Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૪૩૪
ઉપદેશપદ-અનુવાદ
સૂઈ ગયો પરંતુ કોઇ વસ્તુમાં રતિ પામી શકતો ન હતો અને વિચારવાયુવાળો બની આ પ્રમાણે વિચાર કરવા લાગ્યો કે-‘હે દૈવ ! તારું કલ્યાણ થાઓ કે, જેણે દેવાંગના-સમાન તે મૃગાક્ષીને નિર્માણ કરી છે, પરંતુ એક વાત એવી ખૂંચે છે કે, મનુષ્યોને આકાશ-માર્ગે જવા સમર્થ થઇ શકે તેવી પાંખો પ્રાપ્ત ન થઇ, તો હવે હે દૈવપ્રભુ ! અમોને જલ્દી સુંદ૨ પિંછાનો સમૂહ નિર્માણ કરી આપ કે, જેથી અમો તરત દુર્લભ એવું વલ્લભાનું વદન-કમલ નીરખી શકીએ. અમૃત-સ્વરૂપ નિર્માણ કરેલ એવી કોઇ રાત્રિ અથવા તો દિવસ ક્યારે આવશે કે, જેમાં જેમ માનસ-સરોવરમાં હંસ, તેમ હું તેના વક્ષ:સ્થળમાં ક્રીડા કરીશ. (૮૦) ક્યારે એવો સમય પાકશે કે, તેના મધુર ઓષ્ઠ-પત્રયુક્ત અતિસુગંધવાળા મુખકમળ વિષે અતૃપ્તપણે હું ભ્રમરની લીલા કરીશ.' એ વગેરે ચિત્તની ચિંતામાં તણાતો કેટલોક સમય પસાર કરીને ફરી પણ સભામંડપમાં રહેલો રાજા તેની કથામાં દિવસ પસાર કરવા લાગ્યો.
હવે બીજા દિવસે વિનયવાળા સામંતોના સમૂહથી સેવા કરતા ચરણારવિંદ-યુગલવાલા રાજાને મહાશ્વાસથી રૂંધાઇ ગયેલા કંઠવાળા ચરપુરુષે ઓચિંતા સમાચાર આપ્યા કે, ‘હે દેવ ! આપના પ્રદેશમાં ક્યાંથી પણ આવીને મહાસૈન્ય પ્રવેશ કરી રહેલું છે. રથના ચક્રોના મેઘસરખા ગંભીર શબ્દો, હાથીઓના ગર્જારવો, અશ્વોની ખરીના શબ્દોથી મિશ્રિત મહાકોલાહલ દિશાઓ ભરી દે છે અને વનના પ્રાણીઓ પણ સાંભળીને ત્રાસી ઉઠેલા છે. જાણે કે, ઉંચા દંડયુક્ત ધરેલા શ્રેષ્ઠ ઉજ્જવલ છત્રો રૂપ ફીણના સમૂહથી ઉજ્જવલ, ઉન્માર્ગે લાગેલ ક્ષીરસમુદ્રના જળની શંકા કરાવતું હોય, તેટલું પુષ્કળ સૈન્ય આવી રહ્યું છે. હે સ્વામી ! સીમાડાના સર્વે સામંતો તો આપના પ્રત્યે વિનયથી નમન કરનારા વર્તે છે. તો વળી આ અનાર્ય આચરણ કરનારો ક્યાંથી નીકળી આવ્યો ? યુદ્ધ-ક્રીડાના કોડવાળો ભૃકુટીની ભયંકર રચના કરી ભય પમાડનાર દેહવાળા, ક્રીડા કરવાનું સ્થાન હોવા છતાં નિર્દયતા પૂર્વક પૃથ્વીપીઠ પર પગ અફાળતા એવા આ રાજાએ આવા સમાચાર સાંભળીને આજ્ઞા આપી કે, અરે સુભટો ! તમે એકદમ યુદ્ધ માટે પ્રયાણ કરાવનારી ઢક્કા વગડાવો, ઉતાવળ કરો. કારણ કે, કોઇક ખેલ કરનાર નટનું ટોળું આવ્યું જણાય છે. આજ્ઞા મળતાં જ સુભટો સૈન્યને સાબદું કરવા લાગ્યા. રથ, હાથી, ઘોડા, વાહન, બન્નર, હથિયાર વગેરે। સમૂહો સજીને તૈયાર કર્યા. ‘અરે ! શું થયું, શું થયું ? એમ બોલતા નગરલોકો પણ ભમવા લાગ્યા. ડગલે-પગલે મોટો કોલાહલ શબ્દ સંભળાવા લાગ્યો.
આ સમયે હાસ્ય કરતો દત્ત રાજા પાસે આવી પહોંચ્યો અને કહેવા લાગ્યો કે, હે દેવ ! વગર કારણે ઓચિંતી વળી આ શી ધમાલ માંડી છે ? આ કોઇ દુશ્મન ચડાઇ કરવા માટે નથી આવતો, પરંતુ જે ચિત્રમાં અને તમારા ચિત્તમાં જે રત્ન રહેલું છે, તે અહિં દેવની પાસે સ્વયં વરવા માટે આવી રહેલ છે. આ તો દરેક દિશામાં કીર્તિનો વિસ્તાર ફેલાવતો રૂપથી કામદેવને જિતનાર કલાસમુદ્રનો પાર પામેલો એવો જયકુમાર આવે છે. દત્તનું વચન સાંભળીને રાજા એકદમ જાણે અમૃતકુંડમાં બૂડી ગયો હોય, તેવા ચિત્તના દાહને શાંતિ
