Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૩૩
તેવા ટૂકડા તૈયાર કરીને શેરડી મોકલાવી છે. અચલે ખર્ચ મોટો કર્યો, પણ એકેય શેરડી મને કામ લાગે તેવી ન મોકલાવી !” આ સાંભળી વિષાદ પામેલી માતા વિચારવા લાગી કે, “પુત્રી એકાંતે મૂલદેવના જ ગુણ તરફ જોનારી છે. હવે માતા ચિંતવવા લાગી કે, “એવો કયો ઉપાયકરું? કે અચલથી આ શિક્ષા પામે અને મારા ઘરમાં પ્રવેશ કરી શકે નહિ.” (૩૦)
કોઈક સમયે અકાએ અચલ સાર્થવાહને શીખવાડી રાખ્યું – કપટથી પરગામ જાઉં છું.” – એમ કહીને તારે અણધાર્યું સંધ્યા-સમયે અહીં આવવું. તે પ્રમાણે કર્યું. એટલે ખુશ થયેલી દેવદત્તાએ મૂલદેવને ઘરમાં દાખલ કર્યો અને તેની સાથે ક્રીડા કરવાલાગી. અચલ સાર્થવાહ વિજળી માફક ઝડપથી ત્યાં આવી ચડ્યો. ઘરમાં આવ્યો એટલે મૂલદેવને પલંગ નીચે સંતાડી દીધો. એ હકીકત જાણી એટલે અચલે ગણિકાને કહ્યું કે, “આજે મારે અહિ શયામાં બેસીને જ સ્નાન કરવું છે.” દેવદત્તાએ કહ્યું કે, “નિરર્થક શા માટે શવ્યાનો નાશ કરો છો?' અચલે કહ્યું કે, “મારી શવ્યા વિનાશ પામે તેમાં તું શા માટે ઝૂરે છે ?” શરીર માલીસ કરવું, વગેરે કરીને સ્નાન-વિધિ શરુ કર્યો. હવે કળશ રેડવાના સમયે મૂલદેવ વિચારવા લાગ્યોકે, “અરે રે ! વ્યસનોના કારણે હું આ સ્થિતિમાં મૂકાયો ! કહેલું છે કે – “ધન મેળવીને કોણ ગર્વ નથી કરતો ? વિષયભોગોને આધીન થયેલો હોય, તેવાને આપત્તિઓ ક્યારે નથી આવતી? આ જગતમાં સ્ત્રીઓએ કોનું મન ખંડિત નથી કર્યું? જગતમાં રાજાને પ્રિય કોણ હોય છે? મૃત્યુથી કોણ છૂટી શકે છે? કયો માગણ માન પામે છે? દુર્જનના સકંજામાં આવી પડેલો કયો મનુષ્ય ક્ષેમકુશળ રહી શકે છે ?”
વિટપુરુષ - વેશ્યાના નોકર સરખો પાણીથી ભીંજાલ એવો મૂલદેવ પલંગ નીચેથી જેટલામાં નીકળ્યો, તેટલામાં અચલે મસ્તકના વાળ હાથથી પકડીને તેને કહ્યું કે, હવે તને શું કરું?” ત્યારે મૂલદેવે કહ્યું કે, “તમને રુચે તેમ કરો, પોતાના દુશ્ચરિત્રથી જ હું તમારી નજરે ચડ્યો છું.” તેની બોલવાની સારી પદ્ધતિથી આકર્ષાયેલ અચલે તેને કહ્યું કે, “દૈવયોગે સજ્જન પુરુષો પણ આપત્તિ પામે છે. તમામ અંધકારનો નાશ કરનાર જગતમાં ચૂડામણિ પદને પામેલ સૂર્ય પણ કાલયોગે ગ્રહણકલ્લોલ (રાહુ)થી સંકટ પામે છે. અર્થાત્ સૂર્યનું અને ચંદ્રનું પણ ગ્રહણ થાય છે. હે ભદ્ર ! કોઈ વખત હું સંકટમાં પડું, તો મને સહાય કરજે.” એમ કહી તેનો સત્કાર કરીઅચલે મૂલદેવને છોડી દીધો. પહેલાં કોઈ વખત ન પામેલ તેવા નિગ્રહ અને કલંકથી લજ્જા પામ્યો અને વિલખો થઈ ગયો. ત્યાર પછી બેન્ના નદીના કિનારે રહેલા બેન્નાતટ નગર તરફ જવાનો આરંભ કર્યો. પાસે ખાવાનું ભાથું પણ ન હતું. એમ ચાલતાં ચાલતાં અટવીના મુખે આવ્યો, ત્યારે માર્ગમાં વાતો કરનાર એક લોભસર્પથી ડંખાયેલ, સાથે ભાથું રાખેલ છે સામે દોડતા આવતા ટક્ક જાતિના એક સદ્ધડ નામના મુસાફરને જોયો. તેની પાસેના ભાથાથી હવે હું અટવીનું ઉલ્લંઘન કરી શકીશ.તે મને ઠગશે તો નહીં જ એમ પરસ્પર બંને વાર્તાલાપ કરતા ચાલવા લાગ્યા. ગામ અને સડક વિનાની અટવીમા ત્રીજા પહોરે જળાશયવાળું સ્થાન મળ્યું. તેવા જળવાળા પ્રદેશમાં વિશ્રામ કરવાના મનોરથ કર્યા. જંગલ જઈ આવ્યો, ત્યાર પછી સદ્ધડે કોથળીમાંથી સાથવો બહાર કાઢી પત્રપુટમાં જળ સાથે મસળીને એકલાએ જ તેનો આહાર કર્યો. મૂલદેવ સામે બેઠો હતો. તેને નિષ્ફરતાથી
