Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૨૫૭
નાશ થાય, વસ્ત્રોના રંગો જુદા જણાય, દીનતા, તન્દ્રા કામરાગ શરીરભંગ થાય,દષ્ટિમાં ભ્રમ થાય, ધ્રુજારી વછૂટે, અરતિ-શોક થાય,તે સર્વ દેવલોકમાં થવા લાગે-એટલે દેવતાઓ સમજી જાય કે, નજીકના કાળમાં અવન થસે. આ ચિહ્નો દેખીને પુરોહિતપુત્રે મહાવિદેહમાં જિનેશ્વર પાસે જઈને પોતાના બોધિબીજ સંબંધી પૃચ્છાકરી કે, “હું સુલભબોધિ કે દુર્લભ બોધિ થઈશ ?” ભગવાને કહ્યું કે, “તને બોધિ મુશ્કેલીથી મળશે.”
સુર-કયા કારણથી બોધિદુર્લભ થયો છું અને તે કેટલા પ્રમાણવાળું છે ?
જિન-નાનું નિમિત્ત છે અને તે ગુરુ ઉપર પ્રષિ માત્ર લક્ષણ છે, પણ અત્યંત પરંપરા ફળવાળું મહાનિમિત્ત નથી.
સુર-બોધિલાભ કયારે થશે ? જિન-પોતાના ભાઈના જીવ પાસેથી (૩00) સુર - ભાઈનો જીવ હાલ ક્યાં છે? તો કે કૌશાંબીમાં.
સુર - તેનું શું નામ છે? પ્રથમ નામ અશોકદર, પાછળથી મૂક-મૂંગો એવું નામ પાડ્યું છે. ત્યાર પછી જિનેશ્વરે પૂર્વભવની વાત કરી કે, “કૌશાંબી નગરીમાં હંમેશા આરંભસમારંભ કરી ધન મેળવનાર તાપસ શેઠ હતો. તે મર્યા પછી પોતાના જ ઘરમાં ભુડપણે ઉત્પન્ન થયો. પૂર્વભવનું સ્મરણ થયું. રસોયણે મારી નાખ્યો. બિલાડી બીજા માંસને બોટી ગઈ, તેથી તેને મારી તેનું માંસ પકાવ્યું. વળી પોતાના જ ઘરમા સર્પપણે ઉત્પન્ન થયો. રસોયણ ભય પામી. કોલાહલ કર્યો, એટલે લોકોએ તેને મારી નાખ્યો, મરીને પોતાના પુત્રનો પુત્ર થયો. પૂર્વભવની જાતિઓનું સ્મરણ થયું. લજ્જા પામેલાં તેણે પુત્રવધુને માતા અને પુત્રને પિતાકેમ કહેવાય ? તે કારણે મૌનવ્રત લીધું. ત્યાર પછી તે કુમારે લગ્ન કર્યા. ત્યાં કોઈક ચારજ્ઞાની મુનિ પધાર્યા. તે મુનિએ ક્ષેત્ર-સંબંધી ઉપયોગ મૂક્યો, એટલે જ્ઞાન થયું કે, તેને બોધિલાભ થવાનો આ અવસર છે.એમ વિચારી સાધુ-સંઘાટકને તેના વૃત્તાન્ત સંબંધી પાઠ શીખવીને મોકલ્યા. કેવી રીતે ? “હે તાપસ ! નિરર્થક એવા આ મૌનવ્રતથી શો લાભ? જિનપ્રણીત એવા ધર્મને અંગીકાર કર, તું મૃત્યુ પામીને ભૂંડ, સર્પ અને પુત્રના પુત્રપણે ઉત્પન્ન થયો છે. પ્રથમ તો આ સાંભલી વિસ્મય પામ્યો,પછી વંદન કર્યું, ત્યાર પછી પૂછયુ કે, “આપે આ હકીકત કેવી રીતે જાણી ? તેઓએ કહ્યું કે, અમારા ગુરુ જાણે છે, અમે કાંઈ જાણતા નથી.” તે મહાભાગ્યશાળી અત્યારે ક્યાં વર્તે છે ? તેઓએ કહ્યું કે, “ઉદ્યાનમાં રોકાયા છે.” પેલો મુંગો ઉદ્યાનમાં ગયો. ત્યાં જઈ વંદના કરી ગુરુએ ધર્મકથાનક કર્યું, એટલે સમ્યકત્વરૂપ પ્રતિબોધ થયો. તેવા પ્રકારની વાસનાથી લોકોમાં મુંગા નામની પ્રસિદ્ધિ ન ભૂંસાઈ તેથી કરીને તેનું તે જ મુંગો એવું નામ કાયમ રહ્યું. આ વિધિથી તેનું બીજું નામ મુંગો એવું જાણવું.
સુર-આ ભાઈના જીવનથી કયા સ્થાને બોધિ થશે ? જિન-મનોહર વૈતાઢ્યના શિખર પર સિદ્ધફૂટમાં સર્વ કૂટશ્રેણિના પ્રથમ સ્થાનમાં.
