Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૨૫૪
ઉપદેશપદ-અનુવાદ તો તે શરત કબૂલ કરી.ગોણક નામનો વૈદ્યનાં ઔષધો અને સાધનો ભરેલો કોથલો તેને ઉચકવા આપ્યો. સુપ્રસન્ન વદનથી આદર પૂર્વક તે ગ્રહણ કર્યો. જ્યારે ત્યાંથી પ્રયાણ કર્યું, ત્યારે તે દેવે તેને કહ્યું કે, “તારે હંમેશાં મારા સરખી ક્રિયાઓ કરવી.” હવે કોઈક સમયેગામમાં જવાલા-સમૂહથી ભયંકરએવો અગ્નિ વિકર્થો એકદમ પીડાવાવાળો શોરબકોર થયો. વૈદ્ય તે ઓલવવા માટે એક મોટો ઘાસનો પૂળો હાથમાં લઈને તે તરફ જતો હતો, ત્યારે આ અહંદત્તે તેને સમજાવ્યો કે, “ઓલવવા માટે જળ-સંજોગો ઉચિત છે, તું વળી આ પૂળો કેમ લઈ જાય
વૈદ્ય - આ જન્મ-જરા-મરણ સ્વભાવવાળા આ ભયંકર ભવારણ્યમાં લીધેલાં વ્રતોનો ત્યાગ કરીને ચાલ્યો જાય છે, તો તે પણ સારા વર્તનવાલો નથી. તો તે મૌન થયો. હવે વૈદ્ય માર્ગ છોડીને ઉન્માર્ગે ચાલવા લાગ્યો, એટલે તેને દેખીને તે (અહંદદત્ત) કહેવા લાગ્યો કે, સન્માર્ગ છોડીને કાંટા માર્ગ પકડ્યો ?' મને લાગે છે કે, “તું માર્ગ ચૂકી ગયો છે.”
વૈદ્ય-આ સિદ્ધિનો માર્ગ છોડીને તું પણકેમ ભવ-માર્ગમાં ઉતર્યો? ફરી કોઈદેવકુલિકામાં એક યક્ષની પ્રતિમા બતાવી. જયારે તેની પૂજા કરવામાં આવતી હતી, ત્યારે તે અધોમુખી થઈ જલ્દી નીચે પડતી હતી. વળી પાછી તેને ઉપર સ્થાપન કરતા હતા, તો પણ પાછી નીચામુખવાળી થઈ નીચે પડતી હતી. '
અહંદત્ત - અરે ! આ તો ઘણી વિપરીત જણાય છેકે - આમ ચેષ્ટા કરે છે.
વૈદ્ય - સકલ લોકોને પૂજનીય પ્રવ્રજયાનો ત્યાગ કરીને જે પાપવાળા ગૃહકાર્યમાં જોડાય છે, તે તેનાથી વિપરીત કેમ ન ગણાય? દેવે ફરી દુર્ગધી ખાડામાં ભુંડ વિતુર્વીને શાલિધા ને છોડીને તે અતિઅનિષ્ટ વિષ્ટાયુક્તભોજન ખાતો દેખાડ્યો.
અદત્ત - આ ભુંડ અતિ કુત્સિત પ્રકૃતિવાળો છેકે, જે આ પવિત્ર આહાર છોડીને આવા પ્રકારનું અતિ અનિષ્ટ વિષ્ટાનું ભોજન કરે છે.
વૈદ્ય - તું તો એના કરતાં પણ ભંડો છે, કારણ કે, “આવા ઉત્તમ સંયમને છોડીનેદુર્ગધ મારતા અશુચિ ચરબી, આંતરડા, માંસ, મૂતર વગેરે ભરેલી મશકસમાન સ્ત્રીઓમાં રમણતા કરે છે ! ફરી એક બળદ વિદુર્થો, તેની પાસે ઉંચી જાતનું સુગંધી ઘાસ વિકવ્યું. તે બળદે આ સ્વાદિષ્ટ સુગંધી ઉત્તમ જાતિનું ઘાસ ખાવાનું છોડીને અતિ ઉંડા કૂવાના મોટા કિનારા પર ઉગેલા અતિતુચ્છસ્વાદ વગરના પૂર્વાકુરને ખાવાની ઇચ્છાથી તે તરફ મુખ કર્યું. તેમ જ તેની આગળ સ્થાપેલું સુયોગ્ય ઘાસ બે ઓષ્ટથી બળદ કૂવામાં ફેંકતો હતો.
અદત્ત - ખરેખર સાચે જ આ પશુ છે, નહિતર આવું સુંદર સહેલાઈથી મળેલું છોડીને અતિતુચ્છ દૂર્વાકરનીકેમ અભિલાષા કરે ?
વૈદ્ય - આ પશુ કરતાં પણ તું મહાપશુ સરખો છે. કારણ કે, સુખના એકાંત ફળ મળવાનો નિશ્ચય હોવા છતાં આ ચારિત્રનો ત્યાગ કરીને નરકાદિક દુઃખ આપનાર ફળવાળા વિષયસુખમાં તું રાચી રહેલો છે. આ પ્રમાણે પગલે પગલે વારંવાર નિપુણતાથી પ્રેરણા આપતા તેના વિશે શંકા થવાથી પૂછયું કે, “તું મનુષ્ય નથી.” “હવે આને સંવેગ થયો છે' -
