Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૨૫૨
ઉપદેશપદ-અનુવાદ આ ઘરનો સ્વામી હતો. તેનાં પ્રેમપાશમાં જકડાયેલો તે આમ-તેમ ભમવા લાગ્યો. પિતાની મૃત્યુની વાર્ષિક સંવત્સરી આવી, ત્યારે બ્રાહ્મણોના ભોજન-નિમિત્તે ઘણું માંસ પકાવીને તૈયાર કર્યું. ત્યારપછી રસોયણનો કોઈ પ્રકારે પ્રમત્તભાવ થવાથીતે માંસ બિલાડીએ બોટ્સ-એઠું કર્યું. એટલે કોપ પામેલી,તેને બીજું માંસ ન મળવાથી તે ડુક્કરને હણ્યો અને જલ્દી તેનું માંસ પકાવીને તૈયાર કર્યું. વળી તે ડુક્કરનો જીવ રોષ પામવાથી મરીને તે જ ઘરે સર્પપણે થયો.ત્યાં તેને જાતિસ્મરણ થયું અને પૂર્વગ્નેહથી ત્યાં જ ભ્રમણ કરતો હતો નિઃશંકપણે પોતાના કુટુંબને અવલોકન કરતો ત્યાં જ રહેતો હતો. એ દરમ્યાન રસોયાણીએ તે સર્પને દેખ્યો એટલે કોલાહલકરી મૂક્યો.પોતે ભયભીત બની ગઈ અને મજબૂત કાષ્ઠ મારીને મૃત્યુ પમાડ્યો. તે સમયે પરિણામની શુભ લેશ્યા થવાથી પોતાના પુત્રનો તે પુત્ર થયો. માતાપિતાએ અશોકદત્ત નામ પાડ્યું. પ્રતિદિન શરીરથી વૃદ્ધિ પામતો તે બાળક કોઈ સમયે જાતિસ્મરણવાળો થયો. હવે પોતાને લજ્જા આવી, એટલે “પુત્રને બાપા કહી શી રીતે સંબોધવા અને પુત્રવધૂને માતા કેવી રીતે કહેવી ?” એમ ધારીને તે ઉત્તમ મૌનવ્રતને ધારણ કરવા લાગ્યો અને તે આ પ્રમાણે મૂકપણે રહ્યો છે કુમારપણામાં રહેલો તે એકાંતે વિષયોથી વિમુખ રહેલો હતો, ત્યારે કોઈક સમયે નિર્મલ ચાર જ્ઞાનવાળા, ગામ, નગર, ખાણ વગેરે યુક્ત ભૂમંડલમાં વિહાર કરતા કરતા ધર્મરથ નામના આચાર્ય ગામ બહારના ઉદ્યાનમાં પધાર્યા, તેમણે ઉપયોગમૂક્યો કે, “અહિં ગામમાં કોને પ્રતિબોધ થશે ?' જાણ્યું કે, તાપસ શેઠનો જીવ મૂકપણ પામેલો છે. અવસર જાણીને હવે તેને બોધિલાભ થશે, એટલે બે સાધુને તેની પાસે મોકલ્યા. તેની પાસે જઈ આ ગાથા સંભળાવી કે – “હે તાપસ ! ધર્મ જાણવા છતાં તે અહીં મૌનવ્રત કેમ ધારણ કર્યું છે? તું મૃત્યુપામીને ડુક્કર, સર્પ અને પુત્રનો પુત્ર થયો છે.” તે સાંભળીને વિસ્મય ચિત્તવાળો તે સાધુને વંદન કરે છે. ત્યાર પછી પૂછયું કે, “તમે આ મારો વૃત્તાન્ત કેવી રીતે જાણ્યો ? તોતેઓએ જણાવ્યું કે, “અમારા ગુરુ જાણે છે, અમે તો કંઈ જાણતા નથી.” “તેઓ ક્યાં રહે છે ?' એમ પૂછયું, ત્યારે કહ્યું કે, “મનોરમ નામના ઉદ્યાનમાં આશ્ચર્ય પામેલો તે ત્યાં ગયો. વંદન કર્યું. ત્યાર પછી જિનભાષિત ધર્મ શ્રવણ કર્યો. સમગ્રઆધિ, વ્યાધિ-મસૂતરૂપી પર્વતને ચૂરો કરવામાં વજ સમાન બોધિ પ્રાપ્ત કર્યું, મૌનવ્રતનો ત્યાગ કરી તે બોલવા લાગ્યો, પરંતુ પ્રસિદ્ધિ પામેલું “મૂંગો' એવું નામ ન ભૂંસાયું. આ પ્રમાણે મૂંગો એવા પ્રકારનું નામ લોકોમાં પ્રસિદ્ધિ પામ્યું.
દેવ - હે ભગવંત ! આ મુંગાથી મને બોધિ કયાં થશે ? જિન- વૈતાઢચ પર્વતમાં શિખરના સિદ્ધાયતનકૂટમાં. દેવ-કયા ઉપાયથી આ થસે ? જિન-પૂર્વના જાતિસ્મરણથી. દેવ- તે પણ ક્યારે થશે ? જિન-પોતાનાં કુંડલોને દેખવાથી.
- એ પ્રમાણે બોધિ પ્રાપ્ત કરવાનો ઉપાય પ્રાપ્ત થવાથી બહુમાનપૂર્વક ભગવંતને નમસ્કારકરીને તે દેવ કૌશાંબીમાં મૂંગાની પાસે ગયો. પોતાની રૂપલક્ષ્મી બતાવીને કહ્યું કે, “હું તારો નાનો ભાઈ થઈશ. તું તેમ કરજે કે, જેથી મને જલ્દી બોધિ ઉત્પન્ન થાય. તો તેને
