Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૪૨૯ વગેરેની માફકવધારે વધારે સુખની પ્રાપ્તિ કરીને છેવટે નિવૃતિ-મોક્ષની પ્રાપ્તિ કરી છે, તેમણે માત્ર એલી સુખ-પરંપરાની સિદ્ધિ મેળવી છે, તેમ નહિ, પરંતુ એ પ્રકારે “પાપ-અકરણ નિયમથી તે તે ગતિ નામકર્મને ફરીથી તે કર્મ ન બંધાય કે ઉદયમાં ન આવે તે રૂપ તે કર્મપ્રકૃતિનો ક્ષય-નિર્મુલ કરેલ છે. આ જે અમે જણાવ્યું, તેને બીજા પ્રકારે ન વિચારવું. (૭૩૨) એ જ વિચારાય છે.
૭૩૩- શીલભંગ વગેરે કુત્સિત-પાપચેષ્ટારૂપ વિષવૃક્ષના કારણભૂત-નિંદા કરવા યોગ્ય ક્રિયાના બીજસ્વરૂપ મિથ્યાત્વમોહનીય કર્મનો ક્ષય થયા પછી સ્વપ્નાવસ્થામાં પણ ફરી તે કાર્ય બનતું નથી, તેથી સુખની પરંપરા પ્રાપ્ત કરનારો થાય છે.
૭૩૪ - આ ચાલ વિષયનાં ઉદાહરણો ઋષભ, ભરત આદિ વગેરે પ્રસિદ્ધ છે. અહિં વિસ્તારના ભયથી દરેક જણાવતા નથી. ચાલુ આ દુઃખમાં કાલને આશ્રીને તેમાંથી એક ઉદાહરણ કરીશ. (૭૩૪) તેની પ્રસ્તાવના કરે છે –
૭૩૫ - જે કાળમાં પોતાના શાસનમાં રહેલા અન્ય મતોમાં રહેલા એવા ચારે બાજુ કલેશ-કજીયા-અસમાધિ કરાવનારા લોકોથી વ્યાપ્ત એવા પાંચમા આરામાં પણ સિદ્ધિફલ આપનાર બાહ્ય અનુષ્ઠાન થાય છે-એમ સંબંધ જોડવો. કોને ? તો કે, “આજીવિકા વગેરે દોષોના પરિહાર કરવાવાળા અને યથાર્થ વ્રત પાળનારા સાધુરૂપ ભાવસંયતો તેવા પ્રકારના ઉત્તમ સંઘયણ આદિના અભાવમાં, જે કાળ હોય, તેના અનુસાર ઇચ્છા-મિચ્છાદિક દશવિધ સાધુ-સમાચારી રૂપ બાહ્ય અનુષ્ઠાનનું દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ આદિ અનુસાર પાલન કરનારા પરંપરાએ કુશલાનુબંધી પુણ્યોપાર્જન કરી ચડિયાતા દેવભવો પામી, પરંપરાએ મોક્ષમાં જ જાય છે. જેવા પ્રકારના ધનના સ્વામી હોય, તેવા પ્રકારે દેવતાના પૂજન વગેરે સમમાં ક્રોડો પ્રમાણ ધન ખરચીને પરિણામઆશયની શુદ્ધિ પ્રાપ્ત કરે છે, તેવી જ આશય-શુદ્ધિ દરિદ્ર મનુષ્યપણ કાકિણી (કોડી) રૂપ અલ્પ ધન ખરચનાર આશય-શુદ્ધિ મેળવી શકે છે. આ લૌકિક દષ્ટાંતના સામર્થ્ય થી અહિ સરળ પ્રકૃતિ-આશયવાળા વર્તમાનકાળને અનુરૂપ મુનિવરો તીર્થકરના કાળમાં થનારા ભાવિ સાધુઓની જેમ મોક્ષફલ આપનાર ચારિત્રવંત થશે. (૭૩૫)
આ વિષયમાં શંખ વગેરે ગાથા સમૂહ કરીને શંખ-કલાવતીનું વિસ્તારથી ચરિત્ર કહે છે
(શંખ-કલાવતીની કથા) ૭૩૬ થી ૭૬૮ - જંબુદ્વીપના દક્ષિણ ભરતાધના મધ્યભાગમાં સંતોષ માનનાર લોકો જેમાં છે, એવો શ્રીમંગલ નામનો દેશ હતો. શત્રુપક્ષ, ચોર વગેરેના ઉપદ્રવથી રહિત અને ચોપગાં જાનવરો સ્વેચ્છાએ સુખથી જેમાં હરી-ફરી-ચરી શકે, તેવા દેશમાં મનોહર શ્રેષ્ઠ એવું શંખપુર નામનું નગર હતું. વળી તે નગરી તરુણીના મુખ માફક લાંબાનેત્ર-સમાન લાંબી
