Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૧૫૧
સમાન, લાખો લક્ષણોથી ઓળખાતા શરીરવાળા ! પર્વત સરખા ધીર ! સિદ્ધાર્થરાજાના નંદન હે વીર ભગવંત ! આ પ્રમાણે મેં આપની ગુણસ્તુતિ કરી.” (૯)
આ પ્રમાણે તીર્થપતિની સ્તુતિ કરીને, ભૂમિતલને અડકે તેમ મસ્તક નમાવીને, તેમ જ ગણધરાદિક મુનિવરોને પણ વંદન કરીને શાલરાજા ઇશાનદિશામાં બેઠા. અમૃતની વૃષ્ટિની ધારા સરખી, યોજન સુધી સંભળાય તેવી વિસ્તારવાળી વાણીથી ભગવંતને દેશના શરુકરી. તે આ પ્રમાણે
ભગવંતની દેશના
“ભયંકર ભડભડતા અગ્નિથી સળગતા ઘરમાં વાસ કરવો જેમ યોગ્ય નથી,તેમ દુઃખ સમૂહથી ભરપૂર એવા ભવમાં બુદ્ધિધનવાળા પુરુષે વાસ કરવો યોગ્યનથી. વળી કાકતાલીય ન્યાયના સંયોગ દૃષ્ટાંતથી ઉત્તમધર્મના મહાનિધાન સમાન, સંપત્તિ પ્રાપ્ત કરવા યોગ્ય દુર્લભ મનુષ્યપણું પણ પ્રાપ્ત થયું.” (૨૦) જેમ કાગિણી (કૉડી) સરખા અલ્પ દ્રવ્યમાં લુબ્ધ બની કોટી પ્રમાણ દ્રવ્ય કોઈ મનુષ્ય હારી જાય, તેમ વિષયમાં લુબ્ધ બની કેટલાક વિવેકરહિત મનુષ્યો આવો કિંમતી દુર્લભ મનુષ્યભવ હારી જાય છે. કરવા લાયક સમગ્ર કાર્યો માટે પ્રાપ્ત થયેલ જો આ અવસર તમે પ્રમાદમાં ગૂમાવશો, તો ફરી આવા અવસરની પ્રાપ્તિ ઘણી દુર્લભ છે, માટે તમારા સરખાએ અવસર ફોગટ ગૂમાવવો ઉચિત નથી. આ જગતમાં મળેલા સર્વ સાનુકૂળ સંયોગો સ્થિર નથી, પરંતુ વિજળી સરખા ચંચળ અને નશ્વર છે. તેમ જ ધનસંપત્તિ પણ પ્રચંડ પવનથી લહેરાતી ધ્વજા માફક ચંચળ અને ચાલી જવાના સ્વભાવવાળી છે. સમજુ મનુષ્યો પોતાનું જીવન ઘાસના તણખલા ઉ૫૨ ૨હેલા ઝાકળના બિન્દુ સમાન અસ્થિર અને અલ્પ સમયમાં નાશ થનાર માને છે, અને તેથી આ ભવરૂપી વૃક્ષને સદ્ધર્મરૂપી અગ્નિથી બાળી નાખે છે. સર્વાદરથી ધર્મમાં તેવા પ્રકારનો ઉદ્યમ કરો કે, જેથી આ ભવમાં પણ સુખનો લાભ થાય અને પરભવમાં પરંપરાએ પણ સર્વ સુખના નિધાનરૂપ, પરમાર્થ-સ્વરૂપ નિવૃત્તિ સુખની પ્રાપ્તિ થાય.” (૨૫)
શાલ-મહાશાલ-ગાગલિ ની દીક્ષા-કેવલજ્ઞાન
એ પ્રમાણે ભગવંતના મુખથી ધર્મ સાંભળીનેભાલતલ પર હસ્ત-કમળથી અંજલિ કરી પ્રણામ કરવા પૂર્વક શાલરાજાએ ભગવંતને વિનંતિ કરી કે, ‘હે ભગવંત ! યુવરાજ મહાશાલ કુમારનો રાજ્યાભિષેક કરીને હું આપની પાસે દીક્ષા અંગીકાર કરીશ.' ત્યાર પછી પોતાના ભવને જોઈને મહાશાલ કુમારને આજ્ઞાકરી કે ‘તું આ રાજ્ય ગ્રહણ કર, હું તો આજે દીક્ષા અંગીકાર કરીશ.' ત્યારે નાનાભાઈએ પ્રત્યુત્તર આપતાં જણાવ્યું કે, જેમ આપ રાજ્યને અસાર ગણી તેનો ત્યાગ કરો છો, તેમ હું પણ તેનો ત્યાગ કરવા ઇચ્છા રાખું છું. બંને વૈરાગ્ય પામેલા હોવાથી કાંપિલ્યનગરથી ગાગલિ ભાણેજને બોલાવી રાજ્ય અર્પણ કર્યું. તેરાજાએ પણ પોતાના મામાઓને માટે અતિવાત્સલ્યતાથી બેહજાર મનુષ્યો વહન કરી શકે, જેમાં ઉપરના ભાગમાં સિંહાસન પણ બનાવેલું છે, તેવી શ્રેષ્ઠ શિબિકાઓ તૈયાર કરાવી. તેઓ તેમા
