Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
પ૩૮
| ઉપદેશપદ-અનુવાદ અધિષ્ઠિત કરેલા શ્વેતાથી, અશ્વ વગેરે પાંચ દિવ્યો ભ્રમણ કરતા કરતા તે પ્રદેશમાં આવ્યા. તે સમયે “ગુલ ગુલ” એવા માંગલિક શબ્દ કરતા હાથીએ તેના ઉપર અભિષેક ર્યો અને રાજપુત્રને પોતાની ખાંધ પર આરોપણ કર્યો. છત્ર-ચામરોથી અલંકૃત કર્યો. “મહારાજાનો જય થાઓ.” એમ બોલતા મંત્રી-સામંતોએ તેને પ્રણામ કર્યો, નગરમાં પ્રવેશ કરવા માટે વિનંતિ કરી. અસંભાવનીય સંપત્તિ પ્રાપ્ત થવાથી વિસ્મય પામેલો રાજકુમાર મિત્રમુખ અવલોકન કરવા લાગ્યો.
સુમિત્ર પણ પ્રિય મિત્ર રાજકુમારને સ્થળ થયેલ દેખીને “હવે હું પણ મારી ઇચ્છા પ્રમાણે ગુપ્ત રહીશ.” એ પ્રમાણે ગુપ્તપણે મિત્ર અદશ્ય થયો અને રાજપુત્ર તેને આમ-તેમ જોવા લાગ્યો, એટલે મિત્ર એકદમ ત્યાંથી પલાયન થયો. તે સ્થાનમાંથી રાજકુમારને નગરમાં પ્રવેશ કરાવ્યો. રાજાઓની આઠ કન્યાઓ સાથે તેના લગ્ન કર્યા. આ પ્રમાણે અસ્મલિત શાસનવાળું રાજય-સુખ અનુભવતો રહેલો હતો. હવે સુમિત્ર પણ ફરતો ફરતો કોઈક સ્થળે પહોંચ્યો. ત્યાં કોઈ પુરુષષિણી “રતિસેના' નામની ગણિકાપુત્રી હતી, તેણે તેને દેખ્યો. તેના તરફ તે પુત્રીએ ઘણા સ્નેહથી એકદમ નજર કરી. તેના અભિપ્રાયને સમજી ગયેલી તેની માતાએ સુમિત્રને ઘણા આદર અને ગૌરવથી બોલાવ્યો. તેણે વિચાર્યું કે, આ સુંદર આકૃતિવાળો અને ઘણો ધનવાન જણાય છે.
“કદાચ બીજાની પાસે પ્રાર્થના કરે કે, તીવ્ર સંકટમાં પરેશાની ભોગવનારો થાય, તો પણ તેજસ્વી દષ્ટિ અને સ્થિરવાણીવાળા પુરુષો ધનાઢ્ય હોય છે. કદાચ તેની લક્ષ્મી પ્રગટ પણે ન જણાય, તો પણ તેના અંગની મનોહર ચેષ્ટાની લક્ષ્મી ચાલી આવે છે, તેમ જ તેવા ભાગ્યશાળીઓને મનોહર સુંદરીઓ સ્વાધીન હોય છે.” આવા પ્રકારની સંભાવના કરીને તે વડેરી ગણિકાએ સુમિત્રની શ્રેષ્ઠ સરભરા કરી. રતિસેનાં સુંદરીનું રૂપ દેખતાં જ ઉત્તેજિત થયેલા કામાગ્નિવાળા સુમિત્રને વિચાર્યું કે-“સવર્ણના અંકુર સમાન ગૌરાંગવાળી, રંભા-સમાન સ્થૂલ સ્તનવાળી વેશ્યાઓનો એક મહાદોષ હોય છે કે, તેઓનો સ્નેહ હળદરના રંગ સમાન ઉડી જતાં વાર લાગતી નથી. અથવા તો તેમનો સ્નેહ ચંચળ હોય છે. ગણિકાઓ ધનમાં રાગ કરનારી હોય છે, પરંતુ મોગરાના પુષ્પ સરખા ઉજ્જવલ ગુણોમાં સ્નેહ કરનારથી નથી જેમ માખીઓ શ્રેષ્ઠ સુગંધી ચંદનનો ત્યાગ કરીને વિષ્ટા અને મૂત્રવાળા અશુચિ સ્થાનમાં આનંદ માનનારી હોય છે.” આ સર્વ હું બરાબર સમજું છું, તો પણ મારું મન બલાત્કારે આ તરુણી તરફ આકર્ષાયું છે, તો હવે કેટલોક સમય અહિં જ રોકાઉં,-એમ ધારણા કરીને તે ત્યાં રોકાયો. રતિસેના સાથે સ્નેહસંબંધ થયો, કુટ્ટણી ખુશ તો થઇ, પરંતુ આ કંઈ પણ આપતો નથી, છતાં પણ સંદેહ-યુક્ત ધનની આશાથી કંઈ પણ અંગના ભોગ ઉચિત પદાર્થની માગણી કરી.
ત્યાર પછી ભારે વજનથી તોલ કરી શકાય તેવી લોહાર્ગલા માફક થોડા દાનથી આ નમશે નહિ- એમ ચિત્તામાં વિચારીને તેણે ચિંતામણિરત્નનું સ્મરણ કર્યું. તેના પ્રભાવથી મહામૂલ્યવાળાં વસ્ત્રાભૂષણો આપ્યાં. કુટણી ખુશ થઈ તો પણ લોભદોષથી વારંવાર માગવા
