Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૩૨ ૧ દરેક શુભ ક્રિયાઓની શરૂઆત જિનભવનથી થાય છે. તેમાં જિનબિંબોની પ્રતિષ્ઠાઓ,ઉત્તમ ગીતાર્થ સાધુભગવંતો પાસેથી જિનધર્મની દેશનાઓનું શ્રવણ કલ્યાણ આદિ અષ્ટાબ્લિકા મહોત્સવનો અને નિત્યપૂજાનાં ધર્માનુષ્ઠાનો ત્યાંથી પ્રવર્તે છે. સંસાર-સમુદ્રમાં ડૂબેલાઓ માટે જિનભવન તારનારું નાવ છે, જિનભવન વગર દર્શનની શુદ્ધિ સંભવતી નથી. ઉંચાં શિખરોથી યુક્ત, મનોહર આકાશને આચ્છાદિત કરતું દેવવિમાન સમાન, લક્ષ્મીના ઘર સરખું જિનાયતન રાજાએ બંધાવરાવ્યું. તેઓને અને બીજાઓને પાપથી વિરમણ-પ્રાણાતિપાદાદિકની વિરતિની ત્યાં પ્રાપ્તિ થઈ. (પદ) હવે સંગ્રહગાથા અક્ષરાર્થ કહે છે –
કૌશાંબી નગરીમાં જિનવચનની શ્રદ્ધાવાળો, શ્રાવકધર્મ પાલન કરનાર સુદર્શન નામનો એક શ્રેષ્ઠિપુત્ર હતો. ત્યાં જિતશત્રુ રાજાની કમલસેના નામની રાણીને કરિયાણા આદિના લેવડ-દેવડ વ્યવહારમાં કોઈ પ્રકારે તેનું દર્શન થયું.રાણીને કોઈ પ્રકારે સુદર્શનને દેખીને તેના ઉપર કામરાગ પ્રગટ થયો. પ્રલયકાળના અગ્નિ સરખા કામદાહને સહન ન કરી શકવાથી દાસીને મોકલાવી કહેવારવ્યું કે, “દેવીને તમારા ઉપર પ્રીતિ પ્રગટી છે.” સુદર્શને કહેવરાવ્યું કે, “જો દેવીને સાચે જ પ્રીતિ થઈ હોય, તો જિનપ્રણીત ધર્માચરણ કરે. તથા પરપુરુષના ત્યાગ-સ્વરૂપ નિર્મલ અંતઃકરણની શુદ્ધિ સહિત શીલવ્રત અંગીકારકરે. આ પ્રમાણે ધર્મ કરવામાં મારા ચિત્તને પ્રભાવિત કરવામાં મારા વિષેની પ્રીતિ સફલ થઈ. આ કામરાગની શાંતિ થશે, તો ધર્મ કરવો શક્ય બનશે, માટે મારી માગણીપ્રથમ પૂર્ણ કરો.' ત્યારે સુદર્શને પારકી સ્ત્રી સેવન કરનાર બંનેને નરકનું કારણ થાય છે. આ પ્રમાણે ધર્મદેશનાથી પ્રતિષેધાયેલી એવી તેણે એક પર્વદિવસની રાત્રિએ સુદર્શન શ્રાવક કાઉસગ્ન-ધ્યાન રહેલા હતા, ત્યારે પોતે આવીને ઉપસર્ગ કરવા લાગી અને તેના વ્રતનો ભંગ કરવાનું શરૂ કર્યું. વ્રતથી ચલાયમાન ન થયો એટલે રાણી તેના પર અતિષ પામી. ત્યાર પછી રાણીએ કપટનાટક કરી રાજાને જણાવ્યું કે, “આણે મારા ઘરમાં પ્રવેશ કરીને મને પરાભવ પમાડી, મારી મર્યાદા લૂંટવાની અભિલાષા કરી છે.” એટલે રાજાએ તેને પકડાવ્યો. સહી હકીકત જાણ્યા પછી તેને મુક્ત કર્યો. એવી રીતે પ્રતિકૂલ કદર્થના અને પ્રાર્થના કરનારી રાજપત્નીથી તે ધીર શ્રાવક ક્ષોભ ન પામ્યો. જ્યાં તેને છોડ્યો એટલામાં તરત જ કમલસેના રાણીને સર્ષે ડંખ માર્યો. સુદર્શને મંત્ર-તંત્રના પ્રયોગપૂર્વક મૃત્યુથી બચાવી જીવિત-દાન કર્યું. દેશના આપી એટલેરાજાએ જિનચૈત્ય કરાવ્યું અને બીજાઓએ પાપની વિરતિ અંગીકાર કરી શ્રાવકધર્મ સ્વીકાર્યો.(પ૨૬ થી પ૩૦).
(શીલધારી સુદર્શન શેઠની કથા) બીજાં શાસ્ત્રોમાં શીલ-પાલન વ્રતવિષયમાં ચંપા નગરીમાં સુદર્શન થયો છે, તેને પણ અહિં પ્રસંગોપાત્ત કહીએ છીએ શ્રીવાસુપૂજ્ય સ્વામીના પદયુગલથી પવિત્ર અને તેમનાં ચૈત્યથી શોભાયમાન ચંપા નામની નગરીમાં ઈન્દ્ર સમાન ઋદ્ધિસંપન્ન ચંદના સાધ્વીના પિતા તરીકે પ્રસિદ્ધિ પામેલા દધિવાહન નામના રાજાહતા. ચંદનના આર્યો કેવાં ? તો કે વીર ભગવંતના પ્રથમ શિષ્યા, ગુરુવર્ગની આજ્ઞા મસ્તકે ચડાવનાર, પોતાના શીલના પ્રભાવથી ઇન્દ્ર
