Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૧૬૯
જે પ્રમાણે નવ પૂર્યો જુદા સ્થાનમાં રહીને ભણ્યા, આ વગેરે કથાઓ પૂર્વના મહર્ષિઓએ શાસ્ત્રમાં કહેલી છે. વજસ્વામીનું સૌભાગ્ય કોઈ અલૌકિક પ્રકારનું હતું, જે એક રાત્રિ પણ તેમની સાથે રહે, તે તેમના મરણ સાથે જ સમાધિ-મરણ પામે.
આર્યરક્ષિત જ્યારે વજસ્વામી પાસે દશમા પૂર્વના યમકોમાંના ભાંગા ગ્રહણ કરવામાં અસમર્થ થયા,ત્યારે પૂછ્યું કે, ‘હજુ આગળ ભણવાનું કેટલું બાકી છે ?' ત્યારે વજસ્વામીએ કહ્યુ કે, ‘હજુ માત્ર બિન્દુ સમાન ભણાયું છે અને સમુદ્ર સમાન ભણવાનું બાકી છે.' જ્યારે જ્યારે વારંવાર પૂછવામાં આવતું, ત્યારે ત્યારે ગુરુ પાસેથી આ જ જવાબ મળતો હતો. આ વગેરે આર્યરક્ષિતનું ચરિત્ર આવશ્યકસૂત્રને અનુસારે તેના અર્થીઓએ જાણવું. અહિં તેની જરૂર ન હોવાથી કહેલું નથી. (૩૪૨) વજ્રસ્વામિ ચરિત્ર પૂર્ણ થયું.
(ગૌતમસ્વામિ-ચરિત્ર
પ્રસંગોપાત્ત ભવ્યજીવોને આનંદ આપનાર શ્રીગૌતમસ્વામીનું કંઈક ચરિત્ર કહીશ, તે તમે સાંભળો. અષ્ટાપદ પર્વત ઉપરથી નીચે ઉતરતા પ્રભાત-સમયના ઉગેલાલાલ સૂર્યના કિરણ સરખા ભગવંત ગૌતમસ્વામીને બાલસૂર્યથી જેમ કમળો વિકસિત થાય. તેમ વિકસિત મુખવાળા પૂર્વે જણાવેલા તાપસો કહેવાલાગ્યા કે - ‘મસ્તકથી નમેલા અમો તમારા શિષ્યો છીએ અને તમો અમારા ગુરુ તો જગતના જીવોના બંધુ સમાન ભવ્યજીવો રૂપી કમલવનને વિકસ્વર કરનાર સૂર્ય સરખા મંગલ નામવાળા ભગવાન વીર પ્રભુ છે.' શું તમારે વળી બીજા કોઈ ગુરુ છે ? એટલે અતિપ્રસન્ન મુખકમળવાળાગૌતમસ્વામીએ વિસ્તારથી ગુરુના ગુણની પ્રશંસા કરી કે, ‘સિદ્ધાર્થ રાજાના પુત્ર, વિનયપૂર્વક નમાવેલા મસ્તકથી જેમનું શરણ ઈંદ્રોએ પણ સ્વીકાર્યું છે એવા ઇન્દ્ર મહારાજાઓના પણ જેઓ પૂજ્ય છે. કૃતકૃત્ય, ધર્મજનોના મસ્તકોના મુગટ સમાન, હાર સમાન ઉજ્જવલ યશવાળા, દુઃખે કરીને પાર પામી શકાય તેવા ભવસાગર પાર પામવા માટે મહાપ્રવહણ સમાન, સમગ્ર મનોવાંછિત કલ્યાણ-પ્રાપ્તિ માટે નવીન કલ્પવૃક્ષ સમાન, એવા ગુરુમહારાજ મહાવીર પરમાત્માનું કેટલું વર્ણન કરવું ?તે સમયે દેવતાઓએ મુનિવેષ હાજ૨કર્યો, એટલે તરત જ તેમને પ્રવ્રજ્યા આપી. પર્વતની મેખલાથી નીચે ઉતરીને માર્ગે પહોંચ્યા, એટલે ભિક્ષા-સમય થયો. ‘હે આર્યો ! આજે તમો પારણામાં શું લેશો ? તમારા માટે શું લાવું ? તમને કઈ વસ્તુ ઉચિત છે ?' ત્યારે તાપસ સાધુઓએ કહ્યું કે, ‘ક્ષીરનું ભોજન કરાવો.' સર્વ લબ્ધિવાળા ભગવાન ગૌતમસ્વામી ભિક્ષાચર્યામાં ઘી-ખાંડ સહિત ક્ષીરથી ભરેલું પાત્ર સહેલાઈથી વહોરી લાવ્યા. અક્ષીણમહાનસ લબ્ધિવાળા ગૌતમસ્વામી ભગવંત તે ક્ષીરપાત્ર લઈને તેમની પાસે આવ્યા એક જ પાત્રથી તેઓ સર્વેને પારણાં કરાવ્યાં, પાછળથી પોતે પારણુ કર્યું. પેલા તાપસો ખૂબ જ આનંદ-સંતોષ પામ્યા. અચિત્ત સેવાલ ભક્ષણ કરનાર સર્વેને કેવલજ્ઞાનાવરણીય કર્મનો ક્ષય થવાથી પૂર્વે કદાપિ પ્રાપ્ત કરેલ ન હતું, તેવું મહાકેવલજ્ઞાન પ્રગટ થયું. બીજા પ્રકારના જે દિન્ન તાપસો હતા, તેમને જગતના જીવોને જીવન આપનાર ભગવંતનાં છત્રો દેખવાથી કેવલાન પ્રગટ થયું અને કૌડિન્ય ગોત્રવાળા હતા, તેમને પરિવાર-સહિત ભગવંત ધર્મ કહેતા હતા,તેમને
