Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૪૭૦
ઉપદેશપદ-અનુવાદ છે, હું તેનાથી હારી ગયો છું. આ મારા અવતારથી તમને આ કુલનું વૈર લાગેલું છે. તથા આવા જ બીજા એકસો ને આઠ કૂપન અવાહ આજીવિકા વગેરે ઉદાહરણો આપી કલિએ પોતાની સ્થિતિનું નિરૂપણ કર્યું. (૮૩૭)
૮૩૮–આ પ્રમાણે કહેલાં ઉદાહરણની જેમ ઘણા ભાગે લોકો વર્તમાન દુઃષમા કાળના પ્રભાવથી જૈનમતમાં દરેક સાધુઓ અને શ્રાવકો, સાધ્વીઓ કે શ્રાવિકાઓ શાસ્ત્રોમાં કહેલા સુંદર આચારથી વર્તનારા નહિ થશે પરંતુ ઉપયોગ રહિતપણે દોષોના સેવન કરનારા હોવાથી શાસથી પ્રતિકૂલ પ્રવૃત્તિ કરનારા થશે, માટે સારી રીતે જિનાગમ - શાસ્ત્રોનો અભ્યાસ કરવાથી અને તેના આધારે આચાર પાલન કરનારા - આચારશુદ્ધિ પામેલા એવા સાધુ, સાધ્વી, શ્રાવક, શ્રાવિકાઓ વિષે આદરભાવ-મમત્વભાવ રાખવો. (૮૩૮).
તો પછી હવે જૈનેતર અનુષ્ઠાન કરનારા પ્રત્યે શું કરવું? –
૮૩૯–જિનવચનોથી પ્રતિકૂલ અનુષ્ઠાન કરનારા, દુર્ગતિમાં લઈ જનારા એવા મોહાદિક અશુભ કર્મફળ આપનાર લૌકિક ધર્માનુષ્ઠાન કરનાર જીવો વિષે પ્રષિ કરવો, અથવા તેનાં દર્શનશાસ્ત્રો કે તેમની કથાનાં પ્રસંગે ક્રોધ-અસહનશીલતા ન જ કરવી. ત્યારે શું કરવું? તેની શંકાના સમાધાનમાં કહે છે કે “જીવોની ભવસ્થિતિ આવા પ્રકારની છે કે, હજુ સુધી આ આત્માઓની કર્મસ્થિતિ ભારે હોવાથી અકલ્યાણવાળા તેઓ બિચારા જિનધર્મના આચરણ પ્રત્યે આદરપરિણામવાળા થતા નથી, બહુમાનવાળા થતા નથી-એમ વિચારવું. તથા સમ્યગ્દર્શન, જ્ઞાન, ચારિત્રરૂપ મોક્ષમાર્ગમાં રહેલા સાધુ કે શ્રાવકે હમેશાં તેમની સાથે એક વખત કે વારંવાર બોલવાનો વિશ્વાસનો વ્યવહાર, સહાય કરવી, સેવા-સુશ્રુષા આદિકનો ત્યાગ કરવો, વિધિથી વિવિક્ત વસતિગામ, નગરમાં વાસ કરવા રૂપ સંસર્ગનો ત્યાગ કરવો. નહિતર તેમની સાથે આલાપ-સંલાપ વગેરેના સંસર્ગ કરવામાં જેમ કુષ્ઠવ્યાધિ અગર ચેપીરોગવાળા કે દુષ્ટજવર વાળાના સંસર્ગથી, તેના દોષનો-રોગનો બીજાના શરીરમાં સંચાર થાય, તેમ તેવા અન્યમતવાલાના સંસર્ગથી આપણા લોક અને પરલોકના અનર્થ-પ્રાપ્તિરૂપ નુકશાન થાય છે. માટે જ કહેવું છે કે-“દુઃશીલ મનુષ્ય જેને પ્રિય હોય, તેણે સિંહની ગુફા, વાઘની ગુફા, જળ અથવા અગ્નિમાં પ્રવેશ કરવો, અગર મરકીવાળા ઉપદ્રવસ્થાનમાં કે દુષ્કાળ હોય, ત્યાં પ્રવેશ કરવો સારો, પણ દુષ્ટશીલવાલાનો સંસર્ગ ન કરવો.” (૮૩૯).
શંકા કરી કે, ઘણા ભાગે વિહારક્ષેત્રો પ્રમત્ત તેમ જ પાખંડી લોકોથી રોકાએલાં હોય છે, જેથી તેમની સાથે આલાપ-સંલાપ વગેરે વર્જન કરવા અશક્ય છે, તેવી શંકાનું સમાધાન કરતા કહે છે –
(અગીતાર્થને પ્રાણભૂત ન ગણવા) ૮૪૦–અગીતાર્થ સાધુ અને પાસત્યાદિક પ્રમાદવાળા, શિથિલ આચારવાળા ગીતાર્થો સાથે અથવા ભાગવત વગેરે બીજા તીર્થાન્તરીય અન્યમતના પાખંડીઓથી વ્યાપ્ત ક્ષેત્રમાં રહેવાનો પ્રસંગ આવી પડે અને અગીતાર્થ વગેરેથી રહિત ક્ષેત્રમાં દુલિંક્ષ-રાજદ્વારી કારણ હોય અથવા બીજા કોઈ ત્યાં ઉપદ્રવ હોય, તે કારણે ત્યાં સ્થિરતા કરવી અશક્ય હોય અને
