Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૩૪૭
બહાચર્ય વ્રત પતિ-મારિકાની કથા) કોઈક પ્રદેશમાં મોટા કુળમાં એક યુવાન દેહવાળી, ચપળતાના કારણે કુલને કલંક લગાડનાર, ખંડિત શીલવાળી એક સ્ત્રી હતી. પોતાના ઘરમાં ઘોડાના રક્ષણ કરનાર પુરુષ સાથે હંમેશાં તેને દેખતાં બોલતાં તેવા પ્રકારનો સંબંધ વૃદ્ધિ પામ્યો. પોતાના પતિની અવગણના કરવા લાગી, કુલ અને શીલ સંબંધી મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન કર્યું. આ ભવના અને પરભવના રહેલા દુઃખો માટે આત્માને તૈયારકર્યો. અગ્નિ કાષ્ઠોથી, સમુદ્ર હજારો નદીઓથી, તેમ ચંચળ ચિત્તવાળી સ્ત્રી અનેક પુરુષોથી પણ વૃદ્ધિ પામતી નથી. સ્ત્રીઓને કોઈ પ્રિય કે અપ્રિયહોતો નથી. જેમ અરણ્યમાં ગાયો નવા નવા તૃણની અભિલાષા કરે છે, તેમ આ રામાઓ પણ નવા નવા પુરુષોની અભિલાષા કરે છે. તો અશ્વરક્ષકમાં લુબ્ધ બનેલી તે સ્ત્રીએ પોતાનો પતિ આની સાથેના સ્નેહમાં વિઘ્ન કરનારો છે એમ જાણીને ઉંઘતો હતો કે પ્રમાદમાં હતો ત્યારે એકાંતમાં તેને નિધન પમાડ્યો,તેના ટુકડે ટૂકડા કરી તેનો ત્યાગ કરવા માટે પેટીમાં ભરીને મસ્તક ઉપર તે પેટી આરોપણ કરીને જ્યારે ઘરમાંથી બહાર નીકળી ત્યારે કોઈ પ્રકારે જેણે કુલરક્ષણની સજ્જડ ચિંતા રાખેલી છે. એવી કુલદેવતા તેને દેખીને રોષાયમાન બની. તે પેટી મસ્તક સાથે બરાબર ચોંટાડી દીધી. એક સરખી ધારાથી ઝરતા ચરબી. લોહી આદિથી જેનું આખું શરીર ખરડાયેલું છે, ઉદ્વેગ મનવાળી પોતાના અધમ કાર્યથી લજ્જા પામેલી જેટલામાં અટવી તરફ પ્રયાણ કરે છે, ત્યારે મૂળમાંથી નેત્રો ઉખડી ગયાં હોય, તેમ અંધભાવ પામી. વળી વસતિવાળા ગામ તરફ જવા લાગી, એટલે નેત્રો સાજાં થઈ ગયાં. પૂર્વે કોઈ વખત ન દેખ્યો હોય તેવો વૃત્તાન્ત દેખવાથી કૌતુક મનવાળા બાળકોનાં ટોળાંઓથી અનુસરતા માર્ગવાળી, વળી બાળકો પાછળ પાછળ મોટા શબ્દો કરતા અને નગરલોકો ધિક્કાર કરીને “પતિમારિકા' એમ કહીને નિર્દયપણે અતિરોષ પ્રકટ કરતા. તેને નગરના ચૌટા, શેરી, ચાર માર્ગોમાં હલકી પાડતા હતા, ચીડવતા હતા.ચાલતી ચાલતી ભિક્ષા માત્ર પણ મેળવતી ન હતી. પગલે પગલે કરુણસ્વરથી અનેક દીન પ્રલાપ કરતી હતી. તેના પિતાપક્ષના લોકોએ દેખી અને તેનો વૃત્તાન્ત જાણ્યો, એટલેતેઓ બોલ્યા કે, “શીલ ખંડન કરવું એટલે દુર્લધ્યા લાખો દુઃખની ખાણ સમાન આ મહાપાપ છે. જે કારણ માટે આ તો અહિ જ મહાઆપત્તિ પામી.” ત્યાર પછી સોમાએ માતાને કહ્યું કે, “હે માતાજી ! મેં આની જ વિરતિ ગ્રહણ કરેલી છે.” “હે પુત્રિ ! તું ખરેખર કૃતાર્થ છો, મરણાંતે પણ આ ન છોડીશ.” ત્યાર પછી થોડા આગળ ગયા, એટલે માર્ગમાં દૃષ્ટિ કરતાં ત્યાં અત્યંત અસંતોષી જેનું વહાણ ભાંગી ગયેલું છે, એવા એક મનુષ્યને જોયો. તે મનુષ્ય કોઈ પ્રકારે સમુદ્રના મધ્યભાગમાંથી કાંઠે આવેલો છે, મત્સ્યનો આહાર કરતો હોવાથી રોગી થયો છે. સર્વ લોકો તેના પરાભવ કરતા હતા.શાથી ? તો કે, લોભારૂપી સર્પ ઝેર વ્યાપેલા, ભમતા એવા તેણે કોઈક સમયે બીજાને ઠગનારા ધૂર્તલોકો પાસેથી સાંભળ્યું હતું કે –
