Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૨૪૧
વિજળીના ચમકારા સરખા અસ્થિર, ફોતરા ખાંડવા સરખા અસાર એવા ભવમાં રહેલું યોગ્ય નથી. આ અતિદુર્લભ મનોહર મનુષ્યભવ છે. અને આ વિષયો ઘણા વિષમ છે. માટે સર્વ ઇન્દ્રિયોનો નિગ્રહ કરવા પૂર્વક ધર્મમાં આદર કરવો જોઈએ. પથકના સમાગમ સમાન સર્વના સંગમો દુઃખના અંતવાળા છે. જીવન પણ મરણના છેડાવાળું છે, તો હવે તેનું નિર્વાણ કરવું અર્થાત્ કાયમ માટે જન્મ-મરણ બંધ થાય, તેવા ઉપાય કરવા યુક્ત છે.
આ પ્રમાણે તે જન્મને ઓલવવા માટે બંધ કરવા માટે જિનધર્મરૂપી જળ વરસાવનાર મેઘ સમર્થ કહેવાય છે, તો તેને સમ્યપણે ગ્રહણ કરવો. આવા પ્રકારની દેશનાના અંતે ઘણા પ્રાણીઓ બોધ પામ્યા. તે સમયે આંસુયુક્ત નેત્રવાળો રોમાંચથી અંકુરિત સર્વાગવાળો મેઘકુમાર ત્રણ પ્રદક્ષિણા આપીને ભગવંતને કહેવા લાગ્યો કે, “આપે જે ધર્મોપદેશ આપ્યો. તે સર્વથા યથાર્થ જ છે, તેમાં લગાર પણ ફેરફાર કે જૂઠું નથી. હું આપની પાસે પ્રવ્રજ્યા અંગીકાર કરી આ ભવરૂપી મસાણમાંથી બહાર નીકળવાની ઈચ્છા કરું છું. તેથી કરીને માતાપિતાને પૂછી લઉં' એમ કહીને પોતાના ઘરે ગયો. માતાને કહ્યું કે, “હે માતાજી ! જે મેં ભગવંતને વંદન કરી તેમની પાસેથી કાનને સુખ કરનાર અમૃત સરખો ધર્મ શ્રવણ કર્યો. તે માતા મેઘકુમારને કહેવા લાગી કે, “હે જાયા ! તું એકલો જ ભાગ્યશાળી અને કૃતાર્થ બન્યો, આજે તું પૂર્ણ મનોરથવાળો થયો,કારણ કે જગતના એક ગુરુ ત્રણેલોકમાં ચૂડામણિ સમાન ગુણના ભંડાર એવા ભગવંતના ચરણકમળને વિકસિત મનથી જોયા, ત્યારે મેઘકુમારે કહ્યું કે, હે માતાજી ! એ ભગવાનના ચરણ-કમળમાં ગૃહવાસનો ત્યાગ કરીને આ સંસારના તીવ્રદુઃખથી હું દીક્ષા લેવાની ઈચ્છા કરું છું. તીક્ષ્ણ કુહાડીથી કપાયેલી ચંપકવેલડીની જેમ તે એકદમ પૃથ્વીપીઠ ઉપર ઢળી પડી. સર્વ અંગનાં આભૂષણો તૂટી જવાથી ભગ્ન સૌભાગ્યવાળી એવી તે બેભાન બની ગઈ. પવન અને શીતલ જળ, ઘણો ચંદનરસ વારંવાર છાંટ્યો, વિજણાથી પવન નાખ્યો, ત્યારે નયન ખોલી તે કહેવાલાગી કે, “હે પુત્ર ! ઉંબરપુષ્પની જેમ તને મેં અતિદુર્લભતાથી પ્રાપ્ત કરેલો છે, તો જયાં સુધી હું જીવું, ત્યાં સુધી અહીં વ્રત વગરનો મારી પાસે જ રહે. હે કુલતિલક ! તારા વિરહમાં મારો આત્મા જલ્દી ચાલ્યો જશે. હું પરલોકગમન કરું, પછી તું પ્રવ્રજ્યા અંગીકાર કરજે. એમ કરવાથી તે સુંદર ! તે કૃતજ્ઞતા કરેલી કહેવાશે.
મેઘ - “પાણીના પરપોટા, વિજળીલતા, કુશાગ્ર જળબિન્દુ, ધ્વજાપટ આદિની ઉપમાવાળા મનુષ્યના જીવિતમાં મરણ પ્રથમ કોનું થશે અને પાછળ કોણ મૃત્યુ પામશે ? તે કોણ જાણી શકે છે ? આ અતિદુર્લભ બોધિ ફરી ક્યારે થશે ? હે માતાજી ! ધૈર્યનું અવલંબન કરીને મને રજા આપી મુક્ત કરો.”
ધારિણી - મિત મધુર વચન બોલનાર, લજ્જા-મર્યાદા ગુણથી મનોહર, શરદચંદ્ર સમાન મુખવાળી, નીલકમલના પત્ર સમાન નેત્રવાળી, નિપુણ વિનય કરનારી એવી આઠ રાજપુત્રીઓ સાથે તારો વિવાહ કરેલો છે. તેની સાથે પાંચ પ્રકારના સારભૂત વિષયો ભોગવ. અત્યારે પોતાના કુળમાં રહીને ધર્મ કર, પાછળ એકાંતે વૈરાગી બની પ્રવ્રયા સ્વીકારજે.
