Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૫૨૨
ઉપદેશપદ-અનુવાદ તથા દાનવો-માનવોએ કરેલા ઉપદ્રવોની શાંતિ કરવા સમર્થ, તેને હિતનિમિત્તે શ્રવણ કરાવનાર એવો (૧૧) પુરોહિત ઉત્પન્ન થયો. અભિલાષા થવા સાથે ઇન્દ્રના નિવાસસ્થાન સમાન ભવન તૈયાર કરી આપનાર, વૃદ્ધિ પામેલા પ્રભાવ યુક્ત વિશ્વકર્મા-સમાન સ્થપતિ (૧૨) વાર્ધકી ઉત્પન્ન થયો. રાજય-વિષયક ચિંતા કરનાર વિશ્વાસુ વ્યવહાર કરનાર સ્વામીના ભવન તૈયાર કરી આપનાર, વૃદ્ધિ પામેલા પ્રભાવ યુક્ત વિશ્વકર્મ-સમાન સ્થપિત (૧૨) વાર્ધકી ઉત્પન્ન થયો: રાજય - વિષયક ચિંતા કરનાર વિશ્વાસુ વ્યવહાર કરનાર સ્વામીનાં ગૃહકાર્ય કરવામાં તત્પર, લોકાચારમાં કુશલ એવો (૧૩) ગાથાપતિ-ગૃહપતિ શ્રેષ્ઠા વણિક ઉત્પન્ન થયો. દર્શનીય એવાં જેનાં સર્વઅંગો લાખો લક્ષણવાળાં છે, પતિના ચિત્તને રંજન કરવામાં ચતુર, મનોહર રૂપલાવણ્યથી યુક્ત, રત્નની કાંતિના રંજનમાં જે ચતુર છે, એવું (૧૪) સ્ત્રીરત્ન તેને પ્રાપ્ત થયું - આ પ્રમાણે ચક્રવર્તીનાં ચૌદ રત્નો વર્ણવ્યા પછી, હવે નવ પ્રકારના નિધિઓ વર્ણવે છે –
| (નવનિધિઓનું સ્વરૂપ) યથાકાલ અસ્મલિત ક્રમથી (૧) પાંડુક નિધિ, તે ચક્રવર્તીને શાલિ, જવ વગેરે પ્રકારનાં સર્વ જાતિનાં ધાન્યો અર્પણ કરે છે. (૨) પિંગલ નિધિ; કુંડલ, તિલક, બાજુબંધ, વીંટી મુદ્રા, મણિજડિત મુકુટ, મનોહર હાર વગેરે દિવ્યાલંકારનો વિધિ પ્રાપ્ત કરાવે છે. (૩) કાલ નામનો નિધિ, સર્વ દિશાઓમાં સુગંધ ફેલાવે તેવા પ્રકારના સર્વઋતુઓમાં ઉત્પન્ન થતા નિર્મળ ચમકતા પત્રવાળા, કલ્પવૃક્ષ વગેરેનાં પુષ્પોની ગૂંથેલી માલા આદિક તેને અર્પણ કરે છે. (૪) શંખ નામનો નિધિ, અસંખ્ય પ્રકારના કાનને મનોહર લાગે તેવા શબ્દવાળા, વિવિધ પ્રકારના સુંદર રીતે નિરંતર વાગતા એવા વાજિંત્ર-વિધિ અર્પણ કરે છે. વિવિધ પ્રકારની રંગ-બેકરી આકર્ષણીય રચનાયુક્ત, રોગને હરણ કરનાર એવા ચીનાંશુક-રેશમી વસ્ત્રો તૈયાર કરીને (૫) પઘ નામનો નિધિ તેને અર્પણ કરે છે. તીક્ષ્ણ તરવાર, તોમરસ, ધનુષ-બાણ, ચક્ર, મુસુંઢિ, બિડિમાલ વગેરે સંગ્રામ કરવામાં ઉપયોગી થાય તેવો શરુસમૂહ (૬) માણવક નામના નિધિથી ઉત્પન્ન થયો. સુકુમાલ સ્પર્શયુક્ત શયન, આસન, તેમ જ શરીરને શાંતિ કરી આપનાર અનેક ભક્તિયુક્ત બીજાં સાધનો (૭) નૈસર્પ નામના નિધિએ તેને તૈયાર કરી આપ્યાં. તેના ઉગ્ર પુણ્યયોગે કોઈ દિવસ અંત ન આવે તેવો અખૂટ (૮) સર્વરત્નમય નિધિ પ્રાપ્ત થયેલો છે કે, જેનાથી તેનાં સર્વ મનોવાંછિત કાર્યો પૂર્ણ થાય છે પોતાના બીજા જીવ સરખો પ્રિય એવો મંત્રીપુત્ર નિષ્ફત્રિમ ગાઢ-સ્નેહયુક્ત વિશ્વાસનું અપૂર્વ એક સ્થાન તેવો મનોહર તેને મિત્ર થયો. તેને સુંદર રત્નની ખાણ સમાન, બત્રીશહજાર સરળ અને કલ્યાણકારી નામવાળી પત્નીઓ હતી. દેશોનાં જે કલ્યાણિક નામો હોય, તેવા નામવાળી તેટલી જ બીજી દેવાંગના-સમાન સ્ત્રીઓનો પતિ થયો. વળી તે અનેક ખેડ, કર્બટ, મડંબ, ગામ, નગર, ખાણો વગેરેથી સંકળાયેલા છે, એવા મોટા રાજયને અનેક લાખ પૂર્વોના લાંબાકાળ સુધી ભોગવીને પોતાનું પુણ્ય ખપાવતો હતો.
હવે કોઇક સમયે ત્યાં શિવકરનામના અરિહંત પ્રભુ સમાવર્યા. સમાચાર આપનાર
