Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૧૬૨
ઉપદેશપદ-અનુવાદ
આવ્યા, એટલે તેમનો વંદનાદિક વિધિ કર્યો, પૂછ્યું કે, તમારો સ્વાધ્યાય સુખેથી થયોકે કેમ ? ત્યારે પ્રશાન્ત મુખ અનેનેત્રવાળા તેઓ જવાબમાં કહેવા લાગ્યા કે ‘હવે અમારા વાચનાચાર્ય ભલે આ જકાયમ રહો.' ત્યારે ગુરુએ કહ્યું કે, ‘તમારા મનોરથો પૂર્ણ કરનારા તમારા આ વાચનાચાર્ય નક્કી થશે. માત્ર છૂપાયેલા ગુણવાળા આની તમારાથી આશાતના (પરાભવ) ન થાય, તે તમોને જણાવવા માટે અમે ગામે વિહારકર્યો હતો. તેણે જે શ્રુત મેળવેલું છે, તે કાનની ચોરીથી મેળવેલું હોવાથી અત્યારે શ્રુતવાચના દેવાના અધિકારી નથી. માટે તેને ઉત્સાર કલ્પ-યોગ્યકરીશ. તેથી આ પ્રથમ પોરિસીમાં જેટલું ભણાવવા માટે શક્તિમાન થાય,તે પ્રમાણે હું કરીશ. જે અત્યંત બુદ્ધિશાળીહોય અને જેટલું ગ્રહણ કરી શકે તેટલુ શ્રુત તેને અપાય એમાં દિનમાનનું વિધાન કરવાનું હોતું નથી.તે પ્રમાણે ઉત્સાર કલ્પાનુસાર આચાર્યે ભણાવવાનું શરુ કર્યું. બીજી પોરિસીમાં અર્થ ભણાવે છે.કારણ કે, આ બંને કલ્પને ઉચિત છે. એવી રીતે તેના દિવસો પસાર થતા હતા.
ચાર પ્રકારના શિષ્યો
શિષ્યો ચાર પ્રકારના હોય છે. ૧ અતિજાત, ૨સુજાત, ૩ હીનજાત-અને સર્વાધમ ચારિત્રવાળો ૪ કુલાંગાર,ગુરુના ગુણથી અધિક તે (૧) અતિજાત, બીજો સમાન ગુણવાળોહોય, તે (૨) સુજાત. ત્રીજો કંઈક ઓછા ગુણવાળો (૩) હીનજાત અને પોતાના નામ પ્રમાણે ગુણવાળો કુલાંગાર ચોથો (૪) એ જ પ્રમાણે કુટુંબીઓના પુત્રો પણ હોય છે.તેવા કુટુંબમાં તે જન્મેલો છે. અતિજાત એટલા માટે કે, સિંહગિરિગુરુને આશ્રીને તેની પાસે જે શંકાવાળા અર્થો હતા, તે અર્થો તેણે ખૂબ પ્રકાશિત કર્યા. (૨૨૫) ગુરુ પાસે જેટલો દૃષ્ટિવાદ હતો, તેટલો તેણે ગ્રહણ કર્યો. ભૂમિમંડલમાં ઇતિ આદિ દુઃખોને દૂર કરતા, નગરગ્રામાદિકમાં વિહાર કરતા કરતા, શ્રીદશપુર(મંદસોર) ગામે પહોંચ્યા. તે વખતે જેમની પાસે દશે પૂર્વી વર્તતાં હતાં એવા ભદ્રગુપ્ત નામના આચાર્ય વૃદ્ધાવસ્થાના કારણે ઉજ્જયિનીમાં સ્થિરવાસ કરીને રહેલા હતા. તેમની પાસે બીજા એક સાધુને સાથે આપીને વજ્રને ભણાવવા મોકલ્યા. ભદ્રગુપ્ત આચાર્યે રાત્રે સ્વપ્નમાં દેખ્યું કે, ‘દૂધથી સંપૂર્ણ ભરેલા મારા પાત્રને કોઈક પરોણો આવીને આખું પાત્ર પી ગયો. પ્રભાત-સમયે ગુરુએ સર્વ સાધુઓને આ વાત જણાવી. તેઓ આ સ્વપ્નનો અર્થ ન સમજેલા હોવાથી માંહોમાંહે સ્વપ્નનો ફલાદેશ કહેવાલાગ્યા. ગુરુએ કહ્યુ કે, ‘આનો અર્થ તમે જાણતા નથી.' તેનો ૫રમાર્થ એ છે કે - આજે કોઈ મહાબુદ્ધિશાળી પરોણો આવશે અને મારી પાસે જેટલું શ્રુતજ્ઞાન છે, તે સર્વ ગ્રહણ કરશે. આ તેનો ફલાદેશ નિશ્ચિત સમજશો.
ભગવાન વજસ્વામી તે રાત્રે નગર બહાર રોકાયા. ઉત્કંઠિત માનસવાળા એવા ભદ્રગુપ્તાચાર્યના ઉપાશ્રયે પહોંચ્યા. જેમ ચંદ્રને દેખી કુમુદવન વિકસિત થાય, જેમ મેઘને દેખી મોરમંડલ, તેમ જેના ગુણો આગળ સાંભળેલા હતા તેવા, તે વજને દેખીને મનમાં અતિ આનંદ પામ્યા. પૃથ્વીમંડલનાં જેનો યશ વિસ્તાર પામ્યો છે,તેવા આ વજ્રને ઓળખ્યા. બે ભુજાઓ લાંબી કરી સર્વાંગે તેનું આલિંગન કર્યું. પરોણા પ્રત્યે જે પ્રકારના વિનય-વેયાવચ્ચ
