Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૪૦૯
છું. જ્યારે આ મદનકામદેવ(મીણ મય છે.').
એમ વિચારી તેણે આ મદનમહિલા-(પૂતળી) રાજાને અર્પણ કરી. રાજાએ તો મત્સરથી હોય તેમ ખસેડી, એટલે ભાંગી ગઈ. અંદરથી અશુચિ અને દુર્ગધ બહાર નીકળી. રાજા પૂછવા લાગ્યો કે, “હે મુગ્ધ ! આ અતિશય દુગુંછનીય બાળક જેમ આ શી ચેષ્ટા કરી ? પેલીએ કહ્યું કે, “હે દેવ ! આ તો મેં મારું પ્રતિબિંબ બતાવ્યું છે, હું આવી જ અથવા તો આના કરતાં પણ અધિક હીન છું. અગ્નિ અને જળના પ્રયોગથી આ અશુચિને શુદ્ધ કરી શકાય છે, પરંતુ તે નરનાથ ! આ મારું અંગ શુદ્ધ કરવું શક્ય નથી. માતા-પિતાના શુક્ર શોણિતરૂપ અશુચિથી આ ઉત્પન્ન થયું છે. અશુચિ રસથી વૃદ્ધિ પામ્યું છે, અંદર અશુચિ પદાર્થ ભરેલા છે અને અશુચિ પદાર્થ નિરંતર તેમાંથી વહ્યાકરે છે. જે વસ્તુ આ શરીરની અંદર છે, તેને જો ઉલટાવી બહાર પ્રગટ કરવામાં આવે, તો તેને કાગ અને કૂતરાથી ચાહે તેવો ચતુર પુરુષ હોય તો પણ કોઈ રક્ષણ કરવા સમર્થ થાય ? તમારા કુલકલંકની અવગણના કરીને આ કોહાએલા હાડપિંજર માટે શા કારણે નારક-તિર્યંચનાં દુઃખોને અવકાશ આપો છો ? તલના ફોતરા માત્ર સુખના માટે માછલી માફક માંસની પેશી માટે લુબ્ધ બની શા માટે તમારા આત્માને ભંયકર નરકની અંદર ધકેલો છો ? હે નરનાથ ! પારકી સ્ત્રીનો ભોગવટો કરનાર નરકનું મહાકેદખાનું પ્રાપ્ત કરે છે. એટલું જ નહિ, પરંતુ તે દુઃખની પરંપરાનો લાંબા કાળે પણ અંત પામતો નથી. તે સુભગ ! તમારા સરખા સજ્જનો સાથે સંગ કરવાની કોને અભિલાષા ન થાય? પરંતુ નરકમાં વજાગ્નિની જ્વાલાઓ સહન કરવી એ આપણે માટે શક્ય નથી. મનુષ્યપણાનું ભોગસુખ ગણતરીના દિવસો સુધી અલ્પ કાળ માટે ભોગવાય, પરંતુ તેના વિપાકરૂપે નારકનાં ભયંકર દુઃખો સાગરોપમ અને પલ્યોપમના લાંબા કાળ સુધી ભોગવવાં પડે છે. બીજું કે - હે નરવર ! તમારા અંત-પુર કરતાં તમે મારામાં શું અધિક દેખો છો ? કે, પરમાર્થ સમજ્યા સિવાય બાળકની માફકખોટો આગ્રહ કરો છો ? (૫૦)
જેમ જુદા જુદા જળના ભાજનોમાં એક ચંદ્ર અનેકરૂપે દેખાય છે અને બાળકો તેમાં વિસ્મયપામે છે, તે પ્રમાણે દુર્લભ ભોગ-સુખને મૂઢલોકો જુદી જુદી સ્ત્રીઓમાં ખોળે છે.” આ પ્રમાણે શ્રવણ કરતો રાજા એકદમ સંવેગ પામીને કહેવા લાગ્યો કે - “હે સુંદરી ! તે સુંદર રીતે સમજાવ્યું. હવે મેં સાચું તત્ત્વનું સ્વરૂપ જાણ્યું. મોહાંધ એવા મને તેં અતિનિર્મલ વિવેકનેત્રો આપ્યાં, તેમ જ નરકના ઉંડા ખાડામાં પડતાં મને તે વચમાંથી પકડી રાખી ઉગાર્યો. તે સુંદરાંગી! ખરેખર હું મંદભાગ્યવાળો છું. હવે કહે કે, “અત્યારે તારું શું પ્રિય કરું છું? તેણે કહ્યું કે – “પરસ્ત્રી-ત્યાગની વિરતિ અંગીકાર કરો.” સૂર્યોદયને દેખીને ચક્રવાક પક્ષી જેમ હર્ષ પામે, તેમ હર્ષથી રોમાંચિત થયેલા અંગવાળો રાજા પરદારા-વિષયક વિરતિને ગ્રહણ કરનાર થયો, તેમ જ ધર્માનુરાગી બન્યો. “હે સન્દુરુષ ! શાબાશ શાબાશ ! તત્ત્વને ખરાબ જાણું, તેમ જ સત્ત્વ અંગીકાર કર્યું, ખરેખર તમે તમારા વંશની મલિનતા ન કરી’ એમ તેની પ્રશંસા
૨૮:
