________________
૧૦૮
ધન્ય ધરાઃ
swords into ploughshares, but certainly into ઉપદેશ આપ્યો હતો એ મહાપુરુષ તે જૈનધર્મના મહાન પ્રવર્તક measuring rods.
શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીર છે. You may legitimately be proud but there rests great responsibility on you. You have to do a
વ્યક્તિ કે રાષ્ટ્રના ઉત્થાન માટે તેમણે જે માર્ગ બતાવ્યો lot. You have not propagated Bhagwan Mahavira's તે પૂર્ણ સત્ય અને સનાતન છે. message in the entire country, it has not reached every nook and corner. Barring certain parts of
-મુનિ શ્રી જિનવિજયજી. India, the world at large is violent and non
તમે એક દૃશ્ય સામે રાખો કે–એક મહાપુરુષ ઊભા છે. vegetarian. Your triumphal march will remain incomplete, till you make the whole world non
તેમના દેહ પર વસ્ત્ર નથી, તેમનું અંતઃકરણ દયાથી પરિપૂર્ણ છે, violent.
અસંખ્ય જીવજંતુ તેમના શરીર ઉપર બેસી ડંખ મારી રહ્યાં છે, સંપૂર્ણ ગુજરાત ખરેખર જૈનધર્મને આભારી છે. જૈન તોપણ તેમને અંશમાત્ર ક્રોધ થતો નથી. અરે! દુઃખની કોઈ મુનિઓએ નષ્ટ થતાં સાહિત્ય અને સંસ્કૃતિને બચાવ્યાં છે. માત્ર વેદના નથી : આનું નામ જ મહાવીર છે. ગુજરાત જ નહીં, સંપૂર્ણ ભારત જૈન ધર્મને આભારી છે.
મહાવીર બનવું એ સાધારણ વાત નથી. ડરપોક અને જૈનોએ હજી ઘણું કરવાનું બાકી છે. પ્રભુ મહાવીરના સિદ્ધાંતો કમજોર આદમી મહાવીર ન બની શકે. જે વીર હોય તે જ
જ્યાં સુધી વિશ્વના ખૂણેખૂણે ન પહોંચે, ત્યાં સુધી તેમણે જંપીને આગળ વધી મહાવીર થઈ શકે છે. બેસવું જોઈએ નહીં.
મહાવીરસ્વામી ઘણા જ શાંત-સ્વસ્થ હતા. તેમના ચિત્તને -Kavi Nanalal
વ્યગ્રતા સ્પર્શતી નહોતી. ભગવાન મહાવીરસ્વામી અનાગ્રહી અહિંસાનો સર્વોચ્ચ માપદંડ
હતા. તેઓ કહેતા કે વિશ્વમાં ભિન્ન-ભિન્ન પ્રકારના જેટલા વર્તમાન સમયમાં ભગવાન મહાવીરસ્વામીનું નામ જો વિચારો છે, તેનો પ્રતિકાર કરવાને બદલે તેમાં જે સત્યનો અંશ કોઈ પણ સિદ્ધાંત કાજે વિશેષ પૂજાતું હોય તો તે અહિંસા છે. છે તેને ગ્રહણ કરવો જોઈએ. ભગવાન મહાવીરસ્વામીનો આ કોઈ પણ ધર્મની શ્રેષ્ઠતા એ વાતમાં છે કે તે ધર્મમાં અહિંસા- ખૂબ વિશાળ વિચાર છે, જેનાથી તેઓ અહિંસાની ઊંડાઈ સુધી તત્ત્વની કેટલી પ્રધાનતા છે. આવા અહિંસાના તત્ત્વને જો કોઈએ પહોંચી શક્યા. અન્ય કોઈ વ્યક્તિ આટલી ઊંડાઈએ નથી વધારેમાં વધારે વિકસાવ્યું હોય તો તે ભગવાન મહાવીર- પહોંચી. સ્વામીએ.
ભગવાન મહાવીરસ્વામીએ ભારત દેશને જે ઉપદેશ હજારો વર્ષનો સંયમી પણ જેવો વૈરાગ્ય રાખી શકે નહીં આપ્યો. તેને ભારત દેશ કદી ભૂલી શકશે નહીં. તેવો વૈરાગ્ય ભગવાન મહાવીરનો હતો. જ્યાં જ્યાં ભગવાન વર્તે
-વિનોબા ભાવે. છે, ત્યાં ત્યાં બધા પ્રકારના અર્થ પણ વર્તે છે. તેઓની વાણી ઉદય પ્રમાણે શાંતિપૂર્વક પરમાર્થ હેતુથી નીકળે છે. અર્થાત્ તેમની
જૈન સંસ્કૃતિની નિર્ભયતા અને નિઃસ્પૃહતાએ એકવાર વાણી કલ્યાણ અર્થે જ છે. તેઓને જન્મથી મતિ, શ્રુત, અવધિ
ઇજિપ્ત, યુનાન અને બેબિલોનના વિચારકો, વિદ્વાનો ઉપર એ ત્રણ જ્ઞાન હતાં. તે પુરુષના ગુણગાન કરતાં અનંતી નિર્જરા
જાદુઈ અસર કરી હતી અને પેરે નામનો એક તત્ત્વવેત્તા કહે થાય છે. જ્ઞાનીની વાત અગમ્ય છે. જ્ઞાની પુરુષની ખરી ખૂબી
હી છે કે, “મને ખરું તત્ત્વજ્ઞાન જૈન સાધુઓ પાસેથી જ મળ્યું છે.” એ છે કે તેમણે અનાદિથી નહીં ટળેલા એવાં રાગ-દ્વેષ અને
એ શ્રમણ સંસ્કૃતિના પ્રચારક અને પ્રવર્તક ભગવાન અજ્ઞાનને છેદી-ભેદી નાખ્યાં છે. તેમને પચીસસો વર્ષ થયાં છતાં મહાવીરની મૂર્તિ મારા અંતરમાં જડાઈ ગઈ છે. હું આંખ મીંચું તેમનાં દયા આદિ હાલ વર્તે છે એ તેમનો અનંતો ઉપકાર છે. છું ને અંતરમાં ભગવાન મહાવીરની તેજસ્વી પ્રતિમાનાં દર્શન -શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર થાય છે.
-સાધુ ટી. એલ. વાસવાણી. જેમણે પરાધીન જગતને શાશ્વત સ્વાતંત્ર્યનો રાજમાર્ગ ભરજુવાનીમાં ભરચક વૈભવ અને સમૃદ્ધિથી ઘરસંસારનો દેખાડ્યો હતો, સત્યના જિજ્ઞાસુઓને તેના સાક્ષાત્કારનો યથાર્થ - ત્યાગ કરી દેવો એ મોટી વાત છે. એ ગુણ વર્ધમાનકુમારમાં સિદ્ધાંત બતાવ્યો હતો અને દુઃખી દુનિયાને સાચા સુખનો અમોઘ હતો, પણ જરા ઊંડા ઊતરીએ તો ભગવાન મહાવીરના હૃદયમાં
Jain Education Intemational
ducation International
For Private & Personal Use Only
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org