Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૩૭૨
ઉપદેશપદ-અનુવાદ જિનેશ્વરે કહેલો ધર્મ જ છે. માટે જો ન મેળવ્યો હોય તો તેને મેળવવો. જો તેને મેળવ્યો હોય તેનું પરિપાલન કરતા હો તો તેમાં વૃદ્ધિ કરવાનો પ્રયત્ન કરો. તેઓ ધન્ય છે કે, જેઓ અસંખ્ય લાખો સંખ્યાવાળાં તીક્ષ્ણ દુઃખોનો અંત લાવનાર એવા વચનોપદેશ-ઔષધને પ્રાપ્ત કરે છે.” ત્યાં આગળ અનેક પ્રાણીઓ પ્રતિબોધ પામ્યા અને પોતાના ઘરે પાછા ફર્યા.
આ પ્રમાણે બોધ પામ્યા પછી કેટલાક કાળે ધર્મરુચિ તે ખરેખર નામથી અને ગુણથી સાચા ધર્મરુચિ અણગાર છે. માસક્ષપણના પારણાના દિવસે પ્રથમ પોરિસીમાં સ્વાધ્યાય કરવામાં તેમનું મન અક્ષીણ પ્રવૃત્તિવાળું હતું. બીજી પોરિસીમાં ધ્યાનયોગ કરીને, ત્રીજી પોરિસીમાં પાત્ર-પડિલેહણાદિક વિધિ કરીને ઈર્યાસમિતિની સાધવાની પૂર્વક તેણે ચંપાનગરીમાં પ્રવેશ કર્યો. કુદરતી તે દિવસે નાગશ્રીને ભોજનાદિક તૈયાર કરવાનો વારો આવ્યો. કોઈ પ્રકારે પ્રમાદથી તે નાગશ્રીએ એક કડવી તુંબડીનું ઘણા રસવાળું, ઘણા તીખા, મધુર રસવાળાં દ્રવ્યોથી મિશ્રિત શાક તૈયાર કર્યું. કોઇક તેવા મુજોગ દોષથી તે વિષરૂપ બની ગયું. તેની ગંધથી તેણે જાણી લીધું અને વિલખી બનેલી તે ચિંતવવા લાગી કે, મારા કુટુંબની અંદર આવું શાક બનાવ્યાની ખબર પડશે, તો મારી આબરૂ કેવી ખરાબ થશે ? ધિક્કાર થાઓ મને. જો મારી બીજી નણંદ-ભોજાઈઓને આવી રસોઈ કર્યાની ખબર પડશે. તો મારી નિંદા-હલકાઈ કરવામાં તેઓ કશી કચાશ નહિ રાખશે અને કદાપિ તેમ કરતાં તેઓ અટકશે નહિ. તો હવે કોઈ ન જાણે તેવા ગુપ્ત સ્થળમાં તેને સંતાડીને ઘરના એક સ્થળમાં હાલ મૂકી રાખું.” એમ વિચારીને સ્થાપન કર્યું અને ત્યાર પછી તરતજ બીજી સ્વાદિષ્ટ તુંબડી લાવી સમારીને ઘણાં મોટા સંભાર ભરીને શાક વઘાર્યું, સ્નાન કરી પવિત્ર વસવાળી થઈ તેણે બ્રાહ્મણોને જમાડ્યા. (૫૦)
ત્યાર પછી અનુક્રમે તે બ્રાહ્મણીઓએ પણ ક્રમસર ભોજન કર્યું. ઘરના સર્વ માણસો જમી રહ્યા પછી દરેક પોતપોતાના કાર્યમાં લાગી ગયા. એટલામાં ધર્મચિ સાધુ ઊંચા, મધ્યમ, નીચ કુલો-ઘરોમાં આહાર માટે ભ્રમણ કરતા કરતા નાગશ્રીને ત્યાં આવ્યા. નાગશ્રીએ દૂરથી આવતા અને પોતાના ઘરમાં પ્રવેશ કરતા દેખીને ઉગ્ર પ્રમોદથી પેલા કડવી તુંબડીના શાકને ઠેકાણે પાડવા-આપી દેવા ઉતાવળી ઉતાવળી આસન પરથી જલ્દી ઉઠીને તે કડવી તુંબડીનું શાક લાવીને રસોડામાં પ્રવેશ કર્યો. ધર્મરુચિ સાધુના પાત્રામાં સમગ્ર રસવાળું તે શાક ઠાલવી દીધું. “મારે આટલું પૂરતું છે, હવે વધારે આહારની જરૂર નથી' એમ કહીને તે ઘરેથી બહાર નીકળીને જે ઉદ્યાનમાં આચાર્ય રહેલા હતા, ત્યાં પાછા આવ્યા. તે આચાર્યની નજીકના સ્થળમાં રહીને “ઇરિયાવહિયં વિધિ કરીને ભોજન-પાની કરતલમાં રાખીને આચાર્યને બતાવવા લાગ્યા. તેની ઉગ્ર અશુભ ગંધથી પરવશ થયેલા ધ્રાણેન્દ્રિયવાળા આચાર્ય વિચારવા લાગ્યા કે, “ઝેરયુક્ત ભોજન છે, નહિતર આવા પ્રકારની ખરાબ ગંધ ન હોય. હથેલીમાં એક બિન્દુ માત્ર લઈને જ્યાં દેખે છે, તો તેજ પ્રમાણે ઝેરવાળું છે. ત્યારે આચાર્ય ભગવંતે ધર્મરુચિને કહ્યું કે, “જો તું આનું ભોજન કરીશ, તો અકાલ મૃત્યુ પામીશ, માટે બહાર સ્પંડિલભૂમિમાં જઈ ત્યાં નિરવ શુદ્ધ સ્થાનમાં પરઠવી દે. અને બીજો પ્રાસુક એષણીય શુદ્ધ આહાર ગવેષણા
