Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૩૬૦
ઉપદેશપદ-અનુવાદ વગેરે ભેજવાળા સાધુઓની અન્ન-પાન આપીને તેમની સાધનામાં મદદગાર બનવા રૂપ વૈયાવૃત્ય મારે જ દરરોજ કરવું, પરંતુ મારે કોઈ દિવસ બીજાના ઈચ્છાકારના વિષયભૂત ન બનવું-અર્થાત્ મારું કાર્ય મારે બીજા પાસે ન કરાવવું.”
આ પ્રમાણે ગ્રહણ કરેલા અભિગ્રહવાળો તે નિધિલાભથી પણ અધિક સંતોષને સંઘની અંદર વેયાવચ્ચ કરનાર તરીકે પ્રસિદ્ધિ પામ્યો. તે વખતે સૌધર્મના ઇન્દ્ર નંદિષેણ મુનિના વેયાવચ્ચ ગુણની પ્રશંસા કરી. ત્યારે શક્રની પ્રશંસામાં અશ્રદ્ધા કરનાર એકદેવ અહિં આવ્યો. તે દેવ બે સાધુનાં રૂપો વિકર્યાં. તેમાંથી એક સાધુ ગ્લાન બન્યો અને જંગલમાં રહ્યો. બીજો જયાં નંદિષેણ સાધુ હતા, ત્યાં ઉપાશ્રય ગયો. (૬૨૫).
ત્યાં જઈને નંદિષેણ સાધુને કહ્યું કે - “અટવીમાં એક બિમાર સાધુ પડેલા છે જે કોઈ વૈયાવચ્ચ કરવાની અભિલાષાવાળા તે જલ્દી ઉભા થાવ, તેમાં ઢીલ ન કરો. તે વચન નંદિષેણ મુનિએ સાંભળ્યું. આ સમયે પોતે છ૪તપના પારણા માટે સર્વ સંપન્કરી નામની પ્રથમ ભિક્ષા વિશેષ લઈને આવ્યા હતા. પારણું કરવા બેઠા હતા. પ્રથમ કોળિયો હાથમાં લીધેલો હતો. જેવું દેવનું વચન કાને પડ્યું કે, તરત જ ઉતાવળા ઉભા થઈને પૂછવા લાગ્યા કે, “બોલો, ત્યાં કઈ વસ્તુનું પ્રયોજન છે ?” ત્યાં સન્નિવેશમાં પાણી નથી, એટલે પાણીની જરૂર છે.” એટલે નંદિષેણ મુનિ ઉપાશ્રયેથી નીકળીને પાણીની ગવેષણા કરવા નીકળ્યા. ત્યાં બે ઉપવાસવાળા હોવાથી, તરસ-ભૂખથી દુર્બલ કુક્ષિવાળા પાણી માટે ભ્રમણ કરતા હતા, પરંતુ આ દેવ દરેક જગો પર પાણી ન કલ્પે તેવું અશુદ્ધ કરી નાખે છે. આ સાધુ તે અશુદ્ધ પાણી ગ્રહણ કરતા નથી, તેમ તેને કહેતા નથી કે, કેમ આમ કરે છે ?
આ પ્રમાણે એક વાર, બીજી વાર શાસ્ત્રાનુસાર પાણી ગ્રહણ કરવા માટે ફર્યા, પરંતુ તે સ્થાનમાં પાણીની પ્રાપ્તિ ન થઈ. ત્રીજી વખત પાણી મળી ગયું. હવે નંદિષેણ મુનિ ગ્સાનસાધુની અનુકંપા-ભક્તિથી ઉતાવળા ઉતાવળા માંદા સાધુ પાસે ગયા. ત્યાં જતાં જ તે ગ્લાનસાધુ અતિશય આક્રોશ કરી કઠોર, આકરા, નિષ્ફર વચનો વડે જેમ-તેમ બોલવા લાગ્યા. વળી ભવાં ઉપર ચડાવી, ચહેરો ક્રોધવાળો કરીને આક્રોશવાળાં વચનો કહેવા લાગ્યા કે, “હે મંદભાગ્યાવાળા ! અલ્પપુણ્યસ્કંધવાળા ! હુંકથી ફોતરાં ઉડી જાય, તેવા અસાર તુચ્છ પુણ્યવાળા ! હું વૈયાવૃત્ય કરનારો છું.” એવા નામથી પ્રસિદ્ધિ પામવાની અભિલાષાવાળો છે, પણ તેવો ગુણોને તો ધરાવતો નથી. ભોજન કરીને પછી અહિં આવ્યો. મારી આ માંદગીની અવસ્થા દેખ્યા પછી પણ તું હજુ ભોજન કરવાના લોભવાળો છે.” (૩૧).
આવા પ્રકારનાં અતિ આકરાં વચનોને પણ તે અમૃતસમાન માનતો હતો. “ગામના દુર્જર પુરુષોનાં આક્રોશ વચનો સાંભળવામાં આવે, પદાર્થ ખૂંચવી લે, તર્જના કરે, ભય પમાડે, ભયાનક શબ્દોથી હાસ્યકરે, તો પણ શાન્તભાવથી સહન કરે, સુખ-દુઃખમાં સમાનભાવ રાખે, તે ભિલુક-સાધુ કહેવાય' આ સર્વે સૂત્રવાસિત અંતઃકરણ હોવાથી તે નંદિષેણમુનિ આદરસહિત તેમના પગમાં પડ્યા અને ખમાવા લાગ્યા કે, “મારો અપરાધ માફ કરો, ફરી આમ નહિ કરીશ.” એમ કહીને પોતાનાં મલ-મૂત્રથી તે સાધુની કાયા ખરડાયેલી
