Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
ઉપદેશપદ-અનુવાદ
૫૨૪
છોડાવી. શ્વસુરના ઘરે ગયા, લગ્ન થયાં. ભોગો ભોગવવા લાગ્યા.
કોઈક સમયે પિતાનો વધ થયો. રાજ્ય પ્રાપ્ત થયા પછી નિષિકુંડલે જિનભુવન બંધાવરાવ્યું. તીર્થંકર પાસે દીક્ષા લીધી. ત્યાર પછી સૌધર્મ દેવલોકમાં તે બંને ઉત્પન્ન થયા, ભોગો ભોગવ્યા. ત્યાથી ચ્યવેલો ‘પુરંદરયશા' તરીકે થયા પછી સ્વયંવર કર્યો. ઘણા રાજપુત્રો આવ્યા, એકઠા થયા. તેમાં ચારને કળા સંબંધી પ્રશ્નો કર્યા. જ્યોતિષકળા, વિમાનકળા, ધનુષકળા અને ગરુડકળા આ કળાઓમાં જે વિશેષ હોય, તે મને પરણે.ત્યાર પછી ધનુષવિમાં અતિશય પ્રવીણ એવા લલિતાંગ વિષે તેનો રાગ થયો. આ સમયે અતિતીવ્ર કામદેવ ઉત્પન્ન થયેલા એવા કોઇક વિદ્યાધરે ઉડીને એકદમ તે કન્યાનું અપહરણ કર્યું. જે જ્યોતિષવિદ્યા જાણકારે જણાવ્યું-તે હજુ જીવે છે, અમુક સ્થાને તેને છૂપાવી છે.' એટલે વિમાન બનાવનારે વિમાન વનાવ્યું. ત્યાર પછી વિમાનમાં બેસી લલિતાંગ ત્યાં ગયો અને ધનુર્વિદ્યાથી તેને જિતી કન્યાને પાછી લાવ્યો. સર્પે ડંખ માર્યો, એટલે ગારુડિકે જીવાડી. ત્યાર પછી માતા-પિતાને ચિંતા થઇ કે-‘હવે આને કોની સાથે પરણાવવી ?' કન્યાએ નક્કી કર્યું કે, મારી સાથે અગ્નિમાં પ્રવેશ કરી જન્માંતરમાં સાથે આવે, તેને પરણીશ.’ (૯૮૦)
ત્યાર પછી લલિતાંગ સાથે લગ્ન કરવાનો નિર્ણય થયો. ચિતામાં અગ્નિ સળગાવ્યો. પૂર્વ ખોદાવી રાખેલી સુરંગદ્વારા ચિતામાંથી નીકળીને લલિતાંગે તેની સાથે લગ્ન કર્યા. પિતાને સંતોષ થયો. બીજાઓને સમજાવ્યા કે, એક કન્યાને અનેક સાથે કેવી રીતે પરણાવી શકાય ?' અનુક્રમે બંને ભોગો ભોગવવા લાગ્યા. કોઇક સમયે આકાશમાં શરદના મેઘો દેખ્યા. તેના આધારે ચિન્તા થઇ. વૈરાગ્ય પામેલા તેમણે તીર્થંકર પાસે દીક્ષા લીધી. ઇશાન દેવલોકે ગયા, ભોગો ભોગવ્યા. ત્યાંથી ચ્યવીને ‘દેવસેન' નામનો રાજપુત્ર થયો. કળાઓ ગ્રહણ કરી, યૌવન પામ્યો. બીજી ‘ઉન્માદયંતી' નામની વિદ્યાધરપુત્રીપણે જન્મી હતી. દેવસેનના રૂપ-ગુણ શ્રવણ કરવાથી તેના ઉપર તેને રાગ થયો હતો. વિદ્યાધરોએ ‘તારો પતિ જમીન પર ચાલનારો મનુષ્ય છે.' એમ તેની હલકાઇ કરી, તો પણ તેનો રાગ ઓછો ન થયો. અરે ! તેનામાં આકાશગમનની વિદ્યા નથી, તેમ જ વિદ્યાધરો જેટલા વૈભવાદિક પદાર્થો નથી, માટે તારા સમાન આ યોગ્ય પતિ નથી. પેલાને આ ચંડાલી સ્ત્રીનું ચિત્રામણ છે, તો પણ પેલાનો રાગ ઓછો થતો નથી.રાજાએ કુમારનો રાગ જાણ્યો, એટલે વિવાહ કર્યો. ભૂમિ પરનો મનુષ્ય છતાં વિદ્યાધર સંબંધી પુષ્પ, તામ્બુલ, વસ્ત્રાદિક તેના પિતાએ આપ્યા. ત્યાર પછી એક વખત સેવકના પ્રમાદથી તાજાં પુષ્પાદિક પ્રાપ્ત ન થયાં, ત્યારે કરમાએલાં નિર્માલ્ય પુષ્પાદિકનો ભોગવટો કર્યો. સખીએ હાસ્ય કરતાં કહ્યું કે, ‘તારા પિતા તારું ગૌરવ કરતા નથી, નહિંતર આવાં પુષ્પાદિક કેમ મોકલે ?’ ‘પુષ્પાદિકની અવસ્થાઓ પલટાય છે.' એમ વિચારી સંવેગ ઉત્પન્ન થયો. અરિહંતનું આગમન થયું. દીક્ષા બ્રહ્મદેવલોકમાં ઇન્દ્રપણું પામ્યો. ભોગો ભોગવીને ચ્યવી ગયો. ‘પ્રિયંકર' નામનો રાજપુત્ર થયો, અનુક્રમે અરિહંતનું આગમન થયું, એટલે પૃચ્છા કરી. ભગવંતે પૂર્વભવ જણાવ્યો, એટલે વૈરાગ્ય થયો.ત્યાર પછી ચારિત્રના પરિણામ, દીક્ષા ગ્રહણ કરી. ચારિત્રમાં અભિગ્રહોનું પાલન કર્યું. ત્યાર પછી ક્ષપકશ્રેણી કેવલજ્ઞાન, સર્વકર્મનો ક્ષય થવાથી સિદ્ધિની પ્રાપ્તિ. (૯૮૬) - વિષયાભ્યાસ
