Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૩૮૩
પોતાની નગરી તરફ ચાલ્યા. પોતાના અને પાંડવોના રથ મળી છ રથો ચાલવા લાગ્યા.
હવે જે સમયે યુદ્ધમાં પાંચજન્ય શંખ ફૂંકીને વગાડ્યો હતો, ત્યારે તે દ્વીપના ભરતક્ષેત્રની ચંપાપુરીમાં કપિલ નામના વાસુદેવ હતા, તથા તે નગરીની બહાર મુનિસુવ્રત નામના તીર્થકર ભગવંત સમોસર્યા હતા. ધર્મ સાંભળ્યા પછી છેવટે શંખનો શબ્દસાંભળ્યો, ત્યારે વિલખા થયેલા વાસુદેવ વિચારવા લાગ્યા કે, અહિં બીજા વાસુદેવ કેમ થયા ? કોઈ બીજા પાસે આ પાંચજન્ય ન હોય. ત્યારે જિનેશ્વરે તેને કહ્યું કે – “આમ બન્યું નથી કે બનશે નહિં કે, એક ક્ષેત્રમાં બે જિનેશ્વરો કે, ચક્ર વર્તાઓ, કે વાસુદેવાદિ સાથે બંને હોય ભગવંતે કપિલ વાસુદેવને કહ્યું કે, જંબુદ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાંથી હસ્તિનાગપુરના પાંડુરાજાના પાંચે પુત્રોની ભાર્યાને કોઈ પૂર્વનો પરિચિત દેવ પદ્મનાભ રાજા માટે લાવ્યો છે, તો તારવતી નગરીથી પાંડવો અને કૃષ્ણ તેને ખોળવા માટે એકદમ અપરકંકા નગરીએ આવ્યા છે, તે પદ્મનાભ સાથે તેઓનો સંગ્રામ ચાલુ થયો. તે સમયે આ પાંચજન્ય નામનો મહાશંખ વગાડ્યો, તે વચન સાંભળીને તેનાં દર્શન માટે ઉત્સુક બનેલ તે કપિલ વાસુદેવ ઉભો થાય છે. (૩૦૦) ત્યારે સુવ્રત જિનેશ્વર ભગવંતે તેને કહ્યું કે - કદાપિ બે જિનો, ચક્રીઓ, વાસુદેવો કે બળદેવો એકઠા થતાં નથી, તો પણ તને કૃષ્ણ વાસુદેવના છત્ર, ધ્વજારૂપ ચિહ્નોનાં દર્શન થશે તરત જ હાથી પર આરૂઢ થઈને સમુદ્ર-કિનારે પહોંચ્યો અને લવણસમુદ્રના મધ્ય ભાગમાં તેઓ પહોંચ્યા, ત્યારે તેમને દેખીને અતિહર્ષ પામ્યો. ચિંતવ્યું કે, પોતાના સમાન પ્રધાન પુરુષનાં મને દર્શન થયાં.
ત્યાર પછી કપિલ વાસુદેવે પણ પોતાનો પાંચજન્ય શંખ ફુક્યો, એ પ્રમાણે બીજાએ પણ શંખનો પ્રત્યુત્તર શંખ ફૂંકીને આપ્યો. આમ શબ્દ દ્વારા તેમનું મિલન થયું. કપિલ વાસુદેવે
આ પદ્મનાભ મહાઅપરાધી છે -એમ કહીદેશનિકાલ કર્યો અને આજ્ઞા પામેલા તેના પુત્રનો રાજયાભિષેક કર્યો. તેઓ સર્વે બે લાખ યોજન-પ્રમાણ લવણસમુદ્રનું ઉલ્લંઘન કરીને ગંગા મહાનદીના પ્રવેશમાર્ગમાં પણ પહોંચ્યા. કૃષ્ણ પાંડવોને કહ્યું કે, તમે ગંગાનદીને ઉતરો. હું ક્ષણવાર લવણસમુદ્રના સ્વામી સુસ્થિત દેવને મળી લઉં. પાંડવો આદરથી નાવડીની ગવેષણા કરી, તેમાં આરૂઢ થઈને જેટલામાં ઉતરતા હતા, એટલામાં તેઓને પરસ્પર વાતો થઈ કે, કૃષ્ણ મહાબળવાળા છે, માટે તેઓ ગંગાનદી ઉતરી શકે છે કે નહિ, તેની પરીક્ષા કરીએ” પાંડવોએ નાવડી આ કાંઠે સ્થાયી રાખી, કૃષ્ણને લેવા માટે સામે ન મોકલી. કિનારે પહોંચેલા પાંડવો કુતૂહલથી ત્યાં કૃષ્પણની રાહ જોઈને નદી-કિનારે ઉભા રહેલા હતા, એટલામાં કૃષ્ણ સારથિ-સહિત રથને એક બાહુથી ઉચક્યો અને બીજા બાહુ-હાથથી દુર્ધર ગંગા-નદીને તરવા લાગ્યા, પરંતુ જયાં નદીના મધ્યભાગમાં આવ્યા, એટલે ખૂબ થાકી ગયા. ત્યાં ગંગાદેવીએ સ્થાનની રચના કરી, થોડો સમય વિશ્રાંતિ લઈને પછી ચાલવા લાગ્યા. કિનારે પહોંચીને પાંડવોને દેખ્યા, એટલે તેમને કહ્યું કે, “અરે પાંડવો ! તમે ઘણા બળવાન છો કે, કષ્ટ વગર નદીનો પાર પામી ગયા, મને કિનારે પહોંચતાં અત્યંત પરિશ્રમ ઉત્પન્ન થયો, મહામુશીબતે હું નદી પાર પામી શક્યો. “હે સ્વામી ! અમે તો નાવડીથી ગંગા ઉતર્યા છીએ, પરંતુ તમારું
