Page Text
________________
શાશ્વત સૌરભ ભાગ - ૧
४३
नंदी सया संजमे
સંયમમાંસદાને માટે આનંદ છે આનંદની શોધનો સુખદ અંત લાવનારું આ વાક્ય છે: નંદી આવતો બંધ થયો. રાજાએ પૂછ્યું : “શું ચંદન ઘસવું બંધ કર્યું?” સયા સંજમે --સંયમમાં આનંદ છે. આનંદનું ઉત્પત્તિ-સ્થળ સંયમ સેવકોએ કહ્યું, “ના, ના, ચંદન ઊતરે જ છે. જુઓ આ વાટકો છે. વળી પ્રશ્ન થશે કે આ સંયમ શું છે? એનો ઉત્તર છેઃ ચિત્તમાં જે ભરાઈને આવ્યો.” વિચારો, વિકારો અને વૃત્તિઓ ઊગે છે તેનું જે સમાજના પ્રભાવે તો અવાજ કાં નથી આવતો?” સંવરણ તે સંયમ. વૃત્તિઓ વકરે અને બહેકે તેવામાં તો નકરું “ એક સૌભાગ્ય-કંકણ રાખીને, બાકીનાં અળગાં કર્યા છે. ” નુકસાન છે, દુઃખ છે, આપદા છે. અંદર ઊઠતી વૃત્તિઓનું દમન “એમ ! એક હોય તો અવાજ આવતો નથી !” નહીં પણ શમન...અરે ! શમન પણ નહીં, માત્ર સંવરણ કરો કે આમ આવા સાદા વાક્યથી રાજા જાગી ગયા. પદાર્થ સાથેનું તરત જ સુખ નામના પ્રદેશની શરૂઆત થાય છે.
તાદાભ્ય તોડ્યું અને અવિનશ્વર આત્મા સાથેનું તાદાભ્ય જોડ્યું. પદાર્થ સાથેનું તાદાભ્ય તૂટે કે તરત જ વૃત્તિઓનું સંવરણ થવા આ જાગૃતિ કાયમના લેવલે ઊભી થઈ. એક છે ત્યાં અવાજ નથી, લાગે છે.
કોલાહલ નથી. આ સુદઢ નિર્ણય એવો થયો કે આહાર ઉપધિ તો આ માટે મને શ્રી નમિરાજાની વાત ઘણી ઉપયોગી જણાય છે. છૂટ્યાં જ છૂટ્યું, પણ યાવતુ દેહ પણ અળગો થયો. મમતા ગઈ. નામે નમિરાજા... શરીરમાં દાહની અપાર વેદના...એ દાહ બધું સ્પષ્ટ થયું. મારું શું? પરાયુ શું ? અંદરથી ઊઠતી વૃત્તિઓનું શમાવવા થતો ચંદનનો લેપ...એ લેપ માટે ઘસાતું ચંદન... નિરીક્ષણ-પરીક્ષણ બરાબર થયું. આહાર ઉપધિ દેહની સાથે
સુખદ આશ્ચર્ય તો એ કે એ ચંદનના લેપ તૈયાર કરવા માટે જોડાયેલી વૃત્તિઓ મન સાથે ચોંટેલી હતી, તેને ઉખેડી નાખી. રાજ્યાશ્રિત માણસો નહીં પરંતુ ખુદ રાજાની રાણીઓ એ ચંદનનો ઊતરડવી ન પડી. ઘસારો ઊતારી રહી છે.
મિ સંગને અર્થ: મને સંયમમાં આનંદ દેખાડો. તનની વેદના સાથે રાજાના મનની વેદના પણ એવી તીવ્ર હતી
આપણી વૃત્તિ પર જો કાબૂ રહે તો ઘણી સુખદ ક્ષણો આપણને કે જરા જેટલો અવાજ પણ ગમતો નથી. અહીં તો બધી રાણીઓના મળતી રહે. મનને કેમ કેળવવું તે જ આપણા માટે અઘરું ‘પેપર’ | બન્ને હાથનાં કંગનો ઘસારાના લયમાં રણકી રહ્યાં છે. એ છે. છતાં : સૌભાગ્યનાં ચિહન આજે દુર્ભાગ્ય સરજી રહ્યાં હતાં ! કંગનનો એ
करत करत करतअभ्यास जन जडमति होत सुजान। રણકાર રાજાથી ખમાતો ન હતો.
એ ન્યાયે રોજના જીવનમાં ટેવ પાડવામાં આવે તો દુ:શક્યા કાર્યરત રાણીઓ અને મહાલયના સર્વે સેવકો રાજાની આજ્ઞા પાળવા આતુર હતા. રાજાએ સેવકોને કહ્યું, “એ અવાજ ખમાતો
વૃત્તિને નાથવાનું કામ ભલે કપરું છે, પણ સાધ્ય બને ત્યારે નથી; બંધ કરાવો. ” પળવારમાં તો બધી રાણીઓએ એક જ આનંદનો અનુભવ થાય છે. સૌભાગ્યચિહ્ન રાખી બાકીનાં કંકણ દૂર કર્યા. રાજાને કાને અવાજ
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005126 |
| Book Title | Dhanyadhara Shashwat Saurabh Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Arihant Prakashan |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 972 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 53 MB |