA samayamAM 'vartamAd samayaon | tIrthayAtrA to mAMDa 20-25 varSe ekAdavAra athavA to jiMdagIno aMta samaya najIka Avato jaNAya tyAre zrI siddhagiri, zrI giranAra ke evA koI moTA tIrthanI yAtrA karavA prabhAvaka yAzAzaMgho sAmAnya jaina jato. pUjya zAsanasamrATazrInI nizrAmAM nIkaLelA aneka vartamAna samayanA prabhAvaka yAtrAsaMgho saMghomAM sau prathama vi.saM. 1950mAM jAmanagaramAM cAturmAsa karyA (temAMthI keTalAka ja levAyA che). bAda tyAMnA zrAvaka zreSThI zrI saubhAgyacaMda kapUracaMda taraphathI vartamAna suvarNayuganA adbhuta jAmanagarathI giranAra thaI siddhagirino cha'rIpAlita saMgha zAsanaprabhAvaka saMghomAM-amuka saMgho nIkaLyo. phakta pAMca ja varSanA dIkSAparyAyamAM ane phakta 21 varSanI bharayuvAna vaye seMkaDo yAtrIonA saMghane netRtva pUruM pADyuM jaiina pratibhAdarzana-abhivAdana graMthanA AdhAre) ane te paNa be-cAra divasa pUratuM nahIM paNa lagabhaga eka zAsanasamrATazrInI nizrAmAM nIkaLelA mahinA sudhI. bahu abhuta kahevAya evuM A mahAna kArya hatuM. saMgho saMgha jAmanagarathI giranAra Avyo tyAM zrI neminAtha prabhunI saue bhaktibhAvapUrvaka yAtrA karI. tyArabAda kramazaH pAlitANA pUjyapAda zAsanasamrATazrI vijayanemisUrIzvarajI AvyA ane zrI AdIzvaradAdAnAM darzana-pUjana karI sau pAvana mahArAjazrInuM samagra jIvana aneka vilakSaNatAothI bharyuM bharyuM banyAM. saMghapati zrI saubhAgyacaMdabhAIe munizrI ane dazarUpa hatuM. tenA preraNA ane upadezathI thayelA nemavijayajInA pavitra haste tIrthamALa paherI. aneka aitihAsika kAryomAM teozrInI zubha nizrAmAM nIkaLelA vi.saM. 1954mAM munizrI nemavijayajIe staMbhatIrtha cha'rIpAlita saMgho paNa ghaNuM ja mahattvanuM sthAna dharAve che. (khaMbhAta)mAM zeThazrI amaracaMda premacaMda tathA emanA putra zeThazrI pUjyazrInI nizrAmAM vIseka jeTalA cha'rIpAlita saMgho popaTabhAI amaracaMdanI vinaMtIthI cAturmAsa karyuM. cAturmAsa bAda nIkaLyA. temAM zeThazrI mAkubhAIno amadAvAdathI zrI giranAra pUjyazrInI dharmadezanAnA pratApe zeThazrI amaracaMdabhAIe siddhAcalajIno saMgha kharekhara sarvoparI yAtrA saMgha banyo hato. khaMbhAtathI siddhagirino cha'rIpAlita yAtrA saMgha pUjyazrInI pUrvakALamAM varNavAtA zrI kumArapALa mahArAjA tema ja nizrAmAM kADhyo. maMtrIzvara vastupAla-tejapAla vagerenA saMghonI jhAMkhI karAve tevo vi.saM. 1955nI zarUAtamAM pUjyazrInI nizrAmAM A saMgha hato. nIkaLela A tIrthayAtrA saMghamAM, AjathI barAbara 100 varSa pa.pU. zAsanasamrATa tapAgacchAdhipati zrI pUrve, lagabhaga 700 thI 800 yAtriko joDAyAM hatAM. vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA janmane 125 varSa pUrNa thaI vi.saM. 1958nuM cAturmAsa parAvartana vidyAzALAnA TrasTI gayAM che ane dIkSAne paNa 110 varSa thavA AvyAM, to temanA AgevAna zrAvaka jhaverI choTAlAla lalubhAIe karAvyuM kALadharmanAM 50 varSa pUrNa thayAM che eTale emanA dvArA thayela ane tyArabAda amadAvAdathI siddhagirino cha'rIpAlita saMgha zAsanaprabhAvanAnAM mahAna kAryo aMge vicAra karavo hoya to te teoe munizrI nemivijayajI mahArAjanI nizrAmAM kADhyo. A samayanI deza ane kALanI paristhitine najaraaMdAja karAya nahIM. saMghamAM be hajAra yAtriko hatAM, eTaluM ja nahIM 96 varSa pahelAM temanI zAsanaprabhAvanAnA kALa daramyAna vijJAna haju A saMgha sANaMda-vIramagAma-vaDhavANa-lImaDI-boTAdapApA pagalI mAMDI rahyuM hatuM. bhAratamAM yaMtrayuganI mAMDa zarUAta vallabhIpura thaI pAlitANA pahoMcyo hato ane AvA lAMbA thaI hatI. relve paNa haju mAMDa dezanA koI koI bhAgamAM zarU raste pUjyazrInA sAdhuparyAyanAM 15 ja varSamAM Avo vizALa saMgha thaI hatI. DAmara rastAo gaNyAgAMThyAM moTAM cAra-pAMca temanI nizrAmAM hato. Jain Education Intemational ucation Intermational Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 vi.saM. 1960nuM comAsuM pUjyazrIe amadAvAdamAM karyuM. tyArabAda zeTha vADIlAla jeThAbhAIe pUjyazrInA upadezathI amadAvAdathI siddhAcalajIno cha'rIpAlita saMgha kADhyo. vi.saM. 1960mAM munizrI nemavijayajIne pa.pU. paM.zrI gaMbhIravijayajI mahArAje yogoddahana karAvI vallabhIpura (vaLA)mAM gaNi-paMnyAsapada ApyAM to vi.saM. 1964mAM adbhuta mahotsavapUrvaka bhAvanagaramAM AcAryapada ApyuM. ane te cAturmAsa bhAvanagaramAM ja karyuM ane tyArabAda zeThazrI hIrAbhAI cakubhAI taraphathI bhAvanagarathI pAlitANAno cha'rIpAlita saMgha nIkaLyo. vi.saM. 1965mAM mahuvA cAturmAsa karyuM, tyArabAda vihAra karI teozrI trApaja padhAryA. tyAM zrI dharamazIbhAI vAraiyAe siddhagirino cha'rIpAlita saMgha pUjyazrInI nizrAmAM kADhyo. vi.saM. 1976mAM ja teozrI jAvAla padhAryA. tyAM teozrInA upadezathI zA. manarUpamalajI gulAbacaMdajI tathA zA. malacaMdrajI vanAjIe jAvAlathI zrI siddhagirino saMgha kADhyo. A gaMdha mArgamAM jIrAvalAjI traNa divasa rahyo. vi.saM. 1980mAM amadAvAdanA zrI mohanabhAI gokaLadAse siddhAcalajIno cha'rIpAlita saMgha pU. zAsanasamrATazrInI preraNAthI kADhyo, paraMtu pUjyazrInI zArIrika anukULatA na hovAthI teozrIe pU. A. zrI darzanasUrijI ma.sA.ne saMghamAM mokalyA. vi.saM. 1982nA pATaNa cAturmAsa bAda zeThazrI nagInadAsa karamacaMdane zrI siddhagirino saMgha pUjyazrInI nizrAmAM kADhavAnI bhAvanA hatI paraMtu pAlitANA sTeTa sAthe vAMdho paDavAthI samagra bhAratanA jaina saMghoe te divasomAM zatruMjayanI tIrthayAtrA baMdha karI hatI tethI teoe giranAra tathA kaccha (bhadrezvara) tIrthano saMgha kADhyo. A saMghamAM pU. A. zrI vijayanItisUrijI, pU. A. zrI vijayabhaktisUrijI, vAcanAcArya zrI mANikyasiMhasUrijI, paM. zrI bhaktivijayajI (rAdhanapuravALA) Adi aneka pUjya munipuMgavo saparivAra padhAryA hatA. vi.saM. 1984nuM cAturmAsa khaMbhAtamAM pUrNa thayuM tyAre arthAt vi.saM. 1985nI kArtikI pUrNimAe pUjyazrInuM cAturmAsa zeThazrI tArAcaMda sAkaLacaMda paTavAe badalAvyuM tyAre vyAkhyAnamAM 183 girirAja ane cha'rIpAlita saMghano mahimA varNavatAM zeThazrIne saMgha kADhavAnI bhAvanA thaI, ane temanA taraphathI khaMbhAtathI zatruMjaya tIrthano saMgha pUjyazrInI nizrAmAM nIkaLyo. vi.saM. 1985nA zubha dine prayANa ane mAgasara vada-30228 tA. 29-12-28nA pAlitANAmAM nagara praveza thayo. pAlitANAnI yAtrA chUTI thayA pachI be varSanA lAMbA yAtrAvirahakALa pachI A sau prathama saMgha hato ane tenA sAmaiyAmAM pAlitANA sTeTanA dIvAna sAheba zrI cImanabhAI paNa AvyA hatA. Aje khaMbhAtanivAsI saMdhavIjInA kuTuMbIo tathA khaMbhAtanA . jUnA zrAvako paNa A saMghane yAda kare che. vi.saM. 1986mAM mahuvAnA zreSThI zrI kasaLacaMdabhAI taraphathI mahuvAthI siddhagirino cha'rIpAlita saMgha kADhavAmAM Avyo. vi.saM. 1988nA boTAdanA cAturmAsa bAda dholerAnA zrAvako zrI harilAla puruSottamadAsa, zrI dalIcaMda puruSottamadAsa, zrI cUnIbhAI goviMdajIbhAI dozI (mAstara) ane zrI pAnAcaMda jhaveracaMda gAMdhInI vinaMtIthI dholerAthI siddhagirino saMgha pUjyazrInI nizrAmAM nIkaLyo. dAdAnI zItaLa chAyAmAM saMghapatione tIrthamALa paherAvavAmAM AvI. saune bAra gAunI sparzanAno bhAva jAgatAM saMgha sAthe pUjyazrI paNa temAM padhAryA. pUjyazrInA upadezathI ghoghAnA vatanI zA. rAyacaMda lallubhAIne saMgha kADhavAnI bhAvanA thatAM pUjyazrInI nizrAmAM vi.saM. 1990 ghoghAthI zrI siddhagirijIno cha'rIpAlita saMgha ghaNA ja ullAsapUrvaka kADhavAmAM Avyo. vi.saM. 1990nA aitihAsika munisaMmelana bAda pUjya zAsanasamrATazrIe jAvAla cAturmAsa karyuM. tyArabAda zeThazrI mANekalAla manasukhabhAI bhagubhAI (makubhAI zeTha)ne giranAra ane siddhagirino saMgha kADhavAnI bhAvanA thatAM pUjyazrI amadAvAda AvyA ane pUjyazrInI nizrAmAM chellAM 200 varSamAM advitIya kahevAya evo abhUtapUrva saMgha nIkaLyo. tyArabAda saMgha amarelI Avyo. amarelImAM gAyakavADI rAjya hatuM. gAyakavADa sarakAre paNa saMghane suMdara sagavaDa karI Apela. saMghapravezanA sAmaiyAmAM amarelInA sUbA zrI pIlAjIrAva gAyakavADe hAjarI ApI. mahAjananuM mAnapatra paNa temanA haste saMghavIjIne arpaNa thayuM. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 saMgha bhAvanagaranI hadamAM pravezyo tyAre bhAvanagara rAjya taraphathI suMdara baMdobasta karavAmAM Avela. kuMDalAmAM bhAvanagaranA dIvAna sara prabhAzaMkara paTTaNInA pramukhapaNA heThaLa mahAjana taraphathI sammAnasamAraMbha yojAyo. temAM dIvAna sAhebe saMghavIjInA pitAzrI manasukhabhAI sAthenA saMbaMdhonuM smaraNa karI saMghavIjIne hArdika abhinaMdana ApyAM ane kahyuM : "dharmasattA e eka mahAna sattA che, jenI AgaLa rAjasattAe namavAnuM ja hoya.'' bhAvanagaranI hada pUrI karI saMdha pAlitANA rAjyamAM pravezI gAriyAdhAra Avyo, tyAM pAlitANAnA dIvAna zrI mULarAjakumArasiMhajI darzanArthe AvI gayA. tyAMthI saMgha gheTI thaI pAlitANA Avyo tyAre mahA vada bIja hatI. saMghano praveza nava vAgyAno hato. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIethI sAmaiyuM AvyuM. sAmaiyAmAM yAtrALuo uparAMta bahAragAmathI saMghanAM darzana mATe Avela yAtrALuonI saMkhyA cAlIza hajAra upara hatI. sAmaiyAmAM pAlitANAnA nA. ThAkorasAheba paNa AvyA hatA ane dIvAnasAheba to pahelethI hAjara hatA. sAMje saMghavIjIe gArDana pArTI yojI nA. ThAkora sAhebane saparivAra AmaMtryA ane temanA parivArane vividha paherAmaNI ApI. zeTha A. ka. peDhI taraphathI lAkho rUpiyAnA kharce taiyAra thayela sAcA hIrA ane ratnothI jaDita mugaTa, tilaka, haMsa, bAjubaMdha, zrIphaLa vagere dayALu dAdAne tIrthamALanA divase sau prathamavAra caDhAvavAno nirNaya thatAM, mugaTa caDAvavAno Adeza suratavALA zeTha phatehacaMda premacaMda jhaverIe rUA. 15001=00mAM lIdho. tilakano Adeza zeTha mayAbhAI sakaracaMde, haMsano Adeza zeTha ritalAla nAthAlAla lallubhAIe, zrIphaLano Adeza zeTha bhagubhAI cUnIlAle ane bAjubaMdhano Adeza zeTha gulAbacaMda nagInadAse lIdho. dAdAnA jinAlayanA zikhara mATe 9306 tolA cAMdIno kaLaza karAvela. tenA upara 187 tolA 7 vAla sonuM caDhAvela. A kaLazapratiSThAno Adeza zeTha cImanabhAI lAlabhAI (hIrAcaMda ratanacaMdavALA)e rUA. 4501mAM lIdho. mahA vida pAMcame saMgha sahita pUjyazrInI nizrAmAM dAdAne uparokta AbhUSaNo ane zikhara upara kaLaza caDAvavAmAM AvyA. saMghavIzrI mANekabhAI zeTha ane saMghavaNa zrImatI saubhAgyalakSmI-bahene za. 50,000=00nI kiMmatano ratnajaDita hAra prabhujIne caDAvyo ane baMnee pUjyazrInA haste tIrthamALa paherI. dhanya dharAH tyArabAda nIce AvI bIje divase saMgha bAra gAunI pradakSiNA karavA gayo. hastagiri-kadaMbagirinI yAtrA karI saMgha punaH pAlitANA Avyo. tyAM pAlitANAmahAjane tathA gurukuLa vagere aneka saMsthAoe saMghavIjIne dIvAna sAhebanA haste mAnapatra ApyAM. saMghavIjIe sarvatra udAra rakamonuM dAna ApyuM. 'TAimsa opha inDiyA'e A mahAna saMghanuM varNana karatAM tene kumArapALa mahArAjAnA saMghanI sAthe sarakhAvyo. bIjA vartamAnapatroe paNa saMgha tathA saMghavIjIne suMdara zabdomAM biradAvyA. vi.saM. 1990mAM munisaMmelana pahelAM pUjya zAsanasamrATazrInI preraNAthI zA. rAyacaMda lallubhAIe ghoghAthI siddhagirino saMgha kADhyo. vi.saM. 1994mAM pU. zAsanasamrATazrI, pU. sAgarajI ma., pU. mohanasUrijI ma. AdinI zubha nizrAmAM zeTha popaTalAla dhArazIbhAI tathA temanA bhatrIjA zeTha cUnIbhAI lakSmIcaMda jAmanagarathI giranAra-pAlitANAno yAdagAra cha'rIpAlita saMgha kADhyo. A saMghanI vistRta vigata zeThazrI popaTalAla dhArazIbhAInA A graMthamAM anyatra pragaTa thayela jIvanacaritramAM ApavAmAM AvI che.) vi.saM. 1994nA bhAvanagaranA cAturmAsa bAda pUjyazrInI preraNAthI ghoghAnA zA. kAMtilAla viThThaladAse teozrInI nizrAmAM ghoghAthI siddhagirino cha'rIpAlita saMgha kADhyo. vi.saM. 1996nA amadAvAdanA zeTha dalapatabhAI maganabhAInAM dharmapatnI zrI lakSmIbhAbhu (zrI haThIsiMha kesarIsiMhavALA)e pUjyazrInI nizrAmAM pAlitANAthI kadaMbagira tIrthano 1500 yAtrALuno cha'rIpAlita saMdha kADhyo. pU. A. zrI vijayadevasUrijI ma.nI nizrAmAM mAlavADAthI zrI siddhagirijIno saMgha (saM. 2046) pUjyazrI Adi vi.saM. 2042-43-44' ane 45 ema cAra cAturmAsa muMbaI birAjamAna hatA. zA. varadIcaMdajI bhalAjIne saMgha kADhavAno abhigraha hato ane te evo ke jyAM sudhI saMgha na kADhuM tyAM sudhI varasItapanuM pAraNuM na karavuM ane saMgha paNa pUjyazrInI nizrAmAM ja kADhavo. game tevI nAMdurasta tabiyatamAM paNa teo potAnA niyamamAMthI jarAye calita thayA nahIM. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 185 temanA suputro gavaracaMda, thAnamala, devarAja ane bIjA sabhyo paNa ekAsaNAM karavApUrvaka cAlatA hatA. cUnIlAla paikI cUnIlAlanI tIvra bhAvanA hatI ke, pitAjIno gurukuLamAM mukAma hato tyAM ja saMghavI taraphathI yAtrikone abhigraha jaldIthI pUro karavo. teo pUjayazrI pAse AvI sonAnA ceinanI prabhAvanA karavAmAM AvI hatI. sA.va. 3no vAraMvAra vinaMtI karatA hatA tema ja bIjI bAju saMghanI joradAra divasa saMghavI parivAra mATe suvarNa dina hato. hoMzabhera taiyArI paNa karatA rahyA. temanI vinaMtIthI pU. AcAryazrI girirAja caDI dAdAne bheTyA. dAdAnA darabAramAM snAtramaMDapamAM vijayadevasUrIzvarajI ma., pU. AcAryazrI vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI pU. AcAryabhagavaMtonI nizrAmAM caturvidha zrIsaMghanI vipula ma. Adi ThANA muMbaIthI kA. su. 15 bAda ugra vihAra karI hAjarImAM anerA ullAsa-umaMgathI mALAropaNa thayuM. mALA mAlavADA (rAjasthAna) padhAryA. zA. varadIcaMda bhalAjI parivAre paheranAra tathA paherAvanAra badhAe jAta jAtanA abhigraho saMghanA prayANa nimitte zAMtisnAtra sahita jinendrabhakti mahotsava lIdhA. Ujavyo. potAnA parivAramAM kaMIka vidana AvI gayuM chatAM tene A rIte suzrAvaka varadIcaMdabhAInI bhAvanAne teonA jarA paNa mana upara na letAM saMghanA kAryamAM ke saMghanI bhaktimAM suputroe bahu ja sArI rIte paripUrNa karI. koI jAtanI kamI nA rAkhI. mAlavADA gAmanA pratyeka gharamAM AnaMda-ullAsanuM mojuM pharI vaLyuM. sAbaramatIthI zrI siddhagirijIno saMgha saM. 2046 mahA sudi pAMcamanA maMgalamaya dine | (saM. 2053) : mAlavADAthI cha'rIpAlita saMghanuM zubha prayANa thayuM. gAmegAma - pU. AcAryazrI vijayadevasUrIzvarajI ma.sA., pU. saMghanAM sAmaiyAM-saMghapUjana ane sAdharmika bhaktinI dhUma macI, AcAryazrI vijayahemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. tathA pU. AcAryazrI loko harSaghelAM thaI gayAM. traNaso jeTalAM yAtriko ane teTalA ja vijayapradyumnasUrijI ma.sA. Adi ThANA surata-nAnapurAbIjA kAryakartAo ane sTAphanA mANasothI bharyobharyo saMgha vacamAM - divALIbAga jaina upAzraye cAturmAsa birAjamAna hatA. te aneka tIrtho-gAmonI sparzanA ane jainazAsananI joradAra daramyAna zA. rUpacaMda DAhyAbhAI parivAra be-traNa vAra zrI prabhAvanA karato zrI siddhagirinI chAyAmAM vallabhIpura pahoMcyo. siddhagirijInA cha'rI pALatA saMghanA muhUrta mATe tathA temAM sAMje gAma bahAra badhAM ja yAtriko gayAM. girirAjane padhAravAnI vinaMtI mATe AvyA. khUba khUba Agraha pachI teonI najare nihALI bhaktighelAM banelAM yAtriko nAcavA-kUdavA vinaMtI svIkArI pUjyazrI saparivAra suratathI vihAra karI lAgyAM. saue manamUkIne girirAjanI bhakti karI. sonA-rUpAno amadAvAda-sAbaramatI padhAryA. varasAda varasAvyo. te pachI to girirAja najIka ne najIka zA. rUpacaMda DAhyAbhAI parivAra taraphathI saMghaprayANa AvatAM gayAM ane jyAM pAlitANA pahoMcyA tyAM to girirAjanAM nimitte zAMtisnAtra sahita jinendrabhakti mahotsava UjavavAmAM darzana karI saue dhanyatA anubhavI. phA.va. 1nA divase bhavya Avyo. zrI rUpacaMda DAhyAbhAI, temanAM dharmapatnI jazumatIbahena praveza mahotsava UjavAyo. pU. AcAryazrI vijaya meruprabha- tathA temanA suputrI azokabhAI, caMdrakAMtabhAI, bharatabhAI, sUrIzvarajI ma.sA. tathA pU.paM. zrI pradyumnavijayajI ma.sA. Adi paMkajabhAI, saMjayabhAI vagere samagra parivAranA ja nahIM paraMtu saparivAra cha-sAta mukAma saMghamAM sAthe padhAratAM saMghamAM sAbaramatI (rAmanagara) jaina saMghanA AbAlavRddha saunAM haiyAmAM AnaMda-AnaMda chavAI gayo. sAmaiyuM taLeTIe pahoMcI, AnaMdano mahAsAgara hiloLA mArI rahyo hato. girirAjane vadhAvI stavanA karI, kesariyAjInagara AvI tyAM saMghamAM AvavA gAmegAmanAM loko thanaganatAM hatAM. kone vyAkhyAna thayuM. 33 divasano lAMbo saMgha zrI deva-guru- praveza Apavo ane kone nahIM enI vikaTa samasyA thaI gaI. dharmanA pasAye hemakhema dAdAnI chAyAmAM AvI gayo. paNa saMghavIjInI udAratAnA kAraNe koIne nirAzA anubhavavI sau anumodanA to saMghavI varadIcaMdajInI karatAM hatAM ke paDI nahIM. jemaNe cha'rI pALatA saMgha kADhavAnI bhAvanAe daza-daza poSa suda 15nA divase traNeya pUjya AcArya mahArAjazrI varasItapanI saLaMga ArAdhanA karI. teo cAlu varasItape ane saparivAra tathA sAbaramatImAM cAturmAsa birAjamAna sva. moTI uMmare khullA page saMghamAM cAlatA hatA. tenA parivAranA zAsanaprabhAvaka pU. AcAryazrI vijaya meruprabhasUrIzvarajI ma.sA.nAM Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 dhanya dharAH ziSyaratno pU. AcAryazrI vijayamAnatuMgasUrijI ma.sA., pU. kriyA karAvavAmAM AvI. saMghavIzrIe udAratApUrvaka caDAvA AcAryazrI vijayaindrasenasUrijI ma.sA. tathA pU. AcAryazrI bolI zrI AdIzvara dAdAnI caMdanapUjA-puSpapUjA ane vijayasiMhasenasUrijI ma.sA. Adi saparivAra tathA vizALa mugaTapUjAno lAbha lIdho. gAmogAma saMghavI parivAra tathA saMkhyAmAM so jeTalAM sAdhvIjI mahArAja AdinI zubha nizrAmAM - yAtrikoe badhAM ja kSetromAM mana mUkIne lAbha lIdho. saMghanuM zAnadAra prayANa thayuM. sAtaso jeTalAM yAtrikomAM nAnI A saMghanI moTI khUbI e hatI ke-emAM saMghavI uMmaravALAM tathA moTI uMmaravALAM paNa cAlatAM hatAM. parivAre potAnA mAthe koI paNa jAtanI javAbadArI rAkhI . AcAryazrI mahAyazasAgarasUrijI ma. vagere paNa nahotI. jANe pote paNa bIjA yAtrikonI jema yAtrika tarIke ja saMghamAM sAthe padhAryA hatA. Ama sAta AcArya mahArAja sahita saMghamAM hoya tevI rIte cha'rI niyamonuM pAlana karatAM hatAM; 25 munimahArAjo ane 100 sAdhvIjIo sahitano A saMgha parivAranAM nAnAM-moTAM sabhyo badhAM page cAlatAM hatAM ane eka pachI eka gAmo thaIne caDatA ullAse AgaLa vadhato ekAsaNAM karatAM hatAM. saMghavI rUpacaMdajIe to AkhA saMgha vallabhIpura pahoMcyo, tyAM saue girirAjane utkaTa bhaktithI daramyAna zarUAtamAM AyaMbila ane te pachI abhigraha eTale vadhAvyA. ke amuka ja dravya vAparavApUrvakanAM ekAsaNAM karyAM hatAM. saMgha jyAre sonagaDhathI AgaLa mAlaparA Avyo tyAM - amadAvAdathI zrI siddhagirijIno saMgha sAMje khetaramAM jaI girirAjane vadhAvavAno viziSTa kAryakrama goThavyo hato. girirAjanuM caityavaMdana karI pachI stuti karIne | (saM. 2045) : saue sonA-rUpAno jANe varasAda varasAvyo hoya e rIte pU. zAsanasamrATazrInA samudAyanA pU. paMnyAsazrI girirAjane vadhAvyA! rUpacaMda DAhyAbhAInA haiyAmAM to AnaMdanA pradhumnavijayajI ma.sA. tathA pU. munizrI rAjahaMsavijayajI ogha UbharAyA, temane UMcakIne badhA khUba nAcyA. ma.sA. Adi pAlitANA kesariyAjI nagaramAM vi.saM. 2044mAM cAturmAsa birAjamAna hatA. te vakhate amadAvAda-nIlama pAlitANA pahoMcatAM digaMbara dharmazALAethI saMghanuM epArTamenTa (AMbAvADI)thI zrI pArtha mitramaMDaLanA sAmaiyuM thayuM. sAmaiyAmAM pAlitANAmAM birAjamAna pU. AcArya bhAIo cha'rI pALatA saMgha mATe vinaMtI karavA AvyA. teonI bhagavaMtazrI vijayarAmasUrIzvarajI ma. Adi pUjya AcAryabhagavaMto Adi padhAryA. taLeTIe pahoMcI so vinaMtIthI pUjyazrI pAlitANAthI amadAvAda padhAryA ane girirAjanI bhakti-stavanamAM gAMDAM-ghelAM thaI gayAM. amadAvAdathI aDhAra divasano 300 AsapAsa mANasono saMgha khUba ja ullAsa-umaMgathI nIkaLyo. gAmo-gAma jinabhakti, sAbaramatI yAtrika bhavanamAM saMghano utAro hato. rAtre sAdharmikabhakti, jIvadayA tathA anukaMpAdAna sArAM evAM thayAM. saMghavI parivAranuM bahumAna karavAmAM AvyuM tathA saMghamAM jemaNe jemaNe suMdara sevA bajAvI hatI te badhAMnuM paNa sanmAna karavAmAM pAlitANAmAM pravezanuM bhavya sAmaiyuM tathA mALAropaNa AvyuM. prasaMga zAsanaprabhAvanApUrvaka UjavAyo. poSa vada 3nI vahelI savAre sau taiyAra thaI girirAja pAlitANAthI zrI siddhagirijInI bAra gAunI upara katArabaddha rIte caDavA lAgyAM. girirAjanA guNo gAtAM- pradakSiNAno saMgha (saM. 2051) vi.saM. 2050mAM pU. AcAryazrI gAtAM caDatAM yAtriko upara caDavAnA thAkane paNa bhUlI gayAM. upara vijayadevasUrIzvarajI ma.sA., pU. AcAryazrI vijayahemacaMdrasUrijI jaI dAdAnAM darzana-vaMdana-stavanathI sau bhAviko AnaMdamAM ma.sA. tathA pU. AcAryazrI vijayapradyumnasUrijI ma.sA. Adi mazagula banI gayAM. bhAvikonA mukhamAMthI ekAeka zabdo sarI pAlitANA-kesariyAjInagaramAM cAturmAsa birAjamAna hatA. paDyA. teonI preraNAthI zA. bhogIlAla AzArAma parivAra taraphathI zrI "mAro dhanya banyo Aje avatAra, maLyA mane paramAtmA; siddhagirijIno bAra gAunI pradakSiNAno cha'rI pALato saMgha ghaNA karuM moMgho ne mITho satkAra ke, maLyA mane paramAtmA." ja ullAsa-umaMgapUrvaka nIkaLyo. 250 AsapAsa yAtrikono dasa dAdAnI chAyAmAM ane caturvidha saMghanI hAjarImAM apUrva divasano A saMgha koI anokho ja hato. roja roja AnaMdollAsapUrvaka saMghapati parivArane tIrthamALa paridhAnanI siddhagirijInAM darzana karIne tenA pAvana paramANuothI pavitra Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sairabha bhAga-1 180 banatAM yAtriko khUba ja bhAvavibhora banatAM hatAM. saM. 2051 jAvAlathI pAlitANA-siddhagiri tIrtha, - udAratApUrvaka saMghavI parivAre lAbha lIdho. pAlitANAmAM (30) saM. 2054 jAvAlIthI rANakapurajI tIrtha. praveza tathA dAdAnA darabAramAM tIrtha mALAropaNa khUba ja pU. A. zrI vijayakuMdakuMdasUrijI ma.sA.nI ullAsapUrvaka thayela. varSo bAda A rItanA saMghano navo cIlo nizrAmAM nIkaLela zrI vallabhIpurathI paDelo joI saue ghaNo ja AnaMda anubhavyo. zatruMjayatIrthano cha'rIpAlita saMgha pU. A. zrI vijayacaMdrodayasUrijI pa.pU. zAsanasamrATazrI vijayanemisUrIzvarajI ma.sA.nA ma.sA.nI nizrAmAM nIkaLelA saMgho samudAyanA pU. A. zrI vijayadharmadhuraMdharasUrijI ma.sA.nA pU. zAsanasamrATa AcAryazrI vijayanemisUrIzvarajI ziSya pU. A. zrI kuMdakuMdasUrijI ma.sA. Adi ThANA temaja ma.sA.nA samudAyanA pU. A. zrI vijayacaMdrodayasUrijI ma.sA.nI sAdhvIzrI maMjulayazAzrIjI tathA sAdhvI zrI ramaNayazAzrIjI Adi zubha nizrAmAM vi.saM. 2040mAM pAlitANAthI jUnAgaDhano saMgha, ThANAnI zubha nizrAmAM saMghapatizrI bhUpendrabhAI giradharalAla jemAM rAjasthAna-sAMDerAvanA vatanI ane pUnA nivAsI zrI bhUdharalAla UMTavALA saparivAranA Arthika sahayogathI caMdanamalajI bhIkamacaMdajI saMghavI hatA. vi.saM. 2041mAM 225 yAtrikono 6 divasano vallabhIpurathI zatruMjaya tIrthano pAlitANAthI zaMkhezvarano saMgha zrI zAMtilAla hemAjI muthA cha'rIpAlita nA saMgha nIkaLyo hato. parivAre zAsanaprabhAvanA-pUrvaka kADhayo hato. te sivAya saMghaprayANa vi.saM. 2055nA mahA vada 7 ane mahA vada paNa pU. A. zrI vijayacaMdrodayasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM 10nA pAlitANA nagara praveza. zeThazrI ANaMdajI kalyANajI nAnA paNa yAdagAra chathI sAta saMgho nIkaLelA. peDhI dvArA saMghapatinuM sammAna, prAcIna ane gAmanA mukhya valabhIpurathI pAlitANA, ghoghAthI pAlitANA, methaLAthI derAsare darzana ane jUnI peDhImAM gAdI upara saMghapati siddhAcalajI, mahidapurathI makSIjI, unhelathI nAgezvara, birAjamAna thaI tIrtha prati prayANa karI AdinAtha dAdA tathA navasArIthI alIpora, amadAvAdathI kalikuMDa dhoLakA vagere zatruMjayanA jayanAda sAthe tIrtha taLeTInAM darzana-vaMdana-sparzanA yAdagAra saMgho rahyA. karI kesariyAjI-nagaramAM mAMgalika ane rAtre yAtrikagaNa tathA vi.saM. 2044nI sAlamAM amadAvAdathI pAlitANA tathA svajano dvArA saMghapatinuM bahumAna ane saMghapati dvArA 205nI sAlamAM zreSThIvarya maNilAla lAlacaMda gaLIvALAe saMgha saMcAlako tathA svayaMsevakonuM bahumAna karavAmAM Avela. amadAvAdathI siddhAcalajIno saMgha bhAre anumodanIya rIte mahA vada 11 dAdAnA darabAramAM tIrthamALAropaNanI kADhyo hato. vidhi pU. A. zrI kuMdakuMdasUrijI ma.sA.nA varad haste saMpanna pU. A. zrI caMdrodayasUrijI ma.sA., pU. A. zrI thaI. A sAthe saMghapati zrI bhUpendrabhAI tathA temanAM azokacaMdrasUrijI ma.sA., pU. A. zrI somacaMdrasUrijI ma.sA. dharmapatnI zrI pravINAbahene caturtha brahmacaryavrata lIdhuM. AdinI preraka nizrAmAM saM. 2054mAM muMbaI-mulunDathI pU. A. zrI vijayasUryodayasUrijI pAlitANAno 56 divasano 400 yAtriko sAtheno saMgha gAmegAme jinazAsananI prabhAvanA karato nIkaLyo hato. sAteya kSetramAM | ma.sA.nI nizrAmAM nIkaLelA saMgho tathA anukaMpA-jIvadayAnAM viziSTa kAryo thavA sAthe saMghayAtrAnuM bhAvanagarathI pAlitANA vi.saM. 2053 kArtika vada 4thI viziSTa Ayojana thayuM hatuM. kArtika vada 10 saMghavI zrI jasavaMtarAya giradharalAla pU. AcAryazrI subodhasAgarasUrIzvarajI ma.sA. tathA pU. velacaMdabhAI goLavALA-pacchegAmavALA (hAla zAstrInagaraA. zrI vijayasuzIlasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM nIkaLelA bhAvanagara), yAtrika saMkhyA 500. saMghomAM vi.saM. 2038 takhatagaDhathI siddhagiri-pAlitANA tIrtha, vallabhIpurathI pAlitANA vi.saM. 2054 mahA suda pavi.saM. 2051 jAvAlathI pAlitANA-siddhagiri tIrthanA be saMgha thI mahA suda 10, zrI caMdradIpaka jaina snAtra maMDaLa (muMbaIpaNa hatA. pAlitANA) taraphathI yAtrika saMkhyA 400. Jain Education Intermational Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 dhanya dharAH pU. AcAryazrI subodhasAgarasUrIzvarajI ThAThamAThathI nIkaLela. kAnajIbhAI jecaMdabhAI gAMdhInuM A yAtrA ma.sA. tathA pU. A. zrI saMghamAM bhAre moTuM yogadAna hatuM. te sivAya pU. munizrI nItisAgarajI ma.sA.nI nizrAmAM zivagaMja ozavALa paMca zrIsaMgha manoharakIrtisAgarasUrijI ma.sA.nI taraphathI nANA diyANAno paNa saMgha nIkaLela. te sivAya zaMkhezvara nizrAmAM nIkaLelA saMgho pAlitANA, bhadrezvara-bhIlaDIAjI vagerenA saMgho paNa nIkaLela. (1) pUjyapAdazrIonI parama tAraka nizrAmAM vi.saM. pUjyapAda zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI 2028 mahA suda 14 sAbaramatIthI kAcholI (rAja.) nivAsI ma.sA.nA samudAyanA pU. A. zrI tapasvI zeThazrI dhanajIbhAI kAnajIbhAI, zeThazrI choTubhAI kAnajIbhAI, zeThazrI bAlubhAI kAnajIbhAI parivAre sUryodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI tIrthAdhirAjazrI zatruMjaya girirAjanA charIpAlita saMghano lAbha nizrAmAM nIkaLela saMgha lIdho, jemAM 70 varSathI paNa eNdhika-jaipha vayanAM aneka zrI zatruMjaya-giranAra charIpAlita saMgha : vi.saM. bhAvikoe pagapALA tIrthayAtrA karI jIvanane saphaLa banAvyuM. 2052 mAgasara vada 6nA gacchAdhipati pU. A. zrI (2) vi.saM. 2031mAM sAbaramatIthI bhArajA (rAja.) nivAsI sUryodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI preraka nizrAmAM saMskRtine tapasvI zeThazrI kapUracaMdajI, zeThazrI kesarImalajI zAha prerato ane AdhunikatAne nahIM sparzato saikAjUnI yAda apAvato parivAranA tIrthAdhirAjazrI zatruMjaya girirAjano cha'rIpAlita cha'rIpAlita yAtrAsaMdha nIkaLyo. suratanA AgevAna zreSThIzrI saMgha 400thI adhika yAtrIoe tIrthayAtrAno lAbha lIdho. (3) ratanacaMda premacaMda jhaverInA suputro amaracaMda ratanacaMda jhaverI vi.saM. 2035 khImatanivAsI zeThazrI lallubhAI ugaracaMda ane pravINacaMdra ratanacaMda jhaverI saMghavI hatA. zAhanA suputro zrI uttamalAla tathA zrI vasaMtalAla parivAranA tIrthAdhirAjazrI zatruMjaya girirAjanA cha'rIpAlita saMghamAM pU. A. zrI azokasAgarasUrijI 300thI adhika yAtrikoe lAbha lIdho. (4)coka (pAlitANA) ma.sA.nI nizrAmAM vividha saMghayAtrAo nivAsI caMpAbahena ramaNIkalAla talakacaMda zAhanA suputro zeThazrI zrI sAgarAnaMda samudAyamAM yogIpuruSa pU. paM. zrI rasikabhAI, jitendrabhAI, jagadIzabhAI, bhadrezabhAI parivAre abhayasAgarajI ma.nA vinaya ziSya samartha vyAkhyAnakAra pU. A. cokathI siddhagirinA cha'rIpAlita saMghano lAbha lIdho. zrI azokasAgarasUrijI ma.nI preraka nizrAmAM chellA sADAtraNa (5) sAbaramatI (amadAvAda) nivAsI zeThazrI caMdulAla dAyakAmAM asaMkhya yAtrA saMghonAM saphaLa Ayojano thayAM, jemAM mULacaMda zAha kArelIvALA parivAre vallabhIpurathI zrI amadAvAdathI pAlitANAno saMgha-saMghavI zrI bhImarAja siddhagirinA cha'rIpAlita saMghano lAbha lIdho. haMsarAja zAha, iMdorathI cittoDagaDha-saMghasamiti, rAjanagarathI zatruMjayano cha'rIpAlaka saMgha ratalAmathI pAlitANA-saMghavI khemacaMdajI kosvA, pAlitANA-saMghavI bhUrAlAla bhUkhaNadAsa, vallabhIpurathI pa.pU. A.zrI kailAsasAgarasUrijI ma.sA.nI pAvana nizrAmAM rAjanagarathI zatruMjayano cha'rIpAlaka saMgha zrI dhanarAjajI pAlitANA-rasikabhAI davAvALA, pAlitANAthI giranAraparivAra taraphathI aneka vizeSatAyukta nIkaLela. pUjyazrInI ratanacaMda premacaMda jhaverI, vallabhIpurathI pAlitANA-saMghavI nizrAmAM bIjA aneka saMgho paNa nIkaLela. zrI dIpacaMdajI jena (nAgezvaravALA), dhaMdhukAthI pAlitANA-sumanabahena bAbulAla A sivAya paNa anya rAdhanapurathI siddhAcalajI (pAlitANA)no saMgho pUjyazrInI nizrAmAM nIkaLelA saMgha varatejathI pAlitANA-zrI siddhAcalajI pU.A.zrI kailAsasAgarasUrijI ma.sA.nA ziSyaratna mahAtIrthano cha'rIpAlita saMgha pa.pU.A.zrI kalyANasAgarasUrijI ma.sA.nI pAvana nizrAmAM saM. vi.saM. 2038mAM prAyaH prathamavAra varatejathI 2049mAM rAdhanapurathI siddhAcalajIno cha'rIpAlaka saMgha bhAre Jain Education Intemational dain Education Intermational Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 189 memarImavAja saMdhA siddhAcalano cha'rI pALato saMgha pU. sAdhvIjI zrI sUryazizu ma., sA. zubhodayAzrIjI ma. tathA sA. amitakuNAzrIjI ma.nI preraNA ane sAMnidhye saMghapatio (1) zA vrajalAla devacaMdabhAI kAmadAra sahaparivAra, (2) zAha catrabhujabhAI bhavAnabhAI ane (3) suzrAvikA padmAbahena taraphathI nIkaLyo hato. 150 yAtriko sAthe saMgha zihora, pIparalA, mokhaDakA thaI pAlitANA pahoMcatAM dAdAnA darabAramAM tIrthamALa-vidhi sAnaMda saMpanna thaI hatI. mALanA divase 200 uparAMta sAdhu-sAdhvIjI mahArAjanI bhaktino lAbha levAmAM Avela. ekaMdare saMgha zAsanaprabhAvaka ane yAdagAra banyo hato. tIrthoddhAraka A. zrI nItisUrijI ma.sA.nI nizrAmAM nIkaLelA saMgho pa.pU. tIrthoddhAraka A.deva zrI nItisUrijIe saM. 1949nA a. su. 11nA divase maheravADAmAM dIkSA lIdhI. saM. 1950 ma. su. 4, zukravAre sIporamAM vaDI dIkSA thaI. 1952nuM comAsuM amadAvAda luhAranI poLe cAturmAsa karyuM. 'comAsA daramyAna vyAkhyAnamAM zatruMjaya mAhAbhya' vAMcavAnuM zarU karyuM. ethI prabhAvita thaI AsToDiyA DhAlanI poLa (amadAvAdanA zeTha motIlAla vIcaMda cAlIsa-hajAre comAsA pachI turata ja zatruMjayano saMgha kADhavAnI pratijJA karI ane dhAmadhUmathI saMgha kADhyo. temAM 4000 yAtriko, 500 baLadagADAM (e TAime moTara na hatI) 500 karmacArIo hatAM. temanI nizrAmAM A pahelo saMgha hato. pU. AcAryazrI maMgalaprabhasUrIzvarajI ma.sA.nI preraka nizrAmAM nIkaLelA saMgho bhAbharathI zaMkhezvara tIrthano saMgha, A yAtrAsaMghamAM be hajAra yAtriko hatAM. takhatagaDhathI zatruMjaya tIrthanA saMghamAM aMdAje 500 yAtriko hatAM. pomAvAthI pAlitANA saMghamAM aMdAje 100 yAtriko hatAM. pAlitANAthI giranAra tIrthanA yAtrAsaMghamAM 250 yAtriko hatAM. A uparAMta jIrAvalAthI pAlitANA, pALoLAthI pAlitANA, rAjanagarathI pAlitANAnA saMgho pUjyazrInI nizrAmAM nIkaLyA hatA. vi.saM. 2020mAM pU. A. zrI mahendrasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM zaMkhezvarathI pAlitANA tIrthayAtrA saMghamAM 400 thI 500 yAtriko joDAyela. saMghapatizrI kesarImalajI saMghavI (zivagaMjavALA). gacchAdhipati pa.pU. A.zrI vijaya arihaMtasiddhasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM nIkaLelA saMgho * "zrI vIsalapura (rAja.)thI vallabhIpura thaI zrI zatruMjayano cha'rIpAlita saMgha" yAtrikonI saMkhyA-600. * zrI mATuMgA jaina zve. mU. pU. tapagaccha saMgha zrI vAsupUjya svAmI jinAlaya taraphathI zrI zatruMjaya mahAtIrthanI cauvihAra chaThTha karI sAtayAtrA-yAtriko-150. * himAMzubhAI jhaverInA sahayogathI zrI siddhAcala mahAtIrthanI cauvihAra chaThTha karI sAtayAtrA yAtriko-1000. pU. A. zrI vijayahemaprabhasUrijI ma.sA.nI preraka nizrAmAM nIkaLelA saMgho vi.saM. 2036 khivAndIthI siddhagiri tIrtha-pAlitANA saMghayAtrAmAM 400 yAtriko hatA. A saMghanA saMghapati zAha narasiMgajI rAkhabAjIe zAsanaprabhAvanAno sAro lAbha lIdho hato. vi.saM. 2048 moravADAthI pAlitANA saMghayAtrAnuM 29 divasanuM Ayojana hatuM. saMghamAM 500 jeTalAM yAtriko hatAM. saMghavI rAjakaraNa zIkhavacaMda dozI ane temanA suputro surezabhAI, azokabhAI, araviMdabhAI vageree zAsanaprabhAvanAno amUlya lahAvo lIdho hato. vi.saM. 2054 pachInA DehalAvALA samudAyanI nizrAmAM zrI siddhAcalajI mahAtIrthanA saMgha ane 99 yAtrA ratnatrayIno saMgama sAdhatI zrI siddhAcalajI mahAtIrthanI sAdhanA-ArAdhanA ne prabhAvanA pa.pU. tapAgacchAdhipati rAmasUrIzvarajI mahArAjA jyAre muni avasthAmAM hatA tyAre vi.saM. 1998nA cheka pAlitANA gAmamAM rokAIne koIpaNa ADaMbara vagara A girirAjanI 108 yAtrA jAte cAlIne vidhipUrvaka karI che. te pachI pUjyazrI zeSakALamAM vihAra karatAM Jain Education Intemational Jain Education Intermational Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 AvavAnuM thAya to yAtrA karI jAtA paNa comAsuM na karatA, kAraNa sAdhujIvana mATe atre gocarIpaNAnA Adi doSonI saMbhAvanA satata rahe ane bIjA kSetro sidAya. vi.saM. 2045nAM pUjyazrInI nizrAmAM ja pa.pU. A.bha. OMkAra sUrIzvarajI, pa.pU. A.bha. araviMdasUrIzvarajI, pa.pU. A.bha. yazovijayasUri ma.sA. Adi ThANAonI sAthe banAsakAMThA vAvathI zrI siddhAcalajI mahAtIrthano bhavyAtibhavya cha'rIpAlita saMgha nIkaLyo hato te pUrve ane pachI aneka saMghomAM pUjyazrIe AgAra ane jayaNAne prAdhAnya ApIne saMghomAM nizrA prApta karI hatI. vi.saM. 2054nI sAlanuM bhavya cAturmAsa dhAnerA nivAsI zreSThIvarya cimanalAla mahAjanI parivAranA ati AgrahanA kAraNe ane uMmara DhaLatI sAMjane lakSamAM rAkhIne ArAdhanAnA bhAvathI sammati ApI hatI. te vakhate te parivAre hasamukhabhAI- nayanabhAI Adie udAra dile pAlitANAmAM AvatAM yAtrALuonI sAdharmika bhakti cAre mahinA karI hatI. dareka mATe rasoDuM khulluM rahetuM. te comAsAmAM ja banne AcAryapadavIo ullAsabhera sampanna thaI hatI. eka thayA ratnacaMdrasUrIzvarajI ane bIjA jagacaMdrasUrIzvarajI ma.sA., jeozrIe pUjyazrInI nizrAmAM satyAvIza varSa akhaMDa sevAno lAbha meLavyo che. A.bha. A.bha. banyA pa.pU. A.bha. abhayadevasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM navvANuM yAtrAnuM Ayojana thayuM hatuM. tyArabAda 2064nI sAle temanA ja ziSyaratna pa.pU. A.bha. ratnacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM sattara divasano amadAvAdathI pAlitANAno bhavyAtibhavya saMgha ane navvANu yAtrAnuM Ayojana paNa thayuM che. sAthe sAthe-- mahArAjAnA 5.pU. tapAgacchAdhipati saMdhasthavira A.bha. rAmasUrIzvarajI AcAracustatAnA paramaguNAnurAgI, nizciMta sAdhuonA ghaDavaiyA, temanA yogakSemane ja potAnuM kartavya samajanArA yuvAcArya A.bha. jagacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. Adi ThANA 17nI sAthe doDhaso ArAdhakone navvANuM yAtrA karAvavA nizrA pradAna karI che. zrI navajIvana saMgha-muMbaInA traNa zreSThI parivAroe lAbha laI bIjAM navajIvana saMghanAM 110 ArAdhakone covihAra chaThThanI sAta yAtrAnuM Ayojana karI puNyAnubaMdhI puNyano anero lAbha prApta karyo che. amadAvAdathI zAzvata parivAranA upakrame prAyaH 190 dhanya dharA: ArAdhakoe paNa pUjyazrInI nizrAmAM covihAra chaTTanI sAta yAtrAnuM Ayojana thayuM temAM pUjyazrIe chaTTano yAtrALuone khAsa sUcana ApeluM ke, "chaThTha karI sAta yAtrA karanAra ArAdhakoe aThavADiyA pUrve ja AvI girirAjanI roja ekabe yAtrAnI prekTisa karI zarIrane tathA manane prathama keLavavuM joIe. AvIne tarata karavAthI jokhamanI saMbhAvanA rahe che, yAtrAno utsAha-bhAva Takavo muzkela bane che. jyAM chaThTha karyA pachI dharmakaraNInI badhI ja jimmedArI vadhI jAya che. tyAM mAtra trIjA bhave mokSa meLavavA rAtribhojana-kaMdamULa Adi choDavAnA saMkalpo thAya to jIvanamAM adhyAtmano prAraMbha thAya. vi.saM. 2055 dharmavihAra-pAlaDI-amadAvAdathI pAlitANA saMghanuM sAmudAyika Ayojana hatuM. sattara divasanA A yAtrAsaMghamAM 400 yAtriko joDAyela. pU. A. zrI dharmasUrijI ma.sA.nA samudAyanA pU. sAdhvIzrI kumudazrIjI ma. tathA pU. sA. zrI kalpalatAzrIjI ma.nI vizeSa preraNA prApta thayela. vi.saM. 2055 vallabhIpurathI pAlitANA sudhInA A yAtrAsaMghanuM viziSTa Ayojana be prabhAvaka parivAronuM saMyukta Ayojana hatuM. saMghavI sudhIrabhAI kezavalAla bhaNasAlI kalakattAvALA tathA zazIbahena kAMtilAla mahetAe sAta divasanA A yAtrAsaMghanI zAsanaprabhAvanAno sAro lAbha lIdhela. pU. A.zrI vijayamohanasUrijI ma.sA.nA samudAyanA pU. AcAryabhagavaMto AdinI nizrAmAM nIkaLelA keTalAka saMghonI saMkSipta noMdha muMbaIthI pAlitANA : vi.saM. 2033mAM muMbaIthI zatruMjaya mahAtIrtha tathA vi.saM. 2034mAM pAlitANAthI giranAra tIrtha. muMbaInA agiyAreka zreSThIvaryoe saMgha kADhela. zAsanaprabhAvaka mahArathIo pU. pravacana prabhAvaka AcAryabhagavaMtazrI vijayapratApasUrIzvarajI ma.sA~., yugadivAkara pU. AcAryazrI vijayadharmasUrIzvarajI ma.sA., pU. sAhityakalAratna yazovijayajI ma., pU. zatAvadhAnI jayAnaMdavijayajI ma. AdinI nizrAmAM saMgha nIkaLela. pU. sAdhu-sAdhvIjI ma.sA. 300 ThANA sahasaMgha yAtriko 2000 hatA. pUrA sAja sAthe sAteya kSetromAM vipula saMpattino sadvyaya karela. doDha mAsano rasAlA sAthe saMgha Avela. bhavya yAtrA saMgho tarIke paMkAyelA ane aitihAsika rIte biradAvelA A banne mahAsaMghomAM adbhuta audAryathI gAme Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 191 gAma dharmakSetre ane anukaMpAkSetre saMpattino joradAra savyaya thayo dvAraaAvAlA (mahArASTra)e kADhyo hato. rastAmAM anekavidha hato. zAsanaprabhAvanAo barAbara rajanIbhAI devaDIe je divase uparokta pramANe ja banne AcAryo tathA nUtana abhiSeka karAvelA tenA AgalA divase pAlitANA tIrthamAM AcAryazrI vijayayazodevasUrijI ma.sA. tathA AcAryazrI vijaya saMghayAtrA pahoMcI hatI. jayAnaMdasUrijI ma.sA. AdinI zubha nizrAmAM giranAra pAlitANAthI hastagirino saMgha pU. A. zrI girivarano saMgha nIkaLela. vAriSeNasUrijI ma.sA., paM. zrI vIraratnavijayajI ma., . zrI jetapuranA (jetapura kAThInuM) mukhya poravADa zreSThI vinayasanavijayajI ma. AdinI nizrAe nIkaLyo hato. temAM vallabhadAsa phUlacaMda parivAra tathA vasA hIrAcaMda catrabhuja madrAsavALA saMghapati hatA. hastagirimAM pU. A. zrI parivAra taraphathI zrI mohanasUri samudAyanAM navakArAdi karoDo raviprabhasUrijI ma.sA., pU. A. zrI ajitasenasUrijI ma.sA.nI maMtrajApanA ArAdhaka sAdhvIratnA pU. padmayazAzrIjI ma.sA.nI nizrAmAM mALAropaNa thayela. preraNAthI jetapurathI giranArano saMgha nIkaLela. pU. sAdhu pAlitANAthI kadaMbagirinI saMghayAtrAmAM pU. A. zrI bhagavaMta-sAdhvIjI ma.sA. ThANA 10 tathA yAtrikonI saMkhyA vAriSeNasUrijI ma.sA., paM. zrI vAcaspativijayajI ma., pU. A. 200 hatI. zrI puNyodayasAgarasUrijI ma.sA. ane pU. A. zrI kavikulakirITa pU. A.zrI dharmadhvajasUrijI ma. sA., upA. zrI vasaMtavijayajI ma., paM. zrI vinayasenavijayajI ma.sA., gaNivaryazrI rAjezavijayajI ma.sA. vijayalabdhisUrIzvarajI ma.sA. ane Adi padhAryA hatA. A saMghanA saMghapati mANekabahena bAtharA teozrInA samudAyanA pU. AcArya- kalakattAvALAM hatAM. bhagavaMtonI nizrAmAM nIkaLela saMgho nizrA : pravartaka munirAja zrI harIzabhadravijayajI ma.sA. paMjAba dezoddhAraka pU. AtmArAmajI (A. bhagavaMta (1) dAdarathI thANA divasa-pAMca Ayojaka zrI A. ke. vijayAnaMdasUrIzvarajI) ma.sA.nA samudAyanA labdhisUri jaina jJAnamaMdira TrasTa, (2) gAriyAdhArathI pAlitANA, divasa cAra. Ayojaka zrI gAriyAdhAra mahAjana pU. A. bha. zrI vijayalabdhisUrIzvarajI ma.sA.nI saMgha (3) kalyANathI thANA-divasa traNa, Ayojaka vAkagAma nizrAmAM khaMbhAtathI pAlitANAno saMgha saMghavI kAMtilAla kezavalAla vajecaMde saM. 2001mAM kADhela. saMghavIjIe udAra murabADavAsI pU. sAdhvIjIno saMsArI parivAra. hAthe saMpattino vyaya karyo hato. pUjyapAdazrI sAthe pU. A. kalakattAthI zrI siddhagiri-pAlitANAno zrI lamaNasUrijI ma.sA., pU. A. zrI bhuvanatilakasUrijI zAsanaprabhAvaka yAtrAsaMgha ma.sA., munizrI jayaMtavijayajI ma., munizrI vikramavijayajI ma., A ja rIte vi.saM. 2030mAM kalakattAthI tIrthAdhirAja munizrI pravINavijayajI ma. Adi hatA. zrI siddhAcalajIno aitihAsika ane yAdagAra cha'rIpAlita piMDavADAthI pAlitANAno saMgha (cha'rIpAlita saMdha) pU. yAtrA saMgha tIrthaprabhAvaka pU. A. zrI vikramasUrIzvarajI ma.sA.nI A. zrI bhadraMkarasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM paMnyAsazrI nizrAmAM, 11 saMghapatio taraphathI, zrI rAjendrabhAI dalAlanA kulacaMdravijayajI ma.sA.nA saMsArI baMdhu zIkhavacaMdajI pIMDavADA- saMyojana-saMcAlana nIce 500 yAtriko sAthe nIkaLyo. 201 vALAe kADhyo hato. vacamAM zaMkhezvara Adi aneka tIrtho ane divasanA ane lagabhaga 2800 kilomITaranA A cha'rIpAlita zahero AvelAM, jemAM anerI zAsanaprabhAvanA thaI hatI. yAtrAsaMghanuM kArataka vadi 3nA divase kalakattAthI maMgala prasthAna hiMgolI (mahArASTra)thI siddhAcala tIrthano saMgha saM. thayuM ane jeTha sudi 13nA pAlitANA-siddhAcala tIrthadhAmamAM 2048mAM pU. tapasvI A. zrI vAriSeNasUrijI ma.sA.nI samApana thayuM. nizrAmAM saMghavIjI indracaMdajI premarAjajI sonI (hiMgolI), saMdha-prayANanA zubha prasaMge samagra kalakattAnAM bhAviko caMdanamalajI baraDIA (kAraMjA) ane sAvaMtarAjajI koThArI temaja bhAratanA khUNe khUNethI bhAviko moTI saMkhyAmAM upasthita Jain Education Intemational Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 dhanya dharA: rahyAM. A samaye eTalo to mAnava maherAmaNa UmaTyo ke jyAre hAvarAbrija parathI yAtrAsaMgha pasAra thayo tyAre bhAviko ane yAtriko sUtra pokAratA hatA ke "hAvaDAbrija choTA hai, saMdha hamArA moTA hai." jeno prAraMbha mahAna hoya tenI pUrNAhuti paNa eTalI ja mahAna hoya che ane A prAraMbha ane pUrNAhutine joDatA divaso-mukAmo paNa eTalA ja mahAna zAsanaprabhAvaka banyA hatA. dararojanAM hajAra-hajAra darzanArthIo paramAtmAnA maMgalamaya zAsanano jayajayakAra karatA hatA. baMgAla, bihAra, uttarapradeza, rAjasthAna ane gujarAta jevA prAMtomAM "jaina jayati zAsanamnI eka bhavya guMja A mahAna yAtrAsaMgha dvArA guMjita banI hatI. A yAtrA saMghamAM paNa be bhAIo ane pAMca bahenonI dIkSA thaI hatI. paramAtmAnI kalyANaka bhUmio tathA rAjasthAna ane gujarAtanA aneka nAnAM-moTAM tIrthonI sparzanA thaI hatI. svagaccha ane paragaccha, sva saMpradAya ane para saMpradAyanAM aneka sAdhu-sAdhvIjI paNa zAsanarAga ane snehathI yAtrAsaMghanAM darzanano lAbha letAM hatAM. A yAtrAsaMghanA chellA mukAma siddhAcala tIrthadhAmapAlitANAmAM bhavyAtibhavya sAmaiyApUrvaka nagarapraveza thayo hato ane e ja rAte zrI zatruMjayagirirAja para zrI AdIzvara dAdAnI parama pAvana chatrachAyAmAM tIrtha-mALAropaNano prasaMga paNa parama harSollAsa sAthe paripUrNa thayo hato. A aitihAsika yAtrAsaMgho uparAMta pUjya A. zrI vikramasurIzvarajI ma.sA.nA sAMnidhyamAM (1) bijApura (karNATaka)thI kulpAkajI tIrthano 44 divasanI yAtrA saMgha ane (2) amadAvAdathI pAlitANAno yAtrAsaMgha anupama no yAtrAsaMgha anupama zAsanaprabhAvanApUrvaka nIkaLyo hato. siddhAMta mahodadhi suvizAlagacchanirmAtA : pa.pU.A. deva zrI premasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM zrI zatruMjaya mahAtIrthanA nIkaLelA cha'rIpAlita saMghanI yAdI saM. 2013 zaMkhezvarathI zrI zatruMjaya mahAtIrtha, dAdaranivAsI zrI dAmajI padamazI, saM. 2015 caDavAlathI (rAjasthAna) zatruMjaya mahAtIrtha, celAjI vannojI, poSa suda 12, prayANa karatAM sAme sapheda nAgarAjanA zubha zukana thayAM. 2100 yAtriko hatAM. prayANanA divase 700 yAtrikoe AyaMbila karyA hatAM. jIrAvalAmAM 5000 yAtriko darzana karavA AvyAM hatAM. saMghamAM 85 sAdhvI, 25 sAdhu hatA. 22-1-59 thI 8-3-59 lagabhaga 48 divasano saMgha hato. "sUri prema'nA paTTadhara suvizAla gacchAdhipati pa.pU. A. zrI rAmacandrasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM nIkaLelA zrI zatruMjaya mahAtIrthanA yAtrAsaMgho vi.saM. 2017 rANakapurathI pAlitANA, saMghapatizrI harakhacaMdajI kAMkariyA, vi.saM. 2017, pAlitANAthI kadaMbagiri, saMghapatizrI goviMdajI jevaTa khonA, vi.saM. 2018, rAjakoTathI jUnAgaDha-giranAra tIrtha, saMghapatizrI dAmodaradAsa jhINAbhAI, vi.saM. 2025, khaMbhAtathI pAlitANA, saMghapati zrI goviMdajI jevata khonA, vi.saM. 2025, taLAjAthI pAlitANA, saMghapatizrI kapUracaMdajI anarAjajI, vi.saM. 2025, calAlAthI pAlitANA, saMghapatizrI nAnacada jUThAbhAI, vi.saM. 2034, suratathI pAlitANA, saMghapati zrI premacaMda IzvaralAla parivAra, vi.saM. 2035, khaMbhAtathI pAlitANA, saMghapati zrI maMgaLadAsa mAnacaMda, vi.saM. 2040 amadAvAdathI pAlitANA, saMghapatizrI jayaMtIlAla AtmArAma tathA parazottamadAsa choTAlAla, vi.saM. 2045, amadAvAdathI pAlitANA, saMghapati zrI rIkhavacaMdajI chogAlAlajI, vi.saM. 2046, pAlitANAthI kadaMbagiri, saMghapati zrI umedamalajI yeravaDAvAlA. pU. A. zrI vijayaprabhAkarasUrijI ma.nI nizrAmAM nIkaLelA cha'rIpAlita saMgho saM. 2044 rAjakoTathI pAlitANAno cha'rIpAlita saMgha, vi.saM. 2048 rAjakoTathI pAlitANAno. .. jAmanagarathI pAlitANAno saMgha : pravacanaprabhAvaka pU.paM. zrI guNazIlavijayajI gaNivara (hAla AcArya)nI nizrAmAM jAmanagarathI zatruMjaya mahAtIrthano bhavya aitihAsika cha'rIpAlita saMgha nIkaLela. prayANa vi.saM. 2050 mahA suda 13, saMghamALa phAgaNa suda 10, saMghapati zrIyuta dilIpakumAra bhAIcaMdabhAI mAru (laMDana nivAsI) yAtriko 400 upara, 24 divasanA A bhavya saMghamAM zAsanaprabhAvaka kAryo anekavidha Jain Education Intemational Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 193 thavA pAmela. saMghavI parivAre khUba ja udAratApUrvaka tana-manadhanathI saMghanI bhakti karela. pADIvathI pAlitANAno saMgha : vi.saM. 2052mAM pADIvathI pAlitANA tIrthano saMgha pU. A. bhagavaMtazrI mahAbalasUrijI ma.sA. tathA pU. A. zrI puNyapAlasUrijI ma.sA. tathA pU. A. zrI kamalaratnasUrIzvarajI ma.sA. (te vakhate munizrI)nI preraka nizrAmAM saMghavI cunIlAla bhIkhAjI parivAre eka hajAra yAtriko sAthe kADhela. piMDavADAthI zrI zatruMjaya mahAtIrthano cha'rIpAlita yAtrAsaMgha : vi.saM. 2054mAM pa.pU. AcAryadeva zrImad vijayakamalaratnasUrIzvarajI ma.sA. AdinI zubha nizrAmAM zA. kisturacaMdajI haMsarAja parivAra Ayojita piMDavADAthI pAlitANAno cha'rIpAlita padayAtrA saMgha khUba ja zAnadAra rIte nIkaLela, jemAM nAMdiyA, diyANA, meDA, mAlagAma, siroDI, jIrAvalA, varamANa, maMDAra, jegola, boIvADA, bhIlaDI tIrtha, cArUpa, pATaNa, hArIja, zaMkhezvara, mAMDala, upariyALA, ziyANI, lIMbaDI, dhaMdhukA, vallabhIpura vagere tIrthasthAnomAM darzana-vaMdanapUjanano yAtrikoe lAbha lIdhela. hAlArathI giranAra ane zatruMjyano cAtrAsaMgha parama pUjya, gurudeva hAlAraratna, munirAja zrI mahAsenavijayajI mahArAjanAM prathama darzane ja hAlAra paMcatIrthano cha'rIpAlaka saMgha kaDhAvyo. sAmudAyika ekAsaNAM karAvIne, zrAvakanAM vrato svIkAryA. tyArabAda gurudevanI nizrAmAM, upadezathI jIvadayA-anukaMpA paramAtmabhakti-sAdharmika bhaktimAM sAro lAbha letA rahyA, gurumaMdirano lAbha laIne dhanyatA anubhavI. navAgAma-hAlArathI jUnAgaDha (giranAra) pAlitANA zatruMjayano bhavya cha'rI pAlaka saMgha kaDhAvanAra dhanya che zreSThI puMjAbhAI tathA zrAvikA maNibahenane. hAlAranA zreSThIvarya puMjAbhAI kacarAbhAI bIMda tathA temanAM dharmapatnI suzrAvikA maNibahena puMjAbhAIparivAre cha'rIpAlita saMgha kADhavAno manasUbo karyo ane uparanA zAzvata tIrtha yugmanI yAtrA vidhipUrvaka karavAnA sonerI avasaranuM Ayojana jhaDapathI amalamAM mUkI dhanyatA anubhavI. vAtsalya vAridhi pU.A. zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAjA, pU. A. zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA., pU. paMnyAsapravarazrI bhadraMkaravijayajI gaNivarya, pU. A. zrImad vijayapradyotanasUrijI ma.sA., pU. A. zrImad vijayakuMdakuMdasUrIzvarajI ma.sA. ane pU. munirAjazrI mahAsenavijayajI ma.sA.nI divya AziSathI tathA vardhamAnatapanI oLInA ArAdhaka zrImad vijayarAjatilakasUrIzvarajI ma.sA., gacchAdhipati A. zrI mahodayasUrIzvarajI ma.sA., pU. paMnyAsa pravara zrI vajasenavijayajI ma.sA.nI zubhAziSathI pU. munizrI jayamaMgalavijayajI ma., pU. munizrI vIrasenavijayajI ma., pU. munizrI hemaprabhavijayajI ma., pU. munizrI jinadharmavijayajI ma. AdinI nizrAmAM mahA suda 7, tA. 26-1-96nA roja saMdhanuM zubha prayANa thayuM. A saMghamAM saMghavI parivAre dareka kSetramAM derAsara, upAzraya, pAThazALA, jIvadayA ane pakSIone caNa vagere mATe khUba ja udAradile 2kamo lakhAvI. giradharanagara-amadAvAdathI zrI zaMkhezvara tIrthano cAbAsaMgha-AdarzasaMgha pravacanaprabhAvaka pU. munipravara zrI hitarucivijayajI mahArAja Adi muni bhagavaMtonI zubha nizrAmAM vi.saM. 2056nA mAgazara sudi-3, tA. 11-12-99nA roja zAhIbAga giradharanagara amadAvAdathI cha'rIpAlaka saMghanuM prayANa thayuM. saMghaprayANane zAsanaprabhAvaka banAvatI aneka alabhya cIjo ane kalAkAronI kalAno kasaba jovAmAM Avyo. UjaLI sAMskRtika paraMparAnAM pratIko zaMkhezvara yAtrA saMghanA pramANamAM jaina-jainetara lokone vairAgyanI dizAmAM dorI javAnuM sAdhana banI rahyAM. A saMgha ghaNo ja viziSTa prakArano hato. pU. A. zrI bhuvanabhAnusUri samudAyanA nIkaLelA cANAsaMgho pa.pU. mevADa dezoddhAraka, 250 pratiSThAkAraka, 800 aThThamanA tapasvI pU. AcAryadevazrI jitendrasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM nIkaLelA saMgho jAvAlathI pAlitANAno saMgha, zrI rIkhavacaMdajI kavarAte saMghapati banavAno lAbha lIdho. udayapurathI pAlitANAno saMgha sAmUhika saMghapatioe kADhela. A saMghamAM sthAnakavAsI yAtriko ghaNAM hatAM. dararoja pUjA Adi karI zatruMjayanAM darzana karatAM 'sanmArga maLyAno' apAra AnaMda thayo. Jain Education Intemational Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 dhanya dharAH dIkSAdAnezvarI pU. A.zrI guNaratnasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM nIkaLelA cha:rIpAlaka cAbAsaMgho sUripremabhuvanabhAnu samudAyanA pUjyapAda mevADadezoddhAraka A. zrI jitendrasUrIzvarajI ma.sA.nA paTTadhara tathA laghubaMdhu "dIkSAdAnezvarI'nA vizeSaNathI oLakhAtA papa yuvAzibironA pravacanakAra, parama zAsanaprabhAvaka AcAryadeva zrI guNaratnasUrIzvarajI ma.sA.no puNyaprabhAva Aje jainazAsananAM tamAma aMgo, anuSThAno ane prasaMgomAM vartAI rahyo che. niHsvArthabhAva, saMparkamAM AvanAra tamAmanuM AtmakalyANa thAya, nirdoSa gocarI, jinAjJA mujaba custa pAlanA, saraLatA guNanA bhaMDAra evA pUjyazrI jyAM padhAre che tyAM itihAsonuM sarjana thAya che. Aje pUjyazrInI nizrAmAM karoDo rUpiyA kharca loko sAme cAlI zAsanaprabhAvaka kAryo ekathI eka caDhiyAtAM pAMcapacAsa varSamAM kadAca na bhUto na bhaviSyati' kahI zakAya tevA prasaMgo UjavAI rahyA che. pUjyazrInI nizrAmAM saM. 2064 sudhI 45 cha'rIpAlaka saMgho, cAra prAcIna paddhatinA nIkaLI cUkyA che. haju aneka bhAgyazALIo rAha joI rahyA che. dareka saMghamAM saMghapatinI apAra udAratA, yAtrikonI vizALa saMkhyA, sAta kSetromAM mukta hAthe dAna, sAdharmika bhakti, jIvadayA anukaMpAnAM viziSTa kAryo Dagale ne pagale thayAM che. saMghanI mahimAne varNavatAM zAstrIya pravacano, saMdhyAbhakti, samUha AyaMbilo, samUha pauSadho Adi ArAdhanAnI bharapUra preraNA thatI rahe che. pUjya dIkSAdAnezvarI A. bha.nI pAvana maMgalakArI nizrA ane pravacanaprabhAvaka paMnyAsa zrI razimaratnavijayajI ma.sA.nA prabhAvI mArgadarzanamAM aneka aneka aitihAsika cha'rIpAlaka saMgho nIkaLyA che. saMkSipta varNanamAM joIe to.. vi.saM. 2031mAM pAdaralInivAsI saMghavI devIcaMdajIe takhatagaDhathI acalagaDha tIrthano saMgha kADhyo. saM. 203mAM rohIDAthI zatruMjayamahAtIrthago saMgha zeTha zrI cUnIlAla acaladAse kADhyo. paM. mitrAnaMda vi. ma.sA.nI sahanizrA hatI. saM. 2034mAM guDAbAlotarAthI nAkoDAtIrthano cha'rIpAlaka saMgha sonA-rUpA dharmazALAvALA zrI sonamalajI rUpAjI parivAre kADhyo. bisanagaDhathI acalagaDhano saMgha zeTha zrI pukharAjajIe kADhyo. saM. 2035mAM pADIvathI pAlitANAno cha'rIpAlaka saMgha zeTha zrI navalamala pratApajIe kADhyo. sahanizrA tapasvIsamrATa A. zrI rAjatilakasU. ma. tathA muni kulacaMdra vi. (hAla A. bha.)nI hatI. saMghavInA putra pratApabhAI dIkSita thaI muni prazAMtaruci vi.ma. banyA ane samAdhimaraNapUrvaka pAlanapuramAM svargastha thayA. saM. 2038mAM takhatagaDha-zivagaMjathI pAlitANAno bhavya cha'rIpAlaka saMgha kavarADA (rAja.)nivAsI saMghavI vaccharAjajI meghAjI tathA takhatagaDhanivAsI saMghavI sAkalacaMda dAnAjIe kADhyo, jemAM 1000 yAtriko hatAM ane saMghavInI udAratA evI ke sonAno varka lagADI yAtrikonI bhakti karuM. bhAtamAM mevAno Dabbo. rasoIyAnI nA chatAM saMghavIe potAnI hAthe nAkhyo. mArA sAdharmikonA peTamAM ja jazene? to nA zenI? saMgha pUro thatAM saMghapatie kahyuM ke mAre to kAMI kharca ja nathI thayo kAraNa ke samAcAra AvyA ke ethI vadhu pAchA AvI gayA che. gurudevanI nizrAmAM oLI, upadhAna ke saMghanA Ayojakone lagabhaga ghaNAne AvA anubhavo thayA che. suvizuddha cAritrapAtra puNyAtmAnI nizrAnA A bolatA purAvA che. saM. 2040mAM khivAMdIthI pAlitANAno cha'rIpAlaka saMgha zeTha zrI umedamala kapUracaMdajIe kADhela. saM. 204ramAM meDAthI zaMkhezvarano bhavya saMgha ela. A gaDhasivAnAthI jesalamerano cha'rIpAlaka saMgha zrI kesarIcaMda mUchALAe kADhela. jesalameranA jainabhavanamAM yAtrikonA sahayogathI suMdara derAsara banyuM * saM. 2045mAM sAMcorathI pAlitANAno saMgha A. zrI rAjendra sU. ma. tathA A. zrI guNaratna sU. ma.sA.nI nizrAmAM saMghavI caMdAjI amIcaMda kaTAriyA parivAre kADhela. 710 yAtrika hatAM. 4pa0 saMghapUjano thayela. saM. 2047mAM takhatagaDha-jIrAvalAno saMgha paM. razmiratna vi. ma.sA.nA saMsArI pitAzrI saMghavI pukharAjajI chogAjI vizAkhApaTTanamavALAe kADhela. emAM saMghapatinI udAratA evI hatI ke kaDhImAM kesara nakhAtu. saMghapUrNAhUtie jIrAvalAmAM 3200 ArAdhakonI aitihAsika oLI saMghavI bherumalajI bAphanAe karAvela. Jain Education Intemational ucation Intermational Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 195 saM. 2049mAM mAlagAMvathI pAlitANAno cha'rIpAlaka saMgha saMghavI bherumalajI hukamIcaMdajI bAphanA parivAre kADhyo. 2700 yAtriko hatAM. dareka yAtrikane tamAma sAmagrInI kiTa ane chelle suMdara prabhAvanA ApavAmAM Avela. 6000 phorma Avela jemAMthI 1800ne praveza ApavAmAM Avela. 200 sAdhu-sAdhvIbhagavaMta tathA 700no sTApha hato. gAmegAma svAmIvAtsalya karavAmAM Avela 7-12-2003thI 15-12004 sudhI.. lIMbaDI pAse bhalagAmaDAe saMghanA pagalAMthI saMpUrNa gAmamAM mAMsAhAra ane dArUno tyAga karela. saM. 2050 surendranagarathI zrI zatruMjaya mahAtIrthano bhavya cha'rIpAlaka saMgha nIkaLyo. emAM mukhya saMghapati banavAno lAbha saMghavI bherumala hukamIcaMda bAphanAe lIdhela. upasaMghapati banavAno lAbha muMbaInA gurubhakta esa. ema. velarsa bAlIvALAe lIdhela. | bApalAthI zrI jIrAvalAno saMgha saMghavI bAbulAla ema. zAhe kADhela. saM. 2051mAM sirohI cAturmAsa ane upadhAna pUrNa thaye piMDavADAthI zaMkhezvara tIrthano cha'rIpAlaka saMgha saMghavI kuMdanamalajI sAMIe kADhela. A saMghanuM prasthAna karAvavA paM. razmiratnavijayajI dAdA premasUrijInI janmabhUmi piMDavADA padhArI prathamavAra pravacano zuru karI gurukRpAe ramajhaTa macAvela. saM. 2052mAM amadAvAda-paMkaja sosAyaTImAM sUri bhuvanabhAnusmRtimaMdiranI aitihAsika pratiSThA thaI. paM. razmiratnavijaya AdinI gaNi padavI thaI. 25 hajAra mANasomAM nUtana gaNizrIe saMskRtamAM pravacana Apela. tyAMthI vihAra karI zrI nAralAIthI zaMkhezvaratIrthano 44 divasano prAcIna paddhatino aitihAsika saMgha saMghavI tArAcaMda ratanacaMdajIe kADhela. lAiTa-mAika-peTrola-DijhalanAM vAhano Adi tamAma AdhunikatAno tyAga karI dIdhA gADA Adino saMgha hato. 1000 mANaso hatAM. vArApharatI muMbaIdhAmanA yuvAno 1 lAzI dhamanA yuvAno vyavasthA saMbhALavA AvatA hatA. saMghanuM vAtAvaraNa evuM hatuM ke hajAro loko jovA AvatAM hatAM. saM. 2053 giradharanagarathI tAraMgAno ArAdhakamaMDaLe bhavya saMgha kADhyo. 11 saMgho kADhavAno nirNaya thayo. tyAra bAda prAcIna paddhatino cAmuMDerIthI rANakapurano bhavya cha'rIpAlaka saMgha saMghavI dilIpabhAIe khUba udAratAthI kADhela. saM. 2054mAM gaNi razmiratna AdinI paMnyAsapadavI 5-3-99 bhIlaDiyAmAM thaI. amadAvAdamAM jaya prema sosAyaTIthI kalikuMDano cha'rIpAlaka saMgha nIkaLyo. saM. 2016mAM bhAvanagaramAM aitihAsika cAturmAsa bAda bhAvanagarathI ghoghAno saMgha zeTha vikramabhAI ramaNikalAla zAha kADhela. tyArabAda saMghavI pravINabhAI kaccaracaMda zAhe bhAvanagarathI pAlitANAno prAcInapaddhatino bhavya saMgha kADhela. prArthanAmaMDaLe suMdara saMcAlana karela. tyArabAda suratamAM mAlavADAvALA maganalAla kasturacaMda parivAre 28 dIkSA karAvela. bAladAthI jIrAvalAno saMgha A. bha. tathA pa. razimaratnavi.nI nizrAmAM nIkaLela. saM. 2016mAM surata aThavAgeTamAM 1352 aThThAI, bahumAna, 2500 yuvAnonI zibira, 5500 AyaMbila sAthe aitihAsika cAturmAsa bAda bhaTAraroDathI bharUcanA cha'rIpAlaka saMgha bAda pAvApurIjIvana maitrIdhAma-nIMbaja ane saMghavI bherutArakadhAmanI yAdagAra pratiSThA thayela. saM. 2017mAM pAlImAM cAturmAsa-upavAsa pUrNa thaye sAyarA eriyAmAM prathamavAra bhAnapurAthI pAlitANAno be mahinAno saMgha saMghavI bhUrIbahena kinturacaMdajI rAThoDa, 'vardhamAna grupe' kADhela. A saMghanI vizeSatA e hatI ke AmAM saMgItakAra-phoTogrAphara-sikyuriTI tathA polIsamena paNa ekAsaNAM karatA ane page cAlatA hatA. sthAnakavAsI ane terApaMthI AgevAno joDANAM hatA. agiyAlIthI pAlitANAno prAcIna paddhatino saMgha zrI bhogIbhAI sI. zAhe kADhela. tyArabAda zaMkhezvarathI pAlitANAno saMgha takhatagaDhanivAsI saMghavI mohanalAla umedamala parivAre kADhela. mAlagAMvathI delavADAno saMgha bherumalajI hukamIcaMda parivAre kADhela, 60 hajAra sAmAyika sAthe pAlitANAmAM 900thI vadhu varSa pachI 38 dIkSAno bhavya mahotsava UjavAyo tarata ja pAlitANAthI giranArano 4000 yAtrikono bhavya cha'rIpAlaka saMgha mAlagAMvanivAsI saMghavI tArAcaMda bherumalajIe kADhela. saM. 2059mAM pU. A. bha.nI tabiyata ekAeka bagaDatAM pUjyazrInI AjJAthI paM. razimaratnavijayajI ma.sA.nA ziSya muni ciraMtanarana vi. AdinI nizrAmAM Jain Education Intemational Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 dhanya dharA: giradharanagarathI acalagaDhano cha'rIpAlaka saMgha nIkaLela. zAkabhAjIno nAnakaDo dhaMdho karanAra A parivAranI udAratA munizrI munI zaratnavi.nI nizrAmAM beDAnivAsI saremala ane ullAsanI comera anumodanA thaI. bherAjIe zaMkhezvara-pAlitANAno saMgha kADhyo. pUjya pravacana saM. 2061 surata aThavAlAinsa saMghamAM 1552 prabhAvaka paM. zrI razmiratnavi.ma.nI nizrAmAM zivagaMjanivAsI aThThAIno bahumAna samAroha 150 vardhamAna tapavALA, 29 saMghavI bAbulAla acalAjI, takhatagaDhavALAno zaMkhezvarathI mAsakSamaNa sahita cAturmAsa pUrNa thayA bAda aThavAlAinsanA pAlitANAno bhavya cha'rIpAlaka saMgha nIkaLela. bhRgupura ane jinAlayamAM zatAbdI varSe prathamavAra pU.A.bha.zrI tathA pa. jAlIlA gAmamAM hajAro loko pravacanamAM joDAyAM ane razmiratnavi.nI nizrAmAM suratathI jhaghaDiyA tIrthanA pUjyazrInA elAnathI mAMsAhAra ane tamAma vyasanonA tyAgano cha'rIpAlaka saMghanuM Ayojana thayuM 36 saMghapati thayA. saMkalpa lIdhela. saMghapatinA hAthe pUjyazrInI preraNAthI banela jhaghaDiyAtIrthanuM devadravyanuM devuM mAtra 15 miniTamAM pUrNa thatAM sUriprema-bhuvana-bhAnu ArAdhanA bhavana ane sUri guNaratna jayajayakAra thaI gayo. dharmazALAnA jIrNoddhAra mATe paNa loko ArAdhanA bhavana (mAlavaNa) ane zrI rasimaratna ArAdhanA mana mUkIne varasyAM. A preraka prasaMganI saMpUrNa bhAratamAM bhavana (lakhatara)nuM ullAsabhera uddaghATana thayela. saMghavI anumodanA thaI. jagajayavaMta jIrAvalAtIrthanA khAtamuhUrta bAda parivAra saMghamAM pUjyazrInI nizrAmAM thatI ArAdhanA ane tA. 18-2-2005 thI 7-3-2005 zrI mAlagAMvathI virAgyabhInAM pravacanothI evo to bhAvita thaI gayo ke rANakapuratIrthano aitihAsika cha'rIpAlaka saMgha saMghavI pUjyazrInI nizrAmAM dara varSe zAsanaprabhAvaka kAryo karavAMnAM pUnamacaMda dhanAjI bAphanA (ke. pI. saMghavI)e kADhela. A saMghamAM zubha saMkalpa karyo ane e bhAvane anurUpa pachInA varSe 400 sAdhu-sAdhvI bhagavaMta, 5000thI vadhu yAtriko, 2 hajAra panArUpAmAM navvANuM karAvI, zaMkhezvaramAM 13 dIkSAno lAbha sTApha ane dararoja hajAro mahemAna hatA. custa jayaNA sAthe ane chelle mAdarevatana zivagaMja pAsenA posaliyAnA nezanala nIkaLela A saMghanI suvAsa saMpUrNa bhAratamAM phelAI. saMghanimitte hAive naM. 14 para cAlu varSe (2064) vizAla bhU bhAga 7 karoDa jIvadayAnI TIpa thaI. gAmegAma jIvadayA anukaMpA para AkarSaka zrI zaMkhezvara sukhadhAma tIrthanuM bhavya nirmANa karI ane sAdharmika bhakti karatAM golavADamAM saMgha padArpaNa nimitte rahela che. dareka gAmamAM mahotsavo thayA. varakANAmAM 108 dvAra sAthe saM. 2060mAM gurutIrthabhUmi paMkaja sosAyaTInA 108saMgha dvArA sAmaiyAM bahumAnano kAryakrama UjavAyo, 9 ratha, cAturmAsa bAda giradharanagarathI pAnasarano saMgha 9 nagarIo ane darzanArthIonI bhIDa adbhuta hatI. sAdaDInivAsI saMghavI mAMgIlAla tArAcaMdajI aMbolIe kADhela. itihAsanA pustakamAM A saMghe suvarNapRSTha umeryuM. tamAma komanAM pU. A. bha.zrInA sAMsArika bhAbhI tathA pU. paM. zrI gharomAM cAra-cAra lADavAnA sTIlanA DabbA Apela. dara 50 razimaratnavijayajInA sAMsArika mAmI pAdaralInivAsI saMghavI Dambe eka cAMdIno sikko ane 200mAM eka sonAno sikko maMchAbahena saradAramalajIe zerIsAthI zaMkhezvarano atyaMta nAkhela. udAratApUrNa bhavya cha'rIpAlaka saMgha kADhela. giradharanagarathI saMghavI bAbubhAIe custa cha'rIpAlana karela. temanA zaMkhezvarano saMgha siNadharInivAsI saMghavI caMpAlAla dharmapatnI saMghavaNa ratanabahene teramA varSItapamAM pAraNe maganIrAmajIe kADhela. pAnasara ane rAMtejamAM pUjyazrInI AyaMbila, saMghavI kizorabhAIe sajoDe dararoja AyaMbila preraNAthI saMghavI ane yAtrikoe dAnano dhodha vahAvyo. karela. peDhIvALAnI tamAma yojanAo ovaraphlo thaI gaI. teo bolI A saMghane A.bha. zrI hemacaMdrasUri ma., A. zrI UDyA ke AvuM to amArI jiMdagImAM pahelIvAra banyuM. guNaratnasU. ma., A.bha.zrI yazovijayasUri ma., A. bha. hArIjathI zaMkhezvarano saMgha zeTha rasikalAla tathA putra navaratnasAgarasU. ma., A. zrI kalAprabhasAgara sU. ma.e nizrA mahendrabhAI ane kirITabhAIe udAratApUrvaka A. bha.nA pradAna karela. mALA vakhate saMghavInI atyaMta vinaMtIthI atyaMta AdezathI paM. razimaratnavijayajInI nizrAmAM kADhayo. saMghamALa ugravihAra karI mevADadezoddhAraka A. zrI jitendrasUri ma. pU.A.bha.zrIe karAvI. hArIjanA itihAsamAM pahelo padhArela. sarve mahAtmAonuM milana thayuM. vihAra karI surata cha'rIpAlaka saMgha. jaina-ajainomAM joradAra utsAha hato. Jain Education Intemational Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 19. bhaTAra roDa padhAryA. tyAM cAturmAsamAM Aso suda 2nA samAdhimaraNapUrvaka svargastha banyA. saM. 2062 sAbaramatIthI kalikuMDa pauSadhadhArI cha'rIpAlaka saMgha A.bha. zrI tathA paM. raviratnavijaya ma.nI nizrAmAM nIkaLela. kalikuMDathI pAlitANAno cha'rIpAlaka saMgha pU. A. bha. zrI guNaratnasU.ma., A. puNyaratnasU.ma., paM. yazoratnavi.nI nizrAmAM pezuAnivAsI saMghavI zeSamala devIcaMdajIe kADhela. (tA. 21-11-2005thI -12-2005). tA. 21-11-2005thI tA. 8-12-2005 sAbaramatIthI zatruMjayano saMgha pUjyazrInI AjJAthI paM. zrI razimaratnavi.nI nizrAmAM beDAnivAsI saMghavI devIcaMdajI bhIkamacaMdajI koThArIe ati bhavya rIte kADhyo. saMghamALa pU.A.bha.zrIe karAvI. 7-12thI 19-12 pAlitANAthI girinagarano cha'rIpAlaka saMgha saMghavI zrI harakhacaMdajI mukunamala kAMkariyA (kalakattA) parivAre jayakumArabAbunAM dharmapatnI vAsaMtIdevInAM bhAvanAnusAra khUba ullAsathI kADhela. gAmegAma sAdharmika vAtsalya hatA. 27-1 thI 19-2-06 maMDArathI zaMkhezvara thaI zatruMjaya mahAtIrthano bhavya prAcIna paddhatino saMgha saMghavI ruganAthamala samarathamala dozI dillIvALAe kADhela. gAmegAma svAmIvAtsalya thayAM. prathamavAra saMpUrNa pATaNanuM svAmIvAtsalya karavAmAM Avela. dareka yAtrikane suvarNahAranI prabhAvanA thayela. rAtre dIvaDAonI rozanIthI svargaloka samA vAtavAraNane nihALavA dararoja hajAro loko UmaTI paDatAM hatAM 800 gAmanA 1200 ArAdhako joDAyA hatA. 80 loca ane 1000 pauSadha thayAM hatAM. girirAjanI taLeTInI mahApUjA abhUtapUrva thayela. saM. 2063 surendranagaramAM punaH bhavyacAturmAsa pUrNa thayA bAda prAcIna taLeTI siddhavaDa ghaTIpAgathI muMjaya mahAtIrthanI bhavya navvANuM yAtrA mAMDavalAnivAsI saMghavI mohanalAla ruganAthamala parivAra-ema. ema. eksaporTa (cennaI) zrI zatruMjaya mahApuram vasAvI atibhavya rIte karAvela. 2200 ArAdhakoe ane saMghavI ramezabhAI muthA sahita 1800 covihAra chaThTha thayA. bhAvanagarathI pAlitANAno saMgha hiMmatalAla nAgaradAsa bagaDIyAe kADhela. pU.A.bha.nI AjJAthI paM. raviratnavi.ma.nI nizrAmAM jaina sosAyaTIthI kalikaMDathI jema velagirithI acalagaDha 6 pauSadhadhArI saMgha velagirinivAsI saMghavI sejamala dIpacaMdajI. tyAra bAda piMDavADAthI zrI zaMkhezvaratIrtha cha'rIpAlaka saMgha (tA. 28-1-2007 thI 18-2-2007) dAdApremasUrijInA sAMsArika bhatrIjA saMghavI lalitakumAra bhUramalajI sAdariyAe atyaMta ullAsathI kADhela. saM. 2064zrI amadAvAda-zAMtinagaramAM aitihAsika cAturmAsa pUrNa thayA bAda zrI zaMkhezvara mahAtIrthamAM maMDAranivAsI saMghavI ruganAthamala samarathamala dozI parivAre (dillI) maMDAra gaurava vAdidevasUri upadhAna nagarI vasAvI 1700 ArAdhakonuM 21mI sadInuM vizALatama upadhAna karAvela, jemAM saMghavI bhaMvarabhAI sahita 75 ArAdhako mULavidhimAM joDAyA. 125 ArAdhako (20 baheno)e lonca karAvela. custa jayaNAnA pAlana sAthe 50 divasa darekanI jagaDuzAha bhojanakhaMDamAM bhakti karavAmAM AvatI hatI. chelle varaghoDAnA divase 50 hajAra mANasone paNa besADI sUryAstanA aDadho kalAka pahelAM jamADI jabaradasta jinAjJA pAlana karAvela. 11thI 3 sudhImAM 7papa mokSamALano prasaMga suvyavasthita rIte 5. razmiratnavi.nA mArgadarzanamAM thayela. bhAvanagaranA prArthanAmaMDaLe piMDavADAnA vijaya A. premasUrimaMDaLa, jIrAvalA dazama maMDaLe suMdara vyavasthA karela. tyArabAda tIkhIthI zaMkhezvarano cha'rIpAlaka saMgha pU. A.bha.zrInI AjJAthI A. puNyaratnasU. paM. zrI yazoratnanI nizrAmAM saMghavI jeThamala kesarImalajI beMgloravALAe kADhela. pU. suvizALa gacchAdhipati AcAryadivazrI vijayaprema-bhuvanabhAnu-jayaghoSasUrIzvarajI ma.nA samudAyanA pU. upAdhyAyazrI yazobhadravijayajI gaNivara, pU. pravartaka zrI yogIndravijayajI ma., pU. gaNivaryazrI bhuvanasuMdaravijayajI ma., pU. gaNivaryazrI guNasuMdaravijayajI ma. Adi sAdhu-sAdhvIjI ma.nI nizrAmAM vi.saM. 2051nA mahA mAsamAM giradharanagara, amadAvAdathI zrI zatruMjaya tIrthAdhirAjano bhavya cha'rIpAlita saMgha nIkaLela. giradharanagaranA aneka udAra saMghapatioe gAmogAma zAsanadharmaprabhAvanAnAM aneka suMdara kAryo karelAM. jIvadayAnAM kAryo paNa ghaNAM karavAmAM Avela. Jain Education Intemational Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 surendranagarathI zrI zatruMjaya mahAtIrthano cha'rIpAlaka saMgha 2050mAM pUjyazrInuM cAturmAsa surendranagaramAM suMdara rIte thayuM. tyArabAda pUjyazrInI zubhanizrAmAM 15 divasano 400 yAtriko sAtheno yAdagAra saMgha nIkaLyo, jenA mukhya saMghapati banavAno lAbha saMghavI bheramala hukamAjI (mAlagAMva) ane upasaMghapati banavAno lAbha esa. ema. jvelarsa (muMbaI) temaja surendranagarAdi sthaLonA aneka udAra zreSThIoe A sAmUhika saMghamAM saMghapati banavAno lAbha lIdho hato. pU. paM.zrI caMdrazekharavijayajI ma.sA.nI nizrAmAM nIkaLela saM. 2055mAM vallabhIpurathI zatruMjayano goLAvALA zrImatI lIlAbahena hIrAlAla parivAra taraphathI bhavya saMgha nIkaLyo hato, jemAM 2500 yAtriko hatAM. bhAvanagarathI zrI zatruMjaya girirAjano prAcIna paddhatino cha'rIpAlita saMgha taNasAvALA hAla muMbaInivAsI zrI anilakumAra jagajIvana zAha parivAra dvArA Ayojita A saMgha pUjyapAda paMnyAsazrI caMdrazekharavijayajI mahArAja Adi vizALa zramaNavRMdanI nizrAmAM vi.saM. 2055nA mahA vada-14, tA. 15-2-99nA nIkaLela. A Adarza saMghanI viziSTatA e hatI ke DijhalanuM koI sAdhana nahIM, mAikono koI ghoMghATa nahIM, lAiTanA kRtrima caLakATane badale ghInA dIvaDAo ane mazAlono jhaLahaLATa. saMghapati dvArA potAnA parivAranAM sabhyonI vividha ArAdhanAonI anumodanA nimitte A cha'rIpAlita saMghanuM Ayojana thayuM hatuM. pU. vayovRddha munizrI yogIndravijayajI ma.sA. uparanA saMghomAM sAthe hatA. 5.pU. A.devazrI kulacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnI nizrAmAM thayela cha'rI pAlita saMghanI yAdI. (1) saM. 2039 giradharanagara, amadAvAdathI pAlitANA zA milApacaMdajI hIrAcaMdajI piMDavADAvALA (2) saM. 2040 zivagaMjathI rANakapura, saM. 2041 piMDavADAthI pAlitANA dhanya dharAH saMghavI rIkhabadAsa amIcaMdajI (sAthe pU. A. zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA. hatA) mahetA parivAra (3) 2053 udayapurathI pAlitANA-dozI prabhulAla goradhanadAsa. pU. A.zrI rAjendrasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM nIkaLelA saMgho sAMcorathI zatruMjaya mahAtIrthano saMgha : sAMcora (satyapura) nagarathI zatruMjaya mahAtIrthano saMgha kalikuMDa tIrthoddhAraka AcAryazrI rAjendrasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM saMghavI caMdAjI amIcaMdajI kaTAriyA parivAre kADhela. saMghavInI vinaMtIthI cANasmAthI zrI guNaratnasUrIzvarajI ma.sA. sAme padhArI nizrA pradAna karela. A saMghavI parivArane tilaka karavAno caDhAvo rUA. 10 lAkhamAM botharA ghamaMDIrAmajI jagamAlajI parivAre lIdhela. A saMghamAM kula 450 saMghapUjano thayelAM. dareka jagyAe sAmaiyAmAM je baheno beDAM laIne AvatAM temAM rUA. 101 nAkhatA. kula 34 divasano saMgha hato. dareka gAme sArI evI rakama sAdhAraNa khAtAmAM lakhAvela. A saMghamAM 23 sAdhu mahAtmA ane 100 uparAMta sAdhvIjI mahArAjo hatAM. kula 710 yAtriko hatAM. darekane saMghavI taraphathI cAMdInI thALI ane vATakI arpaNa karavAmAM Avela. mALa vakhate zatruMjaya girirAja upara emanA samAjanI 7000nI pablika hatI. saMghavI parivAra saMghamALA paherI sAMcora Avela tyAre sAMcoravAsIoe bhavya svAgata karela. samasta sAMcora nagarane (jaina-jaina) bhojana karAvavAmAM Avela. emanA samAjanAM 1500 ghara; dareka ghare tAMbAnAM beDAM ne sAkara bheTa karela. dararoja AratI-maMgala dIvAnA caDhAvA gajabanA thayA hatA. dhobI hajAma jevA sevako yAtrikonI sevA mATe hAjara hatA. ekaMdare sevA-bhakti temaja zAsanaprabhAvanA adbhuta thayela. pUjyazrInI nizrAmAM sammetazikharano saMgha nIkaLyo hato. zatruMjayano paNa anumodanIya saMgho nIkaLela. tavAvanagarathI zatruMjaya mahAtIrthano cha'rIpAlita saMgha : sva. AcAryadevazrI ratnazekharasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratna AcAryadevazrI ratnAkarasUrIzvarajI ma.sA.nI zubhanizrAmAM tavAvanivAsI (hAla beMglora) zA. dalIcaMdajI dhIrAjI sAkariyA parivAre vAvathI zatruMjaya mahAtIrthano Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 199 cha'rIpAlita saMgha kADhela. tA. 29-11-98, mAgasara suda 10nA divase saMgha prayANa thayela ane poSa vada pAMcama tA. 6-1-99nA mALAropaNa thayela. kula 39 divasano saMdha hato, jemAM 600 yAtriko, 100 saMdhapati parivAra ane 300no sTApha hato. sAdhu-sAdhvIjI, zrAvaka-zrAvikA Adi vizALa parivAra sAthe eka hAthI, be ghoDA, indradhvajA, ghoDAbagI, benDapArTI, zaraNAIthI yAtrA saMgha zobhI rahyo hato. prayANa pUrve pAMca divasano mahotsava rAkhela. traNe TAima AkhA gAmane jamADela. gAmanA ciMtAmaNi pArzvanAtha tathA anya bhagavAnane savA lAkhanA suvarNanA hAra paherAvela. prayANa vakhate 70 rU.nuM saMghapUjana tavAva gAmavAsIo taraphathI arpaNa thayela. dareka gAmamAM jeTalAM jaina ghara hoya e dareka gharamAM cAMdInA sikkA arpaNa karela. sAmaiyAmAM jeTalAM beDAM AvatAM darekamAM cAMdIno sikko nAkhatA. siyANI tIrthamAM 160 beDAM sAmaiyAmAM hatAM. dareka gAme saMghavI parivAra taraphathI sAdhAraNakhAtAmAM tathA vaiyAvacca khAtAmAM ane jIvadayAmAM suMdara rakamo lakhAvela. dararoja sAMje sAmUhika AratI thatI, jemAM eka paNa yAtrika bAkI na rahe. saMgItakAra sahu koIne bhaktibhAvamAM taraboLa banAvatA. AratI-dIpakanA caDhAvA suMdara rIte thatA ane kumArapALa rAjAno Dresa paherI AratI utAratA. dareka gAme rakama ApavA mATe yAtrika TIpa tathA jIvadayAnI TIpa suMdara thayela. prayANa vakhate tilaka ane hAra paherAvavAno caDhAvo suMdara thayela. saMghavI parivAre tavAvanA sAdhAraNa khAtAmAM rUA. 51,000 arpaNa karela. A saMghamAM kula 450 rU.nuM saMghapUjana thayela. prayANa vakhate dareka yAtrikane eka beDiMga, eka kAMbaLo, eka bagala thelo, jemAM beTarI, caravaLo, kaTAsaNuM, thALI, vATakI, baTavo, bAma, daMtamaMjana, dorI, darpaNa vagere 30 vastuo arpaNa karela. dararoja rastAmAM UMTalArI para besIne anukaMpA dAna ApatA. hAlatI-cAlatI bhajana maMDaLI paNa sAthe hatI, jene jovA mATe ajena mANasonI bhIDa lAgatI. chellI caudazanA divase pa50 AyaMbila thayela. darekane 50 rU.nI prabhAvanA karavAmAM Avela. saMghanuM anuzAsana ekadama vyavasthita hatuM. dareka yAtriko AcArya ma.sAnI AjJAmAM rahetA. sAmaiyAmAM badhAM yAtriko sAthe ja cAlatAM. koIpaNa yAtrika AcArya ma.sA.nI AgaLa jatA na hatA. pAlitANAmAM tavAvathI cha'rIpAlita saMghano bhavya rIte praveza thayela, jemAM hAthI, ghoDA, indradhvajA, sAtabagI, traNa haDa, suMdara vezabhUSAmAM sajja chaDIdAra tathA bALako, zrAvikAzramanI bAlikAo, sAdhu-sAdhvIjI, zrAvakazrAvikAonA vizALa parivAra sAthe A saMgha eka ja lAinamAM cAlato taLeTI sudhI pahoMcI sAcA sonA-rUpAnAM phUlothI dareka yAtrike girirAjane vadhAvela. e divase AkhI taLeTI gulAbanAM phUlothI zaNagAravAmAM AvI hatI. taLeTIthI AvI sAMcorI jaina bhavanamAM saMghano praveza thayela tyAM AgaLa sAMcorI bhavananA TrasTIoe saMghavInuM bahumAna tathA rUA. benuM saMghapUjana thayela. saMghavI parivAra taraphathI dareka yAtrikane suvarNanI ceina tathA emanA saMbaMdhIo taraphathI cAMdInI paMkhI, darpaNa, glAsa, dIvI, vATakI vagere arpaNa karela. saMghavI parivAre dareka kAryakaranuM sArI rIte bahumAna karela. dareka kAryakara sAthe sAthe dareka karmacArInuM paNa bahumAna karela. badhAM yAtrikoe paNa bhegA thaIne saMghavI parivAranuM bahumAna karela, jemAM moTo vizALa cAMdIno zatruMjayano paTa arpaNa karela. tavAva saMghe sAro sahakAra Apyo te mATe saMghavI parivAre tavAva saMghane cAMdInuM kalpavRkSa arpaNa karela. saMghanI mALA dAdAnA darabAramAM thayela ane tyAM ja sAkariyA parivArane saMghavInI padavI arpaNa karela. mALa vakhate 3000 jeTalI pablika pAlitANAmAM Avela. pAlitANAmAM praveza karatAM pahelAM saMghavI parivAre dareka yAtrika tathA samasta atithigaNane cAMdInA sikkA arpaNa karela. darekanA gaLAmAM phUlanI mALA ane hAthamAM zrIphaLa arpaNa karela. bIje divase saMpUrNa saMgha tavAvanagaramAM pahoMcatAM tavAva saMghe suMdara svAgata karela. pU. A.zrI jinendrasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM nIkaLela yAtrAsaMgho vi.saM. 2029 gaDhaDA svAmInAthI pAlitANA : hastagiri tIrthanuM zilAropaNa karyuM. saMghapati gulAbacaMda mANekacaMda, somacaMda, amIcaMda mANekacaMda tathA pAnAcaMda mANekacaMda. vi.saM. 2038 jAmanagarathI siddhagiri : saMghapati meghajIbhAI vIrajIbhAI deDhiyA, velajIbhAI vIrajIbhAI deDhiyA, harakhacaMda nemacaMda phUlacaMda-nAirobI, haMsarAja meghajIbhAI-nAirobI, haMsarAja popaTalAla-nAirobI, maNibahena vAghajIbhAI petharAja-jAmanagara. vi.saM. 2046 navAgAma (hAlAra)thI pAlitANA : saMghapati popaTalAla vIrapAla deDhiyA navAgAmavALA-muMbaI. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH amadAvAdathI siddhAcalajIno cha'rIpAlita saMgha, saMghapati zrI narapatalAla nAgaradAsa vorA parivAra, yAtrikonI saMkhyA 800, anerI zAsanaprabhAvanA ane sollAsa tIrthamALAropaNa vidhi. mAtuzrI devakAbAI kuMvarajI vikamANI-bADA (kaccha) ha. mAvajIbhAI, zrI khImajI lAlajI phUriyA, zrI khImajI khIMyazI, zrI kuMvarajI jeThAbhAI gaDA, zrI kalyANajI premajI sAvalA, zrI nAnajI vIrajI hariyA, zrI gagubhAI ukeDA, zrI bhavAnajI zivajI gaDA, zrI lAlajI narazI velajI gaDA-lAyajA, sva. zrI rAmajI hIrajI deDhiyA, zrImatI bhacIbAI bhImajI mUrajI khonA-devapura, zrImatI gaMgAbahena zAmajI velajI. keTalIka benamUna 99 yAtrA saMghonI hArdika anumodanA A avasarpiNI kALanA prathama tIrthakara zrI AdinAtha bhagavAna 99 pUrva vAra (1 pUrva = 70 lAkha, pa6 hajAra karoDa) zrI zatruMjaya mahAtIrtha upara samavasaryA hatA. enI pAvana smRti nimitte, enA AMzika anukaraNa svarUpe zrI zatruMjaya 200 jyotirvid pU.A.zrI labdhisUrIzvarajI . ma.sA. pU. AcAryazrI bhaktisUrijI ma.sA.nA samudAyanA gacchAdhipati pU. A.zrI premasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM nIkaLelA saMgho zihorathI pAlitANA : pUjyazrInI preraka preraNA pAmIne zrI ramaNalAla gokaLadAsa saMghavI parivAre vi.saM. 2051mAM 700 uparAMta yAtriko sAtheno saMgha kADhela. caturvidha saMghanI bhakti saMghavI parivAre khUba suMdara karela. hADecAthI siddhAcalano yAtrAsaMgha : saM. 2051mAM zrI premasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM hADecA (rAjasthAna)thI siddhAcalano 2000 yAtriko sAtheno bAvana divasano yAdagAra ane aitihAsika yAtrA saMgha nIkaLyo, jenA saMghapati mizrImalajI bhagAjI-muMbaIvALA hatA. e ja rIte udepurathI kesariyAjIno yAtrAsaMgha-jemAM saMghapati prakAzabhAI coksI udepuravALA hatA. pU. A.zrI vijayajayaMtasenasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM nIkaLela saMgho vi.saM. 2021, rAjagaDhathI siddhAcalano 37 divasano cha'rIpAlita saMgha, saMghapati zrI rUpacaMdajI kezarImalajI aMbora parivAra, yAtriko-400, saM. 2016, bAga (rAja.)thI siddhAcalajI mahAtIrthano 31 divasano yAtrAsaMgha, saMghapatio zrI kezarImalajI rUpacaMdajI tathA zrI cAMdamalajI rAjamalajI jhositrA, yAtrikonI saMkhyA 600, suMdara prabhAvanA thaI. saM. 2032, rAjagaDhathI siddhAcalajIno saMgha, saMghapatio saMghavI samarathamalajI, dhanarAjajI tathA hiMmatalAlajI, yAtriko-60), saM. 2033, AhorathI siddhAcalajI mahAtIrthano saMgha, saMghavI kuMdanamalajI bhutAjI zrIzrImAla, divasa-39, yAtriko-400. navAgAmanA aneka jainetaroe saMgha-dharmathI prabhAvita banI abhakSatyAgano niyama lIdho. saMgha aneka bhAgyazALI saMghapatio dvArA nIkaLyo. pAMcathI 50 varSa sudhInAM yAtriko sArI evI saMkhyAmAM joDAyAM. saM. 2044, tharAdathI tIrthAdhirAja zrI siddhagiri pAlitANA, saMghapati zrI phUlacaMdabhAI pAnAcaMdabhAI parivAra. saM. 2047, tIrthaMkara pamAtmAnI kevI kRpA ke emanA jIvatatI . ghaTatAo paNa adhyAtma mArganA sAdhako mATe dIvAdAMDIrUpa bane che. zrI AdIzvara bhagavAta pUrva navvANu vAra phAgaNa suda 8nA zubha dine A girirAja para samavasaryA hatA. Jain Education Intemational Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvita saurabha bhAga-1 206 mahAtIrthanI vyaktigata tema ja sAmUhika rIte, cha'rI niyamonA pAlanapUrvaka, 99 yAtrAnA AyojanonI paraMparA dIrdhakALathI cAlI Ave che. chellAM keTalAMka varSothI dara varSe lagabhaga 12 thI 15 jeTalA saMgho dvArA A 99 yAtrAnAM Ayojana judI judI dharmazALAomAM thatAM jovA maLe che. moTA bhAganAM A Ayojano kArtikI pUnamathI mAMDIne be ke aDhI mahinAmAM pUrA thatAM hoya che, jethI roja athavA avAra-navAra baLe yAtrAo karavA dvArA yAtrikone 99 yAtrA pUrNa karavAnI hoya che, paraMtu keTalAka moTI uMmaranAM yAtriko rojanI be yArAo kiyAvidhi sahita karavA asamartha hoya che, temane lakSamAM rAkhIne tathA bAkInAM yAtriko paNa rojanI 1-1 yAtrA karavA dvArA nirAMte prabhubhakti-darzana-pUjA Adi karI zake te mATe pUrA 100 divasa 99 yAtrA saMghanuM eka vizALa Ayojana vi.saM. 2035mAM karavAmAM Avela, jemAM 1000 yAtriko hatAM. AvA virATa yAtrA saMghanA saMghapati hatA kaccha-moTA vastupALa-tejapALa maMdira : zrI zatruMjaya tIrtha AsabIA gAmanA saMghavI saMgharatna zrI zAmajIbhAI jakhubhAI gAlA tathA temanA laghubaMdhu saMghavI saMgharatna zrI morArajIbhAI kunehabharI Ayojanazaktine AbhArI che. kaccha vagerethI vihAra jakhubhAI gAlA. karIne aneka sAdhvIjI bhagavaMto paNa 99 yAtrA karavA padhAryA AvAM virATa AyojanomAM nizrA ApavA mATe eka hA varSa pahelAM ja kacchathI muMbaI padhArela zAsanasamrATa, uparokta 99 yAtrA saMdha bAda saM. 204pamAM kacchakacchakesarI, tIrthaprabhAvaka, acalagacchAdhipati, 5. pU. AcArya bADA gAmanA (hAla muMbaI-varalI) saMghavI saMgharatna zrI bhagavaMta zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.ne saMghapati baMdhuoe kuMvarajIbhAI jeThAbhAI gaDA parivAra taraphathI sAmUhika 99 AgrahabharI vinaMtI karela, paraMtu teozrInI nizrAmAM muMbaImAM yAtrAnuM Ayojana thayela. yogAnuyoga A 99 yAtrAmAM paNa anya anekavidha zAsanaprabhAvaka satkAryo nizcita thayela hovAthI nizrA arpaNa karavA mATe acalagacchAdhipati pa. pU. A. bha. teoe potAnA ziSya-praziSya (1) pa. pU. munirAja zrI zrI guNasAgara sUrIzvarajI ma.sA.e uparokta virATa 99 yAtrA kavIndrasAgarajI ma.sA. (2) pa. pU. munirAjazrI saMghanA nizrAdAtA, traNa munivaro paikI pU. munirAjazrI mahodayasAgarajI ma.sA. tathA (3) pa. pU. munirAjazrI mahodayasAgarajI ma.sA.ne AjJA pharamAvatAM teozrI potAnA puNyodayasAgarajI ma.sA. ThANA-3ne AjJA ApatAM, guru ziSyo tejasvI vaktA munirAjazrI devaratnasAgarajI tathA AjJAne 'tahatti' karIne traNeya munivaro muMbaIthI ugra vihAro svAdhyAya premI pU. munirAjazrI dharmaratnasAgarajI sAthe punaH karatAM alpa divasomAM pAlitANA padhAryA ane mAtra nava-cAra muMbaIthI ugra vihAro karI pAlitANA padhAryA. teozrInI tathA traNa varSanA alpa dIkSAparyAyavALA tathA paccIseka varSanI nizrAmAM 300 yAtrikonA A saMghe paNa uparokta virATa saMghanI AsapAsanI uMmaravALA A traNa munivaronI nizrAmAM AvuM mAphaka khUba ja bhavya rIte 99 yAtrA takhatagaDha dharmazALAmAM vizALa Ayojana bhavyAtibhavya rIte, nirvidane ane khUba ja rahIne karela. raMge-caMge, vidhivatuM, ArAdhanApUrvaka ane viziSTa A saMghanA saMghapatizrI paNa khUba ja tapasvI, dAnezvarI, zAsanaprabhAvanApUrvaka pAra paDyuM, temAM mukhyatve gurukRpA, vratadhArI, ArAdhakarana che. temaNe svayaM sajoDe tathA parivAranAM tIrthaprabhAva tathA kuzaLa kanvInaro zrI mAvajIbhAI velajI cheDA ghaNAM sabhyoe paNa te vakhate 99 yAtrA karI. A saMghamAM saMghapati tathA zrI premajIbhAI devajI ane temanA sAthI kAryakartAonI sahita kula 11 zrAvakoe pUjyazrInA haste kezaloca karAvela! Jain Education Intemational Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 dhanya dharAH tyArabAda saM. 2074mAM tapasvIratna acalagacchAdhipati acalagacchAdhipati pa. pU. A. bha. pa. pU. A. bha. zrI guNodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA. tathA zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI zubha sAhityadivAkara pa. pU. A. zrI kalAprabhasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM caturvidha saMghanA 1000 jeTalAM yAtrikonI nizrAmAM nIkaLelA cha'rIpAlita saMgho 99 yAtrAnuM traNa mahinAnuM bhavya Ayojana pacIseka jeTalA (1) vi.saM. 2033, mahA suda 5, kaccha-godharAthI saMghapationA sahayogathI kacchI bhavana dharmazALAmAM karavAmAM zatruMjaya tIrthano 1100 yAtriko sAthe saMgha nIkaLela. emAM 3 Avela. baMne AcArya bhagavaMtoe paNa svayaM 99 yAtrA karela. saMghapatio hatA. 1, khImajI velajI, 2. lakhamazI ghelAbhAI, anekavidha ArAdhanAo ane AyojanothI yAdagAra banelA A 3. zAmajI jakhubhAI A saMgha 42 divasano hato. saMghanI pUrNAhUti prasaMge (1) pa. pU. munirAjazrI kavIndrasAgarajI (2) vi.saM. 2034 sA. zrI jyotiSaprabhAzrIjInI ma.sA., (2) pa. pU. munirAjazrI vIrabhadrasAgarajI ma.sA. tathA preraNAthI pAlitANAthI kadambagirino saMgha nIkaLela. (3) pa. pU. munirAjazrI mahodayasAgarajI ma.sA.nI gaNi padavI vi.saM. 2041mAM zikharajI tIrthathI siddhAcalajI tathA traNeka mumukSu AtmAonI vaDI dIkSA paNa thayela. tIrthano aitihAsika saMgha, 3300 ki.mI., 5 mahinA, 700 sarva prathamavAra giranArajI mahAtIrthana yAtriko saha nIkaLela. A cha'rIpAlita yAtrA saMghamAM 33 saMghapati hatA, jemAM rUA. 1,25,000 nakaro rAkhavAmAM Avela. A 33 sAmUhika 99 yAtrA saMgha saMghapatio nIce mujaba hatA 1. saMgharatna zreSThI sva. zrI lakhamazI AbAlabrahmacArI zrI neminAtha bhagavAnanI dIkSA ghelAbhAI sAvalA ha, dhanajI lakhamazI sAvalA, 2. zrI ravajI kevalajJAna tathA nirvANakalyANakathI savizeSa pAvana banela khImajI cheDA-saMghamAtA vijyAbahena premajI cheDA, 3. saMgharatna giranAra mahAtIrtha paNa zatruMjaya girirAjanI eka TUMka hatI ema zrI jhaveracaMda jeThAbhAI sAvalA, 4. TokarazI bhUlAbhAI vIrA, 5. kahevAya che. zatruMjaya karatAM giranArajInI yAtrA kaThina gaNAya zrI zAMtilAla jeThAlAla rAMbhiyA-jeThAlAla bhUrAbhAI rAMbhiyA, che. chatAM koIka koIka ekala-dokala AtmAoe A tIrthanI 6. kezavajI jeThAbhAI sAvalA (bADA), 7. zrI zivajI suMdarajI paNa 99 yAtrA vyaktigata rIte karI hovAnuM saMbhaLAya che, paraMtu gaDA (bADAvALA), 8. saMghamAtA devakAbAI kalyANajI meghajI, 9. A mahAtIrthanI caturvidha zrI saMghanI sAmUhika 99 yAtrAnuM zrI nemicaMdajI dvArakAdAra, 10. zrI mULacaMdabhAI kArUbhAI Ayojana sarva prathamavAra vi.saM. 2051mAM pa. pU. sAdhvIzrI gosara, 11. zrI lIlabAI hIrajI gAlA, 12. zrI lakSmIcaMda nirmalaguNAzrIjInA ziSyA pa. pU. bA. bra. sA. zrI meghajI umarazI sAvalA, 13. zrI popaTalAla premajI gaDA, 14. jyotiSaprabhAzrIjInI preraNAthI pAMca saMghapatio temaja tithi- zrI TokarazI ANaMdajI lAlakA, 15. zrI ozarabAI hIrajI dAtAronA sahayogathI thayela. visariyA, 16. mAtuzrI khetabAI kAnajI-zrI vizanajI kAnajI uparokta traNa 99 yAtrA saMghomAM nizrA tathA upasthitinA zAha-devapura, 17. zrI harazIbhAI AzArIA-makaDAvALA, kAraNe "navvANuMvALA mahArAja" tarIke oLakhAyelA. 18. gaM. sva. gaMgAbAI suMdarajI devajI gaDA ha. zrI vizanajI AgamAbhyAsI pa. pU. gaNivaryazrI mahodayasAgarajI ma.sA. tathA suMdarajI gaDA-bADAvAlA, 19. zrI suMdarajI dhanajI gaDA (bADA), temanA ziSyo, svAdhyAyapremI pU. munirAja zrI dharmaratnasAgarajI 20. zrI lAlajI velajI (bADAvAlA). ma.sA. tathA tapasvI pU. munirAjazrI abhyadayasAgarajI ma.sA. ThANA traNanI nizrAmAM tathA uparokta sA. zrI jyotiSaprabhAzrIjI Adi sAdhvIjI bhagavaMtonA sAMnidhyamAM A Ayojana goThavAyela. A AyojananI javAbadArI zrI jAmanagara vasA osavAla acalagaccha jaina saMghe saMbhALela. Jain Education Intemational Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 samAhi- vara-muttamaM diMtu samAdhimaraNanA prAptakartAo 203 jaina darzanamAM maraNanA sattara prakAra jaNAvAyA che, temAMthI bAlamaraNanA pratipakSa paMDitamaraNane zubhamaraNa jaNAvAyuM che, kAraNa ke mRtyu samaye samAdhi rahevI, TakavI, vadhavI te to jIvanaAcAranI saphaLatA kahevAya. Aura paccakkhANa, mahApaccakkhANa, maraNasamAhi, saMthAraga, causaraNa vagere vividha Agama ane payannA graMthomAM aMtima ArAdhanA, cArazaraNA, samAdhi hitazikSA vagere vize sAruM evuM tattva pIrasAyuM che te pramANe logassa sUtramAM jaNAvAyuM che. "Arugdha bohilAbha-samAhi-vara-muttamaM kiMtu.'' teja pramANe prArthanAsUtra jayavIyarAyamAM karAyelI tera prArthanAomAM eka araja karavAmAM AvI che "samAhimaraNaM ca bohilAbho a" je banne sUtromAM Avela zabda ke samAdhimaraNa teno bhAvArtha che-ke corAzIlAkha jIvayonimAM bhaTakatA jIvane uparAuparI maLI rahelA janma ane khUba ja viSamasthitimAM thaI rahelA maraNothI alaga prakAranuM dharmamaya jIvanano aMta dekhADatuM samAdhimaya mRtyunuM prApta thavuM. uMdaranuM bilADIthI cavAI javuM, sApa dvArA deDakAM khavAI javAM, gADI nIce cagadAI maravuM ne jhADa-pAnanuM koInI kuhADIthI kapAI javuM, paramAdhAmI dvArA nArakIonA TukaDe-TukaDA thaI javA ke mAnavInA bIjA mANasa dvArA khUnakharAbA, AkramaNa ke yuddha vagere dvArA apamRtyu thaI javuM ke koI paNa rIte verajhera ke AkramaNa vagara asamAdhimaya maraNa thaI javuM khUba sulabha paNa durlabhamaya che samAdhimaraNa anyathA prabhu-paramAtmA pAse tevA maraNanI prApti mATe gautamasvAmI gaNadhara jevI mahAnavibhUti prArthanA kema karata? ----pa. pU. darzanavijayajI ma.sA. nizcayanayanA samAdhimaraNa pachI to jIvAtmA alpabhavI ke ekAvatArI banI jAya che, paNa tevI ucca dazAnI A vAta atre prastuta na karatAM vyavahAranayathI jene cArazaraNa sAthenuM dharmamaraNa kahevAya che, tevI samAdhinI ja atre rajUAta jANavI, kAraNa ke kAyA-kaMcana-kAminI ane kuTuMbanI mAyAthI para banI AtmasthadazAnuM avasAna te koI nAnI-sUnI vAta nathI. AvA paMDita maraNa to nigraMtha sAdhu-sAdhvIo choDI bhAgye ja koIne sulabha bane che, mATe prAcIna prasaMgone gauNa gaNI lokajAgRti-hetu vartamAnanA nikaTanA kALamAM thaI gayelA prasaMgothI AtmAne mRtyumahotsava mATe susajja banAvavAno che. bhUtakALanI kathAmAM gajasukumAra muni somila sasarAnA maraNAMta upasarga chatAMya samAdhibaLe kevaLI banI mokSe gayA. bIjI tarapha prabhu pArzvanAthano jIva prathama marubhUtinA bhavamAM sagA moTAbhAI kamaTTano upasarga sahana na thatAM asamAdhimaraNane kAraNe hAthInA bhavamAM cAlyo gayo. naMda maNiyAra paNa vAvaDI ane pANImAM vyAmoha pAmI ArtamaraNa thakI marI potAnI ja vAvaDImAM deDako banI gayA to bIjI tarapha avaMtikumArano jIva nalinIgulma vimAnathI cyavI bhadrA zeThANIne tyAM janmI acala saMyamasAdhanA thakI ziyAlaNanA maraNAMta parisahane sahI samAdhine kAraNe pAcho nalinIgulma vimAne pahoMcI gayo. tevI ja anupama samAdhinA dhaNI thaI gayA agnikAputra AcArya, Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 (1) ujjainanA zreSThI mANekacaMda nikaTanA ja saikAmAM thaI gayela jainadharmI mANekacaMda nAstikatA choDI sAva Astika banI AnaMdavimalasUrijI A.bhagavaMtanA zrImukhe navakAranuM mAMgalika sAMbhaLI cAlu upavAsa karatA, aDavANe page ane ekAkI vicaraNa karatA, siddhagirinA dhyAnamAM ja magaravADA mukAme lUMTAruonA upadravamAM kAyAnA traNa TukaDA thaI javA chatAMya dharmabhAvanA ane navakAraprabhAve samAdhimaraNa saMprApta karI devalokamAM indranI padavI pAmyA. Aje mANibhadravIra tarIke teo tapAgacchanI surakSA karI rahyA che, uparAMta aneka bhaktone camatkAra darzAvI rahyA che. eka ja bhavanA samAdhimaraNa thakI devabhava pachInA AgAmI bhavamAM ja kevaLI banI muktine varanArA uttamAtmA che. kIrtidhara ane sukozala muni, metAraja muni ke dharmarUci aNagAra. jyAre vipakSe kAlasaurika kasAI ke mammaNazeTha, dhavalazeTha ke bhadrA brAhmaNInA jIvo asamAdhimaraNane kAraNe narakagatimAM cAlI gayA che, je hakIkata samAdhi sAthenA dehatyAganuM mAhAtmya jaNAve che. vartamAna kALamAM paNa kALa ane saMghayaNabaLanI viSamatA chatAMya samAdhipUrvaka svargavAsa meLavavAnA jUja prasaMgo atre prastuta che, je kharekhara AtmajAgRti hetu avagAhavA yogya che. mahadaMze gRhasthonA ja samAdhi prasaMga atre rajU karAvyA che, kAraNa ke saMsAranI mAyAjALa vacce mRtyu samayanI samAdhi te to AzcaryabhUta ghaTanA kahevAya. --saMpAdaka (2) motIzA zeTha nikaTanA bhUtakALamAM muMbaI nagaranA kacchI dAnavIra zeTha motIzA, jemane traNa vakhata briTiza sarakAre phAMsI phaTakArI paNa puNyapratApe mAMcaDo ja tUTI gayo. te pachI paNa aneka sakhAvato karI, chelle mRtyupathArIe saMpUrNa AyuSya bhogavI kAyAnI mAyA choDanArA banyA. te jamAnAmAM rUA. eka lAkha devAdAronA chelle-chelle mApha karAvyA. khUba samAdhi pAmavA chelle sAdhusAdhvI bhagavaMtonuM sAMnidhya rAkhyuM. samatApUrvaka prANa choDyA tyAre muMbaI ane gujarAta AkhAyamAM soMpo paDI gayela. ThekaThekANe zokasabhAo tathA zraddhAMjali kAryakramo goThavAyA. Ajeya paNa pAlitANAnI nava TUMkomAM motIzAnI TUMka tathA muMbaI-bhAyakhallA upara vizALa jinAlaya sAthe saMkaLAyela motIzA zeTha lena khyAta-prakhyAta che. pariNatadharma sAthe mRtyu paNa mahotsava bane che. dhanya dharA: (3) maMtrI udayana kumArapALa rAjAnA aMgata vaphAdAra maMtrI tarIkenuM jemanuM nAma khyAta-prakhyAta che, teo chellA yuddhamAM potAnA rAjA mATe vijayI banyA paNa kAyA zatrusainyanA prahArathI khUba ghavAyela hovAthI maraNAMta kaSTa pAmyA. te samaye paNa potAnA putra bAhaDane bolAvI laI aMtima traNa icchAo vyakta karatAM zatruMjayanA dAdA AdinAthajInuM jinAlaya ArasanuM karavA tathA giranAranA neminAtha prabhunA daherA sudhInAM pagathiyAM banAvavA tathA mRtyupUrve ja sAdhuveza apAvavA putra pAse rajUAta karI. dhanya bAhaDa putra ke jemaNe nakalI sAdhune pitAnI samAdhi mATe rajU karI pitAne paNa samAdhisvarUpa niryAmaNA karAvI. maMtrI muni banI dharmamaya samAdhimaraNa pAmI svarge cAlyA gayA. pAchaLathI nakalI sAdhue paNa vidhivat dIkSA laI maraNasamAdhi sAthe prANa choDyA hatA. (4) vastupALa-tejapALa jIvanabhara zAsanasamarpita rahI gaccha samudAyonA bheda vacce paNa zAsananI rakSA ane prabhAvanA karatA rahI hinduo sAthe muslimone paNa yogya sAcavI laI jainadharmano DaMko cAreya tarapha bajAvanAra beu bhrAtAoe potAnA bhAI luNigane dharmanAM vacano ApI mRtyu samaye samAdhi apAvela, jenI yAdamAM Ajeya paNa delavADAnAM daherAsarainI bAjumAM luNigavasahI jinAlaya che. teja vastupALa ane tejapALa anukrame maraNa pathArIe hatA tyAre vicaratAM sAdhu-sAdhvI bhagavaMtone potAnI nikaTamAM rAkhI ArAdhanA karela ane zAsananI khUba prabhAvanA karyA pachI paNa jIvanamAM saMyamanI ArAdhanA na thaI teno sAro evo kheda vyakta karela. beu bhAIo to samAdhi pAmI paraloke sidhAvI gayA, paNa tejapALanAM dharmapatnI anupamAdevI mATe to sIdhA ja mahAvideha Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 205 kSetramAM sImaMdharasvAmI pAse janma pAmI AtmakalyANano mArga temanA dIvAnakhaMDamAM acAnaka AkramaNa goThavI dIdhuM tyAre pAmI javAnI lokavAyakA bolAya che. AmabhaTTa anazana karI, prabhubhakti ane gurusevA karI laI yazasvI motanI taiyArI karI lIdhI. pote ekalA ane aneka (5) zrIcaka muni sainikonA humalA sAme na TakI zakatA jyAre mastaka kapAI javA nUtanadIkSita tathA sAdhvI yakSAnA saMsArI bhAI jarAya dIdhuM tyAre mRtyu samaye paNa "jaya arihaMta' zabdo sarI paDela tapa nahotA karI zakatA paNa bahena sAdhvInA atyAgrahathI pahelI ane vIramRtyu sAthe samAdhi paNa sAdhI lIdhI. kAyA dharatI upara ja vAra kheMcIkheMcIne upavAsa karavA jatAM kALadharma pAmI gayA tyAre sAdhvI yakSA ane sakaLasaMghanI gamagInI dUra karavA (8) dedAzAha, pethaDazA tathA viharamAna sImaMdharasvAmIne devatAI sahAyathI prazna pUchyA. prabhujIe mahAvideha Avela yakSA sAdhvIne zrIyakamuninuM maraNa jhAMjhaNazeTha samAdhimaya jaNAvI saMtoSa Apyo ne bheTarUpe zrutajJAnanA pATho dAdA, pitA ane putranI vaMzAvali khyAtanAma che. ApyA, je Ajeya paNa dazavaikAlika AgamanI cUlikArUpe dedAzAhe kalpasUtranAM pravacano sAMbhaLI brahmacaryavrata avadhAryuM. maujUda che. Akhoya upAzraya sonAnI ITano banAvavA Adeza mAMgyo, (6) vimala maMtrI uparAMta jinazAsanasevAnAM aneka kAryo karI Adarza vAraso putra pethaDane Apyo, jemaNe paNa bharayuvAnImAM AjIvana lATadezanA daMDanAyaka tathA custa prabhubhaktinA premI, brahmacaryavrata sAdhI. navakAramaMtranI viziSTa ArAdhanA karI jemanAM rUpa ane zaurya upara svayaM aMbikAdevIe moha pAmI sUthamazaktio pedA karI temanA ja ciraMjIva jhAMjhaNazeThe pitA suMdara kanyAnuM rUpa banAvI parIkSA karela tevA yuvAnavayanA UMbare dvArA thayela giranAra tIrtharakSAnI jema zatruMjayanI rakSArthe cha'rI AvI lagnajIvanathI joDAyela vimala maMtrIe prasanna thayela pALato saMgha kaDhAvI sAdharmika vAtsalya tathA zAsanaprabhAvanAno aMbikAdevIe Apela varadAna peTe vArasasukha (saMtAnaprApti) mAhola sarjI itihAsamAM gauravavaMtu sthAna prApta karyuM che. jatuM karI ArasanA nUtana jinAlayanI prANapratiSThA potAnI ja traNeya mahAnAtmAo vi.saM. terasothI vi.saM. 1400 vacce hAjarImAM icchela. aneka jinAlayonA nirmAtA, jainasaMghanA dharmAbhimukha ArAdhanA pAmI devaloka sidhAvI gayA che. saMghapati banyAnuM saubhAgya sAdhanAra tathA aneka prakArI nikaTabhavI oLakhAyA che. zAsanaprabhAvanA karanAra vimalamaMtrI aMtima ArAdhanA pAmI devaloka sidhAvI gayA. Ajeya paNa temanAM nAma-kAma jaina (9) jAvaDa zeTha ane jayamatI jagatamAM gavAya che. vi.saM. 470nI sAlamAM labdhisaMpana vajasvAmIjInA upadezathI potAnA jIvananI bAjI lagAvI daIne paNa (7) maMtrIzvara AmabhaTTa zatruMjayano teramo jirNoddhAra karAvanAra, ekavIsa vAra gurjarapati kumArapALa mahArAjA potAnA prANapyArA AdinAtha prabhunI pratimA mithyAtvI kapardIyakSa dvArA nIce gurudeva kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryajInA samAdhikALadharma pachInA utArI devAI chatAMya pharI himmata hAryA vagara bAvIsamI vAra cha mAsamAM ja pote paNa virahavedanA vacce paNa samAdhi sAcavI paNa taLeTIthI cheka zikhara sudhI pharI pratimA caDhAvanAra te devaloka saMcarI gayA. te pachI ja 18 dezomAM amAripravartana daMpatIe jyAre pratiSThAvidhi saMpanna thaI gaI tyAre dhvajA karAvanAranuM zAsana dezadrohI temanA ja bhatrIjA ajayapALanA caDhAvavA daherAsaranA zikhare pahoMcI evuM nAcavAnuM cAlu karyuM hAthamAM jatAM te nAstike aneka jinAlayonA dhvaMsa karAvyA. ke pote bhAna bhUlI gayA. sarvavirati kyAre maLe tevI dharmAnurAgIone sajA karAvI, kALo AtaMka phelAvI dIdho. je maMgalabhAvanA sAthe nAcatAM-nAcatAM daherAsaranA zikhare ja belA lapeTamAM sva. kumArapALanA khUba vaphAdAra vRddhamaMtrI AdmabhaTTa paNa AtmAoe harSAvezamAM prANa choDI dIdhA ane gRhasthaveza phasANA. vItarAgIdeva tathA paMcamahAvratadhArI potAnA guru sivAya chatAMya paMDitamaraNanA prabhAve jAvaDa-jayamatInI joDI cothA kyAMya mAthuM na TekavanArA temane deDhadharma jANI ajayapALe jyAre devaloka sidhAvI gaI, je hakIkata cakrezvarI devIe svayaM Jain Education Intemational Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 dhanya dharA: potAnA mukhathI zoka karI rahela jAganAtha nAmanA jAvaDazeThanA putrane kahI teno saMtApa dUra karyo hato. (10) sAdhvI pAhinI kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcAryajInA saMsArI pakSe kahevAtA mAtA pAhinIe suMdara saMyamayAtrA pUrNa karatAM AyupUrNa thavAnA samaye putrAcAryajInI upasthiti icchI. zAsanaprabhAvaka dharmadhuraMdharAcAryajI upasthita thaI gayA, jethI sakaLa saMghe maLI maraNamukhA sAdhvI bhagavaMtanI samAdhi nimitte lAkhonAM dAna jAhera karyA, sAthe zrIsaMghe jAhera karela kula 3 karoDanuM dAna chatAMya udAsa sAdhvIjI tyAre ja saMtoSa-toSa pAmyAM jyAre potAnA panotA putrAcAryajIe paNa nUtana sADAtraNa karoDa zlokapramANa sAhitya ane savAkaroDa mahAmaMtra navakArano jApa mAtA sAdhvInI samAdhihetu jAhera karyo. jIvita mahotsava karatAMya vaghAre sukRta baMdhAvI sAdhvIjI svayaM sukhethI devaloke pahoMcI gayAM. Ajeya paNa te vAta yAda karAya che. (11) zeTha zAMtidAsa akabaranA samayakALa daramyAna thaI gayela sisodiyA vaMzanA zreSThI zAMtidAsa khyAtanAma jaina vyApArI. akabare to temanA potAnA aMgata jhaverI tathA khuza thatAM amadAvAdanA nagarazeTha banAvI dIdhA. vi.saM. 1925nI sAlamAM te samayanI nava lAkha mudrA kharacI temaNe merUtuMga prasAdanI racanA karI paNa vIsa varase ja vi.saM. 194pamAM navA banela amadAvAdanA sUbA auraMgajhebe AkhAya jaina maMdirane rAtorAta masjidamAM pheravI dIdhuM....paNa te pUrve ja badhIya pratimAjIone daherAsaramAMthI pAchI meLavI levAmAM zAMtidAsajIne saphaLatA maLI gaI hatI, jeno temane saMtoSa hato paNa potAnI gerahAjarImAM vaLI navI Aphata muslima bAdazAha UbhI na kare tethI bAkInI jiMdagInAM sArAM evAM varaso tIrtharakSAnAM pharamAno meLavI levAmAM kADhyAM ane jaina tIrthonA khAsa rakSaka ane rAgI zeThajI vi.saM. 1859nI sAlamAM sittera varSanI vaye kALadharmanI jema samAdhimRtyu pAmI devaloka sidhAvI gayA. Ajeya paNa temanuM baMdhAvela daherAsara khaMDiyera sthitimAM masjidarUpe ANaMdajI kalyANajInA kabajAmAM che. (12) udAradAtA jagaDUzAha vi.saM. 1313, 14 ane 15nI sAlanA trivarasIya bhayAnaka dukALamAM potAnA upakArI gurudeva paramadevasUrijInI preraNAthI 112 jeTalI dAnazALAonA mAdhyame lagabhaga ATha abaja, sADA cha karoDa maNa anAjanuM vitaraNa vinAmUlya karI jagaDUzA to paramadAnavIranuM biruda pAmI gayA, paNa sAthe rAjAo paNa temanI pAsethI dAna meLavI katArtha thaI gayA, tevo prasaMga nikaTanA kALamAM jovA-jANavA nathI maLato. AvA jaina jagatanA javAhara zreSThInuM jyAre nidhana thayuM tyAre mukha upara lokopakAranI khumArI nahIM paNa uttamasamAdhi hatI. jemanA mAnamAM siMdhapatie bedivasa annapANI na lIdhAM, rAjA arjunadeva raDI paDyA ane dilhInA muslima bAdazAhe mAthethI mugaTa utArI lIdho temanuM maraNa paNa mahotsavarUpa hatuM. (13) muluMDavAsI mAvajIbhAI AjathI thoDAja varaso pUrve muluMDamAM rahetA mAvajIbhAIne acAnaka lakavo thayo. dehanI vyAdhimAM eka divasa rAtre bAra vAge devI saMketa thayo ke tame aMtima ArAdhanA karI lyo. tarata savAranA pahoramAM eka paNa upavAsa na karanArA teoe aNasaNa laI lIdhuM. gharanAM loko temanAM pAraNAMnI vATa jotAM rahyAM teTalAmAM to dasamA upavAse akaDAyelA hAtha-paga hAlatA-cAlatA thaI gayA ane cAluM upavAsanA tapamAM thoDA ja divaso pachI sImaMdharasvAmIno jApa koIke rAtre kAna mAdhyame Apyo. covIsa kalAka te ja jApamAM lIna banatAM cheka 90 upavAse pahoMcI gayA. DaoNkTaroe, sAdhusaMtoe tathA saMghanA bhAvikonA Azcarya vacce lagIra takalIpha vagara potAnuM badhuMya vosarAvI, dhana-daulatanuM mamatva paNa tyAgI, sAdhu jevI sIdhIsAdI jIvanadazA sAthe dasamA upavAse mAvajIbhAIe tA. 49-93nA divase zanivAre rAtre 1=30 vAgye navakArasmaraNa sAthe deha tyAgI dIdho ane jANe adhUrI jhaMkhanA-bhAvanAnI siddhi mATe mahAvideha tarapha vicaraNa karI dIdhuM. (14) ratilAla jIvaNabhAI vaDhavANanivAsI custadharmI zrAvaka jemanA ghera rAtribhojana mahemAnone to ThIka paNa potAnA vyAvasAyika zeTha indoravAsI hukamIcaMdajIne paNa na karAvatAM gharamAM dekAro macI gayo ane aMte bharI sabhAmAM jemanI makkamatA temanAM ja zeThe vakhANI hatI. sagI dIkarInAM lagna prasaMge jAnaiyAone paNa sAMje moDethI ghera AvatAM cA-pANI pivaDAvI mahemAnagati patAvI dIdhela. sAraNagAMThanA oparezana pachI paNa hospiTalamAMthI narsa sAthe patAvaTa karI uparAuparI sAta divasa prabhudarzana karyA, uparAMta Jain Education Intemational Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 vRddha ghoDAone mArI nAkhavAno indauramAM aMgreja aphasarano vaTahukama paNa radda karAvyo tevA AcArazuddha zrAvake vaDhavANa saMghanI peDhIno hisAba varaso sudhI ekadhAro saMbhALyo. aMte hisAbanA copaDA lakhatAM ne tapAsatAM ja hemareja thavAthI paDI gayA, paNa thoDI ja vAramAM hoza AvatAM saMghanI cAdara choDI gharanI cAdaramAM hospiTalamAM bhartI thayA. te pachI jIvananAM sukRtyonA sathavAre covIsa kalAkamAM ja deha choDyo, paNa mukha upara dhArmikatAnI tathA jIva zuddhinI khumArI ajaba gajabanI hatI. (15) anopacaMda zeTha hiMgaLAja mAtAnA haDA pAse dhImI gatie jAtrA karatAM karatAM pATaNanA bhojaka giradharabhAI sAthe zatruMjayanA dAdA AdinAthajIne bheTavAnA koDa sAthe paragAmathI AvI pahoMcelA zeTha anopacaMdajI siddhagirirAjathI muktine varelA anaMtA AtmAonI saMkhyA vagerenI vAto karatAM pavitra tIrthAdhirAjanA ovAraNAM letAM AvA ja pAvanakArI tIrthamAM mRtyu maLe tevI kAmanAvALA hatA. jUnA raste upara jatAM pArzvaprabhunI derI AvI jyAM visAmo laI bhojaka sAthe vArtAlApa karatAM A tIrthe ja dehatyAganI icchA darzAvI. bhojake paNa zeThanA bhAvane khUba vadhAvyA. vAta AgaLa cAle te pUrve ja siddhagirirAjanI chatrachAyAmAM AdinAtha prabhunA smaraNa sAthe tyAMne tyAM beThAM beThAM ja anopacaMda zeThe kAyAno utsarga karI dIdho ne icchAmRtyu pAmI samAdhipUrvaka paraloka sAdhyo che. (16) zrAvaka meghajIbhAI pAlitANAnA bhAtAkhAtAmAM agiyAra lAkha ApanArA, bIjA paNa 60-65 lAkhanuM sukRta karanArA jIvita mahotsava karI AtmajAgRti keLavanArA A zrAvake alsaranA cAMdAnI gADha bimArImAM cetI jaIne hospiTalamAMthI ghera pAchA laI javAno Agraha karI gharamAM tA. 15-7-94nA divase patnIne paNa potAnI aMtima ghaDI vize cetavI daI, sAdhu-sAdhvI bhagavaMtone AmaMtrI sau mahAtmAo pAse navakArasmaraNa karAvavA prArthanA karI. aMta samaye sAMje 5=30nI AsapAsa padmAsana mudrAmAM AvI jaI, zaMkhezvara pArzvanAthaprabhu tathA navakArArAdhaka pa.pU.paM. bhadraMkaravijayajI ma.sA.no phoTo sAme rakhAvI dhyAnamAM besI gayA. jANavA mujaba meghajIbhAIe rAtre 7=00 vAgye kAussagga mudrAmAM ja namaskArasmaraNa sAthe kAyAnI mAyA tyAgI paraloka sAdhyo che. Jain Education Intemational 200 (17) caMpakabhAI bhaNasAlI pATaNanA dharmAtmA zrAvaka hatA. ekavAra acAnaka peTanI vedanAmAM acAnaka DaoNkTarane bolAvavA paDe tevI gaMbhIra paristhiti sarjANI, chatAMya temaNe dravya upacArano inkAra karyo ane guru mahArAjane bolAvo tema Agraha karyo. gharavALAM jhUkyAM ne sAdhu mahAtmAne upAzrayathI bolAvI lAvyA. temano upadeza khUba dhyAnathI sAMbhaLyo. samAdhi vaLavA lAgI. jethI jyAre dardamAM ja have AyuSya pUrNa thAya tevI dahezata thatAM putrAne bolAvavAnuM pUchAyuM tyAre gharathI paNa para banI navakAra mAgyo ane kharekhara navakAra suNatAM-suNatAM ja AyuSya pUrNa karI dIdhuM. te prasaMgane pa.pU.A. rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. jyAre pravacanamAM letA tyAre zrotAjano samAdhimaraNanI vAto sAMbhaLI stabdha thaI jatA hatA. gRhastha dazA chatAMya aMta samayanI aMtarmukhatA nyArI vAta kahevAya. (18) zrAddharatna vIracaMdabhAI trIsa varasanI bharayuvAvasthAmAM AjIvana mATe brahmacaryavrata laI lenAra, sAdhu jevuM sAduM jIvana jIvavA kAcA pANIno tyAga, loca, parvatithinAM pauSadha, dIkSA na thAya tyAM sudhI mATe ghIno saMpUrNa tyAga, trikALa prabhupUjA, kAmaLIno upayoga vagere najare dekhanAra temane aDadhI dIkSAvALA kahetA. koInIya niMdA na karavAnI, na sAMbhaLavAnI temAMya be varasI tapa, be comAsI tapa, traNeya upadhAna pachI vardhamAna tapanI AyaMbilanI oLImAM 97mI oLI sudhI phakta traNa dravyanuM AyaMbila, te oLImAM tabiyata bagaDI javA chatAMya glukojhanA bATalAna lIdhA ane 47mA AyaMbile navakAravALIno jApa karatAM karatAM deha tyAgI dIdho. anupama temanI jIvana ane maraNadazAne kAraNe zrIsaMghe temanA pArthivadehane pAlakhImAM padharAvI anukaMpA dAna sAthe smazAnayAtrA kADhI hatI. (19) manubhAI zAha muMbaInA goregAma mukAme rahenArA acchA vyApArI, dhaMdhAkIya pravRttimAM ja otaprota hovAthI dharmapravRtti mATe samaya ja na kADhI zakanArA, chatAMya kudaratI puNyodaye bhaktAmara pATha sudhI pahoMcyA, AgaLa vadhatAM pravacanazravaNa karatAM karatAM temanI manokAmanA zubha thavA lAgI ane TUMka samayamAM ja dharmarasa evo keLavAI gayo ke vadhyo ke badhoya samaya navakArajApa vageremAM Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 gALe, hArTanI takalIpha thatAM vAlva tUTI gayo, bacavAnI koI AzA rahI nahIM. AvA samaye dIkarA-dIkarI ke sukha-saMpattino vyAmoha choDI jApamAM joDAI gayA ane teja bimArImAM samAdhipUrvaka kAyA vosarAvI dIdhI. pravacanazravaNano prabhAva hato ke aMta samayanI pariNati zuddha hatI. (20) zreSThI rajanIbhAI devaDI muMbaI bAbulanAtha nivAsI dharmavIranI bhAvanA cAritraprApti sudhI hatI ane temAMya mahAmahenate saMpUrNa zatruMjayano abhiSeka karI zuddhinI bhAvanA to aneka sAdhu-sAdhvI bhagavaMto tathA zrAvaka-zrAvikAonI rAtadivasanI mahenatathI saphaLa banI gaI, paNa te zubhakaraNI pUrNa thayA pachInA sanmAnapatra arpaNa thavAnI vidhi samaye ja siviyara hArTaeTekamAM svargavAsane pAmI gayA, kadAca sArI vyaktine vadhu jIvavA mATeno A kALa nathI tevuM sAbita karavA kALe jhapATo mAryo. temaNe zatruMjaya para caumukhajInI TUMkanAM zikharo uparanA kaLazo sAva sAcA sonAnA karAvavAnI bhAvanA zreSThI zreNikabhAIne vyakta karela hatI. (21) bhAvasAra vikramasiMha jenA tIrtharakSAnA premamAM Ajeya pAlitANAnA DuMgare pratIka kotarAyeluM che ane pravezadvAranuM nAma rakhAyuM che vAghaNapoLa, tevI khUMkhAra vAghaNanA upadravathI yAtrikone bacAvI levA vikramasiMhe kammara kasI. temAMya preraka hatI tenI bhAbhI, jeno ToNo "mIThuM ochuM tamArAmAM kema?' sAMbhaLatAM ja cAnaka caDhI gayela. vAghaNanA mukhamAM DAbo hAtha nAkhI moDhuM cIrI nAkhI mArI to nAkhI paNa pote paNa jhapAjhapImAM ghaNI ja ghAyala sthitimAM jyAre zrIsaMghane bhego karavA ghaMTa vagADavA jAya che tyAM to AdinAtha prabhunA smaraNa sAthe vikramasiMha potAnA prabhuno pyAro banI gayo. tenA balidAna pachI zatruMjayanI jAtrA pharI umaMgabhera thavA lAgI, paNa tIrthanA bhakte potAnI bhakti prANa pAtharI daIne rajU karI che. (22) bharatabhAI bI. pArekha tathA sunaMdAbahena zAha muMbaI mATuMgAnivAsI bharatabhAI bhAIlAlabhAI pArekha dharmamAM navA ja joDAyelA. temAMya beMglorathI prAraMbha thayela 108 tIrthanI-jAtrA pravAsamAM bAvana yAtrALuone khUba sevA ApI prasanna rAkhatA hatA. tA. 6-2-1988nA rAtre 68 tIrtha pUrNa karI 69mA tIrtha nAkoDAjI jatI basanA Tuka sAthenA dhanya dharA akasmAtamAM bIjI ATha mahilAo sAthe mAthAmAM mUDhamAra vAgI jatAM maraNa pAmyA, paNa jyAre akasmAta thayo tyAre prabhubhaktinAM gIto samUhamAM gavAI rahyAM hatAM. zubhabhAvanuM maraNa sadgatie ja mokale tevuM ja maraNa sunaMdAbahene vi.saM. 2054nA besatA varase pAlitANAthI jAtrA karI pAchA vaLatAM dhaMdhukA pAse gADI eka jhADa sAthe bhaTakAvAthI meLavyuM, paNa mRtyu pUrve navakAra pati pAse mAMgyA. uparAMta mRtyunA divase paNa gADImAM be saMtAnone stuti gokhAvatAM hatAM, je be saMtAno paNa akasmAtamAM avasAna pAmyAM che. (23) zrI mULacaMdabhAI vIracaMdabhAI desAI jemaNe potAnA bhAgyodaye vi.saM. 2062nA mahA suda 14, tA. 12-2-06nA ravivAre navalakhA navakAra jApanI pratijJA samUhamAM bhagavAnanI sAkSI rAkhI saMdha sAthe uccarI ane phakta cAra divasa pachI ja tA. 16-2 mahA vada 4nA dine zaMkhezvara tIrthamAM potAnA AyuSyane prabhupUjAnA tarata pachI Avela gaMbhIra hArTaeTekamAM pUrNa karI dIdhuM. phakta navakArajApanI pratijJA tathA zubhabhAvanAnA prabhAve maraNa paNa pravAsamAM, gharmazALAmAM ke game tyAM na thatAM zaMkhezvara prabhunA darabAramAM thayuM ane navakAraprabhAve khUba samAdhi sAthe dehatyAgI devaloke gayA. pratijJA samUhamAM lekhakanI pAse ja lIdhela tethI temanA parivAre paNa pitAzrInA zubhamaraNanI vadhAI ApI, je hakIkata zruta gaMgAnI vahetI dhArA' pustakamAM sArI rIte pAnA naMbara 76 upara chapANI che. prasaMga muluMDa-muMbaI tAMbenagarano che. (24) sva. mInAkSIbahena lodariyA phakta 53 varasanI nAnI umaramAM ja kensaranI vyAdhine kAraNe kAyA jarjarita thaI jatAM nAlAsopArAnivAsI zrAvikA mInAkSIbahena jIvanathI hatAza thaI gayA. temAMya tA. 28-706nA roja to AhArapANI grahaNa karavAnuM paNa baMdha thaI gayuM, tethI temanA suputra lekhakazrIne khAsa Agraha karI 29-7nA savAre ghera bolAvyA, jyAM zrAvikAnI tabiyata nAjuka jaNAtAM lekhakazrIe dardIne upadeza ApI sAgArika aNasaNa mATe preraNA ApI. haLukarma hovAthI tarata ja sahamata thatAM, badhuMya vosarAvyuM ane tabiyata sudharI jAya to ja vastuno upayoga karavAno Agraha rAkhyo paNa te pachI bAra kalAkamAM ja rAtre 8=45nI AsapAsa samAdhipUrvaka dharmazravaNa karatAM prANa choDI dIdhA. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 209 (25) zrImAna bAbubhAI phakIracaMda sAthe upazAMta bhAvamAM navakArazravaNa karatAM paraloka sAdhanArAM I.sa. 1960nI AsapAsano prasaMga che. udAradAtA A thayAM che. taduparAMta sva. caMpakabena dozInI dhaTanA nimnAMkita che. zeTha viziSTa protsAhana ApI ane kone bhagavAnanAM darzana- (28) sva. caMpakabena dhIrajalAla dozI pUjAmAM joDI detA. pAlitANAmAM ke zaMkhezvaramAM prabhupUjAnI nAnapaNathI jemanuM jIvana dharmamaya, parahitaciMtAthI pahelI bolI bole paNa pUjA karavAno lAbha koIpaNa ArAdhaka bharapUra tathA guNIyala hatuM tevA caMpakabena madrAsanivAsI sva. zrAvaka-zrAvikAne ApI de. tethIya vadhu anumodanIya ghaTanA to dhIrajalAla dozInA dharmapatnI hatA. 92 varasanI uMmara sudhI e che ke surata jevA vilAsI nagaramAM 100thI vadhu vezyAone jIvyA ne gharamAM paNa saune saguNonA saMskAra detA rahyA temanI pApanA dhaMdhethI gupta rIte ugArI laI teNe strIonI akkA tathA tabiyata vi.saM. 2063nA paryuSaNa mahAparva pUrve bagaDavA lAgI, mAtA-pitAne paNa sArI rakama bheTa ApI viziSTa sukRta karI AhAra arUci ane azaktie umra prabhAve ghero lIdho. pUnAdIdhela tenI jANa to lokone tyAre ja thaI jyAre bAbubhAIe ciMcavaDagAmanA cAturmAsa daramyAna eka madrAsathI temanA parivAra khUba samAdhipUrvaka mAnavabhava pUro karI devaloka sAdhI lIdho. taraphathI vAraMvAra samAcAra AvavAnA cAlu thatAM tarata ghaNe dUra mRtyu paNa loko mATe ujamaNuM banI gayuM hatuM, temAM sauthI vadhu chatAMya lekhakazrIe mArgadarzana ApavAnuM cAlu karI dIdhuM. patra ajANI strIoe AvIne svargastha zeThane zraddhAMjali ApI ane tathA saMdeza dvArA gharanI mamatAthI para thavA hitazikSAo lakhatAM temanA mAnavatAvAdI kAryanI khUba kadara karI. ja jANe temanA jIvanamAM te paNa AtmajAgRtino zubhAraMbha thayo, (26) lakSmIkAMta amRtalAla zAha bhAdaravA suda 12 pachI to tyAM birAjamAna sAdhvIjI ma.sA.ne ghera pagalA karAvI, aNasaNa-saMthAro vagere bhAvanAo vyakta zAsanaprabhAvanAnAM kAryomAM UMDo rasa dharAvatA tathA karI, teja pramANe sAgArika aNasaNa karI bhAdaravA suda 14 aneka jAtrAo karanArA ane anekone karAvanArA te zrAvaka maMgaLavAranI savAre temanA suputra kIrtibhAIe vahelI savAre phakta 49 varasanI nAnI umaramAM koI vicitra bimArIne kAraNe jyAre cAra vAgye navalakhA jApanI prathama mALA pUrNa karI bIjI kAyazakti gumAvanArA thayA. dhIme dhIme deha ghasAvA lAgyo ane mALA prAraMbha karI tyAre cAlu jApamAM ja caMpakabenanA mukhamAMthI tArIkha 16-3-08nA to vAcA paNa baMdha thaI gaI. lekhakazrI te samaye bhAMDupa hatA. parivAranAM lokonI vinaMtIthI bapore ghera savizeSa avAja sAthe prANa paravArI gayAno anubhava thayo. jaI lakSmIkAMtabhAIne samajAvI sAgArika aNasaNa karAvyuM, mRtyu pUrve jAgRti, sAdhu-sAdhvI bhagavaMtonA sAnnidhyanI jhaMkhanA, sAgArika aNasaNa tathA mRtyu samaye bAjumAM ja cAlato badhuMya vosarAvyuM ane mAMgalika saMbhaLAvI hitazikSAo ApI. te pachI samAdhibhAvamAM Avela temaNe gharanI mamatA tyAgI dIdhI navalakho jApa vagere uttama sAdhanAtmAne saMprApta thAya, ane tevI aMtimAvasthA devagati apAve temAM Azcarya na kahevAya. jIvana ane sAMje 6=32 vAgye pAlitANA paTanAM darzana karatAM navakAra karatAMya maraNa samAdhinI kiMmata vadhAre che. sAMbhaLatAM dehatyAgI dIdhela. uparokta daSTAMto phakta nikaTanAM paricito athavA prasiddha (27) sva. kaMcanabahena zAMtilAla zAha ghaTanAomAMthI saMgrahita thayAM che. bAkI to aneka AtmAo lekhakazrInAM sAMsArika mAtuzrIe phakta 51 varSanI nAnI vartamAnakALamAM paNa saMthAro karI, aNasaNa uccArI ke chelle umaramAM kIDanInI bimArImAM dehatyAgI dIdho, paNa te pUrve gharanA abhuta navakArane pAmI paralokane sAdhI rahyA che. mRtyu samaye ane temanA potAnI jAgRtine kAraNe lekhakazrIe vAgaDa anyane samAdhi ApanAra svayaMne samAdhi prApta thAya tevuM puNya samudAyanAM sAdhvI pU. dinamaNizrIjIne vinaMtI karI hospiTalamAM upArjana kare che. samAdhi laI devaloke gayela jIva samAdhidAtAne bolAvI laI sAgarika aNasaNa karAvI dIdhuM. badhuMya vosirAvI, sahAyaka bane che. eTaluM ja nahIM, eka bhavamAM paNa paMDitamaraNane saune khamAvI kaMcanabahena bIje ja divase rAtrinA dasanI prApta karanAranA bhavo jAjA rahetA nathI tevuM zAstrIya kathana AsapAsa tA. 27-12-1983, budhavAre svargagamana karanArAM harahaMmeza noMdhanIya che. cAlo, ApaNe paNa paramAtmA pAse banyAM. sAMsArika pitAzrIne paNa sAMsArika nAnAbhAI amita- gautamasvAmInI jema ja samAdhimaraNa mATe bhAvathI prArthanA kumAra tathA temanAM zrAvikAe khUba mAvajata karI hUMpha ApI tethI karIe ane sadgatine varIe. astu. Jain Education Intemational Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 narmadAsuMdarI dr khrm hy intrins ApattimAM pavitra jIvana vyatIta karanArI, aMte saMyamamArge vicaranArI, mahezvaradattanI dharmapatnI narmadAsuMdarIne zarIra zAstra (aMgavidhA)nuM jJAna hatuM. tenA prabhAve pati AgaLa paradezI puruSano kaMTha sAMbhaLI zarIrAdinuM varNana karyuM. je sAMbhaLatA pati mahezvaradatta zaMkAzIla banyo. patnine jaMgalamAM choDI nIkaLI gayo. puNyayoge Arya suhastIsUri ma.nA upadezathI dIkSA laI avadhijJAnI thaI anukrame mokSa pAmI. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA dharmapriya maMtrIzvara : zrIyaka maMtrI B******* naMdarAjAno zakaTAla maMtrI ghaNo catura hato. paNa varurucinA kAvAdAvAnA kAraNe rAjAne maMtrI upara zaMkA thaI. zaMkA dUra karavA zrIyake pitA zakaTAlanI rAjasabhAmAM hatyA karI. jyAre rAjAne satya vAta samajAI tyAre ghaNo pazcAtApa thayo. paNa have zuM? chelle rAjAe zrIyakane maMtrIpada ApI du:kha haLavuM karyuM. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 viziSTha brahmacaryavratadhArIo brahmacaryaprema eTale parama brahmatatva prAptino prema. A vratanI mAtra abhilASA paNa jyAM saMsAra zoSaNanuM kAraNa bane tyAM AcaraNa te to muktinI maMgala mALanuM paheraNa bane temAM navAI jevuM zuM? prastutakartA :-- 5. pU. jayadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI) caturthavratanI nava vADothI nirmaLa jeno sadAcAra-saMyamAcAra te to bhavapAra thavAno zreSTha mArga. jagata saMpUrNamAM dIvA jevuM vrata jemaNe ichyuM, lIdhuM ne pALyuM tenA saghaLA manoratho siddha thayA ne vratathI svayaM siddha thayAM. "aNorapAra saMsAra''mAMthI nistAra karAvyA vagara na jaMpe to te che jagatazreSTha zIlavrata. jaina jagatanI jvalaMta pratibhAono puNyaparicaya paNa vrataziromaNI zIyaLa vratano prabhAva-pratApa jANavA-mANavA khAsa jarUrI gaNAya che. brahmacaryavratadhArIo uparanI A lekhamALAmAM sarvaprathama to bAvIsamA tIrthapati AbAla brahmacArI paramAtmA neminAthajInuM smaraNa karIzuM. jemaNe pazuonA jIvanasukhanI rakSA karavA potAnA lagnasukhane jatuM karI jagatanI sAme zIladharmanuM jIvaMta viziSTa dRSTAMta rajU karI dIdhuM. prastuta lekhamALA abrahmavAsanA ke maithunasaMjJAthI upara uThI janAra ane nisaMgatAnA AdhyAtmika sukhAnubhUtinA svAmione samarpita che. muni kAMtivijayajI mahArAja potAnI brahmacaryavratanI sajjhAyamAM lakhe che "nita uThI tasa smaraNa karUM, jeNe jaga jItyo re kAmavrata laIne je pALe nahIM, tenuM na lIje re nAma-mahAvrata cothu re sAra" jemanuM smaraNa prasaMge prasaMge pravacanAdimAM thatuM rahyuM che tevA mAnavaMtA zIlasaMpanna puNyAtmAo vize be zabdo anumodanAnA nimnAMkita jANazo, vAMcazo ane vaMcAvazo. kacchanA vijayazeTha ane vijyA zeThANI beue te ja bhavamAM dIkSA lIdhI ane teja bhavamAM mokSa sudhInA lakSyo siddha karI lIdhA. kuMbhArANAnA maMtrI dharaNazAe batrIsa varSanI uMmare brahmacaryavrata aMgIkAra karI rANakapura (dharaNavihAra)mAM 99 karoDa sonAmahora kharcI 1444 sthaMbha sahitanuM nalinIgulma vimAna jevA caumukhajInA bhavyamaMdiranI 1946mAM pratiSThA karAvI. tIrthaMkaranI mAtApitAnA alaga zayanakhaMDanI vAta kalpasUtranA vyAkhyAnamAM gurumukhethI sAMbhaLatAM ja dedAzAhe caturthavrata uccarI lIdhuM. A brahmavratanA pratApe ja aneka jIvoe mokSa meLavI lIdhAnA asaMkhya dAkhalAo itihAsane pAne noMdhAyelA che. A paricayAtmaka lekhamALA rajU karanA. 5.pU. jayadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI)nI saMyamajIvana yAtrA paNa jANavA mANavA jevI che. pUrvabhavonI sAdhanA ke dharmArAdhanAnA pratApe janma jaina 211 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 dhanya dharA: khAnadAna kuLamAM thayo. potAnI pratibhAno potAnI meLe ja vikAsa thayo. sagAInA navamAsa pachI ane lagnanA traNa mAsa pUrve ja gurumahArAja pAse sajoDe AjIvananuM caturthavrata uccarI laI potAnI pratibhAno prakarSa paricaya karAvyo. bharayuvAnImAM badhIya anukuLatAo vacce prabhudarzita pravajyA paMthe jyAre te beu badhu ja tyAgI jaI rahyAM hatA tyAre temanI dIkSAnA divase ja anya anekoe paNa dIkSAnI jaya bolAvI. e nimittathI kula nava dIkSAo thaI. devagurudharmano prazasta rAga te ja eka mAtra bannenI saMyamajIvananI pragatinuM kAraNa jaNAya che. lAkha lAkha vaMdanAo. -saMpAdaka. bharatakSetre vartamAna covIzInA aMtima kevaLajJAnI- hastarekhAnA prakhara jANakAra, cauda pUrvanA pAragAmI mokSagAmI (2) zayyabhavasUrijI AcArya (1) jaMbUkumAra prabhavasvAmIjInI AgavI sUjhabUjhathI be tapasvI ane Arya sudharmAsvAmi pAse "nityani zarIranA upadezaka mahAtmAonA bodha thakI ane yajJamaMDapanA hiMsaka vairAgyavacanothI phakta soLa varSanI kizorAvasthAmAM ja bhAvita sthAnamAM ja 16mAM zAMtinAtha prabhujInI pratimA pragaTa thavAthI thaI janAra tathA dIkSAnI anumati levA gurudeva pAsethI pAchA pratibodha pAmelA zayaMbhava bhaTTa brAhmaNAdhipati dvArA hiMsaka vaLatAM sainikono topagoLo paganI nikaTamAM paDatAM ja cetI jaI yajJano tyAga karI udyAnamAM zramaNasaMghamAM padhAryA ane tyAMnA pAchA upAzraya AvIne AjIvananuM brahmacarya vrata mAtA-pitAne parama zAMta vAtAvaraNamAM mananI aneka gAMTho ogaLI jatAM pUchyA vagara ja laI lenAra jaMbUkumArane dhanya ho. te bhAvavratanI brAhmaNa maTI zramaNa banI gayA. brahmacaryavrata vizenI vizeSatA aDagatA, AtmajAgRti tathA aMtarAyono kSayopazama ja hato e che ke vairAgyavAsita temanI patnI garbhavatI hatI. bALakanA jethI phakta eka rAtri mATe rAjagRhinI kroDAdhipationI ATha janmanI paNa vATa na jonAra teo zIlavratanA mahAvratane kanyAone paraNyA pachI temane paNa suhAgarAtrinA dine ja uccaranArA banyA. eTaluM ja nahi manathI paNa saMsAra chUTI jatAM pratibodhI vairAgyadIpaka pragaTAvI dIdho. koDIlI kanyAo mana zrutakevaLInI upamA pAmyA ane vIra saMvata 75mAM AcArya corI na zakI. prabhavAdi coro brahmavrata prabhAve dhana corI na padavInA paNa dhAraka banyA che. pAchaLathI janma pAmela bALaka zakyA ane badhAyanA mAtA-pitA tananA tana-tanayAne manAvI manakane paNa oLakhI levA chatAMya potAno pitAsaMbaMdha chupAvI na zakyA, jethI ekalA jaMbUkamAre bIjA paradane sanmArga cAritra pradAna karyuM, sAthe phakta cha mAsanuM Ayu zeSa jANI samajAvI bIje ja divase kroDonA kaMcana-kAminIone tyAgI jinAgamanA sArabhUta saMyamIo mATe zrIdazavaikAlikasUtranI kula 527nI saMkhyAmAM dIkSA laI lIdhI. vIra saM. 1mAM dIkSita racanA karI che. viziSTa vrata prabhAve te jinAgama avasarpiNInA jaMbusvAmI kharekhara alpasamayamAM ja zrutakevaLI banI gayA ane pAMcamA ArAnA aMta sudhI amara raheze te sUtra pATha adhyayana dIkSAnA vIsamAM varasanI paryAyamAM ja kevaLajJAnI banI, jagata karI jyAre bALamuni manaka kALadharma pAmI devaloke sIdhAvyA upara upakAranI helI varasAvI vIra saMvaMta 64mAM mathurA mukAme tyAre AcArya bhagavaMtanI AMkho azruthI chalakAI gaI hatI, 20 varasanI vRddha vaye nirvANa pAmI aMtima-kevaLI rUpe mokSe kAraNa ke sago putra paralokavAsI banyo hato. sIdhAvI gayA. jemanA pachI mokSamArga baMdha thaI gayo che, sAthe naimittika prabhAvaka 5ra : pUrva zrata jJAnano agAdha dasa labdhio paNa viccheda pAmI gaI che. jemaNe A anerA bhaMDAra temanA pAse hato. prasaMgo najare nihALyA hatA temane paNa dhanya che. pATa paraMparA prabhavasvAmIe zobhAvI hatI. (3) AcArya bhadrabAhu svAmI dakSiNanA pratiSThAnapuramAM janmela brAhmaNa be bhAIo Jain Education Intemational Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 bhadrabAhu ane varAhamihira, jemaNe mahAjJAnI yazobhadrasUrijI pAse bharayuvAvasthAmAM sArAmAM sArI vidvatA chatAMya cAritra laI mahAvrato svIkAryA. temAM bhadrabAhu lokasaMparkathI para rahI TUMka samayamAM ja potAnI zIlasaMpannatA, zAlInatA tathA samanvaya svabhAvanA kAraNe zAsragAmI banI gayA. temanI brahmacaryakaTTaratA, deDha nizcayatA, dhIratA, gaMbhIratA tathA vIratA khUba vakhaNAya che. caudapUrvI teo guNAdhika hovAthI AcAryapada pAmyA sAthe dazaniryuktio cAra chedasUtro uparAMta aneka graMtho racanArA thayA. temanA racela kalpasUtrajImAM brahmacaryavratalakSI aneka vAto dRSTigocara thAya che. teja pramANe jyAre varAhamihira dIkSA tyajI virAdhanA prabhAve vyaMtara banI jaina saMghane upadravita karavA lAgyo, tyAre bhadrabAhusvAmIjIe potAnI zIla-svAdhyAya zakti thakI uvasaggahara stotra racI marakI aTakAvI dIdhela hatI. vrataprabhAve te stotra navasmaraNanA bIjA smaraNarUpe amara banI gayuM che, te ja brahmalakSitAnA kAraNe nepALa jevA videzamAM jaI bAra varase sAdhI zakAya tevA mahAprANadhyAnanI sAdhanA karI che. temanA ja vidyArthI tarIke taiyAra thayela kAmI sthUlibhadra nAmI saMta banI jagata udAharaNa banI gayA che. bhadrabAhusaMhitA nAmano jyotiSagraMtha temanA vizALa jJAnavaibhavano khajAno che. kozA pratibodhaka kAmavijetA, carama caturdaza pUrvadhara. (4) AcArya sthUlibhadrasUrijI kozA gaNikAnA mohapAzamAM bAra-bAra varasa raMga-rAga vilAsamAM vItAvyA pachI pitAjInA apamRtyuthI vairAgyavAsita thaI saMsAra choDanAra ne dIkSA pachI svAdhyAyamAM khUba AgaLa nIkaLI janAra teja sthUlibhadra jyAre pAchA potAnI sAMsArika priyatamAnI citrazALAmAM ja cAturmAsa karavA Ave che, tyAre sAme caDIne kAmasubhaTa sAthe yuddha mAMDyuM. kozAne paNa teNInA hAsya-vilAsamAM lagIra sahayoga na Apyo, balke uttama bhojana grahaNa karIne paNa brahmacarya laganano evo jabbara paricaya ApI dIdho ke jenA kAraNe cAturmAsa pUrNAhUti pachI vezyA kozA bAravratadhAriNI zrAvikA banI gaI ane khUba upazAMta banI jIvana vItAvyuM. cAturmAsa AtmasaMyama sAthe tathA brahmavratanI saphaLa parIkSA sAthe utIrNa karI jyAre pAchA vaLyA tyAre sthUlibhadra guru taraphathI "duSkara, duSkarakAraka"nuM svAgata pAmyA, teja vrata prabhAve corAzI covIzI sudhI temanI zIlalaganI gItomAM gavAze irSyAvaza kozAne tyAM cAturmAsa janAra siMhaguphAvAsI muni patana pAmatA rahI gayA ne pAchA Jain Education Intemational 213 vaLatAM prAyazcitta laI zuddha banyA. Aje mAMgalika samaye paNa sthUlabhadrajIne smaraNamAM levAya che. temanI zaktine navAjatA gurudeve AcArya padavI enAyata karI. (5) yakSA, yakSadinAdi sAta baheno pUrvabhavathI jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama laI AvelI sAte sagI bahenonA nAma che yakSA, yakSadinnA, bhUtA, bhUtadinnA, seNA, veNA, reNA jenA mAtA-pitAnuM nAma maMtrIvara zakaTAla tathA lakSmIdevI hatuM. koI paNa zloka eka vAra bolAya to tarata yAda rAkhI bolI janAra hatI yakSA, be vAra bolAyA pachI yAda karI lenAra hatI yakSadinnA tema sAta vAra bolAtAM ja grahaNa karI lenAra hatI chellI bena reNA, te sAteya bahenoe potAnA pitAnuM vaMzavelAnI khAnadAnI hetu potAnA ja bhAI zrIyaka dvArA talavArathI thayela maraNa, rAjA naMdanI rAjalIlA, vararUci brAhmaNanI kapaTalIlA tathA sagA moTA bhAI sthUlabhadranuM kAmane salAma ApatuM adbhuta jIvana parivartana dekhI mahAbhiniSkramaNa karI dIdhuM. AbAla brahmacAriNI sAteya ginIo jANe bhagavatI sarasvatInI suputrIo samAna hatI. kadAca tethI ja yakSA mahattarA sAdhvIne to sAkSAt sImaMdharasvAmIe bhAvanA, vimukti, ratikalpa ane viviktacaryA nAmanA cAra adhyayano ApyA che tathA zrIyaka muninA kALadharma chatAMya sAdhvIne nirdoSa TheravyA che. AvI rIte badhIya bahenonI sAmaTI dIkSAne saMsAravairAgyanuM udAharaNa te viziSTa ghaTanA che. brahmavrata sAdhanAmAM ziramora (6) avanti sukumAra viziSTa koTinI sAdhanAnuM baLa laI ujjainamAM bhadrAzeThANInA suputra tarIke janma lenAra Arya suhastisUrijI pAsethI rAtrinA samaye AgamapAThamAM nilanIgulma vimAnanI vAto sAMbhaLyA pachI jAtismaraNa jJAna utpanna thaI jatAM potAno pUrvabhava nalinIgulma vimAnamAM ja devabhavano jANI vairAgya utpanna thaI jatAM cAritranI bhAvanA uddbhavI hatI. vizeSatA e hatI ke jyAre AryasuhastisUrijI pAse saMyama vAMdhyuM, tyAre pote batrIsa kanyAonA pati hatA ane temAMya eka dharmapatnI to garbhAvasthAmAM hatI. chatAMya potAnA AgAmI saMtAna, dhanADhya kuTuMbanI strIonuM bhAvi ke sagI dhArmika mAtA bhadrAzeThANIno vicAra paNa na karI vairAgya baLe dIkSita thaI gayA. gurvAjJA laI smazAnabhUmimAM jaI ziyAlaNInA upasargo Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 dhanya dharA: sahana karI eka ja rAtrimAM pAchA nalinI gulma vimAnamAM vidyAsiddha mahAna zAsanaprabhAvaka devagati pAmI gayA. jemanA kALadharmathI vyathita thaI ekatrIsa (8) Arya khapUTAcArya nArIo ane bhadrA mAtAe paNa saMsAra tyAgI dIdho ane batrIsamI garbhavatI nArI thakI janmela mahAkALa nAmanA suputre jaina zAsananA ATha prabhAvaka paikI teo caturthavratanI moTA thaI pitAzrInA draDha saMyamadharmanI anumodanA svarUpa zrI aDagatA, niSThA ane jAgRtAvasthAnA kAraNe maMtravAdI banyA avansipArzvanAthajInuM bhavya jinAlaya baMdhAvyuM, tevA hatA. guDazastramAM jainasaMghane satAvatA bauddhabhakta yakSane nAthavA avantisukumAranI brahmavata sAdhanA eka ja rAtrinA saMyama bauddhonI mUrtio sAthe yakSanI mUrtine paNa potAnA page namaskAra jIvanamAM udita thaI che, je eka aitihAsika satya ghaTanA che. karAvyA, vajanadAra pattharanI kuMDIone potAnI pAchaLa-pAchaLa cAlatI karI daI rAjA veNI-vatsarAjane jainadharmI banAvI jainazAsana ane saMyamadharmanI rakSA mATe abhUtapUrva dIdhela. pATalIputramAM cheka bharUcathI potAnA vidvAna ziSya parAkrama dAkhavanArA mahendrasUrijIne be kaNeranI soTI ApI mokalyA ane (7) kAlakasUrijI AcArya jainasAdhuoe badhAya brAhmaNone namaskAra karavA tevA pharamAnanI dhArAvAsanA rAjA vIrasiMhanA ane rANI surasuMdarInA virUddha rAjasabhAmAM jaI badhAya brAhmaNone soTIthI mUrzita karI suputra hatA. jogAnujoga AcArya guNAkarasUrijInI vairAgyadezanA bhoMya bhegA karI dekhADyA. kula pAMcaso brAhmaNo behoza thayA, te badhAyane jainI dIkSA levAnI zarta rAjA pAsethI karAra karAvI suNI cAritrano svIkAra karyo, sAthe sagI bahena sarasvatIe paNa dIkSA lIdhI, je pAchI rUparUpano aMbAra hatI. ekavAra AcArya cetanavaMta karyA ne cheka bharUca lAvI Arya khapUTAcArya pAse dIkSA padavI prApta kAlakasUrijI jyAre urjana padhAryA, tyAre caMDila apAvI. bauddhoe pacAveluM azvAvabodha tIrtha choDAvI laI bhUmithI pAchI vaLI rahela sAdhvI sarasvatI upara gardabha vidyAnA jIrNoddhAra karAvI jainasaMghane pAchuM sopI dIdhuM. svAmI rAjA gardabhillanI dRSTi bagaDI, ane balAtkAre sAdhvIne AkAzagAminI vidyAsaMpanna aMtaHpuramAM besADI dIdhA. samAcAra maLatAM ja mahAjane rAjAne (9) AcArya pAdaliptasUrijI samajAvyo chatAMya na mAnatA AcAryajI svayaM sAdhvInI zIlarakSA hetu rAjAne manAvavA gayA. chatAMya jyAre kAmAMdha gardabhille nAnI ATha varasanI uMmaramAM dIkSita thanAra nAgendrakumAra sAdhvIne pAchI na soMpI, tethI kAlabhAcAryajI lAMbA vihAro karI bAlamuni paNe jyAre ekavAra gocarImAM kAMjI vahorI AvyA paMjAba prAMtothI hiMda bahAra irAna sudhI pahoMcI gayA. tyAMnA hatA, tyAre gurudevanA kahevAthI AlocanA karatI vakhate zahenazAha kSatrapanI nIcenA nAnA-nAnA zAhI rAjAone potAnA vahorAvanAra strInuM varNana zRMgArarasanA zlokane racIne karyuM, tethI bhakto banAvyA ane chelle temanA mAraphata ja saurASTranA samudra gurudeve bALamunimAM tevA saMskAra jANI AvezamAM 'palitosi' kahI dhamakAvyA. te apamAnane paNa hasatAM hasatAM 'paalitta' kinAre AvI tyAnAM prAMtone jItI laI, bharUcanA rAjAnI sAthe sAMThagAMTha karI ujjaina upara hallo macAvyo ane gardabhillanI zabda kahI gaLI khAdho. tethI pAchaLathI nAma paDI gayuM pAdalipta. gadalmavidyA lakSyavedhI 108 bANathI tenuM mukha baMdha karAvI nAza paNa bacapaNamAM zRMgArarasa dharAvatA te bALamuni pAkkA karAvI. sAdhvInI zIla rakSA hetu thayela yuddhamAM gardabhilla kapANo brahmacaryavratadhArI nIkaLyA. gurunI nizrAmAM brahmacaryavratazakti ane tenA mRtyu pachI sAdhvIne aMtaHpuramAMthI choDAvI thayela evI khIlI ke mujDa rAjAne aneka vAra camatkAro dekhADyA, page pApAcAranuM zuddha prAyazcitta karAvI sAdhvI samudAyamAM lIdhA. sagI lepa karI dararoja zatruMjaya, giranAra, aSTApada zikharajI tathA potAnI bahena sAdhvInI jIvana rakSA mATe ekalA hAthe jhajhUmI mathurAnI jAtrA karavA AkAzamArge uDavA lAgyA ne pachI ja apavAdika yuddha sudhI pahoMcI janAra AcArya kAlakasUrijInI paccakakhANa pAratA hatA. gRhastha bhakta nAgArjunane paNa brahmacaryavrata niSThA keTalI jabbara haze ke je kAraNathI yugapradhAna gaganagAminI vidyA ApI ane eja zrAvake pAlItANA nagarI jevA prabhAvazALI temaNe jyArathI saMvatsarI pAMcamanA badale gurunA nAme vasAvI, je te samaye pAdaliptapura kahevAtI hatI. cothanI rAjA sAtavAhanane karAvI tyArathI lAgaTI saMvatsarI - brahmacaryavratazaktinA kAraNe sAtavAhana rAjAnI rANI bhogavatI bhAdaravA suda cothanA divase ja ujavAya che. paNa phakta pAdaliptasUrijInI ja stuti karavA lAgI. jIvatA Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 215 potAnI ThAThaDI kaDhAvI rAjAnA maMtrI dvArA thatI jainadharmanI niMdA tyAre indra prathama devalokathI padhArI te pahADane traNa pradakSiNA baMdha karAvI, bharUcanA brAhmaNone jainadharmanA rAgI banAvyA. ApI hatI. aneka citra-vicitra ghaTanAo sarjanArA te vidyAsiddha mahApuruSe maMtrAdhirAjagarbhita "zAnti stotra' tathA chelle zatruMjaya tIrthe ja 32 divasanuM anazana karI prANa choDyA. | 'tijayAhunnastotra'nA racayitA labdhiprabhAvaka yugapradhAna, aMtima dazapUrvadhara maharSi : (11) mAnadevasUrijI AcArya (10) Arya vajasvAmI janmathI mAravADa nADolanA vatanI, paNa bALavaye ja sagI mAtAne raDI raDIne herAna-parezAna karI nAkhanAra, dIkSA laI agiyAra aMga bhaNI janArA temanI AcArya padavInA janmyA pachI tarata ja jAtismaraNajJAna meLavanAra ane pitA divase temanI brahmavrata niSThAne kAraNe khabhA upara lakSmI ane muni dhanagirIjI dvArA upAzrayamAM AvI janAra vajakumAranI sarasvatI AvIne beThI hatI. tethI akhaMDa cAritranI zaMkA rAkhatA vAto ja anerI che. AcArya siMhagirinA sUcana pramANe uchera gurudevane upazAMta karavA AjIvana mATe chae vidAIno tyAga pAmyA hatA. sAdhvIjI ma.sA.nA upAzrayamAM zrAvikAo dvArA karI denAra tathA bhaktonA gharanI gocarI paNa choDI denAra ane strIonA saMge ATha varasanA thayA pachI dIkSA lIdhI hatI. AcArya bhagavaMta upara javA, vijyA, aparAjitA ane padmA mAtAe paNa cAritra svIkArI lIdhuM ane sAdhvI sunaMdA banyA. ema cAreya devIo AkarSAIne satsaMga karavA lAgI hatI. paNa bAla brahmacArI vajasvAmI sAva nAnI ume sthavira takSazilAthI zAsanadevInI sUcanA pramANe mahAmArIne nAthavA munione vAcanA ApanArA thayA. pUrvabhavanA devamitro jajbhaka brahmavratadhArI AcAryazrInuM caraNajaLa levA Avela zrAvaka vIracaMda devatAonA devapiMDathI paNa na chetarANA ane ghoDIyAmAM upAzrayamAM cAra strIo sAthe vArtAlApa karI rahela sutA sutAM ja jemaNe padAnusArI labdhithI agIyAra aMga bhaNI mAnadevasUrijIne dekhI bhaDakI gayela. paNa devIoe tenI lIdhA hatA. avajJAne kAraNe tene pakaDI bAMdhI lIdho ane Thapako ApatAM brahmacaryanI kasauTI thaI. kAraNa ke pATalIputranA AcArya bhagavaMtanI pavitratAno paricaya Apyo tyAre kSamApanA kroDAdhipati zeTha dhanadevanI rUpavaMtI putrI rUkSmaNIe vajasvAmI mAMgatAM ja A mAnadevasUrijIe nADola upAzrayamAM beThA beThA sAthe ja paraNavAnI pratijJA karI ane addabhUta rUpa-vAkchaTA ja laghu zAMtino pATha racI Apyo, jenA kAraNe takSazilAmAM vagerethI prabhAvita kanyAnA pitAe paNa 99 hajAra sonAmahora myuccha vyaMtarono upadrava dUra thaI gayo. anya upadravone nAthavA sAthe bAga, baMgalA, kanyAratna temane ApavAnI vAta upAzraye tijaya-pahatta stotra paNa banAvela che. je navasmaraNa paikInuM eka AvI karI, tyAre potAnA zIlavratano paricaya ApatA camatkArika stotra che. laghuzAMti to nitya pratikramaNamAM bolAya vajasvAmie vAta pAchI vALI, balka bIje ja divasathI che. vairAgyano dhodha vahAvI rUkSmaNIne paNa cAritra pradAna karI mAravADanA te saMta siMdha, paMjAba, takSazilA, ucca prabhuzAsananI sAdhvI banAvI. gAjIkhAna tathA derAula sthAnomAM vicarI aneka kSatriyo ane rajapUtone jaina banAvI jyAre vIra saM. 731mAM giranAra tIrthathI te AtmalakSitAnA kAraNe ja teo AcArAMga sUtranA aNasaNa karI devaloke sIdhAvI gayA, tyAre cAreya devIo hatAza mahAparijJA adhyayanamAMthI paNa AkAzagAminI vidyA uddharI thaI gayela. zakya hatA. purInA bauddharAjAne tathA kaliMganA rAjAne teja labdhi thakI jainadharmI banAvI nAkhyA ne zAsananI jabbara dvAdazAra nayacakra'nA racayitA prabhAvanA thavA lAgI. giranAra tathA zatruMjayano jirNoddhAra paNa (12) AcArya malavAdisUrijI vajasvAminI brahmavratazaktine AbhArI che. potAnA mAmA ma.sA. jinAnaMdasUrijI jeo bauddhonI paMcamaMgaLa mahAzrutaskaMdha rUpI navakArane mULa sUtro sAthe sAme vAdamAM hAryA pachI vallabhIpuramAM AvI gayA hatA. temanI joDI daI judA AgamathI eka karI denAra, AcArya vajasvAmI pAse ja dIkSA lIdhI ne cAritranI niSThA sAthe zAstrajJAnI banyA aNasaNa karI aneka sAdhuo sAthe jyAre devaloke sIdhAvyA paNa eka divasa eka jainazrutano apUrva graMtha jene vAMcavAnI - Jain Education Interational Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 dhanya dharA: gurudeve manA pharamAvelI te gurunI gerahAjarImAM vAMcavA jatA zrutadevIe te guptagraMtha AMcakI lIdho paNa pustakaratna guma thatAM saMghanA duHkhane dUra karavA brahmavRtalakSI kSatriya muni male baraDAnI pahADaguphAmAM besI chaThThanA pAraNe chaThTha ane pAraNAmAM anAjanA photarAnuM bhojana laI kAyAne ogALavAnI cAlu karI tethI tejasvI te munivarane rakSA ApavA saMdhe parANe vigaI pAraNuM karAvyuM. tethI prasanna thayela sarasvatIe pragaTa thaI cha- cha mahinAnA AMtare prazno pUchyA jenA sacoTa javAba malamuni pAse maLatAM sAva prasannatA sAthe eka ja zlokanA aneka artho ukelavAnI zakti ApI hatI. bAlamunie te pachI dasahajAra zloka pramANa nayacakra zAstra racI bauddhAcAryane harAvI, potAnA mAmAnA parAjayano badalo vALI dIdho ane te samaye to temanI vrataniSThA ane prajJAne kAraNe AcArya padavI thaI gayela hatI. bauddha vyaMtaro je jainone raMjADI rahyA hatA temane paNa nAthI lIdhA. AcArya malavAdisUri nAme alaga alaga saMvaMtomAM traNa AcAryo thayA temAMnA A eka jainAcArya zAsanaprabhAvaka thayA che. padmAvatIdevInA parama cAhaka (13) AcArya mAnadevasUrijI (bIjA). teo digaMbarono parAbhava karanAra A samudrasUrijInA ziSya thayA che, sAthe zArAvizArada A. haribhadrasUrijInA parama mitra paNa hatA. temane kudaratI aneka atizayo caturthavratanA prabhAve pragaTa thayelA hovAthI gurudeve AcArya padavI sAthe caMdrakuLano sUrimaMtra Apela, sAthe A. haribhadrasUrijIe paNa maitrIno badalo vidyAdharakuLano sUrimaMtra ApI vALI Apela. bimArI, dukALa, maMtronI samAnatA ane lokamaraNa evA cAra kAraNothI jyAre mAnadevasUrijI sUrimaMtranI AmnAyane bhUlI gayA tyAre giranArarakSikA aMbikA devIe temanA giranAratIrthe AvI karela 16 upavAsathI prasanna thaI cheka mahAvideha jaI sImaMdharasvAmI pAsethI sUrimaMtra lAvI Apela. zIlavratanI akhaMDatAnA prabhAve padmAvatI devI paNa temanA upara kRpAvaMta banela hatA. kuvalayamALA' graMthanA kartA (14) AcArya udhotanasUrijI kSatriya rAjA udhotananA pautra tathA rAjA vaTezvaranA putra chatAMya rAjasukha choDI A. tattvAcArya pAse dIkSita thayA hatA. cAritrasvIkAra pachI brahmavratamAM kaTTara temane padmAvatI devI pragaTa prasanna hatA. jemanI kRpAthI jAloranA RSabhadevaprabhunA daherAsaramAM beThA beThA prathama caitra vada 14nA divase trIjA prahAre prAkRta bhASAmAM kuvalayamALA kathA racI nAkhela, je Ajeya jaina sAhityamAM vikhyAta kathAgraMtha che. vi.saM. 835mAM racAyelI te kathAmAM pUrvakAlIna jenAjaina kavionuM smaraNa che. dehanA jamaNA bhAgamAM sAthiyAnI nizAnI hovAthI teo dakSiNacihAcArya paNa kahevAyA. temanA gurudeva tattvAcArya paNa paMcAcAra pAlananI makkamatA sAthe zIlasaMpannatAnA jore pravacanaprabhAvaka oLakhAyA che. vyApaka mahimAvaMtA 'bhaktAmara stotra'nA katAM : zrI saMghanI rakSA karanArA (15) AcArya mAnatuMgasUrijI banArasanA rahevAsI dhanadeva brahmakSatriyanA teo suputra hatA. paNa digaMbara sAdhunA paricaya thavAthI digaMbarI dIkSA lIdhI. pAchaLathI potAnI ja bahenane tyAM bhikSA vahoravA jatAM bahenathI ja pratibodha pAmI jinasiMhasUrijI pAse pharI vAra cAritra laI zvetAMbara saMta banyA. aMtarmukhI svabhAva tathA prabhubhaktinA rAgI hovAthI AtmAnA brahmasvarUpavedI temaNe camatkArika bhaktAmara stotra racI 44 beDIo toDI dekhADI. kAzInA rAjA harSa ane prajA herata pAmI gayA. te stotranI eka eka gAthAnA smaraNathI camatkAro anubhavanArA aneka zrAvakazrAvikAo che ane Ajeya paNa bhaktAmarano pATha cAreya phIrakAo kare che. unmAdanI bImArIthI bacavA dharaNendradevane pratyakSa karI aNasaNanI rajA mAMgI. AyuSya lAMbu hovAthI dharaNendra devanI sahamati na maLatAM temanA ja Apela 18 maMtrAkSarothI namiuNa smaraNanI racanA karI potAnA roga ane vedanAne saMhArI lIdhI. Aje paNa aneka saMto ane saMgho bhaktAmarapAThI dekhAya che. vAda mahArNava TIkAkAra : nyAyavanasiMha, tarka paMcAnana (16) AcArya abhayadevasUrijI rAjaputra chatAMya dIkSita te rAjarSine vrata-niyamonI aDagatA, ekAgratA ane AtmalakSitA thakI labdhio pragaTa thaI hatI. kanojanA rAjA kardamanA putra dhana rAjakumAranA zarIranA phollA brahmavratadhArI abhayadevasUrinA caraNo dhoI teja jaLa Jain Education Intemational Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 210 N zarIre chAMTatA dUra thaI gayela. tarata ja dIkSA lIdhI ne rAjarSinA aMtevAsI banatA pote paNa rAjarSi banyA. teja paraMparAmAM thayela A. zIlabhadrasUrijI paNa AbAla brahmacArI bAra varase ja dIkSita ane cAritranA prathama divasathI ja chae vigaInA tyAgI banI gayela hovAthI amogha upadezaka banyA hatA. temanI custatAthI bodhita caMdraprabhasUrijI paNa viziSTa siddhAMtavetA banI zAstraracayitA banyA che. labdhisaMpanna mahAna tapasvI : parama prabhAvI : kRSNarSigaccha pravartaka (17) kRSNarSi dIkSA divasathI ja ghora pasvI ane custa saMyamI te mahAtmA varasamAM 34thI vadhu pAraNA kyAreya na karanArA thayA che. te vrata ane tapa thakI Amosahi, viprosahi, jallosahi, khelosahi labdhivAna banI gayA hatA. smazAnamAM jaI dhyAna karatA. teo nIDara hatA. temanA tapaprabhAve nAgorathI bhinnamAla sudhInA tamAma pAraNAnA kSetramAM daherAsaro baMdhAyA. zreSThIo, brAhmaNone dIkSAo ApI, rAjAone paNa pratibodhI jenI banAvyA. mukhyatayA cha'rI pALatA saMgho kADhI tIrthakaronI kalyANaka bhUminI sparzanA vadhu karI che. guNonA to pAchA bhaMDAra hatA. kRSNaRSinI tapa-japa-vratanI niSThAne kAraNe kammarSi gaccha prAraMbha thayo che. vAdikuMjara kesarI : cAritradharmathI dedIpyamAna : (18) AcArya bappabhaTTasUrijI. mAbApathI rIsAIne bhAgI chUTelA surapALe A. siddhasena pAse dIkSA phakta sAta varasanI bALavaye lIdhI ane prakhara meghAvI temane pUrvabhavanA puNyodaye hajAra-hajAra zloko kaMThastha rahI zakatA hatA. temanA naisargika brahmacaryathI AkarSAI sarasvatI devIe nagna svarUpamAM ja pratyakSa thaI darzana ApelA hatA. vi.saM. 811mAM phakta 11 varasanI nAnI umare AcArya padavI rAjA AmanA AgrahathI gurudeve ApI ane te divasathI cAritra rakSA mATe chae vigaIo tyAgI dIdhI. brahmacaryaniSTha temanI parIkSA AmarAjAe eka rUpAMganAne rAtre upAzrayamAM mokalI teNI dvArA sparza-hAvabhAva vagere karAvI karI tyAre paNa sUrijIe te strIne mAtA kahI pAchI vALI. te prasaMgathI khuzakhuza rAjAe temane AjIvana gurupade rAkhI AbAla brahmacAra, gajavara, vAdikuMjarakesarI, rAjapUjita vagere birUdothI sanmAnyA te 72 kaLA tathA naveya rasonA jANakAra prasiddha pravacanakAra temaNe naTakanyA upara moha pAmI gayela AmarAjAne unmArge jato aTakAvI dIdho ane baLI maravAnA badale prAyazcitta ApI zuddhi karAvI potAnI brahmacarya zaktithI digaMbara kanyAmAM aMbikA devIne utArI, giranAra tIrtha zvetAMbaronuM che tevI jAherAta karAvI ane tIrtha digaMbaronA kabajAmAMthI choDAvI zvetAMbarI jayavijaya karAvyA che. 95 varasanI vaye jyAre pATaNamAM vi.saM. 895 bhAdaravA suda 8nA kALadharma pAmI bIjA devaloke sIdhAvyA, AmarAjA temanI pAchaLa cittAmAM baLI maravA sudhI Aveza karI beTho hato. (19) AcArya jIvadevasUrijI tophAnonA kAraNe mAtA pitAthI yAjAyelo mahipAla magadhamAM jaI digaMbara muni suvarNakIrti nAme banyo, ane te prasaMgathI vairAgya pAmI moTA bhAI mahIdhare zvetAMbara pakSanI dIkSA lIdhI. pitA dharmadevanA maraNa pachI mAtA zIlavaMtIe banne putrono saMsAra tyAga dekhI dharmArAdhanA vadhArI ane aMte digaMbaramunine zvetAMbara putramuninA ucca AcAravicAra dekhADI, digaMbarI dIkSA choDAvI. A. rAzilasUrijIe navuM nAma jIvadeva muni rAkhyuM. bhaktAmara stotranA AmnAyanA jANakAra hovAthI vrataniSThA pramANe camatkArika zaktio vikasI. cAlu pravacanamAM eka yogIe temanI vAcA aTakAvI vaLataramAM phakta jIvadevasUrijIe draSTi yogI upara nAkhI ne te khaMbhita thaI gayo. pachI tene zrAvakonA kahevAthI choDyo, paNa verajherathI yogIe eka sAdhvIne AkarSI, jenA badalAmAM AcArye pUtaLuM maMtrIne yogInI AMgaLI kapAvIne bhaya utpanna karAvIne sAdhvIne choDAvI dIdhI. ekavAra maravA paDelI gAyane brAhmaNo prabhuvIranA daherAsaranI bAjumAM mUkI gayA, je gAya mRtyu paNa pAmI tyAre pharI temAM prANa pUrI gAyane brahmAjInA maMdira sudhI pahoMcADI, jyAM pharI mRtyu pAmI. aMte jyAre brAhmaNo jIvadevasUrijInA zaraNe AvyA tyAre jinazAsananA hitamAM karAra karAvI gAyane pharI jIvita karI nagara bahAra karI jyAM maraNa trIjI vAra thayuM. aMte aNasaNa karI kALadharma pAmI vaimAnika devaloke sIdhAvyA (20) AcArya vijayasenasUrijI bhaktAmara stotranI 20mI gAthA dvArA cakrezvarI devIne pratyakSa karanArA teo mahAsAttvika hatA, tathA cAritrAcAramAM Jain Education Intemational Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 custa hatA. devIe dareka praznonA sacoTa javAba ApavAnI zakti ApI hatI. nAgoranA rAjA mahIpatine lAgaTa 12 divasanI je-je AgAhI kahI te badhIya sAcI paDI, te rAjA mAraphata khUba jinazAsananI prabhAvanA thaI che. te ja pramANe sAMDera gacchanA A. IzvarasUrijI tathA A. zIlasUrijIne bakarIdevI pratyakSa hatI. A balibhadrasUrijIne sUryadeve pragaTa thaI maMtrapothI ApI hatI. jUnAgaDha jatA eka saMghane rAkheMgAra rAjAe rokyo ne badhAyane bauddhadharma svIkArI jAtrA karavA pharamAna karyuM, tyAre balibhadramunie AkAzamArge jUnAgaDha AvIne maMtravidyAthI aDadanA dANI pheMkI rANIne herAna-parezAna karI, yuddha mATe taiyAra thayelA rAjAne vividha vidyAono paraco dekhADI zaraNAgata karI dIdho hato. mevADanA rANA allaTanI rANIno revatIdoSa upazamAvI rAjAne jaina banAvI aneka prakAre zAsanaprabhAvanA karI hatI. sAMDera gacchamAM camatkArika zaktivALA aneka AcAryo thayA. AjIvana cha vigaIno tyAga karanAra : gaganagAminI vidyA prApta karanAra (21) A. yazobhadrasUrijI pIMDavADAnI nikaTanA palAI gAmamAM janma lenAra sudharmAne A. IzvarasUrijIe devatAI sUcanathI phakta cha varasanI umare dIkSA ApI. jJAnAbhyAsa karatAM jyAre aneka zaktio pragaTI tyAre gurudeve yazobhadrasUri nAme AcArya padavI ApI ane te ja divasathI brahmacarya vratanI rakSA hetu AjIvana cha vigaIno tyAga sAthe phakta ATha koLiyAno AhAra levA uNodarI vrata dhAraNa karyuM. vrata ane tapa pratApe ATha mahAsiddhio pragaTa thaI, sUryadeva thakI traNeya lokanA darzana thAya tevI aMjanakUpi ane siddha maMtrovALI svarNAkSaranI pothI maLI. gaganagAminI vidyA meLavI dararoja pAMca tIrthonI jAtrA karI paccakkhANa pAratA hatA. pATaNanA mahelamAM ja rokI rAkhavA chatAM rAjA sAmaMtasiMha cAvaDAe jyAre mahelanA kamADa baMdha karAvI dIdhA tyAre rUpaparAvartana karI uThIne pAchA cha'rI pALatA saMghamAM joDAI gayA. sAMDerAvanI daherAsaranI pratiSThAmAM vadhAre paDatI janamedanI ubharANI tyAre pAlInA dhanarAja zreSThInI dukAnamAMthI ane makAnamAMthI vidyAbaLe ghI maMgAvI dIdhuM, kavilANano kUvo vAsakSepa nAkhatA ja pANIthI ubharAI gayo. jogInI dADhImAMthI be nAga nIkaLyA tene nAthavA muhapattinA be TUkaDA karI be noLIyA pedA karI sApane nasADI dIdhA. saMgha mATe dhanya dharA pANInuM sUkuM taLAva chalochala bharAvI ApyuM. kahevAya che ke nADalAImAM temaNe vallabhI athavA kheDabrahmAthI AkhuMya AdinAtha prabhunuM daherAsara AkAzamArge lAvIne sthApita karI dIdhuM che. te ja gAmamAM vi. saM. 1039mAM zrAvakone pUrva AgAhIo karI kALadharma pAmyA ne devalokagamana karyuM hatuM. (22) khimaRRSi bohA nAmanA daridra ghInA vepArIe cittoDa nagaranI nikaTanA vaDagAmamAM A. yazobhadrasUrijI pAse dIkSA laI ugra tapa sAdhyo. jethI temanA cAritra ane tapathI prabhAvita devo sAnidhya ApavA lAgyA. avaMtInI nikaTanA gAmanA pAdare dhyAna karatA temane brAhmaNaputroe jyAre satAvyA tyAre devoe te badhAya chokarAone lohI vamatA karI nAkhela. mAbApoe mAphI mAMgI tyAre devoe temane choDAvyA. nirjana girikaMdarAmAM saMyama jIvanAra temanA utkaTa abhigraha sAtheno tapa khUba gavAyo che. madAMdha hAthI pAMca lADavA vahorAve to khimaRSi pAraNuM kare, vidhavA brAhmaNI je sAsu sAthe jhagaDo karyA pachI puraNapoLI Ape to levI, vAMdaro AMbAno rasa apAve to, muMjarAjAno bhAI mana bagADIne paNa 21 pullA padharAve to ja khimaRSi pAraNuM kare tevA abhigraho paNa lAMbA upavAse pUrA thayA hatA ane devoe AkAzamAMthI puSpavRSTi karelI. sarpadaMzathI mRtyu pAmela dhanarAja zeThano dIkaro khimatra SinA phakta pANI chAMTavAthI jIvato thayela dhArA rAjyanA gAMDA thayelA badhAya hAthI munirAjanA caraNodaka chAMTavA mAtrathI DAhyA thaI gayela tevA khimaRRSine jyAre siMdhula yuvarAja ziSyarUpe prApta thayo tyAre paNa dIkSA divase AkAzamAMthI kusumavRSTi thaI hatI. tevA khimaRSie 90 varasanI umara sudhImAM 84 abhigraho karyA, je badhAya devoe athavA kudaratI ane aMtarAyakarmanA kSayopazamathI pUrNa thayA hatA. (23) AcArya vIrasUrijI bhinnamAla nagaranAM dharaNendropAsaka zivanAga zeTha tathA pUrNalattA zeThANInA putra vIrakumAre sAta-sAta patnIono tyAga karI pauSadha vagere laI smazAna sAdhanAo cAlu karI dIdhI, kAraNa ke potAnA maraNanI sAva jUThI vAta tenA ja sALAe vIrakumAranI mAtAne karatAM AghAtamAM ja mAtA pUrNalattA mRtyu pAmI gaI hatI tenuM duHkha vairAgyamAM pheravAI gayuM hatuM. eka divasa sAMjanA samaye nagara bahAra jatAM 100 varasanI Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 219 umaravALA A. vimalamaNinI cAritra saMpannatA dekhI temanA ja pati-patnIe saMtAnaprAptinuM sukha jatuM karI dIdhuM, paNa ArasanA ziSya banI aMgavidyAdhArI vidvAna banI gayA. ziSya-parivAra bhavya jinAlayanI kalpanAne aMbikAdevInA sAnidhyathI aDhAra paNa sAro thayo. tapa-tyAga ane brahmacaryalakSI cAritra prabhAve kroDa kharacI sArthaka karI dIdhI. Ajeya AbunA daherAsaronI bhayAnaka varUpAkSa yakSa vazamAM thaI gayo. jeNe AcArya banela ajoDa kArIgarI jovA videzIo paNa AkarSAya che. te maMtrIe vIrasUrijIne aSTApadajInI jAtrA eka muhUrta mATe karAvI, jenI jIvananA chellA varasomAM dAmodara mahetA nAmanA sahamaMtrInI sAkSI rUpe bAra AMgaLa lAMbA ane eka AMgaLa jADA pAMca- pajavaNIthI trAsIne rAjasukha jatuM karI dIdhela ane aMte AbunI cha cokhAnA dANA sUrijI sAthe lAvyA ne devatAI artha taLeTImAM rahela caMdrAvatI nagarImAM ja jIvananA chellA varaso pATaNanA upAzrayamAM aSTApadajAtrAnI sAkSI-yAdI rUpe mUkavAmAM jinAlayo baMdhAvavAmAM ane zAsanaprabhAvanAmAM vItAvI dIdhA Avela. Akhoya upAzraya sugaMdhIthI bharAI gayela. gurjarapati hatA. gRhajIvanamAM devI-devatAo pratyakSa phakta brahmavratacAmuMDarAyanA mAdhyame jinazAsana prabhAvanAo karI-karAvI, dhArIone ke mahApuNyazALIone thAya che, temAMthI vimala maMtrI mahAtmA aNasaNa pUrvaka kALadharma pAmanArA thayA. gRhasthadharma eka udAharaNa che. jemanA brahmacaryavratanI parIkSA aMbikA devIe choDI brahmacarya sAdhanA karanAra teo yugapradhAna hatA. suMdara kanyAnuM rUpa laI karI hatI, tyAre paNa nirvikArI cakSuthI AjIvana caturthavratanI pratijJA lenAra teNInA darzana karyA hatA. (24) vijayazeTha-vijyAzeThANI (26) dedAzAha ane pethaDazA kaccha dezanI vasuMdharAmAM bhadrezvaratIrthanA kSetraphaLamAM jemanA parvaparyuSaNanA divasomAM prabhu mahAvIradevanA mAtA vAto jAyelI che. tevA Dotijya ane trizalAdevI ane pitA siddhArtharAjAnA alaga alaga vijyAkumArI daMpatIe prathama rAtrithI ja lagnajIvanano prAraMbha - zayanakhaMDanI vAto kalpasUtranA mAdhyame sAMbhaLI tarata ja daMpatI AjIvananA brahmacaryavratathI karyo hato. gRhasthajIvana, badhIya yugale AjIvana mATe potAnA zayanakhaMDa nokhA karI nAkhyA ane anukULatA, yuvAnavaya tathA pUrvathI koI saMkalpa nahIM chatAMya caturthavratadhArI banI gayA tevA dedAzAhe Akhoya upAzraya jyAre jogAnujoga vijayakumAre kRSNapakSanA tathA vijyAe sonAnI ITano banAvavA bhAvanA darzAvela. temanA ja ciraMjIva zukla pakSanA AjIvana caturthavratanI pratijJA lagnapUrve ja laI pethaDazAhe batrIsa varasanI bhara yuvAnImAM sapatnI AjIvana lIdhela tyAre banne vacce prathama rAtrinA ja samaye thayela nirNaya caturthavrata svIkArI lIdhuM. mahAmaMtra navakAranA paramArAdhaka paNa mujaba navA lagna karyA vagara ja vijayakumAre je AjIvananI banyA. jemanA japa ane tapa prabhAve rANI lIlAvatIno brahmavrata sAdhanA jAhera karI dIdhI tenA pratApe vijyAzeThANIne dAhajvara phakta pethaDazAnI zAla oDhavA mAtrathI dUra thaI gayela paNa duSkara-duSkara vratasAdhanA sukara banI gayela. corAzI hajAra tevA gRhasthabrahmacArI brahmacarya tathA navakAra prabhAve devaloke sAdhuone dAna ApyA pachInuM puNya phakta je zeTha-zeThANInI eka sIdhAvI gayA che. pethaDazAnA suputra jhAMjhaNazeThe paNa sAdharmika divasanI bhaktithI meLavI zakavAnI vAta jyAre vimalakevaLIe vAtsalyamAM potAnuM nAma ujvaLa karela che. dAdA-pitA ane jinadAsa zreSThIne jaNAvI tyAre ja daMpatInI gupta sAdhanA putranI tripuTI aitihAsika pAtro gaNAya che. jAheramAM AvI te pachI pratijJA pramANe beu AtmAo dIkSita (27) viziSTa brahAvatadhArI prabhu thaI kevaLI banI muktine paNa pAmI gayA che. neminAthajInI paraMparA jemanA brahmacaryavratanI parIkSA jinazAsananA 19mAM tIrthakara mallinAthajI ane khuda aMbikAdevIe karI hatI. bAvIsamA neminAtha paramAtmAnI vAto khUba khyAta prakhyAta che (5) maMtrI vimalazA ja. tevA ja viziSTa sAdhaka hatA marUbhUti jeo dasamA bhave pATaNanA rAjA bhImadevanA mAnItA maMtrIe Abu upara tIrthaMkara pArzvanAthajI banyA che. rAjA zrISeNano zIlarAga temane daherAsara bAMdhavAnA zubhabhAvomAM aMbikAdevIne sAdhI. Arasa soLamAM zAMtinAtha bhagavAna banAvI gayo che. kALa-kALe ke vArasa ema bemAMthI eka ja varadAna maLe tevI sthiti vakhate zIlasaMpanna zrIrAma jevA mahApuruSo ke soLa strIo jevI Jain Education Intemational Education Intemational Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 dhanya dharA: brahmavratadhAriNI satIo thaI che. somarAjA jevA AgArI toya brahmacArInA bIrUdane pAmanArA gRhastho thayA che. vartamAnakALanA nikaTanA prasaMgomAM baMgALanA rAmakRSNa paramahaMsa-zAradAmaNI devI, gujarAtanA narasiMha mahetA, jesala-torala, nirmaLAdevI ke pachI svAmi vivekAnaMda jevA deza prabhAvako paNa thayA che. caMdrazekhara AjhAda, zahIda bhagatasiMha, dayAnaMda sarasvatI ke mohanalAla karamacaMda gAMdhI vagerenA jIvana paNa brahmacaryavratalakSI hatA jethI temanA paricayamAM Avela bhAgyazALIo paNa ucca saMskAradharma pAmyA che ane te uparAMta svAmI rAmatIrtha jevA paNa aneka nAmI-anAmI vratadhArIone A prasaMge smaraNa pathamAM letA saMkSepavAnuM ke prabhu AdinAthathI laI prabhuvIranA aneka zramaNa-zramaNIo mATe paNa A lekhamALA lAgu paDe che paNa lekha ane graMtha maryAdAne kAraNe tamAma maryAdA puruSottamane abhinaMdana-abhinaMdana karatAM evI ja zubhApekSA ke sonI abrahmavAsanA varALa banI jAya, brAtattva hAtha lAgI jAya, nara ane nArIomAM bhAtRtva-bhaginIbhAva utpanna thaI jAya tathA paraMparAe paramabrahma mokSasthAna hAthaveMta thaI jAya. AgAmI kALamAM paNa thanAra viziSTa brahmacaryavratadhArIone susvAgatam. AbAla brahmacArI viziSTa brAvatadhArI neminAthAya namo nama: (nemipremI) RNT A koThArA (kaccha)nuM nayanaramya jaina maMdira Jain Education Intemational Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 221 jaLa zAsananA muhUrNa jayotirvidI - jyotiSAcArya pU. gaNivaryazrI vIrabhadrasAgarajI ma.sA. saMskRtinI sAthe prAcInatama vidyA jyotiSamAM paNa ApaNe tyAM bahoLA janasamUhamAM prabaLa lAgaNI, UMDI samaja ane apAra zraddhA dharAvanAro eka varga che. jyotiSavidyA gaNita vidyAnuM eka sacoTa zAstra che. te saMdarbhamAM asaMkhya prAmANika graMtharatno lakhAyAM che. jyotiSazAstra vedanuM aMga, paramAtmAnuM netra ane grahagaNita che. anAdikALathI A jyotiSavidyA samAjane sacoTa mArgadarzana ApatI rahI che ane bhaviSyamAM paNa Apaze. A gUDha vidyAnAM rahasyo saMbaMdhe asaMkhya lekho ane paMcAMgonI racanA thatI rahI che. Adhunika upakaraNono jo dhAraNA pramANeno sahayoga maLe to bhAratIya jyotiSano sarvAgI vikAsa zakya bane tema che. jainazAsanamAM paNa samaye samaye jyotiSavidyAnA je prakAMDa paMDito maLyA che temAMnA keTalAka paricayo rajU kare che pU. acalagacchAdhipati zrI guNodayasAgarasUrijI ma.sA.nA ziSyaratna jyotiSAcArya pU. gaNivaryazrI vIrabhadrasAgarajI ma.sA. pUjyazrIno janma jakhI (abaDAsA) pradeza (mULa vatana kaccha) acalagacchanA vartamAnamAM vidyamAna muni bhagavaMtomAM sauthI bAlavaye 8 varSanI uMmare saMyama prApti karI. vaDIlabaMdhu paNa sAthe joDAyA. bALaka hatAM eTale lADakA to kharA ja, paraMtu dIkSAdAtA pUjyapAda guNasAgarasUri mahArAjAe javAhirane pArakhI, te mAnavanA khoLiyAmAM bAhya paribaLone sparzavA na dIdhAM. sAthe jJAna, dhyAna, tapa, tyAga ane naiSThika saMyamadharmamAM pAvaradhA banAvyA. bALasahaja svabhAve kutUhalavRtti ghaNI, eTale gurumahArAjanI dareka vAtamAM prazno zodhI ane potAnI jijJAsAne saMtoSe. tIvra medhAnA kAraNe pUjyapAda guNasAgarasUri mahArAje temane zAstromAM pAragAmI karyA ane pUrvanA saMskArane anusAra daivI saMketothI potAnA jIvanane saMpUrNa sAdhanAmaya banAvatA gayA. varSonAM vahANAM vItatAM gayAM. gurudeva paramopakArI pa.pU. A.bha. guNodayasAgarasUri ma.nI apAra kRpAvRSTi thatAM "gaNivarya'padathI alaMkRta thayA. maMtra-taMtranA jabarA zokhIna ane jJAtA pUjya gaNi vIrabhadrasAgarajI ma.sA. tIvra kSayopazama dharAvatA hovAthI temaNe jIvanamAM sAhityaratna ane sAhityazAstrI temaja saMskRta M.A.nI parIkSAo paNa ApI che. temAM teo uccaguNavattAe uttIrNa thayA. gurudevonA anugraha meLavI temaNe viSama paristhitionI aMdara rahIne paNa jyotiSano Thosa abhyAsa karI, "jyotiSAcArya" pada pAmyA. zAstrInA paricayamAM satata lIna rahetA pUjyazrIe saMyamajIvana daramyAna lAkho zlokonuM vAcana karI, svasamudAyanAM zramaNa-zramaNIratnone saMskRtanA jJAtA karyA che. teo acchA canakAra paNa che, nAnAM nAnAM gAmaDAMomAM deva-guruno mahimA gAIne dharmanI ahAleka jagAvI rahyA che. temaNe svaziSTha muni zazAMkasAgarajI ma.sA.ne paNa jyotirvid banAvyA che. saMskRta, sAhitya, jyotiSa, maMtra-taMtra, pravacanakAra tarIke bahumukhI pratibhA dharAvatA hovA chatAM temanI aMdara gurusamovaDA thavAnI AMzika rekhAo paNa nathI dekhAtI, kAraNa hAlamAM ja vaDIlabaMdhu pAse eka mumukSubhAInI dIkSA thaI, temAM paNa potAnAM gurudeve je muhUrta ApyuM, tene ja teoe sarvoparI mAnyA karyuM che. Jain Education Intemational Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 lekhaka gaNivaryazrI vIrabhadrasAgarajI ma.ne temanA svajIvana viSe jyAre pUchavAmAM Ave che tyAre teo phakta eTaluM ja kahe che ke "jyAM sudhI mAro mokSa na thAya tyAM sudhI bhavobhava mane jinazAsananI sevA maLajo, paropakAranAM kAryo karI mArA AtmAne dhanya banAvato rahuM ane maLelA jJAnane sArI rIte pacAvI teno svaparanAM zubha kAryo mATe vinimaya karato rahuM eja prabhu-prArthanA.'' kharekhara, prAcIna ke arvAcIna mahApuruSo je jyotiSazAstranA jJAna dvArA zubhamuhUrto ApI, jinazAsananI jabbara niSkAma, parArtha, paramArthabhAve je sevA bajAvI rahyA che te tamAma jinazAsananA AkAzamAM sUryasamAna pU. sUri bhagavaMto, pU. upAdhyAya bhagavaMto, pU. panyAsajI mahArAjo, gaNi bhagavaMto tathA munibhagavaMtonAM caraNakamalane viSe natamastake koTizaH (ti ti) vaMdanA. jainadharmAMDastu maMgalam, jyotiSaH cakSupe namoDastu te sUryAya. --saMpAdaka zrutakevalI bhagavAna bhadrabAhu svAmI kAkAlA kuvaraka (muinanuB vimArAzimArgama sat: vilIyAbhavanamAM mAMnI vAratA cA 51/32/nry BE/31/7/ya bhadrabAhu svAmI : sonAnI sahIthI hAthe lakhela kalpasUtra pratiSThAnapura (paiThaNa) te samaye bhAratadeza-hindustAnanuM kendrabindu hatuM. te vikhyAta nagarImAM eka vipra bAMdhavabelaDI vase. jayeSThabaMdhu varAhamihira, anujabaMdhu bhadrabAhu baMne baMdhuo pratiSThita vyakti tarIke khyAtanAma! baMne cAra veda-14 vidyAnA prakhara jJAtA. prabaLa puNyodaye baMnene zrutakevalI prakhara maMtravettA, jemanA nAmasmaraNathI vighno ane virodhIo zamI jAya, vairI maTI vAri jevA mitra banI jAya evAM puNyaprabhAvaka pUjyapAda A. bha. zrI yazobhadrasUrIzvarajI mahArAjAno pAtikahara satsaMga thayo ane saMsAranI rAgadazAmAMthI virAgI banI baMne baMdhuo aNagAra banyA. munizreSTha banyA. baMne ajoDa pratibhAsaMpanna hatA. atIva kSayopazama ane gurukRpAnA baLe alpa samayamAM jinavANI-bodhamAM pAraMgata banyA. anujabaMdhu bhadrabAhu 14 pUrvanA jJAtA banyA. vizeSa yogya jaNAtAM gurudeve AcAryapadapradAna sAthe temane potAnA uttarAdhikArI banAvyA. AthI paMDitapravara varAhamihira-munivara gurunA ane bhAI dhanya dharAH bhadrabAhujInA tejodveSI banyA. bhAre virodhI banyA ane gurune pakSapAtI gaNI aNagAramAMthI punaH AgArI banyA. dIkSA choDI dIdhI......! prakhara vidvAna to hatA ja tethI vidyAnA baLe rAjAnA rAjapurohita banyA, lokamAnya banyA. laukika prasiddhi maLI. pratiSThAnapura-narezane tyAM putra janmyo. bALarAjakuMvaranI janmavadhAmaNI kAje nagarajano UmaTyAM! prakhara jyotiSavid bhaviSyavettA vahAramihira rAjasamIpe padhArI, nagarasamrATane kahyuM: "he mahArAjA Apano rAjakuMvara, A bALa 100 varasano thaze!'' pratiSThAnapuramAM birAjamAna saMghanAyaka, zrutakevalI, prakhara jyotiSavaijJAnika, aSTAMganimittanA ajoDa jJAtA, bhagavAna bhadrabAhu svAmI mahArAjAe laukika AcAra ane mahArAjAne jinadharmamAM zraddhAvaMta ane sthira banAvavA mATe sAmethI kaheNa mokalyuM: "he mahArAjA, Apano bALakuMvara AjathI sAtamA divase bilADInA nimitte maraNa pAmavAno che. mATe Apane AzvAsana ApavA AvIza.' rAjAne prakhara jyotiSavettA varAhamihira para pUro vizvAsa hato ane varAhamihira jainazAsanadveSI, guruvirodhI ane anujabaMdhu bhadrabAhujIno pratispardhI banI cUkyo hato. loko ane rAjA bhadrabAhusvAmInA kAyamane mATe virodhI banI jAya ane avahelanA thAya te mATe bALakanA janmavadhAmaNIveLAe rAjAsAhebanA kAna bhaMbheryA hatA ke, "he mahArAjA, jainanA AcArya ApanA bALakanI janmavadhAmaNI mATe nathI padhAryA' paNa bhadrabAhu svAmIjIe potAnA prabaLa zrutajJAna ane nimittabaLa (jyotiSa)nA prabhAve, rAjAne je rIte bALaka mATe bhaviSya bhAkhyuM. tethI rAjA avAk banI gayA, chatAM 'sAhasI ane sAvadhAna nara sadA sukhI.' e nyAye rAjAe nagaramAMthI Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 tamAma bilADIone hAMkI kADhI ane mahArAjAe rAjakuMvara mATe lokhaMDI-polAdI surakSA goThavI dIdhI. sAtame divase mArjhAranA moharAvALo AgaLo bALakanA mastake paDyo. bALakuMvara yamarAjAne zaraNe, motanA mukhamAM dhakelAI gayo! bhagavAna bhadrabAhu svAmI mahArAjAne AzvAsana ApavA mahele paNa padhAryA. gurunuM gaurava, yaza-pratiSThA copAsa phelAI gaI ane varAhamihira paMDitanuM jJAna-bhaviSya mithyA TharyuM. varAhamihira paMDita aneka ghaTanAomAM mithyA-asatya TharatAM aMtarathI ajaMpo udvega ane potAnA sagAbhAI bhadrabAhu svAmIno prabaLa asUyAyukta banyo. dveSathI dhagadhagato varAhamihira krUrakALapaMjAnI thapATa khAI maraNa pAmI, vyaMtara gatimAM halako deva thayo. vyaMtarayonimAM jJAnabaLe potAnI pUrvAvasthA joI haiyAmAM jainadveSanI Aga bhabhUkI UThI. daivika zaktithI sakalasaMghamAM ane nagaramAM plega, mahAmArI, marakIno roga phelAvyo. nagarajano maccharanI jema kamote maravA lAgyAM. lAcAra saMghe gurudevane vinaMtI karI ke upadravane nAbUda karo. gurue zrutajJAnanAM upayoga dvArA hakIkata jANI ane daivika upadravakartA uvasaggaharaMnI maMtragarbhita stotranI racanA karI ane tenA maMtrita jaLa dvArA comera chaMTakAva karAvyo ane varAhamihira dvArA karAtA upadravano nAza karyo. ApaNA jaina zAsananA zrutakevalI prakhara-nimittajJa ane samayanA prakhara jJAnI evA bhadrabAhu svAmIe jyotiSa phaLakathana dvArA aneka lokone jinazAsanamAM sthira karyA. bhadrabAhu svAmIe 'bhadrabAhu saMhitA' ane 'zrIgRhazAMti stotram'nI jainasaMghane bheTa dharI che. kharekhara pUrvadhara zrutakevalI bhagavaMte graMthonuM sarjana karI jainazAsanamAM cirakALa sudhI sthAyI thaI ApaNA upara adbhuta upakAra karyo che. varAhamihire 'bRhad saMhitA' ane 'bRhad jAtaka' vagere graMthonuM sarjana karela che. zrutakevalI bhagavAna pUjyapAda bhadrabAhusvAmI sUrisamrATanA caraNayugme koTi koTi vaMdanA. yugapradhAna, prajJApuruSa pU. pAda A. bha. zrI AryasuhastisUrIzvarajI ma.sA. viprakuLamAM janma ane gurusatsaMganA puNyaprakAze, pravrajyAnA pathika banyA. gurukRpA-sAdhanA-zAstrasvAdhyAyanA sahayoge Aryasuhastimunipravara sUripadane varyA. mahAzrutadhara AryasuhastisUrIzvarajI mahArAjA tarIke 223 prasiddhine pAmyA. prabaLa puNyaprabhAvI pU. yugapradhAna sUrisamrATa pATalIputranA (paTanA siTI) saMprati samrATanA gurupadathI yazanAmI banyA. muhUrtazAstranA prakharajJAnI evA pU. pAda A. bha. AryasuhastisUrIjI dvArA 15 karoDa jinabiMbanI pratiSThA thaI. teo muhUrtazAstranA kevA jJAtA haze? emanA hastakamaLa dvArA je je pratimAjIo upara vAsanikSepa dvArA maMtrAbhiSeka thayo te pratimAjIo caitanyavaMta, ati tejovaMta, mahAmahimAvaMta banI cUkI! jinazAsanamAM te kALe prakharamuhUrtazAsranA, samayanA, gaNitanA, sAdhanAsiddhi dvArA mantrazAstranA prakhara jJAtA teozrI ja hatA. e maMtronI zakti dvArA apUrva tejovalaya pratimAmAM nihita karI zakatA. muhUrta-maMtra-magnatAno triveNI saMgama thAya tyAre biMbamAM caitanyatA jAgI UThatI. aMjanazalAkA vakhate muhUrta game tevAM sArAM zreSTha hoya. yoga ane siddhimaMtrano prayoga, sAthe sAttvika upayoga mUkI jo aMjana karavAmAM Ave to e jAgRta thayelI pratimA yugonA yugo sudhI divya ajavALAM pAtharI kaMIka lokonAM mithyAtva dUra karI ane aMtarane samyak darzana dvArA bhAvita kare, bhAgyavAna banAvI de che. muhUrta nimittamAtra hoya che. pratimAmAM aMjanano nyAsa karanAra vibhUti aMtarathI UjaLo hoya to ja pASANanI pratimAne sAkSAt divya AbhAmaMDaLanI jIvaMtamUrtimAM pariNata karI zake. pU. pAda AryasuhastisUrijI ma.nI kevI divyatA ne bhavyatA haze ke aMjana dvArA pratimAne prAgaTya svarUpamAM sahajabhAve lAvI detA! dezavideza temaja bharatakSetranA saMprati mahArAjAnA Adhipatya heThaLa rahela traNa khaMDa rAjyanA pratyeka khUNe saMpratisamrATa dvArA nirmita ane sthApita pratimA jyAM paNa birAjamAna haze te pratyeka vAstavika zAstrIya mApanI che. samacaturasra saMsthAna yukta che. 'zrI munisuvrata' mahAkAvya (pagha)mAM pa.pU. A.bha. zrI vinayacaMdrasUri ma. sA.e vistRta viziSTa prakAranuM varNana karyuM che. pratimA kyA kASThamAMthI? kaI dhAtumAMthI? kevA prakAranA pASANamAMthI? keTalA IMcanI? kaI rIte padharAvavI? pratyeka aMgopAMgonI goThavaNI kaI rIte karavI? kevI pratimA kevA prakAranI hoya kevuM phaLa Ape? tenuM khUba ja vizada varNana padyarUpe karavAmAM AvyuM che. kevA muhUrtamAM zilpI dvArA apAyelAM TAMkaNAM vagere ghaNI badhI jhINavaTabharI mAhitI majAnA zloko dvArA graMthomAM saMgrahita karAyelI che. pratimA khUbasurata bane, hasamukhI bane, mohaka paNa kadAca banI zake, badhuM banavAjoga che. zAstrane najara samakSa rAkhI te prakAranA niyamone AdhIna banI jo pratimAnuM nirmANa karAvavAmAM Ave Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 dhanya dharAH to e pratimAmAM paramAtmAnA paramANuno (divya cetanAno) vAsa thayA vinA rahe nahIM. muhUrtanI pradhAnatA che, teTalI ja sAdhanA ane maMtranI temaja pratimAzAstra mujaba saMracanAnI ati AvazyakatA che. pratimAmAMthI oja ane orA sAdhanAcAryanAM AMtarika baLa, tapa-teja dvArA saMkramita thaIne bahi:pragaTIkaraNa thaI zake! dareka kArya-kAraNabhAvanI dRSTie sarvocca sAdhanAthI AryasuhastisUri mahArAjAe zaktipAta kevo karyo haze? te AjanA kALanA padasthoe vicAraNIya bAbata jANavI. maMtra- zAstranA prakAMDajJAnI yugapradhAna pUjyapAda A. bha. AryasuhastisUrijInA caraNe anaMtazaH vaMdanA. 1444 graMthakartA, cAkinI mahattA sunu pU. pAda A. zrI haribhadrasUri ma. bhUdevaphaLamAM bhomaMDalasamA, cittoDanA rAjapurohita, paMDitaziromaNI haribhadra brAhmaNa prakAMDavidvAna hatA. atiprajJatAne kAraNe ahaMkAramUrti banI beThA hatA. ahaMkAra ogaLe to ja aMtara khulI zake. te aMtarane pUrNapaNe kholavA AgamanuM Acamana jarUrI. ahaMkArarUpI pahADane toDavA khudane kaMIka khovuM paDe, kaMIka khoLavuM paDe, paraMtu te madamasta gajarUpI haribhadra vikhe evI pratijJA karI hatI ke, je koI vyakti "meM na sAMbhaLyuM hoya te, mane na samajAya, na AvaDe tevI zAstrapaMkti saMbhaLAve, to huM teno ziSya banI jaIza". sarvazAstra pAragAmI potAnI jAtane mAnatA haribhadra purohitajInI A pratijJAe jIvanapalaTo ANI dIdho. rAjamArgathI pasAra thatAM, pAsenA eka upAzrayamAM birAjamAna jaina sAdhvIjI yAkinI mahattA nAme, "bRhatuM saMgrahaNI' cakkIdurga cakkIdurga paNadurga cakkIdurga nAme graMthano svAdhyAya mRdu ane maMjula svare karI rahyAM hatAM. te gAthAo sAMbhaLI vipraziromaNi ghaDIka thaMbhI gayA. te gAthAono artha to dUra rahyo, zabda samajavAmAM paNa mUMjhavaNa thavA mAMDI. khUba mathAmaNa karI paNa ATaATalAM bhaNI gayelAM zAstromAMthI kImiyArUpa zloka ke teno artha na pakaDAyo. basa, tatkALa garvanA govardhana parvatane gALI taLeTIe pahoMcyA. pratijJA mujaba sIdhA te upAzrayamAM rahelAM sAdhvIjI pAse gayAM. potAnI pratijJA jaNAvI, ane gAthAno arthabhAvArtha Adi pUchavA lAgyA ane potAne ziSya banAvavAnI vinamra bhAve araja karI paNa samayajJA evAM mahattarA sAdhvIjIe temane pUjyapAda A. bha. zrI jinabhadrasUri ma.no paricaya karAvyo. pachI to bhAvatuM'tuM ne vaidya batAvyuM' sUrIcakravartI pAse rahI dareka praznonA samAdhAna maLatAM gayA. pachI to pUchavuM ja zuM? vipra maTI vItarAga zAsananA viralA virAgI mahAtmA banI gayA. sUrijInA caraNe manavacana-kAyAthI evA ogaLI gayA ke sUribhagavaMtane jinazAsananI zrutasevA karanAra anamola ratnanI prApti thaI gaI. kharekhara, teo vedavijJAnanA vettA to hatA ja. vaLI gurukRpAnA baLe jinAgamonAM rahasyavedI paNa thoDA ja samayamAM thaI gayA ane yogyatAnA kAraNe sUri bhagavaMte temane parama zreSThInA tRtIyapade paNa alaMkRta karyA. pUjayapAda haribhadrasUri mahArAjAe jinazAsanane 1444 graMthonI amUlya bheTa ApI che. pUjyazrIe nyAyavyAkaraNa-kAvya-chaMda-yoganA graMthomAM abhuta kheDANa karyuM che. ghaNAM ghaNAM zAstronI TIkAo paNa racI che. bAlajIvo mATe ladhusaMgrahaNI' jevI racanA paNa temaNe ja karI che te joDazakAdi graMthonI bheTa paNa temaNe ja ApI che. "dinazuddhi dIpikA' jevA jyotiSagraMtho paNa pUjyazrIe lakhyA che. te sivAya nimittazAstra-hastarekhA-phaLAdezanAM graMtho jUnA bhaMDAromAM hastalikhitapatro rUpe bhaMDArelA che. A bAbatamAM saMzodhana karavuM hitAvaha che. pelA garIba laliganA bhAgyabaLe pUjyazrInuM jJAnabaLa nimitta banyuM. mAtra vyApAra arthe vidAya thatA garIba zrAvakane zreSTha muhUrta ApavAmAM nimitta banyA to, te zreSThI dvArA zAsananAM kAryomAM vega maLyo. potAnA gurudevanI hRdayanI mUMjhavaNa jANIne acitta prakAza pAtharatA ratnane upAzrayamAM evI jagyAe jaDAvI dIdhuM ke, pUjya haribhadrasUri ma.sA. rAte paNa graMthasarjananuM kArya khUba ja nizcitatApUrvaka karI zake. kharekhara, pUjyapAda haribhadrasUrijI ma.sA.nI joDe A laliga paNa jinazAsananA itihAsamAM amara banI gayo. - pUjya haribhadrasUrijI ma.sA. bauddhonI sabhAmAM paDakAra pheMkIne 1444 ke tethI paNa vadhu bauddhapaMDitone jItI vAdivijetA banyA hatA. te pachInI vAta to ApaNe sau jANIe ja chIe, paraMtu dIrdhadraSTA gurudeva pAsethI AlocanArUpe je zrutasarjananI mAhitI maLatAM, tanatoDa ne manamoDa mahenate caDI pUjyapAda haribhadrasUri mahArAjAe ApaNane AgamonA AdhAre zAstronA amRtakuMbho taiyAra ApI dIdhA che. ApaNe teno AsvAda mANI svAdhyAya dvArA vAgoLavAnuM ja rahyuM. jiMdagInA chellA zvAsa sudhI A mahAnavibhUtie je kheDANa karyuM che te jagatamAM avvala kakSAnuM gaNI zakAya. jiMdagInI chellI kSaNo gaNAI rahI hatI, tyAre paNa saMsAra dAvA...nI racanA cAlatI Jain Education Intemational Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sarabha bhAga-1 225 ja hatI. 3 stuti saMpUrNa thaI gaI hatI. cothI stutinuM prathama te graMthone lokaprakAzamAM ANavuM hitAvaha che. te ja pUjyazrIe caraNa racatAM racatAM pUjyazrI paraloka sidhAvI gayA. tyArabAda jainetara kavi zrIpati dvArA racita "jAtakarma paddhati' nAmanAM zrI saMghe maLIne te kRtine pUrNa karI. A 4 stuti 4 graMthanI garaja jyotiSagraMtha upara saM. 1973mAM mAravADa pradezanAM sAre tevI anupama che. pUjyapAdazrInI yAdarUpe pratikramaNamAM padmAvatInagaramAM rahIne TIkA racI che. te kRti paNa laMDananA chelle bolIne pUjayazrI kRtirUpe amara thaI gayA che. briTiza myujhiyamamAM surakSita rIte Aje paNa zobhI rahI che. jinazAsanane eka ekathI caDiyAtA jyotirvido e ja arasAmAM pUjya sumati harSa gaNi mahArAje lagabhaga saM. prAcIna-arvAcIna kALamAM maLyA che ane maLI rahe che. eka 1977mAM haribhaTTa kRta 'tAjikasAra' nAmanA graMtha upara paNa eka mahAtmAonI eka eka bAbatamAM jabarI pakaDa che. A TIkA racI che. A tAjikasAranAM kartA haribhaTTa ke haribhadra bhaTTa? to sAgara che. marajIvA banI ratnone zodhavAnAM che. je jeTalA to nahIM ne? kAraNa ke mahApaMDita haribhadra bhaTTa 1445mAM taLiye jaze, teTalAM mahAmUlAM no maLyAM karaze. vidyamAna hatA. ajJAta kaAka horA makaranda jyotiSanA ja ane temAM paNa mukhya nimittazAstranA gaNyAgAMThyA vidvAn paMDitonI jyotiSazAstra ane muhUrtazAstranA ajoDa vaijJAnika, paMktimAM gaNivaryazrI sumativarSa ma.sA.nuM nAma agresara che. mahAdArzanika sUripuraMdara, yAkinI mahattA sunu, bhavabhIru, pU. unnata ane ullekhanIya che. e pUjyazrInA graMtho prAcIna pAda AcArya bhagavAna haribhadrasUrijI mahArAjAe tamAma jJAnabhaMDAromAM pracchannapaNe dharabAyelA hovAnA kAraNe aprakAzita prakAranAM talasparzI zAstronuM sarjana karI...sva-paranA uddhAra mATe che, jethI lokabhogya banI zakyA nathI. AjanA vidvAno e te 1444 graMthonuM sarjana karI ApaNI samakSa akSayajJAnarUpI tarapha mITa mAMDI hastagata kare to vidvAnajyotiSajJone vizeSa pAtALakUvo bheTa dharI dIdho. atRptane tRpta banAvI de evA saMzodhanIya mAhitI maLI zake. e sulabha bane to pUjyapAdazrInI prakAranA graMthonuM nirmANa karI ApaNA upara mahopakAra karyo che. vidvattA vartamAnamAM prakAza pADI zake te niHzaMka che. evA evA sUripuraMdaranA pAdasparza karI koTI koTI...vaMdana jyotiSaziromaNi prakhara vidvAna sumatiharSa gaNivare zreNI...! jyotiSazAstra saMbaMdhI UMDAM-gahana rahasyo hRdaya-buddhinAM dvArethI acalagaccha ziromaNi pU. pAda zrI A. bha. prakaTa karI, jinazAsananI jabbara sevA bajAvI che ane e kalyANasAgarasUrijI mahArAjAnA samudAyanA sAbita karI batAvyuM ke jenadharmamAM paNa jyotiSazAstranI mahattA che ane te saune mAnyazAstra che, paNa hA, zAstra dvArA jarUra prakhara jyotirvida sumativarSa gaNivarya sanmArganAM darzana thaI zake che, paNa jo AdhyAtmika utthAna mATe mahArAjA sAheba upayoga karavAmAM Ave to unnati thAya ane durUpayoga karavAmAM saMvata 1678mAM pUjya gaNivarya ma.sA.e jainetara Ave to durgatinAM dvAre paTakAI paDe. tenA geraupayogathI IrSyA, kavivara bhAskarAcArya ke jeno saM. 1240mAM thaI gayelA, temanA dveSa, vera, vaimanasyanAM vamaLamAM aTavAI jatAM vAra na lAge. dvArA 'karaNa kutUhala' nAmano je jyotiSa graMtha racAyo hato, te pUjyapAda sumativarSa gaNivaryajIne vinaMtI karIe ke ApanAM graMtha upara 'gaNaka kaumudI' nAmanI jyotiSazAstranI TIkA racI karakamaLonI je AMgaLIrUpI nALa dvArA je je graMthapatro A vizva che. te mAhitI maLatAM pUjya gaNivaryazrI vize vizeSa vigata mATe AlekhAyAM che, tenI yatakiMcit suvAsa ame paNa mANIe. jANavAnI jijJAsA thaI. prAya: karIne pUjya sumati harSa e graMthapatra amArA mATe varadAnarUpa banI amArA AtmAne gaNimahArAja pUjyapAda acalagacchAdhipati jaMgama yugapradhAna varabodhi banAve e ja zubhamaMgalakAmanA. dAdAsAheba zrI kalyANasAgarasUri ma.nA samudAyanA jyotiSa parama pUjya sumatiharSa gaNivarya mahArAja sAhebane tajajJa muniomAMthI eka prapraziSya hoI zake. evo prAcIna koTizaH vaMdanazreNI. pratomAM ullekha maLe che. khuda pUjya gaNivaryazrIe je 'gaNaka acalagacchIya mahAna jyotiSavizArada kaumudI' nAmanI TIkA racI che, tenI hastaprata Aje paNa laMDananA briTiza myujhiyamamAM sacavAIne rahelI che. te te pratonuM saMzodhana pUjya munizrI mAnacaMdrajI mahArAjA sAheba karI jyotiSatajajJoe zraddhA ane buddhipUrvaka parimArjana karI te acalagaccha digdarzana' nAmanA virATa aitihAsika Jain Education Intemational Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 saMzodhanIya graMthanI aMdara pUjya munizrI mAnacaMdrajI ma.sA.ne jyotiSazAstranA prakhara jJAtA ane muhUrtamArtaNDa kahI vadhAvyA che. pUjyazrInI pUrvAvasthAnI vizeSa mAhitI maLatI nathI. emaNe graMthapuSpono guccha jinazAsanane ApIne apUrva zrutasevA bajAvI che. mULa caMdrazAkhAnA pU. bhakticaMdrajI ma.sA.nA e vinIta ziSya pUjya mAnacaMdrajI ma.sA.e jyotiSaviSayaka ghaNA graMtho AlekhyA che. kacchamAM Avela viMjhANa pozALanA graMthonI TIpa parathI emanI kRtio nIce pramANe vidita thAya cheH (1) caMdraciMtAmaNi jyotiSa, (2) anupama maMjarI, (3) khagoLa gaNita, (4) 500 varSanAM paMcAMgonuM saMzodhanAtmaka nirmANa, (5) jyotiSa phaLa, (6) Saprazna phala. A badhI kRtio uparathI evuM lAge che ke, A mahApuruSa prakhara muhUrtazAstrI hatA ane potAnA vizada jJAna dvArA jinazAsananA caraNe amUlya gulamahora graMthonAM anupama guladastAo bheTa dharyA che. pUjyazrInA suziSya kalyANacaMdrajI ma., tataziSya saubhAgyacaMdrajI ma. sAheba thayA, je mahAtmA prakhara maMtravAdI tarIke paMkAyA hatA ane jinazAsana tathA anya dharmIomAM paNa jabarI prasiddhine pAmyA hatA. pUjya mAnacaMdrajI ma.sA. dvArA likhita-racita hastapratonA saMzodhanamAMthI jyotiSanAM amUlya pustakonuM parimArjana karI, koI puNyAtmA ke koI dIrdhadraSTA mahAtmA bahAra pADe to, zAyada tithi praznono samAdhAna mArga sulabha banI zake. emanI kRtimAM bhaMDAromAM dhULa na khAtAM phula banI sva-parane, saune jJAnabaLa denArI bane e ja AMtarika uSmAbharI jhaMkhanA saha prakAMDa jyotiSa muhUtaeNmArtaMDa pU. mAnacaMdrajI ma.sA.nA caraNe sahasrazaH vaMdanA. muhUrtaprabhAvaka, muhUrtavaijJAnika, jyotiSavAcaspati pa.pU. A.bha. zrI udayaprabhasUrijI mahArAjA sAheba 13-14mI zatAbdImAM tejasvI sahasrAMzu prakAMDa vidvatAnA dhaNI, jyotiSazAstranA gahana rahasyavettA, udgAtA, uddaghATA! pa.pU. jyotiSasamrATa udayaprabhasUri ma.sA. 'AraMbhasiddhi' graMthanA prastotA che. 'AraMbhasiddhi'graMthanA pAnepAne, zabdonI keDIekeDIe, DhagalAbaMdha prakhara jyotirvidonA nAmollekha karIne pUjyazrIe potAnI sarvatomukhI pratibhAne upasAvI che. phakta nAmollekha ja nahIM te te vidvAnoe ApelA abhiprAyo, jaNAvelAM maMtavyone dhanya dharA paNa grahaNa karI phakta potAnI pUratAM na rAkhatAM graMthanAM mAdhyame sarva jana sudhI pahoMcADavAnI jabarI mahenata karI che. kharekhara, khuda vidvattAnI Toce pahoMcelA hoya, svajJAnabaLe ja graMtha taiyAra karatA hoya, chatAM paNa potAnAthI moTA vidvAnono ullekha karIne svalaghutA dAkhavI che ane potAnAthI kadAca nAnA paNa jyotirvida hoya, to paNa temaNe temanAM nAmono ullekha karyo, te to te pUjyazrInI kharekhara mahAnatA ja kahI zakAya, eTale ja to A graMtha Toca kakSAne pAmI zakyA. tethI 'AraMsiddhi' graMthane zrutajJAnanA AdhAre meru parvatanI upamA apAya te kAMI khoTI na TharI zake. jyAre A graMtha saMpUrNa taiyAra thaIne vidvAnonA karakamalamAM Avyo, tyAre tene jotAM vidvatjhanonAM nayanakamala vikasvara thAya, to temAM zI navAI? hAla je abhyAsakrama mujaba sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto syAdvAda maMjarI jevA tarkapUrNa saubhAgyavaMta graMthane bhaNI rahyA che, te graMthanA praNetA pa. pU. A. bha. zrI malliSaNasUri ma.sA.nA gurudeva paNa A ja sarvatomukhI pratibhA dharAvanAra, AraMbhasiddha' graMtharatnane vidvAno sudhI pahoMcADanAra pa.pU. A.bha. zrI udayaprabhasUri ma.sA. ja che. pUjyapAda nemisUrI ma.nA samudAyanA pa.pU. A. bha. dharmadhuraMdhara sUri ma.sA.e 'AraMsiddhi'nA purovacanamAM (prastAvanA) muhUrta ane jyotiSa aMge vizada chaNAvaTa-vizleSaNa karyuM che. te kharekhara, mananIya paMktio paThanIya che. te mArI mati mujaba jaNAvavA Apane prayatna karuM chuM. jyoti : timirane hare te jyoti. te dravya ane bhAva be prakAre che. dravya : AkAzamAM dekhAtA prakAzanAM valayo te dravya jyoti. bhAva : te dravya jyotine vizeSapaNe jANavAthI, ajJAnanAM AvaraNo haTavAthI je jJAna utpanna thAya te bhAvajyoti. kha = AkAza, mULabhUta sthAna te AkAza, tene khagoLa kahevAya che. jainadarzananI te aMge svataMtra vicAraNA che. AkAzamAM camakatI vastuonA 5 bheda pADyA, te sUrya-caMdragraha-nakSatra-tArA. te pAMcamAM mukhya caMdra, bAda sUrya-te baMne indro che. bAkI graha-nakSatra-tArA temanA parivArarUpe che. graho = 88, nakSatro = 88, tArAo - 66975 koDAkoDI tArA che. A sarva eka caMdrano parivAra che. jaMbudrIpamAM 2 caMdra ane 2 sUrya che. tyArabAda bamaNAM karatAM karatAM lavaNa samudramAM 4 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 220 caMdra ane 4 sUrya che. dhAtakI khaMDa caMdra, sUrya kAlodadhi samudramAM - thaI gaI hoya che ke tenI noMdha graMthakArone levI anivArya gaNAya caMdrasUrya tema ja ardhapuSkaradvIpamAM-caMdrasUrya che. Ama sarva maLI che. nAnI moTI hakIkato lakSyamAM letAM kSaNabhara ema lAge ke, aDhI dvIpamAM caMdra ane sUrya che te sarva sUrya ane caMdra meruparvatanI 'oga vagaranuM zarIra maLe to, doSa vagaranuM muhUrta maLe! AsapAsa pradakSiNA detA hovAthI te cara jyotiSka kahevAya che. pUjyapAda dharmadhuraMdharasUri ma.sA.e 'AraMbhasiddhinA kALanI gaNanA + jyotiSanA viSayano mukhya AdhAra te A prAstAvikamumAM mArmika vAta lakhI che ke, keTalAka muhUrta jonArA jyotiSacakra. te kALanI gaNanA mujaba ja jIvonAM janma muhUrta aMgenuM yogya jJAna meLavyA sivAya muhUrtagraMthonA keTalAka maraNanI, samaya AdinI gaNanA thAya che. te badhuM manuSya kSetramAM ullekhone AgaLa karIne amuka samaya sarva koI kArya aMge Ape ja saMbhave. te parathI siddhi maLe ke cara jayotiSa pUratuM ja che, te ayogya kahevAya. Example varSamAM besatuM varSa, manuSyakSetra che. ghaNAM nAstiko evuM mAne che ke jyotiSacakramAM vasaMtapaMcamI, dhULeTI, akSaya tRtIyA, dhanaterasa vagere divaso kiMI ja nathI, bramaNa to pRthvI kare che. sUrya-caMdra to sthira che, joyA vinA sArA gaNAya che. divasamAM brahmamuhUrta, chAyAlagna, ema kahI AkhuM cara jyotiSacakra uDADI nAkhe che. jyotiSa vijayamuhUrta, goraja samaya vagere uttama gaNAya che. uparokta vize ghaNAM matabhedo paDe che. temAM mukhya be matonI vAta Ave sarvazreSTha hovA chatAM kaMI paNa joyA vinA te te samaya emane che. eka maMtavya mujaba jyotiSa zubhAzubha kAryonuM kartRtva dhAraNa ema lIdhA karavo ke ApyA karavo te barAbara nathI. ethI kare che, bIjA mata mujaba jyotiSamAM kartutva nathI paNa sUcakatva muhUrtanuM tattva mAryuM jAya che. jema vaidaka zAstromAM amuka auSadho che. kartutva mAnanAra kahe che ke jyotiSacakramAMthI nIkaLatAM amuka viziSTa ane sarvavyAdhihara jaNAvyAM hoya teTalAM mAtrathI bIjAM prakAranAM kiraNo prasaravAthI vizvanI aMdara ekadama parivartana thaI auSadho nakAmAM nathI thaI jatAM, ke upara jaNAvelAM ja auSadho jAya che ane te te prakAranI sArI-narasI ghaTanAo ghaTe che. upayogamAM levAM ne bIjAM na levAM, evuM kyAMya na cAle. e keTalAka jyotiSane daivItattva mAne che, jema ke havA phare che, ne na ja ja pramANe muhUrtomAM che. A asara thAya che tema te daivItattva kAma kare che. jaina darzanamAM Agamo e mukhyatve ApatavAkya che. te | muhUrta paMcAMga dvArA ja nIkaLI zake. jyotiSamAM graho AgamomAM jyotiSa aMge te te sthaLe vyavasthita nirUpaNa Ave ane nakSatro pradhAna che. bAkI badhuM temAMthI janmeluM che. jema judAM che. khagoLa jyotiSacakranA to svataMtra Agamo paNa che. judAM anna AdimAMthI judI judI vAnagIonuM sarjana thAya che, sUryaprajJapti', "caMdraprajJapti', "jyotiSakaDaka' graMtha vagere.... tema pachI karaNa, vAra, yoga Adi mukarara thayAM ane paMcAMgano - vartamAnamAM to A jyotiSa keTaluMka durbodha ane durgama thayuM che. janma thayo. paMcAMga : jyotiSaprAsAdamAM pravezavAnuM pradhAna dvArA jainadarzana jyotiSanA viSayamAM vartamAnamAM agrasthAne che. paMcAMga jyotiSathI paNa AgaLa jyotiSanA moTA be ema kahIe to emAM koI pakSapAta ke atizayokti nathI. pravAhI vahe che. (1) jAtaka jyotiSa, (2) muhUrta jyotiSa. saMkhyAbaMdha graMtho prakAzita thayelA che ane thaI rahyA paNa che ne (jAtaka jyotiSanAM mukhya 2 vibhAga che) jAtaka jyotiSa :- te uparAMta hastaprato paNa ghaNI che. jainAcAryo jyotiSa sAruM (1) gaNita jyotiSa, (2) phaLa jyotiSa. jANatA hoya che, evI lokavAyakA phelAyelI che. pUjyapAda jagatane moTebhAge zraddhA phaLa jyotiSa janmAve che, to sUripuMdara, yAkinI mahattarAsunuM, prakhara zAstravettA ane azraddhA paNa phaLajyotiSa dvArA ja thAya che. zAstrasRSTA (1444) pUjyapAda haribhadrasUri mahArAje bIjo pravAha che muhUrtano, te paNa khUba vizALa che. lagnazuddhi nAme prAkRta bhASAmAM 133 zlokabaddha graMtha banAvI jAtaka karatAM paNa muhUrtano viSaya eka rIte ghaNo ja aTapaTo ApaNA upara bhAre upakAra karyo che. hAla pUjyazrInA lakhela che. jAtakamAM je thayuM che. te kevuM che? te jovAnuM che paNa. jyAre judA judA viSayo paranA ghaNA graMtho prakAzita thayelA che, lAge muhUrtamAM bhAvikALa tapAsavAno che muhUrtanA viSayamAM utsarga, che hajI paNa jJAnabhaMDAromAM jyotiSa viSayanA pUjyapAdazrInA apavAda temAM paNa apavAda evuM ghaNuM ghaNuM Ave che. zAstrIya graMtho vizrAma laI rahyA hoya , to jAgatA evA jyotirvidoe vicAraNA sAthe laukika mAnyatAo paNa muhUrtamAM bhaLI gayelI te graMthane ughADI navI peDhImAM gaMbhIra cetanA lAvavA kharekhara hoya che. kALanA pravAhamAM e laukika mAnyatAo paNa evI rUDha prayAsa karavA jevo che. pUjyapAda haribhadrasUri ma. dIkSA, prayAsa Jain Education Intemational Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 dhanya dharA: upasthApanA, pratiSThA A 7 bAbata temaja lagnazuddhinI bAbate lagnazuddhi' nAme nAnerA graMthamAM vizada chaNAvaTa karI che. je kharekhara adhyayana karavA yogya che. jyotiSa vidyA eTalI vizALa ane vistAra pAmelI che ke samajavA gurUgamanI parama AvazyakatA che ane te gurunI upAsanA dvArA zIdhra prApta thaI zake che. jo vidyA bhaNatAM pahelAM samarpaNa bhAve guru pAse jaI na bhaNAya to A jyotiSa jyotane badale vAlA banIne potAnuM ja ahita notare che, mATe 1444 graMtharacayitA, Agamika, saiddhAMtika, prAmANika, tArkika ziromaNi pUjyapAda zrI haribhadrasUri ma.nuM rAmabANa kathana A che ke : "kajaM kuNaMtayANaM suhAvaho, joisammi bhaNio, no maLigo na visero, naH" arthAtu | sukha ane saphaLatAne icchanArAMoe kAMIpaNa pravRtti karatAM pahelAM jyotiSazAstramAM kahela sukhakAraka "kAla' vizeSane ja pasaMda karIne zubha samaye pravRttino prAraMbha karavo. jyotiSazAstranAM marmamAnasazAstrI, pUjyapAda ratnazekharasUri ma.sA.no TUMka paricaya ApatAM kahe che ke, dinazuddhi pradIpikAnAM 144 zloko che. te gAgaramAM sAgarano samAveza karavA barAbara che ane tenA racayitA pUjyapAda ratnazekharasUri ma.sA. che. te pUjyazrI, zrI vrajasenagurunI pATanA svAmI zrI hematilakasUrinA padaprasAdathI "dinazuddhi pradIpikA'nI racanA karI che. jeTalI mahattA lagnazuddhinI che teTalI ja mahattA dinazuddhi paNa che. lagnazuddhi-dinazuddhithI zrRMkhalAthI muhUrtazuddhi (zreSTha) thAya che. muhUrta doSarahita bane che. vartamAnakALamAM dIkSA, pratiSThAdi, pravezAdi mahotsavo, zubhakAryo je kaMI paNa prAraMbha karavAmAM Ave te mATe hAlanA pU. pAda AcArya bhagavaMto, upAdhyAyajI bhagavaMto, paMnyAso, gaNimahArAjo pUrvanA pUjyo jevA ke pU. udayaprabhasUri ma., nAradacaMdra (naracaMdrasUri) ma., pUrNabhadrAcArya, haribhadrAcArya, pU. ratnazekharasUri ma. dvArA taiyAra thayela jyotiSa muhUrtagraMthonAM AdhAra tathA ItaradharmanA vidvAna varAhamihira tathA nArAyaNa bhaTTa dvArA nirmita muhUrtamArtaDAdi graMthonAM AdhAre muhUrto svIkArI, maMgalakAryamAM vAparatA hoya che. paMcatattva samasta vizvanAM che. khagoLa ane jyotiSacakro badhAnAM che. koI pakSa ke saMpradAya ke koI dharma ema na kahI zake ke, A AkAza, nakSatrAdi mArA saMpradAya che, je jyotiSacakro saune svIkArya che. khAsa vAta e karavI che ke, muhUrto dareka jyotiSAdi graMthamAMthI laI zakAya. te kaI rIte svIkAravAM? kyAre svIkAravAM? emAM tamAruM ke mAruM na cAle' je zAstrAjJA che te najara samakSa rAkhI ane sAragrahaNa karavuM, emAM ja zANapaNa chupAyeluM che. hAla jainazAsananAM jyotirvido, mahAna vidvAna pUjya padastha bhagavaMto tathA munibhagavaMto prAyaH AraMbhasiddhi, jyotiSakaraMDaka ane muhUrtamArtaDa, nAracaMdrAsaMhitA Adi graMthone najara samakSa rAkhI, zubhakAryo mATe muhUrtone vadhAvIne AgaLa jhaMpalAvavAno Adeza sva-paranA zire dharatA hoya che. hAlanA tabakke je lagnazuddhi, dinazuddhi, AraMbhasiddhi, nAracaMdra AcAra jyotiSanA muhUrtazAstranA viziSTa graMthono sahAro laI muhUrto kADhavAmAM Ave che, huM ApaNA vidvAna mahAtmAone vinaMtI karIza ke, A graMtho upara viziSTa vizleSaNa bahAra pADI te graMthonI upayogitAnAM darzana karAvI, saune mATe upakAra rUpa bane evI bhAvanA jhaMkhuM chuM. A aMge vizeSa saMzodhana anivArya, astu...... "nAracaMdra jyotiSasaMhitA'nA racayitA pU. naracaMdra sUri mahArAja potAnI AgavI oLakhANa ApatA nathI paNa gurudevanAM caraNakamaLamAM bhramara banI potAnI oLakhANane ogALI nAkhe che. aMtima zloka 120mAM eTaluM ja kahe che, huM koNa? || TuvAnandamunIzvaraparvanarovarnanka para tiSazAstramArthI naravAradya sudhI pravara: huM kyAMno? kyAM mAro janma? yo saMpradAya? AvI kazI ja bhAMjagaDamAM paDatAM nathI. mAtra eTaluM ja kahyuM che ke huM devAnaMdasUri ma.no caraNakamalano sevakarUpI bhramara chuM ane e mArA ArAdhya guru che. kevI ladhutA naracaMdrAcArya mahArAjanI! dhanya ho.... mahAjyotirvida pUjyapAda sUri bhagavaMtanI niHspRhatAne! vaMdana ho pUjyazrInI jJAnagarimAne zatazaH jyotiSamArtaDa pa.pU. A.bha. naMdanasUrIzvarajI mahArAja sAheba tathA pa.pU. A.zrI azokacaMdrasUrijI ma.sA. [zAsanasamrATa samudAyanA] pUjyapAda nemisUri mahArAjAnAM navarano paikI eka jyotiSamArtaDa tarIke oLakhAtA pU. A. bha. zrInaMdanasUri mahArAjanuM nAma muhUrtamAnyamAM sarvazreSTha gaNAtuM. hAla bhale teo ApaNI vacce nathI, paNa te mahApuruSonAM jIvana gaurava levA jevAM che, emAM be mata nahIM. teo muhUrtamAM vikhyAta hatA ane Jain Education Intemational ucation Intermational Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 zreSTha koTinI vidvatA dharAvatA hatA. AvA mahApuruSonI khoTa sAle te nizaMka che ane eja samudAyanAM, AbAlavRddha sau jemane dAdA'nA hulAmaNA nAme bolAvatAM, evAM pa.pU. A.bha. zrI azokacaMdrasUri ma., je hAla thoDA samaya pahelAM ja divaMgata thayA, vartamAnakALamAM Thera TherathI vidvAna jyotiSIo jemanI pAse AvI, potAnI bhUlone sudhAratA ane navuM kaMIka pAmatA temaNe ghaNAM muhUrtone cokhkhAM karI ApyAM che. bhAratadivAkara, samayajJa, jyotiSazAstranipuNa 5. pU. A. bha. zrI guNasAgara sUri mahArAja gAma kaccha deDhiyAnA-bharayuvAvaye dIkSita thayA. alpakALamAM ja svaparanA samaya-AgamAdimAM pAraMgata thayA, dIkSAnA pAMcamA varSe upAdhyAya padane varyA. utarottara pragati karatA sUripadane varyA, bAda khUba ja zAsanaprabhAvanA karI bhAratavikhyAta banyA. sarvagacchanAM sAdhu-sAdhvI bhagavaMtomAM AdaraNIya sthAna pAmyA. temanA jIvanamAM je viziSTa prasaMgo banyA, teno huM pote (lakhanAra gaNi vIrabhadra sAgarajI ma.) sAkSI chuM. vAtAvaraNa gaMbhIra hatuM. kaccha (mAMDavI) jaina saMghanA padAdhikArIoe kIdhuM ke, mULanAyaka zAMtinAthadAdAnI prAcIna pyora sonAnI AMgI corAI gayela che. khUba tapAsa karAvI, chatAM patto khAto nathI. have badhI AzA ApanA para ja che. 10 divasa thayA. haju koI coranI kaDI ke keDI (pagadaMDI) maLatAM nathI. have zodhavA kyAM? Apa ja pharamAvo! pUjyazrI mauna rahyA. 5 miniTa bAda nAbhigaMbhIra nAde vadyA. 'bhAIo, ciMtA nA karazo. AjathI 7mA divase baporanA 12 thI 1 vAgyAnI vacce AMgInA mAla sAthe cora hAthohAtha jhaDapAI jaze. basa, saMghanA zrAvakone kaMIka kaLa vaLI. barAbara sAtamA divase te ja samaye cora muddAmAla sAthe maLI gayo. zrI mAMDavI jaina saMghanI dareka vyaktimAM 'aho Azcaryam!'no teja lisoTo phelAI gayo. harSanAda guMjI UThyo. kharekhara mahApuruSonI jJAnalIlA, daivI sAdhanA, daivajJa (jyotiSasAdhanA) akathya, avarNanIya hoya che. e bhUlavuM nahIM ke Aje paNa camatkAra sarjAya che, te camatkArane sarjanAra zuddha-sAttvika, sAdhaka ane nispRhaziromaNi hovo ati ati Avazyaka che, to ja durghaTanAmAMthI sva-parazrIsaMghane ugArI zake. 2. prasaMga :sAMjanAM 7-30 kalAke kaccha makADAmAM sAhebajI birAjamAna hatA tyAM bhUjapurano saMdha (padAdhikArIo) Avyo. pUjyazrI, bhUjapura gAme aMjanazalAkA 229 pratiSThA thavAnI che paNa zrIsaMgha upara bhAre upadravonI aganajvALA phelAI cUkI che ane zrIsaMgha saMkaTomAM gherAI cUkyo che. ApazrI to padhArazo ja, paraMtu ApanA je upAdhyAyajI ma. che emane paNa sUripade alaMkRta karI padhAro, jethI amArI upara AvanAra vighna TaLI jAya. sAhebajI, thoDI ja paLomAM badhuM samajI gayA, kAraNa pUjyapAdazrI nirNaya levAmAM pavanavegI hatA. dUraMdezItAnA teo pAradarzakasvAmI hatA. nirNaya levAI gayo. pU. upAdhyAya guNodayasAgarajI ma.sA.ne akhAtrIjanA divase AcAryapadavI ApavI. makaDA gAmamAM jinabhaktino mahotsava cAlato ja hato. akhila bhArata acalagaccha zrIsaMghanA adhikArIo pahoMcI AvyA. akhAtrIjanA dahADe eka mumukSunI dIkSA saMgAthe raMge caMge upAdhyAyazrIne sUripadathI abhiSikta karI pa.pU. A. bha. zrI guNodayasAgarasUri mahArAjAsAheba nAma ApI potAnA prathama paTTadhara tarIke sthApyA. kahevAnuM tAtparya e ja ke ghaDInA vilaMba vinA nirNaya levAI to gayo. sUripada jevI moTI padavI tathA svasamudAyanuM netRtva, potAno vAraso badhuM pUjyazrIe nUtanasUri bhagavaMtane soMpyuM. kevuM haze e muhUrta! ke je samaye pUjyapAdazrInA mastake vAsanikSepa thayo. Aje e acalagacchAdhirAja tapasvIsamrATa, paramamaunI, svasAdhanArata, puNyaprabhAvI AcAryabhagavaMtazrI guNodayasAgarasUri mahArAjA soLe kaLAe khIlyA hoya to tenI pAchaLa jo koI kAraNa hoya to, jarUra atItamAM DokiyuM karazuM to khyAla AvI jAya ke muhUrtaciMtAmaNi samA pUjyapAda guNasAgarasUri ma.sA. kema bhulAya? kharekhara, muhUrtanI nADIne parakhIne apAyeluM muhUrta mauktika banI caLakI UThe che. cirakALa sudhI sukhAnaMda Ape che. muhUrtane jANyA vinA ADedhaDa apAtAM muhUrto kumuhUrta banI motanA mukhamAM yA malInatAnA mahAraNyamAM dhakelI de che. jo muhUrtane parakhyA vinA apAya to khAlI saMklezanI rakhyA ja hAthe caDe che. kyAreka parakha vagaranuM muhUrta vakha (Poison) banI ApaNI paristhitine pachADI jiMdagIne pAyamAla karI nAkhe che. ghaNAM ghaNAM udAharaNo vartamAnamAM paNa jovA maLe che, jema ke kumuhUrtomAM thayelI dIkSA, pratiSThA ke pachI sAMsArika koIpaNa sthiti kevI khAnAkharAbI notare che. jyotiSacakra karmacakranI aTapaTI sApasIDI jevI eka gema che. ramatAM AvaDI jAya to rAjA banAvI de ane kyAMka gaDatholuM khAdhuM to raMka banAvatAM zaramAtI nathI. sIDI to saDasaDATa sopAna caDAvI de che, paraMtu sApa jo ekavAra DaMkha mAre to keTalA gabaDI paDAya, e kAMI nakkI nahIM, mATe graMtha bhaNatAM ke pachI teno sadupayoga karatAM paNa pAkI sAvadhAnI rAkhavI jarUrI che. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA korAthI paNa | | | | | | mULadeva rAjarSi devadattAe vAraMvAra mULadevane jugAra na ramavA samajAvyuM. chatAM na mAnyo jethI khUMvAra thaI ghara ane devadattAne khoI beTho. rakhaDatA jaMgalamAM mULadevane khAvA aDadanA bAkuLA maLyA temAMthI munine vahorAvI lAbha lIdho. te avasare devoe kahyuM he mULadeva! A bAkuLAe caMdanAne mokSa apAvyuM tema tame jugArano tyAga karIza to rAjya ne devadattA jarura maLaze. "dharmalAbha!'' "padhAro mAru AMgaNuM Aje pAvana thayuM.'' "zrAvikA! tamArA mATe banAvela nirdoSa bijorA pA-prabhuvIranI zArIrika zAMti mATe khapa che... 'gurudeva! supAtramAM e dravya paDaze tethI mane aparaMpAra harSa che. huM kRtArtha banI.'' --satI revatI prabhu mahAvIrane e auSadhathI Arogya prApta thayuM ane revatInA dAnane lIdhe revatIno jIva AvatI covIzImAM sattaramAM samAdhi nAmanA tIrthaMkara thaze. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA paramocca arihaMta upAsikA satI revatI Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R ko vibhAga-3 na kalA ane sAhitya : viziSTa darzana pazcima bhAratanAM jaina maMdirotI sthApatyakalA --zrI guNavaMta baravALiyA jaita mUrtividhAtanA pariprekSyamAM jaina tIrthaMkaronuM kalAvidhAta -Do. Ara. TI. sAvaliyA jaitotI sAMskRtika saMpatti jaita abhilekhonuM aitihAsika vizleSaNa --zrI nalinAkSa paMDyA Do. bhAratIbahena zelata gujarAtI sAhityamAM jaita sAhityasvAmIonuM pradAta --kokilAbahena siddhArtha bhaTTa * siddhArtha narahari bhaTTa gujarAtanA hastalikhita graMthabhaMDAro --Do. Ara. TI. sAvaliyA gujarAtatA madhyakAlIta itihAsatA saMskRta stroto -Do. bhAratIbahena zelata hastaprata pratiotI lipio -Do. bhAratIbahena zelata mathurA tagarI : itihAsa, sAhitya ane sthApatyatA pariprekSyamAM --pU.paM. zrI bhuvanasuMdaravi. ma.sA., pU.paM. zrIguNasuMdaravi. ma.sA gujarAtatAM sAMskRtika vikAsamAM jaitonuM pradAna -Do. mugaTalAla bAvIzI Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA AryarakSitasUri CHHAYA OY QUEUTRETTY bere cilAlIputra zreSThiputrI susamAna khUna karI krodhI cilAtIputre muninuM zaraNa lIdhuM. munie khUnI krodhI cilAtIne upazamaviveka saMvaranA trisUtro dvArA TUMko upadeza ApI samatA rasamAM parivartita karyAM. teno uddhAra karyo. mAtAjI! vaMdana AziSa Apo. suputra! tuM je adhyayana karI Avyo te saMsAravardhaka che. mATe huM bahumAnamAM na AvI. saMsAra ghaTADanAra dRSTivAdanuM jJAna jaldIthI prApta karI Ava ane AryarakSita tarata tosaliputra AcAryanA caraNamAM pahoMcI gayA, Agamone cAra ayogamAM ciraMjIva banAvanAra AtisUrijI 19mAM yugapradhAna hatA. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA kyAMthI Avyo A samatAbhAva! kyAMthI AvyuM sabhyazraddhAnuM tattva? kyAMthI janmI A mokSapadanI abhilASA! basa ekaja kAraNa pUrvabhavanuM vizuddha sAtri tene tapasaMyamanI zakti arpI gayuM. bhayAnaka pApothI mukta banI muktinI varamALA paheratAM cilAtIputranI vAta 414vimuktinI suMdara sukti rajU kare che. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 233 pazcima bhAradLAM janamaMdizenI thApatyakalA ane mahatva - guNavaMta baravALiyA gharakuTuMba ke vaMzavelAnI viziSTa vyakti harahaMmeza te-te kuTuMbamAM sadAya AdarapAtra ane smaraNIya hoya che. gAma ke zaherane sthApanAra-saMvardhana karanAra vyakti paNa sarvakALe prajAmAM avismaraNIya sthAnanI adhikArI banI rahe che, kAraNa ke te vyaktinI vicArasaraNI, Adarzo ane bhAvanAonI kalpanA tathA tene jIvanamAM utAravAno puruSArtha bhaviSyanI prajAne preraNA Apato hoya che. mANasa to tejaaMdhAranuM ajaba pUtaLuM che. ene lapasaNA aMdhArAmAM sarI paDatAM vAra lAgatI nathI. eve vakhate jIvananAM bahumUlya mUlyo mANasa sAme hoya to te temAMthI sArI preraNA pAmIne sAcI dizA pakaDI zake che. bhagavAnanI mUrti sthApavI ane enA nivAsa mATe maMdiranI racanA karavI, e AvI vRttimAMthI uddabhavelI ghaTanA che. pratyeka dharmamAM yuge yuge avatArI puruSo janmatA rahyA che. IzvaranA devatvane laIne avataranAra A devAMzoe mAnavajAtano uddhAra karyAnA silasilAbaMdha daSTAMto mojUda che. aneka dizAomAM phaMTAtA mAnavajIvanane yogya dizAmAM vALavAmAM A avatAro, tIrthakaro, payagaMbaroe jIvana khasyuM che eTale ja e sAmAnya mAnavI. karatAM mahAna che, bhagavAna che. evA mahAna AtmAno nivAsa paNa mahAna ja hovo joIe ne ! eTale to ApaNAM maMdiro, devaLo, derAsaro muThThI UMcerAM hoya che. enAM zikharo gAma-zaheranAM rAjamahAlayo karatAM UMcAM hoya che. vaLI, maMdira tarapha paga mUkato sAmAnya mAnavI A jagatanA trividha tApamAM amaLAto-athaDAto, deva pAse prArthanA mATe jato hoya che, zAtA pAmavA ane yogya preraNA levA jato hoya che, tyAre maMdira bhavya hoya eTaluM ja pUratuM nathI. e suMdara ane pavitra paNa hovuM joIe, to ja maMdiramAM paga mUkatAM mANasanI kaSAyavRttionuM zamana thAya che. maMdiranuM vAtAvaraNa ja mANasanI laukika kaMThAothI chUTakAro Ape che. eTale to prasannakara zilpAkRtiothI maMdironuM sthApatya alaMkRta karavAmAM AvyuM hoya che. Arasa, patthara, dhAtuo paranI adbhuta kotaraNI bhAvuka jIvane prasanna prasanna banAve che ane A lokanI viTaMbaNA, pIDA, jhaMjhALa, mathAmaNamAMthI chuTakAro apAvIne suMdara, zAMta, pavitra, a-laukika vizvamAM laI jAya che. Ama, maMdiro tenAM sthApatya-zilpane lIdhe anokhuM jIvanasaMgIta race che ane mAnavIne bhavyatA ane ramyatAno ahesAsa karAve che. zrI Ara. TI. sAvaliyA eka noMdhamAM lakhe che te mujaba rAjasthAna ane gujarAtamAM navAM rAjyonI sthApanA (10mI sadI) sAthe zAMtibharyA dhaMdhA karanArI jaina prajAe nagaronI jAhojalAlImAM sAro bhAga bhajavyo ne upayogI samAja tarIke paNa Adara pAmI. gujarAtanAM navAM pATanagaro vasyAM tyAre temAM AgaLa paDIne bAMdhakAmo karanAra jaina samAjo hatA. jaina dharmanA zrImaMto ane dAnavIroe devakA mAM potAnI saMpatti ApI cirakALano yaza prApta karyo che. Jain Education Intemational Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 jaina saMpradAyanuM eka sujJa kArya e che ke khaMDita thayela maMdira ke pratimAnI punaH pratiSThA karI tene upayogamAM laI zakAya che. AthI pUrvajoe karelAM kIrtikAryo sacavAI rahe che ane prajAnA kalAsaMskArane pUrti Ape che, A rIte zatruMjaya, Abu, giranAra, rANakapura vagere jaina prajAnA ja nahIM paNa bhArata varSanA kIrtidhvajamAM mojUda che. jaina maMdiranI racanAmAM dvAra, maMDapa, zRMgAracokI, nayacokI, gUDhamaMDapa, garbhagRha, toraNa, maMgaLacaitya vagere vibhAgovALo zilpavistAra che. raMgamaMDapanA staMbho para vividha vAgho sahita UbhI rAkhelI apsarAo, vidyAparIo, nartikAo, staMbho para samosaraNa tathA bhIMto ane chato para kotarelA RSabhadevanA jIvanaprasaMgo zilpakalAno vyApaka samAdara batAve che. A lekhamALA rajU karanAra guNavaMtabhAI baravALiyAno paricaya joIe. amarelI jillAnA khAMbhA gAmanA vatanI guNavaMtarAya mAdhavalAla baravALiyAe muMbaImAM sI.e. sudhI abhyAsa karyo. thoDAM varSo prekTisa karyA pachI hAla muMbaImAM TekSaTAila prosesa inDa.mAM pravRtta che. guNavaMtabhAIe dharma, adhyAtma, kavitA vagere viSaya para 40 jeTalAM pustakonuM sarjana-saMpAdana karela che. kAThiyAvADa sthA. jaina samAja ghATakoparanA mukhapatra sahita alaga alaga jaina saMsthAnAM pAMca jeTalAM megejhinanuM saMpAdana karela che. akhila bhAratIya sthAnakavAsI jaina konpharansanA maMtrI che. vizvavAtsalya ane saMtabAla evorDa phAunDezana amadAvAdanA TrasTI che, vizvavAtsalya prAyogika saMgha, muMbaInA TrasTI ane upapramukha che. 'vizvavAtsalya' mAsikanA taMtrI che. muMbaImAM keTalIka vyAkhyAnamALA ane parisaMvAda guNavaMtabhAInA pramukhasthAne yojAya che. phAra isTamAM siMgApora va.mAM jainadharma para temanAM saphaLa pravacana yojAyelAM. dharma ane adhyAtmanA viSayo para muMbaI dUradarzana para emanA vArtAlApa avAranavAra yojAya che. ghATakopara prerita saurASTrakesarI prANaguru jaina philosophikala liTararI risarca senTaranA guNavaMtabhAI onararI ko. orDineTara che jemAM jainadharmanA prAcIna graMtho paranuM saMzodhana ane prakAzananuM kArya, prAcInagraMthonI sI.DI.nuM kArya ane jJAnasatro yoje che. zrI saurASTra zrImALI sevA saMgha, bRhad muMbaI sthA. jaina mahAsaMgha, jaina adhyAtma sTaDI sarkala ghATakopara va. saMsthAo sAthe saMkaLAyelA che tathA cembara jaina saMghanA TrasTI, ghATakopara jaina saMghamAM sekreTarI tarIke sevA Apela che. arhama spIricyuala senTaranA TrasTI che. temanAM dharmapatnI DaoN. madhubahene hindI sAhityamAM saMzodhana kArya karI DokTareTa Ph. D. prApta karela che. dhanya dharA guMjana baravALiyAnA nAme temanuM dharma, adhyAtma uparAMtanA vividha viSayo para lakhANo muMbaI samAcAra, janmabhUmi, dazAzrImALI, jainaprakAza, zAsanapragati, dharmadhArA, jainasaurabha, vinayadharma va.mAM pragaTa thAya che. muMbaI samAcAramAM pragaTa thayela guNavaMtabhAInA lekhane 1997nA muMbaI jaina patrakAra saMgha zreSTha patrakAra evorDa'nuM prathama pAritoSika prApta thayuM che. ema.bI. baravALiyA phAunDezana, ceriTebala TrasTa dvArA teo holisTika helthakerane lagatAM prakalpo sAthe saMkaLAyelA che. zrI baravALiyAnI mahArASTra-gujarAtamAM jaina sAkSaronI prathama haroLamAM gaNanA thAya che. dhanyavAda. --saMpAdaka bhagavAna mahAvIra paranA saMgamadevanA upasargo AL ELECT Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 viSaya paricaya jaina dharme pazcima bhAratanI saMskRti temaja prAdezika pragati mATe ghaNo mahattvano phALo Apela che. girinagara eka kALamAM jaina dharmano majabUta killo hato. jaina dharma vacagALAmAM bauddha dharma jeTalo zaktizALI na hato paraMtu e kALanA rAjA maitraka ane sthAnika loko upara potAnI asara jarUrathI pADI hatI. jaina dharmanA astitva ane lokapriyatAe ApaNane AkoTAthI maLela jaina kAMsyamUrtio (pahelI tArIkha I.sa. chaThThI zatAbdI), kheDabrahmAthI maLela digaMbara jaina mUrti ane DhAMkathI maLela paththaramAM kotarela mUrtio temaja jaina sAhitya uparathI samajAya che. jyAre bauddha dharmanI lokapriyatA ochI thavA lAgI tyAre I.sa. 8mI sadInI AsapAsa jaina dharma lokapriyatAnuM zikhara sara karavA lAgyo. jaina dharmamAM mukhya be paMtha che. zvetAMbara ane digaMbara. gujarAtamAM zvetAMbara paMtha caDatI upara hato paraMtu gujarAtamAM ane rAjasthAnamAM e daramyAna digaMbara paMtha paNa lokapriya thato hato. I.sa. 783mAM jinasene vardhamAnamAM Avela pArzvanAthamaMdira (nannArAjA vasati)mAM hiravaMzanI racanA karI ane I.sa. 235 zilpasauMdaryakalAnuM yaMtra tatra sarvatra darzana sauMdaryakalAnI sAthe saMskAra-sarasvatInuM saMmilana mAtra A bhAratavarSanI dharmabhUmimAM ja sabhara paDyuM che. AMkha bharIbharIne nihALavA game tevAM manamohaka sauMdaryadhAmonI hAramALA ahIM che, to zilpasthApatya kalAne jIvaMta rAkhanArAM ArasapahANanAM seMkaDo jinamaMdiro ane mUrtio kharekhara to ApaNane A yuganuM darzana karAve che. jainoe kaLAnA nirmANane dharma mAnI protsAhana ApyuM ane potAnI saMpatti uttama sarjanakaLAmAM samarpita karI. citra-zilpasthApatya kaLAnuM AvuM vipula sarjana ane saMvardhana varSothI thatuM AvyuM che, tenuM darzana ApaNane tADapatromAM, prAcIna hastapratomAM, lAkaDA ke ArasamAM, pittaLa ke paMcadhAtumAM, hIrA-pannA ke sphaTikamAM, graMthabhaMDAro ke myujhiyamomAM, jinamaMdironI dIvAlo ke chata upara, thAMbhalA ke gokhalAmAM, praveza dvAre ke parikaramAM, A zilpa sauMdaryakalA yaMtra tatra sarvatra jovA maLe che. 931-32mAM hirasene paNa potAnA bRhat-kathAkoSanI racanA Aja maMdiramAM karI. prAcIna samayathI ThekaThekANe ApaNane jaina maMdirono ullekha maLe che. siMhavAhana aMbikA ke je zAsanadevI che. enuM maMdira giranAra parvata upara che ema hiravaMzapurANamAM ullekha che. digaMbaronuM eka mahattvanuM sthAna prabhAsa IsunI 8mI sadIthI thavA lAgyuM ane tyAM caMdraprabhunuM bhavyamaMdira hatuM. samayanI sAthe tyAM unnatapurA tarIke oLakhAtA pArzvanAthanA maMdirano umero thayo. eTaluM ja mahattvanuM bIjuM sthAna staMbhatIrtha (atyAranuM khaMbhAta) hatuM. rAjasthAnamAM ghaNAM mahattvanAM jaina maMdiro baMdhAyAM paNa kamanasIbe te maMdironA ullekha gujarAta jeTalA ApaNane maLatA nathI paraMtu evAM ghaNAM udAharaNo maLe che, jenAthI jainonI hayAtI sUcaka che. noMdhapAtra dAkhalAomAM bUdI najIka Avela kesorapuramAMthI I.sa. 5 mI sadInuM bhagnAvasthAmAM maLela IMTanuM jainamaMdira, temaja I.sa. 688nA kALanI kAyotsarga avasthAmAMnI vasaMtagaDhathI maLela be jinapratimAo, sAdhAraNa eja kALanI noMdiyA ane bhaTevAthI maLela pratimAo rAjasthAnamAM prAcIna kALathI jaina dharmanI hAjarI sUcave che. I.sa. 799mAM udyotanasUri racita kuvalayamALAe bhInamALa sthita jainamaMdirano ullekha kare che. cittoDamAM I.sa. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 dhanya dharAH anuyAyI kumArapALa, (I.sa. 1144-74) ke jenA guru hemacaMdrAcArya hatA eNe ghaNAM mahattvanAM sthaLoe kumAravihAra baMdhAvyA. emane potAnA guru mATe khUba ja mAna hatuM ane enI AjJAthI ThekaThekANe maMdiro baMdhAvyAM. A bAju rAjasthAnamAM paNa gurjara pratihArono utsAha vakhANavAlAyaka hato. nAgabhaTTa 1lAe potAnA guru yakSadattagaNinA mAnamAM potAnI rAjadhAnI jabAlIpurAmAM yakSavasati prasAda baMdhAvyo. A ja nAgabhaTTa sAMcora ke je satyapurAne nAme paNa oLakhAya che tyAM ene koratA ke korAMtamAM maMdiro baMdhAvyAM. pratihAra rAjA nAgabhaTTa 2-jA ane mihirabhoja paNa jaina dharmanA TekedAra hatA. pachInA samayamAM cahAmanA rAjAone jaino sAthe khUba sArA saMbaMdho hatA. raNathaMbhoranA jainamaMdira upara pRthvIrAja 1lAe sonAno kaLaza caDAvyo hato. emanA putro ane uttarAdhikArIone jaina dharma mATe mAna hatuM. kahevAya che ke emanA putra ane uttarAdhikArI vizAladeva vigraha rAjAe ajameramAM rAjavihAra baMdhAvela hatuM. I.sa. 1169mAM emanA putra pRthvIrAja rAjAe pArzvanAtha digaMbara jainamaMdira mATe gAma bakSisa Apela. nADola ke nADulAnA cahAmanAne paNa jaino sAthe sArA rAjasthAna (sAdaDI)nAM jinamaMdiro 8mI sadImAM jainamaMdira-haribhadrasUrijInA samayamAM baMdhAyela hatuM. jAlIharagacchanA zreyArthe aNahilapATaNanA ninaiyAe caMdrAvatImAM jainamaMdira baMdhAvela che. jayasiMhasUri potAnA dharmopadeza vihAraNamALAvRttimAM (I.sa. 859) nAgaura (prAcIna nAgapurA)mAM sthita jainamaMdirano ullekha che, taduparAMta ema kahevAya che jayasiMhanA guru kriSNAzrIe nAgora jaina maMdira baMdhAvyuM hatuM. I.sa. 10mI sadInI zarUAtamAM raghusene (jeno rAjavaMza spaSTa nathI) vAyavya gujarAtamAM Avela rAmasainyapura (rAmasena)mAM jinabhavana baMdhAvela. solaMkI rAjA mULarAja 1lAe (I.sa. 942-995) zvetAMbara paMthanuM mULanAtha jinadeve aNahilapATaNamAM baMdhAvyuM ane enA anuyAyI cAmuMDArAjA ane durlabharAjA jaina dharmanA khAsa TekedAro hatA. cAmuMDA rAjAe I.sa. 977mAM maMdirane dAna Apela. bhImadeva 1lA (I.sa. 1022-64) jaina AcAryo ane sAdhuone khUba mAna ApatA, temaja enA putro ane uttarAdhikArI paNa jaino tarapha udAra hatA. I.sa. 1084mAM karNadeva (I.sa. 1064-95)e TAMkavavI (TAkaDI)mAM jina sumatinAthanA maMdirane jamIna dAna ApI hatI. Aja paraMparA enA putra jayasiMha siddharAje cAlu rAkhI ane I.sa. 1140mAM aNahilapATaNamAM rAjavihAra temaja siddhapuramAM siddhavihAra baMdhAvyA. jainadharmanA eka moTA ' ' .'' na ja karI takazIkAmatuM dazya (nADolA) Jain Education Intemational Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 saMbaMdho hatA. I.sa. 1110 ane 1115mAM azvarAjAnA putra kaTuka rAjAe sevADInA mahAvIra maMdirane bakSisa ApI hatI. temaja nADulAnA cahAmanA rAjA AlhAnadeve I.sa. 1171mAM saMDerekA (sADerAva)nA mahAvIramaMdirane bakSisa ApI hatI. hasti kuMDI (hAthI kuMDI)nA rASTrakUTo jaina dharmanA kaTTara anuyAyI hatA. rivarmananA putra vidagdha rAjAe hastikuMDImAM I.sa. 917mAM zrI RSabhadevanuM maMdira baMdhAvyuM ane enA putra mammalAe eja maMdirane bakSisa ApI. mammalAnA putra ane uttarAdhikArI dhavalAe maMdirano jIrNoddhAra karAvI maMdira mATe kUvo khodAvyo. rAjAonI sAthe sAthe rANIo paNa dAnadharma karavAmAM AgaLa paDato bhAga letI hatI e rAjasthAnanI rANIoe karelAM dAna uparathI spaSTa thAya che. naDulAnI cahAmanA rANI rajanI manAladevIe potAnA be putro sAthe I.sa. 1132mAM naDulA gaMgIkA sthita mahAvIramaMdirane dAna ApyuM. I.sa. 1169mAM alhAnAdevanI patnI rANI aNahalAdevIe saMDerakAnA maMdirane dAna ApyuM. caMdrAvalInA paramArakuMvara dhArAvarSadevanI rANI zrRMgArAdevIe I.sa. 1197mAM jADolInA maMdirane dAna ApyuM. samarasiMhanI mAtA guhilArANI jaitalAdevIe I.sa. 1278mAM citrakUTamAM zrI pArzvanAthamaMdira baMdhAvyuM. parvatatI taLeTImAM ramya zobhA pAtharatuM jitAlaya-tADolA 230 jaita derAsara kalikuMDa tIrtha-dhoLakA jainadharmane phakta rAjAo ja madada karatA evuM na hatuM. maMtrIo, adhikArIo ane sAmAnya mANaso paNa maMdira, Azrama, pustakAlaya vagere banAvavAmAM chuTTe hAthe madada karatA hatA. Ano jvalaMta dAkhalo maMtrI vimalazAhano che. daMDanAyaka vimale I.sa. 1032mAM delavADAmAM AdinAtha maMdiranuM nirmANa karyuM, je Aje paNa potAnI suMdara ane nAjuka kotaraNI mATe vizvavikhyAta che. Aja vimale baMdhAvela bIjAM be maMdirono ullekha kavi mehA (I.sa. 1443) potAnI racanAmAM kare che, jemAMnuM eka maMdira zatruMjaya upara Avela vimalavasahI che to bIjuM kuMbhAriyAnuM che. solaMkI rAjA karNadevanA pradhAnamaMtrI zAMtue aNahila pATaNa ane karNAvatI (amadAvAda)mAM zAMtu vasatikA baMdhAvI. bIjA maMtrI muMjAle I.sa. 1093nI AsapAsa aNahila pATaNamAM muMjAlavasatinI sthApanA karI. Aja kALa daramyAna udayana maMtrI (I.sa. 1093)e paNa karNAvatImAM udayanavihAra ane staMbhatIrtha (khaMbhAta)mAM udayanavasatinuM nirmANa karyuM, eTaluM ja nahIM I.sa. 1119mAM dhavalakA (dhoLakA)mAM jina sImaMdharanA maMdiranI nirmiti karI. eja varSe maMtrI solaMkIe aNahila pATaNamAM solaMkIvastI baMdhAvI. soraThanA daMDanAyaka sajjane I.sa. 1129mAM giranA25rvata upara Avela prakhyAta neminAthamaMdiranuM nirmANa karyuM. kumArapALanA maMtrI pRthvIpAle aNahila pATaNamAM Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 kAcato caMdaravo-sumatitAthatuM jaita maMdira taLAjA sthita vanarAja vihAra, delavADAnA vimalavasahI temaja caMdrAvatInA nimnayAmaMdiramAM maMDapo umerAvyA. navAM maMdironI sAthe jUnAM maMdirono jIrNodvAra temaja enI jagyAe navAM maMdiro paNa baMdhAtAM hatAM. I.sa. 1156nI AsapAsa udayana putra maMtrI vAgabhaTTe zatruMjaya sthita jUnA AdinAtha maMdiranI jagyAe navuM maMdira baMdhAvyuM ane I.sa. 1167mAM dhoLakAnA udayanavihAramAM vadhAro karyo. enA bhAI AmrabhaTTe I.sa. 1166mAM bhRgukaccha (bharUca)mAM Avela zakuni caityanI jagyAe navA bhavyamaMdiranuM nirmANa karyuM. dhArmika kAryo karavAnA utsAhI be vAghelA guNavAna bhAIo vastupAla ane tejapAla emaNe karela kAryo ane dAna mATe prakhyAta che. evI mAnyatA che ke emaNe 50thI vadhAre maMdironuM nirmANa karela che, jemAMnAM noMdhapAtra che-zatruMjaya upara sthita vastupAle baMdhAvela AdinAtha maMdira, sAmeno indramaMDapa ane bIjAM 6 maMdiro, vastupAlavihAra (I.sa. 1231), giranAraparvata paranuM pArzvanAthamaMdira, dhoLakAnuM zatruMjaya ane karNAvatImAM naMdIzvaradvIpa caitya, dhoLakA, giranAraparvata, delavADA (I.sa. 1232)mAM neminAthamaMdira ane prabhAsamAM AdinAthamaMdiranuM nirmANa karyuM. uparAMta potAnA pitAnI yAdamAM aNahilapATaNamAM asarAjavihAra ane mAtA kumAradevInI Jain Education Intemational yAdamAM darbhAvatI (DabhoI) ane kembe (khaMbhAta)mAM eka eka maMdira baMdhAvyuM. dhanya dharAH bhadrAvatInA jagaDuzA ane mAMDavagaDhanA pethaDazA e beu utsAhI hatA ane anukrame DhAMka, vardhamAna, zatruMjaya ane prabhAsa, dhavalakA (dhoLakA), saMkalpapura (salakSaNapura) ane zatruMjaya upara maMdironI nirmiti karI. saMzodhana mujaba rAjasthAnamAM I.sa. 8 thI 10 zatAbdImAM gujarAtathI vadhAre jaina maMdirone dAna maLela che paraMtu 10mI zatAbdI pachI gujarAtanA jaina kSetramAM vadhAre kArya thayuM che. jaina dharma vizvakartAmAM mAnyatA rAkhato nathI, eTale enAM maMdiro paNa 24 tIrthaMkaromAMnA koIpaNa eka ke enAthI vadhArene arpaNa karela hoya che. RSabha, neminAtha, pArzvanAtha ane mahAvIra e 24 tIrthaMkaromAMthI sahuthI lokapriya che. e emanAM maMdironI saMkhyA parathI jaNAya che. enA pramANamAM ajitanAtha, zAMtinAtha ane saMbhavanAtha, caMdraprabhunAM maMdiro ochAM che ane bhadrAvatI tIrtha Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 239 mAnyatA pracalita che ke mahAvIra bhagavAnano garbha brAhmaNI devAnaMdAnA peTamAMthI kSatriyANI trizalAnA peTamAM naigamazIe ja badalyo hato. A kathA zvetAMbara sAhityamAM ghaNIvAra maLe che ane pazcima bhAratanAM maMdiromAM ghaNI jagyAe AnuM rekhAMkana thayuM che. maMdironA nirmANakAryamAM moTe bhAge sthAnika vastuono ja upayoga thayo che. ArasapahANa ane senDasTona e be vastuo pazcima bhAratanA maMdiranirmANamAM vadhAre lokapriya hatIemAM eka apavAda che giranArasthita neminAthanuM maMdira ke je kALA besolTanA paththarathI baMdhAyela che. anukULa vAtAvaraNa jagyAnuM dhArmika mahattva e badhI vAtano khyAla bAMdhatAM vicAratAM, dhArmika mahattva prApta thavAnAM aneka kAraNo che. nIce Apela jagyAone jaina loko potAnuM tIrthakSetra mAne che (1) tIrthakaranuM janmasthAna samukha darzana bhadrezvara (kaccha) (2) tIrthakare je sthaLe saMsArano tyAga karyo hoya ane tapazcaryAno prAraMbha karyo hoya. bAkInA tIrthakaronAM maMdiro nahIvatu ja maLe che. maMdironI (3) jyAM jyAM tIrthakaroe moTI tapazcaryA karI hoya. AjubAjumAM 24, 52, 72 ke 84 devakulikAo hoya che, (4) tIrthakarane jyAM kevaLajJAna prApta thayuM hoya. jemAM bIjA tIrthakaronI mUrtio sthApI emane mAna apAya che. AnA pachInA vargamAM zAsanadevatA je tIrthakaronA sevako che (5) tIrthakarane jyAM mokSaprApti thaI hoya. yakSa-yakSiNInA rUpamAM eno samAveza ApaNe daravAjA upara (6) jyAM AcAryo ane munioe nivAsa karyo hoya ane ghaNIvAra mULanAyakanI pratimAjInI nIce joIe chIe. AmAM - nirvANa prApta karyuM hoya. paNa aMbikA ane cakrezvarI e pazcimabhAratamAM vadhAre lokapriya (7) e jagyA ke je maMdira ane mUrti mATe prakhyAta che. maMdira che ane pramANamAM yakSa sAthe vadhAre maLe che. hiMdudharmanI jema ja e suMdaratA, suzobhana, bArIka kotaraNI ke mUrtinI suMdaratA ahIM paNa 16 vidyAdevI, 8 dikSAla, lakSmI, sarasvatI, athavA to koI camatkArika ghaTanAne lIdhe prakhyAta thAya che. vinAyaka, naigamaizI, vidyAdhara, kinnara ane pratihAra badhA ja digaMbara A pavitra sthAnone be vargamAM vibhAjita kare hAjara che. sAdhAraNa rIte A badhAMnI mUrtio ApaNane maMdiranI che-siddhakSetra ke jyAM jina athavA munine nirvANa prApta thayuM hoya dIvAlo upara temaja koIvAra chata upara maLe che. lakSmI ane athavA to atizaya kSetra ke je amuka kAraNosara pavitra che. A sarasvatI e mahattvanuM sthAna dharAve che. AmAM paNa lakSmInI vibhAjana zvetAMbaramAM nathI maLatuM-I.sa. 14mI zatAbdImAM mUrti sarasvatI karatAM vadhAre pramANamAM maLe che. AbunA racAyela zvetAMbaranA vividha tIrthakalpa ke jemAM bhAratabharanAM jaina vimalavasahImAM to eka AkhI chata-chajjA gajalakSmI mATe che. vinAyakanI mUrti ochA pramANamAM maLe che paraMtu 8 dipAlo tIrthonuM varNana che e A bAbatamAM cUpa che. potAnI dizA pramANe maMdiranI dIvAlanA khUNAo upara vipula zatruMjaya, giranAra, tAraMgA e vastIthI dUra zAMta pavitra pramANamAM maLe che. vAtAvaraNamAM hovAthI ghaNA prakhyAta thayA ane khUba mahattvanAM sthAna banI gayAM jene lIdhe ahIM dAna paNa khUba maLela. Abu zakra (I)nA sevaka naigamazI e khUba lokapriya che. evI parvatano to lAMbo dhArmika itihAsa hovAthI tyAM paNa ghaNAM jaina Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 dhanya dharAH maMdiro baMdhAyAM. rAjanaitika kendra hovAthI ghaNI jagyAe hiMdujaina maMdironuM nirmANa thayuM-vyApAranA rastA upara paNa maMdiro baMdhAyAM. jainamaMdirono vicAra karatAM ja najara sAme vizvavikhyAta delavADA, rANakapura ke kuMbhAriyAnAM maMdiro ja kare che ane e sAthe ja manamAM praznonI hAramALA zarU thAya che-pazcima bhAratanuM jaina maMdira zuM che ? enI racanA zuM che ? ane emAM khAsa jaina evuM zuM che ? AgaLa jaNAvyA pramANe zarUAtanAM badhAM ja maMdiro lagabhaga sarakhAM ja hatAM. 8mI sadImAM jaina AgamanI lIpimAM racanA thaI paraMtu hajI zilpano vikAsa thayo na hato. samayanI sAthe sAthe jaina loko ane dhArmika vidhinI jarUriyAta pramANe zilpazAstrano vikAsa thato gayo ane 13mI sadInI pachI ApaNane jaina maMdiranI jadI racanA najara sAme AvI ke je jaina zilpa tarIke oLakhANI. pazcima bhAratanAM jaina maMdiro zilpa ane suzobhanamAM samRddhithI chalakAya che. lagabhaga badhAM ja maMdiro aMdarathI to khUbaja suMdara rIte kotaraNI ane nakazIthI zaNagArelAM che. A zilpo-enI zailIthI ApaNane e maMdirano samayakALa TharAvavAmAM madada kare che. delavADA, rANakapura, kaMIka aMze kuMbhAriyA A badhAM maMdironI kotaraNI ane zilpakAma-koI paNa pravAsI mATe AnaMdadAyaka che. A zilpo dhArmika ane paraMparAgata mUrtio to che ja paraMtu sAthe enI nAjuka kotaraNIkhAsa karIne enA goLAkAra zarIranA jhINA vaLAMkamAM kalAkAranuM kauzalya kharekhara vakhANavAlAyaka che. ArasapahANanAM maMdiro ghaNI vAra ekadhArA nIrasa lAge che ane ghaNIvAra viparIta TIkA pAmela A maMdiro ApaNA bhavya bhUtakALanAM ajAyabIbharyA suMdara vAstu hatAM. ghaNI jagyAe sthapatie judA zeDavALA paththarane pasaMda karyA jenAthI zilpanI suMdaratAmAM to vadhAro thAya che paraMtu prakAza ane aMdhArA (lAiTa enDa zeDa)nI racanAthI A mUrtinI suMdaratAmAM jANe cAra cAMda lAge che. suMdara nAjuka nakazIvALAM toraNa, jhINavaTabharyuM kotaraNIkAma, suMdara zilpa ane manane zAMti ApatuM zAMta AhalAdaka vAtAvaraNa A badhAnI asarathI pravAsI potAno thAka visArI manamAM eka prakArano saMtoSa laIne ja pAcho phare che. pazcima bhAratanAM jaina maMdiromAM judA judA prakAranAM zilpo maLe che. A zilpone ApaNe 6 vibhAgomAM vibhAjita killo maLe che. A killone ApaNe te vibhAgo karI zakIe chIe. - pahelA vibhAgamAM ApaNe jinamUrtiono samAveza karazuM-jainamaMdira paNa hiMdudharmanI jema ja eka athavA enAthI vadhAre tIrthakarane arpaNa karela hoya che. A tIrthakaro-je khUba pUjya ane priya che e zAstromAM varNavela varNana pramANe ja pUrNa goLAkAramAM e samayanI prAdezikazailI ane dhArmika mata pramANe ja kotarAya che. jina bhagavaMtanI mUrtio phakta garbhagRhamAM ja maLe evuM nathI. maMDapomAM, devakulikAomAM, lalATabiMba ke linTelamAM, chata ke chajjA upara paNa jina bhagavaMtanI mUrti hoI zake che. gokhalAmAM to lagabhaga jinabhagavaMtanI ja mUrti hoya che. zikhara ke thAMbhalAo upara to jina mUrti nathI hotI paNa apavAdarUpe koIvAra maLe che evI ja rIte parasALanI dIvAla upara koIka vAra jinamUrtio maLe che. jina bhagavaMta lagabhaga padmAsanamAM beThelA ke pachI ekadama sIdhA ane dhyAnamudrAmAM hAtha athavA to kAyotsarga mudrAmAM UbhelA maLe che. jinabhagavAnanI mUrti zvetAMbaranI hoya to phakta nIcenuM ja vastra hoya che ane digaMbaranI hoya to pUrNa vivastra ja hoya che. mUrti upara koIvAra chatra hoya, zaNagArela parikara-prabhAcakra hoya che, jemAM haThIbhAInI vADInA derAsaro AgaLano bhAga-amadAvAda Jain Education Intemational Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 moTI khAkhara (kaccha) jinasevako, camaradhArI, hAthI, makara ke vyAlA jevAM pazuo ke ghaNI vAra UDatI AkRtio ane bAjumAM yakSa-yakSiNIo paNa hoya che. pArzvanAtha bhagavAnanA zira upara phaNAnuM chatra hoya che. AnI pAchaLa eka daMtakathA che. parikara upara ghaNIvAra bIjA jina bhagavaMta hoya che, jenAthI mUrtine nAma maLe che. dA.ta. jo mUrtimAM kula traNa tIrthaMkara hoya to e mUrti tritIrthI, pAMca hoya to paMcatIrthI, jo 24 hoya to covIsI tarIke oLakhAya che. jinamUrti upara lAMchana ke cihna hovuM jarUrI che. nahIM to e kyA tIrthaMkaranI mUrti che te oLakhavuM khUba muzkela paDe che, kemake jaina mUrtizAstramAM pratyeka tIrthaMkaranAM kaMI viziSTa lakSaNo nathI. I.sa. 14mI sadI pachI mUrtio lagabhaga eka sarakhI ja banatI hatI ane enA vikAsano abhyAsa karavo e muzkela thaI gayuM. ghaNIvAra maMdiramAM mULanAyakanI mUrti maMdiranI nathI hotI paraMtu bIje ja kyAMyathI maLela mUrti paNa sthApelI hoya che ane Ane lIdhe mULa maMdira kyA tIrthaMkaranuM hatuM e nakkI karavuM muzkela thaI jAya che. jainazAstromAM kathAno vipula khajAno chupAyelo che, A kathA-prasaMgo jainamaMdironI chato upara temaja dIvAla upara 241 kotaravAmAM Ave che ane lokone enuM jJAna prApta thAya che, to bIjA prakAranAM zilpomAM A kathAprasaMgovALAM zilpo sthAna pAme che. A vargamAM tIrthaMkaronA paMca kalyANaka-eTale ke tIrthaMkaranA AyuSyanA pAMca mukhya prasaMgo-cyavana, janma, dIkSA, kevaLajJAna ane nirvANa khUba ja lokapriya che. ghaNAM maMdiromAM ApaNane judA judA tIrthaMkaronAM paMcakalyANaka kotarelAM jovA maLe che. kuMbhAriyAnA maMdiramAM AnI khUba ja suMdara kotaraNI ApaNane dekhAya che. A uparAMta upasarga, bhAvaMtarA eTale jiMdagInAM dRzyo, 24 tIrthaMkaro bhUta, vartamAna, bhaviSyanAM mAtA-pitA, AcAryo, emanA ziSyo, kRSNajanma, ArdrakumAranI kathA, bharata- bAhubalInI laDAI, kRSNe karelA kAlIyamardana, samudramaMthana, gokuLamAM kRSNa, temaja rAmAyaNa-mahAbhArata vageremAM bharata bAhubalInI vagere ema ghaNI kathA ApaNI AMkha sAme tAdeza thAya che. AbunA maMdiramAM laDAI AkhA chajjAmAM kotarela che. daivatvavALA-eTale ke yakSa-yakSiNI, vidyAdevI, dikpAla, pratihAra, vinAyaka, sarasvatI, lakSmI, gaNeza, nRsiMha, viSNu, vIrabhadra, gaMgA, yamunA vageree trIjA prakAranA zilpamAM Ave che. jo ke jainamaMdiromAM gaMgA-yamunA khAsa karIne maLatAM nathI. A zilpo ApaNane garbhagRhanI bahAra potAnAM cihno sAthe hoya che. A zilpo padmAsana, lalitAsanamAM beThela ke prabhaMga athavA tribhaMgamAM UbhAM hoya che. ghaNI vAra nRtya paNa karatAM hoya che. A zilponAM aMga upara khUba moTA pramANamAM dAgInA hoya che, jemake mukuTa (kadaMDa athavA kirITa), kAnamAM karNaphUla vagere. gaLAmAM judI judI jAtanI mALAo, hAthamAM kaDAM, poMcI, kamara, paTTo, kaMdoro, jhAMjhara vagerethI zaNagArela che. judA judA prakAranA dAgInA suMdara rIte kotarela che. cothA prakAranAM zilpomAM apsarAno samAveza thAya che. A svargIya apsarAonI mUrti haMmezAM suMdara hoya che, jenAM aMga upara bharapUra dAgInAo che ane enI kalpanApUrvaka kotaraNI karela che. e judA judA AkarSaka aMgasthiti (pojha)mAM maMdiranI aMdara-bahAra beu jagyAe maLe che. kuMbhAriyAnA maMdiranI dIvAla paranI apsarAo to kArIgarInA kauzalyano eka uttama namUno che. kArIgaranAM kalAkauzalyano khyAla ApaNane enA bharAvadAra nitaMba, pAtaLI lacakadAra kamara, bharelI chAtI ane laTakALA dekhAva parathI Ave che. kalAkAranA bArIkAIbharyAM avalokana ane kotaraNIne dAda devI joIe. vidyAdhara, kinnara, naigamezI e badhA pAMcamA prakAranAM Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 zreNIbaddha zikharIo vacce AgavI adAmAM UbhelA zikharothI susajja tANAtIrthanuM suramya jinAlaya zilpomAM Ave che. vidyAdhara eTale manuSyanA rUpamAM alaukika zaktivALA deva, kinnara ane naigamezIe meLavaNI (kaMmprIjhiTa) AkRti tarIke kotarela hoya che. naigamezIne sAdhAraNa hiraNanA mukha sAthe dekhADe che. zvetAMbara mAnyatA pramANe bhagavAna mahAvIranA garbhano pheraphAra brAhmaNI devAnaMdAnA peTamAMthI kSatriyANI trizalAnA peTamAM naigamezIe ja karelo. kinnaro eTale manuSyanA dhaDa ane pazu ke paMkhIonA moDhA sAthenA jIvo A lagabhaga zaNagArelA moTIphamAM UDatA ke emAMthI nakazI rUpe nIkaLatA dekhADe che. chaThThA prakAramAM paracUraNa viSayono samAveza thAya che. AmAM sAmAnya strI-puruSo, pazu-paMkhIo, kIrtimukha, nAga, vyAlA, makara vagereno samAveza thAya che. manuSya enA sAdhAraNarUpamAM e samayanA jhaverAta temaja kapaDAMthI zaNagArela dekhADe che. makara e sAdhAraNa rIte toraNa sAthe saMkaLAyela che. mUrtizAstranI vAta karIe to hiMdu devatAonI mUrtio pramANe ja jaina devatAonI mUrti taiyAra thAya che. pArzvanAtha ke je phaNA sAthe ane RSabhanAtha ke je karNAnta ghUMgharALA vAMkaDiyA dhanya dharAH vALa sAthe kotarela che enA sivAya bAkInA 22 tIrthaMkarane emanA lAMchana ke cihna sivAya oLakhavA muzkela che, paraMtu lAMchana dekhADavuM e samayanI sAthe sAdhAraNa vAta thaI gaI hatI, eTale jaina bhagavaMtane oLakhavAnuM kAma saheluM thaI gayuM. jina mUrtio sivAya-yakSa-yakSiNI, 16 vidyAdevI, ATha dikpAla, sarasvatI, lakSmI, vidyAdhara, naigamezI, vinAyaka, kinnara, gaMgA, yamunA, devI zrI ane aSTamaMgala (ATha mAMgalika vastuo) jemake sAthiyo, zrIvatsa, naMdAvarta, vardhamAnaka, bhadrAsana, kaLaza, darpaNa, mInayugma A sarvasAdhAraNapaNe jaina maMdiramAM maLe che. jaina mUrtizAstramAM mUrtinAM Ayudho bAbata eka mata nathI. ghaNI devIo emanAM prakhyAta AyudhothI tarata ja oLakhAI jAya che, jemake devI aMbikA-e haMmezAM AMbAnA jhADa ane bALaka sAthe saMkaLAyela che, jyAre cakrezvarInA hAthamAM cakra hoya che. vajrakuMzInA hAthamAM cakra ane paroNI, vajrazRMkhalAnI sAthe sAMkaLa, mahAjvAlAnA hAthamAM kuMbha-A sAmAnya Ayudho che. vidyAdevI ane yakSiNIonA hAthamAM ghaNIvAra sarakhAM ja Ayudho hovAthI emane oLakhavAM khUba ja muzkela thaI jAya che, paraMtu jina bhagavaMtanI sAthe emanA sevaka tarIke yakSa-yakSiNI Ave che tyAre emane oLakhavA sahelAM thaI jAya che. jainamaMdiromAM videvI mahAvidyAdevIonI AkRti khUba sAdhAraNa vAta che. A vidyAdevIo eTale rohiNI, prajJApti, vajrazRMkhalA, vajrakuMsI apraticakrA, naradattA, kAlI, mahAkAlI, gaurI, gAMdhArI, mahAjvAlA, mAnavI, vairoTayA, acchuptA, mAnasI ane mahAmAnasI. A badhI vidyAdevIone potAnuM vAhana che, paNa koI jagyAe A vAhana badalAyeluM paNa dekhADe che. dA.ta. vairoTayAnA vAhana tarIke lagabhaga baLada hoya che paraMtu ghaNI jagyAe enA vAhananA raMga maMDapanI chata upara brekeTa mUrti tarIke ane korIDoramAM paNa A badhI ja 16 devIo kotarela hoya che. AThe dizAnA rakSaka dikpAla paNa hiMdumaMdiranA dikpAlanI sarakhA ja che. kuMbhAriyAnA neminAthamaMdiramAM badhA ja eTale 8 dikpAla enA dizAnA sthAna pramANe barobara kotarelA che. Ama ApaNane kubera ane izAna e izAna khUNAmAM, indra ane agni e agni dizAmAM, yama ane niruti e naiRtya dizAmAM to varuNa ane vAyu e vAyavya dizAmAM maLe che. A dikpAla sAdhAraNa rIte emanAM vAhana sAthe kotarela Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 43 hoya che. vimalavasahI maMdiramAM yama e lekhana-kalama sAthe kotarela che je eka asAdhAraNa rajUAta che. vidyAdhara lokapriya hovA chatAM mUrtizAstramAM enuM mahattva eTaluM nathI. lagabhaga cha-chajjA upara nahIM to brekeTa mUrti tarIke hoya che. naigamezIne haMmezAM hariNamukhavALo dekhADAya che- je rIte hiMdumUrtimAM hoya che. paMcakalyANanAM dazyo lagabhaga badhe ja sarakhI rajUAta pAmela che. cyavanakalyANakamAM jinamAtA satelAM dekhADAya che ane enI bAjumAM 14 zubha vastuo ke je enA sapanAmAM dekhAya che te mUkela hoya che. janmakalyANakamAM zakra (indra)nA khoLAmAM tIrthakara besela che ane ene snAna karAve che, dIkSAkalyANakamAM jina potAnA vALa kheMcatA ane kAyotsarga mudrAmAM dekhAya che jyAre samavasaraNanI racanA e jJAnakalyANakanI rajUAta kare che. nirvANa kalyANakamAM tIrthakara samavasaraNanI madhyabhAgamAM dhyAna mudrAmAM beThelA dekhADe che. zarUAtanA kALamAM mUrtizAstra pramANenAM zilpo spaSTa dekhAya che ane pachI madhyayugamAM lagabhaga eka sarakhI ja mUrtio jovA maLe che. pachI to paraMparAgata zAstra pramANenAM zilpo kotarelAM maLatAM nathI. bAkInAmAM paracUraNa mUrtio ja vadhAre che. mULanAyakanI pratimA sivAya bIjI mUrtionI suMdaratA ochI thatI jAya che ane enAM kada ane bIjI vigatomAM paNa ghaTADo thato gayo che. vaLAMka rahyA che paraMtu enI ane goLAkAranI mohakatA khovAI gaI che. dhAtu pratimA prAcInakALathI bhAratamAM dhAtu upara kAma karavAnI kaLA pracalita che. vaidika AryAnAM ghara ane pUjA mATe Ayasa (kadAcita tAMbu)nAM vAsaNa banAvatAM temaja sonAnA alaMkAra paNa vAparatA. kAcIdhAtu gALavA bhaThThIno upayoga karatAM. I.sa. 12mI sadInA vAsunaMdI, potAnA zrAvakAcAramAM kahe che ke "tIrthakara ane siddha ke AcAryanI mUrti zAstramAM kahela (padimU-lAkhana-vidhi) vidhi pramANe ratno, sonu, maNi, cAMdI, pittaLa, motI ane paththaramAMthI banAvavI." "vAsubiMdu potAnA pratiSThA pathamAM uparanI yAdImAM sphaTikano umero kare che." jinanI nIce moTI kamaLa-beThaka ane enA UcA UThatA kamaLavALI mUrtinI ghaNI prazaMsA thAya che. digaMbara lekhaka asaradhArA (I.sa. 12mI zatAbdI) sonA, cAMdI, pittaLa ke kAMsya temaja ratno, paththara ane lAkaDAno upayoga mUrti banAvavA mATe karavAnuM kahe che. madhyayuganA jaina sAhitya jemake AcAra dinakara (I.sa. 14mI zatAbdI)mAM jemAMthI mUrti banAvI zakAya evI moTI yAdI Apela che. enA pramANe ApaNe sonAnI mUrti, cAMdI ke tAMbAnI mUrti banAvI zakAya, paraMtu kAMsA, sIsA ane patarAnI mUrti na banAvI zakAya. koIvAra pittaLa vAparI zakAya paraMtu mizra dhAtu na vaparAya. pustakamAM hajI kahyuM che ke dhAtu ke konI mUti jA tUTI jAya to enuM samArakAma karIne pUjAmAM vAparI zakAya che, paraMtu lAkaDA ke paththaranI mUrti jo tUTI jAya to enuM visarjana karavuM enuM samArakAma karI pUjAmAM vAparavI nahIM. gurunI gerahAjarI daramyAna enI nizAnInI sthApanA karavA jainazAstra anuyogadvAra kahe che ke "nizAnI lAkaDAnI (kathakammA), citrakAma (citkAma), plAsTara (lepakAma), phUla athavA gUMtheluM (gaMthimA) athavA kapaDAnI (vedImA) athavA bharelA kAsTa (purimA), athavA ThokIne banAvela (samardhamA) dhAtu kAmanI hovI joIe." haribhadra enI upara TippaNa karatAM kahe che ke "purimA eTale bharimana, eTale ke pittaLanI mUrti jenA ghATanI aMdara polANa che." (purimA bhasmina) sAgarabharatI kaDibrItA pratimA (vata). AnA uparathI sApha thAya che ke purimA-bharimA e losTa veksa rItathI banAvela mUrtine ja saMbaMdhita che ane haribhadra hajI AgaLa kahe che ke emAM kora jaina dhArmikazAstromAMthI eka aMga 'nAyAdhammakahA'mAM rAjagRhanA beMkaranI citragelerIno ullekha che. emAM kahela che ke A lAkaDA (kathAkama), sTako (poSakammA) ane plAsTarakAma (lepakAma), phUla ane chAba (gaMthimA), bharela, polI ane nakkara DhIMgalIo (purimA-bharimA), kapaDAMnI mUrtio (veSTimA) ane ThokelI mUrtio (samardhayA)thI suzobhita che. A zAstramAM rAjakumArI mallinI moTI sonAnI mUrtino ullekha che ke je pachI tIrthakara thayAM. A mUrti polI hatI ane emAM ana bhareluM hatuM ene saDAvavAmAM AvyuM hatuM. Ano mallie khUba suMdara upayoga karyo. potAnA hAthanI mAgaNI karanArane mallIe A udAharaNa dvArA samajAvyuM ke jema mUrti bahArathI suMdara che paraMtu aMdaranA saDelA annane lIdhe kharAba vAsa Ave che ane pAse koI jaI zakatuM nathI ema ApaNuM Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 dhanya dharAH zarIra bhale suMdara hoya paraMtu enI aMdara paNa nAzavaMta vastuo ja bharI che. aitihAsika kALanI dhAtupratimAonI pArzvanAthanI jUnI mUrti che je hAlanA chatrapati zivAjI vastusaMgrahAlaya-muMbaImAM che. enA avayavo lAMbA ane pAtaLA che, cahero purAtana ke jene jUnA TerAkoTAnI mUrtionA ke harappana nRtyAMganA sAthe sarakhAvela che. uttarabhAratamAM IzunI zarUAtanI sadIonI kAMsya dhAtunI mUrtio bahu ochI che. kRSANakALa daramyAna dhAtu kAmanI mAhitI, bihAranA bakasara pAse Avela causA ke jyAMthI dhAtu mUrtiono saMgraha maLyo che, (hAlamAM paTanA saMgrahAlayamAM che emAMthI maLe che) eno samaya che I.sa.nI pahelI-bIjI zatAbdIthI cothI zatAbdI sudhIno. badhI ja mUrtio nagna tIrthakaranI che. e uttara bhAratanA dhAtupratimAnA abhyAsanI khAlI jagyA pUrI kare che ane emAMnI traNa mUrtio gAMdhArakALanI asara dekhADe che. dharmacakra e khUba ja rasaprada che. pArzvanAthanI mUrti I.sa. pUrve 1lI sadInA kALamAM mUkI zakAya cakezvarI devI jaita-derAsara(navuM derAsara) vaDanagara pazcima bhAratamAM A zailI I.sa. pamI sadIthI zarU thaI ke jenuM sUcana AkoTAnI jIvaMtasvAmInI mUrtithI maLe che, jeno samaya I.sa. 500nI AsapAsa che. gaLAnI rekhA, hAtha ane mukuTa e badhAM vahelA guptakALanAM che. dhotInA madhyabhAgamAM pATalI ane UDatA cheDA che ane e zAmaLAjInI paththaranI zivamUrti karatAM ochuM pAradarzaka che. RSabhanAthanI kAMsyamUrti je jinabhadra vAcanArthe sthApita karI hatI e paNa guptakALanI AkoTAthI ja maLela che. eno samaya I.sa. 500-pa40nI AsapAsano che, je gupta zailIthI thoDI navInatA dekhADe che. pazcima bhAratanI bIjI eka pahelI mUrti e nAgezvarI sthApita jIvaMtasvAmInI UbhI mUrti che, jenA peDesTala upara lekha che, jemAM I.sa. 500nA zabda dekhAya che. e paNa AkoTAmAMthI maLela che. sIrapura (M.P.) mAM, muni zrI jinavijayajInA saMgrahamAM Avela suMdara tArAnI mUrti I.sa. 900nI che ane guptakALa pachInA uttarabhAratanI uttama kArIgarInA benamuna namUnA che. mahArASTranA AkolA jillAnA rAjanApura khInakhInImAMthI ghaNI jaina kAMsyamUrtio prApta thaI che. jalagAMva jillAnA cahAraDI gAmamAMthI maLela covIsInI mUrti, je hAlamAM chatrapati zivAjI mahArAja vastusaMgrahAlayamAM che ane jenI sthApanA jalavRddhamAMnA caMdrakuLanA pradyumna AcAryanA ziSya karI hatI e rASTrakUTakAmano uttama namUno che. jaina maMdira-taLAjA Jain Education Intemational Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 245 osiyA osavAla vANiyAnuM janmasthAna osiyA e jodhapura vAyavyamAM 66 ki.mI. dUra Avela nAnuM paNa suMdara raLiyAmaNuM gAma che. jodhapura-phAlodI-jaisalamera sAthe TrenathI ane jodhapura-phAlodI sAthe basathI saMkaLAyela A nAnakaDI nayanaramya jagyAmAM phakta be ja dharmazALAo che. A beu dharmazALA jainonI ja che. eka mahAvIramaMdiramAM ane bIjI saciyAmAtAnA maMdiramAM-ahIM bhojanazALA paNa che. osiyA-e eka aitihAsika mahattva dharAvatI jagyA che, jyAM phakta jainonAM ja nahIM hiMduonAM paNa ghaNAM suMdara ane mahattvanAM maMdiro baMdhAyela che-AmAMnAM prAcIna maMdiromAMnA harihara, viSNu, sUrya, pIpaLAdevI, saciyAmAtAnAM maMdiro ke je sAdhAraNa 8 thI 10mI zatAbdInAM che e ghaNAM mahattvanAM che. ema kahevAya che ke eka kALe osiyAmAM lagabhaga 108 maMdiro hatAM. siddhasenasUri racita sakaLatIrtha stotramAM A mahAvIramaMdirano ullekha Ave che. pratihAra rAjA vatsarAjAnA samaya daramyAna lagabhaga I.sa. 783-92mAM A maMdira baMdhAyela hovAnI mAnyatA che. osiyAnAM ghaNAM nAmo che, jemAMnAM jANItAM nAmoupakezA, upakeza-pATaNa, uzkerA, melupura, pATaNa, navaterI vagere che. | vikramanI 14mI zatAbdImAM lakhAyela pustaka "upakezagaccha paTTAvalI' A maMdiranA bAMdhakAmano itihAsa kaMI A rIte jaNAve che : vIranirvANa saMvata 70mAM upAladeva rAjAnA maMtrI uhADe A maMdira baMdhAvela ane AcArya ratnaprabhasUrijI (pArzvanAthathI hAramAMnA 7mA) e mahAvIra bhagavAnanI mUrtinI prANa pratiSThA karI hatI, enI vArtA kaMIka AvI chebhinamALanA rAjA bhImasena eka zaktizALI rAjA hatA-emane zrIpuMja ane upalava nAmanA be putra hatA-eka vAra A beu bhAIomAM ugra matabheda thatAM, upaladeva rAjya choDIne cAlI gayA. maMDovara najIka osiyA athavA upakezanI emaNe sthApanA karI-A samaye tyAM koI jaina zrAvaka-zrAvikA na hatAM. pharatAM pharatAM ekavAra ratnaprabhasUrijI potAnA 500 ziSyagaNa sAthe ahIM AvyA ane najIkanA luNATrI parvata upara rahyA. rAjA ane prajA beu munizrInA prazaMsaka banI gayA. ekavAra ahIMnA rAjakumArane sarpadaMza thayo tyAre ene zrI ratnaprabhasUrijIe ThIka karyA. A camatkAra joIne rAjA ane lagabhaga 3 lAkha jeTalI prajA ane 84 hajAra rAjapUtoe jainadharmano svIkAra karyo. uhADa maMtrIe A samaya daramyAna A maMdiranuM nirmANa karyuM. bIjI eka lokavAyakA anusAra rAjA upaladeve A maMdira baMdhAvyuM che. lokavAyakA pramANe to bhagavAna zrI mahAvIranI mUrti dUdha ane retInI banelI hatI. cAmuMDAdevIe A mUrti jamInanI nIce banAvela paraMtu emaNe kahelA samayanI pahelAM ene bahAra kADhatAM, mUrtinI chAtI upara be gAMTha AvI gaI che. maMdiramAMnAM toraNa, khAMbha ane devakulikA uparanA lekhothI maMdiranA bAMdhakAma, samArakAma vizenI mAhitI maLe che. AnuM kAma koNe ane kyAre karAvyuM eno ullekha maLe che. naLamaMDapamAM 28 lITIno zilAlekha che, je rAjA vatsarAjAnI stuti kare che ane kahe che ke e rAvaNane mAranAra rAmanA bhAI lakSmaNanA vaMzaja che ane A maMdira emaNe baMdhAvela che. emAM jiMdAka vyApArIno paNa ullekha che ke jemaNe raMgamaMDapa baMdhAvI ane vi.saM. 1013mAM maMdirano jIrNoddhAra karyo. bhaMDArakara A maMdirane I.sa. 770-800nA kALamAM mUke che. zilpakAmanuM varNana pratyeka zilpa sthApatyamAM ApaNane kalA kauzalyanAM darzana avazya thavAtAM ja Jain Education Intemational Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH ' ka potAnA adhiSThAtA deva mAnIne pUje che. maMdiranuM zikhara 11mI sadInuM mazelInuM che, jemAM karNa, zRMga (minArA), urazcaMga (DhaLatA zaMku AkAranA ghummaTa) ane mukhya zikharano samAveza thAya che. madhyabhAgamAM rathikAne badale gavAkSaya (bAlakanI) che, je sAdhAraNa vAta che. gUDhamaMDapamAM bhadra ane karNa che e varaMDikA sudhI garbhagRhanA molDiMgano hisso che. jagA (dIvAla)no bhAga e yakSa, yakSiNI ane vidyAdevInI mUrtiothI suzobhita karela che. dIvAla upara sarasvatInI pustaka sAthe, pArzvayakSa jenI upara sAtaphaNAnA sarpanuM chatra che, ayyatA, apraticakra vagerenI mUrtio che. gUDhamaMDapamAM phAMsanA jAtanuM zikhara che, jenA upara nRtya karatAM vidyAdhara, saMgIta vagADatA gAMdharva, khUNAmAM yakSamUrti ane bhUmiti tema velInI nakazIo che. AgaLanA bhAga upara jina ane yakSanI mUrtio che. mukhamaMDapano hAlamAM jIrNoddhAra thayo che-paNa e jUnI racanAne dhyAnamAM rAkhIne thoDA pheraphAra sAthe karela che. A bhAganA aMtamAM yakSiNI ane vidyAdevInI mUrtiothI suzobhita karela che. enI upara AdinAtha, kAlI, mahAmAnasI, varuNayakSa, sarvAnubhUti yakSa, aMbikA, mahAvidyA ane rohiNI vagerenI mUrtio che. ghANerAva mahAvIra maMdira rANakapuranA najIkanA parisaramAM Avela A mahAvIramaMdira uttaramukhI che ane emAM garbhagRha, pradakSiNApatha, gUDhamaMDapa, TrIkAmaMDapa ane porca (mukha catuSkI)no samAveza thAya che, jemAM pagathiyAM caDIne javAya che ane sAme raMgamaMDapa-24 devakulikA sahita che. A pUrNa imArata UMcI jagatI upara UbhI che che ane enI cotarapha UMcI dIvAla caNelI che. garbhagRha corasa che ane ene bhadra tathA karNa che. madhyaAkRti e bahAranI bAjunI AkRti che ane pradakSiNApatha e bahAramAM suMdara zaNagArelA jALIvALA jharokhAthI sajAvela jinamaMdironI kalAsapati kharekhara vizvamAM bejoDa ane samRddha che. mULa prAsAda je 7.77 mI.nI pahoLAIvALo che e paMcarathanA nakazA upara AdhArita corasa khaMDa che, jemAM bhadra, pratiratha ane karNa e 4:4:1:2nA pramANamAM che. A mULa prAsAda pITha upara TekAyelo che. vedIbaMdha, maMdiranI nIcenI dIvAla gokhalAothI suzobhita che, jemAM kubera, gajAbhiSeka lakSamI, vAyu, mithuna vagerenI mUrti sthApela che. kapotAe laTakatI kaLIonI nakazIthI suzobhita karela che. enI upara gokhalAmAM dikapAla che je cArebAjuthI ugamothI gherAyelo che, jemAM indra, agni, yama, nirutI, izAna, varuNanI mUrtio che. garbhagRhanA bhadrane suMdara nakazIdAra jALIvALI bAlkanI-bArIthI sajAvela che, je be plAsTarathI joDAyela che. plAsTara khUba ja suMdara rIte kamaLa, ghaTapallava, kIrtimukha, bhUMgaLA ke jenI upara taraMgapoTikA che e nakazIothI sajAvelu che. pazcima bAjunA gokhalAmAM bhairavanI mUrti che, je eka asAdhAraNa vAta che. kadAca hajI A lokoe navo navo jainadharma apanAvela eTale potAnA pahelA dharmane hajI bhUlI zakyAM nathI ane maMdiranA eka gokhalAmAM enI sthApanA karI. evI ja rIte pazcima parisaramAM ekabIjAne vIMTaLAyelA be nAganI mUrti che, je jenazrAvaka bahAramAM paDathAra e ghaNA molDiMgathI pAraMpArika rItathI sajAvela che ane bhadramAMnA gokhalAomAM jaina deva-devIo, yakSa-yakSiNIonI mUrti che, jemAM mukhyatve padmAvatI, cakrezvarI, yakSa brahmA, yakSa nirvANI ane gomukhI e pUrvathI pazcima tarapha pradakSiNAnI vyavasthAmAM goThavela che. Jain Education Intemational Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 240 jaMghAnI dIvAlanA karNa upara (khUNAmAM) dikapAla, bAjunA risesa upara vyAlA che, jene hAthInA brekeTano Teko che ane upara gaMdharva ane apsarA vividha mudrAomAM che. bhadrabAlkanImAM suMdara zilpo che to jALImAM kUdatA vyAlAnI kotaraNI che. TrIkAmaMDapamAM nIcANa che ane emAM vidyAdevI, gaNa ane uttara, dakSiNamAM kuMbha puruSanI moTI mUrti che. 6 thAMbhalA ane 4 plAsTara suMdara rIte kotarelAM che. | mukha catuSkInI sIDInI AjubAjumAM moTI penala che, jemAM vidyAdevInI mUrti jemake vajaMkuzA ane yakSa gomukha, brahmA vagere kotarela che. chata-khUba ja rasadAyaka vividhatA dekhADe che. mukha catuSkI e sAdhAraNa che jyAre TrIkAnI chata e samatala jAtanI che, jemAM madhya padaka e vyAlA ane nRtyAMganA ane erobeTalanA goLAsara haroLathI suzobhita che. gUDhamaMDapanI chata e solaMkI prakAranI che, jemAM dasa vIMTI AkAranA goLAkAra madhyamAM Avela pA kesara padakamAM pUruM thAya che. dareka vIMTI AkAranA goLAkAra zaNagArela che, jenA brekeTamAM apsarA athavA nAyikA manamohaka mudrAmAM kaMDArela che. gUDhamaMDapano daravAjo e suMdara pAraMpArika nakazI- bhAtamAM kotarela che. jhAlarA pATaNa zAMtinAtha maMdira-jhAlarA pATaNa jhAlarA pATaNanA jUnA gAmamAM Avela pUrvamukhI zAMtinAtha maMdiramAM garbhagRha ane aMtarALa, ke je AraMbhanA vAstunAM che enI AgaLa gUDhamaMDapa che ane porca, ke je pachInA samayano che eno samAveza thAya che. racanAmAM A maMdira paMcaratha ane nagarazailInA zikharathI suzobhita che, jenI pramANatA ane caLakATa e eka uttama namUno che. paDathAra, ke jenA upara maMdira UbhuM che emAM suMdara molDiMga che jenA gokhalAmAM jinamUrtio kaMDArela che. dIvAla upara be haroLamAM UbhAM pUtaLAMo che. zikhara paNa pAMca rathanuM che. maMdiramAMnAM AgaLa paDatAM molDiMga ane suMdara nakazIvALI kotaraNI ane zilpono eka judo ja prabhAva che. A zelI mukhyatve madhyabhAratamAM dekhAya che, jyAM e ghaNI lokapriya che. A maMdiranuM nirmANa, zAha pIpAe I.sa. 1406mAM karyuM ane enI prANapratiSThA bhavadevasUrie karela che. | kuMbhAriyA hiMdu tIrthasthAna aMbAjI najIka ane mAunTa AbuthI 22 ki.mI. izAne Avela A maMdirano samUha gujarAtanA banAsakAMThA jillAmAM Avelo che ane ArasanA nAmathI prakhyAta hato, jemAM aMbAjIno paNa samAveza thAya che. kuMbhAriyA aMbAjIthI 2 ki.mI. dUra che ane aMbAjI, pUrNa gujarAta sAthe esa.TI.thI joDAyela che. kuMbhAriyAmAM jainadharmazALA che, jyAM bhojanazALA paNa che. hAlamAM ahIM 6 maMdiro che, jemAMthI pAMca jaina maMdiro che ane eka zivamaMdira che. jainamaMdiro potAnI nAjuka ane suMdara kotaraNI mATe mazahUra che, jene jovA phakta jaina ja nahIM badhAM ja loko Ave che. amadAvAdanI ANaMdajI kalyANajInI peDhI ahIMno vahIvaTa saMbhALe che. mahAvIra maMdira ahIM Avela maMdirasamUhamAM sahuthI prAcIna A maMdira UMcI jagatI (pITha) upara Avela che, jemAM mULa prAsAda, gUDha maMDapa jenI AgaLa ane bAjumAM pravezadvAra che, TrIkA, raMgamaMDapa, bAlanaka ane AjubAjumAM ATha devakulikAo che. maMdiranI AjubAju prakarA (coka) che. zAMtinAtha maMdira mahAvIramaMdiranI uttare Avela A maMdira caturavimasti jinAlaya che, jenI racanA vagere mahAvIramaMdira jevI ja che ane zAMtinAtha bhagavAnane arpaNa karela che. mULaprAsAdamAM zAMtinAtha tIrthakaranI mUrti dhyAnamudrAmAM kuMbhI upara che A pachInA samayanI che. kuMbhInI uparanA lekhamAM vi.saM. 1314no ullekha che. pArzvanAtha maMdira mahAvIra maMdira ane zAMtinAtha maMdira karatAM thoDuM moTuM, paraMtu beu maMdirone lagabhaga maLatuM evuM A maMdira che. ahIM mukha catuSkImAM bAlanakane badale naLamaMDapa bAMdhela che. A maMdiramAM 9 deva kulikAo che. maMdiranI sajAvaTa mahAvIramaMdira ane zAMtinAtha maMdira sarakhI nakazI ane kotaraNIthI nathI karI. Jain Education Intemational Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 neminAtha maMdira A maMdira samUhamAMnuM sauthI moTuM maMdira che. bAkInAM maMdiro jevI ja racanA che-jemAM mULa prAsAda (garbhagRha), gUDhamaMDapa, mukhamaMDapa, raMgamaMDapa, sAmenI bAju 10 ane AjubAjumAM 8 ema devakulikAo ane naLamaMDapa ema AnI racanA che. uttarabAjumAM pravezadvAra che. A maMdiranI jaMghA (dIvAla) e noMdhapAtra che ane kharekhara suMdara che. haMmezAMnAM UbhAM ane ADAM molDiMga ane hAthI, makara, vyAlAnAM zilpo uparAMta ahIM kubera, izAna, vairoTyA, acyutA, mAnavI, mahAjvAlA, indra, agni, vajrAMkuzI, vajrazRMkhalA, cakrezvarI, naradattA, yama, nirutI, kAlI, mahAkAlI, gaurI, gAMdhArI, varuNa ane vAyu temaja judI judI nRtyamudrA ane saMgIta vagADatI apsarAo, jenI upara mithunayugala che. mukhya gopAlAomAM jinamUrtio che. tAraMgA eka prakhyAta siddhakSetra ane jainanuM pavitrasthaLa, tAraMgA e amadAvAdanI uttare 120 ki.mI. dUra mahesANA jillAnA kherALu tAlukAmAM Avela che. amadAvAda, baroDA, mahesANA, jaMbusara sAthe esa.TI. ane amadAvAda sAthe relvethI joDAyela che. najadIka Avela vasAhata TIMbAe khUba ja nAnI jagyA che. jaina dharmazALA, je jamavAnuM paNa Ape che eja ekamAtra rahevAsI ThekANuM che. ghaNAM nAmothI oLakhAtuM-tArAnagara, tArApura, taraNadurga, tArAgaDha-e ghaNI vikhyAta vyaktio jema ke varAdatta, vAraMga, sAgaradatta ane bIjA sADA traNa karoDa munionuM nirvANakSetra che. I.sa. 15mI zatAbdImAM racAyela marAThI prazasti tIrthavaMdanAmAM A nAmano ullekha Ave che. tAraNadurga nAmanA DuMgarane tAraMgA kahe che. tAraMgA upara kula 13 digaMbara maMdiro, eka mAnastaMbha ane 9 zvetAMbara maMdiro che jemAMnA ajitanAtha ane saMbhavanAthanAM maMdiro mukhya che. ajitanAtha maMdira gujarAtanuM temaja bhAratabharanu UMcAmAM UMcuM jainamaMdira A solaMkIkALanuM eka uttama maMdira che, je kumArapALe baMdhAvela maMdiromAMnuM moTuM bAMdhakAma che. dhanya dharA saMbhavanAtha maMdira saMbhavanAthanI mUrti sapheda ArasapahANanI che je 2 phUTa 3 iMca UMcI che ane padmAsanamAM che. DAbI bAju pArzvanAthanI mUrti che, je 1 phUTa 4 iMca UMcI che ane jamaNI bAju zreyAMsanAthanI sapheda Arasa pahANanI mUrti che, je 1 phUTa UMcI che. mULanAyakanI mUrtinI AgaLanI hAramAM 44 dhAtu pratimAjI goThavIne rAkhela che. DAbIbAjunAM dIvAla-gokhalAmAM padmAvatI ane sarasvatInI mUrtio che. A be maMdiro sivAya tAraMgA upara bIjAM caityamaMdira, choTI derI, naMdIzvara jinAlaya, mAnastaMbha, mahAvIramaMdira, ajitanAtha maMdira, RSabhanAtha maMdira, ajitanAtha TUMka, RSabhadeva maMdira, bAhubalI, padmaprabha, caMdraprabha ane vAsupUjya maMdira che. A sarvamAM RSabhadevanuM maMdira ullekhanIya che. RSabhadeva maMdira maMdiramAM garbhagRha, sabhAmaMDapa ane ardhamaMDapano samAveza thAya che. A traNane zikharo che. mULa nAyaka RSabhadevanI pratimA paMcadhAtunI che ane 2 phUTa 6 iMca UMcI che, jenI prANapratiSThA phAgaNa suda 2 saMvata 1923ne divase thaI hatI. A mUrtinI AjubAjumAM RSabhadeva ane zAMtinAthanI mUrti che, je sapheda ArasapahANanI che ane mAnastaMbhane khaNatAM tyAMthI maLI hatI. maMdiramAM hajI bIjI 16 dhAtunI pratimAo che. lokavAyakA evI che ke kyAreka saMbhavanAthanA maMdiramAMthI rAtre nRtya-saMgItano avAja Ave che ane evI pratIti thAya che ke svargamAMthI anya devo tIrthaMkaranI pUjA karavA Avela che. mAunTa Abu mAunTa AbunAM maMdize Abu roDa relve sTezana tema ja basa sTenDathI 29 ki.mI. dUra Avela mAunTa Abu paryaTaka sthaLa hovAthI cAre bAjunAM mukhya zahero jemake amadAvAda, udepura, aMbAjI vagerethI roDathI joDAyela che. relvethI Abu roDa sudhI amadAvAda-udepurathI AvI zakAya che. Abu roDa temaja mAunTa Abu upara ghaNI hoTelo ane dharmazALA che. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 RgvedamAM arbudAcalano ullekha zAMbaranA temaja bIjA dasyunAnA killA tarIke karela che. mAunTa Abu upara pAMca jainamaMdiro che, je delavADAnAM derAM tarIke vizvavikhyAta che. A jagyA delavADA, deulavADA ke devaLapaTAkA tarIke paNa oLakhAya che. vimala vasahI-AdinAtha maMdira solaMkI zilpakAmano suMdara namUno A maMdira vimala, bhImA 1lAnA maMtrIe I.sa. 1032mAM rUA. 19 karoDanA kharce baMdhAvyuM hatuM. AraMbhamAM phakta garbhagRha, gUDhamaMDapa ane TrIkAmaMDapa hatAM, paraMtu samayanI sAthe sAthe bIjA maMDapono umero thato gayo. maMtrI pRthvIpAle I.sa. 1150nI AsapAsa nRtyamaMDapano umero karAvyo. samacorasa AMgaNamAM sthApita maMdiranI AjubAju nAnAM maMdiro devakulikA ane be koloneDanI katAra che. A beu pAchaLathI umerAyAM che. aMdara-bahArano virodhAbhAsa AMkhane vaLage evo che. bahAranI dIvAla ekadama sAdI che to aMdarano bhAga udAratApUrvaka karela nakazIvALo che. maMdiranI dIvAlonA gokhalAo jinamUrtithI suzobhita che. mukhyamaMdira-garbhagRha tarapha javAne raste beThelI jinamUrtio ane dikSAlanI mUrtio che. hAlanA mULanAyaka-mukhya jinatIrthaMkara AdinAthanI pratimAnI pratiSThA I.sa. 1352nA jirNoddhAranA samaye thayela che. zilpakAmanI mukhya kIrti enI bArIka kArIgarImAM samAyela che. khAMbhanI hAramAM nAnA gokhalAomAM suMdara mUrtio, chaTAdAra zaNagAra ane skrolakAma, suMdarInA rUpamAM banAvela khUNAo khAMbhanI hArathI mukhya rastAne joDato bhAga ke je bahAranA maMDapanI sAthe che emAM khUNe mUkela linTela nAnI nAnI mUrtiothI AcchAdita che. ghummaTonI chatamAM nRtyAMganA, saMgItakAra, sainiko, ghoDA ane hAthIonI hAra che, je padma AkAranA padakanI AjubAju goThavAyela che. chatanI kotaraNInI vividhatA ane acUkatA e noMdhapAtra-dhyAna kheMcanArI che. maMDapanI madhya chata, je khullA maMDapanA madhyabhAgamAM che eno vyAsa 7 mITara che, je gujarAtamAM sauthI moTo che. AmAM 16 kamanIya kanyA brekeTanA rUpamAM che. madhyabhAge kamaLa e padakanA gucchAnA AkAramAM che ane pramANamAM nAnuM che bAjumAM rastAna penala para devInI mUrtio temaja bIjI sarasa ane rasaprada 249 prasaMgo jema ke nRsiMha ane kRSNanI kathAo kotarela che. enI viruddhamAM maMdiranI aMdaranI jainamUrtio kaThora ane punarokta che. giranAra jaina tema ja hiMduonuM eka khUba ja pavitra tIrthasthAna giranAra, jyAMnA zAMta-pavitra vAtAvaraNamAM ghaNAM maMdiro vaselAM che e saurASTranA jUnAgaDha jillAmAM che ane ghaNo lAMbo itihAsa dharAve che. comAsA sivAya AkhA varSa daramyAna ahIM avara-javara hoya che. A jagyA badhAM ja mukhya zahero sAthe esa.TI.thI joDAyela che. comAsAmAM mAtra pravAsIonI saMkhyAmAM ghaTADo thAya che. jUnAgaDhathI giranAra pahADa oTorIkSA, esa.TI.thI joDAyela che. giranAra taLeTIthI pahADa caDavA bethI aDhI kalAka lAge che. giranAranuM neminAtha maMdira 650 mITaranI UMcAI para Avela che. jaina loko mATe giranAra anokhuM mahattva dharAve che. 22mA tIrthaMkara zrI neminAthajIne giranAra upara kevaLajJAna ane nirvANa prApta thayAM hatAM eTale giranAra tIrthakSetra tarIke oLakhAya che. giranAra upara ghaNAM jaina maMdiro che, jemAMnuM neminAthamaMdira sauthI moTuM che. ahIM ghaNAM maMdiro hovAthI zatruMjayanI jema ghaNIvAra giranArane paNa maMdironuM zahera kahevAya che. jinaprabhasUrinA vividha tIrthakalpamAM muni zrI jinavijaye A tIrthanuM mahattva samajAvela che. giranAra mukhyatve neminAtha sAthe saMkaLAyela che, khAsa karIne emanI dIkSA, kevaLajJAna ane mokSane kAraNe A eka mahattvanuM tIrthasthAna thaI gayuM che. maMdiro H neminAtha maMdira giranAra parvata uparanuM sauthI jUnuM maMdira-daMDanAyaka sajjane I.sa. 1129mAM pAchuM baMdhAvyuM ema maMdiramAMnA zilAlekhamAM punaH sthApanAno ullekha che-kadAca A punaHsthApanA bahu moTA pAyA para na hatI. punaHsthApanA pahelAM 100 varSa pahelAM A maMdira hatuM ema lAge che. pachI nUtanIkaraNa karavAmAM maMdiramAM ghaNa deraphAra thayA che. solaMkI zailI-marugurjara ke nagarazailImAM baMdhAyela che. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 racanA : A moTA maMdiramAM mULa prAsAda sAthe gUDhamaMDapa, mukha catuSkI ane be bAju khullI jagyA che. sAMdhAra zailInA maMdiranA garbhagRhanI pharate pradakSiNApatha che. maMdirane 72 devakulikA che, jemAM thAMbhalAvALI parasALa gUDhamaMDapanA dvAranI samAna dharI upara che ane enI sAme mALavALI bAlanaka che. mukhya maMdiranA komplekSamAM A baMdhabesatuM nathI. I.sa. 15mI sadInA caityaparipati A devakulikAo vastupAle umerAvI evo ullekha kare che. maMdiramAM raMgamaMDapa nathI. samacorasa jagyA 30 devakulikAothI ane thAMbhalAvALI parasALathI gherAyela che. maMdiranI AjubAjuno rasto temaja bAjunA maMDapanI racanA sIDIvALI che. maMDapa, corasa che, jemAM vacce khullI jagyA che ane jenI AjubAju 22 thAMbhalAo che, je parasALa race che. kharekhara to vimAna ke maMdiranI bahAranI UMcAImAM ja pahelA maMdiranAM lakSaNo dekhAya che. zikharamAM uruzrRMganAM jhUmakhAM ke je I.sa. 12mI sadInI solaMkI zailImAM che. maMdiramAM jALIvALA jharokhAnI bArIo che. jesalamera jesalamera, rAjasthAnano eka jillo, jenuM mukhya zahera jesalamera che e potAnI zilpakalA mATe prakhyAta che. bhAratanA jesalameratI ajoDa kalAkArIgarIto suMdara tamUto dhanya dharAH vAyavya khUNAmAM Avela A jillo bhaugolika dRSTie bahu moTo che paraMtu vastImAM nAno che. IMTonA killAnI dIvAla aMdara Avela A killAe ghaNI badhI laDAIo joI che. badhI ja AphatomAM A aDIkhama Ubho rahyo ane suMdara kalA ane zilpakAmanI racanAnA phelAvAmAM sAtha Apato rahyo. A jodhapura temaja anya mukhya zahero sAthe esa.TI. ane relvethI joDAyela che. ahIMyAM paryaTakonI girdI hoya che eTale hoTela, dharmazALA, resTahAusa vagere che. puSkaLa jaina maMdiro jesalameranAM jainamaMdiro solaMkI ane vAghelAzailI upara paraMtu thoDA pheraphAra sAthe bAMdhelAM che. A maMdiro paraMparAgata bAMdhelAM che. jagatI, paDathAra, jenA madhya bhAge sIDI che e zilpakAma ane molDiMgathI suzobhita che. enA upara AkhuM maMdira UbhuM che, jemAM mULa prAsAda, gUDhamaMDapa, mukhamaMDapa (TrIkA) athavA thAMbhalAvALI parasALa ane raMgamaMDapa che. AjubAjumAM devakulikA che. maMdiranI AjubAjumAM thAMbhalAvALI parasALa che. jesalameranAM maMdiro killAnI aMdara AvelAM che. pArzvanAthanuM UMcuM ane zikharabaddha maMdira jANe ke samUhanuM mukhya maMdira joI lyo! enI DAbI bAju saMbhavanAthanuM maMdira che ane jamaNI bAju zItalanAthajInuM maMdira che. enI sAmenI bAju DAbI bAju para kuMthunAthajI ane zAMtinAthajInAM maMdiro AvelAM che ane AnI sAme ane pArzvanAthanI jamaNIbAjumAM caMdraprabhujInuM bhavyamaMdira che. caMdraprabhujInI bAjumAM jamaNI bAjue RSabhadevanuM maMdira che. A badhA samUhathI dUra ane motImahelanI pAchaLanI bAjue killAmAM mahAvIra svAmInuM maMdira ekaluM aTUluM UbhuM che. saMbhavanAtha maMdira pArzvanAtha maMdiranI DAbI bAjue Avela saMbhavanAthanA maMdiramAM pArzvanAtha maMdiranA raMgamaMDapamAMthI jvAya che. A maMdiranA bhoMyarAmAM prakhyAta jinabhadrasUrijJAna-graMthabhaMDAra Avela che, jemAM jaina hastaprata ane mahattvanA graMtho sAcavela che. A graMthAlayanAM pustakomAM sauthI jUnuM pustaka I.sa. 1060nuM 'oghA niryukti vRtti', ke je tADapatra para lakhela hastaprata che. zItalanAthajInA maMdiramAM saMbhavanAthanA raMgamaMDapamAMthI ja javAya che. A maMdiranI prANapratiSThA I.sa. 1451mAM thaI. paraMparAgata zailI upara ja maMdira che. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 251 zAzvata saurabha bhAga-1 kuMthunAtha ane zAMtinAthanAM maMdira to jANe joDiyAM maMdiro ja che! loDhuvAnuM maMdira jesalameranI uttare 16 ki.mI. dUra A loDhuvA nAmanuM gAma vasela che. raNamAMthI pasAra thato rasto tyAM javAno eka mAtra mArga che, je jarA takalIphabharyo che. hAlanI pratimA "kasoTI paththara' tarIke oLakhAtA kALA paththaramAMthI banela che. pArzvanAthane ghaNA phaNAvALA sarpanuM chatra che. kArIgarI uparathI evuM lAge che ke A kAma gujarAtanA koI kArIgare karyuM che ane potAnA suMdara kAma badala jarUrathI ene kaMIka inAma maLyuM haze. ) kamAnavALA daravAjAthI ApaNe maMdiranA prAMgaNamAM jaIe chIe. maMdiranI AjubAju prakAza che. raMgamaMDapane phAMsanAM zikhara che. varaMDAnI dIvAla temaja pradakSiNA pathane jALIo che, jemAMthI sUryaprakAza aMdara Ave che. mukhya maMdiranI cArebAju bIjAM cAra maMdiro che. zilpakAma rAbetA mujabanuM che. pUrvanuM maMdira AdinAthanuM, dakSiNanuM ajitanAthanuM, pazcimanuM maMdira saMbhavanAthanuM ane uttaranuM maMdira ciMtAmaNi pArzvanAthanuM che. A maMdiro I.sa. 1618mAM umerAyAM. mukhyamaMdiranuM zikhara prabhAvazALI che, jemAM uchaMga sivAya badhI bAju jharokhA che. A maMdiranuM mukhya AkarSaNa kalpavRkSa che. jesalamera ane lodravAnI vacce amarasAgara karIne eka jagyA che. ahIM AdIzvara-AdinAthanuM eka maMdira che. udepurathI 85 ki.mI dUra Avela A maMdirono samUha maghaI nadInA kAMThe aravallInI hAramALA vacce suMdara, zAMta nisarganI godamAM Avelo che. ahIM maMdiranA samUhamAM ja dharmazALA che, jyAM jamavAnuM paNa maLe che. maMdirathI thoDe dUra rAjasthAna TurIsTa gesTahAusa paNa che. A bhAratIya zilpakaLAno benamUna namUno evuM ati suMdara maMdira trilokadIpaka prAsAda ke yugAdIzvaramaMdira e jaina sthApatyanI paripUrNatA che. A maMdiranI AjubAjumAM bIjAM thoDAM maMdiro paNa che. A mukhya maMdira mATe eka daMtakathA pracalita che. traNa mALa lAMbuM UMcuM maMdira e eka khullA AMgaNAmAM che ane aMdaranuM maMdira e garbhagRha ane zikhara sAthe pUrNa che. garbhagRhane traNa majalI zikhara che, jenA pratyeka mALa upara suMdara jharUkhA che. garbhagRhanA cAra daravAjA thAMbhalAvALA sabhA maMDapamAM khUle che, jene ghummaTa che. pazcima bAjuno maMDapa bAkI badhA karatAM moTo ane vadhAre suzobhita che-kadAca e darzAvavA ke aMdaranuM maMdira pazcimamukhI che. khullA AMgaNAnA pratyeka khUNAmAM zikharabaddha nAnAM maMdira che, be bAjue baMdha che jyAre bIjA be parasALamAM paDe che ke je thAMbhalAvALA holathI joDAyela che. khullA AMgaNAmAM eka bAju rAyaNanuM jhADa ke je maMdira baMdhAtuM hatuM tyAre vAveluM evI mAnyatA pracalita che, to chatravALA peveliyanamAM zatruMjaya RSabhadevajInAM ArasapahANanAM pagalAM rANakapura pAlitANA-zatruMjaya pAMca mahattvanAM ane mukhya tIrthakSetramAMnuM eka evuM pAlitANA-zatruMjaya e bhAvanagara jillAnA pAlitANA tAlukAmAM Avela che ane gujarAtanAM lagabhaga badhAM ja moTAM zahero sAthe esa.TI.thI joDAyela che. zatruMjaya parvata upara rahevA detA nathI, nIce pAlitANAmAM ja rahevuM jarUrI che. ahIM ghaNI dharmazALAo che. zatruMjaya pahADa caDavA mATe lagabhaga doDha kalAka thAya che. pahADa eTale to jANe maMdironuM eka gAma ja joI lyo! judI judI TUMka para I.sa. 16mI sadIthI 18-19mI sadI sudhI baMdhAyela bhavya maMdiro che. AmAMnAM ghaNAM maMdiro senDasTonanAM banelAM che. eka evI mAnyatA che ke rAjA bharata, ke je bhAratavarSanA pahelA cakravartI rAjA hatA ane bhagavAna RSabhadevanA putra hatA emaNe zatruMjaya upara sonAnuM derAsara baMdhAvela. Jain Education Intemational Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 zrI puMDarIka svAmIe 5 karoDa munivaro sAthe ahIM zatruMjaya upara caitrI pUrNimAe sau prathama nirvANa prApta karyuM. zrI maNi ane vinAmIe 2 karoDa muni sAthe, drAviDa ane virarakhalA, 10 karoDa mahAtmA, cakravartI ane enA vaMzajo ane bIjA ghaNA badhA, sAMba, pAMca pAMDava ane bIjA ghaNAe A pavitra parvata upara nirvANa prApta karyuM evI mAnyatA che. AdinAthanuM caumukha maMdira Toca upara Avela AdinAtha maMdira e caumukha maMdiranuM lAkSaNika udAharaNa che, tyAM je lekha maLela che enA uparathI mAhitI maLe che ke A maMdira I.sa. 1618mAM jUnA maMdiranI jagyA upara savA somajIe baMdhAvyuM hatuM. 2 phUTanI paDathAra upara UbhuM A corasa maMdira 17 phUTa pahoLuM ane 67 phUTa lAMbuM che ane eno AgaLano bhAga vistRta che. maMdiramAM be corasa hola che ane pUrvamAM eka corasa maMDapa/ mukha catuSkI che, jyAMthI sIDIthI upara caDatAM aMtarALAnuM dvAra Ave che je 31 phUTa pahoLuM che ane 12 thAMbhalAomAMthI u52 zikhara Ubhare che. aSTakoNI thAMbhalAo upara goLAkAra risesavALuM zikhara che. pUrvanA mukhya daravAjA uparAMta hola ne Shree Delwara Jain Mandir Abus SKPPedil Jain Education Intemational dhanya dharAH be dvAra che ke je beu bAjuthI mukha catuSkImAM khUle che. garbhagRha 23 phUTanuM che, jemAM cAra kolama ArasanuM siMhAsana banAve che. naMdIzvara dvIpa, AdIzvara maMdira, bAlAbhAI maMdira, motIzA maMdira. ahIM zatruMjayanAM dareka maMdiranuM varNana karavuM muzkela che. zatruMjayanI mahattA enA upara keTalAM maMdiro che ane delavADAnAM maMdirothI judAM che ane zilpakAma juduM che emAM nathI-paraMtu ahIM pravartatI zAMti mATe che. zatruMjaya parvata para sUryodaya pahelAM ane sUryAsta pachI mANasonI avara-javara nathI hotI. koIpaNa vyakti brahma mUhurtamAM koI paNa eka TUMka upara bese to ene samajAze ke kevaLajJAna pAmelA tIrthaMkara A parvata upara zuM kAma AvatA? pazcima bhAratanAM jaina maMdironI pavitratA-khyAti Aje ucca kakSAe che. dareka jaino ane keTaleka aMze ajainonAM hRdayamAM paNa A tIrthasthAno zraddhApAtra banI cUkyAM che. (Ref Arch of Western indo jain Temple by Dr. Sali & Shree Barvaliya) Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 jainamUrtividhAnanA pariprekSyamAM tIrthaMkaronuM kalAvidyAna A tIrthaMkaroe ja ApaNane dharmasattAnuM vAstavika bhAna karAvyuM. anityAdi 12 bhAvanAo, anazanAdi 12 tapo, kSamAdi 10 yatidharmo, sAmAyikAdi pa caritro, 22 pariSahajanya Adi saMvara-nirjarA AdinuM bhAna karAvanArA A tIrthaMkaro ja. bhagavAna RSabhadevathI laIne nemi, pArzva ane mahAvIrasvAmI sudhInA dareka tIrthaMkaronA prasaMgo ApaNane DhaMDhoLe che, jAgRta kare che, preraNA Ape che. A tIrthaMkaronI pratimAonuM mUrtividhAna mukhyatve zilpazAstranA graMthomAM jovA maLe che, jemAM mUrtividhAnanAM lakSaNonI vizad chaNAvaTa karI che. tIrthaMkaronI UbhI pratimAone kAusagga avasthAvALI tathA beThI pratimAone padmAsanamudrAvALI kahevAmAM Ave che. Jain Education Intemational 253 -DaoN. Ara. TI. sAvaliyA A lekhamALA rajU karanAra lekhaka, adhyApaka DaoN. rAmajIbhAI TI. sAvaliyAno paricaya joIe. bhAratIya saMskRtimAM ema. e. (1982) ane pI.eca. DI. (1989). 'saMskRta sAhitya ane itihAsamAM zAstrI (dvitIya)nI padavI (1997), 'gujarAtanI hindu devIonuM pratimAvidhAna' nAmanuM mahAnibaMdhanuM ICHP navI dilhInA anudAna dvArA prakAzana (1991) ane gujarAtamAMnI mAtRkAonuM mUrtividhAna (1993) ane kalAvimarza (2000), 'saMskRti ane kalA' (2005), 'saMskRti ane itihAsa' (2006), 'saMskRti ane darpaNa' (2007) gujarAta sAhitya akAdamInI Arthika sahAyathI prakAzana. 'gujarAtanI dikpAla pratimAo' (1999) ane pAzupata saMpradAya : udbhava ane vikAsa' (1999) pustakarUpe prakAzana, 'gujarAtanAM prAcIna sarovara, taLAvo ane kuMDo' yunivarsiTI graMtha nirmANa borDa dvArA prakAzita (2000), ka. bhA. dave raupyacaMdraka : gujarAta itihAsa pariSada, 1991, samAja gaurava puraskAra : lokasevA phAunDezana amadAvAda me (1999), sva. DaoN. hirabhAI gaudAnI samAja gaurava puraskAra H saurASTra leuvA paTela samAja amadAvAda 19 julAI 2001, kyureTara kama lekcarara, vicAra TrasTa, dhAtupAtra saMgrahAlaya (1982 julAIthI 1984 julAI), 1984thI bho. je. vidyAbhavana amadAvAdamAM bhAratIya saMskRti viSayamAM adhyayana- saMzodhana ane anusnAtaka kendramAM adhyApaka. bhAratIya saMskRti viSayamAM pI.eca. DI. mATe gujarAta yunivarsiTI (okTo. 1996) tathA AMtararASTrIya jaina vidyA kendra ane bauddhadarzana viSayamAM ema. phila. ane pI.eca. DI. mATe gujarAta vidyApITha (mArca 1998) dvArA mAnya mArgadarzaka adhyApaka. rASTrIya ane AMtararASTrIya kakSAnI purAtattva, itihAsa ane bhAratIya saMskRtinI saMsthAonuM AjIvana sabhyapada dharAve che. 'sAmIpya' adhyayana ane saMzodhana traimAsika, (1992)thI sahAyaka saMpAdaka, 2007thI saMpAdaka tarIke, gujarAta itihAsa pariSadamAM koSAdhyakSa (1994thI 1997) ane maMtrI (1997thI 2000) hAla upapramukha (2008) AMtararASTrIya jaina vidyA ane bauddha darzana kendra ane itihAsa Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 dhanya dharA: bhAratIya saMskRti vibhAga, gUjarAta vidyApIThamAM anusnAtaka kendramAM mahemAna adhyApaka (1996thI) kAryarata, purAtattva (khoja) zibira uttara gujarAta yunivarsiTImAM (1992)thI taqjJa tarIke. 'sAmIpya', 'pathika', 'kumAra', svAdhyAya', "saMbodhi', gujarAta jevAM prasiddha sAmayikomAM ekasothI vadhu vividha viSayonA saMzodhanAtmaka lekho chapAyA che. * gujarAta vizvakoSamAM purAtattva, itihAsa ane bhAratIya saMskRti viSayamAM 100 jeTalAM adhikaraNo chapAyA che. rASTrIya ane AMtararASTrIya parisaMvAdomAM bhAga laI saMzodhanapepara rajU karI carcAmAM sAro evo bhAga lIdho che. hAla adhyApaka tarIke bho. je. adhyayana-saMzodhana vidyAbhavana amadAvAdamAM kAryarata che. aneka zaikSaNika tathA sAMskRtika pravRtti karatI saMsthAo sAthe sakriya rIte saMkaLAyelA che. -saMpAdaka jaina pratimAonI prAcInatA ane lakSaNo bhAratIya dharmapraNAlImAM hiMdu dharma pachI mahattvano dharma te jaina dharma che. bhAratIya dharma vicAradhArAmAM be paraMparAo eka brAhmaNa ane bIjI zramaNa jANItI che. brAhmaNa paraMparAno vikAsa "brahmanuM zabdanI AsapAsa thayo, jyAre zramaNa paraMparAno vikAsa 'zrama" arthAt samAjanA dareka mAnavIne mATe sarakhA adhikAranI bhAvanAnI AsapAsa thayo. brAhmaNaparaMparAmAM yajJa-yAjJAdi ane stuti prArthanA vagere mATe brAhmaNonuM mahattva hatuM, jyAre zramaNa-paraMparAmAM koIpaNa manuSya svapuruSArtha dvArA ahaMtapada ke tIrthaMkarapada meLavI zake che, ema mAnavAmAM AvyuM che. jaina dharmanA koI eka pravartaka nathI, paraMtu jemaNe tapa dvArA mana, vANI ane kAyAne jItI lIdhAM hatAM, evA mahApuruSo-tIrthakaro ane AcAryoe tenA vicAra-vikAsamAM noMdhapAtra phALo Apyo che. AvA mahApuruSone mAnanI dRSTithI 'jina' tarIke oLakhavAmAM AvyA. jina saMskRta dhAtu ni jItavuM parathI thayelo che, arthAt jeNe rAga, dveSa Adi sarvadoSothI potAnuM mana nirmaLa banAvyuM che tevA. A jinoe tapa vaDe potAnA AMtarazatruone haNI temanA upara vijaya meLavyo hovAthI "ahaMta' nAma pAmyA. A ahaMta kevaLajJAna prApta karyA pachI "tIrthakara'ne nAme oLakhAyA. tIrthakaranA traNa artha batAvAyA che. (1) dharmanuM pragaTIkaraNa kare te. (2) sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikAonA banelA caturvidha saMghanI sthApanA kare te. (3) saMsArarUpI sAgarane taravA mATe je ghATa bAMdhI Ape che. A mahAmArgamAM anubhavasiddha jJAna prApta karanArA covIsa tIrthaMkaro thaI gayA che, jemAM prathama tIrthakara RSabhadeva AdinAtha hatA. te pachInA 23 tIrthakaromAM chellA be-pArzvanAtha ane mahAvIra svAmI aitihAsika gaNAya che. jaina paraMparAmAM tIrthakaronA pavitra jIvana, dharmajIvana ane kaivalyapada prAptinI yAda satata rahe te hetuthI mUrtio banavA lAgI. Ama jaina pratimAono AvirbhAva jaina tIrthakaronI mUrtiothI thayo hovAnuM jaNAya che. jaina dharmamAM mUrtizAstra ane pratiSThA vidhAna mATe mukhya be graMtho-AcAradinakara ane nirvANakAlikA gaNAya che. uparAMta 'tiloyapanati'nAmanA prAkRta graMthamAM jainamUrtinI keTalIka vigato ApI che. bRhatsaMhitAkara ane pratiSThAsAroddhAra jinapratimAnA kalAvidhAna aMge hakIkato noMdhe che. triSaSThIzalAkApuruSamAM dareka tIrthakara vize vistRta varNana jovA maLe che. AgamomAM paNa mUrtividhAnanA khAsa viSayo ApavAmAM AvyA che, jemAM jinamUrti saumya, zAMta ane yogadhyAnavALI banAvavAnuM zAstrakAroe sUcavyuM che. jaina dharma prAka aitihAsikakAlathI astitvamAM hovAnA keTalAka avazeSo maLyA che. AvA avazeSomAM khaDakalekhamAM nigraMthono ullekha temaja keTalIka guphAo jaina-sAdhuonAM nivAsasthAno tathA utpananamAMthI maLI AvelI keTalIka mUrtione AdhAre A mAnyatAnuM samarthana karavAmAM Ave che. jaina dharmamAM mUrtipUjA aMgeno spaSTa ullekha rAjA khAravelanA zilAlekhamAMthI maLI Ave che. A ullekha lekhita purAvAomAM sauthI prAcIna gaNAya che. guptakAlIna (pAMcamo saiko) eka tApralekha pUrvabaMgALanA pahADapurathI maLyo che. temAM jinamUrtinI pratiSThAno ullekha che. sAtamI sadImAM cInI yAtrI hyu-AnatsAMge noMdhyuM che ke baMgALanA vibhinna bhAgomAM nigraMtha moTI Jain Education Intemational Jain Education Intemational Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 255 saMkhyAmAM jANIto hato. pAlavaMzanA rAjyakALanI navamI ane dasamI zatAbdI AsapAsanI jaina pratimAo moTI saMkhyAmAM khodakAmamAMthI prApta thaI che. I. pU. pahelI sadImAM ujjaina ane mathurAmAM jaina loko jANItA hatA, je gardabhilla ane kAlakAcAryanI kathA uparathI spaSTa thAya che. guptakAlIna lekhane AdhAre mAlUma paDe che ke udayagiri-vidizAmAM pArzvanAthanI pratiSThA karAvavAmAM AvI hatI. mathurAmAMthI maLelA purAvazeSo parathI I.pU. bIjI sadIthI I.sa.nI dasamI sadI sudhI A pradezamAM jainadharmanuM mahattvanuM kendra hatuM. mathurA pAse kaMkAli TIlA nAmanA sthaLethI jaina sUpa maLyo che. tenI madhyamAM supArzvanAthanI mUrti hovAnuM jaNAya che. mathurAnI sAthosAtha valabhImAM cothI sadInA prAraMbhakALamAM nAgArjunIyavAcanA temaja giranAra parvatanI sAthe dharasenAcArya, puSpadaMta tathA bhUtabalinA saMbaMdhathI A pradezanI sAthe jainadharmano saMbaMdha I.sa.nI pahelI zatAbdIthI hovAnuM jaNAya che. valabhInI bIjI ane aMtima vAcanAthI spaSTa thAya che ke pAMcamI sadImAM jainadharma A pradeza upara sthira thaI gayo hato. sAtamI sadInA be gurjara rAjAone jainadharma pratye anurAga hato, je tenA dAnapatrone AdhAre jANI zakAya che. cAvaDAvaMzanA sthApaka vanarAje paNa jainadharmane protsAhana ApyuM hatuM. solaMkI rAjA bhImanA maMtrI vimalazAhe 11mI sadImAM Abu upara baMdhAvelA jaina zilpa sthApatyanA namUnA jagaprasiddha che. siddharAja ane kumArapALano samaya jaina dharmano suvarNayuga hato. A daramyAna gujarAta jainadharmanuM eka baLavAna ane samRddha kendra banI gayuM. 13mI sadImAM vastupAla ane tejapAle Abu para banAvelA saMgemaramaranA jaina prAsAdo tenI kalA mATe advitIya che. rAjasthAnamAM jainadharmanuM astitva mauryakAla pahelAMnuM manAya che. ajamera pAsethI maLelA zilAlekhamAM mahAvIranirvANanA 80mAM varSano ullekha che. A mujaba I.pU. pAMcamI sadImAM tyAM jainadharma vidyamAna hovAnuM jaNAya che. sAtamI sadImAM cInI musAphara hyu-Ana-tsAMganA varNanathI bhinnamAla ane vairATamAM jainonuM astitva mAlUma paDe che. vasaMtagaDha (sirohI)mAM RSabhadevanI dhAtunI mUrti upara chaThThI sadIno lekha che. pratihAra rAjA vatsarAja (8mI sadI)nA samayanuM osiyAnuM mahAvIranuM maMdira Aje paNa jANItuM che. - I.sa.nI bIjI sadIthI 13mI sadI sudhI jainadharma karNATakano mukhya dharma rahyo. tyAMnAM lokajIvana, sAhitya, saMskRti ati ane kalA upara A dharmano ja prabhAva che te advitIya che. bIjI sadImAM gaMgavaMzanI sthApanA karavAmAM jaina AcArya siMhanAda mukhya hatA. rAyamallacaturthanA maMtrI cAmuMDarAye gomaTezvaranI je vizALa ane adbhuta mUrti banAvarAvI che te potAnI kalA mATe jagavikhyAta che. prAraMbhakAlathI madhyayuga sudhI jainadharma pUrva dezathI dakSiNa ane pazcima tarapha uttarottara vikAsa pAmato rahyo. jaina pratimAonI prAcInatAnI dRSTie joIe to paTanA pAsenA lohAnIpuramAMthI prApta tIrthakaranI pratimA prAcIna gaNAya. retiyA paththaramAM kaMDArela mastaka ane paga vagaranI A khaMDita pratimA paranuM polIza mauryakAlIna jaNAya che. ahIMthI prApta anya eka pratimAnA hAtha kAyotsarga avasthAmAM che. A pratimA I.pU. pahelI sadInI manAya che. muMbaInA prinsa oNpha velsa myujhiyamamAM Avela kAyotsarga avasthAnI dhAtu pratimA pArzvanAthanI hovAnuM jaNAya che. kuSANakAlathI jaina tIrthakaronI ghaNI pratimAo maLavA lAgI. A samayamAM caumukha-cArabAju cAra tIrthakaroRSabhadeva, neminAtha, caMdraprabha ane mahAvIranI mUrti mUkavAnI prathA pracalita thaI. ahIM RSabhadevanuM lAMchana vRSabha ane mahAvIranuM siMha batAvela che. mUrtiomAM A lAMchana mUkavAnI prathA guptakAlathI zarU thaI hovAnuM jaNAya che. caMdragupta bIjAnA (I.sa. 316-415) samayanI neminAthanI pIThikA para zaMkhanuM lAMchana ane caMdraprabhanI dhAtupratimAnI Toca para caMdranuM lAMchana najare paDe che. tIrthakaronI chaThThI sadInI dhAtu-pratimAomAM jamaNI bAju yakSa ane DAbI bAju yakSiNI mUkavAnI prathA zarU thaI. 24 yakSa ane vaLI bAja yudhi tIrthakaranA 24 yakSa-yakSiNI navamI sadIthI tIrthaMkara pratimAomAM jovAmAM Ave che. Ama jainadharmamAM mUrtipUjAnI zarUAta zizunAganA samayamAM ke naMdarAjAnA samayamAM mUrti hovAnA spaSTa nirdeza maLe che. uparAMta rAjA khAravelanA hAthI guphAlekhamAM RSabhadevanI , pratimAno ullekha tathA mathurAmAMthI prApta purAvazeSone AdhAre I.pU. 600mAM jaina mUrtio ane tenAM maMdiro thatAM hatAM. jaina pratimAnAM lakSaNo bhAratanI bIjI mUrtiothI jaina pratimAo tenAM keTalAMka viziSTa lakSaNone laIne judI paDe che. jaina paraMparAmAM tIrthakaronI mUrtione temaja dharmanA AcAryone paNa sthAna ApavAmAM AvyuM mUtione temaja dharmanA AcAyone Jain Education Intemational Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 dhanya dharAH baMne bAju be be mUrti hoya to tene paMcatIrthika ane cAre bAju cAramukhavALI pratimAne caumukha pratimA kahe che. jina pratimAnuM mahattvanuM lakSaNa te mUrtinI sAthe indronuM astitva che. A indro mukhya AkRtinI jamaNI ane DAbI bAjue hoya che. jaina mUrtizAstramAM indrone tIrthakaronA anucaro kahyA che. A indromAM keTalAkanA hAthamAM cAmara, suzobhana mATenA hAra ke aMjalimudrAmAM hoya che. mathurAnA prAraMbhakAlanI jinamUrtimAM indronI AkRtio jovA maLe che. tIrthakaronI pratimAomAM traNa prakAra jaNAvyA che. (1) alaMkRta parikaravALI, (2) sAdI pUjA mATenI, (3) AyAgapaTTomAMnI. 2. covIsa tIrthakonuM pratimAvidyAla che. AthI mukhya pratimAnAM lakSaNono vicAra karavo Avazyaka bane che. jaina mUrtiomAM dhyAna kheMce tevAM lakSaNomAM lAMbA laTakatA hAtha-AjAnubAhu zrIvatsanuM cihna, prazAMta svarUpa (nirmaLabhAva), taruNAvasthA, mukhya nAyakanI jamaNI bAju yakSa, DAbI bAju yakSiNI, vaLI je vRkSa nIce tIrthakarane jJAna thayuM hoya te vRkSanuM kaMDAraNa thAya che. tIrthaMkaranI pratimAomAM ATha siddhiomAMthI eka darzAvAya che. ATha prAtihAryo-divyavRkSa, divyapuruSa, vRSTi, Asana, tridala (trichatra) ane siMhAsana, prabhAmaMDala, divyadhvani, cArayugma, dubhinAda. | tIrthakaronI mUrtio dhyAnastha yogAsanamAM beThela ane kAyotsarga avasthAmAM UbhelI ema be prakAranI maLe che. kAyotsarga pratimAo jaina paraMparAnuM viziSTa lakSaNa che, je I.sa. pahelI sadI eTale zuMga ke mauryakAlathI prApta thAya che. zarIra nagna ke zvetavastrothI AcchAdita hoya che. tIrthakaranI vastra paherAvelI pratimAno namUno akoTAmAMthI prApta RSabhadevanI kAyotsarga avasthAmAM UbhelI mUrti che. covIsa tIrthaMkaro yogadhyAna avasthAmAM hovAthI dareka mUrtio ekasarakhI lAge che, paraMtu dareka tIrthakarane judAM judAM lAMchana hovAthI te lAMchana parathI tenI oLakha thAya che. A lAMchana mUkavAnI prathA kuSANakAla pachI zarU thaI hovAnA purAvA maLe che. lAMchanaaMkita sauthI prAcIna pratimA guptakAlIna che. neminAthanI mUrtinI pIThanI pAchaLa madhyamAM eka cakrapuruSa ane AjubAju zaMkhanuM aMkana thayeluM che. zAsanadevatAo ke yakSa-yakSiNIonI mUrtio oLakhavA mATe tIrthakaronI nAnI AkRtio je te mUrtinA mastaka para ane mUrtinA Asana para darzAvavAmAM Ave che. mUrtinI sthApana karavAnI mukhya pIThikA sAthenA bhAgane parikara kahe che. A parikaramAM vividha zilpakRtio kaMDArelI hoya che. mukhya pratimAne anulakSIne yakSiNIo, siMha, mRganI joDI, cheDA para staMbho, tenA upara toraNo, cAmaradhArIo, makaramukho, mAlAdharo, pratimAnA mastaka pAchaLa prabhAmaMDala, upara chatravRtta, dharmacakra, navagraho, trichatra hoya che. TUMkamAM parikara e jaina pratimAvidhAnanuM avibhAjya aMga che. koIpaNa derAsaranI mukhya pratimAne "mULanAyaka kahe che. mukhya pratimAnI be bAju be mUrti hoya che, tene tritIrthika, jo AdinAtha-aSabhadeva jaina itihAsamAM RSabhadevane jaina dharmanA A avasarpiNI kALanA sthApaka kahyA che. RSabhadeva prathama tIrthaMkara hovAthI "AdinAtha' tarIke paNa oLakhAya che. hiMdudharmamAM RSabhadevane viSNunA eka avatAra gaNavAmAM Ave che. emaNe lAMbo samaya rAjya karyA bAda sAdhu tarIke dIkSA laI kevalajJAna prApta karyuM hatuM. teo mAtAnA garbhamAM hatA tyAre emanI mAtAe je svapno joyAM temAM prathama vRSabha joyo hato. AthI temanuM lAMchana vRSabha che. RSabhadevano varNa suvarNa che. lAMchana-vRSabha ke dharmacakra, vRkSa-vyagrodha ke vaTavRkSa, yakSa-gomukha, yakSiNI-cakrezvarI, mokSasthAna-kailAsa parvata. RSabhadevanI baMne bAju bharata ane bAhubalI hoya che. AdinAthanI prAcIna pratimA akoTA (vaDodarA) saMgrahamAMthI maLI che. A dhAtu pratimA lagabhaga I.sa. 460500nI che, jemAM RSabhadevanAM adhakhullAM netro, khabhA sudhI patharAyelA vALa, AjAnabAhu, adhovastra tarIke dhAraNa karela dhotIne pATalIo pADelI che, pIThikAmAM dharmacakranuM lAMchana che. vasaMtagaDha (sirohI)mAMthI maLelI RSabhadevanI dhAtupratimA upara chaThThI sadIno lekha che. bhinnamAlamAMthI prApta pratimA I.sa. 8mI sadInI che. 28SabhadevanI eka bhavya mUrti AbumAM vimalavasahInA Jain Education Intemational in Education Intermational Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 maMdiramAM mULanAyaka tarIke pratiSThA pAmI che. emanA parikara ane pIThikAmAM yakSa gomukha, zAsanadevI cakezvarI, indro, nyagrodha vRkSa, chatra, vRSabhanuM lAMchana vagere kotaravAmAM AvyAM che. zatruMjaya para sUryakuMDanA daravAjA pAse RSabhadevanuM 13mA saikAmAM baMdhAyela prAcIna maMdira che. pATaNamAMthI RSabhadevanI SaSThotIrthika pratimA maLI che. RSabhadevanA yakSanuM nAma gomukha che. rUpamaMDana, rUpAvatAra graMthamAM gomukhanuM vAhana hAthI darzAvyuM che. bIjA keTalAka graMthomAM tenuM vAhana vRSabha batAvyuM che. A yakSanA nAma pramANe tenuM mukha vRSabha jevuM hoya che. tenA cAra hAthamAM varadamudrA, akSasUtra, pAza ane bijoruM hoya che. digaMbaro pAzane badale parazu dhAraNa karAve che. gomukhanI pratimAo moTA kadanI svataMtra ane tIrthakara AdinAthanA anucara tarIke maLe che. gomukhanI eka svataMtra pratimA zatruMjaya para motIzAnI TUMkanA mukhya derAsaramAM AvelI che. te hAthI para ardha padmAsanamAM beThela ane mukha vRSabha jevuM che. tenA cAra hAthamAM varada, aMkuza, pAza ane mALA dhAraNa karela che. gvAliyara pAse gaDhavAlamAMthI gomukha ane cakrezvarInI mUrti maLI che. gomukhanA hAthamAM daMDa ane parazu che. AdinAthanA zAsanadevI cakrezvarI che. emanA upalA baMne hAthamAM cakra hovAthI cakrezvarI nAma paDyuM hovAnuM manAya che. temano varNa suvarNa, vAhana garuDa che. cakrezvarIne be, cAra, ATha, bAra ke soLa hAtha hovAnuM noMdhyuM che. cAra hAtha hoya to bijoruM, vaja, varada ane vaja hoya che. 12 hAtha hoya to cAra hAthamAM upara mujabanAM Ayudho ane bAkInA ATha hAthamAM cakra hoya che. cakrezvarI viSNunI zakti veSNavI jevI dekhAya che. | gujarAtamAMthI cakrezvarInI keTalIka pratimAo maLI che. pATaNamAM savidhinAthanA maMdiramAM cakrezvarInI caturbhuja pratimAM che, jemAM upalA be hAthamAM cakra che. nIcalA be hAthamAM zekha ane akSamAlA che. vaDanagaramAMthI maLelI cakrezvarInI pratimAnA cAra hAtha paikI upalA be hAthamAM cakra che. nIcenA eka hAthe bALakane keDamAM teDeluM che. bIjA hAthanI AMgaLIe eka bALakane vaLagADeluM che. giranAra upara vastupAla-tejapAlanI TUMkamAM pArzvanAtha maMdiramAM tathA zatruMjaya upara acalezvaranA maMdiramAM cakrezvarInI pratimAo AvelI che. devagaDhanA killAnA jaina maMdiramAM soLa hAthavALI cakrezvarInI pratimA AvelI hovAnuM noMdhAyuM che. ajitanAtha bIjA tIrthakara ajitanAtha gaNAya che. emano varNa suvarNa, lAMchana-hAthI, kevalavRkSa-saptaparNa yuktavRkSa, yakSamahAyakSa ane yakSiNI ajitabAlA ane cAmaradhArI sagaracakrI. ajitanAthanI pratimA UbhI ke beThelI dhyAnastha hoya che. ajitanAtha 'khaDugAsana'mAM arthAtu be hAtha laTakatA rAkhIne UbhelA hoya che. devagaDhanA killAmAMthI maLelI ajitanAthanI pratimA khagAsanamAM che temAM baMne bAjue cAmaradhArI ane AgaLanA bhAge be bhakto che. akoTamAMthI ajitanAthanI AThamI sadInA madhyanI pratimA maLI che. A mUrtinI besaNI para be hAthI ane dharmacakra uparAMta grahonI UbhelI AkRtio kaMDArelI che. ajitanAthanA yakSa mahAyakSa che. temanuM vAhana hAthI ane varNa zyAma hoya che. A pakSanA hAthamAM yuddhane yogya sAdhano hoya che. tene cAra mukha tathA ATha hAtha hoya che, jemAM khaga, cakra, daMDa, trizUla, parazu, padma, varada ane aMkuza dhAraNa kare che. mahAyakSanI svataMtra pratimA maLatI nathI, paraMtu parikaramAM nAnImoTI pratimAo jovAmAM Ave che. - yakSiNI ajita bAlAnuM vAhana vRSabha che. tenuM aparanAma rohiNI che. tenA cAra hAthamAM varada, bijoruM, pAza ane aMkuza hoya che. ajitabAlAnI pratimA devagaDhanA killAmAM Avela jaina maMdiramAMthI maLI che. saMbhavanAtha trIjA tIrthakara saMbhavanAtha che. emanuM lAMchana azva, vRkSa zAlavRkSa, cAmaradhArI satyavIrya, yakSa trimukha ane yakSiNI darivArI che. saMbhavanAthanI khuba thoDI pratimAo maLI che. saMbhavanAthanA yakSa trimukhane traNa mukha, trinetra ane cha hAtha hoya che. varNa zyAma ane vAhana mayUra che. cha hAthamAM nakula, gadA, abhayamudrA, bijoruM, akSasUtra, mALA athavA cakra, talavAra, aMkuza, daMDa, trizUla ane kaTAra hoya che. yakSiNI duritArInuM vAhana meSa che. cAra ke cha hAtha hoya che. cAra hAtha hoya to be hAtha varadamudrAmAM bIjA bemAM akSasUtra ane abhayamudrA. cha hAtha hoya to parazu, ardhacaMdra, phaLa, talavAra, yaSTi (daMDa), varadamudrA hoya che. Jain Education Intemational ducation Intermational Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 dhanya dharA: abhinadananAtha cothA tIrthakara abhinaMdananAthano varNa suvarNa, lAMchana vAnara, vRkSa rAyaNa ke vaizAlIvRkSa che. emanA yakSa yajJezvara ane yakSiNI kAlikA che. teo kAyotsarga avasthAmAM hoya che. abhinaMdananAthanA yakSa yajJezvara hAthI para beThela ane zyAmavarNanA hoya che. temanA cAra hAthamAM bijoruM, akSamAlA, nakula ane aMkuza hoya che. A yakSanI eka pratimA zatruMjaya upara caumukhajInI TUMkamAM AvelI che, jemAM be hAtha DhIMcaNa para rAkhela ane vAhana hAthI che. yakSiNI kAlikAnuM bIjuM nAma vajazRMkhalA paNa che. te padmAsana para beThela ane varNa zayAma che. tenA cAra hAthamAM gadA, zakti, pAza ane varadamudrA hoya che. tenuM vAhana haMsa paNa batAvAya che. soLa vidyAdevIomAMnI eka vidyAdevI mAnavAmAM Ave che. muMbaInA prinsa oNpha velsa myujhiyamamAM ane zatruMjaya para caumukhajInI TUMkamAM kAlikA yakSiNInI pratimA AvelI che, jemAM te haMsArUDha che. cAra hAthamAM varadamudrA, aMkuza, kamaMDala ane aSTapAza che. sumatinAtha pAMcamA tIrthaMkara sumatinAthanuM lAMchana phreMca athavA raktahaMsa che. temanuM kevaLavRkSa priyaMgu che. yakSa tumbaru ane yakSiNI mahAkAlI che. temanA cAmaradhArI mitravIrya che. emanA zilpamAM baMne bAjue phUlanA hAra athavA jhaMdagadhArI UDatI AkRti athavA tene pharate bIjA jinanI nAnI 24 AkRtio hoya che. be siMhayumathI baneluM siMhAsana, mukhya lAMchana krauMcA uparAMta bhadrapITha upara cakranuM cihna, mukhya pratimAnI baMne bAjue hAthIyugma jaLano abhiSeka karatAM athavA uparanA bhAge UbhelAM batAvAya che. mUrtinA paga pAse dAtAnI mUrti hoya che. uttarabhAratamAM ghaNe sthaLethI sumatinAthanI mUrtio maLI che. bIjA jinanI mUrti karatAM A jinanI pratimA judI paDe che. Abu, zatruMjaya upara tathA amadAvAdamAM patAzAnI poLamAM A prakAranI pratimA che. yakSa tumbaruno varNa zveta, vAhana garuDa che. kyAreka siMhanuM vAhana paNa batAvAya che. tenA cAra hAthamAM varada, gadA, zakti ane pAza athavA sarpa, phaLa ane abhayamudrA hoya che. Abu uparanA lUNavasahI maMdiranA daravAjA bahAra pakSanI pratimA AvelI che. yakSiNI mahAkAlI ke puruSadattAno varNa suvarNa, Asana padmAsana che. cAra hAthamAM varadamudrA, mAtuliMga, pAza, aMkuza hoya che. puruSadattAnA svarUpamAM vAhana hAthI darzAvAya che. padmaprabha chaThThA tIrthaMkara pAprabhanuM lAMchana raktakamaLa, varNa rakta, kevalIvRkSa chatrAbha che. yakSa kusuma athavA puSpa yakSa, yakSiNI zyAmA ke manovegA, cAmaradhArI temanA samakAlIna rAjA yamathuti che. mUrtiomAM paNa ukta varNana mujabanuM pratimA vidhAna jovAmAM Ave che. temAM siMhAsana ane bhadrapITha nIce be siMha hoya che. emanI pratimAo Abu, zatruMjaya ane vaMthalI (saurASTra)mAM AvelI che. yakSa kusuma athavA puSpano varNa nIla, vAhana haraNa ane cAra hAthamAM phaLa ane abhayamudrA, akSamAlA ane nakula athavA kunta (bhAlo), varadamudrA, kheTaka ane abhayamudrA hoya che. svataMtra pratimA maLI nathI. yakSiNI zyAmA ke manovegAno varNa zyAma ane vAhana nara hoya che. cAra hAthamAM varadamudrA, dhanuSa, vINA ane abhayamudrA athavA pAza, bIjapUraka, varadamudrA ane aMkuza hoya che. kyAreka tenuM vAhana azva darzAvAya che. supArzvanAtha sAtamA tIrthaMkara supArzvanAthanuM lAMchana svastika, mastaka upara eka athavA paMcaphaNA nAgano chatravaTo, kevalIvRkSa zirISa, yakSa mAtaMga athavA varanaMdi, yakSiNI zAMti athavA kAlI, cAmaradhArI dharmavIrya nAme rAjA. A tIrthakaranI pratimAo zatruMjaya para motIzAnI TUMkamAM, zaMkhezvaranA derAsaramAM, jemAM supArzvanAthanA mastaka para saptaphaNA nAgano chatravaTo che. temaja rAjakoTamAM mAMDavI cokanA derAsaramAM che. yakSa mAtaMga athavA varanaMdimAM mAtaMgano varNa nIla, vAhana hAthI ane caturbhujamAM bilvaphaLa, nakula, pAza ane aMkuza hoya che. A yakSanI pratimA zaMkhezvaramAM AvelI che, jemAM vAhana hAthI che. pATaNamAM sALavIvADamAM Avela tripurezvara mahAdeva maMdiramAM eka yakSa mUrti che, jenuM vAhana hAthI ane cAra hAthamAM bijoruM, aMkuza, pAza ane sarpa che. yakSiNI zAMtinuM vAhana hAthI ane hAthamAM varada, akSasUtra, trizUla ane abhayamudrA hoya che. kAlI yakSiNInuM Jain Education Intemational ation Intermational Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 vAhana vRSabha ane hAthamAM varada, phaLa, trizUla ane ghaMTA hoya che. devagaDhanA paTTamAM A yakSiNInI pratimA AvelI che. caMdraprabha AThamA tIrthaMkara caMdraprabhano varNa zveta, lAMchana caMdra ke bIjano caMdra, kevalIvRkSa nAgakezara, yakSa vijaya, yakSiNI bhRkuTi athavA jvAlAmAlinI, cAmaradhArI dAnavIrya che. A tIrthaMkaranI pratimAo devagaDhanA killAmAM, gujarAtamAM prabhAsapATaNanA mukhya derAsaramAM, giranAra para vastupAla-tejapAlanI TUMkamAM, vaMthalImAM temaja Abu ane zatruMjaya para AvelI che. zilpamAM caMdraprabhajInI beThelI ane UbhelI pratimAo jovAmAM Ave che. yakSa vijayano varNa nIla, trinetra, haMsanuM vAhana, cAra hAthamAM phaLa, parazu, akSasUtra ane varadamudrA. be hAtha hoya to cakra ane varadamudrA hoya che. yakSiNI bhRkuTino varNa pItta, haMsa ke siMhanuM vAhana kyAreka varAha paNa hoya che.cAra hAthamAM khaDga, zakti, puSpa ane parazu hoya che. jvAlAmAlinI svarUpamAM varNazveta, vAhana mahiSa hoya che. suvidhinAtha navamA tIrthaMkaranAM be nAma che, eka suvidhinAtha ane bIjuM puSpadaMta. emanuM lAMchana magara ke karacalo, varNa zveta, kevalavRkSa nAgavRkSa, yakSa ajita, yakSiNI sutArAdevI athavA mahAkAlI, cAmaradhArI rAjA mAdhavatarAja che. A tIrthaMkaranI pratimAo giranAra, zaMkhezvara, khaMbhAta, prabhAsa-pATaNa ane amadAvAdamAM vAghaNa poLamAM Avela derAsaramAM che. yakSa ajitano varNa zveta, vAhana kUrma, cAra hAthamAM bijoruM, nakula, akSasUtra ane zakti, phaLa, akSasUtra, varadamudrA hoya che. yakSiNI sutArAdevIno varNa zveta, vAhana vRSabha, cAra hAthamAM kamaMDala, akSamAlA, aMkuza che. mahAkAlI svarUpamAM vAhana kUrma, caturbhujamAM vaja, phaLa, varadamudrA ane muddagara hoya che. zItalanAtha dasamA tIrthaMkara zItalanAthano varNa suvarNa, lAMchana zrIvatsa, kevalIvRkSa bilva, yakSa brahma, yakSiNI azokA cAmaradhArI rAjA sImaMdhara che. A tIrthaMkaranI pratimA AbumAM 259 vimalavasahi, vaMthalI, aMkalezvara, pATaNa, amadAvAdanI mahurata poLamAM Avela derAsaramAM AvelI che. yakSa brahmano varNa zveta, cAramukha, trinetra, padmAsananuM Asana, ATha hAtha hoya to bijoruM, muddagara, pAza, abhaya, nakula, muddagara, aMkuza, akSamAlA hoya che. yakSiNI azokAno varNa nIla, padmAsana para beThela, caturbhujamAM varada, phaLa, pAza ane aMkuza ane vAhana varAhanuM hoya che. zreyAMsanAtha agiyAramA tIrthaMkara zreyAMsanAthano varNa suvarNa, lAMchana geMDo, pavitra vRkSa tumbara, yakSa Izvara, yakSiNI gaurI athavA mAnavI, cAmaradhArI rAjA tripiSTa vAsudeva che. A tIrthaMkaranI pratimA sAranAthanA jinamaMdiramAM, AbumAM vimalavasahi, zatruMjaya athavA zaMkhezvaramAM AvelI che. yakSa Izvarane trinetra, vRSabhanuM vAhana ane cAra hAthamAM trizUla, daMDa, akSamAlA ane phaLa athavA bijoruM, gadA, nakula ane akSamAlA hoya che. A yakSanI pratimA kalakattAnA inDiyana myujhiyamamAM che. yakSiNI gaurInuM bIjuM nAma mAnavI che. gauravarNa, vAhana siMha, cAra hAthamAM varada, kaLaza, aMkuza ane muddagara che. zaMkhezvaramAM tenI pratimA che. vAsupUjya bAramA tIrthaMkara vAsupUjyanuM lAMchana mahiSa, kevalIvRkSa pATalika ke kadamba, yakSa kumAra, yakSiNI caMDA ke gAMdhArI, cAmaradhArI rAjA darapiSTa vAsudeva che. A tIrthaMkaranI eka pratimA uttarabhAratamAM bhAgalapuranA jaina maMdiramAM upara mujabanA varNanane maLatI AvelI che. yakSa kumAranuM vAhana haMsa ane caturbhujamAM bijoruM, bANa, nakula ane dhanuSa hoya che. parikaromAM A yakSanI pratimA maLe che. yakSiNI caMDA ke gAMdhArIno varNa zyAma, vAhana azva ane cAra hAthamAM varada, zakti, puSpa ane gadA hoya che. vimalanAtha teramA tIrthaMkara vimalanAthano varNa suvarNa, lAMchana varAha, Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 dhanya dharAH kevalavRkSa jabu, yakSa paNamukha ke zvetAmu, yakSiNI vairoTI ke pratimAo paNa maLI che. temanA zilpamAM be mRganI vacamAM viditA, cAmaradhArI rAjA svayaMbhUvAsudeva che. A tIrthakaranI cakranuM pracalita pratIka hoya che. pratimAo Abu, zatruMjaya, dhINoja pAsenA avekSA yakSa garuDano varNa zyAma, mukha varAhanuM, caturbhujamAM jinamaMdiramAM AvelI che. bijoruM, pA, nakula akSamAlA tathA vAhana varAha hoya che. yakSa Samukhano varNa zveta, cha mukha ane bAra hAtha, jemAM devagaDhamAMthI A yakSanI mUrti maLI che. phaLa, cakra, bANa, talavAra, pAza, akSasUtra, nakula, cakra, dhanuSa, yakSiNI nirvANI suvarNa varNanI, padmAsana para beThela, cAra DhAla, aMkuza ane abhayamudrA che. vAhana mayUra che. hAtha paikI bemAM padha, bAkInA hAthamAM pustaka ane kamaMDala hoya yakSiNI vairoTI ke viditAno varNa harita, vAhana sarSa che. lakhanau myujhiyama ane gvAliyaranA killAmAMthI nirvANInI cAra hAthamAM bALa, pAza, dhanuSa ane sarpa che. tenI pratimA pratimAo prApta thaI che. giranAra parathI maLI che. kuMthunAtha anatanAtha sattaramA tIrthaMkara kuMthunAtha che. temanuM lAMchana aja caudamA tIrthakara anaMtanAthanuM lAMchana bAja pakSI ke rIMcha, (bakaro), kevalIvRkSa tilakataru, yakSa gaMdharva ane yakSiNI balA ke kevalajJAnanuM vRkSa azvattha, yakSa pAtAla, yakSiNI anaMtamati ke vijayA, cAmaradhArI kuNAla che. kuMthunAthanI pratimAo banArasa, aMkuzA, cAmaradhArI rAjA puruSottama vAsudeva che. Abu, zatruMjayamAMthI maLI che. yakSa pAtAlano varNa raktatraNa mukha, cha hAthajemAM padha, yakSa gaMdharvano varNa zyAma, vAhana haMsa, cAra hAthamAM khagna, pAza, nakula, jhAla, akSamAlA hoya che. vAhana magara che. varada, nAgapAza, aMkuza bijoruM hoya che. yakSiNI aMkuzAno varNa gaura, pada para beThela, caturbhujamAM yakSiNI balAno varNa gaura, vAhana mayUra, cAra hAthamAM khaga, pAza, DhAla ane aMkuza dhAraNa kare che. trizUla, bijoruM, aMkuza, bijoruM hoya che. dharmanAtha aranAtha paMdaramAM tIrthakara dharmanAthanuM pratIka (lAMchana) vaja-daMDa, aDhAramA tIrthaMkara aranAthanuM lAMchana nandAvarta (svastika) kevalIvRkSa dadhiparNa athavA saptacchada, yakSa kinnara, yakSiNI kaMdarpa athavA mIna che. jJAnavRkSa cUta (AMbAnuM vRkSa), yakSa yakSendra ane ke mAnasI, cAmaradhArI puMDarikavAsudeva che. temanI pratimAo yakSiNI dhAraNI, cAmaradhArI govidaMrAja che. mathurAmAMthI maLelI nAgapura myujhiyamamAM tathA AbumAMthI maLI che. A tIrthakaranI mUrtio kuSANa samayanI jaNAya che. gujarAtamAMthI yakSa kinnarano varNa rakta, traNa mukha, kUrmanuM vAhana ane paNa emanI mUrti maLe che. cha hAthamAM bijoruM, gadA, abhayamudrA, akSamAlA, kamala, nakula yakSa yakSendrano varNa zyAma, vAhana zeSanAga, cha mukha ane hoya che. bAra hAthamAM bijoruM, bANa, khanna, mudagara, pAza, abhaya, yakSiNI kaMdarpAno varNa gaura, vAhana matsya ane amAlA, aku, DhAla, bakula hoya akSamAlA, aMkuza, DhAla, nakula hoya che. caturbhujamAM kamaLa, aMkuza, abhaya ane padma dhAraNa kare che. yakSiNI dhAraNI nIlavarNanI, padmAsana para beThela ke haMsa vAhana, cAra hAthamAM bijoruM, kamala, akSamAlA ane padma dhAraNa zAMtinAtha kare che. soLamA tIrthaMkara zAMtinAthanuM sthAna mahattvanuM che. temanuM mallinAtha lAMchana mRga (haraNa), kevalIvRkSa naMdIvRkSa, yakSa garuDa ke kipuruSa, yakSiNI nirvANI ke mahAmAnasI, cAmaradhArI rAjA puruSadatta. ogaNIsamA tIrthaMkara mallinAthanuM lAMchana kuMbha che, zAMtinAthanI pratimA ThIka ThIka pramANamAM maLe che. gujarAtamAM kevalajJAnanuM vRkSa azoka, yakSa kubera, yakSiNI dharaNapriyA ke zAMtinAthanAM svataMtra maMdiro tathA upara jaNAvela varNana mujabanI aparAjitA, cAmaradhArI rAjA suluma che. mallinAthanIne Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 pratimAo tathA maMdiro ochAM maLe che. bhoMyaNI pAvApurI, kuMbhAriyA, Abu vageremAM temanI pratimAo AvelI che. yakSa kuberano varNa zveta, cAra mukha, vAhana ratha athavA hAthI, ATha hAthamAM varada, trizUla, parazu, abhaya, bijoruM, muddagara, zakti, akSamAlA hoya che. yakSiNI dharaNapriyAno varNa zyAma, padmAsana ke vAhana siMha, caturbhujamAM varada, akSamAlA, zakti ane bijoruM che. munisuvrata vIsamA tIrthaMkara munisuvratanuM lAMchana kUrma che. kevalajJAnanuM vRkSa caMpaka, yakSa varuNa, yakSiNI naradattA ke bahurUpiNI, cAmaradhArI rAjA ajita che. A tIrthaMkaranI bahu ja thoDI pratimA maLI che. yakSa varuNano zveta varNa, cAramukha, bAranetra, vAhana vRSabha ane ATha hAthamAM bijoruM, gadA, bANa, zakti, pAza, dhanuSa, padma, nakula dhAraNa kare che. yakSiNI naradattAno zveta varNa, vAhana siMha, caturbhujamAM varada, akSasUtra, trizUla, bijoruM dhAraNa kare che. naminAtha ekavIsamA tIrthaMkara naminAthanuM lAMchana nIlotpala ke azokavRkSa che. kevalIvRkSa bakula, yakSa bhrukuTa, yakSiNI gAMdhArI ke cAmuMDI, cAmaradhArI rAjA vijayarAja che. A tIrthaMkaranI eka mUrtimAM be zaMkhanI vacce kamaLanuM cihna che. gujarAtamAMthI emanI jUja pratimAo maLI che. Abu upara vimalavasahInI derI naM. 4 ane 45mAM naminAthanI mUrtio che. yakSa bhrUkuTi pILA varNanA, cAra mukha, bAra netra, vAhana nara ane ATha hAthamAM bijoruM, zakti, muddagara, abhaya, nakula, parazu, vaja, akSamAlA dhAraNa kare che. mathurA ane devagaDhanA killAmAM pratimAo che. yakSiNI gAMdhArIno varNa zveta, vAhana siMha ane caturbhujamAM varada, khaDga, bijoruM, kuMbha (bhAlo) dhAraNa kare che. neminAtha bAvIsamA tIrthaMkara neminAthanuM lAMchana zaMkha che. temanuM bIjuM nAma 'ariSTanemi' paNa jANItuM che. nemino eka artha cakra thAya che. neminAthano varNa zyAma ke indranIla, kevalIvRkSa mahAveNu 201 ke vetasa, yakSa gomegha, yakSiNI aMbikA ke kuSmARsinI, cAmaradhArI rAjA ugrasena ane nirvANasthAna giranAra che. neminAtha zrIkRSNa ane balarAmanA pitarAI bhAI hatA. neminAtha ane patnI rAjulanI kathAo zilpamAM kaMDArAyelI che. emaNe dvArakAmAM varadattane tyAM prathama bhikSA lIdhI hatI. neminAthanI pratimAo gvAliyaranA killAmAM maLI che. giranAra para pahelI ane pAMcamI TUMkamAM neminAthanAM svataMtra maMdiro AvelAM che. Abu khAte lUNavasahimAM, khaMbhAtamAM mAMDavInI poLamAM, pATaNamAM, zaMkhezvaramAM, amadAvAda vagere sthaLonAM jinamaMdiromAM teo mULanAyaka tarIke birAje che. khaMbhAta ane giranAra upara emanI saparikara paMcatIrthI pratimAo AvelI che. kALA paththaramAM kaMDArelI pratimAmAM neminAtha padmAsanamAM beThelA che. chAtImAM zrIvatsanuM cihna, AsananI madhyamAM lAMchana zaMkha che. parikaranI besaNImAM DAbI bAju gomegha yakSa ane jamaNI bAju yakSiNI aMbikA che. yakSa gomeghano varNa zyAma, traNa mukha, vAhana mAnava ane cha hAthamAM bijoruM, parazu, cakra, nakula, trizUla, zakti athavA hathoDo, parazu, daMDa, phaLa, vajra ane varadamudrA hoya che. mathurA myujhiyama ane devagaDhanA killAmAM gomedhanI svataMtra pratimAo AvelI che. yakSiNI aMbikAno varNa suvarNa, vAhana siMha, cAra hAthamAM AmralaMba, bALakane dhAraNa karela, pAza ane aMkuza hoya che. neminAthanI zAsanadevI hovA sAthe jaina paraMparAmAM te svataMtra devI tarIke pUjAya che. te AmralaMba dhAraNa karatI hovAthI 'AmrA' tarIke paNa oLakhAya che. 'AcAradinakara' graMthamAM tenuM varNana mukhya devI tarIke kareluM che. tenA piravAramAM mAtRkAo ane vidyAdevIo gaNAya che. aMbikAnI ghaNI pratimAo maLI che. ilorAnA guphAmaMdira, mathurA uparAMta aneka dhAtu-mUrtio paNa maLe che. AbumAM vimalavasahinI derImAM beThela, dvibhujAmAM AmralaMba ane bIjA hAthathI bALaka teDeluM che. mukuTanA uparanA bhAgamAM neminAthanI laghupratimA AvelI che. giranAra para neminAthanA maMdiramAM tathA vaDodarAnA jaina maMdiramAM lekhayukta dhAtupratimA AvelI che, jemAM devI lalitAsanamAM beThela, caturbhuja paikI upalA jamaNA hAthamAM pAza ane DAbA hAthamAM AmralaMba ane eka hAthathI bALa teDeluM che. paga pAse siMhanuM vAhana che. khaMbhAtamAM pArzvanAtha ciMtAmaNinA maMdiramAM Avela pratimA 15mA saikAnI che. tenA cAra hAthamAM aMkuza, pAza, Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 AmralaMba ane bALaka che. prabhAsa-pATaNa, vaMthalI, akoTA ane pATaNamAMthI paNa aMbikAnI prAcIna mUrtio maLI che. pArzvanAtha trevIsamA tIrthaMkara pArzvanAtha aitihAsika vyakti ane jainadharmanA sAcA sthApaka manAya che. teo I.pU. AThamA-navamA saikAmAM thayAnuM jaNAya che. banArasanA rAjA azvasenanA teo putra hatA. trIsamA varSe gRhatyAga karyo. temanI 70 varSanI upadeza kArakirdI che. temanA jIvanamAM eka nAge apUrva bhAga bhajavyo hato tevI paurANika kathA che. pArzvanAtha nAma vize be mata pracalita che. eka teo garbhamAM hatA tyAre temanI mAtAe lAMbo kALo sarpa joyo hato mATe pArzvanAtha ane bIjo temanA yakSanuM nAma pArzva hatuM ane teo deva hatA tethI pArzvanAtha. pArzvanAtha nIlavarNanA, lAMchana sarpa, zilpamAM teonA mastaka upara traNa, sAta, agiyAra ke sahasraphaNA nAgano chatravaTo hoya che. kevalavRkSa devadAra, yakSa pArzva ke dharaNendra, yakSiNI padmAvatI, cAmaradhArI rAjA ajitarAja che. nirvANasthaLa sametazikhara (bihAra) pArasanAtha parvata. pArzvanAthanI pratimA be prakAranI maLe che. eka UbhelI kAyotsarga avasthAmAM ane bIjI beThelI dhyAnAvasthAmAM. pArzvanAthanI kAryotsarga avasthAmAM UbhelI 1lI sadImAM ghaDAyela pratimA muMbaInA prinsa oNpha velsa myujhiyamamAM AvelI che. A uparAMta Abu, zatruMjaya, zaMkhezvara, pATaNa, khaMbhAta, amadAvAdamAM pArzvanAthanAM maMdiro ane pratimAo AvelI che. AbumAM vimalavasahInA gUDhamaMDapanI baMne bAju pArzvanAthanI vi. saM. 1408nA lekhavALI sarakhA kadanI pratimAo UbhelI che. A pratimAonI madhyamAM pArzvanAthanI kAyotsarga mUrti che. parikaramAM 24 jina pratimA kaMDArela che. pArzvanAthanA mastaka para saptaphaNA nAgano chatravaTo che. Abu para 15mI sadImAM baMdhAyela kharataravasahimAM garbhagRhamAM mUlanAyaka tarIke pArzvanAthanI bhavya pratimAo che. darekanA mastaka para navaNA nAgano chatravaTo che. zatruMjaya para amIdharA pArzvanAthanA maMdiramAM zyAma ArasamAM kaMDArela pratimAnA mastaka para saptaNA nAga che. saurASTranI DhAMkanI guphAmAMthI pArzvanAthanI prAcIna pratimA maLI che. jUnAgaDha pAsenA hajIrA gAmamAMthI pArzvanAthanI I.sa. 3jA saikAnI mUrti maLI che. amadAvAdamAM jhaverIvADamAM Avela dhanya dharAH jagavallabha pArzvanAthanuM maMdira prasiddha che, jemAM bhoMyarAmAM sapheda ArasamAM kaMDArela pArzvanAthanI vizALakadanI pratimA AvelI che. rANakapuramAM sahastraphaNAnA chatravaTAyukta maMdiramAM pArzvanAthanI UbhelI pratimA che. khaMbhAtanA staMbhana pArzvanAtha maMdiramAM durlabha evI nIlamanI pArzvanAthanI prAcIna paMcatIrthI pratimA mULanAyaka tarIke birAje che. pratimAnA parikaramAM azokavRkSa tathA siMhAsana, prabhAmaMDala sahita zAstrokta ATheya pratihAro kaMDAryA che. AsananI pIThamAM sarpanuM aMkana che. uparAMta khaMbhAtanA sukhasAgara pArzvanAtha jinAlayamAM somaciMtAmaNi pArzvanAtha, ciMtAmaNi pArzvanAtha jinAlayamAM mULanAyaka tarIke pArzvanAtha birAje che. yakSa pArzva ke dharaNendranuM sthAna ghaNuM agatyanuM che. teno varNa zyAma, vAhana hAthI ke kUrma, mastaka para sarpaNA, cAra hAthamAM sarpa, bijoruM, nAga, nakula athavA sarpa, varada ane pAza hoya che. pArtha yakSanI pratimAo tIrthaMkaranI mUrti sAthe ane svataMtra paNa maLe che. muMbaInA prinsa oNpha velsa myujhiyamamAM tenI 12mI sadInI pratimA AvelI che. temAM yakSa vAhana kUrma para lalitAsanamAM beThela, mastaka para traNa phaNAyukta nAgano chatravaTo ane prabhAmaMDaLa che. caturbhujamAM upalA be hAthamAM nAga ane nIcalA be hAthamAM varada ane nAgapAza dhAraNa karela che. pAlanapuramAM pArzvayakSanI I.sa. 1149nI lekhayukta eka mAtra pratimA che, jemAM yakSanA mastaka para nAgachatra, zrIvatsanuM cihna, kUrmanuM vAhana ane cAra hAtha paikI jamaNA bemAM parazu ane varadamudrA, DAbA bemAM nakula ane bijoruM che. yakSiNI padmAvatIno varNa rakta, vAhana sarpa ke haMsa hoya che. jaina paraMparAmAM padmAvatIne cAra, ATha, bAra ke covIsa hAtha batAvAya che. A devInuM sthAna tAMtrika devI tarIke UMcuM che. jaina paraMparAnI mukhya cAra devIomAM padmAvatIne gaNavAmAM Ave che. vAyupurANamAM tenuM sthAna 'padmakoza' para hovAnuM noMdhyuM che. rUpamaMDanamAM sarpa sAthe kukkuTanuM vAhana batAvyuM che. padmAvatIne cAra hAtha hoya to pAza, padma, aMkuza ane bijoruM hoya che. cha hAtha hoya to pAza, ardhacaMdra, khaga, gadA bhAlo, daMDa hoya, aSTabhuja hoya to cha Ayudho upara mujaba ane cakra tathA kheTaka hoya che. gvAliyaranA killAmAM pArzvanAthanI pratimA sAthe padmAvatInI pratimA AvelI che. nAlaMdAmAMthI maLela padmAvatInI pratimAnA cAra hAthamAM kheTaka, kuMbha, parazu ane varada che. mastaka Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 263 para sarpaphaNA ane lalitAsanamAM beThela che. gujarAtamAMthI padmAvatInI ghaNI pratimAo maLI che. prabhAsa-pATaNa, zaMkhezvara, bhAvanagara, pATaNa, amadAvAda vagere sthaLoethI prApta | pratimAmAM padmAvatI muzkaTa sarpa para pavAnA Asana upara lalitAsanamAM beThela, parikaramAM upara madhyamAM pArzvanAthajI ane baMne bAju mAladharo, mastaka para sarpano chatravaTo tathA devInA hAthamAM padma, pAza, aMkuza ane bijoruM dhAraNa karela jovAmAM Ave che. amadAvAdanA jagavallabha pArzvanAtha derAsaramAM Avela padmAvatInA mastake mukuTa ane navaphaNA nAganuM chatra che. parikaranA uparanA madhyamAM pArzvanAtha ane baMne bAju be-be ema pAMca tIrthakaronI mUrtio che. caturbhujamAM akSamAlA, aMkuza, sanALapagha ane bijoruM che. AsananI madhyamAM kukakuTanuM vAhana UDatA gaMdharvo temaja prabhAmaMDaLathI yukta che. pIThikAnI madhyamAM dharmacakra ane tenI pratyeka bAju siMha lAMchana utkIrNa che. gujarAtamAM akoTAmAMthI gupta samayanI jIvaMtasvAmInI dhAtupratimA maLI che, jemAM vardhamAna kAyotsarga mudrAmAM UbhelA, mastake mukuTa, kaMThamAM hAra vagere AbhUSaNothI alaMkRta che. khaMbhAtamAM cokasInI poLamAM mahAvIra svAmInA jinAlayamAM sapheda ArasanI paMcatIrthI pratimAmAM mahAvIra yogAsanamAM beThelA che. mastaka pAchaLa prabhAmaMDala, AsananI madhyamAM siMhanuM lAMchana ane parikaramAM baMne Toca upara haMsa, gaMdharvo, phUlavelanI bhAta kaMDArI che. uparAMta zatruMjaya upara mULanAyaka tarIke, mahuvA, AbumAM vimalavasahI tathA lUNasahimAM, pATaNa, jUnAgaDha vagere sthaLonAM jinAlayomAM mULanAyakajI tarIke svataMtra maMdiramAM mahAvIra svAmInI vividha padArthomAM kaMDArela vizALa ane bhavya pratimAo jovAmAM Ave che. yakSa mAtaMgano varNa zyAma ke zveta, vAhana hAthI, dvibhujamAM nakula ane bijoruM ke varadamudrA hoya che. A pakSanI pratimAo zaMkhezvara, devagaDhamAM Avela che. yakSiNI siddhAyikA nIla varNanI, vAhana siMha, caturbhujamAM pustaka, mAtuliMga, abhayamudrA, vINA athavA varada ane pustaka hoya che. IlorAnI guphA naM. 32mAM emanuM suMdara zilpa AveluM che. jemAM teo siMha para ArUDha che. dvibhujamAM abhayamudrA ane mAtuliMga che. mastaka para vRkSa che. mahAvIra svAmI covIsamA ane chellA tIrthakara mahAvIra svAmI jaina paraMparAmAM aitihAsika ane sauthI mahAna gaNAya che. emanA yakSa mAtaMga ane yakSiNI siddhAyikA che. emanA cAmaradhArI magadhanA rAjA zreNika athavA biMbisAra ane zAlavRkSa heThaLa emane kevaLajJAna thayuM. mahAvIra svAmInA jIvananA keTalAya prasaMgo jaina maMdiromAM staMbho, chato ane bhIMto upara kotarelA ke cItarelA jovAmAM Ave che. bhAratanA uttara, dakSiNa ane pazcimanA tamAma bhAgamAM Avela jaina sthaLoethI mahAvIranI asaMkhya pratimAo maLe che. mahAvIranI UbhelI ane beThelI mUrtio moTI saMkhyAmAM nAnIthI mAMDIne pUrNakAya sudhInI maLelI che. mahAvIranI be prakAranI pratimAo jovA maLe che. (1) dIkSA lIdhA pahelAnuM svarUpa je "jIvaMta svAmI' nAme oLakhAya che. A pratimA alaMkArayukta hoya che. (2) mahAvIranuM tyAgI svarUpa. mahAvIra svAmInI I.sa. 1lI thI 3jI sadI daramyAnanI sAta pratimAo maLI che, je lakhanau myujhiyamamAM che. emAMnI cha mUrtio para pIThikA-lekhamAM 'vardhamAna' ane ekamAM mahAvIra' lakheluM che, jemAMnI cAra pratimAo akhaMDa che. jemAM mahAvIra svAmIne dhyAnastha avasthAmAM siMhAsana para beThelA, AsananA madhyamAM upAsako temaja zrAvaka-zrAvikAothI gherAyela dharmacakra aMkita che. guptakAlanI eka mUrti vArANasInA kalAbhavanamAM surakSita che. emAM dhyAnamudrAmAM beThela mahAvIranA Asana samakSa vizvapada kaMDAreluM che. mahAvIra cAmaradharo, sevako (jaina pratimAjImAM abhinava kalAvidhAna | acalagaccha sthApaka pa. pU. A. bha. zrI | AryarakSitasUrizvarajI mahArAjA sAhebanA parivAranA 5. pU. A. bha. zrI saMdhaprabhasUrijI ma.sA.nI vi.saM. 1235nI zrI moDherA pArzvanAtha prabhunI paMcatIrthanI pratimAjImAM pAchaLa chatradhArI mANasanI pratikRti jovA maLe che. tyArabAda Aja pramANanI pratimAjI phakta acalagacchanA A.bha. zrI dvArA pratiSThita paMcatIrthImAM jovA maLe che. paNa pATaNamAM kokA pArzvanAtha jinAlayamAM ane viramagAmanA derAsaramAM bIjA | gacchanA A.bha. dvArA pratiSThita paMcatIrthi bhagavAna jovA maLela che. saMkalana : sarvodayasAgara ma.sA. Jain Education Intemational Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ #Wei Se nANA-dIyANA-nAndIyA, piMDavADA jaina maMdira piMDavADA zrI saMghanI koTIzaH vaMdanA... jeozrIno janma nAMdiyA tIrthanI bhUmimAM thayo. vi.saM. 1957 kA.va. 6 dine pAlItANAmAM pa.pU. vIravijayajI ma.sA.nA varada haste cAritra pAmI muni dAnavijayajI ma.nA ziSya muni premavijayajI ma. banyA. gurvAjJAne jIvanamaMtra banAvyo. uttarottara jJAna-dhyAna svAdhyAyamAM vadhatA rahyA. nitya ekAzana, mevA-mIThAi, phuTano tyAga hato. vi.saM. 1991 mAM AcAryapada pAmyA. karma sAhityamAM munio pAse lAkho zloka pramANa sarjana karAvyuM. aneka AtmAonI tapagacchanA saMghonI ekatA paraspara sadbhAva sacavAi rahe te arthe prayatna karyA hatA. 68 varSanA saMyama jIvanamAM paMcAcAranuM vizuddha pAlana karyu hatuM ane pAlana karAvatA hatA. dareka saMghamAM saMpa-ekatA-paraspara bahumAna jaLavAi rahe evI aMtaranI bhAvanAvALA mahApuruSa bhavya Adarza ApI gayA che. A Adarza saphaLatAne pAmo. jIvatasvAmI vAMdIyA... nAMdIA (rAjasthAna) siddhAMta mahodadhi, vAtsalya vAridhi, karmasAhitya niSNAta mahAna gItArtha, piMDavADA saMghanA mahopakArI nUtana karma sAhityanA sUtradhAra A.bha. zrI vijayapremasUrIzvarajI ma.sA.nA caraNomAM... papU.A. zrI rAjendrasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI piMDavADA jaina zve.mU.pU. tapa. saMgha saMghapramukha milApacaMdajI sUracaMdajI jaina piMDavADA (rAjasthAna)nA saujanyathI 2 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 jainonI sAMskRtika saMpatti jaina dharma mATe (1) cAritranA AcAro, (2) vividha bhAgo, (3) zruta sAhitya ane (4) vividha tIrtho mukhyarUpe saMskRtinA staMbha samAna che. sAdhuonA ane zrAvaka-zrAvikAonA vividha AcAro, jainadharmanI ahiMsAkaruNA, paramArthavRtti, maityAdibhAvo, indriyasaMyamana, zIlanI pavitratA jevI bAbato jiMdagInI zreSTha bhUmikAne TakAve che, saMvardhana kare che ane vizva samakSa jainadharmane prathama sthAna apAve che. cha mahinA sudhInA upavAsa, AMbela, ekAsaNAM, biyAsaNAM, loca, prAyazcitta, vinaya, vaiyAvacca, svAdhyAya, kAusagga-dhyAna e to jainonI AgavI oLakha che. akabara jevA bAdazAho paNa jainadharmanA tapa sAme natamastaka thayA che. 265 jainonA zrutasAhityamAM to ghaNI vAta lakhI che. duniyAnA bIjA dharmonAM tIrtho joyAM pachI madhyastha bhAvane pAmelI vyakti jyAre jaina tIrtha jue che, tyAre jainonI svacchatA-pavitratA, karuNAne varelI saMskRtithI tAjjuba thaI jAya che. mastaka ahobhAvathI jhUkI jAya che. parvatonI Toce hoya ke nadInA kinAre hoya, gAmamAM vastInI vacce hoya ke jaMgalanA ekAMtamAM hoya......rastAne aDIne hoya ke mArgathI dUra hoya, jaina tIrtho jaina saMskRtinI bhavya yazogAthA UMce laherAtI dhajAone pharakAvatAM satata gAtAM rahe che. --nalinAkSa paMDyA gujarAtamAM sAkSaronI prathama haroLamAM besI zake tevA prakhara vidvAna zrI nalinAkSabhAI paMDyA vallabhavidyAnagaramAM zikSaNa-saMzodhananI saMsthA pAriyAtra phAunDezananA vaDA che. bahuvidha kSetronAM rasa-ruci-saMskAra pitAzrI amRta paMDyA pAsethI gaLathUthImAM maLelA tathA temanA mitra-samudAya (ravizaMkara rAvaLa, motIcaMdra, vAsudevazaraNa agravAla, nirmalakumAra bojha, popaTalAla go. zAha, DolararAya mAMkaDa, maMjulAla majamudAra, paMDita omakAranAtha ThAkura, rAya kRSNadAsa, bacubhAI rAvata, lAlacaMdra bhagavAnadAsa gAMdhI, DaoN. saMpUrNAnaMda vagere)nA sAnnidhyane kAraNe poSAyelAM ne vikaselAM. emaNe bhAratabharamAM vyApaka pravAso karyA che. saMkhyAbaMdha lekho gujarAtI, hiMdI ane aMgrejImAM lakhyA che tathA aneka rASTrIya-AMtararASTrIya vidyutpariSadomAM bhAga lIdho che. zrI paMDyA sAheba saMkhyAbaMdha saMsthAo sAthe saMkaLAyelA che, je A mujaba che : (1) pUrva sahamaMtrI, akhila bhAratIya bhASA-sAhitya saMmelana, (2) ekeDemI oNpha varlDa sivilijhezananA sabhya, (3) maMtrI, AMtararASTrIya apaMga varSanI kheDA jillA samiti, (4) sthApaka ane saMyojaka, vallabhavidyAnagara lokasamiti. (jayaprakAza nArAyaNanA vicAra mujaba racAyelI A gujarAtanI sahuthI pahelI lokasamiti hatI.) (5) muMbaImAM abhyAsakALa daramiyAna inDiyA pIsa koranA svayaMsevakonI prathama TukaDInA sabhya tarIke pasaMdagI thayelI, jemAM pramukha keneDIe sthApelI AMtararASTrIya saMsthA amerikana pIsa koranA svayaMsevakonI sAthe sevAkArya karyuM. (6) muMbaImAM yutha orgenAijhezana oNpha grupa iniziyeTivanA sthApaka. (7) muMbaI yunivarsiTInI philma Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 dhanya dharAH sosAyaTInA pUrva maMtrI ane muMbaI yunivarsiTInI DAnsa enDa myujhika sosAyaTInA pUrva kArobArI-sabhya. (8) mAnad kyureTara, gujarAta saMzodhana maMDaLa muMbaInuM saMgrahAlaya. vividha kSetre karelI noMdhapAtra kAmagIrIne mATe amerikAnA bAyogrAphiksa insTiTyUTa dvArA pragaTa thatI "inTaranezanala DirekTarI oNpha DisTIkvIDa lIDarazipa 1998'mAM paricaya prakAzita thayo (vividha kSetronA agraNIonI bhalAmaNa pramANe A DirekTarImAM paricaya samAvAya che. koInI arajI dhyAna para nathI levAtI). 26 jAnyuArI 2001nA roja kacchamAM thayelA vinAzakArI bhUkaMpanA pAMca mahinA pahelA bhAvanagara vistAramAM thatI bhUkaMpanI paraMparAonA abhyAsa parathI gujarAtamAM kyAMka moTo bhUkaMpa thavAnI saMbhAvanA akhabAra dvArA vyakta karelI ane te mATe Aphata nivAraNanAM levA joItAM pagalAM paNa sUcavelAM. mojIlA svabhAvanA zrI paMDyA sAheba maLavA jevA mANasa che. -saMpAdaka prAstAvika - I.sa. pUrve chaThThI zatAbdImAM carama tIrthakara bhagavAna zrI vardhamAna athavA zrI mahAvIra prabhunA samayathI jaina dharmaparaMparA | eka saMgaThita dharma tarIke UpasatAMnI sAthe temAM potAnA | tattvadarzanane anurUpa AgavI dharmabhAvanA, dharmAcaraNa, upAsanApaddhati, bhaktisvarUpo, dharmasthAno, karmakAMDa, dhArmika, sAhitya, upAsya devonI zreNI ane dhArmika pratIkono paNa vikAsa thato gayo. A sarva tattvo jainadharmIonA Azraye khIlelI tamAma sAMskRtika pravRttiomAM svAbhAvika rIte pratibiMbita thatAM rahyAM che. jaina dharmAnuyAyIo dhanADhya vaizya varNanA hovAthI AvI sAMskRtika sarjanAne poSavAnI temane anukuLatA paNa rahI che. pariNAma e AvyuM ke bhAratIya bhASA, sAhitya, sthApatya ane lalitakaLAonA kSetre jeno thakI bharapUra sarjana thayuM. vizvanAM tattvadarzanomAM jaina darzananuM sthAna jema ananya che tema bhAratIya saMskRtinA vizALa nidhimAM jainonI | (sAMskRtika saMpattinuM yogadAna anupama che. jaina darzana bhagavAna zrI mahAvIre temanA prathama ziSya indrabhUti gautama svAmI ane daza gaNadharone jaina tattvajJAnanuM spaSTIkaraNa karIne tenA sArarUpa traNa vidhAno samajAvelAM. 'tripadI'ne nAme jANItAM te vidhAno A che . (1) 35thI vA = padArthanI utpatti thAya che. (2) vipAmelI va = padArthano laya thAya che. (3) dhruveyI vA = padArtha sthAyI che. A padArtha arthAt dravya" te "satuM' che. A "sat' e ja vAstavikatA che ane tethI te vividha svarUpomAM hovA chatAM mULabhUta rIte sthAyI athavA zAzvata che, kAraNa ke te potAnuM mULa rUpa kadI gumAvato nathI. A rIte dravyanA mULa rUpamAM padArtha zAzvata ane avikArI hovA chatAM te vividha svarUpomAM parivartana pAmato rahe che. Ama Aje astitva dharAvanAra koI paNa padArtha-je zAzvata ke kSaNika nathI-te bhUtakALamAM paNa hato ane bhaviSyamAM paNa haze. temAM vRddhi ke kSayanI saMbhAvanA nathI. padArthano tenA guNadharmo ane aMtarnihita kSamatA pramANe yathAsamaya laya thatAM tenuM rUpAMtara thAya che, paraMtu tenA dravyanuM mULabhUta ane tAttvika svarUpa sadA avinAzI rahe che. vizvavyavasthA - jaDa ane cetana tattvothI banelA vizva yA brahmAMDanA sarjana ane saMcAlana aMgeno jaina dRSTikoNa anya darzanothI judo paDe che. jaina darzana sRSTinA sarjaka ke saMcAlaka tarIke koI IzvaranA astitvane nathI mAnatuM, kAraNa ke AvA sarjaka-pAlaka IzvaranI vibhAvanAne svIkAravAnI sAthe ekamAMthI bIjo ema agaNita praznonI evI zRMkhalA racAya che. tenA tarkazuddha khulAsA maLatA nathI. AthI jaina darzana mAne che ke brahmAMDa prakRtinA niyamo pramANe svayaMsaMcAlita che. temAM jovA maLatuM sarjana, visarjana, vardhana ke kSayanuM ghaTanAcakra e kALanA niraMtara pravAhamAM svataH cAlatI sanAtana prakriyA che. nathI teno koI pUrvaAyojaka ke nathI koI niyaMtA. vizvavyavasthA karmasattAnA prabhAvathI saMcAlita che, temAM prabhAvaka paribaLa 'karmanuM che. samasta vizvamAM adezyarUpe vyApta karmanA aNuono anubhava phakta tenA prabhAvathI ja thaI zake che. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 20 jaDa ane cetana : mokSaprAptinA mArga :jagatano samagratAthI vicAra karIne jaina dArzanikoe mokSanI prApti mATe vyaktinI yogyatA ane zakti jagatanA badhA padArthone "jIva' ane 'ajIva' ema be mULabhUta pramANe be mArga che. prathama ane mukhya mArga te AtmAnI unnati vargomAM vaheMcyA che. jaina tattvajJAnamAM A be ne 'dravyanA arthe AjIvana tapa ane vairAgyathI bharelo evo duSkara zramaNasAmAnya nAme oLakhavAmAM Ave che. jIva eTale jemAM mArga ('sarvavirati') bIjo mArga gRhastha vyakti mATe potAnI caitanyasvarUpe AtmA nivAsa kare che te ane ajIva eTale paristhiti mujaba dharmanA vrata-niyamanuM pAlana karatAM rahIne caitanyarahita 4 padArtha. jagatanA tamAma upadravo ane azAMti Atmazuddhino zrAvaka-mArga ('dezavirati'). A be mULabhUta tattvomAMthI udbhave che. jyAre koI strI ke puruSa sarva sAMsArika saMbaMdhono viccheda karmano siddhAMta ane mokSa :- karIne aihika baMdhanothI mukta thaIne vItarAga bhAve "saMyama dharmanI dIkSA le che tyAre puruSa zramaNa, sAdhu yA muni kahevAya jagatamAM eka satya e jovA maLe che ke tattvataH samAna che ane strI zramaNI, sAdhvI athavA AryA kahevAya che. A evA manuSyomAM aneka prakAranI viSamatAo che. A viSamatA sAdhu-sAdhvIoe nIcenAM pAMca mahAvratonuM cokkasAIpUrvaka dekhAva, zarIrabaLa, buddhi, kAryakSamatA, Arogya, lAgaNI, dhanasaMpatti ke sukha AdimAMthI game tenI hoI zake che. kAryakAraNa pAlana karavAnuM hoya che : saMbaMdhane AdhAre AtmavAdI bhAratIya darzanoe manuSyomAM jovA (1) prANAtipAtaviramaNa mahAvrata (ahisA) maLatI viSamatAnuM eka mAtra kAraNa manuSyonAM potAnAM pUrvakarmone (2) mRSAvAdaviramaNa mahAvrata (satya) mAnyuM che. manuSyanI vartamAna sukhada sthiti teNe pUrve karelAM (3) adattAdAnaviramaNa mahAvrata (asteya = acaurya) satkarmone AbhArI che, jyAre tenI duHkhada sthiti mATe tenAM pUrve karelAM duSkarmo javAbadAra che. (4) maithunaviramaNa mahAvrata (brahmacarya) jaina dArzanikoe karmanA siddhAMtane svIkAravAnI sAthe tenuM che. 24 (5) parigrahaviramaNa mahAvrata (aparigraha) adhyayanapUrvaka vizleSaNa karIne tenuM AgavA siddhAMtarUpe gRhasvadharmI zrAvaka-zrAvikA (athavA 'upAsaka')e pratipAdana karyuM che. te mujaba zarIra sahita sahu bhautika padArtho nIcenAM bAra vrato pALavAnAM hoya che : jema pugalonAM banelAM che tema karmanA paramANusvarUpa pudgalo (1) sthUla prANAtipAtaviramaNa (ahiMsA) adezyarUpe AkhA vizvamAM vyApelAM che. manuSya dvArA thatAM karmo (2) sthUla mRSAvAdaviramaNa (satya) guNadoSa mujaba AtmA sAthe baMdhAya che. Avo karmabaddha AtmA punarjanmanI ghaTamALamAM phasAyelo rahe che. mumukSunA AtmAne (3) sthUla adattAdAnaviramaNa (= asteya = acaurya) karmabaMdhanamAMthI mukta karavAnI rIta tenAM sarva karmono nAza (4) sthUla maithunaviramaNa (brahmacarya) karavAnI che. karmono nAza thatAM AtmAnuM Urdhvagamana thAya che. (5) sthUla parigrahaparimANa (aparigraha) karmamukta UrdhvagAmI AtmA lokanA agrabhAge pahoMcIne tyAM sthira thaI jAya che te ja mokSanI avasthA che. mokSanI avasthAmAM (6) dikparimANa vrata (potAnI pravRtti ane kAryanA pradezanI AtmA karmamuktinI sAthe zarIra, indriya ane mana e traNanA maryAdA bAMdhavI) abhAvanI sthitie pahoMcatAM parama sukha anubhave che, je ananya, (7) bhogopabhogaparimANa vrata (anna, vastra, zarIra jevA anupameya ane anirvacanIya che. mokSaprAptinA kramika AcArano bhogaupabhoganA padArthonI maryAdA bAMdhavI) kAryakrama darzAvanAro dharma te jaina dharma che. A kalyANayAtrAnAM (8) anarthadaMDaviramaNa vrata (nirarthaka ane nivArI zakAya tevAM vividha sAdhano, sthitio, vikAsakrama, avarodho, tenAM nivAraNo duSkRtyo na karavAM) tathA dareka AnuSaMgika muddAnuM vizleSaNAtmaka ane jaTila vivecana sAmAyika vrata (rAgadveSarahita sthitimAM eka Asane jaina darzanamAM karavAmAM AvyuM che. " besIne AdhyAtmika sAdhanA karavI) Jain Education Intemational Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 dhanya dharAH Ama satyatAne pUrNatAthI pAmavAnI dRSTine anekAntavAda athavA syAdvAda kahe che. syAdvAdane bIjA zabdomAM sApekSavAda paNa kahI zakAya. vaLI temAM sarvato grAhI dRSTi hovAthI te yathArthavAda paNa che. tarkazAstramAM syAdvAda athavA anekAntavAda vizvane jainadarzananuM anokhuM pradAna che. jana pavo dareka dharmanI sAthe tahevAronI ujavaNI saMkaLAyelI hoya che ane je te dharmanA anuyAyIo utsAhabhera temAM bhAga le che. sAmAnya rIte parvonI ujavaNI utsavanI mAphaka AnaMdollAsanA ghoSa, utsAha, manoraMjana, khAnapAna sahitanA meLAvaDArUpe thatI hoya che, paraMtu jaina parvonI ujavaNI AthI viparIta rIte eTale ke zAMtipUrvaka maMtrajApa, tapa, dhyAna, tyAga, bhakti, zAstrAbhyAsa vagere dvArA thAya che. jaina parvonI A lAkSaNikatA A dharmanA pAyAnA siddhAMto tapa ane tyAganI nIpaja che. varSa daramiyAna AvatAM jaina tahevAro nIce pramANe (10) dazAvakAzika vrata (prathama ATha vratonA pAlanamAM lIdhelI chUTachATone kramazaH ghaTADatAM javuM, jethI tenA pAlanamAM sthAyitva Ave) (11) pauSadhopavAsa vrata (pauSadha karIne AdhyAtmika svAdhyAyamAM 2ta thavuM). (12) atithi saMvibhAga drata (nispRhabhAve AdarapUrvaka sAdhu, sAdhvI ke upAsakane jIvanAvazyaka vastuo ApavI) AmAMnAM pahelAM pAMca vrato, jemanuM pAlana sAdhu-sAdhvIo mATe atimAtrAmAM hoya che, temAM "upAsako mATe gRhastha jIvananI anivAryatA pUratI chUTachATo apAI hovAthI temanI AgaLa "zULa' vizeSaNa lagADAya che. AthI ja zramaNa mATe je mahAvrata' kahevAya che te zrAvaka mATe 'aNuvata' gaNAya che. sakhyatva - jaina darzananI AdhArazilA samo siddhAMta "samyakatva'no che, jenuM vyAvahArika svarUpa "ratnatrayI'nA nAme jANItA samyakdarzana, samyaka jJAna ane samyaka cAritranA AcAramAM prasthApita thayuM che. mokSa mArganA mUlAdhAra samA A traNa AcArone apanAvyA sivAya anya vrata-niyama-AcAra nirarthaka thaI jAya che. syAdvAda athavA anekAntavAda :- dareka padArthanA guNa tenI samagratAnA vyApaka rUpamAM eka ane tenAM viziSTa rUponI bahulatAmAM aneka hoya che. ApaNI dRSTinI maryAdAne lIdhe ApaNe eka samaye koI paNa padArthane badhI bAjuethI joI zakatAM nathI, eTale ke tenA aMgenA pUrNa satyane pAmI zakatAM nathI, paNa AMzika satyane pAmIe chIe. AMzika dRSTithI meLaveluM jJAna paNa AMzika hoya che, pUrNa nathI hotuM. A sAthe e paNa sAcuM che ke je rIte aMzamAM pUrNa satya samAyeluM nathI hotuM te ja rIte aMza satyarahita paNa nathI hoto. aMzamAM aMzataH satya to hoya ja che. vaLI pratyeka padArthane bhinna dRSTikoNathI jotAM kyAreka bhinna ane kyAreka virodhI satyonAM darzana thAya che. Ama satya svataMtra nahIM paNa sApekSa hoya che. jo darzana pAchaLanI dRSTi yA apekSA samajIe to temAM raheluM satya paNa saraLatAthI samajI zakAya che. koI paNa bAbatane eka dRSTikoNathI jovI "aMdhagaja nyAya' mujabanI 'ekAMta' daSTi che ane tene vibhinna daSTikoNathI jovI te "anekAnta' dRSTi che. paryuSaNa -zrAvaNa vada bArasathI bhAdaravA suda cotha sudhI ATha divasanuM paryuSaNa e jainonuM mahAparva che. A daramiyAna bhAvika jeno potAnI zakti mujaba aThThAI (ATha divasanA upavAsa), aTTama (traNa divasanA satata upavAsa) athavA chUTA chUTA traNa divasanA upavAsa jevAM tapo kare che. ghaNAM pauSadhavrata pALe che. muni mahArAja paryuSaNa daramiyAna kalpasUtra'nuM sArvajanika vAcana karIne teno upadeza samajAve che. paryuSaNanA sAta divasa sAdhanAnA tathA AThamo "saMvatsarI'nA nAme oLakhAto divasa AtmasAdhanAnI siddhino che, jemAM anya pratye dekhADelA durbhAva badala " micchAmi dukkaDam'nuM suparicita vacana uccArIne kSamAyAcanA karavAnI hoya che. navapada oLI :-Aso suda sAtamathI pUrNimA sudhInA nava divasa temaja caitra suda sAtamathI pUrNimA sudhInA . nava divasa, Ama varSamAM be vAra A parvanI ujavaNI karavAmAM Ave che. temAM pavitra uccaraNa, dhyAna ane tIrthakarAdi navA padanI bhaktiArAdhanA karAya che. zrIpAla ane mayaNAsuMdarInI kathA A parvanI vidhi sAthe saMkaLAyelI hovAthI kyAMka temanI kathAno nATyaprayoga A parva sAthe karavAmAM Ave che. divALI -AsonI amAvasyA (= divALI)e Jain Education Intemational ucation Intemaliona Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 zramaNa bhagavAna mahAvIranuM pAvApurI (bihAra)mAM nirvANa thayuM hovAthI jaino divALInI rAtri pavitra stotronA uccaraNa ane mahAvIra prabhunA dhyAnamAM vitAve che. tene bIje divase kArtika suda paDavAnA paroDhiye temanA prathama ziSya gaNadhara gautama svAmIne kevaLajJAna thayuM hovAthI besatA varSanA divase jaino divALInI ujavaNI nava smaraNastotronI bhakti ane gautama svAmInA rAsanA zravaNathI kare che. bhAIbIja :--zramaNa bhagavAna mahAvIranA nirvANathI temanA bhAI rAjA naMdivardhana gherA duHkha ane saMtApamAM DUbI jatAM bahena sudarzanA kArtika suda bIjanA divase temane potAne ghare laI gaI hatI. tethI A divasane jaino paNa bhAIbIja tarIke Ujave che ane baheno bhAIne potAne ghare AmaMtrIne satkAre che. jJAnapaMcamI :--kArtika suda pAMcama jaina dharmamAM 'jJAnapaMcamI' tarIke UjavAya che. A divase jJAnabhaMDAronA graMthone svaccha karavAmAM Ave che, pavitra zAstragraMthanI vidhipUrvaka pUjA-arcA-vaMdanA karavAmAM Ave che ane dAnarUpe bheTa mUkIne jJAnabhaMDAronA saMrakSaNa-saMvardhana mATe vaparAtA 'jJAnadravya'mAM phALo ApavAmAM Ave che. zvetAMbaro jJAnanI devI sarasvatInuM pUjana kare che. A uparAMta pavitra stotra-uccaraNa, upavAsa, pauSadha-vrata, dhyAna, devavaMdana ane pratikramaNa paNa karAya che. kArtika pUrNimA --kArtika pUrNimAe cAturmAsanI pUrNAhuti thatAM jaina sAdhu-sAdhvIo vihAra (= padayAtrA) para nIkaLI paDe che. A pAvanakArI divase tIrthAdhirAja kahevAtA zatruMjaya girinI yAtrAnuM moTuM mAhAtmya che. AthI seMkaDo jaino tyAM UmaTI paDe che. A ja divase vi.saM. 1134 (I.sa. 1078)mAM kalikAlasarvajJa AcArya hemacaMdra sUrino janma thayelo tethI ghaNA e rIte paNa tenI ujavaNI kare che. mauna ekAdazI :--mAgazara suda agiyAraza jainomAM mauna ekAdazI tarIke UjavAya che. tethI A divasa teo mauna vrata uparAMta upavAsa, pauSadha vrata, dhyAna AdimAM pasAra kare che. AjanA parvae 150 jinezvaronAM jIvananI mahAna kalyANaka ghaTanAonAM guNagAna thAya che. mauna ekAdazI sAthe suvrata zreSThInI kathA saMkaLAyelI che. mahAvIrajanmakalyANaka:--bhagavAna mahAvIrano janma-kalyANaka (=janmadina) caitra suda terasanA roja UjavAya che. A divase rathayAtrA, devavaMdana, mahAvIra prabhunAM guNagAna, 269 zAsrazravaNa jevA dhArmika kAryakramo bhaktibhAvathI UjavAya che. zrI mahAvIranA janmasthaLa kSatriyakuMDa .(bihAra)mAM bhavya utsavanI ujavaNI thAya che. akSaya tRtIyA --vaizAkha suda trIjanA dine prathama tIrthaMkara bhagavAna RSabhanAthe eka varSanA saLaMga upavAsane aMte pAraNAM karyAM hovAthI 'varasItapa' karanArA tapasvIo Aje zeraDIno rasa pIne upavAsa choDe che. zatruMjaya tIrthanI yAtrAe javA mATe akSaya tRtIyA (=akhAtrIja) maMgaLa dina manAya. che. poSa dazamIH--poSa vada dazamI 23mA tIrthaMkara bhagavAna pArzvanAthano janmadina che. jaino A divasa aThThama' (= traNa divasanA saLaMga upavAsa), stotra uccaraNa, dhyAna Adi dvArA Ujave che. A tahevAre zaMkhezvara tIrtha (mahesANA jillo)mAM jainono meLo bharAya che ane temAM seMkaDo zraddhAvAna jaino aThThama tapa pALe che. aSADha caturdazI --aSADha suda caudazathI pavitra jaina cAturmAsano AraMbha thavAthI sAdhu-sAdhvIo e divase jyAM hoya tyAM ja kArtika suda caudaza sudhI rokAI jAya che. cAturmAsa daramiyAna aneka tyAga ane tapasyApoSaka dhArmika Ayojano hAtha dharAya che. jaina dhArmika sAhitya jaina dharmanA mULabhUta siddhAMtone AvarI letA mULa graMthone Agama-sAhitya tarIke oLakhavAmAM Ave che. temAM jaina dharmanAM mULa siddhAMta-sUtro tathA temanA uparanA bhASyAtmaka ke TIkAtmaka sAhityano samAveza thAya che. jaina darzananA siddhAMto aMge zvetAMbara ke digaMbara, sthAnakavAsI ke terApaMtha jevA saMpradAyomAM koI matabheda nathI. saMpradAyonAM dhArmika sAhityamAM thoDoka bheda che, chatAM saMpradAyonA tattvajJAnanuM svarUpa badalAyA vagaranuM rahe che. saMpradAyo vacce je bheda che te AcAra bAbate che. jaina paraMparA jaNAve che te mujaba zramaNa bhagavAna mahAvIre jaina dharmanA siddhAMtonI je spaSTatA ApI hatI tenuM agiyAra gaNadharoe pratyakSa zravaNa kareluM. emAMnA indrabhUti gautamasvAmI ane sudharmA svAmI sivAyanA gaNadharo mahAvIra svAmInA jIvanakALamAM ja nirvANa pAmelA. tethI A be zrutakevalImAMnA sudharmAsvAmIe zrI mahAvIranA upadezone bAra Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH aMga'nA rUpamAM ardhamAgadhI bhASAmAM sUtrabaddha karIne jALavI rAkhelA. A jJAnanuM ziSya-praziSya paraMparAthI kaMThastha rAkhIne jatana karavAmAM AveluM. prAcIna kALamAM A aMga-sAhitya zruta'nA nAme oLakhAtuM hatuM. gaNipiTaka, pravacana, baddhasUtra, dvAdazAMga Adi paNa tenAM nAmAMtaro hatAM. A aMgonI saMkhyA bAranI hovAthI te 'dvAdazAMga'nA nAme vadhu jANItA banyAM che. mahAvIrottara kALamAM dharma-pracAranI pravRttine vega maLatAM anya sthavironA upadezanuM paNa sAhitya racAyuM ane tenuM vyAkhyA-sAhitya paNa racAyuM. tethI A badhAno ye AgamasAhityamAM samAveza karavAmAM Avyo, kAraNa ke te tIrthakaro dvArA prabodhita mULa vicAradhArAne ja anusaratuM hatuM. samaya vItavAnI sAthe Agama sAhityanI vRddhi thatAM tenuM vargIkaraNa karavAnI jarUra UbhI thaI. tenA prAthamika vargIkaraNamAM gaNadharoe racelAM zAstronA varga ('aMga')ne "aMgapraviSTa' kahevAmAM Avyo tathA te sivAyano zAstravarga 'aMgabAhya' tarIke mAnya thayo. aMgapraviSTa Agama graMtho (= bAra aMgo) :-tara jaina dharmanA badhA paMthoe mAnya rAkhelA gaNadharo dvArA likhita bAra aMgo A che : (1) AcAra. (2) sUtrakRta. (3) sthAna. (4) samavAya. (5) vyAkhyAprajJapti. (6) jJAtRdharmakathA. (7) upAsakadazA. (8) aMtakRdazA. (9) anuttaropatika dazA. (10) praznavyAkaraNa. (11) vipAka sUtra. (12) dRSTivAda (A aMga lupta thaI gayuM che). aMgabAhya Agama-graMtho : zvetAmbara mata mujaba 12 upAMga, 10 prakIrNaka, 6 chedasUtra, 4 mUla ane 2 cUlikAsUtra maLIne kula 34 aMgabAhya - Agama-graMtho che. temanI sUci A pramANe che : upAMga -(1) aupapAtika. (2) rAjapraznIya. (3) jIvA- bhigama. (4) prajJApanA. (5) sUryaprajJapti. (6) jammudvIpaprajJapti. (7) caMdraprajJapti. (8) nirayAvalI. (9) kalpAvataMsikA. (10) puSmikA. (11) puSpacUlikA. (12) vRSNi dazA. prakIrSaka (1) catuH zaraNa. (2) AturapratyAkhyAna. (3) bhaktaparizA. (4) saMstAraka. (5) taMdulavaicArika. (6) caMdravedhyaka. (7) devendrastava. (8) gaNividyA. 9) mahApratyAkhyAna. (10) vIrastava.1 chedasUtra -(1) nizItha. (2) mahAnizItha. (3) vyavahAra. (4) dazAzrutaskaMdha. (5) bRhatkalpa. (6) jItakalpa. mUlaH-(1) uttarAdhyayana. (2) dazavaikAlika. (3) Avazyaka. (4) piMDaniryukti. cUlikAsUtra :-(1) naMdIsUtra. (2) anuyogadvAra. zvetAMbara sthAnakavAsI saMpradAya dRSTivAda sivAyanAM 11 aMgo ane upara mujabanAM 12 upAMgone mAne che. te uparAMta nIcenA 8 graMthone aMgabAhya rUpe mAnya rAkhe che : cheda -(1) vyavahAra. (2) bRhatkalpa. (3) nizItha. (4) dazAzrutaskaMdha. mUla -(1) dazavaikAlika. (2) uttarAdhyayana. (3) naMdI. (4) anuyoga. digaMbara saMpradAyanI mAnyatA anusAra tIrthaMkara praNita Agamano vIranirvANa pachI hrAsa thato gayelo. hAla 11 aMgo sahitanA je Agama--graMtho maLe che te mULa rUpamAM nathI paNa pAchaLathI lakhAyelA che, kAraNa ke vIranirvANanA 683mA varSe AcArAMgadhArI AcArya loha kALadharma pAmatAM koI "aMgadhara' ke pUrvadhara' AcArya rahyA na hatA. je AcAryo thayelA te "aMga' ke 'pUrvanA aMzanA ja jJAtA hatA. Ama chatAM bIjA pUrva agrAyaNIya'nA aMzanA AdhAre puSpadaMta ane bhUtabali nAmanA AcAryoe racelA "pakhaMDAgama' tathA pAMcamAM pUrva 'jJAnapravAhanA aMza para AdhArita AcArya gaNadharanI racanA 'kaSAyapAhuDa'ne digaMbaroe mAnya rAkhI che. A uparAMta digaMbaroe keTalAka graMthone Agama jeTalA ja mahattvanA gaNIne temane "jaina veda'nuM nAma ApI cAra anuyogomAM nIce pramANe vibhakta karyA che : prathamAnuyoga -(1) padmapurANa (raviNanuM). (2) harivaMzapurANa (jinasenanuM). (3) AdipurANa (jinasenanuM). (4) uttarapurANa (guNabhadranuM). karaNAnuyogaH-(1) sUryaprajJapti. (2) caMdraprajJapti. (3) jayadhavala. 1. 10 prakIrNakomAM thoDAka pheraphAra sAthenAM nAma paNa jovA maLe 2. keTalAka piMDaniryuktine sthAne ozaniyukti gaNAve che. Jain Education Intemational Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 dravyAnuyoga:-(1) pravacanasAra (kuMdakuMdanuM). (2) samayasAra (kuMdakuMdanuM). (3) niyamasAra kuMdakuMdanuM). (4) paMcAstikAya (kuMdakuMdanuM). (5) tattvArthAdhigamasUtra (umAsvAtinuM) ane tenI samaMtabhadra, pUjyapAda, akalaMka, vidyAnaMda Adi kRta TIkAo. (6) AptamImAMsA (samaMtabhadranuM) tathA tenI akalaMka, vidyAnaMda Adi kRta TIkAo. caraNAnuyoga --(1) mUlAcAra (vaTTakeranuM). (2) trivarNAcAra (aprApya che). (3) ratnakareMDa zrAvakAcAra (aprApya che). jaina jJAnabhaMDAro prAcIna bhAratamAM jJAnaprasAranI paddhati maukhika hatI. munio dvArA kaMThastha karAyelA dharmazAstro ziSyo zruta (=zravaNa) paraMparAthI grahaNa karIne peDhI dara peDhI hastAMtarita karatA. maukhika prasAraNanI A paddhatimAM sAmAjika, rAjakIya ke prAkRtika kAraNothI UbhA thatAM viparIta saMjogo uparAMta kALAdhIna paribaLo zAstro mATe vinAzaka tathA tenA mULa svarUpanI rakSAmAM bAdhaka nIvaDatAM. A kAraNe zAstronA zuddha svarUpanI jALavaNI mATe jaina AcAryoe samayAnusAra traNa vidvatpariSado bharelI, jemAM jaina zrutane vyavasthita rUpa apAtuM raheluM. jaina itihAsamAM Ane vAcanAo kahe che. AvI pahelI vAcanA vIra nirvANanA 160 varSe pATalIputramAM, bIjI vAcanA AcArya skaMdila (vIranirvANa saMvata 827thI 840)nI nizrAmAM mathurAmAM ane lagabhaga e ja gALAmAM trIjI vAcanA nAgArjunasUrinI adhyakSatAmAM valabhI (vartamAna valabhIpura, jillo bhAvanagara)mAM yojAyelI. tyArapachI zAstranI saMghaTanAne sthAyitva ApavA mATe vIra saMvata 980 (I.sa. 453/466)mAM jaina zramaNonI eka pariSada pharI valabhImAM maLI. AmAM devardhigaNi kSamAzramaNanI adhyakSatAmAM jaina siddhAMta (aMga ane upAMga)ne lekhita svarUpa ApavAmAM AvyuM. A zakavartI ghaTanA jaina itihAsamAM AgamonA 'pustakArohaNa' tarIke noMdhAI che. zruti-smRti paddhatimAM jJAnanA arjuna ane prasAra je kaSTasAdhya hatAM te likhita paddhatinA AraMbhathI ghaNA saraLa banI gayA. Ama thatAM vadhu ne vadhu zramaNo vidyAvyAsaMga tarapha vaLyA ane jainomAM jJAnakSetre sarjanAtmaka pravRttie vega pakaDyo, paraMtu tenI ja sAthe lakhAtA graMthone rAkhavA-sAcavavAnI navI samasyA 201 UbhI thaI. kAraNa e hatuM ke jaina sAdhuo mATenAM mahAvratomAM aparigrahano samAveza thato hovAthI teo anya cIjavastuonI jema pustako paNa rAkhI zakatA nathI. jJAnapradhAna jaina dharmamAM A anivArya samasyAnA ukelarUpe zAstragraMthonA saMgraha ane saMrakSaNanI javAbadArI jaina dharmasaMghe upADI lIdhI. pariNAme jJAnabhaMDAro UbhA thayA. vaLI pustako lakhAvIne sAdhu-sAdhvIne arpaNa karavAM te zrAvako mATenAM sAta kSetromAMnuM eka gaNAyuM hovAthI jaina rAjavIo, maMtrIo ane dhanika gRhastho jaina AgamonA zravaNa ke tapazcaryAnA udyApana ke potAnAM pAponI AlocanA nimitte athavA svajananA kalyANArthe pustako lakhAvIne arpaNa karatA. caulukya nareza siddharAja jayasiMhe 300 lahiyAo pAse badhAM darzanonI pratyeka zAkhAne lagatAM pustako lakhAvIne aNahilavADa pATaNamAM rAjakIya graMthAlayanI sthApanA karelI tathA AcArya hemacaMdranA 'siddhahemazabdAnuzAsana'nI savA lAkha nakalo karAvIne anya rAjAo tathA vidvAnone bheTa mokalAvI hatI. siddharAjano anugAmI rAjA kumArapALa jainadharmI hoI teNe 21 jJAnabhaMDAro sthApyA hatA. jaina maMtrIomAM vastupAla (tenA zreSThIbaMdhu tejapAla sAthe), pethaDazAha ane maMDana jJAnabhaMDAronI sthApanA mATe jANItA che. A uparAMta saMkhyAbaMdha dhanavAna zrAvakoe jJAnabhaMDAronI sthApanA ane vistAra karIne dharmalAbha meLavyo che. vividha pradezomAM vihAra karatA sAdhuo mATe vividha prajAonI bhASA, saMskRti, dharma, rItarivAjo vagereno abhyAsa jaina siddhAMtonA pracAra mATe, zAstrArtha mATe ane potAnI vicAradhArAne vadhu samRddha karavA mATe jarUrI hovAthI jaina jJAnabhaMDAromAM anya bhAratIya dharmasaMpradAyonA tathA dharmanirapekSI viSayonA graMtho paNa saMdarbha mATe rAkhavAmAM AvatA. A kAraNe 1000 varSa jUnI tADapatranI pothIo ke kAgaLa para lakhelI hastaprato paNa temAM sacavAI zakI che. AvAM alabhya pustakomAM rAjazekharanuM 'kAvyamImAMsA', lokAyata darzananuM ekamAtra upalabdha pustaka jayarAzinuM 'tattvopaplava', bauddha darzana aMgenuM zAMtarakSita ane kamalazIla racita 'tattvasaMgraha', vatsarAjanAM nATako Adino samAveza thAya che. zvetAMbara paMthamAM jJAnabhaMDAronuM pramANa vadhu hovAthI gujarAta ane rAjasthAnamAM aneka gAmo ane nagaromAM te jovA maLe che. temAMnA mukhya nIce pramANe che : amadAvAda, pATaNa, pAlaNapura, rAdhanapura, khaMbhAta, bhAvanagara, ghoghA, pAlitANA, Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 dhanya dharAH lIMbaDI, vaDhavANa, mAMgaroLa, jAmanagara, koDAya, chANI, vaDodarA, pAdarA, darAparA, DabhoI, sinora, bharUca ane surata (badhA gujarAtamAM) tathA jAlora, bADamera, jaisalamera, pAlI, Ahora, udayapura, muMDArA, nAgaura ane bikAnera (badhA rAjasthAnamAM). A uparAMta muMbaI (mahArASTra); ratalAma ane zivapurI (madhyapradeza); AgarA ane vArANasI (uttarapradeza); kolakatA ane bAucara (pazcimabaMgALa) tathA hoziyArapura, gujarAnavAlA ane graMDiyAlA (paMjAba). A tamAmamAM pATaNano hemacaMdrAcArya jJAnamaMdira (mULa saMghavInA pADAno) jJAnabhaMDAra, khaMbhAtano zAMtinAtha derAsarano ane jesalamerano killAmAMno jJAnabhaMDAra temAMnI I.sa.nI 11mIthI 15mI sadI sudhInI tADapatrIya hastaprato mATe jANItA che. digaMbara saMpradAyano mukhya jJAnabhaMDAra karNATakanA mUDabidrInA "siddhAMta maMdira'mAM che. ' jana prAkRta sAhitya bhagavAna mahAvIre temano upadeza strIo, AbAlavRddha ane nirakSaro samajI zake te mATe lokabhASA prAkRtamAM Apelo. prAkRtanI je lokabhASAno temaNe upayoga karelo te ardhamAgadhI (magadha ane zUrasena=vartamAna vrajamaMDala-vacce bolAtI lokabhASA) hatI. temane anusarIne badhA jainazramaNoe paNa ardhamAgadhI prAkRtamAM ja dharmapracAra karelo. AthI prAcInatama jaina sAhitya (Agama ane AgAmetara) prAkRtanI zAkhA ardhamAgadhImAM lakhAyeluM che. A sivAyanuM jaina sAhitya prAkRtanA utkRSTa rUpa mahArASTra prAkRtamAM che, je samayAMtare jainadharmanuM kendra pazcima bhAratamAM khasatAM ardhamAgadhI para thayelI pazcima bhAratanI bhASA ane bolIonI asaramAMthI udbhavelI hatI. jaina matanA pracAra mATe zramaNoe vividha kathAo ane AkhyAnonI racanA karIne prAkRta sAhityane samRddha karyuM che. A kathAgraMthomAM dharmane kendramAM rAkhIne AkhyAno lakhavAmAM AvyAM che. kathA bhale arthopArjana viSayaka ke kAmaviSayaka hoya, paNa teno mukhya uddeza dharmasthApanAno ja rahyo che. saMghadAsa gaNinI sukhyAta vasudevahiMDI'mAM zRMgArakathAne nimitte dharmakathAnuM ja nirUpaNa thayuM che. Agama racanAkALanA sAhityamAM noMdhapAtra prAkRta graMtho racAyA che. temAMno jaina kathAsAhityano sarvaprathama graMtha, je Aje anupalabdha che, te "NAyAdhammakahAo' (= jJAtRdharmakathA) che. AmAM 19 adhyayanomAM jJAtRputra mahAvIranA mukhe kahevAyelI aneka kathAo ane upakathAo saMgrahAyelI hatI. A kALanI anya kRtiomAM 'upAsakadazA' (zrI mahAvIranA daza upAsakonI kathA), "aMtakRzA' (ahaMtonI kathA), "vipAkasUtra' (zubha ane azubha karmonAM phaLa saMbaMdhI kathAo), 'uttarAdhyayanasUtra' (tyAgavairAgyanI saMvAdAtmaka kathA) ullekhanIya che. prAkRta Agamottara sAhityamAM caritragraMthonuM sthAna agatyanuM che. "taresaThazalAkApuruSacarita'mAM 24 tIrthakaro, 12 cakravartIo, 9 vAsudevo, 9 baladevo ane 9 prativAsudevonuM caritracitraNa che. "kalpasUtra'mAM tIrthakaronAM jIvananuM varNana che. vimalasUrinA "pahemacariya'mAM jaina rAmAyaNa ane 'harivaMsacariya'mAM (anupalabdha) kRSNakathAnuM varNana che. A uparAMtanA kathAgraMthomAM 'taraMgavaikahA', 'samarAIkahA' ane kuvalayamAlA' mukhya che. prAkRtamAM lakhAyelA kathAkoSo paNa jANItA che. temAM jinezvarasUrinuM 'kahANayakosa' (= kathAnakakoSa), guNacaMdragaNinuM 'kahArayaNakosa' (= kathAnakoSa), vinayacaMdranuM "dhammakahANayakosa' (= dharmakathAnakakoSa), ane bhadrezvaranuM "kahAvali' (= kathAvali)nA nAmollekha karI zakAya. prAkRta kathAsAhityamAM zramaNoe racelA laukika sAhityano paNa nirdeza karavo jarUrI che, jevI ke lokakathAo, nItikathAo, daMtakathAo, parIkathAo, prANIkathAo, laghukathAo, AkhyAno Adi. | digaMbara paraMparAnA prAkRta sAhityamAM AgaLa jemano dhArmika sAhityamAM ullekha karyo che te sivAya zivarAyanuM ArAdhanA', yativRSabhanuM 'tiloyapaSNattI' ane nemicaMda cakravartInA 'gommaTasAra' ane 'labdhisAra-kSapaNAsAra' noMdhapAtra che. jaina saMskRta sAhitya jainonuM AraMbhika sAhitya eka mAtra lokabhASA prAkRtamAM che, paNa saMskRtanuM vidvAnsamAjanI bhASA tarIke sammAnanIya sthAna hovAthI IsunI AThamI sadIthI jainoe lekhanapravRtti mATe prAkRtanI sAthe saMskRtane paNa apanAvavI zarU karI. jaina graMthonI saMskRta bhASAnI e vilakSaNatA che ke te zuddha saMskRta nathI paNa jUnI gujarAtI ane rAjasthAnI bolIonI chAMTavALI saMskRta che. Ama temAM saMskRta ane taLapadI bhASAnuM mizraNa hoI tene 'dezI saMskRta' yA "lokasaMskRta' kahI zakAya. IsunI AThamI ane aDhAramI sadI vaccenA jaina caritra-graMtho, TIkAo, dharmagraMtho, sarjanAtmaka kRtio ane aitihAsika ghaTanAo nirUpatA prabaMdho A 'jaina saMskRti'mAM Jain Education Intemational Jain Education Interational Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 23 ja lakhAyelA che. jenonI mukhya saMskRta kRtiomAM somadevanuM yazastilakacaMpU', rAjazekharanuM "prabaMdhakoza', merUtuMganuM prabaMdhaciMtAmaNi', zaravAnaMdanuM "jagaDucarita', umAsvAtinuM 'tattvArthAdhigamasUtra', siddhasena divAkaranuM 'dvAtrizata dvAtrizikA', hemacaMdranA "siddhahemazabdAnuzAsana' vagere tathA dhanapAlanuM tilakamaMjarI' Adi samAveza pAme che. A uparAMta jainAcAryoe raghuvaMza', "kumArasaMbhava', 'naiSadhIyacarita', "kAdaMbarI' Adi saMskRta sAhityakRtio para TIkAo paNa lakhI che. jaina citrakaLA jaina citrakaLA mukhyatve be svaomAM abhivyakta thaI che-maMdiro ane guphAomAMnAM bhItticitro ane hastapratomAMnAM laghucitro. A sivAya vijJaptipatro, kASThapaTTikA ane vastrapaTo upara paNa citrAMkana thatAM hatAM. prAcIna samayamAM bhItticitromAMnI eka jhalaka (AgamoddhAraka graMthamALA kapaDavaMjanA saujanyathI) che. Ano purAtattvIya AdhAra dakSiNa bhAratanA guphAvihAro ane guphAmaMdiromAM bhIricitronA rUpe pahelavahelo maLI Ave che. kALanI thapATo khAIne bacI gayelAM AvAM jaina bhItticitromAM sittanavasaLa, tirUmalaipuramu, malayADI paTTI, kAMcI ane ilorAnAM mukhya che. tamiLanADunA sittanavasaLa (ji. tirucirAppallI)nA eka guphAmaMdiramAM pallavanareza mahendravarmana pahelA (sAtamI sadI)nAM tathA pAMDya-rAjyakALanAM (9mI sadI) suMdara citro chata ane staMbho upara jovA maLe che, jemanI sthiti darzAve che ke agAu AkhuM maMdira AvAM citrothI suzobhita haze. bhagavAna bASabhadevanA pUrvajanma saMbaMdhanA saMkhyAbaMdha prAcIna ahIM mukhya chata para kamaLasarovaramAM krIDA karatI apsarAo, citromAMno eka utkRSTa no (zeTha A. ka.nA saujanyathI) mAchalIo, batako, hAthIo, mahiSa vagere tathA puSpo cUMTatA manuSyonuM AkarSaka citraNa thayuM che, sAthe rAjadaMpatInuM paNa bhakticitro : Alekhana che. Alekhana ane raMgasaMyojanamAM A citro prAcIna bhAratamAM AvAsagRhonI dIvAlo upara ajaMtAnI citrazailInuM anusaMdhAna jaNAya che. guptayugathI zarU vanaspati, puSpo, latAo, jaLAzayo, manuSyo, devo, pazupakSIo thayelI A citrakaLAnuM vikasita rU5 ilorAnA jaina guphAmaMdira vagerenAM raMgIna citro doravAnI paNa eka prathA hatI. AnAM IdrasabhA'mAM jovA maLe che (9mI sadI). AmAMnI varNano ane vigato lalita sAhityamAM to Ave ja che paNa jaina apsarAonI AkRtio nArI svarUpanAM pracalita dhoraNonI sahitanA zAstragraMthomAM paNa tenA asaMkhya ullekho thayelA che. atizayatAthI judI tarI Ave che. iMdrasabhAnI chata upara puSpo, jaina diyamAM Avo sarvaprathama haplekha mahAvIra svAmInA pakSIo ane prANIonAM citro uparAMta gomaTezvaranuM citra che nirvANa pachInI pahelI sadImAM thayelA Arya zayabhavasari racita ' (9mI-11mI sadI). AvuM ja ' para beThelA yama, yamI dazavaikAlika sUtramAM maLe che. ane dikSAlonA samUhanuM dazya AkarSaka che. tamiLanADunA Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 dhanya dharAH tirakkola (ji. uttara ArkoTa)mAM armamalenA guphAmaMdiramAM bhIticitronA (lmI sadI) avazeSo che, jeno ilorAnA rASTrakUTa kALanAM citro sAthe saMbaMdha hoya tema jaNAya che. tADapatrIya hastapratonAM laghucitro - bhIticitro uparAMta jaina saMto ane kathAprasaMgonA citramaya Alekhana mATe tADapatra upara lakhAtI hastapratoe navuM mAdhyama pUruM pADyuM hatuM. tADapatranI banelI A sAMkaDI paTTI jevI hastaprato para lakhANanI sAthe Alekhita A laghucitro temanI lAkSaNika zailIne kAraNe bhAratIya citrakaLAnA itihAsamAM aneruM sthAna dharAve che. A zailInAM laghucitro gujarAta, rAjasthAna ane mALavAmAMthI maLelAM hoI tene gujarAtI zelI, apabhraMza zelI, mArugurjara citrakaLA ane pazcima bhAratIya citrakaLA jevAM nAmo ApavAmAM AvyAM che, jemAMthI chelluM nAma pracalita banyuM che. jevuM lAge che) sAthe thAya che, chatAM nAkanI pAchaLavALI AMkhanA DoLAno bhAga aprAkRtika rIte caherAnI bahAra nIkaLato hoya te rIte darzAvAya che. temanI bIjI lAkSaNikatA vizALa khabhA ane pAtaLI kamara che. A citromAM bhUrA, pILA, sapheda ane lAla raMganI pradhAnatA jovA maLe che. kiMmatI pothIonAM citromAM rUperI ane sonerI raMgo paNa vaparAyA che. jenA darzana sAthe susaMgata evA zAMta ane vItarAga bhAvanI abhivyakti temAM prakaTa thAya che. bIjI rIte kahIe to temAM bhAvAbhivyakti ke prabhAvakatAno abhAva che. sAthe ja vigatonuM Alekhana bArIkAIthI thayuM che. ahIM e hakIkata tarapha dhyAna doravuM AnaMdadAyaka che ke pATaNanA vakhatajInI zerInA jJAnabhaMDAramAM sacavAyelI "siddhahema' vyAkaraNagraMthanI hastapratamAM gujarAtanA sAMskRtika itihAsanI eka noMdhapAtra bInAnuM citramaya Alekhana thayeluM che. temAM hemacaMdrAcAryane vyAkaraNa lakhavA vinaMtI karato rAjA siddharAja, vyAkaraNagraMthane hAthInI aMbADI para mUkIne kADhelI zobhAyAtrA ane "siddhahaima'nI prata meLavavA upAdhyAya AnaMda-prabhune vinaMtI karato karmaNa maMtrI, e prasaMgonAM laghucitro Ao vArataiDavI hAthIvavA(Revidha\'tamasomavasara navajJAnama tArI vAtAvapradArSika visaMtatratAkSaratAnA toramArAvivida svaichitrAsAtrinaMdavaMzarAjhelAvarAvI vikA vitikAryAtAmayAbinadinAlAbapAzavAkAdAdimAza kirAvIyAtAmivAnAdamayAnanakAdAvika vijJAnaMka sakA pravadanitya navayAnayAtmakasyApidhAnAtilAnAjAnatautpAvadhApityAnAvasyAvinAnadAnanatyapagataditasvikiArachAtrA diniAdatatyatayatamadAbAdyA spAsimitavavadinAmikalpanAdampamAlapatadivApArADUnAna paramAracalAvAvAlakAbAda madamanavisanilayayAmAdhavanigariya mAtAmanusada titAsAMtramitiyativikSatatalavanu bAyapakSalavAdhidAvazAvanidasyakA |ArA jJAtriAnAnnArAmANividaiA kacativazAtADhanAra garanAliiAvRSiI vinAyagrAvidhirivIratAthI hi -vApInArAne nidrikathA ) rAthAnAviyathI rikavarItine kArAvAra veniTaraMtravAjAvAnAM mariSkAjAhAnirakamAyanavalAmumatitava nAmaparaMpatyAvaranAzakAsvakA yItyakAmAvasyA kAravAyA zAvalavaprasaMgAvarAnapakA rityAzanakAyakAdAmamA gAyazinavatAvAdAkicaniyavAsAyani prasaMgAbAda kAritA navA rUAryakararya rAtirayaMvaranAMamkSiArSitriAhimAvi vivakSAyAgAnatimAditadAnAdo parampa parihArachitalajhagotAyArakavalAvadhavADAdAnavAparApariSadAtA yasyAdiyayamavAda manAnAthAparinidAnamata parivAra vinAyavAnAvArAvayAranyavazAyIvaparasparaparivAravilakSaNotAyAvadha rAvata HjatinanArANanArAnArA vicitivAnI navaraviviyanavRnarAphikamATriAve bhayapakodApavAdyAenanavanipradAdAnAlAdatAyAyAyoanAvadikalpadAraNAnasamAdiyAdinApamahAnika mAdayajayAvivAha utaratarikSamArAdTAra rinyonI tAliTare / vasaddhiInatA hirA tADapatrIya laghucitronI A kaLA 14-15mI sadI sudhI khUba khIlatI jovAmAM Ave che, jenAM dRSTAMto mukhyatve khaMbhAta, pATaNa ane jaisalameranA jJAnabhaMDAromAM saMgrahita che. 13mI sadIthI laghucitromAM devI-devatA, tIrthakaro, upadeza, zrAvako vagere jevA viSayonuM citrAMkana thatuM jovAmAM Ave che. IsunI 19mI sadInA AraMbha sAthe laghucitronI A zailInI sAthosAtha vadhu vAstavika evI mukhanI pUrepUrI bAju Profile) ane tene anurUpa eka ja AMkha darzAvatAM laghucitronI citrazailI calaNamAM AvI. A zailInAM laghucitrothI zobhatI hastapratomAM I.sa. 1510nI AsapAsanuM 'nimatanAmA', digaMbara jaina "mahApurANa'nI pothImAM avadhI bhASAnAM 1 sAtamI sadImAM thayelA tibeTI itihAsakAra tArAnAthe jene prAcIna pazcimanI' citrazailInuM nAma ApyuM che te A laghucitronI ja zailI hovAno saMbhava che ane jo ema hoya to A zailI ochAmAM ochI guptakALa (I.sa. 4-6ThThI sadI) jeTalI prAcIna hovAnI pUrepUrI zakyatA che. A citrakaLAno jUnAmAM jUno namUno vi.saM. 1120 (I.sa. 1063)mAM pATaNamAM lakhAyela "jJAtasUtra'nA chellA pRSThanA rUpamAM maLyo che, jenA para yakSI aMbikAnuM citra che. pATaNamAMthI ja maLelI 'bhagavatIsUtra'nI I.sa. 1062nI hastapratanAM citro mAtra alaMkaraNanAM hoI pazcima bhAratIya citrazailI sAthe saMbaMdhita nathI. pazcima bhAratIya citrazailInAM laghucitromAM manuSyanA caherAnuM Alekhana eka bAjuethI dekhAya te rIte (3/4 pArzvagata mukha) ane lAMbA aNiyALA nAka (je ghaNIvAra pakSInI cAMca A zailI koI dharmavizeSa sAthe saMkaLAyelI na hatI, kAraNa ke jainetara hastaprato jevI ke 'vasaMtavilAsa', mAdhavAnala kAmakaMdalA kathA" ane "bAlagopAlastuti'nAM laghucitro paNa A ja zailImAM che. AmAMnI pahelI be aihika athavA laukika athavA dharmanirapekSa kRtio che. jaina jJAnabhaMDAro jevI saMsthA anya saMpradAyo/samAjomAM na hovAthI jainetaromAM pustako vyaktinI aMgata mAlikInAM hoya che. tethI jainetara hastaprato bahu ja ochI bacI zakI che. Jain Education Intemational Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 205 laura-caMdA' ane "mRgAvatI" tathA "gItagoviMda' noMdhanIya che. bhAratIya upakhaMDa ane pazcime irAna thaIne yuropa-AphrikAne sacitra kASThapaTTikA : joDatA mahAmArgonA tribheTe vaseluM che. tethI kAgaLano vaparAza I.sa. 900mAM uttara AphrikAnA ijipta ane I.sa. 1150mAM tADapatranI pothIonI rakSA mATe tenI upara ane nIce yuropanA pazcima cheDe spenamAM zarU thaI gayelo. Ama chatAM pothInA ja AkAranI lAkaDAnI pATI rAkhavAmAM AvatI. A samarakaMdanI dakSiNe phakta 2300 kilomITaranA aMtare AvelA kASThapaTTikA upara paNa laghucitro doravAmAM AvatAM. AnA je vyApArI pradeza gujarAtamAM kAgaLanI hastaprata 13mI sadI pahelAM chUTAchavAyA namUnA maLyA che temAM sahuthI jUnI muni zrI maLatI nathI, joke nepALamAMthI 11mI sadInI kAgaLa para lakhelI puNyavijayajInA saMgrahamAMthI prApta thaI che. tenA upara tIrthaMkara bauddha dharmanI tAMtrika hastaprata maLelI che. A tathyanA AdhAre ane be hAthI upara beThelA bhaktonuM citraNa che. gujarAta DaoN. motIcaMdrae dhAraNA karI che ke gujarAtamAM kAgaLano upayoga rAjasthAnanAM keTalAMka zilpo sAthenI samAnatAne AdhAre A 12mI sadImAM zarU thayo haze.' paTTikA 11mI sadInA pUrvArdhanI hovAnuM TharyuM che. jaisalameranA lekhana mATe kAgaLano upayoga zarU thatAM lekhaka ane jJAnabhaMDAramAM sacavAyela eka kASThapaTTikanA madhya bhAgamAM jaina citrakArane tADapatranA nizcita kada ane AkAranI saMkaDAzamAMthI pratimA sahitanuM maMdira che. tenI jamaNI bAju UbhelA bhakto, mukti maLI. kAgaLanI hastapratomAM jagyAnI mokaLAza uparAMta be DholavAdako, be nartakIo ane UDatA kinnaronuM citraNa che, lekhana ane citrAlekhana mATe sArI sapATI maLavAnI sAthe jyAre DAbI bAjue zrI jinadattasUri ane zrI guNacaMdrAcArya saMgrAhako ane vAcakone vadhu TakAu ane heraphera ane vaparAzamAM tathA maMdiranI uparanA bhAgamAM zrI jinadattasUrine upadeza suvidhAyukta evAM pustako maLatAM thayAM. kAgaLanI hastaprato ApatA dekhADyA che. zrI jinadattasUri (I.sa. 1075 uparanAM citromAM vizeSa suMdaratA ane alaMkaraNo jovAM maLe che. 1154)nA Alekhanane kAraNe A kASThapaTTikA 12mI sadInA kAgaLanI sacitra jaina hastaprato moTebhAge 'kalpasUtra'nI hoya che, pUrvArdhanI hovAnuM TharAvAyuM che. A paTTikA munizrI paNa sahuthI jUnI hastaprata je muMbaInA prinsa oNpha velsa jinavijayajIe prakAzamAM ANelI. zrI sArAbhAI navAbanA myujhiyamamAM saMgrahita che te I.sa. 1366nI 'kAlakAcAryakathA'nI saMgrahamAMnI maladhArI hemacaMdrasUri kRta 'dharmopadezamAlA'nI prata che. I.sa. 1400nI AsapAsa hastapratomAM kAgaLano upayoga (I.sa. 1368)nI paTTikA para pArzvanAthanA pUrvanA daza bhavo rUDha thayelo jovA maLe che. sarvottama laghucitro 14-15mI tathA paMcakalyANakonuM Alekhana che.' sadImAM sarjAyelAM che. 17mI sadIthI pazcima bhAratIya zailInI kAgaLanI hastapratonAM laghucitro :- lAkSaNikatAo para mugala zailIno prabhAva chavAya che. IsunI bIjI sadImAM cInamAM zodhAyelA kAgaLanuM - sacitra vijJaptipatro :utpAdana I.sa. 751mAM madhya eziyAnA kendrastha nagara pazcima bhAratamAM jaina citrakaLAnI abhivyakti hastaprato samarakaMdamAM paNa zarU thayeluM. samarakaMda pUrve cIna, dakSiNe sivAya kAgaLanA vijJaptipatro ane vastrapaTo upara paNa thatI 10mI sadInA aMtabhAganI kAgaLa para lakhelI "saMghAra rahI che. vijJaptipatra e sthAnika jainasamAja dvArA AcAryane paInnA' nAmanI jaina hastaprata mane agAsa (ji. potAnA gAma thA nagaramAM cAturmAsa gALavA mATe apAto ANaMda)mAMthI maLelI. 1986mAM pAlaNapura khAte maLelA nimaMtraNapatra hoya che. zvetAMbaromAM vizeSa pracalita A prathAmAM jaina sAhitya samArohamAM meM rajU karelA "zrImad rAjacaMdra potAnA gAma/nagaranAM viziSTa sthaLo ane lAkSaNikatAonAM Azrama, agAsanI hastaprato' aMgenA zodhanibaMdhamAM AnI - citro uparAMta trizalA mAtAnAM cauda svapna, ATha maMgaLa jevI vigato ApelI. A zodha aMge saMsadamAM prazna puchAtAM dhArmika viziSTatAonuM citraNa hoya che. jUnAmAM jUno gujarAtanA purAtattva khAtAe paNa A hastaprata tapAsIne te vijJaptipatra 17mI sadIno maLyo che. 10mI sadInI hovAno abhiprAya Apelo. Ama have sacitra vastrapaTo :gujarAtamAM kAgaLanI hastapratonI prAcInatA 10mI sadI sudhI pAchaLa kheMcAya che. kApaDanA citrapaTonAM sahuthI jUnA namUnAmAM I.sa. Jain Education Intemational Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 dhanya dharAH 1354mAM taruNaprabhasUri mATe taiyAra karavAmAM AvelA ciMtAmaNi-yaMtrapaTa' ane I.sa. 1355mAM bhAvadevasUri mATe banAvavAmAM AvelA "sUri-maMtrapaTanI gaNanA thAya che, paraMtu caMdragupta mauryanA samakAlIna bhadrabAhu svAmI viracita 'kalpasUtra'mAM bharatakAmanA citrathI suzobhita yavanikAno ullekha thayelo che te sUcaka che. prAcIna kALamAM sacitra vastrapaTanA namUnA maLyA nathI, paNa paththara, pakavelI mATI, khaDakanI dIvAlo ane chata, kASTha, kAgaLa ane nAjuka tADapatrono citrakArImAM upayoga karanArA bhAratIya kaLAkAroe oDhaNa, DhAMkaNa ane paDadA rUpe vaparAtA vastrapaTono abhivyaktinA mAdhyama tarIke upayoga nahIM karyo hoya te saMbhavita nathI. kApaDa paranA citrapaTo tAMtrika ane atAMtrika ema baMne prakAranA hoya che. A citro lAMbA oLiyA rUpe thatAM. temAM maMtra, yaMtra (dhArmika), yAtrAsthaLa, mAMgalika cihna, viziSTa prasaMga jevA viSayo rajU karavAmAM AvatA. sacitra vastrapaTo vIMTo vALIne maMdiramAM ke gharamAM rAkhavAmAM AvatA ane prasaMgopAta pUjA mATe temane bahAra kADhavAmAM AvatA. kyAreka temane suzobhananI vastu tarIke bhIMta para TAMgavAmAM AvatA. pATaNamAM saMgrahAyelo sarasvatInA citravALo saMvata 1408no vastrapaTa kApaDanA be TukaDA joDIne taiyAra karAyelo che. jaina sthApatyakaLA) raulotkIrNa sthApatya (vihAro ane maMdiro) jaina sthApatyakaLAnA prAcInatama daSTAMta uDisAnA bhavanezvaranI najIka AvelA joDiyA parvato udayagiri ane khaMDagirinA guphAvihAro che. parvatanA khaDakamAM bhUbhautika paribaLothI nirmAyelI A guphAone I.sa. pUrve bIjI ane pahelI sadI daramiyAna khodIne jaina zramaNonI jarUriyAta mujabanAM moTAM kada ane AkAra ApavAmAM AvyAM che. amuka guphAvihAro mAnavanirmita paNa che. pAMtrIsa guphAonI hAramAM keTalIka eka oraDAvALI che to keTalIkamAM oraDA sAthe osarI paNa che jyAre keTalIka pravezamaMDapa ane prAMgaNa sahita vadhu oraDAovALI che. moTAmAM moTI cAra guphAonI racanA khullA prAMgaNanI traNa bAjue staMbhothI zobhatI parasALavALA be mALanI che. dakSiNa bhAratanA sarvaprathama jaina purAvazeSo uDisAnI mAphaka guphAvihAranA rUpamAM ja maLI Ave che. tamiLanADumAM Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 207 madurenI AsapAsanA pArvatya pradezomAM AvelA A vihAro I.sa. pahelI-bIjI sadInA che. kudaratI paribaLothI kotarAyelI guphAo ane khaDakanI lAMbI chAjalIvALI bakholone jarUrI khodakAma dvArA nivAsa yogya banAvIne A vihAro (tamiLamAM 'pallI')nuM nirmANa karAyuM che. A guphAvihAronI eka viziSTatA e che ke temAM khaDakamAMthI zayyAo (tamiLamAM "kaMcaNamu") ane ozikAM paNa kotarI kADhavAmAM AvyAM che. temanI bIjI viziSTatA tamiLa bhASAnA brAhmI lipimAM utkIrNa abhilekho che, jemAM kharca bhogavanAra dAtAonAM nAma darzAvelAM che. amuka guphAomAM tIrthakaro, yakSI, siddhAyikA, aMbikA, aMkitA ane bAhubali uparAMta alaMkaraNanAM zilpAMkano 9mI sadImAM kotaravAmAM AvelAM che. A bAbata saLaMga ATha-nava saikA sudhI A guphAvihAro jaina sAdhuo dvArA upayogamAM levAyA hovAnuM pramANa che. A ja kAraNathI kadAca A pradezanA samakAlIna brAhmaNadharmIoe jainone "parvatonA nivAsI' tarIke oLakhAvyA haze. A tathyo ane I.sa. 740mAM vajanaMdina dvArA madumAM bihAranA paTanA jillAmAM rAjagira (prAcIna rAjagRha athavA girivraja)mAM "sonabhaMDAra' nAmanuM pUrva-pazcima goThavAyeluM guphA-yugma (trIjI-cothI sadI) che, jemAMnI pUrvIya guphAmAM sAta jinonI AkRtio kotareluM bhAskartha che. te sivAya A guphAvihAra sAdo che. | guphAvihAromAMthI ja keTalAkane jarUrI pheraphAra sAthe maMdiranA rUpamAM pheravIne banAvAyelAM guphAmaMdiro 7mI sadIthI tamiLanADumAM jovA maLe che. AvAM zelotkIrNa guphAmaMdiranuM sahuthI purANuM udAharaNa maleyAdiSurUci (ji. tirunelavelI) che, jemAM maMDapa uparAMta staMbhono agrabhAga temaja manuSya, pazu, pakSInI sAdI AkRtionI kotaraNI che. jaina dharmano A vistAramAM prabhAva osaratAM pAchaLathI A maMdirane zaivamaMdiramAM pheravavAmAM AveluM che. tirucirAppallI jillAmAM sittanavasaLanA vihAragirinI eka bAjue sAtamI sadImAM guphAmaMdira khodavAmAM AveluM che, jeno AThamI sadImAM jIrNoddhAra thayelo ane navamI sadImAM tene bhIricitrothI zaNagAravAmAM AveluM. uttara ArkoTa jillAnA maiduranA parvatamAM guphAvihAranI sAthe guphAmaMdira paNa che. karNATakanA bIjApura jillAmAM badAmI (prAcIna vAtApI)nA veLupASANanA UbhA khaDakamAM AraMbhika cAlukyoe khodAvelAM cAra guphA maMdiromAMnuM eka jaina che. mukhamaMDapa, mahAmaMDapa ane garbhagRhavALuM A maMdira (7mI sadI) samUhanAM anya maMdiro karatAM nAnuM chatAM suzobhanothI samRddha che. tenA maMDapamAM tIrthakaro ane bAhubalinI mUrtionAM bhAskarSa che ane garbhagRhamAM siMhAsana upara birAjamAna mahAvIra svAmInI pratimA che. A ja jillAnA aiThoLanA meguTi-parvatanA veLupASANamAMthI kotarI kADheluM "menA basati' e 7mI sadInA aMta ke 8mI sadInA AraMbhakALanuM jaina maMdira che. temAM garbhagRha ane maMDapa che. garbhagRhamAM padmAsanamAM zrI mahAvIranI pratimA ane bahAranI bhIMtamAM pArzvanAtha, dharaNendra ane padmAvatInI mUrtio kotarelI che. A ja parvatamAM anya sthaLe keTaloka bhAga khaDakamAMthI kotarelo ane keTaloka caNelo dharAvatuM be mALanuM jaina maMdira (pAMcamI sadI) che. Ane maLatuM AvatuM be mALanuM zrI mahAvIranuM maMdira (7mI sadI) paNa A parvatamAM khodAyeluM che. mahArASTranA ilorA (ji. auraMgAbAda)nAM jagavikhyAta zelotkIrNa sthApatyomAM pAMca jaina maMdiro (9mI-10mI sadI)no maMdironA maghamaghatA zuddha, pavitra ane nirmaLa vAtAvaraNamAM bhalabhalA pApIo paNa potAnA mananI malinatA pazcAtApanA pANIthI dhoIne pavitra bane che.. jainonA draviDa saMghanI thayelI sthApanA spaSTa kare che ke A samayagALAmAM maduranA pradezamAM jaino sArI evI saMkhyAmAM haze. mustupattI pAsenI girimALA Aje paNa "samaNaramalai" (= zramaNono parvata)nA nAme oLakhAya che kAraNa ke tyAM jaina guphAvihAronI nagarI vaselI hoya tevuM lAge che. Jain Education Intemational Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 paNa samAveza thAya che. temAM 'indrasabhA'nA nAme jANItuM maMdira catuSkoNa talamAna ane aSTakoNa zikhara dharAvatuM 'vimAna' che. A be mALanuM jinAlaya khaDakanI upalI sapATIthI Azare 200 phUTa jeTaluM UMDuM khodeluM che. khaDakamAMthI ja kotarelA gopuradvAramAMthI maMdiranA prAMgaNamAM pravezAya che. maMdiranI sanmukha khaDakamAMthI kotarelo mAnastaMbha che, jenI DAbI bAjue tIrthaMkara zAMtinAthanI be vizALa mUrtio che. bIjA cheDe uparanA mALe AvelA khaMDamAM kotarakAmathI bharapUra bAra staMbho para covIsa tIrthaMkaronI mUrtio kotarelI che. maMdiranA baMne mALamAM tIrthaMkaro uparAMta gommaTa (= bAhubali), kubera, aMbikA ane yakSonI mUrtio kotarelI che. maMdiranA mULanAyaka zrI mahAvIra che. maMdiranI dIvAlo ane chata paranAM AkarSaka bhItticitromAM UDatAM gaMdharvo ane vidyAdhara-yugalo ane eka aSTabAhu devanAM citro ullekhanIya che. ilorAnuM bIjuM zailotkIrNa maMdira 'jagannAthasabhA'(9mI-10mI sadI) che, je mahadaMze 'indrasabhA'ne ja anusaratuM be mALanuM sthApatya che, paNa kada ane sauMdaryamAM UtaratuM che. AmAM jaina zailIne anurUpa kotaraNIthI samRddha staMbho ane bhIMtomAM jinamUrtio che. maMdira zrI sumatinAthane samarpita che. trIjuM noMdhapAtra maMdira 'caumukha'nuM che. ITOWER dhUpa-dIpathI vAsita ane phUlonI sugaMdhathI mahekatAM svaccha sughaDa maMdironA madhura vAtAvaraNamAM bhagavAnanAM darzanamAtrathI avikasita AtmAomAM cetanA jAgRta thAya che. uDIsAnI khaMDijhiranI guphAo, jemAM prAcIna yugamAM dhanya dharA zramaNonA vihAro hatA, temAM chUTI ke dIvAlamAM kotarelI jinamUrtionI prANapratiSThA karIne madhyayugamAM maMdiromAM pheravavAmAM AvI hatI. A guphAmaMdiro 10mI-11mI sadInAM che. imAratI maMdiro H jaina dharmasaMghanI sarva pravRttione sAta kSetromAM vaheMcavAmAM AvI che ane temAM prathama be kSetro--jinamaMdira ane jinamUrti--mATe 'devadravya'nA nAme saMyukta bhaMDoLa phALavavAmAM Ave che. A bhaMDoLanAM nANAM devamaMdiro ane jinapratimAonA nirmANamAM kharcavAmAM Ave che. AthI jaina sAMskRtika saMpattinuM sahuthI paheluM AMkhe caDatuM koI aMga hoya to te bhAratanAM dareka zahera ane kasabAmAM jovA maLatAM jaina maMdiro che. kaLA-sarjananAM anya kSetromAM banyuM che tema jainamaMdironuM nirmANa paNa je te pradeza ane yuganI pracalita zailImAM thayuM che, bAhya dekhAvamAM hiMdu maMdira jevAM ja lAgatAM jaina maMdironI lAkSaNikatA tenAM AMtarika suzobhanonI vipulatA, staMbhonI bahulatA ane mULa svarUpanA punarAvartanamAM samAyelI che. temAMye uttara bhAratanAM Arasa pASANathI bAMdhelAM jaina maMdiromAM bAhya suMdaratAnI sAthe maMdiranI aMdaranuM zAMta ane pavitra vAtAvaraNa AdhyAtmika prasannatAno bhAva janmAve che. karmakSaya dvArA AtmAnA UrdhIkaraNanA mArge mokSaprApti prabodhatA jaina dharmanA nivRttivAdane anulakSIne aitihAsika mahattvanAM ghaNAMkharAM jaina maMdiro pravRttimaya nagarajIvanathI dUra prakRtinA khoLe vana, parvata ke khullA vistAranA zAMta ramaNIya vAtAvaraNamAM bAMdhavAmAM AvyAM che. jaina maMdironI A viziSTatA che. temanuM bIjuM dhyAnAkarSaka pAsuM maMdironI samUhamAM karavAmAM AvatI racanA che. AvA maMdira--samUhanAM noMdhanIya udAharaNo gujarAtamAM zatruMjaya, giranAra ane kuMbhAriyA; rAjasthAnamAM delavADA (Abu), jAloragaDha (suvarNagiri), jaisalameranI havApoLa, nAkoDA tIrtha (nagara), rANakapura; madhyapradezamAM sonagaDha, khajurAho, kuMDalapura, paurA, phUlagira; uttara pradezamAM devagaDha; jhArakhaMDamAM pArasanAthiMgara (sametazikhara); mahArASTramAM muktagiri ane karNATakamAM zravaNabeLagoLa, aihoLe ane mUDabidrI che. A tamAmamAM zatruMjayagira tenI nava TUko para chavAyelAM bahusaMkhya maMdirone lIdhe 'maMdira-nagarI'nI jema zobhe che. