Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૫૦૭ પણ આ કુમાર વિષયોમાં રાગ કરતો નથી, તે નવાઇની વાત કહેવાય બાલ્યાકાલમાં અભ્યાસ કરેલી હોય, તેવી નકામી સર્વ લિપિ આદિ કળાઓના પરાવર્તન કરવામાં વિષયવિમુખ બની દિવસો પસાર કરવા લાગ્યો. તે પુરંદરયશા લોકો પાસેથી શરદચંદ્રના કિરણ સમાન ઉજ્જવલ, નિધિકંડલની કીર્તિ સાંભળીને હવે બીજા પુરુષોમાં લગાર પણ મન કરતી નથી. તેમ જ પોતાના મનની વાત કોઈને કહેતી નથી માતા-પિતાને ચિંતા થઈ કે, “આ લગ્ન કરતી નથી, તો હવે શું કરવું ?' રાજાએ મંત્રીને કહ્યું કે, “તેવો કોઈ ઉપાય કરો કે, આ કન્યા કોઈ રાજકુમાર સાથે જલ્દી વરી જાય,” ત્યાર પછી મંત્રી પણ તેના વરની પ્રાપ્તિ માટે પ્રવૃત્તિ કરવા લાગ્યા અને ચારે દિશામાં રાજકુંવરોનાં પ્રતિબિંબો લાવવા તેવો યોગ્ય સેવકોને મોકલ્યા. રાજપુત્રોનાં નામ, કુલ, ગુણો અને રૂપો જાણવામાં આવે, તો કોઈ પ્રકારે રાજકન્યાને અનુરાગ થાય. ઉંચા પ્રકારની અનેક કળાઓ, ગુણો, રૂપ નિર્મલ શીલવાળા સર્વે રાજપુત્રોનાં પ્રતિબિંબો તેને બતાવ્યાં. (૪૦) એમ દેખાતાં દેખતાં નિધિકંડલનું પ્રતિબિંબ જોતાંની સાથે જ એકદમ તેનાં સર્વ ગાત્રોમાં રોમાંચ ઉલ્લસિત થયાં અને જાણે ખંભિત થઈ હોય, તેમ તેની દૃષ્ટિ ત્યાં સ્થિર બની ગઈ. એકી નજરથી તેને જોતી હતી, ત્યારે તેના મનમાં એક જાતનો રણકો થયો અને તે વખતે તેને સમગ્ર ભવન શૂન્ય જણાવા લાગ્યું. તેના દેહમાં તે સમયે કામદેવના વિકારનો તેવો કોઈ તાપ વૃદ્ધિ પામવા લાગ્યો કે, જે ઠંડા ચંદ્રનાં કિરણો, ચંદનરસ, કમળપત્રોથી પણ અસાધ્ય હતો.
આ બાજુ કોઈક સમયે નિધિકુંડલ સ્વપ્નાવસારે યથાર્થ તેનું રૂપ દેખ્યું અને તરત જ જાગી ગયો. ફરી પણ કુમાર તેને દેખવાની ઉત્સુક્તાવાળો થયો, તેને ક્યાંથી પણ ન દેખતો વિરહાગ્નિથી બળી રહેલો ક્યાંય પણ ધૃતિ પામતો નથી. આ સ્થિતિમાં રહેલો હતો, એટલે પિતાને સ્વપ્નના બનાવની ખબર પડી. તરત દરેક દિશામાં તેવા ચરપુરુષોને મોકલીને રાજપુત્રીઓનાં પ્રતિબિંબો મંગાવ્યાં. તે દેખાતાં જયાં પુરંદરયશાનું પ્રતિબિંબ દેખ્યું, એટલે તે પણ તેના સરખો વિરહાગ્નિથી બળવા લાગ્યો. તે રાજપુત્રી વિષયક કુમારનો અનુરાગ જાણીને મંત્રી જાતે ત્યાં ગયા અને ઘણા સ્નેહગર્ભિત વચનથી તેની માગણી કરી. પિતાની કૃપાથી પુરંદરયશા સાથે વિવાહ કર્યો. હવે નિધિકુંડલે પોતાના નગરથી તેની સાથે વિવાહ કરવા માટે મોટી વિભૂતિ સહિત શ્રાવસ્તી નગરી તરફ પ્રયાણ કર્યું. એટલામાં કેટલોક માર્ગ કાપ્યો અને એક અરણ્યમાં પડાવ નાખ્યો. ત્યાર પછી ઘોડાએ કુમારનું અપહરણ કર્યું. (૫૦)
હવે મંત્રસાધના કરવા માટે પુરંદરયશાને પોતાના સ્થાનેથી અપહરણ કરીને તેનો ઘાત કરવા માટે મંડલની અંદર બેસાડી, કાપાલિક સાધુ ભયંકર ડમરૂકના શબ્દને કરતો હતો. તે વખતે કુમાર આગળ જોયેલ પ્રતિબિંબ સરખી આ કુમારીને દેખીને વિચારવા લાગ્યો કે, “શું આ મારી પ્રિયા હશે કે? અથવા તો તેની હાજરી અહિં ક્યાંથી હોઈ શકે ? અથવા દૈવની ગતિ વિચિત્ર છે, તેથી કરીને શું ન સંભવી શકે ? અથવા તો જે કોઈ હોય, તેનું રક્ષણ કરનાર થાઉં. અતિદુષ્ટ ચિત્તવાળા આ રાક્ષસ સરખી ચેષ્ટા કરનારાથી મારે તેને છોડાવવી જોઈએ. ત્યાર પછી મોટો હાકોટો કરીને અરણ્યસ્થાનને બહેરું કરી નાખ્યું અને કુમારે તેને
