Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૨૭૫ ચંડાલજાતિથી અતિ ઉદ્વેગ પામ્યા છીએ. જાતિના કારણે મેળવેલા ગુણો પણ અમારે દોષભૂત થયા છે.” મુનિએ તેમને કહ્યું કે, “આત્મઘાત કરનારને ભવાંતરમાં પણ કલ્યાણ થતું નથી. તમારો આ મનોરથ સારો કે યુક્ત નથી. સમગ્ર દુ:ખરૂપ વ્યાધિને દૂર કરવામાં ઔષધ-સમાન આ જિનેન્દ્રનો ધર્મ છે, માટે કલ્પવૃક્ષ સરખા ઇચ્છિત ઇચ્છાને પૂર્ણ કરનાર આ ધર્મનું સેવન કરો.” ત્યાર પછી તે મુનિવર પાસેથી મુનિ-દીક્ષા પ્રાપ્ત કરી, જે કારણ માટે તેણે તેને ઉચિત ભાવથી આપેલી પાલન કરી. કાલક્રમે કરી તેઓ ગીતાર્થ બન્યા છઠ્ઠ, અઠ્ઠમાદિ તપ કરવામાં તત્પર બન્યા. અનિયત વિહાર કરતા કરતા તેઓ બંને મુનિ ગજપુર નગર ગયા. બહાર ઉદ્યાનમાં સ્થિરતા કરી. માસખમણના પારણાના દિવસે સંભૂતમુનિ નગરની અંદર ભિક્ષા લેવા માટે ગયા. એક ઘરમાંથી ક્રમસર બીજે ઘરે જતાં જતાં ઇર્યાસમિતિ-પૂર્વક માર્ગમાં ચાલતાં નમુચિ નામના પ્રધાનના જોવામાં તે આવ્યો એટલે તેણે આ ચંડાલનો પુત્ર છે-એમ ઓળખ્યો. હવે કદાચ આ મારી જુની વાત અહિં પ્રકાશિત કરે. અપયશ ફેલાય, તેવા ભયથી ગુપ્તપણે પોતાના વિશ્વાસુ દ્વારા પુરુષને મોકલાવ્યા, તે તેને માર મારવા લાગ્યા. એક તો તપથી શરીર શોષાઈ ગયું હતું, તેવા વગર અપરાધી ચારિત્રવાળા મુનિને મારતા હતા, ત્યારે મુનિ ધર્મકાર્ય વિસરી ગયા અને તેનો કોપાનલ ભભુક્યો. (૫).
વર્ષાકાળના પ્રથમ સમયમાં જે પ્રમાણે આકાશમાં શ્યામ મેઘમંડલો શોભે છે, તે પ્રમાણે મુનિના મુખના પોલાણમાંથી નીકળતી શ્યામ ધૂમાડાની શ્રેણિઓ શોભવા લાગી. એટલે પ્રલયકાળના મેઘયુક્ત આકાશતલને નીરખતા બાલવૃદ્ધ-સહિત નગરલોક ક્ષોભ મનવાળા થયા. ત્યાર પછી સનસ્કુમાર ચક્રવર્તી વૃત્તાંત જાણી પોતાના પરિવાર સહિત તેમને પ્રસન્ન કરવા માટે આવી પહોંચ્યો. ભાલતલ પૃથ્વી સાથે અડકાડીને પ્રણામ કર્યા, બે હાથ જોડી તેણે વિનંતિ કરીકે, “મુનિવરો ક્ષમા પ્રધાન ગુણવાળા હોય છે. જો કોઈ અલ્પદ્રોહ કરનારા અનાર્યના વર્તનથી આપનો અપરાધ થયો હોય, તો તેના સરખું વર્તન કરવું આપને યોગ્ય ન ગણાય. જો કોઈ સર્પ કોઈ પ્રકારે કોઈને ડંખે, તો શું તેને ભક્ષણ કરવા માટે મૂઢમનવાળો મનુષ્ય તૈયાર થાય ખરો ?” આ પ્રમાણે બોલીને જેટલામાં રાજા પ્રસન્ન કરતા હતા, તેટલામાં જાણેલા વૃત્તાન્તવાળા ચિત્રમુનિ તરત જ તેમની પાસે આવ્યા અને કહેવા લાગ્યાકે, તમે શાન્ત થવા, સમતા પામો. આ કોપાગ્નિ નિરંકુશ બની ગુણરૂપીવનને સળગાવી નાખી ભસ્મ કરે છે. ક્ષણવારમાં પ્રચંડ ક્રોધ તપ-સંયમને બાળી નાખે છે. જે માટે સૂત્રમાં ભગવંતે કહેલું છે કે – “જેમ વન-દાવાનલ વનવૃક્ષોને ક્ષણવારમાં બાળીને ભસ્મરૂપ કરે છે, તેમ કાયપરિણત જીવ તપ-સંયમને બાળી નાખે છે. તથા કરમજી રંગથી રંગાયેલા સમૂહની જેમ કોઈનો ક્રોધ બહુ નિંદનીય વિસ્તારવાલો થાય છે. ક્રોધ ઉગનું કારણ અને ભયંકર દુઃખની ખાણ ક્રોધ છે.” એ વગેરે વચનરૂપી વર્ષાની ધારા વરસાવીને તેનો ક્રોધાગ્નિ ઓલવી નાખ્યો, એટલે હવેતે સજ્જડ વૈરાગ્ય પામ્યો. રાજાએ નમુચિ પ્રધાનને બંધાવીને મુનિના ચરણકમળમાં નમાવ્યો દયાપૂર્ણ ચિત્તવાળા મુનિએ તેને મુક્ત કરાવ્યો. તે બંને મુનિ વૈરાગ્યથી અંત સમયે કરવા લાયક ક્રિયાઓની આરાધના કરી રહેલા હતા, ત્યારે કોઈક દિવસ વંદન કરવા માટે રાજા ત્યાં આવ્યા. તે વખતે તેમના ચરણની પર્થપાસના સેવા કરતા એવા રાજાની પાછળ
