Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
४८८
દશ ગાથાથી હવે બીજું ઉદાહરણ કહે છે –
(કાચા કાન વાળારાજાનું દ્રષ્ટાંત ) ૮૯૯ થી ૯૦૮–સંમૂચ્છિમ જીવ જેવો એટલે કે, યોગ્ય-અયોગ્ય પદાર્થના વિવેકને ન સમજનાર, સાંભળેલામાંથી શાસ્ત્રનાં અલ્પ વાક્યો યાદ રાખનાર એવો, કાચા કાનવાળો, કોઈ રાજા હતો ઉત્તમ ધર્મને અયોગ્ય એટલે દેવ -ગુરુ-ધર્મના વિભાગની વાત કહે, તે ન સહન કરનાર એટલે સર્વ દેવ, ગુરુ તરફ શ્રદ્ધા રાખનાર, સ્વભાવથી ધર્મશ્રદ્ધાલું હતો અને તેનો પરિવાર તેને ખોટી રીતે અનુસરનારો અને વિવેક વગરનો હતો. કોઈક સમયે ભોળપણથી સામાન્યરૂપે ધર્મશ્રદ્ધાળુપણાથી તેવા પ્રકારના બુઠ્ઠી બુદ્ધિવાળા જૈન તપસ્વી મુનિને દેખીને તેના તરફ પ્રભાવિત થયો અને તેની પૂજા તથા તેમને દાન આપવા તત્પર બન્યો. તેમાં ભૂજા એટલે આવે ત્યારે ઉભા થવું, વિનય કરવો અને દાન એટલે વસ્ત્ર-પાત્રાદિક સાધુ યોગ્ય પદાર્થ આપવા. હવે તે તપસ્વી જૈનમુનિએ કોઈક વખત શાક્યાદિક અન્ય મતવાળા બીજા ધર્મનું ખંડન કર્યું તથા ત્ર-સ્થાવર જીવોની હિંસા થવા રૂપ અધિકરણની કથા કરી. સાચા માર્ગના ષી ખોટા માર્ગને ઠસાવનારા છે, તેમને ત્રસ, સ્થાવર જીવોનું જ્ઞાન હોતું નથી. તેમના મતમાં આ જીવોની હિંસાના રક્ષણનો ઉપાય બતાવ્યો નથી. આ સાંભળીને તે રાજા તે જૈનમુનિ તરફ અનાદરભાવવાળો અને ધર્મ પ્રત્યે અવળા માનસવાળો થયો કે, આ મૂર્ખજન જણાય છે, બીજા દર્શન તરફ ઈષ્યના ભારથી પરવશ બની જાય છે. (૯૦૦) .
તે તપસ્વી મુનિએ ગીતાર્થ આચાર્યને આ હકીકત નિવેદન કરી કે, “આ રાજા અમારી સાચી હકીકતની પ્રરૂપણા સાંભળી વિપરિણામવાળો થયો,” કોઈક સમયે તે આચાર્ય તે રાજાની પાસે આવી પહોંચ્યા. રાજાના મનોગત ભાવ જાણીને ગીતાર્થ આચાર્ય ભગવંતે રાજાના કોઈ વખત પૂછેલા પ્રશ્નો કેવી રીતે અને શું ઉત્તર આવ્યો ? તે કહે છે - “હે ભગવંત! તત્ત્વ શું છે ?” ત્યારે ગુરુએ કહ્યું કે - “તત્ત્વ તો અતિગંભીર છે અને પોતે જાતે જાણવું અશક્ય છે. ત્યારે રાજાએ કહ્યું કે “અતિગંભીર હોવાથી જાણવું અશક્ય છે, તો આપ મને સમજાવો.” ગીતાર્થ ગુરુએ કહ્યું કે, તો પછી સાવધાન થઇને સાંભળો –
(સંજીવની ઔષધિ અને કૃત્રિમ બળનું દૃષ્ટાંત) સ્વસ્તિમતી નામની નગરીમાં કોઈક બ્રાહ્મણપુત્રીને એક સખી હતી. સમય જતાં બંનેનાં લગ્ન થયાં, એટલે સ્થાનનો ભેદ પડ્યો. કોઇક સમયે તેની સખીને બ્રાહ્મણપુત્રી સુખી હશે કે 'દુઃખી હશે ? એવી ચિંતા ઉત્પન્ન થઈ. ત્યાર પછી પોતે જ મહેમાન તરીકે ત્યાં ગઈ અને સખીને દેખી, તો સખીને ચિંતાવાળી દેખી. પછી ચિંતાનું કારણ પુછયું. સખીએ પણ પોતાની વીતક વાત શરુ કરતાં જણાવ્યું કે, ખરેખર મેં કંઈક એવાં પાપ કર્યો હશે, જેથી પતિને હું દુર્ભગા નીવડી-અર્થાત્ પતિ મારી સાથે સ્નેહભાવથી વર્તતા નથી, પણ મારી તરફ અણગમાવાળા છે. સખીએ કહ્યું કે, તું ન કરીશ, હું તારા પતિને બલદ બનાવી દઈશ. પેલી એક જડીબુટ્ટી સમાન એક મંત્રેલી મૂલિકા આપીને પોતાના સ્થાને ચાલી ગઈ. એટલે પેલી
