Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૫૫૧
સાધર્મિકની આશાતના થઈ'એમ ગભરાઈને જળથી સિંચ્યો, પવન નાખવો ઇત્યાદિક પ્રયોગ કરીને, સ્વસ્થ કરીને તેને કહ્યું કે - “હે મહામતિ ! તારું સમ્યકત્વ ઘણું સુંદર છે કે, “તું આપત્તિ-સમયમાં પણ નમસ્કારનું સ્મરણ કરે છે.” મેં અજ્ઞાનપણે તેને સખત પીડા આપી, તે મારા અપરાધીની ક્ષમા આપજે.' તેણે કહ્યું કે-“હે સુશ્રાવક ! તત્ત્વ ન જાણનાર એવા તારો આમાં દોષ ન ગણાય. આ વિષયમાં હું જ મહાપાપી છું કે, જે જામવા છતાં પણ મહાસાધર્મિક એવા તમોને મેં પાપમાં જોડ્યા. કહેલું છે કે- ભોગરૂપ ગ્રહના વળગાડવાળા જીવોને કાર્યાકાર્યનો વિવેક હોતો નથી. ભાગ્ય પરવારેલા એવા અત્યંત ગુપ્ત પોતાના આત્માને ચેતવતો નથી. લુબ્ધ એવો બિલાડો કે નાનો કૂતરો આગળ પડેલું દૂધ દેખે છે, પરંતુ મસ્તક ઉપર પ્રચંડ દંડ તડ દઈને પડે છે, તેને દેખતો નથી. આ વિષયમાં સાચી હકીકત આ પ્રમાણે છે –
‘સુવેગ નામનો ચક્રપુર નગરનો રાજા છું. બહેનના પુત્રનો પક્ષપાત કરનાર હોવાથી પિતાએ જેને રાજય આપેલું હતું, એવા શશિવેગ ખેચરને મેં દેશનિકાલ કર્યો હતો. તેના જમાઈને પોતાના રાજ્યનો લાભ થશે, એમ સાંભળીને તારો વધ કરવાના પરિણામવાળો હું હાથીનું રૂપ કરીને અહિં આવ્યો તો. સાધર્મિક - વાત્સલ્યથી તે મને પ્રતિબોધ કર્યો. સખત તાડન કર્યું, તે પણ મને બોધિલાભના સુંદર કારણપણે પરિણમ્યું. સંન્નિપાત થયો હોય, તેને કડવા ઉકાળાનાં ઔષધો લાભ માટે થાય છે. સાધર્મિક ઉપર પ્રષિ કર્યો, તેનું પ્રાયશ્ચિત્ત કરવા માટે હું ગુરુ પાસે જઈને શુદ્ધ તપ અને ચારિત્રનું સેવન કરીશ. માટે આ મારું સર્વ રાજ્ય તું અંગીકાર કર. હું તો હવે શિવેગ રાજાને ખમાવીને મારું સમીહિત સાધીશ'-એમ બોલતો હતો, તે જ સમયે તેના દૂત દ્વારા તેનો વૃત્તાન્ત જાણીને શશિવેગ તરત જ ત્યાં આવ્યો. સુવેગે ઘણા પ્રકારે તેને ખમાવીને કહ્યું કે-મારા રાજ્ય ઉપર સર્વથા આને બેસાડજે.” ત્યારે રત્નશિખ અને શશિવેગ એમ બંનેએ સૂરવેગને કહ્યું કે – “હે મહાસત્ત્વ ! કુલઝમાગતથી આવેલું આ રાજ્ય ભોગવ, જયારે પાકટ વય થાય, ત્યારે તપ-ચારિત્ર ધર્મમાં ઉદ્યમ કરજે. કારણ કે-આ ઇન્દ્રિયોનો સમુદાય જિતવો ઘણો આકરો છે, પરિષહો અને ઉપસર્ગો સહન કરવા તે પણ મુશ્કેલ છે. પવનથી ઉંચે ઉડતી ધ્વજા-સમાન ચંચળ એવી મનોવૃત્તિ સ્થિર કરવી કઠણ છે, વ્રત લીધા પછી વ્રતનો ભંગ થાય, તે મહાઅનર્થનું કારણ છે. આ પ્રમાણે કહેવા છતાં પણ મહાવૈરાગ્ય પામેલો હોવાથી સુવેગ સુગુરુની પાસે ગયો, દીક્ષા અંગીકાર કરી.બીજા બંને રાજય વ્યવસ્થિત કરીને ચક્રપુર ગયા. ક્રમે કરીને રત્નશિખ વિદ્યાધર - શ્રેણીનો રાજા થયો. સૂરવેગ મામાનો વૃત્તાન્ત જાણ્યો, જેથી ઉગ્ર વૈરાગ્ય પામીને બાઈઓએ રોકવા છતાં મોક્ષમાર્ગના કારણ - રૂપ ચારિત્ર અંગીકાર કર્યું.
હવે આગળ આગળ સુખ - પરંપરા વધતી જાય છે, એવા પ્રકારની પોતાની કુશલ અવસ્થા દેખીને પોતાના આત્માને સંપૂર્ણ માનતા રત્નશિખ રાજાએ પોતાના સમગ્ર કુટુંબ અને સ્નેહીવર્ગને સુખી કર્યા. જિનેશ્વરો, ગણધરો અને કેવલીઓને વંદન કરતો સમગ્ર મનુષ્યલોકમાં સાધુઓ અને ચૈત્યોની પ્રભાવના કરતો સમ્યકત્વ રત્નનું પાલન કરતો હતો. આ પ્રમાણે અનેક લાખ વર્ષો પસારકર્યા. હવે કોઈક સમયે સાકેત નગરમાં સુયશ નામના તીર્થકર
