Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૫૪૯
પણ આપે, પરંતુ અમારી સખીને તો તમે દેખતા માત્રમાં શાંતિ આપી છે.” ત્યારે પૂછયું, ત્યારે તેણે કહ્યું કે-અહિંથી ઉત્તરદિશામાં પૃથ્વીમંડલને માપવાના દંડ સમાન પૂર્વ-પશ્ચિમ સમુદ્રના છેડા સુધી લાંબો વૈતાઢય નામનો પર્વત છે. તેમાં ઈન્દ્રની નગરી સમાન મનોહર સુરસંગીત નામનું નગર છે. ત્યાં સમગ્ર માનિની સુંદરીઓના માનને મરડી નાખનાર, સારી રીતે કેળવેલ શત્રુ-સૈન્યનો ચૂરો કરનાર, સમગ્ર અર્થી સમુદાયના મનોરથોને પૂરનાર, એવો સૂરણ નામનો રાજા હતો, તેની સ્વયંપ્રભા અને મહાપ્રભા નામની બે પ્રિય પત્નીઓને શશિવેગ અને સૂરવેગ નામના વિદ્યાબલવાળા બે પુત્રો હતા. (ગ્રન્થાઝ – ૧૪૦૦૦)
હવે કોઈક સમયે રવિ તેજ નામના ચારણશ્રમણ પાસેધર્મ શ્રવણ કરીને પોતાની ગાદીએ શશિવેગ પુત્રને સ્થાપન કરીને સૂરણ રાજાએ દીક્ષા અંગીકાર કરી. શશિવેગ રાજા પણ રાજ્યનું બરાબર પાલન કરવા લાગ્યો. તેની ક્રીડાનો આનંદ દેખીને સૂરવેગને રાજ્યની ઇચ્છા ઉત્પન્ન થઈ. તેથી મહાસૈન્ય-સામગ્રી પરિવારવાળા સુવેગ નામના મામાની સહાય લઇને શશિવેગ રાજા સાથે યુદ્ધ કરવા તૈયાર થયો. “આ અસાધારણ યુદ્ધ છે' એમ માનીને મંત્રીવર્ગની સલાહને અનુસરીને લશ્કર અને વાહન-પરિવાર-સહિત આ વિશાળ અટવીમાં જઈને મેરુપર્વતથી આગળ નવીન નગરની સ્થાપના કરીને પડાવ નાખીને રોકાયો. તે રાજાને માત્ર આંખ મિંચવા - ઉઘાડવા જેટલો જ દેવાંગનામાં ફરક છે, તેવા રૂપવાળી ચંદ્રપ્રભા નામની પુત્રી છે. તેને દેખીને કોઈક નિમિત્તિયાએ કહ્યું કે-“આ પુત્રી સાથે જે લગ્ન કરશે તેને તમારી રાજયસંપત્તિ પ્રાપ્ત થશે.' પિતાએ પૂછયું કે, “તેને કેવી રીતે જાણવો ?”-એમ પૂછયું, ત્યારે તેણે જણાવ્યું કે, “સુગ્રીવ નગરના રાજાનો મહામદોન્મત્ત ગંધહસ્તી આ અરણ્યમાં પરિભ્રમણ કરતો હશે, તેને જે વશ કરશે, તેને જાણવો. તે દિવસથી માંડીને તેને માટે નિયુક્ત કરેલા વિદ્યાધરો હંમેશાં તેની સાર-સંભાળ કરતા હતા. એટલામાં નિર્લજ્જ દુષ્ટ પુરુષની જેમ આ ગંધહસ્તીએ કુલમર્યાદાઓનો ત્યાગ કરીને, મહાવતની બેદરકારી કરીને ઉન્માર્ગે આ અટવીમાં પ્રવેશ કર્યો. એટલે પિતાની આજ્ઞાથી પોતાની સખીઓ સાથે રહેલી આકાશ-ગમન કરતી અમારી સ્વામિની કે, જે પોતાના ગાંત્રની કાંતિથી આકાશને પ્રકાશિત કરતી હતી, એવી ચંદ્રપ્રભા નામની રાજપુત્રીએ, જેણે મહાગંધ હસ્તી વશ કરેલો છે, એવા આપના કંઠમાં ઘણી ઉત્કંઠાથી માલા આરોપણ કરી છે. આ સમગ્ર વસ્ત્રાભૂષણો પણ આપને માટે તેણે જ મોકલાવ્યાં છે એ પ્રમાણે જેટલામાં ખેચરી કહેતી હતી, તેટલામાં સમુદ્રજળની છોળો ગમે તેમ ઉછળે તેવો ચારે બાજુ વિભ્રમ ફેલાતો હોય, તેમ દેખાવ કરતું ત્વરિત વેગવાળું અશ્વસૈન્ય ક્યાંયથી પણ આવી પહોંચ્યું. તેના તરફ શંકાદષ્ટિથી જોતો રત્નશિખ રાજાને જાણે દેવ હોય, તેમ માનતા એક ઘોડેશ્વાર નામ બોલવા પૂર્વક શોક કરતા કહ્યું કે, “હે દેવ ! આ મદોન્મત્ત હાથી ઉપર આરૂઢ થયેલા અમારા પ્રભુ તેનાં દર્શનની અભિલાષા રાખે છે. બાકી તો મહાગંભીર એવો તેમના હૃદયમાં રહેલી હકીકત તો કોણ જાણી શકે ? તો કૃપા કરીને અત્યારે તેની યથાર્થ હકીકતના સાચા સમાચાર કહો, તેનાં દર્શન નહિં થાય ત્યાં સુધી અમારા પ્રભુને શાંતિ નહિ થાય.' ત્યારે ખેચરીએ કહ્યું કે, “આ હાથી યમરાજા સરખો ભયંકર છે, તે શું કોઈ મનુષ્યથી દમી શકાય ખરો ? આ દેવ જ તે હાથીને વશ કર્યો
