Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૪૧૦
ઉપદેશપદ-અનુવાદ કરી. તેની વારંવાર ક્ષમા માગી, પૂજા-સત્કાર કરી તેને પોતાના સ્થાને જવા રજા આપી. મંત્રીના ઉપર પણ આગળ માફક કૃપાવાળો થયો. આ પ્રમાણે બુદ્ધિસુંદરીએ પણ નિષ્કલંક પાપ ન કરવા રૂપ નિયમનું યથાર્થ પાલન કર્યું. જિનશાસનનરૂપી કમળને શેષનાગ જેમ મસ્તક ઉપર મણિ ધારણ કરે, તેમ ધારણ કરતી પોતાનું શીલ પાલન કરી નિયમનું પાલન કર્યું. (૫૮)
(દ્વિસુંદરીની કથા) તામ્રલિપ્તી નગરીના ઉત્તમ કલ્પદ્રુમ સમાન જિનધર્મ જાણનાર ધર્મ નામનો વણિકપુત્ર તાપ્રલિપ્તી નગરીથી વેપાર માટે સાકેત નગરીએ આવ્યો.દુકાન પર બેઠેલા તેણે કોઈક સમયે રાજમાર્ગમાં સખીઓ સાથે જતી અણધારી ઋદ્ધિસુંદરીને દેખી. ધર્મવણિકે ત્યારે વિચાર્યું કે, “અસાર એવા આ સંસારમાં આ મૃગ સમાન નેત્રવાળી દેવાંગના સમાન રૂપવાળી દેખાય છે. તો જો ગૃહવાસની આશા કરવી હોય અને અલ્પ પણ વિષયસુખ ભોગવવું હોય તો, આની સાથે સંબંધ કરવો યોગ્ય છે. નહિતર બીજા સાથે તો વિડંબના ભોગવવાની છે. આમ ચિતવતાં તેની નજર વારંવાર નિવારણ કરવા છતાં એકવાર વિયાયેલી ગાયની નજર જવાસા તરફ જાય, તેમ બલાત્કારે જવા લાગી. દૈવયોગે આ સમયે કૂતૂહલ જોવામાં વ્યાકુલ મનવાળી એવી તેની દૃષ્ટિ પણ એકદમ તેના ઉપર પડી. તેને જોવાની ઇચ્છાવાળી તેને ઉદ્દેશીને સખીવર્ગને કહેવા લાગી કે, “અલી ! આ કોઈ નવીન વેપારી આવ્યો જણાય છે.” તેના મનોભાવને જાણીને તેની એક સખીએ કંઈક હાસ્ય કરતાં તેને સમજાવ્યું કે – “હે સખી ! આ કોઈકતલનો નવો વેપારી આવેલો જણાય છે.” બીજી સખીએ કહ્યું કે - “આ તો કોઈ ચતુર ખેડૂત છેકે, જે સમગ્ર છોડવા વિષે એકદમ પુષ્કળ તલ ઉગાડે છે.” વળી ત્રીજી સખી કહેવા લાગી કે, “અરે ! તું તો ભોળી જણાય છે. કારણ કે, આ તો આપણા દેખતાં જ ચોરી કરનારો છે. કારણકે, આપણી પ્રત્યક્ષ જ આણે આપણી સખીનું ચિત્તરૂપી સર્વ ધનનુ હરણ કર્યું છે. માટે તે મુગ્ધ ! આને જલ્દી મહારાજા પાસે પકડી લઈ ચાલો, જેથી આપણી સ્વામિનીનું સમગ્ર ચોરેલું હૃદય-ધન પાછું અર્પણ કરે.” વળી અન્ય કોઈ સખી બોલી કે, “અરે સખી ! આને આપણી સખીએ ગાઢ અનુરાગથી ગ્રહણ કરેલો છે. હવે તો જીવવા માટે સ્વામિની શરણની જ ઈચ્છા કરે છે. એટલે વિલખી થયેલી ઋતિસુંદરી તેમને કહેવાલાગી કે, “અરે ! હવે તમે જલ્દી આગળ ચાલો, આવી નકામી અસંબદ્ધ વાતો કરવાનું બંધ કરો.” એટલામાં તે ધર્મ વેપારીને છીંક આવી, એટલે પોતાના તેવા નિમિત્તકારણે આવેલી હોવાથી છીંક પછી “નમો જિણવરિંદાણ’ એમ ઉચ્ચારણ કર્યું. તે શબ્દો સાંભળીને ઋદ્ધિસુંદરીનું હૃદય અધિક ઉલ્લાસ પામ્યું અને તે બોલી ઉઠી કે, “જિનવરનો આ ભક્ત દીર્ઘકાળ જીવો.”
આ સર્વ વૃત્તાન્ત સુમિત્ર શ્રેષ્ઠીએ જાણ્યો. તેણે ભવ્યજીવની જેમ ધર્મનું સ્વરૂપ પૂછયું. પરિવારને સાથે લઈ જિનમંદિરમાં ગયો. ત્યાં એકચિત્તથી પ્રભુની પૂજા કરી, પછી ગુરુને વંદન કર્યું. ઋદ્ધિસુંદરીના પિતાએ પોતે જાતે જઈ તેને સારા મુહૂર્તમાં ધર્મ વણિકને આપી.