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 209 guphA maMdironI jema imAratI maMdironuM prAcInatama daSTAMta paNa tamiLanADumAM sacavAyuM che. te che kAMcIpuramanA upanagara tirupparuttiklanaranuM (je jaina-kAMcInA nAme paNa oLakhAya che.) pallavakAlIna maMdira (8mI sadI). kaLAmaya kotaraNIthI zobhatA UMcA cotarA upara bAMdheluM A be mALanuM maMdira zrI caMdraprabhunuM che. maMdiranA pahelA mALe khullo pradakSiNAmArga che. A mALanA upalA bhAgamAM laghu maMdironI hAramALA che, jenI upara beThelA tIrthakaro aMkita che ane tenA catuSkoNa zikharanI cAra bAjue tIrthakaranI AkRti kotarelI che. | vijayamaMgalam (ji. koImbatura)nI pAsenA supudarA gAmamAM gaMga kALanuM zrI caMdraprabhasvAmInuM maMdira che. AnA adhamaMDapa ane mahAmaMDapa paththaranA che jyAre 'vimAna' TerI che. aMdara 24 tIrthakaro, vAla, nartako, vRSabho ane azvonAM zilpo dhyAna kheMce che. tirUmale (ji. uttara ArkoTa)mAM zrI vardhamAna ane zrI neminAthane samarpita karelAM be maMdiro che. AMdhrapradezamAM pradara. kabaDara, pANI, cippagiri. paddatumbalam, vardhamAnapura, pragatura vagere sthaLonAM jaina maMdiro ullekhanIya che. AmAMthI vardhamAnapura ane pragaturanAM maMdiro trikuTAcala' prakAranAM che. jaina anuzruti anusAra dakSiNa bhAratamAM jaina dharmano praveza I.pUrve cothI sadImAM zrutakevalI AcArya bhadrabAhunA netRtvamAM gayelA ane zravaNabelagoLamAM sthira thayelA Apattigrasta svadezayAgIothI thayelo. teno ullekha navaso varSa pachInA ahIMnA sthAnika zilAlekhamAM maLe che. karNATakanAM jaina imAratI maMdironA be prakAra che : pahelo prakAra "basati' yA "basadi' kahevAya che, jemAM khaMbhAdhArita maMDapa ane garbhagRha hoya che paNa pradakSiNAmArga hoto nathI. bIjA prakArane "beTTa' kahe che, je mukhyatve DuMgara ke UMcA TekarA upara hoya che. A prakAramAM baMdha prAMgaNamAM maMDapa ane garbhagRha uparAMta gommaTa arthAtu bAhubalinI khagrAsana mUrti pratiSThita hoya che. "beTTa' prakAranAM maMdiro karNATakamAM zravaNabaLagoLa, veNura, kArkala, gommaTagiri vagere sthaLe AvelAM che. karNATakanAM AraMbhika imAratI maMdiro zravaNabelagoLa (ji. hAsana)nA caMdragirinI Toca para lagabhaga eka samAna dekhAva dharAvatAM 13 basatimaMdiro che. temAMnuM pArzvanAtha-basati 9mI sadInuM ane sahuthI purANuM che. temAM sthApita mULanAyakanI jinamaMdiro bhAratanA sAMskRtika khajAnAnAM benamUna pratIko che. A khajAno ApaNane vArasAmAM maLyo che. pratimA 15 phUTa UMcI che. AdinAthane samarpita kaTTAlebasati vizALa hovAnI sAthe pradakSiNAmArga dharAvatuM ekamAtra basatimaMdira che. caMdragupta-basatinA agrabhAganA dvAra AgaLa caMdragupta maurya ane AcArya bhadrabAhune sAMkaLatI kathAnAM zilpo temaja anya rekhAMkano che. cAmuMDarAya-basati zrI neminAthanuM maMdira (10mI sadI) che ane sthAnika maMdiromAM sahuthI vizALa ane suMdara kArIgarIvALuM che. te traNa mALanuM catuSkoNa draviDa 'vimAna' caMdragirinI bAjumAM AvelA indragiri athavA vidhyagiri upara 17mI sadInAM cAra "basati' che. A giri para utkIrNa gompaTezvaranI vizvavikhyAta virATa pratimAnI vigata zilpaviSayaka lekhamAM AgaLa ApI che. A baMne girinI vacce taLeTImAM vaselA zravaNabaLagoLa gAmamAM 12mI sadInAM basati-jinAlayo AvelAM che. AmAMnuM 'bhaMDArIbasati' covIsa-tIrthaMkara-maMdira che. tenA garbhagRhamAM lAMbI alaMkRta pIThikA upara 24 tIrthakaronI kAyotsargI mUrtionI hAra che.. zravaNabeLagoLanI lagolaga AvelA gAma jinanAthapuramAM zAMtinAtha-basati karNATakanA hoyasaLa sthApatyano suMdara namUno che. ahIMthI thoDeka dUra Avela kaMbaDahallInuM paMcakUTa-basati' dakSiNanA 'vimAna' prakAranA sthApatyanuM uttama daSTAMta che. prAkArathI gherAyelo ane gopuradvAra Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 dhanya dharA: dharAvato A pAMca maMdirono samUha che. temAM zrI mahAvIranAM be tathA bAkInAM traNa AdinAtha, zAMtinAtha ane neminAthanAM che. zravaNabelagoLanI jema karNATakanA dakSiNa kannaDa jillAnA mUDabidrI, kArkala ane veNura paNa digaMbara jaina saMpradAyanAM mahAna kendro tarIke kIrtita che. dakSiNanA jaina-kAzI tarIke je jANItuM che te mUDabidrImAM 18 jaina maMdiro (basati) che. temAM 'tribhuvana tilaka cUDAmaNi' (I.sa. 1430) che maMDapo ane traNa mALa dharAvatuM atyaMta vizALa ane bhavya maMdira che. A maMdira pUrvavartI kASThamaMdironI paripATImAM prastaramaMdiranAM tattvono samanvaya sAdhatuM hoI zikharane sthAne bauddha pegoDA ke nepALanAM maMdironA jevI DhaLatI chato tenI viziSTatA che. tenI bIjI viziSTatA staMbhonI vipulatA che, jene kAraNe tene hajAra thAMbhalAvALuM maMdira paNa kahe che. garbhagRhamAM zrI caMdraprabhunI aSTadhAtunI banAvelI ATha phUTa UMcI pratimA che. maMdiranI sAme 50 phUTa UMco mAnastaMbha che. mUDabidrInuM bIjuM mahattvanuM maMdira "gurubasati' yA siddhAMtamaMdira' che. temAM mULanAyaka zrI pArzvanAthanI zyAma zilAmAMthI nirmita 9 phUTa UMcI pratimA tathA mUlyavAna dhAtuo ane ratnothI banelI jinonI 34 laghupratimAo che. kArkalamAM grenAiTa paththaramAMthI bAMdhelA "caturmukha-basati' (18mI sadI)mAM cAra dizAnA dareka dvAranI sAme zyAma paththaramAMthI kotarelI aranAtha, mallinAtha ane munisuvratasvAmInI eka sarakhI traNa mUrtionI sAthe kula bAra mUrtio pratiSThita che. A maMdira zikhararahita che. tethI tenI gaNanA "sarvatobhadra' vargamAM virala evA muMDa prAsAda' prakAramAM thAya che. bhaTakaLanuM (ji. dakSiNa kannaDa) "jattappA nAyakana caMdraNA tesvara basati' be imAratonuM baneluM ane madhyamAM AvelI maMDapikAthI joDAyeluM che. basatihallI (ji. hAsana)mAM pArzvanAtha, zAMtinAtha ane AdinAthanAM ema traNa maMdiro (12mI sadI) che. pahelAM be hoyasaLa zailInAM ane trIjuM dAkSiNAtya vimAna prakAranuM che. maklInI hoyasaLa sthApatyanI "paMcakUTabasati' (12mI sadI)mAM AdinAtha, neminAtha, pArzvanAtha, puSpadaMta ane supArzvanAthanI pratimAo che. haLabiDu (prAcIna kArasamudra, ji. hAsana)mAM eka kALe 120 jaina maMdiro hovAnI anuzruti che. hAla phakta traNa maMdiro-pArzvanAtha, AdinAtha ane zAMtinAthanAM che. pArzvanAtha-maMdiramAM mULanAyakanI 4.27 mITara UMcI zyAma paththaranI pratimA che. lamezvara (ji. dhAravADa) kyAreka pazcima karNATakamAM jaina dharmanuM kendra hatuM. ahIMnAM be maMdiro-zaMkhabasati ane AdinAthabasati-khaMDita dazAmAM paNa temanI mULa vizALatAno aMdAja Ape che. te "covIzI' ane 'caumukha e baMne prakArono samanvaya sAdhe che. lAkDI (ji. dhAravADa)nuM brahmajinAlaya (11mI sadI) zIsTa paththaramAM bAMdheluM che. catuSkoNa talamAnamAMthI traNa mALanA "caturaaizikharamAM vikasatuM A maMdira pazcimI cAlukyonA AraMbhika kALanuM dRSTAMta che. aiThoLe (ji. bIjApura)nA meguTI-maMdira (7mI sadI)nA mULanAyaka zrI mahAvIra che. tenI suvikasita sthApatyazailInA kAraNe cAlukya maMdiromAM tene agrasthAna maLyuM che. aihoLanAM anya jaina maMdiro yogInArAyaNa-samUha, cAranTImaTha ane verUyalAraguDInAM che. AmAMnuM cAranTI-maTha (11mI sadI) dAkSiNAtya zailInA 'vimAna' prakAranuM mahAvIra-maMdira che. pattaDakaLa (ji. bIjApura)nuM traNa mALanuM jinAlaya (8mI sadI) talathI zikhara sudhInI catuSkoNAkAra racanAne lIdhe darzanIya che. hulura (ji. bIjApura)nA eka maMdiranI (7mI sadI) bAMdhaNI meguTInA pUrvokta maMdiranA jevI ja hovAthI te paNa meguTImaMdiranA nAme oLakhAya che. hegere (ji. tumakura)nuM pArzvanAthabasati (12mI sadI) hoyasaLa kaLAno suMdara namUno che. hampI (prAcIna vijayanagara, ji. belArI)nAM jaina maMdiromAM gaNigaTTI-maMdira (14mI sadI) kuMthunAthane samarpita che. tenI sAme UMco mAnastaMbha paNa che. madhyapradezanA gyArasapura (ji. vidizA)mAM AveluM mAlAdevI-maMdira (9mI sadI) pratihAra sthApatyakaLAnuM uttama dRSTAMta che. garbhagRha, pradakSiNAmArga, aMtarAla, maMDapa ane mukhamaMDapa sahitanA A "sAMdhAra prAsAdamAM paMcaratha' talamAna dharAvatA garbhagRha para nAgara zailInuM zikhara che. garbhagRhanA pravezadvAra ane pradakSiNAmArgamAM kAyotsarga mudrAmAM jinamUrtio paMktibaddha utkIrNa thayelI che. bANapura (ji. TikamagaDha)mAM 'sarvatobhadra-sahastrakUTa' prakAranuM cAra dizAmAM cAra dvArA dharAvatuM eka nAgara zailInuM jaina maMdira AveluM che. emAM sarasvatI ane navagrahanAM zilpAMkano suMdara che ane mULanAyaka zrI AdinAtha che. baDavAnI pAsenA cUlagiri (ji. pazcima nimADa)mAM 22 jainamaMdiro che. una (ji. pazcima nimADa)mAM gujarAta-nareza kumArapALanA yuganI caulukya zailInuM zrI zAMtinAtha maMdira (12mI sadI) AveluM che. tenI bAMdhaNImAM paMcaratha garbhagRha, Jain Education Intemational ducation Intermational Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 281 aMtarAla, gUDhamaMDapa ane mukhacatuSkIno samAveza thAya che. uttara bhAratIya maMdira-sthApatyanA abhyAsIo mATe anivArya manAtA khajurAho (ji. chatarapura)mAM patharAyelAM kula 22 maMdiromAM cAra digaMbara saMpradAyanAM jena maMdiro paNa che. AmAMnuM pArzvanAthanuM maMdira garbhagRha, aMtarAla, maMDapa ane adhamaMDapa sahitanuM 'sAMdhAra prAsAda' (11mI sadI) che. mULanAyaka pArzvanAthanI zyAma ArasanI pratimA 19mI sadImAM pratiSThita thayelI che, paraMtu pUrve A maMdiranA asala mULanAyaka tarIke zrI AdinAthanI caturvizatipaTTavALI pratimA hatI. AnI bAjumAM kadamAM nAnuM zrI AdinAtha maMdira (10-11mI sadI) AveluM che, je "niraMdhara prAsAda' che. tenA garbhagRha ane aMtarAla sivAyanA bAkInA vibhAgo jemanA para cUnAno thara caDAvelo che te pazcAtkAlIna che. mULanAyakanI pratimA paNa pazcAtkAlIna che. zAMtinAtha maMdira (12mI sadI)mAM mULanAyakanI pratimA 14 phUTa UMcI che. cothA ghaMTAI-maMdiranA jIrNazIrNa avazeSo ja bacyA che. tenA staMbho upara ghaMTaDIonI kaLAtmaka kotaraNI hovAthI tene "ghaMTAI' nAma maLyuM che. AnA avazeSomAM trizalA mAtAnAM 14 svapnonuM aMkana khAsa dhyAna kheMce che. pravezadvAra para garuDArUDha aSTabhujA devInI zilpAkRti viziSTa che. uttarapradezanA devagaDha (ji. jhAMsI)nA killAmAM 9mIthI 12mI sadInAM 31 jainamaMdirono samUha che. AmAMnAM traNa sivAyanAM badhAM maMdiro kadamAM nAnAM ane sAdAM che. moTAbhAganAM praveza-maMDapa ane sapATa chatavALAM corasa yA laMbacorasa che. AmAMnAM be maMdiro ja sthApatya zobhA dharAve che. temAM 'paMcaratha' prakAranAM prabhAvaka zikharavALA pratihAra zailInAM maMdira (9mI sadI)mAM mULanAyaka zrI zAMtinAthanI kAyotsarga mudrAmAM pAMca mITara UMcI parikaravAnI pratimA besADelI che. chattIsagaDhanA araMga (ji. rAyapura)mAM "bhAMDa devatA'nA nAme oLakhAtuM jaina maMdira (11mI sadI) kalacurI zailInuM che. maMDapa Adi kALagrasta thatAM tenuM pAMca mALanA zikharathI zobhatuM bhUmi' prakAranuM garbhagRha bacyuM che. temAM kALA besolTa paththaranI zrI zAMtinAtha, zrI kuMthunAtha ane zrI aranAthanI kAyotsarga mudrAmAM pratimAo sthApita thayelI che. jaina maMdironI saMkhyA, aitihAsikatA ane utkRSTatAnI bAbatamAM uttara bhAratamAM rAjasthAna sarvoparI che. gujarAtanI lagolaga AvelA mAunTa Abu (= arbudagiri) upara delavADA gAme (ji. sirohI) Avelo maMdira-samUha kaLApremIo mATe tIrtha samAna che. AmAMnuM zrI AdinAthanuM zveta ArasanuM baneluM vimala-vasati pazcima bhAratanuM jUnAmAM jUnuM hayAta (I.sa. 1032) jainamaMdira che. tenAM garbhagRha, gUDhamaMDapa ane trikamaMDapa mULabhUta che, jyAre bAkI : bhAgo 13mI sadImAM umerAyA che. AnI bAjumAM AveluM zrI neminAthanuM sapheda ArasanuM ja 'lUNavasahi' (12mI sadI) tenA nRtyamaMDapanI sarpAkAra 'vaMdanamAlikA' tathA kaLAtmaka ghummaTanI manamohaka paghazilA mATe sukhyAta che. A baMne maMdironI yojanA eka samAna che. baMne bAhya dekhAvamAM sAdAM paNa aMdaranA bhAgamAM zilpa-suzobhanothI samRddha che, baMne laMbacorasa prAMgaNamAM devakulikAothI gherAyelAM che, baMnenA madhyastha mukhya devAlaya para pirAmiDa AkAranAM zikhara che ane baMne khaMbhAdhArita sabhAkhaMDa dharAve che, je ATha staMbho para TakelA Jain Education Intemational Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 kaLAmaya ghummaTathI zobhAyamAna che. vimaLavasahithI ArasanAM maMdiro bAMdhavAnI paraMparA zarU thaI hatI. A maMdiranAM staMbhokamAno paranI sUkSma kotaraNI ane utkIrNa mUrtiomAM prakaTa thatI sukumArtA, ghummaTamAM samakendrI vRttAkAre goThavAyelI manuSyo, hAthI ane anya prANIonI hAramALA, ghummaTane TekavatI hoya te rIte goThavelI devI sarasvatInI pratimAo ane ghummaTanA kendramAMthI jhUlatuM manamohaka kamaLAkAra lolaka nihALatAM bhAvuka darzakane koIka svapnasRSTinAM darzanano bhAsa thAya che. lUNavasahi sthApatya-yojanAmAM vimala-vasahine anusaratuM hovA chatAM tenAM AMtarika bhAgonI vigatomAM juduM paDe che. gujarAtanI viziSTa sthApatyazailInA caramotkarSanuM udAharaNa te pUruM pADe che. A maMdira tenA alaMkaraNayukta nakazIkAma mATe prasiddha che. AmAM zrI neminAthanA jIvana-prasaMgo uparAMta maMdiranA nirmAtA zrAvakabaMdhuo vastupALa-tejapALanuM temanI patnIo sahita zilpAlekhana thayeluM che. delavADAnA maMdirasamUhanAM anya be maMdiro te zrI pArzvanAthanuM kharatara-vasahi' tathA 'pittalahara maMdira' che. kharataravasahi e caumukha-maMdira (soLamI sadI) che. delavADAnAM cAreya maMdiromAM te sahuthI UMcuM che. temAM mULanAyaka zrI pArzvanAthanI cAra pratimAo birAjamAna che. nIcenA mALanI mULanAyaka pratimAo parikaravALI che. zrI RSabhadevane samarpita 'pittalahara maMdira'mAM mULanAyakanI mUrti pittaLa Adi dhAtuothI banelI hovAthI tene A nAma maLyuM che (paMdaramI sadI). tenuM bIjuM nAma 'bhImAzAhanuM maMdira' che. mAunTa Abu upara acalagaDhamAM paNa cAra jaina maMdiro- caumukhajI, zrI kuMthunAtha, zrI zAMtinAtha ane zrI AdIzvaranAM AvelAM che. rANakapura (ji. pAlI)nuM nayanaramya ane vizALa dharaNavihAra'(I.sa. 1439) caturmukha maMdiromAM ziromaNi samuM che. UMcI vizALa catuSkoNa pIThikA upara cotarapha AvelI devakulikAonI madhyamAM zrI RSabhadevane samarpita A caumukha maMdira AveluM che. 48,000 corasa phUTanA vistAramAM phelAyelA ane 1444 staMbho, 24 maMDapo, 76 devakulikAo, cAra khUNAnAM cAra derAsara ane madhyastha caturmukha jinAlayathI zobhatA A bhavya maMdirane yathArtha rIte trailokyadIpaka prAsAda' ane 'nalinIgulmavimAna' tarIke oLakhAvavAmAM AvyuM che. madhyavartI jinAlayamAM cAra dizAnAM cAra dvAramAMthI darzana ApatI zrI RRSabhanAthanI cAra padmAsanastha pratimAo che. cAra khUNe dhanya dharA A jinamaMdiroe ja bhAratIya kalA, zilpa, sthApatya, saMskRti ane asmitAnuM aneruM saMvardhana karyuM che. AvelAM derAsaromAM zrI RSabhadeva, zrI pArzvanAtha, zrI ajitanAtha ane zrI mahAvIranI pratimAo sthApita che. caumukha 'dharaNavihAra'nI sAme zrI pArzvanAthanuM maMdira (15mI sadI) ane 1 kilomITara dUra zrI cakrezvarInuM maMdira che. mevADanA prakhyAta zaiva tIrtha ekaliMgajInI pADozamAM AvelA nAgadA (ji. udayapura)mAM padmAvatI-maMdira (14mI sadI) tarIke oLakhAtuM maMdira enA garbhagRhamAMnA eka abhilekha pramANe zrI pArzvanAthanuM jinAlaya che. cittauDanA prasiddha jaina kIrtistaMbhanI bAjumAM AveluM zrI zAMtinAtha-jinAlaya (14mI sadI) tenA 'paMcaratha' talamAna ane zRMgAracokIne kAraNe noMdhapAtra che. cittauDanuM bIjuM ullekhanIya jinAlaya zrI AdinAthanuM 'sAtabIsa devaDI' (15mI sadI) che. ghANerAva (ji. pAlI)nuM zrI mahAvIra maMdira garbhagRha, pradakSiNAmArga, gUDhamaMDapa, trikamaMDapa ane mukhacokI dharAvatuM 'sAMdhAraprAsAda' che. pUrve AnA agrabhAgamAM 24 devakulikA sahitano raMgamaMDapa hato. zrI madhusUdana DhAMkI Ane 'mArugurjara' sthApatyazailInI medapATa paripATInuM gaNAvIne 10mI sadInA madhyabhAgamAM mUke che. jaisalameranA killAmAM havApoLamAM pILA paththaranAM bAMdhelAM sAta jaina maMdironuM eka jhUmakhuM che, jenI vigata A pramANe che : (1) 'lakSmaNavihAra' athavA zrI ciMtAmaNi Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 283 zrI pArzvanAthanuM che. AmAM bhAratIya-muslima sthApatyanAM tattvo samanvita thayelAM jovA maLe che. anya be noMdhapAtra maMdiro ciMtAmaNi maMdira (I.sa. 1505) tathA zrI neminAtha maMdira (I.sa. 1536) che. osavAla vaNikonuM AdisthAna osiyA (prAcIna upakeza, ji. jodhapura) 8mIthI 11mI sadI sudhInAM hiMdu maMdironI nagarI samuM che. temAM AveluM zrI mahAvIrasvAmInuM maMdira mULa 8mI sadInuM che, paNa 10mI sadImAM teno jIrNoddhAra thatAM sudhArA-vadhArA thayA che. garbhagRha, pradakSiNAmArga, aMtarAla, gUDhamaMDapa, trikamaMDapa ane mukhacokI dharAvatA "mArugurjara zailInA A maMdiranI sAme agAu eka toraNa hatuM. garbhagRha uparanuM zikhara 11mI sadInuM pAchaLathI jIrNoddhAra pAmeluM che. jaina maMdironI viziSTatA samo Ano 'trikamaMDapa' rAjasthAnamAM jUnAmAM jUno che. maMdira kaLAkRtio ane devazilpothI samRddha che. phalodhi (prAcIna phalavardhi, ji. jodhapura)nuM zrI pArzvanAtha maMdira 12mI sadImAM baMdhAyeluM ane pAchaLathI jIrNoddhAra pAmeluM hovA chatAM tenA mULa sthApatyanAM mukhya lakSaNo temAM adyApi jaLavAI rahyAM che. ajameranI "aDhAI dina kA jhopaDA' nAmanI masjida ghaNA vidvAnonA mate mULa jaina maMdira hatuM, kAraNa ke tenI aMdara 1 :: zrI neminAtha jinAlayanI bhIMtamAM kaMDArAyelA devIonAM nartana-prakAro (rANakapura) pArzvanAthanuM maMdira (I.sa. 1473). AnA pravezadvAra AgaLa be staMbho para suMdara toraNa che. sabhAmaMDapamAM naMdIzvaradvIpanA traNa, zatruMjayano eka ane giranArano eka, ema paththaranA cAra paTTa che. (2) zrI saMbhavanAthanuM maMdira (I.sa. 1497). AnA sabhAmaMDapano ghummaTa suMdara kArIgarI ane vacce kamaLAkAra lokathI suzobhita che. (3) zrI zItalanAthanuM maMdira. temAM mULanAyaka tarIke sthApita zrI zAMtinAthanI mUrti 17mI sadInI che, je sUcave che ke mULa maMdira vadhu jUnuM che. (4) zrI zAMtinAtha tathA zrI aSTApadanuM joDakuM maMdira. A baMne maMdiro eka ja bhavanamAM uparanIce AvelAM che. upalA maMdiramAM zrI zAMtinAthanI samavasaraNanI AkRtimAM virAjita 16mI sadInI dhAtunI mUrti che. nIcalA aSTApadanA maMdiramAMnI mUrti zrI kuMthunAthanI (I.sa. 1536) che. (5) zrI RSabhadevanuM maMdira (16mI sadInA uttarArdha) (6) zrI caMdraprabhunuM maMdira (16mI sadI). traNa mALanA A caumukha maMdiramAM zrI caMdraprabhunI cAra mUrtio pratiSThita che. Ane "caturmukhavihAra' paNa kahe che. (7) zrI mahAvIra svAmInuM maMdira (16mI sadI). bikAneramAM jUnAmAM jUnuM maMdira 15mI-16mI sadInuM jaina derAsara-cittoDagaDha Jain Education Intemational Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 dhanya dharAH | giranAranAM zikharo sAthe harIphAI karatAM jenamaMdironAM zikharo ane bahAra jaina pratimAo maLI AvelI. A imAratanI alaMkRta chata ane racanA jaina maMdironI chata ane laMbacorasa yojanA sAthe sAmya dharAve che. jaina dhArmika paraMparA anusAra bAvIsamA tIrthakara zrI ariSTanemi athavA zrI neminAtha zrIkRSNanA pitarAI bhAI ane dvAravatI (= dvArakA)nA nivAsI hatA. temaNe tyAM ja zramaNadIkSA laIne prathama bhikSA paNa svIkArelI tathA ujjayaMta ( giranAra) upara teo nirvANa pAmelA. Ama temanA saurASTra sAthenA saMbaMdhane AdhAre gujarAtamAM jaina dharmanAM mULa mahAvIra ane pArzvanAthanI ye pUrvenA Adha-aitihAsika mahAbhArata-kALa sudhI jAya che. tema chatAM gujarAtamAM jaina dharma sAthe saMbaMdhita purAvazeSo cheka itihAsa-kALa sudhI maLatA nathI. jainonAM sarva tIrthomAM parama pavitra gaNAtA tIrthAdhirAja zatruMjaya (ji. bhAvanagara) upara nava TUMkomAM thaIne kula 106 maMdiro ane 731 derIo che. AthI zatruMjayagirine yathAyogya rIte "maMdironI nagarI' kahyo che. judA judA samaye baMdhAyelAM A maMdiromAMthI moTA bhAganAM 16mI sadI pachInAM che. A sahumAM vimalavasI-TUkamAM AveluM zrI RSabhadevanuM I.sa. 1530mAM sAtamI vAra jIrNoddhAra pAmeluM maMdira unnata zikhara dharAvatuM be mALanuM jinAlaya che. bIjuM agatyanuM maMdira kharataravasInI TUkamAM AveluM caumukha maMdira (I.sa. 1618) che. 96 phUTa UMcuM zikhara dharAvatA ane be mALanA A maMdiramAM siMhAsana upara virAjita zrI AdinAthanI cAra pratimAo che. zikharamAM paNa caumukhajI che. zatruMjaya parvata upara A uparAMta rAjavI kumArapALa tathA maMtrIo vimaLazAha ane vAmbhaTe baMdhAvelAM maMdiro noMdhanIya che. jUnAgaDhanA sAnnidhyamAM AvelA gujarAtanA sauthI UMcA parvata (3664 phUTa) giranAra upara 16 jaina maMdirono samUha che, jemAM sahuthI moTuM maMdira zrI neminAthanuM che, je I.sa. 1278mAM jIrNoddhAra pAmeluM che. laMbacorasa prAMgaNamAM AvelA A maMdiranI AsapAsa 70 devakulikAo che. mukhya maMdiranA garbhagRha sAthe joDAyelo staMbharacanAvALo maMDapa jUno ane mULa svarUpamAM che, jyAre tenI AgaLano maMDapa pAchaLathI umerAyelo che. bIjuM agatyanuM maMdira vastupALa-tejapALe baMdhAveluM, traNa alaga maMdironA saMyojanathI baneluM tricaya (I.sa. 1231-32) che, jemAM madhyanuM zrI mallinAthane samarpita che, jyAre uttara taraphanA maMdiramAM meru parvata ane dakSiNanA maMdiramAM sametazikharanI racanA sthApita karelI che. A trimaMdiranI vacce eka saMyukta sabhAmaMDapa che. kuMbhAriyA (prAcIna ArAsaNA, ji. banAsakAMThA)mAM pAMca jaina maMdiro AvelAM che : (1) mahAvIra svAmInuM maMdira (I.sa. 1176-77) garbhagRha, gUDhamaMDapa, trikamaMDapa, raMgamaMDapa sahita 16 devakulikA dharAvatuM ArasanuM jinAlaya che. maMdiranA AMtarika bhAgo suMdara nakazIkAmathI suzobhita che ane jagatImAM nAnakaDuM samavasaraNa che. (2) zrI zAMtinAthanuM maMdira (11mI sadIno aMtabhAga) ArasanuM che. tenI racanA uparokta zrI mahAvIra-maMdira jevI ja che. tenI jagatImAM naMdIzvara-dvIpanuM nAnakaDuM pUjAghara che. eka derImAM samavasaraNa che. (3) zrI pArzvanAthanuM maMdira (12mI sadIno AraMbha) 24 devakulikA dharAve che. garbhagRhamAM parikaravAnI mULanAyakanI ekatIrthI pratimA che. (4) zrI neminAthanuM maMdira keTalAka vidvAnonA mate siddharAja jayasiMha (I.sa. 10941144)nA samayamAM baMdhAyeluM che. garbhagRha, gUDhamaMDapa, vizALa raMgamaMDapa, zRMgAra cokIo, unnata zikhara ane 24 devakulikAothI zobhatuM ArasanuM jinAlaya sthAnika maMdiromAM vizALatama che. (5) zrI saMbhavanAthanuM maMdira (I.sa. 1231) pramANamAM nAnuM che. Jain Education Intemational Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 tAraMgAjI tIrtha sadAnaMdanidhAnAya, maMgalAlipradAyine / tAraMgAtIrthanAthAya cAjitAya namonamaH // tAraMgA giri (ji. mahesANA) upara AveluM zrI ajitanAthanuM maMdira (I.sa. 1165) caulukya nareza parama arhat' kumArapALanA samayanuM che. 'sAMdhAra meruprAsAda' prakAranuM A maMdira tenI vizALa ane bhavya sthApatyaracanAthI prabhAvazALI lAge che. rUpa : zramaNamArgI bauddhonA stUpo ghaNA jANItA che. te ja rIte zramaNamArgI jainomAM paNa stUponI racanA thatI hatI. jinaprabhasUrie (14mI sadI) sAtamA tIrthaMkara supArzvanAthanA mAnamAM mathurAmAM baMdhAyelA stUpano ullekha karyo che. digaMbara sUri hariSaNanA 'bRhatkathAkoSa'mAM mathurAmAM pAMca stUponA nirmANanI kathA Ave che. I.sa. 1478nA pahADapura tAmrapatramAM paNa eka 'paMcarUpanikAya'no ullekha che. haribhadrasUri ane jinaprabhasUrie mathurAmAM eka 'daivanirmita' stUpano ullekha karyo che. A badhA parathI nizcita che ke mathurAmAM jaina stUpanuM astitva hatuM. mathurAnA kaMkAlI TIlAnA utkhananamAM eka stUpanA pAyAnA avazeSo maLyA che. A pAyAno vyAsa 14.33 mITara ane temAM ATha ArA hatA. A ja utkhananamAM khodI kaDhAyelA purAvazeSomAM I.sa. pUrve bIjI-pahelI sadInA pravezadvAranA TukaDA upara stUpanuM sarvaprathama zilpAMkana prApta thayeluM che. jaina stUpa e ardhagoLAkAra TekarA jevuM iMTonuM baneluM nakkara sthApatya hatuM, jenA taLiye madhya bhAgamAM tIrthaMkaranA pavitra avazeSo 285 mathurA kaMkAlI TIlAmAMthI prApta bhagavAna mahAvIranI pratimA mUkavAmAM AvatA. tenI pharate paththaranI saMrakSaNAtmaka vedikA UbhI karavAmAM AvatI. stUpa ane vRttAkAra vedikAnI vacce racAtA pradakSiNAmArgamAM pravezavA mATe cAra dizAmAM cAra toraNadvAra rakhAtAM. jainomAM mUrtipUjAno AraMbha bauddho karatAM vahelo thayo hovAthI stUpanirmANanI praNAlI paNa vahelI baMdha thaI hovAnI saMbhAvanA che. kASThamaMdiro : kaLA ane sthApatyamAM lAkaDAno upayoga sadA ane sarvatra thato Avyo che. temAMye gujarAtamAM makAno, maMdiro, cabUtarA (parabaDI), ratha, ramakaDAM, rAcaracIlAM jevAM nirmANa ane utpAdananAM vividha kSetre teno vaparAza thato hovAthI kASThakaLA vadhAre pramANamAM vikasI che. svAbhAvikapaNe ja gujarAtanA dharmAnurAgI jaino dvArA kASThakaLAkArone sAruM evuM protsAhana maLatAM bhAratamAM kyAMya jovA na maLatAM lAkaDAnAM laghu maMdirono bhAratanI kaLAsaMpattimAM umero thayo che. vaDodarAnA rAjyasaMgrahAlayamAM AvA eka jaina kASThamaMdirano namUno pradarzita karavAmAM Avyo che. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2086 gujarAtamAM kASThamaMdiranA namUnA dharAvatAM derAsaro A pramANe che : (1) zAMtinAthanuM derAsara, hAjA paTelanI poLa, amadAvAda. (2) jagavallabha pArzvanAthanuM derAsara, nizApoLa, amadAvAda. (3) ciMtAmaNi pArzvanAthanuM derAsara, zAhapura, surata. (4) lallubhAI daMtInuM gharaderAsara, maNiyAtI pADo, pATaNa. (5) RSabhadeva svAmInuM derAsara, kuMbhAriyA pADo, pATaNa. (6) zrI yazovijayajI jaina gurukuLa derAsara, pAlitANA. (7) zAMtinAtha derAsara, bhAnI poLa, rAdhanapura. (8) RRSabhadevanuM paheluM derAsara, kaDavA mAnI poLa, rAdhanapura. (9) ciMtAmaNi pArzvanAtha derAsara, bhoMyarA zerI, rAdhanapura. (10) nAnA ciMtAmaNi pArzvanAtha, akhila dozInI poLa, rAdhanapura. (11) sImaMdhara svAmInuM derAsara, khaMbhAta. (12) ciMtAmaNi pArzvanAthanuM derAsara, khaMbhAta. (13) saMbhavanAthanuM derAsara, vAghamAnI poLa, borapIpaLA, khaMbhAta. jaina zilpakaLA mUrtio ane bhAskaryo : hiMdu dharmanA deva-devIonI pratimAo temanuM svarUpa joIne oLakhI zakAya che, paraMtu jaina dharmamAM ArAdhya tIrthaMkaronI pratimAonuM svarUpa traNa tIrthaMkaro zrI RSabhadeva, zrI supArzvanAtha ane zrI pArzvanAthanA apavAda sivAya eka samAna hoya che. A mUrtio beThelI yA UbhelI mudrAmAM hoya che. dakSiNa bhAratanI beThelI pratimAo moTe bhAge ardhapadmAsanamAM jyAre uttara bhAratanI pUrNa padmAsanamAM hoya che. eka samAna svarUpa dharAvatA tIrthaMkaronI oLakha temanA Asana para ke tenI nIce utkIrNa 'lAMchana' (=cihna)thI thAya che. digaMbara ane zvetAMbara baMne paraMparAnA tIrthaMkaronAM lAMchano zrI zItalanAtha, zrI anaMtanAtha ane zrI aranAthanA apavAdane bAda karatAM eka sarakhAM hoya che. jaina zilpanA prAcInatama namUnA mathurAnA kaMkAlI TIlAmAMthI maLyA che. AnuM utkhanana vaijJAnika paddhatithI thayuM na hovAthI maLelA purAvazeSonuM tithinirdhAraNa cokasAIthI thaI zakyuM nathI, to paNa te I.sa. pUrve bIjI sadI jeTalA jUnA to che ja. ahIMthI maLelAM itihAsa-dRSTithI mahattvanAM zilpomAM I.sa. pUrve bIjI-pahelI sadInI brAhmInA akSarovALA AyAgapaTTo (mukhyatve corasa) che. AmAMnA keTalAka para beThelA jinanAM mastaka muMDanavALAM che. ahIMthI nIkaLelI devI dhanya dharA sarasvatInI mUrti noMdhanIya che. A uparAMta tIrthaMkara-pratimAo paNa maLI che. bihAramAM rAjagira (ji. nAlaMdA)nA vaibhArigiranA jIrNa maMdiramAMthI maLelI neminAthanI guptayugIna pratimA pUrva bhAratamAMthI maLelI neminAthanI prAcInatama mUrti che. sonabhaMDAranI guphAnI dIvAla para kotarelI cha jinamUrtio paNa guptayuganI ja che. causA (ji. bhojapura)mAM eka staMbha para utkIrNa dharmacakra (pahelI sadI) ane tIrthaMkaronI soLa mUrtio (uttara kuzANa kALathI guptayuganI) prApta thaI che. mUrtiomAMnI daza kAyotsarga mudrAmAM ane cha padmAsanamAM che. uDIsAnI khaMDiMgarinI guphAomAMnIkramAMka-7nI 'navamuni guphA'nI dIvAla para sAta tIrthaMkaro (RSabhadeva, ajitanAtha, saMbhavanAtha, abhinaMdana svAmI, vAsupUjya svAmI, pArzvanAtha ane neminAtha)nuM temanI zAsanadevIo sAthenuM bhAskarya mUrtikaLAnI dRSTie agatyanuM manAya che. anya dIvAla para RSabhadeva ane pArzvanAthanI uThAvadAra digaMbara pratimAo utkIrNa che. bAjunI kramAMka-8nI bArabhujI guphA'mAM covIsa tIrthaMkaronuM temanI zAsanadevIo sAthenuM bhAskarya tathA pAchalI bhIMtamAM mULanAyaka pArzvanAthanI pratimA che. A guphAmaMdiro 10-11mI sadInAM che. pazcima baMgALanA sata devaliyA (ji. bardhamAna)mAMthI eka caumukhI mUrti maLI che (10mI sadI), jemAM RSabhadeva, mahAvIra, pArzvanAtha ane caMdraprabhusvAmI kAyotsarga mudrAmAM batAvyA che. madhyapradezanA tevara (prAcIna tripurI, ji. jabalapura)mAM tIrthaMkara dharmanAthanI parikara sahitanI pratimA (11mI sadI) prApta thaI che. gaMdhavAla (ji. devAsa)mAM kaLArdaSTie utkRSTa gaNAya tevAM navamI sadInAM jaina zilpo AvelAM che. AmAMnI eka virATa jinapratimAnI be bAjue indra ane upendrane cAmaradhara tarIke darzAvyA che. anya pratimAomAM tIrthaMkaro zAMtinAtha, suvidhinAtha ane sumatinAtha uparAMta vidyAdevIo ane jaina yakSa-yakSIono samAveza thAya che. gujarAtamAM kuMbhAriyA (ji. banAsakAMThA)nA mahAvIra- maMdiranI chata para tIrthaMkaronA jIvanaprasaMgo ane covIsa tIrthaMkaronAM mAtApitA sahitanAM zilponI hAramALA AvelI che. ahIM eka zilApaTTa upara bhUta ane bhaviSyanA ArAnA tIrthaMkaro Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 287 aMbikA ane bIjI tarapha hAthI para ArUDha brahmazAstA che. A uparAMta nAgaphaNAnI chatrachAyAmAM pArzvanAtha, trichatranI chAyAmAM siMhAsana upara birAjelA mahAvIra, kAyotsarga mudrAmAM gommaTa, pakSI aMbikA, padmAvatI, UDatA vidyAdharo, aSTamaMgala, makaratoraNa ane tribhaMgI mudrAmAM UbhelI nArInAM zilpo che. gvAliyaramAM khaDakamAM kotarelI suMdara jaina pratimAo che. tIrthakaro kAyotsarga ane padmAsanamAM che. sAthe vAmana manuSyoe pakaDelA pUrNa vikasita kamaLa para UbhelI devI che. A zilpo uttara guptakALanAM che. durjanapura (ji. vidizA)mAM padmAsanastha tIrthakaronI suMdara mUrtio che. karNATakamAM hampI (ji. belArI)nI bAjumAM tuMgabhadrA nadInA uttara taTe AvelA anegaDI gAme khaDakanI sapATI upara jaina zilponuM bhAskartha che (14mI sadI), jemAM kAyotsargamAM UbhelI jinamUrtionI upara trichatra che. lakSmazvaranA zaMkhabasatimAMthI naMdIzvaranuM kalAtmaka kotarakAma dharAvatuM prastara zilpa (13mI sadI) maLyuM che ane tenA upara tIrthakaronI 1014 pratikRtio paNa che. AdhrapradezamAM puDuranA mahAvIra ane pArzvanAtha (13mI sadI), kAjuluranA ardhaparyakAsanamAM jinapratimA (13mI sadI) tathA vAraMgalanA UbhelA pArzvanAthanAM zilpo agatyanAM gaNAya che. virATa prastarapratimAo : kuMbhAriyAjI tIrthamAM bahAranI dIvAla uparanuM manohara zilpa, paNa aMkita che. rAjasthAnamAM delavADAnA vastupALa-tejapALanA maMdiramAM botera jinono paTTa che. tamiLanADunA vijayamaMgalamunI najIka AvelA mejupudura (ji. koImbatura) gAme AvelA zrI caMdranAthanA maMdiramAM pATaDA upara covIsa tIrthaMkaronAM gaMga zailInAM zilpo che. AzvapradezanA danavulapaDamAMthI zivaliMga jevI dekhAtI nAnI goLAkAra pIThamAM AvelI caumukha mUrtimAM (10mI sadI) supArzvanAtha ane vardhamAnanI mukhAkRtio che. uttarapradezamAM zrAvastI (ji. goMDA), ayodhyA ane mathurAmAMthI maLelI AdinAthanI pratimAo paNa ullekhanIya che. bhAratIya zilpanI uttama kaLAkRtiomAM sthAna pAmelI bikAneranI vAEvI (= sarasvatI) ane osiyA (ji. jodhapura)nuM alaMkRta toraNa paNa jainanirmita che. karNATakanA kaMbaDahallI (ji. hAsana)nI paMcakUTa basatinI chata para be cAmaradharanI vacce mothI zaMkhanAda karatA dhanurdhara yakSa ane cAra dizAo ane cAra vidizAomAM aSTadipALanAM zilpo utkIrNa che. tirumala (ji. uttara ArkoTa)nA guphAmaMdiramAM kuSmAMDanI ane dharma-devI yakSIo ane pArzvanAthanAM colayuganAM suMdara zilpo che. vallIma (ji. uttara ArkoTa) jaina zilpothI bhareluM che. siMhAsana upara beThelA be tIrthakaronI eka tarapha siMha sAthenI [ ' ' . ' . P - SH jinApatimA Jain Education Intemational Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 dhanya dharAH kaLAkSetre jaina dharmIoe kareluM aneruM sarjana virATa sahuthI UMcI Thare che. anya virATa jaina pratimAo baharIbaMda prastara pratimAonuM che. temAM karNATakanA zravaNabelagoLamAM (ji. jabalapura, ma.pra.), bANapura, Ahara (baMne ji. viMdhyagiri kiMvA idragirinI Toca para grenAiTanA khaDakamAMthI TikamagaDha, ma.pra.), gvAliyara (ma.pra.), devagaDha (ji. jhAMsI, korI kADhelI prathama tIrthakara zrI RSabhadevanA putra gomaTa u.pra.), barahaTA ane bIjAM keTalAMka sthaLe AvelI che. athavA bAhubalinI khagAsanamAM UbhelI 57 phUTa UMcI pratimA vizvanI sahuthI UMcI mukta rIte UbhelI khaDakamAMthI dhAtupratimAo :korelI pratimA che. (I.sa. 983). A pratimA sAthaLanI jaina dharmamAM dhAtupratimAonuM paNa mahattva rahyuM che. nIcethI ja pitakhaDaka sAthe joDAyelI che, je bhAga udhaInA mukhyatve te gRhamaMdiramAM pUjA mATe vaparAtI rahI che, paNa rAphaDA, sarpo ane latArUpe darzAvyo che. mAdhavI latA zarIra kyAMka kyAMka sArvajanika maMdiromAM paNa te mukAtI hatI. para caDIne cheka khabhAnI najIka sukhI pahoMcatI batAvI che. dhAtupratimAonI bAbatamAM gujarAta samRddha che. AmAM pratimAnI nIce pIThikArUpe 2.75 mITaranuM khIleluM kamaLa che.' vaDodarAnA akoTA vistAramAMthI maLelo dhAtupratimA-saMgraha bAhubalinI anya virATa pratimAo karNATakanA kArkala, veNura suprasiddha che, jemAM 68 kaLAkRtio (pAMcamIthI agiyAramI ane gommaTagiri khAte AvelI che. kArkala (ji. dakSiNa sadI) che. temAM jinapratimAo (RSabhanAtha, pArzvanAtha, kannaDa)nI 42 phUTa UMcI pratimA nIsanA khaDakamAMthI korI ajitanAtha), jIvaMtasvAmI, sarasvatI, yakSa, yakSI uparAMta kADhelI ane TekarAnI Toca para UbhelI che. (I.sa. 1431- tritIrthikA, partIrthikA, aSTatritIrthikAnI AkRtio tathA 32) kotaraNInI vigatomAM A mUrti zravaNabeLagoLanA caturvizatipaTano samAveza thAya che. AmAMnI 30 kRtio gompaTezvarane maLatI Ave che. veNura (prAcIna nAma "enUrU', abhilekhita che ane temAMnI be upara tithi che. akoTAnA ji. dakSiNa kannaDa)nI gommaTa-pratimA 36 phUTa UMcI che ane mUrtisaMgrahamAMnI traDhaSabhanAtha (5mI sadI), jIvaMtasvAmI thoDAka pheraphAra sivAya te kArkalanI pratimAne maLatI Ave che (mahAvIranA pUrvAzramanI dhyAnastha mUrti, chaThThI sadI) ane (I.sa. 1903-4). enA gAlanA khaMjanathI te bIjI samAna cAmaradhAriNI (AThamI sadI) pazcima bhAratIya kaLAnAM utkRSTa pratimAothI judI paDe che. gommagiri (ji. maisura)nA dRSTAMto che. dAhoda jillAnA lIlavAdevamAMthI paNa keTalIka bAhubali paNa temanI anya pratimAo jevA darzAvAyA che. dhAtumUrtio (chaThThI-sAtamI sadI) maLelI che. saurASTramAM tenI UMcAi 18 phUTa che (14mI sadI). pArzvanAthanI paNa valabhIpura (prAcIna valabhI)mAMthI maLelI jina dhAtumUrtio virATa pratimAo karNATakanA muDabidrI (tA. dakSiNa kannaDa)mAM (chaThThI sadI) uparAMta vAMkAneranI pArzvanAthanI dhAtumUrti (8mI 19 phUTa UMcI ane haLabIDu (ji. hAsana)mAM 24 phUTa UMcI sadI) noMdhapAtra che. mahuDInA koTyarka maMdiramAMnI RSabhadeva, AvelI che. pArzvanAtha ane anya jinamUrti (8mI-9mI sadI) tathA madhyapradezamAM baDavAnI najIka cUlagiri (ji. pazcima amadAvAdanA sImaMdhara svAmInA derAsaramAMnI RSabhadeva (8mI nimADa) athavA bAvanagajA khAte AdinAthanI 84 phUTa UMcI sadI)nI mUrti paNa ullekhanIya che. rAjasthAnanA vasaMtagaDha (ji. sadI)nI mUti paNa ullekha pratimA AvelI che. A virATa pratimA 13mI sadInI ' sirohI)mAMthI maLelo mUrtisaMgraha pazcima bhAratIya zailInA hovAnuM manAya che. UMcAInI dRSTie A pratimA vizvanI udAharaNa tarIke (AThamI sadI) noMdhanIya che. bihAranA causA (ji. bhojapura)mAMthI guptakALanI 26 dhAtupratimAo prApta thaI 1. ijiptanA abu sIelanA maMdira AgaLanI rAjA che. dakSiNa bhArata to tyAMnI vividha viSayaka dhAtupratimAo rAmasIsa bIjAnI jagaprasiddha kotarelI pratimAo (I. pUrve 12mI sadI) 65 phUTa UMcI che paNa zravaNabeLagoLanA mATe adyApi jANItuM che, paNa temAMnI mUDabidrInA gomyuTezvaranI jema te cAre bAjuthI khullI nathI, paNa 'tribhuvanatilakacUDAmaNi' maMdiramAM sthApita mULanAyaka zrI tenI pAchaLano bhAga pagathI mAthA sudhI pitRkhaDaka sAthe caMdraprabhunI pratimA vizeSa ullekhanIya che. aSTadhAtunI banAvelI joDAyelo che. thoDA samaya pahelAM topagoLAthI toDI A ATha phUTa UMcI pratimA kadAca bhAratanI sahuthI UMcI nAkhavAmAM AvelI bAmiyAna (aphaghAnistAna)nI virATa dhAtupratimA che. huDuvallI (ji. dakSiNa kannaDa)nI paryakAsanamAM buddhapratimA paNa A ja prakAranI hatI. beThelI AdinAthanI pratimAnI pAchaLa prabhAvali che ane te Jain Education Intemational Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 289 masamavasaMgama saMraNa madira pAlitANI tIrthadaranA bhavana makaratoraNamAM goThavAyelI che. prabhAvali para 71 tIrthakaro tenA namUnA jovA maLe che. emAM delavADAnA vimalavasahinI utkIrNa che. (14mI sadI). chatamAM tIrthakara zAMtinAthanA saMdarbhamAM thayelI samavasaraNanI samavasaraNa : kotaraNI noMdhapAtra che. rANakapuranA bhavya maMdiramAM paNa suMdara samavasaraNa zobhe che. jaina maMdiromAM chUTAchavAyAM jovA maLatAM utkIrNa samavasaraNo uparAMta paththara, dhAtu ane koI koI sthaLe lAkaDAnAM banAvelAM chUTAM samavasaraNo bhAratabharanAM jinAlayomAM jovA maLe che. 11mI sadInuM eka moTuM kAMsAnuM samavasaraNa mAravADanA koI jinAlayamAMthI lAvIne suratanA derAsaramAM rAkhavAmAM AvyuM che. pAlitANAmAM zatruMjayagirinI taLeTImAM ati manohara arvAcIna samavasaraNa mahAmaMdiranuM nirmANa thayuM che, je joIne tIrthakaranA upadezazravaNa mATe yojAtAM samavasaraNa-Ayojanano citAra pratyakSa thAya che. mAnastaMbha : zrI jinasenasUrinA 'AdipurANa'mAM samavasaraNanA pahelA prakAranI aMdara AvelA mAnastaMbhanuM varNana ApyuM che. A staMbhanI pIThikA para cAra dizAmAM jinanI suvarNamaya mUrtio mUkavAmAM AvatI. joke "tiloya-paSNatimAM mAnastaMbhanA varNanamAM ema jaNAvyuM che ke jinanI mUrtio tenA zirobhAga upara mUkavAmAM AvatI. kahAu(ji. samavasaraNa'no zAbdika artha "tIrthakara ke jaina gorakhapura, u.pra)nA guptayugIna staMbhanA zirobhAge ja AcAryanA svAgatALuM ekaTho thato bhaktasamUha' thAya che. jaina jinamartio makelI che. kyAreka cAra jinamartiomAMthI ekanA dharmanI paribhASA pramANe "jinanA upadezazravaNa arthe devo sthAne gaNadhara ke AcAryanI mUrti paNa mUkavAmAM AvatI. dvArA nirmita sabhAsthaLa" te samavasaraNa. jaina zilpakaLAnuM te kyAMka kyAMka taMbha pIThikA para kSetrapALa ke yakSanI cAra eka viziSTa svarUpa che. upAsanAnA viziSTa pratIka tarIke mUrtio mUkavAmAM AvatI. digaMbara saMpradAyamAM mukhyatve jovA prAcInakALathI Ajaparyata jaina zilpakaLAmAM tenuM sthAna maLatI maMdira sAme mAnastaMbha Ubho karavAnI paraMparA jaLavAI rahyuM che. zvetAMbara ane digaMbara baMne saMpradAyomAM Ajaparyata jaLavAI rahI che. digaMbara saMpradAyano jyAM vadhAre svIkRti pAmelI A zilparacanA sthApatyakaLAnI dRSTie prabhAva che tevA dakSiNa bhAratamAM Thera Thera maMdironI sanmukha sUpamAMthI vikasita thayelI hoya tema lAge che. samavasaraNamAM mAnastaMbha jovA maLe che (dA.ta. zravaNabaLagoLa, lamezvara, nIcethI upara sudhI traNa vibhAgo pADIne te darekamAM "prAkAra' hampI, mUDabidrI, ilorA Adi). gujarAtamAM IDaragaDha (ji. (= koTa) banAvI tenI madhyamAM Toca para tIrthakaranI pratimA sAbarakAMThA) para AvelA digaMbara maMdiranI AgaLa suMdara mUkavAmAM Ave che. tenA mULa svarUpamAM tenuM taladarzana mAnastaMbha che. citauDagaDhamAMnA sukhyAta kIrtistaMbha ane vartuLAkAra hatuM, jenI Toca parathI jina upadeza prabodhatA, paNa rAjasthAnamAM anya sthaLoe jaina maMdiranA prAMgaNamAM jovA kALakrame tene catuSkoNIya banAvavAno pracAra thayo che. maLatI minAra jevI khaMbhAkAra bahumALI imArata e dakSiNa bhAratamAM tirUmalenI bhIMta ane chata upara mAnastaMbhanI zilparacanAmAMthI ja vikaseluM sthApatyasvarUpa che. cakrAkAre samavasaraNanI AkRtinuM citraNa (11mI sadI) thayeluM amadAvAdanA haThIsiMha derAsaranI AgaLa Avo kIrtistaMbha che. jinakAMcInA vardhamAna-maMdiramAM paNa tenuM citra che. jaina tAjetaramAM Ubho karavAmAM Avyo che. maMdironAM bhAskarSomAM tIrthakaronA jIvana-prasaMgonA nirUpaNamAM Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 AyAgapaTTa - 'aupapAtika sUtra'mAM jaNAvyA pramANe maMdiranA vanakSetramAM azoka vRkSanI nIce siMhAsana upara zilApaTTa mUkavAmAM AvatA hatA. DaoN. vAsudeva zaraNa agravAle pratipAdita karyuM che ke mathurAnA kaMkAlI TIlAmAMthI 'AyAgapaTTa'nA nAme oLakhAtI je zilpayukta pATI maLI che te ja 'aupapAtika'mAM ullakhAyelo zilApaTTa che. koI mUrti jema upAsya devane darzAve che tema jaina AyAgapaTTa stUpa, dharmacakra, triratna, aSTamaMgala ke caityavRkSa jevAM ArAdhya pratIko uparAMta jina athavA jinanI mAtAne darzAve che. mathurAmAMthI maLelA AyAgapaTTo I.sa. pUrve bIjI sadInA che. tIrthaMkaronI AkRti pahelavahelI temanA para utkIrNa thayelI prApta thAya che. jaina abhilekho jaina dharmanA itihAsamAM sahuthI prathama mahattvano abhilekha uDIsAnA udayagirinI hAthIguphAmAM utkIrNa zilAlekha che. temAM ullekha che ke kaliMganI je jinapratimA naMdavaMzIya rAjA magadha laI gayelo te cedinareza khAravela (I.sa. pUrve 3jI-2jI sadI) tenI rAjadhAnImAM pAchI lAvelo. rAjA khAravelanA A zilAlekha uparAMtanA udayagirinA anya zilAlekhomAMthI e jANavA maLe che ke udayagirinA guphAvihAro rAjA ane rAjakuTuMbanA sabhyo dvArA jaina zramaNo mATe khodAvavAmAM AvelA. tamiLanADunA AraMbhika guphAvihAronI zailazayyAo ane chata upara I.sa. pUrve trIjI sadIthI I.sa. trIjI sadInI brAhmI lipimAM 'pAli', 'AdittANam' vagere tamiLa zabdo kotarelA che. kAMcInA chaThThI sadInA vardhamAna-maMdiranA zilAlekhamAM jaNAvyuM che ke te maMdiranA nibhAva peTe kAMcIpradezanAM lokoe jamInanuM dAna kareluM. kilasattamaMgalam (ji. uttara ArkeTa)nA zilAlekhamAM (9mI sadI) noMdhyA mujaba pallava rAjAnA 'koDakaDiyaaiyara' nAmanA sAmaMtanI 'mAdevI' nAmanI patnIe 'iyakkI paDArI' (= yakSI bhaTArI)nA maMdirano mukhamaMDapa baMdhAvelo tathA 'pallI' (= maMdira saMkula) ane 'pAli' (= zramaNo mATeno vihAra)no jIrNoddhAra karAvelo. tiruppamalai (ji. uttara ArkeTa)nA zilAlekhamAMthI jANavA maLe che ke I.sa. 780mAM tyAM khaDakamAM ponnIyakkIyAra' (= yakSI hemA)nI pratimA utkIrNa karavAmAM AvelI. kilasattamaMgalanA eka anya zilAlekhamAMthI eka dhanya dhA vinaSTa jaina maMdiranI mAhitI maLe che, je pallavamalla naMdivarmananA zAsanakALanA 14mA varSamAM (I.sa. 743-44) dharmakAryomAM pravRttimaya hatuM. tamiLa zilAlekhomAMthI jaina itihAsa aMgenI eka rasaprada mAhitI e maLe che ke 9mA saikAmAM tyAM ajjanaMdI nAmanA eka AcArya thayelA, jemaNe A pradezamAM temanA vihAra-kALa daramiyAna karaMgalakkuDi, tiruvayIre, anaimalai, alagaramalai (badhA ji. madurai), kurandI (rAmanAthapuram) ane vallImalai (ji. uttara ArkoTa) jevAM aneka sthaLe tIrthaMkaronI pratimAo mukAvelI. keraLanA godapuram (alAtura, ji. pAlaghATa)mAM maLelI zrI mahAvIra ane zrI pArzvanAthanI pratimAo sAthe maLelA tamiLa zilAlekha (10mI sadI)mAM nirdeza che ke tyAM eka jaina maMdira ane vizALa vihAra hato. karNATakanA zravaNabeLagoLa khAtenAM maMdiro ane mUrtio para Azare 500 jeTalA zilAlekho noMdhAyA che. temAMnA moTA bhAganA jaina che ane I.sa. 600thI 1830 sudhInA samayagALAnA che. A badhAmAMthI ghaNI agatyanI aitihAsika mAhitI jevI ke AcArya bhadrabAhunA netRtvamAM caMdragupta maurya sahitanA jaina samudAyanA atre thayelA Agamana, gaMgavaMzanA rAjAono udaya ane vikAsa, chellA rASTrakUTa rAjAnuM mRtyu, hoyasaLa vaMzanI sthApanA ane rAjyavistAra, vijayanagara- sAmrAjyanI sarvoparitA ane mahisuranA rAjaparivAranA zAsanane lagatI vigato maLe che. AmAMnA caMdragirinA khaDakanI pharasa parano lekha pUrva halagannaDa lipinA atyaMta moTA akSarone lIdhe virala che. gommaTezvaranI vizvaprasiddha virATa pratimAnI be taraphanA khaDakanA nIcalA bhAgamAM tamiLa-graMtha, nAgarI (jUnI marAThI) ane kannaDa ema traNa lipimAM lekha kotarelA che. zravaNabeLagoLanA A zilAlekho e rIte paNa mahattvanA che ke te kannaDa bhASAnA vikAsane samajavAmAM paNa sahAyaka thAya che. eka abhilekhamAM jaNAvyA pramANe vijayanagara sAmrAjyanA kALamAM rAjadhAnI (hampI)mAM irUgapavoDeya nAmanA zrAvake I.sa. 1367mAM eka jaina maMdira ane I.sa. 1385mAM 'caityAlaya' paNa baMdhAveluM. tenA ja bhAI iDi bukkA, je harihara bIjAno maMtrI hato, teNe I.sa. 1395mAM kurnula khAte 'kuMthu tIrthaMkara'nuM caityAlaya baMdhAveluM. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 maMdironA samUha zikharInuM darzana (bhIlaDiyAjI tIrtha) gujarAtanA A prAcIna tIrthanI aitihAsika vigato jANavA jevI che. jaina abhilekhomAMthI e mAhitI paNa maLI che ke karNATakamAM eka samaye mRtAtmAnI smRtimAM 'nizidhi'nA nAme oLakhAtA staMbha UbhA karavAnI ochI pracalita evI eka prathA hatI. caMdavaTe (ji. bIjApura)mAM AvelA eka nizidhi-staMbhanA lekhamAMthI eka sUcaka mAhitI maLe che ke tenuM nirmANa surASTra-gaNanA mAghanaMdI bhaTTArakanI smRtimAM thayuM hatuM. ahIM surASTragaNanA ullekhathI saurASTranA jaino madhyakALamAM karNATakamAM vasatA hovAnuM jANavA maLe che. AndhrapradezanA eka tAmrapatra mujaba dharmAvaram khAte pUrva cAlukya kALamAM durgarAje 'kaTakAbharaNa-jinAlaya' baMdhAveluM ane tenI jALavaNI mATe eka gAmanuM dAna kareluM. jaina purAvazeSo mATe jANItA mathurAnA kaMkAlI TIlAmAMthI maLelAM zilpomAMnA ekano lekha jaNAve che ke mahAkSatrapa zoDAsanA rAjyakALamAM I.sa. 15mAM e jagyA amohinIe dAnamAM ApelI. ahIMthI maLelA devI sarasvatInA eka zilpa upara noMdhelI zaka saMvata 54 (I.sa. 132)nI tithi A zilpane sarasvatInI sahuthI prAcIna mUrti Therave che. uttarapradezanA ja kahA (ji. gorakhapura)mAMthI maLelA veLupASANanA staMbha upara AdinAtha, zAMtinAtha, neminAtha, pArzvanAtha ane mahAvIranI suMdara AkRtio kaMDArelI che, jenA upara skaMdaguptanA kALano I.sa. 460no lekha che. devagaDha (ji. jhAMsI)mAM hajAreka varSa pUrve jainonI moTI vasAhata hatI, jenuM pramANa tyAM maLelAM 40 jeTalAM jaina maMdiro ane 400 jeTalA zilAlekho (9mI sadIthI zarU thatAM) pUruM pADe che. A . 291 abhilekhomAMthI jANavA maLe che ke pUrve AmAMnAM keTalAka maMdironI sAthe mAnastaMbha hatA. madhyapradezanA baharIbaMda (ji. jabalapura)mAM sthApita zAMtinAthanI vizALa pratimAnA lekhamAMthI jANavA maLe che ke tyAM zAMtinAthanuM eka suMdara maMdira hatuM, jenA upara sapheda 'vitAna' hatuM (12mI sadI). durjanapura (ji. vidizA)mAMthI maLelI traNa jinamUrtionA abhilekhamAMthI e jANavA maLe che ke 'mahArAjAdhirAja' rAmagupte te banAvaDAvelI. jenI aitihAsikatA vivAdAspada rahI che te gupta rAjA rAmagupta (cothI sadI)nA astitvanuM purAtattvIya pramANa A jaina abhilekhe pUruM pADyuM che. gujarAta-rAjasthAnanA zilAlekho jinAlaya mATe 'caitya', 'vasati', 'harmyu', 'maMdira', 'vihAra', 'bhuvana', prAsAda' ane 'sthAna' jevAM nAmono prayoga kare che. A lekho kyAreka maMdiranAM aMgo (dA.ta. 'bimba', daMDa', 'kaLaza', 'devakulikA') viSenI vigato Ape che to kyAreka maMdira ane pratimAnA paththara aMgenI jANakArI Ape che. keTalAka abhilekho sthapati ane zilpIno paricaya Ape che to amuka maMdiranA nirmANa ane punaruddhArane lagatI upayogI mAhitI Ape che. DhAMka (prAcIna DhaMkagiri, ji. rAjakoTa)nI guphAethI maLelAM AdinAtha, zAMtinAtha ane pArzvanAthanAM zilpo (7mI sadI) kaLArdaSTie sAdAM che, paNa tyAMno prastaralekha purAtattvavid barjesanI dRSTie IsunI bIjI sadIno che. jAlora (rAjasthAna)nA zilAlekhamAMthI prakaTa thAya che ke caulukya kumArapALe tyAM 'kumAravihAra' baMdhAvelo (I.sa. 1164), jeno cAhamAna rAjA samarasiMhe I.sa. 1205mAM punaruddhAra karAvIne madhyamaMDapa upara suvarNakaLaza caDAvelo. rANakapura (rAjasthAna)nA vikhyAta caumukha maMdira 'dharaNavihAra'no jIrNoddhAra tathA temAM meghanAda-maMDapanI pUrti bAdazAha akabara pratibodhaka AcArya hIravijayasUrinA upadezathI karavAmAM AvelI e tathya paNa eka zilAlekha dvArA jANavA maLe che. ghaTiyAlA (ji. jodhapura)nA prAkRta zilAlekhamAMthI (saMvata 918) prakaTa thayuM che ke maMDoranA keTalAka pratihAravaMzIya rAjAoe anazanavrata grahaNa karyuM hatuM. vaLI kakkuka nAmanA pratihAra rAjAe jinabhavana baMdhAvI zrI dhanezvara gacchane arpaNa karyuM hatuM. vaDodarAmAMthI maLelA karka suvarNavarSanA tAmrapatra (zaka saMvata 738)mAMthI jANavA maLe che Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 dhanya dharAH ke tyAre navasArImAM jaina "cetyAlayAyatana', 'vasahikA' ane senAsaMghanuM astitva hatuM. hAlanA bAMglAdezamAM pahADapura (ji. rAjazAhI)nA gupta saMvata 159 (I.sa. 479)nA eka tAmrapatramAMthI jANavA maLe che ke vaTagohAli khAte eka brAhmaNe dAna karelI bhUmi para jaina vihAra bAMdhavAmAM Avelo, jenA vaDA kAzInA paMcastUpanikAya'nA zramaNAcArya guhanaMdina hatA. tA . Media GSERBS) dalavADAne anupama daSya Jain Education Intemational Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 293 jana abhilekhonuM aitihAsika vizleSaNa -DaoN. bhAratIbahena zelata mAnavaitihAsane jANavA samajavA purAvazeSo, imArato, tAmrapatro, vihAro, stupo, caityamaMdiro, prAcIna samayanA abhilekho vagere mahattvanAM AdhArasAdhana banI rahe che. eTaluM ja nahIM paNa te ApaNo gauravabharyo mUlyavAna vAraso gaNI zakAya. eka samaye bhojapatro ke tAmrapatromAM sacavAtuM sAhitya amuka varga pUratuM ja maryAdita hatuM. sAmAnya janasamAjane keTalAMka kAyamI nItiniyamonI jANa maLe te mATe mahAna samrAToe zilAlekho kotarAvIne pAvinI prajAne dizA darzAvI. kAgaLa ke dhAtu karatAM e zilAo to kALabaLa sAme aDIkhama UbhI rahetI hoya che. A zilAlekhomAM tAmrapatro, sikkAo, jUnAM makAno, jUnI mUrtio, jUnA graMtho vagere anekAneka vastuo zodhI kADhavI, saMgrahavI ane maLI AvelI jUnI lipio ukelavI, bhASAo spaSTa samajavI, kotaraNI ane mUrtionA AkAranuM hArda samajavuM, jANavuM. e badhuM bahu kaparuM kAma che. avanavAM AvAM zodhana, saMgraha ane ukelavAmAM DaoN. bhagavAnalAla indrajI, gaurIzaMkara ojhA, girajAzaMkara AcArya, raNachoDalAla jJAnI, DaoN. bhaMDArakara, cimanalAla dalAla, jaina munidA, muni puNyavijayajI, jinavijayajI mahArAja vagerenuM ghaNuM moTuM yogadAna noMdhAyeluM che. maMdiro, koTa, killAo, mahAlayo ke kIrtistaMbhomAM ja sthApatyakalA samAIne nathI rahI, balka vAva, kUvA, taLAva, sarovara, nahero ane vizrAmasthAnomAM paNa A kalA vyakta thatI rahI. gujarAtamAM mahemadAvAdano bhamariyo kUvo, aDAlaja vAva, moDherAnuM sUryamaMdira, amadAvAdanI sIdI saiyadanI jALI A badhuM e kALanA vaibhavanI sAkSI pUre che. moheM-jo-daDo ane haDappAnA prAcIna kALanA avazeSo prApta thayA pachI kramekrame ghaNI vigato bahAra AvatI rahI che. lothala ane rojaDI prAcIna sthApatyo mATe jema jANItA banyAM tema zAmaLAjI pAse devanI morIno sUpa, unA pAsenI zANAnI guphAo, jUnAgaDha pAse samrATa azokano zilAlekha, taLAjAno ebhala maMDapa, DhAMka ane baraDAnI guphAo ghaNuM ghaNuM kahI jAya che. zihorano brahmakuMDa, vaDhavANanI mAdhAvAva, morabInI kuberavAva, ane vividha sthaLethI maLelA prAcIna samayanA abhilekho prAcIna samayanuM ApaNuM jhaverAta che. mahAkSatrapa rudradAma 1lAnA zilAlekhathI jaina saMpradAyanuM astitva sacita thAya che. A lekha kacchanA aMdhau gAmamAMthI, jyAre kSatra rAjA jayadAmananA pautranA samayanA jUnAgaDha pAsenA zilAlekhamAM 'kevalijJAna' zabda Ave che. kSatrapakALamAM jainadharma ThIka rIte phelAyo hovAnuM jaNAya che. jaina abhilekho (zilAlekho)nuM Alekhana karanAra DaoN. bhAratIbahena kIrtikumAra zelatanuM nAma gujarAtamAM jANItuM che. uttara gujarAta, mahesANAmAM temano janma samaya 30-7-1939. temanI zaikSaNika kArakirdI ajoDa che. zaukSaNika kArakirdI bI. e. 1960mAM gujarAta yunivarsiTImAMthI saMskRta ane mAnasazAstra viSaya sAthe ( uccatara dvitIya varga, ema. e. 1962mAM gujarAta yunivarsiTI saMskRta (epigrAphI) ane ardhamAgadhI viSaya sAthe Jain Education Intemational Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 prathama varga, pIeca. DI. 1969mAM gujarAta yunivarsiTImAMthI saMskRta epigrAphI viSayamAM. mahAnibaMdhano viSaya 'prAcIna gujarAtanA saMskRta abhilekhomAM kAlagaNanAnI vividha paddhatio.' ema. e. samAjavidyA TeksAsa (yu.esa. e.)nI DenTona TeksAsa vumansa yunivarsiTImAMthI 1972mAM pAsa karI. dhanya dharA zaikSaNika anubhava : pAMca varSa amadAvAdanI saradAra vallabhabhAI ArTsa kolejamAM saMskRta-ardhamAgadhI viSayanA vyAkhyAtA tarIke kArya karyuM, 1964thI 1969 sudhI. 1976thI 1982 sudhI amadAvAdanA bho. je. vidyAbhavanamAM vyAkhyAtA tarIke, 1982thI 1997nAM mArca sudhI rIDara tarIke ane 1997thI 2006 sudhI saMsthAnAM niyAmaka ane bhAratIya saMskRti viSayanA anusnAtaka kendranA prophesara inacArja tarIke kArya karyuM. 1988thI pIeca. DI.nA mArgadarzaka tarIke sevAo ApI. pAMca vidyArthIo bhAratIya saMskRti viSayanAM vividha pAsAMo para mahAnibaMdha taiyAra karI pIeca. DI. thayA. gujarAta yunivarsiTInA bhAratIya saMskRti viSayanA baoNrDa oNpha sTaDIjhanA ceraparsana tarIke 8 varSa kArya karyuM. gujarAta itihAsa pariSadanA pramukha, 1999thI 2001, gujarAta sAhitya sabhAnI kArobArI samitimAM koSAdhyakSa, gujarAta risarca sosAyaTImAM mAnad niyAmaka (2006thI), gujarAta rAjya purAtattva khAtAmAM salAhakAra sabhya (2002thI), gujarAta rAjya saMskRta sAhitya akAdamImAM kArobArI sabhya (1999thI), gujarAta vidyAsabhAnA kArobArI sabhya (1999thI 2006), gujarAta yunivarsiTI ekeDemika kAunsilanA sabhya be varSa, gujarAta yuni.nA prAkRta vibhAgamAM mulAkAtI adhyApaka (1986thI 1998 sudhI), gujarAta vidyApIThamAM ema. phila., pIeca. DI. vidyArthIonA eksTarnala repharI, viSayaniSNAMta kamiTInA sabhya. saMpAdanakArya : 'zrImad bhAgavata purANa' samIkSita AvRttinA saMsthAnA projekTamAM eka saMpAdaka tarIke kArya karyuM. enA graMtha 2 ane graMtha 3 (skaMdha 8)nuM saMpAdana kArya, saMsthAnA saMzodhana traimAsika 'sAmIpya' jarnalanuM saMpAdana, 'pathika' itihAsa-purAtattva traimAsikanuM saMpAdana, 'gujarAta saMzodhana maMDaLa traimAsika'nuM saMpAdana, dilhInI inDiyana kAunsila oNpha hisTorikala risarca saMsthA dvArA grAMTa maLela projekTa 'amadAvAdanI bho. je. vidyAbhavana saMsthA dvArA projekTa 'amadAvAdanA jaina pratimA lekho'nuM saMpAdana karyuM. viSayaniSNAMta : bhAratIya lipizAstra, bhAratIya abhilekhavidyA, sikkAzAstra, hastapratavidyA, saMskRta bhASA ane sAhitya. prakAzano : 'bhAratIya saMskAro', 'Adima samAjonI saMskRtio', 'bhAratano Adya itihAsa', 'kAlagaNanA', 'gujarAtanA abhilekho', 'jaina pratimA lekho', rUpamaMjarInAmamAlA'nuM saMpAdana, 'saMskRta prAkRta hastapratonuM keTaloga', 'hariprasAda zAstrI abhinaMdana graMtha', rasika-bhAratI', 'ke. kA. zAstrI zatAyurabhinaMdana graMtha', bho. je. vidyAbhavananA sikkAonA keTaloga', 'ke. Ara. saMta memoriyala seminAra'nAM prosiDiMgsa, 'gujarAtanA zilAlekho ane sikkAo', 'giradharabhAI myujhiyama, aArelInA sikkAonuM keTaloga', jevA graMthonuM lekhanakArya ane prakAzana. 250 jeTalA saMzodhana ane mAhitIprada lekhonuM vividha sAmayikomAM prakAzana. vividha AMtararASTrIya ane rASTrIya kakSAnI konpharanso ane seminAromAM saMzodhanapeparo rajU karyAM. saMsthAmAM seminAronuM Ayojana karyuM. haju temanI A pAkaTa vaye paNa saMzodhananuM kAma cAlu ja che. dhanyavAda --saMpAdaka Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 295 ( koIpaNa deza, saMskRti ke pradezanA pramANita itihAsanuM. myujhiyamamAM saMgRhIta mUrtio 11mI sadIthI pUrvanI jaNAya che. nirUpaNa e pradezanI sAdhanasAmagrInAM anveSaNa, adhyayana ane cInI yAtrI yu-oNna-thAMge (7mI sadI) vaizAlIvarNanamAM tyAM saMzodhana para AdhArita hoya che. itihAsanAM mULabhUta sAdhanono nigraMthonI moTI saMkhyAno ullekha karyo che. digaMbara ane paricaya ane adhyayana vinAno itihAsa e mAtra saMkalana che. zvetAMbara jaina munio pazcimamAM takSazilA sudhI ane pUrvamAM prAgaitihAsika kAlanI saMskRtinA nirUpaNano AdhAra kevaLa digaMbara nigraMtha paMDravardhana sudhI phelAyelA hatA. purAvastukIya sAdhano upara rahelo che, jyAre aitihAsika kAlanA | mathurAnA kaMkAlI TIlAnA utpananamAMthI eka prAcIna rAjakIya ane saMskRtika itihAsanA nirUpaNamAM Abhilekhika sUpa ane eka-be jaina maMdironA avazeSa maLyA che. purAtAttvika ane sAhityika sAdhano ghaNAM upayogI nIvaDe che. avazeSo parathI I.pU. 2jI-1lI sadIthI lagabhaga I.sa.nI jaina dharmanA pramANabhUta itihAsa-Alekhana mATe jenA 10mI sadI sudhI ahIM jaina dharmanuM mahAna kendra hovAnuM jaNAya abhilekhonuM aitihAsika vizleSaNa atyaMta mahattvanuM che. A che. mUrtionAM siMhAsano, Ayoga-paTTo upara je lekha maLyA abhilekhomAM, khAsa karIne zilAlekho ane pratimAlekhomAM che emAM kuSANa rAjAonAM nAma ane samayAMkana maLe che. AthI samakAlIna ghaTanAonuM pramANita nirUpaNa hoya che ane emAMthI e lekha I.sa.nI AraMbhika sadIonA jaNAya che. haripheNanAM vyaktivizeSo, ghaTanAvizeSo ane sthaLavizeSo viSe vipula bRhakathAkoza'nA vairakumAra kathAnaka (zlo. 132)mAM mathurAnA mAhitI prApta thAya che. keTalIka vAra bhUtakALanA banAvonI noMdha pAMca stUpono ullekha karelo che. ahIMthI saMbhavataH jaina paNa emAM karelI hoya che. A muniono paMcakhUpAvaya prAraMbha thayo hoya. A anvayano ullekha budhaguptanA samayanA gupta saMvata 159 (I.sa. pUrva ane uttara bhAratamAM jaina dharmano 478)nAM pahADapura(baMgALa)nAM tAmrapatromAMthI maLe che. emAM prasAra jaNAvyA anusAra vaTagohAlImAMnA eka jainavihAramAM ahaMtonI jaina purANa paraMparAmAM RSabhanAtha pachI je trevIsa pUjA mATe banArasanA paMcastUpa nikAyanA AcArya guhanaMdinA tIrthakaronAM nAma ane jIvana-vRtta maLe che emAMnA ghaNA ziSya nirgastha AcAryane dAna ApavAmAM AvyuM hatuM. tIrthakaronA tulanAtmaka adhyayananAM sAdhanono abhAva che, chatAM atithizAlA nirmANa karavA tathA ahetupUjA mATe, dhUpa-dIpaaMtima cAra tIrthakara naminAtha, neminAtha, pArzvanAtha ane puSpa-caMdananI vyavasthA karavA nAgaraNya maMDala dakSiNAzaka vithi mahAvIranI aitihAsikatAnAM pramANa upalabdha che. mahAvIra aMtargata cAra gAmomAM eka kulyavApa-cAra droNa bhUmidAna svAmIe svayaM vihAra karIne potAno upadeza magadha, videha, ApavA brAhmaNa nAtha zarmA ane enI patnIe nivedana kareluM, aMga, baMga Adi pUrvanA dezo tathA kozala ane kAzI pradezamAM jeno svIkAra adhikArIoe karyo. A anvayano ullekha phelAvyo. tatkAlIna magadharAja zreNika biMbisAra ane enA putra jinasenasUrinA ziSya guNabhadra uttarapurANamAM senAnvaya nAmathI kuNika ajAtazatrune potAnA anuyAyI banAvyA. naMda rAjA paNa karyo che tyArathI te senagaNa nAme oLakhAya che. mathurAmAM jaina dharmAnuyAyI hato enuM pramANa lagabhaga I.pU. 150nA tUponI paraMparA mughala samrATa akabaranA samaya sudhI jovA maLe kaliMga rAjA khAravelanA zilAlekhamAM maLe che. e jaina pratimA zA che. e samayanA jaina paMDita rAjamale 'jaMbUsvAmI carita'mAM (kASThanI) 103 ke 300 varSa pahelAM kaliMgamAMthI magadha laI jaNAvyA anusAra mathurAmAM 515 jIrNa tUpono uddhAra ToDara gayo hato. tene khAravela punaH potAnA dezamAM laI Avyo. lekhamAM AraMbhamAM ahaMto ane siddhone namaskAra karavAmAM gukha saMvata 113(I.sa. 432)nA mathurAnA kaMkAlI AvyA che. kaliMga (orissA)mAM jaina dharma bihAramAMthI gayo, TIlAnA eka pratimA lekhamAM kumAragupta(3jA)nA samayamAM emAM saMdeha nathI. vidyAdharI zAkhAnA daMtilAcAryanI AjJAthI bhathribhavanI putrI bihAramAMthI orissA javAnA mArgamAM AvelA grahamitranI patnI sAmAdhyAe jenapratimAnI pratiSThA karAvyAno mAnabhUma ane siMhabhUma jillAnAM keTalAMka sthaLoe AvelAM ullekha che. kumAragupta (3jA)nA samayanA udayagiri jainamaMdiro ane mUrtio ghaNAM prAcIna che. ahIMthI maLelI paTanA (bhilasA-madhyapradeza) guphAlekha (gupta saM. 106=I.sa. Jain Education Intemational Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 425)mAM saMghila ane padmAvatInA putra zaMkara dvArA guphA para tIrthaMkara pArzvanAthanI pratiSThA karyAno ullekha che. skaMdaguptanA gupta saM. 141(I.sa. 460)nA kahauma zilAstaMbhalekhamAM pAMca ahaMtonI sthApanA maMdra nAmanA puruSe karAvyAno ullekha che. pazcima bhAratamAM jaina dharmano prasAra gujarAta-saurASTramAM I.sa.nI prathama zatAbdIthI jaina dharma supratiSThita rUpamAM jovA maLe che. SaTyuMDAgama sUtronA TIkAkAra vIrasenAcArye darzAvyA anusAra vIranirvANathI 683 varSa sudhInI zrutajJAnI AcAryonI paraMparA mujaba dharasenAcArya girinagaranI caMdraguphAmAM nivAsa karatA ane emaNe puSpadaMta ane bhUtabali nAmanA AcAryone jJAna pradAna karyuM, jenA AdhAre A be AcAryoe draviDa dezamAM jaI pakhaMDAgamanI sUtrarUpe racanA karI. I.sa.nI 3jI-4thI sadInI DhAMka (ji. rAjakoTa) guphAonI uttare uparanA bhAgamAM khaDaka upara alpamUrta zilpamAM RSabhadeva, pArzvanAtha, mahAvIra, zAMtinAtha, aMbikA ane tIrthaMkaronI pratimA kotarelI che. vIra nirvANa pachI 980 (I.sa. 453-54) ke (I.sa. 466-67) varSe valabhImAM devardrigaNi kSamAzramaNanI adhyakSatAmAM jaina munionuM eka vizALa saMmelana yojAyuM hatuM, jemAM jaina AgamonAM aMgopAMgo vagere 45 graMtha saMkalita karAyA. guptakAlanA aMta sudhImAM valabhI jaina dharmanuM ane enI pravRttionuM moTuM kendra hatuM. prAcIna gurjara dezamAM jaina dharma vyApaka banyo. vaDodarA pAse akoTAmAMthI maLelI jaina dhAtupratimAo para kotarelA lekho maitrakakAlanI pratimAo hovAnuM darzAve che ane A kAla daramyAna (I.sa. 5mI-9mI sadI) aMkoTaka (akoTA) e jaina dharmanuM moTuM kendra hovAnuM jaNAya che. maitraka rAjA kharagraha 1lAnA amarelI tAmrapatro (valabhI saMvata 297=I.sa. 616)mAM anumaMjI nAmanA sthaLe AvelI zrAvakavApIno nirdeza che. maitraka kAlanI keTalIka jaina pratimAo para lekho kotarelA che. A pratimAlekhomAM jaina zrAvaka-zrAvikAo dvArA pratimAo bharAvyAnA nirdeza maLe che. emAM jaina zreSThIo ane zrAvaka-zrAvikAonAM kuTuMba ane nivAsasthAna aMge mAhitI maLe che. akoTAnA eka pratimAlekhamAM caMdrakulanI zrAvikA nAgIzvarIe jIvaMtasvAmI (mahAvIra svAmInA pUrvajIvana)nI pratimA bharAvI hovAno nirdeza che. tIrthaMkara RSabhadevanI UbhI dhanya dharAH pratimA paranA lekhamAM nivRtti kulanA jinabhadra gaNi vAcanAcAryano nirdeza che. pArzvanAthanI tritIrthika dhAtupratimAnA pAchaLanA bhAgamAM lekha kotarelo che, jemAM nAgendra kulanI ArTikA khaMbhilIe A pratimA karAvI hovAnuM jaNAvyuM che. RSabhadevanI be pratimAo paranA lekhomAM vidyAdhara kulano ullekha che. beThelA jinanI pratimA pAchaLanA bhAgamAM kotarelA lekhamAM kAzaada (kAsIndrA-rAjasthAna)nA nivAsI dAtAno ullekha che. dakSiNa gujarAtanI rASTrakUTa rAjAonI lATa zAkhAnA karkarAja suvarNavarSanA zaka saM. 743, vaizAkha pUrNimA (21 eprila, I.sa. 821)nA suratanA tAmrapatromAM nAgasArikA (hAlanuM navasArI)mAMnI mUla saMghanI jaina saMsthAne eka khetara dAnamAM ApyAnI vigata noMdhI che. tAmrapatramAMnI vigato anusAra nAgasArikA viSaya (jillo)nA aMbApATaka (hAlanuM AmaDapura-navasArIthI pAMca mAila dUra) gAmanI uttara dizAmAM Avela hiraNyayoga nAmanuM DhApunA kUvAvALuM khetara digaMbara saMpradAyanA sena saMghanA mallavAdInA ziSya sumatinA ziSya jaina guru aparAjitane maMdiranA nibhAva mATe ApyuM. tAmrapatranA AraMbhamAM jinendrazAsanano jaya ane aMtamAM jaina dharmanI prazasti ApavAmAM AvI che. solaMkI kAla daramyAna jaina dharmane khUba uttejana maLyuM ane A dharmanI asara vadhu tIvra thayelI jovA maLe che. prabaMdhomAM solaMkI rAjAoe temaja emanA sAmaMto ane daMDanAyakoe karAvelAM aneka jinAlayo vize mAhitI maLe che. A uparAMta samakAlIna ane anukAlIna sAhityamAM A samayanA asaMkhya sUrionI tathA sAhityakAronI mAhitI maLe che. evI rIte abhilekhomAMthI paNa vipula pramANamAM mAhitI maLe che. cAmuMDarAja, karNadeva ane siddharAja jayasiMhe jinAlayone ghaNAM bhUmidAna ApelAM. bhImadeva 1lAnA daMDanAyaka vimale saM. 1088mAM Abu para vimalavasahI nAme prasiddha AdinAthanuM ArasanuM maMdira baMdhAvyuM hatuM, jeno ullekha A maMdiranA jIrNoddhArane lagatA saM. 1378 (I.sa. 1321-22)nA prazastilekhamAM thayo che. vi. saM. 1206 (I.sa. 1150)mAM kumArapAlanA maMtrI pRthvIpAle maMdirano jIrNoddhAra karyo hato. karNadeva 1lA ane siddharAja jayasiMhanA anukrame vi. saM. 1140 (I.sa. 1083-84) ane vi.saM. 1156 (I.sa. 1099-1100)nA lADola (vijApura pAse, u. gujarAta)nAM Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 29o tAmrapatromAM TAkaDadhI (TAkodIcANasmA tA.) gAmanA mahAmAtya pradyumna baMdhAvela sumatinAtha devanA jainamaMdirane bhUmidAna karyAno ullekha che. siddharAja jayasiMhanA daMDanAyaka sajjane giranAra upara neminAthanA lAkaDAnA maMdiranA sthAne paththaranuM maMdira banAvyuM hovAnuM jaNAya che. neminAtha maMdiramAM sajjanano vi.saM. 1176no zilAlekha che. A jinAlaya botera jinAlaya tarIke prasiddha hatuM. . jaina dharmano vyApaka prasAra karanAra solaMkI rAjA kumArapAle gujarAtamAM ghaNAM sthaLoe jinAlaya baMdhAvyAM hovAnA sAhityika ullekho maLe che. giranAra, zatruMjaya, prabhAsapATaNa, khaMbhAta, aNahilapura pATaNa vagere sthaLoe A rAjAe asaMkhya jinamaMdiro baMdhAvyAM hatAM. pATaNamAM eNe pArzvanAthano kumAravihAra baMdhAvelo. giranAra parvata paranA zilAlekha jaina tIrthadhAma ujjayaMta (giranAra) parvata upara maMtrI sajjane baMdhAvela neminAthanuM maMdira, kumArapAle baMdhAvela maMdira ane vastupAle baMdhAvela maMdira A traNa maMdira prasiddha che. vi.saM. 1215 (I.sa. 1159)nA giranAra zilAlekhamAM nAgajharA pAse devakulikAo ane kuMDa baMdhAvyAno nirdeza che. maMtrI AMbAke vi.saM. 1288(I.sa. 1232)nA 6 zilAlekha bAjunI devakulikAonAM cha tAro para kotarela che. emAM vastupAlatejapAle zatruMjaya, giranAra, Abu, aNahilapura pATaNa, bhRgupura (bharUca), stanmanakapura (thAmaNA), staMbhatIrtha (khaMbhAta), darbhAvatI (DabhoI), dhavalakkaka (dhoLakA) ane bIjAM nagaromAM ), dhavalaka (dhoLakA) ane bIjA nagaromAM maMdiro baMdhAvyAM ane jUnAM maMdirono jIrNoddhAra karyo hovAno nirdeza che. giranAra upa- vastupAle RSabhadeva, pArzvanAtha, mahAvIra ane sarasvatInAM cAra devakulikAo, be tIrthakaro, neminAthanI cAra devakulikAo, pitA ane pitAmahanI mUrtio, traNa bhavya toraNo, neminAthanI pratimA ane parivArajanonI mUrtio temaja neminAthanI pratimA kotarela sukhoghATana staMbha sthApita karyA. vi.saM. 1299(I.sa. 1243)nA giranAra zilAlekhamAM vastupAle AdinAthanuM maMdira ane pAchaLanA bhAgamAM kapardI yakSanuM maMdira karAvyuM hovAnuM jaNAvyuM che. mukhya maMdiranA maMDapamAMnI pArzvanAtha pratimAnI pIThikA paranA lekha anusAra vi.saM. 1305 (I.sa. 1249)mAM sAmantasiMha ane salakhaNasiMhe pitAnA kalyANa mATe mUrti karAvI ane jayAnaMdasUrie tenI pratiSThA karAvI hovAnuM jaNAvyuM che. neminAtha maMdiramAMnA be staMbho upara vi.saM. 1333 (I.sa. 1276-77), vi.saM. 1335 (I.sa. 1278-79) ane vi.saM. 1339 (I.sa. 1262-63)nA abhilekho che, jemAM devapUjA mATe dAna ApavAnuM jaNAvAyuM che. Abu paranI prazasti Abu parvata upara teja:pAlanI neminAtha maMdiranI saM. 1287, phAgaNa vadi 3, ravivAra (3 mArca, I.sa. 1230) zilAlekhaprazasti prasiddha gurjara kavi somezvare racI che. emAM jaNAvyA anusAra prasiddha lUNasiMha vasahikAnuM jaina maMdira teja:pAle patnI anupamadevI ane putra lAvaNyasiMhanA zreya mATe baMdhAvyuM hatuM. tIrthakaranI pratimAnI pratiSThA nAgendra gacchanA zrI vijayasenasUrie karI hatI. maMdiranA snAna ane pUjA vagerenA prabaMdhano bhAra maladeva, vastupAla, teja:pAla ane emanA vaMzajo lUNasiMhanI mAtA anupamadevInA caMdrAvatImAM rahetA sarva puruSavaMzajoe upADyo hato. sthAnika rAjA somasiMhadeve pratiSThAnA divase eka gAma dAnamAM ApyuM hatuM. bhImadeva 1lAnA maMtrI vimalazAhe baMdhAvela vimalavasahInI sAme AvelI hastizAlAmAM vimala maMtrInI azvArUDha chatradhArI mUrti kotarelI che. A uparAMta ahIM ArasanA dasa hAthIo goThavelA che, emAMnA sAta hAthI maMtrI pRthvIpAle potAnA ane cha pUrvajonA zreya mATe ane traNa hAthI emanA putra dhanapAle karAvelA che, jo ke ghaNI kharI gajarUDha mUrtiono nAza thayo che. Abu paranA lUNavasatinA maMdiramAMnA saM. 1296 (I.sa. 1240)nA lekhamAM vastupAle baMdhAvela ke jIrNoddhAra karela ghaNAM maMdiro gaNAvyAM che. emAM aNahilavADanA suvidhinAtha maMdirano jIrNoddhAra karAvIne navI pratimAnI pratiSThA karAvyAno ullekha che. pATaNa pAsenA cAropa(cArUpa)nuM AdinAtha maMdira baMdhAvyAno ullekha paNa che. tAraMgA parvata paranA kumArapAle baMdhAvela ajitanAthanA maMdiramAM be devakulikAonI vedikA upara vi.saM. 1285 (I.sa. 12 28-29)nA be zilAlekha kotarelA che. emAM jaNAvyA anusAra be gavAkSomAM AdinAtha ane neminAthanI be pratimAo hatI, jenI pratiSThA vijayasenasUrinA haste karavAmAM AvI hatI. hAla emAM yakSa-yakSiNInI pratimAo che. Jain Education Intemational Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 jerA (ttara gubhrAta) no zilAleja : (citra naM. 1 ) sAyalasa maMdirakA sIyala saru 44 sAla zamA sarasa rasAyanazaGgalAt ditAna mitAstra enAla se sasya 3 jAbhAvimalarama rAmArikAsiyasana (mAkA pAtAha mAghamA basa phAlAta 4 dvitAnimanazza samAjavAda pAsapa bhArata upAsanA virakA ajidAsa jAveda 12sAniyana lA vo darakA nasA jANa sarvasajyAta 12 mAgha 2 3 dinakA rAyatA upala khavAsa ga parikAraka spa sA'padaM mitAtA lAmArakhavidi pani sitA manamana rAprapAsa thA zrImAna minaade| jlaat|| nArApAsanA vAsanAdesa 1715 varSa kArtike vA 4sturIpAsanAdeza vivegitaan||0|| thAzcASApa'SigAthA munisu vAcita vratazA mArTa va zAra sadirAla nAsu kRAvAvara upA bhAkharI naksa vortha: 8 kAjhA sataprAyA kalyANakA kAkA rApinI lakhana khaderAlu saMvata 1187no zilAlekha dhanya dharA Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 kherAlu (uttara gujarAta)no zilAlekha : (citra naM. 1) kherALu gAmamAM bAroTavADAmAM rANAnA DhALa pAsethI gaTaranuM khodakAma karatAM 14 jeTalAM jaina maMdira ane mUrtionA avazeSa tathA gherA lIlA raMganA ArasanA paththara para kotarela zilAlekha prApta thayela che. vi. saM. 1187 kArtika vadi 5 (23 oNkTo., I.sa. 1130)nA A zilAlekhamAM thArApadrIya gacchamAM munisuvratasvAmInA maMdiramAM khadirAlu(kherALu)nA rahevAsI baulAnI preraNAthI Tha. AsacaMdre tIrthaMkarono paMcakalyANaka mahotsava karAvyo hovAno ullekha che. lakhANa bhaTTArakabhUSaNe lakhyuM che. zilAlekhamAM tIrthaMkaronA paMcakalyANakanI tithio darzAvI che. luNAvADA (ji. paMcamahAla) gAmamAM derAphaLImAM AvelA vAsupUjya svAmInA derAsaramAM garbhagRhanI bahAranI jamaNI taraphanI dIvAla para be zilAlekha kotarelA che. zyAma paththaranI be takatIo para kotarelA lekhomAMno eka vi.saM. 1697, zaka 1563, zrAvaNa sudi 2, zukravAra (I.sa. 1641) ane eka vi.saM. 1792, zaka 1658, vaizAkha zuda 3, zanivAra (3 eprila, I.sa. 1736)no che. 7 paMktinA lekha anusAra vi.saM. 1697mAM mahArANA caMdrasenajInA vijayarAjyamAM samasta saMghe amRtapura (luNAvADA)mAM maMdira banAvyuM. paMDita yavimale tenI pratiSThA karAvI. A lekhamAM luNAvADAnuM pUrvakAlIna nAma amRtapura hovAnuM jaNAvyuM che. luNAvADAno lavaNapura tarIke ullekha paNa maLe che saM. 1792nA lekhamAM AraMbhamAM zAMtinAtha, neminAtha, pArzvanAtha ane ajitanAtha tIrthaMkaranuM stavana karavAmAM AvyuM che. paM. yazovimalagaNanA AdezathI paM. jJAnavimale harSavimala sAthe vAsupUjya derAsarano prAsAda pratiSThita karAvyo. nImA jJAtinI vRddha zAkhAnA zrIsaMghamukhya gAMdhI lAlajInA putra visarAmanA putra rAyacaMda ane samasta saMghe derAsara banAvyuM. zatruMjaya girirAja paranA zilAlekha zatruMjaya girirAja pazcima bhAratanuM sahuthI mahattvanuM jaina tIrtha che, jenA para nava TUMka che. pratyeka TUMka AgavI dIvAlathI rakSita che. ahIM badhAM maLIne lagabhaga eka hajAra jeTalAM devAlayo che ane lagabhaga agiyAra hajAra jeTalI pratimAo pratiSThita che. najIka najIka AvelAM saMkhyAbaMdha devAlayone kAraNe 299 A parvata maMdiranagara banyo che. sarUpa kalAdRSTie paNa A maMdiranagara abhyAsIone AkarSe che. emAMnAM keTalAMka maMdira solaMkIkALa daramyAna ane moTA bhAganAM madhyakAla tathA arvAcIna samayamAM baMdhAyelAM che. A maMdiromAM ane mUrtio upara ghaNA lekho kotarelA che. emAM 600 jeTalA lekhono abhyAsa zrI kaMcanasAgarasUrie karyo che ane e mULa pATha sAthe 'zrI zatruMjaya girirAja darzana' pustaka (kapaDavaMja, 1982)mAM rajU karavAmAM AvyA che. A badhA lekho I.sa.nI 12mI sadIthI laIne I.sa.nI 19mI sadI sudhInA che. sahuthI jUno lekha vi.saM. 1190 (I.sa. 1133-34)no che ane navI TUMkanI sthApanA pUrveno chello lekha vi.saM. 1940 (I.sa. 1883-84)no che. A badhA lekho saMskRta ke jUnI gujarAtImAM athavA saMskRtagujarAtI mizra bhASAnA che. zatruMjaya paranA AdIzvara maMdiranA lekha anusAra vi.saM. 1587, zaka 1453, vaizAkha vida 6nA divase (7 me, I.sa. 1531) mevADanA rAjA ratnasiMhanA mahAmAtya karmAzAe zatruMjayanI yAtrA samaye tyAM puMDarika svAmInA maMdirano sAtamI vakhata punaruddhAra karI samarazAnA AdinAtha maMdirano paNa jIrNoddhAra karAvyo. vaLI cakrezvarI devInuM maMdira paNa baMdhAvyuM. zatruMjaya parvata paranA mukhya maMdiranA pUrvadvAranA raMgamaMDapamAM eka staMbha upara 87 paMktino zilAlekha kotarelo che. emAM jaNAvyA anusAra zatruMjaya paranA AdIzvara maMdirano jIrNoddhAra agAu saM. 1587 (I.sa. 1530-31)mAM karmA zAhe karAvyo hato, paraMtu ati prAcInatAne lIdhe thoDA vakhatamAM jarata thayuM. AthI osavaMzanA sonI viMchayAnA putra tejapAle bAdazAha akabara pAse bahumAna pAmelA hIravijayasUrinI preraNAthI ene samArAvyuM. A maMdiranAM uttuMga zikhara upara 1,245 kuMbha virAje che. maMdiranI cAre bAju 72 devakulikA che. maMdira cAra gavAkSo, 32 pUtaLIo ane 32 toraNathI zobhe che. emAM 74 staMbha che. 'naMdivardhana' nAmanuM A maMdira saM. 1649mAM taiyAra thayuM ane tejapAle saM. 1650 (I.sa. 1593-94) zatruMjayanI yAtrA karI hIravijayasUrinA haste enI pratiSThA karAvI. AdIzvara maMdiranA mukhya derAsaramAM pratiSThita AdIzvaranI pratimAnA parikaranA gomukhamAMnI padmAsanastha zAMtinAtha tathA neminAthanI pratimAnA mastaka uparanA lekhamAM amadAvAdanivAsI sAdhu sahastrakiraNanA putra zAMtidAse Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 AdinAthano parikara saM. 1670mAM karAvyo hovAno lekha kotarelo che. mULa nAyakanI jamaNI bAjunA parikaramAMnI kAyotsarga pratimAnI pIThikA uparanA lekhamAM amadAvAda-nivAsI osavAla jJAtinA, vRddha zAkhAnA zAha vachA ane bhAryA gorAMdenA putra sahastrakiraNanI bIjI patnI sobhAgadenA putra zAMtidAse nAnA bhAI vardhamAna ane putra panajI sAthe mAmA zrIpAlanI preraNAthI AdinAthano cAra pratimA sahitano parikara karAvyo ane tapAgacchanA bhaTTA2ka hemavimalasUrie saM. 1670 (I.sa. 1613-14)mAM enI pratiSThA karI hovAnuM jaNAvyuM che. zatruMjaya parvata upara comukhanI TUMkamAM 'caturmukha-vihAra' nAme mukhya prAsAda Avelo che. A prAsAda mughala bAdazAha jahAMgIranA rAjyamAM saM. 1675(I.sa. 1619)mAM amadAvAdanA poravADa saMghavI somajInA putra rUpajIe zatruMjayanI yAtrA mATe saMgha kADhI baMdhAvelo ane yugapradhAna jinacaMdrasUrinA ziSya jinasiMhasUrinA paTTadhara jinarAjasUrie enI pratiSThA karelI. A hakIkata mUlanAyakanI cAre pratimAonI besaNI para kotarelA lekhomAM jaNAvI che. garbhagRhamAM siMhAsana para cAre dizAmAM mukha rAkhIne besADelI AdIzvaranI ArasanI pratimA birAje che. AthI A prAsAda 'caturmukhavihAra' ke 'comukhajInuM maMdira' tarIke oLakhAya che. khaMbhAtanA zilAlekho khaMbhAtamAM jaina dharmamAM seMkaDo varSothI jinAlaya baMdhAvavAnI ane jIrNa thayela prAcIna maMdirono jIrNoddhAra karavAnI pravRtti avirata cAlu ja rahI che. prabhAvaka jainaAcAryo ane vidvAna munionA upadezathI ane zreSThIonI udAra manovRtti dvArA A pravRttine vega maLato ja rahyo che. kALanA prabhAve, rAjakIya tathA anya dharmIonA AkramaNane kAraNe keTalAMka jaina maMdiro naSTa thayAM, keTalAMka jIrNa thayAM ane keTalAMka sthaLAMtara pAmyAM, chatAMye jainoe yathAzakya jinamaMdironI rakSA karI che. prAcIna nagara staMbhatIrtha (khaMbhAta) sAthe kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcArya, abhayadevasUri ane hIrasUri jevA aneka zAsanaprabhAvaka AcAryonA ane maMtrIzvara udayana mahetA ane kavIzvara RRSabhadAsa jevA zreSTha zrAvakonAM nAma saMkaLAyelAM che. ahIM suMdara jinAlayo, jJAnabhaMDAro ane jinapratimAonAM darzana thAya che. khaMbhAtanA mANekacoka vistAramAM Avela ciMtAmaNi pArzvanAtha bAvana jinAlayamAM vi.saM. 1352(I.sa. 1295 Jain Education Intemational dhanya dharAH 96)no zilAlekha paththara para kotarelo che. emAM ciMtAmaNi pArzvanAthanuM maMdira vi.saM. 1165, jyeSTha vada 7, somavAre (4 me, I.sa. 1108) pUrNa karavAmAM AvyuM hatuM ane saM. 1352mAM vAghelA rANA sAraMgadevanA samayamAM vijayasiMhe eno jIrNoddhAra karyo hovAno nirdeza che. moDha vaMzamAM thayelA ajayadeva, khetahira, punahira, sujana, bApaNa, deda, purendra-patnI ratnA ane chAju jevA jaina dharmanA anuyAyI zAhukAroe tIrthaMkara pArzvanAthanI pUjA mATe lAgo bAMdhI Apyo ane emAM kaMbAyatI vastrakhaMDa, TAMkaNa jevI cIja vastuo bharela eka baLada dITha eka dramsa ane goLa, kAMbaLA, tela, phUla vagere cIjo bharela eka baLada dITha ardho draSma kAyama mATe ApavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM. prazasti Tha. some lakhI ane sUtradhAra pAllAke kotarI. citArI bajAranA zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha jinAlayanI prazasti, vi.saM. 1644 (I.sa. 1587-88) A. hIravijayasUrinA paramabhakta, khaMbhAtanA zreSThIo rAjiA ane vAjiAe baMdhAvela ciMtAmaNi pArzvanAthanuM zikharabaMdhI bhoMyarAyukta jinAlaya citArI bajAra, sAgoTA pADAmAM AveluM che. A jinAlayamAM bhoMyarAmAM mULa nAyaka staMbhana pArzvanAtha birAjamAna che. raMgamaMDapamAM pravezatAM sAmenI dIvAla para kAcamAM maDhela Arasano zilAlekha mUkavAmAM Avyo che. 1 zilAlekhanI prazastimAM AraMbhamAM ciMtAmaNi pArzvanAtha ane vardhamAna svAmInI stuti karavAmAM AvI che. saM. 1285 (I.sa. 1228-29)mAM thayelA zrI jagacaMdrasUrinI paTTAvalImAM thayelA zrI hIravijayasUrIzvaranA vacanathI akabara bAdazAhe cha mAsa amAri ghoSaNA karI ane marelAno jiyAvero mApha karI zatruMjaya tIrtha jainonuM banAvyuM. zrImAla vaMzamAM siyA ane jasamAnA be putro vijiA (patnI vimalAdevI) ane rAjiA (patnI kamalAdevI)e saM. 1644mAM ciMtAmaNi pArzvanAthanI pratiSThA vijayasenasUrinA haste karAvI. A sAthe vardhamAna svAmInI pratiSThA paNa karAvI. zilAlekhamAM jinAlayanuM varNana karyuM che. emAM sAta devakulikAo, bAra staMbho, cha dvAro ane nIce bhoMyaruM che. bhoMyarAmAM chavvIsa devakulikAo, pAMca dvAro, AdinAthanI 33 aMgulanI ane zAMtinAthanI 27 aMgulanI pratimAo che. A prazasti zrI hemavijaye racI che, kIrtivijaye enuM lakhANa karyuM ane zrIdhara zilpIe e kotarI che. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 khaMbhAtanAM jinAlayomAM mULanAyakanI pratimAo paranA lekho vi.saM. 1500 pahelAM prApta thatA nathI. ciMtAmaNi pArzvanAtha jinAlayamAM bhoMyarAmAM mULanAyaka staMbhana pArzvanAthanI pratimA pabAsana upara kotarela che. ilAhI sana 46, vi.saM. 1658, mAgha su. 5, somavAre (I.sa. 1602) khaMbhAtanivAsI zrImAla jJAtinA 5. jiA ane rAjiAe potAnA kalyANa mATe staMbhana pArzvanAtha biMba bharAvyuM. enI pratiSThA tapAgacchanA zrI hIravijayasUrinA ziSya A. vijayasenasUri, A. vijayadevasUri, upA. vimalaharSa gaNi, zrI kalyANavijaya gaNi, upA. zrI somavijaya gaNi vagere pramukha piravAra vaDe karI. mANekacokanA ciMtAmaNi pArzvanAtha jinAlayanA bhoMyarAmAM mULanAyaka AdIzvaranI pratimA ilAhI sana 48, vi.saM. 1659 (I.sa. 1603) vai. vida 6, guruvArano lekha che. emAM staMbhatIrtha baMdaramAM osavAla vaMzanI vRddha zAkhAnA sauvarNika so. vachiAbhAryA sohAmaNinA putra so. tejaHpAle bhAryA tejalade sahita samagra parivAra sAthe kuTuMbanA zreya mATe AdinAtha biMba bharAvyuM. enI pratiSThA tapAgacchanA bhaTTAraka zrI vijayasenasUrie karI hovAnuM jaNAvyuM che. bhoMyarAmAM AvelA caMdraprabhasvAmInA jinAlayamAM garbhagRhanI bahAra eka lekha che, jemAM saM. 1496(I.sa. 1440)mAM tapAgacchanA zrI somasuMdarasUrie pratiSThA karyAno ullekha che. mULanAyaka zrI caMdraprabhasvAmInI pratimA sphaTikanI hovA sAthe sADA cha iMca UMcI ane pramANasara che. e lagabhaga 500 varSa jUnI che. punaHpratiSThA pahelAM 18 iMca UMcA pittaLamaya parikaramAM birAjamAna karavAmAM AvI hatI. lekha pittaLanA parikaranI pAchaLa kotaravAmAM Avyo che. Akho lekha piMDamAtrAmAM che. pATaNanivAsI zrImAla jJAtinA zeTha karmasiMhanA putra zeTha mAladenA putra goviMde potAnA parivAra sAthe saM. 1496nA jyeSTha sudi 10, budhavAre (11me, I.sa. 1440) caMdraprabhasvAmInuM sphaTikamaya biMba pittaLamaya parikaramAM birAjamAna karyuM ane tenI pratiSThA zrIdevasuMdarasUrinA paTTadhara zrI somasuMdarasUrie karI. khAravADAmAM staMbhana pArzvanAtha jinAlayanI dIvAla para saM. 1366 (I.sa. 1309-10)no lekha che. emAM alAuddIna khalajInA sUbedAra alapakhAnanA rAjyano nirdeza che. lekhamAM jinaprabodhasUrinA ziSya jinacaMdrasUrinA upadezathI ukeza vaMzanAM jesale ajitanAtha tIrthaMkaranuM, bhavya maMdira baMdhAvyuM hovAno ullekha che. 301 saMghavInI poLamAM vimalanAtha jinAlayamAM pravezatAM praveza cokInI jamaNI bAju (mULanAyakanI) dIvAla parano zilAlekha saM. 1639, zaka 1505, caitra sudi 5, somavArano che (I.sa. 1583, 18 mArca). jinAlayanI pratiSThA hIravijayasUrinA haste thaI, ukeza vaMzanAM sA. jitasiMha ane mANakIbAInI putrI vanAIe kuTuMbanA zreya mATe vimalanAtha biMba bharAvyuM ane pratiSThA zrI hIravijayasUrie karI. siddharAja ane kumArapALanA maMtrI udayane dhoLakAmAM sImaMdhara svAmInuM maMdira baMdhAvyuM, je udayana-vihAra tarIke prasiddha hatuM. A maMdiranI prazastino eka aMza raNachoDajI maMdiramAM raNachoDajInI pratimAnI pAchaLanA bhAgamAM jaDelo che. pAlanapuramAM pahalAviyA pArzvanAtha maMdiramAMnI mULanAyakanI pratimA para vi.saM. 1274 (I.sa. 1217-18)no lekha che. kacchamAM kaMthakoTanuM mahAvIra svAmI maMdira vi. saM. 1339 (I.sa. 1282-83)mAM sAraMgadevanA samaya daramyAna baMdhAyuM hovAnuM jaNAya che. 13mI sadImAM AmradevanAM kuTuMbIoe maMdiranuM samArakAma karAvyuM. rAMteja (mahesANA)nA maMdiramAM saM. 1124-1316 sudhInA ATha zilAlekha che. emAM tIrthaMkaro ane upAsakonI pratimAo bharAvI hovAnA ullekho che. jaina pratimAlekho dAtA, zrAvaka-zrAvikA ane emanA parivArajanonI vigato darzAve che. mUrtinI pratiSThA karanAra jaina sUrionI mAhitI temaja mitio darzAvavAmAM Ave che. kuMbhAriyA, khaMbhAta, rAdhanapura, pATaNa, saNakhalapura, vaDodarA, ghoghA, tharAda, amadAvAda, IDara jevAM sthaLoe ghaNA pratimAlekho ane derAsaro jovA maLe che. tIrthaMkaronI sAthe temanAM yakSayakSiNIonI pratimA paNa maLe che. tritIrthI, paMcatIrthI ane covIsI paTonuM mahattva hatuM. jinabiMbo bharAvavAM, jinabhavano banAvavAM ane jina-pUjA svIkAravI e dharmakArya gaNAtuM. devakulikAo sAthe maMdiranuM bAMdhakAma thatuM. pATaNanuM vADI pArzvanAthanuM maMdira pATaNanA jhaverIvADamAM AvelA A maMdiranuM bAMdhakAma vi.saM. 1651 mAgasara suda 9, somavAre osavALa jJAtinA bhImanA vaMzaja kuMarajI ane emanAM kuTuMbIjanoe zarU karyuM ene lagatI vi.saM. 1652, vai.va. 12, guru, ilAhI sana 41 (13 me, I.sa. 1596)nI bAvana paMktinI prazasti taktIrUpe maMdiranA mukhya maMDapanI dIvAlamAM lagAvelI che. mULa maMdira hAla mojUda nathI rahyuM, paNa enI jagyAe tAjetaramAM navuM maMdira Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 dhanya dharA: baMdhAyuM che. emAM jaNAvyA anusAra mughala samrATa akabaranA menDesloe 1638mAM amadAvAdanI mulAkAta lIdhI tyAre eNe samayamAM pATaNanA osavAla zeTha ratnakuMvarajIe vADIpura amadAvAdanAM jovAlAyaka sthaLomAM gaNanApAtra evA A pArzvanAthanuM maMdira bahena vAchI ane putrI bAI jIvaNI sAthe maMdiranI mulAkAta laI pravAsa-noMdhamAM enuM varNana karyuM che. emAM maLI kharataragacchanA AcArya jinacaMdrasUrinA upadezathI baMdhAvyuM. maMdirane 'vANiyAonuM mukhya maMdira' ane 'niHzaMka rIte jovA lekhamAM AcAryonI paTTAvalImAM dareka AcAryano saMkSipta paricaya maLatAM sarvottama bAMdhakAmomAMnuM eka gaNAvyuM che. A maMdirane karAyo che. AcAryanA guNasamudAyathI raMjita thaIne akabare lagatI 86 zlokomAM racelI prazasti zilAlekharUpe jaDelI hatI. aSADha mahinAnI aSTAdvikAe khaMbhAtanA dariyAmAM mInarakSaNanuM hAla sAhityika prazasti maLe che. temAM e maMdira zAMtidAsa zeTha amAri-pharamAna karAvyuM. bIbIpuramAM baMdhAvyuM hovAnuM jaNAvyuM che. maMdiranI bhamatImAM zaMkhezvaranuM jUnuM pArzvanAtha maMdira bAvana devakulikAo che. prazastimAM jaNAvyA anusAra maMdira baMdhAvavAno AraMbha saM. 1678 (I.sa. 1921-22)mAM zeTha zaMkhezvara pArzvanAthanuM prAcIna tIrtha manAya che. zaMkhezvaranuM zAMtidAse potAnA bhAI vardhamAna sAthe maLIne karyo. tyAra bAda pArzvanAthanuM maMdira solaMkIkALa daramyAna hatuM, jeno jIrNoddhAra saM. 1682 (I.sa. 1625-26)mAM A maMdiranuM kAma pUruM thatAM thayelo. saltanatakALamAM e maMdirano nAza thayo hato. AcArya emAM ciMtAmaNi pArzvanAthanI pratiSThA karavAmAM AvI ane vijayasenasUrinA upadezathI gaMdhAra nivAsI mAnAjIe gAmanI maMdiranuM nAma "mAnatuMga' rAkhavAmAM AvyuM. A prazastinI racanA madhyamAM bAvana jinAlayayukta navuM zikharabaMdhI maMdira I.sa. munizrI satya-saubhAgyanA ziSya munizrI vidyAsaubhAgya dvArA 16mI sadInA pUrvArdhamAM baMdhAvyuM. enI bhamatInI derIo ane vi.saM. 1697, poSa sudi 2 ne zukravAre (4 Dise., I.sa. garbhagRhanI bArazAkho para 34 lekha maLyA che, je vi.saM. 1940)mAM karavAmAM AvI hatI. maMdiranA pravezadvAramAM be kALA 165rathI vi.saM. 1698(I.sa. 1596-1642)nA che. vi.saM. ArasanA, saMpUrNa kadanA hAthIo kotarelA hatA, temAMnA eka 1962-63nA vadhu lekho maLyA che. auraMgajhebanA samayamAM pharI upara sthApaka (zAMtidAsa)nI mUrti kotarela hatI. maMdiranA cha pAcho A maMdirano dhvaMsa thayo. saM. 1760 (I.sa. 1704)mAM maMDapa hatA : meghanAda, siMhanAda, sUryanAda, raMgarameM, khela ane baMdhAyela navA maMdiramAM prAcIna maMdiranA mULanAyakanI pratimAnI gUDha gotra. tene be minArA, pharatAM cAra corasa maMdira ane pratiSThA karavAmAM AvI. bhoMyarAmAM jina pratimAo sAthenI cAra derIo hatI. kAvIno dharmanAtha prAsAda bahuAnA putra kuMvarajIe saM. zAMtidAsa jhaverInuM varNana karatAM prazastimAM jaNAvyuM che 1654(I.sa. 1598)mAM "ratnatilaka' nAmano bAvana ke vi.saM. 1664 (I.sa. 1616-18)mAM e saMghapati banyA jinAlayavALo baMdhAvyo hovAno ullekha maMdiranA zilAlekhamAM ane ghaNA sAdhuo sAthe siddhagirinI yAtrA karI ane puSkaLa maLe che. mULa garbhagRhamAM mULanAyaka dharmanAtha ane bIjA cAra dravyanuM dAna karyuM. zAhajahAMnAM samayamAM . 1686 (I.sa. tIrthakaronI pratimAo che. 1929-30)mAM vijayasenasUrinA haste muktisAgarane AcArya kAvIno RSabhadeva prAsAda AcArya hIravijayasUrinI padavI apAvI ane muktisAgaragaNie rAjasAgarasUri nAma preraNAthI jaina dharma aMgIkAra karanAra vaDanagaranA vatanI dhAraNa karyuM. saM. 1690 (I.sa. 1633-34)mAM jaina yAtrIone khaMbhAtanivAsI nAgara vaNika bahuAe saM. 1649 (I.sa. vimalAcalanI yAtrA karAvI. A prazasti anusAra zAMtidAsanA 1552)mAM jUnA devAlayane sthAne "sarvajitu' nAme baMdhAvyo. | vaMza ane kuLanI vigato nIce pramANe che. amadAvAdanAM maMdironA zilAlekha 52 = padmAvatI sarasapuranuM ciMtAmaNi pArzvanAtha maMdira zramadhara = jIvaNA amadAvAdanI pUrve AvelA bIbIpura (sarasapura)mAM saheluA = pATI zAMtidAsa jhaverIe bAdazAha jahAMgIranA rAjyakALa daramyAna ciMtAmaNi pArzvanAthanuM maMdira baMdhAveluM. jarmana pravAsI harapati = punAI Jain Education Intemational Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 kuyarI (patnI) vardhamAna = vIramadevI vastupAla rAyasiMgha caMdrabhANa vijaya amIcaMda lAlacaMdra rUpA (patnI) T panajI vakSA (vachA) sahasrakiraNa = 2 bhAryA suMdara kalyANamala kapUrA (patnI) I ratanajI (saM. 1687) zAMtinAtha poLanuM zAMtinAtha derAsara (citra naM. 2 thI 7) amadAvAdanA kALupura vistAranI zAMtinAthanI poLamAM zAMtinAthanA jaina derAsaramAM gUDhamaMDapamAM garbhagRhanI bahAra DAbI bAjunI dIvAla para eka sAthe upara nIce goThavelI alaga alaga cha taktIo para lekha kotarelA che. mukhya zilAlekha zAMtinAtha tIrthaMkaranA maMdiranirmANane lagato che. emAM jaNAvyA anusAra vi.saM. 1646, vijayAdazamInA divase somavAre (28 sapTe., I.sa. 1590) zravaNa nakSatranA samaye bAdazAha akabaranA samayamAM amadAvAda nagaramAM zrI jinacaMdrasUrinA vijaya rAjyamAM 25 devakulikAothI alaMkRta zrI zAMtinAtha tIrthaMkaranuM caitya khUba dravya kharcIne banAvavAmAM AvyuM. devagRhanA kAryAdhyakSa maMtrI sAraMgadhara sahita, zatruMjaya saMghanA adhipati sahita kharataragacchIya saMghe caityanuM saMskaraNa karAvyuM. prazasti paM. sakalacaMdragaNi sahita vA. kalyANakamala gaNi ane mahimarAja gaNie lakhI, gajadhara (salATa) gaduAke kotarI. zilAlekha naM. 2mAM saM. 1646, Aso suda 15, zanivAre (3 okTo., I.sa. 1590) kharataragacchamAM zrI jinacaMdrasUrinA vijayarAjyamAM amadAvAdamAM brAhmacA gotramAM sA. hIrAnA putra sA. gorAnA puNyArthe lakSmIdAsa, sA. = gorade sobhAgade (patnI) zAMtidAsa phulA (patnI) I kapUracaMda (saM. 1695) vAcI (patnI) / lakSmIcaMda (saM. 1697) sAmIdAsa, sA. udayanAtha, sA. rAyasiMgha vagere putroe zrAvikA gorAde, lADamiTe, AsakaraNa vagere saparivAra zAMtinAtha maMdiranI jagatI ane devakulikA karAvI hovAnuM jaNAvyuM che. zilAlekha 3mAM vi.saM. 1646, Aso suda 10, somavA2e ukeza vaMzamAM zaMkhavAla gotranA sAha sAmala, putra sAha DuMgarapatnI lADAnAM putraratna dhannAke jagatImAM devakulikA karAvI hovAno nirdeza che. zilAlekha 4 anusAra vi. saM. 1646, Aso suda 10nA divase zaMkhavAla gotranA sAha DuMgaranI patnI zrAvikA lADAe saparivAra devakulikA karAvI. naM. pamAM bRhatkharataragacchanA adhIzvara jinamANikyasUrinA paTTAlaMkAra jinacaMdrasUrinA vijaya rAjyamAM brAhmecA gotramAM sAha hIrAnA putra sAha gorA, putra sAha lakSmIdAsa vageree pitAnA puNyArthe devakulikA banAvI. naM. 6mAM zaMkhavAla gotranA sAha dhannAke saparivAra devakulikA karAvI. mukhya zilAlekhamAM zrI jinacaMdrasUrinA purogAmI sUrionI paTTAvalI ApI che, je vaDa gacchanA prathama AcArya ughotanasUrithI zarU thAya che. zrI udyotanasUri I zrI vardhamAnasUri 303 I zrI jinezvarasUri Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 dhanya ghaza: zAMtinAtha poLanuM zAMtinAtha derAsara (citra naM. 2) zAsanAmArImatasa(mapaTAligantummanavidAminI ravimalanAyaka kA vinAdAta navamatapraHiIXAUR sAmi I AELLE 1 anamUriI AND fuua anternet rAjasaMsadiasipahavi0pikA pAra sadazrInimAniyA nayA vAsanAdezaradevArakApanamA TImena napAnAdhAna dagA nekadAnita /jIzAyadema para 490myfandezIyavAdadAzana prAdaha mukiniyA wisherUnAsanatAvAnavatAnAhAniak JAhiyodiaidaan diM jIyA rAmAvata kA vinaamaavd|| 1 mAdhakAtinamapi maNimaiharilanAjinAegAhAvAle yAda yeghA pavatiyaRHIPAramAnA pUrA delaaiyrsnidhilagrIna marinA EDilfhavara diiArundkalaandsainautsamanamatipatimA pagapANayaha tiyAnAtinAjinAmAlamUhiuoflimapp yAzi lAI sinAvATe vAmanAnAsapApA BuftapaTyapani hodaya BIOGRAPAnasAvitamArahAnAmAmAra yAnimAmUhikAvAjinavara matadAna padamAka aneriyazrIta samati FAIRAYMavinamAnayAni moamarr modanasammAnita jida ARiaournadI kA mAnanAnakAyanAnirAkarA mAnAnimANa hiapHEIRdharivijayama kI samasyAmarAmAjiZHATRI virajAtikA mAdhIzotinAvahiniyatavyayAnamA KAHANE mAgA ya MAHARADogIAAligarlimahAgRTI LAHAN RESOHHitpawrti iTIMI HIyAlA SARATHIandianRTAMAI RIGAMInaIRAINERARA RaaNaI RAMAmartAnnapraavanMAGARAT amaA BD MANMOHiea kalrampuara NINETRI FARD Taar POLal dAsaamaratis MADUNkAmalAkara isualutanAM BIMARIJIRAMMAD aamaj KHANDANI Rakhimpurn a STAN Jain Education Intemational Jain Education Intemational Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 zAMtinAtha pojanuM zAMtinAtha herAsara (citra naM. 3 - 4) zrI // saMda1646 varSe // zrayuk pUrNimA 15 rA / zrI kharataraMgaha Mei zrImakina mAlikA pAlakAra zrI jida parikSa zrI tanAva vidityAmAga zaH pArtha sAmadAsA sA0 sAmI dAmAda niza) zrAvikA gorAde lA phima de / zrAsa karaNAdiparivAra vaiku li kA kA ritA / dire naMda !! zrI jinakuzala riprasA rANA sevana 1646 varSe trAsada vijayadazamI natre // zrI kharatara zrI jina mAlikA mA hAlekA zrarivijayirA ye kezavaM ze zrInIvAla gotre / / sAmala sAda muMgera nAya zrAvikA lAmo purA ke sA0vanA mA0 mi. hA jale sA0dharma sArakha sArayarivArasahi tena nAma zrI zAMti nAgha vidhicai meM jagadeva Ulika koriyAmA nAnI zrI m 304 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 309 bhavana somadA kA mApana kAra vidara kharataragA bAdAma pautrAdisArapani vArasA vAdatinIya viSa zrIsake sA -rivijayisa pra 1. manAvira yAdeva 20 nimAra za samuhagaratA risAhA ke nAmIkAsAramehAsAramasImu ra durAtana dhanya dharA zAMtinAtha poLanuM zAMtinAtha herAsara (citra naM. 5 ) erdAcca saMzrIsaMcana 1646 Asona/di 10 dinA zrInavara kharataragatIvara zrIjinamA zikAra riNDAlAjinavaDa rivi jayantI jotirA sAgAyatIvAda pudIdA sAsArasAmIdI sAsAra udAtyayAsAzrAvikAdA DimA kArakhasA pari 'vaarshitH||shriiraajaanaavidh tyajagatpAlikAkanti zAMtinAtha poLanuM zAMtinAtha hairAsara (citra naM. 6) zAMtinAtha poLanuM zAMtinAtha herAsara (citra naM. 7) Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 307, zrI jinacaMdrasUri zrI abhayadevasUri zrI jinavallabhasUri . zrI jinadattasUri zrI jinacaMdrasUri (dvitIya) zrI jinapatisUri zrI jinezvarasUri (dvitIya) zrI jinaprabodhasUri zrI jinacaMdrasUri (tRtIya) zrI jinakuzalasUri zrI jinaparasUri zAmaLAnI poLamAM pArzvanAtha maMdirano zilAlekha : (citra naM. 8) amadAvAdanA rAyapura vistAramAM AvelI zAmaLAnI poLamAMnA zAmaLA pArzvanAtha maMdiramAM pravezatAM jamaNI taraphanI dIvAla para ArasanI taktIrUpe vi.saM. 1953, ilAhI sana 42, phAlgana sudi 11 (17 phebru, I.sa. 1597)no A zilAlekha kotarelo che. temAM jaNAvyA anusAra bAdazAha zrI akabaranA vijaya rAjyamAM amadAvAda nagaranA nivAsI prAgvATa jJAtinI zobhArUpa sA. pasAIyAnA putra saM. jogI, patnI jasamAdevI, putraratna saMghapati somajIe bhAI zivA, putro saM. ratnajI, saM. rUpajI, saM. khImajI, pautra saM. suMdaradAsa vagere parivAra sAthe zrI laTakaNa sAdhunI poLa (zAmaLAnI poLa)mAM potAnA dhana vaDe navA caityamAM zAmaLA pArzvanAthanA bibanI pratiSThA zrI jinacaMdrasUrinA haste karAvI. vAghaNa poLanuM ajitanAtha derAsara : zilAlekha amadAvAdamAM jhaverIvADamAM AvelI vAghaNa poLamAMnA zrI ajitanAtha tIrthakaranA derAsaramAM pravezatAM bahAranI bAjue jamaNI taraphanI dIvAla para ArasanI taktIrUpe vi.saM. 1860, zaka 1726, dvitIya caitra zudi 11, bhRguvArano zilAlekha kotarela che. jemAM jaNAvyA anusAra rAjanagara (amadAvAda)mAM goviMdarAva gAyakavADanA rAjyamAM sAgaragacchanA zrI udayasAgara sUrIzvaranA upadezathI vakhatacaMda zeTha ajitanAthanuM maMdira karAvyuM. osavAla jJAtinA vRddha zAkhAnA zAMtidAsa zeThe dharmakArya ane pustaka-nyAsavidhi vagerethI yukta navIna tIrthakaronI pratimAonI pratiSThA karAvI ciMtAmaNi pArzvanAthanuM maMdira baMdhAvyuM. emanA putra lakSmIcaMda ane emanA putra khuzAlacaMde RSabhadevanuM maMdira karAvyuM. khuzAlacaMdanAM putra vakhatacaMda patnI jaDAva, putro icchAbhAI, pAnAbhAI, motIbhAI, hemAbhAI, anupamabhAI, sUryamalla, manasukha vageree ajitanAthanuM maMdira karAvyuM. vi.saM. 1855, phAgaNa su. 2nA divasathI (8 mArca, I.sa. 1799) zarU karyuM ane saM. 1860, kiM.ce zu. 11, zukravAre (20 eprila, I.sa. 1804) pUruM karyuM. A ja maMdiramAM aMdaranI dIvAla para saM. 1905 (I.sa. 1899)no taktIlekha che, jemAM osavAla jJAtinA sA. bhUkhaNa "sanI patnI vALIbAI, putrI gulAbabahena sAMkaNInAM be gokhavA karAvyAno ullekha che. (citra 9) zrI jinalabdhisUri zrI jinacaMdrasUri (caturtha) zrI jinodayasUri zrI jinarAjasUri zrI jinabhadrasUri zrI jinacaMdrasUri (paMcama) zrI jinasamudrasUri zrI jinahaMsasUri zrI jinamANijyasUri zrI jinacaMdrasUri (chaThThA) Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 dhanya dharAH lekha zrI indravardhanagaNinA ziSya zrI bhAgyavardhanagaNie lakhyo che. emAM zatruMjaya, giranAra, tAraMgA, arbudAcala, devakulapATaka, mathurA, hastinApura, kalikuMDa, phalavardhi, karaheTaka, usavIra, zaMkhezvara jevAM 175 jeTalAM tIrtho darzAvyAM che. sUrionI paTTAvalI nIce mujaba che. sAgara gacchanA zrI rAjasAgarasUri zrI vRddhisAgarasUri zrI lakSmIsAgarasUri zrI kalyANasAgarasUri zrI puNyasAgarasUri zrI udayasAgarasUri haThIsiMha derAsaranA zilAlekha : (citra naM. 10-11) dilhI daravAjA bahAra haThIsiMhanI vADImAM dharmanAthanuM ceya haThIsiMhe baMdhAvavA mAMDeluM, e emanI hayAtI bAda emanA patnI harakuMvare pUruM karI saM. 1903, zaka 1768mAM 21 divasano pratiSThA mahotsava UjavI zrI zAMtisAgarasUrinA haste pratiSThA karAvI. eno eka saMskRta ane eka gujarAtI zilAlekha maMdiramAM pravezatAM DAbI ane jamaNI tarapha anukrame kotarelA che. saMskRta zilAlekhanI miti saM. 1903, mAthe vadi 11, guru (11 phebru, I.sa. 1847) che. saMskRta lekhanI bhASA saMskRta ane lipi devanAgarI che. emAM varNavyA anusAra vi.saM. 1903, mAdha su. 6 (22 jAnyu., I.sa. 1847)nA divase jalayAtrA, mAgha sudi 7nA divase naMdyAvarta pUjA, AThama ane navamIe grahapUjA, dasame dikyAla, kSetrapAla vagerenI pUjA, agiyAraze 20 sthAnonI pUjA, bAraze siddhacakrapUjana, teraze tIrthakara cyavana mahotsava, caudaze dikakumArIo dvArA janmabhAvapaThana ane pUname snAtra karma karAyuM. mAgha vadi ekame aSTAdaza abhiSekapUjA, dvitIyAe pAThazAlAgamana, tRtIyAe lagnasamAraMbha, caturthIe dIkSAsamAroha, paMcamIe aMjanazalAkA, mAghavadi 6 thI 10 sudhI kalazapratiSThA, dhvajadaMDasthApana vagere, ekAdazIe biMbapraveza ane vAsakSepavidhi karAyo ane dharmanAtha tIrthaMkaranI pratimAnI pratiSThA karAI. A pratiSThA mahotsavamAM vividha sthaLoethI padhArelA cAra lAkha bhAvikoe zraddhApUrvaka bhAga lIdho ane caityabiMbanI sthApanA mATe ane saddharmIo, sUrio, AcAryo, sAdhuo, zrAvakonA satkAra mATe aDhaLaka dravyano kharca karavAmAM Avyo. prazastinI racanA kharataragacchanI kSema zAkhAnA paM. sarUpe karI ane lakhANa moDha caturvedI vanamAlIdAsanA putra vijayarAme karyuM. lekha rahemAnanA putra isaphe kotaryo. Ama ahIM jaina, brAhmaNa ane muslima traNe dharma-saMpradAyonA anuyAyIonuM pradAna jovA maLe che. | gujarAtI lekha haThIsiMha maMdiramAM pravezatAM bhamatImAM pravezamArga pAse dakSiNa taraphanI dIvAla para ArasanI taktIrUpe goThavelo che. enI bhASA saMskRtamizrita gujarAtI che. lakhANa gujarAtI lipimAM kotareluM che. kula 19 paMktinA A lekhamAM jaNAvyA anusAra saM. 1903mAM mAgha mAsamAM rAjanagara amadAvAdamAM zrI kaMpanI bahAduranA rAjyamAM vIsA osavAla jJAtinA zAha khuzAlacaMdanA putra kesarIsiMha, tenI patnI bAI sUraja, tenI kUkhe janmela haThIsiMha. temanI patnIo rUkhamaNi ane harakuMvare siddhAcala parvata para saMgha laI tIrthayAtrA karI hatI. dharmanAtha tIrthakara vagerenAM ghaNAM biMba bharAvI bAvana jinAlayavALo prAsAda karAvyo. mahA vada 11nA divase sAgaragacchanA zrI zAMtisAgarasUrie pratiSThA karI. govardhana maMchArAme lakhANa lakhyuM ane saphabhAI rahemAnajIe kotaryuM. lekhamAMnI miti saM. 1903, mahA vada 5ne guruvAre (5 phebru., I.sa. 1847) aMjanazalAkA mahotsava ane mahAvadi 11nA divase (11 phebru, I.sa. 1847) pratiSThAmahotsava karAvyo. haThIsiMha derAsaramAM mULanAyakanI pratimA para vi.saM. 1903, zaka 1768, mAgha vadi 5, zukravAra (5 phebru, I.sa. 1847)no lekha che, jemAM sAgaragacchanA zrI zAMtisAgarasUrinA haste A pratimAnI pratiSThA thaI hovAno ullekha che. AdIzvaranI pASANapratimA paranA saM. 1903, mAgha vadi panA lekhamAM zeTha haThIsiMhanAM patnI rukhamaNibAIe A mUrti karAvI ane sAgara gacchanA zAMtisAgarasUrie enI pratiSThA karAvI hovAnuM jaNAvyuM che. Jain Education Intemational Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzva saurabha bhAga-1 e zAmaLAnI poLamAM pArzvanAtha maMdirano zilAlekha : (citra naM. 8) sarda // svastizrI mNglaayaa| sphArakA naM pApapraNAzanaM jAyA nazA mana mutramA vanA653-alAI42 varSiyAtisAdi zrI kabara vijayitA zrI haravataraMga dhApi zrAjinamA (maksa ripahAlaMkArasvamAdAnAdyAnaka guNa rajitazrI madaka barasAdipradatrayugapadAzrI tIrtha nagara samIpa sAgarajalacarajIvaramAkAraka sarAvAdIyASTAdikA sakala jIvAna dAna dAyaka matAzikarovanAra nehAra kI jana baMdusAzana zrIjina sihAvA mukhopAdhyAyavAcaka smitiH||shrmaavaadngrvaasaajnyaa niyamana mA sAIyAuna saM0 jogI nA0jasamA divi ura trinazrIsvarataragace mAmAvArI vAsinaH kara (nAga paragIya suparivAra svagururAjAdisAdhusAdha zo zrIza jayamAyAnAvidhAnAvidita svadezaparade zayama kula saadhrmitaajnyniken| ta nakajinAmApatimAniSTAdivama ho sAva zranekamA kavivAlpAdikara lAyara sike na saMghadhanAmA majA kina nAzavAna saM0ranajI saMrUpajIvAmajIyana se 0 suMdara dAmAda parivAra zAtinAzrIleTa kA sAdhu tAlikAyA didinAvinanivAzita namavitpa zrIrAmalA nAmibaMphAlAna dine mahAmAyA mAsIdivarugAdavIprasAdAdyamAnaM tra upa mAnava vizyAdAve ke 30G Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 dhanya dharAH aleel hni calia ::: : (pim i. c) uicaldgh daa jh 3 skr us naal us nuuN ab hm claaii rhee sr (dii srdii hjee jaarii bbaart sr kaar nuuN pai rihaa // 1 // lai lee Jain Education Intemational Education International Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 311 zAzvata saurabha bhAga-1 hIsiMha saranA zilAleja : (yitra naM. 10) HROzrImadatanamaHsliAnitalanipalasyahamadAtrIdhAmadAzcAtyastA nidAetavAzAyadampadAvAdasAyIkaphitIgrArijabadAzArarAjArAtavinAmayAdA pAyanAnapapatAjyavAstavyAsazAsvarakazavaMzajAtazcAjAvadayAdhammachirAsAdaramyAna halacayAvatatpunaHzrIsAdaSussAjacAsatyAnAzrImAlakAdhamrmakatanyuAdIkasarI mihivAmAnAryAzAsUryanAmApasihAttasyAHkaranavalyA jAtAyAdhImAmA AdamadanAmAniArayanavAyAmiti'yara daamuktiidtsviiydttntnpaapldaavaa| daparAparkagadizaputrarampAkRtavATikAyAAyatakAriyojanAbabaradAjinAcatyamA navAnapaMcAzavatAka nikAmamitatrinikarampAmihamayuganasAvazAradaskAra rinAsvavinAmAtasmin jinbiNbaanii||praasaadaanaaNtvaamujtisstthaarhkritaatissaalaa nimAgaramarimicAnAtoTogaUradezAtammAjakarivaenimAkayavAjhyAganAdara samajhivimApatAmagArAMsAnnidhyatAdharAjAvimalAmarivaroyaspakcAmAyanAstAraMgagastatatA styAgavAmapana vAyadAnAvazyaraSTAyamadhArAssinAvitaribarAyAbadAraNAmumatAnyA nepitA viraktigayayAtrApaEiETNAmA bAbAlayasminnanavaratuvanalAkinI ghAtakA pUjona) cayAtrIvisvatinajAtAninAvAcanamAmAipokAmAnAvaNa manadinayatrAdAnAdhiaumAryakApiMdezAnattavatisAgaragahanamyAravistAda haayniraanmaargaavgaajinshnriitaaH||psinaashvtdhaagunnaadhaaridmmdaavaad tAgAzAtamminuvAlipaka pAMgamaramAvatarinAyakAmazaHdhAhatAmidAnAta pivata:EEcavatInazagavatItispadhamAdikApAtAya harakAmArakAcAnpA 19AjayasiMtinAmAinancAsiMdagatascApalIbarakamArikAnadavAvakrayAmA cakrapravarvApavarNitAmArapAsthiInAtAvapisanAtacinyAdaramamArikAsapuruSaHkAmazakyatA tatkAsiAdhitatayAdhAmamArcitapANijisvitAnapIjaprAganakapIvalagadiza nAbamamIgAyatatparNamAkAepaMca tadAkyAcavavihagastIghATApradAdAvAdarA pakanAjAnA-pratiSThAtsavamavara zAradAprAcAyA:saMghamukhyAdhAmabhAsadasamAgatAtAttivana dAminAmAtmA mijinA vadezajANacityavipatidhAmAvAtmapapusanmiNAnAsivAma ssaanaabinvitvyytm2||shraavikmaarksrjhaamitmvbaaraakaanaavshy titAdhikaketRtIyAkejamanAsAvyA zatAkizApArapravartanamatasamayamuzI jAramAmAghamAsaktapoSidhAcanAvAsIhatamAmabaragavAjalayAtrAmahotsavAzA va sampAvihita samvApadAmpaSTappAcanavampAMjAnadyAvataspapUjanAzAzampAyadA dagapAjAzitrapAlAdiprajanAviMzatisvAna pUjAcA ekAdazyAnidhImatArivAhiAdarapAla tezradhiHsicakrAdipUjanAtrayodayAMviracitIciyavanaspamahAtmavAzpAciurdayojanAtAvA digAUmArIsirIritApUlimAyAMkRtamarAAvidyAnAkarmacAradhAmabhimabhaSatipAdAkRtapayana vAsarAzivAsiSekajAvitIyAyAmaghAparamAzAnutsarvapAThazAlAyAgamanampakatavara vatIyAyAM hAtasajJiAvivAhasyAtmavaMbarIdazAtmavAdhyacipicampAnaguvAsaMzAvaSanane cabiMbAnAni prAnmAjanaka mArapaSTItIzamAyAvatAkAcanamayAAprAsAdAnAvavihAra vAmahAtmavAtAvarA ekAdazyamastibiMbAnAcavizanAsthApanAcakatAca tyAvaraNa mApasamavitAtanmadira-thA jinadharmanAghoviMbavizasvitamUjamAnisasvAsozvacarUnAva tiSTayAnavenavamaMgajakoriNIyam zAzyapavAsnipaspAsvarataraMga umAravAyAgAmA yAtamIdAjinAMchatAsarUpeNa zAyazastilininAjiravakaHvinavagamagA mAtA dAsatreNAmiAmavAdAtiviSANaEVEHIEkArinasanadhAramasakinarahamAnapatrAdhAraskAyama Jain Education Intemational Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 haDIsiMha hairAsaranA zilAleja : (citra naM. 11 ) zrazrazrI sarvatAkanAvaramADAgAse zrIrAmanagare zrImadAvAdavAstaH vagnIdhpamAMnaHzrI MpanIjAhAdura jeogInAmenavIsamosavAlaH sAhA susAlayAnataputresarIsaMghanana bhAratasuranapAtitaH sehatIsa ghananabhArala3mInathAhara vastrIsIdhAyaka saMghasenaratha nanarAiratavaMgAnagaraTIsIha khAnepInarahI sAmevADIyAgamava mAhAvarIpayuzvAre zrInisalA zrIdaramanApakamAhArAnI maheghagAM'nInalarAvItate navADImayaizrI nAvanalanAlo prAsArAvItaM mAhAvIrasvA rasuure zrIsAgaraNa chelAra zrIsAMnIsAgara pratIsaMga hasanagovaradhanahAsa machArAma akSarapAgataM sajalArdharamAnanA dhanya dharA Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 kacchanA abhilekho kacchamAM kaMthakoTanuM mahAvIra maMdira vi.saM. 1339 (I.sa. 1282-83)mAM sAraMgadevanA samaya daramyAna baMdhAvyuM hovAno lekha che. koThArA zaheramAM saM. 1918(I.sa. 1862)mAM zAMtinAthanuM derAsara baMdhAyuM tyAre maMdira baMdhAvanAre muMbaIthI potAnA kharce saMgha kADhelo, temAM nava TaMka mIThAI jamADelI ne nAtamAM gharadITha kAMsAnI 2 thALI, 2 korI nANuM ane 2..zera sAkaranI lahANI karelI. emAM kula kharca 6 lAkha korI thayeluM. bhUjanI bairAjavAnI vAvamAMthI maLelI ane hAla bhUja myujhiyamamAM saMgRhIta zveta ArasanI jaina besaNI para vi.saM. 1300(I.sa. 1243-44)no lekha che, jemAM munizrI suvratasvAmInuM biMba karAvyAno ullekha che. kaMthakoTanA mahAvIra maMdiranA maMDapanA staMbha paranA saM. 1340 (I.sa. 128384)nA lekhamAM AmradevanAthanA lAkhu ane sehika nAmanA be putroe maMDapa baMdhAvyAnA ullekha che. bhadrezvara maMdiranA saM. 1594 (I.sa. 1537-38)nA zilAlekhamAM AnaMdavimalasUrinA pratibodhathI zrI jAmarAvaLe gAya bhUmi, suvarNa, ghoDAnuM dAna karyuM ane bhadrezvaranA jinamaMdirane bAra gAma bheTa ApyAM ema jaNAvyuM che. Ama gujarAta-rAjasthAnanA sAMskRtika ane dhArmika itihAsamAM ane janajIvanamAM jaina dharmanuM amUlya pradAna rahyuM che. A jaina dharmanAM derAsaromAMnA zilAlekho, taktIlekho temaja pratimAlekho hajAronI saMkhyAmAM maLe che. A zilAlekhonA abhyAsa dvArA jaina saMskRti paraMparAmAM mahattvanuM yogadAna karanAra mahAna AcArya ane sUrio emanA gaccho, zrAvakonI jJAtio, kuLa, vaMza, gotro, prAcIna sthaLa nAmonAM abhijJAno, kAlagaNanA, tatkAlIna bhASA ane lipi, temAM thayelAM parivartano vagere vize vipula mAhitI prApta thAya che. dakSiNa bhAratamAM jaina dharma eka jainaparaMparA anusAra mauryakAlamAM jaina muni bhadrabAhue maurya samrATa caMdraguptane prabhAvita karyA hatA ane teo rAjyano tyAga karI munirAja sAthe dakSiNa gayA hatA. maisUra prAMtamAM zravaNa belgolamAM caMdragiri parvata para bhadrabAhue tapasyA karI hatI ane caMdragupta aMta sudhI temanI sAthe rahyA Jain Education Intemational 313 hatA. Ama maurya samrATa caMdraguptanA samayamAM jaina dharmano dakSiNa bhAratamAM praveza thayo manAya che. bauddha Anuzrutika graMtha mahAvaMza anusAra buddhanirvANa bAda 106 varSa pachI zrIlaMkAmAM pAMDukAbhaya rAjAe rAjyAbhiSeka pachI anurAdhapuranI sthApanA karI ane nirprantha zramaNo mATe aneka nivAsasthAna banAvyAM. caMdraguptanA prapautra saMprati, eka jainaparaMparA anusAra AcArya suhastinA ziSya hatA ane emaNe jaina dharmano stUpa, maMdira vagere nirmANa karI jaina dharmano prasAra karyo. tamiLa pradezamAM paNa prAraMbhika sadIomAM jaina dharmano ghaNo prasAra thayo hato. darzanasAra' anusAra draviDa saMghanI sthApanA pUjyapAdanA ziSya vajranaMdi dvArA madurAmAM I.sa. 470mAM karAI hatI. dakSiNa bhAratanA kadamba rAjavaMza, gaMga rAjavaMza, rASTrakUTa vaMza, cAlukya ane hoyasaLa vaMzanA ghaNA rAjAo jaina dharmAnuyAyI hatA ane emanI sahAya saMrakSaNathI jaina maMdiro ane dhArmika saMsthAo dakSiNanA pradezomAM khUba vikAsa pAmyAM hatAM. zravaNa belgolanA jaina zilAlekha zravaNa belgola maisUra rAjyanA hAsana jillAnA cennArAyapATana tAlukAnA be pahADonI vacce AveluM gAma che. emAM gAmanI dakSiNa bAjue Avela moTo parvata doDabeTTa vindhyagiri tarIke prasiddha che, jenA upara goTezvaranI vizALa mUrti sthApelI che. A uparAMta keTalAMka nAnAM jainamaMdiro A parvata para che. gAmanI uttare cikkabeTTa nAme nAno parvata caMdragiri nAmathI prasiddha che. maisUranareza kRSNarAja oDeyara trIjAnA eka sane 1830nA sanadalekhamAM jaNAvyA anusAra zravaNabelgolanAM maMdironI saMkhyA 32 che, jemAM viMdhyagiri para 8, caMdragira para 16 ane belgola gAmamAM 8 maMdirono samAveza thAya che. A maMdiromAMnA 144 lekhono saMgraha 1889mAM maisUra purAtattvavibhAganA tatkAlIna nirdezaka bI. lUIse romana lipimAM prakAzita karyo. 1922mAM Ara. narasiMhAcArajIe bIjI AvRtti kannaDa lipimAM bahAra pADI, jemAM digaMbara jainonA 500 jeTalA zilAlekhono samAveza karelo che. DaoN. hIrAlAla jaine A zilAlekhonuM punaHsaMskaraNa ane saMpAdana karIne lekhono pATha devanAgarImAM rajU karyo. zravaNa belgolanA jaina zilAlekhomAM ghaNA rAjavaMzonA nirdeza Ave che. gaMga rAjAono jaina sAthe ghaniSTha saMbaMdha hato. caMdragiri para pArzvanAthanA maMdiramAM eka staMbhalekha (naM. 54)mAM www.jainelibrarv.org Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 dhanya dharAH gaMgarAjyanI sthApanAmAM jainAcArya siMhanaMdino amUlya phALo hovAnuM jaNAvyuM che. phUge brahmadeva staMbha paranA lekha naM. 38 (zaka 896 - I.sa. 974)mAM gaMganareza mArasiMhe jaina dharmanuM pratipAlana karyuM ane jinamaMdiro banAvyAno ane aMte rAjyano tyAga karI ajitasena bhaTTAraka pAse traNa divasa sudhI sallekhanA vratanuM pAlana karI baMkApuramAM dehotsarga karyAno nirdeza che. tyAgabrahmadevataMbha paranA laga. zaka 950 (I.sa. 1028)nA lekha (naM. 109)mAM jaNAvyA anusAra cAmuMDarAya brahmakSatra kulanA hatA ane svAmI mATe aneka yuddho laDyA hatA. teo eka sArA kavi paNa hatA. emano lakhelo eka kannaDa graMtha paNa maLe che. e adhikAMza gadyamAM che. emAM 24 tIrthakaronAM jIvananuM varNana che. eno racanAkALa zaka 900 (I.sa. 978) che. graMthamAM emanA kuLa ane guru ajitasena vagereno paricaya prApta thAya che. rASTrakUTa rAjAo jainadharmanA poSaka hatA. emanA samayamAM somadeva, puSpadaMta, indranaMdi vagere jainAcAryo thayA. kuge brahmadeva staMbhalekhamAM gaMgarAjA mArasiMhe indrarAja (thA)no abhiSeka karAvyAnuM jaNAvyuM che. caMdragiri para gaMdhavAraNa maMdira taraphanA staMbha uparanA smArakalekhamAM (zaka 904-I.sa. 1082) rASTrakUTa kRSNarAja 3jAnA pautra indrarAje zravaNabelyulamAM sallekhanAmaraNa karyAno nirdeza che (naM. 57). gaMdhavAraNa maMdiranA bIjA maMDapamAMnA tRtIya staMbha paranA zaka 105 nA lekha (naM. 53)mAM hoyasaLa rAjA vinayAditye ghaNAM taLAvo ane jaina maMdiro banAvyono ullekha maLe che. viSNuvardhananI paTarANI zAntaladevI jaina dharmAvalaMbinI, dharmaparAyaNa ane prabhAcaMdra siddhAntadevanI ziSyA hatI. caMdragiri para terina maMdira pAsenA zilAlekha (zaka 1039-I.sa. 1117) naM. 229mAM hoyasaLa rAjA viSNuvardhananA rAjyakAla daramyAna popsala seTTi ane nemi seTTi nAmanA be rAjavyApArIonI mAtA mAcikaLe ane zAMtikaLee jinamaMdira ane naMdIzvaranuM nirmANa karAvI bhAnunIti muni pAse jinadIkSA lIdhAno ullekha che. calagrAmanA bayiredeva maMdiranA eka zilAlekha (zaka 1047 - I.sa. 1125)mAM hoyasaLa vaMzanA viSNuvardhane maMdironA jIrNoddhAra tathA RSionAM AhAradAna mATe dramiNa saMghanA AcArya zrIpAla aividyadevane zalya nAmanuM gAma dAnamAM ApyAno ullekha che (naM. 493). cAmuMDarAya maMdiranI dakSiNa bAjunA maMDapamAM staMbha paranA zaka 1043 (I.sa. 1121)nA lekhamAM gaMgarAje gaMgavADi paragaNAnA jinamaMdirono jIrNoddhAra karAvyAno tathA aneka sthAno para navIna jinamaMdira karAvyAno ullekha che (naM. 44). eraTTa kaTTe maMdiranI pazcima bAjunA staMbha para (zaka 1037I.sa. 115)nA lekhamAM gaMgarAjanI bhAryA lakSmInA bhAI bUcirAjanA smArakarUpe senApati gaMgarAje pASANa-staMbha karAvyAno nirdeza che. zravaNa belgola nagaramAM bhaMDAri maMdiranI pUrva bAjunA staMbha paranA zaka 1290-I.sa. 1368 (naM. 136)nA lekhamAM vIra bukkarAya 1 lAe jaina ane vaiSNava saMpradAyo vacce zAMti ane suleha karAvyAnuM varNana che. pratyeka jainagRhamAMthI keTaluMka dravya prativarSa ekatra karavAmAM Avaze, jemAMthI belgolanA devanI rakSA mATe vIsa rakSaka rAkhavAmAM Avaze tathA zeSa dravya maMdiranA jIrNoddhAra vageremAM kharca karavAmAM Avaze. lekhamAM mahArAja devarAyanI jainadharmAvalaMbI rANI ane paMDitAcAryanI ziSyA bhImAdevIe maMgAthI maMdiramAM zAMtinAthanI pratiSThA (zaka 1332 - I.sa. 1410) karAvyAno nirdeza che (naM. 428). gomyuTezvara mUrti AgaLanA brahmadeva maMDapanA staMbha paranA zaka 1344 - I.sa. 1422nA (naM. 82) lekhamAM harihara bIjAnA senApati irugape belmola grAma, vanakuMja ane eka taLAva gomaTezvara pratimA mATe dAna karyuM hovAnuM jaNAya che. gompaTezvara maMdiranI pazcima bAjue AvelA maMDapamAMnA staMbhalekha (zaka 1621 - I.sa. 1699)mAM maisUra nareza kRSNarAja oDeyare gomaTezvara bhagavAnanAM darzana karIne belgolamAM jaina dharmanI prabhAvanA mATe belmola sahita keTalAMka gAmo dAnamAM ApyAM hovAnuM jaNAvyuM che. - viMdhyagiri para akhaMDabAgilanI zilA paranA zaka 1082(I.sa. 1160)nA lekha naM. 115mAM mariyaNe daMDanAthanA laghu bhrAtA mahAmaMtrI bharatamapya daMDanAyake bharata ane bAhubali kevalinI mUrtio banAvyAnA, raMgazAlAmAM kaTherA ane mahAsopAna karAvyAMnA ane gaMgavADibhaTamAM 80 navIna maMdiro ane 200 jeTalAM maMdirono jIrNoddhAra karAvyAnA ullekha che. aSTadikyAla maMDapamAM eka staMbha uparanA zaka 1748 (I.sa. 1826)nA lekha (naM. 98)mAM maisUranareza kRSNarAja oDeyaranA pradhAna aMgarakSakanuM mRtyu gompaTezvaranA mahAmastakAbhiSekanA divase thayuM. AthI enA putra paTTa devarAja arasue gommaTa svAmInI vArSika pAdapUjA mATe e tithie Jain Education Intemational Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 100 varAha chApanA suvarNa-sikkAnuM dAna karyuM hovAno ullekha che. zravaNa belgolanA A lekhonuM mULa prayojana dhArmika hatuM. lagabhaga so jeTalA lekha munio, zrAvako, zrAvikAonAM samAdhimaraNanA smAraka lekha che, eTalA ja lekha maMdira-nirmANa, mUrtipratiSThA, dAnazAlA,vAcanAlaya, maMdironA daravAjA, raMgazALAo, taLAvo, kuMDo, udyAno vagerenA jIrNoddhArane lagatA che. bIjA soeka lekha maMdironA nibhAva mATenA kharca, pUjA, abhiSeka, AhAradAna vagere mATe grAma, bhUmidAna vagerene lagatA che. 160 lekho saMgho ane yAtrIonI tIrthayAtrAnA smArakalekho ane 40 koI AcArya, zrAvaka ke yoddhAnI stutine lagatA che. bhaMDArI maMdiranI pUrva bAjue bIjA staMbha paranA lekha (naM. 137-laga. zake 1080 - I.sa. 1158)mAM jaNAvyA anusAra hoyasalavaMzI nArasiMha rAjAnA maMtrI hullarAja dvArA guNacaMdra siddhAMtadevanA ziSya nayakIrti siddhAMtadevane savaNeru grAma dAnamAM ApyAno ullekha che. hullarAja vAjivaMzI yakSarAja ane lokAmbikenA putra hatA. e moTA jinabhakta hatA. rAcamalla rAjAnA maMtrI (cAmuNDarAya), viSNu narezanA maMtrI gaMgaNa (gaMgarAja) ane narasiMhadevanA maMtrI hulla jaina dharmanA poSaka hatA. hullanA guru kukkuTAsana maladhArideva hatA. maMtrI hullane jainamaMdironuM nirmANa karavAmAM, jIrNoddhAra karavAmAM, jainapurANa saMbhaLAvavAmAM tathA jaina sAdhuone AhArAdi dAna ApavAmAM atyaMta ruci hatI. emaNe baMkApuramAM prAcIna be maMdirono jIrNoddhAra karAvyo, kopaNamAM nityadAna mATe vRttiono prabaMdha karyo, gaMganarezo dvArA sthApita prAcIna kehlageremAM eka vizAla jinamaMdira ane anya maMdiro baMdhAvyAM ane belgolamAM koTa, raMgazALA ane be Azramo sahita 24 tIrthaMkara-maMdira karAvyAM. tIrthayAtrAnA ullekho lagabhaga 160 lekho tIrthayAtrAne lagatA che. emAMnA 107 dakSiNa bhAratanA yAtrIonA ane 53 uttara bhAratanA tIrthayAtrIonA che. dakSiNa bhAratanA yAtrIonA 107mAMthI 54 lekhomAM mAtra yAtrIonA nAmollekha maLe che. bAkInAmAM yAtrIonAM biruda ane nAma maLe che. zrIdharan, vItarAzi, cAvuMDayya, kaviratna, akalaMka paMDita, alasakumAra mahAmuni, mAlava amAvara, sahadeva maNi, caMdrakIrti, nAgavarmA, mArasiMgayya . 315 ane mallipeNa jevA yAtrionA nAmollekha-deva ke tIrthavaMdanA karI hoya tevA malliSeNa bhaTTArakanA ziSya careMgayya, abhayamaMdi paMDitanA ziSya kottapya, zrI varmacandragItayya. nayanaMdivimuktadevanA ziSya madhuvaSya vagereno nirdeza che. uttara bhAratanA yAtrAlekho mAravADImAM ane hiMdI bhASAmAM che. emAMnA 36 lekhonI lipi nAgarI che. 17 lekho mahAjanI lipimAM che.nAgarI lekhono samaya zaka 1400thI zaka 1760 che. moTA bhAganA lekha kASThAsaMghanA che. keTalAka yAtrIo sAthe emanI vagheravAla jAti ane gonAsA ke pItalA gotrano nirdeza che. keTalAka lekhomAM yAtrIonAM nivAsasthAnano nirdeza che. mahAjanI lipinA 17 lekhomAM AgarA, avadha ane paMjAbanA pradezomAM vyApArI mahAjanomAM pracalita muMDA bhASAno prayoga thayelo che. keTalAka paMjAbanA pahADI pradezomAM pracalita TAkarI lipino prayoga paNa jovA maLe che. ghaNA kharA yAtrIo agravAla ane sarAvagI jAtionA che. goyala ane garga gotronAM nAma maLe che. jIrNodvAra ane dAna gommaTezvara maMdiranI DAbI bAjunA pASANalekha (laga. zaka 1118-I.sa. 1196)mAM mahApasAyita vijaNanA jamAI cikka madukaNe mahAmaMDalAcArya caMdraprabhadeva pAsethI gaMga samudranI thoDI jamIna kharIdI laI ane gommaTezanI nitya pUjAmAM vIsa puSpamAlAo mATe arpaNa karI hovAno nirdeza che. naM. 91 (laga. zaka 1100-I.sa. 1178) anusAra belgolanA jhaverIoe gommaTeza ane pArzvadevanI pUjAmAM puSpo mATe prativarSa potAnA mANeko upara vArSika phALo ApavAno saMkalpa karyo. lekha naM. 94 (laga. zake 1197-I.sa. 1275, bhAva saMvatsara)mAM prabhAcaMdra bhaTTAraka devanA ziSya bArakanUranA medhAvI seTTinI smRtimAM gommaTadevanA abhiSekArtha 3 'mAna' (6 zera) dUdha pratidina caDhAvavA mATe 4 gadyANa (suvarNano sikko)nuM dAna karyuM hovAnuM tathA naM. 95 (laga. zaka 1197-I.sa. 1275)nA lekhamAM gommaTadevanA nityAbhiSeka mATe somi seTTinA putra halasUranivAsI keta sesaTae 3 'mAna' dUdha mATe 3 gadyANanuM dAna karyuM hovAnuM jaNAvyuM che, jenA vyAjamAMthI dUdha lAvavAnuM. Ama zrAvaNa belgolanA jaina zilAlekhomAMthI te pradezanA rAjakIya ane dhArmika itihAsa vize vepula mAhitI prApta thAya che. rAjavaMzo, dharma, AcAryonI vaMzAvalI, gacchonI mAhitI, Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 navilUra-mayUrasaMgha, kinnura (pUjATa)saMgha, kolAtUrasaMgha, bhASA, lipi, sikkAonA calaNa aMgenI mAhitI, kAlagaNanA aMtargata lekhomAM prayojAyela zaka saMvata ane bArhaspatya saMvatsarano prayoga vagere vize upayogI mAhitI prApta thAya che. saMdarbha graMthasUci Diskalkar, D. B., Inscriptions of Kathiawad, pub. in New Indian Antiquary, Vols, I-III, Bombay, 1944 Fleet, J. F., Corpus Inscriptionum Indicarum, Vol. III, Gupta Inscriptions, Calcutta, 1888 Parikh, P. C. & Shelat Bharati, The Image Inscriptions of Ahmadabad, B. J. Institute, Ahmedabad, 1997 Sircar, D. C., `Select Inscriptions', Vol I, Calcutta, 1942 AcArya, girajAzaMkara vallabhajI, 'gujarAtanA aitihAsika lekho' bhAga 1, 2 ane 3, phArbasa gujarAtI sabhA, muMbaI, 1933, 1935, 1942. kaDiyA, candrakAnta, 'khaMbhAtanAM jinAlayo', zeTha ANaMdajI kalyANajI, amadAvAda, 2000 kheMcanasAgarasUri, zrI zatruMjaya girirAja darzana', AgamodvAraka graMthamALA, kapaDavaMja, 1982 jaina, hIrAlAla, jaina zilAlekha saMgraha', 1928 parIkha, pra. ci. ane zelata bhAratI, 'gujarAtanA abhilekho : svAdhyAya ane samIkSA', amadAvAda, 1991 muni. jayaMtavijayajI, arbuda prAcIna jainalekha saMdoha', Abu bhAga 2, vijayadharmasUri jaina graMthamALA, ujjaina, vi.saM. 1994 muni jinavijayajI, 'prAcIna jaina lekhasaMgraha', bhA. 2, jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara, 1921 vijayadharmasUri, 'prAcIna lekhasaMgraha', bhAga 1, saM. muni vidyAvijayajI, poviya jaina graMthamALA, bhAvanagara, 1929 vaidya, popaTalAla dolatarAma, 'kapaDavaNajanI gauravagAthA', AgamoDhAraka graMthamALA, kapaDavaNaja, 1984 zAstrI, hariprasAda gaM., 'gujarAtanA aitihAsika lekha', bhAga 4 ane 5, phArbasa gujarAtI sabhA, muMbaI. 1909, 1981 dhanya dharA: zAha, aMbAlAla pre., jaina tIrtha sarvasaMgraha, bhA. 1, khaMDa 1, pra. zeTha ANaMdajI kalyANajI, amadAvAda, 1953 pIlaranuM nakazIkAma ca kacchatA aneka jainamaMdiromAM sthApatya ane zilpakaLAtA AvA aneka dRzyo joIne haiyuM hiloLe caDhe che. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 muAtI sAhityamAM jaina sAhityasvAmIonuM pradAna (eka vihaMgAvalokana) prAkRtabhASAmAMthI lokabolInA AdhAre apabhraMza bhASAnA Teke vahetI AvelI AjanI gujarAtI bhASA A bhASAmAM racAtA suMdara sAhityathI samRddha che, jIvaMta che, vizvanI anya bhASAo sAme unnata mastake UbhI che. -kokilA siddhArtha bhaTTa * siddhArtha narahara bhaTTa kaLikALa sarvajJa hemacandrasUrIzvara mahArAjane ApaNe A bhASAnA Adya gauravadAtA ke pitAmahanI bhUmikAe oLakhI zakIe. 310 jaina sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA varge A bhASAnA sAhityane bhUtakALamAM ane Aje paNa jIvaMta rAkhyuM che, samRddha banAvyuM che. rAso, phAgu kAvyo, zalokAo, chaMdo, sajjhAyo, stavano, stutio, thoyo, bAlAvabodha, itihAsalekhana, cAritrAnuvAda, prAcIna sAhityanA bhASAnuvAda, nUtana ciMtana-kathA-lekhana-nibaMdha vagere vividha vividhAothI A sAhityano lokonAM haiyAM sudhI pahoMcADyuM che. gujarAtI sAhityanI zobhA vadhAratA muguTa samAna jaina sAhitya che. agiyAramI sadImAM gujarAtI bhASA prAkRtamAMthI svataMtrarUpa dhAraNa karavA mAMDI, jene ApaNe jUnI gujarAtI' tarIke oLakhIe chIe. A bhASAsvarUpamAM cheka paMdaramI sadImAM thayelA narasiMha mahetAnA kALa sudhI bahu pheraphAro thayA nathI. rAjakIya rIte agiyAramI-bAramI sadIno kALa rAjapUta rAjAono suvarNakALa hato. siddharAja jayasiMha ane kumArapALa enAM jhaLahaLatAM zikharo che. A baMnee jainadharmane rAjyAzraya Apyo hato. siddharAjanA parama upadezaka kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya hatA ane kumArapALe to svayaM jaina dharma aMgIkAra karyo hato. gujarAtanI vepArI prajA zAMta ane ahiMsaka vAtAvaraNanI pakSapAtI hatI eTale jaina dharma A pradezamAM phUlyophAlyo hato. jaina sAdhuo dharmamaya pravRttio karavA sAthe jJAna-vijJAna-kaLA vize paNa eTalA ja sakriya rahetA. emAM cAturmAsa vakhatanA sthira nivAse A lekhana-sarjananI pravRttine khUba vega maLato. gujarAtamAM ja pATaNa, amadAvAda, vaDhavANa, pAlitANA AdinA graMthabhaMDAro AnI sAkSI pUre che. prAcIna pustakabhaMDAro akabaMdha sacavAI rahyA che. A ghaTanA vizvaitihAsamAM ajoDa che. paMdaramI sadImAM vaiSNavabhaktinuM mojuM pharI vaLyuM ane kRSNabhaktinAM kAvyonI relamachela cAlI, te pahelAMnI cAra sadI jaina sAhityasvAmIonI hatI ema kahevAmAM jarAye atizayokti nathI. madhyakAlIna gujarAtI sAhityanA pahelA caraNane jainasAhitya tarIke ja oLakhAvAya che. samAntare, lokasAhityanI dhArA cAlatI hatI paNa brahmabhaTTa bAroTonA kaMThethI vahetI A dhArAne koIe zabdabaddha karI na hatI, jyAre jainamunio cAturmAsa daramiyAna sAhityane lipibaddha karavAmAM ja pravRtta rahetA. tethI e sAhitya akabaMdha jaLavAI rahyuM che. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31. narasiMhanI UrmikavitA vahetI thaI te pahelAM jaina kavioe phAgu, prabaMdha, cariu (caritra), kakkA, bAramAsI, dohA, chaMda Adi aneka kAvyaprakAromAM mAtabara pradAna karyuM che. emAM mAtra jainadharmanA yamaniyamanI vAto ja nathI, balke samAjajIvananI sthiti-paristhitinAM vividha citro che, rAjakIya uthalapAthalanI vigato che, kaLA ane saMskRtinAM ArasIrUpa varNano che, jIvananA vividha rasonAM pratibiMbo che. keTalIka kRtio to yAvacaMdradivAkaro praziSTa kRti tarIke prasthApita thayelI che. jainoe jIvanavyavahAranI AcArasaMhitA ghaDI che tene kAraNe dezanA vizALa lokasamUhamAM jainonuM AgavuM astitva jaLavAI rahyuM che. gujarAtI bhASA uparAMta tAmila sAhityano vikAsa-yaza jainone phALe jAya che. prAcIna kannaDa ensAiklopIDiyA paNa jaina racanA che. jainonuM viziSTa ane pratiSThAvaMta pradAna vijJAnakSetre paNa thayuM che. bhArata prAcInakALamAM vizvabharamAM vaijJAnika vicAradhArAmAM mokhare hatuM e mokharAnI haroLamAM jaina tattvaciMtakoe mahattvanI kAmagIrI bajAvI hatI. jainoe jJAnanI eTalI badhI pratiSThA karI ke pratyeka jaina sAdhune saMskRta, prAkRta, apabhraMzI, ardhamAgadhI bhASAonuM jJAna to hatuM ja. A jaina sAdhuone potAnAM zAstro uparAMta paTadarzana, tarka vagereno abhyAsa hato tethI sArvajanika sAhitya paNa khUba ja racAyuM. Ama madhyakAlIna yugamAM jaina sAdhuoe gajabano puruSArtha karyo che. A lekhamALA rajU karanAra prA. siddhArtha bhaTTanAM dharmapatnI zrImatI kokilAbahena paNa gujarAtI ane ardhamAgadhI bhASAmAM anusnAtakanI padavI dharAve che. jaina hovAne nAte emane jainadharmanuM anusaMdhAna hoya te svAbhAvika che, paNa abhyAsakALa daramiyAna ardhamAgadhI bhASA-sAhityamAM ema.e. thayAM temAM zikharastha vidvAnono lAbha maLyo te noMdhanIya che. A AMtarrASTrIya khyAtiprApta vidvAnomAM paMDita becaradAsajI, paMDita sukhalAlajI, puNyavijayajI, dalasukhabhAI mAlavaNiyA, harivallabha bhAyANI, vagere mukhya hatA. kahevAnI jarUra nathI ke ATaATalA gurujanonA sAnnidhye kokilAbahenanI prazA kevI to parimArjita thaI hoya, pAMgarI hoya, praphullita thaI hoya! emanAM lakhANomAM e joI zakAya che. hamaNAM ja thoDA samaya pahelAM teo svargavAsI banyAM. A prakAzana jovA teo na rahyAM tenuM amane bhArobhAra duHkha che. --saMpAdaka amArI pAse bhAlaNakRta be naLAkhyAna' nAmanuM pustaka che. zrImaMta gAyakavADa sarakAranA AzrayathI rAmalAla cUnIlAla modIe saMzodhana karI te pustakanAM upodghAta ane TIkA sAthe tenI pahelI AvRtti 1924 (vi.saM. 1980)mAM pragaTa karI hatI. rAmalAla, mULa pATaNanA hatA ane temanuM A pustaka amadAvAdamAM salApasaroDa para AvelA devIlAla chaganalAla parIkhanA dhI DAyamaMDa jyubili' prinTiMga presamAM chapAyuM hatuM. dhanya dharA: naLAkhyAnanI mULa kathA 'mahAbhArata'mAM kahevAI che. mahAbhAratamAM AvI aneka ADakathAo che. mULa saMskRtamAM 'natopAdhyAna' 'mahAbhArata'nA vanaparvamAM che. e mahAkAvyanA vanaparvamAM naLAkhyAna jevI ghaNI ADakathAo kahevAmAM AvI che. naLAkhyAnane kendramAM rAkhIne bhAratanI aneka bhASAomAM aneka Jain Education Intemational nATako, kAvyo, campU kAvyo lakhAyAM che. mULa saMskRtamAM ja keTalAMka joIe to naiSadhIya carita, natoya, sahavayAnanta, natAyuvaya, natapampU jevI ghaNI kRtio racAI che. vaLI, jaina kivaoe paNa naLAkhyAnane dhyAnamAM rAkhIne A saMdarbhamAM keTalIka kRtio racI che. temAM noMdhapAtra mANikyacaMdranI so sarganI natAna kAvyamaya racanA; rAmacandranuM nATaka navitAsa jevI kRtio sAthe anya kRtiomAM samayantIvampU, namayantIpravantha ane nanathAne paNa mUkI zakAya. gujarAtI sAhityanA vidvAna ke. kA. zAstrIe gujarAta sAhitya pariSade prakAzita karelI 'gujarAtI sAhityano itihAsa' graMthazreNInA graMtha 2nA khaMDa 1mAM bhAlaNa vize vistArathI lakhyuM che tethI amAre emAM javuM nathI ane tevuM karavuM prastuta paNa nathI. Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 amAre rAmalAla modIe pragaTa karela be naLAkhyAna' vizenA bhAlaNanA pradAnanA vivAdamAM paNa paDavuM nathI. amAre to eTaluM ja kahevuM che ke ApaNI gujarAtI bhASA vize koIe nirdeza karyo hoya to te bhAlaNe karyo che. tenA prathama naLAkhyAnanI zarUAtamAM ja bhAlaNa kahe che gurupadapaMkajane praNamuM, brahmasutAne dhyAUM, gurjarabhASAe nabarAnA guNa manohara gAUM, naiSadha, caMpU, mahAbhAratamAM kavi kIrti ati lIdhI; kAlAMne prIchavavA bhAlaNe bhASA e kIdhI....... gujarAtI bhASAmAM pahelI kRti kaI e vivAda sAthe A graMthane koI nisbata nathI ane tenI carcAmAM paDavAnuM amAre mATe prastuta paNa nathI. amAre to eTaluM ja noMdhavuM che ke, anya koI pramANa maLe nahIM tyAM sudhI ApaNI bhASAne 'gurjarabhASA' kahenAra pahelo kavi-AkhyAnakAra bhAlaNa hato. te sAthe amAre e paNa bhArapUrvaka kahevuM che ke pravartamAna samayamAM bolAtI ane lakhAtI bhASA sadAkALa e ja svarUpanI hotI paNa nathI. prajAo aneka hetuo sara sthaLAMtaro karatI rahe che. navA sthaLe, mULa sthaLamAM bolAtI ane lakhAtI bhASA laI jAya che to tyAMnA vasavATa daramiyAna navA pradezanI bhASAnA ghaNA badhA prayogo temAM umerAtA jAya che. jUnA ane navAnA samanvayamAM kaMIka trIjo avatAra thAya che. e paNa kALakrame badalAto jAya che. jIvanazailI, rItarivAjo, anubhavo, vyavasAyo, arthavyavasthA, bhinna arthavyavahAro bhASA para prabhAva pADe ja che. rAjazAsano, vahIvaTa, nANAMvaTa, sthAnika dharmAnubhUti, prAdezika anubhUtio, videzI vyApArI AdAna-pradAno jevI kaMI keTalIya bAbatoe ApaNI gujarAtI bhASAne samRddha karI che. jo, mULa saMskRta-prAkRtamAMthI gujarAtI bhASAnAM mULiyAM UkhaDI gayAM nathI ane koIne koI zabdasvarUpe alapajhalapa lakhANanI bhASAmAM vyavahAramAM rahyAM che to narasiMha mahetAnA paMdaramAM zatakathI atyAranA gujarAtamAM islAmanA AgamanathI gujarAtI bhASAnuM klevara ja badalAtuM jatuM jovA maLe che. 'gujarAtI sAhiyano itihAsa' (graMtha : 2, khaMDa : 1-I.sa. 1450-1650)mAM umAzaMkara jozIe narasiMhanA samaya vize lakhyA pramANe khuda narasiMha bhagavAna zrIkRSNe svahaste narasiMhanA gaLAmAM hAra paherAvyA vizeno ullekha narasiMha 'hAramALA'mAM varNavatAM kahe che : "saMvata paMnara bArotara sapatamI ane somavAra re, vaizAkha ajuAli-5khe narasi~nI Avyo hAra re. gaNitanI Jain Education Intemational 319 dRSTie jovAmAM Ave to varSa, vAra ane tithi (tArIkha 12 julAI, 1456) baMdha bese che. gujarAtI bhASAmAM narasiMha mahetAne Adya kavi kahyA che te svIkArI laIe to narasiMha mahetA pahelAM cheka agiyAramI sadIthI jaina kavioe karelA pradAnanuM pageruM paNa maLe che. narasiMha mahetAne gujarAtI sAhityamAM prasiddhi maLI teTalI temanI pUrve thaI gayelA jaina kavione maLI nathI. vividha zAsano daramiyAna sAhityakSetre jaina ane jainetara sAhityakAronuM pradAna thatuM rahyuM che tenI ghaNI badhI vigato gujarAtI sAhitya pariSade prasiddha karelI graMthazreNImAM ApavAmAM AvI che tethI tenI vigatomAM amAre javuM nathI. koIpaNa bhASAnuM pUrepUruM citra ApavuM zakya nathI. bhASA aMte vyavahArArthe prayojAtuM pratIkataMtra hovAthI badalAtA saMjogomAM sAMpaDatI anubhUtine AdhAre tenuM klevara badalAtuM ja rahe che. koIpaNa pradezamAM zuddha svarUpe eka ja prajAsamUha jovA maLato nathI tethI vividha prajAsamUhonA ekatra thavAthI sarjAtI bhASA navAM svarUpo pakaDatI jAya che. jo, bhASAmAM bolI-bhedo bhaLatAM, bhASAnI sthiti aneka parvatamALAmAMthI vahetI nadI jevI thAya che. ApaNe temAM jatA nathI. agiyAramI sadIthI AjanI gujarAtI bhASAnuM kaMIka pageruM maLe che tyAre te samaye thaI gayelA jaina kavione bhUlI zakIe nahIM. A lekhano hetu gujarAtI bhASAvikAsane AlekhavAno nathI ja. amAre mATe eTaluM kahevuM paryApta thaze ke ghaNI badhI rIte zAsana ane samAjavyavasthA bhASA para prabhAva pADe che ane chatAM zAsako badalAtAM kyAMka je te bhASAno sAhityika pravAha kyAM puSTa bane che ke saMkAcoya che ane chatAM e pravAha cheka baMdha paDato nathI. agiyAramI sadIthI aDhAramI zataka sudhInA kevaLa jaina kavionI kRtione jovAmAM Ave to tyAranA pracalita sAhityika prakArano pUrepUro prayoga thayelo che. rAsa ane dAMDiyArAsa jevA nRttaprakArothI mAMDIne bAramAsI, chappaya, vivAhalu, phAgu jevAM svarUponAM agaNita udAharaNo jovAM maLe che. to, paurANika, aitihAsika, bodhaka, laukika kathAo, rUpako jevA prakArono bharapUra prayoga-upayoga tyAranA jainakavioe karyo che. sAmAnyataH phAgu sAhityane zRMgAranA arthamAM jovAmAM Ave che, kAraNa ke tene phAgaNa (phAlguna) sAthe sIdhI nisbata che. vasaMtane sthULa arthamAM yauvana sAthe sAMkaLavAmAM ghaNI badhI mAnyatAo ane gerasamajo phAgu sAhitya sAthe joDAelI che. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 dhanya dharA: saMsArI kavio phAgu sAhityanI racanA kare tene sahaja lekhavAmAM kRti ApavAmAM keTalA graMthomAM prakAzana thaze ane tene chApanAra Ave to jaina sAdhu kavioe paNa ThIka ThIka pramANamAM phAgu paNa maLaze ke kema e prazna kadAca mohanalAlane satAvato rahyo sAhityanuM kheDANa karyuM che.-chatAM, atre eTaluM yAda rahe ke jaina haze. chatAM, zakya eTalA pramANamAM kRtinI mULa hastaprata kyAM sAdhu kavioe phAguno sIdho saMbaMdha mAnavazarIra sAthe nahIM (aMgata mAlikI, jJAnabhaMDAra vagere) paDelI che te avazya jaNAvuM paraMtu prakRti-kudarata sAthe karyo che ane tethI temanI kRtio che jethI jijJAsu mULa kRtine mANI zake. hastaprato kyAM paDelI AsvAdya banatI hovA chatAM zRMgArika banatI nathI. che tenI vigato paNa temaNe ApI che. AdhArasAmagrI ane anya amArI pAse zrI mahAvIra jaina vidyAlaya (muMbaI)e jarUrI vigata temaNe sAMketika akSarothI ApI che. pragaTa karelI dasa bhAganI graMtha zreNI "jaina gurjara kavio' che. A paricaya lekhamAM bhASAvijJAna, piMgaLa jevAno bIjI saMzodhita AvRtti navembara 1986mAM pragaTa thaI ane AdhAra laI jaina gurjara kavio'ne tapAsavAno koI Azaya tenA saMpAdaka jayaMta koThArI che. mULa, sva. mohanalAla dalIcaMda nathI ane te saMdarbhamAM amArI pAse koI zakti paNa nathI to, desAI, temanA vakIlAtanA vyavasAya daramyAna cAra dAyakAnI cheka agiyAramI sadIthI aDhAramI sadI sudhInA jaina kavionA mahenata karI "jaina sAhityano saMkSipta itihAsa" ane "jaina pradAna para bhASya lakhavAnuM jJAna amArI pAse kema hoya? mULa gurjara kavio' (traNa bhAga) pragaTa karelA. jaina gurjara muMbaI rAjyathI gujarAta rAjya svataMtra rAjyano darajjo pAmyuM kavionI prathama AvRttinuM prakAzana zrI jaina zvetAmbara che tyAre gujarAtanAM vidyAdhAmo (kolejo, yunivarsiTIo) temanA konpharansa (muMbaI)e kareluM tyAre tenA pramukha dIpacaMda gArDa gujarAtI bhASAnA abhyAsakramamAM A vizALa sAgaramAMthI pasaMda hatA. bIjI AvRttinuM prakAzana temanI paravAnagIthI zrI mahAvIra karI vidyApipAsuonI jJAnanI ane bolAtI jatI gujarAtI jaina vidyAlaya (muMbaI)e karyuM. bIjI AvRttinuM saMzodhita bhASAno AsvAda ApavAnuM kAma to karI zake ja. amArA saMpAdananuM kAma jayaMta koThArIne ApavAmAM AvyuM hatuM. maryAdita jJAnamAM ame eTaluM to jANIe chIe ke gujarAtI mohanalAla dalIcaMda jaina yuga'nA taMtrI paNa hatA. temanuM 'jenA bhASAnA abhyAsakramo ane pAThyapustakomAM A kartAo ane gurjara kavio'nuM prathama prakAzana jUna 26, 1926mAM thayuM hatuM. temanI kRtio suddhAMno ullekha thayelo jovA maLato nathI. e prathama prakAzana thayuM te pahelAM temaNe ekale hAthe keTalI badhI tyAre, A lekha thakI seMkaDo kartAonI aDhaLaka kRtionA mahenata karI hatI te to te AvRttimAM temaNe karelA nivedana keTalAka aMzo ame ApI zakIzuM to paNa mahAsAgaramAMthI parathI ja jANavA maLe che. je kAma eka yunivarsiTI na karI zake ekAda TIpAno vAcakone AsvAda karAvyAno saMtoSa laI zakIzuM. teTaluM badhuM kAma mohanalAle karyuM che. tevuM ja, saurASTranA A kahIzuM tyAre je te zatakanI zAsanavyavasthA, samAjavyavasthA, lokasAhityane ekaThuM karavAnuM kAma jhaveracaMda meghANIe karyuM che. samAjanA prajAsamUho temanA AcAra-vicAra ane vyavahAro, je mohanalAla dalIcaMde karelA prakAzanamAM kula 4,061 te samaye pravartatA sAMskRtika pravAho jevI bAbato romAMcaka hovA pRSThomAM 987 jaina kavio, 141 jaina gadyakAro ane 90 chatAM ame temAM jaI zakatA nathI e amArA khedane chupAvatA jeTalA jainetara kavione AvarI lIdhA che. kRtionI saMkhyA ja paNa nathI. aMte, jevo samAja tevuM tenuM sAhitya e amArI 2,500 jeTalI thAya che. samagra prakAzanamAM kartA, kRti, sthala- mAnyatA che. samAjane thatI anubhUtithI bhinna kevaLa kAla, zAsanakartAo, jaina kartAnA gaccha, lahiyAonAM nAma suddhAM manovihAra-svairavihAra karatuM sAhitya hoI zake kharuM? e ApyAM che. jaina karyA hoya to temano paricaya, jo saMsAratyAgI sAhitya samAja, mAnavamana ane samAjavyavahArone vyakta karatuM hoya to temanA gurunAM nAma ane temano paricaya, racanAsamaya hoya to tevA sAhitya thakI je te samaye racAyelA sAhityano (vikramasaMvata, mahino, tithi, vAra ityAdi), kRtino samagra abhyAsa e samAjane samajavAmAM madadarUpa thAya. muMbaI sthita racanA samaya, kRtinI racanAnuM sthaLa, kRtino Adi ane zrI mahAvIra jaina vidyAlaye jayaMta koThArI pAse mohanalAla aMtabhAga, saMbhavita lakhyA varSa jevI jhINI vigatomAM dalIcaMda desAInA mULa sAhityanuM saMzodhana-saMpAdana pragaTa karIne mohanalAla gayA che. vaLI, bhASAnI dRSTie kaDavuM, chaMda, DhALa, samagra samAja para moTo upakAra karyo che. rAsa, prabaMdha jevAnI vigato paNa ApI che. mohanalAle kRtinA Adi ane aMta ja ApyA che ane te svAbhAvika che. samagra samagra zreNInA dasa graMtho che. sAtamA bhAgamAM kartAonI Jain Education Intemational Jain Education Intemational Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 321 varNAnukramaNI, kationI varNAnukramaNI (jaina ane jainetara), vibhAga 3 ghaNo agatyano che. temAM kula 9 prakaraNo che. kRtionI varNAnukramaNI (jaina kRtiomAM aitihAsika padya ane - prakaraNa 1mAM hemacandrAcAryanA vyAkaraNa sameta pANinInA gadya, kathanAtmaka gadya ane padya, jJAnAtmaka gadya ane padya, vyAkaraNanI vAta vaNI levAmAM AvI che. prakaraNa-2mAM padyanI kRti, prakAranAmasUci, hiMdI-rAjasthAnI kRti ane jainetara "dezInAmamAlA" ane "kumArapAlacarita' jevI sAhityika kRtio kRtiomAM aitihAsika gadya ane padya, kathanAtmaka gadya ane vizenuM lakhANa che. prakaraNa 3mAM hemacandrAcAryanuM jIvanacaritra padya, jJAnAtmaka gadya ane padya, anya kRtio, prakAranAmasUci ane temanA sAhityika pradAna vizeSa carcA karavAmAM AvI che hiMdI-rAjasthAnI kRti), kRtionI saMvatavAra anukramaNikA, te sAthe "siddhahema' vyAkaraNa vize paNa carcA karavAmAM AvI che. nAmonI varNAnukramaNI (vaMzanAmo, vaMzagotrAdi nAmo, prakaraNa 4 paNa hemacandrAcArya vize che ane temAM saMskRta, prAkRta sthaLanAmo), pariziSTa (saMskRta-prAkRta kRtionI varNAnukramaNI ane dezI (bhASAo), "dezInAmamAlA" viSayaka yojanA, ane lahiyAonAM nAmonI varNAnukramaNI) tathA sAMketika hemacandrAcAryanuM apabhraMza ane apabhraMzabhedo ane chelle akSaronI samaja (AdhArasAmagrI ane teno sAMketika akSaro, | hemacandrAcArya pachInI bhASAkIya sthiti varNavavAmAM AvI che. gacchanAmonA sAMketika akSaro, anya akSaro) jevI vipula prakaraNa 5 "kumArapAlacarita'mAM ApavAmAM AvelA apabhraMza mAhitI maLe che. AThamA pustakamAM dezIonI anukramaNikA padyo vize noMdha jovA maLe che. prakaraNa 6thI 8mAM hemacandrAcArye ane jaina kathAnAmakoza ApelAM che. racelA vyAkaraNamAM ApavAmAM AvelAM apabhraMza udAharaNo vize dasamA bhAgamAM sAta vibhAgo che. vibhAga ekamAM traNa mAhitI maLe che. prakaraNo che. prakaraNa 1mAM saMskRta ane prAkRta bhASAo vibhAga 4 somaprabhAcArya racita kumArapALapratibodha' (svAbhAvika bhASA pravAho, jaina sUtronI bhASA, prAkRta vize che ane A vibhAgamAM kula pAMca prakaraNo che. prakaraNa 1mAM bhASAo, prAkRta kavitAnuM UMcuM Asana, bhUtabhASAo evI somaprabhasUri vize lakhANa che. prakaraNa 2mAM kumArapAlazaurasenI ane paizAcI, apabhraMza ane jUnI hiMdI-gujarAtI) pratibodha'mAM ApavAmAM AvelA itihAsa ane jainakanyAono che. prakaraNa ramAM prAkRta pratye jainonI ruci ane apabhraMzanI ullekha jovA maLe che. prakaraNa 3mAM "kumArapAlapratibodha'nI vizeSatAonA mukhya viSayamAM apabhraMzanI vizeSatAo varNavI racanA vize jaNAvavAmAM AvyuM che. prakaraNa 4mAM somaprabhAcArye che. prakaraNa 3mAM apabhraMza ane tenI jIvaMtatA apabhraMza vizenI ApelAM apabhraMza udAhaNomAMnAM keTalAMka udAharaNo ApavAmAM vigato ane apabhraMzanI vizeSatAonI vigato che. AvyAM che. e vibhAganA chellA prakaraNa pamAM somaprabha ane vibhAga 2 (apabhraMza sAhitya)mAM kula pAMca prakaraNo che. siddhapAle racelI padyakRtionI vAta AlekhavAmAM AvI che. prakaraNa 1mAM dazamI sadI sudhInuM apabhraMza sAhitya pUratI vibhAga 5 merUtuMgasUrinI racanA "prabaMdhaciMtAmaNi' vize vigato sAthe ApyuM che ane temAM vIsamI sadI sudhImAM maLeluM che ane A vibhAgamAM pAMca prakaraNo che. prakaraNa 1mAM apabhraMza sAhitya, AThamIthI dazamI sadI sudhInuM sAhitya ane 'prabaMdhaciMtAmaNi' vizenI vigato che. prakaraNa 2mAM chelle dazamI sadInA sAhityanI vigato e prakaraNamAM maLe che. "prabaMdhaciMtAmaNi'nA racanAkALa samayanA jaina saMskRta vize prakaraNa 2mAM agiyAramI sadInuM apabhraMza sAhitya kevuM hatuM tenA vigato che. prakaraNa 3 ane 4 "prabaMdhaciMtAmaNi' kRtinAM keTalAMka namUnA ApavAmAM AvyA che. prakaraNa 3mAM, bAramI sadInA udAharaNo AvarI le che. chellA prakaraNa 5-mAM prAcIna apabhraMza sAhityano AsvAda karAvavAmAM Avyo che. prakaraNa gujarAtI subhASitonAM keTalAMka udAharaNo ApyAM che. 4mAM teramI, caudamI ane paMdaramI sadInI apabhraMza sAhitya vibhAga 6 apabhraMza vizenI keTalIka hakIkatone AvarI sameta anirNAta samayanI nAnI kRtiomAMnI keTalIka kRtio le che ane temAM kula pAMca prakaraNomAMnAM pahelAM traNamAM apabhraMza jaNAvavAmAM AvI che. prakaraNa 6mAM soLamI sadInuM apabhraMza vize prAcInakALamAM karavAmAM AvelA keTalAka ullekho vize sAhitya e zIrSaka heThaLa e sadInA gurjara sAhityamAM jainonA nirdeza jovA maLe che. prakaraNa 4 agatyanuM che ane temAM phALA ane vIsamI sadI sudhI apragaTa sAhitya vize mAhitI apabhraMzanA samaya vize kahevAmAM AvyuM che. chelluM pa-muM prakaraNa ApavAmAM AvI che. apabhraMza ane AbhIranA dezAnudeza vihAra vizenuM che. Jain Education Intemational Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 dhanya dharAH chellA ane vibhAga 7mAM jUnI gujarAtI vizenI keTalIka pADyA hatA. e pahelAM rAjA siddharAjanI vinaMtIthI arthaspaSTatA ApavAmAM AvI che. temAM be prakaraNo che. ApaNA "siddhahemacandra-zabdAnuzAsana' ('siddhahema') vyAkaraNanI racanA prastuta lekhanA saMdarbhamAM te agatyanAM che. prakaraNa 1mAM gurjaro karI. te sivAya temaNe aneka koza, chaMdAnuzAsana, kAvyAnuzAsana, ane gurjara deza vize ThIka ThIka mAhitI ApavAmAM AvI che. yogazAstra, dvayAzrayakAvya, dezInAmamAlA, triSaSTizalAkApuruSaprakaraNa 2mAM ApaNI dezI bhASAonA uddabhava vize kahevAmAM carita, pariziSTaparva, dhAtupArAyaNa jevA aneka graMthonI racanA AvyuM che. temAM, karavAmAM AvelA vidhAna anusAra pUrvanI karI hatI. ApaNe temanAM lakhANonI vigatamAM UtaravuM nathI. e bhASAo maTIne ApaNI dezI bhASAo navI banI nathI?, kAma bhASAzAstrIonuM che. temaNe racelA vyAkaraNanAM keTalAMka chellA prakaraNa 3mAM eka sAhityabhASA tarIke gujarAtIne udAharaNo joI gujarAtI bhASA, vizeSa karIne jaina mUlavavAmAM AvI che eTaluM avazya kahIzuM. mohanalAla sAhityakAroe temAM je yogadAna ApyuM. teno pravAsa karatAM dalIcaMdabhAI desAInI varSonI sAdhanAne aMte thayelAM prakAzanane karatAM ApaNe AgaLa pravAsa karIe. hemacandrAcAryathI ApaNo jayaMta koThArIe vyavasthita rIte saMpAdita karyuM ane zrI mahAvIra vicArapravAsa zarU karIe. jaina vidyAlaye (muMbaI) pragaTa karyuM e mATe kevaLa gujarAta traNI dhavala visUraI sAmiaho garuA bharu piSmavi, nathI-samasta bhArata RNI che. bhASA kyAM udbhava pAme che e hatuM kiM na juau duhuM disihi, khaMDaI doNi karevi. kyAreya nakkI thaI zake nahIM ane chatAM temAM kALakrame badalAtA samAja ane saMjogo thakI kevAM parivartano Ave che ane bhASA ahIM "dhavalanA be artha thAya : eka zveta ane be vRSabha puSTa thatI jAya che e to zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI A (dhoLiyo), baLada viSAda kare che ke "huM be khaMDa karIne baMne graMtha zreNI ja udAharaNarUpa che. dizAe-bAjue jutANo kema nahIM". jainasamudAyamAM "kaSAya' zabda pracalita che ane kadAca ApaNe, jUnI hindI-jUnI gujarAtInA mULamAM javuM jainetaromAM e bahu pracalita nathI. teno artha moha, mAyA, lobha, nathI. to, e saMdarbhamAM apabhraMza, pAkRta, pAli, saMskRta jevI mAna, krodha, vagere thAya che. eTale pracalita jena mAnyatA bhASAne paNa tapAsavI nathI ane A graMtha ane vizeSa karIne anusAra je "kaSAya'no tyAga kare che, te kevaLapada pAme che, mokSa A lekha mATe e prastuta paNa nathI. sAtamAM zatakathI bAramAM pAme che. kazuM paNa bAkI na rahe eTale ja azeSa. kadAca, jaina zataka sudhInA Adi gujarAtI bhASAnAM parivartano romAMcaka hovAM dhArmika kriyAmAM aMtarAyakarmanI pUjAne artha kaSAya-mukti thato chatAM e paNa jovAM nathI. eTaluM avazya kahIzuM : bAramA haze. je kaSAyabalane jIte che te mokSa pada pAme che. tyAre, zatakathI aDhAramA zataka sudhI ApaNI bhASA kevI badalAtI rahI hemacandrAcAryanA A udAharaNa ("jaina gurjara kavio, bhAgatenAM keTalAMka udAharaNo ApIzuM. ame mohanalAla dalIcaMdabhAI 10, prA. 118-119) laIe : ane jayaMtabhAInA to RNI chIe ja te sAthe zrI mahAvIra jaina vidyAlaya paratvenuM RNa vyakta karavA jeTalI amArI pti asesu kasAya-balu, deppiNu abhau jayasu, abhivyaktinI bhASAmAM zakti nathI. e saMsthAno AbhAra levI mahatvaya sivu lahahi, jhAeviNuM tarasyuM. mAnIne teNe pragaTa karelI graMtha zreNImAMthI keTalAMka udAharaNo ' arthAtu, je asesu (azeSa-kaSAyavihina avasthA) laIzuM. eTaluM yAda rahe, gujarAtI bhASA "suM sAM paisA cAra' nathI athavA kaSAyabalane jIte che te jagatane abhaya Ape che ane ja. pANinie vyAkaraNa ApyuM to ApaNA hemacaMdrAcAryanA - tattasu (tattva)nuM dhyAna dharIne mokSa pAme che. ahIM sivuM eTale eTalA ja yogadAnano svIkAra karavo rahyo. ziva arthAtu kalyANa ke mokSa artha karavo. hemacandrAcAryanI kationo ja koza thaI zake tema che. zruta ane lekhita sAhityane | hemacandrAcAryano janma vi.saM. 1145mAM ane avasAna nisbata che tyAM sudhI pahelAM padya AvyuM ane pachI gadya. mATe vi.saM. 1229mAM thayuM. temanAthI prerita kumArapALe jainadharma hemacandrAcArya pahelAMnA saghaLAM sAhityamAM zuddha gadyakRti maLatI svIkAryo ane kumArapALanA AgrahathI hemacandrAcArye chatrIsa nathI. jainomAM zruta prakAra sAthe lekhita sAhityanI prathA cAlu hajAra zloko dharAvatI racanA "triSaSTi-zalAkApuruSa-caritra' rahI. mATe, kamase kama, gujarAtI bhASAmAM to prAcIna sAhityanAM karI. hemacandrAcAryane kumArapALe sAtaso jeTalA lahiyA pUrA jainakRtionAM ja udAharaNo maLI Ave che. Jain Education Intemational Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 vikrama saMvata 1241mAM somaprabhasUrie 'kumArapALa pratibodha'nI racanA karI hatI. vi.saM. 1230mAM kumArapALanuM mRtyu thayuM hatuM. somaprabhasUrie karelI racanAnuM eka udAharaNa joIe viSNu dhammaha [na rakSaI] maraNu viSNu dhammaha antu na atyi saraNu (e ja, pA. 145) artha saraMLa che. 'viSNu' eTale vinA ane dhammaha' eTale dharma. mRtyune dharma sivAya koI rokI zakatuM nathI ane dharma sivAya anya koI zaraNuM nathI. teramI sadInA A udAharaNane Aje paNa sArI rIte samajI zakAya che. ekalake dharmAiNa lahaI mukSu' (e ja, pA. 145). arthAt kevaLa dharmathI ja mokSa maLe che. vikrama saMvata 1200nA zataka daramiyAna, e samayathI je kaMI jUnI-hindI ane jUnI gujarAtI athavA gurjara-mAravADI bhASA haze temAM subhASito paNa lakhAtAM hatAM. joke, padyanI peThe subhASito sarvakAlIna racanAo che. jemake, 'aMbaDasthAnaka', 'sUktAvalI', 'siddhacakramahimasUkta' vagere (eja, pA. 177- 180). jIvananA sArarUpa subhASito sajIvanavyavahArano bodha ApatA hoya che te sAthe pravartamAna sAmAjika sthiti vize paNa TUMkamAM varNana ane sAra ApatA rahe che. vikrama saMvatanI bAramI sadImAM munisuri thaI gayA. temaNe temanA lakhANa gurustutimAM aMta bhAgamAM lakhatAM bodha ApatAM kahyuM che dUsama raNihiM sUra jimna tuha uTTiu muNinAha, siri muNicaMda muNiMdapara mahu pheDaI kuggAha. (e ja, bhAga 1, pA-2) artha saraLa che. dUsama eTale dUHkhama, rayaNihi eTale rAtri, muNunAha eTale muNinAtha, muNiMda eTale munIndra ane phuggAha eTale kugrAha. je grAhya nathI te. mukhethI bolAtI bhASA kAna sudhI pahoMce ane kAne sAMbhaLelI bhASA anya kAna sudhI pahoMce tyAM sudhImAM ghaNAM parivartano thaI jAya che. vaLI, sthAnika vAkavyavahAranAM lakSaNo paNa bolAtI ane lakhAtI bhASAmAM praveze che. vikramanI teramI sadImAM vajasemasUrinA paTTaziSya zAlibhadrasUri thaI gayA. temaNe 'bharatezvara bAhubali rAsa', buddhi rAsa' (athavA 'hitazikSA prabuddha rAsa') jevI kRtionI racanA karI hatI. bIjI kRtinA aMtabhAgamAM teA lakhe che. 323 sAlibhadra guru sAMbhalaI, e vi guru upadesa tu, paDhaI guNaI je sAMbhalIya, e vi guru upadesa tu (e ja, bhAga 1, prA. 5) arthAt, zAlibhadranA gurunA upadezanuM tuM pAlana karIza, temAM ApelA je guNanuM tuM paThana karIza tenAthI tArA sarva kaleSo dUra thaze. samaya vaheto jAya che, saMjogo badalAtA jAya che, mAnavavyavahAro paNa badalAtA jAya che, to bhASA kema badalAya nahIM? zAMtisUrinA zrAvaka-ziSya Asagu thaI gayA. temaNe 'jIvadayA rAsu' vikrama saMvata 1257nA Aso suda sAtame pUro karyo. e graMthanuM lakhANa pUruM karatAM teo lakhe che, saMvatu bArahasaya sattAvannaI, vikrama kAli gayai paMDipunaI, AsoyarUM siya sattamihiM hatthohatyi jiNa nippAya u....... (e ja, pA. 9) teramI sadInA A lakhANane ukelavAmAM koI muzkelI jaNAtI nathI. lagabhaga ogaNIsamI sadI sudhI gujarAtI lakhANa devanAgarI lipithI lakhAtuM. ahIM, mULa lakhANane mAthuM bAMdhyA vinA ApyuM che. AjanA rAjasthAnanA arbudagiri (Abu) vistAramAM vastupAla-tejapAla bhAIoe jinaderAsaro baMdhAvyAM che. vastupAla mahAmAtya hatA. temaNe giranAra parvata para paNa aneka jinapratimAonI pratiSThA karI hatI. tyAre, padyanA aneka prakAromAMno eka prakAra mahAkAvya paNa pracalita hato. sAmAnyapaNe, 'mahAbhArata' ane 'rAmAyaNa'ne ja e koTimAM mUkavAmAM Ave che. jo khaMDakAvya koIka eka ghaTanAnA saMdarbhamAM racAtuM hoya to mahAkAvyamAM aneka ADakathAo AvI jaI te eka mahAnadInuM svarUpa dhAraNa kare che. hirabhadrasUrinA ziSya vijayasenasUrie karelI ghaNI badhI kAvyabaddha racanAomAM cA kaDavAMmAM racAyelo 'raivaMtiMgira rAso' jANIto che. e rAsonA AraMbhamAM temaNe je kaDIo lakhI che teno artha karavo agharo nathI. (e ja, pA. 9) paramesara tisthesaraha pathapaMkca paNamevi, Nisu rAsu revaMtigira aMbikAdevI sumarevi jUnI gujarAtImAM prakaraNane saMdhi kahevAmAM AvatuM hatuM. e samaye prAsAnubaddha chaMdamAM ane ghaNAM badhAM gIto ke Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 dhanya dharAH stavano hindustAnI rAgamAM lakhAtAM ane gavAtAM. vIsamI rayaNasiMhasUri' paNamavi pAya, sadInA madhyabhAga sudhI chaMdono mahimA rahyo ane tyArabAda bAraI mAsa bhaNiyA maI... samayanA vaheNa sAthe chaMdane sthAne achaMdAsa padyaracanAo zarU thaI che. jUnI kavitAomAM ane jainasAhityane nisbata che (e ja, pA. 13) tyAM sudhI, sAhityakAra saMsArI hoya ke saMsAratyAgI, potAnuM , bAramAsA prakAranI sAhityaracanA pracalita hatI. nAma, potAnA gurunuM nAma, potAnA paMthano gaccha, racanAkALa, madhyakAlIna gujarAta (ane bhAratanA tyAranA anya pradezomAM racanAsthaLa ane zakya hoya tyAM sudhI zAsana suddhAMno nirdeza paNa) A prakAra sArA evA pramANamAM kheDAyo hato. viraha karatA. enI sarakhAmaNIe Adhunika padyasAhitya keTaluM badhuM kAvyo ane gIto racAtAM. zakya che, koIka virahapreratI ghaTanAne daridrI lAge che. kendramAM rAkhI AvAM khaMDakAvyo racAtAM haze. ame agAu bhAlaNanAM be naLAkhyAna'mAM "gurjara bhASA' padyasAhityano eka prakAra phAgu (phAga athavA phAlyuna) (e samaye "gurjara bhAkhA')no nirdeza karyo che. vikrama saMvata che. vasaMtanA Agamanane vadhAvatA RtunA vilAsa vize racanA 1289mAM pAhaNe "nemirAsa" athavA "AburAsanI racanA thAya che to tatsaMdarbhamAM praNayakAvyo paNa racAya che. saMsArI pUrI karI. temAMnuM eka udAharaNa joIe (e ja, pA. 9) : sAhityakAra-kAvya racanArane nisbata che tyAM sudhI pati-patnI ke premI-premikAnAM viraha ke praNaya vize temanI racanAo thatI nami vici rANaka thuNi nami, bIjA maMdira nivesu, hoya tyAre mAnavasaMbaMdhamAM premanI abhivyakti AvA phAgu ta puhavihi mAMhi jo salahijae, Uttima gUrU desu; sAhityamAM thatI hoya che. chatAM, saMsAratyAgIo AvuM sAhityanuM ta solaMkiya kula saMbhamiuM, sUrau jagi jasabA, sarjana kare che tyAre mAnavapraNayanI vAta hotI nathI. tevI ta gUjarAta dhura samudharaNa, rANau luNapasAu racanAmAM kudaratanA sauMdaryanI vAta vaNI levAmAM AvatI hoya che. pAmhaNe, temanA racanApradezane gUjarU ane gUjarAta tapa, zIla, saMyama ane tyAgavALuM jIvana jIvanAra mATe marya kahyA che te sAthe solaMkIya zAsana paNa nirdezya che. mAnavanA praNayane sthAna nathI. vikrama saMvata caudamA zatakamAM mAnavasvabhAvane nisbata che tyAM sudhI tene thatI racavAmAM AvelA neminAtha phAgunuM ja ekAduM udAharaNa laIe. anubhUti vividha sAhityaprakArathI vyakta thatI rahe che. koIka A kAvyanI racanA rAgu mArUvaNimAM karavAmAM AvI che. uddezathI vratonuM pAlana thatuM hoya che, to mAnavasaMbaMdhomAM miliyagiri raLiyAmaNau, dakSiNa vAIla vAu, viyoga ke viraha jevI bAbato para thokabaMdha lakhAyuM che. kAmiNi mana sohAmaNauM, pahulau tuM taNI rAu.. vikramasaMvata caudamI sadImAM ratnasiMhasUrinA ziSya vinayacaMdra thaI gayA. temanA guru ratnasiMhasUrie "paryuSaNa-kalpasUtra'nI (e ja, pA. 16) racanA saMvata 1325mAM karI hatI to temanA ziSya vinayacaMdra . praNaya kevaLa manuSyo (nara-nArI) vacce ja hoya evuM saMvata 1338mAM bAravrata rAsa' racyo hato ane pracalita rIte mAnI levAmAM Ave che. tyAre, tevA prakAranA ratanasiMhasUrie pativirahanA bhAvane laIne "naiminAtha praNayanA varNanane vistAravAmAM dehavilAsanI lapasaNI bhUmimAM catuSyadikA'nI racanA karI hatI. cAlIsa TUMkanA A kAvyamAM racanAkAra nahIM jAya e kema kahI zakAya? zRMgArabhAva rAjematI bAremAsa virahanI manosthiti pAme che. svAbhAvika mAnavabhAva che te nakArIe nahIM. chatAM, e ja bhAva gIta goviMda' jevAM suMdara ane chatAM dehavilAsabhAva tarapha kRtine paMca sakhI saI jasu parivAri, laI jAya che to, nara-nArInA saMbaMdhono aMtima cheDo kAmasUtra priya UmAhI gaI ziri "giranAri', prakAranI racanAomAM paNa Ave che. jaina sAhityamAM praNayabhAva sakhI sahita "rAjala" guNarAsi, che chatAM teno Avo atireka amane jovAmAM Avyo nathI. leI dikha paramesara pAsi, - prAcIna kAvyaracanAmAM duhAmAtRkA paNa jovA maLe che. niphphAla kevalanANu lahevi, duhA e kAvyano prakAra che. ane, mAtRkA eTale bArAkhaDI. temAM, siddhi sAmiNi rAjaladevi', Jain Education Intemational Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 325 bArAkhaDImAM AvatA varNomAMthI pasaMda karIne pratyeka varNa para sennaji eTale caitra mahino hoI zake ane e mahinAnI upadezAtmaka racanA karavAmAM Ave che. varNa ane upadezane pAMcame kavie "pAMca pAMDava rAsanI pUrI karI hovAnuM jaNAve joDavAnA kAvyAtmaka prayogo have adazya thayA che. have khaMDa che. eTaluM amAre kahevuM paDaze, jekavio, sAhityakAro kAvyo ke soneTa paNa kyAM pracalita rahyAM che? chaMdabaddha | (saMsArI ke saMsAratyAgI) jainetara kathAvArtA vize racanA karavAno kAvyaracanAnA divaso pUrA thayA hoya tevuM lAge che tyAre jANe chocha rAkhatA na hatA. e ja arasAmAM sAlisUrI thaI gayA ajANe mana prAcIna-madhyakAlIna sAhityaracanAo tarapha cAlyuM hatA. teo zAlibhadrasUri paNa hoI zake, kAraNa ke temaNe jAya che. vikrama saMvata 1358 pahelAM racAyelA duhAmAtRkAnuM 'virATa parva' athavA "mahAbhArata virATa parva copAInI paNa eka udAharaNa paryApta thaze ( e ja, pA. 16) : racanA karI che. e copAInA AraMbhamAM lakhyuM che kAzmIrabhale bhaleviNa jagataguru paNamau jagahapahANa, mukha-maMDaNa mADI, tU samI jagi na koI bharADI'. eno artha jAsu pasAMI mUDha jiya pAvaI nimmalu jANu... e thAya che ke jyAM teo hAlanA kAzmIranA hoya. chatAM, temanA jagatanA pratyeka dharmamAM karma vize vicAraNA thaI ja che. lakhANanI bhASA uttara bhAratanI nathI. tethI, temaNe temanI kRti karma ane mokSa pratyeka dharme A vize dArzanika vicAra rAkhyo vihAra karatAM karatAM racavAnI zarU karI hoya ane hAlanA che. jevuM karma tevI mukti jevA khyAlathI koI dharma mukta nathI. kAzmIramAM te pUrI karI hoya. evuM paNa banatuM ke kavitAne aMte jainamata pramANe karmanA prakAra pramANe kaSAya thAya ane kaSAya racanAkAra racanA pUrNa thayAnI vigata saMskRtamAM lakhatA. jemake, mukti eTale ja mokSa athavA kevaLa pada pAmavuM. kaSAya eTale, e ja sadInA rAjendrasUrinA ziSya taruNaprabhasUrie "jaDAvazyaka virakti athavA anAsaktithI vizuddhano khyAla-tethI, je bAlAvabodha' athavA "zrAddhaSaDAvazyakasUtra bAlAvabodha' nAmanI indriyone jIte te ja jitendra, te ja mokSano adhikArI bane. kRtinA aMte lakhyuM che : "......gADhAlyarthanayA paDAvazyaka vRtti vikramanI caudamI sadImAM koI arUpA jaina kavie karma- sugamya bAlAvabodhakAriNI, sakalasattvopakAriNI likhitA.' e vipAkathI mukti para "karmagati copAI lakhI hatI : (e ja, samaye racAyelI ane Aje pracalita kRtiomAM "bhaktAmara pA. 26) stotra'ne lekhI zakAya. tenI racanA vi.saM. 1530nI hatI. evuM vIra jiNesara pAya namavi, samarauM aMbika sAsaNa devi, ja vi.saM. 1498nA "zrIpAla rAsa' vize paNa kahI zakAya. sarasati mugu mati daI sAradA, kavIyaNa nAma japaI tugu sadA.1 vikramanI soLamI sadInI eka racanAnuM udAharaNa laIe. svAmiNi varNisa karmapubaMdha, jehanA moTA ghaNA saMbaMdha, hemaratnasUrinA ziSya ane AgamagacchanA sAdhu sAdhumerue saM. jIvayoni cIrAsI lAkha, sahu vigUcaI karma-vipAka... 2. 1501mAM "puNyasAra rAsa' (athavA puNyasAra copAI)nI karmanA baMdhanamAMthI mukti meLavavA coryAsI lAkha jeTalA 2canA dhuri duhAmAM karatAM lakhyuM hatuM (e ja, pA. 86) : janmanA pherA pharavA paDe. janma-punarjanmano khyAla hindu, jenA ASADhAdi panara ekotaraI, posa vadi igyArisi aMtarAI, ane bauddha dharmamAM jeTalo che tevo semeTika dharmo evA yahUdI, dhaMdhukapara kapArasa satra, somavAri samarthiu e caritra...... khristI ane islAmamAM nathI. jainasAhityamAM, padyaracanAmAM ke ahIM kavie racanAkALa ane racanAsthaLano spaSTa nirdeza copAI, duhA jevAmAM racanA thayelI jovA maLe che to phAganI, karyo che. moTebhAge, jUnI kavitAo ke gItomAM racanA karanAranuM yogavANinI, vivAhalAnI, chavaNI jevI DhAlomAM paNa racavAmAM nAma, racanAsamaya ke kAla ane racanAsthaLa avazya jovA maLe AvatI sAhityakRtio che. tyAre, rAgamAM gAI zakAya tevAM che. jainasAhityamAM A vizeSe karIne jovA maLe che. vaLI, ghaNI gIto paNa lakhAtAM hatAM. badhI kRtionAM racanAkAra kayA gacchanA che, jo saMsAratyAgI | vikrama saMvatanI paMdaramI sadImAM parNimAgacchanA hoya to temanA gurunuM nAma, ane samagra racanAkALa daramiyAnanI zAlibhadrasUri thaI gayA. temaNe pAMca pAMDava rAsa' racyo hato. zAsana-vyavasthA vize paNa lakhyuM hoya che. ghaNAM varSo pahelAM nAdaudi (nAMdoda hoI zake)mAM teno racanAkALa saMvata 1410 bhASAvid harivallabha bhAyANIe amArAmAMnA eka (siddhArtha che. e rAsanA aMte teo lakhe che (e ja, pA. 29) bhaTTa)nuM temanA koIka vidyArthIe A saMdarbhamAM zodhanibaMdha karavA setraji tityi caDeli pAMcaha paMDava siddhi gayA e, mokalI ApavA jaNAvyuM hatuM, paraMtu tevuM thaI zakyuM nahIM e paMDava taNauM carItu jo paDhae guNaI saMbhala... amAro kheda ame chupAvIzuM nahIM. Aje, kevaLa gujarAtamAM ja Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 TheraThera thokabaMdha prAcIna-madhyakAlIna hastaprato paDelI che. amArAmAMnA eka (kokilA bhaTTa)nA mAmA pAse AvI hastapratono aMgata bhaMDAra hato. temanA putroe te bhaMDAra pATaNanA bhaMDArane ApI dIdho che. soLamI sadI (vi. saMvata 1505)mAM 'samyaktva rAsa' ATha bhASAomAM racAyo hato tevI mAhitI jaina gurjara kavio' (bhAga-1)mAM ApavAmAM AvI che chatAM, ame mAnIe chIe ke ApavAmAM AvelI mAhitImAM bhUla che kAraNa ke khuda racanAkAre kRtinA racanA samaya vize lakhatAM kahyuM che (e ja, pA. 93) saMvata panara paMcotaraIe, maja mAsira raciu rAsa su0 talavADA pUri nipanuM e mA0 puNyarasa kalasa saMkAsa su0 11 (pA, 93). eTale ke, talavADA gAme ekRtinI racanA ApelI mAhitI pramANe saM. 1505 nahIM paraMtu saMvata 1575 haze. tyAre, amadAvAdanI racanA thaI gaI hatI ane tenA 'pAtazAha' ahamadazAha hatA. soLamI sadI eTale ka. mA. munazInI dRSTie narasiMha mahetA thayAnI sadI. narasiMha mahetAnAM aneka pado ane bhaktigIto jANItAM che ane temAM vaiSNavajana to tene re kahIe....'thI teo bhAratabharamAM jANItA rahyA che. bhaktiyuganA kavinI, atyAre maLatI, saghaLI kRtionI bhASA Adhunika gujarAtI che. tyAre, amane prazna thAya che, je te sadInA sAhityakAra ke kavinI kRtinI racanA e bhASAmAM ApavAmAM AvatI kema nathI? jo, Ama karavAmAM Ave to, vidyArthIo ane jijJAsuone je te samayanI bhASAnI lAkSaNikatAno paNa paricaya thAya. e ja sadImAM pIpalagacchanA guNaratnasUrinA ziSya ANaMdameru thaI gayA. temaNe vi.saM. 1513nA arasAmAM 'kalpasUtra vyAkhyAna' ane 'kAlakAsUra bhAsa'nI racanA karI hatI. e kRtinI zarUAtamAM temaNe lakhyuM che (e ja, pA-106) eNI pariI ANaMdameru bolaI kahu kinhaI na jANII. Adhunika gujarAtImAM ApaNe ema kahI zakIe 'eNI pera AnaMdameru bolIyA...' vikrama saMvata soLamI sadImAM ghaNuM lakhAyuM. e samaya, sAmAjika ane rAjakIya rIte bhAre halacalano hato. gujarAtamAM islAmanuM zAsana sthapAI cUkyuM hatuM. hiMdu zAsanano cheka nAza thayo na hato chatAM, e zAsanonA zAsakomAM ekatA na hatI ane ghaNIbadhI dRSTie teo zAsana dhanya dharAH supere calAvavAmAM nirbaLa puravAra thatA jatA hatA. tyAre, eka bAju samAja veravikhera hAlata tarapha dhakelAto jato hato ane veravikhera thatAM samAjamAM zraddhA pUratA bhaktakavio thaI gayA hatA. tyAre, e ja samaye, aneka jaina kavioe seMkaDo sAhityakRtio racI hatI. taMtranI niSphaLatA sAme, prajAne saMto sivAya mAnasika sAMtvanA ApanAra koNa hatuM? sattaramI sadI sudhImAM yuropavAsIonuM Agamana thaI cUkyuM hatuM. tyAra sudhImAM, islAmI prabhAva heThaLa gujarAtI bhASA paNa badalAvI zarU thaI cUkI hatI. gujarAtamAM, vizeSe karIne AjanA saurASTramAM seMkaDo rajavADAM hatAM ane bAkInAM gujarAtanAM hindu rajavADAM temano prabhAva gumAvI cUkelAM. lagabhaga A ja samaya AkhyAnono paNa lekhI zakAya. jo, lokaraMjana mATe bhavAInA vezo ke pharatI nATakamaMDaLIo kAma karatI hatI to prajAjIvanane TakAvanArAomAM mANabhaTTonA pradAnane ochuM na AMkIe. AkhyAnayuganA premAnaMda jevA samartha AkhyAnakAra AvI gayA to lokajIbhe ane kaMThe caDe tevAM pado ApanAra dayArAma jevA paNa thaI gayA. premAnaMda ane dayArAma to marAThI bhASA paNa jANatA hatA. sattaramI sadI ane tyArabAda AvelI sAmAjika veravikheranI sthitimAM ane khAsa karIne aDhAramI sadInI aMdhAdhUMdhImAM AkhyAnakAroe lokajIvanamAM zraddhA pUrI hatI. vallabhAcArya ane anya vaiSNavasaMtonA prabhAvamAM bhaktiyuga cheka paMdaramI sadImAM zarU thayo hato ane bhaktipadonI racanAno cheDo AkhyAnomAM Avato hato. jainasAhityanI vipulatAmAM kathAsAhitya vikasyuM hatuM, chatAM bhAgavatanA prabhAva heThaLa je bhaktiyuga gujarAta ane anyatra AvI gayo tevuM jainasAhitya vize kahI zakAya kharuM ke jainasAhitya e dRSTie UNuM UtaratuM nathI chatAM je prakAranA kathAkAro, mANabhaTTo, AkhyAnakAro jainetaromAM thaI gayA tevuM jainamAnasamAM kema banyuM nahIM teno uttara amArI pAse nathI. ame eTalo tarka avazya rAkhI zakIe ke jainastavano jinamaMdiromAM gavAtAM hatAM ane eTalAM ja pracalita hatAM. tyAranA gujarAtanI kula vastIne hisAbe bhale jainasamudAya ghaNo nAno hato chatAM tenuM sAhityamAM pradAna tyAre paNa ghaNuM moTuM hatuM-bhale, te eTaluM pracalita thayuM na hoya. vikrama saMvatanI sattaramI sadImAM megharAja thaI gayA. teo pArzvacaMdranA ziSya hatA. temaNe saMvata 1659mAM 'sthAnAMga sUtra-dIpikA' saM. 1661mAM 'rAjacaMdra pravaraNa', saM. 1664mAM 'naLadamayaMtI rAsa'nI racanA karI hatI. e racanA temaNe rAga mevADo-dhanAzrImAM karI hatI (e ja, bhAga-3, pA. 5) : Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 'naLa damayaMtI' caritra sohAmaNuMjI, navanava raMga rasALa, sAMbhaLI uttama sAdhu satI parejI, dharajo zIla vizALa...... sattaramI sadImAM badalAyelI gujarAtInuM A udAharaNa che. e ja kavie 'soLa satI bhAsa' (athavA sajjhAya ke rAsa). e kRtinA aMta bhAge kavi kahe che (e ja, pA. 6) zrI zIlopadezamAlAdika graMthe soLa satI guNa kahIejI, bhaNatAM guNatAM jehane nAme aSTa mahAsiddhi lahIejI, zrI pAsacaMdasUri pATa paTodha2 rAjacaMdra sUrirAyAjI, zrAvaNa RSi ziSya muni megharAje sola satI guNa gAyAjI. bhASAmAM AvelA A vaLAMka-parivartana lAvanAra sAmAjika paribaLa kyuM? zakya che, jUnI sAmAjika-ArthikasAMskRtika-rAjakIya vyavasthAmAM moTuM parivartana AvyuM hatuM ane tenI asara jo sAhityanA viSaya-vastu para paDI na hoya to, kamase kama, jUnI gujarAtI bhASA badalAtI jatI hatI. hajI, padyasAhityanA prakAramAM koI parivartana AvyuM na hatuM. hajI, e ja DhALa, chaMda ke rAgamAM e sAhitya racAtuM hatuM. hajI, lokaruci paNa e ja rahI hatI ane tethI sAhityanA racanAkAro lokarucithI bhinna racanA karatA na hatA. khaMbhAtamAM nRpa zreNikanA guNa gAto sAtakhaMDano 'zreNika rAsa' racavAmAM Avyo hato. racanAkALa saMvata 1851 hatI : (e ja, bhA. pA. 58) sAtaI khaMDa mantra saMpUraNa kIdhA, Aja manoratha saghalA sIdhA. 20 sAtaI khaMDa suNAI nara jeho, sAtaI naraga nivArata teho. saM. 21 e ja khaMbhAtamAM zrAvakono paricaya Apato rAso paNa racAto hato. saMsArI hoya ke saMsAratyAgI--sAmAnya, athavA je te nagara-vasavATanA vistAranA jANItA nAgariko ane zreSThIo vize paNa kAvyo racAtAM hatAM. AyolaNa eTale vijJapti. pATaNanA bhaMDAramAM AdIzvara AloyaNa' nAmanI racanA che. zakya che, mULa tenI racanA khaMbhAtamAM thaI hoya kAraNa ke khaMbhAta, jhaMbAvatI, taMbAvaTI jevA nAmathI paNa oLakhAtuM hatuM. (e ja, pA. 74) : purava puNya taNA aMkurA, pragaTa thayA mugu Aja re, zetruMjasvAmI nayaNe nihALyo, sariyAM mugu rAja re. saMvata 16 chAsaThA varase, sAvalA sudi dana bIjejI, taMbAvaTI mAMhe jana sAkhe, pApa pakhALI rIjhejI...... 320 tIrthaMkaro vizenAM stavano, gIto, kAvyo aneka racAyAM che. enuM eka udAharaNa joIe. eka samaye unAmAM tenI hastaprata hatI. e stavananA AdimAM kahyuM che. (e ja, pA. 75) vIra jiNaMda covIsamo, trizalA jenI mAya, bhUpa pitA bhagavaMtano, nara siddhAratha rAya. 1 siddhAratha kula upano, vardhamAna jina nAma, te jiNavaranA guNa stavuM, preme karuM praNAma. 2 amadAvAdanI ANaMdajI kalyANajInI peDhImAM aneka rAsa-racanAnI TIpa jovA maLe che. gujarAtanAM aneka nagaro ane zaheromAM, eka samaye, ghaNA bhaMDAromAM madhyakAlIna racAyelAM sAhityanI agaNita hastaprato hatI-ane Aje paNa che. badhA ja bhaMDAromAM e keTalI sacavAyelI haze te zodhano viSaya bane che. AvanArA samayamAM, jIrNa thatI jatI e hastapratone jALavavAnuM bhagIratha kAma nahIM thAya to zakya che, AvanArI peDhIo A sarvathI cheka ajANa thaze. have, seMkaDo varSo sudhI sAcavI zakAya tevI TeknolojI AvI che tyAre AvI sAcavaNIno kharca ghaNo Avaze chatAM aMte to tevI jALavaNI samAjanA saMskAra-ghaDataramAM ja kAma AvavAnI che. jo, AvuM nahIM thAya to AvanArI peDhIo hAlanI peDhIne mApha nahIM kare! vijayazIlasUrinA ziSya dayAzIlasUrie navAnagaramAM 'zIla batrIsI' kAvyanI racanA saMvata 1664mAM karI. e racanAnA aMtanuM bhAgamuM udAharaNa che (e ja, pA. 84) saMvata sAra siMgAra kAya vAta veda saMvacchara, nUtanapura vara mAhi sagaMti sAnidhi lahI varatara, sIlabattIsI raMga aMgi UlaTa dharI gAI, dharmavaMta naranAri tAru mina kharI suhAI, jinadharmasAra saMsAramAM jANI jugataI pAlIyaI, dayAzIla kahaI kara joDi e zrI jinavacana saMbhAlII...... ravIndranAtha kahetAM ke gAI zakAya e ja gIta. je gAI zakAya che te yAda rahe che. mukhathI nIkaLelAM vacano karNane madhura na lAge to e jhAjhAM TakatAM nathI. Adhunika padyaprakAramAM geya svarUpa kramazaH ochuM thatuM jAya che. kevaLa arthabhArathI bharyAM kAvyo, racanAnI dRSTie sArAM hoI zake paraMtu geyatAnA abhAvamAM e jhAjho samaya smaraNamAM rahetAM nathI. madhyayuganA bhaktakavionAM pado Aje paNa yAda rahe che-pachI bhale, enI racanAkAlanA ane AjanA saMjogomAM AbhajamIna jeTaluM aMtara hoya. baMgALamAM, padyasAhityane jIvaMta rAkhanArA bAula hatA. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 to. jinamaMdiromAM gavAtAM stavano ane gIto Aje paNa gavAya che-phera eTalo ja che ke, e stavano ane gItonI bhASA Adhunika banI che. jainasAhityamAM kevaLa padyaracanAmAM dharma ane tIrthaMkarastavano ke gIto ja che e mAnavuM bhUlabharyuM che. piMgaLa, alaMkAra, vyAkaraNa, koza vagere sAhityaprakAro paNa kheDAtA hatA. jo saMskRtamAM pANinIe vyAkaraNa racyuM che to kalikAlasarvajJa hemacandrAcArye paNa siddhahema' jevA vyAkaraNanA mahAgraMthanI racanA karI che. jinayitasUrinA ziSya jinarAjasUrine saMvata 1960mAM meDatAmAM AcAryapada maLeluM ane temaNe padyamAM racanAo sAthe tarka, vyAkaraNa, alaMkAra, piMgaLa, koza jevAnI paNa racanA karI hatI. temaNe Aso vada chaTha, saMvata 1678nA roja 'zAlibhadramuni catuSpadikA (rAsa)'nI racanA pUrI karI hatI. e padyaracanAnA aMte temaNe lakhyuM che (e ja, pA, 103): sAdhucarita kahivA mana tarasyuM, tiNa e udhama bhASyo harapejI solaha sata ahahAra vacce, s vadi chaThi divasthajI. Ar zAlibhadra dhano riSa rAsa. 8 zrI jinasiMhasUri sIsa matisAre, bhaviyaNani upagArejI, zrI jinarAjabAna anusArAI, carita ko suvicArajI, 9 iNi pari sAdhu taNA guNa gAve, je bhaviyana mana bhAvejI, aliya vizvana tasa dUri palAge, manavaMchita sukha pAvejI. 10 duhAmAM lakhAelI racanA geya paNa che. A copAIno artha samajavo saraLa che. e ja kavie saMvata 168mAM pArzvanAtha gujavelI'nI racanA karI hatI. sattaramA zatakamAM badalAtI jatI bhASAnuM udAharaNa jao (e ja, pA. 110): nizirAjanaMdana vAra khulI saMkhyA dizi tithi ulasI, jinarAja garIbanivAja stavatAM saMgha mana huI ati khusI.. racanAmAM saMskRtano prabhAva che te sAthe garIbanavA' jevo zabdaprayoga paNa che. mAnavasaMbaMdhomAM nara-nArInA dehasaMbaMdha vize jagatanI badhI ja prajAoe eka yA bIjA svarUpe lakhyuM ja che saMyama ane indriyone jItavAno anurodha karatA dharmo ane saMpradAyo paNa temAMthI bAkAta nathI. jaina gUrjara kavio'nA bhAga 3nA pAnA kramAMka para gadyamASAmAM saMvata 1669 pahelAM lakhAyelA kokazAstrano ullekha che. tenA racanAkAranuM nAma spaSTa nathI. zakya che. jJAnasoma saMsAratyAgI na hoya paNa lahiyA lakhANamAM dhanya dharA Avato ullekha 'saMvata 1969 varSe AsADha sudi pa dine likhitAni isaprAkAra madhye muni jJAnasomane' Ave che tyAre racayitA muni jJAnasena na hoya paNa lahiyAe e prakAre lakhyuM hoI zake. mAnavavyavahAromAM A prakArano vyavahAra kudaratI ane tethI mAnavasahaja che, saMkoca phakta tenA svIkArano che. ujjainanA rAjA vikrama vize vaitALa paccIsI gujarAtI sAhityanI eka jANItI sAhityakRti che. zAmaLa bhaTTe 'siMhAsana batrIsI' lakhI ane batrIsa pUtaLIonI vAta lakhI to, vikramanA sattaramAM zatakamAM guNavijayanA ziSya saMghavijaye paNa 1547 kaDImAM saMvata 1678nA mAgasara suda bIjanA roja siMhAsana batrIsI'nI racanA pUrI karyAnuM jANavA maLe che. bhAratanA bhavya kathAsAhitya vArasAmAM AvI agazcita kRtio lekhI zakAya. kavi aMtamAM lakhe che (e ja, pA. 154) kathA kutuhala je suSNe, te lahiM sukhasaMpatti; catura taNAM citta hiMguteM, che ehamAM subhamati.33 saMvata 16 ahotare, dvitiyA mAgazira mAsa; zuddha pakSa mUlAke pUraNa raciyo rAsa. 34 eja kavie rAga asAUrI (AsAvarI)mAM 'vikramasena zanivAra rAsa' saMvata 1688mAM racyo hato. gAhA (gAthA)e jainasAhityanI vizeSatA che. muni rAjasIe divALI daramiyAna cAturmAsa amadAvAdamAM karyo hato. tyAre, amadAvAda navAnagaranA nAme paNa jANItuM hatuM. saMvata 1669mAM divALI hatI tethI kalpanA karI zakAya ke e varSe adhika mAsa Avato haze. temanA ziSya nAnajIe paMcavaraNa stavana' A ja nagaramAM racyuM hatuM. teo lakhe che (e ja, pA. 159) : somavadana gurU trijaAnaMdana, praNAmI teranA pAyajI zrI adAvAda DATa ghaNe, nasIgaNa mArA re. tArA sevaka murti nAnajI, saMdhanayaNe ullAsa 2,30 saMvata sola batari, divasi dIvAlI sUba Aja re zrI jinarAja guNa gAIyA, siddha thayA sarve kA a 3 1 sattaramI sadI sudhImAM, pATaNanuM sthAna amadAvAde laI lIdhuM hatuM. kevaLa rAjakIya rIte ja nahIM balke dhArmikasAMskRtika-Arthika kendra paNa A nagara banI cUkyuM hatuM. samAjavyavasthA sAthe rAjavyavasthA paNa badalAI hatI. Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 329 lokavyavahAra badalAyA hatA. tahevAra badalAyA hatA. jIvanazailI thIsAra pAThake "jinarAsa sUri rAsa' puSkaraNI nagarImAM saMvata badalAI hatI. jUnuM, kyAreka maMtharagatie to kyAreka kuta gatie 1684mAM 'AnaMda zrAvaka saMdhi' 252 kaDImAM, saMvata 1689mAM atItamAM adazya thatuM hatuM. mULa gujarAta paNa have kyAM rahyuM "motI kapAsiyA saMbaMdha saMvAda', "upadeza sattarI' (athavA hatuM? chatAM, vaiyaktika jIvanamAM mahadaMze ane sArvajanika jIvautpattinI sajhAya" athavA "taMduveyAlI sUtra sajhAya'), vyavahAromAM, bhale je te prajAsamUha pUratA lokavyavahAro ane "phalodhI pArzvanAtha stavana', "vAsupUjya rohiNI stavana', "jina mUlyo rahyAM hatAM chatAM, te cheka adazya thayAM na hatAM. pratimA sthApana stavana', "gautamapRcchA stavana', "sArabAvanI' kuzalamANikyanA ziSya sahajakuzale gadyamAM 'siddhAMta mata hUMDI' athavA "kavitabAvanI'nI racanA karI hatI. saMvata 1889mAM racI hatI. bhale, temanI e racanAmAM TUMDhiyA saMpradAyanA dhArmika temaNe AjanA rAjasthAnanA pAlI gAmamAM Aso suda dasame e vicAronuM khaMDana hoya te chatAM mULa jainamUlyono temAM tyAga nathI. racanA pUrI karI hatI. e racanAnA aMtanI keTalIka kaDIo ane, tyAre temaNe kRtinA aMte lakhyuM che "tuM khamaNa saMgha saLaM, joIe. temaNe, gujarAtI bhASAnI bArAkhaDIno kAvyamAM kevo micchAmi dukkaDa tassa". (e ja, pA. 167). upayoga karyo che. te ahIM jANavA maLe che (e ja, pA. 218) jema rAso, prabaMdho, vivAhalo, AkhyAno, covIsI, kSitimaMDana kSititilaka, sahara pAlIpura sohaI, bAvanI jevA sAhityanA prakAro kheDAtA hatA te ja rIte gaDhamaDha maMdira pAula, bAga vADI mana mohaI, covIsIonI paNa racanA thatI hatI. saMvatanA sattaramAM zatakamAM sonimiraI susamatha, sujasa vasudhA tattayo, saubhAgyasAgarasUrinA ziSya rAjasAgare 'lavakuza rAsa' athavA saMvata sola nivAsIyaI, AsU sudi dasamI dinaI, rAmasItA rAsa' lakhyo che. ogaNIsamI sadIe je, saMpradAyo zrIsAra kavita bAvana kahyA, sAMbhalijyo sAcaI maiI. papa vacce dIvAlo joI, tevuM tyAre na hatuM. hIranaMdanasUrinA ziSya bhale OM namaH siddha, a A i I bhaNiu U, lAlacaMdagaNie, adattAdAnane kendramAM rAkhIne, AjanA bA kaha lU lu varNa, vale e e naI o o, rAjasthAnanA alavara gAmamAM saMvata 1672mAM, devakumAra ka kha ga gha Da ca cha ja jha jha, Ta Tha Da Dha Na ta tha copAI' zrAvaNa suda pAMcame pUrI karI hatI. to, temaNe 38 da dha na pa pha ba bha DhALanI harizcaMdra copAI'nI racanA saMvata 1979mAM dhaMdhANI | ma ya ra la va za sa ha la kSa tema akSara sapramaH gAme karatAM, zarUAtamAM lakhyuM hatuM "zubha mati Apo sAradA, bAvana eha ammara akala kriyA kavita puri saMkalI, sarasa vacana sarasatti" ane tenA aMtabhAge lakhyuM hatuM (e ja, suvicAra sAra ima uccaraI, sAMbhaLatAM pUge ralI. pA. 175) : kSiti eTale pRthvI. temAM tilaka samAM AvelA zahera kAzamIra kaThina vihAra kari, putibodhIe pAtasAha (sahara) pAlIpuranA maMdira ane bAga-vADI manamohaka che ane khaMbhapure varasalagekharI, mAre konahItomAchalAM dariyAmAMhi... temAM rAja kare che sAmata zUravIra (sUra) jaganAtha (jaganAtha). kalpanA karo, jyAre vihAra karavAnI pArAvAra muzkelI suvicAra ApatI bAvana akSara (akhara)mAM racAyelI A suvicAra - hatI, janajIvana khoraMbhe paDyuM hatuM, kAyado ane vyavasthA kathaLI racanA karavAmAM AvI che tevuM kavi kahe che. gayAM hatAM, tyAre jainamunio cheka AjanA kAzamIra sudhI vihAra sattaramI sadInA madhyabhAgamAM vijayANaMdasUri thaI gayA. karatA eTaluM ja nahIM dilhInA pAdazAha pAse jIvadayAno temanA gacchamAM cAlelA vivAdano temane kheda hato. temaNe tera anurodha paNa karatA hatA. vAra mAsika tapa, vIsa vAra sthAnakapadanI ArAdhanA temaja kSemazAkhAnA ratnaharSasUri thaI gayA. temanA ziSya siddhacakranI oLI ane chUTaka chaTha, aThThama jevAM tapa karelAM. zrIsAra pAThaka hatA. aTaka parathI jainetara hovAno saMbhava che. temaNe cha vAra AbunI, pAMcavAra zaMkhezvaranI, be vAra tAraMgAnI madhyakAlIna samaya pahelAM paNa ardhamAgadhI-mAgadhI-prAkRta ane be vAra aMtarIkSa pArzvanAthanI, be vAra siddhAcalanI ane ekavAra Adi gujarAtI svarUpa jUnI hindI-jUnI mAravADI bhASAmAM giranAranI yAtrAo karI hatI ane aneka sthaLe jinabiMbonI jainetara kavio jenavicArane kendramAM rAkhIne padyaracanA karatA pratiSThAo karI hatI ane kevaLa ke vADA gAmamAM ja temaNe hatA. ghaNA badhA jainetara padhakArone e kakSAmAM gaNAvI zakAya. eka sAthe aDhIso biMbonI pratiSThA karI hatI tevuM mohanalAla Jain Education Intenational Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 dalIcaMda jaNAve che. (e ja, pA-268-269). temanA vAnA nAmanA zrAvaka ziSya hatA. vAnAe aneka padyaracanAo karI hatI ane temAMnI moTAbhAganI rAjasthAnI hiMdImAM hatI. premavilAsa premalatA copAI' (saMvata 1693), 'bAvanI', khaDI bhASAmAM 'lAhora gajhala' (lAhAnUra lAhora), hindImAM 'savaiyA', hindImAM strIzRMgAra viSayaka 'strI gajhala' jevI padyaracanAo karI hatI. guru mAravADanA hatA ane zakya che ke vAnA paNa hindIvrajabhASI hoI zake. eTaluM yAda karAvavAnuM ke, sattaramA zataka sudhImAM sAhityaracanAmAM binabhAratI evI gajhala-racanAno praveza thaI cUkyo hato ane chatAM premavilAsa premalatA copAI' jevI zRMgArapracura racanAmAM nara-nArInA dehasaMbaMdhanI vikArAtmaka vAtone AvarI levAmAM AvatI na hatI. e ja kavi vAnAe e racanAmAM kahyuM che (e ja, pA-272): co. [pAI]-pUrAkoTakaTaka kunipUrA, para siradAra gAukA sUrA, masalata maMtra bahuta sujAne, mile khAMna sulatANa michAna. 80 dohA---- saIdAkau sahibAjakhAM, vaIrI sira kala vatra, jAnata nAhI jehalI, saba UvAnakau chatra. 81 co.-raIata bahuta rahata suMrAjI, musalamAna sukhAsa nimAjI, cora nIra dekhA na suhAvai, bahuta dilAsA loka vasAvai. 82 e ja kavie 'lAhora gajhala'mAM lakhyuM che (e ja, pA. 273) dekhyA sahira jaba lAhora, visare sahira sagale aura, rAvI nadI nIce vahai, nAvai khUba DADhI rahai 1 ane gajhalanA Adi bhAgamAM AgaLa vadhatAM kavi lakhe che (e ja, pA. 273) adbhuta jaina ke prAsAda, kareta kanikagiri sau vAda, dekhI dharamasAlA khUba, dvAre kisanake mahabUba. dekhyAM deharA ika khAsa, kIyA phiraMgiyAnee bAsa, begamakI bhalI musIta, lAgA tIna lAkha ja vIta. noMdha lezo, badalAtI jatI bhASAnI, ahIM AvelA AvI vaselA ane sthira thaelA zAsako ane yuropavAsIo (phiraMgiyA). AjanA gujarAta ane te sAthe lagabhaga deza AkhAmAM anekamukhI parivartana AvI gayuM hatuM. bhAtIgaLa, saMskRti UbharI AvatI hatI ane teno paDagho sAhityaracanAomAM paNa paDato hato. ApaNA dezamAM vividha prajAsamUho AvatA gayA, pratyekanI potAnI khAsiyata ane dhanya dharAH oLakha rahI che, ane anekavidha bhinnatAo sAthe koIka taMtu saune bAMdhI rAkhe che. sAhitya tenAthI alipta rahI zake nahIM. vikrama saMvata sattaramA zatakamAM muni bhAnucaMdrasUrinA devacaMdra thaI gayA saMvata 1644mAM janma ane temaNe trepana varSanI vaye saMthAro Adaryo. vaizAkha suda trIjanA (AThamA divase) temaNe dehatyAga karyo. teo mogala bAdazAha akabaranA prItipAtra hatA ane vidvAna bhAnucaMdrathI paNa samrATa akabara prabhAvita thayA hatA. bhAnucaMdrajInA anurodhathI samrATe zatruMjaya tIrthamAM ugharAvAto yAtrALu vero nAbUda karyo hato, e devacaMdre saMvata 1695mAM racelI 'zatruMjaya tIrtha paripATI'mAM ullekha che (e ja. pA. 289) : "kAzamIra akabara sA pAsaI zetruMjaya dANa, churAyA...." zrIpAla rAjAno rAsa aneka kavioe racyo che. temAM vinayavijayasUrino paNa ullekha karavo joIe. temaNe, saMvata 1738mAM cAra khaMDamAM enI racanA rAMderamAM karI hatI ane tyAMthI jIvita avasthAmAM e pUrNa thaI zakyo nahIM, tethI yazovijayajIe e racanA pUrI karI hatI. e 'zrIpAla rAsa'nI zarUAta temaNe navapada eTale ke siddhacakra (arhata, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, darzana, jJAna, cAritra ane tapa--e ja, bhAga 4, pA. 20)thI karI lakhyuM hatuM. (e ja, pA. 21) "siddhacakra guNa gAvatAM, pUrA manoratha thAya." tyAre, samrATa akabaranuM zAsana hatuM. guNazIlasUrinA ziSya vinayazIla hatA. temaNe saMvata 1701mAM 'sahastraphaNA pArzvajina stavana' racyuM. temAM ApaNA gujarAtano ullekha che-"gurjara dezathI gachapati teDyAM tyAM ho sAhapUra jhakAri...'' jJAnasAgarasUri thaI gayA. temaNe saMvata 1724mAM cakrApurI mukAme paradezI rAjA rAsa'mAM kahyuM che " MDa hiMsA ne karo tume dayAdharama bhAvi prANI re.....(e ja, pA. 52). temaNe rAga kedAromAM, zrRMgAranA saMdarbhamAM sthULabhadra ane kozyA vaccenA praNayasaMbaMdhano 'sthUlabhadra navaraso' racyo hato. mAnavasvabhAvamAM rahelA navarasone suMdara rIte temaNe rajU karyA che (e ja, pA. 63) : karI zRMgAra kozyA kahe, nAgaranA re naMdana; mohana! nayaNa nihAla re, nAgaranA re naMdana. jIvana zuSka nathI ane na hovuM joIe evuM kahIe chIe tyAre zrRMgArabhAva para ame bhAra ApatA nathI. e to mAnavasahaja manobhAva che ane kalAnA koI ne koI svarUpe e vyakta thAya ja che. kAmasUtra prakAranA sAhityamAM teno atireka paNa che. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 tarkaziromaNi yazovijayajI (hiravijayakalyANavijaya-lAbhavijaya-jitavijaya, nayavijayanA ziSya) thaI gayA. evuM pramANa che ke kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya pachI jinazAsanamAM ATalA sarvazAstravidvAna thayA nathI. gujarAtanA mahamUdazAha (begaDo)e thirapAlane lAlapura gAma bheTa ApyuM hatuM ane e ja gAmamAM thirapAle daheruM baMdhAvyuM hatuM. e thirapAlanA pautra harakhAzAne tyAM putra avataryo ane tenuM nAma ThAkarazI rAkhavAmAM AvyuM hatuM. ThAkarazIno janma saMvata 1601nA Aso vada pAMcame somavAre thayo hato. paMdara varSa pachI ThAkarazIe saMvata 1616) hIravijayajInA hAthe mahesANAmAM dIkSA lIdhI hatI ane temanuM nAma kalyANavijaya rAkhyuM hatuM tyAre dilhImAM akabaranuM zAsana hatuM. yazovijayajI vize ghaNuM kahI zakAya ane jeTaluM kahIe teTaluM ochuM che. pATaNanA eka jJAnabhaMDAramAMthI maLelI mAhitI pramANe yazovijayajIe anekagraMthonI racanA karI hatI : vIrastavaTIkA, 'siddhAMtamaMjarITIkA', 'alaMkAra cUDAmaNiTIkA', 'kAvyaprakAzaTIkA', 'anekAMtavyavasthA', 'tattvalokavivaraNa', 'jJAnArNava', 'vedAMtanirNava', 'tattvArthaTIkA', dRSTAMtavizadIkaraNa', 'kRpa 'AnaMdaghana bAvIsI', 'bAlAvabodha', 'adhyAtmopadeza', 'AtmakhyAti', 'chaMdacUDAmaNiTIkA', 'jJAnasAracUrNi ', 'tattvaviveka', 'trisUtyAlokavidhi', 'pramArarahasya', 'syAdavAdarahasya', 'mArga parizuddhi', 'vicArabiMdu', 'vidhivAda', 'zaThaprakaraNa', 'maMgalavAda', 'dravyAloka', 'pAtaMjali-yogasUtracaturthapAdavRtti', 'siddhAntatarkapariSAha', 'caturvizatijina (eMdra) stutya' : jevA aneka graMthonI yAdI maLe che. (e ja, pA. 197-198). yazovijayajIe 'sImaMdhara svAmI vinatirUpa' nAme stavana lakheluM e stavana 52 temanA samakAlIna jJAnavimalasUrie padyamAM bAlAvabodha (Tabo) lakhyo che. temAM, ApelA gadyanuM eka udAharaNa laIe H .........zrI jasavijaya nAmA teNaI potAnI rUci AtmAno bhAva saMvijJamArgano anubhava prakaTa kIdho, paranA upagArane kIjaI e stavana sAMbhale tehanaI kumita parAbhava na thAI. potAnI mati sArU zAsramaryAdAnI rIti sAMbhaLI ghaNA loka lokasaMjJAnA gahilA che te DAhyA thaI.......'' (e ja, pA. 203). aMcalagacchanA kalyANasAgarasUri thaI gayA. saMsArI jinadAsa temanA ziSya hatA. temaNe vyApArI rAsa', 'jogI rAsa', 'puNyavilAsa rAsa' jevI padyakRtio racI che. 'vyApArI rAsa'no racanAkALa saMvata 1719 che. badalAtI jatI gujarAtI bhASAnA svarUpanuM eka udAharaNa temAMthI joIe (e ja, pA. 285) : svarga taNAM sukha te lahe, je kare jIva yatana; Apa samAveDa lekhave, te prANI dhanyadhanya. 1 yuga vyApArI jIvaDo, baMdara corAzI lAkha; poThIDA zuM paravaryo, navanava navali bhAkha. 2 331 aDhAramI sadImAM jaina kavio-sAhityakAroe ghaNuM pradAna karyuM che. temAMnA ghaNA saMsArI paNa hatA. eTaluM avazya svIkAravuM joIe ke, jainasamAjamAM eka AgavI vyavasthA hatI, racAtAM sAhityane AvanArI peDhIo mATe jALavI rAkhavAnI kALajI hatI ane te thakI, ApaNane gujarAtanA ane gujarAta bahAranA jJAnabhaMDAromAMthI AvI sacavAyelI aneka kRtio maLe che. kharekhara to, AvI sAhityika kRtione jatanathI sAcavanArA aneka jJAnabhaMDAro para ja lakhANa thaI zake tema che. vikrama saMvata ogaNIsamI sadImAM paNa aneka AvI racanAo thaI che. vIravImalasUrinA ziSya vizuddhavimale saMvata 1781mAM mauna ekAdazI stavana'nI racanA karI. tenA aMte temaNe lakhyuM che (e ja, bhAga 6, pA. 1) saMvata satara sIkA ekAsIA varase tavana racuM tejI, jaMga anusAre joI kIdhI, bAre gAthA meM taMteMjI....... e ja zatakamAM muni jinavijayajInA ziSya uttamavijaya thaI gayA. temano janma amadAvAdanI zAmaLAnI poLamAM thayo hato. janma saMvata 1760mAM ane dehAvasAna saMvata 1827mAM thayuM. temaNe 'saMyamazraNIgarbhita mahAvIra stavana svopaza'nI racanA karI che. sUrata mAMhe sUrajamaMDaNa zrI jinavijaya pasAyo, vijayadayAsUrirAje jagapati, uttamavijaya malhAro re..... (24 g, 41. 4) ogaNIsamAM zatakamAM hiMdImAM paNa jainasAhityanI racanAo jovA maLe che 'kevaLa satAvanI', 'laghu brahmabAvanI' jevI aneka kRtio tyAre racAI hatI. to, tyAre paNa chaMda ane rAgamAM paNa padyaracanAo thatI hatI. vRddhivijayajIe saMvata 1809mAM, AjanA mahuvA (tyAre madhumati)mAM 'citrAsena padmAvatI rAsa'nI racanA karI hatI ane racanAno rAga dhanyAsI hato : Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 dhanya dharAH zIleM deva devI vasi thaI, zIle yaza vistAra re, zIleM duSTa jarA nArve pAsiM, zIleM zivapura sAra re...... (e ja, pA. 25) amadAvAdanI zAmaLAnI poLanA zrImALI vaNikane tyAM putrajanma thayo. janma varSa hatuM saMvata 1972 ane saMsArI nAma pAnAcaMda hatuM. saMvata 1805mAM temaNe muni uttamavijayajI pAse dIkSA lIdhI. dharmabodha sAthe temaNe kAvyaalaMkAra, zabdazAstra jovAno paNa abhyAsa karyo hato. aneka sthaLe vihAra karatAM karatAM temaNe aneka padyaracanAo karI che : "aSTaprakArI pUjA', 'neminAtha rAsa', 'uttamavijaya nirvANa rAsa', "mahAvIra stavana', 'paMcakalyANaka mahotsava stavana', "samarAditya kevalIno rAsa', siddhAcala navANu yAtrA pUjA', 'jayAnaMda kevaLI rAsa', 'samakita pacIsI stavana', "comAsInA devavaMdana', 'vIravijaya stavana', 'siddhacakra stavana', "stavanAvali' jevI padyaracanAonI hastaprato maLI AvI che. uparAMta, temaNe gadyagraMtho paNa racyA che. padyavijayajInI aneka racanAomAMthI thoDIka racanAonAM ja nAma ahIM ApyAM che. saMvata 1837mAM temaNe "paMcakalyANaka mahotsava stavana' racyuM ane saMvata 1838mAM "navapada pUjA'nI padyaracanAmAM temaNe lakhyuM che (e ja, pA. 54) : zrutadAyaka zrutadevatA, vaMduM jina covIsa guNa siddhacakranA gAvatAM, jagamAM hoya jagIsa....... to, saMvata 1858mAM temaNe lakhelA "jayAnaMda kevaLI rAsa'nI rasALa bhASA jozo. prathama prathama praNAmuM prabhu, sohe aMse jAya, kuMtala kanaka kalasa sire, nIlakamala manu vAsa.1 siddhArathasuta tiviha cuM, vaMdu tivihA vIra, janaka siddhAratha duviha jina, dharaNIdhara thaI dhIra.2 (e ja, pA. 62) vIsamI sadI-vikrama saMvatanI e sadIe ghaNAM parivartano joyAM. ahIM, A lakhANanI maryAdAmAM, videzIoe ApaNA dezamAM ApaNI ja bhASAo ane bolIo vize ane temAM racAyelAM sAhitya vize je kaMI saMzodhana karyuM che e videzI vidvAno vize ane temanAM lakhANo vize, lakhavAne avakAza nathI. kevaLa jarmana vidvAno para ja be bhAgamAM "German. Scholars on India'nAmanuM prakAzana thayuM che. meksa myulara (Max Muller-1827-1900)nAmanA jarmanImAM bhASAzAstrI thaI gayA. 1879thI "Sacred Books the East' nAmanA pacAsa bhAgamAM prakAzananuM saMpAdana zarU karyuM hatuM. teo, kadI ApaNA dezamAM AvyA nathI. to, ApaNA dezamAM jyorja griarsana nAmanA aMgreja vahIvaTakartA ane bhASAzAstrI AvI gayA. griarsane (George Grierson : 18511941) nivRtti pachI bhAratanI bhASAo ane bolIonA prakAzananuM bhagIratha kAma hAtha para lIdhuM. 1903mAM temaNe hAthamAM lIdheluM kAma cheka 1928mAM pUruM thayuM. temanuM prakAzana The Linguistic Survey of India'nA agiyAra bhAga che ane kula sattara graMthomAM A vizALa prakAzana thayuM che. parsI brAuna (1875-1955), jemsa bakiMgahAma (1786-1855), yohAna buhalara (1837-1898), jemsa barjesa (1932-?), Arthara barnela (1840-1882), viliyama kerI (1761-1834), henrI kolabUka (17651837), elekajhAMDara kaniMgahAma (1814-1893), henarI eliyaTa (1808-1853), jemsa phargyusana (18081883), DaglAsa gorDana (1895-1961), arnesTa hevela (1861-1934), oNgasTa harnala (1841-1918), yujena halTaza (1857-1927), viliyama jonsa (17461794), cArlsa vilkinsa (1749-1836), morisa vinTaranilsa (1863-1937)-keTalAM nAma yAda karavAM? ApaNA dezathI badhI ja bAbatothI aparicita hoya, tamAma agavaDone veThIne paNa ApaNA dezanI bhASAo, bolIo, sAhitya, sthApatya jevAMno abhyAsa karanArA vidvAno videzathI AvyA. ahIM dAyakAo sudhI keTalAka rahyA ane kAma karyuM. phrAnsanI soborna yunivarsiTInAM prAkRta bhASA ane jainadarzananAM vidUSI-abhyAsI prophesara kaiyA amAre ghera AvatAM, gujarAtanA jJAnabhaMDAromAM jatAM e amane yAda che. bhASA e to vicAro, mananI anubhUti-saMvedanAne vyakta karavAnuM mAdhyama che. tyAre, samAjane jevI anubhUti thAya, jevA saMjogo sAMpaDe-tenAthI, e samAjanI bhASA-bolI AkAra dhAraNa kare che. tethI, tenuM svarUpa badalAtuM rahe che ane ahIM vikramanA vIsamA zatakanI eka racanAthI amAruM lakhANa pUruM karIzuM. joke, e racanAnA racayitA ane kayA zatakamAM enI racanA thaI tenI mAhitI maLatI nathI. eTaluM ja ke e racanA anuttaropapAtikadazA bAlAvabodha', A sadImAM maLI che ane tenI zarUAta A rIte thAya che (e ja, pA. 432) : Jain Education Intemational Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 333 gunzataLAM hastalikhita graMthAlayo - Ara. TI. sAvaliyA AjanA vikasatA vijJAnayugamAM ApaNI dharmazraddhA TakAvI rAkhavA mATe pUrvajoe ApaNA mATe mArgadarzaka evA seMkaDo graMtho racela che. jainadharmanA lAkho karoDo graMthomAMnA ghaNA haju apragaTa sthitimAM prAcIna tADapatro upara suMdara akSaroe vividha zAhImAM hastalikhitarUpamAM graMthAgAromAM sacavAyelA che. pATaNamAM, suratamAM, rAjasthAnamAM, bhAvanagaranI yazovijaya graMthamALA, AtmAnaMdasabhAnA graMthAlayamAM, amadAvAdamAM bho. je. vidyAbhavanamAM, lAlabhAI dalapatabhAI saMzodhana kendramAM, DAhIlakSmI lAibrerI, bhAratIya vidyAbhavana, mahAvIra jaina vidyAlaya vagerenA graMthabhaMDAromAM badhI maLIne vIzeka vato hovAno saMbhava che. vaDodarA, khaMbhAta, lImaDI, DabhoI, vIramagAmanA jJAnabhaMDAro jJAnAmRtanuM pAna karAvanArI parabo che. hastapratonI sArI evI saMkhyA dakSiNa bhAratamAM tAMjoramAM, trivendramamAM, maisUra tathA madrAsa anAmalAI pAse sAro evo saMgraha che. mahArASTramAM pUnAnI bhaMDArakara ane Dekkana koleja pAse paNa sAro saMgraha che. amadAvAdamAM gujarAta vidyAsabhA pAse vipula pramANamAM hastapratono saMgraha jovA maLaze. rAjasthAnamAM jodhapuranA mahArAjAno saMgraha paNa suMdara che. uttaramAM vArANasI pAse sarasvatI bhavana ane vArANasI saMskRta yunivarsiTI, bihAramAM nAlaMdA ane darabhaMgAmAM paTaa yunivarsiTI pAse paNa che. baMgALamAM kalakattA yunivarsiTI pAse paNa ThIka pramANamAM che. maMdiyA ane zAMtiniketanamAM paNa hastapratono sAro evo saMgraha che. paMjAbamAM hoziyArapuramAM, lAhoramAM paMjAba yunivarsiTI pAse, kAzmIramAM ane jamunA jJAnabhaMDAromAM paNa hastapratono sAro evo saMgraha che. vidyApravRttinA ghaDataramAM prAcIna hastapratonuM bahumUlya pradAna che. jainoe jJAna paratve kevI bhaktibharI dRSTi keLavI che te to juo! divALI pachInA navA varSamAM prathama pAMcamane jaino jJAnapaMcamI tarIke Ujave che. jJAnanI pUjA thAya che. graMthonAM pradarzano yojAya che. jJAna paratve A che jainono zraddhAbhAva. jaina dharmanI sacitra hastapratomAMthI sAmAjika, dhArmika ane sAMskRtika mAhitI maLI rahe che. gujarAtanAM A hastaprata graMthAlayo kharekhara to bhAratIya saMskRtinA bhavya vArasA samAna che. bhAvI peDhInA vidyAnA upAsakone mATe mahAmUlI mUDI che. - raMgIna kalpasUtro-anya citro ? jagatasaMskRtimAM bhAratanuM nAma rozana kare evI adbhuta vastu che jaina raMgIna kalpasUtro. eka raMgIna kalpasUtranA lAkho rUpiyA ApavA jagatanAM myujhiyamo taiyAra che. hemacandrAcAryanI sonerI akSaranI hastaprata mATe 50-50 lAkha rUpiyA bolAyA che. AnA uparathI A amUlya khajAnAno saheje aMdAja AvI zake che. jainabhaMDAromAM hajAro raMgIna kalpasUtro che. asaMkhya raMgIna zAstro videzomAM vaheMcAyAM chatAM hajI gaNyA gaNAya nahIM eTalAM raMgIna minIecara citro jaino pAse che. pazcima Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 dhanya dharA: bhAratanI citraparaMparAne jena citra-paraMparAthI oLakhavAmAM Ave che. jainoe kaLAne eTaluM badhuM poSaNa ApyuM ke irAnI, mogala, pahADI, rAjasthAnI zailInI jema pazcima bhAratIya jaina citrakalAnI praNAlikA pracalita thaI ane ghaNA sthAnomAM prasarI. A lekhamALA rajU karanAra zrI sAvaliyA sAhebano paricaya. prA. DaoN. rAmajIbhAI ThAkarasIbhAI sAvaliyA. vatana : kAtharoTA, tA dhArI, ji. amarelI, tA. 11 jAnyuArI, 1959nA roja kaNabI kuTuMbamAM janma. bALapaNamAM prAthamika zikSaNa vatana kAtharoTAnI prAthamika zALAmAM 1964thI 1970 sudhI dhoraNa 1thI 6, mAdhyamika zikSaNa bagasarA khAte paTela vidyArthI borDiMgamAM rahI dhoraNa 7thI 10 sudhI (1971thI 1974), sva. jhaveracaMda meghANI smAraka hAiskUlamAM abhyAsa karyo. 1975-76mAM amadAvAda khAte paMcazIla hAiskUla, sarasapuramAM dhoraNa-11no abhyAsa pUro karyo. 1976thI 1980 daramyAna gujarAta yunivarsiTI saMlagna eca.ke. ArTsa koleja, Azrama roDa, amadAvAdamAM bhAratIya saMskRti viSaya sAthe prathama varga meLavI bI. e. sudhIno ucca zikSaNano abhyAsa pasAra karI, 1981-82mAM bhoLAbhAI jesiMgabhAI adhyayana-saMzodhana vidyAbhavana (bho.je. vidyAbhavana)mAMthI mukhya viSaya bhAratIya saMskRtimAM anusnAtaka (ema. e.)nI padavI prathama vargamAM meLavI. 1982 (jUnathI nave.)mAM saMzodhaka tarIke upAsanA TrasTa (beroneTa grupa) zAhIbAga, amadAvAdamAM sAbaramatI parikramA' projekTamAM kAmagIrI. 1 Disembara, 1982thI 15 julAI, 1984 daramyAna kyureTara kama lekjharara tarIke vicAra TrasTa, amadAvAda dvArA saMcAlita yuTensilsa myujhiyama (dhAtupAtra saMgrahAlaya)mAM kAmagIrI bajAvI. tA. 16-7-1984thI gujarAta yunivarsiTI mAnya bho. je. adhyayana-saMzodhana vidyAbhavana, eca. ke. koleja kempasa, AzramaroDa, amadAvAdamAM bhAratIya saMskRti anusnAtaka kendramAM adhyApaka tarIke joDAyA. 1989mAM "gujarAtanI hiMdu devIonuM pratimavidhAna' viSayamAM mahAnibaMdha taiyAra karI vidyAvAcaspati (pIeca. DI.)nI padavI meLavI. 1997mAM bahadu gujarAta saMskRta pariSadamAMthI saMskRta viSayamAM 'zAstrI'nI padavI meLavI. 1991mAM zodhanibaMdha mATe "ka. bhA. dave rauNacaMdraka ANaMda, 1999mAM zaikSaNika kArakirdI mATe "samAja gaurava puraskAra', 2001mAM saMzodhanakArya mATe "sva. DaoN. haribhAI gaudAnI samAja gaurava puraskAra'-saurASTra leuvA paTela samAja, 2001mAM zilpa-kalAmAM zodhakArya mATe rAjasthAna-koTA khAte "zrImatI sarayU vasaMta gupta rauNacaMdraka' ane citrakalA kSetranA zodhakArya mATe "samarpaNa sevA samiti sammAna' tathA pIeca.DInA vidyArthIone zreSTha mArgadarzana ApavA badala 2007mAM zreSTha mArgadarzaka zikSaka tarIkenuM sanmAna. 1996thI gujarAta yunivarsiTImAM bhAratIya saMskRti viSayamAM pIeca.DI.nA mArgadarzaka adhyApaka tarIke mAnyatA maLI. hAla be vidyArthIo abhyAsa karI rahyA che. 1998thI AMtararASTrIya jainavidyA ane bauddhadarzana vibhAga, gUjarAta vidyApIThamAM ema.phila. ane pIeca.DI.nA mAnya mArgadarzaka tarIkenI mAnyatA. 19982003 daramyAna bauddhadarzana vibhAgamAM 7 ane jainavidyAmAM 4 vidyArthIoe ema.philano abhyAsa pUrNa karyo, jyAre 2001thI 2008 sudhImAM bauddha ane jainavidyA ane darzanamAM 7 vidyArthIoe pIeca.DI.no abhyAsa pUrNa karI ucca padavI meLavI che. gujarAta yunivarsiTInA phorena senTaramAM 1995thI gAiDa TIcara tarIkenI Jain Education Intemational Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 kAmagIrI. kula sAta vidyArthIone saMzodhana mArgadarzana pUruM pADyuM. senTara phora ejyukezana, rIsarca enDa progresa (inDiyA)mAM vijhiTiMga phekalTI tarIke 2006thI. incArja adhyApaka, bhAratIya saMskRti anusnAtaka kendra, gujarAta yunivarsiTI, 2006thI. temanA prakAzanonI saMkhyA ghaNI moTI che. rASTrIya-AMtarrASTrIya kakSAnI bhAratIya saMskRti, itihAsa, purAtattva, saMskRta, tattvajJAnanI saMsthAonuM AjIvana sabhyapada dharAve che. adhyayana ane saMzodhananA traimAsika 'sAmIpya'nA sahAyaka saMpAdaka (1992thI 2003),.hAla saMpAdaka tarIke, gujarAta itihAsa pariSadamAM koSAdhyakSa (1994thI 1997), maMtrI (1997thI 2000) ane upapramukha (2002thI 2004 ane 2006thI 2008) tarIke cUMTAyA. purAtattva (khoja) zibira hemacaMdrAcArya yunivarsiTI-pATaNa (u.gu.)mAM (1992thI kAryarata) tajJa tarIke Journal of Oriental Institute, History Today, Panchal, Bhartiya Vidya Mandira sAmIpya, buddhiprakAza, pathika, kumAra, svAdhyAya, vidyA, saMbodhi, gujarAta jevAM pratiSThita jarnalamAM 150 jeTalA aMgrejI, hindI, gujarAtI bhASAmAM vividha viSayonA saMzodhanAtmaka lekho pragaTa thayA che. gujarAta vizvakozamAM purAtattva, itihAsa, bhAratIya saMskRti viSayamAM 100 jeTalAM adhikaraNo prakAzita thayAM. Encyclopedia of Patidar, Vol I to III Mahesana (2000) lekhaka tathA parAmarzaka tarIke. Encyclopedia of Indian Culture, Vol I to VIII CalcuttamAM Co-ordinetor tarIke kAmagIrI, rASTrIya ane AMtararASTrIya parisaMvAdomAM bhAga laI saMzodhana pepara rajU karI. carcAmAM bhAga lIdhela che. hAla, adhyApaka, bho. je. adhyayana-saMzodhana vidyAbhavana, (eca. ke. koleja kampAunDa) amadAvAdamAM kAryarata. SNEA Si gaDui gujarAtanA prasiddha hastalikhita graMthabhaMDAro Lu Fu Wo Ni Jian Ji Jing Jue kaSTa prAcIna tADapatro (eka hajAra varSa pahelAMnAM) . 334 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 dhanya dharAH | gujarAtanI bhUmi bhUtakALano bhavya sAMskRtika ane jAhera mAlikonA AvA hastalikhita graMthabhaMDAro vidhAkIya vAraso dharAve che. enI vidyApravRttinA prAcIna rAkhavAnI prathA jaina samAjamAM vizeSa aMze pracalita hatI. hastalikhita graMthabhaMDAronuM bahumUlya pradAna che. gujarAta ane rAjasthAnamAM jaina dharmano vizeSa prasAra hoI graMthaA hastalikhita graMthabhaMDAro eTale prAcIna kALamAM bhaMDAronI saMsthA ahIM khAsa dhyAna kheMce che. A graMthabhaMDAromAM pustakAlayo. emAM tADapatra, kApaDa ane kAgaLa upara lakhAyelA mAtra jaina dharmane lagatA ja graMtho nathI, zAstra ane vijJAnanA vividha viSayone lagatA hastalikhita ane sacitra graMthono saMgraha je viSayonuM prAcIna ane madhyakAlIna bhAratamAM adhyayanakarelo hoya che. adhyApana thatuM e tamAma viSayone AvarI letA graMthabhaMDAro che. AvA viSayomAM kAvya, koza, chaMda, alaMkAra, jyotiSa, nATaka, | gujarAtamAM AvA jJAnabhaMDAronI saMsthA ghaNI prAcIna che. zilpa, darzanazAstra vagere viSayaka samagra sAhityanA graMthono I.sa.nI 5mI sadInI AsapAsa saurASTranuM valabhI eka samAveza thato. vidyAdhAma tarIke AkhA bhAratamAM vikhyAta hatuM. tamAma jaina Agama graMtho, je agAunA kALamAM mukhapAThathI cAlatA hatA, te | gujarAtanA hastalikhita graMthabhaMDAromAM pATaNa, khaMbhAta AcArya zrI devardhigaNi kSamAzramaNanA adhyakSapaNA heThaLa ane amadAvAdanA bhaMDAro sauthI vadhAre khyAti pAmelA che. A pustako rUpe valabhImAM lakhavAmAM AvyA. bhAratIya vidyApravRttinA uparAMta vaDodarA, chANI, pAlanapura, kheDA, pAdarA, haraparA, itihAsamAM A ghaNo mahattvano banAva che. A rIte lakhAyelAM sinora, bharUca, surata ane saurASTramAM bhAvanagara, ghoghA, pustakonI aneka nakalo thaI haze ane te judA judA graMthabhaMDAromAM pAlitANA, lImaDI, jAmanagara, vaDhavANa kempa, mAMgaroLa vagere rAkhavAmAM AvI haze. prAcIna kALamAM gujarAtamAM bauddho, jeno mAvI haze. prAcIna kALamAM garAtamAM hato. jeno sthaLoe aneka nAnAmoTA graMthabhaMDAro che. ane brAhmaNonI sAhityapravRtti sArA pramANamAM cAlatI hatI. I.sa.nA agiyAramA, bAramA ane teramA zatakamAM AthI koI prakAranAM pustakAlayonuM astitva to tyAM hovuM joIe, pATaNanuM rAjakIya mahattva caramasImAe pahoMcyuM hatuM ane paraMtu caulukya vaMzanA be gurjara rAjA siddharAja jayasiMha ane AcArya hemacaMdrasUrinA prabhAvathI vidyApravRttine rAjayAzraya tathA kumArapALanA samayamAM pahelAMnA gujarAtanA jJAnabhaMDAro vize uttejana maLatuM hatuM. tyAre itihAsa dharma, nIti, tattvajJAna koI vizvAsapAtra mAhitI upalabdha nathI. rAjA siddharAjanI sAhitya vagere viSayonA graMthonI racanAne ghaNo ja vega maLyo vinaMtIthI hemacandrAcArye gujarAtanuM pradhAna vyAkaraNa racyuM ane hato. A samaye racAyelA graMtho bhAratIya saMskRtinA saMdarbhamAM tyArathI gujarAtanI sAhityapravRttino madhyAhnakALa zarU thayo. khUba mahattvanA nIvaDyA. vaLI jaina dharmane je rAjyAzraya maLyo, vijetA siddharAje traNaso lahiyAo pAse satata traNa varSa sudhI tethI jaina sAdhu ane AcAryoye jJAnavardhaka pravRttio vividha lekhanakArya karAvI rAjakIya pustakAlayo sthApyAM ane vikasAvavAmAM khUba ja rasa lIdho. AvI sAhityika pravRttithI siddhahema vyAkaraNanI seMkaDo prato lakhAvI videzanAM pustakAlayomAM moTA moTA jJAnabhaMDAro astitvamAM AvyA ane emAM prAcIna, bheTa mokalI. siddharAja pachI rAjA kumArapALe paNa ekavIsa samakAlIna ane navA graMthono saMgraha thato rahyo. jeTalA jJAnabhaMDAro sthApyA hatA ane rAjakIya pustakAlayo mATe - pATaNanA hastalikhita graMthabhaMDAro jaina Agama graMtho tathA AcArya hemacaMdranA graMthonI suvarNAkSaravALI 21 pratio lakhAvI hatI. dhoLakAnA rAjA viradhavalanA suprasiddha 11], ; ghafnutpAdakSikAmonana maMtrI vastupALe karoDo rUpiyAnA kharce traNa jJAnabhaMDAro sthApyAnI , mana:LimitraninannAmAna kema ? hakIkata prAcIna graMthomAMthI maLI rahe che. A prAcIna panirahitA dhAdA mRdAtrAvAsAdayIyAgAvayAsa aginyAmabasaMtaritAnI satA thA. jJAnabhaMDAromAMnI eka mAtra tADapatrIya svahasta hastaprata hAla kimAnAmAmavinAvivAmivAdimabezI upalabdha che ane te udayaprabhasUrie racelI "dharmAlyudaya' manamAnImanastAvAlpAladhanAMnI nirAtisUI potAdhanovA kAvyanI. mAMDava gaDhanA maMtrI pethaDa zAhe bharUca vagere sAta ParnatAzapasniyAhAramonitikavikatAnA yo| nagaromAM bhaMDAra sthApyA hatA. A uparAMta keTalAka dhanADhaya vararAvatI najhAIvidhAjANI, mA: pazana phorAkamahazaokANa gRhasthoe paNa jJAna-saMgraho lakhAvyA hatA. vApArayaMkAmAlinUSaNa nijAnadhanAnimita : ; r:-: ma dhA:= 4 - - . - Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 330 pATaNanA lagabhaga vIsa jeTalA hastaprata bhaMDArono eka AvI ja eka bIjI A ja samayanI "kalpasUtra'nI rasaprada itihAsa che. emAM prAkRta, saMskRta, jUnI gujarAtI, hiMdI, hastapratamAM jainaparaMparAmAM vatte oche aMze pUjAtA brahmazAMti yakSa marAThI vagere bhASAomAM racAyela lagabhaga badhA ja viSayonA ane lakSamIdevInAM AkarSaka citro maLe che. A uparAMta graMtho sacavAyA che, jemAM jaina ane bIjA dharmonI racanAono "RSabhadevacarita'nI Azare 13mI sadInI hastapratamAM samAveza thAya che. Ane lIdhe pATaNanA bhaMDAro deza-videzamAM RSabhadeva ane jaina yakSiNI cakrezvarInAM suMdara citro dorelAM che. vidvAnonA AkarSaNanuM kendra rahyA che. Aje pATaNanA be sivAyanA 'triSaSTizalAkApuruSacarita'nI pratanA chellA traNa patro upara badhA ja bhaMDAronI tADapatra uparanI tema ja kAgaLa paranI hemacandrasUri, rAjA kumArapAla ane zrAvikA zrIdevInAM manorama hastapratono saMgraha ekatrita thaIne pATaNanA jaina saMghanA tAbAnA citro AlekhAyAM che. zrI hemacandrAcArya jaina jJAnamaMdiramAM sacavAI rahyo che. Azare pATaNanA vakhatajInI zerInA bhaMDAramAMnI eka pratamAM vIsa hajAra prato kAgaLa upara lakhAyelI sacavAI che. A jJAna cAra suMdara citro aMkita karelAM che, jemAM hemacandrAcAryane maMdiranI sthApanA sane 1939mAM thaI hatI. pATaNanA vikhyAta vyAkaraNano graMtha lakhavA mATe vinaMtI karato rAjA siddharAja, graMthabhaMDAro kAyamane mATe sacavAI rahe ane prAcIna vidyA tathA vyAkaraNagraMthane aMbADI upara mUkIne pharatI yAtrA, pArzvanAthanuM sAhityanA kSetre kAma karatA vidvAno e hastapratono saraLatAthI maMdira ane vyAkaraNa graMthanI nakala meLavavA AnaMdaprabhu lAbha laI zake e hetuthI A jJAnamaMdiranI sthApanA thaI che. upAdhyAyane vinaMtI karatA karmaNa maMtrI vagere prasaMgonAM AbehUba pATaNanA nAmAMkita bhaMDAromAM saMghavInA pADAno citro AlekhAyelAM che. A citromAM kalAkAranI pratibhA tathA tADapatrIya graMthabhaMDAra vidvAnonA AkarSaNanuM khAsa kendra banelo. kauzalyanAM darzana thAya che. A bhaMDAranI mulAkAte pAzcAtya vidvAno ane saMzodhako AvatA pATaNanA hemacaMdrAcArya jJAnamaMdiramAM kalpasUtranI 15mI hatA. bhaMDAramAM kula 434 tADapatra uparanI hastaprato che. sadInI be hastaprato che, emAMnI eka pratamAM lakSmIdevI ane emAMnI keTalIka hastaprato sacitra che. emAMnAM citro madhyakAlIna caMdradevanAM citro maLe che. pazcima bhAratanI citra zailInA uttama namUnA pUrA pADe che. A kApaDa para citrAMkano karavAnI jaina paraMparA I.sa.nI zelInAM citro ladhucitro svarUpe maLe che. pazcima bhAratanI citrakalAnuM janmasthAna ane poSaNasthAna gujarAta che. emAM 14mI sadI jeTalI purANI che. emAM yaMtro, vizvaracanA gujarAtanAM dharma ane samAjajIvananuM pratibiMba paDe che. A laghu (cosmology) yAtrAsthaLo ane mAMgalika cihno jevA viSayone citronI zailInA namUnA moTe bhAge gujarAta ane rAjasthAnanA rajU karatAM kApaDa paranAM citro bhArata ane videzomAM jaina bhaMDAromAMthI ane khAsa karIne jaina ke jenAzrita lakhAyelA saMgrahAlayomAM sacavAyelAM che. vaiSNavonI jema jainomAM paNa kApaDa upara dhArmika citro AlekhavAnI prathA che. ene paTa kahevAmAM graMthonAM laghu-citrorUpe maLe che. citronI A zailIne gujarAtanI zailI ke mAru-gurjara zailI paNa kahe che. pATaNanA saMghavI-pADA Ave che. vIMTo vALIne AvA paTa maMdiramAM ke khAnagI gRhomAM bhaMDAramAM keTalIka tADapatra uparanI sacitra hastaprato surakSita che. sAcavI rAkhavAmAM AvatA. emAM zvetAMbara jaina saMpradAyanA graMtha "nizIthacUrNi'nI I.sa.nI A prakAranA sauthI prAcIna citrano namUno pATaNanA 12mI sadInI prata gujarAtI sacitra tADapatrano sahuthI jUno saMghanA bhaMDAramAM sacavAyelI "dharmavidhiprakaraNa'nI 14mI sadInI namUno che. A prata bhRgukaccha (bharUca)mAM lakhAyelI che. emAM hastapratamAM maLe che. emAM sarasvatInI sAdI AkRti citrita eka patra upara vartuLAkAramAM hAthIsavAranuM citra AlekhAyeluM che. karelI che. saMghavI pADAnA bhaMDAramAMno 15mI sadIno kApaDa para citramAM mALA dhAraNa karatI strIonAM Alekhana che, je ghaNuM cItarelo paMcatithi paTa khUba prasiddha che. A paTa cAMpAneramAM karIne apsarAo hovAnuM jaNAya che. A saMgrahamAMnI taiyAra thayelo che. emAM sAta citronuM Alekhana kareluM che. kalpasUtra'nI eka 13mI sadInI hastapratamAM jaina sAdhvIo maMdiranA garbhagRhamAM sarpachatra dhAraNa karatA tIrthaMkara pArzvanAthanI ane zrAvikAonAM citro AlekhAyelAM che. 13mI sadInI pratimA, giranAra parvatanuM dazya, sametazikhara ane kathAnasAgara'nI hastapratamAM pArzvanAtha ane zrAvaka-zrAvikAnAM pAvAgaDha uparanA mahAvIra svAmInA maMdiranAM citro manohara suMdara citro jovAM maLe che. lAge che. tamae Jain Education Intemational Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 dhanya dharAH amadAvAdanA sArAbhAI navAbanA saMgrahamAM "sUrimaMtra graMthabhaMDAro che. pAyacaMda gacchano bhaMDAra, jJAnavimalasUrino paTa'nuM 14mI sadInuM citra saMgrahita che, emAM pUrNa vikasita bhaMDAra, nemisUrijIno bhaMDAra ane zAMtinAthano bhaMDAra. AmAM padama para beThelA, mahAvIra svAmInA prathama ziSya gautama zAMtinAthano bhaMDAra samagra gujarAta ane rAjasthAnamAM sahuthI svAmInuM citra AlekheluM che. sArAbhAI navAbanA saMgrahamAMno samRddha ane mUlyavAna bhaMDAromAMno eka che. emAM graMthasaMkhyA bahu RSabhadevanA samavasaraNano 1pamI sadInA madhyano eka paTa moTI nathI, paraMtu enI viziSTatA emAMnI prAcIna ane durlabha ane jaMbudvIpano 19mI sadIno eka paTa noMdhapAtra che. kApaDa tADapatrIya hastaprato che. emAM tADapatra upara saMskRta ane prAkRta para citro AlekhavAnI prathA 17mI sadI sudhI jainomAM jaLavAI bhASAmAM lakhAyelI doDhaso jeTalI hastaprato che. A bhaMDAranI rahI. hastaprato I.sa.nI 12mI, 13mI ane 14mI sadI jeTalI hastapratonI jALavaNI mATe vaparAtI lAkaDAnI pATalIo prAcIna che. gujarAtanA graMthastha laghu citrakalAnA sahuthI prAcIna upara paNa laghucitro jovA maLe che. AvA lAkaDAnI pATalI namUnA A bhaMDAranI tADapatrIya hastapratomAMthI maLe che. AcArya paranAM ladhu citronA sahuthI jUnA namUnA rAjasthAnanA jaina hemacandra temanA ziSya ane rAjA kumArapALanuM vikhyAta citra bhaMDAromAM maLe che. amadAvAdanA sArAbhAI navAbanA saMgrahamAM bAramA saikAnI 'dazavaikAlikasUtranI ladhuvRtti'nI hastapratanA surakSita lAkaDAnI pATalI para bhArata ane bAhubalI vaccenA chellA patra para che. emAM Asana para birAjamAna yuddhaprasaMganuM Alekhana che. eka pATalI para tIrthaMkara pArzvanAthanA hemacandrAcArya, jamaNA hAthamAM tADapatra rAkhIne sAme beThelA pUrvanA dasa bhavo AlekhelA che. muni puNyavijayajI saMgrahamAMnI potAnA ziSya mahendrasUrine jANe pATha ApatA hoya ema lAge eka pATalI para mahAvIra bhagavAnanA 27 bhavo paikInA keTalAka che. mahendrasUrinI pAchaLa be hAtha joDIne UbhelA dADhIvALA bhavonuM citrAMkana kareluM jovA maLe che. gRhasthanI AkRti rAjA kumArapALanI jaNAya che. A citra AcArya hemacandra ane rAjA kumArapAla baMnenA jIvanakALa pATaNanA bIjA bhaMDAromAM tapAgaccha bhaMDAra, bhAbhAnA daramyAna dorAyeluM hoI A samakAlIna mahApuruSonA citra pADAno bhaMDAra, vastAnA mANekano bhaMDAra, zrI himata vijayajI saMgraha vagere atyaMta mahattvanA che. joke A badhA bhaMDAro tarIke paNa tenuM viziSTa mUlya che. hemacandrAcArya jaina jJAna bhaMDArane soMpAI gayA che. A bhaMDAranuM eka amUlya ratna te "dharmAbhyadayakAvyanI 13mI sadImAM lakhAyelI tADapatrIya prata che. maMtrI vastupAle khaMbhAtanA jJAnabhaMDAro potAnA guru vijayasenasUrinA upadezathI zatruMjayano saMgha kADhyo hato, eno aitihAsika vRtAMta ApavA sAthe keTalIka dharmakathAo [saravaraNIvArtAsIrathatiSThAvatInImaNadvisali |kalAkaraNajITrIparivaMDhakADhIne samagItikalAkanI varNavatuM e saMskRta kAvya che. e kAvya vijayasenasUrinA ziSya ajrAziverAnIparINAvAdathavAjhaanterAyAuijheranyaMtilakI udayaprabhasUrie raceluM che. AkhAye kAvyanI vastupAlanA sAiMdopAmonipaTAzIyAIsadIyabArAyasAvatekarIvAlI svahastAkSare khaMbhAtamAM ja thayelI nakala tyAM sacavAyelI che. A nijimAkunisArAratatitakalAbAkSikAsahanAIkanyAdAzyAmate ! uparAMta bauddha vidvAnonA graMtho, subhASita saMgraho, phArasI sivazvavikra mAditArInamAdikAtidAyaka TimamAnavAni nitathasika siyarivADhiprasavaMtikAri agNavI. zabdono saMskRtamAM artha Apato zabdakoza jevA saMskRta-prAkRta katrinasnepadamAvatArAkANavilasatamorAvaviSayamukhatA saMyoga ane Itara sAhityanI vividha zAkhAonA keTalAye graMthonI 3jhamegAvRtrAtakarUMpvIkArarivAzalisInArAti prAcIna prato upalabdha che. emAMnI keTalIya hastaprato gujarAtanA malesakakara ityAlAdAsamAteravivAgalovidyAvadanAyogAmitomA caulukya ane vAghelA rAjAonA samayamAM lakhAyelI che. A graMthomAMthI gujarAtano sAmAjika ane dhArmika itihAsa, prAcIna pATaNanI jema khaMbhAte paNa saMzodhakavidvAnone AkarSA gAmono sthAnika itihAsa temaja prAcIna madhyakAlIna gujarAtanI che. teramA saikAmAM thaI gayelA gujarAtanA vikhyAta maMtrI saMskAra ane sAhitya pravRttio vize upayogI mAhitI maLe che. vastupAle moTI rakama kharcIne pATaNa, bharUca ane khaMbhAtamAM khaMbhAtanA A prAcIna graMthabhaMDAro mAtra gujarAtanI ja nahIM, graMthabhaMDAro sthApyA hatA. hAlamAM khaMbhAtamAM mukhya cAra paraMtu samasta bhAratanI moMghI vidyAsaMpatti che. Jain Education Intemational Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 A bhaMDAramAM saMgrahita 'neminAtharita'nI 13mI sadInI pratamAM jaina tIrthaMkara neminAtha, aMbikAdevI ane aMjalimudrAmAM zrAvaka-zrAvikAnAM citro AlekhelAM che. bIjI eka 12mI sadInI sacitra pratamAM be citro dorelAM cha jemAMnA ekamAM padmAsana para beThela mahAvIra svAmI che ane bIjA citramAM tribhaMga avasthAmAM UbhelAM caturbhuja sarasvatInuM Alekhana che. khaMbhAtanA pAyacaMda gacchanA bhaMDAramAM 1500 jeTalI hastaprato jaLavAyelI che, jemAMnI keTalIka tADapatra para lakhAyelI che. jJAnavimalasUrinA bhaMDAramAM A ja sUrinI lakhela saMskRta ane gujarAtanI bhASAnI keTalIka racanAo paNa jovA maLe che. AcArya nemisUrijInA graMtha bhaMDAramAM Azare vIsa hajAra jeTalI prAcIna prato che. nemisUrijIe jaina dRSTie vizvavidyA (cosmology)nuM nirUpaNa karato 'lokaprakAza' nAmano graMtha jUnAgaDhamAM racelo. emanA potAnA hastAkSarovALI prata ahIM sacavAyelI che. amadAvAdanA hastaprata bhaMDAro bho. je. adhyayana-saMzodhana vidhAbhavana hastaprata saMgraha gujarAta varnAkyulara sosAyaTInA nAme oLakhAtI gujarAta vidyAsabhAe enA mULa sthApaka elekjhAMDara phorbsanA samayathI hastapratono saMgraha karavAnuM kArya zarU kareluM. saMsthAnA uttarottara vikAsanA pariNAme bheTarUpe prApta thayelI athavA kharIdelI hastapratonI saMkhyA lagabhaga 2000 jeTalI thayelI che. 1946mAM gujarAta vidyAsabhAno ucca abhyAsa ane saMzodhana vibhAga bho. je. vidyAbhavananA nAme vikasyo tyArathI A saMsthAnA myujhiyamamAM A hastalikhita saMgraha surakSita che. hAla Jain Education Intemational 339 A myujhiyamamAM saMskRta, prAkRta, jUnI gujarAtI, hiMdI, vraja, marAThI, baMgALI, arabI, phArasI jevI bhASAomAM lakhAyelI lagabhaga 10,000 jeTalI hastaprato saMgrahita che. moTA bhAganI hastaprato kAgaLa upara lakhAyelI che. keTalIka kApaDa ane tADapatra upara lakhAyelI maLe che, tADapatrIya prato kannaDa, telugu, malayAlama jevI dakSiNa bhAratanI lipiomAM lakhAyelI che ane I.sa.nI 15thI 19mI sadI sudhInI che. A hastaprato veda-vedAMga, itihAsa, purANa, bauddha sAhitya, jaina sAhitya, bhakti, taMtra, kAvya, vyAkaraNa, koza, nATya, zilpa, alaMkAra, kAmazAstra, Ayurveda, jyotiSa, koza jevA vividha viSayone lagatI che. A saMgrahamAM 18 jeTalI sacitra hastaprato che, jemAM saptazatI, zrImad bhAgavata, kalpasUtra, madhumAlatI kathA jevI suMdara citrovALI hastapratono samAveza thAya che. 18mI sadInI gIta-goviMdanI sacitra pratamAM viSNunA dazAvatAronAM citra ane rAdhAkRSNanA milana-virahanA prasaMgo bhAvapUrNa rIte AlekhAyelA che. phArasI lipimAM lakhAyelI sacitra hastaprato paNa ahIM jaLavAyelI che. jyotiSane lagatA saLaMga sacitra oLiyA (vIMTA-scroll) ane jaina sUrio ane sAdhuone tema ja temanA saMghane yAtrA daramyAna AmaMtraNa ApatuM eka sacitra vijJaptipatra (18mI sadInuM) upalabdha che. 'bAbIvilAsa' jevI aitihAsika kRtio, medapATa purANa,kAyastha paddhati jevI jJAtiviSayaka hastaprato temaja maMDapadurga jevI sthApatyanI hastaprato paNa ahIM che. AmAMnI keTalIka hastaprato suMdara velabuTTAnI AkRtiothI zaNagArAyelI, koIka sonerI zAhIthI lakhelI, lAla kALI zAhInA lakhANavALI che. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 dhanya dharA: A myujhiyamamAM khetaro, makAna ke hATanA kharIda-vecANa mAtra eka ja vyaktino paripAka nathI, paraMtu AgamaprabhAkara ke gIro aMgenA, pallAnI phAragatI aMgenA, milakatanI munizrI puNyavijayajI, temanA guru caturvijayajI tathA pravartaka vaheMcaNIne lagatA 150 jeTalA khatapatro (dastAvejo) che. kIrtivijayajInA parizramane AbhArI che. A hastaprata saMgrahamAM I.sa.nI 14mI sadIthI 19mI sadI sudhInA che. A dastAvejo jaina ane jainetara sAhityanA amUlya graMtho che. e badhA graMtho sAMkaDA kAgaLa ke kapaDAnI paTTI para saLaMga lakhelA che. lAMbA saMskRta, prAkRta, apabhraMza, jUnI gujarAtI, rAjasthAnI vagere hovAthI vIMTo vALIne sAcavavA paDe che. AvA khatapatromAMthI bhASAomAM lakhAyelA che. hastaprato I.sa.nI 12mI sadI tatkAlIna rAjakIya sAMskRtika, Arthika ane sAmAjika mAhitI sudhInI maLe che. maLe che. hastapratonAM sUcipatro paNa prakAzita thayAM che. lA. da. A khato saMskRta temaja arabI-phArasImAM lakhelA che. A vidyAmaMdiranA saMgrahamAM papa3 jeTalI sacitra hastaprato che, jemAM uparAMta A myujhiyamamAM ramatanAM citrita pAnAM khAsa noMdhapAtra tADapatranI ane kAgaLanI hastaprata uparAMta, guTakA ane chUTA che. AvAM pAnAMonI saMkhyA 150nI che. goLAkAra pAnAMo paTTarUpe paNa maLe che. ahIMnI 18mI sadInI kalpasUtranI eka upara pazupaMkhInI AkRtio che. pAnAMo paranI saMkhyA kalAtmaka hastapratamAM rAjasavArInAM dazyo jovA maLe che. keTalIka kAgaLanI rIte AlekhavAmAM AvI che. ekanI saMkhyA darzAvavA ghoDA upara hastapratomAM bhagavAna tIrthakaranA jIvanaprasaMgo AlekhAyelA che. savAra thayelI rAjAnI AkRti aMkita karelI che. ghoDAnuM I.sa.nI 18mI sadInI kalpasUtranI kAgaLa paranI sacitra Alekhana jIvaMta ane gatimaya lAge che. hastaprato gujarAta-saurASTranA jaina bhaMDAromAM sacavAyelI che. A rAjAnI vezabhUSA rAjapUta che. eNe dhAraNa karela hastapratomAM tIrthakara bhagavAnanA jIvanaprasaMgo, khAsa karIne Ayudho ane alaMkAro citranI samRddhimAM vadhAro kare che. keTalAMka janma, vivAha, kezaloca, dIkSA, dharmopadezanA prasaMgo pAnAMnA saMkhyAMka darzAvatI chatrI, lIlAM pAMdaDAM ke parvatanuM AlekhAyelA che. lA. da. vidyAmaMdiramAM saMgrahita 18mI sadInI Alekhana kareluM che. kalAtmakatA lAvavA lIlAM, pILAM ane kALAM kalpasUtranI eka pratamAM rAjasavArInAM dazyomAM puruSa ane strITapakAMno upayoga karAyo che. pazu pakSIomAM ghoDo, mayUra, popaTa pAtronI vezabhUSA marAThI jovA maLe che. ahIM 'saMgrahaNIsUtra'nI vagerenI citrakalA suMdara, AbehUba ane sahaja che. bAra sacitra prato maLe che. saMgrahaNIsUtra e jaina paraMparA pramANe brahmAMDanI utpattine lagato graMtha che. emAM tIrthakaro, deva-devIo, lA. da. bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira gaMdharvo, yakSa-yakSiIo, sUrya, caMdra, parvato, nadIo ane vRkSonuM hastaprata saMgraha Alekhana karavAmAM AvyuM che. "aDhAra zilAMga ratha'nI 18mI nayattAnI nA kahIza avakanAredattaka*l[avanaviratimavikAramatanAvamukha rAkaTara citra sadInI aDhAra citrovALI prata che. lAkaDAnA lAMbA rathamAM lamnAdana nakAbAvika jAnayanamyAmAra mAkadAyikavAnAdhAvatyA nilamaMzAvabAyanidAyabAvispAnivavA lal ninavADamayArakatAnAzavAjamyAnavavakipadAkkiAjAkirAdhIyAmivAjAmayAjanakadAdhivikasakA sAdhue pALavAnA AcAranAM nAmovALAM pAnAM pADelAM che. rathanI gutavANA niAyitavANItatAyI thayA kivAdavira&nfiewjakobA bhavAnI padanitya pratispAniyAmakRtyAvipAtrAtilAnAjamatavatyAyapisyAjamAnyAvinA npcmtphygtivikiaaryaanaa| upara madhyamAM je te tIrthakara bhagavAnanuM citra che. rathane hAMkanAra vibhidatatyattasyunamAyAdhUimAmiladinAmikasyanAvampamAjhAtadivApArAsanAlAparavara nAvAvAsA vAdA mAnasisileNyAmAdavayamigAva mAnamavatita mAtraminiyarvivikSanavasubAyakavAdiApanidarzayana sArathie ghoDAnI lagAma potAnA jamaNA hAthamAM pakaDI che. lAvAvayAzinAvArupakArampAmini LirBRmAnirAdityAdisi naviya rikankApamA manonityAnamitimaMdasamyAdA aDakAyasyA ya matirakADhAtamyAyapArAdApatyAevamAnatyAdiditIyapi AkhuM citra jANe gatimAM hoya ema lAge che. stiyAthAmAvaNyavAkiyapakAgati kAmavAdAsayakArakavinadhArAbAjayAyakArakAdAyama riepapizavAjAdAvirakamAyanavA chAlAtatava konA mavaya vepatyAbaTanAvAvakA syAmATAkA bhAvanA komeDI 17mI-18mI sadInI kAgaLa paranI dhanAzAlibhadraviparikramA karatI hovAnapkaraMjaka navalaFian jAmyanityavAnA navA upakAsyamahakAryApUlA kAcita vIryayamAdAjadAnAkSiAmAninidhanAdiyA zAyakAsa kadAvidhi vivakSAyAmAnatiyAdinAnAdAparampa parihAralAtAyArakavAvadhavavAnavAparamAparikSadAnAyapadiyayamavAdI rAsanI pratomAM citrAlekhana jovA maLe che. emAM AlekhAyelAM manarAyanavapariniTAnamanapariyAravimAyAjAvArAvayAranavarAyacayarasparaparivAralatAnayArakarAvI narasihajI paNa sArasivitaranI zArIrika dAyika citromAM zAlibhadranI mAtA dhanA, zAlibhadranA jIvanaprasaMgo, samayapadAvAdhArazanivaniyamanApAdanamAyAyovanAvavikalpahAragatamAdityAkSinApatikamAyayAviSaya zAlibhadra ane magadharAja zreNikanI mulAkAtano prasaMga ityAdi A saMsthAmAM lagabhaga paMcAvana hajAra jeTalI noMdhapAtra che. 'lokaprakAza' nAmanI eka pratimAMnA eka citramAM hastapratono amUlya khajAno saMgrahita che. munizrI cakravartI rAjAnA rAjyAbhiSekanuM citra che. rAjyAbhiSeka vakhate puNyavijayajIno potAno hastalikhita graMthono samagra khajAno rAjAno pRthvInAM judAM judAM pavitra jaLathI kevI rIte abhiSeka A bhaMDArane bheTa maLelo che. A saMsthAno ATalo moTo saMgraha thato enuM Alekhana che. zrI pAlarAsanI eka 19mI sadInI kanA vepamaragahetA (IRRIinlIka flame OAyAmAvayaniyami Jain Education Intemational Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzva saurabha bhAga-1 341 | hastapratamAM rAsanA kathA-prasaMga AlekhatAM suMdara citro che, jemAMnuM eka citra dhavala zeThanI kalAne lagatuM che. vahANanAM citromAM briTizarono yuniyana jeka dhvaja spaSTa dekhAya che. sAhityanA mahAna kavi kAlidAsanI be kRtio meghadUta ane kumArasaMbhavanI sacitra kAgaLa para lakhAyelI prato ahIM sacavAyelI che. I.sa.nI 17mI sadImAM kharataragacchanA sAdhu udayaharSe lakhelI meghadUtanI pratamAM kula pAMca citro che. emAM sarasvatInuM citra, rAmagiri Azrama para virahI yakSanuM citra, svarganI alakApurI nagarInuM citra, virahiNI yakSiNInuM citra ane premIonA milananuM dazya rekhAMkita karAyuM che. - kumArasaMbhavanI 17mI sadInA pUrvArdhanI pratamAM pazcima bhAratIya citra-zailImAMnAM sarasvatI ane ardhanArIzvara pArvatI paramezvaranAM manorama Alekhano maLe che. jaina paraMparA anusAra jaina AcAryo ane munione judAM judAM zahero ke nagaronA jaina saMgha potAne tyAM paryuSaNa karavA ane cAturmAsa gALavA nimaMtraNa ApatA. A nimaMtraNapatro vyavasthita rIte taiyAra karavAmAM AvatA ane emAM citronuM Alekhana karavAmAM AvatuM. citromAM dhArmika ane nagarano mahimA batAvatAM citro AlekhAtAM. nagarajano jaina sAdhuonAM darzana karavA ane emanAM vyAkhyAno sAMbhaLavA keTalA utsuka che enuM varNana karavAmAM AvatuM. nagaranI bhautika ane kudaratI samRddhinuM sacitra varNana karAtuM. A prakAranA nimaMtraNane jaina paribhASAmAM vijJaptipatra kahe che. emAM sAla ane tithi ApelI hovAthI aitihAsika dRSTie enuM mahattva ghaNuM che. amadAvAdamAM devAzA pADAnAM bhaMDAramAM 'zrIpAlarAsanI eka citrita hastaprata che. emAM vepAra mATe surata AvatAM vahANonAM citrAMkano AbehUba che. keTalAMka citromAM vRkSovanarAjIonAM dazyo aMkita karelAM che, jemAM citrakAronA prakRtipremanuM darzana thAya che. keTalAMka citromAM gIta-saMgIta ane nRtyanuM Alekhana kareluM che. puruSonA hAthamAM vINAnuM citraNa viziSTa ane noMdhapAtra che. gAMdhInagara jillAnA pethApura gAmamAM citrita zrIpAlarAsanI eka hastaprata amadAvAdanA DahelAnA upAzrayamAM che. A pratanAM citra uttara gujarAtanI viziSTa grAmINa zailImAM AlekhAyelAM che. pethApuranAM lokonAM makAnonI dIvAlo para je citro jovA maLe che, tevI ja zailInAM citra A pratamAM cItarelAM che. puruSapAtronI pAghaDI, lAMbI bAMyanA aMgarakhAM, paTAdAra dhotiyAM ane khesanuM Alekhana AkarSaka che. strI-pAtro gherA vAdaLI raMganI oDhaNI ane lAla raMgano caNiyo dhAraNa karela darzAvAyAM che. citromAM pazupakSI ane vanarAjinuM Alekhana manohara che. hiMdu ane jaina paraMparAmAM sAdhuo ane saMsArIo mATe je jJAnacopATa taiyAra karAtI, temAM citronuM Alekhana karavAmAM AvatuM. emAM devalokanuM, sarponI sIDIonuM, navagrahonuM tema ja jIvayonionuM Alekhana karAtuM. AvI eka 19mI sadInI citrita jaina jJAnacopATa A saMsthAmAM surakSita che. jaina sAdhuo ane zrAvakone A jJAnacopATa batAvI judI judI jIvayonio vividha prakAranA devaloka, svarga ane naraka temaja mokSano khyAla ApatI jJAnacopATa hiMdu paraMparAmAM paNa taiyAra karAvavAmAM AvatI, jemAM 84 koThAonuM Alekhana karAtuM. A 84 koThAo 84 lAkha yoninAM pratIka manAtA. gujarAta ane rAjasthAnanA lokasAhityamAM gopIcaMdanI kathA ghaNI lokapriya che. A gopIcaMdanI kathA varNavato 'gopIcaMda kI zAbdI' nAmano hiMdupaTa A saMsthAmAM sacavAyelo che. emAM A rAjAnA jIvanane lagatAM citronuM Alekhana kareluM che. A citrono samaya Azare 18mI sadIno che. citronI zailI pazcima-bhAratIya che. pAtronI vezabhUSA rAjasthAnI che. bIjA eka hiMdupaTamAM koI hiMdu dharmagurunA gAdIvArasA vakhatanA prasaMgonuM judAM judAM dazyomAM Alekhana karAyuM che. 19mI sadInA pUrvArdhamAM A kapaDAnA paTTamAM judAM judAM dazyomAM Alekhana karAyuM che. 19mI sadInA pUrvArdhamAM A kapaDAnA paTTamAM judA judA khaMDa pADI prasaMganI ujavaNInAM dazyo cItarelAM che. enA eka dazyamAM naTanartakI UMdhA mAthe nRtya karatAM karatAM paganI madadathI tIra choDatI batAvAI che. enI bAjumAM ene madada karanAra bIjI naTanartakI UbhI che. aMgakasaratanA dAva sAthe nRtya darzAvatuM A citra e samayanI nRtyakalAnI jhAMkhI karAve che. bIjA eka citramAM nRtyakAra strI eka hAthamAM kapaDAnuM banAveluM kamaLanuM phUla rAkhI nRtya karatI jovA maLe che. enA mAthA para pAMca gAgaranuM beDuM che. enI pAchaLa hAthamAM ghUgharAnI paTTI laI be vAdaka strI nRtya karI rahI che. puruSapAtra be hAthamAM maMjIrAM vagADe che. strIpAtra mRdaMga vagADe che. eka puruSa sAraMgI jevuM vAdya vagADe che. A samagra citra gujarAta-saurASTramAM lokapriya hAlanA beDA-nRtyano khyAla Ape che. Jain Education Intemational Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 dhanya dharA: AkhyAno ane citra gujarAtI bhASAmAM lakhAyela madhyakALanA kavi premAnaMdanAM AkhyAnonI hastaprato A saMgrahamAM upalabdha che. kuMvarabAInA mAmerAnI 19mA saikAnI hastapratamAM eka citramAM vahelamAM besIne jatAM zeThazeThANInuM Alekhana bhAvavAhI che, paNa vezabhUSA saurASTranI che. vahela lAkaDAnI banAvelI che. emAM kotarakAma ane citrakAma AkarSaka che. zaNagArelA baLadathI haMkArAtI A vahelanAM paiDAM jANe gatimAna darzAvAyAM che. jainettara citrakalAno vikAsa vaiSNava, zeva ane zakti saMpradAyo dvArA thayo. vaiSNava saMpradAyanI asara nIce lipibaddha thayelI hastapratomAM jayadeva kavinuM gItagoviMda, bAlagopAlastuti ane nArAyaNakavaca mukhya che. zaiva saMpradAyanI asara nIce lakhAyela kAgaLanI hastapratamAM zivakavaca ane chAyA puruSajJAna mahattvanI che. emAM bhagavAna zivanAM citronuM Alekhana kareluM che. chAyApuruSa jJAnanI 18mAM saikAnI eka hastaprata A saMgrahamAM che. emAM vAgha para beThelA zivanuM citra atyaMta AbehUba, mohaka ane AkarSaka che. zive kaMThamAM khoparInI mALA paherI che. jaTAmAM sarpa, be hAthamAM DamaruM ane trizULa dhAraNa karela che. zAkta saMpradAyanI hastapratomAM devIbhAgavata, caMDIpAThamahAbhya jevA graMtho maLe che. A saMsthAmAM 18mI sadInI eka devI bhAgavatanI hastapratamAM devInAM judAM judAM svarUponAM citra AlekhAyelAM che. emAM mahiSAsuramardinInuM eka jIvaMta citra noMdhapAtra che. sUryanA upAsakono saura saMpradAya kahevAya che. A saMpradAyanI sUrya sahastranAmastotranI 18mAM saikAnI kAgaLanI hastaprata sacavAyelI che. emAM bhagavAna sUryanA mAnuSasvarUpanuM citra AlekheluM che. sUryano ratha sAta ghoDAothI haMkArAya che. ratha hAMkanAra sArathinI pAghaDI marAThI DhabanI che. sArathie eka hAthamAM ghoDAonI lagAma pakaDI che, to bIjA hAthamAM pAtaLo daMDa dhAraNa karela che, rathanI madhyamAM sUryanuM mastaka prabhAmaMDaLanI sAthe darzAveluM che. AkhuM citra layayukta gatimAM hoya ema jaNAya che. gujarAta rAjyanA daphatara bhaMDAramAM premAnaMdanI bhAgavata dazamaskaMdhanI eka gujarAtI bhASAnI sacitra hastaprata saMgrahita che. vaDodarA pAsenA mAMDavImAM lakhAyelI A hastapratamAM kula 365 citro che. citrono samaya 18mI sadInA uttarArdha ane 19mI sadInA pUrvArdha jaNAya che. emAM bakAsuravadha, pUtanAvadha, aghAsuravadha, kRSNanI bALalIlA, nAgadamana vagere prasaMgonA bhAvavAhI Alekhano che. vezabhUSA paraMparAgata gujarAtanI che. eka citramAM bALakane sUvAnA pAraNAnuM Alekhana kareluM che, je saMkheDAnI kASThakalAnI yAda tAjI karAve che. citrone uThAva ApavA hAMsiyAmAM velabuTTAnI kalAtmaka bhAta upasAvelI che. kavi premAnaMde je bhAva kavitAmAM vyakta karyo che, tene ja citrakAre raMga ane rekhAmAM abhivyakta karyo che. amadAvAdamAM devazAnA pADAnA dayA vimalajI bhaMDAramAM Azare 15mI sadInI kalpasUtranI sacitra suvarNAkSarI hastaprata che, jemAM rAgarAgiNIo jevAM saMgItazAstranAM tathA AkAzacArI, pAdacArI ane bhomacArI jevAM bharatanATyazAstranAM rUpo cItarelAM che. pAMjarApoLanA vijayanemasUri jJAnabhaMDAramAM zAMtinAthacaritanI citrita lAkaDAnI paTTI che. amadAvAdamAMnA UjamaphaInI dharmazALAnA graMthabhaMDAramAMthI eka 14mI sadInI pratamAM mahAvIranuM cyavana, janma-nirvANa, samavasaraNa vagere prasaMgo cItarelAM che. gUjarAta vidyApIThanA graMthAlayamAM 437 jeTalI hastapratono saMgraha thayelo che. emAM saMskRta, prAkRta, hindI ane gujarAtI bhASAnI hastaprato che. A hastalikhiMta graMtho, veda, upaniSada itihAsa-purANa, chaMda, jyotiSa, karmakAMDa, vyAkaraNa jevA viSayone lagatA che. vaDodarAno prAcya vidhAmaMdira hastaprata saMgraha mahArAjA sayAjIrAva trIjAnA apUrva prayAsa ane bhAratIya sAhitya temaja saMskRti pratyenI emanI apAra Jain Education Intemational Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 343 zAzvata saurabha bhAga-1 premabhaktine pariNAme vaDodarAmAM hastapratono vizALa bhaMDAra astitvamAM AvI zakyo che. vaDodarAnI senTrala lAibrerImAMnI saMskRta hastapratone judI tAravI teno svataMtra vibhAga prAcya vidyAmaMdira nAme astitvamAM Avyo. A saMsthAmAM 20,000 jeTalI hastapratono saMgraha surakSita che. hastapratonAM sUcipatro prakAzita thayelAM che. A saMgrahamAM veda, upaniSada, smRti, vedAMta, vyAkaraNa vagere viSayonI hastaprato sacavAyelI che. keTalIka hastaprato dakSiNa bhAratanI telugu, kannaDa, graMtha, malayAlama ane uttara bhAratanI baMgALI, zAradA, nevArI, uDiyA jevI lipiomAM lakhAyelI che. keTalIka jainetara hastaprato ahIM sacavAyelI che, jemAMnI harilIlA SoDazakalA nAmanA saMskRta graMthamAMthI gujarAtI rUpAMtara karela graMthanI sacitra prata maLe che. emAM govardhanadhAraNa ane pArvatIdakSa prajApatinAM citro AlekhAyelAM che. A prasaMgonAM citro atyaMta mohaka che. paMcaratna gItA'no sacitra guTako paNa ahIM che. emAM bhagavadgItAnAM citro noMdhapAtra che. emAM dasamA adhyAya vibhUtiyogamAM zrIkRSNa arjunane sRSTimAM sarva sarjanomAM je zreSThatAno aMza che te paramAtmAno che, e prakAre samajAvatAM citro AlekhyAM che. vaDodarAnA haMsavijayajI saMgrahamAM kalpasUtranI 15mI sadInI sonerI zAhIthI lakhAyelI hastapratamAM 8 citro ane apratima kArIgarIvALI suMdara 74 kinAro che. chANInA jaina graMthabhaMDAro vaDodarA pAsenA chANI gAmamAM traNa jeTalA bhaMDAro che. kAMtivijayajI saMgrahamAM kula 1120 kAgaLanI ane 3 tADapatrIya hastaprato saMgrahita che. emAM cAMdInI zAhIthI lakhela 17mI sadInI kalpasUtranI hastaprata noMdhapAtra che. ahIMnA vIravijayajI zAstrasaMgrahamAM "ozaniyukti" graMthanI I.sa. 12mI sadInI (1161) prata che, jemAM 16 vidyAdevIo, sarasvatI, lakSmI, aMbikA, brahmazAMtipakSanA maLI kula 21 citro jaina mUrtividhAnanI dRSTie mahattvanAM che. A uparAMta abhayasAgarajI mahArAjanA bhaMDAramAM paNa hastaprato saMgrahita che. zrImad bhAgavatanI saMpUrNa hastaprata ahIM paNa upalabdha che. - IDaranA zeTha ANaMdajI maMgaLajInI peDhInA graMthabhaMDAramAM kalpasUtra ane kAlakakathAnI 14mI-1pamI sadInI sacitra prata che. tADapatranI prata upara sonAnI zAhIthI citro AlekhelAM che. e A pratanI vizeSatA che. kalpasUtranA vadhumAM vadhu prasaMgo A patramAM sthAna pAmyA che aSTa mAMgalika, mahAvIrano janma, pArzvanAthano janma, nirvANa, emanA yakSa-yakSiI, RSabhadevanuM nirmANa vagere citro khUba AkarSaka ane noMdhapAtra che. A uparAMta jAmanagaranI Ayurveda yunivarsiTImAM paNa hastaprato saMgrahita che. suratanA saradAra paTela myujhiyama, rAdhanapura, jUnAgaDha, bhAvanagara, mahuvA, pAlitANA, lIMbaDI, boTAda jevAM sthaLoe jJAnabhaMDAro che, jemAM hajAronI saMkhyAmAM ApaNo purANo hastalikhita vAraso sacavAyelo che. lIMbaDInA jaina jJAna bhaMDAramAM kalpasUtranI sacitra suvarNAkSarI hastaprata che. jAmanagaramAM kalpasUtra-kAlaka kathA (I.sa. 1501)nI sacitra hastaprata che. 1886mAM sthapAyelI naDiyAda DAhIlakSmI lAibrerImAM apragaTa hastapratono bhaMDAra sacavAyelo che. emAM saMskRta, gujarAtI bhASAnI hastaprato vipula pramANamAM upalabdha che. A badhI kAvya, jyotiSazAstra, yoga, saMgIta, vijJAna, Ayurveda vagere viSayone lagatI hastaprato ahIM jovA maLe che. amadAvAda najIka kobAmAM paNa jaina jJAna bhaMDAra astitvamAM Avyo che. emAM jaina ane jainetara sAhityanI hastaprato vipula saMkhyAmAM che. ahIMnI I.sa.nI sadInI kalpasUtra "bAlAvabodha'nI sacitra hastaprata noMdhapAtra che. Ama gujarAtanA jJAnabhaMDAro e bhAratIya saMskRti ane sAhityanA bhavya vArasA samAna che. e vartamAna yuganA ane bhAvi peDhInA bhAratIya vidyAnAM upAsako ane vidvAnonI moTI mUDI samAna che, jemane A bhaMDAromAM sacavAyelI jJAnasaMpattinI paribhASA, lipi tathA anya saMketonuM jJAna che, tene mATe A jJAnabhaMDAro divya khajAnA rUpa che. bhAratIya lipionA adhyayana mATe, durlabha graMthonI hastapratonA tulanAtmaka abhyAsa ane saMzodhana mATe tema ja prAcIna ane madhyakAlIna itihAsanI sAhityika ane sAMskRtika mAhitI meLavavA mATe AvA jJAnabhaMDAro khUba ja upayogI nIvaDe tema che. Jain Education Intemational Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satI zIvA ? > che 6 ceTaka rAjAnI putrI caMDaudhotana rAjAnI patnI hatI. devatAoe ziyaLathI calita karavadegvavidha upAyo karyA, chevaTe nagarImAM dAha (agni pragaTAvI bALavAnuM ayogya kArya zaru karyuM. te vakhate zIvA satIe svaharate nagarInA nAnA-moTA sarva gharone zAMta karavA eka zAMtikarma upArjana karyuM jethI nagarI zAMta thaI. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA, sunaMdA ane zreNika devAnupriyA ! putra janmaze to tamArI abhayadAnanI bhAvanA vadhAvI abhayakumAra putranuM nAma rAkhIzuM tamane gamaze ne? rekhAMkana : savajI chAyA, dvAraka) Jain Education Intemational Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 345 gussavanA madhyakAlIna ItihAsanA saMskRta zodho jaitaputionuM mahattama yogadAna -bhAratIbahena zelata koI paNa dharmano sarvAgI paricaya tenAM traNa pAsAMone jhINavaTathI tapAsavAthI thAya che, e pAsAM che bhakti, karmakAMDa ane tattvajJAna. sAmAnya jana karmakAMDa ane bhaktine mahattva Ape che ane vidvajjana tattvajJAnane agrasthAne rAkhe che. jaina dharmamAM A traNe pAsAMono supere sarvocca vikAsa thayelo che. dharmanirdiSTa vidhividhAna ane bhaktibhAvanA to vAra-tahevAre ane prasaMge prasaMge jhaLakyAM karatAM ja hoya che, paNa dharmasaMbaMdhI tattvajJAna, matamatAMtara, sthaLakALaadhIna punarAvartano ane parivartano aMge noMdha levAtI hoya e paNa ghaNuM jarUrI che. potAno dharma jyAM pravarte che te pradeza-prajAnI sAMskRtika ane sAMskArika paristhitinI samAlocanA paNa ati mahattvanI bAbata che. e mATe dharmadhurINonuM adhyayanazIla mAnasa hovuM jarUrI che. * cAturmAsanI sthiratAe jainamunionA A pAsAne vikasAvavAmAM ghaNo bhAga bhajavyo che. koI dharmamAM ATalI vyavasthita suvidhA nathI. cAturmAsa daramiyAna AtmoddhAra ane lokakalyANanI bhAvanAthI prerAIne mokSagAmI jainamunione eka sthaLe vAsa karIne dharma ane prajAjIvananuM adhyayana-saMzodhana karatAM svAdhyAya, ciMtana, upadeza ane lekhanane mATe sadaiva samaya maLato rahyo. pariNAme jaina graMthabhaMDAromAM mAnavavidyAonAM agaNita lakhANo saMgrahAyelAM paDyAM che. emAM kAvyo che, itihAsa che, vijJAna che, caritro che, saMsArakathAo che. A adhyayana-lekhana mATe ekala prAdezika bhASAthI cAlatuM nahIM. samagra bhAratavarSanI sthiti-paristhiti jANavA-samajavA mATe A dezanI mULa bhASAsarvavyApta bhASA saMskRtinuM jJAna hovuM jarUrI hatuM eTale jainadharmanA pracAra-prasAranI bhASA bhale prAdezika hoya, paNa dareka jainamunine saMskRta bhASAnuM jJAna hovuM Avazyaka hatuM. Aje paNa e paraMparA aviratapaNe cAlu che. mudraNa Adi mAdhyamo nahotAM, tyAre A jainamunioe hastalikhita kAvyo, itihAsa, asAdhAraNa ghaTanAo saMskRta bhASAmAM lakhIne ApaNane eka bhavya vAraso ApIne ApaNA upara ghaNo moTo upakAra karyo che. jaina zAsananI pratyeka kriyA ane tenI vidhi-vidhAno ane kriyAnAM sUtro saMskRta-prAkRta bhASAmaya che, tyAre jaina zAsananI vahIvaTI bhASA paNa zIkhavI jarUrI che. jaina dharmanA jJAnabhaMDAromAM sacavAyelA moTAbhAganA graMtho saMskRtamAM hoIne devanAgarI jevI aneka saMskRta lipio zIkhavAnI paNa eTalI ja jarUra che. jainAcAryo ane viccitakonI ciraMtana cetanA ane maMgalakArI bhAvanAnAM spaMdano A saMskRta bhASAmAM racAyelA graMthomAMthI ApaNane satatapaNe anubhavAya che. jaina siddhAMtone samajavA mATe, anuSThAnomAM zuddhi lAvavA mATe, sUtronA artho ane bhAvArtho samajavA mATe siddhacakra ke zAMtisnAtra pUjana mATe saMskRtine agratAkrama Apato ja rahyo ane te dvArA ja samyajJAna thaze. A lekhamALA rajU karanAra zrI bhAratIbahena zelatano viziSTa paricaya A graMthamAM ja anyatra pragaTa thayela che. -saMpAdaka Jain Education Intemational Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 dhanya dharAH T t " . kA Nitiii 1 gujarAtanA madhyakAlIna itihAsanA saMskRta sroto itihAsanAM anekavidha sAdhanomAM atyaMta mahattvanuM ane vyApaka sAdhana sAhitya che. koI paNa kAlamAM racAyelI sAhitya- katio te te samayanA itihAsa ane sAmAjika temaja sAMskRtika 'jIvanane samajavAmAM agatyanI che. gujarAtano madhyakAlIna itihAsa eTale saltanata kAla (I.sa. 1304thI 1573), mughalakAla (I.sa. 1573 thI 1758) ane marAThAkAla (I.sa. 1758thI 1818)ne AvarI leto rAjakIya ane sAMskRtika itihAsa. A samagra kAlakhaMDanI aitihAsika ghaTanAone eka yA bIjI rIte varNavatA ke prastuta karatA saMskRta sAhityanA aneka graMtho prasiddha che. paMDita vivekabIra gaNie saM. 1587, vaizAkha vada 6ne ravivAre (7me, I.sa. 1531) "zatruMjaya tIrthoddhAra prabaMdha' apara nAma rUArthasAdhanI racanA karI. emAM gujarAtanA sulatAna bahAdurazAha (saM. 1583-I.sa. 1527) cittoDanI osavAla jJAtinA karmAzAhane zAhI pharamAna mokalyuM ane karmAzAhe zatruMjaya parvata para kuladevInI sthApanA karI tathA moTo pratiSThA mahotsava Ujavyo ane vidyAmaMDanasUrinA haste pratiSThA karAvI hovAnuM jaNAvyuM che. somasuMdarasUrinA ziSya muni pratiSThAsome saM. 15ra4 (I.sa. 1468)mAM somasuMdarasUrijInA jIvanaprasaMgonuM varNana karatuM somabhaugyakAvya" 10 sargomAM racyuM che. A ja nAmanI kRti tapAgacchanA lamIsAgarasUrinA ziSya sumati sAdhue racI che. tatkAlIna gujarAtanA sAmAjika ane dhArmika jIvana mATe e kAvya mahattvanuM che. tapA. cAritrahaMsanA ziSya somacAritragaNie saM. 1541 (I.sa. 1484-85)mAM guruguNa ratnAkarakAvya cAra sargomAM racyuM, jemAM lakSmIsAgarasUrinA jIvana-prasaMgo varNavelA che. mughalakAla A kAlanI aitihAsika ghaTanAone eka athavA bIjI rIte varNavatAM hiMdu-jaina saMskRta sAhityanAM sAdhanomAM jaina kRtio ghaNI che. jainetara lekhakonuM aitihAsika sAhitya alpa che. A kAlanA jaina aitihAsika sAhityamAM AcArya hIravijayasUrinA jIvana vize lakhAyelI kRtio noMdhapAtra che. pazcima ane uttara bhAratamAM A prabhAvazALI AcArya hIravijayasUrinA ane temanA ziSyavRMdanA vihAro, sAmAjika ane dhArmika jIvananI emanI pravRttio, mughala samrATa akabara ane tatkAlIna zAsako sAtheno emano saMparka ane prabhAva, gujarAtanI vidyApravRttine jIvaMta rAkhavAmAM emanuM pradAna ane zreSThIvargamAM AtmavizvAsanI bhAvanA vikasAvavA emaNe karelA prayatno-A badhAMne lIdhe emanA jIvanane kendramAM rAkhIne racAyelI kRtio gujarAtanA dhArmika ane sAmAjika jIvananA abhyAsamAM atyaMta mahattvanI che. AvI kRtiomAM devavimala gaNiviracita "hIrasaubhAgya' kAvya atyaMta mahattvanuM che. aitihAsika prasaMgothI bharapUra A mahAkAvya 17 sargonuM ane saTIka che. enA prathama sargamAM kavie gujarAtanuM rAjakIya kendra amadAvAda, purANuM Jain Education Intemational Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 pATanagara pATaNa ane aitihAsika baMdara khaMbhAtanuM AlaMkArika bhASAmAM varNana karyuM che. zrIstaMbhatIrthaM puTabhedanaM ca yatro'bhayatra sphurataH pure dve / ahammadAbAdapurAnanAyAH kiM kuNDale gurjaradezalakSmyAH / / 1.66 amadAvAda jenuM mukha che tevI gurjaradezarUpI lakSmInAM khaMbhAta ane pATaNa e jANe ke baMne bAju sphurAyamANa thatAM kuMDaLa che. emAM hIravijayasUrinAM janma, dIkSA, AcAryapada- prApti, samrATa akabaranA AmaMtraNathI gaMdhAra baMdarathI phatepura sikarI sudhInI padayAtrA karI samrATa sAthenuM prathama milana ane vArtAlApa (13. 176-225) Apela che. tyArabAda phatehapura sikarIno vRttAMta che. tyAM saMghajanoe emanuM svAgata karyuM. jayapuranA rAjA bihArImalanA nAnAbhAI jagamAla kachavAhanA mahelamAM emaNe vAsa karyo. yavanonA mAnanIya guru ane akabaranA trIjA netra samAna (13.120) zekha abdula phaijI sUrine potAne ghera laI gayA ane tyAM zAstracarcA thaI (13. 137-151). akabare guru pAse jaina dharma ane tenA AcAro vize mAhitI meLavI. akabaranA traNa zAhajAdA zekhUjI (salIma), pATI ane dAniyArano ullekha (13.224) Ave che. akabaranA putra salIma (jahAMgIra) pAse padmasuMdara nAmanA jaina sAdhue Apela hastapratono bhaMDAra hIravijayasUrine Apyo. sUrie AgrAmAM jJAnabhaMDAra sthApyo. akabare azva-hastinI bheTa dharI paraMtu aparigrahI sAdhue paryuSaNanA ATha divasa amAri thAya ema karavA jaNAvyuM. AthI pAdazAhe 12 divasa samasta rAjyamAM amAri pravartAvanAra cha pharamAna kADhyAM ane hIravijayasUrine jagadgurunuM biruda ApyuM. guNazreNImaNisindhoH zrIhIravijayaprabhoH / nacaMdraguruviM tena viruvaM tavA || 14.205 aneka dharmakArya karatAM karatAM mathurA ane gopaMgaranI yAtrA karyA pachI sUri gujarAta tarapha AvyA ane zAMticaMdra upAdhyAyane akabara pAse rAkhyA, jemaNe akabara pAse rahI enI prazastirUpe 'kRpArasakoza' kAvya racyuM. hIravijayasUrinA darzananI icchAthI bhAnucaMdragaNine pAdazAha pAse mUkI pote pATaNa AvyA. pAdazAhe gujarAtamAMthI jajiyAvero kADhI nAkhatuM pharamAna ApyuM ane amAri mATe paryuSaNanA divaso uparAMta bIjA divasa umeryA. A uparAMta zatruMjaya tIrthanAM yAtrALuone karamukta karatuM pharamAna paNa mokalyuM. saM. 1650 347 (I.sa. 1594)mAM hIravijayasUrie zatruMjayanI moTI yAtrA karI ane vizALa jinamaMdironI pratiSThA karI. UnAmAM cAturmAsa karyA. tyAM hajanI yAtrAethI pAchA pharelA gujarAtanA sUbA AjamakhAne sUri pAse hajAra mahoranI bheTa dharI jeno sUrie asvIkAra karyo. jAmanagaranA jAmasAheba sAthe temanA kArabhArI avajI bhaNasArIe aDhAraso sonAmahorathI sUrinI aMga pUjA karI. UnAnA khAna mahamadakhAna pAse sUrie hiMsA choDAvI. saM. 1652 (I.sa. 1595)mAM vaizAkha mAsamAM emaNe maMdiranI pratiSThA karAvI ane e ja varSe bhAdrapada sudi ekAdazI ne guruvAre (4 sapTe., I.sa. 1595) svargavAsa karyo. Ama 'hIrasaubhAgya' kAvya e gujarAtanA samakAlIna dhArmika ane sAmAjika itihAsa mATe viziSTa mahattva dharAvatuM mahAkAvya che. mughala bAdazAha akabarane maLI hIravijayasUri gujarAta pAchA pharatA hovAnA samAcAra jANI padmasAgara gaNie 233 zlokonuM 'jagadguru kAvya' saM. 1646 (I.sa. 1590)mAM mAMgaroLamAM racI sUrine arpaNa karyuM. AcArya zrIhIravijayasUrinI prazastirUpe A aitihAsika racanA karelI che. emAM akabaranA pitA humAyue rASTrakUTa kulanA malladevane harAvyo hovAno ullekha che. akabaranA traNa zAhajAdA zekhUjI, pATujI ane dAnIArAno nirdeza paNa che. akabaranI amArighoSaNA ane dayAvRttinI prazastirUpe zAMticaMdre 'kRpArasakoza' kAvya saM. 1670(I.sa. 1614)mAM racyuM. emAM 128 zlokomAM akabaranA zaurya vagere guNonI temaja sukRtyonI prazaMsA karI che. akabare pUrva samudranA dezoparyaMta ane dakSiNamAM kAverIparyaMta vijaya prApta karyo enuM varNana kareluM che. kavi bAdazAhanAM sukRtyonuM varNana karatAM jaNAve che ke A bAdazAhe jajiyAvero mApha karyo, kedIone mukta karyA, rAjagaNa muniono satkAra karavA lAgyA, cha mAsa amArighoSaNA karI, uddhata mughalonA pAzamAMthI hiMdu maMdirone mukta karyAM vagere kRpAyukta kAryo ane jaina dharmanI prabhAvanA karI. bhAnucaMdra ziSya siddhicaMdre gurunI jIvanakathAnuM Alekhana 'bhAnucaMdragaNicarita'(racanA saM. 1670-I.sa. 1614)mAM karyuM che. emAM e samayanA rAjakIya, sAmAjika ane dhArmika Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 dhanya dharA: jIvananuM pratibiMba paDe che. mughala darabAra ane pAdazAhonA amAriprabaMdha hato. pATaNamAM saM. 1958, poSa vadi 6, gura* dainika jIvananuM pratyakSa Alekhana emAM kareluM che. bhAnucaMdra ( dine (I.sa. 1902) emano vaMdanAmahotsava UjavAyelo, jemAM 'sUryasahastra nAmanI racanA karI hatI jenuM paThana akabara dara sahastravIra zrAvake khUba kharca karyo hato. jahAMgIre emane ravivAre emanI pAse karato. mahAtapA'nuM biruda ApyuM, enuM varNana paNa Ave che hIravijayasUrinA paTTadhara vijayasenasUri hatA. emanuM (2.127). IDaranA rAva kalyANamalle (I.sa. 1597jIvanavRtta hemavijaye 'vijayaprazasti' (saM. 1681-I.sa. 1944) sUrinuM IDaramAM svAgata karyuM. IDarano rAjamaMtrI sahajU 1924)mAM 16 sargomAM karyuM che. emano svargavAsa thatAM zreSThI sUrino upAsaka hato (sarga-2). IDara pAsenA sAvalI vidyAvijayanA ziSya muni guNavijaye pAMca sarga umerI e kAvya gAmamAM jIvahiMsA khUba thatI. AthI tyAMnA zrAvaka ratnasiMha pUrNa karyuM. vijayasenasUrie khaMbhAtamAM ciMtAmaNi pArzvanAthanI pArekhe sUrine jIvahiMsA rokavA sAvalI padhAravA vinaMtI karI. pratiSThA karI. staMbhatIrtha-nivAsI sonI tejapAle zatruMjaya upara sUrie sAvalInA ThAkurane upadeza ApI jIvahiMsA baMdha karI. AdinAthanI pratimA karAvI (18.17, 18). zrIpAla jhaverIe IDaramAM sahajUe AcAryapadano moTo utsava karyo ane amadAvAdamAM pArzvabiMba karAvyuM. navAnagaranA rAjA jAma kanakavijayane saM. 1682 (I.sa. 1926)mAM AcAryapada ApI rAulajI (I.sa. 1540 laga.)no nirdeza sarga 21-22 vijayasiMhasUri nAma rAkhyuM (sarga 3). emaNe giranAranI yAtrA 23mAM Ave che. vijayasenasUrinA upadezathI tAraMgA, zaMkhezvara, karI ane jAmavaMzI devarAjanA navAnagara rAjyamAM padhAryA. siddhAcala, rANapura, ArAsaNa, pATaNa, vIjApura vagere sthaLoe suratamAM sAgarapakSIo sAthe zAstrArtha karI vijayazrI prApta karI maMdironAM jIrNoddhAra thayA ane kAvI, gaMdhAra, amadAvAda, (4.46). saM. 1710, vaizAkha suda 10 (16 eprila, I.sa. khaMbhAta, pATaNa vagere sthaLoe lagabhaga cAra lAkha jeTalAM 1954)nA divase vijayasUrie gaMdhAramAM vIravijaya munine jinabiMbonI pratiSThA emane hAthe thaI. AcAryapada ApI vijayaprabhasUri nAma ApavAmAM AvyuM. (6.49) | vijayasenasUrinA paTTadhara vijayadevasUri paNa eka prabhAvazALI AcArya hatA. saM. 1974 (I.sa. 1918)mAM amadAvAdamAM dhanajI zAha ane dhanazrIe mahamUdI emanI tapazcaryAthI prabhAvita thaI jahAMgIre mAMDavagaDhamAM emane rUpiyAnI prabhAvanA karI (7.8, 112). zAhapuramAM cAturmAsa mahAtapA'nuM biruda ApyuM. emanA cAritranuM Alekhana kharatara karI vimalagiri yAtrAe sUri padhAryA (7.26). amadAvAdanA gacchanA vallabha pAThake "vijayadevamAhAbhya' (vi.saM. 1699 bIbIpuramAM emaNe paryuSaNA mahAparvanI ArAdhanA karI I.sa. 1643)mAM karyuM che. 19 sarganA A kAvyamAM sUrino (7.76). saM. 1713, aSADha suda 11nA divase (12 jUna, janmotsava, dIkSAprasaMgo, sUripadagrahaNa (saM. 1658, poSa vadi - I.sa. 1657) samAdhi lIdhI. 6, guruvAra) vagere prasaMgonuM varNana karyuM che eka prabhAvazALI meghavijaya gaNie jaina dharmanA mahAna prabhAvaka ane AcAryanA jIvanalekhananI sAthe sAthe dhArmika ane sAmAjika mahAvIra svAmInI paTTa paraMparAnA 61mAM bhaTTArakAcArya paristhitanA avalokananI dRSTie aitihAsika ghaTanAo rajU karAI che. meghavijaya upAdhyAye sUridharmanA prabhAvaka puruSa * vi.sa. 1658, poSa vadi 6ne divase mAsa gaNanAnI vijayadevasUri ane temanA paTTadhara vijayaprabhasUrinuM kAvyamaya amAnta paddhati anusAra 3 jAnyu. I.sa. 1602ne carita-Alekhana 'devAnaMda mahAkAvya' (racanA saM. 1727 ravivAra Ave che, jyAre pUrNimAnta paddhati anusAra 5 I.sa. 1671)mAM sAta sargomAM karyuM che. vijayadevasUrinA Dise. I.sa. 1601 ne zanivAra Ave che. A baMne paddhati anusAra tithi ane vArano meLa besato nathI. jo vi.saM.nuM AcAryapadanA prasaMge khaMbhAtamAM zrImala nAmanA dhanADhya moTo varSa SoDazasya zatasyAsmin aSTapaJcAzavatsaremA aSTa ne utsava karyo hato (2.107-112). saM. 1643, mAgha sudi parphe badale vAMcavAmAM Ave to vi.saM. 1956 thAya je varSe 10 (9 jAnyuArI, 1587)nA divase vijayasenasUri dvArA tithi ane vArano meLa amAnta paddhati anusAra bese che. amadAvAdamAM (hAjA paTelanI poLamAM) dIkSA ApavAmAM AvI A paddhati pramANe 27 Dise., I.sa. 1599 ne guruvAra hatI. (2.84-91). dIkSotsava prasaMge samagra pradezamAM Ave. Jain Education Intemational Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 vijayaprabhasUrinuM carita 'digvijaya mahAkAvya' (13 sargo)mAM AlekhyuM che. prAsaMgikarUpe temanA guru vijayasiMhasUri ane praguru vijayadevasUrinuM carita varNavyuM che. vijayadevasUrie vimalagiri saMgha kADhyo hato. vijayaprabhasUrie ghoghomA arhat pratimAonI pratiSThA saM. 1723 (I.sa. 1666-67)mAM karI. emaNe je je gAmo ane nagaromAM vihAra karelA tenA varNana dvArA bhaugolika mAhitI maLe che. udayapura, zaMkhezvara, sirohI, AgarA, banArasa, paTanA, sametazikhara vagere moTAM sthaLonuM varNana kareluM che. pramodamANikyanA ziSya jayasoma upAdhyAye saM. 1650 (I.sa. 1594)mAM 'karmacaMdravaMzAvalIprabaMdha' racyo. maMtrI karmacaMdra bIkAnerano osavALa vaNika hato. enuM kuTuMba rAjasthAnanAM rAjakuLomAM ane mughala darabAramAM sAro prabhAva dharAvatuM. akabaranA gADha saMparkamAM e Avelo. kharatara gacchanA AcArya jinacaMdrasUrino eNe akabara sAthe paricaya karAvyo. A graMtha gujarAta ane rAjasthAnanA rAjakIya ane dhArmika itihAsanI ghaNI sAmagrI pUrI pADe che. mughalakAlanA gujarAtanA labdhapratiSTha zreSThI zAMtidAsa jhaverI akabaranA rAjyamAnya jhaverIomAMnA eka hatA. bhAratanAM ghaNAM vepArI-kendromAM emanI peDhIo cAlatI hatI. jahAMgIre emane amadAvAdanA nagarazeThanuM pada vaMzaparaMparAgata ApyuM hatuM. zAMtidAse saM. 1678(I.sa. 1622)mAM amadAvAdanA bIbIpura-sarasapuramAM ciMtAmaNi pArzvanAthanuM maMdira baMdhAvyuM hatuM. eno pratiSThAmahotsava saM. 1682 (I.sa. 1626)mAM muktisAgara gaNinA haste thayo hato, jeo AcAryapada prApti pachI rAjasAgarasUri tarIke oLakhAyA. A ciMtAmaNi pArzvanAtha maMdiranI saMskRta sAhityika prazasti saM. 1697 (I.sa. 1640-41)mAM racAI hatI. emAM zAMtidAsanA pUrvajonI vaMzAvalI ane kuTuMba vize mAhitI prApta thAya che. A uparAMta ciMtAmaNi pArzvanAtha maMdiranI prazasti paNa suMdara rIte karavAmAM AvI che. A prazastimAMthI amadAvAdanA sthAnika itihAsa vize upayogI mAhitI prApta thAya che. gujarAta ane rAjasthAnamAM racAyelA vijJaptipatro e mughalakAlanA itihAsanuM eka mahattvanuM sAdhana che. AvA vijJaptipatro be prakAranA hoya che H 1. sAdhu ziSya potAnA guru ke AcAryane kAvyarUpe vijJaptilekha lakhe, 2. nagarano jaina saMgha bIjA sthaLe nivAsa karatA AcAryane potAnA nagaramAM cAturmAsa 349 karavAno vijJaptipatra lakhe. A prakAranA vijJaptipatro saMskRta, gujarAtI kAvyamAM ke alaMkRta gadyamAM racAyelA hoya che. saMgha taraphathI racAyelA vijJaptipatro sacitra hoya che. emAM jyAMthI e patra lakhAyo hoya te nagaranAM mahattvanAM sthAno, rAjamArgo, maMdiro, bajAro vagerenAM citro hoya che. sthAnika itihAsa, mahAjano, vividha prakAranI kArIgarI, dhArmika sAmAjika rivAjo, citrakalA, bhASA ne sAhitya ema vividha dRSTie vijJaptipatro mahattvanA che. vijJaptipatrono sahuthI jUno namUno pATaNanA graMtha bhaMDAramAMnuM eka tADapatranuM pAnuM che. 13mI sadImAM kAdaMbarInA gadya jevA alaMkRta gadyamAM lakhela che. vaDauda(vaDodarA)thI prabhAcaMdragaNi nAme sAdhue caMdrakulanA AcArya bhAnuprabhasUri upara lakhela patra che. 'vijJaptitriveNI' (saM. 1484-I.sa. 1428) graMthamAM traNa khaMDamAM racAyela saMskRta vijJaptipatra prasiddha thayela che. siMdhanA malika-vAhaNa nAmanA sthaLethI jayasAgara upAdhyAye potAnI vihArayAtrAnuM kAvyamaya ane vigatapUrNa nivedana pATaNamAM virAjamAna kharatara gacchanA AcArya jinabhadrasUrine mokaleluM. tapAgacchanA AcArya devasuMdarasUrie 108 hAtha jeTalA lAMbA ane citrakAvyothI suzobhita 'tridazataraMgiNIvijJapti' nAmanA vijJaptipatranI racanA karelI. muni suMdarasUrie 'gurvAvalI' (saM. 1496-I.sa. 1440) racI. e uparyukta vijJaptipatrano eka aMza che. muni lAbhavijaye devAsa(mALavA)thI pATaNamAM vijayaprabhasUri upara saMskRta kAvyamAM sacitra vijJaptipatra saM. 1718 (I.sa. 1662)mAM lakhyuM hatuM. hIravijayasUrinA ziSya mahodaya kIrtivijayagaNie vidyApura (vijApura)thI saM. 1672 (I.sa. 1615-16)mAM iladurga(IDara)mAM cAturmAsa karI rahelA AcArya vijayasenasUri upara saMskRta vijJaptipatra lakhyo hato. marAThA kAla marAThA kAla daramiyAna saMskRta bhASAmAM ghaNuM ochuM sAhitya racAyuM che. saMskRta sAhityanI je kRtionI mAhitI upalabdha che tenA parathI jaNAya che ke moTA bhAganI kRtio jaina lekhakonI che, jemAM prakaraNagraMtho maLe che uparAMta nyAya, vyAkaraNa, paTTAvalI caritra ane rAjavaMzAvalI jevA viSayono samAveza thAya Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 che. keTalAka lekhako bAlAvabodha gujarAtImAM lakhatA ane tenI prazasti saMskRtamAM racatA. brAhmaNa lekhaka devazaMkara purohite 'alaMkAra maMjUSA' nAmanA saMskRta alaMkAra zAstranA graMthanI racanA I.sa. 176168 daramiyAna karI. A graMthanA AraMbhika zlokamAM kavi pezavA zabdanI vicitra vyutpatti ApIne bAjIrAva pezavAnA vaMzaja mAdhava (mAdhavarAva 1lA-I.sa. 1761-72) ane enA kAkA rAghava (raghunAtharAva-I.sa. 1773-74)nI prazasti kare che. raghunAtharAva ane pezavA vacceno AMtaravigraha, pezavAno jvalaMta vijaya, vizvAsarAvanA pANipata yuddhanuM varNana, 1761 I.sa.mAM pANipata khAte enuM mRtyu vagerenuM varNana kareluM che. pezavA mAdhavarAva 1lAe zrAvaNa sudi 6nA divase svAti nakSatramAM dakSiNA ApavA mATe karelo mahotsava, mAdhavarAvanA darabAranA nyAyAdhIza rAmazAsrInI prazaMsA (zloka 24), bAlakRSNa zAstrInuM sammAna (zlo. 54), raghunAtharAvanA darabAranA caturbhujadeva, trimaMgalAcArya, khaMDojI dIkSita, naraguMdakara apAzAstrI vagere paMDitomAMnA caturbhujano nirdeza vagere hakIkato jovA maLe che. praznorA kavi jagannAthakRta 'bhAgyodaya' graMthanI racanA saM. 1852(I.sa. 1795-96)mAM thaI, jemAM judA judA alaMkArone pAtro kalpIne bhAvanagaranA mahArAjA vakhatasiMha tathA temanI sabhAnuM varNana kareluM che. dharmavijaya'nAmanuM paMcAMkI nATaka dilhIpatinA dAnavetanAdhyakSa kAyastha kezavadAsa mATe lakhAyeluM che. teno kartA bhUdeva zukla che. 'smArta' AcArothI yukta jIvananA pAralaukika phAyadAo darzAvatuM e rUpaka che. enI hastaprata saM. 1832 (I.sa. 1775-76)nI maLe che, eTale tyAra pahelAM e racAyeluM hovuM joIe. jaina lekhaka padmavijayagaNie 'jayAnaMdacarita' saMskRta gadyamAM saM. 1858(I.sa. 1801-02)mAM racyuM. emAM vijApuranA yuvarAja vijayanA putra jayAnaMdanA pUrvabhavanuM, A bhavamAM eNe karelAM parAkramonuM, emanI dIkSA, kevalajJAna, mokSagamana vagere viSayonuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. kSamAkalyANagaNie saM. 1830(I.sa. 1773-74)mAM jIrNadurga (jUnAgaDha)mAM kharataragaccha paTTAvalI'nI racanA karI. emAM kharataragacchanA sUrionI vaMzAvalIno itihAsa ApavAmAM Avyo che. jaina muni raMgavijaye saM. 1865(I.sa. 1809)mAM 'gurjaradezarAjavaMzAvalI'nI racanA bhRgapura(bharUca)mAM karI. graMthanA aMtima zlokamAM jaNAvyA anusAra yavana rAjA romaTanA AdezathI khatrI bhagavaMtarAya pAsethI rAjAonI mAhitI sAMbhaLI kavie A kRtinI racanA karelI. 95 zlokonuM A kAvya pAMca khaMDomAM vibhAjita che. dhanya dharAH 1. magadhanA rAjavIo ane e pachI ujjayinInI gAdIe AvelA rAjavIonAM nAmo ane emanA rAjyakAlanAM varSa. 2. cApotkaTa vaMzanA rAjAo 3. caulukya vaMzanA rAjAo 4. vAghelA vaMzanA rAjAo 5. yavana rAjAo-dilhInA sulatAno ane mughala bAdazAho pratyeka rAjA mATe eka zlokamAM enuM nAma ane enA rAjyakAlanAM varSa ApyAM che. rAjyakAlanAM varSo uparAMta vikrama saMvatamAM rAjyArohaNanuM varSa zabdasaMketo dvArA darzAvAyuM che. caMdragupta maurya (zlo. 4-5), kumArapAla (zlo. 41-47), akabara (zlo. 83-85)nuM varNana eka karatAM vadhAre zloko dvArA thayuM che. kumArapALanA maMtrI bAhaDanAM dharmakRtyonI dhyAna kheMce tevI noMdha ApI che. A bAhaDa te siddharAja jayasiMha ane kumArapALanA samayamAM mahAmAtya tarIke prasiddhi pAmela vilakSaNa rAjanItijJa udayana maMtrInA putra hatA. A uparAMta vIradhavalanA mahAmAtya vastupAla-tejapAla ane vIsaladevanA samayamAM thayela jagaDU zreSThIno ullekha che. yavana rAjavIonA vaMzamAM khidarazAha khilajI (saM. 1368-I.sa. 1311-12)thI mAMDI dilhI saltanatanA ahamadazAha (ahamadazAha I.sa. 17481754), Alimagira (AlamagIra-I.sa. 1754-1759) ane Alighora (zAhaAlama rajo-I.sa. 1759thI 1806)nI noMdha che. chellA traNa rAjAonA rAjyakAlanAM varSa darzAvAyAM nathI. akabara jalAluddInanA varNanamAM hIravijayasUrinA upadezathI dezamAM varSanA 6 mAsa amAri pALavAnI udghoSaNA karI ane dhArmika rAjA tarIke kIrti saMpAdana karI, ema jaNAvAyuM che. joke `marAThAkAla daramiyAna itihAsopayogI saMskRta sAhitya alpa pramANamAM upalabdha thAya che. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 351 --- - kArataka mAM pAka. mA. M S Ama madhyakAlIna gujarAtanA itihAsanA saMskRta srotomAM aitihAsika kRtio, dastAvejo, vijJaptipatro, khatapatro vagereno samAveza thAya che. A badhA mULa strotomAMthI tatkAlIna rAjakIya ane saMskRtika itihAsa vize vipula mAhitI maLe che. pAdaTIpa 1. 2. cho. parIkha ane ha. gaM. zAstrI (saMpA.), 'gujarAtano rAjakIya ane sAMskRtika itihAsa' (gurAsAMi.), graMtha 5, pR. 13 2. ejana, graMtha 5, pR. 306 3. ejana, graMtha pa, pR. 154 4. ejana 5. sarga 4, zlo. 12 6. gurAsAMI., graMtha 5, pR. 319 7. bho. ja. sAMDesarA, 'itihAsanI keDI', vaDodarA, 1945, pR. 65-66 8. AcArya jinavijaya, 'pATaNanA be jUnA dastAvejo', 'purAtattva', pR. 4, aMka 1-2 amadAvAda, pR. 1 thI 9 9. kAdaMbarI TIkAnI aMtima prazastimAM siddhicaMdra potAnA guru bhAnucaMdra mATe 'patizarithI kavara nAnInuddIna sUryadanAmapyAra:" evuM vizeSaNa prayojyuM che. ('purAtattva', pu.pa. aM. 4) 10. mo. da. desAI, "jaina sAhityano saMkSipta itihAsa', pR. papapa 11. ratnamaNirAva bhI. joTa, gujarAtanuM pATanagara amadAvAda pR. 736-37; 'sAmIpya', pR. 13, aM. 4, pR. 102 105 12. gurAsAMi., graMtha 6, pR. 296, 13. "itihAsanI keDI', pR. 65-66 14. aMbAlAla zAha, "gUrjara deza rAjavaMzAvalI", "svAdhyAya', pu. 5, aMka 3 (me, 1968), pR. 241thI 260; ha. gaM. zAstrI, 'gUrjara deza rAjavaMzAvalI pramANita itihAsanI, daSTie', 'sAmIpya', pR. 9, e. 1-2 (eprila-sapTe., 1992), pR. 80-85 Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divyAMganA devakIjI kRpALudeva! Aje mArA ghare gocarI vahoravA padhArelA munio zuM mArA putro che! devakI ! e cha munio tamArA saMtAno che e saMtAnone harINagameSIdeve jIvatadAna ApyuM che. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA, tU jja II IJI zrIkRSNanI ATha azvamahiSIo kSAyika samakitanA svAmI zrIkRSNajInI samakitadhArI ATha paTTarANInI devoe aneka rIte parIkSA karI paNa je nitya che ) AvazyakanI ArAdhanA kare che zrAvikAnA 36 kartavyonuM pAlana kare che te calAyamAna na thaI te na ja thaI. * ka * S * rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA SM Jain Education Intemational Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 hastalikhita prationI lipio --bhAratIbahena zelata badhAM prANIomAM manuSyane ja khUba sakriya magaja maLyuM hoya ema lAge che, nahIMtara vizvanA vidhavidha padArthono anubhava karatI indriyo to ghaNAM prANIone atyaMta sateja maLI che. ghaNAM prANIonI ghrANendriya tIvra hoya che, ghaNAMnI zravaNendriya tIvra hoya che, ghaNAMnI sparzendriya tIvra hoya che. indriyo dvArA anubhavAtI anubhUtine jhIlavAnI ane saMgrahavAnI kSamatA paNa hoya che, parantu manuSya je rIte A prakriyAne sugaThita ane sAkAra karI zake che te tenI vizeSatA che. judA judA avAjothI dareka prANI vividha bhAva pragaTa kare che, ke judI judI AMgika ceSTAothI judA judA bhAva darzAve che e ApaNe jANIe chIe, parantu e saMketone nirapekSa ane taTastha ane kAyamI rUpa ApavAnI kSamatA temAM hotI nathI, jyAre manuSyamAM e zakti che, e kauzala che ane sAtatya che. pariNAme manuSya vizvanA maMca para mahAnAyaka zo zobhe che. 353 vijJAna ane saMskRtinA bahuvidha vikAsamAM manuSyane enI A AvaData ghaNI upayogI puravAra thaI che. smaraNa, saMgrahaNa ane vinimaya mATe 'bhASA' nAmano padArtha manuSyane bahu upayogI thayo che. mahAkavi daMDIe to tyAM sudhI kahyuM che ke bhASArUpI dIpaka A vizvane ajavALato na hota to keTalo aMdhakAra hota te kalpanA karo. bhASA dhvanisaMketo che. AvA dhvanisaMketothI pazupaMkhIo paNa vyavahAra kare che. manuSya e dhvanisaMketone rUpabaddha karyA, AkArita karyA, nizcita karyA e enI mahAna siddhi che. AraMbhe guphAvAsI mAnavI potAnA mananI vAta paththara para lisoTAthI citro dorIne kaheto hato, tyAMthI zarU karIne devaLanA prAMgaNamAM jhINI retImAM AMgaLI ke kittA vaDe vAtane samajAvatA dharmaguru pAse AvIe chIe tyAM vinimaya mATe bhASA jIvananuM abhinna aMga banI jatI dekhAya che. pachI to karmaNyatAnuM sAtatya to manuSyanuM adbhuta lakSaNa che. eka tArAnI gitividha jANIne AkAzanA dRzyamAna badhA tArAno paricaya kare, kITalInuM DhAMkaNa UMcuM thavAnuM kAraNa jANIne totiMga kArakhAnAM calAve, paMdara phUTa nAnakaDuM vimAna UDe to maMgaLa pharate AMTA lagAve. ema dhvanisaMketone rUpabaddha karatI bhASA ane bhASAne AkArabaddha karatI lipi sarjAI. lipi manuSyanI sarajata che. e mAnavano eka mahAna AviSkAra che. lipinA AviSkArathI mAnava pratyakSa uparAMta parokSa vyavahAramAM temaja sthaLa ane samayamAMya lAMbA aMtara paryaMta potAnI kathanIyane anya mAnavo pAse vyakta karato thayo. judA judA mAnavajUthomAM e judA judA svarUpe vikasI che, vikasatI rahe che. sughaDa ane samRddha lipi e saMskRtinI paricAyaka che. lakhAtI bhASA ja ApaNe lipi gaNIe chIe. atyAre to kompyuTara jevAM upakaraNo ane suMdaratama banAvavA sAtha de tema che. prAcInakAlIna vividha hastalikhita prationI lipio upara suMdara prakAza pADe che. zrI bhAratIbahena zelata jeo gujarAtanA labdhapratiSThita AgevAna vidvAna che, A graMthayojanAmAM zrI bhAratIbenano khUba ja sahayoga sAMpaDyo che. -saMpAdaka Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 dhanya dharAH brAhmI lipimAM navakAra jAti ke dezavidezanI lipio-daraka lipi, khAsya lipi, cIna lipi, hUrNa lipi vagerenAM nAma che. "samavAyAMga sUtra' ane 'paSNavaNA sUtra'mAM 18 lipionI yAdI ApelI che. baMnemAM ghaNAM nAma samAna che. A yAdImAM baMbhI (brAhmI), kharoTTI (kharoSThI), pukharasAriyA (puSkarasArikA), drAmi lipi (draviDI) lipiono samAveza thAya che. jaina AgamonI yAdImAM 'javaNAliyA' lipino ullekha che te spaSTataH yavanAnI lipi che. yavanonI lipinA arthamAM yavanAnI zabda pracalita hato. teno ullekha pANininA "aSTAdhyAyI' (I.pU. 5 mI rAdI)mAM thayelo che. Ama bhAratamAM lipionA ullekha cheka I.pU. 5 mI sadIthI maLe che. Tja trani IX CBI T4 - r[ IU LOFJI To 3> 480p Dt CdIX FT 18toUELI 4A F 4 , 8 : LB4 -0-. AJ: mokalanAra : acalagacchIya. pU. munirAjazrI sarvodayasAgarajI ma.sA. 'haDappIya sabhyatAnI maDhAo paranI lipi, 1 * ": 2 meM # A ta! * lekhanakaLA prAcIna bhAratamAM zikSaNanA pAyAnA viSayomAMnA eka viSaya tarIke khUba agatyanuM sthAna dharAvatI hatI. lekhanakalA mATe "lipi" zabda ane prAthamika zALA mATe 'lipizAlA' zabda prayojAto. vidyAnAM prAcIna devadevIomAM brahmA ane sarasvatInA hastamAM hastalikhita graMtha dhAraNa karelo hoya che. jaina anuzrutimAM brAhmI lipinI utpatti prathama tIrthakara RSabhadeve karI manAya che, jyAre vaidika anuzrutimAM enuM sarjana jagatanA sarjaka brahmAe karyuM manAya che, paraMtu anuzrutionI prAcInatA nakkI karavI muzkela che. bauddha sAhityanA lalitavistara' (I.sa. 300 pUrve) nAme saMskRta graMthamAM 64 lipionI yAdI ApavAmAM AvI che, temAM mahattvanI lipi brAhmI ane kharoSThI darzAvI che. anya lipiomAM pradezonAM nAma parathI puSkarasArI, aMga lipi, vaMga lipi, magadha lipi, draviDa lipi jevI lipionAM nAma ane ----------------- ____ _ 'x' haDappA ane moheMjo-daDonAM khaMDeromAMthI mudrAo, mudrAMko ane tAmrapaTTikAo para lakhANa kotarelAM maLe che. tenI lipi ukelavA pAzcAtya ane bhAratIya vidvAnoe ghaNA prayatno karyA che. A lakhANomAM AvatAM judAM judAM cihnonuM vargIkaraNa karI enA mULAkSaronI ane emAM umerAyelAM mAtrAcihnonI gaNatarI karavAnA prayatno thayA che. DaoN. hanTare karelAM pRthakkaraNa tathA vargIkaraNamAM joDAkSara na hoya tevA akSaronI kula saMkhyA 234 ane emAM mULAkSaronI saMkhyA 102 che. A mULAkSaromAM Jain Education Intemational Jain Education Interational Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 svaracihno ke svarabhAracihno jevAM cihno umerelAM jaNAya che. akSaromAMnAM keTalAMka citrAtmaka che. A akSaronA AkAra parathI ene te te padArthanA dyotaka mAnavAmAM AvyA che; jema ke manuSya, nagara, ghara, kedI, dhanurdhArI, pakSI, matsya vagere. A lipinuM svarUpa pUrNataH citrAtmaka nathI. keTalAMka vidvAno emAM bhAvAtmaka tathA dhvanyAtmaka cihno hovAnuM dhAre che to koI ene mukhyataH nrutyAtmaka mAne che. cihnonI saMkhyA parathI A lipi pUrNataH varNAtmaka nahI hovAnuM pratIta thAya che. keTalAka vidvAnoe A lakhANonI bhASA vaidika saMskRta jevI hovAnuM dhAryuM ane A lipinAM cihnone brAhmI lipinAM prAcInatama cihno anusAra ukelavA koziza karI che. A lipinAM keTalAMka cihna brAhmI lipinA amuka akSaro sAthe AkArasAmya dharAve che temaja brAhmI lipinI jema A lipimAM paNa mULAkSaromAM aMtargata cihno umeravAnI paddhati jaNAya che. Adya-aitihAsika kAlanI A aNaukalI lipimAMthI brAhmI lipi UtarI AvI hoya e ghaNuM saMbhavita che, chatAM A be lipionAM upalabdha lakhANo vacce hajAreka varSano lAMbo gALo rahelo che. prAcIna bhAratamAM mukhyatve be lipio sahuthI vizeSa pracalita hatI; brAhmI ane kharoSThI. cInI vizvakoSa phAyuAna-su-lIna (I.sa. 668)mAM traNa daivI tattvoe lekhanakalAnI zodha karI. pahelA deva phAna (brahmA) jemaNe DAbethI jamaNe lakhAtI brAhmI lipinI zodha karI. bIjA deva kIya-lu (kharoSTha) jemaNe jamaNethI DAbe lakhAtI kharoSThI lipinI zodha karI. trIjI lipinI zodha saMkIe uparathI nIce lakhAtI cInI lipirUpe karI. emAM pahe2 ple lipionA kartA bhAratamAM janmyA. kharoSThI lipi A lipi mukhyatve bhAratanA uttara-pazcima bhAgamAM ja pracalita hatI, je dhIme dhIme prAcIna kAlamAM ja lupta thaI gaI. hastapratomAM A lipino prayoga I.sa.nI 2 jI sadIthI jovA maLe che. aphaghAnistAnanA eka stUpamAMthI maLelAM bhUpatro upara A lipi prayojAI che. khotAna (cInI turkastAna)mAMthI A lipimAM lakhAyelI bauddha dhammapadanI hastaprata prApta thaI che. A prata prAyaH gaMdhAramAM kuSANa kAla daramyAna lakhAI hatI. cInI turkastAna (madhya eziyA)mAM lAkaDAnAM pATiyAM ane cAmaDAM para lakhelAM kharoSThI lakhANa Lou-lan, Tun huang ane MiranmAMthI maLyAM che. rezama para lakhelAM traNa dhArmika ane binadhArmika lakhANa, prAkRta ane kharoSThImAM che. vepArIo, kArakuno ane gumAstAo mATenI A lipinAM prAkRta lakhANa saraLatAthI lakhAtAM. A lipi semeTika varganI che. pazcima eziyAmAM prayojAyelI uttarI semeTika kulanI aramAIka lipinA keTalAka akSaro sAthe kharoSThI lipinA sarakhA uccAraNavALA akSaro sAmya dharAve che. bhAratIya varNo lakhavA mATe aramAIka varNamAlAmAM sudhArA-vadhArA karavAmAM AvyA. aramAIka lipinuM A sudhAreluM bhAratIya rUpAMtara te kharoSThI lipi. maurya, bhAratIya-yavano, zaka-pahnavo ane kuSANonA zAsanakAlamAM A lipino sthAnika lipi tarIke upayoga cAlu rahyo. I.sa.nI pa mI sadI pachI A lipi sadaMtara lupta thaI. brAhmI lipi * sa ; + y pa 8 0 - 8 T | 6 Da Tha st ST ke da strA | ^, kha grA ; ba 4 d do ma *4 + V sa haiM kA ki rva ta tha da mauryakAlIna ya f f 2 x E F h { A x 4 4 tra tyA mya mhi X + T hai myuM hma khya D L D + 2 7* + 50% 355 dr+ 40 25 brAhmI lipi brAhmI lipi samasta bhArata varSamAM prayojAtI ane samaya jatAM judA judA pradezomAM judI judI rIte kramika parivartana pAmIne vartamAna bhAratIya lipio rUpe haju paNa vidyamAna che. Ama vartamAna bhAratIya lipionI jananI brAhmI lipi che. pAzcAtya vidvAnoe brAhmInI utpatti semeTika kulanI Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 dhanya dharAH lipiomAMthI thaI hovAnI kalpanA karI. temAMye vilsana, kasTa, jonsa, vebara, bUlara jevA vidvAnoe brAhmI lipino udbhava uttarI semeTika kuLanI phiniziyana lipimAMthI thayo hovAnuM sUcavyuM. DIkanA mate prAcIna dakSiNI semeTika lipi dvArA kyuniphorma (kIlAkSarI) lipimAMthI utpanna thaI hovAnuM ane TAyalare brAhmInI utpatti lupta dakSiNI semeTika lipimAMthI thaI. hovAnuM sUcavyuM.11 rAjabali pAMDeyara ane gaurIzaMkara ojhA jevA vidvAnoe brAhmI lipi A dezamAM ja udbhavI hovAno mata rajU karyo. janarala kaniMghama, DAusana, lArasana jevA vidvAnoe jaNAvyuM ke Arya brAhmaNoe brAhmI lipi dezaja bhAratIya citrAkSaromAMthI vikasAvI.14 eDavarDa Tomase sAMskRtika rIte AgaLa vadhelI draviDa prajAe brAhmI lipinI zodha karI hovAnuM maMtavya rajU karyuM." A dhAraNA bhUlabharelI che. draviDo mULa dakSiNa bhAratanA hatA; jyAre AryonuM mULa vatana uttara bhAratamAM hatuM ane lekhanakalAno sahuthI jUno namUno uttara bhAratamAMthI maLyo che. brAhmI lipinAM anukAlIna rUpAMtaro ane vartamAna prAdezika lipio : prAcIna brAhmI lipino samaya khUlara ane ojhA I.pU. 350 thI I.sa. 350 sudhIno mUke che. A samayanA moTA bhAganA lekho prAkRta bhASAnA maLe che. mauryakAlIna brAhmI lipi samagra dezanI eka sarakhI lipi tarIke rahI che. bhAratanA jadA judA pradezomAM maurya samrATa azokanA zilAlekha maLyA che. A badhAmAM brAhmI lipino eka sarakho maroDa pracalita hato. azokanA samayamAM keTalAka akSaronAM spaSTa parivartano thayAM hatAM. 'A' ane 'A'nAM ochAmAM ochAM dasa rUpa maLe che. azokanA abhilekhomAM traNa bolIbheda jovA maLe che. prAdezika dhoraNe koI lipibheda jovA maLato nathI. DaoN. dAnInA mate I.pU. 200 thI I.sa. 50nA gALA daramyAna brAhmI lipimAM noMdhapAtra rUpAMtaro thayelAM mAlUma paDe che ane temAMthI prAdezika bheda vikasavA lAge che. DaoN. dAnI tene prAdezika brAhmI lipio kahe che ane ene 1. pUrvabhAratIya, 2. uttara-pazcima bhAratIya, 3. uttara pazcima dakhkhaNI, 4. dakSiNa bhAratIya ema cAra vibhAgomAM vargIkRta kare che. 6 A samaya daramyAna pUrva bhArata ane uttara-pazcima bhAratanA pradezonI lipionAM svarUpamAM ghaNo ocho bheda jaNAya che.17 bhaDhiproLa stUpanA maMjUSA lekhamAMnA akSaronA AkAra brAhmInA pracalita akSaronA AkAramAMthI ja uddabhavelA che. draviDa akSaro paNa sadeza brAhmI akSaromAMthI sAdhita karavAmAM AvyA che. I.sa. 50thI I.sa. 400 sudhInA gALAmAM brAhmI lipinA svarUpamAM viziSTa parivartano thayAM. varSonA mathALe nAnI ADI rekhArUpe zirorekhA spaSTa jovA maLe che. be TocavALA varNo jevA ke gha, 5, 6 ane sa mAM DAbI bAjunI Toca para rekhA karAtI jyAre ya jevA traNa TocavALA varNamAM e vacalI Toca upara umerAtI. ma mAM enI beya trAMsI Toca para karAtI. 5, 6 ane 2 jevA akSaro UMcA ane pAtaLA thayA. gha, 5 ane 5 jevA akSaronI UMcAI ghaTI ane pahoLAI vadhI. sIdhA maroDanA sthAne vaLAMkadAra maroDanuM pramANa vadhyuM. ghaNA akSaromAM UbhI rekhAone nIcale cheDethI DAbI bAjue vALavAmAM AvatI. svaramAtrAone trAMso vaLAMkadAra maroDa ApavAmAM Avyo. halattanuM cihna vartamAna halatta cihna jevuM ja che, je paMktinA nIcalA bhAgamAM nAnA kadamAM lakhavAmAM AvatuM. halattano prayoga bhAratamAM I.sa.nI bIjI sadIthI maLe che. 4, 7 ane huM nAM akSarono prayoga thayo. jihAmUlIya ane upamAnIya dhvanio mATe cihno prayojAyAM. lekhananAM prAdezika laDhaNonA upayoga sAthe lipibheda vikasyA. I.sa. 400 thI 800 nA samayamAM prAdezika lipionAM Adya svarUpa ghaDAyAM, jene Adya prAdezika lipio kahI zakAya. A samayanI ghaNI hastaprato maLI Ave che. emAM kalama ane zAhInA upayogane lIdhe brAhmI akSaronAM ghaNAM navAM rUpo maLe che. emAM trikoNAkAra zira: cihna ane akSaronI UbhI rekhA nIce eka prakAranuM pAdacihna jovA maLe che. dakSiNa bhAratamAM tADapatra upara tIkSNa zalAkAthI akSaro kotaravAnI prathA hatI, tyAM akSara goLa ane pAMkhAM taraMgAkAra banyA. mULAkSaro ane svaramAtrAone suzobhanAtmaka maroDa ApavAnI prathAne lIdhe akSaronI jamaNI bAjunI UbhI rekhAnA nIcalA cheDA DAbI bAju vaLAMka levA lAgyA, jene kuTila lipi kahe che. A samaya daramyAna halatta akSarane cAlu paMktimAM sarakhA kadamAM lakhavAmAM Avato ane nIce jamaNI bAju jatI trAMsI rekhA umeravAmAM AvI. A samayagALA daramyAna madhya eziyAmAM gyzynI guphAmAMthI kumAralAtanI kalpanAmaDitikA'nI tADapatrIya hastaprata (I.sa. 5 mI sadI) gukhakAlIna brAhmI lipinI maLI che. emAM Jain Education Intemational Education International Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 pahoLI kalamanA upayogane laIne zirorekhA saLaMga ghATI che. nIce jatAM pahoLI thatI UbhI rekhAne cheDe nAnI ke moTI ADI ke trAMsI rekhA karI temAM nIcalA cheDA bAMdhI dIdhA che. Ane pAdacihna tarIke oLakhavAmAM Ave che. A maroDa mathurA zailIno che.18 karnala boara ne maLelI bhUpatra uparanI auSadhazAstranI hastaprata (prAyaH I.sa.nI chaThThI sadI)mAM ghATI zirorekhA, UbhI rekhA nIce pAcihna jovA maLe che. akSaronA maroDa rAjasthAnI zailInA che. uMdAnavarganI saMskRta hastaprata I.sa.nI 7mI sadImAM kucAmAM pracalita brAhmI lipimAM lakhAyelI che. horyunjI (jApAna)nA maThamAM sacavAyelI 'uSNIya vijayadhAriNI'nI tADapatrIya hastaprata I.sa.nI 8mI sadInI che. enA aMte A samayanI pUrI varNamAlA ApavAmAM AvI che. 16 svaro, 33 vyaMjano ane kSa tathA 7 jevuM maMgacihna ema 51 cihno prayojAyAM che. halanta akSaronI nIce jamaNI bAju trAMsI rekhA karelI che.19 gujarAtamAM maitrakakAla daramyAna agAu keTalAka akSarone mathALe zirorekhA umerAvA lAgI; u.ta. rR, na, hra gurjara rAjAonA hastAkSaro uttarI zailInI lipimAM lakhAyA. aMtargata svaracihno nAgarInI samakakSanAM banyAM. aMtargata 'e'nA svaracihnane paDimAtrA svarUpe lakhAvAnuM valaNa vadhyuM che. saMyuktAkSaromAM baMne vyaMjanonI UMcAI sarakhI jovA maLe che. akSarono maroDa goLa che. DaoN. byUlara ane ojhA A samayanI gujarAta, mahArASTra ane karNATakanI lipine pazcimI lipi tarIke oLakhAve che. jo ke gujarAtanI lipimAM dakhkhaNanI zailInI sAthe rAjasthAnI zailInI asara paNa jovA maLe che. prAkRta vizeSAvazyaka vyAkhyA (lagabhaga I. 610)mAM tatkAlIna lipionI yAdImAM 'lATa lipi' (prA. nAtipi) jaNAvavAmAM AvI che. te parathI gujarAtanI A lipine lATa lipi tarIke oLakhAvI zakAya. 20 I.sa. 400-800nA lipi vikAsanA gALAmAM godAvarI-kRSNA pradezamAM Adya kAnaDI lipi vikasI. kRSNA pradezanI dakSiNanA bhAgamAM sAtamI sadImAM graMtha lipi vikasI. A lipi AraMbhamAM telugu ane kannaDa lipi joDe ThIka ThIka sAmya dharAvatI, paNa samaya jatAM cAlu kalame lakhavAthI UbhI ane ADI rekhAone vaLAMkadAra maroDa ApavAthI temaja kyAMka kyAMka akSaro vacce gAMTha banAvavAnI prakriyAne lIdhe A lipie viziSTa rUpa dhAraNa karyuM. judAM judAM kALanAM aMtargata svara cihno, joDAkSaro, saMketacihno ane aMka cihno (o)Jaba Plope saMyuktAkSaro, saMketa cihno aMka cihno mauryakAlIna kSatrapakAlIna guptakAlIna JAmAM DomAbhA za thA ta #_E (c) is 4 ke me the ke ne + 0 6Y=Y= 39 3 ok ... lithisisa ma ke dAvAjI na + ma Ak dha 350 to lI thI mauka PSx je sAdhaka + * 563 tenA samacche haiM sthAvurga kSama punAmu 342; An 0 varSa 3. 3, 4 mI jo bhopo mo A B mAM tamana 4 us:z siMdura meM ta ~~ J 23 7 20 - **** 42 2 37 3 3 312 11 20 1 C 703 73 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 dhanya dharA: - vartamAna prAdezika lipio : bhAratanI badhIye upalabdha nathI. pazcima bhAratamAM A lipino prayoga thayo vartamAna prAdezika lipio samaya jatAM brAhmI lipimAMthI ja hovAthI jaina lipinI hastaprato tADapatra ane kAgaLa para ja maLe vikaselI che. emAM drAviDa bhASAo mATe vaparAtI lipiono che. paNa samAveza thAya che. dakSiNa bhAratanI lipio paNa brAhmI A lipimAM lakhAyela prAcIna hastaprata paMcamI kathA' kuLano ja parivAra che. (vi.saM. 1109=I.sa. 1052-53)nI prApta thaI che. nAgarI lipi : bhAratamAM nAgarI lipi badhA ja gujarAtI lipi : gujarAtamAM prAdezika lipinuM pradezomAM sahuthI vadhu pracalita che. uttara bhArata tathA dakhkhaNamAM viziSTa svarUpa ghaDAyuM. je gujarAtI lipi tarIke oLakhAya che. devanAgarI tarIke oLakhAya che. dakSiNa bhAratamAM tene naMdinAgarI enA maroDano AraMbha I.sa.nI 15mI sadIthI jovA maLe che. kahe che. vartamAna nAgarIno prayoga dakhkhaNamAM 8mI sadIthI jovA saLaMga zirorekhA tarIke pahelAM eka AkhI lITI dorI enI maLe che, jyAre uttara bhAratamAM mevADamAM 10mI sadIthI jovA nIce akSaro lakhavAnI paripATI pracalita thaI. zIghalekhana mATe maLe che. A samayanI hastapratomAM be paMktio vacce ghaNI akSarone vadhu vaLAMkadAra maroDa ApavAmAM Avyo. AthI ghaNAM ochI jagyA rAkhavAmAM AvatI ane e ochI jagyAmAM akSaronA upalA DAbA cheDAne tathA nIcalA jamaNA cheDAne goLa zirorekhA upara aMtargata "enuM cihna umeravuM hoya tyAre maroDavALo banAvyo. eno uttarI maroDa zirorekhA vinA saLaMga zirorekhAnI upara nahIM paNa akSaranI jamaNI bAjue UbhI kalame 'a' ghaDAyo. 'u'nuM svataMtra svarUpa lupta thayuM. 'e', "ai', paDimAtrAno upayoga karavAmAM Avato. o" ane "" e cAre akSarone "a'mAM te te svaramAtrA I.sa.nI 12mI-13mI sadI daramyAna nAgarI lipino umerI sAdhita karavAmAM AvyAM. saMyuktAkSaromAM ghaNA pUrvaga vartamAna maroDa ghaDAyo. A samayamAM kAgaLa paranI prato vizeSa akSaronI jamaNI UbhI rekhAno lopa karI enI sAthe anuga maLe che. jaina hastaprata jena nAgarI lipimAM ane jainetara akSara joDAyo che; jema ke khya, 5, 7, zya, tya, gha, ca, hastaprata nAgarI lipimAM lakhAI che. jaina hastapratomAM sa, vya, , vya, tva, vya, ma ne sta. bAkInA akSaromAM samayanirdeza paNa maLe che. keTalAkamAM pUrvaga akSaranuM saMkucita svarUpa prayojAyuM, jema ke jaina nAgarI lipi : magadhamAM vasatI jaina prajAe kva', "jva' vagere. anuga 2 mAM DAbA pAMkhAne cheDe cAMca kADhI ene pUrvaga akSara sAthe joDavAmAM Avyo; jema ke 'Tya'. duSkALa ane sAMpradAyika sAThamArIne lIdhe saurASTra ane keTalAkamAM saMyuktAkSaro nAgarI Dhabe lakhAya che; jema ke ddha, gha, gujarAtamAM sthaLAMtara karyuM tyAre brAhmI-baMgalA lipinI chAyA dha, 6, zva, zra, hna, hya vagere. keTalAkamAM pUrvaga akSarane halatta jaina lipimAM UtarI. akSaronA maroDa, paDimAtrA vageremAM tenI darzAvavo paDe che; jema ke chuva, Tuva, ba, kta, huM vagere asara dekhAya che. zramaNa saMskRtie lekhanakalAmAM potAne AraMbhamAM gujarAtI lipine 'vANiyAzAI' ke 'mahAjana' lipi anukULa lipinA pheraphAra, sudhArA-vadhArA ane saMketonuM nirmANa kahetA. gujarAtI graMthalekhanano AraMbha I.sa.nI 15mI sadIthI karyuM. AthI e AgavI jaina lipi tarIke oLakhAI. likhita pustakonI saMzodhana paddhati, sAdhano, saMketa cihno, saMyuktAkSaro, maroDa vagere judA paDatA hoI A lipi navIna che. nAgarI lipinA akSara jhaDapathI lakhavA mATe mahArASTramAM keTalAka sudhArA karavAmAM AvelA. emAM nAnI nAnI zirorekhAne judI judI Tevo, pasaMdagI vagerene laIne jaina lipi aneka badale lAMbI lITI dorI eka ke vadhu zabda saLaMga kalame lakhAtA bhAgomAM vaheMcAI, jemAM yationI lipi, kharataragacchIya lipi, A lipine 'moDI' lipi kahe che. mAravADI lekhakonI lipi, gujarAtI lekhakonI lipi vagere. yationI lipi akSaronA TukaDA karI lakhelI hoya che. mAravADI brAhmInAM prAdezika rUpAMtaro be zailImAM thayAM : lekhako akSaronAM nIcenAM pAMkhaDAM ochAM kheMce che. bIjA lekhako 1 uttarI ane 2. dakSiNI. vadhu kheMce che. pazcima bhAratamAM pAMcamI sadIthI jaina lekhanakalAno uttara bhAratamAM 4thI sadImAM gupta lipi prayojAtI. AraMbha thayo. paraMtu hAla jaina lipimAM lakhAyela eka paNa graMtha samaya jatAM emAMthI bhinna svarUpa ghaDAyuM, jene kuTila lipi kahe thayo. Jain Education Intemational Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 che. A lipi uttara bhAratamAM I.sa.nI 6ThThIthI 9mI sadI sudhI pracalita hatI. A samaya daramyAna gujarAta ane dakhkhaNamAM uttarI zailI pracalita thaI. (10mI sadIthI kAzmIramAM kuTila lipinuM je juduM svarUpa vikasyuM te 'zAradA' lipi kahevAI. jammu ane uttara paMjAbamAM TAkarI lipi prayojAya che. e zAradA lipinuM vaLAMkadAra TAkarI rUpAMtara che. jammu pradezomAM enuM DoMgarI svarUpa ane caMbA pradezamAM camiyAlI svarUpa pracalita che. paMjAbamAM zIkha dharmanA graMthonA zuddha lekhana mATe tyAMnI prAcIna 'laMDA' nAme mahAjanI lipimAM parivartana karI guru goviMdasiMhe (16mI sadI) 'gurumukhI' lipi ghaDI. bihAramAM kAyastha lokoe nAgarI lipinuM jhaDapathI lakhAya tevuM svarUpa prayojyuM je kaithI lipi kahevAya che. enAM sAmAnya lakSaNa gujarAtI lipinAM lakSaNone maLatAM Ave che. samaya jatAM Adya nAgarI lipinuM bhinna rUpAMtara thatAM baMgALI, maithilI, nepAlI vagere lipio ghaDAI. maithilI e baMgALInuM rUpAMtara che. uDiyA pradezamAM uDiyA lipi prayojAya che. baMgALI lipi baMgALA, AsAma, bihAra, nepALa ane orissAnA hastalikhita graMthomAM prayojAI che. hAla A lipi baMgALA ane AsAmamAM pracalita che. mithilA pradezanA brAhmaNo saMskRta graMtha lakhavA maithilI lipi prayojatA. uDiyA lipi prAcIna baMgALImAMthI udbhavI che. saLaMga kalame lakhAya tevA maroDa tathA goLAIdAra zirorekhAne laIne A lipinA akSara ghaNA vilakSaNa lAge che. prAcIna telugu-kannaDa lipimAM samaya jatAM akSaronI goLAI vadhavA lAgI ane jhaDapathI lakhavAne lIdhe akSaronA maroDa badalAtA gayA ane emAMthI vartamAna telugu-kannaDa lipio vikasI. telugu lipi : telugu lipi AMdhra pradezamAM ane enI AsapAsanA bhAgamAM pracalita che. emAM 34 thI au sudhInA svaro mATe svataMtra cihna che. ! ane o nAM hrasva-dIrgha ema be cihna pracalita che. 6 ane nI mAtrA akSaranI jamaNI bAjue joDAya che. emAM nAgarI lipinI jema ADI zirorekhA hotI nathI. kannaDa lipi : kannaDa lipi karNATakanI lipi che. hAla mAyasora rAjya ane enI AsapAsanA bhAgamAM pracalita yogIrAja zrI sarveza sonIe mokalela patramAMthI- 5468 ++8 micchAmi dukkaMDama rajUAta : acalagacchIya pU. munirAjazrI sarvodayasAgarajI ma.sA. 359 che. enA ghaNA akSara telugu lipinA akSaro jevA che. svaramAtrAomAM 6 ane o nA hrasva-dIrgha evA be maroDa maLe che. graMtha lipi : je pradezamAM tamila lipi pracalita che tyAM saMskRta graMtho lakhavA mATe telugu-kAnaDI lipine maLatI eka khAsa lipi vikasI, ene graMtha lipi kahe che. samaya jatAM cAlu kalame lakhavAthI, UbhI tathA ADI rekhAone vaLAMkadAra banAvavAthI ne ghaNA akSaromAM zarUAtamAM, vacce ke aMte gAMTha jevo AkAra ApavAthI A lipi vartamAna telugu ane kAnaDI lipiothI ghaNI vilakSaNa banI gaI. e mAM go nuM svataMtra cihna che. ! ane gau mAM hrasva-dIrghanA bheda nathI. rU nI mAtrA jamaNI bAjue joDAya che. 6 nI mAtrA DAbI bAjue joDAya che. u mATe evI be mAtrAo DAbI bAjue umerAya che. tamiLa lipi H tamiLanADu pradezamAM tamiLa lipi pracalita thaI. tenA lekha I.sa.nI 7mI sadIthI maLe che. A lipinuM tvarita rUpa vaaLuttu lipi che. tamiLa lipinA ghaNA akSara graMthalipinA akSaro sAthe ThIka ThIka sAmya dharAve che. draviDa bhASAonI lipiomAM hrasva-dIrgha pa tathA gau no bheda tamiLa lipimAM zarU thayelo jaNAya che. A ane rUnI mAtrA akSaranI jamaNI bAjue ane 6 nI mAtrA DAbI bAjue umerAya che. malayAlama lipi : kerala rAjyamAM malayAlama lipi pracalita che. A lipi graMtha lipinuM vaLAMkadAra rUpAMtara che. A lipimAM saMskRta graMtho paNa lakhAya che. A lipimAM 3 tathA o mAM hrasva-dIrghano bheda rahelo che. A, haiM ane DnI mAtrA Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 dhanya dharAH akSaranI jamaNI bAjue ane 3 nI mAtrA DAbI bAjue umerAya che. tula lipi : dakSiNa kannaDa pradezamAM saMskRta graMtho lakhavA mATe vaparAtI tubulipi malayAlama lipinuM thoDA pheraphAravALuM rUpa che. Ama mauryakAlIna brAhmI lipinuM judA judA pradezomAM rUpAMtara thatAM bhAratanI vartamAna lipio ghaDAI. draviDa bhASAonuM kula bhAratIya Arya bhASAonA kulathI taddana bhina hovA chatAM e baMne kulonI bhASAo mATe prayojAtI badhI lipio eka ja brAhmI lipikulanI che. - pAdaTIpa 1. naMtitavistara, adhyAya 10; . TI. goDyA, 'mAratIya prAcIna lipimAtA', pR. 17, pA.TI. 3; R.B. Pandey, "Indian Palaeography', pp. 23 ff. 2. jI. sI. mokSA, 3patta, pR. 17, pA. TI. 1; R.B. Pandey op cit., pp. 22 . 3. 4. 1. 49 4. ha. gaM. zAstrI, 'haDappA ne moheMjo-daDo', pR. 59-60; 66-68 pa. Buhler, Indian Palaeography, p. 15 6. Ibid., p40 7. Dani, Indian Palaeography, p. 253; ha. gaM. zAstrI, bhAratIya abhilekhavidyA', pR. 32 8. ha. gaM. zAstrI, ejana, pR. 3334 9-11 no, TI, mokSA, upavana, pR. 18-19; &. . zAstrI, ejana, pR. 41 12. R.B. Pandey, op. cit. 13. caMdrakAntA bhaTTa, "prAcIna bhAratamAM graMthalekhana, lekhApana, saMgrahaNa ane saMrakSaNa', pR. 25 14. R.B. Pandey, op. cit., p. 35 15. Ibid., p. 35 16. Dani, op. cit., p. 109 17. Ibid., p. 55 18. Ibid. p. 147; caMdrakAMtA bhaTTa, uparyukta, pR. 36 19. ha. gaM. zAstrI, uparyukta, pR. 71 20. ejana, pR. 72 kalpavRkSa sthApatya SCII R ! . * * , Aurya kAka kalaka karo = Jain Education Intemational Education International Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 kSatrapakAlIna guptakAlIna kSatrapakAlIna guptakAlIna varSo varSo azokanA giranAra lekhamAMthI I.sa. 100 thI I.sa. 700 | I.sa. 300 thI I.sa. 500 raikUTakonA lekhomAMthI guNonA lekhomAMthI azokanA giranAra lekhamAMthI I.sa. 100 thI I.sa. 700 Ii.sa. 300 thI I.sa. 500 raikUTakonA lekhomAMthI gutonA lekhomAMthI sasasasaT mAtra ] ] [ 5 ]] DhAbaDhAuI }kA a 4 - - Jya che , 3| .. | L8 | | X | | [9]APi A. 2 | | me | 221 | | | kika + + +5 * * * * [an 1 | 8 |a| In| A [ 0 | a u, uuu o 1 1 | 3 | | | | | | | bddrc c4 c | | $% | 6 | || daE EEda | E || a AW h i ) Ta88 88 8 ke 18 []AAA%6A 4 AA 3i :21.TeTarNa Ta | | D | 0 0 0 | [3] LL ur Ue pau 6Gs|USA | A | UDID 0 o n]n] | maJtata vala- 4 - RT 403 4444 43 |LLLuu... w BUSI DJJJJJJ ( a Sale88854 6 4 || MARA A dhaya5 | |% ha ha | ta [6] TaTaTa 12 - Si --" O 1 _ _| - 2 'judA judA kALatI lipitA mULAkSara Jain Education Intemational Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIThaThThamora haA gurudevI zayyabhavasUrijI kyAM birAje che? bALake nirdoSabhAve pUchyuM. sUrijIe bALakane saMyama-dIkSA ApI. bALamuni manaka bhale sAMsArika putra hatA. jJAnathI bALakanuM AyuSya alpa jANI khAsa tenA kalyANa mATe dazavaikAlika AgamasUtranI racanA karI A sUtranA mAdhyame bhaNI jaI mAtra cha mAsanA alpa cAritraparyAyamAM sadagatinA bhAgI banyA manakakumAra. . rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA IlAcIThThamAra Rs. 1 ] raja Is , *' \ EIA S S9 - koI gRhane AMgaNe bhikSA mATe pravezelA munirAja sAme pavinI jevI sauMdarya sAmrAjJI strI lADu vahorAvavA Agraha karatI paNa muni modaka letA nathI. nIcI najare ja InkAra karatA munine joIne vicAradhArA palaTAI gaI, naTanI putrImAM mohita thayelA IlAcInI rAgabhAvanA virAgamAM palaTAI gaI, aMtarAya karmonA bhukkA bolAvI dIdhA IlAcIne vAMsaDA upara ja kevaLajJAna prApta thayuM. * : rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 mathurA nagarI : itihAsa, sAhitya sthApavyanA pariprekSyamAM ane (jaina tathA jainetara zAstranI dRSTie) jainAcArya zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.nA ziSyo --pU. paMnyAsapravara zrI bhuvanasuMdaravijayajI gaNivara ma., paM. guNasuMdaravijayajI gaNI prAcInakALamAM jainoe zreSTha guphAo kotarAvI che. emAM ati prAcIna khaMDiMgaraudayagirinI-orissAnI jaina guphAo gaNAya che. bhuvanezvaranA prAMgaNamAM ja che. lagabhaga 2300 varSo pahelAMnI A guphAomAM uttama kotaraNIvALAM zilpo che. jJAnasabhAnuM pleTaphorma che. sAdhuo tathA vidyArthIonA AvAso che, prArthanAkhaMDo che, toraNo, devadevIo, apsarAo, nartikAo, vela-buTTA vagerenI kotaraNI che. paM. zrI bhuvanasuMdaravijayajI ma.sA. paM. zrI guNasuMdaravijayajI ma. sA. evI ja prAcIna guphAo jIrNa hAlatamAM vidizAmAMthI maLI che. dakSiNamAM madurAIthI thoDe dUra sitannavAsalanI citrothI alaMkRta guphAo che. 'siddhano vAsa' evA apabhraMza zabdonA nAmavALI A guphAnAM raMgIna citro ajaMtAnAM citro karatAMya vadhu prANavAna che. e guphAo pAMcamI-chaThThI sadInI che. ilorAmAM AvelI 'indrasabhA' nAmanI jaina guphA to vizvamAM nAma kADhI cUkI che. enA staMbha, hAthIo, sabhAkhaMDo vagere pahADane kotarIne banAvavAmAM AvyA che. AkhuM maMdira kotaravAmAM AvyuM che. karoDo Tana patthara kotarI kADhavAmAM Avyo che ane bAkIno pahADa AkheAkho che te A guphA. evI pAMceka mahattvanI guphAo tyAM che. ilorAnI guphAonI dIvAlo para uttama citro che. ajaMtAmAM paNa eka jIrNa jaina guphA maLI AvI che. 393 mathurAmAM, takSazilAmAM, avadhamAM, mahAkosalamAM evAM jaina sthApatyo maLI AvyAM che, jenI zilpamudrAo, utkIrNa lekho, pratimAo, alaMkAro tatkAla prajAnI saMskRti ane zilpavidyAnA ati ucca prakAranA namUnArUpa che. mathurA nagarI je samaye samRddhipUrNa hatI te vakhate tyAM aneka jaina dhanADhyo vasatA hatA. temanA dAnathI thayelA maMdironI je sAmagrI kaMkAlI TekarImAMthI maLI Ave che temAM jaina pratIkothI bharapUra takSaNa pracuratAvALI aneka pratimAo mathurA myujhiyamamAM che. te e kALanI kalAnI caramasImA rajU kare che. brAhmaNa, bauddha, jaina sarvakoI tatkAlIna dezavyApI kalAsvarUpono potapotAnA dharma mATe vinA saMkoce upayoga karatA. badhAnAM pratIko eka ja zilpabhaMDAramAMthI maLI rahetAM. vRkSa, kaThoDA, cakro, zaNagAro badhAM sarakhAM hatAM. jaina dharmanAM I.sa.pU.nAM purAtana ane Aja sudhInAM zilpothI pAkI sAkSI ApatA bhUtakALanA mahattvanA Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 dhanya dharAH aMkoDA tyAM maLI rahe che, jainadharmanuM eka vizeSa sujJakArya che ke khaMDita thayela maMdira ke amuka aMzamAM khaMDita thayela pratimAnI puna:pratiSThA karI tene upayogamAM laI zakAya che. atre jainadharmanI ati prAcInatAno paricaya karAve che pU. AcAryadeva zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrijI ma. sA.nA ziSyaratna pU. paM. bhuvanasuMdaravijayajI gaNivara ma. tathA pU. paM. zrI guNasuMdaravijayajI ma. sA., jemano 3332 varSano dIkSA paryAya che. ciMtanAtmaka sAhityamAM khUba rasa ruci dharAve che. pU. paM. zrI guNasuMdaravijayajI ma.sA. pU. gurudevanI kRpAthI ane dharmapatnI bhAnubahena tathA suputrI sAdhanAbahena Adi ToLiyA parivAranI udAratApUrvaka rajA pAmI dIkSA lIdhI-saMyamayAtrA jJAna, dhyAna ane zAsanasevA Adi suMdara rIte cAlI rahI che. lAkha lAkha vaMdanAo. mathurAnagarI paNa itihAsa, sAhitya ane sthApatyanI dRSTie prAcIna hovAnuM jaNAyuM che. pU.A.zrI bhuvanabhAnusUri samudAyanA A banne pUjyo taraphathI A dizAmAM thayeluM saMzodhana dAda mAMgI bhe tevuM che. A pUjyonA paricaya joIe- (paMnyAsazrI bhuvanasuMdaravijayajI ma.sA. atyAre uMmara thaI 58 varSa. dIkSA paryAya 33 varSa. teo mULa amarelInA. nAma kirITa. skUlamAM nAma bhupendra. mAtA lIlAvaMtIbahena. pitA navalacaMda kiracaMda ToLiyA. dazAzrImALI jaina. zrI saMbhavanAtha bhagavAnanI pUjA karatA-dhArmika saMskAra sAthe moTA thayA. amarelI phoravarDa skUlamAM meTrika pAsa karI, amarelI sAyansa kolejamAM bI.esa.sI. pharsTaklAsa. kemesTrI-phijhiksa viSayamAM pAsa karyuM. sAvarakuMDalA ke.ke. hAiskUlamAM sAyansa TIcaranI sarvisa karI ane 25 varSanI navayuvAna vaye sAdhu-dIkSA aMgIkAra karI. pUjyapAd mahAnajJAnI jainAcArya zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sAhebanA ziSya banyA. nAma pADyuM-muni bhuvanasuMdaravijayajI mahArAja. 8 mahinA pachI moTAbhAI guNavaMte dIkSA lIdhI. te muni guNasuMdara vi.ma. jJAna bhaNatAM, saMyama sAdhatAM, gAmogAma vihAra karatAM-upadeza ApatAM dIkSAjIvananA 33 varSa pUrA thayAM. 33 varSamAM kula 5050 (14.5 varSa) AyaMbila karyA (divasamAM ekavAra lUkhuM, bApheluM, mIThAI, phUTa, pharasANa, zAkabhAjI, ghI-dUdha vagaranuM anna-kaThoLa jamavuM) Ama 14 varSa, 6 mahinA, 20 divasonAM AyaMbilanuM tapa tathA 18 varSa, 6 mahinA ekAsaNAMnuM tapa pUrNa karI dhanya banyA. pU. paMnyAsa zrI bhuvanasuMdara vi. mahArAjane tA. 28-10-07, ravivAra zubhadivase 100mI vardhamAna tapa AyaMbilanI oLInuM pAraNuM thayuM. A nimitte tArIkha 26-27-28 okTobara 2007 traNa divasanA bhavya jinabhakti mahotsavanuM muMbaI-ila (aMdherI) zrI gujarAtI jaina saMghanuM Ayojana hatuM. pUjyone bhAvabharI vaMdanAo. (noMdha :-A graMtha chapAya che tyAre A mahotsava ati bhavya rIte zAsanaprabhAvanApUrvaka UjavAI gayo.) -saMpAdaka kA Jain Education Intemational Jain Education Intemational Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 365 mathurA jainetara zAstranI dRSTie) e nAmanI eka nagarI AryAvartayAtrAmAM lakhyuM che ke rAmAyaNa, mahAbhArata, harivaMza, viSNupurANa Adi prAcIna graMthomAM madhupura, madhupurI, madhurA Adi nAmono ullekha che. koI koI enI vyutpattimathudhAtu uparathI kare che. pApanuM ahIM maMthana thAya che, mATe te mathurA kahevAyuM. ahIM zrI kRSNano bhakta hRdayamaMthana ane yogI AtmamaMthana anubhave che. e mATe paNa enuM nAma mathurA hoI zake che. uttarapradeza ane paMjAbanA saMgama upara AvelA A mahAna gocaramAM dadhinuM maMthana moTe pAye thatuM haze, ethI paNa enuM nAma mathurA paDyuM hoya. vaLI ema paNa kahevAya che ke, rAvaNanI bahena kuMbhInasInA pati madhu nAmanA asure pUrve ahIM tapa kareluM hovAthI madhuvanane nAme A deza prakhyAta hato. pachI tenuM tapa pUrNa thatAM teNe mathurA nAmanI purI sthApI. tenA putra lavaNAsurane dazaratharAjAnA putra zatrune mArI te dezanI prajA zUra thaze evA devanA varadAnathI te dezanuM nAma zUrasena paDyuM ane madhupurI tenI rAjadhAnI thaI. pAchaLathI tenuM mathurA nAma paDyuM. zrIkRSNa bacapaNa A sthaLe pasAra karyuM hatuM. viSNunA rAma ane kRSNanA avatArane lIdhe mathurA pavitra banyuM che. mathurA ane sthApanA nikSepo mathurA nagarImAM ghara banAvatI vakhate tyAM uttaraMgamAM sau prathama arihaMtanI pratimA sthApavAmAM AvatI hatI. jo AvI pratimAjI gharamAM na hoya to te ghara paDI jatuM hatuM. Ane maMgaLacaitya kahevAya. A pratimAo A nagarImAM gharomAM ane catvAra cotarA para sthApavAmAM AvyAM hatAM. ATaluM ja nahIM paNa A nagarIne pratibaddha je 96 gAmaDAMo hatAM tyAM paNa AvA caityo sthApavAmAM AvyA hatA. (uttaraMga = bAraNAMnI uparanA bhAgamAM raheluM lAkaDuM) have mathurAmAM thayela jaina sAhityika pravRtti mAthurI vAcanA (mathurA pariSadu) varAt 827thI 840nI vacce Arya skaMdilanA samayamAM vaLI bIjo bhISaNa dukALa bAra varSano A deze pAra karyo. tenuM varNana naMdIsUtranI cUrNimAM ApeluM che ke "bAra varSano bhayaMkara duSkALa paDye sAdhuo annane mATe jude jude sthaLe hIMDatAviharatA hovAthI zrutanuM grahaNa, guNana ane ciMtana na karI zakyA ethI te zruta vipranaSTa thayuM ane jyAre pharIvAra sukALa thayo tyAre mathurAmAM zrI skaMdilAcArya pramukha saMghe moTo sAdhu samudAya bhego zrI mahAvIra(vardhamAna)svAmI -devagaDha AThamIthI bAramI sadI Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 dhanya dharAH karI jene je sAMbharyuM te badhuM kAlika zruta saMghaTita karyuM. A duSkALe to mAMDamAMDa bacI rahela te zrutanI ghaNI vizeSa hAni karI. A uddhArane mAthurI vAcanA-'skAdilI vAcanA' kahevAmAM Ave che. te zUrasena dezanA pATanagara mathurAmAM thayela hovAthI te zrutamAM zaurasenI bhASAnuM mizraNa thayeluM saMbhave che. A samaye lagabhaga AryarakSitasUrie anuyogadvAra sUtra racyuM. vi.saM.nI bIjI zatAbdInA banelA mathurAnA kaMkAlI TIlAvALA jaina stapathI tathA tyAMnAM keTalAMka bIjAM sthAnothI maLelAM prAcIna zilAlekho tathA mUrtiothI spaSTa jaNAya che ke te samaye paNa tyAM jaina dharmano sAro prasAra hato, eTaluM ja nahIM paraMtu mathurA jainonuM eka kendrasthAna hatuM. ahaMtu vardhamAnamahAvIranuM eka nAnuM maMdira baMdhAvyAno temAM lekha che, uparAMta keTalAka AcAryonA gaNa, zAkhA vagereno ullekha che. A AcAryonAM nAma, gaNa, zAkhA vagere zvetAMbara kalpasUtramAM je Apela che tenI sAthe maLatAM Ave che tethI te zvetAMbara siddha thAya che. | mathurAsaMgha-pariSad jesiM imo aNuogo payarai ajAvi aDDa-bharahammi / bahanayaraniggayajase te vaMde khaMdilAyarie / / ghaNI vizeSa hAni karI. A uddhAra zUrasena dezanA pATanagara mathurAmAM thayela hovAthI te zrutamAM zaurasenI bhASAnuM mizraNa thayuM hovuM saMbhavita che. A mathurA saMghamAM thayela saMkalanane "mAghurI vAcanA' kahevAmAM Ave che. muni kalyANavijaya kahe che ke A vAcanA vIrAtuM 827 ane 840nI vaccenA koI varSamAM yugapradhAna AcArya kaMdilasUrinI pramukhatAmAM mathurA nagarImAM thaI hatI. tethI tene "mAtharI vAcanA'-kahevAmAM AvI che. te sUri vidyAdhara AmnAyanA ne pAdaliptasUrinI paraMparAnA sthavira hatA. je rIte bhadrabAhusvAmInA samayamAM durmikSanA kAraNe zrutaparaMparA chinnabhinna thaI gaI hatI te rIte AcArya skaMdilanA samayamAM paNa duSkALane kAraNe Agamazruta avyavasthita thaI gayuM hatuM, keTalAka zrutadhara sthavira paralokavAsI thayA hatA, vidyamAna zramaNagaNamAM paNa paThanapAThananI pravRttio baMdha thatI jatI hatI. A samaye te pradezamAM AcArya skaMdila ja eka vizeSa zratadhara rahevA pAmyA hatA. durmikSanuM saMkaTa dUra thatAM ja temanI pramukhatAmAM mathurAmAM zvetAMbara zramaNasaMgha ekatra thayo ane Agamone vyavasthita karavAmAM prayatnavAnuM thayo. jene je AgamasUtra yA tenA khaMDa yAda hatAM te lakhI levAmAM AvyAM. A rIte Agama ane teno anuyoga lakhIne vyavasthita karyA bAda sthavira skaMdilajIe te anusAra sAdhuone vAcanA ApI. te kAraNathI te vAcanA skAdilI vAcanA' nAmathI paNa prasiddha che. sthApatyanI daSTie mathurA nAmAkRtidravyabhAveH punatastrijaganjanam kSetre kAle ya sarvaspinarNataH samupAsmate -pUjya kalikAlasarvajJa hemacandrAcArya ati prAcIna ane svataMtra zrI jaina dharmanA namaskAra mahAmaMtramAM prathama pada para birAjamAna pavitratama-suzobhita zrI arihaMta pUjanIya-vaMdanIya-darzanIya-dhyeya-geya-mananIya upAya| ciMtanIya-mAnanIya-vizvAsanIya-stotavya che. e cAhe 2...Sa..bha, va...dha...mA...na ema nAmarUpe hoya, jina maMdiramAM AkRti-pratimArUpe hoya, meru zikhara upara bALapaNamAM indro dvArA janma-abhiSeka pAmatA dravyarUpe hoya ke samavasaraNamAM besI bAra parSadAmAM pravacana pharamAvatA bhAvarUpe rahyA hoya, koI paNa kSetramAM hoya, koIpaNa kALamAM hoya e arihaMtapaNuM traNa jagatanA jIvo para satata parArtha karatuM hatuM, karI rahyuM che ane -vIsUtra mAthA 33 -jeno anuyoga adyApi ardha bharata (kSetromAM pravarte che-pracalita che ane jeno yaza bahu nagaromAM prasiddha che-vyApI rahyo che te kandilAcAryane huM vaMduM chuM. pATaliputra saMgha-pariSaddha jaina sUtro-Agamone bane teTalAM saMkalita karavAmAM AvyAM hatAM, chatAM te zrutinI chinnabhinnatA uttarouttara vadhatI gaI-eTale tyAra pachI, vIranirvANathI chaThThA saikAmAM-pATaliputra pariSathI lagabhaga cArase varSe-Arya zrI skaMdila ane vajasvAmInI nikaTanA samayamAM eka bIjI bhISaNa bAradukALI AvI. te hakIkatanuM varNana ApatAM jaNAvavAmAM Ave che ke : "bAra varSano bhayaMkara dukALa paDye sAdhuo annane mATe jude jude sthaLe hIMDatA-pharatA hovAthI zratanuM grahaNa, guNana ane ciMtana na karI zakyA, ethI te zruta vipranaSTa thayuM ane jyAre pharI vAra sukALa thayo, tyAre mathurAmAM zrI skaMdilAcArya pramukha saMghe moTo sAdhusamudAya bhego karI jene je sAMbharyuM te badhuM kAlika zruta saMghaTita karyuM." A dukALe to mAMDa mAMDa bacI rahela te zratanI Jain Education Intemational Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 dhAtumacI jenI pratimAo IsunI sAtamIthI soLamI sadI (rAjasthAna, gujarAta ane baMgALa)) karI rahevAnuM che. bhAvarUpe manuSyanA karatAM paNa keTalIkavAra te kALa ane te samayane viSe zramaNa bhagavAna zrI AkRtirUpe rahela manuSya vadhAre upayogI banato hoya mahAvIradeva rAjagRhI nagaramAM vicarI rahyA hatA. tIrthaMkaraprabhunA che. kyAreka sAkSAta vyakti karatAM eno phoTo-sahI samakAlIna ane biMbisAra nAmanuM bIjuM nAma dhAraNa karanArA (Signature)-AIDenTITI kArDa (oLakhapatra) vadhu upayukta rAjA zreNika. e zrI mahAvIra bhagavAnanA nyAya-nItinA banatAM hoya che...bhAvarUpe rahelA guru droNAcArya jo arjunane jANakAra, zramaNopAsaka suzrAvaka hatA. pUrve paNa A avasarpiNI bANavidyAmAM kuzaLa banAvI zakyA to e ja droNAcAryanI pratimA kALanA trevIzamAM zrI pArzvanAtha bhagavAna AdinA caraNadrayathI bhIla ekalavyane bANavidyAmAM arjuna karatAM paNa adhika pavitra thayelA ane nigraMtha sAdhu ane nirgancinI sAdhvIjIthI kauzalyaprApaka banI zakI...sAkSAtu arihaMto jo sukhapradAyaka che sevAyelA kaliMga nAmanA janapadanAM maMDaNa tIrthasvarUpa-kumAra to emanA sarakhI sukhapradAyaka che ja emanI pratimA. 'ceIya' ane kumArI nAmanA be parvato upara te zreSTha rAjavI zreNike zrI eTale jinamaMdira-jinapratimA. zrI aupapAtika satra-zrI RSabhadeva jinAdhipatino atyaMta manohara jinaprAsAda bhagavatIjI sUtra kahe che, " ttA maMDAtuM tevAM ( jinamaMdira) baMdhAvelo. te jinamaMdiramAM teNe suvarNanI gbruvArasAmo'. ATalI pUrvabhUmikA pachI zrI himavaMta AcArya banAvela A avasarpiNI kALanA prathama tIrthapati zrI RSabhadevanirmita sthavirAvalI tathA mathurAnA naiRtya khUNA pAse AgrA svAmInI pratimA banAvaDAvI hatI ane tenI zrI vardhamAnaane govardhana rastAnI vacce AvelI kaMkAlI-TIlA nAmanI je mahAvIrasvAmInAM pAMcamA gaNadhara zrI sudharmAsvAmIjInA zubha TekarI che tenuM khodakAma karatAM I.sa. 1870mAM maLelA haste pratiSThA karAvelI. vaLI te ja uttama narapati zreNika zilAlekho-khaMDita ane akhaMDita jaina pratimAo-AyAga paTa rAjAe nirguntha sAdhu ane nirjhenthinI sAdhvIone varSAvAsamAM vagerenI ahIM vAto karavI che. emAM sau prathama zrI rahevA mATe te banne parvatomAM aneka giripASANagraho = guphAo mahAvIra prabhunI paraMparAmAM AvelA zrI himavaMta AcArye lakhelI kotarAvelI. tyAM alaga-alaga rahelA aneka nirjhanyo ane sthavirAvalI tathA jaina paraMparAno itihAsa bhAga 1nA AdhAre nigraMnthinIo dharmajAgaraNa karatAM hatAM. dhyAna ane kAMIka joIe : adhyayanayukta bahu sukhapUrvaka judA judA prakAranAM tapakarma AcaravApUrvaka varSAvAsa pasAra karatAM hatAM. zreNikarAjAno putra Jain Education Interational Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36. ajAtazatru-bIjuM nAma koNika nAme hato. te potAnA pitAno zatru svarUpa banyo. eNe pitAne pAMjarAmAM pUryA. pote rAjA banI gayo ane teNe caMpA nAmanI navI nagarI vasAvI ane tyAM te rAjya karato hato. e paNa potAnA pitAnI jema jinadharma ArAdhanA tatpara utkRSTa zramaNopAsaka hato. teNe paNa tIrthasvarUpa kaliMga rAjyanA te kumAra-kumArI e be girimAM potAnA nAmanI pAMca guphAo kotarAvI hatI, paraMtu pAchaLathI atyaMta lobha ane abhimAnathI pIDita te potAnI jAta mATe cakravartIpaNuM icchato thayo ane ethI ja te kRtamAladeva dvArA haNAyo ane marIne chaThThI narakamAM gayo. prabhuzrI mahAvIrasvAmIthI sittera varSo pasAra thaye chate, prabhuzrI pArzvanAtha arihaMtadevanI chaThThI pATe sthavira ratnaprabha nAmanA AcArya mahArAja thayA. teoe upakeza nAmanI nagarImAM eka lAkha ane eMzI hajAra kSatriyaputrone jainadharmI banAvyA hatA-pratibodhita karyA hatA. jaina dharma pAmelA MATHURA SERIES-KANKALI TILA PLATE XCIII Small Image of Seated VARDHAMANA (MAHAVIR) (24th Teerthankar of Jain Religion) dhanya dharA teono temaNe 'upakeza' nAmano vaMza sthApyo hato. vIra bhagavAnanA nirvANathI ekatrIza varSa pasAra thayAM pachI koNika rAjAno putra udAyI rAjA pATalIputra nagara vasAvI tyAM magadhadezanuM rAjya karato rahelo hato. te rAjAne jinadharmanI aMdara dRDha ane atyaMta zraddhAvALo jANIne tenA koIka zatrue nigranthano veza paherIne dharmakathA saMbhaLAvavAnA bahAnAthI ekAMtamAM enA AvAsamAM jaIne ene mArI nAkhyo. zramaNa bhagavAna zrI mahAvIradevanA nirvANabAda sATha varSa pasAra thaye chate prathama naMda nAmanA hajAmaputrane pradhAnoe pATalIputranA rAjya para rAjA tarIke sthApyo. tenA vaMzanI aMdara kramasara naMdanAmanA nava rAjAo thayA. temAM AThamo naMdarAjA atyaMta lobhAbhikrAnta hato. mithyAtvathI aMdha evA teNe potAnA vairocana nAmanA brAhmaNa maMtrIthI prerAIne kaliMgadeza para caDAI karI ane ene jItI lIdho. pUrve tyAM tIrtha svarUpa kumAraparvata upara zreNikarAjAe karAvela zrI RSabhadevano jinaprAsAda te lobhAMdharAjAe toDI nAkhyo ane tyAMnI suvarNanI zrI RSabhadevanI jina-pratimAjI upADI jaIne te potAnA pATalIputra nagaramAM laI gayo. tyArabAda zrI mahAvIraprabhunA nirvANa bAda ekaso copana varSa pachI cANakyano vinaya karanAro je mauryaputra caMdragupta thayo teNe navamA naMdarAjAne pATalIputrathI hAMkI kADhyo ane te pote magadhadezano rAjA banyo. te rAjA pUrve mithyAtvathI raMgAyelo ane bauddhadharmano anuyAyI hato, jaina zramaNa nigrantho upara paNa pradveSavALo hato. pachIthI jaina maMtrI cANakyanA anuyAyIpaNAnA kAraNe te jainadharmanI aMdara dRDha zraddhAvALo banyo hato. atyaMta parAkramavALo te yunAnI dezanA zAsaka rAjA selyuksanI sAthe maitrIvALo thayelo ane potAnA rAjyano vistAra karavAmAM pravRtta thayelo. zrI mahAvIraprabhunAM 184 varSa pachI rAjA caMdragupta paraloka sidhAvyo. te pachIthI caMdraguptano putra bindusAra pATalIputranA rAjya para rAjA tarIke Avyo. te jaina dharma ArAdhakapravara zrAvaka hato. teNe 25 varSa sudhI rAjyanuM pAlana karyuM ane zrI mahAvIra bhagavAnanA nirvANathI 209 varSa pachI te dharmArAdhanApUrvaka svargavAsI banyo. tyArabAda zrI vIra bhagavAnanAM 209 varSa pasAra thaye chate bindusArano putra azoka pATalIputranI rAjyagAdI para rAjA tarIke Avyo. e rAjA azoka pUrve jaina dharmano anuyAyI hato, paNa pachIthI rAjyanA lAbhathI (ke lobhathI?) cAra varSa bAda bauddha Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 tIrthaMkaraprabhunA pUjya mAtAjI dharmanA sAdhuono paricaya karIne, potAnuM 'priyadarzI' evuM bIjuM nAma rAkhIne buddhaprarUpita dharmaArAdhanA karanAro banyo. atyaMta vikrama-parAkramathI eNe pRthvI para vicaraNa karI kaliMgamahArASTra-saurASTra Adi janapada (dezo) potAne svAdhIna karyAM, tyAM eNe bauddhadharmano phelAvo karyo ane bauddhavihAro banAvaDAvyA, cheka pazcimagiri upara viMdhyAcala Adi parvato upara bauddha zramaNa-zramaNIonAM varSAvAsa mATe eNe aneka guphAo kotarAvI, aneka prakAranI mudrAvALI buddhanI pratimAo sthapAvI. ujjita parvata (giranAragiri) Adi aneka sthAnoe stUpa (smRti-staMbha)-zilAo vagere para potAnA nAmathI alaMkRta lekho kotarAvyA. siMhala-cINa-baMbhA (silona-cInabarmA) Adi dvIpomAM bauddhadharmanA phelAvA mATe, pATalIputra nagaranI aMdara eNe bauddha zramaNonuM saMmelana meLavyuM ane tyAM teNe potAnA matane anusaranAra aneka bauddha zramaNone mokalyA. jainadharmane anusaranArA nirprantha ane nirjhanthinIono paNa te Adara-satkAra karato hato. te teonI pratye kyAreya paNa dveSavALo-durguNavALo banyo nahoto. A azoka rAjAne aneka putro hatA. te paikIno kuNAla nAmano putra rAjyaprApti mATe yogya hato. te kuNAla para vimAtA (zokya mAtA) tiraskAra karatI hatI evuM jANIne rAjA azoke potAnA pradhAnonI sAthe 369 te putra kuNAlane avaMtinagarImAM alaga rAkhelo, paraMtu zokyamAtAnAM kapaTa prayogathI te kuNAla AMdhaLo banyo hato. pachIthI kuNAlanA putra saMpratine potAnA rAjya para sthApIne te azoka rAjA mahAvIra prabhunA nirvANathI 240 varSabAda paralokamAM gayo. pATalIputramAM potAnA aneka zatruo che, evuM jANI A rAjA saMpratie potAnI te rAjadhAnInuM zahera choDI dIdhuM ane pUrve potAnA pitAmaha rAjA azoka taraphathI potAnA pitA kuNAlane bhogavaTAmAM maLevI avaMtinagarImAM te rahyo ane tyAM rahI te atyaMta sukhapUrvaka potAnuM rAjya karanAro banyo. A saMprati rAjAno jIva potAnA pUrvanAM bhavamAM eka raMka-daridra hato. eNe bhojana meLavavA mATe Arya suhastagirisUrijI mahArAja pAse jaina sAdhu dIkSA grahaNa karI hatI ane avyakta sAmAyikavALo te eka divasanuM zramaNapaNuM pALI te dharmanA prabhAve kuNAlanA putra saMprati tarIke utpanna thayo hato. A bAju sthavIra Arya suhastagiri mahArAja nigranthothI parivarelA vihAra karatAMkaratAM avaMtinagarImAM padhAryA. tyAM zrI jinapratimAnI rathayAtrAmAM cAlI rahelA evA temane, saMprati rAjAe joyA. rAjAne A dRzya joIne turaMta jAtismaraNa jJAna thayuM ane eTale te AcAryazrI suhastigiri mahArAjanI pAse Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH Avyo. eNe AcAryazrIne vaMdanA karI, be hAthanI aMjali joDI sAMbhaLIne jainadharma para parama zraddhAvALo te saMprati rAjAe tyAM potAnI pUrvabhavanI kathA saMbhaLAvI ane atyaMta vinayavALo te avaMtinagarImAM ghaNA nircantha-nigranthinIonuM saMmelana bheguM bolyo, "AcArya bhagavaMta! ApanA prasAdathI raMka-garIba evA karAvyuM, potAnA rAjyamAM jinadharmanI prabhAvanAno vistAra karavA mane A rAjyanI prApti thaI che, have huM zuM sukRta karuM?" mATe teNe judAM judAM gAma-nagaromAM jaina zramaNo mokalyA, AcAryazrIe rAjAnuM A vacana sAMbhaLyuM. emaNe potAnA anArya dezomAM paNa jainadharmano vistAra karAvyo, aneka zrutajJAnano upayoga mUkyo ane kahyuM, "rAjanuM! Aloka ane jinapratimAo sahita jinamaMdirothI pRthvIne alaMkRta paraloka (-paraMpara)nA kalyANa mATe tuM jainadharma svIkAra! karAvI. pachIthI prabhuzrI mahAvIradevanA nirvANabAda 293 varSo jainadharmavALAne paralokamAM svarga athavA mokSa maLe che ane bAda jinadharma ArAdhanAmAM tatpara rahI saMprati rAjA svargagAmI AlokamAM hAthI-ghoDA dhanavaibhavAdinI vadhatI-vadhatI saMpatti maLe banyo. pATalIputra nagaramAM paNa azoka rAjAno putra bauddhadharma che. jaina zAsananI prabhAvanApUrvakanI ArAdhanA pharIthI tane ArAdhaka puNyaratha vIraprabhunA nirvANathI 243 varSo bAda bhaviSyamAM svarga ane mokSa phaLa pradAyaka banaze." A pramANe rAjyagAdIe Avyo. te paNa vIraprabhunA nirvANathI 280 varSo kAnana kAkA kAkA kAkI kaparA = - iliarililJjlilu ||...!!"ill lllllll IN I.", Uniul..|url: 5:/Lililli ji:/v.il'!' i. !!! it's ! | kI : Kajal S 4. dilave 6 ka . . h . ahaMta pUjA mATeno AyAgapaTTa I.sa. prAraMbhano Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 bAda potAnA putra vRddharathane potAnI gAdI para sthApI paralokamAM gayo. bauddhadharmanA anuyAyI e vRddharatha rAjAne mArI nAkhIne teno senApati puSyamitra, mahAvIraprabhunA nirvANathI 304 varSa pachI pATalIputra rAjyanI gAdI para rAjA banyo. A bAju have vaizAlI nagarIno rAjA ceTaka zrI vardhamAna-mahAvIra tIrthaMkaradevano utkRSTa zramaNopAsaka hato. enA bhaginIputra (matAMtare putrI celaNAno putra) caMpAnagarInA rAjA kuNike eno saMgrAmamAM parAjaya karyo eTale e aNasaNa karI svargamAM gayA. senApati puSyamitra rAjadroha karI paTaNAnI gAdIe caDI beTho hato. teNe dharmAMdha banI jaina zramaNo ane bauddha zramaNo vagereno ziraccheda karAvI kALo kera vartAvyo hato. AthI jaina zramaNo ekadama kaliMga tarapha cAlyA gayA, teonuM paThana-pAThana baMdha thayuM ane jinAlayone moTo dhakko lAgyo. A samaye kaliMgarAja bhikkurAya khAravela parama jaina hato. teNe prathama puSyamitrane harAvI paMjAbamAM nasADI mUkyo, pachI kaliMgamAM AvI A. susthitasUri ane A. supratibaddhasUrinI adhyakSatAmAM kumAragiri para moTuM zramaNa saMmelana meLavI bIjI AgamavAcanA karAvI hatI. 'himavaMta sthavirAvalI'mAM lakhyuM ke, munisaMmelanamAM jinakalpInI tulanA karanAra Arya mahAgirinA ziSyo-praziSyo A. balissahasUri, devAcArya, A. dharmasena vagere 200 zramaNo, A. susthitasUri vagere 300 sthavirakalpI zramaNo, AryA poINI vagere 300 zramaNIo, rAjA bhikkurAya, sIvaMda, cUrNaka, selaka vagere 700 zrAvako ane pUrNamitrA vagere 700 zrAvikAo ekaThAM thayAM hatAM. vAcanAmAM 11 aMgo ane 10 pUrvonA pAThone vyavasthita karavAmAM AvyA hatA. A. balissahasUrie A vAcanAnA prasaMge vidyApravAda pUrvamAMthI aMgavidyA vagere zAstronI racanA karI hatI. rAjA mahAmeghavAhana khAravela :-A. susthitasUri ane A. supratibaddhasUri AcAryanA samayamAM pUrva bhAratamAM mahAmeghavAhana nAmano mahApratApI ane jaina dharmano mahAprabhAvaka rAjA thayo che. teno saMkSipta paricaya A pramANe cheH mahAmeghavAhana rAjA khAravela te 'himavaMta sthavirAvalI'nA kathana mujaba vizAlA nagarInA gaNasattAka rAjyataMtranAM pramukha, paramArhatopAsaka mahArAjA ceDA (ceTaka)no 369 vaMzaja che. mahArAjA ceDA ane magadhasamrATa koNika vacce bhayaMkara yuddha thatAM Akhare mahArAjA ceDA anazana karI mRtyu pAmI svarge gayA che. A vakhate mahArAjA ceDAno putra zobhanarAya tyAMthI nAsIne kaliMga dezamAM te vakhatanA rAjA sulocananA Azrame gayo. kaliMgarAjAo bhagavAna zrI pArzvanAthanA upAsaka jaina hatA. kaliMganareza sulocanarAya paNa jaina hato. tene saMtAnamAM putra na hato, mAtra eka putrI hatI. sulocanarAye potAnI kanyA ane rAjya banne zobhanarAyane ApyAM. tenA mRtyu pachI zobhanarAya kaliMgAdhipati banyo ane teno vIra saM. 18mAM kanakapuramAM rAjyAbhiSeka thayo. zobhanarAya paNa potAnA pitAnI jema parama jainadharmI hato, te kaliMgadezamAM Avela zatruMjayAvatArarUpa kumArigira tathA ujjvatAvatAra rUpa kumArIgiri tIrtha upara yAtrA karavA gayo. ahIM rAjA zreNikanA samakAlIna rAjA sulocanarAye zramaNone dhyAnAdi karavA mATe pAMca guphAo banAvI hatI, temaja zrI sudharmAsvAmInA hAthe suvarNanI zrI RSabhadeva prabhunI pratimAnI pratiSThA karAvI hatI, eTale A sthAna tIrtharUpa to hatuM ja, temAM zobhanarAye A tIrthano mahimA vadhArI khUba pracAra karyo. A zobhanarAyanI pAMcamI peDhIe vIra saM. 149mAM kaliMganI gAdIe caMDarAya Avyo. tenA samayamAM magadhanA naMdavaMzanA AThamA rAjA mahAnaMde ahIM kaliMga upara caDhAI karI hatI, je yuddhamAM kaliMganI khUba ja khuvArI thaI, deza pAyamAla thayo, kantu enI AjhAdInI tamannA UbhI rahI. naMdarAja gussAmAM kumAragiri uparanA maMdirane toDIne RRSabhadevanI suvarNamUrtine paTaNA (pATalIputra) laI gayo. A pachI vIra saM. 227mAM zobhanarAyanI AThamI peDhIe kSemarAja kaliMgano rAjA banyo. A kSemarAja paTaNAnI sattAne phagAvI svataMtra thayo hato eTale magadhasamrATa azoke kaliMga upara punaH caDhAI karI. kaliMganI senAe paNa khUba jorathI teno sAmano karyo ane tene parAjayanI sthitimAM lAvI mUkyo. pachI to azoke paNa jhanUnamAM AvI magadhanI AkhI senA kaliMgamAM utArI, khUba julma gujArI, kaliMgarAjane harAvyo ane kaliMganI saMpatti lUMTI lIdhI. A ghaTanA vIra saM. 239mAM banI che. azoke kaliMgarAjane harAvyo pachI ahIM maurya saMvata calAvyo. bhAratIya itihAsakAro ane bauddha graMtho suddhAM lakhe che ke azokanA hAthe A chello ja mahAbhayaMkara mAnavasaMhAra thayo hato. ahIMnAM vIratAbharyAM balidAno ane karuNa dRzyo joIne Akhare azokanuM Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 dhanya dharAH na rahevA mATe - guja teyAra karAvI 1 0) tIrthona punaH sateja kayAM. vIra sa. 300mAM IRRIOXC100% che 2 . ! CIii - - *; hRdaya dravI UThyuM. eTale, teNe bahAdura kaliMgane svataMtratA ApI hatI. A utsavamAM A. susthitasUri ane supratibaddhasUrinI ane pote rAjya-lolupatAthI AvAM yuddho paNa baMdha karyA. adhyakSatA hatI ane teonA hAthe ja pratiSThA thaI hatI. kSemarAjano putra vaDharAja vIra saM. 8 di . 275mAM kaliMganI gAdIe Avyo. A vakhate !! | kaliMgamAM zAMti hatI. kaliMganA tIrtharUpa ". kumAragiri ane kumArIgiri upara jaina : zramaNa-nircanho ane zramaNIone comAsuM rahevA mATe 11 guphAo taiyAra karAvI te tIrthone punaH sateja karyAM. vIra saM. 300mAM i | teno putra " bhikhurAya' kaliMgano rAjA banyo. 19 te paNa potAnA pUrvajonI jema parama jaina dharmI ! ane mahApratApI thayo che. enAM traNa nAmo prasiddha che. 1. bhikhurAya : jaina nircantha bhikSuo-zramaNono parama bhakta hovAthI te bhikhurAja kahevAto hato. 2. mahAmeghavAhana : ene enA pUrvajothI cAlyA AvatA mahAmegha jevA ! hAthInuM vAhana hovAthI te meghavAhana kahevAto. teNe kumAragirinI eka guphAmAM hAthI kotarAvela, te guphA Aje hAthIguphA tarIke prasiddha che. 3. khAravelAdhipati : enI rAjadhAnI 1 samudrane kinAre hovAthI temaja enI rAjyanI ! JAINA maryAdA-sImA samudra sudhI hovAthI te khAravelAdhipati kahevAto hato. ASCETIC A bhikhurAye magadhanA rAjA DATED puSyamitrane harAvyo hato, pATalIputranI pAse | gaMgAmAM potAnA hAthIone snAna karAvyuM hatuM, SAMVAT magadhanA rAjAo avAranavAra kaliMgane lUTIne je saMpatti laI gayA hatA, te pAchI vALI hatI. temaja AThamo naMdarAjA suvarNanI zrI RSabhadevanI je mUrtine laI gayo hato, te ! uparanA bhAgamAM tIrthaMkara prabhutA cAra . ! mUrtine pATalIputramAMthI kaliMga laI jaI prAcIna pratimAjI kumAragiri parvata upara zreNika rAjAe 1 baMdhAvelA maMdirano jirNoddhAra karAvI, temAM tami-temi-pArthavardhamAna tenA asala sthAne bhAre mahotsavapUrvaka sthApI pUrvajothI cAlyA AvatA mahAmeva jevA che Jain Education Intemational Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 33 IsunI pahelethI pAMcamI sadInI jaina sthApatya mUrtionAM mukho (mathurA kaMkAlI TIlo) Jain Education Intemational Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 vaLI, bhikSurAye kumArigira para navI guphAo banAvI, temAM moTI jinapratimAonI pratiSThA karAvI, zrI zramaNasaMghane AmaMtrI moTuM zramaNa-saMmelana karAvyuM, jemAM bIjI AgamavAcanA karAvI jinAgamone vyavasthita karAvyA. A ghaTanAothI A vakhate kumArigira mahAna tIrtharUpa banyuM hatuM. bhikkurAya jaina zAsananI mahAna prabhAvanA karI vIra saM. 330mAM svargavAsa pAmyo. eno putra vakrarAya kaliMgano rAjA banyo. te jaina dharmano mahAna upAsaka thayo che. enuM vIra saM. 395mAM svargagamana thayuM. (himavaMta sthavirAvalI). vi. saM.nI bIjI zatAbdInA banelA mathurAnA kaMkAlI TIlAvAlA jaina stUpathI tathA tyAMnAM keTalAMka bIjAM sthAnothI maLelAM prAcIna zilAlekho tathA mUrtiothI spaSTa jaNAya che ke te samaye paNa tyAM jaina dharmano sAro prasAra hato, eTaluM ja nahIM paraMtu mathurA jainonuM eka kendrasthAna hatuM. arhatu (mahAvIra-) vardhamAnanuM eka nAnuM maMdira baMdhAvyAno temAM lekha che, uparAMta keTalAka AcAryonAM gaNa, zAkhA vagereno ullekha che. A AcAryonAM nAma, gaNa zAkhA vagere zvetAMbara kalpasUtramAM je Apela che tenI sAthe maLatAM Ave che tethI te zvetAMbara siddha thAya che. (jaina sAhityano saMkSipta itihAsa), munirAjazrI jinavijayajI ma. zrI e saMgrahita-sampAdita prAcIna lekha saMgraha bhAga 1 (pragaTakartA zrI jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara)mAM eozrI jaNAve che ke khaMDiMgara ane udayagirinI guphAo paikI keTalIka I.sa. pUrve trIjA saikA pahelAMnI che. ahIMnI hAthI guphAno lekha-khAravelano lekha je paMDita bhagavAnalAla indrajIe ukelelo che enuM saMzodhana gurjara sAkSara zrIyut kezavalAla harSadarAya dhruve je kareluM che teno sAra ahIM Apela che. I.sa. pUrve 165nI sAlamAM kaliMganA mahAmeghavAhana khAravela rAjAe magadhadeza upara caDAI karI. rAjA khAravela ane enA pUrvajo jaina hatA-e rAjAno janma I.sa. pUrve 197nI sAlamAM thayo hato. e pratApI-yuddhavIra-dAnavIra-dharmavIra rAjAe magadharAjane namAvyA pachI uttarA nA bIjA rAjAone paNa namAvyA. pUrve jainonA prathama tIrthaMkara zrI (AdinAtha) RRSabhadevanI pratimAjI je naMdarAja upADI gayo hato te A mUrti A rAjAe A savArImAM pATalIputrathI pAchI meLavI ane A jaina vijetAe navA bhavya jainaprAsAdamAM bhAre utsavapUrvaka samAraMbhathI tenI sthApanA karI. dhanya dharAH mathurAnI kaMkAlI DhIlI ane jena dharmanI ati prAcInalA mULa lekhaka : caMdracUDa caturvedI, 'jaina jyoti' pustaka bIjuM, aMka sAtamo, caitra 1989 kula aMka 19, taMtrI : dhIrajalAla TokarazI zAha, sahataMtrI : nAgakumAra makAtI B.A.L.L.B. anuvAdaka vihArI : jyoti kAryAlaya, havelInI poLa, rAyapura, amadAvAdamAMthI kAMIka : kaMkAlI TIlo mathurAthI naiRRtyamAM AgrA ane govardhana tarapha jatI saDakonA vacamAM che. A TIlAmAMthI be hajAra varSathI paNa adhika purANAM jainamaMdironA avazeSo nIkaLyA che, te avazeSo stUpa, toraNa, AyAgapaTa (sammAnasUcaka phalaka) khAMbhA, khAMbhAnI uparanA bhAga, pATachatra, mUrti vagere svarUpamAM che. e TIlAmAMthI Azare 110 zilAlekha paNa nIkaLyA che. A lekho tathA purANA padArthothI jaina dharma saMbaMdhI aneka navIna bAbatono khyAla thayo che. AthI e paNa nakkI thayuM che ke jaina dharma te boddha dharmanI zAkhA nathI, te emAMthI nIkaLyo nathI. I.sa. pUrve doDhaso-baso varSa pahelAM paNa mathurAmAM jaina maMdiro hatAM, A dharmanI dIkSA strIo paNa letI hatI tathA jaina dharmanA AcAryo sthAne- sthAne vyAkhyAno ApI lokone jaina dharma tarapha kheMcatA hatA. DaoN. phuharare I.sa. 1889mAM gavarnamenTa para purAtattva saMbaMdhI je riporTa mokalyo temAM kaMkAlI TIlAmAMthI maLela aneka vastuonuM varNana che, jemAMthI keTalAkanAM nAma ame nIceApIe chIe. zvetAMbara-tIrthaMkaronI 10 mUrtio tenI para lekha paNa che, je paikInA cAra lekho to evA che ke jenAthI jaina itihAsanI kaiMka vizeSa paristhiti mAlUma paDe che. temAM eka lekha to evo che ke jenI lipi uparokta lekhathI paNa jUnI che, je I.sa. pUrve 150 varSanI agAu khodAyela che. A lekha eka maMdirano che, jemAM maMdira karAvanAranuM paNa nAma che. AthI e siddha thAya che ke mathurAmAM I.sa. pahelAMnAM seMkaDo varSa pahelAM jaina-maMdira hayAta hatAM. bIjo lekha eka mUrtinI DAbI bAju khodela che. temAM lakhela che ke A mUrti I.sa. 156nI lagabhagamAM sthApela hatI ane te eka evA stUpa upara hatI ke jene devoe banAvyo hato. te stUpa paNa maLI Avyo che. khodatAM khodatAM I.sa. 1890mAM nIkaLelo stUpa IzukhristanAM aneka zataka pahelAM banyo hato. DaoN. phuharare I.sa. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 305 1895mAM paNa A kaMkAlI TekarAnuM khodakAma karI aneka vastuo kADhI che, jemAMthI tIrthakara prabhuzrI (vardhamAna-) mahAvIranI eka pUrA kadanI mUrtimAM saM. 299tno eka lekha maLyo che. je zilAlekho ahIM maLyA che te I.sa. pUrve 50thI AraMbhIne I.sa. 1050 sudhInA che. arthAt te dvArA 1100 varSano itihAsa prApta thAya che. keTalAka lekho evA che ke jemAM koI saMvata nathI je I.sa. pUrve 50 varSathI paNa vizeSa jUnA che. A TekarAmAM je vastuo maLI che te jaina graMthomAM lakhAyela bAbatone daDha kare che. arthAtu je kathAo jainagraMthomAM che te citro ane mUrtionA AkAramAM ahIM khodelI che. vaLI eka vAta siddha thAya che te e ke jaina dharma e ati purANo dharma che. A dharmanA anuyAyIo be hajAra varSa pahelAM paNa tenA 24 tIrthakaromAM vizvAsa karatA hatA. A dharma ghaNuM karIne te samaye paNa evo ja hato ke jevo atyAre che. gaNa, kula ane zAkhAnA vibhAgo tyAre ja thaI gayA hatA. strIo sAthvInuM jIvana svIkArIne upadeza detI hatI. te samaye dharmI manuSyomAM eno vizeSa Adara hato. kaMkAlI TekarAmAM je jUnI vastuo maLI AvI che te dareka vizeSa karIne lakhanaunA ajAyaba gharamAM rAkhI che. DaoN. kuharare temAMthI mukhya vastunA phoTA utArI eka pustaka lakhavAno vicAra rAkhyo hato, paraMtu te pahelAM ja sarakArI nokarImAMthI chUTA thaI gayA. A kAraNe A prAMtanA bhUtapUrva nAnAlATasara mekaDAnale e kAma vI. e. smitha (I.C.S.) sAhebane suprata karyuM. temaNe A kAma karyuM, kiMtu jemaNe A vastuno saMgraha karyo hato ane tenA phoTA utAryA hatA te ja sAheba jo AnuM varNana lakhata to koI anero prakAza pAData. bIjAe meLavela sAdhano paratve lekha lakhavo kaThina kArya che, paraMtu pharI paNa smItha sAhebe kaMkAlI TIlAmAMthI prApta thayela vastuonI AlocanA lakhI suMdara kAma karela che. A kAmamAM tene bAbu pUrNacaMdrajI mukharajIe paNa thoDI ghaNI sahAya karI che. smitha sAhebanA sacitra pustakane gavarnamenTa I.sa. 1901mAM prakAzita karela che. viSayanA krama pramANe tenA 23 bhAga che jemAM 107 citra che. A pustakanI sahAyathI ame prastuta lekha taiyAra karyo che. te pustakamAM je vastuonAM citra che te paikInI be-cAra vastuonA TUMka paricaya ApI ame A lekhane samApta karavA icchIe chIe. AyAgapaTa-A eka paththarano corasa TukaDo che. tenI madhyamAM eka tIrthakaranI mUrti che. tenI cAre bAju ekadama uttama prakAranuM nakazIdAra kAma che. jeno prAcInakALamAM jainamaMdiramAM tIrthakaronA sammAna mATe AvA paTa lagAvatA hatA. A paTanI nIce prAcIna lipi (purANA akSara) vALo eka lekha che. jenI zailI A pramANe che. A lekha prAkRta bhASAmAM che teno bhAvArtha e che ke jeno pitA siMha nAme vaNika che ane jenI mAtA kauzikI che te siMhanAdika athavA siMhanaMdike arihaMtonI pUjA tathA sanmAna mATe A AyAgapaTa sthApita karyo che. tIrthakaranI eka pUrA kadanI pratimA-teno uparano jamaNI taraphano bhAga jarA tuTI gayo che paraMtu jinamUrti akhaMDa che. bIDela AMkhavALI padmAsanamAM rahela A mUrtine joIne bhaktino pravAha hRdayamAM prakaTa thayA vinA rahI zakato nathI. mUrtinA dhyAnastha AkArathI gaMbhIratA ane pUjya bhAva TapakavA mAMDe che. tIrthakaranI eka mUrti - A mUrti paNa padmAsanamAM dhyAnastha beThI che. tenI nIce eka lekha che, jemAM saM. 1038 (I.sa. 981) khodela che. mathurAnA zvetAMbara jainoe A mUrtinI sthApanA (pratiSThA) karI hatI. mahamUda gajhanIe I.sa. 1018mAM mathurA bhAMgyuM tenI pahelAM 37 varSe A mUrti sthapAI hatI. vaLI mahamUdanI caDAI pachI sthApita karela mUrtio paNa maLI che. ethI samajI zakAya che ke jeno potAnA mathurAnA maMdiramAM dazamAM tathA agiyAramAM zatakamAM AnaMdathI pUjA-arcanA karatA hatA, jenI sAthe ghaNo ja ocho virodha karavAmAM Avato hato. (iti zrI caturvedInA lekhamAMthI kAMIka). sAhitya saMzodhaka khaMDa 3 aMka 4 mAMthI uddhata kaliMganA cakravartI mahArAja khAravelanA zilAlekhanuM vivaraNa (lekhaka :- vidyAmahodadhi zrIkAzIprasAda jAyasavAla ema. e. paTaNA), zrI khAravela prazasti, bhASAnuvAda. (12)00000te magadhavAsIone bhAre bhaya utpana karato hato. hAthIone suMgAgeya (prAsAda) sudhI laI gayo ane magadharAja bRhaspatimitrane potAnA paga upara namAvyo tathA rAjA naMda dvArA laI javAmAM Avela kaliMgajina mUrtine ane gRharatnone laI pratihAro vaDe aMga-magadhanuM dhana Jain Education Intemational Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 dhanya dharAH IMTono kotarela prAcIna sUpa (mathurA) kopIrAITa svAdhIna-ArakIolojIkala sarve oNpha inDithI (13)00000aMdarathI lakhela (korala) suMdara zikharo : banAvarAvyAM. sAthe ja so kArIgarone jAgIro ApI. adbhuta ane Azcarya (thAya tevI rIte te) hAthIovALAM vahANa bharelA najarANAM haya, hAthI, rana, mANikya pAMcarAjAne tyAMthI A vakhate aneka motI, maNi, ratna haraNa karAvI lAvyo. ahIM e zakta (lAyaka mahArAje). (14) 0000sIone vaza karyA. teramA varSa pavitra kumArI parvata upara jyAM (jaina dharmanuM) vijayacakra supravRtta che, prakSaNasaMskRti (janma maraNane vaTAvI gayela) kAyaniSIdI (sUpa) upara (rahenArAo) pApa batAvanArAo (pApajJApako) mATe vrata pUrAM thaI gayA bAda maLanAra rAjabhUtio kAyama karI dIdhI (zAsano bAMdhI ApyAM). pUjAmAM rata upAsaka khAravele jIva ane zarIranI zrInI parIkSA karI lIdhI. (jIva ane zarIra pArakhI lIdhuM). (15)00000samakRti zramaNa suvihita zatadizAonA jJAnI, tapasvI, jha8SI saMgha lokonAM 0000arihaMtanI niSIdI pAse, pahADa upara, umadA khANomAMthI kADhI lAvavAmAM AvelA aneka yojanothI lAvavAmAM Avela00000sihaprasthavALI rANI siMdhalAne mATe niHzraya,0009 (16)0000ghaMTayukta (6) vairyaratnavALA cAra thAMbhalAo sthApana karyA. pacotera lAkhanA (kharca)thI mauryakALamAM uccheda pAmela cosaTTi (cosaTha adhyAyavALA) aMgasaptikano cotho bhAga pharIthI taiyAra karAvyo. A kSemarAje, vRddhirAje, bhikSurAje, dharmarAje, kalyANo dekhatAM sAMbhaLatAM ane anubhava karatAM. (17)00000che guNa vizeSa kuzaLa, badhA paMthono Adara karanAra badhAM (prakAranAM) maMdironI marAmata karAvanAra, asmalita ratha ane sainyavALA cakra (rAjya) nA dhura (netA) gupta-(rakSita) cakravALA, pravRttacakravALA rAjarSivaMzaviniHsRta rAjA khAravela. -anuvAdaka sukhalAlajI jaina dharmanuM atipurANApaNuM, jainonI maMdiramUrtinI prAcInatA-strI sAdhvI dIkSA vagere aneka bAbato jaNAvato A lekha ahIM pUro thAya che. dha jaina stUpa enDa adhara enTikvIjha opha mathurA (lekhaka vinseTa e smitha .C.S.) nAmanA pustakamAMthI thoDA namUnAnA phoTA ane bIjA paNa atre rajU karAyA che. lekhamAM jinAjJA viruddha ke itihAsa viruddha kAMI lakhAyuM hoya tenuM micchA mi dukkaDam. (lekhako) khaMDagiri uparatuM jaina maMdira zrI mitranA saujanyathI-enTikavITIjha oNpha orissA udayagiri uparanI svargaparI guphAo zrI mitranA saujanyathI-enTikavITIjha oNpha orissA Jain Education Intemational Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 gurAlanA sAMskRtika vikAsamAM jainonuM pradAna 300 jainadharma kevaLa sAdhuono ja dharma nahoto, caMdragupta maurye svIkArela jaina dharma rAjasabhAo sudhI vistarelo hato. jainadharma eka samaye gujarAtano rAjadharma gaNAto. jaino e gujarAtanI zikSita, saMskArI, samRddha, udAra, dAnavIra ane zAMtipriya prajA che. e laDAI, jhaghaDA, TaMTA, phisAda, tophAna, mArAmArI vagerethI dUra rahIne vyApAra-udyoga dvArA dravyopArjana kare che. keTalAMka loko mAne che ke jaino derAsaro, upAzrayo, pratiSThA ane dIkSA-mahotsavomAM ja paisA kharce che, paraMtu e mAnyatA barAbara nathI. jaino dhArmika uparAMta bIjAM aneka samAjopayogI ane rASTropayogI kAryomAM paisA vApare che. vividha kSetromAM emano phALo mahattvano che. khAsa karIne bhUtakALamAM jaina graMthonI pothIo suMdara citrakalAthI suzobhita karavAmAM AvatI hatI. lalitakaLAne kSetre bhAratamAM jainonuM AgavuM pradAna rahyuM che. prema ane bhaktiyukta rAjasthAnI citrakalA anupama ane cittAkarSaka che. kalAne kSetre jainonI AgavI deNa che. dharma ane kalAno adbhuta samanvaya sAdhI AMtararASTrIya khyAti meLavanAra pU.A.zrI vijayayazodevasUrijI ma., jemaNe bhagavAna mahAvIranA raMgIna citrasaMpuTanI umadA bheTa ApaNane ApI, uparAMta mahopAdhyAya zrImad yazovijayajIracita 21 graMthonuM saMzodhana, saMpAdana ane prakAzana karAvI zAsananI mahattama sevA karI che. --DaoN. mugaTalAla bAvIsI jaina sAhityano vyApa ghaNo moTo che. sAhityane uttejana ApavA jaina samAje banatuM badhuM ja karyuM. pAThazALAo banAvI, pustako lahiyAo pAse taiyAra karAvyAM, sAkSaro ane vidvAnonuM bahumAna karyuM. kalAkArone paNa arhata samAzraya ApIne ghaNuM moTuM pAyAnuM kAma karyuM ane tethI ja somapurA zilpIoe maMdironAM rUparaMga ane sajAvaTamAM dila daIne kAma karyuM. hastalekhananI kaLAne paNa jainoe paripAlita karI. Jain Education Intemational vividhakSetramAM jainonA AgavA pradAnano paricaya karAve che DaoN. mugaTalAla pI. bAvIzI. surendranagaranA lIMbaDI gAme tA. 24mI eprila 1935mAM temano janma thayo. uccazikSaNa meLavI vividha ArTsa kolejamAM itihAsanA prAdhyApaka tarIke sevA ApI. 'lIMbaDI rAjyano rAjakIya ane sAMskRtika itihAsa' viSaya para saurASTra yunivarsiTInI Ph.D.nI DigrI prApta karI. DaoN. bAvIzInA 'arvAcIna yuropanI mahAna pratibhAo' ane gujarAtanA itihAsane lagatI vaMzAvaLIo nAmanAM be pustako pragaTa thayAM. jhAlAvADa jaina mitramaMDaLa surata taraphathI jUna 1985mAM pragaTa thayela DirekTarInuM temaNe saMpAdana kareluM. A sivAya temanAM ghaNAM prakAzano vividha viSayo uparanAM che, je sAro AvakAra pAmyAM che. sArI asarakAraka vaktRtva zakti dharAve che. itihAsa ane sAhityane lagatI saMsthAo sAthe saMkaLAyelA che. 1976thI 1984 sudhI gujarAta itihAsa pariSadanA maMtrI tarIkenI yazasvI kAmagIrI bajAvI. ola inDiyA hisTrI koMgresanA sabhya ane gujarAtI sAhitya pariSadanA AjIvana sabhya che. jhAlAvADa jaina mitra maMDaLa, suratanA sahamaMtrI tarIke paNa kAmagIrI karI. lIMbaDI keLavaNI maMDaLa, narmada sAhityasabhA suratanA AjIvana sabhya che. vAcana, ciMtana, saMzodhana, lekhana, adhyayana ane adhyApana e emanI priya pravRttio che. maulika pravRttiomAM paNa eTale ja rasa dharAve che. A graMtha zreNInA paNa haMmezAM zubhecchaka rahyA che. dhanyavAda. --saMpAdaka. Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 dhanya dharAH | zikSaNa kSetre jaina parivAro dvArA apAya che. zaikSaNika saMsthAomAM jenonA pradAna vize eka mahAnibaMdha lakhI zakAya eTaluM moTuM kArya thayuM zikSaNanA kSetre jainonuM pradAna ghaNuM moTuM che. gujarAta, che. jenoe khaMbhAta, pATaNa, amadAvAda, lIMbaDI, surata, saurASTra ane kacchanAM aneka gAmo tathA zaheromAM jaina pAlitANA, jesalamera vagere graMthabhaMDAromAM hajAro prAcIna zreSThIonAM dAnathI bAlamaMdiro, prAthamika zALA, mAdhyamika hastaprato sAcavIne rAkhI che. zikSaNa, sAhitya ane saMzodhananAM zALAo ane kolejo baMdhAyAM che. evuM bhAgye ja koI gAma kSetramAM viziSTa pradAna karanAra jaina vidvAnomAM muni ke zahera haze jyAM koI jaina parivAre zaikSaNika hetu mATe dAna jinavijayajI, muni puNyavijayajI, muni caMdrazekharavijayajI, karyuM na hoya. keTalAka parivAro to emanI dAnavIratA mATe samagra paMDita becaradAsa dozI, mohanalAla dalIcaMda desAI, jayabhikhkhuM, gujarAtamAM prasiddha che, udAharaNa tarIke, amadAvAdano cimanalAla cakubhAI zAha, DaoN. mAdhurIbahena zAha, DaoN. kasturabhAI lAlabhAI parivAra ane suratano rAyacaMda dIpacaMda ramaNalAla cI. zAha, padmazrI DaoN. kumArapALa desAI, parivAra. kasturabhAI lAlabhAI parivAre amadAvAdanI ela.DI. kundanikAbahena kApaDiyA vagereno ullekha karI zakAya. mahAna ArTsa koleja, ela.DI. ejIniyariMga koleja tathA ela.DI. jAdugara ke.lAla (kAMtilAla) paNa gujarAtI jaina che. insTiTyUTa opha inDolojInI sthApanA karI che. kasturabhAInA putra zreNikabhAIe gujarAtI sAhitya pariSadane kasturabhAI 2. graMthAlaya ane vAcanAlaya : lAlabhAI svAdhyAyamaMdira mATe ane gujarAta vizvakoza TrasTane gujarAtanAM vividha zaheromAM cAlatAM graMthAlayo, kasturabhAI lAlabhAI vizvavidyAsaMkula mATe moTuM dAna ApyuM che. vAcanAlayo ane jJAnazALAonI sthApanAmAM jaina sAdhuo suratanA rAyacaMda dIpacaMda parivAre rAyacaMda dIpacaMda kanyAzALA athavA jaina agraNIono mahattvano phALo rahyo che. lIMbaDI (surata), premacaMda rAyacaMda TreiniMga koleja (amadAvAda), (ji. surendranagara)nuM devacaMdrajI sArvajanika pustakAlaya tathA kIkAbhAI premacaMda koleja opha komarsa (surata) tathA leDI lAdhAjIsvAmI pustakAlaya enAM udAharaNa che. graMthAlayo ane kIkAbhAI premacaMda lAibrerI (ema.TI.bI. koleja kempasa, surata) vAcanAlayo uparAMta aneka jaina sAdhuo dvArA samAjane upayogI mATe moTAM dAna ApyAM che. kalakattA yunivarsiTImAM itihAsa evAM nIti ane sadAcArano upadeza ApatAM pustakonuM prakAzana viSayamAM saMzodhana-skolarazipa mATe, muMbaI yunivarsiTIne thAya che. e pustakonI kiMmata pramANamAM ochI hoya che. jeno rAjAbAI TAvara mATe tathA amadAvAdanI gujarAta varnAkyulara jJAnanI AzAtanA karatA nathI ane jJAnanA prasArane khUba mahattva sosAyaTI (AjanI gujarAta vidyAsabhA)ne zAha sodAgara Ape che. jenA para akSaro lakhAyelA hoya evA raddI ke pastInA premacaMda rAyacaMde udAra dAna ApyAM che. amadAvAdanI bhoLAnAtha kAgaLane teo paga nIce kacaDatA nathI ke agnimAM bALatA nathI. jesiMgabhAI vidyAbhavana jevI saMzodhanasaMsthAnI sthApanA eka dareka zaheramAM jaino jJAnapaMcamI (kArataka suda pAMcama)nA divase jaina parivAranA dAna dvArA thaI che. muMbaImAM aneka jaina derAsara athavA upAzrayamAM pothIo ane pustako goThavIne dAnavIroe zaikSaNika tathA sAmAjika saMsthAo mATe noMdhapAtra jJAnanI pUjA kare che. dAna ApyAM che, jemAM dIpacaMda gArDI parivArano khAsa ullekha 3. Arogya : karI zakAya. muni caMdrazekhara vijayajInI preraNAthI navasArI pAse ArogyakSetre jainonI sevA jANItI che. muMbaI, ane amadAvAda pAse 'tapovana' nAmanI zaikSaNika saMsthAo amadAvAda tathA aneka nAnAM-moTAM zaheromAM jainonAM dAnathI sthapAI che. hospiTala athavA hospiTalanA vibhAgonI sthApanA thaI che. | gujarAtamAM zALAonI sAthe vidyArthIonAM chAtrAlayo suratanI mahAvIra hospiTala paNa jenonAM dAnathI baMdhAI che. ane hosTelo bAMdhavAmAM jainoe bharapUra dAna ApyAM che. jAhera athavA sarakArI hospiTalomAM jenoe moTI sakhAvato vaDodarA, navasArI, rAjakoTa, bhAvanagara, jUnAgaDha, bhUja, karI che. amadAvAdanI jIvarAja mahetA hospiTalamAM jaina kapaDavaMja, lIMbaDI, surendranagara, jAmanagara, porabaMdara jevAM agraNI bilDara anilabhAI bakerIe moTuM dAna ApyuM che. nAnAM-moTAM zaheromAM paNa zaikSaNika saMsthAo mATe jenoe dAna lagabhaga dareka zaheramAM cAlatI hospiTalomAM jaino koIne koI ApyAM che. vidyArthIone ziSyavRttio athavA skolarazipo ghaNA rIte sakriya madada karatA rahe che. jena sozyala grupanI zAkhAo Jain Education Intemational Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 379 bAjarAnA roTalA, chAza ane goLa ApavAmAM AvatA. suratamAM zrI sahastraphaNA pArzvanAtha ceriTebala TrasTa (gopIpurA) taraphathI dararoja 'bhUkhyAne bhojana' ApavAnI yojanA cAle che. amadAvAda jevA zaheromAM dara ravivAre garIbone vinA mUlya bhojana ApatAM "khIcaDIghara' cAle che. pANInAM parabo sthApavAM tene jaino puNyanuM kAma gaNe che. keTalAMka zaheromAM jAhera udyAno tathA krIDAMgaNo banAvavA mATe paNa jenoe dAna ApyAM che. have samayanI mAga pramANe jainoe sArA vRddhAzramo banAvavA joIe, jyAM rahIne duHkhI vRddho potAnuM jIvana zAMtithI pasAra karI zake. 7. nagaragRho, nATyagRho ane tathA vividha pradezonAM jaina mitramaMDaLo vividha rogo mATenA 'niHzulka meDikala kempo tathA raktadAna zibiro yoje che. keTalIka saMsthAo taraphathI garIba dardIone maphata davA, sAdhano tathA sAravAra ApavAmAM Ave che. 4. pAMjarApoLo ane smazAnagRho : jIvadayAne jaino khUba mahattva Ape che. katalakhAne jatAM prANIone jaino bacAve che ane pAMjarApoLamAM mokale che. lagabhaga tamAma gAmonI pAMjarApoLonA vahIvaTamAM jaina agraNIo ane vepArIo mukhya hoya che. eno nibhAvakharca paNa teo bhogave che. duSkALanA samaye pazudhanane bacAvavA jeno moTuM bhaMDoLa ekaThuM karI sarakArathI alaga rahIne svataMtra rIte vyavasthA kare che. anya kudaratI AphatonA samaye thatAM phaMDaphALAmAM paNa jaino yathAzakti madada Ape che. pAMjarApoLanI mAphaka smazAnagRhonA vahIvaTamAM jeno sevA ane saMpatti dvArA madada karatA rahe che. A saMsthAonA vahIvaTanI kAmagIrI ane javAbadArI teo upADe che.' saurASTramAM keTalAMka zaheronI pAMjarApoLono vahIvaTa e zaheranuM vepArI mahAjana karatuM hoya che. e pAMjarApoLa sAthe "mahAjana' zabda joDAyelo hoya che. mahAjananI pravRttiomAM paNa jainonuM pradAna noMdhapAtra hoya che. 5. dharmazALAo, mahilA Azramo ane anAthAzramo : dharmazALAo, mahilAAzramo ane anAthAzramonA saMcAlanamAM jeno Arthika madada kare che. kanyAzALAo, mahilA kolejo, bAlikAzramo ane mahilAmaMDaLonI pravRttione paNa teo vividha rIte protva na Ape che. kanyAzikSaNanA kSetre jainonI kAmagIrI noMdhapAtra che. garIba mahilAone AjIvikA meLavavAmAM jaino madadarUpa bane che. phUTapAtha para paDI rahetAM garIbone paNa jaino dvArA anna, vastra ane ziyALAmAM garama kapaDAM apAya che. 6. pANInAM parabo, annakSetro ane udhAno : pANInAM parabo,annakSetro, udyAno ane krIDAMgaNo mATe jaino sAruM evuM dhana vApare che. surendranagara jillAnA lIMbaDI zaheramAM thoDAM varSa pahelAM eka sarasa annakSetra cAlatuM hatuM, jemAM dararoja bapore eka vakhata sAdhuo tathA garIbone nagaragRho (TAunahola), nATyagRho, raMgabhavano ane saMgrahAlayo mATe ghaNA jaina parivAroe udAra dAna ApyAM che. muMbaI, amadAvAda ane gujarAta-saurASTranAM ghaNAM zaheromAM jaina dAnavIronAM nAma sAthe joDAyelAM sabhAgRho che. keTalIka zALAo ke mahAzALAonAM raMgabhavano jainonI madadathI baMdhAyAM che. sAMskRtika pravRttio karatI saMsthAone paNa teo udAra dilathI madada kare che. kalAviSayaka pravRttiomAM jaino sArA pramANamAM nANAM kharce che. vividha kSetre saMzodhana mATe jeno keTalIka skolarazipa Ape che. samApana : Ama, jAhera jIvananA pratyeka kSetra sAthe jaino saMkaLAyelAM che. rAjakAraNa, samAjasevA, sAMskRtika pravRttio, udyoga, vyApAra, zikSaNa, sAhitya, zilpa, sthApatya vagere aneka kSetromAM bhUtakALamAM jenoe ghaNuM pradAna karyuM che. vartamAnamAM paNa e pradAna cAlu rahyuM che. gujarAtane sukhI, samRddha ane zAMtipriya banAvavAmAM A prajAno phALo ocho nathI. jainonI moTA bhAganI vastI gujarAtamAM che. tethI A prajAnI buddhi, zakti, kuneha, AvaData ane vicakSaNatAno tene pUro lAbha maLyo che. jainonI samRddhi ane udAratAno lAbha mAtra jainone nahIM, paraMtu samagra gujarAta ane bhAratane maLyo che. jaino gujarAta sAthe evAM ekarUpa thaI gayAM che ke jaino vagaranA gujarAtanI kalpanA karavI muzkela che. have ekavIsamI sadImAM to jeno samagra vizvamAM patharAI cUkyAM che ane "vasudhaiva kuTumbakam'nI bhAvanAne caritArtha karI rahyAM che. vizvanI 'DArI, zAMtipriya, ahiMsaka, umadA ane vyavahAradakSa prajAomAM jainone sthAna ApI zakAya. Jain Education Intemational Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ II zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH | II zrI OMkArAya namo namaH | | zrI OMkArAya pArzvanAthAya namaH | amadAvAda-vaDodarA nezanala hA. naM. 8 upara prAkRtika sauMdarya vacce roDa Taca mInI | nadInA kinAre vizvanuM sau prathama alaukika tIrtha eTale... paMca parameSThI yukta AkAra jenI tI sI bhadrakaranagara, padamalA, phona :2242792 /6pa3pa192 | (vaDodarA relve sTezanathI 15 ki.mI. vAsada thI 7 ki.mI.) tIrthaMdivAziSadAtA zrAvastI tIrthoddhAraka pa.pU. A. deva zrImad vijaya bhadraMkara sUrIzvarajI ma.sA.. tIrthamArgadarzaka, preraNAdAtA sUrimaMtra ArAdhaka dakSiNabhUSaNa, pa.pU.A. zrI pUsyAnaMda sUrIzvarajI ma.sA. marAThAvADa dezodvAraka pa.pU. zrI vAriSaNa sUrIzvarajI ma.sA. | tIrthapathadarzaka pa.pU. A. zrI mahAsena sUrizvarajI ma.sA. pa.pU. gaNivarya zrI vikramasena vijayajI ma.sA. tIrthasvapnadraSTA vyakhyAnavAcaspati pa.pU.A. deva zrImad vijaya vIrasena sUrIzvarajI ma.sA. nezanala hAIve naM. 8 nA roDaca prAkRtika raLiyAmaNA sthaLe * trizikharI nayanaramya bhavya jinAlaya, kalpasUtra maMdira... * pUjaya sAdhubhagavaMta, pUjya sAdhvIjI bhagavaMtanA vihAranuM benamUna vihAradhAma.... * yAtrALu mATe manamohaka suMdara bhAvanAmaya sevA-pUna-japanuM ananya yAtrAdhAma. * sAdhu-sAdhvI bhagavaMtanA be upAzraya. * zAsanarakSaka deva zrI mANIbhadravIranI bhavya derI-bhagavatImA padmAvatI devInI derI.* * gurubhagavaMtanI derI-rAyaNapagalAMnI derI. * 1000 bhAviko besI zake tevo vizALa pravacana hola.* - suMdara bhojanazALA, dharmazALA. AvA tIrthanI zAna eTale ApanA udAra hAthanuM dAna, yAtrALuone dara pUnama ane dara ravivAre bhAthAno alabhya lAbha, Apane prabaLa puNyodaye maLela lakSmInA savyaya mATe alaukika tIrthamAM udAra hAthe lAbha levA vinaMtI. tIrthano bhavya pravezadvAra rUA. 31,00,000/kAyamI sAlagirI phaMDa sahayogI borDa rU. 21,000/jinAlaca sAdhAraNa tithi takatI para nAma 31,000/ upara tathA patrikA mAM nAma Avaze tIrtha zubhecchaka taLI para nAma 21,000/ bhojana zALA tIrtha sahayogI taktI para nAma 11,000/jinAlaya mAsika sAdhAraNa kharcano lAbha AdhArastaMbha taLI para nAmAM pa1,000/7,000/mULanAyakanI AMgI eka divasa na karo 101/bhojanazALA mobhI takatI para nAma 31,000/zaMkhezvara pArzvanAtha eka divasano nakaro 151/phoTo 16 * 20 11,000/OMkAra pArzvanAtha eka divasa nakaro. 151/phoTo 10 * 12 5,555 - ekadivasanA lAbha jinAla nakaro bhojana zALA kAyamI tithi 3,500/akhaMDa dIpa 101/paMkho bhojanazALA | dharmazALA 1,000/250/sAdhusAdhvI vaiyAvacca nakaro 500/kesara 100 / 100/dhUpa AyaMbilA 1,000/pAla pa1/bhAthAno ravivAra / pUnama nakaro eka divasa 1,000/51/sAdhAraNa na karo 1,000/dharmazALAnI 1 rUmano nakaro taktI para nAma rU. 1,00,000/ varaMDA para takatI. rU. 35,000/sTora rUma para taktI rUA. 51,000/paMkhAno lAbha rU. 1,000/dharmazALAnI rUmanA pharnicara (palaMga, Tebala, gAdalAM, paDadA) nakaro rU. 11,000/- (rUmamAM takatI para nAma lakhavAmAM Avaze.) A bhavya uttarottara vikasita tIrthamAM lAbha. eTale ajoDa lAbha A tIrthanI mulAkAte padhArI zAsananI zobhA vadhAravA yojanAmAM lAbha levA levaDAvavA vinaMtI. ophisaH zrI OMkAra jena tIrtha, co. nIrava roDavejha, 7/bI, gurukRpA zopiMga senTara, rAmAkAkA roDa, chANI (vaDodarA) kona : 9825477992 (TrasTa raji. naM. : e.2782 vaDodarA tA. 04-03-94). Jain Education Intemational Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5[@][][][] Jain Education Intemational vibhAga-4 vikramanI vIsamI sadI : viziSTa vibhUtionuM caritradarzana cha jitazAsata taukAtA samartha sukAtIo 8 jaina zAsananA parama prabhAvaka hitaciMtako zramaNasaMghatI prabuddha pratibhAo ? bhAratabhUSaNa mahApuruSe cha zAstrasarjaka sArasvato ? sUrimaMtrasahitatA sAdhakasUrivaro STa zAsatadIpaka prajJApuruSo 8 tejataraNa tapodhato cha sadItA samayajJa saMtaro " dharmapravartaka puNya puruSo Ta samakAlIta zAstra prabhAvako chu adhyAtmamArganA sAdhanAtiSTha cAritradharo l vAgaDa samudAyatA karNadhAro 5.pU. AcAryAdi sAdhu-bhagavaMtone anaMtazaH vaMdanA ke zAsataprabhAvaka sUrivaro ratnatrayItA rAhadArIo zAsataMtA tejasvI nakSatroH zramaNI ratno Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemanA saikAne hIrayuga kahevAya che jagadguru zrI hIravijayasUrIzvarajI mahArAja vAta.. sAla biyara saujanya : zrI pranidhi zrI vi. kezarasAraDA, pa.pU.zrI rAma rasAnA saratApa ya la na ya. A dAtA visapATIvALuM sa janmasthaLa pAlanapura vikrama saMvata 1583, mAgasara suda 9 dIkSAsthaLa pATaNa vikrama saMvata 1596 kArataka vada 2, somavAra paMnyAsa pada nADalAI vikrama saMvata 1607 * upAdhyAya pada nADalAI vikrama saMvata 1608 nemanAtha maMdira AcAryapada zIrohI vikrama saMvata 1610 tapAgacchanA nAyaka vaDAvalI vikrama saMvata 1622 * samrATa akabara pratibodhakanI mulAkAta vikrama saMvata 1639, jeTha vada 12 svargagamana unA (saurASTra) vikrama saMvata 1652, bhAdaravA suda 11 ajArA pArzvanAthajI paMcatirthi (jaina kArakhAnA peDhI) vAsA coka, unA (ji. jUnAgaDha) Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 383 jinazAsana nIkAnA samartha sukAnIo 2500 varSano jainazAsanano itihAsa ema kahe che ke siddhAMta ane zAsana rakSA khAtara zuddha prarUpaka guNavALA A zramaNasaMsthAnA saMghanAyako ane jyotirdharone prasaMge prasaMge aneka tANAvANAmAMthI pasAra thavuM paDyuM che. kALabaLanI sAme paDakAra pheMkIne paNa zAsananI Ana-zAna vadhArI che. so TacanA sonA jevo zAsanano mUlyavAna vAraso jALavavAmAM A pratibhAsaMpanna saMghanAyakonI romAMcaka vAto itihAsanA pAne jovA maLe che. pUrve thaI gayelA jainAcAryomAM ghaNA ajaina hatA. ane vartamAnamAM paNa keTalAka jainAcAryo jenetara che. nazvara vibhavanA AtmaghAtaka-raMgarAgane zAstravacano dvArA oLakhI saMsArI mAyAne phagAvI daI jinadharmanuM amRtapAna karAvanArA vikramanI vIsamI sadInA tIrthoddhArako, AgamagraMthonA saMzodhako, ahiMsA dharmanA prasArako evA keTakeTalA dhanya nAma thayAM che. jaina zAsananI A mahAna vibhUtiomAM pU. vRddhicaMdrajI mahArAja, zAsanasamrATa pU. nemisUrijI mahArAja, siddhAMta mahodadhi pU. premasUrijI mahArAja, jyotirdhara yugapuruSa pU. rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja, titikSAnI mUrti pU. bhuvanabhAnusUrijI ma., mahuDI tIrthanA sthApaka pU. buddhisAgarasUrijI mahArAja, AgamoddhAraka pU. AnaMdasAgarasUrijI mahArAja, ArAdhaka tapasvI pU. siddhisUrijI mahArAja, raivatagirinA uddhAraka pU. nItisUrijI mahArAja, vyAkhyAna vAcaspati pU. mohanasUrijI mahArAja, mahAna jyotirdhara pU. labdhisUrijI mahArAja, paMjAba kesarI pU. vallabhasUrijI mahArAja, saMskRti zaNagAra pU. kesarasUrijI makacchavAgaDanA dezoddhArako, aneka dhuraMdharo, padastho, A badhA parama AdaraNIya saMtone kAraNe bhAratabharamAM jainadharmano vijayanAda gAjato rahyo che. sARtakAlIna zramaNa saMghanA mahAna sUtradhAra; prathama pIyUSayonidhi parama tapasvI pUjya paMnyAsa zrI maNivijyajI dAdA carama tIrthapati zrI mahAvIra prabhue paccIsaso varSa pUrve caturvidha zrI saMghanI sthApanA karI. prabhujI 72 varSanuM AyuSya pALI, aghAti karmano nAza karI nirvANa pAmyA. prabhujInI pATe zrI sudharmAsvAmIjI AvyA. tyAra bAda carama kevalI zrI jaMbUsvAmIjI AvyA. A pATaparaMparAmAM jagadguru zrI vijayahIrasUrIzvarajI 58mI pATe thayA. 69mI pATe paM. zrI kIrtivijayajI gaNi thayA. temano janma khaMbhAtamAM saM. 1816mAM thayo hato. temaNe saM. 1861mAM dIkSAgrahaNa karI hatI. temanA ziSya paM. kastUravijayajI gaNi thayA. temano janma saM. 1837mAM pAlanapuramAM thayo hato. temaNe saM. 1870mAM pU. paM. kIrtivijayajI mahArAja pAse dIkSA grahaNa karI hatI. temanA ziSya paM. zrI maNivijayajI dAdA zrI sudharmAsvAmInI 71mI pATe thayA. gujarAtanI dharatI para aneka pavitra tIrtho che, temAM bhoyaNIjI eka prabhAvaka ane pavitra tIrtha che. bhoyaNIjInI bAjumAM aghAra nAme gAma che. tyAM vIzA zrImALI jJAtinA jIvaNadAsa zeTha vasatA hatA. temanA dharmapatnInuM nAma gulAbadevI hatuM. saM. 1852nA bhAdaravA sudamAM gulAbadevInI kukSie eka putraratnano janma thayo. bALakanuM nAma motIcaMda pADyuM. zALAnuM sAmAnya zikSaNa prApta karIne motIcaMda pitAnA dhaMdhAmAM joDAyA ane dhaMdhArthe kheDA jillAnA peTalI gAmamAM AvI vasyA. A arasAmAM temane sAdhu-ziromaNi paM. zrI kIrtivijayajI mahArAjano mAtara tIrthe samAgama thayo ane temanA upadezathI vairAgyavAsita banyA. AgaLa jatAM dIkSA levA tatpara banyA. saM. 1877mAM pAlI mukAme pU. paM. zrI kIrtivijayajI mahArAje temane 25 varSanI bharayuvAna vaye dIkSA ApI zrI maNivijayajI nAme jAhera karyA. - teozrI mahAtapasvI ane ugra vihArI hatA. enAthI prabhAvita thaIne aneka puNyazALI AtmAo temanA ziSyo banyA. saM. 1912mAM zrI bUTerAyajI, zrI mUlacaMdajI ane zrI ddhicaMdajIne dIkSA ApI. Jain Education Intemational Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 zrI maNivijayajI dAdAnA apratIma guNo : bAlyAvasthAthI ja sadguNI ane dhArmika vRttivALA mAbApanA utsaMgamAM UcharelA A mahAtmAnA guNonuM zuM varNana karavuM! mAtApitAe emanA jIvanamAM evI to akSaya suvAsa mUkI ke je temanA jIvanaparyaMta akhUTa rahI. A vinIta munivare potAnI zArIrika zakti pahoMcI tyAM sudhI nAnAmoTAM sarvanI gocarI-pANI vagere vaiyAvaccamAM satata udyama karyo. prasanna mukha kadI mlAna karyuM nahIM. sAnukULa-pratikULa prasaMgomAM, vihAramAM, tapasyAmAM, kadI paNa vacana ke vadana vikArI thayAM nahIM. emanA vyaktitvamAM maLatAvaDApaNAno mahAna guNa hato. tethI game te samudAyanA munivaryo sAthe temane hRdayano saMbaMdha baMdhAto. 86 varSanI vRddhAvasthAe potAnuM zarIra sAva azakta hovA chatAM, potAnI jarUriyAtonI upekSA karI, rAMderamAM ratnasAgarajInI tabiyata mATe muni zrI siddhavijayajIne dIkSA ApI ke tarata ja mokalI ApyA. sAthe zrI zubhavijayajIne paNa mokalyA. guruvaryanI AvI avasthAmAM temane choDI javA, e ziSyone gamyuM nahIM paNa gurvajJAno anAdara paNa karI zakyA nahIM ane aMte pariNAma e AvyuM ke guru-ziSyono pharI meLApa thaI zakyo nahIM. temane navakAravALI gaNavAno vizeSa abhyAsa hato. jJAnadazAmAM jAgrata, pramAdanA parihArI, haThAgrahathI vegaLA rahI, jJAnAdi AcAranuM sevana karatAM jyAM sudhI zArIrika sthiti nabhI zakI tyAM sudhI apratibaddha vihAra karI, tapasyAo karI, samAcArInuM zuddha yathArtha ArAdhana karI, akiMcana nirlepa evA A bALabrahmacArI mahAtmAe lagabhaga 59 varSa paryaMta vizuddha cAritra pALI bhavya jIvone dharmaparAyaNa karyA. jiMdagIbhara ArAdhanApUrvaka kharekharuM kArya karyuM. aNAhArI padanA A sAcA abhilASIe jIvanamAM ghaNI vAra cAre AhArano tyAga karI, aNAhArIpada mATe satata prayatna sevI, chevaTe AThamane divase paNa cAre AhArano tyAga karyo ane pUjyazrI saM. 1935mAM Aso suda 8ne divase kALadharma pAmyA. teozrIe saM. 1877mAM dIkSA grahaNa karI; saM. 1922nA jeTha suda 13ne divase paMnyAsapada arpavAmAM AvyuM. saM. 1923mAM temane haste zrI muktivijayajIne gaNipada ApavAmAM AvyuM. vartamAnamAM lagabhaga 1000thI vadhu sAdhuo pU. maNivijayajIdAdAnA parivAramAM vicare che. (pU.A. zrI jinendrasUrijI ma.nA eka lekhamAMthI sAbhAra) dhanya dharA saMvegI ziratAja-mahA yogIrAja pU. zrI buddhivijayajI (bUTerAyajI) ma. paMjAba, rAjasthAna ane gujarAtamAM jainazAsanano DaMko vagADanAra paMjAbI sAdhuomAM zrI bUTerAyajI mahArAja prathama paMktimAM birAje che. teo dharmagraMthonA UMDA abhyAsI ane kriyAkAMDamAM nipuNa sAdhuvarya hatA. zrI bUTerAyajI mahArAja janme zIkha hatA. temano janma vi. saM. 1863mAM ludhiyANA najIka dulavA gAmamAM thayo hato. temanuM janmanAma buTTAsiMha hatuM. mAtAnuM nAma karmAde ane pitAnuM nAma TekasiMha hatuM. mAtA karmAdene susvapnathI sUcita eka putra janmyo. eTale mAtAne manomana evI pratIti to hatI ja ke putra asAdhAraNa haze. emAM bALaka buTTAsiMhane dhArmika vAcana ane kriyAkAMDamAM vizeSa ruci hatI. te joIne mAtAne potAnI zraddhA dRDha thatI dekhAtI hatI. eTale mAtAe putramAM dharmanA saMskAro siMcavAmAM khUba ja kALajI lIdhI hatI. buTTAsiMhanuM mana tatkAlIna zIkha dharmanA sAdhuo karatAM jaina yatio ane sthAnakavAsI sAdhuo pratye vadhu AkarSAyuM hatuM. mAtAnA AzIrvAda laI, ghara choDI nIkaLelA buTTAsiMhe aneka sAdhuono samAgama karyo. vi. saM. 1888mAM dilhImAM eka sthAnakavAsI sAdhu pAse dIkSA laI zrI bUTerAyajI mahArAja nAme jAhera thayA. zrI bUTerAyajInuM prathama lakSya saMskRta ane ardhamAgadhI bhASAnuM jJAna saMpAdana karIne zAstronuM UMDuM adhyayana karavAnuM hatuM. A parizIlananAM suphaLa prApta thayAM. tenAthI samagra jainazAsanamAM eka mahAna krAMti AvI. temaNe sthAnakavAsI saMpradAyane mAnya evA batrIsa AgamonuM jhINavaTapUrvaka vAraMvAra adhyayana karyuM. A krama pAMceka varSa cAlyo. pariNAmasvarUpa, temanA manamAMthI mUrtipUjAno virodha nIkaLI gayo. janme zIkhasaMtAna hovAthI temanuM manobaLa khUba dRDha hatuM. potAne yogya lAge te mata vyakta karatAM teo kadI acakAtA nahIM. pariNAme aneka vAranA zAstrAdhyayanane AdhAre mUrtipUjA ane muhapattinA praznone temaNe hiMmatapUrvaka jAhera karyA ane te pramANe anusaravAno anurodha karyo. gujarAnavAlAnA cAturmAsa vakhate temaNe potAnA A matane saMgha samakSa vaheto mUkyo, zAstrIya rIte siddha karI batAvyo. pariNAme, Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 ziyAlakoTa, patiyAlA, papanAkhA, amRtasara, pasarUra, rAmanagara, aMbAlA Adi aneka sthaLoethI temane anusaranArA saMgho thayA. emAM be prakhara ziSyono umero thayo. saM. 1902mAM ziyAlakoTamAM mUlacaMdane dIkSA ApI ane saM. 1908mAM rAmanagaramAM vRddhicaMdane dIkSA ApI. A tripuTIe satyadharmanI mazAla prajvalita karI jainazAsananA pracAra-prasAra mATe vihAra Adaryo. saM. 1911mAM siddhAcalajInI yAtrAe AvyA. bhAvanagara cAturmAsa karyuM. ahIM pUjyapAda upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAjanA sAhityanuM avagAhana karyuM. e comAsuM vitAvIne saM. 1912mAM amadAvAda mukAme pU. maNivijayajI dAdA pAse saMvegI dIkSA lIdhI. zeTha premAbhAI, hemAbhAI, dalapatabhAI Adi temanA zrAvako thayA. tripuTIe gujarAtamAM rahIne yatio sAme jehAda jagAvI. saMvegI dharmanI vijayapatAkA pharakAvI. sAdhuone sammAnanIya sthiti ApI. cha varSa jeTalA lAMbA samaya sudhI paMjAbamAM vicarI dharma pratyenA vAdavivAda ane matabhedo zamAvyA. saM. 1929mAM punaH gujarAtamAM padhAryA tyAre temanA ziSya AtmArAmajI mahArAja sAthe 17 sAdhuoe saMvegI dIkSA grahaNa karI, e eka aitihAsika ghaTanA hatI. A zrI bUTerAyajI mahArAjanI paDachaMda kAyA joIne thatuM ke te samaye temanA jevA prabhAvI saMvegI sAdhu sthAnakavAsImAM ke tiomAM paNa koI na hatA. teo pratApI hatA ane satya tathA saMyamanI mUrti hatA. teozrIe mUlacaMdajI mahArAjane gujarAta, vRddhicaMdajI mahArAjane kAThiyAvADa, AtmArAmajI mahArAjane paMjAba ane nItivijayajI mahArAjane surata taraphanA pradeza bhaLAvyA hatA. pariNAme teozrI ziSya-praziSya Adino vizALa samudAya Ubho karI zakyA hatA. e satyavIra mahAyogI saM. 1939mAM amadAvAdamAM kALadharma pAmyA. e zIkhasaMtAnane dhanya che, je zrI mahAvIra prabhunA zAsanamAM saMghanAyaka banyA.! vIsamI sadInA, jainazAsananA rAjA pU. gaNivarya zrI muktivijayajI (mUlacaMdajI) mahArAja vIsamI sadInA jaina-zAsananA rAjA tarIke oLakhatA te pU. gaNivarya zrI mukti-vijayajI (mULacaMdajI) mahArAja jainazAsananA gaganamAM eka tejasvI tAralA hatA. 385 pU. mULacaMdajI mahArAjano janma paMjAbamAM ziyAlakoTamAM vi. saM. 1886mAM bhAvaDA jaina jJAtimAM upakeza vaMzamAM baraDa gotramAM thayo hato. temanA pitAnuM nAma sukhA zAha ane mAtAnuM nAma bakorAbAI (mahatAbadevI) hatuM. bALaka mULacaMda nAnapaNathI ja bahu tejasvI hatA. dekhAve zaktizALI ane pratibhAzALI lAgatA. nAnapaNathI ja vyAvahArika zikSaNa sAthe sthAnakamAM javAnI Teva paDI. sAmAyika kare, pratikramaNa kare ane thokaDA'no mukhapATha kare. AgaLa jatAM, sAdhuono paricaya pragADha thatAM niyama levAnI icchAo jAgI ane eka samaya evo Avyo ke temane dIkSA levAnI bhAvanA thaI. mAtApitAe prastAvane saharSa anumodana ApyuM. soLa varSanI uMmare saM. 1902mAM RSi bUTerAyajI mahArAjanA varad haste dIkSA grahaNa karI. zrI bUTerAyajI mahArAja ane mULacaMdajI mahArAjabaMne guruziSya-ghaNI krAMtikArI vicArasaraNI dharAvatA hatA. ene lIdhe zAsanamAM pesI gayelI AcAra zithilatAo ane kurItio nAbUda thaI zakI. jinapratimAnI pUjA karavI ke nahIM tathA muhapatti bAMdhavI ke nahIM, te vize samAdhAna na thatAM saM. 1903mAM paMjAbamAM rAmanagaramAM muhapattino doro toDI nAkhyo. ethI saMghamAM ghaNo uhApoha thayo, paraMtu potAnI zaMkAnA samAdhAna mATe bUTerAyajI mahArAja potAnA be ziSyo zrI mULacaMdajI ane zrI vRddhicaMdajI sAthe eka hajAra mAila karatAM paNa vadhu aMtarano kaThina ane ugra vihAra karIne pU. maNivijayajI dAdA pAse amadAvAda AvyA. teozrInA satsaMgathI atyaMta prabhAvita thaIne, traNee pU. dAdA pAsethI pharI saMvegI dIkSA levAno nirNaya karyo. zatruMjaya mahAtIrthanI yAtrA karIne saM. 1912mAM amadAvAdamAM AvIne traNee saMvegI dIkSA lIdhI. zrI bUTerAyajInuM nAma buddhivijayajI, zrI mULacaMdajInuM nAma muktivijayajI ane zrI vRddhicaMdajInuM nAma vRddhivijayajI rAkhavAmAM AvyuM. gujarAtamAM e samaye sAcA tyAgI-saMvegI sAdhuonI saMkhyA ghaNI ja ochI thaI gaI hatI. kaThina sAdhanAmArga ane pratikULa saMjogone kAraNe samagra gujarAta, saurASTra, kaccha ane rAjasthAna tema ja paMjAbamAM-kula maLIne pacIsathI trIza jeTalA ja saMvegI sAdhuo chUTAchavAyA vicaratA hatA. .i ane zrIpUjyanI saMkhyA uttarottara vadhatI jatI hatI. moTAM nagaromAM teonuM baLa paNa ghaNuM vadhyuM hatuM. paMjAbathI AvelA A traNa Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 dhanya dharAH sAdhumahArAjoe jaina sAdhusamAjamAM eka krAMtikArI pagaluM bharyuM ane ene lIdhe zrI bUTerAyajI mahArAja saMvegI dIkSA dhAraNa karI jyAre paMjAbamAM pAchA pharyA tyAre tyAM ghaNo khaLabhaLATa macI gayo, paraMtu teozrInA prabhAvathI paMjAbanA vatanI ane janma brahmakSatriya evA AtmArAmajI mahArAja ane emanI sAthe 18 sAdhuo paNa paMjAbamAMthI vihAra karIne gujarAtamAM AvyA ane saMvegI dIkSA dhAraNa karI, Ama, paMjAbI sAdhuono gujarAta para moTo upakAra thayo. pUjyazrIe saMghanI vAraMvAra vinaMtI hovA chatAM AcAryanI padavI levAnI nA pADI hatI. jIvanabhara gaNi ja rahyA. tema chatAM, teozrInI tapazcaryA ugra ja rahI; zAsanaprabhAvanA atyaMta prabhAvazALI ja rahI. pU. zrI mULacaMdajI mahArAje amadAvAda, pAlitANA Adi sthaLomAM yatio-zrIpUjyonuM jora hatuM te toDI nAkhyuM. temane vaMdana karavAnuM, temanA sAmaiyAmAM javAnuM, temanI pAsethI padavI levAnuM baMdha karyuM. temanA sthApanAcArya upara chevaTe rUmAla oDhADavAnuM paNa na svIkAryuM. pAlitANAmAM to yationuM eTaluM badhuM jora hatuM ke sAdhuo pAlitANAmAM AvI, chAnAmAnA yAtrA karIne cAlyA jatA. eve samaye zrI mULacaMdajI mahArAje darzanavijayajI mahArAjane cAturmAsa mATe pAlitANA mokalyA. zrI darzanavijayajI mahArAja vAdamAM ane pravacanamAM eTalA pAraMgata hatA ke yuvAnavarga yatio pAse javAne badale emanI pAse javA mAMDyo. yationuM jora ochuM thayuM. te pachI khuda mULacaMdajI mahArAje ja pAlitANAmAM padhArIne bhaktisaMgIta tema ja vividha rAgarAgiNImAM pUjA bhaNAvavAno pracAra karIne lokonA dila jItI lIdhAM.. prakhara cAritrapAlaka sAdhubhagavaMta mULacaMdajI mahArAja saM. 1944nuM comAsuM pAlitANAmAM, girirAja zatruMjayanI chAyAmAM, vitAvatA hatA tyAre teozrInI tabiyata bagaDI. ziSya parivAra sAthe bhAvanagara padhAryA. vRddhicaMdajI mahArAja khaDe page vaiyAvacca karavA lAgyA. saM. 1945nA mAgazara suda 6ne divase bapore 3-30 kalAke pa9 varSanI vaye pUjyazrIe deha choDyo. bhAvanagaranA saMdhe dAdAsAhebanA prAMgaNamAM temanA pArthiva dehano agnisaMskAra karyo ane tyAM ja A mahAna prabhAvakanuM samAdhimaMdira baMdhAvyuM. sadguNothI zobhatA samartha zAsanaratna pU. munirAjazrI vRddhivijyajI (vRddhicaMdajI) mahArAja gaI kAlanA tema ja AjanA keTalAya prakhara AcAryo tema ja munivaronuM gurupada zobhAvanAra parama pratApI zrI vRddhicaMdajI mahArAja temanI kriyA-tatparatA, zAMtipriyatA ane nirAbhimAnIpaNAne lIdhe jainazAsanamAM jANItA che. teozrIno janma paMjAbamAM lAhora jillAmAM rAmanagara zaheramAM vi. saM. 1890nA poSa suda 11ne divase thayo hato. pitAnuM nAma dharmajaza ane mAtAnuM nAma kRSNAdevI hatuM. temanuM potAnuM saMsArInAma kRpArAma hatuM. jJAtie osavAla hatA. kRpArAma gAmaThI nizALe abhyAsa karI cauda varSanI uMmare dukAne beThA. e samaye paMjAbamAM DhaMDhaka matanuM prAbalya hatuM. dharmavRttivALA kRpArAma paNa te matanI kriyAo karavA lAgyA. daramiyAna kRpArAmanuM vevizALa karavAmAM AvyuM hatuM paNa koI kAraNasara te tUTyuM. bIje ThekANe vAta cAlatI hatI, paNa te mulatavI rahI. A vakhate saM. 1903mAM pU. bUTerAyajI mahArAje muni mULacaMdajI tathA zrI premacaMdajI sAthe DhaMDhaka matano tyAga karyo. kRpArAmamAM vairAgyabhAvanA jAgI. saM. 1905mAM dIkSA levAno vicAra karyo, paNa te pAra paDyo nahIM, paraMtu bUTerAyajI mahArAje saM. 1908mAM aSADha suda 13ne divase dilhImAM dIkSA ApI temane zrI vRddhicaMdajI nAme ghoSita karyA. zrI vRddhicaMdajI mahArAje dIkSA grahaNa karIne abhyAsa ane bhaktimAM khUba dhyAna ApyuM. pachI teo gujarAtamAM AvyA. ahIM teozrInI puNyapratibhA khUba vistarI. saM. 1912mAM amadAvAdamAM zrI bUTerAyajI mahArAja, zrI mULacaMdajI mahArAja ane zrI vRddhicaMdajI mahArAjanI vaDI dIkSA paM. zrI maNivijayajI dAdA pAse thaI. zrI vRddhicaMdajInuM nAma munizrI vRddhivijayajI rAkhavAmAM AvyuM. A pachI teozrIe grAmAnugrAma vihAra karIne dharmopadeza ApavA mAMDyo, tema ja zAsanahita mATe aneka kAryo karavA mAMDyA. temanI vANI atIva madhura ane prabhAvI hatI. vaLI teozrI eTalA namra hatA ke koInI sAme saheja paNa kaDaka valaNa dAkhavatA nahIM. zrI bUTerAyajI mahArAjanA svargavAsa pachI zrI mULacaMdajI mahArAja, ke jeo temanA gurubhAI hatA temane vaDIla mAnyA ane temanA bhaktivinayamAM potAnI mahattA samajI. zatruMjaya aMgenI laDatamAM teozrIe AgavuM kArya karyuM. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 bhAvanagaramAM saMgha vacce cAlatA jhagaDA miTAvyA. jainadharma prasAraka sabhA' tathA jaina dharmaprakAza' mAsika paNa teozrInI sadbhAvanAnuM phaLa che. pujayazrI dIkSA lIdhA pachI paMjAbamAM traNa varSa rahyA. saM. 1911mAM gujarAtamAM AvyA. pachI paMjAba gayA ja nahIM. gujarAtamAM 38 comAsAMmAM aDadhoaDadha to bhAvanagaramAM ja karyAM. bAkInAM vallabhIpura, pAlitANA, amadAvAda vagere sthAne ryAM. jIvananI chelI ghaDI sudhI jaina vidyAzALA tema ja pAThazALA mATe ciMtA sevyA karI. saM. 1949mAM vyAdhie jora karyuM. arihaMta siddha sAhu'nA dhyAnamAM vaizAkha suda 7nI rAtanA 9-30 kalAke bhAvanagaramAM dehotsarga karyo. temanAthI dIkSita thayelA paM. zrI gaMbhIravijayajI, zrI dharmasUrijI (kAzIvALA), zrI vijayanemisUrijI Adi 10 sAdhuo hatA, jemAM keTalAka prakhara pratApI munivaro ane sUrivarono samAveza thAya che. Aje paNa teozrInA nAma pAchaLa seMkaDo sAdhuonI paraMparA che. (saMkalana : zrI paJacha Jagala-mahela bhAra) nyAyAonidhi, kuMvAditimirataraNI pU. AtmArAmajI mahArAja atyaMta prabhAvazALI yuvAna sAdhu hatA. adhyayana-adhyApana pratye temane apAra lAgaNI hatI. temanI grahaNazakti ane smaraNazakti ajoDa hatI. rojanI 300 gAthAo kaMThastha karI zaktA. ardhamAgadhI ane saMskRta bhASAnuM zAstrIya jJAna saMpAdana karIne AgamonA keTalAka pAThonA khoTA artho sudhAravAnuM bhagIratha kArya temanA hAthe thayuM. AgamanA graMtho uparAMta ghedo, upaniSado, purANo, bhagavad gItA, rAmAyaNa, mahAbhArata, zAMkarabhASya Adi hindu dharmanA, tema ja kurAna ane bAIbala jevA anya dharmagraMthonuM temaNe UMDuM rizIlana karyuM hatuM. I. sa. 1983mAM zikAgomAM bharAyelI vikhyAta sarvadharma pU. AcAryadeva zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI pariSadamAM bhAga levA mATe jaina dharmanA pratinidhi tarIke pUjya (zrI AtmArAmajI) mahArAja AcAryapravarane AmaMtraNa maLyuM hatuM, paraMtu jainasAdhu samudra pAra jatA na hovAthI e pariSada mATe mahuvAnA yuvAna berisTara zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhIne taiyAra karIne mokalavAmAM AvyA hatA. A mATe teozrIe taiyAra karelo zikAgo praznottara' nAmano saMdha jainadharmanA pAyAnA siddhAMto para ghaNo prakAza pADe che. A pariSadamAM pU. AtmArAmajI mahArAja gayA hota to svAmI vivekAnaMda sAthe meLApa thAta! pU. AtmArAmajI mahArAja je teonuM sthAnakavAsI nAma che ane zrI vijayAnaMdasUri teonuM saMvegI DIkSA pachI AcArya thayA bAdanuM nAma che. A baMne nAmano saMyukta prabhAva paMjAba, rAjasthAna, gujarAta Adi prAntomAM eTalo asarakAraka rahyo ke baMne saMyukta nAme 'AtmAnaMda' nAmanI aneka zALAo, kolejo, pAThazALAo, pustakAlayo, davAkhAnAMo, dharmazALAo AdinI sthApanA thaI. paMjAbamAM to jyAM jaIe tyAM 'AtmAnaMda'nuM ja nAma guMjatuM hoya! prakAMDa paMDita pU. AtmArAmajI mahArAja paMjAba ane gujarAtanI dharatI para bhavya ane vizALa zAsanaprabhAvanA prasarAvanAra mahAna sAdhu hatA. chellA be saikAmAM thayelA bahuzruta prabhAvaka jainAcAryomAM AtmArAmajI mahArAjanuM sthAna mukhya che. pU. AtmArAmajI mahArAja janme kapUra brahmakSatriya jAtinA hatA. teozrIno janma vi. saM. 1892nA caitra suda 1 ne maMgaLavAre paMjAbamAM jIrAnagara najIka vaherA gAmamAM dho hato. temanuM janmanAma dittArAma hatuM. mAtAnuM nAma rUpAdevI ane pitAnuM nAma gaNezacaMdra hatuM. pitA gaNezacaMdra mahArAjA raNajItasiMhanA sainika hatA. laherAnA jAgIradAra attarasiMha zIkha dharmaguru hatA. emanI icchA dittAne zIkha dharmaguru banAvavAnI hatI, paraMtu gaNezacaMdra ekanA eka putrane sAdhu banAvavAnI icchA dharAvatA na hatA. tethI attasihe temane jelamAM pUryA. jelamAMthI bhAgIne te attarasiMha sAme bahAravaTe caDavA ane eka vakhata uparIonI sAthe jhapAjhapImAM goLI vAgavAthI mRtyu pAmyA, paraMtu dittArAmanA lalATe saMsAratyAganI rekhA lakhAyelI hatI te teo bhUMsI zakyA nahIM. pitAnA mitra 380 jodhamala osavAlane tyAM UcharatA dittAne jaina sAdhuono saMparka thato rahyo. sAmAyika-pratikramaNa Adi dhArmika kriyAomAM rasa paDavA mAMDyo. AgaLa jatAM, laherAmAM AvelA be sthAnakavAsI jaina sAdhuo gaMgArAmajI mahArAja ane mahArAja ane jIvaNarAmajI mahArAjanI chApa dittAnA mana upara amITa paDI, emaNe dIkSA levAno saMkalpa karyo. jodhamala osavAlanI nAma chatAM dinAne dIkSA mATe saMmati ApavI paDI. vi. saM. 1910mAM 18 varSanI vaye mAlerakoTamAM jIvaNalAlajI mahArAjanA haste dIkSA lIdhI ane AtmArAmajI nAma rAkhavAmAM AvyuM. saM. 1910mAM dIkSA grahaNa karyA pachI teozrI 17 sAdhuo sAthe gujarAtamAM AvyA. 22 varSanA dIkSAparyAya pachI saM. 1932mAM bUTerAyajI mahArAja pAse saMvegI dIkSA lIdhI. e jamAnAmAM A eka aitihAsika ghaTanA hatI. saM. 1932nuM Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 dhanya dharA cAturmAsa bhAvanagara karIne teozrI rAjasthAnamAM thaI paMjAbamAM tIrtha ane giranAra tIrtha para paNa pUjyazrInI pratimAo pAMca varSa vicaryA. tyAra bAda pAchA gujarAtamAM, amadAvAda, sthApavAno nirNaya thayo che barAbara e temanI akSarakIrtinuM surata, rAdhanapura, mahesANA, pAlitANA Adi sthaLoe cAturmAsa ujjavaLa dRSTAMta che. teozrIe potAnA samudAyanA karyA. samagra jaina samAja para pUjyazrIno khUba ja prabhAva hato. | uttarAdhikArI A. zrI vallabhasUrIjI tathA A.zrI teozrI paMjAbI, gujarAtI, hindI, ardhamAgadhI. saMskata kamalasUrijIne banAvyA. jethI teonI ziSya paraMparAmAM Adi bhASA upara khUba ja prabhutva dharAvatA hatA. tethI aneka AtmavallabhajI" ane "Atmakamala" zAkhA nIkaLI. graMthonA adhyayana uparAMta dharmazAstronI carcA karatA. mahAna saujanya : zrIsaMyama suvarNotsava samitipAvApurI-samavasaraNamaMdiratIrtha. graMthonI racanA e paNa temanA sAdhujIvananuM bhagIratha kArya hatuM. vacanasiddha vibhUti pU. AtmArAmajI mahArAja vidvAna hatA te sAthe pU. upAdhyAya zrI vIravijayajI gaNivarya vinayazIla paNa hatA. jeTalA lokapriya ane sammAnanIya hatA teTalA lokacAhaka ane lokAdara dharAvanAra paNa hatA. A guNo janma : saM. 1908 : paDavA gAma (bhAvanagara). vize temanI AsapAsa aneka prasaMgo noMdhAyA che, jenI suvAsa dIkSA : saM. 1935 aMbAlA (paMjAba). upAdhyAyapada : ghaNA lAMbA samaya sudhI jaina zAsanamAM phelAtI raheze. paMjAbamAM saM. 1957 (pATaNa). svargavAsa : saM. 1975 (khaMbhAta). jaina, hindu, musalamAna, zIkha dharmo vacce cAlatI visaMvAditAne pUjya upAdhyAya zrI vIravijayajI gaNivara zAMtinI mUrti miTAvI zakyA; cAre dharmIo vacce sumeLa ane sahakAranI samA hatA. preraNAnuM kendrasthAna hatA. teozrI bhAvanagara pAsenA bhAvanA sthApI zakyA ane pariNAme emanA bhaktajanomAM mAtra bADI-paDavAnA vatanI hatA. bhAvasAra jJAtimAM janmyA hatA. pU. jaino ja nahotA, paraMtu zIkha ane musalamAno paNa temanA custa munivara zrI thobhaNavijayajI mahArAjanA paricayathI anuyAyIo banyA hatA. te jamAnAnA dharmajhanUnI mAnasa vairAgyavAsita banyA hatA. lagna thayAne thoDo samaya thayo hato, dharAvatA lokomAM Avo ekhalAsa sthapAya e nAnIsUnI siddhi chatAM saMyamanA rAge paMjAbamAM dIkSA levA mATe gayA, paraMtu nathI. saMbaMdhIone khabara paDatAM paMjAbamAMthI pAchA laI AvyA. temanA sATha varSanA AyuSyamAM teozrIe aneka bhagIratha kAryo mAtuzrIe kahyuM ke, "tuM mAre ekano eka putra che. mArI saMbhALa karyA. lokomAM dharma pratyenI adbhuta jAgRtI ANI. zikSaNa koNa le? tAre putra thAya pachI dIkSA levI hoya to khuzIthI ane saMskAranA kSetre aneka samAjopayogI kAryonI- leje." vIrajIbhAIe mAtAnI A vAta kabUla rAkhI. pravRttionI racanA karI. jyAM jyAM vicaryA tyAM tyAM vyakti, eka vakhata vIrajIbhAI ATha AnA ane tapelI laIne ghI kuTuMba, saMsthA ke saMghanA vyaktigata ke sAmUhika praznonAM levA mATe jatA hatA, tyAM rastAmAM eka brAhmaNe samAcAra ApyA nirAkaraNa karyA. e mahAmanA sAdhuzreSTha saM. 1953nA ke, "vIrajI! tArI vahue dIkarAne janma Apyo che." basa, A cAturmAsa mATe gujarAnavAlA (hAla pAkistAnamAM) tarapha vihAra sAMbhaLI hAthamAMnI tapelI ane ATha AnA pelA brAhmaNane ApI karatA hatA tyAM temanI tabiyata bagaDI. ugra vihAra thaI zakyo dIdhAM ane kahyuM ke, "mArI mAtAne kahejo ke vIrajI dIkSA levA nahIM. hAMpha caDavA lAgyo. gujarAnavAlA pahoMcyA. jeTha suda 7ne gayo." A samAcAra maLatAM mAtAne paNa khAtarI thaI ke have divase sAMje pratikramaNa karyA pachI rAtre ekadama zvAsa caDyo. vIrajI pAcho nahIM Ave. vIrajIbhAI sIdhA paMjAba pahoMcyA. teozrI UThIne Asana upara beThA. ziSyamaMDaLa doDI AvyuM. aMbAlAmAM pU. AtmArAmajI mahArAje temane dIkSA ApI ane temaNe Asana upara besIne traNa vAra "ahaMnuM, ahaMtu, ahaM' potAnA ziSya jAhera karyA. dIkSA grahaNa karIne munizrI ema maMtroccAra karyo ane bolyA, "lo bhAI, aba hama calate vIravijayajI jJAna-dhyAnamAM lAgI gayA. teozrI vyAkhyAna hai saba ko khamAte haiM." ane teozrInA bhavyAtmAe nazvaradeha sarasa ApatA. uparAMta acchA kavi, gAyaka ane samartha munivarya choDI dIdho. pUjyazrInA kALadharma pAmyAnA samAcAra paNa hatA. zuddha cAritrapAlananA prabhAve teozrInA jIvanamAM jotajotAmAM samagra bhAratavarSamAM phelAI gayA. aneka sthaLe camatkAra jevA aneka-prasaMgo banelA. teozrI vacanasiddha paNa teozrInI pratimAnI ane pAdukAnI sthApanA thaI. zatruMjaya hatA. te vizenA eka--be prasaMgo noMdhapAtra che : Jain Education Intemational Education Intermational Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 389 teozrI guruvaryo Adi sAthe saurASTramAM padhArelA tyAre saM. 1957 pATaNa ane svargavAsa : 1983 jalAlapura bhAvanagara pAse sANodara gAme pUjya munizrI dAnavijayajI (navasArI). mahArAja (paMjAbI) Adie savAre vihAra karyo ane pote saddharmasaMrakSaka pUjya AcAryadeva zrImad navakArasI vAparavA rokAyA. teozrIe pachI ATha vAge vihAra vijayakamalasUrIzvarajI mahArAja. pU. munivara zrI karyo. pU. dAnavijayajI mahArAja dasa mAila cAlIne koLiyAka lImIvijayajI mahArAjanA ziSya, pU. AtmArAmajI pahoMcyA, to pU. vIravijayajI upAzrayamAM beThA hatA! zrAvakoe mahArAjanA prabhAvaka paTTadhara ane zrI sudharmAsvAmIjInI 74mI kahyuM ke, "pUjyazrI to ATha vAgyAnA ahIM AvI gayA che! tame pATane potAnA pracaMDa cAritraprabhAvathI ane nIDara paDakArathI kema moDA paDyA?" A sAMbhaLI badhA Azcaryacakita thaI gayA! zobhAvI janArA A mahApuruSa aneka rIte pU. AtmArAmajI zihoramAM mUMgo nAme popaTa upAzrayamAM kAma kare. eka mahArAjanA uttarAdhikArI hatA. koInI ye zehamAM nahIM vakhata pUjya upAdhyAyajI mahArAja padhAryA. popaTa upAdhyAyajI taNAvAnI, satyanA nirUpaNamAM siMha jevo nAda jagAvavAnI ane mahArAjanA paga dAbe. pUjyazrIe pUchyuM ke, "koNa che?" popaTa niHspRhatAnI parAkASTAnI kaLA temaNe pU. AtmArAmajI mUMgo hovAthI zI rIte javAba Ape? tyAM to upAdhyAyajI mahArAja pAsethI meLavI hatI. bAra varSanI uMmare temaNe yatimahArAja bolyA ke, "are bola, bolato kema nathI?..." ane dIkSA meLavI hatI, popaTa bolato thaI gayo! eka vakhata teozrI khaMbhAtamAM pU. kamalavijayajI mahArAjanA lalATe brahmanuM teja vyAkhyAna ApI rahyA hatA. tyAM acAnaka pU. upAdhyAyajI jhagArA mAratuM hatuM. teozrI moTe bhAge hindImAM ja bolatA ane mahArAja potAnA hAthamAM rahelI muhapatti masaLavA lAgyA. A bolatA thoDuM, paNa nAbhinA UMDANamAMthI zabdo evA nIkaLatA joIne zrAvakoe pUchyuM, to kahe, "bhAvanagara-vaDavAnA ke mumukSuo mATe to e bola mArgadarzaka mazAla banI jatA. upAzrayamAM pATa saLagatI hatI te olavI nAkhI." zrAvako bhalabhalA rAjA-mahArAjane zaramAve rUpanA dhAraka A Azcarya pAmyA ane bhAvanagara tapAsa karAvI to khabara maLyA mahApuruSa hiMsAnA himAyatI rAjavIo samakSa ahiMsAno evo ke te samaye pATa saLagI hatI ane ApoApa bujhAI paNa gaI sacoTa ane sajjaDa upadeza ApatA ke sahavartIone ya tyAre hatI! ema thaI jatuM ke, mahArAja A keTaluM badhuM kaDaka saMbhaLAvI rahyA dIkSA pachInA prathama varSe ja zrI rAmavijayajI mahArAjane che! paraMtu teozrInAM vacanonI dhArI asara thatI. temaNe vyAkhyAna karavAno Adeza Apyo ane vyAkhyAna pU. AtmArAmajI mahArAjanI pATa pUjyazrIe vaphAdArI sAMbhaLIne pITha thAbaDatAM kahyuM ke, "tU acchA vyAkhyAtA hogA." ane vIratAthI dIpAvI. jIvanamAM evA prasaMgo AvyA ke jyAre A bhaviSyavANI eTalI badhI sacoTa pUravAra thaI ke emanA kaDavA thaIne ya satyanI rakSA karavAno prasaMga Ubho thayo tyAre mUrtimaMta udAharaNa rUpe AcAryadeva zrImad vijayarAmacaMdra gharanA ke paranAno bheda rAkhyA vinA teozrIe je zAstracustatA sUrIzvarajI mahArAjanuM cAritra sAkSIbhUta che. AvA camatkAro pachI tAbaDatoba tyAMthI vihAra karI jatA! dAkhavI teno itihAsa khUba gauravabharyo che. khumArI, satyaprIti ane pavitratA to teozrInI ja. jIvananAM chellAM varSomAM | (saMkalana : 'zrI dAna-prema vaMzavATikA'mAMthI sAbhAra) zaheramAM rahevAnuM thatAM, tyAM thaI rahelo maryAdAno sArvatrika lopa saujanya : zrI saMyama suvarNotsava samiti pAvApurI-samavasaraNyamaMdiratIrtha. joIne teozrI bolI UThyA ke, "zaherI loga caMdana kI citA jainazAsanamAM jeo 'saddharmasaMrakSaka" tarIke prasiddhi se jalAyeMge, to lakaDI se jalAnevAle gAmaDe maujUda hai. mRtyu pAmyA evA bigADanA nahIM hai." ane pUjyazrI zahera choDIne, gAmaDAmAM jaIne sAdhanAmAM magna banyA. aMte eka moTA zaheranI pAse pU. A.zrI vijayakamalasUrIzvarajI mahArAja AvelA gAmaDAmAM ja temanuM jIvana samAdhipUrvaka pUrNa thayuM. janma : saM. 1908 sarasA (paMjAba), yati dIkSA : teozrIe zAsananI rakSA kAje potAnI jAtano vicAra karyA saM. 1920 (paMjAba), sthAnakavAsI dIkSA : saM. 1929 jIrA vinA je nyochAvarI dAkhavI te virala kahI zakAya tevI hatI. (paMjAba), saMvegI dIkSA : saM. 1932 amadAvAda, AcAryapada : pUjyazrInI TUMkI vigato nIce pramANe che : Jain Education Intemational Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 dhanya dharA: sakalAgama rahasyavedI, jyotiSamAtaDa mahApuruSa pU. AcArya zrI vijayadAnasUrIzvarajI ma. pU. AtmArAmajI mahArAjanA samudAye ekatrita thaIne zrI kamalavijayajI mahArAjane AcAryapadArUDha karavAno nirNaya lIdho ane pATaNamAM e prasaMga UjavAyo tyAre zrI vIravijayajI mahArAje saunI icchAne mAna ApIne upAdhyAyapadano svIkAra * karyo hato. pU. AcAryazrI kamalasUrIzvarajI mahArAjanI pATane zobhAvatA pU. upAdhyAya zrI vIravijayajI mahArAja samartha munivarya hatA, paraMtu saM. 1975mAM teozrI svargavAsI banatAM A pATa-paraMparA para zrI kamalasUrIzvarajI mahArAje zrI dAnasUrIzvarajI mahArAja ane zrI labdhisUrIzvarajI mahArAjane samarpita karyA. zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAjA ane zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA jevAM be aNamola ratnanA ghaDavaiyA tarIke zrI dAnasUrIzvarajI mahArAjAe jainazAsanane je pradAna karyuM che jenuM to bhUla ja thAya tema nathI! jhIMjhuvADAnA vatanI A mahApuruSe 22 varSanI vaye pU. upAdhyAya vIravijayajI mahArAjanA ziSya banIne, saMyama svIkArIne, jJAna-dhyAna ane japa-tapanI evI to bhISmasAdhanA karI ane karAvI ke A yugamAM eka prakhara vidvAna, eka custa cAritrapAlaka ane bhImakAnta guNanA anerA dhAraka tarIke zrImad vijayadAnasUrIzvarajI mahArAjAnAM nAma ane kAma ekI avAje vakhaNAI gayAM! teozrI jyotiSa viSayanA ajoDa abhyAsI hatA. sakala AgamonA rahasyanA vettA hatA. tethI "sakalAgama rahasyavedI' tarIke suprasiddha banelA. A puNyapuruSano prabhAva koI ora ja hato! sAdhusaMsthA jyAre oTamAM hatI tyAre temaNe 60-70 ziSyonuM sarjana karyuM, te e vAtanI sAkSI pUre che ke kaThora cAritraparyAyanA sAdhaka-ArAdhakane evo ja ziSyasamudAya moTI saMkhyAmAM maLI rahe che. koIpaNanI bhUla thAya to enI sAme puNyaprakopa ThAlavavAnI javAbadArI adA karanArA ane pachI pAchuM eTaluM ja vAtsalya vahAvanArA e mahApuruSe jJAna ane cAritranAM evAM bIja vAvyAM ke, ene vikasAvanArA be mahApuruSo-zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAjA ane zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA rUpamAM ApaNane maLI AvyA! te samaye koI paNa carcAspada bAbatamAM pU. dAnasUrIzvarajI mahArAjano bola pramANa gaNAto. ATalI hada sudhI teozrInI pratiSThA hatI tenA mULamAM temanuM agAdha jJAna ane UMDI cAritraniSThA hatAM. pATaDI jevA nAnA gAmane potAnI svargArohaNabhUmi dvArA aitihAsika banAvI janArA A mahAtmAnI tavArIkho nIce pramANe che : janma : saM. 1924 jhIMjhuvADA, dIkSA : saM. 1946 ghoghA, AcAryapada : saM. 1981 chANI ane svargavAsa : saM. 1992 pATaDI. saujanya: zrI saMyama suvarNotsava samiti pAvApurI-samavasaraNamaMdira tIrtha. navayuga-pravartaka, zAstravizArada pU. AcAryazrI vijayadharmasUrIzvarajI (kAzIvALA) mahArAja prAkRtika dRzyothI nayanaramya mahuvA nagarImAM zyAmavaccha' jevA pavitra khAnadAna kuLamAM rAmacaMdra zeTha ane kamaLA zeThANI udAra, saraLa, ziyaLasaMpanna ane jainadharmanA raMge raMgAyelAM rahetA. satyacarita kuTuMbomAM cAritrazIla saMtAno janme che ane sva-paranAM kalyANamaya kAryo karIne jagatane UrdhvagAmI banAve che. AvA eka puNyazALI daMpatIne tyAM pUjyazrIno janma thayo hato. janmanAma mULacaMda hatuM. bALapaNathI dharma pratye vizeSa ruci dharAvatA mULacaMdane zALAnA zikSaNamAM bahu rasa paDyo nahIM, eTale pitAe dukAne besADI dIdhA. vepAradhaMdho karatAM karatAM mULacaMda saTTAne ravADe caDI gayA. emAM eka vAra moTI khoTa khAdhI. pitAe Thapako Apyo. A AghAtathI mULacaMdanI vairAgyavRtti jAgI UThI. te bhAvanagara AvyA. tyAM pU. zrI vRddhivijayajI mahArAjanA vyAkhyAna zravaNano avasara prApta thayo. mULacaMda munivaryazrInI vANIthI atyaMta prabhAvita thayA. teNe dIkSA levAno aTala nirdhAra karyo. pU. zrI vRddhivijayajI mahArAja pAse dIkSA laI muni dharmavijayajI banyA. saMsArI jIvananI taDakI-chAMyaDImAMthI mukta thayelA pUjyazrIe saMyamajIvana svIkArIne nizcaya, karyo ke gurudevanAM caraNonI sevA karyA vinA sUvuM nahIM, paThanapATha ane dIkSApAlanamAM nirudyamI ane nirutsAhI thavuM nahIM, asaMyamanAM Jain Education Intemational ducation Intemational Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 sthAno upasthita karavAM nahIM, TUMkI dRSTine sthAne jainazAsanane vizALa pariprekSyamAM jovAnI pravRttio calAvavI. AvA niSThAvAna nirNayothI teo bahu ja TUMkA gALAmAM nyAya, vyAkaraNa, sAhitya, koSa uparAMta AgamanA aThaMga abhyAsI banI rahyA. samAjamAM dIrghadRSTi dharAvatA diggarAja paMDito taiyAra karavAne irAde, atyaMta parizrama veThIne, keTalAka vidyArthIo ane munirAjone sAthe laI jaIne banArasa (kAzI)mAM puNyapavitra 'zrI yazovijayajI mahArAja'nA nAme saMskRta pAThazALA sthApI. A pAThazALAmAM sarva prakArano vyavasthita abhyAsa AraMbhAyo. taduparAMta, pUjyazrInA athAka prayatnothI vyAkaraNa, kAvya, nyAya, koSa Adi graMtho ane vizeSAvazyaka jevA Agamika graMthonuM prakAzana thayuM. A graMtho vinA mUlye bhAratamAM ane pAzcAtya dezomAM mokalavAmAM AvyA. Ama, teozrInA varad haste jainazAsananI abhUtapUrva sevA thaI eTaluM ja nahIM, paNa pUjyazrIe pragaTa karelAM A graMthonAM vivaraNoe paNa sAhityakSetre adbhuta prabhAva pAtharyo. dA. ta. nyAyanA graMtho zAMkarabhASyanA bhaktoe joyA tyAre khabara paDI ke mahAvIrasvAmIno syAdvAda saMzayavAdAtmaka nathI, paNa nirNayAtmaka satya che. pArasparika phlezo ane mithyA vAgyuddho samAvavA mATe sarvathA sakSama che. te ja pramANe, Agamika graMthone joyA pachI paMDitone dharmAstikAya ane adharmAstikAyanI maryAdAno khyAla Avyo. pUjyazrI zAstronI carcA-vicAraNA, vAda-vivAda ane nUtana arthaghaTano karavAmAM pAraMgata hatA. pariNAme, teozrI sAme koI virodha TakI zakato nahIM. aMgreja rAjyamAM gorAo cAmaDAnA bUTa paherIne AbunA jaina maMdiromAM jatA. e bAbata Do. thomasanA mAdhyamathI laMDananI pArlAmenTa sAthe patravyavahAra karIne pUjyazrIe A durvartana baMdha karAvyuM hatuM. A prasaMgo temanI tejasvI pratibhAnA sAkSI banI rahyA che. vyaktitva so TacanuM sonuM banyA vagara vaktRtvamAM prabhAvakatA, himakAmikA ane madhuratA AvatA nathI. pU. zrI vijayadharmasUrIzvarajInA vyaktitvamAM paNa gurudevanA AzIrvAda hatA, brahmacaryadharmanI niSThA hatI, ughADA pustaka jevuM sarvathA nirdabha jIvana hatuM. jagaDu zAhanA annabhaMDAronI jema pUjyazrInAM jIvana-kavana paNa anya jIvo mATe khullAM hatAM. AMkhomAM samatArasa hato. kAna anyanAM duHkhadarda sAMbhaLavAM tatpara hatA. caraNa game te sthaLe ane samaye dharmopadeza karavA mATe sadA taiyAra rahetA. veda-vedAMta-upaniSad-bhagavadgItA 391 mahAbhArata Adi graMthomAMthI zloko TAMkatA jaI vyAkhyAna ApatA. AcAryazrInI dalIlo zrotAvargane bahu saraLatAthI samajAI jatI. AvA vaktavya-kauzalyane lIdhe teozrI mAMsAhAra-virodhI caLavaLane saphaLa banAvI zakyA hatA. kIDAonA saMhArathI banatAM rezamanAM vastrono tyAga karI, zuddha khAdI paridhAna karavAno pracAra karyo. pUjyazrInA A abhiyAnoe jainazAsanamAM navI havAno saMcAra karyo. dIkSAparyAya daramiyAna sImita pradezomAM ja vihAra karIne pUjyazrI aTakyA nahotA, paraMtu baMgALa, bihAra, AsAma, orissA, uttarapradeza, madhyapradeza, mAravADa, khAnadeza, vidarbha, saurASTra, gujarAta, mahArASTra Adi prAntomAM vihAra karIne jainadharma pratyenA vidharmIonA ajJAna-gerasamajane dUra karyAM hatAM. evA e ahiMsA, saMyama ane tapodharmanA AcAraka ane pracAraka pUjyazrIe saM. 2033nA bhAdaravA suda 14 ne divase zivapurI mukAme deha choDyo, tyAre gAmegAmanA zrAvako zokamagna banI gayA hatA. pUjyazrI pAchaLa agaNita guNAnuvAda sabhAo thaI hatI. Aje paNa teozrInA ziSyapraziSya samudAya dvArA zAsananA nUtana abhigamono pracAraprasAra thato rahe che. saujanya : zrI 108 zaMkhezvara pArzvanAtha bhaktivihAra jaina TrasTa, zaMkhezvara. ji. pATaNa AgamoddhArakazrIne dIkSA ApanAra Agamajyotirdhara pUjya munipravara zrI jhaverasAgarajI ma. zrI tapAgacchanI tejasvI ane prANavAna zramaNaparaMparAmAM pUjyazrI jhaverasAgarajI mahArAjanuM nAma sAdara smaraNIya raheze. zuddha cAritra ane pragADha zAsanaprIti sAthe zAsananAM sAte kSetromAM nakkara ane kAyamI arpaNane mahApuruSonA mApadaMDa tarIke svIkArIe to tapAgacchanI sAgarazAkhAnA pUjyapAda munipravara zrI verasAgarajI mahArAja paNa niHzaMka ekazreSTha zruta-sthavira zramaNaratna hatA. A caritranAyakano janma uttara gujarAtanA mahesANAmAM saM. 1899mAM thayo. saM. 1912mAM pU. zrI gautamasAgarajI mahArAjanA mahesANAnA cAturmAsa vakhate teo temanA saMparkamAM AvyA ane e samAgame saMyama tarapha vaLyA. amadAvAdamAM saM. 1913mAM mAgazara suda 11ne divase bhAgavatI dIkSA lIdhI. saM. 1927mAM prathama cAturmAsa svataMtrapaNe pATaNamAM karyuM. pUrvajanmanI viziSTha ArAdhanAne baLe, dIkSA thaI Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 dhanya dharAH che tyArathI pUjyazrIe pU. gurudevanI nizrAmAM Avazyaka adhyayana cogAnamaMdira pratiSThA karI tyAM cAturmAsa karI paryuSaNa parvanI ane kriyAo sAthe saMyamanI jhINavaTabharI jayaNAnI bAbatamAM apUra ArAdhanA ane nava choDanuM ujamaNuM Adi dvArA jaina UMDI samajaNa sAthe nipuNatA meLavI. anya gurubaMdhuo sAthe dharmano jayajayakAra vartAvyo. saM. 1937mAM goDIjI mahArAja saumanasya bhAve yathocita vinaya maryAdAthI vartIne sAmudAyika derAsarano jIrNoddhAra thayo. caitra-AsonI AyaMbIlanI oLI jIvananA Adarza saMskArone jIvanamAM sthApita karyA. emanAM mATe zrI vardhamAna tapa kAyamI khAtuM pUjyazrInI preraNAthI saMyama, zIla, cAritra, tyAga, tapa ane dharmapravRttionA prabhAve sthApavAmAM AvyuM. saM. 1938mAM AhaDa, mevADa, citoDa vagere puNyavAna AtmAonuM AkarSaNakendra banI rahyA. gujarAtanAM sthaLe vihAra karatAM karatAM udayapuramAM cAturmAsa mATe praveza nAnAMmoTAM gAmomAM vicaravA daramiyAna potAnI pratibhAzALI karyo. saM. 1940mAM rANakapura tarapha vihAra karI paMcatIrthanI pravacanazailIthI aneka puNyAtmAnAM hRdayamAM preraNAo upajAvI yAtrA karI. saM. 1940mAM udayapuramAM cAturmAsa karyuM. saM. zakyA. ema kahevAtuM ke pUjyazrI upara mULacaMdajI mahArAjanA 1941mAM kesariyAjI, luNAvADA, kapaDavaMja, bAlAsinora cAra hAtha hatA. saM. 1928mAM pATaNamAM zrI ratnasAgarajI vagere sthaLoe jinendrabhakti-mahotsavo yojyA. Thera Thera mahArAjane dIkSA ApI sarvaprathama ziSya banAvyA. te ja varase jAhera vyAkhyAnomAM saMsAramAM dharma ane tenI bhedarekhA pU. gacchAdhipatinI AjJAthI mALavA tarapha vihAra karI dharmane jaNAvIne, badhAM bhAratIya darzano tattvadarzananI bhUmikAe eka prabhAvanAnAM ghoDApUra vahAvyAM. saM. 1929mAM ratalAmamAM che e vAta sacoTatAthI pUravAra karI. sanAtanIonI mAnyatAnA cAturmAsa vakhate AcArazuddhi para vyAkhyAnamALA ApI. saM. AdhAra rUpa vedo-upaniSadonA AdhAre mUrtipUjA yathArtha che e 1930mAM paNa tyAM ja cAturmAsa karI lokomAM jinamUrti pUjA vAda pratipAdita karyo. saM. 1942mAM udayapuramAM cAturmAsa zAstrokta tathA mokSanuM kAraNa che te zAstrIya rIte samajAvI vakhate zrI siddhAcala mahAtIrthanA rakhopA phaMDa mATe moTI rakama dharmabhAvanAnI vRddhi karI. mahidapuramAM bhavya aSTAnikA ekatra karAvI. udayapuramAM samasta jinAlayonI caityaparipATInI mahotsava karyo. e ja samaye sanAtana dharma para ATha divasanI zarUAta karAvI. upadhAna tapano lahAvo levA suMdara jAhera vyAkhyAnamALA yojI. bhAvollAsa Ubho karyo. navapadanI oLInI sAmUhika - saM. 1931mAM samAliyA jaina tIrthe pratiSThA tathA ArAdhanA Adi aneka dharmamaMgaLa kAryo thayAM. saM. 1943mAM dhajAdaMDa caDhAvyo. saMgha sAthe ane makSIjI tIrtha saMgha sAthe pUjyazrInI vairAgyajharatI vANIthI pAMca bahenonAM hRdayamAM makSIjI tIrthamAM, maMgaLapraveza karyo. makSIjImAM aTTamanI saMyamanI bhAvanA jAgI. saM. 1945mAM bhAvanagaramAM praveza ArAdhanA pUrNa karIne ujjaina tarapha vihAra karyo. ujjainamAM karyo. tyAMthI pAlitANA, boTAda, lImaDI Adi sthaLoe jaina sthAnakavAsI sAdhuo sAthe prabhupUjAnI AvazyakatA para carcA dharmano jayajayakAra pravartAvyo. vizeSa karI mevADa-mAlavA. karI. phAgaNa comAsI IdoramAM, caitrI oLI IdoramAM ane prAtaHsmaraNIya svanAmadhanya zrI jhaverasAgarajI mahArAje tyAMthI saM. 1932mAM ratalAmathI karamadI tIrthe dharmaprabhAvanA bhAvanagara boTAda-lIMmaDI niraMtara jinazAsananI rakSA karI badanAvaramAM praveza karyo. saM. 1933mAM mahIdapuramAM prabhAvanA karIne sva-para AtmAnuM kalyANa karavApUrvaka nija vidhipUrvaka pAMca AgamonI vAcanAnuM maMgaLAcaraNa karyuM. te ja jIvanane dhanya banAvyuM. zuddha cAritra ane pragADha zAsanaprIti varSamAM mahA suda pAMcamathI zrI AcArAMgasUtrathI 11 aMganI sAthe gItArthatA ane zAsananA sAteya kSetromAM nakkara ane vAcanA zarU karI. caitra mAsamAM bhagavatIsUtranI paNa zarUAta kAyamI arpaNane mahApuruSone oLakhavAno mApadaMDa mAnIe karI. saM. 1934mAM udayapuramAM praveza karyo. tyAMthI to tapAgacchanI sAgarazAkhAnA jhaverasAgarajI ma) paNa kezariyAjImAM jaina-jainetaranA meLAnI sthApanA karI. niHzaMka eka zreSTha zruta-sthavira zramaNaratna hatA. udayapuramAM aneka pratiSThA karI. cAturmAsa pachI bhIlavADA saM. 1948nA mAgazara suda mauna ekAdazIe tarapha vihAra karyo. saM. 1935mAM kAnoDamAM jAhera vyAkhyAno lImaDImAM pUjyazrI kALadharma pAmyA. zAsananAM anekavidha ApyAM ane 'amAripravartana' mATe athAga prayatno karI maMgaLa kAryo karanArA e gurudevazrIne koTi koTi vaMdanA! saphaLatAne varyA. saM. 1936mAM jinendrabhakti mahotsava mATe saujanya : 5.pU.A.zrI azokasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI udayapuramAM padhAryA. tyAMnA jJAnabhaMDAro vyavasthita karyA. vardhamAna jaina peDhI- pAlitANA. Jain Education Intemational ersonal Use Only Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 suvizALa munigaNasarjaka, vAtsalyamUrti, jainazAsanano staMbha, siddhAMtamahodadhi, pU. AcAryadeva zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAja --muni zrI mahAbodhi vijayajI jemanuM nAma ane jemanA kAmanI noMdha lIdhA vinA vIsamI sadIno itihAsa adhUro gaNAya te AcArya bhagavaMta eTale sAdagI-saraLatA ane sAdhanAno triveNI saMgama pU. AcAryadeva zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjA. paMciMdiyasUtramAM AcArya bhagavaMtanA 36 guNo batAvyA che. temAM pahelo ja zabda che paMciMdiyasaMvaraNo. AcArya bhagavaMtanI pAMce indriyo saMvRta hoya. pUjyazrIno potAnI pAMce indriyo upara gajabano kaMTrola hato. pratyeka indriyo upara adbhuta kAbU hato. ApaNe ekeka indriyo upara kramaza: vicArIe. (1) sparzanendriya : anaMtakALathI ApaNI sAthe koI eka indriya rahI hoya to te che sparzanendriya. sparzanendriyano asaMyama jIvane pharI pAcho anaMta kALa mATe nigodAdI gatimAM dhakelI de che. pUjyazrI pote A viSayamAM atyaMta jAgRta hatA.....tethI bane tyAM sudhI potAnuM zarIra paNa bIjA mahAtmAo pAse dabAvatA nahIM. game tevo thAka hoya to tene sahI letA. jevA pote jAgRta hatA. evA ja potAnA ziSyo mATe paNa A viSayamAM khUba kALajI rAkhatA. be sAdhuone paNa paraspara besatI vakhate aMtara rakhAvatA, rAtre sUtI vakhate be yuvAna sAdhunA saMthArA vacce eka vRddha sAdhuno saMthAro karAvatA. anaMtakALanA kusaMskAro nAnakaDuM nimitta maLatAM punaH jAgRta na thaI jAya te mATe teozrInI kevI adbhuta kALajI hatI ! (2) rasanendriya H pAMca indriyomAM khataranAka indriya hoya to te jIbha che. jIbhanA mukhya be kAma. bolavuM ane khAvuM. baMne prakAra upara pUjyazrIno apUrva saMyama hato. kAma paDe to ja bolavuM, bane teTaluM parimita bolavuM ane jeTaluM bolavuM paDe te paNa priya bolavuM. A pUjyazrIno siddhAMta hato. sAthe AhAranI bAbatamAM paNa pUjyazrI eTalA ja sAvadha hatA. 68 varSanA dIkSA paryAyamAM moTAbhAge pUjyazrIe ekAsaNAM karyAM. A ekAsaNAM paNa bilakula sAdA rahetAM. mevo, mIThAI ane phUTano AjIvana teozrIne tyAga hato. ghaNIvAra to comAsAma abhigraha sAthe ekAsaNAM karatA. dALa ane roTalI, dUdha ane 393 roTalI. Ama be dravyathI ekAsaNuM karIne 7 miniTamAM UbhA thaI jatA. sAva sAdo khorAka levA chatAM temAM Asakti na thaI jAya enI paNa jAgRti hatI. AcArAMgasUtranuM eka vAkya che. No vAmAo haNuyAo dAhiNaM kujjA, No dAhiNAo haNuyAo vAmAgo nuvaM pukhkhA / sAdhu vAparatI vakhate koLiyo jamaNethI DAbe na laI jAya, DAbethI jamaNe na laI jAya. sApa jema daramAM jAya evI rIte emanA mukhamAMthI koLIyo baMne bAju na pharatAM eka ja bAjuthI sIdho nIce UtarI jato. (3) ghrANendriya : sAdhupaNAmAM lagabhaga A viSayanI Asakti nahivat jevI hoya che, kAraNa ke A viSayanI Asakti thAya tevAM sAdhanono upayoga ja nathI karavAno. sugaMdhI bAma ke sugaMdhI sAbu pote vAparatA nahIM, vAparavA detA nahIM. (4) cakSurindriya : manamAM pApane pravezavAnuM dvAra eTale AMkha, pUjyazrIno potAnI AMkha upara jabarajasta kamAMDa hato. emanAM vizALa netro jotAM spaSTa jaNAI Ave ke teo karuNAnA bhaMDAra che. jemanI AMkho karuNAthI bharapUra hoya emanuM mana karuNAthI tarabatara hoya emAM kyAM savAla che? 68 varSanA dIkSAparyAyamAM pUjyazrIe koI strI ke sAdhvInI sAme AMkha UMcI karIne vAta nathI karI. vAta karavAno prasaMga Ave tyAre emanAM nayano nIcAM DhaLelAM rahetAM. eka jyotirvide pUjyazrInI kuMDalI joIne kahyuM hatuM. "A mahApuruSane potAnI jiMdagImAM kyAreya lezamAtra vikAra sparzo nathI." pUjyazrInI sUkSma dRSTi to juo! potAnI dRSTi kyAMya phasAI na jAya e mATe vartamAnapatro, sacitra pustako ke phoTAonA Alabama tarapha paNa teo najara na karatA. sahavartI sAdhuone paNa A viSayamAM sAvadha rahevA mATe vAraMvAra preraNA karatA. (5) zrotrendriya : aMtima indriya che kAna. kAna dvArA vikathAnuM zravaNa to te kadI na karatA, sAthe vikAra utpanna thAya tevA zabdothI paNa dUra rahetA. AjubAjumAM strIono vasavATa hoya to tevI vasatImAM vAsa na karatA. emanI nizrAmAM baheno gIto-gahuMlI gAI na zakatA. mIThA-madhurA zabdo kAna dvArA aMdara pravezI jaIne kyAMka potAnI sAdhanAne khaLabhaLAvI na nAkhe e gaNatarIthI. Ama pAMce indriyonA Azravo cittamAM pravezIne cittanI prasannatA corI na jAya te mATe paLepaLa kSaNekSaNa pUjyazrI elarTa rahetA. koTikoTi vaMdana pUjyazrInA caraNakamaLamAM. Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "1" : tri rAyagra gujarAtamAM sarvaprathama 'camakArI uvasaggaharaM pArzvanAtha tIrthanI yAtrAe 5dhAro kare tIrthasthaLaH pAlanapura lADola bhAIkAkA yAtrAdhAma gutAla cokaDI, nezanala hAIve naM. 8, naDIyAda-387370. TelI. naM. 0268-2587003-2587405 covIsa tIrthaMkaronI pratimAomAM phakta uvasaggaharaM pArzvanAthanuM Asana ja dharaNendradeva nAganuM zarIra che. | tIrthaMkara thavAnAM bhavamAM dveSanA kAraNe eka mAravA Ave che, jyAre bIjo bhaktivaza bacAvavA Ave che. zrI pArzvaprabhu samabhAvamAM rahI jUnA karmo khapAvIne ane navA karmo aTakAvIne aMte kevaLajJAna pAmI jaMgama tIrthanI sthApanA kare che. bhagavAna jIvana dvArA ApaNane sahune mArgadarzana Ape che ke, zubha/azubha karmonA udaya vakhate samabhAvamAM rahI karmo bhogavajo. AvuM AcaraNa jIvanamAM sukha ane zAMti vadhAraze. navA karmo AtmA para lAgavA dezo nahi. mokSa tarapha javAno rasto saraLa banaze. Adhi-vyAdhi ane upAdhi ochI karavA, sukha ane zAMti vadhAravA zrI uvasaggaharaM pArzvanAthanA A nUtanatIrthamAM darzana-pUjanano lAbha levA ekavAra to avazya padhAravA vinaMti. adyatana sagavaDatAvALI nUtana dharmazALA ane bhojanazALAnI vyavasthA che. naDiyAda saMparka muMbai saMparka 0268- 2587003 022-23806044 2587405 09322061166 Ayojanano bIjo bhAga :: | gurU maMdira * Mobile Hospital * pAlanapura De hospiTala lAyabrerI * cabutarA * paryAvaraNa * ramataghara * pAlanapura sthiravAsa saMgrahAlaya * snAnaghara * havADo * pAlanapura vaiyAvacca bhaMDAra Ayojana karavAmAM Avaze : * uvasaggaharaM Ambulance * pAlanapura bhojanazALA * TrAvela senTara * AyaMbIla zALA * zabavAhinI * Medical camp * pAlanapurI mukhya hola * pANInI paraba-cabutaro * Educational * pAlanapurI nAno hola * mAtA padmAvatI prasAda ane zrI maNIbhadra vIrano thALa * pAlanapura mAncesTara bhuvana dharmazALA : bhUkhyAne anna ane mAnavatAnA kAryo pa.pU. paMnyAsazrI kaivalyabodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI zrI uvasaggaharaM pArzvanAtha tIrtha TrasTIgaNa - naDIyAdanA saujanyathI Jain Education Intemational Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 395 jaLa zAzananA parama prabhAva8 hitaciMtako jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMpradAyamAM paNa pUrvakALathI aneka gaccho astitva dharAve che. saiddhAMtika bAbatomAM samAna mAnyatA hovA chatAM bhinnabhinna gaccho vacce samAcArInI bAbatamAM nAnI-moTI bhinnatA hoI zake. vartamAnamAM tapAgaccha, kharataragaccha, aMcalagaccha, pAyacaMdagaccha, vimalagaccha AdinI zramaNaparaMparA maujuda che. tapAgacchamAM paNa vividha samudAyo che. A dareka samudAyanA nAyaka pade samartha suvidita gItArtha pUjya AcArya bhagavaMtanI varaNI thAya che. A pUjya gacchanAyaka AcArya bhagavaMtonA saphaLa netRtva heThaLa vizALa zramaNa-zramaNI samudAyanuM sucAru yogakSema thAya che. A gacchanAyakonA AjJAtaMtra heThaLa zramaNadharmanI garimAnuM suMdara jatana thaI rahyuM che. A virala vibhUtionAM jIvana evAM guNagarvIlAM jovA maLyAM, jemAM jAkalyamAna tapobaLa, saniSTha AtmabaLa, naisargika buddhipratibhA ane sAttvika prabhAvazIlatAnA adbhuta guNonI sAkSAta mUrtionuM darzana thayuM. mahAna vyaktimattA ane anekavidha zAsanaprabhAvanA lIdhe A badhA mahApuruSo bhAre moTuM mAnapAna pAmyA ane zrI caturvidha saMghanA parama hitaciMtako gaNAyA. dharmamaMdiro- sarasvatImaMdiro-satkarmamaMdiro sthApavAnI uddaghoSaNA karanAra yugapuruSa : pU. AcAryadiveza zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja sAheba pUjyapAda AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja gujarAtanI sAMskRtika ane zaikSaNika nagarI vaDodarAmAM janmyA hatA. teozrIno janma saM. 1927nA kArataka suda bIja (bhAI bIja) ne divase thayo hato. pitAnuM nAma dIpacaMdabhAI ane mAtAnuM nAma icchAbahena hatuM. pUjyazrInuM saMsArI nAma chaganabhAI hatuM. temane bIjA traNa bhAIo ane traNa baheno hatAM. jainadharma pratye vizeSa ruci to vaMzaparaMparAgata hatI. saM. 1942nA varSamAM jJAna-saMyamanI sAkSAt mUrti samA parama pUjaya yugapradhAna AcArya zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAja (AtmArAmajI mahArAja)nuM vaDodarAmAM Agamana thayuM. teozrInuM vairAgyamaya pravacana sAMbhaLatAM ja nAnA, paNa vairAgya-vAsita chaganalAlanA mana rUpI haraNe jANe ke moralIno nAda sAMbhaLyo! 1943mAM pU. zrI AtmArAmajI mahArAja, rAdhanapuramAM cAturmAsa sthita hatA, tyAre chaganalAla kuTuMbIjanonI saMmati maLatAM rAdhanapura AvyA. vaizAkha suda 13ne zubha dine munizrI harSavijayajI mahArAjanA hAthe dIkSA ApavAmAM AvI. dAdA gurue nAma ApyuM munizrI vallabhavijayajI. saMyamapaMthanA pravAsInA lalATe kharekhara vallabha banavAnuM ja lakhAyuM hatuM. pUjyazrIe paMjAbamAM A pramANe pravRttio AdaravAno saMkalpa karyo : (1) AtmAnaMda jaina sabhAnI paMjAbanAM aneka nagaromAM sthApanA. (2) gujarAnavAlAmAM samAdhimaMdira. (3) Thera-Thera pAThazALAnI sthApanA. Jain Education Intemational Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 dhanya dharA: (4) 'AtmAnaMda' (vijayAnaMda) patrikAnuM prakAzana. pUjyazrIe potAnA jIvanakALa daramiyAna vahelAmoDA badhA saMkalpo pUrA karyA. teozrInI preraNAthI saM. 1993mAM zreSThI zrI kastUrabhAI lAlabhAInA haste zrI AtmAnaMda jaina kolejanI sthApanA karavAmAM AvI. pU. dAdAgurunA svargavAsa pachI satata tera varSa sudhI paMjAbanA vividha pradezomAM vihAra karIne teozrIe aneka zaikSaNika, sAMskRtika ane saMgha-aikyanAM samartha kAryo karyA. rAjasthAna, gujarAta ane mahArASTrane paNa potAnI zaktino lAbha Apyo. gujarAtamAM pAlanapura, pATaNa, amadAvAda, surata, vaDodarA, rAdhanapura, DabhoI, miyAgAma, khaMbhAta, pAlitANA Adi sthaLoe, rAjasthAnamAM sAdaDI, phAlanA, bIkAnera vagere sthaLoe tathA mahArASTramAM muMbaI, pUnA, belApura vagere sthaLoe cAturmAsa karyo. jIvananAM aMtima varSo mahAnagarI muMbaImAM vitAvIne 84 varSanI pAkaTa vaye saM. 2010nA bhAdaravA suda 10 ne maMgaLavAre bapore 2-30 vAgye zAMtipUrvaka-samAdhipUrvaka mahAprayANa karyuM. jinazAsananuM eka mahAna prakaraNa pUrNa thayuM. saMgha-ekatA : pUjyazrI khUba vizALa dRSTi dharAvatA hatA. jaina-jainetaromAM bheda jotA nahIM. jainadharma aMtargata gaccha, mata, vADA Adi teozrInA lakSamAM AvatA nahIM. A kArya mATe teozrIe saM. 1968mAM vaDodarAmAM ane saM. 1990mAM amadAvAdamAM yojAyelAM munisaMmelanomAM viziSTa yogadAna ApyuM. pUjyazrI jyAM jyAM jatA, tyAM tyAM sneha saMmelana goThavI, lokonA parasparanA matabhedo miTAvI, saMpa-sahakAranuM vAtAvaraNa racatA. prabhu, mahAvIranA sau anuyAyIoe mahAvIranA nAme eka thavuM joIe evI mAnyatA hatI. bhale sau potapotAnI rIte sAdhanA-ArAdhanA kare, paraMtu saunuM lakSya to eka ja che ane te Atmazuddhi ane Atmazuddhino prathama pAyo che premabhAva, nispRhI ane nirahaMkArI vRtti. tethI jainasamAjamAM sneha, saMpa ane sahakAra atyaMta Avazyaka che ema manAvatA. samAjasudhAraNA : AcAryazrI eka karmaniSTha yogI hatA. teozrIne "sudhAraka' ane 'samayajJa' evAM vizeSaNothI navAjavAmAM Ave che. teozrI dharma, darzana ane samAjane joDanArA eka viziSTa ane samayadarzI puruSa hatA. A traNe kSetronA vikAsamAM pUjyazrIe avirata puruSArtho karyA. samAjane nirvyasanI, prabuddha, vivekI ane saguNasaMpanna banAvavAmAM sAdhuoe yogya yogadAna ApavuM joIe. upasaMhAra : mahApuruSonAM caritro pAmavAM sahelAM nathI. pU. A. zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja sAgara samAna dRSTi dharAvatA hatA. teozrI mAtra jainAcArya ja na hatA, paNa bhAratanA mahAna saMtapuruSomAMnA eka hatA. pUjayazrI sarvadharmabhAvanI dRSTi dharAvatA hatA. rUDhigata kriyAkAMDa ane gatAnugatika anuSThAnomAM rAcatA samAjane pUjyazrIe nUtana yugadRSTi ApI. zikSaNa ane samAjanA utkarSa mATe sahune sajAga karyA. teozrI mAnatA ke, "dharma eTale mAtra derAsaraupAzraya nahIM, paraMtu jIvananuM vyApaka darzana ane jIvananI sarva pravRttiomAMthI abhivyakta thatA saMskAro." pUjyazrI sAcA arthamAM yugadeSTA ane samayadarzI AcArya hatA. vartamAna samayamAM jinazAsanamAM nUtana samRddhi ane saddharatAnAM darzana thAya che te AvA samartha AcAryadevone AbhArI che. evA divya, bhavya jIvanathI sva-parakalyANanAM sarvocca zikharo sara karanArA AcArya bhagavaMtane koTi koTi vaMdanA! pa. pU. A.zrI nityAnaMdasUrijI ma. sAnI preraNAthI zrI dharmanAtha-pArzvanAtha jaina che. devasthAna TrasTa, khaMDAlA-phAlanA (rAjasthAna) mahavAnI dharatI para janmyA ane vidhinA akaLa vidhAna pramANe mahuvAmAM ja kALadharma pAmyA, zanivAre vizAkhA nakSatramAM 20 ghaDI ane 15 paLe janma, zanivAre e ja samaye dehavilaya vItarAgazAsananI mahAna vibhUti pa.pa, A.zrI vijayanemisurijI ma.sA. anekavidha zAsanaprabhAvanAne lIdhe vIsamI sadInA sauthI moTA sUricakracakravartInuM mAnabharyuM sthAna pAmanAra pUjyazrIno janma saurASTranI sAhasazrI dharatI ane prakRtithI pallavita mahuvA (madhumatI) nagarImAM thayo hato. bhAvanagara rAjyanA e gauravavaMtA baMdare zeTha padhA tArAnA Jain Education Intermational Jain Education Intemational Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 nAmano AMkaDo cAlato. e vaMzanA dharmapremI lakSmIcaMda devacaMda ane divALIbAnA gRhe saM. 1929nA kArataka suda 1ne divase panotA putra 'nemacaMda'no janma thayo. custa dharmapAlananA AgrahI, sadAcArI tema ja sAdAI ane saMtoSanA jIvanavratane varelAM saMskArI mA-bApanI zItaLa chAyA tathA traNa baheno ane eka bhAInA hetabharyA sahavAsa vacce nemacaMdano uchera thato hato. abhyAsa pachI to nemacaMda saMyamamArge viharavA dRDhanizcayI banI cUkyA hatA, paraMtu e mATe mAtApitAnI saMmati maLI nahIM. eka divasa koIne kahyA vagara ghara choDI bhAvanagara pahoMcyA. saM. 1945nA jeTha suda 7 nA pU. vRddhicaMdrajI mahArAja pAse 16 varSanI yuvAvaye bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI ane nemacaMdamAMthI munizrI nemavijayajI banyA ane te sAthe ja gurusevA, saMyamasAdhanA ane jJAnopArjanamAM ekaniSTha banI gayA. saM. 1949mAM vAtsalyamUrti gurudevanI zILI chAyA rAjasthAtatuM AgavuM AkarSaNakendra ane vAdaLIo sAthe vAto karatuM cakramALI uttuMga jinAlaya kAparaDAjI (rAjasthAta)mAM pU. zrI nemisUridAdAnuM bhAremoTuM yogadAna toMdhAyeluM che. 39 gumAvI. AthI pUjyazrInA hRdayane ghaNo AghAta lAgyo, paraMtu jJAna-tapanI sahAye alpa samayamAM svasthatA prApta karI lIdhI. tyAra bAda, sUkSma ane tIkSNa buddhinA baLe alpa samayamAM aneka zAstronuM UMDuM avagAhana karyuM eTaluM ja nahIM, jainadarzananI sAthe anya darzano-sAMkhya, yoga, mImAMsA, vedAMta vagerenuM paNa jJAna saMpAdana karyuM. temanI A jJAnalabdhi ane tenAthI samRddha vidvattApUrNa vyAkhyAnazailI, kaDaka saMyamaruci Adi yogyatA joI temanA vaDIla gurubaMdhu udAramanA gItArtha pravara pU. paMnyAsa zrI gaMbhIravijayajI mahArAje bhAvanagaramAM 'zrI bhagavatIsUtra'nA yogodahanamAM praveza karAvI, valabhIpura mukAme saM. 1960nA kArataka vada 7nA gaNa padathI, mAgazara suda 3nA paMnyAsa padathI vibhUSita karyA ane AgaLa jatAM, teozrImAM uttarottara thatI guNajJAnanI vRddhine joIne tema ja zAsanadhurAne vahana karavAnI yogyatAne jANI, pU. vaDIla baMdhue saM. 1964mAM bhAvanagaramAM mahAmahotsavapUrvaka AcArya padavIthI alaMkRta karyA. lagabhaga chellAM 300 varSa pachI yogoddahana, paMcaprasthAnanI ArAdhanA vagere zAstrIya vidhipUrvaka karIne AcArya padavI prApta karanArA teo sarva prathama AcArya hatA. tethI teozrI AcAryonA cakramAM cakravartI ane jainazAsanamAM samrATa kahevAyA. AcArya padavI prApta thatAM teo AcAryazrI vijayanemisUrIzvarajI tarIke jAhera thayA ane AgaLa jatAM vizALa ziSya-praziSya samudAyathI zobhAyamAna pUjyapAdazrI 'zAsanasamrATa'thI vizeSa khyAta thayA. saM. 2005nuM cAturmAsa janmabhUmi-mahuvAmAM vitAvatA hatA tyAre tabiyata lathaDI. dina-pratidina azakti vadhatI cAlI. divALInuM parva AvyuM. Aso vada amAsanI savAra UgI. bAhya upacAro mUkIne niryAmaNAno AvyaMtara upacAra zarU thayo. barobara 7 vAgye pUjyazrIno AtmA svargaloka bhaNI saMcaryo. eka bhavya jIvananuM 77 varSanuM cakra pUrNa thayuM. pUjyazrInA dehavilaya-sthaLathI 50 DagalAM dUra temanuM janmasthaLa hatuM, jyAM kArataka suda 1ne divase emano janma thayo hato ! ! jJAnavRddhi ane jJAnodvAra : tyAgamArga grahaNa karyo ane dharmazAstronA adhyananamAM magna rahyA eTale svakalyANa to nizcita thayuM ja, paraMtu sAcA sUrinuM kArya to parakalyANanuM paNa che ema pote dRDhatAthI mAnatA hatA, dharmakAryo ke dhArmika kriyAo samajaNa vagara na thavI joIe ema paNa teozrI mAnatA hatA, e mATe nAnA bALakathI mAMDIne moTA vidvAno sudhInA mATe Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 dhanya dharAH dhArmika pAThazALAo hovI jarUrI che ema svIkAratA hatA. navAba sAthe cAlelA kesamAM pUjyazrIe lIdhelI jahemata pariNAme amadAvAda, khaMbhAta, mahuvA, vaDhavANa, jAvAla Adi gajabanI hatI. evI ja rIte, sametazikhara, tAraMgA, aMtarikSajI, aneka sthaLe pAThazALAo, jaMgama zALAo, kanyAzALAo makSIjI ane zatruMjaya girirAjanA gUMcavADA bharelA kesonA sthApI-sthapAvI. pUjyazrInI preraNAthI khaMbhAta, amadAvAda, vijaya pAchaLa teozrInI vilakSaNa buddhi kAma karI gaI hatI. kadaMbagiri ane mahuvAnA vizALa jJAnabhaMDAro enA sAkSIrUpe ethI ja, samasta saMgha vatI bhAratabharanAM jaina tIrthono vahIvaTa Aje paNa UbhA che. A bhaMDAromAM jaina-jainetara dharma saMbaMdhI karatI zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI pUjyazrIne pUchyA vinA hastalikhita-mudrita evI hajAro pratA jaLavAI rahI che. DagaluM bharatI nahIM. Ama, A cAre mahAna dhyeyanI siddhi mATe ziSya paraMparA : pUjyapAdazrInuM bIjuM dhyeya hatuM jJAna ane AcAryazrI aDaga AtmavizvAsa sAthe satata prayatnazIla rahyA guNasaMpana tejasvI ziSya paraMparA racavAnuM. A kAryathI ane vijaya paNa prApta karatA rahyA. jainazAsanano vistAra ane vikAsa zakya che ema teozrI pUjyazrI sakaLa saMghamAM parama AdaraNIya banyA hatA. saM. mAnatA ane e dhyeyane lakSamAM rAkhIne pratyeka ziSyane AdarzabhUta 1990nA amadAvAdanA aitihAsika munisaMmelanamAM teozrInI kaDaka anuzAsanathI taiyAra karatA. gahana adhyayana ane kaThora sUjha-samajhaNathI aneka vAda-vivAdo zamI gayA ane e cAritrapAlana mATe sadA jAgRta rahetA. pariNAme ATha bahuzruta siddhithI emano kIrtikaLaza sarvocca Toce jhaLakyo hato. AcAryo ane aneka vidvAna munivaronI bhavya paraMparA zAsanane pratApI vyaktimattA : UMDuM zAstrajJAna, prabhAvaka samarpI zakyA. svayaM advitIya kakSAnA vidvAna ane teozrInI vAkacAturI, satata dharmajAgRti, kaThora dharmacaryA tema ja vizALa vidvAna vizALa ziSya-praziSyanI paraMparA jaina dharmanA itihAsanuM ane dIrgha dRSTithI samagra zAsananI khevanA karatA pUjya gauravazALI prakaraNa banI rahyuM che. AcAryazrI jaina-jainetara-saumAM khUba ja AdaraNIya hatA. jIvadayA : A ahiMsApradhAna jainazAsananA adhinAyaka (saMkalana : pU.A.zrI zIlacaMdrasUrijI ma.nA lekhamAMthI TUMkAvIne) tarIke jIvadayA e pUjyazrInuM viziSTa dhyeya hatuM. saurASTranA saujanya : pUjyapAda A.bhagavaMta zrImavijayadevasUrIzvarajI ma.zrInA divya sAgarakAMThAnA kaMThALa ane vaLAMka jevA paMthakomAM tyAMno mukhya AzIrvAdathI pU.A. zrImadvijaya hemacaMdrasUrijI ma. tathA pU.A. vyavasAya mAchImArIno hato, te uparAMta devadevIone pazuonA zrImad vijaya padyumnasUrijI ma.nI preraNAthI zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhoga dharAvavAnI prathA paNa phUlIphAlI hatI. pUjayazrIe gAmaDe jaina derAsara peDhI, borIvalI (isTa), muMbaI gAmaDe pharIne, hajAro mAilono vihAra karIne, jAnanA jokhame raivatagiri tIrthanA jIrNoddhAranuM bhagIratha kArya hiMsaka mAnasa dharAvatI jAtione upadeza ApIne AvI ghAtakI - sAkAra banAvanArA prathAo baMdha karAvI. pU. AcAryapravara | tIrthoddhAra : AcAryazrInuM tIrthoddhAra pratyenuM valaNa umadA ane virATa hatuM. emanAM romeromamAM tIrtho pratye apAra zrImad vijayanItisUrijI mahArAja bhaktibhAva ane eTalI ja ciMtA hatI. kAparaDAjI tIrthanA uddhAra saMto ane zUravIrone janma ApanArI dhanya dharA samaye prANAMta pariSaha sahyo hato. kadaMbagiri tIrthanA uddhAramAM saurASTramAM Avela vAMkAnera nagare saM. 1903nA poSa suda 11emaNe prANa reDyA hatA. AvAM kAryomAM pUjyazrI jAnanI paravA ne divase pU.A. zrI vijayanItisUrIzvarajI mahArAjano, svakaratA nahIM, zerIsAnA tIrthano uddhAra e AcAryazrInI zraddhApUrNa parane dharmamArge naunihAla karavA udaya-janma thayo hato. nAma doravaNI ane zeTha sArAbhAI DAhyAbhAInI athAga jahematano paNa evuM ja hatuM-nihAlacaMda. pitA phUlacaMda neNasI pArekha, saravALo che. mAtara, rANakapura, staMbhatIrtha Adi tIrtho ane jJAtie dazAzrImALI, dhaMdho zarAphIno, jJAtimAM agraNI ane aneka gAmomAM jIrNa jinAlayonAM karAvelAM dharamULa uddhAro rAjadarabAre mAnabharyuM sthAna hatuM. mAtA cothIbahena paNa evAM Aje paNa teozrInI jIvaMta yazagAthA saMbhaLAvI rahyA che. A ja AdaraNIya ane snehALa, suzIla ane dharmaparAyaNAM sannArI uparAMta, tIrthonA hako ane tenI rakSA mATe paNa pUjyazrI satata hatAM. teone 4 putro ane 2 putrIo hatAM. temAM sauthI nAnA kALajI rAkhatA. girirAja giranAranA tIrtha mATe janAgaDhanA putra nihAlacaMda hatA. nAnA eTale lADakoDamAM UcharyA. A sukhI Jain Education Intemational Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 399 saMpanna parivAramAM dharmasaMskAra paNa ajavALAM pAtharI rahyA hatA. zrIsaMghoe paNa sAro phALo noMdhAvyo. sAta varSanI lagAtAra temAMye nihAlacaMdane pUrvabhavanA puNyayoge dharma pratye vadhune vadhu jahematanA aMte jIrNoddhAranuM kArya saMpanna banatAM saM. 1985nA jAgRta ane pravRtta banAvatA rahyA. pUjA, sAmAyika, pratikramaNa mAgazara vada pAMcame khUba zAnadAra rIte pratiSThA-mahotsava ane vyAkhyAnazravaNa e temanA jIvanakrama banI gayAM. UjavAyo. vAMkAneramAM upAzrayano jIrNoddhAra, kaDImAM kusaMpanuM saMsAramAMthI ja ruci UThI gaI. UMDe UMDe dIkSAnI bhAvanA jAgI nivAraNa, amadAvAda vIra vijayajI upAzrayanA jIrNoddhAra mATe hatI. 1949nA aSADha suda 15ne divase, 19 varSanI yuvAna phaMDa, rAdhanapuramAM pAThazALA mATe phaMDa, borDiMganI zarUAta vagere vaye, maheravADAnA mArgamAM eka vRkSa nIce svayaM saMsArI kapaDAMno zAsananAM, samAjanAM vidhavidha kAryo susaMpanna banAvyAM. tyAga karI, sAdhu veza dhAraNa karI lIdho. pU. pratApavijayajI raivatagiri tIrthoddhAranI jevuM pUjyazrInuM bIjuM ciraMjIva mahArAjanA varada haste dhAmadhUmathI vaDI dIkSA grahaNa karI, temanA kArya amadAvAdamAM zrI mahAvIrasvAmI jinAlaya pAse, gAMdhIroDa ziSya banI, munizrI nItivijayajI nAme ghoSita thayA. te divase para Avela "zrI vijayanItisUrIzvarajI jJAnamaMdira ane phrI AkhA gAmane jamADavAmAM AvyuM hatuM. vAcanAlaya' che. e samaye amadAvAdamAM sthiti evI hatI ke dIkSA pachI prathamavAra saM. 1962mAM janmabhUmi vAMkAnera je upAzrayamAM graMthabhaMDAro hoya teno upayoga tyAMnI poLavALA padhAryA. gAmanA A navaratnanuM samasta zahere sAmaiyuM karyuM. ja kare. badhA graMthabhaMDAromAM A sthiti hatI. jAhera upayoga pUjyazrInI prabhAvaka vANI sAMbhaLI gAma dhanya dhanya banI gayuM. zakya na hato. pUjyazrIe A sthitimAM sudhAro karyo ane sau saM. 1963thI 1967 daramiyAna be cha'rIpAlita saMgho, upadhAna koI badhA graMthabhaMDArono upayoga karI zake evI sthiti nirmANa tapa ane zaMkhezvaratIrthe bhamatImAM prabhupratiSThAdi dharmakAryo karI. saM. 1990mAM amadAvAdamAM maLelA muni saMmelanamAM pravartAvyAM. saM. 1969mAM vIramagAmamAM pUjyazrInA upadezathI pUjyazrIe AgaLa paDato bhAga lIdho hato. 1993mAM sAdhu-sAdhvIjI mATe, saMskRta-prAkRtanA dharmAbhyAsa mATe, amadAvAda-luhAranI poLanA upAzraye cAturmAsa karyuM. zAmaLAnI pAThazAlA sthapAI, saM. 1972mAM pATaNa padhAratA zrI poLamAM traNa-traNa derAsara ane poLa paNa moTI, chatAM tyAM hemacaMdrAcArya sabhAnA saMcAlakone jJAnamaMdira sthApavA ane tapAgacchano koI upAzraya nahIM. A vAtanI jANa thatAM potAnA graMthAvali zarU karavA upadeza Apyo. e varSe cANasmA vidvAna ziSya paM. zrI udayavijayajIne zAmaLAjInI poLe ATha cAturmAsamAM zrI saMghano vahIvaTa ekasaMpI ane vyavasthita divasa mokalI suMdara upAzraya karAvyo. karAvyo. saM. 1974mAM UMjhAmAM padhAryA. juvAnonI jAgRti, saM. 1997nuM sAdaDInuM comAsuM pUrNa karIne e tarapha rUDhio pratye jehAda, kAryo karavAnI hoMza, paNa bina anubhavI vihAra karyo. chellAM eka be varSathI svAstha narama-garama rahetuM ane utAvaLanI nabaLI kaDI-A sarva sthiti jANI, yuvAnone hatuM. vAyuprakopane lIdhe sojA caDI jatA. temAM udayapura pahoMcatAM saMghanA hoddA mATe dUra rahevA 'sevAsamAja' nAmanI saMsthAnI tabiyata lathaDI, chatAM cittoDagaDha pahoMcavAnA, tenA uddhArakAryane sthApanA karAvI. tenI kAryazaktine vega Apyo. saM. 1976nA jAte nIrakhavAnA vicAranI sAme tabiyatanI kaMI khevanA karI mAgazara suda 11ne divase amadAvAda-luvAranI poLanA nahIM. saM. 1998nA poSa suda 7ne divase ekaliMgajI padhAryA. upAzraye pUjya anuyogAcArya zrI bhAvavijayajI mahArAjanA tabiyate gaMbhIra rUpa dhAraNa lIdhuM ane bIje divase UgatI varada haste AcAryapade ArUDha thayA. saM. 1977nA pAlitANA savAre samAdhipUrvaka svargagamana karyuM. udayapuramAM agnisaMskAra cAturmAsa daramiyAna "sevAsamAja' nI sthApanA karAvI jena karavAmAM AvyA. mevADanA rivAja pramANe agnisaMskAranI yuvakone samAjasevAno maMtra samajAvyo. rAkhane pAlitANA mokalI, pavitra zetruMjI nadImAM rAkha pUjyazrI dvArA je mahattvapUrNa ane cirasmaraNIya kAryo padharAvavAmAM AvI. e mahAna vibhUtine pagale anekAneka thayAM, temAMnuM eka revatagiri (giranAra) tIrthano jIrNoddhAra. saM. bhavyajIvo dhanya ane pAvana banI gayA, tema e mahAna 1978mAM verAvaLa padhAratAM A kAryanuM maMDANa thayuM hatuM. vibhUtinI bhabhUtinA sparza zetruMjI nadInAM nirmaLa nIra paNa dhanya bhAratabharanA jainasaMghone jIrNoddhAranI vigatothI mAhitagAra banI gayAM. koTi koTi vaMdana hajo e mahAna sUrivarane! banAvavA, tenI jarUriyAta samajAvavI, videzanA eDana AdinA saujanya : zrI siddhAcala zaNagAra jaina TrasTa, pAlitANA. Jain Education Intemational Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 dhanya dharAH pU. A. zrImad vijayakezarasUrIzvarajI ma. jaina samAjanA zramaNoghAnamAM aneka, parama saurabhabharyA phUlaDAM khIlyAM che ane e phUlonA madhamaghATe vizva surabhita banyuM che. AvAM aneka phUlaDAMonuM anerI phorama phoratuM eka puSpa te zrImad vijayakezarasUrijI! omakArajApanA pUrepUrI rasiyA, yogavidyAnA abhyAsI tema ja gaIkAlanA ane AjanA yuganI mArgadarzaka thaI paDe tevI sAhityazreNInA sarjaka e sUrijI gaI kAle jIvaMta hatA. Aje akSaradehe jAgRta che ne AvatI kAle teo ciraMjIva che. AvA ciraMjIva sAdhupuruSano janma saM. 1933nA poSa sudI 15nA divase tIrthAdhirAjanI chatrachAyAmAM pAlitANA khAte thayo hato. teonuM vatana kAThiyAvADamAM boTAda pAsenuM pALiyAda gAma hatuM. temanA pitAnuM nAma mAdhavajIbhAI nAgajIbhAI hatuM ne mAtAnuM nAma pAnabAI hatuM. jemanAM pagalAMthI bhAgyodaya thavAthI, te lakSmIrUpamAM palaTAI gayuM hatuM. teo jJAtie vizAzrImALI ane dhaMdhe vepArI hatA. mAtApitA dharmanA pUrA premI hatA. evA mAtApitAne tyAM bALaka kezavajIno janma thayo. temanuM mosALa pAlitANA hatuM. teNe traNa copaDI sudhI ahIM abhyAsa karyo. saM. 1940mAM badhuM kuTuMba vaDhavANa kempamAM rahevA AvyuM. ahIM kezavajIno cha copaDI sudhIno abhyAsa thayo, paNa teTalAmAM kALanuM cakra AvyuM ane mAtApitAno traNa-traNa divasanA aMtare svargavAsa thayo. kezavajInuM hRdaya saMsArathI ghavAyuM ne vairAgya bhAvanA prabaLa banI. A vakhate temane vaDodarA khAte zrI vijayakamalasUrIzvarajIno meLApa thayo ane saM. 1950nA mAgazara suda 10nA divase temanI pAse ja dIkSA lIdhI. gurujIe temanuM nAma zrI kezaravijayajI rAkhyuM. zrI kezaravijayajIe eka samartha gurunuM zaraNuM svIkAryuM hatuM. temanI pAse vaDodarA ane suratamAM rahIne temaNe khUba abhyAsa karyo. jJAna vizALa thatuM gayuM. tevAmAM temanuM mana yoga tarapha dorAyuM ane jIvanabhara yogaprApti mATe game tevAM saMkaTo sahevAmAM temaNe majhA mANI che. aneka camatkAro te dvArA temane prApta thayelA kahevAya che. omakArano jApa to pote karoDovAra karelo ne je maLe tene te karavA upadeza Apelo. saM. 1963mAM suratamAM temane gaNi padavI apAI ane saM. 1964mAM paMnyAsa padavIno utsava thayo. A pachI acAnaka gurudevano svargavAsa thatAM, tema ja gurudevanI icchA mujaba pAchaLano badho bhAra temane soMpAtAM kAryabhAra vadhyo. rAjayoga jANavAnI icchA ahIM dabAI gaI. potAnA samudAyanuM baMdhAraNa karavA temaNe vaDhavANa kempamAM sAdhusaMmelana bharyuM. A pachI ghaNI dIkSAo temane haste thaI. temanI vidvatA ane yogIpaNAnI khyAti badhe prasarI vaLI hatI. dharamapura sTeTa tathA bIjA rAjAo temanA bhakto banyA hatA. pArasI, musalamAna, ghAMcI, mocI to temane potAnA ja hitaiSI gaNatA. temanA guNothI AkarSAI tathA svargastha sUrijInI icchAne mAna ApI saM. 1983nA kArataka vadI 6nA roja temane AcArya padavI bhAvanagaramAM apAI. A prasaMge khUba mahotsava, mAnapatro tema ja lakhANo thayAM hatAM. A vakhate temanI sAhitya lekhana-pravRtti cAlu hatI ne temanA graMtho jaina jainetara samAjamAM sAro Adara pAmyA hatA. temaNe lagabhaga 20 uparAMta pustako nIti, dharma, sthAnaka ne yogane aMge lakhyAM che. vi. saM. 1985nuM vaDAlInuM cAturmAsa pUrNa karI teo tAraMgAjI gayA. ahIM guphAmAM dhyAna avasthAmAM besatAM zaradIe bhayaMkara humalo karyo, hRdayamAM darda pedA thayuM ne A darda chevaTe prANa lIdhA. upacAra karavA amadAvAda UjamaphaInI dharmazALAmAM te cAturmAsamAM zrAvaNa vadI pAMcame to sUrijIe tamAma tyAga karI omakArano jApa zarU karyo ane jIvananI chellI kSaNe paNa omakAra. zokanI amAvasyA chavAI gaI, chatAM temanI pavitratAnI pUrNimA to Aje paNa sadodita che. jainazAsananA jyotirdhara, suvizALa gacchAdhipati, samartha- vyAkhyAnavAcaspati parama pUjya AcAryapravara zrImad | vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja janma : vi.saM. 1952, phAgaNa vada 4, dahevANa. vatana : pAdarA (ji. vaDodarA). dIkSA : saM. 1999, poSa vada 13, gaMdhAratIrtha. gaNi-paMnyAsa pada : saM. 1987, kArataka vada 3, (muMbaI). upAdhyAya pada : saM. Jain Education Intemational Education Intermational Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 401 1991, caitra suda 14, rAdhanapura. jaMbUsara pahoMcavAnuM kahyuM. mAsara roDa pahoMcI, tyAMthI page cAlI AcArya pada : saM. 1992, vaizAkha suda 6, muMbaI. jaMbusara javAnuM hatuM. tribhuvana vizvAmitrIthI TrenamAM beThA. svargavAsa : saM. 2047, aSADha vada 14, amadAvAda. rastAmAM pAdarA sTezana AvatuM hatuM. musApharonI caDa UtaramAM dIkSAparyAya : 77 varSa ane 6 mahinA. potAnA gAmano koI mANasa tene joI na le te mATe pAdarA sTezana AvatAM pahelAM tribhuvana pATiyA nIce sUI ne saMtAI | suvizALa gacchAdhipati, jaina zAsananA mahAna gayo. sAMjanA mAsara roDa UtarIne, pagapALA cAlIne te jaMbUsara jyotirdhara, yugapuruSa, parama gItArtha pUjyapAda AcAryadevazrI rAtanA sADA-agiyAra vAge pahoMcyo. upAzrayamAM jaIne teNe vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja, 78 varSano dIkSAparyAya moTA mahArAjane jaIne badhI vAta jaNAvI. bIje divase pALI 96 varSanI uMmare, amadAvAdamAM saM. 2047nA aSADha AmodamAM dIkSA ApavAnuM vicArAyuM hatuM, paraMtu tyAM paNa vada 14 (tA. 9-8-1991)nA roja arihaMta paramAtmAnA upAzrayamAM tribhuvananA dUranA eka kAkI tribhuvanane joI gayAM, dhyAnamAM magna banIne samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. eTale AmodamAM dIkSA ApavAnuM mAMDI vALavAmAM AvyuM ane pUjyapada AcAryazrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI jainonI vastI vagaranA tIrthadhAma gaMdhAramAM dIkSA ApavAnuM nakkI mahArAjanuM 78 varSanuM sudIrgha dIkSAjIvana saMkhyAbaMdha mahattvanI thayuM. muni maMgaLavijayajIe e kArya mATe hiMmata darzAvI. teo ghaTanAothI sabhara hatuM. pUjyazrInuM jIvana eTale itihAsa. tathA muni navijayajI tathA muni prakAzavijayajI kizora chellA saikAmAM thaI gayelA mahAna jainAcAryono itihAsa. tribhuvananI sAthe 19 mAilono vihAra karI gaMdhAra pahoMcyA. pUjyazrIno janma emanA mosALanA gAma dahevANamAM vi.saM. gaMdhAramAM dIkSA muhUrtano samaya thaI gayo hato ane muMDana mATe 15ranA phAgaNa vada 4nA zubha dine thayo hato. emanuM nAma gAmamAMthI hajAmane AvatAM vAra lAgI to tyAM sudhImAM muni tribhuvana rAkhavAmAM AvyuM hatuM. emanA pitAnuM nAma choTAlAla maMgaLavijayajIe pote kezaloca cAlu karI dIdho hato. hajAma ane mAtAnuM nAma samarathabahena hatuM. bALaka tribhuvananA janma AvI pahoMcatAM muMDana thayuM. A rIte pAMca-sAta jaNa vacce pachI mAtA piyarathI pAdarA Ave te pahelAM to pitAzrI tribhuvanano dIkSAvidhi gupta rIte thaI gayo ane nAma munizrI choTAlAlanuM avasAna thayuM. choTAlAlane bIjA be bhAIo hatA. rAmavijayajI rAkhavAmAM AvyuM. choTAlAlanI mAtAnuM nAma (tribhuvananI dAdImAnuM nAma) ratanabA dIkSA pachI zrI rAmavijayajI mahArAje saM. 1969nuM hatuM. tribhuvane pAdarAnI sarakArI zALAmAM abhyAsa cAlu karyo. prathama cAturmAsa sinora gAmamAM karyuM. e vakhate vyAkhyAnanI kizora tribhuvana dharma-abhyAsamAM ghaNo tejasvI hato. javAbadArI zrI dAnavijayajI mahArAjanI hatI, paraMtu eka divasa sAdhu bhagavaMtanA saMparkane lIdhe dIkSA levAnA koDa enA manamAM pU. zrI dAnavijayajInI tabiyata sArI na hatI tyAre emanA jamyA, paraMtu enAM dAdImA, enA kAkAo ene dIkSA letA gurudeva vaDIla paMjAbI mahArAja upAdhyAya zrI vIravijayajI aTakAvatAM hatAM, kAraNa ke traNa bhAIo vacce A eka ja mahArAje nUtana sAdhu zrI rAmavijayajIne vyAkhyAna ApavA mATe dIkaro hato. tribhuvananA pitAnA eka kAkAe to tribhuvana jo pharamAvyuM, kAraNa ke zrI rAmavijayajImAM e zakti emaNe nihALI dIkSA na le to potAnI dukAna tribhuvananA nAma upara karI hatI. pATa upara birAjI vyAkhyAna ApavAno zrI rAmavijayajI ApavAnuM pralobhana paNa batAvyuM hatuM, paraMtu ethI tribhuvana jarA mATe A pahelo ja prasaMga hato. pote nA pADI chatAM pU. paNa AkarSita thayo na hato. kizora tribhuvane dIkSA levAno gurubhagavaMtanI AjJA thatAM e javAbadArI svIkAravI ja paDI. aDaga nizcaya karyo hato, vahelI take dIkSA levAnuM nakkI karyuM. kyA viSaya para vyAkhyAna ApavuM eno vicAra karI lIdho. eNe thoDA vakhata pachI vaDodarAmAM pU. premavijayajI mahArAja samakitanA saDasaTha bolanI sajhAya potAne kaMThastha hatI tenA pAse jaI potAnI dIkSAnuM muhUrta kaDhAvyuM, paraMtu e mATe samaya vivecanarUpe pUjayazrIe sarasa vyAkhyAna ApyuM. te vyAkhyAna ocho hato. (ocho hoya e jarUrI paNa hatuM.) dIkSA cUpacApa sAMbhaLIne pU.upA. zrI vIravijayajIe AgAhI karelI ke levI hatI. dIkSA vaDodarA rAjyanI bahAra ApavAmAM Ave to rAmavijayajI bhaviSyamAM samartha vyAkhyAtA thaze. pUjayazrI jayAM tAtkAlika kAyadAno prazna Ubho na thAya, eTale pU. premavijaya, jyAM vicaryA tyAM temanAM pagalepa aMjanazalAkA, pratiSThA, mahArAje tribhuvanane dIkSA mATe briTiza sarahadamAM AvelA dIkSA, ityAdi prakAranA utsavo satata yojAtA rahyA. Jain Education Intemational Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 dhanya dharAH khaMbhAtamAM ekI sAthe 24 ane amalaneramAM ekI sAthe pUjyazrIe deha choDyo hato. pUjyazrInI navazikharavALI 26 vyaktioe emanI pAse dIkSA lIdhI. temanA hAthe 250- pAlakhI sAthenI aMtimayAtrA aSADha vada 0))nA darzana baMgalethI thI vadhu munioe ane pa00 thI vadhu sAdhvIjIoe dIkSA nava vAge nIkaLI amadAvAdanA rAjamArgo para pasAra thaI 25 grahaNa karI che. ki.mI.no rajamArga kApI sAMjanA 6 vAge sAbaramatI pUjyazrIe dIkSA lIdhI tyAre dIkSAnAM cAre bAju rAmanagaranA agni saMskArasthaLe pahoMcI hatI ane barAbara jabbara virodha cAlato hovAthI pUjyazrIne potAnI khAnagImAM sUryAsta samaye eka karoDa agyAra lAkhanI bolI bolavApUrvaka ane te paNa dariyAkinAre ane te paNa mAtra pAMca-sAta bhaktoe pUjyazrInA dehane agnidAha dIdho hato. pUjyazrInA vyaktinI hAjarImAM ja dIkSA levI paDI hatI ane ethI eja aMtima darzanamAM ane smazAnayAtrAmAM be lAkhathI vadhu loko vakhate A mahApuruSe manomana nirNaya karela ke- mAre joDAyA hatA. amadAvAda-gAMdhInagara sthita tamAma rAjadvArI dIkSAmArgane evo sulabha banAvavo che ke nAnA bALakothI mAMDI netAo aMtimadarzana ane zraddhAMjali ApavA AI cUkyA hatA yuvAno prauDho vRddho, lAkhopatio, abajopatio sahu koI pUjyazrInA svargavAsanA samAcAranI noMdha dareka dainika jAheramAM dhAmadhUmathI dIkSA laI zake, ane pUjyazrIe dIkSA patrakAroe prathama peja para phoTA chApavA sAthe svayaMbhU rIte laI bAda potAnI pravacanadhArA dvArA evo dIkSAno DaMko vagADyo emane vizvastarIya vyakti tarIke navAjI hatI. AvA lokhaMDI ke-bALako, yuvAno, prauDho ane vRddhonI jAheramAM dhAmadhUmathI vyaktitvanA svAmI siddhAMtaniSTha sUridevane bhAvapUrNa vaMdanAvali. dIkSA thavA mAMDI. AzcaryanI vAta e che ke pUjyazrIne potAne e sUrivarane koTi koTi vaMdanAo. khAnagImAM dIkSA levI paDI hatI jyAre pUjyazrInA aMtima saujanya : zrI saMyama suvarNotsava samiti pAvApurI samavasaraNamaMdira tIrtha yuvAziSya atulabhAI jhaverI jeo abajopati bApanA nyAyavizArada sva. pU. A. nabIrA hatA-jeonA varaghoDA paradezamAM paNa hIrAnA vepArIoe kADhyA hatA temanI dIkSA amadAvAda-navaraMgapurA zrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. sA. khAte sTeDiyamamAM lAkhkho mANasonI medanI vacce thaI hatI amadAvAda kALuzInI poLanA rahIza cimanabhAInA ane e vakhate samasta amadAvAdanA eka lAkha karatA vadhu dharmapatnI bhUrIbahenanI kukSie vi. saM. 1967 ce. vada chaThanA jaina-jainetarone temanA kuTuMbIoe nIce besADIne bahumAnapUrvaka divase janma thayo. nAma paDyuM kAntibhAI. AjanA sI.e.nI bhojana karAvI buphe paddhatithI sAcI sAdharmika bhakti na thAya samakakSa uccatara vyAvahArika zikSaNa puraskAra prApta karavA teno eka Adarza Ubho karI dIdho hato. pUjyazrInuM aMtima chatAM suvizuddha brahmacaryamUrti sva. pU. zrI premasUrIzvarajI cAturmAsa amadAvAda sAbaramatI pukharAja rAyacaMda ma.sA.nA saMparkathI vairAgI banyA ne ladhubhrAtA popaTalAla sAthe ArAdhanAbhavana khAte nirNita thayuM hatuM. cAturmAsa praveza samaye cANasmA mukAme zrI bhaTevA pArzvanAthadAdAnI chatrachAyAmAM vi. eTalI badhI bhAvikonI bhIDa jAmI hatI ke khuda pUjyazrI saM. 1991 poSa suda 12nA divase dIkSA laIne muni zrI pravacanamaMDapamAM jaI zakyA na hatA ne prathama pravacana ziSyone bhAnavijayajI banyA, UchaLato vairAgya, AjIvana gurukulavAsa, karavuM paDyuM hatuM. praveza bAda pUjyazrInuM svAthya bagaDatAM atyaMta apramattasAdhanA, tIkSNa buddhipratibhA, satata pUjyane DolImAM besADI pAlaDI khAte darzana baMgale laI javAmAM svAdhyAyamagnatA A badhAnA sathavAre alpaparyAyamAM viziSTa AvyA hatA ane tyAM pUjyazrIne TrITamenTa apAtI hatI. bahuzruta gItArtha banyA. nyAyazAstra, SadarzanamAM savizeSa TrITamenTa daramyAna teozrIne potAno aMtima samaya najIka nipuNatA prApta karI. zAstronuM saMkSipta ane chatAM saraLa-sugama jaNAtA AhAra-pANI tathA davAno saMpUrNa tyAgakarI sAgarika dohana tAravAnI vizeSa hathoTI dharAvanArA banyA ne tethI aNazana svIkArI lIdhuM hatuM. A samAcAra bhAratabharamAM nyAya-vaizeSika darzanamAM saraLa praveza mATeno jevo grantha seMkaDo pahoMcatAM hajAro bhakto aMtimadarzana mATe tyAM hAjara thaI gayA varSomAM brAhmaNa paMDito na banAvI zakyA evA 'cAyabhUmikA' hatA ane barAbara vi.saM. 2047 aSADha vada-14nA savAre nAmanA granthanI emaNe racanA karI, je joIne hiMdu paMDitonA 10 vAge seMkaDo sAdhu-sAdhvI ane hajAro zrAvaka- mukhamAMthI paNa "dhanya-dhanya" ugAra sarI paDyA. zrAvakAnI upasthitimAM "arihaMta-arihaMta'nA uccAra sAthe lalitavistarA'nuM gujarAtI vivecana "parama teja, 'paMcasUtra'nuM Jain Education Intemational Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 vivecana-uccaprakAzanA paMthe', 'zrI yogadRSTi-samuccayanAM vyAkhyAno' teozrInI tarkapradhAna zAstrAnusArI dArzanika zailInI jIvaMta yazogAthA che. teozrInA kSayopazamamAM nyAya-tarka evA vaNAI gayelA ke rojiMdu vyAkhyAna hoya ke upadezAtmaka lekha hoya tarka AvyA vinA na rahe. te te stavana-sajjhAyanA rahasyArthone paNa tarkasaMgata karyA vinA teonI buddhi jaMpatI nahotI. vikramanI vasamI evI vIsamI A sadImAM nAstikatA ane bhogavilAsa jyAre cotarapha khUba vakaryAM che, tyAre paNa hajAro yuvAnone zraddhA ane AcaraNamAM dharmAbhimukha rAkhanArA dhArmika zibiranA teozrI Adya preraNAdAtA ne Adya vAcanAdAtA hatA. bhAvuko dharmamArge ane vairAgyamArge AgaLa vadhatA rahe e mATe teozrIe zatAdhika pustako ane 42-42 varSa sudhI 'divyadarzana sAptAhika' lokabhogyabhASAmAM prakAzita karAvyuM hatuM. iSTaphaLasiddhi vagere zAstrIya bAbatomAM teozrInI mArgAnusArI prajJAe prakAzita karelA padArtho zAstrAnukArI sAbita thayA hatA. koIpaNa samudAyanA mahAtmA hoya....koInA paNa ziSya hoya. zAsananuM ratna kema bane? e mATe teozrI satata prayatnazIla rahyA. koInI paNa rogAdi pIDA vakhate samAdhi jALavavAmAM-niryAmaNA karAvavAmAM teozrI mAhera hatA ne sakriya hatA. vi. saM. 2049 cai. vada 13nA roja amadAvAda mukAme atyaMta samAdhipUrvaka kALa karanArA teozrIno zramaNa samudAya, Aje vidyamAna sarva samudAyomAM sarvAdhika zramaNo dharAve che. vardhamAna tapanI 108 oLI karavAthI vardhamAna taponidhi tarIke prasiddha thayelA, tapatyAga--titikSA-mUrti, siddhAntamahodadhi sva. pU. zrI premasUrIzvarajI ma.sA.nA AjJAMkita paTTadhara evA pU. A. zrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA.nAM caraNomAM lAkha-lAkha vaMdana. pUjyapAda yugadivAkara, mahAnazAsananAyaka, prauDha prabhAvazAlI, zatAdhika jinAlaya praNetA A.bha. zrI dharmasUrIzvarajI ma.sA. pUjyapAda samarthazrutadhara, sarasvatInarAvatAra, smAritazrutakevalI, nyAyavizArada, nyAyAcArya, mahopAdhyAya zrImad yazovijayajI gaNivare tAraka tIrthaMkara prabhuzrI munisuvra . bhagavAnanI stavanAmAM anubhavasiddha satya rajU karyuM che ke H-- 403 "akSara thoDA, guNa ghaNAM, sajjananA te na lakhAya re; vAcaka yaza kahe premathI, paNa manamAMhe parakhAya re.....' saMtapuruSo-virala vibhUtionA jIvana evAM guNagariSTha hoya che ke jenI abhivyakti karavAmAM akSaro ya azakta banI jAya!! zabdamAM samAya nahIM ne kalamamAM kaMDArAya nahIM evI viralatA emane varI hoya che. AvI eka virala vibhUti eTale vi.saM. 2060mAM jemanI janmazatAbdInI Thera Thera zAsanaprabhAvanAopUrvaka ujavaNI thaI che te pUjyapAda paramakRpALu mahAna zAsanajyotirdhara samartha saMghanAyaka dravyAnuyoganA virala vyAkhyAtA zatAdhika jinAlayopAzrayAdipraNetA yugadivAkara AcAryabhagavaMta zrI vijayadharmasUrIzvarajI mahArAja ! ! zramaNajIvananA zaizavamAM jemanA zItala sAnnidhyano pArAvAra premALatAno ne vimala vAtsalyano mane kSaNe-kSaNe sAkSAtkAra thayo hato te paramopakArI pUjyazrI mane, 'guNasAgara' pratIta thayA che. (1) jJAna-sAdhanA gaMgAnA nirmala srota samI saMyamayAtrAnA 62 varSa daramyAna teozrIe niraMtara jJAnanI apUrva ane askhalita ArAdhanA karI hatI. prAraMbhamAM adhyayanarUpe, pachI adhyApanarUpe, te pachI dainika babbe traNatraNa samayanAM pravacano-vAcanAorUpe, nUtana sarjanarUpe ane zikSaNa saMsthAonI sthApanA-protsAhanarUpe teozrInuM samagra jIvana jJAna-sAdhanAmAM tatpara hatuM. ati ucca kakSAnI adhyayanaruci ane kuzAgrabuddhinA baLe, dIkSAnA prAraMbhanA varSomAM ja teozrIe vyAkaraNa-sAhitya-nyAya-prakaraNoAgamo ane karmazAstro para adbhuta prabhutva prApta karI lIdhuM hatuM. teozrInI adhyayana-ruci darzAvavA mATe eka ja prasaMga noMdhavo paryApta thaI paDaze. vikrama saMvata 1990nI sAlamAM teozrI potAnA gurudevo sAthe amadAvAda-maracanTa sosAyaTImAM virAjamAna hatA. e ja arasAmAM amadAvAda- pAMjarApoLanA upAzrayamAM pU. AgamoddhAraka A. zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja virAjamAna hatA. e samaye teozrI dararoja traNa mAilano vihAra karIne pU. sAgarajI mahArAja pAse abhyAsa karavA AvatA ane abhyAsa karyA bAda punaH traNa mAilano vihAra karIne svasthAne jatA. Ama abhyAsanI utkaTa tamannAnA yoge teozrI pratidina javAAvavAno cha mAilano vihAra karatA hatA....AvI adbhuta sAdhanAne kaI siddhi na vare? Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 dhanya dharA: pAlItANAmAM 1977mAM naMdalAla devaluka saMpAdita vizvanI asmitA' graMthatA vimocana prasaMge pa.pU.A.zrI dharmasUridAdAnI preraka nizrAmAM yojAyelA zAnadAra samArohamAM gujarAtanA te vakhatanA mukhyamaMtrI zrI bAbubhAI paTela jainAcAryone vaMdana karatA najare paDe che. teozrIe jIvanabhara jJAnanI sAdhanA ane jJAnano pracAra satata cAlu rAkhyo hato. saM. 2038mAM muMbaI majagAmamAM teozrI kAladharma pAmyA tenA eka divasa pUrve, potAnA tamAma bAlasAdhuone ekatrita karIne hitazikSA ApatAM teozrIe pharamAvyuM hatuM ke "sAdhujIvanane saphaLa banAvavA mATe niraMtara svAdhyAyamAM tatpara rahejo. pramAda sevyA vinA jJAnopAsanAmAM AgaLa vadhajo." jIvananA aMtima divase abhivyakta thayela A bhAvanA e ja darzAve che ke pUjyazrI samyagujJAnanA kevA adbhuta ane apramatta ArAdhaka hatA!!! (2) ArAdhanAyogomAM praNidhAna koI paNa ArAdhanA-anuSThAna jyAre mana-vacana-kAyAnuM praNidhAna arthAt tallInatA Ave che tyAre e ArAdhanA ApaNA mATe bane che yoga. paNa...AvI tallInatA kAMI darekane hAthavagI nathI hotI. e to pUjyazrI samA virala AtmAone hAthavagI hoya che. zuM darzanAdi ke zuM pratikramaNAdi : manane vyartha vyApAromAM na javA daIne dattacittatA keLavI rAkhavAmAM teo mAhera hatA. kadAca A dattacittatA emanA abhyAsakAlanI nIpaja hatI. dazavaikAlika sUtra abhyAsanA cAra paikI eka hetu e jaNAve che ke pavito mavasAma ni unhAvuM arthAtu ekAgracitta banIza A hetuthI ya bhaNavuM joIe.' prAyaH dIrdhakAlIna dainika abhyAsathI saMprApta A ekAgratA jinadarzanamAM pUjyazrIne evA ekAkAra banAvI detI ke enAthI sahaja AnaMdanI sAthe kAMIka viziSTa divyAnubhUti paNa thAya. A saMdarbhamAM pUjyazrIe svayaM lakhela eka prasaMga TAMkavA jevo che. jevuM praNidhAna pUjyazrI bhaktinA kSetre dharAvatA hatA, evuM ja praNidhAna pratikramaNAdi anuSThAnomAM ya dharAvatA hatA. A saMbaMdhI eka hRdayasparzI AzcaryakArI prasaMga vi.saM. 2034nA temanA pAlitANAnA cAturmAsamAM banyo che. (3) nAmanAmukata zAsanaprabhAvanAH pUjayazrInI zAsanaprabhAvanA nAmanA mukta ne abhimAnamukta hatI, je kAMI thayuM che e gurukRpAthI ja thayuM che evuM dRDhapaNe mAnatA ane jAheramAM kahetAM. emanA jIvananA yAdagAra sAdharmika bhaktinA kAryarUpe, emanI preraNApuruSArthathI muMbaI-bhUlezvaralAlabAgamAM taiyAra thayela paMcamaMjalI jaina dharmazALAno udaghATana samAroha yojAyo tyAre pravacanamAM pUjyazrIe karela rajUAta A saMdarbhamAM TAMkavA jevI che. "sevA ane samAja' sAmayike enA tA. 13-6-65nA aMkamAM pragaTa karela pUjyazrInA pravacanamAMno eka aMza akSarazaH A mujaba che ke : "jaina dharmazALAnA A kAryanI saphaLatAno saMpUrNa yaza zeTha kAMtilAla IzvaralAla vagere vyaktioe mane Apela che e, sau koInI bhakti ane lAgaNInuM pratibiMba che. bAkI sAdharmika bhaktinA aMga tarIke A dharmazALAnA kAryamAM mane je kAMI saphaLatA maLI che tenuM pradhAna kAraNa mArA parama upakArI dAdA gurudeva pU. pravacanaprabhAvaka sva. AcAryadeva zrI vijayamohanasUrIzvarajI mahArAja tathA pU. gurudeva paramakRpALu AcArya zrI vijayapratApasUrIzvarajI mahArAjanI asIma kRpA uparAMta pratyeka kAryamAM sahakAra ApatA mArA nAnA-moTA sAdhuono saMpUrNa sAtha che." (4) saMghahitaciMtA-siMdUra prakara grantha jenI bhaktinA phalarUpe zrI tIrthaMkarapadanI prApti thayAnuM jaNAve che e zrI saMghanI hitaciMtA karavAmAM pUjyazrI kharekhara agresara hatA. saMghane vyApaka arthamAM nihALIe to vartamAna zAsananAM ekeeka aMgone temaNe paripuSTa banAvyAM hatAM ne saMghane te te gAma-nagaromAM virAjatA caturvidha saMgharUpe vicArIe to tenI bhaktimAM pUjyazrI jAgarUka hatA. Ama, beya rIte saMghanA hitaciMtaka banIne teo kharA arthamAM 'samartha saMghanAyaka' banyA hatA. Jain Education Intemational Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata seMrabha bhAga-1 405 (5) sAgharmikonuM apAra vAtsalya : zAstro kahe che ke eka tarapha dharmArAdhanA ane bIjI tarapha sAdharmikonI sarva rItanI ucita bhakti. A baMne buddhirUpI trAjavAnAM be pallAMmAM mUkIe to banne pallAM samAna ja rahevAnAM!! jemanI bhaktino mahimA Avo adbhuta darzAvAyo che e sAdharmiko mATe pUjyazrInI lAgaNI-vAtsalya apAra hatuM. vi.saM. 2007mAM 50 hajAranI jaMgI medanI vacce AcAryapadArpaNa thayA bAdanA prathama pravacanamAM emaNe je zabdo uccAryA hatA temAM temanI A lAgaNI-vAtsalyanAM pratibiMba jhilAya che. teozrIe kahyuM hatuM tyAre ke "AcArya pada mATenI pUrNa anicchA chatAM muMbaInA sakala saMgha, aneka saMsthAo ane vyaktionA AgrahathI jyAre meM A javAbadArIno svIkAra karyo che tyAre muMbaInA samasta saMgha ane tenA movaDIone mAro prathama anurodha e che ke bhAratanA gauravasamA A vizAla nagaramAM bahArathI devadarzanayAtrA-auSadhopacAra vagere kAraNe harahaMmeza seMkaDonI saMkhyAmAM AvatA ApaNA sAdharmika bhAIone utArA mATe muMbaInA jaina saMghane anurUpa dharmazALA ane dharmAnukUla bhojana mATe bhojanAlayanI A bhUmimAM je uNapa che te satvara dUra kare. dharma ane tenI ArAdhanA kalyANano mArga che, paraMtu jyAM sudhI ApaNA sAdharmiko anna vinA bhUkhyAM rahetAM hoya pUratAM vastro vinAnAM rahetAM hoya, rahevAnI sagavaDa vinAnAM hoya, jIvananirvAha mATe phAMphA mAratAM hoya ane temanAM bALako yogya zikSaNathI vaMcita rahetAM hoya; tyAM sudhI ene dharmasAdhanAnI sagavaDa ane nizcitatA kaI rIte hoya?" A tIvra lAgaNInA pariNAme, vi.saM. 2016mAM punaH muMbaI padhAryA tyAre teozrIe satata sAta varSa bhagIratha puruSArtha-upadeza ApIne 56 vizALa khaMDo, traNa virATa hola yukta pAMca majalAnI AlizAna imArata sAdharmiko mATe taiyAra karAvI ane temAM (1) dharmazALA, (2) bhojanazALA, (3) jaina vADI, (4) jaina klinika, (5) jaina jJAnabhaMDAranI sarvAMgasuMdara suvidhA karAvI. samayanA takAjAne anurUpa sAdharmika baMdhuo mATe A eka virATa kArya pUjyazrIe evuM karAvyuM ke tyArathI ja sAdharmika kSetre teozrInI gaNanA pU.A. zrI vallabhasUrIzvarajI ma.sA. sAthe thavA mAMDI.....A uparAMta vi.saM. 2018mAM goDIjImAM pUjyazrIe sAdharmika sevA saMghanI sthApanA karAvI hatI. A saMsthAe te kALe dasa varSamAM rUA. 6 lAkhathI vadhu rakama sAdharmikonI anna-vastra-auSadhAdi jarUriyAtamAM vahAvI hatI. vi.saM. 2016mAM vAlakezvara pUjyazrIe jaina udyogagRhanI sthApanA karAvIne madhyamavargIya sAdharmikone jIvananirvAhanuM sAdhana karI ApyuM hatuM, je Aje paNa anavarata cAlu ja che. A kAyamI Ayojano uparAMta cAturmAsaaMjanazalAkA-pratiSThA mahotsavamAM te te samaya pUratI pUjyazrI hastaka thatI sAdharmika bhaktino vyApa paNa khUba vizALa hato, jemAM goDIjI pArzvanAtha sArdha zatAbdI mahotsava prasaMge thayela 250 sAdharmika kuTuMbanI thayela anna-vastraauSadhAdi bhakti vagere ullekhanIya che. zrI saMghanA amuka aMze upekSita A aMga paratvenI pUjyazrInI viziSTa lAgaNI ane pravRtti, emanA saMghanAyakapadane kharA arthamAM caritArtha karatI hatI. (6) karuNAH karuNAnA saMdarbhamAM yAda karIe girirAja zrI zatruMjayatIrtha paranA vastupAla maMtrIzvaranA prazasti lekhano bIjo zloka. emAM masta kalpanA karAI che ke : devalokezvara! upAdhi thaI che" indra : "zI?" rakSaka : "ApaNA naMdana vanamAMthI kalpavRkSa corAyuM che." indra : "ema na bolIza. manuSyo para karuNA jAgavAthI meM ene vastupAlarUpe pRthvItalane zobhAvavA mokalyuM che." A kalpanAne anusarIe to pUjyazrI mATe ya evuM mAnI zakAya ke teonI pravRtti kalpavRkSane anusaratI hatI. nA......nA....bhUlyo. kalpavRkSo to yAcanA bAda Ape che. jyAre pUjyazrInA jIvanamAM to karuNAnA kAraNe evuM ya nihALavA maLe che ke jemAM yAcanA vinA ja apAtuM hoya! (7) jainazAsananI prabhAvanAH teozrInI amogha upadezalabdhinA baLe vividha sthaLoe jainazAsananA mahattvanAM aMgorUpa jinamaMdiro - upAzrayo - AyaMbila bhavano jJAnamaMdiro-pAThazALA-dharmazALA-bhojanazALA vagerenAM abhuta nirmANa thayAM che. emAMya jIvananAM chellAM mukhya varSo daramyAna muMbaImAM vicArIne sthaLe sthaLe jinamaMdiraupAzrayAdinA nirmANa kAje emaNe je bhagIratha puruSArtha Adaryo hato enA ja kAraNe mohamayI muMbaInagarI maMdirothI maMDita thaI gaI che. cembara-ghATakopara-kAMdivalI caturvizati jinAlayabhAyaMdara bAvana jinAlaya vagere devavimAna jevAM nayanaramya maMdiro teozrInI ja punIta preraNAnAM pariNAmo che. pUjyazrInI preraNAthI nirmita thayelAM jinamaMdironI saMkhyA lagabhaga zatAdhika che. e ja rIte muMbaI goDIjI jaina upAzraya, zAMtAkrujha jaina upAzraya-borIvalI jAmalIgalI jaina upAzraya jevAM lagabhaga Jain Education Intemational ducation Intermational For Private & Personal use only Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 65 bhavya ane AlizAna ArAdhanA-sthaLo teozrInI amogha upadezalabdhi ane prakhara preraNAzaktinA paricAyaka banI rahe tevAM che. chelle chelle teozrInI preraNAthI saMvata 2033 ane 2034mAM yojAyela aitihAsika ane ajoDa padayAtrA mahAsaMgho zrI zetruMjaya tIrtha padayAtrA saMgha ane zrI giranAra tIrthayAtrAsaMgha-e to eka yazasvI, yAdagAra ane cirasmaraNIya itihAsarUpe sthAna-mAna prApta karyuM che. e mahAsaMghomAM je udAratAthI saMgha-zAsananA ne anukaMpAdinAM Ayojano thatAM hatAM tenA kAraNe to mAtra jaina samAjamAM nahIM paraMtu jainetara samAjamAM ya e mahAsaMgho paratve Adara ane sadbhAvanuM eka alaukika vAtAvaraNa jAmyuM hatuM. A sarva kAryonI sAthe sAthe keLavaNIsahAya, hospiTalanirmANa sahAya vagere sArvajanika kAryomAM ya teozrInuM yogadAna adbhuta rahyuM che. teozrInI preraNAthI pAlitANAmAM thayela zrI zetruMjaya hospiTalanuM nirmANa aneka yAtriko ane sAdhusAdhvIjInA mATe AzIrvAda banI cUkyuM che. AvA paramapuNyazAlI ane guNagaNanidhAna pUjyazrInA pAvana caraNakamalamAM ApaNe bhAvapUrNa vaMdana karIe. saujanya : zrI kAMdIvalI jaina zve. mU. saMgha, bhulAbhAI desAI roDa, kAMdIvalI (vesTa), muMbaI-67 zAsanaprabhAvaka gacchAdhipati pU.A.zrI vijayarAmasUrIzvarajI ma.sA. garavI gujarAtanA mahAnagara amadAvAda najIka eka ghaNuM raLiyAmaNuM gAma che. nAma che kubaDathala. prakRtine khoLe ramatAM A kubaDathala gAme eka saMskArI ane zIlasaMpanna zrAvakadaMpatI rahe. zrAvakanuM nAma bhalAbhAI ane emanAM patnInuM nAma gaMgAbAI. bhalAbhAI bhalamanasAIthI bharelA ane yathAnAma gaMgAbAI yathAnAma dharmamaya pravRttithI pavitra jIvana vitAvatAM sukhapUrvaka divaso pasAra kare. A daMpatIne saMsAranA uttama phaLarUpe be putro prApta thayA : 1. vADIbhAI ane 2. ramaNabhAI. dhanya dharAH baMne bhAIoe durbhAgyavazAt bALapaNathI ja pitRchAyA gumAvI. dAdAjI pUMjAbhAI ane mAtA gaMgAbAnI chAyAmAM baMne bhAIoe saMskAranA pATha zIkhyA ane dharma pratye abhiruci keLavI. evAmAM pUMjAbhAIne dhaMdhArthe amadAvAda AvI vasavuM paDyuM. mAtA gaMgAbAI ane baMne bhAIo paNa amadAvAda AvIne rahyA, paraMtu tyAM paNa vidhinI krUratAe dAdAjI pUMjAbhAIne A duniyAmAMthI uThAvI lIdhA. A AghAtothI dharmamaya vRttivALA ramaNabhAImAM vairAgyabhAvanA tIvra thaI UThI. temane saMsAranI asAratA samajAI gaI ane cAritra levAnI bhAvanA thaI. evAmAM amadAvAda birAjamAna parama pUjya AcArya bhagavaMta zrI vijayasurendrasUrIzvajI mahArAjanI vairAgyasabhara vANI sAMbhaLI ramaNabhAI saMyamajIvana mATe tatpara thayA. temaNe mAtA samakSa dIkSAgrahaNa karavAnI anumati mAgI. parIkSA lIdhA bAda mAtA temanI vAtamAM saMmata thayAM, paNa vADIbhAIne A vAtanI khabara paDI eTale te akaLAI UThyA. te potAnA nAnA ane lADakavAyA bhAIne sAdhu banavA de tema nahotA. A virodhamAM keTaloka samaya vyatIta thayo. aMte ramaNabhAInA dRDha nirNaya sAme kuTuMbIjanoe jhUkI javuM paDyuM. mAtAnI icchA paNa dIkSA levAnI thatAM A kAryamAM vadhu utsAha Avyo. aMte saM. 1973nA mahA suda pAMcame janmelA A bhAgyazALI bALaka ramaNe, 13 varSanI nAnI ane kumaLI vaye saM. 1986nA vaizAkha vada 10nA zubha divase gurudeva AcAryazrI vijayasurendrasUrIzvarajI mahArAjanA varad haste dIkSAgrahaNa karI. pU. gurudeve temanuM nAma 'rAmavijayajI' rAkhyuM. gurudevanI AjJAne anuvartIne muni zrI rAmavijayajIe AgamagraMthono gahana abhyAsa karyo ane nyAya, vyAkaraNa, sAhitya Adi viSayomAM pAraMgata banyA. yogoddahana karIne Agamano adhikAra meLavI lIdho. apramattabhAve ane zuddha bhAvanAothI custa saMyamajIvana jIvatA munizrImAM pU. gurudeve saMpUrNa yogyatA joI saM. 1999nA Aso vada 3nA zubha dine gaNi padathI vibhUSita karyA. 89 varSanI jaipha vaya. 75 varSano saMyamI paryApta, 55 varSano AcArya paryApta, tapAgacchAdhipati...jJAna upAsaka zrI vijayarAmasUrIzvarajI mahArAja eTale jJAnanI gaMgA ane kriyAnI yamunAno subhaga saMgama, mahAna ArAdhakanuM virala vyaktitva. gaNivara zrI rAmavijayajI mahArAja to prathamathI ja jaina Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 zAsananI prabhAvanAmAM rata hatA. teozrInI vyAkhyAnazailI atyaMta mohaka hatI, tethI temano bhAvika samudAya paNa uttarottara vizALa banato rahyo. evAmAM saM. 2006nA kArataka suda pAMcamanA gojhArA divase pU. gurudevanuM svargagamana thayuM. pU. zrI rAmavijayajI mahArAja mATe A AghAta sahana karavo duSkara hato, paraMtu teozrI jJAnadRSTinA prabaLa prabhAve samAdhAna sAdhIne akhaMDapaNe zAsananAM kAryo karatA rahyA. teozrInI A viziSTa ane niraMtara cAlatI dharmapravRttiothI prerAIne aneka zrIsaMghoe temane AcArya pada grahaNa karavA mATe vinaMtIo karI. chevaTe, aMtarathI to AvI padavIothI alipta rahevAvALA A munirAjane, vaDIla gurubhrAtA pU. paMnyAsajI zrI rAmavijayajI mahArAje saM. 2007nA vaizAkha suda 3 nA zubha divase pATaNamAM khetaravasInA pADAmAM paMnyAsa pada tathA vaizAkha suda panA zubha divase AcArya pada arpaNa karyuM. gaNivara zrI rAmavijayajI sakala samudAyanA adhipati AcAryadeva vijayarAmasUrIzvarajI mahArAja banI gayA. pU. AcAryadeva hAlamAM ghaNA puNyazALI AtmAone sanmArge vALI rahyA che. gujarAta, rAjasthAna Adi teozrInAM mukhya vihArakSetro che. A uparAMta, bihAra, baMgALa, uttara pradeza, mahArASTra Adi pradezomAM paNa temaNe cAturmAsa karyAM che. vi.saM. 2044mAM bharAyelA munisaMmelananA teozrI saphaLa sUtradhAra hatA. samagra zrIsaMghonI ekatAnuM saMvardhana-poSaNa karavAmAM teozrIno ananya phALo che. evA e pUjya AcAryadeva vartamAnamAM paNa cAritranA kaDaka pAlananA AgrahI hatA. ATalI uMmare paNa jarA paNa zithilatAne sthAna nahotuM. makkama manobaLa dharAvatA pUjyazrIjInuM jIvanakavana anokhuM hatuM. evA e mahAna sUrivara saM. 2061nA phAgaNa vada 9nA dine tA. 3-4-05nI DhaLatI saMdhyAe 5 kalAka ane 05 miniTe kALadharma pAmyA, koTi koTi vaMdanA!! zrI saM. 2062nI phAgaNa vada 9nI vArSika tithie dehabhakti nahi guNasmRti dvArA yAda karIne hRdayathI bhAvAMjali arpizuM. dehathIthI khAkha banelI bhakto mATe lAkheNI gururAma pAvanabhUmimAM gurunI najaramAM kAyama vaselA ziSyAcArya zrI vijaya abhayadeva sUrIzvarajI ma.nI sAnidhyatAmAM gururAmanI amara kahAnInuM vAgoLavA jevuM guMjana thaze ane zubhamaMgala phAunDezananI sevA savAI banaze. aMte mahAna jaiAcAryazrIe potAnA jJAna-dhyAna zuddha AcArano vAraso samudAyanA AcAryo padastho-sAdhu-sAdhvIjI 407 sahita 350mAM mUkIne gayA che. jeno ahesAsa Aje paNa thaI rahyo che. samasta surata jaina saMghanA cAre phirakAo dvArA A eka mahApuruSanI vArSika tithie aneka AcAryo-zreSThio upasthita rahI. zubha maMgala phAunDezana dvArA nirmita pAvanabhUminA vizALa saMkulamAM guNAnuvAda sabhAmAM guNavaibhavanuM darzana karAvyuM. bhUminI prabhAvakatA paNa tyAre jovA maLe che dara ravi- somavAre hajAro bhAviko darzana karavA AvI gurucaraNasparza karI dhanyatA anubhave che. guruguNasmRtimAM tapa-japa sAthe jIvadayA meDikala kempa anukaMpAdi sevanA kAryo paNa bhaktA udAra hAthe karI rahyA che. saujanya : zrI zatruMjaya tIrtha cAturmAsa (maMDAra) Ayojaka samiti- muMbaI parama pUjya gacchAdhipati jainAcArya vijayapremasUrIzvarajI ma.sA. eka anokhuM vyaktitva taraNatAraNahAra sarvajJa zAsana zrI jinazAsanamAM vartamAnamAM vidyamAna AcAryagaNamAM paramapUjya prazAntamUrti gacchAdhipati AcAryadeva zrI vijaya premasUrIzvarajI mahArAja sAheba agragaNya dharmadhuraMdhara AcAryomAMthI eka che. pUjyazrI to anubhUtisampanna AtmajJAnI, viziSTa vyavahArakuzaLa, samayajJa mahApuruSa, pratibhAsampanna prAjJa, vikhyAta vacanasiddha, prakhyAta prabhAvI, premapratimA, snehamUrti, smitanA jAdugara, prazAntamUrti, samatAsAgara, dharmadhruvatAraka, saMgha-ekatAzilpI, premALa, vAtsalyamUrti, zAsanaprabhAvaka, sadAye hasamukhA svabhAvavALA che. mUla rAjasthAnanA majaladunArA nivAsI lukaDa gotrIya saMpratti mahArAjAnA vaMzaja evA pUjyazrInA pitAzrI pratApacaMdajI ane mAtAzrI ratanabahena varaso pahelAM gujarAtamAM mahesANAmAM AvIne vasyA. A rIte bAlauchera mahesANAmAM saMghavI poLamAM thayo. pUjyazrIno janma ajamera byAvara pAse (vijayanagara)mAM vi.saM. 1976, phAgaNa suda pUnama dhULeTI, tA. 5-3-1920nI madhyarAtrie jyAre AkAzamAM uccanA karkanA gurunA saMyoganA samaye thayo hato. Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 dhanya dharAH dIkSA paNa uccanA karkanA gurumAM thaI hatI, je ema batAve che ke A bALaka uccapada evuM gurupada pAmaze ane e sAce ja siddha thayuM. ApaNA AjanA A samAjamAM eka virala vibhUti tarIke dhArmika AcAryapadathI teo vibhUSita che ane badhAne yogya mArgadarzana ApI rahyA che. pUjyazrI nAnA hatA tyAre emanA gurudeva pUjyapAda vairAgyavAridhi, vardhamAna AyaMbila taponidhi, kAMkareja dezoddhAraka AcAryadeva zrImad vijayabhaktisUrIzvarajI mahArAja bALakonI dhArmika parIkSA levA mahesANA pAThazALAmAM padhAryA tyAre e jhaverIe A "hIrA' ne pArakhI lIdho. prathama aSADha vadi 6, tA. 4-8-1931nA divase amadAvAdamAM 11 varSanI kumaLI vayamAM pUjyazrInI dIkSA thaI hatI. saMsArI nAma "pannAlAla' uparathI saMyamI nAma muni premavijaya' rAkhavAmAM AvyuM. "yathA nAma tathA guNAH' A ukti pramANe vinaya, vaiyAvacca, sevA sadbhAvanA, miSTa bhASAthI jotAM jotAM badhAne pyArA banI gayA. 34 varasanI uMmaramAM temano amadAvAdamAM paMnyAsa padano bhavya prasaMga UjavavAmAM Avyo. pUjyazrIno potAnA guru pratye bhaktibhAva paNa anupama ane anokho hato. 84 varSanI vRddha uMmaramAM poSa mahinAnI kaDakaDatI ThaMDImAM paNa teonA gurudeve caudazano upavAsa ane pArzvanAtha bhagavAnanI ArAdhanA choDI na hatI. roja savAre paMnyAsa premavijaya zaMkhezvara dAdAnA darabAramAM laI jatA. rAtre gurudeva pAse ja sUtA ane thoDo avAja thAya to jAgIne sevAmAM hAjara thaI jAya. AthI ja guru mahArAjane bahu ja zAtA maLatI hatI. guru mahArAjano kALadharma samAdhipUrvaka thayo tyAre temanI smRtimAM zrI zaMkhezvara mahAtIrthamAM zrI 108 pArzvanAtha bhaktivihAra mahAprAsAdanuM bhavyAtibhavya vizvamAM sauthI moTA jinAlayanuM nirmANa karAvyuM. pUjyazrInA saMsArI moTA bhAI pa.pU. A. vijaya subodhasUrIzvarajI ma.sA. bahu ja kriyAcusta ane saMyamaeka-lakSI hatA. A bAMdhavabelaDIe jinazAsanamAM jabaradasta zAsanaprabhAvanA karI che. tA. 14-5-1959nA roja pATaNamAM pUjyazrI AcArya pada upara birAjamAna thayA. vartamAnamAM teozrI pU. bhaktisUri (samIvALA) samudAyanA tapAgacchAdhipati AcArya pravara pada para birAjamAna che. pUjyazrInA jIvana daramyAna 75 comAsAM thayAM che. pUjyazrInA dAdAgurudeva pa.pU. zAstravizArada AcAryapravarazrI vijayadharmasUrIzvarajI ma.sA. (kAzIvALA) prakAMDa medhAvI vidvAna hatA. 380 jeTalA paradezI skolara emanI pAse bhaNavA AvatA. pUjyazrInA AjJAvartI sAdhu-sAdhvIo 350 che. gujarAta rAjaya ahiMsA ane amAripravartananI bAbatamAM samagra bhArata varSanuM pratinidhitva dharAve che. gujarAtanA kaMkara kaMkaramAM ahiMsAnuM amRta-Acamana thayuM che. A to kumArapAla mahArAjA, hemacaMdrAcArya, pethaDa zAha ane aneka maharSionI bhUmi che. Aje vikaTa samayamAM rAjyastara para vyApaka rUpathI ahiMsAno paigAma phelAvavAnuM AMdolana pUjyazrI karAvI rahyA che. saM. 2045 AMbAvADI cAturmAsamAM paryuSaNa mahAparvanA eka divasa mATe tatkAlIna mukhyamaMtrI zrI amarasiMha caudharI dvArA katalakhAnAM baMdha rakhAvIne kumArapAla mahArAjAnI smRti karAvI dIdhI hatI. pachI sAbaramatI cAturmAsamAM paNa mukhyamaMtrI zrI cimanabhAI paTela dvArA pahelAM 3 divasa ane pachI 8 divasa katalakhAnAM baMdha rakhAvavAmAM AvyAM hatAM. mahArASTramAM tatkAlIna mukhyamaMtrI zrI gopInAtha muMDe dvArA ane rAjasthAnamAM tatkAlIna mukhyamaMtrI zrI bhairosiMha zekhAvata dvArA rAjyabharamAM gauvaMza hatyAbaMdI pUjyazrInA upadeza dvArA karavAmAM AvI hatI. tapasyA mATe to emanA vAsakSepa mATe paDApaDI thAya che. 250 gharanI jaina vastIvALA tharA gAmamAM 350 siddhitapa, kAMkareja samAjamAM 342 jeTalAM varasItapa, hADecAnagaramAM eka ja kuTuMbamAM 12-12 mAsakSamaNa, 8 thI 15 varasanI uMmaranAM 108 bALakonI eka sAthe upadhAna tapa nI mALa A emanI tapa-siddhinAM anokhAM darzana che. jaina-ajaina badhAM ja tapamAM joDAI jAya che ane hemakhema tapa karIne pAra UtarI jAya che. pUjyazrI jyAM paNa cAturmAsa mATe padhAre te saMghamAM sAMkaLI mA khamaNa, sAMkaLI soLabhag, sAMkaLI aTTAI, sAMkaLI aTTama ane sAMkaLI AyaMbila tapa avazya ja thAya che. pUjyazrInI pAvana nizrAmAM aneka pratiSThAo, pAThazALAo, AyaMbilakhAtAo, dIkSAo, cha'rIpAlita saMgho, upadhAno, aMdhajana garIba mATe meDikala kempo, hospiTalo, dharmazALA, annakSetra, jIvadayAnAM kAryo, gauvaMza hatyAbaMdInAM kAryo, sametazikhara tIrtha rakSAnAM kAryo Adi mAnavatAnAM kAryo karIne pUjyazrIe samAjamAM dhArmika tathA AdhyAtmika krAMti karI che. saMkalana : pU. paM. zrI ratazekharavijayajI ma. saujanya : zrI 108 pArzvanAtha bhaktivihAra jaina TrasTa, bhaktinagara, zaMkhezvara Jain Education Intemational Jain Education Interational Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 409 marudharadezoddhAraka, rAjasthAnadIpaka, jaina akhaMDa apramattabhAve sevA karI. rAjasthAnanI dharatI para vicarI dharmadivAkara, tIrthaprabhAvaka, zAstravizArada, rahela A virala vibhUtine kavidivAkara pU. A. zrI vijayadakSasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM saM. 202 1nA mahA sAhityaratna, kavikulabhUSaNa, gacchAdhipati suda trIjanA divase muMDArA gAme upAdhyAya padathI alaMkRta pU. A.zrI vijayasuzIlasUrIzvarajI ma. karavAmAM AvyA ane saM. 2021nA mahA suda pAMcamane divase gujarAtanA te ja pAvana dharatI para zAsanadhurAne vahana karanAra tRtIya padamahesANA jillAmAM AcArya pada para ArUDha karavAmAM AvyA. dAdA bhaTevAjInI gheghUra pUjyapAdazrI rAjasthAna, gujarAta, saurASTra, mahArASTra, chAyAmAM vaselA Andrapradeza, madhyapradeza, chattIsagaDha, baMgAla, jhArakhaMDa, bihAra, cANasmA gAmamAM saM. karnATaka Adi rAjyomAM vihAra karI aphUrva zAsana 1973nA bhAdrapada prabhAvanApUrvaka 187 jinAlayonI aMjanazalAkA-pratiSThA saMpanna zuladvAdazInA suvarNa karAvI hatI prabhAte eka tejapuMjanuM avataraNa thayuM. pitA caturabhAI ane nitya pensila dvArA sAhitya lekhana karI saMskRta-prAkRta mAtA caMcaLabahenanA A lADalA putraratnanuM dhArmika saMskArothI hidI.gajarAtI bhASAmAM 1pa0 gonI racanA karI hatI 25 lAlanapAlana thatuM rahyuM. "putranAM lakSaNa pAraNAmAMthI' e nyAye cha'rIpAlakasaMghanI nizrA pradAna karI hatI. chelle pUjyapAda zrI bALapaNathI ja tejasvitA-saumyatA lalATe camakatAM hatAM. emAM karnATaka pradezamAM beMgalora (cikapeTa) cAturmAsa daramyAna Aso mAtApitAnA susaMskAronA phaLasvarUpa mAtra 10 varSanI kumaLI suda-8, 11-10-08nA navapada olImAM tRtIya AcAryapadanA vaye ja cAritranA pAvana paMthe prayANa karavAnI bhAvanA jAgI. divase prAtaH brahmamuhUrtamAM kAussagga mudrAmAM samAdhipUrvaka aMtaranI A bhAvanAne yogAnuyoga vega maLato gayo. saM. kALadharma pAmyA hatA. 1988mAM 15 varSanI kumaLI vayamAM AgArano tyAga karI, saujanya : pU.A.zrI jinottamasUrijI ma.sAnI preraNAthI zrI mevADanI rAjadhAnI udayapuranI pAvana dharatI para aNagAra supArzvanAtha jaina . mU. saMgha, dAvaNagiri (A pradeza) jIvanane svIkAryuM. pU. zAsanasamrATazrInA pAvanatama nAmathI koNa ajANyuM hoya! teozrInA sAhityasamrATa ziSya pU. pravartaka zrI taponidhi, zAsana- samrATa, bhAratadivAkaralAvaNyavijayajI mahArAjanA caraNe jIvana samarpita karyuM. saMsArI acalagacchAdhipati godaDabhAI zrI suzIlavijayajI banyA. pUjya zAsanasamrATazrInA pU. AcAryapravara zrI varad haste vaDI dIkSA apAI. samaya jatAM jJAna ane anubhavamAM guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. vRddhi thaI, kriyAnI zreSThatA vadhI. yogodrahana bAda saM. 2007mAM verAvaLamAM pUjyazrIne gaNi padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. pU.A. zrI guNasAgarasUrijI mahArAjano janma saM. e ja varSe vaizAkha suda-trIja akSayatRtIyAne divase amadAvAda 1969nA mahA suda 2 ne zukravAre kacchamAM deDhiyA gAme thayo rAjanagaramAM paMnyAsa padavIthI vibhUSita karavAmAM AvyA. hato. emanA pitAzrInuM nAma ka.vI.o. jJAtinA lAlajI devazI cheDA ane mAtuzrInuM nAma dhanabAI hatuM. temanuM potAnuM saMsArI pUjyazrI prakhara vidvAna, suMdara vaktA, samartha kavi ane nAma gAMgajI hatuM. pitA lAlajIbhAIe vyavasAyArthe muMbaI zAMtamUrti tarIke prasiddhi pAmyA che. vyAkaraNa, nyAya, sAhitya tema AvI zivarImAM dukAna karI hatI. 12 varSanA gAMgajIbhAI ja AgamAdinA tattvavettA che. saMyamanuM suMdara ArAdhana, pitAzrI sAthe dukAnamAM joDAtAM teo zALAmAM vyAvahArika samudAyanuM saMcAlana tema ja graMtharacanA ane graMthasaMpAdananAM zikSaNa cAra dhoraNa sudhInuM ja laI zakyA. tera varSanI uMmare kAryomAM teozrInI pratibhA jhaLakI rahI che. 45 AgamonA gAMgajIbhAIne zItaLAno roga thayo ane evI gaMbhIra sthitimAM yogodrahana savidhi-sAvadhAnIpUrvaka ane kriyAraktatAe karyA. mukAyA hatA ke pitAzrIe mAneluM ke teo avasAna pAmyA che, jJAna ane sAdhanAnA yaza sAthe pU. guruvaryanI 33 varSa sudhI eTale smazAne laI javAnI taiyArI karavA mAMDelI, tyAM zarIramAM Jain Education Intemational Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 dhanya dharAH halanacalana thai ane cha mahinAnI gaMbhIra mAMdagI pachI dharmazrIjI nAma ApyuM. saM. 2040mAM emaNe muMbaIthI gAMgajIbhAI svastha thavA mAMDyA. e ghaTanA pachI potAnAM sametazikharajIno saMgha ane sametazikharathI zatruMjayano mAtuzrIne pratikramaNa vagere vidhi pustaka vAMcIne karAvatAM karAvatAM cha'rIpAlita saMgha kaDhAvyo e emanI virala siddhi lekhAya. ane mAtuzrInI sAthe tapazcaryA karatAM karatAM yuvAna vaya thatAM temanI preraNAthI sametazikharamAM samavasaraNa 20 jinAlaya temaNe kacchanAM tIrthonI yAtrA karI ane tyAra pachI sametazikhara tIrthanuM nirmANa kacchI dharmazALA sahita karAvyuM ane kacchamAM 72 ane tenI AsapAsanAM tIrthonI yAtrA karI. teo dhArmika jinAlayanAM nirmANanuM kArya upAzrayo, dharmazALA vagere nirmANa utsavomAM AgaLa paDato bhAga levA lAgyA ane muMbaImAM kacchI pAmyA. mahAjanavADImAM sAmAyika-pauSadha vagere paNa niyamitapaNe jaina-ekatA mATe teozrIe prazaMsanIya pravRttio ane karavA lAgyA. pracAra karyo. emanI preraNAthI vividha prakAranAM adhivezano evAmAM teo jAmanagaramAM te samayanA acala ane saMmelano yojAyAM hatAM. emane jude jude samaye vividha gacchAdhipati pU. zrI gautamasAgarasUri ane temanA ziSya pU. padavIthI saMgha ane samAje alaMkRta karyA. teozrInI nizrAnAM gaNivarya zrI nItisAgarajI mahArAjanA saMparkamAM AvyA. dIkSA be adhivezanamAM bhAratanA rASTrapati jJAnI jhelasiMgha padhAryA levAnI potAnI bhAvanA vyakta karI ane te pramANe saM. hatA. 72 jinAlaya tIrthanI bhUmi upara saM. 2043mAM 1993mAM temaNe potAnA gAma deDhiyA (kaccha)mAM caitra vada 8ne akSayatRtIyAnA divase rASTrapatie temane sAtamAM varasItapanuM divase dIkSA grahaNa karI pU. zrI nItisAgarajI mahArAjanA pAraNuM karAvavA ikSurasa vahorAvyo. emanI preraNA ane ziSyarUpe munizrI guNasAgarajI nAma dhAraNa karyuM. kaccha sadupadezathI jude jude sthaLe ane jude jude samaye keTalAka mAMDavImAM, jAmanagaramAM, bhUjamAM, kaccha-godharAmAM, moTA yuvakoe ane yuvatIoe dIkSA lIdhI. e rIte emanA haste AsaMbiyAmAM ema eka pachI eka emanAM cAturmAsa thatAM rahyAM. 115 thI vadhu sAdhvIoe dIkSA lIdhI ane pacAseka emanI asAdhAraNa tejasvitA pArakhIne gurumahArAje paMDito sAdhuoe dIkSA lIdhI, jemAM emanA ziSyo pU. rAkhIne emane saMskRta ane prAkRta bhASAno UMDo abhyAsa guNodayasAgarajI ane pU. kalAprabhasAgarajIne AcArya padavI karAvyo. samaya jatAM saM. 1993mAM temane upAdhyAya pada pradAna apAI che. Ama emanA prabhAvaka caritrathI acalagacchano karyuM ane saM. 2003mAM pU. A. zrI gautamasAgarasUrijIe sAdhu-sAdhvIjIno vizALa samudAya Ubho thayo che. pU.A. zrI temane gacchanI sarva javAbadArI paNa soMpI. saM. 2012mAM guNasAgarasUrIzvarajI mahArAje jainazAsananAM je vividha kAryo muMbaImAM temane zrIsaMgha taraphathI AcArya padavI ApavAmAM AvI karyA temAM temaNe sAhityakSetre karelA samRddha pradAnanuM paNa vismaraNa na thavuM joIe. teozrI zrutasAhityanA abhyAsI ane teo saM. 2030mAM bhadrezvara tIrthamAM tIrthaprabhAvaka acalagacchAdhipati pU. AcAryazrI guNasAgarasUrijI ma.sA hatA. saMskRta-prAkRta Adi bhASAnA prakhara paMDita hatA, kavi paNa hatA. gujarAtI ane saMskRta bhASAmAM temaNe ghaNI tarIke prasiddha thayA. gacchAdhipati AcArya bhagavaMte tyAra pachI racanAo karI che. teozrIe AryarakSitasUri, kaccha, rAjasthAna, bRhad muMbaImAM aneka sthaLe vihAra karI kalyANasAgarasUri ane gautamasAgarasUrinAM caritro saMskRta aneka zreSThIone pratibodha ApIne aneka mahattvanAM dharmakAryo bhASAmAM racelAM che. uparAMta, samarAditya caritra (laghu-gadya), karAvyAM. temaNe zrI AryarakSita jaina tattvajJAna vidyApIThanI triSaSTi sAroddhAra tema ja parvakathAsaMgraha zrIpAlacaritra, sthApanA kaccha-merAumAM karAvI. bhUjapurathI bhadrezvara tIrthano pArzvanAthacaritra vagere graMtho racyA che. temaNe aneka stavano, saMgha kADhyo. merAumAM zrAvikA-vidyApIThanI sthApanA karAvI. moTI pUjAo, coDhALiyAM, stutio, duhAo, prArthanAo kacchathI zatruMjayanI tIrthayAtrAno cha'rIpAlita saMgha kaDhAvyo. vagerenI paNa racanA karI che. eka lAkhathI vadhu zlokapramANa uparAMta jinamaMdiro, upAzrayo, jJAnamaMdiro, dharmazALAo, jeTaluM sAhitya saMskRta ane gujarAtImAM, gadyamAM ane padyamAM, graMthAlayo, aMjanazalAkA-pratiSThAo, jIrNoddhAra, dIkSA emanA hAthe racAyuM che, je teozrInI mahAna siddhi che. emanAM padavIpradAno vagere vividha prakAranAM ghaNAM kAryo varSovarSa keTalAMye stavano rojanI dhArmika vidhimAM aneka bhAvikone mukhe mahotsavapUrvaka karAvyAM. potAnAM mAtuzrIne dIkSA ApI sAdhvI gavAtAM saMbhaLAya che. pU.A. zrI guNasAgarasUrijI mahArAja Jain Education Intemational ation Intermational Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 atyaMta saraLa hRdayanA ane vatsala svabhAvanA hatA. potAnA ziSyone pitAtulya rahIne saMbhALatA, teonI dareka rIte pragati thAya tenI satata kALajI rAkhatA. teono AjJAvarti samudAya kula 50 zramaNo ane 225 zramaNIgaNa pramANa hato. vikramanI ekavIsanI sadIno itihAsa lakhAze tyAre ardhazatAbdIthI vadhu dIkSAparyAyanAM varSomAM jainazAsananI anekavidha sevA bajAvI janAra mahAna gacchAdhipatizrInuM nAma suvarNAkSare lakhAze. pUjyazrI 77 varSanI vaye, saM. 2044nA bhAdaravA vada 30 ne somavAre muMbaImAM samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. temanI janmabhUmi kaccha-deDhIyAmAM teonA ajoDA khetaramAM smRtirUpe zrI guNa pArzvanAtha tIrtha nirmANa pAmyuM che. pUjyazrInA bhavyAtmAne koTi koTi vaMdanA! saujanya : pU.A.zrI kalAprabhasAgarasUrijI ma.nI preraNAthI saMghavI premajI khImajI raNazI cheDA, godharA (kaccha) jinazAsanaprabhAvaka gacchAdhipati AcAryadeveza pU. zrI subodhasAgarasUrIzvarajI ma.sA. pAlanapura pAsenuM jUnA DIsA zahera. A zaherane aDIne vahe che zubhra salilA banAsa nadI ane ethI ja nagaranI prAkRtika samRddhi anekagaNI vadhI jAya che. Ameya DIsA nagara babbe vizALa ane suramya, bhavya ane uttuMga, divya ane dedIpyamAna jinAlayo, aneka pauSadhazALAo, upAzrayo, AyaMbila zALAo, gurumaMdiro ane kIrtimaMdirothI alaMkRta che. A zaheranA cUnIlAla chaganalAla mahetAne tyAM mAtA jamanAbahenanI ratnakukSie saM. 1979nA mAgazara vada dasamanA divase putrano janma thayo. samayanA garbhamAM paNa ajaba saMketo chupAyelA hoya che. hara eka kSaNano alaga alaga cahero hoya che. putra janmanI e kSaNa paNa mAMgalyano pratidhvani pragaTa karatI hatI. putranuM nAma pADavAmAM AvyuM vardhIcaMda. jamanAbahenane kula cha saMtAno hatAM. prathama putra te zAMtilAlabhAI. pachI putrI maNibahena. pachI kAMtilAla, vardhIcaMda, ratilAla, ane sauthI nAnAM te savitAbahena. 411 putra vardhIcaMdane mAtA jamanAbAI bhAre lADakoDathI ucheravA lAgyAM. gharamAM kazI vAtanI kamI nahotI. pANI mAge tyAM dUdha hAjara thaI jAya. hA, cUnIlAlabhAIno svabhAva ghaNo ja kaDaka hato. teo pAlanapuranA navAbanA jamaNA hAtha samA polIsa paTela hatA, eTale sakhtAI emanA svabhAvamAM hatI. emano tApa sUrya samAna hato paNa mAtA jamanAbAI Rju komaLa hRdayanAM zrAvikA hatAM. teo dharmakAryamAM satata rata rahetAM. devadarzana, varSItapa, AyaMbilanI oLI, aThThAI paNa karatAM. gurubhagavaMtone vaMdana karavA mATe niyamita jatAM. jamanAbAI varSIcaMdane potAnI sAthe derAsara laI jatAM. teo tapanAM anurAgI hatAM. mAtAnA saMskAra putra vardhIcaMda para paDyA. dara pUname nAnakaDo vardhIcaMda mAtAnI sAthe bhIDiyAjI tIrthanAM darzana karavA paNa jato. tyAM jaI e bhAvathI bhakti karato. mAtAnI jema putra vardhIcaMda paNa sAdhubhagavaMtonI vaiyAvacca mATe sadAya khaDepage taiyAra raheto. varSIcaMdane mAtA pAsethI bAlyavaye prabhuprItinA saMskAra sAMpaDyA hatA. bALapaNe upAzrayanI dIvAla paranI yoganiSTha AcArya zrImad buddhisAgarasUri mahArAjanI moTI tasvIra joto tyAre lAMbA samaya sudhI enI AMkha tyAMthI khasI zakatI nahotI. e tasvIrane joIne vardhIcaMdanuM aMtara jhaMkRta banI jatuM manamAM kaMIka judA ja prakArano bhAva anubhavAto. pitA cUnIlAlabhAInI dhAka jabarI hatI. AsapAsanA paMthakamAM emanI hAka vAgatI. paNa emano A putra! putra nAme vardhIcaMda! dIkSA levAnI raDha laI beTho hato! chevaTe emano saMkalpa saphaLa thayo. saM. 1998nA phAgaNa suda trIjane divase vardhIcaMde svayaM sAdhuno veza dhAraNa karI lIdho. aThThama tapa hato ane vihAra karyo. pU. AcArya bhagavaMta zrI kIrtisAgarasUrIzvarajI mahArAjanA teo vinamra ziSyaratna banyA ane muni zrI subodhasAgara mahArAja tarIke ghoSita thayA. have to hAtha lAgyo hato eka ja mArga, tapano. eka ja mArga, jJAnano. sAdhu mATe to svAdhyAya e ja sauthI moTI kiMmatI cIja che ane svAdhyAyamAM saheja paNa pramAda na hoya. ALasa tyaje te AgaLa vadhe. emAM pAchuM maLyuM guruvarya A. bha. zrI kIrtisAgarasUrIzvarajI mahArAjanuM protsAhana ane mArgadarzana. pahelA ja varSe munizrI subodhasAgarajIe cAturmAsa daramyAna cAra prakaraNa ane cha karmagraMthano abhyAsa pUrNa karyo. Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 dhanya dharA: nAga kArDa zAstro zIkhavAM hoya to saMskRtanA jJAna vagara zI rIte cAle? gacchAdhipatipada svIkAravAnI pUjyazrIne AgrahabharI vinaMtI emaNe tatkALa saMskRtano abhyAsa zarU karI dIdho. temanA cittamAM karI. zrI saMghanI vinaMtI para ciMtana-manana karyA bAda emaNe pU. A. bha. zrI buddhisAgarajI ma.sA.nI paMktio guMjavA lAgI. karI : te paNa padavInI nahIM, paNa AsapAsanI bhISaNa ane pachI to emaNe saMskRta uparAMta prAkata, vyAkaraNa. nyAya. viSama evI duSkALanI paristhitinI. siddhAMta ane Agamono UMDo abhyAsa karyo. ziSyaratnanI traNa traNa varSathI duSkALa paDatA hatA. mANaso taraphaDatA yogyatA jANIne saMvata 2010nA mAgazara suda trIjane divase hatA. ghAsacArA vinA abola pazuo bAMgaratAM hatAM. jUnA DIsA mukAme pUjyapAda gurudeve teozrIne paMnyAsa pada te samaye temanA paTTadhara ziSya pU. A.zrI manoharapradAna karyuM. pU. A. zrI subodhasAgarajIe aneka gAmo ane kIrtisAgarasUrijI ma.sAhebe vizALa mAnavamaherAmaNane paDakAra nagaromAM prAbhAvika cAturmAsa karyo. aneka sthaLe prAcIna pheMkatA kahyuM : jinAlayono jIrNoddhAra karyo. aMjanazalAkA, pratiSThA, upadhAna, AjanA A samaye eka namrAtinamra apIla che ke cha'rIpAlita saMgho, zrI jinabhakti mahotsavo tathA nUtana pUjyapAdazrIne 66 varSa thayAM che tethI jIvadayA phaMDamAM paNa 66 jinAlayonAM nirmANa karyA. lAkha rUpiyAnuM bhaMDoLa ekatrita karavAmAM Ave to mane avazya zrI subodhasAgarajI ma.sA.nI vyAkhyAna zailI ane khAtarI che ke ApaNA sahunI vinaMtIno svIkAra karIne chaTAnI sahu muktakaMThe prazaMsA karatA hatA. emano ghoragaMbhIra pUjayapAdazrI gacchAdhipatipadano jarUra svIkAra karaze." pahADI avAja, vAta ke viSayanA UMDANane sparzavAnI emanI sAMbhaLIne medanIe zAsanadevanI jaya bolAvI. saue zelI sAce ja prazaMsAne pAtra hatI. jIvadayAnuM phaMDa ekatrita karavAno makkama nirdhAra karyo. vijApura ja emanI janmabhUmi ane e ja emanI karuNAbharyuM pUjyapAdazInuM haiyuM. abola jIvo mATe nirvANabhUmi. tyAM emanI samAdhi racAI. kALanI thapATathI jIrNa karuNAvahI nIkaLI. karuNAnI preraNA vahI nIkaLI. saunAM hRdaya banela A samAdhimaMdirano jIrNoddhAra karI jaMgalamAM maMgalanI utsAha ane umaMgathI bharAI gayAM. "javAharanagaranI dhanya dharA racanA karavA mATe ja AcArya bhagavaMta pU. subodhasAgara para sakaLa saMghanI upasthitimAM gacchAdhipati padanI mAMgalika sUrIzvarajI mahArAjane vijApuranA saMghe vi.saM. 2029nA vidhi karavAmAM Avaze." cAturmAsa mATe vinaMtI karI. pUjyazrI tyAM padhAryA. emanAM samaya have ocho hato. 66 kalAkathI paNa ocho. ne tyAM bhagavatI sUtra paranAM pravacanoe lokone gheluM lagADyuM hatuM. koI sudhImAM 66 lAkhanuM mAtabara phaMDa ekaThuM karavAnuM hatuM. pariNAma akaLa agamya kAraNasara pUjyazrInAM hRdayamAM eka vAta satata camatkArika AvyuM. mAtra 48 kalAkamAM ja 66 lAkha jevI guMjyA karatI hatI. A samAdhi maMdiranI puNyavaMtI bhUmi para mAtabara rakamano phALo noMdhAI gayo. ane e divasa paNa AvI alaukika tIrthadhAmanuM sarjana thAya, hajAro bhAviko A tIrtha pahoMcyo. vikrama saMvat 2044nA mahAvada pAMcama ne somavArano bhUminI sparzanA kare ane AdhyAtmika vikAsanI preraNA meLave. e divasa. ane Aje to A sthAna eka divya tIrthabhUmi banI gayuM e ja zamiyANAmAM anupama zAsanaprabhAvaka, che. kAma karI gaI pUjyazrInI aMtaH preraNA. bhagavatIsUtranA mAsTara mAinDa samA, nikhAlasahRdayI pU. A. eka puNyavaMtu tIrtha banyuM. pUjyazrInAM pAvana pagalAM bha. zrI subodhasAgarasUrIzvarajI ma. sA.ne yoganiSTha AcArya TheraThera paDyAM. pagalAM paDyAM ne bhUmi pAvana thaI. jyAM paga zrImad buddhisAgarasUrijI ma.sA.nA samudAyanA gacchAdhipati mAMDyA, tyAM maMdira banyAM. aneka jinAlayono jirNoddhAra thayo. tarIke alaMkRta karavAno e aitihAsika avasara hato. aneka nUtana jinAlayonuM nirmANa thayuM. pUjyapAdazrInAM cAturmAso bhavya rIte TheraThera thayAM che. | muMbaImAM goregAMvanA javAharanagaranA zrIsaMghane AMgaNe pAlanapura, AMbalIpoLa (amadAvAda), pAdarA, navasArI, pUjyazrI pratiSThA karavA padhAryA. javAharanagaramAM prabhunA goDIjI (muMbaI), pUnA, DIsA, vijApura, rAjakoTa, bhAvanagara, kalyANakonI ujavaNI thatI hatI tyAre punaH ekavAra saue malADa (muMbaI), puMdharA, sAbaramatI, navasArI, vAlakezvara, Jain Education Intemational ation Intermational Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sorabha bhAga-1 413 goregAMva, mahuDI ema vividha sthaLoe pUjyapAdazrInAM cAturmAsa rahyuM che. zrI mahAvIra bhagavAna, zrI saMpanna thayAM che. pArzvanAtha ane zrI kuMthunAtha, zrI pUjyapAdazrInA haste nirmANa pAmyAM che aneka upAzraya vAsupUjyasvAmI bhagavAnanAM bhavya jevA ke, navasArI mahAvIra sosAyaTI, zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha, daherAsaro, uparAMta upAzrayo, zrI vijApuratIrtha sosAyaTI-vijApura, dhAnerA, jUnA DIsA, dharmazALAo, AyaMbilakhAtuM tathA kuMbhAsaNa, surata-saiphI sosAyaTI, dhanAlI, surata-magadallA zrI jJAnamaMdirathI yukta chANInagaramAM nAgezvaratIrtha, sIrasADa, lodarA, Ajola, gavADA, puMdharA, zAha caMdulAla choTAlAlanAM dharmapatnI ) mirAmbikA (amadAvAda), solA roDa (amadAvAda), zrI kamaLAbahenanI kukSie saM. supArzvanAtha-vAlakezvara-muMbaI, vasaI-dahIMsara, bhAvanagara 1982nA jeTha suda 13nI AyojanAra (amadAvAda)--ema saMkhyAbaMdha upAzrayo tathA madhyarAtrie putraratnano janma thayo. chANI gAmamAM dharmamaya tIrtha nirmANa thayela che. vAtAvaraNa to hatuM ja, emAM susaMskAronI sugaMdha maLatAM "sonAmAM pUjyapAdazrIno ziSyagaNa : pU. A. bha. zrI manohara sugaMdhano nyAya thayo ane pUjyazrIne saM. 2001mAM pU. kIrtisAgarasUrIzvarajI ma.sA., pU.paMnyAsa zrI sudarzana kIrtisAgara upAdhyAya zrI bhuvanavijayajI mahArAjanI nizrAmAM zrI ma.sA., pU. pravartaka zrI yazakIrtisAgara ma.sA., pU. paMnyAsa zrI zAMtinAtha bhagavAnanA 50 varSanA pratiSThAnA mahotsava vakhate pU. udayakIrti sAgara ma.sA., pU. paMnyAsa zrI rAjakIrtisAgara ma.sA., upAdhyAyajI mahArAjanA saMsargamAM AvatAM vairAgyabhAvanA munirAja zrI prasannakIrti sAgara ma.sA., munirAja zrI pragaTI. te ja varSe pUjyapAda AcAryadeveza zrImad vijayalabdhijayakIrtisAgara ma.sA., pU. munirAja zrI anaMtakIrtisAgara sUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM khaMbhAtathI zAha kezavalAla ma.sA., pU. munirAja zrI vizvodayakIrtisAgara ma.sA., pU. vajecaMda taraphathI cha'rIpAlita saMghamAM joDAIne pAlitANAmAM caitra munirAja zrI vidyodayakIrtisAgara ma.sA. pUjyapAdazrInA haste suda 4 ne divase saMghamALa pachI, pU. upAdhyAyazrI bhuvanavijayajI thayelI pratiSThAonI saMkhyA 86 jeTalI che, jemAMnI mukhya te mahArAjanI AcAryapadavI thaI te sAthe temanI dIkSA paNa thaI. pAlanapura, goregAMva (muMbaI), aMdherI, gAMbha. mahuDI pU. AcAryazrI bhuvanatilakasUrinA ziSya tarIke munizrI (aMjanazalAkA), mANasA, bhIlaDiyAjI tIrtha, jUnA DIsA, azokavijayajI nAme jAhera thayA ane te ja varSe tyAM pAlitANA khImata, dhAnerA, navasArI, gavADA, Ajola, vijApura, pU. A. zrI kanakasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste vaDI dIkSA dharaNIdhara sosAyaTI (amadAvAda), mirAmbikA-amadAvAda, grahaNa karI. saMyamajIvana svIkAryA pachI pU. gurubhagavaMtane surata, prAMtija, solAroDa, Abunagara, jhaverIpArka-amadAvAda, AjIvana jIvana samarpita karyA pachI svAdhyAyamAM magna banI sAbaramatI, sIrasADa vagere che. hamaNAM ja tA. 3-8-07nA gayA. gurudeva ane pU. vaDIla gurubaMdhu zrI bhadraMkaravijayajI savAre samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. TI.vI. cenala ane mahArAjanI nizrAmAM prakaraNagraMtho ane AgamagraMthonuM UMDuM dainikapatro dvArA A samAcAra vistArathI pragaTa thayelA. adhyayana karyuM. pU. gurudeva sAthe gujarAta, saurASTra, kaccha, saujanya : zrImad buddhisAgarasUri jaina samAdhi maMdira mahArASTra, AMdhra ane karNATakamAM vihAra karIne vijApura sva. mAtuzrI aMbAbenanI puNyasmRtimAM zAsanaprabhAvanAnAM aneka kAryo karAvyAM. zrI dazavaikAlika sUtra, zrI samavAyAMgasUtranAM yogodrahana karyAM. vIzasthAnaka tapa, pAMca parama tapasvI, mahAna zAsanaprabhAvaka, vartamAna varSItapa, paMdara upavAsa, aThThAI tapa, 24 bhagavAnanAM gacchAdhipati, dakSiNa divAkara ekAsaNAM, pAMce kalyANakonI ArAdhanA, poSa dazamI tapanI, pU. AcAryazrI sahasukuTa ta5 170 jinanI ArAdhanA karI che. vardhamAna tapa so oLI sUrimaMtra pAMcapITha cAra vakhata. vijayaazokaratnasUrIzvarajI mahArAja saM. 2018nA jeTha suda bIjane divase pU. tAraka gujarAtamAM vaDodarA pAsenuM chANI gAma bhavya zrI gurudevano dAvaNagirimAM viraha thayo. te pachIthI vaDIla gurubaMdhu zAMtinAtha jinAlayothI zobhAyamAna potAno puNyaprakAza pAtharI Jain Education Intemational Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 pU. A. zrI vijayabhadraMkarasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM saM. 2033mAM maisUra mukAme cAturmAsa daramiyAna zrI bhagavatIsUtranA yogoddahana sAthe sUtranuM vAcana karyuM. saM. 2034nA kArataka vada 6nA divase bhavya mahotsavapUrvaka gaNi-paMnyAsa padavI thaI. tyAMthI kAyama mATe traNa vigaIno tyAga karyo. badAma, kAju ane drAkSa sivAya mevo ane mAvAno tyAga, pAMca tithi ghI, lIlotarI, miSTAnnano tyAga, pAkAM keLAM sivAya anya phaLono tyAga. comAsAmAM aThThAI ane bAra tithi ane zeSakALamAM pAMca tithi ane aThThAImAM lIlotarIno tyAga. dIkSA pachI teramA varSathI biyAsaNAM, daherAsaramAM devavaMdana, dareka pratimAjIne namo jiNANaM, pASANanI pratimAjIne traNa traNa khamAsamaNAM caityavaMdana, lagabhaga 150 logassano kAussagga ane teTalAM ja khamAsamaNAM prAyaH UbhAM UbhAM, zrI navakAramaMtrano arihaMta siddhipada siddhicakra namo mANassano karoDa uparano jApa haju cAlu che. zrI vardhamAna tapanI 84mI oLI (saM. 2047), rAtre saMthArA samaye jIvanamAM lAgelA doSanI gurjA ane ArAdhanAnI anumodanA pU. A. zrI vijayabhadraMkarasUrIzvarajI mahArAjanI AjJA ane vAsakSepa dvArA saM. 2043nA poSa vada 1nA divase doDa bAlApuramAM AcArya pade ArUDha karavAmAM AvyA. tyArathI pUjya AcAryazrI vijayaazokaratnasUrIzvarajI mahArAja nAmathI prasiddha thayA. pUjyazrInI nizrAmAM dIkSA, vaDI dIkSA, upadhAna tapa, bhavya aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsavo thaI rahyA che. 40 varSathI beMgalora ane madrAsa, dakSiNanAM nAnAM nAnAM gAmaDAMomAM vicarIne ane tyAM cAturmAsa karIne zAsanaprabhAvanA karI rahyA che. sUrimaMtranI ArAdhanA karIne ullAsapUrvaka ratnatrayInI ArAdhanAmAM ujamALa rahyA che. evA e parama zAsanaprabhAvaka sUrivara nirAmaya dIrdhAyu pAmI sudIrdha zAsanasevA karatA raho evI prArthanA sAthe pUjyazrIne koTizaH vaMdanA! * saMvata 2053, vaizAkha vada 11nA so oLI pAraNuM beMgalora pUjya rAjayazasUrIzvarajI ma.sA. Adi samudAya sAthe. * gacchAdhipati pada, Tumakura, karNATaka, Aso suda 1, saMvata-2057, aneka saMghoe tathA samudAya maLI. * dakSiNadivAkaranI padavI : saMvata 2060 nA aSADha suda bIjane ravivAra, beMgalora Adi 18 saMghonI upasthitimAM cAturmAsa praveza vakhate, hirIpuranAM cAturmAsa pravezadina. saujanya : zAha saMpatarAya surezakumAra kaTAriyA parivAra, dIpaka enTaraprAIjha--beMgalora Jain Education Intemational dhanya dharAH pUjyapAda vartamAna gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya jayaghoSasUrIzvarajI mahArAja --muni mahAbodhi vijaya pUjyapAda siddhAMtadivAkara gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijayajayaghoSasUrIzvarajI mahArAja eTale guNono ghUghavato mahAsAgara. A mahAsAgaramAM marajIvA banIne UMDA UtarIe to aneka guNaratno hAthamAM AvyA vagara na rahe. ahIM ApaNe emanA pAMca viziSTaguNono AsvAda karIe. 1. paropakAravRtti : samastavizva Aje dina-pratidina vadhune vadhu svArthI banatuM jAya che tyAre A mahApuruSanA lohInA pratyeka buMdamAM paropakAranI vRtti vaNAyelI che. nAnAmAM nAnA sAdhune kaI vastunI jarUriyAta haze eno upayoga teozrIne satata raheto hoya che. teozrI ghaNIvAra kahetA hoya che....."AjanA dIkSita sAdhune paNa ApaNe gautamasvAmInA rUpamAM jovAnA che. sAdhune je vastu ApavI hoya te uttamakakSAnI ApavI. halakI, vadhArAnI ke adalAbadalI rUpe paNa koI vastu sAdhune ApIe to ApaNane ghora lAbhAMtarAya karma baMdhAya che.'' ekavAra sva. gurudevazrIe piMDavADAmAM emane lakhavA mATe navI-sArI pena ApI. sAthe kahyuM : "A pena mAtra tAre vAparavAnI." e vakhate pUrNanamratA sAthe pUjyazrIe kahyuM : "gurudeva! evI rIte A pena huM nahIM rAkhI zakuM. koI mAMgaze, koIne gamaze to ApI daIza." AcAryabhagavaMte saharSa anumati ApI. 2. AgamajJAtA : vartamAnakALanA tamAma AgamonA pUjyazrI viziSTajJAtA che. viziSTa eTalA mATe ke AgamonA mAtra zabdArtha ke vAkyArtha na karatAM cheka aidaMparyArtha- sudhI teozrI pahoMcatA hoya che. Ano anubhava pUjyazrInI pAse AgamagraMthonI vAcanA lenArA mahAtmAone ghaNIvAra thayo che. jiMdagImAM kyAreya chApuM nahIM vAMcanArA A mahApuruSa sAdhuone divasamAM cha-cha kalAka sudhI AgamagraMtho-prakaraNagraMtho ane karmasAhityamAM pATho ApatA hoya che. samudAyano bhedabhAva rAkhyA vagara zrutajJAnanI A gaMgAne teo niraMtara vahAvI rahyA che. saMgha ane samudAyanI anekavidha javAbadArIothI Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 415 gherAyelA hovA chatAM niraMtara stotrapATha ane samaya maLe to sahaja banI gayAM hoya temAMthI kAyama mATe kaI rIte chUTAya tenI divase, na maLe to rAtre jAgIne paNa "dazavaikAlika', 'AcArAMga- cAvIo paNa batAvatA hoya che. sUtra' AdinA pATha teozrI karatA hoya che. (3) sAmI vyaktinI negeTivasAiDa jANyA pachI paNa dIkSAnA prAraMbhakALamAM kSayopazama maMda hovA chatAM enA pratye potAnA hRdayamAM ekasarakho premabhAva, vAtsalyabhAva gurukRpAthI cheka zatAvadhAna sudhI pahoMcI zakyA, eTaluM ja nahIM dhAraNa karavo e jevItevI bAbata nathI. pUjyazrI A kaLAmAM prAkRta vyAkaraNa zIkhyA vagara prAkRta bhASAmAM asmalitapaNe sAdhu pAraMgata che ane eTalA mATe ja pUjyazrI pAse prAyazcitta letAM bhagavaMtone poNo kalAka sudhI vAcana ApI zakyA. vadhAre zuM koIne hicakicATa nathI thato. lakhIe? zAstrIya bAbatomAM gUMca paDe tyAre "muni jayaghoSa 5. brahmaniSThatA : pUjyazrI pAMca mahAvratonA pAlanamAM vijayajInI paNa salAha levI' AvuM vAkya potAnA padakamAM sUkSma kALajI dharAve che. emAM paNa brahmacaryavratanA pAlanamAM lakhIne sva. paramagurudeva zrImad vijayaprema-sUrIzvarajI mahArAje atyaMta niSThAvAna che. vijAtIya strI ke sAdhvInI sAthe kyAreya emanI AgamajJatA-gItArthatA upara mahora mArI dIdhI hatI. dRSTi milAvIne vAta karatAM teozrIne joyA nathI. bane tyAM sudhI 3. saMghaekatA : sva. baMne gurubhagavaMtonA hRdayamAM ramatI to vAta karavAnuM ja TALe. atyAvazyaka kAryArthe vAta karavI ja saMgha ekatAnA pUjyazrI prakhara himAyatI che. emanA hRdayamAM saMgha paDe to moM anya dizA tarapha vALIne ja vAta karavAno Agraha ane zAsana pratye bhArobhAra AdarabhAva ane bahumAnabhAva che. rAkhatA hoya che. vartamAnasaMghanI durdazA ane kaphoDI sthitithI teozrI atyaMta | phoTAonA Alabama, vartamAnapatro ane tenI pUrtione vyathita che, atyaMta ciMtita che. emanI vAcanA ane pravacano kyAreya hAthamAM letA nathI. A badhAM sAdhano ApaNA vrata mATe daramiyAna A vedanA pragaTa thayA vagara rahetI nathI. prAya: karIne jokhamI che, evuM teozrInuM dRDhapaNe mAnavuM che. emanuM ekapaNa pravacana evuM nahIM hoya ke jemAM saMgha ane AjanA viSamakALamAM AvA bhIkhavratanuM aNIzuddhapaNe zAsananI ekatA, samAdhi ane AdarabhAvanI vAta na AvatI pAlana karanArA e gurudevanAM caraNomAM koTi koTi vaMdanA. hoya. cauda pUrvadharazrutakevalI zrI bhadrabAhusvAmI paNa saMghanI AjJA sAme jo jhUkI jatA hoya to ApaNe koNa? gacchAdhipati pa.pU. A.bha. zrImad vijaya (4) prAyazcittadAtA : Aja sudhImAM hajAro hemaprabhasUrIzvarajI ma.sA. AtmAoe pUjyazrI pAse potAnAM kALAMmAM kALAM pAponI bhAratavarSanI Arya saMskRtithI sohAmaNI AMdhrapradezanI AlocanA bilakula sahajabhAve karI che. enI pAchaLa mukhya traNa alabelI rAjadhAnI haidarAbAda jevI hariyALI bhUmimAM vasatA kAraNa che. zrI narasiMha svAmInA kuLamAM, dharmapatnI zrI lakSmIbAInI pavitra (1) paheluM kAraNa che pUjayazrInI gaMbhIratA. pUjyazrI kukSimAMthI eka tejasvI bALaratna pragaTa thayuM. vi.saM. 1990, gaMbhIratAnA mahAsAgara che. A mahApuruSanI gaMbhIratA AgaLa kA.va. 9, tA. 20-11-1934nI pavitra rAtrie pragaTelA teja so so mahAsAgaro paNa jhAMkhA paDe tema che. game tevI gaMbhIra sitArAnuM bhaviSya benamUna ajoDa haze ja ane Ajano AlocanA pUjyazrInI pAse atyaMta saraLatAthI thaI zake che, pragaTelo sitAro vIrazAsanano jhaLahaLato teja sitAro banaze kAraNa ke koI vAMcI jaze, koI sAMbhaLI jaze Avo bhaya koIne evA saMketathI ja jANe kudaratI tenuM nAma paNa "vIrAsvAmI' hoto nathI, vaLI A viSayamAM pUjyazrI atyaMta kALajI rAkhavAmAM AvyuM! dharAvanArA che. aneka javAbadArIo vacce beThA hovA chatAM paNa bAlyavayathI ja zUra-tejasvI, vIrAsvAmIno, brAhmaNa sAdhuonI AlocanA sAMbhaLavAnuM, prAyazcitta ApavAnuM tema ja chatAM ucca saMskArI, dharmamaya vAtAvaraNamAM uchera thayo ane vaLI te aMgenA patravyavahAranuM kAma pUjyazrI svayameva karatA hoya che. saubhAgyanI kevI lIlA! 12 varSanI bAlyavaye gujarAta tarapha (2) vartamAna kALamAM pUjyazrI chedagraMthanA viziSTa jJAtA acAnaka ja AvavAno evo suavasara prApta thayo ke jema koI che. AthI ja sAmA jIvonI bhAvanA, zakti vagere joIne ene rAjA bIjA rAjya upara caDAI kare, pachI vijayanI varamALA yogya prAyazcitta Ape che, eTaluM ja nahIM, je pApa jIvanamAM paherIne ja pAcho phare! pa.pU.paM. caMdravijayajI ma.sA. pU.pU. Jain Education Intemational Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 dhanya dharA: munirAja prabhAvavijayajI ma.sAnA samAgamamAM rahetA dIkSAno bhAva vadhu pragaTatA saM. 2007nA kArataka vada-6nA zubha dine amadAvAda sthita kokAbhaTTanI poLamAM dIkSA grahaNa karI ane pa.pU. munipravara prabhAvavijayajI ma.sA.nA ziSya tarIke jAhera thayA. pU. AcAryazrI lAbhasUri ma.sA., pU. paMnyAsacaMdra vijayajI ma.sA. tathA tripuTI ma.sA.nI zubha nizrAmAM vIrAsvAmImAMthI muni hemaprabhavijayajI ma.sA banyA. vi.saM. 2020mAM khaMbhAta cAturmAsa daramyAna pU. dAdA gurudevazrI caMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA aMtaranA AzIrvAda ane pU. gurudevazrI pravicaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI prabhAvazALI preraNAthI nitya, pravacanano prAraMbha thayo! mAtRbhASA telugu hovA chatAM pU. bane gurudevonI AzISa ane aalita dhArAe vahetI kRpAvarSothI pUjyazrIe kAvyamaya anokhI viziSTa chatAM saraLa zailImAM vyAkhyAna dvArA bhAvikone bhIMjavyAM. pUjyazrInAM caraNe 20-25 mumukSu AtmAoe saMpUrNa jIvana samarpita karI ziSyatva apanAvyuM che ane pUjyazrInA varada haste sva-para aneka samudAyo-gacchomAM seMkaDo dIkSAo thaI che. gujarAta-mahArASTra, karNATaka - AMdhra - tAmilanADukerALA-orissA, bihAra-baMgALa, yu.pI.-ema.pI., rAjasthAna Adi vividha pradezanAM aneka kSetromAM vicarI anekavidha pratiSThAo, cAturmAsa, upadhAna, dIkSAo Adi anekavidha ArAdhanA anuSThAnomAM sva-para kalyANanI pUrNa yogyatA dharAvatA pUjyazrI vi.saM. 2032mAM gaNi padathI, vi.saM. 2035mAM paMnyAsa padathI vibhUSita thayA ane parAkASThAnI yogyatAne dharAvatA pUjyazrI vi.saM. 2044 mAga. su. 6nA maMgala dine muMbaI vAlakezvaramAM AcArya jevA dhuraMdhara padathI alaMkRta thayA. pU. dAdA guruzrI A. vi. caMdrasUrIzvarajI ma.sA. nA aMtima svapnane sAkAra karavA mATe ja pUjaya dAdA gurunI bhAvanAnusAra ja, zAzvata tIrthAdhirAja zrI siddhAcalajI mahAtIrthanI pavitratama taLeTImAM pAlitANA nagare pa.pU. gurudevazrI pravicaMdra sUrIzvarajI ma.sA.nA varada haste girivihAra saMsthAnI sthApanA thaI, je saMsthAmAM pUjyazrInI preraNAthI zramaNapradhAna caturvidha zrI saMghanI suMdara sevA 30-30 varSathI avirata dhArAe cAlI rahI che. A saMsthA ja pUjyazrInI karuNA-sevA-guNa vagere umadA keTalAya guNonI sAkSIbhUta che! pU. gurudevazrI pravicaMdra sUrIzvarajI ma.sA.nI aMtima bhAvanAne sAkAra karavA pUjya gurudevazrInA kathanAnusAra zetruMjI nadInA kinAre, Dema pAse 250 vIghA jamInamAM girivihAra gauzALA, girivihAra pAMjarApoLanI preraNA-dvArA sthApanA karAvI che, jenuM TrasTIo dvArA sucAru rUpe saMcAlana thaI rahyuM che. gauzALAmAM rahelI gAyonAM dUdha dvArA zatruMjaya tIrthAdhipati zrI Adizvara dAdAnA pakSAla tema ja ANaMdajI kalyANajI peDhI saMcAlita motIzAnI TUMkathI mAMDIne pAlitANAnAM sarva jinAlayonAM pakSAla mATe dUdhano lAbha maLI rahyo che, eTaluM ja nahIM, dAdAnA akhaMDa dIpaka mATe chellAM 4 varSathI akhaMDapaNe gAyanA zuddha ghIno caturvidha saMghane lAbha maLI rahyo che. girivihAra pAMjarApoLamAM aneka nirAdhAra-abola-bimAra evAM prANIonI khUba ja sarasa sevA ane sAcavaNI thaI rahI che. anukaMpA rUpe annakSetra tathA chAzanI niHzulka pAMca-pAMca parabo cAlI rahI che. pUjyazrInI pAvana nizrAmAM pAlitANAthI ajAharA tIrthano, dahegAmathI AMtarasUbAno, bArzIthI aMtarikSajIno, haidarAbAdathI kulpAkajIno kAliMdIthI nAkoDAjIno Adi vividha cha'rIpAlita saMgho tema ja madrAsa, kuMbhAkonam, vijayavADA, cAsabokAro, jabalapura, satanA, kalakattA, paTanA, pAlitANA, ajAharA, amadAvAda Adi aneka sthaLomAM jinAlayonI bhavya pratiSThAo tathA bhopAla nagare zrI mahAvIragiri upara zrI mahAvIra svAmI mahAtIrthanI, vaLI amadAvAda-ogaNejamAM zrI paMcajinezvara kaivalyadhAma mahAtIrthomAM mahAmahotsavopUrvaka bhavya aMjana-zalAkA-pratiSThA-dIkSAo vagere kAryakramo thayela che. pAlitANA girivihAranI jema ja ogaNejamAM paNa samudAya-gacchAdinA bhedabhAva vinA zramaNapradhAna zrI caturvidha saMghanI aNamola sevA-suzruSA sAthe bane sthaLe phakta 1 rU|. TokanamAM bhojanazALA pUjyazrInI satreraNAthI cAlI rahI che. dhanya che sAdharmika bhaktinA rasiyA pUjyazrIne. A kALa-jhALa moMghavArImAM kevI umadA bhakti! AvAM AvAM advitIya-ajoDa satkAryo dvArA vizva para zAsanaprabhAvanA karatA pUjyazrI vividha tapazcaryA, vihAra, tapa-tyAga-vairAgyanI bhUmikA para "sva" nI uccatama sAdhanA karI rahyA che, sAthe sAthe bhavyonAM haiyAMne halAvI, dilaDAMne DolAvI, hRdayane bhIMjavI, ajJAnIone AkarSI, AtmAone jagADI, jagata upara aneka prakAre dhArAbaddha upakAronI vRSTi karI rahyA che. Jain Education Intemational Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 410 Aje vizvamAM aneka manuSyo kensara, kIDanI, ziSya-praziSya parivAra : gaNivaryazrI vIrabhadrasAgarajI, munizrI DAyAbiTIsa, bIpI jevA aneka asAdhya rogothI pIDita che. premasAgarajI, munizrI haribhadrasAgarajI, munizrI jenA mATe elopethika ilAja hovA chatAM ghaNo moMgho che enI rAjaratnasAgarajI, munizrI priyaMkarasAgarajI, munizrI sAme paMcagamya AdhArita cikitsA Ayurvedika cikitsAmAM saphaLa zazAMkasAgarajI, munizrI bhAgyodayasAgarajI. ane nirdoza ilAja batAvyo che. te mAlegAMvanA kezarIcaMdajI saMtonI sajjanatA, sAdhuonI sAdhutA ane tapasvIonI mahetAe kensara pIDita mATe 11 divasano kempa evI rIte tejasvitA....A traNa kAraNoe bhArata deza vizvanA dezomAM temaNe 11 kempa karyA che. temAM be kempa girivihAranA TrasTIo, mUrdhanya sthAne virAje che. bhAratanI dharA "dharmabhUmi' ane pUjya gurudevazrI sAthe carcA karI valasADanA A naMbaranA hAIve tapobhUmi'nAM vizeSaNothI vilase che. emAMya kacchanI dharatI to roDa upara vAdhalaparA gAma pAse girivihAra kensara hospiTala dhIMgI dharA che e kamanIya paNa che ane kAmaNagAriNI paNa che. nirmANAdhina che. jenuM udghATana mahA suda-5 tA. 11-2-08, kacchanAM A e pradeza, jemAM parvatonI laghu paMkti somavAranA divase thayuM hatuM. jUnAgaDhanA garavA giranAranI smRtine haiyAnI dharatI para ANI 16 varSanI vayathI mAMDIne Aje 70-70 varSanI vaya lAve che. evA pradezamAM e nakhatrANA tAluko ane enuM e sudhInuM samagra jIvana zAsanane samarpita karI, pratibhAsaMpanna purANuM chatAM raLiyAmaNuM zrI koTaDA (rohA) gAma! pUjyazrI kesara sUrisamudAyanI khANanA kohinUra hIrA banI koTaDA (rohA) nA kacchI vIsA osavAla vaMzanA pAsaDacamakI rahyA che. tenA prakAzamAM AvanAranA aMdhakArane dUra gotrIya gaNazIbhAI khImazI bhadrapariNAmI ane bhAvanAzALI phagAvI prakAzita karI rahyA che. dhanya che jaina zAsananI A vyakti hatA. emanAM dharmapatnI suMdarabahena dharmabhAvanA ane aNamola saMpattine! adbhuta virala vibhUtine! zIla-saMskAranI saurabhanA kAraNe kharekhara suMdara hatAM. vi.saM. saLaMga 32- 32 varSItapanA ArAdhaka, 1988nA bhAdrapada pUrNimAnA pAvana dine pUnamanA cAMda samA acalagacchAdhipati tapasvIratna putraratnano janma thayo. e putraratna e ja acalagacchAdhipati pa.pU. A. bha.zrI tapasvIratna pa.pU. AcAryadeva zrI guNodayasAgarasUrIzvarajI mahArAjA sAheba. gaNodayasAgarasurIzvarajI ma.sA. mAtApitAe potAnA A vahAlasoyA A putranuM nAma janma : vi.saM. 1988, bhAdaravA pADyuM goviMda. mAtA-pitAnA bAlyakALathI ja susaMskAronA suda-15, koTaDA (rohA) kaccha. kAraNe paramAtmApremI thayA. vyAvahArika sAta dhoraNano abhyAsa dIkSA : vi.saM. 2014, mAgazara karyo tyArabAda AdhyAtmika paMthe pragati sAdhavA mATe dhArmika | suda-10, lAlavADI-muMbaI. abhyAsamAM dattacitta banyA, sAthe svAdhyAyamUrti susAdhvIzrI upAdhyAya pada : vi.saM. 2032, rUpazrIjI ma.nI preraNAthI zrI zAMtinAtha jinAlayamAM 3 varSa sudhI mahAvada-3, bhUjanagara-kaccha. paramAtmAnA bhakta tarIke prabhubhaktino aNamola lahAvo lIdho. AcArya pada : vi.saM. 2033, A traNa varSa daramyAnamAM zrI goviMdabhAIe khaMta ane uMmagapUrvaka keTaluM badhuM zAstraadhyayana karI lIdhuM! paMcapratikramaNa, | vaizAkha suda-3, makaDA, kaccha. cAra prakaraNa, traNa bhAga, cha karmagraMtha, vairAgyazataka ane gacchasukAna : vi.saM. 2044, Aso suda-2, jinAlaya tIrtha maharSio kRta covIzIo, coDhALiyAM, cha DhALiyA tathA kaccha. sajajhAyo Adi lagabhaga aDhI hajAra zloko ane gAthAo gurudevazrInuM nAma : acalagacchAdhipati pa.pU.A. bha. zrI goviMdajIbhAIe kaMThastha karI lIdhAM. jyAM sAcA dilanI lagana A guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. hoya tene mATe A saMsAramAM koI satkArya kaThina banI zakatuM ja mAtA-pitAnAM nAma : zrI suMdarabAI ane zrI gaNazIbhAI. | nathI. goviMdajIbhAInA svAdhyAya prema kharekhara haiyAne AnaMda ane saMsArI nAma : zrI goviMdabhAI. ahobhAva upajAvI mUke tevo bhavya hato. Jain Education Intemational Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 jyAre jyAre koIpaNa vicAra manano keDo mUkato nathI tyAre tyAre te anurUpa pravRtti paNa pragaTyA vinA rahetI nathI. have to vairAgyano 'colamajITha raMga' goviMdajIbhAInA aMtaramAM lAgI gayo hato. vairAgyanuM ciMtana goviMdajIbhAInA hRdayamAM satata dhamaroLAtuM hatuM. pariNAme goviMdajIbhAI mAtA-pitAnI anumati laI saMsArane tilAMjali ApavA tatpara banyA. aMte muMbaI lAlavADI madhye vi.saM. 2014 mAgazara suda dazama rivavAranA be mumukSu AtmAo saha bhavya mahotsavapUrvaka munipaNuM svIkArI 'nUtana muni guNodayasAgarajI' nAma dhAraNa karI pa.pU.A. bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. nuM ziSyapaNuM svIkAryuM. zrI jinazAsananA ane acalagacchanAM kAryo kAje potAnA gurudevazrInAM satkAryomAM satata joDAtA rahyA ane potAnA gurudevazrInA dilamAM moMgheruM sthAna prApta karI lIdhuM. * bhUjamAM munizrIne upAdhyAya pada pradAna H-- chellA keTalAya samayathI gurudevazrInI ane akhila bhArata acalagaccha (vidhipakSa) zve. jaina saMghanI aMtaranI bhAvanA hatI ke, "munizrI guNodayasAgarajIne gaNi upAdhyAya pade AruDha karavA, paraMtu A aMge pUjya munizrI utkaMThita na hovAthI je kArya vilaMbAtuM hatuM te kArya vi.saM. 2032nA roja bhUja nagaranA zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha jinAlayanA dhvajadaMDa punaH pratiSThAnA pAvana prasaMge paripUrNa thayuM. pUjya munizrI guNodayasAgarajI ma.ne upAdhyAya padathI alaMkRta karyA. makaDAmAM AcArya padavI :~ pU. acalagacchAdhipatizrInA hRdayamAM evI uttama bhAvanA jAgI hatI ke, potAnA mukhya ziSyaratna pU. upAdhyAyazrI ma.ne have AcArya padathI alaMkRta karavA, kAraNa ke, AvA suyogya ziSyane sUripadathI suzobhita karavAthI potAnI anekavidha javAbadArIomAM haLavAza anubhavAya ane temanI uttama zaktiono zAsanane tathA zrIsaMghane lAbha maLe. tethI vi.saM. 2033 vaizAkha suda 3 akSayatRtIyAnA pAvanadine makaDA gAme sva. gurudeva acalagacchAdhipatizrInA varad haste viziSTa jinabhakti mahotsavapUrvaka dhAmadhUmathI sUri pade ArUDha karAyA ane jinazAsanane pU. AcArya zrI guNodayasAgarasUrijI ma. nAmanA AcAryavaranI mahAna bheTa prApta thaI. tyArabAda sUriyugala guru ziSyanI joDI kaccha dhanya dharA rAjasthAna kSetre aneka prabhAvaka kAryo karI muMbaInA saMghonI AgrahabharI vinaMtIthI vi.saM. 2034mAM muMbaI padhArI tyAM ja pUjya gurudevazrI sAthe ja traNa cAturmAso anukrame ghATakoparacIMcabaMdara-mulunDa madhye karyAM. kaccha moTA AsaMbiyA madhye 108 jinabiMbono aMjanazalAkA mahotsava Ujavavo hato. tethI pU. acalagacchAdhipatizrIne zrIsaMghe vinaMtI karI, "sAhebajI! ApazrI A pAvana prasaMge padhAro", paraMtu pUjya acalagacchAdhipatizrI muMbaInAM zAsanakAryonA kAraNe svayaM padhArI zake tema na hatA. tethI teozrIe potAnA suvinIta paTTadhara AcAryadeva zrI guNodayasAgarasUrijIne AjJA pharamAvI ke, "tamAre kacchamAM aMjanazalAkA-pratiSThAmahotsavane saMpanna karavAno che, mATe kaccha prayANa karo!" * Thera Thera zAsanaprabhAvanA :-- pUjyazrInA varadhaste moTA AsaMbiyA ratADiyA (gaNeza)-berAjA-vaDodarA-pAlitANA kacchIbhavana-bahuMtera jinAlaya mahAtIrtha-lAkhApura, jogezvarI, ghATakopara kuzala TAvara, zrI anaMtanAtha 24' jinAlaya-muMbaI, khArekabajAra, deDhiyA kaccha guNapArzvatIrthAdi, rAmANIyA, bhUjanagara, talavANA, DumarA Adi aMjanazalAkAo, pratiSThAo, punaH pratiSThAo, dhvajadaMDa pratiSThAo Adi chellAM 26 varSamAM saMpanna thaI ane 150thI adhika jeTalA puNyAtmAone bhavodadhitAriNI dIkSAo pradAna karI. aneka cha'rI pALatA saMgho, zatruMjaya mahAtIrthanI babbevAra 99 yAtrA tema ja aneka zAsana prabhAvanAnAM kAryo pUjyazrInI nizrAmAM UjavAyAM koTaDA (rohA)-rAyaghaNaja2-zeraDI-koThArAtIrtha-kalyANapArzvanAtha tIrtha (ratADiyA gaNezavAlA) kAMDAgarA-nAgalapura-bahuMtera jinAlaya mahAtIrtha, DumarA, mATuMgA-jogezvarI-bidaDA gaDhasImAne ane hAla pUjyazrInA saMyamasuvarNa varSa nimitte Adi kSetromAM bhavyAtibhavya aitihAsika cAturmAsano lAbha ApIne kacchamAM dharmajAgRti ANI che, eTaluM ja nahIM, paNa potAnA guruva acalagacchAdhipati rASTrasaMta pa.pU.A. bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. prerita zrI zatruMjayAvatAra AdIzvara bahuMtera jinAlaya mahAtIrtha (kaccha) mATe prasaMgopAta preraNA ApI prati varSe lAkhonAM phaMDa karyAM che. tema ja jinazAsanano jayajayakAra bolAvyo che. eTaluM ja nahIM, paNa potAnA gurudevazrInuM svapna vahelI take sAkAra thAya te mATe satata uttejanA ane khevanA Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 rAkhI hatI. pUjyazrI dvArA acalagacchanA nabhomaMDaLamAM unnatirUpa sUrajano jhaLahaLato prakAza thayo che. vi. saM. 2044mAM pUjya gurudeva acalagacchAdhipatizrI jIvananA 76'mAM varSe anaMtanI yAtrAe saMcaryA, Aso suda-2nA acalagacchAdhipatizrInA agnisaMskAra pUrve samudAyanuM sukAna zrI saMghe teozrInA paTTadhara tapasvIratna acala-gacchAdhipati A.bha. zrI gusrodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA.ne soMpyuM. vi. saM. 2050mAM zrIsaMghe pUjyazrInA ja akhaMDa paccIsamA A varasItapanAM pAraNAM prasaMge acalagacchAdhipati pada pradAna karyuM. A lekha lakhAI rahyo che tyAre pUjyazrInI preraNAthI saMvata 2060nA mAgazara mahinAmAM 1300 jeTalA yAtriko saha pAlitANA madhye Ayojana nakkI thayuM che. zrI jinazAsananA ane acalagacchanAM kAryo kAje potAnA gurudevazrInAM satkAryomAM satata joDAtA rahyA ane potAnA gurudevazrInA dilamAM moMgheruM sthAna prApta karI lIdhuM. * tapasAdhaka mahApuruSa :-- lagnanI pArTIo ane risepzanomAM bhojanonI so-so AiTamo ane baso-baso rUpiyAnI eka eka DIzo mAnavIya lAlasAonuM pradarzana karI rahI tyAre tevA kALamAMya varSo pUrve potAnA pUjyapAda gurudevazrInA mukhethI "rase jIte jItaM sarva"nI vANI sAMbhaLI prAraMbha thayelI varasItapanI tapazcaryAnI vaNajhAra 36-36 varSathI vaNathaMbhI cAlI rahI che. zrI siddhAcala mahAtIrtha acalagacchanA itihAsamAM sauprathamavAra pU. AcArya bhagavaMto-gaNivaryozrI-zramaNa-zramaNI sameta 184 AdiThANAnuM 1500 yAtrikagaNa saha bhavyAtibhavya cAturmAsa ujavAyuM. pUjyazrInA janma-hiraka-saMyama suvarNavarSanI smRtimAM pAlitANA sonagaDha roDa para zrI zatruMjaya mahAtIrthanA pravezadvAra samA sthaLa para ''zrI guNodaya tIrthadhAma" nAmanuM vizALa saMkula nirmANa pAmyuM che. vi.saM. 2064nA varSe zrI giranAra mahAtIrthe temaja sonagaDha zrI guNodaya tIrthadhAmanA jinAlayanI aMjanapratiSThA saMpanna thaI. prabhu mahAvIra nirvANa bAda TUMka samayamAM je tIrtha astitvamAM AvyuM te kaccha bhadrezvara tIrthanuM I.sa. 2001nA 419 bhayAnaka bhUkaMpamAM dhvasta thayela saMpUrNa tIrthanuM navanirmANa kArya pUravegamAM cAle che tyAre pUjyazrIe A tIrtha mATe lAkho-karoDonA dAnavacanonI preraNA arpI tIrtha nirmANakAryane saraLa banAvela che. arthAt mukhya jirNoddhAra preraka pUjyazrI rahyA che. --pUjyazrInA caraNakamaLamAM koTiza vaMdanA....! saujanya : pU. munizrI priyaMkarasAgarajI ma.sA.nI preraNAthI zrI gautama gurubhakti jaina cerITIjha TrasTa, guNodaya tIrthadhAma-sonagaDha (ji. bhAvanagara) kharataragacchanAM- gagananA tejasvI sitArA gacchAdhipati pa.pU. AcAryazrI kailAsasAgarasUrijI ma.sA. janma ane bacapaNa : zrI caturbhujajIne be putro thayA. moTA putranuM nAma hatuM caMpAlAla ane nAnAnuM nAma saMpatarAja. mAtApitAe sIMcelA susaMskArone kAraNe bALaka saMpatarAjanuM mana paNa A bhautika saMsArathI UThI gayuM ane te paNa cAritrya levAnI taiyArI karavA lAgyo. dIkSA : saMvata 1990mAM janmelA saMpatarAja pacIsa varSanI bhara yuvAvasthAmAM saMvata 2015 (nAgoramAM) sva. gaNadhIzvara pa.pU. hemendrasAgarajI ma.sA.nAM karakamaLothI vikukirITa jainAcArya 1008 zrI jina kavIndrasAgara sUrIzvarajI ma.sA.nA suziSya rUpe aSADa sudi bIjanA divase dIkSita thayA ane emanuM nAma munizrI kailAsasAgarajI ma.sA. jAhera karavAmAM AvyuM. zAsanaprabhAvanA : vIravANI, dharmapracAra mATe emanAM cAturmAsa judAM judAM sthaLoe thayAM, jema ke-nAgaura, sivAnA, pAlitANA, surata, vaDodarA A pAMca cAturmAsa emaNe gaNAdhIza sva. pa.pU. hemendrasAgarajI ma.sA.nA pAvana sAMnidhyamAM karyAM. tyArabAda bIkAnera, kucerA, ruNa, jodhapura, sivAnA, sAMcora, laudI, bIkAnera, nAgaura, mokalasara, bAlotarA, pAlI, amadAvAda, pAlitANA, nAkoDAtIrtha (mevAnagara) tathA hAlamAM Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 dhanya dharA: bADameramAM birAjamAna che. emanAM pAvana karakamaLoe dharma- paMca pratikramaNa sUtra, 7. dAdA zrI jinakuzaLa gurudevanI pUjA. ArAdhanA ane zAsanaprabhAvanAnAM ghaNAM advitIya kAryo thayAM. kharataragacchanA sukhasAgarajI ma.sA. vizALa sAdhupratiSThAo : emaNe dezanoka (bIkAnera)mAM zrI sAdhvI samudAyanA nAyaka jJAnI, dhyAnI, tapasvI, upAdhyAyapravara, AdinAtha bhagavAnanI mUrtinI pratiSThA, amadAvAdamAM kharataragacchAdhipati pa.pU. zrI kailAsasAgarajI ma.sA.nAM dAdAsAhebanI poLamAM zrI zAMtinAtha jinAlayanI pratiSThA, caraNomAM koTi koTi vaMdana. khyAvaramAM zrI pArzvanAtha jinAlayanI pratiSThA karAvI. tema ja saujanya : milApacaMdajI golechA parivAra-saradAramala sAMcoramAM dAdAvADI ane jinAlayanI pratiSThA paNa zAnadAra pAbudAna golechA, 1484 nyu mAdhupurA, amadAvAda-4 rIte karAvI. phona : 2 2 131743 nAnI dIkSAo ane moTI dIkSAo : bIkAneramAM 11 ananya gurukRpApAtra vidvAna, vartamAna gacchAdhipati nAnI dIkSAo, be moTI dIkSAo ane 1 "dazavaikAlika sUtra'nA yoga, sivAnamAM be nAnI dIkSAo, 8 moTI dIkSAo ane pAMca pU.A. zrI hemabhUSaNasUrijI mahArAja moTA yoga, jodhapuramAM sAdhvIjI ratnamaNiprabhAzrIjI ma.sA.nAM A yugamAM gurune samarpita thaIne rahevuM, gurune potAnA suziSyA hemaprabhAzrIjI ma.sA.nI moTI dIkSA, ajameramAM haiyAmAM vasAvavA, uparAMta gurunA haiyAmAM sthAna meLavavuM ane nAnI-moTI dIkSA, amadAvAdamAM 7 moTI dIkSAo ane 7 gurunA vyaktitvamAM potAnAM sarvasvane ogALI nAkhavuM e kAMI moTA yoga, amalaneramAM sva. 5.pU. pravartinI jinazrIjI saheluM nathI : loDhAnA caNA cAvavA karatAMya vadhu kaThina gaNAvI ma.sA.nAM suziSyAonI be moTI dIkSAo ane eka moTo yoga, zakAya evI ane ghaNAne to sAva ja azakya lAge evI e sAMcoramAM be vAra nAnImoTI dIkSAo, phlaudImAM be moTI sAdhanA che, chatAM dohyalI A sAdhanAne sAva sahelI banAvIne, dIkSA, bADameramAM eka moTI dIkSA ane be moTA yoga. gurune potAne haiye vasAvIne gurunA haiyAmAM vasI javA sudhInI tapArAdhanA : 3 mAsakSamaNa, 17 upavAsa, 8 upavAsa, | siddhi meLavI janArA koI sAdhakanI smRti thAya to bIjI ja 7 upavAsa vagere. paLe pU. paM. zrI hemabhUSaNavijayajI gaNivara acUka yAda AvI padayAtrA saMgha : sAMcorathI bhorala tIrthano padayAtrAsaMgha gayA vinA na ja rahe! chellAM 15 varSa, 1 mahino ane 20 (cha'rIpAlita), jemAM 225 yAtrALuoe bhAga lIdho. divasa sudhI pUjya gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijayarAmaamadAvAdathI 200 yAtrALuono cha'rIpAlita saMgha zerIsA, caMdrasUrIzvarajI mahArAjAnI kAyA AsapAsa praticchAyA banIne pAnasara tIrthano. sAMcoramAM kalikuMDa tIrthoddhAraka pa.pU. AcAryazrI raheluM ane potAnI tamAma tAkAtane rAmacaraNe samarpita karI rAjendrasUrIzvarajI ma.sA.nA sAMnidhyamAM sAMcoranivAsI cUkeluM eka virala vyaktitva eTale ja pU. paM. zrI hemabhUSaNamizrImalajI dudhAjI taraphathI pAlitANA cha'rIpAlita da00 vijayajI gaNivara ! yAtrALuonA saMghanuM saMcAlana emaNe karyuM tathA sva. 5.pU. meLavavA jevo emano paricaya : vatana vApI. pitAnuM nAma AcAryazrI jinakAMtisAgara ma.sA.nI pAvana nizrAmAM bADamerathI chaganalAla umedacaMda. mAtAnuM nAma maNibahena. janma dina saM. pAlitANA padayAtrA saMghamAM vizALa sAdhu-sAdhvI samudAya ane 2003nA Aso vada AThama. nAma harInakumAra. pUrvanI koI 600 yAtrIonuM kuzaLa saMcAlana emaNe karyuM. jodhapurathI sAdhanAnA yoge harInakumArane sAdhusahavAsa zaizavathI ja gamato. koparaDAjI, nAgaurathI phalaudI pArzvanAtha tathA raNathI phalaudI gharanA saMskAra ghaNA ja uttama. vaLI mAtApitA paNa sAcAM zrAvaka pArzvanAtha darzanArthe paNa padayAtrA saMgha emanI pAvana nizrAmAM hovAthI e saMskAra vadhatA rahyA. sAta dhoraNanA zikSaNa bAda saphaLa rahyA. mAtApitAne lAgyuM ke, harInanA saMskAro evA che ke tene suyogya sAhitya : sAhitya kSetramAM paNa emanuM yogadAna ghaDatara maLe to jainazAsanane dIpAvanAro sAdhu thaI zake. A vakhate mahattvapUrNa rahyuM. emaNe prakAzita karela sAhitya nIce lakhyA pU. A. zrI vijayahIrasUrIzvarajI mahArAja (te vakhate mujaba che : paMnyAsazrI)nA paricayathI chaganabhAI savizeSa dharmAbhimukha banyA 1. rAIvasI pratikramaNa, 2. sAmAyika, jinadarzanavidhi, hatA. tethI harInanA haiyAmAM rahelI sAdhutvanA svIkAranI bhAvanAne 3. zrI pArasamaNi, 4. nitya pAThamALA, 5. svAdhyAyamALA, 6. vikasita banAvavA temaNe potAnAthI banato badho ja puruSArtha karyo. Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 siddhAMtamahodadhi pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAja, kivakulikarITa pU. A. zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja, vyAkhyAnavAcaspati pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja tathA pU. muni zrI rohitavijayajI mahArAja Adino paricaya vadhato gayo, ema harInakumAranI saMyamabhAvanA puSTa banatI gaI. emAM 10 ane 11 varSanI vaye pU. paM. zrI rohitavijayajI gaNivaranI nizrAmAM kramazaH rAjakoTa ane rAdhanapuramAM cAturmAsa rahIne harInakumAre saMyamajIvananI tAlIma levAno zubhAraMbha karyo ane e bhAvanA uttarottara vadhu dRDha thatI gaI. emAM vaLI saM. 2015nA mAgazara mahine pU. A. zrI vijayajitamRgAMkasUrIzvarajI mahArAjano puNyaparicaya evI zubha ghaDIe thayo ke, savA varSa emanI nizrAmAM gALIne saMyama svIkAravA mATe badhI rIte sajja banI gayA ane saM. 2016nA vaizAkha suda 12nA maMgala divase mAtra sADAbAra varSanI vaye harInakumAra pU. paM. zrI mRgAMkavijayajI gaNivaranA ziSyaratna zrI hemabhUSaNavijayajI mahArAja tarIke jAhera thayA. vApInA AMgaNe puruSanI ane temAMye bALakanI A prathama dIkSA hovAthI jaina- jainetaroe apUrva utsAha sAthe e dIkSA prasaMga UjavI jANyo. pU. paM. zrI mRgAMkavijayajI gaNivaranA jIvanamAM bhImakAMta guNa evo suMdara vikaselo hato ke, jenA prabhAve pU. zrI hemabhUSaNavijayajI mahArAjanuM suMdaramAM suMdara cAritraghaDatara thavA pAmyuM. 10 thIya vadhu rojanI gAthAo, 1000 gAthAthI ya vadhu svAdhyAya Adi vizeSatAo sAthe prAraMbhAyelI e jJAnayAtrA dhIme dhIme AgaLa vadhI rahI. thoDAM ja varSomAM pU. munizrIe sAdhuvidhi, 4 prakaraNa, 3 bhASya, 6 karmagraMtha, bRhatsaMgrahINi, dazavaikAlika, vItarAga stotra, tattvArtha, yogazAstra, jJAnasAra, hAribhadrIya aSTaka, zAMtasudhArasa, uttarAdhyayana, pravacana, sAroddhAra, siddhahema vyAkaraNa (cha hajArI) abhimAna ciMtAmaNi koza Adi graMtho kaMThastha karavA uparAMta stavanasajjhAya Adi hajAro gAthAo mukhapATha karI lIdhI. pU. gurudevazrInI nizrAmAM sAdhanA-ArAdhanA-svAdhyAya karavA dvArA munizrIne potAnI eka AgavI pratiSThA prApta thaI hatI. gurunizrAno lAbha 16 varSa sudha laIne munizrIe gurusevA tathA aMtimamAMdagImAM niryAmaNA Adino apUrva lAbha lIdho. pUjya gurudevanA samAdhipUrNa svargavAsa bAda teozrI pUjya gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjane potAnA saMyamajIvananA kSemakuzaLa mATe zirodhArya 421 gaNIne saMyamasAdhanAmAM AgaLa vadhavA mAMDyA ane thoDA ja samayamAM pUjya gacchAdhipatinI sevAmAM evI rIte samarpita banI gayA ke pUjyazrInA zire rahelI anekavidha javAbadArIo vahana karavAmAM temane saphaLatA maLI. pUjyazrIno patravyavahAra Adi anekavidha javAbadArIo varSana karavAmAM munizrI gacchAdhipatizrIne evI rIte samarpita thaI gayA ke, pUjya gacchAdhipatizrInI kAyAnI chAyA banIne 15-15 varSa sudhI viharavAnuM bhAgya emane sAMpaDyuM. saM. 2032 sudhI gurunizrA meLavIne apUrva gurukRpA pAmanArA pU. munizrI saM. 2032thI pU. gacchAdhipatinI sevAmAM upasthita thayA. tyArabAda dhIme dhIme nAnI-moTI javAbadArIo vahana karIne vadhu ne vadhu gurukRpA pAmavA bhAgyazALI banyA. 'jinavANI' pAkSika mATe pravacano taiyAra karavAnI javAbadArIthI prAraMbhAyelI e sevAsaritA dhIme dhIme eTalI gheghUra banIne vahevA lAgI ke, jenAthI upakAranAM lekhAM ja na lagAvI zakAya. pravacanonuM avataraNa, patravyavahAra, nAnA-moTA praznonI carcAvicAraNAmAM pU. gacchAdhipatinA varada haste pAlitANAmAM gaNi padArUDha banyA hatA ane saM. 2047nA dvitIya vaizAkha suda 10nA divase amadAvAdamAM paMnyAsa pade pratiSThita karAyA. sadaiva prasannatA, gaMbhIratA, saraLatA, pratiSThA nAmanAnI kAmanAthI parAsmukhatA Adi virala guNo dharAvatA pUjyazrInA laghubaMdhu paNa pUjyazrInA ziSya tarIke pU. zrI divyabhUSaNavijayajI mahArAja nAme prasiddha che. padaprAptinI kAmanAthI dUra rahenArA ane chatAM gurvAzAne zirodhArya gaNIne paMnyAsa pada sudhI pahoMcelA pU.paM. zrI hemabhUSaNavijayajI gaNivarane vardhamAna-taponidhi pU. A. bha. zrImad vijayarAjatilakasUrIzvarajI mahArAja tathA suvizAla gacchanAyaka pU. A. bha. zrImad vijaya mahodayasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste vApI pAse bagavADA mukAme AcArya pada para sthApita karavAmAM AvyA. sva. pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA samayathI patravyavahAra Adi aneka javAbadArIone suyogya rIte vahana karanArA teozrI Aje svargavAsa bAda teozrInI icchA-AjJAnusAra samagra gacchanuM suMdara saMcAlana kArya karI gacchanI apUrva sevA bajAvI hatI. pUjyazrI gacchasaMcAlanamAM saMpUrNa saphaLatA prApta karI hamaNA ja kALadharma pAmyA. saujanya : zrI saMyama suvarNotsava samiti pAvApurIsamavasaraNa-maMdira tIrtha. Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne "jaina zArALaLo gauravavaMto ane AdarzarUpa guNAnurAgI zrI zivAdI jaina saMgha" "guNIyala, upakArI, tAraNahAra evA susaMyamI guru bhagavaMtonI bhukita karatAM teozrIno guNa Avenija aMga" guNAnurAgI, guNIyala evA (kSamAnaMdI) khivAMdI zrI na rNa bhAratavarSamAM pUra puNabhAra saMghanAM puNyAtmAone koi zreSThatam kSaNe zubhabhAvanA thaI ke || ApaNAM ja zrI saMghanAM zAsana ratno. upakArI, lADalA, prANapyArA kSamAsAgara evA susaMyamI guru bhagavaMto, svAdhyAya niSTha suvizuddha saMyamI pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI candrodayasUrIzvarajI mahArAjA tathA teozrInAM suvineya ziSyaratna (saMsArI pakSa ci. suputraratna) anupama koTinI guru bha.nI vaiyAvacca karanAra pravacana piyuSa pa.pU. A. bha. zrI kanakazekhara sU. mahArAjA tathA sAdhvIjI bhagavaMto (pUjayazrInAM saMsArI suputrIo)no 5050 varSanAM saMyame paryAyamAM ApaNA zrI saMghane khAsa lAbha maLyo nathI. to 2054nA varSe ApaNAM sakala zrI khivAdI samasta saMghe jaina zAsananAM itihAsamAM yAdagAra evuM sArAmAM sAruM cArtumAsa karAvavuM. 'A zrI mahAvIravANI jef aidara (1Lavada rAja.) aMge vicAraNA mATe maLela zrI saMghanI pahelI ja miTIMgamAM jANe mahAmaMgalanuM sUcaka na hoya ! tema sakala zrI samasta saMgha khuba ja bhAvollAsapUrvaka cArtumAsa karAvavAnuM sarva saMmatithI nakakI karyuM. turaMta ja zrI saMghe khivAMdI bhUSaNa' evA ubhaya guru bhagavaMtone khivAMdI samasta zrI saMghane cArtumAsano lAbha ApavA AgrahabharI vinaMti karatA jANe ke zrI saMghanAM draDha saMkalpanAM sUkSma prabhAve ja na hoya tema pUjyazrIe vicAra karyo ke mAtRbhUminI sparzanA paNa thaze. temaja zrI saMghanAM bhAvollAsa TakI rahe te mATe teonAM saMtoSa khAtara potAnI 89 varSanI vayovRddha uMmara tathA zArIrika pratikuLatA hovA chatAM karUNAsAgara evA pUjayazrIe prasannatApUrvaka anumati ApatAM ja zrI saMghanAM haiyA hiloLe caDyo ane pUjyone muMbaIthI khivAdI nagare ane cArtumAsa (lAlabAga) sAnaMda paripUrNa thayethI khivAMdI thI muMbaI (lAlabAga) laI javA ane lAvavAnI vigere kamiTI banAvI. temAM pUjyazrIne ('phUla'nI jema) bilakula takalIpha na paDe te mATe saMpUrNa vihAramAM sAthe rahe tevo 100-15 vyaktino sTApha (muMbaithI nivAMdI sudhI saMpUrNa vyavasthA sAthe) temaja haMmezA guru bha.nI sevA mATe eka-eka divasa sAthe rahe tevA gurubhakta 22 suzrAvakonI TukaDI banAvI. haMmezA muMbaithI be-be suzrAvako jAya, bIjA divase bIjA be zrAvako jAya. (pahelAvALA muMbai pAchA Ave). jaina zAsananAM itihAsamAM prAyaH Avo guNIyala saMgha pahelo ja haze ke je potAnAM upakArI guru bhagavaMtonI sevA bhakti mATe rAta divasa joyA vinA khAvA-pIvAnI rAtanI musApharInI ujAgarAnI ciMtA (vicAra) karyA vinA vihAramAM guru bhagavaMtone zAtA rahe. koI jAtanI vihAramAM takalIpha na rahe tevI ekamAtra zubhabhAvanAthI sAthe rahyA hoya. zrI saMgha samasta tathA cArtumAsa vyavasthApaka (kamiTI) e khuba ja udAratApUrvaka muMbaithI khivAMdI ane khivAMdIthI muMbai saMpUrNa lAbha lIdho hato. pUjyazrIne tabiyata asvastha thatAM azAtA karmanA udayathI mu. harakIzana hospITalamAM dAkhala karyA teno saMpUrNa lAbha temaja sonAmAM sugaMdhanI jema pUjyonI 50 varSanI saMyamaparyAyanI anumodanA (ujavaNI)no saMpUrNa lAbha laIne jaina zAsanamAM utkRSTa gurubhaktinuM draSTAMta batAvyuM che. suvizuddha saMyamamUrti sata kriyAniSTha pU. A. zrImad vijaya caMdrodaya sUrIzvarajI mahArAjA pravacana prabhAvaka apramatagurU caraNasevI vinayamUrti pU. A. zrImad vijaya kanaka zekharasUrIzvarajI mahArAjA janma vi.saM. 1972 A.su. 14 khivAndI janma vi.saM. 1997 phA.su. 7 sAMDerAva (rAja.) dIkSA vi.saM. 2011 je.su. 5 kalakattA dIkSA vi.saM. 2011 je.su. 5 kalakattA AcAryapada vi.saM. 2046 vai.su.6 lAlabAga (muMbaI) AcAryapada vi.saM. 2050 ma.su. 8 lAlabAga (muMbaI) Jain Education Intemational Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 423 zramaNa saMghanI prabaddha pravibhAo bhAratIya saMskRtinI viziSTa paraMparAmAM jaina zramaNa saMskRtie je mahAna yogadAna ApyuM che tenAthI samasta mAnavajAta niraMtara bAhya ane atyaMtara dRSTie samRddha thatI rahI che. jaina zAsananA manohara udyAnamAM aneka zramaNapuSpo khIlyAM, pAMgaryA ane jagatane vItarAganA rUDA mArgarUpI sugaMdhathI maghamaghIta karI gayA. pUrve pU. hemacaMdrAcAryajIe ke pU. upA. yazovijayajIe aneka graMtharatnonI jema racanA karI tema bhakti, sAdhanA ane stotra-stavanAdi sAhityamAM pU. zrI labdhisUrIzvarajI mahArAjazrIe ane pU. darzanavijayajI tripuTI mahArAje karelI aitihAsika saMzodhanAtmaka kRtionI racanA karI je Aje paNa khyAti dharAve che. zramaNa paraMparAmAM vimalagaccha, acalagaccha, pArthacaMdragaccha ane tristutika samudAyanI aneka saMtapratibhAoe paNa prakAzapuMja relAvyo che e saune lAkha lAkha vaMdanA. - saMpAdaka dharmadhuraMdhara, jinAgamarahasyavedI pU. AcAryazrI vijayaharSasUrIzvarajI mahArAja marUbhUmi mAravADanA jAlora jillAmAM "thAvalA' nAmanuM gAma AveluM che. kahevAya che ke thAvalA koI prAcIna dharmanagarI haze! Aje paNa tyAM khodakAmathI jainamaMdironA avazeSo maLI Ave che. A dharmabhUmimAM osavAla vaMzabhUSaNa dharmaniSTha acalAjI nAmanA suzrAvaka rahetA hatA. emane zIlavatI ane saguNAnurAgI bhUrIbAI nAme dharmapremI patnI hatI. daMpatInuM jIvana sAduM, saMtoSI ane dharmaparAyaNa hatuM. A daMpatIne saM. 1941nA phAgaNa suda paMcamIe eka putraratna prApta thayuM. cAra putro ane be putrIomAM A daMpatIne A putra atyaMta priya hato. nAma hatuM hukamAjI. hukamAjInI dasa varSanI vaye pitAnuM chatra UThI gayuM. bhAIo dhaMdhArthe ratnAgiri (mahArASTra) vasyA hatA. hukamAjIne paNa tyAM rahevAnuM thayuM, paraMtu temanuM dhyAna dhaMdhAmAM lAgavAne badale vairAgya tarapha vadhu DhaLatuM hatuM. emAM temanA paDozI DAhyAbhAI ane temanA mitra vADIlAla anerA bhaktibhAvapUrvaka stavano-sajhAyo gAtA. e sAMbhaLIne hukamAjIno vairAgyabhAva balavattara banato jato hato, paraMtu mAtA ane bhAIbhAIonA vahAlA hukamAjIne saMyama mATe sahajapaNe anujJA maLe evI zakyatA na hatI. tema chatAM, hukamAjI DAhyAbhAI ane vADIbhAInA saMgamAM japa-tapa ane pUjanAdinA utsavomAM avAranavAra jatA hatA. kALakrame A baMne mitronI dIkSA thaI ane hukamAjI paNa pUjya gurudevo sAthe sAthe vihAra karatA rahyA. aMte saM. 1958nA phAgaNa suda 6ne zubha dine gurumahArAja AcAryazrI vijayanItisUrIzvarajI mahArAjanA varad haste dAhoda mukAme hukamAjIne dIkSA ApavAmAM AvI ane hukamAjI harSavijayajI munizrI nAme ghoSita thayA. A samAcAra maLatAM ja gharanA sarva Atmajanoe khUba ja prayatno karyA, paraMtu janmojanamanA vairAgI muni avicaLa rahyA. dIkSA grahaNa karIne munizrI harSavijayajI mahArAje potAnuM lakSa svAdhyAya-tapa vadhAravAmAM ja ApyuM. gurumahArAja pAsethI paMca pratikramaNa, pAkSikasUtra, jIvavicAra, navatatva, daMDaka, laghusaMghayaNI Adi graMthono abhyAsa karIne potAnI buddhiprabhA ane jJAnapipAsAno paricaya Apyo. pUjyazrIne saM. 1970mAM mAgasara suda 13nA divase gaNipada ane mAgasara suda 15nA divase paMnyAsapadathI zobhAvavAmAM AvyA. A prasaMge rAdhanapura mukAme utsavo UjavAyA. satata vihAra dvArA sAdhanAArAdhanAno pracAra-prasAra karatA A munivarane phalodhi mukAme saM. 1988nA jeTha suda 6ne divase AcAryapade ArUDha karavAmAM AvyA. potAnA 58 varSanA sudIrdha dIkSAparyAyamAM pUjyazrIe samagra bhAratavarSamAM vihAra karIne bhinna bhinna sthaLoe cAturmAsa karyA jemAM pAlitANA, amadAvAda, UMjhA, surata, rAdhanapura jevAM gujarAtanAM zahero che; to ujjaina, thAvalA, iMdora, muMbaI, pUnA, takhatagaDha, guDAbAlotarA, zivagaMja, sAdaDI jevAM gujarAta bahAranAM dUra dUranAM zahero paNa che. A sthaLoe upadhAna, ujamaNAM, pratiSThA-aMjanazalAkAdinA mahotsavo UjavIne dharmadhvajA unnata rAkhI. pariNAmasvarUpa, pUjayazrIno ziSya-praziSya-samudAya dinapratidina vistarato ja rahyo. saM. ki . Jain Education Intemational Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 2016nA poSa suda 8nI rAtrinA 12-00 vAgyA pachI svargArohaNa karyuM tyAre pU. AcAryazrIno vizALa ziSya-samudAya A mRtyulokamAM jIvone dharmArohaNa prati dorI rahyo hato. A ziSyaratnomAM pU. A. zrI vijayamahendrasUrIzvarajI mahArAja, AcAryazrI vijayakalyANasUrIzvarajI mahArAja, paM. zrI maMgaLavijayajI gaNi, munizrI sumativijayajI ane anya mukhya che. A sarvanA ziSyo ane praziSyonI yAdI to khUba vistRta bane tema che. AvA dharmadhuraMdhara, jinAgamarahasyavedI, suvihita nAmadheya pU. AcAryazrI vijayaharSasUrIzvarajI mahArAjano jaya ho! saujanya : zrI siddhAcala zaNagAra jaina TrasTa- pAlItANA. prazAMtamUrti : bhadra prakRtithI vibhUSita pU. AcAryazrI vijayamahendrasUrIzvarajI mahArAja pa.pU. AcAryazrI vijayamahendrasUrIzvarajI mahArAja parama tIrthoddhAraka AcAryabhagavaMta zrI vijayanItisUrIzvarajI mahArAjanA para pU. AcAryazrI vijayaharSasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara hatA ane samudAyamAM paraMparAe gacchAdhipati hatA. teozrIno janma saM. 1953mAM ratalAmamAM thayo hato. temanuM saMsAra nAma misarImalajI hatuM. temaNe cAra varSanI vaye pitA ane agiyAra varSanI vaye mAtA gumAvyAM. vyAvahArika cAra zreNI hindIno abhyAsa karI zrI yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALAmAM mahesANA cAra mAsa sudhI paMcapratikramaNAdi dhArmika abhyAsa karyo. saM. 1964mAM paM. zrI siddhivijayajI gaNinA saMparkamAM AvatAM, temanA hRdayamAM vairAgyabhAvanA jAgRta thaI. tyAra bAda saM. 1968mAM visanagaramAM pU. zrI nItivijayajI mahArAjanA saMparkamAM AvatAM saM. 1969mAM teozrInA ziSya zrI harSavijayajI mahArAjanA ziSya tarIke dIkSA grahaNa karI. tera varSa sudhI pU. gurumahArAja pAse rahI nyAya, vyAkaraNa Adi graMthono abhyAsa tema ja uttarAdhyayana, AcArAMga Adi sUtronA yogohana karyAM ane saM. 1999mAM amadAvAdamAM AcAryapadathI alaMkRta thayA. teozrInI zubha nizrAmAM pUnA, bAlApura, bharUca, gohilI, pADIva Adi sthaLe upadhAna Adi vividha taponI suMdara ArAdhanA thaI hatI, tema ja siddhakSetra, jAmanagara, zivagaMja, pADIva Adi sthaLoe bhagavatI Adi sUtronI vAcanAo, udyApana, aSTahnikA mahotsavo, aMjanazalAkA, dhanya dharAH pratiSThA, dIkSAo Adi zAsanaprabhAvaka kAryo thayAM hatAM. pUjyazrI svabhAve atyaMta zAMta, mAyALu, sadaiva jJAnadhyAnamAM magna ane saraLatA, saumyatA Adi guNonA bhaMDAra hatA. saM. 2022mAM 53 varSano sudIrdha dIkSAparyAya pALI kALadharma pAmyA. pUjyazrInA vizALa ziSyaparivAramAM UDIne AMkhe vaLage evI pratibhAnA svAmI pa.pU. AcArya devazrI vijaya hemaprabha sUrIzvarajI ma.sA. eka hatA. teonI dIkSA vi.saM. 2017nA aSADha suda 7nA divase thayelI. A dIkSAno prasaMga jinazAsanamAM ujjavala itihAsamAM eka suvarNa pRSThano umero kare che. pUjyazrInAM AjJAMkita ziSya tarIke paMkAyelA te vakhate munihemaprabha vijayarUpe pratikSaNa pUjyazrInI nikaTa ja rahetA. pUjyazrInAM aMtima AzIrvAdane prApta karavA teo baDabhAgI banyA. e AzIrvAdanI phaLazrutI svarUpa Aje vizALa ziSya samudAya sAthe vicaratA vaLI parameSThInAM tRtIya pade birAjIne jinazAsananI prabhAvanAnAM mahAna kArya karatAM vicarI rahyA che. pUjyazrInA javAthI jaina samAjane suvihita AcAryanI moTI khoTa paDI. evA e samartha zAsanaprabhAvaka AcAryadevane zatazaH vaMdanA! saujanya : zrI siddhAcala zaNagAra jaina TrasTa-pAlitANA. AjIvana jJAnopAsaka vidyApuruSa pU. AcAryazrI vijayakalyANasUrIzvarajI mahArAja paM.pU. AcAryazrI vijayakalyANasUrIzvarajI mahArAjano janma rAdhanapuramAM saM. 1951mAM thayo hato. bacapaNamAM ja mAtApitAnuM avasAna thayuM. AthI temanuM lAlanapAlana kAkAne tyAM thayuM. kAkAe temane abhyAsArthe amadAvAdamAM sadgata zeTha zrI manasukhabhAI bhagubhAI hAiskUlamAM dAkhala karyA hatA. tyAM vyAvahArika zikSaNa sAthe teozrIe jIvavicAra, navatattva, daMDaka, be karmagraMtho tema ja paMca pratikramaNa sUtrArtha sahitano abhyAsa karyo. kAkAzrIe pitAnuM sthAna yogya rIte jALavI rAkhyuM eTale temane vyavahArajIvanamAM upayogI thavA mATe icchA nahIM hovA chatAM nAchUTake upakAravaza abhyAsa choDavo paDyo hato chatAM adhUro rahelo dharmAbhyAsa phurasada meLavIne teozrIe zrI buddhisAgarajI pAThazALAmAM pUro karyo hato ane AjIvikA mATe dhArmika pAThazALAmAM mAstaranI nokarI svIkArI hatI. bhaNanAra karatAM bhaNAvanArane abhyAsamAM vadhu dhyAna ApavuM paDe Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 che ane tethI abhyAsa mATe vadhu ekAgratA paNa Ave che. teozrI eka to cheka nAnI vayathI ja tyAga ane vairAgyavAsita hatA, temAM jJAnanuM ojasa bhaLatAM temaNe bhAgavatI dIkSA levAno nirNaya karyo. saM. 1968mAM kAkAnI rajA laIne teozrI kAzIe zrI vijayadharmasUrIzvarajI mahArAja pAse abhyAsArthe gayA. tyAM temane saMgrahaNIno roga lAgu paDI javAthI amadAvAda pAchuM AvavuM paDyuM. vaLI pAchA bhAvibhAvane anusarIne pAThazALAmAM zikSaka banyA. saM. 1969mAM tIrthoddhAraka jainAcArya zrI vijayanItisUrIzvarajI mahArAja amadAvAda padhAryA tyAre teozrIno gADha paricaya thatAM, te ja varSanA mahA mAsamAM pU.A. zrI vijayaharSasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya tarIke bhAgavatI dIkSA grahaNa karI. dIkSA aMgIkAra karIne pUjyazrIe SaDdarzana, jyotiSa, veda, nyAya, vyAkaraNa, sAhitya Adino atala abhyAsa karIne vidvatA ane khyAti prApta karyAM. pUjyazrI zrIsaMghonA saMgaThana ane utkarSa mATe sadaiva jAgRta rahyA hatA. saM. 1990mAM amadAvAda mukAme zrI zvetAMbara sAdhuonuM bRhad saMmelana bharAyuM, tene saphaLa banAvavAmAM vRddha mahAtmA zrI kAntivijayajIdAdAe zrI nItisUrijI mahArAja sAthe kapaDavaMja mukAme patravyavahAra karyo. zrImad vijayakalyANasUrine dahegAma jaI zrImad vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja, zrI vidyAvijayajI mahArAja vagere sAthe maMtraNA karavA mokalyA hatA. A zubha maMtraNAnA pariNAme sAdhusaMmelana saphaLatApUrvaka pAra paDyuM hatuM. samagra jainasamAja A vAtano gauravabhera svIkAra kare che, uparAMta pUjyazrIe aneka jagyAe jinAlayonI pratiSThAo ane jIrNoddhAra karAvela che. aneka puNyAtmAone bhAgavatI dIkSA Apela che. evA e zAsanaprabhAvanAmAM sadA jAgRta bALabrahmacArI AcAryadeva zrImad vijayakalyANasUrIzvarajI mahArAja 41 varSano dIkSAparyAya pALIne 60 varSanI vaye kALadharma pAmyA. jinazAsananA e vidyApuruSane zatazaH vaMdana! saujanya : zrI siddhAcala zaNagAra jaina TrasTa- pAlitANA. cAritracUDAmaNi, samartha zAstravettA, khAkhI mahAtmA' pU. A. zrI vijayamaMgaLaprabhasUrIzvarajI mahArAja eka aNamola motI devagurubhaktivaMta suzrAvaka UjamazIbhAI himajIbhAInAM dharmapatnI saMtokabahenanI 425 ratnakukSie utpanna thayuM. carama zAsanapati trizalAnaMdana zrI mahAvIra paramAtmAe sADAbAra varSanI ghora tapazcaryAnuM sarvotkRSTa phaLa lokAlokaprakAzaka zrI kevaLajJAna prApta karI jagatanA ajJAnatAnAM aMdhArAM ulecyAM. te uttama dine yAne vaizAkha suda dazamIe davidha yutidharmanuM ArAdhana karavA A sRSTimAM avatarI vi.saM. 1951nI sAle mAnavajIvananI mahAyAtrAno prAraMbha karyo. ciMtAne cUranAra sAkSAt maNi samA putraratnanI prApti thatAM ja guNane anurUpa 'maNilAla' nAma rAkhyuM. lAMbI bhujAo, kALAbhammara vALa, camakatI AMkho ane mIThuM mIThuM hAsya e nAnakaDA lAlanA bhAvinAM lakSaNo chUpyA chupAya tema na hatAM. bAlyakALathI ja vairAgyanA raMgomAM ramatAM e lAla bAra varSanI nAnI uMmaramAM 'adhyAtmakalpadruma' jevA graMthonuM vAcana karatAM jANe enAM gUDha rahasyo pAmyA hoya ema nAcI UThatA! gujarAtI sAta dhoraNa, eTale ke phAinala sAthe be aMgrejI dhoraNano vyAvahArika abhyAsa karI, dhArmika abhyAsa mATe mahesANA rahIne tattvajJAnanA graMthono viziSTa abhyAsa karyo. janmabhUmi lIMbaDI zaherane choDIne AkhA kuTuMba sAthe amadAvAda kasuMbAvADamAM vasavATa karyo. tyAM bAjumAM AvelA DahelAnA upAzraye gItArthaziromaNi pa.pU. AcAryadeva zrImad vijayaharSasUrIzvarajI mahArAjano samAgama thayo-jANe anaMta bhavonA upakArI na hoya, jANe bhavobhavanA sAthI na hoya, tema teozrInA darzanathI haiyuM harSavibhora banyuM! bAlyakALano vairAgya vegavaMta banyo. saMsAranI asAratA darzAvI, vaDIlo pAse haiyAnA bhAvo pragaTa karyA. mohAdhIna kuTuMbIo pAsethI dIkSAnI anumati na maLI, to bhoyaNI tIrtha pAsenA ghelaDA gAmanI najIkanA jaMgalamAM potAnI jAte ja sAdhuveza paridhAna karI, saM. 1973nA phAgaNa vada 6ne divase, 22 varSanI bharayuvAnImAM, aNagAra banI zAsananA sAcA zaNagAra banyA. zAsanane zobhAvatA, aMtarane ajavALatA, sakalAgamarahasyavedI pa.pU. AcAryadeva zrI vijayaharSasUrIzvarajI mahArAja pAse vidhipUrvaka pravrajyA svIkArI, teozrInA ziSyaratna munirAja zrI maMgalavijayajI mahArAja tarIke ghoSita thayA. saMvegI upAzraye prathama cAturmAsa karyuM ane raivatAdi tIrthoddhAraka, AgamajJAtA, saMyamatrAtA pa.pU. AcAryadeveza zrImad vijayanItisUrIzvarajI mahArAja dAdAgurudeva pAse zrI siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti vyAkaraNano abhyAsa karyo. saMskRta bhASA para prabhutva meLavavA kAvyAnuzAsana Adi aneka graMtho vAMcyA. Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 26 dhanya dharAH pUjyazrIe nAnImoTI asaMkhya pAThazALAo sthApI. zreSTha paMDito taiyAra karavA mATe zivagaMjamAM "zrI vardhamAna jaina tattva pracAraka vidyAlayanI sthApanA karI, jenA phaLasvarUpe aneka AtmAo cAritramArgamAM suMdara sAdhanA sAdhI rahyA che. jJAna e AtmabodhanuM parama sAdhana che, jenAthI rAgarUpa saMsArano nAza thatAM ja cAritrarUpa phaLanI prApti thAya che. pUjyazrInA cAritranI suvAsa Aje paNa mAravADanI marUbhUmimAM maghamaghI rahI che. bhAbhara jevA gAmamAM bhagavAnanI jema pUjAyelA pUjyazrIe kharekhara, kamAla karI nAkhI! jagatanA sarva jIvone sukha pIrasavAnI sakriya sAdhanA eTale ja cAritranI sAcI ramaNatAmAM masta banelA A mahApuruSanuM anokhuM jIvana ja AdarzarUpa banatAM, aneka paMtha bhUlelAne paMtha upara lAvIne paramArtha karanArA banyA. eka vAra, upAzraye sAmAyika karavA AvanAra zeTha bahAra ghUMkavA jatAM, kaThoDo nahIM hovAthI paga sarakatAM, pahele mALethI nIce paDatAM bezuddha thaI gayA. temane tarata ja hospiTala laI jatA hatA, tyAM pUjyazrI nIce doDI AvyA, ne potAno rajoharaNa traNa vakhata pheravatAM zeTha beThA thaIne pUjyazrInAM caraNomAM jhUkI paDyA! eka vAra, eka zeThanA navapariNita putrane sarpa DaMkhatAM pUjyazrIe bhaktAmaranI amuka gAthA sAta vAra kAnamAM kahetAM jhera UtarI gayuM. pUjyazrInI ajoDa cAritrasAdhanAnI bhUrI bhUrI anumodanA Aje paNa temanA jIvanamAM pratyeka gurubhagavaMta mATe anerI bhakti jagAvI rahyA che! eka vAra, zrI tAraMgAnA cha'rI pAlita saMghamAM, zrIsaMgha tAraMgAjI pahoMcatAM, sAmudAyika caiityavaMdana karatAM eka bahenane dIpakapUjA karatAM temanI sADIno cheDo bhaDako thayo, tyAM pUjyazrIe dhUpanI rakhyA tenA para nAkhatAM ja agni zamI gayo, e joIne zrIsaMdhanA AnaMdano pAra na rahyo! AvA apUrva bhAvo jagADanArA prasaMge pUjyazrI vizeSe mauna rahetA. saMyamabaLanA dhArako camatkAra karavAmAM mAnatA nathI, paraMtu teonI sAhajika pravRttio camatkAra banI jatI hoya che. teonI nAbhimAMthI nIkaLatA, saMyamaniSThAthI raNakatA zabdo ghaNI vAra maMtra ke vidhA jevo camatkAra sarjI jatA hoya che. uparanAM dAMto A vAtanI sAkha pUre che. ' nAmanA-kAmanA, pravRtti-padavInA sadaMta niHspRhI pUjyazrIe dIrdha saMyamaparyAya pachI, aneka saMghonA ati AgrahathI, vaDIlonI gerahAjarIthI javAbadArI AvI paDatAM, dIkSA-upadhAna vageremAM atyaMta anivArya evI paMnyAsapadavI saM. 1992nA vaizAkha suda-10nA zubhadine (janmadine) rAdhanapura mukAme svIkArI paraMtu AcAryapadavI mATe to nA ja pADatA hatA. pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja, gItArtha pU. A. zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja Adi aneka padavIdhara gurubhagavaMto tathA samasta rAjasthAna-gujarAtanA nAnAmoTA aneka zrIsaMghonA dabANa chatAM AcAryapada mATe nA pADanAra pUjyazrI kalikAlanA khAkhI mahAtmA' kahevAyA. sAta varSanA satata prayatno pachI vaDIlonI AjJA thatAM, saM. 2030nA mAgazara suda pAMcamane divase amadAvAda-rAjanagaramAM trIjA pada-AcAryapade ArUDha thayA. aneka upadhAno, ujamaNAM, jinamaMdironAM nirmANo ane jIrNoddhAro, pratiSThAoaMjanazalAkA, zrI pAlitANA, giranArajI, rANakapurajI, tAraMgAjI, nAkoDAjI Adi aneka tIrthonA cha'rI pALatA saMghosaMghamALA, upAzrayo-pAThazALAonAM nirmANakAryo vagere aneka zAsananI ajoDa-abhuta prabhAvanA sAthe aneka jaMgama tIrtho paNa jAgatAM karyA. 92 varSanI uMmare paNa pUjyazrIne cazmAMnA naMbara na hatA. tema ja pAMca indriyo pUrNapaNe svAdhIna hatI, te teozrInA saMyamano ja divya prabhAva hato. pUjyazrIne pAlitANA kSetranuM aneruM AkarSaNa hatuM. amadAvAdanA TrasTIonA AgrahathI pAlitANAthI amadAvAda cAturmAsa mATe padhAryA. kamosamI varasAdane kAraNe prosTeTa glenDanI vRddhi thavAthI 10 mahinA sudhI takalIpha rahI, paraMtu vilAyatI davAnA sakhata virodhI pUjyazrIe oparezana na karAvyuM. aSADha suda 9thI tAva zarU thayo. pUjyazrInI prabhubhakti avihaDa cAlu ja hatI. saM. 2042nA aSADha suda 11nA divase lohInI UlaTI thatAM, pUjyazrInI bilakula icchAviruddha, bhaktajanonA bhAvathI DokTaroe upacAra cAlu karyA. zrI namaskAra mahAmaMtranAM svataH jApa karatAM, bhaktajanonI navakAramaMtranI dhUnanA dhvanimAM e amara AtmA khovAI gayo, jeno guMjAsva Aje paNa bhaktavarganA karNapaTalathI sarakI zakyo nathI. e mahApuruSano janma hato jinabhakti mATe, jIvana hatuM jIvamaitrI mATe ane mRtyu hatuM jaDavirakti mATe. A parIkSAmAM pAsa thavuM te ja samAdhi, jene pUjyazrIe sAdhI mRtyune mahotsava banAvyo! khare ja mahApuruSonA guNa gAvA mATe sAkSAtu sarasvatImAtA hajAro rUpo dhAraNa kare, to paNa varNavI zakavA samartha nathI. saujanya : zrI siddhAcala zaNagAra jaina TrasTa-pAlitANA. Jain Education Intemational ducation Intermational Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sorabha bhAga-1 420 agaNita dharmagraMthonA samartha anuvAdaka pa. pU. AcAryazrI hemasAgarasUrIzvarajI mahArAja saurASTra prAntamAM zrI siddhagiri najIka jIrA gAmamAM vasatA dozI devacaMda puruSottama ane zIlazAlinI jhabakabahenanA putra hIrAcaMdabhAIno janma saM. 1961nA caitra suda 8nA zubhadine thayo hato. temanA suratanA nivAsa daramiyAna vyAvahArika zikSaNa, dhArmika zikSaNa prApta karI saMskAramAM saMvRddhi meLavI. tyAM pU. AgamoddhAraka zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjazrIno samAgama thavAthI temanA dharmAnurAgI saMskArane vega maLyo. pitA devacaMdabhAIe saM. 1981mAM pU. AgamoddhArakazrI pAse ajImagaMjamAM dIkSA aMgIkAra karI ane munizrI devasAgarajI tarIke jAhera thayA. A bhavya vArasAne dIpAvavA hIrAcaMdabhAI saM. 1984mAM amadAvAdamAM pU. AgamoddhArakazrI pAse ja dIkSA grahaNa karI ane munizrI hemasAgarajI tarIke jAhera thayA. satata gurukuLavAsamAM rahIne grahaNa-Asevana zikSA vyAkaraNa-kAvya-sAhitya-nyAyaAgama Adi zAstronuM-sAhityanuM gahana adhyayana karIne saM. 1999nA Aso vada 3ne divase pU. AgamoddhArakazrInA zubha haste kapaDavaMjamAM paMnyAsapade ane saM. 2007nA mahA suda trayodazIne divase pU. A. gacchAdhipati zrI mANikyasAgarajI mahArAjanA varad haste suratamAM AcAryapade ArUDha thayA. pUjyazrIe pU. AgamoddhArakazrInA Agamo paranAM pravacano pote utArI, presa kopIo taiyAra karIne zreNIbaddha rIte, bhAga 1-2-3-4-5 rUpe chapAvI loko para mahAna upakAra karyo. uparAMta, "siddhacakra' mAsikamAM pU. gurudevanAM vyAkhyAno chapAtAM; te moTe bhAge teozrIe karelAM avataraNone AdhAre ja hatAM. taduparAMta, zrI bhagavatIjInAM AThamA zatakanAM vyAkhyAno, upadezamAlAnI doghaTTI TIkA, jUnI hastalikhita pratinuM yathAzakya saMzodhana, pU. zrI vimalasUrijI racita 'paumacariya', jaina mahArAmAyaNano akSarazaH gujarAtI anuvAda tema ja aneka dharmagraMthonA anuvAda taiyAra karIne chapAvyA. zrI haribhadrAcAryaracita prAkRta upadeza mahAgraMthano anuvAda tathA zrI ratnaprabhasUrikRta TIkA ane 1400 zlokapramANa prAkRta upadezamALAno anuvAda tema ja mahAnizItha zrutaskaMdhano anuvAda ane pUrvAcAryakRta aMtima sAdhanA tathA sAdhusAdhvIonA kriyAsUtro vagere chapAvIne prasiddha karyA. kapaDavaMjamAM aMjanazalAkA-pratiSThA, motIzA zeThanI TUMkamAM ane pAlitANAmAM AgamamaMdiranA siddhacakra-gaNadhara maMdiranA bhUmigRhamAM aneka pratimAonI pratiSThA karAvI. ArIsA bhuvanamAM pratiSThAmahotsava karAvyo. sAgarasamudAyanAM lagabhaga 500 sAdhu-sAdhvIjIonA nAyaka, gacchAdhipati pU. AcAryadeva zrI hemasAgarasUrIzvarajI mahArAje bhavya bhagIratha prayatno dvArA kaThina graMthonA anuvAda prasiddha karIne jaina samAja para ghaNA ja upakAra karyA che. pUjyazrI saM. 2037nA Aso suda 8ne divase kALadharma pAmyA, paNa teozrInAM dharmagraMthonAM prakAzananAM akSayakAryo amaratvane prApta karI cUkyAM! evA e parama zAsanaprabhAvaka AcArya zrI hemasAgarasUrIzvarajI mahArAjane koTi koTi vaMdanA! saujanya : pa.pU.A. zrI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI AgamoddhAraka devaddhi jaina AgamamaMdira TrasTa-pUnA. nirmohI; ekAMtapriya ane tyAgI-tapasvI pa. pU. AcAryazrI cidAnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja saMyamaratnanI khANa jevI puNyabhUmi, jyAM navAMgI TIkAkAra pU. A. zrI abhayadevasUrijI mahArAja janmyA, jyAM vartamAnakALamAM AgamonA uddhAraka pU. A. zrI AnaMdasAgarasUrijI mahArAja janmyA, jyAM AgamaprabhAkaranA birudane varelA rASTramAnya muni zrI puNyavijayajI mahArAja jamyA te prabhAvazALI bhUmi kapaDavaMjamAM eka puNyaprabhAvI AtmAe janma lIdho. e pavitra AtmA te pU. A. zrI cidAnaMdasAgarasUrijI mahArAja. sva-paranA kalyANavAMchu A mahAtmAe samajaNabharI uMmare ja saMyamano mahAmUlo mArga apanAvavA nirNaya lIdho. pitAzrI tathA anya kuTuMbIjanonI icchA na hovA chatAM, potAnA nirNayamAM aDaga rahIne pU. A. zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA varad haste 18 varSanI yuvAna vaye, saM. 1987nA amadAvAda nagare dIkSA grahaNa karIne muni zrI cidAnaMdasAgarajI mahArAja banIne saMyamamArga para prayANa karyuM. pUjyazrI ekAMtapriya prakRti dharAve che. tethI ja pUjyazrInI AsapAsa ziSya-praziSyonI pralaMba yAdI jovA maLatI nathI. Aja sudhI tene zrI akhaMDa ane aDaga sAdhanAArAdhanAnA svAmI rahyA che. AraMbhamAM pUjyazrIe Jain Education Intemational Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 dhanya dharA: AcAryadeva zrI sAgarAnaMdasUrijI mahArAja pAse rahI zAstrajJAna prApta karyuM. kIrti ke prazastinA vyAmohathI AkarSAyA vagara zAMtithI zAsanaprabhAvanA karavI, e ja mAtra dhyeya rAkhyuM. gujJA mujaba cAturmAsa karyo. eka vakhate potAnA saMyamamArgano virodha karanArA potAnA pitAzrIe paNa AgaLa jatAM saMyamamArga apanAvyo ane dIkSA grahaNa karIne munizrI hitasAgarajI mahArAja tarIke jAhera thayA. teozrInA saMyamajIvanamAM sahAyaka banIne aMta samayanI ArAdhanA paNa karAvI ane teozrInA AtmakalyANanA nimittabhUta banIne pitRRNa adA karyuM. pU. A. zrI sAgarAnaMdasUrijI mahArAjanI paraMparAmAM pradAnanuM mahattva ochuM hatuM, chatAM paNa yogyatA ane paryAyanI saMvRddhi pramANe pUjyazrI saM. 2011mAM kapaDavaMjamAM gaNipadavI, saM. 2029mAM suratamAM paMnyAsapadavI ane saM. 2036mAM vejalapuramAM AcAryapadathI paNa alaMkRta thayA. trIjA naMbaranA gacchAdhipatinA sthAne rahelA pU. A. zrI devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA kALadharma pachI pUjayazrInA zira para sAgarasamudAyanA gacchAdhipatipadanI javAbadArI AvI paDI ane pUjyazrInI icchA na hovA chatAM e sthAna svIkAravuM paDyuM. ATalI mahAna padavIe birAjyA chatAM pUjyazrInA jIvanamAM kyAMya moTAI, ahaMkAra ane ADaMbaranAM darzana thatAM nathI. jema sonAnI thALI raNakAra karatI nathI, tema A prazAMtamUrti ane ekAMtapriya AcAryadeva paNa pratiSThA ke nAmanA pAchaLa dRSTi karyA vagara zAsanaprabhAvanAnAM aneka kAryo karI rahyA che ane yathArAmaguNa citta ane AnaMdanA samanvaya rUpa adhyayana-adhyApananI tapazcaryA dvArA AnaMda prApta karI rahyA che. AvA tapomUrti AcAryadevanAM darzana mAtrathI puNyAtmAo dhanya bane che! koTi koTi vaMdana hajo e puNyaprabhAvI mahAtmAnAM caraNomAM! [saMkalana : munizrI vizvaratnasAgarajI mahArAja] saujanya : pa.pU. A. zrI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI AgamoddhAraka devaddhi jaina AgamamaMdira TrasTa-pUnA. jJAnavizArada, zAsanaprabhAvaka, bAlabrahmacArI pU. AcAryazrI revatasAgarasUrIzvarajI. mahArAja. AjathI 60-70 varSa pahelAM madhyapradeza-mALavA dharmakSetre verAna hatuM te pUjya zramaNabhagavaMtonA AvAgamanathI haryuMbharyuM banavA lAgyuM. emAM mALavAnA eka mahidapura zaheramAM paNa dharmajAgRti pAMgaravA lAgI. ahIM vasatA AMcaliyA parivAramAM saM. 1973nA jeTha vada 6ne divase janmelA A caritranAyaka e saMskArI vAtAvaraNamAM UcharavA mAMDyA. A bAju zramaNabhagavaMtonuM, khAsa karIne pU. AgamoddhArakazrInA samudAyavartI zramaNabhagavaMtonuM ane temAM ye, khAsa karIne mAlavadezoddhAraka pU. AcAryazrI caMdrasAgarasUrIzvarajI mahArAjanuM AvAgamana vizeSa rahetAM, teozrInA satsamAgamano lAbha vizeSa maLyo ane e lAbha dharmalAbhanI caramasImAe pahoMcatAM e temane saMyama-vairAgyane mArge dorI gayo, ane eka divasa, saM. 1991nA aSADha vada 8nA divase amadAvAdamAM pU. A. zrI caMdrasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya tarIke muni zrI raivatasAgarasUrIzvarajI nAme dIkSA aMgIkAra karI. dIkSA aMgIkAra karIne teo apramattabhAve saMyamanI sAdhanA karavApUrvaka svAdhyAya, gurubhakti ane vItarAgabhaktimAM magna banI gayA. dharmazAstronA ucca abhyAsamAM ane sva-para kalyANanAM kAryomAM pravINa banatAM, pUjyazrInI yogyatA jANIne pUjya gurudeve saM. 2011nA mAgazara suda bIjanA divase amadAvAdamAM gaNipadavIthI ane saM. 2029nA mahA suda 3nA divase suratamAM paMcAsapadavIthI vibhUSita karyA. pUjyazrI jJAnamAM uttarottara vRddhi pAmatAM ane sAthosAtha vItarAganI vANI dvArA anekone dharmamAM jAgRta ane pravRtta karatAM tema ja zAsanaprabhAvanAnAM kAryo yazasvI rIte pravartAvatAM, teozrI vizeSa yogyatAne anurUpa zAsananI zobhArUpa AcAryapade vi.saM. 2044nA caitra vada 3nA divase, Daga (rAjasthAna) mukAme, jaMbUDhIpanirmANa Adi yojanAnA saphaLa mArgadarzaka pU. paMnyAsazrI azokasAgarajI mahArAjanA varada haste ArUDha thayA. pU. A. raivatasAgarasUrijI mahArAja padamAM sUrivara ane jJAnamAM vizArada hovA chatAM kIrtithI dUra rahetA ane AtmAnI najIka rahetA. chellAM varSomAM tabiyata vadhu asvastha rahetAM AloTa sthira hatA. saM. 204panA caitra vada 8ne divase samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. pUjyazrInA aMtima samaye pU. upA) zrI yazobhadrasAgarajI mahArAje, teozrInA sevAparAyaNa ziSyaratna munizrI jayaghoSasAgarajI mahArAje tathA AloTa zrIsaMghe sArI evI sevA-suzruSA-vaiyAvacca karI. evA parama zAsanaprabhAvaka pUjyapAda AcArya bhagavaMtane koTi koTi vaMdana! saujanya : pa.pU. A. zrI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI ArAmoddhAraka devaddhi jaina Agama maMdira TrasTa-pUnA. Jain Education Intemational Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 sarAka-samAjauddhAraka pU. AcAryadevazrI yazobhadrasAgarasUrIzvarajI mahArAja pUjyapAda AgamoddhAraka zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara prathama ziSya pU. paMnyAsapravara zrI vijayasAgarajI mahArAjanA ziSya prauDha pratibhAzALI zAMtamUrti pU. gaNivaryazrI labdhisAgarajI mahArAjanA ziSya saraLasvabhAvI, vinaya guNathI vibhUSita, vaiyAvaccamAM sadA tatpara, sAhityatIrtha karmagraMthamAM nipuNa, kaMpayaDImAM niSNAta, vyAkaraNarasika AdithI vibhUSita pUjya AcAryadeva zrI yazobhadrasAgarasUrIzvarajI mahArAjanuM janmasthAna gujarAtanI dharmanagarI kapaDavaMja che. teozrInuM saMsArI nAma mukuMdabhAI vADIlAla parIkha. mAtAnuM nAma jIvakorabahena. bhAI-baheno ane vizALa parivAramAM UcharatA hovA chatAM mukuMdabhAIe 16 varSanI vaye saMsAranAM sukhone lAta mArIne zatruMjaya tIrthanI pavitra bhUmi gheTInI pAse jaIne pU. A. zrI kaMcanasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste saM. 1996nA aSADha suda 9ne divase gaNipadathI vibhUSita thayA. saM. 2029nA mahA suda 3nA divase taLAjAmAM pU. zAsanakaMTakoddhAraka zrI haMsasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste paMnyAsapada pradAna karavAmAM AvyuM. saM. 2043nA vaizAkha suda 6ne zubha dine pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrI devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste amadAvAdamAM upAdhyAyapada ApavAmAM AvyuM ane saM. 2047nA vi. vaizAkha suda 11ne zubha divase pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrI darzanasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste baDauda (mAlavA) nagare vizALa janasamudAyanI upasthitimAM mahAmahotsavapUrvaka AcAryapadArUDha thayA. sudIrgha saMyamaparyAya daramiyAna pUjyazrIe jJAna-dhyAna ane sAdhanAmAM suMdara pragati karI che. gujarAta, saurASTra, mALavA, kaccha, bihAra, baMgALa Adi prAMtomAM cAturmAsa karyAM che. Aje 66 varSathI niraticAra saMyamI jIvana pALatAM, ziSyaparivArathI parivarelA sUrivara suMdara zAsanaprabhAvanA karI rahyA hatA. pUjyazrIe saMkhyAbaMdha dIkSAo-vaDIdIkSAo ApI che. ghaNA sAdhubhagavaMtone yoga vagere karAvyA che. pUjyazrInA kuTuMbamAMthI 32 jeTalI moTI saMkhyAmAM dIkSAo thaI che. hAlamAM bhAI, bhAbhI, bhatrIjA, bhatrIjI, bahena, bhANI vagere saMyamajIvana mANI rahyAM che. pUjyazrInI nizrAmAM upadhAna tapa, udyApana, saMgha Jain Education Intemational 429 Adi aneka UjavAyAM che. traNa varSathI bihAra-baMgALamAM rahela 'sarAka' = zrAvaka zabdano apabhraMza zabda sarAka = te samAjanA uddhAra mATe jhajhUmI rahyA hatA. tenA phaLasvarUpe hAla belUTagAma tathA mahAlagAmamAM jaina derAsara, upAzraya, pAThazALA AdinAM nirmANakAryo cAlI rahyAM. samAjoddhAraka pa.pU. gurudeva AcArya bhagavaMtazrI yazobhadrasAgarasUrijI ma.sA. saM. 2062nA dIpAvalInA divase savAranuM pratikramaNa karatAM karatAM kALadharma pAmyA. saujanya : pa.pU. A. zrI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI AgamoddhAraka devaddhi jaina AgamamaMdira TrasTa-pUnA. sevA- svArpaNa- tyAganA triveNIsaMgama saurASTra-kesarI' pU. A. zrI vijayabhuvanaratnasUrIzvarajI mahArAja kalAkonA kalAko sudhI jemanA svamukhe kAThiyAvADI taLapadI bhASA sAMbhaLavI game evA sumadhura vyAkhyAtA, saurASTra-kesarI AcAryadeva zrI vijayabhuvaratnasUrIzvarajI mahArAjane sAMbhaLIe tyAre svapneya khyAla na Ave ke AvI taLapadI kAThiyAvADI bolanAra vyakti rAjasthAnI haze ! pUjyazrIno janma rAjasthAnanA khetAsara gAmamAM TAMTiyA parivAramAM, osavAla jJAtinA zeTha kuMdanamalajI ane gaurIbAIne tyAM saM. 1978nA jeTha suda pAMcame thayo hato. putranuM nAma dhanarAjajI rAkhavAmAM AvyuM. dhanarAjajIne zikSaNa ane saMskAra mATe najIkanI oziyA gAmanI borDiMgamAM mUkavAmAM AvyA; jyAM temaNe suMdara rIte abhyAsa karyo. vizALa vAcana ane AtmamaMthana jIvone cittazuddhi ane sukha ApavA mATe samartha hoya che, e vAta emanA jIvanamAM dRDha thatI gaI. pUjyazrInA vikAsamAM mukhya bhUmikA pU. zrI caMdravijayajI mahArAje nibhAvI. yevalAmAM sarva prathama mulAkAta thaI. pahelA ja vyAkhyAnamAM gurumukhe sAMbhaLelI saMsAranI asAratA ane saMyamanI madhuratA dhanarAjane sparzI gaI. pU. guru mahArAje cAritradharmanI vAnagI rUpe upadhAna tapanI vAta mUkatAM zrI saMghe te saharSa vadhAvI lIdhI. dhanarAja paNa temAM joDAyA. A prasaMge haMmeza gurudeva sAthe AdhyAtmika carcA thatI cAlI. pariNAme dhanarAjajInA adhyAtmajJAnamAM vRddhi thatI cAlI. jainazAsana pratyenI zraddhA baLavattara thatI cAlI. guruvANInA sacoTa prabhAvathI dhanarAjajI cAritrapaMthe javAnI bhAvanAvALA thayA. mAtA-pitAne Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 dhanya dharAH khetAsara mukAme jANa karI. mAtA-pitAe saMyamanA upasargo ne pratikULatAo jaNAvI, dhanarAjane te mArge na javA kahyuM. dhanarAjajIe kahyuM ke "sukhadu:kha e bhAgyAdhIna che. kuMvAro keDe mare ane paraNelo pIDAe mare e saMsAranI gatividhi che". e rIte mA-bApane samajAvI lIdhAM. emanI pAsethI saMmatipatra lakhAvI lIdho ane e saMmatipatra laIne pU. gurudeva pAse gayA. saM. 1996nA jeTha suda 11ne zubha divase khAnadezanA zirapura mukAme mAtApitAnI upasthitimAM dIkSA aMgIkAra karI ane munizrI bhuvanavijayajI banyA. dIkSA pachI pUjyazrI adhyayana- ArAdhanAmAM nimagna rahevA lAgyA. jJAnasAra, adhyAtmasAra, samAdhizataka, yogadRSTi samuccaya, upadezamAlA, yogabiMdu, dravyaguNa paryAya rAsa, vAsupUjyacaritra, pArzvanAthacaritra, mahAvIracaritra, dhannA-zAlIbhadrasAra Adino abhyAsa karyo. A uparAMta, digaMbara paMthanA pravacanasAra, niyamasAra, samayasAra, gomaTTasAra, puruSArthasiddhi dhavalagraMtha Adi graMthono abhyAsa karyo. pUjyazrIno kaMTha madhura ane AkarSaka hovAthI tema ja teozrInAM vyAkhyAnomAM vizada carcA ane rasika daSTAMto AvatAM hovAthI saune temAM adbhuta rasa paDato. ATha cAturmAsa mahArASTramAM karIne saM. 2004mAM saurASTramAM padhAryA. valabhIpura, pAlitANA, gAriyAdhAra, rAjakoTa, jUnAgaDha ema saurASTranAM vividha sthaLoe vividha utsava-ujamaNAM dvArA zAsanano jayajayakAra pravartAvyo. Ama, 17 yazasvI cAturmAsa saurASTramAM karavApUrvaka teozrIne dhrAMgadhrAmAM "saurASTrakesarI'nuM biruda ApavAmAM AvyuM. saM. 2018nuM comAsuM moTIToLImAM bahu ja bhavya rIte yAdagAra banI rahyuM. tyAMthI vihAra karIne saM. 2028mAM kalakattA padhAryA. te vakhate pU. gurudeva zrI vijayacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA svargagamananA samAcAra maLatAM kalakattAmAM bhavya mahotsava karyo. tyAMthI baMgALa, bihAra, madhyapradeza, mahArASTramAM vicarIne aneka kAryo karatAM karatAM punaH gujarAtamAM padhAryA. amadAvAdamAM prakAza hAiskUlanA paTAMgaNamAM tA. 18-5-1979nA zubha dine pU. A. zrI vijayavinayacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste AcAryapadathI alaMkRta karavAmAM AvyA ane te samaye AcAryazrI vijayabhuvanaratnasUrIzvarajI mahArAja tarIke jAhera thayA. A prasaMge 400 uparAMta kAmaLIo vahorAvavAmAM Avela. rU. 10,001mAM narottama kezavalAla navAbe pahelI kAmanI vahorAvI. vardhamAna vidyAnA paTTanI bolI 35,001nI thaI. pUjyazrInI eka manISA e hatI ke eka moTI vidyApITha sthApavI. amadAvAdathI 7 ki.mI. dUra thalateja khAte, gAMdhInagara hAive para, vizALa vidyAlayanI yojanA sAkAra thaI, jemAM bhavya jinamaMdira, dharmazALA, davAkhAnuM Adi taiyAra karavAmAM AvyAM. mULanAyaka AdinAtha sahita 21 biMbonI sthApanA karavAmAM AvI. eka gheghUra rAyaNavRkSa dUrathI ja A bhavya vidyAlayanI dhajA pharapharAvI rahyuM che. pUjyazrInI pAvana nizrAmAM muMbaImulunDathI pAlitANAno cha'rIpAlita saMdha 70 divasanI padayAtrA dvArA pAlitANA pahoMcyo hato. te daramiyAna gAmogAma ane zahere dareka jinazAsanano jayajayakAra pravartAvyo hato. vidyAlayanA nirmANanuM aMtima lakSa siddha karIne pUjyazrIe saM. 2042nuM cAturmAsa pAlaDI-jainanagaramAM karyuM. saM. 2043nA cAturmAsa mATe vAlakezvara saMghane hA pADI. zeSakALa nAgajI bhUdaranI poLe rahIne, muMbaI tarapha vihAra karavA saM. 2043nA phAgaNa vada 6ne divase nIkaLyA paNa bhavitavyatA judI ja hatI. rastAmAM ja tabiyata lathaDI. pAleja pahoMcatAM to tabiyata khUba gaMbhIra banI gaI. pariNAme, caitra suda 14ne divase vadhu sAravAra mATe amadAvAda lAvavAmAM AvatA hatA tyAM ja rastAmAM karajaNa phATaka pAse divyajyota bujhAI gaI. pUjyazrInA pArthiva dehane thalateja lAvavAmAM Avyo. tyAM kezarasamudAyanAM 160 sAdhu-sAdhvIjIonI upasthitimAM, vizALa bhAvikajanonI vacce pUjyazrInA pArthiva dehano agnisaMskAra thayo. tyAM pUjyazrInI smRtimAM kamaLa AkAranuM bhavya jalamaMdira racavAnuM Ayojana thayuM. ajAtazatru- sarala svabhAvI - pUjyapAda AcAryadivazrI naMdivardhana sAgarasUrijI ma.sA. garavI gujarAtanI dharmapurI samAna sUryapurI nagare dharmazreSTha zAsanasamarpita zrAddhavarya zrI pAnAcaMda sAkedacaMda madrAsInAM dharmapatnI zramaNopAsikA prabhAvatIbahenanI rakukSie jainazAsananA rana banavA ja ratanacaMdano janma saMvata 1990 mahA vada-7nA puNyadivase thayo. lADakoDa ane aneka Jain Education Intemational Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 431 saMskArothI siMcita thatAM vyAvahArika zikSaNa dvArA jIvanavikAsa munivarone paMnyAsapadathI alaMkRta karyA te samaye paMnyAsapada prApta sAdhyo. pitAzrI pAnAcaMdabhAI pUjyapAda AgamoddhArakazrInA karyuM. eka aMgata agragaNya zrAvaka hatA. surata vardhamAna jaina saMvata 2047-vaizAkha suda-10nA punA mukAme zrI AgamamaMdira-nirmANakAranA saMpUrNa AdhArastaMbha hatA. mAtra goDI pArzvanAtha jaina TempalanI pratiSThA prasaMge vaDIlagurubaMdhu navamAsa jeTalA atialpa samayamAM traNa mALanuM gaganacuMbI bhavya jinAgamasevI AcArya zrI dolatasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA jinAlaya gurudevazrInI icchAnusAra taiyAra karAvI ApavAmAM varad haste AcAryapadathI vibhUSita karavAmAM AvyA. A prasaMge tana-mana-dhanano divasa-rAtano agaNita siMhaphALo hato. sAta dIkSAoe prasaMgane zobhAyamAna banAvyo hato. pUjyapAda AgamoddhAraka gurudevazrInA aMtaranA maLatAM AzIrvAda caritranAyakazrInI pAvana nizrAmAM bArAmatI vimaladhAmaane upakArI munizrI guNasAgarajI ma.sA.nI preraNAthI dhArmika muMbaI aMdherI-vesTa madhye dharaNIdhara pArzvanAtha ane pUnAjJAnAbhyAsanI viziSTa lagana lAgI. tatsamaye pUjyapAda paMnyAsapravara zrI devendrasAgarajI ma.sA.nA samAgamamAM AvatAM siMhagaDharoDa madhye aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsava tathA cAritranA raMge raMgAyA. cAritrapadanI ArAdhanA Adi dvArA kaTosaNaroDa, pUnA-RturAja sosAyaTI, pUnA-AdinAtha tyAgabhAvanA vadhu coLamajITha banI, tyAre mAtA prabhAvatIbahena sosAyaTI, pUnA-kA-jatIrthe pAvApurI jalamaMdira, pUnA-sAMgavI tathA cokagAme (panavela) aitihAsika pratiSThA mahotsava saMpanna dvArA vairAgyanI AkarI kasoTI thaI. jemAM so TacanA sonAnI jema uttIrNa thatAM 16 varSanI yuvA vaye dhAmadhUmapUrvaka mahotsava thayela che tathA peNa, kAtrajatIrtha, surata-pIpaloda mukAme upadhAnatapa tathA dIkSA-vaDI dIkSA Adi zAsanaprabhAvanAnAM mAMDIne saMvata 2007nA mahA suda-3nA divase tatkAlIna anekavidha kAryo karI sva-para kalyANa sAdhyuM che. pUjayapAda AdyagacchAdhipati zrI mANijyasAgarasUrIzvarajI mahArAjA tathA dAdA gurudeva paramapUjya AcAryadevazrI dhIra-gaMbhIra svabhAva tathA sahanazIla svabhAva ane caMdrasAgara sUrIzvarajI ma.sA. paramapUjya AcArya zrI kSamAvRttinA kAraNe samagra samudAyamAM pUjyazrI ajAtazatrunA hemasAgarasUrijI ma.sA. tathA gurUdeva paramapUjya upAdhyAya zrI hulAmaNA nAme prasiddha banyA che. sUrimaMtranI pAMcepIThanI devendrasAgarajI ma.sA.nA ziSya munizrI naMdivardhanasAgarajI vidhipUrvaka suMdara sAdhanA karI. jyAM jyAM cAturmAsa karyA tyAM tyAM ma.sA.ne nAme saMyamanA sAcA sAdhaka banyA. saraLa svabhAvanA kAraNe bhoLAnA bhagavAnanI jema sauno khUba ja Adara pAme che. guru bhagavaMtanA sAMnidhyamAM vinaya-vaiyAvacca-jJAnadhyAna tapa-tyAganI sAdhanA karatAM saMyamopayogI aneka sUtro AvA saraLatA-nikhAlasatA svAmIpUjaya AcArya tathA saMskRta-prAkRta vyAkaraNa Adi adhyayana karI gunizrAne bhagavaMtazrInA caraNomAM anaMta kRtajJAMjali...... AjJAMkita-samarpita ziSya banyA. saujanya : pa.pU. A. zrI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI be varSItapa-siddhitapa-ATha upavAsa ane vardhamAna zrI AgamoddhAraka devaddhi jaina AgamamaMdira TrasTa-pUnA. tapanI 42 oLI Adi tapasyA dvArA saMyamasAdhanAne sudaDha prAkRta- sAhitya vizArada, karmasAhityanA aneka graMthonA banAvI. racayitA, tapomUrti pUjya gurudevazrInI najare suyogyatAne prApta karatAM ane pU. AcAryazrI tapasvI muni zrI hitendra sAgarajI ma.sA.nI dIkSA bAda saMvata vijayavIrazekharasUrIzvarajI 2017mAM surata-mukAme bhagavatI sUtranA yogodrahanano prAraMbha thayo. saMvata 2028 mahA vada-11nA maMgaLa divase pUjyapAda mahArAja gurudevazrI devendrasAgarasUrijI mahArAjanA varad haste gaNipada - pU. A. zrI prApta karyuM. saMvata 2029 mahA suda-3nA gacchAdhipati parama vijayavIrazekharasUrIzvarajI pUjaya AcAryadeva zrI mANikyasAgarasUrIzvarajI mahArAjAnA mahArAja pUjyapAda AcAryadeva varad haste pUjyapAda gurudevazrI AdinA sAMnidhyamAM 10 zrI | vijayapremasUrIzvarajI Jain Education Intemational Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 dhanya dharAH mahArAjanA samudAyamAM tejasvI tapasvI che. pUjyazrIno janma cUDAmaNi, karmasAhityanipuNamati pU. A. zrI mosALa, hAlAranA navAgAme saM. 1994nA caitra suda 12ne zubha vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanA mArgadarzana mujaba vizALakAya divase somavAra, cothA pahoramAM mAtA jamAbahenanI ratnakukSie baMdhavijJAna paMdara graMthonA mULa graMthakAra, svopajJa sattAvidhAna thayo hato. teozrInuM saMsArI nAma vIracaMda hatuM. kuTuMbanA dhArmika graMthakAra aneka vidvAna munivarone prAkRta vyAkaraNano abhyAsa saMskAro pUrvabhavanI puNyasiddhi ane pUjyonA pArasasparza samA karAvanAra, jJAnI sAthe 21-25-36 jevA upavAsanI dIrdha samAgama bhAI vIracaMdanI bhAvanA vairAgyavAsita thaI ane tapazcaryA karanAra, vaDIlonI bhakti, vinaya, vaiyAvaccavALA AgaLa jatAM, teo dIkSAnI bhAvanAvALA thayA. 17 varSanI munizrI vIrazekharavijayajI mahArAjane 270 vardhamAna tapanI bharayuvAna vaye siddhAMtamahodadhi pU. A. zrI oLInA samArAdhaka pU. A. zrI vijayarAjatilakasUrIzvarajI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM temanA ja varad haste mahArAjanI tAraka nizrAmAM pAlaDI-rAjasthAnamAM saM. 2041nA pU. zrI rAjazekharasUrijI mahArAjanA ziSyapade saM. 2011nA jeTha suda 10ne budhavAre tA. 29-5-85nA zubha divase gaNipada mahA suda 10nA dAdara-jJAnamaMdiramAM dIkSA aMgIkAra karIne ane saM. 2044nA phAgaNa vada 3ne ravivAre tA. 6-3-88nA vIracaMdabhAI munizrI vIrazekharavijayajI banyA. pUjyonI parama zubha divase, gata covIzInA navamA zrI dAmodara jinanA kRpAthI siddhahema saMskRta-prAkRta vyAkaraNa, kAvya-nyAya samayamAM aSADhI zrAvake banAvelA zrI zaMkhezvara AgamAdi graMthono gahana abhyAsa karIne dIkSAnAM pAMca cha varSa pArzvanAthasvAmInAM pratimAjIthI pAvana tIrthamAM, paMnyAsapadathI bAda karmasAhityamAM praveza karyo. vibhUSita thayA. ane dIkSAnA agyAramA varSe vi.saM. 2022nI sAlamAM tyArabAda pU. paMnyAsapravarazrInA varada haste anekavidha paMdara hajAra zloka pramANa baMdhavidhAna mULagrastha pUrNa karela. zAsanaprabhAvanA thaI. zAha devazI meghajI pethaDa parivAranA A vi.saM. 2022 sana 1996mAM pUjyapAda A.bha. zrImadvijaya panotA putrane pagale pagale parivAramAMthI paNa ghaNI dIkSAo premasurIzvarajI ma.nI nizrAmAM amadAvAdamAM vizALa thaI. pUjyazrInI nizrAmAM upadhAna, oLI vagere tapo. pratiSThAkuMkamapatrikA anekavidha patrikAo ane pustikAo ane aneka aMjanazalAkA Adi mahotsavo, cha'rIpAlita saMgho Adi mahAna dainikapatromAM anekavidha jAherAto dvArA virATa-mAnava kAryo thayAM. 35 varSanA dIkSAparyAyamAM teozrIe mahAna maherAmaNa sAthe anekAneka sAMbelA vagerenI sajAvaTapUrvaka prabhAvanAo karIne jainadharmano jayajayakAra pravartAvyo. pariNAme, bhavyAtibhavya varaghoDAmAM hAthInI aMbADImAM 2 grantharanone 94 varSanA dIrdhAyuSI gacchAdhipati zrImad padhAravA pUrvaka prAyaH karIne siddharAja jayasiMhe siddhahema vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanI AjJAne anuvartIne, vyAkaraNano dabadabApUrvakano je varaghoDo kADhela te pachI sauthI teozrInI ja tAraka nizrAmAM, 30mI aMjanazalAkA-pratiSThA prathama Avo dabadabApUrvakano bhavyAtibhavya varaghoDo hovo mahotsava prasaMge, saM. 2046nA phAgaNa suda 11 ne budhavAre tA. joIe. ane A ja be pustakanA prakAzana nimitte prakAzana 7-3-90nA zubha divase zrI nemIzvara tIrtha (DoLiyA)nA hAiskUlamAM moTA pAyA para prAcIna ane arvAcIna jaina prAMgaNamAM AcAryapade ArUDha karavAmAM AvyA. pa. pU. A.bha. sAhityanA vividha sAmagrI sAthe judA judA viSayono zrImadvijaya vIrazekhara sUrIzvara (tyAre paMnyAsa) mahArAje vibhAgavAra temanI samajUtI ApatA lakhANa sAthe to badhA ja sattAvikSaNe tattha mUlapa DisattA' vagere ekalA hAthe zarUAtathI rUmo bharIne bhavya ane virATa pradarzana ane prakAza hAiskUlanA aMta sudhInI jAtamahenata karI pIMDavADAmAM 36-45 choDanuM vizALa prAMgaNamAM suzobhita bhavya vizALa maMDapamAM dareka ujamaNuM 45 Agamano bhavya varaghoDo aneka pUjano sahita samudAyanA sAdhu sAdhvI sAthe caturvidha saMghanI ghaNI moTI ahnikA mahotsavapUrvaka teozrInI ja nizrAmAM vi.saM. hAjarImAM aneka prakAranA kAryakramo sAthe be grantharatnonuM 2043mAM 22 graMtharatnonuM prakAzana (vimocana) karela. tevI ja vimocana karavAmAM Avela, jenA kAraNe sAmAnya janatA ane rIte temaNe ja ekalA hAthe jAta mahenata karIne taiyAra karela buddhijIvI loko jaina sAhitya tarapha AkarSita ane prabhAvita "sattAvikSaNa tatyuttarathapayaDisanA vagere pustako ane 1 thI 9 thayela. tyArabAda krame karIne baMdhavijJAna mahAzAstranA zataka karmagraMthanA 10 prakAranA pustakonuM vi.saM. 2013mAM volyumanuM 15 bhAgamAM saMpUrNa prakAzana thayela. saccAritra zrIpAlanagaramAM teozrInI ja nizrAmAM eka sAthe ja udghATana Jain Education Intemational Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 thayela. tema ja hamaNAM paNa vi.saM. 2064mAM punarmudraNa 17 graMtharatno prAyaH karIne poSa mahinAmAM ane bAkInA paNa graMtharatnonuM paNa Aja sAlamAM prakAzana thavAnI saMbhAvanA che. pUjya AcAryazrI vijayavIrazekharasUrIzvarajI mahArAja nirAmaya dIrghAyuSya pAmIne anekavidha zAsanaprabhAvaka kAryo karatA raho e ja abhyarthanA! ane pUjyazrInAM caraNAviMdamAM koTi koTi vaMdanA ! saujanya : zrI zAMtinAtha jhAlAvADa jaina zve. saMgha kAMdivalI (iSTa) muMbaI eka sagRhastha taraphathI. vizvavikramI ArAdhaka, ugravihArI tapasvI, 'marAThAvADa uddhAraka' AcAryazrI vijayavAriSaNasUrIzvarajI mahArAja chANInuM aparanAma saMyamanagarI rAkhavuM paDe eTalI dIkSAo A nagarImAM thaI che. pUjyazrI paNa e bhUminuM saMtAna che. zrI zAMtinAtha prabhunI zItaLa chAyAmAM dharmapriya somacaMdabhAI giradharabhAInA gRhe mAtA kamaLAbahenanI kukSie cha putraratnoe janma lIdhA hatA. pU. A. zrI bhuvanatilakasUrIzvarajI mahArAjAdinAM pAvana pagale nagaranAM 80 gharamAMthI 125 bhagavaMto pravrajyAnA punita paMthe prayANa karI gayA hatA. evA vAtAvaraNamAM UcharatAM kamaLAbahena ane somacaMdabhAInAM A saMtAnomAM trIjA naMbaranA mahezabhAI, cothA naMbaranA kirITabhAI, pAMcamA naMbaranA mukundabhAI ane chaThThA naMbaranA tejapAlabhAI vairAgyanA raMge raMgAyA. cAre putrone gharaAMgaNe mahAmahotsavapUrvaka dIkSA grahaNa karAvanAra mAtApitA kharekhara dhanyavAdanA adhikArI che! saM. 2014nA mAgazara suda pUrNimAne divase pUjyapAda AcAryadeva zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanA varada haste dIkSAmahotsava thayo. pU. A. zrI puNyAnaMdasUrijI mahArAjanA ziSya tarIke cAra bhAIo munizrI vijayasenavijayajI, zrI vajrasenavijayajI, zrI vallabhasenavijayajI ane zrI vAriSaNavijayajI nAme jAhera thayA. dIkSA grahaNa karIne munizrI vAriSaNavijayajI pU. gurudevazrInI nizrAmAM zAstrAdhyayana ane tapa-ArAdhanAmAM khUba ja AgaLa vadhyA. teozrIne saM. 2037nA mahA suda 14ne divase madrAsamAM pUjyapAda AcAryazrI vikramasUrIzvaraja mahArAjanA haste paMnyAsapadavIthI vibhUSita karavAmAM AvyA. saM. 433 2043nA vaizAkha suda 6nA maMgala dine zrAvastinagarImAM zrI saMbhavanAtha jinAlaya aMjanazalAkA mahotsava prasaMge 'karNATakakesarI' pU. A. zrI vijayabhadraMkarasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste. sUripadathI zobhAvavAmAM AvyA. eka ja varSamAM paMcaprasthAnanI ArAdhanA karIne pUjyazrI eka divya prabhAvaka banI rahyA che. marAThAvADAmAM aneka nagaro-grAmomAM traNa varSa satata vicarIne dharmavimukha prajAne dharmAbhimukha banAvI. auraMgAbAdamAM pUjyazrInI 75mI ThAmacauvihArI ekAdazInI oLInA pAraNe aneka saMghoe mahotsavapUrvaka teozrIne 'marAThAvADA uddhAraka'nI padavI ApI. pUjyazrIe prathamavAra ja marAThAvADa pradezamAM udyApana, upadhAna tapa, aMjanazalAkA mahotsavo UjavavAno yaza prApta karyo che. jema dakSiNa bhAratanA prAMtomAM pUjyazrI zAsanaprabhAvanA dvArA jainaM jayati zAsanam'no jayaghoSa gAjato karI rahyA, tema bhAratanAM cheka uttara cheDe-nepAlamAM paNa teozrIe vIraprabhunA zAsanano dhvaja laherAvyo che. nepAlamAM mUrtipUjaka zramaNa tarIke praveza karanAra pUjyazrI pahelA che. nepAlanI sarahade phArabIsagaMja, phUlakA vagere nagaromAM jinamaMdiranI pratiSThA teozrI hastaka thaI che. ugra vihAra e pUjyazrInuM eka prabhAvaka lakSaNa che; to ugra tapazcaryA e teozrInuM bIjuM vizvavikramI lakSaNa che. vardhamAna tanI 87mI oLI pUrNa karI (saM. 2047) 88mI oLI ThAmacauvihArI ekadattIthI karI rahyA che. ekadattI ThAmacauvihArI oLI karanAra vartamAnamAM pUjyazrI vizvavikrama dharAvanAra AcAryapravara che. pUjyazrInI zAsanaprabhAvanA paNa atyaMta prabhAvaka puravAra thaI che. teozrInI preraNAthI vividha saMghomAM aneka AyaMbila khAtAM sthapAyAM che. pUjyazrIe paNa 7000 AyaMbila ane 1500 ekAsaNAMnI ArAdhanA karI che. 5 upadhAna tapa, 6 zikharabaMdha maMdiramAM pratiSThAo, 6 gRhamaMdire pratiSThAo, aMtarikSajI tIrtha tema ja hiMgoLIthI zatruMjaya tIrthano 925 ki.mI.no, 30 divasano, ati ugra vihArapUrvakano ane aDhAra abhiSekanA aitihAsika prasaMge zatruMjaya tIrthe upasthita thaI anumodanIya banelo advitIya yAtrAsaMgha; 10 aMjanazalAkA utsava, 21 mAsakSamaNa tapazcaryAo, 4 dIkSAo, 71 choDanAM ujamaNAM Adi aneka zAsanaprabhAvanAo pUjyazrInI nizrAmAM thaI che. uparAMta pUjyazrIe 100 vardhamAnatapa oLI pUrNa karI kAratIrthamAM aMjanazalAkA, pratiSThAmahotsavamAM pAraNuM karela che. Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 dhanya dharA: pUjyazrInA saMyamajIvananA 50 varSanI pUrNAhuti nimitte kalI nagare 5 choDa udyApana dvArA, pUjana dvArA ujavaNInuM paNa Ayojana thayeluM. evA e mahAna ugravihArI, ugra tapasvI sAdhakane aMtaHkaraNapUrvaka zatazaH vaMdanA! saujanya : zrI jaina derAsara peDhI : (jJAnabhaMDAra khAtA) karelI (M.P). pU. pravacanakAra AcAryazrI mahAsenasUrijI ma.sA. jIvana-kavana bhAratavarSamAM prasiddha evI saMskAranagarI vaDodarA (vaTapadra) nagaranI samIpa saMskAra-sadAcAra-dharmapratye samarpaNabhAvathI yukta evuM chAyApurI (chANI) nAmanuM prAcIna nAnuM gAma, je gAmamAM vasatAM bhAvikone devagurunI apUrva chAyA + pUrI hatI tevA chAyApurI gAmamAM dharmasaMskArI kuTuMba mohanabhAInuM vase, mAtuzrI zakarIbahene dharmanA saMskAra pUrA kuTuMbamAM vAvyA. tenA sahAre 2 putra, 2 putrI, 2 pautrIone prabhuvIre sthApelA bhavasamudrA taravA jahAja samAna dIkSA evA saMyamamArge prasthAna karAvela. mAtuzrInI bhAvanA jIvananA chellA zvAsa sudhI saMyama levAnI tamannAthI bhAvita hatI. suputra manakakumAre 11 varSanI laghuvaye upadhAnatapanI ArAdhanA pU. dAdAgurudeva zrI labdhisUrIzvarajI ma.nI nizrAmAM karI sAthe pU. vaDIlabaMdhu muni vIrasenavijaya ma.nA saMsargathI manane vairAgyavAsita banAvI dharmamArgamAM AgaLa vadhyA. saMyama levAnI tamannA tIvra. temAM saMyoga saM. 2019mAM paM. guNAnaMdavi ma. muni caMdrazekhara vijaya ma.nuM comAsuM chANImAM thatAM prabhAvaka pravacanothI dIkSAnI khANI evI chANI nagarInuM nAma sArthaka karavA manakakumAra saMyama levAnI daDhatAvALA thatAM pU. baMdhumuninA caraNomAM upasthita thayA ane prAcIna mahAna tIrtha aMtarikSamAM zrI vinaharA pArzvanAtha prabhunI prANapratiSThAnA pAvana avasare pU. dAdA gurudeva zrI bhuvanatilakasUrijI ma.nA zubhahaste dIkSita thaI saMyamamArgamAM jJAna-dhyAna-bhaktimAM AgaLa vadhI sArA pravacanakAra thayA. tapoyogamAM AgaLa vadhI dhyAnayogamAM zrI zaMkhezvara pArzvaprabhunA dhyAnamAM rahetA chANI nagaramAM pU. A. puNyAnaMda sU.ma.nA haste paMnyAsapadathI alaMkRta thayA. OMkAratIrtha nirmANamAM prerakabaLa suMdara Apela. zAsanaprabhAvanAnI apUrva dhagaza jotAM pUjyazrIe zrI mahAvIra labdhidhAma-pahALA madhye AcAryapadathI alaMkRta karyA. Aje zAsanaprabhAvanA saha jJAnadhyAna-sAdhanA karatAM karatAM pU. gurudevazrInI saha vicArI rahyA che. pUjyazrIno paricaya-parimala * janma : vi.saM. 2002, caitra suda-11, chANI. + dIkSA : vi.saM. 2020, mahA vada-13 aMtarikSa tIrtha ke paMnyAsapada : vi.saM. 2051, mahA vada-2, chANI. * AcAryapada : vi.saM. 2061, poSa suda-5 panDALAkolhApura. saujanya : pU. munizrI vikramasenavijayajI ma.sA.nI preraNAthI bhaktajanonA saujanyathI. - s IjI zrIkRSNanI paTarANI rUmaNI kRpALudeva! putrano viyoga kema thayo? bhagavAna neminAthe rUkSmaNIne pUrva bhave moralInA IMDA upADI mAtAthI teno soLa pahora viyoga karyAnI vAta kahI. A karma soLa varSa pUrNa thaze ne tamone putra maLI jaze. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA Jain Education Intemational Personal Use Only Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 bhAratabhUSaNa mahApuruSo pUrvakALathI jainAcAryono rAjyasattA upara khUba prabhAva rahyo che. siddhasena divAkarasUri, AcAryazrI bappabhadrIsUri, kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya vagere anekAneka pUjya sUrivaryoe rAjyazAsana upara potAnI prabhAvachAyA prasArIne jainazAsananI jyotine vadhu ne vadhu dIptimaMta banAvI hatI. Aje rAjAzAhI zAsanaprathA astitvamAM nathI. rAjAzAhInuM sthAna lokazAhIe lIdhuM che. lokazAhI zAsanavyavasthAmAM sattA eka jagyAe kendrita nathI hotI tema kAyamI ke vaMzaparaMparAgata paNa nathI hotI. te saMyogomAM rAjakAraNa upara varcasva ke prabhAva e ghaNI muzkela bAbata banI che. pUrvanA rAjAo jevI sAtvikatA paNa AjanA rAjyakartAomAM jaDavI muzkela banI hovAthI kyAreka rAjakAraNIo sAthenA saMbaMdho bahu hitAvaha paNa rahetA nathI. te chatAM, AvA vikaTa saMyogomAM paNa aneka pU. AcArya bhagavaMto rASTrIya mAna ane gauravane dhAraNa karI rahyA che ane prabhuzAsananA ahiMsA Adi divya saMdezane digaMtamAM prasarAvI rahyA che. pU. munizrI mohanalAlajI ma.sA. le. munizrI mRgendravijayajI ma. pU.zrIno janma-vi.saM. 1887 cAMdapura (mathurA) vi.saM. 2046-47nuM varSa muMbaImAM jaina muni bhagavaMtonuM vihAra- vicaraNanuM zatAbdI varSa che. jaina muni tarIke sauprathama muMbaImAM praveza karanAra sva. pUjyazrI mohanalAlajI mahArAja hatA. A ghaTanAne aitihAsika darajjo maLI cUkyo che. vi.saM. 2063nA caitra vada-12no divasa pU.zrInI 100mI svargArohaNa-zatAbdI varSa tarIke ujavAyo. vi.saM. 1947mAM muMbaI mahAnagarImAM pU.zrInuM padArpaNa thatAM jaina saMgha AnaMdavibhora banI gayo ane bhAyakhalAmAM praveza pachI mAdhavabAganA eka bhAgarUpe vADInuM lAlabAgamAM rUpAMtara thayuM. lAlabAganuM nAmakaraNa paNa pU.zrInA nAmathI thayuM. zrI mohanalAlajImAMthI lAla + bAga = lAlabAgano janma thayo. aMgrejonA zAsanakALa daramiyAna muMbaInA TApu upara aMgrejonI vasatI paNa ghaNI moTI hatI. eTale muMbaI mlecchonI nagarI tarIke jANItuM hatuM, tyAre bIjI bAju jainonI saMkhyA vyApArArthe AvatI hatI. jinamaMdiro hatAM paNa jaina sAdhuo na hatA. jo ke vasaInI khADI upara relave brIja hato paNa pagapALA vihAra karIne pahoMcavuM muzkela hatuM. gata zatakamAM zvetAMbara jainaparaMparAmAM maMda paDelI dharmabhAvanAne DhaMDhoLIne prANa pUranA pUjyazrI hatAM. tevI ja rIte bIjA mahAtmAo paNa hatA. temAM 435 vizeSa ullekhanIya buTerAyajI mahArAja, AtmArAmajI (vijyAnaMdasUri) mahArAja, buddhisAgarasUri ma., vijaya zAMtisUri ma. vagere jevA mahApuruSono mahattvano phALo rahyo che. ApaNe Azcaryacakita thaIe tevI vAta to e che zrI buTerAyajI ma. kSatriya hatA. AtmArAmajI janme brahmakSatriya hatA. buddhisAgarasUrijI pATIdAra hatA ane yogI zAMtisUrijI janme rabArI-Ahira hatA ane ApaNA zrI mohanalAlajI ma. janme brAhmaNa hatA. A mahApuruSonuM jaina dharma mATenuM yogadAna apUrva hatuM. ApaNA caritranAyaka zrI mohanalAlajI ma.nA jIvanamAM noMdhapAtra ghaTanAo A mujaba che : (1) janme brAhmaNa hatA. vidyAbhyAsa pachI yatidIkSA lIdhI hatI. tyAga-saMyamamAM ruci jAgRta thatAM yatijIvananI jAhojalAlI choDIne saMvegI dIkSA lIdhI. (2) (3) gaccha-saMpradAyanI dRSTie kharataragacchanI samAcArI pachI tapagacchanI samAcArI svIkArI hatI. temanuM A samanvayakArI pagaluM hatuM. teo baMne pakSe udAra hatA. (4) pote muni tarIke rahIne ziSyaparivArane gaNi tathA paMnyAsa padavI ApIne temanuM mUlyAMkana karyuM hatuM. (5) sau prathama muMbaImAM praveza karIne temaNe jaina sAdhuono vihAramArga khullo karyo hato. e zreya temane ja jAya che. Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 (6) jaino uparAMta hindu, pArasI, musalamAna, khristI vagere janatAne pratibodha pamADIne jainadharma tarapha sanmukha karI hatI. (7) eka vacanasiddha muni hatA. temano paraco jemane maLyo te kRtArtha thaI gayA. zrI devakaraNamUlajIne pU.zrInI kRpA phaLI hatI. teo vaMthalI gAmanA vatanI hatA. (8) hamaNA pU.zrI mohanalAlajI ma.no eka raMgIna svataMtra phoTo jovA maLe che. bhAratamAM phoTogrAphI eTalI sulabha na hatI tyAre pU.zrInA bhakta evA eka vahorA jJAtinA bhAIe lIdho hato ane tenI prinTa iMglenDamAM kaDhAvI tenI daza hajAra kopI lAlabAga-upAzraye vecANamAM mUkatAM zeThazrI devakaraNamULajIe badhI ja kopI kharIdIne saMghanA lokone darzanArthe bheTa ApI hatI. (9) vi.saM. 1960mAM vAlakezvara sthita bAbu amIcaMda panAlAla AdIzvarajI jaina derAsaranI mULanAyakanI pratiSThA pU.zrInA varadahaste thaI. teno zatAbdI mahAmahotsava 108 divasIya maMgalamaya kAryakrama AjathI be varSa pUrve eTale ke vi.saM. 2060, tA. 20-11-2003 thI 30-11-03 daramiyAna zatAdhika pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonI upasthitimAM UjavAyo hato. gavAkSamAM gurumUrti paNa birAjamAna che ane zilAlekha paNa utkIrNa che. (yakSayakSiNInI mUrti nIce.) (10) vi.saM. 1963, caitra vada-12nA vijayamuhUrte surata mukAme pU.zrI samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA tyAre camatkAra sarjAyo hato. "vinA dAhe thAya, agni saMskArI, gurudeva mohanalAlajI mahimA bhArI' pU.zrInI A saMkSipta yazogAthA jainaitihAsanuM eka suvarNapRSTha che. saujanya : zreSThIvarya mohanalAla popaTalAla mahetA parivAra mu. umaragAma roDa, ji. valasADa (da. gujarAta) potAnA samagra kuTuMbane saMyamamArge vALanAra pU. upAdhyAya zrI dharmasAgarajI mahArAja samagra bhAratavarSa AjhAdI mATenA nArAothI guMjatuM hatuM tyAre jinazAsananAM keTalAMka tIrthasthAnone AjhAdI ane dhanya dharAH AbAdInA paMthe laI javAmAM agraNI evA upAdhyAya zrI dharmasAgarajI mahArAjano janma thayo hato. uttara gujarAtanuM gAma unALA, UMjhA pAsenuM mIrAdAtAra. tyAM pitA nahAlacaMda ane mAtA khuzIbahenane ghare saM. 1957nA bhAdaravA suda 7ne divase eka putrano janma thayo. kuTuMbIjanoe nAma rAkhyuM mUlacaMdabhAI. mUlacaMdabhAI bALapaNathI hoziyAra hatA. abhyAsamAM ane abhyAsa pUro karIne dhaMdhAmAM sArI kuzaLatA darzAvI. pariNAme, dhaMdhAnA vikAsa arthe muMbaI gayA, paNa muMbaI pahoMcatAM ja jIvananI dizA pharI gaI. amadAvAdanA zeTha bhagavAnadAsa (pU. paM. zrI bhadraMkaravijayajI) tathA zeTha cImanalAla (pUjyazrInA dIkSAguru) pU.A. zrI caMdrasAgarasUrijI AdinI mitramaMDaLI racAI. pU. zrI AnaMdasAgara mahArAja, pU. zrI vijayalabdhisUrijI mahArAja, pU. zrI vijayarAmacaMdrasUrijI mahArAjanAM vyAkhyAno niyamita sAMbhaLavA javA lAgyA. A maMDaLInI saMkhyA 45 upara pahoMcI. sAthe pratikramaNa, sAthe pUjA, sAthe snAtrapUjA, sAthe pauSadha Adi joIne saunA acaMbAno pAra raheto nahIM. A vAtAvaraNamAM mUlacaMdabhAIne dIkSAnI bhAvanA janmI, paraMtu emAMye mAtra potAne ekalAne ja A sanmArge laI javAne badale AkhA kuTuMbane A mArge laI javAno manoratha jAgyo. sau prathama potAnA moTA putrane dIkSA apAvI; teo muni zrI mahodayasAgarajI mahArAjanA nAme ghoSita thayA. tyAra pachI pote jAmanagaramAM pU. zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA varad haste 5. AcAryadeva zrI caMdrasAgarajI mahArAjanA ziSya tarIke dharmasAgarajI nAme zAsananA aNagAra banyA. be varSa cAritrapAlana, tapazcaryA, zAstrAbhyAsa AdimAM khUba pragati sAdhI dharmasAgarajI ma.nA pUrA parivAre dIkSA lIdhI. temAM potAnI patnI 2 putro 1 putrI ane khuda ema pAMcanI dIkSA thaI temAM mahAna vidvAna ziromaNi prathama naMbarano putra muni mahodayasAgarajI ma.sA. dIkSAnA alpaparyAyamAM aneka sabhAomAM dharmadezanA dvArA jinazAsananA nAmano DaMko vagADyo hato. temanI pAchaLa muni darzanasAgaranI prabhA nIkharI ane dharmasAgarajI tIrtharakSAnA kAyadAkorTanA kAmonI AgevAnI lIdhI hatI. tapasvI mahAna hatA. aThThAInA pAraNe ajainane tyAMthI gocarI lAvI ekAsaNAthI pAraNA ane AyaMbilamAM kariyAtu Adi bhegu karI 15-20 miniTamAM vAparI levuM A tyAga ucco anero hovAthI emane loko lAkaDAnA mahAdevanA upanAmathI paNa saMbodhI tapAnumodanA karatAM hatAM. AvA hatAM pU. dharmasAgarajI ma. ane potAnA bIjA putra amRtakumArane Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 43e zaMkhezvaramAM bALavaye, dIkSAvirodhanI jaMgI jehAda vacce dIkSA ardhI sadInA dakSAparyAyamAM, 78 varSanI jaipha vaye paNa apAvIne, svaziSya banAvI bAlamuni zrI abhayasAgarajI nAma pUjyazrI avirata utsAhapUrvaka zAsanakAryo karI rahyA hatA. saM. ApyuM. ahIthI na aTakatAM, saM. 1991mAM ratalAmamAM saMsArI 2034mAM UMjhAmAM sthita hatA. avasthAne lIdhe tabiyata patnI ane suputrIne dIkSA apAvI sAdhvI zrI saguNAzrIjI vAraMvAra nAdurasta thatI jatI hatI. comAsuM besavAnA AgalA ane bAlasAdhvI zrIsulabhAzrIjI nAmathI vibhUSita karyA. Ama divase, aSADha suda 13 nA roja pUjyazrInuM svAthya kathaLyuM. AkhuM kuTuMba jinazAsanane caraNe dharI dIdhuM. pote A samaya oLakhI gayA hoya tema sabhAna banI gayA. pUjyazrIe potAnA vihAramAM eka siMhanI mAphaka garjanA gocarInI anicchA darzAvI. rAta vItI. comAsI caudazanI karIne dharmasthAno para AvelA bhayane haTAvelA che. sarakAra sAme vahelI savAre 4-25 kalAke pUjyazrIe pUrNa zuddhi ane . vaNathaMbhI laData ApIne vijaya hAMsala karyo che. kriyArucipUrvaka pratikramaNa, paDilehaNa, derAsaranuM caitya, pUjyazrIe saM. 1986thI saM. 2034 sudhImAM 48 paccakakhANa pAravAnI kriyA Adi karyA. muhapattinuM paDilehaNa cAturmAsa karyA; temAM khaMbhAta, cANasmA, DabhoI, vejalapura, UMjhA, eka ja hAthe pote bolapUrvaka karyuM. bapore 4-00 kalAke namaskAra amadAvAda, pAlitANA, kapaDavaMja, rAjakoTa Adi gujarAtanAM mahAmaMtra, cattAri maMgalamunI dhUna vacce pUjyazrIno pavitra nagaro mukhya che. jyAre ratalAma, Indora, sItAmahu, maMdasaura, AtmA samAdhinI AkharI salAma bharIne agama-agocaramAM AgrA, ujjaina, udayapura, nAgapura, kAnapura, muMbaI sirohI sarakI gayo! UMjhA saMghe karelA tAra-TeliphonathI samagra dezamAMthI Adi gujarAta bahAranAM nagaro che. A batAve che ke teozrIe mAnavamaherAmaNa UmaTyo. bIje divase 11-30 kalAke zAsananAM kAryo mATe avirAma vihAra karyo che. eTaluM ja nahi, devavimAna zI pAlakhImAM mahAyAtrA nIkaLI. bapore 2-00 48 varSanA dIkSAparyAyamAM pUjyazrIe 21 thI 32 oLI cAlu kalAke pUjyazrInA pArthiva dehane agnidAha devAyo. e pavitra varSItapamAM, 33 thI 37 oLI chaThTha-aTTamanA varSItapamAM, 38 bhUmi para pUjayazrInuM smAraka 2cavAnA nirNaya sAthe sA pAchA thI 55 oLI cAlu varSItapamAM karIne 19 varSItapa karela. AvA pharyA. aneka sthaLoe thayelI guNAnuvAdasabhAo pUjyazrInAM tapasvI munirAjano vizeSa prabhAva paDato ane aneka puNyAtmA kAryonI guNagAthA banI rahI! temanA varad haste saMyamamArge saMcaravA sajja thatA. pUjyazrInA saujanya : pa.pU.A.zrI azokasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI haste 60 uparAMta mumukSuoe dIkSA grahaNa karI hatI. 40 zrI vardhamAna jaina peDhI, pAlitANA uparAMta upadhAna tapa thayAM hatAM. jemAM pAlitANAmAM 1800 jaMbudvIpa yojanAnA nirmAtA ArAdhakone eka sAthe karAvela upadhAna tapa Aje paNa eka vikrama che. 25 uparAMta tIrthasthaLo para zAzvatI caitrI oLInI pU. paMnyAsapravara zrI abhayasAgarajI ma. sAmudAyika ArAdhanA thaI. samasta mALavA ane mevADane gAmaDe vijJAna jyAre vizvanA sImADA oLaMgI vijJAnanA mate fase gAmaDe vicarIne dharmajAgRti lAvyA. 30 uparAMta pratiSThA caMdraloka para pahoMcyuM tyAre samagra jagatamAM khaLabhaLATa macI mahotsava UjavAyA. 175 uparAMta gAmomAM pAThazALAo gayo. loko kahevA lAgyA ke, zuM Agamo! zuM vedo ane zuM sthApI. zrI mAMDavagaDha, zrI nAgezvara, zrI mahAvIrajI (jayapura) purANo! badhuM ja gapa che. puNya ane pApane bahAne, deva ane Adi tIrthono uddhAra karAvyo. zAsanarakSArthe "akhila narmane nAme, dharmaguruo dhUke che. vijJAnIoe vizva para upakAra bhAratavarSIya jaina saMskRtirakSaka sabhA', "rAjasthAna jaina saMgha', karyo, eNe janatAne dharmAcAryonI judI jhaMjhALamAMthI bacAvI. mALavA-mevADa navapada samAja' indora peDhI, mAMDavagaDha peDhI, bhaluM thajo e vijJAnIonuM!-AvuM AvuM sAMbhaLI eka kezariyAjI peDhI AdinI sthApanA karI. ATaATalI mahAtmAnuM dila dravI UThya, hRdaya pokArI UThyuM : "are, je zAsanaprabhAvanA chatAM sAcA sAdhune chAje tevI niHspRhatA to sakaLa jIvana lokakalyANa arthe kharce te mahAtmAo para AvuM gajabanI hatI. mAna-kaSAya para adbhuta kAbU dharAvatA hatA. ALa! jagaduddhAraka dharma para AvuM kalaMka! peTa mATe pasIno kyAMya potAno phoTogrApha mUkavAnI paNa manAI pharamAvatA. pADatA e vijJAnIo sAcA nathI, e vAta mAre jagatane upAdhyAyapadavI to keTalAya prayatno pachI svIkArelI e jaNAvavI paDaze" ane e mahAtmAe paradezanA lekhakopUjyazrInI kAryasiddhi parano suvarNakaLaza che. ciMtakonA vicAronuM maMthana karyuM ane kalama upADI. vijJAna sAme Jain Education Intemational Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 moraco mAMDyo. eka-be nahIM, pAMca-sAta nahIM, judI judI bhASAmAM judI judI dalIlothI pacIsa-pacIsa pustako bahAra pADyAM. "o vijJAnIo! tame sAcA nathI. tamArI mAnyatAmAM kaMIka maNA che. dharmAcAryone jUThA bolavAnI koI jarUra nathI. vizvanA dharmo ane tattvajJAnamAM bhAratIya dharmo ane tattvajJAna zreSTha koTinA che. e pratipAdita satya sAthe bhAratanAM zAstro, bhUgoLa ane khagoLa vijJAnamAM paNa ucca koTinI mAhitI dharAve che ane tethI bhArata avakAzakSetre tema ja bhaugolika kSetre vijJAnamAM paNa mokhare che" evI evI dalIlo dvArA bhAratIya tattvajJAnanI siddhi ane sArthakatA sAbita karI, vizvabharanA vijJAnIone AzcaryamAM mUkI dIdhA. pU. paMnyAsa zrI abhayasAgarajI gaNivara jainazAsananA gaurava rUpa hatA. gujarAtanA mahesANA jillAmAM khAbociyA jevaDuM unAvA (mIrAdAtAra) gAma te pUjyazrInuM janmasthAna. pitA mUlacaMdabhAI (upAdhyAya zrI dharmasAgarajI mahArAja), mAtA maNibahena (sAdhvIzrI sadguNAzrIjI mahArAja)nA e lADIlA saMtAna. janmanAma amRtakumAra. bhAI motIlAla (munizrI mahodaya-sAgarajI mahArAja) ane bahena savitA (sAdhvIzrI sulasAzrIjI mahArAja) sAthe lADakoDathI UcharatA hatA. saM. 1981nA jeTha vada 11nA punita prabhAte janmelA A panotA putranA Agamana pachI mAtApitAnI dharmabhAvanA uttarottara vadhatI cAlI. sadgurunAM caraNomAM jIvana vitAvavAnI tAlAvelI jAgI. mAtApitAnA A saMskAro nAnakaDA amRtalAlane vArasAmAM maLyA. temanI dharmabhAvanA vikasI ane AgaLa jatAM, dIkSAnI bhAvanA dRDha thaI. temaNe mAtApitA pAse pravajyAnA punita paMthe prayANa karavAnI anujJA mAMgI. te jamAnAmAM bALadIkSAno prabaLa virodha hato. amRtalAlanA mArgamAM aNakalpyA aMtarAyo UbhA thayA paraMtu aMte aMtaranI icchAno vijaya thayo. pUjyapAda AgamoddhAraka zrI sAgarAnaMdasUrijI rAhabara banyA. sADA cha varSanI uMmare saM. 1988nA mAgazara vada 11ne puNya dine zrI zaMkhezvara mahA-tIrthanI chAyAmAM bAladIkSAno mahotsava UjavAyo. siddhacakrArAdhaka tIrthoddhAraka pUjya AcAryadeva zrI caMdrasAgarasUrijI mahArAjanA ziSyaratna pU. upAdhyAyazrI dharmasAgarajI mahArAjanA ziSya munizrI abhayasAgarajI banyA. mAtA ane bahena tathA bhAI paNa dIkSita banyAM hatAM. Ama, pitAputra guru-ziSya banyA. munizrI dharmasAgarajIe bAlamunimAM saMskAro sAthe jJAnavRddhi thAya tevA prayatno AdaryA. nyAya, vyAkaraNa, sAhitya, dhanya dharA AdinA adhyayana sAthe jainadharmanuM agAdha jJAna prApta karAvyuM. pariNAme, teozrI jainadharmanA gaNanApAtra zAstravettA tarIke siddha-prasiddha thayA. 'jJAna viAmAM mokSaH' e jainadharmanA sUtra pramANe jJAna ane kriyA eka ja rathanAM be cakro che. munizrIe baMne cakrone susAdhya banAvI dIdhAM. saM. 2022mAM jeTha vada 11ne divase kapaDavaMja mukAme gacchAdhipati pUjyapAda zrI mANikyasAgara-sUrIzvarajI mahArAjanA varad haste gaNipadathI alaMkRta karavAmAM AvyA ane saM. 2029nA mahA suda 3ne divase sakala saMghanI vinaMtIthI naroDA tIrtha-amadAvAdamAM pU. upAdhyAyajI zrI dharmasAgarajI mahArAjanI nizrAmAM paMnyAsapade ArUDha karavAmAM AvyA. te samaye pUjyazrInA nAmamAM paNa pheraphAra karavAmAM Avyo. pU. gurudevane aruNodayasAgara'no uccAra phAvato na hato, tethI paMnyAsa zrI abhayasAgarajI' nAmakaraNa thayuM. bhUgoLa-khagoLanA praznone pUjyazrIe vItarAgI vANInI sacoTatAthI ane nirNAyakatAthI vyakta karyA. 'bhU-bhramaNa zodha saMsthAna' nAmanI saMsthAnI sthApanA karI. A saMsthA saM. 2024thI mahesANAmAM kAryarata che. pUjyazrIe A aMge dezavidezanA vijJAnIo sAthe patravyavahAra karyo. pariNAme, teozrIne vizvanI aneka saMsthAoe sabhyapada enAyata karyAM. AvI saMsthAomAM-- amerikAnI nezanala jyogrophikala sosAyaTI, muMbaInI eziyATika sosAyaTI, dilhInI ola inDiyA sAyansa TIcarsa esosiyezana ane haidrAbAdanI Dekkana insTiTyuTa opha objharveTarI jevI jANItI aneka saMsthAoe pUjyazrIne sabhyapada ApIne sammAnyA hatA. teozrIe ghaNAM varSo jaMbUtI pa, jaina khagoLa ane Adhunika zodhakhoLo vacce zuM taphAvata che te darzAvavAmAM gALyAM hatAM. aMgrejI, hindI, saMskRta, gujarAtI vagere bhASAomAM pustako pragaTa karIne potAnI mAnyatAono bahoLo pracAra karAvyo. yunivarsiTIo, kolejo, hAiskUlo AdimAM pravacano ApI, vijJAne ApelA AghAtone dharmazraddhAnI bhUmikA para sunizcita karyA. AvI avirata cAlatI vizvavyApI vizALa pravRttio vacce paNa temanI tapasAdhanA ane dharma-ArAdhanA akhaMDa cAlyA karatI. dharmazAstronA avirAma adhyananamAM teozrI ekkA hatA. zAstrAdhyayana mATe gujarAtI, hindI, prAkRta, ardhamAgadhI, saMskRta, urdU, aMgrejI, marAThI Adi bhASAo para temanuM prabhutva hatuM. Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 439 evuM ja trIjuM mahattvanuM pAsuM mAlavoddhAraka tarIkenA sadIthI paNa adhika dIkSAparyAyamAM teozrIe je anekavidha biruda pUjyazrInA guruvara candrasAgarasUrijIne maLyuM tethI Aje zAsanaprabhAvanA karI te mahAgraMtha vagara darzAvI na zakAya teTalI paNa mAlavadezane ArAdhanA karavA parama upakAra karI rahyA che. vizALa che. pUjyazrInI mahAnatA to e che ke temanA svargavAsa lIdhelA athAga parizramanuM che. kula aDhAreka varSanA ugra pachI paNa temanA nAmasmaraNathI aneka sukhada camatkAro thayAnA vihArathI teozrI mALavA-mevADanAM gAmegAma pharI vaLyA hatA. dAkhalA noMdhAyA che. pU. paMnyAsajInA svargavAsa bAda teozrIe pUjya gurudevazrI sAthe kaThina vihAra karI preraNAnI parabo mAMDI. AraMbhelAM tamAma dharmakAryonI dhUrA temanA ziSyaratna pU. paM. zrI dharmavihoNAM thaI gayelAM lokomAM jAgRti ANI teone darzana- azokasAgarajI mahArAje saMbhALI che. evA e anekamukhI pUjA karatAM, tapa-kriyA karatAM zIkhavyuM. indoramAM sthApelI pratibhA dharAvanAra apUrva ane ajoDa mahApuruSane koTi peDhIne AdhAre doDhaso-doDhaso maMdirono jIrNoddhAra karAvyo. koTi vaMdanA! Aje mALavAmAM prasiddha sarva tIrtho-zrI amIjharA, zrI bhopAvara, saujanya : pa.pU.A.zrI azokasAgarasUrijI ma.sAnI zrI mAMDavagaDha, zrI makSIjI, zrI parAsalI, zrI vaI pArzvanAtha, preraNAthI zrI vardhamAna jaina peDhI, pAlitANA zrI maMDorA tIrtha ane Aje jenI ronaka samagra bhAratane AkarSI jainazAsananA aitihAsika mahAna zAsanaprabhAvaka rahI che te zrI nAgezvara tIrthane camakAvanAra A pitAputraguruziSyanI mahAna jugalajoDI hatI. Ama, pUjyazrI pa.pU. sAhityakalAratna AcAryazrI mAlavoddhAraka tarIke paNa ananya-asAdhAraNa kAmagIrI bajAvI vijaya yazodevasUrIzvarajI ma.sA. gayA. vi.saM. 1972, poSa suda-2, tA. 7-1-1916nA roja evuM ja mahAna kArya jaMbadrIpa-nirmANanuM che. bhAratIya janmelA saMghasthavira, gacchAdhipati pa.pU. sAhityakalAratna saMskRti pratye agAdha prema ane Adhunika jagata pratyenA AcArya zrI vijaya yazodevasUrIzvarajI ma.sA. saMsAramAM zrI karuNAbhAvane lIdhe pote prApta karelI zaktisaMpannatAno sadupayoga jIvaNabhAInA nAme oLakhAtA hatA. teozrInAM dhanya karIne A kArya saphaLatAthI pAra pADyuM. pUjyazrInI mAnyatAnA mAtApitAzrInAM nAma anukrame zrI rAdhikAbahena ane zrI prabhAvazALI pracArane pratApe jainasamAjamAM jaMbudvIpa maMdira nAthAlAla hatuM. janmatAM pahelAM pitA ane pAMca varasanI kumaLI racavAnI vinaMtIo thaI ane vizALa jinAlayanuM nirmANa thayuM. vaye mAtA gumAvatA zrI jIvaNabhAIne teonA saMsArI vaDIla A maMdiranA pratiSThA-mahotsava prasaMge ghaNo moTo sAgara- bhAI-bahenoe khUba ja lAlanapAlanathI ucherI mAtApitAnI samudAya ekatrita thayo hato. lagabhaga 90 sAdhuo ane 450 gerahAjarIne sAlavA dIdhI na hatI. sAdhvIjIo tathA hajAro zrAvaka-zrAvikAono maherAmaNa gayA bhavanA prabaLa puNyodaye 5.pU. zAsanaprabhAvaka UmaTyo hato. e sarvanI vacce pUjyazrInI mahAna prabhAvakatA AcArya zrI vijaya mohanasUrIzvarajI ma.sA.no vi.saM. prakAzatI hatI. AvA amUlA avasare teozrIne AcAryapada 1984nAM cAturmAsa daramyAna paricaya thayo ane bhavobhavanA mATe aneka vinaMtIo thaI hatI, paNa sadAye nAmanAnI paricita hoya tema zrI jIvaNabhAI pUjaya AcAryazrInI AMkhanuM kAmanAthI aLagA rahetA A munivare haMmezanI jema inkAra karI ratana banI gayA. paricaya daramyAna vairAgyavAsita vANI dIdho. 90 thANAno eka ja avAja hato ke AcAryapada sAMbhaLatAM saMyamajIvana levAnI bhAvanA thaI ane te mATe svIkAro, paraMtu mAna-pratiSThAnA nirlepI A mahAtmA ekanA be teozrIe sattarasattara vakhata nAsabhAga karI vi.saM. 1985 thayA nahotA. aSADha suda-11nA roja chANI mukAme 5.pU. pravacana prabhAvaka AvI mahAna vibhUtimattAne jIvananI ardhI yAtrA vaTAvI AcArya zrI vijaya mohanasUrIzvarajI ma.sA. hastaka khAnagImAM tyAM lakavo grasI gayo. vizALa ziSyasamudAya ane hajAro dIkSA lIdhI ane pU. munizrI jinendravijayajI banyA. bhAviko khaDe page sevAsuzruSA karatAM hatAM tenI vacce pUjyazrIe saMbaMdhIoe korTamAM kesa karyo ane sagIra vayanuM bALaka saM. 2043nA kArataka vada 9ne divase UMjhA mukAme potAnI potAnI jAte nirNaya na laI zake te mudde teone ghera pAchA javuM jIvanalIlA saMkelI lIdhI. 62 varSanA alpAyumAM ane ardhI paDyuM. tyArabAda parokSa rIte potAnA vaDIlabaMdhu zrI Jain Education Intemational Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 dhanya dharA: nagInabhAInI saMmati meLavI. vi.saM. 1987mAM vaizAkha suda- 3 akSayatRtIyAnA divase kadaMbagiri tIrthamAM vAva pAsenA jhADa nIce naisargika vAtAvaraNamAM (upAzrayamAM ke maMDapamAM nahI) pa.pU. zAsana saMrakSaka AcAryazrI vijaya pratApasUrIzvarajI ma.sA.nA zubhahaste dIkSita thaI pa.pU. yugadivAkara AcArya zrI vijaya dharmasUrIzvarajI ma.sA. (te vakhate pravartaka)nA ziSya pU. muni zrI yazovijaya tarIke jAhera thayA. te vakhate teozrInA tAraka gurudeve teo jyAM UbhA rahI dIkSAnI kriyA karI hatI te jagyAnI kAMkarAvALI dhULa laI zIzImAM saMgrahita karI tenA upara yazaH pAdarAja (yazovijayajInAM caraNanI raja) te pramANenuM lebala lagAvyuM. samaya jatAM eja munirAja zrI ApaNA jaina samAjanAM eka mahAna AcArya thayA. sau prathama cAturmAsa mahuvAmAM, bIjuM verAvaLamAM thayuM. te samaye pUjya munirAjazrIe jAhera pravacana Apela ane tenI noMdha te vakhate nIkaLatAM jainapravacanamAM sabahumAna levAmAM AvI hatI. tyArabAda 18 varasanI nAnI uMmare verAvaLa mukAme vi.saM. 1989mAM "bRhasaMgrahaNI' jevo mahAna grantha lakhyo. lakhatAM traNa varSa ane chApatAM be varSa ema grantha pragaTa thatAM pAMca varasa lAgyA eTale vi.saM. 1995nI sAlamAM bRhatsaMgrahaNInI citro sAthe sau prathama AvRtti bahAra paDI ane grantha tema ja munirAja bane jainasamAjamAM prasaMzAne pAmyA. tyArabAda pUjyazrIe 80 jeTalA graMtho lakhyA che ane temAM lakhelI prastAvanAonuM eka svataMtra pustaka prastAvanA saMgraha pragaTa thaze. "bRhatsaMgrahaNI' granthano caturvidha saMgha abhyAsa kare che. teozrIe vizvazAMti, 2500 nirvANamahotsava ujavaNI, citrasaMpuTanI racanA ane tenuM udghATana, bhArata sarakArane 17 lAkhanuM sonuM arpaNa karavuM. vagere vagere aneka aitihAsika kAryo karavAM dvArA jainazAsananI mahAna prabhAvanA karI. | muMbaI vAlakezvara zrI bAbu amIcaMda panAlAla AdIzvarajI jaina derAsarane devavimAna tulya banAvavAnuM zreya pUjyazrIne phALe jAya che. tyAM birAjamAna bhagavatI zrI padmAvatI mAtAjI ane anya mUrtionuM zilpakAma joIne sau Azcaryamugdha thaI jAya che. pAlitANA mukAme vi.saM. 2035, mAgasara suda-5, tA. 4-12-1978nI roja teozrInA AcArya padavI prasaMge tatkAlIna bhArata dezanA vaDApradhAna zrI morArajIbhAI desAIe zAla tathA khAdInI pacheDI oDhADI jAhera satkAra-samAna karI bahumAna karyuM hatuM. rASTrapati, vaDApradhAno, rAjyapAlo, mukhyamaMtrIo, svataMtratA pahelAM rAjA mahArAjAo, sarakArI padAdhikArIo vagere vagere pUjyazrInAM darzana vaMdanano lAbha laI AzIrvAda prApta karatA hatA ane Aje paNa kare che. jaina samAjanA cAreya saMpradAyonA aneka AcArya bhagavaMtoe teozrIne AdaraNIya mAna ApyuM che. samayAMtare pUjyazrInA haste aneka nAnAMmoTAM zAsanaprabhAvaka kAryo thayAM. vartamAna samayamAM vi. saM. 2060nA mAgasara mAsamAM vAlakezvara zrI bAbu amIcaMda panAlAla AdIzvarajI jaina derAsarano zAnadAra zatAbdI mahotsava pUjyazrInI nizrAmAM UjavAyo. "rASTrasaMtanuM biruda prApta karanAra kavikulatilaka, yugaprabhAvaka, zatAvadhAnI : pU. AcArya zrI kIrticaMdrasUrIzvarajI ma. sAdhupuruSanuM caritra cittane pAvana karanAruM tathA AtmAne asAdhAraNa baLa ApanAruM hoya che, tethI jIvanasAphalya vAMchanAre tenuM punaH punaH zravaNa, manana ane nididhyAsana karavuM joIe, paraMtu sAdhupuruSa dhAravAmAM Ave evI saraLatAthI prApta thatA nathI. jema dareka parvatamAMthI mANeka maLatAM nathI, jema dareka hAthInA kuMbhasthaLamAMthI motI jaDatAM nathI, jema dareka vanamAM caMdanavRkSo hotAM nathI, tema dareka sthaLe sAdhupuruSo hotA nathI. kavikulatilaka zatAvadhAnI AcAryazrI, vijayakIrticaMdrasUrIzvarajI mahArAja AvI eka virala vibhUti che. garavI gujarAtamAM Avela khaMbhAta zaheramAM saMghavI poLamAM vIsA zrImALI jJAtinA dharmAtmA mULacaMdabhAI vajecaMdabhAIne tyAM puNyavaMtAM khImakorabAInI kukSie saM. 1972nA caitra vada amAsane divase temano janma thayo. sohAmaNI mukhamudrA ane kamanIya dehakAMti joIne bALakanuM nAma kAMtilAla pADyuM. kAMtilAla nAnapaNathI susaMskArI hatA. ATha varSanI nAnI vayamAM paNa covihAra karatA. rAtribhojana ane kaMdamULano tyAga karyo. ramatagamatamAM vyAkhyAna karavAnI ane hAthamAM jhoLI bharAvI zrAvakone tyAM vahoravA javAnI ramato ramatA. temane zakaracaMda nAme moTAbhAI, rasikalAla nAme nAnAbhAI ane subhadrA nAme nAnAM bahena hatAM. tejasvI buddhipratibhA ane vinayAdi guNone lIdhe teo sahumAM ati priya hatA. gujarAtI sAta dhoraNa ane aMgrejI traNa dhoraNano abhyAsa pUro karI vyApAramAM joDAyA paraMtu temanuM mana Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 441 saMsArI kAryomAM otaprota thatuM na hatuM. evAmAM saM. 1988mAM pAvyuM che. TUMkamAM, pUjyazrIe vidvattA, sAhityasarjana, pU. vyAkhyAnavAcaspati zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanuM zatAvadhAna vidyAmAM tema ja zAsanaprabhAvanAmAM ujvaLa kIrti cAturmAsa khaMbhAtamAM thatAM, teozrInI vairAgyavAhI dezanA zravaNa saMpAdana karI che, paraMtu teozrInuM sAcuM vyaktitva to sAdhutAmAM karI teo vairAgyavAsita banyA ane cAritra grahaNa karavAnI daDha ja jhaLake che. teozrInI sohAmaNI zAMta ane prasanna mukhamudrA bhAvanAvALA thayA. mAtApitAe anumati na ApI, tethI teo prathama darzane ja sAdhutAno paricaya ApI rahe che. teozrI parama cANasmA gayA. tyAM birAjatA pU. munirAja zrI lakSmaNavijayajI vinayI, saraLa svabhAvanA ane nikhAlasa vartana karanArA sAdhuvarya mahArAja pAse saM. 1989nA poSa suda 6ne divase dIkSA che. uparAMta, potAnAM mahAvratomAM avicaLa rahe che, kriyAkAMDamAM aMgIkAra karI munizrI kIrtivijayajI tarIke jAhera thayA. A custa che, vyavahAramAM dakSa che. nAnI amastI alanA pratye paNa vAtanI jANa thatAM pUjyazrInA kaTuMbIjanoe temane pAchA lAvavA mithyA duSkRta laIne cAritrane nirmaLa banAve che. ghaNI dhamAla karI paraMtu pUjyazrI aDaga rahyA. tyAra bAda vaizAkha ardhazatI jeTalA sudIrgha dIkSAparyAyamAM teozrIe pU. suda 6ne divase pU. gurudeva zrI vijayalabdhisUrIzvarajI gurudeva sAthe vividha prAntomAM hajAro mAilono pagapALA mahArAjanA varada haste vaDIdIkSA ApavAmAM AvI, ane vihAra karyo che. AbAlavRddha saune AkarSita karIne sanmArge munirAjazrI lakSmaNavijayajI (hAla AcArya)nA ziSya tarIke sthira karavA puruSArtha sevyo che. khAsa karIne, dakSiNa bhAratanA jAhera thayA. vihAramAM ahiMsAdharmano atyaMta yazasvI pracAra karIne samartha dIkSA grahaNa karIne munizrI abhyAsamAM lIna banI gayA. dharmapracArakanI koTimAM potAnuM sthAna sunizcita karyuM che. AnaMdI phakta cha mahinAnA TUMkA gALAmAM paMca pratikramaNa, sAdhukriyA, cAra svabhAva ane madhura zailIne lIdhe pUjyazrInAM vyAkhyAno dRSTAMto prakaraNa, traNa bhAga, cAra karmagraMtha, "moTI saMghayaNI' Adino ane tarkayuktiothI sabhara zobhI rahe che. e rIte aneka artha sahita abhyAsa karI lIdho. te pachI teozrIe 'sArasvata vidvAno, adhyApako, kaoNlejiyano teozrI pAsethI samAdhAna vyAkaraNa', 'uttarArdha caMdrikA', 'amarakoSa', paMcakAvya', pAmyA che. samudAyanAM nAnAMmoTAM kAryomAM satata vyasta rahevA 'tarkasaMgraha', "muktAvalI', 'paMcalakSaNI', 'siddhAMtalakSaNano bhAga', chatAM teozrI kavitA, lekho vagere lakhatA rahe che. uparAMta, 'syAdvAdamaMjarI', 'ratnakarAvatArikA cArvAda ratnAkarano bahoLA patravyavahAranA vyavasthita ane niyamita uttaro ApavA bhAga', saMmatitarkanA 1 thI 3 bhAga vagerenuM vizada adhyayana karyuM. e teozrIno guNavizeSa che. Ama, aneka prakAre vizALa sUtrasiddhAMtamAM "anuyogadvAra', 'dazavaikAlika', "Avazyaka-sUtra', zAsanaprabhAvanAmAM rata rahetA pU. A. zrI vijayakIrticaMdra'AcArAMga', 'sUyagaDAMga', 'ThANAMga', 'vizeSAvazyakano bhAga', sUrIzvarajI mahArAjane thoDA samaya pahelAM ja, vizALa 'jIvAbhigama' ane 'lokaprakAza' AdinuM adhyayana karyuM. janasamudAyanA jayajayakAra vacce "rASTrasaMta'nuM biruda arpaNa jyotiSazAstramAM 'AraMbhasiddhi', "nIlakaMThI', "papaMcAzikA', karavAmAM AvyuM che. evA e bahumUlya ratna samA AcAryadevane 'laghu pArAzarI' Adi graMtho kaMThastha karyA. tema ja jainazAstra koTizaH vaMdanA! anusAra 'uttarAdhyayana', 'AcArAMga', 'kalpasUtra', "mahAnizItha', saujanya : zrI Atmakamala labdhisUrizvarajI jaina jJAnamaMdira dAdara muMbai-28 naMdIsUtra', "ThANAMga' ane 'bhagavatIjI' Adi sUtronAM rASTrIya kakSAe, prabhAvazALI vyaktitva dhAraNa karanAra 'yogohana' karyA. pUjyazrI kAkaceSTA, bakadhyAna, thAnanidrA, pa.pU. A. zrI padmasAgarasUrijI ma.sA. alpAhAra ane strItyAga vidyArthInAM pAMca lakSaNothI yukta hatA. teozrInI grahaNazakti ane ubodhanazakti abhuta hatI, kAdavamAM rahIne je eTale ja ATaluM vipula vidyArjana karI zakyA ane bahuzruta kAdavathI alipta rahe che tene vidvAnanI koTimAM birAjI zakyA. saM. 2006nA dAdaranA padha" kahevAya che, pANIthI cAturmAsamAM teozrIe 'pravacana sAroddhAra' jevA mahAna graMtha para bharapUra hoya chatAM je ilakAya vAcanA ApI, potAnA prakAMDa pAMDityano paricaya Apyo hato. nahIM tene "sAgara' kahe che ane je tema chatAM, pUjyazrI vidvAnone chAje tevI vinamratAnA bhaMDAra che. 'padma' paNa che ane "sAgara" paNa 38 varSathI ekadhArI gurusevA karIne teozrIe e siddha karI Jain Education Intemational Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 dhanya dharAH A saMsAramAM keTalAka evA jIvo janma le che, jemanI Atmika ane pUjyapAda gurudevazrInA aMtaHkaraNanA AzIrvAdathI bahu AbhA ane saguNonI suvAsa saune sugaMdhita ane AnaMdita thoDA samayamAM mAtra dharmagraMthono ja nahIM paraMtu darzanazAstra Adi karI mUke che! AvA virala mahAtmAonuM vyaktitva viSayono abhyAsa karI lIdho. AgamagraMthonuM parizIlana karyuM. janasAmAnyathI nirALuM ane adbhuta hoya che. teonI manohara mukhamudrA, camakabharI AMkho, AkarSaka ane viziSTatAo vaMdanIya hoya che. AvI vibhUtio svajIvananA prabhAvazALI vyaktitva tathA sumadhura vANIthI lAkho jijJAsuo ucca Adarzo dvArA prANI mAtranA kalyANanI bhAvanApUrvaka sarva pUjyazrI pratye AkarSita rahe che. mahApuruSa kayAreya koI paNa AtmAonuM hitamaMgala mArgadarzana kare che. parama zraddheya gacchasaMpradAyanI sImAomAM sImita rahetA nathI. sthAna, samaya pUjyapAda AcAryadeva zrI pAsAgarasUrIzvarajI mahArAja evA ane saMpradAyanAM baMdhano pUjyavarane bAMdhI zakatAM nathI. pUjyazrI ja eka dedIpyamAna sitArA che. pUjyazrIno janma tA. 10-9- potAnAM pravacanomAM ghaNIvAra kahe che, "huM badhAMno chuM, badhAM mArAM 1935nA zubha dine ajImagaMja (baMgALa) nI pAvana vasuMdharA che. muslimano pIra chuM. hiMduono saMnyAsI, IsAIono para thayo. pitAnuM nAma jagannAthasiMha ane mAtAnuM nAma pAdarI, zIkhono guru ane jainono AcArya chuM." AvI vizALa, bhavAnIdevI hatuM. pUjyazrInuM saMsArI nAma premacaMda rAkhavAmAM udAra ane vizvavyApI bhAvanAne lIdhe pUjayazrI karNATaka, AvyuM hatuM. janmathI temane namratA, viveka, vinaya, saraLatA, tAmilanADu, AMdhrapradeza, mahArASTra, gujarAta, rAjasthAna Adi nijAnaMdanI mastI, bhAvanAzIlatA, madhubhASIpaNuM, guNajJaSTi pradezomAM jyAM jyAM vicaryA che te dareka pradezanAM grAma- nagaromAM evA saguNo vArasAmAM maLyA hatA. temanuM prAthamika zikSaNa teozrIne ghaNAM yaza-kIrti prApta thayAM che. pUjyazrInA mukhanI ajImagaMjamAM ja thayuM. tyAra pachI dhArmika ane vyAvahArika eka jhalakane pAmavA lAlAyita thatI hajAro AMkho, pUjyazrInI ucca zikSaNa kAzIvALA AcArya zrI vijayadharmasUrijInI sumadhura vANInI amRtadhArA pAmavA Atura kAna, pUjyazrInAM preraNAthI madhyapradezanA zivapurI zaheramAM sthapAyelA zrI vIratattva caraNo pAchaLa cAlavA mATe tatpara hajAro kadama teozrInI prakAzana maMDaLamAM rahIne prApta karyuM. tyAM temane vibhinna ciMtako sarvAdhika ane advitIya lokapriyatAnAM paricAyaka che. prakAMDa ane sAdhusaMnyAsIonA sAhityanuM vAcana-manana karavAno pAMDityathI bharapUra ane lalita madhura pravacanothI prabhAvita avasara prApta thayo. thanAro vizALa varga pUjyazrInI lokapriyatAnAM pramANo che, TUMkA vidyAkALa daramyAna temanuM mana jIvanamAM kaMIka karavA samayamAM zAsanaprabhAvanAno ajoDa kIrtimAna sthApita karyo che. mATe vAraMvAra utsuka rahyA karatuM hatuM. ghaNAM AMtarika ciMtana pachI te vastutaH suvarNAkSare lakhavA yogya che. pUjyazrInA athAga teo evA nirNaya para pahoMcyA ke ati durlabha mAnavajIvana prayatnothI tIrthasthAna jevuM bhavya ane graMthabhaMDAromAM virala evuM pAmIne mAtra bhautikatAnA raMgomAM ja lapeTAI rahevuM, bhoga ane sthaLa gAMdhInagara kobA gAme nirmANa thayuM che. AsaktimAM racyApacyA rahevuM e to pazutulya jIvananI nizAnI | gacchAdhipati che. mAnavIno aNamola avatAra sAdhanA-sukRta mATe che. e pa. pU. AcArya zrI rIte temaNe potAnA jIvananI dizA sunizcita karI dIdhI. zrI vItarAga prabhuprerita saMyamamArga apanAvIne ratnatrayInI vijayaabhayadevasUrIzvarajI mahArAja ArAdhanA dvArA svaparanA kalyANano mArga grahaNa karavAno garavI gujarAtanA pachAta gaNAtA banAsakAMThA jillAnI saMkalpa karyo ane e saMkalpanI siddhi rUpe temane saM. 2011- e gauravagAthA che ke rAdhanapura jevI nagarInA pratyeka gharamAMthI nA kArataka vada 3nA zubha dine, gujarAtanI puNyabhUmi sANaMda eka eka AtmA to dIkSita banela che ja. paccIsa paccIza mukAme pU. prazAMtamUrti AcAryadeva zrImad kailAsasAgarasUrIzvarajI zikharabaMdha jinAlayothI zobhatA rAdhanapuramAM modI kuTuMbanA mahArAjanA varada haste dIkSA ApavAmAM AvI ane zrI AdhArastaMbharUpa zrI ramaNikabhAInAM dharmapatnI kAMtAbahenanI kalyANasAgarasUrijInA ziSya tarIke muni zrI padmasAgarajI nAme ratnakaNie saM. 2006nA caitra vada 13 ne divase eka bALakano ghoSita karavAmAM AvyA. virATa vyaktitva, prabhAvazALI vANI janma thayo. bALakanuM tejasvI mukha joIne loko kahevA lAgyAM ane vizALa zAsanaprabhAvanAthI pUjyazrIno saMyamaparyAya soLe ke, A bALaka apratima vaibhavazALI ane mahattama vyakti kaLAe zobhI rahyo. tIvra smaraNazakti, apUrva abhyAsaprIti banaze. AvI atula pratibhA joIne mAtApitAe nAma pADI Jain Education Intemational Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 443 dIdhuM "atula'. atulane bALapaNamAM ja sAMsArika kAryomAM ocho ane dhArmika kAryomAM vadhu rasa paDavA mAMDyo. bALapaNathI tene darzana, pUjA, sAmAyika Adi dharmakriyAomAM vizeSa ruci thavA mAMDI. dhIme dhIme moTA thatA atulanuM mana vairAgya tarapha vaLavA mAMDyuM. sAdhvIzrI kaMcanazrIjI mahArAjanI preraNAthI thoDo samaya pU. gurudeva pAse rAkhavAnI bhalAmaNa thaI. pU. gurudeve bALaka atulane yogya jANI, mAtra 12 varSanI komaLa vaye pATaNa najIkanA saMkhArI gAmamAM saM. 2019nA mAgazara suda pAMcamanA zubha dine bhAgavatI dIkSA ApI ane munizrI abhayacaMdra vijayajI nAme ghoSita karyA. lokonI AMkhone AnaMda ApatA bAlamuni dinapratidina jJAna-dhyAnamAM satata AgaLa vadhavA lAgyA. nAnI vaye abhyAsa ane vihAramAM paNa satata pravRtta rahIne temaNe saunAM hRdaya jItI lIdhAM. pU. gurudevanI nizrAmAM bihAra, baMgALa, mahArASTra, rAjasthAna Adi pradezomAM vicaryA. aneka prakAranI zAsanaprabhAvanA karI. enAthI prabhAvita thaIne aneka saMgho dvArA temane padavI pradAna karavAnI vinaMtIo thaI. prAMta-muMbaInA prAcInatama devasura saMghanA upakrame goDIjI upAzrayamAM saM. 2036nA kArataka vada 4ne zubha dine gurumahArAje temane 'gaNipada' thI ane DahelAnA upAzraya (amadAvAda) nI vinaMtIthI paMnyAsapada' thI vibhUSita karavAmAM AvyA. saM. 2037nA caitra vada 3nA divase UjavAyelA A utsavamAM asaMkhya bhAvikoe lAbha lIdho. gurudeva zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAje potAnA karakamalathI priya ziSya zrI abhayacaMdravijayajI gaNivarane vAsakSepa nAkhI paMnyAsajI banAvyA. pU. paMnyAsajI zrI abhayacaMdravijayajInI vyAkhyAnazakti adbhuta che ane vyavahAradakSa Ayojanazakti apUrva che. e kAraNe temanA dvArA aneka bhAvika AtmAoe sAdhujIvana svIkAryuM. pUjyazrInI anekavidha prabhAvanAthI prabhAvita thaI aneka zrIsaMghoe temane AcAryapadathI alaMkRta karavAnI vinaMtI karI. sakaLa saMghonI A bhAvanAne mAna ApI, je divase bhagavAna zrI mahAvIra svAmIe gautamasvAmI Adine gaNadhara padavIo ApI saMghanI sthApanA karI hatI te vaizAkha suda 11nA zubha dine saM. 2041mAM pU. paMnyAsajI zrI abhayacaMdravijayajIne AcAryapadathI nava pU. gacchAdhipatizrInI nizrAmAM alaMkRta karavAmAM AvyA. have paMnyAsajI 'AcAryazrI vijayaabhayadevasUrIzvarajI' banI rahyA. pU. A. zrI vijaya abhayadevasUrIzvarajI ma.sA.nI pAvana preraNA dvArA- banAsakAMThA jillAnA ati prAcIna zrIrAmasaNa-tIrthanA jIrNoddhAra kArya tema ja bhAyaMdara (vesTa)mAM AcAryazrI vijaya rAmasUrIzvarajI jaina jJAna maMdira TrasTa sthApI-traNa jinAlayo-traNa upAzrayo, sAdhAraNa- bhavana tema ja muMbaImAM prathamakrame jemAM 800 vidyArthIo dhArmika abhyAsa karI samyakajJAna prApta karI rahyA che tenuM navanirmANa karyuM. bhIlaDiyAjI tIrthamAM zrI jaina zramaNa zrAddha sevA TrasTa dvArA vRddha sAdhu-sAdhvIjI mATe zramaNa-zramaNI vihAra saMghane ArAdhanA mATe pAThazALA jinAlaya-upAzraya-bhaktibhavana Adi nirmANa--ane te ja TrasTanA nejA heThaLa surata arpaNa epArTamenTamAM jinAlaya-upAzraya-pAThazALAnuM nirmANa kArya karAvyuM che. DIsA cAra rastA pAse 'vardhamAna jaina vihAradhAma'nuM ramaNIya saMkala jinAlaya-upAzrayo, dharmazALA-bhojanazALAvizALa hola sAthe nirmANa thayuM-gAMdhInagara sarakheja hAive para gotA hAusiMga borDamAM zubhamaMgala zve. mU. pU. saMgha sthApIjinAlaya, upAzraya, pAThazALA, AyaMbila zALA nirmANa thayuM. abhaya phAunDezana dvArA amadAvAda jayaprema sosAyaTImAM bimAra sAdhu-sAdhvInI sevArthe ne pAlaDI-tIrthabhUmi epArTamenTamAM sAdhu-sAdhvI pAThazALAnuM nirmANa ne have A rIte pUjyazrI AcAryapada pAmyA pachI gurukRpAe-anekavidha zAsanaprabhAvanAnAM uparokta kAryo sivAya-bIjAM paNa zAsanaprabhAvanAnAM kAryomAM 100 jeTalAM aMdAjita gAmomAM jinAlaya, upAzraya, pAThazALA, AyaMbilazALA kaMIkane kaMIka potAnI kuneha buddhithI udAratA ne saraLa svabhAvathI preraNA ApI karAvyAM che ne haju paNa avirata cAlu che. ghaNAM gAmomAM ano paNa pUjyazrInI preraNA pAmI dharmamArge joDAyA. pUjyazrInA A cAturmAsa daramyAna pUjyazrInI nizrAmAM sAMcorIbhuvanamAM thanAra vividha anuSThAno tathA anyatra pUjyazrInI preraNAthI kAyamI saMbhAraNArUpe thanArA suMdara kAryonI noMdha A mujaba che. kArataka suda 13 thI kArataka vada 2 sudhI pAlitANA dozIbhuvanamAM bhavya aMjanazalAkA mahotsavanuM Ayojana, kArataka suda 15 thI poSa suda 15 sudhI pAlitANAmAM satyAvIza ekaDA dharmazALA navANuM yAtrA ane mALAropaNa mahotsavanuM Ayojana. abhaya phAunDezana, amadAvAdanA upakrame gujarAta sarakAra dvArA nakkI thayela zrI siddhAcala tIrthamAM gurukula Jain Education Intemational Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 AsapAsa aDhIdvIpa pAse 'guru rAma pravezadvAra' nirmANanuM Ayojana tathA zrI zaMkhezvara tIrthamAM guru rAma pravezadvAra (hAIve para banne sAIDa) Ayojana. dhAnerA jainasamAja-navasArI dvArA navasArImAM praveza karatAM "guru rAma pravezadvAra"nuM bhavya Ayojana. surata zubhamaMgala phAunDezana gururAma pAvanabhUmi (agni saMskAra sthaLa)mAM paNa kAyamI sAdharmika bhakti maMDapanuM Ayojana. aDAlaja jaina saMghanA upakrame aDAlajathI kalola jatA hAIve para zerathA gAme guru rAma vihAradhAmanuM nirmANa thaI rahyuM che. jemAM jinAlaya ane upAzrayanuM paNa Ayojana. dhaMdhukAthI baravALA jatAM tagaDIthI cha ki.mI.nA aMtare polArapura gAmanA basa sTenDa pAse hAIve Taca abhaya phAunDezana amadAvAdanA upakrame gururAma cha'ripAlita saMgha vihAra dhAmanu Ayojana. dhanya dharAH tA. 21-1-07 bhAyaMdaramAM zrI rAmasUrIzvarajI jaina jJAnamaMdira TrasTa dvArA cAlatI AcAryazrI surendrasUri pAThazALAnA rajata jayaMtI varSanI bhavya ujavaNInuM Ayojana. . muMbaI govAlIyA TeMka-nAnA coka pAse zrIpati ArkeDamAM kaMkutArA cerITebala TrasTa upakrame zikhabaMdhI bhavya jinAlayamAM aMjanazalAkA pratiSThA mahotsavanuM Ayojana. bhAyaMdaramAM zrI rAmasUrIzvarajI jaina jJAnamaMdira TrasTanA upakrame relve sTezana sAme zrI munisuvratasvAmI jinAlayano bhavya aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava ane tenuM Ayojana, tyAra bAda suratamAM gururAma pAvanabhUmi khAte dIkSA mahotsavano prasaMga, tyArabAda hAlola amadAvAda, banAsakAMThA, auraMgAbAda Adi kSetronI vividha yojanAonuM Ayojana. saujanya : * zrI zatruMjaya cAturmAsa (maMDAra) Ayojaka samiti muMbaI, sAMcorI bhuvana, pAlitANA. kAlikAyAryasUri sAdhvI sarasvatIjInuM gardabhilla rAjAe haraNa karyuM. A vAta jyAre kAlikAcAryajI (trIjA)ne khabara paDI tyAre teoe rAjAne samajAvyo paNa te na mAnyo eTale AyAryazrIe zaka rAjAone pratibodhi gardabhilla rAjA upara caDAI karAvI sAdhvIjIne mukta karI jinazAsananI prabhAvanA karI. Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 445 zAazaka zAsthaLo jainAgamonA prakAMDa vidvAnothI jaina saMgha Aje paNa samRddha che. dArzanika granthonA abhyAsIo, vyAkaraNa ane nyAyazAstranA pAraMgato, prAkaraNika granthonA vidvAno tathA jyotiSa ane zilpazAstra jevA vidyAzAstranA pAragAmIo paNa Aje jaina saMghamAM vidyamAna che. zruta-adhyayananI sAthe saMskRta-prAkRta-gurjaragirAmAM abhinava granthonuM sarjana karanArA zAstrasarjako paNa Aje dRSTigocara thAya che, te vartamAna jaina saMghanuM UMcuM gaurava che. A zAstravettAoe jainazAsanamAM eka navo ja yuga pravartAvyo che, apUrva cetanA pragaTAvIne abhinava saMskAro ApyA che. bhinnabhinna viSayanA niSNAMtoe potAnA samagra jIvanane tapa, tyAga, saMyama ane svAdhyAyanI suvizuddha ArAdhanA karavApUrvaka jinazAsananI sevA, rakSA ane prabhAvanA karavAmAM joDI dIdhuM hatuM. guNaratnanA sAgarasamAna AvA aneka pUjyo ane AvA prakhara vidyAvAridhione koTiza: vaMdanA! AgamoddhAraka maganabhAInA khAnadAna kuLamAM, mAtA yamunAbahenanI pUjyapAda AcAryazrI udaravATikAmAM vIra saMvata 2401, vi. saM. 1931nA aSADhI amAvasyA eTale "divAsA' nA maMgala divase eka panotA putrano AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja janma thayo. putranI mukhakAMti pramANe nAma rAkhavAmAM AvyuM anaMtI utsarpiNI ane hemacaMdra. saMskArI mAtApitAe pAMca varSanI uMmare hemacaMdrane avasarpiNImAM vItarAga prabhunuM abhyAsa mATe nizALe mUkyA. 'putranAM lakSaNa pAraNAmAMthI.'--e zAsana amaratvane pAmeluM che. e nyAye bALapaNathI ja hemacaMdramAM-jJAnamAM paMDitAI, buddhimAM amaratAne nityasiddha rAkhavA baMne caturAI, vANImAM gaMbhIratA, hRdayamAM mRdutA nayanomAM dayAdratA, kALanA arihaMta bhagavaMtoe aMtaramAM AdratA ane svabhAvamAM sAhasikatA jevA aneka guNo zAsananA mULamAM amRtane sIMcIne pANIdAra jhaverAtanI jema caLakatA hatA. te sAthe ja tattvajJAna udAtta ane udAra bhAve zAsanano pratye vizeSa jijJAsA ane ciMtanazIla prakRtino paNa vikAsa thato pAyo daDha karyo che. amRtasabhara jato hato. eTale ja 12 varSanI vaye mANeka nAmanI kanyA sAthe mULane vikasvara banAvavAnI hemacaMdranuM sagapaNa thayuM tyAre sarva kuTuMbIjanonA AnaMda vacce anupama zakti sAdhujano, mahApuruSo ane Atmazreyaskaro ja teo to udAsIna ja rahyA hatA. mAtApitAe nArAjagInuM kAraNa pAmI zake che ane jeo janma dharIne sva-paranA zreyArthe jIvananA pUchayuM tyAre kahyuM ke, "mane lagnagraMthithI joDazo nahIM. mAre aMta sudhI mahAnatAno guNa jALavI rAkhe che tema ja koI mahAna zAzvata sukhanI prApti arthe dIkSA levI che." tema chatAM, hemacaMdranAM kArya dvArA e siddha karI zake che. evI vibhUtio vaMdanIya banI lagna karI nAkhavAmAM AvyAM. mANeka vinayI, vivekI, AjJAMkita jAya che. AgamoddhAraka parama pUjya AcAryapravara zrI hovA chatAM hemacaMdrane saMsArarasathI bhIMjavI zakI nahIM. tenuM mana AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja eka vaMdanIya vibhUti hatA. vadhu ne vadhu vairAgyavAsita thatuM cAlyuM. eka divasa moTAbhAI gauravazALI gujarAta evo prAnta che ke jyAM jainadharmanI jayotane maNilAla sAthe amadAvAda AvyA. baMne bhAIoe dIkSA jvalaMta rAkhavAmAM AcAryazrI zIlaguNasUrijI, navAMgI vRttikAra levAnI bhAvanA darzAvI. gurudeve mAtra maNilAlane dIkSA ApI. zrI abhayadevasUrijI, kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAryajI, AthI hemu nirAza vadane ghera pAchA pharyA, paraMtu temano dRDha upAdhyAya zrI yazovijayajI, paramAI rAjavI kumArapALa saMkalpa koI kALe calita thAya tema na hato. eka aMdhArI rAte mahArAjA AdinuM mahAna yogadAna rahyuM che. e gujarAtanA kheDA bhAgIne hemu gurudevazrI jhaverasAgarajI mahArAja pAse pahoMcyA. jillAmAM, kapaDavaMja zaheramAM, gAMdhI parivAramAM, pitA tyAM gurudeve dIkSA ApI, paNa saMsArI vargane jANa thatAM sagIra Jain Education Intemational Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 vayanA hemacaMdrane saMsAramAM pAchA laI AvavA mATe zvasurapakSa saphaLa thayo. Akhare pitAe putrano daMDha manobhAva jANI lIdho. pitA taraphathI saMmati maLatAM hemacaMdre lIMbaDI AvIne gurudevazrI verasAgarajI mahArAja pAse, 16-17 varSanI uMmare, saM. 1947nA mahA suda pAMcame dIkSA lIdhI. baMne putro pAchaLa pitAe paNa dIkSA lIdhI. pU. gurudevanA sAMnidhye saMyamanI sAdhanA sAthe tapa, jJAnAbhyAsa, dhyAna, bhakti, vinaya, vaiyAvacca Adi ullAsathI karavA lAgyA ane paM. zrI kamalavijayajI mahArAja pAse vaDI dIkSA pAmyA. koI bhavitavyatAnA yoge pUjyazrInA phakta cha mAsanA dIkSAkALamAM ja gurumahArAja verasAgarajI kALadharma pAmyA. gurudeva pAse rahIne satata svAdhyAya karavAnI icchA manamAM rahI gaI. agAu siddhAMtanika vyAkaraNa' traNa ja mAsamAM kaMThassa karIne potAnI svAdhyAyanI tIvra rucinI pratIti karAvI hatI. vaLI, koI paNa hisAbe roja 500 zlokonuM vAMcana karavuM evo teozrIno aTala nirdhAra hato. pU. gurudevanA virahane manamAM samAvI pharI pAchA zAstrAbhyAsamAM lIna banI gayA. vyAkaraNa, kAvya, nyAya Adino abhyAsa karyo ane prAMte AgamonA navAvatAra mATe jIvana samarpaNa karyuM. zAstranA yogona Avazyaka che. saM. 1960mAM bhAvanagaramAM pUjyazrI nemivijayajI mahArAja ane munizrI AnaMdasAgarajI mahArAja yogohana karatA hatA, tyAre amadAvAdanA zrIsaMghane munizrI AnaMdasAgarajI mahArAjane padavI ApavAnA manoratha thayA. zrI saMghe vinaMtI karI. maMgala muhUrte paM. mivijayajI mahArAje zrI bhagavanI yogamAM praveza karAvyo. gaNipada ane paMnyAsapa ApavAnuM muhUrta kADhI ApyuM. saM. 1960nA jeTha suda 10ne divase pU. AnaMdasAgarajI mahArAja paMnyAsapadathI vibhUSita thayA. tyAra pachI aneka sthaLoe vihAra karatAM teozrI aneka prakAranI zAsanodyotakara pravRttiothI racyApacyA rahetA. khAsa karIne jUnA-purANA, hastalikhita, khavAI gayelA, agocaraaprApya AgamagraMtho zodhI-saMmArjina karI-prakAzita karavAnI pravRtti satata hAtha dharavAne lIdhe sajjana AtmAoe pUjyazrIne 'AgamAMhAraka' upapadathI saMbodhavAnuM AraMbhyuM hatuM. pUjyazrInAM A kAryothI prabhAvita thaIne suratanA zrIsaMghane AcAryapada pradAna karavAnI bhAvanA thaI hatI. pUjyazrInI anicchA chatAM muhUrta kADhavAmAM AvyuM. vi. saM. 1974nA vaizAkha suda 10 ne divase mahAmahotsavapUrvaka, suratanA caturvidha saMghanA harSollAsa vacce taponiSTha AcAryadeva zrI vijayakamalasUrIzvarajI mahArAjanI dhanya dharAH nizrAmAM ane asaMkhya sAdhu-sAdhvIonI upasthitimAM naMdinI vidhi, sAta khamAsamaNAM, sAta Adezo, bRhad naMdIsUtra zravaNa Adie karIne AcAryapadathI alaMkRta karavAmAM AvyA. pUchya gurudeve kahyuM ke, 'AjathI tamAruM nAma AcAryazrI AnaMdasAgarasUrijI che' paraMtu bhAviko to teozrIne 'sAgarajI mahArAja' nA udbodhanathI ja oLakhAvatA rahyA. AgamagraMthono uddhAra karIne to pUjyazrIe amara nAmanA prApta karI ane peDhI dara peDhInA bhAviko mATe jJAnabhaMDAra samRddha karI ApyA, paNa 'Agama-maMdiro'nA nirmANakAryathI to AgamavANIne yAvacchaMdradivAkarI amara karI dIdhI. sATha varSanA sudIrdha dIzAparyAyamAM avirata ane avirAma kAryarata rahetA pUjayazrI saM. 2006mAM suratamAM sthiratA hatI tyAre svAsthya kathaLyuM. vaizAkha vada pAMcamanI bapore pUjyazrI ardhapadmAsane navakAramaMtra gaNatA hatA, ziSyo ati zaraNe pavajjAmi' saMbhaLAvatA hatA ane caturvidha saMgha namaskAra mahAmaMtra saMbhaLAvatA hatA, tyAre dhyAnastha padmAsana avasthAe jIvanadIpa bujhAya. 100thI adhika sAdhuo ane 30thI adhika sAdhvIjInono vizALa parivAra dharAvatA divaMgata AcAryabhagavaMtane temanA para zrI mALiyasAgarasUrIzvarajI mahArAjazrInI nizrAmAM caturvidha saMghe devavaMdana karyuM. pU. gurubhagavaMtanA agnisaMskAra sthaLe ramaNIya gurumaMdiranI racanA karavAmAM AvI. saM. 2007nA mahA suda 3 ne divase gurumUrtinI sthApanA karavAmAM AvI. Agamika tathA sAhityane yogadAna : 1.8 lAkha zlokapramANa 180 graMthonuM saMpAdana. 2. rA lAkha zlokapramANa graMthonuM vAcanAdAna. 3. 70 hajAra zlokapramANa Agamika graMthonuM sarjana. 4. 70 hajAra zlokapramANa aneka viSayanA graMthonuM maulika sarjana. 5. 15 hajAra zlokapramANa saMskRta prastAvanAoM 80 graMtho para. 6. 40 hajAra phUlaskepa kAgaLa pramANa gujarAtI bhASAmAM Amika Adi graMthonA padArthonuM varNana. 7. Agama tathA prakaraNagraMthonuM saMgemaramara, pApANa nadhAtApapatramAM kaMDarAvI dIrghAyuSyapradAna. 8. bhinna bhinna sthAnamAM sAta vakhata AgamavAcanA (dareka vAcanA lAgaTa cha mAsa sudhI.) anya zAsana prabhAvanA : yathAnAmaguNa pUjyazrI AgamanA maho. uddhAraka banyA, te ja teozrInA jIvananI mahAna siddhi che. bAlyakALathI tattvajJAnamAM rasa hato ja. saMyamajIvana svIkArIne zAstrono abhyAsa pratye aura laganI Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 lAgI. haMmezAM 500 zlokonuM vAMcana karavAnuM vrata e ja svAdhyAyaprItinAM darzana karAve che. AjathI lagabhaga 80 varSa pUrve, pUjyazrInI amRtavANInA prabhAve eka ja jhaverI kuTuMbe eka lAkhanuM dAna jAhera karyuM. e zrutapremI dAnavIra gulAbacaMdabhAI jhaverInI bhAvanAne AvakArI, temanA vaDIlanuM nAma joDI, vi. saM. 1964mAM 'devacaMda lAlabhAI jaina pustakoddhAra phaMDa' nI sthApanA karavAmAM AvI ane te sAthe vividha graMthonuM prakAzana AraMbhAyuM. paDatara kiMmata karatAM aDadhI kiMmate pustako ApavAno nirNaya thayo. A pustaka-prakAzana pravRttimAM pUjyazrIe potAno amUlya samaya Apyo. AgamonI presakopIo taiyAra karavAthI mAMDIne sarvAMgasuMdara chApakAma thAya tenI paNa kALajI letA. vaLI, saMskRta-prAkRtanA tAttvika upadeza ApatA graMtho, caritragraMtho ane samAcArI graMtho sAdhubhogya bane te rIte 175nI vizALa saMkhyAmAM saMpAdita karIne prakAzita karAvyA. tema ja 80 jeTalAM pustako para prauDhagaMbhIra-vidvattApUrNa prastAvanAo lakhI. Agama, siddhAMta prakaraNa, yoga ane vividha carcAspada praznone lagatA ane graMthonuM navasarjana karI saMskRta, prAkRta, hindI, gujarAtI Adi bhASAmAM pragaTa karyA. vi. saM. 1971thI 1977 daramiyAna pATaNa, kapaDavaMja, surata, amadAvAda, pAlitANA ane ratalAma (mALavA)mAM seMkaDo sAdhu-sAdhvIone Agama-vAcanA jAheramAM ApIne Agama saMbaMdhI paThana-pAThanAdinI zithila paDI gayelI vyavasthAne majabUta banAvI varSothI kaMThopakaMTha cAlI AvatI Agama-vAcanAne vizuddha mudrita rUpa ApyuM. evuM ja bIjuM mahAna bhagIratha jIvanakArya AgamamaMdiranA nirmANanuM che. eka vakhata pUjyazrI devardhigaNikSamAzramaNa bhagavaMte Agamone pratArUDha karI kALanA paMjAmAMthI bacAvyA hatA. tema pUchyuM AgamoddhArakazrIe Agamone zIlotkIrNa karAvI abhUtapUrva kArya karyuM. saM. 1994mAM pUjyazrI jAmanagara cAturmAsa sthita hatA tyAre saurASTranAM tIrthasthAnonI yAtrA karavA zrI popaTalAla dhArazI ane zrI cUnIlAla lakSmIcaMda taraphathI cha'rI pAlita saMgha kADhavAnI bhAvanA thaI. saMgha tIrthAdhirAja zatruMjaya-pAlitANA padhAryA tyAre pUjyazrIne vicAra Avyo ke jainAgamone ArasapahANamAM kotarAvAya to kalikAlanA prabhAve thayelA sthAnakavAsIo, terApaMthIo je batrIzasUtra vagere mAne che te sAme, uparAMta digaMbaronI jema Agamaviccheda paNa na thavA pAme te mATe ArasapahANamAM ja utkIrNa karAya to zAzvata kAma thaI zake. te mATe zrI zatruMjaya 440 tIrtha, pAlitANA ja uttama sthaLa kahevAya. A mATe giritaLeTImAM 9 hajAra vAra jamIna saMpAdana karavAmAM AvI. pUjyazrIe tatkAla tyAM ja sthira thavAno nirNaya karyo. cAra dvAramaya prAsAda madhye caumukha bhagavaMto evuM madhyamaMdira, cAlIsa devakulikA, cAra devAlayo ane eka mukhya maMdira racIne kramazaH vartamAna covIzInA covIza, vIza vihAramAnanA vIza ane eka zAzvatA-ema pistAlIza caumukhajI (45 x 4 = 180 jinabiMbo) sthApana karavAnuM nakkI thayuM. pistAlIza caumukhajI pAMca meru ane cAlIza samavasaraNa para birAjamAna karavAnuM nakkI thayuM. tvarita gatie kAma cAlyuM. seMkaDo kArIgarone kAme lagADavAmAM AvyA. 334 zilAomAM Agamo kotarAyAM. 26 zilAomAM 'kammapayaDI' Adi mahAna prakaraNo kotarAyAM te sAthe 'zrI siddhAcakra gaNadhara maMdira'nI racanA karavAno nirNaya thayo. maMdiramAM navapadanuM mahAmaMDala ane dIvAlo para covIsa paTomAM te te tIrthaMkara sahita temanA gaNadharo ane devardhigaNi kSamAzramaNa sudhInI pATaparaMparA lIdhI. Ama, zrI vardhamAna jainAgama maMdira' ane 'zrI siddhacakra gaNadhara maMdira' taiyAra thayAM. pUjyazrInA varad haste A prasaMge 2500 pratimAjIne eka ja divase ekIsAthe aMjanazalAkA karavAnuM bhagIratha kArya paNa vIsanI zatAbdinI eka apUrva zAsana prabhAvanA hatI. saM. 1999nA mahA vada bIja ane pAMcamanA aMjanazalAkA pratiSThAno avasara Avyo. mahA-maMgaLakArI tera divasanA mahotsavanuM Ayojana thayuM. dezavidezathI aneka bhAviko UmaTI paDyA. jaLayAtrA, kuMbhasthApanA, akhaMDa dIpaka, jvArAropaNanI vidhi, dadikpAlapUjana, navagrahapUjana, aSTamaMgala, adhiSThAyakAdi pUjananAM vidhividhAna thayAM. pUjyazrInA avirAma puruSArthathI bhagIratha kArya susaMpanna thayuM. aMtarIkSajI tIrtha rakSArthe 600 purAvA laMDana prIkAunsIlamAM rajU karI tIrtha zvetAmbara mUrtipUjaka saMghanuM ja che, tevI jita hAMsala karI sAthosAtha sammedazikharajI, kesariyAjI, makSIjI, bhoMyaNIjI tIrtharakSAnA prasaMgo paNa tIrtharakSA mATe mahatvanA pUravAra thayA hatA. evuM ja bIjuM nirmANakArya suratamAM 'zrI vardhamAna jaina tAmrapatrAgama maMdira' bAMdhavAnuM thayuM. 'zrI AgamoddhAraka saMsthA'nI sthApanA karI. pAlitANAsthita suratanA jhaverI nagInadAsa jhaveracaMdanA kuTuMbI ratanabahene suratanI jagyA ApI. saM. 2003nA phAgaNa vada 6ne guruvAre zeTha mANekalAla manasukhalAla saMghavIne hAthe bhUmikhanana thayuM. vaizAkha vada bIjane Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 dhanya dharAH budhavAre zeTha mULacaMda vADIlAla mANasAvALAne hAthe zilA- zIlavatI bhAryA aMbAbahenanI ratnakukSIe tejasvI putrane janma sthApana thayuM. rAtadivasa kAma cAlyuM. traNa mALanA viziSTa Apyo. jhagamagatuM bhavya lalATa, premasAgara samAM nayano, vizALa devavimAna samA zrI mahAvIra prabhunA bhavya jinAlayamAM prabhAvazALI mukhAraviMda ane sasmita cahero, AbAlavRddha saune bhIMto para tAmrapatro lagAvavAmAM AvyAM. saM. 2004nA mahA AkarSI rahyo. koIe nAma pADyuM bahecaradAsa. zaizavakALathI suda 3 ne divase pratiSThA-mahotsava ujavAyo. prAMgaNamAM bALakamAM mahAtmAnAM lakSaNo dRSTigocara thatAM hatAM. ekavAra AgamoddhArakazrInI sAhityasevA'no paricaya Apato khaMDa nAnakaDA bahecarane jhADanI DALIe jhoLI bAMdhIne suvaDAvyo hato, bAMdhavAmAM Avyo, jemAM pUjyazrInI sAhityasAdhanAnI jhAMkhI tyAM upara moTo sApa AvIne beTho. sau hataprata thaI gayAM, prApta thAya che. pUjyazrInI zAsanaprabhAvanAnA A suvarNakaLazo prArthanA karavA lAgyAM. eTalAmAM sApa ApoApa dhIme dhIme sarakIne cAlyo gayo. A vAta sAMbhaLI eka mahAtmAe uparAMta paNa teozrInI anekavidha pravRttiono bhavya itihAsa bhaviSyavANI bhAkhI ke, 'yaha laDakA baDA saMta yogI hogA' ane che. gujarAtamAM duSkALa paDyo tyAre teozrInI hRdayasparzI bALaka bahecare moTA thatAM evAM lakSaNo batAvavA paNa mAMDyAM. vANIthI pIgaLIne aneka zreSThIoe potAnA dhanabhaMDAra khullA bahecara bhaNavAmAM ane ramata-gamatamAM agresara rahevA lAgyo. mUkI dIdhA hatA. pUjyazrInA samayamAM aMgreja sarakAre gujarAtI, saMskRta, aMgrejI Adi bhASAo sArI rIte zIkhIne tIrthasthAnono kabajo levAnI peravI karI tyAre samatAnA sAgara pAMca dhoraNa sudhI to prathama naMbara prApta karyo. mitro pAsethI sAgarajI mahArAje rAtadivasa eka karIne, aneka saMghone, dhArmika abhyAsanI vAto sAMbhaLI pAThazALAe javAnuM zarU karyuM. peDhIone, zrAvakone jAgRta karIne sametazikharajIno pahADa namaskAra mahAmaMtra vidhipUrvaka vinayasaha guru pAsethI grahaNa karyo. kharIdI levAnI vyavasthA karI hatI. Ama, pUjyazrIe mukhapATha karyo. rAtribhojana ane kaMdamULano tyAga karyo. dharmajAgRti mATe agAdha ane avirata prayatno karyA. jotajotAmAM pAMca pratikramaNa, cAra prakaraNa, traNa bhASya ane kolakattAmAM gujarAtI jJAnamaMdiranI sthApanA karI. aneka karmagraMthano saMgIna abhyAsa pUrNa karyo. artha-bhAvArtha-paramArthanuM saMghonA parasparanA matabheda miTAvyA. aneka puNyAtmAone dIkSA parizIlana karyuM. hajI paNa vadhu adhyayananI jhaMkhanA jAgI. pradAna karIne saMyamamArganA sahacArI banAvyA. Azare cAraso gujarAtanA kAzI samAM jJAnanIya mahesANAmAM "zrI yazovijayajI uparAMta sAdhu-sAdhvIono vizALa ziSya-praziSya samudAya khaDo jaina-saMskRta-prAkRta pAThazALA'mAM praveza meLavyo ane tyAM ja karyo! Ama, pa. pU. AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI jainadarzananuM uttama ane talasparzI adhyayana karyuM. bahecarabhAIne mahArAjanA pratyeka kAryamAM mahAnatAnI mudrA Upase che! koTi eka yatizrInA jJAnano lAbha maLyo che ane tyArathI koTi vaMdana hajo e mahAtmAne! bahecarabhAIne saMyama svIkAravAnI bhAvanA thaI. evAmAM saujanya : 5. pU.A.zrI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI tapasvIratna munivarya zrI sukhasAgarajI mahArAja pAlanapuramAM birAjamAna hatA. bahecarabhAI tyAM pahoMcI gayA ane dIkSA AgamoddhAraka devarSi jaina Agama maMdira TrasTa, pUnA. levAnI bhAvanA darzAvI. saM. 1957nA mAgazara suda 6ne zubha zrI ghaMTAkarNa mahAvIra mahuDI tIrthanA sthApaka, divase mahAmahotsavapUrvaka dIkSA grahaNa karI. yathAvAmaguNA vizALa graMtharAzinA kartA, buddhinA mahAsAgara banyA. pUjyazrI yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, pU. AcAryapravara zrI dhAraNA, dhyAna, samAdhi ane aSTAMga yoganI sahajabhAve sAdhanA buddhisAgarasUrIzvarajI mahArAja karI pAraMgata banyA hatA. kalAkonA kalAko sudhI sahaja samAdhibhAvamAM aDola rahetA. apUrva AdhyAtmika ojasuvaMta zIla, saMskAra ane suvizuddha saMyamanI saurabhathI sadA lokottara zaktine prabhAve aneka devI zaktio AkarSAIne surabhita guNiyala gurjaradezanI zasyazyAmalA ratnagarbhA bhUmi para pUjyazrInI sevAmAM upasthita rahevA lAgI. potAnI pratibhA, prajJA eka divasa eka tejapuMja pragaTyo. e bhUmi te suramya ane puruSArthanI zaktio dvArA pUjyazrI samAja ane AmraghaTAo vacce zobhatAM prAcIna jaina ujaMga jinAlayo vaDe zAsanaprabhAvanAmAM satata kAryazIla rahevA lAgyA. zobhatI vijApura (vidyApura) nagarIH ane te divasa vi. saM. 1930nA mahA mAsano kRSNa pakSanI caturdazIno dhanya divasa. te - pUjyazrInuM bIjuM mahattvanuM pradAna graMtharacanAnuM che. temaNe dhanya divase pATIdAra jJAtinA agragaNya zrI zivAbhAI paTelanI eka pachI eka ema ekaso AThathI adhika graMtho pragaTa karIne Jain Education Intemational Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sorabha bhAga-1 449 dharmajyotane jhaLahaLatI rAkhI. aneka bhAvikonAM aMtarama .apanA, ane prabhAvaka saccAritrane lIdhe mahAna pUrvasUrionI jJAnajyotano prakAza prasAryo. sthAnakamArgI :dAyanA zrI paMktimAM prakAzI rahyA. amIRSi jevA munio A graMthonA prabhAvathI pUzrI Ajeya vijApuranA jainamaMdiranA parisaramAM pUjyazrInA buddhisAgarajI mahArAjanA ziSya banyA ane zrI ajitasAgarajI astitvanI anubhUti sau koIne thAya che. kAraNa? kAraNa ke suvasa mahArAja banyA. pUjyazrInA samAjasevAnAM kAryo ane kadI maraNAdhIna banatI nathI. e to ciraMtana hoya che. zAzvatI graMthaprakAzanothI prabhAvita thayelA aneka rAjarAjezvaro temanA maheka to Ajeya evIne evI ja anubhavAya che. darzanane jhaMkhatA, darzana pAmI tRpti anubhavatA. sAkSaro samAdhAna saujanya : pa.pU.A. zrI manoharakIrtisAgarasUrijI ma.nI pAmatA, samAjaMsevako preraNA pAmIne kartavyazIla banatA. preraNAthI jamanAbena cunilAla (jUnA DIsAvALA) vaDodarAnareza zrI sayAjIrAva gAyakavADanI vijJaptithI pUjyazrIe rAjamahelamAM padhArI karelAM pravacanathI mahArAjA khUba prabhAvita 58 zAstragraMthonA sarjaka-saMpAdaka, jainazAsananA mahAna thayA hatA. ane vijayAdazamIne divase thatI pADAnI hiMsA nahi jyotirdhara, kavikulakirITa karavAnI pratijJA lIdhI hatI. mANasAnareza, pethApuranareza, - pU. A. zrI vijayalabdhisUrijI ma. sA. iDaranareza, varasoDAnareza Adi aneka rAjarAjezvaroe zikAra, mAMsAhAra, vyasano, jugAra Adino tyAga karyo hato. pUjyazrInI mahAna dharmadhuraMdhara paMDitAIno prabhAva gujarAtanI sImA pAra cheka banArasa sudhI janAcArya zrImad pahoMcyo hato. tyAMnA mahAvaiyAkaraNIo ane naiyAyikoe vijayalabdi-sUrIzvarajI teozrIne 'zAstravizArada'nI mAnada padavI ApI hatI. saM. mahArAjanA puNyanAmathI 1970nA mahAsuda pUrNimAne divase pethApura nagaranA AMgaNe bhAgye ja koI ajANyuM haze! bhAratabharanA zrIsaMghoe ekatrita thaIne pUjyazrIne mahA- teozrIno janma uttara mahotsavapUrvaka AcAryapade ArUDha karyA hatA. saue A prasaMgano gujarAtamAM bhoyaNIjI tIrthanI khUba lAbha lIdho hato. najIka AvelA bAlazAsana paraMtu saM. 1981nA varSamAM, 24 varSano bharapUra ane nAmanA nAnakaDA gAmamAM thayo vividha kAryothI samRddhine varelo dIkSAparyAya pUro thayo. jeTha vada 3 hato. pitA pItAMbaradAsa ane mAtA motIbahenane tyAM saM. ne divase mahuDIthI vihAra karIne vijApura vidyAzALA upAzraya 1940nA prathama poSa - 12ne zubha divase teo avataryA. padhAryA. "oma arNa mahAvIra' no ajapAjApa cAlu thayo. mAtApitAe vahAlasoyA bALakanuM nAma lAlacaMda rAkhyuM. pUjyazrIne bhaviSyanuM darzana thaI cUkyuM hoya tema AsapAsa joyuM. mAtApitAnA dhArmika saMskAro ane bAlyavayathI sAdhusarva ziSya samudAya hAjara hato. prasannatApUrvaka nayano mIMcyAM ane sAdhvIjIonA sahavAsane lIdhe lAlacaMdamAM vairAgyabhAva jAgyo samAdhistha thayA. sau sva jotAM hoya tema joI rahyA. pUjyapAda hato. AgaLa jatAM, zrI jinezvaradevoe prabodhelo mArga ja AcArya zrI mahAprayANa ke cUkyA hatA. e jotAM ja saunI saMsAranI mAyAmAMthI mukti apAvavAmAM samartha che ema AMkhomAMthI azrudhArAo cAlI. jIvananI aMtima kSaNa sudhI svIkArIne mAtra 19 varSanI bharayuvAna vaye bAlabrahmacArI jJAnajyotine akhaMDa prakAzita rAkhanArA A mahAtmAe traNa divasa pahelAM to ekI sAthe 27 pustako presamAM mokalyAM hatAM. prAtaH smaraNIya pU. AcArya zrI vijayakamalasUrIzvarajI mahArAja nazvara deha para paNa evI ja dIpti prakAzatI hatI. pUjyazrInA pAse bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI munizrI labdhivijayajI svargagamananA samAcAra vIjaLI vege gAmogAma ane nagara nagare nAme ghoSita thayA. teozrInA gahana jJAnano paricaya temaNe pahoMcI gayA. 50-50 mAIlanA aMtarathI lAkho bhAviko umaTI saMpAdita karelA 'dvAdazAra nayacakra' graMthanA cAra bhAgamAMthI maLI paDyA. vijApura mAnavamaherAmaNathI chavAI gayuM. jeTha vada 4ne Ave che. A graMthanuM prakAzana dAdaranA jaina jJAnamaMdiranA upakrame divase bhavya smazAna yAtrA nIkaLI. 'jaya jaya naMdA, jaya jaya uparASTrapatizrI sarvapallI rAdhAkRSNananA zubha haste thayuM hatuM ane bhadrA'nA jayakArathI gagana chavAI gayuM. lAkho AMkho azrudhArA e vakhate pU. sUrIzvarajIe gavANagIrAsaMskRtamAM vaktavya vahAvatI rahI ane pUjyapAda gurudevano kSara deha paMcamahAbhUtA ApIne saune maMtramugdha karI dIdhA hatA. pUjayazrI vastRtvazaktimAM vilIna thaI gayo. mAtra ekAvana varSanA AyuSyamAM bhavyatama paNa pAraMgata hatA. teozrImAM vidrattA ane kavitvano subhaga Jain Education Interational Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45o dhanya dharAH thayeluM che. samanvaya thayo hato. tethI temanAM pravacano sAMbhaLavA asaMkhya prApta karIne AcAryapada zobhAvyuM hatuM. satata svAdhyAya ane mAviko ekatrita thatA hatA. iDaranA zrIsaMghe saM. 1971mAM tapazcaryA pUjyazrIno uttama guNa hato. tethI ja teozrInA pUjyazrIne naratna vyAkhyAna vAcaspatinA mAnavaMtA birudathI ziSya-praziSya samudAyamAM vidvAno, kavio, vaktAo moTI alaMkRta karyA hatA. saMkhyAmAM che. pUjyazrInI pATe ATha-ATha AcAryo vicarI rahyA pUjyazrI khyAtanAma kavi hatA. teozrInI agaNita che, jIvana bhavya hatuM, tema teozrInI aMtima yAtrA paNa bhavya kAvyakRtio saraLa ane suMdara hovAne lIdhe eTalI lokapriya banI hatI. ekAda lAkha mANasonI azrubhInI AMkhoe nIvaDI ke Aje paNa mahAnagaronA mahAna jinAlayothI mAMDIne pUjyazrIne aitihAsika vidAya ApI te prasaMge Thera Thera nAnAM gAmaDAMnAM AbAlavRddho naranArIonA kaMThe gavAtI guNAnuvAdasabhAo ane utsavo thayA hatA. muMbaImAM tAradevanA saMbhaLAya che. A racanAone teozrInA bhaktomAM eka lAkha prakhyAta cokanuM (navajIvana sosAyaTI pAse) "AcArya pustako dvArA prasarAvavAmAM AvI che ane chatAM A pustakonI labdhisUrIzvarajI coka' nAmakaraNa karIne RNa adA karavAno mAMga satata cAlu ja hoya che! AvA asAdhAraNa prabhAvane lIdhe vinamra prayatna thayo che to, pUjyazrInI janmabhUmi-bAlazAsanane teozrI 'kavikulakirITa'nA nAme oLakhAya che. pUjyazrIe 'labdhinagara nAma ApavAno stutya nirNaya levAyo che. Ama, racelA saMskRta, gujarAtI, hindI bhASAmAMnAM gItonI saMkhyA traNa anaka kSetramAM amApa prabhAvanA dvArA jinazAsanamAM zAzvata hajAra upara thavA jAya che. A bhaktigItomAMnA bhAva ane sthAnanA adhikArI AcAryabhagavaMtanuM nAma suvarNAkSare aMkita hRdayasparzI laya eTalAM to suMdara hoya che ke A bhaktigItonA prabhAvathI keTalAka puNyAtmAoe saMyamajIvana svIkAravAno | gaccha ane dareka samudAyamAM jemanI kavittvazakti nirNaya karyAnAM deto banyAM pa8 varSa, sadIrdha dIkSAparyAyamAM prasarelI hatI. prAcIna mahApuruSomAM stavano gAnArA paNa pUjyazrIe aneka nAnAmoTA, gadyapaghanA, gujarAtI, hindI, urdU pUjyazrInA adhyAtmapado pratikramaNAdi Avazyaka sAdhanAmAM ane saMskRta bhASAmAM lokopayogI tathA viddhabhogya graMthonuM gAya che. samanvayatA, maitrIbhAva, guNAnurAga, guNAnuvAda, nirmANa, saMkalana ane saMpAdana karIne sAhityanI ajoDa sevA cAritranI suvizuddhatA, tejasvI pratibhA, lokapriyatA jemanA karI che. teozrIne anekavAra anya dArzaniko sAthe vAda-vivAda karavAnA prasaMgo upasthita thayA hatA. temAM paNa pUjyazrIe dareka pratyeka koIpaNa jagyAe kAMya visaMvAdita vAtavAraNa vakhate vijaya prApta karyo hato. kuzAgra buddhi, tIkSNa tarkazakti bane to nikhAlatAthI samajIne badhAne maitrIbhAvathI potAnA ane abhuta vAkacAturyathI teozrI pratispardhIne parAsta karatA. banAvIne rAkhyA. AvA adhyAtmacUDAmaNi labdhisUrIzvarajI ma. narasaMDAmAM AryasamAjIo sAthe vivAdamAM mUrtipUjAnI sArthakatA Atmakamalalabdhi paraMparAnA paTTavibhUti kavikulakIrITa zrI siddha karI hatI. khaMbhAta pAsenA vaTAdarA gAmamAM mukundAzrama labdhisUrIzvarajI mahArAjAne koTi koTi vaMdana! nAmanA saMnyAsIe sanAtanIo sAthe veda viSayaka zAstrArtha saujanya : zrI sIkakkAbAda gujarAtI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, calAvyo tyAre pUjyazrIe syAdvAdathI ja badhAnA dila jItI ema.jI.roDa, sIkadrAbAda-500008 lIdhA. paMjAbamAM to aneka sthaLoe vAdavivAdonA prasaMgo 'Avasti tIrthoddhAraka, karNATakakesarI', upasthita thayA hatA ane dareka vakhate pUjyazrIe vijaya meLavyo mahAna tapasvI, samartha sAhityArAdhaka hato! jema kavitvapaNAthI tema vAdavijayamAM paNa ATha prabhAvakomAM gaNanA thAya che. e pUjyazrIne varelI siddhi paNa pU. AcAryazrI vijayabhadrakarasUrIzvarajI ma. avismaraNIya che. kRtithI bhadraMkara, AkRtithI bhadrakara, vRttithI bhadraMkara, jaina zAsananI prabhAvanA karavA mATe pUjyazrIe Thera Thera prakRtithI bhadraMkara, pravRttithI bhadraMkara evA bhadraMkara prabhAvazALI jinamaMdironI pratiSThAo, udhAno, upadhAno, cha'rI pALatA vyaktitvathI zobhatA, yathArAmaguNa pU. A. zrI vijayabhadraMkarasaMgho, dIkSAo, padapradAno, sAdharmika vAtsalya tathA anya sUrIzvarajI mahArAja vyAkhyAnavAcaspati pUjyapAda AcArya maMgalakArI mahotsavo moTI saMkhyAmAM karAvyA hatA. ghaNIvAra bhagavaMtazrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanA paTTAlaMkAra dharmaviparIta sthitimAM aDaga rahIne, siMhagarjanA karIne, vijaya divAkara pU. A. zrI vijayabhuvanatilakasUrIzvarajI mahArAjanA Jain Education Intemational Jain Education Intermational Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 paTTadhara rUpe sUryasamAna dIpI rahyA che. garavA gujarAtanI punItapAvana nagarI chANImAM saM. 1973nA mahA vada 6ne divase temano janma thayo. zaizavamAMthI ja saMyamajIvananA zaNagAra sajavAnAM svapnAM sevavAM mAMDyAM, paraMtu traNa bhAIo vacce eka ja putra eTale dIkSAnI anumati meLavavI atyaMta kaThina banI gaI. sAme pakSe, temane dIkSAnI bhAvanAnI bharatI evI caDe ke himAlaya jevo avarodha paNa nahIM naDe tenI pratIti thAya. eka divasa koI suvarNa paLe pravrajyA aMgIkAra karavAnA nizcaya sAthe gharamAM koIne pUchyA vinA nIkaLI paDyA. pU. dAdA gurudeva zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja pAse pATaNa pahoMcyA. pU. gurudevazrIne prArthanA karI ke, dIkSA pradAna karo. saM. 1989nA aSADha suda 11nA zubha dine pU. gurudeve dIkSA pradAna karI ane saMsArI mAmA pU. A. zrI bhuvanatilakasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna munizrI bhadraMkaravijayajI tarIke jAhera karyA. dIkSA sAthe ja zikSA cAlu thaI. AraMbhathI ja aMtaranI avirAma laganIthI ATha-dasa kalAka ekadhAruM adhyayana zarU karyuM. koI maLavA Ave to zodhavA paDe, pUjyazrI koI ekAMta mALiyAmAM beThAM beThAM abhyAsamAM lIna thaI gayA hoya! pariNAme traNa ja varSamAM saMskRta TIkA vAMcatAM thaI gayA. pote saMskRta zlokonI racanA karavA lAgyA. tethI samudAyamAM 'paMDita mahArAja' tarIke prasiddha thavA lAgyA. pU. A. zrI gaMbhIrasUrIzvarajI mahArAja to ramUjamAM kahetA ke, "A to koI kAzIno paMDita lAge che!' dharma, nyAya, vyAkaraNa, kAvya AdimAM apratima nipuNatA prApta karI. Aje vRddhAvasthAmAM paNa yuvAnane zaramAve eTalA utsAhathI vidyopAsanA karI rahyA che. roja daseka kalAka vAcana-manana-lekhana cAle ja, pariNAme teozrI aneka graMthonuM saMpAdana-lekhana-prakAzana karI zakyA che. pUjyapAda zrI yazovijayajI mahArAjanA gahana gaMbhIra dArzanika graMtha 'adhyAtmopaniSada', 'vijayollAsa mahAkAvya' para saraLa, sugama ane suMdara TIkAo lakhIne saMskRtanA pragalbha ane prakhara vidvAna tarIkenI pratibhA siddha karI che. atyAre pU. A. zrI haribhadrasUrIjI mahArAjanA mahAgraMtha 'lalitavistarA' ane tenI paMjikA upara gIrvANagirAmAM TIkA racI rahyA che. pUjyazrIe 'dazavaikAlika', 'uttarAdhyayana' jevA Amika graMtho tema ja 'lalitavistarA', 'tattvanyAyavibhAkara' jevA dArzanika graMthonA gujarAtI anuvAdo ApI sAhityopasanA karI che. AvI akhaMDa ane agAdha sAhityasevA sAthe pUjyazra dUra-sudUranA aneka pradezomAM satata viharatA rahyA che. gujarAta, 451 mAravADa, mALavA, uttara pradeza, karNATaka, mahArASTra, AMdhra Adi prAntomAM jinazAsananI dharmajyota prasarAvI rahyA che; tenA phaLa svarUpe, cikamaMgalUra-karNATakamAM ghaNA saMghoe ekatra thaIne upadhAnamALA prasaMge pUjyazrIne 'karNATakakesarI' nI padavIthI vibhUSita karyA che. evI ja bIjI zAsanaprabhAvanA bihAra, uttara pradeza Adi prAMtonI paNa che. uttara pradezamAM AvelI zrAvasti nagarI bhUgoLamAMthI bhUMsAI gaI hatI. zrI saMbhavanAtha prabhunI A kalyANaka bhUmi para pUjyazrInI preraNAthI saMbhavanAtha bhagavAnanuM svargavimAnasadRzya vizALa saMgemaramaranuM bhavya jinAlaya khaDuM karavAmAM AvyuM ane upAzraya-dharmazALA AdinAM nirmANakAryo thayAM. AvA mahAna zAsanaprabhAvanAnAM kAryothI prabhAvita thaIne teozrIne saM. 2026nA mAgazara suda 6ne divase AMdhrapradezanA AdonImAM AcAryapadathI alaMkRta karavAmAM AvyA. tapa-ArAdhanA ane sAhityasarjana mATe, vividha prAntonA vihArathI jinazAsananI prabhAvanA mATe pUjyazrIne caraNe koTi koTi vaMdanA! tA. ke. pUjya AcAryazrI bhadraMkarasUrIzvarajI mahArAja vi. saM. 2048nA caitrI oLInA divasomAM aMkalezvara mukAme svargavAsa pAmyA che. aMkalezvaramAM tathA OMkAra tIrthamAM vizAla gurumaMdira nirmANa thayela che. pU. OMOMkAratIrtha sthApaka A.zrI puNyAnaMdasUrijI ma.nA saMyama-paryAyanI anumodanA gaNivarazrI vikramasenavijayajI ma.nI preraNAthI bhaktonA saujanyathI pIyUSapANi zAstravizArada- kaviratna pUjyapAda AcAryabhagavaMta zrImad vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAja zAsanasamrATa zrI vijaya nemisUrIzvarajI mahArAjazrI jinazAsananI suvizuddha paraMparAmAM thayelA paramaprabhAvaka mahApuruSa hatA. teoe jaina zAsanamAM eka navo ja yuga pravartAvyo hato ane zAsananA sAte-sAta kSetromAM vacalA gALAmAM pravezelI zithilatA dUra karI. apUrva cetanA pragaTAvI ene abhinava saMskAro ApyA hatA. Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 452 dhanya dharAH temanAmAM rahelI bALasulabha saraLatA, nirbheLa nikhAlasatA (rAjasthAna) surisamrATa pAse. tyAM jaI pUjya gurubhagavaMtane ane haiyAmAM UbharAto durlabha pramodabhAva, pahelA ja paricayamAM potAnI manokAmanAthI avagata karyA. saMyama svIkAravA koIne paNa potAnA karI levA paryApta hatAM. teozrI zAstronA abhilASA vyakta karI. mArmika vidvAna, uttama kavi, samartha dharmopadezaka, mahAna tattvajJa tyAra pachI gurudevanA vinaya ziSyaratna tarIke ane dIrdhadaSTi dharAvanArA pUjayapuruSa hatA. teozrIe potAnI pratibhAno bahumukhI vikAsa sAdhyo. tIvra muMbaInAM upanagaromAM gauravavaMtu sthAna dharAvanArA buddhimattA, cittanI ekAgratA ane niSkAma gurubhaktinA pratApe dolatanagara ane pAlitANAmAM zrI zatruMjaya girirAjanI yAtrAe teozrI thoDA ja vakhatamAM nyAya, sAhitya, vyAkaraNa, vedAMta, janAra pratyeka yAtrALune UDIne AMkhe vaLage evA zrI kezariyAjI mImAMsA, sAMkhya Adi itarazAstromAM tema ja AgamonA vIraparaMparA prAsAdathI zobhatuM "kezariyAjI nagara' temanI talasparzI abhyAsamAM pAraMgata banyA. vizALa abhyAsa ane amogha upadezazakti ane virATa kAryazaktino AbehUba anupama kavitvazaktithI vANI vahAvavAnI vizeSatAne lIdhe paricaya karAve che. teozrI gurudevanA kRpApAtra banI cUkyA hatA. tethI saM. jaina-jainetara tIrthadhAmothI zobhatI saurASTranI pavitra 1985mAM mahuvA mukAme pU. gurudeva dvArA yogodahana dharatI para boTAda nAmanuM nagara che. A nagaramAM dharmiSTha karavApUrvaka teozrI gaNipaMnyAsapadathI vibhUSita karavAmAM parivAra tarIke desAI bhavAna vastAnuM kuTuMba prakhyAta hatuM. emanA AvyA. AgaLa jatAM, saM. 1991nA jeTha vada 15 ne divase putra hemacaMda bhavAnane tyAM zrI divALIbahenanI ratnakukSie saM. upAdhyAyapadathI ane saM. 1992nA vaizAkha vada 4 ne divase 1952nA mahA suda 8nA zubha dine eka putrano janma thayo. rAjanagaramAM mahAmahotsava sAthe, pUjyazrInA karakamalathI ja pAMca-pAMca bhAIo ane eka bahenanA lADIlA A lAlanuM AcAryapadathI alaMkRta karavAmAM AvyA. sUrisamrATe teozrIne nAma pADavAmAM AvyuM amRtalAla. janma tathA dIkSA pUrva bhavanI AcAryapada sAthe sAthe "kaviratna' ane 'zAstravizArada'nAM be puNyAI ane kuTuMbanA saMskAro laIne UcharatA amRtalAla sAce birudo paNa ApyAM! uparokta baMne birudo sArthaka bane evuM ja A lokamAM amRta-zA madhura hatA. emAM saM. 1966mAM pUjya AcAryazrInuM vyaktitva hatuM. kavitvazakti vArasAgata sUrisamrATa AcAryabhagavaMta zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja hatI. pUjyazrInA saMsArI baMdhu zrI zAmajIbhAI mAstara racita potAnA vizALa ziSya parivAra sAthe boTAdane AMgaNe padhAryA. ratnAkara-paccIsI' Aje paNa sakaLa jenasamAjamAM mukta kaMThe gurudeve to prathamathI ja A ratnane pArakhI lIdhuM hatuM. saM. gavAya che, jyAre jyazrIe racelI stuti ane anya stutio 1971nA aSADha suda pAMcamane zubha dine dIkSA ApavAmAM paNa saMghamAM hoMzehoMze gavAya che. AvI. pU. gurudeve amRtalAlane svaziSya banAvI munizrI muMbaI-dolatanagaramAM teozrInA upadezathI zrI zaMkhezvara amRtavijayajI nAme ghoSita karyA. kuTuMbIjanone A samAcAra pArzvanAtha jaina derAsara, zrI amRtasUrijI jJAnazALA, jaina maLyA tyAre teo ghaNAM vyathita thaIne gurudeva pAse AvyA, paraMtu | upAzraya, jenonA vasavATa mATe zrI unnatisadana, jaina munizrInI saMyamaniSThA ane nizcayabaLa joIne sau prasanna ane vardhamAnatapa-nivAsa, zrI AyaMbilakhAtuM tathA pAThazALAnuM saMtuSTa thayAM ane sakaLa saMghanA ati Agrahane vaza thaIne makAna, sAhityavardhaka sabhAnuM makAna vagere sthAyI kAryo thayAM. boTAdamAM cAturmAsa mATe kRpA darzAvI. zAsanasamrATazrInA prathama pAlitANAmAM paNa zrI kezariyAjInagara sthita (1) cAra mALanuM darzane ja amRtalAla para anokho prabhAva pAtharI dIdho. potAnI zrI kezariyAjI vIraparaMparA mahAprAsAda, (2) zrI jema ja prabhAvita banelA narottamabhAI, lavajIbhAI Adi pAMca amRtapuNyodaya jJAnazALA, (3) zrI vRddhanemi amRtavihAra, (4) mitromAMthI bhAI narottamadAse kuTuMbanI anumati lIdhA vinA ja zrI kAMtilAla lalubhAI jaina bhojanazALA, (5) zrI dIkSA laI munizrI naMdanavijayajI nAma dhAraNa karyuM. e jANIne sumatibahena phakIracaMda jaina dharmazALA, (6) zrI prAgajIbhAI amRtalAlanI akaLAmaNa ora vadhI gaI. emaNe kAkA dvArA kuTuMbanI bIjI rIte saMmati mAgI, ke te dharmanA abhyAsa arthe jhaveracaMda jaina dharmazALA, (7) zrI rUpacaMdajI jasarAjajI jaina dharmazALA, (8) zrI kezavadAsa bulAkhIdAsa jaina dharmazALA vagere mahesANA javA icche che. saue rAjIkhuzIthI rajA ApI ane sthAyI kAryo thayAM. amRtalAla mahesANAne badale sIdhA pahoMcyA jAvAla Jain Education Intemational ducation Intermational Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 453 AvA puNyaprabhAvI AtmAe pAlitANA jevI jhAlAvADamAM mULI pAsenuM khATaDI gAma. pitA pItAMbaradAsa tIrthAdhirAjanI pavitra bhUmi parathI saM. 2030nA poSa vada 6 jIvAbhAI dhaMdhArthe bhAvanagara AvI vasyA. emanAM bIjAM patnI ne somavAre suMdara samAdhipUrvaka svargavAsa karyo tyAre mAtra sAMkaLIbahenanuM bhAvanagaramAM piyara hatuM. saM. 1974nA caitra vada pAlitANAmAM ja nahIM, paNa aneka grAma-nagaromAM pUjyazrInA pAMcamane divase sAMkaLIbahenanI kukSie eka putraratnano janma svargArohaNa mahotsava UjavavAmAM AvyA, je teozrInA thayo. yathArAmaguNa bALakanuM nAma dhIrajalAla rAkhavAmAM AvyuM. vyApaka prabhAvanuM pratibiMba pADe che. dhanya che e mahAtmAne, mAtA sAMkaLIbahena bALakanA jIvanaghaDataramAM khUba ja rasa letAM jeozrIe amRta banIne jIvana amara banAvyuM. vaMdana hajo e hatAM, paraMtu daivayoge emanuM duHkhada avasAna thayuM. dhIrajanI vaya parama sUrivarane! tyAre mAtra ATha varSanI hatI. dhIrajane, zrI yazovijayajI jaina. pa. pU. A.zrImad vijayahemacandrasUrijI ma. tathA pa.pU. A.zrImad gurukuLamAM bhaNavA mUkyA ane tyArathI bALakanI manovRttimAM vijaudhumnasUrijI ma.nI preraNAthI guraguDyAnurAgI suzrAvako taraphathI vairAgyanA aMkuro phUTavA mAMDyA. saM. 1985mAM pU. paM. zrI vyAkaraNa-vidyAvAridhi, jyotirvidda dinamaNi, amRtavijayajI gaNino samAgama thatAM pitA-putranI vairAgya bhAvanA vadhu baLavattara banI ane saM. 1988nA mahA suda 10ne darzana sAhityanA marmajJa zubha dine jAvAla kSetranA utsAhI zrI saMghanA mahotsava vacce pU. AcAryazrI pU. zAsanasamrATazrInA AzIrvAda sAthe pitA-putre dIkSA grahaNa vijayadharmadhuraMdharasUrIzvarajI mahArAja karI. pItAMbaradAsa munizrI puNyavijayajI nAme pU. paM. zrI pUjaya dharmadhurandharasUri mahArAjanA jIvanane jeNe amRtavijayajInA ziSya banyA ane dhIrajalAla munizrI najIkathI joyuM che, temaNe anubhavyuM che ke temanA hadayano vikAsa dhuraMdharavijayajI nAme munizrI puNyavijayajInA ziSya jAhera keTalo vizALa che? buddhinI sumitA keTalI badhI che? teonI thayA ane sAce ja AgalAM varSomAM pU. munivara jIvanavADImAM ghaNAM guNa-puSpo khIlyAM hatAM paNa teoe dharmadhuraMdharavijaya tarIke sarvatra paMkAI gayA ! potAnA pitAguru paM. zrI puNyavijayajI mahArAjanI je akhaMDa dIkSA thaI tyAre mAtra 13 varSanA bALamuni zrI sevA varSo sudhI karI ane uttarakALamAM potAnA praguru AcArya dhuraMdharavijayajI mahArAjamAM koI vizeSatA dekhAtI nahotI. mahArAja zrI vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAjanI sevA karI ekavaDo bAMdho, ghauMvarNa sAmAnya zarIra, sAva mitabhASI ane hatI, te kArya karatI vakhate te te pUjyonAM manane satata saMtoSa ekAkI prakRtine lIdhe sAmAnya chApa paDatI hatI, paraMtu pUjyapAda Apyo hato te noMdhapAtra ja nahIM paNa dRSTAMta pAtra che. potAnuM gurudevazrIno sahavAsa ane anya AcAryadevo pAsethI mArgadarzana badhuM teonA dhyeyamAM samAvI devAnuM kArya koI AvA yogI puruSa pAmIne sattaramA varSe to eka prabhAvazALI munivara tarIke samagra ja karI zake. koI niHspRhI saMta puruSa ja karI zake tevuM A samudAya para anokhI chApa aMkita karI ApI. e chApa kArya hatuM. uttarottara vikasatI cAlI. pUjyazrIe karelAM gujarAta-muMbaInAM teonI tamAma pravRttimAMthI niSkalaMkatAnI sugaMdha satata mukhya zaheronAM 46 cAturmAsa enAM jIvatAM-jAgatAM pramANapatro AvatI hatI, to vRttimAMthI prasaMge-prasaMge niSkaSAyatAnI pratIti che ke teozrInI upasthiti hoya tyAM mahAmahotsavapUrvaka thatI hatI. A jIvanasiddhine teonA jIvananI vizALatAne aMjanazalAkA, pratiSThA, upadhAna, ughApana, saMghayAtrA AdinA udAttatAne samajavA mATe ApaNI buddhino 'gaja' TUMko paDyo anekAneka utsavo UjavAyA ja hoya. AvI apUrva hoya tevuM lAge che. zAsanaprabhAvanAnA phaLasvarUpa pUjyazrIne saM. 2007nA kArataka vada 6ne divase gaNi padavI ane vaizAkha suda 3 jainazAsananA itihAsamAM aneka vibhUtimattA prakAze che. (akSayatRtIyA)ne divase paMnyAsa padavI arpaNa karavAmAM AvI. temAM pUjyazrInuM nAma paNa avicaLa jhaLake che. teozrInAM virala evo bhavya utsava muMbaI mukAme saM. 202 1nA mahA suda svAdhyAya-tapathI prApta thayelA dharma-jJAnanA graMtho ane 7 ne somavAre UjavAyo hato, jyAre pUjyazrIne AcAryapadathI zAsanaprabhAvanAthI prerAIne karelAM agaNita dharmakAryo temanI alaMkRta karavAnuM pharamAna zAsanazaNagAra, gItArthagaNamukuTamaNi bahumukhI pratibhAnA paricAyaka che. teozrInuM mULa vatana pUjyapAda AcAryazrI vijayaudayasUrIzvarajI mahArAje ane thI puNyativyiAM hatA" che? teo Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454 parama zAsanaprabhAvaka jyotiSazAstra pAraMgata pUjyapAda AcAryazrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAje karyuM. dasa divasa cAlelA A mahotsavamAM aneka prakAranA dhArmika ane sAMskRtika kAryakramo rAkhavAmAM AvyA hatA. vizALa saMkhyAmAM jaina ane jainetara mahAnubhAvoe hAjarI ApI hatI. AcAryadevonA jIvanakramamAM sahaja banI gayelAM sAmAnya kAryo to pUjyazrInI nizrAmAM thatAM ja rahetAM hatAM, paraMtu yathAnAma dhuraMdhara kArya na thAya to nAma dIpe nahIM. evAM kAryomAM pUjyazrInI dekharekha nIce pAlitANAmAM girirAja zatruMjayanI taLeTImAM jaina saMghanA bhavya vArasAne darzAvatAM ane zramaNaparaMparAnA bhavya itihAsanI jhAMkhI karAvatA kesariyA vIraparaMparAprAsAda' nAme vizALa caityanuM nirmANa e mukhya che. sakhata ane satata parizramane pariNAme hoya ke game tema, saM. 2030thI pUjyazrInI taMdurastI jokhamAI. kensaranuM nidAna thayuM, chatAM teozrInI pravRttimAM saheje zithilatA na AvI. vyAdhi vadhato cAlyo. 2033nuM comAsuM amadAvAdamAM hatA. tyAM vyAdhinI vedanAe mAjhA mUkI. saM. 2034nA vaizAkha mAsa sudhI A vyAdhinI azAtanA sahana karatA rahyA. vaizAkha vada 12ne divase zukravAre sAMjanA 4-25 vAgye A tejasvI tAraka zAMti ane samAdhipUrvaka divyasRSTimAM vilIna thaI gayA, paraMtu apUrva guNagarimAthI opatI teozrInI yazaHkAyA to yAvacaMdradivAkarau amara che. 60 varSanA alpa AyuSyamAM 47 varSano sudIrdha dIkSAparyAya pALI, 13 varSanA sUripadaparyAyamAM eka dRSTimAM na samAya tevAM ane teTalAM vividha ane vizALa kAryo karI gayA! uttama koTinI samatA, samartha koTinI vidvattA, Adarza koTinI saMyama-sAdhanA-svAdhyAyaprIti-sarjakatA- satsaMgamagnatA AdinA adbhuta guNothI opatI bhavya jIvanayAtrA pUrNa karI gayA. pa.pU.A.zrI hemacandrasUrijI ma.sA. tathA pa.pU.A.zrI pradyumnasUrijI ma.sA,nI preraNAthI zrAvakabhaktonA saujanyathI zrI OMkAratI bhadraMkaradhAma-mahAvIralabdhidhAma kuMthunAtha gautamalabdhidhAma sthApaka, dakSiNa mahAraSTrabhUSaNa pU. AcAryazrI vijayapuNyAnaMdasUrIzvarajI mahArAja punItapAvana chANI nagarIne vaDodarAnA mahArAjA gAyakavADe 'dIkSAnI khANa' tarIke oLakhAvI che. chANI viSe kahevata paDI gaI che ke, 'gAma chANI-dIkSAnI khANI.' bhAgye ja dhanya dharA koI ghara evuM haze ke jyAMthI koI saMyama-ArAdhaka zrI vIraprabhunI zAsanasevAmAM na saMcaryuM hoya! evI e pavitra bhUmimAM saM. 1987nA poSa vada 6ne divase pUjyazrIno janma thayo. saMkalpane kalpatarunI upamA ApI che. mananA manorathone saMkalpamAM sudRDha karI do eTale phaLa maLyA vagara rahe ja nahIM. pUjyazrInA manonikuMjamAM paNa nAnapaNathI vairAgyabhAvanAnAM mULa ropAyAM hatAM ane AgaLa jatAM, e saMkalpanA kalpavRkSane vikasavAnuM vAtAvaraNa maLyuM hatuM. mAtApitAne saMyama svIkAravAnI vAta karI, paNa anumati maLI nahIM. mitro sAthe bhAgIne umeTA pahoMcyA. tyAM e saMkalpa phaLIbhUta thayo. zrAvasti tIrthoddhAraka AcAryadeva zrI vijayabhadraMkarasUrIzvarajI mahArAjanuM ziSyatva svIkArI, saM. 2004nA poSa vada pAMcame dIkSA grahaNa karIne munizrI puNyavijayajI nAme ghoSita thayA. saMyama svIkArIne munizrI zAsanaprabhAvanAnAM anekavidha kAryomAM tallIna banI gayA. zAstro Adino talasparzI abhyAsa karyo. jyotiSazAstramAM savizeSa pAraMgata thayA. e uparAMta, pUjyazrInA be guNavizeSa saunA AkarSaNanuM kendra banI rahyA : 1. teozrInI kathAAlekhananI zailI hRdayaMgama che. subodha-suvAcya kathAonA sarjaka tarIke teozrI ajoDa sAhityasAdhanA karI rahyA che. 'sughoSA', 'zAMtisaurabha', 'mahAvIra-zAsana'mAM teozrInI kathAo prasiddha thaI che, AbAlavRddha saumAM atyaMta priya thaI paDI che. pUjyazrI tapamAM paNa AgaLa vadhatA ja rahyA che. varSItapa, siddhitapa, cattAri ada, 16-11 upavAsa, vIzasthAnaka Adi tapa sAdhavAmAM agresara rahyA che. pUjyazrIne kAnapuramAM saM. 2043nA poSa suda 1ne zubha divase pU. A. zrI vijayabhadraMkarasUrIzvarajI mahArAje AcArya padavI pradAna karI ane muni zrI puNyavijayajImAMthI AcAryazrI puNyAnaMdasUrIzvarajI mahArAja banyA. Aje paNa zAsanaprabhAvanAnAM kAryo karI rahyA che. teozrInA 9 ziSyapraziSyo pAMca bhANiyAoe dIkSA grahaNa karela che. vidvAna A. vAriSaNasUrijI tathA sva. A. vIrasenasU. nAme prasiddha ziSyo che. pUjyazrInI preraNAthI vihAradhAma tathA alaukika anupama vizvamAM prathama OMmAM paMcaparameSThInI sthApanA, pratiSThA teozrInA haste ja saM. 2059 mahAvada-3, 19-22003nA anumodanIya thaI. traNa bhatrIjIoe paNa dIkSA grahaNa karI che. pU. dAdA gurudevanI chatrachAyAmAM chANImAM cAturmAsa samaye teozrInAM saMsArI mAtAe upadhAna tapa karAvavAno amUlya lAbha lIdho. evA e zAMtamUrtitapasvIratnasAdhaka saMta svasAdhanA karavApUrvaka aneka jIvone Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 zAsanarasanA icchuka banAvI rahyA che. lAkha lAkha vaMdana hajo e parama zAsanaprabhAvaka sUrIzvarajIne! pUjyazrInI bhAvanAnA sahAre gaNivara vikramasena vijayanA mArgadarzana anusAra chANIthI 9 ki.mI. hAive Taca padamalA gAme zrI OMOMkAra jaina tIrtha-bhadraMkaranagara vihAradhAmarUpe nirmANa thayuM, jemAM trizikharI jinAlaya, kalpasUtramaMdira, rAyaNapagalAM maMdira, gurumaMdira, zAsanadevadevImaMdira, vizALa 2upAzraya, pravacanahaoNla, bhojanazALA tathA adyatana dharmazALA nirmANa pAmela che, jemAM vizvamAM prathama evA vizAla nI sthApanA-temAM paMcaparameSThInI pratiSThA-aMjanazalAkA saM. 2059, mahA va. 3nA pUjyazrInA haste thaI tathA pUjyazrInI preraNAthI geTave oNpha koMkaNanA sthAnane pAmela panhALA hila sTezane mahAvIra-labdhi dhAma nirmANa thayela che. temAM rathAkAra jinAlaya, bhojanazALA-dharmazALA-upAzraya Adi taiyAra thayela che, jenI aMjana-pratiSThA pUjyazrInA haste saM. 2061, po. va. 6 nA thaze. poSa va. 5 nA pUjyazrI saMyamajIvananA 58mAM varSamAM praveza tathA jIvananA 75mA varSamAM praveza karaze. teonAM caraNe vaMdanA.... saM. 2062nA saMyamaparyAyanA pAvana dine aneka saMghoe bhegA thaI dakSiNa mahArASTrabhUSaNa padavI Apela,saM. 2062nA mahAvada 6nA pAvadine pUnA-beMgalora hAive Taca, I kuMthunAthagautama-labdhi bAbezvara vihAradhAma-kalazAkAre jinAlayamAM aMjana-pratiSThA gAMdhI parivAra dvArA thayela, pUjyazrInI preraNAthI viTA-cipalUna-yakSaMbA Adi jinAlayanA kAryo cAlu che. pUjyazrI satata 10 varSathI dIvALImAM 16 dina mauna sauthe sUrimaMtranI sAdhanA kare che. saujanya : pU. gaNizrI vikramasenavijayajI ma.nI preraNAthI yU. OMkAratIrtha sthApaka sUrimaMtra ArAdhaka dakSiNa mahArASTrabhUSama A. zrI puNyAnaMdasU.ma.nA saMyamajAvananA 60 varSamAM praveza anumodanArthe zrI OMkAra jaina tIrtha-bhadraMkara padamalA-(vaDodarA) gujarAta 0265-2242792 pU. A.zrI vijayahemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. pU. AcAryazrI vijayahemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja eka sva-para upAsaka AtmasAdhanAnA dhyeyane varelA 455 potAnI zakti, saphaLatA ane vidvatAne chupAvI rAkhavAnI manovRttinA teozrI cAhaka che. pU. A. zrI vijayahemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanI virala siddhinAM mULa emanA kauTuMbika saMskAromAM, pUrvajanmanA saMskAromAM ane nAnapaNamAM ja aMtaramAM pragaTelI sAdhujIvana pratyenI abhirucimAM ropAyelAM hoya ema lAge che. teozrInI janmabhUmi jaMbusara pAsenuM nAnuM sarakhuM aNakhI gAma. gAmamAM jainanuM eka ja ghara. e dhara te emanA dAdA dIpacaMdabhAI ane dAdImA DAhIbahenanuM ghara. e bannenAM jIvanamAM dharmazraddhA sArI rIte siMcAyelI. teo gharamAM gharaderAsara rAkhIne pUjAbhakti kare ane sAdhumahArAjo ane sAdhvImahArAjonI ullAsapUrvaka bhakti-sevA karIne jIvanane kRtArtha banAve. A dharmasaMskAro emanA putra hIrAbhAI ane putravadhU prabhAvatIbahenamAM UtaryA. zrI hIrAbhAIne traNa putro ane be putrIo ema pAMca saMtAnono parivAra. paheluM saMtAna putrI indu, bIjuM saMtAna putra dhanasukha, trIjuM saMtAna putra hasamukha, cothuM saMtAna putrI haMsA ane pAMcamuM saMtAna putra pravINa. A pAMca bhAI-bhAMDuomAMnA vaceTa hasamukhabhAI te ja ApaNA AcAryazrI vijayahemacaMdrasUrijI mahArAja. saM. 1993nA poSI pUnamanA divase emano janma. tyAra bAda, hIrAbhAI vyavasAyArthe potAnA kuTuMba sAthe amadAvAda AvyA ne sAbaramatImAM vasyA. te samaye hasamukhabhAInI uMmara to nAnI hatI, paNa bhAvino koI zubha saMketa kaho ke, temane bacapaNathI ja ramata-gamata pratye ochuM AkarSaNa hatuM ane abhyAsa pratye vadhAre ruci hatI. buddhi paNa evI tejasvI ke thoDuM bhaNe ane koThAmAM vadhAre vasI jAya ane e badhA karatAM vadhAre AkarSaNa dharma pratye hatuM. dasa varSanI sAva pAMgaratI uMmare ja emanA manamAM evA evA bhAva jAgatA ke, vItarAga paramAtmAnA dharmanuM zaraNa svIkArIne mArA jIvanane ujamALa banAvuM. A bhAvanA emanA manane khAna-pAna ane mojamajAnA sAmAnya AnaMda pratye kheMcAI jatAM rokI rAkhatI. evAmAM saM. 2002nI sAlanuM 5. pU. A. zrI vijayaamRtasUrijI mahArAjanuM comAsuM munizrI devavijayajI, munizrI puNyavijayajI, munizrI dhuraMdharavijayajI Adi parivAra sAthe sAbaramatImAM thayuM. hasamukhabhAIne to A managamato suyoga sAMpaDyo! emanI dharmarucine khIlavavAno avasara AvI Ubho. emanA hRdayamAMno dharmaraMga vadhu pAko banyo. A pachInA varSe, saM. 2003nuM comAsuM yU. zAsanasamrATazrInuM thayuM. teozrI sAthe pU. A. zrI vijayodayasUrijI mahArAja, pU. A. zrI vijayanaMdanasUrijI Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 dhanya dharAH mahArAja, pU. munirAja zrI meruvijayajI, pU. munirAja zrI hIravijayajI rAkhyuM ane teozrI pU. upAdhyAya zrI meruvijayajI devavijayajI Adi hatA. A prasaMge hasamukhabhAInI tyAga- mahArAjanA ziSya thayA. vairAgya-saMyamanI bhAvanAno vikAsa karavAmAM khAtara-pANInuM AvA jJAnathI ane zIlathI ojasvI dhIra-gaMbhIra kAma karyuM ane tyArathI emane saMsArarasa phikko lAgavA mAMDyo. prakRtithI paripakva banelA A munipravaranI yogyatA joIne pU. pachI to zALAno abhyAsa choDIne amadAvAdamAM luNAvADAmAM A. zrI vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAje bhagavatIsUtranA cAturmAsa birAjatA pU. munirAja zrI meruvijayajI (vartamAna yogoddhahana karAvavApUrvaka saM. 2023nA kArataka vada 6ne zubha AcArya zrI vijayamaprabhasUrijI) ane pU. munirAja zrI dine suratamAM gaNi padathI ane saM. 2024nA vaizAkha suda devavijayajI (vartamAna AcArya zrI vijayadevasUrijI)nA 10nA tIrthAdhirAja siddhagirinI chAyAmAM-pAlitANA nagare sAnidhyamAM rahIne, saM. 2005nA mahA vada pAMcamane zubha dine paMnyAsa padathI alaMkRta karyA. tyAra bAda saM. 2031nA poSa vada koTha-gAMgaDa mukAme, kuTuMba parivAra ane caturvidha saMghanI vizALa 7ne divase bhAyakhalA-muMbaImAM upAdhyAyapada pradAna thayuM ane upasthitimAM pU. munirAja zrI meruvijayajI mahArAje saM. 2033nA mahA suda 10nA divase amadAvAda-rAjanagara hasamukhabhAIne dIkSA ApIne pU. muni zrI devavijayajI sthita, nagarazeThanA vaMDAmAM, pU. zAsanasamrATazrInA samudAyanA mahArAjanA ziSya tarIke munizrI hemacaMdravijayajI nAme ghoSita 10-10 AcAryabhagavaMtonI nizrAmAM, jJAna-darzana-cAritranA karyA. bAra varSanA bALabhikSu munizrI hemacaMdravijayajIne to anumodanIya kAryakramo ane bhavyAtibhavya mahotsava yojIne managamatI amUlya ane apUrva vastu maLyAno AnaMda thayo. zAsananA zreSTha evA AcArya pade ArUDha karavAmAM AvyA. teozrI jJAna-dhyAna, tapasyA ane gurunI bhaktimAM ekatAna sAhityasarjana : pUjyazrIe mAtra aDhAra varSanI vaye banI gayA. bALamuninI saMyamayAtrA sukhapUrvaka AgaLa vadhatI racela "kIrtAikallola kAvya" temanI jJAnagarimAno khyAla Ape che. rahI. dIkSA lIdhA pachI pUrAM bAra varSa adhyayanamAM lIna banI saMskRta bhASAmAM vividha chaMdomAM rANakapura tIrthano aitihAsika gayA. teozrInI abhyAsa pratyenI jhaMkhanA joIne gurudeve temane paricaya A khaMDakAvyamAM Apyo che. vyAkaraNanA prayogo zAstrIjI pAse pANinInA vyAkaraNano abhyAsa karavA mUkyA. ane sAhityanA lAkSaNika bhAvothI sabhara A kRti sAhityanA vyAkaraNanI sAthosAtha nyAya, sAhitya ane AgamagraMthono paNa zikhare birAje tevI che. UMDo abhyAsa karyo. bRhad gujarAta saMskRta pariSadanI parIkSAo pUjyazrI hemacandrasUrijI ma.nI nizrAmAM saM. 2059nI ApI. 'siddhAMtakaumudI', "prauDha manoramA', 'laghu zabdenduzekhara', sAlamAM mahA vada-3nA bhavya aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava 'paribhASendrazekhara, 'vAkyapradIya', 'vaiyAkaraNa', 'bhUSaNasAra' merudhAyajenatIrtha (abiyApura)mAM UjavavAmAM Avyo tathA Adi vyAkaraNanA tathA "muktAvalI vyAptipaMcaka', "siddhAMta amadAvAda-kAMkariyAmAM nUtana nirmita zrI zatruMjaya tIrvAvatAra lakSaNa', 'vyutpattivAda', "kusumAMjali' vagere nyAyanA tema ja ziSTa prAsAdamAM paNa vaizAkha suda-7, bhavya aMjanazalAkA, pratiSThA sAhityanA graMthono bAra bAra varSa sudhI satata abhyAsa karyo. mahotsava UjavavAmAM Avyo. tapasyAmAM paNa sahaja ruci vartatI hatI. vardhamAna tapanI teono ziSya-praziSya parivAra paNa prazaMsanIya che. oLI, vIzasthAnaka tapanI oLI, aThThAI tapa vagere suMdara tapasyA ziSyomAM-A. zrI vijayapradyumnasUrijI ma., munirAjazrI paNa anumodanIya che. kuTuMba prathamathI ja dharmanA raMge raMgAyeluM, darzanavijayajI, paM. zrI guNazIlavijayajI,-. munirAja, zrI emAM AvA panotA putre tyAgadharmano bhekha lIdho, eTale enI lalitAMga vijayajI-munirAja, zrI jagandravijayajI tathA asara kuTuMbIjano para thayA vagara rahe? emanAM pagale emanA praziSyomAM paM. zrI puMDarIkavijayajI ma., paM. zrI parivAramAMthI cAra vyaktioe saMyamamArgano svIkAra karyo. saM. madakIrtivijayajI ma., paM. zrI rAjahaMsavijayajI ma., sva. muni 2009mAM nAnI bahena haMsAe dIkSA lIdhI; emanuM nAma zrI subodhavijayajI, munizrI kAntivijayajI, munizrI hemalatAzrIjI che. saM. 2017mAM nAnAbhAI pravINakumAre dIkSA divyayazavijayajI, munizrI prItivijayajI, muni zrI malayagini lIdhI; A vidyAvyAsaMgI munizrInuM nAma pradyumnavijayajI che ane vijayajI Adi che. teo pU. A. zrI vijayahemacaMdra-sUrijInA ziSya banyA che. saM. saujanya : zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina derAsara paDhI, 2017mAM pitAzrIe dIkSA lIdhI emanuM nAma munirAja zrI borIvalI (isTa) muMbaI Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 45o sUrimaMga sahitanA sAdhaka sUrivaNe mi nadhinA aSTavidha prabhAvakomAM maMtraprabhAvaka ane vidyAprabhAvakanuM paNa AgavuM sthAna che. Aje paNa jaina zramaNane - nI pAse sUrimaMtra ke vardhamAnavidyA jevA pavitra maMtro ane vidyAono aNamola vAraso jIvaMta svarUpe sacavAyelo che. aneka pUjya AcArya bhagavaMto sUrimaMtranA paMca-prasthAnanI ArAdhanA kare che. Aje evA paNa AcArya bhagavaMta vidyamAna che, jemaNe sUrimaMtra prasthAnanI ArAdhanA aneka vAra karI hoya. A maMtranA divya prabhAvathI avasareavasare upadravonuM nivAraNa ane zAsananA-abhyadayanI camatkRtio paNa sarjI zakAya che. A sau pUjyo dvArA jinazAsananI apUrva ArAdhanA, rakSA ane prabhAvanA karavApUrvaka sAhitya-upakAra paNa ( zrI caturvidha saMgha mATe khUba ja avarNanIya che. 'dakSiNa-dIpaka'- 'dakSiNa dezoddhAraka' samartha pravacanakAra lIdhA. ghaNo samaya pU. gurudeva pAse rahI vidyAbhyAsa karyo. Akhare saM. 1971mAM sikaMdarAbAda (AgrA)mAM bhavatAriNI pU. A.zrI vijayalakSmaNasUrIzvarajI ma. bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI munizrI lakSmaNavijayajI banyA. manohara mAlavAdezanI jAvarA nagarI pUjyazrInI teozrInI smaraNazakti sateja hatI. aMtaramAM janmabhUmi hatI. pitAnuM nAma mULacaMdabhAI ane mAtAnuM nAma vidyArjanano anero utsAha hato. tethI zAstrAbhyAsa sArI rIte dhApubAI hatuM. osavAla jJAtinAM A daMpatIne tyAM saM. cAlyo. nyAya, tarka, jyotiSa, maMtra, vyAkaraNa, sAhitya Adi 1953mAM teozrIno janma thayo hato. temanuM saMsArI nAma viSayomAM pravINatA prApta karI. muMbaImAM 'AtmA, karma ane dolatarAma hatuM. temanAthI cha-sAta varSe moTAM rAjakuMvara nAme eka dharma' viSaya para ApelAM vyAkhyAno Aje paNa bahena hatAM. dolatarAmanI bAlyAvasthAmAM ja pitAe dhaMdhArthe AtmatattvavicAra'nA be bhAgamAM upalabdha che ane vAMcatAM bIkAneramAM kAyamI vasavATa karyo, paraMtu mAtA-pitA lAMbu maMtramugdha kare che. taduparAMta, dAdara-jaina jJAnamaMdiramAM ApelAM jIvyAM nahIM. AthI dolatarAmano uchera mAmAne tyAM thayo. pravacanono saMgraha "dharmatattvaprakAza', jenuM saMpAdana pU. A. zrI teozrI sthAnakavAsI kuTuMbamAM janmyA hatA ane custa | vijayakIrticaMdra-sUrIzvarajI mahArAje karyuM che te paNa teozrInI sthAnakavAsIne tyAM UcharyA hatA, eTale temanA mana para mUrtipUjA vidvattAno paricAyaka che. saM. 2014mAM rAjanagaraviruddha saMskAro hatA, paraMtu soLa varSanI uMmare pU. AtmArAmajI vidyAzALAmAM navakAra mahAmaMtra upara ApelAM pravacano mahArAja kRta "samyakatva zalyoddhAra' nAmano graMtha vAMcavAmAM 'namaskAra mahimA' nAme prasiddha thayAM che. pUjyazrIne pU. gurudeva Avyo ane temanAM AMtarucakSu khUlI gayAM. mUrtipUjA zAstrasiddha AcArya bhagavaMta zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAje saM. vAta che e samajAyuM. tyAra pachI teo haMmezAM maMdire jaI 1991mAM gaNi pada, saM. 1992mAM paMnyAsa pada ane saM. prabhudarzana karavA lAgyA ane namaskAra mahAmaMtranI trikAlagaNanA 1993mAM AcArya pada arpaNa karyA. caitra vada pAMcame karavA mAMDI. evAmAM eka vAra kAmasara dilhI javAnuM thayuM. tyAM AcAryapade ArUDha karavAmAM AvyA te samaye pU. upAdhyAyazrI jANavA maLyuM ke Aje rAmA thiyeTaramAM muni zrI labdhivijayajI gaMbhIravijayajI mahArAjane paNa AcArya pade sthApavAmAM AvyA mahArAjanuM jAhera pravacana che. teo vyAkhyAna sAMbhaLavA pahoMcI hatA ane A prasaMge saurASTranI pAvana bhUmi zihoramAM ATha gayA. munizrInA vyAkhyAne temanA para abhuta asara karI ane | divasa sudhI bhavya mahotsava UjavAyo hato ane tyArathI teo vairAgyanA raMge raMgAI gayA. munizrI labdhivijayajI jainAcArya zrI vijayalakSmaNasUrIzvarajI mahArAjanuM nAma lAkho (pachIthI AcArya bhagavaMta) manuSyanI parIkSA karavAmAM atyaMta lokonAM haiye ane hoThe ramavA .!gyuM hatuM. vikhyAta hatA. teozrIe A ratnane pArakhI lIdhuM. dolatarAma pU. AcAryazrIe sUrimaMtranI pAMce pITho (paMcaprasthAna) paNa bhayAnaka bhavATavIne pAra karavA mATe pUjayazrInA paga pakaDI Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 dhanya dharA: siddha karelI hatI. pahelI ane bIjI pITha rohIDA che. mahesANA, beMgalora, madrAsa, bIjApura (karNATaka), (rAjasthAna)mAM siddha karelI; trIjI ane cothI pITha aMdherI- nipANI, bArasI, aMdherI, bhAyakhalA, pAla, jUhu (muMbaI)nA muMbaImAM; ane pAMcamI pITha nipANInA cAturmAsa vakhate soLa AMgaNe upadhAnatapanI ArAdhanAo thaI hatI ane keTalAMka AyaMbilapUrvaka, mauna pALI, strInuM mukha joyA vinA siddha sthAnomAM udyApana rUpe vividha choDanAM ujamaNAM paNa thayAM karI hatI. pariNAme, pUjyazrIno prabhAva eTalo prabaLa banelo hatAM. A sarva zAsana-prabhAvanAnAM kAryo pUjyazrInA ke saMkalpa karelAM sarve kAryo satvare siddha thatAM. teozrIe puNyaprabhAvI vyaktitvane lIdhe thayAM hatAM. gujarAta, saurASTra, kaccha, mAravADa, mAlavA, madhyapradeza, evA e prabhAvazALI sUrIzvarajI muMbaI-dAdara jaina mahArASTra, AMdhra ane tamilanADu jevA vIza hajArathI vadhu maMdiramAM saM. 2018nA phAgaNa vada 9 nI rAtrie 3-30 kalAke mAilano vihAra karyo hato. teozrI jyAM jyAM vicaryA te samAdhiparvaka kALadharma pAmyA. te parve rAtrinA 2-30 sadhI to bhUmi pAvana ane dhanya banI gaI. tyAMnAM hajAro strI-puruSo UbhAM UbhAM haMmezanA niyama pramANe jApa karatA hatA. teozrInI pUjyazrInAM darzana, sahavAsa ane vyAkhyAnazravaNathI kRtArtha aMtima yAtrAmAM muMbaI ane parAMomAMthI hajAro bhAviko banatAM. pUjyazrInA upadezathI hajAro mANasoe jIvahiMsA upasthita rahyA hatA. 25 hajAranI uchAmaNI bolI eka bhAvika tyajI hatI. maisUra rAjyamAM aneka gAmomAM amuka amuka bhakta pUjyazrInA agnisaMskAra karyA hatA. divaMgata pUjayazrInA divasomAM katalakhAnAM baMdha rAkhavAnA niyamo thayA hatA. vaLI, ziSyaratna zatAvadhAna pU.A. zrI kIrticaMdrasUrIzvarajI mahArAjanI dakSiNa bhAratamAM noMdhapAtra zAsanaprabhAvaka kAryone lIdhe zubha nizrAmAM traNa mahApUjano ane 16 divasano pUjyazrIne teozrIne 'dakSiNadIpaka' ane "dakSiNadezoddhAraka' jevI aMjali arpato mahotsava bhavya rIte UjavAyo hato. evA padavIothI alaMkRta karavAmAM AvyA hatA. vaktA vidvAna dharmadhuraMdhara mahAtmAne aMta:karaNapUrvaka koTi koTi vaMdanA! hoya, vimala cAritrathI vibhUSita hoya ane saujanya : zrI Atmakamala labdhisUrIzvarajI jaina jJAnamaMdira vaknatvakalAvizArada hoya, pachI camatkAro na sarjAya to ja TrasTa, dAdara muMbaI- 28 Azcarya lekhAya! pUjyazrInI dezanAe aneka jIvo hiMsAmAMthI 300 thI vadhAre bhavyAtmAonA cAritra-pathadarzaka ahiMsAmAM, vyasanomAMthI sadAcAramAM, asatyamAMthI satyamAM, kasuMpamAMthI saMpamAM ane adharmamAMthI dharmamAM pAchA pharyA hatA. ane zAsananA zaNagArarUpa evA pUjyazrInI nizrAmAM cANasmAthI bhoyaNI tIrthano, pU.A. zrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma. ratalAmathImAMDavagaDhano, haidrAbAdathI kulpAkajI tIrthano-evA garavI gujarAtanI aneka cha'rIpAlita saMgho nIkaLyA hatA. sirohImAM 450 tIrthabhUmi tarIke vikhyAta bhAvikoe upadhAnatapanI ArAdhanA karI hatI. dasa hajAranI banela mahesANA jillAnI medanI vacce mAlAropaNavidhi thaI hatI ane pU. paM. puNya dharA para ane gaganacuMbI kIrtivijayajI gaNine AcArya pada pradAna karavAmAM AvyuM jinAlayothI zobhatI nagarI hatuM. saM. 2014mAM rAjanagara (amadAvAda)nA munisaMmelanamAM vIsanagaramAM zrI kalyANa samAdhAna ane saMgaThana mATe khUba kAryarata rahyA hatA. saM. 2016mAM pU. gurudevazrI muMbaI-lAlabAga jaina upAzraya pArzvanAtha bhagavaMtanA nitya kALadharma pAmyA tyAre svargArohaNano utsava teozrInI upAsaka zrAddhavarya zrIyuta nizrAmAM bhavya rIte UjavAyo hato. pUjyazrInA varada haste gagalabhAInAM paropakAraparAyaNa dharmapatnI motIbahenanI kukSie gAMdhInagara (beMgalora), sImogA, bAgalakoTa, Tumakura, saM. 1960nA bhAdaravA suda 8nA zubha divase zAsananA bhAvi kolhApura, bhIvaMDI, dAMtarAI, bAvaLA, robarsanapeTha, nokhAmaMDI, hIralAe janma lIdho. 'putranAM lakSaNa pAraNAMmAMthI' e nyAye rAdhanapura-mATuMgA (muMbaI), sAMkarA Adi sthaLoe pratiSThA mAtApitAe nAma pADyuM DAhyAbhAI. DAhyAbhAIe bAlyakALamAM mahotsava UjavAyA hatA. mahArASTramAM nipANIno bhavya ja mAtApitAnA saMskAro ane pUrvabhavanI ArAdhanAnA baLe, upAzraya ane jJAnamaMdira paNa pUjayazrInI preraNAnuM pariNAma potAnA vaDIla bhAI-bahena sAthe dhArmika abhyAsamAM khUba sArI pragati karI. vyAvahArika zikSaNa pUruM karI dhaMdhArthe muMbaI gayA. Jain Education Intemational Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 459 mohamayI muMbaInagarInA mohamAM taNAyA nahIM. tyAM paNa mitro upAdhyAyajI visanagarathI ugra vihAra karIne terApaMthI AcArya sAthe dhArmika pravRttiomAM joDAyA. zrAvakAcAra, vidhipUrvaka tulasInA praveza pahelAM cAra divase vAvamAM pravezyA ane haMmezA navapadanI oLI tathA ucca dhArmika abhyAsa tema ja rAtre traNa vyAkhyAno yojIne zrAvakavargane majabUta banAvyo. sau pratye virAgyapoSaka rAsonuM zravaNa karIne vairAgyanA raMge raMgAvA apAra vAtsalyabhAva ane koI paNa samudAyanA guNIyalonAM lAgyA. svabhAvadazAne pAmavA, saMyama meLavavA, cAtaka pakSInI guNo pratyenuM bahumAna ane apUrva anumodanA karavAno jema Atura banyA. pU. Agamo-dvArakazrIe jeTha suda pAMcamanuM jabaradasta guNa hato. muhUrta pharamAvyuM. e dhanya divasanI dhanya paLe saM. 1984nA pU. saM. 2012mAM pUjyazrIe vayovRddha zramaNopAsaka mATe AgamoddhArakazrInA varad haste cAritra grahaNa karI munirAja zrI pAlitANAmAM "mumukSu zAMtiniketana' nAmanI saMsthA sthApI. saM. caMdrasAgarajI mahArAjanA prathama ziSya banI muni zrI 2015mAM muMbaI-sAMtAkrujhanA cAturmAsa daramiyAna sthAnakavAsI devendrasAgarajI mahArAja nAme ghoSita thayA. saMpradAya taraphathI prakAzita thatI "jaina siddhAMta' mAsikanA taMtrI zrI saMyamajIvananI prAthamika zarUAtathI ja, jJAna-dhyAna giradharalAla nagInadAsane zAstronI yukti-prayukti dvArA tIrthakara ane vinaya-vaiyAvacca dvArA ane ratnatrayInI abhUtapUrva paramAtmAnI sthApanA kalpane mAnatA karI dIdhA. A cAturmAsa ArAdhanA dvArA karmaIdhaNa bhasmIbhUta banAvavA sajja banyA. pU. pachI ugra vihAra karIne zrI sametazikharanI pratiSThA prasaMge pU. AgamoddhAra kazrI pAse vyAkaraNano abhyAsa karyo. saM. 1987mAM gacchAdhipati AcArya zrI mANijyasAgarasUrijI mahArAjanI sarvaprathamavAra, traNa varSanA TUMkA saMyamaparyAyamAM paNa, vijaya- sAthe rahI; tyAMnI tathA AjubAjumAM AvelI tIrthakara devasUri saMgha (pAyadhunI-muMbaI) nI pATa parathI aviratapaNe bhagavaMtonI kalyANaka bhUminI sparzanA karI. saM. 2018mAM AgavI zailIthI pravacanamAM lokone pariplAvita karI daI dilhImAM praveza karyo ane pU. AcAryazrI caMdrasAgara-sUrIzvarajI dharmAbhimukha banAvyAM ane abhuta pravacanakAra tarIke paraco mahArAja taraphathI samAcAra AvyA ke vahelI take ujjaina Avo. Apyo. tyAra pachI gujarAta, mahArASTra, mALavA, mevADa Adi turta ja ujjaina tarapha vihAra karIne pUjyazrInI sevAmAM hAjara pradezomAM avirAma vicArIne khUba khUba zAsanaprabhAvanA karI thayA. vaizAkha suda 10nA roja gurudevazrInA varada haste rahyA. saM. 1999mAM pUjyazrInI gaNI padavI thaI. A aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsava prasaMge pU. upAdhyAyajI AcArya mahotsavamAM zrIsaMgha tathA zreSThIvarya mUlacaMda bulAkhIdAse pade ArUDha thayA. prabhuzAsana vahana karavAnI javAbadArI vadhatAM mahotsavapUrvaka anerI prabhAvanA karI. saM. 2007mAM suratanA potAnI saghaLI zakti kAme lagADI prasaMgopAta zAsanarakSA karI zrIsaMghe gacchAdhipatinI anumatithI paM. zrI hemasAgarajI ane anekavidha aNamola zAsanaprabhAvanA karI, jenI jhAMkhIrUpa mahArAja tathA paM. zrI devendrasAgarajI mahArAjane AcAryapade vigato nIce mujaba che : ArUDha karavAnuM nakkI karyuM. paraMtu paM. zrI devendrasAgarajI mahArAje 1, paramAtmA vIraprabhunI 2500mI nirvANakalyANakanI pote e padavIne lAyaka nathI ema jaNAvIne AcAryapada grahaNa ujavaNI pU.A. zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAja sAthe rahIne karavAnI anicchA darzAvI; tethI be pUjyone AcAryapade ane zAnadAra rIte saMpanna karI. (2) saM. 2032nA bAyaDa mukAme caritranAyakazrIne upAdhyAyapade sthApana karyA. saM. 2009mAM zreSThIvarya zrIyut kastUrabhAI lAlabhAInI ati Agraha bharI potAnI janmabhUmi vIsanagaramAM cAturmAsa karI, zeSakALa sthiratA vinaMtIne svIkArI. potAnAM anya kAryone gauNa banAvIne karatA hatA tyAM vAvanA zrIsaMghe potAne gAma cAturmAsa karavA siddhagirinI navI TUMkanI pratiSThA mATe pU. A. zrI vijayaAvI rahelA terApaMthI AcArya tulasInA AgamananI vAta karI; kastUrasUrijI mahArAja sAthe padhArI pa00 uparAMta jinabiMbonI ane Arta hRdaye jaNAvyuM ke, "sAheba! A samaye ApaNA koI pratiSThA karI. (3) saM. 2033mAM jAgelA nema-rAjula nATakanA munirAja nahi hoya to ApaNA sAdharmiko badhA terApaMthI banI vivAda prasaMge potAnI buddhipratibhAthI te jhaMjhAvAta zamAvIne jaze. A mATe ame ghaNA pUjyazrIne vinaMtI karI che, paNa eka vAtAvaraNa zAMta pADyuM. (4) saM. 2035mAM zrI zaMkhezvara tIrthe yA bIjA kAraNasara teo AvI zake tema nathI. chelle ApanI potAnA laghugurubaMdhu munizrI amyudayasAgara ma.sA. tathA munizrI pAse AzA laIne AvyA chIe'. sarve hakIkata sAMbhaLI zAsana navaratnasAgarajI prerita saMsthApita navanirmita zrI rakSA kAje potAnI keTalIka pratikULatAne avagaNIne pUjya Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 AgamamaMdiranI mahAmahotsavapUrvaka aMjanazalAkA-pratiSThA (5) saM. 2036mAM kheDA tIrthathI zrI siddhagirimAM aitihAsika 550 bhAviko sAtheno cha'rIpAlita saMgha kADhyo. (6) saM. 2039mAM punaH AgamamaMdiranI aMjanazalAkA-pratiThA prasaMge nizrA pradAna karI ane sAgara-samudAyamAM sarva prathama zramaNa tarIke pU. zrI himAMzusAgarajI mahArAjane vardhamAna tapanI 100 oLInI pUrNatAmAM paMnyAsapada-pradAnano bhavyotsava vidhisara saMpanna karyo. (7) saM. 2040mAM rAjasthAna-DuMgarapuramAM bhavya aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava prasaMge nizrA pradAna karI. (8) saM. 2041mAM pUjyapAda paMnyAsapravara zrI abhayasAgarajI ma.sA. prerita pAlitANA jaMbudrIpa nirmANanI aMjana-zalAkA pratiSThA prasaMge sAgarasamudAyanA A viziSTa avasare, samudAyanA pAMca AcArya bhagavaMto Adi 83 zramaNa bhagavaMto tathA 300 thI adhika zramaNIgaNanI upasthitimAM bhavyAtibhavya pratiSThAvidhi thaI. sAgara samudAyanA A aitihAsika saMmelanamAM zAsanaprabhAvaka sUrivarane samudAyanA dareka AcArya bhagavaMto Adi zramaNa bhagavaMtoe gacchAdhipati tarIke sthApita karyA. (9) saM. 2042mAM amadAvAdathI zaMkhezvarajI mahAtIrthanA paMcatIrthIyukta bhavya cha'rIpAlita saMghamAM nizrA arpI. zaMkhezvarajI tIrthamAM aitihAsika vardhamAna tapanI 100mI oLInI pUrNAhUti, poSa dazamInI prabhAvaka ArAdhanA, vAcanA Adi vividha prasaMgonI ujavaNI karAvI mahArASTramAM sauprathama vAra pUnAmAM AkAra laI rahela zrI AgamoddhAraka devardri jaina AgamamaMdira TrasTa dvArA nirmita AgamamaMdiranA khAtamuhUrta zilAnyAsa prasaMge nizrA pradAna karI ane zrI vijayadevasUri saMgha-goDIjI jaina upAzraya, pAyadhunI-muMbaImAM aitihAsika cAturmAsa karyuM. (10) caritra-nAyaka sUrivaranI pUNya nizrAmAM 31 bhavya upadhAna tapa, aneka pratiSThA-aMjanazalAkA mahotsavo, nAnA moTA 13 cha'rIpAlita saMgho ane aneka dhArmika saMsthAonI sthApanAo dvArA zAsanaprabhAvanAnAM vividha kAryo thayAM. (11) saMyamanA avihaDa rAgI sUrivaranI preraNAthI 300thI vadhAre bhavyAtmAoe cAritramArge prayANa karyuM. (12) 18 varSanI uMmarathI jIvanaparyaMta zAzvatI navapadajInI oLInI ArAdhanA dRDhatApUrvaka karI. pUjyazrInA upadezathI prativarSa sAmudAyika vidhipUrvaka caitrI oLInI ArAdhanA karAvavA sAgara-saMskaraNa nAmanA TrasTanI sthApanA paNa karavAmAM AvI. (13) samyakttAnanI paryupAsanA pUjyazrInA jIvanano avinAbhAvi aMza che. teozrI 82 varSanI jaipha vaye paNa ajoDa dhanya dharAH vyAkhyAnazailIthI bhAvikone dharmamArge preratA, zramaNa-zramaNIone vAcanA ApI saMyamamArge sthira karatA. ratnatrayInI abhUtapUrva ArAdhanA karatA zAsanazaNagAra sUrivara sva-para kalyANa sAdhI, saM. 2043mAM amadAvAdamAM aSADha suda 6ne divase apUrva samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. pUjyazrInuM gurumaMdira Aje vItarAga sosAyaTImAM suMdara zobhI rahyuM che! koTi koTi vaMdana hajo e samartha sUrivarane! saujanya : 5. yU. A. zrI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI. zAMtilAla navalacaMda damAvAlA parivAra. trikALa sUrimaMtranA jApathI ane labdhigurukRpAthI pragaTelI anokhI pratibhA : samartha tarkanipuNa, pU. AcAryazrI vijayavikramasUrIzvarajI ma. mahattA jIvananI janmasthAnanI prabhAvaka bhUmine lIdhe, mAtA-pitAnA saMskArasiMcanane pariNAme ane gurudevanI apratima vatsalatAne kAraNe pragaTe che, panape che ane saMsiddha thAya che, tenuM garavuM dRSTAMta pU. A. zrI vijayavikramasUrIzvarajI mahArAja che. temano janma nisargazrIthI zobhatI, gaganacuMbI jinAlayonI gauravAnvita chANI nAmanI dharmanagarImAM pitA choTAlAla ane mAtA prasannabahenane tyAM saM. 1972nA jeTha suda pAMcame thayo hato. janmanAma bAlubhAI hatuM. zaizavakALathI ja premaprapUrNa vyaktitvathI teo anekonA vahAlA bAluDA banI gayA hatA. temanI tejanItaratI AMkho, tejasvI lalATa, suDoLa dehasauMdarya prathamathI ja mahAnatAno paricaya karAvatA hatA. dharmabhAvanAnA bIjAMkuro to pUrva bhavathI pragaTI cUkyA hatA, temAM zIlavatI mAtAe ane saujanyazIla pitAe saMskArasiMcana karyuM. bALapaNathI ja prabhubhakti ane gurubhakti priya hatAM. emAMthI bAlukumAranA vairAgyanA bhAva sAkAra thavA mAMDyA. saMsAranI asAratA samajAI. saMyamajIvananI sArthakatA AkarSI rahI, paraMtu mAtA prasannabahenano prema atyaMta saMvedanazIla hato. dIkSAnI vAta thatAM teo bebhAna banI jatAM, paraMtu vilakSaNa buddhizaktivALA bAlubhAI potAnA nirNayamAMthI calita thAya tema na hatA. temaNe potAnA pitAne dIkSA mATe taiyAra Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sorabha bhAga-1 461 karyA. pitA-putra rAtorAta cANasmA pahoMcyA, tyAM pUjyapAda 108 mAsakSamaNa tapazcaryA karAvI. bharUca tIrthano uddhAra karAvyo. AcAryadeva zrImad vijaya-labdhisUrIzvarajI mahArAja birAjatA pUjyazrInuM aMtima cAturmAsa saM. 2042mAM amadAvAdamAM thayuM. hatA. pitA-putre saMyama-jIvana svIkAravAnI bhAvanA darzAvI. pU. ociMtA rogano humalo thayo. DokTaro-vaidyonA upacAra saphaLa gurudevazrIe sa. 1985nA jeTha suda 3ne zubha divase bhaTevA thayA nahIM. asaMkhya ziSyo-praziSyo-zikhAo-zrAvakapArzvanAthanI pavitra chAyAmAM dIkSA ApI, choTAlAlane munizrI zrAvikAonA maMtroccAronI dhana vacce gurudevano haMsalo muktivijayajI ane bALaka bAlukumArane bAlamuni zrI cIravidAya thayo. agaNita bhaktajanonAM nayanone bhIMjavI vikramavijayajI tarIke ghoSita karyA. teozrInA vaDIla baMdhu janAro e divasa hato. saM. 2042nI dIpAvalIno. nagInabhAI paNa pUrve pU. dAdA gurudevazrInA ziSya banI munizrI cAritradharmanI samartha sAdhanAnA A sAdhake AMtarika namratAnavInavijayajI banyA hatA. kSamA-saraLatA-udAratAnI jJAnalakSmI prApta karI hatI. cauda varSanI vaye bhoaizvaryane ThukarAvI, bhogezvaranI teozrImAM vaknatvazakti, kavitvazakti, vAdazakti, dhyAnazakti sAdhanA karavA kRtasaMkalpa banelA bAlamunine mahAyogI banatAM anupama ane abhuta hovA chatAM samagra jIvanamAM teozrI koNa aTakAvI zake? pUjyazrI vinamrabhAve gurucaraNe samarpita gurusevA ane gurvAjJAne prAdhAnya ApatA rahyA. bharUca tIrtha, thaI adhyayana-tapazcaryAmAM dinapratidina AgaLa vadhatA gayA. kulapAka tIrtha,vArANasI tarthanA udadhAra karavAnA saMkalpo, zAstra, jyotiSa, vyAkaraNa, sAhitya AdinAM vividha kSetronuM preraNAbaLo pUjyazrInA rahyA ane prAcIna tIrthabhUmiono atula jJAna prApta karyuM. aneka yogomAM vRddhi pAmatAM vidvAna, jirNoddhAra thaI rahyo che. AthI pUjyazrI tIrthaprabhAvakanI gaMbhIra, zAsanaprabhAvaka mahApuruSa banyA. pUjyapAda gurudevazrIe padavIthI vibhUSita thayA. prAcIna jinAlayomAM jinabhakti, sarva prakAranI yogyatA nihALIne saM. 2011nA mAgazara suda bhaktAmarastotranI sAdhanA jemanA jIvananI siddhi sAdhanA hatA. 6ne divase siddhAcalajImAM paMnyAsa padathI vibhUSita karyA. padastha AthI to bhaktAmara stotranI sAthe mAnatuMgasUrijI ma.nA banyA pachI teozrIe gurubhagavaMta sAthe aneka zAstragraMthonuM aitihAsika smRtimAM vikramasUrijI ma.sA.nuM paNa nitya saMpAdanakArya apramattabhAve karyuM. teozrIe naMdI, avacUrI, bhakatAmara stotra pAThI pada alaMkRta che. kalakattAthI pAlitANAsa vAsupUjayacaritra, AcArAMgacUrNi, zrI munisuvratasvAmI caritra, sikandrAbAdathI sametazikhara cha'rIpAlaka saMghayAtrAnA pUjyazrI hemamadhyamavRtti vyAkaraNa, caityavaMdana, hemadhAtupArAyaNa, nizrApradAtA hatA. pAIalacchinAmamAlA Adi aneka graMthonuM saMpAdana karyuM. A saujanya : zrI sikandrAbAda gujarAtI jaina che. mU. pU. saMdha, saMpAdanonAM prakAzanane lIdhe pUjyazrI bhAratabharamAM eka samartha 62, ema. jI. roDa, sikandrAbAda. zAstravettA tarIke sukhyAta banyA. muMbaI lAlabAgamAM aMtima siddhitapanA advitIya prera-prabhAvaka ane vacanasiddha mahAtmA cAturmAsa daramiyAna pU. dAdAgurunI tabiyata bagaDI pUjyapAda. pU. A.zrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI ma. kavikulakirITa dAdA gurudevazrInI saM. 2017nA zrAvaNa suda pAMcame samAdhimaya ciravidAya pachI teozrI upara samudAyanI sarva javAbadArI AvI paDI. pU. gurudevano sarva prabhAva, bhavya vAraso pUjyazrImAM pratyakSa dekhAto hato ane pUjyazrIe e siddha paNa karI batAvyo. pUjyazrI sUrimaMtranA jApanA aThaMga upAsaka hatA. temaNe akhaMDa trikAla sUrimaMtranA jApathI vacanasiddhi prApta karI hatI. teozrI je bole te thaIne rahe. bhAratavarSanA pradezomAM-prAntomAM - vicarI mahAna zAsanaprabhAvanAo karI. saM. 2020mAM ItihAsanI sikaMdarAbAdathI zikharajInA ane saM. 2030mAM kalakattAthI eka pAlitANAnA mahAna cha'rIpAlita saMgho kADhyA hatA. khaMbhAtamAM hara vAtamAM je jala na samajI eka ja parivAranA Jain Education Intemational Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 dhanya dharAH saMgha, samAja ane zAsananuM kevaLa hita ja lakSamAM rAkhIne upAzrayathI bALako sAthe bALasahaja tophAnamastI karatAM karatAM aneka zAsanopayogI mAMgalika kAryomAM jemanA yazasvI hAthe ghara bhegA thAya, jethI koIne khyAla na Ave ke lAlo nizALe haMmezAM vikrama ja sarjAyA che, pachI te aMjanazalAkA hoya ke jAya che ke upAzraye! kevI saMyama levAnI tIvratA! tyAra pachI vividha tapazcaryA hoya, paNa AtmasUjha, viziSTa nirNAyakazakti, pU. A. zrI vijayalAvaNyasUrijI mahArAja AdinA samAgamamAM anupama pratibhA dharAvanAra saumyamUrti te ApaNA zAsanaprabhAvaka AvatAM temane satata saMsAranI asAratA ane saMyamanI mahattAno ane vacanasiddha 5. pU. AcAryazrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI khyAla Avato gayo. pachI to maraNAMtakaSTa jevI TAiphoiDanI mahArAja. jyAM jyAM teozrIe cAturmAsa karyA che tyAM tyAM bhayaMkara bimArI prabaLa azAtAvedanIya karmanA udaye AvatAM, tapadharmanI haMmezAM vasaMta khIlI UThI che. jeozrInA maMgala jIvananI paNa AzA rahI nahIM. AvA kALamAM temaNe manomana sAnnidhyamAM namaskAra mahAmaMtranA karoDonI saMkhyAmAM jApa thayA nizcaya karyo ke, tabiyata pUrvavatu sArI thaI jatAM koIpaNa che. jainazAsananI ekatAnA staMbha samA pa. pU. A. zrI saMjogomAM saMyama svIkArIza. Ama, bhayaMkara bimArI jIvananI vijayacaMdrodayasUrijI mahArAjanuM saM. 2044nuM bhAvanagaranuM anupama tAjagImAM nimitta banI! comAsuM yAdagAra banI raheze. temAM vizva rekorDa rU5 siddhitapanI | lAlA' bane che "lAlA mahArAja' : mAtA kamaLAbahenanI mahAna tapazcaryA thaI-800 ArAdhakono bhaktiraMga soLe kaLAe tabiyata lakSamAM rAkhIne najIkanAM ja muhUrta jovarAvavAmAM khIlI UThyo. A samaya daramiyAna pAMjarApoLa mATe hajAro AvyAM. saM. 2000nA mAgazara vada 1nuM zubha muhUrta nakkI thavA rUpiyAnuM phaMDa thayuM. anukaMpA, abhayadAna ane sAdharmikatA kSetrone chatAM ya keTalAMka sagAM-snehIjano svakIya sAmAnya svArthane siddha paNa yAda karyA. saMghajamaNo ane moTI saMkhyAmAM saMdhapUjano thayAM. karavA suraviMdane samajAvavA lAgyA, paNa zAzvata sukhano dharmadhvaja laherAvIne vinAvidane akhaMDa tapazcaryA pUrNa karAvI. abhilASI A zUravIra AtmA saMsAranAM kSaNika sukhomAM puNyavaMtA puruSonAM pAvana pagalAMthI pavitra banelI aTavAya kAMI! sUryapuranA AMgaNe chellAM keTalAMya varSothI AvI sUryapura (surata)nI dharatImAM supratiSThita khImacaMda svarUpacaMda yuvAnavaye dIkSA thayAno prasaMga Avyo na hato. tethI lokomAM saMghavInuM dharmiSTha kuTuMba rahe. khImacaMdabhAInA be putro : anerA utsAhanuM vAtAvaraNa sarjAyuM. dIkSAno varaghoDo mAgazara cimanabhAI tathA cUnIbhAI. samajI lyo ke, rAmalakSamaNanI atUTa vada 1nA divase eka bapore 1 vAgyA bAda zrI ratnasAgarajI joDI. zrI cimanabhAInAM dharmapatnI kamaLabahena dharmalakSmInAM hAiskUlanA vizALa paTAMgaNamAM Utaryo. lokonA adamya utsAha sAkSAt avatAra. emanI kukSie cAra putranA janma bAda saM. ane umaMgabharyA vAtAvaraNamAM dIkSA prasaMga saMpanna thayo. zrI 1984nA mahA suda 6 nA puNyadine eka putraratnano janma thayo. suravida munizrI caMdrodayavijayajI nAme pU. A. zrI vijayaputranAM lakSaNa pAraNAmAM' e lokokti anusAra bALapaNathI ja kastUrasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya jAhera thayA, chatAM ya loko temanuM nAma pADavAmAM AvyuM "suraviMdacaMda." jANe bhaviSyamAM to teozrIne 'lAlA mahArAja tarIke ja oLakhatA. Aje paNa siddha thanAra dharmazUravIratAno saMketa na ApatuM hoya! nAma to suratanAM loko temane e ja nAme oLakhe che. saMyama svIkAryA mAtra sthApana rUpe ja rahyuM, pUrNa dehalAlitya ane zveta vAnane bAda te ja varSe phAgaNa suda pAMcame vaDI dIkSA thaI. pU. gurudevanI kAraNe teo "lAlA' tarIke samagra suratamAM khyAti pAmyA. samaya vyavahArakuzaLatA tema ja pU. gurudevanA dharmarAjAnA guNono jatAM vyAvahArika abhyAsa sAthe mAtA-pitAnA dhArmika saMkrama teozrImAM thayo. tethI Aje paNa kaTokaTIbharyA prasaMge saMskArothI paNa vAsita thavA lAgyA. yogAnuyoge saM. 1993mAM vyavahAru nirNayo levAnI kuneha tema ja zAsanaprabhAvanAnI aneka pU. zAsanasamrATazrInA paTTadhara pU. A. zrI vijayavijJAnasUrijI | pravRttimAM paThana-pAThana-vAcanAdi vidyAvyAsaMga jaLavAI rahyo mahArAja tathA upA. zrI kastUravijayajI gaNivaranuM surata- che. Aje pUjayazrI unnatinI Toce birAje che te gurusamarpaNathI vADInA upAzraye cAturmAsa thatAM teozrInI vairAgyasabhara vANI prApta pUjaya dharmarAjA gurudevazrInI pUrNa kRpAnuM ja anupama phaLa ane satata preraNAthI "lAlA'no AtmA saMsAranI uparachallI che ema kahevuM atizayoktibharyuM nathI. lAlAzane jANI jAgI UThyo. pariNAme, nizALamAM ke saMsAramAM vaDIlonI AjJAthI saM. 2009mAM jAvAlathI ugra vihAra kyAMya cena paDatuM nahIM. gharethI nIkaLe nizALe javA, paNa pahoMcI karI amadAvAda-pAMjarApoLanA upAzraye sau prathama cAturmAsa jAya upAzraye-ane jyAM rajAno DaMko saMbhaLAya eTale karyuM. kahevAya che ke tyAre pUjyazrInI vairAgyasabhara vANI Jain Education Intemational Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata seMrabha bhAga-1 463 sAMbhaLavA bhAvikonI apUrva bhIDa jAmatI, kAraNa ke varNanIya amadAvAda-sAbaramatI, pAMjarApoLa, giradharanagara, somezvarA prasaMganuM tAdeza citra khaDuM karI zrotAone rasataraboLa karI koplekasa (seTelAiTa roDa); surata-zAhapura, rAMdera roDa, devAnI, hakIkatone sacoTa ane saraLa rIte rajU karavAnI, sUrajamaMDana pArzvanAtha, bhAvanagara-dAdAsAheba tema ja nAgezvara kathAprasaMga protsAhita karavAnI teozrImAM ajoDa zakti hatI. tIrtha, gaDha (banAsakAMThA), surendranagara zrI vAsupUjayasvAmI tethI ja teozrInI amRtavANI sAMbhaLavI e jIvanano lahAvo zatAbdImahotsava, amarelI, pAlitANA-jinaharivihAra, gaNAya che. dharmapreraka vyAkhyAnazelIthI teozrI 'vyAkhyAna- ArIsAbhavana, dharmazAMti ArAdhanAbhavana, 108 samovasaraNa vAcaspati' tarIke jabbara lokacAhanA meLavI zakyA hatA. mahAvIrasvAmI jinaprAsAda ane pIparalA-kIrtidhAma vagere kula zAsanadIpaka AcAryazrI : pUjyazrImAM anekavidha 54 aMjanazalAkA ane 200 uparAMta nAnI moTI pratiSThAo Atmazakti nihALI saM. 2014mAM pUnAmAM gaNi pada, karAvela che. ghATakopara-muMbaImAM pU. paMnyAsa padathI vibhUSita karavAmAM samAdhipUrNa kALadharma :-keTalAMka loko hoya che ke jeo AvyA. te daramiyAna upadhAna, dIkSA, pratiSThA, sAmUhika jIvanane saddharatAthI pUruM kare che A pUjaya AcAryazrIe paNa tapazcaryAo Adi dharmakAryo vipula saMkhyAmAM thayAM. vividha zAsanamAM aneka kAryone saMpanna karI saM. 206ranI zrA. su. 14 zAsanaprabhAvanAthI vividha pravRttio karavAnI viziSTa zaktithI sAMje 7-27 miniTe muMbaI-khetavADI mukAme arthasaMpanna judAM judAM gAma-zaheromAM cAturmAsa tathA zeSa kALamAM - bilDIMgamAM aMtima zvAsa mUkyo. zAsanane kharekhara caMdra jevA zAsanaprabhAvanA karatA ja rahyA che. teozrI jyAM virAjamAna saumya ame mahAmanA sUrivaranI duHsahya khoTa paDI. hoya tyAM cotho Aro varte evI lokavAyakA prasiddha thaI! saM. evA mahAna zAsanaprabhAvaka sAdhuvarane koTiza: vaMdana! 2024nA poSa vada 6 ne divase janmabhUmi suratamAM teozrIne saujanmadAtA : jinazAsana zaNagAra 5. pU.A.zrI vijaya caMdrodayasUrIzvarajI upAdhyAyapadathI alaMkRta karavAmAM AvyA. tyAra bAda zAsananAM ma.sA. tathA sUrImaMtrasamArAdhaka 5.pU.A.zrI azokacaMdrasUrIzvarajI anekavidha kAryo karavAnI teozrInI amogha zaktine jANIne, ma.sAnI smRtimAM zrI nemi-vijJAna-kastUrasUri jJAnamaMdira- surata sUripada mATenI prauDhatA ane yogyatA jANIne saM. 2029nA sarvatra jinazAsananI yaza jyota jalAvanAra mAgazara suda bIjane zubha dine surendranagara mukAme AcAryapade virAjita karavAmAM AvyA. pa. pU. AcAryazrI saMyamInAM pagale pagale : teozrIe saMyama svIkAratAM ja kalyANasAgarasUrIzvarajI mahArAja teozrInA saMsArI-saMbaMdhIomAM saMyama svIkAravAno strota zarU valasADa jillAnA aNagAma gAmanI bhomakA e divase thayo. teozrInAM pagale pagale temanA saMsArI vaDIlabaMdhu zrI dhanya banI gaI, kAraNa ke e divase A gAme samasta jaina amaracaMdabhAI te munizrI azokacaMdravijayajI, (saM. 2007mAM) Alamane AtmaprabhA thakI ajavALanAra eka tejasvI tArakano saMsArI pitA zrI cimanabhAI te sva. munizrI janma thayo hato. pitA gaNezamalajI ane mAtA caMdanAbAInuM e prasannacaMdravijayajI, (saM. 2014mAM,) saMsArI vaDIlabaMdhu zrI trIjuM saMtAna kastUrInI sugaMdha jevuM ja nAma kastUracaMda. saMvata zAMtibhAInA suputra hemaMtakumAra te hAla A.zrI somacaMdrasUrijI, 1981nI e tArIkha eTale tA. 9-10-1925no e (saM. 2025mAM) saMsArI vaDIlabaMdhu zrI zAMtibhAInI suputrI ka. mahimAvaMta divasa ane tejasvI bALaka e ja jina zAsanane nayanAbahena te hAla sAdhvIzrI yazasvinIzrIjI tarIke jayavaMtu banAvanAra ApaNA sahunA AdaraNIya AcArya bhagavaMta cAritryadhArI banyAM. pU. zrI kalyANasAgarasUrIzvarajI mahArAja. zaizavakALathI ja pU. AcAryazrIhaste mahattvanAM zAsanakAryo : pU. saMsAramAM rahyuM chate emanuM manapaMkhI vItarAganI vATe uDDayana karavA mATe utsuka hatuM. saMsAramAM to hoya moha ane mAyA, rAga AcAryazrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste aneka sthAnoe aMjanazalAkA-pratiSThAnA mahotsavo prabhAvanA ane bhoga, paNa emanuM hRdaya to vairAgya bhAva tarapha abhimukha pUrvaka UjavAyA che, jemAM muMbaI-mATuMgA, mulunDa, copATI, banyuM hatuM. saMsAranA bhAvomAM citta coMTatuM na hotuM. dUra dUrathI jogezvarI, vAlakezvara (AdIzvara), bAbulanAtha, bhAyakhalA; jANe koI agama-agocara tattvano sAda AvI rahyo hato. Jain Education Intemational Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 dhanya dharAH Ava, bALa, Ava saMsAranAM bhogasukho e tArI maMjhila nathI. divase tA. 8-3-1976nA roja jAmanagara mukAme teozrIne tAro mArga to nizcita thaI cUkyo che. tAre to vItarAgatAnA paMthe AcArya padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. uttara gujarAtanuM pagalAM mAMDavAnAM che. tArI maMjhila ahIM che. satata vicAromAM garavuM jaina tIrtha eTale mahesANAnuM zrI sImaMdhara svAmI DUbI javuM. satata AtmAbhimukha banI javuM. kyAreka jAtamAM jinAlaya. mahesANAnA A mahAtIrthanA nirmANa ane vikAsamAM khovAI javuM ne AtmajaLanA UMDANamAM DUbakI lagADavI......A pUjya AcAryadeva zrI kalyANasAgarasUrIzvarajI mahArAjanI badhAM lakSaNo vairAgya bhAvane vyakta karanArAM hatAM. mana mAyA preraNA agra sthAne ane noMdhapAtra che. pU. gurudeva zrI kailAsa mamatAthI aLaguM banI gayuM hatuM. dilamAM AtmadIpaka pragaTI sAgarasUrIzvarajI mahArAjanA hArdika AzIrvAdathI dakSiNa cUkyo hato ane banyuM paNa ema ja. gujarAtanI dharatIne pAvana karatuM prasiddha mahAtIrtha bhIlADa saMsArI avasthAmAM ja temane pU. zrI kailAsasAgara sTezana najIka naMdigAme sAkAra thavA pAmyuM che. A osiyAjI sUrIzvarajI mahArAjano samAgama muMbaI, koTamAM thayo ane mahAtIrthanuM nirmANa pU. A. bha. zrI kalyANasAgarasUrIzvarajI emanuM mana alaukika AnaMdano anubhava karI rahyuM. (vi.saM. mahArAjanI preraNA ane mArgadarzanane kAraNe zakya banyuM che. 2004) tarasyA ne jANe jaLa maLyuM! bhUkhyAne jANe bhojana A bhavyAtibhavya mahAtIrtha jinazAsanane jagatamAM jayavaMtuM maLyuM. mana to hatuM ja, paNa mArga maLato na hato, paNa pUjyazrIno karanAra banI rahyuM che. zrI sImaMdhara svAmInuM A tIrtha rASTrIya samAgama thatAM ja jANe paMkhIne UDavA mATe AkAza maLI gayuM dhorI mArga para hoI ne satata darzanArthIothI dhamadhame che. eka ane jIvananI dizA ane AtmAnI bhAvadazA badalAI gaI, tIrtha rAja-patha para, bIju tIrtha rASTrIya dhorImArga para. jANe mohazatru DarI gayA! tapa, tyAga ane vairAgyanA mArge javA mATe baMne tIrtha prabhu bhaktone saMyama mArge-mokSa mArge, mukti mArge teozrI tatpara banyA. bhAvanA bharapUra hatI. icchA gajavela cAlavAnI preraNA ApI rahyA hoya tema jaNAya che! pUjyazrInA jevI hatI. saMkalpa loha samo daDha hato ne saMyama grahaNanI zubha hAtho vaDe je zAsanaprabhAvanAnAM kAryo susaMpanna banyAM te ciramanISA sAkAra thavAnI ghaDI paNa AvI pahoMcI. saMvata para saheja najara karIe. 126 aThThamanA ArAdhaka zrI 2005nI vaizAkha suda chaThTha, tA. 4-5-1949no e dhanya divasa varadhIlAla gAMdhI parivAra 462 varSanA prAcIna babolathI hato ane pU. AcArya bhagavaMtanA varada haste teozrIne bhAgavatI Avela prabhujI sahastraphaNA pArzvanAthajInI pratiSThA amadAvAda dIkSA ApavAmAM AvI. zikSita hatA. have dIkSita thayA. chUTI pragatinagara khAte 2046mAM mahA suda-14nA zubha dine gayAM saMsAranAM saMbaMdho, chUTI gayuM saMsArI nAma ne have banyA karAvI. 2049, poSa vadi-9 rAdhanapurathI pAlitANA 27 muni zrI kalyANasAgarajI. sarvenuM kalyANa thAya tevI bhAvanA divasano cha'rIpAlita saMgha kuTuMbanA vaDIla kAnajIbhAI ane sAgara jevI jJAnanI gahanatA eTale ja "kalyANasAgara'. jecaMdabhAI gAMdhI parivAranA nAme nIkaLyo, jemAM 100 yAtriko, 1500 anya gAmonA mahemAno ane chelle saMghamALa sAdhu jIvanamAM jaina Agamo ane anya zAstronuM emaNe vakhate 153 basonuM AvAgamana, jemAM devadravyanI soLa gahana adhyayana karyuM. samaya, satata, tapa, ArAdhanA, gurubhakti lAkhanI Upaja thaI (anukaMpAdAna-kUtarAone roTalA vagere) ane zAstrAbhyAsamAM ja vyakta thato. satata svAdhyAya ane satata ghaNI preraNA karI. ciMtana, zilpazAstra vyAkaraNa ane jyotiSanA viSayomAM temaNe prabhutva prApta karyuM. divase jina AgamanuM adhyayana ane rAtre 2057mAM mahA sudI-14, suratamAM aDAjana roDa, samanvara svAmIno janma. dIpA kopleksamAM mULanAyaka vimalanAtha paramAtmAnI zubha pratiSThA karAvI. tema ja vaMzavArasone dhajA, daMDa-dhajAropaNaguru bhagavaMta pAse rahIne teozrInI zAsana sevAmAM vidhinuM saubhAgya prApta thayuM. A sivAya nAraNapurA, godAvarI, muni zrI kalyANasAgarajI sahabhAgI banyA. prabhubhakti ane gurubhakti e be hatA emanA jIvanamaMtro. saM. 2018nI vijaya-nagara Adi rAjanagaranAM mahattvanAM jinAlayomAM sAlamAM tA. 18-1-1972nA roja amadAvAda mukAme temane zAsanarakSaka devadevIonI pratiSThA pUjyazrInAM karakamalo dvArA gaNi pada arpaNa karAyuM. e pachI saM. 2031nA varSamAM tA. thaI. zrI mIrAmbikA jaina saMghamAM tapAgacchanA adhiSThAyaka zrI 28-2-1975nA pAvana divase teozrIne panyAsa padathI mANibhadra-deva tathA sUrimaMtranI adhiSThAtrI zrI mahAlakSmIjInI alaMkRta karavAmAM AvyA. saM. 2032nA phAgaNa suda sAtamanA devakulikA nirmANa karAvI pratiSThA dvArA zrI saMghane moTI Avaka Jain Education Intemational Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 karAvavAmAM pUjyazrI nimitta banyA, jenA prabhAve zrI saMghanI ArAdhanAbhavana banAvavAnI bhAvanA paripUrNa thaI. samagra jinazAsananI yazogAthArUpa mahAtIrtha svarUpa jinamaMdira, prabhubhakti karIne pUjyazrIe puNyAnubaMdhI puNya upArjana karyuM hatuM ke je kadAca tIrthaMkara nAma-karma baMdhAve.....moTI zAMti sAMbhaLIne pATaNanA eka jhaverI eTalA badhA suprasanna thaI gayA hatA ke bIje divase navagrahanI mALA-maNiono Dabo laIne AvyA ane pUjyazrIne kahyuM ke 'AmAMthI je kAMI khapa hoya te laI lyo!' pUjyazrIe te zrAvakane eTalI ja prasannatAthI 'nA' pADI. zAsrasiddhAMtanA nItiniyamomAM satata jAgrata ane guruprerita kAryomAM satata kAryarata pUjya AcAryadeva dIrghakALasudhI zAsanaprabhAvanAnAM kAryo karatA raho e ja prArthanA...! saujanya : pU. paM.zrI zivasAgarajI ma.sA. tathA bAlamuni zrI RSabhasAgajI ma.sA.nI preraNAthI zrI sImaMdharasvAmI jinamaMdira kAryAlaya, osIyAjI nagara, po. naMdIgrAma, ji. valasADa zrI sUrimaMtra samArAdhaka stavanA pU. A. zrI zreyAMsaprabhasUrijI ma.sA. ArAdhanAnuM samutthAna ane pUjyazrI rAdhanapuranA vatanI dozI bhUdarabhAI sUrajamala parivAranA caMdrakAMtabhAI ane suzIlAbahenanA prathama saMtAnarUpe janmelA zrIkAMta nAmane dharanArA pUjyazrI bAlyavayathI ja vairAgI banI 16 varSanI kumaLI vaye saMyama pAmyA ane potAnAM bA mahArAja sA. zrI sadguNAzrIjI ma.sA.nA pagale pagaluM mUkI pU. mu. zrI muktiprabhavijayajI ma.sA. (hAla A.bha.)nA ziSya pU. mu. zrI zreyAMsaprabhavijayajI ma.sA. tarIke jAhera thayA. guru nizrAe jJAna-dhyAna ane tapa-tyAgamAM AgaLa vadhI, gurudevo ane 'sUrirAma'candra Adi vaDIlonA ananya kRpApAtra banyA ane tethI ja laghuvayamAM gaNi-paMnyAsaupAdhyAya pada pAmI sUri padane paNa pAmyA. laghuvayamAM ja viziSTa pravacana zaktine dhAraNa karatA A mahApuruSa 'prasiddha pravacanasAra' ane choTerAma' tarIkenI prasiddhi pAmI aneka AtmAonA uddhAraka banyA ane vizALa ziSya saMpadAnA svAmI banyA. vaLI potAnAM AlaMbana ane mArgadarzana dvArA saMsArI 6-6 bahenone saMyama paMthe vALI upakAranuM RNa jANe adA na karatA hoya tema potAnA pitAzrI caMdrakAMtabhAIne paNa AjathI 18 varSa pUrve saMsArasAgarathI uddharyA ane pU. mu. zrI 465 cAritrasundaravijayajI ma.sA. tarIkenI saMyamanI ArAdhanAmAM layalIna karyA! teozrInI nizrAmAM Aja sudhI aneka dIkSApratiSThA-aMjanazalAkA svarUpa prabhAvaka prasaMgo UjavAyA che ane UjavAya che. tethI teozrInA jIvanamAM prabhAvakatA to che ja paraMtu prabhAvakatA sAthe ja ArAdhakatA pahelethI ja jovA maLe che. te eka anokhI vAta che, kema ke mAtra 32 varSanI laghu vayamAM 100 oLI pUrNa karavAnI bhAvanAmAM ramatA pUjyazrI varSamAM sADAdasa mahinA AyaMbila tapanI ArAdhanA karatA hatA, paraMtu te bhAvanA svAsthyanI pratikULatAne kAraNe pUrNa na thavA chatAM Aja sudhI ekAsaNAMnA tapane vaLagI rahevA dvArA zramaNasaMghane moTo Adarza ApI rahyA che. cAritraniSThA paNa A puNya puruSanI ajaba-gajabanI che. enuM eka ja dRSTAMta laIe to vallabhIpura jevA nAnakaDA gAmamAM ekAeka hArTaeTeka jevA jokhamI mahArogano praveza thayo, tyAre paNa vAhanano upayoga nahIM karavAno dRDha saMkalpa karIne A mahApuruSe jokhama kheDIne paNa tyAM ja upacAro karAvyA. DoLI ke vhIlacera ke vAhanone jarAya mahattva na ApyuM. A rIte eka suMdara Adarza Ubho karyo. samarpitatA-nispRhatA-nikhAlasatAsaraLatA-vaDIlo pratye ahobhAva-namratA Adi guNonI khIlavaNI paNa prazaMsanIya che. AjathI 400 varSa pUrve jUnA DIsA mukAme pUjya hIrasUrIzvarajI mahArAjAe traNa-traNa mahinA sUrimantranI sAdhanA karelI ane zAsanadevI pratyakSa thayAM hatAM. vi.saM. 2053mAM sUripada pAmyA pachInA bIjA varSe vi.saM. 2055mAM teja jUnA DIsA mukAme 84 divasanA mauna ane ekAMtavAsapUrvaka sUrimaMtranI pAMce prasthAnonI saLaMga ArAdhanA karavA dvArA te itihAsanuM punarAvartana karyuM hatuM. A rIte prathama vAra viziSTa ArAdhanA karyA pachI vi.saM. 2056mAM prasaMgavizeSa rAdhanapura javAnuM thatAM pUjyazrInAM saMsArI mAtuzrI suzIlAbahenanuM svAsthya asvastha thavAthI pUjyazrIe taka jhaDapI laIne potAnA saMsArI pakSe pitA munizrI cAritrasuMdara-vijayajI ma.sA. sAthe 10 divasa sudhI niryAmaNA karAvatAM-karAvatAM pUjyazrIe A sUrimaMtra paMcaprasthAnanI ArAdhanA pharI ekavAra saLaMga athavA chUTIchUTI karavA saMbhaLAvyuM hatuM ane te sAMbhaLIne anumodanA karI pUjyazrInA zrImukhethI ja arihaMtanuM zravaNa ane raTaNa karatAM- karatAM paralokanI vATe saMcaryAM. pUjyazrIe samAdhipradAna svarUpa zAMtino zvAsa lIdho. have te saMbhaLelI ArAdhanA avasarane jotAM Aje pAMca varSa pachI te RNa adA karavA pUjyazrI Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 dhanya dharAH saphaLa ane kaTibaddha rahyA che, jethI cAlu varSamAM amadAvAda ane dharmaniSTha susaMskArI giradharanagara zrI saMghanI AgrahabharI vinaMtI svIkArI vi.saM. kaMkubahenanI rakukSie eka 2060nA mahA suda 14, tA. pa-2-2004nA maMgaLa dine puNya kSaNe mahAtejasvI lalATa prAraMbhelI pUrvavatu bhISma sAdhanA vi.saM. 2060nA vaizAkha suda ane bhavya mukhamudrA dharAvatA 9, tA. 29-4-2004 dine samApana pAmI hatI che. putraratnanuM punIta avataraNa tanimittaka giradharanagara zrIsaMgha Ayojita bhavya dazAlika thayuM, jethI kuTuMba-parivAramAM mahAmahotsavanAM maMDANa thayA hatA. prAMte pUjyazrI pAse ApaNe AnaMdanI lahero laherAvavA sau eja jhaMkhIe ke Apa ApanI A ArAdhanA-sAdhanA lAgI ane mAtApitAe yathA dvArA khUba-khUba AtmabaLa keLavI prabhuzAsananI viziSTa nAma tathA guNAH evuM laheracaMda nAma pADyuM. ArAdhanA-rakSAprabhAvanA karI bhavyAtmAone saMsArasAgarathI vicakSaNa, kartavyaniSTha ane mamatAmayI mAe dharmakarmanA tAravA mATe meDhI rUpa banI raho. marmanuM samajaNapUrvaka zikSaNa ApI guNadIpakamAM adhyAtmatejanuM pUjyazrInI tejasvI tavArIkho siMcana karyuM. Ama mAtA-pitAe laheracaMdane zaizavakALathI ja janma : vi.saM. 2009, kArataka suda 10, muMbaI, tA. 28-10. ziSTa saMskArothI saMskArita karyA. - 1952. kizoravayamAM ja devasaMketathI AtmasaMzodhananA vijJAnanI dIkSA : vi.saM. 2025, mAgasara suda 10, rAdhanapura, tA. 28- jhaMkhanA jAgI ane e utkaTa bhAvanA pa.pU.A. bha. zrI bhakti11-1968. sUrIzvarajI ma.sA. ane bAMdhavabelaDI pU. mu. zrI premavijayajI vaDI dIkSA : vi.saM. 2025, mahA suda 13, pAlI, tA. 31- ma. ane pU.mu. zrI subodhavijayajI ma.nA gurugamathI vikAsa - 1-1969, pAmI ane AtmavikAsanA abhiyAnamAM pracaMDa puruSArthano yajJa gaNi pada : vi.saM. 2049, mAgasara suda 6, kolhApura. tA. mAMDyo. vi.saM. 2006 mahA suda-3nA divase AtmamAMgalyanI - 30-11-1992 keDIe prayANa karI paMcama padane grahaNa karavA dvArA pU. munizrI paMnyAsa-upAdhyAya pada : vi.saM. 2052, vaizAkha suda 6, labdhivijayajI banI pU. muni zrI subodhavijayajI ma.nAM bhorola. tA. 24-4-1996 caraNomAM jIvana samarpita karyuM. AcArya pada : vi.saM. 2052, vaizAkha suda 7, bhorola. 25- asAdhAraNa vidvattA ane pracaMDa puruSArthathI munizrIe 4-1996 nyAyakaraNa, kAvya, tarka, sAhitya, jyotiSa vagereno vistRta prathama vAra sUrimaMtra sAdhanA : vi.saM. 2055, vaizAkha suda 8 abhyAsa karyo. pU. munizrInI samyapha preraNAthI thayela jinazAsana thI, jUnA DIsA (guja.) prabhAvanA vividha satkAryone ane apUrva yogyatAne nihALIne dvitIyavAra sUrimaMtra sAdhanA : vi.saM. 2060, mahA suda 14 thI, jAmanagaranA zrI devabAga jaina saMghanI vinaMtIthI saMvata 2030, giradharanagara (amadAvAda) mAgasara suda-5nA zubha divase gaNi padavI pradAna karAI. * saujanya : pUjyazrInA upakAronI smRtimAM kirITakumAra ke. gAMdhI, A padavI bAda gaNi labdhivijayajIne pU. gurudevazrInI uSAbahena kirITakumAra gAMdhI, bhAvika, ciMtana (gAMdhI parivAra), muMbaI hRdayamananI aMtaraMga bhAvanAthI pUnAmAM zrI AdinAtha jyotirvida jainAcArya sosAyaTImAM saMvata 2032, mahA vadI 14nA roja paMnyAsa padavIthI vibhUSita karavAmAM AvyA, sAthe sAthe vi.saM. 2032, 5.5% nA.bha. A lAdhara jI ma.sA. phAgaNa suda-2 nA divase pUnA mukAme sUripada tema ja saMghanuM banAsanA pANInI AjubAju ghUmatI ghUmarI letI sukAna soMpavAmAM AvyuM. lIlIchama ane dharmaArAdhanAnA jIvaMta dhabakArathI dhabakatI pUjyazrIe saMyamajIvananA pAMca-pAMca dAyakAnA suvarNa banAsakAMThAnA lovANA gAmanI dhanyadharAe vi.saM. 1998nA yuga (golDana piriyaDa)mAM tanatoDa puruSArthathI zAsanaunnatinAM Aso suda-6nA sonerI suprabhAte pratiSThA saMpanna rAyacaMdabhAI aneka kAryo karela che. Jain Education Intemational Jain Education Interational Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sorabha bhAga-1 467 * pUjyazrI dvArA aitihAsika kArya : jinazAsananA sAdharmikonA sahodara ane garIbonA belI pU. utkarSamAM pAyAnI ITa rUpe banelI "zrI jaina dharma tattvajJAna gurudevazrI : pUjyazrI pAse Avela sAdharmika prAyaH khAlI hAthe pracAraka pariSadanI sthApanA karI. bhAratavarSanAM paMDitavaryo, pAcho na ja jAya. gupta sahAya dvArA sAdharmikone Arthika kSetre zikSaka, zikSikAone saMgaThananA eka sUtre bAMdhela che. Ama, samAdhisabhara banAvavAnuM anupama kArya karyuM che. lablinidhAna jJAnanI jyota jvalaMta rAkhavA zAsanarUpI koDiyAmAM tela' cerITebala TrasTa dvArA prativarSa sArAmAM sArI rakamanuM anAja, pUravAnuM vIsamI sadInuM aitihAsika, advitIya kAma karyuM che. rezanIMga, va. paNa sAdharmikone, garIbone apAvatA. * zAsanaprabhAvaka pU. gurudevazrI : jinAlaya, upAzraya, mAnavakalyANa ane zAsanasevAnI jvalaMta jyotirUpa AyaMbilazALA, pAThazALA Adi nirmANa, aneka zrI saMghamAM - pUjyazrI : jIvanamAM saralatA, hRdayamAM pramodabhAva, manamAM bhaktiyuvaka maMDaLanI sthApanA tema ja cha'rIpAlita saMgha, upadhAna sarvajIvaprati maitrIbhAvanAthI anekonA jIvanamAM zAMti, suSTi tapa Adi anekavidha zAsanaprabhAvanAnAM kAryo karela che. ane prasannatAno parimala pragaTAvyo che. hajAro, lAkho * ahiMsAmUrti pU. gurudevazrI : banAsakAMThAnI jIvananaiyAone pUjyazrIe saraLazelImAM hRdayasparzI sacoTa dharmanagarI tharA cAturmAsamAM pAMjarApoLa utkarSa mATenA virala amRtavarSA samI pAvanavANI dvArA Ipsita sthAne pahoMcADela che. koTinA AyojanamAM udAradila zrAvaka-zrAvikAoe bhAre dhyAnaramaNatAmAM magna pUjyazrI : AtmadarzanArthe ullAsa saha potAnI saMpattinuM dAna karyuM. Ama tharA, samI, kalAko sudhI pUjyazrI dhyAnamAM-jApamAM layalIna banI jatA gaDhaDA, viramagAma, rAdhanapura Adi aneka pAMjarApoLamAM ane adhyAtmavidyAnA tejapuMja prasArI lAkho zraddhALu zrAvakaabola prANIone abhayadAna tema ja jIvadayAnAM anekavidha zrAvikAone preraka mArgadarzana ApatA. kAryonAM digaMtavyApI toraNo baMdhAyAM che. pUjyazrI kALadharma nikhAlasatAnA nidhi pUjyazrI : prabhubhaktipAmyA tenA be divasa agAu ja svayaM e mAMDala zrI saMghane gurubhaktithI pragaTela laghutA, kRtajJatA, vinaya, vaiyAvacca vagerethI mAtabara rakama jIvadayI khAte jAhera karela. kevA jIvadayApremI sAdhanAnAkSetranI saMkhyAtIta jhaLahaLatI siddhio pUjyazrIe prApta gurudeva!!. karela. * vAtsalyamUrti pU. gurudevazrI : sAdharmikonA sahodara jyotirvidR pUjyazrI : jyotiSazAstramAM niSNAta hatA. pUjyazrI guptasahAya dvArA sAdharmikone Arthika kSetre pagabhara ane anya samudAyavartI mahAna AcArya bhagavaMto paNa pUjyazrI pAse mAnasika kSetre samAdhisabhara banAvavAnuM anupama kArya karyuM. aMjanazalAkA-pratiSThAdinAM muhUrto maMgAvatA. pUjyazrI dvArA * dIkSA dAnavIra pU. gurudevazrI : teozrIe anekAneka prakAzita AraMbhasiddhi mahAgraMtha khUba prasiddhi pAmela. mumukSuonAM jIvanamAM tyAganI tamannA ane vairAgyanI jJAnapipAsu pU. gurudevazrI : jainazAsananI prabhAvanA velaDI vikasAvI saMyamanI surabhi prasarAvI. thAya ane jainazAsananI prAcIna paraMparAno itihAsa jaLavAI * janma : vi.saM. 1989, Aso suda 6, pATaNa. rahe te mATe bhAvi peDhI gaurava le tevA daLadAra sacitra graMtho * dIkSA : vi.saM. 2006, mahA suda 3, amadAvAda. prakAzana karela che. SaDradarzana subodhikA va. tattvaciMtana* vaDI dIkSA : 2006, vaizAkha suda 10, AMtarasubA. pustikAo paNa ghaNA puruSArthathI taiyAra karI prakAzita karAvela * gaNi pada : vi.saM. 2030, mAgasara suda 5, jAmanagara. * paMnyAsa pada : vi.saM. 2032, mahAvadI 14, pUnA. zrI labdhidhAma tIrthanA saMsthApaka pU. gurudevazrI : * AcArya pada : vi.saM. 2032, phAgaNa suda 2, pUnA. prabhumaMdiro banAvI dharmabhAvanA TakAvavA ane viramagAma ane * kALadharma : vi.saM. 2060, mahAsuda-9, dhAkaDI labdhidhAma mAMDala vacce 24 ki.mI. sudhI jyAM koI paNa virAmasthAna nahIM | tIrthanI AsapAsa. hovAthI roSakALamAM 1000 thI 1500 jeTalA koIpaNa * agnisaMskAra vi.saM. 2060, mahAsuda-10 labdhidhAmamAM. hAsada-10 labdhidhAmamAM. samudAyanA sAdhusAdhvIjI ma. Adine vihAramAM anukULatA rahe tema labdhidhAma tIrthanuM nirmANa kArya AraMvyuM. pU. gurudevanI che. Jain Education Intemational ducation Intemational For Private & Personal use only Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468 zubha bhAvanAmAM pU. gaNizrI zilaratnavi. ma.no tIrthanirmANano sudRDha saMkalpa bhaLyo ane gurubhaktono sahayoga maLyo, jenI phalazrutie akalpita zrI labdhidhAma tIrthanuM sarjana thayuM. mAtRhRdA pa.pU.pra.sA. hemalatAzrIjI ma.sA.nA upadezathI zrI labdhinidhAna cerITebala TrasTa, amadAvAdanA saujanyathI sUrimaMtranA viziSTa ArAdhaka ane yazasvI mAMgalika muhUrtadAtA pU. AcAryazrI vijayaazokacaMdrasUrIzvarajI mahArAja je AcAryabhagavaMtanA anaMta upakArone anubhavatA aneka bhakto kRtArthatAno anero AnaMda pAmI rahyA che, jeozrInI preraka nizrAmAM aneka sthaLe jinendrabhaktimahotsavo bhavya samArohapUrvaka yojAya che, jeozrInA puNya pratApe jinazAsananI dharmasabhAo haMmezAM gAjatI rahI hatI te pUjyapAda AcAryadevazrI samavasaraNa mahAmaMdiranA mukhya muhUrtadAtA zrI vijayaazokacaMdra-sUrIzvarajI mahArAja vartamAna zAsanasamrATa-samudAyane viziSTa bhaktibhAvathI prerI rahyA che. pUjyazrIno janma surata mukAme saM. 1980nA zrAvaNa vada pAMcame thayo hato. pitA zeThazrI cimanalAla khImacaMda svarUpacaMda saMghavI ane mAtA kamaLAbahena dharmaparAyaNa ane dharmasahiSNu daMpatI hatAM. A saMskAravAraso putromAM paNa Utaryo. saMsArI baMdhuo-zAMtibhAI, bAbubhAI, kusumabhAI, araviMdakumAra, jayaMtIbhAI-saunA teo priya baMdhu hatA. jaina dharmanA saMskAro vacce, uchera thavAthI devadarzana tathA pUjAvyAkhyAnazravaNa vagere sahaja bhAve thatAM rahyAM. AgaLa jatAM, japa-tapa, zAstrAbhyAsa, ciMtana-manana ane svAdhyAya jANe ke temanAM AbhUSaNo banI rahyAM! pariNAme tyAgavairAgyanI bhAvanA balavattara banatI cAlI. saM. 2007nA vaizAkha suda pAMcamanA zubha dine khAnagImAM dIkSA lIdhI ane sva-para kalyANaka tema ja svAdhyAyarata sAdhanAmaya jIvanano AraMbha karyo. pUjyazrInI nizrAmAM surata zaheramAM saM. 2041nA dhanya dharAH cAturmAsamAM jinazAsananA itihAsamAM yAdagAra banI rahe e rIte sAmudAyika 400 siddhitapanI bhavya ArAdhanA thaI hatI. pUjyazrIe sUrimaMtranA pAMcamA prasthAnanI dasa vAra ArAdhanA karI che. chellA keTalAye samayathI jinazAsanamAM thatAM keTalAMye viziSTa kAryonAM mAMgalika muhUrto pUjyazrInA haste ja nIkaLatA hatA. pU.A. zrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI mahArAjanA teozrI saMsArI pakSe vaDIlabaMdhu thAya che. bAlyakALathI ja dharmasaMskAro dRDha thavAthI teozrI kalAko sudhI japa-jApamAM nimagna rahI zakatA. pariNAme samudAyamAM paNa japa-tapanA suMdara ArAdhanA thAya che. saM. 2042mAM suratamAM ja sAmudAyika 300 varSItapanI anupama ArAdhanA thaI hatI. sAmudAyika vIzasthAnaka tapanI ArAdhanAmAM paNa 200-250 ArAdhako joDAyA hatA. A sarva tapanAM bhavya ujamaNAMoe to vaLI sonAmAM sugaMdha jema, zAsanaprabhAvanAmAM ora umero karyo hato. A ArAdhaka mahApuruSane saM. 2024nA vaizAkha suda 10nA zubha divase suratamAM gaNi padavI, saM. 2029nA mahA suda 11nA zubha divase amadAvAdamAM paMnyAsa padavI, saM. 2033nA phAgaNa suda 3nA zubha divase sojitrAmAM upAdhyAya pada ane saM. 2034nA phAgaNa suda 3nA zubha divase mulunDamuMbaImAM AcAryapada pradAna karavAmAM AvyAM. pUjyazrInA ziSyaparivAramAM pU. paMnyAsa zrI puSpacaMdravijayajI, pU. AcArya zrI somacaMdrasUrijI, paM. zrI kailAsacaMdravijayajI, gaNizrI prazamacaMdravijayajI Adi virAje che. munizrI nirveda(sva.), nirAga, satyacaMdra vijayajI pU. gaNi zrI somacaMdravijayajI saMsArIpakSe teozrInA bhatrIjA thAya che. pUjya sAgarajI mahArAjanA samudAyamAM pU. sAdhvIjI yazasvinIzrIjI saMsArIpakSe teozrInAM bhatrIjI thAya che, eTaluM ja nahIM pUjyazrInA praziSyonI paNa ujjvala paraMparA che. jApAnanA kobe jinAlayanI tathA lesTaranA jinAlayanI pratiSThAnAM maMgala muhUrto pUjyazrIe kADhI ApyAM che. teozrInI vyavahAra-kuzaLatA ane sAmA mANasane parakhavAnI tathA sAcavavAnI zakti prazaMsanIya hatI. aneka saMghomAM temaNe AMtarika jhaghaDAonuM zamana karAvI sulehanuM vAtAvaraNa racyuM hatuM. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonA aMtaraMga vartuLamAM paNa teo premabharyuM sthAna pAmyA hatA. AcArya padavI thaI tyArathI teozrIe pUrNa dRDhatAthI sUrimaMtranI ArAdhanA karI hatI. paMca prasthApana uparAMta sUrimaMtranA mAtra pAMcamA Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 prasthAnanI ArAdhanA teozrI dara varSe maunapUrvaka karatA hatA. AcAryapadavI pachI tekrama jIvananA aMtima varSa sudhI 16 divasanI sudhI eTale ke saLaMga 28 varSa sudhI cAlato rahyo hato. 2062nI sAlanuM cAturmAsa rUM. caMdrodayasUrizvarajI ma.nI khetavADI mukAme thayuM te cAturmAsamAM ja pU. caMdrodayasUrIzvarajI ma.no kALadharma nizrAmAM thayo. cAturmAsa pUrNa thayA bAda pUjyazrI amadAvAda padhAryA. oparA sosAyaTInI upAzrayamAM vi.saM. 2063 mahA suda-5nI vahelI savAre sAva aNadhArI rIte upasthiti tamAmane 'huM jAuM chuM' kahIne 3:06 miniTe A pRthvI rathI vidAya lIdhI temano agnisaMskAra paNa saMghanI udAratAthI upAzrayanAM paTAMgaNamAM ja thayo ane sthAna para samAdhi maMdiranuM nirmANa paNa zrI mahAvIra jaina zve. mU.pU. saMgha (operA sosA.amadAvAda) dvArA ja karavAmAM AvyuM. evA e prakhara zAsanaprabhAvaka AcAryadevane koTiza vaMdana! saujanya : jinazAsana zaNagAra 5.pU.A.zrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI ma.sA. tathA sUrimaMtra samArAdhaka pa.pU.A.zrI vijaya azokacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI smRtimAM zrI nemi-vijJAna-kastUrasUri jJAnamaMdira-surata zrI sUrimaMtranA anupama sAdhaka 5. pU. A. zrImadvijaya jayazekharasUrIzvarajI ma.sA. suratanA dharmaniSTha suzrAvaka cimanabhAI jhaverInAM dharmapatnI motIkorabahenanI kukSithI vi.saM. 1986, jeTha va. 5nA jayaMtIlAla nAme putraratnano janma thayo. stanapAna karAvatI vakhate mAtAe kAnamAM phUMkelo beTA! saMyama e ja sAra che'no maMtra, dharmasaMskArI vAtAvaraNa, saccAritracUDAmaNi sva. pU. A. zrI premasUrIzvarajI ma.sA.nuM vAtsalya, sakalasaMghahitaiSI sva. pU. A. zrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA.nAM vairAgyarasajharatAM pravacano, svakIya vaDIlabaMdhu pU. munirAjazrI dharmAnaMdavijayajI ma.nI ke jeo pAchaLathI sahajAnaMdI, adhyAtmarasika, karmasAhityamarmajJa, vyavahAradakSa, niSkapaTa, sadA suprasanna sva. pU. A. zrI dharmajitasU. ma.sA. banyA, teonI mastIbharI saMyamasAdhanAnAM darzana tathA jIvaleNa akasmAtamAMthI AbAda bacAva thavA para sauthI jyeSThabaMdhu mohanabhAInI maLelI preraNA........A badhAMno saravALo eTale jayaMtIlAlanuM vi.saM. 469 2008 jeTha suda pAMcame muni jayazekharavijayamAM rUpAMtaraNa. jotajotAMmAM vardhamAnatapanI 62 oLI, nUtana karma sAhitya baMdhavidhAna aMtargata mULaprakRti rasabaMdhonI saMskRtamAM 16000 zlokapramANa vRtti, gujarAtImAM 'karmasiddhAMtanuM vijJAna', madhura pravacano dvArA comAsAMomAM anekavidha zAsanaprabhAvanA......A badhAM bAhya sopAno sAthe zrI arihaMtatattva pratye anerI prItibhakti, guruo pratye samarpaNa, guNIo pratye anurAga, koInI paNa ArAdhanA pratye anumodanA-pramodabhAva, nAnA-moTA sahu sAdhuo pratye UchaLato bahumAnabhAva, parArthavRtti, saMgho pratye vAtsalya, badhA sAthe namratA, nikhAlasatA ne niSkapaTatA, dilanI vizALatA-udAratAnA kAraNe anekane saMyamamAM sthira karavAnI kalA, potAnA-parAyAnI saMkucita vRttino abhAva, zAsana ane caturvidha zrIsaMghanI unnati jovAnI bhAre khevanA. AvAM badhAM AMtiraka sopAno sara thatAM joI pUjya gurudevoe kramazaH gaNi vagere padathI alaMkRta karyA. vi.saM. 2044nA dvitIya jeTha suda10nA kolhApura, lakSmIpurI mukAme AcArya padathI alaMkRta karAyA. e pachI to teo zrI sUrimaMtranI sAdhanAmAM ja jabarA otaprota thaI gayelA. zrI sUrimaMtranI pAMce pIThikAonI pAMcathI vadhAre vAra teozrIe tapa-japa dvArA sAdhanA karI ane zrI sUrimaMtranI pAMca pIThikAonI paMca prasthAnanI ArAdhanAnA vidhinI saraLa saMkalanA karI. sva-para samudAyanA vartamAnakAlIna saMkhyAbaMdha AcArya bhagavaMtoe A saMkalanAne anusarIne pAMca pIThikAnI ArAdhanAo karI che, kare che. anaMtalabdhinidhAna zrI gautamasvAmI ane zrI sUrimaMtra pratye teozrInI AMtarika bahumAna sAthe bhakti apAra hatI. enA prabhAve AMtarika zuddhi sAthe bAhyapuNyaprakarSa paNa teozrIno khUba vadhelo jenA prabhAve teozrIe zAsanaprabhAvaka 16 aMjanazalAkA-40 pratiSThA vagere aneka kAryo nirvighnarUpe karAvelAM. emAM paNa kolhApura- zirolI zrI sImaMdharadhAmanI aMjanazalAkA-pratiSThAe to vikramasarjaka rekarDa karelA. vaNI-vAMsadAnA jaMgalamAM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonI vihAramAM vaiyAvacca thaI zake e mATe sva. pU. A. zrI yazodevasUri mahArAje tathA sva. pU. A. zrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAje je manoratho sevelA tenI pUrtirUpe sAputArA mukAme, pUjyazrInI pAvana preraNAthI ane anerI puNyAIthI koI ja vizeSa prakAranA prayAsa vinA gajAbhiSeka jaina tIrtha sAkAra thaI rahyuM che. koIne potAnAM karavAnI khevanA nahIM, sahune zAsananAM ja Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 470 karavAnI tatparatA. caturvidha saMgha to ratnonI khANa che. eno utkarSa ja thavo joIe AvI satata bhAvanA, zrI gautamasvAmI pratye ananya bhakti, A vAto jIvananI aMtima kSaNa sudhI jALavI rAkhI. kevo yogAnuyoga! emanA vaDIlabaMdhu-gurudeva sva. pU. A. zrI dharmajitasU. ma.sA. vi.saM. 2044, caitravada14nA pakSI pratikramaNamAM pakSI sUtra sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM samAdhimRtyune varyA, to teo pote vi.saM. 2057, bhAdaravA vada-12, puSyanakSatramAM malADa zrI hIrasUri upAzraye zrI gautamasvAmInuM pUjana karatAMkaratAM ane caturvidha zrIsaMghane vAsakSepa karavA dvArA zrIsaMghanA utkarSanI bhAvanAmAM ramatAMramatAM samAdhi mRtyune varyA. jemanA saMsArI parivAramAMthI mAtA vagere 14 puNyAtmAo saMyamamArge saMcaryA ane jemanA 20 ziSya praziSyAdi saMyama sAdhI rahyA che evA pU. gurudevazrI jayazekharasUrIzvarajI ma.sA.nAM caraNomAM agaNita vaMdana. < sUrimaMtra pIThikAsAdhaka, bharUca tIrthoddhAraka mahAna bhASAvid, prakAMDa paMDita pU. A.zrI vijayarAjayazasUrIzvarajI ma. gaganamaMDaLamAM vidhavidha graho, nakSatro, tAralAo potapotAnI zrIzobhAthI vizvasauMdarya dhAraNa karI rahyAM che, tema jinazAsanamAM judA judA sUrivaroe potapotAnI rIte tapa- japa-ArAdhanA dvArA zAsanasevA dhAraNa karI che. evA eka viziSTa sAdhaka che pU. A. zrI rAjayazasUrIzvarajI mahArAja. teozrIno janma niDayAda zaheramAM saM. 2001nA caitra vada 10nA maMgaladine thayo hato. pitA jinadAsa ane mAtA subhadrAnA lADakavAyA saMtAna ramezabhAI nAnapaNathI ja vairAgyavRtti dharAvatA hatA. gharamAM bhautika sukhasAhyabInI tamAma anukULatA hovA chatAM ramezabhAIne saMsAranI asAratA hRdayamAM vasI gaI hatI. pagapALA devadarzane javuM, khullA page koleja javuM, potAnAM kapaDAM pote ja dhovAM-evI nAnI nAnI bAbatomAM temanA saMskAro vyakta thatA hatA. AgaLa jatAM muMbaImAM ucca abhyAsa karavA sAthe pU. gurudeva zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanI sevA karavAno lAbha maLyo ane ramezabhAIne saMyamajIvana svIkAravAnI laganI lAgI. saM. 2020nA mahA vada pAMcamane zubha divase lAlabAgamAM pU. A. zrI vijayavikrama-sUrIzvarajI mahArAjanA sAMnidhyamAM bhavatAriNI bhAgavatI dIkSA prApta karI munizrI dhanya dharAH rAjayazavijayajI banyA. dIkSA grahaNa karIne pUjyazrI pU. gurudevazrInI nizrAmAM rahIne svAdhyAya-tapamAM dinapratidina vikAsa sAdhavA mAMDyA. dIkSAnA cothA varSathI to pravacanapITha saMbhALI ane samagra bhAratavarSamAM eka acchA pravacanakAra tarIke prasiddhi prApta karI. teozrInI A ananya kuzaLatA joIne pU. zrI vijayavikramasUrIzvarajI mahArAja AnaMdita thaI bolI UThatA ke, "rAjA mAruM rAjya saMbhALaze.'' potAnuM ATaluM mAna hovA chatAM munizrI rAjayavijayajI pUrepUrA vinamra, vivekI, nikhAlasa ane niHspRhI rahetA. zAstronA adhyayanamAM nimagna rahetA. jyotiSazAstra ane zilpazAstramAM pUjyazrInuM viziSTa ane vyApaka jJAna joI sahu koI Azcarya pAmatAM, taduparAMta, teozrIe aneka bhASAo para prabhutva prApta karIne potAnI eka prakAMDa paMDita tarIkenI pratibhA upasAvI hatI. pU. gurudevazrI sAthenA be bhavya cha'rIpAlita saMghomAM vihAra karIne pUjyazrIe potAno eka samartha bhASAvid tarIkeno paricaya Apyo hato. gujarAtI, saMskRta, prAkRta, hindI, aMgrejI, marAThI, rAjasthAnI Adi sarva bhASAo para ekasarakhuM prabhutva dharAvanAra pUjyazrI koI vidvAna prophesaranI adAthI iMglizamAM lekcara ApI zake che, to saMskRta vAgdhArA sAMbhaLIne lAge ke koI kAzInA paMDita vyAkhyAna ApI rahyA che, to gujarAtI ke rAjasthAnI bolatA hoya tyAre te te pradezanA vatanI ja lAge! Ama, pUjyazrI bhASanA prakAMDa paMDita che. vaLI, eka mahAna tapasvI ane samartha ArAdhaka tarIke paNa teozrInI ananya chApa che. saM. 2043mAM rAjanagaramAM pU. A. zrI vijayanavInasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste pUjyazrIne AcArya pade ArUDha karavAmAM AvyA. tyArathI pU. AcAryazrI vijayarAjayazasUrIzvarajI mahArAja vividha zAsanaprabhAvanA dvArA lAkho bhAvikonAM hRdaye sthAna pAmI cUkyA che. teozrI para gurukRpAnI amIdhArA ahoniza varasatI rahe che, jene lIdhe pUjyazrI bharUca tIrthoddhAranuM kArya saphaLatAthI pUrNa karI zakyA che. saM. 2043nA Aso mAsathI saM. 2045nA Aso suda 1 sudhImAM pAMca pAMca pIThikA tapa pUrNa karela che. ATalI nAnI vaye paMca sUrimaMtra pIThikAnA sAdhaka tarIkenI siddhi prApta karanAra kadAca teozrI pahelA sUrivara haze! evA e mahAna tapasvIne koTi koTi vaMdanA! saujanya : zrI sIkandrAbAda gujarAtI jaina zve. mU. pU. saMgha ema. jI. roDa, sIkandrAbAda-500003 Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 pa.pU. A. zrI caMdrAnana sAgarasUrijI ke gor3avAr3a kI dharatI para pAlI jile ke phAlanA meM mahArAja sAdhu vikrama saMvata 2027 ke jeTha vada 11 ko 17 jUva 1971 ko zanivAra ke dina huaa| choTI sI umra meM kA colA pahanakara bIte 35 varSoM se janasevAmeM juTe AcArya caMdrAnana sAgara dharma ke marma ko samajhAne ke sAtha hI zikSA ke vikAsa meM apane yogadAna ke alAvA janajana ko par3ha-likhakara jIvanakA marma samajhA rahe haiN| bIte 35 sAloM meM rAjasthAna, gujarAta, mahArASTra, karnATaka, tamilanADu aura AMdhra pradeza kI dharatI para karIba Der3ha lAkha se jyAdA padayAtrA kara cuke AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja jahA~ bhI gae vahA~ satkarma kI zikSA dene ke sAtha hI jarUratamaMda varga kI sahAyatA karake unakA jIvana stara uThAne kI koziza unakA pahalA uddezya rahA / apanI inhIM kozizoM ke tahata bIte 35 sAloM meM AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja 10 hajAra se jyAdA jarUratamaMda parivAroM ke baccoM ko rojagAra dilAne kA kAma kara cuke haiM / kamajora varga ke parivAroM ke pratibhAzAlI chAtroM kI ucca zikSA ke lie hAla hI meM zurU huA unakA abhiyAna aba taka pAMca sau se jyAdA yuvakayuvatIoM ko sahayoga kara cukA hai| kama umra meM jo loga saphalatA ke saba se UMce zikhara ko hAsila karate haiM unheM sAdhanA bhI bahuta jyAdA karanI par3atI hai| lekina usa zikhara para bane rahane ke lie niraMjana parihAra usase bhI kaI gunA jyAdA tapasyA ke lie khuda ko samarpita karanA hotA hai| AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja ko aisA hI sabase UMcA zikhara hAsila he jinhoMne sAdhanA, tapasyA aura dharma ke muzkila mArga ko Ama AdamI ke lie AsAna banAne kI kozizoM ko naI dizA dI hai| sAtha hI sAmAjika, zaikSaNika, sAMskRtika kAryo ko Age bar3hAne meM apanA mahattvapUrNa yogadAna de rahe haiN| ve auroM kI taraha sirpha jIvana kA dharma aura dharma kA marma batAne ke sAtha hI pavitratA se paripUrNa karma kA mArga hI nahIM batAte balki sAmAjika aura zaikSaNika kSetra meM krAMtikArI parivartana kA rAstA dikhAte haiN| zikSA ke lie unakA gajaba samarpama hai| AdhyAtmika cetanA ke sAthasAtha zaikSaNika krAMti unakI preraNA kA mahatvapUrNa hissA dekhI gaI hai| jitane dhArmika aura sAmAjika kArya unake khAte meM darja haiM utanI hI zaikSaNika vikAsa kI kozizeM bhI AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja ke kAryoM kA hissA rahI haiN| Aja ke saMtoM meM AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja zikSA ke vikAsa ke sabase mahatvapUrNa hasatAkSara ke rUpameM dekhe jAte haiN| gujarAta ke saurASTra ilAke ke AdariyANA meM vikrama saMvata 2015 ko bhAdaravA suda 1 ko janme AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja kA dIkSA saMskAra rAjasthAna 471 zikSA kA kSetra AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja kA sabase priya viSaya rahA hai| rAjasthAna, gujarAta, karnATaka, tamilanADu aura mahArASTra meM AcArya kI preraNA se bIsa se jyAdA zaikSaNika saMsthAe saMcAlita haiN| inameM se 10 saMsthAeM skUla, kaoNleja aura chAtrAvAsa kA eka sAtha saMcAlana karatI haiN| AcArya caMdrAnana mAnate haiM ki zikSA ke binA sarva kalyANa kI kozizoM ko nayI dizA nahIM dI jA sakatI sAtha hI vikAsa kI gati ko bhI teja nahIM kiyA jA sktaa| yahI kAraNa hai ki AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja kA vizeSa dhyAna sirpha zikSA kI tarapha hai| unakI kozizoM se muMbaI meM eka atyAdhunika kaoNleja aura skUla kA sapanA AkAra le rahA hai to lonAvAlA meM eka kaoNleja, eka skUla aura Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472 eka chAtrAvAsa ke nirmANa kI prakriyA zurU ho cukI hai| AcArya caMdrAnana agara Aja ke saMtoM meM sabase krAMtikArI saMta ke rUpa meM vikhyAta haiM to isakI ekamAtra vajaha yahI hai ki ve jIvana meM dharma aura tapasyA kojitanA mahatva dete haiM, zikSA ko bhI usI kI barAbarI meM mAnate haiM kyoMki unakI rAya meM- 'zikSA ekamAtra sAdhana hai jisake jarie dharma ke marma aura jIvana ke dharma ko AsAnI se samajhA jA sakatA hai|' bIte dasa varSoM kA hisAba lAgAyA jAe to AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja kI kozizoM se sthApita evaM unake zraddhAluoM dvArA saMcAlita vibhinna saMsthAoM dvArA pAMca lAkha se jyAdA jarUratamaMda logoM ko zikSA, cikitsA evaM sAmAjika vikAsa kI suvidhAeM upalabdha karAne ke alAvA 50 lAkha se jyAdA pazuoM ke jIvana ko bacAne kI kozizeM kI gaI haiN| rAjasthAna hI nahIM gujarAta, mahArASTra aura dakSiNa bhArata kI gauzAlAeM isa bAta kI gavAha haiM ki AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja ne pazu kalyANa ke kitane majabUta kAma kie haiN| rAjasthAna ke sumerapura meM vizAla bhagavAna mahAvIra cikitsAlaya ke AdhunikIkaraNa evaM vistAra kA kArya dhanya dharAH AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja kI kozizoM se lagAtAra vikasIta ho rahA hai to karnATaka ke maisUra meM pAMca ekar3a jamIna para mahAvIra darzana aspatAla hAla hI meM zurU huA hai| poliyo zibira, netra cikitsA zibira evaM daMta cikitsA zibira sahita jarUratamaMda varga ke logoM ke lie hara ilAja muphta meM karane kI preraNA unhoMne cennaI ke yuvAoM ko dI to yaha Adeza unhoMne eka yajJa kI taraha svIkArA aura sana 200 se yaha sevAkArya lagAtAra cala rahA hai| cennaI, baiMgalora, muMbaI, maisUra, pAlItANA, amadAvAda, sumerapura aura vibhinna sthAnoM para cikitsA TrasTa AcArya ke sAnnidhya meM saMcAlita ho rahe haiM / jahA~ lAkhoM logoM ko hara sAla muphta evaM riyAyatI daroM para cikitsA suvidhAe~ hAsila haiN| yuvA varga meM AcArya caMdrAnana sabase jyadA lokapriya saMtoM meM zikhara para haiM aura zikhara kI majabUrI yaha hai ki koI eka hI raha sakatA hai| AcArya caMdrAnana usa zikhara para birAjamAna haiM to usakI pIche unakI yuvAoM meM lokapriyatA, zikSA ke prati samarpaNa aura dharma kI dhArA ko Age bar3hAne kI kozizoM kA kamAla hI asalI kAraNa mAnA jA sakatA hai| saujanya : zrI sarvodaya pArzvanAtha TrasTa - mulunDa- muMbaI DAuMchInA zrI dhanya aNagAra 32 kanyAono bharatAra bhogavilAsamAM DUbela hato: paNa vairAgyano raMga lAgatA saMyama laI utkRSTa tapa karI nava mahinAmAM ekAvatArI sarvArthasiddha vimAnavAsI thayA. Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 zAsanadIpaka prajJApurI zAsanapati prabhu mahAvIradeve sthApelA anaMtakalyANakara jainazAsananI dhavalojvala paraMparA Aje paNa jhaLahaLI rahI che ane jaina zAsananI A jvalaMta jyota haju 10500 varSa jhaLahaLatI raheze. A parama pAvana prabhuzAsanane vahetuM rAkhanAra saritApaTa eTale caturvidha saMgha. temAM paNa zAsanadIpaka sUrivaronuM yogadAna aNamola che. viziSTa pratibhAsaMpanna sUrivaroe aSTavidha prabhAvakatAno nAda gajavI ghaTa-ghaTamAM zAsanano anurAga jagADyo. jinavacananA UMDA marmone sparzelA e pUjyavaryoe jagatane sAcI dizA cIMdhI. tIrthakara devanI jinajinakarmanA acinya puNyaprabhAve prabhuzAsananI dhurAne vahana karanArA samartha pratibhAsaMpanna sUrivaronI saMprApti pratyeka kAlakhaMDamAM zrI saMghane thatI rahI. ArAdhaka, prabhAvaka ane rakSaka banI prabhuzAsananI divya dIptine emaNe digaMtamAM prasArI. vartamAnajaina saMgha paNa AvA prabhAvaka zAsanadIpaka sUrivarothI UjaLo che. AjanA viSama kALamAM prabhuzAsananI jyotane jhaLahaLatI rAkhavAmAM ane zrI saMghanuM yogakSema karavAmAM A sUrivarono siMhaphALo che. hajAro puNyAtmAonA parama tArakaH pU. A.zrI vijayodayasUrIzvarajI ma. saunA dAdA, upazamarasasidhu, gItArthasArthaziromaNi, prAtaHsmaraNIya nAmadheya AcArya bhagavaMta zrImad vijayodayasUrIzvarajI mahArAja eTale AjIvana jJAna ane tapanI sAkSAt mUrti. lokottara jinazAsanamAM AtmAnA anaMta guNo darzAvyA che. temAM be guNa mukhya che : jJAna ane darzana. emAMye jJAna ja pradhAna che. jJAna ja samyapha darzananuM kAraNa che. AvI viziSTa jJAnadRSTine ja janmajAta AtmasAt karIne dharmaprIti dAkhavatA ujamazIbhAI anya mitro sAthe dhArmika adhyayanamAM magna rahetA ja hatA. evAmAM emanA zahera khaMbhAtamAM vi.saM. 1954mAM zAsanasamrATa gurubhagavaMtanuM Agamana thayuM; ane jANe sonAmAM sugaMdha maLI! pU. gurudeva to jaMgama (hAlatI-cAlatI) pAThazALA hatA. zrI ujamazIbhAI ane temanA anya mitro-hIrAlAla, vADIlAla, dalasukhabhAI, AzAlAla, umedacaMda, nArAyaNadAsa vagere sarva koI pU. gurudevanI jaMgama pAThazALAnA niyamita vidyArthIo banI rahyA. zrI ujamazIbhAIe jotajotAmAM paMcapratikramaNAdi dhArmika abhyAsa karavA sAthe prakaraNa, bhASya, karmagraMtha Adi zAstrIya graMthono samajaNapUrvaka abhyAsa karyo. pU. gurudevanA vihAra sAthe anyatra jaIne paNa teo potAnI jJAnapipAsA miTAvatA. teo soLa varSanI nAnI vaye "caMdraprabhA' nAmaka (8 hajAra zlokapramANa) vyAkaraNa bhaNIne pAraMgata thayA. eTaluM ja nahi, pU. sAdhu-sAdhvIjIone paNa prakaraNAdi svapaThita graMthonuM sAMgopAMga adhyApana karAvatA thayA. svAdhyAya-tapa : anyane jema abhyAsamagna rAkhatA, tema pote paNa satata abhyAsamAM lIna rahetA. anya kAryo karatAM karatAM paNa teozrInI AMtaraguhAmAM japa-tapa cAlyA ja karatAM. pAMcatithi tapa karavAno ja Agraha rAkhatA. zrI jJAnapaMcamI tapa, vIza sthAnaka tapa, Adi taponuM vidhipUrvaka ArAdhana kareluM. are, dIkSA grahaNa karatI vakhate paNa temaNe aTTama karyo hato! vizrAmaNA : evA tapasvI pUjyazrIne saM. 2020mAM bhAvanagara mukAme pakSaghAtano asAdhya humalo thayo. ane keTalAMka dharmakAryo ane tapa-japamAM UbhI thayelI A daihika maryAdAthI teozrI vAraMvAra duHkha vyakta karatA. tema chatAM, zAsanaprabhAvanAthI eka kSaNa paNa alipta rahetA nahIM. eTale ja, vizrAmaNA to emanI ja ema kahevAtuM. mArga-patitane mArga para lAvIne sthira karavo enuM nAma vizrAmaNA. vizuddha vidhividhAna : pUjyazrInI nizrAmAM jyAM jyAM vidhividhAno thatAM tyAM tyAM apUrva, AlAdaka ane maMgalamaya vAtAvaraNa khaDuM thaI jatuM. teozrInA varada haste aneka dIkSAo, vaDI dIkSAo, yoga-anuyogAdi vidhio tema ja zAMtisnAtrapratiSThA-aMjanazalAkAnA tathA an-mahApUjana, naMdyAvartapUjana, siddhacakrapUjana Adi pUjanonAM samagra vidhAno pUjana-janazalAkAnA lAgAdi vidhio Jain Education Intemational cation International Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 dhanya dharAH suvyavasthita rIte saMpanna thayAnA asaMkhya udAharaNo sAMpaDe che. maMgaLa-muhUrtadAtA : pU. AcAryazrI jyotiSazAstranA ane zilpazAstranA prakhara jJAtA hatA. pUjyazrI pAsethI pratiSThA-aMjanazalAkA Adi mahotsavonAM muhUrta levA dezabharamAMthI asaMkhya loko satata AvyA ja karatA. teozrInuM ApeluM muhUrta apUrva utsAha ane anerA AnaMdathI nirvidane saMpanna thatuM. | [A virala vibhUtinI keTalIka sthULa vigato : saM. 1944nA poSa suda 13nA tIrtha bhUmi sthaMbhana (khaMbhAta)mAM janma. pitA choTAlAlabhAI ane mAtA parasanabahena. kheDA jillAnA mAtara tIrtha pAsenA devA gAmamAM saM. 1962nA vaizAkha suda pAMcame bhAgavatI dIkSA. kapaDavaMja mukAme saM. 1969mAM aSADha suda pAMcame gaNipada ane aSADha vada 9nA paMnyAsapada. sAdaDI (mAravADa)mAM saM. 1972nA mAgazara vada 3nA upAdhyAyapada, khaMbhAtanagare saM. 1979nA vaizAkha vada bIjane zubha dine AcAryapada.] | (saMkalana : pU. paMnyAsazrI hAla AcAryazrI zIlacaMdrasUrijI mahArAjanA lekhamAMthI TUMkAvIne) pU. AgamoddhArakazrInAM vizALa kAryo ane svasamudAyane saphaLatApUrvaka saMbhALanAra pU. A.zrI mANikyasAgarasUrijI ma.sA. parama pUjya AgamoddhAraka, AgamamaMdira saMsthApaka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara saumya ane prazAMtamUrti AcAryadevazrI mANijyasAgarasUrIjIno janma vi.saM. 1948mAM bharUca jillAnA jaMbusara gAme thayo hato. temanuM janmanAma mohanabhAI hatuM. pitA pAnAcaMdabhAI ane gaMgA samAna mAtA gaMgAmAe bAlyavayamAM ja saMskAronuM siMcana karyuM. vyavasAya arthe surata AvelA mohanabhAIne pUjyazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjano samAgama thayo, ane dIkSA levAnI bhAvanA jAgI. kuTuMbIjanoe A vAta jANI paNa anumati na ApI. AthI eka divasa gharethI bhAgI, bharUca AvI ane 19 varSanI uMmare, yuvAnImAM paga mUkatAM ja, pU. AgamoddhArakazrInI nizrAmAM saMyamamArgano svIkAra karyo. pU. gurudevazrInA sAnnidhyamAM rahIne jJAna-dhyAnanI sAdhanAmAM nimagna banyA. gurunizrAe alpasamayamAM vyAkaraNa, tarka, nyAyAdi zAstranA tema ja yogoddhahana karavApUrvaka AgamonA UMDA abhyAsI banyA. pUjyazrImAM gurubhakti-vaiyAvaccano guNa apUrva hato. laghuvayamAM gurudeva sAthe zrI sametazikharajI Adi mahAtIrthonI yAtrA karavApUrvaka kalakattAmAM cAturmAsa karyuM. kArataka vada 10 divase gaNi pada, panyAsa pada ane bhoyaNI tIrthamAM mahA suda 10ne divase upAdhyAya pada arpaNa karavAmAM AvyAM. jJAnadhyAnanI pravRttio satata cAlatI ja hatI. saM. 1992mAM pU. gurubhagavaMte sarva prakAre yogyatA jANI teozrIne navakAra maMtranA tRtIyApada-AcArya pada para ArUDha karI potAnA paTTadhara banAvyA. saM. 2006mAM pUjya gurudevano svargavAsa thatAM pUjayazrI samudAyanA gacchanAyaka banyA. saM. 2007mAM teozrIe paM. zrI caMdrasAgarajI mahArAja tathA paM. zrI hamasAgarajI mahArAjane AcArya pada tema ja paM. zrI devendrasAgarajI mahArAjane upAdhyAya pada samarpaNa karyA. pU. AgamoddhArakazrIe potAnA jIvana daramiyAna 80 hajAra zlokapramANa prasArita karyuM, tene saMskRta-prAkRta-hindIgujarAtI bhASAmAM saMkalanAbaddha rItie pratAkAre-pustakAkAre zatAdhika graMtho mudrita karavAnuM bhagIratha kArya pUjyazrIe pAra pADyuM. AthI teozrI moTA bhAge ciMtanamagna mudrAmAM jovA maLatA. pU. AcAryazrI mANikyasAgarasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM seMkaDo dIkSAo thaI. pUjyazrInA svaziSyonI saMkhyA 14 che. aneka sthaLe teozrInI nizrAmAM pratiSThA mahotsavo, udyApanamahotrAvo Adi UjavAyA. upadhAnatapanI ArAdhanAo paNa aneka sthaLoe thaI. anekavidha anuSThAno bhavya rIte UjavAyAM. pU. sAdhvIzrI raMjanazrIjInA upadezathI jeno aitihAsika jIrNoddhAra thayela te zrI sametazikhara mahAtIrthano bhavyAtibhavya aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsava saM. 2017mAM pUjyazrInI zubha nizrAmAM UjavAyo. saM. 2029mAM suratamAM zrI tAmrapatra Agama maMdiramAM rajata mahotsava prasaMge pUjyazrInI pAvana nizrAmAM 10 munirAjone gaNi pada-paMnyAsa padanI padavI arpaNa karavAmAM AvI. saM. 2030mAM luNAvADA zrIsaMghanI bhAvapUrNa vinaMtI svIkArIne pUjyazrI cAturmAsArthe luNAvADA padhAryA. cAturmAsa vividha ArAdhanAmaya ane zAsanaprabhAvanApUrvaka vItyuM. saM. 2031nA caitra mAsamAM pUjyazrInuM svAthya vadhu narama banyuM. caitra vada 7nI rAtri khUba azAtAmAM paNa samatApUrvaka navakAramaMtranA zravaNa-smaraNa sAthe vitAvI. cetra vada 8nI uSAe aneka sthaLoethI bhAviko zAtA pUchavA AvavA lAgyA. namaskAra maMtranA jApa cAlu ja hatA. pUjyazrI saMghanI vidAya mAgatA hoya tema kSamAyAcanA mAgI Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 ane savAranA 10 ne 1 miniTe pUjyazrIe nazvara dehano tyAga karI svargagamana karyuM. pUjyapAda AgamoddhArakazrInA svargagamana pachI 25 varSa sudhI sAgaragacchanuM nAyakapada javAbadArIpUrvaka ane kuzaLatApUrvaka saMbhaLI ane svasamudAyanA 150 uparAMta sAdhumahArAjo tathA 400 uparAMta sAdhvIjImahArAjone saMyamajIvananI sAdhanAmAM rUDI rIte AvRtta ane pravRtta rAkhI, pUjyazrI svasamudAyanuM saphaLa netRtva karavA sAthe bhavya zAsanaprabhAvanA karI gayA. evA e mahAna gacchAdhipati pUjyavarane koTi koTi vaMdana! (saMkalana : 'jaina' patranA tA. 17-5-75nA aMkamAMthI sAbhAra.) saujanya pa. pU. A. zrI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI AgamoddhAraka devardhi jaina AgamamaMdira TrasTa, pUnA. jJAna-dhyAna, tapa-japa ne samatAnA sAdhaka ane zAsanaprabhAvaka pU. AcAryazrI kIrtisAgarasUrijI ma. amadAvAda-rAjanagaranI najIka suMdara ane saMskArI kocaraba--gAma-pAlaDI che. pAlaDI gAme vaNika jAtimAM agresara paropakArI, sevAparAyaNa narottamadAsa nAme zeThane tyAM zIla-saMskArasaMpanna sahadharmacAriNI pUrIbahena hatAM. temanI ratnakukSie saM. 1946nA phAgaNa suda 10nA zubha dine zubhasvapnasUcita putraratnano janma thayo. mAtApitAe lADakavAyA putranuM nAma kezava rAkhyuM. puNyavratanA prabhAva pramANe sAta varSanI uMmare abhyAsa zarU karyo. te pahelAM mAtApitAnA susaMskAronI rekhAo kezavanA jIvanamAM aMkita thavA mAMDI hatI. nitya jinadarzana, nitya jinabhakti, nitya navakArazInA paccakkhANa tema ja vinayavivekathI saMpa' bALaka uMmaramAM nAno lAgato paNa saMskAramAM mahAna lAgato hato. sAdhusaMtonI vaiyAvaccamAM prathama, vaDIlonA vinayamAM prathama, garIbagurabAonI sevAmAM agresara rahetA. A bALakamAM prathamathI ja pramAdanuM nAmanizAna na hatuM. dina-pratidina sAdhusaMtonI sevA karatAM karatAM jJAnavRddhi paNa thatI rahetI. pariNAme vairAgyano raMga ghero thato cAlyo. pU. yoganiSTha munirAja zrImad buddhisAgarajI mahArAjanA satata samAgame kezavalAlano vairAgyavAsita AtmA saMsAratyAga ane saMyamasvIkAranA nirNaya para Avyo. saM. 1969nA kArataka vada pAMcame saMyama svIkArI, kezavalAla munizrI kIrtisAgarajI banyA ane saMyamazrIne varyA. Jain Education Intemational 45 dIkSA grahaNa karIne gurunizrAmAM AgamonuM adhyayana karyuM, siddhAMtonuM parizIlana karyuM; vyAkaraNa, kAvya, nyAyazAstranuM zikSaNa lIdhuM. gurunizrA ane guruniSThA, gurusevA ane gurubhaktinA prabhAve saM. 1984nA mAgazara suda pAMcame vijApura, sANaMda, AMbalIpoLa-amadAvAda, sAbaramatI, jaina sosAyaTI amadAvAda, prAMtija, mahesANA, UMjhA, pAlanapura, gaDha, pATaNa, DIsA, muMbaI, pUnA, pAdarA, navasArI, boTAda vagere aneka sthaLoe cAturmAsa karyAM. saM. 2002 ane saM. 2004nA muMbaInA cAturmAsa daramiyAna adhyAtmajJAna pracAraka maMDaLane punarjIvita karyuM ane pU. yoganiSTha AcArya bhagavaMta zrI buddhisAgarasUrIzvarajI mahArAja viracita 125 graMthonA punaHprakAzana kAryane vegavAna karyuM. AMtarajyoti bhAga 1 thI 4, bhajanapada bhAvArtha bhAga 1-2 Adi saraLa bhAvavAhI gujarAtI bhASAmAM AdhyAtmika sAhityanuM sarjana karyuM. pUjyazrInA varada haste zAsanaprabhAvanAnAM ghaNAM kAryo thayAM. kolavADa gAme ghaNAM varSo jUnAM kalezakaMkAsa, jhagaDA-manadu:khane miTAvIne saMpazAMtinuM vAtAvaraNa sarjyuM ane zrI AdIzvara bhagavAnanI pratiSThA karAvI. saM. 2022nA vaizAkha suda 3nA zubha dine kuMbhAsaNa madhye AmUla cala navanirmita zikharabaMdhI zrI zItalanAthajI jinAlayamAM zrI zItalanAthajI Adi jinabiMbonI pratiSThA karAvI. pUjyazrI svabhAve ghaNA ja bhadrika, saraLa ane saumya hatA, zAMta ane gaMbhIra hatA, dhIra ane vIra hatA, kSamA ane nirabhimAnanA avatAra hatA. teozrIe 25 varSa sudhI satata ekAsaNAM karyAM hatAM. jJAna, dhyAna, tapa, japa, saMyama, svAdhyAya ane samatA dvArA AtmAnI utkrAMti karI parama padanI prAptinuM dhyeya siddha karavA satata jAgRta rahetA. teozrIe saM. 2026mAM jUnA DIsA mukAme potAnA ziSya AcAryazrI subodhasAgarasUrIzvarajI mahArAja ane vizALa ziSya-praziSya-parivAra sahita cAturmAsa praveza karyo tyAre vRddhAvasthAnAM lakSaNo jaNAvAM mAMDyAM hatAM. zarIra kSINa banatuM cAlyuM hatuM. bhAdaravA suda 4 saMvatsarI mahAparvanI suMdara ArAdhanA karI, bhAdaravA suda pAMcame tapasvIonAM pAraNAM thayAM. prabhujInI rathayAtrAno varaghoDo bapore 3=00 kalAke caDyo. sAMje 5=00 vAge svAmi vAtsalya thayuM. rAtre 11=00 kalAke pUjyazrInuM svAsthya kathaLyuM. caturvidha saMgha jaina pauSadhazALAmAM ekatrita thaI gayo. pUjyazrIne bhAvi spaSTa thaI gayuM hoya tema corAzI lAkha jIvayonine Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 dhanya dharA: teozrIe trividhe-trividha khamAvyA. namaskAramaMtranuM smaraNa vidyAbhyAsa : gurusevA sAthe sAthe adhyayana-tapamAM paNa satata cAlu rahyuM. mahAprayANanI taiyArI karI lIdhI. 'namo satata magna rahevA lAgyA. kAzInA prakAMDa paMDita zrI zazInAtha arihaMtANaM'no jApa karI, nazvara dehano tyAga karI, zAzvata siddha jhA pAse nyAya, vedAMta, darzanano talasparzI abhyAsa karyo. paMDita ArAdhaka AtmA 81 varSanI uMmare 47 varSano saMyamaparyAya zrI mukuMda jhA pAse vyAkaraNa ane sAhityano abhyAsa karyo. pU. pALI anaMtanI yAtrAe cAlyo! lAkho bhAviko zokamagna banI gurubhagavaMta pAse AgamanuM UMDuM jJAna saMpAdana karyuM. uparAMta, gayA. bhavya aMtimayAtrA sAthe agnisaMskAra thayA. pUjyazrInA jyotiSazAstrano ane zilpazAstrano paNa savagI abhyAsa karyo. agnisaMskAra thayA te sthaLe teozrInA vidvAna paTTadhara, adhyayana sAthe gurusevAno Adarza AtmasAt karyo hato, tethI zAsanaprabhAvaka pU. A. zrI subodhasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA - udayanaMdananI joDI gurusevAnA dRSTAMtarUpa banI rahI. teozrInI sadupadezathI 51 phUTa UMcuM bhavya kIrtimaMdira racavAmAM AvyuM. vidvattA pArakhIne saM. 1980mAM pU. zAsanasamrATazrIe mahAjJAnI : mahAtapasvI : vAtsalyavAridhi paMnyAsapadavIthI alaMkRta karyA. A prasaMge sAkSara zrI AnaMdazaMkara dhruva ane mahAkavizrI nhAnAlAla paNa upasthita rahyA hatA ane pUjya AcAryazrI vijayanaMdanasUrijI ma. vidhividhAnathI prabhAvita thayA hatA. dIkSA aMgIkAra karyA pachI mAtra 13 varSa bAda, kevaLa AcAryapadAlaMkRta : apUrva vidvattAthI AkarSAIne dasame 28 varSanI komaLa vaye AcAryapadavIthI vibhUSita karavAmAM varSe paMnyAsapadathI vibhUSita karyA ane zAsanasevAnA adamya Ave, e eka asAdhAraNa ghaTanA kahevAya. ane sAthosAtha utsAhanAM darzana thatAM, temanAthI prabhAvita thaIne dIkSAnA terame nyAyavAcaspati, zAstravizArada, siddhAMta mArtaDa ane kaviratna varSe to AcAryapadathI alaMkRta karavAmAM AvyA. saM. 1983mAM jevI pratyeka kSetranI mahAna padavIothI navAjavAmAM Ave evI rAjanagaranA agraNI zeThazrI jamanAdAsa bhagubhAInA labdhapratiSThA mahAmanA vibhUti mAnavadeha rUpe camatkAra ja AtmazreyArthe emanAM dharmapatnI mANekabahene potAnA baMgale moTo gaNAya! e mahAmanA te vAtsalyavAridhi saMghanAyaka pa.pU. kharca karIne pa1 choDanuM bhavya ujamaNuM karyuM hatuM. te prasaMge pU. AcAryazrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAheba. zAsanasamrATazrIe rAjanagaranA saMghane vinaMtI svIkArIne saurASTranA boTAda gAme dazA zrImALI jaina nararatna zAha pUjyazrIne AcAryapadathI vibhUSita karyA, ane cAra birudothI hemacaMdabhAInAM dharmapatnI zrImatI jamanAbAInI kukSIe saM. navAjyA. A prasaMge dhrAMgadhrAnA mahAamAtma zrI mAnasiMhajIe 1955nA kArataka suda 11nA divase eka putraratnano janma hAjara rahIne AcAryazrIne kAmaLI oDhADI sanmAnyA hatA. thayo. bALakanI vartamAna tejasvitA ane bhAvinA puNyavaMtA mahAna jIvanakAryo : pUjyazrIe satata abhyAsa magna saMketo joIne nAma rAkhavAmAM AvyuM narottama. gharanuM vAtAvaraNa rahIne aneka graMthonI racanA karI. 65 varSanA sudIrdha dIkSAparyAya dharmamaya hatuM. pariNAme narottame bAlyakALamAM ja paMcapratikramaNa, daramiyAna pUjyavarane hAthe saphaLatAthI pAra pADelA jIvavicAra Adi kaMThastha karI lIdhA. emAM A dharmavRttine zAsanaprabhAvanAnA kAryonI yAdI to atyaMta lAMbI bane tema che. protsAhita kare evA bIjA mitro paNa maLatA rahyA. saM. temAM, mahuvAmAM zrI nemivihAra prAsAda, zrI vAsupUjya svAmI 1970nA mahA suda bIjanA vaLAda (amadAvAda)mAM cAritra derAsara, mAravADamAM rANakapurajI mahAtIrtha, amadAvAdamAM laIne pU. zAsanasamrATazrInA paTTadhara pU.A. zrI haThIsiMhanI vADInAM aitihAsika derAsara,"- mahuvAmAM zrI vijayaudayasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya tarIke dIkSA lIdhI, zAMtinAtha prabhunI mUrti, pAlitANAmAM girirAja zatruMjayanI ane narottamabhAImAMthI munizrI naMdanavijayajI banyA. mAtA chAyAmAM asaMkhya jinabiMbonI pratiSThA ane aMjanazalAkAnA pitA ane bhAIonA dhamapachADA vacce teozrI meru samAna anekAneka mahotsavo teozrI haste UjavAyA hatA. A uparAMta aDaga rahyA. be cAturmAsa paMnyAsa zrI pratApavijayajI mahArAja aneka munivarone gaNi-paMnyAsapada ane upAdhyAya tema ja sAthe karI, pachI potAnA tAraka gurudevanAM caraNakamaLamAM AcAryapada arpaNa karavAnA utsavo paNa harSollAsapUrvaka upasthita thayA ane teozrInI avirata sevAmAM tanmaya rahevA UjavAyA hatA. aneka tIrthasthAnothI saMghayAtrA kADhavAmAM lAgyA. pUjyazrI preraNAsthAne rahyA. Jain Education Intemational Jain Education Interational Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 saM. 2032nA mAgazara vada 14nI sAMje pUjyazrI zatruMjaya prati abhikramaNa karatA hatA tyAre dhaMdhukA pAse tagaDI gAme mahAprayANa karyuM, tyAM sudhI satata zAsanaprabhAvanAmaM magna rahyA! A vRtti-pravRttinA supariNAmarUpa pUjyazrI vizALa ziSya-praziSya parivAra paNa mUkatA gayA. darzanazAstrI, sAhityarasika, jJAnavairAgyanI saumyamUrti pU. A. zrI vijayalAvaNyasUrijI ma. zAsanaprabhAvanAnA anekavidha kSetromAM japa-tapanAM mahAna anuSThAno thAya, to koI tapasvInA haste tIrthasthAnonA jIrNoddhAra thAya, koI guruvarya AgamonAM arthaghaTanomAM UMDA Utare, to koI manISI anya zAstromAM pAraMgata bane--evA eka bhavya zAsanajyota samA prakAzita sAdhupuruSa hatA pa. pU. A. zrI vijayalAvaNyasUrIzvarajI mahArAja, saM. 1953nA bhAdaravA vada pAMcamanA dine saurASTranA boTAda zaheramAM janmelA A mahAmAnave, 19 varSanI bharayuvAna vaye, saM. 1972nA aSADha suda pAMcamane zubha dine rAjasthAnanA sAdaDI mukAme dIkSA aMgIkAra karI. prathama pravartaka pada-pradAna saM. 1987mAM amadAvAdamAM thayuM. saM. 1990mAM mAgazara suda AThamane divase bhAvanagaramAM gaNipada ane be divasa bAda paMnyAsapada. tyArabAda saM. 1991mAM mahuvAmAM vAcaka (upAdhyAya)pada ane saM. 1992mAM AcAryapada pradAna karavAmAM AvyA. teozrI ardhI sadI jeTalA lAMbA ane yazasvI dIrghaparyAya pachI 67 varSanI uMmare tA. 9-3-1964nA divase rAjasthAnanA khImADA gAme kALadharma pAmyA. vyAkaraNavid saMyama svIkAryA pUrve ja teozrInI jJAnapIpAsA tIvra hatI. temAM adhyayana ane svAdhyAyatapanI anukULatAno umero thatAM A pipAsA vadhu uttejita ane tatpara banI. satata vAcana-lekhana ane ciMtana-mananamAM nimagna rahevA lAgyA. A munivarane jonAra prathama dRSTie to temane ekAkI jIva mAnI letA. kAraNa ke ahorAta abhyAsamAM rata rahevuM e ja teozrInI vRtti ane pravRtti hatI. pariNAma svarUpa, teozrInA haste aneka tattvadarzI ane zAstrIya graMthonI vidvatApUrNa carcAvicAraNA thaI che. teozrIe kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryaracita 'zabdAnuzAsana' upara je svopajJa zabda mahArNavanyAsa che tenuM saMpAdana ane truTita bhAganuM anusaMdhAna karavAnuM duSkara kArya hAtha dharIne 7 bhAga bahAra pADyA che. dhAturatnAkara'nA 8 bhAga teozrInI khyAtanAma racanA che. 'kRtapratyayAnAm mahAyaMtram' dvArA AcAryazrIe kRdaMtanI kaThinatAne saraLa banAvI che. 477 'vibhaktyartha nirNaya graMtha'mAMnI vibhiktinI carcA teozrInI buddhipratibhAnuM pratIka che. A uparAMta, 'hemacaMdrikA'nAmanI laghu pustikA to bALakone saraLatAthI vyAkaraNanA mahattvanA siddhAMto samajAvanArI adbhuta pustikA che. Ama, mahattvanA vyAkaraNagraMthomAM teozrInI apratima pratibhAnAM darzana thAya che. jJAna-vairAgyanI saumyamUrti pUjya AcArya zrI jJAnagaMbhIra sAgaranI pratibhA dharAvatA hatA, te sAthe prabhAvazALI vaktA paNa hatA. tattvadarzana jevA zuSka viSayane dRSTAMto-dalIlothI rasALa ane hRdayaMgama banAvavAnI temanI mAvajata ananya hatI. anekavidha zAstronuM vipula jJAna dharAvatA hovA chatAM teozrI AbAlavRddha sahu sAthe sauhArdapUrvaka saumya vyavahAra karatA. vizALa ziSyapraziSya parivAra dharAvatA ane pralaMba dIkSAparyAyathI zAsanasevAnAM aneka kAryo karI janArA gItArtha AcAryazrIne koTi koTi vaMdanA. prAkRtavizArada dharmarAjA pU. AcAryazrI vijayakastUrasUrijI ma. bahuratnA vasuMdharA : jagatanA jIvone abhayamArga tema ja muktimArgadAtAzrI jinezvara bhagavaMtanA zAsanarasika dharmAtmAothI maghamaghatuM ane te dharmAtmAonI jinazAsanaprabhAvaka anekavidha pravRttiothI dhamadhamatuM nagara amadAvAda te gurudeva dharmarAjAnuM janmasthAna. amadAvAdanA mANekacoka pAsenI khetarapALanI poLamAM rahetA phatehacaMda manasukhalAla kinakhAbavALAnA nAmathI suprasiddha kuTuMbamAM vasatA pitA amIcaMdabhAI ane mAtA aMbAbahenanA putra rUpe saM. 1957mAM poSa vada 1nA pavitra dine pU. gurudevano janma thayo hato. teozrInuM janmanAma kAMtilAla hatuM. vikramanI vIsamI sadInA vayovRddha, jJAnavRddha ane cAritravRddha saMghasthavira AcAryadeva zrI vijayasiddhisUrIzvarajI mahArAja (bApajI ma.sA.) paNa A ja kuTuMbanA suputra hatA. je kuTuMbamAM dharmasaMskAranI paraMparAnI jALavaNI vaDIlo sajAga thaI karatA hoya tyAM temanAM bALakomAM e saMskAro pratibiMbita thatAM vAra nathI lAgatI. dharmasaMskArone baLe tathA janmajanmAntaranI koI anokhI sAdhanAne jore kAMtilAlano dharmarAga, vairAgyasaMga bAlyAvasthAmAM ja dinapratidina vRddhi pAmato jato hato. ritabhAI, hiMmatabhAI tathA nAnAbhAI vagere kuTuMbIjano sAthe te saMskAro vizeSa rIte pAMgaravA mAMDyA ane A jIvana e sAdhanAnI siddhinuM aNamola kSetra che ema dRDhapaNe samajatA thayA. Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 pravrajyAnA punIta paMthe prayANa : pArasamaNino sparza to lohane suvarNa banAve paNa satsaMgano raMga jIvanamAM zuM pariNAma na lAve? eka subhAgI dine pU zAsanasamrATazrI AcAryadevazrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja amadAvAda-pAMjarApoLanA upAzraye virAjita hatA. pUjyazrInA ziSya paMnyAsazrI vijJAnavijayajI mahArAja sAthe kAMtilAlano satsaMga cAlyo. e pavitra puruSanA samAgamathI emanI vairAgyabhAvanA utkaTa banatI cAlI. Akhare e bhAvanAthI prerAIne, kuTuMbIjanonI anumatinI ciMtA karyA vagara eka dhanya dine, saM. 1976nA phAgaNa vada 3nA dine, bhaviSyanA zAsanodyotakara bananAra A caritranAyake mAravADanA mAvalI sTezana pAse godhUma kSetramAM zAMtimUrti vAtsalyavAridhi pU. paMnyAsazrI vijJAnavijayajI mahArAja pAse, sarpa jema kAMcaLI utAre tema, saMsAranI mAyA choDI, mahAbhiniSkramaNanA paMthe prayANa karyuM. saMyamadAtA gurudevazrIe potAnA A nUtana ziSyane munizrI kastUravijayajI nAme ghoSita karyA. teozrInA jIvanamAM gurubhakti, zrutabhakti ane cAritrabhaktino alaukika triveNIsaMgama bahu alpa samayamAM ja sAkAra thayo. chellA keTalAya dAyakAthI suSuptAvasthAmAM rahelI prAkRta bhASAne cetanavaMtI karI punarjIvana ApyuM ane teozrI prAkRtavizArada, sAhityanA marmajJa ane AgamajJAtA banyA. 