Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૪૦૩ સાથે મહારથિકો, હાથીઓ સાથે હાથીઓ લડવા લાગ્યા. સમુદ્રના પુષ્કળ પાણીથી અલ્પ નદી જળ જેમ દૂર ફેંકાઈ જાય, તેમ ક્ષણવારમાં સામાઆવેલા તે રાજા વડે ચંદ્રરાજાનું અલ્પ સૈન્ય ખેદાનમેદાન રૂપ બની ફેંકાઈ ગયું. એટલે હવે પવન સરખા વેગવાળા ઉંચા અશ્વોથી જોડાએલા રથમાં આરૂઢ થયેલ રોષાગ્નિથી બળતો હોવાથી ન દેખી શકાય તેવો ચંદ્રરાજા જાતે જ લડવા તૈયાર થયો.
ત્યાર પછી ભાલાથી હણાએલા હાથીઓની ચીસથી બાકીની હાથીઓની શ્રેણીને તોડતા, મોગરના પ્રહાર કરીને વધ કરતા, ઘોડેસ્વારોએ બાણશ્રેણીને વરસાવી જેણે અશ્વોના સમૂહને ત્રાસ પમાડેલા છે, સતત હાથીઓની પંક્તિઓને વિંધી નાખવાથી પાયદળ-સેના પલાયન થવા લાગી. કેસરીસિંહ જેમ હરણના ટોળાંને, તેમ ચંદ્રરાજાએ શત્રુસૈન્યને ભગાડી મૂક્યું. એટલે અત્યંત કોપાયમાન થયેલો મહેન્દ્રસિંહ જીવિતથી નિરપેક્ષ બની ઉભો થયો અને વનના હાથીઓ માફક લાંબા કાળ સુધી તે બંનેનું યુદ્ધ ચાલ્યું. મહામુશીબતે ગદાના ઘાતથી મૂછ પામેલો તે છલ પામીને ભવિતવ્યતાના નિયોગથી મહેન્દ્ર રાજાએ ચંદ્રરાજને બાંધ્યો. “અરે ! સુપુરુષ શાબાશ શાબાશ ! આજે તેં સુભટવાદનો નિર્વાહ બરાબર કર્યો' એમ બોલતા તેના જીવની રક્ષા માટે મંત્રીને અર્પણ કર્યો. ચંદ્રનું સૈન્ય જયારે પલાયન થઈ રહેલું હતું, ત્યારે એકદમ ત્યાં જઈને હટારવ કરતી રતિસુંદરીને મહેન્દ્રસિંહે પકડી. ચંદ્રરાજથી છોડાવેલી અને પોતાને રતિસુંદરી પ્રાપ્ત થવાથી આનંદ પામેલો તે રાજા હવે પોતાના નગરે પહોંચ્યો.
“હે સુંદરિ ! તેં સાંભળ્યું હશે કે, “તારા વિષે મારો એટલો અનુરાગ થયો છે કે, તે કારણે મારે આવો યુદ્ધનો પ્રયાસ કરવો પડ્યો છે. તો હવે તારા પ્રસાદથી આ પ્રયાસ-વૃક્ષ ફળવાળું થાઓ, હે સુંદરાંગિ ! હવે તું આ કુરુદેશનું સ્વામિનીપણું સ્વીકાર' હવે ચંદ્ર-પ્રિયા રતિસુંદરી વિચારવા લાગી કે, “આ પાપી સંસારના સ્વભાવને ધિક્કાર થાઓ કે, “આ મારું રૂપ પણ આ પ્રમાણે અનેક આત્માઓને અનર્થ કરનારું થયું. વળી આ મારા નિમિત્તે મારા પતિ પ્રાણના સંશયમાં પડ્યા, વળી આણે પણ લજ્જાનો ત્યાગ કરી આ પ્રમાણે નરકમાં પડવાની અભિલાષા કરી. મારું ચિત્ત જાણ્યા વગર કામગ્રહથી મૂંઝાએલા આણે શા માટે નિરર્થક ઘણા જીવોનો સંહાર કર્યો ? વધારે શું કહેવું? ખરેખર તે લોકો ધન્ય છે કે, “જેઓ ઉત્તમ મુક્તિને પામ્યા છે ! જ કારણથી તેઓને અલ્પ પણ દુઃખનું કારણ હોતું નથી. આવા પાપચરિત્રવાળાઓ પાસે હવે શીલનું રક્ષણ કેવી રીતે કરવું ? અથવા તો “અશુભ સમયે કાલ હરણ કરવાનું નીતિશાસ્ત્રમાં કહેલું છે. તો હવે તેને સમજાવટ પૂર્વક કાલક્ષેપ કરાવું. હવે એટલો કામલુબ્ધ થયેલો છે કે, હવે સમજાવ્યા સિવાય નિવારણ કરવો શક્ય નથી. એ પ્રમાણે વિચાર કરીને હવે તે કહેવા લાગી કે, “તમારો મારા ઉપર ગાઢ રાગ થયો છે, તો હવે હું તમારી પાસે કંઈક પ્રાર્થના કરું, તેનો ભંગ ન કરશો. ત્યારે રાજાએ રતિસુંદરીને કહ્યું કે, “હવે આ મારા જીવ ઉપર તારો સંપૂર્ણ અધિકાર છે, તો પછી આમ કેમ બોલે છે ? તે સુંદર ! જે કોઈ મસ્તક આપે, તેની પાસે નિપુણતાથી પ્રાર્થના કરવાની હોય ખરી ? અથવા આ ત્રણ લોકમાં જે દુર્લભ વસ્તુ હોય, તેની માગણી કરે, તો પણ મારા જીવને તણખલા સમાન ગણી
