Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૪૧૮
ઉપદેશપદ-અનુવાદ
કુલની મલિનતા થાય, દુર્ગિતમાં ગમન કરવું પડે અને બીજા લોકમાં ઘણી વખત ભયંકર દુ:ખો ભોગવવાં પડે. માટે હે મહાસત્ત્વશાળી ! અત્યારે કાલોચિત કરવા યોગ્ય કાર્ય હોય, તેનો સમ્યગ્ પ્રકારે વિચાર કરો. પંડિતપુરુષો પરિણામ સુંદર આવે, તેવા સુંદર વિચાર કરનારા હોય છે. જે સિદ્ધ થવાનું નથી, એમ જાણ્યા પછી તે પદાર્થ માટે ચિંતન કરવું નિષ્ફલ છે. દડાને જેમ અફાળીએ, તેમ તે વધારે ઉછલે છે, અર્થાત્ વધારે ચિંતા કરવાથી ચિંતા વૃદ્ધિ પામે છે.’’
એ વગેરે વચનરૂપ રત્નોથી રંજિત થયેલા ચિત્તવાળા બટુકે વિચાર્યું કે, ‘ખરેખર આ ગુણસુંદરી વિશેષ બુદ્ધિ-ચાતુર્યવાળી છે. મારા પ્રત્યે અતિવાત્સલ્ય રાખી મને સ્નેહથી સર્વ હિતવચનનો ઉપદેશ આપે છે. તે વખતે કાર્યનો શ્રેષ્ઠ ઉપાય મેં જાણ્યો ન હતો, પરંતુ આ માટે તો મેં આટલો મોટો કલેશ-પરિશ્રમ ઉઠાવ્યો, તો હવે હાથમાં-મુખમાં આવેલો કોળિયો જતો કેમ કરું ? અતિક્ષુધા પામેલો એવો હું મેળવેલ ભોજનને કેમ છોડું ?' એમ વિચારીને તેણે કહ્યું કે,‘હે સુંદર ! આટલા કાળ સુધી તો તારા સમાગમની આશારૂપ દિવ્ય-ઔષધિના પ્રયોગથી વિયોગમાં પણ હું જીવતો ટકી શક્યો છું. ભલે કુલની મલિનતા થાય અને પરલોકમાં પણ દુઃખે અંત આણી શકાય તેવાં દુ:ખો ભોગવવાં પડે, પરંતુ હે સુંદર ! તારા વિરહાગ્નિથી તપેલા મારા અંગને આલિંગન આપી શાન્ત કર.' તેનો નિશ્ચય જાણીને ગુણસુંદરીએ તેને કહ્યું કે, જો હવે એમ જ છે, તો હે સુંદર ! તારું હિત માટે કરવું જ જોઇએ (૫૦) જો તારો મારી સાથે યોગ થશે, તો હે સુભગ ! આ પલ્લી પણ મને અને તને સ્વર્ગ સમાન લાગશે, પરંતુ મેં એક દુર્લભ મહામંત્રની સાધના શરુ કરેલી છે, તે માટે મેં ચાર મહિના માટેબ્રહ્મચર્યવ્રત અંગીકાર કર્યું છે, તેમાં બે મહિના તો વીતી ગયા છે, હજુ બે મહિના બાકી રહેલા છે તમે અત્યાર સુધી ઘણું સહન કર્યું છે, તો આટલું થોડું વધારે પણ સહી લો. તે મંત્રસાધના કરવાનો એવો કલ્પ છે કે, સર્વ પુરુષોને ભાઈ અને પિતા સમાન દેખવા. વળી ભોગના કોઈ પણ પ્રકારનો વિકલ્પ ન કરવો.' ત્યારે તેણે કહ્યુ કે, ‘હે સુંદર ! તે મંત્રના પ્રભાવથી ક્યા કાર્યની સિદ્ધિ થાય ? ત્યારે જવાબ આપ્યો કે, ‘વૈભવ-પ્રાપ્તિ, પુત્રોત્પત્તિ, અવૈધવ્ય' આ તો એકાંત મારા હિતની વાત છે.' એમ માન્ય કરીને ખુશ થયેલા તેણે તે કાર્યની અનુમતિ આપી. ગુણસુંદરીપણ આ બટુકથી અને સંસારના બંધનથી -એમ બે પ્રકારે મુક્ત થવાની અભિલાષાથી ત્યાં રહેવા લાગી તેને વિશ્વાસ પમાડવા માટે સર્વાદરથી ઘરનાં સર્વ કાર્યો કરવાં, શયન બિછાવવાં, આસન સાફસૂફ કરવા રૂપ સ્નેહ બતાવવા લાગી. આ પુરોહિતપુત્રી વિવિધ પ્રકારનાં શાક, સુંદર પાત્ર, ભરપૂર ઘી, દૂધ-ગોરસવાળી ભોજનની વાનગીઓ પકાવીને પીરસવા લાગી, ગુણસુંદરી શ્રેષ્ઠ ભોજન વડે તેને જોતીહતી અર્થાત્ સંભાળતી હતી, પરંતુ સ્નેહવાળા નેત્રથી નહિં, હંમેશાં સ્વચ્છ માનસથી સ્વાદ લેતીહતી, નહિં કે જળથી કૃત્રિમ સ્નેહ બતાવીને તેને બરાબર વિશ્વાસ પમાડ્યો, તેને બરાબર માનવા લાગી હવે તેના હિત માટે અહિં રહું, આયંબિલતપ અને ઉણોદરી ભોજન કરીને પોતાનો દેહ