'bhagavAna mahAvIra', 'pAThya vitrALa mAdA' vagere 39 pustakonuM saMpAdana, sarjana ane bhASAntara karyuM. Ama, teozrIe jIvanamAM prApta karelI jJAnagaMgAno khajAno saMgha-zAsanane kAyama mATe samarpita karyo. zAsanodyotaka pAvana prasaMgo : sUrimaMtra-sAdhaka pUjyapAda dharmarAjAe vahelI savAre dhyAnanA viSayamAM sAkSAt samavasaraNastha bhAva jinezvaranAM darzana karyA ane AvuM koI pavitra sthAna samavasaraNa jevuM bane tevI jhaMkhanA thaI ane teozrInA vinayI ziSya zrI caMdrodayavijayajI (hAla pU. A. zrI vijayacaMdrodayasUrijI) mahArAja chellAM ghaNAM varSathI bhAre jahemata uThAvI tathA potAnA gurubaMdhu (saMsArI moTAbhAI) pU. AcAryazrI vijayaazokacaMdrasUrijI mahArAje samovasaraNanI e jhaMkhanAne sAkAra banAvI che. tema ja banne gurubaMdhuoe upakArI gurudevanAM chellAM varSa sudhI satata sAnnidhyamAM rahI, gurubhaktianubhavajJAna Adi guNo saMpAdana karyA che, ane atyAre gurubhaktinAM mIThAM phaLa anubhavI rahyA che. jIvananI sarvotkRSTa sAdhanAne siddha karI cUkelA A divya dhanya dharAH vibhUtinI sojitrA mukAme saM. 2032nA vaizAkha vada 13nI sAMje tabiyata narama thavA sAthe hRdayarogano humalo thayo. maraNAsanna sthitinI tIvra asara hovA chatAM teozrI prasanna citte vadhu ne vadhu svAdhyAyanI mastImAM mahAlatA jaNAtA hatA. A samaye sarva zramaNabhagavaMto, saMghanA AgevAno tathA bhAvikagaNa sevAmAM khaDe page hAjara hatA, jyAre bIjI bAju jIvanadIpa bujhAvAnI taiyArImAM vadhu ne vadhu Atmateja pAtharato jato hato. pUjyazrIno 'OM hrIM ahaM namaH'no jApa cAlu ja hato. jANe jIvanaparyaMta karelI gurusevA, zrutopAsanA ane zAsanopAsanA ja na hoya zuM! vahelI savAre 4 kalAka ane 02 miniTe, jANe bhUmitala uparanuM temanuM kArya pUrNa thayuM hoya tema, svarge padhAryA. te pahelAM traNa-sADAtraNa vAge to temanI nityakramAnusAra navakAravALI, jApa-dhyAna, jIvanamAM karelI yAtrAonuM saMsmaraNa vagere AtmaramaNatAnI prakriyA cAlu ja hatI. jIvananI aMtima kSaNomAM paNa saMyama-sAdhanAno teja- caLakATa comera prasarIne saune AMsubhInAM karI gayo! jIvananA aMtima zvAsa sudhI AtmAnA rome roma jinazAsana ane gurudeva pratye atUTa sneha; sarvotkRSTa guNothI sabhara ArAdhanA e sarvanuM preraNAparaba banI rahe, kAyamano jAjaramAna itihAsa banI rahe te mATe dharmarAjAnI gurumUrti gurumaMdiramAM sojitrA mukAme sakala saMghanA darzanArthe pratiSThita karavAmAM AvI. evA e siddhAMtamahodadhi, guNagAMbhIryanidhi, zrutasthavira kRpALue potAnuM jIvana kRtakRtya, dhanyAtidhanya banAvI, jinazAsananAM aneka prabhAvapUrNa kAryothI potAnuM nAma jaina zramaNonI paraMparAmAM tema ja jaina zrutasAhityanA itihAsamAM suvarNAkSare aMkita karyuM che! saujanya : jinazAsana zaNagAra 5.pU.A.zrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI ma.sA. tathA sUrimaMtra samArAdhaka pa.pU.A.zrI vijaya azokacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI smRtimAM zrI nemi-vijJAna-kastUrasUri jJAnamaMdira- surata vidarbhanA vijayavaMta vihArI', vighnahara pArzvanAtha tIrthasthApaka : dharmadivAkara pUjya AcAryazrI vijayabhuvanatilakasUrIzvarajI mahArAja bhuvanamAM tilaka samA zobhatA pU. A. zrI bhuvanatilakasUrIzvarajI mahArAja kavikulakirITa pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanI pATa para naMdanavanamAMnA kalpataru samAna zobhI rahyA hatA. vaDodarA pAsenI Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 tIrthanagarI chANI gAma teozrInI janmabhUmi hatI. tyAM saM. 1962mAM pitA khImacaMdabhAI ane mAtA sUrajabenane ghera eka puNyAtmAe janma lIdho. bALakanuM nAma chabIladAsa (aparanAma manubhAI) rAkhavAmAM AvyuM. pUrva bhavanA saMskAro, mAtApitAnA dharmasaMskAro ane gurubhagavaMtonA samAgamathI nAnapaNamAM ja chabIlabhAImAM vairAgyanA aMkuro phUTavA lAgyA hatA. jema vairAgyabhAvanA tema saMgItaprIti paNa chabIlabhAIne kudaratI deNagI hatI. nAnapaNathI stavano-sajjhAyo evI sumadhura vANImAM ane saMgItanI zAstrIyatAthI gAtA ke bhalabhalA saMgItakAro maMtramugdha banI jatA! evAmAM vyAkhyAnavAcaspati jainAcArya zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja chANI padhAryA. teozrInI manohara vANIe chANI saMghanAM mana harI lIdhAM. e vANInA pravAhamAM pariplAvita thaIne aneka jIvo vIrazAsananA parama ArAdhaka banyA hatA. tema e vANIe chabIlabhAInA aMtaramAM vairAgyanI helI caDAvI. temaNe gurudevanAM caraNomAM potAnuM jIvana samarpita karyuM ane saM. 1978mAM umeTA mukAme dIkSA grahaNa karI, kaSAya saMsArano kAmaLo phagAvI kSIrasAgara-zAM zveta vastro paridhAna karyAM ane munizrI bhuvanavijayajI tarIke jAhera thayA. munirAja bhuvanavijayajIe pU. gurudevanI nizrAmAM gurubhakti sAthe nitanavA svAdhyAyano yajJa AraMbhyo. gujarAtI, saMskRta, prAkRta Adi bhASAo para prabhutva meLavyuM. gujarAtI ane saMskRtamAM kAvyaracanA karavAnI kuzaLatA prApta karI. saM. 2001nA caitra suda 4nA zubha divase pAlitANAmAM mahAmahotsavapUrvaka pUjyapAda gurudevazrInA varad haste AcArya pade ArUDha karavAmAM AvyA. tyArathI munizrI bhuvanabhAnuvijayajI jainAcArya zrImad vijayabhuvanatilakasUrIzvarajI mahArAja tarIke jagaprasiddha thayA. eka dIpakathI hajAro dIpaka pragaTe, tema pUjyazrInI dIkSA thayA bAda chANI gAmamAM ghara-gharamAMthI koIne koI bhAI ke bahena dIkSA grahaNa karavA tatpara banatAM ane jotajotAMmAM chANI gAmamAMthI 150 jeTalI dIkSAo thaI. AcAryazrI vijayabhadraMkarasUrijI mahArAja Adi ziSyapraziSyone vidvAna lekhaka, kuzaLa, kavi, prakhara vaktA, parama tapasvI, samartha avadhAnakAra banAvavA sAthe zAsana ane samudAyanI avicchinna paraMparAnA rakSaka ane saMvardhaka banAvyA, tema ja 150 jeTalAM sAdhu-sAdhvIonA zirachatra rUpe gacchAdhipatinA birudane zobhAvI rahyA. zAsanasevAnI bhAvanA 478 haiye dharIne kaccha, kAThiyAvADa, gujarAta, rAjasthAna, mahArASTra, karNATaka, AMdhra Adi prAntomAM vicaryA. madhura vANI, saraLa hRdaya ane pravacanakauzalanA guNone lIdhe jyAM jyAM vicaryA tyAM tyAM saMghonI ekatA karI, jinAlayonAM jIrNoddhAra ane navanirmANa karyAM; AyaMbila zALAo, pAThazALAo, upAzrayo AdinI sthApanA karI; pratiSThA-aMjanazalAkA, udyApana, upadhAna tapa, cha'rIpAlita saMgho kADhIne vividha anuSThAno dvArA jinazAsanano jayajayakAra pravartAvyo. te samaye jesalameranI yAtrA kaparI gaNAtI, jyAre pUjyazrIe jesalamerano cha'ripAlita saMgha kADhyo hato. aMtarIkSajI jevA camatkArika tIrtha para digaMbarono prabhAva vadhyo hato. tyAM pUjyazrInI nizrAmAM zAMtisnAtra, aDhAra abhiSeka Adi utsavo yojAyA hatA. khAnadezamAM aMtarIkSa pArzvanAtha saMkulamAM vighnahara pArzvanAthanuM bhavya jinAlaya pUjyazrInA Adeza ane mArgadarzanathI taiyAra thayuM. AthI pUjyazrI vidarbhanA vijayavaMta vihArInuM biruda pAmyA. teozrI acchA kavi ane saMgItajJa hatA, pUjyazrI saM. 2028nA jeTha suda bIjane dine dAvaNagiri (karNATaka)mAM samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA tyAre teozrI vizALa vaTavRkSa samA asaMkhya ziSyopraziSyo ane lAkho bhAvikajanonA haiyAmAM dharmano vAsa karI gayA hatA! evA e pAvanakArI parama puruSane zatazaH vaMdanA! dAvagirimAM agnisaMskAranA sthAne dAdAvADI banAvI. pU.A. bhadraMkara sUri ma.sA.nA haste caraNapAdukAnI pratiSThA saM. 2032mAM thayela, gAmanA jinAlayamAM suMdara kalAkRtiyukta devakulikAmAM pUjya gurudevazrInI mUrtinI pratiSThA saM. 2062mAM pU. tapasvI A. zrI azokaratna sU.ma.sA.nA haste thayela che. anupama ArAdhaka, samartha zAsanaprabhAvaka, prazAMtamUrti pUjya AcAryazrI vijayavibudhaprabhasUrIzvarajI mahArAja saMghasthavira pUjyapAda AcAryadeva zrI vijayasiddhisUrIzvarajI (bApajI) mahArAjanA samudAyanA ane pU. A. zrI vijayamanoharasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna prazAMtamUrti pU. A. zrI vijayavibudhaprabhasUrIzvarajI mahArAja anupama ArAdhanA ane zAsanaprabhAvanA karavApUrvaka tathA sva-samudAyanA vizALa sAdhvIgaNanuM netRtva saMbhALavApUrvaka anokhuM mAnasthAna dharAve che. teozrIno janma saM. 1973nA Aso vada pUnama Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 zarada pUrNimAe mahesANAmAM thayo hato. pUrvanA puNyayoge saMskAravAsita gRhamAM janma pAmatAM temane bAlyakALamAM ja sahajapaNe dhArmika saMskAro prApta thayA ane tethI e saMskArono vikAsa thatAM temanI ruci ane pravRtti dharmamaya thavA lAgI. vayanI sAthe prabhubhakti, dharmajJAna, sat samAgama ane tapa-ArAdhanAmAM paNa vRddhi thavA lAgI. A vRtti-pravRtti divase divase gADha banatAM temanuM mana saMsArano tyAga karavA ane vairAgyano mArga svIkAravA jhaMkhI rahyuM ane eka divasa, mAtra 15 varSanI kumAra vaye temanI jhaMkhanA sAkAra banI. saM. 1988nA poSa vada pAMcamanA divase jainapurI-amadAvAdamAM, pUjya bApajI mahArAjanA sAMnidhye bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karIne pU.A. zrI vijayamanoharasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya tarIke muni zrI vibudhaprabhavijayajI nAme ghoSita thayA. saMyamajIvananA svIkAra sAthe pUjyazrI saMyamanI utkRSTa sAdhanA karavApUrvaka jJAnAbhyAsa ane tapa-tyAgamAM vikAsa sAdhavA lAgyA ane vinaya vaiyAvacca dvArA gurubhaktino paNa uttama lAbha prApta karyo. pUjyapAda bApajI mahArAja ane pU. gurudevazrI vijayamanoharasUrIzvarajI mahArAjanI sevA-vaiyAvacca mATe teozrI amadAvAda-vidyAzALAmAM ThIka ThIka samaya rahyA. ane jJAna ane tapamAM vikAsa sAdhatA rahyA. teozrInI yogyatA jANI pU. gurudeve saM. 2019nA mAgazara suda 6ne divase amadAvAdamAM paMnyAsapadathI vibhUSita karyA. tyAra bAda sva-para kalyANanA mArge teozrI vadhu ne vadhu prabhAvaka ane preraka banatAM. saM. 2029nA mAgazara suda bIjane divase sANaMda mukAme AcAryapade ArUDha karI zrI vijayavibudhaprabhasUrijI nAme udghoSita karavAmAM AvyA. pUjyazrInI nizrAmAM aneka dIkSAo, vividha anuSThAno, pratiSThAo ane dharmakAryo saMpanna thayAM che. vizeSa karIne gujarAtamAM ane rAjasthAnamAM anupama zAsanaprabhAvanA thaI che. pUjyazrIne koTiza vaMdanA! saujanya : zrI saMyama suvarNotsava samiti pAvApurI- samavasaraNa maMdira tI. krAMtikArI anuyogAcArya parama prabhAvI prajJApuruSa mahAzilpI pU.A. zrI jinakAMtisAgarasUrijI ma. tapa, tyAga ane jJAnayoganA parama prabhAvaka mahAna upakArI dAdA gurudevazrI dedIpyamAna kharataragacchamAM samayajJa dhanya dharAH AcAryonI paraMparA rahI che. A gacchanI pATaparaMparAe AvatA eka pachI eka AcAryo dvArA zAsanaprabhAvanAnAM aneka kAryo susaMpanna banatAM rahyAM. chellA be-aDhI dAyakAmAM A pATaparaMparAmAM pU. AcAryazrI jinakAMtisAgarasUrijI ma. thaI gayA. pUjyazrInI AcArya padavI vi.saM. 2039mAM jayapura mukAme thaI. pU.A. zrI jinakAMtisAgarasUrijIno janma vi.saM. 1968mAM ratanagaDha gAme thayo. pUjyazrInI dIkSA anUpa zaheramAM vi.saM. 1988mAM pU. A. zrI jinarisAgarasUrijI ma.nA varada haste thaI, vi.saM. 2042mAM rAjasthAnanA mAMDavalA gAme navakAra maMtranuM smaraNa karatAM karatAM kALadharma pAmyA. pUjyazrInI pratyeka nizrAmAM gujarAta, rAjasthAna, mahArASTra, bihAra, baMgALa, AMdhra, karNATaka, kerala, tAmilanADu, madhyapradeza, uttarapradeza ane cheka jammu kAzmiramAM apUrva, anupama ane avismaraNIya evAM anekavidha dharmakAryo susaMpanna thayAM hatAM. sAkSaratAne varelA A pUjyazrI prakhara vaktA hatA, ojasvI ane tejasvI sUrivara hatA. dharmasaMskArathI saMpanna evA pitAzrI muktimalajI tathA mAtuzrI sohanadevInI kukSie janmelA A mahAna jyotirdhare bacapaNathI ja jainadharmanA saMskAro potAnA jIvana sAthe vaNI lIdhA hatA. pUjyazrInA gurudeva paNa eka prakAMDa zrutadhara hatA. temanuM jIvana paNa vAtsalyamaya hatuM ane eTaluM ja anuzAsanapriya hatuM. temaNe saMgha ane samAjanA vikAsa mATe aneka niyamonuM vidhAna karela. pUjyazrIe potAnA samagra dIkSAparyAya daramyAna jaina dharmanA, jaina sAhityanA ane caturvidha saMghanA utkarSa mATe potAnuM samagra jIvana tana-manathI samarpita karavApUrvaka potAnA AtmakalyANanuM paNa eTaluM ja jatana karyuM hatuM. Aje paNa pUjyazrInA ziSyaratno pU. upA. zrI maNiprabhasAgarajI mahArAja, pU. manojJasAgarajI ma., pU. muktiprabhasAgarajI ma., pU. suyazaprabhasAgarajI ma., pU mahimAprabha sAgarajI ma., pU. lalitaprabhasAgarajI ma., pU. caMdraprabhasAgarajI ma. Adi ziSya-praziSya parivAra pUjyazrIe darzAvela jainazAsananA utkarSamArgane zAsanaprabhAvanApUrvaka zobhAvI rahela che. AvA nIDara vaktA, anuyogAcArya, krAMtikArI sUrivarya pU. A. zrI jinakAMtisUrIzvarajI mahArAjazrIne koTi koTi vaMdanA. Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 481 agaNita muhUrtAnA mArgadarzaka, bahumukhI pratibhAvAna, viziSTa guNopeta, saMdha- ekatAnA gurusevA-guNanA AdarzarUpa saMyojaka guNanidhi sUrideva pU. A. zrI vijayamahodayasUrijI ma. pU. AcAryazrI vijayakArasUrijI ma. saM. 1970nA zrAvaNa mAsanI amAvAsyAne divase gujarAtanA pazcima vaDhavANamAM pitA manasukhalAlane tyAM janmelA maNilAle pU. bhAgamAM, surendranagara AcAryazrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanI dharmadezanA jillAmAM AvelA nAnakaDA zravaNe vairAgyavAsita banIne saM. 1990nA aSADha suda 14 nA gokuLiyA gAma jhIMjhuvADAmAM roja amadAvAdamAM sakalAgama rahasyavedI pU. AcAryadeva zrI pitA IzvarabhAInA kuLamAM, vijayadAnasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM saMyama svIkAryuM ane mAtA kaMkubahenanI kukSie pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna muni saM. 1979nA Aso suda zrI mahodayavijayajI mahArAja banyA. dIkSA-divasathI pUjya 13nA divase pUjyazrIno gurudevazrInI nizrAmAM vidyamAnatA sudhI paDachAyAnI jema sAthe janma thayo hato. saMsArI rahIne AjIvana gurukulavAsI tarIkeno abhuta Adarza khaDo karyo nAma cinubhAI hatuM. 11 varSanI komaLa vaye janmAntarIya che. dIkSA, pratiSThA, aMjanazalAkA Adi vividha muhUrtonA vairAgyanA saMskAro UbharAI AvyA ane cinukumAre bALamuni mArgadarzaka banyA che. pUjyazrInA saMyamajIvanamAM sevA-samarpaNa ane samudAyanI sAra-saMbhALanA guNo vyApelA che. A guNone uOMkAravijayajInA rUpe dAdAguru zrI vijayabhadrasUrIzvarajI prabhAve teozrIne pU. gurudevazrInA varada haste saM. 2029nA mahArAjanAM caraNomAM jIvana samarpita karyuM! pitA IzvarabhAI mAgazara suda bIjane zubha divase muMbaImAM mahotsavapUrvaka paNa sAthe ja saMyama svIkArIne zrI vilAsavijayajI tarIke jAhera AcAryapade abhivyakata karAyA ane pU. AcAryazrI vijaya- thayA. dIkSA grahaNa karIne pUjyazrI jJAna-dhyAna ane vaiyAvaccamAM mahodayasUrIzvarajI mahArAja tarIke ghoSita thayA. raMgAI gayA. teozrInI gurubhakti apratima hatI. varSothI avirata gurusevA, samudAyanI sArasaMbhALa, teozrInuM zilpazAstra ane jyotiSazAstra viSenuM jJAna aneka muhUrtonuM mArgadarzana, pU. gurudevanA patravyavahAranI vArI javAya evuM hatuM ane Ayojanazakti paNa adbhuta hatI. javAbadArI ityAdimAM potAnAM astitvane ogALI daIne pracaMDa pratibhA ane asAdhAraNa medhAnA svAmI pUjyazrIne saM. saMyamajIvanane gauravAnvita banAvela che. parama zAsana prabhAvaka 2006mAM pUjyapAda gurudeve paMnyAsapade ArUDha karyA ane saM. pU. AcAryadeva zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA 2010nA mahA suda 1ne zubha divase mahesANAmAM AcAryapadathI samAdhipUrNa svarga- gamana bAda jeozrInAM nAma, kAma samudAya alaMkRta karyA. tyArathI pUjyazrI AcAryapravara zrI vijayakAraane saMgha samakSa vadhu pramANamAM jANItA ane mAnItA thaI rahyA. sUrIzvarajI mahArAja nAme sukhyAta banyA. pU. gurudevanI e prazAMtamUrti pU. A. zrI vijayamahodayasUrIzvarajI mahArAjanA vRddhAsthAne lIdhe teozrInI vihArayAtrA sImita kSetramAM cAlI. nizrA-sAnnidhya pAmavApUrvaka samudAyanuM sukAna saMbhALI rahyA. zAstrIya paribhASA vAparIe to, pUjyazrIe eka majAno pradeza bahoLo anubhava, prazAMta prakRti, pUjya gacchAdhipati svargastha kSetrAvagAhanA rUpamAM svIkAryo hato. DIsA-vAvanA e vistAramAM gurudevanI paramakRpA, jyotiSazAstrano UMDo abhyAsa Adi pUjyazrInI vidAyAtrAe tyAMnAM lokomAM apUrva dharmajAgRti anekAneka vizeSatA dharAvatA pUjyazrI ane pU. A. zrI vijayarAja-tilakasUrIzvarajI mahArAja eka sAla ane eka ja ANI. ThekaThekANe nUtana jinAlayo ane upAzrayo thayAM. divasanA dIkSita che. baMnenI dIkSA vacce mAtra kalAkonuM ja aMtara pUjyazrInI pAvana nizrAmAM anuSThAna karAvavA mATe bhaktonI che. dIkSAnI e ghaDI-paLe koIne kalpanAya nahIM AvI hoya ke, hoDa macI rahetI. gurukRpA ane svakIya sAmarthyane lIdhe A be sahadIkSitonA zire bhaviSyamAM eka mahAna javAbadArI teozrInI prabhAvakatA khUba ja khIlI UThelI. cha'ripAlita saMgho, tarIke samudAyanuM saMcAlana sthApita thaze. ane e kartavya adA upadhAno, pratiSThAo, aMjanazalAkAo, dIkSAo ityAdi satata karavAmAM baMne arasaparasa pUraka banI raheze ! pUjyazrIno pUjyazrInI nizrAmAM cAlyA ja karatAM. jenetaro paNa pUjyazrInAM dIkSAparyAya pa7 varSano. preraka pravacano sAMbhaLI prasanna thatA, ane niyamo grahaNa karatA. Jain Education Intemational cation International Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482 dhanya dharAH pUjyazrIne bALako khUba ja priya hatAM. temane bALakothI gherAyelA netrAdi pAMce indriyonA ajoDa saMyamI parama zraddheya pUjya jovA e lahAvo hato. Ama, aneka virala saguNonA saMgama AcAryadeva zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI mahArAja paNa saMsAra samA pUjyazrI eka labdhapratiSTha AcArya hatA. paraspara virodhI rUpI upavanamAM evA phUla hatA ke jemanuM Atmika sauMdaryathI gaNAtA bhAvo paNa pUjyazrInA vyaktitvamAM otaprota thaI adbhuta saurabhathI mahekatuM hatuM. teozrIno janma saM. 1960nA rahetA. puSpanI komaLatAnI sAthe sAthe vajanI kaThoratA paNa mAgazara vada 6, tA. 19-12-1913ne zukravAre paMjAba pUjyazrImAM hatI. agninI uSNatA sAthe hima samAna zItaLatA prAntanA ludhiyANA jillAnA jagarAmA gAme thayo hato. temanA paNa hatI. teozrInA jIvanamAM tapa ane tyAga, saMyama ane pitAnuM nAma rAmakRSNadAsajI ane mAtAnuM nAma samarammIdevI siddhAMtanAM rahasyo tANAvANAnI jema vaNAI gayAM hatAM. hatuM. pUjyazrInuM potAnuM nAma kAzIrAma hatuM. teo sthAnakavAsI pUjyazrInAM 54 varSanA saMyamajIvananA suvarNakALamAM, temanI jaina hatA. bALaka kAzIrAmano uchera jainadharmanA Adarza nizrAmAM, aneka yazodAyI svAra kalyANakAryo thayAM, tenI yAdI saMskArone anurUpa thayo hato. be bhAIo ane cAra bahenonA bhalabhalAne sAnaMdAzcarya janmAve tevI che! temAM saM. 2044nA vizALa kuTuMbamAM janmathI ja kAzIrAmanuM vyaktitva atyaMta caitra-vaizAkha mAsamAM amadAvAdamAM bharAyeluM zramaNasaMmelana jenA prabhAvazALI hatuM. prAthamika zikSaNa vatananI pAThazALAmAM laIne mAdhyama dvArA karela saMgha-ekatAnuM kArya teozrInA yazasvI AgaLa abhyAsa mATe lAhora gayA. tyAM bI.e.nI parIkSA prathama jIvananuM sonerI zikhara banI rahyuM! vargamAM onarsa sAthe pAsa karI, paraMtu kizorAvasthAthI ja saM. 2044nA vaizAkha suda pAMcamanA divase tabiyatanI kAzIrAmanuM mana ekadama vairAgyavAsita banI gayuM hatuM. paraMtu asvasthatA daramiyAna pratikramaNa karatAM. kAusagga dhyAnamAM ja mAtApitAnA AgrahathI lagna karavAM paDyAM. mULa dharmathI pUjyazrI rAtrinA 9=O0 kalAke kALadharma pAmyA. aneka saMgho sthAnakavAsI hovAne kAraNe mUrtipUjAnA kaTTara virodhI hatA. ane aneka mahAna puruSoe pUjyazrIne bhAvabhInI zraddhAMjali AtmakalyANanA paMthe AgaLa vadhavAnI tIvratama icchA hatI. saM. ApatAM kahyuM che ke, teozrI saMghazramaNanA ajoDa netA hatA, - 1994nA poSa vada 10nA zubha divase temanI A icchA pUrNa vAtsalyano dhodha vahAvanArA mAyALu gurudeva hatA. evA samartha thaI, kAraNa ke yoganiSTha AcAryazrI buddhisAgarajI mahArAjanAM sUrivarane koTi koTi vaMdana! ("jaina" patranA zraddhAMjali pustakoe temanA mana upara gherI asara karI hatI. pariNAme, vizeSAMkamAMthI sAbhAra.), amadAvAdamAM pUjyapAda AcAryadeva zrI kIrtisAgarasUrIzvarajI mahArAjanA sAnnidhyamAM dIkSita thaIne tapasvIratna munirAja zrI saujanya : pa. pU.A.zrI munindrasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrImatI kaMcanabena mahAsukhalAla IzvaralAla mahetA (garAMbaDIvALA) kailAsanagara jitendra-sAgarajI mahArAjanA ziSya banyA, ane muni zrI upadhAnatapanI anumodanArthe surata kailAsa-sAgarajI nAme ghoSita thayA. 9000 uparAMta jinabiMbonI aMjanazalAkA dIkSA pachI pUjyazrInI AtmavikAsanI prakriyA uttarottara vikAsa pAmatI gaI. potAnI adbhuta buddhipratibhAne lIdhe alpa jemanA varada haste thaI che evA addabhuta samayAvadhimAM ja teozrIe siddhahema vyAkaraNa, Agamika, zAsanaprabhAvaka dArzanika ane sAhityika graMthonuM niSThApUrvaka UMDuM adhyayana karyuM. pU. A.zrI agAdha adhyayanaprIti ane avirAma adhyayanamagnatAne kAraNe kailAsasAgarasUrIzvarajI pUjyazrInI gaNanA vidvAna sAdhuomAM thavA lAgI. game tyAM nUtana jJAnanI kSitija dekhAya tyAM vihAra karavAmAM koI divasa ma. sA. ALasa ke saMkoca rAkhatA na hatA. teozrInI yogyatAne lakSamAM kAgaLanAM phUlomAM sauMdarya laIne saM. 2004nA mahA suda 13nA zubha divase pU. hoI zake, paNa emAM sugaMdha hotI AcAryadeva zrI kIrtisAgarasUrIzvarajI mahArAje teozrIne gaNi nathI. enuM sauMdarya ApaNA manane pada pradAna karyuM ane 2005nA mAgazara suda 10nA divase bahelAvI zake che, paraMtu suvAsathI muMbaImAM paMnyAsa padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. saM. AnaMdavibhora karI zakatuM nathI. 2011nA mahA suda pAMcame sANaMdamAM upAdhyAya pade ArUDha Jain Education Intemational Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 483 karavAmAM AvyA. saM. 2022nA mahA vada 11ne zubha divase banyA hatA. pUjayazrInuM sIdhuM ane saraLa vyaktitva zraddhALuo pUjyazrIne navapadanA trIjA pade-AcArya pade ArUDha karavAmAM mATe AkarSaNanuM kendra hatuM. pUjyazrI koI paNa mahattvAkAMkSA ke AvyA ane pU. AcAryazrI kailAsasAgarasUrIzvarajI mahArAja apekSAthI haMmezA para rahetA. pariNAme pUjyazrInA varada haste tarIke jAhera thayA. vividha zAsanaprabhAvanA hoMze hoMze thatI. pUjyazrI zilpavidyAmAM AcAryapadanI prApti pachI sAtame varSe ja pUjyazrI para paNa pAraMgata hatA. mahesANAmAM zrI sImaMdhara svAmInuM tIrtha Aje pUrA samudAyano bhAra AvI paDyo. saM. 2029mAM pUjyazrI bhAratabharamAM ajoDa smAraka samuM UbhuM che te teozrInI dRSTinuM gacchanAyaka banyA ane saM. 2039nA jeTha suda 11ne divase pariNAma che. madhupurI (mahuDI) tIrthanI puNyabhUmi para vizALa janasamudAyanI pUjyazrIe 47 varSanA sudIrdha saMyamaparyAyamAM gujarAta, upasthitimAM sAgarasamudAyanI praNAlikA pramANe vidhivat rAjasthAna, madhyapradeza, bihAra, baMgALa, mahArASTra Adi prAMtomAM 'gacchAdhipati'padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. pUjyazrInA zubha vihAra karIne dharmapravRttio dhamadhamatI rAkhavA ane haste lagabhaga 24 aMjanazalAkAo, 80 jinamaMdironA mAnavajIvananI dharmajyota ujvaLa rAkhavA mATe satata prayatno jIrNoddhAra ane pratiSThAo, 20 uparAMta upadhAnatapanI karyA. saM. 2041mAM aMkura sosAyaTI, amadAvAdamAM jeTha suda ArAdhanAo, aneka upAzrayonuM nirmANakArya, 9000 uparAMta bIjane divase kAyotsarga dhyAnamAM pUjyazrInI jIvanayAtrA jinabiMbonI aMjanazalAkA-pratiSThAo thaI. pUzrI samApta thaI. 15 kilomITaranI lAMbI smazAnayAtrA pachI gacchAdhipati banyA hovA chatAM temanAmAM svAdalaMpaTapaNuM jovA pUjayazrInA pArthiva dehano 'zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra'maLyuM nathI. teozrIe prAyaH ekAsaNAthI ochuM tapa karyuM nathI. kobA (gAMdhInagara)nA prAMgaNamAM agnisaMskAra karavAmAM Avyo. sAthe sAthe pUjyazrI evuM mAnatA ke badAma, cokhA vagere te samaye UmaTelo mAnavamaherAmaNa pUjayazrInI lokapriyatAno paramAtmAne caDhAvavAmAM Ave che tethI te vastunuM mAre sAkSI banI rahyo. mRtyunI pUrvarAtrie pUjyazrIe kahyuM hatuM ke, paccakakhANa rAkhavuM, kAraNa ke badAma, cokhA vagere huM mRtyu prApta karIne zrI sImaMdharasvAmI bhagavAna pAse derAsarajImAMthI bahAra vecAtAM hovAthI te AvI jAya to mahAvidehamAM jaIne, paramAtmAnAM caraNomAM, saMyama aMgIkAra devadravyano doSa lAge, eTalA mATe ja pUjyazrI kadI paNa karavA mAguM chuM. mane jIvavAno moha nathI, maravAno Dara nathI. paMjAba, ke je potAnI janmabhUmi hatI, chatAM tyAM gayA nahIM. pUjyazrInA zabdomAM satya hoya tema kAyotsarga dhyAnamAM pUjyazrIe jIvanabhara kadI paNa AdhAkarmI AhArano upayoga svargagamana karyuM! Ama, pUjyazrI sAcA arthamAM ni:spRhI karyo nahIM. are, vihAramAM zIMga, caNA, roTalA, chAza, goLa AcAryabhagavaMta hatA. jJAna ane tapamAM advitIya hovA chatAM vagerethI calAvI letA. potAne mATe kaMI paNa banAvarAvatAM nahIM. vinamra hatA. "AtamajJAnI zramaNa kahAve' nAmathI pUjyazrInuM pUjyazrIe besavA mATe kadI paNa pATano upayoga karyo nahIM. jIvanakavana jANItA sAhityakAra zrI kumArapALa desAInI haMmezAM Asana nIce ja hoya. teozrI nIcI dRSTi rAkhIne ja kasAyelI kalame lakhAyuM che. evA mahAna jyotirdhara sUripuMgava besatA. prAyaH pensila ke bolapenathI ja lakhatA. pUjyazrIno pUjyapAda zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI mahArAjanAM vinayavivekapaNa adbhuta hato haMmezAM kahetA ke "sogaThaM caraNakamaLomAM koTizaH vaMdanA! sarvasAdhUnAm |' huM badhA sAdhuono caraNakiMkara chuM. pUjyazrIne saujanya : 5. paM.zrI zivasAgarajI ma.nI preraNAthI sImanvara, koI paNa pAsethI kaMI ke navuM jANavA maLe to tarata kahetAM ke svAmI upAsakagaNa mahesANA tathA osiyAjI mahAtIrtha taraphathI teo mArA vidyAguru che. jIvanabhara krodhane potAnI pAse AvavA zrI siddhAcala zaNagAra TUMkanA preraka pa. pU. dIdho na hato, chatAM koI vakhata krodha AvI jAya to prAyazcitta rUpe traNa AyaMbila karatA. pUjyazrIe jIvanamAM phoTo paDAvyo gacchAdhipati nahIM. eka prasaMge phoTA paDAvavAnuM pharajiyAta thatAM 21 AcArya zrI vijayaarihaMtasiddha AyaMbila zarU karI dIdhAM. pUjyazrI ATaATalA uccasthAne sUrIzvarajI ma.sA. pratiSThita hovA chatAM koI divasa abhimAna aMza rUpe dekhA, nahIM. AvA nirabhimAnI vyaktitvathI pUjyazrI atyaMta lokapriya jagatane jivADanAra jagaDuzAha ane vijayazeTha-vijayA Jain Education Intermational Jain Education Intemational Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** zeThANI jevAM nararatno ne utpanna karanArI kacchanI ratnagarbhA dharatI......temAM AdhoI nAme gAma che.......osavALonAM ghaNAM ghara che. dharma zuM che? koIne gatAgama nathI. e ja bhUmi gIMdarA kuTuMbanA mULajIbhAI ukAbhAI rahe. eka dhanya divase temanAM dharmapatnI zrImatI mINAbahenanI kukSie eka putraratnano janma thayo. e dhanya ghaDI hatI vi.saM. 1982, zrAvaNa suda pAMcamanI. guNomAM siMha samAna evA vinaya guNane jANe AtmasAt karavAno hoya tema tenA guNone anurUpa 'guNazI' (guNasiMhanuM apabhraMza) nAma rAkhavAmAM AvyuM. A AdhoInI ajJAna dharatI para pU. munizrI dIpavijayajInI padharAmaNI thaI. haiyAM hele caDhyAM. grAmyajanonA......gurujIe A grAmyajanonI ajJAnatAbhoLapaNa joyuM. pUjyazrIe eka kuzaLa mALInuM kArya karyuM. saunAM haiyAMmAM dharmanAM bIja vAvyAM. aMkurita....puSpita....phalita...... navapallita karyAM. emAM ApaNA guNasIne pUjyazrIno saMparka thayo. te gurudevanI kRpAprApta karavA satata prayatnazIla rahevA lAgyA. sAva nAnIvayamAM guNo khIlavA lAgyA. thoDAM varSa pachI A guNazIe traNa upadhAna paNa karyAM. saM. 1993mAM agiyAra varSanI nAnI vaye dharmazraddhA ati zIvratAthI dRDha thavA lAgI. teozrInI vicArasaraNI vadhu ne vadhu vairAgyathI vAsita thaI rahI. ane vairAgyanI gaMgotrIne mahAkAya gaMgAnuM svarUpa ApavA vi.saM. 1996mAM guNasI mahesANAsthita zrI yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALAmAM jJAnAmRtanuM pAna karavA lAgyA. e arasAmAM ekAeka azAtA vedanIyano udaya thayo. emanA zarIrane eka mahAvyAdhioe gherI lIdhI. e vyAdhinuM nAma kSayaroga (TI.bI.) te vakhatano TI.bI. eTale rAjaroga! AjanuM kensara. teno koI ilAja nahIM. tenI koI TrITamenTa nahIM. bacavAnI koI zakyatA nahIM. badhA DaoNkTaroe hAtha khaMkheryA. guNazInA manamAM dRDha nizcaya hato maravuM to saMyamamAM ja. A hospiTalamAM to marAya nahIM. haoNspiTalamAM mRtyu thayuM to durgati nizcita che. prabhunA zAsanane pAmyA chatAM mAre durgatimAM javuM paDe? nA......nA.....e mAre maMjUra nathI ane haju pelI mArI bhAvanAnuM zuM? je divase zatruMjaya mahAtmya sAMbhaLyuM hatuM te divase nizcaya karyo hato. jIvanamAM ekavAra to cha karIne sAtayAtrA karavI...e mArI bhAvanAnuM zuM thaze?.......nA.....nA koI paNa hAlatamAM pAlitANA pahoMcavuM. girirAjanI sparzanA karavI ane dhanya dharA jIvana samarpita karI devuM dAdAnA caraNe, paNa.....ahIM to pathArImAMthI UThavAnI sakhata manAI che. be-cAra ghaDInA mahemAna chIe. temAM pAlitANA kema pahoMcAya. kyAM AdhoI ane kyAM pAlitANA. temAM eka taka maLI gaI. te to bhAgI chUTyo gherathI. athaDAtAM-kuTAtAM.....parezAna thatAM AvI pahoMcyo guNazI pAlitANA. manamAM eka dRDha nizcaya hato maravuM to saMyamamAM ja, paNa dIkSA koNa Ape A hAlatamAM? chevaTe saMyamanA sempala samAna poSaha svIkAryo. koI mahAtmA poSaha na uccarAve. maravAnI to ghaDIo gaNAI rahI hatI ne. jAte poSaha uccarIne gurunI AjJA laIne....AgaLa vadhyA girirAja tarapha. manamAM satata zrI namaskAra mahAmaMtrano jApa cAlu che ane dilaDuM dAdAnAM darzana mATe talasI rahyuM che. kadama Age baDhI rahyAM che. taLeTI pahoMcatAM aneka sthAne vizrAma karavo paDyo. chevaTe pahoMcyA taLeTI. sparzanA thaI girirAjanI. eka AnaMdanI AchI lahera vyApI gaI AkhA zarIramAM. kadama Age baDhyAM.....aura Age baDhyAM. zarIranI aMdara koIka agamya agocara zaktino saMcAra thavA lAgyo. koIka zakti dAdA tarapha kheMcavA lAgI. chevaTe eka mahAAzcaryanuM nirmANa thayuM ! 19 varSanI vayanA A traNa mahArogI guNazInAM harSAzrupUrNa netro sAme paramatAraka parama karUNAsAgara prabhu sAkSAt dezyamAna thayAM. AdinAtha dAdA najaronI sAme hatA. te pachI to haiyAmAM AnaMdano udadhi UchaLavA lAgyo. aMtaranA atala UMDANamAMthI eka avAja Avyo. dAdA.......! A jIvana tArA zaraNe che. svIkAra karI le. tyAM ja eka aura camatkAra. eja kSaNe mahAroge vidAya lIdhI. yamarAjanA gAle camacamATa karato tamAco lAgyo. eja kSaNe guNazIe covihAranA upavAsanAM paccakkhANa karyAM ane te divase kula 3 yAtrA girirAjanI thaI. bIjA divase covihAra upavAsamAM 4 yAtrA thaI. A rIte covihAra chaTTa karIne sAta yAtrA nirvighne pUrNa thaI. dAdAnI kRpAthI zarIra nirAmaya thayuM. 'khAkhI bAvA'nA hulAmaNA nAmathI prasiddha mahAtapasvI pa.pU. AcArya zrI vijayamaMgalaprabhasUrIzvarajI ma.sA.e guNazIno hAtha pakaDyo. ane...... vi.saM. 1999nAM phAgaNa suda 11nAM dhanya divase jaya taLeTInAM siddhasthAne pUjyazrIe saMyamajIvanano svIkAra karyo. nAma rAkhyuM muni zrI guNajJavijayajI. Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 485 te pachI deva ane guru....bannenI kRpArUpI pAMkhothI vijayasUrIzvarajI mahArAja hastaka pravrajyA aMgIkAra karI ane jaya-tapa-saMyamasAdhanAmAM lAMbI uDAna bharI. potAnA jIvanamAM zrI aruNaprabhavijayajI mahArAja banyA. dIkSA grahaNa karIne pUjyazrIe covihAra chaThTha karIne sAta-sAta yAtrA kula 300 teozrI pU. gurudevanI nizrAmAM svAdhyAya-tapanuM ahorAta vAra karI. ArAdhanA karatA rahyA che. pUjayazrInI sUrivara tarIkenI be hA, eka nizcaya hato manamAM "jeNe jIvana ApyuM ane viziSTatAo sahu koIne prabhAvanuM kAraNa banI rahe che. aruNanI jIvana ApuM." prabhA jevI saraLatA ane prasannatA mukha para prakAzatI hoya evA e pUjyazrI bALakomAM ati priya che. bALakone zikSaNa saM. 2026 kArataka vada 5 amadAvAda gaNi padavI nAma ApavAmAM sauthI vadhu kALajI rAkhavI joIe evuM mAnanArA che. arihaMtavijayajIgaNi. teozrI kahe che ke, " mahAtmA isu khrisTe kahyuM che te sAcuM che saM. 2026 mAgasara suda 6 amadAvAda paMnyAsa padavI. ke, devaloka bhavya che, suMdara che, mahAna che; paNa aphasosa ! tenuM saM. 2031 vaizAkha suda 11 pAlitANA, AcArya padavI. dvAra eTaluM nAnuM che ke temAM praveza karavA mATe bALaka banavuM nAma A. arihaMtasiddhasUrIzvarajI. paDe che!" bALakane devasamAna mAnatA sUrivara bALako mATenA Aje pUjyazrI 450 sAdhu-sAdhvIjInA vizAla zikSaNanI satata ciMtA sevatA hoya che. evI ja bIjI samudAyanA gacchAdhipati tarIke birAjamAna che. pUjyazrInA lAkSaNikatA pUjyazrIno saMgItaprema che. pratikramaNamAM stavanajIvanane jANavuM........mANavuM.......anubhavavuM eka anupama sakjhAyo gAtAM gAtAM tallIna banI jatA hoya che. teozrInAM lahAvo che. pUjyazrInA jIvananI virala ghaTanAone AlekhatuM AvAM gIta-saMgItathI ArAdhakomAM bhaktibhAvanuM mojuM pharI vaLe mahArogI banyA mahAyogI' pustaka avazya vAMcavuM. che! pUjyazrIne saM. 2043nA vaizAkha suda 6ne zubha dine A mahApuNyarAzi mahApuruSa dIrdhAyuSI thAya ane zrAvasti tIrthamAM pU. gurudeva zrI vijayabhadraMkarasUrIzvarajI pUjyazrI anekonA preraNA zrota-Adarza banI rahe eja mahArAjanA varada haste AcArya padavI ApavAmAM AvI. Aje AdinAtha dAdAne prArthanA...... paNa pU. AcAryazrI vijayaaruNaprabhasUrIzvarajI mahArAja apramattabhAve zAsanaprabhAvanAnAM vividha kAryomAM vyasta hovA A mahApuruSanA caraNakamaLamAM bhAvabharI hArdika vaMdanA... chatAM mahuvA Adi paMcatIrthonI yAtrA karI guMdI gAme - saujanya : muni hArdikaratna vijayajI ma.sA.nI preraNAthI samAdhipUrvaka saM. 2049, phA.su. 12nA kAladharma pAmyA. Aje zrI siddhAcala zaNagAra jaina TrasTa, pAlitANA OMkAratIrthamAM gurumaMdira nirmANa thayela che. pUjyazrInAM caraNe saMgItapremI, saraLamUrti zatazaH vaMdanA! pU. AcArya zrI caturvidha saMgha : graMtha yojanAnA preraka vijayaaruNaprabhasUrIzvarajI mahArAja parama pUjya AcAryazrI garavA gujarAtanuM chANI gAma to saMyama svIkAravAmAM kundakundasUrIzvarajI mahArAja vizvavikhyAta baneluM che. pUjyazrI paNa e ja latAnA puSpa che. saMta ane zUravIronI bhUmi eTale saurASTranI pAvana dAdA jamanAdAsabhAI, kAkA dalasukhabhAI, mAtA ane traNa dharatI. A ja dharatI para prAcIna tIrtho alaMkArarUpe zobhe che. baheno-eka ja kuTuMbamAMthI eka karatAM vadhu bhavyAtmAo asAra temAM paNa 14 rAjalokamAM sarvottama ane jenI rajeraja siddha saMsArane choDIne vIraprabhunA zAsanamAM viharavA tatpara banyA paramAtmAothI pAvana thayelI che, evo siddhAcala-zatruMjaya hoya tyAM japa-tapa-saMyamanuM sAmrAjya hoya emAM zI navAI! girirAja ziratAja banIne vibhUSita thayelo che evI A dharatI. pUjyazrIe paNa A ja vAtAvaraNamAM vairAgyano aMcaLo oDhavAno nizcaya karyo. saM. 1978nA bhAdaravA suda 8ne divase ahIM prAcIna madhupurI tarIke jANItuM Aje mahuvA tarIke janmelA A puNyAtmAe saM. 2001nA mAgazara suda 7ne zubha oLakhAtuM saurASTranuM kAzmIra AveluM che. mahuvA baMdara zrI jIvitasvAmInuM jinAlaya aneka bhAgyavAna puruSanA nAmathI divase khaMbhAta zaheramAM pUjyapAda AcAryadeva zrI Jain Education Intemational Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 dhanya dharA: alaMkRta che. A mahApuruSa eTale zAsanasamrATa zrI nemisUrIzvarajI mahArAja. uparAMta ahIM jAvaDazAha, bhAvaDazAha, A. zrI dharmasUrIzvarajI ane pU.A. zrI darzanasUrIzvarajInAM nAmathI camakatA nabhamaMDaLamAM eka nAma che AcArya zrI kundakundasUrijI. vi.saM. 1996, bhAdaravA vada-8nA pAvana divase zreSThIvarya jagajIvanadAsa gulAbacaMda saMghavInAM dharmapatnI parasanabahenanI kukSie muMbaI mukAme janmanAra A bALakane kAnti nAma apAyuM. pramANikatA ane dharmamaya AcArazailIvALA A mAtAne muMbaInI doDadhAma azAMta lAgI tethI dharmanA saMskAra TakAvI rAkhavA temaNe thoDA samaya mATe mahuvA sthAyI thavAnuM nakkI karyuM. | mahuvAmAM AvIne mAtApitAe kAntInA jIvanane jainatvanA raMge raMgavA mATe pAThazALA, snAtrapUjA vageremAM joDAvA mATenA saMskAronuM siMcana karyuM. dharma taraphanI ruci vadhatI gaI, paNa muMbaImAM azAMti ochI thavAthI pharIthI A parivAra muMbaImAM borIvalImAM rahevA lAgyo. pratidina pUjA, pAThazALA, vyAkhyAna jevI kriyAono lAbha levA mATe teo tyAMnI jAmalIgalImAM AvelA zrI saMbhavanAtha jinAlayamAM jatA hatA. kAntilAla tyAMnI dhArmika pravRttimAM rasa levA mAMDyA ane svayaMsevakamaMDaLamAM joDAyA A rIte zrI jainazAsananAM kAryomAM pravRtta rahevAthI temane sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonI nizrA paNa sAMpaDI. bhakti ane vairAgyanA guNothI raMgAyelo AtmA saMyama sAdhanAnI taiyArI karavA lAgyo. parama pU. A. zrI lAvaNyasUri, zrI dakSasUri, zrI suzIlasUri AdinA saMparkamAM AvatA, A bhAvanA vadhatI gaI. vairAgya tarapha mana vaLavA lAgyuM. saMyama levAnI utkRSTa bhAvanA eTale prAcIna zAstra anusAra 'sAbhArthe thavItya'no mArga nakkI karyo. mAtApitAnI saMmati maLavAnuM svAbhAvika ja agharuM hatuM. lAgaNI ane putraprema! A mArga mATenI saMmati kyAMthI Ape? paraMtu AtmAnI unnata bhAvanAo sAme mAtA-pitAnuM cAlyuM nahIM. teozrInAM bhAIo-bahena saMsArI-ramaNikabhAI, jayAbahena, bAvacaMdabhAIe rasa laIne mAtApitAnI rajA mAMgI. Ama vikrama saM. 2014, vaizAkha suda 7nA zubha divase bhavya mahotsava sAthe, zrI amRtasUrIzvarajI ma.sA.nA zubhahaste parama bhAgavatI dIkSA ApavAmAM AvI. borIvalInI jAmalIgalIno zrI saMgha bhAvavibhora banI gayo, kAraNa ke temanA guru bhagavaMta eTale parama pUjya dharmadhuraMdharasUrIzvarajI mahArAja. kAntibhAI banyA zrI kundakundavijaya mahArAja. darzana-jJAna ane cAritranA ArAdhaka munirAja divase divase jJAnasAdhanAmAM pravRtta banyA. saMskRta, prAkRta ane sAhityanyAya, AgamagraMtho tathA tattvArthanA abhyAsu munirAjane AcAryazrInuM mArgadarzana maLyuM. guru bhagavaMtanA AzIrvacana ane puruSArthano yoga thatAM abhyAsa AgaLa vadhyo. parama pU. lAvaNyasUri ane pU. naMdanasUri mahArAja paNa temanAmAM rasa levA mAMDyA. taka maLatAM ja zrI kundakundamunirAja prakhara jJAna upAsanA karatA rahyA. AthI pU. guru bhagavaMte temane navI navI javAbadArIo soMpI. vidhividhAnamAM pAraMgatatA to hatI paNa sAthe saMgItanI pratye lagAvanA kAraNe bhaktirasa chalakAto rahyo. AcArya padavIdhArI zrI kundakundasUrIzvarajI Ama zAsananI prabhAvanA karatA rahyA. bhakattonA saujanyathI - parama pUjya AcAryazrI kalyANasAgarasUrijI mahArAja dharmanagarI rAdhanapuramAM zeTha zrI kAntilAla amUlakhadAsanAM suzrAvikA dharmapatnI kaMcanabahenanI kukSie saM. 2001nA mahA suda 12ne divase eka putraratnano janma thayo. putranuM nAma kirITakumAra rAkhavAmAM AvyuM. tenI vaya 9 varSanI thatAM pa.pU. zrI abhayasAgarajI mahArAjanA paricayamAM samasta kuTuMba AvyuM ane dharmanA raMge raMgAyuM. temAM bhAI kirITakumAre navapadajInI oLI karavA sAthe saMyama levAnI bhAvanA deDhamULa karI. saM. 2012mAM pU. A. zrI vijayakastUrasUrIzvarajI mahArAjanI pAvana nizrAmAM mahAmaMgalakArI upadhAnatapanI bhAvapUrvaka ArAdhanA karIne mokSamALA paherI dIkSA levA mATe taiyAra thaI gayA, paraMtu dharmano vadhu abhyAsa karavA mATe mAtApitAe mahesANA zrI yazovijayajI pAThazALAmAM mokalyA. 16 varSanI uMmara sudhImAM paMcapratikramaNa, navasmaraNa, 4 prakaraNa, 3 bhASya, 2 karmagraMtha sudhIno abhyAsa karyo. sADAtraNa varSa pAThazALAmAM rahyA. 16 varSanI uMmare vardhamAnatapano pAyo nAkhyo. 18 varSanI uMmare temanI dIkSAnI bhAvanA sAkAra thaI ane metrANa tIrthe pU. upAdhyAyazrI dharmasAgarajI mahArAjanA varada haste dIkSita thaI, pU.paM.zrI abhayasAgarajI mahArAjanA ziSya tarIke munizrI kalyANasAgarajI nAme jAhera thayA. pUjayapAda gurubhagavaMtonI pAvana nizrAmAM Agama Jain Education Intemational Jain Education Interational Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 487 nyAya-vyAkaraNa Adino gahana abhyAsa karyo. keTalAMka cAturmAsa pUjyonI nizrAmAM karIne pachIthI svataMtrapaNe zAsanasevAnAM kAryo upADyAM. saM. 2036nA mAgazara suda 6ne divase muMbaI-vilepArlemAM pa.pU. upAdhyAya zrI darzanasAgarajI ma.sA.nA varad haste gaNi pada pradAna thayuM. saM. 2043nA vaizAkha suda 6ne divase pAlitANAmAM pU. A. zrI sUryodayasAgarajI mahArAjanA varad haste paMnyAsapada pradAna thayuM. pUjyazrInAM pagale pagale teozrInA vayovRddha pitAe, nAnAbhAIe, nAnIbahene paNa saMyama svIkAryuM. sudIrdha dIkSAparyAya daramiyAna pUjyazrInI pAvana nizrAmAM aneka bhavyAtmAonI dIkSA thaI che. aneka cha'ripAlita saMgho nIkaLyA che, aneka upadhAna udyApana Adi tapazcaryAo thaI che. zAsanaprabhAvanAnAM anya kAryo cirasmaraNIya rIte susaMpanna thayAM che ane thaI rahyAM che. temAM savizeSa noMdhapAtra che : pUjyazrInI preraNAthI IDara pAse rANI taLAvamAM zrI aSTApada jalamaMdira nirmANa yojanA TrasTanI sthApanA thavA sAthe tenI aMtargata zrI pAvApurI jalamaMdiranuM bhavya nirmANakArya hAtha dharavAmAM AvyuM che. hAlamAM zrI pAvApurIsametazikhara tIrthadhAmanA nAme zrI pAvApurI-jalamaMdira tIrthano vahIvaTa cAlI rahela che. saM. 2052mAM pU. zAsanaprabhAvaka gacchAdhipati zrI AcAryadevazrI sUryodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA varad haste khAnapura mAkubhAI zeThanA baMgale vai.su.-7nA AcArya pada pradAna thayuM hatuM. saM. 2054mAM kAMdivalI jaina saMgha, zaMkaragalI cAturmAsamAM 134nI vizALa saMkhyAmAM 91 mALa tathA 27 bALaka-bAlikAoe upadhAna tapa karela. mALAropaNa bhavyAtibhavya thayela. saM. 2016mAM kAMdivalI tathA zAntAkrujha jaina saMghanA sahakArathI pAvApurI jalamaMdira tIrthanuM nirmANa kArya jhaDapathI pUrNa thayuM. vai.su.-10nA divase 13 divasanA mahotsava sAthe aitihAsika aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava UjavAyo. 6-AcArya 36 sAdhu 80 sAdhvIjI ma.sA. ane vizALa janasamudAyanI hAjarI hatI. saM. 2058nA pAvApurI jalamaMdira tIrthamAM pUjyazrIne 100mI oLInuM pAraNuM khUba ja bhavya mahotsava karavApUrvaka thayuM. A tIrthanA vikAsa ane pragatimAM mukhya phALo-mauna, tapa-japa, svAdhyAya ratnavinayI ziSyamunizrI rAjatilakasAgarajI ma.sA.no rahela che. pU. prakAzacaMdra vi. tathA muni zrI dharmakIti sA.no paNa sahakAra maLela che. saM 2062nA naroDA mukAme goDI pArzvanAtha prabhujInI chatrachAyAmAM tathA padmAvatIjInA sAMnnidhyamAM 45 mAsakSamaNa, 40 aThThAI vi.nI tapazcaryA khUba ja suMdara thaI. mAsakSamaNa karAvavAno lAbha tathA zIkharajInI yAtrAno lAbha eka ja bhAgyazALIe lIdho hato. rAjatilakasAgarajIne aSADha suda 11 thI paMcamAMga zrI bhagavatIjI yogano prAraMbha thayo. joga sukharUpa nirvidane paripUrNa thayA. 5.pUsuvizAla gacchAdhipati AcAryadeva zrI sUryodaya sAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA varad haste kA.su. 8-9-10 tridivasIya utsavanuM Ayojana karavAmAM AvyuM. kA.su. 8nA roja 45 Agamano bhavya varaghoDo tathA kA.su. 10nA gacchAdhipati zrInA varadhaste aneka AcArya zramaNa-zramaNIo vizALa janasamudAya vacce ati harSollAsapUrvaka gaNipadapradAna saMgha svAmIvAtsalyapUrvaka thayuM. zrI naroDA jaina saMgha tathA gurubhakto Ayojita naroDA zrI pAvApurI tathA iDara cha'ripAlita saMgha khUba ja vizALa saMkhyAmAM 10 divasanA AyojanapUrvaka nIkaLyo. mA.su. 15-vada-1-2no tridivasIya utsava sAthe khUba ja AnaMda ullAsa sAthe paMnyAsapada pradAna karavAmAM Avyo. saujanya : zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka sAdhArakhAtanI peDhI-mahesANA zrI suzIla gurukRpA prApta-pratiSThAcArya pa.pU. A. zrImad vijayadinottamasUrIzvajI ma.sA. [mitAkSarI paricaya ] * mAtA : zrI dADamIbAI | (vartamAnamAM sAdhvIzrI divyaprajJAzrIjI ma.sA.) * pitA : zrI uttamacaMdajI amIcaMdajI maraDiyA. * janma : jAvAla, saM. 2018, caitra vada 6 zanivAra, 27 mArca 1962. * sAMsArika nAma : * zramaNanAma : pU. munirAjazrI jinottamavijayajI ma.sA. * gurudeva : pa.pU.A. zrImad vijayasuzIlasUrIzvarajI ma.sA. For Private & Personal use only Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488 dhanya dharA: * dIkSA : jAvAla, saM. 2028, jayeSTha vada 5, ravivAra. 15 me, 1971 * vaDI dIkSA : udayapura, saM. 2028, aSADha zukula 10. * gaNi pada : sojatasITI saM. 2046, mAgazara zukala 10 somavAra, 4 Disembara, 1986. * paMnyAsa pada : jAvAla, saM. 2046, jayeSTha zukula 10, zanivAra, 2 jUna, 1990. * upAdhyAya pada : koselAva, vi.saM. 2053, mRgazIrSa vada-2, budhavAra, 27 navembara, 1996. * AcArya pada lATADA vi.saM. 2053, vaizAkha zukula 6. 12 me 1997 gharanuM vAtAvaraNa jinendrabhaktimaya hatuM, zAsana pratye anurAga ane saMsAra pratye udAsIna bhAvavALuM hatuM. vAtAvaraNanI asara bALa jayaMtIlAla para paNa thavA lAgI. pUrva bhavanA saMskAra ane kuTuMbanA vAtAvaraNano sumeLa jAmyo. virAgatAne protsAhita karanArAM eka pachI eka nimitto maLatAM gayAM. emAM moTAM phaIbAnI dIkSA thaI (pU. sAdhvIzrI snehalatAzrIjI). tyAra bAda dAdImA ane nAnAM phaIbAnI dIkSA thaI (pU.sA. zrI bhAgyalatAzrIjI ane pU.sA. zrI bhavyaguNAzrIjI). A sarva nimittoe jayaMtIlAlano vairAgya daDha banato cAlyo. saMyamanAM upakaraNo joI nAcI UThatAM ane saMsAranAM adhikaraNo joI udAsIna banI jatAM jayaMtIlAlane saM. 2018nI eka madhyarAtrie svapna AvyuM ane e svapnAnusAra saM. 2018nA jeTha vada pAMcamanA zubha dine potAnI janmabhUmi jAvAlamAM, dAdA amIcaMdajInI anumatithI, jainadharmadivAkara, marudhara dezoddhAraka pU. A. zrI vijayasuzIlasUrIzvarajI mahArAjanAM caraNe jIvana samarpita karyuM, parama tAraka bhAgavatI pravrajyA aMgIkAra karI, jAvAlanA bALa jayaMtIlAla bALamuni zrI jinottamavijayajI banyA. mAtA dADamIbAInI dIkSA paNa sAthe ja thaI. teo pU. sAdhvIzrI divyaprajJAzrIjI banyAM. tyAra bAda, yogodvahana karAvI pUjyazrInI vaDI dIkSA saM. 2018nA aSADha suda 10ne divase mevADanI rAjadhAnI udayapuramAM thaI. saM. 2030mAM dAdA amIcaMdajInI paNa dIkSA thaI. teozrI muni arihaMtavijayajI banyA. jAvAla sthita makAnanuM 'arihaMtajinottama jJAnamaMdira'mAM rUpAMtara karyuM. kuzAgra buddhi ane gurudevanI kRpAthI vividha graMtho ane zAstrono abhyAsa karI, sAhityanA adhyayana-ciMtanathI sumadhura pravacanakAranI khyAti pAmyA. pU. gurudevanI kRpAthI vibhUSita ane gurudevanA kAryakalApa mArgadarzana ane sAnidhyamAM aneka dharmAnuSThAno, pratiSThA upadhAnatapa, mahotsavAdi tema ja samAjanA naiitika-AdhyAtmika utthAnanAM zubha kAryonuM paNa saMcAlana karI rahyA che. teozrInA zubha mArgadarzane "suzIlasaMdeza' mAsika patrikA 22 varSathI prakAzita thaI rahI che, je janatAmAM khUba priya banI cUkI che. sahaja kAryadakSatAthI zAsanaprabhAvanAnAM kAryo karI rahyA che. pUjyazrInA ziSyaratna munizrI ravicaMdravijayajI, muni zrI hemaratna vijayajI ma., muni zrI jinaratna vijayajI ma. paNa anupama bhakti ane abhyAsamAM AgaLa vadhI rahyA che ane gurunizrAe viharatAM zAsanaprabhAvanAnAM kAryomAM sahayoga ApI rahyA che. (parivAramAM dIkSita :) -dAdA pU.munizrI arihaMtavijayajI ma0 -dAdI pU. sAdhvIzrI bhAgyalatAzrIjI ma0 -mAtA pU. sAdhvIzrI dIvyaprajJAzrIjI ma0 -bhuA : pU. sAdhvIzrI snehalatAzrIjI ma0 -bhuA : pU. sAdhvIzrI bhavyaguNAzrIjI ma0 saujanya : zrI supArzvanAtha jaina zva. mU. saMgha, dAvaNagiri (A.P.) ziyANInuM jaina maMdira lIMbaDI pAse (saurASTra) Jain Education Intemational Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OiOOOOOOOOOO0000000000000000 aitihAsika cAturmAsamRti vi.saM. 2023 ( pAlitANA - sAMyorI bhavana madhye thayela cAturmAsanA yAdagAra prasaMgo) ) parama pUjaya sva. AcArya devazrI ratnazekhara sUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratna parama pUjaya AcAryadeva zrI ratnAkara sUrIzvarajI ma.sA.nI pAvana nizrAmAM rAjasthAna, gujarAta, mahArASTra, karnATaka Adi rAjyonA ra60 Ayojako dvArA cAturmAsa - upadhAna tapanuM bhavya Ayojana thayela, jemAM lagabhaga 160 gAmanA 1600 ArAdhakoe cAturmAsa ArAdhanA mATe praveza karela. kkkkrrrrrrrrrkkrrrrrrrrrrrrrrrji DiOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOD ) zAzvatA girirAjanA sAMcorI bhavanamAM cAturmAsapraveza prasaMge II cAturmAsapraveza prasaMge beDA dvArA svAgata karatI bAlikAo anya AcArya bhagavaMto sAthe AcAryazrI ratnAkarasUri aSADha suda-13nA divase cAturmAsa maMgala aneka sAjana - mahAjana - vAjiMtrI maMDaLIo vi. sAthe bhavyAtibhavya rUpe praveza thayela. praveza prasaMge lagabhaga 4000 jeTalA gurubhakato hAjara hatA. A pAvana prasaMge - ratnasaMcaya bhA. 1 thI 4, laghuvRti, rAmasIna pratiSThA ahevAla Adi pustakonuM vimocana thayela. gurubhakto taraphathI 6 lAkhamAM gurupUjana tathA 20 lAkhamAM kAMbaLI vahorAvAno baMne caDAvA sAMcora vAsIe lIdhela. pravacana pachI 150 rUpiyAnuM saMghapUjana thayela. A prasaMge tavAvanagaramAM aMjanazalAkA pratiSThAnuM muharta tathA hastagirithI giranAra mahAtIrthanuM chI' pAlita saMghanuM muharta jAhera thayela. potAnA sAdhusamudAya sAthe pravacana ApatAM AcAryazrI ratnAkara sUri pU. muni zrI rAtrayavijayajI ma.sA.nI DoraNAthI saujanyaH zA pArasamalajI misarImala) caMdana tathA maphIbahena pa lijInA siddhAcala mahAtIrthamAM upadhAna tapa , sAMcora (satyapura tIrtha) BOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO. Jain Education Intemational Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO cAturmAsamAM ArAdhako ne rahevA mATe sAMcorI, hArDa, khImIbAI, AdhoI, vAvapathaka, saudharma, vaccharAjavihAra Adi dharmazALAo rAkhela. cAre mahinA sudhI hAthI, benDa pArTI, bagI sAthe varSIdAna Apato ba thoDo taLeTI:panAno sakala saMgha sAthe cAlano. yogaSTi samuccayagraMtha upara pravacana thavuM, taLeTI varaghoDAnAM caDAvA ekathI eka jatA. paryuSaNa parva pahelAM 50 jeTalA ArAdhaka puruSoe loca karAvela. 45 Agama tapanI sAmUhika ArAdhanA karAvela, jemAM sAsaMgha sAthe girirAjanI taLeTIne vaMdanA karatA AcArya bhagavaMto 800 ArAdhako joDAyA hatAM. tapanI pUrNAhUti prasaMge 44 bagI-1 hAthI sAthe bhavya voDa tathA aSTaprakArI pUjA (AgamanI) rAkhela, jemAM dareka Agama upara sonAnI ginI dvArA pUjana zA pratApacaMda bhabhUtamalajI koTakAstAvALA e karela. e vakhate eka pAnAM 1000 rUpiyA suvarNa syAhIthI lakhavAnA rAkhela. AgamonAM pAnAM lakhAvA mATe paDApaDI thayela. ghaDIkavAramAM 1000 pAnAM suvarNa AgamanA lakhAI gayAM. tyAra pachI ghaNAM bhAgyazALIo dvArA saMpUrNa Agamo, saMpUrNa kalpasUtra citra sAthe suvarNAkSarIyamAM lakhAvAnuM nahera thayela. paryuSaNa parva AvatAM 3000 jeTalAM ArAdhako A puNya bhUmi upara Avela. emAM 1000 jeTalAM cosaTha praharI pauSadha payela. cauda svapna, taparathI sammAna, pAraNAM, pratikramaNamAM sUtro bolavAM AdinA caDAvA rekorDa rUpe banyA hatA. girirAjanI chatrachAyAmAM mAkhaNa, siddhitapa, Agamanapa, aThThAI Adi moTI tapasyAmAM 1000 jeTalA ArAdhakonuM sammAna suvarNavya tathA ratadravya dvArA karela. A prasaMge pAlitANAmAM cAlatI pAThazALAnAM bALaka - bAlikAo paNa aThThAI, ama, oLI Adi tapamAM joDAyAM hatAM. Aso mAsanI oLImAM 350 ArAdhako joDAyAM hatAM ane dIpAvalInA chaTha tapamAM 250 ArAdhako joDAyAM hatAM. cAturmAsa daramyAna paM. vasaMtabhAI paM. kanubhAI, mayurabhAI e sAdhu-sAdhvIjI zrAvaka-zrAvikAne abhyAsa karAvela paryuSaNa parvamAM taSa paccakakhANa prasaMge 60 rUpiyAnuM saMghapUjana, muni zrI ratnajyota vi. nA bhagavatIjaga praveza prasaMge 70 rUpiyAnuM saMghapUjana tathA eka dIkSAnA pAvana prasaMge 60 rUpiyAnuM saMghapUjana thayela. payuMSaNa parva daramyAna jJAnadravya, devadravya, jIvadayA va.nI Upaja sArApramANamAM thayela. lagabhaga 109 gAmomAM jIvadayAnI rakama arpaNa karela. Aso suda pUrNimAnA divase A ratnAkarasUrijI ne 50mA varSamAM praveza prasaMge 50 gAmonA saMghamAM 50,000 jeTalI rakama sAdhAraNa khAtAmAM gurubhakto taraphthI arpaNa karAyela. dareka saMghanA TrasTIone bolAvI sanmAna sAthe rakama arpaNa karela. vyavasthA kumArapAla vI. zAhe karela. pAlitANA gAmanAM 85 jinAlayonI caityaparipATI kADhela dareka jinAlayamAM 1500 rUpiyA jeTalI pUjana sAmagrIno thALa arpaNa karela ane pUjArI tathA sTAphane penTa-zarTanAM kApaDa arpaNa karela. lagabhaga 350 jeTalA pujArIone kApaDa arpaNa karela. pAlitANA gAmanA 500 jainonAM gharomAM samiti taraphathI be cAdara tathA 1-kilo mIThAI dIpAvalIe arpaNa karela. pU. muni zrI ratnatraya vijayajI ma.sA.nI preraNAthI saujanya : zA kizanalAlajI nemicaMdajI mutA tathA ramIlAbahena kizanalAlajI tathA rezamIbahena mAMgalAlajI mutAnA siddhAcala mahAtIrthamAM upadhAnatapa nimitte -citalavAnA (rAja.) tktrtttttrttttmtmttt Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 00.000 OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO. 'mahAmaMgalakArI upadhAna tapa) girirAjanI chatrachAyAmAM eka sAthe 380 ArAdhakono sAMcorI bhavanamAM upadhAna tapapraveza girirAjanI chatrachAyAmAM upadhAnatapanI ArAdhanA karatA zrAvako OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Aso suda-10nA divase upadhAna tapano prAraMbha thayela jemAM 300 jeTalAM ArAdhako joDAyAM. 104 bhAgyazALIo prathama upadhAna tapavALAM hatAM. emAM paNa 25 jeTalAM ArAdhakoe mULa vidhi tathA maunapaNe saMpUrNa upadhAna tapa vahana karela. 8 varSathI mAMDI 80 jeTalI umaravALA bhAi-baheno joDAyAM hatAM. traNa nAnI bAlikAo 8 varSanI hatI. sakala saMghanA AdezathI temane prathama mALa paherAvavAmAM AvI hatI. upadhAna tapa pUrNa thayA pachI dareka ArAdhakonuM hAra-tilaka dvArA sanmAna karela. samiti taraphathI 380 ArAdhakonuM sammAna suvarNadravyathI karavAmAM Avela. sAmUhika TIpamAMthI rajatadravya dvArA karela. upadhAna tapa mALAropaNano bhavya varaghoDo nIkaLela, jemAM 34 bagI, 1 hAthI, 3 benDa pArTI va. vizALa sAmagrI hatI. A prasaMge 4000 jeTalAM bhAvuko hAjara rahyAM hatAM. pAlitANAmAM dharmazALAo vadhatI javAthI sAdhu-sAdhvIjIne spaMDila bhUminI ghaNI takalIpha hovAthI 1-karoDa jeTaluM phaMDa bheguM karI sAMcorI samAja taraphathI mAtra sthaDilabhUmi mATe navI jagyA levAmAM AvI. cAturmAsa ArAdhakonuM cAMdInA paTa dvArA sanmAna thayela. darekane 2000 rUpiyAnI rakama prabhAvanA rUpe arpaNa karela. 'pAlitANAnI pAThazALAonuM sanmAna cAturmAsanA pAvana prasaMge muni zrI ratnatraya vijayajI ma.sA.nI preraNAthI pAlitANAmAM cAlatI dhArmika saMsthApAThazALAonuM bhavya sanmAna thayela. bAlAzrama, zrAvikAzrama, guphala, zrI buddhisiMhajI pAThazALA, pArasa so. pAThazALA, sarvodaya so. pAThazALA, nItIsUri pAThazALA Adi sAta pAThazALAonI aticAra, ajitazAMti, moTI zAMti moTA sUtranI parIkSA, vaktavya-rapardhAno meLAvaDo, kesara tilaka amara raho, enA upara sAMskRtika kAryakrama Adi utsAhabhera thayela. AvA kAryakramo thI dhArmika abhyAsamAM bALakonI saMkhyA vadhatI jAya che. - zA bhabhUtamalabhANAjI pUraNavALA tathA zrI mahAvIra senA-sAMcoravALA taraphathI aticAravALAne pa00, ajitazAMtivALAne 250, moTI zAMtivALAne 150 jeTalI rakama arpaNa karela. sUtra parIkSAmAM lagabhaga 200 jeTalAM bALaka-bAlikAoe bhAga lIdhela. pU. muni zrI ratnatrayavijayajI ma.sA.nI preraNAthI saujanya: zA sohanarAja) kasturacaMdajI mahetA parivAra - sAMcora (satyapuratIrtha) 80000000000000000000000000000 jaOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOI Jain Education Intemational Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muni 1 ratnatraya vijayajI ma.sA.nI preraNAthI pAlitANA gAmamAM 'zrI pAda lisa jaM na bAlamitramaMDaLa'nI sthApanA thayela. jemAM 31 jeTalAM bALako utsAha sAthe joDAyAM hatAM. zA sohanarAja hajArImalajI bokaDiyA tathA zA gumAnamalajI misarImalajI saMghavI - sAMcoravALA taraphathI bAlAzramanAM 90 bALakone yuniphorma arpaNa karela. zA dhavalacaMdajI chaganalAlajI kAnUgA-sAMcoravALA taraphathI gurukulanAM 90 bALakone tathA zrAvikAzramanI 160 bahenone yuniphorma arpaNa karela. zA lAlacaMdajI bhabhUtamalajI koTa kAstAvALA taraphathI eka sarakhI pUjA joDImAM zobhatAM zrI yazovijayajI jaina gurukulanAM bALako T] ka 1 # OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO gurUkulanAM 90 bALakone pUjA joDa, mugaTa, bAjubaMdha arpaNa karela. zA kAlacaMdajI celAjI saMghavI - sAMcoravALA taraphathI pAThazALAnAM 500 bALakabAlikAone skUlabeganI prabhAvanA tathA phaTAkaDA nahi phoDanArane prabhAvanA karela. zrI pAdalipta jaina bAla mitra maMDaLe bhegA maLIne sAMcorI bhavanamAM Adeza laI hAthI upara besI taLeTIsparzanA mATe gayela. kshkshkrkkkkrr eka ja DresamAM zobhatAM '' ki . ttra bAlAzramanAM bALako * pAlitANAnI pAvanabhUmimAM lagabhaga 400 bALakabAlikAne navA Dresa arpaNa karela. kArataka suda pAMcama (jJAnapaMcamInA divase paM. tilaka vijayanI 6pamI puNyatithi nimitte 4-bagI, 2-benDa pArTI, 1-hAthI, 10ghoDA, pAThazALAnAM bALako varSIdAna, anukaMpAdAna AdithI yukata bhavya varaghoDo nIkaLela. savAre 9:00 kalAke zrI tilakaratna jaina dhArmika pAThazALAnuM Ayojana rAkhela, jemAM 5 rUpiyAnI phI hovA chatAM 1150 vidyArthIoe pAThazALAmAM praveza karela. nAnAM-moTAM badhA bhAi-baheno A pAThazALAmAM joDAyAM hatAM. muni zrI ratnatrayavijayajI ma.sA.nI preraNAthI sthApela) paM. vasaMtabhAI paM. kanubhAIe sAmUhika rUpe sUtro gokhavAnI, zrI pAdalipta jaina bAla mitra maMDaLa-pAlitANA. | besavAnI, sutra bolavAnI paddhati samajAvIne sUtro gokhAvelAM. darekanI pU. muni zrI ratnatrayavijayajI ma.sA.nI preraNAthI saujanya: zrI mahAvIra senA - sAMcora (muMbaI) 0i0000000000000000000000000 + Jain Education Intemational Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO OOOOOOOOOOOG zrI sIdhdhakSetra zrAvikAzrama pAlItANA, preraka parama pUjayA AyA dA zrI racanAkara surIzvarajI vasA zvetAM ziza munizrI raRRjayajI ma rAjakumArIonI jema dedIpyamAna zrI siddhakSetra zrAvikAzramanI zrAvikAo AjanA divase gAmegAmanA vidyArthIo pAThazALAmAM sAmAyika-pauSadhamAM besavAthI saMpUrNa maMDapa eka vizvavidyAlayanI jema zobhI rahyo hato. bapore jJAnapaMcamInAM devavaMdana sAmUhika rUpe thayelAM. bIjA divase pAThazALAmAM bhAga lenAra dareka vyakitane muhapattinI prabhAvanA karela, jemAM suvarNa-cAMdInI ginIo, rUpiyA vi. mUkavAmAM Avela. paM. zrI tilakavijayajI ma.sA. kaccha vAgaDa dezoddhAraka dAdAzrI jitavijayajInA praziSya hatA. bhAbharanagaramA roLiyA parivArane tyAM janma prApta karI muni zrI hIravijayajI pAse saMyamagrahaNa karI AjIvana upavAsanA pAraNe upavAsa karela. ane Agamo graMtho sajjhAyo va. lakhavA mATe jIvanabhara mAtra pensilano upayoga karela. bhAbharanagara bhUSaNa paM. zrI tilakavijayajI gaNivaranI bhavya ujavaNI - - 5. tilaka vijayajInA be ziSyo zAsanaprabhAvaka AcArya banela. AcArya zrI bhuvanaze kharasUrijI, AcArya zrI ratnazekharasUrijI. paM. tilakavijayajInI dIkSA bhAbharamAM thayela. dIkSA prasaMge gAmegAmathI AgaLa pustaka, sApaDA vi. mUkavAmAM AvyAM hatAM. A prasaMge surendranagarathI lahiyAo bolAvI suvarNAkSare Agamo lakhAvavAmAM Avela. 45 AgamanAM choDa sAthe suMdara racanA - raMgolI vi. karela. puNyatithi nimitte dareka sAdhubhagavaMte guNAnuvAda karela. A prasaMge acalagacchIya A. kalAprabhasUri tathA sAgara samudAyanA sAdhu bhagavaMto padhArela. pU. muni zrI ratnatraya vijayajI ma.sA.nI preraNAthI saujanya : zA bhabhUtamalajI bhANAjI mahetA parivAra - pUraNa (rAja.) jJAnapaMcamInA divase suvarNAkSarI AgamonuM lekhana karatA lahiyAo OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO 124 baLadagADAM ane 124 UMTa-ghoDA va. AvyAM hatAM. eka mahinA sudhI gheraghera vAyaNAM levA pharyA hatA. emanuM aMtima comAsu pATaNamAM thayela. AvA mahApuruSonA kaMika guNo ApaNAmAM Ave e ja aMtaranI abhilASA. bhAbharanagarabhUSaNa paM. tilakavijayajInI bhavya zobhAyAtrA phAgaNa suda-2 tA. 9-3-2008nA divase mAlavADA gAmamAM pU.A. devazrI ratnAkarasUrIzvarajI ma.sA.nI preraka nizrAmAM munizrI ratnajyotavijayajI ma.sA.nI gaNi paMnyAsa padavI tathA zrI ciMtAmaNI pArzvanAtha jaina pAThazALAnA samArohanuM bhavya Ayojana rAkhela che.. - saMgrAhaka muni zrI ratnatrayavijayajI paM.tilakapiyajI gaNivara janmabhUmi : bhAbharatIrtha zrAvaNa suda-pUrNimA saM. 1938 dIkSA : bhAbhara tIrtha vaizAkha suda- 6 vaDI dIkSA : chANI paMnyAsapada : rAdhanapura mAtA : jaDAvabena pitA : mAnacaMdabhAi saMsArI nAma : tribhuvanabhAi ziSya parivAra : A. bhuvanazekharasUrijI A. ratnazekharasUrijI munizrI vidyAvijayajI zAsananI zobhAmAM prakAza pAtharatA guru-ziSyanI joDI pU. muni zrI ratnatraya vijayajI ma.sA.nI preraNAthI saujanya : zA gumAnamalajI mIsarImalajI saMghavI - sAMcora (satyapuratIrtha) GOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jita-hIra-buddhi-tilaka-zAMticaMda-ratanazekhara sUribhyo nama: II parama pUjaya AcAryadevazrI ratnAkarasUrIzvarajI ma.sA.nAM ziSya munirAjazrI ratnatraya vijayajI ma.sA.nI preraNAthI dhArmika saMskAranI pravRti mATe gAmogAma sthApanA bAlaka maMDaLanI yAdI jaina rAja je A 1. zrI kuMthunAtha bAlakamaMDaLa sAtArA (mahArASTra) ja preraka zrI sumatiratnabAlaka maMDaLa parama pUjI (lAvA pran zrI rajanA 6 badhI vAra masA. risAya muni zrI natrayavijayajI ma.sA karADa (mahArASTra) 3. zrI ciMtAmaNI ratna bAlaka maMDaLa vAi (mahArASTra) zrI supArzvanAtha bAlaka maMDaLa rAmasIna (rAjasthAna) divALI jaEDa] zrI padmaprabha bAlaka maMDaLa its bhavarAnI (rAjasthAna) BrI, zrI sumatiratna yuvaka maMDaLa zAMtinagara (amadAvAda) augi ok 7. zrI jaina rAja grupa UMjhA (gujarAta). sAi00 8. zrI goDIjI AratI maMDaLa mAlavADA (rAjasthAna) zrI jaina rAja grupa - UMjhA (gujarAta) zrI pAdalita jaina bAla mitra maMDaLa-pAlItANA (saurASTra) zrI padmaprabha bAlaka maMDaLa - bhavAnI, jAlora (rAjasthAna) Siii pUjya munizrIe dareka maMDaLanI sthApanA karyA pachI maMDaLanAM bAlako ravivAre sAmUhika snAtrapUjA, sAmAyika, sAMskRtika kAryakrama, mAnavasevA, sAdhu-sAdhvI vaiyAvacce Adi kAryomAM tatpara rahevA mATe preraNA Apela. muni zrI ratnatrayavijayajI ma.sA.nI preraNAthI saujanya : zA mulatAnamala chogAjI parivAra - mAlavADA. Jain Education Intemational Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aneka pAThazALA-dhArmika saMsthAomAM yuniphorma arpaNa karI bAlaka-bAlikAonAM aMtara sudhI dhArmika saMskAra pragaTa karela. zrI zAntinagara jaina pAThazALA - amadAvAda zrI zAntinagara jaina saMghanI pAThazALAmAM 350 bAlaka-bAlikAo che. A.vi.zrI ratnAkarasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM muni zrI ratnatraya vijayajI ma.sA.nI preraNAthI pAThazALAnAM bAlako dvArA bhavya varaghoDA nIkaLela. jemAM 10 hAthI, 24 ghoDA, 4 bagI hatI. dareka upara pAThazALAnAM bAlako besI rAjanagaranAM rAjamArga upara pAThazALAno jaya jayakAra karela. 1. zrI zAntinagara jaina dhArmika pAThazALA zAMtinagara - amadAvAda 2. zrI sudharma bhakti jaina dhArmika pAThazALA kiraNapArka, navAvADaja - amadAvAda 3. zrI Adi pUnama yuvA gRpa pASadhunI - muMbai 4. zrI tapovana saMskAra dhAma -navasArI 5. zrI ciMtAmaNI pArzvanAdha jaina zrI tapovana saMskAra dhAma - navasArI (guja.) A. ratnAkarasUrijI, paM. cadrazekharavijayajI gaNInI nizrAmAM muni zrI ratnatrayavijayajI ma.sA.nI preraNAthI tapovananAM 250 bAlakone yuniphorma hAtha ghaDI sAMcora vAsIo taraphthI arpaNa karI zAsananI zobhAmAM abhivRddhi karela. pAThazALA-tavAva (rAjasthAna) 6. zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama pAlItANA (saurASTra) 7. zrI yazovijayajI jaina gurUkula pAlItANA (saurASTra) 9. zrI siddhakSetra jaina zrAvikAzrama : pAlItANA (saurASTra) 9. zrI ajItanAtha jaina mitra maMDaLa: morabI (saurASTra) muni zrI ratnatraya vijayajI ma.sA.nI preraNAthI saujanya : zA bAbulAla vIracaMdajI buraDa - sAMcora (satyapuratIrtha) * Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 489 teaNa vadhodhano jaina saMghanI jAjvalyamAna tapasvI-paraMparA avicchinnapaNe Aja dina sudhI pravartamAna che. caturvidha saMghamAM tapadharmano prabhAva khUba chavAyelo che. zrAvaka-zrAvikAsaMgha vizeSarUpe cAturmAsa daramyAna vividha tapa-anuSThAnomAM joDAya che. zramaNa-zramaNI vRMdamAM tapadharmano mahimA vizeSarUpe jovA maLe che. varasItapa, siddhitapa, zreNitapa, bhadratA, mahAbhadratapa, dharmacakratapa, samavasaraNatapa, siMhAsanatapa, mAsakSamaNatapa Adi vividha tapazcaryAone ArAdhatAM zramaNazramaNIo jainazAsananI tejasvI tapa-paraMparAnA samartha vAhako che. nirdoSa bhikSAvRttine jALavIne ane kaThora saMyamacarcAonA pAlananI sAthe AvA ugra tapAnuSThAnonuM vahana ati duSkara che. aSTavidha prabhAvakamAM tapasvInuM paNa sthAna che. A tapasvI saMyamadharo sAcA arthamAM tapa-prabhAvaka banI jaina zAsanano prabhAva vadhArI rahyA che. bAhya-atyaMtara tapanA akhaMDa ArAdhaka pU. AcAryapravara zrI vijaya siddhisUrIzvarajI (bApajI) mahArAja | vikramanI vIsamI ane ekavIsamI sadImAM jJAna ane cAritranuM ArAdhana karanAra je munivaro ane AcAryadevo thaI gayA, temAM sauthI vayovRddha pU. A. zrI vijayasiddhisUrIzvarajI mahArAja hatA. pUjya bApajI mahArAja pAMca vIzI karatAM lAMbA AyuSyane dhAraNa karanAra ane cAra vIzI karatAM vadhAre samaya sudhInA dIkSAparyAyane dhAraNa karanAra AvA vayovRddha ane cAritravRddha pUrvapuruSonI haroLamAM besI zake evA mahApuruSa hatA ane pUjyazrInI ugra ane dIrgha avicchinna tapasyAno vicAra karatAM to kadAca ema lAge ke 105 varSanI ati vRddha vaye paNa jIvananI aMtima ghaDI sudhI potAnI tapasyAne sAcavI rAkhanAra kharekhara advitIya AcArya haze! pU. AcArya mahArAjano janma vi. saM. 1911nA zrAvaNa suda 15-rakSAbaMdhananA punIta parvane divase mosALa vaLAdamAM thayo hato. emanuM potAnuM vatana amadAvAda-khetarapALanI poLamAM hatuM. hAla paNa emanAM kuTuMbIjano tyAM ja rahe che. A poLa amadAvAdanI madhyamAM mANekacokanI pAse Avela che. ema kahevAya che ke A poLanI najIkamAMthI bhadrano killo ane eno TAvara te kALe joI zakAtA hatA! emanA pitAnuM nAma manasukhalAla ane mAtAnuM nAma ujamabahena hatuM. baMne dharmaparAyaNa ane potAnAM saMtAnomAM dharmanAM saMskAro paDe evI lAgaNI rAkhanArAM hatAM. temane cha putro ane eka putrI hatAM, temAM AcArya mahArAja sauthI nAnA hatA. emanuM saMsArI nAma cUnIlAla hatuM. cUnIlAla vyAvahArika zikSaNa laI pitA tathA bhAIone dhaMdhAmAM madada karavA lAgyA. mAtapitAnI AjJAne vinIta cUnIlAle zirodhArya karI ane amadAvAdamAM ja AkAzeThanA kUvAnI poLamAM rahetA kharIdiyA kuTuMbanAM caMdanabahena sAthe emanAM lagna thayAM. caMdanabahena cUnIlAla karatAM phakta cha mahinA ja moTAM hatAM ane khUba ja dharmapremI hatAM. lagna to karyuM, paNa aMtarano vairAgya dUra na thayo. be-traNa varSa gRhasthajIvana bhogavyuM na bhogavyuM ane vaLI pAchI vairAgyanI bhAvanA tIvra banI ane tevIsa varSanI bharayuvAna vaye cUnIlAle aphara nizcaya karI lIdho ke have saMyama lIdhe ja chUTako. pharI pAcho gharamAM saMsAra ane vairAgya vacceno gajagrAha zarU thayo. kuTuMbanA sajjaDa virodhamAM koNa sAdhu dIkSA ApavA taiyAra thAya? eTale potAnI meLe sAdhuveza paherIne jhAMpaDAnI poLanA upAzrayamAM rahyA ane chevaTe jaMgama yugapradhAna samA te samayanA mahAprabhAvaka parama zraddheya zrI maNivijayajI dAdAe emane lavAranI poLamAM saMghanI upasthiti vacce bhAgavatI dIkSA ApI. vi. saM. 1934nA jeTha vada bIjane divase cUnIlAla munizrI siddhivijayajI banyA. te varSanuM prathama comAsu siddhivijayajI ma. e gurudevanI nizrAmAM amadAvAda karyuM.comAsA bAda pU. maNivijaya dAdAe munisiddhivijayane rAMdera tharataragacchIya muni ratnasAgarajInI sevA karavA mokalyA. nUtana muni guru AjJA tahatti karI vaiyAvaragya mATe pahoMcI gayA. Jain Education Intemational Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 490 dhanya dharAH e ja varSe Aso su. 8nA pU. maNivijaya dAdAnA svargavAsa pUjyazrInA varada haste aneka pratiSThAo ane thatAM siddhivijayajInA haiye apAra vedanA thaI. guru ma.nI aMjanazalAkAo thaI che ane seMkaDonI saMkhyAmAM dIkSAo thaI gerahAjarImAM paNa emanI AjJA mujaba vaiyAvacca-sevA karatAM che. pUjyazrIno ziSyasamudAya 40 uparAMtano che. e darzAve che ro. eka varSa rAMdera pachI 8 varSa sUrata vaiyAvacca-sevAnI sAthe ke teozrI ziSyamohamAM phasAyA na hatA. pUjayazrIne to phakta adhyayana tapa-japa karatAM rahyA. surata zahera mahArAjazrInuM khUba eTalAthI ja saMtoSa ane AnaMda thato ke amuka bhAI ke bahenane rAgI rahyuM. vi. saM. 1957nI sAlamAM bhAre utsavapUrvaka pU. dharmabodha thayo che! bhale pachI te game tenA ziSya-ziSyA bane. paMnyAsazrI caturavijayajI mahArAjanA varada haste munizrI pUjyazrImAM AvI nirIhavRttinAM darzana thatAM hatAM. tema chatAM, siddhivijayajI mahArAjane paMnyAsa padavIthI vibhUSita karavAmAM dareka ziSya pratye pUrI vatsalatA dharAvatA ane temane zAstrAbhyAsa AvyA. vi. saM. 1975nI vasaMtapaMcamIne divase mahesANAmAM ke sAdhanA mATe joItI badhI sagavaDanI satata kALajI rAkhatA. pUjyazrIne AcArya padavIthI alaMkRta karavAmAM AvyA hatA. vaLI potAne to saMpUrNa svAzrayI ane svastha rAkhavAno ja prayatna teozrIno kaMTha madhura, bhalabhalAne mohI le evo hato, eTale karatA, jethI sevA levAnI jarUra paDe nahIM. tema chatAM, potAnA jJAna sAthe vANInI prAsAdikatAthI pUjyazrInAM pravacano adbhuta gurudevane kadI vIsarI zakyA nahIM. saM. 1995mAM sANaMdamAM pU. prabhAva pAtharatAM. jJAnopAsanA pUjyazrInuM jIvana banI gaI hatI. maNivijayajI dAdAnI mUrtinI pratiSThA thaI ane pU. bApajI eka bAju ugra ane dIrgha tapasyA ane bIjI bAju satata mahArAja te vakhate jaI zakyA nahIM to chevaTe bImArI ane jJAnasAdhanA. bAhya ane atyaMtara tapano eka ja jIvanamAM sakhata tApa hovA chatAM vihAra karIne, sANaMda jaIne gurumUrtinAM ATalo sumeLa virala gaNAya. zAstrasaMzodhananuM A kArya cheka 90 darzana karyA tyAre ja saMtoSa pAmyA. varSanI uMmara sudhI, AMkhoe kAma ApyuM tyAM sudhI, aviratapaNe saujanya : pa.pU. divyapUrNAzrIjI ma. sA. tathA pa.pU. didhyazAzrIjI ma.sAnI karatA rahyA. e ja rIte, pUjyazrIe japa, dhyAna ane (yoga) preraNAthI dhIrajalAla bhurAlAla saMghANI (beNapavALA) parivAra, surata haThayogano paNa abhyAsa karelo. ugra ane dIrgha tapasyA mATe to pU. bApajI mahArAjanuM vartamAnamAM vardhamAnatapanI preraNA dvArA jIvana eka Adarza banI gayuM hatuM. saM. 1957thI teozrI AyaMbila tapanuM vyApaka mahattva darzAvanArA comAsAmAM ekAMtare upavAsanuM comAsI tapa karatA hatA ane pU. A.zrI vijaya bhaktisUrIzvarajI ma. 72 varSanI uMmarathI aMta samaya sudhI 33 varSa sudhI ekAMtare bhAratabharamAM | gAmegAma upavAsanuM vArSika tapa cAlu rAkhyuM hatuM. AmAM kayAreka be traNa AyaMbilatapanuM mahattva darzAvI, upavAsa paNa karavA paDatA ane kyAreka 105 DigrI jeTalo tAva AyaMbila zALAono pAyo AvI jato to paNa tapobhaMga thato nahIM. pUjyazrInuM AyaMbila nAkhanAra pU. A. zrI vijaya bhaktipaNa asvAdavratanuM uttama dRSTAMta hatuM. ATalA ugra tapasvI hovA sUrIzvarajI mahArAja samIvALAne chatAM teozrI kadI krodhane vaza na thatA. haMmezAM samatAbhAva dhAraNa nAme jagaprasiddha che. pragaTaprabhAvI karatA. e vAta teozrInA tapasvI jIvana pratye Adara utpanna zrI zaMkhezvara pArzvanAthajIthI kare tevI che. bahu nArAja thAya tyAre teozrI duHkha sAthe mAtra gujarAtanA suprasiddha vaDhiyAra eTaluM ja kahetA : 'hatu, tAruM bhaluM thAya!' samatA ane lAgaNIthI pradezanA zaMkhezvara gAmathI sAta gAu dUra rAdhanapura pAsenuM samI bharelA ATalA zabdo koInA hRdayane sparzI javA basa thaI gAma rUnA vepAranuM moTuM mathaka gaNAya che. e gAmamAM vIzA paDatA. pUjyazrIno eka mudrAlekha hato ke manane jarAya navaruM zrImALI jJAtimAM zrI vastAcaMda prAgajIbhAInuM dharmiSTha ghara hatuM. paDavA na devuM, jethI e nakhkhoda vALavAnuM tophAna kare. jainazAsananI moTAmAM moTI zAzvatI oLInI tapazcaryAnI teozrInI tapa, japa, dhyAna, svAdhyAya ane yoganI sarva zarUAtanA maMgala dine saM. 1930nA Aso suda 8nA zubha pravRttio pAchaLa A AtmajAgRti ja satata kAma karatI rahI. divase vastAbhAInAM tapasvinI suzrAvikA hastubAIe putraratnane AvI apramattatAno pATha zIkhavavA pUjyazrInuM caritra khUba janma Apyo. mAtApitAe mahotsavapUrvaka bALakanuM nAma upayogI thAya tema che. mohanalAla rAkhyuM. mAtApitAnA dhArmika saMskAro bALakamAM pInAthajIthI pa ka in Education International Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 UtaryA, abhyAsamAM buddhipratibhAnA camakArA dekhAvA lAgyA, thoDA vakhatamAM paMcapratikramaNa ane navasmaraNa sudhI pahoMcI gayA. yauvananA Agamana sAthe mohanalAlamAM tapazcaryAnI vasaMta khIlI. vidhisahita vIsasthAnaka tapa, cosaThapahorI pauSadha, cAra varasa samosaraNa tapa, siMhAsana tapa Adi tapazcaryA karIne dIrgha tapasvI banI gayA. evAmAM pU. A. zrI vijayadharmasUrIzvarajI mahArAja samI padhAryA. mohanabhAI para vairAgyanI asara prabaLa banI. emano pavitra AtmA jAgRta banI gayo. emane saMyamajIvana svIkAravAno utsAha thayo. samInA saMghanI bhAvanAthI potAnA panotA putra mohanabhAInI dIkSAno mahotsava samImAM ja UjavAyo. saM. 1957nA mahA vada 10ne divase pU. A. zrI vijayadharmasUrIzvarajI mahArAje saMgha samakSa dIkSA pradAna karI. sabhAjanoe cokhAthI vadhAvyA. pU. gurudeve mohanalAlane munizrI bhaktivijayajI tarIke potAnA ziSya banAvyA. munizrI bhaktivijayajI mahArAja paNa zAstravizArada, jainadharmanA samartha zAMtA kAzIvALA AcAryadeva zrI vijayadharmasUrIzvarajI mahArAjanI sevA bhaktibhAvathI karatA rahyA ane jJAna tapanA mArge AgaLa vadhatA rahyA. aneka mahAroganAzaka ane sarvasiddhidAyaka zrI AyaMbila tapa dvArA vardhamAnatapanI jIvanabhara ArAdhanA ane preraNA karatA rahyA. vidyAbhyAsamAM zAstra ane vyAkaraNAdimAM pAraMgata thayA. pU. gurudeva to kAzI padhAryA hatA ane tyAM vidvAno taiyAra karavAnI bhAvanAthI 'zrI yazovijayajI pAThazALA'nI sthApanA karI hatI. munizrI bhaktivijayajIne pU. gurudevanAM darzananI bhAvanA thatAM teozrI lAMbo vihAra karIne kAzI pahoMcyA ane tyAre guruziSyanuM hRdayaMgama milana thayuM hatuM. pratyeka jagyAe AyaMbila khAtAM zarU karAvavAM ane tapobhAvanAnI saMvRddhi karavI e pUjyazrInAM AgavAM dharmakAryo hatAM. saM. 1975nA aSADha suda bIjanA zubha divase kapaDavaMjamAM pU. A. zrI vijayavIrasUrIzvarajIe teozrIne gaNi padathI ane pAMcamane divase paMnyAsa padathI vibhUSita karyA. saM. 1989mAM zeTha jIvatalAla pratApazI tathA zeTha nagInadAsabhAI Adi AgevAnonI vinaMtIne mAna ApI muMbaI padhAryA. te samaye bhUlezvara-lAlabAganuM cAturmAsa yAdagAra banI rahyuM. saM. 1992mAM ziSyasamudAya sahita pAlitANA padhAryA tyAre vIramagAma, samI Adi saMghanA AgevAnonI AgrahabharI vinaMtIthI pU. AcAryadeva zrImad vijayasAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAje pUjyazrIne vaizAkha suda 4ne zanivAre prAtaHkALe vizALa . 491 mAnavasamudAyanI upasthitimAM AcArya padathI alaMkRta karyA. A uparAMta, upariyALA tIrthanI tIrthakamiTI tathA ghaNAM gAmonA AgevAnonI bhAvanAthI pUjyazrIno ardhazatAbdI mahotsava dhAmadhUmapUrvaka UjavAyo. yathA nAma tathA guNa evA AcAryazrI mahAna taponidhi hatA. dasa cIjo vAparavAno niyama kaDakapaNe pALatA. rAjasthAna, gujarAta, uttara pradeza, muMbaI Adi pradezomAM vicarI, sametazikharajI, giranArajI, zatruMjaya Adi tIrthonI ghaNI yAtrAo karI; kalakattA, banArasa, muMbaI Adi aneka kSetromAM dIrgha cAritraparyAyamAM kula 58 cAturmAsa karI, zAsananAM aneka kAryo susaMpanna karyAM. teozrI nitya prANavallabha zaMkhezvara dAdAnuM smaraNa karatA. vihAramAM vAraMvAra zaMkhezvara tIrthanI yAtrA paNa karatA. pUjyazrIe aMtima cAturmAsa samImAM karyuM. 85 varSanI vRddhAvasthAe karmodayavaza mAMdagIe gherI lIdhA, chatAM paNa AtmavizvAsa prabaLa karIne pUjyazrIe aMtima sAdhanA zrI zaMkhezvara mahAtIrthamAM karavAnI bhAvanA darzAvI. potAno nazvaradeha zaMkhezvara tIrthadhAmamAM choDavAnI icchA vyakta karI. DaoNkTaronI nA hovA chatAM apUrva AtmabaLa darzAvI, ziSyo-praziSyo sAthe zaMkhezvara padhAryA. pUjyazrInAM ziSyaratno-pU. paM. zrI premavijayajI gaNi, pU. paM. zrI subodhavijayajI gaNi, (vartamAnamAM sarva AcAryazrIo) Adie ghaNI sevA karI. pUjyazrIne hAthamAM upADIne zaMkhezvara dAdAnAM darzana karAvyAM. pUjyazrIe bhAvabhInI prArthanAthI aMtima icchA darzAvI ke, "he dAdA! bhavobhava tAruM zaraNa, tAruM zAsana prApta thajo' ane mALA hAthamAM laI mahAmaMtrano jApa japatAM japatAM tallIna thaI gayA. saM. 2015nA poSa suda 3ne pavitra dine vijaya muhUrte, pAMca maNakA bAkI rahetAM nazvaradehano tyAga karI, svargagAmI banyA. 30 varSa pachI pUjyazrInuM svapna sAkAra thayuM : pUjyazrInI smRtinA smAraka rUpe zrI pArzvanAtha bhagavaMtanI bhakti ane mahimAnI vRddhi svarUpe 'zrI 108 pArzvanAtha bhaktivihAra mahAprAsAda' nirmANa thavA pAmyuM. pUjyazrI vacanasiddha mahApuruSa, vardhamAnatapanA pre2ka, dharmabhAvanAnA dyotaka, aikyanA anurAgI, upariyALA tIrthanA uddhAraka, ghaNA rAjapuruSonA pUjya ane vizALa ziSya samudAya dharAvatA hatA. 21 ziSyo, 42 praziSyo ane ghaNAM ja sAdhvIjIono samudAya vartamAnamAM vicarI rahyo che evA pUjyapAda zAsanaprabhAvaka gurudevazrIne koTizaH vaMdana! saujanya : zrI guru labdhikRpApAtra pU.paM.pravaro zIlaratnavijayajI ma.sA. nI preraNAthI samInivAsI kusumabena hIrAlAla zAha parivAra, amadAvAda Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 492 saMyama, sarasvatI ane sadoditatAno triveNI-saMgama pU. AcAryazrI vijayamukticaMdrasUrIzvarajI mahArAja mahApuruSonI mahAnatA mAtra susaMskArI parivAramAM janmavAmAM ja nathI hotI, paNa janma pAmyA bAda janmane ja khatama karavAnI sAdhanA e mahApuruSanI mahAnatAno mApadaMDa hoya che. pU. svargagata AcAryadeva zrImad vijayamukticaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA vizALa jIvana para dRSTipAta karIzuM to lAgyA vinA nahIM rahe ke e mahApuruSa hatA. rAdhanapuramAM janmelI e jIvanagaMgA AgaLa jatAM aneka pavitra pravAhothI paripuSTa banIne rAMdhejA mukAme samAdhinA mahAsAgaramAM vilIna thaI gaI. rAdhanapurathI rAMdhejA sudhI ane saM. 1971thI saM. 2038sudhInA kALamAM patharAyelI e jIvanagaMgAnuM thoDuM amRtapAna karIzuM to jaNAze ke e muktilAla kharekhara muktinA ja lAla hatA. rAdhanapura eTale dharmasaMskAronI nagarI. pU. A. zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja kahetA ke "rAdhanapuranI AgaLa 'A' lagAvIe to ja tene sammAna ApyuM gaNAya. e rAdhanapuramAM maNilAla ane maNibahenanuM nAma dharAvatAM daMpatIne tyAM saM. 1971mAM eka putraratnano janma thayo. mAtApitAe tenuM nAma muktilAla pADyuM ane muktilAla kharekhara muktilAla banyA. zrI maNibhAIne traNa putro thayA : mahAsukhalAla, kAMtilAla ane muktilAla, maNibhAI dhaMdhArthe AkolAmAM rahetA hatA, paraMtu temanuM mana vAraMvAra dIkSA levA mATe jhaMkhatuM hatuM. saM. 1975-mAM svargavAsI thayA tyAM sudhI emanI e bhAvanA sAkAra na banI, paraMtu vairAgyanAM bIja traNe putromAM ropAI gayAM hatAM. emAM muktilAla nAnapaNathI bhaNavAmAM hoMziyAra hatA, paraMtu cAra aMgrejI dhoraNathI AgaLa bhaNyA nahIM. mahAsukhabhAI sAthe vepAra arthe muMbaI gayA. tyAM pU. A. zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanuM cAturmAsa hatuM. muktilAla teozrInA paricayamAM AvyA. teozrInI nizrAmAM dhArmika abhyAsamAM AgaLa vadhyA ane vardhamAna tapano pAyo nAkhyo. A arasAmAM munivarya zrI rAmavijayajI mahArAja UgatA sUryanI adAthI prabhAva pADI rahyA hatA. muktilAlanA moTAbhAI eka vAra teozrInA vyAkhyAnamAM AvyA ane haMmezAM vyAkhyAna sAMbhaLavAnI Teva paDI gaI. aMte saMyama svIkAravAnI bhAvanA deDha thaI. baMne bhAIonI dIkSA aMgIkAra karavAnI manokAmanA joI trIjA bhAIe paNa e ja paMthe prayANa karavAno saMkalpa karyo. dhanya dharAH mahAsukhabhAI saM. 1987mAM dIkSA svIkArIne munizrI malayavijayajI banyA. tyAra bAda saM. 1989mAM mahA suda 10nA divase zrI zatruMjayanI godamAM pU. A. zrI vijayadAnasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste saMyama svIkArIne muktilAle munizrI mahodayavijayajI nAma dhAraNa karyuM, paraMtu mAtA maNibahenanA AgrahathI vaDI dIkSA vakhate nAma badalIne zrI muktivijayajI rAkhavAmAM AvyuM. AgaLa jatAM, vaceTa bhAI kAMtilAla paNa saMyama svIkArIne munizrI ravivijayajI mahArAja banyA. traNe putrone zAsanane caraNe dharIne mAtA maNibahena jIvanane dhanya banAvI gayAM. traNe bhAIo AcArya padane varyA hatA. munizrI muktivijayajI mahArAja nAnapaNamAM vyAvahArika abhyAsamAM AgaLa rahetA, tema zAstrAbhyAsamAM paNa AgaLa rahevA lAgyA. rAtadivasa joyA vinA satata abhyAsa magna rahevuM e pUjyazrInuM eka mahAna lakSaNa banI gayuM. pUjyazrI mAnatA ke koI sAdhune dharmazAstronuM jJAnasaMpAdana karavuM hoya to ochAmAM ocho dasa varSano samaya Apavo joIe. emAM gurukRpA bhaLe to to kahevuM ja zuM! pUjyazrI upara pU. A. zrI vijayadAnasUrijI mahArAjanA cAra hAtha hatA. teozrIe temane ghaDavAmAM khUba ja kALajI lIdhI hatI. dIkSA pachInAM thoDAM ja varSo pachI pUjyazrIne pravacana mATe taiyAra karyA hatA. rAdhanapuramAM ja sagAM-vahAlAM-paricito samakSa munizrI muktivijayajI mahArAje prathama vyAkhyAna karIne saunAM mana mohI lIdhAM hatAM. saM. 1993mAM pUnAmAM cAturmAsa daramiyAna pU. gurudevonI nizrAmAM 7-7 kalAkanI vAcanAno akhaMDa lAbha laI atyaMta jJAnavRddhi karI hatI. A cAturmAsamAM mAtA maNibahenanI tabiyatanA samAcAra maLatAM traNe baMdhuo murabADa cAturmAsa bAda turata rAdhanapura tarapha vihAra karavA lAgyA. saM. 2010mAM pU. paMnyAsa zrI bhadraMkaravijayajI gaNivaryanI nizrAmAM cAturmAsa vakhate munizrI muktivijayajInA yuvAnInA utsAhane eka navo ja dizAbodha maLyo. namaskAra mahAmaMtrAdi viSayaka ciMtananI dizA maLatAM pUjyazrInA jIvanamAM eka navo ja prakAza phelAyo, jenA prabhAve teozrInI vRtti-pravRttimAM saMdhavAtsalya, maitrI Adi aneka guNonI vizeSa khilavaNI thavA pAmI. pUjyazrI vAraMvAra A cAturmAsane yAda karIne dhanyatA anubhavatA. pUjyazrInA jIvana-sAgaranuM peTALa Ama to DhagalAbaMdha tejasvI ratnonA prakAzathI jhagArA mArI rahyuM hatuM, paraMtu emAM ye nirIhatA, saMyamapriyatA, svAdhyAyarasikatA Adi guNo to evA viziSTa koTinA hatA ke enI joDa jaDavI muzkela che. Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 493 saMyamapriyatA to evI ke vijAtIyanA paricayathI sAva aLagA teo nAnapaNathI dhArmika abhyAsamAM ghaNI ruci dAkhavatA hatA. rahetA. sAdhvIjIo ke strIo sAthe bahu bolatA nahIM. je sAdhu- pa. pU. AcAryazrI vijayanItisUrijI mahArAjanA nikaTa sAdhvI AvI maryAdAnA premI na hoya emanA paricayamAM AvatA paricayamAM AvI teozrI dharmakriyAmAM tattvajJa ArAdhaka tarIke ja nahIM. teo pratye pUjayazrIne svAbhAvika ja aruci rahetI. atyaMta jANItA banyA. dharmAbhyAsa sAthe japa-tapamAM paNa vadhu | svAdhyAya pratye vizeSa ruci e pUjyazrIno viziSTa guNa rasa dAkhavavA mAMDyA. tyAM yogya vaye, mAtApitAnA AgrahathI hato. nitya navuM meLavavAnI tamannA pUjyazrIne chellAM varSomAM temanAM lagna phUlIbahena sAthe karavAmAM AvyAM. te vakhatanA aMgrejI abhyAsa mATe prayatnazIla rAkhatI. navasArI cAturmAsa lokamAnasane mAna ApI teozrI muMbaImAM zeThazrI nagInadAsa pachI to teozrIe aMtaramukhI ArAdhanA vadhu pramANamAM karamacaMdanI peDhImAM dharma sAthe arthopArjananA praznane hala karavA AraMbhI dIdhI. sAMje pratikramaNa bAda turata ja sUI jatA ane joDAyA hatA. saMsAramAM paDyA chatAM dharmabhAvanA evI ja prabaLa rAtre sADAbAra-eka vAge jAgIne savAra sudhI svAdhyAyamAM ane kAryarata hatI. teo vardhamAnatapanI oLInI saLaMga khovAI jatA. jIvananA prAraMbhakALe kaMThastha kareluM keTaluMya zruta A ArAdhanA, vItarAga prabhunI aSTaprakArI pUjA, vyAkhyAnazravaNa, rIte pUjayazrIe chellAM varSomAM pharI tAjuM karI lIdhuM hatuM. sva sAMje pratikramaNa, parvatithie pauSadha Adi dharmapravRtti aneka para samudAyanA suvihita sAdhuo sAthe haLI-maLI javAnI ArAdhaka puNyAtmAo sAthe pAyadhunI sthita zrI goDIjI jaina pUjyazrInI milanasAra vRtti to suprasiddha che. A sarva guNonA derAsara-upAzrayamAM karatA. goDIjImAM sAmAyika-pratikramaNayogathI jIvanamAM je zAMti-zuddhi anubhavI zakAya eno bharapeTa pauSadha AdinI sAmUhika ArAdhanA prasaMgopAta thatI. temAM AsvAda mANIne pU. AcAryadevazrI mRtyumAM paNa samAdhi sAdhI - teozrI saunA lADIlA dharmanetA banI rahyA. temanI dekharekha ane gayA, tyAre zAsanane eka mahAvaktA, samartha svAdhyAyavIra ane doravaNI nIce anupama harSollAsathI dharmakriyAo thatI hatI. saguNabhaMDAra sAdhuvarya gumAvyAno zoka vyApI vaLyo. lAkha AvA 80-90 ArAdhakonI eka maMDaLI hatI ane tenA teo lAkha vaMdana hajo e mahAna sAdhuvaryane! AgevAna hatA. A sarva dhArmika pravRttionA phaLasvarUpe saujanya : pa. pU. A. zrI prabhAkarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI teozrIe muMbaImAM kuMbhAra TukaDAmAM bhADAnA makAnamAM zrI | mukticaMdrasUri jaina ArAdhanA bhavana, amadAvAda vardhamAna tapa AyaMbila khAtAnI sthApanA karI ane khUba prema, Adara ane khaMtathI aneka puNyAtmAone zrI vardhamAna AyaMbila siddhacakrArAdhana tIrthoddhAraka, mAlavadezoddhAraka ane tapamAM joDI AgaLa vadhAryA. mohamayI muMbaI nagarImAM AvI zrI vardhamAna AyaMbila tapanA prakhara prasAraka dhArmika pravRttiomAM aneka jIvone sAMkaLavA e ghaNuM kaThina kArya pU. A.zrI caMdrasAgarasUrIzvarajI ma. hatuM, paraMtu teozrI evAM kAryo saphaLatAthI pAra pADI khUba anumodanAne pAtra banyA hatA. - pa. pU. AcAryazrI caMdrasAgarasUrIzvarajI cimanabhAI pU. AgamoddhArakazrInAM tAttvika vyAkhyAnothI mahArAja zrI vardhamAna khUba prabhAvita thayA hatA ane tenA pariNAme vairAgyanI AyaMbila tapa ane bhUmikAe sthira thaI, saMsAranA kIcaDamAMthI nIkaLavA mathAmaNa zAzvatI zrI navapadajI karavA lAgyA. temanAM dharmapatnI phUlIbahenanI prabaLa mohadazA oLInI ArAdhanAnA ane bAdhaka manovRttinA kAraNe dharmamArge doranAra upakArI pU. prasAraka tarIke vizeSa A. zrI vijayanItisUrIzvarajI mahArAja paNa dIkSA ApavAnA prasiddhi pAmyA hatA. prazna dvidhAmAM hatA, paraMtu cimanabhAIno saMkalpa deDha hato. aMte pUjyazrIno janma pU. AgamoddhAraka AcAryadevazrInI hUMpha maLI. eka vakhata amadAvAda dozIvADAnI goDIjImAM dharmakriyAmAM rasa letA 80 jeTalA ArAdhakone ema poLamAM kuvAvALA khAMcAmAM zeThazrI jezIMgabhAI paTavAne ghera hatuM ke cimanabhAI paristhitivaza dIkSA laI zake tema nathI, paraMtu suzrAvikA pradhAnabahenanI kukSie saM. 1940nA kArtika suda cimanabhAIe joradAra saMyamaraMga rAkhyo. stavanAdi lalakArI 11nA maMgala dine thayo hato. saMsArI nAma cimanabhAI hatuM. badhAne sayama tarapha vALavA abhigraha ApavA mAMDyo ane prAte Jain Education Intemational Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 494 dhanya dharA: pote paNa vairAgyanA mArge bhAgavatI dIkSA grahaNa karI "muni zrI caMdrasAgarajI' nAme saMyamajIvanano svIkAra karyo. dIkSA bAda pUjyazrIe jJAnAbhyAsamAM ekAgra banI siddhahema vyAkaraNa para prabhutva meLavyuM. zuddha pATho sAthe mULa mAtra chapAvI ane 'AnaMdabodhinI' nAme suMdara viThThalmogya TIkA lakhI, vidvAnomAM agragaNya sthAna meLavyuM. pUjyazrInI pratibhA, vANI, zakti, paDachaMda kAyA, meghamalhAra samo bulaMda avAja tema ja tyAgatapa-saMyamanuM ojasvI baLa saMghamAM aneka dharmakAryonI paraMparA vadhAranAruM nIvaDyuM. mAlavAnI-ujjainanI puNyabhUmimAM vIzamAM tIrthakara zrI munisuvratasvAmInA zAsanakALamAM zrIpAla mahArAjA ane mayaNAsuMdarIe navapadajInI cirasmaraNIya ArAdhanA karelI te sthAna jIrNazIrNa banI gayuM hatuM. teno pUjyazrIe AmUlacUla uddhAra karAvI zrI siddhacakrArAdhana tIrthanI punaH sthApanA karI. bhavya dharmazALA, AyaMbila khAtuM, jJAnamaMdira, bhojanazALA, upAzraya AdinA nirmANa sAthe zrIpAlamayaNAsuMdarInI navapada ArAdhanAnI bhUmi sAthe saMlagna prAcIna cha-sAta derAsarono uddhAra karI, zrI kezariyAjInI dehapramANa te ja varNanI navI pratimA bharAvI tenI sthApanA karI, je pratimA samakSa zrIpAla mahArAjA ane mayaNAsuMdarIe ArAdhana karela te pratimAjI hAla dhUlevAjImAM kezariyAjI tarIke prakhyAta che e lokoktine ciraMjIva banAvI. AthI samagra ujjaina jaina saMghano paNa punaroddhAra thayo ane vikAsa thayo. mAlavAmAM paNa aneka gAmomAM jainadharmanI jhAMkhI banelI chAyAne tejasvI banAvI. pUjyazrIne pAlitANAmAM pU. AgamoddhAraka AcAryadevanA varada haste saM. 1998mAM gaNipada ane paMnyAsa padathI vibhUSita karavAmAM AvyA ane 2007nA mahA suda 10nA maMgala dine pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrI mANijyasAgara-sUrIzvarajI mahArAjanA varada haste surata-gopIpurAmAM mahotsavapUrvaka AcArya padathI alaMkRta karavAmAM AvyA. prathama teozrIe navapada ArAdhaka samAja ane pachI zrI siddhacakra ArAdhaka samAjanI sthApanA karI. Aje paNa prativarSe hajAro ArAdhako A samAjanI doravaNI nIce zrI siddhacakrajInI oLInI ArAdhanA kare che. pUjyazrIe zrI vardhamAna AyaMbila tapanI zrI navakAra mahAmaMtranA 68 akSara pramANa 68 oLI vardhamAna tapanI karI hatI. tema ja navapadajInI 114 ochI karI hatI. pa. pU. AgamoddhArakazrInAM vyAkhyAnonA pracAra-prasAra mATe siddhacakra' mAsikanuM saMpAdana saM. 1986thI 1989 ane saM. 2003thI 2018 sudhI karyuM hatuM. A uparAMta, aneka graMthonuM saMpAdanakArya ane nUtana graMthonuM lekhana paNa karyuM. pUjayazrI saM. 2019nA phAgaNa vada 6ne divase suratamAM samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. pUjyazrInA 115 ziSyo-praziSyo vartamAnamAM vicArI rahyA che ane zAsanaprabhAvanAthI pUjyazrInI pratibhAne ujvaLa prakAzathI zobhAvI rahyA che! koTi koTi vaMdana hajo evA pUjayavarane! paramapUjya AcArya zrI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI jaina Agama maMdira TrasTa, pUnA. mevADa dezoddhAraka 5. pU. A. zrI vijayajitendrasUrIzvarajI mahArAja mabhUmi rAjasthAnamAM pAdaralI gAma che. temAM hIrAcaMdajI nAme eka suzrAvaka vasatA hatA. temanAM dharmapatnI manubAInI kukSie saM. 1979nA vaizAkha vada 6ne divase eka putraratnano janma thayo. putranuM nAma jeThamalajI rAkhyuM. zALAkIya zikSaNa laIne vepAradhaMdhArthe muMbaI AvelA jeThamalajIne pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjano pAvanakArI saMparka thayo ane teo saMyamI banavAnA manorathavALA thayA. saMsAranI jaMjALamAM jakaDAI cUkyA hovAthI A manoratha saphaLa banAvavA ghaNo puruSArtha karavo paDyo, paNa aMte vijayI banIne savA varasanA bAlakane mAtA-pitAne soMpIne saM. 2008nA jeTha suda pAMcame muMbaI bhAyakhallAmAM saMyama svIkArIne muni zrI jitendravijayajI mahArAja banyA ane gurupade pU. munivarya zrI bhAnuvijayajI mahArAjane sthApita karyA. gurusamarpaNa, jJAnadhyAnanI tAlAvelI, tapaprema Adi guNonA prabhAve thoDA ja samayamAM teozrIe abhuta pragati sAdhI. pUjyazrInA nAnAbhAI gaNezamalajIe paNa vaDIla baMdhunA saMyamajIvanathI AkarSAIne be varSa bAda dIkSA lIdhI. ane muni guNaratnavijayajI banyA. muni zrI jitendravijayajI mahArAja para gajabanI gurukRpA hatI, ethI thoDAM ja varSomAM jJAna-dhyAna Jain Education Intemational ducation Intemational Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 ane tapa-japanAM kSetre pUjyazrIe khUba ja suMdara pragati sAdhI. aTTama emano priya ta5. 400 aThThama karIne A kSetramAM mahAna siddhi meLavI. taduparAMta karyasAhityanA sarjanamAM paNa suMdara phALo Apyo. pU. dAdA gurudevanA kALadharma bAda teozrIe potAnI vihArabhUminA kendra tarIke mevADane pasaMda karyuM. A pradezano ghaNI rIte uddhAra karavo jarUrI hato. vizALa ane mahAna jinamaMdiro jarjarita thaI gayAM hatAM, kayAMka maMdiro sArAM hatAM, to pUjakono abhAva hato. A badhI khAmIone najara samakSa rAkhIne pU. paMnyAsajI jitendravijayajI gaNivare khUba ja kaSTo sahana karIne mevADamAM vicaraNa cAlu rAkhyuM ane pUjyazrInA prayatnothI thoDAM varSomAM mevADa pradeza dharmajAgRti anubhavI rahyo. pUjyazrInI pAvanakArI preraNAthI mevADa mAlavA AdimAM 400 maMdirono jIrNoddhAra thayo. derAsaronA jIrNoddhAra sAthe hajAro zrAvakazrAvikAonA jIrNoddhAra karyA. sthAnakavAsI terApaMthIone jinapUjAnI zAstrIyatA samajAvI jinapUjaka banAvyA. 222 jeTalAM maMdironI aMjanazalAkA pratiSThAo thaI. 25 uparAMta upadhAnatapa thayAM. 75 dIkSAo thaI. bikhare phUla jevA 25 uparAMta pustako prakAzita thayAM, jemAM 'rasabaMdho' nAmano 25 hajAra zlokamAM saMskRta-prAkRta graMtha pragaTa thayo che. pUjyazrInA mArgadarzana nIce 25 jeTalA jJAnabhaMDAro sthApita thayA. pUjyazrInA kuTuMbamAMthI ja cha mumukSuoe dIkSA aMgIkAra karI che. mevADa pradezamAM isvAla, sirasa, mAMDalagaDha, dayAlazAlikA tIrtha, nAgezvara darzanadhAma, lAlukheDA, bhIma Adi aneka nAnAMmoTAM tIrthonAM jIrNoddhAra, vikAsa, vistAra tathA rakSaNa mATe ane tene sakSama ane sudRDha banAvavA bhagIratha ane satata parizrama uThAvavA badala pUjyazrIne 'mevADadezoddhAraka' tarIke oLakhavAmAM AvyA. gaNipadavI vakhate 20 hajAra mAnavamedanI hAjara hatI. teozrInI yogyatA pramANe, zrI saMghanI namra vinaMtIo thavAthI ane pU. gurudevazrInI AjJAne vavartIne saM. 2044nA phAgaNa vada 3ne zubha divase rAjasthAnanA daloTa mukAme AcArya pade ArUDha karavAmAM AvyA. anekavidha zAsanaprabhAvanA dvArA jinazAsanano jayajayakAra pravartAvanAra pUjyazrIno saMyamaparyAya 54 varSano hato. pUjyazrInI samAdhAnavRtti jabaradasta hatI mATe khumArI sAthe kahI zakatA hatAM ke 54 varSanI saMyamaparyAyamAM mane 54 miniTa paNa ArdradhyAna thayuM nathI! mAna-apamAna darekamAM saMmardaSTi pUjyazrIno mudrAlekha hato. ''zrAvaka pAse gocarI 45 mAMgavI, chokarA, chokarI mAMgavI paNa paisA mAMgavA nahi, nahiMtara sAdhunI kiMmata koDInI thaI jAya.... 30-35 ki. mI. no rojindo vihAra hato. sukalakaDI kAyAmAM joza ane khumArI jovA jevI hatI. saM. 2061mAM mevADamAlavAnI pratiSThAo pUrNa karI ati ugra vihAra karI surata pahoMcyA. tyAM tAva caDhyo-utare ja nahiM varSothI davA lIdhela nahI mATe upekSA karI.roga vadhatAM tapAsa karAvI. lIvaranuM keMsara tharDa sTejanuM khyAla Avyo chatAM apAra samAdhi-bhakti. mArI to TIkiTa kyAranI pUrI thaI gaI che. vagara TIkITanI musApharI che. game tyAre TI. TI. Ave utaravA taiyAra chuM-samAdhAna e ja svarga che, pratikuLatAmAM prasannatA Adi sUtro AtmasAta karelA. Aso suda-ranA rAtre 1.52 miniTe surata bhaTAra roDamAM namaskAra mahAmaMtra sAMbhaLatAM sAbhaLatAM svargavAsI banyA. 107 ziSyo tathA 201 ziSyAonA hitaciMtaka gurudevazrIno sadA mATe viraha thaI gayo. amara raho pUjya gurudevazrI! (paM. zrI razmiratna vi. saMpAdita sUri jitendrajIvana jyota tathA namAmi sUri jitendra" mAM pUjyazrInuM vistRta jIvana che.) saujanya : janaguNa ArAdhaka TrasTa, 151 gulAlavADI,, muMbaI-4 sAhityasarjaka : vardhamAna taponidhi, 124 aThThamatapanA ArAdhaka pa.pU.A.zrI vijayaprabhAkarasUrijI ma.sA potAnA paropakArI ane prabhAvazALI vyaktitvane lIdhe jinazAsananA caturvidhasaMghano jemanA pratye avihaDa rAga ragaragamAM vyApI vaLelo che tevA zrI vijayaprabhAkaravijayajI mahArAja paNa pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanA samudAyamAM vinaya, viveka, mamatA, udAratA, vidvattA, vyavahArakuzaLatA, paropakAritAne lIdhe atyaMta lokapriya mahAtmAnI khyAti dharAve che. jyAM 25 jeTalAM jinamaMdiro jinazAsananI Alabela pokArI rahyAM che, jyAMthI asaMkhya bhavyAtmAo pravrajyAnA punIta paMthe paLyA che, te virAganagarI rAdhanapuramAM zeTha ratibhAI bhUrAbhAI dozInAM suzrAvikA dharmapatnI hIrAbahenanI ratnakukSie saM. 1992nA phAgaNa vada 1 (dhULeTI)ne divase teozrIno janma thayo. pUjyazrInuM saMsArI nAma bAbubhAI hatuM. bAbubhAI kusaMgane pratApe bAlyakALamAM unmArge Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 496 dhanya dharAH caDI gayA hatA, paraMtu pU. munivaronA satsaMge tarata ja sanmArge eka mAsa, cAranAM pAraNe cAra-eka mAsa, pAMca upavAsa pAMca caDI gayA. cha varSanI kumaLI vaye AyaMbilanI oLI karavAnuM vArathI mAMDIne 9, 10, 11, 12, 13, 20, 30, 33, 42 mana thayuM ane hoMze hoMze kramazaH AyaMbila karI. nAnapaNathI ja upavAsanI ArAdhanA doDha varSamAM karI che. Aja sudhImAM sattara dhArmika saMskAro sudRDha ane suvikasita thayA. kuTuMba dhaMdhArthe muMbaI so uparAMta upavAsa karyA che. vIzasthAnaka tapanI oLI, 108 AvyuM, temAM parama zAsanaprabhAvaka suvizALa gacchAdhipati pU. akrama pUrNa karyA. 24 bhagavAnanA caDhatA-UtaratAM, vaLI caDhatA A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanAM pravacanonI pragADha A so-oLI uparAMta eka hajAra AyaMbIla karyA che. asara thaI. mAtApitAnI dhArmika vRttie bAbubhAIne protsAhana AyaMbila, 100 oLI pUrI thaI gaI che. pUjyazrInI pUruM pADyuM. teo saMyamajIvananA pUrvasaMskaraNa rUpa aneka vrata- vardhamAnatapanI 95mI oLI nimitte 99 choDano bhavya udyApana niyamo dhAraNa karavA lAgyA. jIvana saMyama mATe, mokSa mATe ja mahotsava tema ja 94 ane 96mI oLI nimitte bhavya ujamaNAM che evI daDha zraddhA sevavA lAgyA. rAtribhojana ke hoTalamAM amadAvAda-navaraMgapurAmAM UjavAyAM hatAM. evI ja rIte, khAvAnuM baMdha karyuM. Aso vada 8thI kArataka suda 5 sudhI miSTAna pUjyazrInI preraNA ane nizrAmAM 20 jeTalAM ujamaNAM, 15 letA nahIM. potAne vAparavA maLatA paisA dInaduHkhIne ApI detA. cha'rIpAlita yAtrA saMgho amadAvAda, jAmanagara, borasada Adi 14 varSanI uMmare cAra mitroe thoDA paisA bhegA karyA ane sthAnomAM upadhAnatapanI ArAdhanA, aneka bhavyAtmAone mahAvIra janmakalyANakanA divase sAtaso puNyavAnone eka dIkSApradAna, 15 jeTalA navA saMghonI sthApanA ane sthiratA, AnAnI prabhAvanA karI hatI. bAbubhAInI A dharmapravRtti ane 40 jeTalAM nAnAMmoTAM jinamaMdironAM nirmANa, pAMca derAsaronA cAritrapravRttithI pitA ratilAla paNa khUba ja rAjI rahetA. teo jIrNoddhAra, aneka upAzrayonuM nirmANa, 13/14 pAThazALAonI icchatA ke potAnI hayAtImAM ja bAbulAlanI dIkSA thAya ane sthApanA Adi mahAna prabhAvaka kAryo thayAM che. pUjyazrIe banyuM paNa ema ja. bhavatAriNI dIkSAdAtA pUjyapAda amadAvAdamAM zrI kRSNanagara jaina saMgha ane zrI bApunagara jaina AcAryabhagavaMta zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanI pAvaka saMgha temaja aneka saMgho AdinI sthApanA karAvI che. teozrI nizrAmAM dAdara-muMbaImAM saM. 2010nA mahA suda 4ne zubha dvArA jyAM saMgho sthapAyA, e Aje sArI rIte vikAsa pAmyA divase pravrajayA svIkArIne bAbubhAI 17 varSanI yuvAna vaye pU. che. 20 gharono saMgha 1600 ghara sudhI pahoMcyo che. jyAM jyAM A. zrI vijayamukticaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya banI cAturmAsa thayAM che, tyAMnA zrIsaMghomAM ArAdhanAnAM pUra UmaTyAM munizrI prabhAkaravijayajI nAme ghoSita thayA. che. dAna-zIla-tapa-bhAvanAnA DaMkA vAgyA che. saM. 2047mAM atyAra sudhI temaNe pAMca upavAsa pAMca vakhata, cha 9 derAsaronI pratiSThA, 2059mAM sAta derAsaramAM pratiSThA upavAsa cha vakhata, sAta upavAsa, ATha upavAsa agyAra pUjyazrInI preraNA-nizrAthI thaI che. 2061mAM agyAra pratiSThA vakhata, nava upavAsa traNa vakhata temaja 16 upavAsa, 30 thaI hatI. rAjakoTamAM raiyA roDa tathA zramajIvI sosAyaTI naM. upavAsa, 33 upavAsa, 42 upavAsa karIne jaina jagatamAM 3mAM zikharabaMdhI derAsaro baMdhAyAM che. vardhamAnanagaramAM saM. tapasvIone preraNA mATe krAMti sarjI che. atyAra sudhI 2047nA cAturmAsamAM anekavidha tapArAdhanAo ane AyaMbilo 5070 temaja tIrthakara tapanA AyaMbilo paNa anuSThAno thayAM che. pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrI 1000 karela che. 60 hajAra kilomITarathI vadhAre pagapALA vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA svargavAsa nimitte, temanI vihAra temaja saurASTra, gujarAta, mahArASTra, bihAra bhAratanA dIrgha ane ujvaLa saMyamasAdhanAnI anumodanArthe bhavya dasathI bAra rAjyamAM temaNe dharma pamADyo che. mahotsava teozrInI nizrAmAM UjavAyo che. pUjyazrInAM apramatta jIvanacaryA, satata AtmaciMtana ane sva-para kalyANanI tIvra gurukRpAnA baLe ane phaLasvarUpe pUjyazrImAM sAdhanA bhAvanAnA kAraNe saMgha ane zAsananAM aneka kAryo susampanna svAdhyAya-zAsanasevAnA anekAneka guNono vikAsa thayo. sva banI rahyAM che. 2019mAM borasadanA comAsAmAM paryuSaNa ane para kalyANanI pravRttiomAM tapazcaryA e saMyamajIvanano pAyo aphAI karI AThe divasamAM be vyAkhyAna choDIne badhAM vyAkhyAna che. pUjyazrIe to saMsArIpaNAmAM paNa tapa-sAdhanA para vizeSa vAMcyAM hatA. rAjakoTa...........AThe upavAsa karI badhA vyAkhyAna ruci darzAvI hatI. sAdhupaNAmAM to A guNano anekagaNo vAMcyA. vikAsa thayo. pUjyazrIe Aja sudhImAM chaTTanAM pAraNe chaTTa Jain Education Intemational Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 490 pUjyazrInI mahAna tapazcaryAo ane zAsanaprabhAvanAnAM vidyAnagara cAturmAsa karela che. bahAragAmanA saMghoe tema ja aneka kAryonI jema teozrInuM adhyayanaphaLa thoDuM thoDuM paNa bhavya bhAvikoe jainamaMdiramAM devadravya ane svadravya arpaNa karI suMdara che. vividha graMtho ane sAhityanA talasparzI adhyayanane lIdhe lAbha lIdho. jIvadayAmAM paNa anumodanIya phALo noMdhAyo. A pUjyazrInI vidvattA ane vaknatvazaktino adbhuta vikAsa sadhAyo prasaMge pUjyazrInA saMsArI saMbaMdhIoe paNa dravyano anupama che. teozrI madhura ane saraLa vANImAM gahana ane bhAvapUrNa savyaya karyo hato. sAdhanA-ArAdhanAmAM utkRSTa sthAne birAjatA pravacano karavAmAM kuzaLa che. teozrInAM prabhAvazALI pravacanothI A sUrivara nirAmaya dIrdhAyuSya pAmIne zAsanaprabhAvanAnAM prerAIne aneka bhAviko, khAsa karIne, yuvAvargamAM dharmajAgRtinA sarvotkRSTa kAryo saphaLatApUrvaka pAra pADatA raho ane te mATe juvALa AvyA che. evI ja rIte, potAnA agAdha abhyAsanA zAsanadeva pUjyazrIne saMpUrNa svAthya bakSo evI abhyarthanA sAthe phaLasvarUpe pUjyazrIe sAhityanuM vipula sarjana karyuM che. pUjyazrInAM caraNomAM koTi koTi vaMdanA! lokopakArI-lokabhogya sAhityasarjanamAM teozrI agresara rahyA mahArASTra mAlegAvamAM lAkhkhonA phaMDathI 68 tIrtha maMdira che. dharma, adhyAtma, samAja, vijJAna Adi viSayone sAMkaLIne banAvela che. vartamAna saMdarbhamAM dharmasaMsthApanA ane jainadarzananI mahattA - pUjyazrInA aMtaramAM audAryatA, AMkhomAM nirmaLatA, pratipAdita karatA 40 thI vadhu graMtho racyA che, jemAM 'vijJAna ane jainadarzana' bhAga 1-2, "saMskRtinuM vijJAna', 'zramaNo svabhAvagata saraLatA, sArvatrika sAdagI, saMgha paropakAra pAsakanuM jhagamagatuM jIvana', 'vilaya cinagArI', 'preraNAnI parAyaNatA-paraspara AtmIya sabhAva dvArA zrI saMghanI paraba', 'mahAmaMtranuM vijJAna', 'jIvanamAM maunano camatkAra', samanvayatA mATeno prayatnonA utkRSTa guNavaibhava Adara bhAvathI 'vItarAgavacananuM sarvazreSTha vijJAna", "sApekSavAdanuM vijJAna', mastakane jhukAvanAro che. 'premasUridAdA', "jIvananuM amRta', "AtmavAda', 'jIvana ane 2010mAM vallabhavidyAnagaramAM comAsAnA bhavya vrato', krodhano dAvAnaLa ane upazamanI gaMgA', 'ciMtananuM sAmaiyA bAda sAdharmika vAtsalya tathA ziravaDa karatA pUrNa thayuM. caitanya', 'AcArasaMhitA', "adezya eTamabomba', 'rAtribhojana darekane 45 rUpiyAthI tathA goLanA ravAthI bahumAna thayuM. kema nahi?", "bALabhogya navakAra', "dharmanuM vijJAna', 'sArthavAha', caMdramaNi tIrtha peDhI banAsakAMThAmAM 2034mAM navA DIsAmAM mAruM vahAluM pustaka', 'huM pustakanI sAthe', ciMtananI sAthe sAthe cosaTha pahorI pauSadha bhAIbahena maLIne sADAcAraso karAvyAM praznotarI Adi nUtana zailIthI lakhAyelA graMtho che. vijJAna hatAM. 2061nuM comAsu rAjakoTa zramajIvI sosAyaTImAM saMpanna viSayaka graMthonI to hajAro nakalo khapI gayelI che ane thayuM. 2035mAM vAvamAM temanI nizrAmAM sojana dezavidezamAM lokapriya paNa thayelI che. pratikramaNa karatA bhAbharamAM 2036mAM bassothI aDhIso jaNa evI anekavidha zAsanaprabhAvanA dvArA bahumukhI puruSo pratikramaNa karatA hatA. pratibhAne upasAvatA sAdhuvarane saM. 2041mAM mAgazara suda 6ne saujanya : zAha bharatabhAI caMdulAla kheDAvALA, amadAvAda, divase pAlitANAmAM pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI hiMmatabhAI ema. dIpa ilekaTrIka varkasa, amadAvAda mahArAje gaNi pada, saM. 2044nA phAgaNa vada 3ne divase vardhamAna taponidhi AcArya bhagavaMta amadAvAdamAM pU. A. zrI vijayamitrAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste paMnyAsa pada ane saM. 2046nA phAgaNa zrImad vijaya guNayazasUrijI mahArAjA suda 11ne zubha divase borasada mukAme pU. A. zrI vijayarAjatilaka-sUrIzvarajI mahArAjanA varada haste AcArya gagaladAsabhAI pada pradAna karavAmAM AvyAM. padapradAnanA A divase, prasaMgane mAtA : sajIbahena anulakSIne borasadamAM jIrNoddhAra pAmI rahelA zrI AdinAtha pitA : svarUpacaMdabhAI jinamaMdira mATe sAruM phaMDa thayuM. borasadamAM tAjetaramAM 2059mAM gurudeva : pU.A.zrIvi. upAzrayanA jIrNoddhAra mATe 27 lAkhanuM phaMDa karela AMbeDa rAmacaMdrasUrIzvarajI bhavananuM nirmANa karela ane nUtana upAzrayanuM udghATana karI mahArAjA. Jain Education Intemational Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 498 nA janma : vi.saM. 1880, mAha mAsa, bhArolI tIrtha. 80. mADu mAruM dIkSA : vi.saM. 2023 poSa suda-14, muravADa, mahArASTra. vaDI dIkSA : vi.saM. 2023 mahAvada-10 lAlabAvA, muMbaI. gaNipada : vi.saM. 2050 kArataka suda-11, gopIpurA, surata. paMnyAsa pada : vi.saM. 2052 vaizAkha suda-6 bhArola tIrtha upAdhyAya pada : vi.saM. 2052 vaizAkha suda-6 bhArola tIrtha AcAryapada : visaM.2052 vaizAkha suda-7 bhArola tIrtha nizrAvartI sAdhu : 42 zrImad vijaya guNayazasUrijI mahArAjAmAM vAtsalya. vidvattA ane vicakSaNano virala triveNI saMgama jovA maLe che. vardhamAnataponidhi AcAryadeva zrImad vijaya guNayazasUrijI mahArAjAnuM vyaktitva gheghUra vaDalA jevuM virATa ane zItaLa chAMyo ApanAruM che. AcArya bhagavaMtanA sAMnidhyamAM nAnakaDA bALakathI laI jenA mAthe paLiyA AvI gayAM che, tevA vRddhane paNa evI kudaratI rIte sAMtvanA thAya che ke mAre mAthe eka evA vaDIlanI chatrachayA che ke, jeo mane sukhamAM ane duHkhamAM, AMdhImAM ane tophAnamAM sAtha Apaze, Apaze ane Apaze ja. sAdhanAnA vikaTa patha upara pA pA DagalI mAMDatA bAla munione AcArya bhagavaMte je kuneha, dhIraja, sahiSNutA, saumyatA ane saMvedanAthI saDasaDATa doDatA karI dIdhA che,tenA uparathI lAgyA vinA rahetuM nathI ke sAdhaka avasthAmAM bALamAnasanA temanA jevA acchA niSNAMta jaina saMghanI bahAra dIvo laIne zodhavA jaIe to paNa maLe mahi. moTI moTI yunivarsiTInA cAIlDasAyakolojInA prophesaro jo vardhamAna taponidhi AcArya bhagavaMta pAse Ave to temane jarUra bALamAnasane ghaDavAnI bAbatamAM aneka navA pATho zIkhavA maLe. jaina zrAvaka potAnA putrane na chUTake jo vyAvahArika zikSaNa ApatI zALAmAM abhyAsa karavA mUke to paNa AjanI bhotikavAdI keLavaNInA viSanI asaramAM te deva, guru temaja dharmane na bhUlI jAya te mATe vAlI tarIke keTalA saMcita ane sAvadha rahevuM joIe, te dareka mAtA-pitAe A AcArya bhagavaMta pAsethI zIkhavuM joIe. traNa varSanA abudha bALakane preraNA karI, AyaMbila tapa jevo tapa karAvavo hoya tyAre tene pAra utAravA mATe keTalA vAtsalya ane kunehapUrvaka bALakamAM dhanya dharA zubhabhAvono saMcAra karavo joIe, tenI kaLA vardhamAna taponidhi AcArya bhagavaMtane jANe sahaja siddha che. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya guNayazasUrijI mahArAjAe jainazAsanane jo koI sauthI moTI bheTa ApI hoya to te pravacana prabhAvaka AcAryadeva zrImad kIrtiyazasUrijI mahArAjA che. Aje pravacana prabhAvaka tarIke samagra jaina saMghamAM samyajJAnano aciMtya prakAza pAtharI rahelA AcAryadevane bAlyavayamAM je preraNAnA pIyUSa pAvAmAM AvyAM, tenA kAraNe Aje teo nIDaratAthI ane nizcalatAthI zAsananI rakSA ane prabhAvananAM aitihAsika kAryo karI rahyA che. potAnA saMsArI putrane saMyamane mArge vALavA mATe vardhamAna taponadhi AcArya bhagavaMte je makkamatA, dhIraja, saMkalpabaddhatA ane aDagatAnuM AcaraNa karyuM, te jaina saMghamAM dareka mAtA-pitAo mATe udAharaNIya che. jainakuLamAM janma dhAraNa karanAra bALakane bacapaNathI ja sAdhunAM darzana karAvatI vakhate eka ja vAta karavI joIe ke, beTA! tAre paNa eka divasa AvA sAdhu banavAnuM che' ane putra jyAre mahAbhiniSkramaNane paMthe saMcaravA mATe thanaganavA mAMDe tyAre tenA paMthamAM rahelA avarodho kevI caturAI ane dUraMdezInA hala karavA, te bAbatamAM paNa vardhamAna taponidhi AcArya bhagavaMtazrI A bALamAnasane pArakhIne sAdhanAne paMthe caDAvavAnI adbhuta sUjhano lAbha temanA saMsArI putrane maLyo che, tevuM paNa nathI. vardhamAna taponidhinA tAraka gurudeva pUjyapAda gacchAdhipatizrI vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAe temanI A viziSTa zaktine pArakhI aneka bALa munionA jIvana ghaDataranI gaMbhIra javAbadArI temane soMpI hatI, je temaNe TAMkaNAM mArI manohara mUrtinuM ghaDatara karatA zilpInI khUbIthI nibhAvI hatA. AcArya bhagavaMte saMvata 2023mAM bhAgavatI dIkSA grahaNa karI, te agAuthI ja AkarI tapazcaryAne potAno jIvanamaMtra banAvyo hato. dIkSAnAM pAMca varSa agAu temaNe dIkSA na levAya tyAM sudhI cha vigaInA tyAgano bhISma saMkalpa karyo hato. A gALAmAM to teo chaThThanA pAraNe chaTTa karatA ane pAraNAmAM vaLI AyaMbilano tapa karatA. A rIte traNa divase eka javakhata vAparavA besatA. tyAre paNa teo roTalI ane bhAta jevo taddana lukhkho AhAra grahaNa karatA. dIkSA prApta thaI te pachI temaNe vardhamAnatapanI 100 oLI cittanI atyaMta prasannatA ane Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 499 abhuta samatApUrvaka pUrNa karI. jenuM pAraNuM parama tAraka gurudeva vardhamAna taponidhizrIjIe paMca parameSThInA gauravavaMtA pUjyapAda gacchAdhipati vijaya rAmacaMdrasUrIjI mahArAjAnI tRtIyapade zobhAyamAna thayA pachI paNa potAnA tapa guNa vadhAre pavitra chatrachAyAmAM ja karyuM. temAM paNa 97mI oLImAM vacce ne vadhAre uccatama kakSAe pahoMcADavA mAtra 3-4 varSanA TUMkA mAsakSamaNa karI pAraNuM karI satata AyaMbilano tapa cAlu ja gALAmAM tIrthaMkara pradAtA evA vIzasthAnaka mahAtapane rAkhyo. ATalI ugra tapasyA karatAM karatAM vardhamAna apramattapaNe pUrNa karyo. e tapanI pUrNAhUti muMbaI mahAnagara taponidhizrIjIe potAnA gurudeva pUjyapAda AcArya bhagavaMtanI mahAmahotsavapUrvaka thaI jemAM 3200 punyAtmAo e sevA, bALamunione abhyAsa, vihAra, gaucarI, svAdhyAya vagere upavAsano tapa karavApUrvaka vIza sthAnaka mahApUjanamAM bhAga laI pravRttio sAhajika rIte cAluM ja rAkhI hatI. ugramAM ugra e mahApuruSane "vIzasthAnaka tapa prabhAvaka " tarIke saMbodhyAM. tapazcaryA daramyAna paNa temanA caherA upara prasannatA ane tapa kSetramAM vartamAna vizvamAM agratama sthAne pahoMcyA saumyatAno mahAsAgara haloLA leto jovA maLe che. pachI paNa Aje emanA manoratho ane cha-upavAsa-nitya - teozrIe potAnA jIvanakALa daramyAna aneka tapo ekAsamAM Adi tapa aneka bhavyAtmAne tapa dharmamAM ananya jIvanamAM AcaryA che. jemAM zreNI tapa, siddhitapa. vIzasthAnaka AlaMbana pUruM pADe che. tapa jevAM duHsAdhya tapono samAveza thAya che. vardhamAna tapa temaNe Aje 83 varSanI jaipha vaye paNa pUjya AcArya zrI utkRSTa rIte karyo hato. saMyamajIvananI prApti mATe temaNe aneka vijaya guNayazasUrijI mahArAjA eka yuvAnane zaramAve evI saMgharSono sAmano veThavo paDyo hato. dhagaza ane skUrtipUrvaka zAsananI ArAdhanA prabhAvanAnA kAryo vardhamAna taponidhizrIne janma banAsakAMThAnA zrI karI rahyA che. temanA hAtha nIce taiyAra thayelA aneka bhArolatIrtha mukAme vi.sa. 1980nI sAlamAM mAtA bALamunio Aje sArA evA saMyamI, jJAnI, dhyAnI, tapasvI, sejIbahenanI kukSie thayo hato. lekhaka, prabhAvaka, kavi, pravacanakAra, vAcanAdAtA banI - teozrInI dIkSA mahArASTranA murabADa mukAme teonI jenazAsananI anupama sevA karI rahyA che. gaNi padavI surata mukAme vikramanI 2050nI sAle itihAsamAM jene paNa tapadharmamAM AgaLa vadhavuM hoya tene teozrInA suvarNa pRSTha aMkita thAya te rIte saMpanna thaI hatI, to vaLI AzIrvAda susaphaLa nIvaDe che. paMnyAsa-upAdhyAya ane AcAryapadathI teone vikramanA aMtee mahApuruSanA jIvananA dareka pAsA guNavattAthI 205nI sAlanA zreSThatama muhUrte potAnI janmabhUmi evA zrI bharelA che, chatAM e dareka pAsAne susaphaLa banAvanAro temano bharelA . 8nAM re , bhArolatIrthamAM bAvIzamAM tIrthapati zrI neminAtha paramAtmA tathA eka guNa ajoDa che. e guNAdhirAja che. "dareka AtmAne trevIsamAM tIrthapati zrI pArzvanAthanI pAvana pratiSThAnA pAvanakArI saMsArathI tArI, saMyamI banAvI, sukhI karavAnI bhAvanA." , divase sthApita karAyA hatA. saujanya : rAmapurA (bhArolatIrtha)nivAsI voharA pArvatIbena rIkhavacaMda parivAra, surata Jain Education Intemational Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane rakSA mATe sAmane mATe sAmayiko SLa zAna acAra, zrI jena zAsana (aThavADika) vArSika lavAjama rU. 100, AjIvana rU. 1000 paradezamAM vArSika rUA.300, AjIvana rUI. 5000 zrI mahAvIrazAsana (mAsika) vArSika lavAjama rUA. 100, AjIvana rU. 1000 paradezamAM vArSika rUA. 500, AjIvana rUA. 6000 & jana bAla zAsana (mAsika) gujarAtI hindI * aMgrejI pAMca varSanA rUA.250, AjIvana rUA. 1000 paradezamAM pAMca vArSika rU. 1500, AjIvana rU. 6000 Gii I ( ja - ru. zrI mahAvIra zAsana prakAzana maMdiradrasTa zrutajJAna bhavana, 45, digvijaya ploTa, jAmanagara (gujarAta) 361 005. phonaH 2770963 Agamo, TIkAo, prAcIna sAhitya prakaraNo tathA dharmakathA upadeza tathA kathAo tathA tIrthadarzana, zatruMjaya bhAvayAtrA vi. sAhitya prakAzana karanAra zrI harSapuSpAmRta jaina graMthamAlA- lAkhAbAvaLA zrutajJAna bhavana, 45, digvijaya ploTa, jAmanagara (gujarAta) 361 005. phonaH 2770963 Apane prabhAvanA mATe gujarAtI, aMgrejI, hindImAM pustako joie to maMgAo, suci patra maMgAo. Jain Education Intemational Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 sadInA samayajJa saMto sarvasaMsAranA tyAgasahita ugra saMyamacaryAonA pAlana dvArA kAyA sudhInAM tamAma pAtro paranI mamatA ogALyA pachI paNa ahaMnI mamatA ogALavAnuM kArya ati duSkara che. mAna-mobho ane pada-pratiSThAthI para banIne nispRhapaNe AtmasAdhanAmAM rata rahenArA bhadrapariNAmI saraLatA ane saumyatAthI zobhatA saMtajano vizeSa mAnanIya ane pUjanIya che. UMDA grAmyavistAromAM ke rAjasthAna Adi dUranA pradezomAM aneka pratikULatAo vacce nirmaLa ane suvizuddha saMyamayAtrAnA pAlana sAthe AMtarakhojamAM garakAva banelA A mahAtmAo AtamamastImAM mahAlatA hoya che. mAna ane apamAnanA bhedone bhUMsI nAkhI UMcI AdhyAtmika sthitine pAmelA AvA puNyaprabhAvI mahAtmAo AjanA A viSamakALamAM paNa jaina saMghanA parama vaibhavasamA zobhI rahyA che. paramArAdhya prakRSTa puNyaprabhAvI pU. paMnyAsa zrI dharmavijayajI gaNivarya (DahelAvALA) mahApuruSonI svarNazRMkhalAmAM pUjya paMnyAsajI zrI dharmavijayajI mahArAjanuM nAma varSothI zukratArakanI jema camakI rahyuM che. pUjyazrIe saM. 1933nA poSa vada 14nA divase vAtsalyamUrti pitA mAyAcaMdabhAInI zItaLa chAyAmAM zIlAdi saMskArothI suzobhita mAtA mIrAMtabAInI kukSie janma dhAraNa karI tharA gAmane alaMkRta banAvyuM hatuM. putranAM lakSaNa pAraNAmAM' e nyAye, bhaviSyamAM dharmadhvajane dhAraNa karavAno saMketa ja rahe tema, snehaghelAM mAtApitAe putranuM nAma dharamacaMda pADyuM. bAlyavayathI pUrvanA kSayopazama ane sateja buddhinA prabhAve vyavahArayogya keLavaNI meLavyA bAda dharamacaMdane nRtya-gIta-saMgItano anokho zokha jAgyo. temane zIlavatI kanyA sAthe lagnagraMthithI joDI dIdhA. sAMsArika javAbadArIo vadhavA chatAM nATako jovAno zokha TakI rahyo. bhartRharinA saMsAratyAgano khela joyA pachI bhAIzrI dharamacaMdanuM aMtaHkaraNa saMsAranA raMgarAgathI chUTavA ane vairAgyanA raMge raMgAvA jAgRta banyuM. dIpakanI jyotane vadhu divela maLatAM tenA prakAzamAM vadhAro thAya tema, amadAvAda- DahelAnA upAzrayanI pATaparaMparAnA mukhya nAyaka pU. paMnyAsajI zrI mohanavijayajI mahArAjano paricaya thatAM dharamacaMdanI vairAgyajyota vadhu prakAzita banI. pariNAme 19 varSanI bharayuvAna vaye pUrNa vairAgya sAthe, saMsAranA sneha-saMbaMdhono 501 tyAga karI saM. 1952nA aSADha suda 13nA zubha dine zrI siddhAcalajI mahAtIrthanI chatrachAyAmAM, caMcaLa lakSmIno sadupayoga karavA mATe hAthInI aMbADIe besI varSIdAna detAM, bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI. dharamacaMdamAMthI tyAgI banelA mahAnubhAve saMyamajIvanamAM muni zrI dharmavijayajI nAma dhAraNa karI, prabhuzrI mahAvIrasvAmInA zAsananI dharmadhvajAne unnata rAkhavAnA zreSTha puruSArtha rUpe jJAna-dhyAna ane tapa-tyAga mATenI sAdhanAnAM maMDANa karyAM. jIvanazilpI rUpe prakRSTa pratibhAvaMta pU. paMnyAsajI zrI mohanavijayajI mahArAjane svIkAryA bAda, atRpta haiye akhaMDa zrutopAsanAmAM lIna evA munizrI dharmavijayajI ghaNA TUMkA samayamAM utkRSTa vidvAna ane ucca saMyamI AtmA tarIke jainazAsanamAM tejasvI hIrA samAna camakavA lAgyA. saMyamadAtA utkRSTa tyAga-vairAgyanA raMgothI raMgAyelA munizrInI Adarza pratibhAthI AkarSAyelA aneka mahAtmAo saMyamamArganA pathika banyA. temanA mukhya ziSyomAM pU. munizrI camanavijayajI, munizrI cAritravijayajI, munizrI surendravijayajI ane munizrI azokavijayajI mahArAjanI gaNanA thatI. bIjanA caMdranI jema AgaLa vadhelA munizrI dharmavijayajI mahArAjane aneka saMghoe tathA samudAyanA sAdhubhagavaMtoe atyaMta Agraha sAthe saM.1962mAM mahAmahotsavapUrvaka DahelAnA upAzraye paMnyAsa padathI vibhUSita karyA. sAmudAyika uttaradAyitva pUrNa karavA aMge paMnyAsa padanI svIkRti bAda parameSThInA trIjA pada AcArya pada para birAjamAna karavAmAM DahelAnA upAzrayanA zrIsaMghano ane pATaNa khetaravasI ane gAmonA zrIsaMghano Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 502 Agraha hovA chatAM padalipsAthI niHspRha evA pU. paMnyAsajI mahArAje cheka sudhI inkAra ja karyo. zrutopAsanAnA akhaMDa upAsaka zrI dharmavijayajI mahArAje pATaNa khetaravasI jaina upAzrayamAM ane DahelAnA upAzrayamAM hastalikhita pratonA viziSTa jJAnabhaMDAronI sthApanA karI ane jJAnadhananA surakSAhetu atyaMta parizrama uThAvyo. A jJAnabhaMDAro vize dezavidezanA vidvAno pRcchA karatA hatA. pU. paMnyAsajI mahArAjanA dhyAnasAdhanAnA kendrabindu rUpe pragaTaprabhAvI zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAna mukhya hatA. trikALa darzana-vaMdananA niyama sAthe keTalAya divaso sudhI dAdAjInI pAvana chAyAmAM pUjyazrI samAdhinI UMDI anubhUtino AnaMda anubhavatA hatA. teozrIe aMtaranI anubhUti dvArA jIvanayAtrAnI samAptinAM cihno jANI, potAnA paTTadhara ziSya tarIke paripUrNa yogyatAnA dhAraka, prakRSTa prabhAvazALI pU. munivaryazrI surendravijayajI mahArAjane DahelAnA upAzrayanI pATe bhavya samArohapUrvaka paMnyAsa pada para pratiSThita karyA. khAtasya di dhruvo mRtyu--e nyAye DahelAnA upAzrayanI gauravamayI pATaparaMparAnA A tejasvI tAralAne paNa kALayamanI chAMya paDI. saM. 1990nA caitra vada 7nI sAMje 52 kalAke, rAjanagara amadAvAdane AMgaNe prathamavAra advitIya munisaMmelananI maMgala pUrNAhutinA samAcAra jANI, pUjyazrInA AtamahaMse anaMtanI yAtrAe prayANa karyuM. Adarza guNothI AkarSita bhaktavarganI AMkhothI varasatA zrAvaNa-bhAdaravA vacce zaheranA itihAsamAM advitIya kahI zakAya evA ThAThathI pUjyazrInI smazAnayAtrA nIkaLI ane zokamizrita bhaktibhAvanAnA akhaMDa pravAhanI dhArA vacce agnisaMskAra karavAmAM Avyo. pUjyazrIne zraddhAMjali rUpe devavaMdanA ane maMgalakriyAmAM jainasamAjanA dhuraMdhara AcAryo zrI siddhisUrijI mahArAja, zrI nemisUrijI mahArAja, paMnyAsa dharmavijayajI mahArAjanA nAmathI sariyada, khImANA, kaMboI, uMdarA tathA pATaNamAM paM. ratnavijayajI mahArAjanA nAmathI khetaravasImAM, ane anya aneka gAmomAM pAThazALAo cAle che. koTi koTi vaMdana hajo e parama prabhAvIne! sva. pUjya gurudevazrI amara raho! saujanya : pU. paM. zrI raviratnavijayajI ma.sA.nI preraNAthI zrI arthaprabhAvaka cerITebala TrasTa, kRSNanagara, amadAvAda dhanya dharA gacchAdhipati AcArya darzana sAgara sUrIzvarajI mahArAja sAheba niraMjana parihAra tyATM, tapasyA, sevA, sneha, sammAna aura ina sabake sAtha dhana ke prati gahana AsthA aura virATa kisma kI vidvattA kI vAstavika pratimUrti ke rUpa meM AcArya darzana sAgara sUrIzvara mahArAja ko jAnA jAtA / jaina dharma ke zreSTha AcAryo aura apane samakAlIna gacchAdhipatiyoM meM sarvazreSTha mAne jAne vAle AcArya darzana sAgara sUrIzvara mahArAja jIte jI dharma, AsthA aura sAtvika jIvana kI zAlIna pratimA kA rUpa jIte jI hI dhara cuke che / 75 varSa taka sAdhu jIvana ko jIne vAle AcArya darzana sAgara sUrIzvara mahArAja apane jIvanakAla meM agara gacchAdhipatiyoM te sarvAMgINa agraNI AcArya mAne jAte rahe to isakA kAraNa yahI thI ki jaina dharma ke 900 se adhika sAdhu-sAdhvIyoM kI virATa senA ke senApati ke rUpa meM unhoMne dezabhara meM dharma kA pracAra aura prasAra kiyA / vikrama saMvata 1958 meM jeTha vada 7 ko gujarAta ke dhrAMgadhrA jile ke dholI gAMva meM janme AcArya darzana sAgara sUrizvara mahArAja 27 varSa kI umra meM sAMsArika sukhoM kA tyAga karake saMyama jIvana kI tarapha agrasara hue| taba se lekara 91 varSa kI umra taka dezabhara meM bhramaNa ke daurAna karIba 200 se jyAdA maMdira kI sthApanA aura pratiSThA kA itihAsa unake khAte meM darja hai| unakI divya upasthiti aura pAvana preraNA ke daurAna hI isa virala yogI ke netRtva meM muMbaI meM paMdraha maMdikoM kI sthApanA huI / / zrImatI harakhabena kI kokha se pitAMbaradAsa ke ghara janme bAlaka devacaMda meM zuru se hI satya, ahiMsA, aparigraha aura jIvana meM zucitA kelakSaNa spaSTa dikhe aura Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 403 isI kI pariNIti vikrama saMvata 1986 meM jeTha suda 14 pAlItANA meM saMvata 2008 kI kArtika vada 3 ko gaNi ko gujarAta ke khaMbhAta meM huI jahA~ bAlaka devacaMda ko padavI aura isI parvatarAja zatrujaya kI goda meM base tIrtha pUjya zrI sAgarajI mahArAja ne dIkSA dekara mahodaya sAgara pAlItANA meM saMvata 2022 kI mAgha suda 11 ko mahArAja ke ziSya ke rUpa meM prasthApita kiyaa| AcArya upAdhyAya padavI se vibhUSita he| saMvata 2035 kI mAgha darzana sAgara sUrizvara mahArAja ne sAdhu jIvana ke daurAna suda 5 ko muMbaI ke pAyadhunI sthita goDIjI tIrtha meM unheM apanI dhArmika kriyAoM aura dharma ke prati gahana AsthA AcArya padavI aura saMvata 2047 meM phAlguna vada 3 ko ko isa taraha vikasita kiyA ki unake sAMsArika parivAra muMbaI ke prAranA samAja meM gacchAdhipati ke pada se navAje ke hI kula 25 sadasyoM ne sAdhu jIvana kI tarapha kadama gae isa mahAna tapasvI saMta ne bAraha varSoM taka 900 saMtoM bar3hAe aura darzana sAgara sUrizvara mahArAja ke dhArmika ke samudAya ke gacchAdhipati ke rUpa meM deza aura duniyA AMdolana ko aura prabalatA pradAna kii| jaina dharma ke jitane ko dharma, satya aura ahiMsA kI rAha dikhAne ke sAtha hI bhI bar3e saMta yA AcArya hae haiM unameM darzana sAgara sarizvara AcArya darzana sAgara sUrizvara mahArAja saMvata 2059 meM mahArAja jaise aura saMta bahuta kama hae haiM jinake parivAra bhAdaravA vada 3 ke cAra sitaMbara 1993 ko zanivAra ke ke itane sadasyoM ne sAdha jIvana svIkArA ho| yaha unakI dina muMbaI meM jaba Akhira sAMsa lIto unakI jabAM para tapasyAoMkA hI pariNAma thA ki unake parivAra ke loga navakAra maMtra kA jApa thA aura kAnoM meM AcArya caMdrAnana hI nahIM anya loga bhI unakI tarapha khiMce cale Ae aura sAgara sUrIzvara mahArAja ke logassa kI gaMja thii| unakA samudAya 900 se bhI jyAdA sadasyoM ke AMkaDe ko aphane anuyAyiyoM meM dAdA gurudeva ke nAma se pAra kara gyaa| vikhyAta AcArya darzana sAgara sUrizvara mahArAja ke AcArya darzana sAgara sUrizvara mahArAja kI cAturmAsa jIvanakAla meM jitane vizAla Ayojana hue unake tapasyAoM ke daurAna dhArmika AyojanoM kA bar3A mukAbale kaI gunA jyAdA virATa unakI aMtima yAtrA rhii| muMbaI meM aba taka kisI bhI vyakti kI aMtima yAtrA meM silasilA zurU honA bahuta Ama bAta thii| yahI kArama itane loga isase pahale aura isake bAda zAmila nahIM hue rahA ki rAjasthAna meM sarvAdhika 19 cAturmAsa tapasyAoM ke daurAna lAkhoM logoM ne dharma parAyaNa jIvana ko jiyA jitane AcAryadarzana sAgara sUrizvara mahArAja kI aMtima yAtrA meN| sar3ake lAla aura AkAza meM gulAla, sabhI aura khuda ko sarvakalyANa ke lie samarpita kiyaa| rAjasthAna kI 19 cAturmAsa ke alAvA madhya pradeza meM bhaktoM ke cehare lAla yaha najArA thA isa mahAna tapasvI kI aMtima vidAyI kaa| jo loga jIte jI kathA, 16, mahArASTra meM 15, gujarAta meM 10 aura eka-eka cAturmAsa pacima baMgAla, bihAra evaM uttara pradeza meM karake kahAvatoM aura kissoM meM zAmila ho jAte haiM, AcArya dezabhara ke logoM ko satya kI rAha dikhAI aura ahiMsA darzana sAgara sUrizvara mahArAja bhI unhIM meM se eka the| aise divya saMta ko hama sabakA zat zat nmn| kA mArga majabUta karane kI preraNA dii| dharma prasAda ke prati jabaradasta samarpaNa aura satya kI saMvedanA ko hI jIvana saujanya : zrI sivAndI jaina saMgha khivAndI (rAjasthAna) kA dharma mAnane ke sAtha-sAtha apane pAsa Ae hara sAdhu-sAdhvImAnAM adhyananA hamAyatI sAMsArika vyakti meM dhArmika, sAtvika aura satya kI . pU.mA. zrI vizyavijJAnasUri ma. cetanA jAgRta karane ke phalasvarUpa hI AcArya darzana sAgara gujarAtanA atikhyAta pATanagara pATaNa nagaramAM sarizvara mahArAja saMvata 1986 dIA ke bAda pavitra tIrtha saMghavI abhUtanAbamA ane pArasapAnanA saM. Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 504 1946mAM janma dhAraNa karIne bhIkhAbhAIe bAlyakALamAM ja vAtsalyabharI mAtA gumAvI. mosALamAM uchera pAmyA. Aje paNa pitRkSetre hemacaMda mohanalAlanI peDhI suprasiddha che. dharmabhAvanA to temanAmAM bharapUra hatI bAra varSanI uMmarathI ja navapadajInI oLI karatA hatA pitAe anAdi vAsanAjanya mohane tilAMjali ApI. svahaste ja dIkSA mATe pU. AcAryabhagavaMtazrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjane suprata karyA. gurudeve temane 16 varSanI bhara yuvAna vaye, saM. 1962nA kArataka vada trIjane divase dIkSA ApI muni zrI vijJAnavijayajI nAme ghoSita karyA. dIkSA lIdhA pachI daza varSamAM pU. munizrIe avirata gurusevA, vinayAdine kAraNe uttama ane vizALa abhyAsa karIne jJAnayoga siddha karyo, jenA phaLa svarUpe teozrI AsapAsa Aje vizALa ziSyaparivAra jovA maLe che. pU. gurubhagavaMtanI AjJAthI saM. 1968nuM cAturmAsa svataMtrapaNe khaMbhAta jainazALAmAM karyuM. saM. 1973mAM teozrIne ghANerAva mukAme paMnyAsa padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. samayanI parakha, nIDaratA ane AtmazraddhAnA guNane kAraNe atyaMta vikaTa paristhitimAM sAdhuone dIkSA ApavAnuM ane sAcavavAnuM kArya pote ja upADI letA. temAM saM. 1976mAM kasUrasUrijI mahArAjane dIkSA ApatAM to teozrIne dasa dasa varSa sudhI mAravADamAM ja vicaravuM paDyuM ane tethI to teo ghaNA ja nIDara ane AtmazraddhAnA preraka banI rahyA. potAnA Azrito pratyeno eTalo vAtsalyabhAva hato ke teone adhyayana-adhyApana vageremAM potAnAM karatAM savAyA pakavavA satata ciMtana ane manana karatA, satata parizrama uThAvatA. tenA pratIka tarIke teozrI pU. kastUrasUrijI mahArAjane adhyApana karAvavA potAnI jAte ja yati ane saMto pAse laI gayAnAM dRSTAMto che. jyAre paNa darzana karo tyAre jANe eka prabhutAmaya prAcIna sAdhupuruSanI yAda Ave evI sAdAI ane pavitratA taravarI rahe. jyAM jyAM cAturmAsa karyAM tyAM tyAM saMghamAM jUnA-jAmI gayelAM taDanAM paDa ukheDI paraspara maitrIbhAva pragaTAvyo. pUjyazrInA jIvanamAM traNa muddA khAsa tarI AvatA : (1) prAcIna hastaprato sacavAya te mATe kALajI letA. (2) vairAgyano AdhAra ane cAritranI zuddhi paThana-pAThanane AbhArI hovAthI koI paNa sAdhu ke sAdhvIjI mahArAja dhanya dharA paThana-pAThana vinA rahI na jAya ane temane pUrepUrI sagavaDa maLI rahe te mATe athAga prayatna karatA ane e ja kAraNe chellA zvAsa sudhI potAnI nizrAmAM vAcanA cAlu rakhAvI hatI. (3) cAritrazIla bahoLA sAdhusamudAyanI jarUrane dhyAnamAM rAkhI ati vikaTa paristhitimAM paNa potAnA haste 45 thI 50 munirAjone dIkSA ApI che. temAM zrI kastUrasUrijI, yazobhadrasUrijI, zubhaMkarasUrijI, kumudacaMdrasUrijI, caMdrodayasUrijI, kIrticaMdrasUrijI, sUryodayasUrijI vagere mukhya che ane anya parivAramAM paNa lagabhaga baso sAdhu-sAdhvIjIne dIkSA, vaDI dIkSA, padapradAna vagere ApyAM che. A prabhAvanAne pariNAme suratamAM jJAnamaMdira, hastapratono saMgraha, pU. sAdhu-sAdhvIjIonI adhyayanaprIti pratyakSa nihALI zakIe chIe. teozrI saM. 1987mAM upAdhyAya padavIthI ane saM. 1991mAM AcArya padavIthI vibhUSita banyA. 77 varSanI bujhurga vayamAM ke 61 varSanA dIrdha cAritraparyAyamAM kyAreya teozrIe mRtyuno bhaya rAkhyo nathI. koI koI vakhata, tapAsa karatAM DokTarone pUjyazrInI tabiyata gaMbhIra lAge ane DokTara e bIjAne kahetA hoya to pote saMbhaLAvI detA ke emAM bIjAne kahevAnI jarUra nathI, ame to mRtyune muThThImAM laIne pharanArA chIe. chelle saM. 2021nuM cAturmAsa khaMbhAtamAM osavAla upAzraye bahu ja AnaMdapUrvaka pUruM karyA bAda tyAM ja sthira rahyA hatA. te daramiyAna saM. 2022nA phAgaNa vada 0))nA bapore 1-00 vAge pahelo eTeka AvatAM, lakavAnI asara pUrepUrI AvI jatAM, zrI devaguru-dharmapasAyathI pachInA eka kalAkamAM saMpUrNa sudhAro thaI gayo hato, paNa saM. 2022nA caitra suda dazamano divasa Akaro banyo. te divase rAtre 9-11 miniTe khaMbhAta mukAme osavAla upAzrayamAM pU. vijJAnasUrIzvarajI mahArAjano AtmA nazvara deha choDI svargavAsI banyo. eka mahAna yogIno--avadhUtano tejacamakAra e kamanasIba paLe vilIna thaI gayo. e mahAna vairAgInA haiyAmAM vairAgyano-tyAgano je jhaNakAra hato, satya ane ahiMsAno je camakAra hato te vilIna thaI gayo. saujanya : jinazAsana zaNagAra 5.pU.A.zrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI ma.sA. tathA sUrimaMtra samArAdhaka pa.pU.A.zrI vijaya azokacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI smRtimAM zrI nemi-vijJAna-kastUrasUri jJAnamaMdira- surata Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 niHspRhabhAve saMyamajIvanane dIpAvanAra pU. A. zrI vijayamanoharasUrijI ma. saMtonI bhUmi saurASTranA jAmanagara zahera pAsenA bagasarA gAme, pitA kastUracaMdabhAI ane mAtA saMtokabahenane ghera saM. 1949mAM janmelA hemacaMdrane raMbhAbahena nAme moTI bahena ane tribhuvana nAme nAnAbhAI hatA. hemacaMdranI 12 varSanI vaye pitAjInuM avasAna thayuM. mAtA saMtokabahena paNa ghaNAM saMskArI ane dharmaniSTha saMnnArI hatAM. traNe saMtAnone saMskArI ane svAvalaMbI banAvI saM. 1964mAM dIkSA aMgIkAra karI sAdhvIzrI sarasvatIzrIjI banyAM. bahena raMbhAbahenanAM lagna karIne hemacaMdra mAtA sAdhvIjIne vaMdana karavA mahesANA gayA. tyAM pU. sarasvatIjIe kahyuM ke, "hemacaMdra! meM dIkSA lIdhI ne tuM rahI gayo e khaTake che. pU. AcArya bhagavaMta ahIM birAjamAna che. emanI pAsethI hitazikSA le.' hemacaMdra gurudeva pAse gayA. gurudevanI amRta jevI mIThI vANI sAMbhaLI saMsArano rasa UDI gayo. yAvajjIvana brahmacaryano niyama lIdho. pU. gurudevanI nizrAmAM tAlIma ane abhyAsa levA lAgyA. prAraMbhika abhyAsa dvArA vairAgya tIvra banyo ane saM. 1966nA mahAvada 3ne divase mAtara mukAme (ji. kheDA) pU. A. zrI vijayasiddhisUrIzvarajI mahArAjanA varad haste saMyama svIkArI pU. A. zrI meghasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya zrI manoharavijayajI mahArAja banyA. dIkSA laIne adhyayanamAM lIna banyA. A. zrI kanakasUrIzvarajI mahArAja, zrI kalyANavijayajI mahArAja, A.zrI rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja, zrI saubhAgyavijayajI mahArAja Adi emanA sahAdhyAyI hatA. haMmezAM gurukulavAsamAM ja rahetA munizrI manoharavijayajI mahArAjane ziSyaspRhA hatI ja nahIM, paraMtu teozrInI yogyatA joIne pU. dAdAguru AcAryabhagavaMta zrI vijayasiddhisUrIzvarajI mahArAje teozrInA ziSya banAvyA hatA, jemanI saMkhyA 7nI hatI. pUjyazrIno vaiyAvaccano mahAna guNa hato. potAnA gurumahArAjanI to cheka lagI uttama prakAranI vaiyAvacca karelI ja paNa, potAnA ziSyo ane svasamudAyanA anya sAdhuo ane 52 samudAyanA sAdhuonI paNa suMdara prakAre sevA karI hatI. teozrInA kaMThe gavAtI pUjA sAMbhaLI zrotAo bhAvavibho banI jatA. pUjyazrI pada pratye niHspRhI hatA, chatAM pU. 505 gurudevanI AjJAne vaza vartIne padagrahaNa karavAM paDyAM hatAM. teozrIne saM. 1981nA jeTha vada 10ne divase sANaMdamAM gaNi pada, saM. 1983nA vaizAkha vada 3ne divase amadAvAdamAM paMnyAsa pada, saM. 1985mAM mahA suda 11ne divase bhoyaNI tIrthamAM upAdhyAya pada ane saM. 1999nA phAgaNa suda 3ne divase AcArya pade ArUDha karavAmAM AvyA hatA. pUjyazrImAM pratikULatA sahana karavAnI gajabanI tAkAta hatI. jesalamera jevAM vikaTa ane viSama kSetrono vihAra paNa koI jAtanI sahAya-sagavaDa vinA, bhomiyA vinA karelo. jesalameranA rAjA A jANI tAjjuba thaI gayA hatA! vinaMtI karIne rAjamahelamAM laI gayA hatA. upadeza sAMbhaLyo ane vinaMtI karI ke AvA raNapradezamAM niHsahAya vicarIne mane kalaMkita na karazo. vaLatAM sahAyano upayoga karazo. adhikArIone paNa sUcanA ApI, paraMtu saMyamanA khapI sUrIzvare eka ja divasamAM 27 mAilano ugra vihAra karI, jesalamerathI pokharaNa pahoMcI gayA. sahAya na lIdhI te na ja lIdhI. pUjyazrIe ghaNAM zAsanaprabhAvaka kAryo karyAM. 54 varSano saMyamaparyAya pALI, 70 varSanI vaye saM. 2020nA vaizAkha suda 11nA divase virAra (muMbaI) mukAme samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. evA jJAnItapasvI sUrivarane lAkha lAkha vaMdana! zrI saMyama suvarNotsava samiti, pAvApurI samavasaraNamaMdira-tIrtha guNagaNAlaMkRta, aneka dharmakAryonA praNetA : pU. AcArya zrI vijayadevasUrIzvarajI ma. samI samatAbharI sAdhutA, caMdranI cAMdanI jevI zItaLatA ane girirAja saMyamamagnatA sAthe nikhAlasatAno subhaga saMyoga pU. AcAryapravara zrI vijayadevasUrIzvarajI mahArAjamAM je rIte jovA maLe che tevo bhAgye ja bIje jovA maLe. eka vAra teozrInuM sAnnidhya mANanAra kadI paNa emanA divya snehane vIsarI zakatuM nahIM. teozrIno janma saM. 1968nA aSADha vada 8nA divase mevADanA udepura jillAnA salUMbara gAme thayo hato. Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 506 dhanya dharAH pitA kastUracaMdajI ane mAtA kuMdanabahena dhArmika prakRtinAM hatAM. kesariyAjI nagaramAM khUba ThAThamAThathI thayuM. cAturmAsamAM 45 dharme digaMbara jaina hatAM. bALaka cUnIlAla bAlyAvasthAthI ja AgamanI pUjA bhavyatApUrvaka bhaNAvAI. sAdhuvaronA paricayamAM AvavA mAMDyA hatA ane emanAmAM saM. 2052nuM cAturmAsa amadAvAda pAMjarApoLa thayuM. UMDe UMDe tyAgamaya jIvananA koDa jAgavA mAMDyA hatA. cAturmAsa bAda kArataka vadamAM jainanagara, pAlaDImAM AcArya aDhArame varSe dhaMdhArthe udepura AvyA, tyAM pU. AcAryazrI pada-pradAna tathA dIkSAno mahotsava zarU thayo. mAgasara suda-6nA vijayaamRta-sUrIzvarajI mahArAjanA paricayamAM AvyA ane paM. zrI pradyumnavijayajInI AcArya padavI tathA bhAI jiteza vairAgyanAM bIja aMkurita thaI UDyAM! saM. 1980nA mahA vada caMdulAla surendranagaravALAnI dIkSAno maMgalamaya prasaMga bIjane divase rAjasthAnanA mAMDalAI tIrthe munirAja zrI cirasmaraNIya banI rahe te rIte UjavAyo. nUtana dIkSitanuM nAma sumitravijayajI mahArAjanA varad haste saMyama svIkArI paM. zrI mu. jagaccandra vijaya rAkhavAmAM AvyuM. anekavidha amRtavijayajI gaNinA ziSya munizrI devavijayajI banIne viziSTatAothI sabhara evA A mahotsavathI loko ghaNAM tyAganA mArge Daga mAMDyAM. prabhAvita thayAM. pU. zAsanasamrATazrInI sevAmAM varSo sudhI rahyA. sevA- vi. saM. 2053nuM cAturmAsa bhAvanagara (kRSNanagara)mAM bhakti dvArA teozrInA aMtaranA AzIrvAda prApta karyA. thayuM tyAM a. su. 13nA divase zA kAntilAla dhUDAlAlane dIkSA daramiyAna pU. A. zrI vijayanaMdasUrIzvarajI mahArAjanI sevA ApI. cAturmAsamAM ArAdhanA suMdara thaI. cAturmAsa bAda vihAra karatAM karatAM adhyayana zarU karyuM. vyAkaraNa, sAhitya ane karI neminagara (sarachI) nUtana jinAlayanI pratiSThA prasaMge AgamagraMthono UMDo abhyAsa karyo. pariNAme, saM. 2007mAM padhAryA. pratiSThA karAvI punaH bhAvanagara AvyA. tyAMthI surendranagara gaNi pada ane amadAvAdamAM paMnyAsa pade pAlitANA padhAryA. tyAM zA cirAgabhAI nagInadAsanI dIkSA sthApavAmAM AvyA. tema ja saM. 2020mAM bhAvanagaramAM 2054 mahA suda-5-nA roja thaI tathA pAlitANAmAM pU.A.zrI vijayodayasUrIzvarajI mahArAjanA varad haste pUjyazrInA vaDapaNa nIce jayataLeTInI derIono jIrNoddhAra mahAmahotsavapUrvaka upAdhyAya pada ane AcArya padathI thayelo, tethI ghaNA AcArya bhagavantonI hAjarImAM pagalAM vibhUSita karavAmAM AvyA. AcArya pada prApti pachI teozrIe vagerenI pratiSThA thaI. sUrimaMtranAM cAra prasthAnanI ArAdhanA karI. saM. 2026thI tyAMthI vihAra karI amadAvAda AvyA. saM. 2054nuM 2047 daramyAna aneka sthaLoe karelAM cAturmAsa daramyAna cAturmAsa AMbAvADI, amadAvAdamAM thayuM. munizrI guNazIlajinabiMbonA tathA gautamasvAmI Adi biMbonA bhavyapratiSThA vijayajI tathA munizrI rAjahaMsa vijayajIne bhagavatIjInA joga mahotsavo UjavAyA, upadhAna tapa, zAMtisnAtra, karAvyA tathA cAturmAsa bAda bannenI gaNi padavI mA. su.svAmIvAtsalyo, ziSyone padavI pradAna prasaMgo UjavAyA, 10nA ullAsapUrvaka thaI. cAturmAsamAM pUjyazrInI preraNAthI pUjyazrInI nizrAmAM aneka cha'rIpAlaka saMgho nIkaLyA. aneka prakAranI sthAyI yojanAomAM saMghanA bhAIoe lAbha vardhamAnatapanI oLInA pAraNAM-prasaMgo, aMjanazalAkA pratiSThA lIdho ane pUjya zAsanasamrATazrInA ardha zatAbdI varSa prAraMbha mahotsavo, aneka catuSThAno bhavya rIte UjavAyA. nimitte ATha divasanI pravacanamALAnuM bhavya Ayojana thayuM, vi. saM. 2048nuM cAturmAsa jAmanagara aneka zAsana- jeno hajAro mANasoe umaLakAbhera lAbha lIdho. tyArabAda prabhAvanAnAM kAryo tathA ArAdhanAothI dhamadhamatuM thayuM. vi. saM. pAMjarApoLamAM paNa pAMca divasanI pravacanamALA yojavAmAM 2049nuM cAturmAsa bhAvanagara thayuM. cAturmAsa bAda zihorathI AvI. te pachI pUjyazrInI nizrAmAM pAlaDI jaina marcaMTa zA. vardhamAnabhAI thobhaNanA zrI siddhagirijInA cha'rI pALatA sosAyaTImAM aMjanazalAkA pratiSThA tathA nIlamabAga pU. A. zrI vijayamaprabhasUrIzvarajI ma.nI nizrAmAM nIkaLelA sosAyaTImAM pratiSThA thaI. saMghamAM gayA. tyAMthI vihAra karI kadaMbagiri tIrthamAM lAkaDAvALA vi. saM. 2055nuM cAturmAsa operA pAlaDI, derAsaramAM zrI sImaMdharasvAmI bhagavAna Adi jinabiMbonI (amadAvAda) thayuM. pUjya zAsanasamrATazrIno ardha zatAbdI pratiSThA prasaMge gayA. vi. saM. 2050nuM cAturmAsa pAlitANAmAM mahotsava anerA umaMgathI UjavAyo. A nimitte samasta pAlaDI Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sarabha' bhAga-1 500 vistAranA badhA ja jenonAM ghera ghebaranI prabhAvanA karavAmAM AvI hatI tathA operAthI cheka pAMjarApoLa rilIpha roDa sudhInI gurubhakti yAtrA ghaNI lAMbI nIkaLI hatI. cAturmAsa bAda kalikuMDano saMgha nIkaLyo tyAMthI pAlitANA kadaMbagiri bhAvanagara va. thaI punaH amadAvAda AvyA. A vi. saM. 205nuM cAturmAsa zAMtinagara, AzramaroDa (amadAvAda) myuM. A cAturmAsamAM bALakonI pAThazALAnA vikAsanuM saMgIna kArya thayuM. cAturmAsa bAda zerIsA padhAryA tyAM poSa dazamInA aThThamatapanI ArAdhanA sArI rIte thaI. tyAMthI vihAra karI bhAvanagara padhAryA. tyAM kALubhA roDa pArthapelesamAM nUtana jinAlayamAM zrI khadarapara pArzvanAtha bhagavAna Adi jinabiMbono pratiSThA mahotsava bhavyatAthI UjavAyo. tyAMthI pAlitANA thaI kadaMbagiri padhAryA. kadaMbagirimAM cAlatA jIrNoddhAranuM kAma nihALI pUjyazrIne saMtoSa thayo. tyAMthI amadAvAda sarakheja zrI nemi-mahimAprabhasUri vihAra dhAmamAM nUtana nirmita bhavya jinAlayamAM (prAsAdamAM) vaizAkha suda-13nA pratiSThA mahotsava pUjyazrInI tathA pU. A.ma. zrI mahimAprabhasUri ma.nI nizrAmAM UjavAyo. tyAMthI amadAvAda padhAryA. saM. 2057nuM cAturmAsa zAMtivana (pAlaDI) zrI mahimAprabhasUri jJAnamaMdiramAM thayuM. A cAturmAsamAM pUjayazrIne ghaNo AnaMda Avyo. ahIMnuM zAMtimaya vAtAvaraNa ghaNuM anukULa AvyuM. Aso sudamAM sarakheja vihAradhAmamAM gurumUrtinI pratiSThA prasaMge padhAryA tyAM ahaMtu mahApUjana paNa traNa divasanuM ullAsathI thayuM. pUjyazrInuM A cAturmAsa aMtima cAturmAsa banyuM. teozrInI tabiyata cheka sudhI sArI ja hatI paNa uMmaranA kAraNe azakti rahyA karatI hatI. emAM kArataka suda-2 (1958) nI rAtre tabiyata vadhu asvastha jaNAtAM trIjanI savAre paTavA na.ho.mAM laI gayA. divasa daramiyAna cAMpatA upacAro karavAmAM AvyA paNa kSINatA vadhatI gaI ane kArataka suda-4nA dasa vAge DokaTaronI salAha maLatAM teozrIne dazA poravADa AyaMbila zALAnA holamAM lAvavAmAM AvyA, jyAM eka kalAka caturvidha zrI saMghanI hAjarImAM apUrva ArAdhanA karAvatAM navakAra maMtranuM smaraNa karatAM karatAM teozrI samAdhipUrvaka svargavAsI thayA. saujanya : pUjyapA vAtsalyavAridhi saumyamUrti A. bha. zrImad vijayadevasUrijI ma.zrInA divya AzIrvAdathI pa. pU. A.zrImad vijaya hemacaMdrasUrijI ma0 tathA pa. pU. A.zrImad vijaughumnasUrijI ma0nI preraNAthI guNagunnAnurAgI suzrAvako taraphathI zAMta- saumya-tapomUrti, zAsanaprabhAvaka pU. AcAryazrI vijayavinayacaMdrasUrIzvarajI mahArAja dvArikA nagarInI bAjumAM AMbharaDA nAmanuM gAma che. e gAmamAM mAMDa paMdareka jeTalAM jainonAM ghara che. nahIM derAsara, nahIM upAzraya, nahIM sAdhusAdhvIno satsaMga, paraMtu koI prabaLa puNyAIne prabhAve jainonuM jainatva akhaMDa TakI raheluM. A gAmamAM gAMdhI kuTuMbamAM kAlidAsabhAI rahe. temanAM dharmapatnI vastubAIe saM. 1863nA bhAdaravA suda 4nA pavitra divase eka putraratnane janma Apyo. bALakanuM nAma viThThalabhAI rAkhyuM. parabhavanA puNya ane janmanA pavitra yoge bALakamAM pahelethI ja dharmanA saMskAro prabaLa thatA cAlyA. AgaLa jatAM, jAmanagara mosALamAM bhaNavA gayA. tyAM pU. A. zrI vijayabhaktisUrIzvarajI mahArAjano samAgama thayo. dezanA zravaNathI vairAgyanAM bIja vavAyAM ane mAtApitAnI saMmati meLavI saM. 1993nA vaizAkha vada 6nA zubha divase mahesANA mukAme dIkSA grahaNa karI pU. gurudevanAM caraNe jIvana samarpita karyuM ane munizrI vinayavijayajI nAme ghoSita thayA. pU. gurudevanI chatrachAyAmAM abhyAsa ane ArAdhanA karatAM AgaLa vadhyA. pU. gurudevano japa-tapano vAraso prApta karavAmAM sArI saphaLatAne varyA. varSItapa-mAsakSamaNa Adi vividha tapazcaryA sAthe vicaratA munizrI vinayavijayajI mahArAjane saM. 2010mAM pU. gurudeve gaNipaMnyAsa padathI vibhUSita karyA. pUjyazrI Aje saraLatA ane nikhAlasatA, vAtsalya ane bhaktinA guNo vaDe anekonAM dila jItI rahyA che. teozrInI zAsanaprabhAvanAthI prabhAvita thaIne saM. 2029nA mAgasara suda bIjane divase bhoMyaNI tIrthamAM AcArya padavIthI alaMkRta karavAmAM AvyA. 85 varSanI paripakava vaye teozrI kAyamI ekAsaNAMnuM tapa ane mahAmaMtrano satata ja5 sevI rahyA. saM. 2045nuM cAturmAsa malADa madhye karyuM tyAre bhAre zAsanaprabhAvanA thavA pAmI hatI. Jain Education Intemational Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 508 dhanya dharA: - pU. vinayacaMdrasUri ma.sA.nI zubha preraNA ane AzIrvAdathI banAsakAMThA jillAmAM rAdhanapurathI 30 ki.mI. dUra tharA gAmanI bAjumAM rUnI tIrthano bhavya jIrNoddhAra sAthe tIrthoddhAranuM bhagIratha kArya thayuM, je tIrthamAM jamInamAMthI svayaM pragaTa thayelA zrI goDIjI pArzvanAtha prabhunAM caraNapAdukA jamInamAMthI svayaM pragaTa thayAM che te pAdukA birAjamAna che. bhavya dharmazALA, bhojanazALA ArAdhanAbhavana vagere nirmANa thayuM che tathA pUjyazrInAM varad haste 2048nI sAlamAM vaizAkha suda- nA zubhadivase e tIrthe aitihAsika aMjanazalAkA pratiSThAno pAvana prasaMga bhavya rIte ujavAyo ane varSothI e tIrthamAM pArzvanAtha prabhu, gautama svAmI, padmAvatI mAtA zrI mANibhadrajI Adi mUrtimAMthI amI jhare che, AvA zubha tIrthanuM tIrthoddhATananuM kArya pUjyazrInAM jIvananuM adbhuta kArya che. rUnI tIrthoddhAraka pa. pU. A. zrI vinayacaMdrasUrijI ma. sA.nA ziSyaratna zrI kalpajayasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI goDIjI pArzvanAtha tIrthaprabhAvaka TrasTa rUnI (ji. banAsakAMThA)nA saujanyathI saraLatama svabhAvanA tapasvI sUrivara pU. A.zrI vijayaaraviMdasUrIzvarajI ma. jinAjJA ane guvaMjJAnA pAlana dvArA jemanuM gulAbI jIvana cogaradama suvAsa prasarAvI rahyuM che tevA niHspRhI AcAryapravara zrI vijayaaraviMdasUrIjI mahArAjane jotAM ja pavitra "paMcasUtra'nuM 'vevaI MAre' sUtra yAda Ave. pUjyazrInuM saMyamI jIvana jANe ke AvA sUtranI jIvaMta anuvRtti lAge jJAnasArasUtra'nA "ni:spRhatve mahAsuram' padano jIvaMta anuvAda temanI dinacaryA ane jIvanacaryAmAMthI sAMpaDe che. spRhA vinAnuM temanuM jIvana kharekhara parArthavRttithI bharyuMbharyuM che. gulAba ane pArijAtaka-zAM puSpo jema AkhI rAtrinI pratIkSA pachI savAre sUryanAM kiraNonA sparzathI khIlI UThe, tema pUrvabhavanAM aneka puNyakarmonA baLe vartamAnamAM jinazAsananA nabhomaMDaLamAM tejasvI tAralAnI jema soLe kaLAe khIlI UThI aneka zrIsaMghone preraNA ApI rahyA che. sAce ja gulAba-zA gulAbI ane kamaLa-zA komaLa svabhAva dvArA teozrI potAnA nAmane sArthakatAnI garimA arpI rahyA che. kacchanI khamIravaMtI bhUmie aneka saMto-mahaMto ane vIrapuruSonI mUlyavAna bheTa ApI che. pUjyazrI paNa kacchanA panotA putra che. saM. 1985nA jeTha suda 15 ne maMgaLavAre kacchanA manapharA gAme A mahApuruSano janma thayo. temanuM saMsArI nAma amRtalAla hatuM. pitAzrI pethAbhAI gAlA ane mAtuzrI vAlIbahena dharmaparAyaNa ane sAttvika vRttinAM hovAne kAraNe putrano paNa evA saMskArI vAtAvaraNamAM uchera thayo. bALapaNathI ja amRtalAla dharmaraMge raMgAyA. vItarAgamArganA pravAsI banavA ane kaSAyone DAmavA saMgrAma zarU thayo. jaina zAsananA sva-para kalyANa mATe bhekha levAnI tamannA jAgI. Akhare e zubha yoga Ubho thayo. saM. 1996nA mahA suda 10ne ravivAre manapharAmAM dIkSA grahaNa karI. pU. janakavijayajI mahArAjanA ziSyaratna muni zrI hrIMkAravijayajI mahArAja temanA gurudeva banyA ane dAdA gurudeva pU. AcArya bhagavaMta zrI bhadrasUrijI mahArAjanAM AziSa sAthe saMyamayAtrA AraMbhI. agiyAra varSanI kumaLI vayathI AraMbhAyelI pUjyazrInI saMyamayAtrA nirabhimAnItA, sAdagI ane apramattatAnA guNo vaDe zobhI rahI ane kone preraNAnAM pIyUSa pAtI rahI. apramattatA, itihAsanuM vAcana ane lekhana, vividha chaMdomAM saMskRta zlokonuM sarjana, jinamUrtio tathA prAcIna zilAlekhonuM Akalana Adi temanA priya viSayo rahyA che. saM. 204panA mahA suda pAMcamane zubha dine pU. A. zrI himAMzusUrijI mahArAjanA varad haste vAva mukAme AcArya padavIthI alaMkRta karavAmAM AvyA. teozrI dvArA samaye samaye zAsananAM aneka maMgala kAryo thatAM rahyAM che. vyAkhyAno, tapasvIonuM bahumAna yogAsaMgho, svAmIvAtsalya, upadhAnaujamaNAM, dIkSA prasaMgo Adi teozrInI nizrAmAM satata cAlu ja hoya che. potAnI janmabhUmi ane gujarAtamAM Thera Thera vihAra karIne sabodhanI saritA vahAvI che. jainasAhitya ane jaina jJAnabhaMDArone samRddha karavAmAM, evI pravRttine protsAhita karavAmAM teozrIno ananya phALo che. saMghavatsalatA ane sAdharmika bhakti mATenI bhAvanA teozrInA vyaktitvamAM nIkharI Ave che. kharekhara, AvI vibhUtio jinazAsananuM gaurava che. koTiza: vaMdana hajo evI vibhUtine! .. saujanya : zrI vAva jaina che. mU. saMgha, vAva (ji. banAsakAMThA) svAdhyAyamagna, saMyamaniSTha prazAMtamUrti pU. AcAryazrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI mahArAja rAjasthAnanA bhUSaNa samuM khivAndI (kSamAnaMdI) gAma, jyAM zrAvakonI ArAdhanA mATe pAMca pAMca pauSadhazALAo che. Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 509 A gAmamAM jeThAjI bherAjInuM pUrvanA koI azubha karmanA udayathI ane mohane AdhIna thaI kuTuMba che. A kuTuMbamAM dharmaniSTha kuTuMbIoe korTa dvArA kAmacalAu manAIhukama lAvI dIkSA mAtA gulAbabahenanI kukSithI saM. aTakAvI. zubhabhAvanA TakavI khUba kaThina che. samayano vilaMba 1972nA Aso suda 14nA thavAthI moTI dIkarInI saMyamanI bhAvanA paDI jatAM na chUTake zubha divase eka putraratnano janma ene paraNAvavA mATenI taiyArI karavI paDI, paraMtu aMtaranA dRDha thayo. nAma ApyuM caMdanamala. vairAgya bhAvathI bhavabhIrU evA caMdanamalajIe vairAgyavaza pUrvajanmanA saMskAravArasAne lagnanA traNa divasa AyaMbila tapa sAthe pauSadha laI kAraNe dhArmika ruci joradAra upAzrayamAM ja rahyA, paraMtu aMtaramAM duHkhanI sAthosAtha eka ja hatI. emAM mAtApitAnA saMskAro abhilASA hatI ke mArI lADalI dIkarI bhavitavyatAnA yoge pUraka banyA. caMdanamalajI kyAreya vaDIlono vinaya cUkyA nathI. koI nikAcita cAritra mohanIya karmanA aMtarAyanA udaye caMdanamalajI jyAM yauvanAvasthAnA uMbare AvIne UbhA tyAM ja mokSamArgane badale khUba ja du:khAtA dile saMsAramArge jaI rahI lagnabaMdhanathI baMdhAI gayA. vyavasAyArthe vatana choDI muMbaI- che, paraMtu have bIjI putrI vasaMtI suMdara ArAdhanA karIne naLabajAramAM rahevAnuM thayuM. sadbhAgye ArAdhanA mATe saMsAranI mohamAyA jALamAM phasAvAne badale adhikAdhika puNya bhUlezvara-lAlabAgamAM derAsara-upAzraya AvatAM-jatAM pU. bAMdhIne cAritra mohanIya karma aMtarAya toDIne bhavAMtaramAM sAdhu-mahArAjAono samAgama ane jinavANIzravaNano lAbha jaldImAM jaldI saMyama pAmI zAzvata sukha pAme te mATe ene maLato. uparAMta, vyAkhyAna-vAcaspati pU. A. zrI vAgaDa samudAyanA cAritrasaMpana pU. sA. zrI caturazrIjI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanAM pravacanonuM prakAzita mahArAja pAse rAkhI. saMyamanI bhAvanA prabaLa banatAM pustaka "jainapravacana' vAMcavAmAM AvyuM, jenA pariNAme vAgaDadezoddhAraka pU. A. zrI vijayakanakasUrijI mahArAjanA emanAmAM vairAgya pallavita thayo. temaja mahAna puNyayoge varad haste sAMtalapura mukAme cAlu upadhAnatapanI mALAropaNa lAlabAganA kalyANamitra evA kezavalAla gautamabhAInI satata prasaMge 14 varSanI putrI vAsaMtIkumArIne saM. 2005nA kArtika preraNA ane mArgadarzanathI vairAgyabhAva ati prabaLa banato gayo suda 13nA dIkSA apAvI ane teo pU. sA. zrI nirmaLAzrIjI ane temanA sAtha, sahakAra, lAgaNIthI pU. gurubhagavaMtazrInA mahArAjanAM ziSyA pU. sA. zrI dinakara zrIjI mahArAja banyAM. zrImukhethI dIkSAnuM muhUrta jaldIthI maLI gayuM. pUrvabhave karela tyAra bAda, trIjA naMbaranI putrI suMdarIne paNa pU. sA. zrI sAmudAyika ratnatrayanI suvizuddha ArAdhanA dvArA saMcita karela dinakarazrIjI mahArAja pAse saMyamanI tAlIma mATe mUkI ane zubha anubaMdhanA prabhAve A bhavamAM paNa mokSamArganI e paNa vairAgyavAsita banatAM 9 varSanI uMmare pU. A. zrI ArAdhanAmAM AgaLa vadhavA mATe ja pUrvabhavonA RNAnubaMdhathI vijaya-kanakasUrijI mahArAjanA varad haste saM. 2011nA potAne tyAM janmela susaMskArI saMtAnone paramAtmAnA tyAga mAgasara suda 6nA saMyama apAvyuM ane pU. sA.zrI mArge mokalavAnI bhAvanAthI zramaNa bhagavaMtonA samAgamamAM ja dinamaNizrIjI banyAM. rAkhyA. pravrajyAnA paMthe prayANa karavAnI bhAvanAthI tAlImArthe tyAra bAda caMdanamalajI pote paNa potAnA rAjakumAra 25 varSanI yuvAna vaye pUjyapAda vyAkhyAnavAcaspatizrI sAthe jevA dIkarA sAthe saM. 2011mAM kalakattA mukAme pUjyapAda muMbaIthI dahANu sudhI vihAra karyo. samasta kuTuMbane taravAnI AcArya bhagavaMta zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA AcArya bhagavaMta zrImada vijayabhAI bhAvanAthI potAnI dharmapatnI tathA putrIo zAMtikumArI (u. va. haste dIkSita banyA ane teozrInA ziSya tarIke munizrI 11) tathA vAsaMtIkumArI (u. va. zA) paNa dIkSA levA mATe caMpakavijayajInA nAme jAhera thayA. temanA putra kuMdanamala paNa taiyAra thayAM. tethI saparivAra , sametazikharajI Adi teozrInA ziSya tarIke munizrI kanakadhvajavijayajI banyA. kalyANabhUmionI sparzanayAtrA karI, amadAvAdamAM bIjA dIkSAnA prAraMbha kALamAM pU. guruvaryonI sevA-vaiyAvacca tathA mumukSuo sAthe saM. 2000mAM caMdanamalajInI be suputrIono jJAnAdimAM pragati karatA rahyA. chellAM 17 varSothI pU. gurudevanI dIkSArthI sammAna- samAroha goThavAyo. varSIdAnano varaghoDo paNa AjJAthI judAM judAM grAma-nagara-tIrthomAM alaga cAturmAsa nIkaLI gayo. paraMtu "zreyAMsa vaDha vizvani' e ukti anusAra, karIne aneka gAma-nagaromAM sArI evI ArAdhanA karAvI rahyA Jain Education Intemational Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 510 " dhanya dharAH che. Aje 88 varSanI uMmare paNa pUjyazrIne tapa-svAdhyAyano anumodanIya rasa che. saM. 2032mAM tapano ullAsa vadhatAM chathI varasItapa karyuM hatuM. chaThThane pAraNe AyaMbila karIne Asocaitra bane navapadajInI ArAdhanA paNa cAlu rAkhI. saM. 2042mAM gaNi padavIthI ane saM. 2044mAM paMnyAsa padavIthI vibhUSita thayelA pUjyazrInI saMyamaniSThA, svAdhyAyamagnatA, sudIrdha saMyamaparyAya, gaMbhIratA AdinI vizeSa yogyatA jANI saM. 2047nA dvi. vaizAkha suda 6nA zubha divase muMbaI-bhUlezvaramAM AcAryapade ArUDha karavAmAM AvyA ane AcAryazrI vijayacaMdrodaya-sUrIzvarajI mahArAja nAme udghoSita thayA. 2054mAM varSItapa karela te vakhate nAnAM nAnAM be oparezana karAvavAM paDyAM. dharma pratyenI daDha zraddhA ane tapa pratyenA tIvra anurAgane prabhAve ja dharmaniSTha suzrAvaka Do. patrAvAlAnI sevAbhaktithI tapa nirvidane pUrNa karela. pUjyazrInI zubha nizrAmAM aneka sthAnomAM vividha ArAdhanAo, anuSThAno ane bhavya occhava-mahotsavo anerI zAsanaprabhAvanApUrvaka thayA che. AvA puNyaprabhAvI prazAMtamUrti pU. A. zrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI mahArAja hamaNA thoDA samaya pahelA kALadharma pAmyA. saujanya : zrI bIvAdI jaina saMgha (ji. pAlI) rAjasthAna che. saMghavI bharamalajI tulasAjI prazamarasataponidhi ane gurudevanI akhaMDa sevAnA upAsaka pU. AcAryazrI vijayajayakuMjarasUrIzvarajI mahArAja siddhAMtamahodadhi pU.A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjano suvizALa sAdhusamudAya najara samakSa aMkita thAya ane siMhagarjanAnA svAmI, nIDara vaktA pU. A. zrI vijaya mukticaMdrasUrIzvarajI mahArAjanI yAda Ave ne Ave ja. evA e pU. AcAryadevanI puNyasmRti sAthe paDachAyAnI jema saMkaLAyeluM eka vyaktitva eTale pU. A. zrI vijayajayakuMjarasUrIzvarajI mahArAja. aneka vizeSatAo dharAvatA pUjyazrInA jIvananI eka vizeSatA to viralAtivirala vizeSaNa pAmI jAya evI che. e che AjIvana aMtevAsitva. dIkSA grahaNathI mAMDIne pUjyazrIe pU. gurudevanAM dehadilanI sAthe paDachAyAnI jema ja saMlagna rahevAnI evI 'sevAvRtti' svIkArI ke pU. gurudevazrInA samAdhimRtyunI paLa sudhI e sevAvrata akhaMDa ja rahyuM! pUjyazrInuM saMsArI vatana tAraMgAnI taLeTImAM vaseluM vAva-satalAsaNA pAsenuM koThAsaNA gAma. dhaMdhArthe prAraMbhamAM TAMkedaghoTI (mahArASTra) ane pachI varSothI nAsikamAM sthira thayelA. pUjyazrIno janma saM. 1971nA poSa vada 1nA TAMkeda gAme thayo. pitAnuM nAma motIcaMda. mAtAnuM nAma divALIbahena ane temanuM janmanAma jayacaMda ane lADIluM nAma bAbubhAI hatuM. nAsika jainasaMghanA agragaNya kAryakara sudhInA pade pahoMcelA zrI bAbubhAIne koI evI puNyapaLe pU. zrI muktivijayajI mahArAjano bheTo thayo ke, thoDA ja paricaya pachI saMyama svIkAravAnI bhAvanAmAM ramatA emaNe amuka mudata sudhImAM saMyamI na banAya to cha vigaInA tyAganI bhISma-pratijJA svIkArI. thoDAM varSomAM A mudata pUrI thatAM AzIrvAda levA teozrI pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanAM caraNomAM jaI pahoMcyA. mananA-manoratha vyakta karIne AzIrvAdanI mAMga karI, tyAre dIkSAnA e siddhahasta dAnavIre kahyuM ke, "ekalA ekalA ja saMsArano tyAga karavo che? be bALakone paNa sAthe laI lo. bhale kadAca thoDI dIkSA laMbAya, paNa bALakonuM jIvana sudharI jaze." A vacana bAbubhAInAM dilamAM asara karI gayuM. emaNe pU. munirAja zrI muktivijayajI mahArAjane badhI vAta karI, ane thoDo samaya laMbAvIne be bALako sAthe saMyamI banavAnuM nakkI thayuM. sagAvahAlAM Adi sau saMmata hatAM, paNa bAbubhAI nAnAM bALako sAthe saMyama svIkAre e gAmanA amuka vargane gamatuM na hatuM. ethI aMte saM. 2011nA vaizAkha suda 7ne divase murabADa pAse nAnakaDA dhasaI gAmamAM gupta rIte zrI bAbubhAI potAnAM be saMtAno-prakAzakumAra (vaya : 9) ane mahendrakumAra (vaya : 7) sAthe saMyamI banyA ane teo anukrame munirAja zrI jayakuMjaravijayajI, munirAja zrI pUrNacaMdravijayajI ane munirAja zrI muktiprabhavijayajInA nAme jAhera thayA. pUjyazrInuM "zrI jayakuMjaravijayajI' nAma paDyuM te paNa khUba ja anvartha che. bAbubhAI dIkSA levAnA hatA te pUrve pUjyazrInA gurudevazrIne rAtre svapna AvyuM ke eka hAthI potAnA be madaniyAne laI potAnI pAse AvI rahyo che ane sAce ja svapnamAM thayela sUcana pramANe bAbubhAI potAnAM be saMtAno sAthe dIkSA levA pUjyazrI pAse AvyA. tethI pUjyazrIe dIkSA samaye bAbubhAInuM nAma munirAja zrI jayakuMjaravijayajI pADyuM. kuMjara eTale hAthI ane jene badhe vijaya maLavAno che evo hAthI Jain Education Intemational Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 511 zAzvata sorabha bhAga-1 eTale 'jayakuMjara'. jayakuMjara-hAthInuM vistRta varNana "zrI pratiSThA thayela. A sivAya cha'rIpAlaka saMgho, upadhAna, ujamaNA bhagavatIsUtra'mAM Ave che. saMyamI banyA bAda zrI tathA aneka dIkSAo thayela che. evA samartha zAsanaprabhAvaka jayakuMjaravijayajI mahArAja jJAna-dhyAnanI sAdhanAmAM AgaLa sUrivaranA caraNe vaMdanA! vadhavA sAthe evA gurusamarpita banI gayA ke, potAnAM saMtAna saujanya : zrI saMyama suvarNotsava samiti pAvApurI ziSyonA ghaDataranI tamAma javAbadArI pU. gurudevane soMpIne samavasaraNa-maMdira tIrtha gurusevAne jIvanamaMtra banAvyo. saM. 2011thI saM. 2038 sudhI pa.pU. AcArya zrI nityodaya sAgara A maMtra teozrIe jIvanI jema jALavI jANyo, jenA pratApe sarIzvarajI mahArAja Aje pUjayazrInAM e baMne ziSyo eka siddhahasta lekhaka tarIke ane eka kuzaLa pravacanakAra tarIke pU. AcArya zrI niraMjana parihAra vijayapUrNacaMdrasUrijI mahArAja tathA pU. AcArya zrI sAdhu-saMta Ama taura para vijayamuktiprabhasUrijI mahArAja tarIke gurudeva sAthe ja rahI samAja meM dhArmika cetanA aura zAsanaprabhAvanA karI rahyA che. samartha lekhaka ane prabhAvaka pravacanakAra tarIke potAnAM be saMtAnazipyo taiyAra thaI gayela satkAriyoM ke prati jAgRti paidA hovA chatAM A rItanI guru samarpitatAnI bhAvanA joI, munirAja karane ke kAryoM meM hI lage rahate zrI jayakuMjaravijayajI mahArAjanA vyaktitva ane yogyatAthI haiM, sAtha hI jIvana , sAtha hI nIvana ke prerAIne, pU. gurudevanA kALadharma pachI, pU. dAdAgurudevazrIe. zuddhiA che ni tapasyA che teozrIne saM. 2041nA phAgaNa suda 3nA pAlitANAmAM gAyonano vA netRtva sana gaNipadathI ane saM. 2044nA phAgaNa vada 4nA muMbaI, hisse AtA hai| bahuta kama saMta zrIpAlanagaramAM paMnyAsapadathI vibhUSita karyA. prasanna vadana, ese hue haiM to inase haTakara saraLatA, sAdagI, gurusamarpaNabhAva, aneruM vAtsalya, apUrva svAdhyAyarasikatA, nirabhimAnItA, niHspRhatA, kriyAruci Adi honavAle kAryoM meM apanA yogadAna dete dekhe gae haiN| anekAneka guNothI haryuMbharyuM Adarza jIvana dharAvatA pUjya jainadharma ke Aja ke saMtoM meM agara dekhA jAe to AcArya paMnyAsapravara zrI pU. AcAryadeva zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI nityotha sAra sUrIzvara mahAna mAtra saMta hai no mahArAjanI AjJA-AziSapUrvaka saM. 2046nA phAgaNa vada sAmAni cetanA gaura saMmahinapriyatA kI vanada se savase 11nA divase muMbaI-bhUlezvara-lAlabAgamAM AcAryapade vA nokiya haiM ve mAnate haiM ki samAna nava taka pUrI abhiSikta thatAM AcAryazrI vijayajayakuMjarasUrIzvarajI taraha eka hokara dharma ke prati jAgRta mahArAja nAme prasiddha thayA. AcArya banyA bAda teozrInA varada haste saMcara-kolhApura-kAraDa-pUnA kAtiyA nagara samAja meM kabhI bhI sAmUhika badalAva nahIM A sktaa| icalakaMrajI-amadAvAda gItA-vijApura zaMkhezvara pArzvanAtha aksara yaha dekhA gayA hai ki vibinna samudAyoM aura jinAlaya-vijApura zrI mahAvIra sosAyaTI jinAlaya, TolIgaMja sAmAjika saMgaThanoM meM matabheda kI vajaha se eka gaharI kalakattA-bhavAnIpura kalakattA-bhomiyAbhavana zikharajI 108 vArDa pa6 nAtI hai, vahA~ AvA nityodrA sAra sUrIzvara pArzvanAtha paramAtmA-aSTApada maMdira, jaina je. sosAyaTI mahArAja kI jarUrata mahasUsa kI jAtI rahI hai| aphanI zikharajI-kumAraDIha nUtana maMdira-caMpApurI tIrtha Adi sthaLoe aMjanazalAkA sAthe pratiSThA thayela. temaja nAsaka suvidhinAtha vANI ke oja aura prabala icchAzakti ke sAtha-sAtha prakhara jinAlaya, rAkeda sarvodaya tIrtha, maMdAradarA tIrtha, bhAlusaNA, cetanA ke balabUte para 'pUjya gurudeva darzana sAgara sUrizvara narolI munisuvrata svAmI jinAlaya, pAvApurI nayAmaMdira, mahArAja ke priya ziSya AcArya nityodaya sAgara sUrIzvara pArasanAtha isarI, katrAsagara. caMpApurI tIrtha, bhAgalapura, mahArAja ne saiMkar3oM saMsthAoM, kaI gA~voM aura aneka laThavADa-kSatriyakuMDa tIrtha-kAkaMdI tIrtha Adi kalyANaka bhUmiomAM parivAra varSo pUrane vivAda purI jai susaMjJA hai bi taka Jain Education Intemational Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 512 yahI kAraNa hai ki bikharate samAja ko eka karane kI dizA meM AcArya nityodaya sAgara sUrIzvara mahArAja ke prayAsoM ko hara jagaha kAphI sarAhanA milI hai aura yaha unakI dhArmika cetanA evaM tapasyA kI prabalatAkA hI pariNAma hai ki apanI bAta para aDiga rahane vAle loga bhI AcArya ke Ate hI uneka sAmane natamastaka hokara samAja ke hitameM apane kadama pIche le lete haiN| gujarAta ke surendra nagara ke pAsa AdariyANA meM vikrama saMvata 1998 meM magasara suda 2 kozanivAra ke dina 21 navaMbara 1941 ko zrImatI maraghAbena aura talakhIbhAI ke ghara janme mAsUma naTavaralAla ke kisI bhI parijana ko yaha kataI patA nahIM thA ki sirpha 14 varSa kI umra meM hI isa bAlaka ke kadama saMnyAsa leka saMsAra kA kalyANa karane kI tarapha bddh'eNge| vikrama saMvata 2012 meM vaizAkha vada 3 ko 26 maI 1956 kA zanivAra bAlaka naTavaralAla ke lie sAMsArika sukhoM ke tyAga kA dina banakara aayaa| isI dina gujarAta ke cANasmA meM dIkSA lekara bAlaka naTavaralAla nityodayasAgara bane aura AcArya darzana sAgara sUrIzvara mahArAja ko gurudeva ke rUpa meM svIkAra karane ke sAtha hI praNa liyA ki ve apane pUre sAdhu jIvana ke daurAna samAja ke lie kucha aisA khAsa kisma kA naya kAma kareMge jisase samAja bikharane ke bajAe eka ho aura sAmAjika vivAda ke rAste neka ho / AcArya nityodaya sAgara tamilanADu, karnATaka, mahArASTra, pazcima baMgAla, bihAra, uttara pradeza, madhyapradeza aura rAjasthAna ke hajAroM parivAroM meM ekatA ke bIja bone aura saikaDoM saMsthAoM ko samarpaNa ke sUtra meM pirone vAle saMta ke rUpameM jAne jAte haiN| saMgaThana unakA sabase pRriya viSaya hai aura ekatA kA prayAsa unakI pahalI kozizaSa / jinazAsana kI sevA meM isa taraha kA eka anokhA yogadAna denevAle saMta nityodaya sAgara ke prayAsoM ko prabalatA pradAna karane meM unake ziSya AcArya caMdrAnana sAgara sUrIzvara mahArAja kA bhI jabaradasta yogadAna hai| dhanya dharA AcArya nityodaya sAgara sUrIzvara mahArAja mAnate haiM ki ekatA hI jIvana kI saphalatAkI cAbI hai jisake jarie duniyA ke sIsI bhI muzkila kAma ko AsAna kiyA jA sakatA hai| hAlAMki yaha bhI mAnate he ki sAmAjika jIvana meM ekatA itanI AsAna nahIM hai lekina unakI yaha bhI mAnatA hai ki yaha koI itanA muzkila kAma bhI nahIM hai jise AsAnI se nahIM kiyA jaae| AcArya nityodaya sAgara sUrIzvara mahArAja kI eka mAnyatA yaha bhI hai ki koI bhI bAta bAtoM se hI bigar3atI hai aura bigar3I huI bAta bAtoM se hI saMvaratI hai| apanI bAtoM meM pUrI majabUtI aura prabala zakti rakhane ke sAtha vANI meM kaThoratA se samAja ko eka ekatA parosane vAle AcArya nityodaya sAgara sUrIzvara mahArAja ke jIvana para nigAha DAleM to lagatA haiM ki unakA pUrA jIvana ekatA aura saMgaThana ke lie hI banA hai| divya saMgaThaka aura ekatA ke dhanI AcArya nityodaya sAgara sUrIzvara mahArAja ke pAsa jo bhI 'loga Ate haiM unameM jyAdAtara ve hote haiM jinheM saMgaThana kI AzISa aura ekatA kA AzIrvAda cAhie, kyoMki Aja ke samAja meM sabase jyAdA jarUrata bhI isI bAta kI hai aura isa jarUrata ko varSoM pahale nityodaya sAgara mahArAja ne mahasUsa kara liyA thA isalie ve zuru se isI dizA meM juTe rahe, aura yahI vajaha hai ki unheM jaina dharma ke saMgaTha premI aura ekatA ke AcArya ke rUpa meM jAnA jAtA 1 saujanya : zrI khivAndI jaina saMgha khivAndI ( rAjasthAna ) 5.pU. AcArya zrImad vijaya naracaMdrasUrIzvarajI mahArAja sAheba saMyamaniSTha mahAtapasvI pU. paMnyAsazrI kAMtivijayajI gaNivarya saM. 2011nI sAlamAM khaMbhAta mukAme cAturmAsa birAjamAna hatA. haLavadanivAsI suzrAvaka dIpacaMdabhAI (bAbubhAI)e potAnA nAnA putra nagInadAsane pU. paMnyAsajI ma. pAse abhyAsa mATe mUkyo. svAdhyAya2ta ane tyAgavairAgyanI mUrti samA pU. paMnyAsa ma. pAse abhyAsa karatAM karatAM Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 nagInadAsane mAtra jJAna ja nahIM, sAthosAtha UchaLato vairAgya paNa maLyo. sarvaviratino joradAra rAga maLyo. saMyamanA manoratha adamya banI rahyA. temaNe pitAzrIne khaMbhAta bolAvyA. dIkSA apAvavA vinaMtI karI ane cAritra na maLe tyAM sudhI vardhamAnatapa cAlu rAkhavAno potAno manoratha jaNAvyo. pU. paMnyAsajI mahArAjamAM mumukSunI yogya parakha hatI. tyArabAda, bAbubhAIe nagInadAsane pU. paM. zrI bhadraMkaravijayajI mahArAja pAse mUkyo. teozrIe paNa e ja abhiprAya Apyo. bAbubhAIe nagInane pUchyuM, "tAre konI pAse dIkSA levI che ?'' nagIne kahyuM, "tame jyAM apAvo tyAM.'' paNa pachI to pU. paMnyAsazrI kAMtivijayajI mahArAja pAse dIkSA levAno saMkalpa karyo. bhavyAtmA nagInabhAI saMyama aMgIkAra karatAM pahelAM siddhagirinI yAtrAe gayA. temanA kuTuMbI ramaNikabhAI (AyaMbila bhavananA munIma) ne tyAM UtaryA. ramaNikabhAIe nagInane dIkSA na levA ghaNuM samajAvyA. sAdhu samudAyamAM cit banatAM anicchanIya tattvo ughADAM karyAM. nagIne badhuM sthitaprajJanI jema sAMbhaLI lIdhuM. potAnA kahevAthI kazI ja asara nahIM thAya ema jANIne aMte ramaNikalAle pUchyuM, "tame konI pAse dIkSA levAnA cho?" tyAre nagInabhAIe mauna toDyuM ane potAnA pUjanIya gurudevazrInuM nAma lIdhuM. A puNyapuruSanuM nAma sAMbhaLatAM ja ramaNikabhAInI vANIe vaLAMka lIdho. teozrI pAse dIkSA levI hoya to khuzIthI lo. teozrI mahAtapasvI ane nirmala saMyamI mahAtmA che. nagIne kahyuM ke, "samudAya uttama che; mATe ja meM teozrIne pasaMda karyA che.'' A sarva pU. paMnyAsajI mahArAjanA utkRSTa saMyamajIvananAM sarvottama dRSTAMto che. pU. paM. zrI kAMtivijayajI mahArAjane saMyama aMgenI koIpaNa khAmI bilakula gamatI nahIM. prajJApanIyajIvone avasare sAraNAM-vAraNAM karI te khAmI dUra karAvatA. potAnA jIvanamAM e khAmIo mATe satata AMtara nirIkSaNa karyA karatA. khAmI dekhAya tyAM tene dUra karavAno prayatna karatA. kyAreka zArIrika saMyogane vaza khAmI dUra na thAya to pArAvAra pazcAtApa karatA. dareka mumukSunI jema nagIna mATe paNa ema ja banyuM. pU. paMnyAsajI mahArAje tene potAno ziSya karavAnI anicchA darzAvI. A bAbate lAMbo gajagrAha cAlyo. chevaTe pU. paMnyAsajI mahArAja potAnA ananya bhakta pAse hArI gayA. bAbubhAI jItyA. nagInabhAI jItyA ane saM. 2013nA mAgasara suda 11nA mauna ekAdazInA pAvana divase, haLavadanA AMgaNe bhavya mahotsavapUrvaka anerA ucharaMgathI 19 varSanI yuvAnavaye Jain Education Intemational 513 nagInadAsa dIkSita thaIne munizrI naracaMdravijayajI ma. banyA. pU. paMnyAsajI mahArAjane eka jamaNo hAtha maLI gayo. vinIta, samarpita, tyAgI, tapasvI, prajJApanIya ane sadA AnaMdI bhaktaziSya maLI gayo. A sAdhakaziSya pU. paMnyAsajInI sAdhanAmAM noMdhapAtra sahayoga Apyo. pU. paMnyAsajI zrI kAMtivijayajI mahArAja bhAvadayAnA bhaMDAra ane saMyamaniSTha teozrIjI vi. sa. 2021 bhA. va. 3-nA pATaNa mukAme kALadharma pAmyA bAda suvizAla gacchAdhipati AzritagaNa parama hitaciMtaka svanAma dhanya pUjyapAda AcAryadeveza zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnI pAvana nizrAmAM tapa, jJAna, saMyama, vaiyAvacca jevA sAdhujIvananA sarvottama guNono kramazaH vikAsa sAdhatAMsAdhatAM teozrIne suvizAla gacchAdhipatizrIjIe potAnA ja varad haste vi. saM. 2047nA mAgazara vada 9nA zubha dine gaNi-paMnyAsa ane te ja varSanA vaizAkha suda 6nA zubha dine amadAvAda mukAme upAdhyAya pade ArUDha karyA ane suvizAlagacchAdhipati vAtsalyamahodadhi pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad vijaya mahodayasUrIzvarajI mahArAjAnI zubhAzAthI saujanyamUrti tapasvIratna pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad vijaya vibudhaprabhasUrIzvarajI mahArAjAe teozrIjIne jainazAsananA tRtIyapade-AcAryapade ArUDha karyA. tyArabAda aneka prakAre zAsananI prabhAvanA karatAM karatAM aneka jIvone prabhuzAsanamAM joDavApUrvaka svajIvanane dhanya banAvIne sAdhu jIvananI zobhA vadhArI rahyA che. koTizaH vaMdana hajo e pUjyavarane! niHspRhI ane premALa mUrti, jinazAsananuM gauravaratna pU.A.zrI vijayakalpajayasUrIzvarajI ma.sA. puNyapAvana gujarAta prAntanA jAmanagara zaheramAM vIsA osavAla jhaverI lAbhubhAI kheMgArabhAI rahe. emane tyAM saM. 2010nA bhAdaravA vada 8ne divase eka putraratnano janma thayo. bALakanuM nAma kiraNakumAra rAkhyuM. mAtApitAnA dhArmika saMskAro vacce rahIne bALaka kiraNakumAramAM prathamathI ja dhArmika saMskArono vikAsa thayo ane AgaLa jatAM, pratyenI virakti ane saMsAra Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 514 saMyamajIvana pratyenI bhAvanA vadhatAM gayAM ane te dIkSAgrahaNa karavAnA saMkalpa samakSa AvIne aTala banyA! jAmanagaramAM saM. 2018nA vaizAkha suda 6ne zubha divase pU. paM.zrI vinayavijayajI mahArAjazrInA varad haste dIkSA lIdhI ane teozrInA ziSya munirAja zrI kalpajayavijayajI tarIke jAhera thayA. pUjyazrIe paheluM cAturmAsa jAmanagara-digvijaya ploTamAM karIne, vihAra karI sIdhA ja zrI sametazikharajInI yAtrAe UpaDyA. dasa varSa sudhI gujarAta bahAra rahIne zAstrAbhyAsa karyo. gujarAtamAM pU. gurudeva sAthe rahIne zAsananAM vividha kAryo karyA. nAnI uMmaramAM vyAkhyAtA banyA. saraLa ane sacoTa zailImAM vyAkhyAna ApavAnI adbhuta kuzaLatAthI jainasamAjamAM khUba vikhyAta banyA. vidvattA, prabhAvakatA ane vatsalatAne lIdhe vizALa ziSyasamudAya dharAve che. teozrIne saM. 2033mAM kArataka vada pAMcame amadAvAda-navaraMgapurAmAM gaNi-paMnyAsa padathI vibhUSita karavAmAM AvyA ane saM. 2039nA jeTha suda pAMcame dhrAMgadhrA mukAme mahAmahotsavapUrvaka AcArya padathI alaMkRta karavAmAM AvyA. vartamAnamAM sauthI nAnI uMmare . AcArya padavI prApta karanArA teozrI eka mAtra mahApuruSa che. saM. 2045nuM cAturmAsa malADa saMghanA vAraMvAra AgrahathI muMbaImAM karIne vividha ArAdhanApUrvaka jainadharmano jayajayakAra vartAvyo. pUjyazrI gurunizrAe anekavidha zAsanaprabhAvanA karatAM ziSya-samudAya ane bhaktasamudAya vacce vicarI rahyA che ane jayavaMtA vartI rahyA che. evA e samartha sUrivarane koTi koTi vaMdanA! saujanya : zrI goDIjI pArzvanAtha tIrtha prabhAvaka TrasTa rUnI (ji. banAsakAMThA) 5.pU. AcAryazrI siMhasenasUrijI mahArAja pU.A. zrI siMhasenasUrijI mahArAjano janma tA. 201-42nA roja amadAvAda sAbaramatInA pratiSThita AgevAna suzrAvaka zrI popaTalAla maganalAlane tyAM, temanAM dharmaparAyaNa patnI hIrabahenanI kukSie thayo. temanuM janmanAma zazikAMta hatuM. zazikAMtano uchera sukhasamRddhi vacce thavA sAthe eTalA ja ucca saMskArI vAtAvaraNamAM thayo. vyAvahArika ucca abhyAsa saMpAdana karavA sAthe dhArmika abhyAsa paNa ghaNo sAro karyo. dharmabhAvanA prabaLa hovAthI pU. zramaNabhagavaMtono samAgama thato rahyo ane vairAgyabhAva prabaLa banavA lAgyo ane eka divasa, 26 varSanI vaye, temanI e bhAvanA sAkAra banI. saM. 2024nA vaizAkha suda 6ne divase amadAvAda-sAbaramatImAM parama gItArtha pU. A. dhanya dharAH zrI vijayaudayasUripaTTadhara pU. A.bha. zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanA varad haste dIkSA aMgIkAra karI, prakhara pravacanakAra pU. A. zrI vijayameruprabhasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya tarIke jAhera thaI munizrI siMhasenasUrivijayajI nAma pAmyA. e ja varSe aSADha suda 10ne divase temanI vaDI dIkSA pU. A. bha. zrI vijayaudayasUrIzvarajI ma.sA.nA varadahaste thaI. jJAnasaMpAdananI tIvra ruci ane tejasvI buddhinA kAraNe dIkSA bAda teozrI saMyamanI utkRSTa sAdhanA ane dharmazAstranA UMDA abhyAsamAM ekAgra banI gayA. pUjya gurudevanA sAMnidhye ane kRpAbaLe temane saMskRta-prAkRta bhASAnuM sahaja jJAna prApta thayuM. vyAkaraNa, nyAya, tarka, sAhitya, Agama AdimAM pAraMgata banyA. teozrInI yogyatA jANI saM. 2040nA kArataka vada 10nA divase gaNi padathI ane saM. 2046nA vaizAkha suda 6nA divase paMnyAsa padathI alaMkRta karavAmAM AvyA. pU. paMnyAsazrI siMhasenavijayajI mahArAja dharmazAstronA UMDA jANakAra ane kuzaLa vyAkhyAnakAra paNa che. pU. gurudevazrI vijayameruprabhasUrIzvarajI mahArAjanI zubha nizrAmAM UjavAtAM tapArAdhanAnAM ane dharmaprabhAvanAnAM anekavidha kAryomAM teozrI rasapUrvaka sAro evo bhAga laI rahyA che. khAsa karIne pUjyazrI dvArA navapadajInI zAzvatI oLInI sAmudAyika ArAdhanA vakhate ArAdhakomAM dharmajJAna khIlavavA parIkSAdinuM suMdara Ayojana varSothI thatuM AvyuM che. pU. paMnyAsazrI vinaya-viveka-vaiyAvacca Adi guNothI susaMpanna che, svabhAve zAMta ane saumya che, svAdhyAyazIlatA e emanA saMyamajIvanano vizeSa guNa che. jJAnanI prApti ane prasAra mATe teozrI sadAya tatpara rahe che. sva-para kalyANanA mArge teozrI cAritradharmane uttarottara ajavALI rahyA che. pUjyazrIne vi.saM. 2052, jeTha suda 3nA upAdhyAya pada-pradAna ane jeTha suda-6nA guru-puSyAmRta siddhiyogamAM AcArya pada-pradAna pU. A.bha. zrI vijayaprabodhacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA varada haste thayela. pUjyazrI tathA teozrInA gurubaMdhuonI preraNAthI amadAvAda-pAlitANA hAi-ve roDa Taca (12 vIghA jamIna) khaDola mukAme pU. gurumahArAjazrInI puNya smRti nimitte zrI nemi-udaya-meru vihAradhAmanuM kArya jhaDapathI AgaLa cAlI rahyuM che. pUjyazrInA varad haste zAsanaprabhAvanAnAM kAryo susaMpanna thatAM raho e ja zubhakAmanA sAthe pUjyazrInAM caraNAraviMde koTiza vaMdanA! saujanya : zrI seTelAITa zve. mU. pU. jaina saMgha somezvara komplekSa, amadAvAda. Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 515 dharmakAryapravaki puNya puruSo jainazAsananI vartamAnanI jAhojalAlInA mULamAM te te samaye thayelA bahuzruta AcAryabhagavaMtonI kartavyaniSThAno ane zAsanaprabhAvanAnAM kAryono phALo mahattvano che. arihaMta paramAtmA pachI, jagatanA jIvo para upakAra karavAnI dRSTie, AcAryabhagavaMtonuM pradAna mokhare che. jainazAsananI sevA, rakSA ane prabhAvanA mATe ja jemaNe avatAra lIdho hoya tevA aneka zramaNabhagavaMtonI ajoDa vidvattA, adbhuta graMtharacanA ane mahAna zAsanaprabhAvanAthI ApaNo itihAsa ujvaLa che. pratibhAzALI : bAlabrahmacArI pU. A.zrI vijayasurendrasUrIzvarajI ma.sA. | gujarAtanA uttara vibhAgamAM nAnakaDuM gAma kuvAlA. gAmamAM dharmasammukha rahetA savajIbhAI ane dalIbAIne saM. 1950nA kArataka suda bIjane divase eka yazasvI putra-yugalanI prApti thaI. moTA putranuM nAma sIracaMda ane nAnA putranuM nAma rUpacaMda rAkhavAmAM AvyuM. baMne bALako tejasvI hatAM ane temanAmAM suyogya saMskAronuM siMcana karavAmAM AvyuM. kALakrame mAtApitAnA svargavAse bhAI sIracaMdane yuvAnInA uMbare AvatAM raMgarAganA vAtAvaraNathI dUra rahI, tyAga ane vairAgyanA paMthe vicaravAnAM aramAno jAgavAM lAgyAM. evAmAM mahAna dhuraMdhara, jyotiSazAstranA prakAMDa paMDita pUjya paMcAsajI zrI dharmavijayajI mahArAjano saMparka thayo ane aMtaramAM pragaTelI vairAgyajyota vadhu prajvalita thaI. saM. 1969nA poSa vada 10nA zubha divase pATaNa zaheramAM bhavya mahotsavapUrvaka, parivAranI anumati prApta karI, sau koInA lADIlA sIracaMde sApa kAMcaLI utAre tema saMsAranAM snehasaMbaMdhono tyAga karI saMyamajIvanano svIkAra karyo. bhAI sIracaMda munizrI surendravijayajI tarIke prasiddha thayA. thoDA samaya bAda nAnAbhAI rUpacaMdane paNa saMyamapaMthe vALI dIkSA ApI, temane munizrI ravivijayajI nAme ghoSita karyA. pUrvanI prabaLa ArAdhanA, gurujanonI sevA ane jJAna dhyAnanI apUrva laganathI ghaNA TUMkA samayamAM vyAkaraNa, nyAya, kAvya ane judAMjudAM zAstronA adhyayana sAthe, dhArmika tattva-jJAnanuM talasparzI jJAna prApta karI, jainasamAjamAM eka tapasvI muni rUpe zrI surendravijayajI mahArAjanI utkRSTa pratibhA jotAM, pU. gurudevazrIe aneka zaheronA saMghonI AgrahabharI vinaMtIthI DahelAnA upAzraya maLe khUba ja dhAmadhUmathI, zaheranA itihAsamAM suvarNAkSare aMkita karavA yogya mahotsavapUrvaka paMnyAsa padathI vibhUSita karyA. paMnyAsajI zrI surendravijayajIe potAnI anokhI pratibhAnA prabhAve gujarAta, mahArASTra, rAjasthAna, saurASTra Adi pradezomAM vicarIne ane dhArmika kAryonA prasArathI aneka mumukSuone saMyamI banAvIne jaina samAjamAM nAmAMkita ane tapatyAga tathA jJAna-dhyAnanI samRddhithI samRddha samudAyanI pratiSThA prApta karI. pU. paMnyAsajI mahArAje saMyamI jIvananI sAdhanAne kendrabiMdu banAvavA sAthe potAnA dRSTibiMduthI samAjasudhAraNAnAM kAryo tarapha paNa ghaNuM lakSa ApyuM hatuM. pariNAme potAnI janmabhUmi kuvALAmAM ajJAnatAne lIdhe varSothI kanyAvikraya Adi sAmAjika dUSaNo hatAM te nAbUda thayAM. A kAryo mATe, bhagIratha prayatno karI banAsakAMThA jillAmAM jainasamAjane saMgaThita karavAno mahAna puruSArtha karyo. vi.saM. 1999nA varSamAM zrI giranAra mahAtIrthamAM DahelAnA upAzrayanA zrIsaMghanI AgevAnI nIce, aneka zrIsaMghoe yojelA apUrva AnaMda-ullAsanA vAtAvaraNamAM bhavya samArohapUrvaka paMnyAsapravara zrI satyavijayajI gaNivaranI pATa-paraMparAmAM prathama AcArya pada prApta karavAnuM Adarza gaurava prApta karyuM. aneka sthAnomAM maMdironuM navanirmANa, jIrNoddhAra, upAzraya, dharmazALAnA nirmANamAM ane ujamaNAM, pratiSThAmahotsavo, upadhAna tapanI ArAdhanA Adi zAsanaprabhAvanAnAM vividha kAryomAM pUjyazrInI prabhAvapUrNa dharmadezanAnuM amRtapAna karavApUrvaka bhAvikoe lAkho rUpiyAnuM dAna karI jinazAsananI Jain Education Intemational Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 516 sevA karavAnuM parama saubhAgya prApta karyuM. pAchalI avasthAmAM pU. AcArya bhagavaMtazrIne ekAeka damano vyAdhi thayo. tananI asamAdhi vadhavA chatAM mananI sthira samAdhie AtmasAdhanAnA ujjvaLa paMthe apramattabhAve AgaLa vadhatA rahyA. vizALa ziSyaparivAra, aneka zrIsaMgho ane anya AtmIyavargane hitazikSAno Adarza bodha detA pUjyazrI saM. 2006nA kArtika vada 4nI madhyarAtrie DahelAnA upAzrayamAM paMcaparameSThI mahAmaMtranA smaraNa sAthe svarge sidhAvyA. kArtika vada pAMcamanA divase pUjyazrIne zokasaMtapta hRdaye zraddhAMjali ApavAnA kAryakrama rUpe, zaheranA itihAsamAM eka bhavya prakaraNa rUpa smazAnayAtrA nIkaLI. pUjyazrIno paMcabhUtano deha paMcabhUtomAM vilIna thaI gayo. divya sAdhanAno avinAzI AtmA jagatamAM tapa-tyAga ane jJAna-dhyAnanI chAyA phelAvI amara banI gayo. pUjyazrInI smRtimAM gujarAta, madhyapradeza, rAjasthAna Adi pradezomAM teozrInA vidvAna ziSya-samudAyanI preraNAthI aneka samAdhimaMdiro, gurumaMdiro, sarasvatImaMdiro, dharmasthAno, pAThazALAo AdinuM nirmANa thavAthI pUjyazrInI yazogAthA vizvanA khUNe khUNe guMjI rahI che. prakRSTa puNyaprabhAvaka paramArAdhya sva. pUjya gurudevazrInA nAmasmaraNano apUrva prabhAva che ke tanamananAM seMkaDo kaSTa kSaNabhaMguramAM vilIna thAya che. pU. paM. zrI raviratnavijayajI ma.sA.nI preraNAthI bhIkhIbAI hajArImala jaina, virAranA saujanyathI nIDara ane prabhAvaka vyAkhyAnakAra pU.A.zrI vijayameruprabhasUrIzvarajI ma.sA pUjyapAda AcAryabhagavaMta zrImad vijayameruprabhasUrIzvarajI mahArAja eka darzanadurlabha zramaNabhagavaMta hatA. tejasvI ane UMcI kAyA, UjaLo gaura vAna, camakatuM rekhAMkita vizALa lalATa, karuNArdra ane vedhaka AMkho, suDoLa garavI nAsikA, prabhAvazALI caherAne vadhu prabhAvazALI banAvatI dhavala dADhI ane yama-niyamathI saMyamita banela deha para zobhatAM dhavala vastro, jANe purANakALanA koI RSivaranuM smaraNa karAve evuM bhavya ane divya bAhya vyaktitva prathama darzane ja prabhAva pAthare che! pUjyazrInuM bAhya vyaktitva RSivaranuM che, tema AMtar vyaktitva sUrivaranuM che. A vyaktitvano suyoga Ajanma che. janme vipra, paNa karme jaina evA A mahAtmA anokhA zramaNabhagavaMta hatA. teozrIno janma gujarAtamAM IDara pAsenA nAnakaDA dhanya dharAH dezottara gAmamAM saM. 1962nA Aso vada 13 (dhanaterasa)ne zubha divase thayo. pitAnuM nAma motIrAma upAdhyAya. mAtAnuM nAma sUrajabahena, nAnAbhAI sukhadeva ane nAnI bahena jaDIbahenanA parivAramAM potAnuM saMsArI nAma mohanabhAI dhAraNa karIne vatsalatAthI poSAtA hatA. bhAratIya varNavyavasthAmAM mokhare gaNAya evA brAhmaNakuLamAM janmyA hovAthI haMmezAM vedaupaniSada ane gItAnA zlokonA guMjArava vacce divaso pasAra thatA hatA. AvA gharamAM janma lenAra mohanabhAInuM bhAvi kaMIka alaga ja nirmANa thayuM hoya tema, vyAvahArika zikSaNa khapa pUratuM laIne dharmasAdhanAnI choLo UchALatI hoya evI dharmaparAyaNa nagarI khaMbhAtamAM AvyA. tyAM eka jainetara vaidya dvArA eka dharmaniSTha, deva-guru-dharma-upAsaka zreSThIvarya zrI kasturacaMda amaracaMdane tyAM AvyA. jainakuLane chAje ane zobhAve tevA dharmanA susaMskArothI dina-pratidina mohanabhAImAM parivartana thavA lAgyuM. niraMtara pUjya sAdhu-sAdhvI bhagavaMtanA gamanaAgamanathI ane teonI bhAvabharI bhaktithI haiyuM AnaMdita ane vikasvara thavA lAgyuM. temanI prAmANikatAthI zeTha paNa khuza hatA, tethI pagAra paNa vadhArI Apyo. zeThane tyAM acUka prabhunAM darzana karatAM ane sUryAsta bAda vAparatA nahIM. jyAre dezAMtara jAya tyAre phoTAnAM darzana karatAM. parvanA divase pauSadha karatA. khaMbhAtamAM zAsanasamrATa pUjyapAda AcArya mahArAjAdhirAja zrI vijayanemisUrIzvara mahArAjanA puNyaprabhAvaka darzana tathA samAgamanA kAraNe jainadharma pratye sArI abhiruci pragaTI; tyAga, sarvatyAganA punIta paMthe prayANa karavA taiyuM utkaMThita banyuM, jenA phaLasvarUpe saM. 1985nA kArataka vada 10nA zubha dine khaMbhAta pAse vatrA mukAme 23 varSanI bharayuvAna vaye pAramezvarI pravrajyA aMgIkAra karI pUjyapAda zAsanasamrATazrInA ziSya gItArthaziromaNi pU. A. zrI vijayodayasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya 'munizrI meruvijayajI'nA nAmakaraNathI jAhera thayA. ajoDa gurubhakti, adbhuta ane sacoTa jJAnazakti, nIDara ane prabhAvaka pravacanakaLAnA triveNIsaMgama rUpa pUjyazrIne saM.2015mAM ghATakopara (muMbaI)mAM upAdhyAya pada (upadhAnatapanA puNya-prasaMge) tathA saM. 2019nA vaizAkha suda 6ne divase pAlitANA (jyAM kAMkarekAMkare anaMtA AtmAo siddhipadane pAmyA che evA prAyaH zAzvata tIrtha)mAM paMcaparameSThI bhagavaMto paikInA tRtIyapade-AcAryapade ArUDha karavAmAM AvyA. pU. gurudevazrInI AjJA ane karAvela pratijJAnA kAraNe vaDavAbhAvanagaramAM 'ekIsAthe saLaMga paMca-prasthAna'nI bhavya ane Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 maMgalamaya ArAdhanA thaI. pUjyazrI jevA dhIragaMbhIra, tejasvI, prabhAvI, dIrgha dRSTA, nIDara, spaSTavaktA, paropakArI, zAsanaprabhAvaka AcAryazrInI nizrAmAM, temanA varada haste suvarNAkSare aMkita thAya tevAM suMdara zAsanaprabhAvanAnAM kAryo thayAM che. jenI yatkiMcita rUparekhA nIce mujaba che : aMjanazalAkA-pratiSThA : (1) zrI AdIzvarajIpAyadhunI muMbaI, je vikramarUpa zAsanaprabhAvanA thayela ane dIkSAkalyANaka varaghoDo, bRhad muMbaInI navakArazI, pratiSThA samayanI hAjarI ityAdi prazaMsanIya thayela. (2) dolatanagaraborIvalI-muMbaI jinAlayanA upara vartamAna covIzI tathA zAzvatAjina. (3) zAstrInagara-bhAvanagara. (4) oDhava- amadAvAda, (5) zrI sosAyaTI-vaDodarA, (6) vidyAnagarabhAvanagara. (7) zihora-zrI mArudevA prAsAda gaganonaMga caumukha bhavya ane vizALa jinAlaya. (8) taLAjA-zrI sumatinAtha jinAlayanI 19 derIo. pratiSThA : kaLAparA (rAjasthAna), svarUpamaMja (rAjasthAna), bhAnaparA (mevADa), kolAbA (muMbaI), zihora, bhAvanagara, sAbaramatI (caumukhajI), varateja, agiyALI, varala, vallabhIpura (caumukhajI) zrInagara (goregAma-muMbaI), dolatanagara (borIvalI), jaina maracanTa (vaDodarA) Adi. udyApana : dolatanagara, sAbaramatI, zihora, bhAvanagara, mahuvA, amadAvAda. upadhAna tapa : sAbaramatI, vAMkalI, ghATakopara, pAleja, pAlitANA (traNavAra), dolatanagara (cAra vAra), zihora. cha'rIpAlita saMgha : thANA tIrtha, agAzI tIrtha, zerIsA tIrtha, ghoghA tIrtha, pAlitANA tIrtha, (lIMbaDI tathA pAMjarApoLaamadAvAdathI), jhaghaDiyA tIrtha, rANakapura Adi paMcatIrtha, kAparaDAjI tIrtha Adi. zAzvatI navapada oLInI ArAdhanAoH pUjyazrInI nizrAmAM chellAM dazeka varSathI caitrI oLInI sAmudAyika ArAdhanA judAM judAM zahero ane tIrthasthAnomAM thaI che. temAM vi. saM. 2048mAM paNa bhAvanagara zahe2mAM oLInI sAmudAyika ArAdhanA adbhuta zAsanaprabhAvanApUrvaka susampanna thayela. upAzraya-vyAkhyAnakhaMDa : bhAvanagara, pAleja, AdIzvarajI-pAyanI, moragrUpaNA, zihora, sAbaramatI pAlitANA-kezariyAjI nagara, boTAda, dolatanagara (muMbaI). 51 pUjyapAdazrInA varada haste aneka puNyAtmAonI dIkSA, vaDI dIkSA tathA sva-5ra samudAyanA pUjyone gaNi pada, paMnyAsa pada, upAdhyAya pada, AcArya pada-pradAna. zrIsaMghone devadravyamAMthI mukti, AyaMbila khAtAonuM navanirmANa. punaruddhAra, nibhAvaphaMDa Adi zAsanaprabhAvanA. saujanya : pa.pU.A.zrI siMhasenasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI seTelAITa jaina saMgha, amadAvAda parama zAsanaprabhAvaka pU. A.zrI vijayasubodhasUrIzvarajI ma. pU. taponidhi AcArya zrImad vijayabhaktisUrIzvarajI mahArAjanAM ziSyaratno paNa potapotAnI AgavI viziSTatAothI zAsanane potAnuM viziSTa pradAna karanArA rahyA che. A sahumAM AgaLa tarI AvatuM nAma eTale bAMdhavabelaDI pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAja ane 5. A. zrI vijayasubodha-sUrIzvajI mahArAja. pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAja pUjyazrInA saMsArIpaNe nAnAbhAI che, teozrI samudAyanA gacchAdhipati che, paraMtu rAjyano sarva kAryabhAra pradhAna calAve tema, samudAyanuM saghaLuM kAmakAja pU. A. zrI vijayasubodha-sUrIzvarajI mahArAja ja calAvatA. baMne bAMdhavo rAma-lakSmaNanI joDI gaNAya. ekabIjAnA paripUraka banIne game tevAM vizALa ane virATa kAryo paNa saraLatAthI pAra paDe. pUjyazrIno janma saM. 1972nA vaizAkha suda 7nA divase thayo hato. temanuM janmanAma zeSamala hatuM. mAtApitA rAjasthAnamAMthI mahesANA AvIne rahyAM ane tyAM zeSamalane abhyAsa mATe zALAe besADyA. temane dharma pratye paNa khUba laganI hatI. temanAmAM paropakAravRtti paNa khUba hatI. 'asaMvimALI maTTu tasa movo'ane 'tena tyavattena muMbiyAH' jevAM sUkto pUjyazrInA jIvanamAM pahelethI ja caritArtha thayAM hatAM. pU. gurudeva zrI bhaktisUrIzvarajI mahArAjanI sUyagaDAMga sUtranI amRtadezanA sAMbhaLIne saMsAra pratye tIvra aruci janmI ane turata dIkSA levAnI bhAvanA thaI. rAtidavasa dIkSA levAnuM ja raTaNa karavA lAgyA. mAtAe paNa bhAI zeSamalanA utkaTa vairAgyane joIne anumati ApI. saM. 1988nA poSa vada 10 ne zubha divase vIramagAma mukAme pU. gurudeva zrI bhaktisUrIzvarajI mahArAjanA varada haste dIkSA thaI ane nAma Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa18 dhanya dharA: ApyuM munizrI subodhavijayajI. kharekhara, munizrI yathArAmaguNa munizrI hariSaNavijayajI mahArAja, munizrI dhanapAlavijayajI bodha ApavAmAM atyaMta kuzaLa hovAthI aneka puNyazALI jIvone mahArAja, munizrI vimalabhadravijayajI mahArAja, munizrI pratibodhavAmAM saphaLa rahyA. potAnI A sAhajika pratibhAthI hemaMtavijayajI mahArAja, munizrI zIlabhadra-vijayajI mahArAja, teozrIe aneka jIvone cAritrapaMthe caDAvyA. pUjyazrI jyAre munizrI dharmacaMdravijayajI mahArAja Adi che. pUjyazrInA bulaMda kaMThe kathAgIto lalakAratA, tyAre bhalabhalAM pASANahaiyAM ziSyo-praziSyo vidvAna, vyAkhyAnakAra ane zAsanaprabhAvaka paNa pIgaLI jatAM, pUjyazrIne kathAkathanazelI varelI hatI, tethI banyA che. 5.pU. A. zrI bhAnucaMdra-sUrIzvarajI ma.sA. tathA pU. hiMmezAM seMkaDo AbAlavRddha bhAviko teozrInA kathAmRtathI dhanya A. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. tathA pU.A. zrI dhanya banatAM. pU. A. zrI vijayasubodhasUrIzvarajI mahArAja ratnazekharasUrizvarajI ma. tathA paM. zrI kulacaMdra vi. K. C. ma.sA. bhalabhalA nAstikane dharma pamADI custa ArAdhaka banAvI detA. Adi ziSyaratno pU. gurudevazrInAM dareke dareka kAryomAM sAthe saM. 2010nA mahA suda pAMcame pUjya gurudevazrIe temane rahIne suMdara suvyavasthA karI rahela che. jyotirvida pU. A. paMnyAsa padathI alaMkRta karyA tathA saM. 2029mAM muMbaI- labdhisUrIzvarajI ma.sA., mahAtapasvI A. zrI goregAMva zrIsaMgha tathA anya zrIsaMgha tathA anya zrIsaMghonI zAMticaMdrasUrIzvarajI ma.sA., mahAvidvAna pU. paM. zrI AgrahabharI vinaMtIthI mAgazara suda bIje javAharanagaramAM aruNavijayajI ma.sA. tathA muni zrI vidyAcaMdrajI ma. vi. temanA teozrIne AcArya pade ArUDha karavAmAM AvyA. samartha ziSyo che. A bAMdhava-belaDInAM jJAnadhyAna ane tapatyAgane prabhAve saM. 2047nA mAgazara suda 11nA pUjayazrInuM jainadharmano sUrya pUrNa kaLAe khIlI UThyo. teozrI jyAM jyAM amadAvAda-giradharanagaramAM Avela catrabhuja hospiTalamAM padhAre tyAM tyAM jotajotAmAM saunAM dila jItI le. teozrInI patharInuM oparezana karavAmAM AvyuM. oparezana bAda nabaLAI vidvattAthI vidvAno aMjAI jatA. aneka saMghomAM vadhatI cAlI, svAthya bagaDatuM ja cAlyuM. mAgazara suda 13nA jAhojalAlIbharyA comAsAM karI ArAdhanAonI relamachela - rAtre 9-25nA kALadharma pAmyA. aMtima samaye pUjyazrInI varasAvI che, hajAronAM jIvanamAM vrata - paccakakhANa-tapatyAganI AtmapariNati ane samatA anokhI hatI. pUjyazrInA raMgoLI pUrI che. hiMganaghATa, pUnA siTi, pUnA-AdinAtha nazvaradehane zaMkhezvara lAvI, temanA ciraMjIva evA zrI sosAyaTI, doMDa (bArAmatI), vAI (mahAbalezvara), muMbaI- bhaktinagaramAM agnisaMskAra karavAmAM AvyA. sva-para marIna DrAiva vagere aneka sthaLoe aMjanazalAkA-pratiSThA kalyANamAM jIvanane ujvaLa ane parama upakArI banAvanArA karAvI che. A uparAMta, parama pUjya gurudevazrI bhakti- evA A mahAsamartha AcArya bhagavaMtane koTi koTi vaMdanA! sUrIzvarajI ma.nI aMtima bhAvanAne sAkAra banavA mATe A zrI 108 pArzvanAtha bhaktivihAra jaina TrasTa bhaktinagara, bAMdhavabelaDIe muMbaImAM 108 zrI pArzvanAtha bhagavaMtonAM pratIka zaMkhezvaranA saujanyathI rUpe 108 zrI pArzvanAtha sAmUhika mahAmaMdirano upadeza Apyo. kalamanA kasabI, vividha graMthonA sarjaka prabhubhaktoe teozrIno Adeza jhIlI lIdho ane zrI zaMkhezvara mahAtIrthamAM 84000 co. phUTanA vistAramAM vizvabharanuM ajoDa ane parama zAsanaprabhAvaka evuM vizALa jinAlaya nirmANa pAmyuM. teozrInA vizALa pU. AcAryazrI ziSya--praziSya samudAyathI jainazAsananI anekavidha pravRttio vijayajinendrasUrIzvarajI mahArAja thatI rahe che. pUjyazrInA ziSyomAM 1. pU. A. zrI hAlAra pradeza hAlAradezoddhAraka' pUjya AcAryadeva zrI labdhisUrIzvarajI mahArAja, 2. pU. paM. zrI aruNavijayajI gaNi, vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAjanA prabhAvapUrNa cAritrajIvanathI 3. pU. paM. zrI zAMticaMdravijayajI gaNi, 4. munizrI prabhAvita thayelo pradeza che. teozrInA guruvarya taponidhi AcArya vidyAcaMdravijayajI mahArAja mukhya che ane praziSyomAM munizrI zrI vijayakapUrasUrIzvarajI mahArAja ane pUjyazrI, saMghasthavira puNyavijayajI mahArAja, munizrI caMdrazekharavijayajI mahArAja, pUjyapAda bApajI mahArAjanI AjJAnusAra vicaratA hatA. munizrI bhadrasenavijayajI, munizrI jayacaMdravijayajI mahArAja, vizeSataH hAlAranI prajAne dharmAbhimukha karavAnuM zreya A Jain Education Intemational Education International Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 mahApuruSone maLyuM che. varSo pUrve kacchamAMthI vIsA-osavAla jJAtinA vaNiko ahIM AvIne vaselA ane vyApArAdi mATe muMbaI ane AphrikA Adi dUra dUranA pradezomAM paNa gayelA. prAcInatAnA purAvA jevA A pradezane dharmavANIthI navapallavita rAkhavAnuM kalyANakArI kArya A mahAtmAo dvArA thatuM rahyuM. aneka mahAtmAo A pradezamAMthI taiyAra thayA, temAM pU. A. zrI vijayajinendrasUrIzvarajI mahArAja paNa eka che. jainazAsananI jvalaMta jyotane akhaMDita rAkhavAmAM je mahApuruSonuM jabbara yogadAna che tevA maharSionA sahAyaka banI rahevAnI pUjyonI paraMparAne teozrIe paNa barAbara jALavI rAkhI che. 'vIrazAsana'nAmathI prakAzita thatA sAptAhikanuM prakAzana baMdha thatAM mahAvIrazAsana' nAmathI saM. 2009mAM pAkSikanuM prakAzana, je khetazIbhAI vAghajIbhAI guDhakAnA taMtrIpade prAraMbhAyuM te ja khetazIbhAI saM. 2010nA jeTha suda 11ne zubha divase pAramezvarI pravrajyA svIkArI pU. munivara zrI jinendravijayajI banyA ane gurunizrAe jJAnAdinI ArAdhanA karatAM gurumukhe zAsananI mahAnatA, zAsanarakSaka sUripuraMdaronI gauravakathAo ane rakSAmaMtranI mahopakAritA saMbhALIne teozrIe paNa zAsananA anekavidha praznomAM kalamanI karAmatathI satyano saMdeza janamAnasa sudhI pahoMcADavAno prAraMbha karyo. teozrInI saMyamanI utkRSTa sAdhanA tema ja vistaratI jatI zakti-bhaktithI AkarSAI pU. gurudeve teozrIne paMnyAsa padavIthI alaMkRta karavA kahyuM, paraMtu daramiyAna pU. gurudeva svarganI vATe saMcaryA. tyAra pachI teozrInA vaDIla gurubaMdhu pU. paM. zrI rAjendravijayajI gaNivarepaMnyAsa padavI ApI. tyArabAda teozrIne saM. 2038mAM pU. A. zrI vijayasomacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste jAmanagaramAM zrI namaskAra mahAmaMtranA tRtIya pade--AcArya pade ArUDha karAtAM pU. AcArya zrI vijayajinendrasUrIzvarajI mahArAja nAme prasiddhi pAmyA. 'zrI mahAvIrazAsana'nI jema jainazAsana' sAptAhika teozrInA preraka baLathI Aje prakAzita thaI rahyuM che. AgamAdi prAcIna graMthonA rakSaNa mATe teozrInI preraNA sAkAra thaI rahI che ane hastalikhita graMthonA sva. pU. A. zrI vijayamAnatuMgasUrIzvarajI mahArAja prerita navasarjanane vega maLI rahyo che. aMjanazalAkA-pratiSThA, nUtana jinamaMdironAM nirmANa, cha'rIpAlita yAtrAsaMgho Adi zAsanaprabhAvaka kAryonI hAramALA dvArA hAlAranI prajAne paNa dharmarakSA ane zAsanaprabhAvanAnA pATha 519 teozrI bhaNAvI rahyA che. mULamAM hAlAra pradezanA ane bahutayA hAlAra pradeza (jAmanagara jillA)mAM vicaratA pUjyazrI hAlAra pradezamAM jainazAsananI jyotane aNanama banAvI rAkhavAmAM saphaLatAne varelA 'hAlArakezarI' pUjyapAda AcAryazrI vijayajinendrasUrIzvarajI mahArAjane bhAvabharI zatazaH vaMdanA! saujanya : harSa puSpAmRta jaina graMthamAlA, jAmanagara zikSaNa, samAja ane rASTranA navotthAnanA preraka, ahiMsA ane ekatAnA saMdezavAhaka, khAdInA himAyatI, rASTrIya saMta pU.A.zrI vijayasamudrasUrIzvarajI ma.sA. yugavIra AcAryadeva zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAje jainazAsanamAM eka navo ja yuga pravartAvyo hato. pU. gurudeve sAdharmika kSetre pravartatI udAsInatA dUra karI, sAtesAta kSetrone navapallita karyAM hatAM. zilpI TAMkaNAthI mUrti ghaDe tema teozrIe potAnA ziSya-praziSyone ghaDyA hatA. pUjyapAda AcArya zrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAja paNa e ja gurudevazrInI zikSA, saMskAra ane preraNA jhIlIne zAsanasevAmAM pravRtta rahenAra AcAryazrI che. pUjyapAda AcAryazrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAja eTale jemaNe anupameya gurubhagavaMta zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanAM pAvana caraNonI ananyabhAve sevA karI hatI, jemaNe pU. guruvaryanA atala jIvanasAgarane avagAhavA prayatna karyo hato, jemaNe pU. gurudevanI gaMbhIra jIvanagaMgAmAMthI udAtta bhAvanAo ane uttama vicAronAM nirmaLa nIra khobalekhobale pIdhAM hatAM, jemaNe haMsa banIne e ArAdhya gurunA mAnasarovaramAMthI kinAre AvatAM dhIratA, samatA, kAryadakSatA, dIrghadarzitA ane sevAbhAvanArUpI sAcAM motIno cAro caryo hato, evA e jhaLahaLatI jyota samA AcAryadeva zAsananA zaNagAra hatA. pUjyazrIno janma rAjasthAnanA pAlI gAmamAM saM. 1948nA mAgazara suda 11 (mauna ekAdazI)nA zubha divase dhAriNIdevInI pavitra kukSie thayo hato. pitAnuM nAma zobhAcaMda bAgarecA mahetA. potAnuM saMsArI nAma sukharAja. bALapaNamAM ja mAtApitAnuM avasAna thayuM. e samayamAM Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 520 dhanya dharAH sukharAjajInI saMsAra pratyenI Asakti chUTI gaI. bALapaNamAM UjavavAnI samitimAM I.sa. 1976mAM bhArata sarakAre pU. A. ja gaMbhIra, ekAMtapriya ane virakta banI gayA. pAlImAM zrI vijayasamudrasUrijI mahArAjane lIdhA hatA. khUba ja lAMbo padhAratA sAdhu-saMtonI sevA karatA. paMjAbakesarI AcAryazrI vihAra karIne AcAryazrI dilhI pahoMcyA tyAre aneka saMghoe, vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA saMparkamAM AvatAM preraNAnA dareka saMpradAye ekatrita thaIne pUjyazrInuM bhavya sAmaiyuM karyuM hatuM, eka ja amIbiMdue sukharAjanuM jIvana dhanya banI gayuM. 19 e jainazAsananA itihAsanI eka yAdagAra ghaTanA che. varSanI bharayuvAna vaye saM. 1997nA phAgaNa vada 6 ne ravivAre pUjyazrInA varada haste jammu ane hathuMDI rAtA mahAvIra surata mukAme AcAryazrI vijayavallabhasUrijI mahArAjanA varada tIrthe jinAlaya, pAlitANAmAM vallabhavihAra Adi nirmANakAryo haste dIkSAgrahaNa karI ane upAdhyAyazrI sohanavijayajI thayAM che. murAdAbAda, pUnA, rAjasthAnanAM aneka gAmomAM pratiSThA mahArAjanA ziSya munizrI samudravijayajI tarIke jAhera thayA. aMjanazalAkAonA mahotsava UjavAyA che. paMjAba ane saM. 2003nA kArataka suda 13ne divase gaNi pada ane mAgazara rAjasthAnamAM aneka sthaLoe upadhAno karAvyAM che. gujarAta, vada pAMcame paMnyAsa padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. saM. rAjasthAna, paMjAba Adi pradezomAM zikSaNa ane samAjanA 2008nA phAgaNa suda 10 ne divase upAdhyAya pade sthApavAmAM sudhArA mATe aneka saMsthAo sthApavAnI preraNA ApI che. AvyA ane saM. 2009nA mahA suda 3nA divase muMbaI-thANA mukAme AcArya padathI alaMkRta karavAmAM AvyA. saMyama, tapa ane puruSArthanI samartha mUrtino deha 87 varSanI uMmare lathaDe che ane pUjyazrI tA. 10-5-77ne maMgaLavAre savAre 6I.sa. 1962nA bhArata-cIna yuddha vakhate pU. 00 vAge murAdAbAda mukAme navakAramaMtranuM smaraNa karatAM AcAryazrIe pratijJA lIdhI ke yuddha baMdha na thAya tyAM sudhI bhAta svargArohaNa sAdhe che. hajAro bhaktajanonI azrubhInI AMkho ane mIThAIno tyAga karavo. pUjyazrIe yuddha daramiyAna lohInI samakSa agnisaMskAra thayA ane tyAM bhavya samAdhimaMdira boTalo ane dhAbaLA sainikone pahoMcADavAnI preraNA karI hatI. bAMdhavAmAM AvyuM. dhanya che evA saMgha-samAjapremI, dharmapremI, teozrInI rASTrabhakti eTalI uttama hatI ke haMmezAM khAdInAM rASTrapremI sAdhuvarane! vaMdana hajo e mahAna zAsanaprabhAvaka vastro ja dhAraNa karatA. uttama rASTraprema uttama mAnavapremamAM sUrivarane! pariNamyA vinA rahe nahIM. sAteya supAtra kSetro uparAMta duSkALa, saujanya : 5.pU. A.zrI nityAnaMdasUrijI ma.sA. nI preraNAthI zrI dharmanAthabhUkaMpa, relasaMkaTa jevI viSama paristhitimAM pUjyazrInI preraNA pArzvanAtha jaina che. devasthAna TrasTa, khaMDAlA- phAlanA (rAjasthAna) nIce aneka rAhatakAryo UbhAM thayAM hatAM. kaccha-aMjAranA bhUkaMpa samaye jAmanagara sthita hatA, tyAMthI bhUkaMpagrasto mATe kapaDAM 50,000 thI vadhu paramAra kSatriyone jaina bhojananI vyavasthA karAvI hatI. rAjasthAnamAM uparAuparI traNa banAvanAra gacchAdhipati varSa duSkALa paDyo tyAre pU. AcAryazrI bIkAneramAM hatA, tyAMthI vijayavallabha rilIpha sosAyaTInI sthApanA karI ane anAja pU. A.zrI vijayaiMdradintasUrijI ma. kapaDAM-ghAsacAro Adi rAhata pUrI pADavA prerita karyA. paMjAbakesarI, yugadeSTA AcAryapravara zrI vijayavallabhaludhiyANAmAM Atma-vallabha phrI jaina homiyo auSadhAlaya, sUrIzvarajI mahArAjanA samudAyamAM gacchAdhipati pU. AcAryazrI hoziyArapuramAM Atmavallabha auSadhAlaya, jAmanagaramAM vijayaindrannisUrIzvarajI mahArAjanuM nAma ghaNuM ja AdaravaMta udyogagRha, rAjasthAnamAM vakarANA vistAramAM nirakSaratA dUra che. teozrIno janma vaDodarA pAse AvelAM sAtapurA nAmaka karavA aneka zALAonI sthApanA dvArA pUjyazrIe potAnA gAmamAM thayo hato. pitAnuM nAma raNachoDabhAI ane mAtAnuM nAma gahana mAnavapremano paricaya Apyo che. bAludevI hatuM. saM. 1980nA Aso vada 9ne zubha divase - pUjyazrInA mArgadarzana ane nizrAmAM muMbaI mukAme saM. bAludevIe eka putraratnane janma Apyo. bALakanuM nAma mohanalAla pADyuM. pitAno dhaMdho khetIno hato. mohanalAlanuM mana 2017mAM pU. gurudevazrI vijayavallabhasUrijI mahArAjanI dhaMdhAmAM ke saMsAramAM lAgatuM na hatuM. aDhAra varSanI uMmare dIkSA janmazatAbdI ujavaNI vakhate pUjyazrInI samAjotkarSanI bhAvanA aMgIkAra karavAnI mAtApitA pAse AjJA mAgI ane AjJA ane jainazAsananI ekatAnI bhAvanAnAM darzana thayAM hatAM. evI maLatAM saM. 1998nA phAgaNa suda pAMcame narasaDA (ANaMda) gAme ja rIte bhagavAna mahAvIrasvAmInA 2500mA nirvANamahotsava Jain Education Intemational ducation Intermational Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 521 pU. A. zrI vijayavikAsacaMdrasUrijI mahArAjanA ziSyaratna munirAja zrI vinayavijayajI mahArAja pAse pravrajyA aMgIkAra karI mohanabhAI munizrI indravijayajI banyA. tyAra bAda bIjovAmAM vaDI dIkSA thaI. dIkSA grahaNa karIne pUjyazrI zAstrAbhyAsa, tapazcaryA ane gurusevAmAM ekAkAra banI gayA. saM. 2011nA phAgaNa vada 3 ne divase suratamAM pU. A. zrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste muni zrI indravijayajI mahArAjane gaNi padavI pradAna karavAmAM AvI. tyAra bAda teozrI satata 12 varSa sudhI boDelI kSetranAM gAmomAM vayovRddha munizrI jinabhadravijayajI mahArAja sAthe vicaratA rahyA. tyAM pahelAM jeo jaina hatA, paNa varSothI kabIrapaMthI banI gayA hatA tevA 50,000thI vadhu paramAra kSatriyone jainadharmI banAvyA. derAsara, upAzraya, pAThazALA banAvavAnI preraNA ApI. uparAMta, A paramAra kSatriyomAMthI 80 jeTalA bhAIoe dIkSA aMgIkAra karI jainazAsanano jayajayakAra vartAvyo. pUjyazrInuM A bhagIratha kArya jainazAsananA itihAsamAM advitIya ghaTanA tarIke lekhAze. pUjyazrInI AvI utkaTa zAsanaprabhAvanAnA prabhAve teozrIne paMjAbakesarI AcAryadeva zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanI janmazatAbdInI ujavaNI pachI, varalI derAsarajInI pratiSThA prasaMge saM. 2027nA mahA suda pAMcama, tA. 1-21971nA zubha divase pU. A. zrI vijayasamudrasUrijI mahArAjanA varada haste AcArya padavI ApavAmAM AvI. tyAra bAda saM. 2018mAM prazAMtamUrti zrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAjanuM svAthya bagaDatAM pU. AcAryazrIe gacchAdhipati tarIkeno bhAra pU. A. zrI vijayaindradinasUrIzvarane soMpyo. pUjayazrI zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmInI 2500mI. nirvANa- zatAbdI prasaMge pU. prazAMtamUrti AcAryabhagavaMta sAthe dilhI padhAryA hatA ane tyAra bAda paMjAba, hariyANA, uttara pradeza, rAjasthAna, madhyapradeza Adi pradezomAM vihAra karIne saMghazAsanamAM sAte ya kSetronAM zAsanakAryo karyAM hatAM. pU. gurudeva saM. 2034mAM kALadharma pAmatAM pUjyazrIe samudAyanI sarva javAbadArIo kuzaLatAthI upADI lIdhI. pUjyazrInAM caraNakamaLa gujarAta, mahArASTra, rAjasthAna, paMjAba, hariyANA, uttara pradeza, madhyapradeza, kAzmIra Adi vividha pradezomAM viharyA che. pUjyazrI jayAM jyAM gayA tyAM tyAM dIkSA mahotsavo, aMjanazalAkApratiSThAo, upadhAna tapa, yAtrAsaMgho-ema vividha dhArmi, utsavonI dhuma macI rahe che. pUjyazrInI dinacaryA, pravacanazailI ane saumya-madhura vyaktitva anekone preraNAdAyI banI rahyuM che. evA e samartha zAsanaprabhAvaka AcAryadevane aMtaHkaraNapUrvaka koTi koTi vaMdanA! saujanya : pa.pU. A.zrI nityAnaMdasUrijI ma. sA.nI preraNAthI zrI dharmanAtha pArzvanAtha jaina che. devasthAna TrasTa, khaMDAlA-phAlanA (rAjasthAna) | tejaldI zAstravettA, mahAna tapasvI, yazasvI sUrivara pU.A.zrI vijayajagaDhaMdrasUrIzvarajI | ma.sA. kalikAlakalpataru siddhAMtamahodadhi pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAje suvihita zramaNonuM sarjana karavAno bhekha lIdho hato. kuzaLa jhaverI samA e mahApuruSa ratnatulya vyaktionI uttamatAne eka ja dRSTimAM pArakhIne temane saMyamamArge saMcaravA preratA. pU. AcAryazrI vijayajagacaMdrasUrIzvarajI mahArAja paNa emAMnuM eka bahumUlyarana che. pUjyazrIno janma uttara gujarAtanA karabaTiyA (vaDanagara) gAme zrAddhavarya zrI kezavalAla mAnacaMdanAM dharmapatnI caMdanabahenanI kukSie saM. 1985nA poSa vada amAsane divase thayo hato mAtApitAe putranuM nAma jayaMtIlAla pADyuM. bAlyakALathI ja jayaMtIlAlane dhArmika zikSaNa ane dhArmika anuSThAnomAM atyaMta rasa hato. zaizava daramiyAna pAMca pratikramaNanAM sUtro, aticAra, jIvavicAra navatattva Adi anerAM sUtro kaMThastha karI lIdhAM. jinapUjA, rAtribhojana tyAga, abhakSya tyAga Adi kuTuMbadatta saMskAro temanA jIvanamAM sahaja vaNAI gayA hatA. sAmAyika, pauSadha Adi anuSThAna karavA bALa jayaMtIlAla aneka vAra ullasita banato. - jayaMtIlAla saM. 2008nA aSADha suda 14nA divase vAtsalyavAridhi pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM pU. munirAja zrI bhAnuvijayajI mahArAjanA ziSyaratna samatAmagna pU. munizrI padmavijayajI mahArAjanA ziSya banyA ane munizrI jagacaMdravijayajI tarIke ghoSita thayA. dIkSA aMgIkAra karIne pUjyazrI svAdhyAyamagna banI gayA. 4 prakaraNa, 3 bhASya, 5 karmagraMtha, "zrI tattvArthasUtra', "vItarAgastotra', yogazAstra', "zrI dazavaikAlika sUtra', "zrI uttarAdhyayanasUtra', 'indriyaparAjaya zataka', "dharmaratna prakaraNa', 'tarkasaMgraha', "bRhad saMgrahaNI', "samakitanA 67 bolanI sajhAya', siddhahema Jain Education Intemational Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 522 dhanya dharA: vyAkaraNanAM cUMTelAM sUtro, yatijitakalpa Adi aneka zAstro ane abhigrahothI saMyamajIvananI samRddhi ane niSThA vadhAryA che. prakaraNo kaMThastha karI lIdhAM. saMskRta, prAkRta, bhASA, kAvyo, sasaMyamI zrI jagazcaMdravijayajI mahArAjanI viziSTa vyAkaraNa Adino abhyAsa karyo. pU. pradAdA gurudevazrInA yogyatA prekSIne suvizALa gacchAdhipati pUjayapAda AcAryadeva karmasAhitya saMzodhana-lekhana-adhyayananamAM UMDo rasa lIdho. pU. zrImad vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAje saM. 2038nA nyAyavizArada zrI bhAnuvijayajI mahArAja Adi gurudevo pAse mahA suda 6ne divase naDiyAda mukAme gaNi pada pradAna karyuM. zrI haribhadrasUrinA graMtho, mahopAdhyAyajInA graMtho, adhyAtmanA pUjyapAdazrInI AjJAthI saM. 2041nA jeTha suda 10nA divase graMtho, caritranA graMtho, vairAgyanA graMtho, dArzanika graMtho AdinuM pATaNa mukAme suvizuddha saMyamamUrti pUjayapAda AcAryadeva zrImad vAcana-manana karyuM. pU. pradAdA gurudevazrInA nUtana karmasAhitya vijayabhadrakarasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste sarva sUtronI sarjanamAM pUjyazrInI sthitibaMdha viSaya paranI 60 hajAra anujJA svarUpa paMnyAsa pada pradAna karavAmAM AvyuM. saM. zlokapramANa, traNa daLadAra graMthomAM pragaTa thayelI vistRta TIkA 2044-nA dvitIya jeTha suda 10ne zubha dine beMgalora mukAme teozrInI gauravagAthA banI rahI. taduparAMta, pUjyazrIe bIjA pU. gacchAdhipati gurubhagavaMta siddhasyAdvAda zrImad vijaya paNa svopajJa TIkAyukta prakaraNagraMtho, kSetrasparzanAM prakaraNa Adi bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjAe AcArya pade ArUDha karyA. graMthonuM sarjana tathA prAcIna graMtho TippaNa sahita karmaprakRti tathA AcArya padavInI prApti pachI sUrimaMtra paMca prasthAnanI cUrNinuM punaH saMpAdana Adi karyuM. vidhipUrvaka ArAdhanA karI ane sAthe pAMcavI pIThikAnI jema adhyayanamAM rasa ane buddhinI tIkSNatA tema ArAdhanA 3 vAra karI. Aje 77 varSanI vaye paNa pAdavihAra adhyApanakALamAM kuzaLatAno apUrva guNa pUjyazrInI pratibhAno sAthe savArathI sAMja sudhI mumukSu-mahAtmAone satata vAcanA Agavo unmeSa che. teozrIe tejasvI zramaNone saMskRta-prAkRta ApI rahyA che. aneka pada0o-munio abhyAsArthe pUjyazrI kAvyo, vyAkaraNa, prakaraNo, karmagraMtha-kammapayaDI, AgamagraMtho, pAse padhAre che. AvA susaMyamI ane suyogya mahAtmA bAvana ozaniyukti, piMDavizuddhi, vizeSAvazyaka bhASya, Avazyaka- varSano saMyamaparyAya pALIne eka svataMtra AcAragraMtha racavAnuM niryukti, chedasUtro, adhyAtmamata parIkSA, dharmaparIkSA, svapna sevI rahyA che, preraNA karI rahyA che tyAre zAsanadeva 'upadezarahasya ', "bhASArahasya', "batrIsa-batrIsI', "yogadRSTi pUjyazrIne nirAmaya dIrdhAyu bakSo ane pUjyazrInA varada haste samuccaya', 'yogabiMdu', 'yogaviMzikA', 'yogazataka' Adi aneka anekavidha zAsana prabhAvanAnAM kAryo saphaLatApUrvaka saMpanna bano jaTila graMtho bhaNAvyA che. 'muktAvalI', 'vyApipaMcaka', "sAmAnya evI maMgalakAmanA sAthe pUjyazrInAM caraNomAM bhAvabhInI nirukti', "dinakarI', 'siddhAMtalakSaNa', 'syAdvAdamaMjarI' Adi vaMdanA. nyAyanA kaThina graMtho paNa sAdhuone kuzaLatAthI bhaNAvyA che. pU. A.bha. zrInA ziSya-praziSyo -1. pU. paMnyAsazrI pUjayazrI khAsa karIne 'navya nyAya'nA adhyayana-adhyApanamAM kanakasuMdaravijayajI mahArAja, 2. pU. paMnyAsa zrI agresara rahyA che. pUjyazrIe dIkSAdinathI mAMDIne avirAma abhayacaMdravijayajI mahArAja, 3. pU. gaNivaryazrI avirata tapazcaryA cAlu rAkhI che. vRttisaMkSepa ane hIracaMdravijayajI mahArAja, 4. pU. munirAja zrI nirmohacaMdraUNodarIpUrvakanAM ekAsaNAM pratye gajabanI niSThA dharAve che. vijayajI mahArAja, pa. pU. munirAja zrI padmAnaMdavijayajI tethI pUjyazrInA paricayamAM AvanArA aneka bhAviko mahArAja, 6. pU. munirAja zrI hitasuMdaravijayajI mahArAja, 7. ekAsaNAMnAM vratadhArI banyA che. pUjyazrIe vardhamAnatapanI 40 pU. munirAja zrI mAnajitavijayajI mahArAja, 8. pU. munirAja oLIo tathA aThAI Adi tapazcaryA karI che. dIkSAdina zrI siddhi vijayajI mahArAja, 9. pU. munirAja zrI riddhisAthe teozrIe aneka abhigraho paNa karyA che. prabhudarzana vijayajI mahArAja, 10. pU. munirAja zrI virAgasinduvinA jaLa-ana nahIM levAnuM vrata, pAMca varSa pAMcathI vadhu dravyo | vijayajI mahArAja, 11, pU. munirAja zrI yogakSemavijayajI nahIM vAparavAno abhigraha, 10 varSa sudhI mevA-mIThAI-phUTa mahArAja, 12. pU. munirAja zrI vimalapuNyavijayajI mahArAja, pharasANano tyAga, 10 varSa sudhI mahinAmAM 25 divasa dUdhano 13. pU. bALa munirAja zrI hIravijayajI mahArAja. tyAga, nirdoSa gocarI-pANI vAparavAno Agraha, aneka saujanya : zrI zAMtinAtha jaina saMgha malADa (pUrva) muMbaI comAsAmAM mAtra be ja dravyathI ekAsaNAM Adi aneka Jain Education Intemational Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 523 dakSiNakezarI, mahAnazAsanaprabhAvaka paramapUjya visanagara Adi saMghomAM pArasparika matabhedone amRtavANI, A.de.zrI vi.sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA. dIrghadarzitA, cAturyatathI miTAvI maitrIbhAvanuM sarjana karyuM. AcArya padapradAna : pUjyazrImAM saMpUrNa yogyatA nihALI mahAna vyaktitva ne amadAvAdamAM vi.saM. 2043, po.va. 1nA prazAMtamUrti pU.A. kRtivanA svAmI zrI vi. navInasUrIzvarajI ma.sA.e AcArya pada pradAna karI zAsanaprabhAvaka pa. pU. gurudevazrIno janma pU.A. zrI sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA. tarIke jAhera karyA. gujarAtanI * dharmanagarI - pUjya AcArya bhagavaMtanAM karakamalo dvArA aneka rAdhanapura nagarImAM dharmaniSTha aMjanazalAkAo, jinamaMdironI pratiSThAo, sAdharmikono zrImaMta kAMtilAla varadhIlAla uddhAra, cha'rIpAlitasaMgha, upadhAna, udyApana Adi anekAneka dozI parivAramAM zrImatI zAsanaprabhAvaka kAryonI zRMkhalAbaddha zreNI racAI che, te tArAbahenanI kukSie vikrama avismaraNIya ane anumodanIya che. pUjya AcArya bhagavaMtanA saMvata 1990, phA.su. 15 jIvananI mahattvanI vizeSatA hatI ke AbAla-garIba-amIra (pUrNimA)nA pAvana divase puNyapuruSano janma thayo. janmathI badhAMne ja sadA mATe samaSTithI nihALI dharmalAbhanA AziSanI tejasvI bAlakumAranuM nAma vasaMta pADyuM. rAdhanapuranA vasaMtakumAra caM. rAdhanapuranA vasaMtakumAra amIvarSA varasAvatA. jainazAsananA mahAsaMta ane puNyabhUminA prabhAvaka puruSa banyA. pUjyazrInAM karakamalo dvArA prathama aMjanazalAkA nyAyasaMpannAdi guNothI alaMkRta zrI pitAjI kAMtilAla pratiSThA : IDara nagaramAM goDI pArzvanAthanA jinAlayamAM zrI tema ja dharmamAtA tArAprabhAbahenanA susaMskAronAM siMcanathI naminAtha bhagavAnanI aMjanazalAkA karAvI zrI goDI pArzvanAtha AtmAnAM guNapuSpo vikasita banatAM rahyAM, apAra saMskAro ane prabhunI pratiSThA hetu citradurgA padhAryA. citradurgA nagaranI saMtonI vANIthI bALaka vasaMtakumAranuM mana vairAgyavAsita banyuM. aMjanazalAkA pratiSThA mahotsavanI anumodanA karNATaka prAMtamAM ja lAlabAgamAM birAjita vyAkhyAnavAcaspati, kavikulakirITa nahIM samagra bhAratavarSamAM thaI. pU.A. zrI vi. labdhisUrIzvarajI ma.sA.nI amRtamayI vANInuM dakSiNa bRhatatIrthasthApaka pU. gurudevazrI :pIyUSapAna karI pUjyazrInAM ja karakamalothI vikrama saMvata karNATaka prAMtamAM lAkho jainonI vastI hovA chatAM paNa zvetAMbarIya 2007, vaizAkha sudi-6 nA divase rAdhanapuramAM saMyamajIvanano tIrtha na hovAnA kAraNe pUjyazrIe eka pArzvanAtha bhagavAnanuM svIkAra karI tarkanipuNa pUjya gurudeva zrI vikramavijayajI tIrtha banAvavAno mahAna saMkalpa karyo. ma.sA.nA ziSyaratna pa.pU. munirAja zrI sthUlabhadravijayajI ma.sA. tarIke prakhyAta thayA. dAnavIra zrI kapUracaMdajInI udAratA ane bhAratavarSanA saMghonI tathA gurubhaktonI udAratAthI 117 jinAlayayukta 44 chANI nagaramAM badhA ja sAdhumahAtmAonI vacce pU. kalyANamaMdira gokhanA nirmANanI sAthe bhavya itihAsanA dAdA gurudevazrIe jJAna-darzana-cAritra traNenA triveNI sarjanatArUpa avaMti pArzvanAthanI 81"nI cetavarNIya pratimA, saMgamanI sAdhanA nihALI pUjyazrIne "jJAna-darzana-cAritranA mULanAyaka 71"nI nAkoDA pArzvanAthanI zyAmavarNIya pratimAthI mahAna ArAdhaka tarIke biradAvyA. suzobhita devavimAnatulya zrI nAkoDA-avaMti 108 pArzvanAtha pU.A.de.zrI vi. vikramasUrIzvarajI ma.sA.e ziSyamAM jaina tIrthadhAma vikrama-sthUlabhadravihAranuM vizALakAya prathama saMpUrNa yogyatA nihALI sametazikhara tIrthamAM vi.saM. 2018nA mahAtIrthanuM nirmANa thayuM ane pUjya AcArya bhagavaMtanA pAvana vai.suda 6nA zubhadine gaNi pada ane vi.saM. 2031nA sAnidhyamAM ane zilpakalAmanISI pUjya munirAjazrInI mahAsuda-12nA divase rAdhanapuramAM paMnyAsa padavI arpaNa karI preraNAthI vi.saM. 2055 vaizAkha sudi-7, 22-4-99nA divase pitAzrI kAntilAlabhAIne 70 varSanI vayovRddha uMmare saMyama- pUjya gurudevazrInA sAnidhyamAM bhavyAtibhavya dazAhnikA jIvana ApI gurubhAI zrI kamalayaza vijayajI ma.sA. banAvI mahotsavapUrvaka aMjanazalAkA-pratiSThA saMpanna thaI. mahAna utkRSTa vaiyAvacca karI jIvana saphaLa banAvyuM. dAvaNagiri, tIrthadhAma lAkho jainonuM parama zraddhAsthala banyuM che. tIrthadhAmamAM Jain Education Intemational Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 524 dhanya dharAH dharmazALA, bhojanazALA ane zrI labdhi-vikrama- tIrthadhAmanuM nirmANa thaI rahyuM che. dharmazALA-bhojanazALAnI suMdara sthUlabhadrasUrIzvarajI ArAdhanAbhavananuM suMdara nirmANa thayuM che. suvidhA che. pUjya AcArya bhagavaMtanI preraNAthI Tumakura hAive roDa * jIrNoddhAra : gujarAtamAM pUjyazrInI preraNAthI iDara, para vi.saM. 1995nA kamalAkAra bhavya jinAlayamAM zrI labdhi bAvana jinAlaya ane nAnA pozInAM tIrthonA jirNoddhAranuM kArya pArzvanAtha bhagavAna, zrI gautamasvAmI, dAdAgurudeva zrI cAlu che. * zrI siddhAcala-sthUlabhadradhAmamAM labdhisUrIzvarajI ma.sA.nI gurumUrti, adhiSThAyaka bhairujI ane mukhyamaMdiranI aMjanazalAkA pratiSThA : mahAnatIrthasthApaka, aMbikAdevI-padmAvatIdevInI pratiSThA saha "zrI pArzva labdhidhAma" mahAnatIrthanI suMdara sthApanA karAvI. pratipUrNimAno meLo, zrI sUrimaMtra tamArAdhaka, dakSiNakezarI pUjya gurudevazrInA zarIramAM labdhi-vikrama-dhUlibhadrakRpA bhavana saha dharmadhAmanA saMkalanathI aMtima samayamAM bhayaMkara vyAdhi hovA chatAM dAdAnI mukhya TUMka eka AphlAdakArI tIrthanuM navanirmANa thayela che. nirmANa karavAnI bhavyatama bhAvanAnI abhivyakti AjIvana aMtevAsI pU.A.zrI candrayazasUrIzvarajI ma.sA. sammukha rAkhatAM zrI siddhAcala-sthUlabhadradhAma :-AphlAdakArI pU. gurudevazrInI bhavyatama bhAvanA pUrI karavA ziSya vAtAvaraNa, bhavya girimAlA, vizAla jala sarovarathI nayanaramya mukhyamaMdiranAM nirmANanAM kAryano daDha saMkalpa karI dAdA zrI naisargika vAtAvaraNamAM zrI labdhi-vikramakRpAvatAra dakSiNakezarI zaMkhezvara tIrtha peDhInA apUrva sahayogathI TrasTamaMDaLanA sahayogathI pUjya AcArya bhagavaMtanI akhaMDa sUrimaMtra sAdhanA ane Apa ane gurubhakta zrI mahendrabhAI pI. mahetAnI sakhata mahenatathI pUjyazrInA ziSyaratna munirAja zrI cayaza vijaya ma.sA.nI vijJAnayugane Azcarya thAya tevI mahAnacamatkAra svarUpa zloka 51 divasIya mANibhadravIranI sAdhanA saha chAyAdarzane bolIne pUjaya gurudevazrIe aMjanazalAkA karAvI. vi.saM. saMkalpabaLathI zrI siddhAcala-sthUlabhadradhAma mahAna tIrthanI 2059, jeTha suda-3nA vyAdhigrasta zarIre paNa pUjyoe sthApanA karI. atiprasannatApUrvaka dAdA AdinAthanI mukhyamaMdiramAM pratiSThA | * cikapeTa-beMgaloranuM paramazraddhA kendra 80 varSa prAcIna svahaste karAvI. dakSiNa bhAratane pAlitANAnI yAda apAve evuM zrI AdinAtha jinaprAsAda (cipeTa)no jIrNoddhAra saha mahAna tIrtha arpaNa karyuM. navanirmANa dakSiNakezarI pUjya gurudevazrInI preraNA ane * aMtima vidAya : vi.saM. 2059, jeTha suda-13, zilAkalAmanISI pUjya AcAryabhagavaMtanA mArgadarzanathI gajAvalI, haMsAvalI, sarpAvalIthI AkarSita thaMbhAvalI guruvAra, tA. 12-6-2003nA prAtaH 11-05 miniTe zrI namaskAra mahAmaMtranuM zravaNa karatAM zrI siddhAcala-sthUlabhadranakkAzIyukta maMDovaramAM bhavya koraNI dvArA ArasapASANamAM bhavya jinAlaya banI rahyuM che. dhAmamAM ja sarvane nirAdhAra choDI vidAya thayA. pUjayazrInA pArthivadehanAM aMtimadarzana hetu beMgalora, karNATaka, tamilanADu, + 45 jinAlayanA pratiSThAcArya. :-beMgalora ane Andrapradeza, mahArASTra, gujarAta Adi aneka zrI saMghonA hajAro dakSiNabhAratamAM pUjya gurudevazrInI preraNA ane prakRSTa gurubhaktoe padhArI agrupUrNa zraddhAMjali arpaNa karI. pUjya puNyaprabhAvathI 45 jinAlayonI aMjanazalAkA- pratiSThA saha gurudevazrInI aMtima kriyA samaye hajAro gurubhaktonAM mahAmahotsava mahAna zAsanaprabhAvanA pUrvaka pUjyazrInAM nayanomAMthI codhAra AMsu vahI rahyAM hatAM. samAdhisthaLa para karakamalo dvArA thaI. bhavya smRti maMdiranA nirmANa saha tIrthanuM nirmANa kArya pUjaya * zrI caMdraprabhulabdhidhAma. : amadAvAdathI 18 ki.mI. gurudevazrInI divyakRpAthI AjIvana aMtevAsI ziSya ane aMbAjI-hiMmatanagara hAive para ciloDA cokaDIthI 5 dakSiNa bhAratatIrthaprabhAvaka pU.A.zrI vi. candrayazasUrIzvarajI ki.mI. dhaNapa gAmamAM 84 jinAlayayukta navanidhimaMdira, ma.sA.nI nizrAmAM pUjyazrInI nirdezanAnusAra bhavyatAthI thaI navagrahamaMdira saha zrI caMdraprabhulabdhidhAmanI sthApanA pUjya rahyuM che, je bhAratavarSanuM benamUna tIrtha banaze. divya zaktinA dhanI gurudevazrInI preraNAthI thaI. tIrthadhAmamAM zrI mahendrabhAI sUrideva sadA AziSa varasAvo. popaTalAla mahetA (iDaravALA)nI pramukha udAratA ane aneka saujanya : zrI caMdraprabha labdhi dAdAvADI sthUlabhadrasUri puNyadAnavIro, saMgho tema ja gurubhaktonI udAratAthI vizAla prabhAvaka kendra gAMdhInagara beMgalora Jain Education Intemational Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 saMyamamUrti, vAtsalyavAridhi ane anupama vyaktitvane dhAraNa karanArA pU. AcAryadeva zrImad vijayamahAbalasUrIzvarajI mahArAja saurASTranA sAvarakuMDalA pAse gAdhakaDA gAmamAM janmelA manasukhabhAI te ja pU. AcAryazrI vijayamahAbalasUrIzvarajI mahArAja. 'dUdhavALA'tarIke oLakhAtA manasukhabhAI jema jJAtimAM, vepArIvargamAM jANItA hatA, tema dhArmika kSetramAM paNa dharma-ArAdhanA, devabhakti, gurubhakti, sAdharmika sevA vagere satkAryothI ane vinaya, viveka, saraLatA, aucitya Adi sadguNothI sukhyAta hatA. jIvanabhara yAda rahe evI dhanya paLa kyAreka maLI Ave che. manasukhabhAInA jIvanamAM paNa eka evI puNya paLa AvI. pavitratAnI pratimUrti jevA pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjano puNyaparicaya thayo ane manasukhabhAIe AtmAne 'mahAtmA' banAvavAnuM lakSya nizcita karyuM. A bhAvanA dharmatIrthaprabhAvaka pU. AcArya zrI vijayamitrAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA satata samAgamathI, bhavya preraNAthI tema ja mArgadarzanathI dRDhatara banI. siddhAMtamahodadhi pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanA sadupadezathI aneka mumukSuone ArAdhanA karavA mATe anukULatA karI ApanArA ane saMyamanI saMgInatAlIma ApanArA mumukSumaMDaLamAM mukhya saMcAlaka sthAne rahIne be varasa sudhI saphaLa saMcAlana karanAra manasukhabhAIe aneka dIkSArthIone taiyAra karI e dvArA pUjyApAdazrInA anahada AzIrvAda meLavyA. saM. 2007mAM 28 varSanI bharayuvAnImAM manasukhabhAIe potAnAM dharmapatnI vimalAbahena (uM. 24) sAthe aMdherI-muMbaI mukAme upadhAna tapanI ArAdhanA karI ane tyAre ja sajoDe brahmacarya vratano svIkAra karI saMyamamArge javAnA potAnA deDha nirdhArane parivAra samakSa vyakta karyo. cAra varSanA potAnA putra pravINane pUjyapAdazrInI zItaLa chAyAmAM, potAnA gurudevazrI mitrAnaMdavijayajI mahArAja pAse bhaNavA mATe mUkIne saMyamamArga tarapha makkama kadama uThAvyuM. potAnA A putrane 'kuLa nahIM, paNa zAsanane ajavALe' evI udAtta bhAvanAthI janmatAM ja namaskAra mahAmaMtranuM zravaNa karAvanArA A pitAnI dharmabhAvanAnuM phaLa Aje ApaNe pU. AcAryazrI vijayapuNyapAlasUrijInI pratibhAmAM joI zakIe chIe. potAnA ATha varSanA putra pravINane dIkSA ApavA aMge kuTuMbIono moTA pAye virodha 525 hovAthI saM. 2011nA vaizAkha suda 7nA divase khAnagI rIte vaNI (ji. nAsika) mukAme pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste saMyama apAvyuM. tyArabAda manasukhabhAIe pote paNa thoDA ja divasamAM saM. 2011nA jeTha suda-5 nA divase muMbaI-bhAyakhalAmAM adhyAtmayogI pU. paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI gaNivaryanA zubha haste bhavya samArohapUrvaka potAnAM dharmapatnI sAthe dIkSA aMgIkAra karI ane manasukhabhAI muni zrI mahAbalavijaya nAme pU.A. zrI vijayamitrAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya banyA. A mATe pUjyazrInA moTAbhAI ghoghArI jJAtinA AgevAna tathA goDIjI jaina derAsara--muMbaInA TrasTI zrIyuta bAvacandabhAI dUdhavALAnI vinaMrtI ane sahayoga apUrva rahyo tathA vimalAbahena sAdhvIzrI vimalakIrtizrIjI tarIke pravartinI sAdhvIzrI jayAzrIjI mahArAjanAM ziSyA sAdhvIzrI niraMjanAzrIjI mahArAjanAM ziSyA banyAM. Aje teozrI bhale hayAta nathI paNa potAnAM ziSyApraziSyA AdinuM suMdara yogakSema karavA sAthe saMyamanI suMdara ArAdhanA karIne pAMca varSa pUrve suratanA cAturmAsa daramiyAna samAdhipUrvaka svargagamana sAdhI saMyamano sundara Adarza mUkatA gayA che. pU. munizrI mahAbalavijayajI mahArAje dIkSA aMgIkAra karI apramattapaNe jJAna-dhyAna, vinaya-vaiyAvacca, saMyama-tapa vagere jIvananAM aMga banAvyAM. vaLI dhairya, gaMbhIra, audAryaAdi guNo sAthe saMyamajIvanamAM nAnAmAM nAno doSa paNa na lAge enI takedArI rAkhIne, gurukRpAnA pAtra banIne, Aje potAnA ziSyapraziSyomAM eka Adarza khaDo thAya evuM yogakSema karI rahyA che. teozrInI tAraka nizrAmAM nAsika ane mAlegAMvamAM aitihAsika cirasmaraNIya upadhAna tapanI ArAdhanA tathA 77-36-17 Adi choDanA ughApanamahotsava, aneka sthaLe jinabhaktimahotsavo UjavAyA che. anerI zAsanaprabhAvanA thaI hatI. pUjyazrInI pAvana nizrAmAM cha'rIpAlaka yAtrAsaMgho nIkaLyA che. emAM paNa anerI zAsana prabhAvanA thaI hatI. muMbaI- borIvalI caMdAvarakara lenamAM navanirmita bhavya jinAlayanI aMjanazalAkA-pratiSThA prasaMge pUjyazrIe adbhuta yogadAna ane zAstrIya mArgadarzana ApyuM che. zrIsaMgha A bAbata teozrIne mahAna upakArI mAne che. nAsikanA cAturmAsamAM 250 gharamAM 183 sAmudAyika siddhitapanuM bhavya anuSThAna pUjyazrInA upadezathI ane teozrInI vAtsalyamayI amIvRSTi rUpa nizrAmAM ja thayuM hatuM. pAraNAM prasaMge bhavyAtibhavya mahotsava UjavAyo hato. pUjyazrInAM pratyeka cAturmAsa aitihAsika ane anerI Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 526 dhanya dharA: zAsanaprabhAvanAyukta thayAM che. pratyeka sthaLe suMdara dharmadarzana siddhAMtaprabhAvaka karAvI bhavyAtmAone dharmakAryomAM utsAhita ane ullasita banAvyA che. tema ja tapAgacchAdhipati pU.A.bha. zrImad pU. A. bha. zrImad vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA svargagamana avasare vijayapuNyapAlasUrIzvarajI ma.sA teozrInA saMyama-jIvananI anumodanArthe amadAvAda- jinazAsanamAM AgavI prajJA, pratibhA ne prabhAvakatAnA navaraMgapurAnA AMgaNe Ayojita paMcAhnikAzrI jinabhakti dhAraka, karmasAhityanipuNa, anupameya saMyamadhAraka pU. A. zrI mahotsava thayela ane 111 choDanuM bhavyaudyApana Aje paNa vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanI chatrachAyAmAM bALapaNa amadAvAdavAsIo mATe yAdagAra saMbhAraNuM banI rahyuM che. vitAvanArA bALadIkSita pU. A. zrI vijayapuNyapAlasUrIzvarajI pUjyazrInA upadezathI nAsikanagaramAM 'pU. A.zrI vijayaprema- mahArAjanA nAmathI jainajagatamAM bhAgye ja koI ajANa haze. sUrijI jaina pauSadhazALA', 'pU. A.zrI vijayarAmacandra- saM. 2011nA vaizAkha suda 7nA zubha dine vaNI (nAsika) sUrIzvarajI pravacana hola' tathA "mahArASTra-kesarI pU.A. zrI mukAme pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanA varadaharate vijayayazodevasUrIzvarajI jaina gurumaMdira'nuM navanirmANa thayuM che. dIkSita banelA ane pravINa maTIne "muni puNyapAlavijayajI' pUjyazrInI pAvana nizrAmAM vaNA (surendranagara), gAdhakaDA tarIke navAjAyelA pUjyazrI svapitA-muninI bhAvanAne anurUpa (saurASTra), mAlegAMva (mahArASTra) vagere sthaLoe zAnadAra- AdhyAtmika jIvanavikAsa sAdhavA sAthe tyAga-vairAgyanA mArge yAdagAra pratiSThA mahotsavo UjavAyA che ane zrIlaMdhomAM khUba ja AgaLa vadhI rahyA che. mAtra 8 varSanI vaye pUjyazrIe ekatA karAvI che. pUjyazrInA ziSyo pU.A. zrI paMcapratikramaNa, navasmaraNAdi pUrNa karanAra pUjayazrI Aje to vijayapuNyapAlasUrIzvarajI mahArAja tathA pU. munirAja zrI saMskRta, prAkRta, nyAya, vyAkaraNa, kAvya, sAhitya, AgamazAstra bhavyabhUSaNavijayajI Adi 16 ziSya-praziSyo jainazAsananI vagereno saMgIna abhyAsa pUrNa karavA sAthe, agAdha abhyAsanuM ArAdhanA-rakSA karavA sAthe anerI dharmaprabhAvanA vistArI rahyA prabhAvaka puNyadarzana karAvI rahyAM che. pariNAme, teozrInI che, jyAre pU. munirAja zrI caMdradarzanavijayajI mahArAja paNa pravacanazakti AkarSaka banI rahI che. jainadharmanAM tattvo, vividha vRddhavaye potAnA gurudevanI ajoDa vaiyAvacca, saMyama ane ane rasapoSaka dRSTAMtono teozrI pAse vipula bhaMDAra che. tapadharmanI utkRSTa sAdhanA karatAM karatAM samatA ane samAdhipUrvaka svaramAdhuryathI pravacanamAM teozrIe AgavI zailI sthApita karI mRtyune mahotsava banAvI gayA che. tema ja potAnA vizALa che. pUjyazrInI vANImAM madhuratA ane gaMbhIratAno samanvaya che. saMsArI kuTuMbane saMyamadharmanI anumodanAnuM bhArobhAra AlaMbana jyAre koI stavana ke sajhAya pUjyazrInA madhura kaMThe sAMbhaLavA ApI gayA che. maLe tyAre vahetAM jharaNAMnA manorama saMgItano anubhava thAya pU. munirAja zrI mahAbalavijajI mahArAjanI yogyatA che. pUjyazrInI vyAkhyAnavANImAM vairAgyanI choLo UchaLe che, jANI pU.A. zrI vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAje teozrIne bhaktirasanuM pAna thAya che. pravacanazakti jevI ja pUjayazrInI saM. 2041nA phAgaNa suda 3nA divase zrI hastagiri mahAtIrthanI sarjana zakti che. Aje teozrIe 'divyadIpa'nA upanAme chatrachAyAmAM gaNi pade ane muMbaI-lAlabAga-bhUlezvaramAM saM. racelAM aMjanazalAkA-gIto lokakaMThe guMjI rahyAM che, to 2044nA caitra vada 4nA divase potAnA saMsArI putra ziSya- jinabhakti-gurubhaktinAM tema ja anya prAsaMgika gIto ane muni sAthe paMnyAsa pade birAjamAna karyA ane saM. 2047nA kulako paNa Thera Thera gavAya che. pU A. zrI dvitIya vaizAkha suda 6nA divase teozrInA ja varadahaste AcArya vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjanuM vizeSa vAtsalya prApta pade abhiSikta karyA. zAsanadevane eka ja prArthanA ke, pU. karanAra pUjyazrIne zAstrAnusAritA to jANe vArasAmAM maLI AcAryazrI vijayamahAbalasUrIzvarajI mahArAja jainazAsananI che! kudarate bakSelI pravacanazaktine cAra cAMda lagADI de evI suMdara ArAdhanA, rakSA ane prabhAvanA dvArA sUripadane zobhAve teozrInI zAstrAnusAritA anukaraNIya ane abhinaMdanIya che. ane sahunuM yogakSema kare! pUjyazrInAM caraNomAM koTizaH vaMdanA. teozrInA AvA suMdara ghaDataramAM pU. A. zrI saujanya: indravadana amRtalAla zAha, omasAgara bilDIMga sI- vijayamasUrIzvarajI mahArAja, pU. A. zrI vijaya viMga, borIvalI (vesTa) muMbaI-9ra rAmacandrasUrIzvarajI mahArAja, pU. A.zrI Jain Education Intemational Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma., pU. paM. zrI padmavijayajI gaNivarya, dAdA gurudeva pU. A. zrI vijayamitrAnaMdasUrIzvarajI mahArAja tathA pitA-gurudeva pU. A. zrI vijayamahAbala-sUrIzvarajI mahArAjano phALo che. sADA cAra varSanI bALavayathI upakArI pUjyoe adhyayana, susaMskAronuM vAvetara, saMyamanI rakSA, zAstrAnusAritAno vAraso vagere je je upakAronI helI varSAvI che tene prasaMge prasaMge teozrInA pravacanAdimAM yAda karyA vagara rahetA nathI. A teozrInI janmasiddha kRtajJatAnuM pratibiMba che. pUjyazrInA pU. munirAja zrI bhuvanabhUSaNavijayajI gaNivara tathA pU. munirAja zrI vajrabhUSaNavijayajI gaNivara Adi pAMca vinIta ziSyo pragurudeva tathA gurudevanI suMdara sevAbhakti sAthe jJAnAbhyAsAdipUrvaka saMyamajIvanamAM AgaLa vadhI rahyA che. pUjyazrInI yogyatA joIne saM. 2042nA mahA suda 2-nA divase pUjyapAda AcAryazrI vijayarAmacandra-sUrIzvarajI mahArAje amadAvAda-zrI zAMtinAthanI poLamAM gaNi pade ArUDha karyA. tyArabAda saM. 2044nA caitra vada 4 nA divase pitA gurudeva sAthe ja teozrIne paNa paMnyAsa pade prasthApita karyA ane e ja pUjyapAda gacchAdhipatizrInA varada haste saMyamajIvananA 36mA varSanA aMtima divase 36 guNothI vibhUSita evA AcArya padathI alaMkRta karavAmAM AvyA. vaLI e ja puNyadine padapradAtA pU. gacchAdhipati paNa AcArya padanA 56mA varSamAM padArpaNa karI rahyA hatA e kevo bhavyatama yogAnuyoga! Aje jyAre lokaherIno pracaMDa pavana cAre bAju phUMkAI rahyo che, jyAM tyAM jamAnAvAdanuM tAMDavanRtya AMkhe caDe che, bhalabhalA paNa jamAnAvAdanI nAgacUDamAM bhIMsAtAM jovA maLe che, tyAre jenI ati AvazyakatA che evA zAsrasaMmata mArgane zAstrIya nItithI samajAvanArA durlabha thatA jAya che, tyAre pUjyazrI e zAstrasaMmata mArgane bALabhogya rIte suMdara zailImAM samajAvI zake che. teozrIne A kaLA sAjika varI che. AvI AgavI kaLAnA svAmIne jyAre sAMbhaLIe tyAre bhAvikone sva. pUjyapAda AcAryazrI vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAja smRtimAM AvyA vinA rahetA nathI. jinazAsananI ArAdhanA, rakSA ane prabhAvanAmAM tatpara pUjyazrInI vANI sAMbhaLavI e jIvanano eka lahAvo che. 'vAtsalyabharyAM vacana' ane 'prabhAvakatAsabhara pravacana' A baMnenA subhaga milane pitA-putra, guru-ziSyanI A belaDInAM pAvana pagalAM jyAM jyAM maMDAya che tyAM tyAM aitihAsika zAsanaprabhAvanA sarjAya Jain Education Intemational 520 che, azAstrIyatA dUra thAya che, klezono zAstrIya ukela Ave che, zrIsaMgha lokottara madhuratAno anubhava kare che. AvA pUjya AcAryazrInAM pAdAraviMdamAM zatazaH vaMdanA! saujanya : zrI bhabhUtamalajI suratamalajI saMghavI, kolhApura, 5.pU. AcAryazrI naradevasAgarasUrijI mahArAja sAheba pU. AgamoddhArakazrInA ziSyaratna mAlavadezoddhAraka AcAryazrI caMdrasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya vAtsalyasiMdhu, prazAMta cAritramUrti gacchAdhipati pU. A. zrI devendrasAgara-sUrIzvarajI mahArAjanA vidvAna ane saraLahRdayI ziSyaratna pU. AcArya zrI naradevasAgarasUrIzvarajI mahArAjano janma banAsa-kAMThAnA vAva gAme saM. 1998mAM caitra va0-11nA dine thayo hato. pitAnuM nAma bhUdharabhAI, mAtAnuM nAma maNibahena ane temanuM janmanAma sevaMtIlAla hatuM. saM. 2010mAM pU. sAdhvIzrI mahodayazrIjInA sauhArdapUrNa sUcanathI sevaMtIlAla pU. A. zrI devendrasAgarasUrijI mahArAjanA paricayamAM AvyA ane pUrvabhavanA puNyodaye saM. 2012nA vaizAkha suda 3nA divase zrI zatruMjaya tIrthanI chatrachAyAmAM saMyamamArgano svIkAra karyo. dIkSA pachI thoDA ja samayamAM kSayopazamanI tIvratAthI vyAkaraNa, nyAya, karmagraMtha Adino pU. gurudevazrInI nizrAmAM suMdaratama ane talasparzI abhyAsa karyo. tyArathI sva-para samudAyanA sAdhusAdhvIone vAcanAnI viziSTa zailI dvArA AgamanAM anupAna karAvavA nimittabhUta banyA che. atyAra sudhInI 51 varSanI saMyamayAtrAmAM, anekavidha zAsanaprabhAvanAnAM prasaMgomAM lagabhaga 35 uparAMta sthaLoe pratiSThA karAvI che. khApara tathA pAMDuranA-haidrAbAdanAM A traNa sthaLo para aMjanazalAkA-pratiSThA 108 choDanAM ujamaNAM saha thayela che. 21thI vadhu udyApanamahotsava saha upadhAna tapa UjavAyAM che. surata, katAragAma, visanagara, uvasaggahara tIrtha, kalakattA, bAraDolI, nAgapurA, yevalA, zirapura TIMDoI, sikaMdarAbAda, kolhApura Adi sthaLomAM upadhAnatapanI ArAdhanAo thayela che. pUjyazrInI preraNA pAmI aneka puNyAtmAoe dIkSA prApta karI che. pUnAnA 175 varSa prAcIna zrI goDIjI pArzvanAtha jinAlayanA jIrNoddhAra mATe pUjyazrInI eka mAtra preraNA pAmI zilpakaLAsamRddha jinAlaya thayela che, jenI pratiSThA saM. 2047mAM thaI. AvuM jinAlaya AkhA mahArASTramAM bIjuM nathI tathA zrI kulapAkajImAM caumukhajI Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa28 dhanya dharA: jinAlayanA aitihAsika jIrNoddhArano prAraMbha thayo. chellAM 22 cha'ripAlaka saMgha kailAsanagara saMghanuM cAturmAsa suMdara ArAdhanAmaya varSathI tAttvika rIte praznottarI zailIthI "zrI bhagavatIjI sUtra' pasAra thayuM anekavidha tapazcaryA zrI bhagavatIsUtra pravajyA, tathA "zrI malayasuMdarI caritra' upara Agavo prakAza pAtharI rahyA pratidina aThThAI tapa, mokSadaMDaka tapa, zrI vAva5thaka jainamitramaMDaLa che. pUjyazrInI nizrAmAM ghaNA cha'rIpAlita saMgho nIkaLyA che. taraphathI 300 uparAMta AyaMbila oLI thayela che. cAturmAsa bAda nAnI-moTI aneka zAsanaprabhAvanA karatAM-karAvatAM gujarAta, nUtana jinAlayamAM zrI mahAvIra paramAtmAno bhavya pratiSThA saurASTra, mahArASTra, uttarapradeza, bihAra, baMgALa, orissA mahotsava tathA 300 lagabhaga puNyAtmAono pUjyazrInI tAmilanADu, karNATaka, AMdhrapradeza Adi aneka pradezomAM vicaryA nizrAmAM sAmudAyika varSItapanI ArAdhanAno prAraMbha. 650 che. pUjyazrInI uttama prabhAvanAnuM mukhya aMga koI paNa hoya to AyaMbila, cAturmAsa kailAsanagara-cAturmAsa pUrtinI bhavya te e che ke, dareka zrIsaMghamAM pUrNa aikya ane pUrNa sahakAra tathA ujavaNI 6511 sAmAyikathI pAraNAno lAbha aneka pUjano saha premasaMpAdana karIne ja kArya kare che. niHspRhatAthI thayelAM AvAM tapamahotsava ujavAyo pUjyazrIno AThamo varSItapa cAle che. bhavya kAryo sva-paranI sAdhanAnAM suMdara dRSTAMto banI rahe che. gaNi candrakIrti ma.sA. (hAla AcArya) 93 oLI, muni pU. AcArya padavI saM. 2049mAM vaizAkha mAse suda-6nAdine padmakIrtisAgarajI 51 oLI ArAdhI rahyA che. chellA be pAlitANA mukAme bhavya rIte thaI hatI. pUjyazrInA traNa ziSyo cAturmAsa surata thatAM aneka dharmakAryanA nizrAdAtA banyA. paikI mukhya vayovRddha ziSya munizrI nararatnasAgarajI kheDA cAturmAsa bAda zirapura-balasANA cha'rIpAlita saMgha, cAturmAsamAM saM. 2041nA Aso suda 13ne divase suMdaratama zirapura upAzraya nirmANa mATe lAkho rUpiyAnuM phaMDa, mAlakaArAdhanA karI kALadharma pAmyA. bIjA ziSyo-munizrI tAraMgA cha'rIpAlita saMgha Adi anuSThAno yojAyA. caMdrakIrtisAgarajI (hAla AcArya candrakIrtisAgarasUrIzvarajI pUjyazrInA dIkSAparyAya 50 varSanI pUrNatA .su-3) ma.sA.) ane pUjya vayovRddha munizrI puNyakIrti sAgarajI ma., nimitte zrI amadAvAdamAM kubaDIyA amIcaMdabhAI parivAra ha. praziSya munirAjazrI padyakIrtisAgarajI ma. suMdara prabhAvanA karatAM kAntAbena taraphathI anekavidha pUjano saha mahotsava yojAyo jayavaMtA vartI rahe che. evA e vidvadarya AcAryapravarane zatazaH jemAM 600 uparAMta AyaMbila tapa-2000 sAmAyika-lAkho vaMdanA! rUpiyAnuM jIvadayA phaMDa vi. thayela. mahotsava cira avismaraNIya 2059 varSanuM kolhApuranuM comAsuM aitihAsika banyuM banI gayo. hatuM. "zrI bhagavatI sUtra' vAcananA mAdhyame ArAdhanAnuM mokSadakSa tapa, sAMkaLI aTTAI, aThThAI tapa vi. tapazcaryA vAtAvaraNa ati adbhuta banyuM. dararoja suvarNa-rajatathI sAthe zrI vAva pathaka jaina mitramaMDaLa kailAsanagara taraphathI sUtrapUjA, saMdhapUjA va. ullesabhera thayela. "vardhamAna tapanA 80 uparAMta pAyA 30 uparAMta ArAdhakoe upadhAna tapanI ArAdhanA ullAsabhera zarU thayela. Ama ArAdhanA karavA dvArA cAturmAsa dIpAvyuM che. pajyazrIne lAkha pUjyazrIne pagale aneka dharmaArAdhanAo puNyakSetromAM thaI lAkha vaMdanAo. hAla bhAvanagara vidyAdharanagaramAM cAturmAsa rahela. pUjayazrInA varadahaste 21thI adhika upadhAna tapa, birAjamAna che. ujamaNAM sahita dareka upadhAna tapanA mAdhyame aneka pU. A.zrI naradevasAgarasUrIzvarajI ma.nA ziSyaratna pU. AcAryazrI AtmAonI dIkSAo thaI che. satata 19varSathI "bhagavatI sUtra'nuM candrakIrtisAgarasUrijI ma.nA saMlagna 241 AyaMbila tapanI anumodanA comAsAmAM sUtravAcana, haidrAbAdamAM cha pratiSThAo, eka nimitte pU. munirAjazrI pAkIrti sAgarajI ma. (51 oLI ArAdhako zrInI aMjanazalAkA thayAM che. preraNAthI zrI kailAsanagara jaina je.mU. saMdha- suratanA saujanyathI chellAM be cAturmAsa suratamAM birAjamAna banI aneka dharmakAryomAM nizrAdAtA banyA che. surata-katAragAma saMghanI sthApanA pratibhA saMpanna vidvAna pUjya vi.saM. 2034mAM pUjyazrInI nizrAmAM thaI tyAre 30 gharo hatA, A. zrI amarasenasUrIzvarajI ma.sA. Aje 1300 uparAMta gharo che. zrI upadhAna tapa aneka tapasyAo chANI dIkSAnI khANI ne cAritArtha karatA dharmaniSTha zrAvaka gata cAturmAsa katAragAma ArAdhanAmaya banyuM hatuM. katAragAma caMdabhAInA suputra kamalAbahenanA dulArA suputra te bAda zirapura-balasAmAM cha'ripAlita saMgha, visanagara-tAraMgA Jain Education Intemational Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 529 zazIkAntabhAI. temano janma saMvata zrImad vijaya amarasena sUrIzvarajI ma.sA. dIrgha Ayu banI 1993, tA. 19-9-1937nA zAsananI dhvaja laherAvo eja manokAmanA. bhAdaravA sudI 14nA thayo. putranA saujanya : munizrI ajitasenavijayajI ma. sA.nI preraNAthI lakSaNa pAraNAthI janmathI saMpatharAya surezakumAra kaTAriyA parivAra, beMgalora. prabhAvazALI mUzaka nAma pramANe pa. pU. AcArya guNane dhAraNa karanAra temanA parAkramathI divase divase mAtA zrI ratnabhUSaNasUrijI mahArAja pitAnA susaMskAroe dharmamAM pU.A. zrI joDyA sAthe vahevArika jJAnamAM ratnabhUSaNasUrijI ma.no janma saM. paNa aMgrejI hindI gujarAtInuM sAruM jJAna prApta karyuM. chANImAM 1993nA zrAvaNa vada 6ne divase pU. AcAryadeva zrI bhuvana tilaka sUrIzvarajI ma.sA.nA cAturmAsamAM dharmano sAro evo raMga lAgyo. mAtA-pitAnA vIsA zrImALI jJAtimAM thayo hato. saMskArathI roja pUjAdarzana paramAtmAnI suMdara aMgaracanA dharmamAM temanuM nAma ramezacaMdra hatuM. pitA paMca pratikramaNa Adi zIkhela hatA. sonAmAM sugaMdha dIkSAnI raTa jIvaNalAla dozI ane mAtA lAgI. gurudeva sAthe vihAra ane saMvata 2013 mahA suda chaThThanA chabalabahenanAM be saMtAnomAM khaMbhAta mukAme dIkSA pUjaya dAdA gurudeva zrI pU. jaina ratna ramezacaMdra moTA hatA. temanAthI cAra vyAkhyAna vAcaspati AcAryadevazrI labdhisUrIzvarajI ma.sA. hAthe varSa nAnA chabIladAsa hatA. ramezacaMdranI mAtra cha varSanI uMmare grahaNa karI. dharma divAkara pUjaya AcAryadevazrI mAtA svargavAsI banyAM. dAdImA kapUrabahene baMnene UcherIne bhuvanatilakasUrIzvarajI ma.sA.nuM ziSyatva grahaNa karI vaDI dIkSA moTA karyA. kuTuMba khUba dharmaparAyaNa hatuM, tethI ramezacaMdra saMvata 2013 mahAvada 13 grahaNa karI jJAnAbhyAsa. bALavayamAM sArA evA saMskAra pAmI, mAtra 10 varSanI vaye vaiyAvaccamAM tathA tapasyAmAM vizeSa ruci. cAra prakaraNa bhASya pAMca pratikramaNano dhArmika abhyAsa saMpanna karyo. bALavayamAM ja kamagraMtha, saMskRta prAkRta tathA tapasyAmAM varSItapa. paMdara soLa aticAra paNa moDhe karyo ane saMvatsarI pratikramaNamAM bolIne siddhitapa, traNa vakhata zreNItapa, vIzasthAnaka covIsa paramAtmAnA saune maMtramugdha banAvyAM. dhorAjI pAsenA potAnA vatananA ekAsaNA poSadazamI cAturmAsamAM aThThamanA pAraNe aThThama Adi moTImAraDamAM vyAvahArika prAthamika abhyAsa, mAdhyamika vividha tapasyA sAthe (sAMsArika vaDIla baMdhu) guru viraha pachI abhyAsa amarelImAM ane pitAzrI dhaMdhArthe kalakattA vasavATa gacchAdhipati tapasvI rana AcAryadeva zrI azokaratnasUrIzvarajI karatAM tyAM hAiskUlamAM aMgrejI mAdhyamathI abhyAsa karI meTrika ma.sA. sAthe vicaraNa aneka yogadvahana pachI bhagavatI sUtramAM pAsa thayA. saM. 2009mAM pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI yogadvahana pachI saMvata 2052 vaizAkha suda chaThThamAM AcArya mahArAja kalakattA padhAratAM, teozrInA samAgamathI A padavIthI gadaga mukAme vibhUSita karyA. pUjaya AcAryadevazrI sAthe dharmaparAyaNa kuTuMbamAM vairAgyanI bhAvanA pragaTI. temAM saM. vicaraNa karatA 68thI adhika aMjanazalAkA pratiSThA dIkSA 2013mAM aSADha su. 3nA zubha divase pitA upadhAna tapa ujamaNA yAtrAsaMdhonA muhUrta Adi pradAna karI rahyA jIvaNalAlabhAIe dIkSA aMgIkAra karI. pU.A. zrI vijaya che. temanA madhura pravacanathI sArI saMkhyAmAM bhAgyazALI lAbha mAnatuMgasUrijI mahArAjanA ziSya munizrI jayabhUSaNavijayajI laI jIvanane kRtArtha karI rahyA che. dareka zAstrano UMDAmathI nAme jAhera thayAM. tyArabAda saM. 2014mAM, amadAvAdamAM abhyAsa sAthe jyotiSa zAstra tathA zilpa zAstranuM paNa sAruM evuM bIjA zramaNasaMmelananA aitihAsika prasaMga pachI turata jeTha suda jJAna dharAve che. temaNe saMyama jIvanamAM 51mAM varSe praveza karyo 6nA divase ramezacaMdra pU. A. zrI vijayasiddhisUrIzvarajI che. A varSa pa2mAM varSamAM praveza karaze. pUjyazrInuM jIvana (bApajI) mahArAjanA varada haste dIkSA aMgIkAra karI, pU. A. sAdagImaya, tyAgamaya nispRhAdi joI aneka jIvone anukaraNI zrI vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI maha, 'janA ziSyaratna pU. A. rahe che. pravacana prabhAvaka jyotiSa zilpajJa pUjya AcAryadeva zrI vijaya jitamRgAMkasUrIzvarajI ma.nA ziSya muni ratnabhUSaNa Jain Education Intemational Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 530 dhanya dharAH vijayajI nAme ghoSita thayA. e ja rIte kuTuMbanA chellA sabhya occhava-mahotsavo vagere. saM. 2047nuM cAturmAsa chabIladAse paNa saM. 2018mAM caitra vada pAMcamane divase sametazikharajI tIrthe karyuM. teozrI tathA vayovRddha pU. muni zrI amadAvAdamAM dIkSA aMgIkAra karI. teozrI saMsArI pakSe jayabhUSaNa vijayajI ma. tathA niHspRhI-vaiyAvaccakArI pU. moTAbhAI pU. ratnabhUSaNa-vijayajI ma.nA ziSya munizrI munizrI kulabhUSaNa vijayajI ma. (saMsArIpakSe pitAzrI ane kulabhUSaNavijayajI banyA. pUjyazrIe 35 upavAsa, be laghubaMdhu) AdinI nizrAmAM A cAturmAsa daramiyAna suMdara mAsakhamaNa, varasItapa, siddhitapa saMskRta be buka na thAya tyAM ArAdhanA thavA sAthe bhAratabharamAM ajoDa evuM bhaktAmara maMdira sudhI cha vigaIno mULathI tyAga, vaddhonI vaicAvaccamAM agresara tathA bhomiyAjInuM maMdira nirmANa pAmyAM tenI aMjanazalAkA Ama kuTuMbanA sarvasabhyo, tyAga mArgano svIkAra karI, pratiSThA Adi zAsanaprabhAvanApUrvaka saMpanna thayela. jinazAsanane caraNe jIvana samarpita karI, zAsanazobhAmAM vRddhi pUjyazrI dvArA A rIte jJAnaprasAranAM, dharmaprabhAvanAnAM karI rahyA che. ane tIrthabhakti-jAgRtinAM kAryo uttarottara AgaLa vadhatAM raho pU. munizrI ratnampaNavijayajI mahArAje dIkSA lIdhA e ja abhyarthanA sAthe e kAryo mATe pUjyazrI svastha nirAmaya pachI paNa dharmAbhyAsamAM khUba AgaLa vadhI vizada ane UMDuM jJAna dIrdhAyu pAmo evI zAsanadevane prArthanA sAthe pUjyazrInAM caraNe prApta karyuM. zarUAtamAM "siddhahema vyAkaraNa, 'nyAyazAstra' zatazaH vaMdanA! vagereno tema ja 45 Agamono TIkA sahita gurumukhe abhyAsa saujanya: zrI jayanagara che. mU. jaina saMgha, vApI karyo. teozrIe daseka dharmagraMtho lakhyAM jemAM "ratnaciMtana' pustakamAM potAnA ciMtanano khajAno Apyo che. teozrIe dIkSA jinazAsananA tejasvI tAraka tIrthoddhAraka lIdhI tyArathI te saM. 2032mAM pU. guru mahArAja svargavAsa pa. pU. AcAryadeva zrI vijaya nItisUrIzvarajI pAmyA tyAM sudhI eka paNa divasanA viyoga vinA satata gurusevA ma.sA. nA samudAyanA karI AjIvana aMtevAsI banI gurudevanI ananyakRpA ane pU. AcArya zrI AzIrvAda meLavyAM che ane e gurukRpA baLe Aje paNa pUjyazrI saMyamanI ArAdhanA, AdhyAtmika sAdhanA ane jJAnanI vijaya hemaprabhasUrIzvarajI mahArAja upAsanAmAM uttarottara vRddhi karI rahyA che. pUjyazrInI AvI anAdikALathI anaMta bhavasAgaramAM paribhramaNa karatA utkRSTa yogyatA jANIne temane saM. 2045nA poSa vadi 1-ne jIvane mahAna puNyodaye jainakuLamAM janma maLe che. evA koI divase gaNi-paMnyAsa padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. tema ja prabaLa puNyane lIdhe gauravavaMtA gujarAta pradezanA amadAvAda saM. 2050nA mahA suda 8nA divase AcArya-padathI vibhUSita pAsenA karolI (tA. dahegAma)mAM saM. 1989nA jeTha suda pAMcame karavAmAM AvyA. pU. AcAryazrI ratnabhUSaNa-sUrijI ma. sva-para zAha manasukhalAla pAnAcaMdanAM dharmapatnI zaNagArIbahena kalyANa mArge AgaLa vadhI vividha dharmakAryo dvArA AgaLa vadhI (pArvatIbahena)nI kukSie eka putraratnano janma thayo. bALakanuM sArI evI zAsanaprabhAvanA pravartAvI rahyA che. teozrIe varasI nAma pADyuM bulAkhIdAsa. karolInI nizALamAM bulAkhIdAse tapa, aThThAI, jJAnapaMcamI, navapadanI oLIo vagere tapasyA gujarAtI sAta dhoraNa sudhIno abhyAsa karyo. pachI dhaMdhArthe karI che. siddhagirijInI 99 yAtrA ane temAM chaThThapUrvaka sAta mAbApa sAthe amadAvAda AvI vasyA. amadAvAdamAM kApaDanI yAtrA karI hatI. pUjyazrIe prAcIna hastapratonuM saMzodhana tema ja dukAnamAM nokarIe rahyA. daramiyAna temanAM bahena zAMtAbahena prAcIna paddhati mujaba atyAre paNa lahiyAo pAse AgamAdi lagna pachI TUMka samayamAM ja vidhavA thatAM, dIkSA laIne sAdhvIzrI zAstragraMtho lakhAvavAnuM kArya karAvI rahyAM che. teozrIe dareka snehalatAzrIjI banyAM. A ghaTanAthI bulAkhIdAsanuM mana paNa dharmagraMthonuM saMpAdana karela che ane te prakAzita thayela che. temAM saMsAra parathI UtarI gayuM. temaNe dhArmika abhyAsamAM vadhu rasa 'adhyAtma ranamaMjUSA' ane 'ArAdhanAnuM maMgalamaya bhAthuM" e be levA mAMDyo. saMyamajIvana mATe vahAlasoyAM mAtApitA saMmati noMdhapAtra che. pUjyazrInI nizrAmAM zAsanaprabhAvanAnAM anekavidha ApatAM na hatAM. tethI bhIlaDiyAjI tIrthanI yAtrAnuM bahAnuM kADhIne kAryo susaMpanna thayAM che jevAM ke, prabhupratiSThAo, dIkSAo, gherathI nIkaLI paDyA. rAjasthAnamAM sAdaDI mukAme pa.pU. A. zrI cha'rIpAlita yAtrA saMgho, nAnI moTI sAmudAyika ArAdhanAo, vijayamahendrasUrIzvarajI mahArAja pAse pahoMcyA ane dIkSA mATe Jain Education Intemational Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 531 vinaMtI karI. pU. AcAryazrInA Adeza pramANe pU. paM. zrI AcAryadeva nirAmaya dIrdhAyu pAmI zAsanaprabhAvanA vaDe kasturavijayajI mahArAjanA varada haste zeSalI tIrtha (luNAvA)mAM jayavaMtA varto evI abhyarthanA sAthe pUjyazrInAM caraNomAM koTi saM. 2017nA aSADha suda 7ne divase dIkSA grahaNa karI koTi vaMdanA! bulAkhIdAsa pU. A. zrI vijayamahendrasUrIzvarajI mahArAjanA saujanya : zrI siddhAcala zaNagAra jaina TrasTa, pAlitANA. ziSya munizrI hemaprabhavijayajI nAme jAhera thayA. pa. pU. AcArya zrImad dIkSA grahaNa karI tyArathI ja potAnA jIvanamAM gurubhakti mATe prathama sthAna ApatA rahyA. saM. 2022mAM pU. | vijaya mahAyazasUrIzvarajI ma.sA. gurudevanI chatrachAyA gumAvI. te pachIthI pU. paM. zrI janmabhUmi : gujarAta-hAlAra pradeza-jAmanagara (navAnagara)maMgaLavijayajI (pachIthI pU. AcAryazrI)nI nizrAmAM ardha zatruMjaya. AjJAnusAra saMyamajIvana vitAvatA rahyA ane sAdhanA- janmatithi : vi.saM. 1998, zrAvaNa vada amAsa, kalpadharadina. dIkSAbhUmi ane dIkSAtithi : jAmanagara, devabAga upAzraya, 2031mAM pAlitANAmAM cAturmAsa hatA tyAre pU. A. zrI vi.saM. 2025nA jeTha suda-pAMcama. vijayamaMgalaprabhasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM jJAti : jAmanagara disA osavAla. bhagavatIsUtra'nAM yogodvahana karyA. saM. 2032nA mAgazara suda saMsArI mAtApitA : mAtuzrI : dhanakorabahena, pitAzrI pAMcame gaNi pada ane mAgazara suda chaThThane divase paMnyAsa padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. pUjyazrInAM vihArakSetra saMsArI moTAbhAI-bhAbhI vagere : bhUpendrabhAI-bhAratIbahena, gujarAta ane rAjasthAna rahyAM che. rAjasthAnanA khivAndI para rAju, premaLa, pInA. pUjayazrInI asIma kRpA che. saM. 2042mAM teozrI khivAndI cAturmAsa sthita hatA tyAre aneka zrIsaMghonI AgrahabharI saMsArI nAnAbhAI : vajubhAI. vinaMtIthI pUjyazrIne AcArya pade ArUDha karavA pU. A. zrI saMsArI nAma : mahendrakumAra. vijayaarihaMta-siddhasUrIzvarajI mahArAjane amadAvAdathI bhagavatI pravrajayA nAmakaraNa : 5.pU. muni zrI mahAyazavijayajI khivAndI padhAravA nimaMtraNa ApyuM. AcAryadeva ugra vihAra | ma. sAheba. karI khivAndI pahoMcyA. saM. 2043nA mAgazara suda 9ne zubha saMsAratAraka dIkSAguru : vijayavRddhi nemi-darzanasUri paTTadhara 5.pU. divase agaNita mAnavamaherAmaNa vacce mahAmahotsavapUrvaka AcAryazrI vijayajayAnaMdasUrIzvarajI mahArAja sAheba. AcArya padathI alaMkRta karavAmAM AvyA. pU. paMnyAsa gaNi pada, paMnyAsa pada, upAdhyAya pada, AcArya pada pradAnakata. AcAryazrI vijayahemaprabhasUrIzvarajI mahArAja tarIke jAhera AcArya bhagavaMtazrI :--vijayavRddhi-nemi-vijJAnasUri paTTadhara, thayA. pUjyazrI haMmezAM namaskAra mahAmaMtrano ane saMtikarano pa.pU. AcArya zrI vijaya kIrticaMdra sUrIzvarajI mahArAja zraddhApUrvaka jApa kare che. teozrInI pAvana nizrAmAM aneka sAheba. dIkSA, pratiSThA, upadhAna, saMgha, udyApano Adi mahotsava thayA gaNi pada : vi.saM. 2052, kArataka vada-3, zatruMjaya mahAtIrtha, che ane thaI rahyA che. paMnyAsazrI lalitaprabhavijayajI, munizrI pAlitANA. jayapravijayajI, bAlamuni zrI muktinilayavijayajI, munizrI paMnyAsa pada : vi.saM. 2052, kArataka vada-6, zatruMjaya AtmaprabhavijayajI, munizrI ahaprabhavijayajI, munizrI mahAtIrtha, pAlitANA. hiraNyaprabhavijayajI, munizrI prazamezapravijayajI, munizrI upAdhyAya pada : vi.saM. 2052, jeTha suda-3, zatruMjaya mahAtIrtha, dvIMkAraprabhavijayajI, pU. munizrI yaza:pravijayajI ma.sA., pAlitANA. munizrI nItipravijayajI ma.sA. munizrI hemaharSavijayajI ma.sA., munizrI bhAnuprabhavijayajI ma.sA. Adi ziSya AcArya pada : vi.saM. 2052, jeTha suda-6, zatruMjaya mahAtIrtha, praziSyaratnothI vIMTaLAyelA pUjyazrI anekavidha zAsanaprabhAvaka pAlitANA. kAryomAM vyasta hoya che. evA tapasvI-yazasvI-tejasvI ziSyaratno : 5.pU. paMnyAsa zrI jayabhadravijayajI gaNi, 5.5. Jain Education Intemational Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 532 dhanya dharA: munizrI somasuMdara vijayajI ma.sA., saMsArI nAnAbhAI baLe, yogodrahana karI pUjya rAma abhaya gurudevanA haste vi.sa. pa.pU. munizrI vajayazavijayajI ma.sA. 205ra mahA suda-panA zubha dine kuvALA nagaramAM gaNi padathI praziSya : muni zrI somacaMdravijayajInA ziSya pa.pU. munizrI vibhUSita thayA. kalAsuMdaravijayajI ma.sA. vi.saM. 2054nA vaizAkha sudamAM paMnyAsa pada ane vi.saM. pa.pU. zAsanasamrATa zrI vijaya nemi-darzana- 201panA mAgazara suda 10nA roja 33 varSanI yuvA vaye sUri jayAnaMdasUripaTTadhara zAsanaprabhAvaka, sUrimaMtra samArAdhaka, 24 pada pAmyA. tyArathI vijayaratnacaMdrasUri tarIke oLakhAya che. tIrthakaronAM 120 kalyANakanI dravyayAtrA karanAra (aSTApadajI pUjyazrIe nAnI vayamAM ghaNI zAsanaprabhAvanA karI che. bhAvayAtrA) sametazikharajI mahAtIrthanI sarva TUMkonI (27 gujarAta, saurASTra, rAjasthAna, madhyapradeza, mahArASTra Adi ki.mI.) 121 karanAra pa.pU. A. zrI vijaya prAMtomAM vihAra karI janajAgRti lAvyA che. mahAyazasUrIzvarajI ma.sA. tathA paTTadhara pravacanaprabhAvaka, dvitIya varasItapanA tapasvI, zilpavAstu-jyotiSa vizeSajJa pa.pU. zAntibhAIne 5 suputro ane 4 suputrI munizrI somasuMdaravijayajI ma.sA. tathA prathama varSItapanA tapasvI janma nAma : rajanIkAMta, janma : vi.saM. 2021, poSa munizrI kalAsuMdaravijayajI ma.sA. tathA paMnyAsa zrI vada-8, tA. 24-1-1965, ravivAra, janmasthaLa : pAlaDI jayabhadravijayajI gaNi ma.sA. tathA munizrI vajayazavijayajI (ji. banAsakAMThA) u. gujarAta, mAtA : mathubahena, pitA : ma.sA. zAntilAla popaTalAla voharA, vyAvahArika abhyAsa : 7 saujanya : zrI rAjasthAna jaina che. mU. pU. saMgha, beMgalora dhoraNa. dIkSA : saM. 2036 dvi. jeTha vada-1, tA. 29-6DahelAvALA samudAyanA 1980, ravivAra. dIkSAsthaLa : varalI jaina upAzraya-paMkaja pa.pU. A.zrI vijayaratnacaMdrasUrijI ma. menzana, muMbaI. vaDI dIkSA : saM. 2036, aSADha suda-11, vaDI | gujarAtanI pavitra bhUmimAM banAsanI bhUmi jagavikhyAta dIkSA sthaLa : AdIzvara jaina dharmazALA-pAyadhunI-muMbaI. che. badhAM ja kSetramAM A bhUminuM yogadAna preraka rahyuM che. dIkSAnAma : munizrI taruNacandravijayajI ma.sA. vaDI dIkSA banAsakAMThAnA tharAda gAmanI samIpe pAlaDI gAma pUjyazrInuM nAma : muni zrI ratnacandravijayajI ma.sA. dIkSA/vaDI janmasthAna, saMvata 2021- nA poSa vadi 8-nA pavitra divase dIkSAdAtA : pa.pU. paramopakArI gacchAdhipati AcArya bhagavaMta pUjyazrIno janma thayo. grAmINa saMskRtimAM pUjyazrIno uchera zrI vijayarAmasUrIzvarajI ma.sA. (DahelAvALA) gurudeva : pa.pU. thayo. mAtApitA taraphathI dharmasaMskAro gaLathUthImAMthI ja maLelA. saraLasvabhAvI A.bha. zrI vijaya abhayadevasUrIzvarajI ma.sA. 2034mAM bahenanI dIkSA thaI tyArathI mana vairAgI banyuM. vidyAdAtA gurudeva : pU. dAdAgurudeva gacchAdhipatizrI. gaNi saMyamajIvananI sudaDha tAlIma, gacchanAyaka A. bha. pada : saM. 2052 mahA suda-5 paMnyAsa pada : saM. 2054 vijayarAmasUrijI ma.sA.nI chAyA ane nijI dhagazanA pariNAme vaizAkha suda-7 : gaNi-panyAsa pada sthaLa : zrI surendraguruvara saM. 2036nA dvi jeTha vada-1nA svarNima divase muMbaInA varalI janmabhUmi kuvALA (banAsakAMThA) u. gujarAta. upAdhyAya padA upanagaramAM pravrajyA svIkArI ane basa pachI to rajanI banyAM AcArya pada sthaLa : dhAnerAbhuvana jaina dharmazALA pAlitANA. taruNacandravijaya gaNI abhayacandra vijayajInuM ziSyatva svIkArI ziSyo : munizrI udayaratna vijayajI ma.sA., munizrI vaDI dIkSAmAM banyA ratnacandra vijaya. hitaratnavijayajI ma.sA., munizrI rAjadarzanavijayajI ma.sA., pachI aviratapaNe ArAdhanA-sAdhanA ane jJAnayajJa bAlamuni zrI jinAMgadarzanavijayajI ma.sA. cAlyo. praziSyo : munizrI razmiratnavijayajI ma.sA., laghu bAlamuni zrI candradarzanavijayajI ma.sA. nyAya, sAhitya, vyAkaraNa, karmagrantha, saMskRta, prAkRta, Adi abhyAsa gurusevA ane saMyamasAdhanAmAM masta banyA. kaTuMbamAM dIkSita saMsArI bhANeja (1) muni udayaratna vijayajI ma. saMsArI bhatrIjo : (2) muni rAjadarzana vijayajI acchA lekhaka ane pravacanakAra paNa banyA. gurukRpAnA Jain Education Intemational For Private & Personal Use Onty Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 533 ma.sA. saMsArI baheno : (3) sAdhvIjI zrI guNadakSAzrIjI ma. (4) sAdhvIjI zrI rAjaratnAzrIjI ma. (5) sAdhvIjI zrI vinItaranAzrIjI ma. (6) sAdhvIjI zrI darzanaratnAzrIjI ma. bhANejIo : (7) sAdhvIjI zrI mArzavaguNAzrIjI (8) sAdhvIjI zrI pratiguNAzrIjI (9) sAdhavIjI zrI zuddhiratnAzrIjI bhatrIjIo : (10) sAdhvIjI zrI raviratnAzrIjI (11) sAdhvIjI zrI caityaratnAzrIjI. saujanya : zrI ratnodaya cerITebala TrasTa, amadAvAda. pa.pU. A. zrI guNazIlasUrijI ma.sA. mosALa baragaDA (kerAlA)mAM saM. 2001mAM janmelA gulAbakumAra bAlyAvasthAthI ja zAMta saumya svabhAvanA hatA. sahunI sAthe haLImaLIne rahetA. saM. 2009mAM pitAjI dhanajIbhAI sAthe pUjyapAdazrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjano paricaya thatAM ja dharmasaMskAro khIlI UThyA. saM. 2011mAM agiyAra varSanI vaye pitAzrI sAte upadhAna vahana karI saMyamajIvananI tAlIma meLavI. saM. 2014thI saM. 2019 sudhI, pAMca varSa, pUjyapAdazrIjInI sAthe rahI saMyamajIvananI tAlIma meLavI. saM. 2019mAM pitAzrI dhanajIbhAI saparivAra dIkSita thaI pU. munirAja zrI bhadrazIlavijayajI banyA, tyAre gulAbakumAra temanA ziSya tarIke munirAjazrI guNazIlavijayajI nAme jAhera thayA. pU. munizrI guNazIlavijayajI dIkSA grahaNathI ja adhyayana, vinaya, vaiyAvacca, tapa AdimAM lIna banyA. kAvyavyAkaraNa-nyAya Adino suMdara abhyAsa karI pUjyapAdazrInA tathA svagurudevanA vizeSa kRpApAtra banyA. saM. 2027thI pU. gurudevazrInI nizrAmAM cAturmAsa karI madhura vaknatva, saumya svabhAva Adi guNo vaDe anekonAM dila jItI lIdhAM. pravacana mATe 4-5 mAila nitya AvAgamana ane eka divasamAM traNa traNa pravacana e to teozrInA jIvanano nityakrama banI gayo ! saM. 2037mAM jAmanagaramAM bALamumukSu hitezakumAre pUjayazrI pAse dIkSA grahaNa karI, pUjayazrInuM ziSyatva svIkArI munirAjazrI harSazIlavijayajI nAma dhAraNa karI Aje suMdara jJAna-dhyAna-pravacanamAM AgaLa vadhI rahyA che. saM. 2039mAM jAmanagara-osavAla kolonImAM zA petharAjabhAI rAyazIbhAIe pUjyazrInI preraNAthI ajoDa upadhAnatapa karAvela. kalakattAthI pUjyazrInI preraNA pAmIne 68 divasano bihAranI kalyANaka bhUmiono aitihAsika saMgha zrImatI nIlamabahena kAMkariyA tathA zrImatI tArAbahena kAMkariyA taraphathI nIkaLela. tema ja bhavAnIpuramAM upadhAnatapanI ArAdhanA paNa yAdagAra thayela. vi.saM. 2046nI sAlamAM ghATakopara zrI saMghamAM cAturmAsa daramiyAna pUjayazrI pratidina 60 phUTa-zaMkhezvara pArzvanAtha ArAdhanA bhavanamAM preraNAtmaka pravacano dvArA suMdara dharmajAgRti lAvela, jenA pariNAme cAturmAsamAM aneka zAsanaprabhAvaka kAryo thavA pAmela. saumya svabhAva, paropakAravRtti, pravacanapaTutA-A sarva guNonI suvAsathI maghamaghatA pUjyazrIne gacchAdhipati parama gurudeve emanA gurudevanI sAthe gaNi padathI vibhUSita karyA hatA ane saM. 2047nA dvitIya vaizAkha suda 13nA divase muMbaI- ghATakoparanA AMgaNe pUjyazrIne paMnyAsa pade ArUDha karavAmAM AvyA. vi.saM. 2048nI sAlamAM amadAvAda-dazA poravADa cAturmAsa daramyAna paNa pratidina-raMgasAgara zrI saMghamAM pUjyazrInAM prabhAvaka pravacano yojAtAM baMne sthAnomAM suMdara ArAdhanAo saMpanna thavA pAmI. pUjayazrInA gurudevazrInA kALadharma bAda vi.saM. 2049- mAM jAmanagara-zAMtibhuvana cAturmAsa : anekavidha zAsanaprabhAvaka mahotsava UjavAyA. cAturmAsa bAda vi.saM. 2050mAM saMghavI zrI dilIpabhAI bhAIcaMdabhAI meghajI mArU parivAra taraphathI jAmanagara-pAlitANAno 24 divasIya bhavya cha'rIpAlaka saMgha nIkaLela. anekavidha guNothI zobhatA pUjyazrIjIne tapasvIsamrATa pU. AcAryadeva zrImad vijaya rAjatilakasUrIzvarajI mahArAjA tathA suvizAla gacchAdhipati pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya mahodayasUrIzvarajI mahArAjAe svahaste bhorola tIrthamAM vi.saM. 2052 va.su. 7- nA puNyadine AcArya pade abhiSikta karyA. pUjyazrIe AcArya padapradAna bAda sUrimaMtranAM pAMce prasthAnonI ArAdhanA apramattapaNe karI. anekavidha zAsanaprabhAvaka kAryo pUjayazrInI nizrAmAM UjavAtAM ja rahe che. vi.saM. 2013mAM amadAvAda zAhIbAgamAM, vi.saM. 205mAM borasadamAM, vi.saM. 2017mAM Jain Education Intemational Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 534 dhanya dharA: vAMkAneramAM, vi.saM. 2059mAM mahesANAmAM. bhavya upadhAna dakSiNabRhata tIrthasthApaka pUjyapAda AcAryadeva tapa pUjyazrInI nizrAmAM yojAyela. vi.saM. 2055mAM borasada zrImad vijaya sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nA nagaramAM UjavAyela bhavyAtibhavya aMjanazalAkA pratiSThA prabhAvaka ziSyaratna zilpakalAmanISI mahAna zAsana mahotsavamAM zrI saMghane pUjyazrInuM prabaLa mArgadarzana maLela. vi.saM. 2057mAM borasadathI mAtaratIrthano ane vi.saM. prabhAvaka pUjyapAda AcAryadeva 1060mAM borasadathI zrI siddhAcalajI mahAtIrthano bhavya zrImad vijaya caMdrayazasUrIzvarajI ma.sA. cha'rIpAlaka saMgha saMghavI bharatabhAI kezavalAla vAsaNavALA IDara nagarano dhanya avatAra, pitA choTAlAla, mAtA parivAra taraphathI khUba ja ullAsapUrvaka nIkaLela. kAMtAbahenanA pyArA-dulArAno janma I.sa. 1966, caitra sudapUjyazrInA laghugurubaMdhu pU. munipravara zrI kulazIla 1nA pAvana divase thayo. IDara gAmamAM zrI labdhisamudAyanA vi.ma. ane pUjayazrInA ziSyaratna pU. mu. zrI harSazIlavi. ma., ane prazAMtamUrti pUjya paMnyAsa zrI padmavijayajI ma.sA.nA dvArA saMpAdita.--lekhita-"eka majenI vArtA', "eka sarasa dharmasaMskAra ane mAtApitAnA susaMskArothI bacapaNathI ja vArtA', 'zramaNa bhagavAna mahAvIra', "covIsa tIrthakaracaritra' sunIlakumAranuM jIvana nirdoSa, sahaja ane dharmamaya hatuM. 10 Adi aneka sacitra pustako jainasamAjamAM khUba ja lokapriya varSanI bALavayamAM akSayanidhi tapArAdhanA karatAM kaMThanI madhuratA, banyAM che. buddhi-cAturyanA vANImAM nikhAlasatA, paThanapAThanamAM gahanatA vi.saM. 2060mAM raMgaAgara cAturmAsamAM pUjayazrIe joIne mahAna zAsanaprabhAvaka zrI labdhi vikramapaTTAlaMkAra sUrimaMtranI paMcaprasthAnanI 84 divasanI akhaMDa ArAdhanA 5.pU.A. devazrI vijaya sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nI pAse 3 maunapUrvaka karIne ArAdhanA-sAdhanAno anero Adarza Ubho varSanI saMyamajIvananI tAlIma laIne darzanajJAnacAritryano karela. pUjyazrInI sUrimaMtranI ArAdhanA nimitte raMgasAgara samarpaNabhAva lAvI 14 varSanI bALavayamAM vi.saM. 2038, saMghamAM bhavyAtibhavya dazAddhika jinabhakti mahotsava phAgaNa suda trIjanA divase IDaranagaramAM harSollAsapUrvaka ujavAyela. vi.saM. 1969mAM zAMtivana pAlaDI khAte saMyamajIvanano svIkAra karyo. saMyamajIvana sAthe ja pUjya pUjyazrInA sadupadezathI nirmita thayela vijaya gurudevazrInA sAMnidhya ane kRpAbaLathI vyAkaraNa, nyAya, kAvya, rAmacaMdrasUrIzvarajI ArAdhanA bhavana khAte zrI vijaya koza, tarkazAstra, zilpavAstu ane AdhyAtmika graMthonA zAstra ciMtAmaNi pArzvanAtha svAmI jinAlayano bhavyAtabhavya graMthonA adhyayana sAthe gurusamarpaNa dvArA bALavayamAM tejasvI aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava UjavAyela te ja sAlamAM prabhAvaka banyA. khaMbhAtamAM A. zrI kaivalyaratnAzrIjInI vardhamAnatapanI 100mI dakSiNakezarI pUjya gurudevazrInA puNyaprabhAvathI pUjya oLInI pUrNAhUtino mahotsava vi.saM. 2062mAM borasadanI munirAjazrIe aneka tIrtho, jinamaMdiro, dharmasaMskAra sthaLonuM kalikuMDa tIrthano cha'rIpAlaka saMgha, naroDAtIrthamAM poSa mArgadarzana karIne zilpavAstukalA, jaina saMskRtikalA, dharmakalA dazamInA-zAsana prabhAvaka aThThama tapanI ArAdhanA, DIsA dvArA ekavIsamI sadInAM mahAna tIrtho zrI nAkoDA avaMti 108 nagaramAM mumukSuSikSa kumArIno bhavya dIkSA mahotsava ane pArzvanAtha jaina tIrthadhAma, zrI pArzvalabdhidhAma bheTa zrI siddhAcala e ja varSamAM zrI siddhAcalajI mahAtIrthamAM sAbaramatI yAtrika sthUlabhadra dhAma, candraprabha labdhidhAma, 84 jinAlaya jevo mahAna bhuvanamAM thayela yAdagAra bhavya cAturmAsa. pUjyazrInI nizrAmAM tIrthonI gurukRpAthI pUjyazrIno prabhAvaka kAryazakti tathA anekavidha zAsana prabhAvanAnA kAryo saMpanna thatA rahe che. guNarasika tIrthonA zAsanane bheTa maLI. pU. AcAryadeva zrImad vijayaguNazIlasUrIzvarajI jinabhaktimAM tanmayatA, tIrthanirmANa-kAryonA saMkalpa mahArAja prakhara prabhAvI vyaktimattA dvArA aneka zAsanaprabhAvaka sAthe nirmANa karAvavAnI zakti, zAsanabhaktimAM magnatA jevA kAryomAM jayavaMtA varto e ja maMgaLakAmanA sAthe pUjyazrInAM aneka guNo dvArA jIvanane zAsanaprabhAvaka, mahAna banAvyuM che. caraNomAM bhAvabhInI vaMdanA...... saujanya : pU. munizrI harSazIlavijayajI ma.sA.nI preraNAthI saM. 206 2 zrI nAkoDA avaMti 108 pArzvanAtha jaina tIrthadhAma vikrama sthUlabhadra-vihAranI aitihAsika pratiSThAveLA vAstu zrI tIrthAdhirAja cAturmAsa samiti, pAlitANA. Jain Education Intemational Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 535 zilpakalAmaniSI ane zrI siddhAcala sthUlabhadra para jinAlayanI pratiSThA vakhate dakSiNa bhAratanA jainasaMghonI upasthitimAM tathA zrI ANaMdajI kalyANajI peDhInA adhyakSazrI zreNikabhAI dvArA gurudevazrInA sAMnidhyamAM pUjya munirAjazrIne 'dakSiNa bhArata dharmaprabhAvaka' padavIthI udghoSita karyA. pUjya gurudevazrInA puNyaprabhAva ane ziSyamAM guruzakti dvArA bhAratavarSanAM ajoDa, advitIya, zilpasthApatyanA benamUna devanahallI 108 pArzvatIrthamAM pUjya gurudevazrInI 51 divasIya sUrimaMtranI sAdhanAthI ane pUjya munirAjazrIne zrI vIramANi-bhadranI divya chAyA, divya saMketanAM darzanathI pahADa para dakSiNa bhAratanA benamUna zrI siddhAcala sthUlabhadradhAmamAM mukhyamaMdira, bAvana jinAlaya, gheTI pAga maMdira, varSItapa maMdira, labdhi dAdAvADInuM nirmANa pUjyazrInI akhaMDa sAdhanAnuM pariNAma che. cipeTa (beMgalora) zrI AdinAtha prabhunA maMdirajInA jIrNoddhArano prAraMbha pUjya AcArya bhagavaMtanI preraNAthI ja thayo. navanirmita jinAlayamAM 21mI sadInI aitihAsika zilpakalA pUjya munirAjazrInA mArgadarzananuM suphaLa che. dakSiNa bhAratanI devanagarI (devanahallI)mAM guruziSyanI sAdhanAnuM apUrva yogadAna rahyuM che. guruhRdayamAM emaNe potAnuM eka apUrva sthAna banAvyuM che. gurukRpAe aneka zAsanasevA-zaktiono prAdurbhAva thayo che. - pUjya gurudevazrInAM AdhyAtmika pravacanonA prabhAve, guru preraNAnA baLe teo paNa pravacana-prabhAvaka banyA che. gurudevazrInI preraNAthI navanirmita zrI caMdraprabha labdhidhAma (amadAvAda), zrI zatruMjaya tIrtha (porura-cennaI) saha IDara pozInA tIrthonA tIrthoddhAramAM emanuM apUrva yogadAna che. dakSiNa bhAratamAM emane badhAM "kamyuTara mAinDa' tarIke ja oLakhe che. cAritramAM uccatA, kAryamAM kuzaLatA, jinazAsananAM zAsanaprabhAvaka kAryomAM temanI rAtadivasanI sAdhanA suvarNAkSare aMkita thaI zake evI mahAna che. saMgharSo vacce samanvayatA ane zAsana prati AyahaDa zraddhAthI maitrIpUrNa paNa zAsanano jayajayakAra karAvI zAsananAM kAryo prabhAvaka rIte Ayojita kare che. emanI avihaDa sAdhanAnA pratApe dakSiNa bhAratanA ghara-gharamAM jainam jayati zAsanam' no divyanAda guMjato thayo che. prabhakapA ane gurukapAthI emane vi.saM. 20pa9, jeTha suda ekama, tA. 01-06-2003nA roja pUjya gurudevazrIe 'AcArya padathI alaMkRta karyA che. labdhi samudAyanI mahAzakti, guru sthUlabhadranI kRpAzakti eTale zAsanaprabhAvaka pUjya AcAryadeva zrI caMdrayazasUrIzvarajI ma.sA. samasta dakSiNa bhAratanA jaina saMgho ane dazahajAra uparAMta zrAvaka-zrAvikA janasamUha vi. aitihAsika padavI samAroha Ayojita karI potAnA zAsana prabhAvaka, kAryazakti viSayAsaktatA, dIrghadRSTi jevA guNothI prabhAvita pUjayazrI sthUlabhadrasUrIjI ma.sA. pUjyazrIne paMnyAsa padanI anujJA arpaNa karI vikrama saM. ....... dakSiNa bhAratamAM gurudevanI ciravidAya pachI gurukRpAthI zAsanano, samudAyano, moTo kAryabAra 39 varSanI uMmare gaMbhIratA sAthe saMbhALI be varSamAM ja paMdara jinAlayonI pratiSThA eTaluM ja nahIM gujarAta rAjyamAM 2062mAM pAlitANA padhArI ghaNA tIrthamAM corAzI jinAlayanI vaizAkha vadI 11nA 2062nI aitihAsika aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava ujavAyo jemAM dezabharamAM eka lAkha vyaktioe kAryakramamAM bhAga lIdho. amadAvAdamAM eka sAmUhika cAraso jinAlayamAM abhiSekanuM anuSThAna paNa eka prabhAva ane rAjanagaranA itihAsamAM itihAsa sarjaka mahAbhiSekanuM ArAdhana thatAM samasta pATanagaranA saMghomAM pUjyazrIno apUrva prabhAva paDyo. sAbarakAMThA, mahesANA aitihAsika abhiSeka utsava ujavIne gujarAta rAjyamAM eka apUrva paramAtmA bhaktino moTo maherAmaNa Ubho karyo. je varasoDAnA itihAsamAM na thaI zake te pUjyazrIe 12 mAsamAM zAsana prabhAvaka kAryanI zRMkhalA sarjAvI. iDara nagaramAM AcAryapadavI maLI. pUjyazrInuM potAnA gAmamAM praveza thatAM eka aitihAsika nagarapraveza ane 27 divasano dIkSAmaya mahotsava ujavI mAnavasevA anukaMpAnA prabhAvaka kArya karela che. 1. zrI pArzvanAtha jainamaMdira TrasTa, gAMdhInagara, pU. caMdrayazasUrijI ma.sA. 2. zrI siddhAcala sthUlabhadradhAma TrasTa, devanahalI, beMgalora, sthUlabhadrasUrijI ma.sA. 3. zrI arihaMta labdhi zAsana cerI. TrasTa, ghaNapa cadraprabha labdhidhAma. ema. pI. mehatA. 4. caMdraprabha sthUlabhadrasUri puNyaprabhAvaka TrasTa okalIpuram vikramasUrijI ma.sA. 5. zrI sthUlabhadrakRpA oma caMdralabdhi mahAsaMgha gujarAta, labdhisUrijI saujanya : siddhAcala sthUlabhadradhAma, zAsanaprabhAvaka TrasTa pArIvAlaguDA devanahallI Jain Education Intemational Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 536 dhanya dharA: marUdharanI mahimAvaMtI bhomakA mAlavADA nagaranAM kohinUra kalahanAM kArame khoravAyelA kAryono AraMbha karAvavA rAta divasa tananI apekSA rAkhyA vinA mahenata karela. lagabhaga dareka ThekANe AcAryadeva zrI ratnAkarasUrijI ma.sA. saphaLatA prApta karela. lekhaka : muniratnajyotavijayajI ma.sA. satyapura tIrtha (sAMcora)mAM je mahAvIra svAmInuM janma badhAne maLe che, paNa enI camaka ane camatkAra jinAlaya che. jenA nAme A nagara tIrthanI upamA pAmela che. jIvana dvArA prApta thAya che. "jayavIra saccauri maMDaNa" evA tenAM jIrNoddhAra mATe 17jaba hama Aye jaga meM, 17 varSathI paDelo jhaghaDo aneka AcAryo AvavA chatAM saphaLatA jaga hase tuma roya, meLavI na zakyA. paNa pUjyazrIe dareka vyakti upara samabhAva karaNI aisI kara calo, rAkhI darekanI vAta sAMbhaLI dareka vyaktine sAthe laI tuma haso jaga roya. 1. jIrNoddhArano nirNaya karyo tyArake samasta sAMcora saMdha AvuM ja kAMI pUjyazrInAM harSollAsanAM vAtavAraNathI guMjI uThyo. jIvanamAM banyuM. vi.saM. 201pamAM bIju mukhya kAma ati prAcIna jIrAvalA tIrthanAM mAlavADA gAmamAM zrAvaNa suda jIrNoddhAra mATe koI AcArya AgaLa na vadhatAM pUjyazrIe pUrNimA (rakSAbaMdhana)nAM divase sAhasikatApUrvaka prAcIna mUlanAyakane utthApana karAvyAM. te joI thatA gajANI parivAramAM AnaMdanI urmio uchaLI. pitA ke. pI. saMghavI, tArAcaMdabhAI vi. paNa AzcaryamAM garakAva karI uttamacaMda, mAtA raMgudevInA lADIlA khuzAlacaMda AgaLa vadhavA gayAM. lAgyA. meTrIkanI parIkSA ApI pharavAnI icchAthI mAunTa Abu AvI aneka durlabha ghaTanAo pUjyazrInAM jIvanamAM gayA. tyAM AgaLa AcAryazrI guNaratnasUrijInI nizrAmAM zibira AvatI rahe che. prabala puNyodayathI zAsananI prabhAvanAmAM cAlatI hatI. temAM baMne mitroe praveza karyo. prathama zibIramAM nimitta bane che. virAgyamayavANI sAMbhaLI traNa varSamAM dIkSA na lauM tyAM sudhI zAsanadevothI eka ja prArthanA AvAM zAsanaprabhAvaka miThAI ane ghIno tyAga karyo. jo abhigraha aTala hoya to vibhUtine zatAyuM arpe ane zAsana kAryamAM sahAyaka bane e ja saphaLatA nizcita prApta thAya. mAtAnI chatrachAyA khoyA pachI abhyarthanA. parivArajane mahArASTramAM ghaDatara mATe A. ratnazekharasUrIzvarajI pAse mokalyA. AcArya bhagavaMtanI tabIyata nAtaMdurasta hovA chatAM saujanya : pU. munizrI ratnajyotivijayajI ma.sA.nI preraNAthI kAkAzrI rAjamalajInAM Agraha kAraNe mAlavADA dIkSA ApavA zA kAlUcaMdajI celAjI saMghavI parivAra - sAMcora (satyapura tIrtha) padhAryA. suMdara rIte dIkSA mahotsava ujavAyo. gurudevanI icchA mahimAvaMtI tIrthothI maMDita marUdharabhUmimAM saMyamanI khANa hatI ke kohinUra ratnanuM nAma navuM ja ApavuM ema vicArI muni samAna mAlavADA nagarane janmathI pAvana karanArA ratnandravijaya nAma rAkhyuM. gurudeva sAthe rahI rAdhanapuramAM paMDita suNatara samAjanAM prathama AcArya bhagavaMta bAMdhI abhyAsa karAvyo. paraMtu dhAryuM kAMI thatuM nathI. mAtra pAMca varSanA saMyama paryAyamAM gurudevanI chatrachAyA khoI nAMkhI. puNya zrImad vijaya saMyoge kalikuMDa tIrthoddhAraka A. rAjendrasUrijInuM milana ratnazekharasUrIzvarajI thayuM.emane sAthe rAkhI jJAnAbhyAsa AdimAM AgaLa vadhArI ma.sA. yogyatA jAmI kalikuMDa tIrthamAM vi.saM. 2049mAM phA.su. panAM lekhaka : munizrI divase paMnyAsapadavI ane vi.saM. 205ramAM mahAsuda 13nAM ratnajyotavijaya jI ma.sA. divase AcAryapadavI arpaNa karI. AcArya zrI ratnAkarasUri nAmathI alaMkRta karayA. pUjyazrInI jIbhamAM evI mIThAza che ke jyAre puNyano udaya jAge AvanAra ari paNa narama thaI jAya. aneka saMghomAM varSo sudhI tyAre ja nAnI uMmaramAM dila vairAgyavAsita bane. zAzvata Jain Education Intemational ducation Intermational For Private & Personal use only Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . zAzvata saurabha bhAga-1 girirAjanI yAtrA mATe pAlitANA Aveka eka suzrAvakanI salAhamAtrathI mAtra dhArmika abhyAsano lakSya banAvI Aja thI 70 varSa pahelAM mahesANA saMskRta pAThazALAmAM 19 varSanI uMmare ratanacaMdabhAIe praveza karyo. bhAvImAM zubha udaya thavAno hoya tyAre ja zubha sthaLe javAnuM mana thAya. dhArmika abhyAsa karatAMkaratAM potAnuM dila vairAgyavAsita banyuM. balajabarIthI ghera lAvavA chatAM potAno samaya dhArmika abhyAsa karAvavAmAM pasAra karavA lAgyA. mAtra eka ja vakhata bhojana karIne saMtoSa mAnIne mauna rAkhatA. AvI zuddha ane kaThora sAdha.A dekhI parivArajanone jhUkavuM paDyuM. paraMtu mohanAM kAraNe rajA nahi ApI. tyAre potAnAM mAmA (A. ratnAkarasUrinAM dAdA) pAse bhADu laI mahesANA pahoMcyA. bhAvanA sArI hoya to sadguruno saMyoga maLI jAya. munitilakavijayajI (bhAbharasamudAyanAM)no saMyoga maLyo. emanI pAse saMyama svIkAryo. tyAgI gurune prApta karI mana moralo nAcI uThyo. paraMtu kudaratane A maMjUra na hatuM. mAtra pAMca varSanA paryAyamAM gurunuM chatra khovuM paDyuM. traNa ratnanI traNa karaNa vaDe sAdhanA karatA saMyama jIvanamAM otaprota banyAM. gacchanAyaka A. zAMticaMdrasUrijInAM haste vi.saM. 2015mAM bhAbharanagaramAM paMnyAsapadathI vibhUSita banyA ane navAkSetramAM zAsana prabhAvanAnAM kAraNe gujarAta choDI mahArASTramAM anekavidha kaSTo sahana karI zAsananAM kAryo karAvyA. viziSTa yogyatA maLI sAmethI AjJA ApI vi.saM. 2029mAM sAMgalI mukAme AcArya padavIthI alaMkRta karAvyA. vyaktino cAre bAjuthI zubhodaya jAge tyAre kyAMkathI azubhodaya jAge. (karnATaka) bIjApuramAM cAturmAsa madhye ma.sA.nI bimArI thatAM DokTarone batAvatA keMsaranI bimArI nIkaLI. DokTaroe kahyuM ke tAtkAlika muMbaI laI javA paDaze ane oparezana karAvavuM paDaze. AvI gaMbhIra paristhiti hovA chatAM jIvanAM cAritrAcArane bhAra ApI zrAvakagaNanI AjIjIne nakArI kADhI. koIpaNa prakAranA yaMtrano upayoga karyA vinA vaDIlonI AjJA maMgAvI DoLIno upayoga karI mIraja mukAme gayA. DokTaroe pama oparezana karI saphaLatA meLavI. cAturmAsa pUrNa karI muMbaI AvyA tyAre hArTano humalo thayo. vAraMvAra vyAdhi AvavA chatAM samatA rAkhI saMyama jIvanamAM aDaga rahetA hatAM. hArTanA humalA vakhate bhaktavarga emyulansa lAvI khaDepage hAjara hovA chatAM hAthanA izArAthI nA pADI dIdhI. upAzrayamAM ja badhI vyavasthA karAvI cAritrAcAranAM bhAvathI jIvaleNa bimArIthI ugarI gayA. vyAdhinI sAme vairAgyanAM zastrathI jhajhumI Akhare jIta meLavI. Jain Education Intemational 530 "jJAnAbhyAsa e sAdhuno prANa che" e vAkya emanA manamAM evuM ghara karI gayuM ke chellI uMmara sudhI avanavA caityavaMdana - stuti Adi kaMThastha karatAM gayAM. DoLImAM beThA beThA paNa arihaMtapadano jApa karatA. vApatA pUrve arihaMtapadano jApa karI pachI ja vAparatA. kalpasUtra upara saM. laghuTIkA, Avazyaka niryukti dIvikA bhASAMtara, zrAddhavidhinuM bhASAMtara, prabaMdha paMcazatI Adi graMthonuM kArya karela. zata zata vaMdana ho AvA mahApuruSa.... mane eka vAta yAda Ave che ke jyAre gRhasthapaNAmAM huM emanI pAse pATha karavA jato tyAre mArA karatA pahelAM Asana pAtharI besI jatAM.potAnA jIvananA chellA divasa sudhI jJAnAbhyAsa karAvyo ane bIjA divase savAre caMDIsara-pAlanapura vacce akasmAtathI DoLI pheMkAI gaI. DoLavALA paDI gayA. aMte pAlanapura hospiTalamAM svargavAsI banyA. AvA arihaMtanAM aNagAra...jinazAsananAM zaNagAra....koTi koTi vaMdanA... che saujanya : pU. muni zrI ratnajyotivijayajI ma.sA.nI preraNAthI zA kAntilAla devAjI - kIrANI parivAra mAlavADA zAMtidUta jainAcArya pa.pU.zrImad vijaya nityAnaMdasUrIzvajI ma.sA. vizvamAM sarvatra zAMti, sadbhAva, sahayoga, sauhArdanA samarthaka, rASTrIya vicAradhArAomAM AdhyAtmika abhivyaktinA prakhara pravaktA, Atma vallabha darzanane AcaraNa dvArA caritArtha karI bhautikavAdanA trAsamAM sarvatra sarvadharma sadbhAva rAkhI sarvajana kalyANa mATe cetanA ane vikAsano zaMkhanAda karanArA, jinazAsanamAM agaNita kAryo zAMti ane saraLatAthI pUrNa karanArA AcArya bhagavaMta zrImad vijaya nityAnaMda sUrIzvarajI ma.sA.nA asAdhAraNa vyaktitvathI bhAgye ja koI aparicita haze. bhAratanI rAjadhAnI dilhImAM zrI cImanalAlajI jainanAM Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 538 dharmaparAyaNA patnI zrImatI rAjarAnInI kukSie teozrIno janma thayo. anila, sunIla tathA pravINa traNeya putrothI potAno bhAgyabhaMDAra bharelo joI mAtApitA apAra khuza thatAM. mahAtIrtha hastinApurIjImAM mAtAnAM hAlaraDAMnI sAthe satsaMskAronuM paNa saMvardhana thavA lAgyuM. pitAnA premasabhara anuzAsanamAM jIvanaghaDatarano AraMbha thayo. tIvra buddhi, madhura vANI sAthe vaDIlo pratye vinamratAnA guNanA kAraNe teo saunA priya pAtra banyA. pitAjInuM hRdaya dRDha rASTrabhaktithI sabhara hatuM to sAthe sAthe saMsAra prati viraktino bhAva emane saMnyasta jIvana jIvavA mATe AkarSI rahyo hato. mAtA-pitAnA dharmasaMskAronuM amRta pInAra traNeya bALakone saMsAranI vilAsitAnI camakadamaka prabhAvita na karI zakI. parivAramAM dIkSAnI vAta nIkaLatAM baMne moTAbhAIonI vAtane samarthana ApatAM emaNe kahyuM : "ame nAnA hovA chatAM saMyama pAlanamAM zUravIra sAbita thaze." putronI prabaLa bhAvanA samajI saM. 2024nA mAgazara sudI dazamane divase mAtra nava varSanI uMmare uttara pradezanA baDauta zaheramAM jinazAsanaratna, zAMta tapomUrti, rASTrasaMta A.bha. zrImad vijaya samudra sUrIzvarajI ma.sA.nAM kara kamaLoe mAtApitA, traNe bhAIo ane bAbAjI--kula cha sabhyoe eka sAthe bhAgavatI pravrajyA grahaNa karI. sva-para-kalyANArtha jIvana samarpita karyuM. guru samudrae munizrI nityAnaMdavijaya nAma ApI saMsArI pitA muni zrI anekAMta vijayajI ma.sA.nA ziSya ghoSita karyA. guru samudranI chatrachAyAmAM bAla muniono sarvAMgI vikAsano AraMbha thayo. emaNe saMskRta, prAkRta, nyAya, vyAkaraNa, sAhitya sahita jainAgamonu talasparzI adhyayana karyuM. bALavayamAM ja pravacana-praviNatA prApta karI teoe guru samudranA patra vyavahArano saMpUrNa bhAra upADI lIdho ane tera varSanI uMmarathI ja gurvAzAthI vividha vivAdonA nirNaya ApavA lAgyA. dasa varSa sudhI temaNe A javAbadArI nibhAvI. muni zrI anekAMta vijayajI to maunapUrvaka lAMbI lAMbI tapasyAmAM lIna thaI gayA ane mAtra traNa varSanA saMyama paryAyamAM kALadharma pAmyA. guru samudra asvastha thatAM bAlamunionI saMbhALanI javAbadArI emaNe pU. gaNivarya zrI janaka vijaya ma.sA.ne soMpI. emanI asIma kRpA ane prazikSaNathI temanuM vyaktitva vadhu ne vadhu vikasatuM rahyuM. guruvarya indranA aMgata saciva mukhya salAhakAra tarIke dhanya dharA varSo sudhI kAma karI aneka samudAya-vikAsanAM kAryo karyAM. emanI nirNayazakti, vinayaviveka, zAsanasevAnI utkaMThAthI prabhAvita thaI paramAra kSatriyoddhAraka cAritra cUDAmaNi A.bha. zrImad vijaya indradina sUrIzvarajI ma.sA.e emane vi.saM. 2044mAM ThANAmAM gaNi padavI, vi.saM. 2047mAM vijaya vallabha smAraka, dilhImAM paMnyAsa padavI thA vi.saM. 2050mAM tIrthAdhirAja zrI zatruMjayatIrtha-pAlitANAmAM AcArya padavIthI vibhUSita karatAM uttara bhAratIya kSetronI dekharekhanI javAbadArI soMpI. jAlanA (mahArASTra)nA be phirakAono vivAda emaNe mArmika pravacano dvArA ukelyo ane dveSanA dAvAnaLane premagaMgAthI bujhAvI nAkhyo. pariNAme sakaLa saMghe temane 'zAMtidUta' padathI alaMkRta karyA. gaMgAnagaramAM Atmavallabha kanyA mahAvidyAlayanI sthApanAnI preraNA ApI nArI-utkarSanuM kAma karyuM. tethI sakaLa saMghe 'zikSA-saMta' padathI vibhUSita karyA. pIlIbaMgA, hanumAnagaDha, sUratagaDha, nohara bhAdarA vagere kSetromAM maMdironA jIrNoddhAranAM karelAM agaNita kAryonA kAraNe 'jIrNoddhArapreraka' padathI temane alaMkRta karAvyA. khauDa, cAturmAsa daramyAna 36 komanAM agragaNya lokoe 'jJAnagaMgA bhagIratha' padathI tathA tIrtha, maMdira ane dharma-sAdhanA kendronA jIrNoddhAra-kAryanA pariNAme 19 kalyANakonI bhUmi ayodhyA tIrtha-sakaLa zrI saMgha dvArA 'kalyANaka tIrthoddhAraka' padathI ane goTavADa kSetranA lATADA gAmamAM saMkrAMti kAryakramamAM sthAnakavAsI saMpradAyanA saMta zrI rUpa munijI ma.sA.e emane zAla oDhADI 'paMjAba mArtaMDa' padathI sammAnita karyA. zrImad nityAnaMda sUrIzvarajI ma.sA.nA abhinaMdanIya guNothI AkarSAI digaMbarAcArya zrI puSpadaMta sAgarajI mahArAje pote upAzraye AvI vividha viSayo para vicAravinimaya karyo. zrI Atmavallabha-samudraIndrikA pATaparaMparAnA teo evo prathama AcArya hatA ke temaNe kolakAttAmAM cAturmAsa karI jinazAsana-prabhAvanAno suvarNa itihAsa racyo. sameta zikhara mahAtIrthamAM emaNe zrI jaina zve. tapAgaccha-dAdAvADI, rAmapuramAM zrI Atmavallabha jainabhavana vagere jina-zAsana- prabhAvanAnAM kAryo karAvyAM. dakSiNa bhArata pravAsanAM be varSo daramyAna pU. gurudevonI yaza-patAkA laherAvavAnI sAthe loka-kalyANa, sAdharmika utkarSa, jIvadayA, jinazAsana ane paropakAranAM lagabhaga 100 karoDanAM Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 racanAtmaka kAryo karAvI teo jana-jananI zraddhAnA kendra banI gayA. 19 varSothI nirmANAdhIna zrI ciMkAra mahAtIrthanuM nirmANa emanA prabhAve druta gatie pharI zarU thayuM. enI aitihAsika aMjanazalAkA-pratiSThA vakhate ludhiyANAthI 800 yAtrI spezyala yAtrA-Trena laI pahoMcyA hatA. A vizeSa avasare tIrtha TrasTa dvArA emane 'zAsana-divAkara' padathI suzobhita karavAmAM AvyA. A.bha. zrImad vijaya janacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA AdezathI temaNe paMjAba kesarI jainAcArya zrImada vijaya vallabha sUrIzvarajI ma.sA.nI svargArohaNa ardhazatAbdI rASTrIya stare ujavavA mATe tatkAla dakSiNa bhAratathI dilhI pahoMcI mahotsavane aitihAsika rUpa ApavAmAM mahattvanI bhUmikA bhajavI. dilhInA vallabha smArakanI puNyadharA para samudAyavaDIlanA AzIrvAda ane dezanA lagabhaga pratyeka saMgha, mahAsabhA tathA mahAsaMghanI AgahabharI vinaMtIthI emaNe samudAyanI lagAma hAthamAM lIdhI ane zrI AtmavAma-samudra-indradina paparaMparAnA teo kramika paraMdhara banyA. pachI samAnA cAturmAsamAM caturvidha saMghe emane gacchAdhipati padathI vibhUSita karyA. muni hatA tyArathI teo vovRddha munijano pratye vinaya, sevA ane sammAnanI bhAvanA rAkhatA. bacapaNamAM zrI vallabhadatta vijayajI ma.sA. asvasthya thayA tyAre emaNe anupama sevA karI. sAyarAmAM paM. pravara zrI jayaMta vijayajI ma.sA.nA abhinaMdana samAroha tathA iDaramAM samudAyanA vaDIlonA 81mA janmotsavanuM bhavya Ayojana karI emanA kALadharma pAmyA bAda maMdira-nirmANa, pratiSThA vagere kAryo saMpanna karAvatAM emanuM vyaktitva nIkharI UThyuM. kacchamAM zrI pArzva-vallamaindradhAmanI aMjanazalAkA pratiSThA vakhate A.bha. zrI vijayavasaMta sUrIjI ma.sA.ne 'tapa-cakravartI', varSovRddhA sAthI jatazrIjI ma.sA.ne zAsanatikA' alaMkaraNa pradAna karIne tathA amadAvAdamAM sAdhvIzrI sujJAna zrI ma.sA. tathA sAdhvI subuddhizrIjI ma.sA.nA 81mA janmadina tathA dIrgha saMyamaparyAyanI anumodanArthe mahAmahotsava UjavI vaDIlo pratye potAnuM kartavya nibhAvyuM. iDaramAM samudAya vaDIle zAla oDhADI vAsakSepa ApI AzIrvAda ApyA te avismaraNIya ghaTanA che. muni zrI lakSmIcaMdra vijayajI ma.sA.ne 'Adarza gurucaraNa sevI', muni zrI dharmaratna vijayajI ma.sA.ne 'niHspRhasevAzIla' padathI vibhUSita karavAmAM emano vAtsalyabhAva pragaTa thAya che. emanA 539 traNe ziSyo tattvaciMtaka munizrI cidAnaMda vijayajI ma.sA., saMgaThana premI muni zrI divyAnaMda vijayajI ma.sA. tathA vidyAnurAgI munizrI mokSAnaMda vijayajI ma.sA. emanA AzIrvAdathI sva-para-kalyANamAM tallIna che. bhaktonI aDadhI thayA to emanI madhura vANIthI ja dUra thaI jAya che. sahavatI munio, AcAryonI teo mukta kaMThe prazaMsA kare che. jetapurAmAM zrI Atmavallama samudAyanA kendra zrI vijayavallabhasAdhanA-kendranA nirmANanI preraNA ApI pUrvavartI gurudevo pratye emame samarpaNabhAva pragaTa karyo che. lAtura ane bhUjanA bhUkaMpa, kAragIla yuddha, sunAmI vibhiSikA vakhate Arthika sahayoganI apIla dvArA navA svadezI khAdI dhAraNa karI rASTraprema emaNe vyakta karyo che. zrI vijayAnaMdasUri vidyApITha-nAgaura, zrI Atmavallabha jaina kanyA mahAvidyAlaya-zrI gaMgAnagara, zrI vijayavallabha skUla-kaDiyAlA, guru zrI Atmavallabha jaina cI.sai. skUlasunAma, jainAcArya zrI vijaya indradinnasUri ke.jI. skUlaboDelI, zrI vijaya vallabha vidyAvihAra-amadAvAda vagere saMsthAo dvArA emano zikSaNa-prema vyakta thAya che. jaina dharmanA vibhinna viSayo para emanA 35thI vadhAre pustako pragaTa thaI cUkyAM che. teo zrI jIvananuM suvarNajayaMtI varSa (50muM varSa) pasAra karI rahyA che. te nimitte sAdhu bhagavaMto, zramaNa-zramaNIo tathA pUjya mAtAjI mahArAjanI zubha bhAvanAo emane prApta thaI che. guru vallabhanuM svapna jaina yunivarsiTI" emanA sAkAra thAya tevI zubhakAmanAo samagra dezanA zrI saMgho emane pAThavI rahyA che. saujja che e dharmanAra-cArjanA jena je devasthAna TrasTa, phAlanA (rAja.) - 5.pU. A.zrI vinayasena sUrIzvarajI ma.sA. pUjyazrI gujarAtanA dIkSAnI khANI samA vaDodarA najIkanA chANI tIrthanA suzrAvaka pitAzrI somacaMdabhAI giradharadAsa zAhanA lADakavAyA, mAtA kamalAbahenanA dulArA kirITabhAI nAmathI prasidgha pU.A. zrI karasUrIjI ma.sA. tathA (saMsArI mAmA) pU. A. zrI puNyAnaMda surIjI ma.sA.nuM sAMnidhya maLatAM vairAgya bhAva pragaTa thayA ane mahArASTranA Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 540 dhanya dharA: nAgapura nagare upadhAna tapa mAlAropaNa prasaMge 2021 poSa suda-15nA dIkSA grahaNa karela ane pU. marAThAvADA dezoddhAraka pU.A. zrI vAriSeNa sUrIzvarajI ma.nA paTTadhara ziSya ratna tarIke prasiddha thayela, jeozrInA saMsArIbaMdhu che. vaDI dIkSA 2011nA vaizAkha suda-6 saMgamaramAM pU.A. zrI bhuvanatilaka sUrIzvarajI ma.nA haste pU.A. vikrama sUrIzvarajI, pU. A. jayaMtasUrIjI ma.nI AcAryapadavI prasaMge thayela. gaNi padavI pacAsa pada mahA vadI-3 2011nA OMkAra tIrthamAM, aMjanapratiSThA pU. A. zrI puNyAnaMdasUrIjI, pU.A. vAriNa sUrI ma.sA.nA haste thayela. pUjaya vArisa sUrIjI ma.sA. karakamalo dvArA mahAvIradhAma karnala AMdhi praveze aMjanapratiSThA prasaMge AcAryapadavI vibhUSita karela. gujarAta, mahArASTra, A%, karnATaka, baMgALa, bihAra, rAjasthAna, madhyapradeza, tAmilanADu Adi dezomAM vicarela. 44 cAturmAsa karela che. aneka zAsanaprabhAvanA sAthe varSItapa, 500 AyaMbila, 66 aTTama, aThThAI, vardhamAna oLI, navapada oLI Adi tapasyA karela che. pUjyazrInA ziSya pravartaka zrI vajasena vi. praziSya pravacanakAra munizrI vallabhasena vi.ma.sA. (saMsArIbhAI) sAthe ugra vihAra kare che. teozrInI 1 bhatrIjIe dIkSA grahaNa karela che, je sAdhvI pAvanayazAzrIjI ma. nAme zAsanaprabhAvanA karI rahyA che. pUjaya munizrI virAgasena vijayajI ma.sA. teozrInA saMsArIbhAI hatA. tapa, tyAga, jApadhyAna Adi dvArA ArAdhanA karI rahyA che. saujanya : zrI jaina che. mU. saMdha- karelI sarAka samAjamAM prathama AcArya pa.pU.A. zrI caMdrazekharasAgarasUrijI mahArAja bihAra ane baMgALamAM Aje "sarAka' jAtinI lagabhaga traNa lAkhanI vastI che. bhagavAna pArzvanAthanA samayamAM A jAtinA pUrvajo jainadharmI zrAvako hatA. kALabaLe teono jainadharma sAtheno saMbaMdha viccheda pAmyo, chatAM temanAmAM zAkAhArIpaNAnA saMskAro Aje paNa TakI rahyA che. Aje teo "zrAvakane badale 'sarAka jAtithI oLakhAya che. chellA cAra-pAMca dAyakAthI A 'sarAka' jAtine teonA mULa dharmanI jANa ane samaja ApavAnA uddezathI aneka pUjya sAdhubhagavaMto dvArA saghana prayatno cAlI rahyA che ane tenA pariNAme teo sArI evI saMkhyAmAM potAno asala jainadharma aMgIkAra karI zraddhAsaMpanna banI rahyA che. eTaluM ja nahIM, keTalAke cAritradharmano svIkAra paNa karyo che. temAMnA eka che, pU. AcArya zrI caMdrazekharasAgarasUrijI mahArAja temano janma bihAranA dhanabAda jillAnA belaTa gAme saM. 2009nA vaizAkha suda 7nA divase thayo. bAlyavayamAM zrAvaka dharmano svIkAra karyo ane pUjya zramaNabhagavaMtonA samAgamamAM AvatAM vairAgyano raMga lAgyo ane mAtra 14 varSanI kumAravaye saM. 2023nA jeTha vada 7nA zubha dine, kapaDavaMja mukAme dIkSA aMgIkAra karI pUjayapAda AgamoddhAraka AcAryazrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA praziSya pU. gaNivaryazrI labdhisAgarajI mahArAjanA ziSya ane sarAka jAtinA uddhAra mATe kAryarata pU. A. zrI yazobhadrasAgarajI mahArAjanA ziSya banI munizrI caMdrazekharasAgarajI nAme jAhera thayA. pUjyazrI dIkSA bAda saMyamanI sAdhanA ane jJAnanI upAsanAmAM uttarottara AgaLa vadhatAM, temane saM. 2042nA caitra suda pAMcamane divase pAlitANAnI pAvana bhUmimAM gaNipadathI ane saM. 2047nA vaizAkha suda 10nA divase mALavAnA baDauda nagare paMnyAsapadathI alaMkRta karavAmAM AvyA. pUjya paMnyAsazrI caMdrazekharasAgarajI mahArAjanA be ziSyo munizrI vizvazekharasAgarajI ane munizrI divyazekharasAgarajI paNa 'sarAka' jAtimAMthI Avela che. pUjya paMnyAsazrI "sarAka' jAti jainadharma pratye zraddhAvaMta ane kriyAzIla bane te mATe sAro evo prayatna karI rahyA che. pUjyazrInI preraNAthI e kSetronAM aneka gAmomAM derAsara, upAzraya, pAThazALAo vagere sthapAyAM che. ane e kArya uttarottara AgaLa vadhI rahyuM che. pUjyazrI dvArA AvAM kAryomAM uttarottara vadhu ne vadhu pragati thatI raho evI abhyarthanA sAthe pUjyazrInAM caraNomAM koTi koTi vaMdanA! pUjayazrInA zAsanaprabhAvanAnA mahattvanAM AyojanomAM kalakattAmAM zrI saMghanA sahayogathI pratiSThAno kAryakrama zAnadAra rIte saMpanna thayo. - pUjyazrI gujarAta, saurASTra, kaccha, madhyapradeza, mahArASTra, bihAra, baMgALa Adi pradezomAM vicaraNa karatAM rahIne dIkSA mahotsavo, cha'rIpAlita saMgho, pratiSThA, aMjanazalAkA, Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 upadhAnatapa Adi aneka dhArmika prasaMgo zAnadAra rIte UjavAyA. hAlamAM pU.gurudeva ane teno ziSya parivAra pAlitANAmAM birAjamAna che. saujanya : bhaktajanonA saujanyathI vartamAna zAsana prabhAva-saMyamI A.bha. varabodhisUrijI Alekhana : pU.paM. kaivalyabodhi vi.ma. naDiyAdamAM dIkSAnI khANa evA saMghavI parivAranA mobhI caMdulAla maganalAla zAha tathA mAtuzrI zAntAbahenanI ratnakukSie trIjA naMbaranA saMtAna tarIke niDayAdamAM (gujarAta ji. kheDA) saMvata 2005 bhAdaravA va-4nA zubhadine janma thayo. parivAramAM pitAzrInA moTAbhAI cImanabhAI (saMsArI pakSe kAkA)e saMvata 2006mAM mahA su.-6 naDiyAdamAM siddhAMta mahodadhi trizata muni guNAdhipati-sva. A.bha. zrInA ziSya vardhamAnataponidhi, nyAyavizArada yuvA zibironA praNetA guru aMtevAsI sva. bhuvanabhAnusUrijI ma.nA ziSya tarIke (35) varSa saMyamanI ArAdhanA karelI. munizrI maNiprabhavijayajI naDiyAdavALA pAse skUlanA vekezanamAM abhyAsa karavA 10 varSanI nAnI vayathI jatA hatA. pU. premasUri ma.nI kRpAdRSTi paDI gayelI. tethI 22 varSanI uMmare bI.koma. pachI C.A.nA ArTIkalano abhyAsa cAlu hato tyAre pU.A.bha. bhuvanabhAnusUrijInI nizrAmAM me vekezanamAM pAlanapura mukAme zibiramAM tattvajJAna mATe gayela. tyAM pUjyazrInA upadezathI yuvA hRdayamAM vairAgyano raMga lAgyo. cothAvratano abhigraha karyo ane pAMca varSanI bALa vayamAM vaDIloe saMsArI vivAha saMbaMdha (sagAI) karelo te phoka karIne saMvata 2029mAM naDiyAda mukAme pU.A.bha. bhuvanabhAnusUrijI ma. temanA vizALa parivAra sAthe padhAryA. temanA haste mAgazara suda-5nA divase cAritrapaMtha svIkArI kAkA ma. maNiprabha vi.ma.nA ziSya tarIke parivAranA bIjA sabhya saMyamI banavAno adhikAra meLavyo. saMsArI vAgdattAe paNa temanA pagale rAjulasatInI jema patinA mArge pAMca varSabAda saMyama svIkAratAM kalIkALamAM 'nema rAjulano' prasaMga jainazAsanamAM jovA maLyo. tyArabAda 25 varSa guru nizrAmAM jJAnAbhyAsa samudAyamAM vaiyAvacca bhakti vinayaguNu sAthe gurunizrA-gurukRpAnA baLe anukrame paMnyAsa padavI saMvata 2052mAM thaI tyAra bAda saMvata 2058mAM muMbaI ilAbrija Jain Education Intemational mukAme samudAyanA bIjA paMnyAsa be munibhagavaMtonI sAthe pU. siddhAMta divAkara gacchAdhipati zrI jayaghoSasUrijI ma.nI AjJA ane temanA svahaste AcArya padavI vaizAkha vadi-3nA divase ApavAmAM AvI. AcAryapadavI pachI hAlamAM gujarAta-mahArASTranA marAThAvADamAM zAsanaprabhAvanAM kAryo pratiSThA-aMjanazalAkAyuvAzibiro-jAhera vyAkhyAno dvArA sthAnakavAsI vargamAM AcAra-vicAra-AhArano pracAra karI rahyA che. seMkaDo bhavyajIvone dharmabodhi pamADI rahyA che. temanA vartamAna paTTadhara paMnyAsapravara kulabodhi ma. ziSya tarIke temanI sAthe rahIne prabhAvaka pravacanapaTutAthI temane zAsanaprabhAvanAmAM sahAyaka banI rahyA che. temanA saMsArI piravAramAM temanA pachI 9 mumukSumumukSI sAdhu-sAdhvI tarIke saMyama svIkArIne zAsanaprabhAvanA karI rahyA che. vardhamAna tapanI 101 oLI siddhitapamAsakSamaNa-99 yAtrA vagere tapa sAthe jIvanane sugaMdhI banAvyuM che. prAyaH bAra mahinAmAM 11 mahinA ekAsaNAthI ochuM pacca. nathI karatA. jJAnasaMyamIno akhaMDa tapa upavAsathI 35 varSathI cAlu che. 541 janma saMvata : 2005 bhAdaravA vada-4 naDiyAda dIkSA saMvata : 2029 mAgazara suda-6 niDayAda paMnyAsa saMvata : 2053 kArataka vida-13 amadAvAda AcAryapadavI saMvata 2058 vaizAkha vida-3 muMbaI pArlA (vesTa) irlAbrija pa.pU.A. zrI ratnazekharasUrIzvarajI ma.sA. beMglora (karNATaka) sthita kaMkubahena jevaMtarAja poravAla mAtuzrInI pavitra kukSie divya svapna ane divya saMketanA anusAre phAgaNa vada4, guruvAre tA. 14-31963nA zubha dine savAre 9=30 vAge eka tejasvI bALakane janma Apyo te bALakanuM nAma ramezakumAra pADavAmAM AvyuM. Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 542 dhanya dharAH nAnapaNathI ja mAtAnA ane phaIbA tathA bahenanA zaMkhezvarajImAM mA.va. 4ne divase munimAMthI gaNi pada ApavAmAM saMskAro heThaLa nirmANa pAmela A bALakane dharmanA susaMskAro AvyuM. gaNi pada dhAraNa karyA bAda A gaNivaryanI adbhuta ApavAmAM AvyA. nAnapaNathI ja ati sarala, namra, vinayI zAsanaprabhAvanA, pravacanazakti, vyavahArakuzaLatA, dIrdhadraSTA, ane dayALu Adi susaMskArone kAraNe bALaka rameza saune priya yazasvI mArgadarzaka, sAhityaprakAzaka Adi anekAneka guNo banI gayo. pAThazALAmAM paNa bhaNavAmAM khUba ja hoziyAra, ati joIne pU. gurudevazrIe gaNimAMthI 2056 phAgaNa sudI-7nA tejasvI buddhipratibhA joIne pAThazALAnA paMDitajIe paNa kahyuM dine paMnyAsapadathI vibhUSita karyA. paMnyAsa pada dhAraNa karyA bAda ke A bALakane zAsananA caraNe samarpita karavAmAM Ave to pU. gurudevazrInA dareka kAryamAM pachI te upAzrayanuM kArya hoya ke bhaviSyamAM A bALaka eka samartha AcArya banI zake tevI pUrI derAsaranuM kArya hoya, pAThazALAnuM hoya ke jJAnamaMdiranuM hoya, zrI saMbhAvanA che. phaIbAe paMDitajInI vAta jhIlI lIdhI ane 108 TrasTamAM thatAM dareka kAryomAM ane dareka kSetromAM pU. bALaka dIkSA ja le evA saMskAro ApavAmAM AvyA. daza varSanI gurudevazrIno paDyo bola jhIlI lenAra A paMnyAsazrIno nAnI uMmaramAM phaIbAnI sAthe kalakattAthI nIkaLela pAlitANA mUlyavAna phALo rahyo che. parvatano cha rIpAlita saMghayAtrA cAlIne karI ane dAvaNagirimAM pU. gurudevazrInI eka bhAvanA hatI ke paMcAsajI ma.ne upadhAna paNa karyA. nAnI uMmarathI A bALakanA AvA AcArya padathI vibhUSita karavAmAM Ave to kharekhara zAsanane ullAsita bhAvo joIne phaIbAe mAtApitA ane parivAranA upayogI banI raheze. atyArasudhImAM anekAneka parivArone saune dIkSA apAvavA mATe saMmata karyA. atizaya ullAsa dharmAbhimukha karavAmAM A paMnyAsajI ma.nI eka labdhi rahI che. umaMganA vAtAvaraNanI sAthe tathA rAjAzAhI ThAThamAThathI zAsanaprabhAvanA, sAdhusAdhvI-vaiyAvacca ane sAdharmika bhakti, helikopTara dvArA puSpavRSTinI sAthe bhavyAtibhavya varSIdAnanI vidyAdAna, sAteya kSetronI bhAvathI bhakti te temanAM jIvanasUtro yAtrA sAthe aMdAjita pacIsa hajAranI medanI samakSa mAM. suda rahyAM che. 5-nA zubhadine A tejasvI bALake saMyamajIvanano svIkAra 36 guNothI yukta evA AcAryapade ArUDha karavA mATe karyo. bhaktisUri samudAya tathA zrI 108 pA.bha.vi. jaina TrasTanA saMyamajIvana svIkAryA bAda ramezamAMthI A bALaka have samagra dRSTigaNanI icchAnusAra A paMnyAsajI ma.no munizrI ratnazekharavijayajI ma.sA. banyo. A nAnA bAlamuninI bhavyAtibhavya AcAryapada pradAna samAroha prasaMga 2062 vaizAkha vaDI dIkSA pU. gacchAdhipati gurudevazrInA varada haste pUnAmAM sudi-10 (prathama), tA. 7-5-2006 ravivAranA zubha dine vaizAkha suda-6nA dine susaMpanna thaI. A nAno bALamuni prabhAte zubha maMgaLa yoge zrI bhaktivihAra jaina TrasTanA AMgaNe (bhaktisUri samudAyamAM) sauno priya banI gayo. bhAre AnaMda ullAsathI, hajAronI medanI vacce susaMpanna thayo. | saraLatA, namratA, vinaya, svAdhyAyaruci Adi viziSTa saujanya : bhAvanagaranivAsI (hAsa muMbaI) zrImatI latAbena guNone kAraNe A nAnA bAlamunine dararojanI 50-60 gAthA mahIpatarAya zAha suputro : hemaMtabhAI, vimalabhAI Adi. kaMThastha karavI ramatavAta thaI paDI. dararojanA 8 thI 10 paMDito pAse abhyAsa karatAM karatAM A bAlamunie bhASyaprakaraNo, prAcIna tIrthoddhAraka.....zAsanaprabhAvaka.....mAlava ziromaNi karmagraMtha, paMcasaMgraha, kammapayaDI, tattvArtha, lokaprakAza, pa.pU. AcAryapravara vizeSAvazyaka bhASya, dravyaguNaparyAyano rAsa, pannavANA sUtra zrI harSasAgarasUrijI (Agama) samakitanA 67 bolanI sajhAya, sImaMdharasvAmI ma.sA. bha.nuM 125, 150, 350 gAthAonAM stavano vyAkaraNa, nyAya, sAhitya, chaMda, kAvya, alaMkArazAstra, Agama vAcana, ciMtana tapAgacchIya sAgaramanana ane zilpazAstra Adino khUba ja suMdara abhyAsa karI A samudAyanA eka aNamola nAnA bAlamunine moTA yogohana karAvavA dvArA viziSTa javAhirano janma kapaDavaMja pravacanazakti abhuta joIne pU. gacchAdhipati gurudevazrI gujarAta)nA vanya para Jain Education Intemational Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 543 2018mAM thayo. pitAzrI naMbakabhAI ane mAtAzrI vizvavikhyAta mahArASTranA punA-kAvraja mahAtIrthamAM suzIlAbahenanA lADapyAramAM minezakumArano uchera thayo. jinazAsanaprabhAvaka sAgarasamudAyaratna mAtApitAnA dharmasaMskAroe temanI vikAsayAtrAthI sau koI mugdha mAlavaziromaNi pU.paM.zrI harSasAgarajI ma. saM. banI rahetA. 2062, phAgaNa vada-2, zukravAra tA. 17 mArca, cauda varSanI bAlya avasthAmAM ja vairAgI banI 2004nA roja AcAryapada upara bhAre ThAThamAThathI minezakumAre potAnI saMyamarUpI jIvana naukAne suvizAla gacchAdhipati pU.A.bha. zrI devendrasAgarasUrijI mahArAjAnA ArUDha thayAM. pUjyazrInA AcAryapada pradAna caraNomAM samarpita karI pU. gurudevanI asImakRpAthI pUjyazrIe mahotsava daramiyAna tapa-japa kriyAno ghughavato . alpa dIkSA paryAyamAM aneka prakaraNagraMtha, karmagraMtha, jyotiSagraMtha mahAsAgara ane AgamagraMthonuM vizeSa pramANamAM adhyayana karyuM. che, 360 pauSadha 3600 pratikramaNa ke 36000 | gujarAta, mahArASTra, koMkaNa, mahArASTra, madhyapradeza, sAmAyika + 3600000 zrI navakAra mahAmaMtrano jApa * rAjasthAna Adi aneka prAMtomAM vicarIne hajAro lokone 360000000 namo AyariyANa padano jApa dharmayukta ane dharmacusta banAvyAM. vyavahAramAM kuzaLatA, hRdayamAM samavasaraNayukta 45 AgamanI bhavya racanA * 45 udAratA, svabhAvamAM namratA, vANImAM madhuratA, caherA para AgamasUpanuM nirmANa devavimAna tulya kAtraja tIrtha + 36 hasamukhatA, kAryamAM buddhimattA, aMtaramAM saraLatA Adi aneka jinAlayomAM viziSTa pUjana + pUjyapAda zrI sAgarajImahAjanA guNothI temanuM vyaktitva ane kRtitva zAsana vacce UpasI AvyuM samagra sAhityanuM pradarzana ke sAgara ratnatrayI pradarzana * divya paMca prasthAna ratha ke sUrimaMtrano darzanIya paTa + mahAvizAla pU.AcAryazrI prakhara vaktA, lekhaka, zAsanaprabhAvaka padapradAna maMDapa * suvarNa, hIrA-motIthI prabhujInI bhavya tIrthoddhAraka prabhAvazALI yuvApraNetA saMtaratna che. ' aMga-2canA ke eka ja divasamAM samagra pUnAnAM jinAlayomAM 18 abhiSeka-pUjana + 180 zahera-gAmomAM mahotsavonAM navakAra mahAmaMtranI viziSTa sAdhanA-ArAdhanA ane | Ayojano ke zrI maNibhadra-sUrimaMtra zAMtisnAtra jevA pravacanakalAthI zrotAone maMtramugdha karavAnI gajabanI kalA che. mahApUjananuM Ayojana + 500 pratibhAono sAmUhika mInI pAlitANA nAmathI jagaprasiddha kAtraja pUnA sthita janmotsava + jIvadayA, sAdharmika bhakti, anukaMpAdAna jevAM jaina AgamatIrthanuM vizALa maMdira, vizALa dharmazALA bhavana aneka sukRtyo susaMpanna thayA. . AdinA nirmANakAryamAM pUjyazrInA mArgadarzana ane dekharekhamAM vizALatA, gaMbhIratA, dayALutA, vidvatA, udAratA, mukhya bhUmikA rahI che. tIrthanA vikAsamAM kuzaLa saMcAlana ane manoharatA, jJAnIpaNuM, snehALatA, sAdhutA, virAgamayatA, mArgadarzana maLatuM rahyuM che. cAra ziSyo praziSyonA tAraNahAra saraLatA, tyAgIpaNuM, dhairyavAnatA, zauryatA, lakSyasiddhatA, viveka, ane samagra jaina cAturmAsa sUci (muMbaI)nA Adyapreraka ane suMdaratA, hitakAritA, suvA , madhuratA, saumyatA, nirmaLatA, mArgadarzaka rahyAM che. zubhASito, namratA, sukAryazIlatA vagere aneka saddaguNonA pUnA sthita kAtraja AgamatIrthanA nirmANanI sAthe sAthe mahAsAgara evA jinazAsanaprabhAvaka, sAgarasamudAyarana pU. osavAla maMdira, DI.esa.ke. sosAyaTI, kumAra geleksI, AcArya zrI harSasAgarasUrIzvarajIe marUbhUmithI mahArASTra sudhI viThThalavADI ane indraprastha jevA pUnAnA vividha saMghonA aneka gAmo ane zaheromAM 45,000 kilomITaranI padayAtrA jinamaMdira Adi tathA bArAmatI, sAMgalI, nigaDI, khaMDAlA, (vihAra) karI jinazAsananI addabhuta prabhAvanA karI A coka, paralI, poyanADa, alIbAga, dApolI, aMdherI sporTa padayAtrA dvArA temaNe hajAro vyaktione sadharmamAM sthira karI kopleksa, malADa, vAlakezvara, prAcInatIrtha DhaMkagirI, parAsalI, harSamaya ane dharmamaya jIvana jIvavAnuM alabhya mArgadarzana vahI, bhopAla, maMDhoDA, urjana Adi mAlavAnAM aneka tIrtho, ApyuM. tema ja seMkaDo vyaktiomAM mumukSatAnuM bIjAropaNa karI maMdiro ane saMghanA saphaLa preraka mArgadarzaka rahyAM che. ananya upakAranI gaMgA vahAvI che. Jain Education Intermational Jain Education Intemational Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 544 dhanya dharA: A tejovalayayukta mahAmanISIe lIMkArasAdhanA, pAbala tIrthathI vihAra karI pUjyazrI AkurtI (pUnA) navakAramaMtraanuSThAna, tapa-japa-saMyama, aMjanazalAkA, aMjanazalAkA-pratiSThAmahAmahotsava nimitte padhAryA. zrI saMgha pratiSThAdi, divya anuSThAna, cha'rIpAlita saMgha, upadhAna, dvArA pravezamahotsava khUba dhAmadhUmathI thayo. zAzvatI caitra mAsanI ujamaNAM, tIrthoddhAra, yogohananI divya kriyA dvArA potAnA oLIjI ArAdhanA AnaMdasaha thaI. vyaktitvane tejovalayayukta banAvyuM che. emanA sAMnidhyathI caitra sudi 14thI caitra vadi 7 sudhIno pratiSThA mahotsava jIvanamAM divya zAMtino anubhava thAya che. emanA maMgalakArI khUba dhAmadhUmathI zrI saMghanA asIma utsAha umaMgathI saMpanna AzIrvAdathI vyaktinAM tana-mana AdhyAtmika UrjA-sabhara banI thayo. AkurtInagaranI aitihAsika pratiSThAvidhi saMpanna karI jAya che. khaMDAlA nagare zrI naminAtha bhagavAnano jIrNoddhAra thayo. jJAnarUpI prakAza phelAvanArA zrI harSasAgarasUrijIe ArasapahANanA zikharabaddha nUtana jinAlayano aMjanazalAkA vyAkaraNa, AgamagraMtha, vAstu, jyotiSa, maMtropAsanA, Ayurveda, ane pratiSThA mahotsava cetra vadi 11thI vaizAkha suda-3 sudhI zilpa, dhyAna, yoga-sAdhanA, adhyAtma vagere anekavidha ghaNI dhAmadhUmathI saMpanna thayo. AcArya padavI pachI viSayomAM UMDANabhara jJAna prApta karI enuM manomaMthana karyuM jinAgamasevI AcAryadeva zrI dolatasAgara sUrIzvarajI ma.sA. ane jana-upayoga mATe saraLa, subodha bhASAmAM 27thIye vadhAre ane prazAMtamUrti AcAryadeva zrI naMdIvardhanasAgarasUrIzvarajI pustakomAM prakAzita karyuM. samagra jaina cAturmAsa sUcI ane sAgara ma.sA. tathA zAsanaprabhAvaka nUtana AcAryadeva zrI jaina paMcAga dvArA ghara-gharamAM jJAna-jyota jhaLahaLatI karI che. harSasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI pAvana nizrAmAM baMne saMghamAM aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava saMpanna thayo. pUjyazrI dvArA zAsanaprabhAvanA poyanADa nagaramAM gurudeva zrI prerita nUtana ArAdhanA AcAryapadavI pachI pUjyazrIe pUnA zaheranA vividha bhavanAdino caDAvo pUjyapAda prazAMtamUrti AcAryadeva zrI kAryakramo saMpanna karI vaDIlabaMdhu AcAryazrI naMdivardhanasAgara niMdIvardhanasAgarasUrIzvarajI mahArAjA ane pa.pU. munizrI sUrIzvarajI ma.sA.nA sAMnidhyamAM ja pAbala tIrtha tarapha vihArayAtrAno AraMbha karyo. sarvaprathama vAra pAbala tIrthanI virAgasAgara ma.sA.nI pAvana nizrAmAM zrI saMghanI apekSA karatAM sparzanAnuM nimitta banyA. tapAgacchanA adhiSThAyaka zAsanarakSaka keTalAyagaNo vadhAre kalpanAtIta thayo. zrI mANibhadra vIra. jinazAsananI nijI AgavI paraMparAne khaMDAlAthI ugra vihAra karI sUridevo muMbaI-malADa dhyAnamAM laIne nUtana sUrideva zrI mANibhadra vIrane dharmalAbha (vesTa) zrI jagavallabha pArzvanAtha prabhunI zItaLa chAyAmAM kahevA mATe padhAryA. tIrtha-peDhI taraphathI pUjya gurUdevono padhAryA. pUjyazrInI preraNAthI upAzrayano jIrNoddhAra thayo. enuM maMgalamaya praveza ullAsapUrvaka karAvyo. bIjA ja divasathI maMgala udghATana vaizAkha sudi-7, tA. 10-5-2006nA roja gurudeve traNa divasI maunasAdhanA zarU karI. viziSTa sAdhanAnI thayuM. savAre paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmI bhagavaMtanI pratiSThA pUrNAhuti nimitte pUnAnivAsI ananya gurubhakta zrIyut AnaMda sAthe saMpanna thaI. tyAra pachI malADa-suMdaranagaramAM zrI pravINabhAI jaina taraphathI zrI mANibhadrajI mahApUjananuM bhavya gautamasvAmIjI ane adhiSThAyaka devadevI pratiSThAthe traNa Ayojana Ayojita karAyuM hatuM. divasano mahotsava harSollAsapUrvaka saMpanna thayo. phAgaNa vadi 9-guDI paDavAnA divase gAme-gAmathI tatkAla ugra vihAra karatAM traNe AcAryabhagavaMta surata pUjyazrInA ananya anuyAyI besatA mahinAnA mAMgalika zravaNa thaIne zAzvata girirAjanI pavitratama chatrachAyAmAM padhAryA. mATe AvyA hatA. savAre 11-00 vAgye samUhamAM badhA aSADha sudi trIjanA roja AgamamaMdira saMkulamAM cAturmAsArthe puNyazALI zrAvako ekaThA thAya te mATe sAgaraparivAranA praveza karyo ane nUtana ArAdhanA bhavana, AyaMbilabhavana, sthApanA ane maitrIbhAva aMtaramAM jAgRta thAya evI preraNA bhojanazALA tema ja dharmazALAnuM maMgala udghATana thayuM. ApI. mAMgalika zravaNa karIne badhAM pUjananI taiyArImAM lAgyA. pUjyazrInA caraNomAM koTizaH vaMdanA. bapore pAbala tIrthanA jAgRtadeva zrI mANibhadravIranI sAme ja ThAThapUrvaka mahApUjana bhaNAvavAmAM AvyuM. bhakatajanonA saujanyathI Jain Education Intemational Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 545 : A. zrI jagaauMdrasUrijI ma.sA. (DahelAvALA) janma tArIkha : 15-1-1964/vi.saM. 2019 mahA suda-1 janmasthaLa : kalakattA-baMgALa janmadAtrI mAtA : kaMcanabahena jayavaMtalAla zAha janmadAtA pitA : jayavaMtalAla amulakha zAha mULa vatana : kolakI (saurASTra) ji. jAmanagara vyAvahArika abhyAsa : s.s.c.-CALCUTTA. bhAgavatI pravrayA : vi.saM. 2036, aSADha suda 6 vaDI dIkSA : vi.saM. 2038, Aso vada 6 bhASAkIya abhyAsa : gujarAtI-hindI-aMgrejI-saMskRta-prAkRta. dArzanika abhyAsa : jaina, bauddha, nyAya, vaizeSika, yoga, sAMkhyAdi. Agamika abhyAsa : samavAyAMga sudhInA Agamo. gaNipada : vi.saM. 2052, mahA suda pa, kuvAlA B.K. paMnyAsapada : vi.saM. 2054, vaizAkha suda 6, kuvAlA B.K. AcAryapada : vi.saM. 2055, mAgasara suda 10, pAlitANA vicaraNa kSetra : gujarAta, mahArASTra, rAjasthAna, dIkSAdAtA gurudeva : pUjya AcAryadeva zrImad vijaya rAmasUrIzvarajI mahArAjA DahelAvALA vaDI dIkSA dAtA : pU.A. zrI rAmasUrIzvarajI ma. DahelAvALA gaNipada pradAtA : pU.A. zrI rAmasUrIzvarajI ma. DahelAvALA paMnyAsapada pradAtA : pU.A. zrI rAmasUrIzvarajI ma. DahelAvALA AcAryapada pradAtA : pU.A. zrI rAmasUrIzvarajI ma. DahelAvALA 5.pU.A. zrImad vijaya AnaMdaghanasUrIzvarajI ma.sA. nA ziSyaratna pU. sUrimaMtra tamArAdhaka, sarasvatI kRpA prApta pa.pU.A.zrImad vijaya pradIpacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. pUjya gurudevano janma ajJAna ane aMdhakArane cIravA jema teja lisoTo bahAra Ave te rIteporabaMdara (saurASTra) mukAme tA. 31-12-1961nA roja thayo hato. temanuM mULa vatana cUDA (bheMsANa) soraThanI dhanyadharA ane tyAMnA ja khamatIdhara pANI samAna ratnakukSi mAtA zrImatI maMjulAbahena ane dharmaniSTha pitA zrI caMpakalAla savacaMdabhAI rUpANIne tyAM janma thayo hato. ajJAnarUpa aMdhakArane jANe kharekhara cIravAnuM hoya tema temanuM nAma paNa pADavAmAM AvyuM ci. pradIpakumAra! A ci. pradIpakumAra bAlya sahaja capalatAne badale nAnapaNathI ja zAMta, saumya, gaMbhIra, ciMtanazIla prakRtinA hatA. kolejakALa daramyAna paNa te satata saMsAranA svarUpa upara vicAra karatA. bhaNavAmAM hoMziyAra evA temaNe aneka spardhAomAM rAjyakakSAnAM inAmo paNa meLavyAM ane vyAvahArika zikSaNa mikenikala ijIniyariMga sudhIno karyo. kolejanuM zikSaNa pUruM thatAM acAnaka ja ekAda varSa bAda svayaM ja temano AtamarAma jAgI UThyo ane kudaratI ja vairAgyane prApta karyo. Ameya temanuM vAcana ane manana adhyAtma tathA vairAgyane utpanna kare tevA graMtho para vizeSa rahetuM. temane thayuM A saMsAra asAra che ane mokSaprApti mATenI ArAdhanA A manuSyabhavamAM ja thAya tema che ane temane acAnaka ja dIkSA levAno bhAva jAgI gayo. gurudeva tarIke maLI gayA dIkSA gAMDIva dhanuSya TaMkAraka pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA prathama paTTadhara pUjayapAda AcAryadeva zrImad vijaya bhuvanasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTa prabhAvaka pUjyapAda Agaloka maNibhadravIra mUlasthAnoddhAraka, sAbarakAMThAnA siMhasamAna AcAryadeva zrImad vijaya AnaMdaghanasUrIzvarajI mahArAjA. parama guru ane ziSyanuM milana thayuM ane vi.saM. 2043, vaizAkha vada-6, tA. 18-5-1987nA zrI mANibhadravIra jaina tIrtha AgaloDa mukAme dIkSA thaI. dIkSA pradAtA pUjyapAda sakhatIrtha sthApaka AnaMdaghanasUrIzvarajI mahArAjA temanA svahaste ja pradIpamAMthI munizrI pradIpacaMdra vijayajI ma.sA. banyA. dIkSA bAda jJAnayajJa cAlu thayo ane saMskRta kAvya, nyAya, AdhyAtmika graMtho ane jyotiSa viSayaka abhinava jJAnanI TUMka samayamAM ja prApti karI lIdhI. pUjyazrInI vaDI dIkSA temanA gurudevanA parama bhaktanI vinaMtIthI vi.saM. 2043nA jeTha suda-10nA jazavaMtabhAI dhAmInA gRhAMgaNe amadAvAdamAM thaI. pUjya gurudevanI kRpAthI temaNe prAraMbhika abhyAsa Jain Education Intemational Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 546 uparAMta jinAgamo ane tene saMlagna zAstro, darzana zAstro AdinuM paNa pAragAmI ane talasparzI adhyayana karyuM. tyArabAda pUjya gurudevazrInI AjJA ane AzIrvAdapUrvaka teozrIe IDaragaDha zrI zAMtinAtha jinAlayanA pAchaLanA bhAge pahADa para AvelI prAcIna guphAmAM, jemAM temanA pUjya gurudeve ghaNAM varSo sudhI ArAdhanA karI. te ja guphAmAM pratidina niyamita ekAsaNAnI tapazcaryA sAthe saLaMga be varSa rahIne AtmakalyANa tathA mokSaprApti mATe ArAdhanA karI. A badhuM jotAM ane jJAnaprAptinA cauda paryAya sudhI pahoMcatAM teonA pU. gurudeve vi.saM. 2064nA vaizAkha suda-6 zukravAra tA. 1-5-1998nA upAdhyAyapade ArUDha karyA. upAdhyAya pradIpacaMdra vijayajI ma.sA.e tyArabAda aneka zAsanaprabhAvanApUrvaka gujarAtamAM sarva prathamavAra Ayojita sarasvatI mahApUjana tathA jApanuM saphaLatama saMcAlana karyuM. pravacanAdi dvArA aneka vyaktione sanmArge lAvavAnuM kArya karyuM ane svaArAdhanA paNa cAlu rAkhI. temanAmAM zAsananA sukAnI banavAnI yogyatA dekhAtAM temanA pUjya gurudeve namaskAra mahAmaMtranA trIjA pade alaMkRta karavA mATe nakkI karyuM. pote nAnA ja rahevA mAMgatA hatA tema chatAM gurudevanI AjJAthI sAbarakAMThA jillAnA ekamAtra saMprati zayyAtI jyaMti zrAvikA he bhagavaMta! jIvo uMghatA sArA ke jAgatA? zrAvikA! pApIjIvo uMghatA sArA, dharmI jIvo jAgatA sArA kAraNa pApI jIvo adharmanI pravRtti karaze. sUvuM te pramAda paNa adharmIo sUtA sArA ane dharmIonuM jAgaraNa bhalu. abaLA maTI sabaLA banelI jayaMtie prabhuvIranA zramaNIsaMghamAM dIkSA lIdhI. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA dhanya dharAH mahArAjA kAlIna 24 jinAlayayukta vaTapallI (vaDAlI) tIrthamadhye vi.saM. 2060nA mahA suda-14, guruvAra tA. 5-204nA hajAro gurubhaktonI hAjarImAM lADIlA pUjya upAdhyAyajI ma.sA.ne AcAryapada para sthApita karyA. AcAryapadanA saphaLatama sukAnI banavA sAthe temanI prathama pIThanI ArAdhanA IDaragaDhanI teja prAcIna guphAmAM karI tyArabAda samagra sAbarakAMThAmAM so varSanA itihAsamAM sarva prathamavAra thayela dIkSAnuM adbhuta Ayojana teozrIe karyuM ane itihAsamAM rekarDarUpa thayela. zrI vaTapallI (vaDAlI) tathA AgaloDa tIrtha madhye thayelA aitihAsika upadhAna tapanuM Ayojana teozrIe karyuM, jethI sarve lokomAM temanI adbhuta Ayojanazakti, kriyAzakti, vyAkhyAnazakti AdinAM sarvene darzana thayAM. teozrI suSupta AdhyAtmika cetanAne DhaMDhoLanAra, mokSakalakSI dezanAnA pravaktA che, jeo maulika pravacanazakti dharAvavAnI sAthe bahumukhI pratibhA saMpanna, vidvAna ane vizruta AcArya bhagavaMta che. pUjyapAda sUrimaMtra samArAdhaka AcAryadeva zrImad vijaya pradIpacaMdra sUrIzvarajI mahArAjane koTizaH vaMdanA..... saujanya : zrI AgaloDa jaina zve mUrtipUjaka jaina saMgha :mANibhadravIra jaina tIrtha peDhI AgaloDa (tA. vijApura) Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 samakAlIna zAsraprabhAvako pUrvapuruSoe ApelA aNamola zAstravArasAnA saMrakSaNa ane saMvardhananI gaMbhIra javAbadArI AjanI peDhInA zire che. aneka khyAtanAma saMsthAo ane saMgho grantha-prakAzananA kSetre kAryarata che. TakAu kAgaLo upara zuddha hastaprato taiyAra karI prAcIna zAstravArasAne navuM dIrdha jIvana ApavAnuM paNa khUba jarUrI che, to prAcIna lipimAM lakhAyela hastapratone ukelI tenI presakopI taiyAra karavAnuM kArya paNa khUba khaMta ane cIvaTa mAMgI le che. aneka hastapratono AdhAra laIne zuddha pAThovALI saMpAdita nakala taiyAra karavAnuM kArya khUba kaThina che. Aje aneka mahAtmAo AvI kaThina kAryavAhI paNa khUba utsAhathI karI rahyA che. kaThina granthonA saraLa bhAvAnuvAda, bhASAntara ke saMpAdananAM kAryo Aje suMdara cAle che, to prAkRta, saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM zAstrasaMgata abhinava granthonI racanAnuM kArya paNa kayAMka kayAMka thaI rahyuM che, te paNa khUba utsAhajanaka che. zAstravizArada : nyAyavAcaspati AtmasAdhaka pU. AcArya zrI vijayadarzanasUrIzvarajI ma. najIkanA bhUtakALamAM thaI gayelA puNyanAmadheya samartha pUjyapAda AcAryazrI vijayadarzanasUrIzvarajI mahArAjano janma tIrthAdhirAja zrI zatruMjayathI pAvana thayelA bhAvanagara jillAnA saurASTranA kAzmIra tarIkenA birudadhA2ka mahuvA zaheramAM thayo hato. saM. 1943nA poSa suda 15 ne maMgaLavAre pitA kamaLazIbhAI ane mAtA dhanIbahenane tyAM putraratnano janma thayo. poSI pUrNimA, maMgaLakArI divasa, kamaLa samA suvAsita pitA ane dhanya dhanya mAtA-pachI bALakanuM nAma paNa rAkhyuM suMdarajI. kartavyaniSTha jIvana, vyavahAramAM sAdagI, sahanazIlatA, audAryapUrNa manovRtti, niraMtara paropakAranI bhAvanA, vItarAganA dharma pratye avihaDa vaphAdArI vagere mAtAnA saMskAravAsita guNonI gherI asara bALaka suMdarajInA mAnasa para prathamathI ja chavAI gaI hatI. emAM pUjyapAda parama tapasvI zramaNazreSTha zrI khAMtivijayajI mahArAjano saMparka thayo ane suMdarajIbhAI saMyama aMgIkAra karavA kiTabaddha banyA. saMskArI kuTuMbanI saMmati maLatAM saM. 1959nA aSADha suda 10nA maMgaLa dine bhAvanagara mukAme, suriziromaNizAsanasamrATa pUjyapAda AcAryapravara zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA varad haste mahAmahotsavapUrvaka dIkSA ApavAmAM AvI ane munizrI darzanavijayajI nAma ApavAmAM AvyuM. vidvAna 540 pUjyazrInA adbhuta samarpaNabhAva, gurusevA, jJAnaprAptinI utkaMThA ane saMyamapAlananA prabhAvathI prerAIne guruvaryazrIe temane saM. 1969mAM kapaDavaMja mukAme paMnyAsapada, saM. 1973mAM sAdaDI mukAme upAdhyAyapada ane saM. 1973mAM khaMbhAta mukAme AcAryapadathI alaMkRta karyA. adhyayanamAM tema, adhyApanamAM paNa pUjyazrI ananya sAdhAraNa hatA. 'zrI dharmaratna prakaraNa' nAmaka zAstragraMthamAM pU. AcAryazrI zAMtisUrIzvarajI mahArAje nirdezelA 'bhAvasAdhu'nA lakSaNonI jhAMkhI pUjyazrInA jIvanathI thaI AvatI. (1) savanI maggANu sAriNI kiriyA, (2) saddhA pavarA dhamme, (3) pantravANimutru mAvA, (4) vijhAnu gaLamAgo, (6) AraMmo saLijJaLu TALe, (6) gurugo jubAnuzako ane (7) puruM ALarAThAM paramaM--AvAM bhavasAdhutAnAM sAta lakSaNonI jhAMkhI pU. AcAryadeva zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjane teozrImAM thaI hatI. ane tenA paripAka rUpe gurudeve temane prathama paTTadharapade sthApyA hatA. pUjyazrIe pacIsa hajAra zlokapramANa vRtti lakhI che, je mULa graMthane samajavAmAM bhomiyAnI garaja sAre che. emanA ja anya graMtha 'tattvArthasUtra' paranA vivaraNane samajAvanAra 'gUDhArthadIpikA'nAmanI vRtti lakhI che. paryuSaNa-mAhAtmya darzAvato 'paryuSaNa kalpalatA' nAmano suMdara graMtha racyo che. A uparAMta, aneka nAnA--moTA graMthonuM nirmANa karIne pUjyazrIe jIvanakALa daramiyAna jJAnopAsanAno Adarza pUro pADyo che. teozrInI nizrAmAM zAsanaprabhAvanAnAM aneka sukRtyo thayAM che. upadhAna, pratiSThA, aMjanazalAkA, udyApana, dIkSAdi Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 548 mahotsavo, saMghayAtrAo Adi aneka kAryo dvArA temaNe aneka jIvone bodhiratna prApta karAvyuM che. pUjyazrInA jJAnasAdhanAmaya jIvanane jotAM teozrIne 'nyAyavAcaspati' ane 'zAstravizArada' jevAM zreSThatAsUcaka birudo paNa maLyAM che. pUjyazrInA varad haste thayelI pratiSThAomAM zrI tAladhvaja (taLAjA) tIrthamAM be vAra thayelI pratiSThA jesara, jasaparA, surendranagara, zihora, ghoghA, taNasA, mahuvA, kapaDavaMja vagere sthAnonA jaina-jainetara samAjamAM cirasmaraNIya banI rahe evI susampanna banI hatI. 64 varSanA sudIrdha dIkSAparyAyamAM pUjyazrIe jinazAsananA itihAsamAM suvarNAkSare aMkita thAya evAM sukAryo karyAM! eka mahAgraMtha racAya eTalI pravRttio karI! saM. 2016nA caitra vada 4ne divase tIrthAdhirAja zrI zatruMjayanI chAyAmAM nazvara dehano tyAga karIne svargArohaNa pAmyA. temanI guNAnuvAda sabhAomAM pUjyazrInA gauravapUrNa jIvanakAryonI jhAMkhI thaI. teozrIno janmazatAbdI mahotsava paNa temanI apUrva kIrtigAthAno paricAyaka banI rahyo! evA mahAsUrivarane koTi koTi vaMdanA! pa.pU. A.zrI hemacaMdrasUrijI ma. tathA pa.pU. A.zrI pradyumna-sUrijI ma.nI preraNAthI zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina derAsaranI peDhI, borIvalI (isTa) muMbaInA saujanyathI hAlAradezoddhAra-kaviratna-parama pU. AcAryazrI vijayaamRtasUrIzvarajI ma. pUjyapAda AcAryadevazrIno janma sojItrA (ji. kheDA) gAme saM. 1955nA Aso suda bIje thayo hato. pitAnuM nAma mANekacaMda, mAtAnuM nAma parasanabahena ane temanuM saMsArI nAma aMbAlAla hatuM. temanA pitAzrI vyApArArthe prathama udela ane tyAMthI khaMbhAta AvyA. ene lIdhe khaMbhAtamAM pUjya gurubhagavaMtonA paricayamAM AvavAnuM thayuM. saM. 1978nI sAlamAM teozrI yogazAstranuM adhyayana karatA hatA ane te vakhate teno artha paNa lakhatA. eka vAra teozrI rAtre khATalA para sUtA hatA. tarasane kAraNe jAgyA ane nIce pANI mUkeluM te pI gayA, paNa chelle khyAla Avyo ke temAM khUba kIDIo hatI. bhAre virAdhanA thavAthI te pApa dhovA vadhu jAgRta banyA ane saMyamano lAbha jAgyo. zAsanaprabhAvaka 1980nA kArataka suda 15ne divase pauSadha pArIne gAma bahAra jaIne dIkSA lIdhI. pAchaLathI saMbaMdhIo AvyA paNa dhanya dharAH dIkSitanI dRDha bhAvanAne joI ThaMDA paDI gayA. Ama, saM. 1980nA kArataka suda 15nI dIkSA thaI ane pU. zrI kapUravijayajI mahArAjanA ziSya tarIke munirAjazrI amRtavijayajI nAme jAhera thayA. nUtana munirAjazrInA jJAnanA kSayopazama joradAra nahIM, paNa abhyAsa satata kare. ATha kalAka gokhe tyAre cAra gAthA AvaDe, pachI te manamAMthI jAya nahIM. saM. 1992mAM khaMbhAtamAM jainazALAmAM comAsuM karyuM ane jainazALAnI rakSA karI zrIsaMghane ArAdhanAmAM dRDha banAvyo. teozrI zAstronA UMDA abhyAsI hatA. teozrIe saMskRtamAM 'saMkSipta zrAddhadharma', 'caturvizati caityavaMdanAdi stutayaH', 'jayavijaya kathAnaka' vagere graMtho lakhyA che. nyAyanA viSayamAM tarkasaMgraha upara 'prabhA' nAmanI TIkA lakhelI che, je apragaTa che. uparAMta aneka gujarAtI pustako lakhyAM che. amRtabindu lakhyAM che, pUjAo racI che. teozrInI jaina darzanane samajAvavAnI saraLa Dhabane kAraNe jyAM jyAM vicaryA tyAM tyAM dRDha dharmazraddhA utpanna karI che. saM. 1999mAM phAgaNa suda 3nA pUjyAda AcAryazrI vijayasiddhisUrIzvarajI dAdAnA zubha haste pU. zrI manaharavijayajI tathA pU.zrI karpUravijayajI mahArAjanI AcAryapadavI sAthe sAthe pU. zrI amRtavijayajI mahArAjane upAdhyAyapada pradAna thayuM ane tyAra bAda, phAgaNa suda 10 nA divase amadAvAda jaina vidyAzALAmAM AcAryapadathI alaMkRta karavAmAM AvyA. te vakhate aDhI mAsa paryaMta bhavya mahotsava UjavAyo hato. jainazAsananA pracAra ane rakSA mATe teozrInA upadezathI lAkhAbAvaLathI 'zrI mahAvIrazAsana' nAmanuM patra zarU thayuM hatuM, je Aje paNa jainadharmano pracAra ane rakSAnuM kArya kare che. prabhAsapATaNanA prakhyAta nUtana mahAmaMdiranuM tathA dhaniyAvADA (DIsA) derAsaranuM zIlAropaNa pUjyazrInI nizrAmAM thayuM hatuM. lIMbaDInA zrI subAhu jinanA mahAmaMdirano jIrNodvAra pUjyazrInA upadezathI thayo hato. pUjyazrInA haste dIkSAo paNa aneka thaI hatI. pUjyapAda AcAryazrI vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAja jainazAsananA apramatta sAdhaka, ArAdhaka, prabhAvaka ane rakSaka hatA. pUjyazrInAM aneka kAryo ane guNonI bhUri bhUri anumodanApUrvaka teozrIne koTi koTi vaMdanA! Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 549 zAsanakaMTakoddhAraka ane mahAna zAsanaprabhAvaka pU. AcAryazrI haMsasAgarasUrIzvarajI ma. zAsanastaMbha-zAsanakaMTakoddhAraka pU. A. zrI haMsasAgara- sUrIzvarajI mahArAjano janma vi. saM. 1954nA kArataka vada 6 ne somavAre ThaLiyA gAme thayo hato. pitAnuM nAma dIpacaMda jerAmabhAI ane mAtAnuM nAma ujamabahena tathA potAnuM saMsArI nAma haThIcaMda hatuM. haThIcaMdane bALapaNathI ja dharmaprIti savizeSa hatI. emAM nAnapaNamAM mAtApitAno svargavAsa thatAM kuTuMbanI javAbadArI temanI upara ane vaDIla baMdhu motIcaMdabhAI upara AvatAM nAnI vaye dhaMdhArthe muMbaI javAnuM thayuM. muMbaImAM dhaMdhA sAthe haMmezAM prabhupUjA-pratikramaNa-sAmAyika ane vrata-niyama-tapa Adi karavApUrvaka dharmakAryomAM dina-pratidina AgaLa vadhatA rahyA. dharmasamAjamAM agrasthAna prApta karyuM. navapadajInI oLInuM ArAdhana karavA rAsa vAMcatA. e mATe seMkaDonI mAnavamedanI maLatI. saM. 1876mAM lagna thayAM. temane be putro ane eka putrI thayAM, paraMtu dharma pratyenI bhAvanA jarAye ochI thaI hatI. saM. 1985mAM dIkSA aMgIkAra na karAya tyAM sudhI cha vigaIno tyAga karyo. bharayuvAnImAM caturtha vrata aMgIkAra karyuM. 8-10-1115-16-21 upavAsa ane vardhamAna tapanI oLIo Adi tapasyAo karI saM. 1985mAM muMbaIthI ThaLiyA AvI, zrIsaMghane ekatrita karI, nUtana jinamaMdira baMdhAvavAno zubha nirNaya karAvyo. potAne cha vigaIno tyAga hovA chatAM, yathAzakti bhAga levAnI bhAvanAe zrI jinamaMdira aMgenA paththaro kaDhAvavA mATe ane kATakaDA gAmanAM jaMgalomAM ATha ATha divasa rahIne paththaranI khANomAMthI paththaro kaDhAvatA ane gAma pahoMcADatA. saM. 1986mAM khAtamuhUrta ane zilA sthApana karI, pAyA mathALa sudhI lAvI, cAritra aMgIkAra karavAnI bhAvanAe pAchA muMbaI gayA. muMbaI saM. 1987nA kArtika vada 6ne ravivAre pU. A. zrI dAnasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste, 20 hajAranI mAnavamedanI vacce, harSollAsapUrvaka dIkSA aMgIkAra karI, pU. A. zrI caMdrasAgarasUrIzvarajI (te vakhate muni zrI caMdrasAgarajI) mahArAjanA ziSya tarIke munizrI haMsasAgarajI nAme ghoSita thayA. dIkSA bAda doDha varSa sudhI pU. A. zrI vijayadAnasUrijI mahArAja sAthe rahyA. bAda surata padhArI svasamudAya sAthe thaI gayA. dIkSA bAda pUjyazrIe TUMka samayamAM dharmazAstronuM tathA AgamonuM suMdara jJAnasaMpAdana karyuM. 'piMDaniryukti' graMthano anuvAda "zrAddhapratikramaNa sUtra', 'tattvataraMgiNI' graMtha 'kumakatAviSa jAMgulI' maMtra timirataraNinA anuvAda, prAcIna-arvAcIna itihAsonI samIkSA karatuM sAhitya nirmANa karyuM. aneka samAdhAnagraMtho banAvyA, aneka graMthonuM saMpAdana karI prasiddha karAvyA. kAvyaracanA kSetre stavana covIzI, caityavaMdana covIzI Adi bhAvavAhI kRtionI racanA karI. Ama, AgamazAstro, itihAsa, kAvya Adi vividha kSetromAM teozrIe agAdha pratibhAbaLe apUrva vikAsa sAdhyo. pUjyazrIe aneka gAmomAM jinamaMdironAM nirmANa karAvyAM. seMkaDo pratimAjIno praveza tathA pratiSThA karAvI. potAnA putra, putrI, patnI, bhatrIjAone pravrayA ApI zAsanane suprata karyA taduparAMta aneka mumukSuone saMyamamArge doryA. pUjyazrInI zAsanasevAne anulakSIne pU. AgamoddhAraka zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA AdezAnusAra gacchAdhipati pU. A. zrI mANijyasAgarasUrIzvarajI mahArAje karela pharamAna mujaba caturvidha saMghanI vizALa sabhAmAM suratanA zrIsaMghe "zAsana kaMTakoddhAraka' nI padavI arpaNa karavAnI bulaMda ghoSaNA karI. pAlitANAmAM padavIsamAraMbha yojavAno nirNaya thayo. saM. 2007nA mahAvada pAMcame vayovRddha cAritrapAda munizrI amarazI mahArAjane varada haste padavI arpaNa thaI. pUjyazrIne saM. 2015mAM pU. AcAryazrI caMdrasAgarasUrIzvarajI mahArAje cANasmA mukAme mahA vada 13 ne guruvAre gaNi pada ApyuM. saM. 2022mAM pAlitANAmAM pU. A. zrI mANijyasAgarasUrIzvarajI mahArAje mahA vada 3 ne zanivAre upAdhyAyapadathI vibhUSita karyA. saM. 2029mAM taLAjAmAM mAgazara suda bIjanA suprabhAte AcAryapadathI alaMkRta karavAmAM AvyA. tyAra bAda, teozrI potAnI dekharekha taLe rU. eka lAkhane kharce taiyAra karAvelA bhavya "zAsana kaMTakoddhAraka jJAnamaMdira' tathA jJAnavikAsanAM avaziSTa rahelAM kAryonI pUrNAhuti arthe potAnI janmabhUmimAM padhAryA. ThaLiyAnA zrIsaMghe atyaMta premAdarapUrvaka pUjyazrInuM sAmaiyuM karyuM. ahIM eka mAsanI sthiratAmAM pUjyazrInI tabiyata barAbara hatI. tyAra bAda bimArI zarU thaI. sujANa DokTaro nirupAya rahyA. satata upAyo cAlu hovA chatAM zvAsano vyAdhi vadhato cAlyo. jema jema vyAdhi vadhato cAlyo tema tema AcAryadeva AtmadhyAnamAM vadhu ne vadhu dattacitta banatA cAlyA. caitra suda 13nI rAte sahunI sAthe svasthatAthI vAto karatAM, 38 miniTe nazvara dehano tyAga karI, svargagamana thayuM. jainasaMghoe mahAna jyotirdhara gumAvyo! pU. zAsanastaMbha AcAryadevanA Jain Education Intemational Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 550 dhanya dharAH nAmane tema ja teozrInAM zAsanarakSAnAM kAryone amara banAvavA nAme khyAta thayA e jAma thatAM pU. kaMcanavijayajI ma.no mATe svajanmabhUmimAM taiyAra thaI rahela samAdhimaMdira tathA manobhAva jANI pU. vaDIlabaMdhu ma. pAse rahevAnI gurudeve saMgemaramaranA zilpakalAyukta gurumaMdiranA nirmANa mATe zrIsaMghe anumati ApI. upasaMpadA prApta pU. kaMcanavijayajI ma., pU. chUTe hAthe savyaya karyo. koTi koTi vaMdana hajo e zAsananA sAgarajI ma.nI nizrAmAM rahI jJAnagoSThI sAthe saMyama AcAra e ajoDa saMrakSaka siMhapuruSane! niratIcAre pALatAM saMskRta-vyAkaraNa-kAvya nyAyAdi abhyAsamAM saujanya : pa.pU.A. zrI harSasAgarasUrijI ma.sAnI preraNAthI zrI AgaLa vadhyAM sAhityakSetramAM caumukhI vaddhi pAmatA gayA. pU. AgamoddhAraka devaddhi jaina AgamamaMdira TrasTa-pUnA sAgarajI ma.sA.nI sevAnA sathavAre teozrInA Agama kAryamAM prathama naMbare sahayogI banyA. teonAM mukhya kArya hatAM Agama pU. "kAkI mahArAja"nA hulAmaNA nAmathI oLakhAtA ane AgamamaMdira. temAM pAyAnI iTathI mAMDI zIkhara sudhInA pa.pU.A.zrI kaMcanasAgarasUrIzvarajI ma. kAryamAM teozrInuM yogadAna koI anokhuM hatuM. vinaya karatA garavI gujarAta mahAna kheDA jillo kalAsaMskRtinuM dhAma gurutaNo pAme mati suvistAra ane karatAM kArya abhyAsathI upaje karpaTavANijya purANuM nAma kapaDavaMja Aje jenuM nAma jyAM mati suvicAra e bhede vainayika ne kArmikI buddhi jJAnAvaraNIya hastakalApradhAna vaijJAnika udyoge kalA banI niSThAma toya karmanA kSayopazamI vRddhi pAmatA "zilpa sAhityamAM niSNAMta kapaDavaMja tAluko vAta. jANe sarvadharmanuM dhAma dhanADhya loka birUda" pAmyA. AgamamaMdiranA kaNe kaNenI mAhitIthI to vAkepha bahupramANa. jANe saMtonI khANa, zivAbhAI zrAvakakule - hatA. te mATe tana-mana ane samayano pUro bhoga Apyo. A mANekabAI kUkhe pragaTyuM ratna amUla. saMsAranA kla svarUpe bIjuM teonA jIvananI saubAgyadAyaka suvarNa paLa hatI. rana jenuM teja amApa. nAme caMdu. rUpanA aMbAra nAnuM kAMti Ape hA sahu koIno lADakavAyA pU. A. aSTineminI yAda. kaMcanasAgarasUrIzvarajI ma.sA. pU. "kAkA mahArAja"nA hulAmaNA caMdu-kAMtinI joDI hare phare dharmanI joDI. caMdubhAIne nAmathI oLakhAtA hatA. sahu e nAmathI ja saMbodhatA hatA. laganI lAgI satasaMge susaMskAre mIThAM AhalaraDA raNakAre jAgya eka adbhuta kArya to teoe te karyuM je khUba kaThIna ne gahana saMyamanA bhAva. cAra-cAra mahinA pharyA yAtrAnA nhAne paMjAba hatuM. duHsAhya hatuM. e kAma hatuM zrI zatruMjaya girirAja upara sudhI. mAtA-pitAne jANa thatAM laI AvyAM ghare caMdanabahena birAjamAna dareka pratimAjI uparanA zilAlekhane vAMcI dharmasaMganI sAthe lagnagraMthI ghare paNa mana na vikArI bane. lakhavAnuM. roja savAre ATha vAge e pAvana dharAnI zreNIne anAzaktabhAva dhare. putrI-putra saMtAnarUpe janmyA. brahmavrata sparzI paramAtmAnA darzana karI pAvana banI zIlAlekhane svIkAra karyA. saMyamabhAva jora kare. ubhaya daMpatI ekamanA thaI vAMcavAnA lakhavAnA ne siddhagiri bheTyAnA AnaMdane vAgoLatA e bhavyapaLanI pratikSA kare. bAlazizu hasamukha sAta varSa pUrNa A pAMcavAge utaravAnuM kahezo have ke A kArya kevuM ?? kare. pUrva saMskAre te paNa gurusaMge zubhabhAve caDhe. A paMkti lakhatAM Azcarya thAya che ke teozrIe AzcaryanI vAta banI tyAM kAMtibhAIne maLyA pUjaya mAsakSamaNa karyuM haze? mAsakSamaNa to ghaNAM kare. maunapaNe paNa labdhisUri aNagAra. mumakSa banyA. mAta-pitAne vinavyA. ghaNAM kare che paNa A pUjyazrIe to kAMI ora ja dhUNI dhakhAvI saMyamanI saMmati maLI. 1987 vaizAkha sudI 10 kAMtibhAI muni hatI. tana-mana-vacana badhuM ja samarpaNa prabhunA caraNe jJAnanAM kaMcanavijaya banyAM. 5. lakSmaNasurIzvarajI ma.ne jIvana arpaNA zaraNe.. AgamagraMthanA vAMcana sAthe eka AdarzanuM darzana karAvyuM kayo, vaDI dIkSA chANI nakkI thaI. caMdabhAI harakhAyA, lAga hatuM. divALI parvanA divasomAM 21-21 divasanA mona sAthe Avyo jANI patnI ne patra sAthe vaDIdIkSA prasaMge chANI padhAryA kAgaLanI pAvApurIno tAdezya cItAra sAthe bhavya pradarzana goThavatA ne prasaMga patAvI cAlyAM tIrthabhUmi pavitra girirAjanI chAyAmAM. te paNa parama upakArI paramAtmAnA aMtarathI nAma smaraNa yAtrA karI dAdAnI kRpA meLavI pU. A. AgamoddhAraka sAthe....je bhavyAtmA jIvonuM AkarSaNa banI jatuM hatuM. teonI AcAryadevazrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma.sA.nA caraNamAM AgavI kalAnuM e pratika hatuM. zaraNa aMgI karyA. ThavaNIe traNenI dIkSA thaI. vizeSamAM pU. sAgarajI ma.nA racela graMthonuM parilekhana vaDIla baMdhu caMdubhAInI dIkSA thaIne pu. labdhisAgarajI karI hastalekhananuM kArya karyuM. temAM paNa teoe alpaparicIta Jain Education Intemational Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 551 zAzvata saurabha bhAga-1 saiddhAttika zabdakoSane pAMca bhAgamAM prasiddha karI saMghanA caraNe vaDalAnI oLakha Agama vAMcana karanAra jijJAsuvargane sarala bane e hatune varSanI a vaye lakSyamAM rAkhI A dRSTAMto teonA jIvananI sAdhanA-jJAna, | saMyamasvIkAra-pitA-mAtA-bahena jijJAsA ne sevAnA Adarzo che. sAthe parivAramAMthI 22 dIkSA paropakAritA, saralatA, bhakti, sadAcArI hatAM eTalA ja * gujarAta-kapaDavaMjanuM satyanAM AgrahI ne spaSTa vaktA hatA. vihAra mAeTa jyAre gaurava + AgamoddhArakazrInA asAmarthya anubhavyuM tyAre amadAvAda mukAme sAbaramatInI hastadIkSita laghuvaya aMtima ziSya varasoDAnI cAlamAM AvelAM zrI AnaMda-caMdrodaya jinendra * vyAkaraNa-sAhitya-AgamajJAnamaMdiranuM kArya sevAbhAvathI svIkArI kharI paDatI eka bhavya imAratane jIvaMta banAvI zrI zatruMjaya girirAja khaDo karyo. jeno karmagraMthanA prakhara abhyAsu. prabhAva prasiddha thatAM bhAvuko navvANuM yAtrA kare che. kA.sudI | * pU. paM. gurudevazrI abhayasAgarajI ma.nA parama mitra. pUrNimAe bhAthu ApavAmAM Ave che. A teonI | * pU. gacchAdhipati mANijyasAgara sU.ma.nA kRpApAtra * 32 paropakAravRttino pUraka che. TrasTIgaNa paNa AdarapUrvaka saMghanI varSanI vayathI prAyazcita ApavAnA adhikArI. * zatAdhika dIkSA bhakti kare che. Aje pU. A. zrI pramodasAgarasUrIzvarajI ma.sA. hatA. mAMDavagaDha-ayodhyApuram-uvasaggaharaM-nAgezvara 24 te sthAnane pUjyazrInI bhAvanAne anurUpa khUba alaukika banAvI jinAlaya Adi aneka tIrthonA pratiSThAkAraka * jaMbUdvIpa rahyA che. maMdiranA svapnazilpI * pitA muni labdhisAgarajInA upadhAna, occhava Adi zAsana prabhAvanA sAthe A AjIvana vaiyAvacca * 81 varSanI vaye paNa apramatta, adbhuta kAryothI svAra kalyANakArI kAryothI jenI jIvanagAthA jJAnamagna, svAdhyAyI & gItArthatA-vAtsalyatA-saralatAujvala che tevA pU. kaMcanasAgarajI ma.sA. anukrame gaNipada, sahajatAnA svAmI ke kapaDavaMjanA pU. sAgarajI ma.nA bhavya paMnyAsapada ne AcAryapadathI zobhatA aMta samayane najIka jAmI smArakanA praNetA. * bAMsavADA-bibaDoda jirNoddhAranA preraka kahe che ke have huM 10 minITa chuM. ArAdhanA karAve kahI svayaM evAmAM saM. 1987mAM mAtApitA ane putra hasamukha badhu vosirAvI namaskAra mahAmaMtranuM dhyAna dharatA kALadharma (A tripuTI) zatruMjaya tIrthanI yAtrA karavA padhAre che. pAmyA. pUjyazrInuM vihArakSetra, gujarAta, kAThIyAvADa, mahArASTra, dharmasaMskAronA adbhuta saMcayanA baLe traNe aSADha suda paMcamInA mALavA, mAravADa ane dakSiNakSetra hatuM. zubha dine dIkSA grahaNa kare che. jharamara meghavarSA devakA varSAvI anekanuM preraNAbaLa hatuM teonA kuTuMbamAM lagabhaga 30 AnaMda vyakta kare che. hasamukhabhAInI vaya sAta varSanI hatI. thI batrIsa sabhyo dikSIta banI kalyANa sAdhI rahyAM che ne sAdhI teozrI navAM nakkora zvetavastromAM bAlasUrya samA prakAzI rahyA! gayAM che. e punita saMyamazvarasUrIjInAM caraNakamalamAM koTI koTI e joIne ja nAma rAkhavAmAM AvyuM bAlamunizrI sUryodayavaMdana. saujanya : dIpakabhAI hasamukhalAla zAha, muMbaI sAgarajI. pU. AgamoddhArakazrInA ziSya tarIke ghoSita thayAM. teone sAta varSanI ladhuvayamAM dIkSA maLI. temAM vartamAna pa. pU. Agamo dvArakazrI hasta dIkSita zidhya gItArtha jIvananAM mAtA-pitA AdinI preraNA karatAM bhUtakALanI gacchAdhipati vaDalAsAya gheghUra ArAdhanAnuM baLa A vartamAna saMyamamArganuM mukhya kAraNa pU. A.zrI sUryodayasAgarasUrIzvarajI ma. samajAya che, kemake gurudevano janma thayo tyAre teonA janma : phA. su. 12, 1980 + gaNi : mA. su. 6, pitAzrIe potAnI gRhiNIne jaNAvyuM ke "tane saMbhALanAra putra 2025 + dIkSA : a. su. 5, 1987. * upAdhyAya : AvI gayo che to mane saMyama mATe rajA Apa." tyAre a. su. 7, 2038 * paMnyAsa : mahA su. 3, 2028 * ardhAganAe kahyuM ke "zuM tame mane nahIM tAro? saMsAramAM DUbADavA gacchAdhipati : mA. su. 2, 2050 + AcArya : A. va. 8, mATe mUkIne jazo?" AvA parasparanA saMvAdamAM nakkI thayuM ke 2039. putra sAta varSano thAya ane tenI marajI hoya to tene laIne dIkSA Jain Education Intemational Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 552 levI. A jAtanA mAnasika nirNaya thayA bAda mArA gurudevanA pitAzrI potAnI dukAne beThA ane vizAla kuTuMbanI javAbadArI sAthe dukAne beThA. ane putranI uMmara phA. su. 12-nA sAta varSanI thatAM pitAjIe potAnI patnIne kahyuM ke-'ApaNo vAyado pUro thayo che.'" priyatamAe uttaramAM jaNAvyuM ke-"huM taiyAra ja chuM." A pachI aThavADiyAmAM ja pati-patnI ane putre gherathI prayANa karyuM ane 3 mahinA sudhI saMpUrNa saurASTranI tIrthayAtrA karI ane gAmegAmanAM jinAlayo juhArI cheka a. su. 2-nA amadAvAda AvyA ane tyAM pU. sAgarajI ma. vidyAzALAmAM cAturmAsa hatA ane teozrInI ajoDa preraNA ane upadeza maLatAM temanI nizrAmAM ja a. su. 5-nA traNe jaNAe dIkSAno svIkAra karyo. A hatuM bhavAMtaranI ArAdhanAnuM suMdara phala, jene eka camatkAra tarIke gaNI zakAya. AthI paNa vadhuM camatkArika ghaTanA banI dIkSAnA doDha mAsa bAda eTale ke zrA. va. 5-nA pU. gurudevazrIe sAta navA dIkSitonA dIkSAnA doDha mAsanA gALAmAM UgelA vALano loca azakya jaNAtAM sAteya nUtana dIkSitone muMDanano Adeza karyo. pote vyAkhyAna ApavA padhAryA. A bAju gurudeva ke jeo nUtana bAlamuni sAta paikI hatA. teozrIe pU. amarendrasAgarajI ma.ne vinaMtI karI ke tame mAro loca karI Apo. tame khAnagImAM cIpiyo maMgAvI lo ane upara agAzImAM baMdha bAraNe vyAkhyAna UThatAM pahelAM mAro loca karI Apo. loca kare te sAdhu kahevAya. muMDana kare te muMDiyo kahevAya. guru ma. Thapako Apaze ke prAyazcita Apaze te laI laIzuM paNa ATaluM mAruM kArya karI Apo! ane mane sAdhutAmAM rAkho. teozrIe paNa A vAtano svIkAra karyo ane guru ma.nI AjJA na hovA chatAM paNa gurujI (nAnA bALa sAdhu)nuM vacana mAnI locanuM kArya karyuM. temAM paNa bhavAMtaranI ArAdhanAnuM baLa ja kAma karI gayuM ema jaNAya che. A bAlamuni suMdara bhaNe ane kaThora saMyamanI sAdhanA karavAmAM udyamavaMta rahe tevA uttama bhAvathI te vakhatamAM kaThora saMyamanA pAlaka tapasvI ane zAsanasevArata pU. dharmasAgarajI ma. pAse ekAkI mUkyA. jethI saMyama ane bhAvanAmAM vyAghAta na Ave. ahIM AgaLa bAlamunine pU. bAlamuni abhayasAgarajI ma. sA. sAthe bhaNavAno ane bAla vaya prApya tophAna mastIno anubhava karatAM AgaLa vadhyA. 3 varSa vitAvyAM. tyAra bAda uttarottara vikAsa vadhatAM abhyAsAdimAM suMdara pragati karI. tenA phaLasvarUpe saMskRta bhASAmAM aneka parIkSAo ApI jenA dhanya dharAH abhyAsagraMtho pI.eca.DI.nA graMtho karatAM paNa vadhu hatA ane sAgara samudAyanA 'ratna' tarIke prasiddhi pAmyA ane pU. paM. abhayasAgarajI ma. sAthe uttarottara aneka cAturmAsa thayAM ane temAM aneka Agamika viSayonuM adhyayana maLyuM ane sAthe sAthe gADha mitratA baMdhAI. gacchAdhiti pU. A. mANekasAgarasUrijI pAsethI paNa apUrva Agama-zAstronuM adhyayana Adi suMdara lAbha maLyo. AmAM paNa pUjyazrIe batAvelA sAdhanAnA mArge karelI ArAdhanA A phaLa ApanArI banI, jeozrIe gurudevane pAlitANAmAM upAdhyAyapada tathA AcArya padathI alaMkRta karyA. teo Aje chellAM 14 varSathI gacchAdhipati padane zobhAve che ane vizALa sAgara samudAyanuM saphaLa saMcAlana kare che. teozrInA saMsArI saMbaMdha dharAvatA 27 puNyAtmAo saMyamasAdhanA karI rahyA che e paNa eka AzcaryakArI ghaTanA che. pUjyazrInA varada haste aneka pratiSThAo, aMjanazalAkA, upadhAna Adi anuSThAno UjavAyAM che. vaMdana hajo e puNyavaMtA prabhAvaka AcAryapravarane! saMkalana : guNaratnasAgarajI ma. saujanya : zrI jayezabhAI gAMdhI parivAra, isanapura-amadAvAda dakSiNa bhAratanI suSupta ane lupta dharmabhAvanAne jAgRta ane cetanavaMtI banAvanAra pU.A.zrI vijayayazobhadrasUrIzvarajI ma. pU. AcAryazrI vijayayazobhadrasUrijI mahArAjanuM jIvana paNa eka divya preraNAsrota che. kacchanA sutharI gAmamAM dharmapremI osavAla jJAtinAM aneka ghara che. emAM zAmajIbhAI ukeDA nAmanA sAhasika, zrImaMta ane paragaju gRhastha vasatA hatA. emanAM dharmapatnInuM nAma sonabAI hatuM. saMvata 1964nA Aso suda 13ne zubha dine sulakSaNA sonabAIe putraratnane janma Apyo. prathama saMtAnanI prAptithI kuTuMbamAM AnaMda AnaMda prasarI gayo. eka samaye zrI kasturavijayajI mahArAjanA zrImukhethI nIkaLatI amRtavANI zivajInA hRdayane bhIMjavI gaI! dezamAM pAchA javAne badale teo tIrthayAtrAe nIkaLyA. tIrthAdhirAja zrI siddhAcalajI ane zrI sametazikharajInI yAtrA karI. temanuM mana dharmathI pUrNavAsita banI gayuM. AvIne gurudeva pAse dIkSAno prastAva mUkyo. Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 553 dIkSA ane sAdhanA : saM. 1987nA mahA suda 6no divasa zivabhAInA jIvanamAM suvarNAkSare aMkita thayo. pU. upAdhyAya zrI vijJAnavijayajI mahArAje kalola pAsenA chatrAla gAme bhavatAriNI bhAgavatI dIkSA ApI ane temane potAnA ziSyaratna munirAja zrI kastUra vijayajInA ziSyazrI yazobhadravijayajI nAme ghoSita karyA. zAsanaprabhAvanA : saMyamajIvanano svIkAra ane AcAryapadanI prApti-e sarva atyaMta javAbadArI avasthAo che. sva-paranA dharmadyota sAthe zAsanaprabhAvanAnAM satata, sacitta, sanniSTha kAryo dvArA e sArthaka bane che ane zobhI UThe che. e dRSTie pUjyazrI saphaLa zAsanaprabhAvaka sAdhupuruSa hatA. dakSiNa bhAratamAM avirata vihAra karatAM karatAM paNa emane hAthe aneka dharmagraMthonI racanA thaI, jemAM saM. 2013thI 2035 sudhImAM beMgArapeTha, madrAsa, beMglora, zImogA, pAlI, gadaga, muMbaI, surata, jetapura, amadAvAda-navaraMgapurA, rAjakoTa, peTalAda, khaMbhAta, borasada, amadAvAda, moDAsA Adi sattara sthaLoe aMjanazalAkA ane pratiSThA mahotsava UjavAyAM. pUnA, beMgalora-cipeTa, madrAsa, hubalI, muMbaI, amadAvAda, jAmanagara Adi sthaLoe upadhAna tapa thayAM. pUjyazrInA upadezathI madrAsa, nAlAsopArA, moDAsA, kherALu, devA, vijayanagara, kRSNanagara, marolI bajAra, sAThaMbA Adi sthaLoe upAzrayonuM nirmANa thayuM. teozrI mahAmaMtranA trIjA padamAM birAjamAna thayA tyAM sudhImAM to jIvananI kSaNekSaNa zAsanaprabhAvanAmAM vAparI hoya tema puravAra thatuM hatuM ane jema sUryodayathI puSyapAMkhaDIo praphullita thAya tema, pUjyazrInA darzanathI bhAviko prabhAvita ane dhanya dhanya banI gayAMnA prasaMgo banyA. pariNAma svarUpe, teozrInA varada haste dIkSA grahaNa karIne jIvanane kRtArtha karanArA mahAtmAonI saMkhyA paNa nAnIsUnI na hatI. teozrIno ziSya-praziSya-parivAra paNa sUryamaMDaLanI jema zAsanAkAzamAM jhaLahaLI rahyo che. zAsanahitavatsala, aneka dharmagraMthonA saMzodhaka- saMpAdaka-lekhaka pU. A.zrI narendrasAgarasUrIzvarajI ma. zrI zatruMjaya mahAgiri Adi aneka tIrthothI pavitra banelI saurASTranI dharatI upara kadaMbagiri-tAladhvajagirinI nizrAmAM AvelA ThaLiyA (sthalikA) nAmanA pAMceka hajAranI vasatI dharAvatA gAmamAM zAha kuTuMbamAM pUjayazrIno janma saM. 1983nA phAgaNa vada 1-ne zubha divase thayo. pitAzrInuM nAma haThIcaMda ane mAtuzrInuM nAma anopabahena hatuM. putranuM nAma paramANaMda pADavAmAM AveluM, je parama AnaMdanA ArAdhaka banIne sArthaka karyuM. thoDA samaya pachI, caritranAyakanA pitAzrI haThIcaMdabhAIe sakala saMghanA ullAsa sAthe, nUtana zikharabaMdha jinAlaya baMdhAvavA mATe khAtamuhUrta karIne saM. 1987nA kArataka vada 3-nA zubha dine muMbaImAM dhAmadhUmapUrvaka pU. A. zrI caMdrasAgarasUrIzvarajI mahArAja (te samaye muni zrI caMdrasAgarajI mahArAja)nA varada haste dIkSA grahaNa karI ane munizrI haMsasAgarajI tarIke ghoSita thayA. A vakhate caritra-nAyakazrInI uMmara mAtra sADAtraNa varSanI hatI. pUjya munirAja zrI haMsasAgarajI mahArAja Adi ThANA cAra varSa bAda pAlitANA zrI zatruMjaya girirAjanI 99 yAtrA karavA mATe padhAryA. potAnA saMsArI parivArane paNa dAdAnI chatrachAyAmAM lAbha levA mATe upadeza ApI pAlitANA bolAvyA. pAlitANA AvI traNeya bhAgyazALIoe lAbha levA potAnuM rasoDuM kholI yathAzakti lAbha lIdho. supAtradAnanA prabhAve traNeya mahAbhAgane pravrayA aMgIkAra karavAnI bhAvanA thatAM potAnA svajanone jANa karI. svajanoe du:khAtA dile saMyamanI anumati ApI. ThaLiyA zrIsaMghe paNa potAne AMgaNe ja dhAmadhUmapUrvaka traNe mumukSuone dIkSA ApavAno nirNaya karIne pAlitANA birAjatA pU. munizrI haMsasAgarajI mahArAjane vinaMtI karatAM, teno svIkAra karIne, pUjyazrI ThaLiyA padhAryA. ThaLiyA zrIsaMghe dhAmadhUmathI praveza karAvyo. dIkSArthIone benDavAjAM AdinI dhAmadhUma vacce, navakArazI jamaNa Adi mahotsavapUrvaka saM. 1991nA phAgaNa vada 13 ne dine pravajyA pradAna karIne paramAnaMdane munizrI narendrasAgarajI tarIke potAnA ziSya banAvyA. pU. sAdhvIzrI tArAzrIjI mahArAjanAM ziSya zrI anopabahenanuM nAma sAdhvIzrI aMjanAzrIjI rAkhIne, temanAM ziSyA vimaLAbahenanuM nAma sAdhvIzrI vidyAzrIjI rAkhIne jAhera karyA. bAlamunizrI narendrasAgarajImAM pUrvanA prabaLa puNyodaye eka divasamAM 50gAthA karavAnI buddhi hatI. prathama cAturmAsamAM ja paMcapratikramaNa-pagAmasajhAya-pIsUtra-cAra prakaraNadazavaikAlikanAM cAra adhyayana mukhapATha thaI gayAM. jema jema uMmara vadhatI gaI, tema tema saMskRta, prAkRta, "siddhahemazabdAnuzAsana' Adi graMthono abhyAsa karyo. AgamagraMtho ane jyotiSagraMthono paNa UMDo abhyAsa karyo. gurunizrAmAM avirAma adhyayana karIne prakhara zAstravettA banyA. teozrIne gurukRpAthI 6 ziSyonI prApti thaI. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 554 dhanya dharA: saM. 2022mAM coTIlA zrIsaMghanI vinaMtIthI pU. jinAgamasevI avirata Agama upAsaka upAdhyAyazrI darzanasAgarajI mahArAja tathA pU. guruvaryazrI pU. A.zrI dolatasAgarasUrIzvarajI ma. haMsasAgarajI mahArAja Adi ThANA 8nuM cAturmAsa thayuM. tyAM munirAja zrI narendrasAgarajI mahArAjane Aso vada 6 ne divase pUjyazrIno janma mahAmahotsavapUrvaka gaNi pada arpaNa karyuM. tyAra bAda saM. uttara gujarAtamAM mahesANA 2028mAM taLAjA saMghanI vinaMtIthI cAturmAsa tyAM thayuM, tyAM najIka AvelA jetapura saM. 2029nA mahA suda 3 ne divase paMnyAsa padathI vibhUSita nAmanA nAnakaDA gAmaDAmAM karyA. saM. 2029nA caitra suda 13 ne divase pU. gurudevazrI thayo hato. teo janme paTela haMsasAgarasUrIzvarajI mahArAja ThaLiyA mukAme svargavAsI thatAM jJAtinA hatA. pitA gaNadAsa samudAyanI kSetro sAcavavAnI-zAsanarakSAnI javAbadArI paMnyAsa ane mAtA divALIbahenanA zrI narendrasAgarajI mahArAja para AvI paDI. pUjyazrIe A lADakavAyA putranuM nAma saM. 2032 tathA saM. 2042nI saMvatsarI prasaMge patrikA Adi zaMkara hatuM. A bALaka sAhitya bahAra pADIne zAsanapakSane devasura samAcArImAM sthira bhaviSyamAM jinazAsananuM tRtIya pada pAmI ATalo mahAna banaze karavApUrvaka apUrva sevA bajAvI. tyAra bAda samudAyanI zistane te kalpanAtIta hatuM, paraMtu mANasanuM pUrva janmanuM puNya ene anuvartIne, pUjyazrInI anicchA hovA chatAM, vaDIlonI AjJAne jIvamAMthI ziva banavA tarapha prere che, te zaMkaranA jIvanathI phalita ziromAnya gaNIne, saM. 2043nA vaizAkha suda 6 nA zubha dine thAya che. vatanamAM bALapaNa vitAvIne zaMkara rAjanagarapAlitANA-AgamamaMdiranA vizALa paTAMgaNamAM pU. A. zrI amadAvAda AvIne rahyo. te eka mAtApitA jevuM vAtsalya sUryodayasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste upAdhyAya pada dAkhavanAra zrAvakadaMpatI sAthe raheto hato. tyAM dina-pratidina ApavAmAM AvyuM ane upAdhyAya padane yathArtha zobhAvyuM joIne - sAdhu-sAdhvIjIono samAgama, jinAlayamAM devadarzana, lokottara saM. 2044nA phAgaNa vada 3 ne zubha dine sva. pU. gacchAdhipati parva-prasaMgo, tapa-japa-ArAdhanA AdimAM joDAvAnA prasaMgo AcAryadevazrI devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAjanI AjJAnusAra temanA jIvanamAM banatA rahyA ane tenA pariNAme zaMkaranA sAgarasamudAyanA vaDIla AcAryadeva zrI darzana-sAgarasUrIzvarajI dhArmika saMskAronuM saMvardhana thatuM rahyuM. dhana kamAvAnA dhyeyathI gAma mahArAjanI pavitra nizrAmAM pU. gacchAdhipati AcAryazrI choDIne amadAvAda AvI vaselA zaMkare eka divasa dharmadhana cidAnaMdasAgarajI mahArAjanA varada haste amadAvAda-vItarAga kamAvA mATe saMsAra choDavAno nirNaya karyo. sosAyaTImAM aneka gAmomAMthI padhArelA zrIsaMghonA parama saM. 1955mAM pUjyapAda AgamoddhAraka zrI AnaMdaullAsa vacce AcArya pada arpaNa karavAmAM AvyuM ane pUjyazrI sAgarasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara pUjya mAlavadezoddhAraka narendrasAgarasUrIzvarajI tarIke ughoSita thayA. AcArya zrI caMdrasAgarasUrIzvarajI mahArAja (te vakhate munizrI pU. A. zrI narendrasAgarasUrIzvarajI mahArAje Aja caMdrasAgarajI mahArAja)nA paTTadhara gacchAdhipati AcAryazrI sudhImAM lagabhaga savAso graMtho pragaTa karyA che, jemAMnA moTA devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAjanuM comAsuM amadAvAda, zAhapura, bhAganA teozrIe saMpAdita karyA che, racyA che ane prasiddha karyA maMgaLa pArekhanA khAMce hatuM, tyAM thatI dareka ArAdhanAmAM joDAtAM che. A vizALa graMtharAzi zAsanapremI bhAvikomAM atyaMta prazaMsA zaMkaranuM mana prAMte vairAgyavAsita banyuM ane 1996nA kArataka pAmI che ane pUjyazrInI A amUlya sAhityasevAthI anupama vadamAM saMyama grahaNa karyuM, paraMtu kema jANe, saMyama pUro pAkyo zAsanaprabhAvanA thaI che. teozrI rAjanagara-amadAvAdamAM saM. na hoya tema, mohapAzamAM paDelAM kuTuMbIjano AvI caDyAM ane 2044mAM vaizAkha mAsamAM yojAyelA zramaNasaMmelanamAM saMyamI nUtana munine parANe jetapura laI jaI pharI saMsArI banAvI sAgarasamudAyanA pratinidhi tarIke upasthita rahyA hatA ane dIdhA. najarakedamAM rahetA A puNyAtmA kAcI mATInA na hatA. saMmelanamAM mahattvano bhAga bhajavyo hato. evA e puna: saMyama prApta karavA makkama ane aDaga rahyA. eka divasa zAsanaprabhAvaka pUjya AcAryadevane koTizaH vaMdana! lAga zodhI jetapurathI nAsI chUTyA. ekazvAse mahesANA doDI, saujanya : pU.A.zrI harSasAgarasUrijI ma.nI preraNAthI tyAMthI gADI pakaDI amadAvAda AvyA. pUjyapAda gurudevazrInAM AgamoddhAraka devaddhi jaina Agama maMdira TrasTa, pUnA. Jain Education Intemational ate & Personal Use Only Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 caraNomAM punaH jIvana samarpita karyuM. dIkSA grahaNa karI munizrI dolatasAgarajI banyA. kuTuMbIjano taraphathI punaH viTaMbaNA na thAya te kAraNe temanA saMsargathI dUra rahyA. gurunizrAmAM saMyamasAdhanAnA mArge AgaLa vadhI thoDA ja samayamAM pU. zrI kamalasAgarajI mahArAjanA varada haste vaDI dIkSA grahaNa karI. saMyamanI mastImAM masta banelA A sAdhake jJAna, dhyAna, vinaya, vaiyAvaccane potAnA jIvanano maMtra banAvyo. jJAnadhyAna ane ArAdhanAnA nitanavA guNo vikasAvatA gayA. potAnI AgavI buddhipratibhAe saMskRta, prAkRta, nyAya, kAvya Adi kSetromAM khUba ja vikAsa sAdhyo. karmasAhityanA viSayamAM to apUrva vidvattA prApta karI. saM. 2022mAM gaNipada prApta karI zAsanaprabhAvanAnAM kAryomAM lIna banyA. pUjyapAda sAgarajI mahArAje paNa jinazAsananA aNamola khajAnAnuM suvyavasthita saMyojana karyuM, tenA saMrakSaNa mATe Agama maMdira jevA benamUna zilpanI jinazAsanane bheTa dharavAmAM AvI.45 Agamone mudrita karI 'AgamaratnamaMjUSA' rUpe prakAzita karI tathA anya aneka dharmagraMthonuM prakAzana karavAnuM bhagIratha kArya karyuM "ane huM?'" basa, A prazna pUchI pUjyazrIe pU. gurudevazrI devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAja samakSa potAnI bhAvanA jaNAvI ke "potAnA nAma pramANe jinazAsananI dolatane saMrakSavA ane saMvardhavA ja jIvana samarpita karIza.'' pU. gurudevazrI atyaMta prasanna thayA ane AzIrvAda ApI protsAhita karyA. saM. 2028mAM surata-sthita pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrI mANikyasAgarasUrIzvarajI mahArAjanI anumati ane AzIrvAdathI pUjyazrIe zrutabhakti karavA kAje jinAgamanI sevanA karavAno bhekha lIdho. AjaparyaMta navAM 6 AgamamaMdira mATe 45 mULa AgamonI be nakala potAnI nizrAmAM taiyAra karAvI. 'AgamaratnamaMjUSA' nuM punarmudraNa karAvI, ekAgratApUrvaka zrutabhakti karatAM karatAM 'jinAgamasevI' nuM hulAmaNuM nAma prApta karyuM! saM. 2043mAM pU. gurudevazrInI icchA AcArya pada arpaNa karavAnI thaI. pUjyazrInI anicchA chatAM, pU. gurudevanI AjJAne zirodhArya karI, amadAvAda-nAraNapurAmAM vaizAkha suda 6-ne divase prathama upAdhyAya pade sthApyA. tyAra pachI pU. gurudevanI kRpAdRSTino pUjyazrIne bahu alpa samaya lAbha maLyo. saM. 2043nA aSADha suda 6-nA divase amadAvAda-AMbAvADI mukAme pUjya gurudevazrIno svargavAsa thatAM asahya AghAta thayo. 2044nA phAgaNa vada 3-nA divase gurumaMdiranI pratiSThAvidhi bAda, pU. A. zrI rAmasUrIzvarajI mahArAja DahelAvALA, pU. 555 A. zrI darzanasAgarasUrIzvarajI mahArAja tatkAlIna pUjyapAda gacchAdhipati AcAryadeveza cidAnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjA AdinI zubha nizrAmAM ane zramaNazramaNIvRMdanI vizALa upasthiti vacce zrI parama AnaMda zve. mU. jaina saMgha-pAlaDI (amadAvAda)nA AMgaNe mahAmahotsavapUrvaka pUjyazrIne AcAryapadavIthI alaMkRta karavAmA AvyA. Aje AyuSyanA AThamA dazakamAM pravezatA pUjyazrI avirAma puruSArthathI AgamakAryomAM ja pravRtta rahe che. koI emanA Azrama vize pUche to hasatA mukhe uttara ApatA hoya che ke, "AgamanI sevA to mAre mana eka kalpavRkSa che. satata emAM vyasta rahevAne kAraNe AMtara-mana avarNanIya AnaMdanI anubhUti kare che!" pUjyazrInI preraNAthI prabhuzAsanamAM bIjI AgamavAcanAnI aitihAsika nagarI ujjaiyaNInagarImAM jyAM zrIpAla mahArAjA, zrI mayaNAsuMdarIe zAzvatA navapadajInI ArAdhanA karI hatI te prAcIna sthaLano jIrNoddhAra karAvanAra pUjyapAda AcAryadeveza zrI caMdrasAgara sUrIzvarajI mahArAjA dvArA saMsthApita zrI siddhacakrArAdhanatIthaeN tAmrapatra saTIka AgamamaMdiranI racanA thaI. potAnA janmasthAna jetapura (mahesANA) mukAme 3cAturmAsa karI grAmavAsIone seMkaDonI saMkhyAmAM jaina banAvyA. teonI samyagdarzananI zuddhi mATe zrI munisuvrata svAmi bhagavaMtanuM bhavya zikharabaddha jinAlaya banAvarAvyuM ane aSTAhnikA mahotsava pUrvaka aMjanazalAkA-pratiSThAno zAnadAra prasaMga ujavAyo. paramAtmA mahAvIradevanA samaye vidyummAlI deva dvArA gRhasthajIvanamAM kAryotsargamudrAmAM dhyAnArUDha rahelA prabhunI pratimAjI banAvI hatI jenI udaya rAjarSi dvArA nitya pUjA thatI hatI. kALakrame te pratimAjI upalabdha na rahI tenA jevA ja mahAvIranI sapramANa kAyAyukta paMcadhAtumaya be pratimAjI nirmANa karAvyA. prathama pratimAjI pAlitANA jaMbUDhIpa madhye mULa jinAlayanI bhamatInI pAchaLa nUtana zikharabaddha jinAlayamAM sthApana karAvyA. temaja bIjI pratimAjI pUnA-kAtraja zrI vardhamAna jaina AgamatIrthe sthApita karyA. bhAratavarSamAM chaThThA naMbare ane mahArASTramAM sarva prathama nirmANa pAmI rahelA zrI vardhamAna jaina AgamatIrtha-pUnAnA AgamamaMdirane pUjyazrInuM mArgadarzana sAMpaDI rahyuM che. jinAgamanA saMrakSaNa ane saMvardhana karatAM A sUrivara A tIrthanA Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 556 dhanya dharAH vikAsa pAchaLa kaMIka sonerI svapnAM avagAhI rahyA che! laIne hAlAramAM AvyA. hAlAranAM bAvana gAmomAM tathA teozrInI A manobhAvanA jinazAsanamAM uttarottara AgaLa jAmanagaramAM divijaya ploTamAM vasatA svajJAtIya bhAIone vadhI sAkAra banI raheze emAM zaMkAne sthAna nathI. dhanya che e sAmAyikanAM upakaraNonI lahANI karI ane potAnA vaDIlo sAthe sUrivarane! dhanya che pUjyazrInI AgamasevAne! kacchanA tIrthonI yAtrA karI. saujanya : pU.A. zrI naMdIvardhanasAgarasUri ma.sA. tathA pU. A.zrI muhartanA divase sahakuTuMba mahArASTramAM nAsika pAse vaNI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI AgamoddhAraka devaddhi jaina gAmamAM birAjatA pU. paMnyAsajI bhagavaMtanI nizrAmAM pahoMcI AgamamaMdira TrasTa, pUnA. gayA. anerA ullAsapUrvaka "muni kuMdakuMdavijayajI' tarIke dIkSita hAlAranA itihAsamAM prathama jainAcArya banyA thayA. dIkSita thayela kezubhAI, hAlAramAMthI tapagacchamAM prAya: prathama hatA. muni zrI kuMdakuMdavijayajI potAnA upakArI pU. pU. AcAryazrI kuMdakuMdasUrijI ma.sA. gurudeva Adi vaDIlonI vaiyAvacca-sevA, abhyAsa, tapa-japa mAM gujarAtamAM jAmanagara jillAnA hAlAranA prAntamAM magna banyA. thoDA ja varSomAM pUjya gurudevanI kRpAdRSTithI siMhaNa nadInA kAMThe anerI jAhojalAlIthI bharapUra evA moTA zAstronA gahana adhyayanamAM sArI rIte AgaLa vadhI rasAsvAdane mAMDhA gAmanI punIta dharAne pavitra karatA, anekone AnaMda mANavA lAgyA. ApatA zA. pUMjAbhAI noMghA khImasiyAne ghera mAtA emAM vaLI saM. 2013mAM mANekabhAInAM dharmapatnI mAkAbahenanI kukSie sarva dizAone prakAzita karatA evA samAdhipUrvaka avasAna pAmyAM. temanA Atmazreya nimitte bAlaratnano janma vi. saM. 1973nA phAgaNa suda 11ne divase mahotsavamAM gurudevanI AjJAthI pUjyazrI mAMDhA padhAryA. thayo. anerA lAlana-pAlanapUrvaka vRddhine pAmatA mAtApitAnA bhAIbhAInuM heta ahIM saphaLa thayuM ane emane vicAra Avyo. vAtsalyanuM pAna karatA, dharmanI suSupta bhAvanAne pragaTa karatA vaDIla baMdhu mANekabhAInI preraNAthI ane emanA upakArathI huM kumAra kezavajIbhAI-kezunA hulAmaNA nAmathI sarvane pyArA thaI A mArgane pAmyo, to mArI paNa pharaja che ke mAre mArA bhAIne gayA. cAritranA A paramotkRSTa mArgamAM lAvavA joIe. be divasamAM - kizora avasthAmAM paNa hoMziyAra vidyArthI tarIke sthAna taiyArI paNa thaI gaI ane vaizAkha suda-3 nA dIkSA ApIne pAmyA. buddhinI svayaM pratibhAthI tema ja te arasAnI AjhAdInI baMdha belaDIe sva-paropakAranAM paramazreya kAryamAM potAnuM jIvana laDatathI prerAIne custa gAMdhIvAdI tarIkenuM jIvana jIvavA lAgyA bujhAvI dIdhuM. yuvAvasthAmAM pahoMcelA A nAnakaDA yuvAne thoDAM varSomAM pa.pU. upakArI gurudeva zrI paM. bhadraMkara vi. gaNivaryazrInI abhyAsa-dezasevA tathA vyApArAdimAM sArI saphaLatA prApta karI, tabiyata have asvastha rahevA lAgI hatI. tethI mAravADamAM ane "putranAM lakSaNa pAraNAmAM' e yuktine sArthaka karatA rahevAnuM yogya dhArI tyAM gayA. tyAM teozrIne paMcasUtra, lokapriyatA meLavatA AgaLa vadhavA lAgyA. temAM potAnA vaDIla navasmaraNa Adi samAdhisAdhaka sUtro saMbhaLAvavAnuM kArya potAnI baMdhu mANekabhAI (muni zrI mahAsena vijayajI ma.sA.) nA saMpUrNa pharaja samajIne bajAvavA lAgyA. tyArabAda pU. paMnyAsajI sahakArathI potAnI bauddhika pratibhAne vadhAvavA lAgyA. bhagavaMta emanA upakArI parama gurudeva, saMdahitaciMtaka pa. pU. dIkSA mATe vaDIlonI rajA sahelAIthI maLI jAya te mATe zrImad vijaya rAmacandra sUrIzvarajI mahArAjAnI AjJAthI cha vigaIno sarvathA tyAga karI phakta "chAza ane roTalA' no pATaNa padhAryA ane potAnA gurudevanI nizrAmAM chelluM cAturmAsa AhAra levA lAgyA. tethI vaDIlone emanA tyAganI jhAMkhI thaI thayuM. jyAre pU. kuMdakuMda vi. ma.nuM cAturmAsa pU. AcArya bha.nI ane temanA sneha ane moha ogaLI gayA ane upakAraka evA AjJAthI piMDavADA thayuM. cAturmAsa pUrNa thatAM pU. gurudevanI sAdhupaNAne varavA kezavajIbhAIne saMmati ApI. sevAmAM pATaNa hAjara thaI. pUrvavat ArAdhanAmAM sahAyaka thavA emanA guru mahArAje-pUjya upakArI karmasAhitya lAgyA. tyAM pU. paMnyAsajI ma.nI tabiyata vadhu nAjuka banI ane niSNAMta, siddhAMtamahodadhi AcAryadeva zrImad vijaya prema saM. 2036nA vaizAkha suda 14nI rAte paMkhI pratikramaNamAM sakaLa sUrIzvarajI mahArAjA pAse mokalIne zubha muhUrta kaDhAvyuM. muhUrta saMghanI sAthe kSamApanA karyA pachI zrI navakArano jApa karatAM Jain Education Intemational Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55o zAzvata saurabha bhAga-1 Ta=03 miniTe samAdhipUrvaka jarjarita dehano tyAga karyo. te gujJAnA ajoDa dhAraka, bAraDolInA panotAputra, divasa pUjyazrI mATe sauthI vadhAre udAsa bhAsita thayo. khamatIdhara sAhityasarjaka bane gurubaMdhu ane saMsArIbaMdhunI eka ja khevanA ke pU. AcArya bhagavaMta ApaNI sakala bhadrika ane dharmamAM abudha prajAne dharmamArgamAM zrI manoharakIrtisAgarasUrIzvarajI ma.sA. joDavI. te mATe ghara ghara navakAra maMtranuM raTaNa, gAmogAma pahelAM bhagavAnanI chabIo ane pachI jinAlayonuM nirmANa, sAmUhika gujarAtanA sapUta saradAra paTelane yAda karo eTale anuSThAno dvArA kriyAonuM jJAna ane zatruMjayanI yAtrA karAvIne bAraDolI yAda Ave. bAraDolI najara samakSa khaDuM thaI jAya. . bhavyatvanI chApa paDAvavAnuM mahAna kArya karyuM. bAraDolIno Akhoya nakazo AMkha samakSa ramI rahe. bAraDolInI saDako ane pahoLA pahoLA mArgo AMkha AgaLa UMcakAya. pUjya gurudeva pUjyapAda paMnyAsazrI bhadraMkaravijayajI bAraDolInAM katArabaMdha makAno, vANiyAvAsanI meDIo ane mahArAjanI nizrA ane AzIrvAdathI hAlAramAM sarvaprathama pATIdAronAM TrekTaro najara samakSa racAI jAya. saradAra upadhAnatapa-cha'rIpAlitasaMgha-navapadajInI oLI vagere paTelavALA pelA bAraDolInA satyAgrahanI pRSThabhUmi te ja A anuSThAnothI dharmane jAgato karI dIdho. nagarI. paNa samayanA vaheNa sAthe saMdarbho paNa badalAtA hoya che. saM. 2038nuM aMtima cAturmAsa navaraMgapurAmAM karyuM. pachI saradAravALuM bAraDolI kyAre koI divyAtmAnA nAma sAthe paNa upadhAna tapa karAvavA mATe hAlAramAM padhAravAnI vinaMtIthI pU. saMkaLAI jAya. gacchAdhipatizrInI AjJApUrvaka hAlAramAM padhAryA. kone khabara ke jinazAsanane ujALanAra jinadharmanI jAmakhaMbhALiyAmAM upadhAnatapanI zarUAta thaI ane 12 divasa ujvaLa paraMparAmAM ujamALI yazakalagIo umeranAra ane pachI acAnaka tabiyatamAM kIDanI Demeja thaI, chatAM gajabanI saMyamajIvana dvArA prazAMtapaNe AgaLa vadhI, potAnA tapobhUta samAdhi hatI. bhaktajano pUjyazrIne Apadharma tarIke moTA koI jIvanamAM potAnI divya kalama dvArA uttama sAhityika kRtio zaheramAM laI javAnI vicAraNA aMdaroaMdara karavA lAgyA. te jagatanAM caraNe dharanAra eka divyAtmA rUpI choDa A ja mATe jarUrI AjJA meLavavA doDAdoDa zarU thaI. zarIranuM yaMtra bhUmimAMthI pAMgaraze? kone khabara? koNa jANI zake? khoTakAtuM jatuM hovA chatAM atyaMtara rIte sajAga ane sabhAna saMvata 1984nI sAla hatI. bhAdaravA suda ekamano zubha pUjayazrIne A hilacAlano marma samajAI gayo. eTale dina hato. dharmapremI zrAvaka nagInadAsabhAI zAhanuM ghara hatuM. teozrIe potAnA hAthe ja 5. pU. gacchAdhipati zrI tyAre e zubha ghaDIe emanAM dharmapatnI kamaLAbahenanI kukSie rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA upara eka patra lakhIne baMdhumuni eka putraratnano janma thayo. nAma pADyuM manahara. basa, A zrI mahAsena vijayajI mahArAjane tathA emanA ziSyaratna pU. bALaka manahara e ja prazAMtamUrti AcArya bhagavaMta pU. zrI munirAja zrI hemaprabhavijayajI ma. ne Apyo. manoharakIrtisAgarasUri mahArAja. ( patramAM lakhyuM hatuM ke- "A bimArImAM huM kadAca bebhAna temaNe bAraDolImAM ja prAthamika zikSaNa grahaNa karyuM. banI jAuM, toya mArA cAritradharmane bAdhaka Ave evI koI bacapanathI ja emanI grahaNazakti khUba teja. bALaka manaharane pravRtti mArA zarIra aMge na karAya ane vaDIlonI kRpAthI bALapaNathI ja dharma ane tapa pratye abhiruci. pitA navakAramAM ja dhyAna raho." ane chelle bhaktonI hAra thaI. nagInadAsabhAI ane mAtA kamaLAbahene siMcelA dhArmika saMskAra temanI bhAvanA mujaba tyAM ja navakAranI dhUna cAlu hatI. aneka ane bALaka svayaMnA aMtaramAM pragaTelo dharmano dIvo ane A bhAvikonI medanI vacce emanA gurudeva ane zaMkhezvara dAdAnA badhAnA saravALA rUpe bALakanuM ghaDatara thayuM. dhyAnamAM khUba samAdhi, sabhAnatApUrvaka 2039 phAgaNa suda-4nA 21 varSanI uMmare saM. 2005nA kArataka vada dasamanA savAranA 10=03 miniTe potAnA AtmA sAthe zarIrano saMbaMdha zubha divase muMbaI khAte emaNe dIkSA aMgIkAra karI ne teo pUro karIne devalokanI vATe saMcaryA. A dharatI upara eka vItarAganI vATe cAlI nIkaLyA. jIvanano sAco rAha emane AcArya ma.nI khoTa pADI.. lAdhI gayo. jIvana dhanyatA anubhavI rahyuM. Jain Education Intemational Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 558 dhanya dharA: vAta ema banI ke meTrika thayelA yuvaka manaharane chAtrAlayamAM yoganiSTha AcArya zrI buddhisAgarasUrijI mahArAja viracita "yogadIpaka' nAmano graMtha vAMcavA maLyo ne dRSTi badalAI gaI yuvAnanI. manamAM dIkSAnI tIvra tAlAvelI jAgI ne te yuvAna manahara pU. zrI subodhasAgara mahArAjano ziSya banyo. A nUtana munirAjane nAma apAyuM muni manoharakIrti sAgarajI. muni manoharakIrti sAgarajIe jJAnasAdhanAno AraMbha karyo. ane tapomArgI, saMyamamArgI ane AtmamArgI muni zrI manoharakIrti sAgarajInI jJAnayAtrA ati vegavaMtI banI. teo svAdhyAyamagna banI gayA. alpakALamAM jainadarzananuM samagra jJAna meLavI lIdhuM. saMskRta ane prAkRtano UMDo abhyAsa karyo. emanA hRdayanI bhItaramAM eka sattvazALI sarjaka lapAIne beTho hato. basa, A sarjakane hAthamAM kalama pakaDavAnI javAra hatI. kone khabara, emanA hAthe zarU thanArI sarjanayAtrA kyA kyA mArge vicaraNa karaze? kevAM Urdhva zikharo sara karaze? jena dharma to mahAsAgara samo che. enuM UMDANa tamane hAtha na lAge. aMdara paDyAM che mabalakha motI, paNa e mATe marajIvA banavuM paDe. DUbakI lagAvavI paDe. jIvanI paNa paravA karyA vagara UMDANamAM je Utare, te bhare motIthI muThThI! kinAre UbhA rahIne tamAzo jonArA pastAya. aMdara paDela jIvAtmA motIothI muThThI bharIne bahAra Ave. paNa jJAna sAgaranAM motI muThThImAM pakaDavAnuM kArya agharuM che, kAraNa ke emAM DUbavAnuM che, agAdha UMDANamAM sarakavAnuM che; jIvasaTosaTano khela khelavAno che, moha mAyAno parityAga karavo paDe. munimAMthI AgaLa vadhatAM vadhatAM AjanA prazAMtamUrti AcArya bhagavaMta banelA pU. zrI manoharakIrti sAgarasUrIzvarajI mahArAja to khamatIdhara sarjaka che. zabdonAM motI pakaDanArA che. aMtaramAM paDelI uttamottama kathAone kaMDAranArA che. saraLa bhASA ne sahajapaNe sarI paDatA zabdo. lakhANamAM UMcAI paNa eTalI ja ane UMDANa paNa eTaluM ja, chatAM vAMcanArane lakhANano bhAra na lAge. jharaNuM vahe ema kathA vahai jAya. jJAnadRSTi khUlatI jAya. mana praphullita banatuM jAya. saraLatA chatAM zreSThatA. coTadAra saMvAdo ane hRdayane sparzI jato zabdapravAha. teozrI utkaTa cAritranAM ArAdhanA ane jJAnasAdhanA karatAM karatAM saM. 2026nA mahA vada pAMcamanA zubha dine jUnA DIsA nagaramAM gaNi-paMnyAsa pada pAmyA ne anekavidha rIte zAsanaprabhAvanA karatAM karatAM pU. gurudeva AcArya bhagavaMta zrI subodhasAgarasUrIzvarajI mahArAjAe temanI savizeSa yogyatA jANI amadAvAdamAM sAbaramatI khAte saM. 2031nA mahAsuda pAMcame temane AcAryapadathI alaMkRta karyA. - pUjyazrInuM saMpUrNa jIvana gurvAjJAmaya che. gurujIne saMpUrNapaNe samarpita thayeluM che. guruno zabda e emano zabda che. jyAre juo tyAre. - pUjyazrInA ziSya-praziSya parivAramAM pU. paMnyAsazrI sudarzanakIrtisAgarajI mahArAja, munizrI anaMtakIrtisAgarajI mahArAja, munivaryazrI zAMtisAgarajI mahArAja, vyAkhyAna vAcaspati paMnyAsa pravara pU. zrI udayakIrtisAgarajI mahArAja, muni zrI vizvodayakIrtisAgarajI mahArAja tathA muni zrI vidyodaya kIrtisAgarajI mahArAja zobhAyamAna che. pU. AcArya bhagavaMta zrI manohara kIrtIsAgarasUrIzvarajI mahArAjanI sarjanayAtrA vaNathaMbhI AgaLa vadhatI rahI che. Aja dina sudhImAM aMdAje 60 karatAM paNa vadhAre graMthonuM Alekhana emanI yazasvI kalama dvArA saMpana thayuM che. emanI pravAhI ane prAsAdika zailIne kAraNe emanAM graMthonuM vAcana karanAro varga khUba vizALa che. kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcArya dvArA saMskRta bhASAmAM racAyela covIsa tIrthaMkara paramAtmAonAM jIvanacaritro saraLa ane prAsAdika gujarAtI bhASAmAM utAravAno saMkalpa pUjyazrIe karyo hato. emanI nema hatI ke A tIrthakara caritronAM alaga alaga pustako bane. mAtra saMkalpa karavAthI kAma banatuM nathI, paNa pUjyazrIno saMkalpa gajavela jevo hato. emaNe A mahAkAya kArya tarata ja AraMbhI dIdhuM ne taiyAra thaI gayAM covIsa tIrthaMkara paramAtmAonAM covIsa pustako vattA jaina rAmAyaNa' ane "jaina mahAbhArata" ema kula chavvIsa pustako pragaTa karyA. emaNe vipula sAhitya sarjana karyuM che. zabda sAtheno sathavAro emaNe kyAreya choDyo nathI. emaNe vaividhyasabhara dizAomAM sAhityasarjana karyuM che. je sUra emanAM pustakomAM pragaTa thAya che, e ja sUra emanI vANImAM pragaTa thAya che. vANI ja chevaTe to sarjananuM darpaNa che. darpaNamAM je pratibiMba paDaze te vANI-vartananI tasvIra jevuM ja raheze. Jain Education Intemational ducation Intermational For Private & Personal use only Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 559 covIsa tIrthaMkara paramAtmAonA covIsa pustako uparAMta kalAkonA kalAko derAsaramAM ja hoya. A badhAM bhAvinAM eMdhANa 'jaina mahAbhArata' ane "jaina rAmAyaNa' ema emaNe tatsamaye hatAM. vaLI, teo najIkanA muMbaI-bhUlezvara lAlabAga upAzraya chavvIsa pustako saraLa prAsAdika zailImAM gujarAtImAM prasiddha AvAgamana karatAM suvihita sAdhu bhagavaMtonI vairAgya nItaratI karyA che. pUjayazrInuM A kArya jainajagatanA itihAsamAM suvarNAkSare vANI sAMbhaLavA jAya. vyAkhyAnazravaNathI arihaMta paramAtmAnI aMkita thaze ane e uparAMta paNa saMkhyAbaMdha graMtho emanI vAstavika oLakhANa thaI. saMsAranA raMgarAga ane mojazokhanI kalamaprasAdIrUpa pragaTa thayA che. tapa, sAdhanA, upAsanA ane bhayaMkaratA samajAI. jIvonA bheda, navatatva. navapada, sarjanakArya A caturkoNIya udyamo emanA sAdhujIvanamAM - paMcaparameSThI, ATha karma, sAmAyika, pauSadha, dezavirati, kendrasthAne rahyA che. sarvavirati, samyakatva--A sarva jainazAsananAM mahattvanAM emanA ziSya : paMnyAsa zrI udayakIrtisAgara ma.sA. aMgonI samaja maLI. praziSya : muni zrI vizvodayakIrtisAgara ma.sA. muni zrI saM. 2006mAM pAlitANA-AyaMbila bhavanamAM pU. vidyodayakIrtisAgara ma.sA. gurubhagavaMtanI nizrAmAM cAturmAsamAM sAthe rahI jJAnAbhyAsa karyo. are : PRATHNA GEMS, AHMEDABAD divALI lagabhagamAM sametazikhara Adi pUrva dezanAM tIrthonI, kalyANakabhUminI yAtrA karI, jemAM ramaNikalAla paNa joDAyA jainatattvajJAnanA saMpAdaka, zibiravAcanA ane ane saMyama svIkAravA mATe badhA utsAhI banyA. sAttvika sAhitya dvArA dharma jAgRtino zaMkhadhvani saM. 2007nA vaizAkha suda 6 nA divase pAMca munionI phUMkanArA vaDI dIkSA sAthe sI. pI. Tenka-mAdhavabAganA vizALa maMDapamAM pUjya AcAryazrI varasIdAnano varaghoDo Utaryo ane bhavya rIte dIkSA thaI. ramaNikalAla pU. munivarya zrI bhAnuvijayajI mahArAjanA ziSya vijayarAjendrasUrIzvarajI mahArAja rUpe saMyama svIkArI munizrI rAjendravijayajI banyA. pU. AcArya zrI vijayarAjendrasUrIzvarajI mahArAja. dIkSA aMgIkAra karIne pUjyazrI uttarottara sAdhanAmAM teozrInI janmabhUmi surendranagara. pitAnuM nAma maganalAla ane lAgI gayA. pUjyapAda AcAryabhagavaMta zrI vijayapremasUrIzvarajI mAtAnuM nAma zakarIbahena. temane traNa putro. sauthI nAnA putra mahArAja aSTapravacanamAtA, prakaraNa, karmasAhitya Adi zAsa2maNikalAlano janma saM. 1989nA mAgazara vada 12nA divase svAdhyAya aMge samajAvatA. pUjyazrI bhAnuvijayajI mahArAja thayo. pitAzrIno vyavasAya mahArASTranA jalagAMvamAM cAlato hato, saMskRta bhASAnA saraLa niyamo, vyAkaraNa, nyAyabhUmikA, paNa ramaNikalAlanI cAra varSanI vaye mAtA svargavAsI thatAM oghaniyukti vagere zIkhavatA. pitAe jalagAMva choDyuM ane surendranagara AvIne rahyA. ramaNikalAlanA mAmA muMbaI rahetA hatA. te traNe bhANejane pUjyapAda gurubhagavaMtazrI bhuvanabhAnusUrijI mahArAje abhyAsArthe muMbaI laI gayA. mAmA-mAmI sAcavatAM ane teozrInI yogyatA nihALI zrI bhagavatIsUtranAM yogodrahana vyAvahArika tema ja dhArmika zikSaNa maLe tenI kALajI rAkhatAM. karAvI malADamAM saM. 2035nA vaizAkha sudI-6ne divase gaNi Ama to A parivAra sthAnakavAsI hato, paraMtu mUrtipUjaka varganA pada ane saM. 2038nA mahAsuda-10ne divase naDiyAdamAM sahavAse derAsara javAnI zraddhAvALo thayo hato. mAtA samAna paMnyAsa padathI vibhUSita karyA tathA gaNivarazrI rAjendravijayajI mAmIe pADelA saMskAro bALaka ramaNikamAM UtaryA, jethI roja mahArAjane kolhApuramAM 2043nA vaizAkha suda-6ne divase AcArya pade ArUDha karavAmAM AvyA. 50 varSano dIkSAparyAya. derAsara javuM, pUjA karavI, pAThazALAe javuM, vyAkhyAno sAMbhaLavAM-lakhavAM, ema uttarottara dharmakriyAmAM rasa levA lAgyA A sudIrdha saMyamaparyAyamAM pUjyazrInI nizrAmAM zAsana prabhAvanAnA anekavidha kAryo thayAM che. pUjyazrInAM caraNomAM prAraMbhamAM bAbu pannAlAla hAiskUlamAM tathA koTanI hAiskUlamAM bhAvabhInI koTizaH vaMdanA! meTrika sudhI abhyAsa karyo. A daramiyAna prabhupUjAmAM, saujanya : zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI, zrI surendranagara aMgaracanA karavAmAM temanuM mana vadhu ne vadhu lIna rahevA lAgyuM. jaina che. mU.tapA. saMgha, surendranagara bhavya aMgaracanAthI prasannatAnI vRddhi karatA. rajAnA divasomAM Jain Education Intemational Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50. dhanya dharAH yuvakajAgRtinA preraNAdAtA : vyAkaraNavizArada tathA zuddha kriyAnuSThAna ArAdhI anaMta puNya upArjana karatA 260 dIkSAdAnezvarI rahyA. pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanA vizeSa kRpApAtra banI, karmasAhityanA sarjananA pa.pU. AcAryazrI pAyAnuM kAma hAtha para laI, jJAnagaMgAnI dhUNI dhakhAvI ane vijayaguNaratnasUrIzvarajI ma.sA. 60 hajAra zloka pramANa prAkRta, saMskRta "khavagaseDhI' | vinaya-viveka jevA mUlAyaDIbaMdha udaya sAmitra ane upazamanAkaraNa jevA saguNothI saMpanna ane virATakAya graMtho lakhyA, jenA vakhANa deza videzamAM barlinanA jinazAsana pATaparaMparAne samaye pro. kalAujha brune "gAgarameM sAgara bhara diyA'nA zabdomAM karyA. samaye je dharmaprabhAvaka pUjyazrI dvArA A uparAMta, "jaina mahAbhArata', "re! karma, tArI mahApuruSonI bheTa maLI che gati nyArI'. 'joje karamAe nA' 'Tenzana Tu pIsa', "eka thI temAM tapAgacchIya zrI rAjakumArI' (mahAsatI aMjanA) "sau cAlo siddhagiri jaIe', vijayapremasUrIzvarajI 'sacitra jaina rAmAyaNa' ane "sacitra jaina tattvajJAna' Albama mahArAjanA samudAyamAM pU.A. vagere hindI tema ja gujarAtImAM ane aMgrejImAM uttama ane zrI guNaratnasUrijI mahArAja vipula pramANamAM sAhityasarjana karyuM che. pUjaya siddhAMtamahodadhi eka virala vibhUti che. A. zrI premasUrijInA viziSTa kRpApAtra hatA mATe ja sto (1) chellu samudAya vyavasthApatraka pUjyazrIe muni guNaratna vi. pUjyazrIno janma rAjasthAnamAM pAdaralI mukAme saM. pAse lakhAvyuM. (2) pUjya premasUridAdAno ogho muni guNaratna 1989nA poSa sudi-4ne divase umadA, dharmasaMpana, saMskArI vi.ne maLyo. (3) pUjya dAdA premasUrijIe aMtima samaye parivAramAM thayo. putranuM nAma gaNezamala rAkhavAmAM AvyuM. nirdhAmaNA mATe khaDe page sevAmAM rahetA "guNaratnane bolAvo" pitA hIrAcaMdajI ane mamatALu mAtA manubAInA uchaMge ema kahI yAda karyA..turaMta AvI jJAnasAra, vivekASTaka tathA vAtsalyathI UcharatA gaNezamalane zaizavakALathI uttama jhAMjharIyA RSinI sajhAya saMbhaLAvIne aMtima nirdhAmaNA dharmasaMskAra maLyA. aMgrejI mAdhyamamAM poddAra mAravADI karAvI. dAdAnuM rajoharaNa pUjyazrIne maLyuM kolejamAM meTrIka sudhIno vyAvahArika abhyAsa karyo. cAra varSa sudhI philma sTAra zazikapura paNa gaNezabhAI sAthe eka ja beMca pUjyazrI chellAM ghaNAM varSothI rAjasthAna-gujarAtamAM ja vicarI rahyA che. rAjasthAnamAMnI pUjyazrInI zAsanaprabhAvanA para bhaNatA hatA. addabhuta ane viziSTa koTInI che. yuvAna vargane dharmamA pU.A. deva zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAja ane vALavAmAM pUjyazrIno phALo noMdhapAtra che. teozrInI nizrAmAM vaDIlabaMdhu zrI jitendravijayajI mahArAjanuM umadA ane preraka yuvAno mATe 51 jeTalI jJAnazibiro yojAI che ane temAM jIvana joyA pachI gaNezamalane paNa saMsAravAsa Akaro thaI lagabhaga 30 hajAra yuvAnoe dharmabodha prApta karyo che. paDyo. vevizALa thayela hovA chatAM pUrvabhavanA puNyodaye pUjyazrInI preraNAthI "opana buksa ekajhAma' akhila saddaguruono samAgama pAmI ekavAra portugalarAjyanA bhAratIya stare levAmAM Ave che. pUjyazrInI pravacanazailI damanamAM bhAgI gayA. mohavaza pitA pAchA laI gayA. ghuro mIThI-madhura ane talasparzI che. jaina rAmAyaNa upara teozrInAM laI pitA mAravA AvyA toya mumukSanI eka ja vAta....mAre dIkSA ja joIe che. chelle pitAnI AjJA pAmI pravrajyA jAhera pravacanomAM jaina-jainetaro bhAga le che. te pUjyazrIno khAsa viSaya che. evI ja rIte, sAdhanA-ArAdhanAnA kSetre paNa aMgIkAra karavA parama bhAgyazALI banyA. pUjyazrI apramattabhAve avirAma anekavidha pravRttio calAvatA saM. 2010nA mahA suda-4ne divase dAdara muMbaI rahyA che. pUjyazrI nirdoSa gocarInA AgrahI che. teozrIe mukAme munirAja zrI jitendravijayajI mahArAjanuM ziSyatva vardhamAna tapanI da9 oLI, aneka aTTAI-aTTama ane nitya svIkArIne munizrI guNaratnavijayajI nAme dIkSA aMgIkAra ekAsaNAM sAthe 10 varSa ane 10 mahinA sudhIno dUdha karI. 14 varSa sudhI pU. guruvaryonI nizrAmAM jJAnasaMpAdana karI vigaino tyAga karyo hato. pUjayazrInI nizrAmAM 35 jeTalAM Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 561 yAdagAra upadhAna tapa thayAM che. 25 jeTalI aitihAsika akSayavi. ma., paM. zrI kalpataru vi. ma., munizrI mokSaratna vi. pratiSThAo thaI che. temAM acalagaDha (Abu) dayAlazAha killA, Adi mukhya che. ghANerAva, ajArI tIrtha, nAkoDA tIrtha, nAMdiyA, pAvApurI, pUjyazrIne yogyatA anusAra amadAvAdamAM gaNi rAjikAvAsa, khivAMdI, nIMbaja, bherutArakadhAma, bhaTAra roDa padavI ane jAloramAM paMnyAsa padavI apAyA bAda saM. pAlI AdinI aMjanazalAkA pratiSThA mahotsavamAM 25-25 2044nA dvitIya jeTha suda10 ne divase pAdaralI mukAme hajAra bhAvikoe bhAga lIdho hato. teozrInI nizrAmAM 108 adbhuta zAsana prabhAvaka-mahAmahotsavapUrvaka AcAryapade jeTalAM bhavya ujamaNAM thayAM, jemAM sAbaramatI, bIkAnera, adhiSThita karAyA che. hAla pU. A. zrI guNaratnasUrijI jodhapura, pAlI, jAlora, sAMcora, sirohI, piMDavADA, pAlanapura mahArAjano saMyamaparyAya 54 varSano che. pUjayazrI sva-para Adi mukhya che. teozrInI preraNA ane nizrAmAM sAmUhika kalyANanI pravRttiodvArA zAsanaprabhAvanAnAM kAryomAM vadhune vadhu aThThamatapanI ArAdhanA zaMkhezvaratIrthamAM 4800nI saMkhyA thaI preraNAdAtA banI hatI. pUjyazrInI nizrAmAM 32 jeTalI navapadajInI oLI thaI raho e ja abhyarthanA sAthe pUjyazrInAM caraNomAM koTi koTi che. ginesa buka oNpha jainAjamAM aMkita jirAvAlAjI tIrthamAM vaMdanA! 