Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
४४०
ઉપદેશપદ-અનુવાદ છે. વળી જયસેનકુમારે રાજાના સ્નેહથી રાજાને ભેટ આપવા માટે આ બાહુમાં પહેરવા યોગ્ય બાજુબંધની જોડી મોક્લી છે કે, જે કુમારની વલ્લભ સ્ત્રીને અતિવલ્લભ છે. વળી ગજશેઠનો પુત્ર ધનોપાર્જન કરવા માટે આવ્યો હતો, ત્યારે તેણે આ આભૂષણની ઘણી માગણી કરી હતી, છતાં તેને પણ આપેલ ન હતું. ત્યારે કલાવતી દેવીએ ભાઇના સ્નેહથી પોતે જ ગ્રહણ કરી તેને કહ્યું કે, “હું જાતે જ રાજાને અર્પણ કરીશ.” તેઓનું અધિક સન્માન કરી રજા આપી, એટલે તેઓ પોતાના ઉતારે ગયા.
હવે દેવીએ પોતાની સખી સમક્ષ બંને ભુજાઓમાં તે અંગદ આભૂષણો પહેર્યા અને સ્નેહપૂર્ણ હદયથી એક નજરે નિશ્ચલ દૃષ્ટિથી તેને જોવા લાગી. આ સમયે રાજા દેવીના મંદિરના દ્વાર સુધી પહોંચ્યો, એટલે હર્ષના બોલતા શબ્દો સાંભળ્યા અને આ સર્વે શું વાતો કરે છે? એમ વિચાર કરતો જ્યાં દેખે છે, એટલે ગવાક્ષમાં આકાશતલમાં રહેલી દેવીની બે ભુજાઓમાં અંગદ આભૂષણો પહેરેલાં જોયાં, તેમ જ શબ્દો સાંભળ્યા કે, “આ અંગદો જેવાથી મારા નેત્રોમાં જાણે અમૃતરસ આંજ્યો હોય, તેવો આનંદ થાય છે, અથવા તો આ અંગદોને દેખવાથી મેં તેને જ દેખ્યો. આ પહેરેલ હોવાથી તેના પરનો સ્નેહ તે સમયે ઓસરી ગયો. હવે તો તેનું નામ ગ્રહણ કરવાથી ભરી ગયેલું (જઈને) પાછુ મારુ હૃદય જીવી ગયું. વળી બીજુ પણ આશ્ચર્ય વિચારો ગજશ્રેષ્ટિના પુત્ર માગ્યું તો પણ આ ન આપ્યું, કા.કે. તે પણ તેનો પ્રાણપ્રિય છે. વળી સખીઓએ કહ્યું કે, “સ્વામિની ! તમારા વિષે જે તેનો સ્નેહ સર્વસ્વ છે, તે બીજે ક્યાંય પણ તેવો સ્નેહ સંભવતો નથી. આ વાતમાં કશી નવાઈ નથી.” આ પ્રમાણે નામ ગ્રહણ કર્યા વગર તેમના ઉલ્લાપો-વચનો ઘણા પ્રકારના સાંભળીને ઈષ્યને આધીન થયેલો રાજા ખોટા વિકલ્પો રૂપ સર્પોથી ડંખાયો. “આના હૃદયને આનંદ કરાવનાર કોઈ બીજો જ તેનો વલ્લભ છે. હું તો માત્ર કપટ સ્નેહથી વિનોદ માત્રથી વશ કરાએલો છું. આ તેની વલ્લભાને નિધન પમાડું કે, તેને ઘાયલ કરું. અહિ આ બેનો સંયોગ કરાવી આપનાર કઈ દૂતી હશે ? (૨૦૦)
આ પ્રમાણે મહારાષાગ્નિ જવાલાથી ભરખાએલ રાજા આ કાર્ય કોઈને કહેવા લાયક પણ નથી, તેથી કંઈ પુછવા માટે અસમર્થ બન્યો. જેને અતિવલ્લભ ગણીએ, મહાસન્માનસ્થાનને માનેલી હોવા છતાં આવી સ્ત્રીઓને વિષે કયો ડાહ્યો મનુષ્ય વિશ્વાસ કરે ? આવા નિર્મલ કુલમાં ઉત્પન્ન થયેલી આ કલાવતી પણ આવા પ્રકારનો અયોગ્ય વર્તાવ કરે, તો નક્કી તેનું શીલ ખંડિત થયેલું હોવું જોઈએ.” આ પ્રમાણે ન શંકા કરવા લાયકની શંકા કરતો રાજા તે વખતે ત્યાંથી પાછો ફર્યો મહાદુઃખમાં બળી રહેલા રાજાએ મહાદુઃખથી એક દિવસ પસાર કર્યો. સૂર્યમંડલ અસ્ત પામ્યું અને પુષ્કળ અંધકાર ફેલાઈ ગયો. ત્યારે ચાંડાલની સ્ત્રીઓને ગુપ્તપણે બોલાવીને પોતાની બુદ્ધિથી કલ્પેલ વસ્તુ તેમને જણાવી. એટલે તેઓએ તો તે વાતનો સ્વીકાર કર્યો અને પોતાના સ્થાનમાં ચાલી ગઈ. રાજાએ નિષ્કરુણ નામના પોતાના સેવકને આજ્ઞા આપી કે, “હે ભદ્ર ! આ તને જે કાર્ય સોપું, તે તારે ગુપ્તપણે કરવાનું છે. મારી કલાવતી પત્નીને પ્રાતઃકાળમાં લઈ જઈને અમુક જંગલમાં તારે તેનો ત્યાગ કરવો.” હવે પ્રભાતસમયે રથને તૈયાર કરી જલ્દી જલ્દી આવી દેવીને કહેવા લાગ્યો કે “વગર વિલંબે તમે
