Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૨૨૦
'ઉપદેશપદ-અનુવાદ ઘરે રાખી, કાલે કરીને તે સ્ત્રીને ઘણા લક્ષણ વાળો પુત્ર જન્મ્યો. પિતાના પક્ષપાતી એવા તે પુત્રે તે સ્થાને અતિમનોહર પિતાના સમાન માપવાળી-ગુણવાળી પ્રતિમા-સહિત ઉંચું મંદિર બંધાવ્યું. કાલાંતરે બૌદ્ધ ભિક્ષુક લોકોએ તીવ્ર રોષથી પોતાના કબજે કરી “મહાકાલ' નામથી તેને ઓળખાવ્યું કે અત્યારે પણ તે નામથી પ્રસિદ્ધિ પામેલું છે. (પર)
હવે આગળ સાત ગાથાઓ કહેલી છે, તેનો અક્ષરાર્થ કહે છે –
બીજા સુહસ્તસૂરિ ઉજ્જયિની નગરીમાં જીવંતસ્વામીની પ્રતિમાને વંદન કરવા માટે વિહાર કરતા કરતા પધાર્યા. ત્યાં સાધુઓએ ભદ્રાના ઘરે વસતિની માંગણી કરી. યાનશાળામાં સાધુઓએ સ્થિરતાકરી. સુહસ્તસૂરિ રાત્રે સુંદર શબ્દો બોલવાપૂર્વક “નલિની ગુલ્મ' નામના અધ્યયનનું પરાવર્તન કરતા હતા. ભદ્રાના પુત્ર અવંતિસુકમાલે તે સાંભળ્યું. તેને સાંભળીને આશ્ચર્ય થયું કે, “આ શું સંગીત ગાય છે ? તે સાંભળીને પૂર્વભવનું સ્મરણ થયું. ત્યાર પછી મનુષ્યભવથી વૈરાગ્ય થયો. ત્યાર પછી તરત જ શ્રીમદ્ આર્યસુસ્તી પાસે આવી પોતાનો વૃત્તાન્ત જણાવ્યો પોતાનો તત્કાલ પ્રવજયા લેવાનો અભિપ્રાય જણાવ્યો કે, “મારે તત્કાલ પ્રવજયા ગ્રહણ કરવી છે. લાંબા કાળ સુધી પ્રવ્રયા પાલન કરવા હું સમર્થ નથી, એટલેદીક્ષા લઈને તરત જ હું અનશન અંગીકાર કરીશ.” ગુરુએ કહ્યું કે, “તારી માતાને પૃચ્છા કરવી ઉચિત છે. પરંતુ તેટલો સમય પણ રોwવા માટે તૈયાર નથી. એટલે ગુરુએ વિચાર્યું કે, “રખે પોતાની મેળે લિંગ-વેષ ગ્રહણ કરનારો થાય એમ ધારીને ગુરુએ તેને વેષ આપ્યો અને દીક્ષા આપી. અનશન અંગીકાર કરીને તે કંથર કાંટાળા વૃક્ષવાળા વનમાં ગયા અને ત્યાં ઇંગિનીમરણ-સમાધિમરણ અંગીકાર કર્યું નવા જન્મેલા બચ્ચાવાળી શિયાળ રાત્રિએ ત્યાં આવી અને એક એક પહોરે અનુક્રમે બે પગ, બે સાથળ અને ઉદર ભક્ષણ કર્યું, એટલે તે મરણ પામ્યો. તે વેદના-ભક્ષણની વ્યથાને સહન કરી ત્યારે તેનું ચિત્ત નલિની ગુલ્મવિમાન મેળવવાનું હતું, પરંતુ શિયાળ ઉપર જરાપણ રોષ કર્યો ન હતો, એટલે તે વિમાનમાં ઉત્પન્ન થયો. નવા ઉત્પન્ન થયેલા તે દેવે પોતાના શરીર ઉપર સુગંધી જળના વૃષ્ટિ કરી, તેના ઉપર સુંગંધી પુષ્પો વેર્યા. ગોશીષ ચંદનનુંવિલેપન કર્યું અને તે મરેલા દેહનો સત્કાર કર્યો. તે સર્વ હકીકત ગુરુએ ભદ્રા તથા તેની પત્નીઓને કહી. પ્રાતઃકાળે વહુઓ સાથે ભદ્રા માતા ત્યાં ગયાં. ત્યાં તેના શરીરની મરણોત્તરક્રિયા કરી ગુરુ પાસે પાછા આવ્યા, ત્યારે ભવસ્વરૂપની વિચિત્રતા વિષયક ધર્મદેશના આપી. સમગ્ર વહુઓ સાથે ભદ્રાએ દીક્ષા લીધી.પરંતુ એક સ્ત્રી ગર્ભવતી હતી, તેને પુત્ર જન્મ્યો. તેણે પોતાના પિતાનો પક્ષપાત હોવાથી તે સ્થલે દેવકુલલક્ષણ મંદિર બંધાવ્યું. એ વગેરે સમ્મતિ રાજા, અવંતિસુમાલને પ્રતિબોધ કરવો, વગેરે ઉચિત-પોતપોતાને અનુરૂપ અનેક ગામ નગરાદિકમાં વિવિધ પ્રકારના ભવ્ય જીવોને દેશવિરતિ, સર્વ વિરતિ ચારિત્ર, આદિ શબ્દથી સમ્યકત્વ અને બોધિબીજ પમાડવારૂપ ધર્મોપદેશ આપીને આર્યસુહસ્તસૂરિ પણ ગચ્છનાં સર્વ પ્રયોજન પૂર્ણ કરીને પંડિતમરણની આરાધના કરવા પૂર્વક કાળ પામીને દેવલોકે ગાયા. હવે ઉપસંહાર કરતાં જણાવે છે કે - પ્રસ્તુત આ બંને આચાર્ય સંબંધી પોતપોતાની યોગ્યતાનું ઉલ્લંઘન કર્યા વગર ગચ્છની સારસંભાળ કરવા રૂપ પૂર્વાચાર્યોએ જે અનેક પ્રકારની સામાચારી જણાવેલી છે, તે રૂપ પ્રવૃત્તિ
