Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૧૩૧
ત્યાગ કરેલો છે. અછતા વિષયોનો ત્યાગ દુર્બલમનવાળા મારા સરખા નિભંગીને દુષ્કર લાગે છે. આ ભાવનાવોગે તે જ ક્ષણે એકદમ તીક્ષ્ણ વૈરાગ્ય પામ્યો. લાગેલા દોષોને આલોવી, પ્રતિક્રમણ કરી વ્રતમાં મેરુ સરખો અડોલ થયો. રાજગૃહ નગરમાં શ્રીનંદિષેણ ગુરુના શિષ્યને તેની પત્નીઓ દેખવાથી જે બુદ્ધિ થઈ, તે પારિણામિકી સમજવી. (૧૫)
ગાથાઅક્ષરાર્થ - સાધુનું ઉદાહરણ-નંદિષેણસૂરિના શિષ્યને દીક્ષાત્યાગના પરિણામ થયા, ત્યારે વિરભગવંત રાજગૃહમાં પધાર્યા, ત્યાં ગુરુના અંતઃપુરને જોવાથી શિષ્યને વૈરાગ્ય થયોઅને ચારિત્રમાં સ્થિર થયો. (૧૩૩).
(૧૩૪- સુસુમા-ચિલાતીપુત્ર કથા) ભૂમિપ્રતિક્તિ નગરમાં જિનશાસનની નિંદા કરવામાં રસિક, પોતાને પંડિત માનતો યજ્ઞદેવ નામનો વિપ્ર હતો. “મને જે કોઈજિતે, તેનો હું શિષ્ય થાઉં.” એવી પ્રતિજ્ઞા કરીને ફરતો હતો, ત્યારે કોઈ વિશેષ બુદ્ધિવાળા સાધુએ તેને વાદમાં હરાવ્યો દીક્ષા લીધી, પરંતુ તેનો ત્યાગ કરતાં તેને દેવે અટકાવ્યો, પછી સાધુધર્મમાં એકદમ નિશ્ચલ થયો તો પણ હજુ વિપ્રના પૂર્વના સંસ્કાર-કારણે જાતિમદથી સાધુ તરફનો દુગંછાભાવ થોડો થોડો રાખે છે. પોતાના આખા સ્વજનવર્ગને તેણે પ્રતિબોધ કર્યો, પરંતુ તેની ભાર્યા પૂર્વના સજજડ અતિ સ્નેહાનુરાગના દોષથી તેની પ્રવજયા છોડાવવા ઇચ્છાકરે છે, પરંતુ તે નિશ્ચલ ચિત્તવાળો સાચા ધર્મમાં લીન બની પોતાના દિવસો પસાર કરતો હતો. કોઈક દિવસે તે પત્નીએ તેના પર કામણ કર્યું, તેના દોષથી તે મૃત્યુ પામી દેવલોકમાં ઉત્પન્નથયા. તેની પત્નીએ પણ તેના નિર્વેદથી ખૂબ કલેશ પામીને છેવટે દીક્ષા અંગીકાર કરી. આલોયણાકર્યાવગર મૃત્યુ પામેલી તે દેવલોકમાં ઉત્પન્ન ન થઈ. હવે યજ્ઞદેવનો જીવ દેવલોકથી ચ્યવીને રાજગૃહ નગરમાંધનદત્ત શેઠને ઘરે આગલા ભવે સાધુની દુર્ગછા કરેલી હોવાથી ચિલાતી દાસીના પુત્ર તરીકે ઉત્પન્ન થયો. લોકોએ પણ ચિલાતી દાસીનો પુત્ર હોવાથી ચિલાતીપુત્ર નામ પાડ્યું. પેલી આગલા ભવની પત્ની પણ દેવલોકમાંથી ચ્યવીનેતે જ ધનદત્તની ભાર્યાનીકુક્ષિમાં પાંચ પુત્રો ઉપર સુંસુમા નામની પુત્રીપણે ઉત્પન્ન થઈ. પેલા ચિલાતીપુત્રને આ બાળકીને સાચવવા તરીકે રાખી લીધો. અતિશય કજિયા-તકરારો કરનાર દુર્વિનીત હોવાથી સાર્થવાહે તેને ઘરમાંથી તગડી મૂક્યો, એટલે રખડતો રખડતો એક ચોરની પલ્લીમા ગયો. અતિશય વિનયાદિકથી પલ્લીપતિને ખૂબ આરાધ્યો. ત્યાર પછી પલ્લીપતિ મૃત્યુ પામ્યો, એટલે ચોરની મંડળીએ એકઠા થઈ નક્કી કર્યું કે, “આ મહાબળવાન અને યોગ્ય છે.” એમ ધારીને તેને પલ્લીનો નાથ બનાવ્યો. અતિશય કૂર-નિર્દય એવો તે ગામ, નગર, શહેર અને સાર્થોને લૂંટતો અને મારતો હતો. એક સમયે તેણે ચોરોને એમ કહ્યું કે –“રાજગૃહમાં ધનદત્ત નામના સાર્થવાહને ત્યાં સુસુમા નામની પુત્રી છે, તે મારી ને ધન તમારું માટે ત્યાં જઈએ અને તેને ત્યાં ધાડપાડીને પાછા આવીએ.” ચોરોએ એ વાતનો સ્વીકાર કર્યો, રાજગૃહમાં ગયા. તેને ઘરે જઈને અવસ્થાપિની નામની નિદ્રા આપીને તેના ઘરમાં પ્રવેશ કર્યો. ચોરોએ ઘર લૂંટ્યું અને ચિલાતીપુત્રે સુસુમાને ગ્રહણ કરી. હવે પુત્રો સહિત ધનદત્ત એકદમ ચોરની શોધ કરવા ઘરમાંથી બહાર નીકળ્યા. ઈચ્છા
