Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૪૩૩
સાર્થવાહે મને જીવિતદાન આપ્યું છે.-એમ બોલતાં તે રાજાએ પણ મને સાક્ષાત્ દેખ્યો. મેં પણ પ્રણામ કરીને કહ્યું કે–પ્રાણ આપવાની મારી કઈ તાકાત છે ? આ કુમાર જીવતા થયા, તે દેવનો જ પ્રભાવ છે. રાજા અત્યંત હર્ષ પામીને સજ્જડ આલિંગન આપીને તેને કહેવા લાગ્યા કે, “હે ભાગ્યશાળી ! તું મારો પ્રથમપુત્ર છે, તારે અહિં તદ્દન સુખશાંતિ અને નિઃસંકોચપણે રહેવું. ત્યાર પછી સાર્થના રખેવાળોને સાર્થની ભલામણ કરીને હું તેમની સાથે દેવસાલ નગરમાં ગયો. મારું પૂર્ણ સન્માન, મનોહર આદર-સત્કાર કર્યો. ત્યાર પછી કોઈ પ્રકારે તે રાજાએ અને રાજકુમારોએ મારું હૃદય એવું તો આકર્ષી લીધું કે, હું તે વખતે માતા-પિતા, નગર જન્મભૂમિ સર્વને ભૂલી ગયો.
હવે તે રાજાને શ્રી દેવી નામની રાણીની કુક્ષિથી જન્મેલી લક્ષણવંતી અત્યંત રૂપવાળી જયસેનકુમારની નાની ભગિની રૂપમાં તિલોત્તમા દેવીની તુલના કરનારી, કલા સમુદાયોમાં નિષ્ણાત થયેલી, લોકોનાં મનને પોતાના ચારિત્રગુણથી હરણ કરનારી કલાવર્ત નામની, નામ પ્રમાણે ગુણવાળી એક રાજપુત્રી છે. તેના પિતા અને બંધુ ચિંતાગ્રંથિ દરરોજ બળ્યા કરે છે. કહ્યું છે કે “જ્યારે-જે દિવસે પુત્રીનો જન્મ થાય છે, ત્યારે પિતાને દીનતા ઉત્પન્ન થાય છે, યૌવન પ્રાપ્ત કરે છે, ત્યારે પિતા ચિંતા-સાગરમાં ફેકાઈને ગોથાં ખાધા કરે છે, પરણીને પારકા ઘરે ગયા પછી પણ પતિ તેનો ત્યાગ કરે છે, જો પુત્ર ઉત્પન્ન ન થાય, તો પણ પિયરિયાને તાપ ઉત્પન્ન કરનારી થાય છે, જન્મે ત્યારથી જ પુત્રી નક્કી નિંદાપાત્ર થાય છે.” ત્યાર પછી તેઓએ મને કહ્યું કે, “તું પૃથ્વીમાં ફરનારો છે. જગતમાં-પૃથ્વીમાં ઘણા નરરત્નો હશે, તો તું આ પુત્રી માટે કોઈક યોગ્ય વર શોધી લાવ. આ પ્રમાણે કહેવાયેલા મેં તેના ચિત્રનું પ્રતિબિંબ આલેખીને તૈયાર કર્યું, તેમની રજા મેળવીને હું મારા ઘરે આવ્યો. મારા મનમાં એવી સ્કૂરણા થઈ કે, આ કન્યા આપને માટે ઉચિત છે, પોતાના સ્વામીને છોડીને બીજાને રત્ન કેવી રીતે શોભા પમાડી શકે ? કુલરૂપી પર્વતમાં ઉત્પન્ન થયેલ સૂર્યનું સ્થાન સમુદ્ર છે (અસ્તસમયે સૂર્ય સમુદ્રમાં પ્રવેશ કરે છે, તે કારણે) ચંદ્રને છોડી જયોગ્ના બીજે ક્યાંય પણ જોડાતી નથી. તે સાંભળીને તે સમયે રાજા અતિશય ચિંતાતુર બન્યો કે, “હવે આની સાથે જલ્દી મારો સમાગમ ક્યારે થશે ?”
આ સમયે મંદિરમાં મધ્યાહન સમય સૂચવનાર શંખનો શબ્દ કર્યો. ત્યારે રાજાના કાલનિવેદકે સંભાળાવ્યું કે-‘ઉલ્લસિત થયેલ પ્રતાપ-સમૂહવાળો સૂર્ય લોકોના મસ્તક પર આક્રમણ કરે છે, તો પછી આ જીવલોકમાં તેજ ગુણથી જેઓ અધિક હોય, તેને શું અસાધ્ય છે ? દેવનું અર્ચન-પૂજન કરવાથી શૃંગારરસની વૃદ્ધિને ઉત્પન્ન કરનાર ઘણા મહોત્સવ-સહિત મનોહર લક્ષ્મી તથા કમળપત્ર સમાન નેત્રવાળી પ્રિયાની પ્રાપ્તિ થાય છે. (૭૫) રાજસભામંડપમાંથી ઉભા થઈને સ્નાનાદિક કાર્યો કરી, દેવાદિપૂજન કાર્ય કર્યા અને ત્યાર પછી કંઈક ભોજન ગ્રહણ કર્યું. ભોજન કરતા મધુર, અમ્લ, તીખા કે તેના સ્વાદની કે રસની તેને ખબર ન પડી, માત્ર મનમાં કલાવતીનું સ્મરણ જ સતત ચાલ્યા કરતું હતું ત્યાર પછી શયનમાં
