Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૩૩૮
ઉપદેશપદ-અનુવાદ આપણે નક્કી કરવો.
આ પ્રમાણે વિવાહ કરવાનું નક્કી કરીને ચોમાસાના કાળમાં પોતાના સ્થાનકે ગયા. અનુક્રમે કેટલાક સમય પછી ધનશેઠને ત્યાં પુત્રનો જન્મ થયો. વળી શંખને ત્યાં શરદચંદ્રના બિંબ સમાન વદનવાળી આલાદ આપનાર પુત્રી જન્મી. બંને યૌવનવય પામ્યા, એટલે તેમનો વિવાહ કર્યો. શંખની પુત્રી સમય થયો એટલે સાસરે ગઈ. ત્યાં લોકોના જ્ઞાતિના જાણવા માટે પોતાની વૈભવાવસ્થાને ઉચિત તેનો મહોત્સવ કર્યો. વિષયો ભોગવતા એવા તેઓના દિવસો અતિઆનંદમાં પસાર થવા લાગ્યા. ત્યાર પછી કેટલાક દિવસે તેમના ઘરમાં દારિત્ર્યનો પ્રવેશ થયો. અંધકારથી જેમ કમલવન શિશિર કાળમાં તારાની જયોત્મા શોભા વગરના થાય છે, તેમ શેઠના ઘરમાં ગૃહકાર્યો નિસ્તેજ બની ગયાં. હવે પુત્રવધૂ વિચારવા લાગી કે, “આ દરિદ્રતાનો પ્રભાવ કોઈ અપૂર્વ જણાય છે કે – પર્વતના શિખર કરતાં પણ જે મોટો દેખાતો હોય, તે પણ લક્ષ્મીપતિઓને તણખલા સમાન દેખાય છે અને જાણે પહેલાં ઓળખતા ન હોય, દેખ્યો ન હોય તેવું વર્તન કરે છે. ગમે તેટલી જાતિ ઉત્તમ હોય, રૂપવાને હોય, વિદ્યા હોય આ ત્રણે ગુણો પૃથ્વીના પોલાણમાં પેસી જાય છે. જો ધન વર્તતું હોય, તો ગુણો પ્રગટ થાય છે. આ વગરે ચિંતા-પરવશ બનેલી હૃદયવાળી પત્નીએ કહ્યુ કે - આ દરિદ્રતા રૂપી ઝેરનો નાશ કરવા માટે બીજો કોઈ માર્ગ નથી. દરરોજ આપણો પ્રભાવઘટતો જાય છે. વૈભવ ક્ષીણ થયો હોય, તેને માત્ર ભોજન મેળવવું પણ મુશ્કેલ બને છે, તો તમે સાસરાના ઘરે જાઓ અને એક ઝુંટણક (પેટા) પશુની માગણી કરી. તે કૂતરાના આકારનું બોકડાની જાતિનું ચારપગવાળું જાનવર-પશુ હોય છે. હું તેના રોમાવડે છ માસમાં એક કંબલરત્ન કાંતી આપીશ, જેથી તેના એક લાખ સોનૈયા ઉત્પન્ન થશે. તે પશુ હંમેશાં મનુષ્યના શરીરની ગરમીથી જીવી શકે છે, તેને ક્ષણવાર પણ તારા શરીરથી છૂટું ન મૂકવું. માર્ગમાં આવતા કેટલાકખોટા બળવાન મૂર્ખ લોકો મળી જાય, તેઓ હર્ષથતાળી વગાડી મશ્કરી કરે, તો પણ તમારે તે પુશનો ત્યાગ ન કરવો તમારે તમારા પોતાના કાર્યમાં એકાગ્ર ચિત્ત રાખવું, “શું જૂ પડશે એ ભયથી અહિં કોઈ વસ્ત્રનો ત્યાગ કરે છે ?
આ વાતનો સ્વીકાર કરીને તે શ્રી સ્વામી નામના નગરે ગયો. અનુક્રમે સાસરાના ઘરે ગયો એટલે ત્યાં તેનું ગૌરવ કર્યું. સમય મળ્યો એટલે આવવાનું પ્રયોજન અને એકલા કેમ આવવું થયું તે પણ પૂછયું. એટલે પોતાના ઘરનો સર્વ વૃત્તાન્ત શ્વસુરપક્ષના લોકોને કહ્યો. અક્ષયનિધિ સમાન સમર્થ શરીરવાળા તે ઝુંટણ (ઘેટા) પશુને પ્રાપ્ત કર્યું. શ્વસુરપક્ષના લોકોએ પણ કહ્યું કે, “આત્માધિક ગણી તેને ખૂબ જ જાળવવું. લોકો મશ્કરી કરશે, મુર્ણ ગણશે, તો પણ તેને છોડીશ નહિ' એમ શિખામણ આપી. અનુક્રમે પોતાના નગર તરફ જવા લાગ્યો. માર્ગમાં લોકો તેનું હાસ્ય કરતા હતા. તેમ કરતાં પોતાના નગરની બહાર બગીચામાં ગામલોકની લજજાથી નિપુણ્યના કારણથી તેને છૂટો મૂક્યો ઉત્સુકતાથી ગૃહાંગણમાં પગ મૂકતાં તેની ભાર્યાએ તેને દેખ્યો. ભાર્યાએ જાણ્યું કે, નક્કી લક્ષણ વગરનાઓ આણે કાર્યનો વિનાશકર્યો. પૂછયું કે, તે ઝુંટણક પશુ (ટો) મેળવ્યું કે નહિ ? હા. તો કે ક્યાં મૂક્યું, તો
