Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૪૬૪
ઉપદેશપદ-અનુવાદ શાસનની ધુરાને વહન કરનારા એવા આચાર્યાદિકો તે યતિરૂપી વાનર-સમાન બની ચલચિત્તવાલા અને અસ્થિર સ્વભાવવાળા થશે. સિદ્ધાંતમાં સ્થિરતાવાળા ન રહેતાં લોકહેરીમાં તણાઇને ભક્તોનાં કાર્યોને અનુસરનારા થશે, ઘર, સ્વજન, શ્રાવકો ઉપર મમત્વભાવ રાખનાર થશે ઉપધિમાં ગાઢમૂચ્છ રાખશે, પરસ્પર વારંવાર લડાઈ-ટંટા કરશે. સંયમ - વિરુદ્ધ વર્તન કરનારા થશે, અથવા ભાવ-પૂજા પામેલા સાધુઓ દ્રવ્યસ્તવમાં પ્રવૃત્તિ કરશે. પાપ-અશુચિથી પોતે લપટાશે અને બીજાને પણ લપટાવશે તથા અન્ય કોઈ પક્ષનો આગ્રહ રાખી શાસનમાં વિસંવાદ પ્રવર્તાવશે. એ પ્રમાણે બીજા અન્યતીર્થિકોથી પણ હાસ્યપાત્ર બનશે તથા બીજા જેઓ સારી પ્રવૃત્તિ કરતા હશે, તેને તેથી વિમુખ બનાવશે અગર તેની ખિસા - હલકાઈ કરશે. કોઈ તેને શીખામણ આપી સમજાવશે, તો તેઓ કહેશે કે, “આમ કરવામાં કોઈ દોષ નથી. તું ખરી વાત સાંભળ કે, અહીં અમે કજિયા નથી કરતા, પરંતુ ન્યાય ખાતર બોલાવીએ છીએ. દ્રવ્યસ્તવ સાધુએ કરવા જોઈએ અને તેથી શાસનની-તીર્થની ઉન્નતિ થાય છે. આધાકર્મ સેવન કર્યા વગર ગુરુવર્ગનું ગૌરવ થતું નથી. શ્રાવકોને અક્ષરજ્ઞાન આપ્યા વગર તેઓ ખેતી, વેપાર, ગૃહસ્થોનાં કાર્યો કરી શકતા નથી, વૈદક - વિદ્યાદિક વડે સાધુઓએ શ્રાવકનું રક્ષણ કરવું જોઈએ.” આ પ્રમાણે યથાછંદ-પોતાની કલ્પના પ્રમાણે વર્તન કરનારા નિર્ગુણ ગુરુઓ ઘણા ભાગે પાંચમાં આરામાં થશે, છતાં આવા કાળમાં કેટલાક શુદ્ધ ચારિત્રની આરાધના કરનારા બહુ વિરલ-ઓછા આત્માઓ થશે. આ બીજા સ્વપ્નનો ફલાદેશ જણાવ્યો. (૮)
(૩) ક્ષીરવૃક્ષ નામના ત્રીજા સ્વપ્નના ફલાદેશમાં ક્ષીરવૃક્ષ સમાન ઉત્તમ શ્રાવકો શાસનની પ્રભાવના કરવામાં પ્રસક્ત બનેલા હોઈ, ગુરુઓ પ્રત્યે પુત્ર માફક વાત્સલ્ય રાખનારા, ઉત્તમ વચન બોલનારા, ઉદાર મનવાળા, મહાસત્ત્વશાળી, તેમની નિશ્રારૂપ છાયામાં મુનિસિહો પ્રશાંત મનથી વાસ કરનારા, અરે ! પવિત્ર સાધુઓ છે, તેઓનો જન્મ અહિં સાર્થક બન્યો છે - એવી પ્રશંસા મેળવનારા છે. અખ્ખલિત શાસ્ત્રાભ્યાસ કરનારા, વસ્ત્ર, પાત્ર, પાણી, આહાર આદિ મેળવવામાં શુદ્ધિ રાખનારા, શુદ્ધ આજ્ઞાનુસાર અનુષ્ઠાન કરનારા હોવાથી નિર્વાણ-ફલને સાધનારા છે. દુષમા કાળના પ્રભાવથી ઘણે ભાગે તેઓ પૂર્વે હતા, તેના કરતાં પછી પ્રમાદવાળા થશે, ટંટા-કજિયા-કંકાસ કરશે, ચરણસિત્તરી-કરણસિત્તરીમાં ઉદ્યમ નહિ કરશે. તે કારણે બીજા મુનિઓ પણ લોકમાં અનાદરપાત્ર થશે વળી ઘણા ભાગે તેવા દોઢડાહ્યા-ઓછી સમજવાળા કેટલાક કહેવાતા શ્રાવકકુળે માત્ર જન્મેલા, સમ્યગ્દર્શન વગરના શ્રદ્ધાશૂન્ય શ્રાવકો સાધુઓનો દ્રોહ કરનારા નીવડશે અને તેઓ કદાગ્રહના વળગાડવાલા થશે, જેથી તેઓ સત્યમાર્ગની શ્રદ્ધાપણ નહિ પામશે. તે કારણે તેઓ પોતાની અને બીજાની દાન-ધર્મની બુદ્ધિનો વિનાશ કરશે. પ્રાયઃ તેઓ બીજાના ઉચિત ઉપકારમાં પણ વર્તશે નહિં. અલ્પજ્ઞાન કદાચ ક્યાંય મેળવ્યું હોય, તો તેટલા માત્ર જ્ઞાનથી ગર્વ કરનારા અને કૂટપ્રશ્નો અને ઉત્તરો આપી તે દુર્વચનરૂપી કાંટાઓ વડે પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષપણે ગુરુવર્ગને હેરાન-પરેશાન કરી તપાવશે. દુઃષમાં કાળમાં આવા બાવળિયા વૃક્ષ સમાન કેટલાક શ્રાવકો થશે આવા શાસન-ધર્મને પ્રતિકૂલ હોવા છતાં બીજા કેટલાક અજ્ઞાની આત્માઓ તેની અનુવૃત્તિ