3200 oLI thaI ane e sAthe sAthe 1800 aTTama thayAM- pUjyazrInAM aneka mahAna zAsanaprabhAvaka kAryo e Aja sudhIno rekorDa che. Ajaparyata pa0000 bhAvikoe jagaprasiddha thayAM. (1) jagajayavaMta zrI jIrAvalA varamANaArAdhanAno lAbha lIdho che, uparAMta 46 jeTalA cha'rIpAlita mUMgathalA tIrthoddhAra (2) suratamAM sAmUhika 28 yuvakasaMgho pUjyazrInI nizrAmAM nIkaLyA che. pUjyazrIno puNyaprabhAva yuvatIonI dIkSA. (3) pAvApurI bherutAraka tIrthamAM mahAna che, jyAM paga mUke che, tyAM ApoApa itihAsa sarjAya che. aMjanazalAkA pratiSThA (3) pAlitANAmAM sAmUhika 38 yuvakapUjyazrInA kuTuMbamAMthI bIjI pAMca vyaktio dIkSita yuvatIonI dIkSA je 982 varSa pachI ekI sAthe jainazAsanamAM thaI che, jemAM moTA bhAI ane guruvarya pU. AcAryazrI thaI che. dareka ThekANe hajAronI saMkhyAmAM samUha sAmAyika, vijayajitendrasUrijI mahArAja, pU. paM. zrI razmiratnavijayajI haThIsiMganI vADImAM traNa vAra pAMca-pAMca hajAra puruSonI samUha mahArAja (bhANeja), sAdhvIzrI puSpalatAzrIjI ma. (bhAbhI), sAmAyika thayela pravartinI zrI puNyarekhAzrIjI mahArAja ane sAdhvIzrI eka sAthe dIkSAo ApI manISa rekhAzrIjI mahArAja (bane bhatrIjIo) taduparAMta 9 dIkSAo zaMkhezvaramAM 2061 poSa suda 7, teozrInA ziSya-praziSyanI saMkhyA hAla 80 jeTalI che, jemAM kalikuMDamAM 2059 mAha suda 6 aneka sAkSara munivaryo che, jema ke paMnyAsazrI vIraratnavijayajI 10 dIkSAo pAvApurI (rAja.)mAM saM. 2019 mahArAja, sva. munizrI vizvaratna-vijayajI mahArAja, sva. vaizAkha suda 11 munizrI mokSaratna vijayajI mahArAja, vardhamAna tapomUrti 11 dIkSAo pAdaralImAM 2044, jeTha sudI 10. AcAryazrI puNyaratnasUrIzvarajI mahArAja, vidvavarya paMnyAsazrI AcAryapadavI sAthe yazoratnavijayajI mahArAja, 108 aTTamanA ArAdhaka paM. 12 dIkSAo takhatagaDhamAM 2040, phAgaNa suda 7. raviratnavijayajI ma., prabhAvaka pravacanakAra paM. razmiratnavijayajI ma., e. saMyamaratna vi. paM. vairAgyaratnavi., 13 dIkSAo zaMkhezvarajImAM 2054, jeTha suda-10. vardhamAnatapanI 120 oLI tapasvI, paM padmabhUSaNa vi. Adi. tathA 2063 phA.su. 6 pUjyazrI pAse jJAnArjana karanArA aneka-aneka 28 dIkSAo suratamAM 2056, phAgaNa suda-7. prabhAvaka mahAtmAo che, jemAM A. zrI mukticaMdrasU. ma., 38 dIkSAo pAlitANAmAM 2058, mahAsuda-4. A.zrI kalApUrNa sU.ma, A. zrI puNyapAlasU. ma, A. be, traNa, pAMca, nava, dasanI to saMkhyA aneko che. kanakadhvaja sU.ma., A. zrI jayasuMdara sU. ma., A. zrI 260 dIkSAo ApI che. kalAprabhasU ma., upA. zrI vimalasenavi. ma., upA. zrI 2057nA phAgaNa suda-3 pUjyazrInA Jain Education Intemational Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 562 dhanya dharA: nirmANa thayela Abu taLeTI saMghanI bherutAraka tIrthadhAmamAM bhavya Ave che. jemAM prathama varSa jaina paricaya, dvitIya varSa jaina aitihAsika aMjanazalAkA prasaMge pUjyazrI sAthemAM 17 AcArya vizArada, tRtIya varSa jaina snAtaka (B.J.) nI DigrI tathA AkarSaka bhagavaMto ane ekaso pacIsa jeTalA sAdhubhagavaMto, pAMcaso inAmo ApavAmAM Ave che. Aja sudhI eka lAkha vidyArthIo sAdhvIjIo, pacIsa-trIsa hajAra jeTalAM zrAvaka-zrAvikAo A korsamAM joDAI cukyA che. daza divasa mahotsava, arbudagiri sahastraphaNA pArzvanAtha prabhunA pUjya A. bha. zrI tathA pUjyapAda prabhAvaka yuvA janma samaye 25 hajAra pUjAjoDa, lagna samaye 25 hajAra pravacanakAra paMnyAsa zrI rasimaratnavijayajI ma. sA.nA zAla Apela. mArgadarzanamAM zrI nAkoDAtIrtha peDhI saMcAlita eka bIjI paNa pAvApurI-mAlagAMvanI aitihAsika aMjanazalAkA saMghane lAbhadAyI yojanA cAle che. dara varSe traNa zibiro pratiSThAomAM pUjyazrInI pAvanIya sahanizrA hatI. goThavI paryuSaNa ArAdhako taiyAra karI koI paNa cArja-bahumAna saMghavI bherumala hukamacaMdajI bAphanA parivAra lIdhA vagara dUra dUranA hiMdIbhASI saMghomAM paryuSaNArAdhaka Ayojita zrI mAlegAMva zatruMjaya cha'rIpAlaka saMgha (2000 karAvavA mokalavAmAM Ave che. yAtrika), pAlitANA-giranAra tIrtha cha'rIpAlaka saMgha (traNa pUjya gurudevanI nizrAmAM amadAvAda-dillI nezanala hajAra yAtrika), zrI ke. pI. saMghavI parivAra Ayojita zrI hAIve naM. 14 Taca zrI sumerapura vardhamAna jaina borDiMga mAlagAMva-rANakapura cha'rIpAlaka saMgha (pAMca hajAra yAtrika), hAusanA prAMgaNanA vizAla bhUkhaMDamAM bhagavAna mahAvIranA zrImatI tArAbena harakhacaMdajI kAMkariyA, kalakattA Ayojita siddhAMtone prAcIna-arvAcIna TekanolojInuM mizraNa karI vizvanI pAlitANA-giranAra cha'rIpAlaka saMgha, saMghavI pukharAja sauthI UMcI 25 phuTanI prabhuvIranI pratimAMthI alaMkRta chogAmalajIno takhatagaDha-jIrAvAlA saMgha, saMghavI tArAcaMdajI bhavyAtibhavya ati abhuta zrI abhinava mahAvIra ghAma' ratanacaMdajI Ayojita prAcIna praddhatino zrI nAralAI-zaMkhezvara AkAra laI rahyuM che. cha'rIpAlaka saMgha, zrI bhaMDAra-zaMkhezvara-siddhAcala cha'rIpAlaka saMgha pUjyazrInI nizrAmAM thatAM tamAma aitihAsika (saMghavI ruganAthamala samarathamala dozI, dillI Ayojita) zrI AyojanomAM pUjyazrInI sAthe sadA chAyAnI jema rahetA lalitakumAra bhUramalajI sAdariyA Ayojita piMDavADAzaMkhezvara tIrthano bhavya charIpAlaka saMdha Adi 46 aitihAsika prabhAvaka yuvA pravacanakAra paMnyAsa zrI rasimaratnavijayajI ma. sA.nuM kuzaLa saMyojana hoya che. pUjya A. bha. zrI no projekTa saMghomAM nizrA pradAna karI che. hoya to mAtra eka ja sahune mokSamAM laI javAno-emanA | dara varSe 3-4 cha'rIpAlaka saMgho thaI jAya che. zrI upadezano raNako-aviratithI bhAgo, viratidhArI bano-dareka zatruMjaya mahApuram siddhavaDa paTAMgaNa ghaTIpAga-Adapura cAturmAsamAM mAtra ane mAtra ArAdhanA sivAya bIjI vAta nahi. taleTIthI 2214 yAtrikonI aitihAsika navvANu yAtrA zrAvaka bhaktonA saujanyathI (Ayojaka : zrImatI pAnIdevI mohanalAla muthA sonavADiyA TrasTa, cennAI, mAMDavalA) nA pUjyanI nizrAdAtA che. A kathA-kalamanA kuzaLa kasabI ane navvANumAM be hajAra ArAdhakoe chaThTha karI sAtayAtrA karI. sarjana- saMpAdananA kalAsvAmI saMghavI haMsarAja ramezabhAIe jaMgalamAM maMgala karI pUjayazrInI pU. A.zrI vijayapUrNacaMdrasUrIzvarajI ma. preraNAthI zatruMjaya mahApuramUnI racanA cAra dvAra, chatrIsa pAlaghara pUjya AcAryazrI vijayapUrNacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanuM siddhavaDa ane gheTIpAgano saMpUrNa jIrNoddhAra karela. A navvANumAM nAma zravaNagocara thatAM ja AMkha ane aMtara samakSa eka samartha pU. paM. zrI rasimarana vi. Adi 175 sAdhu-sAdhvI bhagavaMtoe sAhityasarjaka khaDA thaI jAya che, jeo zabdanA zilpI, kalamanA navvANu karela. kasabI ane bhAva-bhASAnA bhaMDAra che. pUjyazrI AkAra- pUjyazrInA mArgadarzanamAM zrI nAkoDAtIrtha jaina peDhI, po. AkRtithI bhale ochA jANItA hoya, paNa akSara-AlekhanathI mevAnagara (rAja.) taraphathI vinAmUlya ghera beThA vizvaprakAza to Thera Thera suprasiddha che. jenejagatanA jANItA mAsika patrAcAra pAThyakramano hindI korsa chellA 28 varSathI calAvavAmAM 'kalyANa'-nA mAdhyame pUjyazrI khUba khUba prasiddha che, to vaLI Jain Education Intemational Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 563 pUjyazrInI lekha-prasAdInA kAraNe "kalyANa' mAsika paNa khUba tarIke nAsika uparAMta AsapAsanAM keTalAMya gAmomAM prasiddha khUba prasiddhi pAmyuM che. "kalyANa'mAM niyamita aneka kolamo thayA. pU. munirAja zrI muktivijayajI mahArAja (pachIthI lakhavA uparAMta, lekhonuM saMpAdana paNa pUjyazrI karatA rahyA che. AcArya)nA paricaye teozrI saMyamamArge vaLavAnI bhAvanA teozrInI lekhanakaLA ane saMpAdanasUjha evI AgavI che ke, dharAvatA thayA. prakAza-mahendra e vakhate nAnA hatA, chatAM jenA sparze prAcIna kathAnako jIvaMta banI jAya che ane prAcIna pitAjI sAthe sAthe pUjA, pratikramaNa, pauSadha Adi ArAdhanAo sAhitya paNa navA zaNagAra pAme che. pUjyazrI mitabhASI che, karatA ane dIkSAnA viSayamAM kaMI pUchavAmAM Ave tyAre "pU. paNa 'kalyANa' ane kalamanA mAdhyame anekonI sAthe kalAkonA pitAjI je kare te ame karavAnA" evo javAba ApatA. kalAko mauna vArtAlApa karatA hoya ema lAge. teozrInuM bAbubhAI dIkSA le emAM nAsikanA AgevAno saMmata hatA, paNa sAhitya sarvatomukhI che. ciMtana, kathAlekhana, saMpAdana, saMkalana : nAnAM bALakonI bAbatamAM saMmati na hovAthI saM. 2011nA A ane AvI sAhityanI vividha kSitijone ajavALatAM vaizAkha suda 7-ne divase murabADa pAsenA ghasaI gAme emanAM keTalAMye pustako prakAzita thayAM che. judI judI saMsthAo bAbubhAIe najIkanAM sagAMonI hAjarImAM gupta rIte saMyamano dvArA prakAzita AvAM nAnAM-moTAM pustakonI saMkhyA 100 svIkAra karyo. potAnuM nAma zrI jayakuMjaravijayajI ane emanA AsapAsanI thAya che. jo ke e badhAM ja prakAzano bhAre mAMgane ziSya tarIke prakAza-mahendrane zrI pUrNacaMdravijayajI ane zrI kAraNe Aje aprApya che. AthI pUjyazrInA sAhityanA muktipravijayajI nAme jAhera karAyA. vyavasthita prakAzana mATenI anekAneka mAgaNI-lAgaNIne mAna pU. munirAja zrI muktivijayajI mahArAjanI kaDaka ApIne saM. 2046-nA mauna ekAdazIne zubha divase 'saMskRti dekharekha nIce saMyamaghaDatara cAlu thayuM. prAraMbhanAM thoDAM ja varSomAM prakAzana-surata' saMsthAnI sthApanA karavAmAM AvI che. savA-doDha suMdara ane saMgIna abhyAsa karI lIdho. emAM dhIme dhIme zrI varSanA TUMkA samayamAM A saMsthA dvArA 10 pustako prakAzita thaI pUrNacaMdravijayajI mahArAjanAM rasa ane ruci lekhanamArge vadhu cUkyAM che. A sAhityane saMgha-samAje evI aMtaranI lAgaNIthI vaLyAM ane thoDA ja varSomAM eka siddhahasta lekhaka tarIke teozrI vadhAvI lIdhuM che ke Aje pUrve prakAzita pAMca pustako aprApya suprasiddha thayA. prAraMbhe zazadhara, zramaNapriyadarzI, upAMzu, caMdra, banI cUkyAM che. A siddhahasta lekhaka AcAryazrIe lekhananI niHzeSa, satyadarza Adi aneka upanAmothI teozrIe lekhanano zarUAta lagabhaga 25 varSa pUrve karI hatI. 25 varSanA samayamAM prAraMbha karyo. zrI pUrNacaMdravijayajI mahArAjanA mULa nAme lekhana pUjyazrInI kalame aneka aitihAsika Agamika kathAo, zarU thayA bAda to teozrI saMgha-samudAyamAM khUba ja jANItAjainasAhityanI zreNIbaddha kathAo, saMskRti poSaka anekAneka vArtAo, ciMtana-mananathI bharapUra sAhityanI bheTa jainasaMghane mAnItA banI gayA. pUjyazrIne 'jema lekhanazakti svataHsiddha che, maLI che, enuM mUlya AMkI zakAya tema nathI. evI ja rIte saMpAdana-saMkalananI kaLA paNa svayaMvaza che. "dharmano marma', "pAnuM phare, sonuM khare', "sAgara chalake motI malake', 'siMdhu saM. 2041nA phAgaNa suda 3-nA divase hastagarimAM samAyo biMdumAM', 'biMdumAM siMdhu' bhAga 1-2-3 Adi 'pU. gaNi pade ane saM. 2044nA phAgaNa vada 3-nA muMbaI gacchAdhipatinAM pravacana'-pustako, "cUMTeluM ciMtana' (pU. paMnyAsajI zrIpAlanagaramAM paMnyAsa pade pratiSThita karAyA bAda, pU. mahArAjanA pravacanAMzo), "muktino mAraga mITho', (pU. A. zrI gacchAdhipati AcAryabhagavaMta zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI vijayamukticaMdrasUrijI mahArAjanA pravacanazo) tathA pU. paM. zrI mahArAjanA varada haste saM. 2047nA vaizAkha suda 6-nA zubha bhadraMkaravijayajI gaNivara, pU. A. zrI vijayaravicaMdrasUrIzvarajI divase suratamAM AcArya pade ArUDha karavAmAM AvyA. mahArAja, pU. A. zrI vijayajinaprabhasUrIzvarajI mahArAja saM. 2001nI dhanaterazanA divase nAsika-mahArASTramAM Adi kalyANa'nA ekI avAje AkAra pAmelA vizeSAMko janma pAmIne 'prakAza' nAma dharAvanAra pUjyazrInA pitAnuM nAma vAraMvAra vAMcavAnuM mana thAya, evI pUjyazrInI saMpAdanazelInA bAbubhAI, mAtAnuM nAma zAMtAbahena ane bhAInuM nAma mahendra bolatA purAvA che. hatuM. bAbubhAInuM mULa vatana tAraMgAnI taLeTImAM vaseluM koThAsaNA siddhahasta sAhityasarjaka pU. A. zrI vijayapUrNacaMdragAma. dhaMdhArthe teozrI mahArASTramAM TAMkeda-ghoTImAM thoDo samaya sUrIzvarajI mahArAja varSothI sarasvatI sAdhanAmAM lIna che. rahIne nAsikamAM sthira thayA, eTaluM ja nahIM, eka AgevAna Jain Education Interational Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 564 dhanya dharAH teozrInI A sAdhanA satata AgaLa vadhatI rahe, jenA prabhAve AMkha AgaLathI ojhala thayelo ApaNo prAcIna itihAsa punaH prakAzamAM dIpI UThe, teozrI zrutanA parama upAsaka che. teonI preraNAthI teozrInA vidvAna ziSya munirAja zrI yugacandravijayajI ma.nA mArgadarzanathI muMbaI govALiyA TekanA vizALa medAnamAM thayela zratamahApUjAnuM Ayojana evuM bhavya ane aitihAsika thavA pAmela che jenA darzana mATe lAkho darzanArthe Avela. pUjyazrIno ziSya-praziSya parivAra paNa zaktizALI ane zrutajJAna pratye ruci dharAvanAra che. pUjyazrInA jIvanamAM upadhAna-ujamaNA-pratiSThA-dIkSA saMgho Adi anekavidha kAryakramo satata cAlu hoya che. zaktananA strotasamAM pUjya sUrivaranA caraNomAM koTi koTi vaMdana. saujanya : zrI saMyama suvarNotsava samiti pAvApurI samavasaraNa maMdira-tIrtha lekhana ane pravacana dvArA jainasaMghone jAgRta banAvanAra pU. A.zrI vijayamuktiprabhasUrijI ma. siddhAMta mahodadhi sva. pU. AcAryapravara zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjano suvizALa sAdhusamudAya najara samakSa aMkita thAya ane vyAkhyAnavAcaspati, pracaMDa pratibhAnA svAmI pU. AcAryadeva zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanI smRti na thAya evuM bane ja nahI! A mahApuruSa mana samakSa pratyakSa thAya eTale siMhagarjanAnA svAmI pU. AcAryadeva zrI vijayamukticandrasUrIzvarajI mahArAjanI yAda Ave ane emanI yAda AvatAM emanI sAthe paDachAyAnI jema jIvanabhara rahIne AcArya pada sudhI pahocela prazamarasapayonidhi pU. AcArya zrI vijayajayakuMjarasUrIzvarajI mahArAjanI yAda Ave ane emanI yAda sAthe saMkaLAIne yAda AvI jatAM be nAma eTale--pU. A. zrI vijayapUrNacaMdrasUrIzvarajI mahArAja tathA pU. A. zrI vijayamuktiprabhasUrIzvarajI mahArAja. saMsArI vatana nAsika. pitA bAbubhAI ane mAtA zAMtAbahene Apela dharmasaMskAronuM dhAvaNa pIne UcharelI prakAza-mahendranI bAMdhavabelaDI eTale jANe rAmalakSmaNanI ajoDa joDI. emAM mukhya upakAra jo koIno hoya to te vakhate "laghurAma' tarIke lokajIbhe gavAI gayela pU. munirAja zrI muktivijayajI mahArAjano! vairAgyanA raMga relAvatI emanI dezanAnA zravaNe zrotAonAM haiyAM DolI UThe! emAM bAbubhAInuM mana vairAgyavAsita banyuM ane emaNe saMyamI banavAno nirdhAra karyo. temAM vaLI siddhAMtamahodadhi pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjano meLApa thatAM potAnA putro prakAza ane mahendrane paNa saMyamamArganA sAthI banAvavAnI bhAvanA jAgRta thaI. vyAkhyAnavAcaspati pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanI vANInA zramaNe emAM vega Avato gayo ane saM. 2011nA vaizAkha suda 7 nA divase dhasaI (mahArASTra) mukAme traNeya saMyamamArganA pathika banyA, ane munizrI jayakuMjaravijayajI, munizrI pUrNacandravijayajI ane munizrI muktiprabhavijayajI nAme jAhera thayA; temAM munizrI muktiprabhavijayajI muni zrI jayakuMjaravijayajInA ziSya banyA. pU. munirAja zrI muktiprabhavijayajI mahArAja nAnapaNathI tIkSNa buddhi, sahanazIlatA, samarpitatA Adi viziSTa guNo dharAvatA hatA, jenA prabhAve suMdara zrutasAdhanA, vardhamAnatapanI 31 oLI, zrI siddhagirirAjanI 99 yAtrA, covihAra upavAsa sAthe eka ja divasamAM siddhAcalanI 7 yAtrA, AzritavarganA yogakSemanI satata ciMtA, zAsananI prabhAvanA-rakSA karavAnI adbhuta dakSatA Adi guNothI samRddha saMyamajIvana dhArI rahyA che. pU. gurudevonI AjJAthI pravacanapIThane zobhAvI tyArathI tarkabaddha yuktio sAthe zAstrasiddha satyane madhura chatAM mArgastha rIte zrotAo sudhI pahoMcADavA dvArA pU. gurudevonA haiyAmAM aneruM sthAna pAmyA che. nAnI uMmaramAM dIkSA levA chatAM gurunizrAe ane gurukRpAe teozrInuM jIvana-ghaDatara adbhuta rIte thayuM che. pUjyazrInI jJAnarAzi jaina saMgha mATe khUba khUba upayogI nIvaDe che. jaina samAjane jyAre jyAre jAgRta karavAno ane asatyanI sAme sanAtana satyane khulluM mUkavAno vakhata Avyo che tyAre tyAre pUjyazrI kalama ane vANIne kAme lagADyA vinA rahyA nathI. pravacana pIThethI nIce UtaryA bAda bilakula zAMta ane saumya tema ja hasamukhA lAgatA pUjyazrI pravacanapITha para birAjamAna thayA bAda zAstrIya satyonI rakSA karavA TANe koInI paNa zehazaramamAM paDyA vinA kaDakamAM kaDaka banyA vinA rahetA nathI. samartha pravacanakAranI sAthe-sAthe samartha lekhaka tarIke paNa teozrI prasiddhi pAmyA che. 'vijayamukticaMdrasUrI graMthamALA' taraphathI pragaTa thayela zrAvakajIvana, jIvanane jIvI tuM jANa, jaya zatruMjaya, rANakapuranI bhItaramAM, vArtA re vArtA, nAnakaDI vArtA, sAhasanA zikharethI, jiMdagI eka jhaMjhAvAta, paththara ke prabhu zrAvake zuM karavuM joIe? vagere aneka AkarSaka pustako pUjyazrInI vidvattA, rasikatA ane sarjanazaktino paricaya karAve che. Jain Education Intemational Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 565 - pUjyazrIno janma nAsika (mahArASTra)mAM saM. 2004nA bhAgalapura Adi aneka sthaLe vijayarAmacandrasUri gurumaMdiranuM vaizAkha suda 8nA divase thayo. dIkSA dhasaI mukAme saM. 2011- nirmANa ke A badhA kAryo ke je thatAM varSonA varSo pasAra thaI nA vaizAkha suda 7nA divase thaI. saM. 2042nA mAgazara suda jAya te mAtra pajyazrInI kunehabuddhi ane nirNAyaka kAryazaktithI bIjanA divase amadAvAda mukAme gaNipada, saM. 2044nA caitra mAtra cAravarSamAM thavA pAmyA hatA.je dvArA pUrvabhAratanI vada 4nA divase muMbaI-bhUlezvara-lAlabAgamAM paMnyAsapada pU. kalyAmakabhUmiomAM navA itihAsanuM sarjana thavA pAmyuM hatuM. je A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste thayela. jirNodhAromAM aDhIthI traNa karoDa rUpiyAno sadvyaya thayo haze. jyAre AcAryapada surata-gopIpurAmAM saM. 2047nA dvitIya pUrvabhAratanI kalyANaka bhUmionA jirNoddhAranA mArgadarzaka tathA vaizAkha suda 6-nA teozrInI AjJA ane maMgala AzIrvAdapUrvaka preraka evA prabhAvaka sUrivarane zatazaH vaMdanA! potAnA pitA-gurudeva pU. A. zrI vijayajayakuMjarasUrIzvarajI saujanya : zrI saMyama suvarNotsava samiti pAvApurI samavasaraNa maMdira-tIrtha ma.nA varada haste thayela. jainazAsananA javAbadArIbharyA tRtIyapade zrutabhaktinA mahAna puraskartA birAjamAna pU. A. zrI vijayamuktiprabhasUrIzvarajI mahArAja Aje aneka rIte jainasaMghane potAnI AgavI zaktino paricaya : A.zrI yazovijayasUrIzvarajI ma. ApI rahyA che. teozrInA ziSya parivAramAM AcArya zrI sAdhujIvananI zreyAMsaprabhasUrijI, munizrI puNyapravijayajI, munizrI samAcArInA pAlanamAM sadAya dharmarakSita vijayajI, manizrI AtmarakSitavijayajI, munizrI sajAga ane samayabaddha rahenArA pArtharakSita vijayajI, munizrI darzanarakSitavijayajI, munizrI pU. AcAryadevazrI yazovijayajI prazamarakSitavijayajI, munizrI yazArakSitavijayajI, tathA mahArAjanuM tyAgI jIvana aneka bALamunizrI pUrNarakSitavijayajI, Adi zramaNo aneka rIte guNothI mahekI rahyuM che. pUjyapAda taiyAra thaI zAsana prabhAvanA saha svaArAdhanA karI rahyA che. bApajI mahArAjanA samudAyamAM teozrIe potAnA gurudevanI pAvana nizrAmAM rahI karelA aneka uccatama pade birAjamAna pU. kAryo paikI baMgAla-bihAramAM vi.saM. 2060thI vi.saM. 2064 sUrivarya khare ja vAtsalya ane cAra varSa vicaraNa daramyAna thayela kAryo kharekhara mahatvanA gaNI prasannatAnI mUrti che! zakAya evA ciraMjIva hatA. vi.saM. 2060 kalakattA cAturmAsamAM mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjAnA jJAnasArasUtranI mAtra be mahinAmAM TolIgaMja khAte jinAlaya nirmANa, vi.saM. samazIla mano yasya sa madhyastho mahAmuniH" paMktinI jIvaMta 206 1mAM sametazikhara mahAtIrthano 650 yAtriko sAthenuM kRti ane "citta prasanna re pUjanaphaLa kahyuM" e paMktimAM aitihAsika cAturmAsa, * zikharajI bhomiyAjI-zAMtinAtha AnaMdaghanajI mahArAjAe vIMdhelI-cIMdhelI cittaprasannatAnI jinAlayamAM 108 pArzvanAtha bhagavAnanI aMjanazalAkA tathA jhaLahaLatI jhAMkhI karAvatuM vyaktitva eTale pU. AcAryazrI pratiSThA, ke zatruMjayamaMDana AdinAtha jinAlaya nirmANa, * yazovijayasUrijI mahArAja. zikharajI tIrthamAM upara nIce mULanAyaka bhagavAnanA parikaranuM teozrIno janma saM. 2002nA mahA vada 13ne zukravAra, nirmANa, ke sammotazikhara bhAtAdhara jirNoddhAra, * jalamaMdira tA. 1-3-1946mAM jhIMjhuvADAmAM eka saMskArI ane dharmaniSTha pAse nUtana upAzraya nirmaNa, * zrI vAsupUjayasvAmI kalyANaka parivAramAM thayo hato. bALapaNathI pUrNimAnA caMdra jevuM prasanna bhUmi caMpApurI tIrtha jIrNoddhAra, ke prabhu mahAvIranI kalyANaka mukhakamaLa aneka jIvonA AkarSaNanuM kendra hatuM. pitA jayaMtIlAla bhUmi laThavADa-kSatriyakuMDa jirNoddhAra, * suvidhinAtha kalyANaka ane mAtA kaMcanabahene bALakano uchera paNa pUratA vAtsalyabhUmi kAkaMdItIrtha jirNoddhAra, 4 bhAgalapura jirNoddhAra, * bhAvathI karyo. samaya jatAM teo zrutabhaktinA mahAna puraskartA rAjagRhI cAturmAsa, * zrI munisuvratasvAmI kalyANakabhUmi banyA. pUjyazrInuM saMsArI nAma jazavaMtabhAI. bALapaNathI ja rAjagRhI-vaibhAragiri tIrthanA pAMce maMdirono jirNoddhAra, ke jazavaMtabhAInAM dharmaprIti, tapa-japanI ArAdhanA ane jJAnatemaja kalakattA TolIgaMja-sametazikhara je. koThI-sametazikhara dhyAnamAM rasa vadhatA ja rahyA. evAmAM gurudevazrI AcAryabhagavaMta bhomiyabhavana-pAvApurI nayAmaMdira-kumAraDIha-laThavADa-caMpApurI Jain Education Intemational Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 566 dhanya dharAH zrI OMkArasUrijI mahArAjanI kRpAdRSTie jazavaMtabhAInI pUjyazrIe saMyamamArga saMbodhyo che. vartamAna jinazAsananA dharmajayota prajvalita karI ane saM. 2013-nA mahA suda 10- sitArA samA A AcAryadeva zAstronA gUDha abhyAsI che. ucca nA divase jhIMjhuvADAmAM dIkSA laI pU. A. zrI OMkArasUrijI koTinA adhyAtmaciMtaka che. AnaMdaghana AtmAnA ekaniSTha mahArAjanA vineya ziSya muni yazovijayajI nAme jAhera thayA. ArAdhaka che. agaNita anuSThAnonA upAsaka che. AvA AgaLa jatAM, pU. A. zrI OMkArasUrijI mahArAjanA varada mahAsamartha dharmAtmAnA varada haste zAsananAM mAMgalika kAryo dIrtha haste saM. 2042mAM jUnA DIsA mukAme paMnyAsa padavIthI kALaparyata thatAM raho e ja hArdika abhyarthanA sAthe pUjyazrIne vibhUSita karavAmAM AvyA. saM. 204panA mahA suda pAMcamane zatazaH vaMdanA! divase banAsakAMThA jillAnA vAva gAme pU. A.zrI himAMzu saujanya : hIrAlAla vAlacaMda modI, bhAbhara sUrIzvarajI mahArAjanA varada haste AcArya padavIthI alaMkRta sAhityasarjaka : zAstravettA karavAmAM AvyA. pa.pU.A.zrI zreyAMsacandrasUrijI ma.sA. prakhara pratibhAnA dhAraka, zAsanaprabhAvaka ane saujanyazIla vyaktitva dharAvatA A mahApuruSa sAce ja anekavidha - pUjyazrInuM vatana kacchanuM jakhau gAma. pitAnuM nAma zAsanakAryothI saMyamajIvananI suvAsa prasarAvI rahyA che. ThAkarazI nAgazI ane mAtAnuM nAma lIlAbAI. svanAma pUjyazrIno alpa paricaya paNa ApaNane prasanna vadana, zAMtilAla. temano janma muMbaImAM tA. 16-6-1941ne somavAre samatApUrNa hRdaya ane neha nItaratAM nayanonI triveNImAM snAna thayo. sevAgrAma (vadhu), gurukuLa (sonagaDha) ane mulunDamAM karatAM hoIe evo anubhava karAvI jAya che. A. bha. vyAvahArika zikSaNa pAMca dhoraNa sudhInuM lIdhuM. paMca pratikramaNa, kArasUri ma.sA.nI traNa dAyakAthI paNa vadhu samaya sudhI satata cAra prakaraNa, traNa bhASya, cAra karmagraMtha, tattvArthasUtra, hemaladhuvahI rahelI gurukRpAnA pUjyazrI anupama vAhaka che. bhaktiyoga prakriyAno abhyAsa karyo. saM. 2013nA mahA vada pAMcama ne emano priyamAM priya yoga che. prabhu pratye pAMgaratI pUjyazrInI maMgaLavAre pUjayapAda zAsanasamrATazrInA samudAyanA pU. A. zrI bhaktidhArAmAM ApaNe sahajapaNe pariplAvita thaI UThIe | vijayayazobhadrasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya tarIke dIkSA chIe. vihArayAtrAmAM paNa satata ciMtana-manana-saMkalana-lekhana aMgIkAra karIne munizrI zreyAMsavijayajI mahArAja banyA. Adi cAlatAM ja hoya. yAtrAmAM viharatAM teozrInuM darzana gujarAta, mahArASTra, karNATaka, tAmilanADu, orissA, baMgALa, nayanaramya hoya che. bihAra, madhyapradeza, uttarapradeza, hariyANA, paMjAba, rAjasthAna A. zrI yazovijayasUri ma.sA.nAM vAcanAnAM keTalAMka ? Adi samagra bhAratavarSamAM vicaryA. pustakonAM nAma :- teozrInI vizeSa pravRttiomAM sAhityasarjananuM kArya 'darisaNa narasie', "RSabha jinezvara prItamamAharo', noMdhapAtra che. pUjyazrIe aneka graMtho pragaTa karyA che. pUjayazrIne 'astitvanuM paroDha', "anubhUtinuM AkAza", "sohibhAva nigraMtha', zaikSaNika zibiromAM paNa khUba rasa che. bALakonI jJAnazibironuM 'AtamajJAnI zramaNa kahAve', "prabhuno pyAro sparza, Apa hi paNa Ayojana karyuM che. Apa bujhAya', 'AtmAnubhUti', "roma roma parama sparza', "mere pustaka prakAzana-pArzvanAtha caritra traNa AvRttiavaguNa cita na dharo'. dhanyakumAracaritra be AvRtti-zAMtinAthacaritra-vardhamAna dezanApUjyazrInAM pAvana pagale teozrInA pitAzrI munirAja gautamakulaka-upadezataraMgiNI-upadezaprAsAda bhAga 1-2-3 zrI jinacaMdravijayajI mahArAja suMdara saMyamasAdhanA karI rahyA che. tathA bArasA sUtra caritra. hAlamAM triSaSThi zalAkA purUSacaritra tathA laghubaMdhu viddhavarya A. vijaya zrI municaMdrasUri mahArAja bhAga 1-4 hindImAM prakAzananuM kAma cAlu che. saMzodhanakSetre haraNaphALa bharI rahyAM che mAtuzrI sAdhvIzrI dhArmika zibira-vi.saM. 2031-33-35-36-37-38 kalpalatAzrIjI mahArAja tarIke vicArI rahyA che tathA laghubaMdhu amadAvAda pAMjarApoLa tathA godharA 2034-37 muMbaI, paMnyAsa rAjezavijayajI tarIke suMdara saMyamasAdhanA karI rahyA che. borIvalI, dolatanagara, 2039 tathA 2043 amadAvAdaAma, potAnA kuTuMbIjano ane anya aneka pavitra AtmAone zAmaLAnI poLa, 2035 divALI zibira, pustaka prakAzana Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 dhArmika zikSaNa zibira tathA tIrthayAtrAmAM vizeSa rasa. 36 varSathI saLaMga besaNAM cAlu che. dIkSA muMbaI-gaNi pada-borasada, 2034 panyAsa padavalasADa 2039 thayela che. pratiSTha-burahAnapuravimalanAthaprabhunI tathA zAMtinAtha vADI tathA pAThazALA ane bahenonA upAzrayanuM udghATana A badhA kAryakrama teozrInI nizrAmAM burahAnapura madhyapradezamAM thayela che. zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina derAsaranI peDhI, dolatanagara, borIvalI, muMbaI-66nA saujanyathI prasiddha pravacanakAra, saMsiddha sAhityakAra, "paMca mahArAja' tarIke prasiddha saMgaThanapremI pU. A.zrI vijayavIrasenasUrIzvarajI ma. | 'vIra-senAnA sainika' zrI vIrasenasUrIzvarajI mahArAja paNa chANI gAmanI ciMtAmaNi khANamAMnA ja eka ratna che. pUjyazrIno janma saM. 1999nA bhAdaravA suda pAMcame thayo hato. nagara ane kuTuMbanA dharmamaya vAtAvaraNamAM UcharelA pUjyazrIne zaizavakALamAM ja vairAgyano raMga lAgyo hato. saM. 2014nA vaizAkha vada 8 ne maMgaLa dine chANImAM ja pU. A. zrI puNyAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadIpaka tarIke pravrayA aMgIkAra karI munizrI vIrasenavijayajI banyA. pUjyazrInAM be baheno ane laghubaMdhu paNa saMyamamArganA sahapaMthI banyAM che. saMyama svIkArIne pUjyazrIe pU. gurudevanI nizrAmAM anekavidha ArAdhanA karI che. 11 aThThAI, 16 upavAsa, varSItapa Adi ArAdhanA karI che. gurubhakti ane saMyamasAdhanA sAthe saMgaThanaprema e teozrInI vizeSatA che. saMghamAMnAM kusaMpa ane vaimanasyone kuzaLatAthI dUra karavAmAM pUjyazrInI AvaData ajoDa che. dakSiNa bhAratanA ramaNiyA, vedAnA, arasIkere, karnala Adi saMghomAMnA vaimanasyo miTAvI jinazAsanano jayajayakAra pravartAvyo che. tethI to ghaNA teozrIne "paMca mahArAja' tarIke oLakhe che. pU. gurudevazrIno saMskRtanA suprasiddha vidvAna hovAno vAraso pUjyazrIe paNa jALavI rAkhyo che. "chANIzataka', bhadraMkara bhaktAmara', 'saMghazataka' Adi saMskRta racanAo karI che. 200 jeTalAM hindI muktako racI 'gAo aura pAo' nAmano suMdara saMgraha prakAzita karyo che. gujarAtI hovAne lIdhe gujarAtI gIto ane muktakonI racanAo karI che, e navAI pamADe tevI vAta nathI, paraMtu teozrInuM marAThI ane telugu bhASAmAM sAhityasarjana Azcarya janmAve tevuM che. pUjyazrIe 'prabhu mahAvIraDuM' nAmanI telugu bhASAmAM pustikA racI che. "paDho aura baDho', 'vairAgyarasamaMjarI', 'dilanuM dIpa', "preraNA', 'pravacanamAdhurI' Adi marAThI racanAo paNa je te pradezomAM atyaMta Adara pAmI che. chellAM nava varSathI 'labdhikRpA' mAsikanuM saMpAdana karI rahyA che. Ama, pUjyazrI eka samartha sAhityakAra tarIke janajIvananA saMskArane saMmArjita-saMvardhita karIne jinaprabhuno jayajayakAra pravartAvI rahyA che. uttara pradezanA baharAIya jillAmAM AvelA zrAvastitIrthanA uddhAra mATe pU.. gurudevazrI sAthe rahIne mArgadarzana-preraNA ApI mahAna yogadAna Apela che ane e ja tIrthasthaLe saM. 2043nA vaizAkha suda 6, ne zubha dine pUjyapAda gurudevazrIe teozrIne AcAryapade ArUDha karyA. evA e saMgaThanapremI, prasiddha pravacanakAra, mahAna sAhityasarjaka AcArya zrI vijayavIrasenasUrIzvarajI mahArAjane zatazaH vaMdanA! saujanya : pU. gaNivaryazrI vikramasenavijayajI ma.nI preraNAthI zrAvakabhaktonAnA saujanyathI dhIra-gaMbhIra ane meghAvI ciMtaka, prabhAvI pravacanakAra, pa. pUjya AcAryazrI | vijayapradhumnasUrijI mahArAja jainadharmanAM sAteya kSetronAM pAtaLAM paDelAM vaheNone puna: khaLakhaLa vahetA jharaNArUpe parivartita karanAra, vIsamI sadInA zAsana-prabhAvaka AcArya bhagavaMtomAM mUrdhanya samA ane jaina saMghamAM 'zAsanasamrATa' gaNAyelA mahAna AcAryazrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA samudAyamAM AcAryazrI vijayadevasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara AcAryazrI hemacaMdrasUrIzvarajInA saMsArI laghubaMdhu ane ziSya AcAryazrI vijayapradyumnasUrIzvarajI mahArAja potAnA vidvattA, zAstrAdhyayana ane prabhAvaka pravacanazaktinA yoge zukratArakanI jema camakI rahyA che. janma : vatana : parivAra teozrInuM mULa vatana jaMbUsara pAsenuM aNakhI gAma. vi.saM. 2003nA Aso vada 12nA roja emano janma. saMsArI nAma pravINakumAra. pitAzrI hIrAlAla dIpacaMda zAha ane mAtuzrI prabhAvatIbahena pAsethI dharmasaMskAronuM siMcana thayuM. vyavasAya arthe pitAzrIe vasavATa amadAvAda-sAbaramatI khAte karyo. zAsanasamrATa AcAryazrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja Jain Education Intemational Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 568 dhanya dharA: jyAre sAbaramatImAM cAturmAsa birAjamAna hatA tyAre ghare padhAratAM sAdhu-sAdhvIjInAM darzana-vaMdanano lAbha sau kuTuMbIjano sAthe A bALa pravINane paNa maLyo. kuTuMbamAM dIkSAnAM prathama vAra kholyAM vaDIlabaMdhu hasamukhabhAIe. teo saM. 2005mAM munizrI hemacaMdravijayajI nAme dIkSita thayA. te pachI bahena haMsAbahena saM. 2009mAM sAdhvIjI zrI hemalatAzrIjI banyAM. saM. 2012mAM mAtA prabhAvatIbahena sAdhvIjI zrI pAlattAzrIjI banyAM ane saM. 2017mAM pitAzrI hIrAbhAI munizrI hIravijayajI mahArAja banyA. e ja varSamAM 13 varSanI vaye mAgazara suda 5-nA roja pravINakumAre surata khAte pUjya AcAryazrI meruvijayajI mahArAjanA varada haste bhAgavatI dIkSA grahaNa karI ane potAnA vaDIlabaMdhu munirAjazrI hemacaMdravijayajInA ziSya munizrI pradyumnavijayajI banyA. Ama Akhoye parivAra pAMca sabhyonA dIkSA-aMgIkAra dvArA jaina zAsanane samarpita thayo. sAdhu padathI AcArya pada | munizrI pradyumnavijayajInAM saLaMga traNa cAtumasa (saM. 2022 thI 24) pUjya AcAryazrI vijayaamRtasUrijI mahArAjanI nizrAmAM thayAM. te daramiyAna vidvAna AcAryazrI vijayadharmadhuraMdharasUrijInA nikaTa paricayamAM rahevAnuM thatAM teonA AcAravicAra ane jJAnasaMskArano UMDo prabhAva muni pradyumnavijayajI upara paDyo. prAraMbhamAM potAnA gurumahArAja tema ja vaiyAkaraNa paMDita zrI baMsIdhara jhA ane te pachI darzanazAstranA prakAMDa vidvAna paMDitazrI durgAnAtha jhA pAse karelA nyAya ane vyAkaraNanA abhyAsane kAraNe koIpaNa viSayane sUkSmatAthI grahaNa karavAnI zakti tathA te viSayane spaSTatAthI vicAravAnI dRSTi emane prApta thaI. saM. 2036mAM surendranagara mukAme gaNi padavI ane saM. 2039mAM jesiMgabhAInI vADI, amadAvAda khAte paMnyAsa padavIthI teo vibhUSita thayA. te pachI saM. 205ranA mAgazara suda-6 (tA. 27-11-1995)nA roja zrI po. he. jainanagara, amadAvAdane AMgaNe paMcaparameSThInA tRtIya pada samuM AcAryapada emane pradAna thayuM. muni rAjahaMsavijayajI jevA vicakSaNa ziSyaratnano sAtha emane prApta thayo che. upAdhyAyajInA graMthonA UMDA adhyayanamAM ane e graMthonI prApya hastapratone AdhAre zuddhi sametanAM saMzodhana- saMpAdanamAM teo otaprota rahe che. "samyaktva SasthAna caupaInuM zAstrIya saMpAdana enuM eka suMdara udAharaNa che. emanAM pravacanomAM paNa upA. yazovijayajInA graMthono prabhAva achato nathI raheto. parisaMvAdo ane pravacanamALA upAdhyAya yazovijayajI : vyaktitva ane vADmaya', 'akabara-pratibodhaka mahAna jainAcArya zrI hIravijayasUri' tathA paMDita vIravijayajI' vizenA vidvattAsabhara parisaMvAdo muMbaInI zrI mahAvIra jaina vidyAlaya jevI saMsthAe AcAryazrI pradyumnasUrijInI nizrAmAM yojyA che. A parisaMvAdoe mahAna sAdhubhagavaMtonA abhyAsamAM eka navuM parimANa umeryuM che. pUjya mahArAjazrI jyAM cAturmAsa birAjamAna hoya te sthaLoe A parisaMvAdo yojAyA hoI A traNeya parisaMvAdo anukrame vizvanaMdikara jaina saMgha, amadAvAda, mahAvIra jaina ArAdhanA kendra, kobA, kezariyAjI nagara, pAlitANA ane jainanagara, amadAvAda khAte yojAyA hatA. saM. 2055nuM varSa e zAsanasamrATa AcAryazrI vijayanemisurIzvarajInA svargArohaNanI ardhazatAbdInuM varSa hatuM. e nimitte A. zrI hemacaMdrasUrijI ane A. zrI pradyumnasUrijIe AMbAvADI jaina upAzraya khAte saLaMga ATha divasa (kArataka vada pa-thI 12/8 thI 15 nave. 1998) zAsanasamrATazrInA jIvananAM vividha pAsAMo vize ATha pravacano ApyAM. A. pradyumnasUrijIe A pravacanazreNImAM nijI deSTikoNathI zAsanasamrATazrInA jIvananuM je punarmulyAMkana karI ApyuM te samagra saMghanI eka aitihAsika ghaTanA gaNI zakAya. A pravacanazreNI eTalI to lokapriya banI ke amadAvAda zaheravistAranA pAMjarApoLanA upAzraya khAte tyAMnA sthAnika saMghonA AgrahathI pUjya mahArAjazrIne samrATazrI vize bIjI pravacanazreNInuM Ayojana karavuM paDyuM. pUjya mahArAjazrIno saM. 2055no cAturmAsa operA sosAyaTI khAte hato. e saMghanA yajamAnapade pUjaya AcAryazrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA nirvANa-ardhazatAbdI mahotsavanI ujavaNI atyaMta bhavya rIte karavAmAM AvI. enA eka bhAga rUpe "zAsanasamrA pravacanamALA' graMthanuM vimocana gujarAta rAjayanA tatkAlIna rAjayapAla zrI suMdarasiMha bhaMDArInA haste karavAmAM AvyuM. jaMgama 'pAThazALA' : keTalAMka varSothI suratathI prakAzita thatuM 'pAThazALA' sAmayika sAce ja jIvanaghaDatara mATenI pUjya Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 569 AcAryazrInI jaMgama pAThazALA banI rahyuM che. zeTha zrI zreNika- gAma nAnakaDuM hoya, paraMtu dilAvara bhaktajano hoya tyAM bhAIe eka sabhAmAM kaheluM ke "pUjya mahArAjazrInuM pAThazALA' prabhuno prabhAva cokkasa jovA maLe. choTAbhAI ane mohanabhAI jevuM hAthamAM Ave che ke eka ja beThake vAMcI jAuM chuM." eTale dharmavIra ane karmavIranI joDI. mohanabhAI pU. sAgarajI paMDita rUpavijayajI mahArAja racita 45 AgamanI moTI ma.sA.nA bhakta ane jinAlayamAM zrI zAMtinAthadAdAnA parama pUjA pratye emanA manamAM evI apAra prIti che ke pote jyAM upAsaka-jhaverAtanA vepArI hatA tethI lAkheNI AMgI temanI paNa cAturmAsa-sthiratA karI hoya tyAM te pUjA ThAThamAThathI dekharekha nIce thatI. saMgItanA rasanna hatuM tethI teo tabalA saMgItabaddha rIte pUrA hadayollAsathI bhaNAvavAnuM Ayojana teo vagADavAmAM paNa ustAda. kare che. mohanabhAInA traNa dIkarA zAMtibhAI paNa saMgItanA bhera AcAryazrI pradyumnasUrijInA vyaktitvamAM guNAnurAgitA, zokhIna. zAsaIya saMgItakSetre khUba ja nAmanA prApta karI hatI. saraLatA, namratA ane pAradarzitA che. emanI mukhamudrAnI parivAre susaMskArI vAtavaraNa maLe evo prayAsa karatA hatA. prasannatA ane namra hRdayanI mAdhuryanI chAlaka ApaNAM haiyAMne temanA patnI suzrAvikA maMgubahena evA ja dharmaniSTha hatA. bhIjavI jAya che. emano satsaMga ane sAnnidhya sadaiva sukhakara abhyAsamAM pRravINa, vratone jIvanamAM utAranAra suzrAvikA ane ane zAtAdAyaka banI rahe che. saMskAradAtrI maMgubahenane pAMca putro ane traNa putrIo hatA. pUjyazrInA varada haste zAsanaprabhAvaka kAryo thatAM rahe e saMskAranuM ghaDatara A mAtAe potAnA traNa putro ane be putrIone dIkSA ApI hatI. temanA romaromamAM zrI vIrazAsana ja abhyarthanA. zAsananA A tejasvI tArakane koTi koTi vaMdanA! pragaTatuM hatuM. leikhana- saMkalana : prA. kAntibhAI bI. zAha) saujanya : guNaguNAnurAgI suzrAvako taraphathI mahAna puruSonI jIvanayAtrA paNa zarUAtathI ja kAMIka aLaga lAge che. maMgubahenanA trIjA naMbaranA putranA janma pahelAM samartha vyAkhyAnakAra : ajoDa sAhityakAra, temaNe devavimAna sahita eka svapna joyuM hatuM. temAM suMdara parama zAsanaprabhAvaka saMgItanA sUranI vacce devavimAna eTale divyatAno pAra nahIM. pa.pU. A.zrI azokasAgarasUrijI ma. A svapna puruM thayuM, te pachI tarata ja aruNakumArano garavI gujarAtanI pAvana janma thayo. vaiAkha suda-2 varSa : saMvata 2000 aruNakumAra dharAe aneka vIraratno ApyAM eTale saMskAra ane buddhino samanvaya. aruNakumAra roja rAtre che. je vizvanA sAmAnya jana bA-bApujI ane parivAranA saunI sAthe dharmanI carcA kare. karatAM kAMIka nokhI mATInA hoya prasaMgomAMthI pragaTatuM vyaktitva che. A dharA para pAMgarelA eka divasa temanA bApujIe 5.A.ma.sA. zrI puSpoe dharma ane saMskRtinI pratApasUrIzvarajI ma.sA.nA pravacananI vAta karatAM kahyuM ke zrI vIra jyotane jhagamagatI rAkhI che. prabhunA kAnamAMthI jyAre khIlA kADhyA tyAre temanI cIsathI emAnuM eka nararatna ke pAMgareluM AsapAsanA pahADo paNa phATI gayA hatA. cha-sAta varSanA buddhi puSpa eTale pa.pU.A.ma.zrI pratibhAsaMpanna aruNakumAre e prazna sAMbhaLIne tarata ja pUchayuM azoka sAgarasUrizvarajI-parama zAsana prabhAvaka AcArya ke jo pahADo phATI gayA, to khIlA kADhanAra jIvatA rahyA ke bhagavaMta. marI gayA? AvA uttama saMskAra ane buddhipratibhA dharAvanAra gujarAtanA vaDodarA jillAnA chAmI gAmanI dhanyadharA, aruNakumAra saunA priyapAtra banI gayA. jyAM saMpratirAjanA samayanA zrI zAMtinAthaprabhunuM 125 varSa parivAramAMthI nAnImA-mAmA-traNa mAsIo saMyama prAcIna bhavya jinAlaya zobhe che. A jinAlayamAM prabhunI pratiSThA jIvana pasAra karatAM hatAM. teonI preraNAthI aruNakumArane mahotsava AcArya zrI lakSmIsAgarasUrijI ma. sAhebe karI hatI. lagabhaga agiyAra varSanI uMmare mahesANAnI pAThazALAmAM A zAMtinAtha dAdAno prabhAva chANI gAma para ghaNo hato. mUkyA. tyAM pAMca pratikramaNa, cAra prakaraNa, traNa bhASya, cha Jain Education Intemational Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa00 dhanya dharAH karmagraMtha, tarkasaMgraha temaja saMskRta-prAkRtano abhyAsa karyo. sAthe zrI azokasAgara ma.sAnA saMsArI baMdhuo jayakAMta ane saMgItanI sAdhanA to kharI ja. vinaya ane vivekathI vaDIlonI harSakAMtane paNa saMyamano raMga lAgyo tethI chANImAM teone paNa sevA kare, tethI 5. pukharAjajI ane parIkSaka zrI vADIbhAInI dIkSA ApI. muni zrI jinacaMdrasAgara ane muni zrI hemacandra kRpApAtra banatA vAra na lAgI. kyAreka to paMDitajI temane sAgara banyA. gurudevanI AjJAthI teone paNa vividha zAstrono vyaktigata rIte karAvatA. abhyAsa karAvyo. saMyamajIvananI tAlImathI potAne paNa AnaMda ghaNI vakhata evuM banatuM ke rAtre jyAre badhA mitro gapATA thayo. A pachI to baMne gaNipada pAmyA pachI AcAryapadavI mAravA besI jatAM. tyAre aruNakumAra potAnA gharamAMthI je je zobhAve che. vizALa ziSya parivAra sAthe baMne prabhAvanA kare che. dIkSArthIoe nIkaLyA hatA te viSe vicAratA hatA. pUrvabhavanA - pU.dAdA mR. tathA gurudevanA AgrahathI aneka kAryomAM saMskAro gurunI preraNA ane puruSArthanA puNyodaye saMsArathI pa.pU.A.zrI azokasAgara ma.sA. teonI sAthe rahyA. vadhAre viraktabhAva jAgyo. samaya mevADa ane mALavAmAM rahIne abhyAsa karyo. gurudevanA aruNakumAramAMthI azokasAgara ananya Agrahane mAna ApavuM paDyuM eTale UMjhAmAM temane saMvata 2017, vaizAkha suda 14, Abu delavADA saMyamabaMdhu muni zrI nirUpama sAgara ma.sA.nI sAthe gaNipadavI vimalavasahIno raMgamaMDapa, zrI AdinAtha dAdAnI sanmukha ane maLI. paMnyAsapadavI mATe Agraha thayo tyAre temane javAbamAM jaNAvyuM ke ApazrI upAdhyAya ke AcAryapada svIkAro to ame pU.paM.zrI bhadraMkaravijaya ma.sA.nI nizrA sAdhu-sAdhvI, zrAvakazrAvikAonI hAjarImAM aruNakumAranI dIkSAno prasaMga paMnyAsa pada laI jaI zakAya. pU.A.ma.sA.ne haMmezA evI ja ujavAyo. pU. paM. abhayasAgarajI ma.sA.nA ziSya tarIke icchA rahetI ke temano ziSya gurudevazrInI sevAmAM rahe. azokasAgara nAmathI dIkSita thayA. bhaya dUra karanAra guruAjJA pramANe ja cAturmAsa pasaMda kare. abhayasAgarajI ma.sA.nA ziSya zoka dUra karanAra azokasAgara zAzanaprabhAvanAnAM kAryo :ma.sA banyA. vi.saM. 2043nA UMjhAnA comAsAnA aMte teonA guru jo ke A samaye chANImAM temanA mAtA, mAmA vagere mahArAjazrInI tabiyata lathaDI ane kArataka vada-9nA divase guru ajANa hatA. teo tarata ja tyAM pahoMcyA.thoDo virodha paNa mahArAjano viraha thayo. kAyamI chatrachAyA hatI te dUra thaI. chatAM thayo. chevaTe mAtAne khyAla Avyo ke aruNakumAre lIdhelo mArga hiMmata rAkhIne potAnA gurudevanAM adhUrAM kAryo karavA mATe taiyAra ja sAco che, tyAre manamAM to AnaMda thayo. thayA. dAdAguru, potAnA guru ane anya ThANA sAthe gurujInA kALadharma pachI paMnyAsa padavI, AcArya padavI, azokasAgara ma.sA. kuMbhAriyA padhAryA. amadAvAdamAM pU. muni siddhigirirAjanI chAyAmAM aneka utsavo, jaMbudvIpa parisaramAM zrI nirUpaNasAgarajI ane prathama cAturmAsa mahesANA pachI anuSThAno vagerenI javAbadArI levI paDI. zAsana prabhAvanAnAM metrANAmAM kalyANasAgara ma.sAnI dIkSA thaI. A rIte be tamAma kAryo saraLatAthI pAra paDe che. gurudevanI hayAtImAM ja gurubhAIo maLyA. jaMbUdvIpa saMkula, nAgezvara tIrtha, mAMDavagaDha vagere mATe teonuM abhyAsamAM jJAnano kSayopazama ghaNo ja tethI teoe nAma gurudeve ApyuM hatuM. zAsana prabhAvanAnAM ghaNAM kAryo mATe lalitavistarA (pU. yazovijayajI kRta), SoDaSaka, prabodha sarvanI najara temanI tarapha ja hoya. ciMtAmaNi, vairAgya kalpalatA vagere sAthe adhyAtmasAra ane - gurudevanI icchA e potAnI icchA, evuM samajanArA vyAkaraNano abhyAsa karyo. ghaNA ochA hoya che, paraMtu pU. azokasAgara ma.sA.nuM jIvana gurubaMdhuonI sAthe lagabhaga pAMca hajAra gAthAono lakSya ja gurunI icchA pramANe karavAnuM rahyuM. svAdhyAya karyo. gurudevanI eTalI badhI kRpA prApta thaI ke te pote - pU. zrI azokasAgarasUrijI ma.nA haste thayelAM kAryo gurujI kare e ja pote kare, gurunuM pahereluM kapaDuM vApare, gocarI * ujjainamAM zrI mANibhadra yakSarAja-janmasthaLavAparavA mATe paNa sAthe ja vApare. nAnA nAnA prazno viSe jANe. bherUgaDhanA uddhAra mATe upadezaka ke nAgezvara jI, mAMDavagaDha, Jain Education Intemational Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 AryarakSitasUridhAma, zrI ajitazAMti tIrthadhAma, UMjhA, bAmaNavADA (rAjasthAna) vagere tIrthanA uddhAraka, * svarNAkSarI AgamamaMdira, unAva, semaliyAjI, mAlavA-mevADa vagere tIrthanA uddhAraka. * nAgezvarajI tIrthamAM sarvaprathama saMgha pUjyazrInI nizrAmAM. * kula 25 jeTalA saMgho. * 50 thI vadhAre pratiSThA. * 15thI vadhAre upadhAna. * sAdhu bhagavaMtone paMnyAsa padavI, AcArya padavI. * jaMbUDhIpa mATe pUjya gurudevanA adhUrA kAryo AgaLa vadhArI A sthaLane vizva vikhyAta banAvavA siMhaphALo. * ziSyo, praziSyo (zrI saumyacaMdra ma.sA., zrI vivekacaMdra ma.sA., zrI dhairyacaMdra ma.sA. vagere) preraka rahI zAsananAM kAryo karyA. viziSTa pradAna mAtra cha varSanA dIkSAparyAyamAM 299 jeTalAM padyabaddha saMskRta zlokonA racayitA, 'bhUgoLa-bhrama-bhaMjanI', 'zuM e kharuM haze?', 'ApaNI pRthvI' ane sAmAnya janasamudAyanI samaja pramANe lakheluM 'ApaNI sAcI bhUgoLa'. jenI hindImAM be tathA gujarAtImAM pAMca AvRtti prakAzita thaI che. uparAMta aMgrejImAM paNa A pusta pragaTa thayuM che. A pustakamAM bhUgoLa viSayaka khyAlo, pRthvI, sUrya vagere viSayaka Adhunika khyAlonuM khaMDana karatI mAnyatAo-mAhitI tathA tenI vIDiyo sI.DI. paNataiyAra karI che. 'ApaNI sAcI bhUgoLa'nI sIDI vaijJAniko, vidvAno tathA rasajJoe nihALI che. jinazAsanamAM tattvone ramatAM ramatAM samajAya evuM 'jJAna gammata udyAna' tathA jayapuramAM che tevI 'jaMtara-maMtara vedhazALA', navakAranA vizALa paTo, akhaMDa dIpakavALuM zrI navakAra maMdira, bhUgoLa viSayaka yuvAnonA aneka praznonA ukela mATe vijJAnabhavana temaja caramatIrtha prabhu mahAvIrasvAmInuM adbhuta ane kalAtmaka jinAlayanuM nirmANa vagere teozrInA ajoDa kAryanA sAkSI che. Aje paNa jaMbudrIpamAM zrImatI menakAbahena nitIzabhAI sarakAra upadhAna bhavanamAM ajoDa gurubhaktinA darzana thAya che. ane aMtamAM : sarvaprathama dIkSAno svIkAra karanAra gurudevazrInA parivAramAM be bhAI, be bhatrIjA, eka bhANeja tathA be baheno saMyamajIvananI ArAdhanA karI rahyA che. zrI zatruMjayatIrthamAM zrI Adezvara dAdA pratyenI apAra bhaktinI prasAdI svarUpe manabhAvana vyAkhyAno temanA mukhethI sAMbhaLavAno lhAvo cUkavA jevo nathI. 51 muMbaImAM copATI vistAranA mahatvanA sthaLane zrI sAgarAnaMdasUrijI coka tarIke nAmAbhidhAna karAvIne gurubhakti ane bahumAnano lAbha lIdho. AvuM bahumAna pragaTa karavA mATe teonuM hRdaya utsuka hatuM. 50 jeTalA ziSya-praziSyono parivAra jemAM AcAryapade, paMnyAsapade, gaNipade birAjatAM ziSyo hovAM chatAM svabhAvamAM kyAMya daMbha nahIM, ADaMbara ane garva nahIM. saunI sAthe saraLatA, nikhAlasatA ane nirbhayatAthI vartana karavAnuM zIkhavuM hoya to guru mahArAjanA caraNe javuM paDe. pUjya Agama uddhArakazrInAM tAttvika pravacanone rajU karatuM siddhacakra' mAsikano jirNoddhAra karAvyo. Ama eka mUlyavAna khajAnAnI rakSA karI. pUjya dAdA gurudeva A. bhagavaMta zrI candrasAgarasUrIzvarajI ma. dvArA sthApita siddhacakra samAja'no punaruddhAra karAvIne tAraka gurudevanI bhAvanA jALavI rAkhI. zrI navapadajI ArAdhanAno sAco krama jALavavAmAM teozrInuM mahattvanuM yogadAna ApyuM hatuM. ATalA prabaLa puruSArthI hovA chatAM potAnI prasiddhi thAya, potAnA phoTA chapAya ane samAjamAM bolabAlA vadhe evI jarA paNa icchA nahIM. AvA guNothI vaMdanIya baneluM vyaktitva tapanA prabhAvathI vadhAre nirmaLa banyuM che. vardhamAna tapanI bAvana oLI ane kAyamI biAsaNAthI taponidhAna banelA pU. gurubhagavaMta zrI azokasAgarasUrijI ma.sA.nuM teja anerI AbhA pragaTAve che. AvA parama upakArI gurubhagavaMtanA caraNomAM koTi koTi vaMdanA. saujanya : zrI vardhamAna jaina peDhI, pAlItANA baMdhubelaDI pU.A.zrI jinacaMdrasAgarasUrIzvarajI ma. pU.A.zrI hemacaMdrasAgarasUrIzvarajI ma. Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 502 dhanya dharA: vartamAnamAM jainasaMghonI pavitra-puNyazALI ane prabhAvaka pramukha pratibhAomAM jeozrInuM nAma acUkapaNe AdarapUrvaka sahasA levAI jAya evA che baMdhu-belaDI pU. A. zrI jinacaMdrasAgarasUrIzvarajI ma. tathA pU. A. zrI hemacaMdrasAgarajI ma. jIvana teja-lakIranuM zabda citra... madhya gujarAtanA vaDodarA jillAnA chANI gAme jaina saMghane aneka zramaNa-zramaNI ratnonI bheTa dharI che. ghare-ghare thI saMyama svIkAranA AtmAothI "chANI-dIkSAnI khANI'rUpe prasiddha che. A chANImAM pitA zrI zAMtilAla choTAlAla zAha tathA mAtA maMgubahenanI ratnakukSithI pAMca putra-traNa putrIoe janama lIdho. mAtAnA hAlaraDAmAM ja saMyama koDane jagavatA bhAvo pragaTI rahyA hatA ethI parivAramAMthI pAMca saMtAnoe saMyama svIkAra karyo che. kulle ATha puNyAtmAo vIradharmanI saMyamacaryA ArAdhI rahyA che. parivAramAM sauthI nAnA be putra jayakAnta ane harSakAnta bAlyakALathI ja eka-bIjAnA baMdhupremathI baMdhAyA hatA. baMne baMdhu badhuM ja kArya sAthe ja karatA. emanuM zaizava sattva ane saMskArathI zobhatuM hatuM. suzrAvaka zAMtilAle gharaAMgaNe zAsana subhaTa upAdhyAya zrI dharmasAgarajI ma.ne padharAvI bhavya mahotsava Ayojyo. pUjyazrInA varadhaste saM. 2020nA vai. su. 10nA divase jayakAnta uMmara varSa 12, harSakAnta uMmara varSa 10 saMyamadharma svIkAryo. pa. pU. gurudevazrI abhayasAgarajI ma.nA ziSya tarIke ghoSita thayA. tyArabAda vaDI dIkSAnA avasare potAnA vaDIlabaMdhu azokasAgara ma.nA ziSya rUpe jAhera thayA. pU. A.zrI hemacaMdrasAgarajI sUrijI ma.no jJAnavaibhava, pravacanabhava, saMyamavaibhava ane lekhanabhava Agavo che. gurudeva zrI tathA mUrdhanya paMDito pAse teozrIe tanmaya thaI AgamanyAya-sAhitya jevA viSayonuM talasparzI adhyayana karyuM che. hindI-gujarAtI bhASA upara zreSTha prabhutva dharAve che. teozrInA saraLa, sugama, sacoTa 20 jeTalAM pustako Aje jaina-janatAmAM rasapUrvaka vaMcAI rahyAM che. navakAramahAmaMtra varNana ane vairAgyabharyA pravacano temanA pravacananI AgavI khAsiyata che. jApa-sAdhanAmAM teo acchA mAhira che. be varSa tapa tathA 76 AyaMbilanI oLInI ArAdhanAthI tapasvI paNa che. saM5, samanvaya ane samAdhAna mATe paNa paNa pUjyazrI koThAsUjha dharAve che. Thera-Thera paDelI parivAra-samAja-saMghanI tirADone bhUMsavAnuM bhagIratha kArya karatA rahe che. Atmazuddhi ane puNya samRddhinI lAyakAta para pU. 5, zrI abhayasAgarajI ma.nA varad haste cANasmA mukAme gaNi padavI pradAna karavAmAM AvI. gacchA. pU. A. zrI sUryodayasAgara sUrIzvarajI ma.nA haste indoramAM paMnyAsa padavI enAyata thaI tathA pU. gacchAdhipatizrInI AjJAthI tathA pU. gurudeva A. azokasAgara sUrIzvarajI ma.nI nizrAmAM surata mukAme bhavya AcArya padavI zrI saMghe arpI hatI. 'baMdhubelaDI' tarIke prasiddha A baMdhuyugale gurukRpAnA panotA baLe dharma ane saMskRtinI surakSA-sevA mATe satata jAgarUka ane sakriya hoya che. kalakattAthI gujarAta bhaNI pAchAM vaLatAM moTI saMkhyAmAM mAMsAhArI janatAne pravacano-satsaMga dvArA mAMsa-madirApAnatyAganA zapatha apAvyA che. pU. AgamoddhAraka AcAryadeva zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ma.nI dIkSAzatAbdInA upalakSamAM pa.pU.A.zrI azokasAgarasUrIzvarajI ma. nI nizrAmAM 250 varSanA itihAsamAM sarva prathamavAra suratathI sametazikharajIno cha'rIpAlita saMgha kaparI sthitimAM paNa 700 yAtriko, 140 sAdhu-sAdhvI sAthe 2200 ki.mI.no vihAra karI itihAsa khaDo karyo hato. madhyapradezamAM keTalAMya nAnAM-moTAM gAmaDAM, nagarotIrthomAM teozrInI preraNAthI maMdira-jIrNoddhAra tathA upAzrayonuM nirmANa thavA pAmyuM che. indora, surata, bolayA, karajaNa, pUnA, muMbaI jevAM aneka nagaromAM jinamaMdiromAM pratiSThA tathA aMjanazalAkA mahotsava teozrInI nizrAmAM akaccha saphaLatAthI pAra pADe che. sAdhu-sAdhvI vaiyAvacca tathA sAdharmika bhakti mATe paNa teozrInI preraNAthI zAsanapremI zrAvako tathA udAra dAnavIra zreSThIo mana mUkI sahayoga Ape navakAra mahAmaMtranA nimittane laIne lokajAgRtiAnsarajAgRti vizvazAMti-AtmasamAdhinI nema laI samUha jApa-cetanAnuM abhiyAna laI jApa-vaNajhArA sarvatra sAmUhikacetanA jagAvI rahyA che. kalakattAmAM 9 lAkha navakAranA sAmUhika jApathI zarUAta karI pAlitANAmAM 68 lAkhano sAmUhika jApa, suratamAM 9 karoDano jApa, amadAvAdamAM 27 karoDa jApanAM karelAM comAsAmAM mahA abhiyAnane muMbaImAM jabaradasta pratibhAva sAMpaDyo. govAliyA TekamAM 68 karoDanI saMkhyAmAM Jain Education Intemational Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 53 navakArano samUhajApa, bhAyakhalAmAM 99,99,999 no samUha mAganugAmI pratibhAnA svAmI, pravacanaprabhAvaka pUjyapAda jApa, pUnAmAM 108 karoDano aitihAsika jApa mahArASTramAM ja AcAryadeva zrImad vijaya nahIM, samagra mantrapremI sAdhakomAM haju guMjI rahyo che. A abhiyAna vadhu saghana banAvavA muMbaI mATuMgAmAM 68 lAkha kIrtiyazasUrIzvarajI mahArAja navakAra-Alekhana-abhiyAna karI muMbaIgarAone mahAmatranuM tejasvI vyaktitva ane eka vizvamAM addabhuta AMdolana jagAvyuM che. AnA thakI A ojasvI vANInA pratApe vizva dharAne samUha jApathI sAmAjika ekatA ane vizvabaMdhutvanI jainazAsananA eka mahAprabhAvaka aNamola bheTa AcAryazrIe niHsvArthabhAve dharI che. surata, banyA che. rAjakoTa, Idora vagere vividha saMghomAM paNa 68 lAkha, 54 tejasvI tavArIkho lAkha, 36 lAkha jevA Alekhana anuSThAno yojAyA che. have navakArano sUpa ane dhyAna-maMdira banAvavAnI saMkalpanA paNa sAMsArika nAma : kAMtibhAI thoDA samayamAM sAphalyane varaze evI teozrInI mahecchA che. mAtA : jIvIbena sthApatya ane sAhitya e saMskRtinI dharohara che. jene pitA : gagalabhAI zAsana pAse bane amUlya prAcIna mUDI Aje paNa jaLavAIne gurudeva : pa.pU.A. zrI vijaya guNayazasUrIzvarajI ma. paDI che. sarjanakSetre bIjAM keTalAMya sAhitya ane sthApatyo vartamAnane ajavALI rahyAM che. emAM "jaina ArmatIrtha janma : vi.saM. 2008, mAgasara vada-2 bhorolatIrtha ayodhyApuram' pUjya baMdhubelaDI AcAryazrInI preraNA ane dIkSA : vi.saM. 2023, poSa suda-14 murabADa mArgadarzanathI nirmANAdhIna che. bhAratIya saMskRtinA prathama vaDI dIkSA : vi.saM. 2023, mahA vada-10, lAlabAga tIrthakara zrI RSabhadevanI 23 phUTa ekamAtra vizALa pratimA gaNipada : vi.saM. 2050 kArataka suda-11, surata dharAvatuM A alaukika tIrtha bhAratamAM ja nahIM vizvamAM itihAsa-kaLA ane zraddhA mATe prakhyAta thaI rahyuM che. paMnyAsa upAdhyAya pada : 205ra vaizAkha suda-6 bhorola tIrtha | saMvata 2059 I.sa. 2003mAM A tIrthano AcArya pada : vi.saM. 2052 vaizAkha suda-7 bhorola tIrtha aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava (18 divasano) gItArtha zreSTha pU. ziSya-praziSya saMpadA : 33 (2063 sudhI) gacchAdhipati zrI sUryodayasAgarajI ma. tathA pa.pU.A.zrI nizrAvartI : 41 azokasAgarasUrIzvarajI ma.nA paramaprabhAvaka sAMnidhyamAM UjavAyo che. bhIDa vacce gujarAta AkhAmAM gAjyo hato. paramAtmA zrI mahAvIradeve sthApelA vizvakalyANakAra zrI aitihAsika rathayAtrA tathA AsapAsa gAmonI bhojana-prasAdI jinazAsananA mahAprabhAvaka AcArya bhagavaMta kharekhara kevA hoya, sAthe A tIrtha sahunuM AsthA kendra banyuM che. varSe 2000thI vadhu tenI jo jhalaka prApta karavI hoya to eka vakhata AcArya vijaya sAdhu-sAdhvI bhagavaMto ane aDhI lAkhathI vadhu yAtriko kIrtiyazasUrijI mahArAjAno paricaya avazya keLavavo joIe. tIrthayAtrAe Ave che. gahana ciMtanamAM garakAva thayelI moTI moTI svapnila AMkho, bIjuM paNa eka sthApatya karajaNa-miyAgAmanAM tIvra buddhi pratibhAnuM sUcaka aNidAra nAka, jainazAsananI satata traNa maMdirone eka prAcIna tIrthane kalAtmaka rUpa ApI ciMtAne kAraNe karacalIthI zobhatuM kapALa ane kaMIka kahevAne sumeru navakAra-tIrtha rUpa jagajAhera che. camatkArika dAdA tatpara hoTha vaDe teo hajAra mANasonA ToLAmAM paNa alaga tarI vAsupUjya Adi prAcIna jina bimbo Aje sahunA Ave tevI dehayaSTi dharAve che. pravacanaprabhAvaka AcArya AkarSaNapAtra che. bhagavaMtanI vyAkhyAnasabhAno anero mAhola hoya che ane temanA saujanya : jaina AryatIrtha ayodhyApurama-navAgAma amadAvAda pravacanamAM nAyagarAnA bhavya dhodhanI jema jinavANIno je madhura pAlItANA rAjamArga, tAluko valabhIpura ji. bhAvanagara sUAva thAya che, te sAMbhaLIne parama samAdhi ane tRptino anubhava thayA vinA raheto nathI. vyAkhyAna vAcaspati AcAryadeva zrImad Jain Education Intemational Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa04 dhanya dharA: vijaya rAmacaMdrasUrijI mahArAjAnI anupama sevA dvArA viziSTa AcAryadeva zrI vijaya kIrtiyazasUrijI mahArAjA jayAre puNyano saMcaya karanAra A AcArya bhagavaMtane temanA dAdA guru bAlyAvasthAmAM hatA, tyAre paNa temanI chApa eka jiddI ane bhagavaMtano zAsana prabhAvakatAno vAraso sAMgopAMga prApta thayo tophAnI bALaka tarIkenI hatI. dIkSA aMgIkAra karyA pachI A che. tema lAgyA vinA rahetuM nathI. tophAnI svabhAvanuM rUpAMtara AtmasAdhanAmAM thayuM. zAsanapravacana prabhAvaka AcArya zrI vijaya kIrtiyazasUrijI prabhAvanAnA prasaMgomAM te hajAronI medanInA hRdayane jItI mahArAjAnuM bAhya vyaktitva jeTaluM prabhAvazALI che, teTaluM ja lenArA haiyAnA hAra banI jAya che. lokonA dilane jItIne saraLa ane pAradarzaka temanuM aMtaraMga vyaktitva che. zAsanarakSAnA temanA hRdaya siMhAsana upara rAja karavAnI gurucAvI jANe temane kAryomAM temanI vicAradhArA ane vANI atyaMta Akramaka ane potAnAM dAdAguru vijaya rAmacaMdrasUrijI mahArAjA pAsethI prApta dhAradAra gaNAya che, paNa jyAre parama upakArI paramAtmAnI thaI che! A kAraNe ja temanI pAvana nizrAmAM zAsana prabhAvanA, bhakti ke guru bhagavaMtonA upakAranI vAta Ave tyAre teo siddhAMta rakSA ane tIrthoddhArAdi aneka aitihAsika prasaMgonI atyaMta bhAvanAzIla banI jAya che ane temanI AMkhanA eka khUNe AMsunAM buMda tagatagI UThe che. pUjya AcArya bhagavaMta AcArya zrI vijaya kIrtiyazasUrijI mahArAjA AcArarakSAnI bAbatamAM vaja karatAM paNa kaThora che, to sarvatomukhI pratibhAnA svAmI che. eka bAju zAstrAbhyAsamAM gaju Azritone paramAtma zAsananA anupama padArthono rasAsvAda kADhI temaNe glAna, vRddha, tapasvI vagere sAdhubhagavaMtonI vaiyAvacce karAvI temanuM Atmika kalyANa karavAnI bAbatamAM teo puSpa bAbatamAM paNa nAmanA kADhI che. eka bAju pravacanamAM karatAM paNa vadhu komaLa che. temanA virodhIo paNa e vAta vagara prabhAvakatAnA prANa pUranArA A AcArya bhagavaMta bIjI bAju vivAde kabUla karaze ke, AgamazAstronA agAdha jJAna ane zAstronAM saMzodhana ane saMpAdanamAM paNa mazAlacInI bhUmikA zAstracusta prarUpaNAnI bAbatamAM AcArya zrI vijaya nibhAvI rahyA che. Ayurveda, homiyopathI ane Adhunika kIrtiyazasUrijI mahArAjane kyAreya paDakArI zakAya tema nathI. cikitsA zAstranA UMDA jJAnano upayoga aneka sAdhu-sAdhvIjI A kAraNe ja bhAratabharanA jaina saMgho temanAM pAvanakArI pagalAM bhagavaMtone teo samAdhi ApavA mATe kare che, to zilpazAstranA potAnA kSetramAM karAvavA mATe haMmezAM Atura hoya che. niSNAta kakSAnA jJAnano upayoga teo jinamaMdironA nirmANamAM AcArya zrI vijaya kIrtiyazasUrijI mahArAjAe saMvata ane tIrthonA uddhAramAM zAstrIya mArgadarzana ApavA dvArA kare che. 2023mAM 14 varSanI kizora vaye dIkSA aMgIkAra karI, tyArathI kAyadAzAstranA abhyAsano upayoga teo zAstro ane siddhAMtonI ja temane potAnA dAdAguru vyAkhyAna vAcaspati zrImad vijaya rakSA mATe karI rahyA che. to jayotizAstranA jJAna dvArA teo rAmacaMdrasUrijI mahArAjanI sevA ane sAnnidhyano apUrva lAbha aneka sAdhaka AtmAonA saMyama jIvanamAM ADe AvatAM prApta thayo hato. A sAthe saMyama sAdhanAnI bAbatamAM saMsArI aMtarAyone dUra karavAno puruSArtha karI rahyA che. Aje paMcAvana saMbaMdhe pitAzrI ane sAdhuparyAyanA guru vardhamAna taponidhi varSanI vaye temaNe zAsana prabhAvakatA ane siddhAMta rakSAnI AcArya bhagavaMta zrI vijaya gaNayazasUrijI mahArAjAnuM satata bAbatamAM je siddhio hAMsala karI che, te jotAM AvanArA mArgadarzana paNa maLatuM rahyuM hatuM. gacchAdhipati zrI vijaya samayamAM jainazAsananA gaganamAM teo sUryanI jema chavAI daze, rAmacaMdrasUrijI mahArAjAnI dareka nAnI moTI mAMdagImAM khaDe tevI bhaviSyavANI bhAkhyA vinA rahI zakatuM nathI. page temanI sAme hAjara rahI, temanI tamAma prakAre sevA karavAno pravacanaprabhAvakazrIjIe vyAkhyAna vAcaspatizrIjInI sevA akhaMDa mahAmUlo lAbha muni zrI kIrtiyazavijayajIne zarUAtathI ja 24 varSa sudhI karI, tene teo potAnA jIvananuM zreSTha bhAthuM gaNe maLato rahyo che. A yugapuruSanA sAnnidhyamAM rahI temane sahaja che. teonA jIvanamAM vaLI eka e vizeSatA che ke, teo rIte siddhAMtacustatA ane zAsanaprabhAvakatAnA pATho zIkhavA maLI AjathI 300 varSa pUrve thayelA pUjyapAda mahopAdhyAya zrI gayA hatA ane pUjya gacchAdhipatizrInI aMtima mAMdagImAM yazovijayajI mahArAjAe potAnA AdhyAtmika jIvananA munizrI kIrtiyazavijayajIe je zuzruSA karI aMtima ArAdhanA ghaDaveyA ane parokSa gurupade aMtaramanathI sthApita kare che. karAvI, te to guruziSyanA saMbaMdhonA itihAsanuM eka yAdagAra teozrInI dIkSA ane padapradAna ityAdi dareka upalabdhio prakaraNa banI gayuM che. pitA-guru-sUridevanI sAthosAtha prApta thaI che. Jain Education Intemational Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 505 Aja sudhImAM AcAryazrInI nizrAmAM mukti dAyaka sAte gAMTha UkalI na hatI. koI puNya paLe badhA ja TrasTIoe supAtra kSetro ane anukaMpA-jIvadayA Adi aneka kSetromAM pUjyazrIne vinaMtI karI jIrAvalA padharAvyA. aThThama thayA. jApa mAtabara rakama aneka sagRhastho dvArA vAparavAmAM AvI che. daramyAna TrasTIonI upasthitimAM pravacana prabhAvakazrIjIe AcAryazrIjIno mAtra upadeza ja emAM preraka bane che. vyaktigata potAne prApta thayela saMketa saMbhaLAvyo. dAdAne mULanAyaka eo kyAreya koIne paiso kharacavA Adi bAbatano IzAro ya banAvavAno nirNaya hato. TrasTa maMDaLe nirNaya vadhAvyo ane A karatA nathI. sadInA zreSThatama jIrNoddhArano sUtra prApta thaI gayo. nUtana smRtimaMdIra pratiSThA aMtargata vizvotkRSTa mahAmahotsavanuM jinAlayanuM zilpa pUjyazrInI dIrdhadaSTibharI najarathI pasAra AkarSaNa zruta mahApUjA banyuM hatuM. jemAM zruta rakSAzruta thayeluM che. A jIrNoddhAra evI paLe prAraMbhAyuM ke Aje prabhAvanA vigere tamAma bALakonI sacita-racanA Adi dvArA bhAratabharamAMthI avirata dhanavarSAthI tIrtha pallavita banI gayuM che. janajananA mAnasamAM pahoMcI zAsake tevI sAmagrI yojAI hatI. chellA cAra varSamAM pUjyazrInI prabhAvakatAnA kAraNe zrI je sarva prathamavAra ja yojAyela, jainAdarzana 5 lAkhathI vadhu giranArajI, zrI siddhagirijI, zrI zaMkhezvarajI, zrI bhAvikoe karyA hatA. bAmaNavADAjI Adi tIrthonA jinAjJAnasurI cha'rI pAlaka saMgho, pravacana prabhAvakatAne pAmelA teozrInAM pAvana pagale zrI nAkoDAjI zrI bhIlaDIyAjI, zrI kalikuMDajI mahAtIrthe navapada pagale pracaMDa puNyAIno mAhola sarjAya che. sUripadane oLInI apUrva ArAdhanA, zrI hastagiri, zrI bhorola, zrI zobhAvanArA ane sUrimaMtrathI zobhatA teozrIe muMbaI bhIlaDIyAjI, zrI zaMkhezvarajI, zrI smRtimaMdira Adi puNyavaMtI mahAnagare bAvana mahinAnI sthiratAmAM bAvana gRhamaMdiromAM pAvanabhUmimAM upadhAna tapanA mahAmaMDANa, zrI pAlitANA, zrI paramAtmAnI pratiSThAo saMpanna karI. rAjanagara, zrI sUryapura, zrI smRtimaMdira mukAme varSAkALa cAturmAsa mAhola. vikramanI 2053 thI 2057 sudhInA pAMca cAturmAsamAM paramAtmAnavIranI AcArAMga sUtranI vANIthI muMbaIgarA jainomAM aDhaLaka devadravyAdinI vRddhi, aneka puNyAtmAnA haiye jainatvanuM jAgaraNa karyuM. upadhAna tapano viziSTa mAhola che. golakiya pragaTela samyagdarzana Adi dharmarUci tathA zAsana rakSA-siddhAMta TIvImAM to vAvyA pATInA medAnamAM be be vAra surakSAnA makkama maMDANa-A che pratyeka prasaMgonI AmraphaLa zruti. prabhAvaka saMyamotsava, aneka parAmAM hajAro zrotAne uddezIne chellA cAra varSanI amRtaphaLa zruti che aneka saMyamIonuM aneka vAcanAzreNI to bIjI bAju mATuMgA-malADa-kurlA vagere sarjana vairAgya bharapUra pravacananA prabhAve sAmuhika 14-9-6, sthaLe aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsava. devAcI AnaMdI tIrthe Adi dIkSA mahotsava. 108 prabhu pArzvanA aMjana pratiSThAne, hIla sTezana lonAvAlA vi.saM. 2063mAM maraNa sAme dekhAya evo akasmAta vAkasAImAM prabhu pArzvanAM besaNAM pUjyazrInI nizrAmAM thayAM. naDavA chatAM pUjyazrInI prasannatAne unI AMca paNa AvI nahIM. potAnA paramatAraka-parama gurudevanA smRtimaMdira arthe eo svAdhyAya-dhyAnamAM magna rahyA. niraMtara pravacana pradAnAdi amadAvAdanI bhUmine pAvana karI, tenA 27 divasanA dvArA upakAra karatA ja rahyA che. mahAmahotsavamAM zilpa-zAstrIya mArgadarzana dvArA pUjyazrInI pUjyazrInI bAhya-atyaMtara, prabhAvakatAne jANavApratyenI ananya bhakti karI. mANavA jainasAsana pratipALa jhaMkhI rahyuM che ane pratyeka divase jaga jayavaMta zrI jIrAvalA tIrtha eTale rAjasthAnamAM te prabhAvakatAne najaronajara jotA, kAnokAna sAMbhaLatA Avela mahattvapUrNa tIrtha. jagatabharamAM kyAMya pratiSThA thAya tyAre puNyAtmAonA mukta kaMThamAMthI zabdo sare che ke, "haju A dhAmanA mULadAdAno maMtra lakhAya evI praNAlikA che. jIrNa jainazAsana jayavaMtu che." "sUrirAmanuM sAmrAjya jayavaMtu che" prAyaH maMdira thaI gayuM. mULa prabhu paNa muslima-vidharmI AkramaNa saujanya : pU. munizrI nirmaladarzanavijayajI ma. sA. nI preraNAthI samaye bAjumAM padharAvAyA. jinAlayamAM aneka doSa hatA. saMgha voharA pArvatibena rIkhavacaMda hakamacaMda parivAra ciMtita hato. moTA moTA sUrivaro-munivaro AvI gayA. paNa (rAmapurA-bhorolatIrtha) Jain Education Intemational Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 yuvA hRdayasamrATa pUjya AcAryadeva zrImad vijaya hemaratnasUrIzvarajI mahArAja janma : vi.saM. 2007, cai. su.-10 bhAlaka (visanagara). dIkSA : vi.saM. 2023, jeTha suda-5, borasada. vaDI dIkSA : vi.saM. 2023, a.su.-2, khaMbhAta. gaNi pada : vi.saM. 2045, aSADha vada-8, surata. paMnyAsa pada : vi.saM. 2048, cai. su. 5, vilhoLI. AcArya pada : vi.saM. 2053 kA.va. 9, amadAvAda. mAtA-kaMcanabahena paTavA pitA-tArAcaMda pa jeozrInAM nAma ane kAmathI Akho jainasaMgha jANIto che. prakhara pravaktAonAM AMgaLInA veDhe gaNAtAM nAmomAM jeozrInuM nAma lokabatrIzIe gavAI rahyuM che, evA pUjya AcAryadeva zrImad vijaya hemaratnasUrIzvarajI mahArAjAe soLa varSanI UghaDatI uMmare pravrajyA svIkArI hatI. vardhamAnataponidhi sva. pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjanA kRpApAtra banyA hatA. 25 varSanI yuvAvaye teozrI pravacananI pATe birAjamAna thayA tyArathI lagAvIne Aja sudhI satata teozrInI pravacanadhArAo vahetI rahI che. vANInA askhalita pravAhamAM teo hajAro haiyAMone bhIMjavI zake che. codhAra AMsue raDAvI zake che. khamIra ane khumArIthI yuvAnone jhUmatA ane jhajhUmatA karI zake che. vairAgya nItaratI vANIthI aMtarane tarabatara kare che ane bhagavAnanI bhaktinI vAto karatAM AkhI sabhAne paramAtmamaya banAvI zake che. pravacanadhArAnI sAthosAtha teozrInI lekhanadhArAthI paNa jaina saMgha ajJAta nathI. jemanA 'cAlo jinAlaye jaIe' ane risarca opha DAyaniMga Tebala', ane bijhanesa silekzana' jevAM besTa selara pustako ghara gharamAM vaMcAya che. je pustakonA AdhAre AjasudhImAM anekavAra opana buka ekjhAmanAM Ayojano thayAM che. pAThazALAmAM A pustako TeksabUka tarIke vaparAya che, to aneka sAdhusAdhvIjIo A pustakonA AdhAre vAcanA zreNInAM Ayojano kare che. yuvApeDhIne jhakajhoratA pUjyazrInAM anya prakAzano che 'yuvAhRdayanAM oparezana' 'yaMgasTara', 'yauvana vIMjhe pAMkha', yauvana mAMDe AMkha, yauvananI AsapAsa, yauvananI Jain Education Intemational dhanya dharAH majhadhAra, yuvA zibira pravacano ane mAnasa zibira pravacano' novelanA Azika banelA yuvAno A pustakone jyAre hAthamAM le che tyAre nIce mUkavAnuM nAma letA nathI. yuvAnothI chalochala UbharAtA pravacanamaMDapomAM jyAre pUjyazrI vyasano, phezano, TI.vI., vIDio ane moDarnayuganI vikRtio sAme jhajhUmatA hoya tyAre zauryabharyA siMhanI adAmAM aneka yuvAnoe nihALyA che. pravacananI pUrNAhuti thAya te pahelAM to hajAro yuvAnoe UbhA thaIne hAtha joDI dIdhA hoya ane AjIvana vyasanone tilAMjalI ApI dIdhI hoya evAM nayanAbhirAma dRzyo anekavAra sarjAyAM che. lAkho yuvAnone pUjyazrIe vyasanamukta karyA che. phezanamukta karyA che. TI.vI., vIDionI vikRtiothI bacAvI lIdhA che. paramAtmAnA parama bhakta banAvyA che ane jIvanamAM sadAcArI banAvyA che. Aje lAkho yuvAnonA hRdayamAM pUjyazrInuM eka anokhuM AgavuM ane aMgata sthAna che, mATe ja kharA arthamAM pUjyazrI yuvAhRdaya-samrATa che. gurukRpA ane adhyAtmanA sUkSmabaLathI pUjya gurudevazrInA varada haste keTalAMka kAryo evAM thayAM che ke jenAthI jainasaMghanA itihAsamAM keTalAMka suvarNo pRSTho umerAyAM che. amadAvAda mukAme bhuvanabhAnunagaramAM je guru- pratiSThA mahotsava UjavAyo, teno mUlAdhAra pUjya gurudevazrI ja hatA. 90 ekara jamIna para patharAyelA bhuvanabhAnunagaramAM ATha divasamAM 30 lAkha mANasonuM padArpaNa thayuM hatuM. bhavya jinAlaya, pradarzana, pravacanakakSa, zramaNa-zramaNIvihAro, zrAvaka-nivAso, bharatacakrI bhojanagRho, jeNe najare joyuM che temanA mukhamAMthI 'vAha! vAha!' nA zabdo sarI paDyA che. guNAnuvAda sabhAo, AcArya padapradAna, vizALa rathayAtrA ane bhavya pratiSThAmahotsavano lahAvo aneka loko mANI zakyA hatA. zrI zatruMjayatIrthadhAma-bhuvanabhAnu mAnasa maMdiram mahArASTramAM muMbaIthI 80 ki.mI.nA aMtare zAhapura AsanagAMva sTe. pAse eka ati bhavya tIrthanuM navanirmANa pUjyazrInA mArgadarzana nIce thaI rahyuM che. vizvamAM Aja sudhImAM nirmANa thayelI imAratomAM prastuta sthApatya, zilpakalA, bilakula anokhI che. 76x76 skaveraphUTanAM vizALa raMgamaMDapanI upara ekapaNa pIlaranA AdhAra vinA mAtra Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 pa00 paththaronA saMyojanathI taiyAra thayelo Doma ajoDa AkhA vizvanI ajAyabI gaNAya che. paMcadhAtumaya bhagavAna AdinAtha (63")nI camatkArika bhavya pratimAjInuM nirmANa prAcIna 150 jinabiMbono AdhAra laIne karavAmAM AvyuM che. vizALa vaTavRkSanI zItala chAyAmAM sAkSAta kSetrapAla deve Asana grahaNa karyuM che. prastuta tIrthanA pratiSThA mahotsavamAM bhAratabharamAMthI pAMca lAkha jaino UbharAyA hatA. pa00 uparAMta sAdhusAdhvIjI bhagavaMtonA pAvana sAnnidhyamAM saMprApta thayuM hatuM. pUjyazrInI preraNAthI nirmANa thayeluM A tIrtha jaina-ajaina hajAro yAtriko mATe AsthA ane zraddhAnuM kendra banyuM che. pUjyazrInI preraNAthI chellAM 12 varSathI bhAratabharamAM jaina elarTa grupanA yuvAno vividha sevAo bajAvI rahyA che. hajAro yuvAno Aje Thera Thera bhaktiprArthanA, pUjA, AratIthI zubhAraMbha karIne sAdharmikasahAya, anukaMpAdAna, bhUkaMpa- rAhata, relarAhata, duSkALarAhata, saMghasevA, sAdhusAdhvI vaiyAvacca, | mastakavitaraNa. phaTavitaraNa. hospiTalomAM vijhiTa, mUMgA-baherAM zALAnI vijhiTa, anAthAzramo mulAkAtothI mAMDIne pAMjarApoLamAM pazuonI sevA, ghAsavitaraNa, goLavitaraNa, jaLapradAnathI mAMDIne bimAra pazuo mATe haratu pharatuM davAkhAnuM, pazuone navakAra maMtranuM zravaNa karavA sudhInAM kAryo bajAve che. amadAvAda mukAme yojAyelA bhuvanabhAnuM pratiSThA mahotsavamAM 1000 yuvAno tathA mAnasa maMdiramumAM yojAyelA pratiSThA mahotsavamAM hajAro yuvAnoe jAte kArasevA ApIne-lAkho bhAvikonI medanIne saMbhALI hatI. saujanya : zrI samIrabhAI vI. jhaverI pa.pU. A.zrI somacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. - surata vIsAzrImALI jJAtiya suprasiddha, dharmaniSTha pitAzrI cimanalAla khImacaMda saMghavI tathA mAtuzrI kamaLAnA moTA dIkarA zrI zAMtibhAI ane vIramatIbahenanA suputra janmajAta vairAgI zrI hemaMtakumAre hiAla 5.pU. AcArya zrI vijaya somacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.) saMyamI kAkA munirAja pa.pU. paM. zrI caMdrodayavijayajI ma.sA. hAla pa.pU. AcAryazrI vijaya caMdrodayasUrIzvarajI ma.sA.] tathA pa.pU. paM. zrI azokacaMdravijayajI ma.sA. hiAla pU. A. zrI vijaya azokacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.] nAM caraNe tera varasanI uMmare zaraNAM aMgIkAra karyA. pa.pU. zAsanasamrATa zrI nemivijJAnasUrIzvarajI ma.sA. nA paTTadhara dharmarAjA pa.pU. AcAryazrI vijaya kasturasUrIzvarajI ma.sA. AdinI nizrAmAM seMkaDo varaso bAda surata zrI ciMtAmaNi pArzvanAthajI jinAlaye aitihAsika aMjanazalAkA prasaMge vi. saM. 2025, mAgasara vada 3nA jAjaramAna dIkSA thatAM pU. muni zrI somacaMdravijayajI ma.sA. tarIke jAhera thayA. sAtho sAtha teozrInAM moTAMbahena nayanA u.va. 15nI dIkSA pa.pU. AgamoddhArakazrInA paTTadhara 5.pU. AcAryazrI vijaya mANikyasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA varada haste thaI. pU.sA. zrI mRgendrazrIjI ma.nA praziSyA pU.sA. zrI pra. nirvedazrIjI ma.nA ziSyA pU.sA. zrI yazasvinIzrIjI tarIke jAhera thayAM. kumAravayanA bhAI-bahenanI joDI sAthe cAra dIkSAe suratane dIkSAmaya banAvI dIdhuM. abhUtapUrva zAsanaprabhAvanA thaI. saMyamanA divasathI ja jJAnayajJa zarU thayo. gurudevanAM aMtaraAziSathI saMyamajIvananA agiyAramA varase baMgIya saMskRta zikSA pariSadanI parIkSAmAM jhaLahaLatI kuneha meLavI. tyArabAda bRhada gujarAta saMskRta pariSadanI sAhityazAstranI ane AgaLa vadhatAM bhAratIya vidyAbhavana muMbaInI parIkSA ApI. bhAratIya vidyAbhavananA itihAsamAM sahu prathamavAra badhA ja viSayomAM sarvAdhika guNa meLavI vikrama sajaryo. muMbaI aMdherI mukAme brAhmaNa paMDitonI vizALa sabhAmAM pU. zrI somacaMdra vi. ma.sA.ne (u.va. 24) vyAkaraNAcAryanuM biruda ApI sarvotkRSTa mAnathI sammAnita karyA. brAhmaNa paMDitoe jinazAsananI-jinazAsananA sAdhuonI tathA temanI jJAnasAdhanAnI bharapeTa prazaMsA karI. brAhmaNa paMDito taraphathI AvAM mAna ApavAnA dAkhalA khUba ja ochA jANavAsAMbhaLavA maLe che. | sarva rIte yogya jANI janmabhUmi suratamAM vi. saM. 2052, jeTha su. 6nA gurudeve teozrIne AcArya padathI vibhUSita karyA. pUjyazrIe aMjanazalAkAnI pratanuM saMpAdana karyuM, je khUba ja lokAdara pAmatAM bIjI AvRtti paNa prakAzita karavAmAM AvI. 'pAIe vijJANa gAhA'-'prAkRta pAThamALA mArgadarzikA-'prAkRtasacitra bALapaLI bhAga 1 thI 4'nuM supere saMpAdana karI prAkRta bhASAne navapallava karavAnuM prazaMsanIya kAma karyuM che. Jain Education Intemational Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa08 dhanya dharA: gurudeva zrI azokacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI AjJA ane AziSathI sUri padavInA pahelA ja varasathI sUrimaMtranI ArAdhanA saLaMga akhaMDa rIte bAra varasathI karI rahyA che. mAsakSamaNa-siddhitapa varSItapa-vIzasthAnaka vagere vividha tapa karI jIvana maMgala karyuM che. tyAMzI varasanA pitAzrI zAMtibhAI saMghavI tathA mAtuzrI vIramatIbahena tathA kAkAzrI jayaMtIbhAI saMghavIne saMyama ApI tAryA che. eka ja parivAranA ATha ATha sabhyo dIkSita thayAnA dAkhalA khUba ochA jANavA-sAMbhaLavA maLe che. teozrInI jJAnasAdhanA uttarottara vikAsa pAmatI raho ane sAdhanAnAM ucca zikharo sara karatA raho e ja zubha kAmanA. pUjyazrImAM jJAnaruci, buddhizakti ane svAdhyAyamagnatA vizeSa jovA maLe che. (Agama graMtho tema ja nyAya, vyAkaraNa, sAhitya Adino UMDo abhyAsa karavA sAthe pUjyazrIe aMjanazalAkAnI prata, 'pAIyavijANagAhA', 'prAkRta pAThazALA mArgadarzikA' vagere graMthonA saMpAdananuM kArya paNa khUba ja utsAhapUrvaka karyuM che. jJAnopAsanA sAthe mAsakSamaNa, siddhitapa ane vIzasthAnaka jevI kaThina tapArAdhanA karI pUjyazrI saMyamajIvanane sArthaka banAvI rahyA che.) pUjyazrI AvA jJAnayajJa ane tapayajJamAM aviratapaNe vikAsa sAdhI zAsanaprabhAvaka sukAryomAM pravRtta raho e ja zubhakAmanA. saujanya : jinazAsana zaNagAra 5.pU.A.zrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI ma.sA. tathA sUrimaMtra samArAdhaka pa.pU.A.zrI vijaya azokacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI smRtimAM zrI nemi-vijJAna-kastUrasUri jJAnamaMdira- surata acalagacchanA zaNagAra, prAcIna sAhityanA saMzodhaka ane pratibhAsampanna pU. A.zrI kalAprabhasAgarasUrIzvarajI ma.sA. jainazAsanaacalagacchanA vartamAna pravAhomAM jemanI gaNanA prathama haroLamAM thAya che, jemanA pratApI vyaktitvane lIdhe zAsananAM aneka mAMgalika kAryo amalI banI zakyAM che, evA pUjya AcAryazrI kalAprabhasAgarasUrIzvarajI mahArAja kharekhara acalagacchanA zaNagAra rU5 che. pUjyazrIno deha to bahu nAjuka che, paNa dila ane dimAga vizALa che. temanA dilanI amIrAte ane dimAganI jhaDapI nirNayazaktie kAraNe zAsanasevAnI ghaNI yojanAone baLa maLyuM che. pUjyazrI eka sArA saMzodhaka ane lekhaka che. vaktA ane vidvAna che. suMdara kAryonA preraka ane praNetA che. jainazAsananI ane acalagacchanI prAcIna sAhityasamRddhine potAnI AgavI kaLAthI kalamanA sahAre kAgaLa upara kaMDArI zake che. kalpanAnI pAMkho vaDe sAhityanA suvizALa AkAzamAM potAnI kaLA-kuzaLatAthI dUra-sudUra uDDayana karI zake che, mATe ja temanuM nAma "kalAprabhasAgara' rakhAyuM na hoya jANe! be dAyakA pahelAM, soLa varasanI kizora vayamAM ja kizorakumAre mAtA premakuMvara ane pitA ratanazIbhAInA moha ane mamatAno tyAga karI, acala"cchAdhipati pU. A. zrI guNasAgarasUrijI mahArAjanA ziSyatvano svIkAra karI kacchabhUjapura nagare samatAbharyA saMyamamArgano svIkAra karyo, tyAre saM. 2026nA kArataka suda 13 ne zanivArano zubha divasa hato. temanuM saMsArI gAma navAvAsa (kaccha); temanI janmatithi saM. 2010nA mAgazara vada 2 ne maMgaLavAra, acalagaccha saMghane A AzAspada yuvAna AcAryanI zAsanane caraNe bheTa dharAI eno ghaNo moTo yaza zrI AryarakSita jaina tattvajJAna vidyApIThane jAya che. A vidyApIThamAM rahIne temaNe dhArmika tema ja saMskRta, aMgrejI ane hindInI ucca parIkSAo ApI. teozrI sAhityaratna ane saMskRta sAhityazAstrI (B.A.samakakSa) banelA che. cha karmagraMtho, siddhahemavyAkaraNa, nyAya, chaMda, Agama, caritra AdinuM vAcana ane keTalAka dArzanika graMthonuM adhyayana karyuM che. sAhityapremI A mahAtmAnI sAhityayAtrA saM. 2018mAM parabhavanuM bhAtuM' nAmanA lokabhogya pustakanA AlekhanasaMpAdana dvArA zarU thaI te Aja dina sudhI aMvirata cAlu che. teozrInA sAhityapremane zabdadeha ApavAno ahIM avakAza nathI, tema chatAM eTaluM lakhavuM Avazyaka lAge che ke, prAcIna hastalikhita sAhitya ane jJAnabhaMDAro ja jANe emanuM jIvana che! emanI raktavAhinIomAM jANe sAhityarasa vahe che ema kahevAmAM atizayokti nathI! emanA dvArA saMzodhita, saMpAdita ane likhita pustakonI saMkhyA 151 thavA jAya che! "guNabhAratI' nAmanA saMskArI mAsikanA prakAzananI Jain Education Intemational Private & Personal Use Only Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 preraNA ApI, te dvArA paNa pUjyazrI saMghamAM ahiMsAdharma, saMskRti ane mAnavajIvananAM Adarza kartavyonA divya saMdezAne ghare ghare pahoMcADavA potAnA amUlya samaya ane zaktino bhoga ApI rahyA che. 'zrI Arya-kalyANa-gautama smRtigraMtha' (sacitra; pR. 1000) e emano ati upayogI saMzodhita-saMpAdita gauravaprada graMtha che. pUjyazrIno ziSya-praziSya parivAra paNa paMdara jeTalo che. pUjyazrIe prabhubhaktirUpI covIzInI racanA paNa karela che. pUjyazrIe 99 yAtrA daramyAna 111 yAtrA tathA chaThTha karIne paNa sAtayAtrA karela che. ane Aje 54 varSanI vaye dara mahinAnI cAra chaThTha tapa zarU che. (aThavADiyAnI eka) pUjyazrInI preraNA ane mArgadarzana heThaLa AbAlavRddhasaumAM navacetanA pragaTAve evI maMgalakArI zAsanaprabhAvaka pravRttiono udbhava ane vikAsa thayo che, jemAM zrI Aryajaya kalyANa kendra TrasTa, zrI Arya-guNa sAdharmika phaMDa, zrI gautamanIti guNasAgarasUri jaina megha saMskRti bhavana, zrI guNazizu jinAgamAdi citkoSa ane aneka jJAnabhaMDAro, mahA ujamaNAMmahotsavo--cha'rIpAlita saMgho, ajoDa 99 yAtrAsaMgha, tIrthonA praNetA, jJAnasatro, sAMskRtika pradarzano vagereno samAveza thAya che. tema ja acalagaccha jainasaMghane lagatI ke anya paNa moTI nAnI aneka dhArmika saMsthAo, jIvadayAkendra, yuvaka pariSada zibiro ane yuvaka maMDaLo vagerene pUjyazrI nikhAlasabhAve potAnI sUjhasamajano lAbha ApI rahyA che. rAjasthAna, kaccha, bRhad muMbaI, saurASTra, mahArASTra tema ja pUrva bhAratanI lAMbI majalanA vihAromAM pUjya gacchAdhipati gurudeva A.bha.zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.nI sAthe vicarI pravacana ane preraNA dvArA jJAnabodhanAM jharaNAM vahetAM karI pUjya gacchAdhipatizrInI gaccha ane zAsananI javAbadArIomAM baLapUraka banI sArI evI gurukRpA prApta karI saMgho ane janatAnI lAgaNI saMpAdana karI che. teozrIe gacchanA vartamAna munigaNamAM prathamavAra zrI 'mahAnizIthasUtra' sudhInA bRhadyoga pUjya acalagacchAdhipatizrInI nizrAmAM pUrNa karI, 'bhagavatIsUtra'nA yogapUrvaka saM. 2040nA kArataka vada 11nA divase teozrI muMbaI-vaDAlA mukAme 'gaNi' padadhAraka banyA. anumodana karavA yogya vAta paNa e che ke, copAsa vidhi pravRttiomAM pravRtta evA pUjyazrIe ekAMtarAM 500 AyAbala jevI ugra tapasyA paNa 30 varSanI nAnI uMmare karela che. eTale, teozrIno tapa-japa 509 pratyeno anurAga paNa anumodanIya che. varasItapa paNa karyAM che. zikharajI tIrthanI ekavAra ane zatruMjaya tIrthanI be vAra 108 yAtrAo paNa karI che. teozrInI preraNAnA pariNAmasvarUpa zrI AryarakSita jaina zvetAMbara tIrtha prAcIna daMtANI tIrthano uddhAra thayo. saM. 2041mAM zikharajI tIrthamAM bha. mahAvIradevanI janmabhUmi kSatriyakuMDa tIrthanA nirNaya mATe akhila bhAratIya vidvad saMmelanamAM vidvAnoe emane 'sAhityadivAkara' nuM biruda arpaNa karyuM. saM. 2041mAM amadAvAdamAM cAturmAsa rahI, temaNe ghaNA prAcIna bhaMDAromAMthI gacchanI virala hastaprato meLavI tenA uddhAranuM mahAna kArya karyuM. amadAvAda cAturmAsanI phalazruti rUpe tyAM gacchanA vizALa upAzrayanuM sarjana thayuM. gujarAta, mAravADa, rAjasthAna, saurASTra, muMbaI, yu.pI., ema.pI. kaccha jevA aneka rAjyomAM ugra vihAre vicarI anerI zAsana prabhAvanA karI che. saM. 2043mAM kacchathI gurudevanI AjJA AvatAM muMbaIthI ugra vihAra karI mAtra 40 divasamAM bhInamAla-(rAjasthAna) aMjanazalAkA-pratiSThA prasaMge padhAryA. saM. 2044-mAM gurudevanA zubha haste bADameramAM poSa vada 13nA divase upAdhyAyapada ane eka mahinA pachI, saM. 2044nA mahA vada 12nA divase zrI AryarakSita daMtANI tIrtha (rAjasthAna) mAM pratiSThA prasaMge navakAra mahAmaMtranA tRtIyapada AcAryapade birAjamAna thayA. teozrInA vihArothI-preraNAthI rAjasthAna-mevADa-mAlavAmAM gacchamAM jAgRti AvI; tethI teozrI 'rAjasthAna-dIpaka' tarIke paNa oLakhAyA che. saM. 2044mAM muMbaI padhArelA acalagacchAdhipati pU.A. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI biyata ekAeka kathaLatAM nUtana yuvAcAryazrI ugra vihAra karI muMbaI padhAryA ane aMtima mahinAomAM gurudevazrInI sevAbhaktino apUrva lahAvo lIdho. Ama, pUjya gurudeva pratyenI zraddhA-bhaktinA prabhAve hAla teozrI 54 varSanI yuvAvayamAM aneka aMjanazalAkAo, pratiSThAo mahotsavo, tIrthoddhAra, cha'rIpAlita saMgho, 2047mAM zatruMjaya tIrthamAM 100 yAtrikonI ajoDa 99 yAtrAsaMgha tema ja ratnatrayavardhaka zubha pravRttio dvArA jainazAsananI suMdara prabhAvanA karI rahyA che. tAjetaramAM teozrInI preraNAthI daMtANI tIrtha vIza viharamAna mahAvidehadhAma ane guru guNanI janmadIkSAbhUmi kaccha desIyAnA hAIve para sametazIkharAvatAra tIrtha guNapArzvatIrthadhAma nirmANa pAmyAM che. muMbaI Adi sthaLomAM upAzrayonAM nirmANa, zaMkhezvara tIrthamAM acalagaccha kacchI bhavana dharmazALA, DoMbIvalImAM sAdhAraNa khAtAnI saddharatA mATe virATa kalpataru sAdhAraNa phaMDa yojanA Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 580 dhanya dharAH amalI banI che. DoMbIvalImAM suvidhinAtha bhagavAnanuM jinAlaya, haidarAbAda sITImAM zAMtinAtha jinezvaradhAma, pavaI kacchI bhavana, devalAlImAM zAMtinAthadhAma, bADamera (rAja0)mAM ciMtAmaNi pArtha jinAlaya ne sametazIkharAvatAranI pratiSTha saha preraNA, bADameramAM A. guNasAgarasUri vizALa sAdhanA bhavana, bADamera pAse rAmajI kIgola madhye nirmANAdhIna Arya-guNa-gurukRpA tIrthanI preraNA Apela che. pUjyazrInAM caraNomAM koTI koTi vaMdanA. saujanya : pU. munizrI hemacandrasAgarajI ma.sAnI preraNAthI saMghamAtA kastUrabahena premajI gAlA (kaccha) devapura jJAnayAtrAnA athAka pravAsI pUjya AcArya municaMdrasUrijI ma.sA. dAdAzrI IzvarabhAI (pU. munizrI vilAsavijayajI mahArAjA), kAkAzrI cInubhAInI (pU.A.bha. OMkArasUrIzvarajI mahArAjAnI) dIkSA 1990 mahA suda 10nA divase thayela. vaDIla baMdhu zrI yazovijayasUrijI mahArAjAnI dIkSA vi.saM. 2013mAM thayela. AvI rIte viratinI vATe parivAramAMthI 20-25 vyakti nIkaLela temAM paNa dhuraMdhara evA traNa traNa AcAryonI bheTa A parivAre Apela che. | dAdAzrI vilAsavijayajI mahA tapasvI hatA. 60 varSanI vayovRddha uMmare (6 varSanA dIkSA paryAyamAM) paNa 31, 45, 60, 70 upavAsa karyA. kAkAzrI OMkArasUrIzvarajI mahArAjA jaina samAjamAM eka ati sanmAnanIya AcArya tarIke prasthApita thayA. saM. 2044mAM tapAgaccha zramaNa mahAsaMmelananuM saMcAlana karI AcAryazrIe saMdha ekatAnuM adhUruM kArya paripUrNa karyuM ane saMgha ekatAnA zilpInuM biruda prApta karyuM. pitAzrI jinacaMdravijayajI 90 varSanI vayovRddha uMmare paNa tapa tyAga kriyA AdimAM vyasta rahetA apramatta bhAve bhagavAnanI bhakti Adi karI rahyA che. vaDIla baMdhu A. yazovijayasUrIzvarajI bhaktimArga yogamArganA pathadarzaka che. prasannatA, samarpaNabhAva, sAkSIbhAvanA svAmI che. A haribhadrasUrijI, AnaMdaghanajI, devacaMdrajI, u. yazovijayajInA graMtho upara emanI vAcanA tathA pustako bhaktimArganI mArgadarzikA samAna che. vi.saM. 2007 i.sa. 1951 phAgaNanI ajavALI caudase kuLane ajavALanAra putraratna mahendrano janma thayo. moranA IMDAne jema cItaravA na paDe tema pUrvabhavanI ko'ka prabaLa vairAgyavAsita ArAdhanA laIne Avela putra mahendra mAtra 12 varSanI bALa uMmare prathama upadhAna tapa karI mokSamALA paherI. saMsArIpakSe kAkA, saMgha ekatAnA zilpI A. kArasUrijI ma. pAse saMskRtanI prathama buka karI jJAnayAtrAno prAraMbha karyo. 13 varSanI uMmare raju upadhAna tapa-pAMtrIsu karI sAdhanA kSetre vadhu daDha banyA. AtmAne vairAgyathI vAsita karyo. mAtra 15 varSanI uMmare zatruMjayanI 99 yAtrA karI zarIrane paNa karyuM. saMskRtanI 2jI buka prakaraNAdi tathA tattvArtha kaMThastha karyA. dharmaparAyaNa pitAzrIne paNa saMyamanI bhAvanA hatI ja. mAtA-pitA sahita samagra parivAra vi.saM. 2023nA mahA suda 10nA divase viratinI vATe saMcaryo, saMyama laI abhyAsamAM gUMthAI gayA. dIkSA jIvananA 'pAMca'mAM ja varSe pU.A. bha. zrI 3OMkAravijayajI ma. sAthe banAsakAMThAnA vAva tAlukAnA bepaNa nagare (benAtaTa nagare) pratiSThA prasaMge javAnuM thayuM. tyAM eka kabATamAM "dhAtu-pArAyaNa" graMthanA adhUrA pharmA joyA. pUchaparacha karatAM jaNAyuM ke eka munirAje saMpAdana-mudraNakArya zarU karela paNa te pUruM karI zakyA nathI. - pU.A. zrI OMkAravijayajI ma.ne adhUrA graMthane pUrNa karavAnI bhAvanA thaI. A mATe temanI dRSTi munirAja zrI municaMdra vi.ma. para TharI. pUjyazrIe graMthanuM saMpAdana karavA municandra vi.ne AjJA karI aMtaranA AzIrvAda ApyA. pUjyazrInA AzIrvAdane prApta karI adhUrA graMthane pUrNa karavA jarUrI mAhitI tathA sAmagrI meLavavAnA prayAso AdaryA. saMsArIpakSe kAkA AgamaprajJa munirAja zrI jaMbUvijayajI mahArAje saMzodhana saMpAdananI keTalIka samaja ane mahattvanI sUcanAo karI saphaLatAnA AziSa ApyA. A AziSanI amIvarSAthI saMzodhana kAryane baLa ane vega maLyo ane ahIMthI sAhitya sarjananA zrIgaNeza thayA. dhAtu-pArAyaNathI zarU thayelI A sarjanayAtrA Aja sudhI avicchinna rIte cAle che. pravacanasAroddhAraTIkA, pravacana sAroddhAra viSamapada TIkA, kayAratnAkara, dharmaratnakaraMDaka, dharmasaMgraha, dasAvagacariyam Adi graMtho prAcIna tADapatrIya ane hastalikhita pratonA AdhAre Jain Education Intemational Jain Education Interational Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 581 saMzodhita saMpAdita karI saMghane samarpita karyA. prabhAvaka cAritra, jaina saMskRta sAhityano itihAsa bhAga 1-2-3 vagere graMthonA zramasAdhya saMpAdano sarvatra AvakAra pAmyA che. | saMzodhana saMpAdana mATe ghaNA badhA sAdhu-sAdhvIjI paMDito pUjyazrInA abhiprAyane pUchAve che. pUjyazrI paNa saMzodhana kSetre rasa-ruci dharAvatA ghaNA vidvAno ane mahAtmAo sAthe svapara gacchanA bhedabhAva vinA AtmIya saMbaMdha jALave che. koI paNa pU. sAdhu-sAdhvIjI athavA paMDitavarya Adine saMzodhanasaMpAdana mATe jarUrI mArgadarzana ApavuM, jarUrI sAmagrI meLavI ApavI. prapho joI ApavA, prastAvanA lakhI ApavI, sudhArAvadhArA karavA vagere aneka bAbatamAM sahAyaka thatA rahyA che. saMparkamAM AvanAra ruci dharAvanAra vyaktine kakSA mujaba kArya soMpI protsAhita paNa karI rahyA che. prasiddhinI ghelachAthI lAkho yojana dUra evA pUjyazrI Aje sakaLa saMgha mATe sAhitya saMzodhana-saMpAdana kSetre dIvAdAMDI samAna banyA che. viddhajjanone AdaraNIya hovA sAthe bALakone paNa atipriya che. bALako mATe bodhapAThasabhara kathAo pUjayazrI pIrasatA rahyA che. sarvakSetragrAhI prasaMgakathAo lakhavAmAM pUjyazrInI hathoTI che. "zAMtisaurabha"mAM "prasaMga--parimala' kaoNlamamAM "munIndu'nA upanAmathI niyamitapaNe vArtAo pragaTa thAya che. prasaMga parimala, prasaMga navanIta, prasaMga sudhA, prasaMga zikhara, prasaMga kalpalatA, prasaMga vilAsa, prasaMga suvAsa, prasaMga prabhA, janaka kathAparImala vagere pUjayazrInA kathApustako adyAvadhi pragaTa thayA che. sahunI vacce chatA sahuthI alipta rahIne zrutanI duniyAmAM magna banIne jJAnAnaMdamAM mahAlatA, gaMbhIratA, saraLatA, namratA, nikhAlasatA, jevA guNonA svAmI alagArI vyaktitvasaMpanna evA pUjaya AcAryadeva bahumukhI vyaktitva dvArA potAnuM AgavuM sthAna jaina zAsanamAM vividha kSetromAM satata ApI rahyA che. sAthe sAthe banAsakAMThA, marUbhUmi, surata, muMbaI, amadAvAda vagere vicakSaNa kSetramAM cAturmAsa tapa, upadhAna, pratiSThA, ujamaNA, dIkSA, saMgha, jJAnabhaMDAranirmANAdi anekavidha zAsananI unnatinA kAryo karI rahyA che. saujanya : pa.pU.A.bha.zrI araviMdasUrijI ma.sA. AdinI nizrAmAM modI tribhovanadAsa ujamazIbhAI parivAra Ayojita zrI bhAbharathI tAraMgAtIrthano cha'rIpAlaka saMgha (vi.saM. 206 2mAM) anumodanArthe modI hIrAlAla vAlacaMda parivAra pU.A. deva zrI kalpayazasUrIzvarajI ma.sA. AvA che guruvarya amArA "abhinaMdana hai jyotirmaya kiraNakA, abhinaMdana haiM tumhAre amRtamayI zaraNoMkA, svarga bana jAtI hai miTTI jinTe kara abhinaMdana hai tumhAre maMgalamaya caraNomA !"' janma : vi.saM. 1992, zrAvaNa | vadI 10, tA. 12-8( 1936 rAdhanapura, gujarAta dIkSA : vi.saM. 2025 mAgazara sudi-4, tA. 22-11 1968, vApI (gujarAta) guru : dakSiNakezarI AcAryadeva zrI sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA. | vaDI dIkSA : vi.saM. 2025, jayeSTha vadI 11, cikapeTa (beMglora). | dAtA : 5.pU. jayaMtasUrIzvarajI ma.sA. ane tIrthaprabhAvaka pa.pU. vikramasUrIzvarajI ma.sA. upAdhyAya-pada : vi.saM. 2058, mahAsudi 12, tA. 14 2-2003, maisUra. dAtA : dakSiNakezarI, AcAryadeva zrI sthUlabhadra sUrIzvarajI ka, ma.sA. | AcAryapada : vi.saM. 2059, jayeSTha sudi 1, tA. 1-6 (2003, zrI siddhAcala sthUlabhadradhAma, devanahallI (karNATaka). dAtA : dakSiNa kesarI AcAryadeva zrI sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA. zrI labdhivikrama sthUlabhadra paTTAlaMkAra, zrI saMkaTamocana pArthabhairavatIrtha sthApaka vardhamAnataponidhi, zAsanaprabhAvaka, kaviratna pU.A. deva zrI kalpayazasUrIzvarajI ma.sA.no janma rAdhanapura gAmamAM thayo hato. kavikulakirITa pU.A. zrI labdhi sUrIzvarajI ma.sA.e rAdhanapurane "ArAdhanApura' kahI rAdhanapuranI janatAmAM je dharmanI jyota prajvalita thaI rahI hatI Jain Education Intemational Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa82 dhanya dharAH tenA teo sAkSIrUpa hatA. ahIM 25-25 jinamaMdironI aneka saMghamAM dharmaprabhAvanA karatAM karatAM jaya-vijayano dhvaja hAramALAnI ronaka Aje paNa AkarSaNano namUno banI UbhI laherAvI rahyA che. che. aneka upAzrayothI rAdhanapura nagarI suzobhita che. AcArya ma.sA.nI divyavANIe hajAro, lAkhone ' kahevAya che ke A dharatInA kaNa-kaNamAM suvAsa phelAyelI sAdhanAmAM rAjamArga para prasthApita karyA che. emanA jAduI che ane e suvAsa mAnA premanI che. jyAM mAtA premanuM siMcana hAthonA sparze na jANe keTalIya vyaktiomAM navI cetanAno saMcAra kare tyAM eno lADalo dIkaro dhruvatArAnI jema jagata AkhAno karyo. emanA preraka jIvane anekonI dizAnuM rUpAMtara karyuM. emanI sitAro banI camakI UThe che ema ja A. zrI pAvana saMnidhi adhyAtmanAM navAM kiraNo prasarAvatI rahI che. tethI kalpayazasUrIzvarajInAM mAtA kAMtAbahena ane pitA AcAryazrI sAdhaka ja nahIM, lAkho sAdhakonA anuzAstA che. manasukhalAlabhAIe prabhudarzana, pUjA, gurubhakti, dharmazravaNa AcAryazrI brahmarSi che, kAraNa ke sAdhanAnA navA navA jevA amUlya saMskAronuM siMcana karyuM hatuM. pariNAme 19 varSanI prayogonI zodha kare che. teo devarSi che, kAraNa ke teo saune nAnI uMmaramAM mahAna upadhAna tapanI ArAdhanA karI che. pU. jJAnano prakAza vaheMcI rahyA che. teo rAjarSi che, kAraNa ke teo AcArya zrI sAdhutAmAM rahIne kriyAzuddhi sAthe vIza sthAnaka tapa, eka dharmasaMghanA anuzAstA che ane maharSi che, kAraNa ke teo varSI tapa, jJAnapaMcamAdi ane vardhamAna tapanI oLImAM AgaLa satata mahAnanI zodhamAM prayatnazIla rahe che. vadhatAM vadhatAM 70 varSanI uMmaramAM vardhamAna tapanI 100 AcArya ma.sA. saraLa hRdayI, mRdubhASI, saraLa bhASAnA oLInI pUrNAhuti karI cUkyA che. dhanya che AvA zAsanarane. vyAkhyAnakartA-game tevo abhaNa hoya ke bALaka hoya, saune saraLa bhAratIya saMskRtimAM saMnyasta thavuM e sauthI moTo yoga zabdomAM tattvano marma samajAve che ane AcArya ma.sA.nuM kahevuM che. gItAmAM zrIkRSNa pAMDavone saMbodhita karatAM kahe che : "yaM sanyAsamiti trAhuyoge te viddhi pAMDavaH" "vaijJAnika yuga meM jInekA basa usako adhikAra milA, arthAt je saMnyAsa che eja yoga che. e dRSTie AcArya jisako jIvaname vikAsanA AdhyAtmika AdhAra milA." deva mahArAja 39 varSathI yogIjIvana jIvI rahyA che. emanuM A.ma.nI bhItaramAM sarasvatIno akhUTa khajAno, vidyAno jIvana jJAnayoga, karmayoga ane bhaktiyogano samanvaya che. bhaMDAra ThAMsI ThAMsIne bharelo che. je emanA aMta AtmAne sparza gItAmAM yogIne tapasvI, jJAnI ane puruSArthI vyakti karatAM paNa karI le che emano A saMsAramAM beDo pAra thaI jAya che. UMco kahyo che. pUjyazrImAM kavitvazakti, pravacanazAlInatAnAM darzana thAya | vi.saM. 2025mAM bRhatta tIrthasthApaka dakSiNakezarI pU.A. che. pUjyazrIe saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM jinastavana, bhagavaMta zrI sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nuM sAMnidhya prApta thayuM. sajajhAya, bhaktAmarastotra, ratnAkarapaccIsI, sakalArvata, pU.zrInI dinacaryA, tapAnurAgitA, nikhAlasatA, madhurabhASitA, ciMtAmaNistotra vagerenI gurjara kAvyamaya svaracanAo karavA vinamratAdi guNoe emane saMyamano rasa cakhADyo eTale ke sAthe vItarAgastotrano kAvyamaya gujarAtI anuvAda, SoDazaka saMyamano rasAsvAda karavA AkarSita karyA. saMsAranI asAratAnuM anuvAda, labdhikalpajharaNAM, vicAravaibhava, pAvanakIdhAM dhAma, darzana karatAM karatAM vairAgyabhAva enA hRdayanA aNue aNumAM saMskRtastuti, guruaSTaka, pAMDava caritraThANAM upadeza ratnAkArano otaprota thaI gayo. chevaTe vi.saM. 2024mAM pU.zrInAM cAturmAsa gujarAtI anuvAda bhAga-1-2 vagere vividha racanAonI bheTa vApImAM thayAM ane pU.zrInA sAMnidhyamAM rahI cAturmAsa emaNe zAsanane dharI che. ArAdhanA karI emaNe dIkSA aMgIkAra karI, sAthe ja vApInivAsI azokakumAra (hAlamAM amitayazasUrIzvarajI AvA AcArya bhagavaMtanAM caraNakamaLomAM koTiza: koTizaH namana ! ma.sA.)nI paNa dIkSA thaI. Aje paNa AcAryamahArAja guru-AjJAnuM pAlana karatAM "dinakI AtmAko ciraNoMkI jarUrata nahIM, aura bAharI camanako najaroMkI jarUrata nahIM, jJAna, dhyAna, tapAdi dharmAnuSThAnamAM rata madhura pravacana dvArA . * Jain Education Intemational Education International Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata auMrabha bhAga-1 583 inakI tArIpha meM hama kyA zabda bayAM kare - padapradAtA : aneka bRhatu tIrthasthApaka dakSiNa kezarI pa.pU. A.deva jo sUraja khuda haiM unako ujAloM kI jarUrata nahIM." zrI sthUlabhadra sUrIzvarajI ma.sA. saujanya : caMdrakAntabhAI ratilAla pArekha (cennaI) vihAra : gujarAta, mahArASTra, karNATaka, tamilanADu, AMdhrapradeza, vardhamAna taporatna, svAdhyAyapriya madhyapradeza, uttarapradeza, bihAra, baMgAla, rAjasthAna, saurASTra, kAThiyAvADa vagere. pa.pU.A.deva zrI amitayazasUri ma.sA. aneka sAdhu-sAdhvIonAM caraNa-kamaLa-sparzathI pAvana samudAya : jainaratna, vApI zahera nivAsI pitA amRtalAla, mAtA zAMtAbahenanI vyAkhyAnavAcaspati, kavikula kukSie eka ratnae janma lIdho. nAma rAkhavAmAM AvyuM kirITa pa.pU. A. devazrI azokakumAra. bacapaNathI ja mAtA-pitA ane vaDIloe dharmanuM labdhisUrIzvarajI ma.sA. siMcana karyuM, jenA pariNAme vaiyAvaccanA aMkura putra-2namAM tIrthaprabhAvaka, tarkanipuNa jAgRta thayA. paropakArI pU. gurudeva A. zrI sthUlabhadrasUrIzvarajI pa.pU. A.deva zrI ma.sA.nA paricayamAM AvavAthI vairAgya pAko thaI gayo, jenA vikramasUrIzvarajI ma.sA.nA paTTadhara pariNAme vi.saM. 2025nA varSamAM rAdhanapuranivAsI kumudacaMdra dakSiNa kezarI pa.pU.A. deva zrI (hAlamAM A. zrI kalpayaza sUrIzvarajI ma.sA.)nI sAthe dIkSita sthUlabhadra sUrIzvarajI ma.sA. thaIne jJAna, dhyAna, tapamAM AgaLa vadhatAM gurudeve namaskArathI janma : vi.saM. 2004, bhAdaravA vada-4, tA. 22-9-1948, trIjA pada AcAryapadanI padavI para ArUDha karyA. | vApI (gujarAta) AcAryazrI amitayazasUri ma.sA.nuM jIvana saraLa, dIkSA : vi.saM. 2025, tA. 22-11-1968, vApI, gujarAta sAdagIpUrNa, maunadhArIvratavALuM, svAdhyAyarata che. AcAryazrIno vaDI dIkSA : vi.saM. 2025, jeTha vada-11, beMglora. vadhAremAM vadhAre samaya aMtasAdhanAmAM vyatIta thAya che. pratibhAsaMpanna, saMghasnehasarjaka, nispRha ziromaNi, vaDI dIkSA dAtA : pa.pU. A.devazrI jayaMtasUrIzvarajI ma.sA. ane nikhAlasahRdayI, sadaivasmaraNIya, parama zAsanaprabhAvaka pa.pU. A.deva zrI vikramasUrIzvarajI ma.sA. amitayazasUri ma.sA.nuM cAritryamaya jIvana kharekhara sAdhutapasyA : vardhamAnatapanI 100 oLI, navapada oLI, poSa zrAvaka sarvane mATe preraNAdAyI che. dazamI, 24 tIrthakara ekAsaNAM, vIza sthAnaka oLI vagere. dareka cAturmAsane ArAdhanAthI suvAsita karavAM. badho ja AgamavAcana : prakaraNa, bhASya, karmagraMtha vagere graMthonuM vAcana. samaya, dareka paLa dharmanI jyota prajvalita karavI, svAdhyAyajyotiSa, nyAya, kAvya vagereno abhyAsa. dhyAna tapa mATe preraNAstrota banI rahevuM e emanuM parama lakSyagraMtha saMzodhana : zrAvakaprajJapti, jIvasamAsa, jaina dharma viSayaka dhyeya che. emanuM madhura smita haMmezAM kAca jevuM spaSTa pragaTe che. praznottara, pravacana sAroddhAra, darzana-ratna ratnAkara graMthano saujanya : caMdrakAntabhAI ratilAla pArekha (cennaI) gujarAtI anuvAda, daMDaka-ladhusaMgrahaNI-hindI anuvAda. samartha tArkika : jaina tattvajJAnanA viziSTa jJAtA cAturmAsa : guruAjJAe visanagara (gujarAta) cipeTa, zAsana-prabhAvaka rAjAjInagara (beMglora), iDara, vaDAlI (gujarAta) vagere saMghomAM ArAdhanAmaya cAturmAsa thayAM. 5.pU. A.zrI padavI : panyAsa pada-vi.saM. 2059, mahA suda-12, tA. 14 abhayazekharasUrIzvarajI ma.sA. 2-2003, maisUra. "akSaya! tane tArI proDakzana enjiniyara tarIkenI AcAryapada : vi.saM. 2059, jeTha suda-1, tA. 1-6-2003, keriyara brAiTa dekhAya che, mane emAM pApanI dhamadhokAra zrI siddhAcala sthUlabhadradhAma, devanahallI, beMglora, kamANI dekhAya che. tuM moTI kaMpanIonA plAnTonA plAna Jain Education Intemational Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 584 dhanya dharAH banAvaze! pachI e plAna mujaba cAlatA plAnTomAM pANI vageremAM keTalA badhA jIvono AraMbha-samAraMbha thaze? ane hAthamajUrI karatA keTalA mAnavo bekAra thaze? tane thoDA hajArano pagAra maLaze paNa tuM keTalAM badhAM pApono azubhAraMbha karaze? tane jaina tarIke buddhi A mATe maLI che ke tAruM ane bIjAnuM hita thAya evI pravRttio karavA maLI saM. 2030 (I.sa. 1974)nA aSADha mahinAmAM sAvarakuMDalA mukAme yuvAvarganA uddhAraka pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjazrInA savAranA lagabhaga cAreka vAgye muMbaI yunivarsiTInA proDakzana enji. bIjA varSanI parIkSA ApI vaMdana mATe AvelA vIsa varSanA yuvaka akSayakumArane upara mujaba preraNA ApI rahyA hatA. dAdAjInA parivAranI sAta dIkSA ane potAnI bahenanI dIkSAthI dharmaraMge raMgAyelA A yuvAnane pU. guru mahArAjazrInI preraNAe jhATako Apyo. tyAM ja saMkalpa karyo-AjIvana brahmacarya pALavuM ane comAsA pachI zIdhra dIkSA levI. tIvra buddhipratibhAnA kAraNe yunivarsiTImAM sekanDa renka pAmelA tathA moTI moTI opharo AvavAnI zarU thaI hovA chatAM eka ja jhATake dIkSAno nirNaya lIdho. dharmasaMskArI mAtA suzIlAbahene paNa emanI tIvra bhAvanA joI rajA ApI. mohanabhAInA A cothA saMtAne saM. 2031nA kArataka vada dazame bIjA traNa mumukSu sAthe dIkSA lIdhI ane potAnA nAnA kAkA mahArAja pU. jayazekharavijayajI ma.nA prathama ziSya thayA (pU. jayazekharavijayajI mahArAja pAchaLathI AcArya ma. thayAM). pachIthI emanA nAnAbhAI tathA mAtAe paNa dIkSA lIdhI. tIvra buddhipratibhA, tIkSNa tarkazakti, adbhuta dhAraNAzaktinA kAraNe atyaMta TUMkA gALAmAM ja nyAya, vyAkaraNa, Agama prakaraNa graMthonA prakAMDa tajjJa thayA. mAtra samudAyamAM ja nahIM, samasta tapAgacchamAM agraNI jJAtA tarIke UbharI AvyA. prabaLa sattvabaLe nabaLI kAyAmAM paNa be vAra apramattabhAve mAsakSamaNa karyA. ekavAra mauna aThThAI karI. mAtra dasa varSanI uMmarathI dareka suda pAMcamanA upavAsa zarU karyA. atyAra sudhImAM lagabhaga 178 aThThama thaI gayA ne vardhamAnatapanI 36 oLI karI che. vizeSa prakAre zArIrika pratikULatA na hoya to lAMbA lAMbA vihAromAM paNa ekAsaNAM e emano rojiMdo krama che. nirdoSa gocarI ane sUkama saMyamanA AgrahI pUjyazrI tArkika ane tAttvika pravacanakAra tarIke prasiddha che. temanA nyAya para, karmasAhitya para ane maho. zrI yazovijayajI ma.nA sAhitya upara lakhAyelA graMtho pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtomAM jJAnAbhyAsa mATe, atyaMta lokapriya banyA che. haMsA! tuM jhIla maitrI sarovaramAM' vagere lokabhogya banelAM pustako jaina-jainetara janatAmAM ja nahIM, vidvAnomAM paNa atyaMta AdarapAtra banyAM, banI rahyAM che. zrI saMghamAM sAdhusAdhvIjI bhagavaMtonA samartha vAcanAdAtA tarIke paNa teozrI sArI khyAti pAmyA che. pUjyazrInI sarvAgINa yogyatA joI vi.saM. 2017nA vaizAkha sudi bAraze pUjayapAda gacchAdhipatizrI AcArya bhagavaMta jayaghoSasUrIzvarajI mahArAje emane AcAryapade sthApita karyA. AcArya pada pachI potAnA gurudevanA dakSiNa mahArASTranA adhUrA kAryo upADI laI tyAM TheraThera aMjanazalAkA, pratiSThA vagere kAryakramo paNa zAsanaprabhAvaka rIte saMpanna karI rahyA che. atyAra sudhImAM teozrI dvArA lagabhaga trIsathI vadhu graMtho pustakonAM lekhana-saMpAdana-saMzodhana thayelAM che. teozrInA haste bhaviSyamAM paNa ghaNA graMthonA sarjana dvArA jaina zruta sAhitya samRddha thatuM rahe evI maMgaLakAmanA che. teozrInI nizrAmAM saM. 2060mAM thANA-pAlitANAno aitihAsika cha'rIpAlita saMgha saMpanna thayo. hAla teozrIno aDhAra ziSyo-praziNono parivAra che. tattvanA ane sattvanA prakhara AgrahI pUjyazrI dIrdhakALa sudhI jaina saMgha upara aneka rIte upakAra zreNI varasAve tevI zubhecchA. (pUjyazrIno janma bhAdaravA vada pAMcama saM. 2010, tA. 16-9-54, surata mukAme). saujanya : pU. paMnyAsazrI ajitazekharavijayajI ma.sA.nI preraNAthI zrI vilepArle the. mU. jaina saMgha enDa cerITIjha, pAla (pUrva) muMbaI. Jain Education Intemational Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 585 adhyAbhamAnA sAdhanAniSTha cAritradhaze zramaNadharma Akhare to eka AdhyAtmika khoja che. bhautikajIvananA sAme cheDe adhyAtmanI duniyA che. AMtarakaSAyo ane viSayanI abhIpsAo zamAvI AtmaguNonA UMcA sukhanI anubhUtinI e divya sRSTi che. sUripuraMdara pU. A. zrI haribhadrasUrIzvarajI ma.sA. ane kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya jevA aneka pUjyavaryoe yoga-adhyAtmanA graMthomAM adhyAtmasukhanI dizA cIMdhI che. te mArgane anusarIne sAdhaka AtmAo adhyAtma-mArganI naiSThika sAdhanAmAM gaLADUba bane che. AvA karmayogIo ane adhyAtmayogIo aneka sAdhaka AtmAo mATe eka UMco Adarza sthApI jAya che. varSonA dIkSA paryAya daramyAna gAmegAma vicarI, aneka sthaLoe cAturmAsa karI potAnI vAcaspatirUpI vyAkhyAnamALAthI aneka jaino ane jainetarone jainadharmanA saMskAranuM siMcana karanArA sAdhanAniSTha cAritradharonAM jIvanakavana anerI preraNA ApI jAya che. pa.pU. AcArya zrImavijaya jayAnaMdasUrIzvarajI ma.sA. janmabhUmi ? karAMcI (pAkistAna), janmatithi : vi.saM. 1972, kArataka suda 7. karmabhUmi : cUDA-saurASTra, | saMsArI pitA-maNilAla kapAsI ke saMsArI mAtA amaratabahena kapAsI. saMsArI nAma-jayaMtIbhAI bhAgavatI pravrajyAdina : vi. saM. 1988, mAgazara suda-3, kezariyAjI tIrtha (rAja. mevADa). bhAgavatI pravrayA nAma : pU. munirAjazrI jayAnaMdavijayajI ma.sA. dIkSAguru : pa.pU.A. deva zrImad vijaya darzanasUrIzvarajI ma.sA. paraMparAsamudAya : zAsanasamrATa zrI vijaya nemisUrIzvarajI | ma.sA. gaNi pada : vi. saM. 2007, mahA suda-5, surendranagara, paMnyAsa pada : vi. saM. 2007 vaizAkha suda-3, amadAvAda haThIbhAInI vADI. upAdhyAya pada : vi. saM. 2001 mahA suda-3, varatejakalA bhAvanagara-saurASTra. AcArya pada : vi. saM. 2021, mahA suda-5, varateja bhAvanagara-saurASTra, svargagamana : vi. saM. 2045, poSa vada-13-merUtrayodazI- amadAvAda. saujanya : zrI vardhamAna jaina saMgha 10, haMsapukura, 1lI leIna, kolakattA-7 AgaloDa sthita zrI maNibhadra tIrthanA uddhAraka, vaktApura tIrthanA sthApaka japa-tapa pUrvakanI vividha yogasAdhanAnA sAdhaka pU. AcAryazrI vijayaAnaMdaghanasUrIzvarajI mahArAja pUjya AcAryazrI vijaya AnaMdaghanasUrIzvarajI mahArAjano janma saM. 1977nA zrAvaNa vada pAMcame rAjasthAnanA sirohI rAjyanA pAlaDI (mAyalI) gAme bibalosA paramAra gotramAM thayo hato. temanA pitAnuM nAma catarAjI pamAjI, mAtAnuM nAma kaMkubAI ane temanuM janmanAma Jain Education Intemational Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 586 dhanya dharA: cUnIlAlajI hatuM. cUnIlAla mAtra doDha varSanA thayA ke temanAM mAtuzrI svargavAsa pAmyAM. pitA catarAjInAM moTAM bhAbhI camanIbAIe temane UcherIne moTA karyA. pUrvanA puNyayoge ane A janmanA dharmasaMskAroe temanI dharma pratyenI ruci uttarottara khIlatI gaI. bALavayathI ja pratikramaNa, pauSadhAdi vrata-niyamo temanA jIvana sAthe vaNAI gayAM. kumAravaye pahoMcatAM hindI, aMgrejI sAthe vyAvahArika zikSaNa saMpAdana karyuM. teja buddhi ane sAlasa svabhAvanA kAraNe teo saumAM priya banyA hatA. 16 varSanI vaye temane dattaka putra tarIke jodhapura rAjyanA bagaDInagaranA zrI lAlacaMdajI caMdanamalajI ane temanAM dharmapatnI lakSmIbAIe khoLe letAM temane muMbaI javAnuM thayuM. muMbaI gayA chatAM vrata-niyamo to cAlu ja rahyAM ane AgaLa jatAM A saMskAro vairAgyabhAvamAM pariNamyA ane teo dIkSA levA tatpara banyA. saM. 2008nA aSADha suda 14nA divase temanI e bhAvanA sAkAra banI ane dIkSA aMgIkAra karavApUrvaka teo pUjyapAda AcAryazrI vijayarAmacaMdra-sUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara pU. A. zrI vijayabhuvanasUrijI mahArAjanA ziSya banI munizrI AnaMdaghanavijayajI nAme jAhera thayA. munijIvananA uSAkALe teozrIe gurugama banI "karmagraMtha', "prakaraNa, 'nyAya' tathA AgamazAstrono UMDo abhyAsa karyo. jyotiSazAstra ane maMtravidyAnuM paNa vizada jJAna prApta karyuM. tapa-japa ane yogasAdhanA : pUjyazrIe saMyamasAdhanA ane jJAnopAsanAmAM AgaLa vadhavA sAthe japa-tapa ane yogamAM paNa uttarottara AgaLa vadhatA rahI eka samartha sAdhaka tarIke nAmanA prApta karI che. teozrIe varasItapa-2, caumAsI-1, aThThAI-5, 23 kalAke maunapUrvaka satata 500 AyaMbila, zrI zaMkhezvara pArzvanAthanAM 108 aThThama vagere tapazcaryA karI che. IzvaragaDha para zrI zAMtinAtha jinAlayanI pAchaLa AvelI prAcIna guphAmAM rahIne aSTAMga yogasAdhanA tema ja vividha Asano siddha karyA. ahIM guphAmAM traNa varSa daramiyAna tapa pUrvaka savAkaroDa navakAramaMtrano jApa karyo. IDara pAMjarApoLamAM rahIne divasa daramiyAna mAtra be vAra 500 grAma dUdha para rahIne 9 lAkha navakAramaMtrano jApa karyo. pa00 AyaMbilamAM 9 lAkha navakAramaMtrano jApa prAyaH mauna rahIne karyo. uparAMta, tAraMgA tIrthanI guphAmAM 20 divasanA AyaMbilapUrvaka zrI RSimaMDala mUlamaMtrano eka lAkhano jApa, acalagaDha (Abu)mAM eka varSa rahI ekAsaNAM sAthe zrI siddhacakra mUlamaMtrano jApa, posInA tIrthamAM cAra mAsa daramiyAna pAMca aThThama ane 6 AyaMbila karI, savA lAkha uvasaggaharaM stotrano jApa, giranArajI para guphAmAM rahI ekAsaNAM sAthe eka lAkha navakAramaMtrano jApa, AgaloDa (u. gu.)mAM 21 divasa zrI mANibhadravIranI sAdhanA karela. pUjyazrIe IDara ane tAraMgAnI guphAno jIrNoddhAra karAvI tathA acalagaDhanI Toca parano rUma ripera karAvI, te te sthAnonI tIrthapeDhIne arpaNa karela. pUjyazrIne saM. 2039nA aSADha suda 6nA roja ghANerAva (rAjasthAna) sthita kIrtistaMbha tIrthe pU. A. zrI vijayahimAcala-sUrijI mahArAje AcAryapade ArUDha karyA. saM. 2046nA jeTha suda pAMcame vaktApura (sAbarakAMThA)mAM pU. gurudevazrI vijaya-bhuvanasUrijI mahArAja Adi tathA caturvidha saMghanI upasthitimAM 'yogadivAkara'nI padavI arpaNa karavAmAM AvI. pU. A. zrI vijayaAnaMdaghanasUrijI mahArAjanA ziSya parivAramAM munizrI jayacaMdravijayajI, munizrI bhuvanAnaMdavijayajI, munizrI rAjayaza-vijayajI, munizrI pradIpacaMdravijayajI ane munizrI zAMticaMdra-vijayajI che. zAsanaprabhAvanA : pUjyazrInI preraNA ane nizrAmAM zAsanaprabhAvanAnAM anekavidha kAryo saMpanna thayAM che. temAM vijApura pAse AgaloDamAM zrI mANibhadravIranA prAcIna sthAnano uddhAra karAvI, tene tIrtharUpe sArI rIte vikasAvyuM che. eka bAju navuM tIrtha sAbarakAMThAmAM hiMmatanagarathI 8 ki. mI. dUra vaktApura gAme 'OM zrI pArzva-padmAvatI jaina zve. mU. tIrtha' nAme sthApI, tyAM paNa jinAlaya, upAzrayo, dharmazALA, bhojanazALA AdinuM Ayojana karAvI, saM. 2046mAM pratiSThAmahotsava UjavavApUrvaka vikasAvavAmAM AvI rahyuM che. A uparAMta, jUnAgaDha taDa TI-maMdira, jasanagara, kAlukokIna (rAjasthAna)mAM zikharabaMdha derAsara, sumerapura (uMdarI), belApura (thANA) ane mAmalatadAravADI-malADa (muMbaI)mAM jinAlayo, deva-devInI pratiSThA, nADolamAM zrI padmanAbhasvAmI jinAlaye zrI pArzva-padmAvatInI pratiSThA, acalagaDha (Abu)mAM yakSayakSiNInI pratiSThA tathA vaDAlI (banAsakAMThA) gAme sosAyaTImAM zikharabaMdha derAsara ane upAzrayanuM nirmANa, kherojamAM jinAlayanuM zilAropaNa, amadAvAda-nAraNapurAmAM haripArkamAM, hiMmatanagaramAM mahAvIranagaramAM tema ja ekalArA, maToDA ane DarAmalI gAme upAzrayonuM nirmANa uparAMta 1. tAraMgAjIno, 2. bhadrezvara tIrthano, 3. jesalamerano ane 4. sametazikharajIno-- Jain Education Intemational Education Intermational Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 ema AgaloDathI 4 saMgho, pAlIthI siddhAcalagirino, porabaMdarathI giranArajIno, pAlitANAthI bAra gAunI saMghayAtrA sAmudAyika tathA 99 yAtrA, ekalArAthI tAraMgAjI, vaDAlIthI tAraMgAjI, hiMmatanagarathI posInAjI AdinA cha'rIpAlita yAtrAsaMgho; cArabhujA (rAjasthAna)nA raste nirmANAdhIna 'himAcalanagara'nuM khAtamuhUrta; AgaloDa, pAlitANA ane vaktApuramAM upadhAnatapanI ArAdhanA vagere anekavidha dharmakAryo pUjyazrInI nizrAmAM susaMpanna banyAM che. pUjyazrInA varada haste aneka zAsanaprabhAvaka kAryo pravartI rahyAM che. evAM kAryo mATe pUjyazrI nirAmaya dIrghAyu prApta karo evI zAsanadevane hArdika abhyarthanA tathA pUjyazrInAM caraNAraviMdamAM koTizaH vaMdanA! (saMkalana : munizrI vizvacaMdravijayajI mahArAja) saujanya : zrI AgaloDa jaina zve. mUrtipUjaka saMgha, maNibhadravIra jainatIrtha peDhI AgaloDa (tA. vijApura) saraLa svabhAvI : pravacanaprabhAvaka pa. pU. A. zrI vijaya kanakazekharasUrijI ma. sA tIrthonI aneka zreNiothI zobhato marudhara deza, pAMca bhavya jinAlayothI maMDita nayanaramya khivAndI gAma. temAM dharmamUrti suzrAvaka caMdanamalajInAM dharmapatnI jatanAbahenanI ratnakukSithI janma pAmela bALaka kuMdanamalanA kuMdana samA rUpalAvaNyane joIne koNa kahe ke A mAtra gharano dIpaka nathI, paNa jinazAsanano sitAro che! pitAjI samagra kuTuMbane saMsAranI jaDa ukhADanAra cAritranA mArge prayANa karavA-karAvavAnI bhAvanAmAM ramatA hatA. tethI ja bALakanA vyAvahArika zikSaNane mukhyatA na ApatAM dhArmika saMskaraNa mATe borDiMgamAM mUkyo. bIjI bAju, parama vyAkhyAna vAcaspati pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA vairAgyane dRDhAvanArA, saMsAranA rasane kSINa karanArAM pravacano vAMcavA-sAMbhaLavAno suyoga prApta thayo. tethI saMsAra uparathI mana UThI gayuM. zAsanaprabhAvaka 58 bhavocchedaka tAraNahAra, asImopakArI evA pU. pitAzrI caMdanamalajIe potAnI be lADalI dIkarIone saMyamamArge sthApita karIne, saMyama mATeno potAno mArga khullo thayo jANIne saM. 2011nA jeTha sudI-pAMcame potAnA suputraratna kuMdana sAthe kalakattA mukAme pUjyapAda gurudevazrI A. vijayarAmacaMdrasUrijI mahArAjazrInA varada haste dIkSA svIkArI. saM. 2046 vaizAkha sudI 12nA divase muMbaI, caMdanabALA upAzraye pU. A. bhagavaMtazrI mitrAnaMdasUrijI ma.sA.nA varada haste gaNi-paMnyAsa padavI thaI. tyArabAda munizrInA vinaya vaiyAvacca, aucitya, dhIratA, gaMbhIratA ane zAstronuM paThanapAThana, pUjyo pratyeno samarpita bhAva vagere guNonA prabhAve vaDIloe saM.2050, mahAsuda AThamanA divase muMbaI lAlabAga upAzraye pU. A. zrI prabhAkarasUrijI ma.sA.nA varada haste AcArya pade ArUDha karyA. pote AcArya hovA chatAM potAnA anaMtopakArI saMsArI pUjya pitAzrI-guru bhagavaMtazrInI khUba ja utsAha-ullAsapUrvaka samatAbhAve ane prasannacitte apramattabhAve, vinayaviveka, namratApUrvaka je apratima sevA-bhakti-vaiyAvacca karavA dvArA pU. guru bhagavaMtazrIno sauthI vadhAre priya manobhiSTa evo karmanirmUlaka muktipradAnA evo mahAmUlo svAdhyAya karAvavA dvArA apUrva zAtA samAdhi ApavA dvArA, gurune pramudita karI rahyA. AvA kalikAlamAM paNa AvA zAMta vinayavaMta sevAbhAvI utkRSTa bhakti karanArA suputra ratna jovA ke maLavA muzkela che. gurukRpAthI teozrInA zrImukhethI lIdhela koI paNa tapanA paccakkhANa dvArA te te prAya nirvighne paripUrNa thAya che tevo ghaNAne anubhava che. temanA zrImukhethI ajitazAMti ane saMtikara sUtro sAMbhaLavAM jevAM che. potAnA guru bhagavaMtanI niSkAma sevAbhaktinA pratApe teozrIne paNa sevAbhAvI ziSya munizrI kIrtidhvaja vijayajI ma. suMdara ArAdhanA karI rahyA che. pUjyazrInA pravacano lakhavA ane tenA uparathI pravacananI taiyArI karavA satata preraNA ApanAra pU. paMnyAsa zrI bhadrAnaMdavijayajI gaNivarya (mAstara sAheba) chellA ghaNA varSothI suMdara pravacano dvArA anekanA hRdayamAM pUjyazrIe sthAna prApta karyuM che. alpa comAsAmAM paNa teozrI anekavAra rAhadAra banyA che. saM. 2045nA vaizAkha vada-6ne divase mumukSu Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 588 lAlacaMdakumAra pUjyazrInuM ziSyatva svIkArIne munizrI kIrtidhvajavijayajI nAma dhAraNa karI suMdara saMyamajIvana jIvI rahyAM che evA e parama zAsanaprabhAvaka paMnyAsapravarane zataza: vaMdanA. saMkalanakAra : munizrI cAritrabhUSaNavijayajI ma. 5. pU. AcAryazrI kIrtisenasUrijI mahArAja sAheba pU. A. zrI kIrtisenasUrIzvarajI mahArAje 24 varSanI uMmare vairAgyavAsita banI, sukhamaya saMsArano tyAga karI, siddhAMtamahodadhi, saccAritra cUDAmaNi pUjya AcAryadeva zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAjAdi 100 uparAMta pU. sAdhu-bhagavaMtonI punIta nizrAmAM mahArASTranA vaNI gAme saM. 2011nA vaizAkha suda unA divase dharmatIrthaprabhAvaka pU. A. zrI vijayamitrAnaMdasUrIzvarajI mahArAja pAse bhAgavatI dIkSA svIkArI. satata gurukuLavAsamAM rahI vinaya, viveka, bhakti sAthe jJAna-dhyAna ane tapa-tyAgamAM AgaLa vadhI AgamavAcana ane prakaraNAbhyAsa dvArA potAnA jIvanane pavitra banAvyuM. temanI yogyatAne anulakSI vyAkhyAnavAcaspati pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAje saM. 2040nA dhanaterasanA divase pannA-rUpA dharmazALA-pAlitANAmAM bhagavatIsUtranA joga karAvyA ane hastagiri tIrthe saM. 2041-nA phAgaNa suda 3-nA divase 300 uparAMta sAdhusAdhvIjI mahArAjo ane caturvidha saMghanI vizALa upasthiti vacce mahAmahotsavapUrvaka gaNi padathI alaMkRta karyA tathA saM. 2042nA phAgaNa vada 3ne divase zrI zaMkhezvara tIrthe vizALa caturvidha saMgha vacce paMnyAsapadathI vibhUSita karyA. tyArabAda vi.saM. 2050 mahA suda-8ne zanivAre zrI zatruMjaya mahAtIrthe ratnatrayIdhAmamAM AcAryapadathI vibhUSita karyAM. hAla 54 varSano dIkSAparyAya. Aje 78 varSanI uMmare paNa pUjyazrI suMdara ArAdhanA karI- karAvI rahyA che. chellAM 35 varSothI gurvajJAnusAra judAM judAM kSetromAM-kaccha, mAravADa, muMbaI, saurASTra, gujarAta, banAsakAMThAmAM cAturmAsa karI zAsanaprabhAvanA pravartAvI che. dhanya dharAH pUjyazrI uttama lekhaka paNa che. DIsAthI nIkaLatA 'rakhevALa' dainika patramAM temanI 'AdhyAtmika ciMtana' nAmanI kolamamAM lekhamALA prasiddha thaI rahI che, jenA AdhAre 8 moTAM pustako tema ja saMskRta, AdhyAtmika, kathAo vagere kula maLI 25 jeTalAM pustako prakAzita thayAM che. 'jJAnadIpaka prakAzana TrasTa' mAraphata pUjyazrInAM pustako prakAzita thaI rahyAM che. pUjyazrInI dIkSA bAda temanA saMsArI parivAramAMthI sAdhvIzrI caMdradharmAzrIjI, sAdhvIzrI caMdradarzanAzrIjI, sAdhvIzrI amIrasAzrI Adi dikSita thaI nirmaLa saMyamanI ArAdhanA karI rahela che. temanAM saMsArI dharmapatnI jaDAvabahena mAtuzrInA avasAna bAda hAla sAdhvIjIzrI caMdramAlAzrIjI tarIke suMdara saMyamanI ArAdhanA karI rahyAM che, jemaNe vardhamAnatapanI 100 oLI pUrNa karI che. uparAMta, 45 upavAsa, mAsakSamaNa, vIzasthAnaka tapa, dharmacakratapa, bhavaAlocanA, siddhagirimAM AyaMbila tapathI be cAturmAsa, kalyANaka bhUmionI yAtrAo ane suMdara jJAnAbhyAsa karI jIvanane dharmamaya banAvyuM che. pUjyazrInuM ciMtana-manana-dezanA bindunuM mAdhyama mukhyatayA paMcasUtra-prathamasUtra : cAra zaraNa svIkAra, svadoSadarzana ane paraguNa anumodana' che. pUjyazrInA sadupadezAnusAra zrI zaMkhezvara mahAtIrthamAM 'zrI zaMkhezvara vardhamAnasUri jJAna ArAdhanA TrasTa' dvArA hAi ve upara zrI 'zrI vardhamAnasUri jJAnamaMdira', 'zrI vardhamAnasUri zAstrasaMgraha', pAThazALA, kAryAlaya, svAdhyAya hola vagere sAkAra thaI rahela che. A vardhamAnasUri eTale AjathI 700 varSa pahelAM thayela zrI vastupAla-tejapAlanA guru ane zrI zaMkhezvara mahAtIrthanA adhiSThAyaka devAtmA. pUjyazrIne temanA pratye apAra bhakti che. pU. AcArya zrI kIrtisenasUrijInuM saMsArI nAma kAMtilAla. pitAnuM nAma govardhanabhAI ane mAtAnuM nAma raMbhAbahena hatuM. temano janma saM. 1987nA mAgazara vada 11-ne divase aMbApara (kaccha) mAM thayo hato. pUjyapAdazrI hAla pAlitANA madhye 'jaya zatruMjaya ArAdhanA dhAma' madhye birAjamAna che. jyAM devAdhideva mahAvIrasvAmI jinamaMdira, bhavya jJAnamaMdira, zrI sudharmasvAmI pravacana haoNla, zrI gautamasvAmI svAdhyAya haoNla, sUrimaMtra paMcapITha, zrI tribhuvanasvAmInI pratimA, 8 nAnA upAzraya, dhyAnamaMdira Adi vizALa saMkula che. jenA saujanyadAtA devendrabhAI ratilAla zAha, pATaNavALA (hAla pArlA-muMbaI) che. saujanya : jaya zatruMjaya ArAdhanAdhAma TrasTa, pAlitANA Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 rAjasthAnaratna 100 + 19 varSamAna olInA tapasvI pa.pU. A.zrI kamalaratnasUrijI ma.sA. mahApuruSo dharatInAM AbhUSaNo hoya che, emanuM samagra jIvana AtmakalyANa sAthe lokakalyANa mATe ja samarpita hoya che. emaNe potAnuM jIvana mAnavasamAjamAM mAnavIya mUlyone pratiSThita karavA mATe arpaNa karyuM hoya che. pUjya gurudevanAM karakamaLo dvArA aneka pratiSThA, lagabhaga 60 dIkSA thaI. emano janma piMDavADA (rAjasthAna)mAM vi.saM. 1987nA bhAdaravA vada sAtame thayo hato. pitAnuM nAma kisturacaMdajI ane mAtAnuM nAma naMdinIbahena hatuM. mAtApitAnA susaMskAra ane pU. siddhAMtamahodadhi A. bha. zrImad vijaya premasUrIzvarajI ma.sA.nA suparicayathI emanI vairAgyabhAvanA prajvalita thaI. teo roja bahu ThAThamAThathI piravAra sAthe snAtrapUjA bhaNAvatA hatA. emaNe potAnA gharanuM vAtAvaraNa jinendra bhaktimaya banAvyuM. e ja kAraNe emano zAsana taraphano anurAga ane saMsAra tarapha udAsInabhAva dinapratidina vadhato gayo. emaNe ekatrIsa varSanI bharayuvAna vaye brahmacaryavrata lIdhuM ane vi.saM. 2025nA vaizAkha suda 7nA roja piMDavADAmAM sahakuTuMba dIkSA grahaNa karI. samagra parivAranI dIkSA, vaDI dIkSA eka ja divase thaI. pitA ane be putronI gaNi padavI ekaja divase thaI. rAjasthAnamAM eka kuTuMbanA 6 sabhyonI dIkSA eka ja divase sarvaprathamavAra thaI. emaNe rAjasthAnanI kIrtimAM cAra cAMda lagAvI eka Azcarya sarjI dIdhuM. teo mevADa dezoddhAraka A.bha. zrI jitendra sU.ma.nA suziSya banyA. dIkSA samaye pU. AgamaprajJa A.deva zrI vijayajaMbU sU.ma., (pU.A.bha. zrI hIra sU.ma., pU.A.bha. zrI bhuvanabhAnu sU.ma.,) pa.pU. A.zrI vijayajitendrasUrijI ma., pU. A.bha.zrI guNaratna sU.ma. te vakhate muni hatA (e vakhate paMnyAsa, munirAja) vagere vizALa parivAra sAthe upasthita hatA. gauravamaya parivAra : piMDavADAnA zreSThIvarya zrI kasturacaMdajI haMsarAjajI prAgdhATa parivAra bahu gauravazALIche. A parivAranA 6 sabhyo dIkSita thayA. kisturacaMdajI haMsAjInA putra, putravadhU, be pautra temaja be pautrI. kisturacaMdajI haMsarAjajIno parivAra nIce mujaba che : 1. dharmacaMdajI kisturacaMdajI, 2. kAlidAsajI 589 kisturacaMdajI, 3. pukharAjajI kasturacaMdajI, putrI-1. saMtIbahena, 2. paMkubahena. pU. gurudevanA cAturmAsa sthaLo nAgaura, mAMDavalA, cAMdarAI, mokalasara, gaDhasivAnA piMDavADA, takhatagaDha, maMDAra, mAMDavalA, pAlImAravADa, pADIva, pADIva, khamanora, kozIthala, sanavADa, iMdora, ratalAma, muMbaI, muMDArA, solApura, ratalAma, dAMtarAI, vApI, takhatagaDha, surendranagara, udayapura, amadAvAda, pAlanapura, ASTA, kheDabrahmA, sirohI, jodhapura zrIpAlanagara-muMbaI, bhAyaMdara, pAlItANA pATaNa, vaDodarA vagere sthaLoe cAturmAsa karela che. emanA vAtsalyabhAvanA kAraNe maitrI ane karuNAnI emanA dvArA evI ajanna dhArA vahI rahI che, je samAjanuM kalyANa karatI niraMtara pravAhamAna che. rASTra ane saMyamanI zuddha sAdhanAmAM vipula jJAnano apUrva saMgama emanA jIvanamAM maLe che. emanuM jIvana sAduM paraMtu sajJAna ane kriyAnI pAMkho dvArA UDatuM mokSamArga tarapha uDDayana karI rahyuM che. ApaNe emanI anumodanA karatAM apAra gauravanI anubhUti karIe. pUjya gurudeva zrI AcArya bhagavaMta zrImad vijaya kamalaratnasUrIzvarajI ma.sA.nI zubhanizrAmAM sAbaramatI yAtrikabhuvana pAlitANAmAM vikrama saMvata 2061mAM 250 bhAIbaheno comAse rahela che. tenuM Ayojana muMbaInA bhAIo taraphathI che. vardhamAna siddhagiri upadhAna tapa muMbaI taraphathI Aso suda 12 di. 14-10-05thI upadhAna zarU thaze ane vikrama saMvata kArtika suda 14 + 15 di. 15-11-2005thI saMghavI dharamacaMdajI pukharAja kisturacaMdajI haMsarAjI parivAra, piMDavADA taraphathI navvANuM yAtrA thaI. DIsA pAse dAMtIvADA kolonI gAme chokarIonI dIkSAo 2062mAM pU. gurudevonI nizrAmAM thayela. caitrI oLI jIrAvalAjI mahAtIrtha pAsenA dAMtarAI-nagaramAM pUjyonI nizrAmAM 11 divasIya mahotsava sAthe thayela. saujanya : eka satkRstha taraphathI pa.pU. A.zrI darzanaratnasUrijI ma.sA. pa.pU. gurudeva AcArya zrI ma.no janma vi.saM. 2011nA zrAvaNa suda-7, tA. 12-7-'55nA bapore be vAgye piMDavADAmAM kAlidAsajInA ghera kamaLAbenanI kukSie thayo. Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 590 dhanya dharAH hindI pradeza ane maru raviprabha sU.ma., pU.A.bha. mahAbala sU.ma. vageree zrI zatruMjaya dezanI sukkI ane durgama girirAja para gaNi padathI vibhUSita karyA. bhUmimAM vicaraNa karavuM ane rAjasthAna pradezanuM e parama saubhAgya che ke pUjyazrInI ajJAnAMdhakAra taLe dabAyelA dIkSA-vaDI dIkSA Aja pradezamAM thaI ane paMnyAsa padanuM jIvonA jIvanapathane alaMkaraNa paNa zivagaMja ane AcAryapadanuM alaMkaraNa muMDArA jJAnaprakAzathI prakAzita karavo pAlI mAravADamAM thayuM. pUjyazrInAM zAsanaprabhAvaka satkAryo e keTaluM kaThina ane duSkara ApaNane AkarSita kare che. A pradezamAM vicaraNa karIne kArya che. AvA pradezamAM satata pUjyazrIe sadharmanI jyota prajvalita karI che. e bhautikatAthI vicaravuM, dharma prabhAvanA karavI saMtrasta arthAt sAMsArika dhUMdhaLA padane Alokita karI tene dizA ane dharmaprakAzathI A pradezane prakAzita karavo. AkarI kasoTI nirdezamAM sahAyaka banI rahI che. ApanI kAcI dIkSA vakhate ane AkarI sAdhanA che, jeNe emanI yazapatAkAne gagananI munizrI divAkaravijayajI nAme ghoSita thayA hatA. hakIkatamAM UMcAIe laherAtI karI che. emanA vizALa lalATa ane teo divAkaranI mAphaka Alokita thaIne ApaNA pathane prakAzita camakatuM kapALa bhAvinA koI akathya saMketa Ape che. teo karavAnI kRpA karatA raheze. vyavaharika navamA dhoraNa sudhI bhaNyA. teo zALAmAM paNa prathama naMbare AvatA hatA. emanI avirata sAdhanAnuM ja A jJAna ane vairAgyano suyoga pariNAma che ke emanI nizrAmAM moTAM zAsanaprabhAvaka kAryo, baMdhubelaDIe Aja aprApya zrIsiddha hemalaghuvRttinI upadhAna vagere thayAM che. emanI nizrAmAM mahotsavo je zAMti, saMpUrNa vRtti guNaratnAvRtti jevI navI TIkA racI abhyAsuone ekatA, saMtoSa ane ullAsanA vAtAvaraNamAM saMpana thAya che, suvidhA karI ApI che. emanA upadezathI Aja sudhImAM 31 emanA preraNAstrota pote ja che. saraLatA, smita laherAvatI , parathI paNa vadhAre pustako chapAI cUkyAM che. sanmArga saumyatAno ja A prabhAva che ke sabhAvanAnI punIta dhArA - prakAzanathI prakAzita saMskRta jena pravacana prathama pratane saMzodhita pravAhita thaI saune AnaMdathI pallavita karI de che ane karavAnuM zreya paNa emane maLe che. ApanAM prasanna mudrA ane zAMta bhavyAtmAonAM mana mohI le che. AvA ananya saMgha ane svabhAva sarvane AkarSe che. temano janma, dIkSA, paMnyAsa padavI zAsananA utkarSanA uccA vicAradhArI sAdhaka ane siddha puruSa rAjasthAnamAM thavAnA kAraNe teo paNa rAjasthAnanuM ratna che. tarapha kRtajJatA abhivyakta karavAmAM zabdonI zakti aparyApta emaNe 13 varSanI bAlyAvasthAmAM dIkSA lIdhI. emanA sAbita thaI rahI che. nAnAbhAIe 11 varSanI uMmare dIkSA lIdhI ane nAnI bahena pUjyazrIne dharmanI sAthe ja dharmanI vasiyata kauTuMbika tema ja moTI bahene 9 varSa tema ja 18 varSanI bAlyAvasthAmAM paraMparA rUpe maLI hatI. emanAM mAtA-pitA, bhAI-bahena dIkSA lIdhI. emanI anukaraNIya ane anokhI evI gurubhakti hatI ke teo temanA paropakArI dIkSA-zikSAdAtA gurudeva samagra parivAra pravrajyAnA pAvana patha para agresara thaI dharmazAsanane alaMkRta karavAmAM saphaLa rahyo che. samagra parivAra vagerenI nizrAmAM covIsa varSa sudhI rahyA. dIkSA pachI pU.A.bha. sAthe rAjasthAnanI suprasiddha pAvana piMDavADAnI dhanyadharA para zrI guNaratnasUri ma.nI sevAmAM 15 varSa sudhI rahyA. sevAne janmI vi.saM. 2025mAM vaizAkha suda sAtame pitA gurudevanI jIvanamaMtra banAvyo ane sevA mATe ja emanAM romaromamAM evI sAthe dIkSA grahaNa karI ane muni zrI kamalaratnavijayajI ma.nA divyatA bharI hatI ke emaNe aneka AkarSaNono paNa tyAga karyo suziSya banyA. emaNe pU.A. bha. zrI guNaratna sU.ma.nI pAvana ane kyAreya dUra na gayA. dhanya che emanI bhakti! dhanya che nizrAmAM 15 varSa rahIne emanA jamaNA hAtha tarIke sevA karI emano samarpaNabhAva! teo guNabAhu nAme prakhyAta thayA ane pUjyazrInI pUrNa sevAnI yuvAnone game evI rocaka zailIna vyA na ApavAnI sAthe sAthe kuzAgra buddhi tathA gurudevonI kRpAthI jaina graMthonuM abhuta kuzaLatAne kAraNe pUjyazrI atyaMta lokapriya thayA che. niSThApUrvaka adhyayana karyuM ane nyAya-vyAkaraNa, AgamagraMthonA kAryadakSatAthI zAsanaprabhAvaka kAryo karI rahyA che. rukSa-sUko vidvAna banyA. vi.saM. 2051mAM pUjyazrIne pU.A.bha. zrI raNapradeza emanA vicaraNa ane upakArathI dharmaplAvita banyo Jain Education Intemational ducation Intermational Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 591 che. maMDavAriyA-dIkSA, piMDavADA-dIkSAthI emanI kIrtine cAra emanI puNyaprakRti paNa apUrva che. teo jyAM jAya che cAMda lAgyA che. Ama zrI jinezvara devanA zAsanane tathA tyAM aneka zAsana prabhAvanAnAM kAryo thAya che. pU.A.bha., sadharmane emaNe azruSNa banAvI dIdho che. emanAM aneka mahAbalasUri ma. tathA puNyodaya vi.ma. e patramAM emanI khUba guNonuM ane pachAta hindIbhASI dezanI aMdhakAramaya bhUmine prazaMsA karI che. emaNe pU.A.bha. sudarzana sU.ma., pU.A.bha. prakAza tarapha laI janArI pravRttinuM ame sammAna karIe. vibudhaprabha sU.ma., pU.A.bha. rAjatilaka sU.ma., pU.A.bha. gulAbanAM phUlonI seja para cAlavuM saraLa che. paraMtu mahodaya sU.ma., pU.A.bha. raviprabha sU.ma., pU.A.bha. guNaratna kAMTAonI tIvra vedanA sahI enA para cAlanArA to gaNyAgAMThI sU.ma., pU.A.bha. mahAbala sU.ma., pU.A.bha. puNyapAla sU.ma. vyakti ja maLe che. aNadhArI ane kaSTaprada paristhitione pAra vageree potAnI nizrAmAM vyAkhyAna karAvI emanA para prazaMsAnA karavAno banAva lokone Azcaryacakita kare che. Aje ApaNI puSpo varasAvyAM che. sAme paNa evo ja AzcaryakAraka banAva banyo che. chellAM trIza saujanya : cAra ghuI jaina saMgha, parAvAsa, jAlora (rAjasthAna) varSothI apUrva kaSTa sahana karI hindIbhASI pradezo ke jyAM jinavANI-varSAnA abhAve devadravya, zAstrIya satya ane dharmanAM nyAyavizArada bIja naSTa thavA mAMDyAM hatAM. e tarapha emanuM dhyAna gayuM. teo - pa.pU. A.zrI ajitaratnasUrijI ma.sA. A pradezane dharmanA choDathI pharI navapallavita karavAnI dRDha hindIbhASI pradezane dharmaAbhAthI Alokita karanAra bhAvanA banAvI kaSTo tarapha dhyAna ApyA vinA teo lakSya tarapha ratnadIpa! piMDavADAnA zrI mahAvIra svAmI jinaprAsAda yukta AgaLa vadhavA lAgyA. emaNe apUrva kaSTa sahana karI ApelA piMDavADAnagarImAM kAlidAsabhAI ane kamaLAbahenanA pAvana upadezonuM pariNAma e AvyuM ke keTalAMya sthaLe sudhAro thaI prAMgaNamAM vIrendrakumAra nAme eka kamaLabIja vi.saM. 2014nA gayo. AkhA comAsAmAM ane zivagaMja comAsAmAM apUrva mAgazara suda teraze UgyuM, je vikasIne jinazAsanane potAnI zAsanaprabhAvanA thaI che. AkhA comAsAmAM sADApAMca kalAka suvAsathI samagra rASTrane surabhita karavA lAgyuM. samyaka cAritranA cAturmAsa pravezanI zobhAyAtrA cAlI. basso to svAgata benara paryAya vimala, pRthvI samA kSamAzIla, caMdra jevA saumya, AkAza lAgyAM. comAsAmAM 15 svAmIvAtsalya, siddhitapa, mA khamaNa jevA divya nakSatrothI alaMkRta thaIne saMyama pAlanamAM vajasamAna vagerenI tapazcaryAoe navo rekorDa sthApita karyo. 34 daDha jinazAsana-staMbha banI sarasvatIputra ane prANImitra rUpe zobhAyAtrA nIkaLI vagere. zivagaMja cAturmAsamAM pAraNAMnI zobhAyamAna thayA. mAtra agiyAravarSanA alpAyumAM apurva bolI, upadhAna vagere thayAM. emanA ziSyo-praziSyo pU. vairAgyadIpaka vaDe Alokita mahAtmAne ame sAdara vaMdana karIe muni bhAvezarana vi.ma., pU. prazamaratnavi.ma., pU. dAnaratna chIe. "putranAM lakSaNa pAraNAmAM'-A nyAye bALakamAM vi.ma., pU. ratnazaratnavi. ma., pU. lAbharanavi. ma., pU. susaMskAranAM darzana thavAM lAgyAM. kiraNaratnavi. ma. che. teo ajoDa zAsanaprabhAvaka che. jema prAkRta, saMskRta, nyAya, vyAkaraNa, jyotiSa, AgamakheDUta potAnI hariyALI khetI joI prasanna thAya che ema ja cheda-graMtha-kammapaDi, hindI-gujarAtI bhASA para adhikAra potAnA AtmAnA khetarane hariyALA choDothI pallavita joI dharAvanAra emanI kalama "zrI siddha hembaghuvRtti para 5-6-7 amArAM roma-roma praphullita thaI rahyAM che. A badhuM emanI adhyAyanI guNaratnAvRtti rUpe avatarita thaI. teo moTA moTA kapAnuM ja phaLa che. vizvavikhyAta sthaLe yAdagAra pratiSThA (Abu graMtho saraLa bhASAmAM bhaNAve che. emaNe 'kammapayaDa'nI gujarAtI nakhI taLAva para) emanAM karakamaLo dvArA saMpanna thaI che. TIkA paNa lakhI che. emanAM mAtA deva thayAM che jeo emane kyAreka kyAreka jainadarzanamAM tapane karmonI nirjarAnuM sarvottama sAdhana svapnamAM saMketa kare che. AkhA (ma.pra.) cAturmAsa ApanI jarAya mAnavAmAM Ave che. emanuM samagra jIvana svAdhyAya rUpI icchA hotI, paraMtu rAtre mAtAnA rUpamAM AvI deva thayelI tapasAdhanAmAM lIna rahyuM che. zrI bhagavatIjI sudhInAM yogodrahana, mAtAe kahyuM ke "ASTA cAturmAsa mATe jA, bahu lAbha thaze." varSItapa, 69 vardhamAna tapanI oLI, zrI siddhagirijInI ane kharekhara evuM ja thayuM. gaNipada pachInuM sarvaprathama AkhAnuM cauvihAra chaThThapUrvaka sAta yAtrA, vardhamAna vidyA sUrimaMtranI pAMce vi.saM. 2051nuM cAturmAsa yazasvI ane aitihAsika thayuM.' Jain Education Interational Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 592 dhanya dharAH pIThanI ArAdhanAnI sAdhanA sAthe dainika pratyAkhyAna tathA parvatithinI vizeSa tapasyAonI- emanI niyamita ArAdhanA cAle che. emanA tapa-prabhAva, vizuddha cAritra ane maMgaLa pravacanothI jinazAsana Alokita thaI rahyuM che. nAnA dehamAM vipula jJAnano sAgara dharAvanAra emanI saMghayAtrA svopakAra ane paropakAra rUpI "tinANe nArayANa' bhAvane abhivyakta karatI jIvanasaritAnA kinArAone relamachela karatI kalyANapatha para AgaLa vadhI rahI che. emanuM jIvana zveta vastra jevuM che. emanI saMyama rUpI cAdara sarvatra sapheda ja sapheda jovA maLe che. emanA ziSyo mu. zrI prAzarativijayajI ma., mu.zrI dIpakaratnavijayajI ma., mu.zrI taruNaratnavijayajI ma., mu.zrI AnaMdaratnavijayajI ma., mu.zrI abhayaratnavijayajI ma. AyaMbila tapanI ArAdhanA karI tIrthakara nAmakarma karanAra tapasvinI-damayaMtI A , rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA CHHAYA pUrvabhave 24 bhagavAnanA utkRSTa 24 AyaMbila karI prabhunA bhAla (kapALa) upara tilaka sthApyA tethI satI strInA kapALe bhAlatilaka che. eka divasa naLarAjA jugAramAM badhu hArI jaMgalamAM damayaMtIne tyajI bhaTakato thayo. bhAgyayoge dadhiparNa rAjA naLarAjAnI vinaMti svIkArI rAjyamAM prajAne sAta vyasanathI mukta karyA. Ama naLa-damayaMtIno saMyoga bAra varSe thayo. Avela Apatti vacce aneka satIoe potAnI pratibhA pragaTa karI che. Jain Education Intemational Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 593 tapa tyAga ane sAdhanAthI vibhUSita. vAgaDa samudAyanA karNadhANe pU.paM. zrI mukticaMdravijaya ma. sA., pU.paM. zrI municandravijaya ma. sA. bhAratanI pazcima dizAe Avelo khamIravaMto kacchapradeza, enAM bhaugolika sthAno, enI bhASA, enA rivAjothI saumAM nirALo tarI Ave che. kaccha vAgaDamAM jainadharmanuM prAbalya prAcIna kALathI jovA maLe che. khamIravaMtA kacchanI dharmabhAvanAnI saurabhathI maghamaghatA virala vAgaDa pradezanA anokhA dedIpyamAna prAcIna jaina tIrtho romAMcaka ane hRdayadrAvaka najare paDe che. A dhanya dharAne moTuM gaurava ane yazakIrti apAvavAmAM saMtaratnonuM mUMguM chatAM mahattvanuM pradAna noMdhAyuM che. aNavikasita evA vAgaDa pradezamAM tyAgI vairAgI ane uttama cAritrajIvananA saMyamayAtrIo jhabakI UThyA ane A bhUmine potAnI sAdhanAnI anubhUtinuM payagAna karAvI dUradUranA vistAro sudhI jainazAsananI dhajApatAkA pharakAvI mahAna upakAra karyo che. vAgaDanA karNadhArono paricaya karAve che be vidvAna paMnyAsa mahArAjazrIo. jeonA paricayo atre pAchaLanA pAne pragaTa thayAM che. pUjyone lAkha lAkha vaMdanA. -saMpAdaka Jain Education Intemational Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 594 pU. paMnyAsajI zrI mukticandravijayajI (1) janma : vi.saM. 2002, zrA.va. 30. saMsArI nAmaHmeghajIbhAI. janmabhUmi : manapharA. [kaccha-vAgaDa] mAtA-pitA : bhamIbahena i bhacubhAI deDhiyA. dIkSA : vi.saM. 2028, i mahA su. 14, bhUja [kaccha]. dIkSA-dAtA : pU.A. zrI vi. devendrasUrIzvarajI ma.sA. / jIvanaghaDatara : pU.A. zrI vi. kalApUrNasUrIzvarajI ma. dIkSAguru : pU. A. zrI vi. kalAprabhasUrIzvarajI ma. I gaNi-pada : vi.saM. 2052, mahA su.-13, madrAsa (cennaI). paMnyAsa-pada : vi.saM. 2057, mAga. su.-5, pAlitANA. pada-pradAtA : pU.A. zrI vijayakalApUrNasUrIzvarajI ma.sA. zAsanaprabhAvaka kAryo : dIkSA, pratiSThA, upadhAna, cha'rI-pAlaka saMgha, zibira ityAdi. sAhitya : zAlibhadra mahAkAvyam, cAzraya mahAkAvyam, kahe kalApUrNasUri [4 bhAga], kalApUrNam smRtigrantha ityAdi 30 granthonuM sahasaMpAdana. vicaraNa : gujarAta, rAjasthAna, mahArASTra, karNATaka, AMdhrapradeza, tAmilanADu Adi vizeSatA : sevAbhAvI saraLa svabhAva, dIkSA : jIvanathI prAyaH nitya ekAsaNA. | ziSyo : pU. paM. municandravijayajI, sva muktAnaMdavijayajI Adi Jain Education Intemational 1 1 ' I // ' I 1 I II ' // su. 1, tA. 5-8-1959, * budhavAra 1 janmabhUmi H manapharA [kaccha-vAgaDa] / mAtA-pitA :bhamIbahena bhacubhAI deDhiyA. saMsArI nAma H maNilAlabhAI. ' dIkSA : vi.saM. 2028, mahA suda-14, bhuja-kaccha. ! dIkSA-dAtA : pU.A. zrI vi. devendrasUrIzvarajI ma. ' N gurudeva pU.paM. mukticandravijayajI[saMsArIvaDIlabaMdhu]. pUjya paMnyAsazrIjI muniyandravijayajI janma : vi.saM. 2015, zrA. | jIvanaghaDatara H pU.A. zrIvi. kalApUrNasUrIzvarajIma.sA. | guruparaMparAH kaccha vAgaDa dezoddhArakazrIpadma-jIta ! hIra-kanaka-devendra-kalApUrNa-kalAprabhasUrIzvara ma. I gaNi-pada : vi.saM. 2056, mahAsuda-6,vAMkItIrtha, kaccha. I 1 | gaNi-padapradAtA pU.A. zrIvijayakalApUrNa sUrIzvarajI ma.sA. ' / panyAsapada : vi.saM. 2059,vai.su. 7. zAhapura ' mahArASTra [mAnasamaMdiratIrtha]. dhanya dharA I / paM.pada-pradAtA pU.A.zrIvijayaghoSasUrIzvarajIma.sA. | sAhityaHyAzramamahAkAvyam,Adi30graMthonuM I II / saMpAdana-lekhana. | vizeSatA : dIkSA-jIvanathI prAyaH nitya ekAsaNAM, dara // caudase niyamitapaNe akhaMDa upavAsa[mahinAmAM traNa upavAsa]. vicaraNa : gujarAta, rAjasthAna, madhyapradeza, mahArASTra, karNATaka, tAmilanADu, AMdhrapradeza Adi. ' ' Adi praziSyo H munizrI mukticaraNavijayajI ' ziSyo : pU. munizrI mahAgirivijayajI, pU. munizrI muktizramaNavijayajI, pU.munizrI muktimananavijayajI / ' 1 Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 595 | Bath J-RparI e rANo [ tilipi[rijIne pas f%aNa dhanApI, uttala guru-paraMparA, je paraMparAne pU. kalApUrNasUrijIe vadhu ujjavala banAvI..... vAgaDa samudAyanA Adya mahAtmA pUjya dAdAzrI padmavijayajI mahArAja vi.saM. 1866mAM kaccha-vAgaDanA bharUDIA gAme tejasvI bALakano janma thayo. mAtA : rUpAbAI-pitA : devazIbhAI- vaMza : ozavALa. gotra : satrA. gRhasthI nAma : parabatabhAI. baLadanI dardabharI ribAmaNa joI vairAgI thayelA A parabata nAmanA kizore 17 varSanI vaye zrI ravivijayajI nAmanA gorajI pAse dIkSA lIdhI. nAma paDyuM : zrI padmavijayajI. jotajotAmAM Agama, vyAkaraNa, kAvya, jyotiSa, vaiidaka vagereno UMDo abhyAsa karI vidvAna banyA. satya mArganI jANa thatAM 45 varSanI uMmare vi.saM. 1911mAM saMvegI dIkSA svIkArI. tyAre bhAratamAM saMvegI sAdhuo bahu ja gaNyAgAMThyA hatA. AthI guru zodhatAM temane bahu ja muzkelI paDI. saMvegI dIkSA pachI tera varSa bAda 58 varSanI uMmare temanI vaDI dIkSA thaI. temanA guru banyA tapAgacchIya dAdAzrI maNivijayajI mahArAja! tyAra pachInAM daza varSomAM emaNe jabaradasta saMyamasAdhanA karI. tapa, tyAga, audArya, vairAgya vagere guNothI emaNe jIvanane naMdanavana samuM banAvyuM. udAratAno guNa to eTalo badho vikaleso hato ke temaNe eka vakhata DelAvALA saubhAgyavijayajI mahArAjane potAnA ziSya ratnavijayajI soMpI dIdhelA. (A vAtano ullekha muhapatti-carcA' nAmanA pustakamAM zrI buTerAyajIe paNa karelo che. juo peja naMbara-32) AvI mahAna udAratAnA svAmI prakAMDa jyotirvettA munizrI padmavijayajI ma.sA. 68 varSanI vaye vaizAkha suda 11nI sAMje palAMsavA mukAme kALadharma pAmyA. emanA uttarAdhikArI tarIke pUjya dAdAzrI jItavijayajI ma.sA. AvyA, jemaNe kaccha vAgaDa pradezamAM dharmasaMskAronuM kArya--potAnA gurudevanuM kArya saharSa upADI lIdhuM. vAgaDa samudAyanA Adya mahAtmA pUjya dAdAzrI padravijayajI ma.sA.ne agaNita vaMdana.....! pUjya dAdAzrI jItavijayajI mahArAja dAdAzrI jItavijayajI mahArAja potAnA saMyama ane taponiSTha jIvanathI jainajagatamAM jANItA che. A mahApuruSano janma vi.saM. 1896 caitra suda 2 nA pavitra divase kaccha dezanA manapharA gAmanI puNyadharA para thayo hato. vikramanI 18mI sadInA pUrvArdhamAM thaI gayelA tapAgacchAdhipati AcAryazrI vijayaprabhasUrijI ma.sA.nI paNa A manapharA (jUnuM nAma manoharapura) ja janmabhUmi hatI. Aja sudhI A gAmamAMthI 65 jeTalA AtmAo saMyamadhara banelA che. te AvA mahApuruSone AbhArI che. bhadrezvaratA zikharabaMdha daherAsara Jain Education Intemational Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 596 dhanya dharAH STD OR jaina derAsarajI (terA-kaccha) pU. jItavijayajI ma.sA.nAM mAtA avalabahena ane pitA UkAbhAI hatAM. saMsArI nAma hatuM jayamala. bALapaNathI ja dharmaraMge raMgAyelA A jayamallane 12 varSanI vaye AMkhamAM vedanA thaI. dhIre dhIre dekhAtuM baMdha thaI gayuM, paNa AMtaradRSTi baMdha nahotI thaI. temaNe 1000 varSa prAcIna prabhuzrI zAntinAtha bhagavAnanI pratimA pAse prArthanA karI : "jo huM dekhato thAuM to mAre dIkSA svIkAravI" ane kharekhara teo dekhatA thayA. abhigraha pramANe pUjya maNivijayajI dAdAnA ziSya pU. padravijayajI pAse ADIsara mukAme vi.saM. 1925 vai.su. 3nA saMyama svIkArI jayamalamAMthI "jItavijayajI' banyA. jyAM temanI dIkSA thaI e kUvAnuM khAruM pANI (ADIsara gAma raNanI pAse ja che) mIThuM thayuM ane sUkI rAyaNa navapallavita thaI. AthI dIkSAnA samayathI ja temanI AzcaryabharI suvAsa cAre bAju phelAI gaI. vi.saM. 1938mAM gurudevazrI pU. padmavijayajI svargavAsI thayA, tyArabAda temaNe khUba ja bhramaNa karyuM ane aneka lokonAM haiyAMmAM dharmabhAvanA bharI, mAravADa, gujarAta, kAThiyAvADa, kaccha vagere aneka sthaLoe temanAM cAturmAsa thayelAM che. temanI vacanasiddha mahApuruSa tarIke prasiddhi hatI. emanA mukhethI nIkaLeluM vAkya satya bane ja, evI ghaNI ghaTanAo lokone pratyakSa jovA maLelI. AMbaraDI gAme eka gulAbacaMda jhoTA nAmanA laMgaDAbhAIne navakAra maMtranA jApa dvArA te ja vakhate cAlatA karI dIdhelA. vi.saM. 1955mAM sUI gAmamAM birAjamAna pUjyazrInI najara AkAza para jatAM "have to evo kALa Avaze ke jenI pAse dhAna haze tenI pAse dhana haze" evA zabdo temanA mukhamAMthI nIkaLI paDyA. A sAMbhaLIne tyAMnA zeTha neNazI popaTalAle anAjano vipula saMgraha karelo ane kharekhara vi.saM. 1956mAM bhayaMkara dukALa paDyo. pUjyazrInI vANI sAcI sAbita thaI. AvI to keTalIye ghaTanAo emanA jIvanamAM banelI che. keTalAyane dezaviratidhara ane keTalAyane sarvaviratidhara banAvI aneka lokonAM haiye dharmabhAvanAnAM bIja ropI emaNe sva-para jIvanane dhanya banAvyuM. vRddhAvasthAmAM palAMsavA (kaccha-vAgaDa) khAte sthiratA karI. vi.saM. 1979 (kacchI navuM varSa aSADhI bIjathI zarU thatuM hovAthI tyAre kacchI vi.saM. 1980 hatI, paNa kArtikathI zarU thatI vi.saM. 1979 ja hatI.), aSADha vada-6nI vahelI savAre siddha bhagavaMtonuM dhyAna dharatAM svarge sidhAvyA. pUjaya kanakasUrijI ma.no samudAya tathA pU. zAnticandrasUrijI ma.no samudAya-e pUjya dAdAzrI jItavijayajI ma.sA.nI ja ziSya-paraMparA che. AjIvana guru- aMtevAsI pUjya munizrI hIravijayajI mahArAja vAgaDa pradezanA ananya upakArI A mahApuruSano janma vi.saM. 1913mAM palAMsavAmAM thayo hato. teo caMdrA kuTuMbamAM janmyA hatA. temanA pitAnuM nAma odhavajIbhAI tathA mAtAnuM nAma rUpAbAI hatuM. temanuM saMsArI nAma haradAsa hatuM. A puNyazALI AtmAe 25 varSanI uMmare vi.saM. 1938nA mAgazara suda-3nA palAMsavA mukAme pU. dAdAzrI padmavijayajI mahArAjanA varada haste dIkSA aMgIkAra karI hatI. temanuM nAma zrI hIravijayajI pADI 5.pU. zrI jItavijayajI ma.sA.nA ziSya banAvyA hatA. puNyazALI mANasonA prasaMgo paNa pratApI ja hoya che. A samaye varasIdAnamAM pa000 korI ane mahotsavano kula kharca 80000 korI thayo hato. Jain Education Intemational Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 597 pU. guru mahArAje kaccha-vAgaDa-gujarAta-saurASTranAM gAmomAM vicarI dharmopadeza vaDe keTalAya AtmAno uddhAra karI, brahmacaryavrata ane saMyamanA uccatama mArge vALyA hatA. teozrInA zubha haste tapa, japa, paccakhANa, tapasyAo, pUjAo ane jaina zAsananI prabhAvanAM anekAneka zubha kAryo thayAM hatAM. ' zrI buddhivijayajI, zrI kanakasUri tathA zrI tilakavijayajI temanA ziSyo hatA. Ama dareka sthaLanI bhUmine pAvana karIne aneka bhavyAtmAono uddhAra karIne zArIrika zakti kSINa thaI javAthI aMte potAnI janmabhUmi palAMsavAmAM sthiratA karI. vi.saM. 1986nuM aMtima cAturmAsa palAMsavA karyuM ane Aso vada-11nA roja zrI navakAra mahAmaMtranuM smaraNa karatAM svarge sidhAvI gayA. temanA svargavAsathI vAgaDanA jaina samAjane moTI khoTa paDI! vAgaDabhUminA ananya upakArI pUjyazrInA caraNakamaLamAM hArdika vaMdanA. vAtsalyamUrti pUjya AcArya zrI vijayakanakasUrIzvarajI mahArAja vi.saM. 1939, bhAdaravA vada-5nA puNya divase palAMsavA (kaccha-vAgaDa)mAM eka jyota pragaTI, jenA prakAzathI samasta vAgaDa pradeza prakAzita thaI UThyo. e jyoti "kanakasUrijI mahArAja' tarIke prakhyAta thaI. mAtA : navalabahena, pitA : nAnacaMdabhAI, gRhasthI nAma : kAnajIbhAI hatuM. nAnapaNathI ja vairAgya-vAsita A AtmA virAgInI sAthe buddhizALI paNa hatA. emanI utkaTa buddhine joIne palAMsavAnA ThAkora temane berisTara banAvavA iMglenDa mokalavA taiyAra thayA, paNa je dharmanAyaka banavAnA hoya temane berisTara thavuM kema game? kAnajIbhAIe spaSTa nA kahI. sAdhvIratna zrI ANaMdazrIjI ma.sA.nA satata samAgame emanA haiyAmAM vairAgya dina-dina pallavita thavA lAgyo ane eka divase e ja sAdhvIjInA zrImukhe pAlitANA makAme - jaina derAsarajI, lAkaDIA (kaccha) AjIvana brahmacaryavrata svIkAryuM, tyAre temanI uMmara mAtra 19 varSanI hatI. yauvananI UgatI uSAe kevo aNanama ane pavitra saMkalpa! 23 varSanI vaye vi.saM. 1962mAM (mAga. su.15), bhImAsara (kaccha-vAgaDa) mukAme pUjya zrI jItavijayajI dAdA pAse dIkSA svIkArI. pU. munizrI hIravijayajI ma. (temanA ja saMsArI kAkA)nA ziSya pU. kIrtivijayajI tarIke prakhyAta thayA. vaDI dIkSAmAM pU. kanakavijayajI ane AgaLa jatAM pU. kanakasUrijI tarIke prasiddha thayA. vi.saM. 1975mAM saMghasthavira pUjya AcArya zrI siddhisUrijIe temane paMnyAsa padavI ane saM. 1989 amadAvAdamAM AcArya-padathI vibhUSita karyA. | vi.saM. 1979mAM jItavijayajI ane saM. 1986mAM hIravijayajI ma.nA svargavAsa pachI vAgaDa-samudAyanA teo karNadhAra banyA. potAnI saMyama-suvAsa dvArA samasta jagyAe AdaraprApta ajAtazatru banyA. Jain Education Intemational Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 598 dhanya dharA: : zrI zItalanAtha derAsara mudrA (kaccha) temanuM aSTa pravacana mAtAnA pAlanathI sabhara evuM jIvana hatuM ke je joIne ja jIvo pAmI jAya. emanAM madhuravacanamAM evI tAkAta hatI ke jene kadI utthApavAnuM mana na thAya. emanI pAse janArane, caraNasparza karanArane anahada zAntino anubhava thato. game tevA ukaLATavALo mANasa emanI hAjarImAM zAnta, prazAnta banI jato. A temanI-upazama guNanI anupama siddhi hatI. vi.saM. 2012mAM kacchamAM jyAre dharatIkaMpano AMcako lAgyo tyAre pUjyazrI bhacAu mukAme hatA. dharatI dhaNadhaNI UThI, paNa pUjyazrInA prabhAvathI bhacAu-killAmAM raheluM eka paNa makAna paDyuM nahIM ke koI maryuM nahIM. jyAM pUjyazrI hatA te upAzraya navo ja banelo hato ne chata para pAMca hajAra maNa paththara hatA, chatAM eka kAMkarI paNa nIce paDI nahIM. AvI pracaMDa sUkSma zaktinA svAmI pUjya AcAryazrI vi.saM. 2019, zrAvaNa vada 4nA bhacAu mukAme paMcasUtranuM zravaNa karatAM karatAM anaMtanI yAtrAe UpaDI gayA. pUjyazrInA anahada upakArothI kacchavAgaDa Aje natamastaka che. tapomUrti pUjya AcArya zrI vijayadevendrasUrIzvarajI mahArAja vAgaDa pradezanA ozavALa jaina bhAIono uddhAra karavA mATe kacchanI pavitra dharatI para koI devAtmAnuM avataraNa thayuM. dharatInA lokoe paNa jeone devendrasUrIzvarajI mahArAjA tarIke pichANyA te pUjya AcAryazrIno janma vi. saM. 1948, phA.va. 12nA divase lAkaDIA (kaccha-vAgaDa)nI puNyadharA upara thayelo hato. mAtA : mULIbahena, pitA : lIlAdharabhAI, gRhasthI nAma gopALabhAI hatuM. bALa gopALa pUjyazrI jItavijayajI mahArAja AdinA saMparkathI tathA pUrva janmanA prabaLa saMskArathI virAgya-vAsita thayA. mahesANAnI pAThazALAmAM abhyAsa karavAthI e vairAgya atyaMta puSTa thayo. dIkSA mATe makkama nivAra karyo paNa ekanA eka putra gopALa para mAtA mULIbahenane apAra sneha hato. e kemeya rajA ApavA taiyAra na thayAM, paNa gopALabhAI paNa kyAM ochA hatA? game tema thaI jAya paNa A jiMdagImAM dIkSA to levI ja levI. emanA aMtarAtmAno A daDha saMkalpa hato, paNa mAne tarachoDIne te dIkSA levA mAMgatA na hatA. AthI mAtAnI sametazikhara AdinI tIrthayAtrA karavAnI bhAvanA hatI te pUrNa karAvI. mAtAnI anumatinI rAha jovAthI 36 varSanI uMmara thaI gaI. tyAM sudhI temaNe AdhoI, manapharA, sAmakhiyArI Adi sthaLe pAThazALAo calAvI jaina ozavALa bhAIomAM dharmanA saMskAro ropyA. Aje paNa ozavALa bhAIo temanA pratye atyaMta kRtajJa che. eka divasa AdhoI mukAme koI bAInuM maheNuM sAMbhaLI dIkSA mATe kUdI paDyA. vi.saM. 1983mAM lAkaDIA mukAme dIkSA svIkArI pU. kanakasUrijI ma.sA.nA ziSya thayA. nAma paDyuM : muni zrI dIpavijayajI. vi.saM. 2004mAM pUjya gurudeve yogyatA joI paMnyAsa padathI vibhUSita karyA. pUjya kanakasUrijI ma.sA.nA svargavAsa pachI vi.saM. 2020mAM (ve.su. 11) kaTArIA mukAme AcAryapadathI alaMkRta thayA ne vAgaDa samudAyanA nAyaka banyA. pUjya AcAryazrI tIvra smaraNazakti, bulaMda ane madhura avAja tathA apUrva vyAkhyAnazaktinA svAmI hatA. temanAM vyAkhyAno tathA temanA madhura kaMThethI sajhAyo vagere sAMbhaLavA te jIvanano lahAvo gaNAto. emanAM vyAkhyAno sAMbhaLavA vidyAzALA (amadAvAda)no hola khIcokhIca bharAI jato. vi.saM. 2016mAM navasArI mukAme pUjyazrIne phekTara thatAM tathA vRddhAvasthA thaI jatAM hAlavA-cAlavAnuM baMdha thaI gayuM. zarIra vyAdhigrasta thayuM paNa mana samAdhimasta ja hatuM. vi.saM. 2029mAM pU. kalApUrNavijayajI ma.sA.ne AcAryapadavI ApI uttarAdhikArI jAhera karyA. eja varSe AdhoI mukAme caitra suda 14nA divase upavAsanA paccakhANa pUrvaka sAMje pa-00 vAge kALadharma pAmyA. emanA javAthI kharekhara jaina saMghane mahAna zAsanaprabhAvaka eka AtmAnI khoTa paDI. Jain Education Intemational ducation Intermational For Private & Personal use only Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 jyotirvettA pUjya munirAjazrI kaMcanavijayajI [pU. kalApUrNasUrijInA gurudeva] phalodI (rAja.)mAM janmelA lakSmIcaMdabhAI vyavasAyArthe madrAsa gayA. tyAM vairAgya jAgatAM dIkSA mATeno dRDha saMkalpa karyo. sadgurunI zodha mATe pAlitANA rahyA. aneka sUribhagavaMtonA paricaya pachI temaNe kacchavAgaDadezoddhAraka pU. kanakasUrijIne sadguru tarIke svIkAryA. prathama potAnI sALI tathA patnIne dIkSA apAvI. pachI pote dIkSA lIdhI. dIkSA pachI temanuM nAma paDyuM : munizrI kaMcanavijayajI. atyaMta phakkaDa A munizrI jyotiSa zAstramAM pAraMgata hatA tathA suMdara pravacanakaLA paNa temane varelI hatI. vi.saM. 2028mAM emane jaNAI AvyuM ke have mAruM AyuSya alpa che. eTale temaNe covihAra 16 upavAsanA paccakkhANa laI lIdhAM. 11mA upavAse kA.va. 2 nA bhacAu (kaccha) mukAme samAdhipUrvaka svarge sidhAvyA. e niHspRha mahAtmAne hArdika vaMdana! kaccha-vAgaDa samudAyanA netRtvane saphaLa ane ujjvaLa banAvanAra, kaccha ane banAsakAMThAdi pradezomAM abhUtapUrva zAsanaprabhAvanA pravartAvanAra, vAtsalyamUrti, karuNAmUrti pU. A. zrI vijayakalApUrNasUrijI ma. rAjasthAnamAM dharmatIrtha jevo mahimA dharAvatuM phalodI teozrInI nagara janmabhUmi. pitAnuM nAma pAbudAnajI, mAtAnuM khamAbahena. nAma saM. 1980nA vaizAkha suda bIjanA divase emano janma thayo. 599 nalIyA derAsarajI, tIyA (kaccha) nAma rAkhyuM akSayarAjajI. jANe AtmAnA akSaya sukha mATe A nAma hoya evo ujjvaLa saMketa emAM samAyo hato! akSayarAja gharasaMsAramAM rahyA hatA ane sAmAnyajananI jema lagna paNa karyAM hatAM, eTale kuTuMbane nibhAvavAnI javAbadArImAM emane potAnA pitAjIne sahakAra paNa Apavo paDyo haze, paraMtu emanA jIvananI badalAyelI kAryadizA 52thI kaMIka evuM tAraNa nIkaLI zake ke, emano jIva moha-mAyA-mamatAmAM rAcanAro ke vaibhava-vilAsa, sukhopabhoga ke samRddhimAM khUMpI janAro nahIM hoya, paNa emanA hRdayane to tapa-tyAga-vairAgyano mArga ja pasaMda haze ane tethI ja emanuM aMtara saMyamanI sAdhanA pratyenA raMgathI raMgAyeluM haze ane tethI ja saMsAramAM rahyA chatAM alipta jevuM jaLakamaLavat jIvana jIvatA haze. AvA uttama jIvane saMsAranI asAratAno khyAla jarA sarakhA saMtasamAgamathI, dharmanI vANInA zravaNathI ke dharmanA adhyayanathI ke saMsArIone veThavAM paDatAM duHkhonAM darzanathI paNa AvI jatAM vAra lAgatI nathI. akSayarAjanA jIvanamAM paNa kaMIka evuM ja banyuM. akSayarAjano saMsArI jIva tyAganA mArge vairAgyane vibhUSita karatAM dhavala vastrothI zobhI UThyo, paNa AvuM ucca koTinuM Atmahita sAdhavAmAM teozrIe kevaLa potAnA ja kalyANathI saMtoSa na mAnatAM zAMta, hitakArI ane vivekabharI samajutIthI kAma laIne Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 600 dhanya dharAH potAnA pUrA parivArane--dharmapatnI tathA baMne bALakumAra putrone sAthe laI tyAgamArgano svIkAra karyo, eTale A rIte, potAnA AkhA parivArane bhavasAgarane tarI javAnA divya vahANa samA bhagavAna tIrthaMkara prarUpita dharmanAM caraNe, AnaMda ane ullAsapUrvaka samarpita karI dIdho. A ghaTanA banI te prasaMge yogAnuyoga paNa kevo AvakAradAyaka banyo! saMyamanA mArganA puNyapravAsI banelA akSayarAjajInuM gurupada, mULa emanA vatananA ja eka sapUta sAdhupuMgava tema ja kaccha vAgaDadezoddhAraka pUjaya AcArya zrI vijayakanaka-sUrIzvarajI mahArAjanA AtmalakSI ziSyaratna pU. munirAja zrI kaMcanavijayajI mahArAje prApta karyuM. zrI akSayarAjajIno dIkSA mahotsava emanA vatana phalodI zaheramAM dhAmadhUmathI saM. 2012nA vaizAkha suda 10nA, paramAtmA zrI mahAvIra prabhunA kevaLajJAna kalyANakanA parvanA dine UjavAyo hato. teozrInuM nAma muni zrI kalApUrNavijayajI rAkhavAmAM AvyuM, jANe ke AtmasAdhanAnI kaLAne paripUrNa rUpe prApta karanArA parama dharmapuruSArthamAM saMlagna rahevAno ja emano bhAgyayoga na hoya! ane e nUtana munirAja zrI kalApUrNavijayajI mahArAjanAM pagale pagale tyAgamArge prayANa karatA be suputronAM nAma muni zrI kalAprabhavijayajI ane munizrI kalpataruvijayajI rAkhavAmAM AvyAM. hAla pU. A. zrI kalAprabhasUri tathA pU. paM. zrI kalpataruvijayajI ma. A baMne jJAnacAritranI niSThAbharI ArAdhanA dvArA potAnI saMyamayAtrAmAM AgaLa vadhI rahyA che. pUjya zrI kalApUrNavijayajI munivara mATe to A avasara bhUkhyAne bhAvatA bhojana maLI jAya evo hato. eTale emAM leza paNa kSati AvavA na pAme ke eka kSaNa jeTalo samaya paNa tmatatvanA ahitakAra ari samAna ALasamAM eLe na javA pAme e rIte teo satata apramattabhAve potAnA saMyamI jIvanane ujvaLa banAvavA mana-vacana-kAyAnI ekAgratAthI kAryarata banI gayA. A kAryamAM zAstrAbhyAsa, nAnImoTI tapasyAo ane ziSyone adhyApana karAvavA jevI pravRtti uparAMta dhyAnayoga ane IzvarapraNidhAnano paNa samAveza thAya che. emanI dhyAnayoga mATenI pravRtti jotAM ema ja lAge ke jainasAdhanAmAMthI ThIka ThIka pramANamAM vIsarAI gayelA dhyAnanA mArgane punaH cAlu karavA teozrI jAtaanubhava ane svayaMprayoga dvArA, bahu ja AvakArapAtra prayatno karyA. jyAre teozrI tIrthaMkara paramAtmAnI pratimA sAme IzvarapraNidhAnamAM UtarI jatA, tyAre to ArAma, AhAra ane sthaLakALanA bhedane vIsarI gayA hoya evuM bhavya ane preraka dazya jovA maLatuM che! AhAra levAnI vRtti upara tathA svAda upara pUjyazrIe herata pamADe evo kAbU meLavyo che. AthI teozrInI zramaNadharmanI sAdhanA vagere caritArtha ane prabhAvazAlI banI che ema kahevuM joIe. A saMtapuruSane saM. 2025nA mahA sudI 13 nA roja phalodI zaheramAM mahAmahotsavapUrvaka paMnyAsapadathI vibhUSita karavAmAM AvyA ane saM. 2029nA mAgazara sudi 3nA divase kacchanA suprasiddha prAcIna tIrtha bhadrezvaranI puNyabhUmimAM AcAryapade ArUDha karavAmAM AvyA. A prasaMge Ayojita jainasaMghano vizALa meLo ane e mahotsava sadA mATe yAdagAra banI gayA! pote AcArya na hatA tyAre paNa zrI saMghanI dharmabhAvanAne TakAvI rAkhavAnI ane vadhAravAnI javAbadArImAM A munivara kyAreya pAchA paDyA na hatA, eTale AcArya banIne saMdhanAyaka tarIkenA mahAna javAbadArIvALA pade pratiSThita thayA pachI to emanI A pravRttimAM anekagaNo vadhAro thavA pAmyo. vAgaDa samudAyanA Azare 450 sAdhu-sAdhvIjIonA zirachatra tarIke rahIne teozrIe sarvanI saMyamayAtrA sArI rIte AgaLa vadhArI. pUjyazrInA zubha haste ghaNA puNyAtmAonI dIkSAo thaI che. pUjyazrInA nikaTavartI zramaNa samudAyamAM pUjyazrInI preraka nizrAmAM aneka pratiSThAo, upadhAno ane ujamaNAM thayAM che. tema ja cha'rI pALatA nAnA-moTA saMkhyAbaMdha saMgho nIkaLyA che. teozrIe mALavA, rAjasthAna, mahArASTra, tamilanADu, chattIsagaDha, saurASTra ane gujarAtanI dharmabhAvanAnI abhivRddhi karavA dUra dUra sudhI vihAra ane comAsAM karavA chatAM kaccha, ane khAsa karIne vAgaDa pradezanA zrIsaMghonI jarAye upekSA na thAya enI satata ciMtA ane kALajI rAkhI che. pUjyazrIno svargavAsa rAjasthAnanA kezavaNA mukAme vi.saM. 2058 mahAsuda-4nA thayo tathA agni-saMskAra zaMkhezvaratIrthamAM mahA suda-6nA thayo. zaMkhezvara tIrthamAM Aje pUjyazrInI smRtimAM suvizALa guru-maMdira UbhuM thayeluM che. pUjyazrInuM preraka jIvana jANavA IIkalApUrNam | smRtigraMtha (be bhAga) vAMcavA jevA che tathA pUjayazrInI vANI jANavA "kahe kalApUrNasUri' (bhAga-4) grantho vAMcavA jevA che. -pU. paM. adhyAtmayogI A.bha.zrI kalApUrNasUrIzvarajI ma.sAnA ziSyaratna pU. paMnyAsa zrI pUrNacandravijayajI ma. sA. nI preraNAthI amadAvAda-sAbaramatI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha cAturmAsa (vi.saM. 206 2) anumodanA nimitte. Jain Education Intemational Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 601 4thA ArAnI yAda apAve tevA utkRSTa saMcamI pa. pU. AcAryAdi sAdhu-bhagavaMtone aidzaH vaMdanA acalagacchAdhipati pa.pU. A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA _vinaya, 45 Agama abhyAsI pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma. sA. aneka prabhAvako potAnA jJAnaujAsathI zAsanane anokhI siddhi ane samRddhithI zobhAvI gayA che. jJAnasAdhanA, ugra tapazcaryA ane saMyamathI maghamaghatA jainazAsananA udyAnamAM rahIne je je pU. sAdhu-bhagavaMto lokahRdayamAM kAyama birAjita banyA che, e pUjyonA vividhaguNo ApaNane saune jarUra dIvAdAMDIrUpa banaze. pratApI pUrvajoe vahAvelI guNAnurAgItArUpI gaMgAnuM Acamana jijJAsu jagatane dIrghakALa sudhI bhAre moTuM baLa ApI raheze. A puNya puruSonA sadguNo ja ApaNane saMkalpa, sAdhanA ane siddhinI keDI tarapha pahoMcavAmAM madadarUpa thaze. [nIce rajU thayela daSTAMto uparokta lekhakazrI dvArA saMyojita "bahuratnA vasuMdharA'bhAga trIjAmAMthI atyaMta saMkSepa karIne rajU karavAmAM AvyA che. vistAra rucivALA vAcakoe uparokta pustakanuM acUka vAMcana karavA vinaMti. prAptisthAna : kasUra prakAzana TrasTa, 102 lakSmI epArTamenTa, 206 Do. enI besanTa roDa, varalI nAkA, muMbaI 400 018, phona : 24936660, 24936266, 24943942 -saMpAdaka]. (1) 100 + 1oo + 89 vardhamAna AyaMbila uparokta ajoDa siddhi prApta karI che. 21 varSanI vaye dAMtomAM tapanI oLInA ArAdhaka, tapasvI mATa utpanna thayela tIvra vedanAthI viziSTa vairAgyavAsita thaI temaNe vardhamAna AyaMbila tapasAdhanAno daDha saMkalpapUrvaka prAraMbha karyo 5.pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya ane bhayaMkara garamInA vihAromAM paNa 40thI 100mI oLI rAjatilakasUrIzvarajI ma.sA. sudhI kAma covihAra AyaMbilo karI prathama vAra 100mI pUrA vizvanA hajAro varSanA itihAsamAM sImAcihna kahI oLInuM pAraNuM saM. 2013mAM karyuM. punaH vardhamAna tapano pAyo zakAya tevI utkRSTa tapazcaryA karanAra uparokta mahAtmAe saM. nAkhIne 1 thI 72 oLIo ThAma covihAra AyaMbilathI karI. 1990mAM 19 varSanI vaye karmasAhityaniSNAta pa.pU.A.bha. zArIrika aneka pratikULatAo vacce paNa gurukapAthI temaNe tapazrImad vijaya premasUrIzvarajI ma.sA. pAse dIkSA aMgIkAra karI sAdhanA avirata cAlu rAkhI. saM. 2022mAM paMnyAsa tathA saM. tyAre vaDI dIkSA mATe 1 mahinAnA AyaMbila paNa khUba ja 2029mAM AcArya pada para gurukRpAthI ArUDha thayA. bIjI vAra muzkelIthI pUrNa karI zakyA hatA. AyaMbilano lukho AhAra 100mI oLInuM pAraNuM : 2034 caitra vadi 10nA jotAM ja temane jANe ke ubakA AvatA hatA, paraMtu anya - amadAvAdamAM karyuM. guru-samarpaNabhAva dvArA prApta amogha gurukRpAnA baLe temaNe moharAjAnA sainyano nAza karavA trIjI vAra pAyo Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 602 dhanya dharAH nAkhIne saM. 2055nA zAhIbAga-amadAvAdamAM samAdhipUrvaka aThThAIo dvArA bIjA padanI ArAdhanA karI!kAladharma pAmyA tyAM sudhImAM 89 oLI paripUrNa karI cUkyA * vardhamAna AyaMbila tapanI 108 oLI karI. temAM hatA. kula lagabhaga 14000thI adhika AyaMbila karavA chatAM 54 mI oLImAM roja siddhagirijInI 2 yAtrA karavA dvArA prasiddhi tathA ADaMbarathI dUra rahenArA, saraLa svabhAvI tapasvI 108 yAtrA karI. * 58mI oLImAM 7 chaThTha tathA 2 aTTama samrATa sUrIzvarajInA caraNomAM anaMtazaH vaMdanA. sahita 120 yAtrAo karI. * 59-60-61-64mI (2) bhISaNa kalikAlamAM paNa dhanA ANagAranI oLIo chaThThanA pAraNe AyaMbilathI karI. + 61 mI yAda apAvanAra ghora tapasvIsamrATa oLImAM 7 cha4, 2 aThThama ane vacce 9 AyaMbila sahita pa.pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya 29 divasamAM giranArajI mahAtIrthanI 99 yAtrA karI ane oLInA aMte aThThAI tapa sAthe jAmakaMDoraNAthI jUnAgaDhanA himAMzusUrIzvarajI ma.sA. cha'rIpAlaka saMghamAM padayAtrA karI! * 65mI oLI ekAMtarA jemanI mahAna tapazcaryAnuM varNana vAMcatAM rUMvADA khaDA thaI upavAsa-AyaMbilathI karI! + 66mI oLImAM keTalIka chaThTha jAya ane mastaka ahobhAvathI jhUkI jAya tevA uparokta tathA bAkInA ekAMtarA upavAsa-AyaMbila karyA. * 77mI mahApuruSe 27 varSanI bhara yuvAvasthAmAM haryAbharyA saMsArano oLImAM siddhagirinI 108 yAtrAo karI. * 100 thI parityAga karIne karmasAhityaniSNAMta pa.pU.A.bha. zrI vijaya 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108 premasUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyamAM saMyama svIkArIne karmakSaya oLIo dvArA saLaMga 1008 AyaMbila upara zaMkhezvarajI mATe ghora sAdhanAno yajJa mAMDyo. vihAra hoya to AyaMbila mahAtIrthamAM akrama karIne pAraNuM karyA vinA 1751 AyaMbila ane sthiratA hoya to upavAsa! vaDIlono vinaya-vaiyAvacca, karyA. pachI saMghanA agraNIonA ati AgrahathI 1 upavAsa bhakti ane AjJApAlana dvArA viziSTa gurukRpA prApta karI karIne ikSurasathI pAraNuM karyuM, paraMtu 92 divasa sudhI 6 tapazcaryAnI sAthe sAthe saMyamayogonuM suvizuddha pAlana, nirdoSa vigaIonA tyAgapUrvaka ekAsaNAM karIne punaH 2044 thI gocarIno khapa ane viziSTa svAdhyAyaprema tathA jApa A temanA AyaMbila cAlu karyA che tyAra pachI prAyaH 13 varSa sudhI jIvananA aMga banI gayA. 95 varSanI vaya sudhImAM divase prAyaH AjIvana cAlu rahyA. 72 varSanI uMmara sudhI dara varSe 2 vAra kadI sUtA nahIM. moTI uMmaramAM 20-22 ki.mI.nA vihAromAM navapadajI AyaMbila oLInI vidhipUrvaka ArAdhanA karI. Ama paNa DoLIno upayoga karyo nahIM. ekAsaNAthI ochuM paccakakhANa pUjyazrIe 10 hajArathI adhika AyaMbila tathA 3 hajArathI kadI karyuM nahIM. 85 varSanI uMmara sudhImAM caDatA-utaratA krame adhika upavAsanI tapazcaryA khUba ja apramatta ArAdhanApUrvaka tIrthakara vardhamAna tapa, 20 sthAnaka tapa, 2 varSItapa, zreNi pUrNa karela. pUjyazrInI preraNAthI giranArajI upara zeSAvana tapa.....ityAdi dvArA pUjyazrIe karela 3085 upavAsanuM (sahastrApravana)mAM jyAM AbAla-brahmacArI zrI neminAtha koSTaka nIce mujaba che. bhagavAnanAM 3 kalyANaka thayAM che tyAM samavasaraNa maMdiranuM upavAsa 30, 24232221 20191|1|1| 1pa1413] nirmANa thayela che. keTalIvAra 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 20| 2 | 2 | 2 | | 2 | 2 | | 1 pUjyazrInA vaDIlabaMdhue paNa temanAthI pUrve dIkSA lIdhela. teo pU.A. zrI jitamRgAMkasUrIzvarajI ma.sA.nA nAme prasiddha upavAsa |12|11|109 18 | | \ | |3|2 thayA. temanA jIvana rUpI bAgamAM paNa tapa, tyAga, titikSA, gurukeTalI vAra 2 2 | 2 | |3 8 3 pa pa para 20 133 samarpaNa, vAtsalyabhAva, gaMbhIratA, niHspRhatA, kriyAruci, * 20 sthAnaka tapamAM prathama arihaMta padanI ArAdhanA nirabhimAnitA, samatA, saujanya Adi anekAneka saguNorUpI saLaMga 20-20 upavAsa 20 vakhata karIne chellA 20 upavAsa pachI zrI siddhAcalajI mahAtIrthanI padayAtrA karIne AyaMbilathI tapasvI samrATa pUjyazrIe potAnA saMsArI suputrane paNa pAraNuM karela. zA varSanI vaye saMyama pradAna karela, jeo AgaLa jatAM pU.A. ke "namo siddhANaM' padamAM 5 akSaro hovAthI 5 zrI nararatnasUrIzvarajI ma.sA. tarIke prasiddha thayA. temaNe paNa dain Education Intermational Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #623 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 (1) 1 mahinAmAM AyaMbila sahita siddhagirijInI 99 yAtrA (2) ekAsaNAMthI 99 yAtrA ane (3) 4 vAra giranArajI mahAtIrthanI 99 yAtrA (4) 2 vAra covihAra chaThTha sAthe siddhAcalajI mahAtIrthanI 7-7 yAtrAo vagere viziSTa ArAdhanAo karela. AvA mahAna tapasvI pUjyonI ajoDa tapazcaryAnuM varNana vAMcIne ApaNe paNa yathAzakti tapa, tyAga AdinA zubha saMkalpa karavA dvArA pUjyazrInA jIvananI sAcI anumodanA dvArA puNyazALI banIe e ja ekameva zubhAbhilASA. (3) mahA tapasvIratna pa.pU. A. bha. zrI vijaya kumudacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. 43 varSanI vaye sajoDe saMyama svIkArIne prAkRta vizArada pa.pU.A. bha. zrI vijaya kastUrasUrIzvarajI ma.sA.nuM ziSyatva svIkArI 51 varSano saMyamaparyAya pALI 94 varSanI vaye saM. 2048mAM kALadharma pAmelA mahAtapasvIratna pa.pU.A.bha.zrIe potAnA jIvanamAM karelI tapa-japanI ArAdhanA kharekhara, Azcarya upajAve tevI che. A rahI temanI viziSTa ArAdhanAnI anumodanIya rUparekhA. (1) zrI navakAra mahAmaMtranA saLaMga 68 upavAsa, pAraNAmAM 11 AyaMbila, (2) 45 AgamanA 45 upavAsa, (3) mAsakSamaNa, (4) 20 vAra siddhitapa. temAM paNa 18 vAra pratyeka pAraNAmAM AyaMbilapUrvaka siddhitapa karela. (pa) zreNi tapa, (6) cattAri-aThTha-daza-doya tapa, (7) 96 jina ArAdhanAnA 96 upavAsa, (8) sahasrakUTanA 1024 upavAsa, (9) 4-5-6-7-8-10-15-16 upavAsa anekavAra karyA. (10) varSamAM 6 aThThAIo daramyAna 8-9 upavAsa, (11) pAraNAmAM pAMca ja dravyanA abhigrahapUrvaka 2 varSItapaityAdi (12) 70 varSothI ekAsaNAthI ochuM paccakkhANa nahIM. (13) vardhamAna tapanI 100 + 73 oLI. (14) navapadajInI 131 oLI. (15) 2 vAra saLaMga 500 AyaMbila. (16) vardhamAna tapanI 86 + 87 mI oLI upara siddhitapa. (17) vardhamAna tapanI 91mI oLI upara mAsakSamaNa. (18) 100mI oLImAM chelle 16 upavAsa. (19) 20 varSa sudhI gurunizrAmAM rahIne dareka cAturmAsamA pravezathI mAMDIne vihAra paryaMta AyaMbilanA abhigraha. 603 (20) saMpUrNa 45 AgamonA AyaMbilapUrvaka yogohana. (21) karoDonI saMkhyAmAM zrI navakAra mahAmaMtrano jApa. (22) lAkhonI saMkhyAmAM zrI vardhamAnavidyAno jApa. (23) sUrimaMtra paMca prasthAnanI 84 AyaMbilapUrvaka sAdhanA bAda lAkhonI saMkhyAmAM sUrimaMtrano jApa. (24) munijIvanamAM zrI siddhagirijInI 9 vAra 99 yAtrAo sahita kula 1800 yAtrAo. (25) 10 vAra covihAra chaThTha pUrvaka 7-7 yAtrAo. (26) 33 divasamAM zrI giranArajI mahAtIrthanI 108 yAtrAo tathA adama karIne 11 yAtrAo. (27) gRhastha jIvanamAM alpAyuSavALA 1 saMtAnanI prApti bAda 30 varSanI vaye sajoDe brahmacarya aMgIkAra karelAM. AvA mahAtapasvIratnasUrIzvarajInI bhUrizaH anumodanA saha anaMtazaH vaMdanA. (4) 350thI adhika vAra covihAra chaThTha sAthe siddhagirijInI 7-7 yAtrAo karanAra gacchAdhipati 5.pU. AcArya bhagavaMta zrI arihaMtasiddhasUrIzvarajI ma.sA. gRhastha avasthAmAM kSayaroga (TI.bI.)nA kAraNe bacavAnI zakyatA na hatI tyAre aMtima zvAsa choDavA mATe teozrI siddhAcalajI mahAtIrthamAM padhAryA ane covihAra chaTTa sAthe 7 yAtrAo karatAM jotajotAMmAM DaoNkaTaro dvArA asAdhya tarIke ghoSita thayela TI.bI. adRzya thaI jatAM temaNe saMyama grahaNa karavAno saMkalpa karyo ane TUMka samayamAM saMyamano svIkAra karyo. potAne navajIvana ApanAra siddhagirijInI covihAra chaThTha sAthe 7-7 yAtrAo temaNe vAraMvAra utkRSTa bhAvathI cAlu rAkhI. pariNAme Aje 350thI adhikavAra teozrIe covihAra chaThTha karI 7-7 yAtrAo karIne abhUtapUrva siddhi prApta karI che. chatAM prasiddhinI khevanAthI para rahIne, gacchAdhipati pade birAjamAna hovA chatAM phakta vyAkhyAna ke comAsAmAM rAtre sUvA pUrato ja pATano upayoga karIne bAkInA samayamAM nIce ja bese che. svabhAve atyaMta sarala che. pUjyazrInI nizrAmAM jAkhoDA (rAjasthAna) tIrthathI sametazikharajI mahAtIrthano cha'rIpAlaka mahAna yAtrAsaMgha saM. 2054mAM nIkaLela. siddhAcala zaNagAra TUMka tathA gheTI pagalAM pAchaLa Adapara gAma pAse vizAlakAya AdinAtha bhagavaMtanI aMjana-pratiSThA paNa pUjyazrInA varada haste thayela che. hAla teozrInA zubhAzIrvAdathI pAlitANAthI 4-5 ki.mI. dUra Page #624 -------------------------------------------------------------------------- ________________ or utkRSTa kALe aDhI dvIpamAM vicaratA 170 tIrthaMkaronAM 170 jinAlaya tIrthanuM nirmANa cAlu che. pUjyazrInA gurudevanuM nAma tIrthoddhAraka pa.pU.A.bha. zrI nItisUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyanA khAkhI mahAtmA' tarIke prasiddha thayela 5.pU.A.bha. zrI maMgalaprabhasUrIzvarajI ma.sA. hatuM. pUjyazrI pAlitANAmAM 'luNAvA maMgala bhuvana' dharmazALAmAM bahudhA birAjamAna hoya che. kharekhara ekavAra to AvA jaMgamatIrtha samAna mahAtmAnA darzana-vaMdana acUka karavA yogya che. (5) adhyAtmayogI, prabhubhaktiparAyaNa, pa.pU.A.bha. zrI vijaya kalApUrNa sUrIzvarajI ma.sA. potAnAM saMsArI dharmapatnI ane baMne suputro sAthe vAgaDa samudAyamAM saMyama aMgIkAra karIne, adhyAtmayogI pa.pU. paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA.nI nizrAmAM rAjasthAnamAM keTaloka samaya vitAvIne uparokta pUjyazrIe viziSTa koTinI prabhubhakti tathA dhyAnayogamAM khUba ja anumodanIya pragati sAdhI hatI. trikALa devavaMdana vakhate prabhubhaktimAM tallIna banelA pUjyazrInAM darzana karanAra vyaktine paNa prabhubhaktino raMga lAgyA vagara raheto nahIM. kyAreka to parvatithie upavAsa karIne Akho divasa jinAlayamAM prabhubhaktimAM tallIna banI jatA. rAtre paNa mAtra 2-3 kalAka alpa ArAma karIne kalAko sudhI kAyotsargadhyAnamAM nimagna banI jatA. AvI utkRSTa prabhubhakti ane dhyAnayogajanya puNya prabhAve teozrInI nizrAmAM pratiSThAdinA prasaMgomAM anekavAra jinAlayamAM amIjharaNAM thatAM to kyAreka pUjyazrI pasAra thAya tyAM kesaranAM pagalAM thaI jatAM, chatAM teozrI sahajapaNe thaI jatI AvI camatkArika ghaTanAone khAsa mahattva na ApatAM potAnA kartavyamAM lIna rahetA. vyAkhyAnAdinA samayamAM jyAre uparokta pU. paMnyAsajI ma.sA. sAthe pATa para besavAno prasaMga Ave tyAre teozrI ratnAdhika tathA paramopakArI evA paMnyAsajI ma.sA.ne vacce besADatA ane pote AcArya hovA chatAM temanI bAjumAM besatA. kevI anumodanIya vinamra-laghutA kRtajJatA!..... teozrInA anekavidha sadguNo tathA teozrInI pAvana nizrAmAM thayelAM anekavidha zAsanaprabhAvaka satkAryonuM varNana jANavA mATe to tAjetaramAM teozrInA ziSya-praziSyo dvArA saMpAdita thayela smRtigraMtha bhAga 1-2 nuM avagAhana karavuM rahyuM. AvI viziSTa prabhubhakti tathA dhyAnadazA sahumAM pragaTe tevI zubha bhAvanA sAthe pUjyazrInA caraNomAM bhAvabharI vaMdanA. dhanya dharA (6) saLaMga 33 kalAka sudhI ubhA ubhA kAyotsarga dhyAnamAM lIna rahenAra vidvadva AtmajJAnI pU.A. zrI vidhAsAgarajI ma.sA. (sAMpradAyika pUrvagrahathI mukta thaIne guNagrAhI sRSTithI pramoda bhAvanApUrvaka A dRSTAMta vAMcavA vinaMti). 22 varSanI bhara yuvAvasthAmAM saM. 2025mAM digaMbara muni dIkSA svIkArIne apramattapaNe jJAna-dhyAnanI sAdhanA tathA vinaya-vaiyAvacca Adi sadguNonI yogyatAne lIdhe guru dvArA mAtra 4 varSanA dIkSAparyAyamAM (26 varSanI vaye) AcArya pada para ArUDha thanAra A mahAtmAnI sAdhanAnI vAto vartamAnamAM Azcaryacakita kare tevI che. roja 3 TAima 2-25 kalAka (kula 6-7 kalAka) sudhI dhyAnamudrAmAM sthira thaIne AtmAnubhUti mATe sAdhanA karatA A mahAtmA kyAreka nirjana guphA vageremAM kalAko sudhI ubhA ubhA dhyAnamAM lIna rahe che. ekavAra cAturmAsa daramyAna saLaMga 33 kalAka sudhI ubhA ubhA dhyAnamagna rahyA hatA !......ATalA dIrgha samaya sudhI bhUkhatarasa-thAka-nidrA-laghuzaMkA-vaDInIti Adi zArIrika bAdhAo para kevo adbhuta vijaya prApta karyo haze!........temaNe dIkSAthI mAMDIne yAvajjIva sudhI mIThuM, maracuM, tela tathA khAMDano tyAga karela che! keTalAya varSothI tamAma phaLono paNa tyAga karela che. kAyama ThAma covihAra ekAsaNA uparAMta varSamAM 40- 50 upavAsa paNa kare che. AvA tapa-tyAga tathA jJAnadhyAnanA pratApe samayasAra graMthanI anuprekSA tathA nididhyAsana karatAM karatAM temane AtmasvarUpano viziSTa anubhava thayela che. AvA svAnubhUti saMpanna prakhara AtmasAdhaka hovAnI sAthe sAthe teozrI viziSTa kakSAnA sAhityakAra tathA zIghra kavi paNa che. temanI aneka racanAo paikI 'mUka mATI' nAmanAM AdhyAtmika mahAkAvye khUba ja prazaMsA prApta karI che. saMskRta tathA hindImAM 7 zataka, 5 kAvyasaMgraho, 22 pravacanasaMgraho, aMgrejI tathA baMgALI bhASAmAM paNa kAvya racanAo vagere temanuM sAhitya khUba ja lopriya banyuM che. ATalI sAhitya-racanA tathA niyamitapaNe ziSyo ane mumukSuone zAstravAcanA ApavA chatAM roja 6-7 kalAka dhyAna sAdhanAne teo kyAreya paNa gauNa thavA detA nathI. aneka vidvAnonA patra paNa temanA nAme Ave che paraMtu teo kadI paNa patra kholatA ke vAMcatA nathI. teozrInA eka ziSya A javAbadArI saMbhALe che. temanA jIvanamAM Page #625 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 prakhara nizcaya ane vyavahArano adbhuta samanvaya jovA maLe che. temanAM mAtA-pitA, be bhAIo tathA be bahenoe paNa dIkSA lIdhI che, paraMtu teozrI temanA pratye paNa mamatvabhAva rAkhatA nathI. temanA eka nAnA bhAI temanA jevA ja AtmasAdhaka che. moTA bhAge madhyapradeza tathA rAjasthAnamAM vicare che. saM. 2053mAM gujarAtamAM surata pAse mahuvA gAme cAturmAsa karela tyAre cAturmAsa bAda pAlitANA tathA giranAra tIrthanI yAtrA paNa karela. pUjyazrInA jIvanamAMthI preraNA meLavIne ApaNe / sahu nizcaya-vyavahAranuM saMtulana jALavIe e ja zubhAbhilASA. (7) siddhagiri AdinA pratyeka jinAlayamAM pratyeka prabhujIne 3-3 khamAsamaNa ApanAra paramazAsana prabhAvaka, vyAkhyAna vAcaspati pa.pU.A.bha. zrI vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. bAladIkSA saMrakSaNa, bokaDAnI baliprathAno saphaLa pratikAra, nAstikavAda nirasana ityAdi aneka zAsanaprabhAvaka tathA zAsanarakSaka satkAryo dvArA vyAkhyAnavAcaspati tathA paramazAsanaprabhAvaka tarIke suprasiddha thayelA uparokta mahApuruSanI A vAta temanA samudAya sivAya kadAca bahu thoDAghaNA jANatA haze ke teozrIe zatruMjaya mahAtIrtha para birAjamAna lagabhaga 22000 jeTalAM jinabiMbo paikI dareka prabhujIne 3-3 khamAsamaNa ApIne vaMdanA karI hatI. tevI ja rIte amadAvAda, gujarAta, rAjasthAna, mahArASTra, bihAra, baMgALa, kaccha vageremAM jyAM jyAM teozrI vicaryA tyAM tyAM pASANanA dareka jinabiMbone teozrIe 3-3 khamAsamaNa ApIne vaMdanA karI che!....... 2 vAra zrI siddhagirijInI vidhipUrvaka 99 yAtrA karI tyAre paNa girirAja upara kyAreya AhAra ke nIhAra karela nathI. banatAM sudhI girirAja upara pANI pIvAnuM paNa TALatA. 95 varSanI jaipha vaye girirAjanI yAtrA karI tyAre paNa savAranA prakAza thayA pachI ja yAtrAno prAraMbha karyo. 9 TUMkonAM darzana tathA mukhya jinAlayomAM caityavaMdana karatAM karatAM 12 vAge dAdAnA darabAramAM pahoMcyA. tyAM prabhubhaktimAM lIna banIne savA be vAge bahAra AvyA. pachI gheTI pAge jaIne tyAM pratyeka maMdiramAM caityavaMdanAdi karIne 3aa vAge nIce jaIne paccakkhANa pAryuM!.......pUjyazrInI jinabhakti tIrthabhaktizAsana bhaktinI bhUrizaH hArdika anumodanA... (8) muMbaIthI sametazikhara tathA sametazikharathI pAlitANAnA cha'rI pAlaka saMghonA preraka yathArthanAmI, zAsanasamrATa, bhAratadivAkara, tIrthaprabhAvaka, taponidhi kacchakesarI acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. 605 13 varSanI vaye zItaLAnA rogathI mUrchita thayelA gAMgajIbhAIne mRtyu pAmela jANIne smazAnayAtrAnI taiyArI thavA lAgI! paraMtu A bALakanA hAthe bhaviSyamAM anekavidha zAsanaprabhAvaka satkAryo thavAnAM hovAthI paganA aMgUThAnA sphuraNa parathI bALakane jIvita jANI yogya upacAra karatAM 6 mahine bimArIthI sarvathA mukta thayA bAda vairAgyavAsita banI tapatyAga-sAmAyika-pratikramaNa-pauSadha Adi ArAdhanA karavAkarAvavA dvArA saMyamanI taiyArI karI. dIkSAnI anumati na maLe tyAM sudhI ekAsaNAno abhigraha lIdho. mAtuzrIne rasoImAM madada karavA jatAM kaLakaLatuM tela zarIra para uchaLatAM sakhata rIte dAjhI javA chatAM ekAsaNA na ja choDyA. Akhare 3 varSa bAda saMyamanI anumati maLavA chatAM ekAsaNA AjIvana cAlu ja rAkhyA. gAMgajIbhAImAMthI munirAja zrI guNasAgarajI banyA. kuzAgrabuddhithI bhaNavAnA alpa sAdhano chatAM pAMca varSamAM guruvaiyAvacca ane gurukRpA dvArA saMskRta Adino viziSTa abhyAsa karyo. pariNAme pAMca varSanA dIkSAparyAyamAM saM. 1998mAM upAdhyAyapade ArUDha thayA. saMskRtamAM 'zrIpALa-caritra', 'triSaSThI zalAkA puruSa ciratra', 'samarAditya kevalI cAritra', 'dvAdaza parvakathA saMgraha', 'stuti covIzI' Adi racanAo tathA gujarAtImAM 'bhAvavAhI stavana' covIzI sahita seMkaDo stavano, 'pUjAo', 'coDhALiyA', 'rAsa', vagerenI racanA anekavidha zAsanakAryonI javAbadArI adA karatAM karatAM pUrNa karI. eka ja cAturmAsamAM 2 TAima vyAkhyAna, dAdA gurudeva zrI gautamasAgara-sUrIzvarajI ma.sA.nI dareka prakAranI vaiyAvacca karavA sAthe 11 aMgasUtronuM svayameva vAMcana karyuM!.......dhArmika dRSTie pachAta gaNAtA kacchI samAjamAM jJAnanI cetanA jagADavA mATe bAlaka-bAlikAo mATe be vidyApIThonI sthApanA karI. dara varSe baMne vekezanamAM bAlaka-bAlikAo mATe 10 divasIya zibiro cAlu karAvI. saM. 2012mAM AcArya padArUDha thatI vakhate jAherAta karI ke jo badhA AcAryo bhegA Page #626 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 dhanya dharAH thaIne zAsananI ekatA mATe saMmata thatA haze to huM mArI (10) 36 varSanI vaye AcAryapade ArUDha thaIne AcArya padavI choDavA tathA gacchanI sAmAcArImAM pheraphAra anekavidha zAsanaprabhAvanA karatA sAhityadivAkara karavA taiyAra rahIza!....... roja paMca parameSThIne 108 pa.pU. A.bha. zrI khamAsamaNa ApatA. chellA 8 varSa varSItapa karyA. kacchamAM 72 jinAlaya, sametazikharamAM 6 mahinAmAM 20 jinAlaya Adi - kalAprabhasAgarasUrIzvarajI ma.sA. aneka jinAlayo, upAzrayo, jJAnabhaMDAro, aMjanazalAkA uparokta kacchakesarI, acalagacchAdhipati pa.pU. A.bha. pratiSThAo cha'rI pAlaka yAtrA saMgho, dIkSAo vagere dvArA zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA dvitIya paTTAlaMkAra sAhityaabhuta zAsanaprabhAvanA karI. bihAranA gavarnara kIDavAIe divAkara uparokta sUrijIe paNa satata apramattapaNe puruSArtha 'bhAratadivAkara'nuM biruda tathA rASTrapati jJAnI jhelasiMhajIe dvArA aneka zAsanaprabhAvanA sAthe aneka aTTamanI tapazcaryA pUrNa rASTrasaMta'nuM biruda ApyuM. chatAM teozrImAM atyaMta karI. hAla 200 chaThThanA lakSya sAthe dara aThavADiye chaThTha tapa nirabhimAnItA, nikhAlasatA, sAdagI, saralatA, zAstra custatA, karatA rahe che. lagabhaga 113 jeTalI chaThTha thaI cUkI che. A zAsanadAjha, vAtsalya, apramattatA, samatA, kSamA Adi uparAMta varSItapa paNa karela che. pUjyazrInI preraNAthI vidhipakSa agaNita guNo sAgaramAM ranonI jema samAyelA hatA. AvA (acala) gacchanA praNetA pU. dAdAzrI AryarakSitasUrIzvarajI yathArthanAmI pUjyazrInA caraNomAM anaMtazaH vaMdanA. ma.sA.nI janmabhUmi daMtANI tIrthano uddhAra thayo. acalagacchAdhipati pa.pU. A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI (9) saLaMga 38mA varSItapanA ArAdhaka ma.sA.nI janma + dIkSAbhUmi kaccha-deDhiA gAmanA pAdaramAM tapasvIratna, acalagacchAdhipati zrI guNapArzvanAtha tIrthanI sthApanA thayela che. tyAM mInI pa.pU.A.bha. zrI sametazikharanI racanAnuM kArya pUrajozamAM cAlu che. A uparAMta guNodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA. bADamera (rAja.), haidrAbAda, DoMbIvalI, zaMkhezvara vAzI--navI gata dRSTAMtamAM varNavAyela yathArthanAmI acalagacchAdhipati muMbaI, bADamera, devalAlI, alIbAga vagere aneka sthaLoe pUjyazrInI preraNAthI vizALa upAzraya jinAlaya, aMjanapa.pU.A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA prathama pratiSThAdi AdinAM nirmANa thayAM che. sUrimaMtra paMca prasthAnanI paTTAlaMkAra uparokta pUjyazrIe varSo sudhI gunizrAmAM rahI teozrIe ArAdhanA karela che. prAcIna apragaTa sAhityagurusevA dvArA abhuta gurukRpA prApta karI che. pariNAme Aje saMzodhana tathA ahiMsAno pracAra pUjyazrInA priya viSayo che. pU. 75 varSanI uMmare tathA 50mA varSanA saMyamaparyAyamAM paNa gurudevazrInA jIvanamAM rahela samatA, kSamA, vAtsalya, gaMbhIratA apramattapaNe anekavidha zAsanaprabhAvaka kAryomAM sahajatAe nizrA Adi aneka saguNone teozrIe sArI rIte AtmasAt karela ApI rahyA che. mitabhASI hovA chatAM tapazcaryAnA pracaMDa puNya che. pUjyazrInA haste hajI paNa anekavidha zAsanaprabhAvanA thatI prabhAve aneka cha'rI pAlaka yAtrA saMgho, 99 yAtrA saMgho, 150 rahe tevI hArdika zubhecchA. jeTalI dIkSAo, aMjanazalAkA-pratiSThAo vagere zAsanaprabhAvanAM kAryonI hAramALAo teozrInA varad haste sarjAtI (11) 108thI adhika oLI karanAra vardhamAna rahI che. saM. 2063mAM teozrInA janma hIraka varSa tathA saMyama taponidhi, yuvA-zibironA AdhapraNetA suvarNa varSanI anumodanArthe 1500 yAtriko tathA 180 jeTalA nyAyavizArada gacchAdhipati sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto sahita pUjyazrInuM cAturmAsa pa.pU. A.bha. zrI vijaya pAlitANAmAM kacchI bhavanamAM thayela che. saM. 2065mAM bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA.nA preraka teozrInA varad haste bhadrezvara tIrthanI punaH pratiSThA paNa bhavya jIvanaprasaMgo, rIte thanAra che. pUjyazrInI preraNAthI bhadrezvara tIrthamAM lAkhokaroDo rUA.nAM dAna dAnavIro dvArA saMprApta thayela che. * pUjyazrIne jApanI taiyArI karatA joI eka tapasvIsamrATa, pracaMDa puNyanA svAmI pUjyazrInA caraNomAM munivare svAdhyAyano ghoSa ekadama dhImo karatAM pUjyazrIe bhAvabharI vaMdanAvali. Takora karI-are bhAI! sAdhunA upAzrayamAM to svAdhyAyano Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #627 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 ghoSa sadA guMjato ja rahevo joIe. tenAthI mArA jApamAM ekAgratAno jarApaNa bhaMga thato nathI; paraMtu jo tame vAto karo to ja ekAgratAno bhaMga thAya che.' * unALAnA divasomAM sAMje vihAra karI mAtara tIrthe pahoMcatAM ziSye kahyuM--"gurudeva! pahelAM pANI pI lo. pachI jinAlayamAM padhAro' tarata pUjyazrIe kahyuM--"gAmamAM praveza karyA pachI jyAM sudhI prabhudarzana na thAya tyAM sudhI pANI kema pIvAya?''.....pUjyazrI prabhubhaktimAM eTalA lIna banI gayA ke sUryAsta samaye derAsaramAMthI bahAra padhAryA tyAre covihAranuM paccakkhANa laIne ja padhAryA!....... * ziSye pUjyazrInI tarapaNI uparanI ToksI namUnA rUpe batAvavA zrAvakane AgalA divase ApI hatI. bIje divase savAranA pUjyazrIne khyAla AvatAM ja ToksInuM paDilehaNa 1 TaMka rahI javA badala, jeTha mahinAmAM 14 ki.mI.no vihAra thayo hovA chatAM, prAyazcittarUpe covihAra upavAsa karyo! * pUjyazrInAM cazmA tUTI jatAM, jenI cazmAnI 6 dukAno hatI evA gurubhakta zrAvake golDana phremavALI sArAmAM sArA cazmAno potAne lAbha ApavA mATe AgrahabharI vinaMtI karatAM pUjyazrIe dRDhatAthI kahyuM--"tamAre bhakti karavI che ke mArI kamabakhtI? sAdhujIvanamAM sAdagI ja hovI joIe. mAre gaccha saMbhALavo che-ghara nahIM'.....Akhare pUjyazrIe sAdAmAM sAdI phemano ja svIkAra karyo! ityAdi aneka preraka prasaMgo pUjyazrInA smRtigraMthamAMthI vAMcavA sujJa vAMcakone khAsa bhalAmaNa che. (12) gacchAdhipati pa.pU. A.bha. zrI subodhasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI anukaraNIya kriyAniSThatA tathA vAtsalya mahAna zAsanaprabhAvaka uparokta pUjyazrInA jIvanamAM rahelI kriyAniSThatA, samayanI niyamitatA ane vAtsalyabhAva kharekhara anumodanIya tathA anukaraNIya che. pUjayazrInAM darzanavaMdana karavA tathA dharmanAM aneka kAryo aMge mArgadarzana levA mATe roja seMkaDo bhakta zrAvako AvatA hoya che, chatAM paNa sAMje sUryAsta samaye pratikramaNamAM temanuM zramaNasUtra acUka cAlu hoya che. koIpaNa paristhitimAM teo AmAM pheraphAra thavA detA nathI. pUjyazrI rAtre 2 thI 5 sudhI jApa-dhyAnanI sAdhanA varSothI niyamitapaNe karatA AvyA che. pariNAme daivI tattvonuM Foto sAMnidhya paNa temaNe sAruM saMpAdana karyuM che. gocarInI mAMDalImAM paNa badhA ziSya-praziSyAdine vAtsalyabhAve gocarI potAnA hAthe vaheMcIne pachI ja pote vApare che. AvA aneka guNo saMpanna, vijApuramAM zrI sphulDiMga pArzvanAtha tIrthanA preraka pUjyazrInA caraNomAM bhAvabharI vaMdanA. pUjyazrI tAjetaramAM kALadharma pAmyA che. (13) pa.pU. A.bha. zrI vijaya TucakacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI vaMdanIya kriyAcustatA pUjyazrInA varad haste eka kumArikAnI dIkSA thaI hatI. have e navadIkSita sAdhvIjIne vaDI dIkSA mATe yogohana karAvavAnA hatA, paraMtu e varSe caitra mahinAmAM 3 divasa sudhI sacitta-acitta raja uDDAvaNIno kAussagga karavAnuM chadmasthadazAvazAt zaratacUkathI rahI gayuM hatuM, jethI pUjyazrIe nikhAlasatAthI svayameva kahI dIdhuM ke-"mAro A kAussagga karavAno rahI gayo hovAthI zAstra-maryAdAnusAra yogohana tathA vaDI dIkSA huM nahIM karAvI zakuM, paraMtu thoDA divasa pachI bIjA AcAryazrI padhAraze teo karAvaze.'' pUjyazrInI A keTalI nikhAlasatA tathA zAstramaryAdAnuM bahumAna!!! pa.pU.A.bha. zrI bhaktisUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyanA pUjyazrI tAjetaramAM kALadharma pAmyA che.ga (14) prathama rAkha vahorAvAya to ja pAraNuM karavAno gupta abhigraha lenAra mahA tapasvIratna pa.pU. A.bha. zrI navaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. 108 aSTama tathA vardhamAna tapanI 100 + 60thI adhika oLI karanAra uparokta pUjyazrIe akramanA pAraNe manamAM upara mujabano abhigraha lIdho. ghaNAM gharomAM gocarI mATe gayA paraMtu prathama rAkha koNa vahorAve!.....Akhare sAMje potAnI saMsArI mAsInA ghare gayA. temaNe paNa vahorAvavA mATe aneka vastuonAM nAma lIdhAM, paraMtu pUjyazrIe mastaka halAvI 'nA' ja pADatAM Akhare mAsIthI rahevAyuM nahIM. temaNe kahyuM ke "ma.sA. Apane AmAMthI kAMIpaNa na khape to zuM have Apane rAkha vahorAvuM?' mahAtmAe mastaka halAvI saMmati ApatAM chevaTe rAkha vahorAvAI. tyArabAda ja anya vastuo vahorIne pAraNuM karyuM....... Page #628 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Face AvA to aneka abhigraho pUjyazrI anekavAra letA rahe che. 89mI oLI mIThA vagaranA phakta magathI ThAma covihAra avaDha AyaMbila dvArA pUrNa karI! oLI sivAyanA divasomAM paNa dara mahine ochAmAM ochA 2 upavAsa, 5 AyaMbila tathA bAkInA divasomAM ekAsaNuM hoya ja. A mahAtmA savArathI mAMDIne purimaDha sudhI navakAra tathA sUrimaMtrano jApa maunapUrvaka karatA rahe che. purimaDu sudhI jApa pUrNa karyA pachI ja paccakkhANa pAre che. sAMje haMmezAM sUryAstathI 48 miniTa pahelAM pANahAranuM paccakkhANa laI le che. trikAla devavaMdana tathA bimArImAM paNa baMne TAima ubhA ubhA apramattapaNe pratikramaNAdi kriyAo ullAsapUrvaka kare che. mAlavabhUSaNa pUjyazrIe 11 varSanI vaye saMyamagrahaNa karela che. pUjyazrInI nizrAmAM karoDa navakAra jApa AdinAM aneka suMdara Ayojano thatAM rahe che. pUjyazrInA caraNomAM bhAvabharI vaMdanA. (15) saLaMga covihArA 40 varSItapa karanArA mahA tapasvIratna pU.A.bha. zrI vijaya vasaMtasUrIzvarajI ma. mahAna zAsanaprabhAvaka pa.pU. A.bha. zrI vijayavallabhasUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyanA uparokta pUjyazrI chellAM 40 varSothI saLaMga covihArA upavAsathI varSItapanI mahAna tapazcaryA karI rahyA che. temAM paNa 10 varSItapa covihAra chaTTa dvArA karyAM. 1 varSItapa covihAra chaThThanA pAraNe AyaMbilathI karyuM ane eka varSItapa covihAra aThThamanA pAraNe aSTamathI karyuM che. 9 varSanI bAlyavayamAM dIkSita thayelA A mahAtmAe 28 varSanI uMmarathI saLaMga varSItapano prAraMbha karyo che. teo anekavAra hastinApuramAM dhyAna zibiro calAve che. mahA tapasvI sUrijInA caraNomAM bhAvabharI vaMdanA. (16) 10 varSanI athAga mahenatathI dvAdazAra nayacakra graMtharatnanuM saMpAdana karanArA AgamaprajJa, prabhubhakta 5.pU. munirAja zrI jaMbUvijayajI ma.sA. jemAM 12 prakAranA bhAratIya dArzanika mato sAthe syAdvAdadarzananI suMdara samIkSA karavAmAM AvI che evA zrI dhanya dharAH mallavAdIjI dvArA viracita uparokta kaThinatama graMtharatnanA saMzodhana-saMpAdana-prakAzana mATe pUjyazrIe tibeTa, cIna, jApAna, iMglenDa, amerikA Adi dezomAMthI prAcIna graMthonI alaga alaga paddhatithI levAyela pratikRtio, mAikrophilma prato Adi sAmagrI ekaThI karI deza-videzanA sAkSaro sAthe patra vyavahAra karyo ane 20 varSanI jahematathI AvA durlabha graMtharatnanuM prakAzana karAvIne jijJAsuo upara mahAna upakAra karyo che. A mahAtmA saMskRta-prAkRta uparAMta aMgrejI, urdU, phArasI, tibeTIana Adi aneka videzI bhASAo upara paNa sAruM prabhutva dharAve che. emanI pAse jaina dharmano abhyAsa karavA mATe videzI loko paNa avAranavAra AvatA hoya che. arihaMta paramAtmA tathA potAnA svargastha pitA gurudeva pratye temano samarpaNabhAva ananya koTino che. teoe jesalamera RSikeza AdimAM paNa cAturmAsa karela che. dara mahine 1 aThThama jarUra kare che. lagabhaga 85 varSanI jaipha vaye teo page ja vihAra kare che. agAdha zrutajJAna hovA chatAM teozrInI vinamratA khUba ja anumodanIya che. aneka Agama graMthonuM paNa pUjyazrIe saMzodhana-saMpAdana karela che. sudeva-guru ane zrutajJAnanA bhakta pUjyazrInA caraNomAM bhAvabharI vaMdanA. (17) 34 varSItapa sAthe navakArU loganamotthAM dhammo maMgala-cattAri maMgala arihaMto mahadeva Adi darekano -9 lAkha jApa karanAra lAlacaMdrajI mahArAja. eka sthAnakavAsI samudAyanA nAyaka uparokta mahAtmAe 46 varSanA dIkSAparyAyamAM nIce mujaba tapa-japanI ArAdhanA karela. (1) chellAM 34 varSa saLaMga varSItapa, (2) 2 mAsakSamaNa, (3) 25 tathA 35 upavAsa, (4) chelle saMthArAnI bhAvanA sAthe 45 upavAsa, (5) ekeka pakhavADiyA sudhI mIThuM-maracuM vagere 6 rasono tyAga, (6) 1 vAra mauna sahita aThThAI tapa karIne ekAMtamAM dhyAna-sAdhanA, (7) varSo sudhI ghI-tela tathA khAMDano mULathI tyAga, (8) roja 0 / / kalAka zIrSAsanamAM dhyAna, (9) 20 varSa sudhI roja paMcaparameSThIne 108 khamAsamaNa dvArA vaMdanA, (10) uparokta 6 maMtra-sUtrono 9-9 lAkhano jApa. 2 putrI ane 3 putro sahita 41 varSanI vaye dIkSA laIne 88 varSanI vaye iMdoramAM saM. 2048mAM kAladharma pAmyA che. Page #629 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 609 (18) siddhagiri tathA amadAvAdanAM pratyeka jinabiMbo samakSa caityavaMdana karanAra munirAja zrI sudharmasAgarajI mahArAja uparokta munivare zatruMjaya mahAtIrtha upara tathA pAlitANA gAmanAM tamAma jinAlayomAM rahelAM nAnAM-moTAM ArasanAM tamAma jinabiMbo samakSa vidhipUrvaka caityavaMdana karela che. tevI ja rIte amadAvAdanAM 348 jeTalAM jinAlayonAM tamAma jinabiMbo samakSa paNa alaga-alaga caityavaMdana karela che. emanI preraNAthI 5 bALakoe paNa amadAvAdanAM tamAma jinabiMbonI pUjA karI che. "OM hrIM namo cArittassa" padano 1 karoDa vAra jApa karanAra, tathA AbAlabrahmacArI zrI neminAtha bhagavAnanA viziSTa bhakta evA A mahAtmAnI preraNAthI aneka AtmAo A maMtranA karoDa jApamAM joDAyA che. temanA laghubaMdhu munirAja zrI dIparatnasAgarajIe 45 Agamo mULa tathA gujarAtI bhASAMtara rUpe chapAvela che. abhinava upadeza prAsAda, pratikramaNa sUtravivecanA vagere aneka upayogI pustako paNa temaNe prakAzita karyA che. (19) kariyAtAmAM bhIjAyela roTalIthI mahAnizIthasUtranAM yogovahana karanAra munirAja zrI udayaratnasAgarajI mahArAja lagabhaga 17 varSanI vaye mahAnizItha sUtranAM yogoddavahana karanAra uparokta acalagacchIya munivare para divasa sudhI kariyAtAmAM jamA kalAka sudhI roTalIone bhIMjAvIne prAya: 2 dravyathI ja AyaMbila karyA. temanI anumodanArthe bIjAM aneka sAdhu-sAdhvIjIoe ekAda divasa kariyAtA ane roTalIthI AyaMbila karela. emanA moTA bhAI munirAja zrI sarvodayasAgarajI tathA pitAzrI munirAja zrI cAritraratnasAgarajI paNa suMdara zAsanaprabhAvanA karI rahyA che. rasanendriya vijetA munivaranI bhUrizaH hArdika anumodanA. (20) 30mA upavAse prasannatA sAthe kezaloca. karAvatA munirAja zrI dharmaratnasAgarajI ma. saM. 2040mAM sametazikharajI mahAtIrthamAM cha ThANA sAdhu-sAdhvIo sAthe cAturmAsa birAjamAna tIrthaprabhAvaka, acalagacchAdhipati pa.pU. A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI 20 sAdhu-sAdhvIjI tathA 4 zrAvaka- zrAvikAoe mAsakSamaNa tapa karela tyAre pUjyazrInA kRpApAtra praziSya uparokta 22 varSIya munirAja zrA.su. 5-nA divase AcArAMgasUtranA yogamAM tAva AvavA chatAM chellA divase jJAnapaMcamI nimitte pUjyazrI pAse 1 upavAsanuM paccakakhANa levA gayA. pUjyazrIe temane premathI pUchyuM-"munivara, tame paNa mAsakSamaNa karazo ne?" munizrIne svapnamAM paNa mAsakSamaNanI kalpanA na hatI, chatAM vinayI munivare pUjyazrInI bhAvanAne ziromAnya karIne 1-1 upavAsanuM paccakhANa letAM jyAM 7 mo upavAsa cAlu hato tyAre karmarAjAe jabaradasta humalo karyo. zarIramAM evI vedanA utpanna thaI ke munivare pUjyazrIne kahyuM : "have AgaLa vadhAya tema nathI. AvatI kAle pAraNuM karavuM che." samayajJa pUjyazrIe kahyuM-"kAMI vAMdho nahIM. jevI tamArI anukULatA". paraMtu gurukRpA tathA tIrthabhUminA pavitra paramANuonA prabhAve bIjA divase kaMIka skUrti jaNAtAM aThThAI pUrI karavA mATe upavAsanuM paccakakhANa mAgyuM. pachI to uttarottara skUrti vadhatAM raMgecaMge mAsakSamaNa pUruM karyuM eTaluM ja nahIM, paraMtu 30mA upavAse khUba ja samatAbhAve 1 kalAkamAM kezaloca paNa karAvI lIdho. AvI dIrdha tapazcaryAmAM paNa A munivara roja potAnA gurudevazrI dvArA cha ThANAone apAtI 2 kalAka sudhI karmagraMthanI vAcanAmAM paNa niyamita besatA ane lekhita parIkSA paNa ApatA. kharekhara gurukRpA ane tIrthabhUmino abhuva prabhAva joI sahu Azcarya cakita banI gayA. (ra1) mA tapasvI gu-ziSya munirAja zrI nayaprabha-naMdIvardhana sAgarajI ma. sA. saM. 2035mAM 45 varSanI vaye acalagacchamAM dIkSita thayelA munirAja zrI nayaprabhasAgarajIe vairAgyavAsita thaIne karmonI hoLI karavA mATe tapazcaryAno yajJa mAMDyo. A mahAtmAe atyAra sudhImAM 22 jeTalAM varSItapa karyA che, jemAM 1 varSItapa upavAsanA pAraNe AyaMbilathI, 1 varSItapa aThThamanA pAraNe ekAsaNAthI, 7 varSItapa upavAsanA pAraNe ekAsaNAthI, 5 varSItapa chaThThanA pAraNe ekAsaNAthI tathA 8 varSItapa chaThThanA pAraNe vyAsaNAMthI karyA che. A uparAMta ekAMtarAM pa00 AyaMbila, vardhamAna tapanI 31 oLI, saLaMga 12, 30, 45 upavAsa, zreNitapa Adi dvArA kula lagabhaga 5000 jeTalA upavAsa, 1200 jeTalAM AyaMbila, 2000 jeTalAM ekAsaNAM, 1000 jeTalA bAsaNAM Adi karela che. 25 varSa sudhI eka Jain Education Intemational Page #630 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 610 dhanya dharA: ja saMthArA Adi upakaraNano khUba ja karakasara-pUrvaka upayoga mAtra 6 divasamAM daza vaikAlika sUtra kaMThastha karanAra jozIlA karela che. ati maryAdita upadhi rAkhanAra A mahAtmA jJAnanI pravacanakAra pa.pU. A.bha. zrI yazovarmasUrIzvarajI ma.sA., AzAtanAthI bacavA kAgaLanA TukaDAne paNa prAyaH potAnA hAthe vyAkhyAnavAcaspati pa.pU. A.bha. zrI rAmacaMdrasUrIzvarajI phADatA nathI. ma.sA.nA samudAyamAM pa.pU. A.bha. zrI kIrtiyazasUrIzvarajI A mahAtmAnA ziSya, lagabhaga 55 varSanI vaye dIkSita ma.sA., munirAja zrI hitarucivijayajI ma.sA. Adi banelA munirAja zrI naMdIvardhanasAgarajIe paNa 25 mAsakSamaNa acalagacchamAM munirAja zrI devaratnasAgarajI, digaMbara tathA vardhamAna tapanI 85 jeTalI oLI uparAMta saLaMga 20 samudAyamAM munizrI taruNasAgarajI, sthAnakamAM namra munizrI 24-30-32-42-45-52-57-62 upavAsa karela che. Adi aneka mahAtmAonAM pravacanomAM yuvAvarga paNa bahoLI dara cAturmAsamAM AyaMbilanI moTI oLI upara upavAsanI saMkhyAmAM rasapUrvaka bhAga leto jovA maLe che. tevI ja rIte paMDita moTI tapazcaryA jepha vaye paNa yuvAna jevA utsAhathI karatA rahe mahArAja tarIke suprasiddha banelA pU. gaNivarya zrI che. tapasvI guru-ziSya bhUriza: hArdika anumodanA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. tathA adhyAtmarasika pa.pU. paMnyAsapravara zrI muktidarzana vijayajI ma.sA.nAM tAttvika (2) eka ja samudAyanI yuvA tathA AdhyAtmika pravacano sAMbhaLavA paNa ghaNA zrotAo dUra pratibodhaka padastha | dUrathI niyamitapaNe temanAM pravacanomAM jAya che......ityAdi jemanAM vagara mAike apAtAM jozIlAM ane hRdayasparzI vividha samudAyomAM anekAneka mahAtmAo viziSTa pravacanazakti pravacano sAMbhaLavA mATe hajAro yuvAno zibiromAM sapheda tathA lekhanazakti dvArA aneka AtmAone dharmamAM joDIne suMdara vastromAM sajja banI ekatAnathI sAMbhaLe che, moTA moTA hola zAsanaprabhAvanA karI rahyA che te sahunI bhUrizaH hArdika anumodanA. paNa sAMkaDA thatAM gelerI tathA pagathiyAM upara UbhA rahIne jemanAM pravacano kalAko sudhI yuvAvarga tanmaya thaIne sAMbhaLe che, * lekha vistAranA bhayathI have ati saMkSepamAM bAkInAM eTaluM ja nahIM paraMtu potAnA jIvananI bleka DAyarI daSTAMtono ullekha karAya che. nikhAlasatAthI jemanI AgaLa khullI mUkIne bhavAlocanA dvArA (23) saLaMga 108 upavAsa tathA 500 aThThAInA tapasvI Atmazuddhi karI rahyA che tathA aneka vyasanone tilAMjali ApI | munirAja zrI nityAnaMdavijayajI ma. hoMze hoMze vrata-niyamo svIkArI dharmamAM otaprota banI rahyA che, (24) lagabhaga 10 vAra 100thI mAMDIne 365 sudhI upavAsa jemanAM saMkhyAbaMdha pustako yuvAvargamAM tathA jainetaromAM rasapUrvaka karanArA sahajamunizrI. vaMcAya che evA eka ja samudAyanA tripuTI mahAtmAonA zubha nAma che : (25) 12 varSomAM 425 saMskRta-prAkRta graMthono abhyAsa karanArA munirAja zrI mokSaratnavijayajI ma. (1) 5.pU. paMnyAsapravara zrI caMdrazekharavijayajI ma.sA. (2) pa.pU. A.bha. zrI ratnasuMdarasUrIzvarajI ma.sA. (26) saMskRta bhaNavA mATe roja 12 mAilano vihAra karanArA tathA 105 varSanI uMmara. tathA (3) paM.pU. A.bha. zrI hemaratnasUrIzvarajI ma.sA. A mahAtmAo pa.pU. bahuzruta gacchAdhipati A.bha. zrImad (27) roja vyAkhyAna uparAMta ziSya-praziSyone.4 vAra vAcanA jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyavartI che. 28-38 ApanArA 100thI adhika oLInA tapasvI pU.paM. zrI dIkSAo ApanAra aneka sAdhaka-prabhAvaka aitihAsika prasaMgonA kalyANabodhivijayajI ma.sA. nizrAdAtA 269 dIkSA dAnezvarI guNaratnasUrizvarajI ma.sA. A (28) premasagAI thavA chatAM jinavANI zravaNathI vairAgyavAsita ja samudAyanA virala vyakti che. thaI lagna karyA vinA ja saMyama svIkAranArA vairAgyatevI rIte nitya bhaktAmara stotrapAThI pa.pU. A.bha. zrI dezanAdakSa pa.pU. A.bha. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. vikramasUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyamAM pa.pU. A.bha. zrI (29) AjIvana maunavratadhArI 22 varSItapa, 1000 AyaMbila rAjayazasUrIzvarajI ma.sA. tathA 9 varSanI vaye dIkSita thaIne Adi karanAra ratilAlajI mahArAja. Jain Education Intemational Education International Page #631 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 (30) 25 varSa maunapUrvaka AtmasAdhanA karanAra pU narendravimalajI ma.sA. (31) 36 karoDa navakAra jApanA ArAdhaka mahArASTra dezoddhAraka pa.pU. A.bha. zrI yazodevasUrIzvarajI ma.sA. (32) roja 2-3 kalAka prabhujI samakSa ubhA ubhA vaMdanAsukRta-anumodanA tathA duSkRta gahanA ArAdhaka pa.pU. pravartaka zrI dharmaguptavijayajI ma.sA. (33) yAvajjava phakta pAMca sAdA dravyothI ekAsaNAno abhigraha lenArA 2 munivaro. (34) suratathI sametizakharajInA cha'rI pAlaka saMghamAM paNa 12 ki.mI. dUranAM gharomAMthI ja gocarI vahoranArA munirAja zrI prasanacaMdrasAgarajI ma.sA. tathA munirAja zrI labdhicaMdrasAgarajI ma.sA. (35) 77 varSanI vRddhAvasthAmAM paNa, jemAM 480 divasamAM 407 upavAsa karavAnA hoya che tevA guNaratnasaMvatsara tapa karanArA mahAtapasvI munirAja zrI somatilaka vi.ma.sA. (36) vartamAnakALe paNa upAdhyAya zrI yazovijayajI ma.sA.nI yAda apAvanArA vidvarya, siddhahasta lekhaka, vardhamAna taponidhi, adhyAtmaniSTha gaNivarya zrI yazovijayajI ma.sA. (37) sadAnaMdI, bhaktiyogAcArya pa.pU. A.bha. zrI yazovijayasUrIzvarajI ma.sA. suharAI (38) saMghahitaciMtaka, vidarya 5.pU. A.bha. zrI pradhumnasUrIzvarajI ma.sA. 611 (40) phakta khAkharA ane cA-dUdhathI sadA ekAsaNA karatA tapasvI munirAja zrI caraNaprabhavijayajI ma.sA. (41) 90 vagere oLImAM paNa AyaMbilakhAtAmAMthI na vahoratAM dUra dUranAM gharomAMthI ja zuddha gocarI-pANI vahoratA, pariNatilakSI sAdhutAnA svAmI munirAja zrI vizvadarzanavijayajI ma.sA. (42) eka ja parivAranA 23 sabhyoe sAgarasamudAyamAM lIdhelI dIkSA. (43) vardhamAna tapanI lagabhaga 34thI 100 sudhI saLaMga oLI karanArA tapasvI munirAja zrI vairAgyaratnasAgarajI ma.sA. (44) 13 mAsakhamaNa, munirAja zrI dharmaprabhasAgarajI ma.sA. ke jemaNe 29 varSanA dIkSAparyAyamAM 60, 54, 51, 50, 45, 36, 31, 30 maLI 13 mAsakhamaNo ArAdhela che. (45) 2 suputro, 4 suputrIo tathA mAtA-pitA ema eka gharanA ATheya sabhyoe ekI sAthe aMgIkAra karelI bhAgavatI pravrajyA!........ (46) ekI sAthe 24/25|26/28/31 tathA mumukSuoe lIdhelI dIkSA.......ityAdi....hajI to ghaNA mahAtmAono ullekha rahI jato haze ja. te sarvenI bhAvathI anumodanA. trikAla vaMdanA kai suhadevasi nayanasanI Page #632 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 000000000000000|| zrI ciMtAmaNI pArzvanAthAya namaH // zrI jita - hIra-buddhi- tilaka- zAMticaMdra - ratnazekhara sUribhyo namaH // Shi zrI pArzvanAtha jaina chAtrAlaya dvArA saMcAlita zrI ciMtAmaNI pArzvanAtha jaina pAThazAlA mAlavADA Adya saMsthApaka sva. zA maganalAla umAjI sva. zAmUlacaMda umAjI sva. zA cimanalAla umAjI :: preraNAdAtA :: parama pUjya sva. AcAryadevazrI ratnazekhara sUrIzvarajI ma.sA. ke ziSya pa.pU. AcAryadevazrI ratnAkara sUrIzvarajI ma.sA. zubha anudezaka : munirAja zrI ratnatraya vijayajI ma.sA. pAlItANA : 02848-252276 surata : 9424159544 praviNabhAI amadAvAda : 9327035946 araviMdabhAI mArgadarzaka prAcAryazrI narendrabhAI koraDIyA jaina jJAna zAlA nakoDA tIrtha saMsthAdvArA pAThyakrama prakaraNa, bhASya, karmagraMtha, saMskRta, prAkRta, vyAkaraNAdi aneka graMtho kA talasparzI jJAna aMjanazalAkA pratiSThA, pUjA-pUjana Adi ke vidhIvidhAna kI saMpUrNa jAnakArI jyotiSa, saMgIta, vatkRtva, lekhana, sTeja progrAma, zibIra gaNita, kampyuTara Adi kA prekTIkala zikSaNa paryuSaNa parva kI ArAdhanA evaM sAdhu-sAdhvIjI ko adhyayana hetu prekaTIkala noleja saMsthAdvArA prApta suvidhAe~ pratimAha 50 se 500 rupaye taka kI skoralazIpa 4 evaM 6 sAla kA korSa pUrNa hone para pAMca evaM sAta hajAra dvArA sanmAna, sAmAyika, pauSadha Adi ke upakaraNa, cikitsA, paThana-pAThana kI sAmagrI:bhojana, vastra, kirAyA Adika sabhI suvidhAe niHzulka pramANapatra ke sAtha sarvisa hetu prayAsA padAdhikArI zA bAbulAla maganalAla zA rAjamala mUlacaMda zA gulAbacaMda cimanalAla :: saMparka sthala :: :: muMbaI :: zrI pArzvanAtha jaina chAtrAlaya | 9867029824 : zA maphatalAla jasAjI mu.po. mAlavADA, ji. jAlora (rAja.) 9920339192 : zA. mUlacaMda jeThAjI 363034, phona : 02990-256047 9833899692 : zA. zAMtilAla mUlacaMda mo. 9414155415 cunIlAlajI 103 Page #633 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 zAsanaprabhAvaka zaNagAra ratno zAsanapati prabhu mahAvIra deve sthApelA anaMta kalyANakara jainazAsananI dhavalojjvala paraMparA Aje paNa jhaLahaLI rahI che ane jaina zAsananI A jvalaMta jyota haju 10500 varSa jhaLahaLatI raheze. A paramapAvana prabhuzAsanane vahetuM rAkhanAra saritApaTa eTale caturvidha saMgha. temAM paNa zAsanaprabhAvaka sUrivaronuM yogadAna aNamola che. viziSTa pratibhAsaMpanna sUrivaroe aSTavidha prabhAvakatAno nAda gajavI ghaTa-ghaTamAM zAsanano anurAga jagADyo. jinavacananA UMDA marmone sparzelA e pUchyavaryoe jagatane sAcI dizA cIMdhI. prabhuzAsananI divya dIptine emaNe digaMtamAM prasArI. vartamAna jaina saMgha paNa AvA prabhAvaka zAsanaprabhAvaka sUrivarothI UjaLo che. AjanA viSama kALamAM prabhuzAsananI jyotane jhaLahaLatI rAkhavAmAM ane zrI saMghanuM sAcuM yogakSema karavAmAM A sUrivarono siMhaphALo che. sAdhanA-ArAdhanAthI yazojjvala zAsanaprabhAvaka pU. A.zrI vijayazAMticaMdrasUrIzvarajI ma. tapAgaccha, acalagaccha ane pAyacaMdagacchanA triveNIsaMgama samA vaDhiyAra pradezanI dhanya dharA mAMDala nagare pUjyapAda AcArya zrI vijayazAMticaMdrasUrIzvarajI mahArAjano janma saM. 1952nA jeTha suda bIjane divase desAI kuTuMbamAM thayo hato. pitAnuM nAma popaTalAla, mAtAnuM nAma nAthIbahena ane potAnuM saMsArI nAma buddhilAla hatuM. buddhilAle mAtra cAra varSanI vaye pitAnuM zirachatra gumAvyuM. kuTuMbanI javAbadArI mAtA nAthIbahena para AvI paDI. dharmaparAyaNA nAthIbahena duHkhanA A kaparA divaso samatAbaLe pasAra karatAM karatAM piravAramAM dharmabhAvanAnuM siMcana karatAM rahyAM. soLa varSanI paripakva uMmara thatAM buddhilAle kuTuMbanI javAbadArI upADI lIdhI. mAtAnI icchA-AjJAthI lagna paNa karyAM, paraMtu bIjI bAju pUrvabhavanA tema ja A janmamAM rahelA dhArmika saMskAro ane saMsAranI asAratAnA anubhavothI temanuM mana saMsArathI udAsIna rahyA karatuM hatuM. UMDe UMDe tyAgamArgane jhaMkhI rahyuM hatuM ane eTale ja vividha tapasyAo ane upadhAnatapa Adi karatAM rahI jIvanane dharmabhAvanAthI dRDha ane unnata banAvatA rahyA. evAmAM, saM. 1981mAM dharmapatnI mIrAMbahena TUMkI bimArImAM svargavAsI banyAM. te sAthe ja saMsAranI javAbadArI ane jaMjALa DhIlI paDatAM, tyAgamArgane jhaMkhI raheluM mana tIvratara banyuM ane saM.1982nA phAgaNa vada 7ne divase TAkaravADA gAme buddhilAlabhAIe pUjyazrI padmavijayajI mahArAjanA ziSya pU. zrI buddhivijayajI mahArAja pAse bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI munizrI zAMtivijayajI nAme jAhera thayA. 613 pU. gurudevazrI buddhivijayajI mahArAja vAtsalyamUrti hatA ane adhyApanamAM ghaNA kuzAgra hatA. AthI munizrI zAMtivijayajI mahArAja paNa tapa-tyAgapUrvakanI saMyamanI apramatta sAdhanA sAthe adhyayanamAM lIna banI gayA. thoDA ja samayamAM UMDuM jJAna prApta karI saMyamajIvanane tapa-tyAga ane dharmajJAnathI unnata banAvI dIdhuM. gujarAta ane rAjasthAnamAM--khAsa karIne dAMtarAI, jAMbala, mAlagAMva, bApalA, ArakhI, jetAvADA, AlavADA Adi grAmapradezomAM vicarI tyAMnA saMghone dharmamArge sthira ane unnata karI asIma upakAra karyo. pUjyazrInI nizrAmAM zAsanaprabhAvanAnAM vividha kAryo susaMpanna thatAM ja rahyAM. pUjyazrInI A yogyatA ane prabhAvakatA jANI UMjhAmAM paMnyAsa padathI ane prAMte pUraNa (rAjasthAna)mAM AcArya padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. pU. A. zrI vijayazAMticaMdrasUrIzvarajI mahArAjanI preraNA ane nizrAmAM banAsakAMThA pradezamAM aneka jinamaMdironAM jIrNoddhAra, navanirmANa, aMjanazalAkA-pratiSThA, upadhAna, udyApana, dIkSApradAna Adi anekAneka dharmakAryo susaMpanna thayAM che. bhAbhara ane tenI AjubAjunA pradezomAM to pUjyazrIno upakAra adbhuta varasyo che. pUjyazrI saM. 2028nA jeTha vada 4nA divase, 76 varSanI vaye, bhAbharamAM ja, kALadharma pAmyA. AvA paramopakArI ane mahAna tyAgI--jJAnI AcAryazrI vijayazAMticaMdrasUrIzvarajI mahArAjane koTi koTi vaMdanA! saujanya : pU. munizrI puNyasuMdaravijayajI ma.sAnI preraNAthI kumArI aMkitAnA aThThAI tapa tathA kuM. sacinI aThThAI tapanI ArAdhanA nimitte jetAvADAnivAsI zA. pannAlAla pratApacaMda parivAra. suputra-harezabhAI, pautra-punyapAla. punya enTaraprAIjha, muMbaI-amadAvAda-chatrAla, Page #634 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 614 zAsanane dIpAvanAra : 5.pU. A.zrI vijayasomacaMdrasUrijI ma. vikrama saMvata 1971nuM varSa, tahevAronI hAramALA sarjato zreSTha zrAvaNamAsa ane temAM paNa laukika parva baLeva (rakSAbaMdhana)no divasa eTale zrAvaNa suda 15, dhanyaghaDI, dhanyapaLe uttara gujarAtanI dhanyadharAe aneka tIrthothI suzobhita banAsakAMThA jillAnA thIrapura (tharAda) nagaranI bAjumAM rahelA moTI pAravADa gAmamAM zreSThIvarya suzrAvaka sagathAcaMdabhAInAM dharmapatnI suzrAvikA pArubahenanI ratnakukSie A bALakano (mahApuruSano) janma thayo. comera AnaMdanuM vAtAvaraNa chavAI gayuM. saue sAthe maLI A bALakanuM hulAmaNuM nAma jAhera karyuM 'hAlacaMdakumAra'. A bALa hAlacaMda temane samajAvela suMdara vAtomAM, vicAramAM ane mAtA-pitA tema ja parivAranI sevAmAM potAno samaya pasAra kare che. ema karatAM karatAM samaya jatAM bALa hAlacaMdane pitAjInI AjJAthI amadAvAda dhaMdhArthe AvavAnuM thayuM. amadAvAdamAM kApaDanI pherIno vyavasAya (sarvisa) zarU karyo. janmasthaLa moTI pAvaDa karatAM ahIM amadAvAdamAM to dharmakriyAo karavAnA cAnsa vadhAre maLe, eTale hAlacaMdabhAIne to kema majA na Ave? dararoja bhagavAnanI pUjA, be TAima pratikramaNa (jainonI nityakriyA vyAkhyAnazravaNa) vageremAM samaya phALavatAM je samaya vadhe temAM kApaDanI pherI karavAnuM nakkI karI sArI rIte divaso pasAra thAya che, paNa nAnapaNamAM sAcA sukhanI zodhamAM lAgeluM mana dIkSA levA mATe (jaina muni banavA mATe) taDapI rahyuM che. jaina munio pU. zrI buddhivijayajI ma., pU. zrI tilakavijayajI ma.nA varada haste A bALakanI pAlitANAmAM dIkSA thaI ane hAlacaMdabhAImAMthI A virala vibhUti jaina muni sujJAnavijayajI banyA ane temane pU. zrI zAnticaMdrasUrijInA ziSya tarIke jAhera karyA. e samaya hato vikrama saMvata 1991, caitra suda vada 7no (have bALaratna hAlacaMdabhAIne ApaNe muni sujJAnavijayajI tarIke saMbodhIzuM). have muni sujJAnavijayajInuM eka ja lakSya (mizana) vaDIlonI-gurujInI AjJAmAM rahevuM, temanI badhAnI khUba khUba bhakti karavI, jaina zAstrono abhyAsa karavo vagere vagere lakSyane siddha karavA tanatoDa mahenata cAlu karI. kavi 'bephAma'nI kAvyapaMkti kharekhara satya che ja ne? ke -kadama asthira che tene, dhanya dharAH kadI rasto nathI jaDato, aDaga mananA musAphirane, himAlaya paNa nathI naDato''. jaina jagatanA tamAma gaccha-saMpradAyo jyotiSa zilpazAstra viSaye pUjyazrInI salAha meLavatA eTaluM ja nahIM paNa muni sujJAnavijayajIe Apela muhUrta divasa ghaDI paLa eTalA cokkasa rahetA ke game tevA mahA jyotiSIne paNa temAM lezamAtra vicAravAnuM nahotu rahetuM. arthAt mahA vidvAna jyotiSIo paNa pUjyazrInA A viSaye mAnabhera vakhANa karatA. zilpanA viSayomAM paNa A mahAmunie joradAra siddhi prApta karI hatI. jaina jinAlayonA khajAnA svarUpa adbhuta kalAkArIgIrI ane kotaraNIo vagere tamAma nAnAmAM nAnI bAbate paNa teozrInuM mArgadarzana, anubhava ane jJAna adbhuta hatuM. jainajagatanA nAnA moTA ghaNA zilpagraMthonuM pUjyazrIe vAraMvAra ciMtanapUrvaka maMthana karyuM hatuM. tethI ja teozrI jyotiSazilpazAstravizArada kahevAyA hatA, eTaluM ja nahIM paNa prasiddha banyA hatA. kUdake ane bhUsake sudhArakavAdI valaNa dharAvatA ane te tarapha AgaLa vadhI rahelA vijJAnanA bhautikayugamAM je siddhio ane saphaLatAo jagatanA vaijJAniko meLavI zakyA nathI, tenAthI paNa caDiyAtI jAjaramAna siddhio ane saphaLatA A pUjyazrIe jainazAsananA siddhAMto-Agamo dvArA meLavI. bhagavAna mahAvIre svazarIre niHspRhI rahI, ati bhayAnaka kAtila karmono khAtmo karI jyAre vizva-vaMdanIya stutya kevalajJAna (sarvajJapaNuM) (jemanAthI jagatano koI padArtha ajANa na hoya tevI siddhi) meLavyuM ane jaina Agamono prakAza pAtharI jagatanA jIvonA ajJAna (aNasamaja)nuM aMdhAruM dUra karavA samartha puruSArtha karyo. te hakIkatone jainazAsananA dhuraMdhara mahApuruSoe) gaNadhara bhagavaMtoe zabdadehe svIkArI te te pachInA thayelA mahApuruSoe (jainAcAryoe) Agamo (pustako) dvArA Aja sudhI akabaMdha rAkhyo ane te TakAvyo te te adbhuta jJAnakhajAnAne A mahA munivare potAnI AgavI sUjha-bUjha ane hoziyArI dvArA prApta karyo. A munivaranI khAsa vizeSatA e hatI ke e je paNa pustakonuM-graMthonuM vAcana kare eTale temAM pensilathI nizAnIo kare agatyanA muddAonI noMdha kare. na samajAya tevA viSayo praznonI temanAthI nAnA hoya ke moTAnI pAse jarApaNa saMkoca rAkhyA vagara bALabhAve praznottarI kare, sAcI samajaNa khulAso na thAya tyAM sudhI e praznane-vAtane choDe nahIM ane saMtoSakAraka khulAso thaI jAya to bhAvavibhora Page #635 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 615 banI jAya. khuza khuza thaI jAya. kevI mahApuruSanI jJAna pratyenI, satyasamajaNa pratyenI padArtha cokkasa karavAnI kaTibaddhatA, tallInatA! A rIte gahana zAstronAM dohana ane maMthanathI teozrI kharekhara sujJAnI banyA. zAsanamAM AvatAM AMdhI ane AphatonAM tophAnomAM paNa aDIkhama UbhA rahenArA, jhajhUmanArA vaphAdAra mahApuruSa banyA. prANanA bhoge paNa bhagavAna mahAvIranA siddhAMtonI rakSA karavAnI khevanAthI pUjayazrI siddhAMtaniSTha tarIke paMkAyA. zAsananI prabhAvanA ane rakSA e ja temanuM jIvana hatuM. 'prabhAvanA ochI thaze to cAlaze paNa zAsanarakSAmAM jarApaNa kacAza nahIM ja cAle'-- A temanI majabUta mAnyatA hatI, jenA kAraNe jainajagatanA javAhira tapAgacchAdhirAja A. bha. zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjA mATe paNa 'salAhanuM kendra' banyA hatA. niraMtara jJAnasAdhanA sAthe AzritajanonuM suyogya ghaDatara, zAsananA mUMjhavatA prazno pratye adbhuta jAgRti sAthe sAthe adbhuta paramAtma-bhakti-dhyAnazakti-jApazakti paNa pUjayazrInuM majabUta pAsuM hatuM. vaDhiyAra dezamAM birAjatAM pragaTaprabhAvI puruSAdAnIya zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAnanuM ane jainonuM mukhya yAtrAdhAma zAzvata (kAyama rahenAruM) pAlitANAdhAma ane tyAM birAjatA zrI AdinAtha dAdAnuM teozrI khAsa dhyAna karatA. navakAramaMtranA jApa sAthe aneka bIjA maMtra-jApo vaDe teozrIe potAnA saMyamajIvanane maghamaghAyamAna banAvyuM hatuM. tamAma prakAranI yogyatAone joIne vaDIloe teozrInI krame krame gaNi, panyAsa ane aMte AcAryapadavI (jaina dharmanA pragatimaya baDhatInAM sthAno (pramozana)para ArUDha karI A mahAmunizrIne munimAMthI jainAcArya vijaya somacaMdrasUrIzvarajI tarIke prasiddha karyA. e samaya hato vikrama saMvata 2029nA mahA suda 5, vasaMta paMcamIno ane dhanya dharA hatI bhAbhara tIrthanI. mahA mahimAvaMta jagaprasiddha zrI zaMkhezvara pArzvanAtha. jinAlayanA jirNoddhAranuM kAma (sAdA pattharomAMthI saMgemaramaranA ArasothI ane dedIpyamAna kalAkArIgarIvALI kotaraNIthI yukta suMdara kAma) A jainAcAryanI preraNA--sadupadeza ane zAstrokta zilyasiddhAMto mujaba mArgadarzanathI thayuM, jenA prabhAve Aje ApaNe sau A devavimAna tulya dedIpyamAna saMgemaramaranA sapheda haMsa jevA, kalA-kArIgarI ane nakazI kotaraNIvALA suvarNamasyA kaLazovALA bAvana jinAlayothI zobhatA jovA mAtrathI haiyuM Thare, AMkho Thare, manane zAnti maLe evA dAdAnA darabArane joI zakIe chIe. A paNa pUjyazrIno nAnosUno upakAra na kahevAya. banAsakAMThA, pATaNa, vaDhiyAra, rAjasthAna pUjyazrInI khAsa vihArabhUmi (dharma-pracAranuM kendra) hatI. Aje paNa A pradezanA jIvo pUjyazrInI nIDaratA, jJAnaruci, kriyA-custatAnA umaMgabhera vakhANa karatAM thAkatA nathI. potAno lezamAtra vicAra karyA vagara bIjA jIvonuM kalyANa kema thAya? te hetuthI ja A pradezonAM zahero ane gAmaDAomAM rahI jIvone dharmanuM pAna karAvyuM. susaMskAra ane sadAcAronuM siMcana karyuM. temanA samAgama AvelA keTalAya jIvoe saMyamajIvana (jenadIkSA) svIkAryuM. ghaNI viSama paristhitiono sAmano karIne paNa A gurudeve jainadIkSA bALadIkSAno jayanAda gajAvyo ane dhAmadhUmapUrvaka dIkSAo ApI. zAsananI zAna vadhArI e dvArA virodhIo paNa pUjyazrInA parama gurubhakta banI gayA. aneka jinAlayonI pratiSThAdi prasaMgo, navAM jinamaMdiranirmANa, upadhAnatapa, ujamaNAM, dIkSA mahotsavo, prabhubhaktinA vividha mahotsavo dvArA jainazAsananI vijayapatAkAne jagatanA cogAnamAM sadAye pharakatI rAkhI. pUjya gurudevane saMyamI jIvanamAM aneka zArIrika nAnImoTI bimArIo AvI ane pUjyazrInI pragatinA paMthe pUrapATavege cAlatI saMyamayAtrAne dhImI karavAaTakAvavA prayatna karyo paNa pUjyazrI svayaM badhuM samajelA ane jAgRta hatA, jethI trAsadAyaka bhayaMkara vyAdhinA samayamAM paNa joradAra samAdhibhAva | (zAntacitte Avela rogone, vyAdhine sahana karavA)thI teno sAmano karyo. aMte vyAdhio nAza pAmI (bhAgI gaI). pUjyazrIno jvalaMta vijaya thayo. trAsadAyaka vyAdhimAM eka vAra pUjyazrIne saMyamajIvananA prAraMbhakALamAM peTamAM gAMThanI bi ArI thatAM te samaye eka kIDanI kADhI nAkhela. tyArapachInuM pUjayazrInuM jIvana mAtra eka ja kIDanIthI cAlatuM hatuM. jaina saMghanuM, parivAranuM gurubhaktonuM puNya jhAMkhuM paDyuM, jenA kAraNe pUjyazrIne aMtima uMmare kIDanInI bimArI thaI. kIDanI nabaLI paDatI hatI. DaoN.nI salAha mAtra dharma-upacAranI hatI. saune lAgyuM ke pUjyazrI have ApaNA vacce vadhu samaya nathI. sau gaMbhIra thayAM. karmasattA AgaLa konuM cAle? divasa hato vikrama saMvata 2048 jeTha suda 11no, samaya hato saMdhyAnA cha kalAkano, AkharI kSaNanAM eMdhANa pUjayazrIne jANe ke agAuthI thayAM hoya tema chellA pAMca divasathI svasthatApUrvaka anna-pANIno Jain Education Intemational Page #636 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 616 tyAga hato. kAramA gojhArA dine yamarAjAnI savArI AvI pahoMcI ane pUjyazrIne ApaNA sau vaccethI jhUMTavI lIdhA. sau nirAdhAra thayAM. parama gurukRpApAtra, pravacanaprabhAvaka, pa.pU.A. zrImad vijaya somacaMdra sU. mahArAjA AdinA vizALa parivAranI upasthitimAM upakArI pUjyagurudevanI 12mI svargArohaNatithi muMbaI mahAnagarImAM lAlabAgane AMgaNe dabadabAbhera UjavAI gaI. saujanya : pU. munizrI puNyasuMdaravijayajI ma.sAnI preraNAthI pATaNanivAsI sva. vinitAbahenanA jIvanamAM karela sukRtyonI smRtyArthe zAha virendrabhAI narottamadAsa parivAra. ha : hirala, hArdika, vRSTi, bijala, kaivanya, akSaya. dhyAnayoganI anubhUtinA sAdhaka pU.A.zrI vijayadharmajitasUrIzvarajI ma.sA. parama zAsanaprabhAvaka gurubhagavaMta AcAryadeva zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanI preraNA jhIlIne teozrInA panotA paTTadhara pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja, pU. A. zrI vijayajaMbUsUrIzvarajI mahArAja tathA pU. A. zrI vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAja Adi ziSya-praziSya vidvAnoe 'karmasAhitya'nA nirmANanuM kArya AraMbhyuM, temAM pU. munizrI dharmAnaMdavijayajI mahArAja (pachIthI AcAryazrI vijayadharmajitasUrIzvarajI mahArAja) agragaNya hatA. pUjyazrIno janma saM. 1984nA vaizAkha vada pAMcame suratamAM thayo hato. pitAnuM nAma cimanalAla jhaverI ane mAtAnuM nAma motIkorabahena hatuM. teozrInuM saMsArI nAma yathAnAmaguNa phatehacaMda hatuM. phatehacaMda saM. 2007nA mahA vada 6ne divase pU. A. zrI vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjanuM ziSyatva svIkArI munizrI dharmAnaMdavijayajI banyA ane adhyayana tema ja tapodharmanI sAdhanAmAM lIna banyA. karmaviSayaka adhyayanamAM atyaMta gahana jJAna prApta karyuM ane yogyatAnusAra teozrIne saM. 2032mAM gaNi pade ane saM. 2038mAM paMnyAsapade ArUDha karavAmAM AvyA. tyArabAda saM. 2043nA vaizAkha suda 6 ne divase kolhApura mukAme AcAryapade alaMkRta karAyA. mahArAja pUjya AcAryazrI vijayadharmajitasUrijI tIrthayAtrA ane prabhubhaktinA avvala upAsaka hatA. vihAramArganI AjubAjumAM 4-5-7 ki.mI. jeTalA aMtare rahelAM gAmomAM paNa jo jinamaMdira hoya to eTalo AvavA-javAno vihAra vadhArIne paNa darzanAdie jatA. vihAramAM jyAre jyAre dhanya dharA surata, khaMbhAta, amadAvAda ke pATaNa javAnuM thAya tyAre, thoDA ja divaso rahevAnuM hoya to paNa avazya caityaparipATI karI lagabhaga badhAM ja jinamaMdirone juhAratA. teozrI kahetA ke ahIM saMyamajIvananI sAdhanAnA prabhAve devalokanI prApti lagabhaga nizcita che, tyAM vaibhavomAM phasAtA bacavAno eka mAtra upAya prabhubhakti che, eTale ahIMthI ja prabhubhaktino tIvra-rasa saMskAra pedA thaI jAya e mATe huM A prabhubhakti karuM chuM. teozrIne anekavAra svapnamAM vizALa ramaNIya jinabiMbonAM darzana thatAM. eka vAra svapnamAM prabhubhakti karatAM temane bhagavAne pUchyuM, "bola! tAre zuM joIe?" tyAre teozrIe javAba Apelo ke, "mAre na rAga joIe, na dveSa joIe.....na krodha joIe, na mAna joIe....na vikAra joIe, na vilAsa joIe.......na sukha joIe, na duHkha joIe.....na pApa joIe, na saMsAra joIe.....' ane bhagavAne svapnamAM ja UbhA thaIne emanI pITha thAbaDI. AvuM teozrIe svapnamAM joyuM. eka vAra svapnamAM eka deve darzana ApI kahela ke "huM dharmajita' nAmanA vimAnano deva chuM ane tame mArA sthAne AvavAnA cho, eTale Avyo chuM." A saMketane anusarIne gaNipadapradAna vakhate teozrInuM nAma badalIne 'dharmajitavijayajI gaNivara' rAkhavAmAM Avela. A sivAya paNa anekavidha prabhAvaka ane sUcaka svapno pUjyazrIe nihALyAM hatAM. pUjyazrIe vardhamAna tapanI 89 oLInI tathA varasItapanI anupama ArAdhanA karI hatI, temAM hArTaeTeka AvyA bAda paNa teozrIe hajAro kilomITarano pagapALA vihAra karela, tema ja 86 thI 89 ema cAra dIrgha oLIo karI. AcArya pada prApta thatAM ja mahAprabhAvaka zrI sUrimaMtranA paMcaprasthAnanI vidhipUrvaka ArAdhanA karI hatI. dhyAna, yoga ane adhyAtmanAM kSetromAM pragati sAdhIne aneka camatkRtino anubhava karyo hato. pUjyazrImAM bhakti, upazamabhAva, saraLatA, niHspRhatA Adi AtmaguNono saMcaya thayo hato. teozrInAM pagalepagale kuTuMbanA 14 sabhyoe saMyamamArge prayANa AdaryuM. tema ja teozrInA parivAramAM 14 ziSyo-praziSyo saMyama-jIvananI ArAdhanA karI rahyA che. pUjyazrIe 40 varSanA dIkSAparyAyamAM aMjanazalAkA, pratiSThA, upadhAna, saMghayAtrA Adi aneka prabhAvaka kAryo karyAM hatAM. pUjyazrInI tAraka nizrAmAM saM. 2044mAM islAmapurathI kuMbhoja tIrthano cha'rI pAlita saMgha nIkaLyo, sAMgalImAM bhavya upadhAna tapanuM anuSThAna thayuM, sAMgalImAM zrI mahAvIrasvAmI jinaprAsAdano bhavya aMjanazalAkA-pratiSThA Page #637 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata rabha bhAga-1 617 mahotsava UjavAyo. pUjyazrI saM. 2044nA caitra vada 14nA umAzaMkarane tIrthayAtrAnI bhAvanA thatAM teo tIrthayAtrAe gayA divase kolhApuramAM samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. tapa-japa dvArA ane kSemacaMdra tivarya pAse rahyA. viziSTa AtmAnubhUtinI camatkRtinA sAdhaka sUrivarane koTi koTi trIjA ane sauthI nAnA saMtAna kSemacaMdra yatizrI pAse vaMdana! AvyA tyAre temanI vaya mAMDa sAta varSanI hatI. nAnI vaya hovA saujanya : pa.pU. paMnyAsapravara zrI prazAMtavallabhavijayajI chatAM temanI buddhipratibhA abhuta hatI. gurudeva temane jeTalo gaNivara ma.sAnI preraNAthI siddhagirirAja taLeTInA aDhAra pATha ApatA te sAMja sudhImAM saMpUrNa taiyAra karI letA ane jANe abhiSeka aMtargata prApta thayela 14mA abhiSekanA lAbhanI ghaNAM varSothI AvaDato hoya tema bIjI savAre yatijIne anumodanArthe a.sau. zazikalAbahena kAMtilAla popaTalAla zAha saMbhaLAvatA. A yativaryanA bIjA eka ziSya yatizrI (karADa nivAsI) putra : satIza, nItina, putravadhU : a.sau. rAjavijayajI hatA. teo guruzrInI mULa gAdI kyAM hatI te nayanAbahena, rAjazrIbahena, praputra : prItama, saMketa, apUrva, pUjA cAMdarAI gAmamAM rahetA hatA. kSemacaMdranI vaya nAnI hovAthI tenA samasta parivAra. (vi.saM. 2064) manane AnaMda thAya, navuM navuM jovA-jANavA maLe ane e bahAne saraLatA, saumyatA, audArya ane dharmanA haravA-pharavA maLe evA AzayathI zrI lakSmIvijayajIe dhAraka yogIrAja kSemacaMdrane cAMdarAI mokalyA. tyAM paNa keTaloka samaya rahIne pU. AcAryazrI zAMtivimalasUrIzvarajI ma. kSemacaMdra adhyayanamAM pravRtta rahyA. A samaya daramiyAna temaNe pratikramaNanAM sUtro ane jIvavicArAdi prakaraNono abhyAsa pUrNa virala vibhUti pUjya karyo ane dhIre dhIre yatizrInI kRpAnA baLe saMskRta bhASAno AcAryazrI zAMtivimalasUrijI abhyAsa zarU karyo. daramiyAna teo thoDA samaya mATe mahArAjano janma saM. 1959nA bhAdaravA suda pAMcame rAjasthAnanA cAMdarAIthI Ajodara guruzrI pAse rahevA AvyA. aitihAsika jAlora jillAnA yatisaMpradAyamAM : pUnAmAM zrI cAritravijayajI nAmanA jetUnagaramAM thayo hato. temanA yativarya hatA. teo prakAMDa vidvAna ane maMtravidyAnA ajoDa jJAtA pitAnuM nAma mAladevajI ane gaNAtA hatA. atyaMta prasannatAthI ane hArdika AzIrvAda mAtAnuM nAma yamunAdevI hatuM. teo ApavApUrvaka kSemacaMdrane zrI cAritravijayajI sAthe pUnA mokalyo. dharmaparAyaNa, bhadrapariNAmI hatAM. prAMte eka divasa kSemacaMdrane yatisaMpradAyamAM dIkSA ApavAmAM temane dhamarevI umA ane zremacaMdra sAthe traNa saMtAno mAM AvI ane temanuM nAma yati zrI kSamAvijayajI rAkhavAmAM AvyuM. e saMtAnonA AnaMdakillolathI temanuM ghara bharyuM-bharyuM hatuM, sAdhanAnA mArgeH zrI kSamAvijayajInI buddhi tIvra hatI. evAmAM kudaratanI koI akaLa lIlA ke pitA mAladevajI ane zrI cAritravijayajI pAse rahIne temaNe vadhu UMDANathI adhyayana mAtA yamunAdevI thoDA divasanA aMtare ja ekAeka svargavAsI karyuM. teozrIe yatijIvanamAM Avazyaka gaNAtA evA Ayurveda, banyAM. pariNAme traNe saMtAno nirAdhAra thaI gayAM. A vAtanI - jyotiSa Adi viSayono abhyAsa karyo ane dhIre dhIre emAM jANa najIkanA Ajodara gAmamAM birAjatA yativarya zrI pAraMgata banyA. lakSamIvijayajIne thaI. zrI lAlavijayajInA bIjA nAme paNa zrI kSamAvijayajImAM dhIratA, daDha manobaLa, sevAvRtti, oLakhAtA A yativaryazrI abhuta prabhAvazALI hatA. pote niHsvArthatA Adi aneka guNo zrI cAritravijayajIne dekhAyA karela viziSTa sAdhanAone kAraNe rAjasthAnamAM emanI khyAti hatA. AthI yatijIvanamAM mahattvanA evA maMtrazAstranA 'samartha camatkArI mahAtmA' tarIke hatI. A yatizrI sAthe zrI abhyAsamAM zrI kSamAvijayajIne joDavAmAM AvyA ane dhIre dhIre mAladevajIne ghaniSTha saMparka hato. AthI yatizrIe traNe bALakone temaNe ghaNI siddhio prApta karI. temane yogasAdhanAmAM paNa ghaNo potAne tyAM bolAvI lIdhAM. emanI badhI javAbadArI potAnI rasa paDyo hato. tethI temaNe te viSayamAM paNa UMDuM kheDANa karyuM. upara laI lIdhI. Ama, keTaloka samaya vItatAM zrI mAladevajInI teo kalAko sudhI yogasAdhanAmAM ane dhyAnamAM lIna banI rahetA. putrI dharmAdevIne tenA mAmA potAnI sAthe potAnA ghera laI gayA, AthI teo maMtravidyAnI sAthe yogavidyAmAM paNa pAraMgata banyA. Jain Education Intemational Page #638 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 618 zrI kSAvijayajI bAlyAvasthA ane taruNAvasthA kyAranI ye vaTAvI cUkyA hatA. teozrI cAritravijayajInA uttarAdhikArI paNa thaI gayA hatA. dhIme dhIme temanA manamAM pratIti thaI gaI hatI ke tyAgapradhAna munijIvana ja satyamArga che. ghaNAM manomaMthanane aMte taiyAra thayeluM e 'navanIta' hatuM. temaNe nakkI karyuM ke A viSayamAM koI vidvAna sAdhu sAthe UMDANathI carcA karavI. evo avasara eka vAra AvI Ubho. pote icchatA hatA evA zramaNazreSTha anAyAse maLI gayA. e hatA pU. paMnyAsapravara zrI hiMmatavimalajI mahArAja. satyapaMthanA rAhI : zrI kSamAvijayajI je prazno ghaNA samayathI vicAratA hatA te prazno vize temaNe paM. zrI hiMmatavimalajI mahArAja sAthe mokaLAzathI carcA-vicAraNA karI. paMcamahAvratonuM vAstavika svarUpa zuM che, vAstavika munijIvana kevuM hoya, yatijIvanamAM vyaktie kevAM kevAM akartavyo karavAM paDe e, zrI hiMmatavimalajI mahArAjazrIe khUba UMDANathI zrI kSamAvijayajIne samajAvyuM. zrI kSAvijayajI Ameya sAcA sAdhujIvana pratye pahelethI AkarSAyA hatA. emane zrI hiMmatavimalajInI vAtothI vadhu baLa maLyuM. teo zuddha saMyamajIvana aMgIkAra karavA vadhu prerita thayA. temaNe zrI hiMmalavimalajI mahArAjane potAne zuddha munidharmanI dIkSA ApavA vinaMtI karI. zrI kSamAvijayajImAM zrI hiMmatavimalajI mahArAjane vizeSa yogyatA jaNAtAM emanI suMdara manobhAvanAthI prasannatA pAmIne munijIvananI dIkSA ApI. vaibhava choDIne teo yati maTIne muni banyA : zrI kSAvijayajI maTIne 'munizrI zAntivimalajI' banyA. A zreSTha kAryanuM nimitta banyuM mahArASTra prAMtanuM 'taLegAma' nagara. munijIvananI saMsAratAriNI dIkSAno e dhanya divasa! hato jeTha suda 3, guruvArano varSa saM. 1983! yativarya zrI lakSmIvijayajInA Agamya svapnano saMketa jANe have spaSTa thayo hato! yatisaMpradAyamAM eka dIpaka to pragaTyo hato, paNa te dIpaka tyAMthI alopa thaIne jANe munijIvanamAM ajavALAM pAtharavA sarjAyo hato! zrI mahAvIraprabhunI zramaNaparaMparAmAM vimalazAkhAno paNa eka anokho ane gauravavaMto itihAsa che. A zAkhAmAM tyAgapradhAna, kriyApradhAna aneka munipuMgavo thayA che. temAM eka nAma zrI jJAnavimalasUrinuM che. temaNe gujarAtI geyasAhityane samRddha karavAmAM potAno ghaNo moTo phALo Apyo che. AvuM ja eka nAma paM. zrI kalyANavimalajI mahArAjanuM che. jainonA mahAna tIrtha zrI siddhagirirAjanI yAtrAe AvanAra pratyeka dhanya dharA: yAtrika yAtrA karIne UtaryA pachI talATI pAsenA bhAtakhAtAmAM AvIne bhAtuM vApare che, paraMtu ghaNAM ochAM lokone A bhAtakhAtAnA itihAsano khyAla haze. A bhAtAkhAtA vize sau prathama vicAra zrI kalyANavimalajI mahArAjane Avelo. pUjyazrInI preraNAthI taLeTI upara bhAtAkhAtAnI zubha zarUAta thaI. bhAtAnI A prathAnuM tyAra pachI ghaNAM tIrthomAM anukaraNa thayuM che. A bhAtAkhAtAnA AdyapraNetA paM. zrI kalyANavimalajI gaNi vimalazAkhAnA eka dedIpyamAna nakSatra hatA. AvAM to keTalAMye zramaNaratno vimalazAkhAnI ratnakhANamAM samaye samaye pAkyAM che. paM. zrI zAntivimalajI mahArAjanI gurusevA adbhuta hatI. teo gurunizrAe ja kAyama mATe rahetA, guruzrIno paDyo bola jhIlI letA. guruzrInAM tamAma kAryomAM teo pUraka banI rahyA. saM. 2020mAM mahA mAsanI 4ne zanivAre zrI upariyALA tIrthamAM hajAro mANasonI medanI samakSa pU. A. zrI vijayanyAyasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste temane AcAryapada arpaNa karavAmAM AvyuM ane AcAryapada prApta thatAM teo AcAryazrI zAMtivimalasUrIzvarajI nAme prasiddhi pAmyA. pU. AcAryazrIe rAjasthAna, madhyapradeza, uttara pradeza, mahArASTra, gujarAta, saurASTra Adi prAMtomAM vihAra karyo che. aneka tIrthonI yAtrAo, aneka pratiSThAo, saMghayAtrAo, tapa-utsavo Adi zAsanahitakArI akavidha pravRttiomAM sakriya rIte saMkaLAyelA rahyA che. temanA upadezathI pratibaddha thaIne aneka puNyAtmAo emanAM caraNe dIkSita thayA che, jemAM zrI devavimalajI, zrI narendravimalajI, zrI gautamavimalajI, zrI haribhadravimalajI, zrI pradyumnavimalajI tathA zrI pradyumna vimalajInA ziSya zrI vijayavimalajIno samAveza thAya che. teo baMne AcAryazrInA vaDIla baMdhu zrI umAzaMkarajInA suputro che. munizrI haribhadravimalajI tathA zrI gautamavimalajIno svargavAsa AcAryazrInI vidyamAnatAmAM ja thayo hato. pUjya AcAryazrI je vicAratA te ja kahetA ane je kahetA te ja karatA. emanA aMtaraMga ane bAhyajIvanamAM koI virodhAbhAsa jovA na maLato. mana-vacana-kAyAne ekarUpa rAkhavAM e ja jIvananI sAcI siddhi che. A siddhi teozrImAM jovA maLatI. teozrI aneka mAMtrika siddhionA svAmI hovA chatAM te viSayanA ahaMkArathI haMmezAM dUra rahetA, sAthosAtha aMgata hita mATe kyAreya paNa te siddhiono upayoga karatA nahIM. Page #639 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 619 pUjyazrInI mAMtrika vyakti tarIke ghaNI khyAti hovAthI sujJAnavijayajI mahArAje manasukhalAlane sariyada mukAme emanI pAse avAranavAra aneka loko potAnA prazno laIne bhAgavatI pravajayA ApI. munizrI siddhasenavijayajI nAme AvatAM, paraMtu teozrI darekane vAtsalyabhAvathI "pUrvakata azubha saMyamajIvanathI alaMkRta karI dIdhA. karmonA udayathI ja jIvanamAM Adhi-vyAdhi-upAdhi Ave che." satata gurukulavAsamAM rahI grahaNa-Aseva ne zikSA dvArA -evuM samajAvatA ane chelle tenA nivAraNa mATe namaskAra AcAramAM jAgarukatA, vicAramAM ujvaLatA ane vANImAM mahAmaMtra gaNavAnuM sUcana karatA. teo kahetA ke "zrI namaskAra mRdutA keLavI AtmAne siddhAMtaniSTha banAvyo. gurubhakti, mahAmaMtra jo zraddhApUrvaka gaNavAmAM Ave ane manane pavitratAnA vinaya, viveka, saralatA temaja jJAna-dhyAna-tapa AdimAM tatpara paMthe doravAmAM Ave to jIvanamAM vyaktinI manokAmanAo pUrNa ane saMyamajIvanane utkRSTa banAvatA pU. gurudevonAM hRdayamAM thaI zake che ane vyakti Adhi-vyAdhi upAdhinA trividha sthAna prApta karyuM, sva-para hitakAraka yogomAM paNa AtmajAgRti saMtApothI mukta thaI zake che. jarUra mAtra sAcI zraddhAnI che". darzAvI pU. gurudevanA kRpApAtra banyA ane saM. 2046nA mahA teozrIe AtmakalyANane ja sarvadA agratAkrama Apyo che. suda 11nA tharAdanagare paMnyAsapada ane phAgaNa suda 11nA AtmakalyANane sAdhyA vagara kahevAtI para kalyANanI vAtomAM bhIlaDiyAjI tIrthe mahAmahotsavapUrvaka pU. gurudevazrI kharI rIte kaMI tathya hotuM ja nathI. zubhanI zarUAta haMmezAM somacaMdrasUrIzvarajI mahArAja AdinI zubha nizrAmAM tathA potAthI ja thAya. upadezano krama pachIthI Ave. pUjyazrI haMmezAM vizALa sAdhu-sAdhvIjI ane saMghanI upasthitimAM zrI navakAra pote AcaraNamAM mUkatA. pachI ja bIjAne upadeza ApavAnuM mahAmaMtranA tRtIyapade-AcAryapade ArUDha karavAmAM AvyA. vicAratA. AvI vyakti AtmAnI mahAnatAne pAme emAM kAMI AcAryazrI vijaya somasuMdarasUrIzvarajI mahArAjanA nAme Azcarya nathI. evA mahAmanA mahAtmAnAM caraNomAM zatazaH udghoSita karavAmAM AvyA. vaMdanAvali....! ! ! tyArabAda pUjya gurudevanI anya kRpAnA baLe aneka saujanya : A. zrI pradyumnavimalasUrijI ma. sA. nI prerakSANI zrI zAsanaprabhAvanAnAM kAryo ane aneka saMghonA rAha batAvanAra mANibhadravIra zani sevA TrasTa, pAlitANA. banyA. pUjya dAdA gurudevanA svargastha thayA bAda pUjyazrInI upara anarAdhAra kRpA varasAvI ane pUjyazrIne ziSyonI zAsana ekatAnA himAyatI, saMyamamArganA paraMparA aviratapaNe cAlu thaI ane dina-pratidina vRddhi pAmatI prakhara pathadarzaka rahI. pUjyazrImAM zrIsaMghomAM kAryo karavAnA prabhAve vi.saM. pa.pU.A.zrI vijayasomasuMdarasUrijI ma.sA. 2061nuM borIvalI caMdrAvakara lena khAte cAturmAsa thayela ane temAM parvAdhirAja paryuSaNA mahAparvanI ujavaNIrUpe samasta pUjyazrIno janma borIvalI saMghanI ekatA karIne AkhA zrIsaMghano rathayAtrAno banAsakAMThAnA tharAda tAlukAnA moTI varaghoDo 27 saMghone eka karIne kaDhAvyo ane Aje pAvaDa gAme saM. 2007nA poSa vada anumodanArUpa che, je saMgho Aje paNa prasaMgane aviratapaNe bIjanA divase thayo hato. pitAnuM yAda kare che ane te rathayAtrAnA varaghoDA Aje paNa cAlu che. nAma rAmacaMdabhAI, mAtAnuM nAma AvI pUjyazrInI kAryazaktine zrIsaMgha biradAve che. aviratapaNe tArAbahena tathA svanAma zAsanaprabhAvanA karatA raho tevI amArA saunI zubhecchA. be mahAsukhalAla hatuM. mAtApitAnA saMvatsarIvALAne eka sAthe rAkhyA. pUjyazrInI A eka moTI uttama dharmAcAra ane pUrvajanmanA siddhi gaNI zakAya. pUjyazrI zAsana-saMghanI prabhAvanA vadhu ne puNyanA baLe temanAmAM bAlyavayathI vadhu pravartAvatA raho evI bhAvabharI abhyarthanA sAthe pUjyazrIne ja dharmasaMskAra jhaLakI UThyA. temAMye koTi koTi vaMdanA! pU. zramaNabhagavaMtono samAgama, vizeSa karIne pU. gurudeva paMnyAsa sujJAnavijayajI (vartamAnamAM pU. AcArya zrI vijaya saujanya : pU. munizrI puNyasuMdaravijayajI ma. sAnI preraNAthI siddhagirinI zItaLa chAyAmAM pravacanaprabhAvaka pU.A.bha.zrI somacaMdrasUrijI) mahArAjanA samAgama ane preraka vANIe tyAga somasuMdarasUrijI mahArAja ane vairAgyanA mArge javA tatpara banAvyA ane mAtra 12 varSa je karela apUrva aThThAI tapanI ArAdhanA nimitte muMbaInivAsI zA. prazAMtabhAI sUryakAntabhAI kumaLI vaye saM. 2019nA mAgazara suda pAMcame pU. paM. zrI parivAra, Jain Education Intemational Page #640 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 620 dhanya dharAH vimalagacchanA tejasvIratna : vimalagacchanAyaka munirAjazrI pradyumnavimalajI mahArAje dIkSA pachI pUjya parama pUjya AcAryazrI gurudevanI nizrAmAM jainadarzananAM vividha graMtho ane zAstrono vidhivat abhyAsa karyo. teozrIe hindI, gujarAtI, aMgrejI, pradhumnavimalasUrijI mahArAja saMskRta bhASAno abhyAsa karyo. saMskRta bhASAnI praziSTa kRtio rAjasthAnanA jAlora "meghadUta', "abhijJAna zAMkutala', "kAdambarI' AdinuM adhyayana jillAmAM sthita itihAsaprasiddha karyuM. vyAkaraNa ane jyotiSa jevAM zAstromAM pAraMgatatA prApta aneka vidvAna mahApuruSonI karI. taduparAMta, vaknatvakaLA ane lekhanakaLAmAM paNa kauzala prApta janmabhUmi-bhInamAla, je karyuM. Ama, nAnI uMmaramAM saMyamajIvanane zobhAve tevI siddhi itihAsamAM zrImAla ane prApta karI. vartamAnamAM vimalazAkhAnA zramaNabhagavaMtomAM phUlamAlanA nAmathI vikhyAta che, tenI nAyakapada pUjya munirAjazrI pradyumnavimalajI mahArAja zobhAvI najIka jetu nAmanuM suMdara gAma che. rahyA che. mAtra 11 varSanI uMmare saMyama svIkArI, 18 varSanI A jetu nagaramAM parama zeva vaye gacchAdhipati banI, 26 varSanI vaye paMnyAsa padathI alaMkRta upAsaka dharmaniSTha rAjapurohita thayelA A tejasvI sAdhuvara dAdAguruzrI zAMtivimalasUrijI pitAzrI ukacaMdajI ane mAtAzrI divALIbahenanA caturtha mahArAja ane gurudevazrI devavimalajI mahArAjanI chatrachAyAmAM putraratnanA rUpamAM bALaka prabhue janma lIdho, jeo pAMca varSanI rahIne, jJAnopAsanAmAM atyaMta vikAsamAna rahIne, vividha nAnI vaye ja pU. yogIrAja siddhapuruSa gurudeva zrI zAsanaprabhAvanAmAM saMlagna rahyA che. pUjyazrInI pratiSThA, zAMtivimalasUrIzvarajI mahArAjanA sAnnidhyamAM pU gurudevazrInA udyApana, vividha anuSThAno Adi aneka kAryo susampana thayAM mAnasaputranA rUpamAM AdhyAtmika ane daivI zaktithI saMpanna prakhara che. pUjyazrInI nizrAmAM mahAna dharmakAryo susampanna banatAM raho prajJAvaMta vimalagaNAdhIza zrI pradyumnavimalajInA nAme ApaNA evI manokAmanA sAthe, pUjyazrInA caraNAraviMdamAM koTi koTi vaMdanIya che. teozrIno janma tA. 9-12-64ne divase jetu - vaMdanA! nagaramAM thayo. teozrInuM janma-nAma prabhu hatuM. prabhunI vaya nAnI - pUjyazrInI nizrAmAM aneka tIrthono jIrNoddhAra, hatI, paNa pU. A. zrI zAMtivimalasUrijI mahArAjanI divyadRSTi aMjanazalAkA, pratiSThA Adi saMpanna thayAM, aneka cha'rIpAlita bhaviSya tarapha hatI. teozrI A nAnakaDA aMkuramAM chupAyelA saMghayAtrAo tathA pAlitANA taLeTI upara bhavya zikharabaMdha zrI vizALa vaTavRkSane sAkSAt joI rahyA hatA. ajJAta preraNAnI mANibhadradevanuM maMdira kArya nirmANa thayuM. mANibhadrajInA phuraNA thatAM ja pU. gurudeve bALaka prabhunA pitAzrIne potAnA mULasthAnano paNa jIrNoddhAra thaI rahyo che. vANImAM madhuratA, hadayanI vAta karI ke, "ApanA kuLadIpakane mArA sAnidhyamAM vyavahAramAM kuzaLatA, hRdayamAM saraLatA vagere saguNo rAkhavAno samaya AvI pahoMcyo che. have ene zubha muhUrtamAM dIkSA pUjyazrImAM dekhAI Ave che. pradAna karavAnI anumati ApI puNyopArjanano lAbha lyo!" saujanya : hiMmatavihAra jaina dharmazALA peDhI-pAlItANA mAtApitAe bhaviSyavettA gurudevazrInA zrImukhe potAnA priya bALaka prabhunA AtmakalyANanA pAvana paMthanI vAta sAMbhaLI, e zubhamAM nimitta thanAra : nirlepI saMtaratna pramANe karavAno daDha saMkalpa karyo. mAtra agiyAra varSanI uMmare, saM. pa.pU.A.zrI candrakIrtisAgarasUrijI ma.sA. 2032nA mAgazara suda 4nA divase, pU. A. zrI zAMtivimalasUrIjI mahArAjanA varada haste bALaka prabhune zatruMjaya saM. 2009nA bhAdaravA mAsamAM bhAvanagaranI puNyadharA mahAtIrthanI puNyabhUmimAM, 'hiMmatavihAra'nA vizALa prAMgaNamAM, para janmelA hArijavALA caMdulAla giradhara lAlacaMdanA caturvidha saMghanI vizALa upasthitimAM, mahAmahotsava-pUrvaka dIkSA parivAramAM janmela mULanAma prakAzabhAI mA-bApanA saMniSTha pradAna karavAmAM AvI. pU. gurudeve zrI pradyumnavimalajI nAme dhArmika saMskAra pAmatAM jIvanaghaDataramAM dhArmika bIja UMDe ghoSita karyA. navadIkSita munirAjanI vaDI dIkSA zatruMjaya vavAtAM rahyAM. nAnI vaye kSayopazama-dharmanI bhAvanA-anuSThAno pratyeno rAga A badhAM paribaLoe jIvananI tyAgadizAnA marma mahAtIrthamAM ja saM. 2032nA vaizAkha suda 6ne divase thaI. Jain Education Intemational Page #641 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 621 samajAvyA ane pU.A.bha.zrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma.sA. nUtana AcArya bhagavaMtazrI paNa zrI bhagavatIjI sUtranA vyAkhyAna 2022nI sAlamAM bhAvanagaramAM cAturmAsa mATe padhArI apUrva mAdhyame ajoDa zAsanasevA karI rahyA che. pUjyazrI taraphathI ArAdhanA karAvatA hatA te daramyAna teozrInA vidvAna maLelo AjanA jamAnAmAM varadAna svarUpa sAbita thayelo eka ziSyaratna munizrI naradevasAgarajI ma.nA paricayamAM AvyA. guNa ajoDa rIte sAcavI rahyA che ane te koIpaNa kAryamAM ke zrI saMskArano vadhu ughADa thayo. vairAgyanI tIvra bhAvanA jAgRta thaI. saMghamAM nirlepa thaI rahevuM ane projekTathI hamezA dUra rahevuM-jethI pUjyazrI sAthe vicaravAnuM thayuM. pAlitANAmAM thatA upadhAnamAM sAdhutAno svAda khuda mANI zake. pUjayazrI mAha vadamAM aDhAriyuM karyuM paNa e ja vakhate vairAgyanAM bI UMDe vAvaNI thaI janmabhUmi bhAvanagaramAM vardhamAna tapanI 100 oLInAM pAraNAM aMkurA sudhI pahoMcavA lAgyA. tyAra pachInuM comAsuM surendranagara karI eka anerI maMjhila sara kare che. thayuM ane upadhAnanI mALA paherAI ane te pachI bhavitavyatAnA saM. 2064nI sAle vidyAnagara comAsuM hovA chatAM 10 varSanAM vahANAM vahI gayAM ane 2034nA vaizAkha suda 5 nA gurudevazrInI AjJAthI zrI dAdAsAheba (bhAvanagara) kSetra suprabhAte kapaDavaNaja mukAme pU.A.zrI devendrasAgarasUri ma.nA sAcavavAnI javAbadArImAM pUjyazrInA bhagavatIjI sUtra tathA zrI varad haste pU. munizrI naradevasAgaranA ziSya tarIke pU. munizrI malayasuMdarI caritravAMcana thatAM vizALa medanI UmaTI lAbha laI candrakIrtisAgarajI ma. tarIke jAhera thayA hatA. (dIkSA vakhate rahI che. pUjyazrInI viziSTatA e ja ke zubhamAM nimitta banI nAma alaga hatuM. vaDIdIkSAmAM uparokta nAma jAhera thayuM.) sAthe alAyadA rahevuM. pUjyazrIne koTi koTi vaMdanAo. usmAnapurAnA pramukha vIracaMdabhAInI paNa jaipha vaye dIkSA thatAM pU. munizrI vardhamAnasAgarajI tarIke jAhera thayA ane te pachI dhanya che rAjasthAnI ThoThArI parivArane pUjya gurudevazrInA siMcana mujaba jJAna-dhyAna-vinaya-vaiyAvacca nI jinazAsana ane dharmanA raMge raMgAyelA dharmapremI tapa-japamAM AgaLa vadhI pUjya gurudevazrI sAthe gujarAta, dhanarAjajI koThArInA dharmapatnI suzrAvikA, ratnakukSI mahArASTra, yu.pI., chattIsagaDha, bihAra, baMgALa, orissA, A%, karnATaka, tAmilanADu Adi pradezonI yAtrA ane tapa sukanakuMvarabahena tathA vairAgya raMge raMgAyelA zrI balavaMtarAjajInA dharmapatnI tulasIbahena jemanA putra, pautra, sevA cAlatI. pautrI, bhANI, dohitrI tathA anya sagA snehIone dIkSA 2043mAM pUnA mukAme pUjyazrInA ziSya tarIke muni apAvI jinazAsanane samarpita karyA je Aje paNa kramazaH pAkIrtisAgara jAhera thayA, jeo suMdara ArAdhanA karI rahyA AcArya, paMnyAsa, muni ane sAdhvIpada sudhI pahoMcIne jeo che. TUMka samayamAM munizrInI pratibhA khIlatI gaI ane vardhamAnatapa saMsthApaka A.zrI bhaktisUrIzvarajI samudAyanA 2050mAM surata mukAme kA.va. 10nA zrI bhagavatIsUtranI gacchAdhipati AcArya zrI 108 bhakti vihAra-zaMkhezvaranA preraka anurAgarUpa gaNipadavI nakkI thatAM ja pUjyazrInA saMsArI A.zrI premasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSya praziSya banI aMtaranA pitAzrI caMdubhAI hArIjavALAnI dIkSA paNa e ja divase sAthe | AziSa pAmI guNonA e maghamaghatA bAgamAM vicarI rahyA che. nakkI thaI ane pUjya gurudevazrInA ziSya pU. munizrI puNyakIrtisAgarajI ma. tarIke jAhera thaI 21 varSamAM samagra parivAranI sAthe pravajyAnA mArge saMcaratA saMyamajIvananI sAdhanA karI jIvana saphaLa karyuM. sAmudAyika pU.bApA ma.sA. pU. vIravijayajI ma.sA. paMnyAsapadavI va. khUba ja dabANa cAlu ja hatuM, chatAMya teoe puNyanA aMkurA pAMgare che potAnI yogyatA kyAM che? kahI laMbAvatA rahyA che. Akhare tyAre jinazAsanane samarpaNa thanAra samudAya maryAdA svarUpa AcAryapadavI ApavAnuM nakkI thatAM vibhUtino janma thAya che. pUjya guru zrI naradevasAgarasUrijI ma.sA. tathA pU. A. zrI mahArASTra dezanI pAvanadharA harSasAgarasUrijI ma.sA. AdinA varada haste pU. dArA (motIbAga) gAmamAM gacchAdhipatizrInI AjJAthI vi.saM. 2064 .va. 5, tA. 25 puNyazALI koThArI parivAramAM 4-08 surata kailAsanagare bhavya jAhojalAlIpUrvaka AcAryapadavI pitAzrI dhanarAjabhAI tathA pradAna thaI ane tyAra pachI aneka zAsananA kAryomAM rata thaI mAtuzrI sukanakaMvarabahenanI kukSIe abhuta prabhAvanA karI rahyA che. potAnA vidvAna pUjya virala ane uttama guNa vaibhava sAthe gurudevazrInAM zrI bhagavatIjI sUtra sAMbhaLI ane pachI dhIre dhIre Jain Education Intemational Page #642 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH koI divyabhUmimAMthI eka tejasvI tAralAe janma dhAraNa karyo. khUba suMdara ArAdhanA karI. taLeTI vahelA jaIne besI jAya ane moharAjAne jItavA mATe jANe parAkramI baLavAna na hoya dareka yAtrikone vAsakSepa nAkhe ane mokSamAM jAo eka ja vAkya tevuM lAgatuM hatuM tethI temanuM nAma mAtA-pitAe baLavaMtarAja bole. temanA jIvanamAM kyAreya pharIyAda na hatI. zUravIra ane pADyuM. mAtApitAe susaMskAronuM siMcana karyuM. bAlyavayathI ja bAhoza hatA. siMhagarjanAnA svAmI hatA. chelle tabiyatanI deva-guru-dharma pratyenA ahobhAvane kAraNe dhArmika pravRttimAM vyasta pratikULatA hovAthI pa.pU.A.devazrI premasUrIzvarajI ma.sA.nI rahetA. jemanI vANI-vartana ane vicAromAM namratA, saralatA, nizrAmAM temanA dikarA ma.sA. pa.pU.A.devazrI hemacaMdrasUrijI nyAya, nIti, pramANikatA ane samabhAvanA darzana thatAM nAma ma.sAnI pAse 108 pArzvanAtha zaMkhezvara mukAme laI gayA. pramANe guNone zobhAvatA hatA. tyAM paryuSaNanA bIjA ja divase dIkarA ma.sA.nA mukhe bAlyavayathI ja vairAgyanI bhAvanA hatI, bhogAvali navakAramaMtra sAMbhaLatA hAthamAM navakAravALI gaNatA samAdhipUrvaka karmanA udaye, phaTANAnivAsI, redAsaNI parivAranA kALadharma pAmyAM. 36 varSano dIkSAparyAya ane 86 varSanI uMmare tulachAbenanI sAthe lagnagraMthithI joDAyA. lagnane divase suMdara saMyama jIvana pALI svarge sidhAvyA. ajavALI pAMcama hovAthI temanA niyama mujaba covihAro 1 guNa asIma ApanA kema agAvA, saunI eka surAvalI upavAsa karyo. kaMsAra paNa moMmAM na lIdho. niyamamAM aDaga hatA. | zabdo nathI jaDatA, guruvara kema arpI zraddhAMjalI varSo para varSo vItavA lAgyA ane jalakamalavatuM saMsArasukho bhogavatAM temanA dAmpatyathI cAra putro ne be putrIrupa puSpo jinazAsana prabhAvaka : guru AjJAdhAraka pragaTyA. pa.pU. A.devazrI bhAnucaMdrasUrIzvarajI ma.sA. prathama putrIno janma thatAM pahelAM ja lakSmIdevI rumajhuma pa.pU. A.devazrI karatAM AvyA ane bolyA ke huM tAre ghera avataruM chuM ema kIdhuM bhAnucaMdrasUrIzvarajI ma.sA. temanA ne cAra kalAka pachI IdirA (amIrasAzrIjI)no janma thayo ane moTA dIkarA pa.pU.A.devazrI chelle eka nAnI dIkarIno janma thayo. aruNA (hAla bhAnucaMdrasUrijI ma.sA. jeo rAjaratnAzrIjI) tarIke saMyamayAtrAmAM vicArI rahyA che. saralahRdayI, milanasAra svabhAva, balavaMtarAjane varSothI cAritranI bhAvanA hatI ane dareka jIvapratye aMtaranI lAgaNI, vyAkhyAnanA rasiyA hatA. svadharmane sAcavavA mATe saMsAramAM 50 hiMmezA hasatuM mukhaDuM emanA varSa rahyA pachI balavaMtarAje prathama iMdirA potAnI dukAne jIvanamAM amIra-garIbano bheda na hAvAno sAbu levA bApA pAse gaI. tyAre bApAe pUchyuM ke hato. paraduHkhabhaMjana, vyavahAradakSa, tAre dIkSA levI che? to dIkarIe hA kahI. turata ja tyAMthI jinazAsana prabhAvaka, sahunA bArobAra muMbaI sAdhvIjI ma.sA. pAse bhaNavA mokalI. 15 vhAlA, guru jJAdhAraka, teoe paNa dezodezamAM vicarI khUba divasamAM to IdirAne pUrNa vairAgya thaI gayo. ghera AvI paNa zAsana prabhAvanA karI che. snehabharI AtmIyatA vANInI vairAgyapuSTa thavAthI tene saMyamajIvana bAlyavayamAM svIkAryuM. mIThAza, puSpapAMkhaDI jevuM komaLa haiyu hatuM. nirAbhimAna ane tyArabAda eka putrane saMyamanI vATe 8 varSanI vaye vidAya nirlepatAnA guNone vikasAvyA hatA. ApI, traNavarSa pachI balavaMtarAjabhAI-tulachAbahena, traNa jJAnopAsanA joradAra hatI. saMskRta-prAkRta-nyAyazAstra dikarA ane eka dikarI tathA temanA bhAInI be dikarIo Adino UMDo abhyAsa karyo hato. chelle muMbaI pa.pU. badhAe sAthe 10 AtmAe sahakuTuMba saMyama svIkAryuM. gacchAdhipati A.devazrI premasUrIzvarajI ma.sA.nI sAthe balavaMtarAjabhAI pa. pU. gacchAdhipati A.devazrI vAlakezvaramAM cAturmAsa rahyA ane guMdecA gArDananI pratiSThA premasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSya muni vIravijayajI ma.sA. nAme nimitte tyAM praveza karyo ane mahotsavanI zaruAta thaI jAhera thayA. cAritragrahaNa bAda, gujarAta, mahArASTra, M.P, kuMbhasthApana dipaka sthApana karAvI ane bIje divase rAtre 11 saurASTra Adi dezomAM vicarI potAnA kuTuMbanA 17 sabhyonA vAge mumukSu AtmAne saMyamanI asAratA samajAvatA-samajAvatAM, dIkSAnA kAraNabhUta banyA. dAdAnI pa5) yAtrA karI. purimaTTanA samAdhipUrvaka A pArthivadehano tyAga karyo. phUlanI jema khIlI ekAsaNA sAthe pAlitANAmAM 20 varSa sudhI zatruMjayanI godamAM acAnaka karamAI gayA. jIvana evuM jIvI mRtyune zaramAvI Jain Education Intemational Jain Education Interational Page #643 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 zAzvata saurabha bhAga-1 gayA. kAyama mATe raDAvI saunA AMsumAM vaNAI gayA. akALe motIbAga gAme jAo, tyAM tamAro abhyadaya thaze, tyAM AvyA asta pAmI, anaMtanI yAtrAe nIkaLI gayA. pa.pU. ane dharmaniSTha jaina zreSThI koThArI parivAre nitya prabhunuM darzanavIravijayajI ma.sA. pa.pU. A.devazrI bhAnacaMdrasUrijI pUjana dhArmika anuSThAno mATe svadravya zikharabaddha RSabhadeva ma.sA.nA caraNomAM zataH zataH vaMdanA. sadgata AtmA jyAM prabhunuM jinAlaya baMdhAvyuM, tevA susaMskArI kuTuMbamAM mAtA hoya tyAM prabhu zAMti arpe. tulasIdevInA kukhe eka pAvana AtmA ucharavA lAgyo. viralatA, nispRhatA, saralatA, samatA e traNeno saMgama jyArathI AtmA garbhamAM Avyo, tyArathI mAtA tulasIne pUjayazrImAM sahaja zobhAyamAna hato ja. premabharI puSpAMjalI. dharmamaya navI-navI aMtara bhAvanAo dohadarupe utpanna thaI. sA. amIrasAzrIjI ma. (dArachAvALA) sA. rAjaratnAzrI jemake mAre have saMsAramAM ramavuM nathI, tethI sAdhunI jema eka varSa ma.nI bhAvabhInI sadaiva natamastake azrubhInI vaMdanA. sudhI zveta vastro ja paherIza. pANI paNa acitta ja vAparIza. sAmAyika Adi nitya karIza. parimita vIgaIo ja vAparIza. dayA-darzana-vidyuta-dharma-tIrtha parivAranI vaMdanA AvA aneka abhigraha nAnTeDa gAme (mahArASTramAM) zAsana zaNagAra : dhyAnayoganA prakhara abhyAsI gaNezamunijInA mukhaethI dhAraNa karyA hatA. ghera AvIne baLavaMtarAjajIne vAta jaNAvI A bALakano AtmA jyArathI pa.pU.A.zrI hemacandrasUrIzvarajI ma.sA. garbhamAM Avyo che te sUcave che ke A bALaka bhaviSyamAM saMsAramAM mAnavabhAva eTale mokSamAM rAcanAro nahIM paNa pote saMsAra tarIne anekone tAranAro banaze. javAnuM ekameva jaMkazana..Avo sAcA sukhano rAha batAvanAra banaze. tyAre dharmapatie vicAryuM ke mAnavabhAva maLavo ati durlabha che. sAruM thayuM have mArA purANA manoratha saparivAra sAthe saMyama paraMtu pUrva puNyodaya hoya toja levAnA je che te pUrNa thaze. tyArabAda samaya jatAM savAre ugatA mAnavabhava maLe. emAMye Arya deza, prahare balavaMtarAjajI dhanarAjajI koThArInA gRhe bholIsI mAtA AryavaMza, jaina dharma, jaina dharmaniSTha tulasIdevIe zreSTha nakSatromAM puSya nakSatra kahevAya che, te puSya mAtA-pitAnuM kuTuMba to pUrvabhavanA nakSatramAM guru caMdramAno yoga (gajakesarI yoga) prApta thatA karelA mahAna puNyaprabhAve ja maLe. putraratnane janma Apyo. karkarAzI pramANe sunakSatra uparathI temAM paNa saMsAra choDavAno vicAra "haMsarAja" evuM nAma pADyuM. dAdImAM zukanakuMvarabahene susaMskAra Ave, sAdhu thavAnuM mana thAya te to reDIne ene dharmanuM amRtapAna karAvyuM. 8 varSanI nAnakaDI vaye atidurlabha kahevAya....paraMtu A AcAryapada dhAraka AtmA mATe aThThAItapa karIne itihAsa racyo. muMbaImAM A. AvuM ja kaMIka banyuM. bhaktisUrijInA lADIlA A. premasUrIzvarajI ma.sA.no vAlakezvara khAte bheTo thayo. A viralA saMte maMda hAsya kahyuM "o je zaMkhezvara mahAtIrthanI paramapAvanIya bhUmi upara haMsarAja! tuM dIkSA le...mAre tane zAsanano sitAro banAvavo che AcArya padavI samAroha thayo te bhUmi sAthe jogAnujoga kevuM ane haMsarAje turata ja be hAtha joDI tahatti karI, dIkSAnuM muhUrta leNuM nIkaLyuM che te ApaNe joIe. jyAM 22mAM zrI neminAthajI kADhavA kahyuM. 11 varSanI nAnI vaye tA. 7-5-1973nA divase ane bhAvI tIrthakara zrI kRSNajI je mathurAnA yAdava vaMzanA dIkSA thaI ane te ja tArIkhe 33 varSa pachI AcArya padavI prApta kahevAya, te zubha AtmAo A dharatI upara padhArI, pAvanIya karI. pitA, mAtA, bhAIo, baheno, kAkAnI dikarI, mAsI bA, bhUmi banAvI teja mathurAthI ane yAdavavaMzathI jemanAM pUrvajo phaIbA Adi 10 sAthe maMgaLa paLa 45000nI mAnavamedanI rAjasthAnanA rAjAonA rAjapATamAM koThArI tarIke zubhapada vacce mahArASTramAM dAra(c)A khAte dIkSA thaI. gurudeva pAmyA, tevA pUrvajone A. dharmaghoSasUrijIe vi.saM. 1100nI "bAlamunirAjazrI hemacandra vijayajI" evuM aNamola nAma sAlamAM RSabhadevanA darabAre jaina dharmano svIkAra karAvyo. dhAraNa karAvyuM. vaDI dIkSA hiMgaNaghATe thaI. bALavayamAM dhArmika temanI sthApanA osavAla jJAtimAM RSabhagautramAM raNa dhIrota abhyAsa, vyAkaraNa, kAvya, saMskRta, prAkRta, ardhamAgadhI vagerenuM koThArI tarIke thaI. mULa rAjasthAna nAgaura jillAnA kucerA talasparzI paThana karyuM. dhyAna yogano paNa sAro evo abhyAsa karyo. gAmamAM AvI vasyA. mAM saccAI kuLadevI pratyakSapaNe padhArI AcAryapade vibhUSita thayA pachI pUjyazrInA hAthe kahyuM ke tamo mahArASTra rAjyanA vidarbha pradezanA yavatamALa zAsanaprabhAvanAnA ghaNA kAryo susaMpanna thayA. pUjayazrIne lAkha jillAnA prAcIna aitihAsika gAma dvArikA hAla dArachA- lAkha vaMdanAo Jain Education Intemational Page #644 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mettNmNttN ttN ttN 55555Fen Fen Ban zrI dAna- prema-bhuvanabhAnu - jayadhoSasUri - jayasoma vijayebhyo namaH zrutasarjana sahAyaka - pa.pU. jayadarzana vi. ma. sA. ( nemipremI ) zAzvata saurabha graMtha sarjanakartA sAkSaro aura sahAyako ke anumodaka mulunDa zve. mU.pU. jaina saMgha - jhavera roDa - muMbaI. zrI zrI rAjasthAna jaina saMgha - bajArapeTha- kalyANa. 1. 2. 3. 4. zrI zvetAMbara mU. pU. jaina saMgha - kApaDa bajAra - panavela. zrI mahAvIrasvAmi jaina Tempala TrasTa - ciMcavaDagAMva - pUnA. zrI munisuvratasvAmi jaina zve. mU. pU. saMgha - nigaDI - pUnA . zrI zAMtinAtha jaina zve. mU. pU. saMgha - gA~vaThAna - lonAvalA. zrI AdinAtha sosAyaTI jaina Tempala TrasTa - satArA roDa - pUnA. zrI kesariyA pArzvanAtha mahilA maMDala kumAra geleksI zrI pArzvanAtha jaina mahilA maMDala - ciMcavaDagAMva - pUnA. pUnA. OM zrI mati - zruta- avadhi - manaparyava - kevalajJAnAya namo namaH 6. 7. 8. 9. // OM zrI vItarAgAya namaH // sAMvatsarika kSamApanA - jinazAsanakI ArAdhanA preraka : pa. pU. jayadarzana vijayajI ma.sA. ( nemipremI ) zubhecchaka : zrI kiraNarAjajI hastimalajI caupaDA - nigaDI - pUnA anumodaka : zrI bhAgacaMdajI himmatamalajI sonIgarA - nigaDI - pUnA - pratidinaM praNamAmi jinezvaram sAdhUnAM darzanaM puNyaM, tIrthabhUtA hi sAdhavaH dhammomaMgalamukkiThaM - ahiMsA saMjamo tavo samyagdarzanajJAnacAritrANi mokSamArga: jinazAsanarakSAdakSAya zAsanadevAya namaH 4. 5. namAmi, khamAmi, vaMdAmi, micchAmi dukkaDam 2. QBan Page #645 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 625 2AzrayInA zahaThArIo sakala vizvanAM durlabha ane mahAmUlAM traNa ratno eTalAM samyaka darzana, jJAna ane cAritra. A pAvana ratnatrayIne pAmavA sakala saMsArano ghAsanA taNakhalAnI jema tyAga karIne sarvasaMgatyAganuM bhISma parAkrama AdaranArAM zramaNa ane zramaNI bhagavaMto jaina saMghanI zobhA che. ratnatrayInI sAdhanAno mahAyajJa mAMDI aneka bhavomAM saMcita karmarAzinuM dahana karI rahelAM A saMyamIo zrAvakasaMgha mATe paNa eka Ucca Adarza che. nAstikatAno prasAra karanArA paribaLono rAphaDo phATyo che tyAre A sAdhakavaryo samyagdarzananAM divya ajavALAM sarvatra pAtharI rahyAM che. mithyAjJAnano mahimA comera prasarelo che te kALamAM A zrutapAsako samyaka jJAnanA tAraka tejadvArA moha ane ajJAnanAM aMdhArAM janagaNamAMthI ulecI rahyA che, ane samyaka cAritranI prakhara sAdhanA dvArA A cAritradharo sva-paranA kalyANa supere sAdhI rahyA che. vaMdana ho e ratnatrayInA ArAdhakone ! AkRtithI anokhA, prakRtithI prabhAvazALI, saMvata 1982 mAM sakalAgamarahasyavedI AcAryadeva kutithI kAmaNagArA, eka ekathI adhikI zrImad vijayadAnasUrIzvarajI mahArAjazrI potAnA ziSyaajoDatAnA avatAra, A yuganA yogI, praziSya parivArAdi sAthe muMbaI padhAryA ane tyAM pU.pAda pU. paM. zrI bhadraMkaravijayajI gaNivara munirAja zrI rAmavijayajI mahArAjanA vairAgya bharelAM pravacano sAMbhaLyA pachI A saMsAranAM baMdhanomAMthI vahelI take chUTI javA A mahApuruSano janma kalikAla sarvajJa mATe avasaranI zodhamAM hatA. hemacaMdrAcAryajInAM pavitra caraNakamaLothI pAvana banelI pATaNa bhagavAnadAsabhAInI atyaMta vairAgya bhAvanA ane nagarImAM vi. saM. 1959nA mAgasara sudI 3 nA maMgala prabhAte makkamatA joI svajanoe paNa khuzIthI dIkSAnI rajA ApI zeThazrI hAlAbhAI maganabhAInA dharmapatnI cUnIbahenanI kukSie ane khUba ja dhAmadhUmapUrvaka pa. pU. AcAryadeva zrImadvijaya thayo hato. dAnasUrIzvarajI mahArAjazrInAM varada haste muMbaImAM bhAyakhalA kone khabara haze ke A Aje janmelo bAlazizu jaina mukAme bIjA cAra mumukSuonI dIkSAonI sAthe saMvata zAsanano eka tejasvI ratna banI jaze. bAlakanuM nAma 1987nA kArtika vada 3 nA divase bhagavAnadAsabhAIe dIkSA bhagavAnadAsa rAkhavAmAM AvyuM hatuM. pitAzrI hAlAbhAIno aMgIkAra karI ane eja prasaMgamAM pa.pU. mu. zrI premavijayajI vyApAra muMbaI hovAne kAraNe emano bAlyakALa muMbaI ane ma. sA.ne upAdhyAyapadavI ane pa. pU. zrI rAmavijayajI ma.ne pATaNamAM vyatIta thayo. paNa paMnyAsa padavIthI alaMkRta karavAmAM Avela hatA. navadIkSita koI pUrvajanmanA uttama saMskArone kAraNe nAnapaNathI ja munizrInuM nAma 'munizrI bhadraMkaravijayajI mahArAja' rAkhavAmAM bhagavAnadAsabhAI prabhupUjA, mAtA-pitAne praNAma, dhArmika AvyuM ane pa. pU. paMnyAsajI ma. zrI rAmavijayajI gaNivaryanA abhyAsa, rAtri bhojana tyAga, kaMdamUlAdinA tyAganuM pAlana ziSya tarIke jAhera thayA. karatA hatA. 16 varSanI vayamAM meTrika sudhIno abhyAsa karyA bhogI maTI yogI banyA, agArI maTI aNagAra banyA. pachI dhaMdhAmAM joDAyA. dhaMdhAnI sAthe sAthe ja goDIjI pAThazALA dIkSA grahaNa karyA pachI vizuddhapaNe cAritra-pAlana pUrvaka AdimAM paMcapratikramaNa, mahopAdhyAya zrImad yazovijayajI ma.nA jJAnadhyAnanI sAdhanAmAM teozrI tallIna banI gayA ane thoDAM gurjara sAhityano sArA pramANamAM abhyAsa karelo. uparAMta ja varSomAM pUrvAcAryo racita mahAna zAstronA gUTa ane gaMbhIra prakaraNo tathA saMskRta vagereno paNa abhyAsa karyo hato. mAtA rahasyone samajI tadanurUpa jIvana jIvavA lAgyA. kharekhara jJAnane pitAdi vaDIlonA dabANathI lagnagraMthimAM paNa joDAvuM paDyuM hatuM. pacAvavuM ghaNuM ja agharuM kAma che, paraMtu A mahApuruSa zAstronA Jain Education Interational Jain Education Intemational Page #646 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 626 dhanya dharAH padArthonA bodhane potAnA jIvanamAM pacAvI khUba ja gaMbhIra agaNita guNothI otaprota teozrI jaina zAsananA eka banyA hatA. sau pratye vAtsalyabhAvane kAraNe e sva-para badhA mahAna tejasvI ratna hatA. samudAyomAM priyapAtra banI gayA. chellAM 15 varSothI e mahApuruSa mAravADanI bhUmine e mahApuruSamAM bIjAne saMyamamAM sthira karavAnI pAvana karI rahyA hatA. chellAM traNa varSothI teozrInI tabiyata abhuta kalA hatI. karmanA udayathI asthira banelA aneka asvastha rahetI chatAM pote khUba ja sajAga ane samAdhimAM AtmAone emaNe sthira banAvyA che. gaMbhIratAnA to dariyA tallIna hatA. 2035mAM pUjyapAda gacchAdhipati hatA ane e kAraNe ja emanI pAse aneka ArAdhaka AtmAo AcAryadevazrInI AjJAthI potAnI nAdurasta tabiyata hovA chatAM AvIne nikhAlasapaNe prAyazcitta grahaNa karatA hatA. paNa pATaNa mukAme cAturmAsArthe padhAryA hatA ane cAturmAsa vAtsalya ane prazamabhAvanAnA to sAgara hatA. eka daramiyAna potAnA gurudevazrI AcAryadevazrInI zubha nizrAmAM nAnAmAM nAnI vyakti sAthe vAtacIta karavAmAM emane saMkoca na khUba ja suMdara ArAdhanA karI hatI. hato. kaSAyo to eozrInA jIvanamAM bhAgye ja jovA maLe. vaizAkha suda 12thI tabiyatamAM vadhAre vaLAMka Avyo. emaNe potAnA jIvanamAM namaskAramahAmaMtranI aparva kaphanI sAthe heDakInI paNa takalIpha cAlu thaI. muMbaInA DaoN. ArAdhanA karI ane bIjAne karAvI che. aneka gAmo ane zaradabhAI ane ahInA DaoN. jIvaNabhAI Adi khUba ja kALajI tIrthabhUmiomAM vidhipUrvaka lAkha navakAra jApanA anuSThAna ane bhaktipUrvaka yogya upacAra karatA hatA. karAvI sakala saMghamAM mahAmaMtranA jApa ane dhyAnano phelAvo karyo pUjyapAdazrInI samAdhi mATe pa. pU. zrI pradyotana vi. ma., che. jA5 ane dhyAnanI sAthe AdhyAtmika bhUmikAmAM paNa e pU. mu. zrI kuMdakuMda vi. ma., pU. mu. zrI vajasena vi. ma., pU. mahApuruSa khUba ja AgaLa vadhelA hatA. namaskAramahAmaMtra ane | mu. zrI jinasena vi. ma. Adi badhA mahAtmAo kramaza: navapada upara khUba ja ciMtana ane anuprekSA karI zAstronA namaskAra mahAmaMtrAdi saMbhaLAvatA ja hatA. evI tabiyatamAM paNa rahasyane prakaTa karanArA anekavidha graMtharatnonI teozrIe pote khUba ja sajAga ane samAdhimAM hatA. vaizAkha suda 13nA zAsanane bheTa dharI che. roja mumukSu zrI velajIbhAInI dIkSA hatI. te nimitte AyaMbIla tapanA teozrI khUba ja premI hatA. velajIbhAI upara vAsakSepa nAkhI AzIrvAda paNa ApyA hatA. gRhAvasthAmAM paNa emane lAgata cha mahinA sudhI AyaMbIla karyA vaizAkha suda 14nI bapore azakti hovA chatAM paNa moDhethI hatAM ane dIkSA pachI paNa potAnI nAdurasta tabiyatamAM paNa navakAra paNa bolyA hatA. yogya upacAra cAlu ja hatA. samaya vardhamAna tapanI bAvana oLIo pUrNa karI che. vahevA mAMDyo.....! ane sAMje cha vAge pU. zrI kuMdakuMda vi. ma., pU. munizrI vajasena vi. ma., pU. mu. zrI jinasena vi. ma., pU. muMbaI, mahArASTra, jAmanagara, hAlAra pradezanA gAmaDAmAM, mu. zrI cAritrabhUSaNa vi. ma. ane pU. mu. zrI ratnasena vi. ma. gujarAta, saurASTra, amadAvAda ane rAjasthAnanA aneka gAmomAM Adi munirAjo tathA caMdrakAMta (hAla munizrI divyasenavijaya) vicarIne zAsana prabhAvanAnAM aneka anuSThAna karAvyAM che. tathA azoka (hAla munizrI hemaprabhavijayajI)e pUjyazrI sAthe teo niHspRhaziromaNi hatA. bhayaMkara mAMdagI ane pakhI pratikramaNa cAlu karyuM. zArIrika rogomAM paNa emanI samatA ane samAdhi A pratikramaNanI badhI kriyAo karI, badhA kAusagno karyA. paMcamakAlamAM eka mahAna AdarzabhUta hatI. saMyama jIvananI khUba pachI mAtrAnI zaMkA thaI hovAthI pATa uparathI be munivaryoe kALajI rAkhatA hatA. kriyA-pAlanamAM paNa zuddhi jALavavA khUba nIce utArI mAtru karAvyuM. mAtru karyA pachI pATa upara sUtI vakhate ja sajAga rahetA. "have A chello samaya che." eTaluM bolI pUjyapAda zrI khUba jIvamAtranI hitaciMtArUpa maitrI Adi bhAvo to emanA ja sajAga ane sAvadhAna banI gayA. badhAnI sAthe kSamApanA jIvananA prANa hatA. e kAraNe ja to sva-para samudAyanA aneka karI. ane pakukhI pratikramaNa pUrNa thayA pachI zvAsanI gatimAM mahAtmAo kahetA hatA ke A mahApuruSa to maithyAdibhAvonI maMdatA jaNAtAM ja saue navakAra mahAmaMtranI dhUna cAlu karI sAkSAt mUrti che. dIdhI. pUjayapAdazrInI baMne AMkho khullI gaI ane khUba ja Jain Education Intemational Page #647 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 62o jAgRti ane samatApUrvaka namaskAra mahAmaMtranuM raTaNa ane zravaNa karatAM karatAM vaizAkha suda 14nI rAtre ATha kalAka ane dasa miniTe khUba ja samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. teozrInuM samagra jIvana koI alaukika ane divya jIvana hatuM. asAdhAraNasaumyatA, apUrvavAtsalya, atulasAttvikatA, adbhutasahiSNutA ane hRdayanI apUrvanikhAlasatA Adi saguNo teozrInA jIvanamAM jhaLahaLatA hatA. teozrInI paMcAcAranI pravRttie aneka bhavyAtmAonuM bhavakUpamAMthI uddharaNa karyuM che. pUjyapAdazrInA kALadharmathI jaina zAsanamAM ratnamaNimukuTa samAna mahAna sAdhaka ane mahAupakAraka puruSanI na purAya evI mahAna khoTa paDI che. pUjyapAda gurudevazrI bhUladehe to cAlyA gayA, paraMtu emano guNadeha to sadA vidyamAna ja che. emanA guNone najara samakSa rAkhI ApaNe ArAdhanAmAM AgaLa vadhIe e ja teozrInI sAcI sevA che. saujanya : zrI ratilAla devazI guDhakA (lakhiyA hAlAra), mATuMgA-muMbaI pU. munirAjazrI amarendrasAgarajI ma. saM. 1972mAM, jesara-rAjaparAmAM, mAmAnA ghare mAtuzrI jhabakabahenanI ratnakukSie janma lIdho. emanuM nAma amaracaMda pADavAmAM AvyuM. pitA devacaMdabhAI AjIvikA mATe kAThiyAvADamAMthI surata AvIne vasyA hatA. tethI amaracaMdanuM bALapaNa tyAM vItyuM. vyAvahArika tema ja dhArmika zikSaNa ane saMskAronuM bIjAropaNa surata jevI puNyamayI nagarImAM thayuM. teozrInA vaDIla bhAI lIrAcaMde kuTuMbanI Arthika javAbadArI adA karIne pU. zrI sAgAnaMdasUrIzvarajI mahArAja pAse saM. 1984mAM amadAvAdamAM saMyama grahaNa karyuM hatuM ane teozrI AgaLa jatAM potAnI jJAnaprAptinI tamannA ane tatparatAne laIne vikAsa sAdhIne sAgarasamudAyanA gacchAdhipatipada sudhI pahoMcyA hatA. e vaDIla brAtA pAse saM. 1990mAM zrI siddhAcala tIrthabhUmimAM pU. A. zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA zubha haste zrI bAbu pannAlAlanI dharmazALAmAM dIkSA grahaNa karIne, saMsArIpaNe vaDIla bhAI pU. zrI hemasAgarajI mahArAjanA ziSya tarIke munizrI amarendrasAgarajI nAmathI saMyamamArge prayANa AdaryuM. pahelethI ja teozrInA jIvanamAM zrutabhakti ane vyavasthAzakti abhuta hatAM. tethI ja teozrI potAnA jIvanamAM muMbaI-sAntAkrujha, ghATakopara-saMghANI esTeTa ane godharApaMcamahAla-A traNa sthaLomAM moTA jJAnabhaMDAro banAvIne zrIsaMghane samarpaNa karI zakyA. A sivAya paNa pUjyazrImAM rahela jJAnopayogI vividha pustako prakAzana karavAnI AgavI kaLAne lIdhe saraLa paMcapratikramaNa vidhi ane jenI pAMca AvRtti thaI evuM 'vidhisaMgraha' pustaka pragaTa karela che. A sivAya bIjAM ghaNAM pustako prakAzita karyA che. saMyamI AtmAo saMyamapAlana karatAM karatAM vRddha thAya tyAre zuM? teo vihAra karI zake nahIM, ane koI saMgha kAyama mATe teone rAkhe nahIM tyAre teonA saMyamajIvananI ArAdhanAnuM zuM? e mATe khUba manomaMthanane aMte "zrI zramaNa sthavirAlaya ArAdhanA TrasTanAmanuM eka suMdara nAnakaDuM TrasTa sthApana karyuM ane enA upakrame pAlitANAnI tIrthabhUmimAM "zrI zramaNa sthavirAlaya ArAdhanA bhavana' nAmano eka nAnakaDo upAzraya banAvarAvyo, jemAM hAla teozrI tathA anya munibhagavaMto birAje che ane jJAna-dhyAna karI rahyA che. pUjyazrInI maMgala nizrAmAM temanA nAnA gurubhAI munizrI mahAbhadrasAgarajI saM. 1518mAM zrI zubhazIlagaNie racela zrI zatruMjaya tIrtha saMbaMdhI 'zrI zatruMjaya kalpavRtti' 142 24 zlokapramANa graMthanuM saMpUrNa bhASAMtara karIne be bhAgamAM prakAzana karyuM. A zatruMjaya saMbaMdhI graMtha abhuta che. tyArabAda abhyAsI varganI mAMgaNI AvI ke bhASAMtara maLyuM paNa mULa graMtha kyAMthI maLaze? eTale AgamamaMdiranI saMsthA dvArA zrI zatruMjayakalpavRtti TIkA pratAkAre be bhAgamAM bahAra pADyuM. ane pachI vAcakavarganI satata preraNAne mAMgaNInA sathavAre te ja bhASAMtara hindI bhASAmAM be bhAgamAM Aja saMsthA dvArA prakAzita thaI gayuM che. pachI munizrInI bhAvanA AgaLa vadhe che ke trIjuM zatruMjaya mahAbhya jenuM nAma "zatruMjaya mAhAbhya ullekha che te graMthanA gujarAtI bhASAMtaranuM kArya paNa cAle che. jJAnInI dRSTie pUrNatA haze to prakAzana thaI jaze. AvI rIte saMyamapAlana karatAM, jJAna-dhyAna karatAM ane anya jIvone sahAyaka banatAM teozrInA dIkSA paryAyamAM paMcAvana varSa jeTalo lAMbo samaya vItI gayo che, eTale zAstranI dRSTie teozrI vayasthavira kahI zakAya, chatAM paNa temanA jIvanamAM moTAIno ThaThAro nathI. pracAra-jAherAta-jAherakhabaronI jhaMjhaTa nathI. ziSyo ke parivAravRddhinI tamannA nathI. zAMtithI saMyamajIvana vitAvye jAya che. AvA, pAyAmAM ITa banIne purAI janArA munio vaDe ja zAsananI imArata aDIkhama UbhI che! Jain Education Intemational Page #648 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 628 dhanya dharA: tyAgamArge vaLelA temanA saMsArI kuTuMbanI gauravamaya vigata A nirmaLabhAve jaLakamaLavatu, jIvana jIvavAnI bhAvanAthI lagnapramANe che : potAnA dIkSita pitA-munizrI devasAgarajI ma. graMthithI joDAyA! potAnA guru ane vaDIla bhAI-pU. A. zrI hemasAgarasUrijI prAcIna kALamAM jema aneka mahApuruSone lagnamaMDapamAM . mahArAja. potAnAM vaDIla bhaginI-sAdhvIzrI dinendrazrIjI. corInA pherA pharatAM hastameLApa karatAM saMsAranI asAratAnAM potAnAM laghubhaginI-sAdhvIzrI harSalatAzrIjI. pUjyazrI darzana thayAM, vairAgyanA jharaNAmAM nirmaLa snAna karavAnA koDa 92 varSanI vaye svAthyapUrNa jIvana dvArA zAsanaprabhAvaka kAryo jAgyA tema munizrInA jIvanamAM paNa AvI ja adbhuta ghaTanA mATe preraNA ApatA rahyAM. hamaNAM ja thoDo samaya pahelA thaI gaI. khabara nahIM ke munizrIe dharmapatnIne paNa vairAgyanA kALadharma pAmyA. mArge vALavAnA koDa sevyA haze! ane tethI lagna pachI alpa munizrI mahAbhadrasAgarajI mahArAjanI preraNAthI bhAratIbahena samayamAM ja mananA vicArane saMsArIonI sAme vahetA mUkyA ke. TI. sonI. muMbaInA saujanyathI. ane saM. 1990 mAgazara vada 8nA pavitra divase pATaNanI jaina dhArmika zikSaNanA bhekhadhArI, sAhityabhUSaNa pavitra bhUmimAM bharayauvana vaye saMsAranA saMbaMdhono tyAga karI paramapUjya A. bha. zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI ma.sA.nA pa.pU. munirAja zrI jitendravijayajI ma. ziSyaratna pU.paM. ma. zrI pravINavijayajI ma.sA.nA ziSyaratna | munizrIno janma mahA vada prabhAvaka pU.paM. ma. zrI mahimAvijayajI ma.nA ziSyaratna13 saM. 1964mAM tApInA munizrI jitendravijayajI ma. tarIke suprasiddha thayA. pavitra nIrathI je bhUmi parama jyAre sukomaLa evAM dharmapatnI paNa patinA pavitra mArge pavitra thaI che, e bhUmi prayANa karI sAdhvIjI zrI lAvaNyazrIjI ma.nAM prathama ziSyA surata zaheramAM zrI vIsA sAdhvIjI zrI jayaprabhAzrIjI ma. tarIke saMyamI thaI dhanya banyAM. osavALa zvetAmbara mUrtipUjaka jJAtinA mAnItA "saMyoga tyAM viyoga che." "sarjana tyAM visarjana che." zeTha zrI jIvanacaMda navalacaMda evI vyAvahArika vAto mujaba caritranAyaka zrAvakamAMthI zramaNa saMghavInA ghare mAtA zrI ane rAgImAMthI tyAgI thayA. ajJAnatAmAMthI mukta banI jJAnapArvatIbAInI pavitra kukSie thayo sAdhanA-AtmasAdhanAmAM AgaLa vadhyA. A sAdhanA yajJamAM hato. teozrInuM lADIluM nAma teozrInA gurudevano ane dAdA gurudeva pU.A. bha. zrImad jecaMdabhAI pADavAmAM AvyuM hatuM. vijaya labdhisUrIzvarajI ma.nI kRpA ghaNI ja upayogI thaI. janmavuM e navuM nathI paNa janma saphaLa sArthaka karavo e saM. 1996/97nI vAta che. sva. munizrInA Atmaja mahattvanuM che." e dRSTie zeTha zrI jIvanacaMda bhAIe potAnI maMdiramAM jaina dharmanA zikSaNapracAranI utkaMThA jAgI ane sukRta lakSmIne saM. 1976mAM suratathI zAzvatagiri nAnakaDo jJAnano dIpa gAriyAdhAramAM bha0 zrI zAMtinAtha prabhunI siddhAcaLajIno cha'rIpAlita saMgha pa.pU. A. bha. zrImad AnaMda A. bha. zrImada AnaMda nizrAmAM 'puNyano sitAro' nAme pustaka dvArA pragaTa karyo. sAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI pavitra nizrAmAM kADhI pavitra karI koDiyuM bhale nAnuM hoya paNa teno prakAza comera prasare che. hatI. te vakhate munizrI khUba nAnI vayanA hatA, to paNa teomAM puSpa bhale komaLa hoya, nAnakaDuM hoya paNa tenI suvAsa saune chupAyelI dharmabhAvanA saMskAra ane sarvicArano paricaya aneka AkarSe che. tema jJAnadIpane akhaMDita rAkhavA tenA dvArA aneka saMghone uttama rIte ane anukaraNIya thayo hato. zALAkIya AtmamaMdiromAM zraddhAno prakAza pAtharavA sva. munizrIe tA. zikSaNa 'nyU bharaDA hAiskUlamAM s.s.c. sudhInuM lIdhA bAda 14-5-1948nA maMgaLa divase pUnAmAM "zrI jaina tattvajJAna munizrIe nahIMvata vyApAra-vyavasAyamAM saM. 1985 pachI vidyApITha'nI vizALa dRSTithI sthApanA karI. praveza karyo ane saM. 1987mAM suratanA rahIza zeThazrI "kriyAnI sAthe jJAna maLe to te icchita phaLa Ape che." maganabhAI dayAcaMdamalajInI suputrI zrI jazavaMtIbahena sAthe evI prasiddhine magajamAM barAbara besADavA teozrIe jANe bhogAvalI karma bAkI rahyAM na hoya e rIte nilepa Avazyaka sUtronI sAthe artha pracAranuM bIDuM ukta saMsthA dvArA Jain Education Intemational ducation Intermational Page #649 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 629 jhaDapyuM, je chellA zvAsa sudhI avirata, aneka bhASA dvArA akhaMDita cAlu rAkhyuM. A sAdhanAmAM teozrInA aMtarane samajanArA ane bhAvanAne mUrti svarUpa ApanArA eka naravIra I.sa. 1950/51mAM maLyA. teonuM nAma hatuM, kalakattA nivAsI zeTha zrI himacaMdabhAI ke. zAha, jeoe paNa potAnA chellA zvAsa sudhI pUjyazrInI paDakhe ja deDhatApUrvaka UbhA rahI saMsthAnI jarUriyAto pUrI pADI. | 'presa ane pleTaphorma e samAjane jAgrata karavAnAM sAdhana che. evA vicAre sva. munizrIe saM. 2005thI murabADa gAme 'gulAba' nAmanA mAsikano prAraMbha karyo. A bALamAsike zikSA ane zikSaNa mATe, vidyApITha ane pAThazALA mATe vidyArthI ane bhAvi nAgarika mATe umadA vicAro samAjane ApyA. sAhityakAra munizrInA vicArone pAne pAne vahetA karI eka navuM ja vAtAvaraNa "mAdhyastha bhAvanA'nuM UbhuM karyuM. TUMkamAM hajAro jJAnapipAsuomAM jJAnanI bhUkha jagADI. arthanI sUjha UbhI karI. ane UgatA lekhakone cAnsa Apyo. samyagujJAnano pracAra karyo. munijIvana aneka saMkaTonI upasargonI hAramALAnuM jIvana kahevAya che. tethI zAstramAM muni jIvanane "loDhAnA caNA cAvavA" jevuM varNavyuM che. teno anubhava karavA mATe ja sva. munizrI pUrva pradezanA (kalakattA-dilahI) ane dakSiNa pradezanA (kanyAkumArI sudhI) jinamaMdironI sparzanA karavA padhAryA hatA. eTaluM ja nahIM, paNa e pradezamAM vasatAM jaina-jainetara samAjanI sAthe haLImaLI teone upayogI thAya tevAM jaina dharmanAM aneka pustako te te bhASAmAM prakAzita karI jainadharmanI apUrva sevA karI hatI. "Ajano vidyArthI kAlano nAgarika che", "kumaLA choDane vALo tema vaLe." AvA vicAro anusAra zikSaNa- kSetranA prakhara himAyatI sva. munizrIe ekalA hAthe potAnA ziSyaratna munizrI harIzabhadra vijayajI ma.nI sAthe jainasamAjane kula ATha bhASAmAM anokhI sAhitya-saMskAranI bheTa ApI che. bIjA zabdamAM AvuM kaparuM kAma pUrva koIe bhekha laI karyuM nathI ane bhaviSyamAM karaze ke kema te zaMkA che. jIvanane cAra avasthAmAM sAkSaroe vaheMcyuM che, jyAre AdhyAtmika puruSoe vedanIya karmanI apekSAe be vibhAgamAM varNavyuM che. game te hoya paNa AvA samatAzIla, saraLa svabhAvI, navakAra mahAmaMtrAdi sUtronA arthano nitya phelAvo karavAnuM jhaMkhanArA munivaryazrIe dharmaitihAsane navuM svarUpa ApyuM che evuM kahevuM paDaze ane tethI ja beMgalora zrI saMghe pUjyazrInI sAhityasevA ane zrutajJAnanI upAsanAne jAte anubhavI AkarSAI "sAhityabhUSaNa'nA sammAnanIya padathI tA. pa-91976nA roja utsavapUrvaka vibhUSita karyA hatA. sva. munirAjazrI eka Adarza svapnadRSTA hatA. teozrInI sadpreraNAthI aneka jinamaMdironuM nirmANa, dhArmika - pAThazALA, kanyA chAtrAlaya, bALamaMdira, jaina lAyabrerI, homiyopethika davAkhAnuM, zivaNa kalAsa jevI dhArmika tema ja sAmAjika aneka zubha pravRttiono prAraMbha thayo hato. bhAvimAM haju jaina benka, akhaMDa maMtra jApa, akhaMDadIpa jevAM kAryo karavAnA manoratho paNa sevyA hatA. vidyApITha bhavana mulunDa, tattvajJAna bhavana-pUnA emanAM svapnanAM pratIka che. emanAM jIvatAM-jAgatAM smArako che. TUMkamAM jyAre teozrIno aMta samaya najIka Avyo tyAre teoe dAkhavelAM dhairya, haLukarmItA, pApabhIrutA ane lokapriyatA bhUlI bhulAya tema nathI, ane tethI ja bhAMDupa jevA nAnA jaina saMghanA aneka DaoNkaTaro, kAryakaro uparAMta AbALavRddha (pa.pU. A. devazrI kIrticaMdrasUrI ma.sA.nI pavitra hAjarImAM) advitIya temanI sevA karI hatI. chelle chelle 10 kalAka zAzvata navakAra mahAmaMtranI dhUna calAvI navakAramaMtranA guMjanamAM ja e AtmAne paramAtmadazA prApta karavA mATe sadAnI vidAya ApI. aMte AtmA jAya ne zarIra rahI jAya tema e puruSArthI puNyazALI AtmA to saMsAranA RNAnubaMdha pUrA karI cAlI gayo paNa jatAM jatAM kAMIka ApI gayo, kAMIka kahI gayo, kartavyanI keDI batAvI gayo. saujanya : pU. harizabhadravijayajI ma.nI preraNAthI munizrI jitendravijayajI jaina AdhyAtmika senTara, bhAMDupa-muMbaI pU. paMnyAsazrI vajasenavijayajI mahArAja hAlAra vistAranA jainajagatamAM AMdolana UbhuM karI, paramAtmAnI-navakAramaMtranI Alabela vagADanAra pU. munirAja zrI mahAsenavijayajI mahArAjanA saMsArI suputra pU. paMnyAsazrI vajasenavijayajI mahArAjano janma saM. 1998nA jeTha suda bIjane divase AMbalA (hAlAra) mukAme mAtA jIvIbahenanI kuSie thayo hato. dharmasaMpanna mAtApitAnuM saMtAna paNa mahAna ja bane emAM zI navAI! putranuM nAma pADyuM vardhamAnakumAra. hulAmaNuM nAma "kezu' hatuM. be varSanI uMmarathI jeNe kadI Jain Education Intemational Page #650 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 630 rAtribhojana karyuM nathI, abhakSya jenA peTamAM gayuM nathI, peTamAM gayuM nathI, apazabda jenI jillA para Avyo nathI, tevA A kezu para pUjyapAda paMnyAsajI zrI bhadraMkaravijayajI mahArAjanI dRSTi paDI gaI. AgaLa jatAM, 13 varSanI nAnI uMmare saM. 2011nA vaizAkha suda 7nA zubha dine lonAvAlA (mahArASTra)mAM seMkaDo hAlArIo tathA anya jainonI hAjarImAM dIkSA-prasaMga UjavAyo ane vardhamAnakumArane pU. A. zrI vijayakuMdakuMdasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya banAvI munizrI vajasenavijayajI nAme ghoSita karAyA. kSayopazama tIvra hovAthI gAthAo gokhavI temane mana ramata vAta hatI. paMdara gAthA eka kalAkamAM sahelAIthI bolI jatA. saMyamajIvananA ghaDatara mATe emane saphaLa ghaDavaiyA evA tapasvI vayovRddha munirAjazrI mahAbhadravijayajI mahArAjanI saMbhALa nIce rAkhavAmAM AvyA. teozrI sAthe dasa varSa sudhI rahevAthI saMyamanI utkRSTa tAlIma maLI. sAthosAtha vyAkaraNa che hajArI, kAvyakoSa, tarkasaMgraha, muktAvalI, lokaprakAza cAra bhAga, vizeSAvazyaka bhASya be bhAga, dharmasaMgraha, upamiti bhava prapaMca kathA, triSaSThidazaparva, kumArapAlacaritra, saMveda raMgazALA, samarAIca kahA, pArzvanAthacaritra Adino abhyAsa karyo tathA cAra prakaraNa, traNa bhASya, cha karmagraMtha, bRhad saMgrahaNI, laghukSetrasamAsa, tattvArtha, vItarAgastotra, yogazAstra, jJAnasAra, hArIbhadrIya aSTaka, SoDazaka, siMdura prakaraNa, kulako, abhidhAna ciMtAmaNi saMpUrNa, adhyAtma kalpadruma, prazamarati, zAMta sudhArasa, dazavaikAlika, uttarAdhyayana, AcArAMga, samAvAyAMga Adino vizada abhyAsa karyo. AvuM vizALa vAcana ane UMDo abhyAsa dharAvatA hovA chatAM teozrImAM saraLatA ane namratA ghaNI ja jovA maLe che. teozrIe paMdara varSa sudhI pU. adhyAtmayogI paM. zrI bhadraMkaravijayajI mahArAjanI AMtarabAhya sevAbhaktivaiyAvacca karI hatI. temanuM A kArya lokonA jovAmAM AvatuM ane tethI teozrI bahu bhaNyA nathI ane sevA kare che evI dhAraNA lokomAM pravartatI, paraMtu pachIthI vidvattAnA kSetramAM javAbadArI saMbhALavAno avasara AvI paDatAM temanA vizALa jJAnano paricaya thavA lAgyo tyAre sau AzcaryamAM garakAva thaI jatA. pUjyazrI dareka sUtra spaSTa bole che ane anerI chaTAthI bole che. pU. paM. zrI bhadraMkaravijayajI mahArAja tathA pU. A. zrI vijayakuMdakuMdasUrIzvarajI mahArAjanAM vyAkhyAno, ciMtano, lekhonuM saMpAdana karI prakAzana karavAno puruSArtha karI rahyA che. dhanya dharAH pU. munirAja zrI mahAsena vijayajI ma. gujarAta rAjyamAM jAmanagara jillAmAM, jAmakhaMbhAliyA pAse siMhaNa nadInA kAMThe nAnakaDuM "moTAmAMDhA' gAma. tyAM pUMjAbhAI noMdhA khImasIyA-udAra dilanA, pUrvanA saMskArothI dAnapremI, paropakArI zrImaMta hatA, jemane tyAM 6 putraratna ane 1 putrIno janma thayela, temAM trIjA putraratna e 'mANekabhAI' thayA. mANekabhAInI pUrvanI puNyAI kevI, ke je temanA janmathI ja khyAla Ave che. kArataka suda-1-1971-besatA varSe zubhadinezubhalagna-zubhamuhUrto mAtA mAMkAbahenanI kukSie temano janma thayo. bacapamathI ja tejasvI-ojasvI A bALaka hatuM. thoDA ja mahinAomAM dAMta AvyA ane vizeSa puNyAI evI ke 32 akhaMDa ane zobhatA dAMta AvyA. puNyazALI evA ke jyArathI-jyAM sudhI dhaMdho karyo, tyAM sudhI koI divasa-eka paisAnI paNa khoTa paDI nathI. A rIte jIvana pasAra karatAM-eka divasa mahAna puNyanA yoge lAlabAgamAM birAjamAna pa.pU. karuNAnidhAna, paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI gaNivaryazrInAM darzanano yoga prApta thayo ane emanA paricayamAM AvatAM AtmadaLa vizeSa khIlI UThyuM. satata temanA samAgamamAM rahevA lAgyA. haMmeza emanAM darzana karavA jatA. emAM pote to saMsAranAM baMdhanathI baMdhAI cUkyA hatA, paNa potAnA laghubaMdhu kezavajIbhAIne e puNyapuruSano paricaya karAvyo ane satata preraNA karatA rahyA, ke A saMsAramAM paDavA jevuM nathI. kezubhAI paNa laghukarmAjIva eTale vaDIlabaMdhunI preraNA gamavA lAgI ane pUjya paMnyAsazrI bhadraMkaravijayajI mahArAjanAM darzana mAtrathI ja nirNaya karyo ke A janmamAM mArA mATe Aja mahApuruSa jIvananuM sarvasva che. mANekabhAIne kezubhAIne dIkSA apAvavA mATe gharamAM khUba mahenata paDI, paNa bhAInA sAthamAM UbhA rahyA. upakArI mAtA-pitA sAthe bhAIne paNa badhI jAtrAo karAvI ane 1998mAM bhAI kezavajIne dIkSA apAvI munizrI kuMdakuMdavijaya banAvyA. -- te vakhate manamAM makkama, saMsAra upara virakta manavALA ane mANekabhAIe bharayauvanamAM 28 varSanI uMmare tathA emanAM dharmapatnI, paropakAra parAyaNa, sarala svabhAvI jIvIbahene UgatI uMmare, 18 varSanI nAnI vaye vratamAM dIpaka samAna brahmacaryavratano sajoDe niyama karyo. mANekabhAIe pUjya paMnyAsajI bhagavaMtanI nAdurasta tabiyatamAM 2007mAM sAthe rahIne suMdara sevA, vaiyAvacca sAthe Jain Education Intemational Page #651 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 bhakti karI anerA bhAvollAsathI akhUTa puNyopArjana sAthe gurubhagavaMtanI kRpA prApta karela. laghubaMdhu munizrI kuMdakuMdavijayajI ma.nI dIkSA pachI pote dara ravivAre aneka bhAIbahenone darzanArthe teDI jatA ane teo dharma pAme, te uddezathI khUba bhakti karatA. saM. 2000mAM mAlegAmathI mAMDavagaDhano saMgha gurubhagavaMtanI nizrAmAM nIkaLela. temAM pote saMghamAM joDAnAra bhAvikone sonAmahoranI paherAmaNI karela. tethI saMgha kaDhAvanAra karatAM paNa pote prabhAvanA dvArA vadhu lAbha lIdhela. saM. 2011mAM potAnA ekanA eka lADakA vaLI buddhinA tejasvI ojasvI evA putraratnane 13 varSanI nAnI uMmaramAM pU. paMnyAsajI bhagavaMtanAM caraNomAM soMpI daIne, gurudeva kuMdakuMda vi. ma.nA ziSya tarIke loNAvAlAmAM bhavya mahotsavapUrvaka, lokone Azcarya ane AnaMda pamADe tevI rIte dIkSA ApI. te munizrI vajrasena vijayajI ma. Aje 50 varSano dIkSA paryAya pUrNa karI jJAna-dhyAnamAM magna, aneka mahAtmAone saMyamayogamAM sahAyaka thaI rahyA che. saM. 2013mAM zaMkhezvaramAM paMnyAsajI zrI bhadraMkaravijayajI mahArAjanI nizrAmAM emanAM dharmapatnI jIvIbahene upadhAna karyAM. pachI mAMDhA AvyAM. tyAM jIvIbahenane ATha divasa tAva Avyo. navakAramaMtranI dhUna cAlatI hatI tyAre samAdhipUrvaka jIvIbahena kALadharma pAmyAM. temanA dharmamaya jIvananI anumodanArthe mahotsava karavAnuM nakkI karyuM. potAnA laghubaMdhu mu. zrI kuMdakuMda vi. ma. hAlAra padhAryA, mahotsavano prAraMbha thayo ane vaizAkha suda 1nA zubhadine laghubaMdhuzrIne vicAra Avyo ke moTAbhAIe mane saMsAra kAdavamAMthI bahAra kADhyo to mArI pharaja che ke mArA vaDIla baMdhuzrIne saMyamI banAvavA. te vAta karavA mANekabhAIne eka AMbAnI vADImAM teDI gayA. saMsAranI asAratA to temanAM manamAM hatI ja. tethI bhAInA snehapUrNa vAtsalye temane bhIMjavI dIdhA ane dharmarAjanI jIta thaI. be ja divasamAM badhuM hisAbakitAba vagere ATopIne saM. 2013nA vaizAkha suda-3nA divase hajAro mAnava maherAmaNa vacce cAlI rahelA mahotsavamAM ja bhAgavatI pravrajyAne aMgIkAra karI, pU. paMnyAsa pravara zrI bhadraMkara vi. gaNivaryazrInA ziSyaratna tarIke mANekacaMdabhAImAMthI munirAja zrI mahAsena vijayajI aNagAra banyA. gurudevanI AjJA pramANe 30-30 varSa sudhI aneka gAma-nagaramAM vicarI Jain Education Intemational 631 satata paropakAranA bhAva sAthe sva-para kalyANamAM magna rahetA. dIkSA pachI upakArI gurudeva Adi mahAtmAonAM pavitra pagalAM A hAlAranI dharA upara karAvI, hAlArI prajAne adhyAtmayogI, ajAtazatru aNagAranAM darzanano anupama lAbha apAvela. upakArI gurudevanI preraNA tathA kRpAthI-- * potAnA laghubAMdhava sAthe hAlAranAM gAmomAM navakArano nAda jagAvIne ghera ghera navakArane vaheto karyo. * 34 gAmomAM AdinAtha bhagavAnanA phoTAo zAsanaprabhAvanApUrvaka gAmajamaNa, prabhAvanAo va. sAthe padharAvyA. * hAlAranI prajAne pAlitANAnI yAtrA karAvavA mATe bhAvikone upadeza ApI, taiyAra karI, anekone girirAjanI yAtrA karAvI. * sAta vyasanano tyAga, rAtribhojana tyAga, navakArazI, aTTama, AyaMbilo, ekAsaNAM va. anuSThAnonuM jJAna ApI, samajaNa ApIne taiyAra karyA. anekone dIkSA mATe preraNA karIne dIkSA apAvI. ArAdhanAdhAmamAM jeTha vada-6nA budhavAranI savAre 713 miniTe saLaMga 11 divasathI rAta-divasa cAlatA navakAramaMtranuM smaraNa karatAMkaratAM kALanA dharmane pAmyA. teonuM AMtarika yogadAna-Aje hajAro hAlArI visA osavALone dharmAbhimukha banAvI gayuM. Aje hAlAra tIrthanI vijayapatAkA gaganamAM laherAya che. temAM pU. munirAja zrI mahAsena vijayajInuM nAma avyakta rIte prasarI rahyuM che. saujanya : zrI mohanalAla devarAja khImazIyAnI smRtimAM motIbena mohanalAla khImazIyA nAIrobI (kenyA) pU. paMnyAsazrI bhadrazIlavijayajI mahArAja kacchanI pAvana bhUmi para abaDAsA tAlukAnA sAMdhava gAmanA vatanI ane vyApArArthe kalakattAmAM vasatA evA dhanajIbhAIne koI dhanya paLe saM. 2009mAM parama zAsanaprabhAvaka vyAkhyAnavAcaspati pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrijI mahArAjanAM pravacana-zramaNano suyoga sAMpaDyo ane dhanajIbhAInI jIvananaiyA je saMsAramArge dhamamasatI jaI rahI hatI te dharmamArge vaLI gaI! saM. 2011thI nitya pAMca dravyathI ekAsaNAM, trikALa svadravyathI jinapUjA, pratidina sAdharmika bhakti, ubhayakALa Avazyaka, saMyama svIkAravAnI tIvra bhAvanAA sarva temanA jIvanano krama banI rahyAM. saM. 2010mAM Page #652 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 632 dhanya dharA: pAvApurI nUtana samavasaraNa maMdiranI sthApanA thaI tyArathI saM. 2047nA dvitIya vaizAkha suda 13nA divase pUjyapAda parama 2019 sudhI e jinAlayanA TrasTanA sekreTarI-khajAnacI tarIke gurudevazrIjInI anujJAthI dharmatIrthaprabhAvaka pU. AcAryadeva rahI suMdara vahIvaTa upadhAna vahana karyA. tyAra pachI vayovRddha zrImad vijaya mitrAnaMdasUrIzvarajI mahArAjAnA varadahastepitAzrInA kAraNe saMyama svIkAravAmAM vilaMba chatAM ATha paMnyAsa padavIne prApta karanArA, tapasvIratna pU. paMnyAsapravara zrI cAturmAsa pU. gurudevazrInI nizrAmAM pU. pitAzrI tathA parivAra - bhadrazIlavijayajI gaNivaranA sAMnidhyamAM vi.saM. 2047, sAthe rahI pravacanonuM niyamita zravaNa karI vairAgya daDha banAvyo. borIvalI-caMdAvarakaralena ane vi.saM. 2048, amadAvAda saM. 2019nA jeTha suda 10nA divase saparivAra-dharmapatnI dazAporavADanA cAturmAsamAM apUrva ArAdhanAo saMpanna thavA navalabahena, putro gulAbakumAra, kizorakumAra, putrI pAmI. pUjyazrIjInA vardhamAna tapanI 92mI oLInI pUrNAhUti indirAkumArI sAthe saMyama grahaNa karI pUjyazrInA suvinIta prasaMge Ayojita bhavyAtibhavya mahApUjA-dazAporavADa saMghanA ziSya tarIke munizrI bhadrazIlavijayajI mahArAja banyA. baMne itihAsamAM varSo sudhI avismaraNIya banI raheze. suputro teozrInA ziSya tarIke munizrI guNazIlavijayajI vi.saM. 2049nI sAlamAM zrI siddhAcalajI mahAtIrthanI mahArAja tathA munizrI kulazIlavijayajI mahArAja banyA. varSo bAda yAtrAnI bhAvanAnI ane tapasvIsamrATa pU. AcAryadeva zrAvikA navalabahena sAdhvIzrI nirmalabhramAzrIjI sAdhvIzrI zrImad vijaya rAjatilakasUrIzvarajI mahArAjA ane lakSmIzrIjI mahArAjanAM ziSyA tarIke ane indirAkumArI temanAM gacchAdhipati pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya ziSyA tarIke sAdhvIzrI indrarekhAzrIjInA nAme jAhera thayAM, mahodayasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM Ayojita bhArolatIrtha jeo Aje pU. pravartinI sAdhvIzrI jayAzrIjI mahArAjanI zrI siddhAcalajI mahAtIrtha saMgha prasaMge zrI siddhAcalajI nizrAmAM rahI ArAdhanA karI rahyAM che. mahAtIrthamAM padhAryA. vRddhavaye paNa apramattapaNe tIrthayAtrAo karI. dhanajIbhAInI A saparivAra dIkSA amadAvAdanA pAlitANA gAmanA badhAM jinAlayoe darzana-devavaMdana Adi itihAsamAM suvarNAkSare noMdhAI gaI. aThThAvIsa varSa pachI paNa karelAM. pUjyapAda gacchAdhipatizrIjInI anujJAthI caitrI oLInI amadAvAdanI janatA e dIkSAne yAda kare che. dIkSA grahaNa bAda pUrNAhUti bAda zrImatI puSpAbahenanA AtmazreyArthenA bhavya gurunizrAmAM rahI tapa, tyAga, jJAnArjanamAM ghaNo samaya vitAvyo. mahotsavamAM zrI babaladAsa pAnAcaMda parivAra pAMcoTa saMskRta-prAkRta bhASA, kAvya, nyAya AdimAM pAraMgata banyA, (mahesANA)nI AgrahabharI vinaMtIthI ati ugravihAra karI viyAvacca Adi guNomAM otaprota banI gurukRpAnA prItipAtra ve.su. 2-nA pAMcoTa padhAryA. tyAM bhavyAtibhavya mahotsava banyA. saM. 2017nuM prathama cAturmAsa gurudevazrInI AjJAthI UjavAyA bAda-bhISaNa garamImAM 20 ja divasamAM 470 vAMkAnera karyuM. tyAra bAda, Aja sudhI saurASTra, gujarAta, muMbaI ki.mI.no ugravihAra karI tyAMthI verAvaLa (sau.) padhAryA. zrI mahArASTra, kalakattA-baMgALa Adi pradezomAM 20 cAturmAsa karyA. sumatinAtha svAmI jinAlayane 50 varSa pUrNa thatAM hoI, pU. pratiSThA, yAtrAsaMgha, upadhAna Adi dvArA anupama zAsanaprabhAvanA munizrI (hAla paMnyAsa) kulazIlavijayajI ma.sA.nI preraNAthI karI che ane karAvI rahyA che. prabhAvaka cAturmAso dvArA aneka padamazI kuMvarajI zAha kalakattAnA saujanyathI (pUjyazrInA AtmAone zAsananA rAgI banAvyA. pUjyazrI vRddhavaye paNa paramagurudevazrIjInA ja varadahaste 50 varSa pUrve e jinAlayanI vardhamAnatapanI 92mI oLI sudhI pahoMcyA. nitya ekAsaNAM pratiSThA thayela.) jinAlayano suvarNajayaMtI mahotsava ati 40 varSa thayAM. vIzasthAnakatapa, AdimAM paNa ekAsaNAMthI ochuM bhavyatAthI UjavAyo. varSothI pUjArIjIne pagAra devakalpamAMthI paccakakhANa karyuM nathI. anekane mATe AlaMbanabhUta jIvana apAto hato.........e pUjyazrInA upadezathI sAdhAraNanuM mAtabara jIvanAra pUjyazrIne gacchAdhipati parama gurudeve vi.saM. 2046, phaMDa thayuM ane saMghane saMpUrNa devakalpanA RNamAMthI mukti ApI. phAgaNa vada 11nA gaNipadathI vibhUSita karelA. prazamarasa tyAMthI jAmanagara tarapha vihAra karatAM jeTha suda 14, tA. 3-6payonidhi pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya jayakuMjara 93nA kamabhAgI dine prabhAvanA samaye ja vihAra karatAM sUrIzvarajI mahArAjanA AcAryapada-pradAna sAthe pUjyazrIno pUjyazrInI DoLIne kArano jIvaleNa akasmAta thayo. ATalA gaNipada-pradAna mahotsava muMbaI-lAlabAga saMghanA AMgaNe divaso sudhI cAlIne ja vihAra karatAM pUjayazrIjI e e ja ati bhavyatAthI UjavAyelo. muMbaI- ghATakoparanA AMgaNe saM. divase tabiyatanA kAraNe DoLIno upayoga karyo, jANe emanA Jain Education Intemational Page #653 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 633 AtmAne DoLImAM besavuM gamatuM ja nahIM hoya! pote to sadA mATe jAgRta hatA. aMtima samaye paNa namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karatAM samAdhipUrNa kALadharma pAmyA. temanI aMtimayAtrA Adi prasaMgo paNa verAvaLa saMgha mATe cirasmaraNIya banI gayA. pUjyazrIjInA saMyama jIvananI anumodanArthe jAmanagarazAMtibhuvana saMghamAM 17 divasano bhavya jinabhaktimahotsava UjavAyela. bIjA paNa aneka sthAnomAM jinabhakti mahotsava UjavAyA. pUjyazrInA kALadharmane 10 varSa thayAM pratyeka vArSikatithie bhavya jinabhakti mahotsava UjavAya che. jaina samAjanA suvikhyAta kalyANa' mAsike paNa pUjyazrIjIne zraddhAMjali arpato daLadAra vizeSAMka bahAra pADela. pUjyazrInA saMyamajIvananI anumodanArthe teozrInA ziSyaratna pU. paMnyAsapravara zrI kulazIlavijayajI gaNivara dvArA sadupadezita amadAvAda-pAlana-zAMtivananA AMgaNiye vijaya rAmacandrasUrijI ArAdhanAlayamAM zrI vijaya ciMtAmaNi pArzvanAtha jinapracAramAM pUjyazrInA parama gurudeva A. zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnuM gurumaMdira ane pUjyazrInI guspAdukAthI nirmita A sthAna bhAvikonI zraddhAnuM kendra banyuM che. aneka bhavya AtmAo mATe AlaMbanabhUta jIvana jIvanArA mahApuruSonAM caraNomAM natamastake vaMdanAMjali! pU.paM.zrI kulazIlavijayajI ma.sAnI preraNAthI zrI tIrthAdhirAja cAturmAsa samiti (vi.saM. 2062) pAlitANAnA saujanyathI madhura kaMThI pU. paMnyAsapravara zrI kulazIla vijayajI gaNivara sAMdhava (kaccha) nA vatanI ane vyavasAyArthe kalakattA mahAnagaramAM sthira thayelA zrI dhanajIbhAI zivajInAM dharmapatnI a. sau. navalabenanI kukSie vi. saM. 2007nA bhAdaravA vada 10 nA puNyadine suMdara majAnA putrano janma thayo. nAma tenuM kizora pADavAmAM paNa samRddha banavA pAmyuM. temanA janma pachI thayela turaMta ja pU. A. bha. zrI vijaya rAmacandra sUrIzvarajI mahArAjanA samAgamanA kAraNe kizorakumAre jIvanamAM kyAreya abhakSyanuM bhakSaNa ke rAtribhojana paNa karela nathI. bAlyAvasthAthI ja pUjyapAda parama gurudevazrIjInA khoLAmAM besavAnuM sadbhAgya meLavanArA kizorakumAre vyavahArika abhyAsa karatA dhArmika abhyAsa vadhu karela. | dara cAturmAsamAM pUjyazrInI nizrAmAM rahevAnuM saubhAgya meLavanAra kizorakumAre bAlyAvasthAmAM ramatagamatanI sAthe aneka prakAranI suMdara ArAdhanAo be pratikramaNa paMca pratikramaNa navasmaraNa cAra prakaraNa cha karmagraMtha Adino abhyAsa sahajatAthI karI lIdho. vi. saM. 2019 mAM pitAjI dhanajIbhAI Adi saparivAranI sAthe dIkSIta banelA kizorakumAramAMthI munirAja zrI kulazIla vijayajI tarIke nAmAbhidhAna pAmelA bAlamuni zrI pUjyapAda paramagurudevazrIjInA lADIlA hatA to pUjyapAda upAdhyAjI zrI cAritravijayajI ma. nA kuzaLa ghaDataranA kAraNe temanI pAsethI grahaNa zikSA ane Asevana zikSA meLavatAM bAlamuninI pratyeka kAryomAM cokasAI cIvaTa AgavI tarI AvatI hatI. temanI vyavasthita kuzaLatApUrvaka kAma karavAnI paddhatinI ghaNIvAra pUjyapAda parama gurudevazrIjI vAcanAmAM prazaMsA karatA hatA. bAlyAvasthAthI ja madhura kaMThanI kudaratI bakSIsa hovAthI cha aThThAI, sattAvIsa bhava, paMcakalyANaka, jJAnapaMcamI, mauna ekAdazI AdinA stavano sAyonA rAgo te samayanA suvikhyAta saMgItajJa kezavalAla gautama pAse e rAgonI vyavasthita paddhati zIkhI. vi. saM. 2011-2012-2013 nA lAlabAga cAturmAsamAM pUjyazrInI nizrAmAM parvAdhirAja paryuSaNA mahAparvamAM je bulaMda ane madhura svare stavanonuM gAna karyuM che te sAMbhaLI hajAronI parSadA bhagavadbhaktimAM tallIna banI gayela. nyAya vizArada vardhamAna taponidhi pU. A. bha. bhuvanabhAnu sU. ma. vi. saM. 2030nI sAlamAM khAsa muni kulazIla vijayajInA kaMThe gavAtA stavano. sajhAyo sAMbhaLavA mATe vijaya dAnasUrIzvarajI jJAnamaMdiramAM pratikramaNanI mAMDalImAM padhAratA hatA. AvyuM. pUrvanA prakRSTa puNyodayanA kAraNe susamRddha gharamAM to janma thayo paNa temanA janma pachI dhanajIbhAInuM ghara dharmathI Jain Education Intemational Page #654 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 634 potanA dAdA gurudevazrIjI ane gurudevazrIjInI nizrAmAM ja vicaratA munivare bAlavayamAM ja vardhamAnatapano pAyo nAkhI 39 oLInI ArAdhanA, jJAnapaMcamI, mauna ekAdazI, pauSa dasamI Adi taponI ArAdhanA karI vi. saM. 2047 mAM muMbaI vikrolI tathA vi. saM. 2051mAM amadAvAda jJAnamaMdira vi.saM. 2061 mAM amadAvAda zAMtivana kRpAsAgaramAM viDalonI AjJAthI pUjyazrInI nizrAmAM thayelA cAturmAsamAM teozrInA saraLa svabhAvanA kAraNe ArAdhanAo ati suMdara thavA pAmI. vi.saM. 2061mAM amadAvAdanivAsI jitubhAIe pUjyazrInuM ziSyatva svIkArI munirAjazrI jayazIla vijayajI banyA. vi. saM. 2061mAM ja amadAvAda zAMtivana kRpAsAgara sosAyaTInAM AMgaNe koThADA (kaccha) nivAsI mAtuzrI caMdanabena dAmajI kAnajI dharamazI parivAra nirmita vijaya rAmacandra sUrIzvarajI ArAdhanAlayamAM potAnA parama upakArI gurudeva pU. paMnyAsajI bhadrazIla vijayajI ma. nI smRti arthe nirmita thayela sthAnamAM pUjyazrInA suMdara mArgadarzananA pariNAme ja TUMka samayamAM bhavya kalAtmaka, darzanIya jinAlaya, gurumaMdira, upAzraya, jJAnabhaMDAra, sAdhanAkhaMDa AdinuM nirmANa saMbhavita banI zakyuM. muMbaI, vikrolI, thAnagaDha, amadAvAda Adi sthAnomAM pUjyazrInAM mArgadarzana mujaba jJAnabhaMDAronuM suMdara nirmANa thayuM. vi. saM. 2062 mAM amadAvAda, zAMtivana, pI. pI. sI. sI. grAunDanA AMgaNe Ayojita pUjyazrInI gaNi paMnyAsa padavIno prasaMga ati bhavyatAthI ujavAyela. pUjyazrIjI zIghrAtizIghra tRtIyapadanA dhAraka banI zAsananI suMdara prabhAvanA kare e ja abhilASA. saujanya : zrI tIrthAdhirAja cAturmAsa samiti (vi.saM. 2062) pAlitANA. paMnyAsa zrI udayakIrtisAgara mahArAja pATaNanA hArdasamA madhya bhAgamAM rahetA hatA eka sajjana vepArI. nAma emanuM kALIdAsabhAI vIracaMdabhAI zAha. emanAM dharmapatnInuM nAma rasIlAbahena. rasIlAbahenanI dharmaprIti ajoDa hatI. jinazAsanamAM dhanya dharAH emane atUTa zraddhA. dararoja caityavaMdanA mATe maMdire javAnuM, upAzraye jaIne gurubhagavaMtone bhAvapUrvaka vaMdana karavAnAM, upavAsa ane ekaTANAM, aThThama tapa ane AyaMbila......A badhuM to emanA dharmamaya jIvananA eka bhAgarUpa hatuM. samaya maLe guruvANInuM zravaNa karavA javAnuM. tA. 19-4-1961no e zubha divasa ane zubha divasanI ethI paNa zubha kSaNe 2sIlAbahenanI kukSie eka putraratnano janma thayo. Aje aneka pustakonuM mAMgalyadharmI sarjana karanAra, 'TarniMga poinTa' jevI pustaka zreNI dvArA mAnavIguNonuM RRjudharmI prasAraNa karanAra ane vyAkhyAnanI pATa upara potAnI mArmika vedhaka chatAM dharmaciMtanathI bharI bharI ojasabharI vANI dvArA zrotAone zreyo mArgI banAvanAra prabhAvaka pravacanakAra paMnyAsa pravara pU. A. zrI udayakIrtisAgara mahArAja sAheba. mAnI mamatA emane maLI. lAgaNIbharyuM mAtRtva emane prApta thayuM. mANasa moTo jarUra thAya che. ene moTAI paNa maLe che, paNa e moTAInA mULamAM paDyuM hoya che enuM zaizava. mahAna puruSonA zaizavanI cokkasa kSaNomAM emanI mahAnatAnA camakArA vartAtA ja hoya che. sAdhu vANImAM rahelAM ciMtana ane tattvajJAnanuM ene AkarSaNa. pATaNanI zALAmAM cAra dhoraNa pUrAM karI pAMcamAmAM hato umeza tyAM ajaba ghaTanA banI gaI. prazAMtamUrti AcAryabhagavaMta pU. zrI manoharakIrtisAgarasUrijI mahArAjanA paricayamAM e Avyo. emanI jozabharI prabhAvaka vANIe umezanA manamAM ajaba spaMdano jagADyAM. chevaTe e divasa paNa AvI pahoMcyo. e zubha divase, mAtA rasIlAbahena ane sagAMvahAlAMnI saMmati sAthe, sakaLa saMghanI upasthitimAM, dharmanA jayajayakAra vacce amadAvAdanA sAbaramatI mukAme mAtra sADA dasa varSanI vaye umezane prazAMtamUrti A. bha. pU. zrI manoharakIrtisAgarasUrijI ma.sA. nA varadhaste dIkSA ApavAmAM AvI. e divasa hato tA. 21-11-71no. mAgazara mahino hato. ajavALI trIjano zubha divasa hato. umeza kALIdAsabhAI zAha banyA muni zrI udayakIrtisAgara mahArAja. bAlamuni udayakIrtisAgara gurunI sAthe vihAranA mArgo Page #655 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 para DagalAM mAMDI rahyA. graMthonuM vAcana ane avagAhana. graMthanA ekeeka zabdane oLakhavAno. enA marmane jANavAno. ne dAdAgurunA graMtho vaMcAtA gayA. UMDuM ciMtana thatuM gayuM. ujAsa pragaTato gayo. tapa vadhatuM gayuM. dhyAna avirata cAlu vijApuranA zrImad buddhi-sAgarasUri jaina maMdira khAte sakaLa saMghanI hAjarImAM munizrI udayakIrtisAgarane dhAmadhUmapUrvaka paMnyAsapadavIthI alaMkRta karavAmAM AvyA. umezamAMthI udayakIrtisAgarane muni udayakIrti-sAgaramAMthI paMnyAsa zrI udayakIrtisAgara mahArAja sAheba. Aja dina sudhImAM paMdareka pustakonuM arpaNa emaNe gujarAtI sAhityanAM caraNe karyuM che. AjathI vIseka varSa pUrve emaNe kalama upADI ne zarU thaI gaI emanI sarjanayAtrA. jaina dharmanI jIvanavAcaka kathAo emanI kalama dvArA kaMDArAtI gaI ane yuvAnavargamAM AMdolano jagAvI gaI. paMnyAsapravara zrI udayakIrtisAgara mahArAje varNavelA prasaMgo preraNAnA dhodha samAna che. jene jeTaluM joIe eTaluM preraNAjaLa laI zake che, pI zake che, saMtRpta thaI zake che. AvA to aneka viSayo A graMtha zreNImAM AlekhAyA che, je vAMcanAranA jIvanamAM parama udyot karI de che! emanI prAsAdika ane pravAhI vAdhArA emanAM vyAkhyAno sAMbhaLavAM e paNa jIvanano mahAmUlo lahAvo che. preraNAtmaka gharelu udAharaNone kAraNe emanI vANI saunAM hRdayane sparzI jAya che. emano askhalita vApravAha jaino ja nahIM jainetarone paNa sparzI jAya che. emanAM ziSyaratno : muni zrI vizvodayakIrtisAgara ane muni vidyodaya kIrtisAgara. paMnyAsa zrI udayakIrtisAgara mahArAja pAse jagata ane jivAtA jIvanane jovAnI ane mUlavavAnI AgavI dRSTi che. pUjya paMnyAsa pravarazrI ajitazekharavijayajI mahArAja pUjya paMnyAsa pravarazrI ajitazekharavijayajI mahArAja vartamAnakAlIna jaina zAsanamAM agragaNya vidvAna mahAtmAonI haroLamAM gaNAya che. pUjya AcArya zrI prema-bhuvanabhAnu- jayaghoSa dharmajita-jayazekhara-abhayazekharasUri Adi pavitra guruvaryonA parama kRpApAtra ziSya che. jJAna-sAdhanA karavI tathA jJAna-sAdhaka anyane sahAyaka thavuM, ruci-rasa UbhAM karavAM a pUjyazrIno zreSTha guNa che. jJAnAvaraNIyanA adbhuta kSayopazamathI 635 zAstranA kaThina-jaTila gaNAtA padArthone sahelAIthI bIjAnA magajamAM utAravAnI hathoTI dharAvanAra pUjyazrI zreSTha pravacanakAra che. jyAM jyAM vicaraNa kare che tyAMnI vyaktine pUjyazrInA nirdabha-niSkapaTa, zAMtipriyatA vagere guNavaibhava pratye AkarSaNa sAhajika thaI jAya che. vakatRtvakalAnI jema lekhanakalAmAMya pUjyazrI mAhira che. bALa-yuvAna-vRddha dareka pUjyazrI dvArA likhita 35 jeTalA pustakonuM rasapUrvaka vAcana kare che. syAdvAdamaMjarI-pratimAzataka, dharmasaMgrahaNI bhAga-1 tathA bhAga-2 A graMthonA karela suMdara anuvAdanuM vAcana caturvidha saMghamAM thaI rahyuM che. AgamAbhyAsI, dhyAnapriya, madhuravaktA, pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. kaccha-cAMgaDAI emanI janmabhUmi. janma divasa vi.saM. 2008, aSADha sudi 7, ravivAra, tA. 29-6-52, saMsArI avasthAnuM nAma manaharalAla. pAMca pAMca varSanA aneka prayatno chatAM paNa pitAzrI rAyazIbhAI dvArA dIkSA mATe saMmati na maLatAM chevaTe saMyamapremI mAtuzrInA tathA upakArI nAnImA devakAMbAInA zubhAzIrvAda laI saM. 2031mAM mahA sudi-3nAM, kaccha-devapura gAmamAM potAnA Dila bahena vimaLAbAI (hAla pU. sA. zrI vIraguNAzrIjI ma.) sAthe pravajyAnA punIta paMthe prasthAna karyuM ane manaha2mAMthI munizrI mahodayasAgarajI banI acalagacchAdhipati, bhArata divAkara, tIrtha prabhAvaka, pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nuM ziSyatva svIkAryuM. vaDI dIkSA paNa devapuramAM ja thaI. vinaya-vaiyAvacca dvArA adbhUta gurukRpA prApta karI. tA. 7-3-1991, saM. 2047, phAgaNanA pAlitANA mahAtIrtha maLye, tapasvIratna, acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrI guNodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA varada haste munivaramAMthI gaNivara banI zAsana, saMgha, samAja ane gacchanI unnatinA anekavidha zubhakAryomAM preraNA-nizrA tathA mArgadarzananI sAthe AtmasAdhanAmAM paNa apamattapaNe AgaLa dhapI rahyA che. * saM. 2049mAM amadAvAga (maNinagara)nA cAturmAsa Page #656 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 636 dhanya dharA: daramyAna teozrInI preraNAthI nAraNapurA cArarastA pAse upAzrayanuM nirmANa thayuM ane saM. 2050nuM cAturmAsa paNa e nUtana upAzrayamAM karyuM. saM. 2051mAM sarvaprathamavAra giranArajI mahAtIrthanI caturvidha saMgha saha sAmUhika 99 yAtrA 90 divasIya yazasvI Ayojana paNa gaNivaryanI nizrAmAM thayuM. saM. 2013mAM zaMkhezvarajI mahAtIrthamAM cAturmAsa daramyAna, pUjayazrI dvArA saMpAdita "bahuratnA vasuMdharA (bhAga 1 thI 4) pustakanA prathama be bhAgamAM varNavAyelA viziSTa koTinA ArAdhaka ratnonuM atyaMta anumodanIya bahumAna bhA.su. 15nA divase pa000jeTalA bhAvikonI hAjarImAM, mAlavabhUSaNa, tapasvIrana, pa.pU. A.bha. zrI navaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. tathA pU. gaNivaryazrInI saMyukta nizrAmAM yojAyela. jemAM bhAratanA 7 rAjyomAMthI 85 jeTalA utkRSTa ArAdhakaratnonuM bahumAna thayela. saM. 201pamAM udayapura (mevADa) zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMghanA upakrame thayela bhavya cAturmAsa daramyAna tyAMnA achalagacchIya 150 varSa prAcIna zrI RSabhAnana svAmI gRha jinAlaya tathA upAzrayanuM pUjyazrInI preraNAthI pAyAthI saMpUrNa jIrNoddhAra zarU thayuM ane saM. 2059mAM navanirmita 2 mALanA bhavya zikharabaddha jinAlayanI pratiSThA tathA atithigRha, upAzraya, bhojanAlaya, vyAkhyAna hola AdithI yukta 4 mALanA bhavya acalagacchIya jaina bhavananuM uddaghATana jeTha sudi panA gaNivaryazrInI pAvana nizrAmAM thayuM ane temAM prathama cAturmAsa paNa e ja varSe pUjyazrInuM thayuM. saM. 2016mAM pAlitANA-kacchIbhavanamAM cAturmAsa daramyAna adhyAtmayogI pU.pU.A.bha. zrImad vijaya kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA. Adi 17 AcArya bhagavaMtonI nizrAmAM traNekavAra pravacana ApavAno moko pUjyazrIne maLyo. saM. 2957mAM muMbaI-mATuMgAmAM tapasvIratva, acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrImad guNodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM cAturmAsa daramyAna 82 divasIya dharmacakra tapanI ArAdhanA paNa pUjyazrIe karI. ke saM. 2018mAM dahisara pUrva (muMbaI)mAM acalagaccha jaina saMghamAM varSo bAda prathamavAra pUjyazrInuM avismaraNIya ArAdhanApUrNa yazasvI cAturmAsa thatAM saMghamAM dareka kSetre anerI dharmacetanA jAgrata thatAM tyArathI dara varSe suMdara cAturmAso thatA rahyA che. saM. 2061mAM kaccha-nAgalapuramAM cAturmAsa daramyAna tyAMnI "AryarakSita jaina tattvajJAna vidyApIThanA bALako mATe dararoja pUjyazrIe khAsa pravacana goThavI bALakonuM suMdara saMskaraNa karyuM. saM. 2062mAM zeSakALamAM 2 | mahinA sudhI kaccha-72 jinAlaya mahAtIrtha maLe 50 jeTalA sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto samakSa "zrI upamiti bhava prapaMca mahAkathA', jJAnasAra' vigere graMtharatnonA AdhAre roja 2 TAIma 3 kalAka sudhI khUba ja anumodanIya vAcanAo ApI. saM. 206ranA potAnI janmabhUmi moTI unaDoTha (tA. mAMDavI-kaccha) jaina saMghamAM varSo bAda cAturmAsa thayuM. A cAturmAsamAM jainetaroe paNa sArI saMkhyAmAM vyasanonA tyAga karyA tathA paryuSaNamAM musalamAna vigere jJAtinA lokoe paNa upavAsa, 10 upavAsa vigere tapazcaryA karI. 9 zrAvakoe sakala saMgha samakSa kezaloca karAvyo. devadravyasAdhAraNa dravya-jIvadayA-vaiyAvacca dravya vigere rekarDarUpa Avaka thaI. 6 saMghapati parivAro taraphathI sakala saMgha tathA AvelA hajAro mahemAno tathA caitya parIpATIrUpe padhArelA 100thI adhika saMdhonI suMdara sAdharmika bhakti karavAmAM AvI. roja savAre samUha devavaMdane, 2 TAIma vyAkhyAna, 2 TAIma samUha pratikramaNa tathA anekavidha tapazcaryAo, akhaMDa jApa vigeremAM khUba sArI saMkhyAmAM ullAsapUrvaka joDAyA. dIvALI vekezanamAM 18 divasa sudhI suMdara zibira yojAI. derANI-jeThANI tathA mA-dIkarI vaccenA abolA dUra thayA. 3 nagara praveza dvAra AdinuM navasarjana thayuM, 9 lAkha navakAra jApa, 3 karoDavAra ahaM namaH jApa, jIvanamAM 18 hajAra vAra guruvaMdana, 4 mahinA saLaMga ekAsaNA-blAsaNA vigere pratijJAmAM paNa khUba sArI saMkhyAmAM loko joDAyA. 14 daMpatio sahita 42 bhAgyazALIoe vidhipUrvaka brahmacaryavratano svIkAra karyo. padhArelA 100thI adhika saMghone pUjyazrIe "samatAnI sukhaDI' ApI...ityAdi aneka dRSTie pUjyazrInA 32 Jain Education Intemational Page #657 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 cAturmAsomAM A cAturmAsa sarvotkRSTa kahI zakAya tevuM thayuM. saujanya : zrI moTI unakoDa jaina mahAjana (mAMDavI-kaccha) pramukha : nAnajI lakhamazI nAgaDA, upapramukha : pravINa haMsarAja khImasarIyA, maMtrIo : amaracaMda devajI gaDA, jagadIza lAlajI gAlA, mAvajI lakhamazI nAgaDA. svayaMbhU vairAgyanA svAmI, mAnavatAnA masIhA, pravaktA pU. gaNivaryazrI kavindrasAgarajI ma.sA. saMsArA nAma kizorakumAra kAkubhAI deDhIyA, janma :-jakhau (abaDAsA), pitA kAkubhAInA kULadIpaka, mAtA maNibahenanI kUMkhe jakhau (abaDAsA) nI pAvanadharA para I.sa. 1957aSADha suda pUname janmyA. pUrvajanmanA saMskArayoge guru darzana saMyoge pUjyapAda acalagacchAdhipati A.bha.zrI guNasAgarasUrIzvarajI mahArAjAnA pAdapaDye 2026 kA.va.13nA dIkSA grahI. saMyama svIkAryuM. gurusevA ane adhyayana dvArA saMskRtAdi adhyayana dvArA, sahaja vaktRtva kaLA AgamAdinA adhyetA banyA. guru AjJAe mAtra 17 varSanI vaye pAlitANAnA pAvanadharA para 1000, yAtrikonI 99 yAtrAnA nizrAdAtA banyA. pU. acalagaccheza A.bha. zrI guNasAgarasUrijI ma.sAhebe potAnA ziSya munirAjazrI kavindrasAgarajI ma.sA.ne vyAkhyAnAdi pravRtti kAje tapasvIratna A. bha. zrI guNodayasAgarasUrijI ma.sA.nI sevA sevA-zAsana prabhAvanA Adi kAryo mATe pU. tapasvIratna sAthe rahevAnI AjJA ApI. pU. munirAjazrI kavindra sAgarajI ma.sA.ne saM. 2047nI sAle pU. gacchanAyaka acalagaccheza A.bha.zrI guNodayasAgarasUrijI mahArAjAe phA.va. unA gaNipadArUDha sthApyA. pratiSThA-aMjanazalAkA Adi aneka zAsananA kAryo pU. gaNivaryazrI dvArA saMpanna thayA. muMbaInI pAvanadharA para muluMDa ceka nAkA, khAra, isTa zAMtAkrujha Adi sthAnomAM jabbara prabhAvanA cAturmAsa dvArA aitihAsika thaI. pU. gaNivarazrI khUba zAsananI prabhAvanA dvArA puNyopArjana kare. maMgalakAmanA koTIzaH vaMdanA saujanya : cekanAkA mulunDa acalagaccha jaina saMghanI bhUrIzaH vaMdanA. 630 tejasvI pravacanakAra, jyotiSAcArya gaNivaryazrI vIrabhadrasAgarajI ma.sA. zaizavakALa eTale dhULamAM ramavAnI vaya...! vIracaMdra bALavayathI dhIra ane gaMbhIra...sauthI nirALA.. zucInAm zrImaMtAMgehe yogabhraSTo'pijAyate... gItAnI paMktine sArthaka karavAmAM jANe sAhasI banyA hoya evA bALavIrakumAre potAnA vaDIlabaMdhu kizorakumAra deDhIyAnI sAthe saM. 2026nI sAle kA. va. 13nA divase prabhuvIranI vATe saMyamakAje saMcaryA. pU.pAda acalagacchAdhipati A.bha. zrI guNasAgarasUrijI mahArAjAnA varad haste bhujapura-kacchanI pAvanadharA para vIracaMdra gAMdhImAMthI vIrabhadra sAgarajI banyA. pU. tapasvI munirAjazrI guNodayasAgarajI ma.sA.nA ziSya tarIke sthApyA. dAdAgurunI ane gurudevanI asImakRpAe bALavIra! sevA-sAdhanA-svAdhyAya ane banArasa yuni. paMDito pAse nyAyavyAkaraNa-kAvya-sAhitya-chaMda-alaMkAra ane jyotiSAdiAgamAdi zAstronA adhyayana dvArA vidvattA prApta karI. ola inDiyA esTrolojI yuni dvArA jyotiSAcAryanI mAnad DigrI prApta karI. brahad saMskRta vidvatpariSada amadAvAda yuni. dvArA sAhityaratna-sAhitya zAstrInI ema.e. samakakSa DigrI meLavI. pU. munirAjazrI vIrabhadra sAgarajI ma.ne pAlitANAnI pAvanadharA para pUjyapAda acalagacchAdhipati A.bha. zrI guNodayasAgarasUrijI mahArAjAe munirAja zrI kavindrasAgarajI ma. sAthe saM. 2047nI sAle phA.va. 7nA divase gaNipadArUDha thayA. pU. gaNivaryazrI vIrabhadrasAgarajI ma.sA. jyotiSa zAstra tathA yaMtrazAstranA khojI ane parama sAdhaka che. aneka devadevIonI sAdhanA dvArA kRpApAtra dvArA zAsananI prabhAvanA karI che. pU. gaNivaryazrI potAnA para zraddheya gurudeva A.bha.zrI guNodayasAgarasUrijI mahArAjA sAthe rahI dIkSA-pratiSThA aMjanazalAkA aneka vidha zAsana prabhAvanAmAM sahAyaka banyA che ane zAMtAkrUjha, khAra, cekanAkA (mulunDa), kalyANa vagere sthaLoe cAturmAsa dvArA khUba ja prabhAvanA karI che. pUjyazrIne khAra (I.) muMbaI jaina saMghanI vaMdanA. saujanya : zrI jayajinendra gautamanidhi TrasTa, muMbaI. Page #658 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 638 pU. munizrI nItisAgarajI ma.sA. kaccha pradezamAM vIsA osavAla jJAtimAM mAMDavI tAlukAnA moTA lAyajA gAmamAM saMskArasaMpanna ane pratiSThita parivAranA dharmapremI suzrAvaka-zrI khetasIbhAI tathA mAtA padmAbahenane tyAM vi.saM. 2004 mAgazara vadI 11 ne budhavAre, pArzvaprabhunA dIkSAkalyANakanA maMgaLa divase, zubha yogamAM eka tejasvI bALakano janma thayo. khetasIbhAInA A putra mATe te divasa bhAvimAM dIkSA grahaNa karavA mATe jANe ke saMketarUpa banI gayo ! A bALakane bacapaNathI ja dharmaruci ane AdhyAtmika vicAradhArAnI gaLathUthI maLavAne kAraNe yuvAnavaye vairAgyabhAva dRDha ane majabUta banato rahyo. jainatIrthasthAnonI sparzanA, dharmajijJAsAnA tIvra bhAvone kAraNe ane tapasvI saMtonA saMsargathI saMyamabhAvamAM vadhAro thato rahyo. yuvAna nAnajIbhAInA jIvanasAphalya mATenA prabaLa manorathone jANI-samajI e arasAmAM ja yoganiSTha pU. buddhisAgarasUri samudAyanA ajoDa saMyamI, AtmajJAnI, virala vibhUti AcArya bhagavaMtazrI kailAsasAgara sUrijI ma.nI kRpA ane AtmadRSTie zrI nAnajIbhAInuM mana saMyamajIvanamAM pravezavA hiloLe caDhyuM. saM. 2028nA mahA sudi 14nA roja pUjyazrInA ziSya tarIke cAritradharmano svIkAra karyo ane nItisAgarajI ma. tarIke jAhera thayA. zrI nItisAgarajI mahArAjazrIe dIkSA bAda saMyamasAdhanA, jJAnanI upAsanA tathA gurudevanI vaiyAvacca bhaktimAM ekAgra banI thoDA samayamAM ja gurukRpA ane AzIrvAda prApta karI lIdhAM. pU. gurudevanI preraka nizrAmAM jinAlayo, upAzrayo ane pratimApratiSThAonA pAvana prasaMgo upara gurudevanI sAthe joDAIne anekonA saMparka-saMsargathI zrI nItisAgarajI ma.nI jIvarakSA, zAsanarakSA ane vizvamaitrInI bhAvanAne baLa maLyuM. zrI zaMkhezvara tIrthamAM karelI aTTamatapa sAthenI jApanI ArAdhanAne pratApe ane pU. gurudevanI nirmaLabhAve karelI dhanya dharA: sevAvaiyAvaccanA guNa prabhAve saMyamajIvanamAM khUba ja pragati sAdhI. pUjyazrInI nizrAmAM paNa zAsanaprabhAvanAnAM aneka kAryo thayAM. jaina-jainetaromAM aneka jIvone dharmamArgamAM joDyA, svataMtra cAturmAsa karIne anekavidha dharmakAryo pravartAvI rahyA che. amadAvAda, pATaNa, vaDodarA, zivagaMja Adi sthaLoe yazasvI cAturmAsa karyAM. saM. 2059nuM comAsuM janmabhUmi lAyajA (kaccha)mAM AnaMda ullAsapUrvaka saMpanna thayuM. saM. 2060nuM comAsuM bhAveNAnA zAstrInagara vibhAgamAM saMpanna thayuM. mahAmaMtra navakAranA jApa sAthe ArAdhanAnA ghoDApUra vahAvyAM. 68 upavAsanI ArAdhanA atrenA zrI saMghamAM zAtApUrvaka thaI. pUjyazrInI preraNAthI zAsanaprabhAvanA sAthe sAteyakSetromAM puNyazALIo taraphathI sAro lAbha levAyo. pUjyazrI ghaNA ja zAMta, saumya ane jagatane ucca Adarzo maLe tevuM jIvana jIvavAnI tIvra bhAvanA darzAve che. pUjyazrInI A uccattama bhAvanAo caritArtha thAo tevI zAsanadevane prArthanA sAthe pUjyazrIne bhAvapUrvaka vaMdanA! saujanya : pU. mAtuzrI padmAbahena khetazIbhAI mAMDaNa ha. padmAbAI saha parivAra (kaccha) lAyajA taraphathI. samartha sAhityakAra ane prakhara pravacanakAra pU. upA. zrI maNiprabhasAgarajI ma.sA pUjyazrIno janma pArasamalajInA mAtA rAjasthAnanA bADamera jillAnA mokalasara gAmamAM lUMkaDagotrIya zrI ghera rohiNIdevInI kukSie saM. 2016nA phAgaNa suda 14ne zubha dine thayo. temanuM janmanAma mIThAlAla hatuM. pAlitANA mahAtIrthamAM mAtA rohiNIdevI tathA bahena vimalAkumArI sAthe mIThAlAle paNa 14 varSanI vaye pU. A. zrI vijayakAMtisUrijI mahArAja pAse saMyama grahaNa karyuM. te dhanya divasa tA. 23-6-1973, saM. 2030nA aSADha vada 7no hato. mAtA rohiNI devInuM nAma sAdhvI zrI ratanamAlAzrIjI, bahenanuM nAma sAdhvI zrI vidyutprabhAzrIjI (pI.eca.DI.) ane mIThAlAlanuM nAma muni zrI maNiprabhasAgarajI rAkhI pU. AcAryazrInA prathama ziSya ghoSita Page #659 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 639 karavAmAM AvyA. prabhAvaka gurudevanA 13 varSanA satata aMjanazalAkA pratiSThAo temanA hAthe thaI, pAMsaThathI vadhu sAnnidhye yuvAmuninI tejasvI pratibhAne vadhu ne vadhu udyota karI dIkSAo temanI nizrAmAM saMpanna thaI. aneka upadhAna prasaMgo, ane e yogyatAnA kAraNe teozrI gurudevanA vizeSa prItipAtra padayAtrA saMgho, vaDI dIkSAo, mahotsavo pUjyazrInI nizrAmAM banyA. thayAM. pUjyazrInI eka anokhI kalpanAzakti anusAra teozrInuM bAhya ane atyaMtara vyaktitva atyaMta pUjyazrInA gurudeva A. zrI jinakAMtisAgarasUrijI ma.sA.nI AkarSaka ane preraka che. ghauMvarNo vAna, Adamakada kAyA, unnata samAdhibhUmi para vizvanuM eka prathama abhuta sthApatyakalAnA lalATa, vizALa, vakSasthaLa, madhura mita, tejasvI pradIpta netra, namUnArUpa jahAjamaMdiranA rUpamAM sarjana karAvyuM che. zrI kALA gheghUra vALa, bharAvadAra dADhI Adi pUjayazrInA dhIra- kesariyAjI tIrthanA kesariyAvAsanuM nirmANa karAvI temAM gaMbhIra pratApI vyaktitvanA paricAyaka che. kaThora vAtAvaraNamAM gajamaMdiranuM nirmANa e temanI adbhuta kalpanAzakti sUcave che. UcharyA hovAthI pUjyazrI svAbhAvika ja parizramI, sahiSNu pUjyazrI saMgha-zAsananA yogakSemane sucAru rUpe vahana ane sAhasika che. jJAna, vairAgya ane saMyamanuM teja teozrInA karI uttarottara zAsanaprabhAvanA prasarAvo evI abhyarthanA sAthe caherA para taravare che. pUjaya munirAja yuvAna hovA chatAM prauDha pUjyazrIne zatazaH vaMdanA! vidvattA ane utkRSTa saMyamaniSThAthI zobhe che. teozrI sArA jyotiSI che. teozrImAM vaknatva, kavitva ane lekhananAM bIja hindI sAhityakAra pUjya aMkurita thaI rahyAM che. evI e utkRSTa pratibhA pUjya paMnyAsazrI ratnasenavijayajI ma. gurudevanI jJAnajyotithI vikasita ane praphullita thaIne Aje tAraka tIrthaMkara paramAtmAo jagatanA jIvonA kalyANa samagra vAtAvaraNane surabhita karI rahI che. jJAnanA tejathI yukta mATe arthathI dezanA ApatA hoya che. prabhunI te vANIne gaNadhara maNiprabha' yathArAmaguNa jainazAsanane udyota karavA samartha che. bhagavaMto sUtra rUpe gUMthatA hoya che. prabhunI te vANI Aje dIkSAkALathI prAraMbhAyelI tIvra jijJAsAvRtti vyAkaraNa, kAvya, vartamAnamAM 'Agama' rUpe vidyamAna che. jaina AgamonI mUla nyAya, darzana ane Agamika adhyayananI sudIrdha yAtrA paripUrNa bhASA prAkRta che. AgamonAM rahasyone jANavA-mANavA mATe karIne sAhityasarjananI dizAmAM AgaLa vadhI rahI che. aneka mahApuraSoe e AgamagraMtho upara saMskRta bhASAmAM TIkA pariNAme teozrInAM pravacano Adhunika zailImAM adhyAtmika AdinI racanA karI. e AgamagraMthonA AdhAre aneka prakaraNabhAvone gUMthIne vahe che ane AkarSaka ane rocaka rUpa dhAraNa graMthonI racanAo karI. kare che. pUjyazrInI kavitvazakti paNa IzvarI deNa lAge che. e bhAratanA adhikAMza prAMtomAM jainonI vastI hovA chatAM kavitvazaktithI teozrIe bhajano, pado ane muktako lakhyAM vartamAnamAM vidyamAna che. mU. jaina sAdhu-sAdhvIjImAM lagabhaga che. "RSidattA rAsa' ane 'malayasundarI rAsa' e kAvyakaLAno 70% sAdhu-sAdhvIjI gujarAta prAMta ane gujarAtI bhASAthI uttama namUno che. parimArjina ane bhAvapUrNa bhASAzailImAM joDAyelAM haze. enA kAraNe bhAratanA vividha prAMtomAM aneka lakhAyelAM pUjyazrInAM lakhANo maulika ane navacetanayukta che. bhASAo hovA chatAM paNa je. mU. jainonuM adhikAMza sAhitya vAstavamAM teozrI suyogya gurunA suyogya ziSya che. gujarAtI bhASAmAM che. hindI, marAThI, aMgrejI, tAmila, telugu, pUjayazrInI yogyatA jANIne temane saM. 2044 dvitIya jayeSTha kannaDa Adi bhASAomAM lagabhaga bahu ja alpa pramANamAM suda 10nA divase pAdaru (rAjasthAna)mAM gaNi padathI alaMkRta sAhitya che. karavAmAM AvyA. vi.saM. 2057mAM mAgha suda 2nA divase gaDhasivAnAmAM upAdhyAya pada arpaNa karavAmAM AvyuM. temanA prabhAvaka pravacanakAra pU. paMnyAsapravara zrI ziSyamaMDalamAM muni zrI manISaprabhasAgarajI ma., munizrI ratnasenavijayajI mahArAje 18 varasanI UgatI javAnImAM bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI che. mayaMkaprabha sAgarajI ma., muni zrI manitaprabha sAgarajI ma., munizrI mitezaprabhasAgarajI adhyayana karI rahyA che. vIsamI sadInA mahAnayogI paramaniHspRhI pUjyapAda paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI gaNivaryazrInuM aMtima ziSyatva saMskRta, prAkRta, gujarAtI, mAravADI Adi aneka svIkArI e puNya puruSanA kRpApAtra banyA che. bhASAonA jJAtA che. AjasudhImAM paMcoterathI vadhu ThA Jain Education Intemational Page #660 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 640 dhanya dharA: vi.saM. 2033mAM dIkSA aMgIkAra karyA pachI pU. karavAmAM Avela ane vartamAna gacchAdhipati AcAryadeva zrImad munizrIe niyamita ekAsana tapanI ArAdhanA sAthe khUba suMdara vijaya hemabhUSaNasUrIzvarajI ma.sA.nI AjJAnusAre kA.vadI 5 svAdhyAya karela che. saMskRta-prAkRta bhASAo upara prabhutva meLavI saMvata 2059nA zubha divase zrIpAlanagara-muMbaImAM temane jainadarzana, jaina Agama, jainasAhityanA abhyAsanI sAthe sAthe paMnyAsapadathI alaMkRta karavAmAM Avela che. bAla ane taruNa jainetara darzanono paNa gahana abhyAsa karela. saMskaraNa vAcanA zreNInA mAdhyame temaNe hajAro bALakone potAnA upakArI gurudevazrInI AjJAnusAra 19 varasanI prabhuzAsananA rasika banAvavA mATe yogya prayatna karela che. UgatI javAnImAM emanI pravacanayAtrAno maMgala prAraMbha thayela. emanI tAraka nizrAmAM anekavidha sAmudAyika anuSThAno, pragatinA paMthe AgaLa vadhatAM teo prabhAvaka pravacanakAra rUpe ArAdhanA--tapazcaryAo saMpanna thayela che. thANA (mahA.)mAM prasiddhi pAmyA. chellAM 24 varasothI rAjasthAna, gujarAta, eozrInI preraNAthI saMghamAM mahAna siddhidAyaka-siddhitapanI madhyapradeza, muMbaI ane mahArASTranAM vividha kSetromAM vicaraNa karI tapazcaryA thaI hatI, jemAM 109 ArAdhako joDAyA hatA. nAnAM-moTAM zaheromAM cAturmAsa karI suMdara zAsanaprabhAvanA dhUliyA, yeravaDA karjata AdimAM upadhAnatapa tathA Thera Thera bhavya karela che. teozrI hindI ane gujarAtI bhASAmAM suMdara ane udyApanamahotsavo paNa thayA che. rocaka zailImAM pravacana Ape che. pUjya paMnyAsajI ma.nA prathama ziSya tapasvI munizrI hindI bhASA para saMpUrNa prabhutva dharAvatA pUjya udayaratnavijayajI ma.sA. vi.saM. 2060 bhAdaravA vada 10nA munizrIe vi.saM. 2037mAM potAnA parama upakArI zubhadivase 80 varSanI jaipha vayamAM paNa vardhamAna tapanI 100 gurudevazrIne zraddhAMjali ApatA 'vAtsalya ke mahAsAgara' oLI pUrI karI che. vi.saM. 2058mAM pUjyazrInI preraNAthI pustakanuM Alekhana karela. dhIme dhIme emanI sAhityayAtrA bhAyaMdaranivAsI saMdIpakumAra amaracaMdajI copaDAe bhAgavatI AgaLa vadhavA mAMDI. divyasaMdeza prakAzana TrasTa muMbaInA dIkSA aMgIkAra karI pUjyazrInA ziSya muzriI kevalara anvaye hindI bhASAmAM Alekhita temanA sAhityanuM prakAzana vijayajI banyA che. cAlu thayuM. dara varase 6-7 pustakonuM prakAzana thatAM Aje pUjya paMnyAsazrInA sadupadezathI deharoDa-pUnA nivAsI temanAM 114 pustako prakAzita thaI cUkyA che. zA kesarImala emacaMdajI jene potAnA samagra parivArabe varasa pUrve aSADha suda-9nA divase emanA dvArA dharmapatnI, eka putra tathA eka putrI sahita vi.saM. 2059, mahA Alekhita-saMpAdita "bIsavIM sadI ke mahAnayogI' 100mAM suda-6nA zubhadivase pUjyazrInI zubhanizrAmAM bhAgavatI dIkSA pustakanuM vimocana thayela che. zvetAMbara mUrtipUjaka saMghamAM aMgIkAra karela che. jainazAsananI suMdara ArAdhanA-prabhAvanA gujarAtI sAhitya bahoLA pramANamAM che, jyAre hindI bhASAmAM karI rahelA ane nUtana hindI sAhityanuM avirata sarjana karanArA sAhityanI khUba ja kamInA che. pUjyazrIe e kamInI pUrti pUjya paMnyAsazrI ratnasenavijayajI ma.nAM caraNomAM bhAvabharI karavA mATe kamara kasela che. vaMdanA. chellAM 17 varasathI emanAM pravacanone vAcA ApatuM - guru kRpApAtra, pravacana prabhAvaka ahad divyasaMdeza" mAsika paNa niyamitarUpe prakAzita thAya che. pUjya paMnyAsa zrI rAzimaratnavijayajI ma. nUtana sAhitya sarjananI sAthe sAthe pUjyazrIe saMskRta prabhu mahAvIranuM vicaraNa bhASAmAM aneka graMthonuM paNa saMpAdana karela che. "zrI hemacaMdra mabhUminA je pradezamAM thayuM zabdAnuzAsanamuM-'bRhavRtti'-'laghunyAsa' sahita traNa bhAgamAM tyAM Aje prabhuvIranA aneka emanA saMpAdana taLe prakAzita thayela che. enI sAthe tIrtho che. nANA, diyANa, pADavaritram nuM paNa saMpAdana karela che. nAMdiyA, jIvitasvAmI sva. pUjyapAda gacchAdhipati AcAryadeva zrImavijaya vAMdiyA... naMdivardhana rAjAnA mahodayasUrIzvarajI ma.sA.nI AjJAnusAra vi.saM. 2055nA nAmathI nAMdiyA vaizAkha sudi pa-nA divase temane "gaNi' padathI vibhUSita vasyuM...siddhArtharAjAnA nAmathI siddharatha vasyuM...kAnamAMthI khIlA Jain Education Intemational Sain Education Intermational Page #661 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 kADhavAmAM AvyA tyAM bAmaNavADA tIrtha vasyuM...enI bAjumAM ja be ki.mI.nA aMtare prabhuvIranA nAmathI vIravADA vaseluM che. prabhu mahAvIranuM vizAla jinAlaya gAma bahAra AveluM che. A jinAlayane vardhamAna vidhA sAdhanApITha tarIke paNa oLakhI zakAya che. kAraNa ke ahIM aneka sAdhaka munioe zrI vardhamAna vidyAnI sAdhanA karelI che. A gAmamAM tarojI ane mAdhojI nAmanA be sagAbhAIo jinazAsananA upAsaka suzrAvako hatA. zrI mahAvIrasvAmI jinAlayanI uttama vyavasthA, sArasaMbhAla ane suMdara upAsanA karatAM hatAM. sAMbhaLavA pramANe koka agamya kAraNasara A banne bhAIoe gAma choDavAno nirdhAra karyo. tarojI vAgarA bAju jaIne vasyA emanA saMtAno tarANI kahevAyA. mAdhojI mAlavADA AdimAM gayA ane teo mAdhANI kahevAyA. eTale tarANI ane mAdhANI bhAIo thayA. tarANI zrI chogAjI senAjI vyavasAyArthe potAnA bhAIo sAthe karnATakamAM basavana bhAgevADI jaI vasyA. gacchAdhipati A. zrI hemendrasUrIzvarajI ma. sA. tarANI parivArathI basavana bhAgevADIthI dIkSita thayA. zrI chogAjInA putra zrI pukharAjajI vyavasAyArthe AMdhrapradezanA vizAkhApaTTanamamAM sthira thaI jainabradharsa' nAmathI vyavasAya zarU karyo. dharmapatnI phUlavaMtIdevI khUba ja saMskArI kuTuMbanA hatA. emanA be sagA bhAIo dIkSita thaI A. zrI jitendrasUrijI ma. sA., A. guNaratnasUrijI ma. sA. rUpe zAsananAM nabhomaMDaLamAM camakI rahyAM che. temane dIkSA mATe gharathI bhAgI javAno puruSArtha karyo paNa parivAravALA pAchA laI AvI lagna karAvI dIdhA. lagna pachI pukharAjabhAIne saMyama levAnA koDa jAgyA. paraMtu karmasaMjoge nIkaLI na zakyA. saMtAnomAM pAMca putra saMpata, kizora, mukeza, rameza, sureza ane be putrI puSpA ane pramIlA hatA. emAM trIjA putra ramezano bhAgyodaya thayo. * * * bAlakano janma saM. 2020 phAgaNa vada 7 maMgaLavAra 42-1964 svAti-1 vizAkhApaTTanamamAM thayo te samaye jozI uvAca-A bAlakanA zarIra para kudaratI janoI aMkita che. A bAlaka pUrva janmamAM paMDita hovo joIe. A janmamAM tamArA gharamAM nahIM rahe... mAmA saradAramala uvAca-A bAlaka dIkSA leze. hIrAcaMda uvAca-beTA! meM tArA mAmA nAnA 641 gaNezamalanI dIkSAmAM ajJAnatAnA kAraNe ghaNo aMtarAya karyo. e to dRDha rahyAM ane dIkSA lIdhI ane suMdara ArAdhanA karI rahyA che. paNa huM tane kahuM chuM levA jevI to dIkSA ja che. mAM! tU dahI kema nathI khAtI? beTA mAre bAdhA che. dIkSAnI bhAvanA hatI paNa na laI zakI mATe dahInI bAdhA rAkhI che. mAM! tArI bhAvanAne huM pUrI karIza! mAM dIkarAnA A saMvAdathI pAyo racAyo... 2053 kA. 1. pUjya gurudevazrI pAse 8 varSanI uMmare javAnuM thayuM. nArakI citrAvalI joI bhavano bhaya lAgyo. saMyamanI tAlAvelI lAgI. 12 varSanI uMmare vizAkhApaTTanamathI takhatagaDha moTAbhAInA lagnaprasaMge AvavAnuM thayuM-tyAM jogAnujoga pUjya gurudeva zrI guNaratnasUrijI ma. nuM cAturmAsa hatuM. pArasamaNino sparza thayo. loDhu sonu banI gayuM. sAthe rahyA, ghare lagnaprasaMge 12 varSanA ramezanI kasoTI AvI chatAM makkama rahI cAMdarAImAM lagna maMDapanA sthaLanA ja mukhya avarajavaranA mArge lAITo baMdha karAvI pratikramaNa karyuM. 10 divasamAM be pratikramaNa moDhe karI AgaLa vadhyA. saMvata 2034 phAgaNa vada 10 24-1978 ravivAre 14 varSanI uMmare takhatagaDhamAM dIkSA thaI. saM. 2034 vaizAkha suda 5 nA paM. zrI bhadraMkara vi., A. zrI mukticaMdrasUrijI, A. zrI rAjatilakasUrijI ma. sA., A. zrI kalApUrNasUrijI ma. nA hAthe piMDavADAmAM vaDI dIkSA thaI. saM. 9nA amadAvAda zrI bhuvanabhAnusUrijI smRtimaMdira pratiSThAnA aitihAsika mahotsavamAM gaNipadavI thaI. pU. munizrI darzanaratna vi., munizrI vimalaratna vi. pAse vyAkaraNa, vidyAguruzrI mokSaratna vi. ma. pAse 7 varSa navya-nyAya-tattvaciMtAmaNi(saMpUrNa) jAgadIzI-gAdAdharI-mAthurI cAra tattvAloka, SaDdarzanAdi 400 graMthono vistRta abhyAsa karyo. pUjya gurudevazrI pAse upazamanAkaraNa karI pUjyazrI racita udaya sArmitta graMthanuM saMzodhana karI taiyAra karyuM. kavitvazakti ane tarkazaktino upayoga karI dararoja eka navo zloka lakhavAno niyama rAkhyo. hajArAM zloko racyA. abhAvavAda tattvAlokanI racanA karI. na ma' be varNanA AdhAre dvivarNastutirakSmayaH nAmano nAnakaDo cittane camatkRta karanAro graMtha lakhyo. hiMdI gujarAtI aMgrejImAM 54 pustako lakhyA. guDanAITa rAtri pravacano 80 hajAra nakala, jainamanovijJAna 40 hajAra nakala, guDalAIpha 40 hajAra nakala, bacAvo bacAvo garbhapAta mahApApa 5 lAkha nakala, aisI lAgI lagana Page #662 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 642 dhanya dharAH hiM. gu. doDha lAkha nakala Adi sAhitya racanA karela. pamADanArI tamannA adbhuta che. 12 bhASAnA jANakAra che. pUjyazrInI bhIlaDIyA tIrthamAM saM. 2055 phA. va. 3 tA. 5- 20 hajAra mAnavamedanI vacce zrI bhuvanabhAnusUri smRtimaMdira 3-99nA maMgala dine paMnyAsa padavI thaI. pUjyazrInA 45 pratiSThA prasaMge saMskRtamAM pravacana ApyuM. kolejamAM aMgrejImAM Agama AdinA pravacano lagabhaga dareka cAturmAsamAM yojAya paNa pravacano Ape che. che. rAtri pravacano ane yuvA zibiromAM hajAro yuvAnonA rAmAyaNa-mahAbhArato upara jAhera pravacano ane cAlu jIvana parivartana thayA che. vidhivijJAna ane jaina sAle skUlomAM pravacano ApI 12 hajAra bALakone phaTAkaDAno manovijJAnanA pravacano to yuvAnone khuba ja AkarSe che. tyAga karAvyo. amadAvAda gUjarAta vidyApIThanA bI. eDa. pUjyazrI dIkSA lIdhI e ja divasathI eTale chellA 30 varSathI kaoNleja AdimAM paNa pravacano thayA. gurunizrAmAM ArAdhanA karI rahyA che. gurukRpA e ja saMyama sAdhanA che, evuM temanuM mAnavuM che. jyAM jhADa tyAM chAyaDo, guru pU.paMnyAsapravara zrI zivasAgarajI ma.sA. tyAM ziSya A emano jIvanano mudrAlekha che. pUjya (1) janmatArIkha : 14-8-1965 (2) saMsArI nAma gurudevazrInI aparaMpAra gurukRpAnA pAtra banI pUjyazrInI : zailezakumAra (3) pitAnuM nAma : manubhAI premacaMda vorA (4) nizrAmAM thatAM dareka aitihAsika AyojananuM kuzaLa mArgadarzana mAtAnuM nAma : maMjulAbahena (5) dIkSAtArIkha : 22-11-81 kare che. gurunI AziSanA baLe ja 43 varSanI laghu vaye 29 (6) dIkSAtithi : kArataka vada-11 (7) dIkSAsthaLa : varSanA dIkSA paryAyamAM pUjyazrInA 31 jeTalA ziSyo che. jeo hiMmatanagara pAse aDapodarA (8) vyAvahArika abhyAsa : dhoraNa jJAnadhyAna svAdhyAyamAM sadA rata rahe che. 8 (9) dhArmika abhyAsa : 2 varSa-yazovijayajI jaina saMskRta pUjyazrInA ziSyo-praziSyo pAThazALA-mahesANA (10) dIkSA bAda : siddhahemacaMdra vyAkaraNa karavA mATe pAThazALAmAM be varSa niyamita gayA. (11) A (1) muni harSaratna vi. (16) muni samarpitaratna vi. sivAya jyotiSazAstranI adhiSThAyikA mAtA paMcAMgulInI (2) muni bhAnuratna vi. (17) muni cAritraratna vi. ArAdhanA dvArA jyotiSa-yaMtra-maMtra tathA sAhitya (3) muni ciraMtanaratna vi. (18) muni siddhAMtaratna vi. prakAzanakSetramAM AgaLa vadhyA. (12) pragaTa prabhAvaka zrI ghaMTAkarNa (4) muni hIraratna vi. (19) bAlamuni yazaratna vi. mahAvIranA 1 lAkha jApa paripUrNa karIne gaNi+paMnyAsa padavI (5) muni jitaratnavi. (20) bAlamuni ramyAMgaratnavi. prApta karI. (13) ziSyasaMpadA : bAlamuni zrI RSabhasAgarajI (6) muni mokSAMgaratna vi. (21) muni gItArtharatna vi. ma.sA. (14) 24 varSa akhaMDa gurunI nizrAmAM rahIne jJAnamArge (7) muni matiratna vi. (22) muni tIrtharatna vi. pUjayazrI AgaLa vadhyA che. (8) muni jinAMgaratna vi. (23) bALamuni hitArtharatna vi. bahumukhI pratibhAnA dhAraka, madhurabhASI paMnyAsajInA (9) muni saMbhavaratna vi. (24) muni gaNadhararatna vi. caraNomAM amArI koTi koTi vaMdanA... (10) muni kaivalyaratna vi. (25) muni taporatna vi. saujanya : jasA inphoTekaka amadAvAda, saMjayabhAI bAbubhAI paTela (11) muni devaratna vi. (26) bALamuni tattvaratna vi. parivAra, kalyANa InvesTamenTa surata, saMjaya bipinacaMdra zAha. (12) muni saumyAMgaratna vi. (27) bALamuni jJAnaratna vi. (13) muni pUrNaratna vi. (28) muni AtmArthIratna vi. pU. munirAja (14) muni nItiratna vi. (29) muni tattvArtharatna vi. zrI harSazIla vijayajI (15) muni kalyANaratna vi. (30) muni ajitara vi. mahArAja (31)7 varSanA bALamuni tripadIratna vi. saurASTranA kAzI tarIke lAke pratibhAvaMta bALamunio paNa che. etihAsika suvikhyAta jAmanagara zaheranAM vatanI saMdhonI caitrI oLI, cAturmAsa, dIkSA prasaMgo ane jhaverI vrajalAla ghelAbhAInA pratiSThA prasaMgomAM pUjyazrInI tamAma jaina ajaina jIvone dharmapatnI dharmazIlA maMjulAbenanI dain Education Intermational Jain Education Intemational Page #663 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 kukSie vi. saM. 2023nA phAgaNa suda 10nA divase mohamayI muMbaI nagarImAM putrano janma thayo. hiteSa nAma pADavAmAM AvyuM. bAlyAvasthAnI sAthe ja jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamanA kAraNe....buddhi tIvra hatI. mAtuzrI maMjulAbenanAM dharmasaMskAronA kAraNe pAMcavarSanI nAnI vayamAM to be pratikramaNa sudhIno abhyAsa karI lIdho. vi. saM. 2028-2029mAM pUjyapAda tapasvI munirAja zrI bhadrazIla vijayajI ma. sA. AdinI abhyAsArtha jAmanagara zAMtibhuvanamAM sthiratA thayelI te samaye bAla hiteSakumAra pUjyazrInA saMsargamAM Avela. pUrvanA saMskAro ane mAtuzrInI preraNAnA baLe TUMka samayamAM ja paMca pratikramaNa, navasmaraNa cAra prakaraNa traNa bhASya, cha karmagraMtha Adino abhyAsa paripUrNa karela. skUlanA abhyAsanI sAthe sAthe samyajJAnano abhyAsa paNa suMdara rItIe cAlato hato. skulamAM prAyaH karIne prathamadvitIya naMbare ja utIrNa thatA hatA. vi. saM. 2030mAM pU. mu. zrI bhadrazIla vijayajI ma. sA.nA jAmanagarathI vihAra bAda vedAMtAcArya paMDitapravara zrI vrajalAlabhAI vAlajI upAdhyAya pAse sAta varSanI laghuvayamAM saMskRtanI be buka, vyAkaraNa, saMskRta kAvyo Adino suMdara abhyAsa karyo. jAmanagara padhAratA mahAtmAonI pAse hiteSakumArano abhyAsa suMdara rItIe cAlato hato. vi. saM. 2032mAM jAmanagarathI jUnAgaDha siddhAcala mahAtIrthanA cha'rIpAlaka saMghanuM Ayojana zrI maNilAla dharamazI parivAra taraphathI thayela temAM sauthI nAnI uMmaramAM saMpUrNa vihAra karela. vi. saM. 2073mAM pU. rAjendravijayajI ma. sA. ane pUjya zrI prabhAkaravijyajI ma. sA.nI nizrAmAM Ayojita upadhAnatapamAM 10 varSanI vaye mALA paridhAna karela. vi. saM. 2034-2035nA vekezananA samayamAM pU. gurudeva bhadrazIla vi. ma. pU. muni guNazIla vi. ma., pU. mu. kulazIla vi. ma. AdinA saMgAthamAM rahI vairAgya prabaLa banAvela. vi. saM. 2036mAM pUjyazrInuM jAmanagaranAM AMgaNe ja caturmAsa thayuM. vi. saM. 2037 poSa vada panA puNyadine bhavyAtibhavya dIkSA thayela. ++ wwwwwmum mALA hiteSamAMthI mu. harSazIla vijayajI tarIke nAmAbhidhAna pAmela bAlamuni munirAja zrI guNazIla vijayajI ma. nA ziSya tarIke thayA. dIkSA grahaNathI ja dAdA gurudevanuM apAra vAtsalya teozrInAM zistapUrNa anuzAsananI vacce saMyamajIvananI grahaNazikSA Asevana zikSA meLavI. 643 vi. saM. 2037 phAgaNa suda 4 nA zaMkhezvaratIrthamAM pUjyapAda paramagurudeva tapAgacchAdhirAja AcAryadeva zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjA AdinI nizrAmAM vaDIdIkSA vidhi saMpanna thayela. dIkSA grahaNa bAda vaDilonI bhakti karavA dhArA bAlamunie badhA viDalonAM hRdayamAM sthAna-mAna prApta karela. siddhahema vyAkaraNa-tarkasaMgraha Adi nyAyanA graMtho tathA aneka graMthonAM vAMcana dvArA jJAnanI upAsanAmAM dattacitta rahyA. vi. saM. 2046 mAM muMbaI zrIpAlanagaramAM sau prathama pravacana mATe besavAnuM thayuM. tyArathI pravacanazaktinA mAdhyame aneka AtmAone sanmArge vALI zakyA. vi. saM. 2047mAM eka majenI vArtA (dhanyakumAra caritra)nA prakAzana dvArA pUjyazrIe jaina sAhityamAM sacitra prakAzanano eka navo yuga zarU karyo. vi. saM. 2046 mAM muMbaI lAlabAgamAM teozrInA gurudevonA gaNipada pradAna prasaMga vi. saM. 2047 mAM muMbaI ghATakoparamAM paMnyAsa pada pradAna prasaMga pUjyazrInAM saMsArI bena jayazrIkumArIe vi.saM. 2041mAM khaMbhAta mukAme dIkSA grahaNa karI sA. zrI divyagirAzrIjI tarIke suMdara saMyama jIvananI sAdhanA sAthe jJAnopAsanA karI rahyA che. to mAtuzrI maMjulAbena jaipha vaye vi. saM. 2056 mAM amadAvAda raMgasAgara mukAme-bhAgavatI pravajyA aMgIkAra karI A. zrI mokSanaMditAzrIjI nAme suMdara ArAdhanA karI rahyA che. saujanya : tIrthAdhirAja cAturmAsa samiti (vi.saM. 2062) pAlitANA. sAmAyika Page #664 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 644 dhanya dharA: parivAra che. nA dara 1 nAnI pa.pU. paMnyAsapravara zrI dIkSA : vi.saM. 2038, vaizAkha suda-6, tA. 24-4-1982. prazAMtavallabhavijayajI ma.sA. dIkSAbhUmi : saMgamanera, ji. ahamadanagara (mahArASTra) jemaNe potAnA jIvanamAM samudAya : pa.pU.zrI prema-bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. prazamarasa AtmasAt karyo che. vartamAna gacchAdhipati : siddhAntadivAkara pa.pU.A.bha. temanI zAMta, prazAMta mukhAkRti, zrImad vijayajayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. vairAgyagarbhita vANI, bahu ja dAdA gurudeva : sahajAnaMdI pa.pU.A.bha. khUbIpUrvaka yuvAnone jIvanano zrImad vijaya dharmajisUrIzvarajI ma.sA. sAco rAha batAvavA dvArA yogya mArgadarzana ApanAra pUjyazrI gurudeva : dharmacakratapaprabhAvaka pU.A.bha. saMyamajIvanamAM sArI evI zAsana " zrImad vijaya jagavallabhasUrIzvarajI ma.sA. prabhAvanA karI rahyA che. gaNi tathA paMnyAsa padavI : vi.saM. 2062, phAgaNa suda-7, bAlyakALathI mAtA-pitA dvArA ja jIvanamAM prabaLa somavAra, tA. 6-3-2006. dhArmika saMskAronuM siMcana thayeluM, pUjA, rAtribhojana tyAga, gaNi-paMnyAsapadavI dAtA : gacchAdhipati pa.pU.A.bha. sAmAyika, pratikramaNa ane dhArmika abhyAsa niyamita rIte karatA zrI vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. rahyAM. vaLI nAnI uMmaramAM guru bhagavaMtanA saMparkathI emanuM mana vinA manuM mana vizeSatA : pravacanakAra, zAstrajJa, AcArasaMpanna, zrI saMghomAM saMsAranA kSaNika sukho tarapha vaLavAne badale vairAgyavAsita banyuM. yazasvI ArAdhanA karAvanAra, dharmacakra tapa, vardhamAna tapanI UDe UMDe paNa temanAmAM saMyamanI prabaLa bhAvanA emanA AtmAne 26 oLI, 18 varSa sudhI jJAnapaMcamInI akhaMDa satata DhaMDhoLatI rahI. ArAdhanA, poSa dazamInI ArAdhanA. saMyamajIvanamAM gurukRpAe AgamagraMthonuM adhyayanAdi zrI kulaka samuccaya (mULa), zrI kulaka samuccaya (bhASAMtara sahita) karI pariNata banyA. vartamAnamAM zAsanaprabhAvanAnA aneka kAryo ja tathA pApa paDala pariharonA saMpAdaka, vAsavavaMdita zrI karI rahyA che. samudAyanuM gaurava vadhArI rahyA che. prakRtie vAsupUjya, AnaMdadAtA zrI abhinaMdana svAmI, surataru abhyAsI che. sarIkhA sAhibA, sumatidAyaka zrI sumatinAtha, zAMtikaraNa saMyamaparyAyanA keTalAMka varSo gurunizrAmAM ja rahIne zrI zAMtinAtha, pArtha ciMtAmaNi mere mero AdinA saMpAdaka, pUrNapaNe gurune samarpita banI rahyAM. guru bhagavaMtanA dIkSita parivAra : munizrI divyazekharavijayajI ma.sA. (vaDIla sAhityopAsanA ane zAsanaprabhAvanAnA dareka kAryomAM saMpUrNapaNe sahAyaka banatA rahyAM, prakRtie abhyAsI che. sadAya svastha cahero, dhIragaMbhIra mukhabhAva, zAstrAnusArI sAdhanA vagere nimnokta saMghamAM vajasvAmI pAThazALAnA preraka pUjyazrInA ucca sAdhujIvananA sAkSIbhUta aMgo che. (1) zrI saMbhavanAtha jaina saMgha-jAmalIgalI, borIvalI janmadina : vi.saM. 2014, bhAdaravA vada amAsa, (vesTa) muMbaI. (2) zrI vilepArlA je. mU.pU. jaina saMgha vilepArlA (vesTa) muMbaI. (3) AnaMdadAyaka zrI vAsupUjya svAmI tA. 12-10-1958 jaina saMgha-bhaTAra roDa, surata. (4) zrI AdinAtha jaina saMgha| janmabhUmi : junA DIsA (ji. banAsakAThA. uttara gujarAta.) navasArI. (5) zrI sudharmAsvAmI the. mU. jaina saMgha-budhavAra peTha, saMsArI nAma : rAjendra mAtA-pitA : lIlAbahena babAlAla zAha. nimnokta ArAdhanA bhavananA preraka nivAsasthAna : surata (1) dharmajitasUri ArAdhanA bhavana. karADa (mahArASTra). zikSaNa : bI. koma. (2) AcArya zrI jayaghoSasUrIzvarajI jaina pAThazALA pUnI. - makara '' Jain Education Intemational ation Intermational Page #665 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 645 (3) sau. maMgubahena cImanalAla jIvAbhAI hakkaDa dharmalakSmI ane dhanalakSamImAM satata vRddhi thavA lAgI. ArAdhanAbhavana, jogANInagara-surata. jayaMtIbhAIno AtmA potAnA ati lADakA bhatrIjA zrI saujanya : kAntilAla popaTalAla zAha a.sau. zazIkalAbena vijaya somacaMdrasUrIzvarajI ma.sAhebanI AcAryapada pradAnanI kAntilAla, putra satIza-a.sau. nayanA, nItina-a.sau. vidhi samaye saMyamanAM sapanAM jovA lAgyo saMsAranI asAratA rAjazrI, pautra-pautrI : prItama, saMketa, apUrva, pUjA, priyaMkA ane saMyama dvArA maLatI zAzvatatAnA nakkara pariNAmomAM pU. muni zrI nirvedacaMdravijayajI ma.sA. mahAlavA lAgyo. saMvata 2053nA vaizAkha suda-6nA zubha dine temanAM sahuthI moTAbhAI zrI zAMtibhAI ane bhAbhI zrI vIramatI dharmanagara surata....saMghavI bahena sahita pAMca bhavyAtmAno dIkSA mahotsava khUba khUba parivAra...zrI cImanabhAI tathA zAsanaprabhAvakatApUrvaka UjavAyo hajAronI medanI vacce dIkSA mAtuzrI kamaLAbahenanAM cha thaI. zrI jayaMtibhAI banyA munirAja zrI nirvedacaMdravijayajI saMtAnomAM sahuthI nAnA ma.sAheba. saMsArI avasthAnI kaho ke nAnI uMmarathI jayaMtIbhAI, nAnI uMmarathI ja kAvyalekhananA zokhIna, tethI saMsArIpaNAthI ja dhArmika gIto tema buddhi kuzAgra hatI. zALAmAM ja prasaMgocitta lakhatA. suMdara prAsanI goThavaNI, lAgaNIsabhara lagabhaga avvala naMbare ja pAsa kalpanAothI teozrInI racanAo khUba khUba zobhatI. A thatA. daramyAna mAtA kamaLAbAne racanAonuM saMkalana "jina zAsananA dIvA' pustakarUpe temaNe ja kSaya roganI bimArI lAgu paDI. kSaya roganI sAravAra mATenI hospiTala khUba dUra hatI. prakAzita karyuM hatuM. gopIpurAthI cAlato cAlato nAnakaDo jayaMta potAnI mAne mATe dIkSA aMgIkAra karyA pachI teozrInI yogyatA nihALI jamavAnuM laIne jAya, mA dIkarAne navaro na besavA de. dharmanuM guru bhagavaMte teone alaga alaga kSetromAM cAturmAsa arthe zIkhave. stavano, sajajhAyo, sUtro bImAra mAe horipaTalanA mokalyA ane temaNe paNa dareka kSetramAM yazasvI, ekathI eka bichAne zIkhavyA. kuzAgra buddhivALA jayaMtane stavano vagere caDiyAtAM cAturmAsa karyA temaNe saMyamajIvanano ghaNo moTo samaya jhaDapathI kaMThastha thaI jatAM. zrI jJAnapaMcamInuM cha pAnAMnuM moTuM ekAsaNAM ja karyA. saMvata 2062nA kA.va.9ne dine vAlakezvara, stavana, avitarapaNe pa3 varSa sudhI bhAvavAhI svarathI zrI surata muMbaI mukAme jyAre tabiyata bagaDI tyAre Agale divase eTale saMgha samakSa teozrIe gAyuM hatuM, jeno gaMbhIra ane madhura ke kA.va.8nA dine teozrInA saMsArI putravadhU rAgiNIbahenanA avAja sAMbhaLanAranA hRdayamAM sIdhI asara karato. moDhe bolyA hatA ke mArA be moTAbhAI (A.zrI vi. - hIrA-motI-jhaverAtano vyavasAya. dhaMdhAmAM nipuNa ane caMdrodayasUrIzvarajI ma. sAheba tathA A.zrI vijaya ati prAmANika vyApArI tarIke jayaMtIbhAInI surata uparAMta azokacaMdrasUrIzvarajI ma.sAheba)nI nizrAmAM mAruM jIvana samApta muMbaI, amadAvAda vagere bajAromAM khyAti hatI. thAya tevuM kahuM chuM. meM jIvanamAM badhuM ja meLavyuM ke have kazuM paNa meLavavAnuM bAkI nathI. mane pUrNa saMtoSa che ane bIjA divase I.sa. 1974mAM teo potAnA bhakti maMDaLa "zrI saMyukta nyumoniyAno humalo thayo ane saMvata 2062nA mA. zu. 8nA maMDaLa' sAthe acchArI (vApI pAse) mukAme caityaparipATI mATe divase A mahAmunie jIvanalIlA saMkelI lIdhI. zrI saMghanI gayA hatA. rAtre bhAvanAmAM dAMDiyA ramatAM dAMDIyo acAnaka hAjarImAM saMpUrNa samAdhimAM zrI namaskAra mahAmaMtrane suNatAM AMkhamAM vAgyo, AMkhamAM e prakAranI IjA thaI jeno duniyA suNatAM paMDita mRtyu pAmyA. kavihRdayI e mahAmuninAM zrI AkhImAM koI IlAja na hato, chatAM khUba khUba samatAthI darda caraNomAM koTI koTI vaMdana.... sahI lIdhuM ane temaNe tyAMne tyAM AjIvana dAMDiyA na ramavAnI pratijJA laI lIdhI. AMkhano dhaMdho ane AMkha ja nakAmI thaI saujanya : jainazAsana zaNagAra 5.pU.A.zrI gaI, chatAM saheja paNa hiMmata gumAvyA vinA bAhozIthI dhaMdho vijayacaMdrodayasUrIzvarajI ma.sA. tathA sUrimaMtra samArAdhaka karatA rahyA. 14 varSanI uMmare kacarA parivAranAM maMjulAbahena pU.pU.A.zrI vijaya azokacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI smRtimAM zrI sAthe sagAI thaI. vAcana ane zukanavaMtAM pagalAMthI gharamAM nemi-vijJAna-kastUrasUri jJAnamaMdira-surata Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #666 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 646 dhanya dharA: jinazAsanarAgI parama pUjya munirAja barobara navavarSanuM saMyamajIvananuM pAlana karI pUrNa jAgarUkapaNe navakAra smaraNa karatAM potAnI dIkSAtithi vaizAkha suda-6nI zrI saMvegacaMdravijayajI ma.sA. madhyarAtrie kALadharma pAmyA. suratanA saMghavI parivAranI | munio jinazAsananuM mULa che. teonAM javAthI ApaNe dharmaniSThA jaina samAjamAM prakhyAta thoDA hacamacI jatA hoIe chae. A anubhava thavo e che. saM. 2053mAM A parivAramAM dharmapremI jIva mATe svAbhAvika che. teozrIno AtmA ati AdaraNIya prasaMga thayo, kaho paramAtmAnAM zAsanano akhila lokamAM vistAra kare evI ke anuSThAna ja thayuM. aMtarakAmanA sevIe. zrI cImanalAla khImacaMda saujanya : jainazAsana zaNagAra pU.pU.A.zrI saMghavInAM jyeSTha putra zrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI ma.sA. tathA sUrimaMtra tamArAdhaka zAMtilAlabhAIe 84 varSanI uMmare pU.pU.A.zrI vijaya azokacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI smRtimAM zrI dharmapatnI zrI vIramatIbahena (67) tathA laghubaMdhu zrI jayaMtibhAI | nemi-vijJAna-kastUrasUri jJAnamaMdira-surata (67)nI saMgAthe dIkSA grahaNa karI. 84 varSanI vRddha uMmare jIvananI pUrNAhUtine badale navI zarUAta karI ane pa.pU.A. adhyAtmayogI zrI gautamavijaya bhagavaMta zrI vijayadevasUrIzvarajI ma.nA ziSya tarIke pa.pU. lekhaka : AcArya vIrendrasUri munirAja zrI saMvegacaMdravijayajI banyA. tapasvI munirAjazrI gautama vijayajI mahArAja sAheba teozrI bhUtakALamAM paNa tejasvI rahyA hatA. I.sa. paramAra kSatriyoddhAraka gacchAdhipati AcArya bhagavaMta zrI vijaya 1934mAM ekacyuMrIyala sAyansanA viSaya sAthe teo indradinasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA ziSya hatA. IsvIsana vizAzrImALI jaina jJAtinAM prathama grejyueTa thayelA. 1969mAM mahAsuda-5nA teoe potAnA be putro sAthe dIkSA dharmapariNati paNa vegavaMtI hatI. potAnA pitAzrI lIdhI. vaDodarA jillAmAM choTA udepura zaheramAM teonI dIkSA cImanabhAI (pa.pU. munirAjazrI prasannacaMdravijayajI ma.sA.)ne thaI. dIkSA apAvavAnI pUrI javAbadArI pote lIdhelI. vaLI, putra hemaMta | munirAja zrI gautama vijayajI dvArA teonuM nAmakaraNa tathA putrI nayanAne paNa nAnI vaye saharSa dIkSA ApI. je Aje pU. thayuM. A banne putro munirAja zrI virendravijayajI (hAla A. zrI vijaya somacaMdrasUrIzvarajI mahArAja tathA sA. zrI AcArya) ane munirAja harina vijaya A baMne bAlamuni yazasvinI zrIjI ma.nA nAme jinazAsananI prabhAvanA karI rahyA che. rUpamAM sAthe ja dIkSita thayA. trIjA suputra munirAja zrI temanAmAM jinazAsananiSThA sajjaDa hatI. zAsanaviruddhanuM indravijayajIe paNa bIjA samudAyamAM dIkSA lIdhI. A traNe kaMI vAMca-sAMbhaLe to tarata ja Akroza ThAlavatA. nAnAmAM nAnuM putro paNa suMdara saMyamanI ArAdhanA sAthe sva-para kalyANa karI kAma karatAM paNa zarama anubhavatA nahIM. suratanAM zrI nemivijJAna-kastUrasUri jJAnamaMdirane suvyavasthita karavAmAM teoe lagabhaga 70 varSanI uMmaramAM dIkSA grahaNa karI. ghaNI jahemata lIdhI hatI. dIkSA pachI paNa jainadharmano pracAra- TI.bI. Adi bimArI hovA chatAM paNa saMyama tapa tyAgamAM prasAra karavo temane khUba gamato.koIne bhaNatAM joI khUba rAjI teonuM manobala ati deDha hatuM. pATaNanA prathama cAturmAsamAM thatA. kaMI sAruM dekhAya to tenI aneka nakalo lokomAM vaheMcatA. ja teoe AcArya bhagavaMtanA AzIrvAdathI mAsakSamaNanI gujarAtI bhASA tathA saMskRta sahu jANe-sahu bhaNe tevA prayatno tapasyA karI. dIkSA jIvanathI ja teoe niraMtara tapasyA cAlu temanA rahetA. te ja anvaye saraLa gujarAtI vyAkaraNanI nUtana karI. 1971nA muMbaImAM bhAyakhalA cAturmAsa thayuM tyAM paNa AvRtti teozrIe prakaTa karAvelI. teoe bIjuM mAkhamaNa karyuM. pUjya gurubhagavaMtanI vaiyAvacce zarIrabaLa chellI vRddhAvasthAmAM paNa ekaMdara sAru rahyuM. ane sevA paNa teozrI karatA thAkatA na hatA. bAlamunionI vi.saM. 2062mAM muMbaI-prArthanA samAja khAte 93 varSanI vaye paNa teo sevA karatA hatA. moTI uMmare dIkSA grahaNa karyA Jain Education Intemational an international Page #667 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 640 pachI paNa dhArmika kriyAnA sutronuM teoe jJAna prApta karyuM. kSatriyoddhAraka AcArya zrI vijaya indradinasUrIzvarajI ma.sA.nA sAMsArika avasthAmAM teoe AtmAdhyAnanuM jJAna prApta karyuM karakamalothI thaI. hatuM. sAdhu avasthAmAM adhika samaya teo AtmadhyAna boDelIthI 20 ki.mI. dUra bhIMDola nAmaka gAMvamAM sAdhanAmAM vyatIta karatA hatA.teo samaya-samaya para ema.pI. hAIve roDa para teozrInI bhAvanAnusAra upAzraya, AtmadhyAnanI sva-anubhavanI vAto karatA hatA. je sAMbhaLIne bhojanazAlA tathA derAsaranuM nirmANa karavAmAM AvyuM. mUlanAyaka paNa AtmajAgRtinI preraNA maLatI hatI. zrI kalyANa pArzvanAtha bhagavAnanI pratiSThA paNa pa.pU. : ekavAra rANakapura tIrthamAM teo AtmadhyAnamAM lIna gacchAdhipati AcArya bhagavaMta zrImad vijaya hatA tyAre devadevIe darzana ApyA. tyAre deve teonI indradinasUrIzvarajI ma.sA.nA karakamalothI san 2000mAM AtmajAgRtinI ane AtmadhyAnanI prazaMsA karI ane karavAmAM AvI. A kSetramAM hajAro bhAIo jainadharmamAM joDAyA AtmakalyANanA mArgamAM AgaLa vadhavAnI preraNA karI hatI. ane jainadharmano je vikAsa thayo che teone AbhArI che. jetapura pAvI tAlukAmAM boDelIthI pazcima vistAramAM baLadagAmanivAsI zrI gaMbhIrabhAI jaine paNa teozrInI munivara zrI gautama vijayajI dIkSA svIkAranAra prathama hatA. preraNAthI potAnA suputra zrI rAjezakumArane dIkSA ApI jeo teonA saMsArI avasthAnA guru rAmajI mahArAja hatA. vidvAna banI gaNivarya padavI prApta karI che. jinazAsana tathA teoe bhaviSyavANI karI hatI ke tamArA pAnIbAra gAmamAM paMjAbakesarI AcArya zrI vijayanallabhasUri samudAyanuM nAma tamane mahAna dharma prApta thaze ane maMdira nirmANa kArya paNa rozana karI rahyA che. sukhI parivAranuM Ayojana karI khUba ja thaze. kharekhara teonI vANI siddha thaI. rAmajI mahArAja nA zAsana prabhAvanA karI rahyA che. A paNa teozrIno ja pratApa sAnidhyamAM zrI gautamavijayajI jeo saMsArI avasthAmAM che. kArataka vada-17 zukravAra I.sa. 2007mAM teo pAvanatIrtha gosAIbhAI tarIke prasiddha hatA teoe temanAthI dayA, boDelImAM sAMje lagabhaga 7vAge samAdhipUrvaka kALadharma pAmI ahiMsA, paropakAra bhakti Adi aneka guNonI prApti karI. gayA. teo moTI uMmaramAM saMyama grahaNa karI jIvana dhanya saMsArI avasthAmAM ja teoe AtmadhyAnano mArga prApta banAvI gayA. devalokamAM gayA pachI paNa aneka bhaktone Aje karyo. AtmadhyAnamAM AgaLa vadhI teoe AtmAnubhUti karI svapnamAM darzana ane preraNA Ape che. bhIMDola gAma derAsaramAM ane AtmajJAna paNa meLavyuM. Aje paNa teono prabhAva anubhava thAya che. teo samaya-samaya para AtmadhyAnano mahimA batAvatA preraNA :-AcArya zrI virendrasUrIzvarajI ma.sA., hatA ane AtmAnubhUtinI vAta karatA hatA. teo dvArA ja munirAja zrI haripheNa vijayajI. mane AtmadhyAnamAM AgaLa vadhavAnI preraNA maLI hatI. saujanya : zrI zvetAmbara mUrtipUjaka jaina TrasTa, pAnIbAra teoe ghaNIvAra kahyuM ke nidrAvasthAmAM teono AtmA haste kaMcanabhAI prakAzamAM cAlyo jAya che. jyAM teone cAre tarapha prakAza dekhAto hato. saurASTra kesarI, zAsana prabhAvaka, AcAryadevazrI vijaya bhuvanaratnasUrIzvarajI ma.sA.nA praziSyaratna, aSTama zrI paramAra kSatriya jaina dharma pracAraka sabhA saMcAlita varSItapa ArAdhaka vardhamAna jaina AzramamAM teo sthiravAsa hatA. te daramyAna hajAro jaina paramAra bhAIone teoe dharmamAM sthiratA mATe paMnyAsapravara zrI preraNA ApI hatI. keTalAka bhavi jIvoe temanI preraNAthI dIkSA rAjayaza vijayajI ma. paNa grahaNa karI. mahArASTra-AnadezamAM janmabhUmi pAnIbaramAM teonI bhAvanAnusAra upAzraya zIrapura nagarI jyAM paTTaNI tathA derAsaranuM nirmANa karavAmAM AvyuM. mULanAyaka zrI kuTuMbo-60 gharanI vastI che. ciMtAmaNi pArzvanAtha bhagavAnanI pratiSThA gacchAdhipati paramAra saMvata 1996mAM pUjyapAda Jain Education Intemational tion International Page #668 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 dhanya dharAH saurASTrakesarI AcAryadeva zrI vijaya bhuvanabhAnusUrijInI dIkSA A nagare thaI. 2 jinamaMdira ane 2 bhavya upAzrayothI vibhUSita A bhUmimAM tyArabAda ghaNI badhI baheno dIkSita thaI. paraMtu koI puruSonI dIkSA thaI na hatI. 36 varSa bAda saurASTra kesarIjI potAnI dIkSAbhUmimAM prathama vAra ja cAturmAsArthe prakhara vyAkhyAtA thaIne padhAryA. pravezadinanA prathama vyAkhyAna ane prathama paricayano prabhAva evo paDyo ke zIrapuranivAsI suzrAvaka zrI sevaMtibhAI ane mAtA zAradAbahenanA suputra-zrI rAjendrabhAI jeo tyAre ema. koma.nuM bhaNatAtA-teoe kaoNleja javAnuM choDI dIdhuM ane prathama divasathI ja dararoja sAMjanuM pratikramaNa ane gurusevAno prAraMbha karyo. cAturmAsa bAda zIrapurathI mAMDavagaDha tIrthano cha'rIpAlita saMgha nIkaLyo. temAM rAjendrabhAI joDAyA ane gAma-gharanI bahAra potAnI zaktiono aMdAja meLavyo. gurudevanI preraNAthI mAMDavagaDhathI AgaLa vihAramAM dhAra, bhopAvara, ujjaina, cittoDagaDha, kesarIyAjI thaIne udayapura sudhI vihAramAM sAthe rahyA. pUjya gurudevazrIe mAMDavagaDha saMgha pachI dhArmika adhyayanano prAraMbha navakArathI zarU karAvyo ane alpasamayamAM paMcapratikramaNa, sAdhukriyA, cAra prakaraNa vigere abhyAsa pUrNa karyo. udayapura nagare saMsArIpaNe pUjya gurudevanI sAthe cAturmAsa rahyA. cAturmAsa bAda sametazIkharajInI yAtrA karIne pAchA gurudevanI sAthe jodhapura mukAme vihAramAM joDAyA. tyAMthI osIyAjI tIrtha-phalaudI thaIne jesalamera paMcatIrthanI yAtrA karIne pAchA phallaudI AvyA tyAM dIkSA nizcita thaI. phalaudI zrI saMgha ane tyAMnA paramagurabhakta suzrAvaka zrI saubhAgyacaMdajI lalavANI (durga-bhilAI) vALAe bhavyAtibhavya dIkSA mahotsava ujavyo ane vaizAkha suda 5 saMvata 2034mAM zrI rAjendrabhAI pUjya saurASTrakesIjInA ziSya pUjya yazovijayajI ma.sA. (vartamAnamAM A. yazoratnasUrijI)nA ziSya pU. munizrI rAjayazavijayajI nAme dIkSita thayA. vaDI dIkSA bikAnera mukAme thaI ane prathama cAturmAsa phalaudI mukAme thayuM. saMpUrNa dhArmika zikSApATha, prakhara vyAkhyAtA, zAsana prabhAvaka AcAryadevazrI bhuvanaratnasUrijInA varad haste ja prApta karyA. pUjya dAdA gurudevanI nizrAmAM 9 cAturmAsa sAthe rahIne bhakti karavAno lAbha maLelo. tyArabAda potAnA gurudevanI nizrAmAM 4 cAturmAsa ane vartamAna gacchAdhipati AcAryadevazrI hemaprabha sUrizvarajI ma.sA.nI nizrAmAM 3 varSa sevAno lAbha meLavyo. mahuvA mukAme-zrI vardhamAnatapano pAyo nAMkhIne 24 vardhamAnatapa oLInI ArAdhanA sAthe 2 vAra dharmacakra tapanI ArAdhanA karI che. sAthe navapadajI oLInI ArAdhanA 11 vAra, paMcamItapanI ArAdhanA paNa karI che. potAnA gurudeva A. yazoratnasUrijInA varad haste amadAvAda thalateja mukAme saMvata 2049mAM kArataka vada 7nA dine gaNipadArUDha thayA. potAnA bIjA varSItapanA pAraNA nimitte-potAnA prathama ziSya vayovRddha tapasvI munizrI tattvaratnavijayajI ma.sA. sAthe muMbaIthI vihAra karIne hastinApura pahoMcyA hatA te avasare gurubhagavaMtonI nizrA vinAnuM potAnuM prathama cAturmAsa bhAratanI rAjadhAnI dillI nagare gujarAta vihAra saMghamAM karyuM. je ati bhavyAtibhavya, yAdagAra, aitihAsika rahyuM hatuM. potAnA dAdA gurudevanI jemaja pUjyazrI paNa saurASTra bhUminA vizeSa cAhaka che ane saurASTramAM bhAvanagara, mahuvA, taLAjA, sihora, pAlitANA pharI cUkyA che. potAnA dAdA gurudevanA mArge ja cAlatA pUjyazrI paNa cAturmAsika sthAnathI vividha tIrthonA cha'ripAlita saMghanA preraka, saMyojaka ane nizrAdAtA banIne Aja sudhI 9 cha'ripAlita saMgho kaDhAvI cUkyA che. dIkSAo, vaDI dIkSAo, upadhAna, ujamaNA, pratiSThA vividha kAryo karAvatAM pUjyazrIne 3 ziSyono parivAra che ane chellA 5 varSathI niraMtara varSItapanI ArAdhanA karatAM pUjyazrIne atyAre mAM varSItapanI ArAdhanA cAle che. saMvata 2059nI sAlamAM zrI siddhAcalanI pAvanabhUmimAM gacchAdhipati A.devazrI vijayahemaprabhasUrijInA varad haste paMnyAsa padArUDha thayelA pUjyazrI ugratapasvI to che ja. sAthe sAthe teono vizeSa rasa jApamAM che. kalikAla kalpataru zrI zaMkhezvara pArzvanAtha paramAtmAnA ananya ArAdhaka ane lAkhonI saMkhyAmAM jApa karanArA pUjyazrIne tapAgacchAdhiSThAyaka zrI maNibhadra dAdA paNa evA ja priya che ane tethI teo maNibhadra dAdAnA kRpApAtra paNa che ane temanA jIvanano mUla lakSAMka paramAtmabhakti hovAthI teo paramAtmabhakti rasika nA nAme ja bhaktomAM oLakhAya che. potAnA dAdA gurudevanA atyaMta upakAronI cirasmRti nimitte pUjyazrInI preraNAthI pAlitANA mukAme "bhuvanarana sAdhanA sadana' nA nAme suMdara upAzraya evaM gurumaMdiranI sthApanA thaI che. pUjyazrInI jevA ja temanA be bAlaziSyo pU. munizrI dharmaratnavijayajI ane pU. tIrtharatnavijayajI ma.sA. che. Jain Education Intemational Page #669 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 paramAtmabhaktimAM taraboLa, pUjyazrIne nihALavA ane bhaktirasano amRtasvAda zuM hoI zake te anubhavavo te jiMdagIno apUrva lhAvo che ane te ekavAra to anubhavavo ja joIe. devagurunI kRpAthI varSItapa ArAdhanA pUjyazrI AjIvana akhaMDa tapasvI banIne svaparanA tAraka, ArAdhaka ane upakAraka bane e ja zubhecchA. saujanya : eka bhakta taraphathI pUjya hitapUrNavijayajI mahArAja sAheba (bhAI mahArAja) custa sAdhupaNuM pALatA, pagamAM pahere nahIM. jarUriyAta pUratA ja vastro rAkhe. jaipha vaye pote nAnI uMmaranA gurubhAIo mATe gocarI-ukALeluM pANI vahoravA jatA. Akho divasa dharmadhyAna karatA. eka vakhata zrAvaka khAdInuM vasra vahoravA gayo to kahe mAre na vahorAvAya. mArA AcArya bhagavaMtane ja vahorAvo mAre jarUra paDaze to laIza. gujarAtanA tirthasthaLoe vihI muMbaI tarapha prayANa karatA hatA. vaDodarA pahoMcyA tyAM sAdhu bhagavaMtone vicAra Avyo ke rAjasthAnamAM dIkSA mahotsava che to tyAM jaIe. rAjasthAnanA dIkSAnA sthaLe pahoMcI gayA. dIkSA mahotsava sArI rIte ujavAyo. badhA UbhA thaI taMbu bahAra nIkaLyA tyAM eka bAjuethI taMbu saLagyo. bhAI mahArAja pote to maMDapa bahAra jhaDapathI nIkaLI gayA paNa vayovRddha sAdhu bhagavaMtone maMDapamAMthI nIkaLatA samaya lAgyo eTale bhAI mahArAja teone bacAvavA gayA temAM vizeSa dAjI gayA. amadAvAda rAjasthAna hospiTalamAM doDheka mAsa rahyAM Akhare kALadharma pAmyA. teonA AtmAne zAMti arpe tevI bhagavAna pAse prArthanA prArthIe chIe. rajUAta : zrI manubhAI jA. zAha, bhAvanagara pApabhIru paM. zrI raviratna vi. ma.sA. (saparivAra saMyamanA mArge) uttara gujarAtanA banAsakAMThA jillAmAM jainadharma sthAnA vinAnuM nAnakaDuM gAma ravela.....temAM vase jainadharmanA raMgathI Ex gAyeluM kuTuMba vAlANI--parivAra. kuTuMbanA mobhI zrI naTavaralAlabhAI vyAvahArika zikSaNanA jJAtA. temanA svabhAva ane kAryakuzaLatAthI gAmamAM priya thaI paDyA. dareka kAryamAM temanAM dharmapatnI zrImatI tArAbahenano vizeSa phALo hato ane eTale ja gAmanI phaI tarIke paMkAyAM hatAM. be putrI ane eka putra upara saMvata 2018 mAM mahA sudi terasanA dine vijayamuhUrta pasAra thaI rahyuM che. puSya nakSatrano yoga che. te samaye tArAbahene potAnI kukSiethI caritranAyakane janma Apyo. rAjeza evuM nAma jAhera karyuM pAMca varSanI uMmara thatAM pitAzrIe zALAmAM dAkhala karyo, sAthe sAthe pitAzrIe paNa saMskAra ane jJAna ghaDavAno prAraMbha karyo, paraMtu bAlyAvasthAthI ja ekalapaNAmAM rAcavAne icchato game tyAM jaI ekAMtamAM besI raheto. TarnIMga poinTa : rAjezane vyAvahArika pustako karatAM dhArmika pustako ane kathAyogamAM khUba ja rasa hato....game te ghaDIe je pustaka hAthamAM Ave te pustaka pUrNa karIne ja mUke. vAcana temano priya zokha hato. "eka vakhatanI vAta che te temanA jIvanI bhAta che. sonerI paLanI vAta gurudevanI mulAkAta.' mahesANA pAThazALAmAM praveza : pUjya pitAzrI pAse saMyamanI anumati mAMgatAM pitAzrI ane gurudevanI icchA ne AjJA svIkArI caritranAyaka mahesANA pAThazALAmAM dAkhala thayA ane jJAnAbhyAsamAM AgaLa vadhavA lAgyA. vidyAguruono prema saMpAdana karavA sevA bhaktinA rasiyA banyA. hRdayanI saraLatA, jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazame saMvata 2032nA jAtismaraNa jJAnanI prApti pa.pU.paM. abhayasAgarajI ma.nI kRpAthI meLavI. pUrvabhavanA mAtApitAne maLyA. saM. 2049mAM pharI pAlanapura pAThazALAmAM joDAyA ane dvitIya putraratnane janma Apyo ne tenuM nAma arpita pADyuM. te nAma pAchaLa paNa kaMIka bhAvisaMketa haze, kAraNa ke ApaNA caritranAyaka jyotiSa tema ja AdhyAtmika zaktinA srota hatA ane maMtra-taMtra nipuNatA meLavavA temanA jIvananI laghutA paNa jovA jevI che. saM.2050 mAM amadAvAdane temanA jIvananuM karma-dharmakSetra banAvI pAThazALAmAM adhyApana, sAdhu-sAdhvIne adhyApana, vidhividhAna kSetra, AgavuM nAma, mAsika prakAzanathI prakhyAtinA gaganamAM viharavuM, sonA cAMdInA, dhIradhAranA, TrAvelsanA ane loTarI-vyavasAya kSetre jhaMpalAvyuM. eka sAthe 7-7 dhaMdhA kara... hovA chatAM jyAre juo tyAre nivRtta jovA maLe aneka dhArmika-sAmAjika saMsthAomAM Page #670 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 650 dhanya dharAH sevA Ape temaja Adhi-vyAdhine upAdhithI pIDAtA aneka vyaktinA zAntidUta banIne ApaNA caritranAyaka temanA | jIvanamAM AgaLa vadhatA hatA. tyAM temanAM dharmapatnIe sAcA arthamAM sAtha nibhAvyo ne caritranAyakanI icchAne mAna ApI bALakonA vairAgyaghaDataramAM ane te tapadharmamAM joDAyAM. 500 AyaMbila tapa-2 varSItapa-aTTAItapanI ArAdhanA karI. caritranAyakanAM dharmapatnI jayazrIbahena paNa vairAgyapaMthavAsI banavA thanaganI rahyAM. guradevanI prApti : saM. 2059 varSanA prAraMbhe DIsA mukAme upadhAna thAya che, tenA samAcAra caritranAyakane maLatAM gharanAM sabhyone kahyuM cAritranI tAlIma eTale upadhAna tapa jo tamArI dIkSAnI taiyArI hoya to upadhAna karI lo tamane khyAla Ave dIkSA zuM cIja che? tyAM zuM karavAnuM che? kevo tyAga? kevI tapazcaryA ne kevI dinacaryA? A badhA praznanA javAbarUpa upadhAnatapa Avazyaka che. caritranAyakano parivAra caritranAyakanI icchAne AdhIna hato, eTaluM ja nahI temanA vacananA ekasoeka bolane pALanAro hato. tethI tarata ja taiyArI karI. DIsA mukAme 5.pU. A. abhayadeva sUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM karyo upadhAna tapano prAraMbha. gurudeve temanA vairAgyane majabUta banAvyo. caritra nAyakane prazna hato aneka pU. mahAtmAnA saMparkamAM hatA. kone jIvana samarpita karI saMyama jIvana jIvavuM tevI dvidhA anubhavatA hatA, tyAM parivAranAM sabhyoe kahyuM "doDha mAsathI amo A gurudevanA sAnidhyamAM chIe' amane to anukULa Ave che, svabhAva game che chatAM ApanI jevI icchA." caritra nAyake kahyuM, "ApanAM pitAzrI mAtuzrInA gurudeva che tema ja ApaNA bane bhAIonA gurudeva che tethI ApaNane kaMI takalIpha na hoya paraMtu ATalA pU. mahAtmAo je mArA paricita ne upakArI che temAM pUjyazrI paricita jarUra che, paraMtu upakAranI dRSTithI huM gurudevanI nikaTatama Avela nathI, temaja udAratAnI dRSTimAM kyAre kaMI joyuM nathI chatAM tamArI badhAnI icchA hoya to mArI nA nathI kAraNa ke mArA pitAzrInA gurudeva te mArA gurudeva ja hoya." basa nirNaya levAI cUkyo ne gurudevane jIvana samarpita karavuM te pAkuM thaI cUkyuM.....tyAM to varSa pUrNa thavAnI taiyArImAM hatuM. kalyANaka bhUminI sparzanA : caritranAyaka dharmapatnInA vacanathI baMdhAyela hatA. ApaNA caritranAyakamAM te guNa jovA maLyo che. 'vacananA khUba pAkkA' vacana Ape nahIM ApyA pachI phare nahIM.....dharma- patnIe eka varSa sAthe sametazikharanI yAtrA karavAnI mAMgaNI karela....ApaNA caritranAyakano parivAra ekalo ja sametazikhara-rAjagRhi, caMpApurI--pAvApurI tIrthayAtrAe pahoMcyo ne darzanazuddhi karI. saMyamamArge prayANa : saMvata 2059 phAgaNa sudI 2 nA vAlANI parivAra pahoMcyo khImana mukAme ane gurudevanI pAse mAMgaNI karI-"amArA bhAIne ApanAM zaraNomAM AvavuM che ne saMyamano veza dhAraNa karavo che ne paramAtmAnA paMthe cAlavuM che to Apa muhUrta pradAna karo." gurudeve caitra vada-5 navasArI mukAme dIkSA pradAnanuM muhUrta arpaNa karyuM. samagra parivAranA AzIrvAda meLavI potAno patharAyelo kArobhAra ATopI ApaNA caritranAyaka potAnA sarva parivAra sAthe navasArI mukAme saM. 2059, caitra vada 5 nA zubha divase ne zubha muhUrta pUjyazrInA svahaste parivAranAM pAMca sabhyo saMsArI maTI saMyamI banyA. abhyAsakSetra : ravela-bhAbhara-mahesANA-muMbaI--bIkAnera karmakSetra : ravela-amadAvAda-pAlanapura-jhIMjhuvADA-muMbaI umedapura-tharAda -satalAsaNA dharmapracAra kSetra : gujarAta, rAjasthAna, mahArASTra, dilhI, karNATaka sAhityakSetra : caritranAyakane saM. 2038 mAM prathama prakAzana karela vAvaNI karI lo ke pUnyanI cAvI' ke "zikSaNanI sAcI dizA'. uparokta traNa prakAzano bAda saM. 2044 mAM umedapurathI sundaram nAmanA mAsikano prAraMbha karyo paraMtu raji. saM. 2046 mAM tharAda karAvatAM sundaramAMthI aham sundaram mAsika nAma rAkhI cAlu rAkhyuM. Aje bhAratabharanAM 11 rAjyo ane AphrikA-amerikA paNa te mAsika jAya che. te mAsikamAM aneka vizeSAMka paNa suMdara mahenata karI prakAzana karela che. (4) "svAdhyAyasaMhitA-bhA. 1' (5) 'padmAvatImANIbhadravIra mahApUjana-havana' (6) maMgalAcaraNa (7) suNo mere paramAtmA. kAvyazakita : aneka gehuli-padya-sajhAyanI sAthe paramAtmAnI covIzInI racanA paNa caritranAyake karela che. vidhividhAna kSetra : aneka gAmanagaramAM pratiSThAdareka prakAranAM pUjano bhaNAvI pote paramAtmA bhaktimAM lIna banI anekane paramAtmarasika banAvela che. zAsanakArya : aneka AtmAne samyagujJAna ApI : caritranAyaka 1 tevA anekane paramAta Jain Education Intemational Page #671 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sorabha bhAga-1 651 vairAgya majabUta karI paramAtmAnA mArge prayANa karavAmAM preraka banela che. gRhAMgaNe jinamaMdira nirmANa karI paramAtmAne hRdayamAM birAjamAna karela che. sAmAyika beMkanI sthApanA karI cAritra ne sAdharmika pratye temanA hRdayano bhAva darzAvyo che. mAsikapatra zarU karI jJAnapracAranI rasikatA darzAvI che. caritranAyakanuM jIvana jotAM aneka guNo pradarzita thAya che. prabhuvIranA mArganuM AcaraNa karanAra munivara pU. gaNivaryazrI jagatadarzanavijayajI ma.sA. jenazAsana ziratAja tapAgacchAdhirAja pUjyapAda AcArya zrI vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna tathA vardhamAnataponidhi pUjya A. zrI vijaya guNayaza sU.ma. tathA pravacana prabhAvaka pU.A. zrI vi. kIrtiyaza sU.ma.nA nizrAvartI vardhamAnataponidhi paramatapasvI parama saMyamI pUjya gaNivarya zrI jagadarzana vijayajI mahArAja ke jeo AjathI 25 varSa pUrve gujarAtanA pATaDI mukAme saMsAra tyajI saMyamI banyA hatA. mULa rAjasthAnanA rANakapura tIrtha pAse Avela eka nAnakaDA gAma-khAraDAnA e vatanI hatA. dhaMdho-vyavasAya karavA mATe muMbaI vasavATa karyo. jIvanamAM dharmanI jAgRti lAvavA ane parivArane paNa dharmathI vAsita karavA muMbaIne paNa dezavaTo ApI gujarAtamAM rAjanagara amadAvAdamAM potAnAM koI ja svajana na hovA chatAM vasavATa karyo. vyAvahArika jIvanAM nIti niyamone jALavI rAkhyA. kUDa-kapaTane kyAreya Azaro na Apyo, koInI paNa sAthe kleza na thAya tenI satata kALajI rAkhI, koIe temanI sAthe ThagAI karI to tene paNa kSamA ApI. AvuM viziSTatAbharyuM teonuM jIvana hatuM. bAlyavayathI gharamAM dharmasaMskAro na hovA chatAM pUrva janmanA saMskArone kAraNe prAraMbhika dharmasAdhanA guruno yoga na hovA chatAM potAnI aMtaHskUraNAthI ja jIvanamAM AdarI hatI sAMsArika jIvanamAM varSo sudhI sacittano tyAga, vrata, niyamo, biyAsaNAM-ekAsaNAMnuM paccakhANa Adi kAyamI rIte karatA hatA. potAno dhaMdho choDIne dara caudase avazya pauSadha vrata karatA hatA. aneka varSo sudhI paryuSaNAparvamAM pauSadha sahita aThThAInI tapazcaryA AdaratA hatA. parivAranA dareka sabhyo saMyama mArge prayANa kare te hetuthI uttama gurubhagavaMtono emane paricaya karAvyo hato. tenA phaLa svarUpe parivAramAMthI kula pAMca dIkSAo thaI hatI. sAMsArika jIvanamAM zaheramAM vasatA hovA chatAM saMyama pUrvanA varSomAM bAtharuma saMDAsano upayoga temaNe TALyo hato. parivAranI dareka vyakti rAtribhojanano tyAga karatI eTaluM ja nahIM, paNa gharamAM sUryAsta bAda AvanArAM mahemAno mATe paNa rAtribhojanano tyAga rakhAto hato. kadAca koInA dabANavaza rAtribhojana karAvavuM ja paDe to aTTamanuM paccakhANa karavuM tevo emane potAne niyama hato. jIvanamAM ekavAra kasoTI AvI to tenA prAyazcittarUpe ekavAra aTTama Adarela paraMtu te divasa bAda kyAreya rAtribhojana karAvavAno prasaMge upasthita thato na hato. parivAranI dareka vyaktine upadhAna tapanI ArAdhanA, vardhamAna tapano pAyo vagere ArAdhanA avazya karAvela. potAnI putrInA lagna samaye guru bhagavaMtane AmaMtrI aSTAdvikA mahotsavanuM Ayojana karI pote lagnanA kAryathI-pApathI alipta rahyA hatA. sarve kArya vaDIlabhrAtAne soMpI pApamuktino AnaMda meLavyo hato. putranA lagnamAM paNa pUjA vagere anuSThAnamAM ja joDAyelA rahyA hatA. te divase paNa divasa daramyAna sarve kArya saMpanna karAvela. saMsAramAM rahyA chatAM saMsArathI alipta rahevAno ja teono puruSArtha raheto hato. aneka gurubhagavaMtono paricaya hovA chatAM satyamArganI khevanAne kAraNe pUjya gurudevazrIjI pAse potAnA putra "navanIta'ne abhyAsArthe rAkhI taiyAra karI tenI sAthe saMvata 2038nI sAlamAM dIkSA lIdhI. te pUrve be varSa pahelAM potAnI be putrIne paNa dIkSA apAvI. guruvaryonA caraNe temanuM jIvana samarpita karyuM hatuM. moTI ummare dIkSita banIne paNa saMsArane saMpUrNa bhUlI sAdhanAmAM mana lagAvyuM. adhyayanamAM mana joDyuM. vAcanAmAM lIna banyA, vAcanAmAM AvatA saMyama jIvananA Adarzone mAtra sAMbhaLavA pUratA ja na rAkhyA paNa jIvanamAM amalI banAvavAno nizcaya karyo. dIkSA lIdhI tyArathI ekAsaNAM karAvAno daDha saMkalpa karyo. upavAsa hoya aThThama hoya ke koI paNa vadhu tapazcaryA hoya pAraNe ekAsaNAthI ochuM paccakhANa kyAreya na karavuM tevo Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #672 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 dhanya dharAH nizcaya karyo. bimArImAM paNa ekAsaNAM na choDatA AyaMbilanI moTI-moTI oLIo paNa karI. | vikramanI 2040nI sAle dharamatAraka gurudevanI nizrA to vaLI paramapavitra siddhagirirAjanI zItaLachAyAmAM cAturmAsa daramyAna cAlu vardhamAnatapanI moTI oLImAM 36 upavAsanI bhISma tapazcaryA AdarI. emAMya pAraNe oLI cAlu rAkhI AyaMbila karyA ane nirdoSa bhikSA dvArA ja nirgamana karyuM. saMyamanI cIvaTane lIdhe emanI AMtara-bAhya vizeSatA divase divase vadhavA lAgI, nirdoSa caryAnuM pAlana karavuM sAdhujIvanamAM anivArya samajI gocarInA 42 doSonuM talasparzI jJAna meLavyuM ane niyamita gocarI mATe jatAM aMza mAtra doSa gocarI + pANImAM na lAge tenI kALajI vadhumAM vadhu rAkhavA lAgyA. jema jema paryAya vRddhimAna thayo tema tema pariNAmo paNa vRddhimAna thavAM lAgyAM. gRhasthanA ghare acitta pANInI pRcchAmAM aMza paNa doSanI saMbhAvanA lAge to te pANI na vahoravuM tevo saMkalpa majabUta thavA lAgyo tenA pariNAme vihAra daramyAna alpa vastivALAM gAmomAM kyAreka pANI na maLe tevuM thavA lAgyuM, topaNa sahajabhAve te paristhitino svIkAra karavA lAgyA. ghaNIvAra unALAnA vihAromAM traNa traNa divasa paNa pANI vagara calAvavA paDe tevI paristhiti sarjAya te samaye paNa mukhAraviMda para evI ja prasannatA jaNAtI hoya. bhAvanA eka ja ramatI hoya ke "jJAnIbhagavaMtoe batAvelI sarvasaMpankarI bhikSAne prApta karI sAdhanAmAM AgaLa vadhavuM che." nirdoSa carcA mATe pAMca ki.mI. dUra javuM paDe to paNa pramAda na naDe tevuM teonuM manobaLa che. game tevo thAka lAgyo hoya to paNa Avazyaka kriyAo vidhi mujaba ja karavAno temano prayatna hoya che. je gAme javuM hoya tyAM nirdoSa pANI maLe ema na hoya ane jyAMthI vihAra karavAno hoya tyAM nirdoSa pANI maLe tema hoya to tyAM rokAI pANI laI vihAra karI sAme gAme jaI pachI vAparatA. "doSa na lAgavo joIe' e dRSTi hatI. siddhagirirAjanI chAyAmAM hoya tyAre avazya eka yAtrA karatA. e paNa sUryodaya bAda ja makAnamAMthI nIkaLI zAMtithI ArAdhanA karI nIce AvI, gAmamAM 2 ki.mI. dUra gocarI vahoravA jaI pachI ja ekAsaNuM karatA. rojiMdA vihAramAM paNa sUryodaya bAda ja vihAra karavAnI temanI tamannA tapa-tyAga-ArAdhanA sAthe svAdhyAya prema paNa temano evo ja che. sUtronI zuddhi paNa uttama prakAranI che ke jene kAraNe temanI pAse jemaNe paNa sUtro zuddha karyA hoya te kyAMya paNa bole to koI tenI bhUla kADhI na zake. savAre 3 ke 4 vAge UThI svAdhyAya cAlu thaI jAya. sahavartIo paNa svAdhyAyamAM temanI sAthe lAgI jAya. rAtre paNa pratikramaNa bAda svAdhyAyamAM jovA maLe. roja navuM navuM gokhavAno abhilASa temanA jIvanamAM jovA maLe che. teoe potAnA jIvanamAM vardhamAnatapanI 100 oLI paNa pUrNa karI che. AyaMbilamAM roTalI-pANI jevAM dravyothI AyaMbila karatA. saMsArI avasthAmAM garamagarama khAvA ja TevAyela sAdhu jIvanamAM ThaMDImAM ThaMDuM khAvA chatAM jarA paNa udvega nahIM balake AnaMda ja emanAM mukha upara dekhAyA kare che. to vaLI vaiyAvacca guNa ati uttama vartAI rahyo che. kyAreya koInI paNa vaiyAvacca karavAnI AjJA vaDIlo taraphathI maLe to harSathI vadhAvI letA jovA maLe emanA jIvananA zabda kozamAM "na phAve" e zabda ja jovA nathI maLato. vastrapAtra paNa zakyataH nirdoSa meLavavAno emano pUrepUro prayatna hoya che. AvA uttama saMyamI, khapI mahAtmAonA kAraNe A jaina zAsana apratikatapaNe cAlyuM che, cAle che ane cAlavAnuM che. saMyamajIvananA 26mA varSe vikramanI 2064nI sAle pUjyonI AjJAthI muMbaI-vAlakezvara-lAlabAga khAte 11 AcArya bhagavaMtonI upasthiti nizrAmAM pitA-putra bannene hajAronI medanI samakSa gaNipadathI alaMkRta karyA che. AvA uttama tapasvI cAritravrata AtmAone koTI koTI vaMdana. saujanya :gAma khAraDAnivAsI suMdarabena jugarAjajI ArabaraloTA parivAra taraphathI pa pa aa ii ga i pa.pU. A. zrI rAmacaMdrasUri samudAyanA 5.pU. A.zrI prabhAkarasUri ma.sA.nAM ziSyaratnonI tapasyAnI anumodanA pa.pU. A.zrI vijayaprabhAkarasUrijI ma.sA.nAM ziSyaratno pU. munizrI jayabodhivijayajI ma. chellAM ekavIza varSathI aTTamanA pAraNe aThThama kare che. dara sAla maunapUrvaka soLa upavAsa to ochAmAM ochA hoya ja. saMyamajIvanamAM trIsa Page #673 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 53 upavAsa be vAra tathA 34 ane 45 upavAsanI bhISma 'sarvodaya stavanA" tapasyAo paNa karI che. | (rAga = jenAM romaromathI.........) bIjA ziSyarata pU. zrI hemabodhivijayajI mahArAja jenA roma romathI maitrI karuNAnI vahetI dhArA, jeo saMsArIpaNAmAM hArTanA spezyAlisTa Do. tarIke jANItA A che gurudeva amArA, guruvara sarvodaya pyArA hatA. pharsTaklAsa pharsTa golDa meDalisTa hatA. teoe siddhitapa kaccha pradezamAM janmyA ane merAune pAvana kIdhuM temaja vIzasthAnaka tapa karela che. dIkSA levA mATe chaThThanA pAraNe thANAne karmabhUmi banAvI, makaDAmAM saMyama lIdhuM chaThTha nava mahinA sudhI karela che. amadAvAdanI vADIlAla dhanya dharA te bidaDAnI jyAM, vaDI dIkSA lenArA.............. sArAbhAI hospiTalamAM pacIsa varSa sudhI onararI sevA karI sAkarabahenanA lADIlA naMdana, dAmajIbhAIne dipAvyA che. temano aDhI varSano dIkSAparyAya che. sattara varSanI uMmare saMyama, levA mATe sidhAvyA trIjA ziSyaratna mokSarakSitavijayajI ma.no dIkSAparyAya guNasAgarasUrinA lADakavAyA, gurunA hRdaye rahenArA.......(3) 11 varSano che. temaNe 30-36-45 upavAsa tema ja vardhamAna sUri gautama-guNane guNodaya sAgaranI, zikSA dilamAM dhArI tapanI 81 oLI karela che. ochAmAM ochuM ekAsaNAMnuM tapa itihAsanA niSNAta banI, jina ANA cittadhArI kare che. zAsananuM sAcuM hita karavA, muni sarvodaya bananArA........(4) pUjayazrInA cothA ziSya prabhurakSitavijayajI ma. jeo prathama cAturmAsa koThArA tIrthe, laghu haima kaMThastha kIdhuM brAhmaNa hovA chatAM jainazAsananI apUrva madadathI tapasyAmAM khUba jJAnAvaraNIyanAM kSayopazamathI, jIvana amRta pIdhuM ja pragati karI che. aneka vakhata aThThAI 9-12 upavAsa tema guru nizrAe sUrivara sAthe, 12 rAjyo vicaranArA......(2) ja vardhamAnatapanI 25 oLI karI che. teo sArA evA hindI guNasAgara sUrinAM guruvacanone, turaMta tahatti kIdhuM ane gujarAtImAM vyAkhyAnakAra che. lekhanakaLAmAM paNa sArA guruvacanonI niSThA khAtara, jIvana samarpI dIdhuM akSarothI lakhI zake che. sarva jIvono udaya karanArA, sarvodaya kahevAyA........(6) prAcIna ane arvAcIna grantho, jeNe pragaTa kIdhA sva. ratnakIrti vijaya saMsArIpaNAmAM rasikabhAI bhagata hastapratonAM saMzodhanamAM, dina-rAta vitAvI dIdhAM pADApoLamAM rahetA. vardhamAnatapanI 65 oLImAM bAra varSa tapa pistAlIsaso (4500) hastapratonI, saMkalanA karanArA....