Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૨૪૮
ઉપદેશપદ-અનુવાદ
ક્રિયામાં માયા કરેલી હતી, તેથી તેને વિપરીત રૂપ ઉત્પન્ન થાય છે. ઘણે ભાગે સર્વ ક્રિયાઓમાં આ માયા પાછળ-પાછળ જનારી છે. નાટ્યાવિધિ-ન્યાયથી કેટલાક ભવો સુધી માયાનુ ફળ તેને અનુસરશે. કહેવાનો ભાવ એ છે કે - બોધિનો વિપર્યાસ થયો હોય તો-આ ભવમાં શ્રદ્ધાનો ફેરફાર થયો હોય તો અનેક ભવમાં બોધિનો વિપર્યાસ-મિથ્યાત્વ સાથે ચાલ્યું આવે અને ક્રિયામાં વિપર્યાસ થાય, તો ક્રિયામાં અનેક જન્માંતરમા વિપરીતતા સાથે ચાલી આવે. (૨૭૬ થી ૨૮૦)
એ જ વાત વિચારવા કહે છે
૨૮૧ - વિપરીત અગર અપૂર્ણ ક્રિયાઓ - વર્તનો દહન દેવે કરેલીહોવાથી જે કર્મ બાંધ્યુ હતું, તે એવા પ્રકારની ક્રિયાથી વિપરીત કાર્યરૂપ તેને દેવભવમાં ઉદયમાં આવ્યું. (૨૮૧)
—
૨૮૨
-
જે કારણથી કર્મ સાનુબંધ છે, એટલે ભવાંતરમાં પણ સાથે સાથે આવે છે, તેથી દહનને કેટલાક ભવો સુધી તે વિચિત્ર કર્મ નડતર રૂપ બન્યું. સ્વર્ગ કે મોક્ષ ફળ આપનાર ધર્માનુષ્ઠાનની ક્રિયા અલ્પ પણ માર્ગથી પ્રતિકૂલ પણ વારંવાર સેવન કરવામાં આવે અને તેનાથી જે કર્મ ઉપાર્જન કરવામાં આવે, તે લાંબા કાળ સુધી મોટા યત્નથી દૂર કરી શકાય છે. (૨૮૨) ચાલુ અધિકારમાં જોડતાં કહે છે
-
-
૨૮૩ - તેવા પ્રકારના માર્ગમાં પ્રવર્તતા પથિકને વાત આવવાથી ઉત્પન્ન થયેલ વિઘ્નસમાન વિઘ્ન દહનના જીવને ઉત્પન્નથયું - તેમ શાસ્ત્રના જાણનાર કહે છે. જે કારણ માટે આમ છે, તેથી કરીને વિઘ્ન દૂર થયા પછીના ઉત્તર કાળમાં તાત્વિક સમ્યગ્દર્શનાદિના સેવન કરવા સ્વરૂપ ભાવ આરાધનાના સંયોગથકી નિર્વાહમાં અખંડ ગમન થશે. (૨૮૩) હવે અર્હત્તનું ઉદાહરણ કહે છે
(અર્હત્ત ઉદાહરણ
ઇન્દ્રની સંપત્તિની સ્પર્ધા કરનાર એલપુર નામના નગરમાં બળવાન શત્રુઓને મહાત કરનાર જિતશત્રુ નામનો રાજા હતો.તે રાજા પવિત્ર સામ, દામ વગેરે નીતિના માર્ગે સમગ્ર પથ્વીતલનું પાલન કરતો હોવાથી દેશ-દેશાવરમાં તેની ઉજ્જવલ કીર્તિ પ્રસરી, રૂ-પ અને યૌવન સાથે વિનયાદિ ગુણરૂપી મણિની ખાણ સમાન આવનારને પ્રથમ આવો-પધારો' એમ કહેનારી, લક્ષ્મીદેવી સરખી કમલમુખી નામની તે રાજાને પત્ની હતી. ઇન્દ્રની જેમ વિષાદ જેનો દૂર થયો છે, એવા તેનેપ્રિયાની સાથે વિષય સુખ ભોગવતાં તેમ જ લક્ષ્મીનો વિલાસ કરતાં તેમના દિવસો સુખમાં પસાર થતા હતા, તેટલામાં તેમને અનુક્રમે અપરાજિત અને સમરકેતુ નામના બે પુત્રો થયા. સમગ્ર કળારૂપી સમુદ્રનો પાર પામેલા કામદેવના સમાન સુંદર આકૃતિવાળા અપરાજિત કુમારને યુવરાજપદે સ્થાપન કર્યો, જ્યારે સમરકેતુ કુમારને ઉજ્જૈણી નગરી નાના કુમાર તરીકે આપી. આ પ્રમાણે દિવસો વીતી રહેલા હતા. કોઈક વખત તેના દેશને ભાગફોડ કરતો કોઈક રાજા હતો, તેના ઉપર ઘણો રોષપામેલા આ રાજાની
