Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૨૦૭ સૂર્યમંડલ સરખા, પરોપકાર કરવામાં પોતાના શ્રમને ન ગણકારતા, લોકોમાં દુર્લભ એવા શ્રતરત્નો માટે રોહણાચલ પર્વતની ખાણ સમાન પ્રભૂત ગુણવાળા તેબને પણ જયારે સ્થૂળભદ્રાચાર્યનો છેવટનો સમય આવી પહોંચ્યો, ત્યારે તેમણે ગચ્છના બેભાગ કરીને બંનેને સાથે સાથે અનુજ્ઞા કરી અને બંનેને સમુદાયની સોંપણી કરી. ત્યાર પછી સમગ્ર જીવવર્ગને ખમાવીને પરિશુદ્ધ અનશન-વિધિ કરી કાળ પામી દેવલોકે ગયા.
| વિનય અને નીતિના ભંડાર આર્ય મહાગિરિ અને આર્ય સુહસ્તિસૂરિ ગણનાયકપણું પામ્યા. હવે કોઈક સમયે મુનિઓમાં વૃષભસમાન, મોક્ષમાં જવા માટે સાર્થવાહ સમાન સૂરિજી શ્રમણ સંઘ-સહિત કૌશાંબી નગરી તરફ વિહાર કરતા હતા. ત્યાં રાજા તેમજ પ્રધાનવર્ગ અતિશય ભક્તિપૂર્વક દરરોજ વંદન, ધર્મશ્રવણ અને પૂજન કરવા માટે જતા હતા.ત્યાં એક દ્રમક હતો,તે સૂરિ પાસે આવ્યો હતો અને નગરલોક સાથે રોમાંચ ખડાં થાય તેવો હર્ષ પામ્યો. તે સમયેઅતિ આકરો દુષ્કાળ સમય વર્તતો હતો. સર્વત્ર તેમ હોવાથી ઘણેભાગે સમગ્ર લોકોને ભોજનની અતિદુર્લભતા થઈ ગઈ. કોઈક ધનપતિના ઘરે જયારે આચાર્યના સાધુ-સંઘાટકે ગોચરી માટે પ્રવેશ કર્યો. ત્યારે લાંબા કાળથી તેમની પાછળ પાછળ લાગેલા એક દ્રમકે તેમને જોયા અને અતિભક્તિથી સિંહકેસર મોદક વગેરેથી શ્રાવકને પ્રતિલાભતાં દેખ્યા. એટલે જયારે તેના ઘરમાંથી સાધુઓ બહાર નીકળ્યા. ત્યારે પ્રણામપૂર્વકદ્રમકે વિનંતિ કરી કે “અહિંથી તમને મળેલા ભોજનમાંથી મને થોડુંક આપો.' ત્યારે સાધુઓએકહ્યું કે, “ભદ્ર ! અહિ પ્રભુ આચાર્ય વર્તે છે, અમારે આપવું ઉચિત નથી.” એટલે સાધુ સાથે આચાર્યની પાસે જઈને યાચના કરી.સાધુઓએ કહ્યું કે, “માર્ગમાં અમારી પાસે પણ માગતો હતો.” સાધુઓએ ભિક્ષાના લાભનો વૃત્તાન્ત પણ જણાવ્યો. ગુરુએ કહ્યું કે, “ગૃહસ્થને આપવું અમને કલ્પતું નથી. જો તું પ્રવ્રજ્યા અંગીકાર કરે, તો તને ભોજન આપી શકાય.' એ વાતનો દ્રમકે સ્વીકાર કર્યો. “આ શું આરાધના પામશે ?” ત્યારેગુરુએ નિરૂપણ કર્યું કે, “આ શાસનની પ્રભાવના કરનાર પુરુષ થશે. ત્યાર પછી અવ્યક્ત (દ્રવ્ય) સામાયિક ઉચ્ચરાવી દીક્ષા આરોપણ કરી ભોજન કરાવ્યું. તે સમાધિવાળો થયો કે, “આ લોકો કેટલા દયાતત્પર છે કે, મારા ઉપર પ્રસન્ન પરિણામવાળા થઈને સગાભાઈની જેમ મારા વૈયાવચ્ચના કાર્યમાં ખડે પગે સર્વે ઉભા રહેલા છે. આવા પ્રકારના સુંદર પરિણામરૂપ અમૃતરસથી સિંચાયેલા સર્વ અંગવાળો તેદિવસ પસાર કરવા લાગ્યો. સાધુઓએ અને શ્રાવક -સમુદાયે પણપ્રવ્રયા ગ્રહણ કરેલી હોવાથી તેની ગૌરવવાળી ભક્તિ કરી. રાત્રિસમય થયો, ત્યારે અનુચિત ભોજનના ગુણથી તે દ્રમુકને તીવ્ર વિસૂચિકા ઉત્પન્ન થઈ, પરંતુ વૈયાવચ્ચના પ્રભાવથી તેની સમાધિભાવના વૃદ્ધિ પામી અને મૃત્યુ પામી તે પાટલિપુત્ર નગરમાં મૌર્યવંશમાં બિન્દુસાર રાજાના પૂર્વે જણાવેલ અશોકશ્રીનો પૌત્ર થયો. તે રાજાનો પુત્ર બાળપણામાં યુવરાજપદ પામ્યો હતો તેનું નામ કુણાલ હતું અને તે રાજાને જીવિતથી પણ અધિકપ્રિયહતો. કુમાર માટે ઉજેણી નગરી તેને ભેટ આપી હતી, પરિવાર-સહિત તેનુણાલકુમાર આનંદથી ત્યાં રહેતો હતો. કુમાર સમગ્ર કળા-લક્ષણ ભણવા સમર્થ થયો, ત્યારે રાજાને પોતાને હાથે એક લેખ લખ્યો કે, “હવે કુમારને ભણાવવો.” તે પત્ર મુદ્રિત બીડ્યા