(7) karyA. zarIramAM gegarIna roga hato. ekavAra pagamAM kIDA paDI mahArASTra ane koMkaNa deze, DaMko vIrano vagADI gayA. bhayaMkara vedanAmAM samAdhi samatA lIdhA pachI 89 oLI cha'rI saMghone pratiSThAo, gurudeva Ape karAvI karI. vardhamAna tapa sudhI pahoMcyA.oLInA pAraNe sAdharmikone laI loka taNAM lADIlA gurujI, janajanane gamanArA........(2) jaI pAraNuM karAvavAno niyama hato. pUjyazrInA ziSya sADAcAraso pUjanapratonI, saMkalanA jeNe kIdhI jinarakSitavijayajI ma. pU.paM. candrazekhara vi.nA vyAkhyAnathI 30-30 zibiro karAvIne, yuvAnone dizA dIdhI dharmamAM joDAyA A. bhagavaMta rAmacandrasUri ma.nI pAvana nizrAmAM tIrthaMkara paramAtmAonAM, tAmrayaMtro banAvanArA.......(9) zaMkhezvara dIkSA lIdhI. jagatanuM bhaluM karavuM evI atirekamAM 31 divasanA mahA mahotsava, guru puNyatithIe karAvyA DIparezanamAM kALa dharma pAmyA. vardhamAna tapanI 69 oLI karI mahAtIrthomAM comAsuM rahIne, acalagacchane harakhAvyA sADA sAta varSa dIkSA paryAya. bIjA ziSya jayarakSita vi. ma. sADA zAsanaprabhAvanAdhAraka guruvara, sAhityasaMzodhaka kahevAyA...(10) cauda varSanA dIkSA paryAyamAM nitya ekAsaNuM aThThamanA pAraNe jenI vANI duHkha haranArI, jaga maMgala karanArI ekAsaNuM svAdhyAya magnanA sADA 3 karoDa navakArano jApa karyo bhavobhavanA saMtApa nivArI, AnaMdane denArI hato. jIvana dhanya banAvI gayA. paMnyAsa dharmadAsa jayadarzana pUjA-pUjana ne stavanonI, racanAo karanArA.......(11) AyaMbila vaiyAvacca suMdara kare. bIjAnuM karI chUTavuM-e ja jIvana udayaratna'nAM lADIlA vIrA, "cAritra' ne dila dhAryA maMtra che. A. vibudhaprabhasUrinA ziSya munikumudacandra vijayajI jagavallabha'nAM guru banIne, "guNavallabha'ne tAryA dAMtarAImAM bhayaMkara AgamAM khUba ja baLI gayA. bhayaMkara vedanAmAM AziSa dejo, saune Aje, manamaMdire padhAryA........(12) khUba samatA vardhamAna tapanI oLI karI. Jain Education Intemational Page #674 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D @I u ) (r) @(r) u9 ucha ucha cha cha ucha cha cha cha cha cha cha cha (r) @ @ @ @ @ - OM namo aMrihaMtANaM saujanya preraka pa.pU. jagadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) guNIjanonA guNo dekhI dilaDuM che harakhAya, maLyo janmAro mAnavano, jIvana saphaLa thaI jAya. ( zrutAnurAgI zrI naMdalAlabhAI devalukanI graMthadhArAnA anumodako ) (1) sva. kaMcanabahena zAMtilAla je. zAha parivAra - beMglora (2) zrImAna vinayabhAI prakAzabhAI zAha parivAra - muMbaI (3) sva. caMpakabahena dhIrajalAla dozI parivAra - madrAsa (4) zrImatI dInAbahena paMkajabhAI bhaNasArI parivAra- haidrAbAda ja (5) sva. ramaNikabhAI je. zAha parivAra - bhUja (1) sva. jagamohanadAsa vI. saMghavI - amadAvAda che (7) zrI zAmajIbhAI ke. zeTha parivAra - jhariyA (8) zrI nemipremI ArAdhaka maMDaLa - muMbaI (9) zrI bhavyaguNA sevA saMsthA - muMbaI zrutajJAnanuM karatAM sanmAna - kayArekapragaTaze kevaLajJAna navalakhA navakAra ArAdhaka maMDaLanAM sadasyo >> hajI jI u (r) ucha hajI ucha jI hajI jI u u u u ucha hajI jI hajI hajI ucha hajI hajI u06 Jain Education Intemational Education International Page #675 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dAna-prema-bhuvanabhAnu-jayaghoSasUri-jayasoma vijayebhyo namaH mahAmaMtra navakAra prabhAvaka : pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) prastuta graMthanA anumodakaH mahAmaMtra navakAranA viziSTa ArAdhako meMgalora, bhadrAsa, sahamahAvAha, vi4yavASI, surata, navasArI, sus4, thijalI, patasaIS, nAlAsopArA, pasa, mAyaMghara, bhivaMDI, ityArA, panaveta, lonAvalA, DAmazeta, nigaDI, mADA, thiyaqiq, pUnA, salInA, revadaMDA, bhu27 OMThI, yorasa, rohA, nAgoThAeII, pe, pAlI, peDalI, 52lI, DolA, hApura, poyanADa tathA bRhada muMbainA vistAmAM, borIvalI, kAMdIvalI, malADa, jogezvarI, 662, mATuMgA, sAyana, yUnAnI, yembUra, dhATopara, virolI, bhAMDupa, muluMDa, thANA tathA haidrAbAda, bhAvanagara tathA khaMbhAtanA vividha ArAdhako. -: navasA napaThAra 51 14-58 gate haiM sanIpA: jaina jayati zAsanam HOROCHROCEDUC899999999999 zrI dAna-prema-bhuvanabhAnu-jayaghoSasUri-jayasoma vijayebhyo namaH mahAmaMtra navakAra prabhAvaka : pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) vi. saM. 2063 ke ciMcavaDagA~va - pUnA ke cAturmAsakI tapa-japa, jJAna-dhyAna ityAdi ArAdhanA prazastikAraka parivAra 1) zrImAna rupacaMdajI dharamacaMdajI osavAlA 2) zrImAna jeThamalajI vIracaMdajI sonIgarAA 3) zrImAna ramezabhAI pI. zeThA 4) zrImatI hemalatAbahana surezabhAI zAhA 5) zrImatI razmibena rAjeza zAhA anumodaka : navalakhA navakAra ArAdhaka maMDala ke 16000 sadasya evaM nemipremI ArAdhaka maMDala - muMbaI aura puunaa| Jain Education Intemational Page #676 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zatrujayAvaMtasaka RSabhadevAya nama: caturikasUrya zrI ajitanAthAya nmH| zrI vardhamAna-satya-nIti-harSa-mahendra-maMgalaprabha arihaMtasiddha-hemaprabha sUri sadgurubhyo namaH zrI siddhAcala girirAja kI saumya chAyAmeM pa.pU. gacchAdhipati AcArya zrImad vijaya arihaMtasiddha sUrIzvarajI ma.sA. ke sadupadeza se navanirmita maMdira aMjanazalAkA adIdvIpa saha 170 jina mara zrI aDhIdvIpa mahApratiSThA mahotsava IlOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOE sUri samrATa kA suhAnA sAnnidhya cauvihAra chaTTa karake zatrujaya girirAja kI 7-7 yAtrA saiMkaDoMbAra karanevAle bhISma tapasvI bhavyajIvamanaraMjana puNyadarzana-nikaTa bhavamokSagAmI pa.pU. gacchAdhipati AcArya zrI vijaya arihaMtasiddha sUrIzvarajI ma.sA. zAsanazrRMgAra munihRdayazaktAmautika paramavAtsalyamahAsAgara karuNAmRtanayana pa.pU. AcAryazrI vijayahemaprabha sUrIzvarajI ma.sA. Adi 400 zramaNa-zramaNI kI pAvana upasthiti pratiSThAmahotsava prAraMbha aMjanavidhi evaM rathayAtrA pratiSThA zubhadina poSa sudi-12,zanivAra, poSa (mAgha) vada-4, zanivAra, poSa (mAgha) vada-6, somavAra, dinAMka : 19-1-2008 dinAMka : 26-1-2008 dinAMka 28-1-2008 isa mahotsava para padhArane hetu Apa sabhI ko bhAvabharA nimaMtraNa hai :: tIrtha sthala :: zrI advIDhipa saha 170 jinamaMdira tIrtha pAlitANA ahamadAbAda hAi-ve, mu. mAlaparA, posTa pAlitANA (saurASTra) taleTI se mAtra pAMca ki.mI. saMparka : luNAvA maMgala bhavana-pAlitANA phona : (02848) 252316/253575) nimaMtraka : maMgala-arihaMta-siddhAcala dhAma jaina TrasTa abhinava kAvyamaya tIrthakI kucha vizeSatAeM * pRthvI kaisI gola hai? samaMdara kA pAnI khArA kyoM hotA hai ? * navanidhAna kahAM para hai? lakSmIjI evaM sarasvatIjI kA nivAsasthAna kahA~ hai? * mahAkAya manuSyoM kA philahAla nivAsa kahA~ hai? * devatAI nagariyA~ kahA~ AyI huI haiM ? * mahA kAya vRkSapara bhI jinAlaya hote haiM ve kahA~ haiM? * isa pRthvI para kaI sUrya caMdra haiM ve kahA~ haiM? * meru parvata kahA~ para hai ? * isa dharatI para zuddha-sonA-cAMdI-ratna-hIrA-javAharAta Adi ke parvatoM kI hAramAlA kahA~ AI haI haiM? aise to asaMkhya savAloM kA javAba eka mAtra yaha tIrtha hai| Hil AIe padhArie itihAsa ke sAkSI banane kA saubhAgya Apake nasIba hai? OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO na dain Education Intermational Jain Education Intemational Page #677 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 657 zAsananAM tejasvI lakSaNoH zramaNIro DaoN. kavina zAha H bilimorA prabhunA zAsanamAM jema zramaNonuM yogadAna che tema zramaNIoe paNa nAmanAnI kAmanA vinA prabhunA zAsanane ajavALavAnuM kAma karyuM che. e vAta to spaSTa thAya che ke strIzakti jAge to ghara AkhuM AgaLa Ave. gharagharamAM ane ghaTaghaTamAM dharmaraMge prasarAvavAnuM kAma, AcAronA vArasone cola majITha raMga lagADavAnuM kAma A zramaNI - bhagavaMtoe ja karyuM che. jainazAsanane 1444 graMthonI je aNamola umadA bheTa sAMpaDI tenA mULamAM haribhadrasUrijI ma.ne prabhunA zAsanamAM laI AvavAnuM kAma karanArAM yAkinI mahattarA' sAdhvI ja hatAne? abhimAnanA hAthI upara ArUDha baMdhu muni bAhubaline e hAthI uparathI nIce utArIne kevaLajJAnano aNamola upahAra prApta karAvanAra baheno sAdhvIjIo ja hatI ne? dhaMdhukAnI dharatI para chellI nirdhAmaNAnI veLAe potAnA putrazreSTha samA AcArya hemacaMdrAcArya mahArAjA pAse 3 karoDa zlokanI racanAno saMkalpa meLavanAra mAtA pAhinI devI paNa sAdhvI ja hatAM ne? zayyAtara zrAvikAne tyAM moTA thayelA vajasvAmI sAdhvIjInA upAzraya athavA to ghoDiyAmAM sUtAM sUtAM sAdhvInA mukhethI sAMbhaLIne zuM agiyAra aMgo hotA bhaNyA? A zramaNIratnoe kamAla karI che. paThana, pAThana ane svAdhyAyanA ghoSane jIvaMta banAvI rAkhyo to zramaNonA yogadAnamAM paNa sahayogI banIne prabhunA zAsanano jayajayakAra karAvyo, saMghanI zrAvikAomAM ArAdhanA karAvI, to sAthe sAthe durgama ane duSkara evAM kSetromAM vicaraNo karIne samAjane lIlochama banAvI rAkhyo jemanAM kAryonI noMdha lakhatAM graMthanAM pAnAM ochAM paDe. sAkSAta sarasvatI samI upamAne varelAM A zramaNIone kyA zabdothI biradAvIe? zrI caturvidha saMghamAM sAdhvIonuM ane zrAvikAonuM sthAna zramaNasaMskRtie svIkArI pratiSThA karI e viralauttama namUno che. rAjamahelamAM rahenArI rAjaputrI vasumati tapasvIomAM agresara banI caMdanabALA banI zramaNIsaMghane ajavALatI gaI. prathama tIrthakara RSabhadevanA samayathI brAhmI, suMdarI vagere sAdhvI paraMparA tejasvI nakSatranI jema, jinazAsanamAM Aja paryata dIpI rahI che. zrAvikA sulasA mAtra zraddhAnA baLe bhagavAna mahAvIra svAmInAM dharmalAbha pAmI zakI. A salasA AvatI covIzImAM 15 tIrthakara nirmama nAme thaze. celaNA devAnaMdA, priyadarzanA jevI tArikAonI eka nakSatramALA aharniza ghUmatI rahI che. trizalAmAtA paNa itihAsamAM amara banI gayAM. vartamAnakALanAM zramaNIo prati daSTipAta karIe to temanA tapasvIpaNAnI, svAdhyAyaramaNatAnI, kriyArUcinI madhurakaMThe gavAtI stuti ane stavano, sAdhu vaiyAvaccabhAvanA, strIone dharmamArge joDavA ane TakAvavAnI, zAsananAM kAryomAM preraNA dvArA udAra hAthe phALo ApavAnI ityAdi guNonI prazaMsA karyA vinA rahI zakAya tema nathI. A TUMkI lekhamALA rajU karanAra DaoN. kavinabhAI zAha bilimorAnA vatanI che. jaina dharmanA UMDA abhyAsI ane saMzodhaka che. dakSiNa gujarAtanI vividha saMsthAe e prasaMgocita temanuM bahumAna karI samAnyA che. -saMpAdaka Jain Education Intemational Page #678 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 dhanya dharA: , S/AEE / Fory :////////// RE Met ke : saMyama jIvanamAM zrutapAsanA ane tapadharmanI ArAdhanA mahattvanI che. sAdhvIjI samudAyamAM vividha prakAranA layanI N: _LT ArAdhanA thAya che. tenA vardhamAnatapanI 100 oLI, siddhi tapa, varSI tapa, mAsamaNa zreNI tapa, 500 AyaMbilanI tapazcaryA vizeSa rIte zAstraprabhAvaka banI che. saMghayAtrA ane upadhAnanI ArAdhanA e bahenone dharmAbhimukha karavAnI emanI zubha bhAvanA prazaMsanIya che. saMyama jIvanamAM tapa dvArA karmanI nirjarA thAya che tenI sAthe zrutajJAna bhakti, svAdhyAya ane tattvanA abhyAsathI jJAnAvaraNIya karma kSaya thatAM divyajJAna prAptino mArga niSphaTaka bane che. sAdhvIjI samudAyamAM paNa zrutajJAnano UMDo talasparzI abhyAsa thAya che. te paNa eka mahattvanI ArAdhanA gaNAya che. pa.pU. paM.zrI candrazekharavijayajI ma.sA.nI preraNAthI 'viratidUta' mAsikanuM prakAzana thAya che. temAM jJAnamArganI sAdhanAno paripATha tAttvika parIkSAnA pariNAma uparathI nihALI zakAya che. lagabhaga dareka samudAyanAM sAdhvIjIe 'virati dUta'nA vAcanathI abhyAsamAM joDAIne zrutajJAna prApti dvArA Atmazuddhi karI rahyAM htra, che. viratidUta paMDita karatAM paNa vadhu upayogI banIne sAdhvIvRMdanA saMyamavikAsamAM cAra cAMda aMkita karavAnuM puNya kArya kare che. A hakIkatanI sAthvIratnonI eka viziSTa prakAranI arvAcInakALanAM zAsanaprabhAvaka jJAnamArganI sAdhanArUpe noMdha karavAmAM AvI che. sAdhvIratno - mitAkSarI noMdha jaina dharmamAM mokSanI sAdhanA karavA mATe strIone paNa jinazAsananI prabhAvanA aneka rIte thAya che. temAM adhikAra che. ghaNI moTI saMkhyAmAM sAdhvIjIo mokSamArganI sAdhvIjInA jIvana ane kArya dvArA paNa zAsananI prabhAvanA thAya sAdhanA kare che. vartamAna covIzInA tIrthakaromAM 19mA che ane strIvargamAM dharmanA saMskAronuM siMcana karavAmAM sAdhvIjInuM mallInAtha bhagavAna strI tarIke mokSe gayA che. emano pradAna mUlyavAna gaNAya che. sAdhvIjIno parivAra pa5 hajArano hato. eTale Aje paNa nArIratno pUrvanA mahAna puNyodaye saMsAranA kSaNika puruSo karatAM strIonI dharmabhAvanA-lAgaNI ane samarpaNa vizeSa sukhopabhogano tyAga karIne talavAranI dhAra para cAlavA jevA rIte prasiddha che. jaina dharmanA sthAnakavAsI saMpradAyamAM paNa kaThina evA saMyama dharmano svIkAra karIne AtmAnA zAzvata keTalAMka sAdhvIjIonuM jIvana viziSTa koTinuM hatuM ane Aje sukhanI prApti mATe ratnatrayInI ArAdhanA kare che. emanuM jIvana paNa AvAM sAdhvIjI mahAsatIjInuM bhakto puNyasmaraNa kare che. eka paMtha ane do kAja jevuM che pote mokSamArganI sAdhanA kare pAThazALAnA zikSaNa uparAMta cAturmAsa ane zeSakALamAM che ane bahenone mokSamArganI sAdhanAno anubhavasiddha mArga samayane anurUpa kanyAonI (baheno) zibironuM vividha darzAvI tenuM kalyANa mitra sama anumodanIya sukRta kare che. sthaLoe Ayojana thAya che ane tenA dvArA bhautikavAdanA pracaMDa saMyama eTale pAMca samiti, traNa guptibAvIza pariSaha, mojA sAme pratikAra karavA mATe dhArmika AcAra-vicAra ane dazayati dharma, darzana, jJAna ane cAritranI ArAdhanA dvArA mokSa tattvajJAnanuM amRtapAna karAvavAmAM Ave che. zAsananI prabhAvanA mArganI sAdhanAno dharma puruSArtha che. jaina samAja mATe to puNya kArya che jainetaro paNa jo jaina dharma pratye AkarSAya to te mahAna sukRta che. Page #679 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 659 20mI sadInI eka mahattvanI mAhitI e che ke pU. pachI A tIrthano uddhAra karavAnI paramocca bhAvanA hatI. A sAdhvIjI ma.sA. paryuSaNaparvanI ArAdhanAmAM strI-puruSonI sabhA bhAvanAne paripUrNa karavAno yaza pa.pU. sAdhvIjI raMjanazrIjIne samakSa vyAkhyAna kalpasUtranuM vAcana kare che. cAturmAsamAM pU. guru prApta thayo hato. pa.pU. sAdhvIjI raMjanazrIjI muMbaIthI vihAra bhagavaMta na hoya tyAM pU. sAdhvIjInI nizrAmAM parvAdhirAjanI karIne saMvata 2009nA caitra suda-14nA roja madhuvana AvIne ArAdhanA saMghamAM thAya che. pU. sAdhvIjI ma.sA.nI A pravRttino pUrNimAne divase sametazikhara mahAtIrthanI anya sAdhvIjIo dinapratidina vistAra thayo che. sthAnakavAsI saMpradAyamAM to A sAthe yAtrA karIne manakhAvatAra pAvana thayAno apUrva harSollAsa pravRtti cAlu ja hatI ane zvetAMbara saMpradAyamAM te cAlu thaI che. anubhavyo hato. saMyama yAtrAmAM Avo prasaMga mAtra jIvananuM ja samaya ane saMjogo pramANe AvI keTalIka navI praNAlikAnuM nahIM paNa aitihAsika saMsmaraNa banIne bhaktone paNa anusaraNa thayuM che. vartamAnamAM sAdhvIjI mahArAja paNa potAnA AnaMdapradAyaka bane che. sametazikharanAM sUpa, derIo, jaLamaMdira prabhAvazALI vyAkhyAna ane upadezathI jaina samAjane dharmanA vagere jIrNa hAlatamAM hatAM. sametazikhara jIrNoddhAra samitinI mArgamAM pravRtta thavA mATe zubha nimittarUpa banyAM che. racanA karIne saM. 2012mAM jIrNoddhAranA kAmanI zarUAta thaI bhautikavAdanuM slo poijhana (dhImuM viSa) janasamUhamAM ane saM. 2017mAM A kArya pUrNa thayuM hatuM. saMvata 2017nA prasarI rahyuM che Adhi-vyAdhi ane upAdhithI karma vipAka bhogavI mahA vada-7nA roja gacchAdhipati pU.A. zrI mANikya rahyAM che tyAre jaina samAjamAMthI pUrvano puNyodaya-deva-guru ane sAgarasUrinI nizrAmAM jIrNodvAra mahotsava ujavAyo hato. dharmanI sAmagrI-mAtApitA ane pAThazALAnA dhArmika jJAna ane sametazikhara- pratiSThA gItamAM pU.sA.no ullekha thayo che. saMskArothI vairAgyavAsita thaIne mokSanI sAdhanA karanArAM pU. "janamanaraMjana mIThaDo re, sahu jana priya upadeza, sAdhvIjIonI jIvanagAthA jainazAsananI prabhAvanAnI sAthe sva- dhanadhanazrI raMjana bhalA re dhanazrI jIvana saMveza re IT'S paranA kalyANanI paramocca bhAvanAthI vartamAna ane bhaviSyanI nava varSanA lAMbA samaya sudhI A tIrthamAM sthiratA karIne peDhIne mATe anukaraNIya jIvana zailInuM mahAna daSTAMta che. sAdhvI tIrthoddhAranuM mahAna sukRta karIne jIvanane dhanya banAvyuM che. pU. jIvanamAM tapa, jJAna ane nArI jAgRti-dharmAbhimukha karavAnI sAdhvIjInI tIrthabhakti-sevA hiMmata, dhIraja ane karmaThatA vRtti, dharmanI zraddhA dRDha yAne samakita prApti zuddhine vRddhinA jinazAsana pratyenA abhUtapUrva premanuM dRSTAMta pUruM pADyuM che. nimittarUpa sAdhvIjInA jIvanano mitAkSarI paricaya jIvananuM zAsanaprabhAvaka sAdhvIratna tarIke pU. raMjanazrIjInuM nAma prathama preraNAdAyI vAcana che. jIvanamAM eka navuM parivartana AvI jAya paMktimAM sUryasamAna jhaLahaLatA tejathI prakAza pAtharIne amara ane AtmakalyANa thaI jAya evI mogherI kSaNa paNa prApta kirtine prApta karAvI che. thavAno pUrNa saMbhava che. A mitAkSarI noMdha jinazAsananAM nArIratno zramaNI samudAyanA bhavya-gauravavaMtA ane preraNAdAyI pratibhAzALI sAthvIrana 5. khAMtizrIjI ma. itihAsanuM sarjana karavA mATe paNa nimittarUpa che. tejIne kacchanI nayanaramya ane prakRti saudaryathI samRddha bhUmi TakorAnI jarUra, A vibhAganI mAhitI mAtra nArI samUhane ja nAgalapuranuM strIratna jIvIbahena bAlyAvasthAthI dharmanA nahIM paNa, narapuMgavone paNa AhvAna rUpa che. tapa-tyAga- saMskAronuM siMcana thatAM pa.pU. gaNivarya pUnamacaMdrajInI zubha vairAgya jJAna-dhyAna-jApa ane bhaktimaya jIvana zailIvALAM pU. nizrAmAM dIkSA aMgIkAra karIne khAMtizrIjI nAmanA sAdhvIjI sAdhvIjIratnone koTi koTi vaMdanA. tarIke saMyamanI ArAdhanAmAM pravRtta thayAM. emanAM guru lAbhazrIjI tIrthoddhAraka pa.pU. sAdhvIjI raMjanazrIjI ma. hatAM. guru nizrAmAM Avazyaka zAstra-abhyAsa karIne potAnI jAduI vAchaTA ane prabhAvazALI vyaktitvathI gAmegAma AgamoddhAraka pa.pU. sAgarAnaMdasUrIzvarajInA samudAyanAM bahenono moTo samUha emano bhakta banyo hato. vAtsalyamUrti pa.pU. sAdhvIjI raMjanazrIjInI saMyamayAtrA to yAdagAra che paNa khAMtizrIjIe gujarAta, borIvalI, malADa, cembura, mahArASTra, emanuM tIrthoddhAranuM sukRta sametazikharanA itihAsamAM suvarNAkSare kaccha ane saurASTramAM vihAra karIne strIone pratibodha pamADI lakhAyeluM che. 5.pU. sAgarAnaMdasUrIzvarajI ma.sA. ugra vihAra dharmAnurAgI banAvI jaina dharmamAM daDha karI hatI. teozrI mAtra karIne saM. 1980-81mAM sametazikhara mahAtIrtha AvI pahoMcyAM Jain Education Intemational Page #680 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 660 dhanya dharAH vyAkhyAnamAM ja kuzaLa na hatAM. sAhityanA sarjanamAM paNa saMparka ane vyAkhyAnathI prabhAvita thaI pa.pU. kavi kulakirITa A. yogadAna karIne emanI pratibhAnuM aneruM darzana karAvyuM che. labdhisUrIzvarajInI punita nizrAmAM saM. 1975mAM dIkSA laIne pU.zrIe dhAMgadhrA, haripura, morabI jevAM sthaLoe potAnA caMpAzrIjInA ziSyA tarIke jIvanano eka anokho mArga sadupadezathI upAzrayanuM nirmANa karAvyuM hatuM. sAdharmika bhakti, svIkAryo. saMyamajIvanamAM paraMparAgata abhyAsanI sAthe Agamano jIrNoddhAra, mahilAmaMDaLa cha'rIpAlita saMgha, dIkSA tathA UMDo abhyAsa karIne viduSI sAdhvIjI tarIke nAmanA prApta karI jinendrabhakti mahotsava jevAM zAsanaprabhAvanAnAM kAryo karyAM hatAM. hatI. mAsakhamaNa siddhitapa, coryAsI, vardhamAna tapa AdinA emanA prakAzita pustako nityAnaMda guNamaMjarI', "dakSAdevI', AcAraNathI jJAna ane tapano subhaga samanvaya thayo hato. 16 'kSamAdevI', "viThThallatA satI', "caMdrakalA mahAsatI', ziSyAno parivAra dharAvatAM pU. prabhAzrIjIno dIkSAparyAya 38 'puSpavATikA', 'tyAgI ke bhogI', "mauktikamAlA" che. varSano hato. pU.zrIno zAstrAbhyAsa anya zramaNIone mATe dRSTAMta banI saMyamajIvanamAM jJAnaprAptinI preraNA Ape tevo che. khAMtizrIjI pArzvacandra gacchanA kohinUra hIrA samAna vinaya-viveka ane namratAnA triveNI saMgamarUpa emanuM saMyama tejasvI sAdhvIratna tarIke gauravavaMtu sthAna dharAve che. pU.zrIno jIvana prazasya che. 44 ziSyA-praziSyAno parivAra hato. pU. OMkArazrIjI, pU. sunaMdAzrIjI jevI ziSyAo gurunAM pragale pagale AvIne pU. sAdhvIjI tilakazrIjI ma. zAsananI prabhAvanA karatAM hatAM. pU.zrIno 61 varSano saMyama prAcInanagara kapaDavaNajanI janmabhUmi ane karmabhUminuM paryAya sAcA arthamAM cAritranI suvAsa samagra jainajainetara vargamAM eka strIratna tArAbahena ke jemaNe bhara yauvanamAM 16 varSanI vaye prasarAvI hatI. dhanya saMyamajIvana. pU. dAnazrIjI pAse dIkSA svIkArIne tilakazrIjI nAmathI pU. sAdhvIjI dayAzrIjI ma. mokSamArganI sAdhanAno prAraMbha karyo hato. bALapaNathI ja bhUminA pratApe dhArmika saMskArono prabhAva dIkSAnuM nimitta banyo hato. (saM. 1953 thI 2016no samaya) : kapaDavaNaja tapa ane jJAnanI sAdhanA mahattvanI banI hatI. Agama-nyAya nagaranAM mULa vatanI dayAzrIjIe pa.pU. prazAMtamUrti AcAryadeva ane vyAkaraNa jevA kaThina viSayonuM adhyayana karIne AtmA siddhasUrIzvarajInI nizrAmAM dIkSA aMgIkAra karIne jIvanane dhanya jJAnamaya banyo hato. pU.zrInI cAra baheno ane eka mAsIe banAvyuM hatuM. pU. guruNIzrI dAnazrIjI sAthe rahIne 16 paNa dIkSA svIkArI hatI. pU.zrIno 41 varSano dIkSA paryAya apUrva mA khamaNa, 8 varSItapa, navapadajI ane vIzasthAnakanI oLI, saMyamasAdhanA ane jJAnamArganI upAsanAnuM namUnedAra dRSTAMta pUruM siddhagirinI 99 yAtrA dvArA tapadharmathI mahAna karmanirjarA karI pADe che. hatI. 45 varSano dIkSA paryAya ane 28 ziSyA-praziSyAnA parivArathI pU. dayAzrIjI eka vaDIla sAdhvI tarIke gauravavaMtu pratibodha kuzaLA sthAna dharAvatAM hatAM. pU.zrI gujarAta saurASTra, mAravADa ane pa.pU. sAdhvIjI pravINAzrIjI ma. mALavAnA vistAramAM AvelAM sthaLoe vihAra karIne zAsanasamrATa jinazAsananI prabhAvanAmAM sahabhAgI banyAM hatAM. kapaDavaNajanI vijayanemisUrIzvarajInA bhUmie sAdhu-sAdhvI-nara-nArI ratnonI zAsanane bheTa ApI samudAyanAM pratibodhakuzaLA che. temAMnuM eka nArIratna pU.sA. dayAzrIjI. sAdhvIjI pravINAzrIjInuM nAma viduSI sAdhvIjI pU. prabhAzrIjI ma. sAdhu-sAdhvI samUhamAM vizeSa | (saM. 1940thI 2013) : khaMbhAtanagara eTale jenonI lokapriya che. paMcamahAla jillAnA tIrthabhUmi jyAM pUrvakALamAM prabhAvaka AcAryonuM Agamana thavAthI vejalapura gAmanA pratiSThita A bhUminA zuci pugalothI jIvana dhanya bane che. saMsArI nAma kuTuMbamAM janma dhAraNa karIne bhUrIbahena. saMyamajIvanamAM prabhAzrIjI nAmathI alaMkRta thaIne paraMparAgata dhArmika saMskArothI prabhAvita thaIne lagnajIvanano ratnatrayInI ArAdhanA karavA mAMDI. khaMbhAtamAM sAdhu-sAdhvIjInA - tyAga karI 19 varSanI vaye pU. guNazrIjI ma.sA.nI pAse dIkSA Jain Education Intemational Page #681 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 661 laIne ratnatrayInI ArAdhanAthI mokSamArganI sAdhanA karavA mAMDI nizrAmAM saMyama- jIvanamAM praveza karyo. A nirdoSa bALA e hatI. saMsArI nAma prabhAvatI ane saMyamajIvanamAM pravINAjI pU.sA. nemazrIjI. cha varSanI vaye dIkSA, 90 varSano sudIrdha nAma pramANe guNa dharAvatAM pU. pravINAzrIjInI saMyama sAdhanA, dIkSAparyAya Aje paNa anumodanIya ane AzcaryakAraka ghaTanA svAdhyAya ane upadezanA prabhAvathI 115 jeTalI ziSyA lAge che. ratnatrayInI ArAdhanA karavAmAM pratidina harSotkarSathI praziSyAno parivAra thayo hato. emanA jIvananI eka noMdhapAtra pravRta rahIne jyAM jyAM vihAra karIne gayAM tyAM saMyamanI anupama ghaTanA e che ke lagabhaga jyAM jyAM vihAra karIne pahoMcyAM- surabhi prasarAvI che. bahenone dharmanI ArAdhanA jJAna-kriyAcAturmAsa rahyAM te sthaLethI ziSyAno yoga thayo hato. gujarAta, tapa-japa vageremAM joDIne dharmanA raMge raMgAIne mAnavajIvana saurASTra, kaccha ane muMbaInAM vividha sthaLoe vicArIne strIone saphaLa karAvavAnI prazaMsAnIya ane anukaraNIya pravRtti gAmegAma dharmAbhimukha karavA mATe prazasya puruSArtha karyo hato. bahenonAM karIne jIvanane dhanya banAvyuM hatuM. sAmAyika maMDaLa, pratikramaNa maMDaLanI sthApanA karIne bhaktibhAvanAmAM rasalIna karavAnI maMDaLa, zibira, bhaktAmara stotranA prabhAtanA samaye jinamaMdiramAM emanI bhAvanA saphaLa nIvaDI hatI. pU.zrInA 50 varSanA samUhamAM prabhubhakti jevI emanI priya pravRttio Aje saMyamaparyAyanI ujavaNI mAdarevatana vejalapuramAM pa.pU. gAmegAma vikAsa pAmIne nArIvRMda prabhAvanA pahorathI ja dharmanA merUsUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM thaI hatI. svAdhyAya, vAtsalya, raMge raMgAyuM che. apUrva vAtsalyabhAva nAnA-moTA, garIbabhaktibhAvanA, ArAdhanAnI utkaTa AkAMkSAthI emanuM jIvana zrImaMtanA bhedabhAvapUrvaka mAtra ArAdhanAnA hetuthI ja saune alaMkRta thayuM hatuM. 68 varSano dIkSAparyAya hajI yAdagAra preraNAdAyI thavAnI tIvrautkaMThAthI pravRtta thayAM hatAM. potAnA saMsmaraNonI guNagAthA samAna che. emanuM vAkacAturya mAtra AtmAnA kalyANa mATe svAdhyAya AdimAM paNa apUrva ramaNatA bahenone ja prabhAvita kare tema na hatuM paNa prasaMgopAta bhAIone prApta karI hatI. 61 jeTalI sAdhvIonA parivAranAM vaDIla paNa upadeza vacana dvArA sAtakSetramAM dAna ApI durgatimAM paDatA sAdhvIjI nemazrIjInuM jIvana saMyamanI vizuddhi, parakalyANanI AtmAne bacAvavA mATeno bhagIratha puruSArtha karyo hato. sudIrdha bhAvanA-strIomAM saMskAra siMcana dvArA AtmajAgRti ane dIkSAparyAyamAM jinendrabhakti mahotsava, upadhAna, saMghayAtrAnA apUrva vAtsalyabhAva jevA guNothI alaMkRta jIvana sAdhvI prasaMgothI saMyamajIvanamAM ArAdhanAnA kAryamAM pUraka kAmagIrI - samudAyanA itihAsamAM suvarNAkSare lakhAyeluM mAnIe to te karI hatI. pU.zrInA prabhAvathI ziSyAo ugra tapazcaryA, atizayokti nahIM lekhAya. kacchanA DumarA gAmanI eka hasalImA khamaNa, siddhitapa, vardhamAna tapa karI zakyAM hatAM. emanA ramatI khelatI neNabAIe cha varSanI vaye saMyama svIkArIne 90 jIvananI utkaTa bhAvanA eja hatI ke baheno saMsAranA varSa sudhI cAritrapAlana karI ratnatrayInI ArAdhanA karI e paribhramaNathI aTake ane saMyama svIkArIne mokSaprApti kare. te ajabagajabanI ghaTanA jevI zAsananI zobhA ane prabhAvaka mATe jJAna, dhyAna, svAdhyAya, vaiyAvacca, tapa, japa AdinA sAdhvIjI tarIke apAra kIrti prApta karI che. upadezathI sva-paranA kalyANamAM jIvana vitAvIne nArIjIvana sthAnaka sAdhvIjIno mitAkSarI paricaya saMyamaratna vibhUSita karIne namUnedAra daSTAMta pUruM pADyuM che. siMhanI jema vIratAthI dIkSA lenAra siMhabALa samAna pU. bAla brahmacAriNI pravartinI viduSI lIlAvatIbAI ma.sA., vyAkhyAtA tarIke amarakIrti varelAM pU. pU. sAdhvIjI vasubAI ma.sA. jainAcAranA pAlana dvArA saMyamajIvana ane nemazrIjI ma. mRtyune mahotsava banAvanAra pU. tArAbAI ma.sA., sthAnika kusuma komaLa nirdoSa saMpradAyanA sukAnI vikhyAta vyAkhyAtA ane lekhikA pU. ane nirmaLa kAyAvALI che zAradAbAI ma.sA., kensaranI bhayaMkara vedanAne samatApUrvaka sahana varSanI eka nAnakaDI bALA karI ArAdhaka evA pU. kusumabAI, suprasiddha ane lokapriya neNabAIe potAnI mAtA vyAkhyAtA pU. dhanakuMvarabAI ma.sA. saMyama jIvanane AtmAnI veNabAI sAthe pAlitANAmAM khoja arthe samarpita karanAra pU. tarubAI ma.sA. saune jIvanamaMtra banAvI saMyamajIvana jIvanAra pU. indumatIbAI ma.sA., pU.A. zrI kezarasUrijInI Page #682 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra AnaMdaghanajInA pado vize UMDo abhyAsa karI Ph.D.nI padavI prApta karanAra jasumatIbAI ma.sA. vagerenuM jIvana ane kArya sAdhvIvRMdanI viziSTatAnuM pratIka che. adhyAtma yoginI pa.pU. mahAsatIjI caitanyadevIjI ma. saMyamajIvana kAMTALo tAja che to temAM yogasAdhanAno mArga paNa vizeSa aTapaTo ane gahana che. virala vyaktitva dharAvanAra A yogamArgamAM sAdhaka bane che. sthA.vAsI saMpradAyanA mahAsatIjI caitanyadevIjInuM nAma 'yoginI' vizeSaNathI suvidita che. emanuM jIvana eTale saMyamanI saurabha sAthe yogano subhaga samanvaya. yogasAdhanA to havAI jahAjanI gatie mokSaprAptigamana karAvavAmAM samartha che. saMvata 1960 nA kArataka vada AThamane divase karAMcImAM janmayA pachI saM. 1991nA vaizAkha suda-3nA roja mAravADamAM dIkSA lIdhI hatI. dIkSAnA prerakabaLa tarIke mAtA-pitAnA dhArmika saMskAronuM siMcana bAlyAvasthAthI dhArmika vAcana ane ArAdhanAno rasa ane rAjakuMvara mahArAjazrInI vairAgyagarbhita vANInA prabhAvathI mokSamArganA sAdhaka banyAM hatAM. emanuM saMyama jIvana eTale satata yogasAdhanA dvArA pU. sAdhvIjI bhagavaMtone anaMtazaH vaMdanA Alekhana : pU. gaNivarya zrI (1) saMyamanI anumati na maLatAM, abaLA gaNAtI nArIoe dAkhavela adbhuta parAkramonI yazogAthA. svayaM veSaparidhAna karatAM sA. zrI saubhAgyazrIjI. (2) jaMgalamAM vaDanA jhADa nIce svayaM sAdhvIjIno vepa paridhAna karanArA ane 108thI adhika ziSyApraziSyAonA AdhAra banelAM sA. zrI pravINAzrIjI ma. (3) svahaste veSa paherIne roja 500 khamAsamaNa AdinAM ArAdhaka, 150thI adhika ziSyA-praziSyAdinAM pravartinI sA. zrI jayAzrIjI ma. dhanya dharAH AtmaramaNatAnuM eka namUnedAra dRSTAMta che. pU.zrIe yoganA viziSTa koTinA anubhavane AdhAre yogadarzana ane yogasamAdhi' nAmanA eka uttama graMthanI racanA karIne anubhavasiddha evA rAjayoganI prarUpaNA karI che. A kAryamAM pU.zrIe sadgurunI kRpAne prathama sthAna ApyuM che. 'gurudevo bhava'sUtra emanA jIvanamAM caritArtha thayuM hatuM. svayaM zAMtinA sAmrAjyanI khojamAM samatArasamAM lIna rahenAra pU.zrIe vizvazAMtinA saMkalpa mATe jIvanamAM yoganuM mahattva siddha karI batAvyuM hatuM. pU.zrIe sarjanapravRtti eka sAhityakAra tarIke nahIM paNa sva-paranA kalyANa mATe AtmAbhimukha thaI Atmasiddhi karavAnA uddezathI karI hatI. strIomAM paNa viziSTa zakti ane caitanya che tene jAgRta karavA mATe prayatno karyA hatA. 'nArIzakti vicArazaktino adbhuta prabhAva bhAga 1-2-3', 'aMtaradRSTi', 'AtmotthAna', 'maMtravijJAna ane sAdhanArahasya' jevA ananya preraka AtmalakSI graMthothI mahAsatIjI caitanyadevIjIe sAcA arthamAM potAnA caitanyanAM darzana karavA mATe ja jANe manuSyajanma prApta thayo hoya evI anubhUti thAya che. emanI sAdhanA sau koIne preraka bane tevI che. AtmazAMti ane vizvazAMtinA prakhara himAyatI pU. caitanyadevInuM jIvana emanA graMthone AdhAre vizeSa hRdayasparzI bane tema che. (4) anicchAe lagna thavA chatAM saMcamanA svIkAra mATe 3-3 vAra gRhatyAga karavA chatAM anumati na maLatAM Akhare mahAparAkrama karI subhadrAbahena banyAM mahodayasAgarajI ma.sA. mahA tapasvI sA. zrI suvratAzrIjI ma. (5) dIkSAnI anumati meLavavA mATe mumukSu zazIbahene Akhare 6 vigaIno tyAga karyo. 5 varSa bAda anumati maLatAM saMyama svIkArIne banyAM sA. zrI sadguNAzrIjI ma. (6) lagnanA divase ja patinuM hArTaphela thatAM vairAgyavAsita thaI dIkSAnI anumati mAMgI. paraMtu mohAdhIna kuTuMbIjano taraphathI anumati na maLatAM 6 vigaIno tyAga karyo. to paNa anumati na maLatAM sAgArika anazanano svIkAra karyo. Akhare anumati maLI ane saM. 2014mAM dIkSita thayelAM sA. zrI lalitaprabhAzrIjI Aje 90 ziSyApraziSyAonI jIvananaiyAnAM saphaLa sukAnI mahAtapasvI Page #683 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sorabha bhAga-1 263 zAsanaprabhAvikA sAdhvIjI che. temaNe (1) aThThamathI 20 sthAnaka tapa (400 aTTama) (2) 108 pArzvanAtha bhagavAnanI 108 aThThama (3) aTTamathI varSItapa (4) chaThThathI varSItapa (5) 229 chaThTha (6) 3 mAsakSamaNa.....ityAdi aneka moTI tapazcaryA karelA che. tapa-japa-saMyamanA prabhAvathI ekavAra pAlitANAmAM padmAvatI devIe svayameva temane darzana ApyAM hatAM. emanI preraNAthI 20 jinAlaya sahita 3 ThekANe jinAlaya nirmANa, 3 vAra 99 yAtrA saMgha, 6 vAra sAmUhika upadhAna, 11 vAra cha'rI pAlaka saMgha, 25 vAra 51, 100 ityAdi choDanA ujamaNAM vagere aneka zAsanaprabhAvaka kAryo thayAM che. (7) vardhamAna AyaMbila tapanI 100 + 100 + 50 thI adhika oLI uparAMta saLaMga 78 upavAsa Adi mahAtapazcaryA tathA karoDono jApa karanArA sANaMdanA sA. zrI manoramAzrIjI ma.sA. (bApajI ma.sA.nA samudAyamAM). (8) vardhamAna tapanI 100 + 100 + 27 oLI karanArA mahAtapasvI sA. zrI pupacUlAzrIjI ma. (vAgaDa samudAya). (9) vardhamAna tapanI 100 + 100 + 65thI adhika oLI tathA mAsakSamaNa, soLabhag, 6 aThThAI, siddhitapa AdinI mahAtapasvI sA. zrI haMsakIrtizrIjI ma. (vAgaDa samudAya). (10) saLaMga 20-20 upavAsathI 20 sthAnaka tapanI ArAdhanA karanArA sA. zrI hemacaMdrAzrIjI ma. tathA sA. zrI zubhAnanAzrIjI ma. (vAgaDa samudAya). (11) 73 varSanI vaye saLaMga 251 upavAsa karanArA mahAtapasvI sA. hemakuMvarajI (zramaNasaMgha) e saM. 2044thI 2052 daramyAna anukrame 61, 31, 71, 73, 75, 108, 131, 151 tathA 251 upavAsanI tapazcaryA karela che. (12) saM. 205ramAM dilhImAM saLaMga 311 upavAsa karanArA "tapacakezvarI' sA. mohanamAlAzrIjI (zramaNa saMgha samudAya) e saM. 2051mAM 212 upavAsa tathA saM. 201pamAM 211 upavAsa karela. tapa-japanA prabhAve temanA upara anekavAra kesaravRSTi paNa thayela che. 3) rojanI 100 gAthA kaMThastha karanArA, guruAjJAthI 11 aMgasUtro kaMThastha karanArA 'vikrama bhaktAmara stotranAM racayitA viduSI sA. zrI ratnamUlAzrIjI ma. (14) zrI dazavaikAlika citanikA, zrI uttarAdhyayana citanikA, zrI AcArAMga ciMtanikA AdinAM lekhikA, viduSI sA. zrI vAcaMyamAzrIjI (bahena ma.) (vikramasUri samudAyamAM). (15) guruAjJA ziromAnya karIne rAjasthAnanA pachAta gaNAtA bharatapura, alavara, gaMgAnagara tathA savAI mAdhopura jillAnA pallIvAla kSetramAM 18 varSa vicarIne 36 jinAlayono jIrNoddhAra tathA navanirmANa, 11 ArAdhanA bhavana-upAzrayonuM nirmANa, dhArmika zibiro, sarasa tIrthano 6 vAra cha'rI pAlaka saMgha ityAdi dvArA dharmajAgRtine punarjIvita karanArA sA. zrI zubhodayAzrIjI ma. uparokta daSTAMta naM 58-59-60 traNe sagI bahenoe pU. A. zrI vikramasUri samudAyamAM dIkSA lIdhela che. (16) aThThamanA pAraNe ekAsaNAthI 5 varSItapa! temAM paNa pratyeka varSItapamAM uttarottara 1-2-3-4-5 vigaIno mULathI tyAga........chelle aThThAInA pAraNe eka dhAnyanA nirdoSa purimaDuM AyaMbilathI varSItapano bhavya puruSArtha karanArA sAgara samudAyanA sA. zrI civazrIjI ma. (17) saLaMga 900 AyaMbila upara 45 upavAsanI tapazcaryA sAthe navasArIthI zaMkhezvara sudhI vihAra karIne nirdoSa AyaMbilathI pAraNuM karanArA..... dareka bArInA pAraNAmAM AyaMbilapUrvaka zreNi tapa tathA siddhi tapa, 400 aTTama pUrvaka 20 sthAnakanI ArAdhanA, 108 aTTama dvArA zrI pArzvanAtha prabhunI ArAdhanA, pAraNAmAM purimaDha ekAsaNApUrvaka aTTamathI varSItapa.... saLaMga 1 varSa sudhI vArApharatI ekeka dhAnyathI 9 AyaMbilanA pAraNe 9 AyaMbilapUrvaka navapadajInI ArAdhanA ityAdi anekavidha tapa-japanI apramattapaNe ArAdhanA karanArA mahAtapasvI sA. zrI kRtavarSAzrIjI ma. uparokta sA. zrI varSAzrIjInA saMsArapakSe sagAM bahena ma.). (17) saLaMga 400 chaThThathI 20 sthAnaka tapa, siddhi tapa, Jain Education Intemational ducation Intermational Page #684 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 664 dhanya dharA: varSItapa, 1 varSa sudhI dara mahine 3 aTTama, saLaMga 870 (23) prAyaH saLaMga covihAra 108 chaThTha sAthe AyaMbila ityAdi mahAna tapazcaryA karanAra mahA tapasvI siddhagirijInI 9-9 yAtrAo karyA pachI ja sA. zrI zIlavarNAzrIjI ma. (uparokta baMne sAdhvIjInAM vyAsaNAthI pAraNuM karanArA sA. zrI caMdrayazAzrIjI bahena ma.sA.). ma.sA. (sAgara samudAyanA A sAdhvIjI bhagavaMtanI (18) chaThThathI varSItapa, upavAsathI 5 varSItapa, siddhi tapa, zreNi saMsAra saMbaMdhe traNeya suputrIoe paNa saMyama svIkArela tapa, saLaMga 500 AyaMbila ityAdi tapazcaryA karanArA che. cAturmAsamAM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto zrI sA. zrI zamavarSAzrIjI ma. (uparokta traNe sAdhvIjInA siddhagirijInI yAtrA karatA nahi hovAthI cAturmAsa bahena ma.). pahelAM ane pachI ema be vibhAgamAM 108 chaThTha karela che. pAraNAnA divase paNa 2 yAtrA karyA pachI pAraNuM (19) siddhitapa, 2 varSItapa, vardhamAna tapanI 51 oLI, 99 karatA). yAtrA, chellAM 45 varSomAM ekAsaNAthI ochuM tapa nahIM, aneka tIrthonI padayAtrA ityAdi ArAdhanA sAthe 72 (24) be vibhAgamAM saLaMga 108 chaThTha tapa sAthe varSanI uMmare saMyama svIkAranArA sAdhvIjI bhagavaMta siddhagirinI 8-8 yAtrAo karanArA uparokta (uparokta cAreya sAdhvIjIonA saMsArapakSe bA bIjI anekavidha tapazcaryA karanArA, tathA jemanA mahArAja). agnisaMskAra vakhate ghaNo prayatna karavA chatAM 1 vastra baLyuM ja nahIM tevA sAgara samudAyanAM mahAtapasvIranA (20) maraNAMta Traka akasmAtamAM paNa apUrva samatA-kSamAM tathA sA. zrI kamalaprabhAzrIjI ma.sA. navakAralInatA dhAraNa karanArA sA. zrI vIryadhamazrIjI ma. (sAgara samudAya). (25) covihArA upavAsathI para varSItapa karanArA, kula 9500thI adhika covihAra upavAsa, lagabhaga 3500 (21) 108 mAsakSamaNanI bhAvanA sAthe lagabhaga 40 jeTalAM tivihAra upavAsa sAthe pAraNAmAM citra-vicitra mAsakSamaNa (phakta pAMca varSamAM maunapUrvaka 20 prakAranA kaThinatama abhigrahone dhAraNa karanArA, mAsakSamaNa), 1 varSamAM 20 aThThAI, 36, 42, 45, anekavidha anumodanIya pratijJAo thAvajIva 51, 68 upavAsa, 20 vAra saLaMga 20-20 upavAsa svIkAranArA tathA dIkSAnI anumati mATe gRhasthapaNAmAM dvArA vIza sthAnaka tapa, vardhamAna tapanI 80 oLI, zreNi 6 mahinA sudhI phakta roTalI ane pANI vAparanArA tapa, bhadra tapa, 3 varSItapa, uvasaggaharaM stotranA 185 zAsanagaurava mahAtapasvIratnA sA.zrI pannAzrIjI akSaronI ArAdhanA nimitte 185 aThThama ityAdi (terApaMtha samudAya). anekavidha bhISma tapazcaryA karanArA mahAtapasvIratna sA. zrI gItayazAzrIjI ma.sA. (26) saLaMga 12 varSa mauna + varSItapa dvArA sAdhanA karatAM (22) 40 mAsakSamaNa, 20 vAra saLaMga 20-20 upavAsa karatAM anekavidha AdhyAtmika anubhUtio prApta karanArA dvArA vIza sthAnaka tapa, 16, 36, 51, 68 upavAsa, zrI vasudhAbAI mahAsatIjI. eka varSamAM 20 aThThAI (kula 36 aThThAI), 1 varSamAM (27) 14 varSa sudhI mona tathA viziSTa tapazcaryA sAthe 71 aThThama (kula 185 aTTama) 2 varSItapa, siddhi tapa, AtmasAdhanA karanArA mahAsatIjI nUtanaprabhAzrIjI. dharmacakra tapa, saLaMga 108 AyaMbila, vardhamAna tapanI (zramaNa saMgha samudAya). 40 oLI ityAdi atyaMta anumodanIya tapazcaryA (28) AyaMbilanuM tapa tathA navakAra mahAmaMtranA japathI hArTa karanArA mahAtapasvIratna sA. zrI dIpayazAzrIjI eTeka, harapIsa tathA kensarane kensala karanArA vardhamAna ma.sA. (uparokta baMne sAdhvIjI bhagavaMto tapanI 112 oLI karanArA vardhamAna taponidhi sA. niyabhaktAmarastotra pAThI pa.pU. A.bha. zrI vikramasUri zrI aruNodayazrIjI ma. samudAyane alaMkRta karI rahyAM che. (29) 81 AyaMbila + 15 covihAra aThThama tapa tathA rojanI Page #685 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 prAyaH ekI beThake 51 bAdhI navakAravALInA japa dvArA kensarane kensala karanArA, koIne jarApaNa manaduHkha thaI jAya tevuM bolAI jAya to aTTama tathA koInI thoDI paNa niMdA saMbhaLAI jAya to AyaMbila ityAdi anekavidha anumodanIya pratijJAo lenArA yathArthanAmI sA. zrI vinayaprabhAzrIjI ma.sA. (pU. A. zrI kesarasUri samudAya). (30) 90 varSano dIrghatama dIkSA-paryAya dharAvanArA pravartinI sA. zrI nemazrIjIe karelI anekavidha tapajaya AdinI anumodanIya ArAdhanA (pU. A.zrI kesarasUri samudAya). (31) vihAramAM AvatAM dareka gAma-nagara-tIrthonAM pratyeka jinabiMba samakSa caityavaMdana karanArA sA. zrI harSalatAzrIjI ma.nA saMsArIparivAramAMthI kula 45 jaNAe dIkSA lIdhela che. (pU. A.zrI bhaktisUri samudAya). (32) nirdoSa gocarInA abhAve 15 divasa sudhI phakta caNAmamarA jevI sUkI vastuothI nirvAha karanArA, mAtra 32 varSanA dI7AparyAya ane 48 varSanI uMmaramAM 230thI adhika ziSyA-praziSyAonAM guruNI susaMyamI pravartinI sA.zrI puNyarekhAzrIjI ma. (pU. dIkSAdAnezvarI A.zrI guNaratnasUrijI ma.sA.nAM saMsArapakSe bhatrIjI). (33) AMkhamAM maMkoDo pravezavA chatAM apUrva samatA rAkhanArA, vIMchInAM DaMkha lAgavA chatAM 35 ki.mI. sudhI DolI upADIne vihAra karanArA, nizcaya tathA vyavahArano atyaMta anumodanIya samanvaya sAdhanArA jinAjJA tathA gurvAzAnuM custapaNe pAlana karanArA, yoganiSThA, AtmajJA, susAdhvIzrI guNodayAzrIjI ma.sA. (acalagacchIya). (34) dIkSA levI to emanI pAse ja evo dRDha nirNaya dharAvanArA 3-3 mumukSu bahenoe 15-20 varSo sudhI rAha joI chatAM adbhuta niHspRhatA dhAraNa karanArA yathArthanAmI, AtmajJa, sA. zrI anaMtaguNAzrIjI ma.sA. (acalagacchIya). (35) vardhamAna tapanI 100 oLI pUrNa thavA chatAM koI mahotsava ke jAherAta vinA cUpacApa sahaja rIte pALuM karanArA niHspRhI sA. zrI ramyaguNAzrIjI ma.sA. 65 (acalagacchIya) tathA sA. zrI anaMtakiraNAzrIjI ma.sA. (vAgaDa samudAya). hajI to AvA anekAneka viziSTa ArAdhakarana sAdhvIjI bhagavaMtonAM dRSTAMto rahI gayAM haze ja. te sahu nAmIanAmI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonI ratnatrayInI viziSTa ArAdhanA tathA tattvatrayInI viziSTa upAsanAnI bhUrizaH hArdika anumodanA. OM zAMtiH zAMtiH zAMti: vizeSa keTalAMka caritro upalabdha banyA che te atre rajU karIe chIe -graMtha saMpAdaka vAgaDa samudAyanA nakSatra samAM, parama zraddheya, parama viduSI pravartinI pUjya sAdhvIjI zrI caturazrIjI mahArAja jainazAsanano itihAsa suvarNa akSare sohI rahyo che, temAM mahAna tapasvIo ane virala vibhUtioe A AkAzagaMgAne jhaLahaLatI karI che. kaccha-vAgaDanAM sAdhvIratna zrI pa.pU. caturazrIjI mahArAja paNa eka hatAM. teozrIno janma kacchanI kAmaNagArI dharA para mAMDavI zaheramAM thayo hato. pitAnuM nAma varadarAjabhAI ane mAtAnuM nAma mIThIbAI hatuM. svanAma pArvatIbahena hatuM. pArvatIbahenanuM bAlyakALathI dharmAbhimukha vartana joIne sau koIne thatuM ke koI sAdhaka jIva adhUrI sAdhanA pUrNa karavA mATe ja pharI pRthvI para Avyo che! bALapaNathI ja teozrImAM svAbhAvika saMskAritA jovA maLatI hatI. tenAthI vANImAM vimalatA, dilamAM komaLatA ane vartanamAM vinamratAnA guNo vikAsa pAmyA. yuvAnInA AMgaNAmAM praveza pAmatAM ja rAganI rAta tyAgIne virAganA prabhAta bhaNI Daga mAMDyAM. saMyama svIkAravAnAM sonerI soNalAM sevavA mAMDyAM. saumyamUrti pa.pU. ratnazrIjI mahArAjanA samAgame potAnAM mAtuzrI sAthe saM. 1967nA mahA suda 10nA zubha dine parama upakArI pUjyavara zrI jItavijayajIdAdAnA varada haste dIkSA aMgIkAra karI zrI caturazrIjI banyAM. dIkSAdinathI karmo sAthe jaMga mAMDIne sAdhanAno yajJa AraMbhyo. pariNAme pUjyazrInA pAvana jIvanamAM agaNita guNona gaMgA vahI rahI. saMyamanA sArabhUta zraddhA-samarpaNa ane AjJApAlananA guNone AtmasAt Page #686 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 666 dhanya dharA: banAvyA. A guNone lIdhe ja 250 ThANAnuM saphaLa saMcAlana karatAM rahyAM. samatA, saralatA, saMyama, niHspRhatA, niHsaMgatA tapa, tyAga, titikSAnA tribheTe zobhatuM pUjyazrInuM jIvana aneka jIvo mATe anukaraNIya, abhinaMdanIya ene abhivaMdanIya hatuM. pUjyazrImAM vAtsalyabhAva ajaba hato. sva-samudAyanA hoya ke para samudAyanA, nAnA hoya ke moTA, sau koI pUjyazrInI prItinA samAnabhAve bhAjaka banatAM. ane teozrInAM darzana mAtrathI himagirinAM darzana samI zItaLatAno anubhava karatA. gurukapA e jIvananI saMjIvanI che, gurukapA vinA sAdhanAmAM saphaLatA na maLe, gurukapA vinA tAraka yogo mAraka banI jAya, evA vicAro ane AcArothI pUjyazrIe sAdhanA ane prabhAvanAmAM adbhuta pragati karI hatI. saMyamajIvananI pratyeka pravRttimAM sAvadhAna rahyAM hatAM. jayaNAne jIvanamaMtra banAvyo hato. svAdhyAyane zvAsocchavAsa banAvyo hato. phaLasvarUpa vinaya, viveka ane vaiyAvacca gauravapUrNa banyAM hatAM. vaiyAvacca teozrInI amUlya mUDI hatI. vyApArI jema lAbhane jhaDapI le, tema sevAnI koI taka jatI karatAM nahIM. jemaNe jiMdagIbhara jAtane jAgRta rAkhavA sAthe jagatane jAgatA rahejo'nI ahAleka jagAvI, pU. ANaMdazrIjI mahArAjanAM sahAyaka banI varSo sukhI saMyamanI saMpUrNa suvAsa phelAvI hatI, jemanAmAM Azritone taiyAra karavAnI dhagaza ane saMyamanI sthira karavAnI kaLA apUrva hatI. 49 varSa saMyamajIvananuM suMdara pAlana karIne, saMyamajIvananA divya vArasAne dIpAvIne, cAritranI cAMdanI varasAvIne, caturvidha saMghane zItaLatA bakSIne, viratinI vATa batAvIne e zAsanano sitAro asta thayo tyAre asaMkhya bhAvikonAM aMtaramAM ghero zUnyAvakAza sarjAyo hato. e dedIpyamAna jJAnakuMjanI AbhA ahorAta anekonAM aMtaHkaraNane ajavALatI rahI che. eka yogAnuyoga A prasaMge sAMbhare che. amadAvAda pAlaDI, parimala krosiMga pAsenAM darzana baMgale jainazAsana ziratAja tapAgacchAdhirAja bhAvAcArya bhagavaMta zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAno samAdhipUrNa svargavAsa thayo. e ja baMgalAmAM ApaNAM caritranAyikA pUjya sAdhvIvaryA zrI caturazrIjI mahArAjano paNa kALadharma thayo hato. suzrAvaka bAkubhAI zeThano e baMgalo che. e zeThazrI teo zrImadanA parama bhakta parama samarpita suzrAvaka hatA to emanAM dharmapatnI nAraMgIbahena paNa pU. zrI caturazrIjI mahArAja birAjamAna thayelAM hatAM. teo pratye parama Adara dharAvatAM hatAM. parama samAdhinA Adarzane samarpanArAM baMne guruvaryonI parama samAdhinA ane aMtima ArAdhanAnA puNya paramANuo A baMgalAmAM patharAyelA che. baMne gurubhakta zrAvaka-zrAvikA paNa samAdhipUrvaka svargavAsI banyA hatA. pUjyazrInI AjJArUpI nIrasanI prApti saMsAranI samApti sudhI thAya ane saunI AtmasaMpatti ane parama tRpti vikAsa pAmatI raho e ja abhilASA. jJAnAdi ArAdhanA dvArA apUrva Atmatejane pAmavAnuM sAmarthya ApaNAmAM pragaTe, rAgAdibhAvonAM aMdhakAra sadAyane mATe cittarUpI AkAzamAMthI palAyana thaI jAya to ja tenI sAcI saphaLatA mANI zakAya. pUjyazrInAM pAvana caraNomAM zatasahastra vaMdanA! -caraNasaMcarikA sAdhvI zrI caMdrAnanAzrIjI tyAga-vairAgya ane titikSAnI mUrti pravartinI pU. sAdhvIjIzrI hemazrIjI mahArAja vayanI sadI vitAvavA sAthe saMyamanA sAkSAt sADA sAta dAyakA pasAra karI cUkelA zramaNa-zramaNa-zramaNI gaNanI yAdI seMkaDo varSanA itihAsamAM paNa sAva nAnI che. evI ja nAnI yAdImAM potAnuM nAma noMdhAvanArAM eka che, pUjya svanAmadhanya, niHspRhatAnI Toce birAjamAna, pravartinI sAdhvIjIzrI hemazrIjI mahArAja, ke jeo "sUrirAmacandra'nA suvizALa gacchanA eka bhAga samA vAgaDa samudAyanAM 194 zramaNI bhagavaMtonAM ziratAja hovA sAthe 67 varSano saMyamaparyAya ane 105 varSanuM AyuSya dharAve che. ATalI bujharga vaye paNa atyaMta prasanna ane apramatta sAdhaka banI pravartinI padane zobhAvI rahyAM che!! vi.saM. 1959nA vaizAkha suda-6nA maMgaLa dine savAranA samaye pitA lAlabhAInA kuLamAM ane mAtA maNibahenanI ratnagarbhA kukSie eka aNamolaratnane janma Apyo. hIrAbahena' nAmAbhidhAna thayuM. bIjuM nAma jAsudabahena paNa hatuM. "yathA guNa tathA nAma' A uktine satya puravAra karanAra A nAma hatuM. bAlyAvasthAthI saMpattithI saMpanna ane zokhIna hovA chatAM madhurabhASI hatAM. bhASAmAM madhuratA hatI, to svabhAvamAM lajjA hatI. pUrvabhavamAM jIvadayA sArI pALI haze tethI suMdara rUpa-paMcendriyanI paripUrNatA, sAruM Arogya, prazaMsanIyatA vagere sahaja hatuM. Jain Education Intemational Education Intermational Page #687 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 bAlyAvasthAmAM ja mAtAno viyoga thayo. mAtAnuM chatra gumAvavA chatAM dAdImAe ucheranI sAthe saMskAronuM suMdara siMcana karyuM. soLa varSanI uMmare lagnanA baMdhanathI pitAdi snehIjanoe bAMdhyAM. zvasurapakSamAM sukhasAhyabImAM paNa dharmanuM vAtAvaraNa vizeSa hovAthI zrAvakajIvanane dIpAvanArAM, pAyAnAM alaMkAra samAM jinapUjA ane jinavANI-zravaNa rojanuM kartavya thayuM. pachI to e baMne cIjo vyasana banI gaI. emAM vyAkhyAna-vAcaspati pUjyapAda munipravara zrI rAmavijayajI ma.nA mArgano sacoTa bodha karAvatAM, AtmAne vairAgyanA raMge raMgI nAMkhanArAM, bhavyajIvomAM Atmavibodhaka, saMsArazoSaka, dharmapoSaka, marmavedhaka, tattvajJAnane jaNAvanArAM, sattvane jagADanArAM coTadAra-dhAradAra pravacanonuM pIyUSapAna maLyuM. yogAnuyoga dharmabhUmi rAjanagaramAM birAjamAna karuNAnA amAtra-pAtra, caraNathI pavitragAtra, vAgaDa samudAyanAM pU. sAdhvIjI caraNazrIjI ma.nA paricayamAM AvyAM. jinavANInA zravaNa dvArA pedA thayelA vairAgyabIjane vAstavamAM pallavita karanAra viziSTa preraNA maLI. saMyamI dIrdhatapasvI, dIrdhajIvI AcAryadeveza zrImad vijayasiddhisUrIzvarajI (bApajI) mahArAjAnA varadahaste, rAjanagara AbhUSaNatulya, tIrthasamAna zeTha haThIsiMga kesarIsiMganI vADImAM rajoharaNanI prApti thaI. vi.saM. 1987nA mAgasara vadanA zudivase saMsAranA pAMjarAmAMthI hIrAbahenane mukti maLI. saMyamanA nIlagaganamAM viharavAno manoratha pUro thayo. te samaye samudAyanAM sukAnI pU.sA. zrI caturazrIjI ma. hatAM. dIkSA svIkAravAno uddeza dhyAnamAM hovAthI pahelA ja divasathI vinaya-viveka-namratA-saraLatA-samatA-bhaktivaiyAvacca-jJAnasvAdhyAya vagere guNone AtmasAt karavAmAM lAgI gayAM. paMcAcAra Adi sadAcArothI mUka upadezaka paNa banyAM. potAnAM upakArI pUjyo pratye bhaktibhAva, bahumAnabhAva ane ahobhAva dAda mAge tevo hato. tethI ja potAnI laghutA darzAvavAmAM kyAreya acakAyAM nathI. enA ja yoge vaDIlonAM hRdaya-siMhAsanamAM vAsa meLavavA pUrvaka dhanyAtidhanya ziSyA' banI gayAM. anazana tapamAM vizeSa pragati na karI zakanAra teozrI haMmezAM AtmaniMdaka banIne rahyAM che, paNa UNodarI-vRttisaMkSeparasatyAga-kAyakleza-saMlInatAvacca-jJAnasvAdhyAya vagere bAhya . Elo tapathI anazananI UNapane dekhAvA nathI dIdhI. bAhyatapanI sAthe atyaMtaratapathI eTale ke prAyazcitta, vinaya, vaiyAvacca, svAdhyAya, kAyotsargAdi dhyAnanA alaMkArothI AtmAne khUba ja sajAvyo che. saMyamanA 67 varSa sudhI tamAma mevA-miSTAnna-kaDA vigaI-phUTa vagerenA tyAgathI jIvanane maDhyuM ja hatuM. paraMtu pU. gacchAdhipati A.bha. zrImad vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA kALadharma pachI tyAganA telathI jIvanadIpane vadhu jhaLahaLato banAvyo. 105 varSanI vaye paNa paMcAcAranuM pAlana apramattapaNe karI rahyAM che. viziSTa tyAga ane maryAdAyukta jIvana jIvavA sAthe zArIrika-mAnasika svasthatApUrvaka, moTAbhAge ArogyanI anukULatAvALuM saMyamajIvana jIvI rahyAM che. gurujanonI karelI vaiyAvacca-bhaktinA prabhAve UbhA thayelA puNyathI teozrInI sevA paNa zramaNIvRMda dvArA evI ja suMdara preraNAbaLa pUruM pADe che. saMyama dvArA meLavelI AtmamastI teozrInA mukha upara taratI dRSTigocara thAya che. laghutAne teo pacAvI cUkyAM che. 'vAttApi hita grAhyam' - e nItine AtmasAt karI che. hitakArI vAta bALakanI (nAnAnI) paNa hoya to sahajatAthI svIkArI le che. emAM kyAreya moTAI naDatI nathI, hicakicATa hoto nathI ! AjJApAlanathI vaDIlonAM-pUjyonAM dilane jItanArAM che to nirvyAja vAtsalyanA dAnathI nAnAonAM dilane jItanArAM che. samagra saMsAranI jaDa samAM rAga-dveSane barAbara oLakhI lIdhA hovAthI hitazikSA ApatAM-zramaNIgaNane khAsa kahe ke"rAga-dveSanI pariNatine ghaTADavA zramaNajIvana svIkAryuM che te bhUlazo nahIM." A rAga-dveSane upadezamALAmAM moTA doSo gaNAvyA che. emAM jaNAvyuM che ke-"A jIva jo samyagdarzana na pAmato hoya, samyagdarzana prApta karyA pachI saMvega na Avato hoya ane pAMca indriyonA viSayomAM rAcato hoya to e doSa rAga-dveSano che. zAstranA AvA padArthone pacAve tyAre ja pariNita ghaDAya che. AvI piraNita ja mokSa pAmavA mATe parama Avazyaka ane anivArya che." 'indriyo cora che' A vAtane haiyAmAM kotarI rAkhanArAM A zramaNInetAe indriyone khUba ja kAbUmAM rAkhI che. jenA kAraNe khAvA-pIvAmAM ke anyamAM indriyonI gulAmI kyAMyai DokAtI nathI! alabatta, indriyono sadupayoga karavAnA yoge Page #688 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 668 dhanya dharAH 105 varSanI pAkaTavaye paNa tamAma indriyo sateja che. sukhazItalatAne jIvanamAM kyAMya avakAza nathI Apyo. saMthArAmAM uMmaranA kAraNe vadhu upAdhino upayoga karavo paDe te paNa temane khaTake che. e mATe kyAreka haiyAvarALa paNa sAMbhaLavA maLatI hoya che. AMtarika sabhAnatA-sajAgatAnuM A pratIka che. 5. sAdhvIjI zrI hemazrIjI ma. hIma jevAM zItala che to hema jevAM nirmaLa svaccha che. suvarNavarNa dehachabI che to camakatI zAMti caherA upara che. candra jevuM saumyavadana che. ochuM paNa avasare-asarakAraka-mArmika-vedhaka bolavuM. chatAM hitakara ane dveSa Ubho na thAya tevuM bolavuM e teonI AgavI vilakSaNatA che. nirmaLa saMyamajIvana e teono vyakti paricaya che. karuNApUrNa dRSTie jeonA dariyAI dilano paricaya che. kriyAnI apramattatA e jinAjJAnI vaphAdArIno ane samyagdarzananI nirmaLatAno paricaya che. jJAna-svAdhyAyanI rasikatA e AMtarika pariNatino paricaya Ape che. vadhAre to zuM kahIe teonA guNo gAvA mATe kAgaLa ane kalama vAmaNAM lAge che. pUjyazrInuM jIvana eka vaTavRkSa samuM guNasamUhanI zAkhAprazAkhA, patra-puSpAdithI samRddha che. teo pAse AvanArane kaMIka viziSTa ja anubhUti thAya che. pUjya mahArAjajIno bhadraka svabhAva, sahaja sadA khIlatA kamaLa jevuM vadana, vizALa bhAva, karuNAmRta jharatAM nayano, sukomaLa varada karakamala, nAjuka-namaNuM zarIra.....A badhuM anyane zAtA ApanAruM, samAdhi ApanAruM, samatAmAM jhIlAvanAruM, adhyAtmanI cetanAne jagADanAruM, vAtsalyanuM amapAna karAvanAruM che! teo ghaniSTa tyAga ane titikSAnI mUrti che. viziSTa saMyamamUrti che. baliSTha samAdhimUrti che. utkRSTa ArAdhakamUrti che. prakRSTa preraNAmUrti che. tAraka AjJApAlaka mUrti che. guNAnurAganI mUrti che. teone du:khanI Aha nathI, sukhanI cAha nathI. kIrtinI kAmanA nathI, yazanI cAhanA nathI, padanuM pralobhana nathI, sanmAnanuM AkarSaNa nathI, apamAnanI akaLAmaNa nathI. hA, pApanI Aha che, dharmanI cAha che, muktinI kAmanA che, guNonI cAhanA che. AjJApAlananuM pralobhana che. guNonuM AkarSaNa che. doSonI akaLAmaNa che chatAM jeo zAMta-prazAMta-upazAMta banIne zramaNatattvanA udhAnamAM vicarI rahyAM che. A guNInI saubhAgI nizrAmAM, teozrInA laghu gurubhaginI paramaviduSI, yogakSemakuzaLa pU. sAdhvIjI zrI candrAnanAzrIjI ma. jevAM jJAnI-dhyAnI-Adarza--agragaNya zramaNIratna che to bIjI tarapha vardhamAnatapanI pUrNAhuti karanAra ane pUrNatAnA Are pahoMcanAra tapasvI zramaNIratno che. te ja rIte jJAna-dhyAnamagna, sevA-vaiyAvaccAdi dvArA ahobhAva jagADanArAM zramaNIratno paNa che. AvA viralavibhUti samA, viziSTa guNanidhi pU. guruNIjInAM pAvana caraNakamalamAM koTi koTi vaMdana......anaMta anaMta namana. pravatinI pU. sAdhvIjIzrI haMsazrIjI ma. jainazAsananA vizALa paTAMgaNamAM zobhatA surirAmanA 'ArAma' mAM aneka ArAdhakonAM AmravRkSo ArAdhanAnI gheghUra dharAthI zobhI rahyAM che. temAM zobhatAM sAdhanAnA suravRkSa samAM sAdhvIzrI haMsazrIjI mahArAja potAnI sAdhanA saumyaAbhAsuprasannatA-svAdhyAya magnatA-sadAmauna prAyaH vRtti Adi potAnI AgavI guNasamRddhi dvArA zramaNI vRMdamAM eka viziSTa asmitA dharAvatAM hatAM. garavA gaurava dezamAM gauravavaMtA chANI gAmamAM puNyavAna pitA hiMmatalAla tathA mAtuzrI maMchAbahenanI ratnakukSie janmIne teoe nAma dhAraNa karyuM hasamukhabahena! jina jinAjJA ane jinAjJAnusArI sAdhusAdhvIjI bhagavaMtoe hasamukhabahenanI mohamastIne mahAta karI nAkhI temAM paNa sA. zrI darzanazrIjI ma.nAM saumya darzanathI to jANe teo samyagdarzanamAM saphaLatA pAmI cUkyA! saMsAramAM sustI karma sAthe kustI ane mokSanI mastI A tribheTe UbhelAM mumukSu hasamukhabahena zrI darzanazrIjI ma.nAM AziSa meLavI, saMsAranA zaNagAra utArI aNagAra jIvananA zaNagAra sajI, sA. hasazrIjI ma. nAma dhAraNa karI mahApuruSonAM mahimAzALI AziSa pAmI teo pU. sA. zrI darzanazrIjI ma.nAM ziSyA banI saMyamajIvanamAM pravezyAM. maunamudrA e to jANe teozrIno mudrAlekha banI gayo ane apramattabhAva e to jANe teozrInuM aparanAma banI gayuM! saMyamaparyAyanI vRddhinI sAthe pariNAmanI vRddhi paNa AtmasAtu karatAM sA. hiMsazrIjI ma. samudAyamAM eka adanA ArAdhaka tarIke paMkAyAM. gurujananI sevAmAM sadA samarpita rahenArA A sAdhaka mahAtmAne svayaM gurutA prApta thavA lAgI. dain Education Intermational Jain Education Intemational Page #689 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 pAMca kriSnA ane cAlIza AsapAsa ziSyA-prazi Acitono vizALa parivAra dharAvanArAM A sAdhvIvaryA AgaLa vadhIne eka pAvanIya paNe pratinInA pAvanakArI pade prasthApita thayAM ane pUjyapAda bhAratavarSAlaMkAra jainazAsananA divyajyotiriI tapAgacchAdhirAja sUricakracakravartI A. bha. zrI vi. rAmacaMdra sU. mahArAjAdhirAjAnA suvizALa-suvizuddha ane suvikhyAta samudAyamAM eka agragaNya anupama ArAdhaka, AdaraNIya sthAna zobhAvanArAM eka zreSThazramaNInA svarUpamAM jhaLahaLI rahyAM hatAM. chellAM 16 varSathI teozrInA paganI zArIrika takalIphanA kAraNe bRhadyAIgaDha teozrIne khurazImAM besADI khabhe upADI ane vihArAdi karAvatAM-khurazI upADavA mATe paNa sAdhvIgaDha paDApaDI karatAM.....are......zatruMjayagirirAjanI yAtrA paNa svayaM sAdhvIvRMde khurazImAM upADIne ghaNI karAvI che. A kharekhara! teonuM ajaba-gajabanuM puNya sAthe nispRhatA paNa aparaMpAra hatI. AvA anekAneka gulAbothI maghamaghatA vanaupavananAM svAmI, 250thI vadhu aMka dharAvatA vizALa zramaNavRndanuM susaphaLa netRtva adA karatAM pU. sA. zrI haMsazrIjI mahArAja potAnA ziSyAvRndathI vahana karatAM amadAvAda-sAbaramatI sUrirAma-smRtimaMdiranI pratiSThA prasaMgane najare nihALavA padhAryAM hatAM paraMtu AyuSyano koI bharoso nathI. pratiSThA pUrve ja po. vada 7+8 nA teo suvizALa gacchanAyaka pU. A. bha. zrI. mahodayIgharajI mahArAjAnI pAvana chatrachAyAmAM samAdhipUrvaka svargavAsa pAmI gurubhaktino eka Adarza itihAsa racI gayAM. dhanya ho sAghvIratnA pravartinI pU. sAdhvIjI zrI haMsazrIjI ma. ne! pa.pU. pravartinI sAdhvIjI zrI rohitAzrIjI ma.sA. dharmanagarI. amadAvAdamAM vi.saM. 1967nA Aso vada 12 (vAghabArasa)nA dine janma thayo. vAya jevI zUravIratA dvArA karma sattAne dhULa cATatI karI devAnA lakSaNa sAthe jANe janmyA na hoya! mAtA caMdanabenanA khoLe ane pitA rUpacaMdabhAInA hAthe ramelI ucharelI A bALakI maMjulA uttarottara dharma saMskAra pAmyA. guNomAM udAtA, sahRdayatA ane gaMbhIratA to jANe sAthe laI AvyA na koya!! bagIcAnI mAkhI ukaraDAmAM besI zake nahIM tema virAganI vATe saMcaravA janmelo AtmA rAganA khAbociyAmAM DUbI kema zake? kuTuMbInA Agrahavaze saMsAranA baMdhanamAM baMdhAvA chatAM satata saMgharSarata rahI svajanonI anumati meLavI vi.saM. 2002 vaizAkha suda 11 vaDodarA mukAme pa.pU. sAdhvIjI zrI kalyANazrIjI ma. (DabhoIvALA)nA caraNomAM jIvana samarpita karI. sAdhvIjI zrI rohitAzrIjI ma. banyA. aSTa pravacanamALAnuM pAlana, mahAvratomAM sAvadhAnI ane jJAnAdimAM satata lIna banyA.....atyaMta saraLa svabhAva, bhadrika hRdaya, sadA prasanna mana emanI anerI poMcAna banI che. kALakrame bImAMthI vaDalo pA thAya tema Ta0 thI adhika ziSyapraziSyAonA samudAyanA sarjaka ane saMvardhaka banyA. ziSyapraziSyAonA bAhya-AtyaMtara jIvananA uttama zilpI banI rahyA, hitazikSA ke Thapako paNa evI madhura rIte Ape ke sAMbhaLanAranI prasannatA saheja paNa ghaTe nahIM. mAtAnuM vAtsalya ane pitAno prema banne varasAvanArA teo mahAtmAonI makti mATe sadaiva tatpara rahetA. ArAdhanA ane upayogamAM satata apramAbhAve ramatA. te ja pramANe sva-paranI samAdhi mATe khUba ja sAvadhAna rahetA. aneka nAnI-moTI vA vagerenI bimArIo vacce paNa sahanazIlatAnA yoge apUrva samAdhibhAva ane prasannatA jhaLakatA jovA maLatA. puNya-prabhAva ane pratibhA paNa jabaradasta.....zArIrika pratikULatAnA yoge chellA 10 varSathI piMDavADAmAM ja sthiravAsa rahevA chatAM niHspRhatAnA yoge saMghanA tamAma sabhyonA uchaLatA bahumAna bhAvane prApta karyo hato. 669 AvuM paMcAcAramaya jIvana jIvI 91 varSe piMDavADA mukAme vaizAkha suda 10 tA. 21-5-2002nA samAdhimaya rIte svargavAsa pAmyA. paMcAcAramaya jIvana jIvI janArA sAdhvIratnAnA caraNomAM bhAvabharyA vaMdana. pa. pU. viduSI sAdhvIjI zrI rohiNAzrIjI mahArAja sthaMbhana tIrthanI puNyabhUmimAM mAtuzrI maNibahenanI kukSie vi.saM. 1970mAM janma thayo. pUrvabhavanA tathA mAtuzrInA gaLathUthInA saMskAra tathA pUjya gurU bhagavaMtonA pravacana ane zravaNathI, sAdhvIjI bhagavaMtonA satsaMganA prabhAve dharmazraddhA dRDha banI. AcAronuM pAlana custapaNe karatA. mohAdhIna parivArajanoe dIkSAnI bhAvanA jotAM 14 Page #690 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 varSanI bAlyavayamAM lagnanA baMdhane bAMdhI dIdhA paraMtu vidhinA lekha judA hatA. 14 mahinAmAM vaidhavya AvyuM. saMsAranI anityatAnuM bhAna thayuM. vairAgyano raMga ghero banyo. paraMtu sasarAjIe saMyama mATe rajA na ApI. ghaNI mahenata, tyAga ane sattvane vikasAvatA 32 varSanI uMmare rajA maLI. vi.saM. 2002, vai.va. 10 khaMbhAtamAM 5.pU.A. zrImad vijayajaMbUsUrIzvarajI mahArAjanA haste pU. kalyANazrIjI ma.nA ziSyA banyA. tapa, tyAga ane jJAnano triveNIsaMgama racAtA pa.pU.A. zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanI kRpAdRSTi maLI ane vairAgya temaja saMyamapAlanamAM uttarottara keMdra banyA. vi.saM. 2018mAM zramaNI jIvananA vizeSa yogakSema mATe pa.pU.A. zrImad vijayayazodevasUrIzvarajI mahArAjane saMyama jIvanarathanA sArathI banAvAyA, tyArathI to saMyamajIvanano sUrya madhyAhne tapavA lAgyo. ziSyAparivAra vadhatA guNonI vRddhi temaja AzritonA jIvanamAM saMyama, vairAgya, jJAna, tapa Adi vadhe te mATe aneka niyamonA pAlana vadhAryA. gujarAta-mahArASTra-rAjasthAna Adi sthaLoe vihAra karI anekane dharmapiyuSanA pAna karAvyA. 42 varSanA dIkSA paryAyamAM 42 ziSyA praziyAno parivAra chatAM eja nikhAlasatA, vinaya, viveka, AjJApAlana, sahanazIlatA, audArya, gAMbhIrya ane savizeSa no saMyama jIvananI atyaMta jAgRti hatI. tethI ja mAMdagImAM rAtre niMdrAmAM paNa pratikramaNa, pratilekhana, kSamApanA Adi cAlu rahetA. kevI samAdhimaraNanI tIvra jhaMkhanA ! Adarza saMyamajIvana jIvanArA A zramaNInA amalanera mukAme vi.saM. 2044 mahAsuda 13 asahya mAMdagImAM paNa apUrva samAdhi macchu pAmI gayA. dhanya saMyama! dhanya saMdhamI! vAtsalyanidhi pU. sAdhvIjI zrI nirmamAzrIjI mahArAja jaina zAsananA gauravavaMtA itihAsamAM zramaNa bhagavaMtonI jema zramaNIratnonuM paNa anupama yogadAna raheluM che. aneka zramaNIratnoe dhanya dharAH jinazAsananI anupama ArAdhanA sAdhanA karIne umadA udAharaNa pUruM pADyuM che. vartamAnamAM paNa aneka zramaNIratno utkRSTa sAdhanA karI zAsananI AA prabhAvanAnA gauravavaMtA itihAsamAM sUkSma baLa pUruM pADI rahyAM che. pUjyapAda jinazAsanazitA ja tapAgacchAdhirAja AcAryadeva zrImad vijaya rAmacaMdra sUrIzvarajI mahArAjanA samudAyanAM parama viduSI pU. sA. zrI lakSmIzrIjI ma.nAM ziSyAratnA ane pU. sA. zrI jayAzrIjI ma.nA laghu guruthiMganI vAtsalyanidhi pU.sA. zrI nirmamAzrIjI mahArAja trevIsamAM tIrthapati zrI dhRtakallola pArzvanAtha bhagavAnanA nIcenI suvikhyAta sutharI (kaccha)nI puNyabhUminA vatanI ane vyavasAyArthe bharagaDA baragaDA (keraLa)mAM vasatA zreSThI zrImAn padamazIbhAI arajaNa dharamazInAM saubhAgyazAlinI dharmapatnI .sI. neNabAInI kukSie vi.saM. 199 mahA vada no maMgaLa divase temano janma thayo. cha cha bhAIo ane cAra ginIonI madhyamAM zobhatAM navalabahena bAhyAvasthAthI ja zAMta prakRtinA hatA. vizALa parivAramAM saunA snehanuM bhajana banelA navalabahena 13 varSanI bAlyavaye sAMdhA (kaccha)nA vatanI ane vyApArArthe kalakattA jevA pUrvanA pradezamAM vasatA zrIyuta zivajIbhAI zAmajIbhAI loDAyAnA suputra zrI dhanajIbhAI sAthe lagnagraMthie joDAyAM. bAlyAvasthAthI ja dharmanI bhAvanA hovA chatAM bagaDo (keraLa), kaucIna, kalakattA jevAM kSetromAM varavATa hovAnA kAraNe zramaNa zramaNIgaNanA samAgamanA abhAve vizeSa dharma ArAdhanA jIvanamAM na'tI chatAM paNa saraLatA, RjutA, udAratA, paropakAra parAyaNatA Adi guNothI to temanuM jIvana haryuMbharyuM hatuM. Asura pakSamAM paNa badhAMnA mATe snehanuM bhAjana banyAM. vi.saM. 2001mAM moTA suputra gulAbakumArano janma baDagarA (kerAlA)mAM thayo hato. vi.saM. 2007mAM nAnA suputra kizorakumArano janma kalakattA mahAnagaramAM ja thayo. nAnA suputranA janma bAda temanA dehamAM asAdhya vyAdhi lAgu paDI garyo. borna TI.bI.nuM bhayaMkara darda, asahya vedanAnI vacce paNa traNa traNa varSa sudhI e vedanAne samAdhipUrvaka sahana karI....e dardanI vacamAM be traNa vAra to lakavAnA humalA paNa AvI gayelA. bhara yauvana vaye asahya vyAdhi sahenAra navalabahenanI te samaye to evI sthiti hatI ke jonArA paNa evuM ja anumAna Page #691 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 kare ke A to have thoDA divasonA ja mahemAna che......! tyAre kone kalpanA hatI ke A AtmA A ja bhavamAM varSonAM varSo sudhI nirmaLa cAritranuM pAlana karavAno che! dhanajIbhAInI apUrva mahenata ane pUrvanA puNyodayanA kAraNe traNa varSa bAda e vyAdhi zAMta thayo. vi.saM. 2011mAM suputrI indirAbahenano janma thayo. e ja arasAmAM vi.saM. 2009mAM kalakattA mahAnagaramAM jinavANInA jagamazahUra jAdugara pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya rAmacandra sUrIzvarajI mahArAjAnI padharAmaNI thaI. pUjyazrInAM pravacanonI preraNA jhIlI. dhanajIbhAIe potAnI jIvananaiyA dharmanA mArge vALI. tyAre dharmapatnI navalabahene paNa sAcA arthamAM dharmapatnI banI patinI paDakhe rahIne potAnA ane saMtAnonA jIvanane dharmanA susaMskArothI samRddha banAvyuM. dharmAtmA dhanajIbhAI jIvanamAM je je Adarzo rAkhatA gayA te badhAmAM suzrAvikA navalabahenano apUrva sahayoga rahyo. pratidina gharamAM 10-15-20-25 sAdharmiko Ave emanI bhakti navalabahena hRdayanA anerA UmaLakAthI karatA hatA. supAtradAnanI tamannA harahameza temane rahetI hatI. vi.saM. 2012thI mAMDIne vi.saM. 2019 sudhInA pratyeka cAturmAsomAM pU.A. bha. zrI vijaya rAmacandrasUri ma.sA.nI nizrAmAM judAM judAM sthAnomAM rahIne potAnuM rasoDuM kholIne sAdhusAdhvI zrAvakazrAvikArUpa caturvidha saMghanI umadA bhakti karatAM hatAM. vi.saM. 2019mAM saparivAra dIkSA aMgIkAra karyA bAda pUjyazrInA samudAyavartI parama viduSI pU.sA. zrI lakSmIzrIjI ma. parama viduSI, kavayitri, sAdhvIjI bhagavaMta hatAM. temaNe racelAM stavano, stutio, sajjhAyo Adi jANe pUrvanA mahApuruSoe racelAM na hoya evo apratima bhAva temanI racanAmAM UbharAya che. dIkSA lIdhA pachI navalabahenamAMthI nirmamAzrIjI ma. banelA sAdhvIjI bhagavaMta vAstavamAM have badhAMthI nirlepa banI gayAM. saMsArIpaNAmAM utkRSTa sukhI kahI zakAya tevuM jIvana hovA chatAM saMyamAvasthAmAM AvIne potAnA guruNIjI tathA vaDIla gurubhaganIonA hRdayamAM vinaya, namratA, saraLatA bhakti Adi guNonA kAraNe samudAyamAM badhAMnAM prItipAtra banyAM. vaDIla gurubhaganI pU.sA. zrI jayAzrIjI ma., pU. sA. 571 zrI ciMtAmaNizrIjI ma. Adi badhAnI suMdara bhakti karI samudAyamAM amadAvAda jevA zaheramAM sakhata garamInA divasomAM dUra dUra paNa gocarI javAmAM haMmezAM taiyAra ja hoya. dIkSA grahaNa bAda potAnA saMsArI pati, putro AdinI paNa mamatA utArI nAkhI. pU. paramagurudeva A.bha. zrI rAmacandrasUrIzvarajI mahArAja paNa temanA guNonI anumodanA karatA hatA. temanA saMsArI suputra muni zrI guNazIla vijayajI (vartamAnamAM AcArya)ne pUjyazrIjI ghaNIvAra kahetA hatA "tArI mAtAe tamArA badhAnI paNa mamatA utArI nAMkhI che vAstavikatAmAM e nirmama che." potAnA saMsArI suputrI bAlasAdhvI zrI indurekhAzrIjInuM ghaDatara vaDIlonI nizrAmAM khUba suMdara karyuM jenA pariNAme teo Aje 12 ziSyApraziSyAonAM guruNIjI che. vi.saM. 2023mAM potAnA guru sA. zrI lakSmIzrIjI ma. kALadharma pAmatAM vaDIla gurubhaganI pU. sA. zrI jayAzrIjInI nizrAmAM temane ja guruvat mAnIne pUrNa samarpita banIne temanA jIvananA aMta sudhI temanI paNa pUrNa kRpA meLavI. temanI sevAmAM evA tatpara hatA ke potAnA saMsArIpaNAnA patideva ane suputranI muMbaImAM gaNi-paMnyAsa padavI prasaMge saMsArIjanono Agraha khUba ja hato paNa e prasaMge paNa gurusevAne gauNa karIne padhAryAM nahIM. vi.saM. 2041mAM tapasvIratna pU. muni zrI bhadrazIla vi.ma. saparivAra kalakattA saMgha tathA svajanonI AgrahabharI vinaMtIthI te tarapha padhAryA tyAre paNa gurunizrA gurusevAne ja mukhya lakSya banAvI tyAre paNa pU.sA. zrI jayAzrIjI ma.nI nizrAmAM ja rahyAM. Aje paNa 76 varSanI jaipha vaye hArTanI takalIphanI vacce paNa mahinAmAM amuka divasa to AyaMbila karavAM ja che aneka vastuono tyAga saMyamajIvananuM umadA lakSya Adi dvArA svayaM ane temanA parivAramAM viduSI sA. zrI indurekhAzrIjI ma. Adi 13 ThANA suMdara ArAdhanA-sAdhanA karI rahyAM che. temanA moTA suputra pU. A. zrI vijayaguNazIlasUri tarIke prasiddha banI sUrimaMtranI 84-84 divasanI saLaMga ArAdhanA karI aneka zAsanaprabhAvaka kAryo karI rahyA che. temanA bIjA suputra madhurakaMThI pU. paMnyAsapravara zrI Page #692 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH kulazIla vijayajI gaNivara paNa aneka pustakonA saMpAdana saMsAranI zRMkhalAthI baMdhAvuM paDyuM. bhANavaDa nivAsI zeTha Adi dvArA jJAnopAsanA ane madhura kaMThanA mAdhyama dvArA kAlidAsabhAInA suputra prabhudAsabhAI sAthe lagnagraMthithI joDAyAM aneka bhAvikone jinabhaktimAM joDI rahyA che. to kharAM paNa aMtarAtmA to jalakamalavatuM nirlepa rahevA ja pU. sA. ma. zrI nirmamAzrIjI ma. zatAyu banI aneka mAMgato hato. AtmAonAM pathadarzaka banI rahe e ja zubhecchA. mahAna vyaktinAM jIvana khaDaka jevAM hoya che. sAmAnya saujanya : zrI tIrthAdhirAja cAturmAsa samiti saM. mAnavInA jIvanane tophAnonI bahu Takkara levI paDatI nathI. 2062-sAbaramatI yAtrika bhavana, pAlitANA bahu bahu to koIkavAra vAvaMToLa ke koIkavAra varSojhaDIno sAmano karavo paDe che, jyAre mahAsAgaranA jaLamAM chupAyelA savA karoDa jApanA ArAdhaka, sarala svabhAvI A khaDakone to rAtadivasa mahAkAya matsyonI thApaTo ne pU. sAdhvIranA zrI padmayazAzrIjI ma. bharatIoTanA jabbara pachaDATa sahana karavA paDe che. AvI saccAritramaya jIvananI ApattimAM aNanama rahevAnuM zUrAtana dAkhavavAmAM ja temanA mahattA janmasthAnanI prabhAvaka bhUmine jIvananI siddhi hoya che bhogezvaryane ThukarAvI yogezvaryanI sAdhanA lIdhe, mAtApitAnA saMskArasiMcanane karavA kRtasaMkalpI banelAM kAMtAbahenanA mananI aDagatA joIne pariNAme ane gurudevanI apratima chevaTe prabhudAsabhAIe udAradile pravrayAnA punItapaMthe prayANa vAtsalyatAne lIdhe pragaTe che, panape che karavAnI anumati ApI. ane saMsiddha thAya che. AvI saM. 2009mAM aSADha suda pAMcamanA divase jhAlAvADanI pratibhAsaMpana virala vibhUtinI rAjadhAnI samAna dhrAMgadhrA zaheramAM kAMtAbahene pa. pU. yugadivAkara janmabhUmi tarIkenuM sthAna-mAna A. dharmasUrIzvarajI ma. sA.nAM AzAvartinI parama viduSI 5. pAmavAnuM sadbhAgya sAMpaDyuM che jetapura zaherane! je giranAranI - pU. sA. jayaMtazrIjI ma. sA.nAM praziSyA paramavAtsalyavAridhi 5. garavI godamAM AveluM, sADIonA chApakAma mATe vakhaNAtuM, pU. sA. priyaMvadAzrIjI ma. sA.nAM caraNakamalamAM potAnuM jIvana bhAdara nadIne kAMThe AveluM nayanaramya ane manohara che. samarpaNa karyuM ne teozrInAM ziSyA tarIke sA. pAyazAzrIjI A jetapura zaheramAM saM. 1990mAM poSa suda pUnamane ma.nA nAme jAhera thayAM. divase zeTha kuTuMbamAM susaMskAronI jIvaMta pratimArUpa, aharniza saMyamajIvananI prAthamika zarUAtathI ja jJAna-dhyAnadharmadhyAnamAM jIvana vyatIta karatAM zrI devacaMdabhAI ane mAtA vinaya-vaiyAvacca dvArA ane ratnatrayInI abhUtapUrva ArAdhanA divALIbahenanI ratnakukSie eka bALakIno janma thayo. tenA dvArA karmaIdhaNa bhasmIbhUta banAvavA sajja banyAM. cAra prakaraNa, mukhanI ujjavala krAMtine joIne, tene anurUpa nAma paNa traNa bhASya, cha karmagraMtha, 'tattvArthasUtra', 'yogazAstra', "bRhakAMtAbahena rAkhavAmAM AvyuM. saMgrahaNI', kSetrasamAsa', 'vItarAgastotra', 'indriyaparAjayazataka', bAlapaNAthI ja vyAvahArika karatAM dhArmika abhyAsanI siMdUra prakara', 'vairAgyazataka', 'guNasthAnaka kamAroha', 'jJAnasAra', vadhu ruci dharAvatAM kAMtAbahene nAnI uMmaramAM ja sAruM evuM jJAna aSTakajI' vagere sUtrono arthasahita talasparzI abhyAsa guru saMpAdana karyuM. gAmamAM AvatAM pU. zramaNI bhagavaMtonA vadhu ne vadhu mahArAjanI nizrAmAM karyo. sAthe sAthe saMskRta be buka, nAmamAlA, paricayamAM AvavAthI emanuM mana vairAgyavAsita thatuM gayuM. vyAkaraNa, raghuvaMza, pAtAMjaliyoga, zrI zAMtinAtha mahAkAvya paMdara-soLa varSanI uMmara thatAM-thatAM e bhAvanA vadhu ne vadhu vagereno paNa UMDo abhyAsa karyo. pUnA vidyApIThanI cAra-pAMca prajvalita banatAM mAtA-pitAne vAta karI, paraMtu mohamAyAnA parIkSAo ApI temAM paNa uttIrNa thayela che. baMdhanamAM phasAyelAM mAtA-pitAe rajA na ApI. pU. sAdhvIjI ma.no kaMTha paNa madhura che. zrI kharekhara karmanAM baMdhana aphara che ! bhoganI bhUtAvaLathI sImaMdharasvAmInuM 150 gAthAnuM tema ja 350 gAthAnuM stavana, dUra bhAganArAne paNa bhUtAvaLa choDatI nathI. potAnI anicchA samakitanA saDasaTha bolanI sajajhAya arthasahita, dravya-guNahovA chatAM paNa temane kuTuMbIjanonA Agrahane vaza thaIne paryAyano rAsa tema ja AnaMdaghanajInI yazovijayajI, Jain Education Intemational Page #693 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 603 mAnavijayajInI, devacaMdrajInI covIzIo paNa arthasahita karelI che. jJAnanI sAthe-sAthe tapanI bhUmimAM paNa pagaraNa mAMDyAM vinA teo rahI zakyAM nathI. aAI-navAI-agiyAra upavAsa, vIzasthAnaka tapa, vardhamAnatapanI oLI, navapadajInI oLI, karmasUdanatA, paradezIrAjAnAM chaThTha, ratanapAvaDInAM chaTha, dIpAvalI tapa, ekamAsI tapa, doDhamAsI tapa, nAno-moTo pakhavAso, bIja, paMcama, AThama, agiyArasa, caudaza jevI parvatithionI ArAdhanAsaha anekavidha nAnI-moTI tapazcaryA ekAsaNAM-AyaMbila sahita karela che. - pU. sAdhvIjI ma.nA jIvanamAM jApa, svAdhyAya sAthe vAMcana-manana ciMtanano ghaNo ja utkRSTa phALo che. phakta jaina ja nahIM paraMtu jainetaragraMthanuM paNa vizALa-bahoLA pAyA para vAMcana ane AtmamaMthana karI teozrI abhUtapUrvanI cittazuddhi ane AtmasukhasamRddhine prApta karI rahyAM che. muMbaI-pUnA-amarelI- jetapura-dhrAMgadhrA-surata vagere aneka sthaLoe cAturmAsa karI zAsanaprabhAvanAnAM anekavidha kAryo karyA che. teonI jJAnajijJAsA-jJAnapipAsA ane sAhitya pratyenI bhakti evI to ajabagajabanI che ke pUnA, goregAMva, verAvaLa, pATaNa, jetapura, dhrAMgadhrA vagere sthaLoe cAturmAsa daramyAna jJAnamaMdiranA jJAnabhaMDAro khUba ja suvyavasthita karyA che. jJAnanAM sAdhanone pustakonA rakSaNArthe suMdara sajAvyAM che. "sughoSA', "kalyANaM', 'gulAba', "jaina" vagere jaina sAhityamAM lekha dvArA potAnAM AtmaciMtano ananya phALo ApI rahyAM che. dareka cAturmAsamAM 45 AgamanI pUjA-varaghoDA-racanA dvArA bhaNAvaDAve che. evI ja rIte aSTApadajInI pUjA, vIzasthAnakatAnI pUjA paNa kalAkRtinI racanA karAvavA suMdara bhaNAvaDAve che. phakta pUjA bhaNAve ja nahIM, sAthe arthanI samajAvaTa ane chaNAvaTa paNa suMdara rIte kare che. saMyamajIvana prApta karyA pachI koIka pUrvanA karmodayanA kAraNe chellAM trIzeka varSathI satata vedanIyakarmano udaya rahyA ja kare che. dardathI bharelI kAyAnI mAyA choDIne satata sAhityamAM rata rahevuM e kAMI nAnIsUnI vAta nathI, paraMtu pU. sAdhvIjI ma. A vAtane AtmasAt karI lIdhI che. parama upakArI tIrthakara bhagavaMte paLamAtra jeTalo ya pramAda na karavAnI ApelI divya vANI ne cetavaNI dareka AtmasAdhakane tema ja vyAvahArika sAdhanAne mATe puruSArtha karatA pratyeka mAnavIne paNa bhISAmAM saMsAranAM aneka bhayasthAnothI bacavAno mUMgo sAda karatI dIvAdAMDInI garaja sAre che ane e dIvAdAMDI samagra saMsAranA jIvone mATe mahAna upakAraka banI rahe che. kharekhara prabhue prarUpelI A divya vANIno sAkSAtkAra jovo hoya to pU. sA. paghayazAzrIjI ma. sA.mAM jovA maLe. jarA paNa pramAda emanA jIvanamAM jovA nahIM maLe. satata vAMcana-jApa-svAdhyAyamAM ja rata rahenArAM kadI zArIrika svAthyanI ciMtA paNa nathI karatAM. atyaMta nAdurasta tabiyatamAM paNa jyAre juo tyAre temanA hAthamAM pustaka ja jovA maLe. svAdhyAya sAthe jApanI paNa emanA jIvanamAM eTalI ja pradhAnatA che. saMyamajIvananAM papa varSa daramyAna teozrIe jApa ghaNo karyo che. zrI navakAra mahAmaMtrano jApa savA karoDa, zrI zaMkhezvara pArzvanAthano jApa savA karoDa, zrI bhagavatI padmAvatIno jApa savA karoDa, zrI nAmastava sUtrano jApa savA karoDa, zrI arihaMtapadano jApa savA lAkha, zrI siddhapadano jApa savA lAkha, zrI jJAnapadano jApa savA lAkha, zrI cAritra padano jApa savA lAkha, zrI navapadajIno jApa savA lAkha, zrI uvasaggahara stotrano jApa sattAvIza hajArano. pU. sAdhvIjI ma.nI preraNAthI teozrInAM parama vinayI ziSyA sA. RjukalAzrIjInA mULavatana (saMsArI gAma) amarelImAM 'zrI neminAtha jaina derAsara sarvatobhadra prAsAda' nAmanuM zikharabaMdhI bhavyAtibhavya gaganacuMbI usaMga jinAlayanuM nirmANa thayela che. AvAM zAsanaprabhAvanAnAM anekAneka kAryo karI potAnA saMyamajIvananA sAphalyane sArthaka karI che. temanuM hasatuM mukhAraviMda, anupama vAtsalya, madhura bhASA, saMghanA abhyadayanI ciMtA, vizvamaitrInI bhAvanAne jIvana sAthe ekarUpa banAvI levA puruSArtha karatAM, prema, karuNA ne jIvadayAnA bhaMDArasamAM prabhAvaka pU. sAdhvIjI ma.nuM sarvamaMgalakArI mArgadarzana zrIsaMghane sudIrdha samaya sudhI maLatuM rahe ane te mATe teozrI nirAmaya dIrdhAyuSya pAmo evI zAsanadevane prArthanA karIe chIe. prazAMtamUrti, apUrva vAtsalyadAtrI, vizAla zramaNIguMdaziromaNi, pravatinI-- pU. sAdhvIjI zrI puyarekhAzrIjI mahArAja janma vi. saM. 2013, jeTha vada 7, pAdaralI (rAjasthAna), saMsArI nAma ratanakumArI, mAtAnuM nAma : lamIbahena. pitAnuM nAma : tikamacaMdajI. dIkSA : vi. saM. Jain Education Intemational Page #694 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 2032, jeTha vada 7, pAdaralI. guru nAma : tapasvinI sA. zrI puSpalatAzrIjI. pravartinI padapradAna dina : 2053, mAgasara suda-3-amadAvAda. AjJApradAtA : pU. mevADadezoddhAraka A. zrI jitendra sU. ma. laghuvaya ane laghudIkSAparyAyamAM vizAla sAdhvIvRMdanuM saMcAlana karatAM pU. sAdhvIjI zrI puSpalatAzrIjInAM ziSyA pU. sA. zrI puNyarekhAzrIjInAM caraNomAM mastaka jhUkyA vagara rahetAM nathI. aho gurudeva! ApazrInI ajaba-gajaba koTinI kSamatA, vAtsalyatA ne vairAgyaparArthatA ityAdi viziSTa guNonuM pratyakSa avalokana karatAM ame dhanyatAno anubhava karIe chIe. mAravADa, mevADa, gujarAta, kaccha, karNATaka--dUra-dUranA pradezomAM rahelA mumukSuoe pUjyazrInI jIvanasuvAsathI AkarSAIne potAnuM sarvasva samarpaNa karI pUjyazrInA sAnnidhyamAM jinAjJAnusAra sAdhanAnI dhUma macAvI che. are! eTaluM ja nahIM, bhautikavAdamAM raMgAyelI Adhunika zikSA bI.koma., bI.e. sudhI prApta karelI zikSita yuvatIo paNa pUjyazrInuM zuddhAcAramaya jIvana joI samarpita banI che. teozrInI jJAnapipAsA paNa apUrva koTinI che. ATalI badhI samudAyanI javAbadArI hovA chatAM 'nyAya' jevA kliSTa graMthono paNa talasparzI abhyAsa karyo che. pUjyazrIe cha karmagraMtha sAthe, traNa buka, prAkRta buka, vyAkaraNa, tarkasaMgraha, muktAvalI, vyAptipaMcaka, syAdvAda maMjarI, ratnAkarAvatArikA; 3 vizeSAvazyaka, kammapayaDI, pAMca mahAkAvyAdi, AcArAMga, uttarAdhyayana TIkA sahita paMcavastuka, lalitavistarA,gurutattva vinizcaya-1, 2 yoganA graMtho, upazamanAkaraNa saMskRta ane prAkRta graMthono abhyAsa, gacchAcAra payajJA, pravacanasAroddhAra ityAdi aneka graMthonuM jJAna prApta karI sva-para sAdhanA karAvI rahyAM che. pUjyazrInA viziSTa jJAnanuM AlaMbana laI zramaNIvRMdamAMthI keTalAMka sAdhvIoe nyAya, kammapayaDI, khavagageDhI, kAvya, vyAkaraNa ityAdi graMthono abhyAsa karyo che. pUjyazrIe aThThAI, aTTama, vIzasthAnaka Adi tapadharmanI suMdara ArAdhanA sAthe-sAthe vizeSa prakAre sva-jIvanamAM tyAga apanAvyo che. yAvajjIvana pharasANa, mevA ane phUTanA tyAga sAthe 3 varSathI cAturmAsamAM miSTAnna, kaDaka vastu, kaDAvigaI AdinA tyAgapUrvaka mAtra 3 dravya ja vApare che. tabiyatanA kAraNe sAMje vAparavuM paDe to paNa sAMje uSNa gocarIno tyAga, vRttisaMkSepa, rasatyAgAdi tapathI jIvana-bAga maghamaghAyamAna dhanya gharA banAvyo che. pUjyazrIno nirdoSa gocarIno anurAga paNa advitIya che. cha' rIpAlita saMghamAM jesalamera tIrthanI yAtrA karI pAchAM pharatAM, saMghavI taraphathI badhI vyavasthA hovA chatAM paNa, rastAmAM jaina-jainetara vastInA abhAve nirdoSa gocarInI azakyatA hovAthI paMdara-paMdara divasa sudhI 'caNAdi' sUkI vastuthI jIvananirvAha karyo che. pUjyazrIno mauna-AcAra joI svaziSyAoe paNa pUjyazrInA jIvananuM anukaraNa karyuM che. pUjyazrInA sAMnidhyamAM aneka prakAre vizALa saMkhyAmAM oLI, upadhAna, zibira, udyApana, cha'rIpAlita saMgha, aThThAI mahotsava vagere thavA dvArA bahenomAM navIna krAMti prApta thaI che. pUjyazrInA sAMnidhyamAM teozrInI vairAgyabharI preraNAthI AjanA viSama yugamAM Azcarya pamADe evI kApanI pravRtti cAlI rahI che, eTale ke keTalAMka sAdhvIjI mahArAjo bAra mahinAmAM eka ja vAra sAbuthI vastraprakSAlana rUpa kApa kADhe che. keTalAMka sAdhvIjI mahArAjane yAvajIvana mIThAI-pharasANa-phUTa Adino tyAga che. AvA tyAgI sAdhvI parivArane joIne badhAM natamastaka thaI jAya che. keTalAMka sAdhvIjIo svecchAthI potAnA hAthe loca karavAnuM parAkrama kare che tyAre zrAvaka-zrAvikAo herata pAmI jAya che. (1) pUjya guruvaryAzrInA samudAyamAM 175thI vadhu mAsakSamaNa, 36, 45, 51, 52, 68 70, 72 upavAsa karanArAM tapasvI sAdhvIbhagavaMto paNa vidyamAna che. pUjya sAdhvIbhagavaMtonA be sAMsArika kAkAzrI-A. zrI jitendra sU. ma., A. zrI guNaratna sU. ma sA., kAkI sA. puSpalatAzrIjI (guruNI) sA. phaInA dIkarA-paM. razmiratna vi. ma. sA, kAkAnI dIkarI sA. zrI manISarekhAzrIjI che. (2) 217 ziSyA--praziSyAonI gurumAtAzrI dvArA ATalI nAnI vayamAM ja 21 varSanA alpa dIkSAparyAyamAM vizALa zramaNIvRMdono yogakSema suMdara rIte thato joIne bhalabhalAM Azcaryacakita thaI jAya che. AvA aneka guNAlaMkRta teozrInI yogyatAne nihALIne gItArtha mUrdhanya, siddhAMta divAkara suvizALa gacchAdhipati zrI pa. pU. AcAryadeva zrImad vijaya jayadaghoSasUrIzvarajI ma. sAhebe pravartinI pada ApavAno nirNaya karyo ane 2053nI sAlamAM mAgasara suda-3, zukravAranA pAvana divase rAjanagara amadAvAdanA zAhIbAga, arihaMtanagare devAdhideva zrI vAsUpUjyasvAmInI aMjanazalAkA pratiSThAnAM zubhadivase pa.pU. A. devazrImadvijaya hemacaMdrasUrIzvarajI ma. sA., Page #695 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 o5 pa.pU. A. de. zrImadvijaya jagatucaMdrasUrIzvarajI ma.sA. 5. pU. A. devazrImadvijaya guNaratnasUrIzvarajI ma.sA. ityAdi AcAryo tathA paMnyAsajI aneka gaNivaryo tathA dvizatAdhika zramaNazramaNInI pAvana upasthiti tema ja hajAronI janamedanI samakSa pa.pU. gacchAdhipatizrInAM ja varada haste pa. pU. gurudevazrI puNyarekhAzrIjI ma.sA. ne uttama zreSTha pravartinI pada upara ArUDha karAyAM. AvAM prazAMtamUrti, vAtsalyadAtrI, utkRSTa tyAgI-vairAgI ane 217 ziSyA-praziSyAono vizALa zramaNI vRMda dharAvatAM pU. sAdhvIzrI puNyarekhAzrIjIne koTi koTi vaMdana ho! saujanya -pravartinI sAdhvI zrI guNajJarekhAzrIjI mahArAjanI preraNAthI saMghavI bherUmalajI parivAra sAdhvIzrI apitaguNAzrIjI ma.sA. saMkalana : pravINabhAI ema. zAha uNa-beMglora. bhArata varSamAM kAMkarejI gAyo mATe prakhyAta evuM gujarAta rAjyanA banAsakAMThA jillAmAM AveluM kAMkareja tAlukAmAM suMdara raLiyAmaNuM gAma uNa je jIva vicAra graMtha racanAkAra vAdIvetAla zrI zAMtisUrIzvarajI ma.sA.nI janmabhUmi-prAcIna mahA mahima uNa tIrtha maMDana zrI dharmanAtha prabhunA jinAlayathI suzobhita uNa gAme rahetA saMghamAM AgevAnI saMbhALatA zrI mAnacaMdalAla nagInadAsa zAhanA ghera mAtA kezarabahenanI kukSie I.sa. 1968nI me mAsanI pAMcamI tArIkhe kuladIpikA aMjanAno janma thayo. samayanI raphatAra pUrajozamAM jaI rahI hatI. bAlyavasthAmAM dAdI maNibahenanA susaMskAro siMcana karyuM hatuM. choDane vAvIe tyAre tene pANI khAtaranI jarUra paDe che tema aMjanAne dharmarUpI saMskAranuM siMcana maLyuM hatuM. dharmanA raMge raMgAyela dhIre dhIre yuvAvasthA AvyA pachI dhArmika abhyAsa zarU karI potAnuM manobaLa ekadama nakkI karyuM ke mAre saMsAramAM rahevuM nathI, saMyamayAtrA karavI che.' sAdhu-sAdhvInA samAgamamAM AvyA pachI to vadhAre manobaLa makkama thayuM. samaya koInI rAha joto nathI. tevI ja rIte cAritrasAdhanA, jJAnasAdhanA, tapasAdhanA, yAtrAsAdhanAmAM aDaga rahI temaNe paripUrNa karI. vyAvahArika abhyAsa sAdhAraNa karyo hato. paripakavatA joI emanA mAtA-pitAe dIkSAnI rajA ApI tyAre kaladIpikA aMjanAnA harSano pAra na rahyo. jhamI UThI ane tyArapachI pa.pU. A. devazrI nItisUrijI ma.sA. samudAyavartI pa.pU. A.devazrI hemaprabhasUri pAse dIkSAprayANanuM muhUrta kaDhAvela. dIkSAnuM zubhamUhurta sUryakiraNe jhaLahaLato divasa hato. saMvata 2045nI sAla phAgaNa suda trIja Avela. sakala saMghane jANa karI. A vakhate sakala saMghe kahyuM ke "tame koI ciMtA na karazo. ame badhI ja vyavasthA karIzuM. tame koI jAtanI ciMtA na karazo." A samaye traNa dIkSA hovAthI mahotsavanuM Ayojana karavAmAM Avela tyAre vAlapurAthI mumukSu kirITabhAI, uNathI mumukSu aMjanAbahena, uNathI mumukSu rasIlAbahena ema eka sAthe dIkSAnA bhavya varaghoDA nIkaLela. siddhacakrapUjana bhaNAvela. svAmIvAtsalyanuM Ayojana karavAmAM Avela. pa.pU. A. devazrI hemaprabhasUrInI nizrAmAM dIkSA aMgIkAra karela. pU. sAdhvIjI zuMbhakarAzrIjInA ziSyA banI temanuM nAma zrI sAdhvIjI arpitaguNAzrI ma.sA. jAhera karavAmAM Avela te prasaMge temanA bhAIo bahu ja yAda AvyA. te vakhate aMjanAne moTAbhAI pravINabhAIe upADI phUdaraDI pheravI tyAre bhAna bhUlAvI zake tevuM dRzya hatuM. saMyama jIvana lIdhA pachI kuLa dIpAvI pragatinA sopAna sara karI AgaLa vadhyA. cAritrasAdhanA-cosaTha praharI pauSadha, zetruMjaya tIrthe comAsAM, upadhAna tapa. tapasAdhanA-varSItapa, AyaMbilatapa, navapadajI, vardhamAna tapanI oLI, aThThAItapa, siddhitapa, anya vizeSa tapazcaryA karI. yAtrAsAdhanA-zatruMjaya yAtrA cha'rIpAlaka saMgha navvANu yAtrA, sametazikharajI, giranAra vagere yAtrA karela. pU. sAdhvIjI ma.sA. ziSyA che. sAdhvI tattvayazAzrIjI ma.sA. beMglora khAte rahetA zrI jecaMdabhAI lallubhAI zAha mAdare vatana rAjaparA (taNasA-bhAvanagara)vALAnA ghare mAtA rasIlAbahenanI kukSie putrIno janma thayo tenuM nAma taralAbahena pADyuM. nAnapaNathI gharamAM dhArmika saMskAronuM siMcana hovAthI taralAbahene IMgliza hAiskUla bhaNI suMdara rIte S.S.C. pAsa ation International Page #696 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 dhanya dharAH karI sAthe sAthe dhArmika abhyAsa suMdara rIte karI potAnA jIvananI naiyA badalIne bAlabrahmacArI saMyamamArge javAnuM pasaMda karI 23mA varSa cikapeTa, beMglora khAte prathama dIkSA zrI AdinAtha jaina saMgha levAI, je jayA prabhAzrIjInI preraNAthI. pa.pU. A. devazrI nItisUrI samudAya AjJAvartI pa.pU. arihaMtasUrIzvarajI ma.sA. samudAyamAM AjJAvartI lavyANazrIjI samudAyamAM parAyazAzrIjI ma.sA.nAM ziSyA banI dIkSA aMgIkAra karI taralAbahenanA badale sAdhvIjI tanvayazAzrIjI nAma dhAraNa karI beMglora tema ja samAjanuM nAma rozana karI atyAre saMyamane 40 varSa thayAM potAnuM saMyamajIvana vitAve che. temanuM manobaLa ekadama makkama hovAthI cAritra suMdara rIte pALI sAthe sAthe tapamAM temaNe mAsakSamaNa-siddhitapa- varasItapa-zreNikatapa, 20 upavAsa, 20 sthAnakanI oLI, soLa upavAsa, aThThAI tema ja 108 aThThamatapa ane 3 navvANuM yAtrA evI nAnI moTI anya tapazcaryA karI hatI. saMkalana : praviNabhAI ema. zAha beMglora 283 oLI tapano vizvavikrama sAdhvI bhagavaMta haMsakIrtizrIjI ma.sA. kaccha vAgaDa samudAyanA 5.pU. sAdhvIjI bhagavaMta zrI haMsakIrtizrIjI ma.sA.e 12 varSanI uMmare dIkSA lIdhI hatI ane 15mA varSathI AyaMbilanI oLIno prAraMbha karyo hato. atyAre temanI 67 varSanI uMmara che. AyaMbila tapa eTale ke jemAM ghI, goLa, dUdha, dahIM vigere temaja lIlA zAkabhAjI, mevo, mIThAI, phuTa-phaLa vagere kazuM ja khavAya nahIM, 48 mInITa eka ja jagyA para besI divasamAM eka ja vAra suku-bApheluM ane maracu, haLadara, jIrU vigere masAlA vagaranuM khAvAnuM hoya che. 1 thI 100 oLI pUrNa karatA 14 varSa lAge tevI ja rIte 287 oLI pUrNa karatAM 40 varSa lAge. pU. sAdhvI bhagavaMta haMsakIrtizrIjI ma.sA.e 40 varSathI koIpaNa prakArano svAdiSTa ke zaktivALo khorAka khAdho nathI. vartamAnamAM jinazAsanamAM 8000 jaina sAdhu-sAdhvI bhagavaMta che jemAMthI mAtra pU. sAdhvI bhagavaMta zrI haMsakIrtizrIjI ma.sA. eka ja che jeo 287 oLI karI zakyA che. A pahelA 289 oLI pa.pU.A.bha.zrI rAjatilakasUrijI mahArAjAe karI hatI. vartamAnamAM teo hayAta nathI. pU.sA. haMsakIrtizrIjI ma.sA. paNa tapa-japa-tyAgamAM, jJAnamAM agresara che. agnikApalI kathA he mahAsatI ! varasatA varasAdamAM tame gocarI kevI rIte lAvyA? gurudeva! jyAM jyAM sacitta pANI hatuM tene upayoga rAkhI gocarI lAvI eTale....puSpaculA sAdhvI vaiyAvacca karatAM apratipAtiguNanA kAraNe kevaLI thayA hatA. .... kevalI toya AcAryanI, kIdhI vaiyAvacca apAra, puSpacUlA svayaM tarI tame, arNikAputrane kIdhA pAra. * * ' / Inni rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA Jain Education Intemational Page #697 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dAna-prema-bhuvanabhAnu-rAjendrasUribhyo namaH kA karatAM karatA ho ke DaMkA jo jora bajAyA ho tapasyA karatAM kara pravartinI pa.pU. vasaMtaprabhAzrIjI ma.sA.nAM ziSyA vividha tapasyAnAM ArAdhikA sAthvI pa.pU. bhavyaguNAzrIjI ma.sA.nAM | be mAsakSamaNa, siddhitapa, zreNitapa, bhadratapa, varasItapa vIsa sthAnaka tapadrakaMDAbhArata, dharmacakra tathA navakAra mahAmaMtratapa uparAMta aneka chaka-aTTama vagere tapadharmanI anumodanA. -: anumodaka:zrI prakAzabhAI - rAjezabhAI lakSmIcaMda saMghavI tathA haMsA pikacarsa parivAra - beMglora. samAdhipreraka pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA.(nemipremI) jIvanamAM je navakAra vasI jAya, mRtyu paNa mahotsava banI jAya. mahAmaMtra navakAranAM ArAdhikA mAtuzrI caMpAbahena dhIrajalAla dozInA| sAgArika aNasaNa sAthenA svargavAsa nimitte. sau. jayalakSmI kIrtibhAI dozI taraphathI svargastha mAtA-pitAne saparivAra bhAvabharI zraddhAMjali. devaloka divasaH vi.saM. 2063, bhAdaravA suda-15 budhavAra tA. 26-9-07, savAre 4:15 kalAke -: seMjanyadAtAHme. jyoti DAyamaMDa kAM. - madrAsa Jain Education Intemational Page #698 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draupadI sAta vyasanamAM jugAra--ghaNuM ayogya kArya che. yudhiSThira ane duryodhana-zakunI acAnaka jugAra, ramavA beThA. zakunI pAse managamatA pAsA pheMkavAnI siddhi hatI. tethI yudhiSThira badhu hArI gayA chevaTe potAnI patnI draupadIjIne paNa. duryodhane rAjasabhAmAM duzAsanane dropadIne hAjara karavA AjJA karI. te na AvI mATe tenA vastra kheMcavAnI duSTa ceSTA duzAsane karI. draupadIjI satI strI hatA tethI zrIkRSNanA AzIrvAdanA kAraNe duzAsana temAM saphaLa na thayo. rA rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA maHAV kalAvatI | 1 : patnInA vacana sAMbhaLI zaMkharAjAnA manamAM zIla mATe zaMkA thaI. zikSApe patnInA hAthanA kAMDA kapAvyA. karmano udaya mAnI kalAvatI satIe navakAramaMtranuM dhyAna karyuM phaLasvarupe hAthanA kAMDA pAchA joInTa thaI gayA. satya vAta jANatAM rAjAne ghaNo pazcAtApa thayo. ziyaLanA prabhAvathI zuM zuM nathI banatuM? devonA siMhAsano Dole che, sarpa phUlamALAmAM pheravAI jAya che, agni, jalarupa banI jAya che. jamAdA rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA Jain Education Intemational Page #699 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7eeSja096 14 vibhAga-5 ka 'vaividhya saurabha na INST) S che ke * * * :: praya prAcIna jinAlayonA jirNoddhArako 9 -muni zrI ratnatraya vijayajI ma.sA.( RANJ) AbunA jainamaMdironA zilAlekhomAM ullekhita rAjavIo ane maMtrIo -prA. bipinacaMdra ra. trivedI DhIMchaDA aSTApadajInI AchI oLakhANa -pU. jayadarzana vijayajI ma.sA. navakAra camatkAra anubhavakatao -pU. jayadarzana vijayajI ma.sA. janmathI nahIM kintu karmathI savAyA jaina. ArAdhaka-ratnonI saMkSipta jhalaka -pU. gaNivarya mahodayasAgarajI ma.sA. 21mI sadInA keTalAka viziSTa koTinA ArAdhaka-ratna zrAvaka-zrAvikAonI anumodanIya ArAdhanA -pU. gaNivarya mahodayasAgarajI ma.sA. saMgItakSetre jainonuM pradAna -jayadevabhAI bI. bhojaka jaina saMgItakAro : AMgI racanAnA rrrrrrr tajajJoH cakSa-TIkAnA kalAvido -navInacaMdra ramaNikalAla bhojaka savicAra pravRttinA praNetAo -saMpAdaka dakSiNa bhAratanuM navaluM mahAjana : samAja ane zAsana mobhIo -amIbahena ke. zAha dharmaniSTha pucapratibhAo -saMpAdaka zAsananA paramAryarasika kAryakaro : dAnavIro -saMpAdaka jJAna, dhyAna, tapamAM zAsana zaNagAra zrAvikAratno --saMpAdaka == = == === == = = Jain Education Intemational Page #700 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G zrI narama kA parAga sabhI hai zatruso giriH|| jenA manamAM zrI navaghara !!! mI mahinA OM zrI 7 namaskAra mahAmaMtra // Namo arihaMtANaM // // Namo siddhANaM // // Namo AyariyANaM // // pAmo upamAyANaM // // Namo loe sabbasAhUNaM // // eso paMcaNamukkArI, svypaavppnnaasnnii| maMgalArNaca samvesi paDhamaM havAi maMgalaM // RAD 3 aw hA zrI nasArasanA lU tene saMsAra dhAva Shay Page #701 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 681 prAcIna jinAlayonA jiNoddhArako - muni zrI ratnatraya vijayajI ma.sA. jinazAsananA bhavya bhUtakALamAM aneka prabhAvaka pUrvajoe suvarNabhaMDAro khullA mUkI kalAnA namUnA samAna gaganacuMbI jinAlayo baMdhAvyAM te saunAM jIvanakavana bhavya hatAM. A sadAcArI dAtAonA dAnathI zobhita tIrtho, jinAlayo, pratimAjIo, upAzrayo vagere tamAma suvidhAo zrI caturvidha saMghanuM ja sAmUhika baLa hatuM, jemAM aneka pUrvakAlIna sUrivaryonuM pradAna cirasmaraNIya banI raheze. teramI sadImAM thayelA dedA zAhanI kartavyaparAyaNatA ane namratAnA bhaMDAra samA bhAvaDazA ane jAvaDazAnuM sthAna zAsanamAM haMmezAM AdaraNIya rahyuM che. kone kone yAda karavA? bhImA kuMDaliyAno samarpaNabhAva, dharaNazA poravADa ane khemA dedarANInI saMkalpasiddhi, dAnaguNanA pratApe jagaDuzAne, tapaguNanA prabhAve kAkaMdInA dhannA aNagArane ke bhAvasamRddha jIraNa zeThane? amadAvAdanA zeTha zAMtidAsa, kacchanA narazI nAthA ke karmayogI motIzA zeTha e sau itihAsanAM tejasvI pAtro banI gayAM. maMdironA nirmANamAM akhUTa dhanarAzino upayoga karanArA amadAvAdanA zeTha haThIsiMga ane harakuMvara zeThANI. devagirinI dharatI para AkAra pAmeluM amUlikAvihAra pethaDazAnI dharmabhAvanAnI yazogAthA saMbhaLAve che. zatruMjayanA punaruddhAramAM zeTha motIzA, bAlAbhAI, premacaMda modI, zeTha hemAbhAI, zeTha sAkaracaMda, narazI kezavajI, caMdu saMghavI ane baMdhubelaDI-vastupALa tejapALa A saue jinamaMdiro baMdhAvavAmAM lakSmIno upayoga karyo che. dharmapremI rAjavIo, maMtrIo, osavAla parivAranA zrAvaka zreSThIonuM yogadAna noMdhapAtra rahyuM che. A lekhamALAnuM saMkalana karanAra pU. munizrI ratnatrayavijayajI mahArAjazrIne saMdarbha sAhityamAM ghaNI ja dilacaspI jaNAya che. marughara dezamAM Avela jAlora jillAmAM mAlavADA gAma, je nagaramAM Aja sudhImAM pacAsathI vadhAre dIkSAo thaI che. A pavitrabhUmi mAlavADAnA vatanI pa. pU. A. zrI ratnazekharasUrijI mahArAjanA ziSyaratna pU. A.zrI ratnAkarasUrijI mahArAjanA ziSya pU. munizrI ratnatrayavijayajI mahArAjazrIne jJAnabhaMDArone samRddha karavAmAM ane zrutasAhityanA pracAra-prasAramAM bhAre rasa lAgyo che-mAlavADAnA vatanI, saMsArI nAma dhanapAlabhAI, saMsArI pitA uttamacaMdajI ane saMsArI mAtA raMgubahena, saM. 2037nA mahA suda 6nA dIkSA lIdhI. saMskRta-prAkRta hastapratonI jALavaNI temaja avanavAM prakAzano pragaTa karavAnI temanI dilacaspI kharekhara dAda mAgI le che. temanAM prakAzanomAM "ratnasaMcaya" bhAga-1-2-3-4-5 tathA "sAgaramAM mIThI vIraDI' (prAcIna sajhAya), 'pArzvanAthacaritra' (gadyamAM) ane vividha tIrthakalpanuM gujarAtI bhASAMtara tathA vividha viSaya vicAramALA bhA. 1thI 9 bhAre lokAdara pAmyAM che. navuM navuM saMzodhana-saMpAdananuM temanuM kArya cAlu ja che. jyAM jyAM dhArmika pAThazALAo, gurukula va. cAlatAM hoya tyAM khAsa prabhAvanA, yuniphorma va. arpaNa karI bALakono utsAha vadhAre che. dharmakAryomAM zrAvakonuM yogadAna' upara suMdara mAhitI saMkalana karIne ApaNI samakSa rajU karI che. ApaNAM upara mahAna upakAra karyo che. jaina samAjanI navI peDhIne dharmamArge vALavA pUjyazrInA yojanAbaddha kAryakramo aviratapaNe cAlu ja hoya che. pUjyazrInI cIvaTa ane dhagaza kharekhara anumodanIya che. pUjyazrInI Atmi: cetanA gajabanI che. - saMpAdaka Jain Education Intemational Page #702 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 682 dhanya dharA: jinAlayo-jinapratimAo pratye atUTa bhakitabhAva dAkhavavA che te pUrvakAlIna mahApuruSonA preraka prasaMgo nI giranAra tIrthano garimAbharyo itihAsa / gaI covIzInA 17 thI 24 tIrthakaronAM dIkSA-kevalajJAna ane nirvANakalyANaka A tIrtha upara thayelAM che. 81 neminAthaprabhunAM dIkSA-kevala-nirvANa kalyANaka ahIM thayelAM. 85 neminAthaprabhunAM 8000 varSa pachI saurASTramAM kAMDilyapura nagaramAM ratnazrAvaka thayela. temane kAzmIrathI giranArano saMgha kADhelo. mUrti leyamaya hovAthI prakSAlapUjA karatAM mUrti nAza pAmI gaI. bIjImUrti na maLe tyAM sudhI annajaLano tyAga evo abhigraha dhAraNa karela. ekavIza divase devI prasanna thaI. ratna zrAvakane guphAmAM laI jaI 18 suvarNanI, 18 cAMdInI, 18 vajamayanI mUrtio batAvela. emAMthI brahmanDe bharAvela manapasaMda karela sUtaranA tAMtaNA dvArA mUrti giranAra upara lAvela te vakhate devIe nizrAvakane kalpavRkSanI mALA paherAvela. A mUrti 136250 varSa sudhI giranAra tIrtha upara raheze. zIlavIra pradhAnAyA, brhmaanndvidyaayine| (AdhAragraMtha-prabaMdhapaMcazatI). namaH zrIneminAthAya, raivatAcalamUrtaye / / | giranAra tIrthanAM uddhAro | zAsana prabhAvaka AcAryadevazrI bappabhaTTasUrijIe * pahelo uddhAra - RSabhadevanA putra bharatarAjAe vyAkhyAnamAM giranAra tIrthano mahimA varNavela. e vakhate sphaTika ranamaya agiyAra maMDapavALo AmarAjAe abhigraha lIdho ke temanAtha prabhunAM darzana vinA -surasuMdara nAmano prAsAda banAvela. bhojana karavuM nahi. emanI sAthe 1000 rAjAe abhigraha - bIjo uddhAra - daMDavIrya rAjAe karAvela. dhAraNa karyo. tarata ja saMghanI taiyArI karI giranAra tIrthano saMgha kADhyo. e saMghamAM 1 lAkha subhaTa, 1 lAkha ghoDAo, 700 - trIjo uddhAra - bIjA devalokanA indra izAnendra hAthIo, 20,000 UMTa, 3 lAkha pADA tathA vIsa hajAra karAvela. zrAvakono parivAra hato. - cotho uddhAra - cothA devalokanA indra zrI mahendra batrIsamAM divase saMgha giranAra tIrtha pahoMcyo. e vakhate karAvela. giranAra digambarane AdhIna hatuM. te tIrthane svAdhIna karI - - pAMcamo uddhAra - pAMcamA devalokanA indra zrI brahmandra tIrthamALA paherI pachI AmarAjA Adi rAjAoe pAraNuM karAvela. karela. - chaThTho uddhAra - bhavanapatikAyanA indroe karAvela. AvatI covIzInAM padmanAbhAdi badhA tIrthakaro A 4 sAtamo uddhAra - ajitanAtha bha.nA samayamAM giranArajI tIrtha upara nirvANa pAmaze. sAgaracakrIe karAvela. tevIsamAM tathA covIsamA tIrthaMkaranAM dIkSA tathA kevaLajJAna : AThamo uddhAra - abhinaMdana svAmInA samayamAM kalyANaka paNa giranAra tIrthamAM thaze. vyaMtaranikAyanA indra karAvela. Jain Education Intemational Page #703 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 * navamo uddhAra dazamo uddhAra * bAramo uddhAra * teramo uddhAra * agyAramo uddhAra - munisuvrata svAmInA samayamAM rAmacaMdrajIe karAvela. * caudamo uddhAra ZD * paMdaramo uddhAra - candraprabha svAmInA samayamAM caMdrayazA rAjAe karAvela. = zAntinAtha bha.nA samayamAM cakradhara rAjAe karAvela. neminAtha bha.nA samayamAM varadatta gaNadharanI nizrAmAM pAMDavoe zatruMjaya-giranArano saMgha kADhyA pachI zatruMjaya tathA giranAra baMne tIrthano uddhAra karAvela. soLamo uddhAra vikramanI navamI sadInA kAnyakubjanA AmarAjAe karAvela. saM. 1185nA siddhirAjanA samayamAM sajjanamaMtrIe karAvela. tyArapachI teramI sadImAM vastupAla-tejapAle karAvela. caudamI sadImAM samarasiMhe karAvela. vIra nirvANa pahelAM revAnagaranA rAjA nebusudanemure karAvela. kAMpilyapuranagaranA ratnAzAha tathA ajitazAhe karAvela. sattaramI sadImAM vardhamAnasiMha padmasiMha nAmanA be bhAIoe uddhAra karAvela. vIsamI sadImAM narasI kezavajIe uddhAra karAvela. tyAra pachI saMpratirAjA, kumArapAla, sAmaMtasiMha, saMgrAmasonI va. ghaNA rAjAe jIrNoddhAra karAvela. (giranAra tIrtha itihAsa). tejapAla sonI zeTha 'chiyA' ane 'suhAsinI' zeThANIne tyAM tejapAla nAmano putra hato, je osavAla vaMzanA sonI hatA. tejapAlane tejalade nAmanI putrI hatI. jagadguru zrI hIrasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSya AcAryadeva zrI vijayasena sUrIzvarajI ma.sA.no tejapAla parama bhakta hato. zrI zatruMjayatIrthAya vizvacitAmaNiyate / tatrAdIzvaradevAya, samyag bhaktyA namonamaH // 683 tejapAle khaMbhAtamAM supArzvanAtha tathA anaMtanAtha paramAtmAnAM be jinAlayo baMdhAvela. cittoDanagaranA dozI karmAzAhe zatruMjayano soLamo uddhAra karAvela te ja jinAlayano jIrNoddhAra AcArya zrI vijayasenasUrijInAM upadezathI tejapAla sonIe karAvela. e vakhate tejapAle jIrNoddhAramAM be lAkha 685 (lhArIo) kharcela. 74 thAMbhalAo karAvela ane bAvana hAtha UMco mukhya zikhara upara sonAno kaLaza caDhAvela. nAnAmoTA 1245 sonAnA kaLazo banAvI alaga alaga zikharo upara padharAvela. naMdivardhana jinaprasAda paNa zatruMjaya para tejapAla sonIe banAvela. kula paramAtmAnI 72 derIo ane 4 munivaronI AkRti banAvela. jagadguru zrI hIrasUrijI 1649mAM pATaNamAM comAsuM karyA pachI tyAM cha'rIpAlita saMgha laI zatruMjaya tarapha vihAra karela. jyAre dhoLakA AvyA tyAre dhoLakAmAM bhAratanA ghaNA saMgho ekaThA thayelA. e vakhate tejapAla sonI khaMbhAtathI 36 pAlakhIomAM beThelA zeThiyAonI sAthe dhoLakA Avela. sAthe bIjA hAthI-ghoDA laI Avela. badhA bhegA maLI hIrasUrijInI sAthe zatruMjaye pahoMcela. e vakhate tejapAle banAvela naMdivardhana prAsAdanI pratiSThA mATe gAmogAma AmaMtraNa Apela. emAM gaMdhAra va. thI 02 yAtrAsaMdho pratiSThA vakhate hAjara rahela. tejapAle dareka saMghone potAne rasoDe jamavA Page #704 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 684 dhanya dharAH AmaMtraNa Apela. jyAM sudhI pratiSThA na thAya tyAM sudhI sAdharmika A sAmagrI uparathI khabara paDI jAya che ke e baMne bhAIo vAtsalya cAlu rAkhela. keTalA samRddhizALI haze. saM. 1950mAM jagadguru harasUrijInA hAthe zatruMjaya tIrthanI yAtrA karI pAchA pharatAM 'navAnagara' naMdivardhanaprAsAdanI pratiSThA caitramAsamAM thayela. Avela. tyAMnAM jasavaMtasiMha rAjAe saMghavInuM dabadabAbharyuM sonI tejapAle uddhAra karAvela jinaprAsAdanI prazasti svAgata karela tethI saMghavIe (baMne bhAIoe) navAnagaramAM hemavijayajI gaNie racela. ' zikharabaMdhI jinAlaya baMdhAvela. pratiSThA pachI rAjAne nava lAkha sonaiyA bheTa karela tethI tejapAlanI putrI tejaladee khaMbhAtamAM bhoMyarAvALuM rAjAe saMghavIne navalakhAnI padavI Apela. jyAre bhadrAvatI jinAlaya banAvI saM. 1661 vai.va. 7nA divase ghaNuM dhana vAparI nagarI ujjaDa banI tyAre baMne bhAIo kacchamAM bhUjanagaramAM AcArya zrI vijayasenasUrijInA hAthe pratiSThA karAvela. AvIne vasyA. vardhamAnazAhano 'jagaDU' nAmano putra hato. AdhAragraMtha : jaina paraMparAno itihAsa bhA. 3 jagaDUzAnI vinaMtIthI vi.saM. 1691mAM amarasAgarasUrie saMskRtamAM vardhamAna-pAsiMha caritranI racanA karela.. vardhamAnasiMha-padrasiMha A baMne bhAI ArIkhaNA (kaccha) gAmanA hatA. vikramanI sattaramI sadImAM kaccha pradezamAM ('osavAla itihAsa') osavAlavaMzanA mahAsamRddhizALI amarasiMha nAme zeTha hatA. A dhoLakAnAM jinAlayo zeTha lAlanagotranA hatA. lAlanagotranI utpatti vi.saM. 713mAM udayanamaMtrInA putra vAgameda dhoLakAmAM 'udayanavihAra' nAme sonagarA soDhA solaMkI rAjapUtothI manAya che. vizALacaitya banAvI vAdidevasUrie sImaMdhara svAmInI amarasiMha zeThane be putro hatA. vardhamAnasiMha, padmasiMha. pratiSThA karAvela. bane putro vinayavAna guNavAna ane balavAna hatA. vastupAlamaMtrIe dhoLakAmAM "zatruMjayAvatAra' nAmanuM eka vakhata eka yogI pAsethI baMne putroe siddharasa jinAlaya 24 derIothI yukta banAvI ratnamayabiMbonI meLavI suvarNasiddhinI prApti karI, jethI baMne bhAIoe ghaNuM dhana sthApanA karela. prApta karIne yaza prApta karyo. * tejapAlamaMtrIe eka vizALa 'ujjaya'tAvatAra nAmanuM kacchathI ravAnA thaI baMne bhAI bhadrAvatImAM AvIne vizALa caitya dhoLakAmAM banAvela. vasyA. ilAco ane rezamano vyApAra karatAM baMne bhAIoe * pethaDa maMtrIe caudamA saikAmAM dhoLakAmAM mallinAtha sArI saphaLatA prApta karela. bhagavAnanuM jinAlaya baMdhAvela. jAmanagaranA rAjAne A samAcAra maLatAM vi.saM. (prAcIna tIrthamALA) 1675mAM vardhamAna zAhane tyAMnA maMtrIpada para niyukta karela. ajayarAjA dhIredhIre baMne bhAIo videzamAM vepAra karavA lAgyA. vartamAna covIzInA munisuvrata svAmInA nirvANathI cInanA kerAna baMdara gATa para ghaNA divaso pasAra karela. . lagabhaga traNa lAkha varSa vyatIta thayAM pachI rAma-lakSmaNa thayA. lagabhaga baMne bhAIoe 204 jinapratimAo temanA dAdA anaraNya rAjA hatA. teo ayodhyAnA rAjA hatA. bharAvela. anaraNya rAjA ajayarAjA nAme prasiddha thayA. vi.saM. 1976mAM zatruMjaya tIrthano cha'rIpAlita saMgha kADhela azubhakarmano udaya thatAM ajayarAjA rogathI piDAvA jemAM 15,000 zrAvaka-zrAvikA, 500 ratha, 700 gADAM, lAgyA. emAM paNa bhayaMkara koDha roga thavAthI ghaNA ja herAna 900 ghoDA, 150 taMbU, 1000 khaccara, 2000 sAdhu, 300 thavA lAgyA. deza-paradezathI ghaNA vaidho bolAvavA chatAM roga sAdhvIjI, 100 cAraNa, 200 rasoIyA, 50 nATakiyA hatA. maTyo nahIM. Jain Education Intemational Page #705 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 eka vakhata jainamuninA upadezathI siddhagirinI yAtrAe gayA. anukrame dIvabaMdara pahoMcyA. e vakhate ratnasAra nAmano vepArI dIva baMdara najIka Avyo. e vakhate baMdaramAM joradAra pANIno bharAvo ane mahAvaMToLiyo vadhI javAthI vahANo DUbavA mAMDyAM. ratnasAra gabharAvA lAgyA. potAnA ISTadevanuM smaraNa karI maravAnI taiyArI karavA lAgyA. teTalAmAM pArzvaprabhunI adhiSThAyikA devI te ratnasAra zeThane aTakAve che ane kahe che "he vatsa! sAMbhaLa, A dariyAnA taLiye kalpanA pATiyAthI banAvelI mahAmUlyavAna pArzvanAthanI pratimA che, te bahAra vaje ane ayodhyAnagarIyI. tIrthayAtrA karavA nIkaLelA ajayarAjAne Apaje, A pratimAjInA ratnajalathI rAjAno roga zamI jaze. tame ane rAjA baMne bhayamukta banazo ema kahI adRzya thaI gaI. devInAM vacanathI . ratnasAra Azcarya pAmyo. jarIvALA taMbUmAM pratimAjI padharAvI. ajayarAjAne samAcAra mokalyA. ajayarAjA paNa vadhAmaNI sAMbhaLI khuza thayA ane inAma ApyuM. te pratimA rAjAne bheTa ApI ane badhI vAta karI. rAjAe paNa svAgata sAthe pratimAno nagarapraveza karAvyo ane snAtrajala mastake lagAvyuM. Ama cha mahinA sudhI A prayoga karatAM ajayarAjAnA 108 rogo nAza thayA. roga nAza thayA pachI ajayarAjAe dIva baMdaranI najIka ajayanagara vasAvela. tyAM vizALa jinAlaya baMdhAvI je pratimA prApta thaI te pratimA padharAvI. ajAharA pArzvanAtha nAma rAkhyuM. pachI gurubhagavaMtano saMyoga thatAM putra anaMtarathane rAjya soMpI pote dIkSA lIdhI. A pratimA dharaNendranA bhavanamAM cha lAkha varSa sudhI pUjANI hatI. beralokanA bhavanamAM 680 varSa sudhI pUjANI. varNonA bhavanamAM sAta lAkha varSa sudhI pUjANI, eTale A pratimA tera lAkha varSa sudhI purANI ajayarAjAne prApta thayela. tyArapachI traNa lAkha varSa pasAra thayAM pachI naminAtha prabhunuM zAsana AvyuM. tyArapachI pAMca lAkha varSa pachI neminAthanuM zAsana AvyuM. neminAtha prabhunA nirvANane Aje 86,492 varSa thayAM, eTale lagabhaga 22 lAkha varSa pahelAM A pratimA mallinAthanA zAsanamAM banI lAge che. A nagaramAM vi.sa. 1940mAM khodakAma karatAM bAvIsa pratimAjI nIkaLI hatI. A ajArAtIrthamAM prAcIna kAMsAno ghaMTa che. (savanI saMgraha. kudaratanI vacce zobhatA dharaNavihAranuM sarvagrAhI bAhya dRzyANakapura Abu upara jinavara juhAra gujarAtanA rAjA bhImadevanA mukhyamaMtrI vimalazAha hatA. A vimaLazAha maMtrIe saM. 1100mAM AbujI nIce upara jinAlayanuM nirmANa karela. 685 - vimalamaMtrIne vimalavasahi nAmanuM jinAlaya bAMdhatAM 14 varSa lAgelAM. - A jinAlayane bAMdhavA mATe dararoja 1500 kArIgara ane 5200 majUro kAma karatA hatA. a A jinAlayanI jagyA levA mATe 4 karoDa 53 lAkha 60,000 rUpiyAno kharca thayela. - jamIna levA mATe jamIna upara corasa sonAmahora pAvarI brAhmaNone ApI pachI jagyA prApta thayela. * A jinAlayamAM mUlanAyaka AdinAtha che. mATe zatruMjayAvatAra nAmathI jinAlaya prasiddha che. A jinAlayanI pAchaLa 18 karoDa 53 lAkhano kharca thayela. vimalamaMtrIno rAjAzAhI ThATha kaiMka vimalamaMtrInA bhojanaavasare 84 zreSTha kAMtrika Dhola vAgatA hatA. - vimalamaMtrInA pratiprayANamAM 27 lAkha dravyano vyaya thato hato. Page #706 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 686 ArasapahANanA kotaraNIvALA staMbhonuM dRzya rANakapura A maMtrIe 12 bAdazAhone jItIne 12 chatra grahaNa karyAM hatAM. "kuMbhAriyAnA jinamaMdira mATe vimalamaMtrIe pAyA khodAvyA tyAre pApAne bharavA mATe ja zAMTho bharIne sonArUpAnI IMTo lAvela te badhI pAyAmAM bharI hatI. kuMbhAriyAjamAM prathama 360 jinAlayo hatAM. (vimala prabaMdha) acalagacchIya pU. munizrI vimalasAgarajI ma.sA.e vimalamaMtrIno 100 gAyAno zloka racyo che, je pU. muni zrI sarvodaya sAgarajInA saMgrahamAM che. mAMDavagaDhanA pethaDamaMtrIe jinAlayajinapratimA mATe Apela ananya yogadAna dhanya dharA 8 56 dhaDI suvarNanI bolI bolIne giranAra tIrthane zvetAmbara banAvela ane indramALA paherela. A bolI bolyA pachI 1 dhaDImAM 1 yojana cAle tevI sAMDha upara suvarNa AvyA pachI suvarNa bharIne ja trIjA divase annajaLa grahaNa karela. 56 dhaDI eTale 560 maNa suvarNa thAya. * L * 2 20 - - 21 dhaDI sonuM bolI siddhAcala tIrthe jinAlaya baMdhAvela. 7 karoDa dravya kharcI Agamo lakhAvI jJAnabhaMDAra banAvela. 11 lAkha dravya kharcI zatruMjayano saMgha kADhela, jemAM sAtalAkha mANasa hatA. bAvana jinAlaya ane 12,000 gADAM hatAM. zatruMjayamAM 25 dhaDI suvarNa kharca karela. 18 lAkha tha khathI mAMDavagaDhamAM 72 derIvALu jinAlaya bhoMdhAvela namaskAra mahAmaMtranuM bhavya ujamaNuM karela, e ujamaNAmAM 68 sonAnAM golA motI-paravALAthI bharIne mUkela. 68 prakAranAM sarva jAtinAM phLo, 68 sarva jAtinAM sonA rUpAnAM nANAMo, 68 rezmI vastro, 68 dhajA Adi mUkela. jyAre pethaDa maMtrIe samakita svIkArela tyAre 1,25,000 sAdharmikone 1 lADumAM 1 sonAmahora mUkIne arpaNa karela. savA karoDa dravya dAnazALAmAM vAparela. pethaDa maMtrIe 32 varSanI uMmare brahmacarya vrata svIkArela. pethaDamaMtrI pakhI pratikramaNa karavA mATe mAMDavagaDhathI 4 kosa dUra sudhI paNa jaIne sAdhu ma.sA.nI nizrAmAM karatA hatA. A maMtrIe mAMDavagaDhanAM 30 jinAlayo upara sonAnA kaLo caDhAvela. bhIma zrAvaka jayAre caturtha vrata svIkArIne 700 pUjAnAM vastronI lahANI sAdharmikone kare che, temAMthI eka joDa peDamaMtrIne mokale che, dhaDamaMtrI te joDane hAthI upara padharAvI varaghoDAnI sAthe bahumAnapUrvaka potAnA ghera lAvyA temAM 10,000no kharca thayela. caturthavratadhArInI pUjAnI joDa ghera AvavAnI 32 varSanI uMmare pethaDamaMtrI paNa caturthavrata svIkAre che. caturya vrata svIkAryA pachI maMtrInA zarIranuM teja eTaluM vadhI gayuM ke emanA paga dhoIne pANI pIvAthI roga cAlyo jato. Page #707 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 8. rAjAnI rANIno bhayaMkara tAva paNa A ja maMtrInI zAla oDhavAthI Utarela. gAMDo thayelo hAthI paNa Aja maMtrInA vastrathI sAro thayela. prabhubhakta evA pethaDamaMtrInA brahmacaryano keTalo prabhAva kahevAya! jyAre A maMtrIe caturtha vrata svIkAryuM tyAre 1400 zrAvakone pAMca-pAMca rezamI vasro arpaNa karela. 8. A pethaDamaMtrIe 18 lAkha rUpiyA kharcIne 'zatruMjayAvatAra' nAmanuM 72 derIovALuM bhavya jinAlaya mAMDavagaDhamAM banAvela. eka vakhata pethaDamaMtrInA pitA dedAzAne jelamAM pUryA tyAre dedAzAe mAtra pArzvanAthanA nAmasmaraNathI beDI toDI nAkhela. pethaDamaMtrIne rAjya taraphathI dara varSe 147 maNa suvarNa prApta thatuM hatuM te badhuM dravya sukRta kAryamAM vAparatA. 83 A rIte pethaDamaMtrIe jinAlaya-jinabiMba-jinAgamane lakSamAM rAkhIne sArI zAsanaprabhAvanA karela. pethaDamaMtrInA putra jhAMjhaNamaMtrIe mAMDavagaDhamAM jinAlayano jIrNoddhAra karAvI sAtamALanuM jinAlaya banAvela. 8 jhAMjhaNa maMtrIe jIrAvalA tIrthamAM karoDa puSpothI jinapUjA karela. 8 pethaDa maMtrIe 24 bhagavAnanAM 84 (coryAsI) jinAlayo baMdhAvela. II devagirinA jinAlayanI viziSTatA || devagirinuM jinAlaya mAMDavagaDhanAM pethaDa maMtrIe banAvela. A jinAlayanI jagyA levA mATe hemaDamaMtrI nAme traNa varSa sudhI dAnazALA calAvela. tethI maMtrIe khuza thaIne rAjAne vAta karI ane rAjAe jinAlaya mATe vizALa jagyA Apela. je somapurAe rudramahAlaya banAvela tenA vaMzamAM utpanna thayela ratnAkara nAmanA salATe A jinAlaya banAvela. 83 pethaDa maMtrIe kArIgaronA nibhAva mATe mAMDavagaDhathI 32 sAMDho bharI suvarNa mokalela. OM A jinAlayanA nirmANa mATe devigiramAM 10,000 iMTanAM nibhADA rokelA. dareka nibhADAmAM 10,000 IMTo 6 8to pakAvavAmAM AvatI hatI. jinAlayanA pAyA mATe 3 vAMsa UMDA khodela pAyAmAM 15 zera sIsAno rasa pUrela. A jinAlayamAM 21 gaja lAMbI 1444 pattharanI pATo goThavela. 2 pratiSThAmahotsava vakhate dararoja 108 brahmacArI zrAvako vidhipUrvaka snAtra mahotsava karatA hatA ane maMtrI temanI bhakti karatA hatA. 20 OM pratiSThA vakhate maMtrIe sarvagacchanA sAdhuonI vastrathI bhakti karela. A jinAlayamAM 83 aMzula pramANavALI vIraprabhunI pratimA padharAvela. ~ A jinAlayanI pratiSThA vakhate pAMca lAkha dravyano kharca thayela. 8 devagiri jinAlaya pUrNa thayAnA samAcAra ApanAra vyaktine pethaDamaMtrIe traNa lAkha TAMkanuM dAna Apela. pethaDa maMtrInAM dharmapatnasa jinamaMdire jatI vakhate roja savAzera suvarNanuM dAna karatAM hatAM. rANakapuramAM jinAlaya banAvI jagamAM nAma amara karanAra dharaNAzAha poravAla nalinIgulma vimAnobhidhAna zrI caturmukha yugAdIzvara pariyaMtu / rANakapura jinAlayanA sthApaka kuMbhArANAnA maMtrI dharaNAzAha poravAle mAtra 32 varSanI uMmare 32 saMghonI vacce zatruMjaya tIrtha upara somasuMdarasUrijInA haste tIrthamALA paherI brahmacarya vrata svIkArela. Page #708 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 688 dhanya dharA: nAma 25 tIrthamALA vakhate pratijJA lIdhela ke rANakapuramAM nalinI gulma vimAna jevuM jinAlaya baMdhAvavuM. kuMbhArANA pAsethI jamIna laI saM. 1446mAM jinAlayanuM kAma zarU karAvyuM ane saM. 1496mAM pratiSThA thayela ane railokyadIpaka nAma rAkhyuM. 50 varSa sudhI jinAlayanuM kAma cAlela. A jinAlayamAM 48,400 (varga) co. phUTano gherAvo che. A jinAlayamAM 84 derIo ane 1444 thAMbhalAo che. dareka thAMbhalAmAM alaga alaga kotaraNI karela che. A jinAlayamAM aSTApada, zatruMjaya, 24 maMDapa, 100 toraNa, 9 bhoMyarAM, 4 vizAla raMgamaMDapa ane pAMcaso bAvana (552) pUtaLIo rahela che. 5 A jinAlaya jamInathI 45 phUTa UMcuM che ane jinAlayano pAyo sAta mAthoDA (sAta mANasa aMdara UtarI zake) jeTalo UMDo che. * kahevAya che ke cittoDanA rANAe dharaNAzAha zeThanI nakala karavA jinAlayamAM vizALa thAMbhalo banAvyo paNa temanA jevo karI na zakyA tethI adhUro rahyo. iAra nA roja * mUlanAyakanI sAme 1 hAthI ane tenI pAse 500 varSa sudhI purANuM rAyaNavRkSa che. temanI sAme 1008 phaNAne dhAraNa karanAra nAga-nAgaNIyukta pArzvanAthanI mUrti che. sajIva kotaraNIthI samRddha maMDovara mukhya * pahelAM ahIM 84 bhoMyarAM hatAM. hAla nava bhoyarAM vividhatAothI samRddha pradeza che ane tenI keTalIka kaLApUrNa vidyamAna che. A jinAlayamAM judI judI jAtanAM 76 zilpasamRddhi to vizvanAM nAmAMkita zilpomAM mAnabharyuM sthAna zilpanI sajAvaTa che. dareka derAsara upara 20-20 apAve evI adbhuta che. e badhAmAM girirAja Abu uparanAM prakAranI kArIgarI che. jinAlayo to benamUna che ja; Ama chatAM vizALatA ane 2 dharaNAzAhanI bhAvanA 9 mALanuM jinAlaya banAvavAnI hatI kaLAmayatAnA saMgamanI dRSTie rANakapuranuM A jinamaMdira e paranu aMta samaya najIka AvavAthI 3 mALanuM banAvyuM. badhAmAM ziromaNirUpa banI rahe evuM che e niHzaMka che, sAthe * A jinAlayanI pratiSThA vakhate 4 AcArya, 9 upAdhyAya, sAthe bhAratIya zilpakaLAno paNa e benamUna namUno che ane 500 sAdhuo ane judA judA gacchanA 700 sAdhuo, bhAratanI vAstuvidyA keTalI ucca koTinI ane AgaLa vadhelI mukhya AcArya zrI somasuMdara sUrijI hatA. hatI ane enA sthapatio kevA siddhahasta hatA e vAtanI paNa pAMcamI sadImAM rANakapuramAM 2700 jainonAM ghara hatAM. e sAkha pUre che. (prAcInatIrtha itihAsa) A maMdiranI nirmANakathAnA cAra mukhya staMbho che : bhakti ane kaLAnA saMgamanuM tIrtha AcArya somasuMdarasUrijI, maMtrI dharaNAzAha, poravAla rANA kuMbha ane zilpI depA athavA depAka. A cArenI bhAvanArUpa cAra zrI raNakapura staMbhonA AdhAre zilpakaLAnA sauMdaryanI parAkASThA samA A rAjasthAna e zilpa-sthApatyanI vipulatA ane abhuta jinamaMdiranI racanA thaI zakI hatI. Sids Hist: HE===nL E = : = Jain Education Intemational Page #709 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 AcArya somasuMdarasUrijI vikramanI paMdaramI sadInA eka prabhAvazALI AcArya thaI gayA. zreSThI dharaNAzAha rANakapura pAsenA nAMdiyA gAmanA vatanI hatA ane pachI teo mAlagaDhamAM jaIne vasyA hatA. emanA pitAnuM nAma zreSThI kurapAla, mAtAnuM nAma kAmalade ane moTAbhAInuM nAma ratnAzAha hatuM. emano vaMza poravAla. te samayanA prabhAvaka puruSa AcArya zrI somasuMdarasUrijInA saMparkathI dharaNAzAha vizeSa dharmaparAyaNa banyA hatA ane kALakrame emanI dharmabhAvanAmAM evI abhivRddhi thatI gaI ke, batrIsa varSanI yuvAna vaye, emaNe tIrthAdhirAja zatruMjayamAM, AjIvana brahmacaryavrata jevA khUba kaThora vratano svIkAra karyo hato. potAnI kuzAgra buddhi, vahIvaTI kuzaLatA, rAjakAraNI kAbeliyata ane bAhozInA lIdhe teo mevADanA rANA kuMbhAnA maMtrI banyA hatA. koIka zubha paLe, maMtrI dharaNAzAhanA aMtaramAM bhagavAna RSabhadevanuM eka bhavya maMdira caNAvavAnI bhAvanA jAgI. A maMdira zilpakaLAnA zreSTha namUnA jevuM sarvAMgasuMdara thAya te mATe teo kaMI kaMI manoratho sevatA hatA. eka anuzruti to ema kahe che ke, maMtrI dharaNAzAhane eka rAtre suMdara svapna AvyuM ane temAM emaNe svargalokanA nalinIgulma vimAnanuM darzana karyuM. nalinIgulma vimAna e svargalokanuM sarvAMgasuMdara devivamAna lekhAya che. dharaNAzAhe vicAra karyo ke mAre Avo ja bhavya jinaprAsAda caNAvavo. pachI to emaNe judA judA zilpIo pAse maMdiranA nakazAo maMgAvyA. keTalAka zilpIoe potAnA nakazA rajU karyA, paNa eka paNa nakazo joIne zreSThI dharaNAzAhanuM mana TharyuM nahIM. chevaTe munDArAnA vatanI zilpI depA athavA depAke doreluM citra zreSThInA manamAM vasI gayuM. zilpI depAka bhAre masta mijAjano alagArI kaLAkAra hato. potAnI kaLAnuM gaurava ane bahumAna jALavavA mATe e garIbIne sukhethI nibhAvI leto hato. chevaTe maMtrI dharaNAzAhanI sphaTika samI nirmaLa dharmabhakti depAkanA aMtarane sparzI gaI ane eNe maMtrInA manorathane sajIvana kare evuM manamohaka, vizALa ane bhavya jinamaMdira nirmANa karavAnuM bIDuM jhaDapyuM--jANe dharmatIrthane Are bhakti ane kaLAno subhaga saMgama thayo! maMtrI dharaNAzAhe rANA kuMbhA pAse maMdira mATe jagyAnA mAMgaNI karI. rANAjIe maMdirane mATe udAratAthI jamIna ApavAnI sAthe tyAM eka nagara vasAvavAnI paNa salAha ApI. ane e mATe mAdrI parvatanI taLeTImAM Avela jUnA mAdagI gAmanI bhUminI pasaMdagI karavAmAM AvI, eTale maMdiranI sAthe ja tyAM navuM nagara UbhuM thayuM. rANAnA nAma uparathI tenuM nAma rANakapura : maMdiranuM traNamALanuM kotaraNIvALuM zikhara AkAza sAthe vAto kare che. 689 rANapura rAkhavAmAM AvyuM. samaya jatAM lokomAM e rANakapuranA nAme vizeSa khyAti pAmyuM. vi.saM. 1446mAM zarU karavAmAM AveluM A maMdiranuM bAMdhakAma 50 varSe paNa pUruM thayuM nahIM tyAre, potAnI vRddhAvasthAno vicAra karIne, zreSThI dharaNAzAhe enI pratiSThA karAvavAno nizcaya karyo eTale vi.saM. 1946nI sAlamAM enI pratiSThA thaI, e sunizcita che. maMdiramAMnA mukhya zilAlekhamAM A ja sAla ApavAmAM AvI che. A pratiSThA AcArya somasuMdarasUrijInA varad hAthe ja thaI hatI ane e rIte pAMca dAyakA sudhI cAlela caNatarakAmane aMte, maMtrI dharaNAzAhanI bhAvanAne mUrta karatA devimAna jevA manohara maMdirano dharatI upara avatAra thayo hato. cAlI AvatI anuzruti pramANe A maMdiramAM navvANuM lAkha rUpiyA jeTaluM kharca thayuM hatuM. enA Page #710 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GGO pAyAmAM sAta prakAranI dhAtuo ane kasturI jevI bahu kiMmatI cIjo nakhAvIne zilpI depAe dharaNAzAhanI bhAvanA ane udAratAnI kasoTI karI hatI ema kahevAya che. A maMdiranI sauthI anokhI vizeSatA te enI vipula staMbhAvalI che. A maMdirane staMbhono mahAnidhi ke staMbhonuM nagara kahI zakAya. e rIte Thera Thera staMbho UbhA karavAmAM AvyA che. je tarapha najara karo te tarapha nAnA, moTA, pAtaLA, jADA, sAdA ke koraNathI UbharAtA staMbho ja najare paDe che, paNa maMdiranA kuzaLa zilpIe ATalA badhA staMbhonI goThavaNI evI sapramANa rIte karI che ke, e prabhunAM darzana karavAmAM kyAMya aMtarAyarUpa thatI nathI, jinalayamAM game tyAM Ubhelo bhakta bhagavAnanAM darzana karI zake che. staMbhonI ATalI vipula samRddhine lIdhe to A maMdiramAM 1444 thAMbhalA hovAnI lokakhyAti thaI che. maMdiranI uttare rAyaNavRkSa ane bhagavAna RSabhadevanAM pagalAM che, te bhagavAna RSabhadevanA jIvananuM ane tIrthAdhirAja zrI zatruMjayanuM smaraNa karAve che. sadbhAgye vi.saM. 1953 (sane 1897)nI sAlamAM, sAdaDInA zrI saMghe A tIrtha zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIne soMpI dIdhuM. zarUAtamAM peDhIe A tIrthanI yAtrAe yAtriko narcitapaNe jaI zake e mATenAM jarUrI pagalAM lIdhAM ane pachIthI A tIrthano saMpUrNa jIrNoddhAra karAvavAno peDhIe nirNaya karyo, ane tarata ja jIrNoddhAranuM kAma zarU karAvyuM. jIrNoddhAranuM kArya vi.saM. 1990thI 2001 sudhI agiyAra varSa cAlyuM. A kArya evuM ucca koTinuM ane namUnedAra thayuM ke vizvakhyAta sthapatioe paNa enAM muktakaMThe vakhANa karyAM. jIrNodvArathI sAva nUtanarUpa pAmela A maMdiranI vi.saM. 2009nI sAlamAM punaH pratiSThA karavAmAM AvI. A maMdirane caturmukhaprAsAda uparAMta 'dharaNavihAra', 'trailokyadIpakaprAsAda'ke 'tribhuvanavihAra'nA nAmathI paNa oLakhavAmAM Ave che. enA nirmAtA zreSThI dharaNAzAha hovAthI enuM 'dharaNavihAra' nAma sArthaka che. traNe lokamAM e dIpaka hovAthI enAM 'trailokyadIpakaprAsAda' temaja 'tribhuvanavihAra' evAM nAmo paNa sArthaka che ane te e maMdirano mahimA darzAve che. samAna dhanya dharA jinAlaya-jinabiMba pratye bhaktipUrvaka dravya kharcanAra zrAvako saMprati mahArAjAe savAlAkha navAM jinAlayo ane chatrIsa hajAra jinAlayono jIrNoddhAra ane savAkaroDa jinapratimA bharAvela. 8. AmarAjAe govardhanaparvatanI upara sADAtraNa karoDa sonAmahora kharcI jinAlaya banAvyuM hatuM. tenAM mULa maMDapamAM savAlAkha sonAmahora tathA raMgamaMDapamAM 21 lAkha sonAmahorano kharca thayela. zreNika mahArAjA dararoja je dizAmAM prabhu vicaratA te dizA tarapha sAta-ATha DagalAM jaI sonAnAM javano sAthiyo karatA. 8. saM. 1316mAM maMDalika rAjAe giranAratIrthanA neminAtha paramAtmAnA jinAlayane suvarNa-patarAMthI maDhela evo ullekha zilAlekhamAM che. 21 Z tejapAla zrAvake jAvalAtIrthamAM 1 karoDa puSpothI jinapUjA kare . B dayAlazAha zeThe cittoDa pAse dayAlakillA upara nava mALanuM jinAlaya baMdhAvela je jinAlayanI dhajA 12 mAila sudhI dUra paDatI hatI. e vakhate A jinAlaya banAvavAmAM 1 karoDa sonAmahorano kharca thayo. tharAdanA Abhu saMghavIe zrI zatruMjaya mahAtIrthane 3 karoDa sonArUpAnAM phUlo vaDe vadhAvela. kumArapAla rAjAe 9 lAkha sonAmahora dvArA navAMgI pUjA karela. dozI manajIe prabhubhakti nimitte amadAvAdanAM tamAma jinAlayomAM sattarabhedI pUjA bhaNAvela. vastupAla maMtrIe zatruMjayatIrtha upara jinAlaya baMdhAvI kula 18 karoDane 96 lAkha dravya vAparela ane giranAra tIrtha upa2 12 karoDa ne 80 lAkha dravya vAparela. jAvaDazA zeThe 22 zera cAMdInI pratimAjI bharAvI pUjA mATe jinAlayamAM padharAvela. kumArapAla rAjA dararoja tribhuvanapAlavihAramAM 72 sAmanto ane 1800 (aDhAraso) karoDapatio sAthe Page #711 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 aSTaprakArI pUjA karatA hatA ane dararoja 2 jinAlayomAM caityaparipATI karatA. kumArapAla rAjAe 1444 (caudaso cummAlIsa) navAM jinAlayo banAvIne pratiSThA karAvela. tribhuvanapAla nAmanA jinAlayamAM 24 cAMdInA pratimAjI ane mUlanAyaka zrI neminAtha riSTaratnamAMthI banAvela. e vakhate ekaja jinAlayamAM 96 karoDa sonAmahorono kharca thayela A raNavIra rAjAe 1000 thAMbhalAvALuM bhavya jinAlaya zatruMjaya mahAtIrtha upara banAvI ArdAra dAdAnI mUrtisthApanA karela. 3. vikrama rAjAe kailAsa parvata jevAM 100 jinAlayonuM nirmANa karAvI dareka jinezvaranAM 1 lAkha jinabiMbo bharAvI, 1 lAkha sAdharmikone bhojana karAvI vastranI lakSaNI karAvI bhavya pratiSThAo karAvela. ka kahevAya che ke vikrama rAjAe RSabhadeva bhagavAnanI pUjA mATe saubA Adi 1 gAmo, vasADa Adi 84 gAmo, ghaMTArasI Adi 24 gAmo, isaroDA Adi pa6 gAmo arpata karela, eTale e gAmomAMthI je Avaka AvatI te badhI jinAlayamAM vaparAtI. (vikramacaritra) jagajayavaMta ati prAcIna zrI jIrAvalA tIrtha & CA rAjasthAna rAjyanA sirohI jillAmAM AveluM jIrAvalA tIrtha ghaNuM ja prAcIna ane itihAsathI bharapUra che. corAzI gacchonuM A tIrtha kahevAya kAraNa ke dareka gacchonA AcAryo ahIM cAturmAsa karI sAdhanA-ArAdhanA tathA saMdho laIne AvelA che. 691 vartamAnakALamAM koIpaNa ThekANe pratiSThA mahotsava hoya to dareka jinAlayamAM jIrAvalA pArzvanAthano maMtra lakhavAmAM Ave che ane bolAvavAmAM paNa Ave che. jIrAvalA pArzvanAthano mUlamaMtra " / OM hIM ahaM zrI jIrAvalA pArzvanAtha rakSAM kurU kurU svAhAH / '' jIrAvalA pArzvanAthanI prAptino itihAsa vi.saM. 127mAM koDInAranagaranA osavAlajAtinA bANA gotranA amarAsA zeThane rAtrinA pAchalA pahore svapna AvyuM ke huM pArzvanAthano adhiSThAyaka deva chuM. tuM jIrAvallI pahADanI najIka AThaso DagalAM pahADa upara caDI guphAnI aMdara IzAna khuNAmAM khADo khodatAM tane pArzvanAthanI mUrti prApta thaze te mUrti lAvIne te pahADa nIce ja jinAlaya banAvI temAM padharAvo. ATaluM svapna pUrNa thatAM zeTha jAgRta thaI dharmadhyAnamAM lIna bane che. sUryodaya thayA pachI potAnA nagaramAM birAjamAna AcArya zrI devasUrijIne vidhipUrvaka vaMdana karI svapnanuM phaLa pUche che tyAre devasUrijIe kahyuM ke mane paNa rAtrinA pAchalA paho A svapna Avela. devasUrie A vAta sakalasaMghane karI ane saMgha sAthe pahADa upara mUrtinI zodha mATe gayA. amarAsA zeTha nizcita batAvela jagyAe khADo khodatA mUrti prApta thayela. saMpUrNa saMgha harSollAsa sAthe guMjI UThyo. AjubAjunA saMdhonI bhIDa lAgavA mAMDI badhA saMgho pratimAjI potAnA gAme laI javA mATe paDApaDI karavA lAgyA, vizeSataH koDInagara ane arAvallI gAMvanA saMdhono vizeSa Agraha hato. badhA saMdhI AcArya bhagavaMtane vinaMtI karavA lAgyA. svapna anusAra AcArya bhagavaMte jIrAvallI saMghane Adeza Apyo. sakala saMgha sAthe jIrAva gAmamAM zrI jIrAvalA pArzvanAthanI prAcIna mUrtino praveza karAvyo ane zeTha amarAsAe Page #712 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 692 dhanya dharA: bhavya jinAlayanuM nirmANa pahADa nIce cAlu karAvyuM. cAra varSa sudhI A jinAlayanuM kAma cAlyuM. gaganacuMbI bhavya jinAlaya taiyAra thatAM vi.saM. 331 vaizAkha suda 10nA divase zubhamuhUrte AcArya devasUrijI potAnAM 100 ziSyo sAthe padhAryA bhavya pratiSThA mahotsava UjavAyo. pratiSThA thayA pachI adhiSThAyaka devanI pUrNakRpAthI cArebAju jIrAvalA tIrthano prabhAva-camatkAra va. thavA mAMDyA. 4) jinAlayane lagabhaga 400 varSa pUrNa thatAM ati jIrNa avasthAmAM jinAlaya thavAthI vi.saM. 763mAM jetAzA khetAzA merUsUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM 10,000 vyaktio sAthe saMgha laIne AvelA. te saMghapatie gurunA AdezathI A jinAlayano jIrNoddhAra karAvela. 5 A jIrNoddhArane pa70 varSa pUrNa thayAM tyAre vi.saM. 1033mAM sahajAnaMda sUrIzvarajI ma.sA.nA upadezathI tetalInagara nivAsI haradAsa zeThe bIjo jIrNoddhAra karAvyo. e vakhate jIrAvalAmAM 1800 jainonAM gharo hatAM. e paNa badhA sukhI samRddhizALI zrAvako hatA. eka camatkAra ane pArzvanAtha pratimAnI prApti jIrApallI gAmamAM eka kachuA nAmano brAhmaNa hato te ghaNo ja dharmAtmA ane kriyAkAMDavALo hato. tenI gAya ekadama sapheda hatI. dararoja govAlo enI gAyane carAvavA jato hato, parantu e gAya sAMje ghera Ave tyAre dUdha ApatI na hatI. e gAya dararoja potAnI meLe eka nizcita jagyAe jaIne dUdha jharAvatI, parantu te vAtanI govALAne khabara nahIM paDI. kaDuA brAhmaNane dUdha prApta nahIM thavAthI duHkhI thaIne gAmanA samRddhizALI zeTha pratiSThita vyakti dhanAsAne vAta karI. dhanAsAe te yogya mUlya ApI te gAya vecAtI laI lIdhI. pachI te dhanAsA zeTha te gAyanI pAchaLa pAchaLa gayA, jyAM dUdha jharAve te jagyA joI lIdhI. have tyAM zuM haze enAM mATe dhanAsA zeTha jinAlayamAM jaI sAdhanA karavA lAgyA. tyAM adhiSThAyaka deve kahyuM ke je sthaLe gAya dadha karAve che te sthaLe pArzvanAthanI mati che. AjathI pAMca divasa pachI te mUrti tuM kaDhAvaje. kAraNa A jinAlayamAM je mUrti che te khaMDita dazAmAM che mATe A mUrtine tuM jinAlayanA bIjA bhAgamAM sthApana karI ane A je mUrti nIkaLaze tene mUlanAyaka rUpe sthApita karaje. dhannAsA zeThe paNa pAMca divasa pachI A vAta saMgha samakSa karI. saMgha sAthe te sthaLe jaI pratimA bahAra kADhI dhAmadhUmathI pArzvanAthanI pratimAno praveza karAvyo. svapnAnusAra te pratimAne mUlanAyaka tarIke sthApI. e vakhate upakeza gacchanA devaguptasUri tathA jIrAvallI gacchanA rAmacandrasUrinI nizrAmAM vi.saM. 1421mAM jeTha suda10nA divase navA mUlanAyakanI pratiSThA thayela. kahevAya che ke vi.saM. 1421thI 1851 sudhI ghaNA gacchanA ghaNA AcAryoe A jIrAvalA tIrtha cAturmAsa sAdhanAArAdhanA va. karela. AcArya zrI raMgavimalasUrie saMgha pAse 30,211 rUpiyA apAvI zikhara jIrNa thatAM zikharano jIrNoddhAra karAvela. vartamAnakALamAM prAcIna zrI jIrAvalA pArzvanAthane mUlanAyaka rUpe sthApavA mATe jIrNoddhArano nirNaya jIrAvalA TrasTanA TrasTIgaNe ghaNA AcAryo bhagavaMtanI salAha laIne karela. hAla jIrAvalA tIrthanA jIrNoddhAra mATe mukhyataH 1. AcArya guNaratnasUri, 2. AcArya yazovijayasUri, 3. AcArya navaratnasAgarasUri, 4. AcArya ratnAkarasUri. Ama cAra AcArya bhagavaMtanA salAha-sUcana mujaba jIrNoddhAra cAle che. pAMca zikhara bAvana derIothI yukta bhavya gaganacuMbI jinAlaya lagabhaga 80 karoDanA kharce taiyAra thaI rahyuM che. pratiSThA vakhate bhAratabharanA samarata AcAryone bhegA karI jIrAvalA dAdAne gAdInazAna karavAnI bhAvanA che. | jIrAvAlA tIrthamAM thayelAM mahAna cAtumaso II As sarvaprathama acalagacchanA AcAryazrI merUtuMgasUrie 152 ziSya sAthe cAturmAsa karela ane jIrAvalA pArzvanAtha stotranI racanA Aja AcAryo karela. 8 tyAra pachI AgamagacchanA AcAryazrI hemarAjasUrijIe potAnAM 75 ziSyo sAthe cAturmAsa karela. ) tyAra pachI upakeza gacchanA AcArya zrI devaguptasUrijIe 113 ziSyo sAthe cAturmAsa karela. , tyAra pachI AgamagacchanA AcArya zrI devaratnasUrijIe 48 ziSyo sAthe cAturmAsa karela. Jain Education Intemational Page #713 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 ZD tyAra pachI upakezagacchanA AcArya zrI kakkasUrijIe 71 ziSyo sahita cAturmAsa karela. Za tyAra pachI kharatara gacchanA AcArya zrI jinatilaka sUrijIe 53 ziSyo sAthe cAturmAsa karela. Z tyAra pachI tapAgacchanA AcArya zrI kIrtiratnasUrijIe 31 ziSyo sAthe cAturmAsa karela. tyAra pachI jayatilakasUrijIe 68 ziSyo sAthe cAturmAsa karela. D tyAra pachI munisuMdarasUrijIe 41 ziSyo sAthe cAturmAsa karela. " tyAra pachI jIrAvallI gacchanA khemacaMda gaNivare 50 ziSyo sAthe cAturmAsa karela. OM tyAra pachI jIrAvallI gacchanA ratnaprabhasUrie 65 ziSyo sAthe tathA devacaMdramunie 61 ziSyo sAthe comAsuM karela. II jIrAvalA tIrthamAM prAcIna kALamAM Avela saMgho // vIra saM. 763mAM merutaMgasUrijI acalagacchanA, jeo 10,000 yAtriko sAthe saMgha laIne AvelA. vIra saM. 834mAM lakSmaNazAha 17,000 yAtriko sAthe saMgha laIne AvelA. vIra saM. 834mAM devasUrijI 5,000 yAtriko sAthe saMgha laIne AvelA, je saMgha jANDAzeThe kADhyo hato. OM tyAra pachI kakkasUrijIe 5,000 yAtriko sAthe, vIra saM. 1303mAM devasUrijI 8,000 yAtriko sAthe ane vIra saM. 1468mAM harSasUrijI 5,000 yAtriko sAthe osavAla khemAzA saMgha laIne AvelA. vIra saM. 1468mAM jinapadmasUrijI 11,000 yAtriko sAthe coraDiyA parivAranAM mAnAzAha saMgha laIne AvelA. vIra saM. 1475mAM hemantasUrijI 8,000 yAtriko sAthe osavAla rAMkA saMgha laIne AvelA. tetalInagara nivAsI haradAsajI zeTha saM. 1033mAM moTo saMgha laIne jIrAvalA tIrtha AvelA. vi.saM. 1188mAM osavAla zrImA lagotrIya jANDAzeTha E93 5,000 yAtriko sAthe zrAmadevasUrijInI nizrAmAM Avela. vi.saM. 1293mAM poravAla jAtinA bhIlA zeTha rAheDanagarathI 5,000 yAtriko sAthe kakkasUrijInI nizrAmAM saMgha laIne AvelA. vi.saM. 1303mAM AmapAla zeTha citravAla gacchanA AmadevasUrijInI nizrAmAM 8,000 yAtriko sAthe saMgha laIne AvelA. vi.saM. 1398mAM osavAla jAtinA saMcetigotrIya khImAsA 5,000 yAtriko sAthe tapAgacchanA harSasUrijInI nizrAmAM saMgha laIne Avela. vIra saM. 1468mAM osavAla jAtinA coraDiyA gotrIya pAtAzA zeTha 11000 yAtriko sAthe kharatara gacchanA jinapadmasUrinI nizrAmAM saMgha laIne Avela. vIra saM. 1475mAM osavAla vaMzanAM rAMkA gotrIya manoratha zeTha 8,000 yAtriko sAthe tapAgacchanA hemaMtasUrijInI nizrAmAM saMgha laIne AvelA. * vi.saM. 1491mAM osavAla vaMzanAM ajavAzA zeTha kharataragacchanA bhavyarAjagaNinI nizrAmAM 5,000 yAtriko sAthe saMgha laIne AvelA. vi.saM. 1501mAM citravAla gacchanA poravAla punAzA 3,000 yAtriko sAthe saMgha laIne jIrAvalA tIrthe Avela. vi.saM. 1527mAM poravAla jAtinA khemAzA zeTha jIrApallI gacchanA bhAnucaMdrasUri sAthe 5,000 yAtriko sAthe saMgha laIne AvelA. vi.saM. 1536mAM osavAla vaMzanA copaDAgotrIya karamAzA zeTha 5,000 yAtriko sAthe tapAgacchanA lakSmIsAgarasUrinI nizrAmAM saMgha laIne Avela. vi.saM. 1340mAM mAlavamaMtrI pethaDano putra jhAMjhaNa saMgha laI jIrAvalAtIrtha Avela tyAre 1 karoDa puSpothI jinapUjA karela ane 1 lAkha rUpiyAnA motIvAlo caMdaravo bAMdhela. khaMbhAta nivAsI ANNAka zrAvakanA putra rAma ane parvate vi.saM 1468mAM ahIM AvI puSkaLa dravya vAparela. " mevADanA rANA mokalanA maMtrI rAmadevanI srI melAdevIe caturvidha saMgha sAthe maLIne yAtrA karela. Page #714 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 dhanya dharA: 8sAraMgapura nivAsI jayasiMhe AgarAnA saMghavI ratnAzAhe 88 saMghonI sAthe Abu tathA jIrAvalA tIrthanI yAtrA karela. 13. teramo jIrNoddhAra - saM. 1959mAM jainasaMghano. 14. caudamo jIrNoddhAra - saM. 1982mAM vardhamAnasiMha-paddhasiMhano. 15. paMdaramo jIrNoddhAra - saM. 1920mAM zrI saMghano 16. soLamo jIrNoddhAra - saM. 1339mAM mahA suda-10nA divase mAMDavInagaranA zeTha moNasI tejasInI dharmapatnI mIThAbAIe , karAvela. * vartamAnakALamAM bhadrezvaranuM jinAlaya bhUkaMpanA kAraNe jamInadosta thavAthI saMpUrNa jinAlayano jIrNoddhAra cAlu che. (bhArata jaina tIrtha ItihAsa) >> osavAla vaMzanA dhanajI-pAnajI-manajIe cha lAkha dravya kharce saMgha kADhela. >> vi.saM. 1891mAM mahendrasUrinA upadezathI jesalamera nivAsI gumAnacaMda bAphanAe pAMca putroe 23 lAkha rUpiyA kharcI zatruMjayano saMgha kADhyo tyAre khAsa jIrAvalA gayela. >> vi.saM. 1525mAM amadAvAdanA saMghavI gadarAja DuMgara zAhe jIrAvalAtIrthanI sAmudAyika yAtrA karela, jemAM 7,000 baLada gADIo hatI. Aja gadAzAhe AbujInA bhImavihAramAM 120 mahApittalanI mUrti bharAvI pratiSThA karAvela. | bhadrezvaratIrthanA 16 jIrNoddhAro || 1. prathama jIrNoddhAra - vi.saM. 223mAM zrI saMprati mahArAjAno. 2. bIjo jIrNoddhAra - kAlikAcAryanA bhANejano. 3. trIjo jIrNoddhAra - zrI vanarAja cAvaDAno. 4. cotho jIrNoddhAra - saM. 621mAM kanakarAja cAvaDAno. 5. pAMcamo jIrNoddhAra - saM. 1134mAM zrImALI zreSThIno. 6. chaThTho jIrNoddhAra - kumArapAla mahArAjAno. 7. sAtamo jIrNoddhAra - saM. 1208mAM jagacaMdrasUrino. 8. AThamo jIrNoddhAra. saM. 1287mAM vastupAla tejapAlano. 9. navamo jIrNoddhAra . saM. 1312mAM dAnavIra jagaDuzAno. 10. dasamo jIrNoddhAra - vAghelA sAraMgadevano. 11. agiyAramo jIrNoddhAra - saM. 1596mAM jAmarAvalano. 12. bAramo jIrNoddhAra - saM. 1922mAM mahArAjA bhAramalano. ApaNAM devAlayo mahA-mahAjana zrI tIrthakara devonA saMdezane AryAdeizanA khUNe khUNe prasarAvI rahyAM che. Jain Education Intemational Page #715 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 95 AbunA jaLamaMdironAM zilAlekhomAM ullekhita rAjavIo ane maMtrIo prA. bipinacaMdra 2. trivedI (jaina dharmanA) itihAsanA eka agatyanA sAdhana tarIke prAcIna graMtho, dAnapatro, jUnA sikkAo upayogI che temaja prAcIna graMtho paranI prazastio, prAcIna maMdiro saMbaMdhI zilAlekho, rAsAo, paTTAvalIo, tAmrapatro va. upayogI che. AjathI sittera varSa pahelAM prakAzita thayela "zrI arbuda-prAcIna-jaina-lekhasaMdoha (bhAga bIjo) graMtha : saMgrAhaka-saMpAdaka munirAja zrI jayantavijayajInA dharmaprema ane itihAsapremane abhivyakta karato vi.saM. 1994no A graMtha aneka rIte mahattvano che. A lekhamAlAnI rajUAta karanAra prA. bipinacaMdra 2. trivedInuM vatana galasANA, tA. dhaMdhukA (ji. amadAvAda) che. janma tA. 7-9-1947nA roja mosALanA ziyANI, ji. surendranagaramAM. saurASTra yuni.mAMthI arthazAstra sAthe 1973mAM ema.e. thayA pachI kavizrI boTAdakara koleja-boTAda, pachI sI.ena. komarsa koleja-visanagaramAM ane 1981thI je. ema. zAha ArTsa-komarsa koleja, jaMbusaramAM adhyApaka, hAlamAM arthazAstra vibhAganA adhyakSa. arthazAstra uparAMta lokasAhitya, sikkAzAstra, purAtattva, itihAsa va.mAM kalama calAve che. hiMdImAM 'vedavANI', 'paropakArI' jevA uccakakSAnA sAmayikomAM lekha prakAzita thayA, jenA phaLasvarUpe DaoN. bhavAnIlAla bhAratIya jevA vidvAnanA "Aryalekhaka koza'mAM sthAna maLyuM. paryAvaraNa, aMdhazraddhA nirmUlana, bhAratIya saMskRti, zikSaNa vize saMkhyAbaMdha vyAkhyAno tathA 6 jeTalAM reDiyo pravacano ApyAM che. staMbhezvara tIrtha (kAvI-kaMboI) aMge oDiyo-viDiyo sI.DI. banAvavAmAM yogadAna ApyuM. kendra dvArA niyukta 'AkAzavANI'nA lokasaMgItanA gAyaka kalAkAranI pasaMdagI samitinA vaDodarA reDiyo sTezananA (1990 thI 1993) sabhya hatA. gujarAta rAjya abhilekhAgAra (ArthAIjha)mAM bharUca ji.nA sabhya tarIke levAyA che zikSaNa sAthe samAjasevA ane lekhanapravRttimAM otaprota prA. bI. Ara. trivedInA nAnAM-moTAM trevIseka pustako saMpAdita/prakAzita thayela che. temanI pAse sikkAsaMgraha ane aMgata pustakAlaya che. sane 2007mAM nA. mAhitI niyAmakazrInI kacerI-bharUca dvArA prakAzita "maLavA jevA mANasa'mAM temano paricaya vistRta rIte levAyo che. tAjetaramAM temane bharUca jillA "heriTeja kamiTI'mAM levAmAM AvyA che. hAla muMbaI sthita zrI harSadabhAI zeThanI vI.sI.DI. "janmabhUmi jaMbusara : eka jhalaka'nA AlekhanamAM prA. bI. Ara. trivedIe sahayoga Apyo che. lagabhaga pacIseka pustakomAM temaNe prakaraNo lakhyAM che. prA. bI. Ara. trivedInuM namrapaNe mAnavuM che ke itihAsapremI, saMskRtipremI ane dharmapremI saMzodhako potAnA zodhanibaMdho mATe munirAja zrI jayaMtavijayajI jevAnA graMthone dhyAnamAM rAkhIne AgaLa vadhaze to suMdara dizA sAMpaDaze. saranAmuM : prA. bipinacaMdra 2. trivedI, 25-jayamahAdevanagara, jaMbusara, ji. bharUca-392 150. Jain Education Intemational Page #716 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 696 dhanya dharAH AbunA A zilAlekhonA mULa graMthamAM vi.saM. 11 12thI mAMDIne saM. 1987 sudhInA saMvatanA lekhono samAveza karyo che jemanI saMkhyA 664 jeTalI che, badhA ja lekhone saMgrahita karyAno dAvo nathI. (3) zilAlekhonI bhASA bahudhA saMskRta, kyAreka temAM dezI/gujarAtI bhASAnI chAMTa (khIcaDiyA bhASA!) vagere Ave che je lipinA ane bhASAnA vikAsanA abhyAsa ane parivartananA valaNa mATe bahu upayogI che. A tIrthadarzana 5 (4) delavADA-AbunA (1) vimalavasahI (2) lUNavasahi (3 pittalahara (4) kharatara vasahI (5) alacagaDha jevA sthaLone to AbunA A (zilA)lekhomAM (1) AcAryo-sAdhuonA mAhitI-saMkalanA mATe khAsa dhyAnamAM lIdhAM che (jo ke mULa nAma, (2) vividha gaccho-zAkhAonI mAhitI (3) graMthamAM to te uparAMta AbunA suvidhinAtha maMdira, digaMbara jainadharmIonI vividha jAti-vaMza-kula (4) gotra-zAkhA (5) maMdira, AraNAnA lekho paNa Apela che). AbunA lekhomAM pradeza-gAma-parvata-nadInI mAhitI (6) rAjAo (7) maMtrI 'vimalavasahikA' sthaLa Ave che te vimala maMtrIe baMdhAvelA amAtyo (8) gRhasthonA viziSTa kuTuMbonI yAdI vagere mAhitI jainamaMdiranuM nAma che. lekhomAM 'vimala vasahikA', 'vimalasTa ApI che. A uparAMta jaina dharmanA agresara bhAvikonA vividha vasahikA', 'vimalavasahI', 'vimalavasatikA tIrtha' jevA zabdo birudo, calaNa, zabdo, rivAjo, utsavo, vyaktigata nAmo, yAtrALuo va.nI mAhitI paNa sAMpaDe che. zilAlekhonI zailI, vaparAyelA che, amuka graMthomAM 'vimalavasati' zabda che-devAlaya prazastiomAM AvatuM lAlitya, upamAo va.nI jANakArI paNa bAMdhavA brAhmaNo pAsethI jamIna meLavavA mATe vimaLa sonAnA maLe che. aitihAsika dRSTie A kAcuM sonuM che paraMtu durbhAgye sikkA jamIna para pAtharyA ane maMdira bAMdhavA A bAbatonA vizleSaNa pratye athavA jeTaluM joIe teTaluM 18,53,00,000 kharcA. dhyAna gayuM nathI Ama chatAM ApaNA "dhanyadharA : zAzvata saurabha "lUNigavasahakA' tejapAle potAnA putra lAvaNyasiMhanA (bhAga-1)' graMthamAM dRSTAMtarUpe mAtra zrI arbudagiri (Abu)nA zreya mATe baMdhAvelA maMdiranuM ja nAma che ke jenuM sAcuM nAma zilAlekhomAM ullekhita vividha rAjAo ane maMtrIo vize ja 'lUNasiMhavasahikA' 'lUNavasarikA' che-"lUNiga vasati' taiyAra saMkalita mAhitI ApavAno prayatna karyo che paraMtu te aMge keTalIka karanAra 'sUtradhAra' zobhanadeva hato. spaSTatA ['saM. 1112mAM somAnA putra vanadeve A jinapratimA ) . bI. Ara. trivedInA lekhamAM darzAvAyela le. = bharAvI' A lekha naM. 507 sauthI jUno che, vimaLamaMdiranA lekha naMbara/kramAMka "zrI abuMda-prAcIna-jaina-lekha-saMdoha bhAga lekhomAM mitivALo sauthI jUno lekha vi.saM. 1119no che jyAre bIjo'mAM apAyelA (zilA) lekhonA kramAMkane sagavaDatA khAtara tejapALanA maMdiromAM saM. 1287no, acaLezvaranA maMdiromAM anusaravAnuM rAkhyuM che. jUnAmAM jUno lekha saM. 1186no che.] (2) "zrI arbuda..saMdoha' graMtha vi.saM. 1994mAM bahAra zrI pittalahara maMdira (bhImasaiya)mAM mULanAyakajI zrI paDyo hato te vakhate lekhonI sthAna-sthiti vagerene ja dhyAnamAM RSabhadeva bha.nI bahu manohara ane moTI, dhAtunI 108 maNa lIdhela che, te pachI pheraphAra thayo hoya to teno nirdeza ahIM nathI. jeTalA vajananI pratimA hovAthI te maMdira " pittalahara' nAme Jain Education Intemational Jain Education Intemational Page #717 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 690 lUNa-vasahI, azcAvabodha ane samaLIvihAra tIrthanuM dazya. ullekha che. lUNavasahInA saM. 1723nA bIjA be lekhomAM akSararAjano ullekha Ave che. sirohInA mahArAva rAjasiMhanA putra akSayarAjajI (akherAjajI bIjA)no janma saM. 1974mAM thayo hato. temanA pitAnuM eka kuTuMbanA hAthe mRtyu thavAthI mAtra aDhI varSanI uMmare temane saM. 1977mAM gAdI meLavelI. temaNe 53 varSa rAja kareluM. pitAne keda karIne udayabhANa saM. 1720mAM gAdIe beThelA paNa udayapuranA mahArANA rAjasiMhe akSayarAjajIne kedamAMthI choDAvelA. potAnA duzmana banelA putra udayabhANa ane tenA eka putrane akSayarAje mArI nakhAvyA, saM. 1730mAM akhayarAjajInA mRtyu pachI temano bIjo putra udayasiMhajI gAdIe beThelo. ' arNorAja -'gUrjaramahAmAtya-zrI teja:pAla kAritalUNasiMhavasahikA-gItaprazasti' 74 gadyapaMktionI che temAM arNorAjano ullekha Ave che. lUNavasahImAM praveza karavAnA dakSiNa taraphanA dvAra upara balAnaka (maMDa5)mAM DAbI bAjunI dIvAlanA eka moTA gokhalAmAM caNI lIdhelA kALA Arasa paththaramAM A lekha bahu suMdara rIte kotarelo che. tenA padyamAM (pATaNanA-dhoLakAnA) maMtrI tejapAlanA pUrvajonuM, kuTuMbIonuM, vastupALa sahita bhAIonuM, pATaNanuM ane tyAMnAM solaMkI rAjavIonuM suMdara varNana prApta thAya che. mAtra sAhityanI rIte ja nahIM. itihAsanI rIte paNa A prazasti kAvya-lakhANa upayogI che. dA.ta. trIjA padyamAM kavi aNahilapura pATaNanI prazaMsA kare che- "dinapurati svastipAtra pragAnA manarava ]i yununyaH pAtyapAne tu:1 virata raLInA patra [vazaa] [baMTI) __kRta iva sitpkssprkssye'pyNdhkaarH||3|| gujarAtI bhAvArtha :-"devone paNa jItanAra raghurAjAnI jevA caulukya (solaMkI) rAjAothI pAlana karAtuM ane prajAnA kalyANanA uttama sthAna svarUpa evuM aNahilapura pATaNa nAmanuM zahera che, ke jyAM kRSNapakSamAM paNa strIonA mukharUpI caMdrathI maMda-nisteja thaI gayelo aMdhakAra nAza pAme che-adazya thAya che, arthAt tyAMnI strIonAM mukho caMdranAM jevAM ujjavaLa che." maMtrI vastupALa-tejapALa aMge 24mA padyamAM Ave che-- oLakhAya che, A maMdira prAraMbhamAM bhImA zAhe bAMdheluM hovAthI tene "bhImAzAhanuM maMdira' paNa kahe che-jo ke temanA vize svataMtra lekha maLato nathI Ama chatAM jIrNoddhAra samayanA 'sA. mItya' ane 'mAmaprasare' lakhela be lekho maLe che. A maMdira vi.saM. 1373 ane 1489 vacce pratiSThita thaI cUkyuM hatuM. vimala zAhe vizvamAM advitIya maMdira 'vimalavasahI' baMdhAvyuM chatAM potAnI prazasti tarIke eka akSara paNa nahIM kotarAvelo. AbunA jainamaMdironA zilAlekhomAM ullekhita rAjavIo acalagaDhanA saM. 1698 (jo ke bIjA lakhANamAM tene saM. 1995 gaNAvyo che), tathA saM. 198nA acalagaDhanA bIjA be lekhomAM tathA saM. 1721nA lekhamAM "zrI mahArAjazrI aSa(kSa)[N] rAjajI eTale ke akSararAja nAmanA rAjavI ullekha Ave che. temanA yuvarAja zrI udayabhANasiMhajIno paNa Jain Education Intemational ate & Personal Use Only Page #718 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 698 dhanya dharA: "dharmasthAnAMkitAmurvI sarvataH kurvtaa'munaa| dattaH pAdo balAbandhuyugalena kalergale // 24 // " "ThekANe ThekANe pRthvIne dharmanA sthAnothI yukta banAvatA evA A baMne bhAIoe balAtkArathI kalikALanA gaLA upara paga dIdho che arthAtu-kalikAlane dabAvIne adhamuvo karI nAkhyo che." tyArapachI 25thI 29 sudhInI padyapaMktiomAM dhavalakapura-dhoLakAnA solaMkI-vAghelA rAjAonuM varNana Ave che : caulukya-solaMkI vIronA vaMzanI koI zAkhAmAM (vAghelAbaghela) ati tejasvI ane duniyAmAM prasiddha aNarAja nAmano puruSa thayo. 25. tenI pachI tarata ja (teno putra) atyaMta pratApI ane jenA zatruono nAza thaI gayo che evo lavaNaprasAda nAmano rAjA thayo, ke jenI svargalokanI nadI-gaMgAnA jaLathI ujjavala karAyela zaMkhanI jevI sapheda (nirmaLa) kIrti lavaNasamudranuM ullaMghana karIne-tenAthI paNa AgaLa cAle che. 26. kakusthavazIya rAjA dazarathanA jevA athavA rAjA dazaratha ane rAmacaMdranA jevA te (lavaNaprasAda)ne zatrubhUta rAjAonA baLa sainyane khAI janAro-nAza karanAro evo varadhavala nAmano putra thayo...." zloka naM. 4 thI 7mAM maMtrI tejapAlanA pUrvajonuM varNana Ave che. aNahilapura-pATaNamAM poravADa jJAtimAM mugaTa samAna, nirmaLa yazavALo, dAna karIne kalpavRkSanA vanane jItanAra evo caMDapa thayo, teno putra caMDaprasAda, teno soma, somano azvarAja (patnI-kumAradevI) ke jene maMtrI bhUNiga nAmano pahelo putra hato. "te bAlaka hovA chatAM paNa bhAgyanA yogathI IndranA sAthe rahevAnA sthAna (devaloka)ne pAmyo...8. je nirmaLa mativALA (luNiga)nI buddhie, bRhaspatinI buddhine paNa lagabhaga tiraskRta karI nAkhI che, evA te maMtrI bhUNigane paMDita puruSo guNavAna manuSyomAM mukhya ja gaNe che. 9." tyAra pachI 10mA zlokamAM lUNiganA laghubaMdhu ke jeNe) zrI mallinAtha bhagavAnano haMmezA Azraya lIdho che ane je maMtrIomAM zreSTha che tevA maMtrI maladevanA bhAI vastupAlanI kIrtinuM, vANIrUpI amRtane utpanna karanAra, dhArmika kAryo karanAra, paMDitonA-svajanonA bhAla-kapALamAM lakhAI Avela dAridrayapaNAnA akSarone bhUMsI nAkhanAra tarIkenuM varNana Ave che. vastupALa maMtrIpaNAnuM kAma karatI vakhate na to koInA dravyanI corI karato tema ja "kAvya banAvatI vakhate bIjAnA lUNa-vasahItI hastizAlAmAM, mahAmaMtrI ka vastupAla-tejapAlanA mAtA-pitA racelAM zloko, pado ke vAkyonA kadApi utArA karIne potAnA graMthamAM dAkhala karato nathI"-Ama 14mI paMktimAM kahyuM che, tyArabAda "jeNe potAnA svAmI-rAjAnA tejanA samUhapratApanuM rakSaNa karyuM che, durAcArIo jenAthI trAsa pAme che, jenI kIrti AkhI duniyAmAM pharI rahI che ane maMtrIomAM ziromaNi evo tejapAla nAmano nAno bhAI zobhe che"-e pramANe 1pamA zlokamAM varNana Ave che. Ama lUNigamaladeva-vastupAla-tejapAla e cAra bhAIo ane temanI 7 baheno-(1) jAhU (2) mAu (3) sAu (4) dhanadevI (5) sohagA (6) vayaju (7) padamaladevI (paghalA)nAM nAmo Ave che. azvarAjanA A cAra putro che te, dazaratha rAjAnA cAre putro pahelAM judI judI mAtAothI utpanna thayA hatA, te eka ja mAtAnI kukSithI utpanna thavAnA lobhathI pharIvAra pRthvI para jANe avataryA hoya tema lAge che.....'-A 18mI paMktimAM kevI suMdara kalpanA karI che? 19thI 24 sudhInAM padhomAM maMtrI vastupAla ane tejapAlanI yugmarUpe prazaMsA Ave che. temanI bhujAo mATe "dhoMsarAnA jevaDI lAMbI bhujAonI zobhAvALuM joDaluM evI upamAno upayoga thayelo che. 32 thI 42 sudhInAM padyakhaMDomAM caMdrAvatInA paramAra rAjAonuM varNana Ave che-zreSTha vasiSTha RSinA homa karavAnA dain Education Intermational Jain Education Intemational Page #719 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 699 1 Pos Esa che. ane caritrane pharIne A mRtyulokamAM ujjavala karato hato. 38. priphlAdane potAnA nAmathI "pralAdanapura' nAme navuM zahera vasAvyuM hatuM je Aje pAlanapura' nAme oLakhAya che. e vIra ane uttama prakArano vidvAna hato. teNe pAlanapuramAM pAmhaNavihAra' nAmanuM zrI pArzvanAthanuM vizALa-manohara maMdira baMdhAvyuM hatuM.] teno putra somasiMhadeva thayo ane teno putra tejapALa jayavaMto kRSNarAja thayo. 43 thI 46 sudhanA padhomAM vastupAla ane tenA putra apamAdevI jayaMtasiMha (jaMtrasiMha)nI tathA te pachInA traNa zlokomAM maMtrI tejapALanI prazaMsA Ave che. 50 thI 57 sudhInA kAvyomAM (Abu) maMtrI tejapAlanI patnI anupamadevInA pitRvaMzanuM, anupamadevInuM tathA tenA putra lAvaNyasiMha-lUNasiMhanuM varNana prazastikAra purohita kare che. [anupamadevI AburoDa sTezanathI lagabhaga cAra mAIla dakSiNa Avela caMdrAvatI nAmanI prasiddha ane prAcIna nagarInI hatI. caMdrAvatI eka vakhate samRddhazALI nagarI hatI ane kalyANakArI agnikuMDamAMthI "evo koI paNa puruSa utpana paramAronI rAjadhAnI hatI. anupamAdevI A caMdrAvatInA thayo; te (dharmakAryomAM vidana karanArA) zatruone mAravAmAM rahevAsI poravADa mahAjana gAgAnA putra dharaNiganI putrI hatI. haMmezAM tatpara raheto hovAthI lokomAM te "paramAraNa" muslima sainyae caMdrAvatInI kharAba hAlata karI hatI. I.sa. (paramAra) nAmathI prasiddhine pAmyo; te zrutino AdhArabhUta 1824mAM sara cArlsa kaoNlvina sAheba ahIM AvyA tyAre 20 thayo ane tenA vaMzamAM utpanna thayelA mANaso "paramAra' maMdiro ahIM hatAM, pachI to te maMdiro paNa na rahyAM. relavenA kahevAyA. 32. paramAra rAjAnA vaMzamAM sauthI pahelo zrI konTrAkTaroe A maMdiro toDI nAkhela!] dhUmarAja rAjA thayo, ke jeNe bIjA rAjAone baMne pAMkha caMdrAvatI nagarImAM gAgA nAmano buddhizALI puruSa thayo, (pakSa) kApI nAMkhavAthI thatI vedanAono anubhava karAvyo tene gharaNima nAmano putra thayo ke jene tribhuvanadevI nAmanI arthAtu dhUmarAja rAjAe potAnA zatru rAjAonA pitRpakSa ane patnI hatI-putrInuM nAma anupamadevI ke je maMtrI tejapAlanI mAtRpakSanA mANasono nAza karAvyo. tenA vaMzamAM dhaMdhuka ane dharmapatnI hatI. temane lAvaNyasiMha (lUNasiMha) nAmano putra dhruvabhaTa vagere rAjAo thayA. teonA vaMzamAM ati manohara thayo-"A lUNasiMha to guNorUpI dhanano koI evo apUrva 'rAmadeva' thayo, tene 'cazodhavala' nAmano putra thayo ke jeNe kalaza-carU che; ke te hamezAM pragaTa rahe che, durjanorUpI sarpo solaMkI mahArAjA kumArapAlanA zatru-duzmana banI gayela kadI tene viTAtA nathI ane sajjano tene vApare che-sajjanone mALavA dezanA 'balAla' nAmanA rAjAne zIghratAthI mArI te upayogI thAya che to paNa te hamezAM vRddhine pAmato jAya nAkhyo hato. 35" teno dhArAvarSa nAmano putra thayo. che. pa7." maMtrI maladeva (mAladeva)ne tenI lIlukA (lIlA) dhArAvarSathI koMkaNa dezanA rAjAnI rANIo potAnA netrorUpI devIthI pUrNasiMha nAmano putra thayo, tenI patnI alaNAdevIthI kamaLomAMthI pANInAM biMduo (AMsuo) pADavAvALI thaI gaI pethaDa nAmano putra vRddhi-samRddhine pAmyo. anupamAdevI ane (rovA lAgI). 37." "sAmaMtasiMhanI sAthenA yuddhanI bhUmimAM lAvaNyasiMhanA kalyANArthe tejapAle arbudAcala upara zrI kSINa balavALA thaI gayelA gujarAtanA mahArAjAnA sainyanuM neminAtha bhagavAnanuM A maMdira baMdhAveluM evuM padyakhaMDa pa9rakSaNa karavAmAM jenI taravAra ghaNI (dakSa) hoMziyAra che e 60mAM Ave che. 61 thI 64 sudhImAM maMdiranuM varNana Ave prahalAdana nAmano te (dhArAvarSa)no nAno bhAI, viSNunA che, 65 thI 68 sudhImAM maMtrI yugalanI prazaMsA pachInA traNa Jain Education Intemational Page #720 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ooo dhanya dharA: padhomAM A maMdiranI pratiSThA karanAra sUrinA vaMzanuM varNana tene Abuparvata para zrI RSabhadeva bhagavAnanuM ramaNIya maMdira Ave che. zrI nAgendragacchamAM zrI mahendrasUri, temanA paTTadhara zrI baMdhAvavA AjJA karela. A pramANe vi.saM. 1888mAM vimale zAMtisUrijI, temanA paTTadhara AnaMdasUri ane amarasUri thayA. karyuM. ahIMnA hiMdu-jaina tIrtho aMge paNa zilAlekhamAM ullekha che. te sUriyugalanA paTTadhara zrImAn haribhadrasUrijI thayA. temanA - padyakhaMDa-13thI rAjAonuM varNana zarU thAya che. paTTadhara zrI vijayasenasUrizvarajI thayA.-"te zrI cauhANanA vaMzarUpI kamaLane praphullita karanAra zrI nadUla (nADola) vijayasenasUrinA AzIrvAdanuM pAtra arthAt temanA ziSya, jema nagarano AsarAja thayo. "tenI pachI; baLavALA zatruorUpI samudramAMthI motIo utpanna thAya che tema, jemanI pratibhA dAvAnaLane zAMta karavAmAM-bujhAvI nAMkhavAmAM meghasamAna vidvatArUpI samudramAMthI utpanna thayela motIonI jevAM samarasiMha (mahaNasiMha) thayo. tyArapachI 'pratApamala' thayo. subhASita padyo ati zobhI rahyAM che evA zrI udayaprabha tene "vIjaDa' nAme putra hato je rAjA thayo." te vIjaDane nAmanA sUri che. 71." solaMkI mahArAjA bhImadeva (bIjA)nA nyAyathI yukta, sukhabhogane bhogavanArA tathA jANe dharma, artha caraNa-kamaLonI jeNe sevA karI che, evo temano purohita zrI ane kAma e traNe puruSArtho ja zarIra dhAraNa karIne AvyA na somezvaradeva; teNe dharmasthAnanI-maMdiranI A manohara prazasti hoya? evA traNa putro hatA. [kharI rIte A 4 putro hatA. (1) racI che. 73."-vi.saM. 1287nA phAgaNa vada 3ne ravivAre lAvaNyakarNa (2) luNiga (luMDhAluMbhaluMbhA/luMDhAgara/luMDhAka) (3) nAgendragacchanA zrI vijayasenasUrijIe A maMdiranI pratiSThA lakSamaNa ane (4) lUNavarmA lUNA....) paraMtu temAMno moTo karela. lAvaNyakarNa keTalAka samaye svargavAsI thaI javAthI teno nAno saM. 1930nA vimalavasahInA eka lekhamAM vAgaDa bhAI luMDha rAjA thayo.] luMbha ghaNAM varSo sudhI Abuno rAjA dezanA rahevAsI salATonA ullekha sAthe 'jyAM hAla rAjA rahyo, tene tejasiMha nAmano prathama putra hato je "tejano bhaMDAra AzakaraNa che' evo nirdeza che. ane jagatane jItanAro" hato....."jenA pratAparUpI dAvAnaLane vimala-vasahInI bhamatInI derI naM. 17nA eka lekha agni, zatruonA samUharUpI velaDIone ghaNA kALa sudhI bALI pramANe ukta maMdirano vi.saM. 1378mAM jIrNoddhAra thayelo te nAkhato hato...." tene "tihaNAka'/tihuNa nAmano bIjo putra saMbaMdhI lekha che. vi.saM. 1088mAM gurjarezvara mahArAjA hato. bhImadeva (pahelA)nA mukhya senApati vimalazAhe A maMdiranI ugrasena (286)-lUNavasahInA eka truTita hAlatanA pratiSThA karAvyA pachI vimala-vasahI ane lUNavasahI e lekhanA prAraMbhamAM eka zloka stragudharA chaMdamAM che, teno sArAMza maMdiranA keTalAka bhAgono muslimoe bhaMga karyo hato. saMghapati A pramANe che-"ugrasena rAjAnI putrI rAjImatIne tyAgavAne lalla ane vIjaDa nAmanA pitarAI bhAIoe zrI lIdhe tenA ni:zvAso-nisAsAthI; athavA hamezAM agarU vimalavasahIno ane saMghapati pethaDe luNavasatIno vi.saM. vagerenA uvekhAtA dhUpanA dhumADAthI athavA giranAranA UMcA 1378mAM moTo jIrNoddhAra karAvelo. zikhara para athaDAtI megha-vAdaLAMonI zreNionAM saMbaMdhathI, Abu paranA agnikuMDamAMthI "paramAra' nAmano puruSa athavA game te kAraNathI zyAma thayelI evI zrI neminAtha thayo, tenA vaMzamAM prabaLa pratApI 'kAnhaDadeva' thayo. tenA bhagavAnanI zyAmamUrti lokonuM rakSaNa karo 1." vaMzarUpI kamaLane suzobhita karavAmAM haMsa samAna, zatru thayelA udayabhANa-no ullekha lekha . 478-439maMDalika rAjAone mATe kALasamAna ane zUravIromAM agrezvarI 480mAM Ave che. A pahelAMno akSayarAjajIno peregrApha evo caMdrAvatI nagarIno dhaMdhu nAmano rAjA thayo. tapAso. bhImadeva-1no te mahAmaMDalika hovA chatAM potAnA Apakhuda kAnhaDadeva-(lekha 1-251) lUNavasahInA 250 vartanane kAraNe A dhaMdhurAja rAjA bhImadevanA roSathI nAsIne naM.nA lekha pAse ja 251mo lekha Avelo che, chevaTe ApelA dhArAnagarInA rAjA bhojanA zaraNe gayelo. bhImadeva-pahelAe 3 zloko sivAya te Akho gadyamAM che. A lekhamAM neminAthanuM poravADa jJAtinA AbhUSaNarUpa, mahApratApI 'vimala' zeThane devAlaya baMdhAvyAnI, tathA temanA utsavonA niyamonI ane Abu (caMdrAvatI)no "daMDanAyaka' sUbo banAvelo. aMbikAdevIe devAlayanA rakSaNa vagerenI rAjakIya noMdhano samAveza thAya che. Jain Education Intemational Page #721 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 001 saMvat 1287nA laukika (gujarAtI) phAgaNa vada 3ne ravivAre gAmanA vimalavasahI-zrI AdinAtha, tejalavasahI-zrI neminAtha .....mahArAjAdhirAja zrI bhImadeva (bIjA)nA vijayavaMtA tathA bIjAM zrAvakanAM deharAnI yAtrA karavA mATe je koI yAtrI rAjyamAM mahAmaMDalezvara rANaka lavaNaprasAda ane ma.maM. rANaka Ave, tenI pAsethI dANa (jakAta); vaLAvuM; rakhavALI-cokI zrI vIradhavalanA rAjya saMbaMdhI kAma karanAra mahAmaMtrI, zrI pahero; gADAM poThIA dITha levAno haka va. badhuM mahArANA aNahilapuranA rahevAsI, poravAlajJAtIya Thakkara zrI caMDapa, kuMbhakaraNe maMtrI DuMgara bhojA upara maherabAnI karIne mukAvyuM - teno putra Tha. caMDaprasAda, teno putra maMtrI soma, teno putra zrI levAnuM baMdha karAvyuM....." bIjo Avo ja lekha saM. 1509nA AsarAja, tenI bhAryA ThakkarAjJI (ThakurANI) kumAradevI, te baMne Aso sudI 13ne ravivArano che. (AsarAja-kumAradevI)nA putra tathA maMtrI maladeva ane maMtrI kharatara vasahi' nAmanuM caumukhajInuM maMdira traNa mALanuM saMghavI vastupAlanA nAnA bhAI maMtrI zrI tejapAle; potAnI zikharabaMdhI che, temAM birAjamAna mULanAyakajInI 12 bhAryA mahaM. anupamadevInA tathA tenI kukSithI utpanna thayela mUrtiomAM 10 mUrtio zrI pArzvanAtha bhagavAnanI, eka pavitra putra maMtrI zrI lUNasiMhanA puNya ane yazanI vRddhi mATe; AdinAtha bha.nI ane eka sumatinAtha bha.nI che-AmAMthI 10 zrI arbudagiri upara deulavADA (delavADA) gAmamAM; badhI mUrtio to eka ja dhaNIe-saMdhavI maMDalike karAvelI che. A derIothI alaMkRta ane vizALa hastizALAthI suzobhita zrI bAreya lekho vi.saM. 1515nA aSADha vadI 1ne zukravAranA che. lUNasiMha-vasahikA nAmanuM zrI neminAtha bhagavAnanuM A maMdira temAM paNa "rAjAdhirAja zrI kuMbhakarNanA vijayavaMtA rAjyano baMdhAvyuM che....." ullekha che. zrI Abu uparanA delavADAnA rahevAsI samasta zrAvakoe acalagaDhanA lekha naM. 467mAM-saM. 1518nA vaizAkha zrI neminAthadevanA pAMce kalyANakonA divasomAM dara varSe vadI 4ne zanivAre, medapATa (mevADa) dezanA kuMbhalamerU snAtrapUjA vagere mahotsava karavAnuM lakhyuM che. (kuMbhalagaDha) gAmanA moTA killAmAM, rAjAdhirAja zrI kuMbhakarNanA A pramANenI vyavasthA zrI caMdrAvatInA rAjA rAjakula vijayavaMtA rAjyamAM, tapAgacchIya zrI saMghe baMdhAvelA-caturmukha zrI somasiMhadeve tathA temanA putra yuvarAja zrI kAnhaDadeve, caumukha maMdira ke jenA mukhya dvAramAM AbuthI lAvela zrI badhA rAjakumAro, rAjyanA badhA adhikArIoe caMdrAvatInA AdinAtha bhagavAnanI dhAtunI moTI pratimA virAjamAna che, te sthAnapati, AcAryo-mahaMto, guguli brAhmaNo, mahAjana tathA maMdiranAM bIjA kAromAM virAjamAna karavA mATe kuMbhalagaDhanA jinamaMdironA badhA kAryavAhako, Abu uparanAM sthAnanA tathA tapAgacchIya zrIsaMghe zrI RSabhadeva bhagavAnanI nUtana pratimA najIkanA bAra gAmanAo)e "rAjIkhuzIpUrvaka zrI lUNasiMha karAvIne tenI; DuMgarapuranagaramAM rAvaLa-rAjA zrI somadAsanA vasahikA nAmanA A dharmasthAnanI rakSA karavAno badho bhAra rAjyamAM......" acalagaDhanA A maMdiranA pUrvadizAnA dvAramAM saue svIkAryo che" evo ullekha maLe che. mULanAyaka tarIke virAjamAna karavAmAM AvI hovAno ullekha kuMbhakaraNa : [lekha naM. 244-245-444-447- sAMpaDe che. 467-493] krama naM. 244-245nA lekho, lUNavasahI (le. 493) zrI acalagaDhanA zrI AdIzvara bhagavAnanI maMdiranI pAsenA kIrtistaMbhanA cotarAnI nIcenA eka nAnA chatrInI pAse hathiyAro ane chatrayukta savArovALA pittaLanA cotarAmAM ubhA karela "suratI'nA eka ja paththaramAM kotarelA che. traNa ghoDA che jemanA Asana para lekha kotarela che. A traNe ghoDA lekhanA prAraMbhamAM sahInI jagyAe (mevADanA mahArANAonuM saM. 1566mAM banelA che. temAM "kuMbhalamerU (kuMbhalagaDha)nA moTA rAjyacihna) bhAluM kotareluM che. mahArANA kuMbhakaraNe saM. killAmAM, mahArANA zrI kuMbhakaraNanA vijayavaMtA rAjyamAM, 150nI AsapAsamAM sirohInA mahArAva pAsethI Abu kalkI-kalaMkI avatAranA putra "dharmarAja' upanAmavALA datta pahADa jhuMTavI lIdho, pote jIvyA tyAM sudhI saM. 1525 te rAjAno A ghoDo, kuMbhalagaDhanA caumukhajI (zrI RSabhadeva bha.)ne kuMbhakaraNe potAnA kabajAmAM rAkhyo. pUjanAra zA. panAnI bhAryA jItUnA putra zArdUle karAvyo" ema "saM. 1506nA aSADha suda bIjane divase mahArANA ullekha che. zrI kuMbhakaraNanA vijayI rAjyamAM, zrI Abu uparanA delavADA kuMbhA (devaDA) : lekha naM. 407 Jain Education Intemational Education Intermational Page #722 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 002 dhanya dharA: vikrama saMvat 1525nA phAgaNa suda-7 zanivAre rohiNI nakSatramAM zrI arbudagiri-Abu upara devaDA rAjadhara sAyara zrI DuMgarasiMhanA rAjyamAM; gUrjara jJAtinA zAha bhImasiMhe baMdhAvelA maMdira (bhImaceya)mAM; gUrjara zrImAlajJAtIya rAjamAnya maMtrI rAjAnI bhAryA sUllI tathA maMtrI maMDana bhAryA lolI, tenA putro 1 maMtrI sagara ane 2 maMtrI suMdara, temAMnA maMtrI sagaranA putro 1 nAthA ane 2 gahilA. maMtrI suMdaranI bhAryA 1 hAMzI tathA 2 padamAI, tenA putra rAjamAnya maMtrI gadAnI bhAryA AsUnA putro 1 zrIraMga, 2 vAghA Adi kuTuMbathI yukta maMtrI suMdara ane gadAe; AbunA adhipati-rAjA devaDA zrIvIsAnA putra kuMbhAnA pavitra putra rAjadhara sAyara deva caMDAnA putra rAjadhara....rAmadAsanI maMjurIthI 108 maNa pramANa dhAtunI prathama tIrthakara zrI RSabhadeva bhagavAnanI saparikara manohara pratimA navI karAvIne...." ghaNAM gAmonA saMghe ahIM yAtrA karIne moTA mahotsavapUrvaka ahIM virAjamAna karIne tapAgacchanA zrImAnu lamIsAgarasUrijI pAse pratiSThA karAvI te ullekha sAthe "......mahisANA (mahesANA) nivAsI mistrI devAnA kalAkauzalyathI A mUrti banI che" tema lakhyuM che. kumArapAla (le. 250), kRSNarAja (le. 250) agAu ullekha Avyo che. kezarIsiMha (le. 490)-zrI sirohI dezamAM zrI kezarIsiMhajInA rAjyamAM, zrI acalagaDha mahAdurgamAM be joDI pagalAMvALA pAdukApaTTa para kotarelA lekha pramANe-saM. 1963nA vaizAkha sudI 11ne zukravAre zrI tapAgacchanI zrI kamalakalaza zAkhAnA bha. zrI yazobhadrasUrijInI tathA zrI mahendrasUrijInI pAdUkA padharAvyAno lekha che. cUMDA (lekha naM. 248-407-462) : (le. 248) zrI Abu tIrtha (delavADA)mAM zrI AdinAtha bhagavAna va. 3 jinamaMdiro mATe saM. 1489mAM rAja zrI rAjadhara devaDA cuMDAnA vijayavaMtA rAjyamAM zrI rAjadhara devaDA cuMDA vagere rAjyAdhikArIoe potAnA rAjyanA abhyadayane mATe, devaDA sAMgA, maMtrI nAtha.....sAmaMta vageree maLIne AghATa ghalAvi6-yAtrAmukti karAvI eTale ke ukta traNe jinamaMdironA kAryavAhako pAsethI athavA tenA yAtrIo pAsethI eka paiso paNa na levo ema TharAvyuM. (lekha-462mAM paNa) devaDA sAMDAnuM nAma Ave che. te devaDA cUMDAno putra athavA najIkano koI kuTuMbI hovo joIe. kramAMka-407mAM cUMDAno ullekha AgaLa AvI gayo che. devaDA cUMDAnA putranuM nAma DuMgarasiMha hatuM. lekha naM. 462, delavADAnI eka saDakanA kinAre AvelA digaMbara jaina maMdiranA sabhAmaMDapanI divAlamAM kotarela che, A lekhano vacalo thoDo bhAga naSTa thayelo che : vi.saM. 1494nA vaizAkha sudI 13ne guruvAra...."gAma UbaraNImAM AbunA rAjA rAjadhara devaDA cuDA pAse dosI karaNA tathA saMghavI goviMde A akSaravidhi karAvI (lekha lakhAvyo) che. mATe A maMdira thatAM koIe kara-lAgA mATe mAgaNI, rakajhaka ke takarAra karavI nahIM. tema koIe devadAya ke brahmadAya (devanA ke brAhmaNanA bhAgadAna) tarIke paNa kAMI mAMgavuM nahIM. jo koI kAMI mAgaze ane lAgA saMbaMdhI koI kAMI takarAra karaze to te rAjazrI devaDA kUMDA bhogavaze..." tyAra pachI sAkSI ane mukhya mANasonAM nAma ApelA che. jagamAla : (lekha naM. 464-471-473-474482-483-484) sirohI (rAjaputAnA)nA mahArAva lAkhAnA putra mahArAva jagamAla vi.saM. 1540mAM sirohInI gAdIe beThA hatA, temanuM avasAna saM. 1580mAM thayuM, temaNe 40 varSa rAjya karyuM hatuM. temanA pachI jayeSTha putra mahArAva akhayarAjajI (prathama) gAdIe AvyA. saMvat 1pa66nA phAgaNa sudI 10ne somavAranA acalagaDhanA lekhamAM rAjAdhirAja zrI jagamAlanA vijayavaMtA rAjyamAM saMghavI sahasAe pote karAvelA caturmukha maMdiranA uttara kAramAM virAjamAna karavA mATe mULanAyaka zrI AdinAtha bhagavAnanI dhAtumaya bhavya pratimA karAvI jenI pratiSThA tapAgacchIya zrI jayakalyANasUrijIe karAvyAno ullekha che. nIcenA chae lekha A maMdiranI pratiSThA vakhate pratiSThita thayela dhAtunI manohara mUrtionI beThako para kotarela che. A chae lekhamAM phakta bhagavAna ane pra. karAvanAra dhaNInA nAma sivAyanI bIjI badhI hakIkata lagabhaga sarakhI che. vi.saM. 1566nA phAgaNa sudI 10ne somavAre zrI acalagaccha mahAdurga (killA)mAM, mahArAjAdhirAja zrI jagamAlanA vijayavaMtA rAjyamAM, saMghavI sAliganA putra saMghavI sahasAe karAvela zrI caturmukhamaMdiramAM amuka karAvela amuka biMbanI pratiSThAno ullekha che. bhadraprAsAdamAM| (le. 471) zrI supArzvabiMba zrIsaMghe karAvyuM. (le. 473) zrI AdinAtha biMba saMghavI zrIpatie (le. 474) zrI AdinAtha biMba saMghavI sAliganI bIjI bhAryA nAyakadee (le. 482) zrI pArzvanAthabiMba samasta saMghe (le. 483) + (le. 484) zrI AdinAthabiMba saMghavI kRpA tathA cAMDAe karAvyuM, Jain Education Intemational Page #723 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 evo ullekha sAMpaDe che. DuMgarasiMha (lekha 407-408-410-411) pitalaharanA mUlagabhArA (garbhAgAra)nA krama 407thI 413 sudhInA 7 lekho maMtrI suMdara ane maMtrI gadAe taiyAra karAvela zrI RSabhadeva bhagavAnanI dhAtunI saparikara mUrti para kotarelA che temAM Abu para devaDA rAjavI zrI DuMgarasiMhano ullekha che. le. 407-408nI vigata agAu Avela che. le. 410-"gurjara jJAtinA AbhUSaNa svarUpa maMtrI maMDananI bhAryA lolInA putra, rAjAdhirAja zrI rAmadAsamAnya maMtrI suMdaranI bhAryA (ke je dosI ratnAnI bhAryA jIviNInI putrI thAya che.) zrAvikA (hAMsIe?) dhAtunI 41 AMgaLAnA pramANavALI mULanAyaka zrI RSabhadeva bhagavAnanI mUrtinA parikaramAM zrI zItalanAtha bha.nI ubhI mUrti karAvI.' evo ullekha che, le.-411 pramANe maMtrIzvara gadAnI bhAryA (ke je zA. hIrAnI bhAryA madInI putrI thAya che.) zrAvikA AsUe mULanAyakajInA parikaramAM zrI vAsupUjya bha.nI ubhI mUrti karAvI.' takhatasiMha (le. 489)-vi.saM. 1838, zaka saM. 1703nA mAgazara vadI 1ne zukravAre zrI tapAgacchanI kamalakalaza zAkhAnA paMnyAsa zrI suMdaravijayagaNanI pAdukAnI temanA ziSya paM. jIvaNavijaye (sirohInA mahArAva) zrI takhatasiMhajInA vijayavaMtA rAjyamAM pratiSThA karI tevo ullekha che. tihuNa tihuNAka ane tejasiMha mATe lekha-1 (AsarAjajI) juo. dhaMdhuka-dhaMdhu-dhaMdhurAja mATe lekha-1 ane 250 (arNorAja) juo. dhArAvarSa-250, ghUmarAja250 ane 251 (kAnhaDadeva) juo. dhruvabhaTa-250, 5ramAra-1, 250. pratApamalla le. 1, pralhAdana-250, ballAla-250, bhImadeva pahelo le. 1mAM che uparAMta vimalavasahInA lekha naM. 63nA be zlokomAM jaNAvyA pramANe : thArApadrIya gacchano, prasiddha zrAvaka-jaina dharmanuM pAlana karanAro ane soma nAmanA rAjAne ghaNo vahAlo evo zAMti nAmano maMtrI thaI gayo. tenI patnI zivAdevIe potAnA nInnA ane gIgA nAmanA be putronA zreyane mATe bhamatInI 13mI derInA mULanAyakajInI manohara mUrtine saM. 1119mAM bharAvI. vimalavasahInA badhA lekhomAM A lekhane 03 sauthI vadhu prAcIna gaNavAmAM Avelo. [A zAMti amAtya gujarAtanA mahArAjA bhImadeva (pahelA)no maMtrI hato ane te 'zAMtU' athavA 'sAMtU maMtrI' e nAmathI prasiddha hato.] bhImadeva-bIjo : lUNavasahInA nemanAthanA devAlayanA lekha naM. 251 pramANe saM. 1287mAM mahArAjAdhirAja zrI bhImadeva-bIjAno ullekha che. A aMge vadhu vigato agAu apAyelI che. bhoja ane mahaNasiMhano ullekha le. 1mAM che. mahimmada/mahammadano ullekha le. 407-408mAM che. "mahamuda begaDAe jene bahumAnapUrvaka 'rAjAdhirAja' birUda ApyuM che evA rAmadAsanI maMjurIthI 108 maNa pramANa dhAtunI prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeva bhagavAnanI saparikara manohara pratimA..."nI sthApanA maMtrI suMdara ane tenA putra maMtrI gadAno ullekha che, vadhu mATe juo lekha-407 [kuMbhA-devaDA]mAM. mUladeva : vimalavasahI, lekha naM. 51 nAnAM-moTAM suMdara ane vividha 17 pagho/zloko dharAvatA A lekhamAM maMtrIzvara vimalanA pUrvajo ane vimalanA bhAI maMtrI neDha tathA maMtrI dazaratha sudhInA vaMzajonuM tathA maMtrI dazarathe A derIno jIrNoddhAra karAvIne temAM zrI neminAtha bhagavAnanI mUrti virAjamAna karyAnuM varNana vistArathI che. pahelA zlokamAM zrI AdIzvara bha.nI kevI suMdara stuti che?-- "atyaMta daidIpyamAna ane tejasvI kAbaracItarA varNavALA-paMcaraMgI vAdaLAMnI jema anitya evAM zarIrothI bharelA saMsArarUpI bhayaMkara samudramAM DUbatA evA prANIonA samUhane tAravA mATe jabaradasta uttama vahANa samAna......evA zrI RSabhadeva bhagavAna (jayavaMtA varte che.) 1." zrI zrImAla nAmanA kuLamAM utpanna thayela ane ati nirmaLa evA poramAlavaMzarUpI AkAzane prakAzita karavAmAM tejasvI caMdranI upamAvALo.....potAnA sadAcArothI lokomAM agresara thayelo ninnaka (nInA) nAmanA gRhasthane tyAM dAnI, bhakta, pavitra lahara nAmano putra thayo.... "aNahilapura pATaNanA mahArAjA mUlarAnI dRSTirUpI amRtanA jharaNAthI siMcAyelo buddhizALI, dAnezvarI, udAra carita ane zreSTha evA tene (te laharane) 'vIramaMtrI' nAmathI prasiddha putra thayo tenA moTA putranuM nAma maMtrI neDha hatuM, bIjo putra vimala mahArAja bhImadeva (pahelA)no maMtrI hato. A vizALa jinamaMdira (vimala-vasahI) teNe Page #724 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 004 dhanya dharA: baMdhAveluM. neTa maMtrIne lAliga maMtrI ane lAligane sadgaNI mahiMduka (maMtrI) nAmano putra hato. tene hemaratha tathA dazaratha (maMtrI) nAmanA putra hatA. dazaratha maMtrIe Abu parvata para zrImAnuM RSabhadeva bhagavAnanA suMdara jinAlaya (vimalavasahI)nI bhamatInI zreSTha evI A dazamI derImAM; mahAmaMtrI pRthvIpAlanI suMdara prasannatA-maherabAnIthI, potAnA ane potAnA bhAI hemarathanA puNyasaMgraha mATe zrImAna neminAtha bhagavAnanI mUrti banAvarAvI. jenI pratiSThA vi.saM. 1201nA jeTha mAsamAM thayela. maMtrI dhavalanuM vaMzavRkSa A pramANe cAle che. dhavala AnaMda (1 padmAvatI 2 satra ) 2 salUNa ) nAnA pRthvIpAla (nAmaladevI) (tribhuvanadevI) vimala-vasahI, zrI pArzvanAtha bhagavAnanI UbhI mUrti (kAusaggIyA) jagadeva dhanapAla nAgapAla nAgArjuna (mAladevI) (rUpiNI/piNAI) AsavIra yazodhavala : juo lekha-250. rAmadAsa : pitalaharanA lekha naM. 407-410-411. agAunA lekhamAM 'DuMgarasiMha'nA lakhANamAM juo. | rAmadeva-agAuno luNavasatIno lekha- 250 (arNorAja) juo. lavaNaprasAdadeva-lekha naM. 250, 251 juo. lUMDha lUMDhA/lUNiraviMbhalUMbhaka-te mATe agAuno lekha-1 juo. vimalavasahInA le. naM. 240-241-242243. vimala maMtrIzvaranI hastizALAnI pAsenA moTA maMDapamAM surahI'nA paththara para kotarelA che. surahI = surabhI = gAya. rAjasthAnamAM je paththarane mathALe sUrya ane caMdra kotaryA hoya, tenI nIce vAchaDAsahita/vAchaDArahita gAya kotarelI hoya ane tenI nIce rAjA, ThAkora, jAgIradAro va.e gAma-garAsa-jamIna va. arpaNa karyA aMgenA dAnapatranA/kara-lAgA va. mApha karyA aMgenA kotarelA lekhane 'surahI' kahe che. pachIthI mAravADamAM tenuM "saraI nAma paDyuM. lekha naM. 240, saM. 137nA caitra vada (ekama?) ne ravivArano che, temAM arbudagiri para mahArAva laMDhAnA rAjyano ullekha che, "temaNe ja potAnA rAjyanI divAnagIrInA kAma mATe niyukta karela maMtrI pUnasiMha vagere paMcakulaamaladAronI khAtrI mATe dharmazAsana lakhAya che, ke-Abu upara zrI AdinAtha ane neminAthanA dareka pUjArIo athavA dareka moTI pUjA bhaNAvanArAo pAsethI 24 dramma kara tarIke jAgIradAra athavA gAmanA loko letA hatA te....gAmanA lokonA samudAye maLIne 24 dramma levAnA haMmezane mATe choDI dIdhA...." suratI' paranA lekha naM. 240 parano bIjo lekha naM. 241, saM. 1397no che. Abu parvata paranAM gAma delavADA ane gAma AraNA, zrI AdinAtha ane zrI neminAthanI naiveda va. zreSTha pUjAne mATe rANA vIrasiMhe ApyAM hatAM. te surahIne koI pApIoe bhAMgI nAkhelI joIne mahArAva lUMDhA kalyANa rAjAe potAnA paNa puNya-zreyane mATe te baMne gAmo zrI AdinAtha ane zrI neminAthane arpaNa karIne navI surAhI karAvI ApI. le. 242 (surahI bIjI) saM. 1372nA jeTha sudI rane somavAre, Abu Jain Education Intemational Page #725 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G zAzvata saurabha bhAga-1 para zrI lUMDhA kalyANanA rAjyano ullekha che ane temanA maMtrI pUnasiMha va. amaladAronI jANa mATe dharmazAsana-dAnapatra lakhela che, jemAM Abu paranA zrI vimala-vasahI bhrUNa-vasahImAM deva zrI AdinAtha-neminAtha pAsethI (saMghanuM Agamana, kalyANakAdi parvonA utsava-mahotsava Adi prasaMge) je kAMI kapaDAM, dramsa, dhAnya ane sAthavAno koLIo, pasalI caMdrAvatInA ThAkora ane kumArane maLatuM hatuM te badhuM mahArAva zrI lUMDhAjIe rAjazrI vIjaDabAI ane zrI nAmaladevInA zreya mATe yAvat caMdra-divAkarau ApavA-levAnI manAI karI che." tyArapachI AjJA lakhI che ke-"amArA vaMzano athavA bIjA vaMzano bhaviSyakALamAM A Abuno je rAjA thAya, tene huM hAtha joDIne kahuM chuM ke-mArA A dAnanuM saMpUrNapaNe pAlana karavuM...... le. 243 (surahI trIjI)mAM saM. 1372mAM mahArAva zrI sUMDhAjInA rAjyano ullekha karI paghArI jJAtinA kaDUAnA putra lUNamAe zrI vimalavasahI ane zrI lUNavasahInA kAryavAhako pAsethI parva-mahotsava prasaMge kApaDa-dramma-dhAnyasukhaDI-va. bheTa levAnuM baMdha karI te baMne maMdirone ja bheTa karyuM. vIjaDano ullekha lekha-1mAM che, vIradhavalano ullekha le.naM. 250-251mAM che. vIrasiMha le. 241mAM che. vIsaladeva-le.naM. 2, vimalavasahInI bhamatInI 13mI derInI bahAranI dIvAlamAM 24 paMktino lekha, saM. 1350no che, temAM aNahillapura-pATaNanA mahArAjAdhirAja sAraMga vAghelAno ullekha che, teno sAmaMta-maMDalika rAjA visaladeva AbunA paramAronA vaMzano ane caMdrAvatIno rAjA hato. visaladevanA AjJApatra pramANe zrI vimalavasahI tathA lUNavasahI e be maMdironI pUjA tathA nirvAha mATe amuka prakAranA vyApArAdi upara lAgA nAkhavAnI vyavasthA tathA e baMne maMdironA yAtrALuo tathA pUjArIo pAsethI koI paNa jAtano muMDakAvero, cokI, vaLAvuM va. koI paNa nimittano kara nahIM levAnuM pharamAna karato lekha che. vIsA (devaDA) : lekha naM. 407 (kuMbhA devaDA)mAM juo. sagara cakravartI : lekha naM. 2, 240. 'vyAsa bhagavAne kahyuM che ke-sagara cakravartI va. ghaNA rAjAoe pRthvI bhogavI che paNa dAna karatI vakhate te bhUmi jenI hoya-je bhUmiti hoya tene ja te dAnanuM zubha phaLa maLe che." Avo ullekha saM. 1350nA pATaNanA rAjA zrI sAraMgadevanA lAgA vyavasthA saMbaMdhI lekhamAM che, je vimalavasahInI bhamatInI 13mI derInI 05 bahArI divAlamAM che, vadhu mATe juo lekha naM. 2, visaladevano saMdarbha. saMvat 1373nA lekha naM. 240mAM paNa 'sagara'no ullekha agAu pramANe ja che. samarasiMha : lekha naM. 1mAM ullekha. sarajyurAva|sarayUrAva : le. naM. 664-acalagaDhamAM zrI kuMthunAtha prabhujInA derAsaranI bahAranA jamaNI taraphanA cotarAnA khuNAmAM eka 'gadhaiyo' (gadhegALanA) paththaramAM saM. 1634no lekha che, je khUba ghasAI gayelo che. sirohInA mahArAva sarajyurAvajInA rAjyamAM jainamaMdirane lagato koI dAnapatra saMbaMdhI lekha che. sAmaMtasiMha (mevADapati) : lekha naM. 250mAM juo. sAraMgadeva : le. 2mAM. sAMDA : lekha naM. 248mAM juo. somadAsa : temano ullekha 3 lekhamAM che. naM. 467mAM juo. lekha naM. 469, saM. 1518no che. zrI DuMgarapura nagaramAM, rAvaLa somadAsanA vijayavaMtA rAjyamAM zAha sAbhAnA putra, DuMgarapuranA mahArAjA rAmadAsanA pradhAna zaha sAlhAe 120 maNa dhAtunI eka manoharamUrti DuMgarapuramAM karAvI, tenI zrImAn lakSmIsAgarasUrijIe pratiSThA karI hatI. saM. 1529nA vaizAkha vada-4ne zukravAre, zrI DuMgarapura nagaramAM rAjA zrI somadAsanA vijayavaMtA rAjyamAM, tenA pradhAnomAM mahApratApI mukhya pradhAna zAha sAlhA va. zrIsaMghanA prayAsathI A (dhAtumaya manohara) zrI AdinAtha bhagavAnanI mUrti banI ane tenI pratiSThA tapAgacchanA zrI lakSmIsAgarasUrijIe karI hatI. le. naM. 469 ane 472vALI dhAtunI manohara mUrtio DuMgarapurathI lAvIne acalagaDhanA caumukhajI maMdiramAM goThavavAmAM AvI. somasiMhadeva-A rAjAno ullekha le. naM. 250251mAM AvI gayo che. noMdha : A yAdImAM khAsa mahArAjAo ane rAjAonAM nAmo ja ekaMdare Avela che, te sivAyanA aprasiddha devaDA, rajaputa, ThAkora, darabAra ane jAgIradAronAM nAmo AbunA lekhomAM Ave che paNa A saMkSipta lakhANamAM teno ullekha karyo nathI. Page #726 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha06 AbunA jainamaMdironA zilAlekhomAM ullekhita amAtyo/maMtrIo AbunA je zilAlekhamAM nAmanI pahelA mahAmAya, amAtya, mahAmaMtrI ke maMtrImAMthI koIpaNa zabda spaSTa rIte lakhyo hoya athavA bIjA graMtho ke anya sAdhanothI je maMtrI hovAnuM spaSTa thatuM hoya temano ahIM ullekha karyo che chatAM (abhi-) lekhomAMnAM ghaNAM nAmonI pUrve "mahaM'/"maM.' zabdano artha "mahattama = ghaNo moTo/adhikArI' evo thAya che. paNa te pote ja maMtrI hoya ke maMtrInA kuLano hoya tevI khAtrI nahIM thavAthI ahIM temano samAveza karyo nathI. maMtrI udayasiMha -lekha naM. 150-151. vimalavasahInI 45mI derInA A baMne lekho eka ja dhaNInA ane lagabhaga ekasarakhI matalabanA che. le. 150-saM. 1245nA vaizAkha vadI pane guruvAre zrI saMDeraka gacchIya ane zrI dharmavaMzamAM utpanna thayelA dosI zrI udayasiMhanA putra maMtrI yazovIre potAnI mAtA udayazrInA kalyANa mATe 45mI suMdara derI ane zrI neminAtha bha.nI pratimA dhanya dharAH karAvI, tenI pratiSThA zrI devacaMdrasUrijIe karI te bAbatano che. le. 151-jenuM durjayapaNuM rAjAone paNa AnaMda ApanAruM thAya che ane vividha prakAranA vIromAM agrezvarI evo udayasiMha nAmano maMtrI thaI gayo, teno putra "kavIndrabaMdhu'nA upanAmane dhAraNa karanAro hato. lakSmI ane sarasvatIe tene tyAM eka sAthe nivAsa karyo te yazovIra nAmano maMtrI prasiddha che. . 3pa9 thI 362 :-paikInA be lekho be devakulikA saMbaMdhamAM ane be lekho te te derIo karAvyAnA che je maMtrI yazovIranA, eka ja saMvatanA ane lagabhaga eka ja hakIkatanA che. lekha 359-maMtrI yazovIre potAnA pitAnA zreya mATe mU.nA zrI sumatinAtha bha.nA bibayukta 40mI derI karAvelI. (le. 361) mAtAnA zreya mATe mULanAyaka zrI paDAprabhadevathI alaMkRta 41mI suMdara derI karAvelI. yizovara, jAloranA cauhANa mahArAjA udayasiMhano mukhyamaMtrI hato. kadAca te jAlorano ja vatanI haze. mAtAnuM nAma udayazrI, pitAnuM nAma udayasiMha (maMtrI) ane gotra dharkaTa hatuM. aTaka "dosI' hatI. buddhizALI hovAthI 'maMtrIguru' ane vidvAnone Azraya ApanAro hato eTale kavIndrabaMdhu' jevAM birudo maLelA. mahAmAtya vastupAlatejapAla sAthe tene khUba mitrAcArI hatI.] kavaDikapardi-(lekha naM. 236) :-mahAmAtya kavaDinuM saMskRta bhASAmAM nAma "kapardi hatuM. saM. 1226nA vaizAkha suda 3ne somavAre zrI arbudagiri mahAtIrthamAM mahAmaMtrI kavaDie. pitA Tha. zrI AmaparA ane mAtA ThakurANI sItAdevInI mUrtinuM joDaluM karAvIne zrI RSabhanAthajInI sAme sthApana karyuM, akhAtrIje A. zrI dharmaghoSasUrijIe pratiSThA karelI. (6. = Thakkara/ThAkura, jamInadArane kahetA.) jaiinadharmI kavaDi mahArAjA kumArapAlano ghaNo mAnIno mahAmaMtrI hato. te mahAna parAkramI ane vidvAna hato. kumArapAlanA mRtyu pachI vi.saM. 1230mAM ajayapALa gAdIe beTho. teNe kavaDine mahAmaMtrI banAvI te ja divase tenA para khoTA Aropo mUkI kakaDatA telanA kaDAyAmAM tene nakhAvIne mArI nAkhyo!]. lUNavasahInA le. 250nI 49mI paMktimAM "........AzcaryanA sthAnasvarUpa je tejapAlane joIne (nItisAra graMthanA kartA) kAmadaki potAnA guNasamUhane tuccha mAne che tathA cANakya paNa mANasonA hRdayamAM camatkAra utpanna karI zakato nathI." ema jaNAvyuM che. vimala-vasahInI hastizAlAmAM ghoDesvAra vimala maMtrIzvara Jain Education Intemational ducation Intermational For Private & Personal use only Page #727 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 caMDa tathA tenA vaMzajonuM varNana agAunA lekha naM. 250251mAM che. (le. 9) saM. 1278nA phAgaNa vada-11 ne guruvAre.....maMtrI mAladevanA kalyANa mATe temanA bhAI maMtrI vastupALe zrI mallinAtha bhagavAnayukta gokhalo karAvyo. maM. vastupALanA nAnAbhAI maM. tejapALe ahIM lUNavasahI nAmanuM maMdira baMdhAvyA pahelA A gokhalo karAvyo che. (lekha-256) saM. 1287nA lUNavasahInA trUTaka lekha pramANe-"maMtrI vastupALa ane maMtrI zrI tejapAla......pUrvajonA zreya mATe A arbudagiri upara zrI........ vaMcAya che. (lekha-260) saM. 1287nA lUNavasahInA lekhamAM maMtrI tejapAle putra lUNasiMhanA kalyANa mATe A zrI bhrUNavasahImAM zrI neminAtha bha.nuM mahAtIrtha karAvyuM ema lakhyuM che jo ke temAM pUrvajo ane bhAIonI vigata paNa che. lUNavasahIno lekha naM. 261 : ahIMnI navacokIomAM gUDhamaMDapanA mukhya daravAjAnI beu bAjue ati uttama kotaraNIvALo ekeka gokhalo che je baMnene derANI-jeThANInA gokhalA' nAme oLakhAvAya che, vAstavamAM e baMne gokhalA mahAmAtya tejapAle ja potAnI bIjI bhAryA mahAdevInA kalyANa mATe karAvelA che. (baMne gokhalAomAM virAjamAna karela tIrthaMkara bhagavAnanA nAma sivAyanI te baMne lekhonI sarva hakIkata akSarazaH sarakhI ja che.) A lekhomAM tejapAlanA pUrvajo pitA AsarAja-somA 6. caMDaprasAda-caMDapanI hakIkato Apela che. lUNavasahInI maMdiranI bhamatImAM 48 derIo paikI 43 derIonA dvAra (daravAjAnA uttaraMgA) para lekho kotarelA che, temAMthI 28 derIo upara to amukanA zreya mATe derIo karAvyA aMgenA mahAmAtya tejapAlanA ja potAnA lekho che. 9 derIonAM dvAro upara mahAmAtya vastupAla-tejapAlanA sagAsaMbaMdhIo ane mitroe devakulikAo karAvyA saMbaMdhInA lekha che. 28 lekho TUMkA che. jema ke-- le. 265--maMtrI tejapAlanA moTAbhAI maM. mAladevanI putrI sadamalanA zreya mATe derI pahelI. le. 269--maM. mAladevanA putra punasiMhanI bhAryA AlhaNa devInA zreya mATe derI bIjI. le. 270--maM. mAladevanI bhAryA pAtu (pratApadevI)nA kalyANa mATe derI trIjI. bato le. 271-maM. mAladevanI prathama bhAryA lIlU (lIlAdevI)nA kalyANa mATe derI cothI. le. 272-maM. mAladevanA putra punasiMhanA putra pethaDanA zreya mATe derI pAMcamI. le. 274--maM. mAladevanA putra punasiMhanA zreya mATe derI chaThThI. le. 275--maM. mAladevanA kalyANa mATe derI sAtamI. le. 276--maM. mAladevanA putra punasiMhanI putrI bAI valAladevInA kalyANa mATe derI AThamI. le. 363--maM. vastupAlanI dvitIya bhAryA sokhukAdevInA zreya mATe mU.nA zrI supArzvanAtha bha.nA biMbayukta derI 42mI. le. 365--maM. vastupAlanI prathama bhAryA lalitAdevInA zreya mATe derI 43mI. le. 366--maM. vastupAlanA putra jayavaMtasiMha (jaitasiMha)nA zreya mATe derI 44mI. le. 368, 370, 372mAM vastupAlanA putra jayaMtasiMhanI traNa bhAryA nAme 1 jayataladevI 2 suhavadevI ane 3 rUpAdevInA kalyANa mATe anukrame derI 45mI, 46mI, 47mI. le. 374--maM. mAladevanI putrI sahajalanA zreya mATe derI 48mI. le. 295-296-maM. tejapAlanA putra lUNasiMhanI (1) rayaNAdevI ane (2) lakhamAdevI nAmanI be bhAryAnA kalyANa mATe anukrame derI 17mI ane 18mI. le. 298--maM. tejapAlanI bhAryA anupamadevInA kalyANa mATe zrI munisuvratasvAminA biMbayukta derI 19mI. le. 302-maM. tejapAlanI putrI bauladevInA zreya mATe derI 20mI. le. 304--maM. tejapAlanA putra maM. lUNasiMhanI putrI gauradevInA zreya mATe derI 21mI. le. 325 thI 327--potAnI sAta bahenonA zreya mATe (.....jinabiMbayukta) sAta derIo : 26-27-28 29-30-31-35mI mahAmAtya tejapAle karAvI. le. 335--potAnA mAmAnA putro bhAbhA ane rAjapAlanA kahevAthI mahAmAtya tejapAle potAnA mAmA maMtrI Page #728 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tooc dhanya dharAH vimalavasahItA raMgamaMDapato eka bhAga (Abu) pUnapAla tathA tenI bhAryA maM. pUnadevInA zreya mATe derI 34mImAM zAzvata zrI caMdrAnanadevanI mUrti bharAvI (kadAca A 34mI derI potAnA mAmA-mAmInA zreya mATe karAvI haze.) le. 278-lUNavasahInA A lekhamAM poravADa jJAtinA maMtrI sirapAlanI bhAryA saMsAradevInA putra maMtrI vastAe potAnI mAtAnA kalyANa mATe zrI pArzvanAtha bha.nuM biMba bharAvyuM. le. 279-saM. 1293mAM Abu upara mahAmAtya tejapAle karAvelA zrI neminAtha caityanI mamatInI 10mI derImAM.....caMdrAvatIvAsI somasiMha ane AMbaDe potapotAnAM mAtApitAnA kalyANa mATe zrI pArzvanAtha bha.nuM biMba bharAvyuM. le. 287-saM. 1293nA vaizAkha sudI 15ne zanivAre zrI arbudAcalatIrthamAM mahAmAtya tejapAle baMdhAvela zrI lUNasiMha vasAhikA maMdiranI bhamatImAM caMdrAvatInA zeTha vIracaMda ane kuTuMbe zrI zAMtinAtha devanI pratimA bharAvI. le. 289-saM. 1297nA caitra vada 8ne zukravAre zrI arbudAcalatIrthamAM mahAmAtya zrI tejapAle baMdhAvela zrI lUNasiMhavasahikA maMdiranI bhamatImAM; caMdrAvatInA poravADa jJAtIya maMtrI kauDinA putra, kAkAnA bhAIo, bhatrIjA va. kuTuMbIjano sAthe zeTha sAjaNe mUlanAyaka zrI RSabhanAtha bhagavAnanI pratimAthI zobhatI paMdaramI derI karAvI. le. 319-320 : lUNavasahInA A lekha pramANe A maMdiranA mULa gabhArAnI pAchaLa mahAmAtya tejapAle eka vizALa hastizALA baMdhAvI che. temAM vacce meru parvatanI racanA tarIke uparAupara traNa khaMDomAM caumukhajI ane te sivAya bIjI paNa keTalIka jinamUrtionI sthApanA karela che. caumukhajInI baMne bAjue hArabaMdha ArasanA suMdara kula 10 hAthIo karAvyA che. dareka hAthI uparanI pAlakhImAM tejapAlanA kuTuMbanA 1-1 mANasanI mUrti, 1-1 mahAvata, pAchaLa 1-1 chatradhara ema dareka hAthI para 3 mANasonI mUrtio che. te badhI naSTa thaI gayela che. te mUrtio nIce lakhelAM nAmo le. 319mAM che- (1) maMtrI caMDapa (2) (teno putra) caMDaprasAda (3) teno putra soma (4) teno putra AsarAja (agharAja). teno prathama putra (5) bhUNiga, (6) azvarAjano bIjo putra maladeva (7) trIjo putra maMtrI vastupAla (8) cotho putra maMtrI tejapAla (9) maM. vastupAlano putra jebasiMha (jayaMtasiMha) (10) maM. tejapAlano putra-lAvaNyasiMha,lUNasiMha, daze hAthIonI pAchaLa dIvAla pAse daza khaMDomAM daza moTA moTA gokhalAomAM vastupAla-tejapAlanA guruonI tathA temanA kuTuMbIonI strIo sAthenI ubhI mUrtio sthApana karAI che. mUrtio nIce lakhelAM nAmo lekha-320mAM che. le. 334-saMvat 1297nA caitra vada 8 ne zukravAre, zrI caMdrAvatI nagarI nivAsI poravADa jJAtIya, maMtrI ajita, teno putra maMtrI AbhaTa, teno putra maMtrI sAMtima, teno putra maMtrI zobhanAdeva, tenI bhAryA mAu, tenI putrI ratanadevIe potAnAM mAtA-pitAnA zreya mATe, zrI lUNasiMhavasahikA nAmaka zrI neminAthadevanA maMdiranI bhamatInI (33mI) derImAM mULanAyaka zrI pArzvanAtha bha.nI pratimA bharAvI hatI. * lUNavasahIno lekha-35ra, vikrama saM. 1296, vai. suda3. vahuDiyAvaMzIya zeTha nesaDanA kuTuMbanA mANasoe Abu ane te sivAyanAM bIjAM tIrtho ane gAmamAM paNa maMdiro, mUrtio, gokhalA, derIo tathA jIrNoddhAra va. je karAvyuM teno ullekha che (1) zrI zatruMjaya mahAtIrthamAM mahAmAtya zrI tejapAle baMdhAvelA, zrI naMdIzvara dvIpanI racanAvALA, zreSTha cityanA pazcima dizAnA maMDapanI devakulikA 1, zrI AdinAtha bha.nuM biMba-1. Jain Education Intemational Page #729 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 (2) e ja (zatruMjaya) tIrthamAM ma.mA. zrI tejapALe baMdhAvela zrI satyapurIya zrI mahAvIra svAmInA maMdiramAM eka biMba ane gokhalo-1. (3) zrI giranAra tIrthamAM ma.mA. vastupAle baMdhAvelA zrI AdinAtha bha.nI AgaLanA maMDapamAM 1 gokhalo ane zrI neminAtha bha.nuM biMba-1. lUNavasahInA le. naM. 348-349. saMvata 1384-maMtrI malayasiMhanI bhAryA mANeke potAnA kalyANa mATe zrI AdinAtha bha. ane zrI mahAvIra svAmI ema be bibo 38mI derImAM padharAvyA. le. 501---zrI bhrUNavasahInA eka bhoMyarAmAM paDela parikaranI khaMDita gAdI para adhUro lekha che. maLelA bhAga parathI jaNAya che ke-mahAmAtya tejapAlanI bhAryA anupamadevInA putra lAvaNyasiMhe A (saparikara mUrti) karAvela. poravAla jJAtinA zeTha nInAnA putranuM nAma 'lahara' hatuM. tenA vaMzamAM keTalAMka varSo bAda 'vIra mahattama' (vIra maMtrI) utpanna thayela ane te caulukya pahelA-mULarAjano maMtrI hato. havethI ahIM vi.va. = vimalavasahI samajavuM. vi.va.no lekha-47. maMtrI dazarathe potAnAM strI-putra va. sAthe bhamatInI 10mI derInA mUlanAyaka zrI neminAtha bhagavAnanuM manoharabiMba potAnA kalyANa mATe bharAvyuM. sAthe tenA pUrvajonA nAmano paNa ullekha che. "zrI zrImAla kuLamAM utpanna thayelA mahAmaMtrI vIranA putra mahAmaMtrI neDhanA putra maMtrI lAliganA putra maMtrI mahiMdukanA putra maMtrI dazaratha...." vi.va.no lekha naM. 50--eka ja derImAM vimala maMtrInA moTAbhAI maMtrI neDhanA pUrvajo ane vaMzajonI 8 mUrtiovALo eka mUrtipaTTa che, temAM mUrti nIce maMtrIonA nAma A pramANe kotarelA che-- (1) zrI nInA (nimnaka) (2) zrI nInAnA putra maMtrI lahara (3) laharanA vaMzaja maMtrI vIra (4) vIranA putra ane vimala maMtrInA moTAbhAI maMtrI neDha (5) neDhanA putra maM. lAliga (6) lAliganA putra maM. mahiMduka (7) mahiMdukanA moTA putra hemaratha ane nAnAputra (8) maM. dazaratha. vi.va. lekha-51 : vimala maMtrI aMge agAunuM lakhANa juo. Jain Education Intemational 09 vi.va. lekha-53 : saM. 1200nA jeTha vadI 1ne zukravAra zrI vIra maMtrInA saMtAnIya-paraMparAmAM thayelA maMtrI cAhillanA putra rANAkanA putra narasiMhe potAnA kuTuMba sAthe potAnA kalyANa mATe 11mI derInA mU.nA zrI munisuvrata svAmInI parikaravALI pratimA karAvI. vi.va. lekha-72 : saM. 1206, mahAmaMtrIzvara vimalanA moTAbhAI maMtrI neDhanA putra maMtrI dhavalanA putra maMtrI AnaMdanA putra maMtrI pRthvIpAle vimalavasahIno kuTuMbIo/saMgha sAthe padhArI suMdara jIrNoddhAra karAvyAnuM temAM noMdhyuM che, te vakhate zrImAna caMdrasUrijIe AbunI tIrthayAtrA karI hatI. vimalavasahInI hastizAlAmAMnA sAta hAthIo mahAmaMtrI pRthvIpAle sa. 1204mAM karAvyA, bAkInA 3 hAthI pRthvIpAlanA putra maMtrI dhanapAle saM. 1337mAM karAvyA (lekha naM. 233). te samayamAM vimala zAhe karoDo rU. kharcIne jagatamAM advitIya evuM vimalavasahI nAmanuM bhavya maMdira baMdhAvyuM chatAM A maMdiranI aMdara prazasti tarIke potAnA nAmano eka akSara paNa nahoto lakhAvyo. temanA kuTuMbI maMtrI pRthvIpAle tyAM sAro jIrNoddhAra ane hastizAlA va. karAvavA chatAM ati saMkSepamAM mAtra be zlokamAM ja te aMge ullekha karyo che. keTaluM nirAbhimAnIpaNuM! maMtrI pRthvIpAlanA putra poravAlavaMzI maMtrI dhanapAle paNa saM. 1245mAM bhamatInI keTalIka derIono jIrNoddhAra karAvyo hato. A AThe lekho vi.saM. 1245nA vaizAkha vadI 5 ne guruvAranA che, juo lekha-95. dhanapAle moTAbhAI Tha. jagadevanA kalyANa mATe bhamatInI 23-24mI derInA mU.nA anukrame zrI RSabhadeva ane zrI zAMtinAtha bhagavAnanI mUrti bharAvI hatI (lekha-98). dhanapAle svakalyANa mATe bhamatInI 25mI derInA mU.nA zrI saMbhavanAtha bha.nI mUrti bharAvI (le. 100). potAnI dAdImA padmAvatInA zreya mATe bhamatInI 26mI derInA mU.nA zrI abhinaMdana bha.nI pratimA bharAvI (le. 103). lekha-159 : saM. 1212nA mAha zudI-10ne budhavAre maMtrI lalitAMga bhAryA zItAnA putra Tha. padmasiMhe potAnA moTAbhAI Tha. naravAhananA kalyANa mATe Abu para zrI vimalavasahI maMdiranI bhamatInI 48mI derImAM mU.nA zrI ajitanAtha bha.nI pratimA bharAvI. Page #730 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 010 dhanya dharAH lekha-153 : saM. 1245, vaizAkha vada-5 guruvArano che. poravAlavaMzI maMtrI AnaMdanA bIjA putra i. nAnA ane tenA putra Tha. nAgapAle potAnI mAtA tribhuvanadevInA kalyANa mATe bhamatInI 48mI derImAM mU.nA zrI mahAvIra svAmInuM biMba bharAvyuM te aMgeno che. te vimalazAhanA vaMzajomAM thayelo. lekha-169: saM. 1212nA mAgha zudI-10ne budhavAre mahAmAtya zrImAna AnaMda ane temanI bhAryA zrI saluNAnA putra Tha. nAnAe potAnA putra daMDanAyaka zrI nAgArjunanA kalyANa mATe bhamatInI pa3mI derInA mU.nA zrI saMbhavanAtha bha.nI mUrti bharAvI. lekha-233 : zrI vimalamaMtrIzvaranI hastizALAmAM je suMdara koraNIdAra ArasanA hAthIo che te dareka hAthIonA paga nIcenI ArasanI zilAmAM te hAthIo kyA saMvatamAM kone mATe karAvyA tenI vigata che. jo ke hAthI/lekho khaMDita thavAthI lekha pUrA vAMcI zakAtA nathI chatAM- chello hAthI mahAmAtya dhanapAle potAnA bhAI/putrI kuTuMbInA nAmathI saM. 1237mAM karAvyo haze. AmAMnA prathamanA 7 hAthIo, mahAmAtya-(1) nInA (2) lahara (3) vIra (4) ne (5) dhavalaka (6) AnaMda (7) pRthvIpAla mATe saM. 1204 phAgaNa suda-10ne zanivAre mahAmAtya pRthvIpAle karAvyA. (potAnA kuTuMbIonA smAraka tarIke A hastizALA paNa e ja saM.mAM ma.mA. pRthvIpAle karAvelI.) AThamo ane navamo hAthI, mahAmAtya pIpAlanA putra mahAmAtya dhanapAle saM. 1237nA aSADha sudI 8ne budhavAre potAnA moTAbhAI Tha. jagadeva ane potAnA mATe karAvela. dhAMdhuka : lekha 229 : zrI velApallI (verAvaLa?) nivAsI, osavAla jJAtinA maMtrI dhAMdhUke saM. 1212nA jeTha vada-8ne maMgaLavAre zrI vimalamaMtrInI hastizALAmAM zrI AdinAtha bhagavAnanuM samavasaraNa karAvyuM. nAtha : lekha-248mAM. pUnAsiMha : lekha naM. 240242mAM. maMDana-sagara-suMdara-gadA : mATe juo le. naM. 407, 408, 410. pittalaharano le. 411-maMtrIzvara gadA bhAryA zrAvikA Asue mULanAyakajInA parikaramAM zrI vAsupUjya bha.nI UbhI mUrti karAvI. pittalaharano le. 412-maMtrI gadAnI bhAryA AsUnA putra zrIraMge mULanAyakajInA parikaramAM zrI abhinaMdanajinanI beThI mUrti karAvI. pittalaharano le. 413-maMtrI gadAnI bhAryA AsUnA putra maMtrI vAghAe mULanAyakajInA parikaramAM zrI saMbhavanAtha jinanI beThI mUrti karAvI. lekha naM. 410 thI 413mAM pratiSThika tarIke tapAgacchIya zrI lakSmIsAgarasUrijI che. cazovara-agAunA lekha 150-151-359-361 (udayavIra maMtrI) mAM juo. varAhu-vi.va.no lekha . 206 juo. maMtrI varAha va.e guru (zrI kRSNarSIya gacchanA bhaTTAraka zrI dharmacaMdrasUri va.)nI sAthe . 1616nA mahA suda-11e jAtrA karI. vAdhuya-le. 2, vimalavasahInI bhamatInI 13mI derInI bahAranI divAlamAM che. arjunadeva vAghelAnA putra-pATaNanA rAjAdhirAja-zrImAna sAraMgadevanA sevA tatpara mahAmaMtrI vAgheya hato. sAraMgadevanA sAmaMta-maMDalika rAjA zrI visaladeve tene zrI vimalavasahI tathA luNavasahI e be maMdironA pUjA ane nirvAha mATe amuka vyApArAdika upara lAgAnI vyavasthA ane e baMne maMdironA yAtrALuo-pUjArIo pAsethI koI lAgo/kara na levo evuM AjJApatra saM. 1350mAM ApyuM hatuM. (vadhu mATe agAuno lekha naM. 2 juo-sAraMgadeva ane zrI visaladeva.) zAnti-vi.va.no lekha naM. 63nuM rAjA soma ane maMtrI zAMtU sAMtUmaMtrI aMge agAunuM lakhANa juo. sahasA-vi.va.no lekha naM. 464-471-473474-482-483-484mAM juo. sAlhA-vi.va.no lekha-467 juo. te rAjA somadAsano pradhAna hato. acalagaDhano lekha-472 juo. Ama Abu paranA jaina maMdironA zilAlekho/ abhilekhomAM ullekhita aneka amAtyo/maMtrIo jaina dharma pratye udAra, AsthALu hatA.....maMtrI udayasiMha, caMDa tathA tenA vaMzajo : vastupAla-tejapAla-jetrasiMha-lAvaNyasiMha uparAMta yazovara ane zAnU va.to itihAsanA pAne amara thaI gayA. "AbunI koraNI, tAraMgAnI ubhaNI ane rANakapuranI bAMdhaNI' Aje paNa sarvottama che. [noMdha : skeca sahayoga mATe jitendra mAsTara (jaMbusara)no AbhAra.] Jain Education Intemational Page #731 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 aSTApadajInI AchI oLakhANa || zrI aApavatIrtha nirvANa yatra saMjAta-mAdinAratha muktidam / girimaSTApadaM vande sadAnandaM satAm // jaMbudrIpanA bharata kSetranI vartamAna covIzInA prathama tIrthapati paramAtmA AdinAtha prabhu eka mAtra evA tIrthaMkara che, jeo Aje adRzya gaNAtA zrI aSTApadatIrthathI mokSe gayA che. Aje Thera Thera zrI aSTApada tIrthanI racanA, --pa. pU. jyadarzanavijayajI ma.sA. jinAlayo tathA citrapaTo jovA maLe che, uparAMta gautama svAmIjI sUryanAM kiraNone avagAhI teja tIrthanI jAtrA karI AvyA, pAchA vaLatAM tApasone pratibodhita karyA vagere aneka mAhitIo uparAMta kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcAryajI racita 'triSaSThIzalAkA puruSa ciratra' vagere aneka graMthomAM zrI aSTApadajInuM varNana spaSTa jovA maLe che. te bAbata saMzodhana karatAM muMbaI-muluMDa nivAsI zrI bharatabhAI haMsarAja zAhanA mitra te bAbata carcA-vicAraNA karavA anekavAra muluMDa-jhavera roDanA vi.saM. 2061nA cAturmAsa daramyAna mane saMparka karatA rahyA. te tIrthanI jANakArI mATe mArI paNa savizeSa jijJAsA hovAthI meM temanI pAse te sthAnanI parikramA karyA pachI temanA dvArA levAyela te sthAnanA phoTA vagere tapAsyA. bahu dUrathI kheMcAyela te tasvIromAM ati uttuMga zikharo upara tIrthaMkaronI kAusagga mudrAnI kalAkRtio tathA aneka anya kaMDArAyela racanAo dekhI Azcarya thayuM ke AvA UMcA kailAsaparvatanA vibhAga naMdI parvata upara koNe AvI te pramANe sarjana karyuM haze! zrI aSTApadajI tIrthanA saMzodhanamAM sahAyaka banI zake tevo eka nAno temano ja Anubhavika lekhano sAra atre prastuta karatAM harSa paNa anubhavAya che ke vadhu tapAsa karatAM puruSArtha vaDe pharI tIrthano paricaya vizeSathI meLavI zakAze. --5. pU. jayadarzanavijayajI ma.sA. 11 Page #732 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 012 dhanya dharA: zrI aSTApadajI-eka zakyatA zrI kailAsa-mAnasarovaranI mArI pahelI yAtrA pachI, zrI aSTApadajI viSe mAhitI bhegI karavAnuM meM zarU karyuM. A bAbata prastutakartA -zrI bharatabhAI haMsarAja zAha jainAcAryo, sAdhu bhagavaMto ane jaina dharmanA niSNAtonuM nI kalAsa-mA -muluMDa vesTa (muMbaI) mArgadarzana meLavatAM upalabdha mAhitI atre rajU karI rahyo chuM. arihaMta kRpAthI zrI kailAsa-mAnasarovaranI yAtrA traNa 1. kalikAla sarvajJa AcArya zrI hemacaMdrAcAryasUrijI kRta vakhata karavAnuM sadbhAgya mane sAMpaDyuM che. prathama vakhata jUna 'triSaSThI zalAkA puruSa caritra." prathama tIrthaMkara zrI julAI 1993mAM, bIjI vakhata julAI-oNgaSTa 1996mAM ane chelle jUna-julAI 1998. A yAtrAnI gaNanA ati AdinAtha RSabhadevanA nirvANa prakaraNamAM kailAsa parvatane kaThina yAtrAmAM thAya che. mArI A yAtrA daramyAna mane aSTApada mAnavAmAM Avela che. (parva-1, sarga-6). kailAsanI bAhya parikramA, AMtarika parikramA ane naMdI parikramA 2. zrI dIpavijayajI kRta, 'vividha pUjAsaMgraha'. nirvidane karavAnuM saubhAgya prApta thayuM che. kailAsa parvatane aSTApada darzAvavAmAM Avyo che. pavitra zrI kailAsa parvata ane mAnasarovara tibeTanA 3. AcArya dharmaghoSasUrijI kRta 'vividha tIrthakalpa'. nAgarI pradezamAM sthita che. A yAtrA ApaNA dezanuM videza emAM "aSTApada mahAtIrtha kalpa' ane 'aSTApadagirimaMtrAlaya, uttara pradezanA kumAu maMDaLa vikAsa nigamanA sahayogathI Ayoje che. dara varSe (jUna, julAI, oNgaSTa) 12 kalpa'mAM kailAsa parvata, mAnasarovara, sagara cakravartI, rAvaNano ullekha che. jUthomAM lagabhaga 360 yAtrIone A yAtrA mATe cAinIjha vIjhA ApavAmAM Ave che. yAtrA mATe Avela AvedanapatromAMthI 4. munizrI jayaMtavijayajIkRta 'pUrva bhAratanI jaina tIrtha evI rIte pasaMdagI karavAmAM Ave che ke jethI dareka jUtha je bhUmio.' lagabhaga 30 yAtrIonuM hoya che, temAM dharma, zikSA, bhASA, emAM paNa kailAsa parvatane aSTApada mAnavAmAM Avyo che. vyavasAya, uMmara dareka rIte bhAratanuM pratinidhitva thAya. alabatta 5. zrI hIrAlAlajI duggaDa kRta-"madhya eziyA aura paMjAba zArIrika susajjatA ahIM prAthamika jarUriyAta che. dilhIthI zarU thatI ane dilhI pUrNa thatI A yAtrA 30-31 divasanI hoya meM jaina dharma kI prAcInatA aura lokamata." che. lagabhaga 1440 kilomITara vAhana ane 330 kilomITara 6. 'pratikramaNa sUtra-prabodha TIkA'nA jagaciMtAmaNi caityavaMdana padayAtrA athavA ghoDA-thAkano upayoga A yAtrA daramyAna thAya sUtra 11-4mAM paNa evo ja abhiprAya che. che. (jemAM kailAsa parikramA 54 kilomITara 3 divasamAM ane che. svAmI praNavAnaMdajI likhita kailAsa-mAnasarovara" mAnasarovara parikramA 72 kilomITara 2 divasamAM karavAnI hoya pustakamAM svAmIjIe kailAsa bAbata lakhyuM che : "evuM che.) vadhumAM vadhu 18700 phUTanI UMcAI para sthita "DolamAM mAnavAmAM Ave che ke jaina dharmanA prathama tIrthakara AdinAtha pAsa' zrI kailAsanI parikramA daramyAna pahoMcavAnuM hoya che. hindu RSabhadeva ahIM nirvANa pAmyA. dharma, jaina dharma ane bauddha dharmanAM pustakomAM kailAsa ane 8. "muMbaI samAcAra' tA. 22-9-96. zrI kanu desAInA eka mAnasarovarane pavitratama yAtrA lekhavAmAM AvI che. lekhamAM jaina tIrtha, agnitattva ane hariyALI rahita | mArI prathama yAtrA je huM eka sAhasa yAtrArUpe karato pradezano samanvaya che. bhaugolika dRSTie kailAsa parvata paNa hato, je daramyAna bhArata sarakAranI kailAsa-mAnasarovara yAtrA verAna pradezamAM sthita che. pravAsa kAryakrama pustikAmAM zrI aSTApadajIno ullekha maLyo. jainonA prathama tIrthakara AdinAtha-RSabhadevanuM nirvANa sthAna mi. jhaoNna sneliMganuM pustaka-"dha sekreDa mAunTena.' A aSTApadajInA nAme oLakhAya che. jaina dhArmika pustakomAM evuM pustakamAM lekhake kailAsa parvatane eka ati vizALa hindu vivaraNa che ke cakravartI bharata je prathama tIrthakara AdinAtha maMdira sAthe AuTalAina karIne sarakhAvyo che. RSabhadevanA putra hatA, temaNe zrI aSTApadajI upara bhavya 10. kailAsa-mAnasarovaranA yAtrIone bhArata sarakAra taraphathI maMdiro, stUpo, cetyonuM nirmANa karAvyuM che. maLatAM pustakamAM paNa aSTApadano ullekha che. Jain Education Intemational Page #733 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 11. gItA presa gorakhapuranA 31mA varSanA vizeSAMka kalyANa nizaMkamAM lAsane aSTApada ane tene siddhakSetra lakhavAmAM AvyuM che ane tyAM koI samaye jaina maMdira hatuM, je have lupta thaI gayuM che evuM paNa lakhyuM che (pAnAM naM. 543), 12. DaoN. devIprasAda mizrAnuM pustaka jaina purANoM kA sAMskRtika aghyayana'. A pustakanA prakaraNa bhaugolika dazA'nA pAnAM naM. 440mAM kailAsa parvatane aSTApada ane tenuM sthAna himAlayanA dakSiNa bhAgamAM darzAvyuM che. DaoN. esa. ema. alInI vatI pAnAM naM. 56 pramANe e baMdhabesatuM Ave che. 13. laoNsa eMjelasa kAunTI myujhiyama oNpha ArTsanA zrI pratApAditya pAlanuM pustaka "dha pIsaphula libareTarsa--jaina ArTa Droma inDiyA.' A pustakamAM paNa lekhake kailAsane aSTApada mAnyo che. (pAnAM naM. 65). mArI bIjI ane trIjI yAtrA daramyAna zrI kailAsa eja aSTApadajI che enI zakyatA bAbata meM saMzodhana karavAnI vinamra koziza karI che. yAtrAnA nirdiSTa mArgathI haTIne je jagyAonA meM darzana karyAM ane phoTogrAphsa temaja slAiDsa lIdhI che tenAM pariNAmo utsAhapreraka che : 1. zrI kailAsanA dakSiNAbhimukha pAse eka kaMDArela (mAro abhiprAya) parvata che, ene naMdI parvata mAnavAmAM Ave che. enA madhya bhAgamAM zilpa kAma dekhAya che. e zilpakRtyamAMnI eka AkRtinA hAthamAM sitAra jevA vAghano spaSTa AbhAsa che. e parvatanI Toca upara siMha beTho hoya evI AkRtino spaSTa AbhAsa che. enA pUrva bhAganA madhyamAM prANInI eka vizALa mukhAkRti kaMDArelI lAge che je kadAca siMhanI athavA vAnara (hanumAna)nI hoI zake. 2. 'triSaSThI zalAkA puruSa caritra'mAM siMha nidhyA prAsAdanuM varNana Ave che. A parvata e varNanane anurUpa eka bhAga jaNAya che. A parvatanI bAjumAM amuka parvatonI Toco paNa eka samAna jaNAya che. parvato dekhAve dakSiNa bhAratanAM maMdirogopuram jevA lAge che. 3. najIkanI eka parvatamALAmAM eka gavAkSa (maMgaLa mUrti mATeno gokha) spaSTa dekhAya che. (nyArI gompAnI sAmeno parvata... 013 ijiptamAM 'phIkasa'nA nAme oLakhAtI mAnavasarjita kRti jevuM eka parvatamAM tyAM paNa dRSTigocara thAya che. (nyArI gaumyAnI sAmeno parvata). 5. A parvatamALAmAM ghaNA bhAgomAM upara killAnI dIvAlono spaSTa AbhAsa che. jUnAM tIrtho parvato upara ane killebaMdhImAM atyAre paNa hayAta che. dA.ta. zrI zatruMjaya mahAtIrtha, zrI giranArajI, zrI sammetazikharajI, jesalamera ityAdi. uparokta dazyothI evuM mAnavAne prerita thAya che ke, koIka kALe A pradezamAM vizALa pAyA para mAnavasarjita kAma thayAM haze. dIrgha kALa daramyAna vAtAvaraNanI asara thakI A sarjanone ghasAro lAgyo che. zuM jaina dharmamAM ullekhita aSTApadavivaraNamAM AvatAM maMdiro, caityo, stUponA A saMketo jaNAya che? ahIM e ullekha karavo yogya che ke Aje paNa jaina saMto ati vidvAna che, paNa emanI dainika kriyAo ane gocarIpANI thakI, zrI kailAsa mAnasarovaranI pALA emanA mATe kaThina che, jaina saMto vAhanano upayoga karatA nathI. emanAM AhArapANI paNa dharmAnusAra nirdiSTa hoya che, je A yAtrA daramyAna jALavavAM ati kaThina che. jaina dharmanA AgevAnone A bAbate vicAravA ane yogya karavA mArI hArdika vinaMtI che, jethI karIne vidvAna saMto samAjane aSTApada viSe yogya abhiprAya ApI zake. tibeTI dharmAnusAra vIsamA tIrthaMkara munisuvrata svAmI paNa A kailAsa bhUmimAM vicaryAM che. temaja saMta milArA sUryanAM kiraNo pakaDIne kailAsa parvata upara pahoMcyA che. jaina dharma graMthomAM anaMtaladhdhinidhAna gautama svAmInI aSTApada yAtrA AvI ja rIte varNavavAmAM AvI che.. keTalAka sAMyogika purAvAo paNa atre rajU karuM chuM : 1. kailAsa parvata upara caDhavuM ati kaThina jaNAya che. zrI aSTApadajInA vivaraNa sAthe A baMdhabesatuM che. 2. kuMvArAnA dakSiNa mukha pAseno kaMDArelo parvata naMdInA nAme oLakhAya che. naMdI eTale baLada, je AdinAma RSabhadevanuM lAMchana (cihna) che. 3. anAdikALathI hindu dharma pramANe kailAsane mahAdevanuM sthAna mAnavAmAM Ave che. vAhana naMdI che. AdinAya RSabhadevanI nirvANa tithi poSa vada terasa che. vada terasane Page #734 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 014 dhanya dharAH zivarAta paNa kahe che. zuM mahAdeva e ja AdinAtha che? kailAsa parvatanI sAme lagabhaga 80 kilomITara dUra baraphAcchAdita ane jAjaramAna parvata che, enuM nAma guralAmAndhAtA che. mAdhAtA e sagaracakravartInI sAdhanAbhUmi che. 5. mAnasarovarano ullekha jaina zAstromAM che. kailAsa mAnasarovara ane guralAmAndhAtA parvatanI vacce eka bIjo vizALa ati suMdara parvata che, jenuM nAma rAkAzatAla athavA rAvaNatAla che. jaina dharmamAM rAvaNano ullekha suvidita che. aSTApada parvata pAse rAvaNamaMdodarInuM vINA vAdana ane nRtya jaina dhArmika pustakomAM ullekhAyAM che. A pradezamAM anubhavAtI Vibration) anubhUti avarNanIya che. zabdomAM e abhivyakta karI zakAya evuM nathI. Astika ene divya anubhUti kahe che. vaijJAnikoe paNa A bhUmimAM uttama dhAtu-khanijonuM bharapUra pramANa zodhavAthI AvA anubhavane samarthana ApyuM che. 8. e dharatI, sarovaro, parvato, vAdaLAM ane AkAzanuM saMyojana alaukika, ati bhavya daivI jaNAya che. huM dharme jaina chuM paNa dharmanuM jJAna mane nahIMvat che, paNa jyAre-jyAre jaina dharma ane enI tIrtha bhUmiono vicAra karuM jo ApaNe siddhAcala mahAtIrtha pAlitANAne zAzvata tIrtha jANatAM hoIe, jo ApaNe bihAra pradezanA sameta zikharajI mahAtIrthane vIsa tIrthakaronI nirvANabhUmi jANatAM hoIe, jo dilhIthI savA so kilomITara dUra Avela hastinApurane prathama tIrthakara RSabhadevanA varasItapanI pAraNAM- bhUmi tarIke pUjatAM hoIe ane, jo dharmagraMthomAM varNita bIjI badhI tIrthabhUmione jANatAM-pUjatAM hoIe to zuM A kailAsa parvata ja aSTApadajI che? jaina dharmanA pUjanIya saMto ane vidvAnone mArI vinamra vinaMtI che ke A bAbata mArgadarzana Ape. purAtattvavidone mArI namra vinaMtI ke A bAbata spaSTa abhiprAya Ape. Jain Education Intemational Page #735 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 15 navakAra camakAra anubhavavAo - pU. jayadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI) he navakArA tane karoDa karoDa namaskAra preraka :-navalakhA navakAra ArAdhaka maMDaLa-muMbaI, madrAsa, beMglora, haidrAbAda. prastuta thaI rahela graMthano A eka mahattvano vibhAga che, kAraNa ke Ajeya cAreya phirakA tathA vizvanA tamAma jainone mahAmaMtra navakAra ekasarakho AdaraNIya che. tenA ArAdhako vizvanA khUNekhUNe che, chatAMya vizeSatA e che ke navakArane bolanArA saMkhyAtIta (aDhIdvIpanA tamAma ArAdhako gaNatAM) paNa jApa karanArA temAMthI thoDA ochA, jyAre teno strArtha tathA hArda samajanArA tethI paNa ochA ane tene ArAdhI camatkAranA anubhavo karanArAM to tethIya ochAM ja rahyAM ane rahevAnAM. zrI navakAra jagatanA sarvajIvonA kalyANano zAzvata siMdhu che. zrI navakAramAM mokSanAM bIja che. zrI navakArane potAnuM hRdaya arpaNa karanAra sarvajIvonA hRdayamAM sthAna pAme che. pUrvabhavothI ArAdhanA laIne Avela jIvAtmAonI Atmazuddhi ugra hoya che. tethI navakArasmaraNa mAtrathI devatAI sAMnidhya, camatkAronI anubhUti ke pachI viziSTa labdhio temane lAdhI jatI hoya che. AvA, vartamAnakALanA satyaprasaMgo atre prastuta karatAM AnaMda anubhavAya che kAraNa ke nAga maTI dharaNendra banyA, samaDI maTI sudarzanA ke baLada maTI kaMbala-saMbala deva banI gayAnAM prAcIna dRSTAMto karatAM paNa arvAcIna hakIkato lokone navakArajApamAM supere sthita kare che. navakAra to jIvano aham ogALI ahamUnAM parama darzana karAve che. te mATe nikhkhAMkita daSTAMto sAva navAM-avanavAM aneka moTAbhAganAM pUrve aprakAzita hovAthI ArAdhakone khUba upayogI banaze. aDhaLaka dAstAno paNa pustaka maryAdAne lakSamAM laI jUja hakIkato paNa saMkSepamAM rajU karIe chIe. -saMpAdaka (1) suvizAla gacchAdhipati vardhamAna lAgyo. te ghaTanA vi.saM. 2047mAM phAgaNa mAsa pUrve banela taponidhi pa.pU. bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. hatI. taduparAMta jApa prabhAve aneka zAsanaprabhAvaka pravRttio -vRddhAvasthA sudhI dhyAnayogamAM TaTTAra besIne navakAravALIthI karI zakyA hatA. jApa karatA hatA. tapa ane japane kAraNe temanI viziSTa (2) tapasvIratna A. bhagavaMta zaktio khUba jAgRta hatI. kalakattA nagara hatA tyAre bhayAnaka arihaMtasiddhasUrIzvarajI -gRhasthAvasthAmAM kSayanI vAvAjhoDuM trATakavAnuM hatuM paNa pUjyazrInA sUcanathI saMpUrNa zrIsaMgha bimArImAM maraNa sudhInA tabakke pahoMcI janArA navakAraprabhAve sAthe svayaM paNa navakArajApamAM AkhI rAta vitAvI, camatkAra cAritra sudhI pahoMcI gayA. dIkSA jIvanamAM paNa koIka vyaMtaradeve e thayo te vAvAjhoDAe dizA badalI paNa jayAM gayuM tyAM cAra karela upadravathI potAnA sAdhune navakAra saMbhaLAvI bacAvyA, hajArathI vadhu mANaso mRtyu pAmI gayA hatA. pUjyazrIe jethI zIkhyA vagara aMgrejI ane yA allAha bolI rahela pAtarImAM pANI laI navakAragaNI bhAvita karI te pANI pU.paM. sAdhue raDavAnuM baMdha karI dIdhela. eka bahenane sApanA daMzathI kanakasuMdara vi.ma.sA.ne pIvaDAvyuM ne jIvaleNa tAva UtaravA Jain Education Intemational tion Interational Page #736 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 mRtyumukhA banela chatAMya navakAra jApa svayaM karI jIvanadAna ApyuM. vihAramAM dhArAnagarI tarapha ajainonA upadrava samaye pheMkAyelA paththaro samaye navakAra jApanA prabhAve phakta tarapaNInA TukaDA thaI gayA, paNa eka paththara paNa mahAtmAne vAgyo na hato. na (3) vividha navakAra ArAdhako : pU. paMnyAsa bhadraMkara vijayajI, pU. kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA., pU. paMnyAsa zrI abhayasAgarajI ma.sA., pU. guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. uparAMta anya samudAyanA aneka mahAtmAo nikaTanA bhUtakALamAM mahAmaMtra navakAranA ArAdhaka ane prabhAvaka banyA. te badhAya mahAtmAonA jIvanano pAryo navakAra hato, aneka prakAranA camatkAronI anubhUtio temanI jIvanamUDI hatI te mATe temanA lekho, vana-kavananI ghaTanAo vAMcavI rahI, temAMya jIvanamara khUba UMDANathI navakAranuM kheDANa karanAra paMnyAsajInuM ciMtana bhAvinA jIvone dIvAdAMDI samAna che. (4) pU.paM. bhadrezvara vi.ma.sA. ---trIseka varasa pUrve dhuvAraNathI kAvI jatAM pAMca sAghuo hoDImAM beThela tyAre acAnaka dhodha ane vamaLa tarapha hoDakuM dhasI jatAM prANa kaMThe AvI jAya tevI paristhiti sarjANI tyAre paMnyAsajIe sAgArika aNazaNa karI, saune khamAvI, navakAra jApa cAlu karI dIdhA ane jotajotAMmAM phasAyela hoDakuM thAMbhalAnI bAjumAMthI nIkaLI jatAM 30-35 musApharo motanA mukhathI bacI gayA. (5) pU.A. hemaratnasUrijI ma.sA. :vi.saM. 2037nA tIrtharakSA abhiyAnamAM guMDAonI varasatI lAkaDIo ane prahAro vacce pUjyazrIe sAgArika alAla karI navakArazaraNuM lai lIdhuM, thoDI ja vAramAM polIsavAna AvI jatAM sAdhu-sAdhvIbhagavaMtonI prANarakSA tathA khAsa to guMDAothI sAdhvIonI jIvarakSA camatkArika rIte thaI gaI. te ghaTanA aMtarIkSajI tIrtha mukAme banela hatI. (6) pU. gaNivarya mahodaya sAgara ma.sA. :jUnA haiye zrI navakAra, tene karaze zuM saMsAra' nAmanA gujarAtI, hindI, pustakanA saMkalanakAra tathA prastutakartA acalagacchanA pU. gaNivaryajI svayaM navakAra mahAmaMtranA parama ArAdhaka, vividha camatkAronA anubhavakartA tathA prastutakartA che. temanuM navakArasaMbaMdhI saMpUrNa pustaka vartamAnakAlIna satya prasaMgothI bharapUra che. camatkAra anubhavakartAnAM nAma paNa vigato sAthe ApI temaNe khUba sArI jahemata uThAvI che. dhanya dharAH (7) prastuta lekhanA lekhakanA AtmAnubhavo -- vi.saM. 1992mAM guMDAonA AkramaNa samaye bacI javuM, tA. 6-2-1988mAM jAtrAnI basamAM thayela akasmAtamAM nava yAtrALuonAM maraNa samaye navakArajApa prabhAve sajoDe surakSita rahevuM, te ja pramANe 11-1-99, budhavAranA divase gAhATI eraporTa upara vimAnaakasmAtamAM navakArazaraNa prabhAve 92 ajainonA + lekhakazrInA jIvananI camatkArika rakSA, tA. 37-99nA zanivAre navasArI mukAme upAzrayanI chata UtaravA chatAMya jApa-prabhAve rahyA. teja pramANe 26-1-2000nA kacchanA dharatIkaMpa vacce paNa viziSTa anubhava, uparAMta pATaNa, kalyANa ane ane muruDa-jhaMjhIrAmAM amIjharaNAM, zthiAmAM bhagavAnanA chatranuM pharavA lAgavuM, jAtrAmAM AvelAne chUpI sahAya vagere aneka prasaMgo potAnA ja hovAthI saMkaMpyA che. te uparAMta paNa nAnI-moTI ghaTanAo, prasaMgo ekadhArA chellAM chatrIsa varasamAM anucita thayAM che, kAraNa ke nA, 21-101971nA zubha divase gurudeva pa.pU. jayasoma vi.ma.sA. pAse navalakhA jApanI pratijJA jhariyA mukAme grahaNa karI phakta 4 / / varasanA nAnA gALAmAM vidhivat pUrNa karela, jenA puNyodaye chellAM 16 varasanA saMyamaparyAyamAM soLa hajArathI vadhu bhAviko navalakhA jApanI pratijJAmAM joDAyA che. uparokta lakhANa AtmaprazaMsAthI para rahI navakAraprabhAvane darzAvavAnA zubha uddezyathI lakhAyela che. vizeSa avAre. (8) sAdhvI bhagavaMta bhavyaguNAzrIjI ma.sA. :-sAMsArika avasthAmAM jarAya paNa tapa na karI zakanAra tathA cAritra mATe paNa manane khUba manAvI-mArIne taiyAra thanAra uparAMta dIkSA pUrvenI chellI jAtrAnI sapharamAM thayela khasaakasmAtamAM tA. 6-2-1988nA azubha divase niTanI sITa upara beThela nava jAtrALuonAM maraNa chatAMya navakAranI ArAdhanAthI AzcaryakArI rIte bacI janAra ane khUba caDhattA pariNAme sajoDe barIya anukULatAonA sukhano tyAga karI saMyamamArge saMcaranAra teozrI sAdhvI bhagavaMta viziSTa brahmacAriNI vasaMtaprabhAzrIjI ma.sA.nAM ziSyA banyAM che tathA dIkSAjIvanamAM suMdara jJAnAbhyAsa sAthe tapamAM paNa parAkramI banyAM che. sArAmAM sArI yAdazakti ane vaktRtvakaLA tathA vividha guNa saMpanna temanuM nAma paNa guNocita che tathA hAla paNa navakAra camatkAra anubhavakartA paikInA eka sAdhikAnuM jIvana ve che. Page #737 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 (9) sAdhvI bhagavaMta vinayaprabhAzrIjI ma.sA. 360thI vadhu varasanA saMyamaparyAyavALAM, vasono kApa paNa na kADhanArAM tathA ATha karoDa navakArathI paNa vadhu jApa japI janArAM A sAdhikAe mahAmaMtra navakAranA jApane vadhArI kensarane lohInI UlaTIthI dUra karyuM che. sApanA jherane jApa vadhArI mukha vATe lIlA pANInI UlTI karI nAthI lIdhuM che. jIvana AkhuMya khAkhI vairAgI tathA samatAmaya banI javAthI aneka prakAranA nAnA-moTA camatkArika prasaMgonA anubhavI che, paNa badhIya jaza mahAmaMtranA namaskArane ApI potAnI laghutA darzAve che. (10) sAdhvI bhagavaMta emazrIjI H--phakta cha varasanI uMmare mAtAnI sAthe dIkSita vanAra AbAlabrahmacAriNI sAdhvI saMsArapakSe kacchanAM vatanI hatAM. 75thI vadhu varasanA saMyamaparyAyamAM anekone navakAramAM joDanAra tathA aneka jAtrAo karI jIvanane samakitamaya banAvanAra hatA. temane ekvAra bihAra pradezamAM kalyANaka bhUminI sparzanA karatAM jaMgalamAM aTavAI javAnuM thayuM. badhAMya sAdhvIo gabharANAM ane jaMgalamAM rasto koI dekhADe tevI prArthanA navakAra pAse karatAM jApa cAlu karyA. paMdara miniTamAM ja eka mAnavadeha dharAvatI vyakti nikaTamAM AvI, sAme caDI rasto dekhADyo. jaMgalathI badhAMyane pAra utArI pote koI paNa vAtacIta karyA vagara adazya thaI gayo, tevuM ja thayuM rAMkhezvara jatAM, jyAM eka ghoDesavAre AvI jaI bhUlela rastethI bahAra lAvI madada karI, vaLataramAM koI paricaya paNa na karyo. te sAdhvIjI mAnatAM hatAM ke eMzI varasanI vaye paNa pAMceya indriyonI paTutA tathA nirAlaMbana jIvana tathA tamAma icchAonI siddhi che te mahAmaMtra navakAranI ArAdhanAne AbhArI che. -- (11) sAdhvI bhagavaMta caMdraprabhAzrIjI vi.saM. 2070nI sAlamAM jAmanagara mukAme cAturmAsa mATe jatAM be kANA sAdhvIone vimbaramAM varasAda joradAra naco. koTaDApIThA gAme cAlu sAMjanA pakSmI pratikramaNa samaye vAvAjhoDA sAthe evo varasAda tUTI paDyo ne tUTelAM naLiyAMne kAraNe Akhoya upAzraya pANIthI chalakAvA lAgyo. te samaye bhayajanaka vAtAvaraNa vacce beu sAdhvIoe navakAra jApa cAlu karI dIdhA. kamAla e thaI ke phakta Asana ane cAra kabATa ja bacyAM rahyAM. bAkIno badhoya upAzrayano bhAga jaLabaMbAkAra banI gayo. te pachI vi.saM. 2031nI sAlamAM jUnAgaDha tarapha 717 jatAM upaleTA gAmanA upAzraye rAtrinA samaye pizAcI upadravo cAlu thayA, jethI bhayAnaka avAjo, vAsaNa paDavAnA zabdo vagere vacce rAtrinA sADAtraNa vAgyA sudhI teo navakAranA zaraNe rahyAM pachI upadrava zamyo ane koI nukazAna na thavA pAmyuM, tevo ja ghanaghora varSAtAMDavano anubhava vi.saM. 2034mAM nAkoDAjInI nikaTamAM thayela hato. chatAMya navakAra pramANe rakSA thayela hatI. (12) DaoN. surezabhAI jhaverI :--pUrvakALamAM yuvAnImAM raMga-rAgavilAsamAM bephAma banI javAthI zarIramAM vikAro thaI gayA. iMgleMDanI dharatI upara valaNa oparezana pUrve potAnuM tathA zrAvikA maMjulAbahenanuM navakArazaraNuM kharekhara kAma lAgI gayuM. zarIramAMdhI cha auMsa rasI ane phephasAMmAMthI sADA pAMca hADakIo saDelI nIkaLI. chatAMya mAtAe bacapaNamAM Apela navakArathI jeo mRtyumukhathI pAchA vaLyA che ane pachI to jIvanaparivartana ja karI navakAranuM aDhAriyuM karyuM. vardhamAna tapanI 40thI vadhu oLI karI tathA amadAvAda mukAme hiMsAnivAraNa saMghanA mukhya pada upara rahI sevA ApI. temane lekhakazrI supere oLakhe che. (13) vidhikAra zrI narendrabhAI rAmajI naMdu H--jogezvarI muMbaInA nivAsI acalagacchanA dharmAnurAgI zrAvakanA upara aghorI bAbAe karela vazIkaraNa navakArajApanA kAraNe niSphaLa gayela. eka bahena jeo melI vidyAno prayoga karavAnAM hatAM tenI paNa vidyA nAza pAmI, balke sAme caDI naMdunI mAphI mAgI. narendrabhAIe brahmacarya vrata laI anekavAra 1-1 lAkha jApanAM anuSThAna karyAM che. vAhanamAM paNa navakAra ja gaNatA rahenAra temane eka vakhata oTo rIkSAnA akasmAtamAM tathA bIjI vAra ghoDAgADInA akasmAtamAM paNa adbhuta bacAva gho che. navakAranI vidhisara pratijJA vi.saM. 2030nI sAlamAM lIdhela hatI. (14) saMgItakAra zrI jayaMtabhAI rAhI -- vartamAnamAM potAnI sAMgItika krAtimAM navakArano raNakAra joDI denAra tathA phakta jApamAM ja nahI bake navakArapracAramAM paNa otaprota thaI janAra tathA muMbaI, cembura, muluMDa uparAMta vividha sthAne kalAko sudhI niHsvArtha bhAve lokone navakAranA satkAramAM raMgI denAra teo pAlitANA mukAme zALanA tIrtha zAzvatA navakAranI pIThikA banAvavAnI bhAvanA rAkhe che. svayaM navakAra camatkAranA anubhavakartA che. uparAMta anya anekonA jIvanaprasaMgone potAnA prakAzana dvArA prakAzita karI rahyA che. temano Page #738 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (018 dhanya dharAH nA potAno banAvelo navakArano bhaktavarga bahoLo che, kAraNa ke godaDI para sUtuM hatuM ne acAnaka vRkSa upara nAcatAM vAMdarAMo svayaM tana-mana-dhanano bhoga ApI prere che. paikI eka vAMdarI kudI nIce AvI ane paLavAramAM to bALakIne (15) zrI tArAcaMdabhAI zAha -muMbaI pArlA uThAvI bhAgI. potAnA baccAnI jema te bebIne chAtIe mukAme rahenAra tathA pU.A. hemacaMdrasUrijI ma.sA.nA sAMsArika vaLagADI besI gaI. yAtrikonI bUmAbUma thatAM vAnaro gabharAyA pakSe moTAbhAI karoDo navakAranA ArAdhaka che. saMsArI paNa koIka navakArarAgI zrAvakanA sUcanathI bAlikAne vAnarIthI mAyAjALa vacce ATaATalI jApasaMkhyA saMyamI sAdhakone paNa choDAvavA sau samUhamAM navakArane bolavA lAgyA. koI mugdha banAvI de tevI kahevAya. temaNe yuvAvasthAthI vRddhAvasthAnI ajitanAtha prabhunI stuti gAvA lAgyA. camatkAra thaI gayo ke dIrdha jIvanasapharamAM navakAra camatkAranA addabhUta prasaMgo vAMdarIe pAMca miniTa pachI nAnA zizune pAchuM godaDImAM lAvI anubhavyA che. Akhoya parivAra sukhasamAdhi-zAMti ane mUkI dIdhuM ne pote ekadama bhUla thaI gaI hoya tema pazcAttApa samRddhimAM pahoMcyo temAM navakArano upakAra mukhya mAne che. mudrAmAM raDamasa banI gaI. A satya prasaMga vi.saM. 2055nI temanA parivAramAMthI ThIkaThIka saMkhyAmAM sadasyo dIkSita thayA che sAlamAM tAraMgA tIrthe mAgazara mAsamAM banI gayo che. tathA sArAmAM sArI ArAdhanA karI ane kone navakArArAdhanA mATe (19) rajapUta lAlubhAI :-janme ajaina paNa pU. prerI rahyA che. mahAyazasAgara ma.sAhebanI preraNAthI bIDInuM vyasana choDI (16) gulAbacaMdabhAI zeTha -jAmanagaranA AgaLa vadhatAM cauvihAra ane pauSadha sudhI pahoMcI janAra nivAsI paNa gaLAnA kensaranA dardI. pIDAmAM evI sthiti bhAgyazALI lAlubhAInA pADozIne eka divasa rAtre pANI pIvA AvI ke muMbaInA kensara niSNAMta DaoN. ke.pI. modIe to temane jatAM loTAmAM besela vIMchIe tALave DaMkha daI dIdho. mukha khUle have 2-3 divasanA ja mahemAna jaNAvyA. sAvadhAna thaI gayelA ja nahIM tevo sojo AvI gayo. lAlubhAIe potAnI gulAbacaMdabhAIe badhIya ALa-paMpALa choDI navakAranuM zaraNuM | navakArasAdhanAnuM baLa kAme lagADI dIdhuM. navakArathI pANI laI lIdhuM. lAgaTa jApa karatAM sADAtraNathI cAra kalAkamAM to bhAvita karI dardInA mukhamAM nAkhatAM dhImedhIme sojo UtarI gAMThanuM jhera UlaTI vATe vahI gayuM ane mRtyu paNa dhakelAI gayuM gayo. mukha pUrvavat thaI gayuM. cAlu sAmAyikamAM paNa moTo sApa hoya tema gaLuM khulI jatAM khAtAM-pItAM paNa thaI gayA. AvI gayo, tyAre paNa gabharAyA vagara lAlubhAI navakAra DaoNkTaronA ane lokonA Azcarya vacce te pachI to teo 39 bolavA lAgyA ne phaNA dekhADI nAga kyAMya cAlyo gayo. eka varasa jIvI gayA. arjananI navakAra mahAmaMtranI zraddhA kharekhara anumodanIya che. (17) zAha vIracaMda mohanalAla -pUnA (20) zrI praphulabhAI ema. zAha:-jeo jillAnA cIkhalI gAmanA zrAvakanI 37 varasanI bharayuvAnImAM prathama vAra ja kAMdIvalIthI carcageTa pharsTaklAsanI bogImAM gayA acAnaka vAcA baMdha paDI gaI. kaMI bolI ja na zake. davAonA hatA tathA sAMje pAchA pharsTaklAsa bogImAM ja 5=54nI Trena kharcA to vadhyA, paNa ThIka na thatAM maMtra-taMtramAM paisA veDaphAI javA pakaDI pAchA kAMdIvalI tA. 11-7-2006nA roja pharI rahyA chatAMya bolI pAchI na vaLI. chelle hArelA temaNe koIka hatA. te divase uparA-uparI 7 TrenomAM bomba-blAsTa thayA kalyANamitranI preraNAthI navakArajApa zubhAraMbha karyA. khUba ane 250thI vadhu musApharo mRtyu pAmI gayA. te samaye 6=25 bhAvapUrvaka prathamapada "namo arihaMtANaM' te bhAra ane vAgye mAhima sTezananI bAjumAMthI pasAra thatI TrenamAM jemAM bhAvapUrvaka bhajavA lAgyA. camatkAra thaI gayo ke ekavAra praphulabhAI navakAra gaNatA jaI rahyA hatA teo AbAda bacI vyApArArthe pUnA gayela tyAre goDIjI pArthaprabhunAM darzana karatAM gayA jyAre ThIka AjubAjunA 70thI vadhu musApharo teja bogImAM karatAM acAnaka jIbha khUlI gaI ane bAra varase bola pAchA blAsTa thatAM tarata mRtyu pAmI gayA hatA. te ja zrAvake lekhakazrI vaLyA. prasaMgano raMga vadhAvatAM lonAvAlA saMghe to vIracaMdabhAIno pAse navalakhA jApanI pratijJA laI lIdhI che tathA potAnA varaghoDo kADhela hato. camatkArika bacAvano prasaMga je janmabhUmi peparamAM phoTA sAthe (18) vAMdarInuM manaparivartana -eka zrAvikAnuM chapAyela hato te temaNe ciraMjIva yAda mATe sAcavI rAkhyo che. 3 mAsanuM nAnuM saMtAna tAraMgA tIrthanI dharmazALAnA prAMgaNamAM (21) pannAlAlajI rAThoDa:-madhyapradezanAM Jain Education Intemational n Education International Page #739 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 jhAbuAnA nivAsI vakIlane eka muslime jabalapurathI ratalAma jatI TrenamAM bAmaNiyA sTezane rUmAla pAtharI tenA upara navakAra mahAmaMtrano prayoga karI AkhI Trena UbhI rakhAvI dIdhI hatI. aDadhI kalAka pachI svayaM DrAivara gADInA badhAMya mazIna barobara chatAMya cakkAjAma jevI sthitinuM kAraNa tapAsatAM jevo pleTaphorma upara pharavA lAgyo tene potAnI kebInamAM je mANasanI AkRti vAraMvAra dekhAtI hatI te phakIra ane pannAlAlajI tyAM dekhANA. tarata ja vastusthiti pAmI gayo ane phakIrane hAtha joDI vidyAthI gADIne mukta karavA kIdhuM. tarata muslima phakIra rUmAla jhATakI Ubho thayo ane badhAMya jevA gADImAM goThavAyAM ke Trena cAlu thaI gaI. I.sa. 1972mAM banelo mahAmaMtranI zaktino po eka muslime jainane dekhADavA upayoga karelo, ane te mahAmaMtra phakIra pAse paNa koIka jainanA mAdhyamathI ja pahoMcelo hato. (22) devacaMdabhAI ane nemacaMdabhAI:IrlAnA daherAsaranI bAjumAM ja rahetA beu bhAgyazALIo 24 kalAka moDI UpaDela sametazikharajInI speziyala TrenamAM hatA. temAM madhyapradezanA koI sUmasAma sTezane dUdha levA UtarelA nemacaMdabhAI pAchA vaLe te pUrve ja Trena cAlu thaI gaI. tarata temaNe ane TrenamAM beThelA devacaMdabhAIe namaskAramaMtranA jApa cAlu karI dIdhA ne UpaDelI Trena AMcakA letI acAnaka UbhI rahI gaI. pula uparathI doDatA AvI rahela nemacaMdabhAI ajANyA sthAnamAM na aTavAtA TrenamAM AvI goThavANA ne pharI Trena cAlu paNa thaI. kadAca A prasaMgamAM Trena-DrAivara tathA gArDanI paNa sAvacetI haze, je navakAranA prabhAvathI hatI. (23) pUnAnAM zrAvikA samatAbahenaH-eka divasa koIka devatA gAyanA svarUpe AvI bahenane kahI gayA ke AvatI kAle tamArI dIkarIne skUlanA phaMkzanamAM na mokalazo. teTalo ja saMdezo ApI deva to ardazya thaI gayA. tethI gabharAI gayela mAtAe dIkarInI jIda chatAMya putrIne skUlamAM na ja javA dIdhI. prasaMganI pUrNAhUti pachI skUlanuM makAna tUTI paDavAthI aneka vidyArthIonAM maraNa thaI javAnA samAcAra AvyA tyAre rahasyano ghaTasphoTa thayo. khAsa to e lakhavAnuM ke AvI rIte honAratathI bacAvI lenAra deva gayA bhavamAM gAya hato, jene samatAha maratAM navakAra Apela hato. (24) zrI dinezabhAI paTela -vi.saM. 2058nA nAlAsopArA AtmavallabhanA cAturmAsa daramyAna potAno ekamAtra dIkaro skUlathI pAcho na vaLatAM khovAyela jAhera thatAM 19 rokakaLa macI gayela. te samaye lekhakazrI pAse raDatAM Avela mAtA-pitAmAMthI mAtAne sAmAyika laI jApamAM besavA sUcana karyuM ane pitAzrIne baporanA khAsa pUjArIne bolAvI daherAsara kholAvI paramAtmA vAsupUjya svAmI bhagavAnane traNa pradakSiNA ApI putrane mATe prArthanA karI zodha karavA prasthAna karavAnuM mArgadarzana ApyuM ane kamAla e thaI ke cAlu sAmAyikamAM jyAre bALakanI mAtA jApamAM hatI tyAre ja temanA patide bALakane nAlAsopArA vesTanA samudrataTathI zodhI lAvyA, janA upara badamAzonI ToLakIe kAmaNa-TUmaNa karavAthI chokarA ghara bhUlI gayo hato. (25) zrI padamazIbhAI khImajI cheDAHnikaTanA bhUtakALamAM ja jeo pAlitANAnI jAtrAe javA godharAthI mAMDavI baLadagADImAM Avela ane pachI mAMDavI baMdarathI okhA javA vahANamAM beThA. pacIseka jAtrALuo sAca jyAre madhadariye pahoMcyA tyAre acAnaka samudramAM tophAna macyuM. mojAM 10-15 phUTa UchaLavAM lAgyAM. koI bace ema lAgatuM na hatuM. tethI badhAMya jAtrALuoe maLIne navakAranI dhUna cAlu karI dIdhI. sAmUhika dhUnamAM sUkSmazaktio hatI, tethI kalAkA pachI sAgara zAMta thavA lAgyo. game tema karIne paNa cAra kalAkathI vadhu okhA jatAM na lAge tenA badale savAranA UpaDela vahANa sAMja sudhImAM okhA baMdare pahoMcI gayuM ane navakAra prabhAve badhAMya jAmanagara, rAjakoTa thaI pAlitANA sudhI pahoMcI gayA. zAzvata tIrthanAM darzana thavAmAM zAzvata navakAra ja kAma Avyo. (26) damayaMtIbahena premacaMda kApaDiyA :jemane ekavAra mAtA-pitA sAthe zaMkhezvara ane kezariyAjInI jAtrAe jatAM bahAraviTayAo bhAlA-charI sAthe naDyA hatA, chatAMya satata navakArajApa pratApe DrAivare sAiDamAMthI basa kADhI lIdhI ne badhAMya bacI gayAM. teja pramANe bhAratapradhAna zrImatI iMdirA gAMdhInI hatyAnA tarata pachI phATI paDela tophAnomAM tA. 31-10-84nA divasomAM saMbhavajina mahilA maMDaLanI (vAMdarA-muMbaI) badhIya baheno sAthe navakAra zaraNe jaI iMdora, nAgapura, makSIjInI jAtrA karI pAchAM hemakhema pAchAM vaLI zakyAM, jyAre pravAsamAM khulleAma mArAmArI, kApAkUpI ane narasaMhAra sudhdhAM temane jovo paDyo. bhayanA vikaTa prasaMgamAM phakta navakAranA ja vizvAse badhIya zrAvikAo UgarI gaI ane muMbaI pAchAM vaLyAM pachI cAreya tarapha navakAranA camatkAranI vAto thavA lAgI. Page #740 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 020 dhanya dharAH (27) muluMDavAsIoe anubhavela navakAra vividha kSetromAM ekAkI vicaraNa mATe viziSTa anumati sAmethI prabhAva -vi.saM. 2061nuM lekhakazrInuM cAturmAsa maLI gaI, je badhoya prabhAva lokonAM haiyAMmAM bIjA-trIjA gacchAdhipati gurudeva pU. jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA.nA nirdeza maMtra-taMtra ane binajarUrI upacArothI bacAvI laI mahAmaMtra mujaba acalagacchAdhipati tapasvI pU. guNodayasUrIzvarajI ma.sA. navakAranI zraddhA ja daDha karavAno che. prAMte lakhavAnuM ke jyAM paNa Adi ThANA 6 sAthe muluMDa jhavera zeThanA upAzraye thayuM. navalAkha navakAranI ArAdhanA thaI ke thAya che ane jyAM jyAM zrIsaMghamAM cAtumasi daramyAna 641 bhAgyazALI paNa eka-eka navakAra paNa pratijJA, saMkalpa, navalakhA navakAranA jApamAM joDAI gayA, te chellAM vidhi-zuddhi ane bhAvapUrvaka gaNAya che tyAM tyAM pAMcaso varasa pachIno eka ja saMghano rekorDa che. eka amArI anumodanAne vahetI karavA jANe A nAno divasa anAyAsa pratikramaNa pachI lekhakazrIthI bhayAnaka varasAdanI navakAra-camatkArano lekha lakhAyo che. zakyatA bolAI gaI ane TUMka samayamAM ja 26-7-2005nA prastuta lekhanI maryAdA anekonA jIvananA satyAnubhavone divase muMbaI AkhAyamAM rekorDabreka varasAde mAjhA mUkI dIdhI. nyAya nathI ApI zakI teno kheda che. bAkI arvAcIna prasaMgonI panavela, kalyANa, goregAma sAthe borIvalI vagere sthAnomAM to A lekhamALA paNa saune navakArarAgI banAvaze to thoDuM paNa pUrathIya vadhu gaMbhIra paristhiti sarjANI. bheso, gAyo, pazuo lakheluM sArthaka mAnIzuM. mahAmaMtra namaskArane vaMdana-namanasAthe mAnavahonArata paNa sArI saMkhyAmAM thavA pAmI paNa saunA namaskAra karatAM karatAM prAcIna chatAMya arvAcIna glokane paNa Azcarya vacce hakIkata e hatI ke acalagacchAdhipatizrInA tapa nyAya Apazo. ane lekhakazrI dvArA Ayojita saMkhyAbaMdha jApanA prabhAve saMpUrNa muMbaI jaLabaMbAkAra chatAMya muluMDa saMpUrNa surakSita rahyuM, babbe mantra saMsArasAraM trijagadanupama, sarvapApArimantraM, sTezana upara aTavAyela anekone traNa-traNa divasa sudhI saMsArocchedamantraM, viSamaviSaharaM, karmanirmUlamantram / zrIsaMghanA kAryakartAo taraphathI rAhata maLI. manaM siddhiAnaM, zivasuravanananaM, vanajJAnamantra, te pachI to A lekha lakhAya che tyAM sudhImAM lagabhaga banne namAra-manna, nA nA nApati, nabhanirvAnumatram | 16000thI vadhu bhAviko je rIte navalakhAjApamAM joDAyAM ne -namAraya namo nama: lagabhaga 60thI vadhu sthAnamAM sAmUhika navakAra jApa cAlu thaI gayA. tenA prabhAve gurudevo taraphathI hArdika AzIrvAda sAthe -astu. navakAramaMtranA jApa karatAM dhyAna rAkhavAnI bAbato :(1) dararojano nizcita samaya eka ja rAkhavo. (2) dararojanuM Asana paNa eka ja rAkhavuM. (3) dararojanI besavAnI dizA paNa eka ja rAkhavI. (4) dararojanI navakAravALI paNa eka ja rAkhavI. (5) dararojanA gaNavAnA jApanI saMkhyA paNa eka ja rAkhavI. jApa karavAnI samajaNa : mokSa mATe jApa aMgUThAthI, dhana sukha mATeno jApa madhya AMgaLIthI, zatrudamana mATe tarjanI AMgaLIthI, zAMti mATe che. anAmikA AMgaLIthI ane AkarSaNakArya mATe jApa kaniSThikA AMgaLIthI karavo. Sii savAre UThatAMnI sAthe 12 navakAra eTalA mATe gaNavAmAM Ave che ke ApaNo Akho divasa jJAna, darzana ane cAritranI ArAdhanAmAM pasAra thAya. rAtre 7 navakAra sAta prakAranA bhayane dUra karavA gaNavAmAM Ave che. anAdi saMsAramAM 108 avaguNo dUra karavA ane 108 prakAranA guNo meLavavA 108 maNakAvALI navakAravALI gaNavAmAM Ave che. Jain Education Intemational Page #741 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 (c) 21 jadhthI nahI hibdha karmathI savAyA jaLA Azadhaka-2nonI saMkSipta jhalaka acalagacchAdhipati pa. pU. A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSya 45 Agama abhyAsI pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. jinAjJA pramANe jJAna, darzana ane cAritranI ArAdhanA dvArA mokSamArganI ArAdhanA kare te jaina che. tIrthakaro rAjavaMzIya hatA. gaNadharo ane keTalAe AcAryo, siddhasena divAkarajI ane haribhadrasUrijI Adi brAhmaNo hatA. svayaMprabhasUri anya kuLamAM janmyA hatA. AcArya buddhisAgarasUri ma. paTela hatA. Aje paNa jainetaro savAyA jaina banyA che. jainadharmamAM vyaktinA mUlyAMkanano AdhAra tenI jAti, kuLa ke uMmara upara nathI paNa tenA jJAna, darzana ane cAritranA vikAsa upara avalaMbe che. A vAta nIcenA arvAcIna daSTAMto dvArA vadhu spaSTa thaze. [A lekhamALAnAM dRSTAMto uparokta lekhakazrI dvArA saMyojita "bahuratnA vasuMdharA' bhAga-1 mAMthI atyaMta saMkSepa karIne rajU karavAmAM AvyAM che. vistArarucivALA vAcakoe uparokta pustakanuM avagAhana karavA vinaMti. prAptisthAna : kastUra prakAzana TrasTa, 102 lakSmI epArTamenTa, 206 DaoN. enI besanTa roDa, varalI nAkA, muMbaI 400 018, phona : 24936660, 24936266, 24943942 -saMpAdaka] (1) AjIvana ThAma covihAra ava6 ekAsaNA tapanI ajoDa ArAdhaka zrI vanamAlIdAsabhAI bhAvasAra gujarAtamAM mahuDI tIrthanI pAse AvelA vApura gAmamAM vi.saM. 1985mAM janmela zrI vanamAlIdAsabhAI bhAvasAranA pitAzrI jagajIvanabhAI kuLaparaMparAgata vaiSNava dharmanuM pAlana karatA hatA, paraMtu jaina zrAvakonA paricayathI temane ahiMsApradhAna jaina dharmano raMga lAgyo hato. 7 varSanI uMmare vanamAlIdAsabhAI pitAjInI sAthe amadAvAda AvyA. tyAM e ja varSe amathIbAI nAmanA zrAvikAnI preraNAthI dararoja navakArazrI tathA jinapUjA karavAno prAraMbha karyo. 20 varSanI uMmare pU. mAnavijayajI ma.sA.nI preraNAthI AjIvana navakArasI tathA covihAra karavAnI pratijJA lIdhI. eka kalyANamitranI preraNAthI 35 varSanI yuvAvasthAmAM temaNe potAnA dharmapatnI 1 hIrAbAI sAthe sajoDe AjIvana brahmacarya vrata aMgIkAra karyuM ! 38 varSanI vaye pU. puNyavijayajI ma.sA.nA zrImukhethI AjIvana avaDhuM ekAsaNAM karavAnI bhISma pratijJA lIdhI! chellA 21 varSothI avaDhuM ekAsaNAnI sAthe ThAma covihAra paNa kare che! vizALa parivAra hovA chatAM ekatva bhAvanAnI puSTimAM mATe teo amadAvAdamAM haThIsIMganI vADImAM upAzrayanI pAsenA rUmamAM ekalA ja rahe che. saMthArA para zayana kare che. sacitta pANIthI snAna paNa karatA nathI. roTalI ane zAka jevAM sAdAM 2-3 dravya svayaM rAMdhIne upara mujabanA ekAsaNA kare che. dara besatA mahine eka ja dravyathI AyaMbila kare che. chellA 10 varSothI AMbAno tyAga che. temAM dUdhadahIM-tela tathA kaDhA vigaI A 4 vigaIono kAyamane mATe tyAga karyo che. kavacit tAva jevuM 'ge to covihAra upavAsa dvArA tene kAbUmAM laI le paraMtu elopathI davA kadI letA nathI. Jain Education Intemational Page #742 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 022 30 varSa pahelAM ekAMtarA pa0 AyaMbila karyAM. lAiTa ke paMkhAnuM baTana potAnA hAthe dabAvatA nathI. chApuM vAMcatA nathI. roja 2 TAima pratikramaNa, 4 sAmAyika tathA jinapUjA acUka kare che. roja 8 sAmAyika dvArA 3 varSamAM 6000 sAmAyika karyA. ziyALAmAM rAtre 2-3 vAge ane unALAmAM 4 vAge UThIne jApa tathA 250 logassano kAussagga tathA arihaMta arihaMta'no 10 hajAra vAra jApa kare che. deha ane AtmAnA bhedajJAnanA lakSyapUrvaka roja AtmasiddhizAstrano svAdhyAya kare che. zrAvakanAM 12 vratono svIkAra karyo che. vividha kSetromAM 60 lAkha rU|. thI adhika dAna karela che. roja 100 rUA.nuM pakSIone caNa nAkhe che. pagarakhA paheratA nathI. 108 divasa sudhI agnikAya jIvonI virAdhanAthI bacavA mATe caNAnA loTamAM ghI-goLa mizrita karIne athavA mamarAmAM mIThuM-maracuM bhabharAvIne avaDha ekAsaNAM karela. 78 varSanI jaipha vaye paNa teo khUba ja apramattapaNe ArAdhanAmAM lIna rahetA teozrI gata varSe ja samAdhipUrvaka svargastha banyA che. (ra) vikAra mahAmaMtrane siddha karanAra sarapaMca lAlubhA maphAjI vAghelA gujarAtamAM vIramagAma tAlukAnA TrenTa gAmamAM rahetA lAlubhAne saM. 2037mAM koI dhanya ghaDIe navakAra mahAmaMtra samArAdhaka pa.pU. paM. zrI mahAyazasAgarajI gaNivarya ma.sA. (pAchaLathI AcArya)no satsaMga saMprApta thayo ane temaNe rojanI 100 bIDInuM dhUmrapAna karavAnI varSo jUnI Adatane eka dhaDAke tilAMjali ApI dIdhI. pachIthI pUjyazrInA satsaMganA prabhAve lAlubhAnA aMtaramAM jaina dharma pratyenI zraddhA uttarottara baLavattara banatI gaI ane tenI phalazruti rUpe temaNe kaMdamULa, rAtribhojana tathA 7 mahA vyasananA AjIvana tyAganI pratijJA lIdhI. sagAbhAInI dIkarInA lagnaprasaMge tathA potAnI dIkarInA sagapaNa nimitte vevAInA ghare paNa temaNe rAtribhojana na ja karyuM. roja navakAra mahAmaMtranI 1 bAdhI mALAno jApa niyamita rIte zarU karyo. dara varSe paryuSaNa parvamAM potAnA paramopakArI guru mahArAjanI nizrAmAM ekAMtare 4 upavAsa tathA 4 ekAsaNA sahita 64 praharI pauSadha karavA lAgyA. saM. 2045mAM potAnA gurudevazrInI sAthe varSItapanuM pAraNuM hastinApuramAM karyuM. saM. 2048mAM vardhamAna tapano pAyo nAkhyo. kaSAya jaya-tapa tathA dharmacakratapa pUrNa karI vIramagAmathI TrenTa gAmamAM prabhune padharAvIne dhAmadhUmathI snAtra pUjA bhaNAvIne dhanya dharAH AkhA gAmane prItibhojana ApavA dvArA suMdara zAsanaprabhAvanA karI. saM. 2049mAM zatruMjaya girirAjanI 6 gAunI pradakSiNA ApI AdinAtha dAdAnI pUjA karI. e ja varSe cAturmAsanA aMte girirAjanI chatrachAyAmAM gurudevazrInI nizrAmAM prathama upadhAna tapa karI mokSamALanuM paridhAna karyuM. zrAvakanA 12 vratomAMthI vadhArAkti vrato svIkAryAM. anukrame traNa upadhAna karI lIdhAM. zrI sametazikharajI Adi aneka jaina tIrthonI bhAvapUrvaka yAtrA karIne samyaktvane nirmala banAvyuM. jaipha vaye paNa potAnAM mAtuzrIne chevaTa sudhI roja caraNasparza karI praNAma karatA rahyA. khetIvADImAM paNa jaMtunAzaka davA chAMTavAno tyAga karI jIvadayAnuM suMdara rIte pAlana karavA lAgyA. navakAra mahAmaMtra pratye dRDha zradvAnA kAraNe temanA jIvanamAM aneka camatkArika ghaTanAo banI che, jemAMnI keTalIka ghaTanAo saMkSepamAM nIce mujaba che. (1) potAnA bhANejane kensara jevA dardanA kAraNe thatI lohInI ulaTI 108 navakArathI abhimaMtrita pANI pIvaDAvIne maTADI. (2) eka yuvakane karaDela jherI sarpanA viSane navakAradhI abhimaMtrita pANI chAMTIne viSamukta karyo, (3) TrenTa gAmanA brAhmaNa TapAlInuM 6 mahinAthI asAdhya peTanuM darda navakAradhI abhimaMtrita pANI pIvaDAvIne maTADyuM. (4) potAnA hAthe karaDela kALA vIMchInI asahya pIDAne navakAranA jApa dvArA 1 kalAkamAM zAMta karI. (5) sAmAyikamAM zaMkhezvara pArzvanAthanI chabI samakSa jApa karatI vakhate dharaNendra nAgarAje prabhujInI chabI upara phaNA karI, chatAM lAlubhAe gabharAyA vinA jApa cAlu rAkhatAM nAgarAja ardazya thaI gayA. (5) saM. 2043mAM dukALa vakhate AjubAjunA khetaromAM bora nAkhatAM khAruM pANI nIkaLyuM. phakta lAlubhAnA boramAM ja mIThuM pANI nIkaLatAM temaNe AkhA gAmane udAratAthI mIThuM pANI ApI sahunAM dila jItI lIdhAM. (6) jIrAnA pAkamAM thatA baMTIrogane nAbUda karavA anya kheDUtoe jaMtunArAka davA chAMTI paraMtu davA nahIM chAMTanAra lAlubhAnA khetaramAM vadhu pAka thayelo joI budhAnAM aMtaramAM ahiMsAmaya jaina dharma pratye ahobhAva utpanna thayo. (7) saM. 2054mAM lAlubhAnA najIkanA saMbaMdhIne utpanna thayela kensaranI gAMThane paNa navakAranA prayogathI maTADatAM DaoNkTaro paNa Azcarya-cakita thaI gayA. lAlubhAnA eka suputra jayeze navasArI tapovanamAM 3 varSa sudhI abhyAsa karIne jaina dharmanA suMdara saMskAro prApta karyA che. * saM. 2062mAM amArA cAturmAsa praveza vakhate kaccha Page #743 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 o23 unaDoTha gAmamAM AvIne lAlubhAe 4 mahinA saLaMga ekAsaNAM vidhipUrvaka pUrNa karyuM che. phakta savA 3 varSamAM 380 upavAsa karavAnI pratijJA letAM temanI anumodanArthe bIjA dazeka jaNAe ane 20 chaThTha sahita vIsasthAnaka jevuM mahAna tapa paripUrNa karyuM. 4 mahinA ekAsaNA/blAsaNA karavAnI pratijJA lIdhI tathA 9 tenA ujamaNA vakhate potAnAM dharmapatnI tathA nAnAbhAI lAkha navakAra jApano saMkalpa 50thI adhika lokoe karyo. dIpasaMganI bhAvanAnusAra sakala zrI saMghanuM sAdharmika vAtsalya lAlubhAnuM saranAmuM : lAlubhA vAghelA, mu.po. TrenTa, vAyA : tathA potAnAM jJAtijanone prItibhojana tathA 20 sthAnaka pUjana vIramagAma (u.guja.) pIna : 382 151, phona : 02715- tema ja 3 choDanA udyApana sahita tridivasIya jinendrabhakti 251482. mahotsavamAM 51 hajAra rU.no savyaya karyo. A mahotsavanA (3) 28 varSanI uMmare AjIvana sajoDe brahmacarya varaghoDAmAM vaDhavANanA badhA ja rajapUtoe sAphA bAMdhIne hAjarI - vrata svIkAranArA ApIne khUba khUba anumodanA karI. adhyAtmayogI pa.pU. A.bha. zrI vijaya kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA. pAse darabAra rAmasaMgabhAI banesaMgabhAI bhavaAlocanA svIkArIne caDatA pariNAme 2 varSamAM paripUrNa lIMbaDa karIne AtmAne atyaMta nirmala banAvyo. yatanApremI gujarAtamAM vaDhavANa zaheramAM rahetA darabAra rAmasaMgabhAI laghuzaMkA tathA snAna AdinuM pANI paNa gaTaramAM rAmasaMgabhAInA jIvanamAM tathA prakAranA mitronI sobatanA kAraNe na nAkhatAM nirjIva bhUmimAM paraThave che. roja 2 TAima pratikramaNa cA-bIDI vagere aneka vyasano hatAM. paraMtu 26 varSanI uMmare - tathA parvatithiomAM pauSadha sUcaka kare che. saM. 2013mAM zatruMjaya temanI paDozamAM rahetA jaina mitra caMdrakAMtabhAInI preraNAthI mahAtIrthanI 99 yAtrA vidhivat pUrNa karI tathA saM. 2055mAM zAsanaprabhAvaka pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI vijaya varSItapa paNa karI lIdhuM! have to temanA jIvanamAM eka ja raTaNa rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA praziSya pU. munirAja zrI che ke-'sanehI pyArA re saMyama kaba hI mile." dIkSA na laI jayabhadravijayajI ma.sA.nAM cAturmAsika pravacanonuM zravaNa karatAM zakAya tyAM sudhI sarva prakAranI lIlotarI tathA maga sivAyanAM jaina dharmano raMga lAgyo. pariNAme vyasano chUTavA lAgyA. tamAma kaThoLano paNa tyAga karyo che! rAmasaMgabhAInAM mAtuzrI, sAmAyika, pratikramaNa Adi dharmArAdhanAnI rUci jAgrata thaI. dharmapatnI, saMtAno, bhAI, bhatrIjA vagere paNa jainadharmanI pachI to vaDhavANamAM je koI paNa jaina munivaro padhAre temanAM yathAzakti suMdara ArAdhanA karI rahyA che. kharekhara ekavAra to pravacana tathA vAcanAzravaNano rasa jAgyo. pariNAme svadravyathI rAmasaMgabhAIno satsaMga acUka karavA yogya che. saranAmuM : aSTaprakArI jinapUjA niyamita karavA lAgyA. caMdana paNa jAte dAjIparA, vaDhavANa sITI, ji. surendranagara (gujarAta) pIna : ghase ane prakSAla mATenuM pANI paNa potAnA gharethI gALIne lAve. 363 030 phona : 250834 dukAna : 251191 gharaprabhu pUjA mATe cAMdInAM upakaraNo vasAvyAM. prajJAcakSu paM. zrI pI.pI. dIpasaMgabhAI. amulakhabhAI pAse 2 pratikramaNanAM sUtro kaMThastha karI lIdhAM. 1 (4) karoDa navakAranA ArAdhaka nidrAvijetA putra tathA 2 putrIonA pitA banyA pachI brahmacarya vratano jAtismaraNajJAnI. aNamola mahimA samajIne 28 varSanI bhara yuvAnImAM potAnAM jayaMtilAlabhAI vIrANI (paTela) dharmapatnI jhIkubAInI saharSa saMmati meLavIne 5.pU. A.bha. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. pAse AjIvana brahmacarya vrata jAmanagaramAM paTela jJAtimAM janmelA jayaMtIlAlabhAI aMgIkAra karI lIdhuM. A vratanA aNizuddha pAlana mATe teo jayarAmabhAI vIrANI (u.va. 66) (gavarmenTa DiplomArAta-divasano moTA bhAgano samaya upAzrayamAM ja rahe che. ilekTriziyana) ne AjathI lagabhaga 22 varSa pUrve virya pU.paM. saMthArA para zayana kare che. kAyama ekAsaNA kare che. tenA mATe zrI aruNavijayajI ma.sA. (te vakhate gaNivarya)nA cAturmAsika potAnA gharethI upAzrayamAM ja Tiphina maMgAvIne supAtradAna tathA pravacanazravaNathI jainadharmano raMga lAgyo. pUrvabhavamAM jUnAgaDhamAM sAdharmika bhakti karIne pachI ekAsaNu kare che. vardhamAna jaina zrAvaka tarIkenA bhavanA saMskAro jAgrata thayA. pariNAme nIce AyaMbila tapano pAyo nAkhIne 50 jeTalI oLIo karI lIdhA mujabanI utkRSTa ArAdhanA teoe karI che ane karI rahyA che. che. samyaka jJAnanI ArAdhanA mATe jJAnapaMcamI tapa paNa chellAM 20 varSothI teo rAtanA paNa pathArImAM leTyA vinA Jain Education Intemational Page #744 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 24 dhanya dharA: beThAM beThAM ja alpatama ArAma karIne savAre 3 vAge divasano moTA bhAgano samaya upAzrayamAM ja ArAdhanApUrvaka padmAsanamAM sAmAyikapUrvaka navakAra mahAmaMtranA roja 33 bAdhI vyatIta karatA lakSmaNabhAI pa.pU. A.bha. zrImad vijaya mALAno jApa karatAM AjathI 9 varSa pUrve 1 karoDa navakAra jApa rAmacaMdra-bhuvanabhAnu sUrIzvarajI ma.sA. tathA pU.paM. pravara zrI pUrNa karela. roja svadravyathI aSTaprakArI jinapUjA karyA pachI ja bhadraMkaravijayajI ma.sA. AdinA satsaMga prabhAve jaina dharmanI jame-ochAmAM ochuM roja bAsaNAnuM paccakakhANa kare che. dara anekavidha ArAdhanAo dvArA karmone kApI rahyA che. mahine baMne pAMcamanA covihArA upavAsa kare che. sUryAstathI 96 navapariNita jamAInI bhakti sAsu jevI rIte kare tenAthI paNa miniTa (4 ghaDI) pahelAM ja covihAranuM paccakakhANa laI le che. viziSTatara sAdharmika bhakti mATe lakSmaNabhAI khAsa jANItA chellAM 19 varSothI sajoDe brahmacarya vrata aMgIkAra karyuM che. roja che. teo pote ukALeluM acitta pANI ja pIvAmAM tathA snAna dukAna kholatAM pahelAM ochAmAM ochA 10 rUA. jIvadayAnA AdimAM upayoga kare che. eTaluM ja nahIM, potAnA paricayamAM kAryomAM vApare che. AvanAra darekane paNa teo gALeluM tathA acitta pANI keTalAMya varSo sudhI varSamAM 6 aThThAIomAM 8 ke 9 vAparavAnuM mahattva khAsa samajAve che. saM. 2018mAM upavAsa karela che. dara AThama-pUnama-amAsanA covihArA pAlanapuramAM, saM. 2042mAM bAmaNavADAmAM unALA vekezananI upavAsa kare che. aneka vAra aThThama tapa paNa kare che. siddhitapa dhArmika zibiramAM 250 yuvAnone ukALeluM pANI ucita rIte pUrNa karela che. AjathI 8 varSa pUrve pAMca varSanA TUMkA gALAmAM ThaMDuM banAvIne pavaDAvatAM pUjyo tathA yuvako temanA para ovArI vardhamAna AyaMbila tapanI pa6 oLIo pUrNa karela. 100 oLI gayela. jodhapuramAM padhAratA munirAjonA nakha kApavAnI bhakti tathA covihArA upavAsathI vIsa sthAnaka tapa pUrNa karavAnI tIvra teo acUka kare tathA ghare laI jaIne supAtradAnano paNa suMdara bhAvanA che. vyAsaNA daramyAna unALAmAM paNa navasekuM garama lAbha le che. ochAmAM ochuM kAyamI vyAsaNAnuM paccakakhANa pANI ja pIe che. dara varSe phA.su. 13nA zatruMjaya mahAtIrthanI karanArA lakSamaNabhAIe vardhamAna tapanI 45 oLIo AjathI 6 gAunI pradakSiNA-yAtrA kare che, paraMtu te divase 'pAla'nuM 8 varSa pUrve pUrNa karela. dara varSe 2 vAra navapadajInI oLInI bhojana ke prabhAvanA paNa letA nathI. pAlitANAmAM pU. sAdhu acUka ArAdhanA kare che. roja 2 TAima pratikramaNa tathA sAdhvIjI bhagavaMtonI vaiyAvaccamAM hajAro rUA.no sadvyaya karela aSTaprakArI jinapUjA acUka kare che. musApharImAM paNa teo pUjA tathA pratikramaNa cUkatA nathI! 2 vAra zatruMjaya mahAtIrthanI che. jIvarakSA mATe pagarakhAM paNa paheratA nathI tathA comAsAmAM 99 yAtrA tathA anekavAra pAlitANAmAM cAturmAsika jAmanagarathI bahAra paNa jatA nathI. saM. 2045mAM amAruM ArAdhanAo karI che. cha'rI pAlaka saMghomAM joDAIne aneka jAmanagaramAM cAturmAsa hatuM tyAre 4 mahinA akhaMDa jApanA tIrthonI yAtrA karI che. dara varSe kezaluMcana karAve che. roja 14 AyojanamAM rAtanA trIjA tathA 4thA praharamAM jApa mATe niyamanI dhAraNA kare che. rAtanA upAzrayamAM cAlavA mATe jayaMtilAlabhAIe khUba ja anumodanIya sahayoga Apela. jIvarakSArthe daMDAsanano upayoga acUka kare che. potAnI dIkarI bhaviSyamAM jinakalpI muninI mAphaka utkRSTa koTinuM kaThora tathA dohitronAM jIvanamAM paNa jainadharmanA suMdara saMskAro nAkhela sAdhanAmaya saMyamI jIvana jIvavAnA manoratha temanA hRdayamAM che. che. potAnA nAnA bhAIne paNa kahyuM ke "tuM jo jaina dharmano jayaMtilAlabhAInI utkRSTa ArAdhanAnI bhUrizaH hArdika svIkAra karIne mAro sAdharmika bane to mAruM makAna tathA saMpatti anumodanA. tane ApI dauM, kAraNa ke mArI saMpattine pApAnubaMdhI saranAmuM : jayaMtilAlabhAI vIrANI, vIrANI ilekaTrIka banAvavAnI mArI bilakula icchA nathI." kevI anumodanIya varkasa, digvijaya ploTa naM. 58, jAmanagara (saurASTra) pIna : AtmajAgRti ane dIrdhadaSTi tathA sahune tAravAnI kevI udAtta 361 005. phona : 277733 pI.pI. bhAvanA! hamaNAM siddhavaDa-gheTIpAga navANuM yAtrAmAM lAbha laI (5) sAdharmika bhaktinA ajoDa daSTAMtarU zaMkhezvara upadhAnamAM samAdhipUrvaka svargagamana karyuM. lakSmaNabhAI vALaMda saranAmuM :-tripoliyA bajAra, jodhapura (rAja.) pIna : 342 001 athavA jaina kriyA bhavana, AhoranI havelI jodhapura (rAjasthAna)mAM chellAM keTalAMya varSothI rAta ke pAsa, motI coka, jodhapura (rAja.) Jain Education Intemational Page #745 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sorabha bhAga-1 025 (6) dara mahine zaMkhezvara tIrthanI yAtrA karanAra rasikabhAInA dRSTAMtamAMthI sahu preraNA meLave e ja zubhabhAvanA. ananya navakArapremI saranAmuM : rasikabhAI viThThaladAsa janasArI, vaMdanA rasikabhAI janasArI (mocI). phUTaversa, jhaverI bajAra, pATaNa, ji. mahesANA (u. gujarAta) ajoDa navakArasAdhaka pU.paM. pravara zrI abhayasAgarajI pIna : 384 265. phona : 220 579 pI.pI. jayendrabhAI ma.sA.nAM bahena sA. zrI sulabhAzrIjInI preraNAthI pATaNamAM paTela paTela tathA modI jJAtinAM aneka loko zrI zAmaLAjI pArzvanAtha () satsaMganA prabhAve kathIramAMthI kaMcana banyA bhagavaMtanAM niyamita darzana-pUjA karatAM thayAM che. temAMnA eka saMjayabhAI DAhyAlAla sonI zrI rasikabhAI janasArI navakAra mahAmaMtra pratye ananya zraddhApUrvaka niyamita 2 bAdhI mALAno jApa kare che tathA roja pATaNamAM rahetA saMjayabhAI sonInA jIvanamAM saM. savAre 6 thI 8.30 sudhI jogIvADAmAM zrI zAmaLAjI pArzvanAtha 2051mAM adhyAtmayogI pa.pU. A.bha. zrImad vijaya bhagavaMtanI svadravyathI aSTaprakArI jinapUjA kare che. hindu kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA.nAM AjJAvartinI sA. zrI muslima saMgharSanA samayamAM paNa teo gabharAyA vinA navakAra subhadrayazAzrIjI tathA temanAM bA mahArAja vardhamAna taponidhi, mahAmaMtranuM smaraNa karatAM karatAM musalamAnonI 3 zerI pasAra navakAraniSTha sA. zrI saMyamapUrNAzrIjI AdinA cAturmAsika karIne jogIvADAmAM ja jinapUjA karavA jatA. pariNAme temano satsaMganA prabhAve ekAeka atyaMta parivartana AvyuM ane jANe vALa paNa vAMko na thayo. kevI ananya zraddhA! zraddhA ane niSThA ke teo kathIra maTIne kaMcana banI gayA! pUrvaka ekAgracitte navakAra jApa karavAthI temane aneka adbhuta roja 3500 lITara aNagaLa pANIthI bAthaTabamAM snAna anubhUtio paNa thatI rahe che, jethI navakAra mahAmaMtra tathA karanArA saMjayabhAI bAladImAM gALeluM maryAdita pANI laIne jaina dharma pratye temanI zraddhA uttarottara vadhatI rahe che. temaNe gAma bahAra khullI jamInamAM snAna karatA thaI gayA! eTaluM caityavaMdana vidhi, 9 smaraNa Adi sUtro kaMThastha karI lIdhAM che ja nahIM paraMtu dAtaNa karyA pachI mukhazuddhinuM pANI paNa gaTaramAM ane roja sAmAyikamAM besIne teno svAdhyAya kare che. na jAya te mATe khAsa alaga makAna rAkhIne tenI khullI parvatithiomAM AyaMbila tathA pratikramaNa, mahinAmAM 5 jamInamAM ja dAtaNa kare che. vaDInIti mATe saMDAzano upayoga vyAsaNA, bAkInA divasomAM navakArazI-covihAra ane na karatAM 2 ki.mI. cAlIne zaheranI bahAra jAya che. ziyALAmAM porisInuM paccakhANa kare che. kaMdamULa Adi abhakSya ajJAnadazAmAM thayela aneka pAponI nikhAlasatApUrvaka bhavatyAganI pratijJA svIkArI che. vyAkhyAnazravaNano moko maLatAM AlocanA laIne pUrNa karI. kaMdamULa, rAtribhojana tathA cAya acUka lAbha le che. dara mahine eka vAra zrI zaMkhezvara sahita badhAM vyasanonA tyAganI pratijJA svIkArIne jIvadayAnA mahAtIrthanI yAtrA acUka kare che. te divase jayAM sudhI zrI lakSmapUrvaka khUba ja jayaNAyukta jIvana jIvI rahyA che. zaMkhezvara pArzvanAtha prabhujInAM darzana na thAya tyAM sudhI kAMI paNa vyavasAyamAM paNa anIti nahIM karavAno saMkalpa karIne sAMje 5 khAtA-pItA nathI. temanAM dharmapatnI UrmilAbahena paNa dara vAge dukAna baMdha karIne covihAra karavA ghare jAya che. savAranA mahine cArUpa tIrthanI yAtrA tathA zrI zAmaLiyAjI pArzvanAthanI zrI paMcAsarA pArzvanAthanI pUjA karyA pachI ja navakArazI kare che. pUjA acUka kare che. kaoNlejamAM abhyAsa karatAM 3 saMtAno | dara mahine potAnA gAmamAM tathA anya gAmomAM paNa sAdharmika pravINA, vaMdana tathA harSada paNa roja jinapUjA acUka kare che! bhakti ityAdi satkAryomAM hajAro rU. no savyaya kare che. 7 temanA gharamAM paNa suzrAvakanA gharamAM chAje te rIte zrI deva- mahinA sudhI pATaNanI bhojanazALAmAM dara mahine 3100 rUA. gurunA phoTA jovA maLe. teo prAyaH roja supAtradAnano lAbha ApyA pachI zaMkhezvarajI, gAMbhu ityAdi tIrthonI letA rahe che. navakArano jApa karatAM kavacit bIjo vicAra AvI bhojanazALAomAM dAna Ape che. chellAM dazeka varSathI roja sAMje jAya to teo tarata ja manamAM bole ke-"are!. A bIjI keseTa zrI paMcAsarA pArzvanAtha bhagavaMtanI AratI tathA maMgala dIvAno kyAMthI AvI gaI?" pachI tarata sAvadhAna thaIne jApamAM lIna lAbha levA mATe potAnA taraphathI 7 maNanI bolIthI prAraMbha banI jAya. temanI AvI udAtta dharmabhAvanA joIne sA. zrI karAve che ane viziSTa divasomAM to 500 maNathI paNa adhika sulabhAzrIjIe cAturmAsa parivartanano lAbha paNa temane Apela! bolI bolIne teo prabhu bhaktino lAbha le che. siddhAcalajI Page #746 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 026 dhanya dharAH mahAtIrthanI covihAra chaThTha karIne 7 yAtrA na thAya tyAM sudhI karatA. hAla teo kaThalAlamAM rahe che. temanA satsaMgano lAbha dUdhanA tyAganI pratijJA lIdhI ane bIjA ja varSe e rIte 7 khAsa levA yogya che. yAtrA karatAM temane eTalo AnaMda Avyo ke tyArathI prAyaH dara saranAmuM : kanyAzALA pAse, mu.po. kaThalAla, tA. peTalAda, varSe covihAra chaThTha sAthe 7 yAtrAo karatA rahe che. 2 pratikramaNa ji. kheDA (gujarAta). sUtro kaMThastha karI lIdhAM ane jyAM sudhI pAMca pratikramaNa pUrAM na thAya tyAM sudhI amuka vastunA tyAganI pratijJA laIne e sUtro () sanamAM paNa sude+gurunA phoTA rAkhatA vALaMda kaMThastha karyA. 48 varSanI vaye saMjayabhAI uttarottara dharmamAM khUba paraSottamabhAI kAlidAsa pArekha suMdara pragati sAdhI rahyA che tenI bhUrizaH hArdika anumodanA. "mahArAja sAheba! mane evA AzIrvAda Apo ke jethI temane preraNA ApanAra sAdhvIjI bhagavaMtone paNa khUba khUba A bhavamAM ja zuddha samyakatvanI prApti thaI jAya ane pa-7 dhanyavAda. bhavomAM ja jaladIthI jaladI coryAzI lAkhanA cakkaramAMthI saranAmuM : sonIvADo, khedaDAnI poLa, pATaNa, ji. chUTakAro thaI jAya." A zabdo koI zrAvakanA mukhethI nahIM mahesANA (u. gujarAta) pIna : 384 265 paraMtu sAbaramatImAM vALaMdano vyavasAya karatA puruSottamabhAInA (8) adhyAtma parAyaNa mukhethI sAMbhaLatAM amArA Azcarya ane AnaMdanI sImA na rahI. AjathI lagabhaga 48 varSa pUrve puruSottamabhAInI dukAne vALa pro. kezubhAI DI. paramAra (kSatriya) kapAvavA mATe AvatA gulAbakAkA tathA maNikAkAnA nAmathI | gujarAtamAM bharUca jillAnA jaMbUsara gAmanA vatanI suprasiddha zrAvakonA paricayathI puruSottamabhAIe upAzrayamAM prophesara kezubhAI DI. paramArane adhyAtmayogI pa.pU. paMnyAsa- javAnI zarUAta karI ane 5.pU. A.bha. zrI vijaya pravara zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA.nA satsaMga prabhAve jainadharmano udayasUrIzvarajI ma.sA., pa.pU. A.bha. zrI vijaya meruprabhaananya raMga lAgyo che. pariNAme teo kolejamAM prophesara tarIke sUrIzvarajI ma.sA. AdinA cAturmAsika satsaMgathI temane jaina bhaNAvatA hatA tyAre paNa dhotiyuM tathA khesa paherIne jinapUjA dharmano raMga lAgyo je uttarottara vRddhi pAmato gayo. pariNAme karavAmAM temane jarApaNa saMkoca thato na hato, balka tema 47 varSothI teo roja aSTaprakArI jinapUjA, dara mahine pAMca karavAmAM teo AnaMda ane gaurava anubhavatA. Aje teo AyaMbila, navakArazI covihAra, sAmAyika, pratikramaNa, adhyAtma parAyaNa nivRtta jIvana jIvI rahyA che. roja paryuSaNamAM 64 praharI pauSadha vagere ArAdhanAo karI rahyA che. sAmAyika, pratikramaNa, jinapUjA, navakAra mahAmaMtrano jApa, vyAkhyAna-zravaNano moko cUkatA nathI. chellA 14 varSothI musApharImAM paNa ukALelA acitta pANIno ja upayoga vagere upAzrayamAM ja zayana kare che. brahmacaryanuM pAlana kare che. Aja zrAvakocita AcAro temanA jIvanamAM sahaja rIte vaNAyelA sudhImAM 64 praharI pauSadha sAthe 35 vAra aTTAI tapa, jovA maLe che. navakAra mahAmaMtranA prabhAve basa durghaTanAmAMthI navapadajInI pa0 oLIo, vardhamAna tapanI 25thI adhika temano camatkArika rIte bacAva thayela. AdhyAtmika vArtAlApanA oLIo, 20 sthAnakanI oLI, upadhAna Adi tapazcaryAo samaye baMdha AMkhe kalAko sudhI akhkhalitapaNe vahetI temanI karI che. viziSTa parvatithiomAM covihAra upavAsa sAthe pauSadha prAsayukta prAsAdika adhyAtmavANIno AsvAda jemaNe ekAda kare che. 44 varSothI kaMdamULano tyAga che. Ama chatAM dIkSA vinA vAra paNa mANyo hoya teo jiMdagIbhara temane bhUlI zakatA A badhI ArAdhanAo sAkara vagaranA dUdha jevI che ema teo nathI. Ano saMpUrNa yaza teo potAnA parama upakArI gurudeva mAne che. saM. 2030mAM 1 mahinA sudhI sametazikharajI Adi zrI paMnyAsajI ma.sA.ne ja Ape che. vaknatva zaktinI jema aneka jaina tIrthonI yAtrA karI sAbaramatIthI pAlitANA vagere temanI lekhanazailI paNa abhuta ane asarakAraka che. aneka cha'rI pAlaka saMghomAM joDAIne tIrthayAtrAo karI. temanA patravyavahAramAM paNa cIlAcAlu vAto lakhavAne badale teo gharanA badhA ja sabhyo jaina dharmanuM pAlana kare che. kaMdamULa Adi adhyAtmanuM amRta ja sahaja rIte pIrasatA hoya che. emanAM abhaNya khAtA nathI. jIvananA mukhya lakSyanI vAraMvAra smRti thatI sva. dharmapatnI puSpAbahena paNa jaMbUsaramAM padhAratAM koI paNa rahe te mATe temaNe salUnamAM paNa sudeva-gurunA phoTA rAkhyA che samudAyanA jaina sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonI suMdara vaiyAvacca tathA salUna pAsethI koI paNa sAdhu-sAdhvIjI pasAra thAya to Jain Education Intemational Jain Education Interational Page #747 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 020 hAtha joDIne "mathaeNa vaMdAmi' kahI sukhazAtA pRcchA acUka kare che! amArI sAthe vArtAlApamAM temanA mukhamAMthI udgAra sarI paDyA ke-"ma.sA. ! pUrvajanmamAM meM kulamada karyo haze eTale Aje vALaMda kuLamAM janma pAmyo chuM. have mane evA AzIrvAda Apo ke AvatA bhave mahAvideha kSetramAM zrI sImaMdhara svAmInA haste dIkSA lauM, kAraNa ke sAdhutA pAmyA vinA bhavasAgarathI nistAra asaMbhava che!" puruSottamabhAInI vANImAM jhaLakato jinazAsana pratyeno ahobhAva, saMsAra pratye nirvedabhAva tathA saMyama pratyeno samarpaNabhAva joIne amAruM aMtaHkaraNa paNa temanA pratye anumodanAnA bhAvathI gadgad banI gayuM. saranAmuM : pArasa heyara ArTsa, iDiyA beMkanI sAme, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda pIna : 380 005. A uparAMta bIjAM paNa AvAM aneka arvAcIna ArAdhakaratnonAM dRSTAMto "bahuratnA vasuMdharA-bhAga 1' mAM varNavAyelAM che. te sahu ArAdhakonI viziSTa ArAdhanAnI bhUrizaH hArdika anumodanA karavApUrvaka lekhavistAranA bhayathI ahIM ati saMkSepamAM temAMnA keTalAMka daSTAMtono sahunI anumodanArthe ullekha karavAmAM Ave che. vistArarucivALA vAcakoe uparokta pustaka zrI kastUra prakAzana TrasTa, 102 lakSmI epArTa, 206 DaoN. enI besanTa roDa, varalI nAkA, muMbaI-18 phona : 2493660/24936266 A saranAmethI maMgAvIne vAMcavA bhalAmaNa che. (10) rojanI 28000 rU.nI AvakavALo posTrI phArmano dhaMdho baMdha karIne ahiMsAmaya jainadharmanuM adbhuta rIte pAlana karatA DaoN. khAna mahamadabhAI kAdarI-paThANa (mIrajhApura amadAvAda). (11) 1 putrI tathA 3 pautrIone dIkSA apAvatA ajoDa jIvadayApremI ThAkora maMgAbhAI kALAbhAI bhagata (pATaDI-ji. surendranagara). (12) paryuSaNanA 8 divasa pAMkhI pALatA, loca, aThThAI, 99 yAtrA 64 praharI pauSadha ityAdinA ArAdhaka kAMyAbhAI lAkhAbhAI mAhezvarI (bidaDA-kaccha). (13) aThThAI, soLabhattA, 36 upavAsa. 64 praharI pauSadha ityAdinA ArAdhaka gajarAjabhAI maMDarAI mocI (DoMbIvalI (pUrva) ji. thANA). (14) ananya satsaMga tathA sAdhu-sevA premI, sadA prasana, jhUMpaDImAM rahIne phUTapAtha para joDA sIvatA hovA chatAM potAnI jAtane sahuthI sukhI mAnatA pItAMbaradAsa mocI (lakhatara, ji. surendranagara). (15) virodhanI paravA karyA vinA roja jinadarzana tathA jinapUjA karatA nivRtta polIsa bAjumalajI nathamalajI trI (bADamera, rAjasthAna). (16) jaina dharmanI ArAdhanA ane mAtAnI sevA mATe avivAhita rahIne anekavAra 8, 16, 30 upavAsa tathA dharmacakra Adi tapazcaryA karanArA saradArajI papubhAI arorA gura mohiMdara sIMga) (khakI-punA mahArASTra). (17) svapnamAM jainAcAryanAM darzanathI jainadharmanA dveSI maTI ananyapremI banIne gurumaMdira mATe potAnI jamIna saMghane vinA mUlya arpaNa karanArA tathA roja jinapUjA, navakAra-jApa, navapadanI oLI, adama ityAdinA ArAdhaka brAhmaNa amRtalAlabhAI mohanalAla rAjagora (vAlavoDa-ji. ANaMda). 8) 14 varSanI uMmarathI mAMDIne 91 varSanI vaya sudhI phakta be ja sAdAM dravyothI ekAsaNAM karanAra aDAlajanA brAhmaNa... (19) 11 varSanI bAlyavayamAM 20 divasa sudhI ekAsaNApUrvaka 1 lAkha navakArajApa tathA aThThAI, upadhAna AdinA ArAdhaka lakSezakumAra bhUpendrabhAI bhAvasAra (bharUca). (20) aThThAI, soLabhag, brahmacarya, vardhamAna tapa, roja jinapUjA cha'rI pAlaka saMgha dvArA bharUcathI pAlitANAnI yAtrA ityAdinA ArAdhaka prajApati ratilAlabhAI pUMjAbhAI gAMdhI (lallubhAI cakalA-bharUca). (21) roja 18 kalAka sudhI jaina dharmanA pustakonuM vAcana karanArA zaMkarabhAI bhavAnabhAI paTela (khAkharecI, tA. mALiyA, ji. rAjakoTa, gujarAta). (22) potAnA ghare 18 abhiSekayukta jinabiMba padharAvIne roja jinapUjA karavAnI bhAvanAne pUrNa karatA giradharanagaraamadAvAdanA bhAgyazALI bhaMgInI bhavya bhAvanA. Jain Education Intemational Page #748 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 028 dhanya dharA: (23) jaina dharmanA pAlana khAtara pitAnAM vArasAno saharSa (34) navakAra mahAmaMtranA ArAdhaka, satsaMgapremI, nivRtta parityAga karIne roja jinadarzana, navakArasmaraNa tathA sarapaMca bahAdurasiMhajI jADejA (moTA ravivAre jinapUjA karato muslima yuvaka (pAlaDI AsaMbI, tA. mAMDavI-kaccha). amadAvAda). (35) 4 karmagraMtha sudhI adhyayana karIne dhArmika pAThazALAmAM (24) jaina dharma pratye ananya zraddhA dharAvatA AMdhanA vaiSNava bhaNAvatA vardhamAna tapanI oLI, siddhitapa, kezaloca brAhmaNa prophesara pI.pI. rAva (vilepArlA (pa.) ityAdinA ArAdhaka lAdhusiMhajI solaMkI (rajapUta) muMbaI). (jADolI, piMDavADA pAse, ji. sirohI-rAja.). (25) vardhamAna AyaMbila tapa, kSIrasamudra tapa, jinapUjA (36) 8 varSanI bAlyavayamAM 82 divasanA dharmacakratAnI ityAdi ArAdhanA karanAra mahArASTriyana penTara ArAdhanA karanAra yogIndrakumAra pravINabhAI bAbubhAI rAThoDa (amadAvAda). bhImajIbhAI rAThoDa (kharaDa, tA. dhaMdhukA, ji. (26) dara mahine pAMca parvatithiomAM kapaDAM nahIM amadAvAda). dhovAno niyama pALatA dhobI rAmajIbhAI (koTha, (37) karme zUrA te dharme zUrA' kahevatane sArthaka banAvanArA, tA. dhoLakA, ji. amadAvAda). jIvadayA premI, prabhubhakta haThIjI divAnajI ThAkora (27) cha'rI pAlaka saMghanA saMghapati banatA luhAra (AMgaNavADA, tA. kAMkareja, ji. banAsakAMThA). kAMtilAlabhAI ena. pIThavA (surendranagara (38) 3 upadhAna tapa, 3 cha'rI pAlaka saMghamAM yAtrika banIne gujarAta). tIrthayAtrA, roja jinapUjA, navakArazI-covihAra 68 (28) sAdhu-sAdhvIjIonI suMdara vaiyAvacca karatA ekAsaNApUrvaka navakArajApa, sAmAyika ityAdinA mUlajIbhAI mAstara (vaNasola, tA. naDiyAda). ArAdhaka mocI dharmAjI gAyakavADa (lamaNapura, ji. (29) adbhuta sAdhu-sevA sAthe prAyaH ekAMtarA upavAsa, satata dhAravADa, karNATaka rAjya). navakAra-jApa, roja jinapUjA Adi ArAdhanA karatA (39) sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonI adbhuta sevA-bhaktino zivAbhAI koLI (dAdA sAhebano upAzraya, lAbha letA jhamara gAma (dhrAMgadhrA-vaDhavANa vacce)nA bhAvanagara). darabAra. (30) vardhamAna AyaMbila tapa karatA vyAkaraNa (40) 12 varSathI dara pUnamanA zaMkhezvaranI yAtrA karatA, roja nyAyAcArya paMDita zrI vaidhanAthajI mizra (taronI 3 kalAka jinapUjA-navakAra-jApa, dazeka vAra aTTAI bihAra). tapa, kArtika pUnama tathA phA.su. 13nA siddhagirinI acUka (31) 7 jaNA aThThAI tapa karanAra parivAranA vaDIla tathA yAtrA ityAdi anekavidha ArAdhanAbharapUra jIvana jIvatA upadhAna tapa, kezaloca, jinapUjA ityAdi ArAdhanA madrAsI brAhmaNa kRSNa manusvAmI seTiyAra (malADa karanAra tema ja jIvadayA khAtara vaMzaparaMparAgata luhArano (pa.) muMbaI). tathA anAja daLavAnI cakkIno vyavasAya tyAga karanAra gaNapatabhAI paMcAla (karabaTiyA, ji.). (41) upavAsa tathA AyaMbilathI varSI tapa, siddhi tapa, aThThAI, soLabhanuM ityAdinA tapasvI, satsaMgapremI sAhebasiMha (32) 3 aThThAI, soLabhatuM tathA mAsakSamaNanI tapazcaryA karanArA sahAyaka pUjArI sukhAbhAI paTela (dholerA, tA. dhaMdhukA, lakhubhA jADejA (dhorAjI ji. rAjakoTa). ji. amadAvAda). (42) 20 varSathI dara paryuSaNamAM aThThAI tathA 9 pratijJAonA (33) viziSTa rIte sAdhu-sevA, sAmAyika, svAdhyAya, satsaMga dhAraka, mahinAmAM 15 divasa brahmavatI surezabhAI aMbAlAlabhAI pArekha (vALaMda) (nAra, tA. tathA tapazcaryA karatA vijayabhAI darabAra (pIpaLI, tA. dhaMdhukA, ji. amadAvAda). peTalAda, ji. kheDA). Jain Education Intemational Page #749 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 729 (43) 8, 16, 21, 36, 51, 68, 108 ityAdi upavAsI tapazcaryA karanArA darajI bhIkhAbhAI kacarAdAsa tathA temanI tapasvI suputrI sonala (kezavanagaraamadAvAda). mAsakSamaNa, siddhitapa, roja jinapUjA, navakArazIcovihAra ityAdinA ArAdhaka mocI ramezabhAI vADhera (dhaMdhukA, ji. amadAvAda). (45) saLaMga 25 varSa sudhI 8thI 31 upavAsa sudhInI moTI tapazcaryA, 1 varSamAM 101 AyaMbila sAmAyika- pratikramaNa AdinA ArAdhaka, sajoDe brahmacaryavrata dhAraka mocI mohanabhAI lakSamaNabhAI vALA (gaDhaDA svAmInArAyaNa, ji. bhAvanagara). (46) jinabiMba bharAvanAra, sametazikharajI Adi tIrthonI yAtrA, navapadajInI oLIo, ityAdinA ArAdhaka bhANajIbhAI prajApati (thAnagaDha, ji. surendranagara). (47) jinadarzana vinA pANInuM TIpuM paNa nahIM pInArA, dara varSe navapadajInI baMne oLIo eka eka dravyathI karanArA, 22 varSathI dara cAturmAsamAM 4 mahinA ekAsaNA karanAra, bipinabhAI bhUlAbhAI paTela (bAraDolI, ji, (53) roja savAra-sAMja 2-2 kalAka UbhAM UbhAM ekAgra citte jinabhakti tathA navakAra-jApa karatAM jasabhAI maMgalabhAI paTela (naDiyAda, ji. kheDA, gujarAta). (54) trikAla jinadarzana, jinapUjA, roja 4 bAMdhI navakAravALI jApa, sAmAyika-pratikramaNa, upadhAna tapa, siddhitapa ityAdi anekavidha ArAdhanAnA raMgathI raMgAyela lAlasiMhajI savAIsiMhajI rAThoDa (koTa, ji. pAlI, rAjasthAna). (55) roja 3 kalAka jinabhakti-jApa sAthe anekavidha ArAdhanAothI bharapUra jIvana jIvatA goviMdajIbhAI kezavalAla modI (pATaNa-u. gujarAta). (pa) hoTalanA pANIno paNa tyAga karIne niyamita AdhyAtmika svAdhyAya-bhakti karatA harijana lAlajIbhAI bhagata Adi 600 harijanono satsaMga maMDaLa (citroDA, ji. sAbarakAMThA). (57) vaiSNavakulotpana, nivRtta pinsipAla zrI jayendrabhAI prANajIvanabhAInI jena dharmanI anumodanIya ArAdhanA tathA anukaraNIya svAvalaMbitA. (58) 2 vAra covihAra chaThTha sAthe siddhagirinI 7 vAtrA, aThThAI, upadhAna, vIza sthAnaka tapa, 5 pratikramaNa kaMThastha ityAdi anekavidha ArAdhanAothI bharapUra jIvana jIvatA paramAra kSatriya daMpatI revAbahena aMbAlAlabhAI bATiyA (khAMDIA, ji. vaDodarA, gujarAta). (59) roja navakArazI-covihAra, pratikramaNa, jinapUjA, parvatithiomAM vividha tapazcaryA AdinA ArAdhaka harijana daMpatI lamIbahena navInacaMdrabhAI cAvaDA tathA maunapUrvaka upadhAna tapa karatA harijana arjunabhAI makavANA Adi (rAjakoTa-gujarAta). (60) 108 ekAsaNA-AyaMbila, navapadajInI oLIo ityAdi anekavidha ArAdhanAothI bharapUra jIvana jIvatA tathA svayaM vikalAMga hovA chatAM bALakone dhArmika adhyayana karAvatA dilIpabhAI mAlavI-luhAra (piMDavADA, ji. sirohI-rAjasthAna). (61) viziSTa AtmasAdhaka DaoNkTara praphullabhAI janasArI (mocI) (moTA AsaMbIA, hAla bhuja-kaccha). surata). (48) navapadajInI AyaMbila oLI tathA upadhAna tapanI ArAdhanA karanAra kasAI yuvaka nabI. (49) rAtribhojana, acitta pANI, 7 mahAvyasana Adino tyAgI tathA aTTama, phAI sAmAyika, navakAra jApa tathA sAdhuvaiyAvaccakArI makumAra kevaTa (khalAsI) (madhubanI-bihAra). (50) rAtribhojana-tyAgI tathA sagAMvahAlAMne paNa rAtribhojana nahIM karAvatA motIlAlajI gaNapatajI pATIdAra parivAra (baDavAha, ji. kharagona, madhyapradeza). (51) anAnupUrvIthI roja navakAra-jApa tathA jinapUjA, navakArazI-covihAra, aThThAI samavasaraNa tapa, cha'rI saMgho dvArA tIrthayAtrA AdinA ArAdhaka jADejA karasanajI hAjAjI (DumarA, tA. mAMDavI-kaccha). (52) dharmaraMgathI raMgAyela penTara zyAmalAlabhAI joSI- parivAra (ratalAma-madhyapradeza). Page #750 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 030 dhanya dharAH (62) roja sAmAyikamAM jaina dharmanA graMthonuM manana karatA tathA tathA 3 vAra aphAI tapa, 2 pratikramaNa sUtro kaMThastha, roja roja jinapUjA, navakArazI uparAMta 250 ekAsaNA, jinapUjA, navakArazI-covihAra, sAdhu-sAdhvIjInI 300 bayAsaNA, vIza sthAnaka, navapadajInI oLIo vaiyAvacca tathA satsaMgano lAbha lenAra nItAbahena ityAdi anekavidha ArAdhanAo karatA DaoNkaTara rAdhezyAma caMdubhAI darabAra (kaccha-mauM, hAla-gAMgavA ji. agravAla (dhUliyA-mahArASTra). jAmanagara). (63) dara varSe hajAro rUA.nI bolI dvArA jinamaMdiranA (74) roja jinapUjA, navakArazI-covihAra, pratikramaNa tathA dvAroghATanano lAbha letA tathA aThThAI AdinA ArAdhaka parvatithiomAM upavAsa AyaMbila Adi karanArA kezava nAmakara suparekara pATila (mAlinAtha-mahA0). hAMsabAImA-khavAsa (moTI khAkhara, tA. mundrA(64) anekavidha ArAdhanAo karatA khImajIbhAI jIvAbhAI kaccha). paramAra-darajI (borIvalI-muMbaI). (75) vidhipUrvaka siddhi tapa karI sakala saMghanAM potAnA (65) jainAcAryanA cAturmAsa parivartanano lAbha lenAra, aThThAI, ghare pagalAM karAvanAra tathA bhaMgI hovA chatAM vardhamAna tapa ityAdinA ArAdhaka hInAbahena mAMsAhArInA gharanuM pANI paNa nahIM pInAra muktAbAI vrajalAla-vaiSNava (mAlegAma-mahArASTra). bhaMgI (surendranagara-bhArata sosAyaTI). vagara pagAre derAsara tathA sAdhu-sAdhvIjInI suMdara (76) jo sAsarAmAM rAtribhojana tathA kaMdamULa tyAga karavAnI vaiyAvaccano lAbha letA ramezabhAI vALaMda tathA varSI tapa, anumati maLaze to ja lagna karavAnI Teka dharAvanAra upadhAna, ekAMtarA 500 AyaMbila Adi tapa karanAra harijana kanyA navalabAI tathA kaMdamULa-bhakSaNa temanAM dharmapatnI (kANodara, tA. pAlanapura, gujarAta). temaja tenI khetI paNa nahIM karatAM temanA mAtA pitA moMghIbAI bhANAbhAI tathA mAvajIbhAI, (67) phakta pAMca dravyathI kAyama vyAsaNA, AyaMbila oLI, becarabhAI, jAdavaNIbAI Adi harijano (prApura, aTTama, upadhAna tapa tathA brahmacarya vratanA ArAdhaka vAgaDa-kaccha). mocI jIvarAjabhAI jhAlA (boTAda-ji. bhAvanagara) (77) "jo mane nAnapaNathI ja jaina dharma maLyo hota to lagna (68) dara saMvatsarInA gharanA pAMceya sabhyo saha covihAra na karatAM dIkSA ja svIkArI leta" AvI bhAvanA dharAvatA, upavAsa karanArA pravINabhAI ladhAbhAI paTela atyaMta bhavabhI-pApabhIru rekhAbahena mistrI (amadAvAda). (apanAnagara-gAMdhIdhAma). (69) navapadajInI AyaMbila oLI, aThThAI tapa, roja jinapUjA tathA sAMje acUka AratIno lAbha lenArA (78) kezaloca, 8-10 upavAsa, vardhamAna tapanI 10 oLI somapurA mayurabhAI (bhorola tIrtha, ji. banAsakAMThA). tathA roja jinapUjA, sAmAyika-pratikramaNa-navakAra jApa tathA 10 varSathI sAdhusaMtonI vaiyAvacca karatA (70) roja 108 logassa, 108 uvasaggahara, 108 navakAra brAhmaNa yuvaka ThAkarazI khImajI gAmoTa (rApara, tA. Adi anekavidha ArAdhanA karanAra mInAbahena aMjAra-kaccha), A varSe acalagacchamAM 45 Agama mahArASTrIana (zirasADa, ji. thANA). abhyAsI pa. pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. (71) 10 varSanI vaye pAMca pratikramaNa kaMThastha karanAra pAse dIkSA aMgIkAra karI munirAja zrI nepAliyana bAlikA lakSmI (kalakattA). paramAnaMdasAgarajI tarIke suMdara ArAdhanA karI rahyA che. (72) pAMca pratikramaNa sUtro kaMThastha karanAra 3 sagI darajI (79) giradharanagaramAM sAdhvI upAzrayamAM mInAbahena gaDhavIne baheno alpAbahena, bhaviSAbahena, pUjAbahena aThThAInA bhAva jAgyA. zaMkhezvaranA aitihAsika (dhorAjI-saurASTra). upadhAnamAM hAritAbahena gaDhavI sAthe joDAyA (73) mIrAMbAI jevI prabhubhakta banavAnI bhAvanA dharAvatI mokSamALa paherI. Jain Education Intemational ducation Intermational For Private & Personal use only Page #751 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 7 31 1mI sadInA heThalAka viziSTa koTinA ArAdhaka-29 zrAvaka-zrAvikAonI aLamodanIya ArAdhanA acalagacchAdhipati pa. pU. A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA vinaya, 45 Agama abhyAsI pa.pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. zrI caturvidha saMghanA cAreya aMgomAM paDelI mahAzaktine samajavA ane aMdaranI sAra5 prApta karI levA amAruM A puruSArthI abhiyAna saune AtmAnaMdarUpa makaraMdano AsvAda jarUra karAvaze evI amane pAkI zraddhA che ane A zraddhA ja ApaNane dharmakAryo mATe preraNA kare che. nIcenA daSTAMto uparokta lekhaka zrI dvArA saMyojita "bahuratnA vasuMdharA' bhAga2 mAMthI atyaMta saMkSepa karIne rajU karavAmAM AvyAM che. vistArarucivALA vAcakoe uparokta pustakanuM acUka avagAhana karavA khAsa vinaMti. prAptisthAna A lekhanA aMte ApavAmAM Avela che. -saMpAdaka] (1) lagna karIne 10 varSanA sahajIvana chatAM AbAla devajIbhAI tathA nAnajIbhAI cAMpazI zAha brahmacArI daMpatI bhAratIbahena jatInabhAI dIkSA (gAMdhIdhAma-kaccha). laIne banyAM tapasvI sA. zrI bhavyaguNAzrIjI tathA vRddhAvasthAmAM sAdhanAno prAraMbha karIne anekavidha viziSTa virya munirAja zrI jayadarzanavijayajI ma.sA. (pU.A. zrI jayaghoSasUrijI samudAyamAM). AdhyAtmika anubhUtio prApta karanArA AtmasAdhaka khImajIbhAI vAlajI vorA. (kaccha-nArANapura/vasaI (2) eka ja vAranA pravacanazravaNathI 24 varSanI bhara roDa-mahArASTra). yuvAvasthAmAM AjIvana brahmacarya vrata aMgIkAra (6) himAlayanA siddhayogI mahAtmAnA mArgadarzana mujaba karanAra daMpatI dakSAbahena dilIpabhAI zAha. (mULa kaccha mAMDavI-mundrAnA. hAla DahANuroDa-mahArASTra). navakAra mahAmaMtranI sAdhanA karanArA zrI dAmajIbhAI jeThAbhAI loDAyA (kaccha-sutharI/ (3) satsaMganA prabhAve nAstikamAMthI Astika banIne dAdara-muMbaI). bhAvollAsapUrvakanI jinapUjAnA prabhAve lagna karavA chatAM paNa prathama divasathI ja AjIvana brahmacarya hajAra yAtrikone 100 divasa sudhI siddhAcalajI mahAtIrthanI 99 yAtrA karAvanAra baMdhuyugala vrata aMgIkAra karanAra daMpatI. zAmajIbhAI tathA morArajIbhAI gAlA (kacchazrAvakanA 21 guNothI alaMkRta, sarva samudAyonAM sAdhu moTA AsaMbIA/muluMDa-zAyana-muMbaI). sAdhvIjI bhagavaMtonI addabhuta vaiyAvacca dvArA sahu kRpApAtra, ajAtazatru adhyAtmaniSTha baMdhayugala (8) aneka sadguNothI alaMkRta, udAracarita, sevAbhAvI (7) Jain Education Intemational Education Intemational Page #752 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 032 suzrAvaka zrI bAbubhAI meghajI cheDA (kacchakAMDAgarA hAla devalAlI--mahArASTra). (9) svastha hovA chatAM AtmasAdhanA mATe chellAM 10 varSa potAnA makAnathI AjIvana bhAra navI javAno saMkalpa karIne aThThamanA pAraNe sAdAM 5 dravyothI ThAma covihAra ekAsaNuM karanArA suzrAvaka zrI premajIbhAI (kaccha-kAMDAgarA/bIcakenDI-muMbaI). (10) navakAra mahAmaMtranA prabhAvathI kensarane Densava karAvanAra, viziSTa prabhubhakta suzrAvaka zrI dhIrajalAlabhAI khImajI gaMgara (kaccha-merAu/ paMtanagara-muMbaI). (5) 11 karoDa navakAra jApanA ArAdhaka, anekavidha Adhidaivika anubhavo prApta karanAra suzrAvaka zrI prANalAlabhAI lavajI zAha (ghAMgaghA ji. surendranagara), (12) zrI RSimaMDala stotrane siddha karanAra, anekavidha AdhyAtmika tathA Adhidaivika anubhUtiothI saMpanna suzrAvaka zrI kAMtilAlabhAI kezavalAla saMghavI (surendranagara). (13) vaijJAnika parIkSaNo heThaLa rahIne saLaMga 211 tathA 411 upavAsa karanAra, mahAtapasvI hIrAcaMdabhAI tanazI mANeka (kaccha sujApura hAla kalikAkerALA). (14) DaoNkTarothI asAdhya evA hajAro dardIone kudaratI bakSisa dvArA vinAmUlye ane vagara davAe sAjA karanAra sevAbhAvI ratilAlabhAI padamazI panapArI (kaccha-nAgezA)/hAla vaDodarA. phona H 0265-263588/566082 (15) roja 9 kalAka padmAsanamAM 50 bAdhI mALA dvArA navakAra mahAmaMtrano jApa karanArA apramatta zrAvaka ziromaNi' mahAtapasvI suzrAvaka zrI dalIcaMdabhAI dharmAjI. [khaDakI (pUnA-mahArASTra)]. (16) roja paMcakalyANakanI ujavaNI tathA pa0 rUA.nAM puSpo vagere utkRSTa dravyothI 5 kalAka sudhI atyadbhuta prabhubhakti karanArA girIzabhAI dhanya dharA tArAcaMda mahetA (kAlabAdevI roDa muMbaI. phona : 2060579-2013065). (17) roja pa4 jinAlayomAM pUjA karanArA, dara mahine ka tIrthonI acUka thAtrA karanArA, saMghavI suzrAvaka navInabhAI gAMdhI (vijayanagara-amadAvAda). (18) zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAnane 15 varSamAM paMcAMga praNipAta pUrvaka 1 karoDa khamAsamaNa ApanArA, 1 karoDa navakAra-jApanA ArAdhake, anekavidha moTI tapazcaryA karanArA suzrAvaka zrI bhogIlAlabhAI mANekacaMdajI mahetA (godharA-kaccha). (19) 10 varSamAM 55 hajAra ki.mI.nA pravAsa dvArA bhAratabharanA prAyaH badhA jaina tIrthonI padayAtrA karanArA zrI rAmadayAla nemicaMdajI na (bharatapura-rAjasthAna). (20) zrI siddhArAlajI mahAtIrthanI 48 vAra 99 yAtrA, tathA 44 vAra taleTInI 99 yAtrAo karanAra suzrAvaka zrI ratilAlabhAI jIvarAjabhAI zeTha (IbhAInI dharmazALA-pAlitANA). (21) 15 lAkha rUA.nA hIrA tathA sonAnA upakaraNo AdidhI viziSTa prabhubhakti tathA apUrva gurubhakti karIne saparivAra dIvA baLelA vimalabhAI jIvarAjI siMdhI mIvaMDI-mahArASTra). (22) sAmAyika ke jinapUjA na thAya te divase 10 10 hajAra rUA. derAsaranA bhaMDAramAM nAkhavAnI pratijJA lenArA, jIvadayApremI zrAvakaratna dhIrubhAI jhaverI (aThavA lAinsa-surata phona : 0261228018/228078417350), (23) roja trikAla 34ra logassano kAussagga tathA siddhacakranI ArAdhanA karanArA utkRSTa ArAdhaka zrAddhavarya zrI hiMmatabhAI beDAvAlA (vAlakezvara-muMbaI). (24) roja siddhacakra pUjana karanArA tathA 5 vAra vardhamAna zakrastavano svAdhyAya-jApa karanArA, svAnubhUti saMpanna zrAddhavarya zrI bAbubhAI kaDIvAlA (pAlaDI--amadAvAda). (25) zrI siddhacakra mahApUjanamAM ajoDa vidhikAra, Page #753 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 zrAddhavarya zrI hIrAlAlabhAI maNilAlabhAI zAha (giradharanagara-amadAvAda). (26) akramanA pAraNe amathI 99 yAtrA, chaThThanA pAraNe kakamI ra vAra 9 yAtrA, eka ja varSamAM sammetazikharajI giranAra tathA siddhAcalajI mahAtIrthanI 99 yAtrA, kula 25thI adhika vAra 99 yAtrA, 108 divasa sudhI roja zaMkhaiyAra mahA tIrthanA pa2 jinAlayanI bahArathI 108 pradakSiNAo, ke gAuMnI 9 cAtrA, 3 gAunI tathA 15 gAunI 99 yAtrA, taLAjA tathA kadaMbagirinI temaja hastagirinI 9 yAtrA, 3 upadhAna, 108 aThThama, 4 varSItapa, chaThThanA pAraNe charathI 1 varSItapa, mAsakSamaNa-siddhi tapa, vIzasthAnaka, brahmacarya vrata, bhavAlocanA ityAdinA ArAdhakaratna daMpatI yubahena TokarazIbhAI devajI deDhiyA (kaccha-lArAjA goregAma-muMbaI phona : 02228737721-28733422) sadA (27) 17 varSanI uMmare AjIvana brahmacaryavrata svIkArI, dIkSA na laI zakAya tyAM sudhI miSTAnna tathA ghInA tyAganI pratijJA svIkArI, viziSTa prabhubhakti, sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonI vaiyAvacca, sAdharmika bhakti, vadayA, mAnavarAhata, jaina AcArono prasAra, satsAhityanuM prakAzana ityAdi anekavidha satpravRttio niHspRhabhAvathI karanArA. sAjoDa preraNAdAyI vyaktitva dharAvanArA, zAsanana, zrAddhavarya zrI kumArapALabhAI vI. zAha (zrI vardhamAna sevA kendra, 39 likuMDa sausAyaTI, dhoLakA, ji. amadAvAda pIna : 38780, phona : 02718-22282). (28) muMbaImAM rahevA chatAM saMDAsa-bAtharUma tathA salUnano upayoga TALanArA, potAnA 2 suputrone thayela DaoNkTarothI asAdhya blaDa kensaranI jIvaleNa bimArIne ma.sA.nI preraNAnusAra dharmacakranI AratIno caDAvo laI bhAvollAsapUrvaka AratI utAravA dvArA maTADanArA suzrAvaka zrI araviMdabhAI dozI (12 'AnaMdamaMgala', jAMbalI galI, borIvalI (ve.) muMbaI- 22). (29) 3 varSa sudhI niraMtara UmAM UmAM AtmasAdhanA karavArA, 6 varSa sudhI phakta roTalA ane dALathI bhojana 733 karanArA, 3 varSa sudhI ThAma covihAra ekalaThANA tapa, 50 varSathI dara zanivAre saMpUrNa mauna, 45 varSathI AjIvana brahmacarya-vrata, 50 varSothI roja 1 kalAka navakAra-jApa tathA 1| kalAka nADI baMdha karIne dhyAna karanArA zrAddhava baMsIlAlajI umedamalajI coraDiyA (gaNeza peTha, pUnA-mahArASTra). (30) saLaMga 18 varSa sudhI maunavrata dhAraNa karI, 2 mAsakSamaNa, phakta eka ja dravyathI kAyama ekAsaNA tathA tapa-japa-bhakti-svAdhyAya-dhyAna ane AtmasvarUpanA nididhyAsana dvArA svasvarUpanI anubhUti prApta karanArA sAdhakaratna amaracaMdabhAI nAhara (jhaverI bajArajayapura (rAja.). (31) mAtAnA ati AgrahathI na chUTake lagna karavA chatAM, dharmapatnInI rAjIkhuzIthI saMmatipUrvaka AbAlabahAcarya vratanuM suvizuddha pAlana karanArA AtmasAdhaka bhAskarabhAI (kaccha-lAlA/ghATakopara-muMbaI). (32) 32-35 varSanI vaye Adhvana brahmacarya vrata svIkArI tenA suvizuddha pAlana mATe aNizuddha brahmaguptinuM pAlana karanArA tathA saskArI adhikArI hovA chatAM dharmapatnInI preraNA mujaba lAMca-ruzvatathI sadA alipta rahenArA guNavaMtabhAI dIkSA laI banyA che. hAla pU. paM. pravara zrI guNasuMdaravijayajI ma.sA. (33) AjIvana brahmacaryavratanA zubha saMkalpanA prabhAve dharmapatnInI asAdhya bimArI camatkArika rIte dUra thatAM brahAvrata svIkAratA hasamukhabhAI (amadAvAda). (34) 81 AyaMbila sAthe brahmacarya vratapAlananA zubha saMkalpathI sagarbhA patnInI asAdhya bimArI dUra thatAM lagna bAda 2 varSanA TUMkA gALAthI AjIvana brahmacarya-vrata svIkAranArA harAmukhabhAI (amadAvAda)e nAra putravadhU sAthe tathA jamAI sAthe potAnI dIkarI mATe kAyamI navakArazI-covihAra tathA acitta pANI pIvAnI zarata mAnya thayA bAda ja lagnanI saMmati ApI. (35) 32 varSanI vayathI AjIvana brahmacarya vrata svIkAravAnI tIvra tamannA hovA chatAM guru mahArAjanI preraNA mujaba dara varSe 1-1 varSanI pratijJA svIkAratAM 7-8 varSathI suvizuddha brahmacarya-vratanuM pAlana karanAra daMpatI. Page #754 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o34 dhanya dharAH (36) 25 varSanI yuvAvasthAthI mAMDIne varSamAM phakta 2 kalAkanI jayaNA sAthe AjIvana brahmacarya vrata svIkAranArA ratilAlabhAI (AkolA-mahArASTra). (37) bAlyavayamAM AMkhonI rozanI gumAvavA chatAM mahesANA vidyApIThamAM abhyAsa karIne sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto tathA mumukSuone 6 karmagraMtha AdinuM adhyayana karAvatA, vardhamAna tapanI 100 + 45 oLIo, siddhi tapa, zreNi tapa, kAyamI ekAsaNA Adi tapazcaryA karanArA, roja aSTaprakArI jinapUjA karanArA, pAThazALA tathA saMghano kArobAra saMbhALatA bAlabrahmacArI prajJAcakSu paMDitavarya zrI motIcaMdabhAI DuMgarazI (samI, ji. mahesANA, phona : 02733-244405-244462), (38) bAlyavayamAM prajJAcakSu banavA chatAM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone paNa kammapayaDI tathA paMcasaMgraha Adi kaThina graMthono talasparzI abhyAsa karAvanAra, bAlabrahmacArI prajJAcakSu paMDitavarya zrI pukharAjabhAI. (zrI yazovijayajI jaina pAThazALA-mahesANA). (39) 2 varSanI bAlyavayamAM prajJAcakSu banavA chatAM 14 varSanI vaye varSItapa karI, 250 stavana tathA pAMca pratikramaNa kaMThastha karanArA, 7 varSItapa, 211 aThThama, navapadajInI 50 oLI, 20 sthAnaka tapa, 2 vAra 99 yAtrA, AdinA ArAdhaka prajJAcakSu suzrAvaka zrI mIThubhAI velajI gaDA (kaccha-nAnA rataDIA/DoMbIvalI (pUrva). (40) "dRSTinA abhAve huM bhale prabhudarzana nathI karI zakato paraMtu bhagavAnanI amIdRSTi mArI upara paDavAthI mAro beDo pAra thaze" AvI anumodanIya zraddhA sAthe roja 2 TAima derAsaramAM AvIne vidhipUrvaka caityavaMdana Adi karatA prajJAcakSu maganalAlabhAI (rAvalasara, ji. jAmanagara). (41) 1 karoDa navakAra jApanA ArAdhaka, saLaMga 12 varSothI varSItapa sAthe aMjanazalAkA-pratiSThA AdinA niHzulka suvizuddha vidhikAraka, dara varSe 6 mahinA videzomAM pUjana-pratiSThA Adi karAvanAra, atyaMta lokapriya vidhikAra zrAddharatna zrI narendrabhAI rAmajI naMdu (kaccha-vAMDha/ilaM-muMbaI phona : 9820398456). (42) ekAMtarAM AyaMbila-ekAsaNA sAthe karoDa navakArano jApa karatA, pratiSThA tathA vividha pUjanomAM ni:zulkapaNe suvizuddha vidhividhAno karAvatA vidhikAra zrI kezavajIbhAI dhArasI gaDA (kaccha-rAyadhaNajAra/hAla muluMDa (pUrva) muMbaI phona : 21631626 tathA 09322271734 (43) saLaMga 8mA varSItapa sAthe vividha pUjano tathA pratiSThAmAM suvizuddha vidhividhAno tathA prabhubhaktinI ramajhaTa dvArA uchAmaNIomAM raMgata jamAvanAra vidhikAra tathA saMgItakAra caMdrakAMtabhAI premajI deDhiA (kacchabidaDA. 02834-244446/244546 tathA 09879012927. (44) 15 varSanI uMmarathI roja jinapUjA, navakArazI-covihAra tathA acitta pANIno upayoga karanAra tathA zA varSanI uMmare aThThama karanAra mumukSu jinalakumAra navInabhAI zAha (valasADa-gujarAta). (45) 3 varSanI uMmaramAM 8 upavAsa tathA 4 varSanI uMmare 10 upavAsa tathA 6 karmagraMthAdino abhyAsa karIne dIkSA laI vivekakumAra bane che bAla muni vivekasAgara. (46) 15 varSanI uMmare upavAsa karanAra zreyAMsakumAra kamalezabhAI zAha (vAlakezvara-muMbaI). (47) 4 varSanI uMmare aThThAI tapa karanAra sAgarakumAra dilIpabhAI sUtariyA (jAmanagara, hAla morabI). (48) 5 thI 9 varSanI bAlya vayamAM aThThAI tapa karanAra suratanA bALa zrAvako. (1) khuzabU bhadrezabhAI zAha (uM.va. 5), (2) komala zAMtilAla zAha (uM.va. 6), (3) komala mahezakumAra zAha (uM.va. 5), (4) pUstra lalitabhAI zAha (uM.va. 6), (5) ciMtana mahezakumAra (uM.va. 6), (6) amI kauzikakumAra (uM.va. 7), (7) bIjala girIzabhAI (uM.va. 8), (8) bhaviSyA bhadrezabhAI (u.va. 8), (9) racanA ketanabhAI (uM.va. 8), (10) priyaMkA vIrezabhAI (uM.va. 8), (11) jirala viralabhAI (uM.va. 5), (12) virATa azvinabhAI (uM.va. 9), (13) kInA bhadrezabhAI (uM.va. 9) tathA (14) ku. nikitA dIpakabhAI masAliyA (uM.va. 9) e siddhitapanI Jain Education Intemational Page #755 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 mahAna tapazcaryA saM. 2049mAM parama zAsanaprabhAvaka pa.pU. A.bha. zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA praziSya pU. munirAja zrI kIrtiyazavijayajI ma.sA. (hAla AcAryazrI)nI nizrAmAM karela. (49) amadAvAdanA tapasvI tejasvI bALazrAvako rAmanagara sAbaramatImAM saurabhakumAra satIzabhAI zAha (uM.va. 8) tathA kamala priyakAMta jhaverI (uM.va. 8) e saM. 2050mAM aThThAI tapa karela. kALuzInI poLamAM sonala nItinabhAI zAha (uM.va. 10) e 16 upavAsanI tapazcaryA karela tathA kauzalakumAra jayendrabhAI zAha (uM.va. 9) e aThThAI tapa karela. teNe paMcapratikramaNa, 4 prakaraNa Adino abhyAsa karela che tathA dara paryuSaNamAM 64 praharI pauSadha kare che. raMgasAgara upAzraya pAse 3. biravA e 8 varSanI uMmare aTTAI tapa karela. zivAMgI rohitabhAI zAhe 7 varSanI vayamAM 5 pratikramaNa tathA 9 smaraNa kaMThastha karI lIdhela. devakInaMdana sosAyaTImAM eka bALaka 7 varSanI vaye 5 pratikramaNa, 4 prakaraNa tathA 3 bhASya potAnI mAtA dvArA zIkhela. jainanagaramAM 5.pU. A.bha. zrI azokasAgarasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM pa thI 8 varSanAM 7 bALakoe aThThAI tapa karela. kRSNanagaramAM 9 varSanA jigarakumAra kamalezabhAI zAhe paryuSaNamAM seMkaDo zrAvakonI upasthitimAM moTA aticAra, bRhat zAMti vagere sUtro kaDakaDATa bolIne sahune maMtramugdha karI dIdhA hatA. (50) amadAvAdamAM saurASTra sosAyaTI-jaina nagaramAM rahetA tapasvI suzrAvaka zrI jasavaMtabhAI lAlabhAI zAha (uM.va. 76) chellAM 36 varSothI dara paryuSaNamAM aThThAI tapa kare che. (51) kaccha-cIAsaranA ane hAla vaDAlA-muMbaImAM rahetA kiraNabhAI verasI gaDA (uM.va. 47) 10 varSanI bAlyavayathI dara varSe aThThAI tapa kare che. temaNe 25 varSanI uMmare, kaccha-kesarI acalagacchAdhipati pa.pU. A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI pAvana nizrAmAM saM. 2040mAM nIkaLela muMbaIthI sametazikharajI tathA saM. 2041mAM nIkaLela sametazikharajIthI pAlitANAnA virATa cha'rI pAlaka mahAyAtrA saMghonA kanvInara tarIkenI javAbadArI potAnA 2 yuvA mitro 634 rAmajIbhAI zAmajI dharoDa tathA jatInakumAra morArajI cheDA sAthe maLIne khUba ja suMdara rIte saMbhALI hatI. (52) kAMdIvalI-mahAvIranagaramAM rahetI bAlikAe 12 varSanI vaye mAsakSamaNa tapa karela. (53) rAjasthAnamAM dezanoka gAmamAM saM. 2049mAM ku. samatA bAMThiyAe phakta 11 varSanI vaye mAsakSamaNanI mahAna tapazcaryA karela. (54) ku. riddhi harIzabhAI (diorA) e 4 varSanI bAlyavayamAM saM. 2029 mAM muMbaI-malADamAM pU.pU. A.bha. zrI pUrNAnaMdasUrIzvajI ma.sA.nI nizrAmAM aThThAI tapa karela. (55) malADa (pUrva) muMbaImAM ratnapurI upAzrayamAM saM. 2039 mAM vairAgyadezanAdakSa 5.pU. A.bha. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM phakata 7 varSanA jijJezakumAre 47 divasIya upadhAna tapa karIne sahune Azcarya cakita karI dIdhela. (56) ku. kimI tathA ku. harSitAe 55 varSanI vaye 5.pU. A.bha. zrI azokasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM girirAjanI 99 yAtrA vidhipUrvaka pUrNa karela. (57) ghATakoparamAM RRSabhakumAra bipinabhAI mahetAe 10 varSanI vaye phakta 3 kalAkamAM ekI beThake sAMbhaLI sAMbhaLIne bhaktAmara stotra kaMThastha karela. Aja bALake ratnAkara pacIzI (25 zloka), arihaMta vaMdanAvali (49 zloka) tathA sakalArhat stotrano gujarAtImAM padyAnuvAda (34 zloka) paNa vividha munirAjonI pAsethI sAMbhaLI sAMbhaLIne phakta 2- 2 kalAkamAM ja kaMThastha karI lIdhela. (paMkaja B bloka naM. 80, hoTala eravejhanI pAse, ela.bI. zAstrI mArga, ghATakopara-muMbaI-86 phona : 25149078). (58) 41 divasanI uMmarathI niyamita jinapUjA, varSanI uMmarathI rAtribhojana tyAgathI ukALelA acitta pANIno upayoga tema ja 4 varSanI uMmarathI dara varSe 2 vAra navapadajInI AyaMbila oLI acUka karanAra bhAI-bahena kumArapAla tathA mayaNA (muMbaI). (59) 11 varSanI vaye pratanA AdhAra vinA maukhika rIte siddhacakra mahApUjanAdi bhaNAvatA, videzomAM aMgrejImAM www.jainelibretry.org Page #756 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o 36 dhanya dharA: pravacana ApatA, karoDa navakAranA ArAdhaka kacavanakumAra narendrabhAI rAmajI naMdu tathA temanA bhatrIjA bALa vidhikAro jayakumAra tathA meghakumAra naMdu. (kaccha-vAMDha/ila-muMbaI phona : 98203984pa6 (60) potAnA jAnanA jokhame ghoDA tathA anekavAra mAchalIone abhayadAna apAvanAra viziSTa jIvadayApremI suzrAvaka zrI ratilAlabhAI jIvaNa abajI (vaDhavANa)nA 8 viziSTa prasaMgo. (61) 1500 bhUMDane bacAvanAra jIvadayApremI suzrAvaka zrI bAbubhAI-kaTosaNavALA saM. 2038mAM AgamaprajJA pU. munirAja zrI jaMbUvijayajI ma.sA. pAse dIkSA laI bAhuvijayajI ma.sA. banyA. AjIvana ekAsaNAthI ochuM nahIM karanAra A mahAtmAe ekAMtarA 500 AyaMbila-ekAsaNA, navapadanI 80 oLIo, dIkSAnA prathama varSe ja mAsakSamaNa Adi tapazcaryA karI che. (62) dara varSe seMkaDo bakarAMonI sAmUhika baliprathAne baMdha karAvanAra zrAddhavarya zrI sumatibhAI rAjArAma zAha nipANI, ji. belagAma (karNATaka)]. (63) je divase eka paNa pazune abhayadAna apAvI na zakAya tenA bIjA divase covihAra upavAsa karavAnI pratijJA chellAM 30 varSathI pAlI rahelA jIvadayApremI suzrAvaka bApulAlabhAI mohanalAla zAha jIvadayAnA prabhAve ja mRtyunA mukhamAMthI pAchA pharyA. dara mahine 100 jeTalA pazuone teo bacAve che. cimanagaDha vagere 3 ThekANe pAMjarApoLonI sthApanA temaNe karAvI che. kula 5 pAMjarApoLa sthApavAnI temanI bhAvanA che. AjIvana ekAsaNAnI pratijJA 30 varSathI pALI rahyA che. taduparAMta 2 varSItapa, 500 AyaMbila Adi tapazcaryA paNa temaNe karI che. (cimanagaDha, tA. kAMkareja, ji. banAsakAMThA-u. gujarAta). (64) khADAmAM paDelI bheMsane bahAra kADhavA mATe 3 relve enjina, 3 relvenA DabbA tathA 25 mANasono sTApha goThavIne bheMsane bacAvanAra jIvadayApremI suzrAvaka zrI azokabhAI zAhanA dharmapatnI tathA 2 suputroe paNa dIkSA lIdhela che. (gaNeza peTha, pUnA-mahArASTra). (66) 130thI adhika sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto tathA mumukSuone niHzulkapaNe B.A. tathA M.A. samakakSa hindI, aMgrejI, saMskRta tathA gujarAtI bhASAnA vividha viSayono abhyAsa karAvanAra Adarza zikSaka zrI jasavaMtabhAI DI. daktarI e sthAnakavAsI hovA chatAM zatruMjaya mahAtIrthanI 2 vAra 99 yAtrA, 3 vAra taleTInI 99 yAtrA, muMbaI AdithI 108 vAra pAlitANAnI yAtrA karI che. 31 jaNAne svadravyathI pAlitANAnI yAtrA karAvI che. 29 varSanI vayathI brahmacarya-vratanuM pAlana tathA upavAsa-AyaMbila-ekAsaNAthI 3 vAra 20 sthAnaka tapanI ArAdhanA, 11 upavAsa, saLaMga 7 6, 625 ekAsaNA Adi anekavidha tapazcaryA karI che. aneka dhArmika zibironuM saMcAlana paNa karela che. (6/25 podAra pArka sosAyaTI, malADa (pUrva)-muMbaI-97 phona : 28834882. (67) sarakArI bAMdhakAmanA nirIkSaka adhikArI enjiniyara hovA chatAM kadI 1 rUA.nI paNa lAMca-ruzavata nahI lenAra zrI zAMtilAlabhAI zivalAla zAhanI abhuta prAmANikatA. (vijayanagara-amadAvAda phona : 079 27482313. (68) 32 varSanI vaye AjIvana brahmacarya tathA ekAsaNAnI pratijJA svIkArI AjIvana 5 vigaIono tyAga, saMthArA para zayana, saLaMga 500/1008 AyaMbila, 1 mAsakSamaNa, 3 varSItapa, 2 siddhi tapa, 21 upavAsa, 2 vAra 16 upavAsa, 2 vAra 11 upavAsa, 6 vAra aTTAI, vardhamAna tapanI 82 oLIo ityAdi anekavidha ArAdhanA karanAra suzrAvaka zrI choTAlAlabhAI bhIkhAbhAI mazkAriyA (97/580 vijayanagara amadAvAda. phona : 079-27419233). (69) (1) 122 upavAsa, (2) 108 upavAsa, (3) 72 upavAsa, (4) 68 upavAsa, (5) 3 vAra 45 upavAsa, (6) 36 upavAsa, (7) 6 vAra mAsakSamaNa, (8) zaMkhezvara tIrthamAM 300 aTTama ityAdi bhIkha tapazcaryA karanAra kacchI paMDita narezabhAI lAlajIbhAI zAha (vikrolI pUrva-muMbaI). (70) pa7 varSanI vaye vardhamAna AyaMbila tapano prAraMbha karIne saLaMga 103 oLIo karanArA vIramagAmanA Jain Education Intemational Page #757 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 mahAtapasvI suzrAvaka zrI ratilAlabhAI khoDIdAsa zAha. temaNe aneka oLI alaNAM pa dravya sAthe ThAma covihAranA abhigraha sAthe pUrNa karI tathA aneka oLI phakta roTalI ane dALa A be ja dravyathI ThAma covihAra AyaMbila dvArA karela ....... (71) saLaMga 10 hajArathI adhika AyaMbila (saLaMga 140 oLI)nA parama tapasvI bAlabrahmacArI suzrAvaka zrI dalapAbhAI tArAcaMdajI botharAe 100 oLI pachI 101-102ne rIte 140 oLI saM. 20pa6 sudhImAM karela. tyArabAda paNa oLI cAlu ja haze! (sAhukAra peTha-madrAsa phona : 2587521 _PP. hukamIcaMdajI samaDiyA) (72) roja 25 kalAka sudhI svadravyathI aSTaprakArI jinapUjA, 2. TAima pratikramaNa tathA sAmAyika, navakArazIcovihAra, patithiomAM AyaMbila, nitya zvAsaNA, dara ravivAre kuMbhojagiranI yAtrA tathA tyAM vinA mUlye garIbonI sevA vagere ArAdhanAo karatA belagAma jillA (karNATaka)nA sarvottama ArAdhaka nipANInA yuvA DaoNkTara ajitabhAI dIvANI (phona : 08338-220485/23148) (73) bhakti-maitrI tathA zuddhinA triveNI saMgamarUpa ajoDa tapasvI suzrAvaka zrI zeSamalajI paMDyA e (mAsa-phona : 044-2589768-2564699) vardhamAna tapanI 100 - 15 oLIo karI che. temAM 1 thI 94 oLI sudhI ekAMtarA upavAsa + AyaMbila karatA. badhI oLIonA badhA AyaMbila ThAma covihAra purimaanA paccakkhANapUrvaka bahudhA 2 ja dravyothI abhipUrvaka karela che. 68mI oLI phakta bhAna + pANIthI karela. 100mI oLI phakta eka ja dhAnyathI karela. garIbone maphata bhojananI vyavasthA temaNe karI che. potAnA gRha jinAlayamAM roja viziSTa rIte prabhubhakti kare che. adhyAtmayogI 5.pU. paMnyAsapravara zrI bhadraMkara vijayajI ma.sA.nA satsaMgathI teo A jAtanuM sAdhanAmaya jIvana jIvI rahyA che. (74) uparokta paMnyAsa bhagavaMtanI preraNAthI madrAsama lalitabhAI ema. zAha paNa navakAra mahAmaMtranA to 3 to viziSTa sAdhaka tathA prabhAvaka che. (phona : 044- 2581548), (75) jinapUjA, pratikramaNa, sAdharmika bhakti ke eka paNa sAdhune vaMdana karavAnuM cUkI javAya to bIje divase covihAra upavAsa karanArA, AjIvana ja sAdA dravyothI ekAsana karanArA, chevaTe saparivAra dIkSA laIne dhanajIbhAImAMthI munirAja zrI bhadrazIlavijayajI ma.sA. bananArA kaccha-soMdhavanA dhanajIbhAI zivajI zAha temanA 2 putro Aje pa.pU. A.bha. zrI guNazIlasUrijI ma.sA. tathA pU. munirAja zrI kulazIlavijayajI ma.sA. tarIke suMdara zAsanaprabhAvanA karI rahyA che. (76) popaTa tarIkenA siddhAcalajI pUrvabhavamAM mahAtIrthamAM AdinAthadAdAnI caMdana tathA puSpathI pUjA karanArA suzrAvaka zrI siddharAjajI DhA (jayapura-rAja.). (77) arihaMta paramAtmA sivAya anya koI deva-devI Adine koTInA prasaMgomAM navI namavAnI deDha pratijJAnA pAlaka, custa samyagdarzanapremI amalanera (mahArASTra) nA suzrAvaka zrI nemicaMdajI koThArI Akhare saMyama svIkArI banyA. vizuddha saMyamI munirAja zrI naMdIrivajapa ma.sA. (78) potAnI dIkarInA lagnaprasaMgane dhArmika mahotsava rUpe ujavanArA, nAsika (mahArASTra) nA suzrAvaka bhorAbhAI vakIla. (79) rAjA RRSabha dvArA pravartita Arya saMskRtinI paraMparA tathA maryAdAnusAra saMpanna thayelAM keTalAMka zAsanaprabhAvaka satkAryonI jhalaka. koTyAdhipati garbhazrImaMta parivAramAM janmelA atulabhAI dalapatabhAI zAha AryasaMskRtinI maryAdAonuM pAlana karIne aitihAsika samArohapUrvaka dIkSA laIne banyA munirAja zrI hitarucivijayajI ma.sA. (8) sarvaprathamavAra thayela giranArajI mahAtIrthanI caturvidha saMghanI samUha 99 yAtrAmAM thayela anumodanIya ArAdhanAnI jhalaka. Ayojita (81) vidyArthIone nAstika banAvanAra kaivala bhautikatAlakSI Adhunika zikSaNano parityAga karIne gurukulanI prAcIna paraMparA mujabanA zikSaNano prayoga karanArA Page #758 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o38 dhanya dharAH uttamabhAI javAnamalajI beDAvAlA (rAmanagara, (89) zrAddharatna zrI rajanIbhAI devaDI tathA zrI zAMticaMda sAbaramatI-amadAvAda. phona : 079 bAlubhAI jhaverIe 17 varSa pUrve tIrthAdhirAja zrI 27486178). zatruMjaya mahAtIrthanA 18 abhiSeka atyaMta viziSTa rIte (82) zrI ke. pI. saMghavI ceriTebala TrasTa tathA sva. bhAvollAsapUrvaka karAvIne siddhigatinuM rIjharvezana karAvI bherumalajI hukamIcaMdajI bApunA (mAlagAma lIdhuM. rAjasthAna) parivAranAM atyaMta anumodanIya (90) lagna thavA chatAM AbAlabrahmacArI rahIne dIkSA anekavidha viziSTa sukRtonI bhUrizaH hArdika aMgIkAra karI khaMbhAtanAM mUlIbahena aMbAlAlabhAInI anumodanA. (phona : ke. pI. saMghavI parivAra-surata suputrI vijayAbahena sA. zrI vasaMtaprabhAzrIjI banI 0261-2421251, muMbaI 23630315/ guruNI tathA praguNInI vaiyAvacca karatAM karatAM 23630449 tathA sva. bAphanA parivAra suratamAM mAsakSamaNa, siddhi tapa, zreNi tapa, dharmacakra tapa, cattAri mohanabhAI 0261-2429574 tema ja muMbaImAM aTTa daza doya tapa, vIza sthAnaka, varSItapa 17-16saMghavI tArAcaMdajI 23682002). 15-12-11 upavAsa, anekavAra aphAI-aTTama(83) lagabhaga 1300thI adhika sAdharmikone kula 1 karoDa chaThTha, vardhamAna tapanI 50 oLI Adi tapa dvArA karmo rU.thI adhika vagara vyAjanI lona ApanAra "sAgharmika sAme saphaLa jaMga mAMDatAM gacchAdhipatizrI dvArA 'jaMga e utkarSa TrasTa'nI sthApanA karanAra zrI prakAzabhAI bahAdura' nuM biruda pAmI suMdara zAsanaprabhAvanA karI rahyA jhaverI (operA hAusa-muMbaI phona : 23614475). che. (84) dara mahine lAkho rU. sAdharmika bhakti mATe vAparatA (91) lagna karAvavA mATe mAtA-pitA dvArA AmaMtrita yuvakanA ajoDa sAdharmika bhakta udAradila zrAddhavarya zrI vaDIlo pAsethI yuktipUrvaka chaTakIne bhAre parAkramapUrvaka rasikabhAI maganalAla zAha (bAraDolI-ji. surata saMyama prApta karIne sANaMdanAM kumudabahena kezavalAla phona : 02622-220045/220645). saMghavI 21 varSanI vaye saMyama svIkArI 'thA ArAnA sAdhvIjI' tarIke prakhyAta sA. zrI pAlatAzrIjI (85) 45 varSothI saLaMga chaThThanA pAraNe ekAsaNA banyAM. karanArA mahAtapasvI suzrAvaka zrI rasikabhAI zAha (pUnA-mahArASTra). (92) vAgaDamAM rApara gAmamAM ratnakukSi suzrAvikA zrI kuMvarabAI maNilAlabhAInI grejyueTa thayelI 8 (86) aThThAIthI varSItapanA mahAtapasvI suzrAvaka zrI suputrIo vanitAbahena, madhubahena, bhAratIbahena, navInabhAI zAha (bhAyaMdara-pazcima-muMbaI). cAMdanIbahena, rozanIbahena, jyotibahena, zIlubahena (87) pAMca pratikramaNa, jIvavicAra, navatattva Adino abhyAsa, tathA prItibahene saM. 1978, saM. 1984 tathA saM. roja 2 TAIma pratikramaNa, jinapUjA, navakArazI 1995mAM dIkSA aMgIkAra karI anukrame vaMditAbAI covihAra tathA aneka dhArmika pUjano niHzulka rIte mahAsatIjI, mitAbAI mahAsatIjI, bhAratIbAI karAvanAra DaoN. pravINabhAI mahetA parivAra mahAsatIjI, cAMdanIbAI mahAsatIjI, rozanIbAI (rAjakoTa). mahAsatIjI, suvratAbAI mahAsatIjI, suhAnIbAI (88) 400 thI adhika vAra muMbaIthI zaMkhezvara mahAtIrthanI mahAsatIjI tathA priyAMzIbAI mahAsatIjI banI suMdara dara pUname yAtrA karanArA (1) vinodabhAI devajIbhAI saMyama pALI rahyAM che. temAMthI mitAbAI mahAsatIjI gaMgara (kaccha-godharA-muMbaI-borIvalI (pUrva) (2) to 12-12 mahinA sudhI mauna, ghaNI vAra ekAMtare premacaMdabhAI devarAja deDhiyA (navAgAma-hAlAra/mAhIma mauna, rAtre 2-3 vAge UThIne AgamasUtronA arthanuM sTezana-muMbaI) (3) hIrajIbhAI raNamala [(dAMtA- ciMtana tathA koInI paNa niMdA karavI ke sAMbhaLavI nahIM hAlAra/bhIvaMDI (thANA)]. tevI pratijJA laIne suMdara rIte pALI rahyAM che. Jain Education Intemational Page #759 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 39 (93) 180/175/124/68/61 covihArA 51 upavAsa vAra 24 tIrthakaronAM ekAsaNA, dharmacakra tapa, zatruMjaya 41/36/30/17/16 (2 vAra) covihArA 15 tapa ityAdi anekavidha bhIkha tapazcaryA karanArA upavAsa 11//8 upavAsa, upavAsanA pAraNe mahAtapasvI suzrAvikA caMdrAbahena bAbulAla AyaMbilathI varSItapa, aThThamanA pAraNe phakta roTalI saMghavI (khaDakI-pUnA-mahArASTra). pANIthI varSItapamAM 6-9-61-51 upavAsa!, eka aThThAInA pAraNe 22 dravyothI ekAsaNApUrvaka saLaMga 31 dhAnyathI navapadajInI 11 oLI, eka dANAthI aThThAI, bhagavAna zrI mahAvIra svAmIe chaghakAlamAM navapadajInI 9 oLI, saLaMga 500/120/51 karela 12 aTTama, 229 chaThTha vagere kula 4149 AyaMbila ityAdi herata pamADe tevI anekavidha mahAna upavAsa!, zreNi tapa, siddhi tapa, 20 thI adhika varSo tapazcaryAo sahajatAthI karatAM mahAtapasvI suzrAvikA sudhI dara varSe 6 aThThAIomAM 8 ke 9 upavAsa, mahAbhadra zrImatI vimalAbAI vIracaMda pArekha (madrAsa, phona tapa, bhadra tapa, bhadrottara tapa, dharmacakra tapa, paMca kalyANaka : 044-25211447). tapa, phakta be ja dravyathI saLaMga 500 AyaMbila, chellAM (94) saLaMga aThThama tapa sAthe 7 vAra charI pAlaka saMghomAM 40 varSomAM ekAMtarA upavAsathI ochuM tapa nahIM, 2 padayAtrA, 4 mAsakSamaNamAMthI 2 mAsakSamaNa daramyAna varSItapa ityAdi anekavidha bhIkha tapazcaryAo 20-20 upavAsa sudhI page cAlIne tIrthayAtrAo atyaMta apramattapaNe karanArAM mahAtapasvI karanAra, 14 varSItapa, 240 aTTama, aneka aTTAI, 2 suzrAvikA jhamakubahena lAlajIbhAI khonA (kaccha2 vAra zreNi tapa tathA siddhi tapa, 2 vAra bhadra tapa, nalIA/muluMDa-muMbaI). 20 sthAnaka tapa, 3 upadhAna, 36 varSanI uMmarathI sajoDe (99) yaravaDA (pUnA) nivAsI mahAtapasvinI suzrAvikA AjIvana brahmacarya...ityAdi anekavidha bhIkha menAbAI kacaradAsajI coraDiyA chellAM 35 varSothI tapazcaryA sahajatAthI karanArAM mahAtapasvI roja 15 sAmAyika, 5 kalAkamauna pUrvaka 15 suzrAvikA kaMcanabahena gaNezamalajI kAmagotA navakAravALI, 1 loganI mALA, 1 namojuNenI (paTela-muMbaI phona : 24137862) mALA, saLaMga 20 varSItapamAM dara mahine 5 chaThTha tathA (95) 1 upavAsathI mAMDIne 8 upavAsa sudhInAM kula 48 1 aTTama, 10 mAsakSamaNa, 51 upavAsa, 20 varSathI varSItaponA, ArAdhaka rAdhanapuranAM mahAtapasvI roja 108 khamAsamaNa, saLaMga 6 mahinA AyaMbila suzrAvikA sarasvatIbahena kAMtilAlabhAI. Adi ArAdhanAo apramattapaNe karI rahyA che. pariNAme (96) soLabhattAthI varSItapa, aThThAIthI varSItapa, 2 vAra temanA AtmAmAM roga-nivAraNa Adi keTalIka labdhio chathI varSItapa, upavAsathI varSItapa, saLaMga 108/90/ paNa utpanna thaI che. 68/58 upavAsa cha'rI pAlaka saMghamAM 45 upavAsa/ pa (100) 108 aThThAI, 108 aThThama, aTTama-cha-upavAsathI mAsakSamaNa/16/15/10/30 vAra aTTAI/2 29 chaThTha, 3 varSItapa, 229 chaThTha, siddhi-zreNi tapa, bhadra-mahAbhadra siddhi tapa cattAri-aThTha-daza-doya tapa ityAdi tapa, 3 upadhAna, 68 upavAsa, 20 sthAnaka tapa, 8anekavidha bhIkha tapazcaryA karanArA mahAtapasvI 9-10-11-12-21-30 upavAsa, samavasaraNa- suzrAvikA sarasvatIbahena jasavaMtalAla kApaDiyA siMhAsana tapa, roja 100 logassano kAussagna (katAragAma-surata). ityAdi anekavidha bhIma tapazcaryA karanAra (97) 150 aThThAI, 1108 thI adhika aTTama, 229 chaThTha, mahAtapasvI suzrAvikA kamalAbahena ghevacaMdajI aTTamathI varSItapa, chaThThathI varSItapa, upavAsathI varSItapa, kaTAriyA (khAra-vesTa-muMbaI phona : siddhi tapa, zreNi tapa, vardhamAna tapanI 101 oLI, 26044958). saLaMga 825 tathA 500 AyaMbila, AyaMbilathI (101) roja 12 ki.mI. dUra basamAM jaIne acUka jinapUjA upadhAna tapa, 99 yAtrA, 9 lAkha navakAra jApa, 12 karanArA, pacAseka vAra muMbaI javAnA prasaMgomAM Jain Education Intemational Page #760 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 740 saMDAsano upayoga TALavA mATe dara vakhate aThThama tapa karIne 3 divasamAM muMbaIthI pAchA AvI janArAM, 10 mahinA sudhI AMkhonI rozanI cAlI javA chatAM kAyama ekAsaNAthI ochuM paccakkhANa nahIM karanArA, dIkSA laIne vardhamAna tapanI 100mI oLI phakta roTalI ane pANIthI vihAra daramyAna karanArA, roja apramattapaNe 100 bAdhI navakAravALIno jApa karanArA khetIbAI bhacubhAI deDhiAmAMthI sA. zrI saMyamapUrNAzrIjI banelAM apramatta ArAdhikAnI bhUrizaH hArdika anumodanA. temanAM baMne suputrIoe paNa dIkSA laIne sA. zrI subhadrayazAzrIjI tathA sA. zrI zrutadarzanAzrIjI tarIke suMdara saMyama pALI rahyAM che. hAla teo pATaNamAM birAjamAna che. (102) potAnAM 2 saMtAnone saharSa saMyamanA paMthe vALanAra, svayaM niyamita jinapUjA, ubhaya kAla pratikramaNa, 12 vratono svIkAra, varSItapa-vIzasthAnaka tapa-vardhamAna tapanI 45 oLI, siddhAcalajI mahAtIrthanI 99 yAtrA saha bhavapUjA, sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonI bhAvathI bhakti, pAMca pratikramaNa, saMskRta buko Adino abhyAsa ityAdi dhArA ratnatrayInI anumodanIya ArAdhanA karanArA ratnakukSi Adarza zrAvikAratna zrI pAnabAI rAyasI gAlA (kaccha-unaDoTha moTIhAla lAyajA-kaccha). (103) potAnI jAtanuM balidAna ApIne paNa hajAro abola prANIone kasAIonA sakaMjAmAMthI choDAvIne pAMjarApoLomAM mokalanAra ahiMsAnI devI gItAbahena bacubhAI rAMbhiyA tathA temanA pati bacubhAI rAMbhiyA (kaccha-rAmANiA/amadAvAda. phona : 079-211 41197. (104) kAyadA dvArA katalakhAnAM aTakAvavA tathA pAThya pustakomAMthI mAMsAhAra protsAhaka vidhAno dUra karAvavA tana-mana-dhanathI satata prayatnazIla, ananya jIvadayApremI suzrAvako zrI araviMdabhAI pArekha, zrI goradhanalAlabhAI, zrI mohanalAlabhAI, zrI atulabhAI vI. zAha, zrI kesarIcaMdajI bAnA, zrI jayezabhAI bhaNazALI, zrI kalpezabhAI zAha, zrI saMjayabhAI vorA, zrI girIzabhAI zAha, DaoN. Jain Education Intemational dhanya dharAH zAha surezabhAI jhaverI, zrI hasamukhabhAI (maNinagara), zrI ruganAthamalajI rUpacaMdajI (AMdonI-AMdhra) tathA temanA mitra pIlA zrIrAmakRSNa (vizAkhApaTTanama)......ityAdi tathA jIvadayApremI saMsthAo 'zrIviniyoga parivAra' (borIvalI) (5.) phona : 2807781) 'zrI mahAjanam', akhila bhArata hiMsAnivAraNa saMgha (amadAvAda), zrI ahiMsA mahAsaMgha' ityAdinI bhUrizaH hArdika anumodanA. (105) 44 varSothI bimAra kabUtaronI ananya bhAvathI suzrUSA karanAra jIvadayApremI suzrAvikA zrI ratanabAI rAghavajI guDhakA. (kaccha-bAroI/hAla majhagAmamuMbaI). (106) zatruMjaya mahAtIrthanI 25 vAra 99 yAtrA, 4 mAsakSamaNa, 4 varSItapa, 35 aThThAI, 5 vAra 16 upavAsa, 24 tIrthaMkaronA 600 upavAsa, siddhizreNi-20 sthAnaka tapa, vardhamAna tapanA 56 oLI, 3 upadhAna, sametazikhara-giranArajI-taLAjA Adi tIrthonI 99 yAtrA, 5 vAra 9 lAkha navakAra jApa ityAdi anekavidha ArAdhanAo karanAra suzrAvikA zrI bhacIbAI bhavAnajI `canA (kaccha-godharA). (107) niSedha karavA chatAM dIkarAoe dhairamAM TI.vI. lAvatAM gRhatyAga karavA taiyAra thayelI mAtAne joI mAtRbhakta dIkarAoe TI.vI.no bahiSkAra karI mAtAne manAvI lIdhI. AgaLa jatAM e baMne suputroe dIkSA lIdhI ane pU.paM. zrI akSayabodhivijayajI ma.sA. tathA pU. paM. zrI mahAbodhivijayajI ma.sA. tarIke baMne munivaro suMdara zAsanaprabhAvanA karI rahyA che. dhanya che AvI saMskAradAtrI ratnakukSi zrAvikA mAtAne. (hAlAra). (108) siddhAcalajI mahAtIrthamAM bhavapUjA karanAra uttama ArAdhaka suzrAvikA zrI dhIrajabahena ratilAlabhAI salota (mahuvA-saurASTra/juhu skImamuMbaI)nI anumodanIya ArAdhanAo. (1) 20 divasa sudhI khIranAM ekAsaNA saha 9 lAkha navakAra-jApa. (2) navapadanI 80 thI adhika oLI. temAM 10 oLI alUNI--eka dhAnyathI. (3) arihaMtapadano 2 karoDa jApa. (4) 12 vrata Page #761 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzva saurabha bhAga-1 041 (5) varSItapa (6) 3 upadhAna (112) lagna pachI tarata ja 2 mahinA sudhI brahmacarya tathA (7) 15 jinabiMbo bharAvyAM. (8) 108 unanAM AjIvana 6 aThThAIomAM brahmacaryanI pratijJA pekeTa sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone vahorAvyAM lenAra pravINabhAI kezavajIbhAI zAha (kacchache....ityAdi. bAroI/majhagAma-muMbaI). (109) saLaMga 1100thI adhika aThThama karanAra mahA- (113) solisiTara hovA chatAM 2 vAra aTTAI, ekAMtarA 500 tapasvinI darzanAbahena nayanabhAI zAha have AyaMbila, vardhamAna tapanI pa5 oLI, varSItapa, 20 AjIvana aThThama tapa cAlu rAkhavAnI bhAvanA sthAnaka tapa ityAdi tapazcaryA sAthe roja jinapUjA, dharAve che. chellA ekAda varSathI teo aTTamanA navakArazI-covihAra ArAdhanA karanAra, aMtarIkSajI pAraNe AyaMbila karI rahyA che. dareka aThThamamAM teo tIrthanA kesamAM tathA aneka saMghonAM baMdhAraNa taiyAra visahara sulliga maMtranA 12 hajAra vAra jApa kare karavAmAM mAnad sevA ApanAra, aneka kuTuMbonA che. 15 karoDa vAra A maMtranA jApa karavAnI temanI kaleza- nivAraNa karanAra solisiTara bhAvanA che. sAthe logassa, uvasaggahara stotra tathA harakhacaMdabhAI kuMvarajI gaDA (kaccha-bADA/varalI OM nama: pArzvanAthAya caityavaMdananA 5 zlokanI paNa nAkA-muMbaI 18. phona : 24943942/ 1-1 mALAno jApa kare che. tapa-japanA prabhAve 24936660. temanI 17 varSa jUnI kIDanInI bimArI vagara davAe (114) 10 varSItapa, 10 vAra aThThAI tapa, soLabhad, siddhi dUra thaI gaI. (8 rAjaratna epArTa., AMbAvADI tapa, zreNi tapa, dharmacakra tapa, kaMThAbharaNa tapa, amadAvAda-15, phona : 2404550). paMcakalyANaka tapa, 96 jina tapa, 20 sthAnaka tapa, (110) 36 varSanI uMmare paNa karmasaMyoge phakta ro phUTanI kezaloca, 12 vrata, roja jinapUjA-ubhaya TaMka kAyA-apaMga hAthapaga, 30 kilo vajana, moTA bhAge pratikramaNanA ArAdhaka seMkaDo sAdharmikone 99 yAtrA leTIne rahevuM paDe tevI parAdhIna sthiti chatAM 5 karAvanAra, muMbaIthI sametazikharajI tathA zikharajIthI pratikramaNa, 4 prakaraNa, 3 bhASya, 6 karmagraMthAdino pAlitANAnA cha'rI pAlaka saMghonA saMghapatio paikI abhyAsa karIne bALakone vinA mUlya dhArmika eka, evA saMghavI saMgharatna zrI kuMvarajIbhAI adhyayana karAvIne svakharce inAmo ApatAM tathA roja (bAbubhAI) jeThAbhAI gaDA tathA temanAM sAmAyika-pratikramaNa-svAdhyAya-jinapUjA Adi dharmapatnI saMghamAtA kastUrabahena kuMvarajIbhAI dvArA karmonI sAme jaMga khelatAM ku. mayaNAbahena gaDAe paNa uparokta badhI tapazcaryAdi ArAdhanA vilAsabhAI dharamacaMda zAha bArAmatI, ji. pUnA sajoDe karI che. (mahArASTra). (saranAmuM tathA phona naM. uparokta daSTAMta naM. 113 (111) vikalAMgatAnA kAraNe dIkSA na laI zakAtAM AjIvana mujaba) brahmacarya vrata aMgIkAra karI roja 2 pratikramaNa + 8. uparokta dRSTAMtone vigatavAra mANavA mATe juo sAmAyikamAM 5 pratikramaNa, 4 prakaraNa, 3 bhASya, 6 bahuratnA vasuMdharA bhAga-2' karmagraMtha, tattvArtha sUtra, vItarAga stotra, 3 zataka prAptisthAna : kastUra prakAzana TrasTa, Adino abhyAsa karI niHzulkapaNe jijJAsuone 102, lakSmI epArTamenTa, adhyayana karAvatAM tathA sahastrakUTanA 1024 206 Do. enIbesanTa roDa, ekAsaNA Adi anekavidha tapazcaryA karanAra bA.bra. varalI nAkA, muMbaI 400018, nilAbahena araviMdabhAI dalasukhabhAI (rUpA sUracaMdanI poLa-amadAvAda). phona : 24943942, 24936660, 24936266). haste : solisiTara harakhacaMdabhAI kuMvarajIbhAI gaDA. Jain Education Intemational Page #762 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'deza - videzamAM prasiddha zrI nAkoDA tIrtha TrasTa saMcAlita na jJAnazALAnA 2 vaDA pArzvanAtha che, prAcArya evaMvidhikAraka zrI narendrabhAI DI. koraDiyA # # pUjaya jJAnadAtA gurudeva ApazrIe I.sa. 1991 thI AjJAnazALAnuM vidhivat saMcAlana zarU karyuM. # jeo satata 22 varSathI jena zAstronuM caturvidha saMghamAM talasparzI jJAnadAna karI rahyA che, 3 # jeo e Aja sudhI 630 sAdhu-sAdhvIone jJAnadAna karyuM, # jJAnanA bhaMDAra hovA chatAM jeo namra, guNAnurAgI ane jJAnapipAsu che, jeozrI dvArA atyAra sudhImAM amArA jevA 82 thI adhika zikSako taiyAra karIne jaina zAsanane samarpita karyA che, jeo Aje bhArata varSamAM tana-manathI sevA ApI rahyA che, che ke jeozrInI sabreraNAthI 45mumukSuoe saMcama svIkArela che, Iii ja jeoe Aja sudhImAM 560 chAtrone adhyayana karAvI mAtR-pitRbhakta, rASTrapremI, samAjapremI ane prabhupremI , banAvavAnA koDajagAvyA che, che je amArA jJAnadAtAe dillI, guvAhaTI, tejapura (AsAma), pharIdAbAda, pUnA, AgarA, kalakattA jevAM moTAM nagaromAM che paryuSaNa parvanI ArAdhanA evaM mahApUjanonAM viziSTavidhAno karAvI paramAtmA bhaktimAM bhAvikone bhAvita karyA che. yavatamAla samasta jaina saMghe jemane jena UrjA puruSanA birudathI navAjyA che, jeo dIno pratye udAra, guNAnurAgI ane zAsanapremInA dhaNI che, () * jaina zAsanane saMpUrNa samarpita che, # evA jJAnadAtA gurudevazrInA dIrdhAyu mATenAkoDA pArzvaprabhu evaM nAkoDA bherujIne aMtaHkaraNanI prArthanA....! che je ApazrInI upakArasmRti amArA mAnasapaTa para sadantara aMkita rahe........! che DAtaeau hosii vAta-vAva voi, tasya hai aediAbaLio@A satyablaoLa, kArone zI vataouhaihLa yazasvI LavaLa, hese vArevara gharo za7-zaq vaLa...!! :: saMparka sUtra : (prAcArya zrI narendrabhAI koraDiyA nAkoDA tIrtha, jena jJAnazALA. ji. bADamera. pina - 344 025 phonaH (02988) 240859 :: kRpAkAMkSI :: variSTha adhyApaka - paMkaja ema. jhAlamorA (khoDA) adhyApaka - rameza je. jaina (bhANapurI) adhyApaka - gaurAMga jI. jaina (mahesANA) adhyApaka - sAgara esa. jaina (mahesANA) adhyApaka - devendra je. jaina (ghAnerA) Adi 11 adhyApakagaNa Page #763 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 043 saMgIloDo jaLonuM pradAna - jayadevabhAI bI. bhojaka jainonuM saMgIta, jainonAM bhaktigIto taddana judA ja prakAranAM ne viSayanA che. (1). jainonI bhASA saMgIta mATe sauthI anukULa gujarAtI svarUpa. (2) dezI' nAmano prakAra lokagIto sahita jaino dvArA pracalita thayo, eTaluM ja nahIM tene jIvatI kaLAnA svarUpe rakSaNa ApyuM. (3) jaina dharma sanAtana dharma (vaidika) jeTalo ja jUno che. tethI 11mI ke bAramI sadI pUrve rAgonAM svarUpo nizcita nahotAM thayAM tyAranA gavAtA DhALo eTale ke 5-mIthI 11mI sadI sudhInuM geya kAvyonuM svarUpa dezI' nAmathI jainoe sAcavyuM che. bhASA badalAyA karI che. DhALa enA e ja rahyA che te saMgIta vidyAnuM ciraMjIvapaNuM sUcave che ane kiMThopakaMTha e na sacavAya to seMkaDo DhALo vIsarAyAM ema paNa bane che. -saMpAdakIya che ke bhAratIya kalAnA abhyAsIoe ApaNA dezanI citrakaLA, zilpakaLA, sthApatya kalA ane saMgItakalAne viSe ghaNuM lakhyuM che. bhAratamAM aMgrejI rAjya zarU thatAM pazcimanAM lokone temaNe bhAratadeza jAdugaro, sApa, noLiyAne ramADatA madArIono deza che evuM khoTuM varNana kareluM. 1857 pachIthI dilhI kalakattA vacce jyAre vAhanavyavahAra, tAraTapAla ane relve zarU thaI te vakhatanuM relvenuM TAimaTebala A lekhanA lekhakanA hAthamAM AvyuM. AjanA jevuM zuSka TAimaTebala te na hatuM. temAM jovAlAyaka sthaLonA phoTA tathA sthaLanI aitihAsika mAhitI paNa hatI. moTA zaheranAM varNana paNa ApelAM te sAthe prakaraNane mathALe sApane moralI vagADI ramADatA madArInuM citra paNa chApeluM. pravAse AvanArA paikI bhAratane pratyakSa jonArAMoe joyuM ke bhAratadeza temaNe vAMcelA varNana karatAM ghaNo susaMskRta che, eTale bhAratanI kaLAo viSe pharIthI lakhAvA mAMDyuM. pazcimI lekhakone eka vAta khUba ja dhyAnamAM AvI gaI ke bhAratanI tamAma kaLAo, dharma dvArA, maMdiro dvArA ke anya rIte dharmanI sAdhanAnA hetuthI ja sarjana pAmI che. AMkhethI pratyakSa dekhAya tevI citra, zilpa, sthApatya kalA viSe to temane bhAratIyo jeTaluM ja ke tethI vadhu samajAyuM paNa saMgItakalA viSe lAMbA samaya sudhI samaja paDI nahIM. pazcimanA saMgItamAM vAdya saMgIta vadhu pracalita che tethI vAdya saMgItane teo prathama samajI zakyA. vaLI pAzcAtya dezamAMthI AvelA hArmoniyama, oragana che ane vAyolina to bhAratIya saMgItakAro paNa kuzaLatAthI vagADavA lAgyA. AthI saMgIta samajAvA mAMDyuM paNa lAMbA samaya sudhI kaMThya saMgIta samajAyuM nahIM. temano eka prazna hato ke bhAratIya gAyako gAyana gAtAM gAtAM vacce ebIsIDI (kakko mULAkSara) zA mATe bole che ? ApaNA saMgItamAM gItane choDI mAtra rAganA svaro; jene, ApaNe saragama paNa kahIe chIe te gAvAno rivAja che je gAyakanI kuzaLatA batAve che. vakhata jatAM e paNa samajAyuM. - bhAratIya saMgItamAM mukhya be prakAra che (1) manoraMjana mATe gavAtuM saMgIta ane (2) bhakti mATe saMgIta. jaina dharma dvArA bhakti mATe saMgItano upayoga kyArathI thayo te viSe cokkasa kahevuM muzkela che, chatAM eka bAbata jarUra dhyAnamAM Ave tevI che ke mUrti ane maMdira vinA mAtra sAdhanA dvArA ja dharmAcaraNa karavuM e jaina saMpradAyanI jUnI paraMparA che. A jUnI paraMparAmAM taMtranI sAdhanA paNa che. taMtra sAdhanA e yogano eka prakAra che teno pracAra sauthI vadhu baMgALa bAju che, paNa vakhata jatAM A yogasAdhanA samagra bhAratamAM pracalita thayela. yogasAdhanAno eka tabakko evo Ave che ke Jain Education Intemational Page #764 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 sAdhakanA kAne svayaMbhu saMgItanA svaro saMbhaLAya che. kono koIvAra mukha-nAkamAMthI svaronuM guMjana thAya che tene nAdayoga ke svarasAdhanA nAmathI paNa oLakhavAmAM Ave che. ApaNA saMgItanA sAcA svaronuM mULa A yogamAM che. AvA yogasAdhanAnA sAdhakane saMgIta vidyA priya hoya te sahaja che. Ama saMgItanI cAhanA jenI sAdhanAnA pAyAmAM rahelI che tyAM bAramI sadImAM pracalita thayela bhakti saMgItanA juvALano lAbha badhA ja saMpradAyone maLyo che. jo mAnavI sAdhanA, tapa, yoga, bhakti, saMgIta koI paNa dvArA Atmonnati kare to samAjane ane vyaktine lAbha ja che. A rIte jaina samAjamAM bhakti saMgIta pracalita thayuM. vakhata jatAM maMdiromAM saMgItakArone sthAna maLyuM. jUnI paraMparAnA dakSiNa bhAratanA jainetara maMdiromAM mUrtinA sabhAmaMDapamAM nRtya sAthe saMgIta hatuM. puSTi saMpradAya dvArA paNa kIrtanakArone maMdiramAM saMgIta mATe AvakAravAmAM AvyA. jaina dharmamAM saMgIta kyA samayathI gAvAnuM zarU thayuM te saMzodhakono viSaya che paNa gujarAtamAM hemacaMdrAcAryajInA vakhatamAM zrImALamAMthI 'bhojaka' kuTuMbone teoe pATaNa bolAvI vasAvyA ane jaina maMdiromAM saMgIta dvArA pUjA, bhAvanA ane anya dhArmika utsavonuM kAma soMpyuM. Aje paNa tAnArIrInA vaDanagara gAmanA tathA gujarAtanI pATanagarI pATaNanA bhojaka kuTuMbI jaina saMgIta gAvA mATe jANItAM che. dalasukharAma ThAkora, hIrAlAla ThAkora, gajAnana ThAkora, lAbhazaMkara bhojaka, chanAlAla saMgItakAra, caMpakalAla nApaka ane emanA samakAlIna ghaNA nAyaka-bhojaka jJAtimAMthI ja jaina saMgItakAro maLyA che eTalA ane e kakSAnA anya ghaNA ochA che. pAlitANAmAM keTalAMka bAroTa parivAro paNa jaina saMgItamAM TocanuM sthAna dharAve che. jainadharma dvArA saMgIta vidyAne zuM lAbha thayo che, zuM maLyuM che ? te jANavuM mahattvanuM che. ApaNA saMgItanI mULa dhArAthI judA thavAnuM bhAratIya dharmoe vicAryuM nathI. daiva badalAya, ciMtana badalAya paNa saMgIta badhAmAM eka ja rahyuM che, to pachI jainonI vizeSatA zuM? ahIM eno vigate vicAra karIe. dhanya dharAH saMgItanuM mAdhyama bhASA e sAhityanuM vahana kare che ema svaronI racanAo saMgItanuM vahana kare che. jo svaro dvArA ja saMgItano paryApta AnaMda maLato hoya to bhASAnuM zuM mahatva? ApaNe itihAsano sauthI jUno kALa joIzuM to samajAze ke saMgIta prathama utpanna thayuM, bhASA ghaNA samaya pachI. ApaNA saMgItakAro ja vakhata jatAM kavi banyA che. vaida kALathI mAMDI mudraNa kaLA AvI tyAM sudhInA samayamAM taiya racanAomAM ja sAhitya rajU thatuM hatuM. Ama vakhata jatAM saMgItano upayoga bhASAnA vahana mATe thayo. e ja rIte sAmAnya janasamudAyane ekalA rAga saMgItane badale kAvyane sahAre thatuM gIta-saMgIta saraLatAthI samajAtuM. Aje paNa A sthiti che. zAstrIya saMgIta jemAM bhASA gauNa che ne saMgIta pradhAna che teno zrotAvarga sImita che, moTo janasamudAya gIta ane sAja saMgItane mANe che, samaje che. pahelAM saMgItanuM mAdhyama bhASA banI tema vakhata jatAM bhASAnuM mAdhyama saMgIta banyuM. A baMne kaLA paraspara pUraka banI che. khAsa karIne kavitAne lAgu paDe che. zuM saMgIta mATe judI bhASA che? bhASAnA mULAkSaro zodhAyA te pahelAM saMgItanA mULAkSaro-svaro--zodhAyA hatA. AthI saMgItakArane saMgItamAM je bhASA anukULa lAge te vizeSa pracalita thAya. Aje paNa ghaNuM kharuM zAstrIya saMgIta vraja bhASAmAM gavAya che. tenAM ghaNAM kAraNo paikI te bhASA vizeSarUpe saMgItakAronI bhASA hatI. sUradAsa, paramANaMdadAsa ityAdi aSTachApa kavio puSTi mArgIya havelInA nimaNUka pAmelA saMgItakAro hatA. bhagavAnanA guNAnuvAda gAvA e bhAratanAM tamAma maMdiromAM rivAja che. jema vrajabhASA zAsIya saMgIta mATe prathama pasaMdagInI bhASA banI tema gujarAtI bhASAmAM te jemAMthI UtarI AvI che te apabhraMza, prAkRta ke mAgadhIbhASA saMgIta mATe temaja mIThAza mATe lokapriya hatI. saMskRta ane prAkRta baMne bhASAnA paMDita rAjazekhara saMskRtane kaThora ane prAkRtane mIThI kahetAM lakhe che. pasA sakkaabanyA vAuabandho vihoI sukimAro / purusamahilANuM aitti amihaMtara te niyami mathuM|| eTale ke "saMskRtanI racanA puruSa jevI ane prAkRtanI racanA (strI jevI) sukumAra hoya che. jeTaluM puruSa ane strIomAM aMtara hoya che teTaluM A bemAM che." Page #765 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 rAjazekhara baMne bhASAno samAdara karatA hatA. e samayamAM paNa evuM manAtuM ke "pANinI AdithI zIkhavavAmAM AvelI hovAthI jema saMskRta bhASA uttama gaNAya che tema vAlmIke vyAkaraNa banAvela hovAthI prAkRta paNa uttama che.'' A ullekha 'zaMbhurahasya' nAmanA jainetara graMthamAMthI che. jainonuM pradAna vikramanI-pAMcamI zatAbdIthI Aja sudhI mukhya mukhya bhAratIya bhASAone sAhitya dvArA jIvita rAkhavAnuM zreya jaina AcAryone che. prAkRta bhASAone dharmapracAranuM vAhana banAvI tene sAhityanuM rUpa jaina AcAryoe ApyuM. A bhASAmAM navA chaMdo udbhavela che. apabhraMzamAM asaMkhya navA chaMdo che. temAM akSarameLa chaMdo vaparAyA mAtrAmeLa chaMdo ke je vaidika kavitAmAM jovAmAM Ave che te nahIM. prAsabaMdha chaMda to prAkubhavi tathA prAsAnubaMdha chaMda pahelI vakhata ja apabhraMzamAM maLe che. A chaMdagAna sAhityane geyarUpa Ape che. jaina AcAryoe vArtAo dvArA vividha rAso racyA che. AraMbhamAM te TUMkA ne samUhamAM nRtya tathA gIta sAthe thaI zake tevA hatA. vakhata jatAM temAM laMbAI vadhatI gaI ane zrAvya banI gayA tema chatAM tenuM geya svarUpa to rahyuM ja. ahIM eka vAtanI spaSTatA jarUrI che ke jaina samAjane saMskRta bhASA mATe anAdara na hato. jaina vidvAno saMskRta bhASAne svIkAratA eTaluM ja nahIM paNa hemacaMdrAcAryajInuM saMskRta vyAkaraNa to Aje samagra saMskRta bhASAnA vidvAnomAM Adara pAmyuM che. rAsAo tathA chaMdo dvArA saMgIta ApaNe jANIe chIe ke chaMdonA prakAra mujaba te judI judI rIte gavAya che. be paMktino duho tathA cArathI cha paMktinA chaMdagAna khUba sahelA ane nizcita svarUpanAM hovAthI gAvAmAM saraLa che. rAsAmAM viSaya badalAya tyAre duho ke chaMda lakhAya che. te ja paddhatithI ghaNI jaina pUjAomAM prathama duho ke chaMda gavAya pachI gItanI jema pUjA gavAya che je Aja sudhI pracAramAM che. rAsAmAM rajU thayelI geya svarUpanI vArtAo jema ke 'nema-rAjula'nI vAta. evA ghaNA prasaMgo geya rIte jainasamAja mANe che. ApaNe tyAM bhAratabharamAM bhaktipadono praca! jayadevanI aSTapadIo lokapriya thaI tyArathI avirata cAlu che. tort DhALono upayoga : 'dezI' ghaNA gItone mathALe e gIta kayA DhALamAM gavAze tenI noMdha hoya che. 'Azrama bhajanAvalI'mAM nhAnAlAlanuM "mArA nayaNAnI ALasa re'' bhakti gIta che tenA para "zIkha sAsujI de che re" e DhALa ema lakheluM che. e ja DhALanuM jainapada "manamaMdira Avone kahuM eka vAtalaDI'' javijayajInuM paNa che. jenA para bIjA ja koI gItanI paMkti lakhI che ane pachI e DhALa'ne badale 'e dezI' lakheluM che. 'dezI' eTale nizcita DhALamAM gavAtAM vividha gIto. jainetara samAja karatAM ApaNI paraMparAgata saMgItanI A dezIonuM saMrakSaNa jaina samAjamAM khUba ja thayuM che. thoDAM udAharaNa joIe. 1. sIkha sAsujI de che 2e raho vahujI DhaMge-dayArAma 2. manamaMdira Avone kahuM eka vAtalaDI-zubhavIra 1. mAtA jazodA jhulAve putra pAraNe re-dayArAma 2. kuMtA abhimanyune bAMdhe amara rAkhaDI re 3. mAtA trizalA jhulAve putra pAraNe re-vinayavijayajI. A gIto jyAre lakhAya tyAre tenA DhALano nirdeza karavA 'e dezI' evI noMdha karavAmAM Ave che. AvI be hajArathI vadhu dezI'ono saMgraha mohanalAla dalIcaMda zAhe temanA "jaina gurjara kavio''nI navI AvRttinA AThamA bhAgamAM chApI che. AmAnI seMkaDo 'dezI'o gujarAtI samAja bhUlI gayo che eka dAkhalo laIe. "naMda kuMvara keDe paDyo kema kahiye, hAre kema kahiye re...' narasiMha mahetA "tirathanI AzAtanA kyama karIe, hAMre kyama karIe re..... jainapada. jaina samAja Aje paNa AvA jUnA DhALomAM pado derAsaramAM gAya che. ApaNe tyAM zuM A rIte maMdiramAM A jUno DhALa koI gAya che? jaina samAje jema saMgItanA jUnA DhALo sAcavyA che tema jainetara graMtho paNa temanA pATaNa, khaMbhAta ane jesalamera, jevAM jUnA graMtha bhaMDAromAM sacavAyA che. graMtho sAcavavA sahelA che kAraNa ke te vastusvarUpe che paNa padanA DhALa sAcavavA mATe gAvAnI paraMparA joIe bAkI to saghaLuM bhulAI jAya. dezInI paraMparAnuM rakSaNa lokonA saMgItane prAdhAnya ApanAra jainAcAryoe karelA kAryane TUMkAM avalokIe. Page #766 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 garabAnI dezI-DhALa-gujarAtamAM lokapriya che jeno upayoga amRta vijayajI, rAmacaMdrajI-rAmavijayajIcaturavijayajI, jinaharSa, mAna sAgarajIe karela che. garabAnI zailImAM ApaNA bAramAsI gItono paNa upayoga thayo che. "kapUra huI ati UjaluM re" kedAra goDI rAgamAM samayasuMdarajIe saMvata 1659 (sane 1653)mAM lakhyuM te pachI te DhALa-dezIno upayoga gaMgadAsa-darzanavijaya-mAnasAgarajI-biharSajImohana vijayajIe apanAvelo. J(c) jayavaMtasUrijIe saMvata 1614mAM lakheluM, jenA pachI samapramoda-samayasuMdara-rAjasiMha-sUmatAro-yazovijayajIvinayavijayajI, jJAnavimalajI, khImamuni, padmavijayajI ane dhIra vijayajIe cheka saM. 1902mAM teno upayoga karyo. Ama traNasothI cAraso varSa sudhI keTalIka dezIomAM jainAcAryoe pado lakhyAM. narasiMha mahetA soLamI sadInA pUrvArdhamAM thayA. pAMca so varSa bAda paNa emanAM pada ApaNe gAIe chIe paNa emanA padonA DhALa parathI anya kavioe keTalAM gIto lakhyAM? jaina samAja jevI paraMparA jaLavAI nahIM. e to jagaprasiddha vAta che ke narasiMha pUrve paNa jaina prAkRta gujarAtI kAvyo lakhAyAM che ne tenA DhALo paNa paraMparArUpe jaino pAsethI ApaNane maLyA che je gujarAtanuM saMgIta dhana che. TH jaina ane anya dezInA abhyAsanuM mahatva kAvyane kaMThopakaMTha jALavavAnI paraMparAnA samayamAM chaMdo pachI navIna rIte gavAtA DhALanA pada sau prathama koNe gAyA FTA eno abhyAsa saMgIta ane kAvyano abhyAsa karanAra mATe eka navIna dizA kholI Ape che, jemake nhAnAlAlanuM "mArAM neyonI oLasa re' te kAvyanI upara Azrama bhajanAvalImAM "zIkha 'sAsujI de che re" e DhALa evo nirdeza che. AthI ApaNe samajIe chIe ke dayArAme 'zIkha sAsujIne de che re' lakhyuM che tethI temano samaya nhAnAlAla pUrve che. A to ApaNI jANanI vAta che. dezIno racanA samaya kyo che ? jai-te'dezIno nirdeza sau prathama kyAre thayo che te jANavAthI aitihAsika mAhitI para prakAza paDI zake che. (dA.ta. thobhaNa ane vallabhaTTanI kRtionA racanA samaya vahelA hovAnuM sUcana emanI paMkti dezI tarIke uddhRta thayAnA samayane AdhAre sAMpaDe che.) dhanya dharA AmAM cokkasAI jarUrI che ullekhAyelI paMkti mULa be kavine nAme maLatI hoya ne paMktino dezI tarIke nirdeza enA mULa racanA samayathI vahelo maLato hoya evA dAkhalA paNa kvacita maLe che ne AmAM saMzodhanane avakAza che ema samajAya che. chatAM ekaMdare dezI nirdezanA samaya para AdhAra rAkhavAmAM kAMI khoTuM nathI (jaina gUrjara kavio bhAga-8, je jaina dezIonA' saMgrahanuM pustaka che.) tenA saMpAdakazrI jayaMta koThArIe upara mujaba nirdeza karyo. kharekhara 'jaina dezI'no abhyAsa sAhitya ane saMgIta baMne kSetranA itihAsa para navI rIte prakAza pheMkI zake tema che. ema chatAM tenuM eka bhayasthAna paNa che te eka pAchalA kALanA koI gAyake kAvya para bIjo DhALa lakhyo hoya to lakhAyelA pustakanI sAla nakkI na thAya. saMgItamAM eka ja sarakhA chaMdamAM lakhAyela kAvya ekathI vadhAre DhALamAM gAI zakAya che. Ama chatAM jUnA samayamAM atyAre che tevuM DhALonuM vaividhya ochuM hatuM tethI lokapriya DhALane sarvatra khUba AvakAra maLato. AthI jUnA DhALo kALanirNaya karavAmAM vizvasanIya ane khUba ja upayogI che. rAgasaMgIta ane jainasamAja jaina samAjamAM 'dezI' mATe je abhiruci che teTalI rAga saMgIta mATe nathI. saMpradAyomAM jyAM jyAM saMgIta prayojAyuM che tyAM bhakti, guNAnuvAda, prArthanA jevA prakAranAM gItonuM prAdhAnya che. ApaNe tyAM puSTi saMpradAya pracAra pAmatAM uttara hindustAnI rAgonuM calanavizeSa paricayamAM AvyuM. cha rAga ne chatrIsa rAgiNInA parighamAM je vakhate saMgIta hatuM tyAre aSTachApa saMgItajJoe kIrtana ne rAgasaMgItanuM calana gujarAtamAM prasthApita karyuM hatuM. narasiMha mahetAne kendramAM rAkhI rAga saMgItamAM kyA rAgo pracAramAM hatA te joIe. ke.kA. zAstrIe temanA 'bhaktisaMgIta ane zAstrIya saMgIta' viSenA lekhamAM narasiMha mahetAe ane bhAlaNe zAstrIya rAgono upayoga karyo che, baMne gAyaka paNa hatA tevuM lakhyuM che. narasiMhanA rAgo (covIsa) 1. kedAra 5. soraTha 9. sAmerI 2. malhAra 6. kAlero 10. AsAvarI 4. rAmagrI 3. siMdhu 7. bibhAsa 8. paMcama 11. prabhAtI 12 behAga Page #767 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 rAga nAma 1. dhandhADI dhanAzrI 4. mAruM 6. malhAra 8. rAgirI 10. verADI 12. rAmagrI racanA saMkhyA 63 36 34 17 12 11 14. sAraMga 11 16. kaMdAragaDI 11 racanA saMkhyA 53 42 35 rAga nAma 2. goDI 3. kedArI 5. AsAvarI AzAvarI 7. sAraMga malhAra ha. kAphI 11. sAmeDI 13. soDha 15. jayatiri 17. khaMbhAyata 18. khaMmAna 18 13 12 10 10 10 A saMkhyA 'jaeNna dezI'nI jaina gurjara kavio' bhAga TanA AdhAre karI che je be vastu sUcave che. (1) jaina DezIomAM rAga saMkhyA vadhAre che te vaividhya sUcave che. rAgIti paNa sUcave che. (2) ekasamaya dhanAzrI' 'goDI' ane kedAro' khUba pracalita hatA. Aje dhanAzrI ane goDI sAMbhaLavA bhAgye ja maLe che. mAtra kedAra pracalita che. (3) bIjA krame 'mAruM' khAsAvarI ane malhAra Ave che. malhAra' ane 'sAraMga mAra' eka sarakhA jo hoya to tenI saMkhyA vadhI jAya che. te zakya che. kema ke jainAcAryo cAturmAsa-varSARtumAM eka ja sthaLe rahe che. (4) soraTha jaitathI-khaMbhAvatI rAga ochA pracalita che, chatAM temAM dezI gavAya che te noMdhapAtra vAta che. (5) narasiMha ane bhAlaNe 'sAraMga' rAga gAyo nathI paNa jaina dezI' 'sAraMga' rAgamAM che. jaina AcAryonuM rAjasthAna gujarAtamAM AvAgamana tenuM kAraNa haze chatAM 'mAMDa' rAgano pracAra kema nahIM? ApaNe mAtra maryAdita saMkhyAnI 'dezI' onI tapAsa karatAM paNa je vastu dhyAna para Ave che te e che ke hindustAnanA judA judA pradezamAM vihAra karI tyAMnA saMgItano paricaya jaina AcAryone vo haze e ja kAraNe dezIomAM roganuM pramANa vadhAre jaNAya che. 13. dezAka 14. bilAvala 17. vasaMta 18. bhairava 21. ToDI 22. dhanyAzrI bhAlaNanA rAgo (ekavIsa) 2. dhanyAthI 6. kalyANa 1. goDI pa. dezAkha 15. mAlava 19. zrI 23. verADI to sto 16. mAru 20. goDI 24. kAphI 3. parivA 4. kedAra 7. rAmagrI 8. sAmerI 11. kAnto 12. kAphI 16. sApa 15. gurjarI 19. bhairava 20. prabhAtI 9. naranArAyaNa 10. malhAra 14. mAru 13. verADI 17. AsAvarI 18. mAruNa 21. kArI (!) ['nara nArAyaNa' nAma naTanArAyaNa hoI zake] mAlaNe A 21 rAgomAM pada gAyAM che. temAM pajiyA' 2. kalyANa 3. naranArAyaNa 4. kAnharo 5. gurjarI 6. sAraMga ane tenuM 'kArI' sAta rAga narisaMhanAM padomAM maLatA nathI. zrI ke. kA. zAstrI lakhe che ke Ama AdibhaktiyugamAM 31 rAga gujarAtamAM gavAtA spaSTa thAya che, paraMtu vizeSa tapAsa karatAM narasiMhanA rAgonI saMkhyA vizeSa mAlUma paDe che. jema ke 1. paraja 2. mevADI 5. naTInIdeza 6. rAmakarI 9. prabhAtapaMcama 10. mALavagoDI 11. lalita A parathI eka noMdha levAnI jarUrI che ke rAganA nAmanI yAdInI cokkasAI rAkhavI muzkela che. vakhata jatAM gAyako rAgo badalIne te judA rAgamAM gAya ne te pracalita thAya. narasiMha ane bhAlaNa baMnee gujarAtamAM hAla khUba pracalita 'sAraMga' rAga prayojyo nathI! vizeSa tapAsa karatAM evuM jaNAyuM che ke narasiMhe temano 'kedAra' ke 'kedAro' rAga jeTalo gAyo che te karatAM 'AzAvarI' rAga sauthI vizeSa pardhAmAM prayojyo che. rAgamAM nibaddha jaina dezIo ApaNe jainetara be jUnA kavinA rAgonuM avalokana karyuM. have jaina gurjara kavioe prayojelA rAga joIzuM. A yAdI Azare 60 jeTalA zonI thAya che, paraMtu yAdI narisaha pUrve ane samakAlIna jaina kavionA rAgo prApta karavA muzkela che. paraMtu tapAsa karatAM jaNAyuM che ke 3. devagAMdhAra 4. sAraMga 3. hiMDora 8. zaMkarabhUSaNa Page #768 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 rAgono upayoga : je te samayamAM lokone kayA rAga vizeSa priya jajhAyA, gAvAmAM sahelA lAgyA te paNa A nirIkSaNathI jANavA maLe che. ahIM eka mahattvanI bIjI vAta vicAravAnI che ke rAgano upayoga bhAratIya saMgItamAM kyArathI thayo? bharatanA nATya zAstramAM svara ane tAlanI carcA che paNa rAgano nirdeza nathI cheka bAramI sadImAM prasiddha kavi ane saMgItakAra jayadevanA racelA prabandha maLe che. saMzodhakono abhiprAya evo che ke jayadevanA prayojelA rAgo koI gAtA hoya tathA je mULa kavie gAyelA rAga ja gAtA hoya tevA gAyako maLatA nathI! paMDita viSNunArAyaNa bhAtakhaMDe lakhe che ke "zake varNa 1782 eTale ke sana 1162mAM locana kavie jayadeva ane vidyApatinA nAmano ullekha karyo. emanAM pardA teNe potAnA graMtha 'rAga taraMgiNI'mAM lakhyAM che, jenA para rAganAM nAma lakhyAM che. jema ke kavi jayadevanA pada para dezAbha' rAga lakhyuM che. rAga viSe temAM mAhitI maLatI nathI. cheka sana 1425 lagabhagamAM vijayanagaranA rAjA devarAjanA darabAramAM paMDita kallinAva hatA. temaNe sAraMgadeva racita saMgIta ratnAkara' para TIkA lakhI che. A saMgIta ratnAkara' eka ja sauthI jUno graMtha che, jemAM rAga viSe noMdha che paNa te rAgo Aja samajI zakAya tema nathI. sAca rAga kayA ane kevA : jUnA vakhatanA saMgIta vize vidvAno kema kazuM kahI zakatA nathI tenuM eka kAraNa e che ke rAga gAvAno prAraMbha thayo te pUrve jAtigAyana, zruti, grAma, mUrcchatA viSe ja mAtra carcA tathA gAyanakriyA thatI hatI. ApaNe eka ja dAkhalo laIe jene Aje ApaNe zuddha thATa bilAvala kahIe chIe tema ja pUrva kALanA svaronI goThavaNa karavAthI te 'kAphI' rAmanA svaro bane che. have ApaNA jaina AcAryo. jeo bAramI teramI sadImAM thaI gayA temaNe jyAM rAga bilAvala lakhyo teja 14mI paMdaramI sadInA gAyakoe kAphI rAga jevo gAvA lAgyA. Ama jaina dezIomAM kAphI' ane bilAvala' zuM baMne sarakhA haze? Ano javAba nathI, kema ke AjanI jema noTezana pati tyAre na hatI. vaLI prathama svara sA' kyAMthI gaNavo te paNa nizcita ApaNe tyAM nathI. yuropIya dezomAM saikAothI A nizcita che tethI temanuM jUnuM saMgIta je te jamAnAmAM gavAtuM, vagADavAmAM AvatuM te Aje paNa dhanya dharAH sAMbhaLI zakAya che. Aje ApaNe hemacaMdrAcAryajI yA AnaMdaghanajI ane yazovijayajInA samayamAM kevI rIte gavAtuM hatuM te viSe khAtarIpUrvaka kahI zaktA nathI. mAtra gAyana paraMparA dvArA 'dezI'nA DhALomAM ApaNe geya stavano, pado sArAM bacAvI zakayA chIe. AnaMdaghanajIe keTalA rAgono prayoga karyo che tenI tapAsa karatAM batrIsa rAgo jANI zakAyA che. temAM paNa graMthakAromAM kyAMka rAganAM nAma nathI to kyAMka nAma judAM che. temanA ja samakAlIna povijaya che. premAnaMda paNa samakAlIna gaNAya teNe bAvIsa jeTalA rAgo prayojyA che, paNa A saMkhyA vizvasanIya nathI. saMzodhananA A viSayamAM badhAe rasa levA jevuM che. Ama chatAM jaina kavioe prayojelA rAgomAMnA kedAra, rAmagrI, dhanAzrI, goDI, dezAkha, karo, pariyo, mahAra rAga premAnaMde paNa gAyA che. Aje jainonuM rAgasaMgIta tathA dezI kevI rIte gavAtAM hatAM te jANavuM hoya to uttara gujarAtanA mojaka saMgItakArone sAMbhaLavA joIe. sva. hIrAlAla ThAkura, gajAnana ThAkura, lAbhazaMkara bhojaka Aje hayAta nathI. temanI paraMparAmAM have gAyako khUba ochA thatA jAya che tyAre khaMbhAtanA eka zrAvake hIrAlAlanA kaMThe gavAyela pUjAo rekorDa karI rAkhI che, tema rekorDa karI levAnuM ucita gaNAze. AcArya zrI zIlacaM vijaya sUri jevA prAcIna saMgItanA cAhaka AnaMdaghanajInAM padonI cAra keseTo prasiddha karI che, je jayadeva bhojaka AkAzavANI vaDodarAnA myujhika proDyusare taiyAra karI ApI che. evI ja rIte muMbaIthI paNa AnaMdaghanajInAM saMpUrNa paunI sI.DI. bahAra paDI che. ahIM eka sUcana karI zakAya ke jema anya saMpradAyomAM bhakti-pado gAvAnI paraMparA che, tema pAchalA kALanA jaina kavioe paNa lokapriya thAya tevAM pado racyAM che. tene tenA paraMparAnA DhALamAM athavA anurUpa navA DhALamAM pracalita karIzuM to 'jaina bhaktisaMgIta' pracalita thaze. hAla eka navo juvALa paNa jovA maLe che te rAga para AdhArita padono zokha eka nizcita varga rasapUrvaka sAMbhaLe che. temane gAyakonI jarUra che. saMgItazAstra to kare ja che ke saMgIta e parivartanazIla kaLA che. A parivartana kevuM joIe te mATe AcArya zIlacaMdravijayajI jevA saMgItajJa AcAryo pAsethI mArgadarzana laI AraMbha karI zakAya. Page #769 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 jaina saMgItakAzeH AMgI racanAnA lajJo: cakSu-TIkAnA kalAvido --navInacaMdra ramaNikalAla bhojaka prabhubhaktimAM gIta, nRtya, vAjiMtranAdane paNa vizeSa sthAna apAyuM che. pUjAo, pUjanomAM to bhaktirasanA jhabbara uchALA saMgItakAroe pIraselAM paramAtmabhaktinAM saMgItamaya gItonA kAraNe ja vizeSa Ave che. pratyeka mAnavImAM sauMdaryane parakhavAnI-pAmavAnI vRtti rahelI hoya che. pachI te guphAvAsI mAnava hoya ke Adhunika mAnava hoya. jhINI jhINI bAbato vadhu suMdara-vadhu sarasa kema lAge tenI dRSTi pratyeka mAnavI dharAvato hoya che, eTale to kahevAyuM che ke kaLA vyaktijanya vastu nathI, samUhacetanAmAM pragaTatI bAbata che. prAcIna bhaktigIto, bhajano, prAsaMgika gIto, keTakeTalI kathA-vAratAonA raciyatA koI eka vyakti nathI; guphAmAM dorelAM citro ke ajaMTA-ilorAnA kalAkAranAM nAmo maLatAM nathI; bharata-gUMthaNanI bhAto koI eka vyaktie nakkI karI nathI. e badhuM sAmUhika rIte krame krame paraMparAgata vikasatuM jatuM hoya che. hA, enuM jatana karavuM, jALavavuM e je-te prajAnI naitika pharaja banI rahe che. prajAnI sAcI saMskRti enI viziSTa kaLAmAM sacavAI rahI hoya che. enuM prajAne bhAna karAvavuM e saMskRta mANasanI pharaja che. evI pharajanA bhAgarUpe keTakeTalAM kalAkAro peDhIdara peDhIthI pravRtta rahe che. A kaLA vividha kSetre prasarelI che, jemAM saMgIta-gAyana-vAdana, nartana-nATaka, kathana-maMcana, bharata-gUMthaNacitra, mATI-kASThAdi zilpakAma, AMgIracanA, cakSu-TIkA ane evI to aneka jhINI jhINI bAbato che ke je rojiMdA vaparAzanI vastune suMda2rUpe rajU kare che. samUha mAdhyamonI bharamAra vadhatI cAlI tyAre ema thatuM hatuM ke A kaLAo vilupta thaI jaze. chApelo zabda bolatA zabdane dabAvI deze, reDiyo ane dUradarzana keTalIka kaLAne rUMdhI nAkhaze, paNa A kaLA AkAzamAMthI varasatAM nirmaLa pANI jevI pharsTa henDa ArTa che. anya mAdhyamo karatAM e kalAkAranA dimAgamAMthI svayaMbhU pragaTa thAya che ane zrotAone sIdhI apIla kare che, eTale enA kasabI kalAkAro jIvaze tyAM sudhI A tejasvI kaLA paNa jIvaze ane amara raheze. 49 Page #770 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 050 dhanya dharAH paryuSaNa mahAparva jevA pavitra divasoe rAte paNa bhAvanAomAM saMgItanA sathavAre nRtya, garabA, rAsa sAthe gavAtAM gItonA kAraNe bhaktino ananya mAhola jAme che. rAvaNa-maMdodarIno aSTApadano prasaMga nRtya-gIta-vAjiMtra bhaktino eka anokho aitihAsika prasaMga che, je jANavA-mANavA jevo che. udAyana rAjA ane temanI prabhAvatI rANI paNa roja prabhu AgaLa kalAko sudhI A rIte gIta-vAjiMtra nRtya bhakti karatAM. Aje paNa seMkaDo saMgItakAro, pAlitANAnA koI jinAlayamAM koI pUNya avasare mata nRtyakAro jaina derAsaromAM bhaktisaMgIta pIrasI satata mUkIne koI dhArmika vidhine rasamaya batAvatA saMgIta kalAvI saMjayabhAI kAMtilAla bAroTa utsava-AnaMdano mAhola sarje che. paramAtmAnuM sAkAra dhyAna siddhasvarUpanA nirAlaMbana dhyAna mATe agatyanuM che. vItarAgatA ane karuNAnI sAkSAt pratikRti samAna jinapratimAo AMgIracanA vinA paNa cittane AkarSe che, sthira kare che, zAMta kare che. paramAtmAnI dravyapUjAmAM ziramora sthAne che AMgI. paramAtmAnA bhaktazrAvako zreSThatama dravyothI prabhunA aMge sajAvaTa, gabhAro sajAvaTa vagere kare, e AMgI kahevAya. teo paramAtmAne traNa lokanA nAtha mAne che. prabhuna maMdirane prabhunA darabArasama lekhe che. jagatanuM uttama dravya jagatanA sauthI zreSTha mahApuruSanI AMgImAM dharI teo prabhunI ananya karuNA-prabhunA ananya upakAranI kRtajJatAnI abhivyakti kare che. e nimittane pAmI paramAtmAnI sAthe ekAkAra thavAnA saphaLa prayAsa Adare che. kumArapALa jevA rAjAo ane pethaDazA jevA maMtrIo A rIte AMgIracanA nimitte kalAko sudhI paramAtmamaya banI jatA. e AMgIracanA jonArane paNa e nimitte prabhudarzananuM alabeluM AkarSaNa jAge che ne evI lAkheNI AMgI vacce paNa prabhunI nirlepatA-vItarAgatAne nihALI dhanya banelA teo pachI saMsAranAM lobhAmaNAM AkarSaNonI sAme svastha bhAve TakI zake che. vartamAnakALe paNa nAnAM bALakothI mAMDI vRddho sudhInA ghaNA-ghaNA zrAvako pote ane kalAvido-tajajJo dvArA pratidina prabhunI evI viziSTa aMgaracanAo thatI hoya che ke jonArAM ghaDIbhara thaMbhI jAya che. mana soLe kaLAe khIlI UThe. AtmA nijAnaMdamAM sarI paDe A sau kalAvido ane saMgItajJono paricaya karAvanAra zrI navInacaMdra ramaNikalAla bhojaka, B.A, B.Ed., S.K. Ratna Medalist-saMgIta prathama pUrNa, nivRtta prinsipAla, zeTha e. ena. kumakuma maMgala maMdira vidyAlaya, uNa-tA. kAMkareja, banAsakAMThA, hAla. 2-pArzvanAtha sosAyaTI, peTrolapaMpa pAchaLa, zaMkhezvara pIna-384 246 ji. pATaNa phona : 02733-273528 mo. 9427488362. -zreSTha zikSaka-rASTrIya (rASTrapati) evorDa-1996 vijetA. - zreSTha zikSaka-rAjya evorDa vijetA-1993 - sabhya, jillA sAkSaratA samiti, banAsakAMThA. TrasTI, zrI zaMkhezvara pArzvanAtha grAmavikAsa TrasTa saMcAlita mAdhyamika ane uccattara mAdhyamika vidyAlaya, zaMkhezvara. menejiMga TrasTI, zrI uNa vibhAga keLavaNI maMDaLa (u. mAdhya. vidyAlaya) menejiMga TrasTI, zrI grAmavikAsa TrasTa, uNa (banAsakAMThA), sabhya, gavarniga boDIzrI 108 pArzvanAtha bhakti vihAra jaina TrasTa saMcAlita ArTsa enDa komarsa koleja, zaMkhezvara. paricayakartAe ghaNI jahemata lIdhI che. dhanyavAda. -saMpAdaka. Jain Education Intemational Page #771 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 751 prAstAvika zAstrIya saMgIta sUrAvali sAthe pUjA- aMjanazalAkA bhAvanAnA AdyasthApaka saMgIta ane sUra mATe koI vidvAne sAce ja lakhyuM che : saMgItaratna-sva. hIrAlAla devIdAsa pyAra nahIM sUra se jisako, vaha mUrakha insAna nahIM, ThAkora (bhojaka) sUra insAna banA detA hai, sUra bhagavAna milA detA hai. vatana-vaDanagara (1913-1990) sUra ke zyAma sahAya kare to, aura sahAya jarUra nahIM, saMgItaratna hIrAbhAIe jagameM agara saMgIta nA hotA, koI kisIkA mita na hotA.| 14 varSanI nAnI vaye pitAjInI yaha ahesAna hai sAta sUro kA, ye duniyA virAna nahIM, chatrachAyA gumAvI. "puruSArtha dvArA ja prArabdha' sUtrane jIvanamAM sUroM ke binA sarasvatI nahIM milatI, sAkAra karyuM. nAnI vaye ja sUra ke binA kaliyAM nahIM khilatI." saMgItanI tAlIma vaDanagaranA zrI saMgItamaya jinabhakti e paramAtmAne bhAvathI cImanabhAI ustAda ane zrI bhajavAnuM lIna thavAnuM, taraboLa thavAnuM, tAdAmya dalasukhabhAI bhojaka (rAjagAyaka sAdhavAnuM mAdhyama che. saMgItamaya jinabhakti e -bhAvanagara) pAsethI lIdhI. sAdhanA-ArAdhanAno uttama mArga che. saMgIta dharmaArAdhanA sAthe sonagaDhanA gurukula mahAvidyAlayamAM adhyApaka tarIke joDAyAM. adhyApana sAthe saMgItanI ArAdhanA bhaktone sthitaprajJa banAvI, eka lakSya tarapha dorI karI. saMgIta AcArya paMDita vADIlAla zivarAma pAse saMgItanI jAya che. saMgIta paramAtmAnI samIpa laI javAnuM vizeSa tAlIma laI saMgItajJa banyA. saMgItano upayoga dharmakArya kare che. tana, manathI paramAtmabhaktimAM saune ArAdhanA ane bhaktisaMgItamAM karavA manamAM nakkI karyuM. joDavAnuM punIta kArya kare che. suMdara bhaktimaya jaina pUjA, bhAvanA, aMjanazalAkAmAM temaNe sau prathama bhAvAvaraNanuM te sarjaka che. zAstrIya rAga-rAgiNIsUre tAlalaya sAthe karyA tethI te - jinazAsanamAM pUjA, bhAvanA, pUjana, | AdyasthApaka banyA ane sArI lokacAhanA meLavI. AcArya aMjanazalAkA- mahotsavomAM jinezvarabhaktinI sevA bhagavaMtonA AzIrvAda meLavyA. utkRSTa koTInA saMgItakAra tarIke ApatA saMgItakAronA paricayo temanI rUbarU gujarAta rAjayanA rAjyapAlanA haste sanmAna pAmyA. mulAkAta, Teliphona dvArA ane anya AdhArabhUta AcAryazrI pa.pU. rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja sA.nA strota dvArA meLavI ApanI samakSa mUkavA namra prayAsa zabdomAM kahIe to "hIrAbhAInI pUjAmAM bhAva Ave che. tethI karyo che. temanI pUjA sAMbhaLavAnI bhAvanA thAya che. hIrAbhAI gAya che tyAre bhaktibhAvamAM khovAI jAya che. te kharekharA suzrAvaka che." cakSuTIkA, aMgaracanAmAM kalAkAra ane zrI hIrAbhAInI bhaktisaMgIta sAdhanA mAtra gujarAtamAM ja nahIM citrakAronI vigato jeTalI meLavI zakAya che eTalI paraMtu bhAratabharanA jaina samAjamAM Adara ane pratiSThA pAmI che. meLavavA prayAsa karyo che. A tamAma mAhitI, teo muMbaI jainasamAjaamadAvAda jaina samAja temaja mahotsavonA AyojakazrIo, sakaLasaMgho, tIrtho aneka saMgho dvArA abhUtapUrva sammAna pAmyA hatA, je bhojakatemaja derAsarajInA TrasTIzrIone upayogI thaze tevI" | samAja ane jenasamAja mATe eka gauravamaya ghaTanA hatI. zraddhA che. Sj8 ' - B ' ke ' jy jee r | Sj1S JOIN : Sche [+1 - vaDanagara, bhojakasamAjanA zrI RSabhanAthajI 'ni vAvo , Tais jra che : ) jinamaMdiranA menejiMga TrasTI tarIke 50 varSa sudhI saMdUra Page #772 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' dhanya dharAH kAmagIrI karI jinAlayanI punaH sthApanA jirNoddhAranI saMgItasAdhanAnAM A varSomAM koI sAtha nahIM. mAtra be kAmagIrI temaja jinAlayanA rajatajayaMtI mahotsavanuM Ayojana AnAmAM ja jIvananirvAha calAvavAno hato. gurudevazrI rasUlakhAM vagere kAmagIrI Aje sau yAda karI temane biradAve che. vaDanagara sAhebanI ophisamAM ja rahevAnuM. rojanA dasathI bAra kalAka khAte jJAtinI vADI jUnA makAnanA mukhyadAtA tarIke amUlya riyAjha karatA hatA. suprasiddha gAyaka zrI zivakumAra zuklanA sahayoga Apyo. bhAratabharanA suprasiddha mAunTaAbu paranA sAMnidhyamAM paNa saMgIta sAdhanA karavAnuM sadbhAgya prApta thayuM. delavADAnA vastupAla-tejapAlanA derAsaramAM pAMcamA kramanI amadAvAdanA zeTha zrI bakubhAI maNilAla zAhanA mahotsavamAM deharImAM zrI RSabhanAtha prabhunI pratimAnI pratiSThA temanA hAthe saMgItakAra tarIke temane nimaMtraNa maLyuM ane sau prathama adbhuta thaI, te sAthe vaMzaparaMparAno dhvajAno lAbha paNa temane prApta thayo lokacAhanA maLI. zrI jinezvara paramAtmAnAM guNagAna mATe hato, je samagra bhojaka jaina saMgha mATe gauravanI ghaTanA hatI. mahotsavomAM AmaMtraNa maLatAM ja rahyAM. pUjya mAtApitA, vaDanagaranAM nagarajano dvArA "pAMca ratno'mAM temanuM pratiSThita vaDIlabaMdhu ane gurudevonA AzIrvAde temane jaina samAjamAM Toca bahumAna thayuM hatuM. kakSAnA saMgItakAranuM sthAna apAvyuM. pUjA, aMjanazalAkA, bhAvanAnI zAstrIya Dhabe pUjAarcanA aMjanazalAkA mahotsavanI ujavaNInA e prathama haroLanA rAga samitinA AdyasthApaka hIrAbhAInuM bhaktisaMgIta jaina- saMgItakAra hatA. aMjanazalAkAmahotsavamAM bhaktisaMgItanA teo samAjanA hRdayamAM sadAya aMkita raheze. samagra samAjanA saMgIta- AdyasthApaka hatA. aneka nagaromAM jaina saMghoe zrI rana zrI hIrAlAlabhAIno dehavilaya tA. 15-5-90nA roja gajAnanabhAIne suvarNacaMdrako ane rauNacaMdrakothI sammAnyA che. vaDanagaranA zrI RSabhanAtha jina maMdiranA suvarNajayaMtI- mahotsavomAM virATa janamedanIe temanuM abhivAdana karyuM che. mahotsavanI ujavaNInI AmaMtraNa patrikAo lakhatAM lakhatAM thayo. sarasvatIdevInI paNa temanA para kRpA prApta thaI hatI. sAhityanA vasaMtanI bahAra Aje, pAnakhara banI gaI, jIva hatA. emanA hAthe zrI jinezvaradevanAM bhaktigItonAM divya jIvana jIvanAranI yAda eka rahI gaI. pustako (1) AtmaguMjana, (2) paramAtmaguMjana, (3) zuddhAtmaguMjana ema traNa prakAzano bahAra paDelAM che. temanAM saMgItaratna bhaktigIto Aje paNa ghera ghera guMje che. saMgItakAra sva. gajAnana devIdAsa ThAkura gajAnanabhAI ati namra ane nirAbhimAnI hatA. koIne paNa (aMjanazalAkA) sahAyarUpa thavA sadAya tatpara rahetA. aMjanazalAkA mahotsavanI ujavaNInA mahAna saMgItakAra tarIke jainasamAjanA hRdayamAM temanuM vatana : vaDanagara. janma : 1922. nivAsa : sthAna ciraMjIva banI rahyuM che. amadAvAda. abhyAsa : dho 6 sudhI. prasiddha saMgItakAra vaDIlabaMdhu sAthe kArakirdIno prAraMbha (saujanya-vinodakumAra rAgI-saMgItakAra) karyo. thoDA samaya bAda saMgItanA paddhatisaranA abhyAsamAM sva. ramaNikalAla kALIdAsa bhojaka joDAyA. jANItA saMgItakalAdhara zrI caMpakalAla chabIladAsa vatana : rAdhanapura karmabhUmi : zaMkhezvara, nAyaka pAse be mAsa sudhI saMgItano abhyAsa karyo. tyArabAda saMgItanI laganIne pUrNa karavA saMgItanI ArAdhanA karavA rAdhanapura khAte zikSaka vaDodarA gayA. saMgItajJa zrI najokhAM pAse saMgItanI prathama varSanI tarIke kArakirdIno prAraMbha karyo. parIkSA mATe taiyArI karI, zrI sayAjIrAva mahArAjanI gAyana saMgItano jIva hovAthI zikSakanA zALAmAM saMgItanI parIkSA ApI prathama naMbare uttIrNa thatAM temanA vyavasAyamAM mana mAnyuM nahIM. cha utsAhamAM vRddhi thaI. te padavInAM cAra varSa e ja saMgIta mAsanA TUMkAgALAmAM zikSakanI zALAmAM gurudeva zrI gulAmarasUla khAMsAheba, gurudevazrI nokarI choDI dIdhI. saMgItakAra suMdarabhAI, gurudevazrI sinarakara sAheba pAse abhyAsa karI banavAnI utkaTa jhaMkhanA sAthe prathama kakSAmAM dvitIya naMbare uttIrNa thayA. muMbaI khAte thoDAM varSa sthira thayA. Jain Education Intemational Page #773 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 o53 pUjA, bhAvanA ane mahotsavomAM saphaLatApUrvakano saMgItakAra pUjA-bhAvanA ane mahotsavomAM zAstrIya saMgIta dvArA tarIkeno anubhava meLavI zaMkhezvara mahAtIrthamAM jaina saMgItakAra jinabhakti karI. jenaratna sva. ramaNalAla dalasukhabhAi zropha tarIke joDAI, 51 varSa sudhI sevA ApI. temaNe paddhatisaranI (muMbaI-khaMbhAta)nA pArivArika saMgItakAra tarIke paNa AjIvana uttara hindustAnI saMgItanI tAlIma lIdhI hatI. aSADhI megha sevA ApI. muMbaI khAte AjIvana vasavATa karyo. jevo ghUghavato sUrIlo temano kaMTha hato. dezI ane zAstrIya rAgamAM sva. dAmodaradAsa kALIdAsa bhojaka pUjAo temaja prAcInapadonI arthasabhara subaddha saMgItamaya rajUAta e temanI AgavI vizeSatA hatI. zaMkhezvara khAtenA vatana : rAdhanapura sevAkALa daramyAna pUjA, bhAvanA, aMjanazalAkA-pratiSThA kaMboI, bhoyaNI ane zaMkhezvara mahAtIrtha khAte saMgItakAra mahotsavomAM yazasvI kAmagIrI bajAvI. zaMkhezvara mahAtIrthanI tarIke sevA ApI, paddhatisaranI uttara hindustAnI zAstrIya rAtribhAvanAmAM temanA dvArA gavAyela stavana "zaMkhezvara sAhiba saMgItanI temaNe tAlIma lIdhI hatI. pahADI avAja dharAvatA sAco" bhAratabharanA jaina samAjanA hRdayamAM sthAna pAmyuM. Aje teo hArmoniyama-mizrI hatAM. tabalAvAdanamAM paNa nipuNatA paNa temanA dvArA gavAyela prAcIna padonuM smaraNa karAya che. dharAvatA hatAM. pUjA, bhAvanA ane prAcIna padonI arthasabhara temanA samayanI rAtribhAvanAmAM prAcIna pado dvArA paramAtma saMgItamaya rajUAta karatA. prasiddha saMgItakAra zrI gajAnanabhAI bhakitanI anokhI lijjata hatI. zaMkhezvara mahAtIrthamAM jaina ThAkura sAthe aMjanazalAkA-mahotsavomAM saMgItasevA ApatA saMgItakAra tarIke saMniSTha sevA dvArA zrI zaMkhezvara hatA. temanI saMgItasevAo jaina samAjamAM prasiddhi pAmI. nAnI pArzvanAthadAdAnI 51 varSa bhakti karI samagra jaina samAjamAM vaye avasAna pAmyA. AdarabharyuM sthAna pAmyA. temanI sevAonI kadara svarUpe akhila sva. manubhAI harilAla bhojaka bhArata tattvajJAna pariSada dvArA suvarNapratIka ane zreSThIvarya dvArA rUA. 21,000/-nI thelI ApI temanuM sanmAna karavAmAM AvyuM. (pATaNavALA) 1999mAM mArca mAsanI teramI tArIkhe phAgaNa vada vatana : pATaNa karmabhUmi : muMbaI 11nA divase paramAtmAnuM smaraNa karatAM avasAna pAmyA. manubhAI svayam eka temanA suputroe sadgatanA AtmazreyArthe temanI karmabhUmi jAgRta saMgIta hatA. paramAtmAe zaMkhezvara mahAtIrthamAM paMcAhnikAmahotsavanuM Ayojana karyuM. ApelA madhura svarane temaNe AcArya bhagavaMto ane gurubhagavaMtonI nizrAmAM mahotsava jinabhakti mATe vAparIne eNe ja daramyAna zaMkhezvaranI tamAma saMsthAonA TrasTIzrIo tathA ApelA dAnanI ene aMjali temanA bhakti- saMgItanA cAhako ane zreSThIvaryoe moTI ApI. saMkhyAmAM hAjarI ApI. nAmAMkita saMgItakAroe e bhaktinI khAreka bajAra, (muMbaI)mAM ramajhaTathI mahotsavane dIpAvyo. mahotsava daramyAna jIvadayAnA AveluM zrI anaMtanAtha jaina punita kArya mATe moTI rakamanI Upaja thaI. mahotsava eka derAsara eka samaye aneka saMbhAraNuM banI rahyo. zrI ramaNikabhAInI zAstrIya saMgIta, sugama saMgIta ane prAcIna padothI jinezvarabhakti avismaraNIya saMgItakAro mATe kadaradAnInuM maMdira hatuM. kizora avasthAthI ja banI rahI che. derAsaramAM pUjA-bhAvanA bhaNAvavA lAgyA. temaNe pro. devadharanI saMgItazALAmAM abhyAsa karyo ane paddhatisaranI tAlIma lIdhI. sva. aMbAlAla khoDIdAsa bhojaka mAlakoSa ane bhairavI rAganI temanI mIThAza haju ghaNAMnI vatana : rAdhanapura, karmabhUmi : muMbaI. smRtimAM sacavAI che. gulAlavADI muMbaI khAte ciMtAmaNi pArzvanAtha derAsaranA jainabaMdhuoe temanI kalAnI kadararUpe cAMdIno ratha ane saMgItakAra tarIke AjIvana sevA ApI. zAstrIya saMgItanI prazastipatra emane arpaNa karyA hatA. manubhAI kAyArUpe bhale jANakArI dharAvatA aMbAlAlabhAIno keLavAyelo avAja hato. viramyA paNa emanA saMgItakArA saunA hRdayamAM guMjI rahyA che. Jain Education Intemational Page #774 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 054 dhanya dharA sva. ramaNalAla zivalAla nAyaka vatana : vaDanagara karmabhUmi : amadAvAda. 10 varSanI nAnI vaye bAlyakALamAM nATyakSetre kArakirdIno prAraMbha karyo ane saphaLa kalAkAra banI mAsTara ramaNa tarIke jANItA thayA. keTalAMka varSo bAda abhinaya kSetrano tyAga karI saMgItanA zokhane lIdhe saMgItakSetre pravezyA. kArakirdIno prAraMbha saMgItaratna zrI hIrAlAla ThAkura tathA saMgItaratna zrI gajAnanabhAI ThAkura sAthe tAnapurAnI saMgatathI karyo ane zAstrIya saMgItanI tAlIma lIdhI. teo pUjA, bhAvanA ane mahotsavomAM zAstrIya bhakti saMgIta dvArA jaina samAjamAM kuzaLa saMgItakAra tarIke khyAti pAmyA. 25 varSanA jaina saMgItakAra tarIkenA sevAkALa daramyAna temanI jinabhakti khUba prazaMsA pAmI. temanI zAstrIya saMgItabhaktine sau yAda kare che. sva. camanalAla kasturacaMda bhojaka vatana : pATaNa, janmabhUmi : gujarAta rAjyanuM aNahilapura pATaNa. sadI pUrvenA prAcIna yuganA zreSTha jaina saMgItakAra. vartamAna jaina saMgItakAronI preraNAmUrti hatA. saMgItakSetre muMbaIne karmabhUmi banAvI. zrI mahAvIra paMcakalyANakanI pUjA zAstrIya rIte saMgItamaya bhaNAvanAra tarIke khyAti pAmI lokapriya banyA. temanI A zAstrIya rIte bhaNAvAyela zrI mahAvIra paMcakalyANaka pUjAnuM rekorDiMga thayela, jeNe jainasamAjamAM khUba lokapriyatA meLavI. mAdare pATaNa khAte temaNe dhArmika udyApana (ujamaNuM) mahotsava karela. te samaye temaNe vAsaNano maMDapa baMdhAvyo hato, je mahotsavanuM aneruM AkarSaNa banI rahyo hato. vartamAna peDhInA zrAvako-e rekorDiMganA bhaktisaMgItanuM zravaNa karI A saMgItakArane bhAvAMjali ApI rahyA che. jaiphavayanA saMgItakAra zrI aMbAlAla harilAla bhojaka (pATaNavALA) vatana : pATaNa hAla : muMbaI. zrI aMbAlAlabAI jaiphavayanA eka viziSTa saMgItakAra che. jaina stutistavana, bhajana, bhAvanA va.mAM emaNe prANa pUrIne sUra pUryA. A ja kAraNe emanA sUra zrotAjanone AdhyAtmika anubhUti karAve che. zrI aMbAlAlabhAI mAtra saMgItakAra ja nahIM, paraMtu sAhityanA jIva che. emaNe keTalIya kAvyaracanAo karI temaja saMgItamAM maDhI che. temaNe muMbaInA bhAtabajAra-khAreka bajAramAM AvelA zrI anaMtanAthajI jinezvara prabhunI 62 varSa saMgItamaya sevA karI che. temanI A sevA mATe saMsthAe temane prazastipatra paNa ApyuM che. pitAzrI harilAlabhAI tathA gurujI goradhanadAsa mAravADI temaja devadhara saMgIta vidyAlayamAM manahara barve pAse temaNe saMgItanI tAlIma lIdhI hatI. jaiphavaye paNa aMbAlAlabhAI bhAvapUrvaka bhaktisaMgIta relAvI rahyA che. saujanya : pro. rameza ha. bhojaka jaiphavayanA saMgItakAra zrI vAsudevabhAI dhanasukharAma nAyaka amadAvAda khAte nivAsa karI chellAM 10 varSathI jaina- saMgItakAra tarIke pUjA, bhAvanA, aMjanazalAkAmahotsavomAM jaina-dhArmika saMgItanA kAryakramo ApI rahyA che. karNapriya svara dharAve che. jaiphavayanA saMgItakAra tarIke jinazAsanabhaktino bahoLo anubhava dharAve che. saraLa svabhAvI vAsudevabhAI amadAvAda nagaranA jUnA saMgItakAra tarIke jANItA che. saranAmuM : phona naM. 2747pa366. narasiMhapArka sosAyaTI, nAraNapurA, vijayanagara cAra rastA pAse, amadAvAda-13 jaiphavayanA saMgItakAra zrI vastIlAla viThThaladAsa bhojaka vatana : rAdhanapura hAla : zaMkhezvara. hAla zaMkhezvara khAte AgamamaMdiramAM saMgItakAra tarIke sevA Ape che. 45 varSanA jaina saMgItakAra tarIkenA sevAkALa daramyAna rAjasthAna, gujarAtanA vistAromAM pUz2a-bhAvanAmahotsavonA kAryakramomAM saMgItakAra tarIke sevAo ApI. zaMkhezvara khAte AgamamaMdiramAM saMgItakAra tarIke sthira thayA che. lokabhogyazelImAM dhArmika kathAgItanI saMgItamaya rajUAta e temanI vizeSatA che. jIvanasaMdhyAnA divasomAM Agama maMdira (zaMkhezvara)mAM mahAvIrasvAmI bhagavAnanI bhakti karI vitAvI rahyA che. saranAmuM : The. jaina Agama maMdira saMsthA, zaMkhezvara-pIna-384246 ji. pATaNa. Jain Education Intemational Private & Personal Use Only Page #775 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 o55 jaipha vayanA saMgItakAra zrI bAlakRSNa caMpakalAla nAyaka vatana : pATaNa karmabhUmi : amadAvAda. zrI bAlakRSNabhAI jaipha vayanA saMgItakAra che. temanA pitAzrI caMpakalAla havelI saMgIta mATe jANItA hatA. temanA pitAzrI AkAzavANI kalAkAra hatA. temane pitAjI pAsethI saMgItakalA vArasAmAM maLI che. teo amadAvAda khAte kAlupuramAM bhAtakhaMDe saMgIta vidyAlaya calAvatA hatA. yu. korporezana saMcAlita prAthamika zALAmAM saMgItazikSaka tarIke sevA ApI nivRtta thayA che. temanA mArgadarzana heThaLa ghaNA saMgItapremI yuvakoe tAlIma lIdhI che. sUrIlo avAja ane paddhatisaranA zAstrIya saMgItanI jANakArI dharAve che. pUjA, bhAvanA ane mahotsavomAM jaina saMgItakAra tarIke sevAo Ape che. temanI jinabhakti saMgItanI sevAo prazaMsanIya rahI che. saranAmuM : nAyakanagara, saradAra paTela kolonI sAme, po. navajIvana amadAvAda, prasiddha saMgItakAra zrI baLavaMta ThAkura vatana : rAdhanapura karmabhUmi : muMbaI muMbaI khAte sthira thaI saMgItakAra tarIke sevA ApanAra pitAjIne pagale saMgItakAra banavAnI preraNA maLI. ApabaLe saMgItanI ArAdhanA karI, jaina samAjamAM aneka suvarNacaMdrako dvArA sanmAna pAmI, prasiddha saMgItakAra tarIke sthAna pAmyA che. aMjanazalAkA mahotsavamAM saMgItakAra tarIke temanuM AgavuM pradAna che. mahotsavo, aMjanazalAkA mahotsavamAM caDAvA-bolI mATe lAbha levA icchatA bhAgyazALIone preritaprotsAhita karI, devadravyanI UpajamAM vRddhi karAvanAra tarIke temaNe lokacAhanA meLavI che. temaNe gAyelAM gItonI oDiyo keseTa temaja vIDiyo sIDI prasiddhi pAmI che. jenasamAjamAM lokapriya saMgItakAra tarIke sanmAnabharyuM sthAna pAmI, bhaktisaMgItakSetre siddhinAM zikharo sara karI rahyA che. zreSThIvaryo ane mahAnubhAvonI upasthitimAM viziSTa sanmAna pAmI saphaLa kartRtva dvArA khyAti meLavI che. saranAmuM : zrI baLavaMta ThAkura/nIrava-nikuMja, 12mI khetavADI krosa lena, 13-sonAvAlA kampAunDa, bIje mALe, phleTa naM. 4, muMbaI-400004 phona : 022-23824316, mo. naM. 9322121653, 9322227835, 9324269684 zaMkhezvara mahAtIrthanA suprasiddha saMgItakAra zrI dilIpabhAI ramaNIkalAla ThAkura vatana : rAdhanapura karmabhUmi : zaMkhezvara-mahAtIrtha zaMkhezvaradAdAne caraNe bhaktisaMgItamAM jIvana samarpita karanAra pitAjIne pagale, pitAjInA sthAne zaMkhezvara mahAtIrthamAM jaina saMgItakAra tarIke 25 varSathI sevA ApI rahyA che. sumadhura sUrIlo oDibala avAja ane zAstrIya saMgItanI vizeSa jANakArI dharAve che. pUjA, bhAvanA, aMjanazalAkAmahotsavonA bharacaka kAryakramomAM khUba prasiddhi pAmyA che. zaMkhezvara mahAtIrthanI rAtribhAvanA e zaMkhezvara mahAtIrthanI AgavI vizeSatA che. dilIpabhAInI bhaktigItonI saMgItamaya bhakti rAtribhAvanAmAM sAMbhaLavA yAtriko khAsa rAtrirokANa kare che. temanA dvArA gavAtAM bhaktigIto sAMbhaLavA e jIvanano lahAvo che. tema AvanAra yAtriko mAne che. zaMkhezvaradAdAnI bhAvanAmAM gavAtAM temanAM svaracita bhaktigIto jainasamAjanI bhAvanAomAM khUba gavAya che. anya saMgItakAro ane jaina bhaktimaMDaLo mATe te preraNArUpa banyAM che. duniyAbharanA jinabhaktisaMgItapremIonA gharamAM temanI bhaktigItonI oDiyo keseTa ane oDiyo sIDI MP3 khUba prasiddhi pAmI che. temanA sevAkALa daramyAna aneka saMgItapremIo, zreSThIvaryo ane saMgho dvArA anekavAra sammAna pAmyA che. tAjetaramAM temanAM bhaktigItonI 'UMcA aMbarathI' zIrSakavALI oDiyo sIDI monTekSa grupa opha muMbaInA saujanyathI taiyAra karAI hatI, je eTalI prasiddhi pAmI ke tenI pa000 pAMca hajAra oDiyo sIDInI prabhAvanA karavAmAM AvI hatI. temanuM bhaktisaMgIta e zAstrIya saMgIta, sugama saMgIta ane prAcIna bhaktipadono triveNI saMgama che. teo zaMkhezvara dAdAnA caraNomAM AjIvana bhaktinI jhaMkhanA dharAve che. saranAmuM : 2, pArzvanAtha sosAyaTI, peTrolapaMpa pAchaLa, zaMkhezvaramahAtIrtha pIna-384246 ji. pATaNa (gujarAta) phona : 02733-273361 mobAIla naM. 9427544041 zrI jayaMta rAhI jaina saMgItakAra tarIkenI kArakirdIno prAraMbha pATaNathI karyo. ApabaLe saMgItakSetre pragati karI muMbaIne karmabhUmi banAvI Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #776 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 vizALa samiyASAmAM upasthita bhAvikajano samA talatonI rajUAta. maMcastha mahArAjazrIo prasannavadane zravaNa karatA jaNAya che. jainasamAjamAM saphaLa saMgItakAra tarIke nAmanA meLavI che. chellAM 45 varSathI pUjA-bhAvanA aMjanazalAkA, pratiSThAmahotsavomAM uttama khyAti pAmyA che. teo bhaktibhAvanA ane aMjanazalAkA potAnI AgavI saMgItazailImAM kare che, je temanI AgavI vizeSatA che. A viziSTa zailIe temane lokapriya banAvyA che. jaina saMgItakAra tarIkenI sevAo sAthe kApaDanA vepAramAM vyasta che. jainasamAjamAM saMgItakAra tarIke AdarabharyuM sthAna pAmI-sammAna pAmyA che. vatana : pATaNa hAla : muMbaI (cembura). zrI AsutoSa vyAsa nAnI vaye saMgItanA zokhIna hovAthI saMgItakaLA hastagata karavAnI prabaLa icchA dharAvatA hatA. ApabaLe saMgIta sAdhanA karI. jinabhaktisaMgIta hastagata karyuM. sUrIlo avAja dharAve che. kaMThamAdhuryane lIdhe temanuM bhaktisaMgIta vadhu lokabhogya banyuM ane pUjA, bhAvanA, pUjano ane aMjanazalAkAmahotsavomAM saphaLa saMgItakAra tarIke khyAti pAmyA. AcArya bhagavaMto ane gurubhagavaMtonA AzIrvAda pAmI aneka saMgho dvArA suMdara jinabhaktisaMgIta mATe sammAna pAmyA che. jaina samAjamAM lokacAhanA meLavI bhakti saMgItakSetre suMdara pragati karI rahyA che. saranAmuM : 91, 'zilAlekha', polIsa sTeDiyama sAme, zAhIbAga, amadAvAda. phona : 079-25627014, sva. zrI vinodacaMdra narendrakumAra nAyaka zrI vinodabhAIne bALapaNathI ja saMgItanI laganI lAgI hatI. dho. 10 sudhI abhyAsa karyo. khAnagI hospiTalamAM kampAunDara tarIke 10 varSa sudhI sevA ApI. paMDita bAlakRSNa cImanalAla tathA phoI kamaLAbahena pAse saMgItanI tAlIma lIdhI. bALapaNathI ja svarajJAna dharAve che. pravezikA pUrNa sudhI saMgItano abhyAsa temaNe karyo che. jaina tIrtha bAmaNavADAjI (rAjasthAna)mAM saMgItakAra tarIke temaNe pAMca varSa sevA Apela che. tyArabAda potAnA vatana vaDanagaramAM AvIne saMgItaratna zrI hIrAlAla devIdAsa ThAkura tathA saMgItaratnazrI gajAnanabhAI ThAkura sAthe nAnapurAnI saMgatathI saMgItanI vidhisaranI kArakirdIno prAraMbha karyo ane jinabhaktisaMgItano anubhava meLavyo. AkAzavANI amadAvAda para bI greDamAM sthAna maLyuM. dhanya dharAH zrI vinodabhAI ghaNAM varSothI jainasamAjamAM saMgItakAra tarIke sevA Ape che, pUjA, bhAvanA, aMjanazalAkAmahotsavomAM suMdara bhaktisaMgIta ApI, suvarNa pratIkothI sammAna pAmyA che. saranAmuM : 99/1188 lakSmIkRpA sosAyaTI, e.i.sI. cAra rastA, rilAyansa peTrola paMpa pAse, nAraNapurA, amadAvAda. phona : 9825356647 zrI malayabhAI dAmodaradAsa bhojaka vatana : rAdhanapura janmasthaLa : moyaNInIrma zaMkhezvara mahAtIrtha khAte moTAbhAI zrI dilIpabhAInI sAthe saMgItakAra tarIke chelAM 25 varSadhI sevA Ape che, mallinAthadAdAnI bhUmi (mopaNI) para janma thavAne lIdhe-temanuM 'malaya' nAma rAkhavAmAM AvyuM. saMgItano zokha temaja pitAjI pAsethI saMgItanI tAlIma lIdhI. zAstrIya saMgItanuM talasparzI jJAna dharAve che. pujA, bhAvanA ane dhArmika mahotsavonA kAryakramomAM svataMtra kampojhIzana tathA bhaktipada racanAo dvArA bhAvavAhI saMgIta pIrase che. bhagavAna mahAvIranuM jIvanacaritra kAvyAtmaka saMgItabaddha Alekhana karyuM che. temanI oDiyo keseTa ane oDiyo sIDI rekarDa thayela che. temaNe kArakirdIno prAraMbha tabalAMvAdaka tarIke (10 varSo) karyo. prasiddha saMgItakAro sAthe tabalAM para saMgata karI, nipuNatA meLavI. zaMkhAra dAdAnA caraNomAM ya saMgIta dvArA Avana sevAnI jhaMkhanA dharAve che. saranAmuM : phona : 02733-273423 peTrolapaMpa pAse, zaMkhezvara ji. pATaNa-384246 Page #777 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 zrI mehula dilIpabhAI ThAkura vatana : zaMkhezvara hAla : zaMkhezvara zaMkhezvara mahAtIrthamAM prasiddha saMgItakAra pitAzrI dilIpabhAI tathA kAkAthI malayabhAI temaja parivAranA vaDIlo pAsethI saMgItanA saMskAro maLyA. mehalabhAIne bAlyakALathI bhaktisaMgItano zokha hato. madhura sUrIlA kaMThanI kudaratI bakSisa che. jaina saMgItakAra banI prabhubhakti karavAnI utkaTa jhaMkhanA hatI. nAnIvaye saMgItakAra tarIke apUrva lokacAhanA prApta karI che. suMdara madhura prakAzita kaMTha dharAve che. saMgItanA satata abhyAsu che. potAnA bhaktisaMgItathI bhAvavAhI gIto dvArA zrotAone taraboLa karI de che. oragana ane hArmoniyama para suMdara prabhutva dharAve che. nAnIvaye pUjA, bhAvanA ane aMjanazalAkAmahotsavanA bharacaka kAryakramomAM prasiddhi pAmyA che. aMjanazalAkAmahotsavomAM AgavI vizeSatAthI bhakti saMgItanA kAryakramo Ape che. aneka saMgItapremIsaMgho dvArA sammAna pAmI suMdara khyAti prApta karI che. jainasamAjamAM bhaktisaMgItakSetre siddhinAM zikharo sara karI temaNe bhakti-saMgItanA yuvA kalAkAra tarIke prasiddhi meLavI che. mehulabhAI suvarNa pratIkothI nAnI vaye sammAna pAmanAra jaina saMgItakAra che. temanI oDiyo sIDI ane keseTa prasiddha pAmI che. saranAmuM : 2. pArzvanAtha sosAyaTI, peTrolapaMpa pAchaLa, zaMkhezvara-pIna : 384 246 ji. pATaNa phona : (02733)273361 mo. 94274883961, zrI lalitakumAra dAmodaradAsa bhojaka (ThAkura) vatana : rAdhanapura nivAsa : rAdhanapura parivAranA janmadatta saMskAro ane gurubaMdhu pAsethI saMgItanI tAlIma lIdhI. gheghUra-madhura avAja dharAve che. pUjA, bhAvanA ane mahotsavomAM sArI lokacAhanA meLavI che. lokagIta, bhajana ane DAyarAnA kAryakramo paNa Ape che. temanA saMgItamAM lokasaMgItano prabhAva che. hArmoniyama ane oragana para prabhutva totlo dharAve che. tabalAMvAdananuM vizeSa jJAna dharAve che. temanI oDiyo keseTa ane oDiyosIDI upalabdha che. pragatine paMthe temanI vikAsayAtrA cAlu che. saranAmuM : phona : 02746-275167 bhojakavAsa rAdhanapura ji. pATaNa baMdhubelaDI nIrava-nikuMja ThAkura enDa pArTI vatana : rAdhanapura hAla : muMbaI. prasiddha saMgItakAra pitAzrI baLavaMta ThAkuranuM saMgIta vArasAmAM meLavyuM. zAstrIya saMgItajJa ustAda pAsethI zAstrIya saMgItanI paddhatisaranI tAlIma lIdhI che. A baMdhu-belaDIe muMbaI ane zaherI vistAromAM pUjA-bhAvanA ane aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsavomAM nAnIvaye saMgItakSetre jaina samAjamAM AgavuM sthAna prApta karyuM che. temanI bhaktisaMgItanI oDiyo keseTa temaja vIDiyo sIDI upalabdha che. 10 varSanA sevAkALamAM aneka saMgho dvArA suMdara jinabhaktisaMgIta mATe sanmAna pAmyA che. saranAmuM : zrI baLavaMta ThAkura/nIrava-nikuMja 12mI khetavADI krosa lena, 13-sonAvAlA kampAunDa, bIje mALe, phleTa naM. 4, muMbaI-400004, phona : 022-23824316, mo. naM. 9322121653 9322227835, 9324269684 cuMvALa paMthakanA saMgItakAra zrI DAhyAlAla kAMtilAla bhojaka vatana : kaDI hAla : bhoyaNItIrtha. mallinAthadAdAnA bhoyaNItIrthamAM chellAM 35 varSathI saMgItakAra tarIke sevA Ape che. temanA pitAzrI kAMtibhAI pAsethI saMgIta vArasAmAM maLyuM. bulaMda avAja dharAve che. cuMvALa paMthakamAM 'kathA-gIta-bhakti-saMgIta' mATe khyAti dharAve che. pUjA-bhAvanA-pUjananA kAryakramomAM saMgItakAra tarIke sevA Page #778 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 Ape che. bhoyaNItIrtha khAte niSThApUrvaka mallinAthadAdAnI bhakti kare che. bhoyaNI (tIrtha) tA. viramagAma, ji. amadAvAda. zrI mUkezabhAI ke. nAyaka janmabhUmi pATaNa khAte ATha varSanI nAnI vaye saMgItanA zokhane lIdhe, saMgItakSetre praveza karyo. bhaktisaMgIta mATe prasiddha saMgItakAra baLavaMta ThAkura pAsethI preraNA maLI. teo bulaMda avAja dharAve che. pUjA-bhAvanA mahApUjana ane mahotsavomAM suMdara bhaktisaMgIta dvArA prasiddhi pAmyA che. cha'rIpAlita saMghomAM temanA saMgItamAM arvAcIna ane lokasaMgItano vizeSa prabhAva che. navIna bhaktiracanAo dvArA jinabhaktisaMgItakSetre saphaLa AgekUca karI rahyA che. The. baDavAvADo, pATaNa zrI jayendrabhAI ke. nAyaka amadAvAda khAte mAdhyamika zALAmAM zikSaka tarIke sevA ApI, zikSaNakSetre sthira thayA che. temanA moTA bApujI havelIsaMgItajJa zrI kAMtibhAI pAsethI saMgItanI preraNA maLI. temaNe saMgItanI tAlIma ApI. zrI jayendrabhAI chellAM 25 varSathI amadAvAda khAte potAnA zikSakanA vyavasAya sAthe jaina saMgItakAra tarIke paNa sevAo Ape che. teo 'aMtarAyakarmanI pUjA'nA spezyAlisTa tarIke khyAti pAmyA che. zrI manojabhAI ke. nAyaka cArUpa tIrtha khAte pa.pUjya AcArya bhagavaMta zrI omakArasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM yojAyela kAryakramamAMthI zrI manojabhAIne jinabhaktinI preraNA maLI. chellAM keTalAMka varSathI jaina saMgItakAra tarIke pUjA-bhAvanA-mahotsavonA kAryakramomAM sevA ApI rahyA che. jIvadayA mATe bhajana-bhakti saMgItanA kAryakramomAM mAnaTsevA ApI, jIvadayAnuM punitakArya kare che. jinabhakti saMgItakSetre yazasvI kArakirdI mATe khUba prayatnazIla che. saranAmuM : baDavAvADo, pATaNa. pIna-384265. zrI pradIpabhAI aMbAlAla ThAkura zrI pradIpabhAIne saMgItanA saMskAro vArasAmAM maLelA che. kArakirdIno prAraMbha vAhanavyavahAra vibhAgamAMthI karyo. saMgItanA zokhane lIdhe temaNe nokarI choDI saMgItakAra tarIke sevA ApavA vicAryuM. hAla zaMkhezvara khAte zrI 108 pArzvanAtha jinamaMdiramAM saMgItakAra tarIke sevA Ape che. sUrIlA avAjavALA zrI pradIpabhAI zAstrIya saMgItanuM paNa jJAna dharAve che. pradIpabhAI prasiddha saMgItakAra zrI baLavaMta ThAkuranA moTAbhAI che. pUjA, dhanya dharA bhAvanA, pUjana ane aMjanazalAkAmahotsavomAM zrI baLavaMtabhAI sAthe paNa saMgItanI sevA Ape che. Ph:02733-273739. zrI 108 pArzvanAtha bhaktivihAra jaina TrasTa zaMkhezvara ji. pATaNa zrI rAjeza guNavaMtalAla bhojaka(ThAkura) vatana : kaDI hAla : bhoyaNI tIrtha. mallinAthadAdAnA bhoyaNItIrthamAM potAnA pitAzrI sAthe saMgItakAra tarIke sevA Ape che. parivAranA AnuvaMzika saMgItanA saMskAro prApta thayA che. te tArasaptakano prakAzita svara dharAve che. pUjA bhAvanA-pUjana ane mahotsavomAM lokabhogya saMgItanuM jJAna dharAve che. temanI stavanonI oDiyo keseTa temaja sIDI upalabdha che. cuMvALa paMthakamAM lokapriya saMgItakAra tarIke cAhanA meLavI che. jinabhaktisaMgItakSetre temanI vikAsayAtrA cAlu che. saranAmuM : bhoMyaNI (tIrtha) tA. viramagAma zrI hasamukhalAla ramaNikalAla ThAkura vatana : rAdhanapura karmabhUmi : gotarakA. zaMkhezvara mahAtIrtha khAte AjIvana ApanAra paramAtmabhakti karI, saMniSTha sevA saMgItakAra pitAzrI ramaNikabhAI tathA moTAbhAI dilIpabhAI pAsethI saMgItanA saMskAro maLyA. zrI hasamukhabhAI pATaNa jillAnA gotarakA khAte hAiskUlamAM klArka tarIke sevA Ape che. klArka tarIkenI sevAo sAthe pUjA, bhAvanA, pUjano ane mahotsavomAM jinezvara bhaktinA kAryakramo Ape che. chellAM 15 varSathI temanI saMgItakAra tarIkenI sevAo yazasvI rahI che. saranAmuM H phona : 9825332319. gotarakA The. hAiskUla ji. pATaNa. 