Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૩૩૧ અભિપ્રાયથી પોતે ખરીદ ન કરી તેવા પ્રકારના સુવર્ણની આ કોશો છે, તેથી ભયંકર લોભરૂપ સર્પના વિષથી વિદ્વલ બનેલા એવા મિથ્યાદષ્ટિ નન્દ તે ખરીદ કરી. તેને સુવર્ણની છે, તેમ માલુમ પડેલું, જેથી મજુરોને કહી રાખેલું કે, તમારે દરરોજ આ કોશો અહીં વેચવા માટે લાવવી, મારે આનું ઘણું પ્રયોજન છે. લોહમય કોશ કરતાં પણ અધિક મૂલ્ય આપીને તે ખરીદ કરવા લાગ્યો. દરરોજ કોશો ખરીદ કરતા કરતા તેને ત્યાં ઘણી કોશો એકઠી થઈ.
હવે કોઈક સમયે જેને ના પાડી શકાય તેમ નથી, એવા કોઈક સગા સ્નેહીએ આવીને ઉત્સવમાં આવવા માટે દબાણથી આગ્રહ કર્યો. તે ઉત્સવમાં પોતાને ફરજિયાત હાજરી આપવાની હોવાથી પોતાના પુત્રોને સમજાવીને કહ્યું કે, “તળાવ ખોદનારા મજુરો અહિ કોશો વેચવા આવે, તો તે તમારે ખરીદ કરી લેવી.” એમ પુત્રોને કાર્ય ભળાવીને તે ત્યાં ગયો. હવે તળાવના મજુરો કોશો લઈને તેની દુકાને આવ્યા અધિક ધન લઈને તેઓ કોશો આપવા લાગ્યા. તે પુત્ર પણ અધિક મૂલ્ય આપવા લાગ્યા. તેમ તેમ કેટલાક ઉતાવળિયા મજુરો અધિક મૂલ્ય માગવા લાગ્યા ત્યારે પુત્રે તેમની કોશ દુકાનની બહારના પ્રદેશમાં ફેંકી, એટલે ઉપરનો મેલ અને કાટ ખરી પડ્યા એટલે અંદરનું સુવર્ણ દેખાયું. તેઓએ કોટવાળા અને બીજા રાજ્યાધિકારીઓને આ વાત નિવેદન કરી. રાજાએ કોટવાલો ને પ્રશ્ન કર્યો કે, બાકીની કોશો તમે ક્યાં વેચી છે? તેઓએ નિવેદના કરી કે, પહેલાં બીજા એક નન્દ નામના વેપારીએ દેખી ખરી, પણ તેણે તે ખરીદ ન કરી. કેમ ન ખરીદી? તો કે તેના ઇચ્છાપરિમાણવ્રતના ભંગના ભયથી,એટલે શુદ્ધ વ્યવહાર કસ્નાર શ્રાવકની મહાગૌરવરૂપ પૂજા, જ્યારે બીજાએ તો ઘણી કોશો, ખરીદી. તેને તો રૌદ્રધ્યાન થયું, રાજાએ તેનું અસલ ધન પણ સાથે ઝુંટવી લીધું. હવે પાછો પેલો મિત્રના ઘરે આવ્યો અને આ વૃત્તાન્ત સાંભળ્યો એટલે હું આ મારી બે જંઘા છે, તેના બળથી જ દુકાનેથી ઉઠીને બીજે ગયો, તો આ અપરાધ બે જવાનો જ છે, માટે આ બંને છેરવા યોગ્ય છે એમ વિચારી તીક્ષ્ણ ધારવાળી કુહાડીથી તે બંને જંઘાઓ કાપી નાખી. રાજાએ વૃત્તાન્ત જાણ્યો, છતાં તેવી અવસ્થામાં પણ તેનો દંડ કર્યો. (૫૩૧ થી પ૩૫) હવે પાંચ ગાથાથી છઠું ઉદાહરણ કહે છે –
( આરોગી વાહણ-શ્રાવક) પ૩૬ થી ૫૪૦ ઉજ્જયિની નગરીમાં બાલ્યાકાળથી જ નિન્દનીય બ્રાહ્મણ જાતિમાં મહાલોલપણાના કારણે બીજાની પાસે પ્રાર્થના કરવામાં પ્રવીણ એવો તે અણુવ્રતાદિક શ્રાવકના શુદ્ધ આચારો બરાબર પાલન કરનારો હોવાથી મહાશ્રાવક હતો. જભ્યો ત્યારથી ઘણા રોગો થયા હતા,તેથી રોગી નામથી ઓળખાતો હતો. ભવાંતરમાં ઉપાર્જન કરેલા અશાતાવેદનીય કર્મના વિપાકથી કોઈક એવો રોગ થયો હતો કે, તેનું સ્વરૂપ નિર્ધાર કરી શકાતું ન હતું. તેને ચિકિત્સાની સામગ્રી મળવા છતાં પણ તેણે રોગ સહન કરવાનો આશ્રય લીધો. તે આ પ્રમાણે- “હે કલેવર ! તું ખુદને ચિંતવ્યા વગર ઉદયમાં આવેલું કર્મ સ્વાધીનતાએ સહન કરી લે, ફરી આવી કર્મ સહનકરવાની સ્વાધીનતા મળવી ઘણી દુર્લભ છે.
