Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૫૦૬
ઉપદેશપદ-અનુવાદ સમૂહથી આચ્છાદિત બની ગયા. એટલે વનનાં દરેક સ્થળો દેવતાઓના બગીચાઓથી પણ અધિક શોભવા લાગ્યાં. એ પછી તે બંનેએ પોતાની ભક્તિથી પૂર્ણ ચંચુપુટથી આંબાની મંજરીઓ ગ્રહણ કરીને પૂજન-નિમિત્તે પ્રભુના મસ્તક ઉપર અર્પણ કરી હતી. આમ પ્રભુ-પૂજા કરતા કરતા તેઓના કષાયોની મંદતા થઈ, મધ્યમ પ્રકારના ગુણવાળા તેઓનો કેટલાક સમય ગયા પછી મરણ-પરિણામ થયો.
આ બાજુ ભરતક્ષેત્રમાં કોશલ નામના શુભ પ્રદેશમાં વિકસિત થએલા કમલખંડથી શોભાયમાન, હજારો સરોવરોથી વીંટાયેલ, હજારો પુરાણા દેવકુલની સભાઓથી મંડિત,સ્થાને સ્થાને શોભા પામેલ હોવાથી, દેવલોકને પણ ઝાંખુ કરતું એવું સાકેત નામનું નગર હતું. તે નગરમાં રાજાના વંશમાં મોતી અને મણિ સમાન, ચંદ્ર સમાન ઉજ્જવલ યશ-સમૂહવાળો, વૈરીઓનો વિનાશ કરવા માટે રોષથી લાલ બનેલા નેત્રવાળો, યમરાજાની તલવાર સમાન દેખાતો, કુનીતિ આચરનાર હરણિયા સમાન રાજાઓ માટે સિંહ સમાન, વિનયથી નમન કરતા સામંત રાજાઓના મુકુટથી જેના ચરણ સ્પર્શાયા છે, એવો સમરસિંહ નામનો રાજા હતો. તેને વિકસિત કમલલક્ષ્મી સમાન સુખવાળી, શંખ માફક ઉજ્જવલ કુલલક્ષ્મીવાળી, પોતાના રાજ્ય અને જીવિત માફક રાજાને પ્રિય એવી દમયંતી નામની પ્રિયા હતી. વિવિધ પ્રકારના વિષયો ભોગવતા ભોગવતા વિરહ પામ્યા વગરના તે બંનેના દિવસો પસાર થતા હતા. કોઈક સમયે સુખે સુતેલી રાણીએ રાત્રિના મધ્યમાં સ્વપ્નમાં ઈન્દ્રના મનોહર ધનુષ્યસમાન કુંડલ દેખ્યું. તે જ લક્ષણે જાગૃત થઈને પતિને નિવેદન કર્યું. પતિએ કહ્યું કે, “હે પ્રિયે ! તને પવિત્ર અંગવાળો પુત્ર નક્કી થશે. ચંદ્રનો ઉદય થાય, ત્યારે સમુદ્ર, પૃથ્વી અને આકાશતલનો અનુત્તર વિસ્તાર પામે છે, તેમ તે પુત્રનો જન્મ થશે, એટલે આપણા કુલરૂપ સમુદ્રની વૃદ્ધિ થશે.”
- ત્યાર પછી કંઈક અધિક નવમાસ પૂર્ણ થયા પછી શરીરની પ્રજાના સમૂહથી દિશાઓને વિભૂષિત કરતો એવો પુત્ર જન્મ્યો. ત્યાર પછી નાલનો છેદ કર્યો અને જ્યારે તે દાટવા માટે ભૂમિ ખોદતા હતા, ત્યારે રત્ન ભરેલા નિધાનની પ્રાપ્તિ થઈ. તેનો મોટો જન્મોત્સવ પ્રવર્તાવ્યો. ત્યાર પછી કુંડલનું સ્વપ્ન અને નિધિનું દર્શન થયેલું હતું, તે કારણે પિતાએ “નિધિકુંડલ” એવું નામ સ્થાપન કર્યું. આ પ્રમાણે અનેક હજારો મહોત્સવ-ક્રિડાઓનો આશ્રય કરતો તે વૃદ્ધિ પામ્યો અને અતિ સુંદર તરુણીઓનાં હૃદયને હરણ કરનાર યૌવન પામ્યો. પેલી મેના પણ મૃત્યુ પામીને કુણાલ દેશમાં શ્રાવસ્તી નગરીમાં શ્રીસેન રાજાની કાંતિમતી નામની રાણીની કુક્ષિમાં અશોક વૃક્ષનાં પુષ્પોની માળાના સ્વપ્નથી સૂચિત એવી પુત્રીપણે ઉત્પન્ન થઈ. સારા મુહૂર્તે તેનો જન્મ થયો. તેનો જન્મોત્સવ કર્યો. દિવ્ય પુષ્પમાલાના સ્વપ્નથી સૂચિત હોવાથી આ પુત્રીનું નામ “પુરંદરયશા' રાખ્યું. (૩૦) અનુક્રમે આ પુરંદરયશા કુમારી અતિપુષ્ટ સ્તનભારથી શોભાયમાન તરુણવર્ગને ઉન્માદ કરાવનાર કામદેવની પ્રિયાનો અહંકાર દૂર કરનાર એવું સુંદર યૌવન પામી. - આ બાજુ નિધિકુંડલ રાજપુત્ર તારુણ્ય પામવા છતાં પણ સૌભાગ્યથી મનોહર એવી સુંદરીઓ વિષે મન કરતો નથી. લોકોમાં વાત પ્રવર્તી કે, રૂપ, યૌવન, ગુણવાળો હોવા છતાં
