Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૪૬૯
ધારણ કરવા, ખુલ્લા મસ્તકે ભરબજારમાં નીકળવું. આ વગેરે પરદેશી અનાર્ય વિજાતિ કુલોનું અનુકરણ આજે પ્રત્યક્ષ તેમના વચનાનુસાર અનુભવાય છે કે, જેના પરિણામ પસ્તાવવાનાં જ આવે છે.
(૮) આઠમાં દૃષ્ટાંતમાં વાળ સરખા અલ્પ શુદ્ધધર્મવડે શિલા સમાન વજનદાર પૃથ્વીની સ્થિતિ ટકશે (એટલે થોડોપણ ધર્મ માણસ બચાવી લેશે). (એટલે ધર્મ થોડો કરવો છે અને આંડબર મોટો દેખાડવો છે,) વાલુકા - રેતીની ત્વય્-ચામડી-ખાલ ઉતારવા માફક પાંચમા આરામાં ધનોપાર્જનના ઉપાય દુષ્કર હશે, આ દૃષ્ટાંતનો પરમાર્થ આ પ્રમાણે સમજવો. જેમ રેતી અગર વાલુકાની ખાલ-ઉપરની પાતળી પપડી ચામડી-(તેનું પડ) ખેંચી કાઢવી મુશ્કેલ છે, તેમ ધન ઉપાર્જન કરવા માટે રાજસેવા, નોકરી વગેરે ઉપાયો કરીએ, તો પણ ધન-પ્રાપ્તિ થવી ઘણી દુષ્કર થશે. (૮૩૬)
પાંડવોનું લૌકિક ઉદાહરણ
જે પ્રમાણે આ લૌકિક ઉદાહરણો થયાં હતાં, તે બતાવે છે
૮૩૭–ચાર લાખ, બત્રીશ હજાર વર્ષ-પ્રમાણવાળા કલિયુગનો પ્રવેશ કાળ થયા પછી ભીમ, અર્જુન, નકુલ અને સહદેવ લક્ષણ ચાર પાંડવો હાર પામ્યે છતે, તથા સો સંખ્યા પ્રમાણ દુર્યોધન વગેરે પિતરાઇઓના પુત્રોનો ઘાત કરવા લક્ષણ કથા વડે તે વખતે દરેક પહોરે જુદા જુદા પ્રાહરિક સ્થાપન કરવા લક્ષણ ચોથા યુગ લક્ષણ કલિકાલ-હવે વાત કંઇક સ્પષ્ટ કરતા કહે છે-તે આ પ્રમાણે
જે પાંડવોએ સમગ્ર કૌરવરૂપ કંટકોનો ઉદ્ગાર (ઉચ્છેદ) કર્યો હતો અને જેમણે ઉપાર્જિત રાજ્ય લાંબા કાળ સુધી પાલન કરેલ છે, એવા તેઓ પાછલી વયમાં પશ્ચાત્તાપ કરવા લાગ્યા કે, આપણે આપણા ગોત્રનો ક્ષય કરવા રૂપ મહાઅકાર્ય આચર્યું છે; માટે હિમપથ નામના પ્રદેશમાં પ્રવેશ કર્યા વગર આપણા પાપની શુદ્ધિ થવાની નથી-એમ વિચારીને તેઓ પાંચે ય રાજ્ય છોડીને હિમપથ દેશમાં કોઇક વનમાં પહોંચ્યા. સંધ્યા-સમયે યુધિષ્ઠિરે ભીમ વગેરે ચારે ભાઇઓને અનુક્રમે એક એક પહોર સુધી વારાફરતી પ્રાહરિક તરીકે દેખરેખ રાખવા નિમણુંક કરી. યુધિષ્ઠિરાદિક જ્યારે સૂઇ ગયા, ત્યારે પુરુષના રૂપમાં કલિ નીચે ઉતરીને ભીમ પ્રાહરિકની સાથે વાચિક યુદ્ધ કરવા લાગ્યો કે, પિતરાઇ ભાઈઓ, ભીષ્મ, ગુરુ, પિતામહદાદા વગેરેની હત્યા કરી, હવે તું ધર્મ કરવા તૈયાર થયો છે ? ભીમ તેના વચનને સહન ન કરી શકવાથી તેની સાથે યુદ્ધ કરવા લાગ્યો. જેમ જેમ ભીમ ક્રોધ પામતો જાય છે, તેમ તેમ કલિ વૃદ્ધિ પામવા લાગ્યો. એ પ્રમાણે કલિએ ભીમનો પરાભવ કર્યો, એ જ પ્રમાણે બાકીના ભાઈઓને પણ પોતપોતાના પ્રહર-સમયે તિરસ્કાર પમાડ્યા અને તેઓને પણ કલિએ હરાવ્યા. હવે રાત્રિ થોડી બાકી રહી, ત્યારે યુધિષ્ઠર જાગ્યા, એટલે કલિ આવ્યો. ક્ષમાના બળથી કલિને હરાવ્યો. હરાવ્યા પછી તે કલિને શરાવલા-કોડિયાથી ઢાંકિ દીધો. પ્રભાત-સમય થયો, ત્યારે ભીમ વગેરેને બતાવ્યો. તે કલિએ કહ્યું કે, યુધિષ્ઠિરે ક્ષમાના પ્રભાવથી મને જિત્યો
