Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૨૦૬
ઉપદેશપદ-અનુવાદ બીજાને હરકત ન આવે, તેવી ઉચિત પ્રવૃત્તિકરીને કાર્ય કરવા પ્રયત્ન કરવો, અન્યથા એટલે કહેલા બે પ્રકારના વિરહમાં પ્રયત્ન કરે, તો નિષ્ફલ ચેષ્ટા રૂપ દોષ લાગે છે. મહાપુરુષોની પ્રવૃત્તિ સફલ આરંભના સારવાળી હોય છે. આ વિષયમાં આર્યમહાગિરિ અને આર્યસુહસ્તિનાં ઉદાહરણો છે.કાલને આશ્રીને વિચાર કરીએ તો જિનકલ્પ આરાધના કરવાલાયક જીવન માટે કાળ ચાલ્યો ગયો છે.કાળ દુઃષમાં-લક્ષણ વર્તી રહેલો છે. શક્તિ છતાં ઉચિત પ્રવૃત્તિ વડે યત્ન કરવા વિષયક કર્તવ્યપણે ઉપદેશ કરાતા એવા કાળનો વિચ્છેદ થયો છે. (૨૦૧૨)
આ બંને મહાપુરુષોની વક્તવ્યાને સંગ્રહ કરતા કહે છે કે –
૨૦૨-પાટિલપુત્ર નગરમાં આર્યમહાગિરિ અને આર્યસહસ્તી નામના બે આચાર્યો કોઈ દિવસ વિહાર કરતા પધાર્યા. ત્યાં આર્યસુહસ્તિએ વસુભૂતિ શેઠને પ્રતિબોધ્યા. ત્યાર પછી અવંતિ દેશમાં ઉજ્જયિની નગરીમાં વર્ધમાનસ્વામીની જીવિતસ્વામી નામથી ઓળખાતી પ્રતિમાને વંદન કરવા માટે ગયા. ત્યાર પછી એકલાલ અને દશાર્ણભદ્ર એવા બીજા નામવાળા તીર્થમાં બંને આચાર્યો પધાર્યા. (૨૦૨)
કહેલી આ સંગ્રહગાથાને શાસ્ત્રકાર પોતે જ નવ ગાથાથી વિસ્તાર કરીને વ્યાખ્યા જણાવે છે –
(આર્ય મહાગિરિ અને આર્યસુહસ્તિની કથા) ગાથા ૨૦૩ થી ૨૧૧ અહિ વીર ભગવંત પછી સુધર્મવાળા સાધુ-સાધ્વીઓના ગણાધિપ સુધર્માસ્વામી થયા અને ત્યારપછી જંબૂ નામના આચાર્ય થયા. ગુણોને ઉત્પન્ન કરનાર એવા તેમના શિષ્ય પ્રભવસ્વામી થયા. ત્યાર પછી ભવસમૂહને હરણ કરનાર શäભવસૂરિ થયા. ત્યાર પછી પવિત્રશીલ અને યશવાળા તથા કલ્યાણક સ્વરૂપ થશોભદ્રસૂરિ થયા. ત્યાર પછી દુર્ધર પરિષદો અને ઇન્દ્રિયનો વિજય મેળવવાથી મેળવેલા અતિ મહાભ્યવાળા, ગુણિઓમાં ગૌરવનું સ્થાન પામેલા એક સંભૂતવિજય નામના પટ્ટધર આચાર્ય થયા. જેમને મસ્તક ઉપરગુરુના ગૌરવને આરોપણ કરતા એવા શિષ્યો હતા.ત્યાર પછી અતિનિર્મલ મતિવાળા સ્થૂલભદ્ર મુનીશ્વર થયા. મહાદક્ષ સ્થૂળભદ્રે સંભૂતિવિજય ગુરુ પાસે દીક્ષા ગ્રહણ કરી. જેમને શ્રીભદ્રબાહુ ગુરુની પાસે દષ્ટિવાદ શ્રતની પ્રાપ્તિ થઈ. ત્યાર પછી ચૌદ પૂર્વના પારગામી થઈ યશ ઉપાર્જન કર્યો. વિષમ પરિષહરૂપી પવનગણ આવે, તો પણ મેરુની જેમ અડોલ રહેનારા અને મહાગૌરવ ગુણથી આકાશ-સ્થળને જિતનાર એવા આર્યમહાગિરિ આચાર્ય થયા તેમ જ સર્વજીવો માટે સુખના અર્થી તેમ જ ઉત્તમ હાથીની ગતિ વડે કરીને જનસમુદાયને રંજન કરતા એવા આર્યસુહસ્તી નામના બીજા મુનિપુંગવ હતા. ત્યાર પછી ક્ષીરસમુદ્રના જળ સરખી ઉજજવલ કીર્તિ સમૂહથી દિશાઓના અન્તને પૂરતા એવા તે બંને આચાર્યો મહાદેવના હાર અને તુષાર અને તારક સરખા ઉજજવલ શીલ ગુણવાળા, વિવિધ પ્રકારના ગામ-નગરોમાં વિહરનાર ભવ્યોરૂપી કમલખંડને પ્રતિબોધકાર્ય કરવામાં
૧ અર્થ શ્લેષ સ્ત્રી અને આરમ શ્રેણીનો સમજવો.
