Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૧૨૮
ઉપદેશપદ-અનુવાદ તેણે સુખે સૂતેલી પુષ્પચૂલાને નરકમાં દુઃખ ભોગવતા નારકી જીવોની ભયંકરતા દેખાડી. દેખીને એકદમ સફાળી જાગી ઉઠી. રાજાને નારકીનો વૃત્તાન્ત જણાવ્યો. એટલે સમગ્રપાખંડીઓને બોલાવીને પૂછયું કે, જેથી દેવીને પ્રતીતિ થાય. અરે ! નરકો કેવી હોય? અને તેમાં કેવા પ્રકારનું દુઃખ હોય,તે તમે કહો. પોતાના મતાનુસારે તેઓએ નરકનો વૃત્તાન્ત જણાવ્યો.પરંતુ દેવીએ તેનો સ્વીકાર ન કર્યો. ત્યાર પછી બહુશ્રુત એવા અનિકાપુત્ર આચાર્યને બોલાવ્યા છે, જેઓ તે જ નગરમાં રહેલા હતા. તેમને નરક-વૃત્તાન્ત પૂછતાં જે પ્રમાણે હતો, તે પ્રમાણે જણાવ્યો. ત્યાર પછી ભક્તિપૂર્ણહૃદયવાળી પુષ્પચૂલાએ કહ્યું કે, “હે ભગવંત ! શું આપે પણ સ્વપ્નમાં આ વૃત્તાન્ત જોયો ? ગુરુએ કહ્યું કે, “જિનેન્દ્ર-શાસનરૂપી દીવાના સામર્થ્યથી એવી કોઈવસ્તુનથી કે, જે ન જાણી શકાય,તો પછી નરકનો વૃત્તાન્ત જાણવો, તે
ક્યા હિસાબમાં? વળી બીજા કોઈસમયે રાત્રિના અંત્ય સમયે તેની માતાએ સ્વપ્નમાં આશ્ચર્ય પમાડનાર વિભૂતિથી શોભાયમાન દેવ-સમુદાય સ્વર્ગમાં કેવાં સુખો ભોગવે છે ? તે બતાવ્યું. પહેલાની જેમ ફરી પણ રાજાએ તે આચાર્યને હકીકત પૂછી. તેમણે પણ યથાર્થ સ્વર્ગના સુખો જણાવ્યાં. તેથી દેવી પુષ્પચૂલા અતિહર્ષ પામી. તેમના ચરણમાં નમસ્કાર કરીને ભક્તિથી કહેવા લાગી કે, “નરકનાં દુઃખો અને સ્વર્ગનાં સુખોની સંપત્તિ કેવી રીતે પ્રાપ્ત થાય ?” ગુરુએ કહ્યું કે, “હે ભદ્રે ! વિષયભોગમાં આસક્તિ કરવી ઇત્યાદિક પાપોથી નરના દુઃખો અને તેવા પાપના ત્યાગથી સ્વર્ગ સુખ મેળવી શકાય છે.” ત્યારે પ્રતિબોધ પામેલી ઝેર સરખા વિષયોના સંગનો ત્યાગ કરીને પ્રવ્રજ્યા અંગીકાર કરવા માટે રાજાની આજ્ઞા માગે છે. તારે બીજા સ્થળમાં વિહાર ન કરવો, કદાપિ બીજે ન વિચરવું.” એવી પ્રતિજ્ઞાથી કોઈ પણ પ્રકારેવિરહથી દુઃખ પામેલા રાજાએ તેને રજા આપી.દીક્ષા ગ્રહણ કરીને વિચિત્ર આકરું તપકર્મ કરી પાપને નાશકર્યું. દુષ્કાળ સમયમાં આચાર્યનું જેઘાબલ ક્ષીણ થવાના કારણે પોતે વિહારકરી શકતા નથી. એટલે સર્વે શિષ્ય-પરિવારને દૂરના સુકાળ પ્રદેશમાં મોકલી આપ્યા હતા.પોતે એકલા જ અહીં નગરમાં રહેલા હતા.તેમને રાજાના ભવનમાંથી અશન-પાનવહોરી લાવી આપે છે. એ પ્રમાણે સમય પસાર થઈ રહેલો છે. તે સમયે શુદ્ધતમ પરિણામની ધારા વધવાના યોગે પુષ્પચૂલા સાધ્વી કેવલજ્ઞાન પામી. (૨૦) “પૂર્વે જેના વિનયમાં પ્રવર્તતા હોય, જયાં સુધી તે સામાના જાલવામાં ન આવે, ત્યાં સુધી વિનયનું લંઘન કરતા નથી.” અર્થાત્ કેવલી છતાં પણ છબસ્થનો વિનય જાળવે છે. તેથી પૂર્વના ક્રમ પ્રમાણે ગુરુના માટે અનાદિક વહોરી લાવી આપે છે.
કોઈક સમયે ગુરુને કફના વ્યાધિથી અમુક પ્રકારના ભોજનની વાંછા થઈ. ઉચિત સમયે તેના મનોગત ઇચ્છાનુસાર તે ભોજન હાજરકરવાથી વિસ્મય પામેલા મનવાળા સૂરિએ પૂછ્યું કે, “હે આર્યો ! આ મારા મનનો અભિપ્રાય તે કેવી રીતે જાણ્યો? કે જેથી આવું અતિ દુર્લભ ભોજન પણ વગર વિલંબે લાવી આપ્યું’ સાધ્વીએ કહ્યું કે, “જ્ઞાનથી.' કયા જ્ઞાનથી ? તો કે “ન પડે તેવા જ્ઞાનથી ? “અરે રે ! મને ધિક્કાર થાઓ. અનાર્ય એવા મેં મહાસત્વ એવા કેવલીની અશાતના કરી.” એમ કરીને આચાર્ય શોક કરવા લાગ્યા. ત્યારે સાધ્વીજીએ તેમને કહ્યું કે, “હે મુનિવર ! તમે શોક ન કરો. જેકેવળીને સામાએ ન જાણ્યા હોય, તો કેવલી
