Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૩૯૧
જ્ઞાનની વૃદ્ધિ થાય, તેનાથી સર્વ પ્રવૃત્તિઓમાં લાભ-નુકશાન ગુણ કે દોષનું અવલોકન કરતાં ગુણ-ગૌરવના પક્ષનો આશ્રય કરીને પ્રવૃત્તિ કરતા રહે ત્યાર પછી વગર સ્ખલનાએ કલ્યાણની શ્રેણિ પ્રાપ્ત કરીને પરમપદ મોક્ષને ભજનારા થાય છે. (૯૭૫)
હવે ખોટા આગ્રહનું ફળ કહેવાની ઇચ્છાવાળા કહે છે
-
-
૬૭૬
ધર્મપ્રવૃત્તિમાં મને લાભ કે નુકશાન થશે, તેના જ્ઞાન વગરના મિથ્યા અભિનિવેશવાળા કેટલાક પોતાની બુદ્ધિ-કલ્પનાથી ધર્મનું આચરણ કરનાર હોવા છતાં યથાર્થ ગરુવચનના ઉપયોગ- શૂન્યપણે માત્ર શરીરના વ્યાપારરૂપ અનુષ્ઠાનમાં અતિશય આદર કરનારા ગીતાર્થ ગુરુની આજ્ઞામાં રહેવારૂપ ગુરુકુલવાસનો ત્યાગ કરે છે, તેમાં ઘણી અલ્પકર્મનિર્જરા થાય છે. કારણકે, તેને મહાભારી મિથ્યાત્વમોહાદિક કર્મનો વિપાક પ્રાપ્ત થયેલો છે, તે દોષના કારણે ગુરુકુલ વાસમાં રહી શકતો નથી. (૯૭૬)
ગુરૂકુલવાસનો ત્યાગએ અલ્પકર્મ નિર્જરા છે
-
અહિં બાહ્યયોગ ત્યાગ કરવામાં જેવું થાય છે, તે કહે છે -
—
૬૭૭
આહારના બેંતાળીશ દોષ રહિત શુદ્ધ આહાર ગ્રહણ કરવા રૂપ ભિક્ષાવૃત્તિ આદિશબ્દથી વિચિત્ર દ્રવ્ય ક્ષેત્રાદિકના અભિગ્રહ સેવન કરવા. વળી બીજા સાધુઓના સમ્યગ્ આચારોમાં પ્રયત્ન-આદર કરનારા કેટલાક સિદ્ધાન્તનો મર્મ ઊંડાણથી ન સમજનારા ગુરુકુલવાસનો ત્યાગ કરનારા અને આદિશબ્દથી સૂત્રપોરિસી, અર્થપોરિસી, રત્નાધિકનો વિનય, વૈયાવૃત્ય આદિનો ત્યાગ કરવો, તે શૈવસાધુ પાસેથી મોરના પિચ્છા લેવા માટે તેનો ઘાત કર્યો,પરંતુ પોતાના ચરણનો સ્પર્શ થાય, તો આશાતના-પાપ લાગે, તે કારણે પગના સ્પર્શનો પરિહાર કર્યો, તેના સમાન અહિં ધર્મ-વિચારમાં ગુરુકુલ-વાસ છોડનાર સમજવો. કહેવાનો અભિપ્રાય એ છે કે - કોઈક, જેને જિનવચન યથાર્થ પરિણમેલું નથી,તે ગુરુકુલવાસમાં તેવા પ્રકારની ભિક્ષાશુદ્ધિ ન દેખવાથી, પંચકલ્પભાષ્ય સૂત્રની શ્રદ્ધા ન કરતો શુદ્ધાહારનો અર્થી ગુરુકુલવાસીનોત્યાગ કરીને ગીતાર્થ ગુરુની નિશ્રા વગર વિહારનું અવલંબન લે છે, તે પ્રસ્તુત ભીલના પગના સ્પર્શ તુલ્ય ઘણા દોષ અને અલ્પગુણવાળો સંભવે છે. તેમાં ‘કાલ વિષમ છે, સ્વપક્ષ-સ્વગચ્છ વિષયક દોષો ઉત્પન્ન થાય, તો યતિધર્મના અધિભૂત ઉદ્ગમ, ઉત્પાદનનાએ ષણાશુદ્ધિ એમ ત્રણ શુદ્ધિનો ભંગ થાય, તો પણ આહાર ગ્રહણ કરવો એમ પ્રકલ્પસૂત્રમાં કહેલું છે,' અહિં યતિધર્મના આદિ સ્વરૂપ ઉદ્ગમ,ઉત્પાદનના, એષણા શુદ્ધિ રૂપ ત્રણ ભાંગા વિનાશ પામે છે, તે પ્રકલ્પનો અપવાદ સમજવો.
શબર દૃષ્ટાંત
શબર દૃષ્ટાંત વિસ્તારથી આ પ્રમાણે જાણવું. કોઈક પ્રસંગે કોઈક ભીલને ધર્મશાસ્ર શ્રવણ કરતાં એમ જાણવામાં આવ્યું કે - ‘તપોધન-શૈવસાધુઓને પગથી સ્પર્શ થઈ જાય, તો મહાઅનર્થ-મહાપાપ બંધાય છે.' તેવા સાંભળેલા ધર્મશાસ્ત્રને બરાબર ખ્યાલમાં રાખતાં તેને કોઈક વખત મોરના પિચ્છાની જરૂર પડી બહાર તેની ઘણી તપાસ કરાવી, પરંતુ ક્યાંયથી