2. pArzvanAtha sosAyaTI, zaMkhezvara pIna : 384246 zrI pramodakumAra ramaNikalAla bhojaka vatana : zaMkhezvara hAla : amadAvAda zrI pramodabhAIne saMgItanA saMskAro pitAjI saMgItakAra ramaNikabhAI tathA moTAbhAI dilIpabhAI pAsethI maLyA. bulaMda-pahADI avAja dharAve che. tabalAMvAdananA paNa jANakAra che. hAla-gAMdhInagara khAte pazupAlana niyAmakanI kacerImAM hisAbanIza tarIke sevA Ape che. potAnI sarakArI nokarI sAthe Page #779 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 o59 amadAvAda khAte nivAsa karI pUjA, bhAvanA, pUjana ane mahotsavomAM saMgItakAra tarIke sevA Ape che. temanuM saMgItanuM kAryakSetra vizeSa amadAvAda rahyuM che. saranAmuM : phona : 079-27660366. DI-2/6 AvAsa hAusiMga sosAyaTI (phleTsa) naMdabaMglojhanI bAjumAM, ghATaloDiyA, pAvApurI sosAyaTI pAse, amadAvAda. sva. zrI bharata ThAkura enDa pArTI vatana : pATaNa. chellAM keTalAMka varSothI pUjA-bhAvanA ane mahotsavonA kAryakramomAM jaina saMgItakAra tarIke sevA ApI che. jinabhaktisaMgItakSetre pragati mATe prayatnazIla hatA. ApabaLe zraddhAthI bhaktisaMgItanA kAryakramo ApyA che. saMgItakAra sva. hasamukha divAna pAsethI preraNA laI saMgItanI kArakirdIno prAraMbha karyo. prayatnapUrvaka AgaLa vadhI rahyA che. teo tAjetaramAM AvasAna pAmyA. saranAmuM : phona : 9909217456 vAgoLano pADo, madArasA, pATaNa (u. gujarAta) pIna : 384 266 zrI parezakumAra vI. nAyaka zrI parezabhAI amadAvAdanA jaiphavayanA saMgItakAra zrI vAsudevabhAInA putra che. saMgItano zokha ane janmadatta saMgItanA saMskAroe saMgItakAra banavAnI preraNA ApI. zrI parezabhAI pUjA, bhAvanA, aMjanazalAkA mahotsavomAM saMgItakAra tarIke sevA Ape che. amadAvAda zaheramAM saMgItakAra tarIke jANItA che. saranAmuM : 079-27475366 11, narasiMha pArka, vijayanagara, nAraNapurA amadAvAda. zrI vijayakumAra DAhyAlAla bhojaka vatana : kaDI nivAsa : amadAvAda zrI vijayabhAI jaina saMgItakAra tarIkenI kArakirdIno prAraMbha AtmabaLe karI rahyA che. potAnA pitA ane dAdA pAsethI saMgItanA saMskAro maLyA che. pUjA, bhAvanA, pUjanomAM jinabhaktisaMgItanA kAryakramo Ape che. saMgItanI tAlIma laI vikAsanA paMthe AgekUca karavA prayatnazIla che. | jaina dharmamAM sadIothI saMgItane khAsa mahatva ApavAmAM Ave che. pAlitANAmAM eka prasaMge sAMgItika rajUAta IkaratA jUnI peDhInA khyAtanAma saMgItakAra bAroTa naMdalAla lyANatA kalAkAra vAsadAse zetruMjaya mahAtIrthanA saMgItakAro zetruMjaya dhAmamAM derAsaromAM bAroTa samAja (brahmabhaTTa samAja)nA bhAIo ghaNAM varSothI hRdayapUrvaka jinabhakti kare che. pUjA, bhAvanA, pUjana, dAMDiyArAsa ane aMjanazalAkAmahotsavomAM jinabhakti dvArA saMgItakAra tarIke sevA Ape che. jinazAsananA sauthI moTA A tIrthadhAmamAM ane samagra saurASTra paMthakamAM temanuM jinabhaktisaMgIta prasiddhi pAmyuM che. ghaNAM varSo pUrve zetruMjaya parvata para agAunI pAMca peDhIthI zrI naMdalAlabhAI kalyANajIbhAI bAroTa zetruMjaya parvata upara derAsaramAM saMgItakAra tarIke sevA ApatA hatA. ekavAra pAlitANAnA bAbu derAsaranA TrasTIo tyAM AvyA ane temaNe zrI naMdalAlabhAInI saMgItasevAothI prabhAvita thaI, bAbu derAsaramAM saMgItakAra tarIke sevA mATe ophara karI. zrI naMdalAlabhAIe bAbu derAsaramAM ghaNAM varSo sudhI jinabhakti karI. zrI naMdalAlabhAInA putro zrI dalapatabhAI ane zrI kAMtilAlabhAIe paNa pitAjIno saMgItano vAraso jALavI rAkhyo che. zrI dalapatabhAI pUjA, bhAvanA, jinabhaktisaMgItanA kAryakramo Ape che ane jinabhakti saMgIta mATe jANItA che ane saMgItakAra tarIke sevA ApI rahyA che. temanA bhAI sva. manubhAI ane sva. maMgubhAI saMgItakAra tarIke sevAo ApatA hatA. | zrI naMdalAlabhAI ane zrI kAMtilAlabhAInA jinabhakti saMgItanA saMskAro temanA suputra saMjayabhAIne Page #780 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 060 dhanya dharA: vArasAmAM maLyA che. zrI saMjayabhAI paNa jinabhakti saMgItanA (4) vinodakumAra kezavalAla nAyaka sArA jANakAra che. temanI pArTI pUjA, pUjana, bhAvanA ane 15-e, anurAdhA sosAyaTI, aMjanazalAkA- pratiSThAmahotsavonA kAryakramo mATe samagra maheza peTrola paMpa pAse, saurASTramAM jANItI che. Ama zrI naMdalAlabhAInuM AkhuM visanagara ji. mahesANA. parivAra zetruMjayadhAmamAM jinezvaranI bhakti kare che ane mo.naM. 9427380699 jainasamAjamAM lokacAhanA meLavI che. (5) pradIpakumAra pratApacaMdra nAyaka zrI naMdalAlabhAInA parivAranI jema sva. zrI 15-e, anurAdhA sosAyaTI, rAyamalabhAI jorasaMgabhAI bAroTanI saMgItakAra tarIkenI maheza peTrola paMpa pAse, sevAonI noMdha letAM temanI saMgItamaya paramAtmabhaktine sau yAda visanagara ji. mahesANA. kare che. temanA putra zrI mahendrabhAI pAlitANA khAte saMgItakAra mo.naM. 9898369705 tarIke sevA ApI rahyA che. sUrIlA avAjavALA zrI mahendrabhAInI bhaktisaMgItanI vikAsayAtrA cAlu che. pAlitANA (6) dharmezakumAra pratApacaMdra nAyaka khAtenA bAroTa samAjanA saMgItakArabhAI paramapUjya 15-e, anurAdhA sosAyaTI, AcAryabhagavaMto ane gurubhagavaMtonA AzIrvAda pAmyA che. maheza peTrola paMpa pAse, temanI saMgItakAra tarIkenI sevAo prazaMsanIya rahI che. visanagara ji. mahesANA. mo.naM. 9898868249 saranAmuM :jaina saMgItakAra kAMtilAla enDa pArTI bAbuderAsara, (7) mUkezabhAI devacaMdadAsa nAyaka taLeTI, pAlitANA-364 270. che. kanaya phleTsa, gAyatrI maMdira pAse, mahesANA. phona : 02848-242973 mo. 9898695163 (8) azokabhAI zAMtilAla nAyaka 'lepa, opa, cakSa-TIkA nAyakavAsa, joSIno maDha, umatA, tA. visanagara ji. mahesANA. vagerenA tajajJo (9) prakAzabhAI goradhanadAsa nAyaka, prabhunagara sosAyaTI, saranAmAM : kherALuroDa, visanagara ji. mahesANA. (1) dhIrubhAI/vijayabhAI bhojaka (bhojaka bradharsa) 'jaina citrakaLAnA kasabIo/ arihaMta ArTa, 39, takSazilA baMglojha, agaracanAnA kasabIo visanagara ji. mahesANA (2) yogezabhAI dhanasukhabhAI nAyaka (1) araviMdabhAI harilAla nAyaka goviMda cakalA, bhATavADo, traNa daravAjA, TAvara pAse, The. zAmaLA pArzvanAtha derAsara, visanagara ji. mahesANA. jogIvADo, pATaNa phona : 02765-223208 mo. 937pa622950 phona : 02766-234883 (3) pratApabhAI kezavalAla nAyaka amRtalAla jeThAlAla bhojaka vaDagAma, ji. banAsakAMThA pI.pI.ArTisTa 15-e, bhojakazerI, vaDagAma. anurAdhA sosAyaTI, maheza peTrola paMpa pAse, (3) mAdhavalAla hAthIrAma bhojaka visanagara ji. mahesANA. bholAzaMkara mAdhavalAla bhojaka, mo. naM. 9974231043 bhojakazerI, vaDagAma ji. banAsakAMThA Jain Education Intemational Page #781 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 'bhAvanagaranA jaina saMgItakAro | sUrIlo kaMTha dharAvatA azoka paramANaMdadAsa zAha hAla bAvana varSanI uMmara dharAvatA, tA. 16-6-1955nA roja janmelA azoka paramANaMdadAsa zAha jaina saMgItakAra tarIkenI kArakirdI chellAM paccIsa varSathI dharAve che. dareka prakAranAM pUjana, bhAvayAtrA, prArthanA, bhAvanAnA kAryakramo Ape che ane potAno cAhakavarga dharAve che.. zrI azokabhAIe jaina stavananA kAryakramo ApavA mATe videza-pravAsa paNa karela che. temanI pAMca oNDiyo keseTa-sI.DI. paNa bahAra paDela che. teo bhAvanagaranI esa.bI.esa.mAM sevA Ape che. temanuM saranAmuM che : "parama', ploTa naM. 618/bI6, gItAcoka, kRSNanagara, bhAvanagara-364 001. tathA phona naM. 0279-2200862 ane mobAIla naM. 09426454506 che. sumadhura kaMThanA sAdhikA ku. hIrala azokabhAI zAha pitA azokabhAInAM pagale-pagale ku. hIrala zAhe paNa kArakirdI kSetre saMgIta apanAvavAnuM munAsIba mAnyuM. teo chellAM daseka varSathI pitAnI sAthe jaina stavananA kAryakramo Ape che. - tA. 22-4-1983nA roja janmelAM hAla 24 varSanI vaya dharAvatAM ku. hIrala "saMgIta-vizArada'nI padavI dharAve che. jhI TIvI-gujarAtInI 'sAregAmA' zreNImAM teo ranarsaapa che tathA prArthanA-stavananA kAryakramomAM udghoSikAnI pharaja paNa bajAve che. temanuM saranAmuM : "parama', ploTa naM. 618/bI-6, gItA coka, kRSNanagara, bhAvanagara-364 001 che. phona naM. 0278-2200862 tathA mobAIla naM. O9328024863 che. AkarSaka avAja dharAvatA dIpeza azvinabhAI kAmadAra jIvananAM satyAvIsa varSa pasAra karI cUkelA zrI dIpezabhAI azvinabhAI kAmadAra chellAM 15 varSathI jaina saMgItakAra tarIke kAryakramo Ape che. pUjana ane bhAvanAnA kAryakramo Ape che. temanuM saranAmuM che : "arihaMta', ploTa naM. 953-e-1-bI, gItAcoka, kRSNanagara, bhAvanagara-364 001. phona naM. 0278-2205263 ane mobAIla naM. 9328002204 ane 9725234098 che. bhAvanAmaya svara- sAdhaka bhAvika vikramabhAI zAha zekSaNika kSetre bI.bI.e.nI DigrI prApta karanAra zrI bhAvikabhAI zAha chellAM vIsa varSothI dhArmika pUjA, pUjana, bhAvanA, sAMjI, pratiSThA-aMjanazalAkA, saMghayAtrA, dIkSA, prArthanA tathA stavanonA kAryakrama Ape vyavasAyakSetre 'bhAvika TekSaTAila'nA mAlika evA bhAvikabhAInuM saranAmuM A mujaba che : "bhAvika' -6/sI, zakti hAusiMga sosAyaTI, DaoN. dvijeza zAhanA davAkhAnA sAme, vidyAnagara, bhAvanagara-364 002 che. phona naM. 9898624552, 9925926899 ane 9723532052 che. kAmaNagAro kaMTha dharAvanAra kamaleza kAMtilAla zAha chellAM vIsa varSathI jaina saMgItakAra tarIke kAryakramo ApatA zrI kamaleza kAMtilAla zAha bI.koma., ela.ela.bI. thaI eDvokeTanI kAmagIrI kare che. teo mAtra jaina saMgItanA ja kAryakramo Ape che, jemAM pUjA, pUjana, prArthanAsabhA, bhAvanA, aMjanazalAkA vageremAM jaina saMgItakAra tarIke bhakti karAve che. Jain Education Intemational Page #782 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 dhanya dharAH rAjazrI sAunDa, muMbaI dvArA "zaMkhezvaranA caraNe jaya vaMdanA' nAme temaNe gAyelAM stavanonI oDiyo keseTa prasiddha thayela che. "AdezvaranA darabAre amIvaMdanA' nAme oDiyo keseTa paNa bahAra paDela che. temano putra jaladIpa sAro organapleyara che ane AMtararASTrIya siddhi dharAve che. jenonA zvetAMbara, sthAnakavAsI, digaMbara traNeya phirakAonA teo jANItA gAyaka temanuM saranAmuM : e/2, tRpti phleTa, ghaMTAkarNa derAsara sAme, kresanTa, bhAvanagara-364 001 che. phona naM. 02782429983 ane mo. 9426802208 che. maLatAvaDA-milanasAra miteza hasamukharAya zAha ela.AI.sI. ejanTanI vyAvasAyika kArakirdI dharAvatA zrI miteza hasamukharAya zAha jaina saMgItakAra tarIke paNa ujjavaLa pAsuM dharAve che. teo chellAM trIsa varSathI sevaka myujhikala grupa nAme jaina saMgItanA kAryakramo kare che. jainapUjana, bhAvanA, prArthanAnI sAthe lagnagItonA kAryakramo paNa Ape che. teo eka sArA enkara ane progrAma-orgenAijhara che. temanuM saranAmuM : ploTa naM. 2-i, zakti TenAmenTa, zyAmala phleTa sAme, vidyAnagara, bhAvanagara364 001 che. phona naM. 0278-2522163 temaja mobAila naM. 9426468736 che. jaina stavanonA gAyaka, racayitA ane svarakAra caMdrakAnta vardhamAna zAha atre ApelA bhAvanagaranA jaina saMgItakAronA paricayamAM sauthI jUnA stavanagAyaka zrI caMdrakAnta vardhamAna zAhe kArakirdInI zarUAta 1975thI bhAvanagaranA lalitasUri jena saMgItakalA maMDaLa dvArA karI. maMDaLa dvArA prakAzita stavana-pustikAmAM temaNe racelAM cauda stavanono samAveza thayela che. e pachI emaNe 'amI vaMdanA kalAvRMda' nAme potAnuM grupa zarU karyuM. A grupanA upakrame potAnI patnI zrImatI sohiNIbahena tathA putrI amI ane sAthIdAronA sAthamAM bhAratanAM kalakattA, madhyapradeza, mahArASTra, AMdhra, bihAra, orissA, karNATaka vagere rAjyomAM ane gujarAtanAM pAlitANA, mahuvA, taLAjA, vaDodarA, mahuDI, naDiyAda, amadAvAda vagere zaheromAM sUramaya bhaktivaMdanAnA jaina stavanonA kAryakramo ApyA che. stavano uparAMta aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsavomAM, saMghayAtrAmAM jaina saMgItanA bhaktirasanI gaMgA vahevaDAve che. temaNe saMgIta-rUpaka dvArA sauprathama tIrthakaronA saMyamane tAdezya rajU karyA che. aneka saMsthAoe temane sammAna ane evorDathI navAjyAM che. -: bhAvanagaranA jaina vidhikAro-kriyAdhArako dhanavaMtabhAI sI. zAha (sihoravALA) sihoranA zrI dhanavaMtabhAI sI. zAha saM. 2050thI zAMtisnAtra tathA vividha pUjA, pUjana, havana, anuSThAna prasaMge vidhi-vidhAna karAve che. dareka prakAranAM pUjA-pUjana bhaNAve che. teo zrI sihora jaina zve. mU. saMghanA 30 varSathI sekreTarI che tathA sihora markanTAila ko. o. benka li.-sihoranA DirekTara, zrI sihora meTala maracanTa eso.nA sekreTarI ane cembara opha komarsa-sihoranA kArobArI sabhya paNa che. temanuM saranAmuM : anilakumAra enDa bradharsa, kaMsArA bajAra, sihora ji. bhAvanagara che. phona naM. 02846222273 ane mo. 9825882004 tathA 9428637285 che. jasavaMtarAya sI. pArekha | nivRtta porTa karmacArI, penzanara zrI jasavaMtabhAI pArekha eka acchA vidhikAra che. chellAM vIsa varSathI teo vidhi-vidhAna karAve che. bane tyAM sudhI bhAvanagara jillAmAM vidhividhAna mATe jAya che, bhAvanagara jillAnI bahAra jatA nathI. saumya ane milanasAra svabhAvanA zrI jasavaMtabhAInuM saranAmuM che : 303-bI, mahAvIra pArka, vidyAnagara, bhAvanagara-364 001. phona naM. 0278-2513984 che. ,,, Jain Education Intemational Page #783 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 jaina vidhikAra vijayabhAI pratAparAya mahetA 48 varSanI uMmara dharAvatA ane bhAvanagaranA hAikorTa roDa para "zAradA sAyakala sTora'no vyavasAya dharAvatA zrI vijayabhAI mahetA chellAM 30 varSathI vidhikAra tarIke sevA Ape che ane dareka prakAranAM pUjanomAM vidhikAraka tarIke sevA ApavA jAya che. temanuM saranAmuM : TI. sI. bradharsanI khaDakI, goDIjI jaina derAsara pAse,. vorAbajAra, bhAvanagara364 001 che. phona naM. dukAna-0278-2516819 tathA ghara : 0278-2520050 che. 063 - kriyAkAraka-vidhikAra manISakumAra rasikalAla mahetA | (vallabhIpuravALA) jaina kvelarsa' nAme bhAvanagaranA zeraDIpIThanA DelAmAM vyavasAya dharAvatA zrI manISakumAra rasikalAla mahetA chellAM pacIsa varSathI pUjana bhaNAve che ane vidhikArakriyAkAraka tarIke sevA Ape che. A uparAMta zrI vRddhicaMdrajI jaina pAThazALA tathA sAmAyika zALAmAM sevA Ape che. dara ravivAre zrI navakhaMDA pArzvanAtha sAmAyika maMDaLamAM 600 thI 700 bALakone samUha sAmAyikanuM Ayojana ane zibira-pravAsa vagerenuM saMcAlana paNa kare che. temanuM saranAmuM che : 101/e, zAlibhadra epArTamenTa, dAdAsAheba derAsaranI sAme, kALAnALA, bhAvanagara-364 001 phona : 0278-3014269 ane mobAila : 9426962572 che. - koI dhAmirka utsava veLA pU. zramaNabhagavaMtonI pAvatanizrAmAM saMgItamaya bhaktirasa pIrasatA saMgItakAra jaina saMgItakAro ] 4. 1. hArdika zAha B/5 rAjagRhI phleTa, navarakAra phleTanI bAjumAM, vAsaNA-amadAvAda-7 mo. 9825599362 079-26614993 zailendra jaina kAlindrI ji. zirohI (rAjasthAna) 3. suzIla zAha khImANA tA. kAMkareja ji. banAsakAMThA narezabhAI sevaMtIlAla zAha jaina derAsara pAse, UMjhA ji. mahesANA azoka gemAvata cembura-muMbaI anila gemAvata bhAyaMdara-muMbaI vinIta gumAvata cembura-muMbaI naineza zAha pATaNa 9. aMkura zAha enDa pArTI 10. meghakumAra zAha borIvalI-muMbaI satIza zAha borIvalI-muMbaI nIleza rANAvata sarIgAma sTe. valasADa rANAvata bhavana, svAminArAyaNa gurukuLa sAme, ji. valasADa-396 105 Page #784 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 964 dhanya dharAH surata 13. hasamukha jesIMgalAla dhAmI 20. jIvItarasvAmI yuvaka maMDaLa rAdhanapuravALA hIrapura jaina saMgha, pradIpa menzana, kArTara roDa naM. 4 Dhora bajAra, kAMkariyA, jaina derAsara pAse, bhoyataLiye, amadAvAda beMka opha inDiyAnI sAme, 21. jaina bhakti maMDaLa borIvalI (isTa) zAhapura, amadAvAda-1 muMbaI-404 066 jasavaMtabhAI sAMkaLacaMda zAha phona : 02 - 28063386 karNAvatI sosAyaTI, 28990740 usmAnapurA, vADaja, 14. zrI surezabhAI DI. zAha amadAvAda 806, hIrApannA epArTamenTa, '' 23. zrI gopALabhAI vI. vorA kAjInuM medAna, gopIpurA, 10, lalitAdevIpArka sosAyaTI, rANIpa, amadAvAda mo.naM. 9824765000 24. zrI mahAvIra jaina mahilA maMDaLa 0261-2599845 ane zrI pArzva mahilA maMDaLa 15. zrI nilezabhAI saMghavI sekTara-22, gAMdhInagara kAyastha mahollo, subhASacoka 25. hemendrabhAI cinubhAI vakIla pAse, gopIpurA, 19-111 rUpaka pArka, surata vijayanagara, amadAvAda phona : 0261-2591622 26. rajanIkAMta ratilAla zAha 16. mahAvIra jaina maMDaLa uttama lIlAdharanI khaDakI, sumatibhAI paropakArI, maMgaLa pArekhano khAMco, lakSmInArAyaNa poLa, zAhapura, amadAvAda lAvarIno khAMco, 27. ramaNabhAI kApaDiyA zAhapura, amadAvAda-1 bhUmikA epArTamenTa, vikAsagRha 17. luNasAvADa jaina yuvaka maMDaLa roDa, navA zAradAmaMdira roDa, moTI poLa, luNasAvADa, amadAvAda-7 amadAvAda gopALadAsa harajIvana vorA 18. dhuraMdhara saMgIta kalA maMDaLa maNibhadra agarabattI varkasa pIpaLAvALo khAMco, ratanapoLa, zivama pArka, amadAvAda-1 zAhIbAga, amadAvAda 19. sAbaramatI jaina yuvaka maMDaLa ramezabhAI caMpakalAla nAyaka jaina saMskRti bhavana, I/pa6 dezavAlI sosAyaTI, nizApoLa, rilipha roDa, dhanajIbhAInA kUvA pAse, amadAvAda-1 cAMdaloDiyA roDa, amadAvAda 30. kIrITabhAI I. Thakkara 4, RSipArka sosAyaTI, AnaMdavADI basasTenDa pAse, Isanapura, vaTavA amadAvAda 31 jeThAbhAI Thakkara (kaDIvALA) AjhAda coka, naroDA amadAvAda 32. mukuMdabhAI Ara. mahaMta zAhapura, navI poLa sAme, rAmajImaMdiramAM, amadAvAda-1 33. dIpakakumAra pArekha 644, mAIvADo, rAyapura, amadAvAda 34. ramaNalAla motIrAma bAroTa rAjapura, derAsara pAse, 2, manasUrInI cAlI, amadAvAda-21 35. zivarAmabhAI rAjA mahetAnI poLa amadAvAda-1 36. rAjanagara saMyukta maMDaLa zAmaLAnI poLa, rAyapura amadAvAda 37. jaina ArAdhaka maMDaLa kAlupura, jJAnamaMdira upAzraya, amadAvAda-1 38. zrI elisabrija jaina yuvaka maMDaLa (slAIDa zo sAthe tIrthadarzana) 2/sI-puSpAMjali phleTsa, pAlaDI basasTenDa pAse, amadAvAda-7 39. mahAvIra smRti maMDaLa vaizAlI mahAvIra sosAyaTI, pAlaDI, amadAvAda-7 29 Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #785 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sorabha bhAga-1 65 'pUjana-vidhikAro 40. pArthabhakti maMDaLa zrI hiMmatabhAI pI. zAha 37/ prophesara kolonI, navaraMgapurA, amadAvAda-9 41. vardhamAna bhakti maMDaLa zrI janakabhAI eca. zAha 111, gaganavihAra phleTsa, khAnapura, amadAvAda-9 42. manaharalAla ratilAla gAMdhI (khaMbhAtavALA) arpaNA phleTa, pAlaDI sTenDa pAchaLa, amadAvAda 43. hasamukhalAla harajIvanadAsa vorA 1886/pADApoLa, gAMdhIroDa, yuniyana beMka pAchaLa, amadAvAda 44. prabodhabhAI somacaMdabhAI mAstara zizuvihAra bAlamaMdira pAse, paMkaja sosAyaTI, amadAvAda 45. jayaMtIlAla sukhalAla zAha suratI cAlI, pAMjarApoLa, rilipha roDa, amadAvAda 46. aMbAlAla choTAlAla zAha 33/avanikApArka, khAnapura, amadAvAda 47. sva. gajAnana devIdAsa ThAkuranA putro 45, nAyakanagara, navajIvana amadAvAda 48. jainam myujhikala grupa amadAvAda 49. tIrtharaMjana mahilA maMDaLa mAkubhAI zeThano baMgalo, khAnapura, amadAvAda-1 (chappana dikakumArikA mATe) 50. pArzva mahilA maMDaLa zAhapura, daravAjAno khAMco, zAhapura, amadAvAda 51. AziSa ke. mahetA zrI saMjayabhAI somAbhAI mobAila-9825079794 pAIpavALA . pareza rAmI enDa pArTI patAsApoLa, 192/dharamacaMdanI orakesTrA khaDakI, mahAvIra svAmI derAsara somIvADo, pATaNa pAse, gAMdhI roDa, amadAvAda zrI mUkezabhAI zAha zItalanAtha derAsara pAse, vaDhavANa 1. paMDitavarya vasaMtabhAI maphatalAla dozI 10. zrI kIrtibhAI zAha vAsupUjya epArTamenTa, zAMtivana, moTA jaina derAsara pAse, pAlaDI, amadAvAda surendranagara zrI navInabhAI zAha 11. zrI kanubhAI phojAlAla dozI TrasTIzrI-zeTha rAyazI vardhamAna jaina borDiMga, derAsara pAse, peDhI, cAMdI bajAra, jAmanagara navasArI phona-2672108 12. paMDitavaryazrI dalapatabhAI sI. zAha zrI nAnubhAI vIracaMda bAvIzI ciMtAmaNI jaina derAsara, DhALanI poLa, AsToDiyA, navasArI amadAvAda 1830/jaina derAsara 13. zrI vasaMtabhAI vakIla mahAvIra ArAdhaka maMDaLa, phona : 079-22148558 amadAvAda, zrI zAMtilAla manasukhalAla zAha citrakUTa sosAyaTI, pAlaDI uNa tA. kAMkareja, ji. myujhiyama pAse, amadAvAda-7 banAsakAMThA uNa-385 560 14. zrI pravINabhAI paMDita phona : 02747-226448 bhaktinagara sosAyaTI mo. 9427390025 tharA tA. kAMkareja zrI araviMdabhAI paMDita ji. banAsakAMThA pAMjarApoLa, 15. zrI bhIkhubhAI kaTAriyA rAdhanapura ji. pATaNa bArasIvALA mo. 09879586049 zrI caMdrakAntabhAI paMDita 16. zrI dilIpabhAI je. zAha kumArapALa sosAyaTI sI-10, AsopAlava cANasmA-DIsA hAIve-pATaNa epArTamenTa, bIjA mALe, paMDitazrI caMpakabhAI zAha rajanIgaMdhA TAvaranI bAjumAM, jainavAsa, zivagaMja ji. sirohI zAhIbAga, kempa roDa, rAjasthAna amadAvAda-4 phona : mo. 9825575631 pAse, pUnA Jain Education Intemational Page #786 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 dhanya dharA: 17. zAha dilIpabhAI verAvaLavALA 27. ramaNalAla kezavalAla zAha 37. jayaMtilAla amRtalAla zAha borIvalI, muMbaI jJAnamaMdira, kALupura, sAtabhAInuM DaheluM, vAghaNapoLa, zrI narezabhAI zAha-rAdhanapuravALA amadAvAda ratanapoLa, amadAvAda-1 borIvalI, muMbaI ramaNalAla bhogIlAla zAha 38. rajanIkAMta ke. zAha 19. zrI surezabhAI saMghavI 915, kALuzInI poLa 10, zAstrIpArka, ema. ema. rAhejA-TAunazIpa kALupura, amadAvAda-1 roDa, AMbAvADI, amadAvAda 101/- ziva bilDiMga lAlabhAI phUlacaMda dhIA 39. giradharabhAI munamajI velANI malADa (isTa) 14, bhAvika sosAyaTI, DI. 18/947 kRSNanagara, muMbaI-97 AnaMdanagara, posTaophisa pAse, naroDA roDa, amadAvAda mo. naM. 09892226909 pAlaDI, amadAvAda-7 40. jayaMtIlAla kezavalAla lIcavALA zrI rAjezabhAI saMghavI 30. narendrabhAI hIrAlAla zAha manasukhabhAInI poLa, kAlupura The. kAyastha mahollo 1850/ pADApoLa, amadAvAda-1 mInaLa epArTamenTa, koLIpADAnI khaDakI, 41. kAMtilAla je. prajApati rUma naM. 5, bIje mALe amadAvAda-1 mAMDalAvALA, zamIma sosAyaTI, gopIpurA, surata 31. choTAlAla nAnacaMda mAstara vasuMdharA pAse, gulabAI TekarA, mo. naM. 09824635096 khAnapura, 24, abhisajanI, elisabrija, amadAvAda-6 21. caMdrakAMtabhAI dozI trIje mALe, sAbara hoTela pAse, 42. paMDita zAha jeThAlAla bhAramala pUjA-abhiSeka bilDiMga, amadAvAda-1 tathA zAha hemacaMda bhAramala lAla baMgalA, aThavA lAInsa, 32. jasavaMtalAla sAMkaLacaMda zAha bI/velANI esTeTa, karNAvatI sosAyaTI, dukAna naM. 7, rANIsatI mArga, phona mo. 9825117951 usmAnapurA, vADaja, malADa (pUrva)-muMbaI-97 22. zrI dhanaMjayabhAI jaina amadAvAda-13 mobAila : 9930194pa03 muMbaI 33. bacubhAI rAyacaMda zAha 43. sakaracaMda mAMDalAvALA 23. jasabhAI lAlabhAI zeTha kALupura, TaMkazALa, samarathabhAI khetarapALanI poLa, mANekacoka, ratanapoLa, zeThanI poLa, hola pAse, amadAvAda amadAvAda-1 amadAvAda-1 34. AziSa kanakarAya mahetA kezavalAla cimanalAla bhojaka 24. bAbubhAI sANaMdavALA 702, mArutI senTara, svAminArAyaNa maMdira pAse, 6, paMkaja sosAyaTI, DrAIva ina roDa, taragALA vADa, kALupura, pAlaDI, amadAvAda-7 memanagara, amadAvAda amadAvAda-1 . 25. maphatalAla phakIracaMda DabhoIvALA 35. manubhAI mANekalAla zAha 45. vidhutabhAI kasturabhAI zAha ciMtana phleTa, sadyanayananagara lavAranI poLa, mANekacoka, pAlaDI, basasTenDa pAse, derAsara pAse, amadAvAda amadAvAda amadAvAda-7 hIrAlAla jAdavajI bhAvanagaravALA 36. cinubhAI amRtalAla zAha 46. jasabhAI lAlabhAI 14, svarAjanagara, AMbAvADI, maMgaLa pArekhano khAMco, ratanapoLa, zeThanI poLa, amadAvAda-15 goviMda kAzInI poLa, zAhapura amadAvAda-1 amadAvAda-1 surata 26. Page #787 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 47. kAMtilAla savacaMdabhAI zAha dozIvADAnI poLa, gosAMIjI maMdira pAse, jaina vidyAzALA pAse, amadAvAda-1 48. manubhAI popaTalAla zAha patAsApoLa, sadAzAnI khaDakI, gAMdhI roDa, amadAvAda 49. bhUrAbhAI phUlacaMdabhAI maMgaLa pArekhano khAMco, zAhapura, amadAvAda man rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA d 50. DaoN. pravINabhAI eca. mahetA pAkuMvarabA hospiTala guMdAvADI, rAjakoTa 51. bhUpatarAya paraSottamadAsa zeTha 2, vardhamAnanagara, kariyANAMnA vepArI, pelesa roDa, rAjakoTa 52. dinezacaMdra dhanabhAI zeTha zItalakuMja, jaina derAsara pAse, jUnAgaDha phona (0285) 2620496 (0285) 2654234 puSpamulA 53. mohanabhAI jaina derAsara pAse, boTAda 54. zihora 55. dhanasukhabhAI vAsaNanA vepArI, zihora ji. bhAvanagara manahara vakhArIA 15, zaMkaranagara sosAyaTI mahAvIra nagara 757 mu. hiMmatanagara ji. sAbarakAMThA phona (02772) 235120 CHHAYA pitAjI! mane Aje bhayAnaka svapta AvyA che. huM ghaNI DarI gaI chuM. mane cena paDatuM nathI. koI jJAnIne e aMge pUchI jUo. cata % rAjA puSpaketue putrInI vAta sAMbhaLI anikkAputra AcAryazrIne vinayapUrvaka svapnA mATe pUchyuM. guru mahArAje TUMkamAM kahyuM...je jIva ghaNA pApa kare, ghaNA raudradhyAnAdi kare te narakagatine pAme evo A svapnano sAra che. mATe putrI pAse khUba dharma karAvI sadgatinA adhikArI banAvo. devagati pAmela mAtA puvatIe putrIne svama dvArA dharmI thavAnI preraNA ApI, mAtAe puSpayulAne saMsAra to choDAvyo ja paNa sAthe mukti apAvavAmAM paNa Adarza banI. Page #788 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImallinAtha kaina tIrtha - corAbAda- dahANuM daLavIpADA, dharmedravihAra, nUtana bhoyaNI, kosabADa, dahANu roDa, mahArASTra, pIna : 401 703, mo. : 9226297975 Te. : (02528) 241004/241244 jaina dharmanA ItihAsamAM prathama vakhata banatuM morabI nivAsI hAla ghATakopara caMdra-kAMti paroNAgata pratimA gRha pUrNa bhAratabharanAM jainoe garva levA jevo abhigama Aje kaccha kAThiyAvADa, gujarAta, rAjasthAnanAM nAnAM gAmaDAnAM zrAvakonA parivAro dhaMdhArthe zahera tarapha 3. AvatAM tyAMnA derAsaranAM pratimAo apUja rahe che. A pratimAone moTAM derAsaro-tIrthanAM derAsaro parivAra nakSa jI vadhAravAnA hoI pratimA levA nA pADeche je Aje aneka saMgho temaja pa.pU. sAdhu-sAdhvI mahArAjonA anubhavanI vAta che. A bAbata zrI mallinAtha jaina tIrtha kosavADa dahANunA menejiMga TrasTI zrI ke. jI. zAhane eka zubha vicAra che OM Avyo ke AvAM pratiSThA thayelAM gAmaDAMonAM pratimA levAnuM A tIrtha khAte Ayojana karIe, je mATe tIrthamAM aSADa % zuda bIjanA zubha divase caMdra-kAMti 'paroNAgata pratimA gRha'nA bAMdhakAmanI zarUAta karI. nUtana upAzraya 'vorA D parivAra ArAdhanAbhavana'nA makAna upara 900 skvera phUTano saMgemaramarano bhavya hola banAvavAnA AyojananI zarUAta karI che. dahANu relve sTezanathI 6 ki.mI.nA aMtare nAnA DuMgara upara suMdara raLiyAmaNA manamohaka vAtAvaraNamAM che. mULanAyaka zrI mallinAtha bhagavAnanu bhavya trizikharathI zobhatuM jinAlaya Avela che. zrI ke. jI. zAhane paramAtmA upara 4 apAra zraddhA ane bhaktibhAva che. te jemanI nAdurasta tabiyata hovA chatAM nAnI nAnI bAbatonuM pote dara aThavADi tIrthamAM hAjara rahI dhyAna rAkhI saMcAlana karI rahyA che. Aje tyAM suMdara dharmazALA, ArAdhanA hola, bhojanAlaya, AryabelazALAnI vyavasthA che.betraNa saMdha Ave to vyavasthA karI devAya che. paroNagata pratimAgRhamAM pUjArI rAkhI tana-mana-dhanathI pujA sevA AratI-maMgaLa dIvo thaze. bhAviko mATe che 700 thI 750 phUTano bhavya raMgamaMDapa banaze zrI ke. jI. zAhanI bhAvanA che ke 108 pratimAno ahIyAM samAveza karavo. ja jemaNe potAnA vatananAM jinAlayanAM pratimA zrI mallInAtha tIrthamAM padharAvavAnI bhAvanA hoya amAro saMparka karavA AgrahabharI namra vinaMtI che. A vigata jarUriyAta hoya te saMghane temaja pa.pU. munimahArAjane Apa pahoMcADazo. A makAna bAMdhakAmano aMdAjita kharca rUpiyA 6 lAkhathI vadhu thaze . raMgamaMDapamAM pUrepUro mArbala Avaze. saMsthAe e mATe eka yojanA karI che. rUA. 1,11,111/- (eka lAkha agiyAra hajAra ekaso agiyAra rUpiyA) che. che.ApanAra dAtAnA nAmanI takatI (nAma be lAinamAM Avaze) raMgamaMDapanI aMdaranI bAjue suzobhita rIte lagAvavAmAM Avaze. kharcanI jarUriyAta mujaba nAma levAze. je vahelo te pahelAnA dhoraNe nAma laIzuM. dareka takatI suMdara grenAITa upara banAvavAmAM Avaze. A lAbha levAthI 108 pratimAnuM jinAlaya baMdhAvyAno lAbha maLaze. dAtAoe nIce mujabanA 4 che kAryakarono saMparka karavA vinaMtI. ke. jI. zAha 15, zrama sAdhanA, trIje mALe, ploTa naM. 57, Do. DI.vI. pradhAna roDa, hiMdu kolonI, lena naM. 1, dAdara (pUrva), Te. (022) 24146416, pheksaH 24142257 zrI jayasukhalAla caMpakalAla vorA sI/44, padama nagara, aMdherI kurlA roDa, aMdherI (isTa), muM. 400 099. mo.: 9819550011 phona : 022 28379273 zrI amulakhabhAi pI. mahetA bI/302, nisTA bilDiMga, bI.pI.esa. kaMpAunDa, dayAla roDa, muluMDa (vesTa) phonaH (022) 25686770 A patrikA derAsara / upAzrayanA borDa upara lagAvavI tathA ApaNA snehI saMbaMdhIne paNa ahIMyAM pratimA padharAvavA hoya to ApavA namra vinaMtI. Page #789 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 zAzvata saurabha bhAga-1 sevA AdhanAno pamarATa sadvicAra pravRttinA praNetAo jIvanamAM siddhi sArthakatA ane saphaLatA ApanAra jo koI hoya to te mAtra samAja paratvenI niSThA ane sevA. samAja pAsethI je kAMI meLavyuM hoya temAM savAyuM karIne pAchuM ApavAnI udAratA ghaNAmAM jovA maLe che. potAnA vyavasAyamAMthI samaya meLavIne vividha saMsthAomAM mArgadarzaka banI rahenArA, vividhakSetre puruSArthanI anokhI gAthA UbhI karanArA gharadIvaDAonA prakAzamAna jIvananuM atre avalokana karIe. karuNAbhAvathI bharapUra ane dInaduHkhIonA sAcA belI evA ghaNA narapuMgavonA uttama sukutyonI haiyAnA bhAvathI ApaNe anumodanA karIe. sakhAvatI vyakti nahIM, vizvavikhyAta saMsthA, eTale zrI dIpacaMdabhAI savarAjabhAI gArDI zIlabhadra zreSThI, saMskRtipUjaka ane dRSTipUta vyaktitvanuM tejasvI anusaMdhAna. mahAtmA gAMdhIjIne narasiMha mahetAnuM je bhajana priya hatuM temAMno vaiSNavajana' eTale zuM? vaiSNavajana eTale uttama mAnava ane uttama mAnavanI prathama pahelI oLakha zI? to kahe, "vaiSNavajana to tene kahIe, je pIDa parAI jANe re, para duHkhe upakAra kare to ye mana abhimAna na ANe re.'' A brahmAMDanI agaNita jIvasRSTimAM manuSya avatAra ati durlabha mAnavAmAM Ave che. emAMye agaNita mAnavasRSTimAMthI koI paNa kSetre saheje a-sAdhAraNa oLakha banAvavI ati durlabha hoya che. emAM ye koI koI manuSya sva.arthe puruSArtha karIne nAnI-moTI siddhine hAMsala kare che. dharma, vijJAna, rAjakAraNa, vepAraudyoga, samAja, zikSaNa vagere enAM kSetro che. itihAsa evI vyaktione sAcavI rAkhe che. sAme pakSe, koI ja vyakti evI hoya che je para-arthe puruSArtha karIne potAnI oLakha race che. evI vyaktinuM sthAna sthaLa ane lose Jain Education Intemational samayanA sImADA vIMdhIne lokonA hRdayamAM avicaLa hoya che. e vyakti maTIne vibhUti banI jAya che. zrI dIpacaMdabhAI gArDI samAvibhUtinI A pahelI oLakha che. para duHkhe upakAra karavAnI bhAvanA janmavI ane e bhAvanAnI paripuSTi mATe jIvanayajJa AraMbhavo, e yajJane satata dIrdhakALa sudhI saMvardhita karyA karavo e saghaLuM ati duSkara che. dIpacaMdabhAInA saghaLA puruSArtho e yajJakAryane saphaLa karavAmAM kAryarata che. e mAnavajIvananI adbhuta ane abhUtapUrva ghaTanA che. dIpacaMdabhAI eTale durlabha mAnava-avatAranI durlabha bhAvanAno sAkSAtkAra. dAna, dharma, paropakAra, paramArtha, sakhAvata, je kaho te, eka vyaktinI A eka uttama bhAvanAnuM bIja pAMgarIne-phUlIphAlIne keTakeTalI zAkhA-prazAkhAmAM phelAI zake tenuM jIvatuMjAgatuM udAharaNa te zrI dIpacaMdabhAI gArDI. virATa vyaktitva : zikSaNa ane ArogyakSetre satata udAra sakhAvato ane dAnano pravAha vahevaDAvI bhAratanA 'bhAmAzA' tathA 'zalAkA puruSa' rahelA zrI dIpacaMdabhAI savarAjabhAI. gArDIno janma dinAMka 25-4-1915nA roja. saurASTranA paDadharI-vAMkAnera jillo- rAjakoTa mukAme thayelo. prAthamika ane mAdhyamika zikSaNa paDadharI, vAMkAnera temaja jyAM gAMdhIjIe zikSaNa prApta karyuM tevI bhAvanagaranI zAmaLadAsa kolejamAMthI prikoleja karyA pachI ucca zikSaNa mATe muMbaI gayA. tyAMthI bI.esa.sI. ane ela.ela.bI.nI padavI meLavyA pachI muMbaImAM vakIlAta zarU karIne, muMbaIne karmabhUmi banAvI. be varSa sudhI prekTisa karyA pachI 'bAra eTa lo'nI padavI meLavavA mATe iMglenDa gayelA. Page #790 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH bALapaNamAM cAra varSanI zizu vaye ja pitAnI chatrachAyA sthApe che. AsAma, bihAra ane gujarAtanAM A vidyAlayo gumAvelI. ethI ja saMpattivAna banyA pachI samAjanA chatra banI mATe temaNe pUrI anukaMpA, sadbhAva ane samabhAvathI je rIte rahyA, AdhAra banI rahyA. abhyAsakALa daramyAna phaibAne tyAM anudAna arpaNa karIne vanavAsI prajAnA vikAsamAM yogadAna rahIne bhaNyA, paNa pachI prApta thayelI lakSmIne sarasvatInA ApyuM e temanA saMvAdI vyaktitvanuM UjaLuM udAharaNa che. pUjana-arcana mATe ja vahevaDAvI. madhyapradezanA ujjainamAM rUpiyA so karoDanA dAnathI adyatana bAlyAvasthAmAM mULI (jillo-surendranagara)nA prakhyAta suvidhA dharAvatI meDikala koleja ane e sAthe hospiTalanuM mAMDavarAyajInA maMdire darzana karIne temaNe prArthanA karelI ke, nirmANa tathA sAthe-sAthe perAmeDikala abhyAsakramo ane "he paramAtmA! mane nitya hajAreka rUpiyAnuM dAna karI zakuM saMzodhana mATenuM temanuM UMDI sUjhapUrvakanuM Ayojana samagra evo dhanavAna banAvaje," paNa paramakRpALu paramAtmA bhAratane svanirbhara vidyAdhAma kevuM mAnavakendrI ane sevAkendrI mAMDavarAyajIe emane evA ane eTalA dhanavAna banAvyA ke hoya enuM Adarza mALakhuM pratyakSa udAharaNarUpe pUruM pADe che. teo have hajAranuM nahIM paNa dararoja lAkho rUpiyAnuM dAna kare saurASTranI zAradAgrAma kaoNleja hoya, madhyapradezanI che ane bhaviSyamAM dararoja karoDo rUpiyAnuM dAna karavAnI ujjainanI meDikala kaoNleja hoya ke lakhataranI phArmasI kaoNleja icchA dharAve che. temanI AvI udAra sakhAvatane kAraNe 500 hoya ke muMbaInI phAdhara ahanesa Teknikala insTiTyUTa hoya ke jeTalAM vidyAdhAmonuM nirmANa temanA dvArA zakya banyuM che. saurASTra yunivarsiTInA bhAratIya saMskRti, jaina ekeDemI, nAnAmAM nAnuM gAmaDuM hoya, jyAMnA mANasone koI moTA homasAyansa, aMgrejI, kemesTrI, ema.bI.e., ema.sI.e., gajAnA mANasa sAthe oLakhANa na hoya, paNa dIpacaMdabhAIno ekeDemika sTApha- koleja, mAnavaadhikAra bhavana Adi saMparka kare ane emanI nirAzA TaLI jAya. je gAma sAthe, je vidyAbhavano temanI udAra sakhAvatathI baMdhAyAM che. A badhAnuM prajA sAthe dIpacaMdabhAIne kaMI paNa saMbaMdha nathI, jyAM kyAreya utkRSTa sthApatya suvidhApUrNa ane Adhunika upakaraNothI sabhara emane javAnuM nathI tyAM paNa niHsvArtha bhAvathI, narI zikSaNa che. saMpattino sUjhapUrvaka vidyAkSetre viniyoga karavAnI temanI prItithI ane mAnavatAvAdI dRSTibiMduthI teo potAnI AvI dAnavIra ane sUjhapUrNa vRtti dIpacaMdabhAIne anokhA siddhilakSmIne vahAve che. udAra anudAna kare che ane saMsthA dAnavIra tarIkenI mudrA ape che. karakasara, paNa utkRSTa guNavattA sAthe potAnuM nahIM paNa putro, pautro, pautrI, patnI ane jALavIne dravyano vivekapUrNa upayoga thAya evI khevanA rAkhavI putravadhUone dAna ApavAnI satata preraNA ApavAnA hetuthI e temanI AgavI oLakha che. uttama vidyAbhavanonA nirmANa teonAM nAma joDIne eka vidyAlayanuM nirmANa thAya e mATe uparAMta vidyArthIonA nivAsa mATe chAtrAlaya-hosTela nirmANa nirmamabhAve sahAyabhUta thAya che. bhAratIya saMskRtinA udAra mATe paNa teo pUrA protsAhaka rahyA che. kaDInuM kanyA chAtrAlaya, dAtAonA, AvA kAraNe, teo kharA arthamAM tejasvI bakSIpaMcanAM chAtrAlayo, vanavAsI vidyArthI mATenAM emanA vArasadAra banyA che. vistAramAMnAM chAtrAlayo, yazovijayajI gurukuLa-pAlitANA, prAthamikathI mAMDIne posTagrejyueTa ane pIeca.DI. boyajha hosTela-sonagaDha jevAM aneka suvidhApUrNa chAtrAlayonAM kakSA sudhInA zikSaNa mATe teo anudAna ApatA rahyA che, nirmANa mATe paNa pUrA protsAhaka rahyA. pote veThelI pIDA ane uparAMta ArTsa, komarsa, sAyansa, meDikala, kRSi, asuvidhAothI sAMprata yuvAnone chuTakAro maLe e mATenI enjiniyariMga, phArmasI, AI.TI.AI. ane poliTeknika emanI A sevAkIya-vidyAkIya pravRtti emanI mAnavatAvAdI jevI vidyAzAkhAne AvarI leto temano dAnapravAha bhAre vyApaka ane vidyApremI prakRtinI dyotaka che. aneka yuvAnonI che. koI paNa prakAranI jJAti, jAti ane dharmanA bhedabhAva kArakirdInA ghaDavaiyA banIne, bhAratanA tejasvI vidyArthIne vagara samagra samAja mATe dAnano pravAha vahevaDAvI rahela vikAsanI taka pUrI pADIne temaNe moTI rASTrasevA karI che. dIpacaMdabhAI e rIte mAnavasevAnA vratadhArI che. temanI vyApaka vidyAbhavananirmANa, chAtrAlaya nirmANa uparAMta vidyAkIya dharmabhAvanA temane kharA arthamAM ApaNI bhavya upakaraNonI sahAya paNa teo karatA rahyA che. saurASTra mahAjanaparaMparAnA ujjavaLa ane tejasvI vArasadAra tarIke yunivarsiTImAM kayUTara, seminAra hola, pIeca.DI. leboreTarI, Jain Education Intemational ducation International Page #791 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 oto rIDiMga rUma ane graMthAlaya ke ramatagamata ane sAMskRtika pravRtti muMbaInI harakizanadAsa hospiTala, naDiyAdanI kiDanI aMge paNa anudAna phALavatA, jarUriyAtamaMdane jarUrI vidyAkIya hospiTala, rAjakoTanI kensara hospiTala, amaragaDhanI TI.bI. sAdhanasAmagrI pUrI pADanArA dAtA tarIke teo haMmezAM yAda hospiTala, pATaNanI janatA hospiTala jevI pacAsa jeTalI raheze. uparAMta vikalAMga ke zArIrika khoDakhAMpaNavALA hospiTalonA nirmANamAM pUrI niSThAthI anusahAya ke anudAna vidyArthIo mATe paNa vidyAkendronA teo janaka rahyA che. A ApatA rahIne samAjane nIrogI banAvavAnuM bahu moTuM sevAkArya uparAMta teo vidyArthIone Arthika sahAya, videzanA ucca paNa dIpacaMdabhAI bajAve che. abhyAsa mATe madadarUpa thavA mATenI temanI tatparatA temanI | madhyapradezanA indora-ujjaina jevAM mahAnagaromAM narI vidyAkIya pravRttinI paricAyaka che. saMzodhana mATe anudAna ArogyadhAmo ane Arogya vidyAlayo UbhAM karIne pote e paNa temano dAtA tarIkeno eka abhinava abhigama rahyo ekalA hAthe karoDo rUpiyAnuM dAna ApIne eka anokhuM che. saurASTra yunivarsiTInA gujarAtIbhavananuM jaina ekeDemI udAharaNa pUruM pADyuM che. jUnAgaDhamAM paNa A prakAranuM risarca senTara, cennAInI ahiMsA risarca phAunDezana, ArogyadhAma e Arogya vidyAlaya meDikala kolejarUpe amadAvAdanI insTiTyUTa opha jainolojI jevI kriyAzIla bane e mATe teo prayatnazIla che. AvI Adarza saMzodhanasaMsthAo dvArA ucca prakAranuM saMzodhana thAya e mATe ane umadA sevAbhAvanA temane ArogyakSetranA anokhA dAtA teo madadarUpa thatA rahyA che. uparAMta videzamAM parisaMvAdamAM tarIke sthApe che. peparavAcana mATe paNa protsAhana ApI rahyA che. parisaMvAdonA komyuniTI heltha senTaro, sarakAranA Arogya kendranuM AyojanamAM paNa sahayoga Ape che. vidyArthIone-vidvAnone sammAna-pAritoSika mATe paNa udAra dile sakhAvata kare che. saMcAlana karavuM, sarakArane Arogya kendro sthApI ApavAM jevI temanI kAmagIrI paNa temanI ujjavaLa dAnazIlatAnuM pratIka che. temanI AvI vyApaka rUpanI vidyAkIya zikSaNakSetranI sUjhapUrvakanI ane vaividhyapUrNa dAna bhAvanAthI teo lakSmInA ArogyakSetre bhavananirmANa ane vidyAlayanirmANa tathA kRpApAtra ane sarasvatI devInA pUjArI tarIke samAjamAM saMcAlana uparAMta blaDabenkanA nirmANa mATe temaNe karelI madada cirasmaraNIya raheze. paNa mahattvanI che. prANI, pakSIo mATenI hospiTalano umadA ArogyakSetre AyojanapUrNa ane umadA vicAra to AvA anukaMpAzIla hRdaya dharAvatA dIpacaMdabhAIne ja Ave. temanuM vyApaka dRSTibiMdu ahIM paNa dRSTigocara thAya anudAna : che. vividha prakAranA nidAna kempo, blaDaDonezananA kempo, khAsa bhAratanI moTI samasyA Arogya viSayaka suvidhA prApta karIne hADakAM, poliyo, AMkha ane kensara jevA janarala karavI te che. sarakArI sahAya keTakeTale sthAne pahoMcI zake. meDikala kemponuM Ayojana uparAMta asAdhya roga dharAvatAM samAjano keTalo badho bhAga suvidhAthI vaMcita raheto hoya che. rogIone bhAre moTI rAhata teo niyamita rUpe aneka samAja nIrogI hoya, sazakta hoya, mAnasika rIte svastha hoya jagyAe pUrI pADe che. 25000thI paNa vadhu hRdayaroganA, to e samAja dvArA ja rASTra kharA arthamAM vikAsa-vistAra thelesemiyAnA ane kensaranA rogathI piDAtA dardIne paNa sAdhIne rASTrane parama vaibhavanA zikhare pahoMcADI zake. AvA nimayitarUpe teo madada kare che. koI paNa, janasamAjane umadA vicArathI temaNe Arogya kSetre anudAna mATe je Arogya suvidhA pUrI pADanArA AvA meDikala nidAna kemponuM Ayojana karyuM temAMthI mAnavamAtra mATenI temanI khevanA pragaTa Ayojana karavuM hoya to dIpacaMdabhAI aharniza sahayoga mATe thAya che. tatpara hoya che, balake AvI Tahela nAkhanArAnI rAha jotA hoya teo nAta-jAtanA bheda rAkhyA vagara ArogyadhAmanA, che. teonI mAnyatA che ke, "mAnavasevA eja prabhu sevA'. hospiTalanA nirmANa mATe je rIte madadarUpa thayA te temanA jIvanamAM A sUtranuM teo nakhazikha pAlana karatAM paNa jovA mAnavatAvAdI vyaktitvano paricaya karAve che. mahArASTranA yUsupha maLe che. temanI A prakAranI ArogyalakSI dAnavRtti maheraalI senTara, gujarAtanA AdivAsI vistAranI mukti dIpacaMdabhAInA umadA ane anukaMpAzIla vyaktitvanI raMjana hospiTala, bihAranI peharabaranI AMkhanI hospiTala, paricAyaka che. Jain Education Intemational Page #792 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH Apatigrasta pIDito mATe anudAna : dAnavIra dIpacaMdabhAI gArDInA vyaktitvanI eka viziSTatA e paNa che ke, emane khyAla Ave ke kudaratI Aphatono samAja bhoga banela che, to teo tyAM paNa cUpacApa pahoMcIne dAnagaMgA vahevaDAve che. - I.sa. 1987mAM satata traNa varSa sudhI duSkALanI Apatti AvI paDela, tyAre temaNe eka lAkha jeTalA DhoravADAomAM gAya, bheMsa, baLada, UMTa, gheTAM-bakarAM jevAM prANIone samagra gujarAtamAM sAcavelAM. ATalI moTI saMkhyAmAM gujarAtane gAmaDe-gAmaDe DhoravADAmAM nIraNa, pANI mATe temaNe je Ayojana karyuM, kyAMya koIne takalIpha na paDe ane madada mATe doDadhAma na karavI paDe tevuM vyavasthAtaMtra goThavyuM. pazuonA pAlakone DhoravADAmAM ja badhI madada maLI rahe e mATe khaDepage rahIne uparAuparI traNa-traNa varSa sudhI madada karI e emanI prANIprIti ane jIvadayAnuM bhAre UjaLuM udAharaNa che. duSkALagrasta vistAromAM DhoravADA uparAMta paMkhIo mATe caNanuM, parabanuM ane aveDAnuM temanuM Ayojana aviratapaNe cAle che. kIDIne mATe kIDiyArAnI vyavasthA, mAchalAMne khorAka, kUtarAne roTalA maLI rahe e mATenuM temanuM Ayojana temanI kharI-narI jIvadayAprIti ane kharA jena zrAvaka-zreSThInI vyaktimattAno paricaya karAve che. karuNA, premamuditA ane niHsvArthabhAve prANImAtra paratve sabhAva, samabhAva vyakta karavAnuM temanuM AvuM dAnazIla valaNa temanA vyaktitvanuM eka mahattvanuM parimANa che. katalakhAne jatI gAyone bacAvavI, gauzALAmAM, pAMjarApoLamAM mAMdA paDelAM pazuonI sAra-saMbhALa mATe mAtra Apatti ane duSkALa samaye ja nahIM, paraMtu pachI paNa teo aviratapaNe madadarUpa thatA rahe che. gauzALAnI paDatara jamInamAM ghAsanuM utpAdana thAya ane Dhorane poSaNakSama AhAra maLe e mATe paNa aneka prakalpomAM temanuM dAna che. pUrapIDitone, vAvAjhoDAgrasta ane bhUkaMpapIDitone paNa morabI, dakSiNa gujarAta, kaccha ane lAtura ke orissAmAM teo bhAre sahAyabhUta thayelA. kacchanA bhUkaMpa pachI khUba TUMkAgALAmAM 800 zALAo bAMdhI ApelI. temanuM anudAna AvI rIte Apattigrasto mATe bhAre samayasaranuM, bhAre AvazyakatAvALuM ane kharA arthamAM pariNAmadAyI banI rahyuM che. aneka jIvone bacAvanArA teo e arthamAM jIvanadAtA banI zakyA che. temanuM Apattigrasto mATenuM manuSyamAtra ane prANImAtra mATenuM dAna bhAratIya saMskRtinA, jaina mahAjanaparaMparAnA tejasvI tAraka tarIke temane sthApe che. nirAdhAronA AdhAra mATe anudAna : zikSaNa, Arogya ane Apattigrasto mATe dAnanI gaMgA vahevaDAvanArA dIpacaMdabhAI gArDI nirAdhAro mATe paNa bhAre snehathI, naryA niHsvArtha bhAvathI AdhArarUpa ane sahAyabhUta banI rahyA che. temanuM A pagaluM paNa temanI dAnazIla vyaktimattAnuM AgavuM udAharaNa che. rAjakoTamAM "dIkarAnuM ghara' jevA vRddhAzramanuM nirmANa temanA moTA anudAnathI zakya banyuM. baherAMmUgAM zALA ke anAthAzramanA nirmANamAM paNa teonuM bhAre moTuM anudAna raheluM che. vidhavA ane tyaktA bahenone rojagArI maLI rahe, svamAnabhera teo potAno jIvananirvAha calAvI zake e mATe teo anekarIte madadarUpa thatA rahe che. kyAMya potAnuM nAma jAhera na thAya enI kALajI rAkhIne aneka nirAdhArane Arthika anudAna temanA dvArA pahoMce evuM temanuM Ayojana temanI umadA ane udAtta dAnavRttinuM paricAyaka che. moTA kalAkAro, vidvAno nirAdhAra hoya to emane sahAyabhUta thaIne pote IzvarasevA karyAnI anubhUti prApta kare che. keTalAMka sadharmikane ane samAjanA chevADAnAM lokone sahAyarUpa thaIne gadgadita banatA dIpacaMdabhAI gArDI moTA gajAnA guptadAnanA himAyatI che, evo paricaya paNa prApta thAya che. vividha sevAkIya saMsthAomAM sevA pradAna : temanI dAnazIlavRttine kAraNe aneka sevAkIya saMsthAonuM astitva zakya banyuM che. evI badhI saMsthAomAM Arthika anudAna uparAMta temanuM anubhavapUta mArgadarzana paNa prApta thatuM hoya che. "ola inDiyA jaina zvetAMbara konpharansa', "RtuMbharA vizva vidyApITha', "mahAvIra jaina vidyAlaya', gujarAta mahAjana pAMjarApoLa', 'gauzALA pheDarezana', 'bhagavAna mahAvIra memoriala samiti' ane 'bhArata sarasvatI maMdira saMsada-mAMgaroLa' jevAM aneka saMsthAnanA pramukha tarIkenI teo javAbadArI vahana karI rahyA che. A uparAMta "inTaranezanala jaina ekeDemI', 'ema.esa.je. tIrtharakSA TrasTa', "zeTha ANaMdajI kalyANajI peDhI', 'gujarAta vizvakoza TrasTa', 'ahiMsA Jain Education Intemational Education International Page #793 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 inTaranezanala', 'akhila hinda kRSi gausevA saMgha' jevI pacAseka sevAsaMsthAomAM-TrasTamAM hAlanA samaye paNa bhUtapUrva pramukha tarIke ke TrasTI tarIke teo sevAo Ape che. temanI AvI aharniza sevAvRtti ane temanI niraMtara sevApravRtti, anekane mATe bahu moTo Adarza pUro pADe che. pote dAtA hovuM ane aneka TrasTonA mAdhyamathI emanI sevApravRttimAM samayadAna, vicAradAna ane Arthika anudAna arpatAM rahevuM e emano Agavo guNa che. dIpacaMdabhAI AvA mAdhyamathI emanA ojasvI, prabuddha ane prAmANika vyaktitvano tathA satata kriyAzIla rahI zakavAnA khamIra, khumArI ane sAmarthyano paricaya karAve che. parivArajanonI sevAkIya pratibaddhatA : dIpacaMdabhAIe bAlyAvasthAmAM ja pitAno AdhAra gumAvelo, paNa pachI jANe ke pote ja mAtra potAno nahIM samagra samAjano AdhAra banI zake evA samartha ane zaktizALI banyA! pote saMcita karela dravyano nijI sukhasuvidhAo mATe ke mojazokhamAM-AnaMdapramodamAM, viniyoga karavAne badale samAjane madadarUpa thavAnI mAnyatA dhAraNa karI. svano nahIM paNa sarvano vicAra karanArA banyA. temanI ciMtA ane ciMtana samAjAbhimukha rahyAM. temanAM saMtAnoe ucca abhyAsa prApta karyo, eTaluM ja nahIM paNa pitAnA pagale ujjavaLa kArakirdI paNa AraMbhI. temanA banne suputro DaoN. razmikAntabhAI (jI.vAya.ema.I.sI.)nI padavI prApta karIne amerikAmAM prekTisarata che. bIjA putra hasamukhabhAI solisiTara che ane dubaImAM prekTisa kare che. putro, putravadhUo, pautro, pautrIonuM kuTuMbavRkSa pitA dIpacaMdabhAInI dAnavIra pravRttine poSaka ane protsAhaka rahyuM che. emanA parivArane dAnazIla pravRtti ane sevAkAryomAM teo sahaja rIte sAMkaLI zakyA e temanA pArasamaNi samAna vyaktitvanuM jIvaMta udAharaNa che. parivAranI saMpattimAMthI aneka TrasTonI racanA karIne sevAkIya pravRttinA phalakane temaNe vistAryuM che. kuTuMbanAM parivArajano paNa emanAM vividha TrasTo jevAM ke (1) zrI dIpacaMdabhAI gArDI ceriTebala TrasTa (2) zrI dIpacaMdabhAI gArDI sozyala enDa rilijisa ceriTebala TrasTa (3) zrI dIpacaMdabhAI gArDI rUrala enDa enimala proTekzana DevalapamenTa TrasTa (4) saMskRtidIpa phAunDezana (5) zrImatI rukSmaNIbahena . to to 3 gArDI ceriTebala TrasTa (6) zrImatI rukSmaNIbahena gArDI phAunDezana, jevAM sevAkIya pravRttinAM TrasTo dvArA samAjamAM zikSaNakSetre, ArogyalakSI, jIvadayAlakSI, ApattilakSI ane nirAdhAralakSI sevAkIya pravRtti aviratapaNe cAle che. A badhAmAM dRSTiteja to dIpacaMdabhAI gArDI ja che. pote svayaM pratyeka lAbhArthIonA pratyakSa saMparkamAM rahe che. rAjakoTamAM emanuM nAgarikasammAna to avarNanIya prasaMga hato. mahAvIra mArganA aneka saMgha, phIrakAo, sAdhu-. bhagavaMtoe emanAM sammAna karelAM che. dezamAM teoe rASTrIya atithinuM sthAna prApta karyuM che. jagadguru zaMkarAcArya, pramukhasvAmI jevA sAdhu-saMtoe AziSa varasAvI che. iMglenDanI mahArANI elijhAbetha ane popa pola jevA khristI dharmanA TocanA saMte paNa temane sammAnita karelA che. bhAratanA zreSTha saMto pAMDuraMga AThavale, morAribApu, ramezabhAI ojhA vagerenA AzIrvAdarUpI evorDathI vibhUSita dIpacaMdabhAI bhAratIya mahAjanaparaMparAnA vastupALa, motIzA, zAMtidAsa, kasturabhAI lAlabhAI, dalapatabhAI-paraMparAnA tejasvI vArasadAra tarIke udAhRta thayA che. teo sAcA arthamAM bhAratanA sAMskRtika rAjadUta che. jAtane ghasI nAkhanArA dadhIci-paraMparAnA teo anusaMdhAnarUpa che. temanA mATe kahevAya che ke teo dAna karavA mATe dAna nathI karatA paNa prAcIna bhAratanI karNa ane bali rAjAnI dAnaparaMparA Aje paNa jIvaMta che. dIpacaMdabhAInA prathama prAraMbhika anudAnathI saurASTra yunivarsiTImAM gujarAtI bhASA-sAhitya bhavanamAM 'jaina ekeDemI' ane 'bhAratIya sAhitya saMskRti saMsthAna'nA nirmANa pAmela nUtana bhavana dinAMka : 19-7-1998nA roja temanA haste khulluM mukAyela. AyuSyanA dazamA dAyakAmAM pravezelA dIpacaMdabhAI bANuM varSanI uMmare paNa svastha ane sevAsabhara banelA jovA e samakAlIna samAjane mATe eka moTuM saMbhAraNuM banI raheze. ApaNe sevAparAyaNa evA koI mahAmAnavanA samakAlIna hatA e mATe koI eka nAma ApIne gaurava laI zakIe evuM nAma ApavuM hoya to, e che dIpacaMdabhAI gArDI. emanI umadA dAnavRtti-pravRttinA sAkSI banavAnuM ane emanI saMgata sAMpaDavAnuM gaurava ane garva laI zakIe evI vyakti che dIpacaMdabhAI gArDI. AvA nakhazikha Page #794 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lotox zIlabhadra zreSThI ane saMskRtinA rakhevALa dIpacaMdabhAIne saurASTra yunivarsiTI DI.liTa.nI mAnad padavI enAyata kare e mAtra gujarAtanI ja nahIM, parantu samagra bhAratanI eka sAMskRtika ghaTanA che. gurubhakata zrI rAjendrabhAI dalAla rAjendrabhAI zrI dalAlanuM nAma Aje mAtra sikandrAbAdamAM ja nahIM, bhAratabharamAM ja nahIM, paNa amerikAnA nagarenagaramAM jhaLahaLa jyotanI jema prakAzI rahyuM che. emanA prathama paricaye ja pratIta thAya che. emanuM sAttvika chatAM prabhAvazALI vyaktitva jotAM ja ApaNA hRdayamAM paDagho paDe ke A vyaktinI AsapAsa dharmaprabhAvanAnuM AbhAmaMDaLa racAyuM che. ahIM puNyazALI ane pAvanakArI pravRttiono pratApa jhaLahaLe che. A pratApI vyaktimattA navakhaMDa dharatI ane sAta samudro pAra potAno prabhAva pAtharyA vagara nahIM rahe, sUryakiraNo jema sakala vizvamAM vyApI vaLaze. ahIM puNyakArya karavA mATe ja jeo janma letA hoya che, rAjendrabhAI emAMnA jIva che. nahIMtara, janmabhUmi amadAvAda, karmabhUmi sikandrAbAda ane zAsanaprabhAvaka kAryonI bhavya hAramALA bhAratabharamAM ane cheka amerikA sudhI prasare evuM nA bane. mAtA jAsudabahena ane pitA amRtalAlabhAIne bALavaye amadAvAdanA AMgaNe ramatA rAjendrabhAIne joIne evI kalpanA nahIM hoya, paNa saMskArI mAtApitAne tyAM janma maLavo e paNa moTuM sadbhAgya che. bIjarUpa saMskAra hoya to ja samartha gurukRpAnuM siMcana thAya ane to ja AgaLa jatAM e bIja aneka zAkhA-prazAkhA phelAvI zake, rAjendrabhAImAM evI pAtratA jovA maLe che. amadAvAdamAM zikSaNa laIne teo yuvAnavaye beMglora ane sikandrAbAdane potAnI karmabhUmi banAve che ane jotajotAMmAM riddhi-siddhinAM zikharo sara kare che. tIvra buddhimatA, samartha saMkalpazakti, aDaga AtmavizvAsa, pracaMDa kAryazIlatA, adamya utsAha abhaya sAhasikatAne lIdhe teo dhanya dharAH sikandrAbAdamAM kApaDa bajAranA agraNI vepArI tarIke pratiSThita thaI zakyA che. milanasAra svabhAva ane hasamukhA vyavahArathI teo AbAlavRddha saumAM AdarapAtra rahyA che. dhaMdhAkIya sUjha-samaja ane athAka parizramanA phaLasvarUpe teo Aje aneka dukAno--zo rUmonI mAlikI dharAve che. mAtra AMdhrapradezamAM ja nahIM, paNa prImiyara milana-koImbatUra ane araviMda jinsa gAramenTa jevI kaMpanIo sAthe saMkaLAyelA che. hAlamAM emanA suputro-sunIlabhAI ane saMghezabhAI A kArobAra vikasAvI rahyA che, jyAre rAjendrabhAI to varSothI zAsanasevAne samarpita che. manuSyajIvananI sArthakatA mAtra bhautika saMpattimAM ja nathI evuM rAjendrabhAI yuvAnavaye samajI gayA hoya ema lAge che. jIvanamAM preya karatAM zreyane, sthULa karatAM sUkSmane, laukika samRddhi karatAM alaukika AtmazrIne anokhuM sthAna che. mAtA-pitA taraphathI yogya saMskAro maLyA hoya, sahadharmacAriNIno sadAya sahakAra sAMpaDyo hoya, paNa koI baDabhAgIne ja pratApI gurunI amI dRSTino saMyoga sAMpaDe che. rAjendrabhAI evA dhanyabhAgI che. 30 varSanI yuvAnavaye rAjendrabhAIne bhaktAmara stotrapAThI tIrthaprabhAvaka gurubhagavaMta zrI vikramasUrIzvarajI ma.sA.nAM darzana thAya che ane teo gurubhaktimAM tallIna thAya che. pU. gurudeva paNa rAjendrabhAImAM navI cetanAno zaktipAta kare che. emanA jIvanamAM zAsanabhaktinI jyota pragaTe che. emane jIvananuM sAcuM rahasya samajAya che, jIvananuM sArasarvasva samajAya che ane zAsanakAryomAM samarpita bhAva jAge che ane kuzaLa vepArI, dhanADhya zrAvaka rAjendrabhAI saMyamazIla, vivekI, sAttvika, sadbhAvI, namrasevaka tarIkenI oLakha race che ane jotajotAMmAM jema sikandrAbAdanI kApaDa bajAranA agresara banyA hatA, tema jinazAsananAM aneka tIrthasthAnonA ane anekavidha pravRttionA agraNI banI rahe che. kahevuM joIe ke A oLakha rAjendrabhAInI kharI paricAyaka banI rahe che. pAyo majabUta ane vizALa hoya to tenA para UMcuM zikharabaMdha maMdira nirmita thaI zake che, ema AcAryabhagavaMta pU. zrI vikramasUrIzvarajI mahArAjanI kRpAdRSTithI rAjendrabhAInuM jIvana dinapratidina vikAsa pAme che. emAM e zikhara para saMghayAtrAnAM Ayojano dhajAkIrtigAthAnA yazogAna samAna pharapharI rahyAM che. Page #795 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 o o5 sAmAnya mAnavIne kalpanAtIta lAge ane e kArya oLaMgavAM e saheluM nahotuM. rojaroja sAMja paDye paDAva supere saMpanna thAya tyAre svapnavat lAge, evAM kAryo ja nAkhavAnA ane vahelI savAre uThAvavAnA, rasoInI niyamita itihAsanAM prakaraNa banatAM hoya che. zAsananA itihAsamAM sagavaDa sAcavavAnI, saunI taMdurastInI kALajI rAkhavAnI, tema bhavyAtibhavya saMdhayAtrAnAM Ayojano suvarNa akSare aMkAyelAM chatAM prabhubhaktinI akhaMDa ArAdhanA avirata cAlu rAkhavAnI, ane paMkAyelAM che. mahArAjA kumArapALa ane maMtrIzvaro zrI gurubhagavaMtonI vaiyAvaccamAM takedArI rAkhavAnI vagere vagere vastupAla-tejapAlanA netRtva nIce varSo pahelAM AvI vizALa kAryavAhI para cAMpatI najara rAkhIne rAjendrabhAIe A padayAtrAo thaI hatI. te pachI saikAo bAda sikandrAbAdanA saMghayAtrAne cAra cAMda lagAvI dIdhA. pachI to saMghayAtrA ane AMgaNe A avasara Ugyo. parama zAsanaprabhAvaka pU. rAjendrabhAI parasparanA paryAya banI gayA hoya tema dAdAgurudeva zrI labdhisUrIzvarajI ma.sA.nA paTTaziSyaratnonI rAjendrabhAInA saMyojananA nAme ja yAtrALuomAM utsAhanI nizrAmAM mahAna padayAtrAnuM AcAryadeva zrI vikramasUrIzvara bharatI AvavA mAMDI. ma.sA.nI sAla hatI 1971, vi.saM. 2027 yAtrAno paTa - I.sa. 1973mAM evI ja bIjI bhavya yAtrAnuM patharAyo hato. sikandrAbAdathI sametazikharajI mArgamAM 45thI Ayojana thayuM. A yAtrA hatI kalakattAthI siddhAcalajI 2800 vadhu tIrthasthAnonAM darzanano lAbha levAno hato. 191 divasanI ki.mI.nuM aMtara 222 divasamAM pagapALA kApavAnuM hatuM. vacce A pralaMba yAtrAnA saMyojaka tarIke gurudeva zrI vikramasUri 55 jeTalAM tIrthasthAnonAM darzana karatAM javAnuM hatuM. 600 mahArAje 30 varSanA yuvAna rAjendrabhAInI nimaNUka karI. yAtriko, 80 sAdhu-sAdhvI, 110 karmacArI ane 11 A saMghayAtrAnI vizALatA ane bhavyatA avarNanIya che. A saMghapationo A kAphalo jyAM jAya, paDAva kare tyAM tyAM eka yAtrAmAM 500 yAtriko, 70 sAdhu-sAdhvIjIo, 100 gAma vasyuM hoya evuM dRzya sarjAtuM hatuM. 222 divasanA varSItapavALA tapasvIo ane pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI samayagALAmAM ThaMDI-garamInA Rtucakra phare, yAtrALuonI jayaMtasUri ma.sA., pU.A. zrI vikramasUri ma.sA., pU.A. zrI tabiyata para asara kare, pahADo-nadIo-jaMgalo vaTAvavA paDe, navInasUrijI ma.sA., pU. muni bhagavaMta zrI jinabhadravijayajI caMbalanI khINonA vistAramAM to DAkuonA DerA paNa Ave, ma.sA., prakhara pravacanakAra muni bhagavaMta zrI rAjayazavijayajI paNa rAjendrabhAInuM Ayojana ane saMcAlana sarvene pAra karatuM ma.sA., pU.sA. sarvodayAzrIjI, pU.sA. ratnacUlAzrIjI tathA pU. AgaLa vadhe. pU. gurudeva jayaMtasUrIzvarajI mahArAja, pU.A. zrI sAdhvIjI bahena ma.sA. Adi ThANA joDAyAM. saMghapatio zrI vikramasUrIzvarajI mahArAja, pU.A. zrI navInasUrIzvarajI chalANI parivAra, zrI suganacaMda cenacaMda parivAra, zrI mahArAja, prakhara pravacanakAra (hAla AcAryazrI) muni bhagavaMta indaracaMda dhokA parivAra tathA kaMvaralAla madanalAla jevA zrI rAjayazavijayajI, pU. bahena ma.sA. Adi 80 sAdhu mahAnubhAvo saMghasevA mATe tatpara hatA. bhagavaMtonI sevAbhakti yathAyogya thAya. bhAratanA eka cheDethI pU. gurudeve A mahAna kAryanI javAbadArI bIje cheDe prasarelI A padayAtrAe bhAratanA nakazA para rAjendrabhAInA zire nAkhI. 30 varSanA A juvAnamAM ajabanI jinazAsananI dharmadhvaja laherAvI. dareka moTA nagaranA zrI phUrti-zakti hatI. pU. gurudeve temanAmAM rahelI kAryakuzaLatA, saMghoe bhAvabhera svAgata karyuM. A cha rIpAlaka saMgha rAjanagara caturAI ane dhagazane barobara pichANI hatI. yauvanane chAje amadAvAda pahoMcyo tyAre haThIsiMga vADIzreSThIratna zrI tevI sAhasikatA ane karmazIlatA, vRddhane zobhe tevI gaMbhIratA kasturabhAI lAlabhAIe samasta rAjanagara vatI rAjendrabhAIne ane dIrdhadaSTi ane zaizavane zobhe tevI saraLatA ane bhAvukatA sApho paherAvI sammAnyA. rAjendrabhAInA vyaktitvanI vizeSatAo hatI. pariNAme A be bhavya saMghayAtrAe rAjendrabhAImAM vadhu ne vadhu 2000 ki.mI.nI A mahAyAtrA nirvidane saMpanna thaI. bhaktibhAvanAnAM bIja ropyAM. AvAM azakya kAryo zakya rAjendrabhAInI vyavasthAzakti ane khevanAne lIdhe yAtrALuo banAvyAM, chatAM temanAmAM daMbha ke ADaMbarano aMza paNa pravezI A 191 divaso rojarojano utsava banI rahyA, nahIMtara zakyo nahIM. UlaTAnuM vinamratA, viveka ane bhaktibhAvano rojaroja jaMgalo vIMdhavA, pahADo vaTAvavA ane nadInALAM ugAva thayo. teo parama gurubhagavaMta A.zrI vikramasUrIzvarajI Jain Education Intemational Page #796 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharA: mahArAja ane pU. munizrI rAjayazavijayazrI mahArAja tathA pU. yojanA mUkI ke traNe daherAsaramAM 108, 108 vakhata pUjA bahena ma.sA. pratye vadhu ne vadhu kheMcAvA lAgyA. gurudevAnA karanArane zrI siddhAcalajI, zrI sametazikharajInI yAtrA saMgha pratApI prabhAve rAjendrabhAInI jIvananaukA navI dizAmAM taraphathI karAvavAmAM Ave. Aje 400thI vadhu bhAviko traNe AgaLa vadhatI cAlI. jIvanamAM mAtra dharmapravRttio ja nahIM, daherAsaramAM 108, 108 pUjA kare che. zrI pArzvapadmAvatI paNa AtmajJAna paNa jarUrI che ema samajAyuM. pU. gurudeva zrI daherAsaramAM navajinezvara devonuM navagraha parisaramAM, navajina vikramasUrIzvarajI mahArAjanI madrAsamAM tRtIya pIThikAnI mauna jinAlaya karAvyuM. pU.A.bha. zrI rAjayazasUrIzvarajI ma.sA.nI ArAdhanA rAjendrabhAIe AjIvana brahmacaryavratanA paccakhANa nizrAmAM bhavyAtibhavya pratiSThA mahotsava thayo. rAjendrabhAInA dvArA bolAvI bharayauvanamAM lIdheluM brahmacarya vizuddha bhAve pramukhapade A cothuM daherAsara thayuM. paLAya te mATe tapazcaryA mArge prayANa karyuM. te varSe sudI prAraMbhe . . rAjendrabhAInI kArakirdI sikandrAbAda pUratI sImita biyAsaNAM ane bAdamAM 170 ekAsaNAM ane be varSanI nathI. pU. vikrama guruno hRdayapUrvaka saMketa thAya tathA pUjya A. varSItapanI ArAdhanA karI. dIkSA nA laI zakAya tyAM sudhIno deva rAjayazasUrI ma.sA.nI AjJA thAya emaja pU. bahena pU. gurudeve kAyamI biyAsaNAMno niyama Apela che. niyamita ma.sA. (vAcaMyamAzrIjI) rAjendrabhAInAM dharmajanetAnI preraNA ghara-derAsaramAM snAtrapUjA tathA 4 pUjano dararoja kare che. maLe ane rAjendrabhAI e pravRttimAM racyApacyA na rahe evuM bAMdhI navakAra maMtranI mALA 20 gaNe che. "namo arihaMtANaM' banyuM nathI. e ja mArge banArasatIrthanA jIrNoddhAramAM potAno padanI vidhi sahita ArAdhanA kare che. apUrva sahayoga Apyo. A kAryamAM ANaMdajI kalyANajI aMgata tapazcaryAnA akhaMDa prabhAve teo zrI sikandrAbAda peDhInA zrI zreNikabhAI tathA zaMkhezvara peDhInA zrI araviMdabhAI gujarAtI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMghanA chellAM 30 varSathI dvArA lAkho-karoDonAM dAna saMpAdana karIne jIrNoddhAranA kAryane pramukhapade che. jaina samAja pUrA prema-AdarathI teozrIne AsAna banAvyuM. banArasa tIrthanA menejiMga TrasTInI temanI A pramukhapade sammAne che. sikandrAbAdamAM moTe bhAge gujarAta- anumodanIya sevA bAda hAla teo kulapAka tIrthanA TrasTI saurASTrathI AvIne vaselAM gujarAtI jainono vasavATa hato. tarIke sevA ApI rahyA che. banArasa tIrtha supArzvanAtha, caMdraprabhu, sahue sahakArapUrvaka zrI kuMthunAtha bhagavAnanuM suMdara zikharabaMdha zreyAMsanAtha ane pArzvanAthanAM cAra cAra maLI kula 16 maMdira nirmANa karyuM. A maMdiranI aMjanazalAkA pratiSThA mATe kalyANakanI bhUmi che, jyAre bhelapura pArzvanAtha bhagavAnanA saMghanI vinaMtIthI pU. adhyAtmarana AcArya bhagavaMta zrI cyavana, janma, dIkSA ane kalyANakanI bhUmi che. A bhUmi para jayaMtasUrIzvarajI ma.sA., vidivarya vAtsalyavAridhi divya-bhavya ane ramaNIya jinaprasAdanuM nirmANa karavAnuM pU. zAsanaprabhAvaka A.bha. zrI vikramasUrIzvarajI ma.sA. tathA gurudevanuM svapna sAkAra karIne rAjendrabhAIe jIvananI zAMtamUrti pU.A.bha. zrI navInasUrIzvarajI ma.sA. padhAryA, sAthe dhanyatAno paricaya karAvyo. A prasaMge zeTha zrI zreNikabhAI mAtRhRdayA sAdhvIvaryA zrI sarvodayAzrIjI ma.sA. Adi ThANA tathA zeThazrI araviMdabhAInA haste zrI saMgha taraphathI vizALa padhAryA hatA. A abhUtapUrva pratiSThAnA avasare ja pAyA para bahumAna karavAmAM AvyuM. A prasaMge rAjendrabhAInAM rAjendrabhAImAM jinabhakti-gurubhakti-zAsanaprItinI A zAsanaprabhAvaka kAryonI jhAMkhI karAvatI caritragAthA paNa saravANIo phUTI, te adyApiparyata comera prasaratI ja rahI. prakAzita karavAmAM AvI. zrI kuMthunAtha bhagavAnanA jinAlaya nirmANa pachI zrI rAjendrabhAInI kAryakuzalatAno parimala daze dizAmAM rAjendrabhAIne maMdiranirmANa karavAno raMga lAgyo. emanA prasarelo che. sikandrAbAda, banArasatIrtha pachI kulapAka tIrthanA pramukhapadanA samayamAM zrIsaMgha saMcAlita traNa daherAsaronuM TrasTI tarIkenI nAmanA pachI bhAratamAM ke videzamAM jinAlaya nirmANa thayuM. upAzraya ane zrI pArzvapadmAvatI jaina bhavana, nirmANanA kAryomAM emano tana-mana-dhanathI sahakAra maLato 15000 co.phUTanuM nirmANa pAmyuM. traNe daherAsaromAM 65 lAkha rahe che. amadAvAda preraNAtIrtha, bharUcatIrtha, uvasaggaharama tIrtha, rUpiyAnAM AbhUSaNo banyAM. bhagavatI mA padmAvatInI derIo hastagirI tIrtha AdinA nirmANakAryamAM rAjendrabhAIno hArdika traNa daherAsaramAM nirmANa karAvI. zrI rAjendrabhAIe evI sahayoga che. videzamAM nyUyorka, nyUjarsI, philADelphiyA Adi Jain Education Intemational Page #797 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 o oo saMgho sAthe ghaniSTha saMbaMdha che. nyUyorkanA daherAsaramAM rAjendrabhAIe potAnI zakti ane utsAha daherAsaronA aMjanazalAkA pratiSThA karAvavAnI preraNA prabhujI dvArA nirmANa, pauSadhazALAnirmANa-bhavananirmANa karAvavAmAM to rAjendrabhAIne thaI. pU.A.bha. zrI rAjayazasUrIzvarajI vAparela che, paraMtu tenAthI vadhu AjanA yugamAM mahattvanuM kArya mahArAjanI nizrAmAM suratamAM aMjanazalAkA karAvI prabhujIne kahevAya tevA zaikSaNika kAryanA projekTamAM potAnI jabarajasta nyUyorkanA daherAsaramAM laI javAnI javAbadArI svIkArI. zaktino upayoga karavA mAMDyo che. Ama, rAjendrabhAI eka vidhikAra tarIke paNa pratiSThA pAmyA - meDikala kolejano projekTa haidarAbAda khAte zarU thayelo che. dezavidezamAM eka vidhikAra tarIke emanuM nAma che. che. tenI javAbadArI rAjendrabhAIne suparata karavAmAM AvI che. amerikAmAM aMneka sthAnomAM temaNe bhaktAmarapUjana, 24 rAjendrabhAIe te javAbadArI svIkArI lIdhI che. karoDo tIrthakarapUjana, pArzvapadmAvatIpUjana Adi bhaNAvela che. rUpiyAnAM A zrI mahAvIra meDikala kolejanA projekTanA Ama rAjendrabhAIe jIvanane zAsanasamarpita karIne kanvInara tarIke rAjendrabhAIne javAbadArI soMpavAmAM AvI che. 12 saMghayAtrAnuM saMcAlana karyuM ane 36 daherAsaronA rAjendrabhAI te kArya utsAhathI karI rahyA che. A uMmare dhArmika nirmANakAryamAM sahayoga Apyo e zAsananA itihAsamAM kAryonI jabarajasta, saphaLa kAryavAhI sAthe sAthe teo meDikala suvarNa akSare noMdhAyelI hakIkata che. AvA kuzaLa vaktA ane koleja mATe rAtadivasa pravRtta rahe che. zAsanadeva temane tanavinamra vidhikAra, utsAhI saMyojaka ane saMniSTha gurubhakta manathI sahAyaka raho, dIrdha AyuSya bakSo te ja prArthanA. rAjendrabhAI dalAlane aneka nagaronA zrIsaMghoe anekavidha saMpAdaka : zrI surendramalajI lUNiyA, kulapAkatIrtha pramukha rIte sammAnyA che. emane jaina zAsanarana ane tIrtharatna jevAM lekhaka : zrI tArAcaMdajI coraDIyA, kulapAkatIrtha, sahamenejiMga TrasTI padothI zobhAvyA che. rASTrapati zrI jJAnI jhelasiMgha tathA saujanya : hIrAcaMda bALacaMda parivAra-sIndrAbAda pradhAnamaMtrI zrI bAjapeIjIe emanA haste pUjanavidhi karavAno lahAvo lIdho che. 50 varSa sudhI rabbara inDasTrIjhane satata mAtApitA ane pU. gurudevanI AziSathI tathA pUjya ane athAga sevA ApanAra A.deva rAjayazasUrI ma.sA.nI kRpAthI tathA temanA dharmajanetA zrI zivabhAI lAThiyA pU. bahena ma.sA.nI pracaMDa preraNAthI, sahadharmacAriNI sva. AMtararASTrIya manorabAbahenanA sucAru sahakArathI ane zrI saMghanA sAthathI rAjendrabhAIe 71 varSanI vaye jinazAsananAM 71 kAryo dvArA jANItA jaina udyogapati supere saMpanna karyA e emanA jIvanano jayajayakAra manAvavA zrI zivubhAI vasanajI lAThiyAne pUratAM che. AjepaNa teozrI jinabhaktimAM ja jIvanavyApana hekoka meDala enAyata karavAmAM kare che. prabhujI AvA bhaktapremIne nirAmaya dIrdhAyu bakSe ema Avela che kAraNa ke teoe ApaNI manokAmanAo ho !! satata 50 varSa sudhI rabbara inDasTrIjha ne athAga sevA Aje 72 varSanI vaye paNa rAjendrabhAI U.S.A.nAM ApanAra prathama jaina udyogapati be nUtana jinAlayanA nirmANa kAryamAM pravRtta che. nyUjarsInA hatA. pUrve AyAta avejInA daherAsaramAM aMjanazalAkA karelAM pratimA pratiSThita karAvavAmAM utpAdana kSetranI siddhi badala paNa temanuM bhAratanA rASTrapati dvArA temano khAsa Agraha hato, je saMghe mAnya rAkhyo che. sammAna thayeluM. teoe, bombe inDasTrijha eso.nA pramukhapade rAjendrabhAI U.S.A.mAM khAsa AgrahapUrvakanI preraNA kare che tathA insTiTyUTa opha plAsTika enDa rabbara, (yu.ke.) nA ke aMjanazalAkA karelA prabhujI daherAsaramAM birAjamAna karavA upapramukhapade rahIne Adhunika rabbara TekanolojIne saMlagna utkRSTa tathA 365 divasa daherAsara khullAM rAkhavAM tathA roja pUjA- sevAo ApI che. darzana AratI karI dhanya banavuM. uparAMta teo bRhad muMbaI sthA. jaina mahAsaMgha, akhila Jain Education Intemational Page #798 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharA: bhAratIya the.sthA. jaina saMgha, vageremAM TrasTI tarIke utkRSTa sevAo sTonAiTa, mAikroroTa, blekaDAyamaMDa, mAikromeiTa tathA sIlarola ApI rahyA che tathA bhagavAna mahAvIra 2600 janma kalyANaka A pAMca AiTamono rola dezamAM sarva prathama banAvavAno yaza samitinA kAryakArI sabhya che. aneka dhArmika, vaidyakIya ane prApta karyo. teonI audyogika kSetre satata vyasta chatAM vatana zaikSaNika saMsthAomAM temanA taraphathI dAna tathA mArgadarzanano meMdaraDA gAmane satata najarasamakSa rAkhI tyAM ghaNAM lokakalyANanAM pravAha satata maLato rahyo che. temanA suputrI yogenabhAI- kAryo jevAM ke lAThiyA vasanajI-parazottama hospiTala tathA saMjIvabhAI ane AsitabhAIe videzamAM ucca tAMtrika zikSaNa kanyAzALAnuM nirmANa karela. meLavyuM che. lAThiyA rabbara inDasTrijha dvArA udyoga kSetre pravRtta che. teo mAnavasevA saMgha, DivAina cAilDa skUla phaMDa, 1965mAM teo "jasTisa opha pIsa' tathA "muMbaI kAunsila ona varlDa Denzana, eziyA-pesiphika Divijhana, koyanA esosiyezana', "bhArata nArIkalyANa samAjanA mAnada khajAnacI. arthakveka vagerenA sabhya che, uparAMta akhila bhAratIya utpAdaka tathA pUrvamuMbaInI roTarI klabanA DAyarekTara tathA lAThiyA saMghanA madhyastha samiti sahita soLeka jeTalI samitionA teo ceriTebala TrasTa ane rabbarainDasTrijhanA kAmadAronI proviDanDa phaMDa AjIvana sabhya ane kAraphalega kamiTimAM 67-68nA sekreTarI, samitinA ceramena tathA 'inDiyana kensara sosA.' ane 'progresiva temaja bombe inDa. eso.nA 72-73nA pramukha, temaja grupa'mAM kArobArI sabhyapada vagere aneka jagyAe nimaNUka akhila bhAratIya rabbara menyu. inDa.nA 77-78nA, temaja roTarI pAmela. temaja 'mizana kripalDa cilDrana sosAyaTI', 'heralDa lAskI klaba opha muMbaI (isTa)nA 78-79nA pramukha hatA. A kSetranI insTiTyUTa opha poliTiksa' jevI aneka saMsthAonA Adhunika pragatinA abhyAsArthe teo iMglenDa-jApAna-barmA temaja AzrayadAtA samAna che. 'inDiyana reDakrosa sosAyaTImAM paNa rabbara nikAsa mATe siMgApora-hoMgakoMga ane osTreliyA jaI gaNanApAtra sahAya ApI che. bombe esosiezananA AvelA che. siMgAporanA seminAramAM teoe bhAratIya pratinidhi sthApakomAMnA teo eka sabhya che, uparAMta bIjI vividha prakAranI tarIke hAjarI Apela tathA AMtararASTrIya sTAnDarDa orgenAIsamitionA sabhya che jevI ke : jhezanamAM bhAratIya pratinidhi rUpe rabbara rolanI kamiTimAM bombe inDasTrIjha esosiezana. inDiyana rabbara niyukta thayA. 23-10-1966nA roja kArakhAnAnA prathama inDasTrIjha esosiezana, inDiyana sTAnDarDa insTiTyUzana, borDa udghATana nimitte kezodanI TI.bI. hospiTalane moTI rakamanuM dAna opha kanTrola opha menejamenTa ekjhikyuTiva, samAjazikSaNa ApavA sAthe anya saMsthAone madada karI uparAMta '79mAM maMdira nidhisamiti vagere. meMdaraDAmAM netrayajJa yojI AjubAjuonA dardIonuM netranidAna teoe ucca zikSaNa vAMchuone Arthika sahAya pUrI karAvI jarUratamaMdone oparezana karAvI cazmAM-davA vagerenuM pADavA lAThiyA ceriTebala TrasTanI sthApanA karI che. bhAratasarakAre vitaraNa saphaLatApUrvaka karela. prathamavAra ja videzI AyAtane pahoMcI vaLavA mATe rabbaranuM AdhasthApaka tathA praNetA blakeTa utpAdana vadhAravA rokaDa rakamanuM moTuM inAma ApavAnI jAherAta karI. A prakAranA utpAdanano vikAsa teoe bhAratamAM sva. zrI bharatabhAI mohanalAla koThArI prathama videzI madadarahita svaprayatna karyo. bhAratamAM rabbaranA cUDA (kaMkaNapura)nA utpAdako mAtra gaNyAgAMThyA ja che. AthI teoe sAdhela vatanI evA amadAvAda pragatithI dezane thayela phAyadAnI kadararUpe tA. 17-12-1969nA sAbaramatI khAte rahetA, roja dilhIthI rASTrabhavana khAte rASTrapati dvArA temane evorDa vyavasAye eDvokeTa sva. maLela. temaja TeksaTAilsa inDa.nA mATe rabbara speDiMga jekeTa, mohanalAla jecaMdabhAI koThArI pI.vI.sI. ledhara klotha inDa. mATe tathA marakyurI sela kosTika jIvadayA ane karuNAnA prakhara soDA plAnTa mATe dezamAM prathamavAra utpAdana prAraMbhI rASTrapatizrI himAyatI hatA. sva. mohanalAla vI.vI. girinA varad haste rajatazilDa meLavI gaurava prApta karela, I. sa. 1978nA varSamAM kaMpanInA 25 varSa pUrA thatAM rajatajayaMtI koThArIe vAMdarAonI varSanI ujavaNI prasaMge teoe satata navI zodho karI. ane rU. jIvanarakSA mATe laData calAvelI 60,000nuM dAna jAhera karI dareka saMsthAne upayogI thavAnI tathA 1947mAM gaurakSA mATe upavAsa-AMdolana kareluM ane bhAvanA darzAvI tathA pepara mila inDasTrijhanI jarUriyAta jelavAsa bhogavelo. AvA jaina zreSThIvarya zrI mohanabhAI Jain Education Intemational Page #799 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 o 99 koThArInAM dharmapatnI tapa, tyAga ane saMskAranI vAtsalyamUrti samAM guNiyala nArI guNavaMtI bahenanI kUkhe tA. 1-2-1935nA roja lIMbaDI mukAme zrI bharatabhAI koThArIno janma thayo hato. pitAjInAM pagale-pagale ela.ela.bI. nI parIkSA pasAra karI teo eDvokeTa thayA. inkamaTekasanI vakIlAta zarU karI. sane 1978mAM teo sAbaramatI lAyansa klabamAM pramukha tarIke pasaMdagI pAmyA. sane 1972mAM teonI nimaNUka zrI jhAlAvADa mUrtipUjaka jainasevA samAjanA upapramukha tarIke thaI ane teo satata ATha varSa sudhI A pada saMbhALatA rahyA. sane 1985mAM zrI bharatabhAI Tekasa eDavokeTa bAra esosiezananA gujarAta rAjyanA pramukha varAyA, jyAre sane 1986mAM zrI jhAlAvADa mUrtipUjaka jaina sevAsamAjanA pramukha tarIke be varSa mATe zrI bharatabhAIne javAbadArI soMpavAmAM AvI, je khUba sArI rIte pAra pADI. sane 1988mAM temanI inkamaTeksa bAra esosiezananA pramukha tarIke pasaMdagI karavAmAM AvI. pitAzrInA vyavasAya sAthe vArasAmAM maLelA jaina dharmanA saMskAra ane jIvadayAnI pravRttinA bhAgarUpe pitAzrIe sane 1951mAM mAdare vatana cUDA gAme sarakArazrI mAraphate zarU karAvela pazu davAkhAnAnuM paNa dhyAna rAkhatA hatA. Ama aneka saMsthAomAM temaNe potAnI sevA ane mArgadarzana pUrAM pADI je te saMsthAnI pragatimAM tana-mana-dhanathI sAtha ane sahakAra Apela che. sane 1991mAM temanI tabiyata bagaDI. DaoNkaTarazrInA kahevA pramANe lakavAnI asara hoI saMpUrNapaNe ArAma karavAnI salAha ApavAmAM AvI. satata pravRttimAM racyApacyA rahetA mAnavane samaya kaI rIte pasAra karavo te savAla Ubho thayo, paNa dharmanA raMge raMgAyelA evA bharatabhAIne tithalavALA baMdhu tripuTInA parama pUjya jinacaMdra mahArAja sAhebanI dhArmika keseTa 'zAMtasudhArasa' zravaNa karavAno suyoga prApta thayo, jemAM cha bAhya tapa ane 7 atyaMtara tapanI vAta sAMbhaLI bharatabhAInA manamAM eka yojanA AkAra levA lAgI. zrI ramaNikabhAI kapAsI ane zrI dinezabhAI vorA vagere mitro sAthe carcA karI sAdhu bhagavaMtonI vaiyAvaccanI yojanA taiyAra karavAmAM AvI. tabiyatamAM sudhAro thatAM mitro sAthe sAbaramatI vistAranA upAzrayomAM rUbarU pharIne sAdhu ane sAdhvIjI mahArAja sAheba ne je vastuono khapa hoya te vahorAvavAnI zarUAta karI. Ama eka satkAryanuM bIja ropAyuM, paNa vicAra Avyo ke, hAlanA saMjogomAM sAdhu-sAdhvIjI mahArAja sAhebane auSadha-davAnI takalIpha paDe che tenA mATe kaMIka zarUAta karavI. A manomaMthana cAlatuM hatuM. evAmAM parama pUjaya hitaruci mahArAja sAheba sAthe A bAbatamAM vistRta vAtacIta thaI ane teonI preraNA tathA Adeza pramANe nirdoSa Ayurvedika auSadha upayogamAM levAmAM AvyAM. A kAmagIrI calAvatAM calAvatAM vicAra Avyo ke, vihAramAM davA-auSadhinI jarUriyAta paDe to? ApaNane kyAM jANa kare? AthI tA. 23-4-1993ne akhAtrIjanA zubha avasare amadAvAda khAte zrI navakAra sAravAra kendranI vidhivata sthApanA karavAmAM AvI. AgaLanI pravRttio vistaratI cAlI. AgaLa lakhyuM che tema je satkAryanuM bIja ropAyeluM te Aje virATa vaTavRkSa banI vaiyAvaccanI tathA tene AnusaMgika pravRttio ghaTATopa kare che. sva. zrI bharatabhAI dvArA zarU karAyela A zubha kAryamAM temanAM patnI a.au. sarojabahena tathA temanA suputro ci. saMjayabhAI, alpezabhAI, jayadIpabhAI tathA putravadhU dinAbahena, nItAbahena, prItibahena, sejalabahena paNa sahakAra ApI rahyAM che. atyAre temanA putra saMjayabhAI menejiMga TrasTI ane putravadhU dinAbahena dIpakabhAI koThArI TrasTI tarIke sevA ApI rahyAM che. sva. mohanalAla je. koThArI zrI mohanalAla je. koThArIno janma sane 1904mAM cUDA mukAme thayo hato. nAnapaNamAM mAtA tema ja pitAnI chAyA gumAvI dIdhela. soLa (16) varSanI nAnI uMmare AjIvikA arthe jhariyA (bihAra) jaI vasavATa karyo. tyAM dhaMdhAno anubhava laI 28 varSanI uMmare amadAvAdamAM sthAyI thayA ane inkamaTekasanA vakIla tarIke kArakirdI cAlu karI. dhaMdhAmAM nIDaratA ane prAmANikatAne lIdhe eka bAhoza inkamaTeksanA vakIla tarIke pratiSThA prApta karI. inkamaTeksanA kAyadA aMge gujarAtImAM sau prathama teoe pustaka bahAra pADela. teozrI jIvadayAnA himAyatI hatA. temaNe mane 1948mAM sarakAre racela vAMdarAToLInA kAryakramane niSkriya banAvavAmAM phALo Apela. te ja arasAmAM amadAvAdamAM gauvadha virodhanI caLavaLamAM sakriya bhAga lIdho. pazu pratye ghAtakInivAraNa maMDaLanI kArobArImAM teo varaso sudhI sabhya hatAM. potAnI mAtRbhUmi cUDAmAM pazudavAkhAnuM moTuM dAna ApI cAlu Jain Education Intemational Page #800 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 780 karyuM, je pazudavAkhAnAmAM Aje varSe pAMtrIsaso (3500) mUMgAM prANIo lAbha le che. cUDAmAM paMkhIo mATe cabUtaro karAvela che. teono niyama hato ke da22oja savAre cabUtarAmAM ATha zera anAja nAkhIne pachI ja dAtaNa karavuM, je teonA vArasadAroe cAlu rAkhela che. garIba pratye temane anahada hamadardI hatI. garIbone teo haMmezAM madada karatA hatA. sAbaramatInA potAnA rahevAnA nivAsasthAne derAsara bAMdhI savAtera phUTanI UMcAInA zrI zAMtinAtha bhagavAnanI pratiSThA karela che. AbumAM zrI delavADAnAM derAsaromAM zrI mahAvIra svAmInA derAsaramAM mULanAyakanI jamaNI ane DAbI bAjue zrI AdIkAra prabhu ane zrI zAMtinAtha prabhu tathA zrI pArzvanAtha prabhune birAjamAna karela che. teo tA. 19-8-69nA roja savAre acAnaka svargavAsI thayA. zrI sAbaramanI rAmanagaranA zrIsaMghe temanA phoTAnI mAMgaNI karatAM zrI vardhamAnatapa Aryabila khAtAmAM temano phoTo vArasadAroe mukAvela che. teozrInA AtmAnA kalyANArthe vArasadAroe bhAgIdArI dhojita zrI pAlitANA mukAme saM. 202mAM zrI upadhAnatapa karAvela che. prabhu teozrInA AtmAne zAzvata zAMti arpe. uccattama AdarzanA preraka zrI ratilAla phAvacaMda jIvanamAM koIpaNa DAgha ke kalaMka lagADyA vagara potAnI saDasaTha varSanI jIvanayAtrA khUba ja sukhacenathI pasAra karI che.' evo eka UMDo AtmasaMtoSa jenA mukha upara haMmezAM pragaTa thato rahyo che tevA zrI ratibhAI taLAjA pAse bhAlara (boralA)nA vatanI che. vaNika parivAranA saMskAro ane niyamo pramANe temanuM ghaDatara thayuM. dharma taraphanI AsthA vadhu dRDha banAvatA ane temAM eka pachI eka vrata-jayanI ArAdhanA karyo jatAM kevA kevA camatkArothI vanabAga maheno rahe che te jemane jANavA-samajavAnI jijJAsA hoya temaNe muMbaImAM mATuMgAmAM temanA nivAsasthAne parivAranA sabhyone jarUra maLavuM. 106 varSanAM temanA vRddha mAtuzrIne vaMdana darzana karIne ja nityakriyA zarU kare ane kahe che ke mAnavIne jyAMthI zubha saMketa sAMpaDe tevI nIrdhabhUmi ke tIrthaMkaranuM jiMdagInA chellA zvAsa sudhI raTaNa nahIM bhUlavuM joIe. zarIranI asvasthatA hoya ke dhanya dharA: gaLADUba dhaMdhAnI pravRtti hoya to paNa cokkasa samaya ane cokkasa tithie ekaso sIttera vakhata bhoyaNI jaina tIrthanI yAtrA teo karI cUkayA che. pistALIza varSa pahelAM sAmAnyasthitimAM muMbaImAM temanuM Agamana thayuM. zeThazrI prabhudAsa gAMDAbhAI tathA mAmAnA aMgata sahArAthI muMbaImAM sthira thayA. kuTuMbanA bharaNapoSaNa ke vyApAranI taDakI chAMyaDI karatAMye jaina dharmanA uccatama Adarzoe temanA jIvanane navapallavita karyuM che. sAta jeTalAM prakhara jainAcAryonA samAgamamAM AvavAnuM banyuM ane palaTAtA pravAho najare nihALavAnuM temane sAMpaDeluM saubhAgya temanA zabdomAM ja jyAre sAMbhaLIe tyAre temanI pAsethI UThavAnuM mana na thAya. bhayaMkara durvyasano ane zaThatAnI badabomAM rAcato mAnavI paNa ghogya samaye jo dharmanuM zaraNa thai to kaMika divya kakSaH sudhI pahoMcI zake che te dharmanI AsthA ja kahI zake che. saMsAramAM koI evI ajaba cetanA zakti paLe paLe ApaNAM mAMgalika kAryomAM sahAya karI rahI hoya tyAre samajavuM ke tenI pAchaLa dharmanI zraddhAnuM ja rahasya chupAyeluM che. zrI ciMtabhAInuM Atithya mANavuM e eka jIvanano lhAvo hato. dhoDA varSo pahelAM ja svargavAsI banyA. zrI mANekalAla ke. zAha jaina jAgRti ronTara jevI anokhI ane mAtabara saMsthAnA sukAnI zrI mANekalAla ke. zAha Aja ApaNA jainasamAjanA gauravazALI ratna che. zrI mANeklAlano janma uttara gujarAtamAM becarAjI pAse 500 mANasonI vastI dharAvatA sIlanA parAmAM tA. 11-333nA divase thayela. vatanamAM 4 dhoraNa sudhI abhyAsa karI jaina vidyArthIbhavana-kaDImAM 1944 thI 1951 sudhI DI. esa. esa. sI. pasAra karI. tyArabAda muMbaImAM zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM rahI sIDanahAma kolejamAM abhyAsa karI 1955mAM bI.koma.nI DIgrI meLavI. 1958mAM cArTaDa ekAunTanTanI parIkSAmAM prathama prayAse saphaLatA meLavI. te vakhatanA traNa TakAnA rijhalTamAM AvI saphaLatA zrI mANekabhAIe prApta karI te siddhi alpa na gaNAya. Page #801 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sorabha bhAga-1 o81 vyavasAye cArTarDa ekAunTanTa tarIke haridAsa enDa kuM.nA zrI je. ke. saMghavI sIniyara pArTanara che. sanasema saraphesa koTIMgsa prA.li.nA ceramena ane DAyarekTara che. epolo sTrepsa prA.li.nA paNa ceramena ane dharmadeDha, AcAravaMta, karmaTha DAyarekTara che. agAu kIlika niksana lI. ane snosema inDiyA temaja samAjonmukhI vicAravALA lI.nA DAyarekTara tarIke rahI cUkela che. zrI je. ke. saMghavInuM pUruM nAma samAjasevA, jIvadayA, keLavaNI sahAya ane dharma jugarAja kuMdanamalajI saMghavI che. ArAdhanA temanA jIvanamAM jovA maLe che. AvA anurAganA rAjasthAnanA AhAranagaramAM 15 kAraNe ja teo aneka sAmAjika saMsthAo sAthe saMkaLAyelA che. ogasTa 1951nA roja emano teo nIcenI saMsthAomAM sakriya sevAo ApI rahelA che. janma thayo. vartamAnamAM teozrI - bhUtapUrva ceramena : jaina jAgRti senTrala borDa tathA jaina thANAnagare vyavasAyamAM rata che. jAgRti senTara senTrala borDa ceriTebala TrasTa. temanA pUrvajo chellA ekaso bhUtapUrva pramukha : zrI jaina che. mU.pU. vidyArthIbhavana ane varasathI rAjasthAnathI thANAmAM vyavasAya hetu AvyA hatA. kanyA chAtrAlaya-kaDI, jaina jAgRti senTara-aMdherI tathA zrI vyavasAyI parivAramAM janma laI paNa teozrInI abhiruci mahAvIra jaina vidyAlaya elamnI pheDarezana. zarUAtathI ja lekhana tathA vAMcana prati rahI che. ekavIsa upapramukha : jaina adhyAtma sTaDI sarkala-vilepArlA. varSanI uMmaramAM rASTrasaMta vartamAna AcAryazrI maMtrI : zrI vilepArlA gujarAtI maMDaLa, navinacaMdra jayaMtasenasUrIzvarajI ma.sA.nA saMparkamAM AvyA bAda temaNe popaTalAla kApaDiyA (Thakkara) vidyAmaMdira-vilepArlA, vADIlAla jIvanane sAmAjika kAryomAM lagAvI dIdhuM che. a.bhA. rAjendra sArAbhAI vidyArthIgRha-govAliyA Teka-muMbaI. navayuvaka pariSadanA kendriya mahAmaMtrI tema ja upAdhyakSapada para TrasTI : jIvadayA maMDaLI-pAyadhUnI-muMbaI, jaina jAgRti Aje kAryarata che. pariSadanI rajata jayaMti samArohanA senTrala borDa ceriTebala TrasTa, zrI mahAvIra jaina vidyAlaya elamnI avasare temanI sAmAjika ane dhArmika sevA bhAvanAone phAunDezana. jotA anumodanA svarUpa temane "pariSada ratna'nI upAdhithI potAnA vatana becarAjImAM temanAM mAtuzrI chabalabena alaMkata karI gauravavaMta karavAmAM Avela. sane 1977mAM kezavalAla zAhanA nAmanI dharmazALA banAvela che. becarAjInA temane "zAzvata dharma' mAsikanA saMpAdaka ghoSita karavAmAM derAsaranuM tAroghATana temanA hastaka thayela. kaDImAM kanyA AvyA ane tyArathI Aja sudhI teo "zAzvata dharma'ne atyaMta chAtrAlayanuM bhUmipUjana tathA khAtamuhUrta temanA hastaka thayela, jyAM vAcanIya, mananIya yogya temaja unnati karavAnA kAryamAM atyAre 160 bALAo dhoraNa pAMcathI koleja sudhIno abhyAsa kare che. pAlItANAmAM AgamamaMdiramAM zrI zAMtinAtha bhagavAnanI joDAyelA che. dhArmika pravRttimAM haMmezA temanI UMDI ruci rahI pratimA bharAvela che. kaccha bhadrezvaranI kuTuMbayAtrA tathA bhoyaNI che. zrI guru rAjendra jAlyANa TrasTa, zrIguru rAjendra tIrthamAM mahotsava karAvela che. kuTuMbamAM dharmasaMskAro hovAthI temanAM phAunDezana TrasTa tathA zrI rAja rAjendra prakAzananA teozrI dharmapatnI zrImatI caMdrikAbene paNa aThThAItapa, kSIrasamudra tapa, TrasTI paNa che. zrI koMkaNa zatruMjaya tIrthanA zrI RSabhadeva zatrujya tapa, traNe upadhAna tapa, varasItapa ane siddhakSetramAM svAmI jaina dharma Tempala ane jJAti TrasTanA maMtrI svarUpe cAturmAsanI ArAdhanA karela che. (91thI 93) temaja hAla TrasTIrUpe sevAo ApI rahyA che. saujanya ane zIlatAnA guNo jIvanamAM pacAvI jANyA che. teozrI atyaMta sudhArAvAdI vicAro dharAvatA AdarzavAdI zrI ane sarasvatIno samanvaya jemanAmAM jovA maLe che. vyakti che. zrI AhIra jaina sevA saMgha muMbaInA maMtrIpade paramadayALu paramAtmA temane dIrdhAyuSa bakSe ane teo sevA chellA ghaNA varSathI teozrI kAryarata che. thANAmAM dhArmika ApatA rahe, tevI abhyarthanA. pAThazALA saMcAlana arthe teozrI ghaNA varSa vizeSa rasa laI sahayoga pradAna karela. Page #802 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 082 dhanya dharAH teozrI tathA temanA dharmapatnI vimalAdevIe 30 zrI kumArapALa desAI varSanI uMmaramAM ja zrI sametazikharajI tIrthe cothA brahmacaryavrata amadAvAdathI mAMDIne dhAraNa karI rAkhela che. potAnA jIvanane jainadharmanA siddhAMto laMDana ane cheka amerikA sudhI mujaba anusaravA mATe temaNe hoTalanI vastuono tyAga, jaina dharmanA mULabhUta ane sinemA tyAga, suvarNanA AbhUSaNono yoga nahIM, dararoja mUlyavAna vicArono phelAvo pUjA-darzana Adi anekAneka niyamonuM pAlana karI rahyA che. karanAra kumArapALa desAIe teozrI kuzaLa lekhaka hovA uparAMta prakhara vaktA paNa che. emanAM pravacano ane pustakothI temanI vyasta dinacaryAmAM vadhu samaya svAdhyAya temaja lekhanamAM ghaNuM mUlyavAna pradAna karyuM che. ja vitAve che. kaMIka patra-patrikAomAM temanA lekho prakAzita dezavidezamAM pharIne teoe thatAM rahe che. gurudeva rAjendrasUrIzvarajI ma.sA. temaja jainadharmano khUba ja pracAra karyo rASTrasaMta jainAcArya zrImad vijayajayaMtasenasUrIzvarajI ma.sA. che. AMtararASTrIya khyAti dharAvatI vyakti che. jaina dharmanA sauthI pratye vizeSa AsthA ane samarpaNabhAva hovAthI temanA maMgaLa rahasyavAdI kavi AnaMdadhanajI vize mahAnibaMdha lakhyo che ane AzIrvAda ane mArgadarzanane ja teozrI potAnA jIvanamAM aneka konpharansamAM jaina dharma vize saMzodhana lekho rajU karyA che. saphaLatAnuM kAraNa mAne che. emanAM pAMca pustakane bhArata sarakAranA ane cAra pustakane gujarAta sarakAranAM pAritoSiko enAyata thayAM che. "ola cha'rIpAlita saMgha Ayojana, caitya paripATIo, inDiyA jesIsa' saMsthA dvArA "Tena AuTa sTenDiga yaMga jinamaMdira pratiSThA Adi jinazAsana prabhAvanAnA kAryo parsanAliTI opha inDiyA' tarIke pasaMdagI pAmela kumArapALa pAThazALA saMcAlana Adi dvArA bhaviSyanI peDhIomAM desAI gujarAta yunivarsiTImAM adhyApaka che. to gujarAta susaMskAronA bIjAropaNa temaja jIvadayA ane anukaMpAdAnanA samAcAranI "ITa ane imArata', "jhAkaLa banyuM motI' ne kAryomAM temanA parivAra dvArA samaye-samaye lakSmIno janmabhUminI "gulAba ane kaMTaka' jevI lokapriya kolamanA sadupayoga thato rahe che, je abhinaMdanIya ane anumodanIya lekhaka che. ramatagamatanA niSNAMta tarIke paNa emanAM pustako che. zrI siddhacakra maMDaLa-thANA dvArA Ayojita zrI | gujarAtI, aMgrejI ane hiMdImAM pragaTa thayAM che. gujarAtI sametazikharajI-pAvApurI saha kulumanAlInA yAtrA saMghamAM sAhitya pariSada, zrI jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa, prAkRta vidyA saMghapati paNa banavAno lAbha paNa potAnA parivArane maLela. maMDaLa ane yazovijaya jaina graMthamALAnA maMtrI tarIke teo zAkAhAra pracAra temaja vyasanamukti abhiyAnamAM temane anekavidha sevAo ApI rahyA che. teo zrI mahAvIra vizeSa ruci che. temanA pitAzrI dvArA apAyela susaMskArathI zrutimaMDaLa tathA zrI mAMgalya sevA keLavaNI maMDaLanA TrasTI tarIke temaNe potAnuM jIvana suvAsita banAvyuM che. sane 1979thI - saMkaLAyelA che. teozrI khAdInA vastro pahere che. sAdu jIvana ane ucca dharma ane saMskRtinA kSetramAM AgavuM pradAna noMdhAvanAra vicAronA teozrI mAlika, saraLa svabhAvI zrI je. ke. zrI kumArapALabhAInI sAhityika pravRtti AjanA samayamAM saMghavI ucca AdarzonA rAjamArga para AgaLa vadhatA AgavI bhAta pADe che. vyakti, samAja ane rASTrane ghaDanArAM Atmonnati kare evI zubhabhAvanA. mUlyono puraskAra karanAruM emanuM vipula sAhityasarjana kharekhara dAda mAMgI lya che. parisaMvAdo ke pravacanonAM AyojanomAM temanI vyavasthAzakti gajabanI che. 'jayabhikhuno sAhitya tathA saMskArano vAraso akabaMdha rIte sAcavI rahelA DaoN. kumArapALabhAInI lekhasAmagrI akhabArI kaTAromAM prasaMgopAta pragaTa thatI rahI che. temanI A siddhio badala khUba khUba dhanyavAda. Page #803 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 dakSiNa bhAratanuM garvIluM mahAna : samAja ane zAsana mobhIo janma ane mRtyu vacce jIvAtuM nAnakaDuM jIvana A anaMta kALa vacce keTaluM nAnakaDuM che! mahAkALanI sAme keTaluM alpa, kSaNika ane kyAreka tuccha lAge che? A anaMta AkAza, agaNita graho-nakSatro, niravadhi pRthvI vacce eka prANInA pacAsa-paMcotaraso varasa zvAsocchavAsa cAle te keTalA kSaNajIvI lAge che? tema chatAM A alpajIvanane mAnavIe kevAM kevAM zaNagAra sajAvyAM che! kevAM kevAM tANAvANAmAM gUMthIne zobhAvyuM che; enI kalpanA karIe chIe tyAre daMga rahI javAya che. 783 sAmAnya jana mahAjana banI jAya; nara nArAyaNa thAya; vyakti vibhUti banI rahe; tyAre ApaNe Azcaryacakita thaI uThIe chIe. e mahAjana bane che enI AkRtithI? nA. e vibhUti bane che enA uMcA paDachaMda zarIrathI? nA. to janane mahAjanamAM parivartita karanArAM tattvo kyAM che? eno javAba paurANika samayathI Aja sudhI itihAsanA pAne pAne patharAIne paDyo che. janane mahAjana banAve che. sadguNonI saMpatti ane enI AMtar samRddhi, enA mAnavIya guNo, enA jIvana pratyenA Adarzo ane bhAvanAo. haTTokaTo deha hoya to e mahAna nathI, hIrAmANekanA Dhaga para beTho hoya to e mahAna nathI, hajAro vIdhA jamInano ke gaMjAvara kArakhAnAno mAlika hoya to e mahAna nathI, koI gAma-zahera ke deza para johukamI calAvato hoya to e mahAna nathI. mahAna thavA mATe to AMtiraka sadguNo vikasAvavA rahe che. svArtha nahIM paNa paramArtha, lobha nahIM paNa dAna, sattA nahIM paNa samarpitatA ane namratA, saMkucitatA nahIM paNa saraLatA ane udAratA, paropakAra ane karuNAne jIvanamAM sthAna ApavAnuM rahe che. evI vibhUtiothI ja samAja zobhe che. dhanavAna to ghaNA hoya che, bhAmAzA koI eka ja hoya che. kahevAnI jarUra nathI ke A bhAmAzAnA vaMzajothI ja samAjanAM nAnAM-moTAM zubha kAryo thatAM hoya che. bhAratabharamAM khyAtanAma banelA tapasvI vidhikAra, aneka zrIsaMghomAM sammAnita banelA pAmelA mA. zrI surendrabhAI sI. ghelA pU. gurujInuM tamAma bu bAruda pAmela melA mA. zrI sure zAhanI utsAhajanaka preraNAthI zrI praviNabhAI ema. zAha uNavALA hAla beMgaloranA sahayogathI ane beMgloranA karmaTha mahilA zrI AgevAna amIbahena zAhe asvastha rahetI tabIyata vacce paNa bhAre moTo puruSArtha karIne A lekhamALAnuM saMkalana karyu che. --amIbahena ke. zAha suMdara dhArmika abhyAsa dharAvatAM amIbahena zAha beMgloranA jaina ane jainetara samAjamAM jANItuM ane mAnItuM nAma che. jJAnapipAsu vaiyAvacca guNapremI dhArmika vAcanamAM atyaMta ruci dharAvatA zAsanabhakta ane guNAnurAgI che. pustako vAcananAM-ciMtananAM zokhIna amIbahena saMpAdakIya pravRttimAM khAsa rasa dharAve che. viSayane Page #804 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 784 dhanya gharA: rajU karavAnI paddhati prazaMsanIya che. sabhAnuM saMcAlana ke vaktavya rasaprada zailImAM karI zake che. temaNe beMglora khAte zruta gaMgA phAunDezana'nI sthApanA karI che ane mahilAomAM dhArmika opana buka parIkSAnA mAdhyame vAcanamAM jAgRti lAvI rahyA che. zrI ratnatrayI TrasTa, zrI vardhamAna saMskAra dhAma, zrI akhila bhAratIya svAdhyAya pITha zrI jinakRpA ceriTebala TrasTa tathA aham suMdaram TrasTa va. dvArA Ayojita parIkSAonuM saphaLatApUrvaka saMcAlana karavAnI sAthe parIkSA paNa Ape che. * saurASTra kesarI prANagurujaina philosophikala enDa liTaraTI risarca senTara, uvasmagaharama sAdhanA TrasTa dvArA - vismagaharam zruta evorDamAM stotranI sarvAgI samIkSA tathA stotranAM raciyatAnA jIvanakavana jevA be be viSayo para nibaMdho lakhI protsAhita pAritoSika meLavyuM che. * navakArano raNakAra' sAmAyika dvArA Ayojita navakArano aciMtya prabhAva" nibaMdha spardhAmAM prathama naMbare vijetA thayA che. * zrI kulapAkajI tIrthayAtrA saMgha haidrAbAda (kAcIguDA) saMgha dvArA Ayojita dIkSArthI mitrane anumodanAtmaka-bhalAmaNa patra' viSayamAM prathama naMbara prApta karyo che. * muMbaIkAlInA yunivarsiTI dvArA Ayojita 2002 pIeca.DI. samakakSa nibaMdha spardhAmAM "taMdurasta jIvana jIvavAnI jaina paddhati The Jain way of Healthy living' viSaya para adbhuta vicAro vyakta karI pAritoSika meLavyuM che. * gujarAta kalA kendra, beMglora dvArA Ayojita vaividhyapUrNa abhiyAnamAM temanI dhArmikapravRtti-pragatinA AdhAre "mahilA maMca' evorDathI 2007mAM sanmAnita karavAmAM AvyA, jemAM beMgloranI dasa agresara mahilAone sanmAnita karela. * Aja graMtha "zAzvata saurabha'nuM saMkalana "tavArIkhanI tejachAyA'mAM dakSiNa bhAratanA samarpita jaina agresaronI saMpUrNa lekhanamALA AlekhI. "sUrajano prakAza ravino ujAsa" zAsanaratna samAjaratna zrI ravilAla lavajIbhAI pArekhanA abhivAdana-samAroha prasaMganI smaraNikAnuM lekhana-saMkalana-saMcAlana suMdara rIte karI zAsana pratye niHsvArtha bhAvanAne siddha karI che. * amadAvAdathI pragaTa thatA (dharmadhArA) aMtaradhArAnA pratinidhi che. zrI pArzvakalApUrNa bhakti mahilA maMDaLa (beMglora- || gAMdhInagara)nA sthApanAthI daza varSa sudhI saphaLa koSAdhyakSa ane sakriya kAryakartA rahyAM hatAM. niraMtara pravRtti-pragati karatAM amIbahene aneka spardhAomAM bhAga laIne viziSTa bahumAno meLavyAM che tathA aneka mahilA saMsthAomAM nirNAyaka tarIke saphaLatA meLavI che. puNyAtmAonA svargavAsa pachI Ayojita prArthanA zraddhAMjali sabhAmAM poSaka, vairAgyapoSaka gIto para vaktavya pIrasavAnI temanI AgavI kaLA che. tethI bhAvagItone saMkalana karI "paramazaraNa taiyAra karyuM che. bhAvasabhara ucca gIto tathA samAdhi sAdhanA e A saMkalananuM jamA pAsuM che. makkama manobaLI amIbahenanA pratyeka kAryamAM utsAhI zAsanapremI zrI kirITabhAI dareka rIte sahayoga ApI utsAha abhivRddhi karela che. zAsananI dhagazavALAM amIbahenane abhinaMdIe. dakSiNAbhAratanA zreSThIonI A paricayAtmaka hokhamALAmAM beMgaloranA zravaNa taraphathI sajanya sahayoga maLela che. ha. zrI surendrabhAI sI. zAha * beMgalora A sahacoga badala AbhAranI lAgaNI vyakta karIe chIe -graMtha saMpAdaka Jain Education Intemational Education Interational Page #805 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 A lekhamALAnA saMkalanamAM vizeSa sahayogI bananAra zrI pravINabhAIno paricaya joIe zrI praviNakumAra mAnacaMdalAla zAha-beMglora (uNa) 85 garavI gujarAtanI dharatI jevuM gujarAta rAjya je rAjasthAnanI sarahada pAse Avela che banAsakAMThA jillo temAM kAMkareja tAlukAmAM Avela uNa gAme rahetA zrI mAnacaMdalAla nagInadAsa zAhanA ghera kezarabahenanI kukSie kaMkAvaTI nagarIthI pracalita kAkara gAme saMvata 2011nA jeTha vada 10nA zubha divase suputrano janma thayo tenuM nAma pravINa pADela. dharmamaya jIvanamAM saMskAro siMcana karAvanAra vaDIla tarIke mAbApa sAthe sAthe vayavRddha dAdImA maNibahena e gharamAM darekanuM jIvana dharmamaya bane tethI temanI jIvana jIvavAnI zailI anerI hatI. tethI parivAra dharmamaya banAvela ane sAcI rAha batAvela. vyAvahArika abhyAsa arthe pATaNa khAte samAjanI borDiMgamAM rahI zrI bI.DI. hAiskUlamAM dhoraNa 8 sudhI abhyAsa karela tyArabAda pAlanapura khAte pAlanapura hAiskUlamAM S.S.C. sudhI abhyAsa karela sAthe sAthe dhaMdhAnI jANakArI mATe sarvisa lagabhaga 10 varSa karI. tyArabAda diodara khAte potAnI sureza novelTI sTorsanA nAmanI peDhInI zubha zarUAta karI. dhIme dhIme pragatinAM sopAna sara thavA lAgyAM. jema jema samaya badalyA tema dhaMdhAnI pragati badalyA e samaye pahelAM lIlo duSkALa pachI sUko duSkALa paDavAthI dhaMdhAnI pragati nabaLI paDatI gaI tyAre gRhastha jIvanagraMthithI joDAyela kailAzabahene temaja sAsarepakSa ane amArA parivArajanoe sAtha sahakArathI hiMmata ApI ke hiMmatavAna bano to ja dhanavAna banazo. e salAhane svIkArI beMglora javA mATe kahyuM. beMglora khAte rahetA mArA nAnA bhAI surezabhAI dhArmika adhyApaka tarIke hatA. temanA sahayogathI beMglora AvavA mATe prayANa karyuM. beMgloramAM AvatA ja prathama sarvisa zrI mahAvIra jaina zvetAmbara maMdira TrasTamAM menejara tarIke javAbadArI maLela te pharaja ekadhArI 23 varSathI saMbhALI rahela che. thoDA samaya pachI gAMdhInagara khAte Avela zrI hIrAcaMda nAhara jaina bhavanamAM menejara tarIke nimaNUka thayela te kArya thoDA samaya saMbhALela. Jain Education Intemational te samaye nAno piravAra sukhI parivAra sAthe sukhaduHkha sAthe jIvana cAlI rahyuM hatuM. jema jema samaya badalAyo tema kAryakSetra badalyA tyAre ekAunTa (nAmA)nI lAina lIdhI ane dhIre dhIre kAmano bojo vadhato gayo tema kAmagIrI vadhatI gaI. nAmA (ekAunTa)mAM pravINatA keLavI pragatinAM sopAna sara thavA lAgyAM. vizeSamAM atre beMgloramAM AvyA pachI dharma pratye vadhAre ruci lAgI, sAthe sAthe jIvadayA, anukaMpAdAna, sAmAjika kArya, dhArmika kArya, zaikSaNika kArya AgaLa rahI samAjanuM kArya dIpAvavA tatpara rahI samAjanA sahabhAgI banI rahetA. zrI kAMkareja jaina pragati maMDaLanA nejA heThaLa sametazikhara speziyala Trena dvArA yAtrA pravAsa nIkaLela te vakhate suMdara kAma karela. atyAre te ja maMDaLamAM sahamaMtrI tarIke hoddo saMbhALI rahela che. zrI gujarAta sosiyala sosAyaTImAM bhUtapUrva maMtrIpada tarIke pharaja bajAvI hatI. kAryakramanI vyavasthA tema ja alaMkArI bhASA dvArA lakhANo taiyAra karavAM ane mokalavAM jevAM ke zAMtizrama-dIohara-dakSiNadarzana beMglora svarAjya-pAlanapura vagere sAptAhika aMkamAM pragaTa thatAM hatAM ane A graMthamAM dakSiNa bhAratanA variSTha kAryakaronA lekha mATe saMkalana karavAno cAnsa maLyo te badala dhanyavAda. zrI kAMkareja jaina pragatimaMDaLanI 'parivAra paricaya pustikA' temaja "jIvana darpaNa" pustakanuM saMkalana karela. samAja upayogI kAryamAM harahaMmezAM hAjarI avazya ApatA rahe che. dha ''vAda. - saMpAdaka Page #806 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 08 dhanya dharA: dharmAnurAgI samAjasevaka : AtmikadaSTisaMpanna lavajIbhAInA avasAna pachI temanA sthAne sau TrasTIoe zrI zAsanaratna : kuzaLa vahIvaTakartA : sevAsamarpaNanI ravibhAIne tamAma kSetranA kAyamI TrasTI tarIke nImyA tyAre zrI ravibhAInI uMmara 30 varSanI hatI ane tyArathI temanA athAga jIvaMta daMtakathAnA nAyaka saguNAlaMkRta prayatna nirmANa ane sthApanAnI vaNajhAra cAlI je Aje 86 zrI ravilAla lavajIbhAI pArekha varSe paNa avirata cAlu che. kuLa dIpakanI padharAmaNI.. zrI gAMdhInagara jaina maMdiranA zrI pArthaprabhunI pratiSThA AjathI lagabhaga 108 A.deva zrI pU. lamaNasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM aitihAsika varSa pahelAM zrI goradhanabhAI svarUpe thaI. pArekha ApanA dAdAjI vijayalamaNasUrIzvarajI ma.sA. jevA dhuraMdhara AcAryanI bhAratanI pazcime aMjAra nizrAmAM Aja pAvanaLanA sAmenA zrI pArzvavallabha prAsAdamAM (kaccha) thI prayANa karIne birAjatA mULanAyaka ane anya biMbonAM pAMca kalyANako ane dakSiNamAM AvyA tyAre hAthamAM pratiSThA mahotsava temanA pitAjInA pramukhapaNA nIce zrIsaMghe kAMI na hatuM, paNa haiyAmAM hAma zAnadAra rIte UjavyAM ane temanA pitAnI gerahAjarI bAda e ane hiMmata hatAM. ApanA kAMTALo tAja saMdhe temanA zire dharyo. tyAre teoe vahIvaTI dAdAjIe anAjanA vyavasAyathI zarUAta karI dhIme dhIme kuneha ane cANakyanIti dvArA batAvI ApyuM ke kaMTaka sAthe sthira thatA gayA. san 1900mAM zrI lavajIbhAIno janma gulAba paNa hoya che. mAtra hAiskUlanuM zikSaNa laI zALAmAMthI thayo. temanA lagna mAnakUvA (aMjAra pAse) jaDAvabahena sAthe UThI janAra vidyArthI hovA chatAM temanI javAbadArI, kuzaLatA, thayA. zrI lavajIbhAIe zarUAtamAM sAyakalano ane bAdamAM amIdRSTi, sAdAI, paramArthabhAvanA, sAcA salAhakAra vagere kapaDAno vyavasAya paNa karyo paNa dhArI saphaLatA na dekhAtAM san saguNoe saunAM haiyAne nAcatAM karI dIdhelAM. 1927mAM philma udyogamAM jhaMpalAvyuM ane sTAra pikacarsa jANe ke temanA lalATe jIvanasiddhinAM sukAryo lakhAvIne korporezananA nAmathI ane pachI jagata pizcarsanA nAmathI zarU ja AvyA hoya tema zarUAtathI ja rikandarAbAdanA maMdira ane karela vyavasAyamAM pragati thatI rahI-mAtA jaDAvabahenanI samAjanI kamiTImAM uccasthAne rahI saMcAlana karI bAda beMgalora kukSie tA. 7-2-1923nA zrI ravibhAI janma laIne A AvI Aje 50 varSathI zrI pArzvavallabhajaina prAsAda, yugapradhAna avanInA AMgaNe AvyA. mAtAnI mamatA ane pitAnI zrI jinadattasUrIzvarajI jaina dAdAvADI, zrI jainamUrtipUjaka samatAthI jIvanano piMDa ghaDAyo mosALa mAnakUvAmAM janmelA samAja, bhedA khIaMzI ThAkarazI jaina pAThazALAnA ekadhArA ravinAM kiraNo dakSiNa deza sudhI pahoMcyA ane dhIre dhIre saMcAlana uparAMta Itara sAmAjika ane vyApArika nAnImoTI bhAratavarSamAM phelAyAM....parivAra sAthe sikandarAbAda kAyamI saMsthAo ane esosiezananI kamiTInuM sabhyapada zobhAvA vasavATa nakkI karIne sthira thaI gayelA zrI ravibhAI mAtA uparAMta atrenA gujarAtI samAjanI 'zrI velacaMda-vazarAma jaDAvabahenanI AjJA ane Agrahane mAna ApI beMgalora desAI gujarAtI skUlanuM pramukhapade teo ghaNA varSa rahyA che. AvIne vasyA.....tyAre ja beMgalora-gAMdhInagaranI aneka sevAnA saMskAro vArasAgata Ave tema temanA laghu baMdhu sva. saMsthAonAM nirmANanuM bhAvi lakhAyu haze! mohanabhAIe paNa sikandarAbAdanA maMdira ane samAjanA zAsanadevano upakAra kaho ke AzIrvAda sva. zrI pramukhapade rahI saphaLatApUrvaka saMcAlana karI batAvyuM che. lavajIbhAIne temanAM jIvanamAM daseka varSamAM to dharmanuM evuM gheluM 'laghutAmAM prabhutAno vAsa' e saguNane teoe lAgyuM ke vyavahAra ane vyavasAya putronAM zire nAkhI rAta jIvanamAM vaNI lIdho che. devagurunI yathAvata tana, mana ane divasa joyA vinA maMdira, upAzraya ane pAThazALAnA dhanathI sevA zuzruSAmAM teone acaLa ane aphara karavAmAM nirmANamAM lAgI gayA ane samAjane kaMIka arpaNa karyAno rANapuranA zrI zAMtibhAI modI (mu.ma.zrI guNacaMdravijayajI anero AnaMda meLavyo. sana 1955 DisembaramAM zrI mahArAja) tathA temanA laghubaMdhu zrI narottamadAsa modI Jain Education Intemational Page #807 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 080 (sahaTrasTI)nI preraNA ane sahakAre apUrva sAtha pUryo che. vartana-vANI dhArmika AcAravicAra ane UMcA khamIrathI teoe saune prabhAvita karyA che. mAdarevatana aMjAramAM maMdiradharmazALA dAdAvADInA temanA haste zilAropaNa karyA pachI beMgaloramAM beThAM-beThAM teo tyAMnuM saMcAlana karI rahyA che. zeTha zrI ANaMdajI kalyANajInI peDhI taraphathI zrImAna zeTha kasturabhAI lAlabhAIe, akhila hindustAna tIrtharakSAkamiTInA karNATaka dezanA pratinidhi tarIke temanI nimaNUka karI che, je khUba ja prazaMsApAtra banI hatI. jitendravijayajI muni mahArAja Adi ThANA tathA sAdhvI zrIjI mahArAja zrI sUryamALA Adi ThANA ema zrI caturvidha saMgha samakSa teonI sevAne saue gauravabhera biradAvI che. bhAratabharamAM vizALa mitra maMDaLa ane "sonAmAM sugaMdha bhaLe' evAM temanAM dharmapatnI zrImatI suzIlAbahena khaDe page temanI gurubhakti ane sAdharmika bhaktilahAvamAM sahakAra ApI 'zatAyu jIvo jugala joDI' evA lokaAzIrvAda pAmI rahyA che. itihAsane paNa IrSyA thAya evI temanA hRdayanI zuddhatAe temanA kuTuMbanI ekatA, pragati ne unnati sacavAI rahyAM che, kAraNa ke kuTuMbIjanonI sevA pratye paNa teoe kadI durlakSya sevyuM nathI. teono eka mahAna saguNa ke retImAM mahela caNavAno temano puruSArtha gajabano che. hAtha lIdhela kArya koI paNa saMjogomAM pUrNa karavAnI dhagaza ane hiMmatano zrI hIrAcaMdajI nAhara jainabhuvana'nI bhavya imArata temano tAdeza purAvo che. tavArIkhonI tejachAyA zrI ravibhAInAM karakamalo dvArA saMpanna thayelAM zAsanaprabhAvaka kAryo zrI jinamaMdiranAM khananavidhi : zrI bhaktAmara maMdira, alvara rAjasthAna-abhinaMdana svAmI maMdira, suzIla Azrama, dilahI- zrI sumatinAtha maMdira, maDagAMva (govA)-zrI pArzvakuzala dhAma, nalakheDA (madhyapradeza)-zrI hiMmata vihAra, pAlitANA (gujarAta)-zrI rAjasthAnamAM jinAlayo maMdira-zrI madhyapradezamAM jinamaMdiro talena tIrtha (ma.pra.). zrI dAdAvADI khananavidhi : sAraMgapura (madhyapradeza), zrI narasiMhagaDha (madhyapradeza), nalakheDA (madhyapradeza). zrI upAzrayakhananavidhi : AkodiyA (madhyapradeza)bhomiyAjI bhavana, zikharajI (bihAra)-talenatIrtha (madhyapradeza)-zivapurI (madhyapradeza). upAzraya-udghATana : maDagAMva (govA)-sujAlapura (ma.pra.)-lATI (gujarAta). zrI jinamaMdira-zilAnyAsa : maDagAva (govA), belApura-durgApura (baMgALa), sitAmau, mAlapurA, sAvana, cikalAnA, kAluneDA, pAvAgaDha, rAhatagaDha, sumatapura, chindavADA (ma.pra.), pArzvamaNitIrtha (AdonI) suzIla Azrama dilhI, nAharagaDha madhyapradeza, amarAvatI, kamalapurI (mahArASTra), nagarI (chatIsagaDha), phApharaDIha (rAyapura). zrI dAdAvADI-zilAnyAsa tyA sahayoga : kAnapura, gumAstAnagara, indora, baDavAta (ma.pra.), sujAlapurA, mAlapurAtIrtha aMjAra. ApanI preraNAthI ane sahayoga dvArA mAlapurA tIrthanAM prabhupratimA bharAvI kuraja, cikalAnA, pAlitANA, lAThIrAjanagaramAM jinamaMdira nirmANamAM sahayoga, bhopAvaratIrthamAM roDanAM nirmANamAM sahayoga, nAgezvaramAM oLInI ArAdhanAmAM sahayoga, aneka maMdirajImAM parikara-nirmANamAM sahayoga. videzomAM preraka prasaMga : mila paTAsa (keliphorniyA), yu.esa.e., kAThamaMDu, nepALanAM maMdiranirmANamAM sahayoga svapnadRSTA evA teoe dhUpasaLI mAphaka jaina-jainetara samAjamAM suvAsa phelAvI che. teoe saMghanA aMgrapade rahIne dharma parAyaNatA-saccAI, caritrazIlatA, udAratA Adi guNothI saMghanuM gaurava vadhAryuM che. tethI temanA pratyenI bahumAnanI lAgaNIrUpe zrI caturvidha saMgha samakSa madrAsanA dharmazreSThIvarya zrI mANekacaMdajI betAlAnA varadahaste teone kAsakeTa sammAnapatra arpaNa karAyuM hatuM, je 1976mAM beMgaloranA jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMghe sanmAnapatra ApI bahumAna karyuM hatuM. Aje teo nIcenI saMsthAo sAthe saMkaLAyelA che. 1. pramukha : zrI jaina zve. mU. pU. maMdira gAMdhInagarabeMgalora 51 varSathI, 2. pramukha : zrI jaina zve. mU. pU. samAja beMgalora (prAraMbhathI 30 varSathI pramukha ane TrasTI), 3. pramukha : vimalAbahena dalapatalAla jaina bhojanazALA gAMdhInagara, zrI hIrAcaMdajI nAhara jainabhavana, zrI sItAdevI ratanacaMdajI nAhara DAyagnosTika senTara, gAMdhInagara-beMgalora, 4. pramukha : Jain Education Intemational Jain Education Intemational Page #808 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 088 dhanya dharAH yugapradhAna zrI jIvadattasUrIzvarajI jainadAdAvADImAM gAMdhInagara puruSArthanA pratIka (3) varSathI pramukha tathA TrasTI), 5. pramukha : bhedA khIaMzI ravibhAInA guNomAM sauthI vizeSa AMkhe UDIne vaLage ThAkarazI jaina pAThazAlA gAMdhInagara beMgalora (25 varSathI), tevo guNa che pracaMDa AtmavizvAsa. je kArya zarU karyuM tene barAbara 6. pramukha : zrI gujarAta jena je. mU. pU. saMgha beMgalora (prAraMbhathI Aja udhI), 7. pramukha : zrI vIsAosavAla kacchI pakaDI rAkhavuM tathA tene jaldI pUrNa karavA samarpita banI lAgI gujarAtI jaina saMgha (prAraMbhathI Aja sudhI), 8. TrasTI : zrI javuM. narmadanA zabdomAM "Dagalu bharyuM ke nA haTavuM na haTavuM" ne jinakuzaLasUri dAdAvADI TrasTa, basavanaguDI-beMgalora, barAbara potAnA jIvanamAM apanAvyuM che ane "tArI sAthe koI 9. TrasTI tathA pramukha : zrIcaMdraprabhalabdhi jaina zve. mU. pU. saMgha na Ave to tuM ekalo jAne re" anusAra pote ja dareka kAryomAM okalIpura-beMgalora, 10. TrasTI tathA pramukha : zrI siddhAcala AgaLa rahe che. keTalIka vyaktio janmathI mahAna hoya che keTalAka para mahAnatA AropavAmAM Ave che. jyAre keTalAka sthUlabhadradhAma zAsana prabhAvaka TrasTI-devanahallI, 11. mahAnubhAvo potAnA karmathI (svakarmathI) mahAnatAnA guNo meLave kamiTI membara : zrI karNATaka gujarAtI pragati samAja, 12. che. ravibhAI temAMnA eka che, jemaNe potAnI jAta mahenatathI TrasTI : zrI pArzvanAtha jIrNoddhAra TrasTa-(banArasa u.pra.), 13. aneka saMsthAonuM sarjana karI tene vaTavRkSa jevI mahAna banAvI TrasTI : zrI aMjAra kharatara gaccha jainasaMgha-aMjAra (kaccha che. AtmavizvAsathI ravibhAIne zata zata abhinaMdana... gujarAta), 14. kamiTI membara : zrI mahAvIra ArAdhanA kendrakobA (gujarAta), 15. upapramukha zrI dakSiNabhAratIya kacchI vajAdapi kaThorANi mRduni kusumAdapiH gurjara jaina samAja, 16. upapramukha tathA TrasTI : zrI oma zAMti vajathI kaThora ane bhUlathI paNa komaLa eTale ravibhAI. TrasTa-pAlitANA ane iroDa, 17. TrasTI : zrI vardhamAna jaina ghaNIvAra bhalabhalA lokone paNa makkamatAthI sAcI vAta bhojanAlaya-aMjAra, 18. TrasTI : zrI nAgezvarI jaina dAdAvADI jaNAvatAM ravibhAI ApaNane khUba ja kaThora jevA jaNAya paNa (ula), 19. pratinidhi : zrI zeTha ANaMdajI kalyANajI peDhI jyAre najIkathI nAnAmAM nAnA karmacArI vagere pratye paNa bharapUra amadAvAdanA 25 varSathI karNATaka prAntIya pratinidhi, vAtsalya darzAvatA tathA tene bharapUra madadakartA upayogI banatA 20. membara : gavarniMga borDa, akhila bhArata tIrtharakSA samiti ravibhAI phUlothI komaLa dekhAya che. amadAvAda-muMbaI. aneka AcArya bhagavaMtonA jemane AzIrvAda sAMpaDyA che vAtsalya premI dAMmpatya jIvana te ravibhAI pArekha eTale ke beMgaloranI aneka saMsthAonA ravibhAInI sevApayogI pravRttionI saphaLatA pAchaLa sthApaka tathA AdhArastaMbha, jaina samAjanA agragaNya netA, dakSiNa temanAM dharmapatnI suzIlAbahenanuM yogadAna ghaNuM ja moTuM che. 60 bhAratanI aneka dhArmika, sAmAjika, zaikSaNika tathA tabIbI varSanA temanA sukhI dAmpatyajIvanano yaza ravibhAI saMsthAonA sUtradhAra, pIDha karmazIla prabaLa puruSArthanI suzIlAbahenane Ape che. suzIlAbahenanI sUjha, samaja ane gauravagAthA. AvA bahumukhI pratibhAsaMpana, sAdA saraLa ane vyavahAra, kuzaLatA e ravibhAIne temanA vyavahAranI ciMtA thavA cetanAnA hArda samA zrI ravibhAI pArekhane khUba khUba dIdhI nathI. temaNe temane badhAthI mukta rAkhyA che, jethI teo abhinaMdana. nizcitapaNe kArya karI zakyA che. suzIlAbahena eka Adarza abhuta vyakitatvanA svAmI : AryanArI che. sadA ravibhAIno paDachAyo banI potAnA jIvanane saMghamAM bhISma pitAmaha samarpaNa karI sAcA arthamAM sahadharmacAriNI banI dAmpatya jIvana zrI lakSmIcaMdajI zobhAvyuM che. bolavAnuM nahIM ane hasatA rahevuM te temano svabhAva che. "huM je kaMI karI zakyo chuM ane karI rahyo chuM temAM suzIlAno koThArI phALo ghaNo moTo che." jIvanamAM 65-65 varSathI paryuSaNamAM bAMkalI (rAja.)mAM zA aTTAI karatAM suzIlAbahena tapasvI paNa che. hajArImalajI javAnamalajI koThArI parivAramAM janmela zeThazrI dain Education Intermational Jain Education Intemational Page #809 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 lakSmIcaMdajI adbhuta vyaktitvanA svAmI hatA. pUjya pitAzrI hajArImalajI tathA vaDIlaprAtA caMdulAlajInA sAhisaka ane bAhozI bharyA guNo temane vArasAmAM maLyA che. beMgloramAM vyAvasAyika rIte AgaLa vadhI nAnI uMmarathI ja vaDIla baMdhunI sAthe saMghanI vyavasthAmAM joDAyA. 25 varSanI yuvAna uMmarathI ja zrI AdinAtha jaina o. saMgha cipeTa ane aneka saMsthAomAM joDAyela lakSmIcaMdajI 87 varSanI jaipha uMmare paNa evA ja kAryarata hatA. savAre 4 vAgyAthI ArAdhanA dvArA Abhita temanI jIvanacaryA paNa kharekhara anumodanIya hatI. prAtaH kALamAM 4 4 kalAka pratikramaNa-svAdhyAyamAM rata ane pachI aSTaprakArI pUjA-paramAtmabhaktimAM 2-2 kalAka tallIna rahetA koThArIjI kuzaLatApUrvaka saMsthAono vahIvaTa calAvatA hatA. 50 varSathI lagabhaga zrI AdinAtha jaina zve. saMdhanA mukhya-sakriya TrasTI rahI saMsthAnA vikAsamAM mahattvapUrNa yogadAna Apela che: hAlamAM saMghanA adhyakSa hatA ane zrI sAvathI jaina zve. tIrtha kamiTInA paNa adhyakSa rahI prAraMbhathI 4 azrutama sevA ApI rahyA hatA. beMgloramAM rahIne paNa uttarapradezamAM sAvI tIrthanuM adbhuta sarjana temanI sUjhabUjhane AbhArI che. zrI siddhAcala zaNagAra TrasTa pAlitANAmAM ghaNAM varSothI joDAyela che to pAlinANAmAM beMglora ArAdhanA bhavananirmANa ane AyaMbila khAtA AdimAM temanI atyuttama sevA prAMsanIya che. beMgloranI bhArata prasiddha zrI vijayadhisUri jaina dhArmika pAThazALAne gauravapUrNa ane suprasiddha karavAmAM temano mahattvapUrNa phALo che. jJAnapremI koThArIjI dhArmika adhyApako tathA jJAna pratye khUba ja bahumAna dharAve che. tethI pAThazALAnA koIpaNa kArya mATe rAtadivasa tatpara rahetA hatA. adhyApaka taiyAra karatI zrI AdinAdha jaina tattva prazikSaNa kendra jayanagaramAM paNa pUrNa rasa laI A saMsthAne saddhara banAvI che. zrI rAjasthAna jaina zve. mUrtipUjaka saMgha, jayanagaranA teo adhyakSa che ane temanA mArgadarzanAnusAra vizALa saMkula UbhuM thayuM che. 5. pU. gacchAdhipati zAsanaprabhAvaka AcAryadevazrI maMgaLaprabhasUrIzvarajI ma.sA. (khAkhIbAbA)ne potAnA mahAna upakArI gaNatA koThArIjI kahetA mane bAlyAvasthAmAM cAturmAsamAM navatattva jevA gaMdhano abhyAsa karAvI zraddhAsaMpanna banAvyo. Aje huM je kAMI chuM te temane AbhArI che. 89 jemanA netRtva nIce aneka dhArmika-sAmAjika utkarSanAM vividha kAryo cAlI rahyAM che-saMpanna varSa rahyAM che evA koMDArInanI ekaja icchA che ke zrI AdinAtha paramAtmAnA jinAlaya (cikapeTa)no jIrNodvAra jaldI pUrNa thAya ane devavidyamAna tulya jinAlayamAM paramAtmA pratiSThita thAya. potAnI vivekaktithI saMghane ekatAnA atUTa baMdhanamAM bAMdhI rAkhavAmAM ekkA koThArIe ghaNIvAra saMghamAM utpanna kalahone samAvIne premanuM vAtAvaraNa sarjyuM che. zrI AdinAtha maMdirano bhavya amRtamahotsava ane zrI vijayalabdhisUri jaina dhArmika pAThazALAno aitihAsika amRta mahotsava potAnA mArgadarzana vaDapaNa heThaLa suMdara ujavAyAno temane AnaMda hato. saMdhamAM bhISma pitAmaha gaNAtA koThArIjI potAnI Atmonnati mATe paNa eTalA ja jAgRta che. mAna-sanmAnathI sadAya dUra rahetA A zreSThIvarye keTalIyavAra potAnAM sanmAna ane alaMkaraNone ThukarAvyAM che. mALA paheravAthI paNa dUra rahenA A mahAmAnave potAne zAsananA adamya sevaka gaNI roja niyamita vyAkhyAnazravaNa, pratikramaNAdi kriyA, parvanA divasomAM pauSadhatapazcaryA Adi utsAhapUrvaka karavAmAM sabhAnapaNe bhAga bhajavyo che. sAdhu-sAdhvI pratye ananya bahumAnavRttivALA teozrI gharamAM paNa svAdhyAya ane tapazcaryAmAM ja khAsso samaya vyAvahArika prasaMgomAM to keTalAMya varSothI bilakula bhAga ja letA na hatA. bAhoza vahIvaTakartA dIrghadaSTi ane kartavyaparAyaNatrIsa lakSmIcaMdajI devadravyAdi sAtakSetronI zAstrIya vyavasthAnA khUba ja custa himAyatI che ane karmacArI (sTApha) pratye khUba ja bahumAna (kuNI) mAgaNI dharAvatA hatA. kalaravarUpa cipeTamaMdira dvArA aneka tIrtho maMdiromAM devadravyAdinI sArI rakama arpaNa karela che. temanAM dharmapatnI lakSmIbahena paNa khUba ja dhArmika vicArasaraNI dharAvatAM ArAdhanApremI suzrAvikA hatA. 85 varSanI uMmare paNa apramatta ArAdhanA tapazcaryAmAM lIna hatA. dhArmika pAThazALAmAM paNa dhArmika abhyAsa mATe niyamita hAjarI Ape. pUrA parivAranuM jIvana dhanyavAdane pAtra che. temanuM jIvanapaMkheru tA. 5-6-2007nA jeTha vada-4ne divase A duniyAmAMthI vidAya lIdhI prabhu temanA AtmAne zAMti arpe. Page #810 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ced mahAna dAnavIra : gharmapremI zeThazrI kapUracaMdajI bhIlocA vorA samagra dakSiNa bhAratamAM 'dAnavIra'nA hulAmaNA nAme suprasiddha zrIyuta zeThazrI kapUracaMdajI pUnamacaMdajI bhIlocA vorA (rAjatavAva nivAsI) potAnAM nAma ane kAmathI janamanamAM apUrva sthAna pAmI gayA. sAmAnya paristhitimAMthI parizrama ane puruSArthathI zrImaMtAI sudhI pahoMcelA A zreSThIvarye jIvananA aMta sudhI potAnI pUrvanI sAmAnya sthitine najara samakSa rAkhI buddhi ane paisAne zubha kAryomAM ja vAparavA evA jIvanamaMtrane sAkSAtkAra karatAM dAnano pravAha udAra dilathI mana mUkIne vaheto karyo che. temanI udAratA ane hradayanI saraLatA AkAzane AMbI jAya tevI hatI. potAne tyAM Avela nAnAmAM nAnI vyaktinI sAthe paNa premapUrvaka vAta karavI, tenI bhAvanAne samajavI ane bharapUra madada karavI tema ja moTAmAM moTuM dAna paNa ApIne bhUlI javuM AvI saraLatAnA svAmI kapUracaMdajI kharekhara mANavA lAyaka, mahAmAnava hatA. darekanI sAthe khUba ja nikhAlasatApUrvaka maLavuM. manamAM mela na rAkhavo ane zrImaMtAIno jarApaNa garva na karavo A temanA daivika guNo hatA. pherI karatA ane nAnI dukAnamAMthI AgaLa vadhatAM samagra dakSiNamAM suprasiddha esa. kapUracaMdajI pharmathI silka udyogamAM chavAI gayela A kapUracaMdajIne puNye sAtha Apyo. lakSmIe jANe puNyazALIne tyAM vAsa karyo eTale beMgloranA dareka derAsaromAM paryuSaNamAM hajAro maNanI bolIthI lAbha acUka letA ja. temanAM suvarNamaya kAryomAM beMglorathI 40 ki.mI. dUra temanI jaina silka milsanI vizALa jagyA bheTa ApavA sAthe pU. A. devazrI sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI eka karoDanI vizALa rAzi arpaNa karI samagra bhAratavarSamAM anumodanA prApta karI ane samaye samaye 7-8 varSanA tIrtha nirmANanA gALAmAM mahAna rAzi arpaNa karI lAbha letA rahyA. phaLasvarUpa dakSiNa bhAratanA gauravatulya zrI nAkoDA avanti 108 pArzvanAtha jaina tIrthadhAma devanahallI Aje temanI Jain Education Intemational dhanya dharA gauravamaya gAthA gAI rahyuM che. hajAro loka darzana karI pAvana banI anumodanA karI rahyAM che. pa. pU. pUrNAnaMdasUrijIne potAnA dharmadAtA guru mAnatA kapUracaMdajIe taponidhi A. devazrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. ne dakSiNamAM lAvavA kuMbhojagirithI beMglora cha'rIpAlita saMghanA saMghapati banI lAbha lIdho ane gurudevazrIne vijayapurA gauzALAmAM padArpaNa karAvI gurudevazrInI uMmara 78 varSa pramANe 7 lAkha 78 hajAranI mAtabara rAzi gauzALAmAM arpaNa karI badhAne Azcaryacakita karI dIdhA. beMgloranA koIpaNa derAsaranA nirmANa mATe zreSThIno sahayoga haMmezAM bharapUra raheto. lagabhaga dareka maMdiromAM bhUmipUjana zilAnyAsa yA bhagavAna bharAvavAmAM temano phALo na hoya tevuM banyuM nathI. pratimA bharAvavAno khUba ja zokha hato tethI ja dareka jagyAe jinabiMbo bharAvI lAbha lIdho. saraLa manavALA zreSThIvaryane jIvadayA sAdharmikabhaktijJAna Adi dareka kSetro pratye ananya prema hato. tethI ja skUlahAiskUla haoNspiTala AdimAM paNa lAbha levAnuM cUkyA nathI. tema ja itara lokonAM paNa dareka kAryomAM zeThazrI avazya phALo ApatA ja. A. deva zrI padmasAgarasUrijI, bhadraguptasUrijI, bhuvanabhAnusUrijI, hemaprabhasUrijI, padmasUrijI Adi dareka pUjyonA bharapUra AzIrvAda pAmelA zrIyut kapUracaMdajIne dareka pUjyo samaye-samaye yAda karI lAbha ApatA ane kahetA ke "AvA saraLa niSkapaTa udAramanavALA dAnavIra zodhyA ya jaDe.'' lAbha levA sAme caDIne doDI jatA kapUracaMdajIe potAnA gAma tavAvamAM AyaMbila khAtA nirmANano lAbha lIdho che to beMglorathI devanahallI cha'rIpAlita saMghanuM bhavya Ayojana ane devanahallI tIrthamAM poSadazamInA prathama meLAnuM bhavya Ayojana udAratApUrvaka karI tIrthapremane pradarzita karela. pAlitANAnI puNyabhUmimAM beMglora ArAdhanA bhavanamAM TrasTI ane dAnadAtA tarIke khUba ja lAbha letA zeThazrIe potAnA upakArI gurudevanI smRtimAM pUrNAnaMdasUri holanuM nirmANa karI guru pratyenA premane darzAvyo che. tIrthapremI kapUracaMdajInI eka ja dhagaza hatI ke A benamUna tIrtha jaldI pUrNa thAya ane pratiSThA karAvI 108 dhvajA laherAvIe. potAnA gRhAMgaNe roja 4-4 kalAka ArAdhanA Page #811 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 karatA zeThazrIe tIrtha mATe potAnA zarIranI paNa paravA na karI. rAtre 2-2 vAgyA sudhI akhaMDa rIte tIrthabhaktimAM vyasta zeThazrI pratiSThAnI taiyArImAM ja pratiSThAnA traNamAsa pUrva svarge sidhAvyA. beMgloranA samagra saMghe pAlakhI kADhI A mahAna dAnavIrane potAnI ananya zraddhAMjali arpita karI. temanAM dharmapatnI 5kubena, putra rAjezabhAI-ravibhAI paNa eTalAM ja dharmaniSTha nIkaLyAM ke pitAzrInI aMtima icchA pUrtihetu traNa mahinAmAM ja muhUrta anusAra bhavya pratiSThA mahotsavamAM dila kholIne lAbha lIdho. phUlecUMdaDI-bhagavAna birAjamAna Adi ane dhvajAno to caDhAvo eka karoDa 1 lAkha rUA. rekorDa lAbha laI itihAsanuM sarjana karyuM. loko bolI UThyA dhanya dAnavIra! dhanya parivAra! vizALa saMghayAtrAnI bhAvanAvALA zeThazrI eka ja icchatA ke A dAnanI gaMgA mArA parivAramAM nitya vahetI rahe. kharekhara temano parivAra paNa temanI bhAvanAne puSTi ApI rahyo che. jainajagatanA ajoDa - bejoDa sarvazreSTha vidhikAra-prAdhyApaka zrI surendrabhAI sI. zAha 'gurujI' kavitA banAne ke liye kalA cAhiye, kavitA gAne ke liye galA cAhiye, kisI mahotsava meM yadi cAra cAMda lagAnA hai, to surendrabhAI gurujI ko avazya bulAnA cAhiye. A koI kAvyanI paMkti nathI paNa dharmajanonA hRdayanI nIkaLelI satyokti che. dakSiNa bhArata jenAM gAma ane kAmathI pratyeka gAma-nagaramAM nAnAMmoTAM sau prabhAvita che evA vidhikAraka zrI surendrabhAI 'gurujI'nA hulAmaNAM nAmathI jANItA ane mAnItA che. bhAratabharamAM je pAThazALAnI prazaMsA ane anumodanA thAya che te beMgaloranI zrI labdhisUri pAThazALAnAM mukhya prAdhyApaka zrI surendrabhAI-gurujI kharA arthamAM eka vyakti nathI paNa saMsthA che. cAlatuM-pharatuM jAgatuM eka mizana che. banAsakAMThAnA nAnA sarakhA tharA gAmamAM mAtuzrI madhubahena cauthAlAlanA suputra che. mAtra 13 varSanI uMmare 91 mahesANA zrImad yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALAmAM praveza meLavIne saMskRta-prAkRta va.mAM ucca abhyAsa karIne beMgalora cIkapeTanI zrI vijayalabdhisUri pAThazALAmAM adhyApaka tarIkenA kAryamAM otaprota thayA ane tyArabAda vidhikAraka nathamalajI bhagata ane zrI tilakabhAInAM mArgadarzana-nirdezana heThaLa vidhividhAnono zubhAraMbha karyo. varSo pahelAM pU.A. deva vikramasUri ma.sA. tathA pU. bahenama.sA. beMgalora vI.vI. purama aMjanazalAkA mahotsavamAM saMgItakAra vinA paNa kalyANakonI bhavyatAthI UjavI zake tenI talAzamAM hatA. AvA samaye zrI surendrabhAI dvArA vidhi-vidhAna sTeja progrAma va. sAthe khUba saphaLatApUrvaka mahotsavasusaMpanna thayo. A teozrInI prathama saphaLatA hatI. tyAra bAda jAlora (rAjasthAna) kIrtistaMbha aMjanazalAkA karI je temanI potAnI sUjha-bUjha ane kunehathI svataMtra rIte aitihAsika svarUpe saphaLa karI, jenA phaLa svarUpe zrI saMghe 'golDameDala'thI sammAnita karyA. vidhi-vidhAno mujaba navAMnavAM pUjanono AviSkAra karavAnI temanI sUjha-bUjha ane zokha che. adbhUta vAkti, kAvyamaya zailI, manamohaka vyaktitva, saune prabhubhaktimAM joDavAnI tIvra tAlAvelI jevA aneka vividha guNasaMpanna gurujI samagra dakSiNabhAratamAM chavAyelA che. pratyeka saMghe temano anubhava, mArgadarzana laIne mahotsava ane mahApUjanomAM apUrva bhaktino lahAvo levA tatpara rahyA che. tanatoDa mahenata, anuzAsana ane suvizuddha vidhi e temanuM dhyeya, lakSa ane saMkalpa che. pratyeka vidhimAM mahotsava mahApUjanomAM satata jAgRti e temanA saphaLa kAryamAM sonAmAM sugaMdha samAna rahyA che. eka ja divasamAM paMcakalyANaka mahotsava karAvanAra bhAratavarSanA A eka ja vidhikAraka che eka ja divasanAM judAM judAM sthaLo para savAranA pAMcathI sAMjanA pAMca sudhI pUjana bhaNAvavAnI kSamatA dharAve che. savizuddhavidhikAraka hovAnI sAthe teo zreSTha kalAkAra paNa che. kalyANako hoya ke caDAvAo hoya, mahotsava hoya ke mahApUjano, tapasyAmAM paNa kalAkonA kalAko sudhI pANI vinA sTeja para apUrva prabhubhakti karAvI dharmajanonAM mana jItI zakyA che. pAlitANAmAM zrI nityacaMdradarzana dharmazALAmAM vizALa cAMdInI pratimAnI aMjanazalAkA samaye 500-500 pU. sAdhu-sAdhvIjIo temanA apUrva ullAsapUrvakanAM vidhi-vidhAno ane kAryakramothI Azcaryacakita thayAM che. teja samaye pU. A. deva, caMdrAnana Page #812 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 092 dhanya dharAH sUrIzvarajIe vizAla saMgha samakSa bhAratabharanA "sarvazreSTha bALako dvArA ati bhavya rIte bhajavIne bALakomAM rahelA guNone vidhikAraka tarIkenI ghoSaNA karI sammAnita karAvyA che. abhivyakta karAvyA che. beMgaloramAM teozrIe potAnA svadravyathI jinamaMdira beMgaloranAM tamAma kSetro pU. gurujInA dhArmika prabhAva paNa karela che. pU. gurujI khUba prabhAvazALI ane puNyavaMtA ane mArgadarzanathI joDAyelA che. temanA keTalAka kAryakramoe to vidhikAraka che jemaNe beMgaloranAM itihAsamAM cirasmaraNIya rUpe sthAna meLavyuM che. (1) zrI aSTApada tIrtha, rANI, (2) zrI camatkArI tIrtha aneka guru bhagavaMto dakSiNa bhArata choDe tyAre temanI adbhuta bAkarA roDa, (3) zrI preraNAtIrtha, amadAvAda, (4) zrI sevA, lAgaNI, bhAvanAne smRtipaTamAM laIne jAya che. bherutAkatIrtha, (5) zrI zaMkhezvaradhAma-jhArakhaMDa, (6) zrI 108 vizvaprasiddha labdhisUri pAThazALAnA amRta mahotsava pArzvanAtha tIrtha, devanahallI (beMgalora), (7) zrI siddhAcala samaye rU. doDha karoDanI dhanarAzi ekaThI karIne bhAratamAM rekorDa sthUlabhadradhAma-devanahalI (beMgalora), (8) zrI mAlagAMva tIrtha, banAvyo che to mahesANAnI pAThazALA temanI mAtRsaMsthAnA (9) zrI pArzvalabdhidhAma (beMgalora), (10) goDIjI tIrtha, amRtamahotsava zatAbdI samaye rUA. 25 lAkhanI rAzi (11) jIrAvAlA tIrtha, ostarA tIrtha sametazikhara tIrtha tathA beMgalorathI ekatrita karIne hRdayapUrvaka RNa adA karavAnI sAthe (12) cAra bhUjA tIrtha. va. aneka prabhAvita tIrthonI kIrtimAna banyA che mATe ja kahevAya che keaMjanazalAkA emanAM vidhi-vidhAnothI susaMpanna thaI che. nA hara majAra para yAdoM ke dIpa jalate hai, abhimAna-mAna-sammAnathI alipta evA svAdhyAya- nA hara sIpa pe motI sadA nIkalate hai, premI-vidhikAraka kalAkAra tapasvI paNa che. sva. pU. mAtuzrInAM vasaMta jisake mahekanese dhanya ho gayA, 17 varSI tapathI preraNA meLavIne mAtra pAMca dravyathI 19mA varSe ese surendrabhAI jaise sadiyoM ke bAda milate hai. tapanI tapasyA prasannatApUrvaka karI rahyA che. divasanA 18, 18 muMbaImAM pU. candrAnanasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM 1008 sajoDe sAthe lAla vastromAM zrI nAkoDA pArtha rahetA pU. gurujIe aneka vidhikArakone taiyAra karyA che. bhairava pUjana paNa teoe bhaNAvela. je jaina itihAsamAM pAThazALAnI bAlikAone mahApUjanomAM kAryavidhi karatAM joIne prathamavAra thayela. sau koI daMga rahI jAya tevI keLavaNI ane saMskAra temanA dvArA preSaka : amIbena kirITabhAI zAha, beglora, apAyAM che. 38 varSanA temanA prAdhyApaka tarIkenI sevA daramyAna 10 hajArathI vadhu vidyArthIo abhyAsa karI cukyA che, jyAre zrImatI zAntAbahena khImarAjajI 75 bhavyAtmAo saMyamI banyA che. Aja sudhImAM teo dvArA 200 aMjanazalAkA ane 250 pratiSThA tathA seMkaDo pUjano barakoTA (AuvA rAja.). addabhUta rIte thayAM che. jeoe temane mahApUjanonI vidhi karatAM sAdharmika bhaktino Adarza eTale ja zAntAbahenajoyA che, sAMbhaLyA che. teoe kharekhara AnaMdanI abhUta sAdagInuM pratIka eTale ja zAntAbahena......rAjasthAna AuvA anubhUtine pAmyA che. zrI ahaMtu mahApUjana tathA zrI bhairavapUjana nivAsI dharmapremI khImarAjajI baraloTAnAM dharmapatnI zAMtAbahena teozrInAM viziSTa bhavya Ayojano che. jainazAsananuM aNamola ratna che. sAdhu-saMtonI Adarza mAnA eka vyaktine aneka guNa, aneka rUpa svarUpe nihALavA, arthamAM temaNe nAma sArthaka karyuM che. ekapaNa divasa ke TaMka evo mANavA hoya to pU. zrI surendrabhAI gurujImAM joI zakAya. na javo joIe ke sAdhu-sAdhvIjI potAne tyAM lAbha mATe na sadAya potAnAM kAryomAM masta, prasanna, sAdhanA-ArAdhanAmAM padhAre-tevA dRDha AgrahI che. koIpaNa saMta hospiTalamAM yA otaprota pU. gurujIe 25 varSothI pagamAM caMpala paheryA nathI. vihAramAM hoya, bimAra hoya tevA samAcAra maLatAM ja gocarI 40 varSanI uMmarathI brahmacArI. bhUmizayananA AgrahI pU. laI hAjara thatAM teo khUba ja utkRSTa bhAvathI sArAmAM sArI gurujIe aneka pustakonuM saMpAdana-prakAzana paNa karela che. vastuothI bhakti kare che. kayAreya paNa kaMTALyA vagara potAnI aneka bodha-upadezakarUpa dhArmika nATako lakhanAra teoe banne babbe putravadhUo sAthe jyAre paNa jAo tyAre rasoI taiyAra Jain Education Intemational Page #813 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 993 ja hoya ane bhakti mATe Agraha hoya ja. ma.sA. pAse paNa jaI mahemAnone mATe potAne tyAM ja mokalavA Agraha karatAM pUro parivAra dharmanA raMge raMgAyo che. potAnA suputra mUkezane zAsanane arpaNa karI pU.A.devazrI pAsAgara, sUrIzvarajI ma.sA.nA caraNomAM samarpita karI dhanya banela che je Aje pU. gaNivarya jyotirvida araviMdasAgarajI ma.sA. tarIke suprasiddha che. amadAvAdathI pAlitANA charI pAlita saMghanA teo saMghavI hatA. potAnA gRhAMgaNe zrI munisuvrata jinAlayanuM nirmANa karAvI pratidina svadravya-svahaste khUba ja utkaTabhAvathI paramAtma bhakti kare che. pAThazALAmAM paNa khUba ja UMcAM karmagraMtha-tattvArtha Adino abhyAsa karela che. sva. zrImatI madhubahena cothAlAla zAha tapasyA ane tapasvI nAma paDatAM madhubahenanuM nAma yAda AvyA vagara rahe ja nahIM. beMglora pAThazALAnA prAdhyApaka surendrabhAI sI. zAhanAM mAtuzrI madhubahena eTale tapasyAnI hAlatI cAlatI jIvaMta pratikRti. gAmaDAgAmamAM jIvana vitAvavA chatAM beMgloranA 30 varSanA vasavATa daramyAna kyAreya khulluM moTuM rAkhyuM nathI. babbe vakhata jIvaleNa motanA mukhamAM javAnI taiyArI chatAM paNa tapamayajIvana rAkhyuM. 17-17 varSonAM varSItapanA A ArAdhikAe vacce chaThTha chaThThathI varSItapa karyuM. temaja cAlu tapasyAmAM prativarSa 51 upavAsa-mAsakSamaNazreNItapa-siddhatapa-cattArI aTTa tapa-mokSadaMDaka-13 kAThiyAtapa jevI bhISaNa tapasyAo karI. paryuSaNamAM to aThThAI sAthe 64 praharI pauSadha hoya ja te sivAya rohiNI tapajJAnapaMcamI-bIja-mauna ekAdazI-vIzasthAnaka oLI-navapada oLI AvI nAnI tapasyA ke je emaNe bAkI rAkhI hoya. pAMca-pAMca navANuM yAtrA-traNa-traNa cAturmAsa, aneka cha'rI pAlita saMgha. chelle 75 varSanI uMmare paNa cAlu varSItapamAM lakavo thaI jatAM davA levA khUba ja muzkelImAM pAraNuM karAvyuM. potAnAM suputrI bhAnune dIkSA apAvI rAmacaMdrasUrIzvarajI samudAyamAM samarpita karI. pU.sA. zrI ujvala jyotizrIjI tarIke prasiddha karyA. pote paNa niraMtara dIkSA levA ja Agraha karatAM hatAM. dainika ArAdhanAomAM kyAreya chUTa nahIM....pUrA parivArane paNa dharma saMskArothI vAsita banAvyo. mahAmaMtranI ArAdhanAmAM samAdhipUrvaka svargavAsa thayo. sva. saMghavI jazarAjajI khumAjI sva. kasturabena jazarAjajI. (rAja.-tavarI) beMglora 32-32 varSonA sajoDe akhaMDa varSItapanA A ArAdhaka A daMpatI kharekhara Adarzamaya jIvana jIvI gayA. sAdagInAM pratIkoe potAnA gRhAMgaNe zAMtinAtha bhagavAnanuM bhavya maMdira banAvyuM. sametazikharano spezala TrenathI saMgha kADhyo. aneka dhArmika kAryomAM lakSmI vyaya karI. dainika ArAdhanAmAM tatpara, jazarAjajI koIpaNa mahAtmAne cAturmAsa vinaMtI karavAmAM ane saMghanA kAryomAM agragaNya hatA. AyaMbila khAtAmAM tapasvIonI bhakti karatAM temane apUrva AnaMda Avato. varSItapamAM paNa parvatithie AyaMbila karatA dareka guruvaryonI suMdara bhakti karavI temano Adarza hato. dara varSe tapasvIonAM potAnAM ghera pAraNAM karAvI khUba bhakti karatAM. vRddha uMmare paNa kasturabena pAThazALA maMDaLa Adi kyAreya na cUkatAM. parivArane paNa dharmasaMskAro ane nava saMskArothI vAsita banAvyo che. varSItapa sAthe aneka moTI tapasyA paNa karatA. zrImatI suMdarabahena ghevaracaMdajI dAMtavADiyA (rAja.-mAMDavalA) beMglora zarIramAM bhArI paNa sadAya utsAhI...zarIra bimArIgrasta paNa manobaLanAM pAkAM A zrAvikA kharekhara anumodanIya zAsanabhakti bharela zrAvikA che. pU. A. devazrI azokaranasUrIzvarajI ma.sA.nA paricayathI dharmaprApta teo temane dharmaguru mAne che. gurudevanA 100 oLInA beMgloramAM pAraNAM prasaMge temaNe karela gurubhaktino Adarza dareka mATe abhinaMdanIya hato. sonAnI thALI, sonAnI camacIthI gurudevane vahorAvyuM. udyApana mahotsava dareka lAbha lIdho. prativarSa beMgloranA samasta gurujIonI apUrva bhojanabhakti karI bahumAna kare che. sAdhu temaja sAdhvIjI bhagavaMto pratye ananya prema dharAvatAM teo zArIrika pratikULatA chatAM dararoja pAMcamaMdira darzana kare che. koIpaNa zramaNanA padhAravAnA samAcAra sAMbhaLI tarata ja bhaktilAbha mATe pahoMcI jAya che. zAsananAM dareka kAryomAM vadhatA pariNAme avazya lAbha le ja che. chANImAM upAzraya nirmANa temaja sAvatthI tIrthamAM apUrva lAbha lIdho che. niraMtara dAnanI gaMgA vahAvatAM hovAM chatAM sAdharmika bhaki - vizeSa rasa le che. parigraha na vadhAratAM puNya vadhAravuM temanuM lakSya che. vardhamAnatapanI oLI Jain Education Intemational Page #814 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha94 dhanya dharA: viziSTha bhakti kare che. koIpaNa sAdharmikane Arthika madada mATe sadA tatpara rahe che. zrIyuta zeThazrI ghevaracaMdajI dhaMdhAmAM rata rahetA hovAthI bhaMvarIbahena pUrI rIte lAbha le che. potAnA bane suputro dilIpakumAra tathA AnaMdakumAra temaja putravadhUone paNa teoe premamaya rIte dharmamArgamAM joDela che. tethI ja gharamAM paNa dharmamaya-premamaya vAtAvaraNa sarjita thayuM che. AjanA yuganAM anupamAdevI eTale bhaMvarIbahena. sva. zrImatI kusumabahena bAbubhAI zubhra-sapheda vastromAM zobhatAM. sAdharmika bahenonI mA eTale ja kasumabahena. Arthika rIte khUba ja sudaDha na hovAM chatAM navapada oLI Adi tapa karela che ane khUba ja sArAM kAryo karavA zreSThIvarya ghevaracaMdajIne teo preraNA Ape che. zrImatI rukimaNibahena mizrImalajI tapomUrti rukimaNIbahene jIvanamAM ghaNI lIlIsUkI jovA chatAM potAnI ArAdhanAmAM kyAreya oTa AvavA dIdhI nathI. nAnI uMmare patinI vidAya chatAM kuTuMbanA chatradhAra banI parivAramAM saMskAronuM dAna karyuM. potAnI sAme putranI vidAya, putravadhUnI vidAya-jamAInI vidAya chatAM dharmamArgamAM daDha banI rata rahyAM. pU. A. deva zrI vikramasUrIzvarajI ma.sA.nAM kRpApAtra rukimaNibahena bhaktAmarapriya parivAra che. potAnA jIvanamAM keTalAMya varSItapa tathA dareka tapasyA karI che. tabiyata sAnukULa na hovAM chatAM eka paNa tapasyA bAkI rAkhI nathI. tapasyAnuM lisTa karIe to peja bharAya. lisTa vAMcIne to itihAsa lAge ane manamAM thAya ke AvA paNa tapasvinI hoya che kharAM. khUba ja anumodanA--tapasvInI Adarza zrAvikAratva zrImatI bhaMvarIdevI ghevaracaMdajI surANA rAjasthAna vAlarAI nivAsI hAla beMglora mAikrolemsavALAM bhaMvarIbahena garIbAImAMthI samRddhinA zikhara sudhI pahoMcela. A sannArInI gauravagAthA anokhI che. sadAya hasatuM mukha, karuNAbharI AMkho, kaMIka karI chUTavAnI tamannA jemanAM romaromamAM che tevAM sAdhu-sAdhvIjI pratye ananya bahumAna dharAvatAM teoe potAnA jIvanane sukRtathI sabhara banAvyuM che, to parivArane paNa dharmanA raMge raMgyo che. dAnanI gaMgA vahAvI anokho itihAsa saryo che. lakSmInI choLo UchaLatI hovAM chatAM sadAya nirlipta A puNyazALIne jotAM hRdayamAM anokhA bhAva pedA thAya che. siddhagirirAjanI bhavya navvANuM yAtrA Ayojana..to aneka jagyAe mUrtio bharAvavAno lAbha, dareka ThekANe jinAlaya nirmANamAM bharapUra lAbha lIdho che. gupta dAnamAM vizeSa mAnatAM bhavarobahena surANA koleja hospiTala AdinAM preraka to che ja sAthe koI paNa sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone vihAra karI AvatAM sAMbhaLe ke Tiphina laI gADImAM nIkaLI paDatAM temane apUrva AnaMda thAya che. potAnI vizALa davAInI phekaTarImAM paNa sAdharmika bhAIone viziSTha sagavaDo pUrI pADe che. potAnA ja gharanA sadasyanI jema rAkhe che. tene rAtri bhojana na karavuM hoya to sagavaDa pUrI pADe che. gupta rIte tenI baheno mATe badhuM ja karI chUTavAnI tamannAvALAM hatAM. potAnA gharamAM gRhaudyoga-maMDaLa Adi calAvI aneka bahenone madada rUpa banela che. moTI uMmare paNa kAma karavAmAM kaMTALo nahIM ane bhaktimAM kyAreya pAchAM nahIM. potAnA suputra zaradane zAsanane arpaNa karI AnaMdita banelAM kusumabahenane potAnI traNatraNa suputrI-be be kAmavALI ane potAnA pautrane paNa saMyamita banAvyAM che. potAnA suputra jainazAsanano kohinUra hIro pU. A. devazrI zIlacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. banI zAsananI khUba ja prabhAvanA karI rahela che. aMtima avasthAmAM paNa hospiTalamAM potAnA pautrane zAsanane samarpita karavA lAlAyita kusumabahena khuda paNa saMyamanAM abhilASI hatAM, tethI ja aMta samaye hAthamAM ogho laI prANa choDyA. saMyamaabhilASI kusumabahena guNAnurAgI-zraddhAzIla-bhaktivaMta prabhubhaktinA ananya upAsaka-sAdharmika premI. A guNiyala mahilA kharekhara bhAvanagara ane beMgloranuM Adarza zrAvikAratna hatAM. saMsAranAM saMyamI zrImatI suMdarabahena nemidAsa bhedA temanuM jIvana jJAnayoga ane bhaktiyoganA saMmizraNanuM zreSTha udAharaNa che. saMtAramAM rahI virakta bhAve AnakalyANa sAdhanAra suMdarabahena nemidAsa jalakamalavatuM jIvana vitAve che. Jain Education Intemational cation International Page #815 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 suMdarabahena bhujapura-kacchamAM mahAvada terasa 1925nA gAMgajIbhAI sAvalAnA kuLamAM mAtA haMsAbAInI kUkhe janmyAM. be bhAI ane be baheno sahitano temano parivAra dharmAnurAgI, apirigrahI, saMtoSI che. banne bhAIo vipazyanA-dhyAnasAdhanAnA variSTha praNetA che. 21 varSanI uMmare gAMgajI khImazI bhedAnA putra nemidAsa bhAI sAthe vivAha thayA. 23 varSanI uMmare putra janmyo paNa aa varSanI komaLa uMmare mAtAnA khoLAmAM navasmaraNa sAMbhaLatA mRtyu pAmyo. prasUti khabU takalIphadAyI hatI. mRtyunA mukhamAMthI pAchAM pharyAM hatAM. A prasaMgoe dharmaruci vizeSa vadhArI. temanAM nityakarmamAM parivartana AvyuM. navakArazI, covihAra, pratikramaNo, jinadarzana-pUjA ane tapa jIvananAM aMga banI gayAM. temanI jJAnapipAsA jAgRta thaI ane pAnAcaMdabhAI paMDitajI pAse dharmAbhyAsa paThana-pAThana-ciMtana zarU thayuM. jIvanamAM jANe jJAnadIpakanuM teja pragaTyuM. pAMca pratikramaNa, jIvavivAha, navatattva-daMDaka, laghusaMgrahaNI, 4 prakaraNa, 3 bhASya, 6 karmagraMtha (5 artha sAthe) tattvArthasUtra (arthasahita) bRhat saMgrahiNI (artha sAthe) laghu kSetra samAsa (artha sahita) samovasaraNa prakaraNa, 67 bolanI sajjhAya, vairAgyazataka, zatruMjaya laghukalpa, vItarAga stotra, gautamaaSTaka, saMbodhasittarI, puNya prakAzanuM stavana jevo abhyAsa karatAM gayAM. bIja, pAMcama, AThama, agiyArasa, pUnama, oLA, vizasthAnaka tapa, 3 upadhAna, 99 yAtrA sahitanAM tapa vidhi sAthe karatAM rahyAM. temanA patino dharmArAdhanA sadaiva sAtha rahyo che. tethI ja 27 varSa pahelAM teoe caturthavrata aMgIkAra karyuM. pati paNa dhArmika anuSThAnomAM prerita, protsAhita karatA rahyA ane svayaM saMpUrNa sahakAra Apyo. teo potAnA jIvananA traNa preraNAdAyI prasaMgone mahattva Ape che. (1) zAMtAbahena (nAnAM naNaMda-sAdhvIzrI nirmalaguNAzrIjI)nI dIkSA (2) pU. lakSmaNasUrinAM vyAkhyAno (3) pAnAcaMdabhAIe Apela dharmajJAna teo bhadraMkara vijayajIne guru mAne che. teo ho bAravratadhArI zrAvikA che. jJAna-bhakti vaiyAvacca, dAna jIvanamAM otaprota banI gayAM che. potAne prApta thayelI AMtarika samRddhi potAnA pUratI sImita na rAkhatAM tenI prabhAvanA karatAM rahyAM. supAtradAna, sAdharmikabhakti, anukaMpAdAna badhuM ja nirmaLa pravAha rUpe jIvanastrota sAthe vahetuM rahe che. anya jJAnapipAsuone paNa jJAnadAna detAM rahe che. zAsanaprabhAvanA karatAM karatAM kaSAyothI mukta thatAM jatAM hovAno ahesAsa temanA mukha para vilasatIAMtaraguNonI prabhA karAve che. jJAnopArjanathI je sukhazAMti temane prApta thayAM che tenI sarvatra prabhAvanA karatAM rahe che. gAMdhInagara pAThazALAne dAna ApI potAnA kuTuMbanAM nAma sAthe joDI to rAjAjInagaranI bahenonI pAThazALA zarU karavAnuM zreya paNa temanA bhAge ja AvyuM che. saMsAramAM saMyamanuM teo zreSThatama udAharaNa che. sukRtonI anumodanA ane duSkRtanI grahAno guNa temanI nasenasamAM samAyelo che. temano eka mahAguNa che apramatta dazA. jIvananI pratyeka kSaNane sArthaka karI levI te ja mAtra temanuM aMtara-lakSya. samaya maLe dhArmika anuSThAnomAM jAtane evI ota-prota karI de ke temano AtmA aMtaraMga uccadazAno, jAgRtino samatAbhAvano anubhava karI zake. zarIranI bimArIoe temanI zraddhAne vicalita thavA dIdhI nathI. deha pratyeno anAsakti bhAva temane dehAtIta avasthAe pahoMcADe che. zarIranI spRhAthI mukta thaI upAdhimAM samAdhi keLavI jANI che. bhautika pudgalonI ruci ane tRSNAthI para thaI gayAM che. tethI aMtarmukhI banI zakayAM che. zarIra-rogathI nahIM paNa bhavarogathI mukta thavA ane karavAnI kAmanA ja temanuM dhyeya che. jIvanamAM sadAcArIpaNuM, avicala niyamabaddhatA, sAdAI ane savi jIvaM karu zAsana rasI'nI manobhAvanA A mUThI UMcerA AtmAne sphaTika jevo nirmaLa ane ratno jevo tejasvI banAve che. tethI ja nirmalaguNAzrI jevA gurujananA mukhethI AzIrvacana sarI paDe che. "tamArI jJAna vRtti-pravRtti muktinA dhyeyapUrvakanI hoI nivRtti nirvANakAraNa banaze ja.". zikSaNapremI bahumukhIpratibhAsaMpanna zrI dAmajI jAdavajI cheDA kacchanI bhAtIgaLa dharatI para anekAneka ratno pAkayAM che, jemAMnAM keTalAMke potAnA kuLanI sAthe sAthe jJAtinuM nAma potAnAM satkAryothI ujvaLa karyuM che. tevA ja eka agragaNya sajjana Page #816 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 096 dhanya dharAH che "samAjaratna' kaccha zakti evorDa vijetA dAmajIbhAI patrI gAmamAM adyatana seneToriyama baMdhAvavA tathA amadAvAdamAM jAdavajI cheDA. atithibhavana nirmANamAM sahayogI thayelA. sarvodaya samAja kaccha mudrA tAlukAnA patrI gAmamAM 21-9-1927nA taraphathI traNa yojanAo AraMbha karAvI zikSaNa, raheThANa ane mAtA mIThAbAI tathA pitA jAdavajIbhAIne tyAM dAmajIbhAIno meDikera mATenI lona vyavasthA karAvI Apela. kyAreka kauTuMbika, janma thayela paNa temanI karmabhUmi hubalI rahyuM che. A sahRdayI sAmAjika vivAdo ane matabhedomAM lavAda banI madhyasthIpUrvaka saphaLa sAmAjika kAryakara potAnI niHsvArtha sevA, koThAsUjha, niveDo lAve che. samasyAnuM nirAkaraNa karavAnI kuneha, dhArmika svabhAva ane dAmajIbhAI dAnavIra, dharmAnurAgI, zikSaNapremI ane maLatAvaDA svabhAvanA kAraNe viziSTa vyaktitva dharAve che. teo bahumukhI pratibhAnA mAlika che. dareka kSetre teo tana-manavividha zaikSaNika, vaidakIya, dhArmika saMsthAone sthApavA, pagabhara dhanathI nirvyAja sevA bajAve che. temanA thakI samAja ane karavA dhagaza ane khaMtathI macI paDe che. jJAtinA jarUratamaMdone haMmezAM lAbha maLato rahe tevI abhyarthanA. dAdA tathA pitA taraphathI temane dhArmika ane sAmAjika dAnavIra : samAjasevaka kAryomAM agresara rahevAno vAraso maLyo che, jemAM temaNe zrImatI maNibAI kAMtilAla zAha samayAnusAra vaidakIya kSetrano samAveza karI dareka kSetre sevAbhAvanAnI haraNaphALa bharI che. 1945mAM temanAM lagna zrImatI maNibAI kAMtilAla maizerIno janma muMbaImAM vijayAbAI sAthe thayAM, je temanI dareka pravRttinuM preraka baLa banI sva. bAMyAbAI tathA zA. zivajI catrabhoja nAgaDA (kaccharahyAM. 1960mAM teo putra vIrendranA pitA banyA. naliyA)ne tyAM tA. 11-1-1928nA roja thayo. prAthamika zikSaNa muMbaInI pAThazALAmAM lIdhuM. mAtApitAnA ucca saMskAro haidarAbAda, caitanyapurI tema kaccha koDAyanA botera vArasAmAM maLyA. nAnapaNathI ja temano svabhAva khUba ja jinAlayamAM temaNe prabhujInI pratimA birAjamAna karAvI. mastIpriya, sevAbhAvI ane vyavasthita che. teo pAkazAstramAM haidrAbAda, kAcIguDA temaja kaccha-vAMTI derAsaranA nirmANamAM pAraMgata che ane eTalA ja svacchatAnA AgrahI che. sahayoga Apyo. digaMbara derAsaromAM dAnanI dhArA vahAvI to hubalImAM paNa derAsaranAM sarvakAryamAM agresara rahyA che. 20 varSanI uMmare gadaganA zrI kAMtilAla kalyANajI maizerI (kaccha-naliyA) sAthe lagnagraMthithI joDAyAM, 40 varSanA kacchanI gauzALAmAM phaMDa ekatrita karI ApI ane hubalI sukhI, saMpanna ane Adarza lagnajIvanabAda jUna 1987mAM pAMjarApoLanA upAdhyakSa rahIne jIvadayAno jhaMDo pharakAvyo che. emanA patizrIno dehAMta thayo te vakhate temaNe patinA zarIranuM vaidakIya kSetre karNATaka kensara therApI enDa risarca "dehadAna' karavAnI icchA vyakta karI. temanuM makkama manobaLa insiTaTyUTanuM adhyakSa pada zobhAve che. te sivAya temaNe araviMda darzAvela, paNa gadagamAM dehadAna svIkAravAnI vyavasthA na hovAthI janarala hospiTalanI paNa sthApanA karI hatI. vivekAnaMda janarala mAtra cakSudAna karI aMdha vyaktinA jIvanamAM prakAza phelAvavA hospiTalanA TrasTI rUpe pharaja bajAvI hospiTalanA vikAsamAM nimitta banyAM. sahAyarUpa banyA che. A uparAMta gAmaDAmAM maphata meDikala kempa tyArabAda pote niSkriya na rahetAM nAnAMmoTAM kArya karI ane davAvitaraNa vagere kAryo kare che. AjIvikA meLavI letAM. emane kAyama eka ja vicAra Avato ( zaikSaNika kSetre temaNe 1972mAM zrI mahAvIra jaina ke mAruM jIvana sArthaka kema bane ane huM samAjane kaI rIte ejyukezana sosAyaTInI sthApanAmAM mahattvano bhAga bhajavyo upayogI thaI zakuM? A vicArane amalamAM mUkavA teozrIe hato. temAM aMgrejI hAiskUla .T.T saMsthAnI sthApanA karI, jemAM zrIyuta tilakacaMdabhAI kuMvarajI loDAyAno saMparka sAdhyo ane Professional course thAya che. A uparAMta bIjI potAnA vicAro vyakta karyA. maHvagaranI ekAkI mahilAnA skUlomAM paNa temaNe anudAna ApyAM che. AvA umadA vicAro jANI zrIyuta tilakabhAIne AnaMda sAthe | sAmAjika kSetre temaNe vardhamAna ko.o. beMka limiTeDanI Azcarya paNa thayuM. zrIyuta tilakabhAIe emane 2-3 sthApanA karI hatI. gaurI-zaMkara phAyanAnsa kaMpanI calAve che. yojanAonI jANakArI ApI. emAMthI "vRddhAzraya gRha' no Jain Education Intemational Page #817 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 vicAra emane yogya lAgyo ane rakSA kArya mATe turata ja temaNe kocInamAM sAmAjika dhArmika pravRttimAM teo saMsthApaka potAnA ekamAtra raheThANanuM vecANa karI emAMthI rUA. traNa lAkha gaNAya che. temaNe jaina mahilA maMDaLanI sthApanA karI. tenuM jevI mAtabara rakama uparokta yojanAne amalamAM mUkavA mATe pachIthI zrI kocIna gujarAtI mahilA maMDaLamAM rUpAMtara thayuM ane phALavI ane pote bhADAnA makAnamAM rahevA gayAM. A nArInA tenI suvarNajayaMtI UjavAI cUkI che. dhArmika pravRtti mATe temaNe ata tyAga ane samarpaNanI bhAvanAnI kadara rUpe ane emanI kocIna snAtramaMDaLanI sthApanA karI. teo ke.DI.o. mahilA smRti kAyama rahe e upadezathI emanA nAmathI ja eka alaga maMcanA sthApaka pramukha hovA uparAMta jaina sozyala grupanI TrasTa sthApavAno nirNaya zrI tilakabhAI tathA samAjanA anya kAryavAhaka samitinA sabhya rahI cUkyAM che. AgevAnoe lIdhela. saMgIta temanA zvAsamAM samAyuM che. saMgItano vAraso A uparAMta emaNe pAMca vakhata Aya-kempa yojI temanAM mAtA-pitA taraphathI maLyo. jIvanasAthI paNa evA maLyA AMkhanA dardIo mATe prakAzanAM kiraNo phelAvyAM che. koImbatura ke jemane zAstrIya saMgItanuM jJAna temaja tabalAMvAdanano zokha jaina derAsarane rU 10000- nuM dAna Apela che ane dharma pratye hoya. jANe sUra sAthe tAlanuM sAyujya! tethI ja temanA gharanA paNa potAnI bhAvanA vyakta karela che. tadauparAMta gadaganA kaNe-kaNamAM saMgIta satata guMjatuM rahyuM che. bhakti-saMgItamAM temane smazAnanA navIkaraNa mATe temaNe rUA. 51000/- nuM mAtabara vizeSa ruci che. pUjAo bhaNAvavAmAM temanI joDa jaDe tema nathI. dAna Apela che. smazAnanA navIkaraNa mATe ATalI moTI teonI pUjAo, bhAvanAo, stavanonI keseTa bahAra paDI cUkI rakamanuM dAna ApanAra teo kadAca ka.da.o. jaina jJAtinAM prathama che. ATha varSanI uMmarathI zarU thayela saMgItayAtrA Aje 78 mahilA che. tevI ja rIte gadaganI ka.da.o. jaina zALAne paNa varSanI uMmare paNa avirata cAlu rahI che. madhura ane sUrIlA rUA. 51000/-nuM dAna Apela che. AvI rIte emaNe dharma, kaMThanAM mAlikaNa Aje paNa IzvarakRpAthI saMgItamAM otaprota thaI zikSaNa ane sAmAjika kAryo mATe vahevaDAvela dAnagaMgAno bhAvavibhora banI jAya che. saMgItanA rAhe sAdhanAnI maMjhilanI pravAha udAharaNIya, anukaraNIya ane anumodanIya che. sapharamAM sAMbhaLanArane paNa teo potAnA sathavAre laI le che. hamaNAM teo 76 varSanI jaipha uMmare paNa saMpUrNa kAryarata teo pUjA bhaNAvavA, bhakti ke prArthanA kAryakrama che ane vRddhAzrama (jIvana-saMdhyA) temanI dekharekha nIce sthAnika sevAbhAve karavA gAme-gAma pharyA che. aneka yAtrAo karI che. TrasTIonI sAthe suMdara rIte sevA bajAvI rahela che. svabaLe bhAratamAM rAjakoTa, jAmanagara, sametazikharajI, pAvApurI, zUnyamAMthI sRSTi sarjI, vaLI e ja paisA samAjanA sarvAgI kalakattA, muMbaI, madrAsa, beMglora, koImbatura, lAtura, kaccha utkarSa mATe vApare evI jhUjha jJAti mahilAomAM zrImatI vagere sthaLo uparAMta videzamAM yuropa, amerikA, keneDA, silona, maNibAInuM nAma garvathI laI zakAya. eka mahilA samAja mATe siMgApora, mombAsA, nAirobI jevAM sthaLoe temaNe bhaktipravAsa-yAtrA karyA che. bhakti saMgIta mATe temane aneka ATaluM svArpaNa kare e jJAti mATe gaurava levAnI bAbata che. sthaLoe vidhavidha mAna-sammAna maLela che. kocInanI nIDara mahilA saMgIta uparAMta dhyAna-jApa-svAdhyAya, prANAyAma yoga zrImatI lIlAvatIbahena jhaverIlAla daMDa vagere pravRttimAM hajI paNa teo vyasta che. saMgItane mAtra potAnA janmabhUmi ghATakopara, muMbaI che. pitAzrI cAMpazI sudhI sImita na rAkhatAM temaNe thoDAM ziSyAone paNa taiyAra karI mANazI momAyA (varADiyA)e temanAM lagna kocIna-nivAsI bhaktisaMgItano vyApa vadhAravA prayatnazIla rahyAM che. zrI jhaverIlAla ANaMdajI daMDa sAthe karAvyAM bAda kocIna temanI dhArmika kSetre paNa teo yathAzakti dharmakArya karatAM rahe che. karmabhUmi banI rahyuM che. sajoDe navvANuM comAsAM karyAM che. jIvita mahotsava karavA be putro, putravadhUo, pautro, pautravadhUonA bahoLA uparAMta dAna paNa karatAM rahyAM che. AMgI-akhaMDa dIpakanI saMyukta parivAranAM A vaDIla mAtra kuTuMbanAM ja nahIM, samasta tithio lakhAvavA uparAMta temaNe kacchamAM sutharI khAte ane samAjanAM vaDIla che. samAjanA sarvene teo sArA, mAThA prasaMge kocInamAM sAdhanAmaMdiro anukame temanAM sAsu tathA sasarAnAM yogya mArgadarzana Ape che. smaraNArthe baMdhAvI saMghane arpaNa karela che. Jain Education Intemational Page #818 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 998 dhanya dharAH sAmAjika kSetre temaNe koleja lAyabrerImAM 50000 ane pU. A. zrI bhadraguptasUrijI ma.nI nizrAmAM zreNI tapa, 2500 makAna phaMDamAM ApyA che. zilpA skUla henDIkepamAM pU. A. zrI sthUlabhadrasUrijI ma.nI nizrAmAM bhadra tapa, rUA. 10000 ane AMkhanA phI oparezana mATe rU. 10000 pU. A. zrI rAjayazasUrijI ma.nI nizrAmAM tapArAdhanAno dAnamAM Apela che. jJAtinA utkarSa mATe potAnAM paherelAM ghareNAM avasara paNa prApta karyo che. dAnamAM ApI dIdhAM hatAM. zrImatI durgAbAInA vividha tapasyAonI jhalaka joIe. teo vyavahArakuzaLa, AdhyAtmika ane lAgaNIzIla 45 upavAsa, mAsakSamaNa, 16 upavAsa, 15 upavAsa, vyaktitva dharAve che. "bAI'nA hulAmaNA nAmathI oLakhAtAM 11 upavAsa pAMcavAra, 8 upavAsa 42 vAra, cattAri aTTa, dasa lIlAvatIbahena saumya vyaktitva, nIDara maMtavya ane sAhajika netAgIrI jevA naisargika guNo dharAve che. doya tapa, vIsasthAnaka oLI varNa, ratnapAvaDI belA chaThTha, karmasUdana tapa, akSayanidhi tapa, kalyANaka tapa, meruparvata olI, tapasvIratnA : dharmaparAyaNa bhadratapa, zreNI tapa, siddhi tapa, bhaktAmara tapa, samosaraNa tapa, zrImatI durgAbAI caMpAlAlajI bAphanA mokSadaNDaka tapa, siMhAsana tapa, varSItapa be, traNa upadhAna tapa, dharmacakra tapa, bhava AlocanA tapa, caitrIpUnama 16 varSa, rohINI rAjasthAnanA sAdaDI nivAsI sva. tapa, nigoda tapa, kaMThAbharaNa tapa, 15 Agama tapa, paMca akSara tapa, teraha kAThIA tapa, dhanatapa, ciMtAma tapa, yatidharma tapa, zAMtibAI ane jinaguNa saMpatti tapa, caudahapUrva tapa, saubhAgya kalpavRkSa tapa, gaMbhIramalajI bAphanAnAM deza prakAra yatidharma tapa, navANuM yAtrA, pAlitANAmAM traNa putravadhU ane koImbatura cAturmAsa ane anya nAnI-moTI tapasyAo. samAjanA AgevAna dharmAnurAgI-dAnavIra zrI Do. narapata solaMkI caMpAlAlajI bAphanAnAM timaso mA jyortigamayaH] dharmapatnI zrImatI dakSiNabhAratanA beMgloranA DaoN. durgAbahena kharA arthamAM narapata solaMkI, je eka evA jaina tapasvIranA che. 50- thI netracikitsaka che ke jemaNe vadhAre sabhyonA vizALa parivAranAM vaDIla che. aneka A. 40,000thI vadhunA jIvanamAM bhagavaMtonI AziSa meLavI che. koImbaturamAM A tapasvI ajavALAM pAtharyA che. temanuM samasta ratnAthI-A parivArathI koI ja ajANa nathI. Aje paNa teo jIvana netracikitsAnA kSetre samarpita aneko tIrthonI yAtrA-tapa sAthe karI rahyAM che. che. khUba ja nAnI vayathI abhyAsa pU. gurubhagavaMtonI nizrAmAM ane sAMnidhyamAM Aja karatI vakhate ja temaNe jIvananuM dhyeya sudhImAM je je tapasyA karI tenuM paNa vihaMgAvalokana karIe- nakkI karI lIdheluM. 1000thI paNa vadhu netronI zastrakriyA pU. A. zrI lakSamaNasUrijI ma.nI nizrAmAM upadhAna tapa, abhyAsa daramyAna ja karIne temaNe mAnavasevAnI pagadaMDI para pU. A zrI vikramasUrijI ma.nI nizrAmAM mAsakSamaNa tapa, pagaraNa mAMDI dIdhAM hatAM. pU. A. zrI navInasUrijI ma.nI nizrAmAM soLa upadhAna tapa, rAjasthAnamAM janmelA DaoN. solaMkI jaina che ane e pU. A. zrI bhuvanabhAnusUrijI ma.nI nizrAmAM mokSadaMDaka tathA ' rIte teomAM sevA ane karuNAnI svabhAva gaLathuthImAM ja siMhAsana tapa, che. beMglorane kAryakSetra tarIke pasaMda karIne bhagavAna mahAvIra pU. A. zrI indradImnasUrijI ma.nI nizrAmAM pAlitANAmAM jaina hospiTala (1999)nA nirmANa samayathI ja mahattvanI cAturmAsa daramyAna ugra tapasyA, kaDI banI rahyA. 14 varSa teo beMgloramAM mAnadda kansalaTaMTa pU. A. zrI kalApUrNasUrijI ma.nI nizrAmAM 45 upavAsa tapa, tathA Medical of Medical Advisary Board tarIke Jain Education Intemational Page #819 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 099 kAryarata che. bhagavAna mahAvIra jaina hospiTalanA sthApaka A janmane sArthaka karyo che. temanI niSThA ane nyAyanItinI hovA uparAMta Honourary Medical Director (2001) prazaMsanIyatA ane kAryadakSatAnA kAraNe Arthika sahAya karanArA sudhI rahyA hatA ane 1989thI mahAvIra Eye. sahajapaNe maLatA rahyA che. temanA A sevAnA kAryamAM rAjasthAnI HospitalnA mukhya sarjana ane meDikala director tarIke samAje anumodanIya Arthika sahakAra Apyo che. mAnavasevAnA sevA ApI rahyA che. aMgarUpe temaNe dRSTivihInanI cikitsAno bhekha lIdho che. pU. DaoN. solaMkI temanA kolejanA samayathI niHzulka netra sAdhu-sAdhvI bhagavaMtonI sevAmAM sadAya tatpara rahyA che. temanuM cikitsA zibiromAM bhAga laI rahyA che. "netrajyoti parivAra jIvana tabIbI vyavasAya sAthe joDAyela pratyeka vyakti mATe muMbaI dvArA Ayojita bodhigayA (bihAra)nAM kempamAM pathadarzaka jevuM che. eka pachI eka dhyeya siddha karatA rahyA hovAM chatAM temanI yAtrA aviratapaNe cAlatI rahI che......cAlatI ja 2000thI vadhu zastrakriyA karelI ane 1990thI Jain raheze. jaina-jainetara evAM aneka sAdhu-sAdhvI, mahaMto saMtonI social FederationnA sahayogamAM niHzulka netracikitsA AziSa maLI che. temaja zastrakriyA mATe zibironAM AyojanathI zarU karI je Aja sudhImAM 40thI vadhu zibironuM saphaLa Ayojana karyuM ane ApaNe to jagataniyaMtAne eTalI ja prArthanA karI zakIe 1992thI DaoN. solaMkI, niHzulka netracikitsAmAM indraokyulaTa ke prabhu temane khUbakhUba zakti de. emaNe jalAvelA mAnavatAnA lensa impAunTezana, dvArA krAMti lAvyA. 2001thI Project dIpakamAM akhUTa rozanI deje. A dIpakamAMthI jyoti laIne Drishti' "projekaTa dRSTi'nI sevA projekTa moTA pAye zarU bIjA hajAro AvA dIpaka prajvalita bane tevI preraNA karyo. nAtajAtanA bhedabhAva vagara pratyeka garIba ane deje! jarUratamaMdane netracikitsA pUrI pADavAmAM Ave che. Aje A sevAnA bhekhadhArI projekaTa dRSTi'nA upakrame 1500 vadhu Eye campnuM Ayojana karI zakyA che. 6000thI vadhu cazmAnuM vitaraNa karyuM zrI mANekacaMdajI betAlA, madrAsa che, jyAre 9 lAkha dardIoe kempamAM cikitsA meLavI che. dakSiNa bhAratamAM supAtradAna vaiyAvaccabhakti, sAdharmiko 40,000thI vadhu lol impalAnTenazana karavAmAM AvyA che. pratye hRdayamAM kuNI lAgaNI sAthe Adara ane aneka UMcI sevAnuM ane judI judI zAkhAomAM 8600 vidyArthIonuM niHzulka bIjuM nAma eTale cennaInA sva. zrI mANekacaMdajI betAlA. netraparIkSaNa kareluM che. dakSiNa bhAratamAM koI A dharmAnurAgInA nAmathI ajANa nathI. temanI sauthI mahattvapUrNa kAmagIrI e rahI che ke teo sevAnA bhekhadhArI ane bahumukhI pratibhAsaMpana zrI mANekacaMdajI dara mahine vividha rAjyomAMthI AvatA netracikitsakone vIsA osavALano janma rAjasthAnanA nAgora jillAnA sucara lIdhA vinA karAtI smola inasIzIna motiyAnI zastra aMdaranA "ha" janapadamAM saM. 1965mAM phAgaNa suda pUnamanA kriyAnI tAlIma Ape che ane Aja sudhImAM lagabhaga roja thayo hato. pitAzrI pUnamacaMdajInI samatA-sevA ane 70 netracikitsakoe temanAM jJAna ane sevAno lAbha lIdho che. mAtuzrI rAjIbAInI mamatA-bhaktithI ghaDAyelAzrI mANekacaMdajI jIvanane dhArmika ane sAmAjika kAryathI suvAsita banAvI gayA. temanI niSThAnI ane sevAnI kadararUpe temane vividha tenA supAtradAna-vaiyAvacca bhaktimAM temanA dharmapatnI zrImatI puraskAro ane mAnadrapado enAyata thayAM che. kusumabAI sAcA arthamAM ardhAginI puravAra thayelAM. savAranA ATalI badhI siddhi prApta karI hovAM chatAM sthitaprajJanI navakArazIthI sAMjanA 5 sudhI lagAtAra temane tyAM sAdhu-sAdhvI jema temanuM vyaktitva saumya ane mitabhASI rahyuM che. jaina dharmanA bhagavaMto tathA sAdharmiko ane mahemAnonI AvanajAvana rahetI sevAnA ucca saMskAra jIvanamAM utAryA che. temanI amogha hatI. pUrA cennAImAM birAjita pU. gurubhagavaMtonI bhaktikAryazakti ane dhIrajanuM rahasya temanI jaina dharmanI UMDI samaja sevAnA prasannatApUrvaka tatpara rahetA zrI mANekacaMdajIne be putro ane vaphAdArI che. koIpaNa jAtanA vANI ke vartananA ADaMbara ane ekaputrI che. mAtra 15 varSanI uMmare dakSiNanA madrAsa vinA, divasa rAta joyA vinA samAjanA mUkasevake sevA karIne zaheramAM haiyAmAM hAma ane hiMmatathI AvelA zrI betAlAjIe Jain Education Intemational Page #820 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 800 dhanya dharA: zrI bahAdura malajI samadaDiyAnAM netRtvamAM vyavasAyano anubhava rokIne jIvone choDAvyAno Atmika saMtoSa anubhave che. maisura zarU karyo. 1935mAM kaccha-bhUja nivAsI zrI devarAja neNasI pAse TI narasIpurA najIka khulelA katalakhAnAne baMdha karAvavAmAM sAthe devarAja mANekacaMda pharmamAM pratiSThita thayA, je 40 varSa sudhI paNa teo saphaLa thayA ke jyAM pa000 pazuonI katala thatI bhAgIdArI rahI.1975nA madrAsamAM "zrI mANekacaMdajI betAlA hatI. zrI uttamacaMdajInuM bIjuM nAma abola jIva samarpita jIva enDa kuM.' ane muMbaImAM "gautama bradharsathI jhaverAtano dhaMdho ema kahI zakAya tevuM temanuM kAma jenI vizva hiMdu pariSade paNa karyo, jemAM ghaNAM saphaLa thayA ane saphaLatAne sAmAjika tathA noMdha lIdhI che. vi.hi.pa.nA pramukha zrI azoka siMghala temanA dhArmika kAryono paryAya banAvyo. temanAM karakamalothI aneka kAryathI prabhAvita thayA che. teo pote jyAM hAjara rahevAnA hoya pratiSThAnonuM udghATana thayeluM, jemAM vimalano zo rUma maMgaladIpa, tevI keTalIka pariSadomAM zrI uttamacaMdajIne paNa nimaMtraNa maLatuM je madrAsa ane kothambaramAM prasiddha che. potAnA vatana nAgoramAM hoya che. jemaNe 1983 mAM zrI rAdhAkRSNabajAja dvArA amaracaMda mANekacaMda betAlA jainabhavana nirmANa karI zrI Ayojita kRSi gau sevA saMdhanI beThakamAM tathA 1994mAM tapAgaccha jaina saMghane samarpita karyuM. bihAranA rAjagRhImAM jaina nAgapuramAM bhAratIya gauvaMza rakSaNanI beThakamAM 1991mAM zvetAMbara maMdiranA mukhya mArganuM nAma "mANekacaMda betAlA mArga karNATakamAM zrI baMgarappAnI sarakAra samaye zALAmAM madhyAhna temanI yazogAthAne haMmezane mATe amara kare che. bhojanamAM IDAnA vitaraNanI jAherAtanI mAtra 24 kalAkamAM ja rada karAvavAnuM zreya temane maLe che. teozrInAM AvAM umadA AvA sevAbhAvI, nirAbhimAnI zrI mANekacaMdajI kAryomAM zrI dayAnaMda svAmI satata 15 varSathI sahakAra ApI betAlAne Aje paNa cennaImAM sau yAda kare che. parivAramAM anya rahyA che. dharmAnurAgI mitro vi. ne paNa sadAya UcI sevAnI preraNA ApatA ja hatA. teo saunA Adarza, mArgadarzaka ane preraNAstrota hatA. jainAcArya pUjya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. sA. jayAre dakSiNa bhAratamAM vicArI rahyA hatA tyAre beMgaloramAM moTuM jIvadayApremI katalakhAnuM zarU thavAnI hilacAla zarU thayelI, jyAM rojanA zrI uttamacaMdajI duggaDa 7000 pazuonI katala thavAnI yojanA ane gaNatarI hatI. te jagataniyaMtAnA sarvazreSTha sarjana manuSyanI paNa cokkasa samaye pU. AcAryajI pAse satata mahinAo sudhI saMparkamAM rahI maryAdAo che. tyAM mUka prANIo to potAnI vedanA ane temanA mArgadarzana heThaLa ane AziSathI kunehapUrvaka majabUrI kone kahe? AvA abola majabUra prANIono sahAro aTakAvavAmAM saphaLa thayA hatA. A samaye temanA saMgaThanane 30 banIne temane mATe satata kAryazIla rahetA jIvadayA samarpitajIva hajAra jIvadayA premIono sahakAra maLyo hato. jenoe zrI uttamacaMdajI duggaDanuM jIvana ApaNA sau mATe preraNArUpa vyavasAya baMdha rAkhI AMdolana zarU karyuM hatuM. A ghaTanAne temanA banI rahe tevuM che. mukhethI sAMbhaLatAM bhAvavibhora banI pU. AcAryadevane zataH zataH rAjasthAnanA pAlI jillAnA guDAcutharA gAmamAM temano vaMdanA karatAM eka adbhuta karuNAbhAva nItarato joyo. bhAratabharamAM prathamavAra 500 UMTone rAjasthAnathI katala mATe janma thayo hato. pitA prabhulAlajI tathA mAtA jayAbAInA jIvanamAM jIvadayA vaNAyelI ja hatI. temanA saMskAra ane laI jaI rahyA hatA. samAcAra ghaNAM ja moDA maLavA chatAM jIvanA jokhame 263 UMTone bacAvI zakavAmAM jabaruM sAhasa ghaDataranA zrI uttamacaMdajImAM UtarI AvyA. beMgaloramAM potAnA kheDavuM paDyuM. bAkInA je UMTonI katala thaI gaI hatI te mATe kApaDanAM vyavasAyamAM putro sAthe vyasta rahevA chatAM gaurakSA ane jIvadayA ane pazubaline rokavA teo sadAya jAgrata rahe che. temanuM hRdaya raDI rahyuM hatuM. 263 UMTone 4 mahinA beMgalora rAkhavAM paDyAM. jeno kharca lagabhaga 5 lAkha thayela je mATe beMgaloranA kannaDa bhASI DaoN. nArAyaNane ghaNAM varSo pahelAM jIvadayAnuM kArya karatA joIne svabhAve karuNAsabhara zrI duggaDajI dAnavIra-jIvadayA premI zrI jemakumAre Arthika sahayoga ApI temanA kAryamAM joDAyA. koramaMgalA beMgalora khAte zrI akhila temanA jIvarakSAnA kAryane protsAhita karyuM. karNATakA prANIdayAsaMgha je kArya karI rahyA che te prazaMsanIya ane potAnA jIvananI paravA karyA vinA aneka vakhata anumodanIya che. karNATakanA gadaga najIka bombasAgarA pAse katalakhAne jaI AvelA zrI uttamacaMdajI tapasvI paNa che. chellAM 40 hajAra bakarInAM pazubalinA kAryane ghaNI ja jahemata pachI - 45 varSathI pUrA cAturmAsamAM ekAsaNAM karanAra chellAM 3 varSathI Jain Education Intemational Jain Education Intemational Page #821 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 801 niyamita roja ekAsaNAM karI rahyA che. pazuone bacAvavA mATe nahI paNa anya rAjyomAM ane paradezamAM jANItuM che. mULa aneka vakhata nanAmA phona Ave to kyAreka dhamakIbharyA phona paNa saurASTranA amarelInA vatanI zrI pratApabhAI lIMbaDI gAmamAM AvatA hovA chatAM teo hiMmatapUrvaka sAmano karIne paNa graMthAlayanAM graMthapAla rahyA bAda pUnA haidrAbAda ane jIvadayAnuM kArya karavAmAM tatpara jAgrata che. temanA A kAryamAM zAMtiniketanathI potAnI abhiruci pramANenA kAryanI zarUAta parivAranAM badhAM ja-vizeSa putro sAtha Ape che. zrI uttamacaMdajI karI. 1970mAM beMgalora AvyA ane 1971mAM temaNe karNATakanI bahAra hoya to pazudhana bacAvavAnI hAkala maLatAM 'vardhamAna bhAratI inTaranezanala phAunDezana'nI sthApanA karI ane temanA putro kAmakAja choDIne sevAnAM umadA kArya karavAnuM cukatA tyArathI dhyAna, zibIra saMgIta ane sAhityaprakAzanonAM kSetre nathI. parivAranA sahayogano zrI uttamacaMdajIne khUba ja saMtoSa temanI pravRttio avarita cAlatI rahI che. saMgIta ane che. katalakhAnethI bacAvI levAtA pazudhana saMbaMdhI kasAIo sAhityanA samanvayanI suMdara pravRttionA praNetA pro. zrI ghaNIvAra temanI pAse moTI rakamanI mAgaNI kare to temane tAbe pratApabhAI M.A.(Igliza-hindI banemAM) sAhityaratna na thatAM dhIraja-kuneha sAthe hiMmatathI kAma le che, paNa (hindI) jaina saMgItaratna (U.S.A.) che. paMDita sukhalAlajI, kasAIone paisA ApI pazudhana bacAvI laIne kasAIone gAMdhIjI, vinobAjI temaja zrImad rAjacaMdrajI temanA jIvananA protsAhita karavAno sakhata virodha kare che. Adarza ane preraNAmUrti rahyA che. temaNe dhyAnAtma saMgIta arthAt jIvadayAnI AvI jhuMbeza mATe su.zrI menakAgAMdhIe dhyAnano saMgIta sAthe samanvaya karIne dharmanAM sanAtana tattvono temane "suvarNapadaka' thI navAjita karyA che, to karNATaka osavAla abhyAsa karIne loko sudhI pahoMcADavAno prayatna karyo che. zrImad pariSade 'samAjabhUSaNa' padathI alaMkRta karyA che. hAlamAM ja rAjacaMdrathI prabhAvita-zrI pratApabhAIe "saptabhASI Atmasiddhi' zimogA pAse zikArapuramAM zrI rudra svAmIjInA maTha dvArA sAta bhASAomAM anuvAda karI suMdara saMpAdana saMkalana karyuM che. temanA kAmanI kadara karIne pAMca ekara jamIna maLatA gauzALAnuM jainadarzana pratye UMDo abhyAsa ane ruci dharAvatA zrI pratApabhAI nirmANa karyuM che. aneka jainAcAryo tathA saMta-mahAtmAonAM anya darzano pratye AdarabhAva darzAve che. AziSa meLavanAra zrI uttamacaMdajIne maLavuM ane temanA ja gItA, rAmAyaNa, kaThopaniSada tathA izopaniSadanAM kAryane temanA mukhethI sAMbhaLavuM e eka hRdayadrAvaka anubhava che. keTalAka khAsa aMzone keseTomAM suMdara rIte maDhyA che. 'meDiTezana hAlamAM teo, ane jainIjhama', "anaMtakI anuguMja' kAvyo tathA zrImad rAjacaMdra (1) pramukha-AMtararASTrIya kRSi-gau-paryAvaraNa saMrakSaNa Azrama tathA hampI (karNATaka) prathama darzanano Alekha ApatuM parisara, (2) upapramukha-saMskRti gaurava saMsthAna (3) sekreTarI- 'dakSiNapathakI sAdhanAyAtrA" khUba prakhyAta che. temAMnA keTalAMka zrI sthAnakavAsI jaina zrAvaka saMgha, jayanagara (4) sekreTarIzrI pustakone sarakAranAM inAmo paNa maLyAM che temaja ahiMsA para akhila karNATaka prANIdayA saMgha, koramaMgalA (5) vyavasthApaka mahA sainika' ne zreSTha pAritoSika maLyuM che. sekreTarI-dakSiNa bhAratIya gaurakSA pariSada tathA (6) membara amerikAmAM jaina pheDarezana inTaranezanala tathA mahAvIra enimala velaphera borDa opha inDiyAnA nejA heThaLa kAma karI jaina mizana dvArA Ayojita lagabhaga bAreka vakhata potAnA rahyA che. abola pazuonI vahAre doDI jatA 62 varSIya zrI dhyAna saMgItanA suMdara saraLa prayogo karyA che. amerikAnA DaoN. uttamacaMdajInA jIvadayAnA kAryanI anumodanA karIe teTalI sAlagiyAnA khAsa AmaMtraNathI teoe amerikAnAM kalpasUtraochI che. vAcana karIne saune maMtramugdha karI dIdhAM hatAM. kavInalenDa meyara jainadarzananA UMDA abhyAsI zrI jyorja vI. voinovIca dvArA zrI dIpacaMdabhAI gArDanI pro. zrI pratApabhAI ToliyA upasthitimAM sammAnapatra meLavyuM che. abhinaMdita thayA che. Aja sudhImAM lagabhaga 25 vakhata kalpasUtrano anuvAda potAnI [vardhamAna bhAratI inTaranezanala phAunDezana, beMgalora) AgavI zailI ane madhurakaMThe zrotAone pIrasyo che. dhyAna ane saMgIta dvArA jainadharma graMthonI vAcanAne zuddha rUpe keseTomAM maDhIne AdhyAtmika bhakti saMgItane ghera ghera guM tuM mere mAnasaloka ke mahA 12'nI keseTa mAdhyame teo karanAra pro. zrI pratApabhAI ToliyAnuM nAma mAtra beMgaloramAM ja jinavANIno pracAra karI rahyA che. zrI pratApabhAInuM eka sapanuM Page #822 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 802 che. jinabhAratI zvetAMbara AmnAya mujaba jaina vizvavidyAlaya UbhuM karIne vizvamAM jainadharmanA viSayone prAdhAnya ApavAnuM che. A mATe temaNe abhyAsakramanuM Ayojana paNa karyuM che. pro. ToliyAno parivAra satata A kAryamAM joDAyelo che. temanAM dharmapatnI zrI sumitrAbahena ToliyAe aneka bhASAonAM pustakonuM aMgrejI ane hindImAM bhASAMtara karyuM che. dharmAnurAgI laheracaMdajI haMsarAjajI rAjasthAna dAMtarAI gAmamAM 8-8-1939mAM zrI laheracaMdajIno janma thayo. saraLatA, sAdagI, saccAI, namratA, vinaya, viveka ane dhArmikatA temanA jIvananAM AbhUSaNa samAna che. nAnapaNathI khUbaja puruSArtha karavAmAM mAnatA zrI laheracaMdajIe mahenata ane imAnadArI nItinyAyanA dhoraNe potAno vyavasAya karatAM bulaMdInA zikhare pahoMcyA ane jIvanamAM kharA samaye dharmArAdhanAmAM joDAI gayA. lagAtAra traNa varSamAM traNa upadhAna uparAMta 68 upavAsa sAthe navakAra mahAmaMtra tapa, tathA da. bhAratanA devanahallI (beMgalora) tIrthamAM, saMpUrNa cAturmAsa pauSadhavratamAM rahIne zrI gautama labdhi tapa, vardhamAnatapanI tathA navapadajInI oLI karI uparAMta potAnA jIvanamAM navvAI, aThThAI, pAMca upavAsa, cauvihAra chaThTha, ama aneka vakhata karyAM che. uparAMta aneka nAnI-moTI saMsthAmAM tana-mana-dhanathI Arthika yogadAna ApI rahyA che. zrI laheracaMdajInA jIvanamAM sukRtonI jhAMkhI-jhalaka (1) zrI mAtRbhUmi dAMtarArdhamAM AdinAtha prabhunI pratimA (2) caMdraprabhu nayAmaMdirajI, (cennaI) mUrti bharAvavAM tathA pratiSThA (3) zrI siddhAcala sthUlabhadradhAma (beMgaloradevanahallI)mAM 81"nA mULanAyakajI pratimAjI bharAvavAM tathA pratiSThA-lAbha. (4) zrI siddhAcalajI tIrthamAM mahAvIrasvAmI maMdiranuM bhUmipUjana-khananavidhi lAbha (5) dAMtarAImAM munisuvratasvAmI rathamaMdiranI pratiSThA tathA navakArazIlAbha. (6) giranArajInI najIka DhaMkagirimA pAlitANAmAM kezariyAjI dharmazALAmAM siddhAcala sthUlabhadradhAmamAM-blokano lAbha. (7) devadarzana upAzrayamAM sudharmAsvAmI hola nirmANano lAbha. (8) haradvAramAM dharmazALAnA AdhArastaMbha (9) zaMkhezvarajI zrI kalApUrNasUri sAdhanA maMdiramAM-AdhAra-saMbha uparAMta * pUrA cennaInA tapasvIonAM pAraNAM * cennaIthI devanahallI beMgalora vi. dhanya dharAH karmayogI zrI khuzAlacaMda dhanajI dharamazI beMgloramAM jaina ane jainetara samAjamAM potAnA nAma ane kAmathI jANItA zrI khuzAlabhAI udAradila, paramArthI ane dharmapremI che. teo beMgloranA dhArmika prasaMga hoya ke sAmAjika hoya sAMskRtika hoya ke zALAno avasara hoya, khaDe page hAjarI ApI sahakAra Ape ja. na AvA saraLa nikhAlasa, niHsvArthI zrI khuzAlabhAI 27 okTobara, 1952mAM bAgalakoTa (karNATaka)mAM janmyA. bALapaNa sAva sAmAnyathI paNa UtaratI rIte pasAra thayuM. Arthika saMkaDAmaNamAM pitAe prArabdhane doSa na detAM ke nirAza hatAza thavAne badale banne putro zrI khuzAlabhAI tathA kIrtibhAIne zikSaNa ApavAnuM mAMDI vALyuM. 1966mAM DIlakSa roDalAinsanA nAme TrAnsaporTano vyavasAya zarU karyo. prabhuno sAtha ane pitAnuM mArgadarzana baMdhuonA athAga parizramathI 'DIlakSa' uttarottara saphaLatAnAM sopAna AMbatuM gayuM. sAtabhAI ane eka bahenanA vizALa parivAra mATe sukhanA divaso hatA. saMgharSomAMthI bahAra AvyAnI kaLa vaLI tyAM beMgloranA 1990nA plena akasmAtamAM pitA dhanajIbhAInI chatrachAyA gumAvI. AvA Akasmika motathI parivAra zokamAM DUbI gayo. mAtA jhaverabahenanAM pIThabaLa ane hiMmate teone lokhaMDI ane sAhasika banAvyA. DIlakSa roDa-lAinsa prA. li.'nA ceramena che. bhAratabharamAM temanI 250 zAkhAo che ane potAnI 200thI paNa vadhAre Traka phlITa paNa che. TrAnsaporTa sivAyanA badalAtA jamAnA pramANe beMglorathI 30 ki.mI. eka saMpUrNa zAkAhArI dharamazI risorTa' vikasAvyuM che jyAM jaina ane jainetaronA aneka progrAma thAya che. mAtA-pitAnA dhArmika ane sevAnA saMskAranuM siMcana meLavI zrI khuzAlabhAI je gujarAtI zALAmAM zikSaNa lIdhuM te ja zALAnA Aje pramukhapade che. A zALA mATe temane khUba gaurava ane Adara che. zALAnA vikAsa mATe athAga prayatno kare che. beMglora aMgrejI zALAnI haroLamAM gujarAtI zALA rahe te mATe navAM navAM Ayojano ceriTa zo va. karI moTuM phaMDa ekaThuM karavAmAM saphaLa rahyA che. Page #823 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 803 ( vizALa parivAranA jayeSThaputra tarIke temaNe kharekhara khuzAlabhAI eTale sakhata parizramano paramArthaparAyaNa bIjo temanAM kartavyo nibhAvyonI sAthe teo potAnA "da. bhArata paryAya ja che. kacchI dazA osavALa ekama" (K.D.).)ne paNa potAno teo hAlamAM nIcenA hoddAo dharAve che. te dareka padane parivAra samaje che. teo A samAjanI sthApanAnA 11 varSathI temane temanA kAmathI dipAvyAM che. pramukhapade che. jyAre temanuM ekama niSkriya ane susupta avasthAmAM AvI gayela tyAre paristhitine samajIne saMbhALI pramukha : zrI dakSiNa bhArata kacchI dazA osavALa jaina 1991thI sukAna saMbhALatA AvyA che. temanI kuneha, saMkalpa, ekama, pramukha : zrI kacchI dazA osavALa jaina jJAti mahAjana, dIrdhadRSTi ane sUjhabUjhathI ekamane zUnyamAMthI suvyavasthita ane pramukha : zrI DI. vI. vI. gujarAtI zALA, bhUtapUrva membaramajabUta banAvyuM che. zrI khuzAlabhAI game tevA kaThina kAmane karNATaka gulsa TrAnsaporTa esosiezana, upapramukhazrI saMyukta parizrama laIne paNa saphaLatApUrvaka pAra pADavAmAM kuzaLa che. gujarAtI samAja (karNATaka), upapramukha-zrI karNATaka jyuDo temanI netAgIrImAM temanA samAje akhUTa vizvAsa mUkyo che. te esosiezana (raji.), TrasTI-zrI zAha dhanajI kalyANajI temane sArthaka karI batAvyo che. da. bhArata ekamane majabUta ceriTebala TrasTa, TrasTI-Arya sevAzrama TrasTa (raji.), TrasTI zrI karavA meDikala isyurasa skIma va. aneka kAmomAM apUrva saMyukta gujarAtI samAja (karNATaka) tathA dharamazI grupa opha saphaLatA hAMsala karI che. hAlamAM jepInagaramAM "kacchI bhavana' kaMpanIsamAM ceramena-DIlakSa roDalAinsa prA. li., DAyarekTarabanAvavAmAM temanuM Arthika yogadAna ullekhanIya che. samagra dharamazI risorTa prA. li., menejiMga DAyarekTara-dharamazI holDiMga jAti ane sAMskRtika progrAma-paryuSaNa parvanI ArAdhanA ke enDa Devalaparsa prA. li., menejiMga DAyarekTara-DIlakSa ekSapresa kArgo prA. li. samasta bhAratamAMthI beMglora AvatAM samAjanA yAtriko mATenI AvAsayojanAne sAkAra karI che. 2001mAM muMbaI khAte zrI aneka saMsthAomAM TrasTI khuzAlabhAIne TrAnsaporTa kSetramAM temanI kAryasiddhi ane zrI cImanabhAI jamanAdAsa hakANI pratibhAne anulakSIne "kaccha zakti vyApAraratna'nA puraskArathI sanmAnita karavAmAM AvyA hatA. vyavasAye-anekavidha saurASTramAM AvelAM pravRttimAM vyasta hovAnI sAthe karNATakanA rAjakIya kSetramAM bhAvanagara khAte jamanAdAsa temanI nAmanA che. temanI rAjakIya oLakhANano lAbha samagra goradhanadAsa hakANI parivAra gujarAtI samAjane maLe te mATe haMmezAM jAgrata rahe che. karNATaka raheto hato. tA. 3-6-1918nA hAive para thatA nAnAmoTA TrAnsaporTa lUMTa va. anicchanIya divase mAtA caMcaLabahenanI kUkhe banAvomAM temaNe anekone sAtha-sahakAra ane madada karI che. cImanabhAIno janma thayo. sau koInI musIbata ke mUMjhavaNamAM rAta-divasa joyA vinA nAnI uMmare teo rAjakIya ke sAmAjika kAryamAM upayogI banyA che. temanA bhAvanagaramAM AphreDa hAiskUlamAM laghubaMdhu zrI kIrtibhAI paNa temanAM tamAma kAryomAM sadAya dhoraNa pAMca sudhI abhyAsa karyo paDachAyAnI jema sAthe ja hoya che. DIlakSanI baMdhu belaDI'thI hato. te pUrNa karyA pachI kAMtilAla enDa kaMpanI bhAvanagaramAM jANItA A bhAIomAM sakhata parizrama paramArthI bhAvanA sAthe TopI sIvavAnuM kAma karatA hatA. pukhtavayanA thayA tyAre dhArmika bhAvanA gaLathUthImAM ja che. temanA parivAramAM prativarSa muktAbahena sAthe lagnagraMthithI joDAyA. samayanI raphatAranI jema 4.5 ke tethI vadhu aThThAInI tapasyAo thatI ja hoya che. moTAM samaya pANInI mAphaka jato hato. yuvAvayamAM AvyA pachI 20 moTAM anuSThAna karAvavAmAM zrI khuzAlabhAI agresara che. varSe beMglora AvyA tyAre temanA moTAbhAInI sAthe dukAnamAM temaNe paNa potAnA jIvanamAM 8-11-16 uparAMta mAsakSamaNanI besatA hatA ane moTAbhAInI dukAnamAMthI nIkaLI nAnAbhAInI ugra tapasyA karela che. pU. sAdhu-sAdhvI bhagavaMtonA vihAranI dukAna cImanalAla enDa kaMpanI nAmanI peDhI zarU karI. nyAyapustako va. sAmAna teo temanA TrAnsaporTa dvArA yogya jagyAe nItithI teo AgaLa vadhyA. potAnA sughaDa vahIvaTathI teo pahoMcADe che. sarvatomukhI-bahumukhI pratibhA dharAvatA zrI pragatinA paMthe AgekUca karI. potAnI hoMziyArI ane Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #824 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 804 dhanya dharA: kAbeliyatanA AdhAre teo 1968mAM thaIne te vakhate sAthe hatA. 1974 alaga alaga thaIne potAnI peDhIno kArobAra saMbhALIne temanA jamAIzrI bhIkhAlAla cUnIlAla zAha sAthe pArTanarazipamAM dukAnanI zubha zarUAta karI peDhInuM nAma dineza enDa kaMpanI rAkhela, je atyAre cAlu che. teozrInuM dharmamaya jIvana hovAthI teo dharmanA susaMskAra, samatAbhAva, samAjaupayogI, jIvadayA, dhArmika kAryomAM suMdara sevA ApI potAnuM jIvana alaga zailImAM vitAvI rahyA che. zrI mahAvIra svAmI jaina maMdira cikapeTa beMglora khAte zrI mahAvIra svAmI bhagavAna birAjamAna karela ane pAThazALAnA holamAM suMdara yogadAna Apela. gAMdhInagara khAte upAzrayamAM moTuM dAna ApI temanuM nAma Apela hatuM ane AyaMbilazALA temanA nAmathI cAle che. temanI jagyA hatI te gAMdhInagara saMghane bheTa Apela ane pAlitANA khAte beMglora bhavanamAM eka rUmano suMdara lAbha lIdho hato. teo nAnAM moTAM evAM suMdara kAryomAM tana, mana, dhanathI sevA ApI rahyA che. teozrI mahAvIra jaina zve. maMdiramAM TrasTI ane zrI tArAcaMda gAMDAlAla jaina pAThazALAmAM TrasTI zrI, gAMdhInagaranI anya saMsthAomAM temano saMpUrNa sahayoga maLela che. anya gujarAtI saMsthAo sAthe saMkaLAyela che. dAnano saupayoga karavA tatpara rahe che. saMkalana :-pravINabhAI ema. zAha (uNa) (beMglora) saumya, saraLa, nirAbhimAnI zrI jayaMtIlAla nAgaradAsa zAha-beMglora AryatAnA AbhUSaNathI zobhatI bhAratabhUmi che. je dhanyadharAmAM kaNakaNanI aMdara maNamaNa saMskAra bharelA che evI garavI gujarAtanI banAsakAMThA bhUmimAM Avela dhAnerA tAlukAmAM Avela khIMmata gAmanA vatanI nAgaradAsa padamAbhAI zAhane tyAM janetA kezarabahenanI kukSie tA. 6-2-1930nA roja zubha samaye jayaMtIbhAIno janma thayela. temanA pitAzrI nAgaradAsa I.sa. 1912mAM khIMmatathI pAlanapura dhaMdhA mATe AvyA ane pachI I.sa. 1934mAM moTIbajAramAM kApaDanI dukAna zarU karI hatI. A arasAmAM thoDA samaya pachI mAtuzrI kezarabahenanuM nidhana thayuM. ghaDiyALanA cakranI mAphaka samaya pANInA relAnI jema vahI rahyo hato. tevI ja rIte jayaMtIbhAInI uMmara vahI rahI hatI. temanI uMmara yuvAnImAM AvyA pachI temaNe pAlanapura zizuzALA tathA pAlanapura hAiskUlamAM s.s.c. sudhI suMdara abhyAsa karIne pravINatAnA zikhare pahoMcela, sAthe sAthe temanAmAM dhArmika ruci hovAthI teozrI pAMca pratikramaNano suMdara abhyAsa prApta karela. teozrI I.sa. 1947mAM s.s.c. pAsa karI madrAsa khAte jhaverAtanA dhaMdhA mATe AvyA ne eka varSa nokarI karI pachI potAnI hoMziyArI, kAbeliyata, hiMmata, hoMsalAthI potAnA jhaverAtanA dhaMdhAmAM bIDuM jhaDapyuM. tyArapachI I.sa.1950mAM madrAsathI sthaLAMtara karI gArDana siTI, beMgloramAM AvI jhaverAtano dhaMdho cAlu karyo. jayaMtIlAla enDa kaMpanInA nAmanI peDhInI zubha zarUAta karI hatI. dhaMdhAmAM pragatinAM sopAna sara karavA lAgyA hatA. I.sa. 1954mAM jayaMtIbhAI temanA mAdare vatanamAM ja zrImatI subhadrAbahena valecaMdabhAI sAthe vaizAkha suda-15nA roja lagnagraMthithI joDAyA. potAno saMsAra gaticakramALA mujaba suMdara rIte cAlI rahyo hato. dharmapatnI subhadrAbahenano svabhAva hasamukho hato temaja khAsa vizeSatA hatI koInA mATe karI chUTavAnI bhAvanA, tamannA hatI. teo zAsanasevA, samAjasevA, dhArmika sevA ApI ane sAdhu-sAdhvIjInI vaiyAvacca bahu ja suMdara sevA ane preraNA ApatAM temaja temano sAtha ane sahakAra jayaMtIbhAIne ApatAM hatAM. dhaMdhAnA vikAsamAM hiMmatathI AgaLa vadhavA haMmezAM protsAhana ApatAM hatAM. temanA cAra saMtAnamAM narezabhAI, girIzabhAI, atulabhAI suputro, bahena dakSA parivAramAM saMpathI rahI potAnI kuzaLatApUrvaka pragatinA paMthe AgaLa javA jayaMtIbhAInA mArgadarzana heThaLa dhaMdhAmAM haraNaphALa bharI dhaMdhAmAM pragatinI vaNathaMbhI kUca zarU karI. Jain Education Intemational Page #825 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 805 potAnuM nAma beMgloramAM gujarAtI samAjamAM guMjatuM karyuM kiMmatI samaya ApI aneka saMsthAomAM potAno niHsvArtha bhAve ane kamAyelI lakSmIno saddhapayoga sArAM kAryomAM suMdara rIte bhoga ApavA lAgyA, jevAM ke jIvadayA, anukaMpAdAna, vAparavA jarA paNa acakAtA nahIM ane potAnAM saMtAnomAM | sAmAjika, dhArmika ane zaikSaNika, vyAvahArika vagere suMdara rIte dharmanA, sAmAjika, zaikSaNika, jIvadayAnAM kAryo karavAnA racanAtmaka rIte kAryanI sevA ApavA lAgyA. evA samAjasaMskAronuM siMcana karI dharmamaya banavAnI preraNA ApatA hatA. vaDIlabaMdhu zrI jayaMtIlAla nAgaradAsa zAhanI potAnI jIvana zrImatI subhadrAbahenanA mukha upara tejasvI chAMya kadI jIvavAnI eka anokhI kaLA rahelI che. mUrajhAtI nahIM. utsAhI evA zrAvikA sadAne mATe hasatAM rahetAM. kavinI madhura bhASAmAM suMdara rIte varNana karela che. pU. sAdhu-sAdhvIjI ma.sA.nI vaiyAvaccamAM bhAvavAhI lAgaNI "kusumanI kumAza ne kokIlanI keDI hatI. teozrInA puNya AtmAnuM nidhana mAgazara vada-30, tA. nRtyanA layaDhAla, saMganI sUravelI 6-1-2018nA roja jainonI pAvanabhUmi pAlitANA khAte meghadhanuSanA raMga, tuphAnI varSAnI helI thayela. sAgaranA UMDANa, gaMgAnAM pavitra pANI, sUrajanI kiMmata enA prakAzathI.... sUrajanAM prakAza ne vIjaLInA jhanakAranI helI dIpakanI kiMmata enA ujAsathI. ravinA ujAsanI jema jayaMtIbhAInI jIvana puSpanI kiMmata enI suvAsathI... jIvavAnI anokhI zailI." mANasanI kiMmata enAM kAryothI thAya che." AvA AdaraNIya zrI jayaMtIbhAIne koI jAtanuM beMgloramAM kAryakSetra banAvI rahela pote tana, mana ane abhimAna, moTAI, ke svArthabhAvanA jarApaNa temanA mukha para dhanathI saMpUrNa sahayoga ApI, dhArmika kAryomAM, jevAM ke dekhAtI nahIM. ekadama sAdagIbharyuM jIvana, dharmamaya saraLatA, derAsaronA nirmANamAM, vahIvaTamAM AgaLa paDato bhAga laI pavitratAnA guNo sAthe niyamita paNa potAnA kAryamAM masta banI saMpUrNa avalokana ahevAlamAM potAnI sUjhabUjhano upayoga karI rahetA. temanI pAse taiyAra thayela vyakti duniyAmAM koIpaNa samAjamAM AgaLa AvyA. tyArapachI te samaye cikapeTa khAte jagyAe jAya to te pAchI nahIM paDe, kAraNa ke temanI pAse chupI pAThazALAnuM jUnuM makAna jamInadosta karI ploTa paDela hato. rahela daivIzaktinuM mukhya kAraNa che. AjubAjuvALAo temaja korTa-kacerInA kesathI samAja kaMTALI zubhakAryonI tejachAyA gayela ane kAma thaMbhI gayela hatuM. samAja eTalI hada sudhI gayo , 5 I.sa. 1970mAM potAnA mULavatana khImata khAte voTarake A jagyA vecI navI jagyA laI pAThazALAnuM makAna varkasa mATe dAna ApI cAlu karAvyuM. banAvavAno vicAra karela, paNa A saMsthAmAM jayaMtIbhAI joDAyA tyArapachI potAnI mananI koThAsUjha samajaNa hiMmata I.sa. 1971mAM khIMmata khAte pArzvanAtha bhagavAnanI ApI badhA AgevAnone sAthe rAkhI A jagyA upara pratiSThA vakhate eka bhagavAna birAjamAna karavAno Adeza AjubAjuvALAM pAse samAdhAna karI traNa mALanuM makAna banAvyuM. lIdho hato. tenuM uddaghATana I.sa. 1971mAM thayuM hatuM >> I.sa. 1985 beMglora khAte senTa mArthasu hospiTalamAM zrI mahAvIra svAmI jaina zvetAmbara maMdiranI sthApanA pANInuM paraba khulluM mUkyuM hatuM. teno dareka dardIo suMdara I.sa. 1975mAM karavAmAM AvI hatI. A saMsthAmAM joDAyA lAbha laI rahyAM che. pachI derAsara cAlu karavA potAno sakriya rIte tana, mana, dhanathI ke I.sa. 1987 beMglora khAte senTa mArthasu hospiTalamAM suMdara sahayoga Apela. moTI sakhAvata ApI imarajansI vorDa banAvyo ane bhavya zrI tArAcaMda gAMDAlAla jaina zvetAmbara pAThazALA ane rIte tenuM uddaghATana te vakhatanA gavarnaranI hAjarImAM kareluM. zrI mahAvIra jaina zvetAmbara maMdirano vahIvaTa suMdara sughaDa A I.sa. 1990 beMglora khAte cAmarAjapeTamAM rASTrIya thANA suvyavasthita rIte nIDara banI saMbhALyo. tyArapachI temane anya blaDa benkamAM dAna ApI tenuM uddaghATana karyuM hatuM. saMsthAomAM potAnI hoMziyArI, AvaData, pravINatAthI potAno Jain Education Intemational Page #826 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 806 dhanya dharAH iaa zANapu. 2 . ga * I.sa. 1980mAM pAlitANAmAM dharmazALA banAvavA mATe ploTa lIdho hato. te pachI I.sa. 1994mAM dharmazALA banAvavAnuM cAlu karyuM. I.sa. 1996mAM "khIMmata yAtrika bhavana' dharmazALAnuM uddaghATana karela, jeo menejiMga TrasTI tarIke potAnI anokhI sevA ApI rahyA che. pAlitANAmAM khIMmata yAtrika bhavana' dharmazALAnA prAMgaNamAM zikharabaMdhI bhavya jinAlaya zrI zaMkhezvara pArzvanAtha dAdAnuM potAnA svadravyathI AlizAna maMdira banAvyuM tenI pratiSThA aitihAsika ane yAdagAra cirasmaraNIya gaNAya che. zaMkhezvaramAM navI bhojanazALAmAM "rasoDA vibhAgano suMdara lAbha lIdho hato. 5 zAhapura muMbaI khAte mAnasamaMdiramAM dharmazALAmAM mukhya nAmano Adeza lIdho hato. zAhapura, muMbaI khAte kAryAlaya temaja bhAtaghara ane saMkulanA ToTala bhUmidAna mATe moTuM dAna ApI lAbha lIdho hato. gujarAtanA vaDodarAnI bAjumAM Avela goraja mukAme munisevA Azrama atithi maMdira banAvavA mATe moTI sakhAvata ApI hatI. * vaDodarAmAM navI hospiTalamAM oparezana thieTara banAvavAmAM moTuM dAna ApI lAbha lIdho hato. banAsakAMThA jillAmAM potAnA mAdarevatana pAlanapuramAM lAyansa klabanA nejA heThaLa orthopeDika hospiTalamAM mukhya nAma mATe ane AMkha vibhAga mATe mukhya nAma mATe suMdara lAbha lIdho hato. cha beMgloramAM bannaragaTA roDa upara 'AzAjIvana' vRddhAzramanAM traNa makAna banAvavA mukhya sahakAra sahayoga Apela. 1 talAsarI vihAradhAmamAM ophisa bloka upara mukhya dAtA tarIke lAbha lIdho hato. beMglora gArDana siTIne Tempala siTI sarjanAra dakSiNakezarI pa.pU. A. sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nI zubha nizrAmAM I.sa. 1990mAM rAjAjInagara khAte derAsara mATe jagyA laI maMdiranA pAyAthI zikhara sudhI tana, mana, dhananI suMdara sevA-bhoga ApI lAbha lIdho. zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha bhagavAnanI mUrtine bharAvAne temaja birAjamAna karavAnA temaja pratiSThA samaye aneka nAnA moTA suMdara lAbha lIdhA hato. beMglorathI 36 kilomITara dUra Avela devanahallImAM zrI 108 nAkoDA pArzvanAtha jaina maMdira pratiSThA prasaMge avaMti pArzvanAtha bhagavAnanI pratimA bharAvI ane kaLaza sthApanAno Adeza lIdho hato. ke pAlitANA gheTInI pALe nIce UtaratI vakhate rAmakuMDa paraba suMdara rIte banAvI lAbha lIdho. , beMglora rAjAjInagaramAM Avela ArAdhanA bhavana khAte zubhajayaMtI bhojanakhaMDano lAbha lIdho ane bIjA anya Adezo lIdhA hatA. * nIcenAM TrasTo dvArA dAnanI gaMgA vahetI rAkhI saMsthAnI sthApanA karela che. * zrI jayaMtIlAla nAgaradAsa zAha phAunDezana TrasTa, - zrI subhadrAbahena jayaMtIlAla zAha phAunDezana TrasTa, * zrI siddhagiri ArAdhaka TrasTa. * zrI subhadrAbahena jayaMtIlAla nAgaradAsa ceriTebala TrasTa. - potAnI anokhI niHsvArthabhAvathI sevA ApI rahela saMsthAonuM Alekhana - * zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina zvetAmbara maMdira-rAjAjInagara beMglora-pramukha. * zrI mahAvIra jaina zvetAmbara maMdira-cipeTa, beMglora maMtrI. * zrI tArAcaMda gAMDAlAla jaina zvetAmbara pAThazALA cIkapeTa beMglora-khajAnacI. - zrI hIrAcaMda nAhara jaina bhavana-gAMdhInagara, beMglora TrasTIgaNa. * zrI khIMmata yAtrika bhavana-pAlitANA-pramukha-menejiMga TrasTI. 4 zrI mAnavamaMdira, zAhapura-muMbaI-TrasTI. * zrI talAsarI vihAradhAma-TrasTI. zrI khIMmata jaina saMgha-khIMmata TrasTI. dain Education Intermational Jain Education Intemational Page #827 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata rabha bhAga-1 * zrI ANaMdajI kalyANajI peDhImAM beMglora gujarAtI samAjavatI pratinidhi. - zrI rAjendravihAra dhAma viramagAma-TrasTI. zrI beMglora gujarAtI saMyukta samAja-TrasTI. - zrI DI.vI.vI. gujarAtI skUlamAM potAnuM yogadAna Apela che uparokta anya saMsthAmAM rahI potAnI anokhI sevA tana, mana, dhanathI ApI rahyA che. -saMkalana : pravINabhAI ema. zAha (haNavALA) hAla-beMglora jIvadayApremI, zAMta, saraLa sva. zrI dalapatalAla gulAbacaMdabhAI zAha uttara gujarAtamAM banAsakAMThA jillAnA DIsA tAlukAmAM rAjasthAnanI sarahadanI suvarNabhUmi jUnA DIsA khAte rahetA zrIyut gulAbacaMdabhAI jhUmacaMdabhAI zAhanA ghare haiyAnA hetathI sadA bhajavanArI evI janmadAtrI ja nahIM saMskAradAtrI evI janetA pasIbahenanI ratnakukSie I.sa. 1928nA okTobara mAsanI navamI tArIkhe putrano janma thayo hato. te putranuM nAma dalapatabhAI pADela. emanI mAtA pAMca varSanI uMmare gujarI gayela ane 7 varSanI uMmare pitAjIno viyoga thatAM te vakhate sadAsadeva sAthe rahenAra mAtA-pitAthI vikhUTA paDI gayela tyAre viraha vedanAthI vyAkuLa ane vyathita thatAM temanI traNa baheno je (sva. babubahena, tArAbahena, jAsUdabahenoe potAnA bhAIne suMdara sAtha sahakAra Apela. khAsa karIne sva. babubahenane tyAM rahI moTA thayA tyAre bhaNavAno hunnara, hiMmata, hoMzalA sAthe nirbhaya, nikhAlasatApUrvaka pAlanapura jaina borDiMgamAM rahI abhyAsa karela. 18 varSanI uMmare madrAsa rahetAM temanAM bahena-banevInA sahayogathI temanI patnI zrImatI vimaLAbahena sAthe madrAsa AvyA ane zarUAtamAM khaMtapUrvaka imAnadArI nItinyAyanA dhoraNe pote sarvisa karI. pAMceka varSa madrAsa rahIne putra azokabhAI tathA putrI kalpanAbahena sAthe gArDana siTI beMglora Avela ane sthAyI thaI karmabhUmi banAvI. 800 potAnAM khaMta, mahenata, hiMmata ane temanI patnI vimaLAbahenanA apUrva sAtha-sahakArathI zUnyamAMthI sarjana karI mAtAnI kUkha dipAvI ane pitAnuM kuLa ajavALyuM. zarUAtathI teonuM jIvana saraLatA, sAdagI, saccAI, namratA, vinaya, viveka ane dharmamaya jevuM AbhUSaNa samAna hatuM. nAnapaNathI khUba ja hoMziyAra, hiMmata, nikhAlasatA, pravINatA jevuM kartavyaparAyaNa rahI hRdayamAM dharmabhAvanA atiprabhAvI ane lakSmIkRpA banI rahI hatI. zAsananA koIpaNa kAryamAM haMmezAM tana, mana, dhanathI sevA ApavAmAM tatpara rahI kyAreya pIchehaTha nahIM karI hoya, pachI te karmabhUmi hoya ke janmabhUmi hoya, tevA UMcA Adarza sAthe darekane preraNArUpa banI temanA mananI UMDI koThAsUjha temaja paropakAranI ujjavaLa bhAvanAo temanAmAM vaNAyelI hatI. dhArmika temaja sAmAjika, zaikSaNika kSetre ane jIvadayAanukaMpAdAna, karuNAnI zIlabharI lAgaNI dvArA anya pravRttimAM saMpUrNapaNe sahakAra ApI kAryamAM hAjara rahI sacoTarUpathI suMdara rIte mArgadarzana ApI sahabhAgI banI rahetA. teozrI anya saMsthAomAM potAnI jIvana jIvavAnI zailI dvArA potAnuM kArya saMbhALatA ane kAryanI suvAsa phelAvI kAryakSetramAM aDaga rahetA ane darekane prema ane hRdayanuM uSmAbharyuM vAtsalya ApI jIvana jIvI jANyuM. temano Adarza vyavahAra sAmAnya mANasa sAthe rAkhI aMtaranAM amIbharyuM jIvanakArya preraNArUpa rahela. temanI janmabhUmi jUnA DIsA khAte Azare lagabhaga paMdara varSa pahelAM zrI Adezvara dAdAnI pratiSThA samaye suMdara lAbha navA DIsA khAte nemanAtha bhagavAnanA derAsaranI pratiSThA prasaMge suMdara yogadAna karela. jIvadayApremI AtmA hoI koIpaNa kSetramAM pAMjarApoLamAM udAra dilathI phaMDaphALAmAM sahakAra ApI dAnagaMgA vahevaDAvatA hatA. vividha derAsaro, dharmazALAo, bhojanazALA, ArAdhanAbhavana vageremAM kyAMka khAtamuhUrta, zilAnyAsa, kyAMka nAnI derI, bhagavAna bharAvAnA temaja zikhara upara kaLaza caDAvavAnA, kyAreka dhvajA caDAvavAnA vagere judI judI jagyAe Page #828 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 808 suMdara rIte lAbha laI potAnA jIvanamAM dhanyatA anubhavatA. jIvananA aMtima samaya sudhI guptadAna temaja sAdhusAdhvInI vaiyAvacca mATe haMmezAM tatpara rahela. temanI karmabhUmi beMglora khAte potAnI lakSmIno sadupayoga karI gAMdhInagaramAM zrImatI vimaLAbahena dalapatalAla jaina bhojanazALAmAM suMdara rIte lAbha lIdhela. A uparAMta aneka nAnImoTI saMsthAmAM rahI suMdara sevA sAthe yogadAna Apela. teozrI joDAyela saMsthAo :zrI mahAvIra jaina zvetAmbara maMdira, cIkapeTa-pramukha. zrI tArAcaMda gAMDAlAla jaina zve. pAThazALA, cIkapeTa-TrasTI. zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina zve. maMdira, rAjAjInagara-TrasTI. zrI bhedA khIMazI ThAkarazI jaina pAThazALA, gAMdhInagara-TrasTI. zrI hIrAcaMda nAhara jaina bhavana, gAMdhInagara, TrasTI. zrI gujarAtI mUrtipUjaka jaina saMgha, gAMdhInagara-TrasTI. tathA anya gujarAtI saMsthAomAM TrasTI temaja anya hoddAomAM pratinidhitva saMbhALIne tana, mana, dhanathI suMdara sevA ApatA hatA. teo cirasmaraNIya, anumodanIya, anukaraNIya che. teozrInuM saM. 2063 ne bhAdaravA suda 10 ne zanivAra tA. 22-9-2007nA divase beMglora khAte avasAna thayuM. temanI aNadhArI vasamI vidAyathI parivAra para AvI paDela AghAtajanaka samaye paramAtmA pAse eja prArthanA ke temanA AtmAne cira zAMti arpe tevI abhyarthanA sAthe...... bhAra saMghano upADI tame, saMsthAkAryo karyAM tame...... mIThI vIraDI banI rahyA tame, amInuM siMcana karyuM tame..... sahunA movaDI banyA tame, doravaNI ApI mArga cIMdhyo tame.... vATa pakaDI paralokanI tame, madhura yAda mUkI gayA tame..... --saMkalana zrI pravINabhAI ema. zAha (uNa) beMglora dhanya tapasvI ratna' zrI dIpakabhAI hiMmatalAla surANA rAjasthAnanI janmabhUmi pAralu (rAja) zrI hiMmatalAlajI surANAnA ghera mAtA menAbahenanI kukSie tA. 26-7-1949nA dhanya dharA zubha samaye dIpakabhAIno janma thayo hato. teozrI rAjasthAnathI gujarAtanI dharatI upara Avela . aMkalezvaramAM AvI vasavATa karyo. potAnI janmabhUmi jevuM vAtAvaraNa UbhuM karyuM. aMkalezvaramAM temanI bAlyAvasthA pUrNa thayA pachI yuvAvasthAmAM AvI naitika dhoraNe abhyAsa zarU karyo. SSC pAsa karI. dhaMdhArthe teozrInI potAnI hoziyArIthI temanA sagAMvahAlAMnI sahAyathI I.sa. 1980mAM beMgloramA AvyA. thayuM. tyAra pachI ahIM AvI potAnI karmabhUmi banAvI potAnuM jIvana suMdara rIte vitAvI rahyA hatA. sonAmAM sugaMdha bhaLe tevI rIte temanA sALAe temanI icchA che te pUchyuM to temaNe kahyuM ke Ape je mArA mATe yogya dhaMdhA mATe pahela karavAnuM kahyuM. beMglora khAte zrI mahAvIra beMgalsa-mAmulapeTa beMgloranA nAme peDhInI zubha zarUAta karI. dhaMdhAmAM jamAvaTa sArI thaI. pragatinAM sopAna sara karavA lAgyA. temane dharma pratye ruci ghaNI hatI paNa temane koI sahakAra, jANakAra na hovAthI temanuM mana duHbhAtuM hatuM. saMjogoanusAra temane gurubhagavaMtano sahayoga maLI gayo ane temanA mananI bhAvanA vibhora banI gaI. I.sa. 1997mAM zrI kAMkareja jaina pragatimaMDaLa dvArA speziyala TrenanuM Ayojana karela temAM teo sAmela thayA ane e drazya joI temanuM manaparivartana thayuM. tethI to beMgloranA hulAmaNA nAme prasiddha 'gurujI' tarIke oLakhatA zrI surendrabhAInA sahavAsamAM AvyA pachI teozrIe vardhamAna tapanI oLIno pAyo nAkhI potAnI tapazcaryAnI zubha zarUAta karI. dharmamAM raMga lAgyA pachI teoe pote svadravyathI aSTaprakArI pUjA cAlu karI ane oLI karavA pachI AyaMbila cAlu rAkhatA. AyaMbilanA pAraNe AyaMbila karatAM. atyAre temaNe vardhamAna tapanI 66mI oLI pUrNa karI che. teonI AgaLa vadhavAnI pUrepUrI taiyArI zAsanadeva temane sahAya kare tevI prArthanA. saMkalana : pravINabhAI ema. zAha(uNa) beMglora, Page #829 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 809 mUka sAmAjIka sevaka muMbaImAM DoMbIvalI khAte zrI nAgaradAsa kuMvarajIbhAInuM sva. zrI nAgaradAsa kuMvarajIbhAI zAha- davAkhAnuM cAluM che. beMglora muMbaImAM upAzrayamAM suMdara lAbha lIdho hato. potAnuM yogya dAna sArA kAryamAM vAparavA taiyAra rahetA hatA. bhAvanagara bAjunA eka nAnakaDA gAma taNasA-rAjaparA gAme rahetA zrIyut kuMvarajIbhAI jeThAbhAI zAha lagabhaga 98 zrI mahAvIra svAmI jaina maMdiramAM pramukha tarIke, zrI varSa pahelAM beMglora Avela. atre sthAyI thayA ane dhaMdhAmAM zubha tArAcaMda gAMDAlAla jaina zve. pAThazALAmAM TrasTI tarIke, zrI zarUAta karI. hIrAcaMda nAhara jaina bhavanamAM TrasTI tarIke, zrI DI. vI. vI. gujarAtI skUlamAM kAyamI TrasTI tarIke potAnI sevA ApI hatI. beMglora khAte keTomenTamAM rahetA hatA. kuMvarajIbhAInA ghera suputrano mAtAnI kUkhe janma thayo. temanuM nAma nAgaradAsa bhAvanagara potAnA vatanane kadI paNa bhUlatA nahIM. tyAM pADela. samaya AgaLa vadhI te yuvAvasthAmAM AvI pote keTomenTa paNa bhAvanagara khAte sara TI. hospiTalamAM mizanomAM yogadAna khAte abhyAsa karyo. abhyAsa pUrNa thayA pachI temaNe mohanalAla Apela. mUMgAM baherAM hospiTalamAM yogadAna Apela. tArAcaMda gAMdhInI peDhI zAha bradharsamAM menejara tarIke prAmANikatA vahIvaTI sUjha ane tvarita kArya karavAnI kuneha ApaNA mujaba sarvisa karI. pragatinAM sopAna sara karI potAnI AvaData A zreSThIvaryamAM jovA maLe che. samAjane temanI sevAno lAbha hunnara, khaMtathI I.sa. 1950mAM potAno kApaDano dhaMdho zAha aharniza maLato rahe e ja abhyarthanA. sTorsa nAmathI bhAgIdArImAM zarU karyo. I.sa. 1953 potAnI saMkalana : pravINabhAI ema. zAha beMglora svataMtra rIte zAha silaka hAusanI peDhI zarU karI. dhaMdhAno vikAsa nyAyapremI, ni:svArthI, satyavakattA karI dhaMdhA sAthe dharmanuM pAsuM barAbara samatola rAkhI dhArmika ghaNAM kAryo yazasvI rIte karelAM che. sva. zrI nemidAsabhAI jI. bhedA-beMglora | sAmAjika kSetre paNa temanuM pradAna ghaNuM moTuM che. ghoghArI - kudarate ApaNane Apela vizAzrImALI jaina jJAti, beMglora khAte potAnI AgavI sevA mAnava janmanA alpa AyuSyamAM hoddA sahita Apela. ghaNAM varSo sudhI dhArmika, sAmAjika, eka vyakti keTaluM meLavI zake! zaikSaNika, ArogyakSetre potAnuM suMdara yogadAna ApI samAjamAM eja to jIvanano saMgharSa che. pratibhAzALI banI darekanuM mana jItI lIdhuM hatuM. teo hulAmaNA ApaNe badhAM jIvana to jIvI nAma "dAdA' tarIke oLakhAtA hatA. beMglorane karmabhUmi banAvI jaIe chIe paNa emAM keTalAMka dAnanI gaMgA vahetI karI hatI. evAM mAnava hoya che ke temanI beMgloramAM mArtha hospiTalamAM pANInuM paraba banAvavAmAM suvAsa mUkatAM jAya che. jIvanane suMdara yogadAna Apela ane zaikSaNika kSetre zrI DI. vI. vI. sarjaka banAvyuM hoya tevAM lAge che. gujarAtI zALAmAM aMtargatamAM moTI rakama ApI hAiskulamAM tevI vyakti, je gujarAtanI raNapradezanI bhUmi kacchamAM AvelA potAnuM nAma joDI ena. ke. zAha hAiskUla zarU karavAmAM AvI bhujapuranA zrI nemidAsa gAMgajIbhAI bhedA, jeo potAnuM jIvana hatI. evuM jIvyA che ke bIjAne dAkhalArUpa rahe. beMglora khAte zrI hIrAcaMda nAhara jaina bhavanamAM manuSyajIvanamAM baMdhanomAMthI mukta thavA nava saraLa sUtro khAtamuhUrtano Adeza laI temanAM caraNakamaLa hAthe karela. apanAvIne kartAbhAvathI upara UThIne kAma karavuM e ja jIvananI dAdAvADI gAMdhInagaramAM khAtamuhUrta temaNe karela. dhanyatA che. jIvana evuM jIvavuM ke jIvananI saMdhyAe ema kahI maisuramAM gujarAtI samAjanA nejA heThaLa zeTha zrI zakAya ke satyatA, ahiMsAnA pallAmAM eka pAMdaDI mUkavAnuM meM kuMvarajIbhAI jeThAbhAI zAha ha. nAgaradAsa rasikabhAI moTA kAma karyuM che. AvuM kaMIka ciMtana karI temaNe jIvana saphaLa rakama ApI suMdara lAbha lIdho hato. banAvela. Jain Education Intemational Page #830 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 810 dhanya dharAH teozrI sAdhu-sAdhvInAM darzana javuM, vaiyAvacca karavI, saMsArI pakSe emanAM bahena paNa bAlabrahmacArI sAdharmika bhaktino lAbha levo, tapazcaryAnI anumodanAno lAbha avasthAmAM zrI vAgaDa samudAyamAM sadharma grahaNa karyA che. temanuM levo, jIvadayAmAM yathAzakti phALo Apavo, dhArmika koIpaNa nAma sAdhvI zrI nirmaLaguNAzrIjI ma.sA., zrI nemidAsabhAInA utsavomAM banI zake teTalI hAjarI ApavI, dharma pratye zraddhA aMta samaye hAjara hatA tathA ArAdhanA karAvI emanA samAdhivadhAre majabUta thAya, samAja ane dharmasthAnako vageremAM potAnI mRtyumAM sahAyaka banyA. uttama hAjarI sAthe kamiTImAM rahI potAno satya avAja rajU zrI kacchI vizA ozavALa jaina samAjanAM ghaNAM varSo karatAM ahiMsA, satya, adratAdAna, sAdharmikatA, zaikSaNikatAnI sudhI pramukhapada zobhAvyuM hatuM. kacchI sivAya dareka gujarAtI tathA lagananA suMdara saraLa rIte potAnuM yogadAna ApI samAjanAM mAravADI samAja sAthe emano abhuta lagAva hato. temaNe dareka kArya nisvArtha bhAve sevA karavA temanuM ciMtana, manana hatuM saMparka setu bAMdhyo hato. aneka vyaktio tathA kuTuMbone vividha ane kavie potAnI mRdu zailImAM kahyuM che : prakAre sahAya karI temanAM hRdayamAM sthAna prApta karyuM hatuM. "mANI lejo tame gRhasthajIvanano TesTa, dhArmika tathA sAmAjika kAryomAM ATalo rasa levA chatAM jo jo aNamola paLa jAya nA vesTa, emanuM vyaktigata jIvana atyaMta saraLa ane sAduM jIvana hatuM. banajo nahIM cAra gati taNA gesTa, sevApUjA, sAmAyika tathA cauvihAra emanA jIvanamAM tAranI mokSamAM jaIne sadA meLavajo resTa." mAphaka vaNAyelAM hatI. temAM jIvanarUpI aMga hatuM emanAM A kAvyane sArthaka karela evA zrI nemidAsabhAIe dharmapatnI zrI suMdarabahena utkRSTa ArAdhanAmAM lIna banela hamezAM lagabhaga 60 varSa pahelAM beMgloramAM reDImeDano dhaMdho zarU karyo sahabhAgI banI ane eka Adarza dAmpatyajIvanano dAkhalo hato. me. svastika Dresa menyu. kaMpanInA nAmathI zarU karela je darzAvI gayAM hatAM. atyAre A kaMpanI cAle che. dhaMdhAmAM teo kAryazIla hatA. jemane jemane emanI sAthe nikaTatAthI kAma karavAno pahelethI dhArmika saMskAra hovAnA kAraNe gAMdhInagara saMghamAM teo avasara maLyo che, temanA mATe zrI nemidAsabhAI sadA dhArmika pravRttimAM agresara rahyA hatA. zrI jaina derAsara tathA avismaraNIya tathA preraNArUpa banyA che ane prabhAvazALI dAdAvADImAM ghaNAM varSo sudhI TrasTInI padavI saMbhALI rahyA hatA. jIvanathI na kevaLa jaina samAjanI zobhA vadhArI paNa sAthe sAthe zrI bhedA khIMazI ThAkarazI dhArmika pAThazALAnI sthApanAno anekonAM dilone jItI sAcA arthe sArthaka jIvana jIvI gayA. lAbha bhedA parivAre ja lIdho hato. temanuM prANapaMkheru A duniyAmAMthI UDI gayuM. temanA AtmAne pAThazALAnA vikAsamAM paNa teo khUba khaMtapUrvaka rasa cira zAMti Ape. laI dhyAna ApatA ane dharmano abhyAsa jIvavicAra sudhI karela saMkalana : pravINabhAI ema. zAha (uNa) beMglora hato. zrI manaharabhAI zivalAlabhAI pArekha nemidAsabhAIno svabhAva atyaMta nyAyapremI ane ziSTa hato. saccAI tathA dayAno prayoga emanAM dareka kAryamAM jovA (manubhAI pArekha)-beMglora maLato hato. zrI nAhara jainabhavananA nirmANa samayathI ja emaNe bhAratavarSa eTale saMskRtivahIvaTamAM khUba suMdara sevA ApI hatI. zrI bhadrezvara tIrthamAM paNa pradhAna deza. je dezamAM garavI TrasTI tarIke suMdara sevA ApI hatI. gujarAtanI suvarNamaya saurASTranI emanA saMparkamAM Avela dareka vyakti sAthe eka sAcA dhanya dharA para ghUmarAtI e baMdhuno saMbaMdha keLavI rAkhavAnI pravINatA hatI. khAsa karIne bhomakAnI rajeraja paNa sAdhu-sAdhvIonI vaiyAvaccamAM emane khUba AnaMda-saMtoSa dharmabhAvanAyukta bhAviko rahetA maLato. dareka jaina saMpradAya sAdhu-sAdhvIjIo sAthe emano hoya tevA mohamayI gAma saMparka raheto. rohIzALAmAM mahA mahinAnI Jain Education Intemational Page #831 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 811 kaDakaDatI ThaMDI vasaMtaRtunI vasaMtapaMcamInA zubhadivase zubhasamaye lakSmInI traNa gati che. A traNamAM prathama sthAne dAna I.sa. 1944mI jAnyuArI mAsanI chavvIsamI tArIkhe pU. che. lakSmI prApta karavI, maLyA pachI rakSA karavI, rakSA karela mAtuzrI kamaLAbahenanI kukSie suputrano janma thayo. tenuM nAma dhanamAM vRddhi karavI ane vadhArelA dhananuM dAna karavuM. A manaharabhAI rAkhavAmAM AvyuM. siddhAMtane mAnI tene amalI karanAra vyakti haMmezAM mAna, pU. pitAzrI zivalAlabhAI ane mAtAe temaja dAdAe mobho, maryAdA sahita prApta karanAra manaharabhAI pArekha jene dhArmika saMskAranAM bIja ropyAM temanA dAdAzrI tathA pitAzrI beMgloramAM "manubhAI hulAmaNA nAmathI sahu oLakhe che. zALAmAM heDamAstara hatA tethI gAmamAM teonI suMdara chApa hatI. manubhAI zrImaMtAI chatAM sAdAI, prabhunA zAsana upara temanA parivAranAM bALakone preraNAbaLa ane mArgadarzana romaroma rAga, jJAnAbhyAsamAM AgaLa vadhavAnI utkaMThA ane nAnapaNathI sadAcAramaya jIvananuM suMdara sughaDa ghaDataranAM bIjanI yathAzakti viratinuM ArAdhana temaja lakSmI uparathI mUccha vAvaNI karI sneha, prema, saNorUpI pANInuM siMcana karyuM tyAre ochI karavA sAthe yogya kSetromAM khullo mUkela dAnapravAha e pArekha parivAre dharmarUpI vaTavRkSanuM sarjana karI janmabhUmi ane caturaMgIyoga bhAgye ja koI puNyazALI vyaktimAM dRSTigocara karmabhUmimAM nAma rozana karyuM. thAya che. temanA paricayamAM AvanArane preraNA maLe ane bAlyavayathI ja kuzaLa buddhizALI ane tejasvIkArya emanAM saguNo-satkarmo tathA suvicAro thakI emanI paddhatithI nizcala nItiniSThatA-cetanAthI paripUrNa hovAthI yuvAna smRtirUpe saunA dilamAM kAyamI jaina dharmanI unnati ane vaya thaI tyAre potAnI pravINatA, hiMmata, hoMsalA sAthe sane jaina samAjanA utkarSa sAthe dareka hUMpha ApI dharmAnurAgI 1960mAM gArDanasiTI beMgloramAM padArpaNa karI karNATakane udAradilathI samAja mATe karI chUTavAnI bhAvanA temanAmAM karmabhUmi banAvI. romerome raMgAI hatI. beMgloramAM AvI zarUthI kApaDa lAinamAM holasela samAjasevA jIvadayA keLavaNI sahAya ane ane riTeila vyavasAya zarU karyo hato. potAnA aDIkhama dharmaArAdhanA ane sAdhu-sAdhvInI vaiyAvacca vagere temanA parizrama ane pramANikatAthI pragatinA paMthe AgaLa vadhatA jIvanamAM jovA maLe che. AvA anurAganA kAraNe ja teo gayA. A kAryamAM sahabhAgI hoya to temanAM dharmapatnI zrImatI aneka sAmAjika, dhArmika saMsthAo sAthe saMkaLAyelA che. teo prannAbahenanAM sukhada dAmpatyajIvanamAM aneka suMdara kAryomAM nIcenI saMsthAomAM sakriya sevA ApI rahela che. utsAhapUrvaka bhAga letA rahyA. tethI temanA suputro jevA ke kaMIka AMzika jhAMkhI A pramANe che: ghanazyAma ane amIta. je potAnI bharayuvAnImAM potAnuM pitA (1) zrI vardhamAna sthAnakavAsI jaina saMgha, beMglora upapramukha. pratyenuM RNa suMdara rIte AdA karela. (2) zrI pArthalabdhi tIrthadhAma TramakUra roDa, beMglora TrasTI. cikapeTa khAte temane janatA TreDarsa-madhura milana ane | (3) zrI saurASTra jaina saMgha tathA saurASTra mahAsaMgha beMglora Gnanshyam's ema traNa peDhI beMglora khAte cAlu karI. kamiTI membara. A peDhInuM temanA suputro tathA suputrI vaMdanA samIrabhAI (4) zrI DI. vI. vI. gujarAtI zALA, beMglora kamiTI membara. mahetA, cennAI sAthe haLImaLIne suMdara rIte sukAna saMbhALI rahyA che. sAthe sAthe zrI bonAnjhA porTapholio li. (zeranA (5) zrI saMyukta gujarAtI samAja karNATakA beMglora phAunDara sababrokara)no vahIvaTa saMbhALI rahyA che. membara. saguruvaryanA vizeSa samAgamamAM AvyA ane vAraMvAra (6) zrI beMglora vaiSNava samAja, beMglora lAipha membara. dharmazravaNathI jJAnapUrvaka viratimAM AgaLa vadhyA. puNyathI prApta (7) zrI Adarza koleja, beMglora lAipha membara. lakSmIno sadupayoga karatA rahyA. lagabhaga dareka pratiSThita (8) zrI bhAratIya vidyAniketana, beMglora TrasTI. AcArya bhagavaMto, guru bhagavaMtonA zubha AzIrvAda prApta (9) zrI bI. e. pI. esa. svAminArAyaNa maMdira, beMglora thayela. khAsa karI dareka pa.pU.A. devazrI ma.sA.nA khAsa sakriya kAryakara. anuyAyI che. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #832 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 812 dhanya dharAH laya (10) zrI dazAzrImALI vaNika jJAti mahAjana, beMglora khajAnacI. (11) zrI nAkoDA avanti 108 pArzvanAtha tIrthadhAma, beMglora eka devakulikA nirmANamAM saMpUrNa lAbha. (12) zrI saMbhava labdhi jaina maMdira vijayanagara, beMglora upAzraya dAnadAtA. (13) zrI siddhAcala sthUlabhadra dhAma beMglora, aneka lAbha. (14) zrI pArzvanAtha labdhidhAma, beMglora svAdhyAya rUma ane aneka lAbha. (15) zrI zivakamalakamalA bhavana, polArapura (saurASTra) mukhyadAtA. aneka jagyAe maMdironI pratiSThAmAM ane vidyArthIone Arthika lAbha sahAya, sAdharmika madada tathA nAnAM moTAM dareka prakAranAM sukRtomAM utsAhapUrvaka koIpaNa jAtanA dharmanA bhedabhAva vagara yogadAna ApI rahyA che. saMkalana : zrI pravINabhAI ema. zAha-beMglora dAnavIra saraLa svabhAvI zrI mANekalAla ratanazI pArekha mULa kacchanA aMjAranivAsI zrI mANekalAlabhAI pArekha beMgloramAM ema. Ara. pArekha hIrohonDAvALAnA nAmathI jANItA hatA. mAtuzrI pArvatIbahena tathA pitA ratanazI pArekha varSo pahelAM beMgloramAM AvyAM. mANekabhAInI janmabhUmi ane karmabhUmi beMglora rahI. khUba ja garIbImAM moTA thayA. moTA parivAranA jayeSTha putra. bhaNatara na thayuM paNa puruSArtha, sAhasa, mahenata haiyAmAM hAma sAthe saMgharSo sAthe laDatAM 1929mAM ema. Ara. pArekha enDa bradharsa nAmathI sAyakalanI dukAna zrI ratanazIbhAIe zarU karI ane zrI mANekabhAIe vyavasAyamAM jhaMpalAvyuM. 1931mAM teno dora saMbhALyo. khaMta, mahenata, nIti Aje pUrA vyavasAya sAthe nAmayaza-kIrtithI saphaLatAnA zikhare pahoMcyA hatA. samagra bhAratamAM Hiro HondanI Dilarazipa meLavI. Meyestic Auto ejansInA nAmathI moTo zo-rUma karyo. puNyaprabhAve Arthika rIte saddhara thatAM ja jIvanane dharmanA raMge sukRtonI vaNathaMbhI AgekUca karI jIvananA aMtima samaya sudhI jainazAsananAM aneka kAryo karyA. sAdA, saraLa, spaSTavaktA zrI mANekabhAIe gAMdhInagara, beMgloramAM sau prathama jainabhavanamAM hovAno Adeza laI pU. pitAzrI ratanazI kalyANajI pArekhanI smRtimAM arpaNa karyo. devanahallI tIrthamAM 108 pArzvanAtha jinAlayamAM eka derIno saMpUrNa lAbha levA sAthe zrI siddhAcala sthUlabhadradhAmamAM bAvana jinAlayano zilAnyAsa temanA haste thayo, uparAMta mukhyamaMdiramAM zrI AdinAtha prabhunI pratiSThAmAM samUha lAbha lIdho hato. gAMdhInagara zrI dAdAvADImAM zrI maNidhArI dAdAnI pratimA bharAvavAnI sAthe kAyamI dhvajArohaNano suMdara lAbha lIdho. hamaNAM ja thayelA pU. sAdhvIjInA upAzrayamAM khAtamuhUrta karavA sAthe mukhya AdhArastaMbha banyA. sAdhAraNa khAtAnI 11 tithi lakhAvI moTI rakama cUkavI. bhUkaMpamAM dhvasta thayela vatana aMjAranI navI dAdAvADInA nirmANamAM zilAnyAsa sAthe pU. mAtuzrI pArvatIbAI ratanazI pArekhanI smRtimAM arpaNa karI tyAM ja gAmanI skUlamAM moTA dAna sAthe dharmapatnI jhaverabahenanA nAme eka rUma arpaNa karyo. ahIMnA pedAmbapura (AdonI) maMdira zilAnyAsa tathA alvara (rAja0) maMdiramAM khAtamuhUrta tathA govAmAM thayela prathama maMdira zilAnyAsa temanAM karakamalothI thayela. amadAvAda najIka dhaNapa zrI caMdraprabhubdhi dhAmamAM eka derIno saMpUrNa lAbha lIdho hato. rAjasthAna koTAmAM pU. caMdraprabhAzrIjI ma.sA.nI preraNAthI zALAmAM eka rUma noMdhAvyo. zrI saradAra paTela gujarAtI bhavanamAM eka rUma lakhAvyo che. gAMdhInagaranA navA upAzrayamAM pAThazALA mATeno hola noMdhAvI dharmapatnI jhaverabahenanI smRtine kAyamI banAvI. beMglora barAvanaguDI zrI vimalanAtha jaina maMdira ArAdhanA bhavanamAM eka rUma noMdhAvI ane tyAM zrI jinakuzalasUri dAdAvADInA phAunDara TrasTI banyA. atrenA mUrtipUjaka saMghanA kAyamI TrasTI hatA. IDaramAM pU. sthUlibhadra sUrIzvarajInI preraNAthI dharmazALAmAM eka rUma lakhAvI temanA jIvanamAM jyAM jyAM taka maLI tene jhaDapI ullAsapUrvaka sukRto karatAM pU.zrInI preraNAne potAnuM ahobhAgya samajatA. zAsananAM kAmo sAthe sAthe bIjAM kSetromAM paNa teo haMmezAM sahAyaka banatA. Bangalore Lions ClubnA pramukha Jain Education Intemational www.jaineti Page #833 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata sairabha bhAga-1 813 hatA tyAre mAMsa ane dArU baMdha karAvavAmAM ghaNA prayatna pachI saphaLa thayA hatA. tyAM ghaNuM moTuM phaMDa ekatrita karI garIbomAM annadAna sAthe vikalAMgone TrAyasAikalo ApatA. gAmaDAomAM noTabuksa vitaraNa vAraMvAra karatA. vijayapura gauzALAmAM prANIno zeDa arpaNa karavA sAthe Animal nightsmAM moTuM Arthika yogadAna Apela. dAnavIra-zAsanapremI dharmAnurAgI zrI ema. Ara. pArekha sAdhu-sAdhvI bhagavaMtanI vaiyAvaccabhakti apUrva AnaMdathI karatA. temane vArasAmAM maLela saMskAra temanA putra zrI manubhAI tathA zrImatI suzIlAbahene dipAvyA che. zrI mANekabhAI tathA patnI jhaverabahena keTaluMya guptadAna ane sA.bhakti karatA to koIneya khabara na paDatI. teo samAdhimaraNa pAmyA tyAre temanA parivAra sAthe keTalAya parivAre AdhArastaMbha khoyAnI lAgaNI anubhavI. gAMdhInagara saMghane AvA dAtAnI khoTa paDI. temanA putra-putravadhU dhArmika che. dharmadapaMtI Aje jIvanano vadhu samaya prabhubhakti, vaiyAvaccabhakti, sA. bhaktimAM janasevA Adi aneka kAryo vyasta rahe che. sAdAI ane namratAnI mUrti sva. zrI ratilAla velacaMdabhAI saMghavI beMglora - dakSiNa gujarAtanI saurASTra-bhUmimAM bhAvanagara jillAnA zihora tAlukAmAM Avela vaDiyA gAmamAM rahetA dharmAnurAgI zrIyut velacaMda phUlacaMda saMghavInA ghera mAtA pUrIbahenanI kukSie I.sa. 1917ne okTomara mAsanI sattaramI tArIkhe putrano janma thayo. tenuM nAma ratibhAI pADela. ratibhAInA nAnapaNathI jIvana dharmamaya lAgaNIsabhara hatuM. bhaNavAnI jAgRti, vivekapUrvaka gAmanI najIka Avela zihoranI skUlamAM abhyAsa karyo hato. samaya pANInA pravAhanI jema jato hato tema temanI uMmara bAlyAvasthAthI yuvAvasthAmAM AvavA lAgI. pragatinAM sopAna sara karavA lAgyA. tilaka saurabha samAna yuvAvasthAmAM AvyA pachI dareka kAryamAM pravINatA meLavI jIvana suMdara rIte cAlI rahyuM hatuM. abhyAsa pUrNa thayA pachI potAnI upara paDelI naitika javAbadArI AvatAM temanA AtmabaLa upara pragatinA zikharo saMpanna karavAnA manobaLa sAthe makkama nirdhAra karyo. lAjavAba ApavAnI emanI kuzaLatA, AMkhomAM amI samAna emanA dAdA zrI maNilAla nemacaMdabhAIe beMglora bolAvavA mATe salAha ApI tyAre lagnagraMthithI joDAyela temanAM dharmapatnI zrImatI zAMtAbahene potAnI kunehapUrvaka sAtha Apela. temano svabhAva ekadama premALa, hasamukho hato. temanI kArya karavAnI alaga zailI hatI ane darekanI sAthe haLImaLIne rahevAnI bhAvanA sAthe temanuM jIvana naMdanavana jevuM banAvavuM temanI khAsa vizeSatA hatI. teo guptadAna, jIvadayA, sAdharmika bhakti karatAM. koIne khabara na paDatI. AvA vivekI svabhAvathI ratibhAIne ghaNo sAtha Apyo ne beMglora javA mATe hiMmata ApI tyAre beMgloramAM AvyA. lalATe ApanA jIvanasiddhinAM sukAryo lakhAyAM ja haze tyAre jIvananI zarUAta temanA dAdAzrI maNibhAI nemacaMdane tyAM temanI ja peDhImAM rahI khaMtapUrvaka sarvisa karI. jema dhaMdhAno anubhava thato gayo tema potAnA hunnara, kaLA, pravINatAnI sAthe beMglora khAte nAnA pAyA upara potAno sAyakalano dhaMdho zarU karela. tyArapachI prisiDansI sAyakala impoTiMga kaMpanI nAmathI peDhI zarU karI. kAryamAM mazagUla rahI pragatinAM sopAna sara karavA lAgyA. velacaMdabhAIe temanA pitAnuM nAma rozana karavA ane mAtA pUrIbahenanuM kuLa dipAvavA pote pUrepUro puruSArtha karyo hato. sAthe sAthe temanAM dharmapatnI zAMtAbahenane suMdara sahakAra, sahayoga ApI pragati siddha karI temanuM niyama mujaba jIvana sArthaka karavA pote sajAga rahetA. samAjanA koIpaNa kArya jevAM ke sArAM ke narasAM hoya to te prathama AvI pahoMcatA. kAryamAM saMyoga ApatA. A temanI khAsa A vizeSatA hatI. laghutAmAM prabhutAno vAsa che. e sUtra temanA jIvanamAM vaNI lIdhuM hatuM. teo koI paNa Rtu hoya. ziyALAnI kaDakaDatI ThaMDI hoya ke pachI unALAnA dhamadhamato tApa hoya ke pachI dhodhamAra varasAda hoya to paNa temanA samayamAM kadI pheraphAra na thAya. teo AjIvana zrI mahAvIra svAmI jaina maMdiramAM savAre Jain Education Intemational Education Interational Page #834 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 814 5=00 vAge avazya hAjara hoya. temanI prabhu upara lAgaNI hovAthI samayamAM kadI phera na karatAM samAjanA koIpaNa prasaMge hAjara rahetA. temanI anumodanA karavI rahI. caMdranI mAphaka temanuM tejasvI teja samAna bAhoza, kuzaLa, kunehabAjI, paramArthanI bhAvanA, sAcI salAha ApavAnI zakti temanAmAM rahela sadguNonI suvAsanI sAthe sAdAI bhareluM ekAgratA jevuM suMdara jIvana jIvI jANyuM. bhAIzrI ratilAlano pahADI avAja jANe kAna upara paDaghA-bhaNakArA guMjyA kare--teo zrI mahAvIra janmavAcana vakhate vizALa samudAya sAme supano temaja anya bolI bolavA UbhA thAya tyAre temanA caherA para eka anokhI ronaka dekhAtI hatI ne darekane cAhaka priya hatA. temanI mIThI bhASA hovAthI kArya kunehapUrvaka levAnI temanAmAM yogya zakti hatI. ItihAsane paNa IrSA Ave evI hRdayanI apratima zuddhatAthI emaNe kuTuMbanI pragati aikya ane unnati sAcavI che. Ape sacavAvI che. e ghara AMgaNe sevAne paNa acUka lakSamAM rAkhavAnuM bhUlyA nathI. saMpatti hovA chatAM sAdAIbharyuM jIvana jIvI lIdhuM. teozrI mahAvIra jaina zvetAmbara maMdira, cIkapeTa (TrasTI), zrI tArAcaMda gAMDAlAla jaina zve. pAThazALA cIkapeTa (pramukha), zrI ghoghArI vizA zrImALI jJAti, beMglora (pramukha) temaja gujarAtI saMsthAo sAthe saMkaLAyela potAnI adbhuta tana, mana, dhanathI sevA ApI hatI. ghara-gharamAM potAnI suvAsa prasarI hatI tevI ja vyavasAyamAM pote nipuNatApUrvaka javAbadArI jALavIne sAyakala esosiezananA pramukhano hoddo saMbhALI vepArI vargamAM lokacAhanA meLavI hatI. vIjaLInA vAyuvege samayanI raphatAra cAlatI hatI. temAM kudaratane gamyuM ke na gamyuM paNa temanA chellA zvAso sudhI maMdiranuM prabhukArya kadI bhUlyA nahIM. samAjanA kAryamAM sahabhAgI rahI aMte A jagatamAMthI temanuM prANapaMkheru UDI gayuM. temanA AtmAne cira zAMti Ape eja abhyarthanA. saMkalana :--pravINabhAI ema. zAha (uNa) beMglora. . sva. saubhAgyacaMdabhAI catrabhujabhAI salota beMglora gujarAtamAM saurASTranI saMtabhUmimAM AvelAM bhAvanagara jillAmAM dAThA gAme zeTha zrI catrabhujadAsa gulAbacaMdanA ghera mAtuzrI harakuMvarabahenanI kUkhe putrano janma thayo. temanuM nAma saubhAgyacaMda rAkhavAmAM Avela. dhanya dharA nAnapaNathI dharmasaMskArano suMdara vAraso mAtA-pitA taraphathI maLyo uparAMta khaMta, cIvaTa, dhagaza, nItimattA tathA prAmANikatA jevA sadguNono paNa vAraso maLyo hato. tethI gAmamAM kApaDanI dukAnamAM sarvisa karI tyArapachI teo muMbaI khAte Avela. muMbaImAM caitaliyA bradharsamAM sarvisamAM joDAyA. temAM khAsa karI TrAveliMganuM kAma soMpavAmAM AvyuM. TuramAM kolombo, karAMcI, beharIna (garlare) potAnI hoziyArIthI suMdara yogadAna ApatAM TrasTa,vizvAsathI darekanuM mana jItI lIdhuM ane prAmANikatAnAM darzana karAvela tyAre temanI madrAsa khAte brAnca zarU karI tyAM menejara tarIke nimaNUka karI. jema jema potAnI pravINatA, tamannA joIne beMglora khAte brAnca zarU karI temAM menejaranI posTa ApI pote suMdara rIte kAryarata hovAthI suMdara rIte kAmagIrI nibhAvavA lAgyA. I.sa. 1950mAM zrImatI caMpAbahena sAthe lagnagraMthithI joDAyA. potAnI suMdara rIte saMsArarUpI gADI cAlI rahI hatI. samaya koInI rAha joto nathI tema dhIre dhIre saMsAracakra pharavA lAgyuM. I.sa. 1952 temane tyAM suputra praphullabhAIno janma thayo ane I.sa. 1966mAM suputrI pravINAbahenano janma thayo. I.sa. 1957mAM caitAliyA bradharsamAMthI chUTA thaI potAno alaga vyavasAya karavA taiyAra thayA tyAre temanA bhAI mahAsukhabhAI sAthe rahI 'bhArata glAsa vera' nAmanI peDhI zarU karI hatI. I.sa. 1963mAM nAma badalI dhaMdhAnI lAina badalI 'salota bradharsa'nAmanI peDhI zarU karI temAM phensI AiTama cAlu karI. dhaMdhAmAM pragatinAM sopAna sara karavA lAgyA. Page #835 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 815 zAzvata saurabha bhAga-1 - beMglora jevA zAMta ramaNIya sthaLanA vAtAvaraNamAM jaina dharmanA AcArapAlana ane Avazyaka kriyAo dvArA eka dhArmika vyakti tarIke gauravavaMtuM sthAna prApta karyu hatuM. teozrIe tana-mana ane dhanathI karela sevAkIya namUnArUpa saMsthAo joIe to zrI mahAvIra jaina zvetAmbara maMdira-maMtrI. zrI tArAcaMda gAMDAlAla jaina zve. pAThazALA-TrasTI. zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina maMdira-TrasTI. zrI catrabhuja gulAbacaMda jaina ArAdhanAbhavana-TrasTI. zrI hIrAcaMda nAhara jaina bhavana-upapramukha. zrI ghoghArI vizAzrImALI jJAti-pramukha. zrI DI. vI. vI. gujarAtI prAthamika zALA-membara. A uparAMta anya gujarAtI saMsthAmAM suMdara yogadAna ApI potAnuM vyaktitva jamAvela. dAThAmAM bhojanazALAmAM 18 pahelAM bhojanazALAnA holamAM mAtuzrI harakuMvarabahenanA nAmathI nAmakaraNavidhi sahita suMdara lAbha lIdho hato. beMglora, rAjAjInagara khAte potAnA pitAzrInA nAmathI nAmakaraNa sAthe ArAdhanA bhavana sAthe nAma joDavAno lAbha lIdho hato. zrI catrabhuja gulAbacaMda salota jaina ArAdhanA bhavana rAjAjInagaramAM khulluM mUkela. A sivAya maMdiranI pratiSThA, upAzraya, bhavana, dhvajAropaNa, zilAlekha, bhUmipUjana vagere nAnImoTI yojanAmAM saMpUrNa sahakAra ApI suMdara lAbha letA hatA. I.sa. 2005nI Disembara mAsanI ogaNatrIsamI tArIkhe temanuM prANapaMkheru A duniyAmAMthI UDI gayuM. prabhu temanA AtmAne cira zAMti Ape. saMkalana :-pravINabhAI ema. zAha (uNa) beMglora. zrIkAnta esa. mahetA zrI zrIkAntabhAIno janma 6-9-1947nA roja hIrAjhaverAtanA vepArI me. bApAlAla enDa kuM., cennAInA mAlikane tyAM thayo. temaNe vyAvasAyika kArakirdInI zarUAta kuTuMbanA kophInA bagIcAonA vyavasthApanathI karI. temaNe "madhukara" nAmanI keLAMnI jAtano mabalakha pAka lIdho. temaNe dakSiNamAM AmaLAMnuM vAvetara zarU karAvyuM ane anya phaLono uchera paNa lokapriya banAvyo. temaNe AmaLAM paranA traNa rASTrIya kakSAnA seminAra salema (2003), madurAI (2005) ane amadAvAda (2006)mAM yojyA. sarakAre temane bhAratanA AmaLAM uchera esosiezananA pramukha ane nezanala horTikalcara borDanA DAyarekTara tarIke nImyA. teo konphaDarezana opha inDiyana horTikalcaranA sekreTarI tarIke cUMTAyA. temaNe pAMca varSa sudhI nANAmaMtrI sAthenI bajeTa pUrvenI mITiMgamAM bAgAyata udyoganuM pratinidhitva karyuM. temaNe lakhanaumAM horTikalcara sammITa 2007nuM Ayojana karyuM. temane aneka saMsthAo dvArA evorDa maLyA ane teoe aneka saMsthAonA sabhyapade ane agatyanA hoddAo para rahI kalyANakArI pravRttio karI. temaNe zikSaNakSetre paNa mahattvanuM yogadAna ApyuM. Do. sI. bAlakripzana chellAM aDhAra varSathI badhI zALA, mahAzALAnA vidyArthIo vacce gAMdhIjInA Adarzo ane ahiMsAnA siddhAMtono pracAra thaI rahyo che. dArUnA sevana ane maTananA upayogathI UbhAM thatAM dUSaNonI jANakArI ApavAmAM Ave che ane madyapAnanA saMpUrNa niSedha aMge jAgRti UbhI karavAmAM Ave che. | yuvA peDhIne ane bALakone badhAM kAryomAM saMyama ane svacchatAnuM mahattva zIkhavavAmAM Ave che ane aspRzyatAnAM dUSaNo aMgenI mAhitI ApavAmAM Ave che. prajApitA brahmakumArI saMgaThananA prakhara himAyatI tarIke badhAM gAmaDAMomAM kAryo ane vicAromAM satya ane svacchatAvALA manuSyanuM mahatva samajAvavAmAM Ave che. gujarAtanAM badhAM rAjayomAM madirApAna ane mana malina Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #836 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 816 dhanya dharA: karanArA padArtho kaI rIte mAnava jAtano sAmUhika vinAza notare che tenI vAta karavAmAM Ave che. gAMdhIjInA rAmarAjyane sAkAra karavA zALAomAM zrI mahAvIranA satya ane ahiMsAnA Adarzo zIkhavADavAmAM Ave 9. Holy Flower, Mat. Hr. Sec. School, salem 636 016 sevAbhAvI karmaniSTha zrImatI maMjulAbahena hIrAlAla mahetA tA. 15-4-07nA sAMjanA e.DI.e. raMgabhavanamAM gujarAta kendra dvArA "kasuMbIno raMga' kAryakrama prastuta thayo hato. te kAryakramamAM beMgloranI 10 agraNI mahilAonuM bahumAna karavAmAM AvyuM hatuM. teone mahilA maMca evorDano khitAba ApavAmAM Avyo hato, jemAMnAM eka che zAha parivAranI dIkarI, mahetA parivAranA vahu tathA kacchI gurjara samAjanA gauravasamAM zrImatI maMjulAbahena hIrAlAla mahetA. teone khUba khUba abhinaMdana. maMjulAbahena mahetA jeo 30 varSothI aneka saMsthAo ane maMDaLo sAthe saMkaLAyelAM che ane tana, mana ane dhanathI gujarAtI samAjanAM lokonI sevA karI rahyA che ane mAnavatAnI jyotane jhagamagAvI rahyA che. zrI kacchI gurjara jaina mahilA maMDaLanA gauravarUpa maMjulAbahena A maMDaLanA guptadAna khAtAnAM uparI che ane jarUratamaMda madhyamavarga parivArone gupta rIte madadarUpa thaI rahyA che. maMDaLanA nejA heThaLa niHzulka silAI mazInonuM vitaraNa karyuM che. ekyuprezara ane phijhiotherApInA vizeSajJo sAthe maLIne phrI TrITamenTa zibira tathA TreiniMga zibiranuM Ayojana paNa karyuM che. maMDaLanA dareka sAMskRtika kAryakramo tathA rAsa-garabA harIphAImAM netRtva lIdhuM che, sAthe Arthika bhaMDoLa bheguM karavA mATe abhiyAna calAvyuM hatuM. vRddhAzrama, anAthAzrama, gavarnamenTa hospiTalo, leprasI homa vageremAM phaLa, mevA tathA jarUrI dainika vastuonuM vitaraNa karyuM che. zrI pArzva labdhi sevA maMDaLa gAMdhInagaranA nejA heThaLa dara varSe divALI daramyAna potAnA netRtva heThaLa cokhkhA ghInI mIThAIo ane sArA telanAM pharasANo taiyAra karAvI vyAjabI bhAve vecANa karI napho maMDaLanA hastaka arpaNa karyo che. 22 sAdhAraNa kuTuMbone dara mahine rU. 300nuM guptadAna karyuM che. AyaMbilanI oLIne comAsA daramyAna rasoDAnuM saMcAlana, jaina bhuvanamAM vyAjabI dare pAThya-pustakonuM vitaraNa, vilsana gArDana sthita gavarnamenTa skUlamAM jarUriyAtamaMda vidyArthIone yuniphorma pradAna karyA. eka sAdhAraNa parivAranA jIvana-nirvAha mATe rUA. 40 hajAranI sTezanarI apAvI dhaMdho cAlu karAvI dIdho, jene kAraNe Aje Arthika sthiti temanI sArI che. maMDaLane sArI rakama paNa AvI che. Do. narapata solaMkInA phrI Ai kempamAM nijI kharce ane Donezana bheguM karI gAmaDethI AvatA dardIone khAvApIvAnI, jamaNanI pUrI vyavasthA karI ApatA rahyA che. garIba bALakone annadAna paNa kare che. potAnAM kharce ghaNAM bALakonI skUla phIjha paNa bhare che. gujarAta sevA maMDaLanA nejA heThaLa ghaNAM varSo sudhI 20 kuTuMbone AkhA varasanuM anAja bharAvI detA hatA jenA kAraNe te kuTuMbo potAnAM bALakone sAruM zikSaNa apAvI zakyAM. Jaipur Artificial legnA kempamAM Arthika tathA anya rIte paNa sahakAra Apyo che. Free neuro therapy camp karAvyo, jenAthI 400 vyaktione maphata TrITamenTa maLI hatI. AvI rIte aneka saMsthAnA nejA heThaLa ane pote svataMtra rIte potAnA kharce ghaNI ghaNI sevAo karI che. potAno amUlya samaya phALavIne jyAM jarUra hoya tyAM hAjara rahevAnI koziza karI che. AvA mAnavatAnA pratika samAna maMjulAbahena kacchI gurjara jaina mahilAmaMDaLa, zrI pArthalabdhi sevA maMDaLa, gAMdhInagara aMtargata zrI gujarAta sevA maMDaLa, premala jyota saMsthA ane anya ghaNA projekTo sAthe saMkaLAyelAM che. teo mAnavatAnI jyotane vadhu pragADha banAve eja hRdayanI zubhecchA. DaoN. nehA vakhAriyA "esisa', beMglora gujarAta sthita svaicchika saMsthA "oesisa" sana 2001thI beMgloramAM nabaLA varganAM lokonAM svAthya tathA ArogyalakSI zikSaNa kSetre kAryarata che. "oesisa' beMgloranA upakrame gIca vastI dharAvatAM jhUMpaDapaTTI vistAravivekanagara ane maDIvAlAmAM Jain Education Intemational ucation Intermational Page #837 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 81. svAthya kendro calAve che, uparAMta A saMsthA pAMca sarakArI hiMdInA pracAra-prasAramAM vyasta che. zALAomAM paNa Arogya-zikSaNa Ape che. DaoN. nehAbahena kaTTara hindIvirodhI prAntamAM rahIne paNa rASTrabhASA vakhAriyA pAse 12-15 mahilAonuM jUtha che, je A sTiInA rA abhyAsI mana raDelA teonI dareka patrIne zALAomAM ArogyalakSI vargonuM saMcAlana kare che. temaNe hindImAM zikSaNa apAvI hindImAM ema.e., sAhityaratna DaoN. nehA vakhAriyAe 'oesisa' mATe jaNAvyuM hatuM ke, tathA bI.e., ema.phila. vagere padavI prApta karavAnI preraNA oesisa' eTale raNadvIpa, raNamAM AvelI lIlIchama phaLadrupa ApI. bhUmi. tevI ja rIte "oesisa' saMsthA paNa nabaLA varganAM loko temaNe tamilanADumAM "Adarza hindI vidyAlayanI sthApanA ane bimAra lokonI suMdara sevA kare che. "oesisa' dezanA ' karI. agaNita hindI pracArako, adhyApako ane hindIpremIonI lAkho bALako tathA nabaLA varganAM loko sudhI pahoMcavA mAge che. senA UbhI karI. teo dakSiNa bhAratanI hindI pracArasabhAmAM DaoN. nehA vakhAriyAe A umadA kAryamAM sahayoga : chellAM bAsaTha varSathI yogadAna Ape che. selama hindI-premI ApavA mATe beMgloranAM nivAsIone vinaMtI karI che. maMDaLamAM salAhakAra ane sacivanI kAmagIrI kare che. hindI 'oesisa'nuM sevAkArya bhale mUka hoya paNa te prANavaMta che. pracArasaMmelano, goSThIo, sabhAo ane aneka starIya spardhAo "oesisa'e samAjanI nisvArthabhAve sevA karI, dvArA kanyAkumArIthI dilhI ane gujarAtathI AsAma sudhI potAnI jiMdagIne sAcI rIte jIvavA satata mathatA evA pravacano dvArA lokomAM hindI prema jAgRta kare che. yuvAnonuM, mitratAnA pAyA upara racAyeluM suMdara yuvA saMgaThana che. dilhInA hindI nidezAlaye hindI zIkhavavAnA pustakanA tenI zarUAta taddana anaupacArika rIte 1989mAM yoganiketana punarAvalokananI javAbadArI temane soMpI. lakhanaumAM 'hindI vaDodarA (gujarAta) khAte yoga zIkhavA bhegA thayelA 10-12 mArtaNDa' tarIke emanuM sammAna thayuM. alhAbAdanA hindI sAhitya yuvakonI niyamita maLatI beThakothI zarUAta thaI. jIvananA saMmelane mAnad puraskAra ApI zAla oDhADI emanuM bahumAna AdarzonI carcAmAM dhIre dhIre 300 yuvAno joDAyA. jIvananI karyuM. kendra sarakAranA zodhasalAhakAra adhikAritA maMtrAlaye pAThazALAne nAma apAyuM "oesisa' 'e yunivarsiTI opha emane zodhasalAhakAra vizeSajJa samitinA sabhya banAvyA. lava, lAIpha enDa TrenDazipa phora yutha." hindImAM "kanda ke dohe nAme dohA-zatakanI racanA karI. eka dharmArthanyAsa oNesisanA TrasTI zrI DaoN. nehA telugu, tamila, kannaDa, hindI, aMgrejI-pAMca bhASAomAM teo vakhAriyAne gujarAtI kalA kendra, beMglorano temanI samAjasevAnA sArI rIte lakhI, bolI, vAMcI zake che. jaina muni pa.pU. A. kSetramAM ApelA bahumUlya yogadAna mATe "mahilA maMca evorDa deva zrI rAjayaza sUrIzvarajI likhita "rAtribhojana : mahApApa" 2007'thI sammAnita karyA hatAM. A prasaMge daza jeTalAM mahilA tathA saMkalita "bhAratabhakti stotram', 'vAstuzAstra'"gurujI agresarone sammAnathI navAjyAM hatAM. samagra', "rASTra sevikA samiti : eka paricaya'nA temaNe sevAdhuraMdhara, hindI mAtaSTha hindImAMthI tamilamAM anuvAda karyA che. pU.A. vedAdri maharSi prA. ke. jI. likhita "vedAdriyam ane saMkalana "bAlakopayogI kathA'nA temaNe tamilamAMthI hindImAM anuvAda karyo che. "janamana zilpI' bAlakada svAmI kannaDamAMthI tamilamAM ane "zrI vAsavI purANamu' temanA pavitra tamilanADu sthita telugumAMthI tamilamAM karelA anuvAdo che. Ama teo suMdara selama nagarInA madhyamavargIya anuvAda-kArya kare che. parivAramAM janmelA ane vidyA, zrI vivekAnaMda vidyArthI saMgha, Arya vaizya yuvajana saMgha, jJAnazakti, dezabhakti ane dakSiNa maMDaLa pracAraka saMgha, "bhAratIya ilakkima manama' sevAvRttinA raMge raMgAyelA prA. zrI (bhAratIya sAhitya maMca), svAmI vivekAnaMda smAraka samiti, ke. jI. bAlakanda svAmI vanavAsI bALakonI pAThazALA, maphata raktadAna yojanA, blaDa era e., ema.eDa, sAhityaratnanI DigrI dharAve che ane Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #838 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 818 benka, vikalAMga sahAya, nyUrotherapi vagere sAthe aneka kAryomAM teo sakriya rIte saMkaLAyelA che. grAmINa vidyArthI yuvako mATe niHzulka chAtrAlayano prAraMbha karyo, jemAM rahevA-jamavA, vAMcavA-ramavAnI suvidhA che. taduparAMta teo sAcA gaupremI che. gauvadha-virodhanA samarthanamAM teo sahI-jhuMbeza calAve che. eka Adarza svayaMsevaka tarIke jANItA che. 'vividha bhASA vaijJAnika'nA biruda dvArA teo sammAnita thayA che. Ama A uMmare paNa teo vividha pravRttiomAM satata nimagna rahe che. dAnavIra : sevAbhAvI zrI pravINabhAI lAlabhAI zAha-beMglora gujarAtanuM mukhya zahera amadAvAda khAte tA. 27-41942nA zubhadivase pravINabhAIno janma thayela. nAnapaNathI hoMziyAra mahenatuM hovAthI teono abhyAsa suMdara hovAthI zaikSaNika kSetre teo B.A., B. Com., M.Com. jevI parIkSA ApI uttIrNa thaI zaikSaNika lAyakAta prApta karI hatI. teozrI sane 1968mAM beMglora khAte Avela ane temanI potAnI pravINatA ane buddhi sAthe kunehapUrvaka sane 1970mAM dhaMdhAmAM joDAyA ane tyArapachI sane 1978mAM potAnA svataMtra dhaMdhAnI zubha zarUAta zrI pravINa meTala enDa eloyala nAmanI peDhI dvArA dhaMdho cAlu karyo. samayanI raphatAranI mAphaka pragatinA sopAna sara karavA lAgyA tema tema dareka saMsthAomAM potAnI suvAsa cArebAju phelAvA lAgI. teozrI zrI gujarAta sevA maMDaLa (rajI)mAM kArobhArI kamITI sabhya tarIke umadApUrvaka sevA ApI potAnuM nAma guMjatuM karela. tenAmAM eka khAsa vizeSatA ke teo je kAma hAthamAM le te kadI pUrNa na thAya tyAM sudhI te kAryamAM joDAI rahetAM. saMgharSa sAthe paripUrNa karatAM sane 1980mAM teo cIkapeTa khAte nivAsasthAne rahetA. te maMdirathI najIka hovAthI teo zrI maMdiranA kAryamAM saMpUrNa sahayoga ApatAM. teo zrI mahAvIra svAmI jaina zve. maMdira cIkapeTa khAte kamITI membaramAM potAnI yogya sevA ApI rahyA che. dhanya dharA sane 1985mAM zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina zve. maMdirarAjAjInagara beMglora khAte TrasTI tarIke sevA ApI rahyA hatA. teozrInI kAma karavAnI dhagaza kunehapUrvaka hovAthI teozrI A maMdiranA maMtrIpadano hoddo suMdara rIte saMbhALI rahyA che. samAjanA koIpaNa kAryamAM temanI hAjarI avazya rahetI. maMdira hoya ke pAThazALA ke pachI ArAdhanA bhavana khAte koIpaNa sTeja progrAma (kAryakrama) hoya to avazya hAjarI ApI lokone kAryamAM joDAvA preraNA ApI darekanuM mana jItI laI kArya saraLa banAvA prayatna karatAM. saMsthAnuM koIpaNa agharuM kAma te kunehapUrvaka saMbhALI sAmAnya karI letAM. teo loka pratye premabharyA vartanathI lokacAhanA meLavI laI sAthe rahI kAryane dipAvA bahu ja mahenata karavAnI emanAmAM AvaData che. teo beMglora khAte zrI gujarAtI anya saMsthAo tema ja prAdezika saMsthAo potAnuM yogya dAnapravAha ane sevAno suMdara yogadAna ApI rahela. zrI karNATakA meTala maracanTa esosiezana rajI. beMglora pAMca varSa-khajAnacI. * * * * zrI gaNezA hAiskUla-beMglora be varSa-khajAnacI. zrI karNATakA meTala maracanTa esosiezana rajI, beMglora pramukha tarIke doDha varSa sevA ApI. dAnapravAha Apela tevI saMsthAo. zrI salota jaina ArAdhanA bhavanamAM mejhelenDa phloramAM nAmakaraNa karI Adeza lIdho. zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina maMdira aMjanazalAkA pratiSThA vakhate. zrI goDIjI pArzvanAtha paramAtmAnI pratiSThA karela. zrI padmAvatI devI mUrti bharAvelanA Adeza lIdhela. zrI derAsara paranA zikhara upara sonAnA kaLazano Adeza lIdhela. tema ja anya Adezo lIdhA hatA. i.sa. 1966mAM gujarAta amadAvAdamAM ramakhANo phATI nIkaLela te samaye zrIe apanA bajAramAM svayaM sevA ApI samAja sevA karela te badala gujarAta rAjya sarakAra taraphathI bahumAna sAthe sarTIphikeTa prApta thayuM hatuM. --saMkalana : pravINabhAI ema. zAha uNa, beMglora. Page #839 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 819 dUdamalajI saratAnamalajI bAlara (sarata) kAryasiddhi mATe satata jhUjhanArA ane sArthakatAnAM motI zodhI lAvanAra evA eka tejomaya vyaktitvanA svAmI che dUdhamalajI saratAnamalajI bAlara, jeo rAjasthAnanA maru pradezanA saratanA mULavatanI ane jemaNe lagabhaga sATha varSa pahelAM beMglora AvI parivAranA Arthika upArjana mATe sADIono vyavasAya zarU karyo. potAnI daDha icchAzakti ane mahenatanA pariNAme potAnA vyavasAyamAM niraMtara pragati sAdhatAM temaNe Aje potAnA vyavasAyane evA uccastare laI javAmAM saphaLatA meLavI che ke jeno javAba nahIM. emanA parivAra para zrI lakSmIdevInI asIma kRpA che. jyAre lakSmI Ave che ane teno sadupayoga thAya che tyAre te tyAM ja sthira thaI jAya che. lakSmInI caMcaLatA aMge vicAratAM emaNe lakSmIno sArAM kAryomAM upayoga karavAnuM zarU karyuM. emaNe potAnAM sahadharmacAriNI DAyIdevInI preraNAthI beMglora pAse hosuramAM svadravyathI zrI ajitanAtha jaina maMdira saha dharmazALA ane ArAdhanAgRhanuM nirmANa karAvyuM. emaNe pUjya AcArya bhagavaMta zrI bhuvanabhAnu sUrIzvarajInI pAvana nizrAmAM kuMbhojagirithI beMgloranA charIpAlita saMghamAM sAmuhika Ayojakano lAbha lIdho. emanA parivAre beMgloranI zAna bhagavAna mahAvIra hospiTalanA o.pI.DI. vibhAganA nAmakaraNano lAbha lIdho. emaNe potAnA svadravyathI siddhitapanA tapasvIone pAraNAM karAvI emane kulapAkajI, bhAMDukajI ane uvasagara tIrtha vagerenI yAtrA karAvI. emaNe devanahallImAM devalI banAvaDAvavAno lAbha lIdho. teo potAnI lokapriyatAnA kAraNe 12 maMdironA TrasTI banI cUkyA che. teo beMgloranA akkIpeTa maMdirajImAM traNa varSa sudhI mAnad sacivapade potAnI sevA ApI cUkyA che. temanAM patnI eka dharmaparAyaNa mahilA che. jemanI preraNAthI teo niraMtara dharmakAryomAM haMmezAM agraNI rahyA che. emane zAsanadIpaka zrI surendrabhAI gurujInuM ananya samarthana prApta che. parama pitA paramAtmA AvA dharmavIrane zatAyu banAve, jethI dharmakAryomAM niraMtara agresara rahIne jinazAsananI anupama sevA karI zake e ja maMgalakAmanA saha. saMghavI caMpAlAlajI sumeramalajI siMdhI - (celAvAsa) dhyAnathI jIvanane UrjA maLe che ane sAdhanAthI saMkalpazakti dRDha thAya che. AvI daDha saMkalpazaktinA svAmI beMgloranuM eka evuM prabhAvazALI vyaktitva saMghavI caMpAlAlajI che, jeo rAjasthAnanA celAvAsanA nivAsI che. saMghavI nAma ja evuM te sAMbhaLIne ja samajI javAya che. ke emanA parivAre saMgha kADhIne potAnA svadharmI bhAIone prabhubhakti karAvI haze. teo milanasAra vyaktitvanA mAlika che. uMmaranA UMcA paDAve pahoMcIne paNa temanuM bAlasulabha smita emanA vyaktitvanI saumyatAnuM paricAyaka che. emaNe potAnA dharmakSetrane beMglorathI celAvAsa sudhI vistAryuM che. temaNe potAnA nAnakaDA gAmamAM zrI neminAtha jaina maMdiranA nirmANa ane aitihAsika pratiSThAno sAro lAbha lIdho. emanA parivAre pAlitANAmAM navvANuM yAtrA karAvI. emanA parivAre sametazikharajI, girirAja zatruMjaya, kaccha mahezvarano relagADImAM saMgha kADhyo hato. emanA parivAre zAMtisUrIzvarajI maMdirajImAM zAMtisUrijIne birAjamAna karavAno lAbha paNa lIdho hato. teo aneka jagyAe TrasTI tarIke sevA pradAna karI rahyA che. emanAM AvAM mahAna kAryomAM emanA putro sahita samagra parivAra sAtha Ape che. pAlitANAnI oma zAMti dharmazALAmAM paNa emanA parivAre yatheSTa lAbha lIdho che. emaNe zrI saMbhavanAtha jainamaMdira, dAdAvADImAM jIvaMta mahotsava sAthe mahApUjAnA bhavya kAryakramanuM Ayojana karIne jinazAsana pratye sAcI zraddhA arpita karI che. paramAtmA emane dIrdhAyu banAve evI maMgalakAmanA sAthe...... zrI vasaMtabhAI oTamalajI vedamathA rAjasthAnI dhanyadharA jAlora jillAnA revataDA gAmanI pAvana dharatakI para vasaMtabhAIno janma thayo. mAbApa ane dAdA-dAdInA dhArmika ane nirmaLa vyavahArathI jIvanamAM devaguru-dharmano samAgama thayo. jyAre prathama taponidhi AcAryazrI bhuvanasUrIzvarajI tathA Jain Education Intemational Page #840 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 820 dhanya dharAH ziSya guNasuMdaravijayajInI preraNAthI eka saMsthA "beMglora jaina sevA maMDaLanI racanA thaI ane saciva tarIke emane niyukta karavAmAM AvyA. e vakhate beMgloramAM yAMtrika katalakhAnAnuM kAma aTakAvavuM e mukhya uddeza hato. A bhayaMkara yojanAne rokavA mATe beMgloranA anya saMgha-saMsthAono sahayoga meLavI lagabhaga pacAsa hajAra lokonI bhavya relI, satyAgraha, jelabharo dharaNAM vagere aneka kAryavAhInA pariNAme deva-guru-dharmanI kRpAthI dararoja daseka hajAra abola prANIne katala karavAnI yojanAne rokavI paDI. pachI mIDa De mila rUpe aMDe ApavAnI yojanAonA virodhamAM sabhA-saraghasa vagere karatAM karatAM enA badale be keLAM ApavAno prastAva rakhAyo. AcAryazrI pAsAgarasUri, jayaMtasena sUri, kalApUrNasUri, aruNavijayajI, jinaratnasAgarajI, nityAnaMdasUri, mokSarati vijaya vagere sAdhusaMtonI nikaTa rahevAthI dhIre dhIre badhI jagyAe saMskAra-zibiranuM Ayojana thayuM. jemAM muMbaI, punA, dAvaNagere, hubalI, belagAma vagere ane beMgloranI dhArmika pAThazALAomAM jJAna-zibira, mahAvIra maMdirajImAM zibironAM AyojanA thatAM rahyAM. zrI kanTonTamenTa maMdirajI ane mahAvIra maMdirajImAM paryuSaNa parvamAM kalpasUtravAcana chellAM cha varSathI cAlatuM rahyuM che. cipeTa jaina dharmazALA ane bhojanazALAmAM TrasTI tarIke sucAru vyavasthA calAvI rahyA che. zrI nayapAsAgarajInI preraNAthI zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka yuvaka mahAsaMghamAM chellAM sAta varSothI upAdhyakSa tarIke rASTrIya stare kAma karI rahyA che, jenI 30thI vadhAre zAkhAo rASTrabharamAM che. aruNavijayajInI preraNAthI beMgloramAM zAkAhAra saMmelana, jemAM ane jaina samudAyanAM dasa hajAra loko dvArA zAkAhArano bhavya pracAra thayo. arihaMta devanI asImakRpAthI gRhasthajIvana, pArivArika jIvana, zAkAhAra mAnavajIvanano mArgadarzana, rAjendraguru jIvanaparicaya vagere pustako prakAzita karI pracArano lAbha lIdho. jIvanamAM sadAcAra, saraLatA, guru AjJA, devakRpA, vaDIlo pratye Adara mukhya uddezya che. gurudeva sthUlibhadrasUri, rAjayazasUrinA zubhaAziSathI aneka dhArmika spardhAo, kvijha progrAma karavAno moko maLyo. | mukhyatve surendragurujInuM mArgadarzana samaye samaye sonAmAM sugaMdha jevuM kArya karatuM rahyuM. Aje beMglora samastanI dhArmika pAThazALAonI jANakArI ane unnati mATe paNa zrI labdhisUri jaina dhArmika zikSaNa utkarSa TrasTamAM sahasaciva tarIke kAryarata che. mukhya uddezya-svAdhyakSa, zikSaNa, saMskAra, paropakAra bhAvanA sAthe potAnA jIvana arpaNa karavAnI tamannA sAthe dharmamaya jIvana naiyA cAlI rahI che.. - pravINa ema. zAha, uNa zrI azokabhAI jazarAjajI saMghavI dakSiNa bhAratamAM Avela karNATakA prAMtamAM Avela phUlonI nagarI sAthe sAthe Tempala sITI beMgloramAM rahetA zrIyuta dharmapremI jazarAjajI khumAjI saMghavInA ghera kasturabahenanI kukSIe tA. 2112-1950nA zubhadine putrano janma thayo. te putraratna janmathI ja tejasvI tAralAnI jema camakatA sitArA jevA zrI azokabhAI saMghavI. samayanA cakra mujaba bALavayamAM dharmanA saMskAranuM siMcanarUpI dhArmikajJAna mAtApitA ApatA hatA. jema jema sUryanA kiraNonI avasthA badalI rUpa badale che tema bAlyavayamAMthI yuvAnavayamAM AvatAnI sAthe teo dhArmika abhyAsa sAthe vyavahArika abhyAsa hoMziyAra ane nipUNa hovAthI teo B.Com. sudhI bhaNI padavI prApta karI. tyArabAda sAMsArika rIte emane vimaLAbahena sAthe lagnagraMthithI joDAI gharasaMsAranI javAbadArI AvI tyAre temanA pitAjInI peDhImAM kApaDanA dhaMdhAmAM joDAyA ane dhaMdhA pratyenI laganI ekadama suMdara hovAthI pragatinA sopAna sara karavA lAgyA ane temanI pravINatA zikhare pahoMcatA temaNe krikeTamAM jhaMpalAvyuM teo roja savAre krikeTa ramavA jatAM dhIre dhIre moTI TImamAM joDAyA pachI raNajIta TrophImAM praveza maLyo. eka divasa temaNe phAsTa bolIMga karIne sauthI vadhAre vikeTa lIdhI tyAre temanA kepTane sAthIdAroe puchyuM ke tuM Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #841 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 821 jamavAmAM zuM jame cho ? tyAre azokabhAIe dhIre dhIre kahyuM soMpavAmAM Ave to temanA pravacanamAM eka draSTAMta krikeTanA ke huM lakhuM bhojana lavuM chuM. jemAM na ghI ke tela maracuM, khAlI viSayamAM acUka kahetA eTale lokoe temane krikeTanI bhASAmAM bAphIla AITama jamuM chuM te divase temane jainadharmamAM ApaNe siksara tarIke oLakhe che. AyaMbila kahI te karela temane zAbAzI ApI hatI. vijayalabdhisUrI pAThazALAnA vidyArthI atyAre teja temano svAdhyAya vAMcana temanA ghera bebI (nAnuM) pAThazALAnA ceramena hodo saMbhALI rahyA che. pustakAlaya rAkhela che. dhArmika pravRttimAM vadhAre rasa dharAve che. hathiki kizaNa kiza8 ,, aizvaramAM zApela temAM savAre sAmAyika-pratikramaNa roja niyamitarUpathI kare che. karNATakAnA dareka pAThazALAnA nirIkSaNahetu A saMsthAnI temanA jIvanano TarniMga poInTa thayo ke sane 170mAM sthApanA karavAmAM AvI tethI temAM temano utsAha anero pa.pU.A. devazrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA.nI kalakattA khAte hovAthI beMglora ghaNI kharI pAThazALAnI mulAkAta paNa lIdhI zibiramAM bhAga lIdho tyArathI dharma pratye rUci vadhAre sajAga hatI. banI. dhArmika abhyAsa beMgloranI mukhya pAThazALAmAM bhaNela che. sthUlabhadra sAdharmika kendranI vyavasthA potAnI sujhabUjhathI jevI ke gAMdhInagaranI pAThazALA. zrI vijaya labdhisUri jaina lagabhaga 15 varSathI suMdara rIte saMbhALe che. dhArmika pAThazALA cIkapeTa, zrI tArAcaMda gAMDAlAla jaina zve. zAsanakAryamAM AgaLa AvI pote jAte AvI tana, mana, pAThazALAmAM suMdara abhyAsa karI uttIrNa thayela. cIkapeTanI dhana bhoga ApI prasaMgone dIpAve che. ane temanA pitAzrIe pAThazALAmAM te vakhate prAdhyApaka zrI tilakabhAI gurujInA hAtha nIce taiyAra thayela vidyArthI kaI jagyAe pAcho na paDe. sane 1962 spe. Trena dvArA sametazikhara yAtrA pravAsanuM Ayojana karI saMgha nIkALI saMghavI padavI prApta karI hatI. pa.pU. A. kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA.nI zubha nizrAmAM azokabhAI saMghavI bhakti saMdhyAmAM paryuSaNa parvamAM yuvAna bhaktiyAtrA sAthe joDAI bhaktinI ramajhaTa jamAvatA hatAM. vathe bhaktimAM ramajhaTa jamAve che. 38 varSathI zAMtinAtha paramAtmAnI dhAtunI pratimA temanA ghera gharadaherAsara padharAvela. teo savAre aSTaprakArI pUjA, saMkalana-pravINabhAI ema. zAha beMglora snAtrapUjA, niyamita rUpathI bhaNAvaze. A daherAsaranA darzanArthe zreSThIvarya zeTha zrI cImanamalajI DuMgAjI zaheramAM birAjelA pU. AcArya gurubhagavaMto sAdhvIjI ma.sA.nA (Ahora) pagalA thAya che. temanA parivAramAM susaMskAra bI ropaNAnA temanA mAtapitA ke jeo sajoDa 32 varasItapanI ugra tapazcaraNa "laka ko jida hai jahAM bijaliyAM girAne kI, karI jaina samAjamAM beMglora khAte noMdhapAtra rekorDa kahevAya. temane hameM bhI jida hai vahAM AziyAM banAne kI." sane 1984mAM hindImAM divyadarzana mAsikamAM sAhityanA ApaNuM jIvana karma para saMpAdana tarIke potAnI yogya sevA ApI hatI. AdhArita che. karmono artha che pU.A. devazrI bhuvanabhAnusurIzvarajI ma.sA. gaNadharavAda prayAsa, gatizIlatA, sakriyatA, bukanuM aMgrejI anuvAdakamAM sahayogI banela. ceSTA vagere. AnA para ja ApaNuM bhaviSya TakeluM che ane pU. gurU bhagavaMto dvArA lekhIta opana ekjhAma bukonI tenAthI ja ApaNe potAnA parikSAnA AyojanamAM saMpUrNapaNe sahayoga ApI jJAnapracAra bhAgyanuM nirmANa karIe chIe. mATe tatpara rahetA. potAnA svabaLe ane kaThora temanI ArAdhanAmAM mazagula rahI potAnI rIte atyAre mahenatathI potAnA bhAgyanuM vardhamAna tapanI 68mI oLI cAlI rahI che. nirmANa karanArA dAnavIra zreSThIvarya zrI camanalAlajI DuMgAjI 38 varSathI teo sAmAyika svAdhyAya paccakakhANa vigere rAjasthAna-AhoranA rahevAsI hatA. i.sa. 1903mAM viSama niyamita rUpe cAle che. teo koIpaNa dharmasabhAnuM saMcAlana paristhitio sAme jhajhUmatAM beMglora padhAryA. mahenata, zraddhA, Jain Education Intemational Page #842 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 822 1 vinamratA, prAmANikatA ane AtmavizvAsa emanAmAM bhArobhAra hatA. dharmapratye agAdha anurAga hato. emaNe svabaLe emano potAno vyavasAya zarU karyo. emanA puNyakarmanA pariNAme vyavasAya sAro cAlavA lAgyo. AvakamAM vadhAro thavA lAgyo. emane phakta AvakathI saMtoSa na hato. teo eka bahuAyAmI vyaktitvanA svAmI hatA. dharma pratye emanuM hRdaya hiloLA laI rahyuM hatuM. emaNe vicAryuM ke ahIMyA zvetAmbara mUrtipUjaka ArAdhako vizALa saMkhyAmAM hovA chatAM eka paNa jinamaMdira nathI. nathI to kema nathI ? jinamaMdiranA nirmANa mATe samAja tana, mana, dhanathI lAgI jAya. kArya bahu umadA hatuM ane devadarzana temaja anya dharmakriyAo mATe maMdiranuM nirmANa ati Avazyaka hatuM. samAjanA AgevAnone bolAvI vicAravimarza karyo ane i.sa. 1918mAM jinamaMdirajInuM nirmANa emanI dekharekhamAM zarU thayuM. e vakhate dUranA pradezamAM jinamaMdiranuM nirmANa loDhAnA caNA cAvavA jevuM hatuM. paTegAro (marAThIo)nI adhikatA hatA. nirmANakAryamAM muzkelIo pedA thaI. e to emanI hiMmata ane udAratA hatI ke AvanArI tamAma muzkelIo dUra thavA lAgI ane beMgloranA hRdayasthaLe maMdirajInuM nirmANa thavA lAgyuM. A dakSiNa bhAratanuM prathama zvetAmbara jainamaMdira hatuM. maMdirajInA mULanAyaka zrI AdIzvara bhagavAnanI pratimA emanA parivAra dvArA birAjita karavAmAM AvI. maMdirajInI pratiSThA pachI Aja divasa sudhI 88 varSa pachI paNa samAja uttarottara pragatinA paMtha para AgaLa dhapI rahyo che. teo jIvanaparyaMta zrI AdinAtha jaina zvetAmbara saMghanA adhyakSasthAne rahyA. 1935mAM emano svargavAsa thayo. 1928-29mAM temaNe svadravyathI beMgloranA upanagara vizvezvarapuramAM dAdAvADI jaina zvetAmbara maMdiranuM nirmANa karAvyuM ane zrI saMghane soMpyuM. Aje beMgloranA bhavyatama jinamaMdiromAM dAdAvADI mokhare che. devakRpAthI vizvezvarapuramAM rahenAra jaina samAja atyaMta samRddha che. tatkAlIna adhyAtmayogI prAtaH smaraNIya vizvaprabhu zrImad vijaya rAjendrasUrIzvarajIno emanA para vizeSa hAtha hato. gurudevanA AzIrvAda ane asIma kRpAthI emanAM muzkela kAryo paNa kSaNamAtramAM pUrNa thaI jatAM hatAM. jyAM kyAreya dhArmika kArya thatuM hoya teo lAbha levA ane potAnI lakSmIno sukRta vyaya karavA mATe haMmezA tatpara rahetAM. temaNe potAnI janmabhUmi Ahora (rAja.)mAM so varSa pahelAM nirmita zrI goDI pArzvanAtha dhanya dharAH maMdirajInI pratiSThA vakhate potAnI lakSmIno suMdara upayoga karyo. pAlitANAmAM bAlu maMdirajImAM emaNe svadravyathI derInuM nirmANa karAvyuM ane bIjAM moTAM tIrthomAM paNa emaNe zakya eTalI lakSmIno suMdara vyaya karyo. tatkAlIna maisUra rAjya (vartamAnamAM karNATaka rAjya)nA mahArAjA zrI kRSNa devarAyA vADiyAra, emanA dIvAna sara mirjhA ismAIla ane sara puTTaNAceTTI sAthe emane ghaNo najIkano dhaniSTha saMbaMdha hato. dIvAnajInA Asana pAse emanuM Asana hatuM. ane maisUra mahArAjAe emane nagarazeThanI padavIthI vibhUSita karyA hatA. teo zikSaNapremI paNa hatA. sane 1925thI maisUra vizva vidyAlayanA vANijya vibhAgamAM sauthI vadhu guNa prApta karanAra vidyArthIne emanA taraphathI suvarNacaMdraka ApavAmAM Avato hato. teo dilera ane hiMmatavAna hatA. samAja ke sadharmabaMdhu para AvelI koI paNa Apatti vakhate sAmano karavA mATe ane tenA nirAkaraNa mATe haMmezA tatpara rahetA. teo jaina hovAthI pote to ahiMsAmAM pragADha vizvAsa rAkhatA hatA paraMtu ahIMnA anya samAja dvArA karavAmAM AvatI jIvahiMsAno paNa te dilerIpUrvaka tIvra virodha karatA. dazerA ane anya prasiddha tahevAronA samaye ghaNAM maMdiromAM pazubali ApavAmAM Avato hato. emaNe athAka prayatno ane maisUra mahArAjAnA sahayogathI pazubila baMdha karAvavAmAM Avyo. emane vyavasAya sivAya anya kSetromAM paNa lagAva hato. 1934mAM prathama kannaDa bolapaTa 'satI sulocanA'nuM nirmANa karyuM hatuM. rAjasthAnanA mAravADI parivAra dvArA kannaDa philma banAvavI e eka Azcaryajanaka ghaTanA hatI. emanA mate A eka krAMtikArI hiMmatabharyuM kadama hatuM. 1934mAM kannaDa philmonI suvarNajayaMtInA avasare dezavidezanI keTalIya patrikAoe ghaNA agralekha ane saMpAdakIya lakhyA jemAM prathama kannaDa bolapaTa 'satI sulocanA'ne vizeSa mahattva ApI hAilAITa (ujAgara) karavAmAM AvyuM ane ghaNAM patra-patrikAomAM emanI ane emanA putra zrI bhUramalajInI tasvIro prathama kannaDa bolapaTanA nirmAtA tarIke chapAI. Ama emanAM sukRtyoe mAravADI samAjane karNATakamAM vizeSa viziSTa sthAna apAvyuM. jIvanaparyaMta emano itihAsa eTalo alaukika rahyo ke emane yugapuruSa zreSThIvaryanI saMjJA ApI zakAya che. garvanI vAta Page #843 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 che ke chellAM traNa varSothI kannaDa pAThyapustakomAM A zreSThIvaryanuM nAma niraMtara prakAzita thaI rahyuM che. kannaDa pAThyapustako karNATakanI dareka mAdhyamika zALAomAM bhaNAvAI rahI che. sAmAjika javAbadArIo pratye jAgarUka, dharmaratha para ArUDha karmapathanA vIra tejarAjajI kuhADa (Ahora) kahevAya che ke sUraja potAno prakAza ane caMdramA potAnI cAMdanI chupAvI zakatA nathI. AhoranI dhanyadharA para avataranArA eka mahAna vyaktitvanuM nAma che tejarAjajI kuhADa. kadamAM nAnA paraMtu bhAvanAonI vaicArikatA emanAmAM adbhuta che. emanA dAdA zrI hIrAcaMdajI ane pitAzrI vaktAvaramalajI AMdhrapradezanA kAkInADAmAM vyavasAyarata hatA. emaNe emanA nAnA bhAIo sAthe beMgloramAM peparano vyavasAya karyo ane potAnI mahenata ane lagananA baLe satata pragati karatAM karatAM e zikhara para pahoMcADI dIdho, jyAM sAmAnya mANasanuM pahoMcavuM eka svapnamAtra banI jAya che. arthaupArjana sAthe jaina dharma pratye atUTa zraddhA hovAthI dhArmika kAryomAM potAnI lakSmIno sukRta vyaya karI eka zAnadAra draSTAMta pUruM pADyuM che. emaNe pa.pU. munirAja zrI jayAnaMdavijayajI ma.sA.nI pAvana nizramAM AhorathI zatruMjaya mahAtIrthano cha'rIpAlita saMgha (jemAM lagabhaga eka hajAra yAtrALu hatA) kADhyo hato. AhoramAM upadhAna tapanuM bhavya Ayojana, pAlitANAmAM Aja mahAna saMtanI chatrachAyAmAM 1200 tapasvIothI paripUrNa aitihAsika bhavya cAturmAsanuM Ayojana ane anya maMdironA navanirmANa ane jIrNodvAramAM vipula dhanarAzi arpaNa karI. zrI vAsupUjya svAmI jaina zvetAMbara maMdira akkIpeTa, beMglora je trikhaMDIya beMgloranuM ekamAtra vAstu tathA zilpakalAnA adbhuta rUpa, prabhunI nayanAbhirAma pratimA ane koranImAM rANakapura tIrthanA samakakSa evA adbhuta maMdirajInA nirmANamAM emano viziSTa sahayoga rahyo che ane tenA TrasTImaMDaLanA teo 823 mAnaddaciva che. A uparAMta teo Ahora goDI pArzvanAtha maMdiranA TrasTI, zrI Ahora jaina pravAsI saMgha, beMgloranA upAdhyakSapade tathA karNATaka pepara maracanTa esosiezanamAM teo vibhinna padone zobhAyamAna karI cUkyA che. teo arthaupArjana uparAMta haMmezA sAmAjika hita mATe manana-ciMtana karatA rahyA che. koIpaNa kAryakrama emanI gerahAjarIthI jhAMkho lAge che. kahevAnuM tAtparya e che ke teo kyAMya paNa, koI paNa rIte, koI paNa samaye, koI paNa jagyAe dareka samaye sAmAjika ane dhArmika kAryakramomAM atyaMta vyasta rahevA chatAM potAnI hAjarI noMdhAve che. emano svabhAva saraLatA ane sAdagIthI paripUrNa che. kUTanIti sAthe emane dUrano paNa saMbaMdha nathI. AjanA Adhunika yugamAM devadarzana, jinapUjA, sAMjanuM pratikramaNa ane trivihAra emanI dainika dinacaryAnA aMgo che. jenAthI teo kyAreya vimukha nathI hotA. sAmAjika ane dhArmika TIpa-TIppaNI emanA nAma vinA adhUrI che. emanA mukhamAM sarasvatI ane bhAgyamAM lakSmI birAjamAna che. teo lakSmI ane sarasvatIno upayoga bahu kuzaLatAthI kare che. koI paNa sadharmabaMdhune teo duHkhI nathI joI zakatA. zakya eTalI gupta sahAya paNa kare che. temanA moTA bhAIo zrI mohanalAlajI ane nAnAbhAI zrI pravINakumArajI paNa temanI jema susabhya ane susaMskAravAna che. sAmAjika ane dhArmika AyojanomAM nAnAbhAIono yatheSTa sahayoga maLI rahe che. nAnI vayamAM ane ochA samayamAM potAnA vyavasAyane uccattama zikhara para pahoMcADI artha upArjana karI vadhumAM vadhu maryAdAmAM dhArmika kAryomAM rokANa karavuM e emanI puNyakamAInuM eka udAharaNa che. emanI moTAmAM moTI khAsiyata e che ke sAmAjika hita mATe teo vinA saMkoce namatuM jokhIne paNa sAmAjika ahita kyAreya nahIM thavA de. AjanA vilAsamaya ane bhautikayugamAM emano e paNa abhigraha che ke potAnI pArivArika javAbadArIothI mukta thatAM ja teo temanAM sahadharmiNI ratanadevI sAthe pAlitANAmAM ja haMmeza mATe sthira thavAnI bhAvanA che ane sAmAjika prapaMca choDI deze. parama pitA paramAtmA emano e abhigraha jaladImAM jaladI pUrNa karAve. paramAtmA ane sAdhu-bhagavaMtomAM emane atUTa zraddhA che. emanI AjJA teo mATe sarvoparI che. jyAM sudhI emano abhigraha paripUrNa na thAya tyAM sudhI teo Page #844 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 824 jinazAsana mATe AvAM aitihAsika kAryonuM sRjana kare, jethI teo AhoranA jhaLahaLa tArA banI AhoranA itihAsane dedIpyamAna sUraja banAvI suvarNamaya itihAsa banAvI de e ja maMgalakAmanA sAthe..... vyaktitva, zAlInatA ane sahajatAnA svAmI devakumAra ke. jaina paNa vyaktinA koI ghaDataramAM je traNa bAbato vizeSa mahattvanI rahI che te che saMskAra, vicAra ane vyavahAra. saMskAromAMthI vyaktinA vicAra bane che ane vicAro dvArA ja vyaktino vyavahAra niyaMtrita thAya che. ema kahevAmAM jarAya khoTuM nathI ke devakumArajI kuMdanamalajI jainana A dhArmika ane sAmAjika saMskAra vArasAmAM maLyA che. A saMskAronA ja kAraNe emane dharma ane jIvadayA pratye eTalo lagAva che ke AnA mATe teo potAnuM kAmakAja choDIne paNa AmAM tatpara jovA maLaze. vyavahAra bAbatamAM teo eTalA ziSTa, sahaja ane zAlIna che ke kyAreka kyAreka to lokone vizvAsa paNa nathI besato ke emanI jevo mANasa ATalo sahaja paNa hoI zake. e sAcuM che ke vyavahAranI A sahajatA kyAreka kyAreka vyaktinI khAmI paNa banI jAya che. keTalAMka loko Ane banAvaTIpaNuM (daMbha) paNa kahe che, paraMtu mAro potAno anubhava to evo che ke ekavAra jenI sAthe emanA potAnA manamijAjano meLa jAmI jAya to enA mATe devakumArajInuM tamAma khulluM khAtuM che je koIpaNa game tyAre vAMcI zake che. pratibhAo kadI preraNAo para AdhArita nathI hotI. e to pote potAno dIpaka laIne cAle che ane aMdhakAramAM prakAzanuM AhvAna kare che. jIvananA aneka paDAvo para patharAyelA aMdhakArano paDakAra svIkAra karavo ane khUba ja zAnathI aMdhArAone nestanAbUda karI jIvanamAM ujAsa bharI levo. kAryasiddhi mATe avirata jhUjhavuM ane sArthakatAnA motI zodhI lAvavA. A saMpUrNa citrAvalI jyAM eka sUtramAM baMdhAya che ane enAthI je paDachAyA eka navA ojasvI vyaktine nakazIdAra banAve che eja vyaktitva meLavyuM che zrI devakumArajI kundanamalajI jaine. jemano janma zUravIronI dharatI rAjasthAnanA dhanya dharA na jAlora jillAnA AhoramAM sane 1954mAM thayo. Ahorano dhArmika pariveza to mAtra rAjasthAnamAM nahIM, AkhA hindustAnamAM mazahUra che. 54 varSanA navayuvAna che. uMmaranA DhaLavA chatAM emanA caherA para smita pharakatuM rahe che na jozamAM kamI jaNAya che na caherA para thAka jovA maLe che. devakumArajImAM gajabanuM joza, tatparatA ane samAjasevAnAM kAryo mATe athAga lagana che. huM ema nathI kaheto ke devakumArajI koI saMta ke phakIra che, koI moTA kalAkAra che. koI jJAnI-dhyAnI paNa nathI teo. teo eka susaMskRta ane vyavahAru vyakti che. jAtIya svAbhimAnanI pakSadharatA emanAmAM bhArobhAra bharelI che, paraMtu teo bIjAnA svAbhimAnane vinA kAraNe paDakAratA pharatAya nathI. AyuSyathI ja vicAro mATe sArAM ane anubhavI lokonuM sAhacarya hovuM joIe. e mUDI devakumArajI pAse sArA pramANamAM che. susaMskRta, zAlIna ane ziSTa to emanA parivAranA dareka jaNa che. sAMskRtika, sAmAjika ane dhArmika saMsthAo pratye emano sahaja lagAva rahyo che. teo haMmezAM TrasTonA TrasTI ane sakriya kAryakartAnA pada para birAjI jinazAsananI sevA karatA rahyA che, jemAM zrI AdinAtha jaina zvetAMbara maMdira-cikapeTa beMgloranAM traNa varSa TrasTI rahI cUkyA che. zrI sImaMdhara svAmI-rAjendrasUri jaina zvetAMbara maMdira mAmulapeTa-beMgloranA TrasTI che. zrI akhila bhAratIya jaina mUrtipUjaka yuvaka mahAsaMgha-beMglora zAkhAnA upAdhyakSa che. zrI AdinAtha jaina sevA maMDaLa-cipeTa beMgloranA upAdhyakSa che. zrI labdhisUri jaina zikSaNakrazikSaka utkarSa TrasTa-beMgloranA pracAramaMtrI ane aneka saMsthAo sAthe joDAyelA che. sAcuM to e che ke A badhAM kAmomAM emanuM tana-mana bahu prasanna rahe che. emanA keTalAka sAthIo AnA mATe ghaNIvAra gADhI TIkA paNa kare che, paraMtu A TIkAothI emanA kAmamAM koI pharaka paDato nathI. te barAbara cAlyA kare che. sAmAjika kAryomAM emanI sakriyatA vadhatI gaI. ahiMsA ane jIvadayA pratye emanA manamAM ghaNI zraddhA che. sana 1982mAM teo zrI arihaMta jaina prANIkalyANa saMsthA sAthe joDAyA. A saMsthA taraphathI gauvadha, yAMtrika katalakhAnAMonA virodhanI zrRMkhalAmAM rAjya ane dezanA moTA moTA netAone teo maLyA. keTalAMya pratinidhi maMDaLonuM netRtva paNa karyuM, pachI te dUdhanI thelI sAthe mAMsanuM vecANa hoya ke zALAomAM baporanA bhojanamAM iMDAnuM pIrasAvuM hoya ! sammeta zikharajI tIrthanA adhigrahaNanI vAta hoya ke pAlitANA tIrtha para toDaphoDa hoya ke mAMsanA khullA vecANano Page #845 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 825 prazna hoya. sAdhuo para humalo thayo hoya ke tIrthonI bhUmi jyAM emano vyavasAya nitanavA zikharo sara karavA lAgyo. Aja tapa ane tyAga vasyAM hoya tyAM tIrthonI pavitratA ane akhaMDatA beMgloranI sauthI jUnI peDhIomAM emanI eka peDhI paNa che. TakAvI rAkhavA mATenuM kAma hoya ke kezariyAjI tIrthano savAla dezavidezanI koIpaNa TIppaNIno AraMbha emane tyAMthI ja thAya hoya. basa eka ja uddezya che ke lokomAM badhA jIvo pratye prema vadhe, sarvatra ahiMsAno pracAra-prasAra thAya. bhagavAna mahAvIra, kALAMtare samayanI mAMga mujaba temaNe elyuminiyamano gautama, gAMdhInA A bhAratamAM yAMtrika katalakhAnAMono vadhAro vepAra zarU karyo. Aje emanA pratiSThAnanA hulAmaNAM nAma na thAya, lAkhonI saMkhyAmAM roja muMgA pazuonI hatyA na thAya, elyuminiyama pipalanA nAmathI AkhA karNATakamAM suprasiddha che. jethI ApaNI mahAna saMskRti akalaMkita rahe. A badhAM kAryomAM emanA parivAranA sabhyoe elyuminiyamanA vepArane evI teone mahAna sAdhu-saMtonuM, sahayogIonuM sadAya mArgadarzana parighI para lAvI mUkyo che ke jenAthI AgaLa Dead End maLatuM rahyuM che. vyakti to mAtra nimitta hoya che. karavA, (DeDa enDa) che. elyuminiyamanI prakRti jevI emanI prakRti chekarAvavAvALo to kevaLa paramAtmA che enI kRpA vinA to eka bahArathI narama ane aMdarathI majabUta. pAMdaDuMya halI nathI zakatuM. ahiMsA paramo dharma:..... emaNe jevI rIte artha-upArjana karyuM evI ja rIte --ramezakumAra pholAmuthA, AhAra taraphathI haMmezAM kharca paNa rahyA che. kharca paNa potAnA ThAThamATha mATe mahenata, zraddhA, vinamratA, ImAnadArI ane nahIM, paraMtu sAmAjika ane dhArmika kAryomAM jenuM suphaLa AtmavizvAsathI chalochala vyaktitvanA mAlika anekagaNuM thaIne ApoApa AgalA bhavanA rokANamAM bhaLI zAMtilAlajI nAgorI (AhIra) jAya che. emanA parivAre AhoranA sauthI prAcIna maMdira zrI pratibhAo koI preraNA para zAMtinAthajI maMdiramAM bhagavAnane birAjamAna karavAno uttama nirbhara na hoI zake. e to pote ja lAbha lIdho. emanA dAdAzrIe AhAramAM pa.pUjya kalikAla potAnA dIpaka laIne cAle che ane sarvajJa zrI rAjendra sUrIzvarajInA smaraNArthe zrI rAjendra jaina prakAzanuM AhvAna kare che. jIvananA pAThazALA baMdhAvI samAjane saprema arpaNa karI. Aje paNa aneka mukAmo para patharAyelA pAThazALAmAM jaina-ajaina vidyAbhyAsa karI AhAranA aMdhakArano paDakAra jhIlavo ane zikSaNakSetramAM suzobhita karI rahyA che. emaNe yoganiSTha 5. pachI zAnathI aMdhakArone nestanAbUda pUjya munirAja zrI jayAnaMda vijayajInI nizrAmAM pAlatANAmAM karI jIvanamAM ujAza bharavo-AvuM aitihAsika cAturmAsa saha upadhAna tapanuM Ayojana karyuM, jemAM ja eka vyaktitva che zrI zAMtilAlajI nAgorI. jemaNe potAnA lagabhaga 1000 zraddhALuoe atyaMta ullAsa sAthe ArAdhanA jIvananA paDAvamAM aneka utAra-caDhAva joyA. emanA pU. karI. cAturmAsa daramiyAna emanA parivAre Abu derAsaramAM dAdAzrI cunIlAla nAgorI potAnA nAnAbhAI mizrImalajI bhagavAna pArzvanAthanI pratimAne birAjamAna karavAno uttama nAgorI ane putra zrI sumeramalajI nAgorI lagabhaga 90-95 lAbha lIdho. varSa pahelAM rAjasthAnathI aneka viSama paristhitiono sAmano karatAM pagapALA beMglora AvyA. 1921mAM potAnuM pratiSThAna koI paNa kAryakramanA AyojanamAM emanA nAnA bhAI 'mizrImala mabUtamala enDa bradharsa'nA nAmathI zarU karyuM. te vakhate bAbulAla mohanalAla azokakumAra emanI sAthe kadamekadama beMgloramAM jainasamAja bALa avasthAmAM hato. pahegAro meLavI ane tAlathI tAla meLavI cAle che. dharmamAM emanI (marAThIo)nuM varcasva bahu hatuM. AvA samaye potAno vyavasAya akhaMDatA apratima che. jinazAsanamAM emanuM samarpaNa jotAM ja zarU karavo e talavAranI dhAra para cAlavA barAbara hatuM paraMtu rahIe evuM che. jIvadayA emanI rageragamAM bharelI che. sAhasikatAnA svAmI nAgorI parivAre beMgloranA hRdayamAM AhIra-gauzALAne ati vikasita banAvavAmAM emanA sthaLe potAno vyavasAya zarU karyo. mRdulatA ane sAdagInA kAraNe parivAranuM amUlya yogadAna che. uMmaramAM yuvAna hovA chatAM emanuM ciMtana dhIra-gaMbhIra che. sAmAjika bAbatomAM emanI Jain Education Intemational ducation Intemational For Private & Personal use only Page #846 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 salAha amUlya hoya che. samAjanI vibhaktatAne aTakAvavI e ja emanuM aMtima lakSya che. dharma pratye samarpaNabhAva ane saMta mahApuruSo pratye agAdha zraddhAne anurUpa emanA manamAM jinazAsananAM aneka kAryo karavAnI pracura bhAvanA baLavattara thaI rahI che. parama pitA paramAtmA emanI bhAvanAonI kadara karatAM emane jaladImAM jaladI pUrNa karAvI teo AhoranA navaratnomAMnA eka bane evI maMgalakAmanA. zeTha zrI sva. kundanamalajI chogAjI gAdiyA (AhoravALA) beMglora rAjasthAnamAM AhoranA mULavatanI, ghaNAM varSothI beMglora khAte sthAyI thayA teozrIno parivAra moTo temAM temanA saMtAno dharmapremI rahyAM che. teonuM nAnapaNathI dharmamaya jIvana sAthe paramAtmA bhakti upara pUro vizvAsa ane zraddhAnA bIja ropAyA hatA. teozrI bAvana jinAlaya mULanAyaka goDIjI pArzvanAtha bhagavAna Ahora khAtenA anaMta bhakta hatA. dharmamaya lAgaNI sAthe dharmAnurAgI banela. zaMkhezvaramAM pU. A. devazrI guNaratna sUrIzvarajI ma.sA.nI zubhanizrAmAM caitramAsanI oLI suMdara Ayojana karela temAM dareke dharma sAthe tapamAM joDAvAnI utkRSTa bhAvanA hatI. emanI pautrI hinAkumArI vimalacaMdajI saMyamagrahaNa pa.pU.A. zrI rAmacaMdrasUrIzvarajI samudAyamAM sAdhvI zrI cArUnaMditA zrI ma.sA. suziSyA sAdhvI hitanaMditAzrI ma.sA. dIkSAgrahaNa karI kuladIpikAo zAsananI zobhA vadhArI emanI dohitrI zobhAkumArI devIcaMdajI pa.pU.A. zrI abhidhAna rAjendra krosa racayitA rAjendrasUrIzvarajI samudAyamAM sAdhvIjI maNIprabhAzrIjInI suziSyA sAdhvIzrI saMvegayazAzrIjI ma.sA. nAma grahaNa karI saMyama aMgIkAra karI zAsanamAM nAma rozana karela. temanA saMtAno dharmanA kAryakuzaLa hoI dareka potAnA mana Jain Education Intemational dhanya dharAH pasaMdagInA viSayo rasa dAkhavavA khaDe page hAjara rahetAM koI AMgImAM koI tIrtharakSA koI snAtrapUjA-jIvadayA Adi to sAdhu-sAdhvI vaiyAvacca to koI sakala saMghanA koIpaNa kArya suMdara banAvAmAM tatpara rahI kAryakramane cAra cAMda lagAvavAmAM mAhira hatAM. saMkalana : pravINabhAI ema. zAha (uNa) beMglora jJAnanI kSitija vistArIne sapanAM sAkAra karavAmAM sahayogI bananAra beMgloranA suprasiddha sapanA buka hAusanA praNetA zrI surezabhAI sI. zAha dha TAimsa grupa dvArA Footprints nAme eka suMdara pustaka pragaTa karavAmAM AvyuM che, jemAM karNATakanA 28 svapnazilpIonI jIvanagAthA AlekhavAmAM AvI che. A svapnazilpIoe 28 sAmAnya sthitimAMthI sAhasa ane puruSArtha dvArA ananya siddhi meLavI che. karNATakanA AvA 28 saphaLa sAhasavIro ane svapnazilpIonI yAdImAM ekamAtra gujarAtI vyakti samAviSTa che, jemanuM nAma che-zrI surezabhAI sI. zAha, sapanA buka hAusanA ceramena. A pustakamAM zrI surezabhAI sI. zAhanA jIvanavRtAMtano citAra rajU karavAmAM Avyo che, jemAM sapanA buka hAusanI yazagAthA paNa sAMpaDe che. prastuta che : dha TAimsa grupa dvArA prakAzita Footprints' pustakamAM pragaTa thayelA svapnazilpI zrI surezabhAI sI. zAhanAM jIvana-kavana vizenA lekhano anuvAda. navamA dhoraNamAM abhyAsa karatA kizore bombe kulI esosiezana vatI ghATakopara sTezana para paMDita javAharalAla naherune hAra paherAvavAno hato. jevo te paMDitajInI najIka gayo eTale paMDitajIe Takora karatAM kahyuM, "are nAnA bALa, tuM ahIM relavemAM zA mATe kAma kare che? mane to lAge che ke mA sarasvatI tArA caherA para nRtya karI rahyAM che," ATaluM kahI neharujI cAlyA hatA. pelo kizora tyAre naherujInA Page #847 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 820 kahevAno bhAvArtha samajI zakyo nahoto. tenA sahakarmIo paNa tene teno artha samajAvI zakyA nahotA-paNa eka samaye relavemAM kAma karato e kizora Aje sapanA buka hAusanA ceramenapade virAje che tyAre tene teno artha pUrepUro samajAI gayo che. vAta, sapanA buka hAusanA ceramena zrI surezabhAI sI. zAhanI che. temano janma muMbaInA ghATakoparamAM thayo hato. sAmAnya parivAranA sabhya. kauTuMbika paristhitine kAraNe mAtra esa.esa.sI. sudhI ja abhyAsa karI zakyA, paNa teo Aje lImakA buka opha rekorDIsa dvArA pramANita bhAratanA sauthI moTA buka sToranA mAlika tarIkenuM gaurava anubhave che. svayaM bhale bhaNI na zakyA, paNa anya lokonI jJAna-pipAsA saMtoSavAmAM teo nimitta banyA che, teno temane saMtoSa che. parivAramAM teo sauthI moTA putra hatA. temane abhyAsa choDIne nokarImAM joDAvuM paDyuM. pitAjInuM rUnI dalAlInuM kAma hatuM, paNa surezabhAIne temAM rasa na hato, eTale teo pokeTa bukanuM vitaraNa karatI kaMpanImAM joDAyA. potAnI kuneha ane niSThAthI temaNe kaMpanIne ghaNo lAbha karAvyo. potAnI lagana, niSThA ane dhagazathI teo klArkamAMthI sahAyaka-menajara tarIkenA pada sudhI pahoMcyA. madrAsamAM sahAyaka menejara tarIke temaNe vikrama sarjaka vecANa karyuM. tenAthI prerAIne kaMpanIe beMgloramAM zAkhA kholI ane surezabhAIne tyAM menejara tarIke mokalyA. surezabhAIe tyAM paNa khUba ja suMdara vecANa karIne mAlikonI prazaMsA meLavI. ahIM temane sAro pagAra maLato hato, paraMtu patnI bhAnumatIbahene temane potAno vyavasAya zarU karavAnI preraNA ApI. patnIne surezabhAInI kSamatA ane vRddhimAM pUrNa vizvAsa hato. surezabhAIe patnInA satata Agraha ane preraNAne vaza thaI vIvIpuramamAM janatA hoTala pAse eka nAnI oraDI bhADe lIdhI ne tyAM potAnI sarva prathama pustakanI dukAna zarU karI. te divasone yAda karIne surezabhAI jaNAve che ke, "......mArI patnIe saMgharSabharI paristhitiono hiMmatapUrvaka sAmano karyo hato ane mane AgaLa vadhavAnI preraNA ane zakti ApyAM hatAM. nahIMtara, huM to eka nokariyAta mANasa hota. mane AnaMda che ke Aje huM 300 mANasone rojagAra ApI rahyo chuM." surezabhAIe pachI gAMdhInagaramAM potAnI dukAnanuM sthaLAMtara karyuM. sakhata parizrama karIne ane navInavI yojanAo amalamAM mUkIne temaNe potAno vyavasAya vikasAvyo. sapanA buka hAusano AraMbha 100 pustako sAthe 1967mAM thayo hato. pachI dhIme dhIme paristhitino sAmano karatAM rahIne teo vikAsa sAdhatA rahyA. surezabhAInI icchA mahAna kannaDa-prakAzaka thavAnI hatI. teo haMmezAM potAne kannaDIga gaNe che ane kannaDa bhASAnA premane kAraNe teo kannaDa bhASAmAM pustako prakAzita karatA rahyA. Aje sapanA mATe kannaDa sAhityanAM pustakono sauthI moTo bhaMDAra upalabdha che. temane jJAnapITha evorDa vijetA zrI zivarAma kApaMtha jevA TocanA lekhakono suMdara sahayoga prApta thayo che. pariNAme sapanA buka hAusa Aje kannaDa bhASAnA pustaka prakAzana kSetre rAjA gaNAya che. teo vikhyAta kannaDa lekhakonAM pustako prakAzita kare che. atyAra sudhImAM 2000thI vadhu kannaDa pustakonuM prakAzana teoe karyuM che. teo Aje dararojanuM eka pustaka pragaTa kare che, je eka vikrama che. teo vidyArthIo mATe aMgrejImAM paNa pustako prakAzita kare che. pitAne pagale have putro-sarvazrI nItina, dIpaka ane pareza vyavasAyane AgaLa vadhArI rahyA che. putronA saMcAlana nIce sapanA vistaratuM jAya che. teo navA-navA vicAro ane Teknika dvArA vecANa vadhAratA jAya che. have to onalAina vecANa paNa thAya che. Aje sapanA beMgloramAM gAMdhInagara, sadAzivanagara ane jayanagaramAM traNa zo rUma dharAve che. teo TUMka samayamAM IdirAnagara ane maisUramAM paNa zorUma zarU karaze. surezabhAIe ATalI vizALa saphaLatA meLavyA pachI paNa sAdagI ane namratAne varelA che. teo udAramane zikSaNa tathA vividha sevAkAryomAM dAna ApatA rahe che. surezabhAI sI. zAhe potAnI AvI yazasvI saphara daramyAna vividha puraskAro paNa meLavyA che. jema ke - * karNATaka rAjyotsava evorDa, 1991-92. * kannaDa bhASAmAM uttama prakAzana mATe kannaDa pustaka prAdhikAra, karNATaka rAjya taraphathI zreSTha prakAzaka tarIkeno puraskAra ke pheDarezana opha pablizarsa enDa bukaselarsa esosiezana, navI dilhI taraphathI dakSiNa bhArata mATe zreSTha pustaka vikretA tarIkeno evorDa. * insTiTyUTa opha ikonomika sTaDIsa, navI dilhI, taraphathI udyoga ratna evorDa. Jain Education Intemational Page #848 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 828 dhanya dharAH aneka saMsthAomAM agresara zrI uttamacaMda devIcaMdajI bhaMDArI beMglora khAte lagabhaga so varSathI rahetA devIcaMdajI je devIcaMda mizrImala enDa kaMpanInA nAmathI pratiSThA dharAve che. A pahelAM cothamalajI navalAjI enDa navalAjI mAsiMgajInA nAme pharma hatI. devIcaMdajI bahuta sakriya kAryakartA hatA. je zrI AdinAtha jaina zvetAmbara maMdiramAM 1918thI joDAyela che. anya saMsthAmAM TrasTInI nimaNuMka kyAM karela hatI tyAM dareka jagyAe zrI uttamacaMda bhaMDArInI TrasTIpadanI nimaNuka karavAmAM Avela. devIcaMdajInA parivAra dvArA jAlora khAte hospiTalamAM lAbha lIdho hato. zrI labdhisUri jaina dhArmika pAThazALAnA holanA nAmakaraNano caDhAvo laI Adeza maLela che. jAlorathI zrI naMdIzvara dvIpamAM pramukha hatA. amArAM parivAra ghaNAM TrasTomAM lAbha laI sakriya kAryakartA rUpathI joDAyela hatA. uttamacaMdajI bhaMDArI 23 varSathI zrI AdinAtha jaina zvetAmbara maMdira TrasTamAM TrasTI rUpamAM hatA. 2005mAM pahelIvAra pramukha banela ane 2007mAM bIjI vAra pramukhanI javAbadArI saMbhALI rahyA che. aneka saMsthAomAM saMkaLAyela, jethI javAbadArI vadhAre rahe je pote rAjIkhuzIthI saMbhALela che. e temanA hasamukhA caherA dvArA jovA maLe che. - zrI rAjasthAna jena je. mUrtipUjaka saMgha, javanagara khAte menejiMga TrasTI che. * zrI siddhagiri beMglora jaina TrasTa (beMglora bhavana)mAM upapramukhano hoddo saMbhALI rahyA che. zrI zrAvI tIrtha (U.P.) maMtrI tarIke hoddo saMbhALI rahyA che. zrI bhagavAna mahAvIra hospiTalamAM TrasTI zrI c. B. bhaMDArI hAiskUlamAM sahamaMtrI-upapramukhano hoddo saMbhALela. zrI AdinAtha jaina zvetAmbara TrasTa-cikapeTanI aMtargata saMsthAo jevI ke * zrI saMbhavanAtha jaina maMdira vI. vI. puram - zrI labdhisUrI jaina pAThazALA-cipeTa : zrI sI. bI. bhaMDArI hAiskUla enDa P.U. koleja zrI labdhisUri jaina dhArmika pAThazALA : zrI vardhamAna tapa AyaMbila khAtA : zrI jaina dharmazALA-zrI bhojanazALA Adi % zrI Adarza vidyAlayamAM sabhya che. ATalI saMsthAmAM potAnI yogya koThAsUjhabujhamAM saMsthAno vahIvaTa saMbhALI rahyA che te badala anumodanIya anukaraNIya dhanyavAdane pAtra gaNyA. saMkalana : pravINabhAI ema. zAha beMglora navayuvAna kAryakara zrI dinezabhAI caMdrakAMtabhAI hakANI puNyasaMyoge bahu saMpattivAna nahIM paraMtu bhAgyayoge uccakuLamAM janmaA siddhAMta anusAra caMdrakAnta jamanAdAsa hakANI dharmaniSTha parivAramAM mAtuzrI nirmaLAbahenanI kukSIe tA. 30-11-1949nA zubha divase beMgloramAM suputrano janma thayo tenuM nAma pADyuM dinezabhAI. nAnapaNathI putrano uchera saMskArI gharamAM thayela. tenuM jIvana dharmamaya jevuM bane te rIte siMcana karavA lAgyA. uttama dhArmika, vyAvahArika, saMskAro ane zraddhA-saccAIno vAraso maLyo hato. prAthamika abhyAsa gujarAtI bAlamaMdira ane DI.vI.vI. gujarAtI zALAmAM abhyAsa karI uccatara abhyAsa cAmArapeTanI hAiskUlamAM s.s.c... karI abhyAsa pUrNa thayA pachI sane 1966mAM kApaDanA dhaMdhAmAM AvyA ane dineza enDa kaMpanImAM cImanalAla je temanA dAdA pAse TreiniMga lIdhI. tyArabAda sane 1974mAM cImanalAla enDa kaMpanInI peDhImAM dhaMdhAmAM joDAyA. dhIre dhIre sAmAjika kSetre, dhArmika kSetre, vyAvahArika kSetramAM phatehacaMda kezavalAla vinayacaMda bhAIcaMda zAhanA preraNAthI ane sahyogathI dareka kAryamAM joDAvA lAgyA. sane 1984mAM gAMdhInagara derAsaramAM membara hatA pachI temanI kAma karavAnI dhagaza, mahenata, hiMmata joI sane dain Education Intermational Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #849 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 829 1996mAM zrIyut ravilAla pArekhanA nejA heThaLa kAmagIrI hAthamAM lIdhI. jema jema pragatinAM sopAna sara thavA lAgyAM tema unnatimAM AgaLa vadhI atyAre zrI gAMdhInagara jaina maMdiranI dareka saMsthAmAM potAnuM vyaktitva dharAve che. sekreTarIno hoddo saMbhALe che. kAryanI prazaMsA kare che. A yuvAna kAryakara sAthe yuvA TIma kAma kare che. jemAM dIpakabhAI, ajitabhAI, lalitabhAI, hIrAbhAI, dinezabhAI, manubhAI, atulabhAI, bipinabhAI anya saMghanuM game tevuM kAma , bipinabhAI anya saMghanuM game tevuM kAma hoya to te khaDA page taiyAra rahI kAma dipAvI saMsthAnuM nAma rozana kare che. 85 varSa sudhI derAsaranA kAmamAM vyasta rahetA zrI ravibhAInuM satata mArgadarzana meLavI rahyA che. AzA rAkhIe ke temanA anugAmI tarIkenI kAryakAriNImAM zrI dinezabhAI saphaLa thAya. zrI ravibhAInA zAsanakAryanI sevAnA anubhavono teo atyAre lAbha laI tana-mana-dhanathI sevA karavA tatpara banI rahyA saMkalana : praviNabhAI ema. zAha (uNa) beMglora zrI susmitAbahena zAha zrI gujarAta kalAkendra-beMglora I. 2007nA mahilA divasa prasaMge vividha kSetre AgavI lAkSaNikatA, siddhio dharAvatI 10 mahilAonuM Apa abhivAdana karavA iccho cho. ghaNuM ja anumodanIya che. "jaba hama paidA hue, jaga haMse hama roya, aisI karanI kara calo, hama haMse jaga roya." jIvana jharamara : janma sane 20-5-1939 garavI gujarAta amadAvAda, phaIe pADyuM 'susmitA' nAma. pitA- jasavaMtalAla sutarIA-custa gAMdhIvAdI, zrImad rAjacaMdrakRta duhA gaLathuthImAM zatAvadhAnI jayAnaMdasUrIzvarajI laMgoTiyA dosta suMdara AcAra vicAra dharmanA saMskAra rUDA maLyA. mAtAgarbhazrImaMta vakIlanA dharmacUsta dIkarI. be bhAI, cha bahenone ucca zikSaNa sAthe Itara pravRttiothI bALakone ghaDyA che. Quartz Riasi : B.A., B.ed., Hindi, first aid, Home nursing........rAmajI Asara vidyAlayaghATakoparamAM navamAM dhoraNamAM 1960-1965 varSa 5 zikSAdAna (zikSikA) saMgItakSetre : hindustAnI zAstrIya saMgIta vokala tathA hArmoniyama zrI devadharakRti parIkSAo pAsa. sugama saMgItapuruSottama upAdhyAya-ajita zeTha, nirUpamA-kaumudinI munazI, pauravIbahena karmakSetra muMbaI, DAnsa-garabA nATikA Adi bhAratanATyam-maNipurI avinAza vyAsa, pinAkIna desAI. dhArmika zikSaNa : nAnapaNamAM paMcapratikramaNAdi artha sahita pa.pU. ramaNikabhAI paMDita pAse jIvavicArathI karmagraMtha sudhI sAdhvIjI guruvaryA pAse stavana, sajhAya, DhALiyA Adi pa.pU. indracaMdra paM. tattvajJAna ratnasuMdara jinacaMdra mArA bhavodadhitAraka guru jagacaMdra, zatAvadhAnI pU. jayAnaMdasUrIzvarajI, yogazAstra, jJAnasAra, adhyAtmasAra, vairAgyazataka, 350 gAthAnuM . yazodeva ma.nuM stavana, pU.mu. kalpanAbahena pAse kuMdakuMdanAcArya kRta samayasAra, pravacanasAra, paMcAstikAya, paMcasUtra pUjAonA gUDhArtho, AtmajJAnI AtmAnaMdajInA satsaMge sAdhakajJAyaka bhAvo, bhedajJAna, kRpALu rAjacaMdrakRta patrAMko. A sarve ucca jJAnI mahAtmAonI asIma kRpAthI svAdhyAya sAthe aThThAI, doDhamAsI, upadhAna tapa, cAturmAsa vrata, abhakSa tyAga, haMmeza ukALeluM pANI. AraMbha-parigrahanI alpatA karI. "huM banuM bhagavAna, saune banAvuM bhagavAnano' UThyo-jIvana jIvuM khIlatAM gulAba jevuM bhalene kaMTaka hajAro" puNyAnubaMdhI puNyanI lamI-aneka sukRto prabhu mUrti-prabhu . maMdira, aMjanazalAkA-pratiSThA-sametazikharano kuTuMbano saMgha, aneka pUjano, pAraNAMo, dhArmika, sAmAjika, anukaMpA, jIvadayA, sAdharmika bhakti-1998 sudhI. karmakSetra beMglora : maLela siddhio tathA vidhavidha kSetre arpela yogadAna sevA-racanAkRti aneka lokonA anahada prema ane avarNanIya sahAyathI ja tethI yaza temane ja ApuM chuM. 1998mAM bIjA aMtarAyakarmano joradAra udaya. beMglora kSetramAM AvyA AcArya bhagavaMta jagacaMdranI AjJA laIne dhArmika pravRttio paNa vaLatara meLavI karavAnuM zarU karyuM je Aja dina sudI cAlI rahyuM che. gaLathUthImAM ja mAbApa taraphathI dharmanA saMskAra, aneka sAdhu-sAdhvI, gurubhagavaMto, mahAna vidvAna paMDito ane svano prabaLa purUSArtha aMtaranI zuddha bhAvanA, nItimattAnI Jain Education Intemational Page #850 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 830 dhanya dharAH makkamatAthI dareka kSetre siddhi maLI ane beMgloramAM A. bha. sthUlabhadrasUrine mahAvIra hospiTalamAM zrI puNya prakAzanuM stavana saMbhaLAvavAno utkRSTa lAbha maLyo. suzIlAbahena pArekha, bhAI samAna pravINabhAI tathA zrImatI amIbahenanI mArI A kSetre oLakhANa karAvavAmAM madada badala temano dhanyavAda. Apano paNa khUba khUba AbhAra. karabaTiyA : eka nAnakaDuM gAma. tyAM be mahinA rahIne garIba-pachAta bALakonI saMskAra ane svacchatAnA pATho nItiAdinI zibira A.bha. jagacaMdranA AzIrvAdathI thaI. prabhAvaka vyaktitva saMpatarAja gAdiyA (Ahora) "sarapharozI kI tamannA aba hamAre dila meM hai, dekhanA hai jora kitanA bAja-e-kAtila meM hai." pratibhA koInI mahotAja nathI hotI, jarUra hoya che ene ukheDIne bahAra lAvavAnI. AvA ja eka vilakSaNa vyaktitvanA svAmI, AhoranI dharmadharAmAM avatarita kuzaLa ane jhUmanArA vyaktitvanA mAlika saMpatarAja gAdiyA, jeo 72 varSanI uMmare paNa yuvAnone zaramAve evA potAnA sahaja vyaktitvanA prabhAvathI samasta beMglora jaina samAjanI AMkhonuM teja banI gayA che. teo 1948mAM ahorathI beMglora padhAryA, tyAre emanA moTAbhAI kuzalarAjajI dhAtu-vyavasAyamAM vepAra karI rahyA hatA. teo paNa temanI sAthe joDAI gayA, paraMtu emane A vyavasAya mAphaka na Avyo. emaNe philma-vitaraNa, sTIlaphekTarI vagere vyavasAyamAM hAtha ajamAvyo. sarakArI dakhala vadhAre hovAne kAraNe ene A kAma paNa na phAvyuM. pachI emaNe eksaporTa-imporTanuM kAmakAja "konTineMTala eksaporTa'nA nAme zarU karyuM. tarata ja emanA bhAgyano sitAro camakI UThyo. Aje beMgloranAM vyAvasAyika kSetromAM emanI pharmanuM nAma atyaMta Adara sAthe levAmAM Ave che. teo mahenatu hovA sAthe kuzaLa saMcAlakano guNa paNa emanAmAM bharyo paDyo che. teo beMgloranI aneka dhArmika ane sAmAjika saMsthAo sAthe saMlagna che, jemAMnI eka zrI bhagavAna mahAvIra hospiTala, jenA teo vartamAna adhyakSa che. emanA netRtvamAM bhagavAna mahAvIra hospiTala, super speciality HospitalnI zreNImAM pahoMcI gaI che, jeno samagra beMglorane garva che. emaNe hospiTalamAM saMpatarAja gAdiyA phrI kempa senTaranuM nirmANa karAvyuM che. A phUI kempa senTara dvArA beMglora zaheranA dUra-sudUranA pradezomAM dara mAse phrI kempa yojAya che, jemAM dareka garIba dardInI niHzulka sAravAra thAya che ane sarjarI (oparezana) prasiddha mahAvIra hospiTalamAM karavAmAM Ave che. A sivAya kapAyelA hoThonI plAsTika sarjarI paNa emanI hospiTalamAM phrI thAya che ane dAnavIro pAsethI prApta dhanarAzimAMthI DAyAlisisa koI prakAranA cArja vinA phrI karavAmAM Ave che. emanI hospiTala AvAM janopayogI kAryonA kAraNe bahucarcita banI gaI che. A sivAya teozrI jinakuzalasUri jaina saMghanA adhyakSa pade birAjamAna che. teo bhagavAna mahAvIra kolejanA TrasTI, zrI devanahallI tIrthanA TrasTI, B.B.U.L. skUlanA ekjhikyuTiva membara, beMglora krikeTaklabanA sabhya, biliyarDa klabanA sabhya, Tenisa klabanA sabhya, ka[ipha IklabanA membara, maDAsa resa klabanA membara vagere jagyAo sAthe joDAyelA che. vizeSamAM emanI hospiTalamAM sAdhusaMtonI sevA-sAravAra 100% phI karavAmAM Ave che. emanI hospiTalamAM garIba sAdharmika bhAIono ilAja paNa phrI karavAmAM Ave che. kahevAya che "arjunanI AMkha pakSInI AMkha para'nI mAphaka jyAre koI mANasa game te rIte eka uddezyane potAno Target banAvI le che tyAre ene AgaLa-pAchaLa koI prakAranuM dhyAna nathI rahetuM. saMpatarAjajIe paNa hospiTalane potAno Target banAvatAM vepAra vageremAMthI nivRtti laI lIdhI che. parivAra mATe paNa emanI pAse samaya nathI. dararoja emano vadhAremAM vadhAre samaya hospiTalanA prAMgaNamAM ja pasAra thAya che. emanA prayatnothI ja bhagavAna mahAvIra hospiTala beMgloranI zreSTha hospiTalomAMnI eka che ane divase divase pragatinA patha para AgaLa vadhI rahI che. AvA sevAbhAvI vyaktitvanA svAmIne ApaNA vAraMvAra vaMdana. teo Ama ja sevA-bhAva rAkhatAM, jinazAsananI sevA karatAM karatAM zatAyu bane evI maMgalakAmanA sAthe..... - saMkalana : rameza solAmuthA Jain Education Intemational Page #851 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 831 tIvra smaraNazakti kAryakramamAM emanI gerahAjarI kAryakramanI adhUrapanI sAkSI bane tejarAja nAgorI (Ahora) che. emanI vAtomAM saMbaMdha ke lagAva nahIM, sIdhI ane sAcI vAta kahevAmAM emane jarAya saMkoca nahIM, pariNAmanI emane zikhara game teTaluM UMcuM kema paravA nahIM ane sAmAjika ahita emane maMjUra nahIM. na hoya, enA para caDAI karavA emano parivAra paNa vinaya-vivekazIla che. emanA uThAvela kadama ja mahattvapUrNa hoya che. AvA ja daDha vyaktitvanA suputro emanAM pa-cihno para cAlI potAnA parivAranI AdhArazIlAne majabUtI ApI rahyA che. emane "eTamosaphiara mAlika tejarAja nAgorI AhIra jainasamAja mATe Adarza che. dasa ceinjara' paNa kahevAmAM Ave che. emanA spaSTavaktApaNAne varSanI bAlyavayamAM emaNe kAraNe keTalAka emanA para dveSabhAva paNa rAkhe che, paraMtu emanI AhorathI beMglora AvI potAnuM sAme jatAM vAtAvaraNa badalAI jAya che. kahevAya che ke "doDanAro zikSaNa pUrNa karyuM. teo bacapaNathI ja paDaze', e ja pramANe teo paNa pariNAmathI ajANa potAnI ja vilakSaNa prakRti dharAve che. gaNitamAM teo "mAsTara' gaNAya dhUnamAM potAnA kAryakramone pUrNa karavAmAM ja dhyAna Ape che. che. emanI smaraNazakti abhuta che. jUnAthI ati jUnA prasaMgo emanI vilakSaNa netRtva zaktine kAraNe emane sahakAra paNa emane tArIkha-varSa sAthe moDhe yAda rahe che. sAMpaDe che. emanA hulAmaNA nAma "mAsTarajI' sAthe ja teo vartamAna yugIna cANakya che. cANakya haMmezAM potAnI phUTanItine teo potAnA nAma pramANe svabhAva ane bhalamanasAImAM kAraNe vijayI rahyA che. teo paNa cANakyanI jema haMmezAM tejasvI che, paraMtu e tejasvitAmAM zItaLatAno AbhAsa paNa vijayI bane che ane banatA raheze. paramapitA paramAtmA emane banI rahe che. teo samAjanA dareka kAryamAM mukhya dhurA samAna zatAyu banAve, jethI AhIra jaina samAja dasakAo sudhI emanI banI rahe che. samAjanuM ahita thAya e emane jarIkeya pasaMda netRtvazaktino samucita lAbha uThAvI zake, e ja maMgalakAmanA nathI. emanI hayAtI sudhI samAja koI khoTuM pagaluM bharI zake, sAthe... evuM vicArI paNa na zakAya. - saMkalana : rameza pholAmuthA emano vyavasAya pAraMparika dhAtuno che, je ucca zikhare jinazAsana pratye apAra zraddhA pahoMcI gayo che. emaNe hamaNAM ja jamInano vyavasAya paNa zarU pArasamala copaDA (Ahora) karyo che. emaNe potAnA buddhi-baLathI A vyavasAyane paNa "kaho AMdhiyoM se Ae, kaho barka se jalAe, caramasImAe pahoMcADI dIdho che. teo arthopArjana sAthe dhArmika ane sAmAjika kAryomAM potAnI saMpattine sArAM kAryomAM sAcA ye rahA merA nazamana, koI AMkha to dikhAeM!" dilathI kharcatA rahe che. teo sAmAjika kAryakara hovAthI keTalIya mRdu vyaktitvanA svAmI, dhArmika ane sAmAjika saMsthAo sAthe joDAyelA che. teozrI sulabha, upalabdha, sAdo pariveza saudharma bRhatu tapAgacchIya tristutika jainasaMgha-AhoranA vartamAna ane manamohaka vyaktitvanA adhyakSa, zrI AhIra jaina pravAsI saMghanA adhyakSa, zrI AdinAtha mAlika pArasamala copaDA jaina zvetAMbara maMdira-cipeTanA upAdhyakSa, zrI bhagavAna bacapaNathI ja dharmaanupremI, mahAvIra jaina hospiTalanA TrasTI, zrI pArzvanAtha padmAvatI dharmAnurAgI, zrutapremI, zaktipITha, zaMkhezvaranA TrasTI zrI rAjaharSa-hemendra jaina TrasTa, dharmasaMskArothI abhibhUta rahyA che. nAkoDA roDa, mevAnagaranA TrasTI, zrI pArzvanAtha rAjendra jaina teo arthopArjana sAthe sAthe TrasTa, saroDa, pAlitANAnA TrasTI, B.B.U... vidyAlayamAM sAmAjika ane dhArmika kAryomAM Exicutive working commiteemAM menejara Adi potAnA dhanano sukata vyaya karI rahyA che. teomAM garIbo pratye aneka saMsthAo sAthe teo saMlagna che. dayA-bhAvanA ThAMsI-ThAMsIne bharI paDI che. kuSTarogIonI samAja emanI netatvakSamatAno Adara kare che. koI paNa sevA-bhAvanA koI paNa ADaMbara ane dekhADAthI dUra cUpacApa Jain Education Intemational Page #852 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 832 dhanya dharAH karatA AvyA che. ThaMDI RtumAM ThaMDIthI tharatharatAM garIbone dhAbaLo mATe jANItuM che. nAnapaNathI bIjAne oDhADavo e emanI rAtricaryAmAM sAmela che. katalakhAnAmAM upayogI thavAnI bhAvanAnI kapAnArAM jAnavarone choDAvavAM, piMjarAmAM keda pakSIone sAsarIyAmAM chuTTI maLI ane tethI choDAvavAM e emanuM rojIMdu kArya che. teo varSothI sevAnA kAmamAM joDAI emanI jIvanacaryA sAdagI ane saraLatAthI bharapUra rahI gayA che. chellA 20 varSathI avirata che. emaNe chellAM paMdara varSothI arthopArjana ane vyavasAyamAMthI vividha prakAranI sevAmAM potAnuM yogadAna ApI rahyA che. jemAM nivRtti laIne khuda potAne pUrNa AdhyAtmika jIvanamAM DhALI temanA sva. sasarAjI zrI mANekabhAI dIdhA che. emane jinazAsana ane jaina dharma pratye agAdha zraddhA pArekha jeozrI gAMdhInagara saMghanA che. emaNe potAnA sadravyathI nirmANAdhIna zrI AdinAtha jaina AgevAna tathA dAnavIra hatA. jemanI preraNA ane mArgadarzanathI zvetAMbara maMdiramAM bhUmipUjanano lAbha laIne potAnA parivAra zrImatI suzIlAbahene eka sevAyajJa mAMDI dIdho che. guptadAnamAM mATe puNyopArjana karyuM che. teo sAdharmikonI bhakti mATe haMmezA paNa temanI anumodanA karIe teTalI ochI che. sAdharmika tatpara rahe che. emane gupta dAnamAM vadhAre vizvAsa che. parivAro to temanuM saranAmu gotatA Ave che. saune sahAyaka teo zrI AhIra jaina pravAsI saMghanA bhUtapUrva adhyakSa banavAnI bhAvanAvALA suzIlAbahene ghaNA parivAronI Arthika rahI cUkyA che. temanA netRtvamAM pravAsI saMghamAM be vAra spezyala bhIsamAM paDakhe UbhA rahyAnA prasaMgo che. Treina dvArA sametazikharajI, pAlitANA, giranArajI, DaoN. narapata solaMkI dvArA Ayojita AMkhanA dardIonA pAvApurInI yAtrA karAvavAmAM AvI che. teo zrI rAjacaMdranA kempamAM satata sevA mATe karNATakanA gAmaDAMomAM paNa jAya che. ananya bhakta che. temano samagra parivAra dharmanA raMgothI tarabatara temanA nejA heThaLa cAlatI sevA samiti dvArA teo samAjanA che. emanA suputra azoka ane emanAM putravadhUe varSItapanI sukhI saMpanna pAsethI nANA bhaMDoLa laI samAjane arpaNa karavAnI AkarI tapasyA karI pAraNAMnA prasaMge pAlitANA jaIne aneka sUjha, AvaData ane dIrghadRSTi dAda mAMgI le tema che. svajAtIya bhAIone zAzvata tIrtha girirAjanI yAtrA karAvI. AzramomAM javuM, noTabUkonuM vitaraNa karavuM, emanA prabaLa puNyodayathI lakSmI mAtA emanA para ane emanA jarUriyAtamaMdone yuniphorma, kapaDA, anAja, davAo vi. parivAra para nyochAvara che. emanA suputra vivekI ane ApavAnA kAmamAM teo sadAya vyasta rahe che. jaina bhAI-bahenane vinayazIla che. dharmanA dareka kAryamAM emane emanA parivAra hospiTalamAM thatAM kharca, AMkhanA oNparezana tathA dIkarIonA taraphathI AzAtIta sahayoga sadAya maLato rahyo che. ANA-parIyANAmAM khUba ja sahAya karIne temane zAtA-zAMti chellAM paMdara varSothI dharmanA mArga para ArUDha rahIne nitya Ape che. maMDaLanA nejA heThaLa teo nAnA bajeTa hAusa lonamAM ekAsaNAM athavA biyAsaNAM karI rahyA che. dharmamAM asIma madada karI rahyA che. zraddhAnA pariNAme emano saMpUrNa dainika kAryakrama paramAtma-bhakti sevAbhAvI saraLa-sahRdayI suzIlAbahena kacchI gurjara ane AzramamAM ja vyatIta thAya che. parama pitA paramAtmA mahilAmaMDaLamAM 8 varSa pramukhapade rahIne ghaNA kAmo karIne saphaLa emanA parivAra para sadAya dayA dRSTi rAkhe ane teo dhArmika thayA hatA. zrI pArzva mahilA sevA maMDaLamAM temanA ane sAmAjika kAryakramomAM abAdha gatie niraMtara AgaLa sahakAryakartAono sAtha meLavI aneka sevAnA kAmamAM joDAyelA vadhatAM rahI zatAyu bane evI maMgala kAmanA sAthe..... che. zrI pArzvakalApUrNa bhaktimaMDaLanI sthApanAthI 15 varSathI pramukhapade rahIne sauno sneha meLavI zakyA che. vRddhAzramanA, -saMkalana : rameza pholAmuthA aMdhAzramanA, leprasInA kAmamAM, begarsa kolonI, slama erIyAmAM sevAbhAvI : sahRdayI : saraLa jaIne aneka prakAranI sahAya karavAmAM mokhare che. garIba zrImatI suzIlAbahena pArekha bALakonI zALAmAM tathA slama erIyAmAM niyamita annadAnanuM kAma aviratapaNe karI rahyA che. A mATe teo phaMDa bhegu karavA beMgalora samAjanA A kacchI mahilAnuM nAma mATenI AgavI sUjha dharAve che. beMgalora jaina samAja mATe zrI samAjasevA, vaiyAvacca bhakti, jIvadayA temaja sAdharmika bhakti suzIlAbahena sAcA abhinaMdana ane prazaMsAne pAtra che. Jain Education Intemational Jain Education Intermational Page #853 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 dharmaniSTha puNya pratibhAo vIrazAsananI yazojjavala paraMparAmAM agaNita zrAvakapratibhAratnoe temanAM zreSThatama prabhAvaka dharmakAryo karIne jainazAsananI tejaprabhAne daze dizAmAM prasarAvI che. samayakALe bhale paDakhuM badalyuM hoya paNa ekavIsamI sadInA A kampyUTarAijhaDa yugamAM sarvatomukhI zreSTha sAdhanA karanArAono jarAya toTo nathI. A zrAvakaratnonI netradIpaka tapasyAo jANIe tyAre ApaNane paNa ArAdhanAnuM navuM joma pragaTe che. A zrAvakaratnonA sadguNo Aje paNa ghara-gharamAM guMjana karatA kAnane pAvana karI rahyA che. pAyAmAM dharabAyelA sAdhaka-bhAvanAnAM hRdayasparzI dRSTAMto ApaNane koI UMcI zubha bhAvanAmAM kheMcI jAya che. samagra samAja cAritranI A sugaMdhano sAkSAtkAra sadIo sudhI karato rahIne preraNA ane protsAhananuM pAtheya pAmato raheze. deDha zraddhAsaMpanna, kaLavakaLanA jANakAra, dhIMgI dharAnA dhaNI ane gajabanI koThAsUjha dharAvanAra evA ghaNA zrAvako prAcInakALamAM thayA paNa vartamAnamAM paNa evA ghaNA che, jemanA paricayo A lekhamALA dvArA jANIe. --saMpAdaka. zeTha zrI anupacaMda malukacaMda zeThazrI anupacaMdabhAI bharUca saMghanA alaMkAra svarUpa hatA. khUba ja vidvAna ane dharmazAstronA abhyAsI hatA. temaNe prAyaH 45 Agamono paNa abhyAsa karyo hato, paraMtu pAchaLathI pa.pU. AtmArAmajI ma.sA.nA paricayamAM AvyA bAda temane samajAyuM ke zrAvako AgamavAcana karI zake nahIM. te mATe temaNe prAyazcitta paNa karyuM hatuM. teoe mAtra zAstrono abhyAsa ja karyo na hato paraMtu temaNe ghaNA graMtho lakhyA paNa hatA ane lakhAvyA paNa hatA. temano 'praznaciMtAmaNi' graMtha Aje paNa sAdhu bhagavaMto paNa vAMce che. 833 teo AtmArAmajI ma.sA. samakAlIna hatA. zrImad rAjacaMdra paNa temanA ghare padhAryA hatA. AtmArAmajI ma.sA. pAse paNa temaNe zAstrAbhyAsa karyo hato. teo eTalA vidvAna hatA ke paM.pU.A. siddhisUrIzvarajI ma.sA.e temanI pAse abhyAsa karavA bharUcamAM traNa cAturmAsa karyAM hatAM. bIjA paNa sAdhu bhagavaMtoe teonI pAse abhyAsa karyo hato. evuM sAMbhaLavAmAM Avela che ke zeThazrI lAlabhAI dalapatabhAI paNa temanI pAse abhyAsa karavA AvatA. teo khUba ja vidvAna hovA uparAMta custa vratadhArI zrAvaka paNa hatA. teo sAcA arthamAM sAdhu-sAdhvInAM mA-bApa jevA hatA. temanI bhUla hoya to temanI bhUla sudhAratA ane temane vratapAlanamAM madada karatA, sthira karatA, chatAM na mAne to jarUra paDye Thapako paNa ApatA. ANaMdajI kalyANajI peDhInA teo mAnad salAhakAra hatA. bharUcanAM maMdironI temaNe khUba ja suMdara saMbhALa lIdhI hatI ane AdIzvara bhagavAnanuM zikharabaMdha maMdiranuM nirmANa temanA vahIvaTa daramyAna thayuM hatuM. Aje paNa mahAna AcArya bhagavaMto bharUca padhAre tyAre temane khUba yAda kare che ane vyAkhyAnAdimAM paNa temanAM dRSTAMta TAMke che. temane mAtra eka ja dIkarI hatI. tenAM lagna samaye paNa temanA jamAI zeTha cUnIlAla rAyacaMdane temaNe kahyuM hatuM ke jo tamAro vicAra hoya to tamArAM A lagnanA varaghoDAne dIkSAnA varaghoDAmAM pheravI nAkhIe. kevo dharmano ane samayano rAga Page #854 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 834 potAnI putrInA bhaviSyano vicAra karavAne badale jamAIne ja saMyamamArganI salAha ApI. bharUcanAM maMdiro uparAMta jillAnA jhaghaDIA, kAvI, gaMdhAra tathA bIjAM nAnAMmoTAM gAmono vahIvaTa paNa teo saMbhALatA. Aje paNa sAdhu bhagavaMto tathA zrAvako ane bharUca saMghanA bhAIo to temane AdarapUrvaka yAda kare che. teo pAlitANA dAdAnA darabAramAM ja devaloka thayelA. amRtalAla mohanalAla zAha zrI zaMkhezvaratIrthamAM karelAM sukRtanI yAdI :~ maNuMda ( ji. pATaNa)nA vatanI 73 varSanA zrI amRtabhAInA parivAramAM be putro traNa putrIo. A parivAramAM dharmasaMskAro vizeSa jovA maLyo. (1) cAMdIno vizALa 9 phUTa lAMbo bhaMDAra banAvI arpaNa. (2) poSadazamInI ArAdhanA prasaMge jApa karavA tapasvIo mATe pAMca phUTa UMco vizALa zrI zaMkhezvara dAdAno cAMdInI phremamAM banAvela phoTo arpaNa karela che. (3) zrI zaMkhezvara jaina bhojanazALAmAM mahAsuda-15nI kAyamI tithinA nakarAnA rUpiyA savAlAkha Apela che. (4) zrI zaMkhezvara nAstAgRhamAM yathAyogya dAna Apela che. (5) zrI pAlanapuravAlI jhaverInI dharmazALAmAM eka rUma Apela che. (6) zrI zaMkhezvara tIrthamAM amatapanI ArAdhanA sAthe 72 kalAkanA akhaMDa jApa karAvyA hatA. attaravAyaNAM tathA pAraNAM tapasvIne karAvyAM hatAM. (7) zrI zaMkhezvaramAM 108 pArzvanAthapUjana gaNAvyuM hatuM ane cha'rIpAlita giranArajInAM yAtrikonI bhakti karelI hatI. (8) zrI zAMtisnAtra-zrI siddhacakra mahApUjana aThThAI mahotsavano lAbha svadravyathI lIdho hato. traNa divasa svAmIbhakti. zrI sametazikharajI tIrthamAM karela sukRtanI yAdI (1) zrI zyAmaLA pArzvanAtha bhagavAna tathA zrI momiyAjIdAdAnA moTA vizALa phoTA cAMdInI FramemAM banAvI tyAMnI peDhImAM nakaro ApI darzanArthe mUkyA che. (2) dhanya dharA pa.pU. paMnyAsazrI muktisAgarajI mahArAja Ayojita 108 divasanA cha'rIpAlita saMgha indorathI zikharajIno Avyo hato temAM saMghapatino lAbha lIdho hato ane sajoDe saMghamALa paherI hatI. (3) sujJAtimaMDaLa-muMbaI Ayojita lagabhaga 1700 yAtrikanA saMghamAM zikharajImAM saMpUrNa divasanA jamaNano kharca Apyo hato ane saMghapUjanano lAbha lIdho hato. zrI maNuMda gAmamAM karelA kAryanI vigata (1) zrI maNuMda gAmamAM sAdhu-sAdhvIjInI vaiyAvacca karavAno mukhya dAtA tarIke lAbha lIdho che, je kArya sArI rIte cAle che.zrI maNuMda gAmamAM nUtana upAzraya bAMdhakAma kAryAnvita thAya te mATe sevA. (1) zrI caMdraprabhudhAma maNuMdamAM TrasTI. (2) zrI maNuMdamAM pAMjarApoLa-kabUtarakhAnuM-cakalAkhAtuMmAM upapramukha. pUjya sAdhu-bhagavaMtonA nikaTanA saMbaMdho. (1) gacchAdhipati zrI premasUrimahArAja tathA temanA saMpradAyanA AcArya labdhisUrIzvarajI mahArAja zIlaratnavijayajI. tathA (2) gacchAdhipati zrI jayaghoSasUrIzvarajI mahArAja tathA temanA ziSyo zrI harikAMtavijayajI zrI sUryakAMta vijayajI. (3) (1) (2) vividhakSetre TrasTInI sevA (3) (4) AcAryazrI nemisUrIzvarajInA saMpradAyanA AcAryazrI mahAyazasUrIzvarajI tathA muni zrI somasuMdaravijayajI. sAMsArika vigato... moTA putra paMkaja C.A. che, svataMtra prekTisa kare che. nAnA putra indravadana pUnAmAM kArakhAnAnI javAbadArI saMbhALe che. pautra sacina zerabajAranuM Tarminala calAve che. mahimA orIsa sTezanarInA utpAdaka ane sarakArI kSetramAM saplAyano dhaMdho. tA.ka. :--sujJAtimaMDaLa-amadAvAdane jJAtinA sAdharmika kuTuMbanAM sabhyone sahAyatA Apela che. temaja dipAvalInA zubhaprasaMge jarUratamaMdone mIThAInuM vitaraNa karavAno lAbha lIdho che. dhanya jIvana......dhanya ArAdhanA Page #855 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 835 kAMtilAla nagInadAsa zAha mULa vatana : vaDA tAluko : kAMkareja ji. banAsakAMThA u. gujarAta, hAla madrAsa. janma tA. 30-8-1927 | gujarAtamAM banAsakAMThAnA kAMkareja tAlukAnA vaDA gAmamAM tA. 30-8-1927nA roja zrI nagInadAsa savAIcaMda tathA zrImatI moMghIbahenane tyAM kathAnAyakano janma thayo. 10 varSanI uMmara sudhI potAnA ja gAmamAM abhyAsa karI 11mA varSe tharA gAmamAM paTela ratanazI mULacaMda jaina borDiMgamAM abhyAsa karI 14mA varase zrImad yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA, mahesANAmAM dAkhala thayA. tyAM AgaLa pAMca pratikramaNa, nava smaraNa, cAra prakaraNa, traNa bhASya, cha karmagraMtha, tattvArtha, laghukSetra samAsa, bRhat saMgrahaNI, kammapayaDI Adi pUrNa abhyAsa karyo. 16 thI 18 varSa sudhI mahesANAthI alaga-alaga gAmomAM saMsthA taraphathI vyAkhyAna mATe tathA paryuSaNanI ArAdhanA mATe gayela. 19mA varase mahesANA pAThazALAnA AdezathI zrI caMdraprabhu jaina navA maMdira, madrAsa khAte paMDitavarya zrI pukharAjajI sAheba sAthe zrI paryuSaNa parvanI ArAdhanA karAvavA tathA vyAkhyAna mATe AvavAnuM thayela. te vakhate madrAsa bAju gurudevono vihAra ocho hato. paryuSaNa pachI mahesANA pAchA gayA tyAM bhaNavA sAthe bhaNAvavAnuM cAlu ja hatuM. madrAsanA zrI rikhavadAsajI svAmI Adi murabbIonA AgrahathI eka varasa pachI pAchA madrAsa AvavAnuM thayuM. madrAsamAM dasa varasa pAThazALA saMbhALela tathA paryuSaNamAM ArAdhanA tathA vyAkhyAna vagereno lAbha paNa maLela. pAThazALA sivAyanA samaye zrI je. ema. zeTha, vAMkAneravALA murabbIne tyAM nokarI karI. 1955mAM zeThazrInA sahayogathI potAnI dukAna cAlu karI. AyAta, cazmAM, dhIradhAra tathA phekTarInA raoN maTiriyalano dhaMdho karyo. 1955thI 1990 sudhI saMpUrNapaNe dhaMdho saMbhALyo paNa sAthe jJAnadAna tathA sva-ArAdhanA paNa cAlu rahI. navakArazI, rAtribhojana tyAga, tithie tapasyA, parve pauSadha Adi ArAdhanA sAthe sAMsArika kAryo paNa cAlatAM rahyAM. traNa dIkarA tathA eka dIkarInAM lagnAdi kAryo patAvyAM. pote jyAM bhaNIne AgaLa vadhyA te pAThazALAne e kadI bhUlyA nathI. pAThazALAnA RNane pheDavA e haMmezAM tatpara rahyA che. mahesANA pAThazALAne 50 varSa pUrNa thayAM tyAre DaoN. maganalAlabhAI, zrI aMbAlAlabhAI lagaDI, vakIla cImanalAla, zrI mANekalAlabhAI, parIkSaka zrI vADIlAlabhAI padhArela tyAre sAruM phaMDa karI Apela. 75 varSanA amRta mahotsavamAM paNa sAruM phaMDa karI Apela. pachI paMDitavarya zrI prabhudAsa becaradAsa pArekha, paMDitavarya zrI zivalAla nemacaMda tathA zrI cImanalAla kaDiA (amadAvAda) padhArela tyAre paNa sAro sahakAra Apela. zrI cImanalAla kaDiA tyAre paNa sAthe sahakAra | (amadAvAda) devAsa tIrthanA maMdira mATe Avela tyAre paNa phaMDa karAvI Apela ane pote paNa cakrezvarI devInA gokhalAno lAbha lIdhela. saMsthAne 100 varSa pUrNa thayAM tyAre zeThazrI zreNikabhAI kasturabhAI, zrI sAyaracaMdajI nAhara tathA zrI mohanacaMdajI DhaDhaDhA ghare padhArela. zeThazrIe rUbarUmAM kahela ke "saMsthA mATe 25 lAkha karI Apazo", paraMtu kAntibhAIe 40 lAkha karI Apela. Aje paNa saMsthA mATe e haMmezAM taiyAra che. 1990mAM 63 varSanI uMmare dhaMdhAmAMthI nivRtta thayA ane kArmika kAryabhAra suputrone soMpI dIdhela ane svaArAdhanAmAM saMpUrNa rIte joDAI gayA. Aja varasamAM 63 varSanI vaye emaNe sajoDe varasItapa cAlu karela. tyArathI atyAra sudI lagabhaga 16 varSa thaI gayAM, teonI tapasyA cAlu ja che. dararoja be samaya pratikramaNa, 7 thI 8 sAmAyika, 3 samaya devavaMdana, navakAravALI jApa vagere temanI dainika ArAdhanA che. A sivAya roja navasmaraNa, cAra prakaraNa, traNa bhASya vagere pAMcaso gAthAno svAdhyAya thAya che. kAyamI anAnupUrvI ane siddhAcalanI bhAvayAtrA kare che. zrI caMdraprabhu navA maMdiramAM traNa mALa thaIne 25 ArasanI pratimAo tathA anya dhAtunI pratimAonI pUjA karIne snAtrapUjA, zAntikaLaza karI ghare AvI sAmAyika laI svAdhyAya tathA jApamAM besI jAya che. rojanI lagabhaga 130-135 mALA gaNe che. varasa divase 11 lAkha navakAramaMtra tathA anya jApa maLIne lagabhaga 45 lAkha jApa thAya che ane 131 upavAsa jeTaluM tapa thAya che. madrAsanA ArAdhanA bhavanamAM mahArAja sAhebanI nizrA nA hoya tyAre kAntibhAI pratikramaNa Adi bhaNAve che. atyAra sudhInA jIvanamAM kAntibhAIe traNa upadhAna, cAra varSItapa, Jain Education Intemational Page #856 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 836 dhanya dharAH vIsasthAnaka tapa, kaMThAbharaNa tapa, nigodanivAraNa tapa, dharmacakra tapa, zatruMjaya tapa, pAMca cAramAsI tapa tathA anya chUTaka tapa maLIne lagabhaga 1850 upavAsa karyA che. navapadajInI oLI, vardhamAna tapanI 30mI oLI tathA ekAMtare 1008 Ayibala karyo che. pAlitANAmAM zrI AdinAtha dAdAnI pAMca vakhata navANuM jAtrA karela che ane e sivAya anya chUTaka jAtrAo maLIne lagabhaga 780 jAtrAo karela che. nava upavAsa tathA cAra aThThAI pauSadha sahita karela che ane anya pauSadho maLIne lagabhaga 600 pauSadho karela che. pAlitANAmAM pAMca comAsAM karela che tathA madrAsamAM bAra vrata aMgIkAra karela che. zrI zaMkhezvara tIrthamAM 23 divasa rahI AyaMbila sAthe cha'rI pALIne zrI zaMkhezvara dAdAnI 108 jAtrA karI ane gAmanAM dareka derAsaranAM darzana, pUjana tathA caityavaMdana karyA. saMvata 1999mAM pAlitANAmAM pU.A. devazrI rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM madrAsanA zeThazrI mUlacaMda AsurAme upadhAna tapa karAvela tyAre zrI kAntibhAIe prathama upadhAna karI mokSamALA paherela. dvitIya upadhAna saMvata 2000mAM rAdhanapuramAM pU.A. deva zrI jabusUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM karela. tRtIya upadhAna saMvata 2002mAM tharAmAM pU.A. deva zrI bhaktisUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM karela. kAntibhAIe prathama varasItapanuM pAraNuM pAlitANAmAM, bIjA varasItapanuM pAraNuM hastinApuramAM, trIjA varasItapanuM pAraNuM zrI kesaravADI tIrtha, madrAsamAM karela ane zrI saMgha svAmIvAtsalya jamaNa karela. cothA varasItapanuM pAraNuM zrI kesaravADI tIrtha para karela. zrI kAMtibhAI pAMca jinapratimA, pAMca pAThazALA tathA pAMca upAzrayamAM sahayogI banela che. zrI kAntibhAIe sAvatthI tIrthamAM zrI gautamasvAmInI pratimA bharAvela che. madrAsanA zrI candraprabhu navA maMdiramAM zrI mallinAtha bhagavAnanI pratimA bharAvela che. haridvAramAM zrI pArzvayakSanI pratimA bharAvela che. aMkevALiyA (gujarAta)mAM zrI vAsupUjya svAmInI derIno lAbha lIdhela che. sujIpakuMja-pAlaDI, amadAvAdamAM mULanAyaka zrI kuMthunAtha prabhu birAjamAna karI pratiSThA karela che. rUnI tIrthamAM mULanAyaka zrI goDIjI pArzvanAtha prabhu bharAvavAno, pratiSThA karAvavAno tathA kaLaza caDhAvavAno lAbha maLela che. zrI candraprabhu nayA maMdira, madrAsamAM zilAsthApanAno lAbha lIdhela che. madrAsamAM mAdhAvaramamAM zrI sumatinAtha maMdiramAM zilAsthApanano lAbha lIdhela che. 5.pU. AcAryadeva zrI prabhAkarasUrIzvarajI ma.sA.nA upadezathI vivekAnaMda nagara, amadAvAdamAM derAsara tathA upAzraya mATe jagyA arpaNa karela. kAntibhAInuM mukhya priya kArya AyaMbilazALAonI sthApanA che. temane AyaMbila tapa atipriya che. alaga-alaga jagyAe 11 AyaMbilazALA cAlu karAvela che. AnA mATe jAte pharI phaMDa ekaThuM karI AyaMbilazALAone saddharatA arpela che. kaMboI (banAsakAMThA)mAM AyaMbilakhAtAmAM sAruM phaMDa karAvI sahayoga Apela che. tharA (banAsakAMThA)mAM gAmamAM AyaMbilabhuvana tathA holano lAbha lIdhela che. tharAmAM pAvApurI sosAyaTImAM AyaMbila khAtAmAM lAbha lIdhela che. rANIpa (amadAvAda)mAM AyaMbilabhuvanano lAbha lIdhela che. zrI kulapAkajI tIrthamAM zeThazrI kevaLacaMdajI khaToDa sAthe maLIne phulapAkajI AyaMbilazALAmAM lAbha lIdhela. rAjakoTamAM kAyamI oLI karAvavAno lAbha lIdhela che. laphaNImAM kAyamI oLI karAvavAno lAbha lIdhela che. uNamAM AyaMbilazALAmAM kAyamI zAzvatI oLIno lAbha lIdhela ane anya phaMDa karAvI Apela. zrI rUnI tIrtha (banAsakAMThA)mAM AyaMbila bhavanamAM pravezadvArano lAbha lIdhela. amadAvAdamAM vAsaNA, operA sosAyaTI, zAhapura, dazA poravADa sosAyaTI, nAraNapurA tathA DI-kebinamAM AyaMbilazALAmAM sahayogI banela. maMgalamUrti, cANakyapurI tathA rANIpamAM kAyamI zAzvatI oLI karAvavA phaMDa karI Apela. zrI kevaLacaMdajI khaToDanA sahakArathI ANaMda, IDara, naDiyAda, tharA, uNa, pAlitANA, sAMgaLI, sikaMdarAbAda tathA zrI kulapAkajI tIrtha ema nava jagyAe navAM AyaMbilakhAtAnuM nirmANa karela che. zrI zaMkhezvaramAM 108 pArzvanAtha tIrthamAM dharmazALAmAM lAbha lIdhela che. zrI munisuvratasvAmI maMdira, myujhiyama parisara madrAsamAM dharmazALAmAM lAbha lIdhela che. pAlitANAmAM tArAbahena DAhyAlAla hekkaDa jUnA DIsA dharmazALAmAM lAbha lIdhela che. pAlitANAmAM girivihAra bhojanazALAmAM lAbha lIdhela che. pAlitANAmAM zrI caMdraprabhujI jaina nava maMdira TrasTa dvArA banatI Jain Education Intemational Jain Education Intermational Page #857 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 830 dharmazALAmAM lAbha lIdhela che. pU. A. devazrI prabhAkarasUrIzvarajI pAvApurI sosAyaTI, pAThazALA tathA bhojanazALAnA phaMDamAM ma.sA.nA upadezathI samrATanagara amadAvAdamAM ArAdhanA bhavana sahayoga Apela. A sivAya gAmanI pAMjarApoLanA phaMDamAM banAvavAno lAbha maLela. pU. A. deva zrI mahAbalasUrIzvarajI sahayoga Apela. ma.sA. tathA pU. A. deva zrI puNyapAlasUrIzvarajI ma.sA.nA kAntibhAInuM jIvana atyaMta sAdagIbharyuM che. ATalI upadezathI pU. A. deva zrI rAmacaMdrasUrIzvarajInA 79mA dIkSA tapasyA kare che, dAnavIra che paNa juo to lAge nahIM! tapasyA, divasa nimitte vaNI (nAsika-mahArASTra)mAM zrI rAmacaMdrasUrI dAna ke jJAnanuM koI abhimAna nahIM. koInI sAthe jhaghaDo nahIM. ArAdhanA bhavana banAvavAno lAbha maLela. je maLe te calAvI levuM. sattAnI mArAmArImAM UbhA na rahevuM tharA (banAsakAMThA)mAM pArtha sosAyaTImAM baMdha thayela te temanI viziSTatA che. pote je bole e pALe che eTale ke pAThazALA cAlu karAvela. uNa (banAsakAMThA)mAM pAThazALA mATe ekavacanI che. ATalI uMmara hovA chatAM zarIrano pUro kasa kADhI phaMDa karAvI pAThazALA cAlu karAvela. pUjya A. deva zrI rahyA che. caDhAvo bolyA pachI samaya na thayo hoya to paNa rakama prabhAkarasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI DI kebina amadAvAda jamA karAve che. tathA raiyAroDa (rAjakoTa) ema be jagyAe pU.A. zrI sahacAriNI-sahadharmiNI zrImatI kaMcanabahene be rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA nAmathI pAThazALA cAlu karAvI. zrI upadhAna, be varasItapa, 108 pArzvanAtha tapa, covIsa bhagavAnanA sAvatthI tIrthamAM pratiSThA vakhate indra-indrANI banavAno lAbha ekAsaNAM, vIsa sthAnakanI oLI Adi tapasyAo karela che. lIdhela. madrAsamAM zrI kesaravADI tIrthamAM zrI zaMkhezvara pArzvanAtha pAlitANAmAM cAra vakhata navvANuM yAtrA, cAra comAsAM karela che. bhagavAnanI pratiSThA vakhate sAro caDhAvo bolI nagarazeTha banI giranArajInI traNa yAtrA tathA sametazikharajInI cha jAtrA karela ujavaNI karI. vaDAmAM upAzraya tathA saMghanI vADImAM lAbha lIdhela che. madrAsamAM sajoDe pa.pU.A. deva zrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI ane dhvajA caDhAvavAno lAbha laI zrI saMghajamaNa karela. ma.sA.nI pAvana nizrAmAM bAra vrata aMgIkAra karela. atyAre 78 pAvApurI sosAyaTI, tharAmAM gajaaMbADIe besIne toraNa varSanI jaipha vaya paNa vaiyAvacca mATe haMmezAM tatpara hoya che. bAMdhavAno tathA kArodghATanano lAbha maLela. madrAsamAM kAntibhAI nokarI karatA tyArathI lagAvIne Aje pote lAkho mAdhAvarama khAte sAdharmikonA AvAsomAM eka AvAsanuM dAna rU.nuM dAna kare che tyAM sudhI eja saraLa sAdagIbharyuM-premabharyuM karela che. zrI banAsakAMThA pAlanapura jaina esosiezana hastaka jIvana che. dara varase bALakone lagabhaga 6000 noTabukonuM vitaraNa thAya zrI kAntibhAIe ane zrImatI kaMcanabahene sajoDe nIce che. amadAvAdamAM pU. A. deva zrI mahAbalasUrInA upadezathI pustakaprakAzanamAM bhAga lIdhela. pU. munirAja zrI caMdrajita mujaba jAtrAo karI che. sAgarajI ma.sA.nA upadezathI zrI caMdrarAjAnA rAsanI 1000 pU. A. zrI guNaratna ma.sA.nI nizrAmAM zrI vaccharAjajI pustikA chapAvavAmAM sahayoga Apela. tathA zrI sAMkaLacaMdajI dvArA nIkaLela zivagaMjathI pAlitANA 47 divasa cha'rI pAlita saMghamAM jAtrA karI che. pUjya munirAja zrI abhayarana ma.sA.nI vardhamAna tapanI 100mI oLInAM pAraNAMno lAbha 1701 AyaMbila bolIne pU. A. zrI vikramasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM zrI lIdhela. kAntibhAIne potAne ekAMtare 1008 AyaMbila pUrNa devIcaMdajI sAkario dvArA nIkaLela amadAvAdathI pAlitANA thayela tyAre traNa divasano mahotsava tathA saMghajamaNa karela. bane 25 divasIya cha'rIpAlita saMghamAM jAtrA karI che. samaya dakSiNaprabhAvaka pU. A. deva zrI kalpajayasUrIzvarajI pU. A. zrI premasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM je. vI. ma.sA. ziSya samudAya mATe vAjate-gAjate ghare padhArela. banne zAha dvArA nIkaLela thaDAthI zaMkhezvara saMghamAM aTTama sahita jAtrA samaya gurupUjana tathA saMghapUjana karela. pUjyazrIe 17 lAkha karela. jApa mATe anugraha karela je kAntibhAIe svIkArIne tarata cAlu speziyala Treina dvArA eka vakhata 48 divasa ane bIjI karI dIdhela. vakhata 25 divasa tIrthaMkara paramAtmAnI kalyANaka bhUminI tharAmAM gAmanI pAThazALA, bhaktinagara pAThazALA, sparzanA karI. Jain Education Intemational Page #858 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 838 tapadharmanI pratibhA pragaTAvI janAra zrIpALa-mayaNAno jIvoddhAra zAzvatI AyaMbilanI oLI dvArA siddhacakranI ArAdhanA karI vighnono upazama karanAra daMpatIyugalanI gauravagAthA jainazAsanamAM jagajAhera che. temanuM caritra vAMcatAM lAgyA vagara nahIM rahe ke nAnuM paNa bhAvapUrvakanuM tapa keTaluM kiMmatI hoya che! zrI kAntibhAInA dIkarAo ane dIkarI paNa dharmanA saMskArathI raMgAyelAM che. sAMsArika kAryonI sAthe-sAthe AtmAnA utthAnanI tarapha AgaLa vadhI rahyA che. prathama putra mahezabhAI pAlaDI, amadAvAdamAM rahe che. be samaya pratikramaNa, navakArasI, covihAra vagerenI dainika ArAdhanA che. aSTaprakArI pUjA karIne ja navakArasI kare che. savAre be kalAka mauna rAkhe che. pAlaDImAM zrI kuMthunAtha prabhu birAjamAna karyA che. tyAMno vahIvaTa saMbhALe che. tyAMnI pAThazALAnuM saMcAlana kare che. bAre mahinA gurubhagavaMtonuM AvAgamana rahe che. temanAM vinaya, vaiyAvacca kare che. dara varSe AjubAjunAM tIrthonI tathA zrI siddhAcalajInI yAtrA saparivAra, mitro sahita varSamAM traNa-cAra vakhata ochAmAM ochI kare che. pradIpabhAI madrAsamAM rahe che. dararoja navakArasI, covihAra, snAtrapUjA Adi ArAdhanA kare che. prabhupUjA karIne ja navakArasI kare che. dararoja snAtrapUjA, moTI pUjA vagere bhaNAvatI vakhate prabhubhaktimAM taraboLa dhanya dharA banI jAya che. mahine cAra-pAMca AyaMbila kare che. haMmezAM hasato cahero ane kuTuMbIone khuza rAkhanAra suputra che. suputrI dIpikAbahena pATaNamAM rahe che. haMmezAM tapazcaryA hoya che. aSTaprakArI jinapUjA karyA pachI ja vApare che. mAsakSamaNa, traNa upadhAna, aThThAI, be varasItapa, vIsasthAnaka tapa Adi tapasyAo nirvighne pUrI karela che. navapada tathA vardhamAna tapanI oLI karela che. bAra vrata dhAraNa karela che. zarIrano pUro kasa kADhI AtmAne dedIpyamAna banAvI rahyAM che. chellAM, keTalAMye varSothI upavAsa, ekAsaNAM Adi tapazcaryA saLaMga cAlI rahI che. dIkSAnI bhAvanA che. mUkezabhAI madrAsamAM rahe che. 8 varSanI uMmare prathama upadhAna karI mokSamALA paherela. 9 varSe aTTAI karela. dararoja navakArazI, jinapUjA, navakAravALI Adi dhArmika kriyAo kare che. sAmAjika kAryo tathA sAdharmikonI madadanAM kAryo kare che. Page #859 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 839 zAzvata saurabha bhAga-1 zaMjhAnA zreSThIvarya : virala vyaktitva zeTha zrI kAntilAla laheracaMda zAha vatana : UMjhA. janma tArIkha : 13-2-1916. mahA suda-10, uMmara : 84 varSa, abhyAsa : 11 dhoraNa, svargavAsa 30-8-1996, zrA. vada 2. | koI mAnavacirAga ja evo hoya che ke je saMsAramAM vaibhava-vilAsa ke vaira-virodha aMdhiyArI vacce janma le che...aMdhArAMmAM ajavALAM veratAM veratAM potAnA puNyabaLane AgaLa rAkhI potAnI hAmathI AgaLa vadhanAra jene mArA-tArAnI, AgaLa-pAchaLanI, mAna-pAnanI koI dunyavI duvidhA jhAMkhI pADa pADI zakatI nathI emanA jIvananuM lakSya eka ja manobaLa makkama, dRDha nirdhAra-sAthe potAnuM jIvana AgaLa dhapAvanAra virala vyaktitva zreSThIvaryazrI zAha kAntilAla laheracaMdanuM TrAnsaparanTa jIvana. parivAranuM yogadAna, daDha saMkalpazakti, audAryavRtti, kartavyaniSThA jevA saguNo keLavI saune preraNArUpa banyuM che. jaina zAsanamAM Aja sudhImAM samaye samaye aneka naravIro thaI gayA che. dharmavIratAnI sAthe sAthe karmavIratA ke zUravIratA paNa joIe. pitAzrI zreSThIvaryazrI laheracaMdadAsa pItAmbaradAsa (bhA)nA nAme samAjamAM jANItA hatA. potAnI AMkho gayA pachI satata dharma e ja jIvana! pauSadhavrata satata varSo sudhI karatA rahyA. phakta dADhI karavA, nahAvA pote pauSadhavrata pAratA pharIthI sAMje laI letA. upAzraya comAsA pachI sUno thaI jAya. tethI ghera pauSadhazALA banAvI hatI tevA ucca saMskAranuM siMcana pAmelA ane temanAM mAtuzrImAM puruSane chAje tevI zakti, baLa ane buddhi je temanA putra zrI kAntilAlane janmatAM maLelAM, jenA kAraNe Atmika zakti, tAkAta ane joma temanAmAM AvyAM hatAM. deva, guru, dharma pratye akhUTa zraddhA dharAvanArA indradhanuSya jevA nayanAbhirAma vyaktitvanA svAmI chatAM lAgaNIzIla, supAtradAna vaiyAvacca bhakti, sAdharmika pratye hRdayamAM kUNI lAgaNI ane Adara, UMjhA nagaramAM koIpaNane bahAra amadAvAda va.mAM davA karavAnI hoya to temane laI hospiTalamAM rahevAnuM, sevA karavAnuM kArya eTale zreSThI zrI kAntilAla. samAjajIvananA kSetre jaina yuvaka maMDaLanA mukhya rahI potAnI sAthe tamAma yuvAzaktine AgaLa lAvavA satata prayatnazIla rahyA. R.s.s. sevAdaLanA anuyAyI. kasarata, akhADA, taraNa spardhA, zUTiMga va.no zokha temanI kAryazaktinuM pAsuM rahyuM che. AtmIyatA, prema, lAgaNI, saraLatA temanI' aMdaramAM rahelI chatAM uparathI makkama mananA. jhaDapathI nirNaya zaktithI potAnI pratibhA vikasAvI zakyA hatA. samAjamAM UNTO THIS LAST cheka chevADAnA vyakti sudhI potAnI madada satata vadhyA kare, gupta rIte sAdharmika bhakti tathA samAjanA nAnA staranI mahilAo potAnA kAryathI AgaLa Ave te mATe mahilA udyoga'mAM satata kAryazIla rahyA, dharmapremI sAlasa svabhAvanA hatA, eTale ja nIDara ane spaSTa vaktA hoI bhalabhalAne paNa potAnA vyaktitvathI AMjI detA ane satya kahetAM jarApaNa acakAtA nahotA. gharamAM AMgatuka-AtithyabhAvanA ane teo ghara, dukAne AvanAranuM premathI svAgata karatA. yogya salAha ApatA, potAnA bhAInA dIkarAone mahAmUluM saMyama maLyuM hatuM teno garva hato. 5.pU. caMdrodaya vijayajI ma.sA. tathA pa.pU. dakSaprabhavijayajI ma.sA. temanA jIvananA, dharmanA AcaraNa mATenA guru rahyA. teonI pAse rAtonI rAto besI dharmacarcA temanA jIvananA, dharmanA ghaDataranA, jJAnanA, dharmanA sAcA jJAtA banI zakyA. sAdAI prabhunuM zAsana romeromamAM bharelu. jJAnAbhyAsamAM AgaLa vadhavAnI utkaMThA, yogya sAtekSetromAM khullo mUkelo dAnapravAha e caturaMgI yoga bhAgye ja koI puNyazALI vyaktimAM dRSTigocara thAya che. teozrInAM bhAbhI pa.pU. sAdhvIjI zrI samatAzrIjI ma.sA., bhatrIjI 5.pU. puSmAzrIjI ma.sA. ane 5.pU. bhAvaratnAzrIjI ma.sA. tathA bhatrIjA 5.pU. AcArya mAnatuMgasUrIzvarajI ma.sA. saMyamapaMthe vicaryA che. temanI preraNA temanA jIvanamAM satata vaNAyelI rahI vyApArI kArakirdImAM satata UMjhA nagaranA vyApArI sAhasanI zarUAta karanAramAM zreSThIvaryanuM nAma mokhare che. nAnI uMmarathI vyApAranuM lakSa temanuM rahyuM ane vepAramAM haLImaLIne kAma karatAM svabaLe ane sUjhabUjhathI AgaLa Avela eTale temanAmAM keTalAka AgavA guNo hatA. janmathI svabaLe AgaLa AvavAnI bhAvanA sAthe sAthe potAnI pratibhA, UMcAI, paDachaMda kAyA, spaSTa vaktAthI UpasI AvI hatI. UMjhA nagaramAM vyApAra Jain Education Intemational Page #860 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 dhanya dharA: pahelAM saTTo cAlato temAM paNa teo agresara rahyA. UMjhA vyApArane AgaLa vadhAravAmAM ane uttaragujarAtanA vepArI nagaramAM vyApAranI zarUAta jIru, variyALI va. gADAmAM mathakomAM zreSThI zrI zAha kAntilAla laheracaMdanuM nAma mokharAnuM AvatA kheDUtothI lagAvI Aja sudhInA, AjanA eziyAkhaMDanA rahyuM. jIvanamAM kArakirdInA zrI gaNeza kaThora parizrama ane mArkeTayArDanA vyApAranI vikAsayAtrAmAM teozrI agragaNya pArivArika saMjogonA saMgharSa vacce karI jAhera jIvananI sevAnAM vepArI tarIkenI chApa temanI banI rahI che. kAryonI zarUAta 21 varSanI uMmarathI ja karI dIdhI hatI. jAhera jIvanamAM niHsvArtha sevAno abhigama dAkhavyo pAkistAna-bhAratanA chUTA paDyA pahelAMnI vAta, AjhAdI hato. "kalyANa maMDaLa'nI sthApanAthI satata sakriya rahyA ane pahelAMnA vyApArI ghaDavaiyA zeTha zrI kAntilAle temanI haisiyatathI saMsthAnA maMtrI pade rahI virala vyakti zreSThI zrI kAntilAle nUtana vadhAre sAhasika dhaMdho kheDyo hato. bhArata dezanAM moTAM zaherone davAkhAnuM phakta daza paisAnA darethI zarU karI kansalTanTo te jamAnAmAM khUMdI vaLI potAnA jomathI teo vepAra kArya karatA amadAvAdathI bolAvavA ane vadhAremAM vadhAre suvidhAo hatA. itihAsanA pAne kaMDArAya tevo kisso samagra vepArI chevADAnA nAnA vyaktione maLe tevA abhigama sAthe satata AlamamAM jyAre pAkistAnamAMthI sarasavanI sTImara bharI kAryazIla rahyA. bIlTIo, kalakattA mArkeTamAM vecavI tevuM moTuM sAhasa mAtra sAta-ATha hajAra kamAvavA cArTarDaplena karI kalakattA rasIdo SELFSATISFACTIOIN-AtmAno saMtoSa sevAno vecI tyAre AvuM moTuM sAhasa uttara gujarAtanA amadAvAdapamarATa phelAvavAno prayatna karyo hato. UMjhA nagaranA cAre khUNe vaDodarAthI Abu sudhI paDakAra pheMkanAra zreSThI zrI sAhasika zALAonA, prAthamika zALAnI bilDiMgonA UMjhA nagaranA vepArI hatA. te jamAnAmAM koI vyApArI plenamAM besavAnuM nAma sarjananA pAyAmAM teozrI rahyA. temano phALo zALAonA letA nahotA tyAre cArTarDaplenanI vAta Azcaryajanaka ghaTanA sAhasa sarjanamAM noMdhanIya rahyo. aneka aDacaNomAM sarjana zakya banyuM. hatI. UMjhA nagaramAM UMjhA jaina saMghanuM nUtana daherAsara sTezana sahAya samAjanI saMpattinA sAcA rAhI banI anekavidha zubha roDa upara banyuM temAM te kAryanA teo agresara rahyA ane nirmANa kAryonA anekavidha saMsthAonA kAryakara banI sevAkIya suvAsa thayA pachI tenI pratimAo Aje paNa ApaNI sAthe vAto kare guNagrAhI dRSTithI phelAvI zakyA. tevI mukhArvidavALI kezariyA nagaramAM aMjana zalAkA zrI saMghanA varSo pahelAM AMkhanI mAvajata kevI rIte karavI? koI nejA heThaLa thaI hatI. potAnI jAte zrI UMjhA jaina saMghamAM na jANe, tyAre UMjhA nagaramAM 'netrayajJo' amadAvAdanA sarjano pratimAone ThAThathI mokalavAmAM, tyArabAda traNe pratimAone dvArA oparezana kempone saphaLa banAvavAnA vepArI maMDaLanA temanI ja ophisa mArkeTayArDamAM padharAvI gaMjabajAramAM mIThAI agresara rahI nagaramAM sevAnA pradAnamAM mokhare rahyA hatA. UMjhA vaheMcI vAjategAjate nagarapraveza mATenI yAtrAnI zarUAta thaI nagaramAM hospiTalanuM Ayojana thayuM. sivila hospiTalamAM pote hatI. zrI zAMtinAtha bhagavAnanA nagarapravezanA, aMjana zalAkAnA kAryarata rahyA ane potAnA nAme "ekSa-re rUma' Apyo. sivila - tathA pratiSThAnA caDhAvA laI potAnI jAtane dhanya banAvI hatI. hospiTala adyatana UMjhA nagaramAM bane te mATe athAga prayatno potAnI mahecchA hatI. UMjhA nagaranAM tamAma jainono "zrI karyA. pramukha zrI mohanabhAI haribhAI paTela ane maMtrI zrI zaMkhezvara tIrtha yAtrAno saMgha kADhavo. yAtrA saMgha avismaraNIya kAntilAla laheracaMda hoddA upara kalyANa maMDaLamAM sAthe rahI banI rahyo. satata sAta divasa sudhI jamaNavAro, sAcA cAMdInA anekavidha sevAnAM kAryo karyA, anekavidha saMsthAomAM kArobArI pAMca choDa bharAvI ujamaNuM karyuM hatuM. pa.pU. AcArya sabhya tarIke tathA hoddAo vagara samAjamAM satata kAryo karatA zAMticaMdrasUrIzvarajI ma.sA. tathA saMsArI bhatrIjA pa.pU. caMdrodayavijayajI ma.sA., pa.pU. dakSapravijayajI ma.sA.nA eziyAkhaMDamAM suprasiddha mArkeTiMga yArDanA kAryamAM AzIrvAda ane mALano kAryakrama UMjhAnA agragaNya vepArI va.thI kalyANamaMDaLa dvArA kAmakAjano vahIvaTa kuzaLatApUrvaka, niyamita mahemAnothI bharacaka banI rahyo hato. zistabaddha rIte, karakasarapUrvaka potAnI kunehathI karIne potAnI sAdharmika bhakti temano Agavo sevAno zokha hato. caitra netAgIrInI jhAMkhI samagra nagaramAM karAvI hatI. teozrIno mAsanI oLI potAno vArasAmAM maLelo tapanI anumodanA vepAra aMgeno bahoLo anubhava sAhasikatA, nItimattAthI karavAno satata rahyo. zrI UMjhA jaina mahAjanamAM caitra mAsanI rahyA. soLa vadhe che ane tela ane anumodana Jain Education Intemational Page #861 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 oLImAM potAnuM nAma joDAvI anudAna ApI sthAyI phaMDamAMthI thatI rahe tevuM karyuM. have tyArabAda sosAyaTImAM rahevA AvatAM potAnA baMgale ja baMgalAmAM satata sAta varSa sudhI jAtanI mahenata-dekharekha nIce caitra-Aso mAsanI oLI karAvatA rahyA ane vyavasthA neTavarka goThavAtAM. UMjhA saMghe zrI zaMkhezvara tIrthano cha'rIpAlita saMgha kADhyo temAM paNa zreSThI zrI kAntilAla mokhare rahyA. zrI zaMkhezvaratIrtha, zrI pAlitANA tIrtha, zrI sametazikharatIrtha temanA jIvanamAM satata vaNAI gayA hatAM. saMgho kADhavA, yAtrAo karavI ane karAvavI temano mukhya zokha hato. zrI sametazikharajInI yAtrAo jUnA jamAnAmAM kiThana vakhatamAM anekavAra yAtrA karI tathA samagra kuTuMbane anekavAra jAtrAo karAvI UMjhA nagara uttara gujarAtamAMthI yAtrALuo saraLatAthI jAtrA kare te mATe potAnA spezyala DabbAonuM Ayojana temano zokha hato. potAnAM dharmapatnI a.sau. kAntAbahena upadhAna, aThThAI, comAsI, vIsasthAnakatapa, vardhamAnatapanI oLIo va. karI hatI. dharmakAryamAM magna, satata dareka dharmakAryamAM ghaNo moTo phALo, saMgha sevA, garIbo pratyenI lAgaNI, prabhusevAmAM aharniza rahetA, tapazcaryA pote kare bALakomAM saMskAro pADI tapazcaryA karAve pAlitANAmAM potAnuM rasoDuM karI cAturmAsa va.nI vAta mIThI saMbhAraNuM banI gayuM che. potAnA be putro jemAM, eka girIzabhAI ane bIjA surezabhAI. bannene potAnA ja dhaMdhAmAM jotarI sAthe potAnA bhAI zrI mANekalAlanA suputra ravIndrabhAIne sAthe rAkhI dhaMdhAnI dhurA soMpelI che. surezabhAI-ravIndrabhAInI 'varSo sudhI' paryuSaNa Ave eTale aTTAI ja hoya tevI tapazcaryAmAM bannene AgaLa vadhAranAra teozrI hatA. teonAM dharmapatnI ramIlAbahena, jayazrIbahena, suzIlAbahena paNa ghaNAM ja dharmaniSTha che. potAnA suputro girIzabhAI, ravIndrabhAI, surezabhAIne upadhAnatapa karAvI temanA pautro bhAveza, abhaya, vizAla, caMdreza, mayaMka, sejala, lInA, niketA, hInA sarvene nAnI kumaLI vayamAM ja upadhAnatapa karAvI nAnI vayamAM ja saMskAro dRDha bane teTalA sajAga hatA. potAnA bhAI mANekalAlanI suputrI bhAvaratnAzrIjInI dIkSA zreSThI zrI kAntilAlanI dharmamaya bhAvanAno dAkhalo hato. dIkSA prasaMge mahotsava, varaghoDo, zAntisnAtra, svAmIvAtsalya vagereno sAro lAbha lIdhela. zAsananAM kAryo zobhA vadhArI karavAnA himAyatI hatA. potAnA 841 pitAzrInuM nAma puruSonA upAzrayamAM joDAvI upAzrayano eka bhAga temanA nAme Apyo hato. dAnano pravAha vahevaDAvI sonerI takane jhaDapI levAnuM cUkatA nahIM. * AyaMbila zALAmAM potAnA pitAzrInuM bAvaluM mukAvyuM. sthAyI phaMDamAM dAna ApI pote tapa anumodanAno lAbha levAnuM cUkyA nathI. * pAThazALAmAM patnI kAntAbahenanuM nAma joDAvyuM. * zrAvikAupAzraya navo banyo tyAre mukhya dAtA banI patnI a.sau. kAntAbahena kAntilAla laheracaMdanuM nAma joDAvyuM. * 'atithigRha'mAM potAnuM nAma joDAvI zrIsaMghamAM maLelI takane jhaDapI lIdhI ane holamAM' potAnA bhAI mANekalAlabhAInuM nAma joDAvyuM. * zAntinagara jaina saMghamAM ArAdhanAhola banyo tenA udghATana karavAno lAbha 'zreSThI zrI kAntilAla laheracaMda parivAra' dvArA levAyo. * so varSa jUno bhavya upAzraya AgamAM bhasmIbhUta thayo. pharIthI sarjanamAM potAnuM anudAna putravadhUonA nAme arpaNa karI UMjhAmAM nUtananirmita jaina upAzrayamAM suMdara lAbha lIdho ane UMjhA jaina saMgha dvArA A kArya yazasvI rIte jhaDapathI saMpanna thaI gayuM. jIvananA ghaNA badhA preraNAdAyI prasaMgone yAda karIe to 'zrI zatruMjaya mahAtIrthamAM dAdAnI' TUMkamAM navIna derAsaramAM prabhu zrIvAsu pUjyasvAmI padharAvyA tyAre kuTuMbIjanone zrIzatruMjaya sAthe laI jaI "avasara baira......baira..... nahIM maLe' tevA utsAhathI pratiSThA prasaMgane mANyo hato. kesariyA nagaramAM UMjhA nagaramAMthI jene AvavuM hoya tevA "navvANuM karavA AvanAra" yAtrikone TikiTa-bhADuM ane rahevAnI vyavasthA, jamavAnI vyavasthA karI navvANuMyAtrA karI ane karAvI tevo lAbha laIne puNyAnubaMdhI puNyanuM bhAthuM bAMdhyuM. mukhya zrAvaka upAzrayanuM khAtamuhUrta karavAno lAbha paNa zreSThI zrI zAha kAntilAla laheracaMda parivAre lIdhela che. zrI zaMkhezvaratIrthamAM yAtrikabhavanamAM blokamAM potAnuM nAma ApyuM. bhojanazALAmAM navakArazI bhavanamAM anudAna tathA zrI kalikuMDa tIrthamAM banela 'zrI zatruMjaya pratikRti'mAM bhagavAna padharAvavAno lAbha lIdhela. anekavidha tIrthamAM jenuM lisTa paNa na banI zake teTalAM tIrthomAM kAyamI aMgonI tithio lakhAvI. dara varSe pAlitANAnI yAtrA karavI, karAvavI tathA tyAM keTalAya divaso sudhI rokANa karavuM. temanI mananI zAnti yogasAdhanA mATenuM priya sthaLa rahyuM. Page #862 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 842 dhanya dharAH UMjha'pAMjarApoLamAM anudAna tIrthamAM sAdhu-sAdhvInI veyAvacca, UMjhAnAM sArvajanika kSetromAM, hospiTalo, AMkhanI hospiTalamAM, keLavaNI kSetromAM, maMdiromAM potAnI nAnI-moTI deNagI ApyAno saMtoSa hato. bhArata dezanAM lagabhaga tIrthonI yAtrA pote karatA ane kuTuMbane karAvatA. AvA saMghanA zAsananAM anekavidha kAryonA preraNAdAyI, samagra parivAranA mobhI dAnavIra, spaSTavaktA, sAhasika, virala vyaktitva, saraLatA, nikhAlasatA ane dharma pratyenI rUci kuTuMbane sAthe rAkhIne, kuTuMbanA saMskAradAtA banI samagra nagaramAM potAnI AgavI pratibhA UbhI karI zakyA che. potAnI vikAsagAthAmAM AdhyAtmika cetanAnA sAthI bIlImorAnA motIcaMdabhAI, bhIkhAbhAI paTela sAthe koI tIrthamAM rahI jJAnane meLavavA utsuka rahI potAnA AtmAne tyAgadharmanA raMgane pAko karatA rahyA. eziyA khaMDamAM nAmacIna gaMjabajAranI suprasiddha peDhI "zAha kAntilAla laheracaMda enDa sansa'nA nAmathI jANItI che. dezATana 50 varSa pahelAM samagra bhAratanAM gAmegAma, zaherezahere vepAra arthe ane yAtrAnI bhAvanAthI tIrthadarzana karI potAnA kuTuMbane dharmamArgamAM vALI sAcA pathadarzaka banI zrAvakajIvanane ujjavaLa banAvI ane kuTuMbIonI ekatAnI bhAvanAno mahAna saguNa "retImAM mahela caNavAno banI rahyo hato. temano puruSArtha gajabano rahyo. zrI kizorabhAI DI. zeTha ke. DI. zeTha jAmanagaranA nAmAMkita vakIla hatA. teozrInuM tA. 8-12-1994nA roja moTaraakasmAtamAM nidhana thayuM. jAmanagara zahera sahita jillAnI tamAma korTonuM kAmakAja baMdha rahevA pAmela. tyArabAda temanAM vaDIla bhAIzrI mahendrabhAI DI. zeTha tathA temanA dharmapatnI sau. zrImatI kalpanAbahena zeTha ane ke. DI. zeThanAM dharmapatnI zrImatI bhAnubahena ke. zeTha dvArA Aja sudhImAM jAmanagaramAM ghaNAM zubha kAryo avAranavAra thayAM, dAnadharma, nAnI-moTI tapasyA AyaMbila tathA mAnavatAnA aneka zubhakAryono sevAyajJa maMDAyo. jemAM noMdhapAtra kAryono saMkSiptamAM ullekha karela che. zeTha sadanamAM dhUpasaLI pragaTAvelI rAkhI che jenI sugaMdhe zeTha parivAranuM gaurava-pratiSThA vadhatA rahyAM che. (1) temanA nAnA putra viralanI smRtimAM jAmanagaranAM vRddho tathA bALako mATe zrI aMbAvijaya vistAramAM vizALa virala-bAga" banAvarAvIne jAmanagara mahApAlikAne soMpavAmAM Avela. Aje asaMkhya loko teno lAbha laI rahyAM che. (2) jAmanagaranI poza sosAyaTI svastika sosAyaTImAM temanAM mAtuzrInI smRtimAM, 'pU. kAntAbahena DI. zeTha sthAnakavAsI jaina upAzraya' banAvavAmAM Avela che, uparAMta ke. DI. zeTha holanuM nirmANa karI Apela che. (3) ke. DI. zeThanA moTA putra AzitabhAInI smRtimAM akhila bhAratIya saMskRtirakSaka daLa ane "Azita ke. zeTha meDikala senTara' sthApI ApavAmAM Avela che. zrI guru goviMdasiMhajI haoNspiTala (iravina haoNspiTala)ne meDisina mATe rU. ekAvana hajAra uparAMta nAnI moTI rakama arpaNa karavAmAM AvI hatI. (4) zrI gaMgAmAtA ceriTebala TrasTanI jagyA apAvavAmAM mahattvano phALo Apela che. tyAM dararoja sAMjasavAra phakta pAMca rUpiyAmAM jarUriyAtavALAMone jamavAnuM bharapeTa dALa-bhAta-roTalI athavA roTalA zAka, chAza vagere ApavAmAM Ave che. uparokta darzAvela TrasTane zrI virala phAunDezana TrasTa dvArA bimAra vyaktionI jarUriyAta arthe ebyulansa arpaNa karavAmAM Avela che. (5) 4, digvijaya ploTamAM Avela virala bilDiMgamAM zrI gItA vidyAlaya TrasTanA saMcAlana heThaLa "zrI ke. DI. zeTha senTara phora ejyukezana' kAryarata che. zrI aMbAvijaya vistAramAM eka hAiskUla, jaina derAsara tathA zrI gItA upadeza pracAra arthe gItA vidyAlayanI AvazyakatA jarUrI hatI. A bAbate zrI ke. DI. zeThe jAmanagaranA mAyALuudAra daridraparAyaNa buddhizALI nA. rAjamAtA zrI gulAbakuMvarabA sAhebane rajUAta karatAM teozrIe saMmati ane kiMmatI jamIna ane amUlya yogadAna phALavatAM A triveNI saMgama jevAM kAryone vega maLyo, jenI phaLazrutinA anusaMdhAne jAmanagaranI AjanI zaikSaNika kSetre prathama haroLamAM AvatI zrI satya sAMI hAiskUlanuM nirmANa thavA pAmyuM. zrI satya sAMI bAlavikAsa (monTesarI)mAM zarUAtamAM dAkhala thayelAM bALakono bAlavikAsa, abhyAsa pUrNa Jain Education Intemational Page #863 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 843 kAjInA cakalA pAse Avela dharmanAtha-neminAtha jaina derAsaramAM bhagavAnazrI neminAtha dAdAno chellAM pAMtrIsa varSathI yathAzakti janmadivasa ujavaNImAM ke. DI. zeTha parivAra bhAga laI rahyo che. A uparAMta nAnI-moTI agaNita 2kamonI sakhAvata avAranavAra A parivAra dvArA karavAmAM Avela che. bhAIzrI kizorabhAInI vakIlAta khUba ja sArI rIte dhamadhokAra cAlatI hatI ane Avaka khUba sArI hatI tyAre mAtuzrI kAntAbahene AjJA karI "A ApaNe khoTuM sAcuM karI paisA nathI meLavavA. IzvarakRpAthI ApaNane Izvare ghaNuM ApyuM che mATe vakIlAtanI prekTisa baMdha karI de." kizorabhAIe mAtRAjJA zire caDhAvI vakIlAtanI prekTisane tilAMjali ApI dIdhI, jemAM dharmanA saptaraMgI raMganI jhalaka nihALavA maLe che!?! zrI kizorabhAI pI. koraDiyA thavAmAM hato vadhu abhyAsa mATe hAiskUlanI jarUrata hatI. atre bAlavikAsano prazna vidyArthI Azita ke. zeTha, dvitIya vidyArthI virala ke. zeTha hovAthI A hAiskUlanuM bhUmipUjana A vidyArthIonA hAthe ja satya sAMIbAbAnA karakamala dvArA vizALa medanInI upasthitimAM saMpanna thayuM. bIjA divasanI suprabhAte aMbAvijaya (navanagara sTeTa) ja eka vizALa jamInamAM tA. rAjamAtA gulAbakuMvarabA sAhebe jAmanagaranA vRddho mATe eka bheTa ke. DI. zeThanA javAbadalI nA jAma zrI raNajitasiMhajI nirAdhAra Azraya UbhuM karyuM. jemAM ghaNA vRddho lAbha lya che. nA. jAmazrI raNajitasiMhajI nirAdhAra AzrayamAM Aje vRddho aMdAje eMsIthI so potAnA jIvanayAtrAnA bAkInA divaso sukha-zAMti ane suMdara sagavaDathI pasAra karI rahyA che! jAmanagara jillAnI AjanI zaikSaNika vidyAlayamAM zrI satya sAMi hAiskUla prathama haroLamAM AvatI eka mAtra gujarAtI aMgrejI miDIyamanuM skUla che, jemAM aMdAje cArekahajAra vidyArthI-vidyArthInIo zikSaNa laI rahyA che !?! zrI ANaMdAbAvA Azramane tAjetaramAM eka lAkha rUpiyAnI sakhAvata zeTha parivAra taraphathI ApavAmAM AvI. zrI ANaMdAbAvA anAtha Azrama, sAkaLabahena aMjAriyA mahilA Azrama, zrI rAmacaMdra aMdha Azrama, zrI dhanANI gUMgA-mUMgA-perA zALAmAM parivAranI puNyatithie miSTabhojana uparAMta baporanI AIskrIma, iDalI, masAlA DhosAno nAsto zeTha-parivAra taraphathI avAranavAra ApavAmAM Ave che. dharmapremI jaina zreSThIzrAvakone jaina derAsaranA nirmANa mATe utsAha jAgRta thatAM pelesa jaina derAsara, upAzraya ane AyaMbila-bhavana nirmANa pAmyAM. tenA maMgala udghATananA prasaMge zrI kAntAbahena DI. zeTha parivAra dvArA navakArazI jamaNavAra yojavAmAM Avela. zrI gItA vidyAlaya (zrI pArasa sosAyaTI)no Aje sujJadharmapremIo lAbha laI rahyA che. royala pArka jaina upAzraya (rAjakoTa), tejaprakAza (zrImatI kokilAbahena prabhulAla saMgharAja zAha) jaina upAzraya, digvijayaploTa sthAnakavAsI jaina upAzrayamAM zrI ke. DI. zeThanI hayAtImAM tana-mana-dhanathI sAdharmika pravRttio karavAmAM Avela temaja bevAra sthA. jaina saMghanuM svAmIvAtsalya bhojana rAkhavAmAM Avela. divaMgata kAntAbahenanI janmatithie dara varSe zrI dazAzrImALI lahANI saMsthAnA jJAtijanone svAmIvAtsalya bhojanano lAbha ApI janmadivasa UjavavAmAM Ave che. sva. indirA gAMdhI priyadarzinI evorDa nyU) dilhImAM rASTrIya kakSAno 2005no sevAkIya evorDa zrI kizorabhAI pI. koraDiyAne arpaNa karatAM kendrIyamaMtrI zrI rAjazekharana, vaccethI harabhajanasiMgha bhavya golDana evorDa ane prazastipatrano A samAroha nyU dilhImAM tA. 18( 11-200panA goThavAyela hato." Jain Education Intemational Page #864 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 844 dhanya dharA: sAra kizorabhAI pI. koraDiyA rAjakoTanI dareka jJAti mATe gauravazALI vyakti che. sudRDha samAja, samRddha samAja, dharmamaya samAja, jIvadayA premI samAjanuM nirUpaNa karavA mATe 30 (trIsa) varasa thayAM sAmAjika, zaikSaNika, sAMskRtika, Arthika saMsthAomAM je dIrdhakALathI sevA ApI rahyA che te avarNanIya che. jinAlayo, upAzrayonAM navanirmANa sAthe jabaradasta jIvadayAnA kAryane trIsa varSa thaze ane ajAyabI e che ke chellAM daza varasathI makarasaMkrAMtinA divase eka ja maMDapamAM, eka ja divasamAM rUA. 100/-thI mAMDIne sAMja sudhImAM eka lAkha ne eMzI hajArano jabbara phALo pAMjarApoLanAM mUMgA pazuo mATe ekaTho karela che te eka ajAyabI che. Aje "cUMTaNI ane vAdavivAdanA jamAnAmAM 30 (trIsa) varasa sudhI ATalI badhI saMsthAomAM kAyamI ucca hoddA upara TakI rahevuM bahu ja kaThina binA che te eka ajAyabI che. sAmAnya rIte lAkho rUpiyAnI milkata hoya paNa je saMsthAo pAse eka rUpiyo rokaDa na hoya te saMsthAnI milkata ochI karyA vagara milkatane Arthika rIte vaTavRkSa banAvavI te navInatA che. zrI kizorabhAI koraDiyAe rAjakoTanAM anekavidha vepArImaMDaLo, vepArI esosiezano, ko-benko, ko. o. sosAyaTIo, vepArI mahAmaMDaLo, jaina upAzrayo, borDigo, jJAtinI anya saMsthAo, inTaranezanala lAyansa klaba jevI saMsthAomAM jabbaradasta netRtva pUruM pADela che. Aja kAraNe mAnanIya dAnavIra zrI dIpacaMdabhAI gArDI dvArA A mahAmUlya sevAkIya vibhUti'no evorDa enAyata thayo hato. pUrve saMtarAmanagarI nAgapuramAM zrI kizorabhAI koraDiyAne vividha saMsthAo, temaja samasta jaina samAja dvArA tyAMnA yuvarAja bhosalenA haste 30 thI 40 patrakAra mitronI patrakAra pariSadamAM ane vizALa janamedanInI hAjarImAM "bahuratna pratibhA gujarAta' evorDa arpaNa thayo. samasta jaina samAja vizA zrImALI jJAtimAM sauthI nAnI uMmaramAM pramukha banyA. pUrva mAnanIya gujarAtanA gavarnara sAhebazrI suMdarasiMha bhaMDArI sAhebanA haste "saurASTranA ajoDa sevAnA bhekhadhArI tarIkeno evorDa rAjakoTamAM vizALa udyogapati pariSadamAM apAyo. zrI kizorabhAI koraDiyAe sAmAnya janatA mATe anekavidha nidAna kempo, anekavidha Dhoro mATe, pazuo mATe bhavya oparezana kempo, vizALa jIvadayApremI pAsethI gaMjAvara kakSAnI davAo meLavI phrI opha oparezano, bhUkaMpa, ativRSTi, anAvRSTiomAM jabbarajasta sevA kAmagIrI, komI hullaDomAM zAMti saraghasa, zAMti sabhAo, mAnanIya polIsa kamiznara sAheba sAthe pharIne zAMtinI sthApanA karavAmAM sahAyarUpa banyA hatA. A ja saMsthA greTara cembara opha komarsa enDa inDasTrIjhamAM sthApanAthI Aja sudhI Trejharara tarIkenI umadA sevAo ApI rahyA che. tAjetaramAM kendranA pradhAno temaja judAjudA dezanA embeseDaro ane vividha mahAnubhAvonI hAjarImAM sevAkIya, jIvadayA, dhArmikatAnA staMbha'ne majabUta jahematano 2005no sva. indirA gAMdhI priyadarzanI evorDa nyU dilhI khAte arpaNa thayo che. e evorDa kendranA pradhAna zrI rAjazekharanajI ane anya pUrva kendranA pradhAno temaja aneka dezanA embeseDaronI zubhanizrAmAM apAyo hato. e samaye dilhImAM birAjamAna vizvavibhUti evA pramukha svAmI'e sAmethI darzana ApI "akSaradhAma maMdiramAM bhavya sanmAna sAthe "AzIrvAda evorDa arpaNa karyo. AvI vividha sevAono itihAsa sarjanAra kizora pI. koraDiyAnuM sammAna gujarAtanA mAnanIya gavarnara zrI navalakizora zarmAjI sAhebanA haste thayuM. virala guNonA saMgama sarIkhA kumArapALa vi. zAha ciraMjIvo viziSTa-kakSAnA sAdhu-saMtonA mukhe, udArasakhI zrImaMtonA mukhe, dharmAnurAgI zrAvakavaryonA mukhe, pavitra ane sadAcAramaya-jIvana jIvanArA vidyArthIonA mukhe, zrI kumArapALabhAInuM nAma ghaNA Adara, ahobhAva tathA bahumAna sAthe levAtuM vAraMvAra sAMbhaLyuM che. ' jenA virodhI na hoya ane hoya to tene paNa emanA guNono svIkAra karavo paDe evA virala guNonA svAmI kumArapALabhAI vimaLabhAI zAha AjanA avasare sAMbharyA che. kAma hAthabhara ane pracAra vetabhara paNa nahIM, are, AMgaLIbhara paNa nahIM evuM emanA jIvanakAryanuM prathama sUtra che. je koI avasaraprApta-kAma AvyuM temAM joDAyA, te hAthamAM lIdhuM. pUruM dila reDIne e kAma karyuM tana-mana-dhanane nicovIne, dain Education Intermational Jain Education Intemational Page #865 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 845 e kArya pAra pADyuM. jevuM, e kAma pUruM thayuM ke te kSaNe teo vyaktitvanI vAta thaI. temanA guNothI kavi khUba prabhAvita thayA. e sthAna choDIne bIje jatA ja rahyA hoya! koI sthAnanuM ke meM kahyuM, "A badhI vAto gItomAM gUMthI zakAya to jojo. manamAM koI vyaktinuM vaLagaNa nahIM, mamatva nahIM. Uge to gIta racajo ane", mArA Azcarya vacce temaNe eka emanuM jIvana ane jIvanakArya, pArakA upara avalaMbita ja rAtamAM, A sarasa gItanI racanA karI. enA zabdo ane nathI rAkhatA. jANe ke paMktio sahaja ja phurelAM dekhAyAM. A gIta sAthe besIne gAyuM. "potAne tuMbaDe tarIe, sAdhvIjI maNiprabhAzrIjIe A gIta mAMgyuM. temanA rUDArUpALA saDha kokanA te zuM kAmanA!" sAdhvIjIe eka judA ja rAgamAM, bhAvavAhI svare gAyuM. e -e emanI dRDha mAnyatA che. sAMbhaLatAM ja haiyAmAM ahobhAvanI bharatI UchaLI. . jIvananI preraNAnuM akhUTa bhAtuM bAMdhI ApatI AvI hAM! to have ApaNe, A gItanA bhAvane anusarI, keTalIye kavitA, teo jIve che ane emAMthI vAraMvAra preraNA vAgoLavAno zubhAraMbha karIeH pAme che : haiyAmAM guMje che haradama, premano manahara pAvo, "mALo na bAMdhya, mArA mana! pharI-pharI A mAtagurjarI, kumArapALa janmAvo'. mALAnI chAyAnI mAyA zuM, ApaNe; mana mUkIne vaheMcyo jeNe, arihaMtano lahAvo, jyAM ApaNuM che, AkhuM ye vana, pharI-pharI A mAta gurjarI, kumArapALa janmAvo koI DALa para, mALo na bAMdhya, mArA mana!" cogama nAda gajavIe pyArA, premathI Avo Avo, potAnA karelA kAmanI anya pAsethI eka akSara jeTalI pharI-pharI A mAtagurjarI, kumArapALa janmAvo." 1 paNa kadara ke prazaMsAnI AzA ke apekSA nahI'-A emanuM vrata janma dharyo, gurjara maiyAnI, goda vijApura gAme, che. viralA pALI zake--evuM A vrata che. prabaLa-niyati, aMgulI jhAlI, laI gaI muMbaI dhAme; | gaI 26mI jAnyuArIe pracaMDa bhUkaMpa thayo ane dharmalAbhanuM bhAthuM, Abu-acaLagaDhe jaI pAme, vATa nIrakhatI UbhI hatI, tyAM, kaiMka siddhio sAme. kacchamAM savizeSa nukazAna thayuM tyAre kumArapALa tyAM doDI gayA. A navuM na hatuM. teo TheTha bAMglAdezamAM zaraNArthIonI virala pratibhA, virala vicAro, virala hRdayanA bhAvo, chAvaNImAM Ama ja doDI gayA hatA ane kAma pUruM pADyuM hatuM. pharI-pharI A mAtagurjarI, kumArapALa janmAvo." 2. are! AMdhanuM vAvAjhoDuM hoya ke pUra hoya, lAturano dharatIkaMpa kavi musAphire, kumArapALabhAIne joIne premano hoya; kumArapALa tyAM doDyA ja che! vaLI emanA kAmamAM | manohara pAvo haiyAmAM guMjato sAMbhaLyo ane emAMthI nAda AMdhaLI doTa paNa na hoya. pUrepUrI cokkasAIthI jove-tapAse- pragaTyo ke, he gurjaramAtA! AvA kumArapALane A pRthvInA plAna banAve pachI ja kAme vaLage. vi.saM. 2041thI traNa varSa para para pharI pharI avatAro. ame badhA pyArA mitro, tene cAlelA gujarAtanA duSkALamAM, teonAM keTala-kempa jevAM kAma Avo Avo'nA AvakAravacanathI AvakAravA thanaganI rahyA joI gujarAta sarakAra paNa, moMmAM AMgaLAM nAkhI gaI! A chIe! vyavasthA, AvI cokkasAI, AvA hisAba-kitAba bIje jovA kumArapALabhAIno janma, uttara gujarAtanA prAcIna na maLe. gAma vijApuramAM thayelo che. tyAMthI, kALakrame teo, bhAIo AvAM aneka kAmo AvyAM ane teoe karyA, pAra ane kuTuMbanI sAthe muMbaI jaIne vasyA. mAtA-pitAnA pADyAM. jevuM kArya pUruM thayuM, kAraNa gayuM ke,-basa, pachI tenI vAta snehasiMcanathI dharmanA saMskAra pAmyA. sAdhumahArAjono saMparka ja nahIM. AvuM temanuM jIvana che. Avo temano jIvanamaMtra che. ane gADha-paricaya paNa thato rahyo. e arasAmAM AcArya pAlanapuranA amArA comAsA pachI, teo paricayamAM mahArAja zrI premasUrIzvarajI mahArAjanA haiyAmAM jaina AvelA. ekavAra, prasiddha gajhalakAra 'zUnya' pAlanapurInA celA bALako ane yuvAnone dharmasanmukha karavAnA prabaLa saMkalpanA musAphira pAlanapurI sAthe vAto karatAM, kumArapALa vi. zAhanA prabhAve, eka unALAmAM vekezanamAM, Abu-acaLagaDha upara ' . Jain Education Interational Page #866 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 zikSaNazibira rAkhavAmAM AvI. paMnyAsa zrI bhAnuvijayajI mahArAja A zibiramAM jaina dharmanA hArda ane marma kuzaLatAthI zIkhavADatA. 'saMvata be hajAra, sattare, dhoma dhakhaMta unALe, kALa, mahA--vikarALa banyo tyAM, acaLagaDhe e kALe; AMdhI kero daitya bhayaMkara, DhIma aDIkhama DhALe, tharathara tharathara kaMpe jIvo, koI kazuM nava bhALe. prANa haNe yamarAja banIne, vAyunAM tophAno, chata UDI, ghara-chappara UDyAM, UDyAM bhavya makAno.-3 "gabharu-ziSyoe jaI lIdhuM, guruvAtsalyanuM zaraNuM, jema zikArIthI bacavAne, Azraya zodhe haraNuM; kahe guruvara : "eka ja che, basa! Aje pAra UtaraNuM, zreSTha koI saMkalpa thakI, A tAMDava thAze taraNuM. koNa che evo jhIle je, muja bola samayanA kope, koI punIta saMkalpa taNuM, je bIja hRdayamAM zodhe.-4 "ziSyavRMdamAM hato virAjita, kumAra kAmaNagAro, thayo. kaMIka aMtaramAM enA, ajabagajabano jhabakAro; thAya jo A tAMDavathI, bhoLA jIvano chuTakAro, TekavaNuM huM brahmacaryanI, munivara! lyo svIkAro!' ane palakamAM zAMta thayuM, tophAna kharekhara tyAre, soLa varasanI taruNAImAM, joyuM acaraja bhAre!''-5 kumArapALabhAInA jIvananI A aNamola paLa hatI. vi.saM. 2017nI vAta che. unALAno dhoma-dhakhato tApa. AbuacaLagaDhano DuMgarALa pradeza. samI sAMjano samaya. zibiramAM jIvana-ghaDataranA pATha bhaNAvAya che. A agharo viSaya, vidyArthIo khaMtathI zIkhI rahyA che. acAnaka tyAM joradAra AMdhI caDI Ave che. sAMjano unALu pavana tophAne caDyo che. maMDapa paranAM lokhaMDanAM patarAM vaMToLanI spIDa sAthe UDyAM. pANI ThAravAnI parAMta paNa dUradUra jaIne paDI. pavananA jhapATA ane susavATA bhayAnaka hatA. kumaLA kizoro ane sAdhuo paNa, dAdA zrI premasUri mahArAjanI pharatA vIMTaLAI vaLyA. badhA tharathara dhrUjatA hatA. A vikaTa paLane kavie suMdara upamAthI vibhUSita karI che. zikArIthI bacavA jema haraNAM salAmata Azraya zodhe tema badhA pUjya premasUri mahArAjanA caraNomAM lapAI gayA che. dAdA-mahArAjane moTI ciMtA che. ATalA badhA vidyArthIo pahelI ja vAra mAtA dhanya dharAH pitA-dhara choDIne ahIM AvyA che. kAMI paNa aNaghaTatuM bane to pachI bIjI vAra koNa potAnA vahAlasoyA bALakane ahIM bhaNavA mokalaze? A tophAna to zamAvavuM ja joIe. pUjya premasUri mahArAje zAMta-citte badhAne uddezIne kahyuM: "Ano eka ja upAya che. koI vidyArthI ke sAdhu, A kSaNe koI zreSTha-saMkalpa kare, to ja A bhayAnaka tophAna zame ! koNa A paDakAra jhIlaze! pavitra ane mahAna saMkalpa koNa karaze?" kaTokaTInI A kSaNe, vidyArthIonA vRndamAM eka hatA kumArapALa vi. zAha. hRdayamAM gajabano jhabakAro thayo. parama saMyamadhara pUjya premasUri mahArAjanA caraNa-sparza karI vinIta svare kahyuM : "A AvelI kudaratanI mahAna Apattine zamAvavA A kSaNe, huM AjIvana brahmacaryavratanI pratijJA karuM chuM." hRdayanA UMDANamAMthI pragaTelI A bhAvanAno prakRtie paLavAramAM puraskAra Apyo. jANe, kazuM banyuM ja na hatuM! bhayAnaka ane bIkALavuM tophAna, zAMta thaI gayuM. badhAnA jIva heThA beThA. saune hAza thaI. munimahArAje badhAnI vacce kumArapALanI A 'bhISmapratijJA'nI vAta karI, anumodanA karI. "jJAna maLyuM, varadAna maLyuM, ne kumAra bahu harakhAyo, dUra thayo aMtarathI enA, mAyAno ochAyo; jIvana badalyuM, dRSTi badalI, sAra-sakaLa samajAyo, jJAnazibiro svayaM sajAvI, prema amI rasa pAyo, bhara yauvanamAM pIdho eNe, karmayogano kAvo, "pharI-pharI A mAtagurjarI kumArapALa janmAvo'-6 bhaviSyanA rAjamArganI keDI kumArapALanA jIvanamAM kaMDArAI! jIvananA UrdhArohaNano prAraMbha thayo. guru mahArAjanuM varadAna maLyuM. dAdA premasUri mahArAjanA hAthe premano amIrasa pIdho. haiyuM harakhathI chalakAI UThyuM. jIvana badalAyuM sAthe-sAthe jIvana nIrakhavAnI dRSTi paNa badalAI. jIvanano sAra zemAM che e samajAyuM. kAmanuM auSadha kAma che e nyAye karmayoga Adaryo. paropakAranA karmayoga tarapha dRSTi mAMDavA, yA-homa karyA. "janakalyANane kAje eNe, nitya vihAro kIdhA, mAnava-mananI zAtA kAje, lakha upacAro kIdhA; na joI, jAta na joI, dharmapracAro kIdhA, saune kAje khullAM eNe dilanAM dvAro kIdhAM. nAta Page #867 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 840 bhekha thayo basa eka ja! karuNA vaheMco-vaheMcAvo, sAdhvIjInA vaiyAvaccanuM eka suMdara ane anukaraNIya kAma karyuM. 'pharI-pharI A mAtagurjarI kumArapALa janmAvo"-7 - kumArapALabhAInI AMgaLI je koI kAmane aDake te kAma karmayoganI duniyAmAM prathama Daga bharyuM, vidyAdAnathI. suMdara rIte mahorI UThe, khIlI UThe, dIpI UThe. jana-jananA kalyANa kAje, khUba pravAsa karyA. ("AMdha kare, baMgALa kare, e dhase morabI pUre, mAnava-manane zAtA pamADavA "lakha upacAra -ghaNA L kocIna, karNATaka, mevADe, dharma-sAthiyA pUre; ghaNA prayAsa karyA. nAta-jAta to na joI, deza-prAntanA sImADA nirmaLa enI karma-tapasyA, pahoMcI dUra sudUre, paNa na gaNakAryA. ema.pI., yu.pI., dakSiNa bhAratamAM badhe ja, | toya kadI nA haiye enA, aMza ahamano skarI jayAM-jyAM pUjya guru bhagavaMtono samAgama prApta na thaI zakato DoLa na kAMI dharmI hovAno, nA sevakano dAvo hoya tevAM kSetromAM ghaNI badhI agavaDo veThIne paNa dharmanA prasAra ['pharI-pharI A mAtagurjarI kumArapALa janmAvo.''-9) mATe temaNe potAnA dilanA daravAjA khullA mUkI dIdhA. bhekha kudaratasarjita ke mAnavasarjita ApattinA avasare temane lIdho. du:kha dekhI karuNAthI dravI jAya tevA haiye mAtra-karuNA kyAM ne kyAM javuM paDyuM che. AMdhranA vAvAjhoDA vakhate AMdhramAM, prerita thaIne samagra dezane potAnuM ghara-AMgaNa banAvI dIdhuM. bAMglAdezanA zaraNArthIone sahAya karavA baMgALamAM; maccha gharane tyajIne janArane maLatI vizva taNI vizALatA" e paMktine nadImAM pUra AvyAM tyAre morabImAM ane aneka jJAnazibiro sArthaka karI dIdhI. mATe kocIna-karNATakamAM, tIrtha uddhAra arthe cittoDa-rAjasthAnamAM "jIvadayAne khAtara eNe, joI na sAMja-savAro, gayA che. dUra dUranA pravAso karyA che. hamaNAM ja juone, A prema ane karuNAthI joDAyA, bhagna-hRdayanA tAro; bhUkaMpa vakhate teo sAmakhiyALImAM dhUNI dhakhAvIne beThA, beThAmaMdira bAMdhyAM, tIrtho sthApyAM, vaNika thayo vaNajAro, e-beThA! evA to kAme lAgyA ke kalikuMDathI tyAM pahoMcIne dAnano ene pagale pagale, pragaTyo bhavya phuvAro, divasa-rAta joyA vinA, kAmamAM evA to khUMpI gayelA ke,pAlitANA jaI lUMTAvyo, saMtasevAno lahAvo, soLa divase-ripiTa soLa divase teo pAchA kalikuMDa gayA tyAre 'pharI-pharI A mAtagurjarI kumArapALa janmAvo."-8 nahAyA! temanA kAryakSetranI yAdI ghaNI lAMbI che. emAM paNa, sau A emanI dhagaza! kAmamAM jAta ogALI devAnI prathama ane kAyamanuM mahattvanuM kArya to jIvadayAnuM ja. mUMgAM- sajjatA! evuM bhagIratha kAma karyA pachI paNa vANI ke vartanamAM abola prANInI vAta Ave tyAre savAra-sAMja to ThIka paNa ahaMnI to gaMdha to nahIM, aNasAra suddhAM na maLe! kartutvano lopa khAvuM-pIvuM, UMgha-ArAma badhuM ja bAju para! potAnI jAtanI e ja yogInI kakSA che. "nirahaMkArI netRtva e pUrNa saphaLatAnI saMpUrNa bAdabAkI-ema kahI zakAya! duSkALamAM jIvo bacAvavA pUrva zarata che.'--A jANItuM vAkya ahIM caritArtha thAya che. temaNe tanatoDa kAma karyA. keTala-kemponI to lAino lagADI. teo amane bhUkaMpa-rAhatanAM kAma zarU karatAM pahelAM mAtra paisA, vahIvaTa ke vyavasthA pUratuM emanuM kAryakSetra sImita maLyA hatA. pUrNatAne Are pahoMcyA tyAre paNa maLyA hatA. evA na rahetuM. e kAmamAM emanuM dila reDAtuM. keTala-kempanI gAyo ne evA ja hatA! bhUkaMpa-pIDitonuM varNana karatAM emanI gadgad sAthe to temano aMtarano nAto! 'gaurI', 'gaMgA'-Ama jarA vANI ane karuNA-bhInI AA AMkho amane sadAkALa yAda rahI gAyone barake ke gaurI, gaMgA gAyo kumArapALabhAI pAse, AvI jaze. emanI vAtomAM 'A meM karyuM"--evuM haragIja na Ave! UbhI rahI jAya! 'vardhamAna sevA kendra taraphathI thayuM--ema ja emanA mukhethI | dilamAM ane vyavahAramAM prema ane karuNA ja bharelAM che. nIkaLe. keTalAMye bhAMgelAM haiyAMne paNa temaNe mamatAnA dora vaDe joDyAM , nama ane niHspRha sadaMtara, aMtaranI akhilAI) svAzrayI jIvana jIvI jANyuM, poSI pIDa-parAI; | tIrtha ane maMdiranA jIrNoddhAranAM bhagIratha-kAryomAM pUro kharce aDhaLaka, toya na manane sparze rAtI pAI, rasa laIne e zraddhAnAM parabo sthApyAM. pAlitANAmAM sAdhu- (eka janamamAM pUrI eNe, kaika janamanI khAI Jain Education Intemational Page #868 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 848 dhanya dharAH guNa pote paNa garva kare jyAM, dhanya guNIjano Avo! vaLagaNa vinAnA teo parivrAjaka che. 'pharI pharI A mAta gurjarI kumArapALa janmAvo."--10 ("je saMsArI jIva musAphirA ene pagale cAle, AvAM AvAM moTAM-moTAM gaMjAvara kAmo aNizuddha pAre dAvo che muja nakkI e jana, svarga dharA para mahAle; pADe. lAkho ane karoDo rUpiyAnA dAnano dhodha varase. dAtAo | pAmyA zuM? na pAmyA zuM? nI khoTa kadI nava sAle, paNa kAMI pUchaDyA vinA emanI pAse Dhagalo karI de! | pAnakhare paNa, jIvana enuM, puSpanI peThe phAle! kumArapALabhAI emAMnI eka eka pAI nizcita kAmamAM vApare. | dhanya kathA che! enI gAthA, ghare ghare gaMjAvo, karoDono vahIvaTa thAya to ya pote nirlepa rahe. pote to namra ane ['pharI-pharI A mAtagurjarI kumArapALa janmAvo."-12) niHspRhI ja rahe. potAnuM sAduM ane svAzrayI jIvana jIve. sAdo -musAphira pAlanapurI (racanA-samaya : I.sa. paheraveza, sAdAM cazamAM, bhASA paNa sAdI, uttara gujarAtanI 1996). taLapadI chAMTa emanA uccAramAM sAMbhaLavA maLe. vAto karatA AvI vibhUtinA jIvanamAMthI preraNA pAmI koI saMsArI hoya tyAre emanI vinamratA najare caDe ja. emanA mitra jIva ene pagale pagale cAle to te cokkasa uttamatAne pAme. zuM zirISabhAI ekavacanathI saMbodhe eya sahajatAthI le. svabhAve pAmyA zuM na pAmyA evo koI hisAba raheto nathI. game tevI, jIbhanA jevA cokhkhA!--jema jIbha upara ghI-tela Ave to pAnakhara jevI sthitimAM paNa nitya vasaMtanAM puSpa khIlelAM rahe paNa jIbha to evI ne evI ja! che, phUle che ane phAle che. "dUra-sudUre ghUmI eNe, dharma dhajA laherAvI, | guNonI sugaMdhathI tarabatara jevI jIvanagAthA che temane alpa AyumAM virATa yAtrA, sarjIne zobhAvI! dhanya che. AvI gAthAne paNa dhanya che. je AraMbhya pUrNa karyuM te, dhanya che laganI AvI! bhuvanabhAnujI munivara kerI, dIkSAne dipAvI. AvA kumArapALa pharI pharI janma dhAraNa kare, evI saMsArI che toya, kahIne "sanyAsI' biradAvo! mAtagurjarIne caraNe, prArthanA che! pharI-pharI A mAtagurjarI kumArapALa janmAvo."-11 zrI candrakAnta mULacaMda zAha dUra-dUranA pradezomAM vAraMvAra jaIne emaNe badhe zrI candrakAnta mULacaMda dharmadhajA laherAvI. jIvananAM thoDAM ja varSomAM temaNe ghaNAM virATa agiyALInA vatanI che. hAla kAmo karyA. aMtaraMga jIvana ane bahiraMga jIvana niSkalaMka rAkhI muMbaImAM vasavATa kare che. vrata zobhAvyAM. pitAzrInuM vAtsalya nAnI | muMbaInA emanA vasavATa vakhate 68, gulAlavADI, e uMmaramAM gumAveluM. sAdhAraNa saranAmuM eTaluM badhuM jANItuM hatuM, keTalIye vyaktio mATe A paristhitimAM mAtAe traNe rAhatanuM sthaLa hatuM. pachI jyAre e saranAmuM 36, kalikuMDa thayuM bALakone ucheryA. meTrikano tyAre evuM kahenArA ya hatA ke ahIM TheTha koNa Avaze? paNa, abhyAsa sihora mukAme karI badhAne pelI kahevatanI khabara nathI hotI ke : muMbaImAM AvI sarvisa cAlu karI. ApameLe mahenata karI pUrvamAM sUrya Uge che te ardha satya che, saphaLatA prApta karI muMbaImAM sana 1950thI vasavATa kare che. jyAM sUrya Uge che tene pUrva kahevAmAM Ave che. sarvisa karI tyArabAda ilekTrikalAinamAM dhaMdho tathA menyuphekyariMga zarU karyuM. prabhue sArI saphaLatA ApI. kuTuMbanA AvA puruSo to jyAM vase tyAM ja saMsthA banI jAya che. sahakArathI ane vaDIlonA AzIrvAdathI 1972mAM navA dhaMdhAnuM je je kAmo hAtha dharyA te sAMgopAMga pAra utAryAM, paripUrNa karyA. sAhasa kansTrakzana lAinamAM karyuM ane saphaLatA prApta karI. AcArya zrI bhuvanabhAnusUri mahArAjanA celA tarIke temanuM nAma zobhAvyuM. koI samudAyanI ke gacchanI ke vyaktinI "kaMThI' bAMdhyA potAnA vatana sihoramAM ane anya sthaLe bIjAM zubha vinA teo mukta dharmanA anurAgI rahyA che. saMsArI chatAM kAryomAM temanuM yogadAna A mujaba che : Jain Education Intemational Page #869 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 Arogya : * pitAzrInA nAme sArvajanika davAkhAnAmAM eksa-re vibhAga, nahIM naphA-nukazAna dhoraNe. * naMdalAla mULajI bhUtA hospiTala sihora-Dilaksa rUma mATe. * taLAjA hospiTalamAM puruSa vorDa mATe. * saMyoga TrasTane ke. I. ema. hospiTalamAM meDikala suvidhA mATe. 'brahmAkumArIjha' * bhAvanagara vRddhAzramamAM ilekTrika rUma mATe Donezana. * amadAvAda zrI navanItabhAI ThAkarazI ceriTebala TrasTa dvArA saMcAlita hospiTalamAM 'bALa-vibhAga' mATe yogadAna. * BSES MG hospiTala-aMdherI saMcAlitamAM Donezana. * lAThI davAkhAnAmAM yogadAna. * mahuvA hospiTalamAM yogadAna. zikSaNa : * sAvarakuMDalAmAM vidyArthIgRhamAM eka rUma mATe Donezana. * tapovana navasArImAM eka skUla varga. * MGT FoundationTkv "Knowledge of Wheelsno mobAila vAna dvArA garIbAI rekhA nIcenA mahArASTramAM vasatA vidyArthIonA kampyUTarsa zikSaNa mATe rU. 10,00,000nuM yogadAna. * sihora koleja opha komarsa enDa menejamenTa enDa ArTa kolejamAM sihora ejyukezana phAunDezanane rU. 5,01,000. * devagANA tathA kadambagiri skUlamAM yogadAna. dhArmika ane anya : * vaDodarAmAM mAtuzrInA nAme upAzraya tathA caitra ane Aso mAsanI zAzvata oLIno kAyamI Adeza. * amadAvAda pAlaDImAM AyaMbilaholamAM pitAzrInA nAme aSADha suda 14thI kArataka suda 15 sudhI AyaMbilanI kAyamI yojanA. * AcArya vijaya meruprabhasUrIzvarajI smAraka TrasTa saMcAlita amiyApura sAbaramatImAM temanA mAtuzrI gajarAbahenanA nAme bhojanazALA mATe rU. 9,11,000. * amiyApuramAM atithigRhamAM yogadAna. * bhAvanagara zrI zvetAmbara jaina sevAsamAja mAraphata sAdhAraNa sthitinAM kuTuMbone apAtI madadamAM yogadAna. 849 * bhAvanagara AyaMbilazALA ane bhojanazALAmAM kAyamI svAmIbhaktimAM yogadAna. * bhAvanagaramAM vRddhAzramamAM kAyamI tithi mATe sArI rakama ApI vRddhAzramamAM rasilAbenanA nAme rakama ApI. * sihora, sAvarakuMDalA ane anya pAMjarApoLamAM yogadAna. * zrI nemi lAvaNya viveka-vihAra nezanala hAive naM. 8, karamabelI sTezana sAmenA saMkulamAM pU. sAdhu-sAdhvIjInI mAgazara mAsanI vaiyAvacca mATenI kAyamI vyavasthA mATe. *muluMDa tAMbenagara upAzrayamAM 'AdhArastaMbha' tarIke yogadAna * sihora zrI parazurAma baLavaMta gaNapule mahilAmaMDaLa ane anya mahilAmaMDaLamAM yogadAna * sihora mitra maMDaLa-ceka Dema karavA mATe yogadAna * kesariyAjI pAlitANA sAdhu-sAdhvIjInI vaiyAvaccamAM yogadAna. * amadAvAda sAdhvIjI mahArAjanA upAzrayamAM yogadAna. * pU. A. vallabha sUrIzvarajI mahArAja-dilhI smArakamAM yogadAna. * sihora duSkALa rAhataphaMDamAM yogadAna. * sihora tathA rAjasthAnamAM upAzrayamAM yogadAna. * zrI zaMkhezvara bhojanazALAmAM yogadAna. * kaccha-bhadrezvara, ajArA, mahuDI, taLAjA, bhoMyaNI, serIsA, pAnasara, kAvI, kulapAkajI, tAraMgA va. aneka tIrthasthAnomAM bhojanagRhomAM kAyamI nibhAvakuMDamAM. * zrI jIvadayA maMDaLI-muMbaI. * zrImad rAjacaMdra Azrama-paralI khapolI najIkamAM yogadAna. * vaDAlA acalagaccha saMcAlita AyaMbilakhAtAmAM yogadAna. * sihora ajitanAtha bhagavAnanI varSagAMTha nimitte kAyamI svAmIvAtsalya mATe. * muMbaI-zrI jaina sahAyaka TrasTamAM yogadAna. * zrI varlDa jaina konpheDarezanamAM yogadAna. Page #870 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 850 dhanya dharAH * hamaNAM ja amIyApurAmAM ophisa bilDiMga mATe sevaMtIlAla mULacaMdanA nAme moTI rakama ApI tathA dharmazALA mATe rasilAbena caMdrakAnta zAhanA nAme rakama ApI. khaDolamAM paNa sAdhu-sAdhvIonI vaiyAvacca mATe sArI rakama ApI. hamaNAM ja amIyApuramAM ophisa bilDIMga mATe sevaMtIlAla mULacaMdanA nAme moTI rakama ApI tathA dharmazALA mATe saralAbahena candrakAnta zAhanA nAme rakama ApI. khaDolamAM paNa sAdhu-sAdhvIonI vaiyAvacca mATe sArI 2kama ApI. A sivAya paNa nAnAM moTAM phaMDaphALAmAM temano sahayoga jainajainetara saMsthAone aharniza maLato rahyo che. zrI caMpakalAla giradharalAla vorA ghoghArI jaina samAje je keTalAka dAnavIro-sAmAjika sevakonI bheTa ApI che temAMnA eka saraLa ne Rju svabhAvanA zrI caMpakabhAI vorA ghoghArI samAjanuM gauravazALI ratna hatAM. madhyama ane sAmAnya varganA kuTuMbanA mobhInuM akALe avasAna thAya tyAre kAramAM AghAtanA samaye vidhavA thanArane sahAnubhUtipUrvaka muMbaImAM phaMDa karI ApavAmAM caMpakabhAInuM mahattvapUrNa pradAna hatuM. emanA grupa AgaLa 200- 250 vyaktinAM nAma hatAM. darekane phakta phona karI saunI eka ja sarakhI rakama lakhAvI detA ane TIpeTIpe sarovara bharAya e nyAye sArI evI rakama bhegI karI detAM. A uparAMta teozrI sAmAjika, dhArmika ane keLavaNInI pravRttione protsAhita karavA sAruM evuM dAna ApatAM. jIvanamAM saraLatA-udAratA-gurubhakti rUpe pU. naMdiSaNavijaya mahArAja (sAMsArika bhatrIjA)nA AzIrvacanothI guptAnagara amadAvAdamAM upAzraya baMdhAvI Apela. temaja yazovijaya jaina gurukuLa pAlitANAmAM bhavya atithigRha baMdhAvI Apela. temaja potAnA vatananAM nAnAM bALakone mATe paNa suMdara bALamaMdira baMdhAvela. potAnA vatana navAgAma (baDelI) sAthe sAthe paMcatIrtha yAtrA rUpe babbe vakhata saMghayAtrA kADhela. emanI vizeSa pravRtti sahAyaka TrasTane je 500-600 manIorDara thatA enuM phaMDa ekaThuM karavAnuM kArya hatuM. emanuM grupa alaga prakAre sahAyaka TrasTanuM phaMDa bheguM karatuM. Apane tyAMnA prasaMge 3-4 vaDIla vyaktio sahAyaka TrasTanA phaMDa mATe Ave. AgrahabharI vinaMtI kare. saMsthAno ahevAla Ape. pArTI rUA. 750/- ApavAnuM kahe eTale pharI samajAve ke Apa rUA. 1,000/- Apo to enI sAme talakacaMdabhAI (phAdhara) rUA. 250/- Ape ane badhA ja kAryakaro pa1, 51 rUA. Ape je 15-17 vyaktio hatI. eTale rUA. 1,000/-nI sAme dareka vakhate saMsthAne bIjAM rU!. 1,000 aMdAje maLe. A vAta che. 1965-75 AsapAsanI. AvA Aje keTalA kAryakaro? caMpakabhAInAM dharmapatnI caMpAbahenano nAnI uMmaramAM dehavilaya thayela. mAtA-pitA bannenA svargavAsa pachI emanA laghuputra ane aneka saMsthA sAthe saMkaLAyela jayasukhabhAI vorA samAjasevAnAM aneka kArya karI rahela che. caMpakabhAInA moTA putra vADIbhAInuM nAnI ja vayamAM avasAna thayela. zrI caMpakalAla TI. khokhara mahesANA jillAnA UMjhAnA vatanI che. chellAM ghaNAM varSothI pAlitANA zrI zetruMjayanI chatrachAyAmAM "jaMbudvIpa" dharmasaMkulanA sarjanamAM pAyAnA AraMbhathI kAryarata che. pa.pU. paMnyAsa zrI abhayasAgarajI mahArAjanA sAnidhyamAM AvyA pachI chellAM sADatrIsa varSathI zrI navakAramaMtra haiyAmAM vasyo ne ciMtana tathA jApadhyAnamaya dharmaraMge raMgAya zrI UMjhA jaina mahAjanamAM sArI evI sevA ApI rahyA che. tenAM IDara-pAvApurImAM paNa sevA Apela. AMtarika dharmamaya nA. haiyAmAM nikhAlasa. dayAmaya svabhAva. premanI lAgaNI sAthe manamAM koI matabheda rAkhyA sivAya nAnA-moTA-zrImaMta-garIkha sAthe bhedabhAva vagara bhaLI javuM. Aje paNa potAnA jIvanano vizeSa samaya sevAdharma kAryomAM ja pasAra karI rahyA che. jayasukhalAla | caMpakalAla vorA navAgAma (baDelI) nivAsI-muMbaInA vepArI ghoghArI samAjanA saMniSTha kAryakara ane dAnezvarI caMpakalAla giradharalAla vorAnA laghuputra jayasukhabhAI Aje muMbaInI aneka saMsthA sAthe Jain Education Intemational Page #871 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 kAryakara ke Donara tarIke saMkaLAyelA che. zrI mahAvIra jaina vidyAlaya-zrI yazovijayajI jaina gurukuLa jevI mAtabara saMsthA sAthe saMkaLAyela che. bhAratabharanAM ghoghArInAM bALakone pAritoSika ApI protsAhita karatAM zrI ghoghArI jaina sevA saMghamAM maMtrI-pramukha tarIke aneka varSa sevA ApI che. zrI aMdherI ghoghArI jaina samAja-aMdherInA mAjI khajAnacI tarIke 16-16 varSa sevA ApI samayasara kema hisAba Apavo eno utkRSTa dAkhalo pUro pADela. zrI navAgAma jaina saMgha, zrI padmanagara jaina saMghanA pramukha rahI uttama sevA ApI che. caMpakabhAInA avasAna pachI emanAM adhUrAM rahela kAryamAM mULa vatana navAgAma khAtenA bALamaMdira ane amadAvAda khAtenA upAdhAnanuM bhavya udghATana karAvI saMgha kADhela. potAnA vatana khAte grAmapaMcAyatanA sahakArathI-saMniSTha kAryakaro sAthe rahI cabUtarAno jINoddhAra karAvI ghaNI ja vizALa jagyAnuM Ayojana karI rojanI 30-35 kilo kabUtarane caNa nAkhavAnA phaMDanI sArI evI 2kama ekaThI karavAmAM jayasukhabhAIno haraNaphALo che. navAgAma khAtenA pratiSThita pratimA kosabADa-mallinAtha jaina tIrtha khAte lAvyA pachI kirITabhAI pAnAcaMda vorA ane potAnA Arthika sahayogathI nUtana upAzrayanuM bAMdhakAma khUba ja suMdara rIte jAtamahenatathI karI taiyAra karI saMsthAne cAvI soMpI. hAla saMsthAnA menejiMga TrasTI-dAnezvarI zrI ke. jI. zAhanA sahakArathI bhAratabharamAM prathama ja vakhata banatAM paroNAgata pratimAgRha'nuM bAMdhakAmanuM Ayojana cAlI rahela che. gAmaDAnA zrAvakonAM ghara baMdha thatAM pratiSThA thayelAM pratimAo koIja derAsaro letAM nathI e kosabADa tIrthamAM levAmAM Avaze evuM pUrepUruM dhyAna temaja tana-mana-dhanathI zrI jayasukhabhAI vorA dhyAna rAkhI rahela che. caMpakabhAI vorAnI jema ja bIje aneka saMsthAnAM kArya karI rahela che e ja puravAra kare che ke mAtApitAnA uttama saMskArano vAraso eNe phaLIbhUta karela che. pahelAM raDavuM Ave ane mA-bApa yAda Ave have mA-bApa yAda Ave ane raDavuM Ave. zrI jayaMtIlAla ratanacaMda zAha zrI jayaMtIlAla ratanacaMda zAhe muMbaI zrIsaMghanA sAmAjika ane dhArmika jIvana ane tenI jAhera pravRttio sAthe 851 otaprota banI sevAnA kSetre je pragati ane siddhi sAdhI che te bhAratabharanA jaina samAja mATe preraNAdAyI ane gauravarUpa che. muMbaI ane laMDana yunivarsiTImAM teoe bI.e. ane bI.koma.nI DigrI prApta karI che. prathama pAMca varSa inkamaTeksaophisara tarIke yazasvI kAmagIrI bajAvI. tyArabAda 50 varSa pUrve inkamaTeksanI svataMtra prekTisanI zarUAta karI. zubhaniSThA, cIvaTabharI kAmagIrI ane mamatALu svabhAvane lIdhe A kSetramAM teoe khUba ja nAmanA meLavI. vyavasAyanA vikAsa sAthe aneka saMsthAonA vikAsamAM teoe samaya, zakti ane dAnano udAratApUrvaka upayoga karI cirasmaraNIya phALo Apyo. temanI sevA-bhAvanA, udAratA ane kuzaLatAno lAbha muMbaI zaheranI aneka saMsthAonI jema, anya sthaLonI saMsthAone paNa maLI rahyo e binA jema temanI samAja pratyenI vadhatI mamatAnI sUcaka che, tema temanI vistaratI nAmanA, kIrti ane pratiSThAne paNa anurUpa che. zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, zrI siddhakSetra zrAvikAzrama, jaina davAkhAnuM, zrI muMbaI ane mAMgaroLa jaina sabhA, zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama, zrI yazovijayajI jaina gurukuLa, zrI AtmAnaMda jaina sabhA, zrI lohAra cAla-prinsesa sTrITa jaina saMgha ane bIjI aneka saMsthAo sAthe saMkaLAI tana-mana-dhanathI sevA arpI, tenAM saMcAlana ane vikAsamAM suMdara phALo Apyo che. A uparAMta zrI vIzA poravADa jJAtinA pramukha tarIke, surata jaina dharmazALAnA maMtrI tarIke, zrI dalIcaMda vIracaMda zropha vidyAlaya (surata)nA upapramukha tarIke ane zrI surata vardhamAna tapa AyaMbila bhavana, zrI Atma-vallabha-zIla saurabha TrasTa, zrI mANekabAI ratanajI aradesara dubhASa TrasTa, zrI zAMtidAsa khetasI TrasTa tathA zrI je. Ara. zAha phAunDezana TrasTanA TrasTI tarIke paNa teoe yazasvI kAmagIrI bajAvI che. zrI mahAvIra vidyAlayanA suvarNamahotsava prasaMge teoe sahakAryakaronA sahakArathI bhagIratha prayAso karI je riddhi ane siddhi meLavI che te temanAmAM rahelI virala zaktinAM darzana karAve che. vividhalakSI saMsthAonI pravRttio sAthe mAnava rAhatanAM kAryomAM paNa temanI sevA prazaMsanIya che. bihAra tathA suratanA relasaMkaTa samaye ane duSkALanA kaparA samaye teoe bajAvelI kAmagIrI saMsmaraNIya che. teo surata zaheramAM tenA pradAna badala jANItA che. teo suratamAM mahAvIra janarala hospiTala ane esa. DI. mahetA kArDiyAka hospiTalanA sthApaka ceramena rahyA. temanAM darzana, svapna Page #872 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 852 dhanya dharAH ane chellAM 15 varSanI athAga mahenatane kAraNe A banne hospiTala mATe teo jAhera phALo ekatra karI zakyA che. temaNe trIjI hospiTala nyurolojI ane orthopeDiksa sAthenuM TromAM senTara darzana joyuM hatuM, jenuM bAMdhakAma cAlu che. zrI je. Ara. zAhanuM 4-12-2001nA roja nidhana thayuM. temanA dehavilayanAM pAMca varSa pachI temanAM kuTuMbIjano ja nahIM paraMtu asaMkhya loko ke jemane teNe temanA jIvanakALa daramyAna madada karI hatI teo temane yAda kare che. sArA kAmamAM sAme cAlIne sahabhAgI thavAnI udAratA tathA samAjanA anya AgevAno pAsethI dharmanAM; samAja kalyANanAM tema ja zikSaNanAM kAryomAM mAtabara phALo meLavI ApavAnI temanI kAryakuzaLatA khUba ja virala che. temanI AvI viziSTa zaktine lIdhe aneka saMsthAo pagabhara banI che ane potAnuM sevAkArya sArI rIte AgaLa dhapAvI rahI che. milanasAra ane saraLa svabhAva, paragaju vRtti, dharmaparAyaNatA, vinamratA ane vivekazIlatA jevA saguNone jIvanamAM keLavI jANIne teoe potAnA kuTuMbanA saMskAravArasAne khUba zobhAvI jANyo che. AvI ananya bhAvanA, udAratA ane sevAparAyaNatAnA kAraNe temanA vyaktitvanI suvAsa sarvatra prasarI rahI che. zrI jagajIvana mAvajIbhAI kapAsI saurASTranI dhanyadharAnA cUDA jevA nAnakaDA gAmanA sva. jagajIvanadAsa mAvajIbhAI kapAsI aitihAsika navalakathAonA lekhaka hatA. lekhake vIra ziromaNi vastupALa traNa bhAgamAM vastupALatejapALa tathA nArIratnA anupamAdevInAM suMdara kAryonuM je suMdara Alekhana karyuM che te AjanI peDhIne vAMcI tevI saMskRti tarapha vALavAnuM che. hAlanA TI.vI. yuganA samayamAM temanAM kAryonuM anukaraNa karI dareka kSetre AgaLa AvavuM joIe. temanA sva. putra jazubhAIe zrI navakAra sAdhanA pustaka (sacitra) adhika jahematathI pragaTa karela, je pU. sAdhu-bhagavaMto ane saune mATe prazaMsanIya banela. temanA suputra zrI vinubhAI laMDanamAM aneka pravRtti karI rahyA che te saune suvidita haze.' temanA suputra zrI nagInabhAI vaDodarA rahe che ane tAjetaramAM temaNe "jananI' bukaleTa ane 'preraNA pustikA pragaTa karela che. zrI nagInabhAInA putra zrI jItubhAInI putrI ku. monAe tAjetaramAM "strI bhRNa hatyA samAjano saLagato prazna ane teno ukela' saMbaMdhI nibaMdha lakhela ane pramANapatra meLavela. A rIte temanuM dhArmika kuTuMba dharmasAhityamAM AgavuM zakya tamAma kArya karI rahela che. eka jainetara zrI naMdalAlabhAI devaluka dhArmika sAhitya pIrasI zAsananI zobhA vadhArI rahyA che temane khUba khUba zubhecchA. sarvadA sau sukhI thAva tevI uttama bhAvanA sAthe. vaDodarA. zrI choTAlAla maNilAla zeTha zrI choTAlAla ane temanuM kuTuMba jinazAsane prabodhelA raMge raMgAyeluM che. sAvarakuMDalAnA vatanI zrI choTAlAla maNilAla becaradAsa muMbaImAM kApaDa lAinamAM khUba ja yazakIrti pAmelA AgevAna vepArI che. dhaMdhAnA prabhAvajanaka vikAsanI sAthe dharmakSetre emanuM ane emanA parivAranuM ghaNuM moTuM pradAna che. sAvarakuMDalA derAsaranA vahIvaTamAM paNa emanuM mArgadarzana rahyuM. doDhaso varSa pahelAM motIzA TUMkamAMthI dharmanAtha svAmInI pratimA laI AvyA tyAre e vakhatanI pratiSThA vakhate zarUthI aMta sudhI A zeTha kuTuMba mokhare hatuM, je dharmaprabhAvanAnI paramparA A parivAre Aja sudhI jALavI rAkhe che. saM. 2002mAM zrI maNilAlabhAInA svargavAsa pachI vahIvaTa zrI mAnacaMdabhAIe karyo ane te pachI zrI choTAlAlabhAI dharma-ArAdhanAnAM kAryomAM rAhabara banI rahyA. bhAratanA dakSiNa sivAyanA moTAbhAganAM jainatIrthonI yAtrAe sahakuTuMba jaI AvyA che. zAntisnAtra, cAturmAsa, upadhAnatapa, ane kuTuMbamAM vardhamAnatapanI oLI jevAM vrato thayelAM che. emanI sAdharmika bhakti haMmezAM Aja sudhI cAlI rahI che, je emanI dharmaniSThAnI pratIti karAve che. zrI choTukAkAnA nAme saurASTramAM temaja muMbaImAM teo jANItA che. pAMca putrono parivAra che. saMyukta kuTuMbamAM AnaMdakillolathI sau sAthe rahe che. saurASTranA jaina samAjanA je agragaNya jaina zreSThIo gaNAvAyA che temAM zrI choTAlAlabhAInI prathama haroLamAM gaNanA thAya che. sAdhu-sAdhvIonI zuzruSA-vaiyAvacca suMdara rIte karavAmAM A parivAra mokhare rahyo che. zrI choTAlAlabhAInI uccatama bhAvanA ane milanasAra svabhAvane kAraNe bahoLA janasamUhamAM saunA prItipAtra banI rahyA che. dilanI amIrAtavALA zrI choTAlAlabhAIe uttarottara vikAsa ane pragati sAdhI temAM tenA saguNoe mahattvano bhAga bhajavyo che. sampattinA pote TrasTI che, ema mAnIne jyAM-jyAM Jain Education Intemational Page #873 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 sArAM kAryo thatAM rahyAM tyAM tyAM temaNe aMtaranA UmaLakAthI lAbha laI vividha kSetromAM yathAyogya nAnAM-moTAM ghaNAM dAna ApelAM che. temanuM A pradAna kharekhara dAda mAgI le tevuM che. sAvarakuMDalAnI jaina borDiMga ane zALAmAM emanI deNagIe parivArane gaurava apAvyuM che. UnAnI dharmazALAmAM paNa evI ja bAdazAhI sakhAvata emaNe karI che. temanAM dharmapatnI zAntAbahena paNa evAM ja dharmaparAyaNa ane udAracirata che. 2040mAM pAlitANAmAM cAturmAsa. e vakhate upadhAnamAM pahelI mALano A parivAre lAbha lIdho. upadhAna-aThThAI vagere A daMpatIe khUba ja bhAvathI karyAM. varSo pahelAM hastagirimAM eka pratimAjInI pratiSThAno paNa A parivAre lAbha lIdho. zeThazrI choTAlAlabhAI emanI pAchalI avasthAmAM vrata, japa, tapa ane jinazAsananI dharmamaya je kAMI pravRtti thAya temAM vyasta banI AnaMdamaMgalathI vizALa parivArane mArgadarzana ApI rahyA che. AvA zreSThIo ApaNI vaMdanAnA adhikArI bane che. samAjasevAmAM yazasvI pradAna pravINacaMdra phUlacaMda zAha saurASTranA kAzmIra gaNAtA madhumatI-mahuvA nagarInA mULa vatanI pravINacaMdrano janma saM. 1977nA aSADha suda 8 ne maMgaLavAra, tA. 17-2-1921nA roja mosALa taLAjAmAM thayo. pitA zrI phUlacaMda khuzAlacaMda mahuvAnA eka agragaNya, pratiSThita, pratibhAzALI vyakti hatA, jeo paMdara varSanI vaye AjathI lagabhaga 125 varSa pUrve muMbaI AvanAra ghoghArI vizAzrImALI jaina jJAtinI gaNIgAMThI vyaktio paikI eka hatA. teo atyaMta sevAbhAvI ane paragaju hatA, eTale tatkALe muMbaI nokarI-dhaMdhArthe AvatA jJAtinA aneka yuvAnone nokarI yA vyavasAya zodhI ApI lAine caDAvatA. Ama teo mAtra mahuvA pUratA ja AgevAna na rahetAM, muMbaInI samasta ghoghArI jaina jJAtinA sammAnanIya rAhabara AgevAna banyA hatA. teo atyaMta nIDara, spaSTavaktA ane dIrghadraSTA hatA. teonuM atyaMta prabhAvazALI ane Awi inspacing vyaktitva hatuM. pravINacaMdrabhAInAM mAtuzrI vijyAbahene paNa patino 853 sevAparAyaNa vAraso akhaMDa jALavI rAkhyo hato. aMtakALa sudhI teo zrI vAsupUjya jaina mahilAmaMDaLa-mATuMgAnAM pramukha hatAM. temanA bhAIo paikInA bhAIzrI dhIrajalAlabhAI, ahIM khUba ja pratiSThita evA jaina sozyala grupa phAunDezananA TrasTImaMtrI tarIke phAunDezana saMcAlita, anekavidha-vyavasAyalakSI, zikSaNalakSI temaja meDikalalakSI sAdharmika utkarSa yojanAonuM svataMtrapaNe saMcAlana karI rahyA che. A yojanAo aMtargata teo sAtasothI adhika vyaktione lagabhaga savA karoDa jeTalI lona-sahAya ApI cUkyA che. temaja AtmajJAnI paramazruta, apUrvasAdhaka-vedaka, zrIpA upadezanA ajoDa prakhara puraskartA, vairAgyavANInA svAmI evA paramapUjya sadguru zrI rAkezabhAI jhaverI sthApita 'zrImad rAjacaMdra adhyAtma satsaMga sAdhanA kendra'muMbaInA TrasTI tarIke tenI anekavidha pravRttiomAM sakriya yogadAna ApI rahyA che. zrI pravINabhAInI kArakirdI bahu nAnI vaye prAraMbhAI che. 27 varSanI vaye 1948mAM potAno svataMtra vyavasAya mesarsa zAha paTela enDa kaMpanI nAme zarU karI uttarottara pragati sAdhI ane vyavasAyamAM eka agragaNya vepArI tarIkenI nAmanA-Adara meLavyAM. koInA mATe kaMI paNa karI chUTavAnI udAtta bhAvanA dharAvatA zrI pravINabhAInAM dharmapatnI zrImatI veNIlakSmIbahene paNa svajano temaja sAdharmiko pratye lAgaNI-prema-vAtsalya ne samarpaNabhAvathI kuTuMba temaja samAjamAM suvAsa phelAvI AgavuM sthAna prApta karyuM che. dAmpatyajIvananI phaLazrutirUpe temane traNa suputro ane eka suputrInI prApti thaI che. keLavaNInA prakhara himAyatI evA pravINabhAIe traNeya putrone uccaabhyAsa mATe amerikA mokalI zikSaNa prApta karAvyuM che. temanA moTA putra ci. kirITabhAIe sTrakcarala enjiniyariMgamAM Masters DigrI meLavI che. lagna pachI teo tyAM ja amerikA LOS ANGELESmAM seTala thayA che ane potAno LINEN n' STUFFnA nAme svataMtra bijhanesa dharAve che. zrI pravINabhAIe AMtararASTrIya vyApArakSetre paNa padArpaNa karyuM che. teoe oila-gesa, peTroproDakTsa mATenI pAipalAina proDakTasanA imporTa-eksaporTa kSetre sArI nAmanA meLavI che, uparAMta temanA bIjA putra ci. narezabhAI DAyamaMDanAM AbhUSaNo banAvavAnI phekTarInuM saMcAlana karI rahyA che ane trIjA putra ci. gautama kansTrakzana kSetre bilDarsanA eka jUthanA DirekTara tarIke sakriya sevA ApI rahyA che. Page #874 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 854 zrI pravINabhAInA jAherajIvanamAM vividhakSetre sevAnI kadararUpe mahArASTra sarakAre, AjathI lagabhaga trIsa varSa pahelAM J. P. (Justice of Peace)nI padavI enAyata karI hatI. tyArapachI lagabhaga cha varSa sudhI SEM (speziyala ekjhikyUTiva mejisTreTa) tarIke nimaNUka karI hovAnA kAraNe samAjanA badhA vargo vyApArIthI mAMDIne vidyArthIone sevA ApI zakavA bhAgyazALI thayA hatA. dhaMdhA sAthe temano dhArmika-sAmAjika-zikSaNakSetre phALo paNa mahattama che. mahuvAmAM lagabhaga 90 varSa pahelAM sthapAyela zrI mahuvA yazovRddhi jaina bALAzramanA varSothI pramukha ane TrasTI tarIke sevA ApI rahyA che. A saMsthAno have sthAnika kSetre vikAsa ke vistaraNano avakAza na rahetAM, muMbaImAM ucca zikSaNa mATe eka adyatana hosTelanuM nirmANa karavA, navI muMbaImAM eka jamInano ploTa meLavavA ucca kakSAe prayAso cAlI rahyA che. emAM jo saphaLatA maLaze to amAruM eka svapna sAkAra thaze. uparAMta 50thI upara varSothI je saMsthA mAdhyamika ane ucca zikSaNa letA vidyArthIone pustako tathA lona--skolarazipano lAbha Ape che--evA zrI mahuvA jaina maMDaLa-muMbaInA 40 varSothI mAnamaMtrI tarIke sevA ApI saMcAlana karI rahyA che tathA saurASTrabharamAM jenI AgavI pratiSThA che evA mahuvA yuvaka samAja-muMbaInA ke jeNe mahuvAmAM bAlamaMdirathI koleja sudhInI saMsthAonAM nirmANamAM dAnano pravAha vahevaDAvI amUlya yogadAna ApyuM che, tenA varSo sudhI pramukhapade rahI cUkyA che temaja hAlamAM TrasTI tarIke sevA ApI rahyA che. teo zrI mATuMgA jaina zvetAMbara mUrtipUjaka tapagacchasaMghanAM 17 varSa sudhI sevA ApyA bAda hAlamAM nivRtta thayA che. te sivAya zrI saMyukta jaina vidyArthIgRha sAyana-muMbaImAM varSo sudhI Trejharara rahI hAlamAM kArobArI samitinA sabhya tathA zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI vyavasthApaka samitinA paNa sabhya che. kauTuMbika gahana dhArmika saMskAra ane zraddhAnA pariNAme teo mahuvAmAM 5.pU. zAsanasamrATa AcArya bhagavaMta zrI vijaya nemisUrIzvarajI ma.sA. nirmita gurumaMdiramAM temaja pAlitANAmAM 5.pU. AcArya bhagavaMta zrI vijaya dharmadhuraMdhara surIzvarajI ma.sA. nirmita kesariyAnagaramAM bhagavAna padharAvI pratiSThA karAvavA bhAgyazALI thayA che. teo saurASTra-kaccha-gujarAta-rAjasthAna temaja sametazikharajI sahita lagabhaga tamAma tIrthadhAmonI sahakuTuMba yAtrA karI kRtakRtya thayA che. dhanya dharA A rIte ApaNA samAjanA eka bahumukhI pratibhAsaMpanna gaurava ane zobhArUpa nirabhimAnI, dharmiSTha, saMniSTha, sevAbhAvI evA zrI pravINacaMdrabhAInA jIvanamAM temanA haste uttarottara aneka ciraMjIvI zubhakAryo thatAM rahe tevI zubhakAmanAo vyakta karIe chIe. anAsakta karmayogI zreSThIratna cakSudAtA zrI bApAlAla manasukhalAla zAha vaDhavANa kempanA pratiSThita ane dharmaparAyaNa zAha DAyAbhAI lallubhAInA kuTuMbamAM saMvata 1970 jeTha suda 1nA roja janma lenAra bApAlAlabhAInuM prAthamika zikSaNa narmadAzaMkara rAvaLanI zALAmAM temaja ucca zikSaNa bhAvanagaranI zAmaLadAsa kolejamAM prApta thayuM. ati tejasvI ane buddhizALI bApAlAlabhAIe 22 varSanI nAnI vaye pitAzrI manasukhalAlabhAI (zIghra kavi)nI chatrachAyA gumAvatAM Arthika, vyAvahArika ane kauTuMbika javAbadArI upADI A sAthe emaNe sAmAjika zaikSaNika ane dhArmika sevAkArya paNa zarU karyuM. surendranagaramAM grena maracanTa esosiezananI sthApanA karI enA vahIvaTI pramukha banyA. surendranagaramAM anAjanI moTI maMDI bane e mATe athAga prayAsa karyo. 