Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૩૮૫
કરવતપર્વત ઉપર આજ રાત્રે નેમીશ્વર ભગવંત નિર્વાણ પામ્યા' તરત જ તે ચારે પાછા ફર્યા અને ત્યાં આવ્યા છે, જ્યાં યુધિષ્ઠિર મુનિ હતા. તેઓએ નિર્ણય કર્યો કે, હવે જીવન-પર્યત ભોજન-પાણીનો ત્યાગ કરવો. ભાવના ભાવના લાગ્યા કે-કર્મની ચેષ્ટાઓ વિષમ છે કે, ‘આપણા આવા પરાક્રમના પ્રયત્ન હોવા છતાં ભગવંતનાં દર્શન કરવાના આપણા મનોરથો ફળીભૂત ન થયા. હવે જિનેશ્વરના વિરહરૂપી ભયંકર અગ્નિથી દાઝેલા એવા આપણને જીવિતનું શું પ્રયોજન છે ? માટે હવે “શત્રુંજય ઉપર જઈને અનશન કરવું. ત્યાં જઈને બે મહિનાની સંખના કરી. ઉત્તમ જ્ઞાન દર્શન-કેવલજ્ઞાન દર્શન ઉત્પન્ન કરીને સિદ્ધિગતિ પામ્યા. દ્રૌપદી સાધ્વી પણ સામાયિકાદિ અગિયારે અંગો ભણીને છેવટે માસક્ષપણનું અનશન કરી કાલધર્મ પામી. દસ સાગરોપમની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિવાળા બ્રહ્મદેવલોકમાં ઉત્પન્ન થઈ, ત્યાંથી ચ્યવીને મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં સિદ્ધિ પામશે. અહિં પ્રસંગોપાત્ત નાગશ્રી અને ધર્મરુચિનું જન્માંતરો સહિત ચરિત્ર જણાવ્યું (૩૪૪) ધર્મરુચિ કથાનક પ્રસંગ સમાપ્ત. (૬૪૮ મુ.ગા.)
મનોગુતિ વિષયક ઉદાહરણ ૬૪૯ -મનોગુપ્તિ સંબધી ઉદાહરણની વક્તવ્યતામાં કોઈક સાધુ ધર્મ-ધ્યાન અથવા શુક્લધ્યાન રૂપ શુભ ધ્યાનમાં સજ્જડ એકાગ્ર મનવાળા હતા. કોઈક વખતે ઇન્દ્ર તેમની પ્રશંસા કરી. તે વાતમાં શ્રદ્ધા ન કરનાર એક દેવ ત્યાં આવ્યો. કાયોત્સર્ગમાં રહેલા તે સાધુને દેવે દેખ્યા. દેવે સાધુના માતા-પિતા વિમુર્તીને કારુણ્ય પ્રદર્શિત કરનારા અનેક વિલાપો કર્યા. “હે પુત્ર ! તારા વગર અમે જીવી શકવાના નથી. માટે તું વચન માત્રથી અમને બોલાવ, અમારા ઉપર કૃપાવાળો થા.” જયારે માતાપિતાના કરુણ વચનથી ક્ષોભિત થયો નહિ, એટલે દેવે બીજા પુરુષ સાથે સ્નેહ કરતી, સમગ્ર શરીરે આભૂષણોથી અલંકૃત બનેલી, વળી તે સાધુની અભિલાષા કરતી અત્યંત પતિસ્નેહ પ્રદર્શિત કરતી તેની ભાર્યા વિકર્ણી. તો પણ મુનિ ક્ષોભ ન પામ્યા અને મનોગતિથી ચલાયમાન ન થયા, ત્યાર પછી દેવે પોતાનું સ્વાભાવિક રૂપ વિકવ્યું અને મુનિને વંદના કરી.” “તમોએ તમારે જન્મ સફળ કર્યો. આપનો આચાર બરાબર આચર્યો. આપની મન-નિરોધ પ્રવૃત્તિ ઘણી દઢ છે. બીજો કોણ આ પ્રમાણે આ લોક અને પરલોક-વિષયક નિસ્પૃહતા ટકાવી શકે ?' એ પ્રમાણે દેવે મુનિની સ્તુતિ કરી. ત્યાર પછી લોકમાં સાધુની પ્રશંસા થઈ કે, “આ મહાત્માને આમ ઉપસર્ગ થવા છતાં ચિત્ત ચલાયમાન ન થયું !” (૬પર)
(વચનગુમિ-વિષયક ઉદાહરણ) ૬૫૩-૬૫૮ કોઈક સાધુ પોતાના પૂર્વ સગા-વહાલાને મળવા માટે કોઈક ગામ તરફ જવા નીકળ્યા હતા. જતાં જતાં માર્ગમાં ચોરોએ સાધુને પકડ્યા. તેને છોડી મૂકતા ચોરના સેનાપતિએ કહ્યું કે - “અમે અહીં રહેલા છીએ-એમ તારે કોઈને ન કહેવું.” જેટલામાં થોડો માર્ગ કાપ્યો એટલામાં એક વિવાહ કરવા જતી જાન સામે મળી, તેમાં સાધુના સ્વજનો મળી ગયા. માતા-પિતા, બધુ, ભગિની આદિ વચમાં મળી ગયા, તેથી હવે સાધુ પાછા ફર્યા. સાધુ
