Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૨૪૫
સિદ્ધિ પામશે. (૧૪૩)
સંગ્રહગાથા અક્ષરાર્થ-મેઘકુમાર નામ પાડ્યું, ભગવંત પાસે ધર્મશ્રવણ કરતાં પ્રથમ વખત જે મોક્ષાભિલાષા થઈ, તેથી તરતજ પ્રવ્રજ્યા થઈ, સાંકડી વસતિમાં સંથારાની ભૂમિમાં તેના પગના સંઘટ્ટા લાગવા તે કારણથી, ચારિત્રમોહના ઉદયથી સંકલેશ ઉત્પન્ન થયો. ‘આ સાધુઓ હું ગૃહસ્થ હતો,ત્યારે મારુ ગૌરવ જાળવતા હતા, તો હવે હું ઘરે જાઉ. એવી ચિંતા ઉત્પન્ન થઈ.પ્રભાતે વીર ભગવંતે તેને કહ્યું કે, ‘રાત્રે તેં આ પ્રકારે ચિંતવ્યું.’ ‘સાચી વાત' એમ કબૂલ્યું, ભગવાને તેને કહ્યું કે,‘રાત્રે તેં આ પ્રકારે ચિંતવ્યું.’ ‘સાચી વાત' એમ કબૂલ્યું, ભગવાને કહ્યું કે, ‘તારે આમ વિચારવું યોગ્ય નથી. કારણ કે આ ભવ પહેલાના ત્રીજા ભવમાં હું ‘સુમેરુ’ નામનો હાથી હતો. વૃદ્ધ થતાં વનમાં દાવાગ્નિ સળગ્યો. ભયપામી નાઠો. તરશ લાગી, એટલે તું કાંઠા વગરના અલ્પજળવાળા કાદવવાળા સરોવરમાં ઉતર્યો. બીજા હાથીએ દંતશૂળથી તને ઘાયલ કર્યો. સાત દિવસ વેદના સહી મૃત્યુ પામ્યો. ફરી ‘મેરુપ્રભ’ નામનો હાથી થયો. ફરી દવ લાગ્યો, એટલે જાતિસ્મરણ થયું. પૂર્વભવમાં વનદવથી મારૂં મરણ થયું હતું, માટે તેનો પ્રતિકાર થાય તેમ કરું. વર્ષાકાલ થયો, એટલે તૃણ કાજ વગેરે બાહ્ય વસ્તુઓ દૂર કરીને જ્યારે ઉષ્ણકાળમાં વનદવ ફેલાય, તો તે સ્થાનમા તેને રહેવાનું થાય, તેમ જ બીજા-જીવોને પણ તે સ્થાન શરણ આપનારું બને. ત્યાર પછી વનદવ લાગવાથી તે ઉજ્જડ સ્થાનમાં ઘા પશુઓ જીવ બચાવવા દોડી આવ્યા, જેથી સંકડામણ થઈ ગઈ. હાથીએ પગ ઉંચો કર્યો. તેં તે વખતે શરીર ખણ્યું. પગની જગામાં સસલું આવીને સ્થિર થયું. અનુકંપાથી તે પગ અદ્ધર રાખ્યો દયા-પરિણામથી ભવ ટુંકા કર્યા, મનુષ્ય-આયુષ્ય બાંધ્યું. ત્રીજા દિવસે તું ભૂમિ પર ઢળી પડ્યો. ત્યાર પછી રાજગૃહમાં જન્મ થયો. ધર્મ શ્રવણ કર્યો ચારિત્રની ભાવના થઈ. આગલા ભવમાં તિર્યંચમાં હતો. ત્યારે કાગડા, ગીધ, શિયાળ વગેરે તારું ભક્ષણ કરતા હતા તેને સહન કરવાથી,સસલાની અનુકંપાથી ગુણ-ઉપકાર થયો. જેથી આ પ્રવ્રજ્યારૂપ લાભ થયો. આ સાંભળી સંવેગ થયો. ‘મારું દુષ્કૃત મિથ્યા થાઓ' એવા પ્રકારના પ્રાયશ્ચિત્તથી, ચારિત્ર-પરિણતિની નિર્મલતા થાય છે. તથા આખી જિંદગી સુધી શુદ્ધ પ્રવૃત્તિરૂપ પ્રવ્રજ્યાં પાળી, ત્યાંથી ‘વિજય’ વિમાનમાં ઉત્પન્ન થયો. ત્યાંથી બોધ પામી સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરશે (૨૬૫ થી ૨૭૨)
૨૭૩ કંટક સ્કૂલના સમાન, માર્ગમાં ચાલતા પથિકને કાંટો વાગવા સમાન આ મેઘમુનિને ચિત્તનો સંકલેશ થયો. તે કેવો? તો કે, પરિમિત વિઘ્ન કરનાર, તે કાંટા સમાન વિઘ્ન નીકળી ગયું - એટલે છેક છેલ્લા ભવ સુધી સમ્યગ્દર્શનાદિ રૂપ સિદ્ધિમાર્ગે અસ્ખલિતપણે ગમન કરી શકે. (૨૭૩)
તાવસરખાવિઘ્નમાં દહન દેવતાનું દ્રષ્ટાંત
હવે દહન દેવતાનું દૃષ્ટાન્ત કહેવાની અભિલાષાવાળા કહે છે .
-
૨૭૪ - પાટલિપુત્ર નામના નગરનાં હુતાશન નામનો બ્રાહ્મણ, તેને જ્વલનશિખા
-
