Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૩૭૫ જે સમયે કન્યાના હાથનો લગારસ્પર્શ થયો, ત્યારથી સાગરના શરીરમાં મસ્તકશૂલ, દાહવાળો જવર એવો ઉત્પન્ન થયો કે, જાણે ઝેરી સર્પે અથવા વીંછીએ ડંખ માર્યો હોય, અથવા અગ્નિથી સીલો હોય, તેવા પ્રકારનું તે સમયે અતિઆકરું દુઃખ ઉત્પન્ન થયું. લજ્જાને આધીન બની તે ક્ષણે તો તે મૌન બેસી રહ્યો. જ્યારે શયન-સમય થયો, તે સમયે અચાતલમાં બેઠેલા તેની પાસે ક્ષોભાયમાન સ્નેહસમુદ્રવાળી સુકમાલિકા સર્વ અંગોને અલંકૃત કરી, ધીમે ધીમે તેની પાસે સૂઈ ગઈ, ત્યારે જાણે સ્વર્ગમાંથી અપ્સરા ઉતરી આવેલી હોય તેવી જણાતી હતી.
હવે ફરી પણ તેના અંગના સ્પર્શથી વિષાદ પામેલો ચિંતવવા લાગ્યો કે હવે આનો વિરહ કરનાર ક્ષણ મને ક્યારે પ્રાપ્ત થશે ?” ત્યારે સુખે નિદ્રા કરતી તેને છોડીને શયામાંથી ઉભા થઈને જાણે મરણથી છૂટ્યો હોય, તેમ કાગડાની જેમ તે ઘરથી ઘણે દૂર દૂર પલાયન થયો. તે ક્ષણે નિદ્રામુક્ત બનેલી અને સાગર-પતિને ન દેખતી પતિવિરહિણી ચારે બાજુ જોવા લાગી.વાસગૃહનું દ્વાર દેખ્યું, તો ખુલ્લું દેવું. શોકાતુર મનવાળી હથેલીમાં મુખ ઢાળીને ઉદ્વેગથી ચિંતવવા લાગી કે-“મેં કે બંધુલોકોએ તેવો કોઈ અવિનય કર્યો નથી, તો ક્યા મારા દુર્ભાગ્યના દોષથી તે દૂર ચાલ્યા ગયા. આ પ્રમાણે ઝુરતી, રુદન કરતી, કરુણ સ્વરર્થી વિલાપ કરતી, અગ્નિમાં શેકાતી હોય, તેમ તેણીએ બાકીની રાત્રિ પસાર કરી. રાત્રિ પૂર્ણ થઈ, પ્રભાત થયું, એટલે દાસીને બોલાવીને માતાએ કહ્યું, “તું જા, સુકુમાલિકા અને તેના પતિ માટે મુખશુદ્ધિ કરવા માટે તેને દાતણ-પાણી આપ.” જેટલામાં તે દાસી તેનાં વાસઘરમાં ગઈ ત્યાં તેને વિલખી દષ્ટિવાળી અને મનમાં કંઈક ઉંડી ચિંતા કરતી દેખી. દાસીએ તેને પૂછ્યું કેઅત્યારે તું આમ કેમ ઝુરે છે?” ત્યારે તે કહેવા લાગી કે-“સાગર મને સૂતેલી મૂકીને ક્યાંઈક ચાલ્યા ગયા. વૃત્તાન્ત જાણીને દાસીએ તેના માતા-પિતાને જે પ્રમાણે બન્યું, તે કહી જણાવ્યું. ત્યાર પછી સાગરદત્ત સાગર ઉપર ક્રોધ કરતો જિનદત્તના ઘરે જઈને કહેવા લાગ્યો કે, “અરે ! આ તમારા પુત્રને ઉચિત છે કે, નિર્દોષ સુકુમાલિકાને છોડીને ચાલ્યો ગયો ! સાગરે જે કંઈ પણ કર્યું છે, તે તેના કુલને ઉચિત ન ગણાય. એવો ત્યાગ કરવાનો કોઇ કાળ નથી, તેમ યુક્ત પણ નથી. આજે તેણે જે કર્યું છે, તે ઉત્તમકુલીન જનને યોગ્ય ન ગણાય. અતિનિસ્પૃહ માનસવાળો તે આ પ્રમાણે ઘણાં ઉપાલંભ-ઠપકા આપીને રહેલો છે, એટલે પિતાએ સાગરપુત્રને કહ્યું કે, “હે સાગરપુત્ર ! ઘરજમાઈપણું સ્વીકારીને તું સાગરદત્તના ઘરેથી પાછો આવ્યો, તે કાર્ય અઘટિત થયું.” ત્યાર પછી સાગરપુત્રે પિતાને કહ્યું કે, “પર્વતના શિખર પરથી નીચે પતન પામવા સમાન, જળમાં પ્રવેશ કરવા સમાન, ઝેર ખાવા સમાન બીજું ગમે તે કાર્ય કરીશ, સાગરદત્તના ઘરે કદાપિ આ ભવમાં તો પ્રવેશ નહીં કરીશ. તે સુકુમાલિકા નામથી માત્ર પ્રસિદ્ધિ પામેલી છે, પરંતુ તે પિતાજી ! તેના હસ્તનો સ્પર્શ માત્ર કરવાથી પણ ભયંકર દાહવર મને ઉત્પન્ન થયો છે. દીવાલના આંતરે ઉભો રહેલો સાગરદત્ત તેણે કહેલું સર્વ સાંભળે છે, આ કારણે સાગરદત્ત પોતે પણ ઘણી લજ્જાવાળો બન્યો. પોતાની પુત્રીનું આવું પ્રમાણવાળું દુર્ભાગ્ય સાંભળીને જિનદત્તના ઘરેથી નીકળી ગયો અને પોતાના ઘરે જઈને સુકુમાલિકાને પોતાના ખોળામાં બેસાડીને આ પ્રમાણે કહેવા લાગ્યો કે, “અવિનય કરનાર
