Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૪૫૯
પ્રમાણે દીક્ષા લઈ પરિશુદ્ધ શ્રમણપણું પાળીને ઉત્તમદેવ અને ઉત્તમ મનુષ્યગતિ પામી પરંપરાએ અલ્પકાળમાં સિદ્ધિ પામ્યો. તે જ સુદેવ, મનુષ્યગતિ આદિ ત્રણ ગાથાથી કહે છે – શંખરાજાનાં ભવો અને મોક્ષ
૭૯૪-૭૯૬–પોતાનપુરમાં રાજપુત્રના જન્મ પછી બ્રહ્મદેવલોકમાં દેવતા, ત્યાર પછી મથુરાનો રાજા, ત્યાર પછી શુક્રદેવલોકમાં દેવતા, ત્યાર પછી અયોમુખી નામની નગરીમાં રાજા, ત્યાર પછી આનત દેવલોકમાં દેવ, ત્યાંથી શિવરાજા, ત્યાર પછી આરણ દેવલોકમાં દેવ, પછી મિથિલા નગરીમાં દેવરાજા, ત્યાંથી આગળ પ્રથમ શૈવેયક ત્રણને વિષે દેવ, ત્યાંથી ચ્યવીને ગજ્જનસ્વામી, ત્યાંથી મૃત્યુ પામી મધ્યમ ત્રણ ત્રૈવેયકમાં દેવ, ત્યાંથી ચ્યવી પુંડ્ટેશમાં સુ૨૨ાજ નામનો મહીપતિ ત્યાર પછી ઉપરનાં ચૈવેયકત્રિકમાં દેવત્યાંથી બંગ દેશમાં સુરરાજ નામનો રાજા, ત્યાંથી વિજય વિમાનમાં દેવ, પછી અંગદેશનો રાજા, ત્યાંથી સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાનમાં દેવ, ત્યાર પછી અયોધ્યામાં રાજા, ત્યાં દીક્ષા લીધી અને સિદ્ધિ પામ્યા. આ શંખરાજાના જીવે ઘણે ભાગે તે પ્રકારે પાપ ન કરવાના' નિયમથી ઉત્તરોત્તર એક ભવ કરતાં આગળ આગળના ભવોમાં ચડિયાતા ચડિયાતા કુશળ પુણ્યાનુબંધી પુણ્યના યોગે ભવો પ્રાપ્ત કરી છેવટે મોક્ષની પ્રાપ્તિ કરી. (૭૯૪-૭૯૬)
૭૯૮—મનની શુદ્ધિવાળા પરિણામરૂપ આરાધના થવાથી આ દુઃષમા કાળમાં પ્રથમ આરાધક થયો, માટે આ ભાવારાધનમાં આજ્ઞાયોગથી આદર કરવો. (૭૯૭)
આ પ્રમાણે શંખરાજર્ષિનું કથાનક સમાપ્ત થયું. હવે ચાલુ અધિકારને આશ્રીને કહે છે
આવા આ દુ:ષમા કાલમાં આવા શંખમુનિ સરખાઓને પણ ચારિત્ર સર્વ સાંસારિક પીડા દૂર કરનારી નક્કી થાય છે. કોને ? ભવવિરક્ત એવા વૈરાગી આત્માઓને આવા દુઃખમા કાળમાં પણ સર્વદુઃખ-મુક્ત કરાવનાર થાય છે. (૭૯૮) તથા –
૭૯૯–સંસારથી વિરક્ત બનેલા અને આજ્ઞા વિષે બહુમાન કરનારા, જિનવચન અનુસાર પોતાની શક્તિ પ્રમાણે તેમણે કહેલાં અનુષ્ઠાનો કરવામાં તત્પર બનેલા હોય. શા માટે ? તો કે-‘સર્વ કર્મનો એકાંત ક્ષય કરવા માટે' કર્મક્ષયની ભાવના વગર તો ચારિત્ર ગણાતું નથી, તેઓનું ચારિત્ર અસ્ખલિત રૂપ સમજવું.
જેઓ સંસારનો - ચારે ગતિનો ભય પામ્યા નથી, સંસારનો સાચો વૈરાગ્ય પામ્યા નથી, પ્રભુની આજ્ઞાના અનુરાગી બન્યા નથી, તેમના કહેલાં અનુષ્ઠાનોમાં પોતાની શક્તિ અનુસાર પ્રભુના પ્રવૃત્તિ કરતા નથી, કર્મનિર્જરાનું ધ્યેય રાખતા નથી, તેમને ભાવથી ચારિત્ર નથી. (૭૯૯)
હવે જેઓ ભારીકર્મવાલા દુઃખમા કાળ, શરીરનાં નબલાં સંઘયણો એ વગેરેના આલંબન-આગળ કરીને-તેનું આલંબન આગળ ધરીને પોતે સહન કરવાની શક્તિવાલા હોવા છતાં તેવા પ્રકારના બીજા આજ્ઞાબાહ્ય એવા લોકોએ આચરેલું પ્રમાણ કરીને ભગવંતે નિષેધેલા
