Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૨૩૦
ઉપદેશપદ-અનુવાદ કારણ કે, તેને રાજ્યયોગ્ય પુત્ર છે અને તે ભીમકુમાર રાજા થશે.' ત્યાર પછી આ વૃત્તાંત ભીમના જાણવામાં આવ્યો, એટલે તેને કહ્યું કે, “હું રાજ્ય નહિ કરીશ, માટે રાજાને કન્યા આપો.” ફરી વણિકે કહ્યું કે, “કદાચ જો તું રાજાને અણમાનીતો થઈશ અને પિતાતારો ત્યાગ કરશે, તો તું રાજય ન કરે તો પણતારો પુત્ર રાજય કરશે.” આ પ્રમાણે સજ્જડ આગ્રહવાળા વણિકને જાણીને ફરી પણ ભીમે તેને કહ્યું કે, “જો તું આટલો ચતુર દીર્ઘદર્શી છે, તો હું તને વચન આપું છું કે, “હું કદાપિ કોઈ કુલબાલિકા સાથે પરણીશ નહિ.” એટલે મને પુત્ર થવાનો સંભવ જ નથી.” એમ પ્રતિજ્ઞા કરી.કાલ જતાં ભીમકુમાર બ્રહ્મચારી થયો. એ પ્રમાણે પોતાના મનોરથો પૂર્ણ થવાથી વણિક ચંદ્રલેખા કન્યા રાજાને આપી. ઘણા દ્રવ્યનો ખર્ચ કરીને સારા દિવસે તેની સાથેરાજાએ લગ્ન કર્યા. તેની સાથે વિષયસુખ અનુભવતા તેને એક પુત્ર થયો. યોગ્ય સમયે તેને રાજા કર્યો. ગૃહસ્થપણામાં રહેલો ભીમકુમાર પણ આજ્ઞાભાવિત આત્મા અપાર સંસારમાં પડવાના ભયથી નિષ્કલંક અબ્રહ્મની વિરતિનું વ્રત પરિપાલન કરતાં દિવસો પસાર કરતો હતો.
હવે કોઈક સમયે સૌધર્મસભામાં દેવતાઓની સભામાં બેઠેલા ઈન્દ્રમહારાજા તેના દઢવ્રતના અભિપ્રાયને જાણીને તેની પ્રશંસા કરવા લાગ્યા કે - “આ ભીમકુમારને દેવતાની સહાયતાવાળા ઇન્દ્રમહારાજા પણ સર્વશની આજ્ઞાથી ચલાયમાનકરવા સમર્થ નથી. જગતના લોકોને ચમત્કાર કરાવનાર તેનામાં સૌભાગ્યાદિ અનેક ગુણો હોવા છતાં પણ તે અખંડ બ્રહ્મચર્ય એવું પાલન કરે છે કે, કોઈ તેને ચલાયમાન કરી શકે નહીં. ત્યારપછી દેવે કામજવરથી પીડાતા દેહવાળી વેશ્યાવિકર્વીને તેના સન્મુખ હાજર કરી. વેશ્યાની માતાના રૂપને ધારણકરનારીએ ભીમકુમારને કહ્યું કે, “આ પુત્રી અને અત્યંત વલ્લભ છે, પોતાના ઇચ્છિત મનોરથ પૂર્ણ ન થવાના કારણે અતિકષ્ટવાળી દશા પામેલી તે નક્કી મૃત્યુ પામશે. તે નિર્દય ! સ્ત્રીહત્યાની ઉપેક્ષા કરનાર હે કૃપા વગરના ! તને અધર્મ થશે તેવા પ્રકારના અનુષ્ઠાનથી પણ તને અસાધ્ય સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થશે. આ પ્રમાણે કહેવાયેલ “એકબાજુ વાઘ અને બીજી બાજુ ન કરી શકાય તેવી નદીં' ન્યાયનો વિચાર કરી આજ્ઞાબહુમાન કરવાના કારણે જે બન્યું, તે કહે છે - તીર્થકર ભગવંતની આજ્ઞાની વિચારણા કરવા લાગ્યો કે -
“અપકાર કરવામાં તત્પર એવી સ્ત્રીઓની રચના કોણે કરી ? ખરેખર નરકના ઉંડા કૂવાના પગથિયાની પંક્તિ સરખી આ સ્ત્રીઓ છે. દોષોનો ઢગલો, પરાભવનું મોટું સ્થાન, મોક્ષમાર્ગનો ધ્વંસ કરનારી અને નક્કી પ્રત્યક્ષ આપત્તિરૂપ આ સ્ત્રીઓ છે. આ સ્ત્રીઓ પોતાનાં કાર્ય સાધવા માટે હસે છે, રુદન પણ કરે છે. વિશ્વાસ પમાડે છે, પરંતુ તે પોતે બીજાનો વિશ્વાસ કરતી નથી. માટે મનુષ્ય સ્મશાનની ઘટિકાની જેમ કુશીલવાળી સ્ત્રીનો ત્યાગ કરવો જોઈએ. કામો -વિષયો એ શલ્યસરખા છે, ઝેર જેવા છે અને સર્પ જેવા છે કામની પરાર્થના કરનારા નિષ્કામ દુર્ગતિમાં જાય છે.” ત્યારપછી આજ્ઞાભાવના સંબંધથી આ ધીર - પુરુષ આ પ્રમાણે વિચારવાલાગ્યો કે, બ્રહ્મચર્યવ્રતના વિનાશમાં નક્કી પાપ થવાનું જ છે. તે માટે કહેલું છે કે “ભડભડતા અગ્નિમાં પ્રવેશ કરવો સારો,પરંતુ લાંબા કાળથી પાળેલ વ્રતનો