70 ekara jeTalI jamIna saMpAdana karI. uparAMta rASTrIya stare 1962, 1965, 1967mAM ola inDiyA phUDa Trena esosiezananA kamiTI sabhya banyA. e samaye phUDa minisTara zrI svarNasiMgha emanAM kAryathI khUba prabhAvita thayA hatA. 1957mAM khAMDanuM rezaniMga dAkhala thayuM tyAre gujarAtamAM vitaraNa karavA khAMDano kvoTA maLyo emAM aprAmANikatA dekhAI eTale eno asvIkAra karyo. A vyApArI pravRtti uparAMta keLavaNI-tabIbI temaja Itara ghaNI pravRttimAM tanmaya hatA. keLavaNI maMDaLa, surendranagara ejyukezana TrasTa, mahAjana, tabIbI rAhata maMDaLa, mAnava sevA saMgha, anAthaAzrama, saurASTra meDikala senTara, vikAsa vidyAlaya, aMdhazALA, cakSubeMka, cembara opha komarsa, relve eDavAijharI borDa vagere aneka saMsthAomAM pratinidhitva dharAvyuM. bALa Page #875 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 keLavaNI maMDaLanA emanA vahIvaTa daramiyAna baMdhAvela bhavana Aje paNa saurASTranAM bALamaMdironAM bhavanamAM zreSTha ane dAkhalArUpa che, 1965mAM AphrikAthI Avela DaoN. manasukhabhAI sAthe cakSu-beMkanuM nirmANa karyuM. e daramiyAna ja emanA jIvananuM mahattvanuM pAsuM-dhArmika sevApravRtti udaya thaI cUkI hatI. emanA aNu-aNumAM zrI saMghanI sevAnI dhagaza vyApI rahI hatI. jIvadayA, sAdhusAdhvInI vaiyAvacca, zuzruSA aneka mumukSuonI dIkSA, sAdhusAdhvIonA joga-padavI pradAna uparAMta aneka jinAlayonA jIrNoddhAra, nUtana jina-maMdironAM nirmANa, upAzrayanAM nirmANa tathA AyaMbila bhavana, pAThazALA, jJAnabhaMDAra vagere bhavananAM nirmANa emanI sUkSma sUjha-bUjhanI pratIti karAve che. surendranagara saMghamAM emanI rAhabarI heThaLa aneka moTI tapazcaryAo thaI, jevI ke varasItapa, upadhAna tapa, AyaMbilanI oLIo, mAsa- kSamaNa, soLabhattA aThThAI, aThThama uparAMta vidhavidha prakAranI tapazcaryAo karAvI jaina zAsananuM nAma haMmezAM agresara rAkhyuM. zrI siddhAcala temaja zrI zaMkhezvara tIrthanA cha'rI pALatA saMgha kaDhAvyA. zatruMjaya girirAjanI phAgaNa suda 13nI cha gAunI yAtrA 35 varSa sudhI avirata pramANe karAvI. varSo pahelAM yAtrikone siddhavaDathI pAlitANA AvavA takalIpha paDatI e mATe emanA prayatnathI have A yAtrA AtaparamAM pUrI thAya che. tyAMthI pAlitANA AvavA basanI vyavasthA karAvI. varSo sudhI yAtrA karI AvatAM yAtrikonI dahIM, dUdha, cA-pUrI, DhebarAM vagerethI bhakti karatAM. cha-gAunI yAtrA daramiyAna divaso sudhI teo pAlitANA rahetA. siddhagiri pratye emano gahana-bhaktibhAva Ama pradarzita karatA. emanA 50-50 varSanA saMghasevaka tarIkenA dIrghakALa daramiyAna teo saMghanA utkarSanuM nimitta banyA. uttarottara vRddhi pAmato surendranagara zve. jaina saMgha Aje 1400 gharano gheghUra vaDalo banyo emAM zrI bApAlAlabhAIno vizada phALo che. eka nAnakaDA derAsaramAMthI emaNe 24 jinAlaya nirmANa karAvyuM tathA derAsara saMkulamAM aneka bhavanonAM nirmANa karAvyAM. saMvata 2015mAM siddhAMta mahodadhi AcArya pU. zrI premasUrIzvarajInA cAturmAsa daramiyAna AcAryazrIe emanI prazaMsA karatAM kahyuM hatuM ke saMghano vahIvaTa Avo hovo joIe. eja varSamAM sAdhusAdhvIonA vaiyAvaccano eka yAdagAra prasaMga ullekhanIya che. pU. AcAryazrInA ziSya pUjya zrI padmavijaya mahArAjanuM kensaranA dardanuM saphaLa oparazana karAvyuM ane mahArAjazrI pUrNa rIte svastha thaIne ghaNAM varSo sudhI vicaratA rahyA. surendranagaranA jJAnabhaMDAranA saMgrahamAM varSo varSa amUlya graMthono vadhAro thatAM A jJAnabhaMDAra zrI saMghanA zaNagArarUpa banyo. aneka lahiyAone tyAM besADI suvarNAkSare hastalikhita tADapatra-graMtho lakhAvyA. Aje A saMgraha amUlya banyo che. A uparAMta AcArya zrI devendrasAgara sUrIzvarajInI nizrAmAM upadhAna tapa daramiyAna 45 AgamonA kaLAmaya choDanuM nirmANa karAvI bhavya ujamaNuM karAvyuM. zrI zaMkhezvara tIrthamAM bhavya Agama maMdiranA nirmANamAM tAmrapatlR emaNe jAte pasaMda karI enA para sUtronuM kotara kAma karAvyuM e viziSTha kArya tyAM sadAkALa mojUda raheze. maMdironAM nirmANa daramiyAna jAte vAraMvAra rAjasthAna jaIne uttama ArasanI parakha karatA. mUrti-vidhAnamAM paNa emanAM jJAna ane sUjha viziSTha hatAM. aneka muni-mahArAjo sAthe A mATenA salAhakAra banatA. emanA sevA-jIvanano utkRSTa prasaMga ane zrI vAsupUjya svAmI jina-prAsAdano zatAbdImahotsava, A prasaMga 5.pU. AcAryazrI caMdrodaya sUrIzvarajI, pa.pU. AcAryazrI azokacaMdrasUrIzvarajI tathA panyAsapravara pU. dAnavijayajInI nizrAmAM Ujavyo. A prasaMgane khUba ja opa ApavA emaNe varSo agAuthI pravRtti zarU karI hatI. A prasaMga daramiyAna hajAro-bhAvikone emaNe surendranagara AmaMtryA hatA ane lAkhkho jaina-jainetaranI hAjarImAM A zatAbdImahotsava dabadabApUrvaka UjavAyo hato. A prasaMgamAM paNa sakhAvata karavAmAM pote prathama hatA. rUpiyA eka lAkhanuM udAra dAna ApI pote A mahotsavanA nimaMtraka banyA hatA. A prasaMga emanA jIvanano A ziramora prasaMga banI rahyo. tA. 26-9-94nA roja rAtre 9-15 kalAke navakAramaMtranuM zravaNa-raTaNa karatAM emaNe nazvara deha choDyo. sva. zrI maNilAla narasIdAsa dozI, 855 ANaMda janma : 27-2-1897. dehatyAga : 2-6-1973. "AtmAno saMbaMdha zarIra sAthe che nahIM, hovo joIe paNa nahIM, huM paNa mArI sthiti e rIte Page #876 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 856 dhanya dharAH paramAtmA sAthe ekarUpa karI rahyo chuM" gharanAM kuTuMbIjano sAthe vallabhavidyAnagaramAM vividha kSetromAM nAmanA meLavI teozrI ATaluM bolyA pachI thoDIvAra bAda zrI maNibhAI 77 varSanI vallabhavidyAnagaranA zrI cArutara vidyAmaMDaLamAM gavarniga boDI vayovRddha uMmare tA. 2-6-1973nA roja sAMje 6 vAge para sabhya tarIke rahI cUkyA hatA. uparAMta ANaMdanI prakhyAta ANaMdamAM poDhI gayA. vidyAsaMsthA zrI carotara ejyukezana sosAyaTInA TrasTI hatA tathA zrI maNibhAI dozIno janma vaDhavANa zaheramAM dharmaniSTha zrI rAmakRSNa sevA maMDaLa ke jenA Azraye 17 jeTalI saMsthAo sAdhAraNa sthitivALA jaina kuTuMbamAM tA. 27-2-1897nA thayo jemAM kolejo, hospiTala, homayopethI koleja, vRddhAzrama vagere hato. temanA pitAzrInuM nAma zrI narasIdAsa lAlacaMda dozI ane cAle che tenA upa-pramukha hatA. mAtAnuM nAma zivabA. vaDhavANanI dAjIrAja hAiskUlamAM meTrika temanA 76mA janmadivase temane zubhecchA pAThavavA gayela sudhI abhyAsa karI bhAvanagaranI zAmaLadAsa kolejamAM dAkhala eka saMbaMdhIne kahyuM "mANaso svArthI bahu hoya che. have AyuSya thayA. Arthika paristhitinA hisAbe abhyAsa choDI ANaMda mAga-mAga karavAnuM na hoya. 76 varSe paNa sArI taMdurastI najIkanA bhAleja gAme dUdhanI DerInA dhaMdhAmAM nokarIe lAgyA. bhogavuM chuM ATaluM koNa jIve che? IzvaranA upakAra mArA upara keTaloka vakhata anubhava lIdhA pachI 1924mAM bhAgIdArImAM anahada che." AvAM saMtoSa ane virakti temanAmAM hatAM. teo DerIno dhaMdho zarU karyo. sakhata parizrama, dIrdhadaSTi temaja kuzAgra potAnA parivArane saujanya, namratA, sarva pratye samabhAva va.no buddhithI dhaMdho vikasAvyo ane pepyurAijhUDa dUdha muMbaI saMskAra vAraso ApI gayA. mokalavAnI pablika limiTeDa kuM. UbhI karI. sane 1955mAM temanA avasAna bAda temanA putro zrI jayaMtIbhAI, zrI bhAgIdArImAMthI chUTA thaI dIkarAo sAthe DerInA dhaMdhA uparAMta dhIrubhAI tathA zrI rasikabhAIe pitAnI smRti kAyama rahe te dUdhanA TesTiMga mATenAM sAdhano paradezathI maMgAvI dhaMdho mATe zrI maNilAla narasIdAsa dozI mAnavasevA saMgha, vikasAvyo. surendranagarane mAtabara rakamanuM dAna ApyuM tathA zrI sI. je. 1957mAM dhaMdho dIkarAone soMpI nivRtta thayA. teo hospiTala, surendranagaramAM dardIone rAhata dare davA vagere svabhAve khUba ja snehALa ane milanasAra hatA. varasamAM ekAda ApavA mATe sArI rakamanuM kAyamI phaMDa karI ApyuM. prasaMga Ubho karI snehI-saMbaMdhIonA bahoLA samudAyane A rIte temaNe jaina samAjamAM temaja ANaMda, jamADatA ane khUba prasanna thatA. temanA 75mAM janmadina prasaMge vallabhavidyAnagara, vaDhavANa zahera tathA surendranagaramAM vividha ANaMda ane muMbaImAM AvA jamaNavAra temaNe yojyA hatA. kSetre dAnano pravAha vaherAvyo hato. teozrI ananya dharmapremI sevAparAyaNa hatA. vaDhavANa zaheramAM moTI rakamanuM dAna ApI sAdharmikabhakti mATe TrasTa UbhuM karyuM. dharmavIra zeTha zrI veNIcaMda suracaMda zAha A uparAMta surendranagaramAM lokavidyAlayamAM gauzALA temaja DerI zAsanasevAnAM ke dharmanAM kAmo paisAthI ja thAya evA vibhAga mATe paNa dAna ApyuM. ANaMdamAM 1936nI sAlamAM bhramane dUra karIne potAnI je paristhiti hatI temAM paNa jaina derAsara, upAzraya tathA pAThazALA sthApavAmAM agresara rahyA. AjIvikA pUratuM thoDuM ghaNuM je kaMI maLI jAya temAM saMpUrNa saMtoSa zrI vallabhavidyAnagaramAM zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI zAkhA mAnIne bAkIno badho ja samaya prabhubhaktimAM-dharmanI sthApavAnI preraNA karI ane pote sArI rakama ApI nirmANa ArAdhanAmAM ane dharmasaMsthAonA kAmamAM ApanAra, aneka kAryamAM sAruM phaMDa bheguM karI ApyuM. temAM jaina derAsara banAvavA pUjyonA upAsaka, bhagavAnanI bhaktimAM keTalIye vAra Trena cUkI mATe mULanAyakanI pratiSThAno Adeza meLavI saMtoSakAraka rakama janAra, evI eka mahAsattvazALI vibhUti. Agamodaya ApI. potAnA 75mAM janmadina prasaMge ANaMdanI vividha samitimAM varSo sudhI sevA ApI. mahesANAmAM "zrI jaina saMsthAomAM yogya rakamo ApI. A rIte aneka sevA kSetromAM zreyaskaramaMDaLa" ane "zrI yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA'nI lakSmIno sadupayoga karyo ane vyavasthita rIte dAnanI pravRtti sthApanA karI. emAM abhyAsa karIne ghaNAMe dIkSA lIdhI lAvatu cAlu rAkhavA mATe "maNilAla narasIdAsa dozI ceriTI TrasTa' AcAryapade ArUDha paNa thayA; aneka dhArmika paMDito ane zikSako banAvyuM. A rIte temaNe jaina samAjamAM temaja ANaMda ane taiyAra thayAM, jeoe jJAnanI gaMgA vahAvI. tAjetaramAM e Jain Education Intemational Page #877 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 85o saMsthAnAM ekaso varSa pUrAM thayAM. tenI suMdara ujavaNI thaI. gemaramaranA poSAkamAM biMbane kaMDAryuM. bIjAM pAMca pratimA-A sadarahu saMsthAnI peTA ophisa pAlitANAmAM zarU karIne tenA rIte maMdira taiyAra thayuM. cAra varasa pelAM bhavyAtibhavyadvArA sAdhu-sAdhvIonA abhyAsa mATe pAThazALA cAlu karI. nayanaramya-umaMga ullAsathI agiyAra divasano suMdara varSo sudhI e kArya cAlyuM. evI ja rIte siddhagirijI upara abhuta-aMjanazalAkA pratiSThAmahotsava-dIkSA mahotsava navenava TUMkamAM kAyama mATe dhUpa-dIpa dareka bhagavAnane thAya evuM AcAryapada paMnyAsapadathI saMpanna thayo. Ayojana karyuM. caturvidha saMghanI sevA mATe phrImAM Ayurvedika parezabhAI kahe "mArA mAtA-pitA RNa pUrNa karyuM che." davAkhAnuM paNa calAvyuM. "dharmavIra zeTha veNIcaMdabhAI" e nAmathI hajAro nahIM-lAkho nahIM kintu karoDo-karoDo rUpiyA maMdira emanuM jIvanacaritra chapAyela che. haiyAnA UchaLatA umaMge emanA nirmANamAM kharcA che. maMtrIzvaro-zrAvakonI smRti parezabhAIe guNonI anumodanA. karAvI che. maMdiranuM nAma naMda-prabhA rAkhela che. jetapurano zeTha parivAra naMdalAlabhAInuM jIvana ghaNuM sAdagIbharyuM sAduM hatuM! zrI jinazAsananAM ratno sukalakaDI deha, paNa karI chUTavAnI bhAvanA rageragamAM hatI! nikhAlasabhAva. temanA bahene dIkSA lIdhI che. (karoDo karoDo gAma-jetapura zaherazeTha devacaMda taLazIbhAInA pAMca matra jApa. ArAdhaka sarala svabhAvI sAdhvI ratnA) putro-trIjA naMbaranA putra nAma naMdalAla-mAtA divALIbahenanI padmayazAzrIjI ma. che. temanI sevA game tyAM hoya tyAMthI Ave kukSimAM AvyA. janmalIdho-mAtAnA saMskArathI zizuvayathI ja ane kare-jIvaleNa bimArImAM tana-mana-dhanathI sevA karela che. deva-guru-dharma pratyenI bhAvanA. hAlamAM temanA cAreya putro svadravya sAteya kSetromAM aDhaLaka janmabhUmimAM zikSaNakSetre meTrika sudhI zikSaNa lIdhuM. vApare che. vyAvahArika kauzalya ane kuzAgra buddhi dvArA baMgALa dezamAM parezabhAI zravaNa jevA che. tenAM mAtAjInI sevA kalakattA karmabhUmi banAvI yogya uMmare lagnagraMthithI joDAyA. adbhuta karI che. naMdalAlabhAIe jIvanabhara sevAno bhekha lIdho kAThiyAvADamAM dhorAjI bAjunA chatrAsA gAma Avela. hato. (saMvata yAda nathI) kalakattAthI cha'rI pALatA padayAtrA saMgha tyAMnA garbhazrImaMta vorA kaTuMba dAmodara jhINAbhAInAM suputrI pU. A. vikramasUrIzvarajI ma.sA. pAlitANA kADhela temAM prabhAkuMvarabahena sAthe lagna karyA. prabhAkuMvarabahena khUba saMskArI naMdalAlabhAIe keziyara-menejara-volinTiara-polIsa--A temane paNa cAra putro ane traNa putrIo. rIte (prAyaH pAMca cha mAsa sevA ApI che. rAjakoTathI (giranArajI) jUnAgaDha saMgha-temanA sasarAjI vorA dAmodara cothA naMbaranA putranuM nAma parezakumAra naMdalAla zeTha. jhINAbhAIe kADhela. pU. A. rAmacandrasUrIzvarajI ma.sA. temAM pa.pU. AcAryadeva zrImad vijaya mahodayasUrIjI ma.sA.ne paNa sevA Apela. muMbaI-cUnAbhaThThI potAnA gRhAMgaNe pagalAM karAvyAM. pU. AcAryadeve parezabhAI pArakhI lIdhA-ratnane oLakhI lIdhuM. kalakattA-muMbaI-dhorAjI-jetapura-rAjakoTa-amarelIAcArya bhagavaMte kahyuM "chokarA! svadravyathI (pAlitANAmAM). jUnAgaDha-sAvarakuMDalA-pAnelI-citala-morabI-vAMkAnerajinAlaya baMdhAva!" parezabhAI kahe, "bhagavaMta mArI svadravyathI bIjAM' aneka gAmomAM naMdalAlabhAIne bojhabAbu nAmathI baMdhAvI ApavAnI zakti nathI!" gurudeve kahyuM jA mArA oLakhatA. nIDara hatA. paramAtmAnA zAsananI balihArI che. AzIrvAda che. mastake vAsacUrNa chAMTyuM. gurudevanA AzIrvAda laI paMcama Are paNa AvAM nararatno jhaLahaLatAM rahe che. eka paMkti yAda Ave che. tAbaDatoba pAlitANA AvyA. jagyA joI-maMdira nirmANamAM bAMdhakAma mATenAM zilpakArone bolAvI jamIna levAI gaI. prabhu tAruM zAsana-prabhu tAro mahimA amane game che." mAravADa piMDavADA-bIjA jIrI gAmathI zilA maMgAvI. pa.pU. viduSI sAdhvI priyavaMdAzrIjInAM ziSyA pAlitANAmAM eka moTo vizALa rUma bAMdhI-somapurA pAse navakArAdi karoDo-karoDo mantajApanA ArAdhaka vidhivat mUrtinuM kaMDAravAnuM kArya upADyuM! zilpakAre potAnuM svAdhyAyapremI-sarala svabhAvI-sAdhvIranA tana-mana-samarpita karI caumukhajI zrI mahAvIra prabhunAM pU. pAyazAzrIjI ma.sA.nA dharmalAbha lA, Jain Education Intemational Page #878 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 858 zrI zaileSabhAI koThArI (zaila pAlanapurI) zaileSabhAI hiMmatabhAI koThArI-vatana pAlanapura, paNa varSothI vasavATa muMbaI. pAlanapuramAM vepAra-udyoga, sAhitya-kaLAnA kSetre hIrA ja pAkyA che, chatAM zaileSano vyavasAya hIrAno, paNa e paththaranA caLakATathI ja aMjAyelA rahyA nahIM, emaNe jIvataranA jhaLahaLATane pArakhyo, bhItara jhaNajhaNatI UrminI saravANIone oLakhI ane navA avatAre-navA nAme pragaTa thayA zaila pAlanapurI. emaNe e siddha karI ApyuM ke pAlanapuramAM mAtra ratnasamRddhi chalakAvatuM bajAra ja nathI, ahIM zabdasamRddhi chalakAvatAM ratnonI paNa bhArobhAra bhIDa che. saipha pAlanapurI ane zUnya pAlanapurI to diggajo che ja, paNa gajhalistAnanI bajAramAM 'zamIma', 'musAphira', 'amara', 'agama' jevAM nAma pAchaLa 'pAlanapurI' lAge tyAre ja e nAmo pUrAM banatAM hoya che. pachI caMdrakAnta bhale 'bakSI' aTakathI calAve, paNa pAlanapuranuM nAma paDe ane sApa jema UMcA thAya kharA! zaila pAlanapurInI gajhalaprIti A vAtAvaraNamAM pragaTI che, panapI che. potAne 'zUnya'no celo mAnatA A zAyare 'jhUrato ullAsa' nAme eka saMgraha paNa Apyo che. laukika dRSTie sukhasagavaDamAM jIvana vyatIta karanAra vyakti AMtar jIvanamAM kevI saMvedanazIla ane vyathita hoya che e emanA ghaNA zeara batAve che : hiMmatabhAI koThArI "kyAM lagI AMsuothI huM dhoyA karuM? janma dinarAta UMDA thatA jAya che.'' "kAMdhe svayaMnI lAza che, marajI mujabanI rAta che." 'cAluM chuM 'zaila' ekalo IzvaranA bharose. bAkI to kAlA mahIM insAna ghaNA che." dhanya dharA "zaila zUnya ame nita mINa-mijAjI, bhaNI pIgaLatuM jIvana." ne mArI zarama to nA ja Ave, kahuM zuM? ArasI che, koNa che A?" zailanI ekalatA ane udAsInatA, khuddArI ane khumArI, vedanA ane vyathA jAtaanubhavanI nIpaja che. jAtane je taMtotaMta ArasImAM joI zake che, oLakhI zake che, te ja sAcA motI jevA zeara pragaTAvI zake che. emanAthI ja hRdayastha bhAva asaradAra zabdane pAme che. 'jhUrato ullAsa'mAM evA ghaNA azarAta maLaze. DaoN. surezabhAI ThAkoralAla mahetA AmodamAM nAnIvayamAM ja pU. gurudevonA paricayamAM AvatAM teonI pAse tathA pAThazALAmAM paNa dhArmika abhyAsa cAlu rahyo. aticAra sahita paMca-pratikramaNa sudhI abhyAsa karyo. bharUcamAM sthira thayA bAda pharI gurudevonA paricayamAM AvatAM dharma pratyenI abhiruci punaH jAgRta thaI. dhArmika graMtho, vairAgyapoSaka graMtho vAMcavA paNa khUba gamatA. jJAnasAra, adhyAtmasAra, zAMtasudhArasa, yogadRSTi samuccaya, yogazAstra, adhyAtmakalpadruma ane evA bIjA ghaNA graMthonA anuvAda va.nuM vAcana karyuM. Aje paNa dhArmika vAcana cAlu che. bALapaNathI prabhupUjA, sAmAyika, jApa 1. tathA abhakSyatyAga Adi niyamo cAlu che. gurubhagavaMtono satsaMga tathA jJAnacarcAmAM khUba ja AnaMda Ave che. ghaNA guru bhagavaMtonA aMgata paricayamAM che ane temano teonA para anahada upakAra che. atyAre je kaMI che te guruonA pratApe che. pU. gurudevanI preraNAthI kAvI tIrthamAM kAryakara tarIke prathama 1968-69mAM joDAyA. tyAMnA dharmazALA va.nA kAmathI zarUAta karI. te daramyAna jhaghaDiyA tIrthamAM TrasTI tarIke joDAyA. tyArabAda kAvImAM paNa TrasTI tarIke joDAyA. banne tIrthomAM haju paNa TrasTIpade cAlu ja che. temanA vatana samanInA derAsaramAM paNa TrasTI tarIke chellAM 20 varSathI sevA bajAve che. kAvI tIrthano chellAM 20 varSamAM khUba vikAsa thayo. banne derAsaronA jIrNoddhAra thayA. jo ke kAvI tIrthamAM mukhya phALo zAha jayaMtIbhAI amIcaMdano che, paraMtu te satkAryamAM teo paNa sahabhAgI che. sane 1976thI bharUca tIrtham jaina dharma phaMDa peDhI tathA muni Page #879 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 859 suvratasvAmI jaina derAsara peDhIe banne peDhImAM navuM pitAnI samatAthI avanInA AMgaNe AvyA ane jIvanano piMDa TrasTImaMDaLa astitvamAM AvyuM ane temAM teo pote TrasTI ghaDAyo. nAma paDyuM harakhacaMdabhAI. janmathI ja saMskAra pAmyA. tarIke joDAyA. chellAM 10 varSathI sevAzraya hospiTala tathA puNyarUpI sUryanA udayathI tenuM teja mahuvA-muMbaI ane dhIre dhIre bharUca pAMjarApoLamAM TrasTI che. jIvanamAM jinabhaktinAM bhAratavarSamAM phelAyuM. teozrInAM a.sau. patnI prabhAvaMtIbahena kAryo-zAMtisnAtra, siddhacakrapUjana, zilAnyAsa tathA paNa suzIla, vyavahArakuzaLa che. temanA eka moTAbhAI prabhupratiSThA karavAno lAbha maLyo che. dareka varSe paramAtmA jayaMtIlAlabhAI AcAryazrI vijayanItisUrIzvarajI mahArAja muni suvratasvAmI janakalyANaka vaizAkha vada 8nI pAse bhagavatI dIkSA aMgIkAra karI, zuddha rIte cAritra pALatAM navakArazIno lAbha paNa temanA parivArane maLela che. zrI tAraMgAjI tIrthe yAtrArthe AvatAM vAghanA zikArano bhoga thaI jyArathI bharUcamAM TrasTI tarIke joDAyA tyArathI ane paDyA hatA. bIjAbhAI zrI zAMtilAlabhAI muMbaImAM lokhaMDanA kadAca te pahelAMthI paNa jevo kAvI tIrthano uddhAra thayo tevo vyApAranI lAinamAM che. zrI harakhacaMdabhAIe vidyAbhyAsa karI muMbaI tarapha prayANa karyuM. mahuvAthI muMbaI AvyA tyAre hAthamAM jIrNoddhAra-tIrthoddhAra thAya tevI bhAvanA temanA manamAM ramyA karatI hatI. sAthI TrasTIoe paNa A vAta saharSa svIkArI. kAMI na hatuM, paNa deva-guru-dharma pratyenI anupama AsthA ane haiyAmAM hAma ane hiMmata temaja samAja pratye, deza pratye kaMIka saM. 2045 mahA su. 13nA roja pa.pU. A.deva karI chUTavAnI bhAvanA hatI. muMbaI AvI kApaDamArkeTamAM navInasUrIzvarajI ma.sA.nA varada haste ArasanA bhavya vyApArano anubhava meLavavA nokarIthI prathama jIvana zarU karyA jinAlayanI pratiSThA thaI. bharUca tIrthanI pratiSThAno prasaMga khUba bAda tyAMthI chuTA thaI, zrIyuta bAbubhAI mULacaMdanA sahakArathI ja suMdara rIte dhAmadhUmapUrvaka seMkaDo sAdhu-sAdhvIjIo tathA jhaverIbaMdhune tyAM rahyA ane tyAM jhaverAtanA dhaMdhAmAM niSNAta thaI hajAro bhAvika bhaktonI hAjarImAM UjavAyo. khuda bharUca jhaverAtanA dhaMdhAmAM jhukAvyuM. teozrInA saraLa svabhAvI, mAyALu zaheramAM Avo bhavya prasaMga thayo nathI. bharUca tIrthanAM anya hovA sAthe aneka caDatI-paDatInA cakromAMthI pasAra thatAM devakAmo-adyatana bhojanazALA, dharmazALA vagere pUrNa thayAM che. guru-dharma pratye pUrNa samarpaNabhAva ane zubhabhAvanAnA prabhAve bIjAM paNa kAmo karavAnI bhAvanA che. temanA dareka kAryamAM dhaMdhAmAM pragati thavA lAgI ane jema jema lakSmI prApta thatI temanAM mAtuzrInA AzIrvAda ane temanAM dharmapatnI gaI tema tema guptadAna devA sAthe mahuvA bALAzramamAM rUA. yazomatIbahenano pUrNa sahakAra prApta thayo che. 5001, mahuvAmAM thayela chellI pratiSThA vakhate 2007mAM rUA. chellAM traNa varSathI bharUca jaina saMgha (jaina dharmaphaMDa 15,000 tathA aneka uchAmaNInA Adezo lIdhA. muMbaI najIka peDhI tathA munisuvratasvAmI jaina derAsara peDhI)mAM pramukha agAzI gAmamAM rUA. 15,000 kharcI dareka rUmamAM 151 cIjo tarIke sevA bajAve che. kAvI tIrthamAM chellAM 20 varSathI sAmagrI sahita seneToriyama baMdhAvyuM ane potAnA priya putra pramukha-tyAM paNa derAsaranAM suzobhana kAryo tathA yAtriko bipinakumAranI janmagAMThanA divase jaina nararatna zeTha ramaNabhAI mATenI suMdara sagavaDa-ophisa va. thayAM che. dalasukhabhAI J. P.nA varada mubAraka haste uddaghATana karAvyuM. pAlitANA, kadaMbagiri, kuMDalA, boTAda, giranArajI, mahuvA, zrI harakhacaMda sametazikharajI. bhoyaNI, taLAjA vagere sthaLe udAratApUrvaka vIracaMdabhAI gAMdhI sakhAvato karI, guptadAnano pravAha to cAlu ja che. temanA hIrAnI khANasamI madhupurI parivAramAM traNa putra bipinacaMdra, dIpaka, prakAza ane traNa putrI nagarI. uttama nararatno pradAna chAyAbahena, saralAbahena tathA pravINAbahena che. dhArmika karanArI prAcIna prabhAvaka nagarI sAhityamAM paMcapratikramaNa, jaina nityapATha saMgraha vidyArthIo mATe mahuvA zaheramAM vIracaMdabhAInA ghare chapAvI prasiddha karela che. puNyAnubaMdhI puNyathI maLela lakSamIno motImAnI ratnakakSimAM motI pragaTa AtmakalyANa mATe sadavyaya kare che. zrI agAzI jaina tIrtha thayuM. I.sa. 1912nA eprila muMbaI pa.pU. munisuvratasvAmI derAsaramAM AjIvana kAryakartA mAsamAM, mAtAnI mamatA ane TrasTI tarIke sevA Apela hatI. saurASTrabharamAM jenI AgavI Jain Education Intemational ate & Personal Use Only Page #880 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 860 pratibhA tathA pratiSThA che evA mahuvA yuvaka samAja-muMbaInA, ke jeNe mahuvAmAM bAlamaMdirathI koleja sudhInI saMsthAonA nirmANamAM dAnano pravAha vahevaDAvI amUlya yogadAna ApyuM che tenA pramukhapade rahI cUkyA che. zrI mahuvA keLavaNI sahAyaka samAja-mahuvAmAM kAryavAhaka kamiTImAM jIvanabhara rahyA ane sevA ApI. zrI muMbaI ghoghArI vIzA zrImALI jaina samAjanA maMtrI tarIke sevA ApI che. zrI muMbaI jaina mahAsaMgha, jaina keLavaNI maMDaLa, muMbaI jaina yuvakasaMgha, bhArata jaina mahAmaMDaLa vagere aneka saMsthAomAM kAryazIla rahI sevA Apela che. atyaMta sevAbhAvI tathA paragaju svabhAva hovAthI dezamAMthI AvanAra aneka yuvAnone nokarI tathA vyavasAya zodhI ApI lAine caDAvatA hatA. atyaMta nIDara, spaSTavaktA ane dIrdhadraSTA hatA. jIvananI zarUAtamAM cha mahinA lAgalAgaTa saLaMga AyaMbilatapanI ArAdhanA karela hatI. A rIte jIvanamAM dhArmikakSetre, sAmAjikakSetre ane keLavaNIkSetre anupama, anumodanIya yogadAna Apela. prabhubhakti, gurubhakti, sAdharmikabhakti tathA anukaMpAdAna teono jIvanamaMtra hato. bhavyamukhamudrA, zAMta svabhAva ane prasaMgocitta vAta karavAnI AvaData bhalabhalAne maMtramugdha karatI. teomAM svabhAve namratA, nikhAlasatA, saraLatA, sahRdayatA, saubhAgyatA ane vizALatAnA kAraNe saunA prItipAtra banela. zrAvakocitta kriyAkarma ArAdhanAmAM sadA tatpara rahetA. temanA mAtA-pitAnA upakArane na bhUlatA mahuvA zrI nemivihAra jaina derAsaramAM temanI pratikRti sthApana karela. sAduM saraLa jIvana, sAdagIne agrasthAna, upadhAna tapa karAvela. paragaju paropakAramAM rata koIpaNane sAdI ane samajapUrvakanI hita zikhAmaNa ApatA ane dezamAM navA Avela aneka yuvAnone rahevA-jamavAnI sagavaDatA uparAMta lAine paNa caDAvatA. aneka kuTuMbone ghara paNa laI Apela hatA. masjida baMdara upara 1946nA bomba dhaDAkA vakhate aneka kuTuMbane Azaro ApI khAvA-pIvAnI temaja rahevAnI vyavasthA karela hatI. saurASTramAM mahAjanaprathA ghaNI ja majabUta hovAthI mahAjano ke jeo zreSThI tarIke oLakhAtA hatA tathA saurASTranA vikAsamAM madada karatA, teonuM samAja pratyenuM dAyitva ghaNuM ja majabUta hatuM. AvuM eka vyaktitva dharAvanAra zreSThI zrI harakhacaMdabhAI hatA. putranAM lakSaNa pAraNAmAM ane vahunAM lakSaNa bAraNAmAM. bAlyakALathI ja dharma saMskAra, zikSaNa, sevAparAyaNatA ane dezadAjhanA saMskAra maLelA hoI jaina samAjane nAnI uMmarathI sevA ApI. bhAratanI AjhAdInI dhanya dharAH caLavaLamAM paNa teo sakriya hatA. aneka netAo sAthe saMparkamAM rahIne bhAratamAtAnI sevA karavAmAM potAnuM gau2va samajatA. sevAne saMpatti mAnIne dhArmika, sAmAjika ane mAnavatAvAdI pravRttione jIvanadhyeya banAvela. pitAzrI vIracaMdabhAIe karela sAdhu-sAdhvInI ajoDa vaiyAvaccanA guNo nAnapaNathI ja maLelA. sAdharmika baMdhuone anAja, kapaDAM, davAo, vAsaNa vagere gharavakharInI cIjo vagerenI madada karatA. saujanyatA ane zIlatAnA guNo jIvanamAM pacAvI jANyA. AtmAnaMda sabhAmuMbaImAM paNa teoe potAnI sevA ApI. zrI ghoghArI jaina mitra maMDaLamAM paNa potAnI sevA Apela hatI. temanAM dharmapatnI prabhAvaMtIbahene anekavidha tapazcaryA karela sAthe dhArmika lAgaNIthI gUMthAyela kuTuMbaparivAranI sAcI gRhiNI banI dareka kAryamAM satata prayatnazIla, preraNArUpa banela. vikAsagAthAmAM satata AdhyAtmikatA vaNAyelI rahI che. laghutAmAM prabhutAno vAsa' e sadguNane jIvanamAM vaNI lIdho. kuTuMbIjanonI sevA ane zUnyamAMthI sarjana karavAno mahAnaguNa ane puruSArtha gajabanA hatA. hAthamAM lIdhela kArya koIpaNa saMjogomAM pUrNa karavAnI dhagaza ane hiMmata hatAM. vIracaMda rAghavajI gAMdhInA kuTuMbIjana evA zrI harakhacaMdabhAI dareka kAryamAM AgaLa rahI AtmavizvAsathI narmadanA zabdomAM 'DagaluM bharyuM ke nA haTavuM, na haTavuM"ne jIvanamAM barAbara apanAvyuM hatuM. dareka vyaktimAM zaktio paDelI ja hoya che paNa te zaktine keLavavA, khIlavavA ke bahAra lAvavAnI AvazyakatA che devakRpAnI athavA gurukRpAnI ane eTale ja puNyazALI AtmA deva-guru-dharmanI kRpAthI jIvanane naMdanavana samu banAvI jAya che. deva-guru-dharmInA caraNomAM jIvana samarpita karI jinazAsananI suvAsa mahekAvavA adbhuta yogadAna ApI aitihAsika kArakirdI racI che. pa.pU. zrI nemisUrIzvarajI mahArAjasAheba tathA temanAM navaratno tathA pa.pU. A. zrI vallabhasUrIzvarajI ma.sAheba vagere anya tamAma AcAryonA AzIrvAdathI jIvanamAM aneka suMdara preraNAdAyI aitihAsika kAryo karI tenI hAramALA racI dIdhI. zAsanapremI, guru samarpita, zAsanabhakta evA A AtmAe khUba khUba preraNAdAyI anupama kAryo karI puNyakarma upArjana karyuM. svapnadraSTA evA teoe dhUpasaLI mAphaka jaina, jainetara samAjamAM suvAsa phelAvI che. mahuvAmAM zAkamArkeTanuM udghATana temAM mAMsa nahIM vecavAnI zarate karela hatuM. saMghanA agrapade rahIne dharmaparAyaNatA, saccAI, cAritryazIlatA, udAratA Adi guNothI saMghanuM gaurava vadhArela. temanA pratyenI bahumAnanI lAgaNIrUpe Page #881 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 861 kezariyAjInagaramAM pahele mALe pratimA padharAvI pratiSThA karAvela. aneka sukRtyo karIne jIvana saphaLa banAvela. temanA suputra bipinacaMdrae mahuvA nemivihAra derAsaramAM caumukhajImAM tathA jIvitasvAmInA derAsaramAM zrI neminAthajI, maMtrAdhirAja pArzvanAtha tathA zrI anaMtanAtha prabhunI pUjA-pratiSThA karAvela che. nAnAM-moTAM aneka dAvo karI jIvanamAM lakSmIno sadvyaya karI jIvana saphaLa banAvI rahyA che. caMdraprabhu labdhidhAmaamadAvAdamAM pa.pU. A.zrI caMdrayazasUrIzvarajInI nizrAmAM vaza-viharamAna tIrthakaranI pratiSThA-AMgI-pUjA vageremAM lAbha lIdhela che. seMTa jheviyarsa skUla-dhobI taLAvamAM paNa 10 varSa kamiTImAM rahI sevA Apela che. temanAM patnI a.sau. taruNAdevI khaDe page gurubhakti, sAdharmika bhakti, dharmanI prabhAvanA vageremAM tana-mana-dhanapUrvaka sAtha sahakAra ApI tathA preraNAstrota banI hRdayanI zuddhatApUrvaka saraLatA, sAlasatA tathA kuTuMbanI ekatA, pragati ne unnati mATe kuTuMbIjanonI sevA karI rahyAM che. annapUrNAdevInI upamA sArthaka karI rahyAM che. mahArASTra gavarmenTamAM mahilAdakSatA kamiTI tathA ekatA kamiTImAM sevA ApI rahyAM che. sva. zrI zivalAlabhAI dIpacaMda zAha zrI caturvidha saMgha samakSa taLAjAmAM bhAvanagaranA mahArAjA zrI kRSNakumArasiMhajInA varad haste teone kAskeTa sammAnapatra arpaNa karavAmAM Avela tathA mahuvAmAM bAMdhela makAnanuM vAstu paNa temanA haste karavAmAM Avela tathA muMbaI bhAyakhalA zrI caturvidha saMgha samakSa zrI mahuvA jaina maMDaLanI nizrAmAM zrIyuta,zrI kAMtilAla IzvaralAlanA varadahaste kAskeTa sammAnapatra arpaNa karavAmAM Avela. temanAM moTAMbahena caMdanabahene paNa 101 oLI karI dhaMdhukA mukAme pAraNuM kareluM. tapazcaryAo cAlu hoya che. temanA suputra bipinacaMdrane 26 varSathI ekAsaNAM cAlu che tathA traNa varSItapa, temAM eka varSItapa covihAra chaThThanA pAraNe ThAma covihAra ekAsaNuM karela tathA temanA suputra vizAla M.Com. M.B.A. tathA ci. nIleza (B.M.S. M.Com)sAthe jhaverAtanA dhaMdhAmAM pragati karI rahyA che. temanA pitAno sakhAvatI vAraso AgaLa dhapAvI varSe be vAra sAdharmika vAtsalya, guptadAna, saMghajamaNa, saMghapUjA, moTApUjano, pratiSThA (mahuvA, khaMbhAta, beMglora, surata, nAsika, vilhoLI, caMdraprabhu labdhidhAmaamadAvAda) vagere dhArmika kAryomAM bhAga laI jIvana saphaLa banAvI rahyA che. mahuvAmAM harakhacaMda vIracaMda Teknikala hAiskUla tathA hospiTalamAM oparezana thiyeTara, bhoMyaNImAM seneToriyamamAM bloka vagere kAryo karI jIvana saphaLa banAvyuM. temanA kuLanI yazogAthA ujjavaLa karI. mahuvA yazovRddhi jaina bALAzrama tathA zakuMtalA jaina garlsa hAiskUlamAM TrasTa karela che. muMbaImAM zrI jaina zvetAmbara konpharansanA 20mAM adhivezanamAM svAgatapramukha tarIke saphaLa kAmagIrI bajAvI ujjavaLa yazogAthAmAM eka pIMchuM umeryuM hatuM tathA samasta jaina samAjane yogya dizA batAvI aneka sthAnoe guptadAna, anukaMpAdAna, jIvadayA, sAdharmika bhakti, gurumahArAjonI vaiyAvacca jIrNoddhAra, upAzraya, sAdharmika bhakti, saMghapUjano, pratiSThAmahotsavo dhArmika tathA sAmAjika anuSThAno, sAtekSetramAM lakSamIno sadavyaya karI jIvana saphaLa banAvela. pa.pU. A.bha. zrI vijaya nemisUrIzvarajI ma.sAhebanI agnisaMskAra bhUmi upara zikharabaMdhI derAsara banAvI zrI mahuvA saMghane arpaNa karela che. gharamAM parama upakArI paramAtmA pU. zrI mahAvIra svAmInuM ghara derAsara banAvI lAbha lIdhela che. jIvanamAM nava lAkha navakAra maMtrano jApa pUro karela che. AyaMbila tapa, sAmAyiko, jApa vagere suMdara dhArmika kriyAo karela che. taLAjAmAM caumukhajImAM pratiSThAmahotsavamAM lakSmIno sadvyaya karI aneka lAbho lIdhela tathA pa.pU. A.bha. zrI vijayanemisUrIzvarajI ma.sAhebanI 41"nI pratimA sthApana karela tathA caumukhajImAM pratimAnI pratiSThA karela. pAlitANAmAM zivalAlabhAIno janma karAMcImAM thayo hato. 1942nI laData vakhate abhyAsa choDI kumaLI vaye laDatamAM jhaMpalAvyuM. potAnI Arthika sthiti sAdhAraNa hatI mATe temaNe lazkarI khAtAmAM nokarI svIkArI. bAvIsa varSa lazkarI khAtAmAM kAma karavAno emane bahoLo anubhava hato. zista, niyamitatA, coksAI, javAbadArInI sabhAnatA vagere guNo lazkaramAM kAma karavAne kAraNe zivalAlabhAImAM sahaja rIte jovA maLatA. lazkarI nokarI choDI temaNe vyApAramAM jhaMpalAvyuM. ane potAnA sALA zrI cImanabhAI ke. mahetA sAthe maLIne muMbaI dIpaka TreDIMga kuM. calAvI ane samaya jatAM vaDodarAmAM dIpaka nAITrAITa li.nI sthApanA karI ane tenA teo sekreTarI banyA. e udyoga dvArA temaNe udyoganA kSetre yazasvI siddhi hAMsala karI hatI. pote nokarI karatAM karatAM jIvanamAM UMcA sthAne pahoMcyA Jain Education Intemational Page #882 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 862 hatA eTale nokarI karanAra mANasonI muzkelIo pratye temane haMmezA sahAnubhUti rahetI. teo svabhAve atyaMta udAra ane paragaju hatA. paricita vyaktinuM kAma teo hoMzathI tarata karI ApatA. chellI avasthAmAM teo pUrepUrA svastha hatA. jIvanamAM sakriya varSo to mANI lIdhAM che. Ato vadhArAnAM varSo che e kheladilIthI hasatAM hasatAM kahetA. kudarate evI noTIsa ApI che ke jethI uttama dharmakArya velAsara karI zakAya. tyAre temanI svasthatA ane samatA joIne emanA pratye saune bahu Adara thayo hato. zivalAlabhAI vaDodarAnI aneka sAmAjika saMsthAo sAthe ghaniSTha rIte saMkaLAyelA hatA. emanI suvAsa ghaNI moTI hatI. aMgata rIte paNa teo aneka lokone kazI paNa prasiddhinI ke nAma-nirdezanI apekSA vinA sahAya karatA ane anekane aMgata muzkelIomAM madadarUpa thavA prayatna karatA. vaDodarAnA suprasiddha kavi Do. raNajItabhAI paTele (anAmI) emane aMjali ApatAM nIcenI paMktio lakhI che : eka divya dIpaka pragaTyo dIpa thakI ziva-kalyANanI jyota dharI; saumya ghuti UbharI, vipada-timira harI. prakAza, prakAzanakI; eka dIpaka pragaTyo caMda thakI, ene jIvana koDiye sneha chalochala; enAM karmanI vATa aho kazI nirmala. sthira saira prakAza jhagI zuM palepala; nizadina nizA haravAnuM kazuM bala ? mahAjyoti zuM Akhira e lapakI; eka dIpaka pragaTyo dIpa thakI. zrI pannAlAla eka FXzy cogama OMnI prakhara bhIkhAcaMda zAha jUnI peDhImAM puruSArthanI pratimUrti samA zrI pannAlAbhAI bI. zAhanuM nispRhI ane sevAmaya jIvana temanI sakhAvatI vRttinI svayaM pratIti karAvI jAya che. dhanya dharA: A sAhasika ane sevAbhAvI zreSThIno janma garavI gujarAtanA aitihAsika zahera pATaNamAM 1966nA aSADha sudI sAtamane somavAre thayo. nAnI vayamAM pitAzrInI zItaLa chAyA gumAvI. saMgharSa ane jhaMjhAvAto sAme bAtha bhIDavA kamara kasI. khapa pUrato abhyAsa karIne jIvanasaMgrAmamAM AgaLa vadhyA paNa mAtra sevA e emano ekamAtra paramAnaMda rahyo. kartavya e emanA jIvananuM ekamAtra dhyeya rahyuM. khAsa karIne mAnavasevA emano jIvanabharano maMtra banyo. majabUta manobaLa, milanasAra ane nikhAlasa hRdaya ane dRDha netRtvazaktine kAraNe teo muMbaImAM phUTapAtha pArlAmenTanA saphaLa sukAnI banyA. samUhabaLa jamAvyuM ane te dvArA janagaNanI suMdara sevA karatA rahyA. sevAno gahana mArga apanAvI saMyama, sAdAI ane saujanyatAnA triveNIsaMgama samA A virATa vyaktie janatAnA prazno nIDarapaNe yogya sthaLe rajU karI janamAnasamAM suMdara suvAsa UbhI karI. jIvanabhara khaMta ane dhIrajapUrvaka ghaNA prasaMgoe eka aDaga yoddhAnI jema jaina zAsananI ane bIjI saMkhyAbaMdha saMsthAo dvArA sevA karI. zeTha amIcaMda pannAlAla zrI AdIzvarajI jaina Tempala TrasTa vAlakezvara-muMbaI-6nA jIvana paryaMta TrasTI hatA. muMbaImAM davAnA dhaMdhAnI lAInamAM joDAyA-"vorA bradharsa" peDhInA bhAgIdAra banyA ane viziSTa pragati sAdhI. emanA anokhA vyaktitvane kAraNe vyApArI AlamamAM paNa saunA teo prItipAtra banyA. prinsesa sTrITa-luhAra cAla jaina saMghanA agraNI-mobhI, jaina zvetAmbara konpharansa, muMbaI jaina svayaMsevaka maMDaLa, AtmAnaMda sabhA, mahAvIra jaina vidyAlaya, nAnImoTI aneka saMsthAomAM temanI niHsvArtha sevA yAdagAra banI. pU.A. zrI vallabhasUrijI dAdAnI preraNAthI zAsanasevAnI vividha pravRttiomAM emanuM nAma sau prathama mokhare rahyuM. ANaMdajI kalyANajInI peDhImAM pATaNanA sakriya kAryakara tarIke, pATaNa janatA hospiTala, pATaNa pAMjarApoLa; phUTapAtha pArlAmenTa, sara harikezana hospiTala, surata rela saMkaTa, garIbo mATenAM dUdha kendro ane koMgresanI racanAtmaka pravRttiomAM sakriya rahIne gajabanuM kAma karyuM. Page #883 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 863 temanI sevAnI kadararUpe 1958mAM muMbaI sarakAre je.pI.nI mAnavaMtI padavI ApI. pATaNa jaina saMghe emanuM bahumAna karI navAjyA. lAkhiyAravADanA rahevAsIoe paNa temane sanmAnyA. janasamAjamAM ghaNuM moTuM mAna-sanmAna pAmyA. sevAjIvananI e ja pagadaMDI upara temanA putro cAlI rahyA che. sauthI moTA putra zrI harezabhAI paNa muMbaInI aneka sevAbhAvI saMsthAo sAthe saMkaLAyelA che. nANAvaTI hospiTalamAMthI parivAra ane anya sarkalamAMthI vyavasthA karAvIne eka phI beDanI jogavAI karAvI che. mahAvIra hospiTalamAM sAruM evuM dAna ApeluM che. bhAratanA harezabhAI pI. zAha tIrthayAtrAno paNa A parivAre lAbha lIdho che. garIbone davAdArU, raktadAna ane evI anya mAnavasevAnI pravRttimAM zrI harezabhAIne vizeSa rasa che. AkhuM ye kuTuMba maMgala dharmanI bhAvanAthI raMgAyeluM che. zrI harezabhAI muMbaInI judI judI saMsthAo sAthe A rIte saMkaLAyelA che. prinsesa sTrITa-lohAra cAla jaina saMghanA TrasTI, janasevA saMghamuMbaInA khajAnacI; lIbarTI hAiskUla, muMbaInA khajAnacI; phUTapAtha pArlAmenTanA membara, AtmAnaMda jaina sabhAnA membara tathA jaina zvetAmbara konpharansanI sTenDiMga kamiTInA membara. zrI vijApura vizA zrImALI jaina jJAtipaMcanA agraNI zeThazrI amRtalAla ratilAla teozrI nAnapaNathI prabhAvazALI cahero dharAvatA, samaya jatAM anokhuM vyaktitva temanAmAM nIkharI AvyuM. nAnI uMmarathI nokarImAM joDAyA. lagabhaga uMmara varSa 60 sudhI be jagyAe nokarI karI ane zeThanA priya pAtra tarIke AgaLa AvI pragati sAdhI. 60 varSe nokarI choDyA pachI dharmamaya jIvana gALavAnA nirdhAra sAthe dina pratidina temAM AgaLane AgaLa vadhatA rahyA. tattvanI bhUkha jAgI ane rucine kAraNe jyAM jyAM yoga prApta thayo tyAre guramukhe vANI sAMbhaLatAM chellAM varSomAM dhArmika vAcana karyuM tenA puNya manathI ane cittathI aMdara zAMtatA AvatI gaI. potAnI jAte ArAdhanA karI zake te mATe 70 varSanI jaipha vaye be pratikramaNano abhyAsa karyo. temanI khAsa vizeSatA mauna paNa sAmayika karatAM temanI mudrAne nIrakhavA jevI hatI. samAjastare vijApura sattAvIza jJAtipaMcanI paraMparAe saMvata 2012mAM paMcanI gAdIe AvyA. zAMta svabhAva, kuzAgra buddhi ane milanasAra svabhAvathI saMsthA ane jJAtipaMcano prema saMpAdana karyo. chellI be mITiMgamAM nAdurasta tabiyata hovA chatAM jJAti pratyenI lAgaNIthI teo gAdI para beThA. cAra varSanI kensara jevA asAdhya rogamAM paNa gajabanI sahanazIlatA ane samatAbhAva rAkhI kuTuMba mATe preraNArUpa rahyA ane haMmezAM mArgadarzaka rahyA. teo hAlamAM be putro ane be putrIno sukhI parivAra mUkI gayA che. aMtima samaye navakAra maMtra sAMbhaLatAM uccAratAM paramAtmA ane gurunI AkRti sAme najara rAkhI chello zvAsa choDyo, je temanA samAdhimaraNamAM parigamana pAmyo. 78mA varase kuTuMbIone kahyuM hatuM ke mAruM mRtyu 82mAM varase thavAnuM che, paraMtu parivAre vAta lakSamAM lIdhI nahIM ane acAnaka kensara vyAdhinuM nidAna thayuM. chellAM cAra varSa kensaranI vyAdhi daramyAna satata dhArmika vAcana rahyuM. tenA pratApe darda sahana karavAnI ane samatAbhAva rAkhavAnI kSamatA vadhI gaI. mRtyunA traNa mahinA agAu tamAma parigrahathI mukta banI potAnA mATe eka rUpiyAno paNa parigraha rAkhyo nahIM. sArA mArge vAparavAnA rUpiyA anAmata rAkhI badhA rUpiyA parivAramAM AzIrvAda ApatA hoya tema ApI dIdhA. sonuMcAMdI Adino paNa moha rAkhyo nahIM. chellA 20 divasa vyAdhi ugra banyo tema temanI zAMti paNa vadhatI cAlI. chellA divase mRtyunA (10-10 miniTe) 45 miniTa pahelA DAyarI mAMgI. temAM "Izvara dhyAna' teTalA zabdo lakhyA sAthe putroe gurubhagavaMta AcArya rAmacaMdrasUrijIno phoTo ane zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAnano phoTo dharyo. temane hAtha joDyA. putroe namo arihaMtANaM'nuM raTaNa cAlu karyuM ane pote "namo arihaMtANaM' zabda uccAra karatAM samAdhipUrvaka mRtyune svIkAryuM. mRtyu bAda paNa mukha upara eja zAMti-samAdhinI mudrA-jANe AMkha mIMcI dhyAnamAM sUtA hoya! AvI zAMti, samAdhi, samabhAva amane paNa maLe evuM parivAra mAMge che. Page #884 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 864 dhanya dharAH vizeSa noMdha : A.bha. zrI rAmacaMdrasUrIzvarajInA ziSya zrI A. bha. caMdrodaya sUrijInA ziSya A.bha. zrI kanakazekhara sUrIzvarajI sAthe paricaya hovAnA kAraNe vinaMtI karatAM avAranavAra samAdhi ApavA AvatA hatA. chelle be divasa agAu ja AvI samAdhi ApavApUrvaka suMdara mArgadarzana ApyuM. amRtabhAIe paNa gurupUjana karyuM. mAMgalika sAMbhaLyuM. temanA AvavAthI temanA samabhAvamAM ane darda sahana karavAmAM zakti prApta thatI hatI. gurUkRpAthI chelle sudhI temaNe samabhAvane TakAvI rAkhyo hato. zrI kAMtibhAI maNilAla jhaverI kAMtibhAInI dharma kAnti' Abu-delavADAnAM derAsaranuM smaraNa thatAM ja jema zrI vastupAla tejapAla ane anupamAdevI smRtipaTa upara khaDA thaI jAya che, tema zrI hastagiri tIrthanuM nAma letAMnI sAthe ja jemanuM nAma smRtipatha upara aMkita thaI jAya che, te zrAddhavarya zrI kAMtilAla maNilAla jhaverInuM, jemanI sAcI oLakhANa eka ja che..."zrI kAMtibhAI hastagirivALA'. zrI hastagiri tIrthanA uddhAramAM temaNe tana-mana-dhanajIvana nyocchAvara karI dIdhAM che! sukalakaDI A eka zrAvaka sAhasathI kevI anokhI siddhi pAmI zake che, enuM sAkSAt darzana Aje hastagiri tIrthamAM thAya che. eka nAnuM derAsara paNa koI ekalAne bAMdhavAmAM keTalI badhI muzkelIo naDe che. e ApaNane khabara che, jyAre kAMtibhAIe UMcA parvata upara zUnyamAMthI eka bhavya sarjana karyuM. A zrAddharatna A tIrthane zreSTha ne pavitra banAvavA avidhi-AzAtanAo na thAya te mATe jAte tyAM rahI badhI tapAsa rAkhatA. lAMbI oLInA AyaMbila jALiyA gAmamAM jhUMpaDImAM jAte rasoI banAvI A karoDapati zrAvake karyA che. lakSmIne dharmamArga ane jIvanasevAne mArge vAparI mahAlakSmI banAvI. teo mAnatA hatA ke devagurunI kRpA, jaina saMgho, jaina baMdhuo, sahakAryakartAonA sahakAra vinA A kArya zakya na hatuM. A sAthe kaMcanabahena prakAzamaya paDachAyo banIne sahadharmacAriNI banyAM. saurASTranA pAlitANAnA tIrthakSetrathI 17 ki.mI.nA aMtare Avela hastagiri 72 jinAlaya aSTakoNAkAranuM A derAsara gulAbI saMgemaramarathI baneluM che. A tIrthanI pratiSThA vi.saM. 2055 vaizAkha suda-6nA roja pa.pU.A. zrI vi. rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA zubhahaste ane pa.pU.A. zrI vi.. mAnatuMgasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI phaLIbhUta thayuM che. tIrthanA nirmANakAryamAM prAraMbhathI ja zrI bAbulAla nagInadAsa khaMbhAtavALA tathA temanAM dharmapatnI sUryAbahena ane vI. ela. zAha tana-mana-dhanathI saMkaLAyelAM rahyAM che. jemanI rageragamAM dharma vaheto hato, evAM mAtuzrI caMpAbahenanI kukSie zrAvakana kAMtibhAIno janma vi. saM. 1978 pATaNamAM thayo hato ane jIvana rANo thayo vi.saM. 2051 caitra vada AThamanA divase jIvanalIlA saMkelI. kAMtibhAI daza varSanA hatA tyAre mAtuzrIe (caMdrodayAzrIjI ma.sA.) dIkSA aMgIkAra karI ane cauda varSanA hatA tyAre nIti ane prAmANikatAnA mArge jIvana jIvanArA temanA pitAzrI maNilAla uttamacaMdano dehAMta thayo. mAtApitAnI pAsethI saMpattinA vArasAnI sAthesAthe Adibhakti, gurudhIratA, dharmamAM prauDhatA, zraddhAmAM nirmaLatA, saMsAramAM virAgatA Adi AdhyAtmika saMskArono vAraso temane gaLathuthImAMthI prApta thayo hato. pariNAme bAlyavayamAM ekijhabizanamAMthI bA mahArAja mATe kAcalI ane noTabuka kharIdavAnuM mana thayuM. puNyAnubaMdhI-puNyathI prApta thayela A lakSmIno temaNe karoDonI saMkhyAmAM sAta kSetra temaja anukaMpA AdimAM vinimaya karyo. zrI siddhakSetramAM 200 thI vadhu sAdharmika bhAI-bahenone cAturmAsa tathA navvANuM yAtrAnI ArAdhanA karAvI, eTaluM ja nahIM paNa e prasaMge anukaMpAdAna paNa eTaluM ja varasAvyuM. pratyeka pUjArI, DoLIvALA, ghoDAvALAne jamADIne bahumAna karatAM. ghoDAne gALo ApatA, anAthAzrama ane zrAvikAzramamAM ghaNI vakhata khAvAnuM pahoMcADatA. Aja kAraNe majUroe paNa mAtra tanathI ja nahIM paNa manathI tIrthanirmANamAM sahAya karI. tIrthanirmANanAM bhagIratha kAryomAM aneka vighno AvyAM tathA temanA upara jIvaleNa humalA paNa thayA hatA chatAM sUjhabUjha ane IzvarakRpAe sAro ane sAco mArga batAvyo. eka tabakko evo paNa Avyo jyAre Arthika sahAya baMdha thatAM potAno vaibhavI vistAramAMno phleTa vecI tIrthanirmANanuM kArya AgaLa Jain Education Intemational Page #885 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 865 vadhAryuM. tIrthanirmANanA kArya mATe girirAja upara kALajALa AyaMbila karavAnA prasaMgo AvelA. temaNe nAnI vayamAM bAra garamI hoya ke kaDakaDatI ThaMDI, ughADA page girirAja para caDhI vrata uccarIne aNIzuddha pAlana karyuM hatuM. pote dIkSA na laI zakyA jAte dekharekha rAkhatA hatA. temano emane khUba raMja hato. te mATe emane jIvanabhara mULathI teone dareka gacchanA sarva sAdhujana pratye ahobhAva hato. kerIno tyAga tathA bhAtano tyAga karyo hato. mukti e ja emanuM pa.pU. A. zrI vi. kalApUrNasUrIzvarajInI upasthitimAM lakSya hatuM. temaNe dharmazALA, pauSadhazALA pAlitANAmAM baMdhAvI, kAMtibhAIne eka dAtA bhAIe khUba ja Thapako Apyo tyAre uparAMta AyaMbilazALA pAMjarApoLa jevI saMsthAmAM potAnA vatana AcAryazrIjIe kahyuM tame mane cAra zabda kahyA hota to mane ene pATaNamAM paNa emane yogadAna ApyuM hatuM. duHkha na thAta paNa A zrAvakaratnane tame je Thapako Apyo te dRDhatA, dhIra, gaMbhIra, sAhasa ane satatvazIla Adi sAMbhaLI mane atyaMta duHkha thayuM che. temanI mAphI mAMgazo pachI uccaguNothI yukta evAM temanAM dharmapatnI kaMcanabahenanA sAtha ja huM AhArapANI vAparIza. kAMtibhAInI samatAe te bhAInuM ane sahakAra vinA A bhagIratha kArya saMbhavita na thayuM hota. hRdayaparivartana karAvyuM. AvA temanA jIvanamAM gurumukhanI Adhunika sAdhanasAmagrIthI vaMcita tathA taddana avikasita mAtra prazaMsAnA ghaNA prasaMgo che. pa.pU. A. vi. yazovarmAsUrIzvarajI kAMTA ane kAMkarA sivAya bIjuM kaMI ja jovA na maLe, evA ma.sA. hastagiri padhAryA tyAre A suzrAvakanA nAmano kyAMya hastagirimAM Aja divasa sudhI, tema ja patinI pAchaLa paNa ullekha na thayelo joyo tyAre temaNe AnaMda sAthe kahyuM nAma bhale eTalA ja tana, mana-dhanathI udAratA dAkhavIne tyAM ja rahIne na dekhAtuM hoya paNa kAma jhaLahaLI rahyuM che. AvI vibhUtine tIrthasaMbhALa karI rahyA che. A uparAMta vaiyAvacca anukaMpAdAna vaMdana. AvI ja rIte panyAsajI caMdrazekhara vi. ma.sA. hastagiri sAdharmika bhakti-jIvadayAdharma anuSThAna jevAM ke cha'rIpAlita tIrtha para prabhubhakti karatAM codhAra AMsue raDI paDyA ane saMdha ane jIvana daramyAna je sAdharmika bhAI-bahenoe bolyA "lokonI vAta parathI meM je anumAna bAMdhyAM hatAM. jo siddhagirinI jAtrA na karI hoya tevA madhyama varga 400 huM ahIM Avyo na hota to koNa jANe kevAM gADhakarmo mArAthI sAdharmikone jAtrA karAvI. Ama amUlya guNaratnothI teo baMdhAI jAta. be puNyazALI AtmAnA zubhakarmonI anumodanA bharelA che. Ama A ati bhagIratha tIrthoddhAranA kAryamAM Aje karuM chuM. Aje trIju nAma kAMtibhAInuM umerAya che". A vAtano paNa laghubhaginI zrImatI sUryAbahena tathA bAbubhAInuM yogyadAna emanA "mArA vihAranAM pravacanomAM ullekha karyo che. paNa jabarajasta samarpaNa vRttivALuM che. A uparAMta guruonA samAgamathI AtmAnI suzrAvaka kAMtibhAInA zreSTha dharma-kArya anuSThAno ane sAdhanAmAM ekaniSTha banyA. vyAkhyAnavAcaspati A.bha. zrI vi. tIrthauddhAranI bhAvapUrvaka anumodanA karI, temane lAkha-lAkha rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA., adhyAtmayogI paMnyAsajI zrI bhadraMkara praNAma. vi. ma.sA. tathA AgamaprajJa A.bha. zrI vi. mAnatuMgasUrIzvarajI zrI kirITabhAI pI. zAha ma.sA. AdinA ananya upakArathI teo jJAnadhyAna-tapajapa vinaya vaiyAvacca Adi muktimArganI sAdhanAmAM noMdhapAtra vikAsa bhAvanagare vidyA ane sAdhI zakyA. bethI traNa vakhata vIsa divasamAM pauSadha ane khIranAM dharmakSetre haMmezAM tejasvI pAtronI ekAsaNAM sahita eka lAkha navakAramaMtrano jApa, zaMkhezvaratIrthamAM samAjane bheTa dharI che. vividha saMpUrNa maunapaNe upadhAna tapa, dara paryuSaNamAM lagabhaga chaTTa-aTTama pravRttiomAM A zahera haMmezAM tapanI sAthe cosaThapraharI pauSadha vardhamAnatapa oLIo (64 mokhare rahyuM che. jeTalI), nitya besaNAthI ochuM tapa nahIM. haMmezAM eka vigaIno yuvAna kAryakartA ane mULamAMthI tyAga, aThThaI tapa Adi tapajapanAM vividha jANItA udyogapati zrI sadanuSThAnathI temanuM jIvana samRddha hatuM. musApharImAM paNa kirITabhAI zAha bhAvanagaranI biyAsaNAdi tapa cAlu rAkhatA. temAM ukALelA pANInA abhAve vividha pravRttionA praNetA che. ghaNI vakhata tarasyA ja covihAravALavAno ane mAtra caNA phAkIne puruSArtha ane svabaLe vyApArika saMbaMdho vikasAvyA, vicakSaNa Jain Education Intemational Page #886 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 866 buddhi, nIDaratA, sAhasikatA vagere temanI AgavI zaktine kAraNe janasamUhamAM saunA prItipAtra banyA che. lAyansa klaba opha bhAvanagara (vesTa)nA pramukha tarIke temanI sevAo jANItI che. lAyansa DisTrikTa 323/bI jhona2 rIjiyana-6nA jhona ceramena tarIke temanI sevAnuM yogadAna prazaMsApAtra banyuM che. bhAvanagara zvetAmbara mUrtipUjaka saMghamAM kArobArInA sabhya uparAMta bhAvanagara ane vidyAnagara jainasaMghanA sabhya temaja jainasevA samAjanA karmaTha kAryakara banIne samAjanI yathAzakti sevAmAM potAno moTAbhAgano samaya ApatA rahyA che. sAmAjika uparAMta zikSaNa sAhityane kSetre paNa temanI nAnI moTI sakhAvato jANItI che. zaheranI ghaNI saMsthAomAM temanuM mArgadarzana upayogI ane umadA banyuM che. zAsanasevAnAM anekavidha kAryomAM temanI netAgIrI mokhare rahela che. tenI pAchaLa temanI UMDI sUjha-samaja che. daza varSa bhAvanagara jainasaMghanA maMtrI tarIke, ATha varSa upapramukha tarIke kAma karyuM. bhAvanagara pAMjarApoLa, bhA. jainasaMgha saMcAlita davAkhAnuM vagere tAladhvajagiri kamiTImAM TrasTI tarIke cAlu che. bhAvanagaranA vyApArI samAjamAM paNa temanuM AgavuM mAna ane sthAna rahyuM che. Aje lakSmIdevInI temanA upara pUrepUrI kRpA hovA chatAM jIvana atyaMta sAduM, nirAbhimAnI ne namratAbharyuM che. temanI vikAsayAtrAmAM temanAM dharmapatnIno ane parivArano uSmAbharyo sahayoga maLato rahyo che. zrI kIrtibhAI popaTalAla mepANI kIrtibhAIno janma uttara gujarAtamAM jUnA DIsA 14-3 gAme tA. 35nA thayo. potAnA umadA vicAra-vANI vyavahAra dvArA anokhA vyaktitvanA adbhuta amIchAMTaNA karI jIvana siddha karI janAra sadgata zrI kIrtibhAI mepANIno dhanya dharA jIvanabAga lIlochama rahyo hato. temanAM pratyeka kAryo sugaMdhita banyAM hatAM. zrI kIrtibhAInI samagra kArakirdImAM prabaLa puruSArtha dvArA siddhi hAMsala karavAnI adamya icchA tathA suyogya kAryane satata vaLagI rahevAnI zaktino samanvaya sadhAyo hato. zrI kIrtibhAI mepANI tA. 18-7-06nA roja svargavAsI thayA ane uccattama vyaktitvanI suvAsa bahoLI vepArI AlamamAM prasarAvI gayAM. kApaDa udyogamAM dAyakAo pUrve nakkara kadama uThAvIne yuvApeDhI samakSa sAhasa ane svAzrayanI bhavya bhAvanAnI tejarekhA AlekhI hatI. temanuM jIvana saraLa, sevAmaya, kuTuMbavatsalatA, samatA ane sadbhAva kadI bhUlAze nahIM--teo dAnadharma paNa viziSTa rIte karatA koIne khabara paDatI nahIM. jamaNA hAthe Ape to DAbAne khabara paNa na paDe. koI paNa dukhiyAnA sahAyabhUta hatA. temanA ghera Avela mANasa jamyA vagara kadI paNa jatA nahIM. vyavahArakuzaLatA, anerI sAdAI ane bhArobhAra eTalI ja vinamratA. dAnadharmane kSetre temanuM pradAna noMdhapAtra rahyuM. amadAvAda saMskRti dhAmamAM, kIrtisthaMbhamAM temanA parivArajanonuM nAma teja vilorI (nAsika pAse) bhojanazALAmAM temanA parivArajanoe moTuM yogadAna ApyuM. navasArI tapovanamAM tema ja AyaMbila oLInA prasaMgomAM sArI evI deNagI ApI. potAnI hAjarImAM ja aneka saMsthAone navapallita karI che. temano moTo dIkaro zaileSa parivAra sAthe bosTana rahe che. kIrtibhAInAM dharmapatnI kAntAbahene paNa dharmanI ghaNI ArAdhanAo ane jAtrAo karI che. tapazcaryAo paNa ghaNI karI che. sva. popaTalAlabhAInA parivAramAMthI aradhAthI paNa vadhAre (sabhyo) putro, pautro badhA ja bosTana (yu.esa.e.)mAM rahe che. kIrtibhAInI paramArthabhAvanAnA guNo temanA vArasadAromAM sArI rIte sacavAyA che. mANasa dhAre to vepAravANijyanA kSetre haryuMbharyuM karavA sAthe samAjanI paNa sevA dvArA jIvanabAgane sArthaka karI jatA hoya che. kIrtibhAIe udAra bhAvanAthI aneka tIrthasthAnomAM saMpattino sadupayoga karyo che. garIbo ane sAdhAraNa mANaso tarapha haMmezAM temanI anukaMpA-lAgaNInAM darzana thatAM. kIrtibhAInA parivAramAM be putro ane be putrIo cAreyanAM lagna thaI gayAM che. moTo dIkaro zaileSa U.S.A. bosTanamAM tenA Page #887 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 86o pati nayanA ane putrI anizA sAthe chellA traNa varSathI rahe sAMbhaLI, mAnavasahaja ame badhAe UMDo AghAta anubhavyo. che. bIjo putra dIpaka tenI patni jayazrIbahena putraparivAra sAthe paraMtu temanA samAdhimaraNanI vigato jANIne temanI rahe che. jIvanabharanI zuddha dharma sAdhanAne ame trividha vaMdanA karI. zrI kIrtibhAInI badhI ja pravRttionuM mULa dharma pratyenI temanuM dharmamaya jIvana ApaNA sau koI mATe sakriya bhakti ane UMDI zraddhAmAM kendrIta thayuM hatuM. utkaTa bhAvanA dvArA preraNArUpa banI rahe tevI prArthanA karI divaMgatanA AtmAne vaMdanA vepArI AlamamAM bhavya nAmanA kamAyA hatA. karIe chIe. zrI caMpakalAla harakizanadAsa bhaNazAlI zrI praphullabhAI ke. zAha zrI caMpakalAla harakizanadAsa bhaNazALInuM dinAMka 28-8- mULa uttara gujarAtanA pATaNanA vatanI lAyanazrI praphulla 79nA roja pATaNa mukAme, hara koIne mAgavAnuM mana thAya tevuM ke. zAhe tenI kArakirdI mahad aMze lAyansa klaba opha bombe samAdhimaraNa thayuM. teozrI pUjayapAda AcArya zrI vijayasUrijI apa TAuna 323 karamAM sevA ApI ghaDI hatI. teo mesarsa mahArAja sAhebanI punita nizrAmAM pATaNa mukAme paryuSaNa parvanI esa kAnta ejansIjha-panavela (phArmA bijhanesa)mAM bhAgIdAra ArAdhanA karavA mATe gayA hatA. A parvanA divasomAM che. 1992thI 2006 sudhI temaNe lAyansa klabamAM mahattvanA teozrIe cosaTha praharI pauSadha karyA hatAM ane ATha divasamAM hoddAo para rahI prazaMsanIya kAmagIrI karela che. temane aneka eka upavAsa, chaThTha ane aTTamanI tapasyA karI hatI. evojha maLyA che. teozrI pATaNa jaina maMDaLa, muMbaI ane zrI - eka mAsa agAu ja temaNe harniyAnuM saphaLa oparezana jaina AdhyAtma sTaDI sarkala, ghATakopara sAthe saMlagna che. teo karAvyuM hatuM. DaoNkTaroe temane saMpUrNa ArAmanI salAha ApI vAcana, saMgIta, abhinaya, musApharI, sAmAnya jJAna, inTaraneTa hatI, chatAMya te pATaNa gayA ane parvanI ArAdhanA karI. saphIMga vagerenA zokha dharAve che. ghaNA ja udAra ane saMvatsarInA pratikramaNamAM moTI zAMti teo bolI rahyA hatA tyAM mAnavatApremI praphullabhAI aneka saMsthAo sAthe saMkaLAyelA che. ja temane oparezananI jagyAe jIvaleNa pIDA UpaDI. pIDAne janasamAjanuM teo gaurava che. samatA bhAve sahI moTI zAMti pUrI karI. pratikramaNa pUrNa karyuM. DaoN. manaharabhAI sI. zAha (Ex. MLA) bIje divase pauSadha pALyo. pAraNuM karyuM. tabiyata vadhune vadhu janma : tA. 10-8-1926 asvastha thatI cAlI. pUjya AcArya mahArAja paNa pAse ja hatA. temanA khoLAmAM mAthuM mUkIne kahyuM, "huM ajanmA thavA jaI rahyo patnI : a.sau. kAntAbahena chuM. pAchaLa koI zoka na pALazo." tArIkha 28-8-79nA roja zrI caMpakabhAInA A chellA udgAra hatA. ATaluM kahIne temano putro : subodhabhAI manaharalAla AtmA A deha choDIne cAlI nIkaLyo. tyAre pUjyazrIe kahyuM zAha (a.sau. varSAbahena) : "AvuM samAdhi maraNa amane paNa maLo." DaoN. dilIpabhAI manaharalAla zAha guru bhagavaMtonI nizrAmAM ane dharmanI sAdhanA karatAM , (a.sau. zIlAbahena) karatAM mRtyu koI viralAne ja maLe. jIvanabhara jemane jAgrata ane | DaoN. manaharabhAI sI. zAhe apramatta dharmasAdhanA karI hoya tene ja AvuM maMgaLa mRtyu maLe. temanI 82 varSanI jIvanayAtrA daramiyAna aneka kSetre pragati zrI caMpakabhAI anukaraNIya ane preraka dharmasAdhaka hatA. hAMsala karela che. "mAnavasevA e ja sAco dharma'nI bhAvanA sAthe tAjetaramAM ja teozrIe vardhamAna tapanI 84mI oLI pUrI karI dahegAma tAlukAnA grAmya vistAramAM eka DaoNkTara tarIke 55 varSa hatI. temanuM haiyuM vaibhava vacce paNa vairAgyavAsita hatuM. kharA sudhI sevAo ApI. temanA pitAnA avasAna bAda cauda varSanI arthamAM teozrI zrAvaka hatA. uMmare mAnavasevA eja sAcI sevAnI bhAvanA sAthe lokonI davA vardhamAna sevA kendra mATe teozrI murabbI, mitra ane dvArA sevA karI, duvA prApta karI. dareka kSetramAM teo vAmanamAMthI mArgadarzaka hatA. temanAM samAdhimaraNanA samAcAra morabImAM virATa mAnavI banyA. Jain Education Intemational on International Page #888 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 868 dhanya dharAH pANInA parapoTA jevI A kSaNabhaMgura jiMdagIne emaNe aneka prazaMsanIya kAryo karIne ati mUlyavAna banAvI dIdhI che. rAjakAraNa, dharmakSetre ane samAjakSetre emaNe utkRSTa sevAo ApI che. dahegAma tAlukAnA juniyara cembaranA presiDenTa, lAyansa klabanA presiDenTa tathA lAyansa jhona ceramena, 1967mAM teo dhArAsabhya banyA ane 1974mAM ghanazyAmabhAI ojhA mATe temanI sITa jatI karIne dahegAmamAMthI temane dhArAsabhya tarIke jitADyA ane teo gujarAta rAjyanA cIpha minisTara banyA. pUrva DirekTara-gujarAta ilekTrIkasiTI borDa, pUrva pramukhabhArata jaina mahAmaMDaLa, pUrva pramukha-gujarAta rAjya aNuvrata samiti, pUrva janarala sekreTarI-vizva gujarAtI samAja ane hAla 'aMtaradhArA' (dharmadhArA)nA taMtrI tarIke sevAo ApI rahela che. gujarAta yuvaka kendramAM pramukhapadethI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM temaNe aneka pravacano ApyAM hatAM. te sAthe janarala sekreTarI, eksa ema. ela. e. kAunsila (pUrva dhArAsabhya) gAMdhInagaramAM sevA ApI rahyA che. vizva gujarAtI samAjamAM jyAre janarala sekreTarI hatA tyAre temanA sAthIo sAthe muMbaImAM speziyala Trena dvArA gujarAtanA pratinidhione laI jaI eka moTuM bhavya adhivezana karela. uparokta dareka saMsthAomAM jyAre teo hoddA upara hatA tyAre temaNe mAnavakalyANa mATe aneka kAryo khaMta ane dhagazathI karela. - 1986mAM zikAgo zaheramAM paryuSaNa parvanI ArAdhanA karAvavA mATe AmaMtraNa maLatAM teo gayA. temane nyUyorka, losa enjalasa, zikAgo, DeTroiTa ane anya zaheromAM jaina dharmanAM mananIya pravacano ApyAM hatAM. tyArabAda 1993mAM pharI temane AmaMtraNa maLatAM zikAgo zaheramAM jaina maMdiranI pratiSThA prasaMge hAjarI ApavA gayA tyAre paNa temaNe jaina dharmanAM pravacano ApyAM hatAM. chellAM 25 varSathI "aMtaradhArA' (dharmadhArA) sAmayika dvArA emaNe jaino uparAMta jainetaromAM paNa dharmanI dhArA vahevaDAvI che, jenA pratApe aneka jIvo preraNA pAmI potAnA jIvanane saphaLa banAvI zakyA che. temanI preraNAthI aMtaradhArA'e jaina samAjamAM AgavI ne anokhI nAmanA prApta karI che. "aMtaradhArA' sAmayika eka vyAvasAyika sAmayika nathI paNa dareka gharomAM vAcana dvArA saMskAranuM siMcana kare che. ciMtanazIla jIvana philasUpha ane bhAvanAzIla sarvamitra tarIke temaNe temanuM vyaktitva evuM vikasAvyuM hatuM ke teo jIvanabhara temanA paricayamAM AvanAra ane temane dUrathI jANanAranA preraNAstrota banI rahyA hatA. jAhera sevA ne mAnavasevAnA ane mAnavasevAne prabhusevA gaNanAra sevAvratadhArInA satkAryonI soDama saune haMmezAM lAbha ApatI prasaratI ja raheze. Ama temaNe rAjakIya, sAmAjika ane sAhityika kSetre ane mAnavatAnA dharmo sAthe potAnuM jIvana vyatIta karyuM che. AnAthI bIjuM kayuM moTuM kArya hoI zake? daDha dharmasAdhaka suzrAvaka mohanabhAI - pitA : zrI cImanabhAI jhaverI mAtA : motIkorabahena (pachIthI sAdhvI zrI mahAnaMdazrIjI) vatana : surata janma varSa : I.sa. 1923 karmabhUmi : muMbaI. A uttama zrAvakanAM mAtAjI, nAnAbhAIo, badhI baheno ema sAta dIkSA emaNe potAnA hastaka karAvI hatI. svayaM satata dIkSAnI bhAvanAvALA hatA. zikSaNakSetre dareka dhoraNamAM prathama kakSAmAM uttIrNa thayelA. emanuM gaNita atyaMta pAvaraphUla hatuM. paramAtmAnA ananya bhakta A uttama zrAvaka saMgItakSetre gAvAmAM ane hAramoniyama (vAjApeTI) vagADavAmAM atyaMta kuzaLa hatA. varSo sudhI muMbaI pAyadhunI zrI mahAvIrasvAmI derAsaranA snAtra maMDaLanA agragaNya sabhya hatA. - atyaMta saraLa svabhAvanA kAraNe dunyavI kSetre aneka kaDavA anubhavo thayA pachI paNa temanA manamAM kyAreya paNa koInA para paNa dveSabhAva Ubho thayo na hato. karmanA siddhAMtane khUba ja svasthatAthI pacAvyo hato. paragaju svabhAvanA kAraNe ghaNI vakhata gharanI Arthika nabaLI sthitinI paravA karyA vinA bIjAone sahAya karI letA. | mohanabhAI jaina jyotiSamAM mAsTarI dharAvatA hatA, paNa e kadI vepArano viSaya na banyo. ghaNA sAdhuone paNa ahobhAvathI e viSaya zIkhavADatA. teozrI zrI nemisUri mahArAjanA samudAyanA zrIkasUrasUri mahArAja-zrI vijJAnasUri mahArAjanA paNa prItipAtra hatA. emanI nizrAmAM upadhAna tapa karyuM hatuM. Jain Education Intemational Page #889 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 869 pUjya siddhAMta mahodadhi A. ke. zrI premasUrIzvarajI mahArAja, pUjya A. de, zrI rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja ane pUjya A. ke. zrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjanA teozrI atyaMta vizvAsapAtra zrAvaka hatA. temanI pAse jainadharmanuM vizALa jJAna prApta karyuM hatuM. temanI vajhUtvazakti khUba ja khIlelI. kalAko sudhI akhaMDa dhArAe bhASaNa karI zake. sAMbhaLanArAM jarA paNa kaMTALe nahIM. tethI uparokta pUjyo vAraMvAra alaga-alaga ThekANe tenA prasaMge emane mokalatA. bhaviSyakALa ilekTroniksa AITemono che. evo aMdAja emane pahelethI AvI gayelo. tethI emaNe jApAnanI hitAcI kaMpanI sAthe patravyavahAra paNa karelo ne abhyAsa paNa zarU karelo. A vAta AjathI lagabhaga 40 varSa pahelAMnI che, paNa bhAgyayoge emAM vizeSa saphaLatA maLe e pahelAM ja mAtra 49 varSanI uMmare temano dehAMta thaI gayo. emaNe ghaNA mumukSuone dIkSA mATe sakriya mahenata karelI. jIvanamAM navapadajI pratye vizeSa lagAva hato. navapadajInI pUjAnI badhI DhALo moDhe hatI. kALadharmanA divase paNa e DhALo ja gaNagaNatA hatA. emanA parivAramAMthI paNa emanAM dharmapatnIe pAchaLathI moTI uMmare dIkSA lIdhI. be putra ne eka putrIe paNa dIkSA lIdhI. emanA dIkSita bhAIo AcArya dharmajitasUri mahArAja ane AcArya jayazekharasUri mahArAja tarIke prasiddha thayA. emanI dIkSita baheno sva. sAdhvI zrI nayAnaMdazrIjI, sAdhvIjI jayAnaMdazrIjI, sAdhvIjI kIrtisenAzrIjI ane sAdhvIjI jayasenAzrIjI tarIke suMdara cAritrajIvana pALe che. emanA putra samasta jaina saMghamAM viddhavarya agraNI tarIke prasiddha pUjya AcArya zrI abhayazekharasUri tarIke jaina zAsanane zobhAvI rahyA che. temanA bIjA putra A lekhaka pote che. emanI dIkarI sAdhvI nayanAzrIjI ma. tarIke uttama cAritrajIvana jIvI rahyAM zrI rasikalAla naricANiyA eka vAstavika jIvanasaMgrAmanA aDaga mahArathI zrI rasikalAlano janma I.sa. 1919mAM rANapura (saurASTra) nAmanA nAnA gAmamAM thayo. vaDhavANa ane surendranagaramAM zikSaNa laIne teo pragatine paMthe AgaLa vadhavA vatana choDIne 1937mAM muMbaI AvyA ane nyu dholerA sTIma zipsa li. nAmanI eka AgevAna vahANavaTI kaMpanImAM rUA. 35=00nA pagArathI nokarImAM joDAyA. hAla teo nyu dholerA zipiMga enDa TreDiMga kuM. li.nA DirekTara pade tathA malabAra sTImazIpa kuM, limiTeDanA janarala menejara tarIke potAnI sevAo ApI rahyA che. temanI A vikAsa keDI jIvananI ati gaMbhIra viTaMbaNAo ane vAstavika jhaMjhAvAto vaccethI kaI rIte mArga karI AgaLa vadhI te jANavuM koIpaNa mAnavI mATe mAtra gauravabharyuM ja nahIM paraMtu vadhateoche aMze anukaraNIya bAbata gaNI zakAya. DagaluM bharyuM ke nA haThavuM" e kAvyapaMktine jIvanano mahAmaMtra banAvI zrI rasikalAlabhAIe temanI jIvanakathAne evA hRdayasparzI varNanathI spaSTa karI che ke vAcaka duniyAnI vAstavikatAne mUrtimaMta thayelI jovA lAge che. jIvana e jIvavA lAyaka che ane anukULa saMjogonI saravANIthI sukhI banAvI zakAya che. tema marda mAnavI ja vicArI zake che. evA marda mAnavInuM pratIka eTale zrI rasikalAla naricANIyA jvalaMta udAharaNa pUruM pADe che. mAnavI dhAre che kaMIka ane kudarata kare che kaMIka. I.sa. 1937mAM muMbaImAM turata nokarI maLI jatAM gulAbI svapnAMo sAthe temaNe cAra varSa kartavyaniSThA ane zraddhAthI kAma karI I.sa. 1941mAM pahelAM karatA bamaNo para meLavyo. I.sa. 1941nuM varSa temanA mATe jIvananA mahattvanA sImAcihna rUpa nirmANa thayela hatuM. e ja varSe surendranagaranA umadA kuTuMbanI eka putrI suzIlA sAthe temaNe prabhutAmAM pagalAM mAMDyA. muMbaImAM kuTuMba sAthe sthira thavAnI temanI mahecchA para jApAnanA yuddhane kAraNe thoDA samaya mATe ThaMDu pANI reDAyuM. temanAM patnI para mAnasika gAMDapaNano ati vikRta ane ugra humalo thayo. ujjainanA AdhyAtmika upacAra kendra kalpavRkSa kAryAlayamAM temanI peDhInA mAlika sva. zUrajI vallabhadAsanI madadathI temanA patnIne dAkhala karyA. prArthanAmaya vAtAvaraNathI temanI patnInAM mAnasika asvasthatA para thoDo aMkuza jaNAyo. muMbaI AvI sthira thayAM. be traNa varSanA sukhI daMpatIjIvanane aMte kuTuMbamAM moTA putra pradIpano umero thayo. -lekhaka : paMnyAsa ajitazekhara vijaya gaNi mahArAja Jain Education Intemational Page #890 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 800 dhanya dharAH temanI jIvanacaryA kadAca koI na mAne paraMtu hakIkata e rahyAM che. teno parivAra ghaNo che ke sthira ane anivArya paristhitimAM tIvra manovedanAne zAMta ja vinayI-guNiyala saMskArI pADe tevA be mukhya anukULa saMjogo hatA. eka to Izvare temane che. mAtA-pitAnI anupama abhuta sahanazakti ane daDha manobaLa ApyAM che. bIjuM bhakti kare che! kaMpanInA mAlika sva. zUrajI vallabhadAsanI temanA pratyenI putra sauthI nAnA putrI - sama bhAvanA, jene lIdhe teo tenI dareka vikaTa paristhitimAM kAMtAbahena - jeoe saMyama sAMtvana ApI emanI paDakhe UbhA rahyA hatA. AvI anekavidha svIkAryuM che. uttamottama viSamatAoe zrI rasikalAlanA ahaMkArane ogALI nAkhyo sAdhvAcAranuM pAlana karI rahyAM ane jIvananA aneka jhaMjhAvAtomAMthI saphaLatApUrvaka pasAra thavA che! pAMceya putroe kalakattA chatAM teo asAdhAraNa namratA keLavI zakyA che. "umadA kudarate zaheranA dhaMdhAkIya kSetrane divALIbA devacaMdabhAI zeTha mArA tarapha smita karyuM che. paramAtmAnA parama AzIrvAda mArA kAyamI karyuM che. alabatta tyAM ja vasavATa, pota-potAnI para UtaryA che. IzvaranI sahAnubhUti aMge mAre kazI phariyAda kuzAgratA, AgavI sUjha, zrAvakanAM kartavyo ane aneka guNothI nathI." ajeya viSamatAo sAme jhajhUmIne temaNe kharekhara jIvanamAM aneka prakAranAM sukRtyo karatAM karatAM pAMceya putro anaMtanI vATe pahoMcyA. trIjA naMbaranA putra zeTha naMdalAla saMtoSamaya jIvana siddha kareluM jaNAya che. devacaMdane cAra putro-traNa putrIo che. cAreya putrone tyAM pUrvanA hAlamAM temanA cAra putro ane putrI potapotAnI rIte puNyodaye zrI devInI anahada kRpA che! sAteya kSetramAM makhalakha vikAsanA paMthe AgaLa vadhI rahyAM che. temanI kAryadakSatA sUjha ane vAvaNI kare che. taduparAMta jIvadayA khAte mahArASTra-bihAravizALa anubhavone lIdhe vividha sAmAjika ane zaikSaNika gujarAta-kaccha-kAThiyAvADamAM pazuone ghAsacAro-kUtarAne saMsthAo temanI vividhalakSI sevAono lAbha laI rahI che. roTalA kIDiyAruM-jaLapAna-pakSINa ghara vageremAM sAruM dAna ghaNA ja udAradila dharAvanAra zrI rasikabhAIe aneka Ape che! bihAramAM kalaktA, sametazikhara, cAsagAmatANAvANAmAMthI pasArathaIne jIvanabAgane navapallita lIlochama madhyapradezamAM nAgezvaratIrtha, gujarAtamAM saurASTrapradeze zrI rAkhyo che. maLavA jevA mANasa che. zatruMjaya tIrthamAM-hastagiri upara mahArASTra bhuvanamAM aMjanazalAkA-pratiSThAdi karAve che! pAlitANAmAM svadravyathI zeTha devacaMdabhAI taLazIbhAI anupama abhuta zrI mahAvIrasvAmInuM zikharabaddha (caumukhajInuM) garavA gaDha giranAranI jinAlaya bhavya baMdhAvI rahyA che! godamAM-bhAbhara nadInA kinArA cAreya putrI-putravadhUo ane traNeya putrIomAM pUrva para kAThI darabAronuM bhavanA saMskAro dvArA vinaya-bhakti-zrAvakanAM kartavyonuM pAlana jinamaMdira-vANijya vepArathI mArgAnusArInA guNo! ane raga-ragamAM jinazAsananI prabhAvanA dhama-dhamatuM jetapura zahera. dhabake che niyamita kalaktA-muMbaImAM paNa Avazyaka vidhijinamaMdira upAzrayAdithI jinapUjA darzana, guruvaMdana, sAmAyika, pratikramaNa, sAdharmika derAvAsI zrAvakonAM gRho bhakti Adi adbhuta sevA kare che! 500nI vastIomAM supAtradhana apUrva Ape che. zeTha kuTuMbanA nAmathI sArI zrAvakonAM aneka kuTuMbomAM zeTha nAmanA kADhI che. nAnI uMmara chatAM dharma pratye ruci thavI e kuTuMba-nAma zeTha devacaMda bhavyatAnI chApa che. traNa bhAIo muMbaImAM rahe che. vAraMvAra taLazIbhAI, suzIla ane saMskArI patnI divALIbahena : pAlitANA Ave, girirAjanI sparzanA kare. upara dAdAnI sAMsArika kSetranI tamAma javAbadArI pUrI karatAM-karatAM bhaktimAM pAchI pAnI kyAreya karatA nathI. vArdhakyatAnA Are pahoMcyAM. baMnenAM dehAvasAna thayAM. pAMceya putrI zvasuragRhe! teo paNa khUba saMskArI-dharmamaya jIvana jIvI kaH navakArasadi karoDa maMtra jApanA ArAdhaka zasta svabhAvI sAdhvaritnA pa.pU. padmayazAzrIjI mahArAjanA dharmalAbha ) Jain Education Intemational Page #891 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 dharmAtmA naMdalAla devacaMda zeTha zubha nimitto pAmIne AtmA kyAreka evuM divya parAkrama phorave che ke temanI eka eka pravRtti ajaraamara jevI banI jatI hoya che. sva. naMdalAla devacaMda zeThanA parivAranuM dhArmika jIvana jANavA jevuM che. kalaktAmAM lAkho rUpiyA vAparyA che! AsapAsamAM pratiSThA karAvI che, uvasaggaharaMtIrthamAM lAkho rUpiyA garbhagRha bAraNAMya (cAMdInAM) vagere mATe dAna Apela che. hastagiri caumukha aMjanavidhi pAlitANA-mahArASTra bhuvananI bAjumAM 60 lAkhanI jagyA lIdhI ane svadravyathI maMdiranirmANa, upAzraya, dharmazALAdi (eka karoDa kharca) jetapura upAzrayamAM zrI paMcadhAtu parikara bAbata mAtA padmAvatInI mUrti bharAvI pUjanamahotsava, saMghajamaNa vaiyAvaccakhAtA pAThazALAmAM hajAro rUpiyAnuM yogadAna Apela che. amarelImAM aMjanazalAkA pratiSThAmAM 50 hajAra uparAMta anuSThAnAdimAM vyaya karyA che. dhrAMgadhrA, rAjakoTa, amadAvAdamAM pU. sAdhu, sAdhvIjI ma. navakArAdi karoDo maMtra jApanA ArAdhaka, VAUNAVUQUQU IVF padastha sthAna - ahaMnu dhyAna NOT auSadhAlayamAM sArI rakama vAparI che, jIvadayAmAM-muMbaI bhaNazAlI kanaiyAlAla pakSI caNaghara traNa tathA zrI zAsanasaMrakSaka mANibhadravIradevanI pratisAla ArAdhanAmAM jApa, saMghapUjana prabhAvanA ekAsaNAMdimAM hajAro rUpiyA vApare che. potAnI pAse abhyAsa karanAra bAlaka, bAlikAo, bahenone hajAro rUpiyAnAM prabhAkuMvarabahena naMdalAla zeTha inAmo cAra varasathI Ape che. prAtaHkALe zrI bhaktAmara stotra mukhya kAyama 20, bhAI baheno 51, 51 rUA. zrIphaLathI bahumAna, 35 ghara amarelImAM che, zrIphaLa, sopArI, sAkarapaDA-peMDA, modaka, patAsAM, khAjAnI prabhAvanA karela. jItharI TI.bI. hospiTalamAM paNa sAruM yogadAna che! pAlitANA vallabha vihAramAM bhaktimAM ghaNuM uttamakArya kare che! sahadharmanA poSaNamAM paNa adhika sahAya ApatA rahyAM che. 'zrI zatruMjaya mAhAtmya' graMthanuM vimocana prAyaH pAlitANAmAM (pU. amarendrasAgarajI ma.sAnI nizrAmAM) karela che. (zrI A.vi. rAmacandrasUri ma.sA.nA sadbodhathI pAmyA che). sarala svabhAvI sAghvIratnA pa.pU. padmayazAzrIjI mahArAjanA dharmalAbha D padastha sthAna - ! - OMkAranuM dhyAna 871 rIgA F padastha sthAna UMkAranuM dhyAna Page #892 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanyadharA 217IKAMANA MEN kAThiyAvADanA karmaTha karmavIra zeTha zrI durlabhajI karasanajI ( kahevAya che rUpiyA laI AvyA. motIbahene nAnA bhAI ke, nara karaNI kare to valamajIne paisA ApI jAmanagaramAM vepAra zarU narano nArAyaNa karAvyo. jotajotAmAM vepAra jAmI gayo. navAnagara che thAya. sa kha ta rAjya banAvela greIna mArkeTamAM goDAunamAM puruSArthanI pAchaLa motIbahenanA kahevAthI bIjI peDhI mesarsa jagajIvana thata khetazInA nAmathI sthApI ane vepArane vega maLyo. haMmezAM doDatuM ja nAme jagajIvana khetazInI peDhI zarU karI. motIbahena thA Ave che. hIro game dulAbhAIne laIne piyara parivAra sAthe joDiyAthI rAta teTalo nAno hoya, jAmanagara rahevA AvyA. bALaka dulAbhAI moTA thatA te paNa te aMdhArI hatA. bhaNavA-gaNavAmAM hoMziyAra hatA. jIvanamAM te khINamAM paDyo hoya kAMIka karI chUTavAno thanaganATa hato. ke parvatanI Toce I.sa. 1885-90no A samayagALo : JzeTha zrI durlabhajI karasanajI rahyo hoya - eno hato. jAmanagara AvyA pachI bALaka dulAbhAI SS prakAza ekadhAro bhaNavAmAM ja dila rAkhavA mAMDayA. navAnagaranI skUla SS jhaLakyA karato hoya che. zrI durlabhajI karazanajI zeThanuM ane hAiskUlamAM bhaNatA hatA. I.sa. 1916mAM to jIvana paNa evuM hIrA jema saunA manamaMdiramAM varSothI meTrikamAM pahoMcI gayA. dulAbhAI meTrikamAM pahoMcyA che SS - jhaLahaLyA kare che. ane muMbaI yunivarsiTInI meTrikanI parIkSA ApavA kyAreka mahAna AtmAonA jIvanaprasaMgomAM amadAvAda javuM paDaze evI mAmAne jANa thatAM e khUba 65 Da abhuta sAmya jovA maLe che. emanA jIvanamAM AvatA rAjI thayA. paMdara rUpiyAnuM InAma ane be joDI moMghA - akasmAto ke emaNe meLavelI saMsiddhio lAMbA kALa bhAvanA kApaDamAMthI kapaDAM sivaDAvI dIdhAM. meTrika pAsa SS sudhI lokone diMga karatI rahe che. zrIkRSNane janmatAMveMta thayA eTale jUnAgaDhanI bahAuddIna kolejamAM dAkhala thaS SS mAtAno khoLo tyajavo paDyo, svayaMzistathI thayA. tyAM be varSa abhyAsa karyo, paNa gujarAtabharamAM che - jIvanavikAsa sAdhIne krame krame vijaya upara vijaya eke komarsa koleja hatI nahIM, tethI muMbaInI chehAMsala karyA ane samagra bhAratavarSanA yogezvara rUpe siDanahAma kolejamAM praveza lIdho. te vakhate muMbaImAM - pUjAyA. durlabhajIbhAInA jIvanamAM paNa kaMIka evA ja bhaNatA vidyArthIo bIjA kAma karIne potAno ne camakArA jovA sAMbhaLavA maLyA. emaNe savA-doDha bhaNavAno kharca kADhI letA. dulAbhAIne zerabajAranA A varasanI vaye pitAnuM chatra gumAvyuM. agraNI zeTha uMmara sobAnIne tyAM cAra kalAkanI nokarI che mAtuzrI motIbAI nAnakaDA dulAbhAIne laIne maLI gaI. ahIM paNa dulAbhAIe potAnI zoka utAravA piyara joDiyA AvyA ane emanI hoMziyArIthI zeThane rAjI karI dIdhA. zeThe emane eka { mAtAnA ati Agrahane vaza thaIne joDiyAmAM rahevAno lAkha rUpiyA uparanI letIdetI karavAnI chUTa ApI. 17 huM nirNaya karyo. pachI morabImAM jaIne thoDo ghaNo sAmAnya karmacArImAMthI eka mAnad vetana dharAvatA che ( dAgIno, jarUrI rAcaracIluM ane dasa hajAra rANI chA5 sammAnanIya karmacArInuM sthAna ApyuM. Jain Education Intemational Page #893 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111111 = zAzvata sorabha bhAga2001 TTTTTTTTTTTTT dulAbhAInI kuzAgra buddhi ane asAdhAraNa gAmono vistAra muMbaImAM samAvA mAMDyo hato. ene na - AvaDatathI peDhIne paNa akakhya phAyado karatI rahI. te joDatAM eka moTA sTezananI jarUra hatI. muMbaI 1 vakhate paheluM vizvayuddha thayuM, amerikAmAM AMtaravigraha sarakAranuM Aje je vesTrarelvenuM bombe senTrala relvenuM kA SS phATI nIkaLyo ane briTananI milone rU maLavAnuM baMdha mahAna sTezana UbhuM che te jamIna zeTha durlabhajI Da S.S thayuM tyAre inDiyAmAMthI rU meLavavAnI vyavasthA thaI. karazanajI ane kacchanA zeTha zAMtilAla AzakaraNadAsa SS e anasaMdhAne dalAbhAIne iMglenDanI milonA zera pAsethI kharIdI hatI. AvI to aneka proparTInA cArathI pAMca gaNA kharIdI lIdhA ane e zeronA bhAva dulAbhAI mAlika hatA. SS eka rUpiye paccIsa rUpiyA thaI gayA. mahAtmA zerabajAra jevo ja rasa dulAbhAI philma che gAMdhIjIe deza khAtara phALo ekatra karavAnI hAkala karI lAInamAM levA mAMDyA. eka jamAnAmAM muMbaInuM tyAre uMmara zeThe durlabhajIbhAIne haste koro ceka holivUDa kahevAyuM te dAdara-parelano vistAra judA judA GS' gAMdhIjIne arpaNa karyo hato. emanuM e sammAna hatuM. philmI sUDiothI dhamadhamato hato. jAmanagaranA SS potAne maLatAM mAnad vetanamAMthI dulAbhAI pAse mahArAjAnA nAma parathI 'raNajita muviTona', thA ekAda lAkha rUpiyAnI rakama ekaThI thaI gaI hatI. rUpatArA, homI vADiyAno vADiyA bradharsa muviTona, - emAMthI emaNe zerabajAranI membarazipa lIdhI. vhI zAMtArAme pUnAno prabhAta TuDiyo choDI dIdho. thA zerabajAramAM membarazIpa kArDa kharIdavA vakhate zeTha zrI muMbaImAM sTaDiyo sthApavA mAMgatA hatA. tene vADiyA umara sobAnI, premacaMda rAyacaMda, amIcaMdabhAInA muviTona (parela)mAM apAvI dIdhuM. vi. zAMtArAme tenuM pitAzrI bAbu pannAlAla, cUnIlAla motIlAla tathA nAma rAjakamala kalAmaMdira rAkhyuM. aneka ekamo koInI ISS kIrojabhAI vagere bhegA maLIne dozIne badale aTaka ne koInI bhAgIdArImAM UbhAM karyA hatA. sAthosAtha te S zeTha karI tyArathI DI. ke. zeTha tarIke prakhyAta thayA. dhArmika kAryo paNa thatAM rahetAM. te vakhate harakizana 21 Ama, janmatAMnI sAthe pitAno AdhAra hospiTalamAM eka viMga baMdhAvI ApI hatI. | gumAvanAro bALaka paccIseka varasanI uMmare trIseka evI ja rIte vepAradhaMdhAmAM paNa satata rasa lAkha rUpiyAnI saMpatIno mAlika bane che ane e paNa letA, potAnA mAmA valamajI khetazI sAthe ( muMbaI jevI mahAnagarImAM ane vizvavikhyAta vepArIo masjida baMdara upara vaDagAdImAM "mohanalAla vacce - ene prArabdha ane puruSArthano maNikAMcanayoga valamajInI peDhI' sthApI ane paradeza vastuono te ja kahevAya. dulAbhAIe e yogane dIpAvyo dAna- jaththAbaMdha vepAra zarU karyo, jemAM khAMDa, tejAnA, dakSiNAno pravAha cAlu rAkhIne. virATa vyApArI jagata grAmophona. peTomeksa, phAnasa, ghaDiyALa jevI cAraso SS sAthe ciraMtana snehagAMTha bAMdhI dilerI dulAe cogaramada AITamo AyAta thatI. eka aThavADiyAmAM traNathI mAnavatAnI suvAsa pragaTAvI. te samaye teo potAnI cAra sTImaro paradezathI AvatI. eka sTImaranI na AvakamAMthI vIsa TakA dAna karatA. ucca abhyAsa mATe mAlanI kiMmata aMdAje ATha thI dasa lAkha rahetI. e vidyArthIone sahAya calAvavAmAM madada karatA. potAnA uparathI khyAla Ave ke keTalo moTo kArobAra cAlato SS vatana jAmanagaranA kheDUtone temanI jamIna pAchI apAvavAmAM madada karatA. surendranagaranA anAthAzramane evI ja rIte ema. durlabhajInI peDhIe mane haMmezAM madadarUpa banatA. evI ja rIte dhArmika kApaDano dhaMdho paNa pUrajozamAM vikasAvela. pravRtiomAM paNa dAnano pravAha akhaMDa vahAvatA. | mAmA valamajI khetazIne ImporTanA dhaMdhAmAM che te samaye vesTarna relvenuM chelluM sTezana kolAbA rasa na hoI, pote svataMtrapaNe kruDa, oila, kerosIna, tuM na hatuM. muMbaI dinadahADe vistaratuM jatuM hatuM. AsapAsanAM Jain Education Intemational Page #894 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanyadharA Sla peTrolano bhArata peTroliyamanI ka. nA nAme vahIvaTa AvyA. bahu ochI vyaktine maLe evuM sammAna karavA zarU karyo. tema ja rAjA-mahArAjAo sAthe ane jaina- pAmavAnA ane e paNa nAnI uMmare teo sadbhAgI osavAla-mAravADI-bhATiyA jJAtinA pratiSThita thayA. beDI baMdare rAjakIya ThAThamAThathI emanuM svAgata S.S vepArI sAthe hIrA-jhaverAta ane cAMdInAM vAsaNono thayeluM. rAtre jAmasAhebanA pelesa para Dinara SS ss vepAra zarU karyo. valamajI mAmAne ImporTeDa dhaMdho zarU goThavAyeluM. rAjA paNa prajAnA utkarSathI khUba khuza SS karavAnuM mana thayuM tyAre potAne imporTano dhaMdho karavAnI SS vAta karI-mAmA sAthe navo peTrola, kerosIna-phuDa gaurava letA hatA. Saa vagereno dhaMdho bhAgIdArImAM joDiyAvAlA TreDiMga ke. nA paraMtu vidhinuM nirmANa kaMIka juduM ja hoya che. je nAmathI zarU karyo. Ama, eka vyakti judA judA kSetranA darlabhajI zeTha lAMbu jIvyA hota to kAThiyAvADavyavasAyamAM Toce pahoMce e ja Azcarya pamADe evI gujarAtanI sikala badalI nAkhavAmAM emaNe zuM zuM : bAbata che. durlabhajI zeThanuM mana-magaja ane udyogo na karyA hota tenI kalpanA thaI zake che, paraMtu mA kAryakuzaLatA kevAM haze e prazna che ! 45 varSanI vaye menenjAiTisanI bimArImAM ekAeka paraMtu, zeTha uMmara sobAnI sAthe mahAtmA emanuM avasAna thayuM. pote eka kuzaLa vepArI mA gAMdhIjIne ceka ApavA gayA te vAte muMbaInA gavarnara udyogapati dhanavAna vyakti tarIke vizvabharamAM prakhyAta sAthenA saMbaMdhamAM tirADa paDelI. briTiza gavarnarane hatA. avasAnanA khabara maLatAM ja deza-videzamAMthI ja che emanI A rItarasama pasaMda nahotI. pariNAme 75-100 TeligrAma jAmanagara AvI gayA hatA. ( dulAbhAInuM mana muMbaI parathI UThI gayuM. dezamAM bhAratanA mukhya mukhya zaheronI bajAro baMdha rahI hatI. 1 jAmanagara jaIne TharIThAma thavAno saMkalpa karyo. aMtima yAtrAmAM 1500-2000 vyaktio hAjara ) jAmanagaranivAsa daramiyAna paNa dulAbhAIno hatI. besaNA-uThamaNA vakhate 3000-3500 ke - vepAra-udyoga paratveno dhamadhamATa cAlu rahyo. jemAM mANaso AvyA hatA. emanAM kAryakSetro- jevAM ke te plAsTika udyoga, minaralsa, khanIja vagere ane zerabajAra, phi9ma- huDi o, sugaramArkeTa, thala jAmanagaramAM beDI baMdarano vikAsa makhya che. i. sa. kApaDabajAra, ekAparTa-imporTa vagerene kAramo AghAta 1943-44mAM vizvayuddhane lIdhe yuropa, amerikA lAgyo hato. dezanAM dareka chApAMoe pAnAM bharIne A khuvAra thaI gayu hatuM ane beThA thavA prayatno karatuM hatuM. virala vyaktine zokAMjalio ApI hatI. tyAre dulAbhAInI sUjha ane AvaDatathI plAsTika- Ama, nAnI uMmare sAgara jevuM vizALa che SS phAibaranI vastuonA utpAdanAM kolobrezanamAM zarU sAmrAjya UbhuM karIne zrI durlabhajI karasanajI zeTha karavAnI darakhAsto te rASTronI hatI. jAmanagara virala jIvana jIvI gayA. anekone je preraNA ApI jillAnI AsapAsanI bokasAITanI khANomAMthI gayA. temAMthI niraMtara eDa gebI avAja S: jAmanagara minaralsa sinDikeTa DevalopamenTanA nAme saMbhaLAyA Dare che ke purUSArtha ane lAMbA ! SS cAMdI ane anya khanIjo banAvavAno dhamadhamATa paNa rajhaLapATa vagara jiMdagInA nAma upara cAlu karyo. jAmanagara zaheramAM jAmanagaramAM buliyana ThakyAreya naizA nayA thaI zakata kyAreya naDazI nathI thaI zakatI. eka karmaTha dvArA cAMdIno saDho (khelo) zarU karyo. pariNAme te vyaktimattA keTalI mahAna hoI zake eno eka Adarza vakhatanA gavarnara janarala vovelanA sucanathI namUno te durlabhajI zeTha. emanuM nAmasmaraNa mAtra, dUrlabhajIbhAIne "rAjaratna" ke "nagararatna'no khitAba jIvanamAM vidhutasaMcAra kare evuM hatuM. ApavAnuM TharAvAyuM. vijayAdasamInA divase samagra prAtaHsmaraNIya karmavIrane koTi koTi praNAma! jAmadarabAra vacce durlabhajI ke. zeThane sanmAnavAmAM zeTha parivAre UbhI karelI e pagadaMDI upara DATA AAAA AAAA AAAA AAAA TELA Jain Education Intemational Page #895 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga cAlavA manoraMjananA mahArathI zrI mahendrabhAi DI. zeTha prayatna karI rahyA che. bhaNavAmAM hoMziyAra zrI digvijayasiMhajI nyu miDala skUlamAM tyAre ekathI pAMca kramAMkamAM to hoya ja !! bhaNatA hoya pahelI, paNa cothA dhoraNa sudhInA gujarAtI, hindI, bhUgoLa, itihAsa, janarala noleja temane AvaDatAM ja hoya ! A badhA viSayomAM 60 % thI 70% mArkazITamAM vagara vAcane Avela hoya ! ? miDala skUlanA badhA dhoraNa urtINa thayA bAda pharajiyAta gharathI dUra navAnagara hAiskUlamAM bhaNavA javAnuM thayuM, abhyAsI vAtAvaraNa barAbara nahIM moTAbhAganA vidyArthIo 'AvArA-Dona'sTAilamAM ja hoya ! hAiskUlamAM mahino nahIM thayo tyAM ghara najIka khaMbhAliyA geiTa pAse nezanala hAiskUla zarU thavAnI jAherAta vartamAnapatramAM jovA maLI, mAtuzrInI AjJA meLavI prathama be bhAionAM nAma lakhavAmAM AvyAM. prathama mahendra durlabhajI zeTha dvitIya nAma kizoracaMdra durlabhajI zeTha, traNa divasa pachI traNa ozavALa mahAjana jJAtinA vidyArthIoe praveza lIdho. skUla bhaNatara (esa.esa.sI.) puruM thatAM mahendrabhAIne kalakatA pAse Avela ravIndranAtha TAgoranI vizvabhAratI yunivarsiTInA zAMtinike tanamAM bhaNavA javuM hatuM paNa teTale dUra javAnI mAtAnI AjJA na maLatAM bhaNavuM na hatuM, chatAM jA ma na ga 2 nI DI.ke.vI. kolejamAM praveza meLavI vidyArthI netA 'hAlAra kolejiyana esosiezana'nA maMtrI-pramukha tarIke cha varSa pharaja bajAvI manoraMjananA mahArathI zrI mahendrabhAI DI. zeTha OPPRY dareka koleja tathA vidyArthIonA agaNita praznone nyAya apAvyo. bI.e. pAsa na thayAthI koleja tathA pramukha (vidyArthInetA) pada choDavAM paDaDyAM. 'sUramaMdira' jevI saMgIta saMsthA UbhI karI saMgIta vagADanArAM tathA gAnArAMo taiyAra karyAM, mahinAmAM traNa cAra sTeja jAhera kAryakrama avazya thatAM. 'dhUmaketu' nAmaka nATya saMsthA sthApI gujarAta rAjyanA yutha phesTivalamAM aemanuM dareka nATaka prathama athavA bIjA naMbare ja hoya !! nAnAmoTA aneka manoraMjana kAryakrama karyA pachI 'e' greIDa so upara (mahamada raphI, mUkeza, gItA datta, kizorakumAra, mannA De, zakIlAbAno jevAM aneka nAmI kalAkAro) kAryakramo tathA nATako jAmanagaranI prajAne khUba ja sastA dare manoraMjana kAryakrama prastuta karyA. tethI jillAnI tamAma kolejo 'e' greiDanI zALAo, jAmanagara nagarapAlikA, dainiko, gujarAta vidyuta borDa, lAyansa, jAyaTansa, roTarI jevI aneka saMsthAoe maLI jAhera sammAna karI, 'manoraMjananA mahArathI'nuM biruda arpaNa karyuM. navAnagara rAjyamAM zubha-azubhanI samitinA AgevAna mahendrabhAI ja hoya. calacitro ghaNAM pradarzita karyAM, banAvyA, badiyANI enTaraprAijhanA sahakArathI zaheranuM aMbara sinemA (zAhI sinemA) doDhathI be varSa calAvyuM, anya pre sinemA gharomAM paNa temanAM citro avAranavAra rajU thatAM kaMika gujarAtI-hindI citronuM digdarzana karela, koI pAsethI paisA lIdhela na hatA, 'dharatIno dhabakAra'nA digdarzaka (kepTana) tarIke vagara paise javAbadArI saMbhALela hatI ! samayakALa badalAyo hovA chatAM zrI mahendrabhAI zeThanI rAkharakhAvaTa, temanuM saMskAradhana akabaMdha rahyuM che. pratApI pitAno vAraso jALavI rAkhavA nAnA moTA phaMDaphALAmAM temanI dAnagaMgA vahetI ja rahe che. sArAM kAryomAM sAme cAlIne pre sahabhAgI thavAnI temanI udAratA ane kAryakuzaLatA virala che. Page #896 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - = = + + = = = = = = = - 1 ( saMskAramUrti manaharabena (bAbIbahena) mahetA - samRddha vyaktitva 'harilAla (bAbubhAI) hemacaMda mahetA kahevAya che ke jIvana kSaNabhaMgura | che. jiMdagI to cAra divasanI cAMdanI, che. paNa e jIvanane yAvatyacaMdro- | | divakarau, eka sitArAnI jema manaharabena (bAbIbahena mahetA AkAzamAM sthAyI karavuM, cAra divasanI JharilAla (bAbubhAI) hemacaMda mahetA svargavAsa : 31 -1-2007 ] caDatIpaDatI vacce kAyama yAda rahe tema svargavAsa : 4-1-198 prakAzita karavuM e koI virala A vyaktitvane vareluM hoya che. evI vyaktio bhAvi peDhIne preraNArUpa dIvAdAMDI banI jatI hoya che. e au sAta sAta peDhInA samAjane navo rAha batAvatI rahe che. tana-mana ane dhananI samRddhimAM mAnavI dhananI ke tananI samRddhithI vadhu chAtI kADhIne cAlato hoya che, paNa mAnavInI sAcI samRddhi mananI che. jene ApaNe saMskAra kahIne oLakhIe che Daa chIe. mahetA parivAramAM manaharabena ane bAbubhAInuM jIvana AvI saMskAra samRddhithI sabhara thA hatuM. bhautika jIvanamAM bhale caDatI paDatInA anubhavo thayA, paNa sAMskArika jIvanamAM uttama che. la guNalakSaNono saMcaya akabaMdha rahyo ane AgAmI peDhIne ujALato rahyo. haribhAInA dAdAbApu eTale goradhanadAsa morArajI mahetA. te samayanA kAThiyAvADanA thaR li prakhyAta vakIla, vidvAna rAjA-mahArAjAnA kesa calAvatAM korTa dhrujAve. dhanavAna eTalAke sAmAnya nA SS mANasanA ghera anAjanI koThIo bharelI hoya tema emane tyAM motInI koThIo bharelI hoya. to A - manaharabenanA piyarapakSe paNe evI doma doma jAhojalAlI hatI. emanA pitA koTana mArkeTa, 6. thI sugara mArkeTa, bombe sToka ekSaceMjanA agresara gaNAtA. muMbaInA gavarnara ane nA. AgAkhAna che temane 'Dayuka sugara' tarIke saMbodhatA. tema chatAM manaharabenanuM sagapaNa bAbubhAI sAthe nakkI thayuM e emanA vaDIlone gamyuM che me nahi, tenuM eka kAraNa e hatuM ke bAbubhAI jhAjhuM bhaNyA nahotA. paraMtu je vyaktimAM ekAda kSetranI che Ela uNapa hoya te vyaktimAM bIjA ghaNAM lakSaNo pUrabahAramAM khIlelAM dekhAtA hoya che. bAbubhAi bata - = - = - - Jain Education Intemational Page #897 -------------------------------------------------------------------------- ________________ la samajatA hatA ke ekaDA- bagaDA e ja mAtra bhaNatara nathI. bhaNatara to mAnavajIvanane aneka rIte pala che khIlave. jIvananI sAMskRtika pravRttionA praNetA tarIke bAbubhAIe ghaNI jahemata uThAvI. che Daa jAmanagara ane kAThiyAvADanI ramata-gamatanI pravRttione vikasAvavAmAM tanatoDa mahenata karI. 2krikeTa, vaoNlIbola, phUTabola, Tenisa jevI rASTravyApI ramatone AMtararASTrIya stare nAmanA meLave che ja che. temAM bAbubhAIno pAyAnA patthara samo phALo che. paraMtu, jIvananuM bIjuM nAma bharatI-oTa che. vizALa sAgara samathaLa paDayo hoya tyAre thAra che enA para khelavAnuM mana thAya, paNa DuMgara jevA mojAM uchALato-dhasamasato hoya tyAre bhAgI gayA javAnuM mana thAya. paraMtu viralA ene kahevAya ke e viSama paristhitimAM Dage nahi, bhAge nahi, aDIkhama UbhA rahe. manaharabenanuM AvuM aDIkhama aTaMkI hatuM. bAbubhAIne dhaMdhA-udyogamAM khoTa che gaI. navAnagaranA rAjAe rAjyanA deve peTe badhI mAlamilkata japta karI. evA kaparA saMjogomAM 1 paNa manaharabenanA saMskAro soLe kaLAe khIlelA. temanI dharmadhArA jarApaNa vicalita na thaI. But bIjuM koI hoya to bhAMgI paDe. paNa teo to potAnI saMskAra samRddhithI sadAya dhIragaMbhIra ane ila utsAhI rahyA. emanA A gajabanA AtmabaLanA pratApe ja bhAvi peDhI paDI bhAMgavAne badale, S. beThI thaI ane haju paNa eka eka DagaluM mAMDatA yaza-dhana-kIrtinA sarvocca zikhare pahoMcavAnI che thA hAma dharAve che. evI preraNAdAyI saMskAramUrtio haMmezA cirasmaraNIya banI rahetI hoya che. (Apa mAtA-pitAne ApanA lADakavAyA parivAranI koTi-koTi zraddhAMjalI) pareza harilAla mahetA, zrImatI dakSA parezabhAI mahetA, dhIrena harilAla mahetA, zrImatI na thA harSA dhIrena mahetA, himAMzu pI. mahetA, nidhI pI. mahetA, AnaMda DI. mahetA, zrImatI hemAlI che e. mahetA, jIta e. mahetA, devAMga DI. mahetA, jayatA DI. mahetA, yazavI DI. mahetA, zrImatI ad umAbena bI. dalAla, vizvAsa zeTha, zrImatI zradhdhA ema. harikumAra, zrI ema. harikumAranA la jaya jInendra. (UAE :: With Best Complements from :: Mehta Consultancy Services IND. CONSULTANT & LIASONNING SERVICES OFF. : 16, KASEZIA Building, Kandla Special Economic Zone, Gandhidham (Kutch) - 370 230 Ph. : (O) 252372 (R) 262028, Tele Fax: 253392 E-mail : dhirenmehta1@dataone.in Jain Education Intemational Page #898 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra bharanA zrAvakonI zraddhAnuM saranAmuM... 1 marNArtadeha dhAma a . bhavavAnA saranAmA samu dIrtha.. amadAvAda-moDAsA hAive para dahegAma vaTAvyA pachI mAtra sAta kilomITaranA aMtare nezanala hAivene taddana aDIne AkAra lai raheluM mahAvidehadhAma tamArI najare paDaze. navA babalapurA gAmanI sImamAM AveluM ane sapakAra sarakatI zyAmaraMgI saDakane sparza karatuM A mahAvidehadhAma A paMthakano jIvaMta camatkAra che. eMzI uparAMta phuTanI uMcAivALA ane jinazAsanane alaukika garavAzamAM taraboLa karatA A tIrthane joine khAtarI che ke tame jarUra tamArA vAhanane thaMbhAvI dezo. A tIrthanA AzirvAda dAtA pa.pU. yoganiSThAcArya zrImad buddhisAgarasUrijI samudAyavarti pa.pU. gacchAdhipati A. bha. zrImad kelAsasAgarasUrIzvarajI ma.sA. tathA A tIrthanAsvapnadraSTApUjyazrInA aMtevAsI ziSya zilpamarmajJa munizrI saMyamasAgarajI ma.sA. che. A tIrtha amadAvAdathI mAtra 35 ki.mI. dUra dahegAma-moDAsA hAive para navA babalapurA gAmanI sImamAM AveluM che. Avo, ahIM badhuM ja adbhuta che... itihAsane paNa ovAraNA levAnuM mana thAya evuM che mahAtIrtha mahAvidehadhAma. ahIM divyatA che, bhavyatA che. kahevAya che ke "tAre te tIrtha" hA ! mahAvidehadhAma to tAranArUM tIrtha che. mAnava manamAM ujAsa bharI denAruM tIrtha che. ahIM tIrtha adbhuta che. tIrthamAM birAjamAna devAdhideva adbhuta che. tIrthanI racanA adbhuta che. ahIMnI suvidhAo adbhuta che. ahIM kuzaLa zilpakAro e sthApatyanI karelI kArIgarI adbhuta che. ahIM AvyA pachI vicAro badalAze, vicAronuM vaheNa badalAze. are, tamAro Akho abhigama badalAI jaze. ahIM guMje che maMtravAdano pratidhvani... hA, ahIM AryasaMskRtinA prANane saMcArita karavAmAM Avyo che. maMtravAdanA pratidhvanithI tIrthanI A dharA guMjita banI rahe che. arvAcIna yaMtravAdane tilAMjali ApavA pUrvaka bhavatAraka mULanAyaka zrI sImaMdhara svAmInA A jinAlaya mATe paththara Adi sAdhano, dravyone uMTa gADA-baLadagADAmAM ja prasthApita karI A sthAne lAvavAmAM AvyA che. ahIMnuM drazya ja evuM nayana manohara ane cittAkarSaka che ke manuSyanI smaraNa maMjUSAmAM ciraMtana sthiratA dhAraNa kare! ahIM kazuMka ananya che.. dharatInA A TukaDAmAM ja kazuMka alaukika divya tatva dharabAIne paDyuM che. jANe bhomakAno A khaMDa varasothI pokAra pADI rahyo hato. "A svargIya mokSamArgI dharA che. koI ahIM tIrthanI racanA karo camatkArI tatva ahIM chupAyeluM che. atre jinamaMdiranI sAthe-sAthe Adhunika sagavaDatA sabhara dharmazALA. pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto mATe upAzrayanuM paNa nirmANa thai cukyuM che. vizALa bhojanazALAnuM paNa nirmANa TuMka samayamAM cAlu thanAra che. Ama tamAma suvidhAo sAthe cha ekara jeTalI vizALa jamIna para patharAyela A tIrtha divyatAnI prabhA prasarAvavAnuM tIrtha banI, raheze eniHzaMka che. jina maMdiranI uMcAi lagabhaga 80 phuTanI che. saM. 2064nA caitra vada-3 budhavAra tA. 23-5-08nA roja A nUtana jinAlayamAM prabhujIne bhavya aMjanazalAkA mahotsavapUrvaka gAdI nazIna karavAmAM AvyA che. jina maMdiramAM dareka sthaMbha upara alaga-alaga prabhujInA jIvana vizenA prasaMgo kaMDAravAmAM AvyA che. nAgapAzanuM toraNa viziSTa prakAranuM benamuna che. parikara paNa benamuna che. upara guMbajanA bhAgamAM sAta bhayonAM suMdara drazyo AlekhavAmAM AvyA che. dareka prabhujInI pratimA para jamaNI jAMghe laMchana tema ja hAtha-paganA taLIye uttama lakSaNo kotaravAmAM AvyA che. mULanAyaka zrI sImaMdhara svAmI paramAtmAnA parikaramAM 19 gokhalA kotaravAmAM AvyA che. jemAM 9-9 iMcanA 19 che viharamAna bhagavAnonI pratiSThA karavAmAM AvI che. saMparka sUtra : mahAvidehadhAma tIrtha - phona : 0271 6 267100 ' zrI kelAsasAgarasUri ArAdhanA phAunDezana TrasTa, dahegAma moDAsA hAIve, navA babalapurA po. salakI (ji. gAMdhInagara)pIna 382305 Page #899 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 o zAzananA paramAthazizi8 kAryakaro : dAnavIze potAnA jIvananI pratyeka paLane samAja ane dharmazAsananAM vividha kSetramAM satata sakriya rAkhI aharniza sevArata, rahenArA, anekone aneka prasaMge preraNA, protsAhana ane pathadarzaka banI rahenArA zAsananA sanniSTha ane karmaTha kAryakaro, jemanA dharmaparAyaNa saguNo ane UjaLA vyaktitvane kAraNe bahoLA janasamUhamAM teo saunA prItipAtra banI zakyA che, jeonI jinabhakti, tIrthabhakti, gurubhakti, jJAnabhakti, sAdharmika bhakti, jIvadayA pravRtti jevA anekavidha kAryo susaMpanna banyAM. zAsananA evA karmaTha kAryakaronA paricayo lekhamALA dvArA apAyA che. - saMpAdaka. sva. zrI anaMtarAya hIrAcaMda zrI kasturacaMda jetasIbhAI saMghavI dAThAnA vatanI ane muMbaImAM rahetA saujanyamUrti zrI | gujarAtanA morabI pAse anaMtarAya hIrAcaMdanuM pa6 varSanI nAnI vayamAM tA. 24-1-86nA raMgaparabelAmAM eka dharmapremI roja avasAna thayuM. zrI anubhAI jIvananA aneka parivAramAM 1935mAM zrI jhaMjhAvAtomAMthI pasAra thaI jIvanane navA vaLAMka ApI, udAra kasturacaMdabhAIno janma thayo. bhAve satkAryomAM lakSmI vAparavA lAgyA hatA. teo mAtRbhUmi sAmAnya abhyAsa paNa kartavyaniSThA dAThAnA vikAsamAM khUba ja rasa laI rahyA hatA, eTaluM ja nahIM, ane sevAbhAvanAnI laganIne kAraNe dAThAnI bhojanazALA adyatana bane ane yAtrikone dareka prakAranI Aje teo AtmasaMtoSanA sagavaDa maLe te mATe satata prayatnazIla hatA. dAThA derAsarane | uccattama zikhare birAje che. mInAkArI banAvavAmAM tathA gAmamAM hAiskUla UbhI karavAmAM pU. dAdAzrI rAmajIbhAI zrI anubhAInuM AgavuM pradAna hatuM. bhojanazALA mATe nidhi meghajIbhAI saMghavI ekaTho karI ApavAmAM temano umadA phALo hato. muMbaImAM zrI ghoghArI vIsA zrImALI jaina samAjamAM AgavI pratibhA UbhI karI hatI. vidhavA bahenone upayogI thavA, temane Atmanirbhara banAvavA tema ja temanA paisAnI kAyamI salAmatI mATe sva. pitAzrI hIrAcaMda zAhanI smRtimAM doDhalAkhanI rakama potAnI ApI I.sa. 1980mAM "TrasTa'no prAraMbha karela, je mAnavatAnuM umadA kArya Aje cirasmaraNIya banI gayuM. Aje ATalAM varSo pachI paNa A TrasTa avirata sevA ApI rahyuM che. taLAjAnI zrI ena.Ara. zAha hospiTalanA TrasTI hatA ane jaina samAjanI nAnI moTI aneka saMsthAomAM rasa laI kAryarata rahetA hatA. bhAratamAM badhe pharyA. paradeza paNa be-traNa vakhata jaI AvyA. pU. pitAzrI pU. mAtuzrI mahesANAmAM mAtuzrI kamaLAbahena hIrAcaMdanA nAme dharmazALA jetazIbhAI rAmajIbhAI samaratabahena baMdhAvI. teo khUba ja paragaju vRtti dharAvatA hatA. saMghavI jetazIbhAI saMghavI Jain Education Intemational Page #900 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya dharAH potAnI sAta varSanI sAdagI ane sevA emanI khAsiyAto che. nAnAmoTA kumaLI vaye pitAnuM aNadhAryuM phaMDaphALAmAM saMghavI parivAranI deNagI hoya ja. potAnI avasAna thayuM, eTale abhyAsa hayAtImAM jyAM jyAM apAya tyAM tyAM yathAzakti ApavuM ja evA ane AjIvikA mATe satata eka maMtra bIjane najara samakSa rAkhyuM che. tIrthayAtrAo paNa puruSArtha karavo paDyo. parivAra sAthe susaMpanna banI che. hAlamAM nivRttajIvana gALe che paNa temanI bhaktibhAvanA, tyAgabhAvanA ane samarpaNabhAvanA dhaMdhAnA vikAsa paDakArone kharekhara ajoDa che. anekone zakya upayogI banatA rahyA che. jhIlavAnI haiyAmAM hAma hatI, devagurudharma ane kuLadevImAM saMgha ane zAsanasevAnA dareka prasaMge temanI amIrAta zrI kasturacaMda apAra zraddhA hatI, jIvanamAM ane udAratAnAM darzana thatAM rahyAM che. AvA puNyAtmAo ja jaina jetasIbhAI saMghavI kAMIka karI chUTavAno manamAM pAko samAjanAM sAcAM ghareNAM che. arihaMta paramAtmA temane lAMbu manasUbo hato, eTale potAnI pacIsa varSanI uMmare potAnA dIrdhAyuSa bakSe evI zubhecchA. pAlitANA siddhazIlA dharmazALAnA samAjanA yuvakamaMDaLanI netAgIrI dhAraNa karI. vatananAM samAja AyojanamAM pArTanara harSadabhAI dozI ane varSAbahena dozI upayogI kAryo ane prasaMgomAM tana, mana, dhanathI sakriya sahayogI parivArano paNa sAro sahayoga maLyo che. banyA. chelle maMDaLanA ceramena tarIkenI kAmagIrI paNa ThIka | muMbaIthI zrI kasturabhAI saMghavI, tathA zrI harSadabhAI samaya sudhI bajAvI ane saunA, bahoLA samUhanA prItipAtra dozI bannenA saMyukta yogadAnathI dharmanagarI pAlitANA mukAme banyA. saMghavI parivAranuM nAma uttarottara ujAgara karatA rahyA. taLeTInI najIka aMdAje 3,200vAranA ploTa upara traNa 1972nA bhayaMkara duSkALanA kaparA kALamAM vatana majalAnI dharmazALAnuM nirmANa karyuM che, jenI vigata A morabI pAsenAM traNa gAmomAM eka varSa sudhI anAja ane anya pramANe che : jarUrIyAto pUrI pADavAmAM ane netrayajJo vageremAM bhAre moTuM zrI siddha zilA dharmazALA, zatruMjaya pArka, taLeTI roDa, yogadAna A saMghavI parivAra taraphathI apAyuM. ArAdhanAbhavana sAme, pAlitANA. zrI caturvidha saMghanI 1200nA saikAmAM vidharmIo dvArA jIrNazIrNa thayelA sagavaDavALI. kuLadevI bhavAnI vaDAvarI mAtAjInA maMdirane navo opa ApI uparokta dharmazALAno grAunDa phlora ane traNa parivAranAM saune sAthe rAkhI maMdira bAMdhakAmamAM pUro rasa lIdho. mALanuM makAna baMdhAI gayela che. kulle bAMdhakAma 80,000 pratiSThA paNa dhAmadhUmathI temanA hAthe thaI. tenA TrasTI tarIke paNa (eMsI hajAra) ske. phUTanuM che. kyAMya taktI lagAvela nathI, Aje suMdara sevA ApI rahyA che. jemAM yAtrikonI sagavaDatA mATe eTeDa ToyaleTa vALA 50 saMpatti kamAyA. saMpattino saduupayoga karI zrI siddhagiri bloka che. taduparAMta (1) 5,500 ske. phUTano hola grAunDa tIrtha pAlitANAmAM taLeTI roDa upara potAnA kharce saMghavI phlora upara (2) 5,500 ske. phUTano hola bIjA mALe dharmazALAnuM nirmANa karAvyuM. pa.pU.A. bhagavaMtazrI (sleba bharavAno bAkI che) (3) 1,500 he. phUTano hola kalApUrNasUrijI ma.sA.nA punIta hAthe dharmazALAnuM udghATana thayuM. dareka majale (kulle 4 hola che) (4) 1,000 e. phUTa no sihorathI siddhagiri tIrthano pUjayazrInI nizrAmAM cha'rI- hola dareka majale (kulle 4 hola che) (5) 400 he. phUTano pAlita yAtrA saMgha nIkaLela je khUba ja yAdagAra banI gayo. doDha koThAra rUma dareka majale (kulle 4 rUma che) (9) 1,500 dAyakA pahelA morabIthI kaTAriyA-bhadrezvara sudhInI yAtrA saMgha ske. phUTa no hola grAunDa phaloramAM pUjya guru bhagavaMto mATe nIkaLela je punIta prasaMganAM paNa aneka cirasmaraNIya saMbhAraNAM () 500 ske. phUTanuM bejhamenTa sToreja mATe (8) 400 banyAM. zrAvakajIvananA AcAra-vicArane jIvanamAM pUrNapaNe e. phUTanI vocamenane rahevA mATe rUma (9) 1,000 ske. AtmasAt karI savArasAMja sAmAyika, pratikramaNa, dhyAna, jApa phUTanA be bloka dharmazALAnI ophisa tathA TrasTIonA utArA ane pUjAarcanA vageremAM custa rIte vaLagI rahyA che. mATe tathA temAMthI menejarane paNa rahevA apAze. (10) 10 Page #901 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 881 bAtharUma tathA 10 ToyaleTanI dareka mALe vyavasthA karela che, popaTalAlabhAI chellAM pacIsa varSathI niyamita sAmAyika, jethI holamAM UtaranArA saMghanA yAtrikone puratI sagavaDatA navakAramaMtrano jApa, prabhupUjana Adi dharmakriyAmAM tatpara rahetA maLe. (11) savA lAkha liTaranI pANInI kSamatA dharAvatI hatA. zrI bhIlaDiyAjI tIrthanA TrasTI tarIke vIsa varSathI vadhAre upara tathA nIcenI be pANInI TAMkIo thaI gayela che ane sArI sevA ApI che. nUtana pArzvanAtha bhagavAnanuM maMdira temanI liphTa temaja thoDuMka kAma bAkI che ane be ploTa paNa khAlI saMpUrNa dekharekha nIce taiyAra thayela che. pAlitANAnI mahArASTrache plAna pAsa thaI gayo che. bhavana dharmazALAnA upapramukha tarIke dasa varSa sudhI sevA ApI che. sane 1983mAM emaNe ghaNA dezonI musApharI karI hatI. - zrI popaTalAla tArAcaMda mepANI muMbaIthI laMDana, bosTana, nyUyorka, AphrikA, zikAgo, Tokiyo, | (jUnA DIsAvALA) hoMgakoMga, beMgakoka, siMgApora, maleziyA, inDoneziyAmAM jAkArtA, bAlI vagere gayA hatA. emanAM dharmapatnI sAthe 20 varSa pahelAM yuropano jhurIcapravAsa karela tema ja dasa varSa pahelAM amerikAno pravAsa karela hato. paradezanA pravAsamAM paNa zrI popaTalAlabhAI nityaniyama barAbara pALatA hatA. dhArmika yAtrAmAM temaNe zikharajI vagere tIrthonI yAtrA karI che. siddhakSetramAM potAnAM dharmapatnI sAthe comAsuM karI navvANuM yAtrAno paNa lAbha lIdho hato ane sAthe sAthe pAlitANA mahArASTra-bhavanamAM jUnA DIsA upAzraya saMgha taraphathI parama pUjya saMghasthavara AcAryadeva zrImad zrI popaTabhAIno janma jUnA DIsA pAse dAmA gAme saM. vijayabhadrasUri mahArAja ane zrImad vijaya OMkArasUrIzvarajI 1970nA jeTha suda 11, guruvAra, tA. 4-6-1914nA zubha mahArAja Adi munivaryo ane pUjya manakazrIjI sAdhvIjI dine thayo hato. saM. 1971mAM emanA pitAzrIe popaTalAla mahArAja Adi sAdhu-saMtone comAsuM karavAnI vinaMtI karI te laheracaMdanA nAmathI bhAgIdArImAM zarAphI peDhI zarU karI. pachI mujaba lAbha lIdho hato. dareka dhArmika kAryomAM zrI bIjI peDhI saM. 1973mAM emanA pitAzrIe svataMtra zarAphI peDhI popaTalAlabhAIe AgevAnI laI khUba ja rasa lIdho hato. popaTalAla tArAcaMdanA nAmathI zarU karI. dhaMdhAno 30 varasanI mahArASTra-bhavana pAlitANAmAM nUtana bhojanagRha baMdhAvI Apela uMmare ghaNo ja vikAsa karela hato. saM. 1975mAM emanA che tema ja jUnA DIsAthI be mAile Avela vaDAvaLa gAme pitAzrI svargavAsI thayA tyAre popaTalAlabhAInI uMmara pAMca dharmazALA baMdhAvI Apela hatI. zrI popaTalAlabhAIne dhArmika varasanI hatI. 12 varasanI uMmare DIsAthI muMbaI AvI thoDo saMskArI pustakonAM vAcana-mananamAM khUba ja rasa che. saM. samaya kApaDanA bijhanesamAM sarvisa karI. TUMka samayamAM kApaDano 2037mAM emanAM dharmapatnI caMcaLabahenane 500 AyaMbilanuM holasela vepAra zarU karela hato. Aje bijhanesa temanA suputro pAraNuM karAvela tyAre pUjya AcAryadeva vijayabhuvanabhAnusaMbhALe che sUrIzvarajInI nizrAmAM muMbaImAM siddhacakra pUjana bhaNAvela hatuM. teozrI sattara varSathI zrI agAsI tIrthamAM menejiMga nUtana jaina upAzrayamAM jUnA DIsAmAM emanAM mAtuzrI dhApubAI TrasTI tarIke sevA ApI che. baMne nUtana dharmazALAonuM bAMdhakAma tathA kAkI samubAInA nAmathI derANI-jeThANI ArAdhanA hola temanI dekharekha nIce pUruM thaI gayela che. zrI siddhakSetre baMdhAvI Apela che. tema ja zrImad vijayakArasUrIzvarajI zrAvikAzrama, pAlitANAnA maMtrI hatA. zrI mahAvIra jaina mahArAja Adi munivaro ane manakazrIjI Adi 70 sAdhvIjI vidyAlaya, muMbaInI vyavasthApaka kamiTInA sabhya hatA. chellAM mahArAjone comAsuM karavA vinaMtI karI hatI ane dareka dhArmika pacIsa varSathI have teo saMpUrNa dharmamaya jIvana gujAratA hatA. kAryamAM AgevAnI laI bhAga lIdho hato. tema ja vaMdana karavA muMbaInI lakSmIdAsa mArkeTamAM mesarsa ke. caMdrakAnta enDa kuM.nA AvanAra sAdharmika bhAIo ane baheno mATe bhakti karavAno nAmathI chellAM bAvana varSathI kApaDano vepAra karatA karatA zrI lAbha lIdho hato. amerikAmAM emanA pautra cetananAM lagna Jain Education Intemational Page #902 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 982 hovAthI tyAM paNa hAjarI ApavA gayA hatAM. emanA gharanAM 12 membaro amerikA gayAM hatA. agAsItIrthamAM vizALa bhojanagRha hola ane tenA upara dharmazALA, seneToriyama temanI dekharekha nIce banI hatI. zrI popaTalAlabhAIne cha putro ane eka putrI che. temanAM nAma kIrtilAla, sevaMtIlAla, bAbulAla, vasaMtalAla, bhUpendrabhAI ane caMdrakAnta tathA ramIlAbahena che. sevaMtIbhAI enjiniyara che. bhUpendrabhAI ema.DI. che. caMdrakAntabhAI ema.esa., ema.TI.sI. sAyansa che. pautra cetane bI.esa.sI. kompyUTara mAsTara pUruM karela che. hAlamAM bhUpendrabhAI, candrakAntabhAI pautra cetana pautra zaileSa, jayeza, sumIta amerikAmAM paMcAgamAM rahe che. jUnA DIsAmAM saM. 2042mAM kIrtilAle paryuSaNa parvamAM aTTAI karelI tema ja bIjA 50 tapasvIo nimitte saM. 2043mAM kArataka mAsamAM occhava thayela, temAM popaTalAlabhAI taraphathI kArataka suda 13nA zAMtisnAtra mahApUjA tathA navakArasInuM jamaNa thayela hatuM. bhIlaDiyAjI tIrthamAM ATha rUmanI dharmazALAno eka bloka popaTalAlabhAI tathA temanAM dharmapatnI caMcaLabahenanAM nAmathI baMdhAvI Apela che. hAlamAM teo temanA vizALa phemilI sAthe muMbaI vAlakezvaramAM samrATa azoka sosAyaTI, caMdanabAlA sosAyaTI, prakAza bilDiMga sosAyaTImAM rahe che. sUratamAM gopIpurAmAM caMcaLabahenanA nAmathI sAdhvIjI mahArAjano moTo upAzraya banAvI Apela che. navA DIsAmAM jaina borDiMgamAM popaTalAlabhAInA parivAranA nAmathI 26 bloko sAdhAraNa mANaso mATe baMdhAvI Apela che. vilorI (nAsikamAM) paNa badhA bhAIoe sAro lAbha lIdhela che. zeTha zrI anaMtarAya giradharalAla jIvaNalAla zAha (jasaparAvALA) bhAvanagara bAjunA eka nAnakaDA gAma jasaparAnA muMbaImAM vasatA ghoghArI jJAtinA prasiddha kuTuMba zAha giradharalAla jIvaNalAlane tyAM anubhAIno janma tA. 4-8-1942nA roja thayo. uchera tathA abhyAsa muMbaImAM ja thayo. cAlu abhyAse lagabhaga 14 varSanI uMmare temanA pitAzrInuM avasAna thayuM. potAnI uMmara nAnI hovA chatAM traNa dhanya dharA bhAIomAM moTA hovAthI pitAzrIe sthApelI cAlu dukAna sthira rAkhI AgaLa vadhavAnI javAbadArI temanA zire AvI. je temaNe khUba AtmavizvAsa-pUrvaka svIkArI-saMbhALI. ATalI nAnI uMmara hovA chatAM temanA makhamala (velveTa)nA dhaMdhAne mAtra saMbhALyo ja nahI paNa teno akalpanIya vikAsa karyo. e ja rIte pU. mAtApitAnA dhArmika saMskArane pU. mAtuzrInI doravaNIthI khUba AgaLa vadhAryA. Aje vyApAradhaMdhAno vikAsa ane dhArmika saMskArono vikAsa ema banne vikAsanI emanA jIvanamAM ucca prakAranI harIphAI che. aDhaLaka lakSmI prApta karIne ghaNAM saMgharI rAkhe che. koI svAnaMda-mojazokhamAM vApare che, koI vilAsamAM veDaphe che, jyAre koI viralA ja parahitArthe sAmAjika ane dhArmika kAryamAM vAparI zake che, e paNa gaNatarIno hisso, jyAre viralAmAM virala aDhaLakamAMthI aDhaLaka sukRtyomAM vApare che. anubhAvI evA vIralAmAMnA vIralanI paMktimAM Ave che. vaLI pUrvajonI punyAInA kAraNe temanAM dharmapatnI dInAbahena tathA anuja baMdhuo zrI kIrtibhAI tathA zrI kumArabhAIno jIvananA dareka kSetramAM temane saMpUrNa sAtha maLyo che, te temanA jIvananuM eka ujjvaLa pAsuM che. dhaMdhA sAthe dharmanuM pAsuM barAbara samatola rAkhI dharmanA dhArmika ghaNAM kAryo yazasvI rIte karelAM che ane haju vartamAnamAM paNa karatA ja rahe che. sAmAjika kSetre paNa temanuM pradAna ghaNuM moTuM che. ghoghArI vizAzrImALI jaina jJAti muMbaInA mAnad maMtrI tarIke agAu ghaNAM varSo sevA ApelI ane hAla samasta muMbaI jJAtinA TrasTIpade birAje che. muMbaInA jaina samAjamAM zrI goDIjI pArzvanAtha jaina derAsara pAyadhunI-vijaya devasura saMghanuM sthAna mahattvanuM che, kaho ke ananya che. A derAsaranI sthApanA-pratiSThA AjathI 194 varSa pUrve karI hatI ane tyArathI te derAsara-te saMgha sAthe te derAsaranA baMdhAraNa mujaba saMghanA kula 13 TrasTIomAM ApaNA ghoghArI sAthanA 4 TrasTIo hoya che. derAsaranI AjubAjunA pAyadhunI-gulAbavADI jevA vistAramAMthI ApaNI vastIno ati moTo bhAga-lagabhaga saMpUrNa bhAga parAMomAM vasI gayo che, chatAM devasura saMghamAM haju ApaNe ApaNuM sthAna jALavI rAkhyuM che. evA muMbaInA siramora saMgha-vijaya devasura saMghamAM teo menejiMga TrasTI che. goDIjI derAsaranI kAyamI dhajA, varasagAMThanuM Page #903 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 883 svAmIvAtsalya tathA poza-dazamInI ArAdhanA jevA lagabhaga badhA kAyamI Adezo temanA parivAranA che. muMbaInI najIkanA- muMbaInA ja gaNAya tevA prakhyAta agAsI tIrthanA paNa teo ghaNAM varSo sudhI TrasTI rahyA. dhArmika uparAMta sAmAjika ane keLavaNI kSetre zrI tAladhvaja jaina vidyArthI gRha-taLAjA, zrI vItarAga ejyukezana phAunDezana, zrI zakuMtalA kAMtilAla IzvaralAla garlsa hAiskUla ityAdi saMsthAomAM TrasTI tarIke sevA Ape che. vaLI muMbaImAM janma ane kAyamI vasavATa hovA chatAM vaDavAonA-potAnA vatananA gAma jasaparAne bhUlyA nathI. jasaparAnI hAiskUlamAM dAna, bhAvanagara, dAdAsAheba upAzrayamAM dAna daI dAnakSetromAM khUba moTI rakamano sadvyaya temanA parivAre karyo che. vaLI padamanagara-jUno mohana sUDiyo-aMdherI khAte zikharabaMdhI derAsaranuM nirmANa karavAno lAbha paNa A parivAre lIdhela che. AvA SaSThI vaTAvI gayA hovA chatAM zarIra ane manathI cira-yuvAna utsAhI, jJAtihitaciMtaka, dharmaparAyaNa, bahumukhI pratibhA dharAvatA vyakti jaina samAjanuM gaurava che.samAjane Aje paNa emanI eTalI ja khoTa jaNAya che. zrIyuta kAntilAla sukhalAla zAha pUjya pitAzrI zAha sukhalAla rAyacaMda kAgadI tathA parama zrAvikA pU. mAtuzrI samajubahena pAsethI uttama saMskAro pAmIne zrI macchukAMThA visA zrImALI samAjanA agraNI dAtA tathA movaDImaMDaLa-samAjanA TrasTa borDanA ceramena morabI nivAsI hAla ghATakopara-muMbaInA rahIza zrIyuta kAntilAla sukhalAla zAha parivAre rUA. 2,51,000/jevI mAtabara rakamanuM anudAna ApI morabInivAsI zrImatI caMdrakaLAbahena kAntilAla zAha netracikitsA phaMDa yojanAnI zarUAta karela. zrI kAntilAlabhAI vyAvasAyika, dhArmika ane sAmAjika saMsthAomAM sakriyapaNe saMkaLAyelA che. vyavasAyI kSetre kesenTa opTikala kaMpanI nAmanI ro maTiriyalanI bhAratamAM sarva prathama dukAna sthApIne krAuna opTikala nAmanI cazmAMnI phremo banAvavAnuM zarU karI opTikalamArkeTamAM AgavuM sthAna prApta karela che. dhArmika kSetre zrI jaina dhArmika zikSaNa saMghamAM chellAM 32 varSathI maMtrI tarIke ane sAhityapatrikAnA taMtrI tarIke 5 varSa sudhI sevA pradAna karela. hAlamAM teo zrI jaina dhArmika zikSaNa saMghanA upapramukha tarIke ucca sevA ApI rahyA che. dhArmika zikSaNa saMghamAM samasta muMbaInI 253 pAThazALAmAM je zreSTha pAThazALA Ave temane temanA pitAzrInA nAmano "morabInivAsI zAha sukhalAla rAyacaMda kAgadI zreSTha pAThazALA zilDa' A rIte cAMdIno bhavya zilDa ApavAmAM Ave che, sAthe ja temanAM mAtuzrI samajubahena sukhalAla zAhanA nAmathI rUA. 1,11,111=00nA vyAjamAMthI pAritoSiko ApavAmAM Ave che. uparAMtamAM vardhamAna tapanA thaDA nAkhanAra, varSa tapa karanAra vagerenAM kAyamI bahumAna karavAmAM Ave che. A sivAya akhila bhAratIya jaina konpharansa kamiTinA sabhya, jaina ejyukezana borDanA upapramukha, zrI ghATakopara je. mU. jaina saMghamAM TrasTI tarIke sevA Apela che. sAdhu-sAdhvIjI ma.sA.nI vaiyAvacca e temanA jIvanano mahAmaMtra che. muMbaI mahAnagaranA ati moTA gaNAtA saMghomAMnA eka zrI navarojabahena jainasaMghamAM TrasTI tarIke tana, mana, dhanathI vinamra bhAve zreSTha sevAo ApI rahela hovAthI temaja anya ghaNI saMsthAomAM paNa niHsvArtha bhAve varSo sudhInI dIrdha sevAonA kAraNe temaNe ghaNI ja lokacAhanA prApta karela che, sAthe ja lagabhaga badhA mahAna AcAryozrI tathA muni bhagavaMtozrInA zubha AzIrvAda paNa prApta karela che, je temanA jIvananI eka siddhi gaNe che. vidhavidha sthAnomAM lAbha laI maLela puNyalamIne sArthaka karI : * morabImAM saMpUrNa kAcanA zreSTha kAmagIrIvALA nayanaramya jinAlayanuM nirmANa (samasta macchukAMThA samAjamAM jinAlaya nirmANano lAbha prApta karanAra. teo prathama ane eka ja che.) * mULanAyaka zrI mahAvIrasvAmI bhagavAnanI aMjanazalAkA-pratiSThA, kAyamI dhvajAdaMDano lAbha ke bhAyaMdaranA jinAlayamAM zrI mahAvIrasvAmI bhagavAnanI pratiSThA ke godharAmAM zrI candraprabhusvAmInI pratiSThA ke rAjakoTamAM maMgalamUrtinI pratiSThA ke ayodhyApuramumAM zrI mehula kAMtilAla zAha AyaMbilabhavana * kAvI tIrthamAM "zrImatI caMdrakalAbahena kAMtilAla zAha bhAtAgRha'no lAbha * DabhoImAM nUtana upAzraya Jain Education Intemational Page #904 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 884 dhanya dharAH * morabImAM zrI candrarekhA jaina pAThazALA * mAtuzrInI smRtimAM morabI zrAvaka-zrAvikA utkarSano lAbha ke muMbaInI 253 pAThazALA mATe morabInivAsI zAha sukhalAla rA. kAgadI zreSTha pAThazALA nAmaka cAMdIno zilDa tathA pAritoSika * zrI siddhakSetra zrAvikAzramamAM anAmata sITo * pUjyo likhita pustakonAM vimocanano lAbha tathA yAtrA-pravAsamAM anekavAra saMghavIno lAbha ke morabImAM zrI sumatinAthanagara saMghamAM zrImatI candrakaLAbahena kAntilAla zAha AyaMbila zALA tathA zrI kAMtilAla sukhalAla zAha, jaina pAThazALAno lAbha tathA caitra mAsanI oLI (pAraNAM sAthe)no lAbha ke borIvalI simpolImAM zrI mehula jaina pAThazALAno lAbha ke samAjanA 75 varSanA itihAsamAM netracikitsA mATe sau prathama moTI 2kamanuM anudAna ke jJAtinA sevAsamAjamAM ghaNAM varSothI rasa laIne saMsthAne anAjavitaraNa kSetre prathama haroLamAM mUkavAmAM teozrIno amUlya phALo + nayanaramya zrI mallinAtha tIrtha, dahANumAM TrasTIpade sevA ke zrI AgamamaMdira, pUnAmAM zrI catuH zaraNa pannA nAmaka Agama suvarNAkSare lakhAvavAno lAbha * ghATakopara navarojI jaina saMgha madhye nUtana ArAdhanAbhavanamAM mAtabara rakama dvArA bhavyAtibhavya mokSa sIDIno lAbha lIdhela. * zrI navaroja lena jaina saMghanA ati bhavya derAsarajInA nirmANamAM pAyAnA patthara tarIke khUba moTA pAye anupama bhoga Apela hato. teozrIe muMbaI jaina patrakArasaMghanA upapramukha tarIke ghaNAM varSo sudhI sevA Apela che. temaja bhAratabharanA jaina patrakAra mATe zreSTha patrakAra evorDanuM Ayojana karela che. sammatazikharajIno 5 vakhata yAtrA pravAsa ane samasta tIrthayAtrAo avAranavAra karela che. jena kalyANa mAsikanA teo ghaNAM varSothI mAnad TrasTI che. morabI vIsA zrImALI jJAtinA TrasTI tathA ghATakopara macchukAMThA mitra maMDaLanA sthApakapramukha tarIke sevA ApI rahela che. temanI pratyeka pravRttimAM dharmAnurAgiNI dharmapatnI candrakaLAbahenano saMpUrNa sAtha-sahakAra maLI rahela che. temanuM jIvana dharmamaya ane tapamaya che. dharma potAnA pUrato simita na rAkhatAM A dharmapremI daMpatIe dhArmika susaMskAronuM siMcana temanA suputro zrI azokabhAI, kekInabhAI, parezabhAI, mehulabhAI tathA putravadhU a.sau. kalpanAbahena, nalinIbahena, mayurIbahena, bhAvanAbahena tathA pautromAM karela che. A puNyazALI parivAre samAjanA movaDI maMDaLa ane yuvaka maMDaLane prasaMgopAta kAyamI phaMDomAM sAruM evuM yogadAna Apela che. A rIte jinAjJA mujaba sAteya kSetramAM ati suMdara sukRto karela che, jemAM jinAlaya nirmANa, aMjanazalAkApratiSThAo, upAzraya, bhAtAgRha, 2 AyaMbilazALA, 3 pAThazALA, zrAvaka-zrAvikA utkarSa vagere khAsa noMdhapAtra che. A dharmapremI parivAra taraphathI samAjanI ophisamAM zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAnano phoTo mUkavA arthe rUA. 51,000=00nuM anupama yogadAna Apela che. teozrI haju paNa uttarottara pragati karI prApta thayela lakSmIno sadvyaya kare e ja eka manokAmanA. morabI nivAsI sthaLa samajubahena sukhalAla zAha jemanA AtmAnI amo zAMti icchIe chIe. sva. kAMtilAla bhIkhAlAla zAha janma tArIkha : I.sa. 26-3-1928 ravargavAsa : I.sa. 19-5-1997 amArA upakArI pitAzrI vi.saM. 2040nI sAlamAM pU. gurudeva caMdrazekhara vijayajI ma.sA. thakI dharmamAM AgaLa vadhyA pachI to AgaLa vadhatAM vi.saM. 2043nI sAlamAM trilokanAtha pU. zAMtinAtha prabhunI calapratiSThA potAnI anAvala mukAmanI dukAnamAM gRhamaMdira sthApanA karAvI. bhAvanA vadhatI cAlI ane vi.saM. 2052nI sAlamAM anAvala mukAme ja bhavya zikharabaMdhI jinAlayanI pratiSThA tathA bhagavAnane gabhArAmAM praveza karAvavAno caDhAvo paNa lIdho. Aje anAvala mukAme amArI dukAnanI nikaTa je mULanAyaka vAsupUjya svAmInuM jinAlaya che, jemAM mULanAyaka bharAvavA uparAMta maNibhadra vIra, padmAvatI devI, yakSa-yakSiNI, prasAdadevIne bharAvavAno lAbha tathA pratiSThA samaye kAyamI dhajAno caDhAvo paNa sva. pitAzrIe lIdhela. zaMkhezvara pArzvanAthajInI pratiSThAno lAbha paNa meLavela hato. nAnI uMmarathI ja paragaju svabhAva tathA lAgaNIzIla mana hovAthI paropakAranA kAryamAM temane khUba AnaMda Avato hato. I.sa. 1968mAM suratamAM Avela pUra daramyAna anAvalathI Trako bharIne sahAya mokalAvI teoe mAnavatAnAM kAryothI yazakIrti meLavyAM. eja pramANe bIlImorAnA memanagara saMghamAM paNa vi.saM. 2053nI sAlamAM vAsaNonA aDhIso seTa bheTamAM ApyA. svargavAsa pUrve traNa varasa sudhI cAlu mAsamAM ekAsaNAM- biyAsaNAM, navapadajI ArAdhanA vagere karatA. anAvala mukAme anukaMpAdAnano pravAha vahAvI anekonA premane jItyA hatA, jene loko Aje paNa yAda kare che. gharamAM paNa potAnAM dharmapatnI sva. Jain Education Intemational Page #905 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 pU. sItAbahenane dharmaArAdhanAomAM joDAvA protsAhana pradAna karatA hatA. parivAramAM Aje paNa yatkiMcita dharmano je rAga dekhAya che, temAM amArAM pU. mAtA-pitAzrIno upakAra che. pitRdevo bhava, mAtRdevo bhavanI paurANika uktinuM smaraNa karatAM ame A prasaMge amArAM vaDIlone zraddhAMjali arpita karIe chIe. temanI ArAdhanAonI anumodanA karatAM anAvala mukAme tA. 12-3-2001nA gacchAdhipati jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA.nA praziSya munirAja jayadarzana vi.ma.sA.nI nizrAmAM guNAnuvAda tathA paramAtmAbhaktino viziSTa kAryakrama Ayojita thayela, jemAM muMbaI, amadAvAda, vaDodarA, surata, gAMdhInagara, navasArI, bIlImorA, mAMDavI, bAraDolI, karaceliyA tathA AjubAjunAM nagara-gAmathI bhakto sArI saMkhyAmAM upasthita thayAM hatAM. kanubhAI epha. dozI saMgIta maMDaLI sAthe padhArela tathA pitAzrInA jIvanano paricaya saune Apela. mAtA-pitAzrInA prasaMgane anulakSI jIvadayAnI mAtabara rakama upArjita thayela. te divase jaina-jainetara saune sTIlanAM vAsaNanI prabhAvanA karavAmAM Avela tathA pU. mahArAja sAhebanI preraNAthI sau koIe nAno moTo tyAga karavA pratijJAo grahaNa karela. li. putra tathA putravadhUo tathA pautra-pautrIono parivAra. (mu. anAvala, ji. surata) zrI kAntilAla cUnIlAla zeTha bI.koma., ela.ela.bI.nA abhyAsathI vakIla, enjiniyariMga udyoganA vyavasAyathI enjiniyara, Ayurvedika upacArathI dardIone sAjAM karanArathI DokTara vaLI sAhityamAM ruci, saMgItano zokha, svabhAvamAM saraLatA, hRdayanI vizALatA, vANImAM viveka, vartanamAM vinamratA, paragaju vRtti, abhigamamAM racanAtmakatA, hoTho para sadaiva ramatuM smita AvuM bhAtIgaLa vyaktitva e ke.sI. zeThanI oLakha. mULa vatana pAlitANA. bALapaNamAM pitAnuM chatra gumAvyuM. mAtAe kALajIpUrvaka bhaNAvIgaNAvI traNe bhAIone taiyAra karyA. jUna 1964mAM mazInarI sAthenI 10 x 10nI bhADAnI jagyAmAM khUba nAnA pAye koIpaNa jAtanI mUDI vinA zeTha enjiniyariMga varksa' nAmathI dhaMdhAnI zarUAta karI. 1965 ane 1966 khUba mahenata karI Aisa plAnTanI nAnI AiTemo, phAyara phAiTiMga ikvipamenTanA pArTsa, kolDa 885 sTorejanA daravAjA va. cIjonA utpAdanathI dhaMdhAmAM sthira thayA. pachI 1990mAM zeTha udyoga, 1991mAM zeTha meTala prosesarsa, 1992mAM amadAvAdamAM vastupAla sTIla prosesarsanI sthApanA karI. 1983mAM AphrikAnA dezono pravAsa karyo hato. 1997mAM oTomobAila kAra bamparsanA ekSporTanA vikAsArthe amerikAno pravAsa karyo. 1997mAM godarejanA venDara tarIke benka lokarsanA sTroMga rUmanA daravAjA banAvavAnuM zarU karyuM. zrI kAntibhAI zeThanuM sAmAjika kSetre paNa ghaNuM yogadAna che. zrI yazovijayajI jaina gurukuLanA mAnada sekreTarI tarIke 12 varSa sevA ApI. zrI pAlitANA ghoghArI vizAzrI mALI jaina samAja, muMbaInA teo TrasTI, zrI yazovijayajI jaina gurukuLa derAsara TrasTanA TrasTI, zrI mallinAtha jaina saMkula, kAMsabADa, dahANunA menejiMga kamiTI membara che. 1985mAM zrI ghoghArI jaina saMgha muMbaIe temane samasta muMbaInA 'yuvakotsava' kamiTInA kanvInara nImyA hatA. A varSa daramiyAna temaNe 100 jeTalA vividha kAryakramonuM Ayojana karyuM hatuM. temAM muMbaImAM jhUMpaDapaTTI ke gaMdI cAlamAM jyAM jaina saMskAronuM pAlana azakya hoya evA mAholamAM rahetA jaina parivArono sarve karAvyo hato ane jainonI vividha zAkhAo, peTA jJAtio, gAmegAmanA samAjone teone lAgatAMvaLagatAM kuTuMbone sArI jagyAe prasthApita karavA vinaMtI karI hatI; komyunikezana varkazopa jevA parsanAliTI DevalapamenTa mATenA navA jamAnAne anurUpa kAryakramonuM saphaLa Ayojana karyuM hatuM. teozrI lAyansa klaba opha vidyAvihAranA presiDenTa (1981-82) lAyansa DisTrikTa 323 enA jhona ceramena (1984-85) rahyA hatA. temane 1982-83nA 'lAyana opha dha yara'no evorDa maLyo hato. temaNe lAyansanA nejA nIce pAlagharamAM eka moTo motiyAnAM oparezanano kempa karyo hato, jemAM AsapAsanAM 90 gAmaDAMmAMthI loko AvyAM hatAM. 1800 dardIone tapAsyA hatA. 1100ne niHzulka cazmAM ne 212 motiyAnAM niHzulka oparezana karAvyAM hatAM. sAta divasa dardI ane tenA eka saMbaMdhIne jamavA-rahevAnI sagavaDatA ApI hatI. ghATakoparamAM eka 7500 ske.phITa eriyAmAM cilDransa TrAphika TreniMga pArka banAvyo, jemAM signala, sTeDiyama, skUla, hospiTalanAM simbolsa va. UbhAM karI bALakone TrAphika DisiplinanI TreiniMga ApavAnI vyavasthA che. te projekTamAM lAyana ke. sI. zeThanI athAka mahenata che. temane mahArASTra Page #906 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8.6 gavarnamenTa dvArA `SEM' tarIke 1989thI 96 sudhI niyukta karavAmAM AvyA hatA. inTaranezanala phrenDazipa sosAyaTI, nyu dilhI dvArA temane 1991mAM vikAsaratna' evorDa enAyata karavAmAM Avyo hato. zrI yazovijayajI jaina gurukuLa pAlitANAmAM dhajAdaMDa derAsara nirmANanAM 75 varSa pachI 1988mAM pahelIvAra badalavAno thayo tyAre zrI azokacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. muhUrta ApavA sAthe te kArya zrI ke. sI. zeThanA hAthe karAvavAnuM sUcana karyuM hatuM. Akho prasaMga mahotsavarUpe UjavAyo hato ane temAMthI gurukuLanA hAlanA trizIkharIya sAdhAraNa dravyathI nirmANa (devadravyanA vaparAza vinAnA, bhavya derAsaranuM nirmANa) thayuM hatuM. A derAsaranA nirmANamAM nimitta banavA uparAMta derAsarathI saMlagna temaNe potAnI svataMtra derI banAvI che, jemAM 51nA zaMkhezvara pArzvanAtha pratiSThita karavAmAM AvyA che ane temanA parivArane A derInI kAyamI dhajAno Adeza paNa maLyo che. virAra, muMbaImAM mahAvIradhAmamAM sAdhAraNanA phaMDa mATe kUpano kADhavAmAM AvI hatI. 3500 kUpananA vecANamAMthI mAtra eka kUpana kheMcavAmAM AvI hatI. temAM kAntibhAInuM nAma nIkaLyuM hatuM. kUpanothI kula cAlIsa lAkha rUpiyAnuM phaMDa thayuM hatuM. lakI vijetA tarIke temanuM nAma derAsaranA mukhya zilAlekhamAM lakhavAmAM Avaze. I.sa. 2007mAM bIjA cAra mahAnubhAvo sAthe maLI potAnI 'zrI munisuvrata phAunDezana' nAmanI saMsthA sthApI che. uddeza mAnavasevAnAM kAryo che jevAM ke meDikala sahAya rUA. 101/ nA Tokana 2kamamAM pUrA parivArano grupa meDikleima vImo utarAvI Apavo, kaSTasAdhya rogo mATe 'yogaratnAkara' graMtha AdhArita Ayurvedika davAonuM niHzulka vitaraNa temaja sAdhAraNa jaina parivAro mATe rUA. 75,000/ thI rUA. 90,000/mAM saMpUrNa mereja pekeja vagere che. hamaNAM muMbaImAM vasatA sarva ghoghArI vizAzrImALI jaina parivAro temaja ghATakoparanA badhA phirakAnA jaina parivAromAMthI jemano meDikleima vImo na hoya te sarva parivArone meDIkleima vImo utarAvI ApavAnuM abhiyAna cAluM che. temanAM dharmapatnI guNavaMtIbahena ugra tapasvinI ane dharmaparAyaNa zrAvikA che. temaNe zreNItapa, karmasUdanatapa, vIza sthAnakanI vIza oLI, 16 upavAsa, varasI tapa ane upAdhAna tapanI ArAdhanA karI che. dhanya dharAH zrI kAntibhAIe 'yogaratnAkara' nAmanA jainamuni dvArA 400 varSa pahelAM te vakhate saphaLa thayelA badhA ja AyurvedanA upacAro graMthastha karAvyA AvyA che. temAMthI harasa, phizara, bhagaMdara., patharI, kamaLo, DAyAbITIsa, dama, TI.bI., kensara jevAM asAdhya gaNAtAM athavA atyaMta pIDAkAraka dardo mATe davA vikasAvI che, je teo chellAM 20 varSathI temanI bhAyakhalA phekTarIthI dara zukravAre maphata Ape che. A upacAro khUba ja asarakAraka che. hajAro dardIo sAjAM thayAM che. tethI temanI icchA che ke A davAone moTA pAye vikasAvI karoDo dardIone teno lAbha maLe mATe temanA gharanI bAjunI davAnI dukAnamAM maLatI thAya tema karavAnI temanI mahattvAkAMkSA che. pAlitANAnA jaina gurukuLanuM gaurava zrI kAMtilAla bAlacaMda pArekha pAlitANA yazovijaya jaina gurukuLanA gauravazALI ratna gaNAtA zrI kAntibhAI mULa jhAlAvADanA vatanI che. raMgUnamAM eksaporTaimporTanuM sAruM kAmakAja hatuM. barmAnI rAjakIya paristhiti palaTAtAM raMgUna khAteno vyavasAya sameTI lIdho. jaina gurukuLa pAlitANAmAM temaNe meTrika sudhIno abhyAsa pUrNa karI teo vadhu abhyAsArthe muMbaInI mazahUra sIDanahAma kolejamAM joDAyA. kolejamAM temanAM A varSonI kArakirdI ghaNI ja tejasvI hatI.prativarSe UMcA naMbare pAsa thaI bI.komano abhyAsa pUrNa karI sI.e. thavAnI tIvra utkaMThAne laIne muMbaInI jANItI peDhI mesarsa chogalamala enDa kuM|. mAM joDAyA, jyAM temaNe peDhIno pUrNa vizvAsa saMpAdana karyo ane icchita kSetre ghaNuM ja jJAna saMpAdana karyuM. 1959mAM temanA sahAdhyAyI zrI mohanalAla jainanA sahakAra sAthe bhAgIdArImAM mesarsa jaina pArekha enDa kuM|. cArTaDa ekAunTanTasa peDhInI zarUAta karI. pistAlIza varSanI vaye temaNe prApta karelI siddhi kharekhara prazaMsApAtra che. hAlamAM ghaNI vyApArI peDhIonA inkamaTeksa ane selsaTeksanA salAhakAra tarIke sArI sevA ApI rahyA che. ghaNI zaikSaNika saMsthAo sAthe saMkaLAyelA che. dharmAnurAga ane sevAbhAvanAthI emanuM jIvana surabhita che. jaina Page #907 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 889, samAja teo mATe gaurava laI zake che. temanI vinamratA emanA lAgyAM. saMghamAM dhArmika kriyAo, dIkSAo thavA lAgI, jemAM pratye bhAre moTuM bahumAna upajAve tevI che. doDha dAyakAthI teoe sakriya sevA ApI che. potAnA vyavasAyamAM khyAti prApta karanAra zrI mahesANA jaina pAThazALAnA saMcAlana dvArA sauno prema kAntibhAIe jJAti ane samAja sevAnI koI taka javA dIdhI saMpAdita karyo. hAlAra Adi vividha sthaLoe rahIne nUtana nathI. nirAbhimAnI ane paragaju svabhAvanA zrI kAntibhAI upAzrayo, derAsaromAM dhArmika zikSaNano pracAra-prasAra karyo. punaH kahevA karatAM karavAmAM vizeSa mAne che. vatanamAM padhAratAM zrIsaMghe temanA haste upAzrayanuM vistRtIkaraNa emanI zraddhA, zakti, sAdhanA ane siddhinuM pratIka to karAvyuM. AphrikA vagere dezomAM paNa pU. AcArya kuMdakuMdasUrijInA mAtRsaMsthA gurukuLane teo haMmezAM yAda karatA rahyA che. ApabaLe dharmasAhityano pracAra karI dharmaprabhAvanAmAM lokono vizvAsa ane Adara pAmyA. surendranagaranI jaina borDiganA saMcAlanamAM sevA AgaLa AvI gurukuLanuM gaurava vadhAryuM che. uparAMta pAlitANAnI muktinilaya dharmazALA, hastagiri aneka sammAnothI vibhUSita tIrthoddhAra vagere kArya suMdara rIte pAra pADyAM. jaina saMsthAoe zrI kAMtilAla somacaMda gAMdhI soMpelA lAkho rUpiyAno vahIvaTa teoe yazasvI rIte nibhAvyo. saMgha ane zAsanane chellI sadImAM je gauravazALI karmaTha saM. 204)mAM zrI tapAgaccha saMghanI vinaMtIthI vADInuM kAryakaro maLyA temAM dhrAgaMdhrAnA dharmaparAyaNa zeThazrI kAMtilAla kAma uparAMta saMghanAM bhAIbahenonA baMne upAzrayonuM vistRtIkaraNa somacaMdabhAI gAMdhInuM yogadAna paNa avismaraNIya che. tema ja kumAra pAThazALAnAM nUtana makAna temanA haste ane yogadAnathI thayAM. hAla dhrAMgadhrA peDhI saMcAlita zrI ajitanAtha dhrAMgadhrA rAjyamAM mAnabharyuM sthAna dharAvatA jaina derAsaranA vizALa maMDapanuM kAma navesarathI taiyAra thaI rahyuM dazAzrImALI jaina jJAtinA somacaMda gAMdhInAM dharmapatnI che. dhana ane mAnapAnathI nirlepa ane prAmANikatA, nisvArthatAne gaMgAbahenanI kUkhe saMvata 1968mAM kAMtilAlano janma thayela. gaMgAbahena saraLa, sAdAM ane dharmabhAvanAthI raMgAyelAM ane kAraNe saunI mukta kaMThe prazaMsA pAmyA ane aneka sammAnothI vibhUSita thayA. amadAvAda-jAmanagaranI temanI sevA paNa bilorI kAca jevuM nirmaLa jIvana jIvatAM. kAMtibhAIno uchera ciraMjIvI banI raheze. sukalakaDI kAyA paNa hRdayamAM zraddhAno dhArmika vAtAvaraNamAM thayo. zikSaNamAM bahu mana na lAgavAthI jhaLahaLato dIvaDo ane pratApI pitAnA pagale cAlanArA, sAdhu nonameTrike abhyAsa choDI 19 varSanI vaye dhaMdhArthe muMbaI- sAdhvIonI vaiyAvacca ke pAMjarApoLano vahIvaTa, samAjanA dareka kalakattA thoDAM varSa gALyAM paNa tyAM paNa dhaMdhAne badale vadhu kAryamAM pitA-putranuM yogadAna anumodanIya ane vaMdanIya rahyuM. ne vadhu dharmAbhimukha rahevA lAgyA. samyagujJAnanA pracAra ane prasAra mATe temanI preraNAthI dhrAMgadhrA tapAgaccha saMghano upAzraya jIrNa hovAthI zrI dhrAMgadhrAthI tapAgaccha jaina saMgha dvArA alabhya-amUlya pustako navesarathI bAMdhavAnuM nakkI thatAM zrI kAMtibhAIe sva. paMDita zrI pannAlAla jagajIvanadAsa gAMdhI dvArA ciMtana jAtadekharekhathI upAzrayanuM kArya pUrNa karAvyuM, jemAM temane karela pustako 1. svarUpamaMtra, 2. saikAlika AtmavijJAna, 3. sahayoga ApanAra temanAM dharmapatnI kAMtAbahena Aje 85 svarUpa aizvarya vagere prakAzita thayAM. tema ja pAlitANAmAM varSanI uMmare garbhazrImaMtanAM dIkarI hovA chatAM sAduM-sevAbhAvI hiMmatavihAra dharmazALAmAM pU. sAdhu, sAdhvIjI ane bhagavaMtone ane paropakArI jIvana jIve che. parivAramAM eka ja dIkarI bhaNAvavA mATe cAlatI pAThazALAmAM prati varSa 60,000 rUpiyA sarojabahena temaNe paNa mAtA-pitAnI sevA khAtara AjIvana zrI dhrAMgadhrA tapAgaccha saMgha temanA mArgadarzanathI Ape haiM, je brahmacaryavrata uccarela che. teo hAla zikSaNa saMsthAmAM sevA temanI samyagujJAnanI bhakti-ruci darzAve che. ApI rahyAM che ke mAtA-pitAnA saMskAravArasAne ujALI rahyAM che. zrI kAMtibhAI 92 varSanI uMmare paNa sArI taMdurastI temanI preraNA ane mArgadarzana nIce zAha maganalAla cakabhAI parivAre dhrAMgadhrAmAM aMjanazalAkA pratiSThAmahotsava dharAve che. kAMtibhAIne AkhuM gAma "dAdA' kahIne saMbodhe che. dhrAMgadhrA zrIsaMghano abhyadayasamaya zarU thayo tyAre sAdhu karAvela. dhrAMgadhrA derAsarajInA raMgamaMDapanuM kArya pUrNa thayuM ane sAdhvInAM, mahArAjonAM AvAgamana ane comAsAM thavAM zrI gAMdhIne yaza maLyo. dhrAMgadhrA najIkamAM cUlI gAma vihAramAM Jain Education Intenational Page #908 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 888 dhanya dharAH Ave che, tyAM upAzrayanA vistRtIkaraNa kAryamAM paNa videzanI 'jIvadayA' sAthe joDI dIdhuM che. Aje paNa teo kizorabhAI eka pArTInA sahayogathI sArI rakamano kharca karyo. zrI zAha' nahIM balka 'kizorabhAI jIvadayA'nA nAme jANItA banyA kAntibhAInI icchAthI tapAgacchanA saMghanA upAzrayamAM che ane "dosta'nA upanAmathI paNa khyAta banyA che. zrI navakAramaMtranI pIThikAnuM kArya paNa cAlu thayuM ane pUrNa thatAM kizorabhAI zAhanuM vyaktitva ane udAratA eTalI gahana che ke dAtAnA hAthe saMghane arpaNa samAraMbha paNa yojAI gayo. AvI tenI sapATI kadApi mApI zakAya tema nathI. zrI kizorabhAI pIThikA hAlAramAM ArAdhanA dhAma pachI dhrAMgadhrAmAM e jAtanI zAhano janma dhAnerA nivAsI maNibahena amUlakhabhAI A bIjI pIThikA haze. A kAryamAM navakAra maMtranA mahimAne premacaMdabhAI savANInA gRhAMgaNe thayo hato. temanI mAtRbhUmi vadhAratI ghaNI yojanAonuM sarjana thaze. A badhAM kAryomAM zrI dhAnerA che ane karmabhUmi surata-enTavarpa (beljiyama) che, paraMtu kAntibhAIne saMgha, samAja ane pUjyano ghaNo sahayoga maLyo A nokhI mATInA mAnavI sevAkSetrane samarpita thaI gujarAta tema che. potAnI zakti mujaba dharmakAryomAM ghaNuM badhuM kArya karI rahyA ja anya vistAro sAthe paNa vatana jeTalI ja vahAlapa dharAve che, vaLI zrI dhrAMgadhrA pAMjarApoLanI navI jagyA je dhrAMgadhrA che. temanAM patnI kokilAbahena paNa patinAM pagale dharma ane sevA surendranagara roDa upara Avela che tenA bAMdhakAmamAM kAMtibhAIne kAryamAM harahaMmeza sahayogI banI ardhAginInI vyAkhyAne sArthaka TrasTIoe vinaMtI karatAM te svIkArI hAla temAM sevA ApI karI rahyAM che, to 'vaDa evA TeTA, bApa evA beTA' ane 'moranAM rahyA che ane tyAM vizrAMtigRha baMdhAvI ApavAmAM Arthika sahAya IDAMne cItaravA na paDe te lokoktione sArthaka karI temanAM paNa Apela che. dhanyavAda! saMtAno manISa, mayUra tathA mInaLa paNa sevAkSetre ane dhArmikate uparAMta tyAM siddhagirino paTa banAvI tenuM maMdira sAmAjika kAryo sAthe vizeSa lagAva dharAve che. banAvI Apela che. tyAM dara varase phAgaNa suda 13nA meLo surata khAte varSothI kAryarata ane jIvadayA kSetre satata bharAya che tenI yAtrAe Avela yAtrALuone baMdI, sarabata, phaTa kAryarata rahI AgavI nAmanA meLavanAra zrI zAMtinAtha ceriTebala va.nI bhakti thAya che, tathA tyAM rahela gAyo, vAcharaDAM, bheMso TrasTa-suratanA mukhya AdhArastaMbha evA zrI kizorabhAI zAha va. pazuone goLa tathA khoLa nakhAya che Ama siddhigirinI (jIvadayA) varSano vadhumAM vadhu samaya dhaMdhAkIya kSetre enTavarSamAM yAtrAe na jaI zake teo A lAbha le Ama cAra-pAMca varasathI gALe che, paraMtu temanA jIvananI mukhya kAmagIrI to paropakAra cAle che. vaLI dhrAMgadhrAthI phakta 6 kilomITara hovAthI ghaNA ane abola jIvonI rakSA karavAnI che. temaNe potAnA jIvadayA pharavA jAya che tyAM bALako mATe kriDAMgaNa paNa che. ane mAnavatAnAM kAryone vega ApavA ja surata khAte zrI zAMtinAtha ceriTebala TrasTanI racanA karI hatI. zrI kizorabhAI jemanuM jIvana ja "jIvadayA' banI gayuM che ane zAhe A saMsthAno ghaNo suMdara ane prabhAvaka vikAsa karyo che. jeo darekanA "dosta banI gayA che iMglenDanA laMDana khAte yaMga inDiyana vejiTeriyansa evA nokhI mATInA mAnavI sosAyaTI dvArA kvIna golDa jyubilInI ujavaNI prasaMge zrI kizorabhAI zAha zAkAhAra tathA prANIonI sukhAkArI mATe sakriya pratibhAonuM -hiteza saMghavI (enTavarSa) mahAvIra evorDathI sanmAna karyuM hatuM. dakSiNa laMDanamAM kvInsa gArDana khAte Ayojita samArohamAM pAMca vibhUtione A banAsakAMThA jillAnA dhAnerA nagaranI dhanya dharA gaurava evorDa enAyata karAyo hato, jemAM eka mAtra gujarAtI evA laI zake tevI aneka vibhUtio A dharatI para janmI Aje beljiyama-enTavarpa sthita zrI kizorabhAI zAha (jIvadayA)no vizvastare vatana mAtRbhUmine gaurava apAvI rahela che. AvuM samAveza thayo hato. temanI jIvadayA pravRttinI videzanI dharatI umadA vyaktitva dharAvatI vibhUtio paikI zrI kizorabhAI para thayela kadara mAtra dhAnerA ja nahIM, banAsakAMThA ane gujarAta amUlakhabhAI zAhanuM nAma gaurava sAthe levuM paDe tema che. mATe paNa gauravaprada bAbata che. jIvadayA ane sAmAjika sevA kSetre ullekhanIya kAmagIrI chellAM 25thI vadhu varSothI karI rahelA zrI kizorabhAInuM jIvana eTalI teo nIce mujaba evorDa dvArA sanmAnita thayA che. hade jIvadayA sAthe vaNAI gayuM che ke temanuM nAma ja lokoe mahAvIra evorDa' laMDana varSa 2002, zrI mahAvIra Jain Education Intemational Page #909 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 inTaranezanala evorDa' gujarAta varSa 2003 (UN0 2003nA progrAma heThaLa), 'hAyara ejyukezana enDa DevalapamenTa (heDa) evoDa' varSa 2004 (amerikA sthita da. eziyAnA heDa kvArTara, nyU dilhInI inTaranezanala esosiezana oNpha ejyukeTarsa phora varlDa pIsa dvArA), 'pravAsI komyuniTI sarvisa evorDa' varSa 2005. bALapaNathI ja vA mAnavatAnA saMskAro meLavI Aje vizvastare parivAra, samAja ane mAtRbhUmine gaurava bakSI rahelA zrI kizorabhAI zAhano pUro paricaya ApavA to Akho graMtha lakhavo paDe tema che, tyAre temaNe jIvana sAthe vaNI lIdhela jIvadayA pravRttinI AcherI jhalaka atre prastuta che. zrI kizorabhAIne lekhana pravRtti pratye zokha ane abhigama hovApI 'dosta'nA upanAmathI jANItA che. esa.esa.sI. sudhI abhyAsa karyo hovA chatAM vAcana, ciMtana ane manananA kAraNe temanAmAM AvaData, anubhava ane saMskAra ucca koTinA che. temane maLatAM, temanA guNono paricaya thayA vagara raheze nahIM. paisAnuM ke kAryanuM kaMI ja abhimAna jovA maLaze nahIM. paradezamAM paNa jIvadayAnI pravRttio tathA zAkAhAranA pracAra dvArA jIvadayAnA saMskAro jALavI rahyA che. enTavarpa (beljIyama)mAM phArma sencurI (pAMjarApoLa)mAM 50 vone sthAnika mitronA sahakArathI eka varSa mATe dattaka lIdhA hatA. enTavarpa (beljiyama)mAM `Dierenambulance Antwerpen' (pazu embyulasa)`Antwerp Indian Community' nAmathI spAnika mitronA sahakArathI sponsara karela che. enTavarpa (beljiyama)mAM tA. 34 eprila 2004nA roja Vegetarian Day (zAkAhArI dina) sponsara karyo hato. tenI ujavaNImAM tyAMnA lagabhaga 3000 vyaktioe bhAga laI saphaLa banAvyo hato.. jIvadayA kSetre nAmanA dharAvatI zrI zAMtinAtha ceri. TrasTa, suratanA AdyasthApake vizvastare jIvadayA pravRttimAM sakriya bhAga bhajavI AkhuM jIvana jIvadayA-mAnavatAnAM kAryomAM samarpita karI dIdhuM che...... ! nIcenI saMsthAomAM sevA-phUla khIlavI rahyA che...... naM. 1. 2. 3. 4. 5. . 7. 8. 9. 10. 11. saMlagna saMsthAonAM nAma zrI zAMtinAya ceriTebala TrasTa (surata) maNibahena vrajalAla mahetA hospiTala, dhAnerA suMdaravana gauzALA jIvApara (jasada1) byUTi vidhAuTa *alTI, ekSa. DAyarekTara, surata zAkhA enimala velaphera borDa opha inDiyA (mAsa) banAsakAMThA esosiezana, surata zrI dhAnerA mahAjana pAMjarApoLa yutha klaba opha dhAnerA (surata) zrI ghaMTAkarNa mahAvIra AsthA maMDaLa (surata) rimAnDa homa, surata aMdhajana zALA, surata pravRtti : 889 ho mene. TrasTI TrasTI jAnacI kamiTImembara ophisara sabhya kamiTImembara pramukha pramukha AjIvana sabhya AjIvana sabhya 1. jIvadayAnA dareka kSetre (a) pAMjarApoLa ane gauzALAne sahakAra, (ba) katalakhAnAnA jIva choDAvavA, (ka) prANIonI dekharekha tathA oparezano karAvavAM, (2) mAnavatAvAdI saMsthAone sahAyarUpa thavuM. (3) garIbone tathA devAmAM Arthika, meDikla sahAya karavI. (4) lepresI hospiTala, bhikSuka gRha, rimAnDa homa, gharaDAMghara, aMdhajana zALA, nArI-saMrakSaNa gRha, anAthAzramanI pravRttiomAM dhAni sahAya karavI. 5. avAra-navAra AvatI kudaratI AphatomAM mAnavatAnAM kAryo. 6. netravazo tathA oparezana kempo karavA. 7. bhUkaMpa kudaratI honAratomAM madadarUpa banavuM. zrI kezavalAla mohanalAla zAha zikSaNapremI, dharmapremI ane mAnavatAnI vividha pravRttionA cAhaka zrI kezavalAlabhAI ema. zAha mULa amadAvAdanA vatanI hatA. lagabhaga sItteranI uMmare pahoMcelA A zreSThIzrIe ela.ela.bI. sudhInuM zikSaNa jIvane lIdhuM. zikSaNanA A zikSaNa, saMskAranI pravRttiomAM rasa ane ruci hovAne kAraNe pATaNa, kaDI, amadAvAda, sI. Page #910 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 890 ena. vidyAlayanA gRhapati tarIkenI yazasvI kAmagIrI karIne vizALa janasamudAyano prema saMpAdana karyo. sADAtraNa dAyakA pahelAM muMbaImAM zeTha zrI jIvatalAla pratApazIbhAInI lAgaNIthI muMbaImAM Agamana thayuM ane dhArmika zikSaNa saMghamAM joDAyA, chatAM muMbaI-amadAvAda banne jagyAe vasavATa cAlu rAkhyo. motI dharamanA kAMTAnI peDhImAM paNa keTaloka samaya kAmagIrI bajAvI. bilorI kAca jevuM temanuM svaccha hRdaya haMmezAM sAttvika pravRttione jhaMkhyA karyuM. nibaMdhaharIphAI, kAvya spardhAo, zikSaNasaMghanI patrikAnuM eDiTiMga, navakAra ane anya stavanonI kalAkendra dvArA rekorDa utarAvI Adhunika yugamAM ati upayogI keseTa utarAvavA preraNAtmaka banyA. zibironuM AbAda rIte orgenAijhiMga karyuM. bhAratabharamAM zibironA sthApaka hatA, prathama zibira AbudelavADAmAM 1962-63mAM karI jemAMthI kumArapALa vi. zAha jevA tejasvI-cAritryazIla kAryakaro taiyAra thayA tathA pU. sAdhvIjI nirmaLAzrIjInI nizrAmAM kanyAzibira zarU karAvI, jemAMthI aneka kanyAratno Adarza zrAvikA banI zakyA che. tethI kezubhAI zibiravALA kahevAyA. temanuM AdhyAtmika utthAna temanAM dharmapatnI tapasvI suzIlAbahenane AbhArI che. parivAra sAthe bhAratanA lagabhaga badhAM ja tIrthonI yAtrAe jaI AvyA. temanA putra rAjendrabhAInA utsAhathI pAlitANA samavasaraNa maMdiramAM ane zaMkhezvara 108 tIrthamAM, amadAvAda, pAlaDI-opero sosAyaTImAM upAzraya tathA AyaMbila khAtAmAM saMpattino sadupayoga potAnA parivAra dvArA udAratAthI karI sAro evo lAbha lIdho hato. temanI navakAra maMtra tathA cattArI maMgalanI samUha prArthanA muMbaImAM bahu khyAti pAmavAthI teo kezubhAI navakAravALA paNa kahevAyA. vAcana, saMgItakalA vagere zokhathI teonuM mana haMmezAM soLe kaLAe khIleluM ja jovA maLyuM che. zreyAMsa phAunDezana TrasTa dvArA vividha dhArmika pravRttio calAvavAmAM temaNe hamaNAM ja jainadharma upara muMbaI yunivarsiTImAM pIeca.DI karyuM ane amadAvAdamAM jAhera sammAna pAmyA pU.A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI tathA pU. A. zrI bhuvanabhAnusUrijI ma.sA.nA temanA dareka kAmamAM preraNA ane AzIrvAda maLatAM rahyAM. zrI kezubhAI zibiravAlA-- navakAravALA nAmathI jaina zAsanamAM teo khUba ja khyAti dhanya dharA pAmyA hatA. temanA parivAranAM sabhyoe upadhAna paNa karelAM. temanAM putravadhU pravINAbahena dhArmika zibironuM saMcAlana kare che. vrata-niyamamAM AkhuM kuTuMba khUba ja coksAIpUrvaka amala kare che. kuTuMbamAM putra-prapautra vagere cothI peDhI eka sAthe rahetA hatA. emanA vakIlAtanA abhyAsa ane anubhavano lAbha aneka saMsthAone mArgadarzanarUpe maLelo che. khAsa karIne pablika TrasTa ekTa aMgenI apIlanuM kAma temaNe dilhI suprima korTa sudhI 1954thI 1958 sudhI karyuM tathA 'aMtarikSanI tIrtha'nA saMdarbhamAM nAgapura ane dilhInI hAikorTa, suprima korTa sudhI laData ApelI che. kezubhAInA jIvananI saphaLatAmAM temanA parivArano khUba khUba sahakAra rahelo che. temanAM dharmapatnI suzIlAbahena eka sahanazIla dharma-ArAdhanAne varela ane saraLa svabhAvI patiparAyaNa vaMdanIya vyakti che. temanA parivAramAM putra rAjendrakumAra ane putrI chAyAbahena pachI pautra-pautrIono vizALa saMskArI sabhyono samAveza gaNAvI zakAya. vAlakezvaramAM temanA phleTamAM ghara-derAsaranI hAjarIne lIdhe AjanI peDhI sudhIno samasta parivAra ArAdhanAmaya saMskAramAM Ucharelo che. zrI kezubhAIe uparanuM koIpaNa kAma na karyuM hota ke koIpaNa siddhi jIvanamAM prApta na karI hota to paNa emane tIrthaMkara nAmakarma baMdhAve evuM jabarajasta sAhasabharyuM kAma je karyuM che te mATe amadAvAdano jaina saMgha temane haMmezAM yAda rAkhaze. amadAvAdanAM komI tophAno ane karaphyunA divasomAM muslima vistAromAM AvelA jamAlapuranA jaina derAsaronI pratimAone tyAMthI mitronI sahAya laIne khaseDIne nadIpAranA surakSita vistAramAM lAvI jinamaMdira-jina pratimAonI surakSA ekale hAthe miliTarInI madadathI je karI che te mATe emanI dharmarakSA mATenI hiMmata prazaMsanIya che, anumodanIya che. Aja seTelAiTa vistAramAM preraNAtIrtha'mAM badhA bhagavAna pratiSThApUrvaka birAjamAna che ane Aje pU.A. zrI rAjyasUrIzvarajI ma.sAhebanI nizrAmAM nUtana 24 jinezvaronA jinAlayanuM nirmANa thayuM. zrI kezubhAI jainasamAjanuM gaurava hatA. Page #911 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 udAracarita puNyAtmA sva. zrI khumacaMda ratanacaMda zAha vartamAna jaina zAsananA itihAsamAM maMDAra rAjasthAnanuM nAma suvarNAkSare aMkita thayeluM che. jemaNe ucca vizuddha cAritryathI vizeSa mahattvanI koI bAbata gaNatarImAM lIdhI nathI evA parama AdaraNIya jaina zreSThI zrI khumacaMdabhAI jaina samAjanuM gauravazALI ratna che. maMDAra emanuM vatana paNa nAnI kumaLI vaye muMbaImAM emanuM Agamana thayuM. pitAzrIe zarU karelI trAMbA-pittaLanI dukAna potAnI haiyAsUjha ane dIrdhadaSTithI vikasAvI, uttarottara ghaNo vikAsa thato rahyo. pariNAme Aje dhaMdhAkIya kSetre nAmanA meLavI che, je emanA pracaMDa puruSArthanI sAkSI pUrI pADe che. teNe vyApAramAM je rasa lIdho te karatAM vizeSa rasa emaNe nAnIvaye dharma ane AdhyAtmika kSetre levA mAMDyo ane kahevAya che ke jainadharma AcAravicArane nAnI uMmarathI jIvatAM pacAvyo. jiMdagImAM kyAreya abhakSya padArthono upayoga karyo nathI tema kyAreya temanuM moDhuM chUTuM nathI. saM. 2013nI sAlathI bAre mahinA ukALeluM pANI vApare che. devagurudharma paratve emanI ananya zraddhA ane bhaktibhAva rahyAM che. A puNyazALI AtmA haMmezAM ArAdhanAmAM AgaLa vadhatA rahyA. saMpattine potAnI pAchaLa calAvanArA A guNasaMpanna zreSThIe AjanI temanI vizALa parivAranI je kAMI asakyAmato che temAMthI vizeSa rakama temaNe dharmane kSetre arpaNa karI. dAnasaritAno A AMkaDo ghaNo moTo thavA jAya che. AvA udAracarita puNyAtmAnA jIvananuM mUlya AMkavuM ghaNuM ja kaThina che. zrImaMtAIno domadoma vaibhava chatAM temanI sAdagI, vinamratA, saujanya ane nirAbhimAnapaNuM saunI prazaMsA ane dAda mAMgI le che. jinabhaktinA rasika A puNyAtmAe potAnA garbha- zrImaMtAIbharyA jIvanamAM paNa saMsAra ane saMsAranA anekavidha AkarSaNone tilAMjali ApI, 'sarva virati dharma'nI upAsanA karavAnI tIvra jhaMkhanA sAthe dezivarita jIvanathI AtmakalyANa 891 mArge AgaLa vadhavApUrvaka stavana, chaMda, sajjhAya Adi kaMThastha karI, yathA samaye madhura kaMThe teno upayoga karI AtmamastImANatA. zeThazrIne dravyAnuyogAdi graMthanA abhyAsanI paNa tIvra utkaMThA, jethI sAmAyikamAM svAdhyAya, vAcana tema ja ophisamAM beThA hoya tyAre paNa dharmavAcana cAlu ja hoya. A rIte prakaraNa, bhASya, karmagraMtha paMcasaMgraha, kammapayaDI, tattvArthasUtra, bRhatsaMgrahaNI Adino abhyAsa karI te te sUtronI anuprekSA karI tattvajijJAsuo sAthe carcA karatA. zrI khumacaMdabhAInAM dharmapatnI sva. cUnIbahenanuM jIvana paNa eka zrAvikAne zobhatuM hatuM. temanA parivAramAM cha putro che. ane te darekane dharmasaMskAro ApavAnuM teo cUkyAM nathI, jenAM pariNAme Aje vividha dhaMdhAmAM joDAvA chatAM temanI dharmazraddhA sArI che. dhananA DhagalA upara birAjavA chatAM jarUratavALA sAdharmika bhAI baheno tarapha haMmezAM mAyALu ane namra rahyAM che. jainetaro paNa emanA AMgaNethI kyAreya pAchAM gayAM nathI. arthAt AMgaNe AvelAno premabhAvathI Adara-satkAra karyo che. sAduM jIvana jIvatAM A dAnezvarI lAkhonI sakhAvatono pravAha vaheDAvavA uparAMta aneka saMsthAo ane TrasTonA sthaMbha banIne rahyAM che. dAna, zIla, tapa ane tyAga bhAvanAthI emanuM vyaktigata jIvana anekone khUba ja preraNAdAyI banI rahyuM che. dharma ane zAsanasevAnI ananya lAgaNI dharAvanAra zrI khumacaMdabhAIe AcAryabhagavaMtonI nizrAmAM saMghayAtrA paNa kADhela che. bhAratabharanAM nAnAMmoTAM aneka tIrthonI yAtrA uparAMta upAzrayo ane maMdironAM zilAsthApana karela che. saMkhyAbaMdha jaina pAThazALAomAM temanI deNagI ane jAtadekharekha hatI ane Aje paNa parivAra taraphathI thatI rahI che. navvANuM yAtrAo karI. upadhAna karAvyAM, traNa vakhata 500 yAtrikonI spezyala Treina laI gayA. jaina derAsaro, bhojanazALAo, jJAnamaMdiro, vRddhAzramo, pAThazALAo ane nAnI moTI aneka saMsthAone temaNe navapallavita karI hatI. aneka sAmAjika pravRttiomAM agresara zrI caMdulAla bhAIcaMda zAha saurASTramAM surendranagara jillAnA jorAvaranagaranA vatanI zrI caMdulAlabhAIno janma tA. 1-1-1928nA roja thayo. meTrika sudhInuM zikSaNa amadAvAdamAM zeThazrI cImanalAla nagInadAsa vidyAvihAramAM 1940-46mAM lIdhuM paNa pachI 1948thI muMbaIne karmabhUmi banAvI. Page #912 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 892 1953thI muMbaImAM dIpaka meDikala sTorsanI nAnI davAnI dukAnathI dhaMdhAkIya pravRtti zarU karI, jemAM krame krame sAro vikAsa thayo. deva-guru-dharmamAM ananya zraddhA-bhaktine kAraNe temanA sevAjIvananI sumadhuratA sadA mahekatI rahe che. vyavasAyamAM dIpaka meDikala sTora vImA ejanTa tema ja yuniTa TrasTanA ejanTa tarIkenI jvalaMta ujvaLa kArakIrdI dharAve che. yAtrArthe hiMdanAM ghaNAM sthaLonuM paribhramaNa karyuM che. zrI caMdubhAI aneka sAmAjika saMsthA sAthe ghaniSTha rIte saMkaLAyelA che, jevI ke-jaina sahakArI beMkamAM 1974thI borDa opha DAyarekTaranA membara tarIke tathA muMbaI camana chAtramaMDaLamAM pramukhamaMtrI tarIke cAlu che. temaja zrI pragati maMDaLa senTrala kayumarsa ko.o. sosAyaTImAM kamiTI membara tarIke bAra varSa sevA ApelI. sI. enDa DI. kemisTa jhonanA 1975thI 1995 hAlamAM presiDenTa tarIke cAlu hatA. muMbaImAM jhAlAvADa jaina saMghanA maMtrI tarIke sevA Apela. temaja spezyala ekjhikyuTiva mejisTreTa klabamAM temaja mahAvIra jaina vidyAlayamAM kamiTI membara tarIke temaja jinAlaya TrasTanA TrasTI temaja muMbaI jIvadayA maMDaLamAM khajAnacI temaja maMtrI tarIke sevA Apela che. jhAlAvADa sozyala grupa tathA zrI govAliyA Tenka jaina saMghamAM kamiTI membara tarIkenI sevAo, jaina adhyAtma sTaDI sarkalamAM zarUAtathI ja khajAnacI maMtrI, vAlakezvara sarkalanA pramukha tarIkenI sevA Ape che. ogaSTa krAMti ko. o. sosAyaTImAM ceramena tarIke tathA anya nAnI-moTI saMsthAonI sevAo lakSamAM laI mahArASTra sarakAre 1972nA ogaSTathI jasTisa opha pIsa (je.pI.)nI padavI enAyata karelI, uparAMta sarakAre 1974nA jUnathI spezyala ekjhikyuTiva mejisTreTa tarIke temane pasaMda karyA che. hAlamAM teo esa.I.ema. tarIke nimaNUka Apela. temanI pragatimAM temanAM dharmapatnIno phALo jarApaNa nAno-sUno nathI. kaMcanabahene mAsakSamaNa, siddhitapa tema ja upadhAnatapa, varasItapa vagere aneka tapazcaryAo karela che. AkhuMye kuTuMba khUba ja dhArmika raMge raMgAyeluM che. kaMcanabahenano baba ja dharma, uge gAyelaM che. kaMcanabahenano svargavAsa 10-3-03 ApaNA eka rUpiyAnA nukasAna sAme bIjAne pAMca rUpiyAno phAyado thato hoya to ApaNe nukazAna bhogavI levuM, A rIte temaNe jIvanamAM apanAvI che. (A rItathI game teTaluM bhogavavuM paDe) garIba, bimAra temaja saMjogonA bhoga banelAo pratye khUba ja dayA rAkhI yathAzakti tana-mana-dhanano bhoga Apavo e rIta paNa jIvanamAM apanAvI che. hamaNAM ja thoDA dhanya dharA: samaya pahelAM zrI caMdubhAI ane temanA laghubaMdhu navInacaMdrabhAInA parivAranA saujanyathI muMbaIthI jesalamerarANakapura vagere aneka tIrthasthAnonA yAtrA-pravAsanuM Ayojana kareluM. muMbaIthI 54 yAtriko tathA jorAvaranagara vagerenAM 54 yAtriko maLIne 108 yAtrikono yazasvI yAtrA pravAsa yojayo hato. parama kRpALu paramAtmA jIvananA chellA zvAsa sudhI Apane sevA karavAnI taka Ape tevI prArthanA. me 2004 nAgezvara tIrthanI yAtrA karAvI che. ghaNI saMsthAomAM nAnAM-moTAM Donezano Apela che. temanI eka dIkarI anItAbahena kamalezabhAI vakhAriyA che. temane traNa dIkarAo che. kamalezabhAI vakIlAta temano moTo putra DAyamaMDanI lAinamAM che. nAnAbhAI navInabhAInuM avasAna 17-12-01 thayela temanA patnI tathA putrI lInAbahena be putro dhArmika jIvana gALe che. zrI cinubhAI hiMmatalAla zAha jaina ane jainetara sevAkIya saMsthAomAM zikSaNa, saMskAra ane mAnavatAnAM kAryothI jemanAM jIvanakAryonI prazaMsA thaI rahI che evA zrI cinubhAI rAmapurA-bhaMDokA (viramagAma)nA mULa vatanI che. janma 1936mAM thayo. surendranagaranI borDiMgamAM rahIne meTrika sudhI abhyAsa karyo. A samaya daramyAna gRhapati karamacaMdabhAInA sevA saMskAra, maitrI, zikSaNa ane saMskAra pratyeno pUjyabhAva, gurubhakti jevA guNothI emanuM vyaktitva vikasita thayuM che. muMbaImAM be varSanI nokarInA anubhava pachI sAhasa karIne dhaMdhAmAM jhaMpalAvyuM ane agraNI kAryakartA ane nAmAMkita vyApArI tarIke khyAti pAmyA. mesarsa zAha bradharsa enDa kuM.nuM moTuM nAma che. dhaMdhAmAM prativarSa saphaLatA prApta thatAM dhanasaMpatti paNa vadhavA lAgI ane jIvana aneka rIte samRddha thatuM rahyuM. vidyA ane saMpattine udAratAthI vahetI mUkavAmAM Ave to pachI banne vastuo sAme cAlIne Ave che. - cinubhAInA jIvanamAM saMpatti e moTAI ke abhimAnanuM pratIka nathI, paNa dharma ane mAnavasevAnAM kAryomAM satata sadvyaya karavAnI zubha bhAvanAo pragaTa thatI rahI che. mAdare vatanamAM zikSaNanI suvidhA upalabdha thAya te mATe bAlamaMdira, miDalaskUla Jain Education Intemational Page #913 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 ane hAiskUlanI sthApanA karAvIne bALakonAM ghaDataramAM mahAmUluM pradAna karyuM che. mananA vikAsa mATe zikSaNasaMsthA che to tananA vikAsa mATe ne taMdurastInA rakSaNa mATe hospiTala mATe udAratAthI dAna ApIne rAmapurA-bhaMDokA gAmamAM sau koInI zubhabhAvanAo prApta karI zakyA che. surendranagaramAM hAiskUla, borDiMga ane bI.eDa. kolejanI sthApanA karAvIne ucca zikSaNakSetre emanI saMpattino sarvyaya thayo che. viramagAmamAM orthopeDika hospiTala ane mAMDala jevA nAnA gAmamAM petholojikala leboreTarInI sthApanA karIne cikitsA mATe suvidhA lokone prApta thaI che temAM paNa jo koInuM yogadAna hoya to cinubhAInuM. A badhI saMsthAomAM ceramenapada saMbhALIne tenA vikAsa mATe teozrI saMpattine samaya ane zaktino paNa bhoga Apyo che. emanI sevAnuM kSetra vahAlasoyA vatanathI vistAra pAmIne janmasthaLanI AjubAjunA vistAra uparAMta muMbaImAM paNa vistAra pAmyuM che. zrI jhAlAvADa jaina zve. mU.pU. phAunDezana, sarvodaya meDikala sosAyaTI, sahayoga TrasTa, maMjulAbahena cinubhAI zAha TrasTa, mAnavamaMdira TrasTa, ThakkarabApA sArvajanika chAtrAlaya, mahetA jaina borDiMga, zrI jhAlAvADa jaina mU. saMgha, mahAvIra sevA kendra, mahAvIra hArTa phAunDezana, saurASTra meDikala senTara jevI saMsthAonA sakriya kAryakartA che. A saMsthAonI yAdI uparathI khyAla Ave che ke emanI sevApravRttinA pAyAmAM zikSaNa ane ArogyanI sevAnI sAthe pachAta vistAranAM lokonA utthAnanI pravRttio paNa thAya che eTale janasevA e prabhusevA' che. e emanA jIvanano siddhAMta banI gayo che. jaina sAdhu-sAdhvIjIonI vaiyAvacca, abhyAsa, AyaMbilakhAtuM, sAdharmikabhakti, sAta kSetra vageremAM paNa udAra hAthe supAtra dAna karIne emanA hAthane AbhUSaNothI nahIM paNa dAnathI alaMkRta karyo che. Aje dhArmika prasaMgomAM vijJAnayuganI gatie pahoMcI jAya che ane yathAzakti lAbha laIne jinazAsananA eka Adarza kAryakartA, milanasAra svabhAva, maitrI- vinaya, zrutajJAnapremI vagere guNothI emanuM vyaktitva nirALuM che. keTalAka janmathI garbhazrImaMta hoya paraMparAgata rIte dAna-puNyasevA kAryo kare che, paNa cinubhAI janmathI sAmAnya hatA temAMthI eka asAdhAraNa vyakti tarIke Aje vidhamAna che. emanI pratibhAnI A lAkSaNikatA pratibhAdarzananuM navaluM najarANuM che. temaNe 32 varSanI yuvAna vaye sAmAjika sevAo zarU karI hatI. Jain Education Intemational 893 zAha teoe anya saMsthAomAM dAna ApelAM che. aneka saMsthAonA TrasTI che. khAsa karIne mahAvIra hArTa risarca phAunDezana, sI.yu. meDikala kaoNleja-surendranagara, maMjulA orthopeDika haoNspiTala-viramagAma, jaina borDiMga, maMjulA kalA ekeDemI AvI pAMtrIsa jeTalI saMsthAomAM sakriya sevA ApI rahyA che. 10-12-06nA roja muMbaImAM vasatA jhAlAvADI parivAronA eka snehamilana vakhate temanA 'samAjaratna' padapradAnano prasaMga paNa bhavya rIte UjavAI gayo. tA. zrI cimanalAla khImacaMda mahetA satyane jema zaNagAranI bilakula jarUra nathI tema saMsAramAM keTalAMka mAnavaratno svayaM satyathI prakAzI UThe che. jIvanamAM ghaNuM badhuM nakkara kAma karyuM hovA chatAM kazuM ja karyuM nathI evI nirapekSa vRttithI potAnuM kartavya bajAvye jAya che. AvA A samasta mAnavajAtanA kalyANaicchuka zrI sI. ke. mahetA sAhebane varSo pahelAM ekavAra rUbarU maLavAnuM banyuM tyAre prathama paricaye ja emanA Rju hRdayanI chApa aMkita thaI hatI. AvuM mamatALuM vyaktitva dharAvatA zrI cimanalAlabhAIe puruSArtha ane apUrva AtmavizvAsathI nAnI vayamAM ja svataMtra dhaMdhAmAM jhaMpalAvyuM. nItimattA ane UMDI sUjha-samajane kAraNe dhIre dhIre paNa pragatikAraka rIte dhaMdhAno vikAsa thato gayo. 1971mAM dIpaka nAiTrAiTa li.nI sthApanA karI ane 1979mAM dIpaka pharTilAijharsa korporezananI sthApanA karI vyApArika kSetre AgavuM sthAna UbhuM karyuM, sAthe dharmazraddhAnA siMcanathI saMskArachoDane paNa Ucheryo. mULabhUta rIte dharmanA saMskArasiMcanathI dhArmika ane sAmAjika kAryomAM paNa samAjasevA ane anukaMpAdRSTithI uttarottara dAnadharmanAM sopAno caDatA rahyA. prabaLa puNyabaLanA yogathI ja dhaMdhAnI unnati ane dhArmika, sAmAjika kAryomAM pragati sadhAya che. evA emanA dRDha vizvAsane laIne dhaMdhAmAM khUba ja vyasta hovA chatAM AtmikaAdhyAtmika saMbaMdhone ucca pada ApatA rahyA. vyApAra, udyogakSetra uparAMta sAmAjika, dhArmikakSetre paNa temaNe vinamra rIte potAno yazasvI phALo Apyo che. vaDodarA nAMdesarI khAte eka adyatana hospiTalanI suMdara sagavaDa grAmINa temaja audyogika janatA mATe eka phAunDezananI racanA karI, jeno lAbha seMkaDo loko laI rahyAM che. dIpaka meDikala phAunDezana ane dIpaka ceriTebala TrasTamAM Page #914 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 894 dhanya dharAH lagabhaga 80 mANasono sevAbhAvI sTApha AjubAjunAM saMkhyAbaMdha gAmaDAMomAM sevA ApI rahyAM che. teo dAyaNanI tAlImanuM tathA A vistAranI mahilAomAMthI sagarbhAone alaga tAravavAnuM, gAmaDAMomAM klinikanI zreSThatama suvidhA pahoMcADavAnuM, rasIkaraNanuM temaja mahilAo tathA taruNa taruNIo mATe mAhitI zikSaNa ane saMdezAvyavahAra pUrA pADavAnI sevA Ape che. A badhI ja mAnavasevAnI pravRttinA pAyAmAM zrI cimanalAlabhAInI paragaju sevAparAyaNatA dharabAyelI paDI che. dhaMdhAmAM ane samAjasevAmAM temanuM kAryakauzalya haMmezAM jhaLakI rahyuM che. dhaMdhArthe samagra vizvanI pradakSiNA karI hovA chatAM bhAratamAM hoya ke amerikAmAM hoya sudeva, suguru, sudharma, sAthe ja rahyAM che. eka Adarza zrAvaka tarIkenA badhA ja sadguNonuM temanAmAM darzana thAya che ane tethI ja temanuM vyaktitva haMmezAM nirALuM bhAse che. kemikalsanA vyApArakSetre vyApaka nAmanA meLavIne aDhI dAyakAnA kemikalamArakonA bahoLA anubhava pachI sane 1970mAM udyogakSetre ghaNuM moTuM padArpaNa karyuM. sakhata parizrama bAda dIpaka nAiTrAiTanA utpAdana kSetranI dazAbdI 1lI eprila 1983mAM zAnadAra rIte UjavI. 1982nI divALI saurASTra mATe vAvAjhoDAnA jhaMjhAvAtathI khUbaja kAjaLagherI banI rahI tyAre dIpaka ceri. TrasTanI paNa tvarita sthApanA karI ane judA judA projekTa dvArA pIDita Atmikone zAtA bakSI. rahevAnAM ghara kheDUtone ane mAladhArIone hajAronI saMkhyAmAM pazuonuM punaHsthApana, gAmegAma jaIne vAsaNo, rezana, vastro vagerenuM vitaraNa lAkhone hisAbe karyuM. vahIvaTI sUjha ane tvarita kArya karavAnI kaneha ApaNA A zreSThIvaryamAM jovA maLe che. samAjane temanI sevAno lAbha aharniza maLato rahe e ja abhyarthanA. zrI caMpakalAla TI. khokhara mahesANA jillAnA UMjhAnA vatanI che. chellAM ghaNAM varSothI "jaMbudvIpa' dharmasaMkulanA sarjanamAM pAyAnA AraMbhathI kAryarata che. pU.paM. zrI abhayasAgarajI mahArAjanA sAnidhyamAM AvyA pachI chellAM batrIza varSathI navakAramaMtra haiyAmAM vasyo ane dharmaraMge raMgAyA. UMjhA mahAjanamAM sevA uparAMta IDarapAvApurImAM paNa sevA ApatA rahyA che. DAyamanDanA vyavasAyamAM sArI rIte pragati karI rahyA che. Aje paNa potAnA jIvanano vizeSa samaya dharmakAryomAM ja pasAra karI rahyA che. vAsA cimanalAla premacaMdabhAI potAnI uMmara 5 varSanI hatI tyAre parivAra sAthe bUDhaNAthI pAlitANA rahevA mATe Avela. zarUAtano abhyAsa prAthamikazALA pAlitANA ane tyArabAda s.s.c. sudhI zrI yazovijayajI jaina gurukuLa-pAlitANAmAM karI ane 1962mAM dhaMdhArthe muMbaI Avela. bUDhaNAthI muMbaI sudhInI saphara lAlanapAlana temanAM pUjya mAtuzrI mAnakuMvarabahenane AbhArI che, jeNe pAlitANAmAM sakhata mahenata karIne saMtAnone moTAM karyA ane bhaNAvyAM. A samaya daramyAna pU. pitAzrI premacaMdabhAI jIvarAjabhAI zeTha Aka. peDhI chApariyALImAM A/c tarIke nokarI karatA hatA. 1962thI 1971 sudhI muMbaImAM nokarI karI ane te daramiyAna 1966mAM mRdulAbahena dudANAvALAM sAthe lagna thayAM. cAra dIkarI ane eka dIkaro-darekane sArA ghare paraNAvela che. dIkarAne tyAM paNa eka dIkaro ane dIkarI che. 1971mAM potAno svataMtra dhaMdho-bolaberiMga saplAyano cAlu karela. 1984mAM surata dukAna karI, je hAlamAM cAlu che. hAlamAM ja TANA-agiyALI gAma vacce ratanapara gAmamAM khetIlAyaka jamIna rAkhIne khetI paNa cAlu karela che. mAtuzrI tathA pitAzrInuM 12 varSa pahelAM avasAna thayela che. pote traNe-bhAI-cAra bahena. hAlamAM potAne khetInA kAmakAja mATe bUDhaNA avAranavAra javAnuM thAya che. bUDhaNAnA rAjapUta kuTuMba sAthe bahu ja sArA saMbaMdho sthApita thayA che. 1061nA caitra vada-6-7-8nA roja bUDhaNA mukAme derAsaramAM zrI zAntinAtha bhagavAnanI mUrti besADavAno Adeza maLela ane te divase potAnAM pitAzrI tathA mAtuzrIe temanAM jIvana daramyAna karela satkAryo ane mAtuzrI tathA dharmapatnIe temanAM jIvanamAM karela tapazcaryAonI anumodanA arthe bUDhaNA mukAme siddhacakrapUjana bhaNAvavAnuM ane eka divasano gAmadhumADo baMdha karavAnuM suMdara kArya thayuM. hAlamAM muMbaIno dareka kArabhAra temanA putra ci. pareza saMbhALe che. Jain Education Intemational Jain Education Intermational Page #915 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 895 saMskArayAtrAnA movaDI vartavAnI khAnadAnI bharI rItabhAta dareka kAryamAM jovA maLe che. zrI sI. ena. saMghavI 1952mAM cArTarDa ekAunTanTa prekTisa zarU karI ane TUMka samayamAM ja prekTisa jamAvI paNa e Tebala-khurazI ane muMbaI zahera ane bhAratabharanI vIsa karatAM vadhu pratiSThita ophisanI duniyA mAMhyalAne nAnI paDavA lAgI. audyogika vyAvasAyika, vyApArI, sAmAjika, zaikSaNika, sAMskRtika, dhArmika kSetramAM jhaMpalAvyuM, jyAM "mAMhI paDyA te mahA sukha mANe' jevuM ane vaidakIya saMsthAomAM temaNe vividha adhikArIpade rahIne nathI hotuM, chatAM paLepaLanI apramAda kartavyaniSThAthI jevA kartavyaniSTha ane noMdhapAtra sevAo karI che ane karatA rahyA che. karmavIra eka saphaLa udyogapati tarIke bahAra AvyA. hajI jaina sozyala grupa je jaina saMskAra grupa banI mahekI rahyuM cetananA ghoDA ghaTamAM thanagane che. temanI saujanyazIla che, tenA pheDarezananI sthApanAmAM temanI dUraMdezItA, kAryadakSatA vyAvahArikatA, spaSTa chatAM DaMkharahita vicAradhArA ane kAryane ane saune snehathI potAnAM karI levAnI AtmasUjhano phALo ghaNo sarvAga suMdara rIte pAra pADavAnI anokhI AtmasUjha ane moTo che. sAmenI vyaktinA vicAro samajavAnI namratAne kAraNe videzomAM jaina sozyala grupsanI sthApanAmAM paNa agresara purogAmIonA prItipAtra, sahagAmIonA vizvAsapAtra ane rahyA. pheDarezane inTaranezanala eksaTenzana kamiTInA ceramena anugAmIonA zraddhApAtra banyA che. jiMdagImAM varaso nathI tarIke nimaNUka karI ane A padane amerikAmAM ghaNAM prapo umeratAM paNa varasomAM jiMdagI umere che. ghaNI vAra semyuala sthApI zobhAvyuM ane amerikA, AphrikAmAM vadhu grupo jonsananuM vAkya TAMke che : "evA dareka divasane huM veDaphAyelo sthApavAmAM prayatnazIla rahyA. zikAgo ane losa enjalasanAM gaNuM chuM ke jyAre meM ekAda paNa navo paricaya na bAMdhyo hoya." gruponAM udghATana vakhate sau sabhyone amerikAnI yAtrA karAvI jenI sAme mAnava mAtranA kalyANanuM dhyeya hoya, samAjaane "saMghavI' aTaka sArthaka karI. gaccha-saMpradAya ke anya utkarSa mATe tAlAvelI hoya, te eka paNa divasa kayAMthI veDaphe? bhedabhAvo bhUlIne sau jaino eka premamaya vAtAvaraNamAM haLemaLe mitra banavuM e paNa eka lahAvo che ane ema kahenArAonI ane utkarSa sAdhe e jovA samaya, zakti ane saMpattino bhoga saMkhyA nAnIsUnI nathI. "saMghavInA saMgamAM sau rAjI rAjI." Apyo. temanI adhyakSatAnA dedIpyamAna samayamAM bhAratabharamAM Ama to ghaNI saMsthAone potAnA lAge che paNa jaina 275 gruponI sthApanA thaI ane vizvabhara jainonI sauthI moTI sozyala grupa-muMbaIne mana saMghavI vizeSa rIte potAnA che. saMsthA banI. jaina sozyala grupa pheDarezananA sahakArathI ane DaoN. ela. ema. sIMdhavInA protsAhanathI tathA anya jaina AgevAnonA jaina sozyala grupa-muMbaI ane jaina sozyala grupsa jevA ke pratApa bhogIlAla, dIpacaMdabhAI gArDa vagerenA pheDarezanane temanA jevA bahumukhI pratibhAzALI pramukha maLyA hatA sahakArathI varlDa jaina konphIDarezananI sthApanA saMghavI sAhebe e kevA parama saubhAgyanI ghaTanA che. Aje jaina sozyala grupa karI, jemAM duniyAbharanA jaino jaina saMsthAo vagere joDAI zake muMbaI mATe AnaMdabharyA RNasvIkArano avasara che. sI. ena. saMghavI vAraMvAra thatA nathI. zrI pratApa bhogIlAlanI mahenatathI Aje varlDa jaina vyavahAra kuzaLa ane udAracarita dAnavIra konphIDezanamAM lagabhaga 70 lAkha rUpiyAnuM sthAyI phaMDa che. zrI zrI yUnIbhAI lakSmIcaMda saMghavI sAheba jabaradasta A upalabdhi kAyama yAda raheze jAmanagaramAM lagabhaga poNAlAkhanA kharcathI taiyAra thayela saMghavI sAheba, bahudhA saphArI sUTamAM najare paDe che, jemAM zrI lakSmI Azrama' tema ja tenA uparanA bhAgamAM vartatuM vadhu khissAM hoya che ane e khissAomAM sAmAjika saMsthAo "jainAnaMda pustakAlaya' A banne dhArmika saMsthAo zrI ke vyaktione Arthika sahayoga ApavAnI udAra tatparatA hoya cUnIbhAInI udAratAnA kharekhara yaza puMja che. zrI vardhamAnatapa che, paNa mAtra dAna ApI aTakI javuM ke enAthI koIne paMgu AyaMbilakhAtAmAM arpaNa thayelI 30,000nI rakamamAM paNa banAvI devAmAM nathI mAnatA. teo mAne che ke, sadyoga ApI potAne ardha lAbha ApavAnI vaDIla pAse karelI mAMgaNI e anyane svAvalaMbI banAvavo. mAnavanuM gaurava jaLavAya e rIte temanA audAryano jabbara purAvo che. potAnAM suzIla dharmapatnI che. Jain Education Intemational Page #916 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 896 dhanya dharA: zrImatI caMcaLabahene karela zrI navapadajI, vazatisthAnaka vagere dhIraja rAkhe. jarApaNa pAchA na haThe ane AraMbheluM kArya game tapazcaryA nimitte lagabhaga eka lAkhanA kharce karAvela bhavya te bhoge pAra utAre, zrI cunIbhAInI A sahaja prakRti hatI. udyApana (ujavaNuM) mahotsava ane te samaye TheTha gujarAtamAM e dhIratA ane gaMbhAratA temane koI ajaba rIte varelI hatI. birAjamAna pU. zAsanasamrATa zrI vijayanemisUrizvarajI zrI cunIbhAImAM hRdayanI nikhAlasa vRtti paNa anya vargane mahArAjAdi vizALa sAdhusamudAyane vijJapti karavApUrvaka vihAra anukaraNIya hatI. sAcuM kahevAmAM teo prAyaH koInI zarama karAvI jAmanagaramAM dabadabAbharyA pravezotsava prasaMge zrI rAkhatA nahIM, Ama chatAM temanA mukhamAM evI mIThAza rahetI cUnIbhAIe kareluM bAdazAhI sAmaiyuM jAmanagaranI jaina- te teonI vANI koIne paNa apriya thatI nahIM. haiyAmAM kaMI jainetaraprajA Aje paNa saMbhAre che. tIrthAdhirAja zrI zatruMjaya hoya ane mukhamAM kAMI hoya e vRtti temane jarApaNa iSTa girirAjanI taLeTImAM taiyAra thatAM zrI vardhamAna jaina nahotI. manamAM je ThIka lAge te pramANe ja teo bolanArA AgamamaMdiramAM sarvaprathama pacAsathI sATha hajAranI udAra ane mitabhASI hatA. tenAmAM vyavahAradakSatA-kArya karavAnI sakhAvata karanAra te bIjuM koI nahIM paNa A dAnavIra saMghapati kuzaLatA paNa kAMI ochI nahotI. e vyavahArakuzaLatAne aMge zrI cunIbhAI ja. zrI popaTalAla dhArazIbhAInA jAmanagarathI ja teo chevaTa sudhI vyavahAramAM ekasarakhA zuddha rahyA hatA. zatruMjayatIrthanA nIkaLelI aitihAsika saMghayAtrAnA kula kharcamAM nyAya-nIti upara temane athAga prema hato. ane jema bane tema ardhA bhAgIdAra thaI tIrthakara nAmakarmanA hetubhUta zAsanonnati anIti tathA prapaMcanAM pAsAMothI dUra rahevAya te mATe sadA karAvanAra paNa A nAnA saMghapati ja che. AvI hajAro ane jAgRta rahetA. lAkhonI udAra sakhAvato sivAya nAnI sakhAvato teozrI saujanya : zeThazrI popaTalAla dhArazIbhAI jaina vidyArthI bhavana taraphathI AjasudhImAM keTalI thaI haze tenI saMkhyA AMkaDAmAM to jAmanagara, teo pote ja jANatA haze. AvI asAdhAraNa udAratAne aMge jaina samAja dAnavIra puruSonI prathama paMktimAM teone gaNe to phUla gayuM phorama rahI temAM kAMI Azcarya nathI. jayaMtIlAla vI. zAha AvuM bhAre moTuM audArya chatAM A punyazALI vyaktimAM koI mAnavacirAga ja evo hoya che. saMsAranA vaibhavaabhimAnano eka aMza paNa jovA maLato nathI. temanI raheNI vilAsa ke vaira-virodha-dhikkAranI aMdhiyArI vacce e janma le kaheNI taddana sAdI hatI. vaDIlamaryAdA temaNe koIpaNa vakhata che ane aMdhArAmAM ajavALAM veratAM veratAM nirvANa sAdhe che. lopI nathI. vaDIla zrI popaTabhAI je koI kArya kare te harakoI emane mArA-tArAnI, AgaLa-pAchaLanI, mAnapAnanI koI prasaMge ApaNA nAnA saMghapati cUnIbhAI sadAya taiyAra ja hoya. dunvayI duvidhA jhAMkhI pADI zakatI nathI. emanA jIvananuM eka saMghayAtrA pravAsa daramyAna ghaNI vakhata anubhavAyuM che ke, koI ja lakSya hoya che. emanA mRtyunuM paNa eka ja lakSya hoya che. koI tevA zubha prasaMgomAM koI kArya vizeSa paratve temane jyAre "satyanI vedI para AtmasamarpaNa.' pratikULatAonA pUchavAmAM Ave tyAre teo eka ja vastu jaNAve ke "vaDIlane aMdhArAmAMthI svapuruSArthabaLe e AgaLa Ave che ne potAnA pUcho, temanI salAha lyo ane teo je pramANe kahe te pramANe dhyeyane siddha karavA jhajhUme che. Avo ja eka mAnava cirAga karo. mane A bAbatamAM jarA paNa pUchavAnI jarUra nathI. je vAta eTale ke ucca Adarzano avatAra. sajjanatAno sAgara zrI temane maMjUra che te mane maMjUra hoya ja." saMpUrNa lakSamIno yoga jayaMtilAla vI. zAha, jemaNe jIvanapaMthane jyotirmaya banAvavA chatAM vaDIlonI Avo AmnAya (maryAdA) koI bhAgyavAnamAM ja mATe khamIra, khumArI ane khAnadAnIno akhaMDa dIpa prajvalita daSTigocara thAya che. zrI cunIbhAInuM gAMbhIrya paNa janatAne herata pamADe tevuM gauravavaMtI gujarAtanA bemisAla banAsakAMThAnuM vIrakSetra hatuM. koI paNa kArya prasaMge teo kadI utAvaLA thatA nahIM. je vaDAnI virala vasuMdharAe tA. 25-12-1928thI zarU thatI kArya karavAnuM dhAryuM hoya teno prathama svayaM saMpUrNa vicAra kare, jIvanayAtrA jyAre je. vI. zAhanA lokasuprasiddha hulAmaNA tyArabAda vaDIlonI salAha le ane anumati maLyA bAda kArya nAmanA mukAma para AvI pahoMcI tyAre teozrInI sAmAjika, prAraMbhe. kAryano prAraMbha thayA bAda jo vidanaparaMparA Ave to karyo. Jain Education Intemational Page #917 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 89o, vyAvahArika, sahakArI, rAjakIya, zaikSaNika temaja AdhyAtmika kSetre vikrama saryo hato. rAjakIya raMge raMgAyelA hovA chatAM paNa virATatAnuM darzana vizvane karAvyuM. dhArmika kSetre paNa potAnA AgavA svarUpane TakAvI rAkhI potAnI vicakSaNa buddhinA prabhAve bhalabhalA mAthAbhAre jinazAsananI sevAnA yajJamAM potAnuM uttama kakSAnuM uttaradAyitva tattvone ramatAM ramatAM aMkuzamAM laI zakatA hatA. potAnI AgavI nodhAvyuM. pratibhAne game tevI AMTIghUMTImAM paNa svasthatA jALavI rAkhatA vizvanuM eka mAtra ajoDa, advitIya, alaukika, adbhuta, hatA. vikaTa ane viSama prasaMgamAM jarApaNa vicalita thayA vinA divya, bhavya, zilpa kalAyukta, padma sarovarAkAre zrI 108 kuzaLatAthI rasto kADhI zakatA hatA evA mUThI UMcerA mAnavI pArzvanAtha bhaktivihAra mahAprasAda tIrtha (zaMkhezvara)nA nirmANamAM tarIke jIvana jIvIne yazojvala jIvananI garimAne cAra cAMda temanI sevA kIrtikaLaza samAna hatI. rUnI gAme zrI goDIjI lagADyA hatA. temanA jIvanamAM vilakSaNa prajJA, apratima pArzvanAtha bhagavAnanA jinAlayanA nirmANamAM paNa temanI sevA puruSArtha ane jAjaramAna pratibhAno triveNI saMgama avazya Aje paNa yazogAthA gAI rahela che. suvizuddha cAritryamUrti jovA maLato hato. grAmakakSAe vaDA sevA sahakArI maMDaLInA, pa.pU. A. deveza zrImadvijayabhaktisUrIzvarajI mahArAjAnA paTTa jillA kakSAe banAsakAMThA jillA madhyastha sahakArI beMkanA, prabhAvaka guruvaryonA asIma kRpApAtre zrI jayaMtIbhAI ucca gujarAta rAjya kakSAe guja. komAM selanA ane dezakakSAe vaicArika Asane beThelI eka mahAna vibhUti hatA. kendranA nApheDanA ceramena tarIke eka sAthe rahIne sevA karI potAnuM nAma maMtrImaMDaLamAM AdaraNIya ane sanmAnanIya sthAna pAmyA chatAM suvarNaaMkita karyuM che. teozrIe sahakArI kSetranA pratinidhi tarIke paNa dararoja savAre niyamita be kalAka mauna, rAtribhojana tema videzapravAsa paNa kheDyo hato. khoTamAM jatAM ke nabaLI gaNAtI ja kaMdamULano tyAga e niyamanuM aDagapaNe pAlana karyuM. sahakArI saMsthAone asarakAraka napho karatI ane dhamadhamatI teozrIe sabita karyuM ke vicAronI pavitratA ane niyamanI banAvI che. sahakArI kSetranAM vividha pAsAMono talasparzI daDhatAthI eka ja jIvanakALamAM itihAsa banAvI zakAya che. anubhava ane abhyAsa karI anerI koThAsUjhane kAraNe anekanA Aje paNa teozrI eka jIvatA-jAgatA itihAsa svarUpe salAhakAra banyA. vidyamAna che. rAjakIyakSetre paNa zrI jayaMtIbhAInI siddhi nAnIsUnI teozrInI abhuta jIvanazailI AkarSaka ane sarAhanIya nathI. kAMkareja tAlukA paMcAyatanA pramukha tarIke cUMTAIne rAjakIya hatI. teozrIe banAsabeMkanA ceramena tarIke duSkALagrasta kArakirdInI zarUAta karanAra zrI jayaMtIbhAI jillA paMcAyatanA vistAromAM pAMjarApoLa calAvI. pradeza upapramukha tarIke sabhya tarIke cUMTAyA. ane I.sa. 1989mAM aDhI lAkha matanI mahArASTranA bhUkaMpa pIDito mATe jillAmAM pharI phALo ugharAvI jaMgI bahumatIe lokasabhAmAM cUMTAyA. 1990mAM kendranA temaja komI taMgadilI samaye pAlanapura zaheramAM hiMdu-muslima maMtrImaMDaLamAM rAjyakakSAnA khetI ane sahakAra khAtAnA maMtrI vistAromAM pagapALA pharI komI ekatA ane bhAIcArAnI banyA ane chelle pradeza koMgresanA upapramukha tarIke karmaTha ane bhAvanA sthApavAmAM umadA ane abhinaMdanIya sevA ApI hatI. sakriya kAryakaranI adAthI kAma karyuM. banAsakAMThAnA hajAro saMsArasAgaranA paTa para sADA cha dAyakA sudhI niraMtara, lokone rojagArI ApavAmAM agresara rahyA. jillA kheDUta asmalita, akhaMDitapaNe cAlatI teozrInI jIvananaiyA acAnaka maMDaLanA pramukha tarIke, gujarAta rAjya khetIvADI penalanA ceramena tA. 18 okTo. 1994nA gojhArAdine kALamukhA tUphAnI tarIke, tema ja banAsabeMkanA ceramena tarIke rahIne kheDUtonA ' vAvAjhoDAmAM ekAeka tUTI paDI, bhAMgI paDI ane mRtyunA vIjaLI ane anya prazno potAnI AgavI koThAsUjhathI UkelI mahAsAgaramAM vilIna thaI gaI. teozrInuM prANapaMkheruM kheDUtonA lokalADIlA banyA hatA. vAtsalyanA vaDalA zrI dehapiMjarane choDI paralokanI yAtrAe uDDayana karI gayuM. jayaMtIbhAInA haiyAmAM mAtRbhUmi pratyenuM RNa adA karavAnI jaina samAje niHsvArtha sevAkSetranI uttama mArgadarzaka, bhAvanA chalochala bharelI hatI. atyaMta kuzaLatA ane jAgRtinI preraNAmUrti, dharmotthAnamAM yogadAna ApanAra saMskAramUrti jillA zikSaNa samitinA ceramena tarIke eka ja varSanA gALAmAM gumAvI. camakato eka tejasvI sitAro kharI paDyo. mAtra cAlIza hajAra vidyArthIone zALAmAM dAkhala karIne ane traNa banAsakAMThA jillAmAM ja nahIM, samasta gujarAta rAjya eTaluM varSanA gALAmAM cha hajAra navA zikSakonI bharatI karIne zikSaNa Jain Education Intemational Page #918 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 898 dhanya dharAH ja nahIM dezanA stare vividha kSetranA eka zubhahitaciMtaka vyavasAyamAM temanA laghubaMdhu sva. bhAIzrI kAntilAlabhAIne mahAmAnava gumAvyo. teozrInuM jIvana dhUpasaLI jevuM hatuM. sugaMdhI joDela hatA. A sivAya aneka udyogo jevA ke raMgarasAyaNa, puSpa jevuM hatuM. tethI ja dhUpasaLI nathI paNa suvAsa che. phUla gayuM beTarIjha, sonA-cAMdI, kApaDa, sAikala, enjiniyariMga, ne phorama rahI . teozrInA jIvananAM satkAryo, guNarUpI suvAsa poTarIjha, syugara ane peinTa inDasTrIjhamAM paNa teoe rasa laI Aje paNa comera maheMkI rahI che. parama prabhAvaka zraddhAvaryonI udyogo sthApela. uMmaranA kAraNe teo sakriya dhaMdhAmAMthI nivRtta paraMparAnA pratApI vIrapuruSa zrI jayaMtIbhAIe susaMskAritAnA thayA che eTale phakta vAlacaMdanagara inDasTrIjha li.nA DAyarekTara AgavA teja dvArA sadAye susmita cahere jIvanane UjALyuM. tyArapachI bhatrIjA praphullabhAIe TekSaTAilsa inDasTrIjha zarU mRtyune mahotsava banAvyo ane vizvamAMthI vijayavaMtI vidAya karI hatI. Aje umaragAmamAM bIjhanesanA nAme vizALa laIne potAnAM nAma ane kAma sadAne mATe rAjatAM, gAjatAM ane TekSaTAIlsa phekTarI nAMkhI 100% amerikA khAte eksaporTa kare gUMjatA karI dIdhAM. che. jIvatalAlabhAIe jIvanamAM aneka lIlIsUkI joI ane vyApAraudyogamAM agresara : jANItA dAnavIra Aje eka AgevAna vepArI tarIke pratiSThA prApta karI che. rAvabahAdura zrI jIvatalAla paratApazIbhAI vepAra sAthe sAmAjika tathA dhArmika kAryomAM paNa khUba rasa letA hoI aneka saMsthAnA TrasTI tarIke sevA arpI ane jaina dharmapurIonAM AgevAna gaNAtA uttara gujarAtanA kAma karela ane Aje paNa karI rahyA che. muMbaI zaheranA rAdhanapura zaheramAM parama dharmazraddhALu ane saMskArI pitAzrI AgevAna jaina maMdira TrasTanA TrasTI tarIke varSo sudhI sevA paratApazIbhAI tathA mAtA jayakorabahenane tyAM zrI jIvAbhAIno ApyA bAda have nivRtta thayA che, chatAM zrI siddhakSetra janma vi.saM. 1943nA jeTha vadi 4ne divase thayo hato. zrAvikAzrama, mahesANA jaina saMskRta pAThazALA, muMbaI vardhamAna bALapaNamAM ja mAtApitAnA uttama dhArmika, vyAvahArika saMskAro tapa AyaMbila saMsthA, zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInI ane zraddhA saccAIno vAraso maLyo hato. kamiTImAM hAla paNa sakriya bhAga laI rahyA hatA. zrI siddhakSetra prAthamika abhyAsa rAdhanapuramAM ja pUro karI mAtra soLa zrAvikAzrama saMsthA je I.sa. 1950mAM lagabhaga mRta:prAya varSanI nAnI vayamAM ja kuTuMbanI Arthika javAbadArI upADavA banI gaI hatI ane baMdha thavAnI taiyArImAM hatI te saMsthAnuM muMbaI zaheramAM AvI nokarIthI jIvananI zarUAta karI. sukAna sthAnika kAryakartA zrI manasukhalAla jIvAbhAInA tyArabAda sonAcAMdI bajAramAM svataMtra dalAlIno dhaMdho zarU karI sahakArathI hAthamAM laI madrAsa, kalakattA, muMbaI tathA uttarottara bhAgya devInI kRpAthI muMbaInA AgevAna amadAvAda vagere sthaLe pravAso karI athAga mahenata laI saMsthA vAyadAbajAro temAM zerabajAra, rUbajAra, eraDAbajAra tathA mATe rU. 11 lAkhanuM moTuM bhaMDoLa bheguM karyuM ane saMsthAmATe sonAcAMdI bajAranA mAnya dalAla banyA. zaheramAM sonAcAMdIno rUA. 115 lAkhanA kharce pAlitANAmAM navuM makAna UbhuM karyuM vAyadAno bajAra vyavasthita karI sthApavAmAM Avela dhI bombe jemAM hAlamAM lagabhaga baso uparAMta bAlikAo-strIo lAbha buliyana eksaceMja li.nA phAunDara DAyarekTara tarIke buliyana laI rahela che ane vArSika kharca lagabhaga rU. 25 lAkhano thAya eksaceMja vikasAvavAmAM ghaNo ja mahattvano bhAga bhajavyo hato. che, je samAja udAratAthI pUro karI Ape che. temanAM sva. te jamAnAmAM thatAM aneka belAkabADAmAM potAnI AgavI buddhi dharmapatnI zrImatI jAsudabahenanA smaraNArthe sthApela zrI pratibhA ane vyApArI kunehathI UbhI thatI AMTIghUMTIo ane jAsudabahena jaina pAThazALA sthApI hatI. rAdhanapuramAM gujarAtI gUMco ukelI bajArane saphaLa mArgadarzana ApavAmAM AgaLa paDato skUlanuM makAna, hAiskUlanuM makAna, kAMtilAla pratApazI vANijya bhAga lIdho hato. zerabajAranI garvaniMga borDanA lAgalagATa 17 vibhAganuM makAna AyaMbila bhavana vagere saMsthAomAM sArI varSa sudhI DAyarekTara tarIke sevA bajAvela hatI. hindustAna nANAMkIya sahAya karI che. samAjanA bIjA ghaNAM kAmomAM madada bahAra lIvarapula koTana eksaceMja ane nyUyorka koTana karI che ane karI rahyA hatAM. dhArmika prasaMgo ghaNA nAnA moTA eksaceMjanA paNa membara banela. vAyadA bajAra uparAMta aneka temanA jIvanamAM UjavAyA che. temAM khAsa karI zrI inDasTrIjhamAM DAyarekTara tarIke sevA bajAvela ane eka samaye siddhAcalajIno cha'rI pALato saMgha, navvANuM yAtrA, be vakhata lagabhaga kaMpanIonA DAyarekTara hatA. potAnA dhaMdhAkIya pAlitANAmAM cAturmAsa, upadhAna tapa, temanA bhatrIjA iMdravadana Jain Education Intemational Page #919 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 899 tathA bhatrIjI behana maMjulAbahenanA dIkSA prasaMgo, temanA karatA rahyA che. aneka dhArmika ane sAmAjika pravRttiomAM teo pitAzrInA smaraNArthe Ujavela ujamaNAno prasaMga tathA saM. paDelA che. emaNe karelAM dhArmika ane sAmAjika kAryo dvArA 2005nI sAlamAM 13 mAsa pAlitANA saLaMga rahI nava lAkha jina-zAsanamAM haMmezAM emanuM nAma guMjatuM rahyuM che. navakArano jApa karyo hato. A badhA viziSTha prasaMgo hatA. dhArmika kSetre joIe to jagaprasiddha nAgezvara pArzvanAtha rAdhanapuranA mahUma navAbasAheba sAthe ghaNA ja nikaTa- tIrthanA akalpanIya vikAsa ane nirmANamAM emanuM ghaNuM yogadAna gADha saMparkamAM AvavAthI aneka dhArmika tathA sAmAjika che. kSetranAM anya maMdiro tathA upAzrayabhavanonAM navanirmANa upayogI kAryo thaI zakela. mahUma tathA hAlanA navAba emane AbhArI che. aneka aitihAsika sthApatyonAM emanA sAhebanI paNa sArI evI lAgaNI saMpAdana karI hatI. temanA jIrNoddhAra temaja vizALa dharmazALAonAM nirmANamAM emanuM kuTuMbamAM temanA sva. laghubaMdhu kAntibhAInA yuvAna putra tathA mahattama yogadAna rahyuM che. zrI nAgezvarathI zatruMjaya mahAtIrthanA putrIe saMsAratyAga karI jaina dIkSA aMgIkAra karI eka aitihAsika saMghanA saMghapati paNa teo rahI cUkyAM che. ujvala daSTAMta pUruM pADela che. te pU. dIkSito paMnyAsa zrI kSetranA sAmAjika vikAsamAM yogadAna ApavAmAM paNa caMdrazekharavijayajI tathA pU. sAdhvIjI mahAnaMdAzrIjI nAme dIpacaMdabhAIe pAchuM vALIne joyuM nathI. vidyAlaya ane kuTuMbanA saMskAra tathA dhArmika jIvananI suvAsa phelAvI rahyA che. cikitsAlaya-bhavanonAM nirmANa, nAnA-moTA pulo, DAmaramArgo tA. 31-12-1977nA roja 91 varSanI vaye samAdhipUrvaka vagerenuM rAjakIya sarakAra dvArA nirmANa, potAnA vistAranI nidhana thayela. janatAne maphata sAravAranI suvidhA prApya banAvavI, nAgezvara pArzvanAtha tIrthamAM yogadAna ApanAra vidyArthIone ziSyavRtti, pratibhAsaMpana vidyArthIone ucca zrI dIpacaMda jaina abhyAsa mATe Arthika sahAya, berojagArone kAma, nAgezvara ulamAM mArkeTa-nirmANa vagere emanAM ujvaLa kAryonI rAjasthAnanA jhAlAvaDa bolatI tasvIro che. jillAnA nAgezvara urjelanA zrI pannAlAla jainanAM dharmapatnI zrImatI zrI dIpacaMdabhAI zrI nAgezvara pArzvanAtha tIrtha-peDhI ane indarabAI jainanI puNyakSie zrI nAgezvara pArzvanAtha pablika ceriTI TrasTanA saciva pade sevA vi.saM. 1989nI vasaMtapaMcamInA Ape che. mAnavasevA ja jenuM parama lakSya che evA zrImatI divase eka putraratnane janma sItAbAI dIpacaMda jaina ceriTI TrasTanA paNa teo adhyakSa che. Apyo. bhaviSyamAM nAma ane kAma teo zrI jinakuzala guru, dAdAvADInA vAsadhArI ane zrI UjaLuM karanAra A putranuM nAma mahAvIra vidyAlaya, AloTanA saMcAlakapade paNa sevA Ape che. ApavAmAM AvyuM dIpacaMda. kahe che zrI dIpacaMdabhAI jillA zikSaNa samiti, jhAlAvADanA "putranA lakSaNa pAraNe parakhAI jAya che."--e nyAye bacapaNathI saMyojaka che. ane bhA.re.kA.so., ratalAmanA sadasya paNa che. zrI ja mAtAnA UjaLA ane ucca saMskAra ane dhArmikatAne dIpacaMde siddhAcala paTTamaMdira, nAgezvara vagere keTalAMya kSetromAM grahaNa karavAno AraMbha karI dIdho. saMsthApakarUpe emaNe sakriya yogadAna ApyuM ce. hAiskUla sudhInuM zikSaNa prApta karyA bAda dIpacaMdabhAIe samAja-sevAkSetre ullekhanIya bhUmikA bhajavavA badala vyavasAyamAM jhaMpalAvyuM. anAjano vepAra temaja vastra ane khetIne rAjasthAna sarakAre "bhAmAzA sanmAnathI emane navAjyA che. vyavasAya tarIke apanAvyAM. samAjasevAnAM kAryo arthe kRtajJatA darzAvavAnA laghuprayAsarUpe lagnajIvana daramyAna emano mohanalAla ane dharmacaMda a.bhA. jaina zvetAmbara zrIsaMgha dvArA 'dIpajyoti' abhinaMdana nAme be putro ane pArvatIbAI tathA durgAdevI nAme be putrIono graMtha arpaNa karI emane sammAnita karAyA che. saMsAra hato. dhArmika kSetramAM aneka saMgho du : prazastipatra arpaNa karI jIvanamAM pratikramaNa vagere dhArmika vidhio niraMtara emanuM sammAna karAyuM che. Jain Education Intemational Page #920 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 900 dhanya dharAH jinazAsananI amUlya sevAo badala samagra jaina samAja svabhAve saraLa, namra ane mitabhASI tema ja aMtarathI taraphathI "jainaratna' pada pradAna karI emanuM sammAna karAyuM che. pUrNapaNe yauvananA thanaganATathI raMgAyelA zrI navInabhAI AvAM judAM judAM aneka kSetronAM aneka sammAnanA dhArmikakSetre zrI sAvarakuMDalA gauzALAmAM pramukha, zrI dharmadAsa adhikArI evA zrI dIpacaMdabhAI lesTara (laMDana)mAM Ayojita zAMtidAsanI peDhImAM pramukha tathA zrI lallubhAI phAunDezanamAM jaina konpharansamAM pratinidhi tarIke sAmela thaI videzayAtrA paNa TrasTIsthAnethI sevAo ApI rahela che. tavizeSa zrI ghoghArI karI cUkyA che. visA zrImALI jaina jJAti-muMbaInI bhUtapUrva kamiTImAM sabhAsada tarIke potAnI bahumUlya sevAo ApI cUkyAM che. vartamAne teo zrI dIpacaMdabhAIne lAkha lAkha abhinaMdana! zrI vilepArle ghoghArI samAja tema ja zrI jaina saMghamAM potAnI sAhasika, udyamavIra ane saraLa svabhAvI bhakti ane zaktino pravAha vahevaDAvI rahyA che. navInacaMdra choTAlAla zeTha dareka saphaLa puruSanI pAchaLa eka nArIratna chupAyeluM hoya (sAvarakuMDalAvALA) che. zrI navInabhAInAM ardhAginI zrI nIlAbahena preraNA, puSTibaLa tema ja hUMpha ApIne sAcA arthamAM nArI dharma dIpAvyo saurASTranI suvarNabhUmi para samaye samaye dharmazUrAM ane che. A daMpatInAM saMtAno paNa dharmanA saMskArothI UMDAM rase karmazUrAM nararatno nIpajyAM che. pUrva dizAmAM zrI zatruMjaya raMgAyelAM che. zrI ane sarasvatIno Avo virala saMgama mahAtIrtha tema ja pazcima dizAmAM zrI giranArajI mahAtIrthanI samAjamAM javalle ja jovA maLe che. puNyAnubaMdhI puNyathI prApta madhyamAM nAvalI nadInA kinAre vaselA sAvarakuMDalA zaheranI lakSmIno moha tyajIne tenuM dharmakSetre tema ja sAmAjikakSetre zobhA nirALI che. sonAnI kodALIe vAvetara thavuM e koI viralavibhUtinA A zahere samAjane aneka narabaMkAo ApyA che. evA jIvanamAM ja saMbhavI zake che. sAvarakuMDalAnuM zeTha kuTuMba AvA anekavidha parivAromAM zeThazrI maNilAla becaradAsano parivAra umadA kAryomAM sahabhAgI banI puNyanuM pAtheya bAMdhI rahyuM che. AgavI haroLanuM sthAna dipAvI rahyo che. A parivAranA vaDA zeTha parivAra dharmanA siMcana dvArA zAzvata sukhano samA vizALa vRkSanI zItala chAyAmAM trIjI peDhIe birAjatA zrI adhikArI bane, sAthe samAjopayogI kAryo dvArA samAjanAM navInabhAIne AjanA samAraMbhamAM atithivizeSa tarIke pAmIne aMgomAM samRddhi prasarAvato rahe tevI apekSA asthAne nahIM ApaNe kRtakRtArthatA anubhavIe chIe. gaNAya. muMbaImAM mULajI jeThA mArkeTamAM vaDilopArjita peDhI me. sI. choTAlAla enDa kaMpanInuM baMdhuo zrI hasamukhabhAI, zrI saphaLa udyogapati cimanabhAI, zrI prakAzabhAI, zrI aruNabhAInA sAtha sahakAramAM zrIyuta pratApabhAI bhogIlAla zAha kuzaLatApUrvaka saMcAlana ane saMvardhana karI rahelA zrI jaina samAjanA gauravarUpa yuvAna AgevAna, keLavaNIpremI navInabhAIe TekSaTAilsanA kSetre haraNaphALa bharela che. zrI pratApabhAI bhogIlAlano janma tA. 25-10-1916nA bahoLI dhaMdhAkIya pravRttio ane vyAvahArika zreSThIvarya zrI bhogIlAla laheracaMdane tyAM thayo hato. jagatamAM javAbadArIonA kAraNe meTrika sudhI vidyAbhyAsa karIne teozrI bahu ja thoDI vyaktio jJAna, saMskAra ane saMpattino suMdara pitAzrInI dhIkhatI peDhImAM joDAI gayA ane potAnI AgavI suyoga jALavI zake che. zrI pratApabhAI AvI ja thoDI koThAsUjhathI samayanI nADa pArakhIne peDhIne prathama haroLamAM lAvI vyaktiomAMnA eka che. zrI pratApabhAI eka moTA zrImaMta mUkela che. kuTuMbamAM janmyA tathA UcharyA che, chatAM emanA pitAzrInI jema janmajanmAMtaranA UMDAM saMskAro tathA kuTuMbanI AgavI teoe paNa sukhazAliyApaNuM ke eza-ArAmanI vRttithI dUra praNAlInA subhaga saMyojanathI teozrI dharmopArjanane samabhAva- rahIne jIvanane pragatizIla ane kartavyaparAyaNa banAvyuM che. pUrvaka agatyatA ApatA rahyA che. mAtra prApta evI sukRta lakSmInuM zaikSaNika dRSTie mUlavatAM teozrI muMbaI yunivarsiTInI anudAna ApIne ja nahIM paraMtu aneka sthAnoe pratyakSapaNe rasa- arthazAstra sAthenI ema.e.nI DigrI dharAve che. sane 1938mAM rUci dAkhavIne potAno siMhaphALo noMdhAvatA rahyA che. Jain Education Intemational Page #921 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 901 abhyAsa pUro karyA pachI teoe potAnI vyavasAyI kArakirdInI uttamacaMda ArTsa koleja teonI cAle che. zarUAta emanA pitAzrI jemAM adhyakSa hatA, te bATalIboya AvA eka saphaLa udyogapati, bAhoza vahIvaTakartA ane enDa kuM.thI karI. yuvA vaya sAthe aMtara paNa yuvA hoI kAMIka dRSTimAM samayAnurUpa pheraphAra karavAnA himAyatI zrI pratApabhAInuM kAma karI batAvavAnI satata tamannA temanAmAM UbharAtI. AvA valaNa dhArmika tema ja samAja-utkarSanAM kAryo taraphanuM vadhu ne vadhu taravarATa sAthe AMtarasUjha ane AvaDatanA baLe emaNe A thAya e khUba AvakAradAyaka bAbata gaNAya. teozrInA kuTuMbamAM kaMpanInA kAryakSetrano vistAra karIne TUMka vakhatamAM ja noMdhapAtra nirabhimAnatAnI, sukanyanI je paraMparA cAlI rahI che te evo vikAsa karyo. uttarottara vikasatI rahe ane samAjane teozrInI zaktino vadhu sutarAu kApaDa-udyogamAM eka sArA jANakAra gaNAtA ne vadhu lAbha maLe evI zubha bhAvanA rAkhIe chIe. hovAthI aneka mobhAdAra sthAnoe rahIne emaNe potAnI aneka saMsthAonA kIrtistaMbha sevAo ApI che. zrIrAma milsanA menejiMga DAyarekTara tarIke saMghapati zrI popaTalAla dhArazIbhAI rahI te milanA vikAsamAM mahattvano phALo Apyo che. teoe muMbaInA milaonarsa esosiezananI kamiTInA sabhya tarIke soraTha-gohilavADatathA lebara saba-kamiTI (majUra peTA samiti)nA adhyakSa tarIke jhAlAvADa-hAlAra-kaMThALa varSo sudhI kAmagIrI bajAvI che. mila onarsa esosiezana vagere vibhAgomAM vaheMcAyela tathA inDiyana maracanTsa cembara jevI vikhyAta saMsthAnA pramukha e kAThiyAvADanA lIlAchama banavAnuM gaurava paNa meLavyuM che. bombe cembara opha komarsa evA hAlAra prAMtathI ane enDa inDasTrIjhanI kamiTImAM temaja inDiyana koTana milsa temAM Avela devanagara sarakhA pheDarezana ane pheDarezana opha inDiyana cembarsanuM sabhyapada jAmanagara-navAnagaranA zobhAvI rahyA che. Aje teo moTara udyoga, enjiniyariMga vikhyAta nAmathI bhAgye ja udyoga, plAsTika, raMga ane rasAyaNa ene udyoganI vImA koI ajANa haze. amuka udyoganI nAmAMkita kaMpanIonA DirekTarapade rahI e saikAo ja thayAM vasavATa chatAM kaMpanIone mArgadarzana ApI rahyA che. A agAu benkiMga eka pachI eka thatA rAjyakartA rAjavIonI bAhozIthI A ane vahANavaTA udyoganI kaMpanIomAM DirekTara pade paNa rahI zahera dareka bAbatamAM ghaNuM ja AgaLa vadhyuM che. cUkyA che. muMbaI porTa TrasTanA daza varSa sudhI TrasTI, muMbaI jinamaMdirAdi dharmAlayothI suzobhita A jAmanagaramAM TeksaTAila risarca esosiezananA cha varSa sudhI pramukha vasatA aneka jaino paikI osavAla vaMzavibhUSaNa dharmaparAyaNa hAlamAM dilhImAM zrI AtmavallabhasmAraka zikSaNanidhi yAne zreSThIvarya zrImAnuM dhArazIbhAI devarAjabhAInAM dharmamUrti samAM vallabhasmArakanA pramukha ane tyAM cAlatA bhogIlAla laheracaMda sahadharmacAriNI raLiyAtabAInI ratnakukSi dvArA saM. 1934mAM insTiTyUTa opha inDolojInA sthApaka, varlDa jaina kAMta popaTabhAIno janma thayo. bAlyAvasthAmAM parimita vidyAbhyAsa pheDarezananA TrasTa borDanA pramukha ema ghaNI jagyAe temanuM chatAM putramAM barAbara UtarelA dharmasaMskAritA rUpI mAtapitAnA yogadAna noMdhAyuM che. sarakAre temanI sevAonA bahumAnArthe amUlya vArasAe alpavidyAbhyAsamAM paNa khUba vikAsa karyo jasTisa opha pIsa'nI mAnada padavI ApI hatI. ane tethI ja yogya vaye muMbaI javAnuM thatAM vyApArAdinI dhamadhokAra cAlu paristhitimAM paNa devadarzana-prabhupUjanavaibhavI ane vyavasAyI jIvanamAM rahetA hovA chatAM zrI pratApabhAI prabhubhakti, yathAzakti tapa ane samAja tathA dharmanI guruvaMdana-vyAkhyAnazravaNa-vrata-paccakakhANa vagerenA niyamothI vaMcita na rahetAM ApabaLathI karelI lAkhonI kamANImAM unnatinAM kAryomAM sAro evo rasa laI rahyA che. eTaluM ja nahIM mAtApitAe arpaNa karelA ane sadguruvaronA saMsargathI puSTa paNa dravya, kSetra, kALa ane bhAvano pUrepUro vicAra karIne thayelA dharmavArasAne zrImAna popaTabhAIe barAbara sAcavI dhArmika, sAmAjika ane keLavaNI kSetre dAnanA pravAhane atyAranI rAkhyo. mokSamArga samArAdhaka suvihita sAdhu munivaronA jarUriyAta pramANe udAratAthI vALe che. aMdherImAM laheracaMda , saMsargamAM AvatAM jatAM, jaina samAjamAM jeonuM dArzanika vijJAna Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #922 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 902 dhanya dharAH ajoDa gaNAya che, AgamanA jeo akhaMDa abhyAsI che, sArvajanika seneToriyamamAM rUA. 50,000 temaja rUA. jeonI talasparzInI temaja tattvono niSkarSa pradarzita karanArI 25,000nI gaMjAvara rakama arpaNa karI jaina samAjane manamohaka vyAkhyAnapaddhatie jaina-jainetara vidvAnone mugdha karyA zobhAvanAra paNa A naravIra hatA. zAsana samrATazrI che, zAsana ane tIrthonA saMrakSaNArthe Aja sudhImAM jeoe vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA sadupadezathI zrI kadaMbagiri prANAMta kaSTo paNa sahana karyA che te paramatAraka AgamoddhAraka tIrthamAM girirAja upara tathA nIcenAM jinamaMdiromAM svataMtra pU. zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyAdi parivAra devakulikAo taiyAra karAvI temAM anaMta upakArI zrI jinezvara sahita saM. 1974mAM muMbaImAM thayela cAturmAsa daramyAna mahArAjanAM biMbonI aMjana-zalAkA-pratiSThAo zeTha zrImAna popaTabhAI saguruvaryanA vizeSa samAgamamAM AvyA. popaTabhAIe karAvI che. te uparAMta rUA. 23,000nA kharce A vAraMvAra thatAM dharmazravaNathI zraddhA-jJAnapUrvaka viratimAM paNa tIrthamAM ja vizAla upAzraya baMdhAvI zeTha jinadAsa dharmadAsanI AgaLa vadhyA che. saMpUrNa zrImaMtAI chatAM sAdAI, prabhunA zAsana peDhIne teoe arpaNa karela che. selANA (mALavA)mAM upAzrayanI upara romaroma rAga, jJAnAbhyAsamAM AgaLa vadhavAnI utkaMThA jarUra jaNAtAM teno ardha kharaca ApanAra paNa teo ja hatA. ane yathAzakti viratinuM ArAdhana, temaja lamI uparathI mUccha ochI karavA sAthe yogya kSetramAM khullo mukelo dAnapravAha e pATaNa nivAsI saMghapati zeTha nagInadAsa karamacaMda taraphathI kADhavAmAM Avela mahAna saMghane dhrAMgadhrA mukAme tema ja caturaMgI yoga bhAgye ja koI puNyazALI vyaktimAM dRSTigocara amadAvAda nivAsI saMghapati zeTha mANekalAla manasukhalAla thAya che. saMghapati zrI popaTalAla A caturaMgI yoganuM sthAna hatuM taraphathI kADhavAmAM Avela samRddhizALI vizALa saMghane jUnAgaDha tema temanA paricayamAM AvanArane Aje paNa avazya jaNAya mukAme svAmIvatsalanA AmaMtraNa ApI saMghabhaktino paNa puNyazALI popaTabhAIe lAbha lIdho che. jAmanagaramAM to pAlitANA, ratalAma, jAmanagarAdi sthaLoe pU. zrI navakArazI ne svAmIvacchalanA prasaMgo keTalIyavAra teozrIe sAgarAnandasUrIzvarajI AdinI adhyakSatAmAM hajAronA sadvyaye udAra dilathI ujavyA hatA. potAnAM sahadharmacAriNI zrImatI karAvelA mahAmaMgalakArI zrI upadhAnatapanI ArAdhanA teone UjamabahenanA varasItapanAM pAraNA prasaMge seMkaDo sAdharmika samyagudarzanAdi ratnatrayInI sevanAmAM keTalo avihaDa rAga che te badhuo sAthe zrI siddhakSetranI chAyAmAM jaI pAraNAMno prasaMga batAvI Ape che. e ja rIte jAmanagaramAM zrI vardhamAnatapa ghaNI udAravRttithI Ujavyo ane navakArazInuM jamaNa ApI AyaMbilakhAtuM-devabAga-lakSmI Azrama-jainAnaMda pustakAlaya- jainazAsanano DaMko vagADyo. saM. 1976mAM A girirAjanI jaina vidyArthIbhuvana vagere dhArmika saMsthAo rUpI kIrtistaMbho Aje chAyAmAM mahAmaMgalamaya zrI upadhAnatapanI ArAdhanA karAvI paNa e dAnavIranAM yazogAna gAI kRtajJatA pradarzita kare che. ane te prasaMge mALAropaNa mahotsavAdi zubha kAryomAM A I.sa. 1918mAM AkhAya hiMdamAM vistAra pAmelA bhAgyazALIe hajAro rUpiyAno kharca karyo. uparAMta saMvata inphaluenjhAnA jherI tAve jAmanagaramAM jyAre virATa svarUpa 1992mAM pU. zrI sAgarAnandasUrIzvarajI mahArAjanA zubha haste teonA ziSyo vagerene apAyela AcAryapadavInA suprasaMge paNa lIdhuM te avasare sthAnika jaina komanI rAhata mATe dezI vaidyo tathA aSTApada-samavasaraNAdi paMcatIrthanI racanApUrvaka aThThAI DokTaro mAraphata davA vagerenuM sAdhana vizALa kharce pUruM pADanAra mahotsava, aSTottarI snAtra, navakArazI vagere dharmakAryamAM aDhaLaka ane svayaMsevako dvArA dardIonI sAravAra zuzruSA karI aMtaranA dravya zreSThI zrI popaTabhAIe vAparela. zAsanarasika dharmAtmAo AzIrvAda meLavanAra jo koI haya to te A puNyazALI vyakti ja hatI. temanI sevAthI saMtuSTa thayelA zrI jainasaMghe temane e dharmakriyA zAMtipUrvaka karI zake, sAdhumahArAjonAM vyAkhyAnAdino sukhapUrvaka lAbha laI zake te nimitte jAmanagaramAM jaina avasare hajAro mAnavonI vizALa saMkhyA vacce abhinaMdana patra lakSmIAzramanI joDe lagabhaga pacAsathI sATha hajAranA kharce paNa arpaNa karI. "sevA dharma : paramagahano yoginAmapyagamyaH" devabAga nAmanI dhArmika saMsthA UbhI karanAra A bhAgyazALI e maharSinI sUktino amala karanAranI bhUrIbhUrI prazaMsA karI zeTha ja hatA. mahAnirjarAnuM kAraNa zrI vardhamAna tapaAyaMbilahatI. A sivAya kSayanI bhayaMkara bimArIthI piDAtA dardIone khAtAmAM rU. 30,000 jevI udAra sakhAvata karanAra ane rAhata maLe te mATe jAmanagara tathA pAlitANAmAM taiyAra thatAM sAdharmikonI bhakti nimitte hajAronI rakama arpaNa karavA sAthe Jain Education Intemational Jain Education Interational Page #923 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 903 jaina bhojanazALAnAM maMDANa karanAra A dharmavIra saMghapatinuM yugala ja gaNI zakAya. dAna-zIla-tapa ane bhAva e dharmanA cAra prakAramAM dAnadharmanuM ArAdhana karavAmAM popaTabhAInI jevI tatparatA dekhAI te pramANe zIla dharmanI sevanAmAM teo jarA paNa UtaratA nahotA. potAne saMtAna nahIM hovA chatAM pistAlIza varSanI prauDha uMmaramAM, saMpattinuM sarvAga suMdara sAdhana chatAM, AjIvana sajoDe brahmacaryavrata uccaravuM e temano manonigraha keTalo majabUta haze te batAvI Ape che, eTaluM ja nahIM paraMtu svayaM grahaNa karela sarvaziromaNi brahmacaryavratamAM mAnasika, vAcika ane kAyika khalana thavA na pAme tene mATe teo sadA sAvadhAna rahetA. potAne anukULa suzIla dharmapatnIno suyoga thavo e paNa temano parama bhAgyodaya sUcave che. dAna ane zIlanA uttama sadguNo sAthe tapoguNa paNa zrImAna popaTabhAIno jANavA yogya che. khAnapAnanI saMpUrNa sAmagrI chatAM aSTamI, caturdazI, ujvala paMcamI vagere parvatithionA divase upavAsa, AyaMbila, ekAsaNuM vagere kAMIpaNa tapasyA temane avazya hoya ja, zarIranI mAMdagImAM paNa teo tapasyAnI bhAvanAne bhUlatA nahIM. arihaMta-siddhAdi navapadamaya zrI siddhacakra bhagavaMtanI ArAdhanAmAM teo eTalA ujamALa ke e AyaMbilanI oLInA divasomAM eka dhAnyanAM AyaMbilanI AkarI tapazcaryA ane te paNa saMpUrNa vidhi-vidhAna sAthe karI sarvaziromaNi navapadajI mahArAjanA teo ArAdhaka banyA. e navapadajInI oLI thayA chatAM haju te pratyenA pUrNa sabhAva tevone tevo ja jovA maLyo. zrI siddhakSetranI yAtrA karavA mATe jyAre jyAre je divase teo pAlitANAmAM Ave ane girirAjanI yAtrA kare te prathama divase temane upavAsa ja hoya ane jyAre tyAMthI ghara tarapha jAya tyAre prAyaH AyaMbila ja hoya. e tapodharmanA maMgalapaNAmAM temano sadbhAvAtireka jANavA mATe basa che. dAna-zIla ane tapa e traNeya dharmanA prakAro bhAvathI saMgata hoya to ja saMpUrNa phaLa ApanArAM zAstrakAroe kahyA che. A saMghapatijI kAMI dAnAdi dharmanuM ArAdhana karavA kaTibaddha che temAM temanI saMpUrNa bhAvanAno suyoga ja hoya. koInI preraNAthI parANe bhAvanA vinA karavuM e temane ochuM rucikara che, te uparAMta bhAvadharmanA be bheda paikI cAritradharmanA prathama bhedanuM svayaM yadyapi ArAdhanA karavAmAM teo haMmezA taiyAra rahyA che. saddagurunI adhyakSatAmAM nANa maMDAvIne teoe bAra vrata ghaNAM varSo thayAM uccarela; eTaluM ja nahi, paraMtu pote tema ja potAnA dharmapatnIe karelAM paMcamI-navapadajInI oLI vagere tapasyAnI pUrNAhUti prasaMge ghaNAM ja ThAThathI hajAronA kharce Ujavela udyApana mahotsava prasaMge dezaviratI dharmArAdhaka samAjane potAne AMgaNe notarI janatAe ApelA svAgatAdhyakSapadane yathArtha saphaLa karela che. rAjanagaranivAsI dharmarasika zrImAna zeTha pannAlAla umAbhAInA pramukhapaNAmAM tema ja ApaNA saMghapatinI svAgatAdhyakSatAmAM UjavAyela e ujvala dharmaprasaMgane jAmanagaranI jaina-jainetara prajA haju aneka vAra yAda kare che. emanI yogyatAne anurUpa pAnasara ane mahesANAmAM UjavAyela dezavirati dharmArAdhaka samAjanA adhyakSa tarIke jaina samAje temanI varaNI karI ane teoe paNa potAnI kAryadakSatAthI samAje ApelA sukAnInA padane ghaNuM ja zobhAvyuM. A saMghapatijI aMge jaNAvyA mujaba ekalA dharmakuzala ja nahotA, paraMtu temanI vyavahArakuzaLatA paNa ghaNI ajaba hatI. game teTalAM kAryo hoya to paNa temanI kArya vyavasthAnI zakti sahu koIne herata pamADe che. svayaM cakora-kAryadakSa ane dUraMdezI eTaluM ja nahIM paraMtu koI paNa kAryanuM sAruM-mAThuM zuM phaLa Avaze tenuM sAcuM anumAna karavAnI temanI sUjha avarNanIya hatI. emanuM kahevuM haMmezAM dalIlapUrvaka ja hoya che. teo bahu parimita bolavAvALA, paraMtu je bole che te ghaNo vicAra karIne bole. temanI bhASAmAM eTalI mIThAza hoya che ke te bolatA hoya tyAre "haju zeTha bolyA ja kare" ema sAMbhaLanAra sahu koInI cAhanA rahe che. pU. AcArya mahArAjAo, upAdhyAya, maharSio vagere aneka sAdhuonA paricayamAM AvavA uparAMta rAjA-mahArAjA, mahAmAtya, zeTha, zAhukAra ane vidvAna varganA saMsargamAM ghaNI vakhata teo AvelA hovAthI emanI kArya karavAnI sUjha-samaja ane zakti ghaNAM ja khIlelAM che. prasaMgopAta teo sAruM bhASaNa paNa ApI zakatA. jAmanagaranA zAsanarasika saMghamAM zrI popaTabhAInI AgevAnI pratyeka dharmapremI bhAIo-bahenone ghaNI ja icchanIya thaI paDela. sarala AtmAone dharmamAM joDavAne mATe sadA teo taiyAra ja hoya che. temanA samAgamamAM AvyA bAda aneka AtmAone dharmano avihaDa raMga lAgelo che, aneka vyaktio vrata-niyama-paccakhANa dhAravAvALA thayAM che, kaMIka jIvo durvyasanathI mukti meLavI jIvanapalaTo pAmyA che. jAmanagaranI yaMgamensa jaina sosAyaTInA teo prANa hatA. zrImAna saMghapatino saubhAgyasUrya eTalo udayavaMto hato ke jAmanagaranA sthAnika samAja uparAMta amadAvAda, pATaNa vagere zaherono jaina samAja tenI khUbakhUba cAhanA rAkhe. ane hunnara Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #924 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 904 dhanya dharA: kAryo : udyogazALAnuM uddaghATana athavA tevA koI paNa meLAvaDA zubha sAdharmika bhakti karaje." puNya sAtha Apyo. lakSmIe jANe A prasaMge A puNyazALIne pradhAnapada ApI potAnI bhAvanA vyakta puNyazALIne tyAM vAsa karyo. pU.A. zrI jinaprabhasUrIzvarajI kare. saMghavI popaTabhAI pAlitANA-AgamamaMdiramAM svargavAsa ma.sA. (te vakhate munizrI)nI zubha nizrAmAM potAnA gAmamAM ja pAmyA, AgamamaMdiranA nirmANamAM teo mukhya sahayogI hatA. upadhAna tapa karAvyAM. mahotsava daramyAna prabhAvanA ApavA pote tenI bAjunuM gaNadharamaMdira paNa teoe potAnA svadravyathI ja UbhA rahe. badAma, akharoTa bharI bharIne Ape, lenArane banAvyuM hatuM. rUmAla pAtharavo paDe e rIte udAratAthI ApatA. mAlagAMva (rAja.)nA dAnavIra saMghapati emanA jIvanamAM thayela aneka sukato ane sAmAjika zrI bheramalajI hukamacaMdajI bAphanA ginesa buka opha jainIjhamamAM aMkita thayela 3200 ArAdhakonA jIrAvalA tIrthamAM viziSTa Ayojana 1800 aTTama thayelAM. pa.pU. A. zrI guNaratnasUrijI ma.sA.nI zubha nizrAmAM A adbhuta aitihAsika Ayojana thayela. zrI mAlagAmathI zatruMjaya mahAtIrthano 2700 yAtrikono cha'rIpAlita saMgha, samasta jaina samAja dvArA zrI zaMkhezvara tIrthamAM dAnavIrapada pradAna (zrI zatruMjayano aitihAsika cha'rIpAlita saMgha zaMkhezvaramAM cAra divasa rokAyo, 2200 aThThama thayAM. hajAro yAtrikoe A saMghanAM darzanano lAbha lIdho. te daramyAna A pada pradAna thayela.), zrI jIrAvalA tIrthamAM "pareza bhojanazALA bhavana'nuM bhavya nirmANa, tIrthAdhirAja zrI zatruMjaya tIrthamAM 'saMghavI zrI bharamalajI hukamIcaMdajI saMghavI zrImatI suMdarabeta bharamalajI saMghavI bheru vihAra' nuM bhavya nirmANa, "saMghavI bheru vihAra' nI bAjumAM prAraMbhika jIvana : ghaNAM varSo pUrva A parivAramAMthI saMgha ja saMghavI suMdarabahena, delavADA tIrthamAM "saMghavI bherumalajI nIkaLyo hato, mATe A parivAra saMghavI parivAra tarIke hukamacaMdajI bhojanazALA bhavana'zrI acalagaDha tIrthamAM "zrImatI oLakhAya che. jIvanamAM paristhiti kadI eka sarakhI rahetI nathI. suMdarabahena bherumalajI bhojanazALA bhavananuM nirmANa, zrI saMghavI bharamalajInI paristhiti sAmAnya hatI, chatAM udAratA zaMkhezvara tIrthamAM zaMkhezvara dharmazALAmAM eka viMganuM nirmANa, ane hRdayanI saraLatA AkAzane AMbI jAya tevI hatI. gAmamAM jIvadayA ane samAjasevA hetu mAlagAMvamAM "saMghavI pareza evI prasiddhi ke koIne paNa be-pAMca paisAnI AvazyakatA hoya sevAkendra' bhavananuM nirmANa. hastagiri tIrthamAM pANI tRptigRhanuM toya bharamalabhAI pAse pahoMcI jAya. uchInA lAvIne paNa nirmANa, zrImatI suMdarabahenanAM varSItapanAM pAraNAM nimitte bIjAne paisA ApI detA. eka ja vAta "koInuM duHkha mArAthI sAmUhika biyAsaNA tema ja sAmUhika pAraNAMnuM Ayojana, zrI jovAya nahIM." zatruMjaya mahAtIrthamAM zrI AdIzvaradAdAnAM jinabiMbonA eka divasa samAcAra sAMbhaLyA ke cha'rIpAlaka saMgha bhavyAtibhavya 18 abhiSeka tema ja svAmIvAtsalyanuM Ayojana, bAjunA gAmamAMthI pasAra thaze. bheramalajI pahoMcI gayA. game zrI mAlagAMvamAM atibhavya upadhAnatapa, ujamaNuM tema ja aThThAI te saMjoge saMghanAM padArpaNa amArA nAnakaDA gAmamAM thavAM mahotsavanuM Ayojana, zrI zaMkhezvara mahAtIrthamAM aThThAIjoIe. kAryakartAo ekanA be na thayA. saMghapatinA paga pakaDyA. mahotsavanuM Ayojana, zrI rANakapura Adi paMcatIrtha yAtrAnuM pU. gurudevanAM caraNa pakaDI raDIne karagaryA. chevaTe saMgha Avyo. Ayojana, zrI jIrAvAlAjI, anAdarA, varamANa, mAlagAMva bheramalajI to harSavibhora thaI gayA. yathAzakti saMghanI bhakti Adi sthAnomAM 10 netrazibiromAM 1500 lagabhaga bhAIkarI ane e divase potAnA moTA dIkarA tArAcaMdabhAIne kahyuM bahenonAM AMkhanAM oparezana, gulAbagaMjamAM jaina maMdira "dIkarA! jIvanamAM puNyodaye zakti maLe, to vadhu ne vadhu banAvavAmAM mahattvapUrNa sahayoga, zrI pAlitANA tIrthe navANuM Page #925 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 905 yAtrAnuM Ayojana, dukALanA samayamAM 7 gAmomAM gAyo mATe jIvanamAM sAdAI ane vicAromAM haMmezAM unnatinAM ghAsacArAnI vyavasthA, "saMghavI bheru vihAra' pAlitANAmAM | darzana karAvyAM. puruSa ane mahilAo aMge samaSTi ane jJAna pratidina sAdhu sAdhvIjInI bhaktinuM Ayojana, zrI zatruMjaya- prasAraNa ane te paNa badhAM chokarA-chokarIone sarakhI rIte mahAtIrtha pAlitANAmAM sArvajanika bhojanazALAno prAraMbha, maLavuM che jethI teonI pratibhA khIlI UThe e arthe saMghavI bherumalajInA svargArohaNa sthAna anAdarAmAM hospiTala mahilAonA vikAsa mATe aMdherImAM garlsaskUlanA e mukhya nirmANa prAraMbha, sirohI (rAja.) janarala hospiTalamAM sthApaka hatA. aMdherImAM kaoNlejanuM saMkula ane te aMge lakSmI netracikitsAnuM Ayojana, tA. pa-11-98nA siddhagiri ceriTebala TrasTanI sthApanA karela ane te saMkulamAM Arts, pAlitANAthI sametazikharajI mahAtIrtha saMghavI bhera eksapresa science, commerce kolejo sthApela. aMdherI ane tenI relve dvArA mahAsaMgha yAtrA, arbudAcala parvatanI taLeTImAM AjubAjumAM A kaoNlejo bahu lAbhadAyI nIvaDela. "anAdarA taLeTI tIrtha" yAne zrI saMghavI bherutAraka dhAma mahAtIrtha sadgata zrI bhogIlAlabhAIe mahAnagara muMbaImAM nirmANa, jemAM-ati nayanaramya zilpakalAyukta vizALa jhaverAtanA vyApArathI kArakirdIno AraMbha karavAnI sAthe kalcara jinAlaya, ramaNIya yAtrikanivAsa, upAzraya, jJAnamaMdira, motInA saMzodhaka zrI mikI moTo sAthe sahakAra sAdhI bhojanazALA AdinuM nirmANa kArya 17 AcArya bhagavaMto tathA bhAratabharamAM kalcara motIno vyApAra vadhAryo. tyArabAda 600 sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonI nizrAmAM aitihAsika bhavya ijanerI sAmagrIthI mAMDIne adyatana Tulsa ane kApaDanA aMjanazalAkA pratiSThA, je vastupAla tejapAlanI yAda ApanAra utpAdanamAM tathA plAsTikanA utpAdana sahita aneka kAryomAM rasa hatAM. tArAcaMdabhAI mohanabhAI ane lalitabhAI dvArA mAtuzrI lIdho. rAma milsa li., bATalIboya enDa kuM.nA ceramena pade suMdarabahenanI preraNAthI ghaNAM dharmakAryo susaMpanna banyAM. dAnavIra temaja bIjA ghaNA udyogomAM DAyarekTara tarIke rahyA. temanI zeTha zrI tArAcaMdajI bheramalajI saMghavIne zrI zAMtinAtha jaina yuvA dIrdhadaSTi, capaLatA, tatparatA vagerene kAraNe khUba mAnapAna maLyuM. maMDaLa Ayojita jaina ekatA saMmelana muMbaImAM ola inDiyA eka dAnavIra ane dharmapremI mahAnubhAva tarIke teo jaina jaina zvetAMbara konpharasanA ceramena dAnavIra zeTha zrI dIpacaMdabhAI samAjanA sAcA arthamAM mahAjana banIne rahyA. garIba gArDa ane bhArata jaina mahAmaMDaLanA pramukhazrI kizoracaMdajI vidyArthIone sahAya ApavA "laheracaMda uttamacaMda TrasTa phaMDa' tathA vardhana ane mahArASTra sarakAranA gRhanirmANanA tema ja AvAsa caMpA ceriTebala TrasTa", "rAma milsa ceriTebala TrasTanI sthApanA maMtrI rAja ke. purohita dvArA "samAjaratna'nI padavIthI sammAnita karI. ujjavaLa kAryonI suvAsa prasarAvI 96 varSanI vaye tA. karavAmAM AvyA. 7-12-1979nA roja teoe jagatanI ciravidAya lIdhI. dIkSAdAnezvarI AcAryadevazrI guNaratna sUrIzvarajI zrI manubhAI dalasukhabhAI jhaverI ma.sA.nI nizrAmAM cha'rIpAlaka saMgha, babitAbahena tArAcaMdajInAM | uttara gujarAtanI 500 AyaMbila nimitte kADhavAmAM Avyo hato, temAM 3000 bhUmie je keTalAka yAtriko hatAM. tema ja mAlagAMvamAM zrI sumatinAtha jinAlayanI zaktisaMpanna ane dharmaprathama zilAno abhUtapUrva uchAmaNi sAthe lAbha lIdho, tema saMpanna zreSThIonI je bheTa ja pratiSThA vakhate phalecUnaDI (gAma dhUmADo baMdha) ane dharI che temAM zaMkhalapura kAyamI dhvajAno aitahAsika lAbha laIne ujvala itihAsa tIrthanivAsI manubhAI racyo che. jhaverIne paNa mUkI zakAya. zrI bhogIlAla laheracaMda uttara gujarAtanA khAMbhela gAmamAM tA. 3-5-1941nA bhAratanA vyApAra, vANijya ane udyogakSetranA mAtuzrI kAMtAbahenanI kUkhe temano janma thayo. dharmasaMskArano suMdara gauravaprada itihAsamAM aneka mahAnubhAvonI jema zrI bhogIlAla vAraso mAtA-pitA taraphathI maLyo, uparAMta khaMta, cIvaTa, dhagaza, laheracaMde paNa prazaMsanIya puruSArtha sAdhIne potAnA jIvanane dhanya nItimattA tathA prAmANikatA jevA saNono paNa vAraso maLyo banAvyuM che ane samAjane eka Adarza pUro pADyo che. tethI sI.e.nA ucca abhyAsanI siddhi meLavI jIvananI Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #926 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GOS dhanya dharAH yazasvI kArakirdI ghaDI zakyA che ane potAnA jJAnano che. zrI AMbAvADI jaina saMghamAM pU. mAtuzrInA nAme rUA. sAmAjika, dhArmika ane keLavaNI kSetre lAbha ApI rahyA che. 1, 25,000nuM dAna ApI enA vyAjamAMthI dara varSe caitra suda pitAzrInI chatrachAyA nAnI vaye gumAvI paNa mAtA 13 mahAvIra jayaMtinA divase saMghanA sabhyone mIThAI kAMtAbahene pairya, sevA ane dharmasaMskAranuM satata siMcana karyuM. ApavAmAM Ave che. zaMkhalapura gAmamAM paNa jaina derAsara, vADI, 1961thI kaparA saMjogomAM potAnA ujvaLa jIvananI skUla tathA davAkhAnAmAM dAna Apela che. kacchamAM bhavyatIrtha zrI kArakirdInA zrIgaNeza karyA. 1962thI jAhera sevAnAM kAryonI pArthavallabha indradhAma ji. nakhatrANAmAM paNa dAna ApI zarUAta karI. sahayoga Apela che. dhArmika saMsthAomAM sevAnI bhAvanAthI kAryo karavAM, zrI mahendrabhAI maNilAla zAha yathAzakti phALo Apavo ane bIjAne mahad aMze upayogI thavuM saurASTranI dharatI temAMya jhAlAvADanI dharatI saMto ane e emanA jIvananI viziSTatA che. zreSThIonI janmabhUmi tarIke haMmezAM khyAtanAma banI che. vyAvasAyika kSetre teo 204, saMpadA, mIThAkhaLI, cha jhAlAvADa hAla (surendranagara) jillAmAM dhrAMgadhrAnI bAjumAM koMDha rastA, navaraMgapurA, amadAvAda-9 phona naM. 26 42 27 32 gAmamAM mAtA divALIbAInI kUkhe zrI mahendrabhAIno janma thayo. khAtenI ophisamAM me. manubhAI DI. jhaverI enDa kuM. (sI.e.), mAtA divALIbAI ane pitA maNibhAI, jeo khUba ja dhArmika pI. ema. jhaverI enDa kuM. (sI.e.), me. jyoti ane bhAvika hatAM. mAtA divALIbAI khUba ja zraddhALu zrAvikA invesTamenTsa, navakhaMDA phAInAnsa prA. li., jhaverI hatAM. tapa-japa ane sAdhu-sAdhvI vaiyAvacca khUba ja UMcA esosieTsa, vinIta DAyamaMDjha, jhaverI phAunDezana TrasTa-ema prakAranI, temaja pitAzrI maNibhAIne paNa dharma pratye khUba aDaga sAta pharmanuM saMcAlana teo kare che. zraddhA temaja dhArmika saMsthAo, pAMjarApoLa, bhojanazALA, | sAmAjika tathA dhArmika kSetre teo aneka saMsthAomAM derAsara upAzrayamAM tathA duSkALa va.mAM UMDo rasa vArasAmAM zrI hoddedAra tarIke sevA Ape che. zrI zerIsA bhojanazALA tathA zrI mahendrabhAIne maLyo. potAnI 44 varSanI vaye vyApAra dhaMdhAmAM ANaMdajI kalyANajI peDhI-upasUALAjInA kAyamI TrasTI; zrI gaLADUba hatA tyAre zrI dhrAMgadhrA jaina saMghanA vaDIloe mITiMgamAM Atmavallabha ratnatrayI ArAdhanA TrasTa, zrI jhaverI phAunDezana koI lAyaka yuvAna ane utsAhI pramukha nImavAnuM nakkI karyuM. TrasTa, zrI Atmavallabha sAmudra pablika ceriTebala TrasTa, zrI teozrIe zrI maNilAlabhAInI maMjUrIthI mahendrabhAInI jAgRti mitramaMDaLa, zrI dazAzrImALI pAMtrIsI ejayukezana gerahAjarImAM A vAta nakkI karI ane ekadhArA lagAtAra TrasTanA menejiMga TrasTI; zrI zaMkhalapura jaina maMDaLa, amadAvAdanA bAvIsa varSa sudhI zrI saMghanA pramukhapade rahI saMghanI unnati, upapramukha, zrI inTara nezanala lAyansa klaba DI-323nA pragati ane sAdhu vaiyAvacca dvArA sAdharmika baMdhuonAM pU. ceramena; lAyansa klaba opha elisabrijanA pramukha zrI lAyansa sAdhusAdhvIjIono apAra prema ane lAgaNI jItI lIdhAM. klaba opha elisabrija pablika heltha kera ceriTebala TrasTa ane puruSonA tathA bahenonA upAzrayo jUnA ane nAnA paDatA hatA zrI navakhaMDA pArzvanAtha TrasTa-zaMkhalapuranA TrasTI; zrI pArzvavallabha je AjubAjunI jagyAo laI moTA suvidhAvALA upAzraya indradhAma-kaccha, zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, zrI paramAra banAvyA. bALakonI pAThazALAnuM makAna paNa jUnuM ane jarjarita kSatriya sevA samAja-pAvAgaDha, zrI zaMkhalapura jaina zve. mU. saMgha, thaI gayela te vecI navuM makAna laI pAThazALAnuM navuM makAna zrI solA jaina . mU. saMgha-amadAvAdanA salAhakAra ane zrI banAvarAvyuM sAthe pAThazALAnA zikSakanA pagAra mATe tema ja AMbAvADI the. mU. jaina saMgha, zrI jAgRti mitramaMDaLa- bALakonI prabhAvanA mATe kAyamI sAdhAraNa phaMDa UbhuM karyuM. Aje amadAvAda, zrI mahAvIra ArAdhanA kendra-kobAnI kArobArI pAThazALA sArI rIte cAle che. zrI saMghamAM thatI devadravyanI Avaka samitimAM kAryarata che. jIvadayA ane sAdharmikanI Avaka cAlu paryuSaNanI Avaka Ama pratyakSa ke parokSa rIte teo bIjI aneka saMsthAo AvatAM paryuSaNa pahelAM vAparI nAkhavAno khAsa ullekhanIya sAthe saMkaLAyelA che. ghaNI saMsthAomAM emaNe dAnagaMgA vahAvI TharAva karAvyo che, jenuM custapaNe pAlana thAya che. Page #927 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 900 A badhAM kAryomAM saMghanA pUrva TrasTIzrI jagajIvanadAsa tuM bhojanAlaya ke je koI phirakAnA bhedabhAva sivAya gAMdhInA aMtaranA AzIrvAda maLelA temaja pramukhapada daramyAna koIpaNa jaina bhAI-blenane mAsika, be TaMka jamavAnA rUA. 90, haMmezAM kAMtilAla somacaMda gAMdhI, jeo 90 varSe hayAta che, sAThamAM sAdharmika baMdhuo tRptino AnaMda laI rahyA che. chUTaka temanuM satata mArgadarzana ane salAha maLatAM ane zrI saMgha pAse jamavAnA rU. 15 tathA TiphinanA rUA. 20 mujaba cArja rAkhela sAruM evuM sAdhAraNa khAtAnuM phaMDa UbhuM karAvyuM, jenuM zreya zrI che. dara somavAre eka mIThAI pIrasavAmAM Ave che. kerInI mahendrabhAInA phALe jAya che. sIjhanamAM zarUAtathI AdrA bese tyAM sudhI dararoja kerIno rasa A sivAya dhrAMgadhrA pAMjarApoLamAM khajAnacI, TrasTI pIrasavAmAM Ave che. mAsika pAsavALA lagabhaga 40 tarIke khUba ja tana, mana, dhanathI utsAhapUrvaka potAnI sevA Ape vyaktio lAbha le che. chUTaka tathA TiphinavALA dararoja vIsathI che. potAnI AgavI sUjhathI dhrAMgadhrAthI paMdara mAila dUra pIpaLA paccIsa vyaktio lAbha le che. dararoja roTalI, dALabhAta, pAse dhrAMgadhrA pAMjarApoLanA keTala kempamAM udAra dAtAonI eka kaThoLa, lIluM zAka, chAza va pIrasavAmAM Ave che. saMsthA sahAya vaDe ATha-daza zeiDa (Dhorane rAkhavA mATe), ghAsanAM pAse Aje lagabhaga 21 lAkha jevuM phaMDa che. dAtAo vyavasthA goDAuna, 7 thI 8 piyAvA banAvI pazuone khUba sArI joI vinA saMkoce dAnanI gaMgA vahAvI rahyA che-A badhuM mAvajatathI rAkhavAmAM Ave che. temanA mATe Do.nI sevA paNa mahendrabhAInI sUjhabUjhanuM pariNAma che. upalabdha karAvI che. dara varSe pazu-roganidAna-sAravAra kempa lIlAvatIbahena zAMtilAla zAha ceriTebala TrasTa karavAmAM Ave che. (sArvajanika davAkhAnuM), je davAkhAnAmAM phakta rUA. 5/- Tokana chellAM traNa varSathI dhrAMgadhrA surendranagara roDa upara phI laI nAtajAtanA bhedabhAva sivAya AuTaDora pezanTanI dhrAMgadhrAthI pAMca ki.mI. upara hAive upara karajaNa TAipanI navI sAravAra karavAmAM Ave che. sAthe phijhiyotherApI senTara paNa ja pAMjarApoLa, jemAM pazuo mATe zeiDa, piyAvA, ghAsanA cAle che. dararoja 15-20 dardIo lAbha le che. phI phakta rUA. goDAuna, nAnI talAvaDI, bagIco, gharaderAsara, cabUtaro, 15 rAkhavAmAM AvI che. upAzraya va. banAvavAnI yojanA che, kAma cAlu che. A kArya | zrI koMDha vihAra mahAvIra svAmI derAsara, je temanA pU. mATe kendra sarakAranA enimala velphara borDa tathA bIjA pitAzrI maNibhAI koMDhavALAnI AgavI sUjhathI dhrAMgadhrAmAM klaba udAradila dAtAonI sahAya maLI rahI che. A badhuM mahendrabhAI roDa upara zikharabaMdhI derAsara raMgamaMDapa sAthe baMdhAyela tenA AgavI sUjhabUjha ane dAtAo ane zreSThIonA satata saMparkamAM vahIvaTamAM paNa khUba ja sakriyapaNe rasa laI kAma kare che. rahI karAvI zakyA che. pAMjarApoLane amerikAthI, IMglenDathI va. UjamabAI maganalAla ce.TrasTa ke je temanAM moTIbAnA dezamAMthI paNa dAna meLavavAnuM zreya zrI mahendrabhAIne jAya che. nAmanuM che. A TrasTanA nejA heThaLa sAdharmika baMdhuone dara Azare doDha karoDano kharca thaze. lagabhaga eka karoDa rUpiyA dAna mahine rAhata bhAvathI anAja, khAMDa, tela, ghI, goLa va. apAya maLI gayela che. teTaluM kAma thaI gayuM che. lagabhaga 50 lAkhanuM che, temAM mahendrabhAI potAnI saMpUrNa sevA ApI rahyA che. kAma bAkI che. udghATana 2064 sane 2009 mahA suda 9 phebruArI thavA saMbhava che. dhoLakA sthita kumArapALabhAI zAha hastaka ke.pI. saMghavI ce. TrasTa mAraphata lagabhaga dhrAMgadhrAmAM jaina samAjanA dareka zeTha mohanalAla TokarazI saMcAlita jhaverI sAkaLacaMda phirakAmAM rUA. 11,50,000/- jevI mAtabara rakamanI rokaDa lalubhAI jaina bhojanazALA, je chellAM trIsa-pAMtrIsa varSathI svarUpamAM madada apAvI. jhAlAvADa phAunDezana, muMbaInA cAle che. sane, 1994mAM phaMDa tathA dAnanI Avaka ghaTavAthI TrasTIone phonathI vAta karatAM Azare 4 lAkha jevI rokaDa baMdha thavAnI taiyArImAM hatI tyAre mahendrabhAIe hiMmata karI rakamanI sahAya karI. A sivAya tAmilanADu jaina mahAmaMDaLa saMpUrNa vahIvaTa hAthamAM laI sahayogI dAtA jhaverI sAkaLacaMda dvArA paNa anAja, kapaDAM, davAo, vAsaNa, gharavakharInI cIjo lallubhAI hA. rasikabhAI (dhrAMgadhrAnA vatanI) hAla va. madada paNa sAdharmika baMdhuone ke "vI. kula trIsa lAkha jevI ghATakopara-muMbaInA sahayogathI pharI phaMDa UbhuM kara, madada sAdharmika baMdhuone mahendrabhAIe apAvI. bhojanAlayane cetanavaMtu banAvyuM. kadAca AkhA gujarAtamAM AvuM Jain Education Intemational Page #928 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 908 dhanya dharAH koMDhanA ja vatanI zrI amRtalAla devazIbhAI koThArI ke jeo A kArya mATe muMbaI beThAM phaMDa meLavI mokalatA hatA, temanI smRtimAM temanA putro taraphathI 2.50 lAkha jevuM mAtabara dAna meLavI e.DI. koThArI Arogyanidhi TrasTa dvArA garIba madhyama vargane Do.nI ciThThI mujaba davAo phrI ApavAnuM zarU karyuM. Aje saMsthA phAlIphUlIne 11.50 hajAra (agiyAra lAkha pacAsa hajAra)nuM sthAyI phaMDa dharAve che. sAdharmika utkarSa TrasTa muMbaI taraphathI rUA. daza hajAranI lona vagara vyAjanI koIpaNa phirakAnA bhedabhAva vagara dhrAMgadhrA zahera ane haLavada tathA AjubAjunAM gAmaDAmAM sAdharmika bhAIone lona apAvavAmAM madada kare che. duSkALanA samaye dhrAgaMdhrA zaheranAM taLAva UMDAM khodAvavAnAM hovAthI muMbaInA (ghATakopara) caMcaLabahena kasaLacaMda ce. TrasTa taraphathI rUA. 3.50 lAkha jevI mAtabara rakama tenA TrasTIone vizvAsamAM laI rUbarU bolAvI madada meLavI ApavAmAM madada karI. zaheramAMthI paNa lagabhaga 15 lAkha jevo phALo thayo temAM paNa temaNe khUba mahenata karI. Ama aneka kSetromAM temanI suvAsa phelAI rahI che. zrI zaMkhezvara mahAtIrthamAM pU. sva. paMnyAsa abhyadayasAgara ma.sAhebanI preraNAthI UbhuM thayela zaMkhezvara jaina Agama maMdiranA pAyAnA TrasTI temanA pitAzrI maNibhAI hatA. temanA avasAna bAda zrI mahendrabhAIne TrasTI tarIke laI lIdhA, temAM paNa sakriya rasa le che. ane hA, koIpaNa puruSanI pragatimAM haMmezAM potAnI dharmapatnIno sAtha hoya to ja puruSa AgaLa vadhI zake, bane paNa evA ja dharmazraddhALu. kuTuMbapremI ane vaDIlonA AzIrvAdavALAM dharmapatnI nAme snehalatAbahena maLelAM. gayA varSe ogaSTamAM temanuM 68 varSe duHkhada avasAna thayuM. temanA traNa suputro, putravadhUo, va. temane dareka kAryamAM saMpUrNa sahakAra Ape che. A badhuM puNyAInA kAraNe pU. pitAzrIno vAraso maLyo che, tenuM pariNAma che. astu. sva. zrI devacaMda haThIcaMda mahetA bhaMDAriyAvALA (kAmaLiyAnA) prArabdha ane puruSArthano samanvaya sAdhI jIvanabAgane maghamaghato mUkI janAra zrI devacaMdabhAI mahetA mULa saurASTranA pAlitANA pAsenA bhaMDAriyAnA vatanI. sAdhAraNa abhyAsa paNa AtmabaLa gajabanuM hatuM. pacAseka varSa pahelAM jIvanamAM kAMIka karI chUTavAnA dRDha manasUbA sAthe muMbaImAM temanuM Agamana thayuM. muMbaI AvIne narottamabhAu jhaverInI kaMpanImAM nokarIthI jIvana-kArakirdInA zrIgaNeza karyA. cIvaTa, prAmANikatA ane kAryakuzaLatAne kAraNe jIvanamAM uttarottara pragati sAdhI ane AzA-utsAha sAthe AgaLa vadhatA rahyA. 1956mAM emanA putroe svataMtra bijhanesa zarU karyo. dhaMdhAmAM paNa yArI maLI. A pragati pAchaLa temanA jIvananA uccattama saMskAronuM baLa hatuM. saraLatA, udAratA, devabhakti, gurubhakti, tIrthayAtrA Adi aneka guNonA satata udyama vaDe emaNe potAnuM jIvana saphaLa karyuM. pAMca dIkarA, be dIkarI ane bAvIza pautrono vizALa parivAra bhagavAnanA aNamola zAsana ane tenI zItaLa chAyAmAM suMdara AdhyAtmika vikAsa sAdhI rahyo che. saurASTramAM temanA parivAra taraphathI ghaNI jagyAe nAnAMmoTAM dAna apAyelAM che. mAtuzrI pU. vijyAbahena devacaMdabhAI mahetA bhAratanAM lagabhaga badhAM ja tIrthonI yAtrA karI AvyAM che. zraddhAsaMpanna ane guNAnurAgI A AtmAe paNa jIvanamAM ghaNI ja tapazcaryA karI. varSItapa paNa karela. AvA dharmasaMskArI parivAramAM zrI navanItabhAI ane bIjA bhAIoe pU. pitAzrIno maMgala dharmano vAraso barAbara jALavI rAkhyo che. vatana bhaMDAriyAmAM paNa jaina derAsaranAM mAMgalika kAryomAM parivAra sAthe bhAvapUrvaka rasa lIdho che. Aje bhaMDAriyA paNa eka tIrtha jevuM banI gayuM che. puNyAInI maLelI lamIno maMgala dharmanAM kAmomAM prasaMgopAta sadupayoga thaI rahyo che. sAmAjika kSetre paNa samUhalagnamAM sahayoga-soLa samUhalagnamAM vatanamAM basasTopa, cabUtaro, pANInI paraba mAtuzrInA nAme banAvyAM. kAnajI khetazInI vADImAM samUhalagna, Dekorezana vagere lokakalyANanAM kAmomAM sAro lAbha lIdho che. sAmAjika kSetre tana-mana-dhanano sAro upayoga kare che. Jain Education Intemational Page #929 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 svapnadraSTA : AMdhranA AgevAna udyogapati zrI dhIrajalAla TokarazI kApaDiyA kacchI samAjanA vikhyAta udyogapati tathA dhanI evA zrI TokarazIbhAI lAlajI kApaDiyA ane mAtA zrImatI amRtabahenanA prathama saMtAna zrI dhIrajabhAIno janma barmAnA nAnakaDA zahera molamInamAM 7mI ogaSTa, 1938nA thayela. Aje 68 varSanI AyumAM paNa jo tame dhIrajabhAIne maLo to 25 varSanA yuvAnanA thanaganATa ane 75 varSanA vRddhanA dhairyano jANe bhego ja paricaya thaI jAya. utsAha, umaMgathI bharelA evA dhIrajabhAInI pahelI ja mulAkAtamAM tAjagIbharI mitratAno anubhava thayA vagara na rahe. dareka nAnAMmoTAM kAmamAM saMpUrNa coksI jANe jarmana paraphekzana Apane jovA maLe AvA yuvAna dhIrajabhAIne pratyakSa maLavuM e eka lahAvo che. muMbaInI prakhyAta mAnanIya zrI kanaiyAlAla munazInI sthApita zrI haMsarAja morArajI pablika skUlamAM 1956mAM prathama vargamAM meTrika pAsa thayA bAda ucca abhyAsa bI.koma.no haidrAbAdanI nijhAma kolejamAM pUrNa karI, ela.ela.bI.no abhyAsa adhavacce choDIne AMdhra rAjyanI lokhaMDanA saLiyA banAvatI pramukha phekTarI 'AMdhra rI-roliMga varkasa'nA menejiMga pArTanaranI javAbadArI 24 varSanI yuvAna vaye saMbhALI. mAlanI ucca guNavattAnA kAraNe AkhA dakSiNa bhAratamAM DaMko vagADanAra A phekTarInA mAlanI ghaNAM varSo sudhI moTI mAMga jaLavAI rahela. 'AMdhra rI-roliMga varksa'ne ucca kSamatAne kAraNe kendra sarakAra dvArA pramANita 'TrAnsa varlDa TreDa pheyara silekzana evorDa- 1982' ane golDa meDala enAyata karavAmAM Avyo. rI-roliMga udyoga uparAMta kApaDiyA grupanI tela-dALanI milo tathA vepAra, kRSi vagere sarvanA saMcAlanamAM paNa zrI dhIrajabhAIno moTo phALo rahela che. vizeSa 'bilDara' tarIke temanuM nAma ucca kvoliTInA bAMdhakAmanA kAraNe jANItuM thayela che. nAnAM-moTAM saune upayogI evAM Adhunika makAnonuM bAMdhakAma e temanI vRtti tathA zokha banne che. AvI bahumukhI vepArIpratibhAnI sAthe sAthe dhIrajabhAI COC aneka sevAkAryomAM paNa potAnA samayano sadupayoga karI rahyA che. pitAzrI TokarazIbhAInAM pacinho upara cAlatA AvatA teozrIe nimna hoddAo/pado saralatApUrvaka saMbhALyA che. zrI dhIrajalAlabhAIe gujarAtIonI mukhya saMsthA zrI gujarAtI pragati samAjanA chellAM pAMca varasathI pramukha tarIkenI sevA bajAvI saMsthAnI pravRttione ghaNo ja vega Apyo che. bIjA be ploTo-jamInanI kharIdI karI navI yojanAo banAvI che. zrI kacchI mitra maMDaLanA pramukha, sarvodaya pracAra TrasTa, "gAMdhI jJAnamaMdiranA ceramena, sarvodayavicAra TrasTa kasturabA necara kyora hospiTalanA menejiMga TrasTI, sAutha inDiyA kacchI vIsA osavAla ekamanA pramukha, bhAratanI pahelI TI.ela. kApaDiyA Ai benkanA pramu, cilDrana eiDa sosAyaTI (anAthAzrama), nA pramukha, mahAvIra hospiTala, maMdiro ane bIjI saMsthAomAM TrasTI tarIke pharaja nibhAvI rahyA che. amadAvAdanI bAjumAM saradAranagara DevalapamenTa korporezananA DAyarekTara tathA TrasTanA TrasTI che. Ama dareka prakAranA sevAsamAjanI 30 saMsthAo sAthe joDAI tene pragatizIla banAvI che. hAlamAM ja speziyala skUlamenTalI riTAyarDa bALakonI saMsthA UbhI karavAmAM dareka jAtanuM protsAhana ApI saMskRtizikhara nAme TrasTa heThaLa amRta-varSA kApaDiyA skUla tathA Alera-kulapAkajI jainamaMdiranI bAju TI. ela. kApaDiyA Arlara lAinsa Ai haoNspiTala cAlu karela che. lAyansa klabamAM pramukha, DepyuTI DisTrikTa gavarnara banI rUrala kamiTInA 27 varSathI ceramena rahIne tumakunTA gAmaDAne eDopTa karI vividha pravRttio karI gAmaDAMne UMce laI AvI eka misAla banAvI che ke zaheromAM rahIne paNa gAmaDAne dhyAnamAM rAkhavuM. Ama eka zaikSaNika, vaidakIya, sAmAjika, dhArmika saMsthAone potAnI amUlya, udAra sakhAvato ApatA rahyA che. AvA bahumukhI pratibhAsaMpanna dhIrajalAlabhAI samAjanuM kharekhara gaurava che. zrI pravINacaMdra bAbubhAI zAha bhAvanagara jillAnA taLAjA pAsenA bhadrAvaLa gAmanA vatanI bI.esa.sI. thayelA zrI pravINabhAI Aje 63 varSanI vaye samAjajIvananA inDasTriyala tathA dhArmikakSetre kAmagIrI karI rahyA che. vyAvasAyika jIvananI zarUAta khUba nAnA pAye, nAnI mUDIthI muMbaImAM karelI. prAraMbhe be varSa nokarI paNa karelI. alabatta IzvarakRpAe kemikalaTreDiMganA dhaMdhAmAM saphaLatA maLI. Page #930 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 910 dhanya dharAH ghoghArI samAjanA murabbI zAha dalIcaMda puruSottamadAsa sAthe bhAgIdArImAM kaMpanI sthApIne saphaLatA maLatAM 1968 pachI phekTarI kSetre utpAdanalAina zarU karI. jAherasevA kAryano prAraMbha 1960thI karyo. ghoghArI jaina samAjanA pramukha tarIke temanI sevAo noMdhapAtra che. dhArmikakSetre teoe 87mAM mahuvAthI pAlitANA cha'rI pALato saMgha pU.A. azokacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM kADhela tathA temanI nizrAmAM anya dharmakAryo paNa karAvela. Disembara '87mAM tAMbenagara mulunDamAM zrI AdIzvara dAdAnI pratiSThA karAvela temAM temano phALo mukhya hato. tema ja muluMDathI pAlitANA bAvana divasano cha'rI pALato saMgha nIkaLela, jemAMnA tera saMghapatiomAM teozrI paNa eka saMghapati hatA. teo aMdherI ghoghArI jainasevAsaMgha sAthe saMkaLAyelA che tathA tyAM derAsara ane upAzraya banAvavAnI nema rAkhe che. pU. A. bhagavaMtazrI azokacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI kRpAthI ArAdhanA khUba ja sArI cAle che ane e mArge AgaLa vadhavAnI bhAvanA che. bhAvanagara pAMjarApoLane rU. pAMcalAkhanuM dAna Apela che. temanA putra vipula kemikala enjiniyara thayA che ne phekTarI saMbhALe che. potAnI pragatino saghaLo yaza zreSThIzrI dalIcaMda parazottama zAhane Ape che. teo mAne che ke mAnavajIvana mAtra ArAdhanA mATe maLyuM che to mahattama ArAdhanA karI levI. dharmapremI ane mAnavatAvAdI zrI maNilAla becaradAsa zAha dAnavIro ane dharmavIronI samAjane chellA saikAmAM je meTa maLI che temAM zrI maNilAlabhAI paNa paragaju ane dharmapremI tarIke UjaLI chApa dharAvanAra, sajjana zreSThI hatA. taLAjA pAse dAThAnA vatanI. jaina-jainetara saMsthAonA prANa samA zrI maNilAlabhAIe ghaNAM varSothI dhaMdhArthe muMbaIne karmabhUmi banAvI. kApaDabajAramAM agraNI vyApArI tarIke emanuM sAruM evuM mAna hatuM. e udAra AtmAnuM jIvana AjanI yuvAna peDhI mATe eka Adarza udAharaNarUpa hatuM. pIDito ane nirAdhAro mATe AdhArarUpa hatA. mitro saMbaMdhIo mATe avalaMbanarUpa hatA ane UgatA-AgaLa vadhatA vyavasAyIo mATe sAce ja mArgadarzaka hatA. jaina samAja mATe saujanya ane sulabhyanI dRSTie dRSTAMtarUpa hatA. temaNe temanI kArakirdImAM haMmezAM kuTuMbIjanone vAtsalya ane ekatAnI dizAmAM doryA che. potAnI vivekazakti dvArA saune ekatAnA atUTa baMdhanamAM bAMdhavAno Adeza ApI gayA che. enA e snigdha madhura svabhAvano uccatama vAraso temanA suputromAM Utaryo che. taLAjA-dAThA ane anya jaina derAsaromAM, cotarapha keLavaNInI saMsthAomAM khAsa karIne dAThA-hAiskUla UbhI karavAmAM temano hisso rahyo che. moTI rakamanuM dAna ApI nAma rozana karyuM che. A kuTuMbanA agraNI zrI odhavajI rAghavajI paNa evA dharmaniSTha ane udAra svabhAvanA che. pote telanA moTA vepArI hatA ane Aje kApaDalAinamAM saune mArgadarzana ApI rahyA che. dAThAmAM cAlatI hAiskUlamAM A parivAranI ja moTI deNagI che. zrI maNilAlabhAInA suputra zrI rajanIkAntabhAI paNa dAnadharmanI pravRttiomAM haMmezAM mokhare rahyA che. jaina sozyala grupanI pravRttimAM khUba ja rasa le che. bhAratamAM badhe ja jaina tIrthonI yAtrAe jaI AvyA che. 58 varSanA yuvAna kAryakara zrI rajanIbhAIe A prakAzanasaMsthAne paNa uSmAbharyo sahayoga Apyo che. sAduM ane sAttvika jIvana jIve che. vatananAM dareka kAryomAM mokhare rahyA che. sAdhu-saMto paratvenI paNa eTalI ja bhAvabhakti. tattvajJAnanA koI graMtho nathI vAMcyA paNa jIvanamAM sAra lIdho che. "dhananA ApaNe mAlika nathI paNa TrasTI chIe." AkhuMye kuTuMba dharmapremI che. zrI rajanIbhAI temanA pitAzrIe UbhI karelI maMgaladharmanI keDI upara cAlavA satata prayatnazIla rahyA che. aneka evorDa prApta karanAra sva. zrI mANekalAla savANI tA. 22-6-1928mAM muMbaImAM janma, vatana dhAnerA (jillo banAsakAMThA). Jain Education Intemational Page #931 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 911 anivArya saMjogone kAraNe bhaNatara adhUruM choDI temanA pitAzrI svargastha zrI vADIlAla savANI rAjakIya TrAnsaporTanA dhaMdhAmAM pitAjI zrI vADIlAlabhAI sAthe "vADIlAla saMsthAo sAthe joDAyelA hatA. temanA pitAnI doravaNI heThaLa nathubhAI enDa kuM'mAM joDAyA. TrAnsaporTanA dhaMdhAmAM jhaMpalAvyuM. yuvAna vayamAM zrI mANekabhAI savANIe sAmAjika kAryomAM rasa tyAra pachI temaNe kyAreya pAchuM pharIne joyA vagara adamya levAno zarU karyo ane teo ghaNI sAmAjika saMsthAo sAthe utsAha ane dIrdhadRSTi vAparI sakhata parizramathI dezanA vividha joDAyA. teo I.sa. 1967 thI 1980 sudhI dhAnerA Arogya pradezomAM alaga alaga mAlanI heraphera karavA lAgyA ane samitinA pramukha hatA. temanA kAryakALa daramyAna temanA vatana potAnI jAtane AMtararAjya roDa TrAnsaporTa udyogamAM majabUta dhAnerAmAM jarUriyAtamaMda ane garIbalokone sevA ApavA mATe rIte sthApita karI. vizALa hospiTala projekTa zarU karIne pUrNa karavAmAM Avyo. I.sa. 1953mAM "vADIlAla nabhubhAI enDa kuM.'nuM nAma teoe temanA vatana dhAnerAmAM baMgalAo bAMdhavAno badalIne 'savANI TrAnsaporTa ku' karyuM. dhaMdhAnA vistaraNane kAraNe navIna vicAra AjathI 40 varSa pahelAM vaheto mUkyo ane A I.sa. 1959mAM kaMpanI prA. li. kaMpanI tarIke sthApita thaI. rIte pArasa ko. o. hAusiMga sosAyaTI astitvamAM Avela, dhaMdhAnI siddhirUpe 100 brAnco ane rUA. 1 karoDanA Tarnaovara jenA teo pramukha hatA. teo phakta dhAnerAnI ja sAmAjika sAthe kaMpanInI rajatajayaMtInI ujavaNI karI. pachInA 10. saMsthAo sAthe joDAyelA na hatA paNa banAsakAMThA jillAnAM varSamAM ja khaMta ane utsAhathI kaMpanIne doravaNI ApIne nagaro jevAM ke khImata, DIsA, pAlanapura va. nagaronI saMsthAo 200thI vadhAre brAnco ane rU. 3050 karoDanA Tarna ovara sAthe paNa joDAyelA hatA. teoe banAsakAMThA jillAmAM sAthe jhaDapathI vistaraNa karyuM. tyArabAda kaMpanIe rU. 35 bahoLA pramANamAM sAmAjika sevAo karela che. karoDanA Tarnaovara sAthe suvarNajayaMtInI ujavaNI karI. dhaMdhAnuM vistaraNa bahu jhaDapathI karavAnI sAthe Aje 300thI vadhAre teo pAlanapura samAja kendra, AtmAnaMda jaina sabhA, brAMco dezabharamAM prasarelI che. potAnA dhaMdhAnI sAthe sAthe temaNe mATuMgA gujarAtI klaba, oma jayAlakSmI ko. so. ane dhaMdhAnA bIjA mArgo jevA ke peTrolapaMpa, eksaporTa, emanI lonAvalA ko. o. hA. so. li.nA pramukha hatA. teo mAnavasevA doravaNIthI "savANI grupano majabUta pAyo nakhAyo. grupanuM saMgha ane ema.pI. koleja opha ga (esa.ena.DI.TI.)nA Tarnaovara rU. 100 karoDathI vadhAre che, ane tenA nejA heThaLa upapramukha hatA ane bIjI ghaNI sAmAjika saMsthAo sAthe nIcenA audyogika sAhaso pragati karI rahyAM che. joDAyelA hatA. (1) savANI phAyanAnsiyala limiTeDa, (2) savANI teo sane 1968mAM "roTarI klabamAM joDAyA ane holDiMgsa prA. li., (3) savANI impakSa prA. li., (4) savANI 1988-89nI sAlamAM pramukha tarIke nimAyA hatA. teo keriMga prA. li., (5) savANI enTaraprAijha, (6) amRta jAyanTa grupa opha sAyana' ane uttara gujarAta sozyala grupanA TrAnsaporTa kaMpanI, (7) svadezI verahAusiMga korporezana, (8). pramukha hatA. teo sakriya rIte dhI inDiyana vejiTeriyana koMgresa, savANI sarvisa sTezana, (9) savANI bradharsa, zrI ema.vI. inDiyana kAunsila opha sozyala velaphera, dhI ArTa sosAyaTI savANI "bombe gujha korporezana esosiezana' sAthe opha inDiyA ane zrI mATuMgA gujarAtI sevAmaMDaLa sAthe 1950nI sAlathI joDAyelA hatA. 1958mAM menejiMga joDAyelA. zaikSaNika kAryomAM temaNe skUla ane kolejo kamiTInA membara thayA ane 1973-74mAM pramukha banyA. baMdhAvavAmAM madada karIne phALo Apela che. teo sakriya rIte zrI I.sa. 1959mAM "samagra TrAnsaporTa udyoga mahAmaMDaLa vallabha zikSaNa saMgIta Azrama, esa.e. jaina koleja opha TrasTa (ola inDiyA moTara TrAnsaporTa koMgresa)mAM joDAyA. 1960mAM enDa menejamenTa sosAyaTI ane zrI yazovijayajI jaina menejiMga kamiTInA membara thayA ane 1974-76mAM pramukha gurukuLa-pAlitANA sAthe saMkaLAyela hatA. savANI sabhAgRha banyA. A saMsthAe temane temanI bhavya sevAonI kadararUpe (mAnavasevA saMgha dvArA banAvela oDiToriyama) temanI menejiMga kamiTInA kAyamI sabhya banAvavAmAM AvyA. teo kAryazIlatA temaja sAmAjika kAryonA jIvaMta smAraka tarIke 'inDiyana marcanTa cembarsanA sabhya hatA. temaja tenI vividha yAdagAra banyuM che. kamiTImAM paNa sakriya hatA. temaNe judI judI dhArmika ane sakhAvatI saMsthAomAM paNa Jain Education Intemational Page #932 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 912 dhanya dharAH potAnuM yogadAna Apela che. temanuM yogadAna bhojanazALA, dharmazALAdi mATe makAna bAMdhavA aMge zaMkhezvara, mahesANA, nAgezvara, aMbAlA vagere sthAnomAM aMkita thayela che. teo pratiSThita jaina saMsthAo jevI ke bhArata jaina mahAmaMDaLa, mahAvIra jaina vidyAlaya, ola inDiyA zvetAmbara jaina konpharansa, zrI Atmavallabha jaina smAraka zikSaNanidhi, zrI AtmAnaMda jaina sabhA ane mahArASTra jaina vidyAbhavana sAthe saMkaLAyelA hatA. sane 1977mAM 500 yAtriko sahita spezyala Trena dvArA uttara pUrva ane pazcimamAM AvelA jaina dhArmika tIrthonA 40 divasa lAMbA yAtrApravAsanuM Ayojana kareluM. temanI anekavidha sevAnI kadararUpe sane 1970mAM mahArASTra sarakAre temane 'jasTisa opha pIsa" ane pachI "spezyala ejhikyuTiva mejisTreTa' SEM tarIke nimaNUka karelI. temane TrAnsaporTa udyogamAM paNa temanI sevAnI kadararUpe sane 1985mAM "udyoga ratna" temaja sane 1986mAM 'ziromaNi' evorDa bhAratanA mA. rASTrapati gyAnI jhelasiMhanA hAthe arpaNa karavAmAM Avela hato. sane 1989mAM naheru senTinI eksalsa evorDa ane sane 1991mAM glorI opha inDiyA inTaranezanala evorDa prApta thayo. teonA vizALa hRdaya tathA uttama guNone kAraNe jJAti tathA samAjamAM eka ajoDa vyakti tarIke upasI AvyA. jarUriyAtamaMda temaja yogya vyaktine madada karavAnA kAraNe teo samAjanA badhA vargomAM sanmAnanIya banyA hatA ane lAMbI bimArI bAda 12 jUna 1993nA roja jhaLahaLato tAro kharI paDatAM jaina samAjane ghaNI moTI khoTa paDI. temane vyApArika, sAmAjika tathA sakhAvatI kSetramAM noMdhapAtra yogadAna badala maraNottara "mAnavasevA puraskAra" paNa ApavAmAM Avyo hato. Do. ramaNalAla sI. zAha DaoN. ramaNabhAI cImanalAla zAhano janma vaDodarA jillAnA pAdarA gAme thayo. tyAM ja prAthamika zikSaNa lIdhuM ane pachI I. sa. 1944mAM meTrikanI parIkSA bAda muMbaImAM ja ucca abhyAsa karavA sabhAgI banyA. kolejamAM potAnA viSayamAM prathama AvatAM be varSa mATe teo phelo nimAyA. I. sa. 1950mAM ema.e.nI parIkSAmAM prathama naMbare AvI ba. ka. ThAkora suvarNacaMdraka, kezavalAla dhruva pAritoSika ane senTajheviyarsa zaupya caMdraka meLavyA. I.sa. 1961mAM 'naLa damayaMtInI kathAno vikAsa' e viSaya para pIeca.DI. karyuM. i. sa. 1948thI 1950 daramyAna "sAMja vartamAna' tathA "janazakti' dainikamAM taMtrI vibhAgamAM kAma karyuM. i. sa. 1951mAM teo muMbaInI senTajheviyarsa kolejamAM gujarAtInA adhyApaka tarIke ane te daramyAna ena.sI.sI.mAM vIsa varSa kAma karyuM. 1970thI muMbaI yunivarsiTInA gujarAtI vibhAganA adhyakSa tarIke joDAyA. 1963thI pIeca.DI.nA gAiDa banyA. uparAMta kembrija yunivarsiTI, isTa Aphrikana kAunsIla jevI aneka samitiomAM sevA ApatA rahyA. muMbaI jaina yuvaka saMgha tathA adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLanA pramukha tarIke, mahAvIra jaina vidyAlayanA maMtrI tarIke ane prabuddha jIvana'nA taMtrI tarIke temanI sevA ajoDa che. jainadharma uparanAM vyAkhyAno ApavA mATe duniyAnA saMkhyAbaMdha dezono pravAsa karyo. aneka AMtararASTrIya seminAramAM yazasvI phALo Apyo. lagabhaga ekaso jeTalAM pustakonuM Alekhana ke saMzodhanasaMpAdana karyuM, je temanI prakhara buddhipratibhAno paricaya karAve che. daravarSe je te sthaLe yojAtA jaina sAhitya samArohanA agraNI Ayojaka tarIke khyAtiprApta che. AvA bahuzruta sAkSara daMpatI DaoN. ramaNabhAI ane prA. tArAbahena gujarAtI samAjanuM gaurava che. zrI ratilAla monajIbhAI dharmAnurAgI zrI ratilAlabhAInuM jIvanakavana svaccha ane nirabhradarpaNa samuM jovA maLe che. mULa jAmanagara taraphanA ane te pachI rAjakoTanA vatanI gaNAyA. nAnI uMmarathI ja suvyavasthita kAryapraNAlikAmAM mAnanArA zrI ratilAlabhAIe jIvananI ekapaNa kSaNa nakAmI javA dIdhI nathI, hAtha upara lIdheluM kAma kyAreya adhUruM mUkyuM nathI. temanA vyaktitvamAM sAttvikatA, samadarzitA ane nirmohIpaNAno subhaga samanvaya jovA maLyo. karAMcImAM temano dhIkato dhaMdho cAlato hato, paNa bIjA vizvayuddhanA kAnizAna vAgyA tyAre e badhuM svecchAe choDIne saurASTramAM temanuM Agamana thayuM. rAjakoTamAM sthira thayA. ghaDiyALanA sperapA tathA anya evI cIjonA kamizana beIjhathI vecANakAma mATe samagra bhAratano puruSArthI pravAsa karyo, mahinAo sudhI satata pravAsa kheDatA rahyA, je temanI tejasvI kAryazaktinI ApaNane pratIti thAya che. hiMmata ane sAhasathI Jain Education Intenational Page #933 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 913 temaNe vikasAvela dhaMdhAnI kAryazailImAM ja temanA jIvananuM suMdara ane surekha pratibiMba dRSTigocara thAya che. 1954thI 1962 sudhIno dhaMdhAmAM maMdIno vasamo kALa paNa emaNe jAte ja anubhavyo paNa nItimArgathI calita na thayA jIvanamAM aneka jhaMjhAvAtomAMthI pasAra thayA ane svabaLe ja AgaLa AvyA. 1960mAM zrI ratilAlabhAInuM bhAvanagaramAM zubha Agamana thayuM. paghUmarI ane pAnamasAlA banAvavAnuM moTA pAyA uparanuM kAmakAja zarU karyuM, jemAM sArI evI saphaLatA meLavI. nAnapaNamAM dharmasaMskArothI prerAyelI temanI dhArmika vRttine kAraNe guptadAnamAM vizeSa mAnatA, nAnAmoTA dhArmika phaMDaphALAmAM temanI yathAzakti madada hoya ja. temano e ujvaLa vAraso temanA suputra zrI zazikAntabhAIe Aja sudhI jALavI rAkhyo che. zrI zazikAntabhAI paNa bhAvanagaranI jaina ane jainetara saMsthAo sAthe ghaniSTha rIte saMkaLAyelA che. - zrI zazikAntabhAI paNa evA ja vinamra ane mitabhASI svabhAvanA che. vyavahAru ane vyApAravANijyanuM jIvanaupayogI zikSaNa pitAzrI pAsethI ja meLavIne teno sadupayoga teo Aje dhaMdhAmAM saphaLa rIte karI rahyA che. dharmollAsabharyA unmeSathI zrI ratilAlabhAIe kaMDArelA mArge temanA parivAranI sarvadezIya kRtizIlatA anvaye anumodanAnAM sumana arpIe teTalAM ochAM che. sva. zrI ratilAla paramANaMda zeTha | tIrthabhUmi pAlitANAmAM zeThazrI mAdhavajI nathubhAInA putra ane agraNI vyApArI tathA jaina sAdhu-sAdhvIonI vaiyAvacca karanAra ane pAlitANA sTeTa sAthe nikaTavartI saMbaMdha dharAvatA zrI paramANaMdabhAInA sauthI nAnA putra ratibhAIno janma tA. 33-1918mAM. zeTha zrI ratibhAImAM bALapaNathI ja koThAsUjha ane vyavahAru DahApaNanA saMskAro khIlyA ane pAMgaryA. 1934mAM meTrikanI parIkSA bAda potAnI zakti svataMtra vyavasAya tarapha vALavAmAM lagADI. I.sa. 1942mAM pAlitANA sTeTa hastaka kApaDanA rezaniMganI saMpUrNa vyavasthA temaNe saphaLa saMcAlana sAthe saMtoSakAraka rIte pAra pADI. pAlitANA jaina sevA samAjanA davAkhAnAnA sarvagrAhI vikAsane AvazyakatA ane agresaratA ApavAnI temanI UMDI sUjha-samaja ciraMjIva banI raheze. temane eka kudaratI bakSisa hatI. koIpaNa jAtanI davA-TikaDI vinA aneka dardIonA dukhatA dAMta temaNe bahu ja sahelAIthI kADhI ApyA che. 2005-06mAM jaina vIsA zrImALI jJAtinuM gohilavADanuM saMmelana pAlitANA bharAyeluM tyAre saune anukULa ane svIkArya evuM baMdhAraNa ghaDI kADhavAmAM zrI ratibhAI zeThanuM gauravaprada pradAna rahyuM che. 1947mAM bhAvanagaramAM temanuM Agamana thayuM. 1952mAM vizvanI bhayaMkara maMdI ane kudaratI asAmAnya muzkelIonA kaparA divasomAM paNa potAnAM bALakone ucca zikSaNa ApavA mATe banatuM badhuM ja karI chUTyA. mAtRbhUmimAM gurukuLa bAlAzrama, zrAvikAzrama, zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI-aneka nAnImoTI saMsthAone pratyakSa yA parokSa rIte temanI bahumUlya sevAo maLI che. temanI dhIraja ane niSThA, prema ane pratiSThA, sevA ane salAha, nIti ane nikhAlasatA, dharma ane mAnavatAnI mIThI suvAsa varSo sudhI mahekatI raheze. tA. 30-6-1980nA vipula samudAyanI hAjarImAM temano jIvanadIpa bujhAyo-bahoLA janasamUhamAM sumadhura suvAsa mUkatA gayA audyogika AlamamAM agresara zrI rAjendrabhAI kuMdanalAla jhaverI bhAdaravA suda 4-cotha tA. 9-9-1937, jainasaMvatsarInA roja temano janma. yogAnuyoga te ja divase tenuM ghara ilekTrika lAiTanA prAraMbhathI jhaLahaLyuM. prAthamika zikSaNa suratanI ratnasAgarajI jaina skUlamAM, mAdhyamika jIvanabhAratI saMsthAmAM ane sAyansa ejyukezana paNa suratamAM ja karyuM. jaina ane jIvanabhAratImAM zikSaNa sAthe saMskAra pAmyA te AgaLa jatAM khUba ja upayogI nIvaDyA. vyAvasAyika saMsthA "oToklina'mAM kArIgaro sAthe bhAIcArAthI kAma levAnuM tenAthI ne mAvataranA saMskArothI khUba ja saraLa banyuM. AjathI 30 varSa pUrve teoe baMne laghubaMdhuo dilIpabhAI tathA zirISabhAIne sAthe rAkhI "oToklina philTarsa opha inDiyA' nAme audyogika ekama sthApI vyavasAya zarU karyo. mAtra Tekinakala kAryadakSatA ane sAhasanI mUDI sivAya Jain Education Intemational Page #934 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 914 dhanya dharAH dAnavIra, dharmapuruSa zrI zazikAntabhAI ratilAlabhAI nANAkIya ke mazInarI suvidhA vagaranI A "phekTarImAM teo judA-judA bhAgono saba konTrAkTa karI emanAM gharAM esembala karI ApatAM. prathama varSe Tarna ovara sAruM thatAM 250 corasa phUTa jagyA laI thoDIka mazInarI vasAvI. bAda 1972mAM bIjI 250 corasa phUTa jagyA saMpAdana karI 1973 sudhImAM kramazaH 5000 phUTanI jagyA para sAcA arthamAM "oToklina' ekamano AraMbha thayo ane rAjendrabhAInI AgevAnI nIce cAlatA ekame dhArI saphaLatA meLavatAM 1978mAM panavela pAse, taLAjAmAM 8000 co. mITaranA ploTa para menyuphekyariMga yuniTa zarU karyuM. Aje saMpUrNa sAdhana-saMpatti yukta "oToklina' ekama AvazyakatAne pahoMcI vaLe che. temaNe videzathI AyAta thatAM sAdhanonAM samarUpa sAdhanonuM utpAdana karI kiMmatI videzI hUMDiyAmaNa bacAvI rASTrabhAvanA darzAvI che, sAthe teoe 1993mAM kacchanA kaMDalAmAM 100 ekara jagyAmAM pAipakaTiMgano plAnTa nAkhyo che. 1999thI oToklInamAMthI nivRtta thayAM. 1999thI traNa varSano abhyAsa karIne jyotiSa alaMkAra ane vAstupravINa meLavyA. - A ekama dvArA mAtra 30 varSamAM 100 varSa jeTaluM kArya siddha karI batAvI jhaverIbaMdhuoe vikrama saryo che. eTaluM ja nahIM ghaNAM kSetromAM 'prathamatA'nuM gaurava paNa saryuM che ane audyogika AlamamAM kIrti ane lokapriyatA prApta karyA che. A ekama uparAMta videzamAM dazabAra vyavasAyagRhonI vitaraNa vyavasthA saMbhALatI me. jhaverI enTaraprAijhanA bhAgIdAra evA rAjendrabhAIe vyavasAyavRddhi sAthe samAjasevAnI paNa uttarottara vRddhi karI che. zaikSaNikakSetre teo suratanA zrI jayakuMvara jaina jJAna udyogazALA tathA zeTha choTAlAla cimanalAla munsapha ejyukezana phaMDa tathA vaDodarAnI zrI mahAvIra jaina vidyAlaya-kanyA chAtrAlaya vagerenA TrasTI tathA surata jaina dhArmika zikSaNasaMghanA peTrana tarIke tema ja bombe esTrolojikala sosAyaTInA AjIvana sabhya che. esTrolojImAM vizeSa rUcI dharAve che. lAyansa klaba opha jUhunA vAisa presiDenTa tarIke kAryarata rahyA hatA tathA jaina zve. konpharansa sTenDiMga kamiTinA sabhya ane inTaranezanala sosAyaTI opha kriSnA konpharansanA lAIpha peTrana tarIke saMkaLAyelA che. A bahuvidha saMsthAomAM potAnA vizALa anubhava ane kAryaniSThAthI rAjendrabhAI AgavuM sthAna prApta karI zakyA che. ghaNA ja umadA svabhAvanA zrI rAjendrabhAI jaina samAjanuM gaurava che. dezavidezanI vyApArI AlamamAM zrI zazikAntabhAInA nAmathI bhAgye ja koI aparicita haze. prabaLa puruSArtha ane AgaLa buddhipratibhAthI uttarottara prakhara vadhatA rahelA zazibhAIe bhAvanagaranA pratibhAvaMta udyogapati ane zazikAntabhAi ratilAlabhAI sevAbhAvI sajjana tarIke ujjavaLa nAmanA prApta karI. bhAvanagaranI moTAbhAganI samAjasevI saMsthAomAM mahattvanuM sthAna dharAve che. hospiTalo, zikSaNa saMsthAo, derAsaro, upAzrayo, dharmazALAo ane jainajainetaronAM dareka zubha kAryomAM temanuM yogadAna prathama nilezabhAI zazikAntabhAI haroLamAM noMdhAyuM che. zrI zazIbhAIne gaLathUthImAMthI ja sAhasa, sevA ane svArpaNanA saMskAra maLyA che. mAnavatAnA upAsaka zrI zazIbhAIe jJAti uparAMta anyatra jagyAe paNa ghaNI moTI sahAya karI che. pArAvAra muzkelIo vaccethI hiMmata, khaMta tuSArabhAI zazikAntabhAI! ane zraddhAnA sathavAre ghaNI moTI siddhio hAMsala karI che. pUrva janmanA rUDA saMskArabaLe lakSamIlobha ane vaibhavamohathI alipta rahIne saMpatti sarovara banavAne badale saritA banIne bahoLA janakalyANa arthe vahetI ja rAkhI che. pitAno ujjavaLa vAraso dipAvI rahyA che. hitenabhAI zazikAntabhAI Jain Education Intemational Page #935 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 915 sevAdharmanA guNo jemanI nasa-nasamAM vyApelA che, zaMkhezvara pArzvanAtha pratiSThAno lAbha lIdho. vaDavA bhojanazALAnA sevAno kUpa je parivAranA haiye hiloLA lya che, saMgharSa ane pramukha tarIkenuM temanuM yogadAna ane sevA prItipAtra banyAM che. puruSArtha vaDe jemaNe bhAgyadevatAnAM dvAra khakhaDAvyAM che tevA bhAvanagaranI pAMjarApoLa, smazAnagRha jevI aneka saMsthAonA bhAvanagara jainasaMghanA prathama haroLanA agraNI zrI zazikAnta- mobhI banyA che. bhAIe jutA ane samatvabhAva sevIne sevAnA kSetrane je rIte A dareka kAryomAM tenA traNa putro zrI hitenabhAI, zrI vistAryuM che temanA A dAkSiNyane ahobhAvathI vaMdana karyA vagara tuSArabhAI, zrI nIlezabhAI tathA putravadhUo amInAbahena, rahI zakAtuM nathI. nayanAbahena ane aMjanAbahena e sauno sahayoga maLato rahyo che. traNa putronAM zubhalagna prasaMge snehIo taraphathI AvelI hamaNAM chellAM varSomAM ayodhyApuramumAM vividha cAMdalAnI rakama mAnavasevAnA yajJamAM samarpita karI, je rakama yojanAomAM bhaktino je lAbha maLyo che temAM jaMbUDhIpavALA lAkhonI thavA jAya. AjanA yugamAM AvuM yogadAna ApanAra 5.pU.A. zrI azokasAgarasUrijI mahArAja tathA baMdhubelaDI parivAra samagra samAjanuM bahumAna meLave che. pa.pU.A. zrI jinacaMdrasAgarasUrijI ma. ane pa.pU.A. zrI ghaNA ja kAryakazaLa ane sAhasapremI evA zrI hemacaMdrasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNA mukhyatve rahI che. zazikAntabhAI vyavahAru ane kAryadakSa vyApArI tarIke paNa mAtuzrI prabhAkuMvarabahenanA nAme vikalAMga sAdhanasahAyaka janasamUhamAM sArI evI khyAti pAmyA che. bhAvanagara cembara kendramAM mukhya sahayogI banyA. pI.ena.Ara. sosAyaTImAM opha komarsanA pUrva pramukha tarIkenI temanI sevA, loDhAvALA vAisaceramena tarIkenuM sthAna zobhAvI rahyA che. hospiTalamAM vAisaceramena tarIkenI temanI sevA, maMdabuddhinA bALakonI zALAmAM TrasTI tarIkenI sevA, vardhamAna ko.o. aMdha udyogazALAmAM, rAmamaMtramaMdira saMcAlita ekatA benkamAM ceramena, traNa varSa DAyarekTara tarIkenI sevA, jainasaMghanA hAiskUlamAM A parivAranuM bhAre moTuM yogadAna noMdhAyeluM che. davAkhAnAmAM TrasTI tarIkenI sevA, baherA mUMgAnI zALA, aMdhaudyoga zALA vageremAM temanI sevA jANItI che. cAritra ane naitikatAnA itihAsapuruSa : yazasvI vikalAMgo mATe mAtuzrI prabhAkuMvarabahenanA nAme lAkhonuM patrakAra : sAhityamanISI : prabuddha ciMtaka : jaina dAna, jemAM asaMkhya dardIo lAbha le che. garIba-asahAya saMskRtinA saMrakSaka : mANaso mATe sAdhanasahAyaka kendra ane ArogyadhAmanA Ayojana dvArA moTI rakamanI deNagI ApI. agarabattInA zrAvakaratna zrI rAvalamala jaina "maNi' vyavasAyamAM bhAre moTo vikAsa karyo. beMgloramAM be phekTarIo "bahuratnA vasuMdharA'nI sthApI je kAMI kamAyA te dAnadharmamAM satatapaNe dAnagaMgA vahetI uktine caritArtha karavAmAM ja rAkhI. agarabattImAM AMtararASTrIya khyAti pAmyA. nispRha karmayogI, prabuddha dharmakAryomAM temanAM dharmapatnI zrImatI caMdrAbahenanuM paNa ciMtaka, Adarza zrAvaka, ghaNuM moTuM pradAna rahyuM che. varSo pahelAM pa.pU.A. zrI motIprabha samarpita lokasevaka, sUrIzvarajInI mUrtipratiSThA ane zAstrInagaranA jainaderAsaramAM sAhityamanISI, caritra ane naitikatAnA itihAsa- puruSa, mUrtipratiSThAmAM lAbha lIdho. vallabhIpura pAse tIrthasthAna ayodhyApuramumAM bhUmipUjana, prathama zIlA sthApana temanA hAthe yazasvI patrakAra zrI rAvalamala thayuM. bhagavAnane so kilo cAMdInA mugaTano lAbha temaNe lIdho. jaina "maNi'nI umadA niSThAe uttama bhAga bhajavyo che. ayodhyApuram pAse pANavI gAme sAdhu- sAdhvIonI vaiyAvacca mATe bhaktidhAma yojanAmAM lAbha lIdho. tejasvI vyaktitvanA svAmI zrI maNie parama tAraka devAdhideva paramAtmA zrI pArzvaprabhunA pAvana sAdhanAsthaLane maMgaLa kalyANa 1993-94mAM beMglora-rAjAjInagaramAM derAsara AvAsanI tapobhUmi zrI uvasaggaharaM pArzva tIrtharUpe Jain Education Intemational Page #936 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 916 dhanya dharAH tIrthoddhArita-jIrNoddhArita ane pratiSThita karAvI agaNita snehasabhara, suhRda, aparAjeya vyaktitvanA svAmI, zraddhALuonI parama zraddhAthI otaprota karI dIdhuM che. tIrtha daDhanizcayI vicAraka, karmaTha Ayojaka, adamya utsAha, parisaramAM tIrthaMkara paramAtmAone je vRkSo taLe kevaLa jJAna prApta nirbhayatAnA sabaLa saMvAhaka, prabuddha zikSaNavidda, dUradarzI thayuM enA vanaspatigata guNadharma aMkita karAvatAM kevaLa manovaijJAnika ciMtaka, sahiSNutA ane AtmazaktinA mUrtapratIka jJAnavRkSonI chAyAmAM tIrthakara bhagavaMtone je mudrAmAM kevaLajJAna rAvalamala jaina "maNi'e 1965mAM ja meLavelI pIeca.DI.nI prApta thayuM eja mudrAmAM varNayukta pratimAjIo devakulikAomAM DigrI aMgrejImAM apAyelI hovAthI eka prANavAna hiMdIpracAraka virAjita karavAmAM AvyAM che. vizvanA prathama AvA jinezvara tarIke vizvavidyAlayane parata karI dIdhI. zeTha goviMdadAsa, paramAtmAnI yazogAthA kotarAyelA zilAlekha dvArA mahAdevI varmA, rAmadhArIsiMha 'dinakara', rAmezvara zukala tIrthakarabAganI saMracanA zrI maNijInI jahematanA kAraNe thaI che. aMcala' jevAM aneka pratiSThita sAhityakAronA abhinaMdanapAtra tIrthanA vizALa parisaramAM ja yAtrAe AvanAra hajAro banelA maNijIe kyAMya "DokTara' lakhyuM ja nahIM ane kyAya paNa zraddhALuone eka sAthe zatruMjaya, zaMkhezvara, tAraMgA, Abu, koI rIte DigrIno upayoga karyo nahIM. bhadrezvara, osiyA, kAparaDA, banArasa, pAvApurI, caMpApurI, aneka dhArmika AdhyAtmika, sAMskRtika, sAhityika kulapAkajI vagere paccIsa tIrthonI sevA-pUjA-arcanAno lAbha pravRttiomAM tallIna zrI maNijI Aje preraka sevAnuM vaTavRkSa sahaja rIte maLI jAya che. "sakala tIratha vaMduM kara joDI'no banI rahyA che. dharmaniSTha saraLatA ane sAdAInA pratIka zrI aMtarano bhAvollAsa uvasaggaharaM tIrthanA nirmAtA maNijInI maNinA Aje 65mI vasaMtamAM pravezaavasare emaNe sthApelAM vyApaka dUradarzitAnuM ja pariNAma che. Adarza saMsmaraNonA pariprekSyamAM abhinaMdana pAThavatAM ame zrI maNijInI avirala pratibhAnAM darzana ahIMnI jema dhanyatA anubhavIe chIe. paddhatie saMcAlita prAkRtika ane yogavijJAna upacAra -zrAvakarana zrI maNi abhinaMdana samiti, kolakattA sAdhanAnA Arogya ane enA sthAyI vikAsa mATenA mahAvidyAlayamAM thAya che. tIrthanI sarvodaya vikAsayAtrAmAM jaina zrI zAntilAla kapUracaMda mahetA gurukuLa vidyAlaya-jIvana jIvavAnI suvarNa avasaranI upalabdhi gujarAta gaurava dinanA zubha prasaMge ApaNA samAjanA ja sAmela che. "prakRti ke saMga cale, jIvana-raMga khile'nA saMdezavAhaka eka anya agraNI dharmAnurAgI ane jIvadayAnA himAyatI tarIke maNijIe zAkAhAra-premIo mATe anupama upahAra arpaNa sArI evI khyAti pAmelA ane zeTha ANaMdajI kalyANajI TrasTa karyo che. temaja anya zaikSaNika ane dhArmika temaja sAmAjika saMsthAo pUjya sAdhu-sAdhvI bhagavaMtonI sevA vaiyAvaccamAM sAthe saMkaLAyela chellAM 40 varSathI jeo jIvadayAnA kSetre janajananI bhAgIdArI mATe nAgapura (mahArASTra)thI sameta avirata sevA ApI rahyA che tevA kesaranivAsI zAMtilAla zikharajI vAyA uvasaggaharaM tIrthanA 950 ki.mI.nA mArga para kapUracaMda mahetAnuM paNa gujarAtanA mukhyamaMtrI zrI narendrabhAI navakArabhavanonAM nirmANa karAvavA mATe vyaktitva ane karmanA modInA varada haste mahAvIra jIvadayA evorDa 2005 arpaNa samanvayanI mUrti zrAvaka zrI maNijIe saMdharSapUrNa sAhasika pagaluM karI bahumAna karavAmAM AvyuM hatuM. bharyuM che. jyAM jyAM navakArabhavana banI rahyAM che te sthaLonAM jainazAsananA zaNagAra samA ane ghoghArI vIsA zrImALI nAmo caMpApurI, zatruMjaya, pAvApurI jevAM pAvanatIrtho tathA jaina jJAtinA AdhAra staMbha jevA uparyukta mahAnubhAva jJAtinuM tIrthakaronI pavitra kalyANaka bhUmionAM nAma parathI rAkhavAmAM nAma rozana karanAra jJAtinA harakoI kAma mATe haMmezAM tatpara Ave che. adhyAtma yogI pa.pU. A. bhagavaMta zrImad kalApUrNa evA jesaranivAsI zAMtilAla kapUracaMda mahetAne gujarAta gaurava sUrIzvarajI ma.sA.nI karmabhUmi rAjanAMda gAma pAse zatruMjayanI dinanI 46mI varSagAMTha ujavaNI prasaMge vizALa mAnavamedanI racanA karatI veLA vizvanA prathama kezariyA caumukha rathamaMdiranuM vacce nAmadAra gujarAta gavarnaranI upasthitimAM je pramANe nirmANa maNijInA prayAsothI thaI zakyuM, jemAM navakArabhavananI jIvadayA evorDathI navAjavAmAM AvyA tenAthI harakoI ghoghArI suMdaratA vadhI che. jaina unnata mastake gaurava anubhave che. Jain Education Intemational Page #937 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 910 1972nI sAlamAM bhUtapUrva vaDApradhAna zrI morArajI desAIe jyAre jesaranI mulAkAta lIdhI tyAre duSkALanI paristhitimAM saphaLatApUrvaka samasyAo ukelavAnI zrI zAMtilAla kapUracaMda mahetAnI AvaDatanI prazaMsA karI hatI. teonI | bhAratIya janatA pakSanA bhAvanagara jillAnA upapramukha ane bhAvanagara grAmINa benka-bhArata sarakAranA DAyarekTaranI sevA jANItI che. temaNe jesaramAM muMbaI phaMDa ekaThuM karI zrI baLavaMtarAya mahetAnI smRtimAM zALAnuM makAna baMdhAvyuM. temanuM ghaDatara gAMdhIvAdI sAmAjika kAryakara zrI lallubhAI zeTha heThaLa thayuM. temaNe aneka svaicchika ane ardha sarakArI saMsthAo mahattvanA hoddAo para rahI kAma karyuM. temaNe zikSaNa para aneka kAryo karyA hatAM. taduparAMta jIvadayAne lagatI sakhAvato paNa karI hatI. bhAvanagara jillA paMcAyatamAM temanI sevAo jANItI che. jesaranI nagarapaMcAyatamAM varSo sudhI yogya mArgadarzana ane sakriya sevA ApI ba.go. mahetA vidyAlaya-jesaranA menejiMga TrasTI tarIke ane jItharI hospiTalamAM temanuM yogadAna noMdhapAtra gaNAyuM che. jesara vibhAgamAM prAthamika zikSaNathI mAMDIne ucca zikSaNa sudhInI saMsthAomAM pAyAnA kAryakara tarIke temanuM nAma ane kAma jANItuM che. jesaranA vikAsa mATe, UbhI karelI saMsthAonA nibhAva mATe bahArathI moTuM phaMDa lAvI ApavAmAM temano puruSArtha noMdhapAtra gaNAyo che. temanI sevA badala samAje, temane anekavakhata sammAnyA che; aneka evorDa paNa temaNe prApta karelA che. bhAvanagara DisTrikTa jaina pheDarezananA sekreTarI tarIke, ola inDiyA jaina zve. kamiTInA membara tarIke ane judI judI aneka dhArmika saMsthAomAM TrasTI tarIke temanI sakriya sevAoe temane ghaNe UMce Asane besADyA che. bhAvanagara jillAnuM khare ja teo gaurava che. (1) bhAvanagara ji.paM. kacerImAM jesara vistAramAMthI cUMTAI ji.paM. sadasya tarIke jaI ane hAla ji.paM. bhAvanagaramAM kArobArI samitInA ceramena tarIke sevA bajAvI rahyA che. je sthAna jillA paMcAyatamAM khUba ja mahattvanuM ane ucca sthAna Avela che. (2) hAla gujarAta sarakArazrInA pratinidhi tarIke bhAvanagara jillA juvInyara jasTIsa borDanA membara che, je sthAna mahattvanuM che kAraNa A (bALa adAlata) vibhAga che, jemAM khUba ja kharI rIte mahattvanI kAmagIrI AvelI hoya che. (3) enimala velphara borDa cennAI (bhArata sarakArazrI)nA borDamembara tarIke sevA Ape che. (4) gujarAta sarakArazrInA zikSaNa vibhAga borDamAM borDa opha membara tarIke sevA Ape che. (5) bhAvanagara jillA zALA saMcAlaka maMDaLanA pramukha tarIke sevA Ape che. (6) zrI ke. je. mahetA TI.bI. hospiTala amaragaDhamAM sarakArazrInA pratinidhi tarIke sevA Ape che. - varSa 2004-05mAM 1lI me gujarAta gaurava dina prasaMge bhAvanagara khAte rAjyanA mAnanIya zrI mukhyamaMtrI narendrabhAI modInA varad haste gujarAta rAjyanA jIvadayA kSetramAM viziSTha yogadAna Apela hoya te badala zrI mahAvIra jIvadayA evorDa enAyata karela che. je bhAvanagara jillA ane ola inDiyA jaina samAjanA gauravarUpa che. zeTha ANaMdajI kalyANajI TrasTa, amadAvAdamAM prAdezika pratinidhi tarIke jIvadayA kSetramAM khUba ja mahattvanI kAmagIrI karela che ane hAla cAlu che je chellAM 40 varSathI A saMsthAmAM chApariyALI pAMjarApoLamAM jIvadayAnI kAmagIrI karI sevA Ape che. sevAnA vividha kSetre agresara zrI zAha surezabhAI kAntilAla vatana : UMjhA, uttara gujarAta, janmatArIkha : 12-11951. samAjajIvananAM, hareka jJAti-jAtinAM, nagaranAM kAryomAM rasa dharAve che. mukhyatve sevAkArya lAyansa klaba, UMjhAnA benara nIce avarNanIya rahyuM che. sevAnA kSetre sevAnAM kAryonI vaNathaMbhI vaNajhAra 1973thI zarU karI 2001 sudhI aviratapaNe cAlu che. jIvananI kArakirdInA zrI gaNeza kolejakALa daramyAna asAIta sAhityasabhAnAM maMDANa aniruddha brahmabhaTTanI sAthe karyA. kolejakALe sevA mukhya hetu hato. Ara.esa.esa., ena.sI.sI. ane ramatagamata zokhanA viSayo hatA. zuTiMga, Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #938 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 918 dhanya dharA: beDamiMgTana, lona Tenisa, kerama, TebalaTenisamAM anekavidha evorDa hAMsala karela. tyArathI "yunivarsiTImAM che. gujarAtanA ceramena pade 1972mAM cUMTAyA tyArathI, "eziyA 72'thI zrI gaNeza thayA. caDatI-paDatInAM kAryomAM Arthika bhIMsa athavA bIjAM vidano garbhazrImaMtAInA kAraNe AvyAM nathI, paraMtu UMcAM sevAkIya kAryo karatAM vidanasaMtoSInA kAraNe vidano Ave paNa vAdaLa AvIne jatAM rahe tema osarAI jAya. mAMgalika jIvananI zarUAtamAM ja dhArmika saMskAronuM siMcana, nAnI uMmare upadhAna tapanI ArAdhanA, temanA jIvananuM uccatama pAsuM rahyuM che ane pitAzrI mAunTa Abu khAte pArivArika zibira TUranuM Ayojana karatA tyAre be-cAra kalAka uparAMtanA aSTa prakArI pUjAnI ekadhArI AdhyAtmikatAnI lIMka emanA jIvanano yAdagAra prasaMga che. jIvana jIvavAnI kalA parama pUjya pitAzrI dvArA ghaDavAmAM AvI. vividha kSetromAM "zrI jaina nIti-kalyANa maMDaLa'nA pramukhapade jaina saMghanA pratiSThA, aMjanazalAkA, upadhAnanAM mukhya kAryomAM AgaLa pratibhA upasAvato bhAga lIdhela graMtha banAvyo te zatAbdI graMthanI kamiTInA mukhyapade rahI saMpAdana karavAno lAbha maLela che. lAyansa klaba UMjhAnA sabhya, sekreTarI, pramukha anekavidha hoddA bhogavela che tathA gujarAtanI Di. 323 bImAM noMdhanIya phALo rahyo che. -lAyansa Di-323-bInA kebineTanA Di-ceramena, sAiTa pharsTa kamiTI ceramena tathA necarala kelemiTInA ceramena tathA anekavidha hoddAo bhogavyA. -zaikSaNika saMsthAo "zizumaMdira', 'UMjhA keLavaNI borDa, "jI. ela. paTela hAiskUla', ke. ela. paTela mahilA skUla', 'navajIvana keLavaNI maMDaLanI kArobArImAM avirata sevAnuM pradAna. -UMjhAmAM nagaranAM jimakhAnA, grAhaka surakSA samitimAM pradAna. -gujarAta asAIta sabhAnA pramukhapade rahIne anekavidha "nATyaspardhAo', "vaktatvazakti kSetre', spardhAonuM Ayojana, cAonuM Ayojana, saMgItazALA', "nATyajAlakA' vagerenAM udghATanomAM pradhAna bhUmikA. ramatagamata kSetre AgavI siddhio meLavela che tathA jimakhAnAmAM AgavuM pradAna. 1973thI 2001 sudhI avirata sevAkIya pravRttio "lAyansa klaba UMjhAnA nejA heThaLa mukhya bhUmikA, jhona ceramena, rijiyana ceramena pade rahI samagra uttara gujarAtanAM gAmo dhAnera, bhAbhara sudhI sAbarakAMThAmAM bhIloDA, prAMtija sAthe prema ane lAgaNInA taMtuthI sau mitro sAthe baMdhAyelA che. amadAvAda siTimAM anekavidha sevAkIya pravRttiomAM pradAna. 1977mAM samagra gujarAtanA bhUtapUrva UrjAmaMtrI zrI nalinabhAI paTelanI DisTrikTa konpharansanuM Ayojana karI ceramena pade rahI, mukhyapradhAna zrI dilIpabhAI parIkhanI Di. gavarnaranI niyukti vakhate AgavuM pradAna, 1978mAM samagra gujarAtanI aMdara sevAkIya pravRttio mATe inTaranezanala ilinoisa khAtethI epriziyezana sarTiphikeTathI UjaminisTara nalinabhAI paTela dvArA navAjavAmAM AvyA hatA. sAiTa pharsTanI AgavI kAmagIrI ceramena pade rahI karI. -inTaranezanalanuM 'ema. je. epha." melvina jonsa phelo tarIke biruda meLavyuM ane sammAnita karavAmAM AvyA hatA. anekavidha evorDo meLavela che. jIvadayAnA kAryamAM anekavidha pravRttio tathA be varSa pahelAM ja aThavADiyAmAM be vakhata nirAdhAra kAma karatA Azritone gAmaDegAmaDe pharI sukhaDI vitaraNanA bhagIratha kAryanA praNetA ane mukhya ceramena pade rahI viniyoga parivAra, DIsA maMDaLInA sahayogamAM rahI ghAsa vitaraNa tathA DhorakemponuM Ayojana. -premacaMda IzvaralAla TrasTa dvArA anudAnathI uttara gujarAtanAM gAmaDAMnAM jUnAM derAsaro, upAzrayonA jIrNoddhAranAM kAryomAM mukhya rahI laNavA gAmanuM kArya pUrNa thayela che. -yazovijaya jaina pAThazALA mahesANAnA kArobArI sabhya rahI sevAono apUrva lAbha meLavela che. tattvajJAnanI parama sevA karavAno pIDitonA saMparkamAM lAbha zatAbdImahotsavamAM paNa sevAnuM pradAna. -netRtva zakti mATe seminAra, parsanAliTI DevalapamenTa, pratibhA vikAsa abhiyAnanA ko. orDineTara tarIke kArya karela che. patnI jayazrIbahena anekavidha tapazcaryAo, dhArmika lAgaNIthI gUMthAyela, kuTuMba-parivAranI sAcI gRhiNI banI dareka kAryamAM satata prayatnazIla, preraNArUpa banela che. putro bhAvezabhAI ane vizAlabhAI dhaMdhA-vyavasAyamAM pravRtta che. putrI : sejalabahena ane bhAI girIzabhAI moTAbhAI tarIkeno apUrva prema, preraNAdAyI lAgaNIothI bhIMjavI daI premano dhodha vahAvyo che. Jain Education Intemational Hammeration Page #939 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 919 -potAnI vikAsagAthAmAM satata AdhyAtmikatA vaNAyelI Aje 72 varSanI jaipha vaye paNa zrI somAbhAInA mukhAraviMda rahI che. zikharajInI dharmazALAmAM vibhAga upara nAmakaraNa para yuvAnIne zaramAve tevI gajabanI phUrti ane thanaganATanA jainazAsananI aneka saMsthAomAM dAnanI saravANI cAlu che. kAraNe teja jhaLakatuM jovA maLatuM. janma tA. 3-3-30. zreSThIvarya -UMjhA nagaranA 100 varSa jUnAM upAzraya-vADI AgathI zrI AmalacaMda maganacaMda pAMcANI parivAranA A puNyavaMtA teja bhasmIbhUta thatAM tenA navasarjanamAM AgavuM pradAna ane khAtamuhUrta sitArAmAM guNaratnono jhagamagATa sAmAnya janane prabhAvita karI karavAno anero lAbha, zAMtinagaramAM jaina saMghamAM banela de tevo bhavya hato. ArAdhanAbhavananA udghATanano lAbha, caitra Aso mAsanI kuzaLa vahIvaTakartA evA somAbhAIe gAMdhIjInA oLIne kAyamI dhoraNe anudAna Apela che. kArtika pUrNimAnuM TrasTIzIpa siddhAMtane jIvanamAM mUrta karI Apela. temanuM bahumukhI kAyamI dhoraNe UMjhA nagaramAM svAmIvAtsalya, zItalanAtha vyaktitva "vajAdapi kaThorANi mRduni kusumAdapi' uktine sArtha bhagavAnanI derInuM aMjanazalAkA, pratiSThA tathA dhajA-daMDanI karanAruM nIvaDyuM che. teo tana, mana, dhanathI zrI jinazAsana ane lAbha. janasevA karI rahyA hatA. eka kuzaLa keLavaNIkAra, somAbhAI pustakAlayamAM anudAna, ke. ela. paTela mahilA zAhe skUla, hAiskUla, hospiTala-AyaMbilakhAtu-daherAsara vidyAlayamAM oraDAnuM anudAna. nirmANanuM kArya hoya ke jIrNoddhAranuM kArya ho, devagurukRpAbaLe -zikharajImAM bhAtAgRha pAse banatI dharmazALAmAM eka ane potAnI AgavI ane anokhI sakhAvata meLavavAnI kunehathI blokanuM anudAna. ghaNI moTI rakamanI sakhAvato je te TrasTa ke saMsthA mATe meLavI samarpaNanI sUrIlI saragama bajAvI rahyA hatA. temanI koThAsUjha zizumaMdiramAM anudAna, kuMthunAthajInA jinAlaye "rANa ati gajabanI che. gacchAdhipati pa.pU. A. devazrI vi. pagalAMnI aMjanazalAkA, pratiSThA, dhajA-daMDano lAbha, premasUrIzvarajI ma.sA. tathA temanA vaDIlabaMdhu pa.pU. A.devazrI pustakAlayamAM anudAna, sevAkIya kAryomAM anudAna, jaina vi. subodhasUrIzvara ma.sA.nI preraNAthI zaMkhezvaramAM nirmANa zAsananAM anekavidha kAryomAM dAnanI saravANI. potAnA kSetramAM pAmela "zrI 108 pArzvanAtha bhakti vihAra'mAM agraNI ane yazabhAgI banavA pUjaya pitAzrI kAntilAla zeTha tathA teozrInA pAyAnA TrasTI che. tema ja tharAthI traNa ki.mI. dUra Avela rUnI mitra bIlImorAnA motIcaMda kAkAnI preraNA dvArA AgekUca. tIrthanuM nirmANa pa.pU. AcArya devazrI, vinayacaMdrasUrIzvarajI -bhArata dezanA ghaNAMkharAM zaheromAM jainatIrthonI yAtrA ma.sA. tathA temanA ziSyaratna pa.pU. AcAryadevazrI, saMpUrNa jevI karela che. kalpajayasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI thayela che. tenA pAyAnA mAnavakalyANanI jvalaMta jyoti svarUpa menejiMga TrasTI tarIke bIjA TrasTIonI sAthe jamIna saMpAdanathI zrI 108 Adi anekAneka TrasTanA TrasTI mAMDI bAMdhakAma, jIrNoddhAra Adi tamAma kAmagIrI khUba prazaMsanIya rIte karI hatI. zrI somAbhAI maNilAla sadAya paramArthe oliyA jevuM jIvana jIvatA A jemanAM nAma ane kAmanI zAsanazUrA zrAvakanA jIvanamAM temanAM dharmapatnI paramUla suvAsa mAtra jaina saMsthAo pUratI tapasvinI, mitabhASI, kuTuMba bhAvanAzIla subhadrAbahenano ke mAdare vatana ke kAMkareja kSetra amUlya phALo che. subhadrAbenA uttama AtmAe 500 pUratI ja maryAdita na rahetAM AyaMbilanA tapanI pUrNAhUti tarapha pahoMcatAM ja pUrNa comera prasarI che tevA virala samAdhipUrvaka 405 AyaMbile A jagatane alavidA karI lIdhI, vyaktitvadhArI, devaguru jethI temanA AtmazreyArthe kAyamI smRti svarUpe zrI 108 zraddhAsaMpanna, gurukRpApAtra, zrI mahAprasAda tIrthamAM pa.pU. gacchAdhipati premasUrIzvarajI ma.sA. somAbhAIno AMtaravaibhava tathA pa.pU. labdhisUrIzvarajI ma.sA.nI amidaSTithI tathA te darzanIya ane mANavAlAyaka hato. TrasTanA TrasTIonI udAratAthI somAbhAIne kAyamI Jain Education Intemational Page #940 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 920 dhanya dharAH AyaMbilakhAtuM karavAno Adeza Apela che. te AyaMbilakhAtuM vI. zAha ceriTebala TrasTa, tharAnA TrasTI (hospiTala nirmANa thaI atyAre cAluM che. gayela che), (3) zrI vardhamAna ceriTebala TrasTa (jaina baMdhuone tapasvI somAbhAIe mAsakSamaNa, soLabhaththu, paMdara madadagAra TrasTa), (4) zrI ratanazI mULacaMda jaina borDiMga TrasTamAM dasa-nava-pAMca vagere upavAsa, varSItapa, upadhAnatapa, TrasTI-tharA, (5) zrI dazA zrImALI betAlIza jaina samAja saMsthA AyaMbilanI oLIo Adi vividha tapasyAthI jIvanane saMcAlita kAlIdAsa maMchAcaMda jaina borDiMganA TrasTIvarya-pATaNa, alaMkRta karela che. pAlitANAmAM be vakhata comAsuM, 24 varSa (6) zrI dazA zrImALI beMtAlIza jaina maMDaLa pATaNamAM TrasTI pUnama karI, sametazekhara sAta vakhata jAtrA karela tathA bhAratanA mahodaya, A uparAMta teoe tharAmAM dAdAzrInA nAme 90 TakA tIrthonI yAtrA karI che. hoMgakoMga, beMgakoka, siMgApora, sArvajanika vAcanAlaya baMdhAvela che. AvA sarvatomukhI pAkistAna, zArajAha, dubaI vagereno videza pravAsa paNa karela pratibhAsaMpanna zrI somAbhAI hamaNAM ja thoDA samaya pahelAM che. temaNe parama mitra ane murabbI zrI jayaMtIlAla vI. zAha navakAranuM smaraNa karatAM karatAM svargavAsI banyA. tathA haragovida vI. zAha tathA dalapatabhAI ema. zAha sAthe dharmavIra, karmavIra khabhe khabhA milAvIne je aitihAsika kAryo karyA che te joIne zrI haragoviMdabhAI vI. zAha 5.pU. AcAryadevazrI vijayalabdhisUrizvarajI ma.sA.e kaheluM ke "kharekhara beMtAlIsI samAjanA A cAra zrAvaka baMdhuoe eka sUrajanI kiMmata enA itihAsa sajaryo che, jene AvanArI peDhI sadAya yAda rAkhaze." prakAzathI, dIpakanI kiMmata enA jeoe zrI 108 pArzvanAtha bhaktivihAra mahAprAsAda jaina ujAsathI, pukhanI kiMmata enI tIrtha ane zrI goDIjInuM tIrtha prabhAvaka TrasTa, rUnI sivAya paNa suvAsathI che te ja rIte mANasanI sametazikharajInAM dharmamaMgala vidyApITha, pAlitANA, zrI bhakti kiMmata enI mANasAIthI che." - vihAra jaina dharmazALA ane surANI bhuvana jaina dharmazALAnA AvuM custapaNe mAnatA ja nahIM TrasTIo tarIke sevA bajAvI rahela che. temanA saMsArI pakSe bakke jIvanamAM caritArtha karI sagAM bahena pU.sA. zrI sUryakalAzrIjI ma.sA. Aje sva-para batAvanAra haragoviMdabhAIno janma vaDAmAM 1931mAM pitA kalyANakArI evI saMyamajIvananI sAdhanA karI rahyAM che. dhanya che AvA kuTuMbane! vIracaMdabhAI puMjamalabhAInA vIra suputra ane mAtA moMghIbahenanA rAjadulArA tarIke thayo. bAlyAvasthAthI ja somAbhAInuM rAjakIya kSetre yogadAna paNa ati noMdhanIya jJAnarasika, devagurubhaktivaMta, dharmazraddhAsaMpanna, tIvra medhAvI, che. dhI pragati ko.o. beMka li. tharA, dhI nezanala sIDa vinayI, vivekI ane dhAreluM kAma karI chUTavAnI tamannAvALA sarTiphikezana ejansI-nyu dilhI, dhI banAsakAMThA jillA hovAthI skUla abhyAsa pUrNa karI haraNaphALa pragati karatA madhyastha beMka li. pAlanapura, dhI khetIvADI utpanna bajAra vAtsalyanA sudhAsiMdhusama hAiskUlanA prinsipAlapade birAjamAna niyaMtraNa saMgha, amadAvAda, dhI arbana ko. opa. beMka pheDarezana thayA ane saM. 2021mAM tharA vasavATa bAda to aneka kSetromAM amadAvAda, jillA paMcAyata bAMdhakAma samiti, pAlanapura siddhinAM sopAno sara karatAM vividha TrasTomAM TrasTI banyA. AdimAM ceramena ke DAyarekTaranI bhUmikAmAM suMdara yogadAna (simpala liviMga enDa hAi thiMkiMga)mAM mAnatA jIvadayApremI ApI rahyA che. A uparAMta kAMkareja tAlukA paMcAyata, tharA grAma aneka sukRtonA sadbhAgI, niHsvArtha zAsanasevA ane paMcAyata ane banAsakAMThA jillA paMcAyatamAM teo sabhya che tathA mAnavakalyANanAM kAryo karanAra zAsanAnurAgI. emanuM yogadAna kAMkareja tAlukA kharIda vecANa saMdha, banAsakAMThA jillA sahakArI kyAM kSetre nathI e ja prazna che? cAhe dharmakSetre hoya, sAmAjika kharIda vecANa saMgha tathA banAsakAMThA jillA sahakArI saMghamAM kSetre hoya, ke rAjakIya kSetre sadA agresara rahI saMpUrNakArya kuneha DAyarekTara hatA. * ane niSThApUrvaka sucArurUpe pAra pADe ja. enI AgavI teo nIcenI sAmAjika saMsthAo sAthe saMkaLAyelA hatA. puNyanidhi ane guNavaibhava evAM ke nirahaMkAra ane laghutA, (1) abhinava bhAratI, vaDA (cAra skUlo saMbhALe che.), (2) je. udAratA ane karuNA, gaMbhIratA ane dhIratA, maitrI ane prema, Jain Education Intemational Page #941 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 921 niHsvArthatA ane samarpaNatAthI ghaNI moTI rakamanI sakhAvato je dabadabApUrvaka vaDAthI zaMkhezvarajIno cha'rIpAlita yAdagAra saMgha te TrasTa mATe meLavI ApavAmAM nimittarUpa bane ja. kADhela, jenI suvAsa Aje paNa gaNAya che. temanA A gacchAdhipati pa.pU.A. bha. zrI premasUrIzvarajI ma.sA. samaSTinAyaka jIvanamAM dharmasaMskArothI siMcAyela temanAM dharmapatnI ane vaDIlabaMdhu 5.pU.A.bha.zrI subodhasUrIzvarajI ma.sA.nI kaMcanabahenano phALo apUrva che. "patinA sukhe sukhI ane duHkhe preraNAthI sAkAra pAmela. zrI 108 pArzvanAtha bhaktivihAramAM duHkhI' thanAra A bhavya AtmAne je haragoviMdabhAIe caturthavrata hAmabharyA haiyAvALA teoe pAyAnA TrasTI tarIke tana, mana, dhana svIkAravAnI vAta karI to turata ja taiyAra. dhanya che AvI saMpUrNa nyocchAvara karI dIdhela che ane rUnI tIrtha prabhAvaka zrAvikAone! parivAramAM traNa dIkarA ane eka dIkarI. TrasTamAM TrasTI tarIke satata pravRttizIla rahI nirmANa ane nizIya ra nirmANa ane dIkarAne ghare paNa dIkarA-dIkarI. badhAM ja devagurudharmazraddhA jirNoddhAramAM sevAdharmanI puNyasaritA vahAvI rahyA che. saMpanna. panotI puNyAInA dhArakane AvuM sadAye killola karatuM samyajJAnanI ananya racivALA teo vairAgyanI vanarAjimAM kuTuMba maLe! domadoma sAhyabI hovA chatAM sAdagIpUrNa, viharavA utsuka hatA paraMtu cAritra mohanIya karmanA udaye bhale vinamrapAna, saujanyatA, zAlInatA ane nirAbhimAnatAnA mAlika saMsArI banyA paNa tamannA ane jIvana to saMyamI jevuM ja. haragoviMdabhAI nIcenI saMsthAomAM samarpaNa TrasTI tarIke sevAnI dhArmika abhyAsa ati anumodanIya. traNa bhASya, cha karmagraMtha, baMsarI bajAvI rahela che. bRhat saMgrahaNI, tattvAthabhigamasUtra, vitarAgastotra sArtha jevA (1) zrI 108 pArzvanAtha bhaktivihAra-zaMkhezvara ane aneka graMthonuM talasparzI jJAna dharAve che to sAthe sAthe saMskRta ane rUnI tIrthaprabhAvaka TrasTamAM pAyAnA TrasTI, (2) zrI dharmamaMgala prAkRtabhASA upara paNa sAruM evuM prabhutva dharAve che. vidyApITha madhuvana-zikharajImAM TrasTI, (3) tharA-pAvApurI sonAmAM sugaMdharUpa eTale ke jJAna sAthe kriyAno samanvaya vardhamAna je. mU. pU. jaina TrasTamAM TrasTI, (4) siddhagiri bhakti temanAmAM khUba suMdara rIte jovA maLe che. teo chellAM 15 varSathI vihAra dharmazALA-pAlitANAmAM TrasTI, (5) tharA, jaina zikSaNa be samaya pratikramaNa, sAmAyika, navasmaraNa, RSimaMDaLa vagere saMghanA TrasTI, (6) zrI vardhamAna sozyala TrasTa, tharAmAM TrasTI stotrapATha, bAMdhImALA, svAdhyAya, navI gAthA, cauda niyama (jemAM sAdharmikone sahAya karAya che.), (7) zrI je.vI. zAha dhAravA, aSTaprakArI pUjA, saMthAre zayana, roje ukALeluM pANI ceriTebala TrasTanA TrasTI (hospiTalanuM makAna baMdhAI gayela che.), vAparavuM Adi nityakrama ane pAMcatithi ekAsaNAM, comAsAmAM | (8) tharA ratanazI mULacaMda borDiMgamAM TrasTI, (9) zrI dazA besaNAM, sacittano tyAga, varSamAM pAMca pauSadha, atithi saMvibhAga zrImALI beMtAlIsI jaina borDiMgamAM pramukha tarIke sAta varSa sudhI vrata, desAvagAsika Adi dharmapravRtti temanA prabhAvazALI sevA ApI che. (10) zrI abhinava bhAratI TrasTanA saMcAlaka vyaktitvamAM zikhara upara kaLaza samAna zobhe che. temanuM jJAna tarIke vaDA, teravADA, khImANA, rAnera ema cAra grAmya ane kriyAkrama jIvana tapanAM ghareNAM ane AbhUSaNothI paNa buniyAdI hAiskUlanuM saMcAlana temaja khImANA bakSIpaMca vibhUSita che. mahinAmAM pacIsa divasa to anekAneka TrasTonI chAtrAlayanuM saMcAlana. kAMkareja tAlukA keLavaNI maMDaLa, tharAnA kAmagIrI aMge gharanI bahAra rahevA chatAM varSItapa, aThThAI Adi maMtrI tarIke dasa varasa sudhI sevAnI sUrIlI saragama, pragati ko. dvArA karela che. gacchAdhipati pa.pU.A. bha. zrI premasUrIzvarajI o. benka tharAnI sthApanA karI 18 varSa ceramena pade rahyA. zrI ma.sA. ane zAsanaprabhAvaka pa.pU.A.bha. zrI labdhisUrIzvarajI dazA zrImALI beMtAlIsa jaina borDigamAM sAta varSa ceramena pade ma.sA.nI pAvananizrAmAM saMyamI ratnAkara dharAnI virala vasuMdharA rahyA. TUMkamAM bahoLo anubhava ane potAnI AgavI sahaja pAvApurI sosAyaTI madhye zrI vardhamAna svAmI jinAlayanI sUjhathI saMsthAone khUba upayogI thayA che.. aitihAsika ane yAdagAra, cirasmaraNIya pratiSThAmAM AkarSaka jinAjJAne anusaratuM, gurvAzAnA kavacavALuM ane caDAvo laIne prabhujInI pratiSThA karAvela che. dhanya che AvA svAdhyAyanI tatparatAvALuM TrasTIvanuM jIvana javalle ja jovA udAra dariyAdila zeTha zrI ane saMghavatsala sAdharmika vatsala, maLe. haragoviMdabhAInA jIvanamAM rahela A triveNI saMgama kuTuMbavatsala, samAja vatsala dAnezvarI ratnane! saMparkamAM AvanAra sahu koIne zAtA ane zAMti ApanAra bane A baMne pujya A.bha. zrInI pAvana nizrAmAM ja bhAre che. samatAvaMta, sAttvika, zubhasaMkalpa ane zubhaadhyayane sahacArI Jain Education Intemational Page #942 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 922 banAvanAra ratnatrayIne mUDI mAnanAra, kuTuMbamAM paNa saMskAronuM vAvetara karanAra, dhanavAnanI sAthe guNavAnanuM biruda meLavanAra, viralavyaktitvazALI haragoviMdabhAInAM sukRtonI bhUrI bhUrI anumodanA. teo nirAmaya dIrdhAyu pAmI zAsanasevA ane mAnavasevA dvArA cAre dizAmAM yazokIrtinAM toraNo bAMdhe ane temanA guNanaMdanavananI suvAsa, kIrti maghamaghAyamAna bane e ja abhyarthanA. zrI hasamukharAya vanamALIdAsa mahetA ananya zraddhA avizrAnta parizrama prathama muMbaImAM bilDaronI haroLamAM sthAna pAmanAra zrI hasamukhabhAI vI. mahetA goMDala saurASTranA vatanI che, temanI janmabhUmi ane karmabhUmi che. ane kheDIne tejasvI buddhizakti, vicakSaNa vicArazakti ane kuzaLa kAryazaktithI hAlamAM muMbaImAM vardhamAna bilDarsa ane nirvANa grupa bilDarsamAM bhAgIdAra tarIke kAryamagna rahyA che. goMDala-saurASTramAM inDasTrIjha dharAve che. Adhunika yugane anurUpa bAMdhakAmakSetre nUtana vikAsanI vasaMta maheke evI unnata bhAvanAthI prerAIne je sAhasa karyuM che temAM samartha vahIvaTakartA tarIkenuM sthAna saMprApta karyuM che. temanI sAdAI, niyamitatA, saMyamazIlatA, udAratA jevA sadguNoe temane ghaNe UMce Asane besADyA che. saMskAra ane sevAparAyaNatAnA sadguNothI zobhatA zrI hasamukhabhAIne mAMgalika dharmano vAraso bacapaNathI maLelo eTale dhArmika AyojanomAM mahattvano phALo ApI jIvana sArthaka karI rahelA zrI hasamukhabhAI samRddhinA zikhare pahoMcavA chatAM mithyA unmAda kyAreya sevyo nathI. sevAbhAvanAthI bhareluM temanuM samagra jIvana saune preraNAnI saurabha sudIrgha samaya sudhI arpatuM rahe tevI amArI hArdika zubhecchAo che. dharmaparAyaNatA ane samAjasevAnA Adarzane haMmezAM najara samakSa rAkhIne kAma karIne rahyA che. jaina saMpradAyonAM badhAM ja sAdhu-sAdhvIjIo taraphano temano ananya pUjya bhAva ane vaiyAvacca mATe temanI sevAparAyaNatAne kAraNe keTalIka sAmAjika saMsthAomAM sakriyapaNe rasa laI rahyA che. jIvananAM dhanya dharA svapnAMo ane kAryo mAtra taraMgI manorathothI nahIM paNa satata udyama ane puruSArthathI ja phaLe che e sUtrAnusAra temanI pragati uttarottara thatI rahI che. Ama zraddhApUrNa haiye unnatinA zikhare pahoMcavA sAthe sevAbhAvI sakhAvatI puruSa tarIke samAjamAM sarvatra sammAna pAmyA che. jinazAsana ane devaguru upara ananya zraddhAvaMta zrI hasamukha-bhAI mahetA ghaNI sAmAjika saMsthAo sAthe saMkaLAyelA che. zrI jazavaMta cimanalAla zAha zrI jazavaMta cimanalAla zAhanuM janmasthaLa mAlavaNa, tA. dasADA-jillo surendranagara. temanA pitAzrI muMbaImAM sonAcAMdI tathA rU bajAramAM jANItA dalAla hatA. teonuM 1962nA DisembaramAM kAra-akasmAtamAM avasAna thayuM. mAtAjI hAlamAM arihaMtazaraNa thayAM che. eka bahena caMdrAbahena paraNelAM che. temanAM patnInuM nAma jyotsanAbahena che. traNa putrI ane eka putra pareza je 48 varSanA solisiTara che. traNa putrIo dIpikAbahena, kalpanAbahena ane kavitAbahena che. temaNe zikSaNamAM bI.esa.sI. (kemesTrI ane boTanI) 1955mAM ane ela.ela.bI. 1957mAM pasAra karyuM. 1958mAM vakIlAtanI ane solisiTaranI parIkSA 1961mAM pasAra karI. 1982mAM laMDanamAM solisiTaranI parIkSA pAsa karI. eprila 1964mAM mesarsa rustamajI enDa jIrAvAlA, solisiTaranI bhAgIdArImAM dAkhala thayA ane 1966thI bhAgIdArI choDI ane zAha enDa saMghavInI pharma cAlu karI te Aja sudhI teo hastaka ophisa cAle che. 1963thI ja temano putra pareza temanI sAthe bhAgIdAra tarIke dAkhala thayela che. temanI viziSTatAomAM teo muMbaI hAikorTamAM vakIlAta kare che. anya zokhamAM vAcana, phoTogrAphI, saMgIta, nATaka ane ramatagamata vagereno zokha dharAve che. teo muMbaImAM vejiTeriyana sosAyaTInA sekreTarI che. teo vejiTeriyananA pracAramAM bhAga le che. teo inTaranezanala vejiTeriyana yuniyananA kamiTi membara che. 1982thI 1988 teo Regional cordination India Fair Page #943 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 923 nimAyA che ane hajI temAM pravRtta che. 200nI sAlamAM jaina zrAvikAzrama, zaMkhezvara jainatIrtha, sAvarakuMDalA-beMgloranA jaina eziyana vejiTeriyana yuniyana sthapAyuM jenuM vaDuM mathaka upAzrayo, muMbaI-koTanA derAsaramAM ane anyatra nAnAmoTA beMgakoMga thAilenDamAM che tenA pramukha che. I.T.U.e temane phaMDaphALAmAM saMpattino chUTe hAthe udAra dilathI upayoga karyo. pote temanA kArya mATe Felow banAvyA che. Asian aneka jaina tIrthonI yAtrAo paNa karIne ujjavaLa jIvananI jyota relAvI. tA. 10-5-1972nA roja teo svargavAsI Vegetarian company temane govAmAM 2001mAM karI thayo. ane 2006mAM beMgakoMgIcIyAgayAya thAilenDamAM karI, have varlDa vejiTeriyana koMgresa teo govAmAM A uparAMta jaina dAnadharmanA e UjaLA vArasAne temanA parivAre jALavI eDavokeTa esosiezananA teo pramukha che ane sarva jainone rAkhyo. zrI zazikAntabhAI paNa evA ja dharmapremI ane udAra eka kaDImAM joDavAno prayAsa karI rahyA che. teone yogamAM dilanA che, jeo Aje pitAzrInA vikasAvelA dhaMdhAnuM saphaLa saMcAlana bhAIone sAthe rAkhI karI rahyA che. nirmaLabhAI paNa paNa rasa che ane kaivalyadhAma muMbaImAM teo sakriya che. dhaMdhAmAM sAthe ja che. sau sAthe rahIne nAnAM moTAM sArvajanika ane ghaNA ja umadA svabhAvanA zrI jazavaMtabhAIne dhArmika tathA zaikSaNika kAmomAM yathAyogya phUlapAMdaDI sahayoga jainadharmanAM UMDAM rahasyo jANavA-samajavAnI haMmezAM laganI ApatA rahyA che. taLAjAmAM pratiSThA karAvI tyAre caumukhajImAM rahI che. potAnI dhIkatI vakIlAta hovA chatAM samAjanI - pUrvAbhimukha bhagavAna besADyA hatA. lAyansa klaba, anekavidha pravRttio sAthe saMkaLAyelA rahyA che. temanAmAM ghATakoparamAM, hindu mahAsabhAmAM, lAyansa klinikamAM eka beDa vicAravartananuM sAtatya ekadhAruM rahyuM che. temanA kuTuMba taraphathI Apela che. bhAvanagaramAM vI.sI. loDhAvALA hospiTalamAM daMta vibhAga zarU karAvavAmAM temanAM zrI jazavaMtabhAInA jIvanabAgamAM sadA sarvadA kuTuMbe varSo pahelAM 21000nuM mAtabara dAna arpaNa karyuM hatuM. khAnadAnI, kheladilI ane khumArInI khuzabU haMmezAM prasaratI 150 snehIone laIne eka aThavADiyA sudhI Abu, uttara rahI che. temanAmAM zrImaMtAI sAthe sadAcAra, dAna sAthe dayAno gujarAtanAM zrI zaMkhezvara, tAraMgA, mahesANA vagere tIrthonI yAtrA samanvaya jovA maLyo che. emanA parivAranA karAvI lAbha lIdho hato. AcAravicAramAM sAdagI ane svAzrayanA samanvayanI anokhI zrI zazikAMtabhAI mohanalAla mahetA bhAta pADatuM temanuM vyaktitva virala che. khaMta, utsAha ane puruSArthanA baLe sonA jevI DoMbIvalImAM zrI zazIkAMtabhAIe navalAkha maMtranA jApa siddhio hAMsala karI navI peDhIne eka umadA udAharaNa pUruM karyA. pU.A.zrI mahAnaMdasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM baroDA kArelIbAgamAM nAkoDAjInI mUrtinI pratiSThA karI, derI paNa pADyuM che.. banAvarAvI. kAMdivalImAM gautamasvAmI padharAvyA, vividha zrI mohanalAla becaradAsa mahetA prakAranAM sAteka pUjana karAvyAM, pAlitANA-gurukuLa-tathA bAlAzramamAM ane yazovijayajI gurukuLa-mahuvAmAM sArI evI parizramane prAdhAnya ApIne mahattvAkAMkSI mAnava kevI rakama ApI. lonAvAlAmAM keTalIka jamIna che, jenA upara abhuta siddhi hAMsala karI zake che, tenuM Abehuba darzana zreSThI derAsara baMdhAvavAnI bhAvanA che. uparAMta sAdharmika bhakti aMge zrI mohanalAlabhAInA preraNAtmaka jIvanamAMthI maLI zake che. paNa avAranavAra dAnagaMgA vahetI rAkhe che. temanAM mAtuzrI jIvanamAM puruSArthane baLe AgaLa AvanAra teo mULa bhAvanagara raMbhAbahenano cAra varSa pahelAM svargavAsa thayo, temanI paNa jillAnA dudANAnA vatanI ane jainadharmI ane zAsanapremI hatA. gajabanI tapasyA hatI. A parivAra taraphathI daravarSe sarerAza 1922mAM jIvanamAM kAMIka karI chUTavAnA manasUbA sAthe muMbaI bethI aDhI lAkhanuM dAna apAtuM rahyuM che. 2057nA vaizAkha tarapha prayANa karyuM ane jIvananI kArakirdI eka sAmAnya nokarIthI mAsamAM gArDana lena-sAMghANI esTeTa, ghATakopara (muMbaI) mukAme zarU karI. temAM kudarate yArI ApI ane svataMtra dhaMdhAnA zrI zrI ghaMTAkarNa mahAvIradeva, zrI cakezvarI mAtAjI, zrI mahAlakSmI gaNeza karyA. krame krame dUdhanA dhaMdhAmAM khUba vikAsa sAdhyo. mAtAjI ema traNa pratiSThAo dhAmadhUmathI karAvI. je saMpatti kamAyA te sArAye samAjanI che ema mAnIne taLAjAnI jaina borDiMga, pAlitANA jaina bAlAzrama, pAlitANA Jain Education Intemational Page #944 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 924 dhanya dharA: guptadAtA himAyatI udAracarita-dharmapremI-guNagrAhI zrI khImacaMda chaganalAla zAha vahAlA vatananA ratana samA zreSThIvarya zrI khImacaMdabhAI vRkSa jevuM paropakArI jIvana jIvI gayA. zrI ratilAla durlabhadAsa dozI bhale sadehe vidyamAna nathI paraMtu duHkhInI sevA, vyApAranI | (moTA khuMTavaDAvALA-ghATakopara) prAmANiktA, satya-sadAcAra ane zraddhAnA triveNI saMgama, saurASTranI suvarNabhUmi para supAtradAna, anukaMpAdAna ane zikSaNakSetre sakhAvata jevA temanA guNo Aje paNa vidyamAna che. temano janma surendranagara jillAmAM samaye samaye dharmazUrAM temaja kheravA (jatanA) gAme thayelo. prAthamika abhyAsa gAmamAM karI karmazUrAM nararatno nIpajyAM che. surendranagaranI pAnAcaMda ThAkarazI boDiMgamAM rahIne mAdhyamika pUrva dizAmAM zrI zatruMjaya zikSaNa lIdhuM. rASTrapremane kAraNe 42nI koMgresanI caLavaLamAM AgaLa - mahAtIrtha ane pazcime zrI paDato bhAga lIdho. 1949mAM 23 varSanI uMmare muMbaI AvI giranArajI tIrthanI madhyamAM mAlaNa ke.sI. zAha nAmanI ka. sthApI. 1965mAM "e" varganA miliTarI nadInA taTe vaselA raLiyAmaNA konTekTara banyA. potAnA anuja baMne bhAIo cinubhAI tathA gAma moTA khuMTavaDAnI zobhA zAMtibhAInA sahakArathI gavarnamenTanA karoDonA konTrAkTathI kAmo nirALI che ane tyAMnA dharmabhIru AtmAonI vAta nyArI che. karI deza-videzamAM prasiddhi prApta karI. temaNe "jatavADa' keLavaNI maMDaLanI sthApanA karI ane zikSaNa kSetre sakhAvato ApI. ane indradhanuSya jevA nayanAbhirAma vyaktitvanA svAmI evA kheravA gAme hAiskUla sthApI. teo surendranagaranI pAnAcaMda dharmaparAyaNa ane adhyAtmasevI zreSThI zrI ratilAla durlabhadAsa ThAkarazI borDiganA TrasTI banyA. teo devadarzana ane guptadAnanA dozIe jIvananA lagabhaga ATha dasakA vatanamAM vitAvyA bAda himAyatI hatA. teoe pU.A.zrI. vijayapratApasUrIzvarajI, chellAM paMdareka varSathI suputro sAthe nivRtti chatAM pravRttimaya evuM pU.A.zrI. yazodevasUrijI vagere dharmopAsanAmaya jIvana vyatIta karI rahyA che. sAdhupuruSonA AzIrvAda meLavyA janamabhomakAmAM anAja tathA ghInuM holasela kAmakAja, hatA. teo 45-46 varSanI vaye bahoLA pramANamAM ghIno vepAra karatA tethI ghIvALA tarIkenI arihaMta prabhunuM smaraNa karatAM nAmanA-zAkha prApta karela hatI. gAmamAMnAM jainanAM trIsa gharamAMthI vai.va.7, 2025mAM svarge sidhAvyA lagabhaga sattAvIsa sthaLAMtara karI gayAM che, paNa teo jyAM sudhI hatA. alabatta kansTrakazana kSetre rahyA tyAM sudhI zrI moTA khuMTavaDA jaina saMgha tema ja jinAlayanA AgavuM sthAna dharAvatA temanA putro vahIvaTamAM TrasTIpadethI sevAo Apela che. saMghanAM kAryo dilIpabhAI - mahendrabhAI pitAnI sakriyapaNe karavA sAthe dharmadhyAna ane AdhyAtmika pravRttimAM paraMparA rUpe jhAlAvADa phAunDezanane sAruM evuM phaMDa UbhuM karavAmAM tathA che dilIpabhAI ke. zAha pUrNapaNe jIvana vitAvyuM che. dharatIkaMpamAM jhAlAvADanAM gAmaDAMmAM rahetAM jainakuTuMbone Arthika mAlaNanA nirmaLa pravAha jevuM ja nirmaLa sAdagIsabhara madada ApelI, tema ja bhAyaMdara khAte khImacaMda chaganalAla mAnava jIvana ane AtmapradezanA aNuaNumAM vyApta dharmanA pariNAme sevA TrasTa sthApI jarUratamaMda kuTuMbone zaikSaNika tathA dhArmika vAcananI jabarI ruci ane tapa-japamAM anerI AsthA jIvanajarUriyAtanI vastuo vitarita karela che. dilIpabhAInA dharAve che. temaNe vatanamAM upadhAnatapa karyo che ne zAzvatA zrI putro rUpeza tathA parAga nAsika pAse sInnaramAM ema.jI. kATa siddhAcalajI mahAtIrthamAM mAtuzrI anopabahena tema ja dharmapatnI peparanI phekTarI dharAve che. ane korUgeTeDa boksa banAvavA mATe raMbhAbahena sAthe 9 cAturmAsa karyo che. saM. 2058mAM teone ucca kvoliTInuM pepara utpAdana ane vecANa kare che. zrI pAlitANAmAM cAturmAsamAM sahadharmacAriNIno vijoga thayo che. dilIpabhAI zrI jhAlAvADa saMgha muMbaInA pramukha tathA zrI temanAM pU. mAtuzrInuM 105 varSanI vaye taddana svAthyamaya ane jorAvaranagara vikAsamaMDaLa saMcAlIta navI adyatana haoNspiTalanA samatAmaya avasthAmAM dehAvasAna thayela che. pramukha che. Jain Education Intemational Page #945 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 vartamAne suputro, putravadhUo, dIkarIo, jamAIo, pautra, dohitrIo darekanA AdarapAtra, prItipAtra banIne jIvanano moTo samaya gAmaDAmAM gALavA chatAM mAlaNanA A mahobatIlA mAnavI zaherIjIvanamAM paNa koI maMdiramAM jyotino prakAza bhaLI jAya tevI sahaja rIte bhaLI gayA che. dIkarA ghera Ave nahIM tyAM sudhI nidrAdevInuM zaraNuM svIkAre nahIM, e jeNe arihaMtanuM zaraNa svIkAryuM hoya-jIvanamAM dharma pacAvyo hoya tenA ja dainika jIvanamAM pariNamavA pAme che. ananya kuTuMbaprema ane dariyAdilI temaja niHspRhI raheNIkaraNI A badhA temanA guNaviziSTo che. muMbaImAM vatana choDIne AvyA tyAre leNuM mApha karyuM che tathA sArI evI gharavakharI paNa grAmajanone ApatA AvyA che. zarIranI sukhAkArI, samaya ane saMpattinI sAnukULatAnA saMyoge karIne bhAratavarSanAM lagabhaga dareka tIrthonI sparzanA karavA dvArA puNyanuM bhAthuM bAMdhela che. Ajeya 94 varSanI jaipha vaye muMbaInAM judAMjudAM parAMomAMthI eka derAsaranAM darzane javAno teone niyama che. haMmezAM vyAkhyAnazravaNa, sevA-pUjA, jAtrApravAsa, dhArmika-vAcana, AdhyAtmika pravRttimAM magna temaja tapa-japAdimAM rata rahIne teo sadvicAramaya jIvana jIvI rahyA che. dharmAnurAgI zrI ratilAlabhAIe AyuSyanI paLone parva banAvIne saunA snehAdara jItyA che. te vartamAnayugamAM sIniyara siTijhano mATe dizAsUcaka, preraNAtmaka, protsAhaka ne uttejanAtmaka ghaTanA che. sRSTinA sarjanahAra traNa bhuvananA nAtha zrI arihaMta paramAtmA vaTavRkSa samA, vAtsalyavAridhi evA vaDIla murabbI zrI ratilAlabhAIne sudIrgha, nirAmaya tathA yazakIrtirasyuM zatAyu banne temaja teozrI kuTuMba-parivAra temaja samAja para jIvanaparyaMta zreya-preyanAM vAri siMcatA rahe tevI bhAvanA-kAmanA harakoInA manamAM sadAsarvadA sahaja rIte ramatI hoya te niHzaMka che. narendrakumAra dhArazIbhAI mahetA mahetA sAhebathI aDhAre Alama oLakhe. mAtA-dhIrajabena, pitAdhArazIbhAI, mULa vatana khAracIyA (vAkuMnA) ji. jUnAgaDha. traNa bhAIo traNa baheno. narendrakumAra trIjo naMbara. bacapaNathI aneka kSetromAM AjIvana sevA ApI rahyA che. jIvadayAnA premI pazu-paMkhInI sevAnA bhekhadhArI paramAtmAnI bhakti, saMtonI ananya sevA karanAra mahetA narendrabhAI (urphe baTukabhAI) nAma nAnuM kAma ghaNuM ja moTuM. 925 jetapura (kAThInuM) saMghanA sevAbhAvI ne jUnAgaDha, dhorAjI, upaleTA, cittala, amarelI, goMDala, rAjakoTa, vAMkAnera, morabI, bhAvanagara, pAlitANA, amadAvAda nAnImoTI pAMjarApoLanA sevA sahayogI narendrabhAIne AzIrvAda. sAdhvI priyaMvadAzrIjI ma.sA.nA ziSyA pU. sAdhvIjI padmayazAzrIjI mahArAjanA dharmalAbha. suzIlAbena Ara. vakhArIA jemaNe ApyuM che amane jIvana... jemaNe banAvyuM che amArA jIvanane saMskAronuM upavana.. jemaNe karyuM che ama jIvanamAM surdaDha bhAvanAonuM siMcana... jenA pariNAme Aje banyo che ama parivAra madhuvana... jemanA satata smaraNe racAI rahyuM che ama jIvana kavana.... evA upakArI mAta-pitAne caraNe karIe zat zat vaMdana... saraLatA, sAdagI, nikhAlasatA, karuNA Adi guNothI suzobhita emanuM jIvana hatuM. jemaNe vAtsalya ane karuNAnA TAMkaNathI amAru jIvananuM ghaDatara karyuM. parivAranA sabhyonA sukha-duHkhanI ciMtA temane haiye vasatI, temanI upasthiti amArI badhI ja viTaMbaNAo dUra karI detI. vatana rUpAla (sAbarakAMThA) pratye paNa eTalo ja AdarabhAva hato ane samAjanA kAryo pratye paNa eTalo ja apUrva snehabhAva. pUjya mAtA suzIlAbAnI sAdagI, sAdhanA ane ArAdhanAnA kRtyonI hAramALA dRSTigocara thatAM natamastaka thaI javAya che. Page #946 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 926 dhanya dharA: Apa snehanI gaMgA ane samarpaNanI saritA cho Apa zrI ravIndrabhAI eca. dozI kSamAnA sAgara cho ane mamatAnA mahAsAgara cho AvA saurASTramAM soraTha vibhAgamAM vAtsalyarUpI mAta-pitAne lAkha lAkha vaMdana unA zahera zrI ajArA pArzvanAtha prabhu pe bharosA hai to prabhu tere sAtha hai paMcatIrthane kAraNe jainonuM prasiddha apano pe bharosA hai to hara maMjhIla pAsa hai yAtrAdhAma banyuM che. samrATa akabara jiMdagI se kabhI nahIM hAreMge hama kyoMki pratibodhaka jainAcArya mAta-pitA ApakA AzIrvAda hamAre sAtha hai hIravijayasUrijI ma.nA satISa-varSA, jayeza-rAjezrI, dhIrena-pallavI pAdavihArathI paNa A bhUmi vizeSa khyAtanAma banI che. zrI cinubhAI vADIlAla vorA unAnI anekavidha jAhera dhArmika saMsthAomAM sakriya saMvata 1985nI sAlamAM sahayoga ApI rahelA pistAlIza varSanA zrI ravIndrabhAI eca. (mahuDI) madhupurI mukAme janma dozI ane temano parivAra dharmasaMskArothI raMgAyelo che. thayo. mAtA-pitA kuTuMba sukhI sonAcAMdInA vyavasAyamAM saMkaLAyelA zrI ravIndrabhAI hatuM. dharmaniSTha ane dAnezvarI pAMca bhAIo ane be bahenone dharmasaMskArano ane sevAjIvanano hatuM. cAra bhAIomAM vAraso pitAzrI pAsethI maLyo. pitAzrIe paNa varSo sudhI cinubhAIno naMbara trIjo hato. unAnI dhArmika ane sAmAjika pravRttiomAM sevA ApI. eja be baheno teo paNa saunA ghare pagadaMDI upara zrI ravIndrabhAI zrI ajArA pArzvanAtha paMcatIrthanA sukhI che. pitAzrI vADIlAla vahIvaTamAM pramukha tarIke, jaina jAgRti senTaramAM pramukha tarIke, kALIdAsa vorA zrImad AcArya samasta vaNika samAjanA upapramukha tarIke, diva-unA-delavADA bhagavaMta. buddhisAgarasUrijI ma.nA parama bhakta hatA tethI karIne mahAjana pAMjarApoLamAM TrasTI tarIke, verAvaLa markanTAila temaNe paNa satsaMgamAM bahu ja rasa jAgato hato. saMvata ko.o. 9 mAM salAhakAra borDamAM sabhya tarIke, delavADAnA 2003nI sAlamAM temanA lagna thayA tyArathI Aja sudhImAM puaraphaMDamAM TrasTI tarIke ema ghaNI saMsthAomAM zrI caDatI-paDatInA ghaNA pravAho joyA. deva-guru-dharma upara zraddhA ravIndrabhAInI sevA jANItI che. dhanyavAda! vadhatI gaI. 2010nI sAlamAM muMbaI AvI pAMca varSa nokarI karI tyArabAda nAnAbhAI zAMtibhAI sAthe bhAgIdArImAM vorA khullA mananA muThI UMcerA mAnavI TrAnsaporTa ku. nAma rAkhI TrAnsaporTa kamizananA dhaMdhAnI vinodacaMdra bAbulAla zAha zarUAta karI. 19 varSanI uMmare vaDIloe jJAti tathA khullA manano mANasa kadI snehIono kezariyAjI tIrthano saMgha kADhyo e umadA ane apriya lAgato nathI. khulluM AkAza pavitra bhAvanAnI mana upara sArI asara paDI. samaya jatAM saune game che, tema khullA manano dharmamAM otaprota banatA gayA. vaDIlonA cile cAlavAnuM mANasa paNa saune vahAlo lAge che. sadbhAgya sAMpaDyuM. mahuDI jaina tIrthamAM derAsara vagere kalolanA vatanI ane amadAvAdamAM baMdhAvavA vaDIloe potAnA kabajAnI jamIna-khetara meMTa zerabajArano vizALa kArobAra ApyA ane tana-mana-dhanathI sevA ApI sArA gAmane rozana karatA vinodacaMdra bAbulAla zAhanI karyuM. saM. 2023nI sAlamAM mahuDI mahAjana saMghe temane TrasTI lokapriyatAnuM rahasya e che ke teo tarIke paNa lIdhA. Ama jaina zAsanasevAkSetre cinubhAInuM sAruM khullA mananA muThI UMcerA mAnavI che. evuM pradAna hatuM. | vinodacaMdrane tIrthakara AdIzvaramAM akhUTa AsthA che ane navakAramaMtra pratye akhaMDa jijJAsA che. kauTuMbika vyAvasAyika ane Jain Education Intemational Page #947 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 927 sAmAjika aneka viTaMbaNA sAme naitika zraddhAthI teo jhajhUmyA potAnA jIvananI sauthI dhanya ghaTanA viSe jaNAvatAM che. saphaLatAnuM svAgata karavuM ane niSphaLatAmAMthI bodhapATha vinodacaMdrabhAI kahe che ke, pAlitANAmAM zatruMjayanI Toce zIkhavo e emano jIvanamaMtra che. temanA jIvanasaMginI birAjatA AdIzvara dAdAnI sanmukha ekAMtamAM thoDIka kSaNo sarojabahena kahe che ke temanuM (vinodacaMdranuM) jIvana eTale mANavAnuM mAruM svapna hatuM. I.sa. 2002mAM hastagirithI khamIra, khumArI ane khAnadAnIno triveNI saMgama. temanA zatruMjayano cAra divasano cha'rI pAlita saMgha laI javAnuM mane vyaktitvamAM khUbIo aneka che. khAmI to zodhI ya jaDatI nathI! sadbhAgya maLyuM. e vakhate AdIzvara dAdAnA garbhagRha cAra cAra dAyakAnA dAmpatyajIvana pachI patnI taraphathI AvuM (gabharA)mAM pistALIsa miniTa jeTalo samaya taddana ekAMtamAM sarTiphikeTa pAmanArA keTalA haze! karmano siddhAMta ane rahevAnuM sadbhAgya mane maLyuM. jANe svayaM AdIzvara dAdA mArI jyotiSamAM zraddhA dharAvatA hovAthI vinodacaMdra satata sAmA sAthe goSThI karatA hoya tevuM meM anubhavyuM. temanI samakSa meM pravAhe taratA rahyA. nakArAtmaka vicAro dharAvato mANasa kALanA ArdabhAve abhivyakti karI ke, he dAdA! mArA jIvanamAM pravAhamAM taNAI jAya, paNa haMmezA hakArAtmaka abhigama jANatAM-ajANatAM je kAMI kheTuM- ba thayuM hoya tenI huM rAkhanArA vinodacaMdrabhAI kyAreya taNAyA nahIM. teo mAtra AlocanA karuM chuM ane mokSaprApinI arcanA karuM chuM. tamArI taratA rahyA ane saphaLatAnA kinAre pahoMcyA. kRpAthI mane jIvanamAM koI DaMkha nathI, koI atRpti nathI. basa, jema jema saMpatti maLatI gaI tema tema saMskAronI sugaMdha mAruM jIvana saune upayogI bane, preraNAdAyI bane evuM mAre umerAtI gaI. sarojabahenanI huMpha emanI mUlyaniSThAne saMkoratI jIvavuM che. rahI. be putro rAjeza ane parAga tathA dIkarI cAra-cAra AcArya mahArAjanI nizrAmAM saMghapati banyA, azvinA(Dimpala)nuM saMskArasabhara ghaDatara karIne temaNe mAtRdharma tethIya vizeSa dAdAnuM sAMnidhya mANyuM teno romAMca ajavALyo. putravadhU hetala tathA ketakI A parivAra sAthe vinodacaMdrabhAI Ajeya smare che! zrI vinodacaMdrabhAI have eka joDAIne, jANe suvarNa-surabhI saMyoga banI rahI. koIpaNa tIrthanuM nirmANa karavA jhaMkhe che. A mATe bagodarAthI pAlitANA kuTuMbane snehanA tAMtaNe gUMthavAnuM kAma putravadhU ja karI zake che. javAnA mArga upara athavA to zaMkhezvara tIrthanI AsapAsamAM sarojabahena ane hetala temaja ketakI vacce sAsu-vahuno nahIM, adhyAtmabhUminI talAza temaNe prAraMbhI che. A nUtana tIrthamAM savAyA mA-dIkarIno saMbaMdha joIne vinodacaMdra haMmezA prasannatA teo navakAramaMtrano mahimA ane teno prabhAva ujAgara karavAno vyakta kare che. teo kahe che ke, mArA baMne putro rAjeza ane saMkalpa dharAve che. A kAraNe tIrtharacanAnA kAryAraMbhe 11 karoDa parAga mArA astitvanuM saranAmuM che. pUtravadhU hetala ane ketakI navakAramaMtranuM Alekhana karAvavAnA hetuthI savAlAkha jeTalI pratye mane vAtalyabharyo pakSapAta che. dIkarI azvinA ane jamAI saMkhyAmAM copaDA taiyAra karAvyA che. A copaDAmAM jaino-jainetaro mukezakumAra Dagale ne pagale AdarapUrNa AtmIyatA batAve che. uparAMta deza-videzamAM vasatA navakAramaMtramAM zraddhA dharAvanAra pautro phenila, harSa ane hanInA kAraNe temanA parivArano bAga bhAviko 11 karoDa navakAranuM Alekhana karaze. zraddhAnI bhUmikA haryobharyo banyo che. sukhI thavA mANasane AthI vizeSa zuM upara adhyAtmapatAkAo laherAze tyAre eka navo itihAsa joIe? racAze. zrI vinodacaMdrabhAI tIrthaMkara paramAtmA dvArA prarUpita | vinodacaMdra pote vrata karI zakatA nathI, paraMtu bIjAonAM AcAradharma ane mAnavamUlyo pratye niSThAvaMta che. ApaNe sau vrata-tapanI chalochala anumodanA kare che. zerisA tIrthe be vakhata temanA A rUDA kAryanA anumodaka banIe e paNa puNyArjananI aTTama karAvavAno lAbha temaNe lIdho che. eTaluM ja nahIM, sonerI taka banI raheze. zerisAthI pAnasara tIrthanA be vakhata cha'rI pAlita saMghanuM sukRtya karavA uparAMta pAlitANA, kesariyAjI, bhIlaDiyAjI, rUNIjI vagere tIrthonI vAraMvAra kaTuMbayAtrAo temaNe karAvI che. pitA bAbulAla ane mAtA lIlAvatIbahenanI puNyasmRtimAM gaNe aneka dhArmika occhavo UjavyA che. Jain Education Intemational Page #948 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I karI . ramA hA akhaka - ? amalI bamanA bhabhidAtA jena Arca tIrtha ayodhyApuramanI bhUminA bhUmidAtA gausvazALI joDhANI parivAra :vallabhIpura . bAbA rAma tamArI jAte Do koka nI - 4 ko kAmanA karI kAkA : garA, kAraNa sva. velacaMdabhAI dhArazIbhAI sva. kaMcanabahena velacaMdabhAI na maLe che deha mATImAM paNa mAnavInuM nAma jAve che. ( mare che to mAnavI pote paNa mAnavInuM kAma jIve che. A zrAvaka daMpatInuM nAma ane kAma saunA jIvanamAM preraNAdAyI banI raheze. temanI zAsanasevA ane susaMskAranI suvAsa sau mATe anumodanIya che. * velacaMdabhAI janmasthaLa che # kaMcanabahena janmasthaLa va8 vallabhIpura (ji. bhAvanagara) mevAsA (gAyakavADI) saM. 1970 saM. 1969 mahA suda, 8 zukravAra mahA suda 11, zanivAra tA. 14-2-1913 tA. 7-2-1914 (vallabhIpura(khoDiyAra-jayaMtI) % pArzvanAtha prabhu varasagAMTha divasa) W mAta, eka svargavAsasthaLa vallabhIpura (ji. bhAvanagara) saM. 2051, mAgazara suda 6, guruvAra, tA. 8-12-1994. svargavAsasthaLa vallabhIpura (ji. bhAvanagara) saMvata 2047, phAgaNa vada 11nA budhavAra, tA. 13-3-1991 Jain Education Intemational cation International Page #949 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9428 TOILET velacaMdabhAInI zAsanasevAnI AchI rUparekhA vallabhIpura-ghoghA tIrtha cha'rIpAlita saMghanA mukhya saMghapati. vallabhIpura-pAlitANA cha'rIpAlita saMghanA mukhya saMghapati. surata-sametazikhara (900 yAtriko) saMghanA sahasaMghapati. ajArA-tIrthamAM aThThama tapa (405 ArAdhako) sahasaMghapati. vallabhIpuramAM (1) guru gautamasvAmI (2) A.zrI vijayanemisUrIzvarajI ma.sA. (3) A.zrI vijaya vijJAnasUrIzvarajI ma.sA. (4) A.zrI vijaya kasturasUrIzvarajI ma.sA. Adi gurumUrtio svadravyathI bharAvI ane svadravyathI cAre derI banAvI. svadravyathI mahAmahotsavapUrvaka pratiSThA karAvI. vallabhIpurathI sAta kilomITara dUra ayodhyApurama mahAtIrthanA saMkulanI tamAma jagyA Azare 25000 (pacIsa hajAra) corasa mITara jamIna tIrtha banAvavA vinAmUlye (bheTa) ApI che. ku. sonala (smitagirAzrIjI)nI vallabhIpuramAM bhavyAtibhavya dIkSA prasaMge lakSmIno sadupayoga. jIvadayA kSetre gujarAtanI aneka pAMjarApoLamAM lakSmIno sadupayoga. vAgarA (ji. bharUca) vAghezvara mahAdeva maMdiramAM svadravyathI zivaliMga padharAvI bhavya pratiSThAmahotsava karela. (10) vAgarA (ji. bharUca) mAtAjInI mUrti svadravyathI padharAvI pratiSThA karAvI. (11) pacchegAma (tA. vallabhIpura) kuLadevI khoDiyAra maMdiranirmANamAM lakSmIno sadupayoga. (12) saMvata-2031 prabhAlakSmInAM 500 AyaMbila tapapAraNAMno bhavya prasaMga (paMcAnikA-mahotsava zubha nizrA-pa. pU. A. bha. jayaMtasUri, vikramasUri, navInasUri, kailAsasAgarasUri, paM. bhAskaravijayajI ma.sA. va. va. (zrI saMghasvAmIvAtsalya-pAMca divasa). (13) saM. 2040 vallabhIpuramAM sAmUhika oLInA sahabhAgI zubhanizrA pa. pU. A. caMdrasenasUrijI. (14) vallabhIpura Adezvara maMdira (hAive) 36 vakhata dhajA caDAvavAno amUlya lAbha. (15) vallabhIpura guru gautamasvAmI varSagAMTha nimitte kAyamI saMgha-svAmIvAtsalyano lAbha. (16) vallabhIpura pAMca hajAra gharamAM be vakhata pAMca lADavAnI (1) sva. velacaMdabhAInI puNyatithi prasaMge (2) ku. sonalabahenanI dIkSA prasaMge. (17) bhAvanagara viThThalavADImAM caitra mAsanI zAzvatI oLIno 9 vakhata lAbha. (18) bhAvanagara sImaMdharasvAmI jinamaMdira upara suvarNa kaLaza caDhAvavAno lAbha. (19) bhAvanagara pAMca hajAra jaina gharamAM be vakhata pAMca lADavAnI zeSa vaheMcavAno lAbha : (1) sImaMdhara svAmI suvarNakaLazaprasaMga (2) AdIzvara bhagavAna dhajAprasaMga. (20) bhAvanagara-AdIzvara derAsara (mukhya derAsara) zikhara upara be vAra dhajA caDAvavAno lAbha. (21) bhAvanagara-zAstrInagara aneka vakhata saMgha-svAmIvAtsalyano lAbha. (22) bhAvanagara-ku. dhArA, a.sau. rekhAbahena, ci. saMdIpa-upadhAna tapa prasaMge UMcI bolI dvArA mALAropaNano bhavya prasaMga. zeSa vaheMcavAno lAbha. (23) vallabhIpura-sametazikhara-tapa pAraNAM prasaMga siddhacakra pUjana-svAmIvAtsalyano lAbha. (24) bhAvanagara-vAraiyA jaina bhojanazALA-amUlya lAbha. Page #950 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) bhopALa (M.P.) mahAvIra TUMkamAM gautamasvAmInI bhavya pratimA bharAvavAno amUlya lAbha. (26) saMvata 2059, vallabhIpura ciMtAmaNi pArzvanAtha prabhujInI 100mI sAgirI prasaMge prathama ja vAra sAmudAyika aThThama tapa-aMtaravAraNAM-pAraNAM sahita pAMca divasa saMgha-svAmIvAtsalya sahita 200 ArAdhakonuM bhavya bahumAna, zubha nizrA pa. pU. A. bha. zrI narendrasAgarasUrIzvarajI ma.sA. Adi ThANA. (27) loliyA-tA. dhoLakA kAyamI sAdhusAdhvIjInI bhaktino amUlya lAbha. (28) muMbaI-mIrAM roDa mAta-pitA banAvavAno amUlya lAbha (saMdha-svAmIvAtsalyano bhAva). (29) surata-varAchA roDa saMbhavanAtha jinAlaya upara be vakhata dhajA caDAvavAnA sahabhAgI-lAbha. (30) surata-varAchA roDa upAzrayamAM lAbha. (31) caMdramaNi tIrtha vAlavoDa-be vakhata caitra mAsanI oLInA sahabhAgI lAbha. (32) caMdramaNi tIrtha, vAlavoDa-250 chaThTha tapanA tapasvIonuM cAMdInI vATakIthI bahumAnano lAbha. (33) caMdramaNi tIrtha, vAlavoDa-upAzraya-bhojanazALA-ophisa bilDiMgamAM lAbha. (34) caMdramaNi tIrtha, vAlavoDa-gujarAtamAM prathama ja vAra yatisaMmelana 104 yati (traNa divasa prasaMge) zrI saMghasvAmIvAtsalyano amUlya lAbha. (35) caMdramaNi tIrtha-pratiSThA prasaMge vIzasthAnaka mahApUjananA-prasaMge bhojanazALA-pAMjarApoLamAM amUlya lAbha. (36) saMvata 2033, vaizAkha vada-6 ravivAra, tA. 8-5-77, vallabhIpura pArzvanAtha derAsarajImAM-caumukhajImAM zrI saMbhavanAtha prabhujI padhAravAno amUlya lAbha. zubha nizrA pa.pU. gacchAdhipati zrI vijayameruprabhasUrijI ma.sA. (37) ci. manISakumAranA upadhAna tapa nimitte UMcI bolI dvArA mALAropaNa tathA 500 ArAdhakonI 'gautamasvAmI'nI bhavya AkarSaka prabhAvanA tathA Adeza sosAyaTI (vijayarAjanagara)nuM saMghasvAmIvAtsalya. zubha nizrA-pa.pU. A. bhagavaMta prabodhasUrIzvarajI ma.sA. (zAsana-samrATa samudAya-saM. 2062). (38) bhAvanagara-pAlitANA prativarasa pratipUnama, yAtrA-pravAsanA sahasaMghapati yAtrika-saMkhyA Azare 80, (39) surata-pAlitANA prati varasa-prati pUnama yAtrApravAsanA sahasaMghapati yAtrika saMkhyA-100, (40) surata-varAchA roDa-saMbhavanAtha-jinAlayamAM birAjamAna jIrAvalA pArzvanAtha prabhujInA akrama-tapanI ArAdhanA 5 divasa. mahotsava daramiyAna pArzvapadmAsana-mahApUjana-naukArazI-attaravAraNAM-pAraNAM sahitanA saMpUrNa lAbhArthIArAdhaka saMkhyA 300. dareka tapasvInuM-bega tathA 108 rUA. dvArA bahumAna. nizrA pU. kesarasUrIzvarajI ma.sA. samudAyanA pU. sAdhvIjI guptidharAzrIjI tathA pU.sA. girivarAzrIjI tathA pU.sA. smitagirAzrIjI (vallabhIpuravALA) saMsArIpakSe amArI suputrI (saMvata 2062) (varAchA saMgha dvArA bahumAna). (41) pa.pU. kesarasUrIzvarajI samudAyanA bALabrahmacArI pU.sA. nemazrIjI ma.sA. u. varSa Azare 100 varasanI prathama svargavAsatithi nimitte amadAvAda-sAbaramatI zrI saMghasvAmIvAtsalya sAtha dareka mahemAnanuM AkarSaka thelI bheTa dvArA bahumAna (saM. 2062). (42) vallabhIpura-bhIDiyAjI, zaMkhezvara-tAraMgA-mahuDI-kuMbhAriyAjI-kobA-yAtrApravAsanA lAbhArthI (yAtrikonI saMkhyA 60) zrI saMgha dvArA bahumAna (saMvata 2063). (43) bhAvanagara-ghoghA-cha'rIpAlita yAtrA-pravAsa 775 yAtrikonA saMghapati zubha nizrA zAsanasamrATa samudAyanA pU. munizrI divyasenavijayajI ma.sA. (saM. 2063). (44) bhAvanagara-ghoghA cha'rIpAlita yAtrA pravAsa. 300 yAtrikonA sahasaMghapati. zubha nizrA pa.pU. A.bha. kalpajayasUrIzvarajI ma.sA. (bhaktisUrIzvarajI samudAya) (saM. 2063). Page #951 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5) bhAvanagaramAM da00 ArAdhakonAM samUha AyaMbila tapanA lAbhArthI. dareka ArAdhakanuM 500 grAma sAkarathI bahumAna (saM. 2063) (zrI saMgha dvArA bahumAna). bhAvanagara-varateja roDa nAnI khoDiyAra maMdiramAM "jaya khoDiyAra jaladhArA' (paraba)nA lAbhArthI haste sahaparivAra. (47) vallabhIpura esa.TI. sTenDamAM "jaya khoDiyAra jaladhArA' (paraba)nA saMpUrNa lAbhArthI ha. bhogIbhAI, anubhAI, pratApabhAI, araviMdabhAI tathA sahaparivAra. zAsanasamrATa pa.pU. A.bha. nemisUrIzvarajI ma.sA.nI AcArya padavI jeTha suda5 bhAvanagaramAM thayela hatI. tenI yAdagIrIrUpe jeTha suda-5 bhAvanagara sakaLa saMghamAM (Azare 5000 ghara) pAMca lADavAnI prabhAvanAnA kAyamika sahalAbhArthI. (49) zAsanasamrATa samudAyanA pa.pU. A. caMdrasenasUrIzvarajInA svargavAsasthaLe vihAradhAmanA (idrAmaNa) sahalAbhArthI. (50) vallabhIpura jaina saMgha saMcAlita pAMjarApoLanA AdhArasthaMbhanA lAbhArthI. (51) Dema pAMjarApoLa tathA girivihAra-bhojanazALAmAM-yogadAnanA lAbhArthI. (52) vallabhIpura tA. zALA naM. 1-dhoraNa prathamanA dareka vidyArthIne sleTa-copaDI-Tiphina bokSanA lAbhArthI. (53) zerIsA tIrthamAM 2064 caitramAsanI oLIna saha lAbhArthI nizrA pa.pU.A. bhagavaMta kalpajayasUrIzvarajI ma.sA. (bhaktisUrIzvarajI samudAyanA). vallabhIpura vAghA-mahArAjanI jagyAnA maMdiranA khAtamuhUtanA sahalAbhArthI pratiSThA-prasaMge lakSmIno sadaupayoga. (saMta zrI pa.pU. jhINArAma bApu zihoranA gAdIpati) parivAramAM anumodanIya tapasyAnI jhalaka (1) 45 upavAsa, (2) 30 upavAsa, (3) paMdara upavAsa, (4) aThThAI tapa, (5) varasI tapa, (6) upadhAna tapa, (7) pAMtrIzuM, (8) aThyAvIzuM, (9) labdhi tapa, (10) kaMThAbharaNa tapa, (11) aSTAprada tapa, (12). zatruMjaya tapa, (13) siddhitapa, (14) yatidharma tapa, (15) labdhikamaLa tapa, (16) nigoda Apu tapa, (17) 500 AyaMbila tapa, (18) 1008 sahastraphUTanAM ekAsaNAM, (19) 20 sthAnaka oLI, (20) mokSadaMDa tapa, (21) siddhagirinI 99 yAtrAo, (22) dharmacakra tapa, (23) pArtha gaNadhara tapa, (24) vIra gaNadhara tapa, (25) gautama gaNadhara tapa, (26) vIza sthAnaka tapa, (27) sametazikhara tapa, (28) modaka tapa, (29) saubhAgya tapa vagere. te uparokta prasaMgonI bhavya ujavaNI zrI saMgha-svAmi vAtsalya, pUjA, pUjana, bhAvanA, prabhAvanA va. dvArA bhavya ThAThamAThathI saMpanna thayela che. temanA moTA putra vallabhIpura tapagaccha saMgha, vallabhIpura lokAgaccha saMgha, vallabhIpura vizAzrImALI jJAti, vallabhIpura paraba kamiTI, vallabhIpura cembara opha komarsanA pramukhapade niHsvArtha preraNAdAyI sevA ApI cUkyA che. hAlamAM jaina khoDiyAra maMdira TrasTa (pacchegAma)nA pramukhapade tathA ayodhyApuramu tIrthamAM sevA ApI rahyA che. temanA putravadhU a.sau. prabhAlakSmI bhogIlAla joTANI zrI vallabhIpura pArzvajina mahilA maMDaLanA pramukhapade niHsvArtha sevA ApI rahyAM che. velacaMdabhAInA parivAramAM 6 putro-3 putrIomAMthI hAlamAM cAra putro-1 putrI hayAta che. vyavasAyakSetra vallabhIpura, bhAvanagara, surata, amadAvAda va. sthaLoe che. dara 12 varase bharAtA kuMbhameLA prasaMge ujjaina (madhyapradeza) kSiprA nadImAMthI zivaliMga amUlya kiMmate meLavI vAgarA (ji. bharUca)mAM padharAvI pratiSThA karI che. Jain Education Interational Page #952 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtika sauMdarya ane dharmaprANathI dhabakatA zrI jena ArmatIrtha ayodhyApurama tIrtha kSetramAM anekavidha sevAno lAbha lenAra dhanya daMpatI. | kamAvavAnA 11111 = = = = = = zrI bhogIlAlavelacaMda joTANI janma : saMvata 1989, mAgazara vada, 14 somavAra - tA. 26-12-32 (sthaLa : vallabhIpura) a.sau. prabhAlakSmI bhogIlAlajoTANI janma : saMvata 1990, jeTha sudi 7, maMgaLavAra tA. 19-6-34 (sthaLa : khArI, tA. sihora) * vevizALa : saM. 2009, poSa sudi-5, ravivAra, tA. 21-12-para, sthaLa : amadAvAda 0 lagna : saM. 2010 vaizAkha sudi-11 guruvAra tA. 13-5-53, sthaLa : amadAvAda ( jananI jAje bhakatajana, kAM dAtA kAM ra. ja nahIM to raheje vAMjhaNI, mata gumAvIza nUra. pUrvanA koI prabaLa puNyodaye uparokta dhanya daMpatInA zubha haste jaina ArmatIrtha ayodhyApurama tIrthanI zilAropaNavidhi saMpanna thaI hatI. ayodhyApurama tIrthanA saMkulanI Azare traNa lAkha corasa phUTa jagyA zAsanane arpaNa karI che. A tIrthane jaMgalamAMthI maMgala banAvavAmAM ane tenA vikAsamAM tana-mana-dhanathI niHsvArthabhAve sevA karI che. ayodhyApurama TrasTanI racanAmAM paNa a.sau. prabhAlamIbahena prathama dAnanAM praNetA banyAM che ane zrI bhogIbhAI ayodhyApurama tIrthanA AjIvana prathama TrasTI che. zrI bhogIlAlabhAI sevApriya ane saujanyazIla che. zAsanasevA ane sAmAjika sevAmAM paNa khUba rasa dharAve che. potAnI AvaData ane kAryakuzaLatAthI samAjamAM AgavuM sthAna dharAve che. sAdhusAdhvIonI vaiyAvaccamAM ke zAsananA koIpaNa prasaMgomAM temanI hAjarI acUka hoya ja. saraLa svabhAvI zrI bhogIbhAInA gharano Atithya satkAra, gharanuM dhArmika vAtAvaraNa ane sAdharmika bhaktine lIdhe teo sArI evI yazakIrti pAmyA che. phAra , dared 4 Jain Education Intemational Page #953 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI namaH nAma rahaMtA ThakkarA-nANAM nahIM rahaMta, kIrti kerA koTaDA pADyA nahIM paData. ghoghArI-vizAzrImALI-mahilAnuM-amUlya-yogadAna a.sau. prabhAlamI bhogIlAla joTANI u.varSa 73-vallabhIpura. vallabhIpura nivAsI kaMcanabahena velacaMdabhAI dhArazIbhAI joTANI sahaparivAre vallabhIpurathI sAta kilomITara dUra navAgAmanA DhALa pAse "ayodhyApurama' tIrtha banAvavA Azare 30 hajAra corasa mITara eTale ke 3 lAkha corasa phUTa jagyA (amUlya kiMmatanI) | tIrtha banAvavA vinAmUlya (maphata) bheTa ApI che. upadeza-kartA : pU. sAdhvIjI ma.sA. smitagirAthIjI (saMsArI pakSe suputrI) haste- (1) bhogIlAla velacaMdabhAI--a.sau. prabhAlakSmI bhogIlAla. (2) anaMtarAya velacaMdabhAI- (3) pratAparAya velacaMdabhAI--a.sau. indumatI pratAparAyA (4) araviMdakumAra velacaMdabhAI-a.sau. prabhAlakSmI bhogIlAla. ke che Jain Education Intemational For Private & Personal use only al Use Only Page #954 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena ArmatIrtha ayodhyApurama tIrthanA saMkulanuM bhUmipUjana jemanA zubha haste saMsArIpaNAmAM thayuM hatuM tathA a.sau. indumatIbahenane AyaMbila tapanA prAraMbha-preraNA ane paccakhANa ApanArA parivAranA saMsArI suputrI sonala (svAti) saMyama mArge saMcaryAM hAla pUjya sAdhvIjIzrI smitagirAzrIjI ma.nA caraNomAM koTi koTi vaMdanA \ . T ku. svAtibahena bhogIlAla pa.pU. sA.zrI smitanirAzrIjI ma.sA. (pU. kezarasUri samudAya) ( svAtibahenano janma : saMvata 2026, bhAdaravA suda-14, somavAra, tA. 14-9-70) dIkSA : saMvata 2056, vaizAkha sudi 7, guruvAra, tA. 22-4-99. pUjya sAdhvI mahArAja tapa saMyama sAthe nirmaLa ArAdhanA karI rahyAM che. jinazAsanano lahAvo saMvata 2061mAM aitihAsika dhanya dharA zrI vallabhIpura nagare pa.pU. gaNivaryathI muktivallabhavijayajI ma.sA. tathA pa.pU. munirAjazrI udayavallabhavijayajI ma.sA.nI zubha nizrAmAM parivAranAM a.sau. indumatI pratAparAya joTANInI ekAMtara 500 AyaMbila tapa ArAdhanAnI tathA a.sau. prabhAlakSmI, a.sau. indumatI, a.sau. pUrvikA tathA a.sau. nizA tathA ci. narendrakumAra, ci. paMkajakumAranI zAzvatI cenI oLInAM pAraNAM prasaMge tridivasIya mahAmahotsava zrI siddhacakra mahApUjana tathA zrI saMghasvAmIvAtsalyanI bhavya ujavaNI prasaMge lakSmIno saddhapayoga thayo. 'bhAgyazALAono zubha nAma a.sau. kiraNabALA lalitakumAra * a.sau. rekhAbahena narendrakumAra, a.sau. pUrvikAbahena paMkajakumAra ke a.sau. dharmiSThAbahena vipulakumAra, dhanya dhanya tapasvIo pU.sA. zrI smitagirAzrIjI ma.sA.nA varSItapa nimitte joTANI parivAra-vallabhIpuravALAM kaMcanabahena * prabhAlakSmI ke imatI * kusuma * rekhA ke narendra * vipula + pareza + saMdIpa uparokta puNyazALIoe varSItapanI ArAdhanA nirvighnapaNe pUrNa karela che. pAlitANA taLeTI roDa upara zeTha zrI ANaMdajI kalyANajI dvArA navanirmANa pAmela "pAraNAM bhavana' eTale ke varasItapanAM pAraNAM mATenA ArAdhanA dhAmanA saMkulanA gALAnI anumodanA karavAno amulya lAbha lIdhela che, jemAM upara mujabanI takatInuM Ayojana che. Jain Education Intemational Page #955 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [[[[[[ ) to ekalo ja II zrI vallabhIpura tIrthapati zrI ciMtAmaNi pArzvanAthAya namaH || || anaMta labdhinidhAnAtha zrI gautamasvAmI namaH || (1) zrI bhogIlAla velacaMdabhAI joTANI (2) a.sau. prabhAlakSmI bhogIlAla joTANI u.varSa 75-vallabhIpura. u.varSa 73-vallabhIpura. (1) jaina AryatIrtha ayodhyApuram (ji. bhAvanagara) (tA. vallabhIpura) mu. navAgAma (gAyakavADI) DhALa pAse. ayodhyApurama tIrtha banAvavA Azare traNa lAkha corasa phUTa jagyA (vinA mUlye) bheTa ApI che. (2) 'kaMcanagiri prabhAlakSmI tIrtha' (ji. bhAvanagara) (tA. vallabhIpura) mu. camAraDI cogaThanA DhALa pAse-- 'kaMcanagiri prabhAlakSmI' tIrtha banAvavA mATe Azare sADAcAra lAkha corasa phUTa jagyA (vinA mUlye) bheTa ApI che. bhAvanagara amadAvAda sTeTa hAive naM. 36 upara AvelI hAive Taca amUlya kiMmatI jamIna (kula sADAsAta lAkha corasa phUTa jagyA) tIrtha banAvavA mATe bheTa ApanAra uparokta daMpatInA A mahAdAnanI bhUri-bhUri anumodanA karIe chIe. AvAM puNyazALI mAtA-pitAne AtmAne koTi-koTi vaMdanA. vaMdanAkAraka suputrI : a.sau. bhadrAbahena zaileSakumAra zAha (bhAvanagaravALA) hAla-vApI. ha. sohilakumAra, hArdikakumAra bhUmidAnanA praNetA pa.pU. sAdhvIjI ma.sA. smitagirAzrIjI (vallabhIpuravALA). DOOT Page #956 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH saMkalaka: pa.pU. jayadarzana vi. ma.sA. (nemipremI) ( svargasthone zradhdhAMjali, puNyavaMtone puSpAMjali 1. sva. gItAbena himmatalAla zeTha - vaDodarA 2. sva. zrIlekhAbena gulAbacaMda zeTha - madrAsa 3. sva. madanabena hIrAlAla zAha - muMbai 4. sva. kaMcanabena zAMtilAla zAha - beMgalora saujanyadAtA: zrIlAbena sumaticaMdra mahetA - muMbai jagadIzacaMdra ena. zeTha - yu.esa.e. 10 TE, kaTakA 2 zrI dAna-prema-bhuvanabhAnu-jayaghoSasUri-jayasoma vijayebhyo nama: anumodaka : pa.pU. jayadarzana vi. ma.sA. (nemipremI) (1) dAnapremIonI dolatano tyAga, zIlasaMpannono suvAsa-bAga tapasvIo ThAre karmanI Aga, bhAvadharmIono dharmarAga | (2) dharmacatuSka jIvana-zaNagAra, temAM umero zrInavakAra "su" tatvono karatAM satkAra, jinazAsanano jayajayakAra zratAnurAgI sarve ciMtako-lekhako-Ayojako tathA saMyojako evI jinazAsananA tamAma ArAdhako tathA prabhAvakone abhinaMdana (kAyAke hitameM kama khAnA, vacanahitameM gama khAnA aura manahitameM nama jaanaa|) Jain Education Intemational ducation International Page #957 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 jJAna, dhyAna, vapamAM zALa zaNagAra zrAvikAro zubhanimitto pAmIne AtmA kayAreka evA divya parAkramo phorave che ke temanI eka eka pravRtti ajara amara banI jAya che. jaina zAsanamAM je zrAvakonI amara gAthAo kaMDArAI che tenA pAyAmAM mAtAonI uccabhAvanA ja kAma karI gaI hoya tema lAge che. AryasaMskAra ane jainatvane pAmelAM ghaNAM zrAvikAratnonI bhaktibhAvanA Aje paNa AryarakSitanI mAtA rudra somAnI yAda apAve che. "saMyama vinA mukti nathI' evI prerakavANI jainAcAryonA mukhethI sAMbhaLIne potAnAM saMtAnone saMyama mArge preraNA ApanAra A mAtAono tIvra dharmaprema ja kAraNabhUta banI jAya che.. jJAnamAM, tapamAM, dhyAnamAM haMmezAM agresara rahenAra A zAsanazaNagAra zrAvikAratnonI AMtarika guNasamRddhinuM virATadarzana prasaMge prasaMge thatuM ja rahyuM che. jIvanamAM saraLatA, vyavahArakuzaLatA ane nisvArtha sevAparAyaNatAne kAraNe saunAM prItipAtra bananArAM, jainakuLamAM janmelAM bALako AcAravicAranA uccasaMskArothI suvAsita bane tenI satata kALajI ane jAgRti rAkhanArAM evAM ghaNAM zrAvikA ApaNI vaMdanAnAM adhikArI bane che. A che amarelInAM harakora nA Adarza zrAvikA harakuMvarabahena janmabhUmi : jetapura, jUtAgaDha pAse. karmabhUmi : amarelI saurASTra dezanuM vANijyavepArathI dhamadhamatuM amarelI zahera. mahetA haragoviMdadAsa zAmajIbhAI, hulAmaNA nAme bAbubhAIthI oLakhAya. sAdAgaMbhIra-anubhavI-pIDha-jainajainetaranA AdarapAtra. amarelImAM pratiSThita jaina vaNika kuTuMbamAM janma thayo hato ane sane 1976nI 20mI navembara-68 varSanI vaye namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karatAM, zAMta svastha citte, kuTuMbanA sarva sabhyonI hAjarImAM vidAya laI, aMtima zvAsa lIdhA hatA. zAMta, saraLa ane saumya svabhAvanAM svAmI, ane vahIvaTI sUjha dharAvanAra evA zrI mahetA tyAga ane mokSanI sAdhanA mATe-mahAmaMtra namaskAranuM raTaNa, jApa avAranavAra karatA hatA. teonAM dharmapatnI zrImatI harakuMvarabahenane dhArmika pravRtti karavAmAM, tapazcaryA, jApa va. karavAmAM, teonI haMmezAM saMmati rahetI ane sahakAra ApatAM. dhArmika pravRtti, samAjanAM jIvanamAM sAdAI temaja potAnI jarUrIyAta bahuja ochI hatI. nAnI uMmare pitAzrInA dhaMdhAmAM joDAyA hatA ane satata 50-50 varSa sudhI saphaLatApUrvaka saMcAlana karI-vepAranI lAMbI kArakirdImAM teozrI amarelImAM ja nahIM paraMtu AjubAjunAM gAmomAM paNa agresara rahyA hatA. Aje paNa teonA putroe pitAzrIno vyavasAya cAlu rAkhIne-teonuM nAma jIvaMta rAkhela che. nAnAmoTA vepArIo, kheDUtavargane sadAya mArgadarzaka, nabaLA ane garIbanA belI, kuTuMba ane samAjanA dareka pratye prema ane AtmIyatA samajapUrvaka ane dIrghadRSTipUrvaka kAryo karavAnI paddhati-4. guNone lIdhe teo prathama haroLanA vepArI ane kuTuMba samAjanA vaDA tarIke saphaLa rahyA hatA. game tevI kharAba-viSama paristhitiomAM aDaga ane nIDara rahI zakatA hatA ane paristhiti evI saphaLatApUrvaka pAra karI detA. haMmezAM hasamukho-saumya ane zAMta cahero, nIDara ane navakAzadi joDo maMtra jApanA AgaghA, sarala svabhAvI sAthvIratnA pa.pU. padmayazAzrIjI mahArAjanA dharmalAbha Page #958 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 938 spaSTa vaktA ane saraLa svabhAve emanA vyaktitvane vadhAre mohaka banAvyuM hatuM. dharmanA raMge raMgAyelAM patnI harakuMvarabahena : janmathI mAtAe gaLathUthImAM saMskAranuM siMcana karela. lagnagraMthithI joDAyAM--saMsAra ratha calAvatAM sAta putro ane eka putrIne janma Apela. eka zIlavatI nArI--Adarza zrAvikA tarIke jIvana jIvI rahyAM che. harakuMvarabahenanA jIvanamAM zrAvakanAM bAra vrata, upadhAna tapa, zrI zatruMjaya tIrthamAM cAturmAsa, pAMcaso AyaMbila, dareka parvatithi-aThThAI tapa, vIsa sthAnaka tapa, va2sI tapa, vardhamAna tapa-japa temaja lAkhonI saMkhyAmAM navakArAdi maMtrano jApa karela. tapa-japa-tyAga jIvanamAM advitIya che. samyagadarzananI prApti mATe kaccha, kAThiyAvADa, soraTha, gujarAta, mahArASTra, rAjasthAna, mAravADa, mevADa, madhyapradeza, bihAra, sametazikharAdinI paMcatIrthanI sparzanA karI jIvanane dhanya banAvela che. jaipha uMmare paNa Avazyaka vidhi-paramAtmAnI aSTa dravyathI pUjA-gurubhakti, vaiyAvacca paNa ajoDa, supAtradAna dharmArAdhanA suMdara kare che sAta putro paikI cha putro vinayI, saMskArI, koIpaNa jAtanAM vyasana nahIM, jIvana sAdAM-svabhAve sarala-sAteya kSetromAM potAnA dravyano suMdara upayoga karI rahyA che. zrAvakane yogya adakeruM jIvana jIvI rahyAM. mAtA-pitAnI bhakti adbhuta kare che. koIpaNa kSetre tanamana-dhanano bhoga ApavA aDIkhama UbhA rahe che. putrI vijayAbahena paNa evAM ja suzIla-guNiyala che. samAjamAM, saMghamAM A kuTuMbano mAna-maratabo sAro che paramAtmAnI kRpA guruvaryonA AzIrvAda varasatA rahe! dharmArAdhanAnA prabhAve kalyANane pAme. A che mAciyALAnA mAnakuMvarabA vorA mAnakuvarabahena talacaMda janmabhUmi : jetapura, jUnAgaDha pAse karmabhUmi : mAciyALA-tathA : kalaktA dhanya dharA raMge-raMgAyela, bALakone zikSaNa- saMskArArthe grAmyajIvana choDI amarelI AvelA! vorA talakacaMdabhAI vyApArArthe kalakattA pahoMcyA, tyAM vasavATa karyo. puNyodaye-puruSArthe baLa ApyuM. AgaLa vadhyA. samayanAM vaheNa pasAra thatAM vorA talakacaMdabhAIe--anaMtanI vATa pakaDI--dehAvasAna thayuM. traNeya putro dhaMdhAkIya kSetre kAbela. sAruM kamAyA. traNeya lagnagraMthithI joDAyA-traNeya putrIo zvasuragRhe che. moTAM putrI lagna pahelAM ja saMsArethI chUTI mRtyu pAmyAM. A bAju mAnakuMvarabahene AdhyAtmikakSetramAM jhaMpalAvyuM, traNeya upadhAnatapa, varasItapa, vIsasthAnakatapa, aThThAI tapa, parvatithitapa, sahasrakuTatapa, vardhamAnatapa temaja nAnI-moTI anekavidha tapazcaryA, siddhagirimAM be vAra cAturmAsa, pUrNimAtapa, navvANuM yAtrAdi karela. samyagdarzananI prApti mATe mAravADa, mevADa, rAjasthAna, bihAra, sametazikhara, paMcatIrtha-mahArASTra, gujarAta, saurASTra, kaccha, kAThiyAvADanI paMca tIrthanI sparzanA amarelIthI jUnAgaDha padayAtrAsaMghamAM potAnA dravyano sahayoga--kAyama ekAsaNAMparamAtmAnI bhakti snAtra-aSTaprakArI pUjA, gurubhaktidharmArAdhanA jaipha uMmare karI rahyA che. lAgaTa 500 AyaMbila karela--samatAbhAve traNeya putro sAteya kSetramAM sAro dhanano vyaya kare che saMskArI-vinayI che, putravadhUo paNa evAM che. mAnakuMvarabahene kalaktAmAM svadravyathI jinapratimAnI pratiSThA karAvela-uvasaggaharaM tIrthamAM zrI pArzvanAtha prabhunA dazabhava kotarAvela. temanA moTA putra, trIjA naMbaranA putre upAzrayamAM AlizAna vyAkhyAna hola baMdhAvela che--bIjA naMbaranA putre mA bhagavatIjI padmAvatI mAtAnuM bhavya pUjana saMghapUjanAdi karAvelA A rIte AkhuMya kuTuMba dharmaniSTha che. sva. madhurIbahena cimanalAla zeTha pU. gaNivaryazrI pUrNacaMdravijayajI mahArAjazrIe eka jagyAe lakhyuM che ke "mANasanI sAcI oLakhANa te keTaluM kamAya che tenA parathI nahIM, paNa kamAyeluM keTaluM bacAvIne sadupayoga karI zake tenA parathI ja saMpattimAna kahevAya che.' sadAcAra ane saMskRtithI ja mAnavI cAritryavAna tarIke oLakhAya che. dharmakriyA keTalI kare che tenA parathI nahIM, paNa aMtara pariNati keTalI vikasI tenA parathI ja gaNI zakAya che. muMbaI zAMtAkrujha vesTamAM rahetA zrI cimanabhAI ke. zeThanuM kuTuMba amarelInA mAcIyALAnA vorA talakacaMda kAnajIbhAI. khetI-vADIno vyavasAya, grAmINa jIvana-patnI mAnakuMvarabahena Adarza, suzIla, saMskArI, dharmanA navakArAdi karoDo maMtra jApanA ArAdhaka, saMrala svabhAvI sAghvIratnA pa.pU. padmayazAzrIjI mahArAjanA dharmalAbha Page #959 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 939 zAzvata saurabha bhAga-1 AdhyAtmika vicArothI raMgAyeluM che. parivAranA sabhyo rUDhigata Arya sanArI puSpAbahena cimanalAla vicAromAMnA vamaLamAMthI bahAra nIkaLIne zAMta, prasanna ane zAha paramAnaMda svabhAvanI sthiratAne kharekhara pAmyA che. A parivAranAM saujanyamUrti sva. madhurIbahena eka Adarza sanArI tarIkenuM pAramArthika jIvana jIvI gayAM. "janAra to eka di cAlyAM gayAM, saguNa sadA jenA sAMbhare, saMskArano vAraso ApI gayAM, te upakAra kadIye na vIsare." saurASTranI raLiyAmaNI bhUmi mAMgaroLanI puNyabhUmimAM madhurIbahenano janma thayo. mAtApitAe saMskArasiMcana karyuM. nAnapaNamAM suMdara dhArmika saMskAro maLavAne kAraNe jIvanamAM devagurudharmanI prApti thayA pachI AMtarika guNasaMpattinI paNa vRddhi thaI. jIvanamAM saguNo vikasAvyA hatA. I.sa. 1944mAM muMbaImAM vasavATa karatA dharmapremI cimanalAla kAnajIbhAI zeTha mAMgaroLavALA sAthe lagnagraMthithI joDAyAM. jIvanamAM saraLatA, vyAvahArikatA, kuzaLatA ane nisvArtha sevAguNathI parivAramAM 'vizeSa mAtapatra'thI sanmAnita a.sau. puSpAbahena saunAM prItipAtra banyAM. darzana, pUjA, bhakti, sAmayika, navakAra, cimatalAla zAha (vIra vatItA maMDaLa, pUtA) haste saMghavI jApa, vrata, niyamAdi ArAdhanApUrvaka parivAramAM saunI jhINAmAM zrI javAharalAla motIlAla zAha (koSAdhyakSa, akhila jhINI kALajI lIdhI. bhArobhAra nItaratA vAtsalyabhAvane kAraNe bhAratIya jaina zvetAMbara konpharansa, muMbaI) dAMpatyajIvananAM pistAlIza varSa paramArthabhAvathI suvAsita karatAM pUnA-zrI premacaMda kIkAbhAI jaina pAThazALAnA gayAM. adhyApikA. - I.sa. 1987mAM AkhuM kuTuMba tathA saMbaMdhIonA mULa vatana-gujarAta. parivAro sAthe pAlitANA tIrthabhUminI ullAsapUrvaka bhAvathI vyavasAyArthe mAta-pitA mahArASTramAM pUnA karmabhUmimAMyAtrA karI ane saune yAtrA karAvI. dilamAM rahelI dharmanI nAnI uMmaramAM mAtAnI goda gumAvI. pitAnAM mAtAjIe uchera lAgaNInAM darzana thayAM. A prasaMga dvArA kharekhara jIvanamAM karyo. be bhAIo, be baheno-nAma puSpA lagnagraMthithI joDAyA. yAdagAra sukRtanI kamANI karI. I.sa. 1988nA jAnyuArInI zAha cimanalAla nAma.-dAMpatyajIvanamAM mAtA-pitAnA saMskAra 1lI tArIkhe samAdhipUrvaka navakAranuM smaraNa karatAM karatAM nazvara nAma pramANe guNo. tapa, japa, svAdhyAyAdi, zrI vardhamAnatapa dehane tajI gayAM. parivArane kadI na bhulAya tevA dharmasaMskArano oLI, navapadajI oLI, vIsa sthAnaka tapa, be varasI tapa, chaThTha mUlyavAna vAraso ApI gayAM. tapa, aThThama tapa, upadhAna traNeya aneka tapazcaryA! ghaNA ja umadA svabhAvanAM zrI madhurIbahene jaina dharmanA AcAravicArane jIvanamAM kharekhara AtmasAta karela. teo bihAra, madhyapradeza, rAjasthAna, mevADa, gujarAta, kaccha, paragaju, sevAbhAvI ane tapasvinI hatAM. sAdhanA ane kAThiyAvADa, saurASTranI paMcatIrthIonI yAtrA karela. prabhAvanAnAM haMmezAM sAdhaka rahyA hatAM. saMsAranI asAratAno paramAtmAnI adbhuta bhakti-gurUvaryonI anupama sevAtemane ghaNo vahelo khyAla AvI gayo hato ane tethI ja temanuM sAdharmikanI bhakti, ajoDa-jJAnadAna ApI aneka bAlikAne samagra jIvana dharmapravRttiothI ja dhabakatuM hatuM. AvAM dharmapremI saMyamanA yAtrI banAvI che. sannArIothI ja jainazAsana gauravavaMtu banyuM che. pUnA zaheramAM-gAmamAM zukravAra peTha, bhavAnI peTha, navakArAdi karoDo maMtra jApanA Asava, sarala svabhAvI sAdhvIratnA pa.pU. padmayazAzrIjI mahArAjanA dharmalAbha Jain Education Intemational Jain Education Interational Page #960 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 940 zivAjInagara, budhavAra peTha, jaina pAThazALAmAM sAruM evuM yogadAna Apela che. vIravanitA maMDaLanA kendranAM pramukha. visAzrImALI maMDaLanAM pramukha rahI sevA ApI che. dhArmika abhyAsa ghaNo! paMcapratikramaNa-cAra prakaraNa traNa bhASya. cha karmagraMtha vairAgya zataka, bRhad saMgrahaNI, be saMskRta buka vItarAga stotra vagere. kaMThanI mAdhuratA-saMgIta sAthe gAvAnI jhalaka adbhuta. pU. nAnAM-moTAM zramaNa-zramaNInAM mAtA mAtRhRdayA aneka pUjya AcAryabhagavaMto-munivRMda, sAdhvIjI ma.sA.nA AzIrvAda varasyA che! dhanya dharAH paramAtmAnA zAsananI zrAvikAratna! prabhAkuMvarabahena naMdalAlabhAI devacaMda zeTha gAma-janmabhUmi-chatrAsA. mAtA--sAMkaLIbahena pitA-vorA dAmodarabhAI. be putro-traNa putrIo vaceTa prabhAkuMvara nAma. pUrvabhavanA saMskAra laIne mAtAnI kukSimAM AvyAM. janmathI ja deva-guru-dharma pratyenA AhlAdaka bhAvo rage- ragamAM. bALapaNAmAM dhArmika abhyAsArthe pUjA-sAmAyikapratikramaNa navakArazI-cauvihAra karatAM. tapa, japa-vratanuM pAlana paNa yogya uMmare-jetapura-zeTha devacaMda taLazIbhAInA suputra zeTha naMdalAla devacaMda sAthe lagnagraMthithI baMdhAyAM. zvasuragRhe AvyA chatAM Avazyaka kriyA-vidhi cAlu ja. vyAvahArika dhArmika zikSaNa prajJAthI sAruM meLavela. saMsArasukha bhogavatAM cAra putro traNa putrIone janma Apela. jIvanamAM parvatithio-AyaMbila oLI, vIsa sthAnaka oLI, upadhAna tapa-varasI tapa-aTTamaaThThAI vagere karela. samyag jJAna zuddhi mATe jJAnanI ArAdhanA, samyagdarzanazuddhinI ArAdhanA kaccha-kAThiyAvADa-gujarAtamadhyapradeza- rAjasthAna-bihAra-baMgAla-mahArASTra dareka zaheranI paMcatIrthI tIrthayAtrA karela. nijAnaMdamAM rahenAra-pAkaTa uMmare pahoMcyA. koI pUrve bAMdhelA azAtA vedanIyakarmoe jhapaTamAM lIdhA. maMjulAbahena manubhAI cimanalAla maMjulAbahene rAMdhejA nivAsI manubhAI cImanalAla sAthe lagna karyA hatAM. maMjulAbahena evA susaMskAra laIne AvyAM ane e saMskAra potAnA kuTuMbamAM nahIM, amadAvAda zAMtinagara nahIM, paraMtu jainazAsanamAM gauravamaya jIvana jIvI sArA jagatane anumodanA thAya tevuM jIvana jIve che. phUlane sugaMdha mATe koIne bolAvavA javuM paDatuM nathI. comAsAnA paryuSaNamAM 51mI aThThAI karI khUba suMdara sevA sAthe suvAsa phelAvI che. temanA jIvananI tapasyA herata pamADe tevI che. 3 upadhAna tapa, dharmacakra tapa, samavasaraNa tapa, varSItapa, vIza sthAnaka tapa, vardhamAna tapanI 60 oLI, 17 karoDa navakArano jApa, zrAvakanAM bAra vrata prAya chUTA moDhe koI kAraNasara vApare che. potAnA patidevane preraNA ApIne aMjanazalAkA rAMdhejAmAM upadhAna tapa, tAraMgA tIrthe saMgha amadAvAda tAraMgAno cha'rIpAlIta saMgha tema ja bhavya ujamaNuM. temanA sasarA cimanabhAI uttama koTInI bhAvanAvALA hatA ane temanI preraNA paNa khUba ja hatI. maraNa vakhate dIkarAne kahe- tuM A makAna ane je kAMI bhogave che ane tenuM pApa mAre bIjA bhavamAM bhogavavuM paDe mATe tuM baMgalA-pharnicaranI je kAMI kiMmata thAya teTalA paisA dharmamAM vAparaje. temAMthI cImanalAlanI pAchaLa zAMtinagara, amadAvAdamAM AyaMbilabhavana banAvyuM che. rAMdhejAmAM temanI hospiTala, maphata chAzane roTalA garIba mANasane cAlu che. jIvanamAM taDakochAMyo AvyA kare che. khUba saMpattimAM masta hatA ane hAlamAM paNa masta jIvana jIve che. dhanya che teonI anumodanIya tapasyAne. navakArAdi karoDo maMtra jApanA ArAdhaka, sarala svabhAvI sAghvIratnA pa.pU. padmayazAzrIjI mahArAjanA dharmalAbha amerikA-kalakattA-muMbaI-rAjakoTa-morabInA nAmAMkita DaoN. bolAvI sAravAra ApatA. hArTaeTeka, bI.pI. bIjAM ghaNAM-ghaNAM dardI chatAM Avazyaka kriyA gharamAM jhArI rAkhatA. potAnA suputro-moTI putrI vagere putravadhUoe sevA karI. pAlitANAmAM jinamaMdira baMdhAvyA bAda aMjanazalAkA pratiSThA prasaMge naMdaprabhA jinAlayanI bAjumAM gesTahAusa dharmazALAmAM rAkhyA! mAtra cakSu dvArA jove. taddana pAse laI jAya. oLakha Ape parivAra-sagAsaMbaMdhi. pratiSThAnA prasaMganA ahevAlakalyANa ane sanmArgamAM Apela. prabhAbahena nAma pramANe prabhA pAtharI-kuTuMba parivAramAM suvAsa dharmanI mUkI gayAM che. pAlitANAmAM ja potAnA gRhAMgaNe ThIka samaya pahelA dehAvasAna pAmyAM! kuTuMba ane potAnA parivArane choDI anaMtanI vATe UpaDyA. jinAlayanA prAMgaNamAM mAta-pitAnA dAdA-dAdInA Page #961 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 941 sTegyu mUkI parezabhAI putre jhaNa-sevAno prasaMga AjanA putrone batAvela che. A udAharaNathI saMghanA samAjanA putrone jIvanamAM guNo Utaraze. prabhAbahena sannArI ane ratna hatAM. temanuM jIvana nirALu, nisaMga hatuM. baMne pakSanA kuTuMba pratye lAgaNI hatI. jIvana paNa sAdu hatuM. saMsAramAM rahyA chatAM niHsaMga dazA- paramAtmAnI bhakti akhaMDa karatAM. chevaTa sudhI potAnuM jIvana nAma sArthaka karI gayA. temanA AtmAne zAMti prArthIe. saMsArapakSe temanA naNaMda (naNaMda mahArAja) navakArAdi karoDo-karoDo magna jApanA ArAdhaka-svAdhyAyapremI sarala svabhAvI-sAdhvIratnA pU. padmayazAzrIjI ma.sA.nI avirata sevA-vaiyAvacca karatA ahobhAva hato. game te Ave tene pUche- "mahArAja sAhebane kema che?" mAMdagImAM paNa tenA lADakavAyA putra-parezabhAIe-zravaNanI jema yAtrA-darzana-pUjA karAvI che! dhanya dhanya che parezabhAIne! navakArAdi karoDo-karoDo maMtrajApanA ArAdhaka svAdhyAyapremI sarala svabhAvI-sAdhvI ratnA pU. padmayazAzrIjI ma.nA dharmalAbha. zrImatI manaharabahena kIrITabhAI zAha vidyAnagara saMghanuM eka jAjaramAna nAma. temanAmAM zrI lakSmI ane sarasvatI sAtheno atUTa nAto. emanuM hRdaya jANe amIno kUMpo! jaMgama vidyApITha ane ratnapArakhu kuzaLa jhaverI. vyavahAra kuzaLa saMcAlikA, uttama mArgadraSTA, dUraMdezIpaNuM ane cakora strI dAkSiNya dharAvatuM vyaktitva. AvuM bahumukhI ane ajoDa vyaktitva dharAvatAM manaharabahena sahunAM eka pratibhAzALI vyaktitvanA mAlika che. kuzaLa gRhiNI, mamatAmayI mAtA, suzIla patnI, snehALa sAsu ane premALa sakhI dareka pAsAmAM opatuM emanuM vyaktitva pahela pADela hIrA jevuM che. bAlyavayamAM madhyamavargI paNa khAnadAna ane dharmiSTha kuTuMbanA dhArmika saMskArothI temanuM jIvana ghaDatara thayuM. saMskArI mAtA-pitA ane mAsI taraphathI dhArmika jJAna, zraddhA ane saMskAranAM bIja ropANAM, je Aje phUlyAM phAlyAM. nAnapaNamAM ja dhArmika abhyAsa paMca pratikramaNa, cAra prakaraNa, traNa bhASya artha sAthe karelAM. vyAvahArika esa.esa.sI. pAsa tapasyAmAM navapadajInI oLI pAMcama, AThama, caudasa, agiyAraza ane teraza tithinI ArAdhanA. viza sthAnaka tapa, akSayanidhi va. nAnAM nAnAM tapa karela tema ja siddhAcalajInI 99 yAtrA, sametazikharajI ane giranArajInI yAtrA karela. sAsare AvyA pachI temanA pati kirITabhAI sAthe bhAratabharanAM tIrthonI yAtrA karela che ane hajI paNa kare che. ekaso jeTalAM stavano kaMThastha che. agiyAra varSa sudhI gavarnamenTa joba karelI. sAsu jayamatibahena paNa khUba ja mAyALu ane ucca vicArasaraNI dharAvatAM hatAM. teo paNa sarvisa karatA hatAM. Ama teo AgaLa vadhyA. temanAM be putraratno ane bane putravadhUo paNa khUba ja saMskArI ane DAhI che. moTA nIlezabhAIne plAsTikanI phekTarI che ane nAnA brijezabhAI nyurosarjana che. AkhA gujarAtamAM nAmAMkita DaoNkTara che. pati kirITabhAI bhAvanagara saMghanA chellAM 15 varSathI upapramukha che ane samasta saMghanuM saMcAlana temanI cANakya buddhithI supere kare che. A rIte manaharabahena gharamAM paNa badhI rIte sukhI che. zrI sarasvatI ane sauMdaryano bhAgye ja jovA maLato subhaga samanvaya temanAmAM jovA maLe che. koI puNyAnubaMdhI puNyanA prabhAve lakSmI ane sarasvatIe temanI upara anarAdhAra kRpA varasAvI che. teo dhanavAna nahIM paNa sAcA arthamAM lakSmIvAna che. satata svAdhyAya ane navuM navuM zIkhavAno utsAha hajI Aje 70 varSanI vaye paNa jALavI rAkhyo che. nAnI dhArmika sTorI uparathI vistRta nATaka lakhavAM prasaMgane anurUpa gIto, gahuMlIo joDIne gAvI va.nI kalA, zatruMjaya tIrthanI bhAvayAtrA to temanI sAMbhaLavI badhAM bahenone khUba ja game, jANe zatruMjaya tIrtha ane AdinAthadAdAnA sAMnidhyamAM hovAnuM anubhavAya. guru mahArAja padhAre tyAre temanA jJAnano pUrepUro lAbha le. sAdhvIjI bhagavaMtonI vaiyAvacca dila laIne kare. teozrIne kAMI agavaDa na paDe tenI takedArI rAkhe. derAsara ke upAzrayamAM pUratuM dhyAna Ape. AyaMbila zALA temanI dekharekha nIce Aje samRddha banI che. temanI ragomAM "mAruM vidyAnagara " ane zAsana pratyeno prema vahI rahyo hoya tema lAge. temanI puNyAI eTalI ke je kAma dhAre te pAra paDe ja ane badhAM ja temano paDyo bola jhIle. dharma para atUTa zraddhA ane jaina darzanano UMDo abhyAsa. dareka vyaktinI saMbhALa rAkhe. khabara aMtara pUche. nirAbhimAnI saraLa ane sAlasa svabhAva dharAvatAM manaharabahena ane vidyAnagara saMgha jANe ekabIjAnA paryAya banI gayAM che. zAsananI zobhA evAM manaharabahena sahunA premALa pathadarzaka, snehALa svajana ane vAtsalyanA akhUTa jharaNA samAna saMkalana : praviNAbahena ema. zAha) Jain Education Intemational Page #962 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 942 ekavAra dhanya dharAH nirmaLAbahena ratilAla paramANaMdadAsa zeTha gumAvyA. mosALe moTA thayAM. zarUAtanA divaso khUba ja kaThaNAIvALA kADhyA, paraMtu potAnAM cha putro-be putrIone ucca janmotsava : saM. 1986, zrAvaNa suda 2, ravivAra abhyAsa sAthe su-saMskAro ApIne ucheryA, kaparA samayane tA. 31-8-1930. hasatAramatAM ekalavIranI jema potAnI koThAsUjha vaDe makkama svargavAsa : saM. 2063, bhAdaravA suda 12, somavAra manobaLathI samatA, samajaNa ane satsaMga vaDe pharI sArA tA. 24-9-2007. samayamAM pheravI nAkhyA ane 36-36 jaNAnA parivArane khUba ja vyavahArakuzaLa, nAma pramANe nirmaLa jIvana jIvI akabaMdha rAkhavA, kharatA jatA saMyukta kuTuMbanA kAMgarAo ane janAra nirmaLAbahena, jeo AjathI aThThAvIsa varSa pUrve kharaDAtA jatA kauTuMbika saMbaMdhonA tANAvANAno saravALo 1980mAM patino sAtha gumAvyA bAda samagra zeTha parivAranA zreSTha vizvAsamAM kema palaTAvavo te nirmaLAbahenanA jIvanakavanamAMthI guru, javAbadAra pitA ane premALa mAtA ema trividha javAbadArI zIkhavA jevo bodha che. nibhAvI A kaparA samayamAM saMpUrNa sUjhabUjha ane aDagatA pUrvaka zrImatI padmAvatIbahena manubhAI jhaverI jiMdagI vyatita karatAM karatAM parivAranA tamAmane ucca abhyAsa, sarvazreSTha vyAvahArikatA sAthe kauTuMbika ekatAnA saMskAro ane uMmara 64 varSa abhyAsa cAra gujarAtI. gRhakAryamAM nipuNa thoDAmAMthI paNa thoDuM bIjAne arpaNa karavA dvArA bhUkhyAne anna, che. temano janma gujarAtanA tA. pIramAgama (u.gu.)nI pAse zikSaNArthI bALako mATe vidyAdAna ane sAdharmika mATe guptadAna degoja gAmamAM thayo che. teo svabhAve premALa, lAgaNIzIla ne e tenA aMtima zvAsa sudhIno jIvanamaMtra rahyo hato. mAyALu hovAthI gharamAM saunAM mAnItAM che. temanAmAM vaiyAvacca guNa khUba vaNAI gayelo che. sAdhu-saMtonI sevA tathA vaDIlonI sevA nAnI uMmaramAMthI zarU thayela potAnI tapazcaryAnI zrRMkhalA emano mahAna guNa che. pati tathA kuTuMbanAM sau sabhyone premathI potAnA putro, putravadhUo, dIkarIo ane pautro-pautrIonI traNa sahakAra Ape che. teo dhArmika kAryomAM tapa-japa-dhyAna tathA traNa mAsakSamaNa, varSItapa, upadhAnatapa 16, upavAsa ane aThThAI dAnamAM AgaLa che. pAlitANAmAM cAturmAsa, hastagirimAM tapanI tapazcaryA vaDe vistarI hatI. dezabharanA samagra jaina tIrthonI upadhAnatapa tathA aneka nAnAM moTAM tapa karyA che. teo premALa vAraMvAra yAtrAo sAthe sametazikhara mahAtIrthanI cha-cha vAra yAtrA patnI, lAgaNIzIla mAtA tathA mahAna putravadhU tarIke mAna pAmyAM tema ja paMtanagara, ghATakoparanA nUtana jinAlayamAM zrI zItalanAtha che ne lokonA dilamAM sthAna meLavyuM che. bhagavAnanI pratiSThA ane nAyaDu kolonI, ghATakopara khAte temaNe nikhAlasa ne saraLa svabhAvathI kuTuMbane khUba pArzvanAtha bhagavAnanI pratiSThAno amUlya lahAvo lIdho hato. AgaLa vadhAryuM che. temanA be dIkarA prazAMtabhAI (sI.e.), atithi devo bhavaHnuM sUtra jIvanamAM caritArtha karanAra vinItabhAI bI.koma., putravadhU siddhibahena (gRha sAyansa) nirmaLAbahene sAdhu-sAdhvI vaiyAvaccanI pravRtti aviratapaNe cAlu jigizAbahena (bI.koma.) tathA dIkarI kSamAbahena (bI.koma.) rAkhI hatI ane AnAthI prabhAvita thaIne pa.pU. azokacaMdra thayelAM che ne sukhI gharasaMsAra calAve che. zrI manubhAInA sUrIzvarajI, pa.pU. caMdrodaya sUrIzvarajI, pa.pU. abhyAsa tathA sAmAjika kAryomAM khUba sahakAra ApI temanA somacaMdrasUrIzvarajI, zrI dAna sUrIzvarajI tema ja pU. sAdhvIjI vikAsa mATe anokho phALo Apela che te uttama kAmagIrI kaivalyaratnAzrIjI Adi ane sAdhu-sAdhvIgaNane teonA bajAvI manubhAInA dareka kAryamAM sabhAgI thayAM che. manubhAI nivAsasthAne sthiratAno amUlya lAbha Apela. kahe che ke AvAM sahacAriNI puNyazALIne ja maLe che. potAnA vizALa parivAra sAthe anya sagAMvahAlAM, Ama AvA kuTuMbane samAja mATe kaMIka karI chUTavAnI ADozI-pADozI vagere darekanA sArA-narasA prasaMge rAtadivasa bhAvanAvALAne natamastake namavAnuM mana thAya che. tana-mana ane joyA vagara anyanA sahArA mATe acUka taiyAra rahetAM. teonI dhanathI vikAsa pAmI samAjane upayogI thavAnI saunI bhAvanA hAjarI mAtrathI sAmenI vyaktinI ciMtAo dUra thaI jatI. eka udAharaNa pUruM pADe che. jIvananA zarUAtanA tabakkAthI ja du:kha mAtra du:khano teonuM kuTuMba dharmanA mArge zrI vijayavallabhasUrIzvarajI ja anubhava karI cUkelAM nirmaLAbahene nAnapaNamAM ja pitA Jain Education Intemational Page #963 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 943 ja ke rAja nA ma.sA.nA samudAyanA sau AcArya bhagavaMto, muni bhagavaMto tathA sAthe "hIrAlamI memoriyala phAunDezana'nI sthApanA karavAmAM sAdhvIjI bhagavaMtonA mArgadarzanathI AgaLa vadhyuM che. dharmanA AvI che. sUcita phAunDezananuM saMcAlana zrI navanItabhAI karI saMskAra prabaLa banAvavAmAM sAdhvIzrI pa.pU. jyotiprabhAzrIjI rahyAM che. zrI navanItabhAI ratanajI zAha pAlitANAnA vatanI, ma.sA. (bahena ma.sA.)no khUba mahattvano phALo che. teo kaccha nAnI uMmaramAM brahmadeza ane bhAratanA ghaNA sthaLonuM paribhramaNa nakhatrANAmAM cAturmAsa (202). samagra kuTuMba temano bola karyuM. dilamAM ghaNA aramAno sAthe vividha anubhavo ane jhIle che ne kacchamAM nakhatrANA pAse eka mahAnatIrtha zrI pArtha- tANAvANAmAMthI pasAra thayA. praznone samajavAnI ane tenA vallabha-indradhAma temanI preraNAthI UbhuM thayuM che, jenI pratiSThA ukela mATenI AgavI sUjha dharAve che. muzkelIomAMthI mArga AcArya nityAnaMdasUrIzvarajI ma.sA.nA haste saM. 2063mAM thaI. kADhI dhyeyane pahoMcavA temanA athAka prayatno rahyAM che. aneka A tIrthamAM manubhAIno anokho tana, mana, dhanathI phALo che. mitro ane snehIonI temane preraNA maLI. vacce bhAvanagaramAM a.sau. sva. hIrAlamIbahena sthira thaIne khanIja udyogonA vikAsa ane te aMgenA nikAsa bajAro meLavavA dhyAna kendrita karyuM. minaralanA dhaMdhAmAM sArI navanItalAla zAha pragati sAdhI. bhAvanagaranI aneka saMsthAomAM temanI sevA navakAramaMtranI akhaMDadhUna mahekatI rahI. rAjakAraNanA paNa UMDA abhyAsI che. vacce tA. 21-2-2003nA audyogikakSetre ghaNuM jJAna dharAve che. divase dehika vidAya lenAra chelle muMbaImAM sthira thaI ane sAmAjika kAryomAM khUba a.sau. hIrAlakSmIbahena ja sakriya rahyAM che. navanItabhAI zAhanA jIvanamAM pArasamaNi banI rahyAM. AgavI saMghamAtA zatAyuSI kaMcanabA koThAsUjha ane AvaData vaDe amarelI amaravelIne AMgaNe zrI jainasaMghamAM thoDA kaparA saMjogo ane samaya pahelAM ja eka anero tridivasIya jinendrabhakti pratikULatAono sAmano karI mahotsava saMpanna thayo. avirata zrAvikApaNuM pALatAM, suzikSita parivAranuM sarjana karyuM. anekavidha tarasyAo karatA, AbAlavRddha saune dhArmika jarUratamaMdone yathAzakti madada karI. svajano tathA snehIjanono | sAmAjika rIte upayogI thatAM evA pU. kaMcanabahene temanA sadAya prema ane vAtsalyathI Atithya-satkAra karatAM rahyAM. jIvananA so varSa pUrNa karyA, te saMdarbhe temanA parivAra taraphathI a.sau. sva. hIrAlakSmIbahenanAM saMskAra tathA preraNAne | eka tridivasIya jinendra bhakti utsava yojAI gayo. be pratApe ja udyoga jagatamAM AzApurI grupa opha inDasTrIjha Aje divasa vividha pUjAo ane trijA divase puruSAdAnIya AgavuM sthAna dharAve che. zAMta saraLa grAmya pariveza hoya ke pArzvanAtha bhagavaMtanA aSTotarazata nAmathI bRhapUjana sadAya pravRtta zaherI jIvana, dareka tabakkAnAM lokone svAthya - kaMcanabahenanA putra-parivAra saue bhAre ThAThamAThathI bhaNAvyuM. aMgenA aneka prazno udbhave che. a.sau. sva. hIrAlakSmI bahenanI - sAdharmika vAtsalya (saMghajamaNa) rAkhyuM. zrI amarelI saMghe khUba sAravAra vakhate khAsa temanA aMtima traNa mAsa daramyAna utsAhapUrvaka utsavamAM bhAga laI prasaMgane dIpAvyo. A hospiTalamAM A saMdarbhe, svAnubhave khyAla Avyo ke AvA che. A prasaMge bApajI mahArAjanA samudAyanAM pU. sA.ma. samaye Arogya jALavavA aMgenuM prAthamika jJAna sahelAIthI zrI bhadraguNAzrIjI ane pU.sA.ma.zrI padmarekhAzrIjInA ziSyA upabdha hoya to aneka mUMjhavaNo saraLatAthI ukelAI jAya. pU.sA. zrI kalpezapadmAzrIjI ma. utsava prasaMge nizrA ApI Arogya vizenI pracalita ajJAnatA jo roga aMgenI prAthamika vizeSa utkRSTa banAvyo. mAhitIo dvArA dUra karavAmAM Ave to sAravAra heThaLanA dardIne zatAyuSI kaMcanabA saMghamAtA-tIrthotama jevA banI gayA apAra rAhata maLI rahe. Arogya aMgenI prAthamika jAgRti hatA. zrI sakaLa saMgha ane aneka zrAvaka-zrAvikA samudAye temanuM ANavA tathA eka svastha nIrogI samAjanuM ghaDatara karavAnA dhyeya abhivAdana karyuM hatuM. T Jain Education Intemational ucation Intermational Page #964 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 944 zrAvikA ratnakukSiNI jIvIbahena hAlAranA dariyAnA barAbara kinAre, khaMbhAliyA tAlukAnA AMbalA gAmamAM dAnazUrA dharamazIbhAI kArAnA gharemAtA gaMgAbahenanI kukSie eka putrIno janma thayo. nAma paDyuM 'jIvI'. ekadama zaramALa, pavitra, vinayI, kahyAgarI kAmagarI putrI-mAtApitA mATe A eka ja putra kaho ke putrI te ja mUDI hatI. moTI thatAM mAtA-pitAe moTA mAMDhAnA rahIza pUMjAbhAI noMdhAbhAI khImasiyAnA suputra mANekabhAI sAthe lagna karAvyAM. pUrvanA saMbaMdhono jANe sAtha haze! tema A kuLavAna chokarI jIvIbahenanuM jIvana kharekhara prazaMsanIya banyuM. mAtApitAnI ekanI eka putrI, lADa-koDamAM UcharelI, paNa saMskAronI khANa samAna vahu banIne sAsare AvIne bIjA divasathI ja badhAMne potAnA guNothI AkarSI lIdhAM. kAma karavAnI chaTA, bolavAnuM to na chUTake ane vaDIlonI AmanyA pUrepUrI sAcave tathA mANekabhAIno svabhAva thoDo maryAdAnA pAlana mATe custa-kaDaka paNa kahevAya to paNa kyAreya sAme bolavAno prasaMga Ubho nahoto thayo. pati mANekabhAInI prasannatA e ja jIvana. upakArI vaDIlonI sevA e ja maMtranuM ArAdhana karatAM samaya-kALa pasAra thaI rahyo hato. potAnA diyara kezubhAIe hAlAranA tapagacchanA itihAsamAM sarvaprathama dIkSA laI-muni kuMdakuMdavijayajI' banyA tyAre temanI dIkSAmAM preraka tarIke mANekabhAI hatA. vairAgI evA mANekabhAIe tyAM ja vicAra karyo ke-"bhAIe AkhA saMsArano tyAga karyo, to mAre paNa evuM kaMIka karavuM ke jethI AkhI jiMdagI yAda rahe. " eka atyaMta prazaMsanIya nirNaya lIdho, paNa e nirNaya pote ekalA ja pALI zakAya tevo na hato. te mATe dharmapatnI jIvIbahenane jaNAvavAnuM hatuM. bIjA divase te jaNAvyuM. haju to patnInA garbhamAM bALaka che. saMsAra sukhanA divaso che. bharayuvAnInA uMbarethI pasAra thavAnAM varSo che. tevA samaye brahmacarya vrata svIkAravAnA koDa sevAI rahyA che. mANekabhAInI 26 varSanI uMmara ane jIvIbahenanI 18 varSanI uMmara che. A uMmare jagatamAM dIpaka samA brahmacarya vrata' svIkAravA banne taiyAra thayAM. pUjya guru mahArAjane vAta karI. hajuM to kizora avasthA che, paNa pUrvabhavanI dhanya dharAH anAsaktino yoga-A bhavamAM udayamAM Avyo. mANekabhAI pavitra hatA, jIvIbahena paNa pavitra hatAM. banne brahmacarya vratanAM dhAraka banI cUkyA. bannenA vicAro pavitra hatA. tenI asara garbhamAM rahelA saMtAna para paDatI hatI. 1998nA jeTha suda-2 nA zubha divase koIpaNa pIDA vinA mAtAe suMdara svarUpavAna aneka lakSaNothI yukta putraratnane janma Apyo. nAma ApyuMvardhamAnakumAra, hulAmaNuM nAma rAkhyuM kezavajI (kezu). pU. gurudeva paMnyAsapravara zrI bhadraMkara vijayajI gaNivaryazrI Adi saM. 2004mAM pAlitANAmAM comAsuM hatA. emanI nizrAmAM pUrato lAbha levA mANekabhAI, jIvIbahene tyAM rasoDuM kholIne sAdharmikonI sAthe sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonI khUba bhakti karIne aneruM puNyopArjana karyuM. savArathI sAMja sudhI je koI ArAdhaka Ave, tene rasoDe teDI jAya. sAdhu-sAdhvIjI bha.nI paNa udAratApUrvaka bhakti kare. emanA udAratAnA saMskAro putra kezavajInA jIvanamAM evA sarasa UtaryA ke 6 varSanI vaye pATale besIne aneka cIjo vahorAve, paNa jarAya DhoLAya nahIM. pUjA, vaMdana karI Ave ane pahelethI ja pATale besI jAya. dararoja 20 kilo papaiyA, 40 liTara dUdha, mIThAI AdithI dararoja saLaMga 12 mahinA sudhI bhakti karelI. mANekabhAI jema udAra hatA, tema jIvIbahena paNa eTalAM ja udAra, lAgaNIzIla hatAM. banneno yoga evo thayelo ke A rIte bhakti karatAM AnaMdaAnaMda ja thayA kare. hAlAranA 400 varSanA itihAsamAM eka navo vikrama sthapAI rahyo hato. te e ja ke sauthI nAnI-13 varSanI uMmare bAladIkSita tarIke A kezuno naMbara AvI rahyo hato. vaizAkha suda-7 nA dIkSA thaI. vardhamAnanuM nAma-'vajrasena vijayajI' paDyuM. dIkSA pachI badhAM hAlAra AvyAM. gharamAM ekadama zUnyatA lAgatI paNa sAthe AnaMda paNa thato. jIvIbahena have vizeSe mANekabhAInI sevA tathA sAmAyika--dharma dhyAnamAM joDAI gayAM. vyavahAranI coksAI, buddhinI tIkSNatA anerI hatI. emaNe gharamAM loTa daLatAM daLatAMja 12 bhAvanAnI sajjhAya moDhe karelI. e bole tyAre sAMbhaLanArane bhAvanAonA bhAvothI bhAvita karI de, evo kaMTha hato. jIvana paNa kevuM pavitra-zuddha, ke emanA mastakamAMthI vAsakSepa jharato ane kaMkunAM pagalAM paDatAM. Page #965 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata saurabha bhAga-1 kuTuMbIo jyAre vAparavA jAya tyAre jIvIbahena ekalAM paDe tyAre mANekabAI potAne gamatI ArAdhanA karAvI Ave. emAM eka divasa tabiyate palaTo khAdho. tabiyata vadhu kathaLavA lAgI. mANekabhAIe jIvIbahenane jAgRta karyAM. puNyaprakAzanuM stavana saMbhaLAvyuM. jIvIbahenanuM jIvana have saMkelAI rahyuM hatuM. dIpakamAM tela pUruM thaI rahyuM hatuM. vATa ja baLI rahI hoya tema jIvana pUrNatA tarapha jaI rahyuM hatuM. jIvIbahene hAya jokyApakhAla Apo.' eTale mANekabhAI paNa samajI gayA have dIpaka bujhAtAM vAra nahIM lAge. tethI sAmAyika-Are AhAranA paccakkhANa ApI dIdhAM, emanI pAchaLa puNyanI jAherAta karI. emaNe paNa kahyuM "tame saMpUrNa samAdhimAM rahejo, ' mANekabhAIe paNa kahyuM-"ApaNo Aja sudhI RRNAnubaMdha hato. te have pUro thAya che.' have namaskAra mahAmaMtranI dhUna zarU thaI. emanA hAthanAM TeravAM pharI rahyAM hatAM, mana prasanna hatuM, jarApaNa dInatA ke glAni na hatI. navakAranA dhyAnamAM manane ekAgra karIne vIbahena AMcakA sAthe ardha khullI AMkhone ekadama tejasvI tAraliyAnA TamaTamATanI jema kholI dIdhI. haMso divyalokanA darzane UDI cUkyo. A nAnI uMmaranuM mRtyu hatuM. tethI raDavAnuM ja zarU thAya, paNa maratAM pahelAM temaNe kaheluM-"mArA mRtyu "nAkAmaMdI prabhu! 14 hajAra sAdhuomAM utkRSTa aNagAra tapa-tyAgamAM koNa zreNika dhanno aNagAra sarvazreSTha che. G mahinA saMyama dvArA utkRSTa sAdhanA karI kALadharma pAmela muni kaMI gati pAmyA? gautama e AtmA sarvArthasiddha vimAnamAM janma laI ekAvanArI thaI mahAvideharotramAM janmI mokSe jo. rekhAMkana : savajI chAyA, dvArakA 945 pachI koIe zekakaLa na karavI paNa ArAdhanA karavIkarAvavI.' 'te mANekabhAIne paNa khUba gameluM, temaNe badhAne raDavAnI sASTra nA pADI. nAnI uMmaramAM jIvIbahenanuM mRtyu thayuM. tene maMgalamaya banAvavA ane emanI aMtasamayanI bhAvanAne pUrNa karavA prabhu maMtino mArgotsava karavAno vicAra Avyo. A rItanI mahotsava hAlAranA itihAsamAM prathama ja vAra haze. ghaNAMne thayuM ke loko mahotsavanI niMdA karaze-3 A dharmI vaLI kevo ?" chatAM moTAbhAI vIrapArabhAI dharmane samajatA hovAthI nirNaya e nirNaya ane mahotsavane anurUpa vAtAvaraNa thayuM. temAM nizrA ApavA pU. paMnyAsa zrI bhadraMkaravijayajIne vinaMtI karI ane guru-AjJAthI pU. muni zrI kuMdakuMda vi. ma. temanA ziSya sAthe tyAM padhAryA. matva motsava UjavAyo. tyAre pU. kuMdakuMda vi.ma.ne dIzAmATe sahAyaka ghanAra mANekabhAIno vicAra Avyo, jemaNe mane dharma batAvyo, cintAmaNi jevA gurudeva batAvyA, to temane paNa huM saMsAramAMthI ugArI lauM" ane emanI preraNAthI gurudeva pAse muhUrta kaDhAvIne be ja divasamAM taiyArI karIne mATebhAIe dIkSA grahaNa karI. sAcAM dharmapatnInA mahotsavamAM ja patine saMyama maLI garyuM. Page #966 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatAyuI kaMcanabena bhIkhAbhAi zAha svargavAsa tA. : 9-11-2007, zukravAra dharmamaya jIvananAM 100 varSa paripUrNatAne avasare... bhavAdana zubhecchA zatavarSIya dharmabhAva-sevAbhAva saMpannA gaM.sva. zrI kaMcanabena amRtalAla zAha zatazaH vaMdanAsaha ApanA dhanya jIvananI anumodanA karatAM zrI zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMghanA ame AbAlavRddha sau dhanyatA anubhavIe chIe. vallabhipura(vaLA)mAM janma pAmI. ApanAM pitAzrI bhIkhAbhAI viThThaladAsa zAha ane mAtuzrI maNIbenanAM susaMskAro pAmI bALapaNathI Ape kartavya parAyaNatA AtmasAta karelI te bhAvanagaramAM zvasuragRhe paNa pUrNapaNe aMgIkAra karI. amarelI khAte ApanA nivAsa daramiyAna paNa Ape svaparanA hita mATe daherAsara-upAzrayamAM eka pUrNa zrAvikA tarIke anya sau baheno-bALakone dharmakAryamAM ane sAmAjika rIte upayogI thatAM ja rahyAM cho, te paNa vizeSa sarAhanIya che. ApanuM samagra jIvana jaina samAjanA darekane mATe preraNArUpa banI rahyuM che. ApanA jIvananA zatAbdI utsava avasare ApanuM zeSa jIvana vadhu nirAmaya ane dharmamaya rahe ane ApanI mokSabhAvanI ArAdhanA baLavattara thatI rahe tevI parama kRpAnidhAna prabhu pAse prArthanA saha. ha. zrI zvetAMbara mUrtipUjaka jaina rAMgha, amarelI. pU. bA, pitAvihoNo tama aMke ucharyo bhaNyo jJa thI jJa sudhI to ya jJa rahyo, tama pratApe sarvajJadharmabhAvanA - samAjasevA - zikSaNa pradAna tamArAM uracakSue pAmyo ane vitaraNa karyuM. mArA bhavAMtaranI ya sadA khevanA karanAra pUjya kaMcanabAne hRdayapUrvaka smaraNAMjalI... rasikanI abhivaMdanA... saMgha maiyAne abhivaMdanA ! dIrgha AyuSI kaMcanamAtA, dharmapremI tuM saMgharmeyA ! dharmasabhAmAM zobhe mAtA, jANe marUdevI maiyA ! prabhu darzananA pyAsI, maiyAne dharma laganI bhArI ! parivAre durI mITAvI, banyA prabhu taNA paDozI ! zatAbdI jayaMti bhAve ujavAya, abhivaMdanA bhAve thAya ! vAtsalya bharI tArI draSTi varSe AMkhomAM sadA amI ! vANI tArI bhAre madhurI, moMmA jANe sAkara mIThI ! tArA AziSanI jhaMkhanA sadA maMgaLa AzIrvAdanI karo varSA ! ghaNuM jIvo saMgha maiyA ! pAmIe darzana ApanA sadA ! zatAbdI jayaMti bhAve ujavAya, abhivaMdanA bhAve thAya ! zravaNa samA putra jJAnI, dharma pamADe bhAvathI ! putravadhU urmilA umaMgI, sevA kare jANe putrI lADalI ! AMgaNe padhAre saMto paMcavratI, pramoda bhAve gaucarI orAve mAvaDI ! mAnavabhavanuM mUlya jANe mAvaDI, dharma ArAdhanAmAM gALe jIMdagI ! zatAbdI jayaMti bhAve ujavAya, abhivaMdanA bhAve thAya ! tA. 31-05-2006 DI. ema. goDarlIyA TrasTI thA. jaina saMgha, amarelI. zAdhikAyuI kaMcanabena bhIkhAbhAI zAhanA punita AtmazreyArthe ha. : putravadhu sau. urmilAbena rasikabhAi a. zAha, da. : zuM. rAti Page #967 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sarvodaya pArzvanAthAya namaH zrI caritraratna zaunDezana ce. TrasTanA vividha Ayojano prera6: acalagacchAdhipati pa.pU. A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratna pa.pU. munirAja zrI sarvodayasAgarajI ma.sA. anumoda: pa.pU. munirAja zrI udayaratnasAgarajI ma.sA. ja pUjana sAhitya para TrasTa dvArA alpa samayamAM eTale vi.saM. 2065nI sAla sudhImAM 24 tIrthakara bhagavAna, 125 pArzvanAtha bhagavAna, 20 viharamAna bhagavAna Adi 450 pUjanamato raMgIna kArDamAM prakAzita thavAnI che. vidhikArone saMparka karavA mobAilaH 9322979343 lpanAbena sAvalA. pU. munirAja zrI sarvodayasAgarajI ma.sA. va prAcana sAhitya para TrasTa pAse 5000 thI vadhAre hastaprato mULa-jherokSa-sI.DI. rUpe che. 300 graMtho lakhAI gayA che. je kramasara prakAzita thaze. - pAMca bhASAmAM sAhitya jI 135 prAcIna kathAone saMskRtamAM zloka-anvaya-vivaraNa-saralArtha sAthe prAkRtagujarAtI-hindI-marAThI-aMgrejI bhASAmAM prakAzita thayela che. je nutana dIkSItone bhaNavA mATe tathA bhASAkIya jJAna mATe ati upayogI che. enI nakalo samApta thayA bAda jherokSa kharca meLavIne abhyAsu vargane A prakAzana puruM pADavuM ema TrasTe nirNaya karela che. pravAjhAra sAhitya pratAkAra Adi rUpe arvAcIna sAhityaprakAzita thatuM rahe che. anerjIvidha Ayoja jinamaMdira nirmANa-jinapratimA-Agama sAhitya-tAmrayaMtra maMdira Adi aneka Ayojano goThavAyA che. | :: saMparka aa :: : 'zrI somacaMda bhANajI lAlA ( muMbai galI, po. amalanera - 45 406. che udayo bhavatu sarvepAm | Jain Education Intemational Page #968 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NAVNEET PUBLICATIONS (INDIA) LIMITED Navneet House, Gurukul Road, Memnagar, Ahmedabad-380 052. India. Tel. : (079) 6630 5000, 6630 5001 Fax : (079) 2748 8000, 6630 5011 GAUNE Where knowledge is wealth navanIta'nAM zreSTha ArogyalakSI prakAzano mana jAge to roga bhAge ghera beThAM sAravAra : lohacuMbaka cikitsA svayaM svastha rahevAnI kaLA AMkhonuM jatana ane draSTidoSa nivAraNa netrarakSA (sacitra) rasAhAra dvArA taMdurastI ane rogamukti upavAsanI akasIratA pRthvI paranI saMjIvanI - ghauMnA javArA carabImAMthI custI tarapha tame ja amArA DokTara - ekyuprezara hRdayaroga aTakAvo, AyuSya laMbAvo taMdurastInI sAcI dizA : prAkRtika cikitsA DAyAbiTIsa, hAiblaDa prezara - dUra rAkho jIvanabhara rogane tAbe thazo ke rogane tAbe karazo? alavidA kamaranI pIDA sAMdhAnA roga dUra kare yoga tamAruM rasoDuM ja tamAruM davAkhAnuMH bhAga 1 tamAruM rasoDuM ja tamAruM davAkhAnuMH bhAga 2 jagatanuM zreSTha auSadha-pANI sahaja-sulabha saMjIvanIH svamUtra taMdurastI tamArA hAthamAM (rilaeNkasolaoNjI): bhAga 1 taMdurastI tamArA hAthamAM (rilekasolaoNjI): bhAga 2 amRtaphaLa AmaLAM (auSadhIya upacAro) tulasI (auSadhi) amRta-auSadha kuMvArapAThuM (auSadhIya upacAro) rogo aneka upAya eka upavAsa AhAra e ja auSadha aNamola jaDIbuTTI : auSadhIya vanaspati hA, rogo maTI zake che. auSadha sAthe oLakha yogAsana - prANAyAma karo ane nIrogI raho 100 varSa nIrogI raho sAjA thAo ane sAjA raho pAcanataMtranA rogo (peTanA rogo) vividha rogomAM yogAsano sagarbhAvasthA ane tamAruM bALaka vagara davAe roga maTADeH ekyupaMkacara kaeNnsara vijaya lImaDo (auSadhi) zivAmbu gItA tridoSaH vAyu, pitta ane kapha kabajiyAta dardazAmaka vyAyAma rogone samajIe ane svastha rahIe 'navanIta'nAM tamAma prakAzano zaheranA tamAma bukaselarsane tyAMthI maLe che. athavA "navanIta'nA zo rUmsanI mulAkAta avazya lezo. navanItanAM zo-rUmsa navanIta hAusa, gurukuLa roDa, memanagara. phonaH 6630 5170, 6630 5000, 2745 1000 navanIta plAjhA, sI. jI. roDa, navaraMgapurA. phonaH 6661 3322, 2656 3020 30, zubha koplekasa, zAhIbAga, phonaH 2286 1386, 2288 5690 132, samAna kaoNplekasa, seTelAiTa cembarsa pAse, premacaMdanagara roDa, seTelAiTa. phona, 2676 1168 Jain Education Intemational Page #969 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyotiSavidhAnA aThaMga abhyAsI jyotiviMda pa.pU.A.bha.zrI lalivasUrIzvarajI ma.sA. jainazAsanamAM aneka mahApuruSo thaI gayA. te paikImAMnA eka mahApuruSa pa.pU. A. bha. zrI labdhisUrijI mahArAja jemano janma lavANA gAmamAM (banAsakAMThA) thayo...dIkSA naroDAmAM thaI. AcAryapadavI jAmanagaramAM thaI. paraMtu temanuM kArya sarvanA mATe preraNAdAyI hatuM. zrI labdhidhAmatIrtha saMsthApaka sva. pa.pU. A. bha. zrI labdhisUrIzvarajI mahArAjA jeozrI jyotiSazAstranA aThaMga abhyAsI temaja prakAMDa niSNAta hatA. teozrIe AraMbhasiddhi jevA mahAna graMthanuM saMpAdana karyuM hatuM. koIpaNa zubhakAryanuM maMgalAcaraNa jenA dvArA thAya te sacoTa muhUrtapradAtA tarIke teozrI lokamukhe gavAyA hatA. gurudevazrInA muhartapradAnamAM zraddhA dharAvato bahu moTo varga hato. jyAre jyAre saMghanA TrasTIvaryo gurudevazrI pAse koI saMghanA zubhakArya mATe mUhurta levA AvatA tyAre gurudevazrI koIpaNa jAtanA gaccha, saMpradAya ke tithinA bhedathI para rahI vinA vilaMbe satvare muhUrta kADhI ApatA. pUjyazrI dvArA yazasvI zAsanaprabhAvaka kAryo thayA che, jevA ke..... zrI vardhamAna je.mU. saMgha (IrAnI vADI kAMdIvalI) mAM zrI jinamaMdira ane ArAdhanAbhavana mATenI bhUmi gurudevazrInA AzIrvAdathI AzcaryakArIrUpe prApta thaI. je ghaTanA zrI saMgha mATe etihAsika banI gaI che. e zubha zarUAta evA zubhamuhurte thaI ke tyArabAda jinAlayanuM nirmANa-pratiSThA ArAdhanA bhavana, pAThazALA, benDamaMDaLa, zrAvikA upAzraya vi.vi. temaja AjasudhI prAyaH 20 varSathI mahAtmAonA cAturmAsa zRMkhalAbaddha ArAdhanAnI zreNInuM sarjana thayuM. vizvanuM ekamAtra pAsarovarakAre zrI 108 pArzvanAtha bhaktivihAra mahAprAsAda-zaMkhezvare pa.pU. gacchAdhipati pa.pU. A. bha. zrI premasUrIzvarajI mahArAjA, pa.pU.A.bha. zrI subodhasUrIzvarajI mahArAjA temaja pU. gurudevazrI labdhisUrIzvarajI mahArAjAnI sahayogI nizrAmAM aMjanazalAkA-pratiSThA prasaMge muhapradAna. vilepArlA-muMbaI upAzrayanA nirmANamAM pUjyazrInA muhUrtathI te kArya nirvidanapaNe sukhadAyIrUpe paripUrNa thayuM. ''jJAnInA bahumAnathI jJAnataNA bahumAna'' e uktie bhAratabharanA tamAma dhArmika paMDitavaryo zikSaka-zikSikAone zrI tattvajJAna pracAraka pariSadanI sthApanAnA mAdhyame eka tAMtaNe bAMdhyA, je jinazAsananuM ajoDa, advitIya, Adha ane aitihAsika anumodanIya kArya thayuM. jenI zubha zarUAta saM. 2040 kAMdivalI-muMbaI mukAme thayela. aneka dikSA-vaDI dIkSA, gaNi, paMnyAsa AcAryapadapradAna, yogoDhahamAM praveza, cAturmAsa praveza, prathamavihAra vi.vi. temaja paramAtmAnI padharAmaNI, nagarapraveza, maMdirapraveza, utthApana, punaHsthApanA vi.vi. aneka pAvana prasaMganA muhartA. keTalAya ArAdhako (pU. sAdhvIjI mahArAjo tathA zrAvaka-zrAvikAo) e moTI tapazcaryAo gurudevazrI dvArA pradatta muhartathI nirvipna sahajatAthI paripUrNa karI che. jeo Aje paNa pUjyazrInuM nitya smaraNa kare che. | 'jApamAM agamya' saMketa thavAthI pUjyazrInA muhUrtAnusAre pUrve kyAreya najare nahIM joyelI evI virocana nagaranI nizcita jagyAethI saMpratikAlIna pratimAonI prApti. yogAnuyoga kaho ke 'kudarata kaho je dharatI para pUjyazrIno aMtima saMskAra thayo te bhUmie nirmANa thanAra gujarAtanuM ekamAtra zrI aMtarIkSa pArzvanAtha bhagavAna maMDita zrI labdhitIrthe, khAtamuhUrta, zilAnyAsa, be upAzrayonuM udghATana, saMpratikAlIna zrI AdinAtha paramAtmAno punita praveza pUjyazrInA muhUrtathI thayela che. je pUjyazrInA maMgalamuhurtanI aMtimakRti che.... aMtima smAraka che. jJAna ane kriyAnA jJAtA, zAsana ane saMghavatsala, apramattayogI, pUjyapAdazrInuM sacoTa mArgadarzana sudIrghakALA sudhI zrI saMghane maLatuM rahyuM. gurudevazrInA AvA unnata jIvanane natamastake koTi koTi vaMdana. ' lekha--guralabdhikRpApAtra paMnyAsa zIlaratnavijaya. saM. 2064. aMkura-nAraNapurA, amadAvAda, in Education International For Private & Personal use only www.jain library.org Page #970 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nya rIkhavacaMda mohanalAla zAha muMbaI saMghavI bhUmalajI tulasAjI-muMbaI saMghavI pukharAjajI chogAjI vAgarAvALA (takhatagaDha-vizAkhApaTTama) mahendrabhAI DI. zeTha-bhAnumati kaM. zeTha tathA zeTha parivAra, jAmanagara che jayaMtibhAI karamazI hariyA, kenyA (hAlAra) Page #971 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phoTogrAphI: jasubhAI sI. zAha - muMbaI Page #972 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nI hArdika zraddhAMjali nA pitAzrI zIvalAlabhAi pArekha : mAtuzrI kamalAbena pArekha amyukerI aMjaline bhAvonI bhAvAMjali, zraddhA sumanathI harapaLe che Apane zraddhAMjali. caraNomAM ApanA arpita karIye kusumAMjali 'zAzvata saurabha' samarpita che guNonI gItAMjali" parama pUjya mAtA-pitAnAM caraNomAM sAdara samarpita.... - manu mAtA-pitAnAM saMskArano vAraso bhAgyazALI saMtAnone ja maLe che. aDasaTha tIratha tenA caraNomAM bIjA tIratha zuM karazo... manaharalAla -pannA ghanazyAma-rAdhA amita-sImA nIdhISa ghanazyAma pArekha (prapautra) tathA samasta pArekha parivAra rohIzALA (boTAda) WITH BEST COMPLIMENTS FROM JANTA TRADERS 22872028 MADHUR MILAN 41325320 GHANSHYAM'S 41325320 BONANZA PORTFOLIO LTD. 41519008/9/10 #726, CHICKPET, BANGLORE-560 053 www.jainelibran 1 lion International